Διεκδικούμε το δικαίωμα στη μνήμη

Transcript

1 EΦHMEPIΔEΣ ΠΛHPΩMENO TEΛOΣ Tαχ. Γραφείο ΚΕΜΠ ΚΡΥΟΝΕΡΙΟΥ Aριθμός Άδειας (X+7) EKΔOTΩN ΠEPIOΔIKA ENTYΠO KΛEIΣTO AP. AΔEIAΣ 1067/96 KΩΔIKOΣ 2966 ΔΙΜΗΝΙΑΙΑ ΕΚΔΟΣΗ «ΕΝΩΣΕΩΣ ΣΜΥΡΝΑΙΩΝ» ΕΤΟΣ 53ο - ΑΡΙΘ. ΦΥΛ. 412 ΙΟΥΛΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2011 ΓΡΑΦΕΙΑ: ΣKOYΦA 71A & MAΣΣAΛIAΣ ΑΘΗΝΑ ΤΗΛ.: FAX: Στη δίνη του Μεσοπρόθεσμου η «Μ.Ηχ.» ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ προς τον Τύπο για τα 89 χρόνια της Μικρασιατικής Καταστροφής και του ξεριζωμού ανθρώπων από τις προγονικές τους εστίες ε- ξέδωσε η Ένωσις Σμυρναίων, με αφορμή την επέτειο της Γενοκτονίας των Ελλήνων της Μ. Ασίας από το τουρκικό κράτος. Στην ανακοίνωση δηλώνεται ότι η «Ένωσις»: α) ΠΑΡΑΜΕΝΕΙ αμετακίνητη στο αίτημά της για την αναγνώριση από τη διεθνή κοινότητα της Γενοκτονίας ολόκληρου του Ελληνισμού της Ανατολής, ώστε να καταδικα- ΣΤΗ δίνη των μέτρων για την εφαρμογή του Μεσοπρόθεσμου Προγράμματος, που μας επιβλήθηκε μέσα στο κατακαλόκαιρο, βρίσκεται η «Μικρασιατική Ηχώ», η οποία καλείται να αντιμετωπίσει την απόφαση του υπουργού Επικρατείας για την ταχυδρομική διακίνηση του ημερήσιου και περιοδικού Τύπου. Το γεγονός ότι η παραπάνω απόφαση ελήφθη αιφνιδιαστικά, οδήγησε στην καθυστέρηση της κυκλοφορίας του ανά χείρας φύλλου της για την οποία ειλικρινά ζητούμε συγγνώμη από τους αναγνώστες μας. Ήδη μπροστά στον κίνδυνο του λουκέτου που απειλεί ό- λες τις εφημερίδες και τα περιοδικά, των οποίων οι ιδιοκτήτες δεν εμπίπτουν στις διατάξεις της υπουργικής απόφασης, αναγκαστήκαμε να λάβουμε με τη σειρά μας κάποια μέτρα (βλ. την ανοικτή επιστολή του προέδρου της Ενώσεως Σμυρναίων στη σελ. 3), ώστε να εξασφαλίσουμε τη βιωσιμότητα της εφημερίδας μας και να συνεχίσουμε αμετακίνητοι στις αρχές και τους στόχους που διέπουν την έκδοση της «Μ.Ηχ.» από το 1958 μέχρι σήμερα. Είμαστε βέβαιοι πως και σε αυτή την προσπάθεια θα έχουμε την εμπιστοσύνη, τη στήριξη και τη βοήθεια των αναγνωστών μας, κυρίως εκείνων που αγαπούν τις πατρίδες της «καθ η- μάς Ανατολής» και ενδιαφέρονται να κρατηθεί ζωντανή η μνήμη τους στο λαό και στο έθνος. Ν.Χ.Β. Διεκδικούμε το δικαίωμα στη μνήμη Η Ένωσις Σμυρναίων για την επέτειο της Γενοκτονίας Συνέχεια στη σελ. 16 Εκτόπιση χριστιανών για την ενδοχώρα της Ανατολής O συγγραφέας Όμηρος Αριτζής θα τιμηθεί από την Ένωσι Σμυρναίων Τον διεθνούς φήμης Μεξικανό ποιητή και συγγραφέα Homero Aridjis (Όμηρο Αριτζή), που κατάγεται από τα Θείρα της Μ. Ασίας, θα τιμήσει η Ένωσις Σμυρναίων, τη Δευτέρα 31 Οκτωβρίου 2011, ώρα 19.00, στην αίθουσα της Βιβλιοθήκης της (οδός Καρύτση 3, Γ όροφος). Το πρόγραμμα της εκδήλωσης περιλαμβάνει: Χαιρετισμό Προέδρου Ενώσεως Σμυρναίων Ευάγγελου Τσίρκα. Ομιλία του Αντιπροέδρου της Ενώσεως Φαίδωνα Παπαθεοδώρου, με θέμα: «Τα Θείρα Μικράς Ασίας, πατρίδα της οικογένειας Αριτζή». Ομιλία του συγγραφέα δρ Γιώργου Ρούβαλη, με θέμα: «Ο ποιητής και συγγραφέας Homero Aridjis». Επίδοση τιμητικού διπλώματος στον Όμηρο Αριτζή. Αντιφώνηση του τιμώμενου. Η εκδήλωση είναι ανοικτή για το κοινό. ΕΝΙΣΧΥΣΤΕ ΤΗ «ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΙΚΗ ΗΧΩ» ΓΙΑ ΝΑ ΣΥΝΕΧΙΣΕΙ ΤΟΝ ΑΓΩΝΑ ΤΗΣ

2 Νοστιμιές και Γεύσεις της Σμύρνης Επιμέλεια: ΙΩΑΝΝΑ ΑΡΑΜΠΑΤΖΗ - ΤΖΑΝΟΥΔΑΚΗ ΠΕΛΤΕΣ ΚΥΔΩΝΙΟΥ Προέλευση: Χρύσα Αραμπατζή - Λιλή Κατή, Σμύρνη Υλικά: 1 μεγάλο κυδώνι, κομμένο σε φέτες ό,τι μένει από 1 κιλό κυδώνια που κάναμε γλυκό κουταλιού δηλαδή: φλούδες από το καθάρισμα χοντροκομμένες, καρδιές του κυδωνιού (καθαρές, χωρίς μαυρίλες), κουκούτσια που βγάζουμε από τις καρδιές και φροντίζουμε να είναι αρκετά 5 φ.τ. νερό ζάχαρη υγρό από το βράσιμο των κυδωνιών 5-6 φύλλα γκιούλγκεϊ (αρμπαρόριζα) Εκτέλεση: Βράζουμε επί δύο ώρες περίπου τα υλικά, εκτός της ζάχαρης και της αρμπαρόριζας. Τα στραγγίζουμε με τουλπάνι και στο υγρό που βγαίνει ρίχνουμε την ανάλογη ζάχαρη (τέσσερα μέρη υγρού προς δυόμισι μέρη ζάχαρης) και τα βράζουμε μέχρι να γίνουν πηχτό διαυγές κοκκινωπό σορόπι (κάνουμε τη γνωστή δοκιμή για σορόπια). Το αδειάζουμε σε γυάλινα ρηχά δοχεία. Όταν κρυώσει, σερβίρεται με κουταλιές. Θεωρείται επιτυχημένο, αν ξεκολλάει από τα τοιχώματα του δοχείου και είναι τρεμουλιαστό. Σχόλια: Οι γυναίκες που καταπιάνονταν μ αυτό το γλυκό, μετρούσαν ως «καλές νοικοκυρές». Η επιτυχία του εξαρτάται κυρίως από το αν γνωρίζουμε πότε είναι έτοιμο για να το βγάλουμε από τη φωτιά. Είναι καθαρά θέμα εμπειρίας γι αυτό δεν πρέπει να μας απογοητεύει μια τυχόν αρχική αποτυχία. Υπήρχαν καλόσχημα γυάλινα δοχεία για τον πελτέ. Τον κερνούσαν με αυτά και έπαιρνε ο καθένας μια κουταλιά. Στον ίδιο δίσκο έβαζαν τη γνωστή ασημένια θήκη με τα κρεμασμένα κουταλάκια γύρω-γύρω, για να πάρει ο κάθε επισκέπτης το δικό του και ένα άδειο ποτήρι για τα χρησιμοποιημένα κουταλάκια. ΓΡΑΜΜΑΤΑ ΠΟΥ ΛΑΒΑΜΕ H χρήση του τίτλου «Ατατούρκ» Το πρόσωπο του Μουσταφά Κεμάλ [ ] είναι μία από τις τραγικότερες φιγούρες της ιστορίας, είναι συνώνυμο της καταστροφής. Είναι ο σφαγέας των λαών της Ανατολής. Είναι ο άνθρωπος, εάν μπορεί να τον αποκαλέσει έτσι κανείς, ο οποίος έγινε η αιτία να αφανιστούν πάνω από Έλληνες και όχι μόνον. Γι αυτό δεν πρέπει κανένας μας αυτόν τον μέγα εγκληματία να τον αποκαλεί «Ατατούρκ». Ο τίτλος «Ατατούρκ» είναι τίτλος τιμής. Συγκεκριμένα Ατά σημαίνει πατέρας και Τουρκ σημαίνει Τουρκία Τούρκος. Δηλαδή με απλά λόγια το Ατατούρκ σημαίνει NEEΣ ΔΙΟΙΚΗΣΕΙΣ ΔΩΡΕΕΣ Εις μνήμην του συζύγου της ΑΝΤΩΝΙΟΥ ΦΟΥΡΙΩΤΗ, η κ. Μαρίτσα Φουριώτη κατέθεσε 500 ευρώ υπέρ των σκοπών της Ενώσεως Σμυρναίων. Εις μνήμην ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΥΣ ΠΑΡ. ΣΠΕΝΤΖΑ, ανώνυμος κατέθεσε 70 ευρώ υπέρ των σκοπών της Ενώσεως Σμυρναίων. Η κ. Γίτσα Κατσιγιάννη κατέθεσε 20 ευρώ υπέρ των σκοπών της Ενώσεως Σμυρναίων. Εις μνήμην του συζύγου της ΑΝΤΩΝΙΟΥ ΔΑΝΟΠΟΥΛΟΥ, η κ. Φωτεινή Δανοπούλου κατέθεσε 300 ευρώ υπέρ της εφημερίδας «Μικρασιατική Ηχώ». Eις μνήμην του Μητροπολίτη Πισιδίας κυρού ΜΕΘΟΔΙΟΥ (ΦΟΥΓΙΑ), ανώνυμος κατέθεσε 40 ευρώ υπέρ των σκοπών της Ενώσεως Σμυρναίων. Εις μνήμην του συζύγου της ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΜΑΓΓΑΝΑΡΗ, η κ. Αικατερίνη Κοντώση Μαγγανάρη κατέθεσε 100 ευρώ υπέρ των σκοπών της Ενώσεως Σμυρναίων. Τουρκοπατέρας. Υπάρχει η άποψη πως μόνος του προσέδωσε αυτόν τον τίτλο στον εαυτό του υπακούοντας στην προτροπή ενός εκ των καθηγητών του. Το κανονικό του όνομα ήταν Μουσταφά Ριζά και φυσικά δεν γεννήθηκε στην πόλη της Θεσσαλονίκης αλλά στην περιοχή του Λαγκαδά. Παρακαλώ θερμά, όταν σας δίνεται η δυνατότητα, μην κάνετε χρήση του όρου «Ατατούρκ» διότι είναι τρόπον τινα σκύλευση της μνήμης των προγόνων μας. Αρχιμ. Σεραφείμ Ατματζίδης Ι. Μονή Παναγίας Σουμελά Καστανιά Ημαθίας Μετά από τις αρχαιρεσίες που έγιναν, στο Χαλάνδρι, στις 29 Μαΐου 2011 για την ανάδειξη νέου ΔΣ του Συνδέσμου Μικρασιατών Κωνσταντινουπολιτών «Οι Ρίζες», το νεοεκλεγέν συμβούλιο συγκροτήθηκε σε σώμα με την ακόλουθη σύνθεση: Πρόεδρος: Κουδούνας Γεώργιος. Αντιπρόεδρος: Καραμπουρνιώτης Νικόλαος. Γεν. Γραμματέας: Ζερβός Κωνσταντίνος. Ταμίας: Αυγερινίδης Κωνσταντίνος. Υπευθ. Δημοσίων Σχέσεων: Κεχαγιόγλου Δημήτριος. Αναπλ.Γραμματέας: Ρουσσουνέλη Ρουμπίνη. Σύμβουλοι: Χατζηγεωργίου Θεοχαρίδη Αφροδίτη. Το Διοικητικό Συμβούλιο της Ενώσεως Σμυρναίων Μικρασιατών Βορ. Ελλάδος, που προέκυψε από τις τελευταίες αρχαιρεσίες ( ) των μελών του συλλόγου, συγκροτήθηκε σε σώμα ως εξής: Πρόεδρος: Ευθύμιος Ν. Αρζόγλου. Αντιπρόεδρος: Αναστασία Αρζόγλου. Γενική Γραμματέας: Χριστίνα Τουρασή. Ταμίας: Μαρία Ελευθεριάδου-Χαϊδοπούλου. Εφορος: Ζαφειρώ Μπουγιουκτσεβιζ. Σύμβουλοι: Θεοχάρης Χατζηστάθης και Θεοχάρης Μαυρομάτης. Η σύνθεση του νέου Δ.Σ. του Συλλόγου Αλατσατιανών Νομού Ηρακλείου έ- χει ως εξής:πρόεδρος: Κωστής Καλυβάς. Αντιπρόεδρος: Μανώλης Κοιλάδης. Γραμματέας: Αννα Κοιλάδη. Ταμίας: Στέφανος Μπιλμέζης. Υπεύθυνος Δημ. Σχέσεων: Μηνάς Καφούσης. Αναπλ. γραμματέας: Βασιλεία Πετσαλάκη. Υπεύθυνη διοικητικής μέριμνας: Σοφία Καρδαμάκη. Σύμβουλοι: Μαλβίνα Σφίγγα - Δακτυλά και Μανώλης Μακαρόνας. Διμηνιαία έκδοση της «ΕΝΩΣΕΩΣ ΣΜΥΡΝΑΙΩΝ» Γραφεία: Σκουφά 71A & Mασσαλίας Αθήνα Τηλ.: Fax: Ensmyrn@otenet.gr EKΔOTHΣ: Ευάγγελος Τσίρκας ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ: Νίκος Βικέτος ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ-ΔΙΕΚΠΕΡΑΙΩΣΗ: Κορίνα Σπηλιώτη ΠAPAΓΩΓH: PRESS LINE Μάγερ Αθήνα Τηλ.: Ενυπόγραφα κείμενα εκφράζουν απόψεις των συγγραφέων και δεν απηχούν κατ ανάγκη θέσεις της εφημερίδας ή της Ενώσεως Σμυρναίων. 2 MIKPAΣIATIKH HXΩ, ΙΟΥΛΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2011

3 Αγαπητοί μας, Με το άρθρο 48 παρ. 2 του ν για το Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο Δημοσιονομικής Στρατηγικής, που δημοσιεύτηκε στο ΦΕΚ αρ. φύλλου 152/1ης Ιουλίου (τχ. Α ), από 1 Αυγούστου 2011 καταργήθηκε η επιχορήγηση του ταχυδρομικού τέλους αποστολής των εφημερίδων. Το μέτρο αυτό, που αφορά χιλιάδες περιοδικά και εφημερίδες που κυκλοφορούσαν με συνδρομές μέσω των ΕΛ.ΤΑ, μας αναγκάζει του λοιπού να πληρώνουμε ολόκληρο το αυξημένο ποσό του ταχυδρομικού τέλους προκειμένου να διακινείται η «Μικρασιατική Ηχώ» με το Ταχυδρομείο. Είναι ευνόητο ότι το γεγονός αυτό δημιουργεί δυσβάστακτο κόστος για το σωματείο μας, το οποίο πλήττεται όπως όλοι μας από την οικονομική κρίση που μαστίζει τη χώρα μας. Μπροστά στον κίνδυνο για τη βιωσιμότητα της εφημερίδας μας, αποφασίσαμε σε πρώτη φάση να περιορίσουμε τον α- ριθμό των αναγνωστών μόνο Συνεχίζουμε αταλάντευτοι! μεταξύ των μελών της Ενώσεως Σμυρναίων και των φίλων της, οι οποίοι τα τελευταία χρόνια στηρίζουν με τη συνδρομή ή την εισφορά τους την έκδοση της «Μ.Ηχ.» και τη δράση του σωματείου. Το Διοικητικό Συμβούλιο της Ενώσεως Σμυρναίων μελετά και άλλους τρόπους οι οποίοι θα επιτρέψουν να επανέλθει η εφημερίδα στα παλαιά επίπεδα κυκλοφορίας. Πάντως ένα πράγμα δεν πρόκειται να συμβεί: Να κατεβάσουμε τα ρολά και να κλείσουμε τη «Μ. Ηχ.», όπως ορισμένοι φοβούνται. Είμαστε απόγονοι προσφύγων του 1922 οι οποίοι «με τη φιλοπονία, το φιλοπρόοδο και το συνεργατικό τους πνεύμα μετέτρεψαν την τραγωδία σε δημιουργία» για να θυμηθώ τα λόγια ενός σύγχρονου ιστορικού συγγραφέα και είμαστε γι αυτό αποφασισμένοι να συνεχίσουμε την αταλάντευτη πορεία της εφημερίδας μας. Υπενθυμίζουμε πως η «Μ. Ηχ.», η οποία τον προσεχή Οκτώβριο συμπληρώνει 53 χρόνια συνεχούς και αδιάλειπτης εκδοτικής πορείας, κυκλοφορεί από αγάπη για τις αλησμόνητες μικρασιατικές πατρίδες. Σ όλο αυτό το διάστημα δεν έπαυσε να υπερασπίζεται την ιστορία και τον πολιτισμό των αλησμόνητων πατρίδων, να αγωνίζεται για τη επίλυση των προβλημάτων των Μικρασιατών Ελλήνων που εκκρεμούν μέχρι σήμερα και να προβάλλει τα επιτεύγματα των προσφύγων και τη δράση των οργανώσεών τους. Ελπίζω στην κατανόησή σας και σας ευχαριστώ θερμά για τη συμπαράστασή σας. Με εξαιρετική τιμή ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΤΣΙΡΚΑΣ Πρόεδρος Ενώσεως Σμυρναίων Ικανοποίηση της Οι.Ομ.Κω. για την επιστροφή των ακινήτων στα μειονοτικά ιδρύματα ΑΝΟΙΚΤΗ ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΕΣ ΤΗΣ «Μ.Ηχ.» Σ3Φ1 Το πρωτοσέλιδο της «Μ.Ηχ.» για το πολύκροτο βιβλίο της Μ. Ρεπούση. Στα 53 χρόνια της εκδοτικής της πορείας η εφημερίδα της Ενώσεως Σμυρναίων υπερασπίζεται αταλάντευτα και με συνέπεια τους αγώνες και τις θυσίες των Μικρασιατών Ελλήνων. ΤΗΝ ικανοποίησή του για τον πρόσφατο νόμο της τουρκικής κυβέρνησης με τον οποίο επιστρέφονται στα μειονοτικά ευαγή ιδρύματα τα ακίνητα που τους είχαν αφαιρεθεί στο παρελθόν, εξέφρασε με ανακοίνωσή της στον Τύπο η Οικουμενική Ομοσπονδία Κωνσταντινουπολιτών. «Ο νόμος, εφόσον εφαρμοστεί κατά γράμμα, αποτελεί ένα θετικό βήμα προς την κατεύθυνση της θεραπείας των αδικιών του παρελθόντος» τονίζει στην ανακοίνωσή της η Ομοσπονδία. Την ικανοποίησή του για τον πρόσφατο νόμο της τουρκικής κυβέρνησης με τον οποίο επιστρέφονται στα μειονοτικά ευαγή ιδρύματα τα ακίνητα που τους είχαν αφαιρεθεί στο παρελθόν, εξέφρασε με ανακοίνωσή της στον Τύπο η Οικουμενική Ομοσπονδία Κωνσταντινουπολιτών. «Ο νόμος, εφόσον εφαρμοστεί κατά γράμμα, αποτελεί ένα θετικό βήμα προς την κατεύθυνση της θεραπείας των αδικιών του παρελθόντος» τονίζει στην ανακοίνωσή της η Ομοσπονδία. Το κείμενο της ανακοίνωσης αναφέρει μεταξύ άλλων τα εξής: «Η Οικουμενική Ομοσπονδία Κωνσταντινουπολιτών (Οι.Ομ.Κω.), που αποτελεί τον ενωτικό φορέα των εκπατρισμένων Ελλήνων της Κωνσταντινούπολης, διαπιστώνει ότι ο πρόσφατος νόμος που εκδόθηκε την 27/8/2011 για την επιστροφή μέρους των ακινήτων σε μειονοτικά ιδρύματα, που είχαν κατασχεθεί παράνομα από τις τουρκικές κυβερνήσεις του παρελθόντος, ε- φόσον εφαρμοστεί κατά γράμμα, αποτελεί θετικό βήμα προς την κατεύθυνση της θεραπείας των To Κτίριο της Σχολής Γαλατά στην Πόλη. Υπήρξε στόχος των «Ευθυμικών» και η ιδιοκτησία του είχε αφαιρεθεί από την ελληνική Κοινότητα. Εμπίπτει στην κατηγορία των ακινήτων που καλύπτονται από το νέο νόμο. αδικιών του παρελθόντος κατά των μειονοτήτων και της αποκατάστασης του δικαίου υπέρ αυ- (Συνέχεια στη σελ. 4) MIKPAΣIATIKH HXΩ, ΙΟΥΛΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

4 Ικανοποίηση της Οι.Ομ.Κω. (Συνέχεια από τη σελ. 3) τών. Όπως έχει επισημανθεί προς όλες τις κατευθύνσεις από την Οι.Ομ.Κω., οι παραβιάσεις αυτές είχαν τον χαρακτήρα της μαζικής κλίμακας καταπάτησης των μειονοτικών και ανθρωπίνων δικαιωμάτων, όπως αυτές ορίζονται στην ιδρυτική πράξη της σύγχρονης Τουρκίας, την Συνθήκη της Λωζάννης, καθώς επίσης και στις διεθνείς Συμβάσεις που είχε δεσμευτεί τα σεβαστεί το τουρκικό κράτος». «Καλούμε και ενθαρρύνουμε την τουρκική Κυβέρνηση να προβεί σε όλες τις απαραίτητες ενέργειες στα πλαίσια του διεθνούς δικαίου [ ] σε μέτρα αποκατάστασης και θεραπείας των αδικιών του παρελθόντος κατά των μειονοτήτων αλλά και προς τα μέλη της ελληνικής μειονότητας που παρά τη θέλησή τους εξαναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν την γενέτειρα γη τους. Τα μέτρα αυτά αποτελούν σημαντικά βήματα για τον εκδημοκρατισμό της Τουρκίας» καταλήγει η ανακοίνωση. Κέρδισαν τη μάχη της αυτοτέλειας τα Κέντρα Μικρασιατικού Πολιτισμού ΣΩΘΗΚΑΝ από τις τσιμπίδες του «Καλλικράτη» και θα διατηρήσουν την αυτοτέλεια τους το Κέντρο Σπουδής και Ανάδειξης Μικρασιατικού Πολιτισμού (ΚΕ.ΜΙ.ΠΟ.) και άλλα 3 Κέντρα Μικρασιατικού Πολιτισμού, που περιλαμβάνονται στη σχετική απόφαση του Υπουργού Εσωτερικών Χάρη Καστανίδη, αφού προηγουμένως ο κ. Καστανίδης αξιολόγησε τις προτάσεις των οικείων Δημοτικών Συμβουλίων, που ζητούσαν με ισχυρή πλειοψηφία, όπως προβλέπει ο νόμος, τη διατήρηση της αυτοτέλειας αυτών των νομικών προσώπων, επικαλούμενα τη δραστηριότητά τους, το εξειδικευμένο αντικείμενό τους, τη μακροχρόνια απόδοση και γενικότερα την προσφορά τους. Με την ίδια απόφαση του κ. Καστανίδη διατηρούν την αυτοτέλειά τους άλλα 66 Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου σε όλη τη χώρα. Εκτός από το ΚΕ.ΜΙ.ΠΟ. της Νέας Ιωνίας (Αττικής) η απόφαση του υπουργού Εσωτερικών περιλαμβάνει το Ιστορικό Αρχείο Προσφυγικού Ελληνισμού του Δήμου Καλαμαριάς, το Κέντρο Μικρασιατικού Πολιτισμού του Δήμου Καισαριανής και το Κέντρο Έρευνας και Μελέτης του Μικρασιατικού Πολιτισμού της Χερσονήσου της Ερυθραίας του Δήμου Κηφισιάς. ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΠΑΡ. ΣΠΕΝΤΖΑΣ Ενας ευπατρίδης Μικρασιάτης επιχειρηματίας Την 18ην Ιουλίου 2011 έληξε το θαύμα της ζωής για τον Χαράλαμπο Παρασκευά Σπέντζα, ο οποίος είλκε την καταγωγή του πατρόθεν από την Πέργαμο, μητρόθεν από την Σμύρνη. Έζησε ο Χαράλαμπος Σπέντζας στα όρια του χορηγημένου σε αυτόν χρόνου, από το 1923 έ- ως το 2011, και άσκησε την ε- λευθερία του επί τόσον μόνον χρόνον. Πέραν από τα όρια του βιωμένου αυτού χρόνου υπάρχει απλώς-και ομιλώ για ύπαρξη επίγεια- στην μνήμη των α- δελφών του, των τέκνων και εγγονών του, αλλά και των φίλων και συνεργατών, αλλά και με την παρουσία της ευγενικής φυσιογνωμίας του και του ευάγωγου χαρακτήρος του. Γεννημένος στην Αθήνα το 1923,περιβλήθηκε στοργικά με την ευάγωγη φροντίδα της μητέρας του και του πατέρα του, σπούδασε Χημεία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, αποκτώντας την ειδικότητα του οινολόγου και συνέχισε τις σπουδές του στο Μόναχο με κύριο ερευνητικό ενδιαφέρον στο πεδίο των δομικών υλικών. Καρπός των ερευνών του ήταν η δημιουργία ενός συνθέτου αδρανούς δομικού υ- λικού τοιχοποιΐας, γεγονός που του προσέδωσε την δυνατότητα να λάβει τα ανάλογα πιστοποιητικά Κρατικών Γερμανικών Δομικών Εργαστηρίων. Το δομικό υλικό, το οποίο παρήγε α- ντικαθιστούσε την κοινή άμμο σε κάθε τοιχοποιΐα και ανάλογα με την συμμετοχή του στο κονίαμα επέφερε περιορισμό των εγκαταστάσεων κεντρικής θερμάνσεως, με ό,τι οικονομικά συνεπάγεται αυτό. Με την επιστροφή του στην Ελλάδα, το 1956, απέκτησε τις αντίστοιχες βεβαιώσεις των αρμοδίων κρατικών φορέων, ιδρύει την «Εμπορική-Βιομηχανική και Μεταλλευτική Εταιρεία ΕΥΡΩΠΗ Ε.Ε», δανειοδοτείται από την Εθνική Τράπεζα Ελλάδος, κατασκευάζει εργοστάσιο και εκκινεί την παραγωγή του προϊόντος, το οποίο επιβάλλει στην εγχώρια αγορά. Υποδειγματικός στις συναλλαγές του, τόσο προς τους συνεργάτες του ό- σο και προς τους εταίρους και προς το Δημόσιο, θα διακόψει οριστικά τις επαγγελματικές του δραστηριότητες το Ευτύχησε να έχει ως αρωγό στον βίο του την ιατρό ενδοκρινολόγο Ακριβή Κουκουλομμάτη, από το 1973 έως τον θάνατό της το 2008, με την οποία απέκτησε δύο παιδιά, έναν γυιό και μία θυγατέρα. Δεν υπήρξε χωρίς σημασία και αξία η συμμετοχή του στα κοινωνικά δρώμενα, είτε ως μέλος Διοικητικών Συμβουλίων πολιτιστικών φορέων και επιστημονικών ενώσεων είτε ως Πρόεδρος. Από το 2001, έτος ί- δρυσής του, διετέλεσε Πρόεδρος του Δ.Σ. του Κοινωφελούς Ιδρύματος «Βυζαντινών & Μεταβυζαντινών Σπουδών Μυστρά. Δέησις Παράσχου και Αριστέας Σπέντζα». Παράλληλα, ενεργός ήταν η συμμετοχή του στην Εταιρεία Πελοποννησιακών Σπουδών και στην Εταιρεία Λακωνικών Σπουδών. Η εξόδιος ακολουθία έλαβε χώρα την 21ην Ιουλίου 2011 στο Α Νεκροταφείο Αθηνών, εν Χαράλαμπος Παρ. Σπέντζας μέσω καύσωνος, χοροστατούντος του Θεοφιλεστάτου Επισκόπου Ναζιανζού κ.κ. Θεοδωρήτου. Τον Χαράλαμπο αποχαιρέτησαν ο Πρόεδρος της Εταιρείας Πελοποννησιακών Σπουδών, ταξίαρχος ε.α. Κοτσώνης, ο αδελφός του, Αντιπρόεδρος του Κοινωφελούς Ιδρύματος, Ομότιμος Τακτικός Καθηγητής ΣΣΕ Σάββας Σπέντζας, ενώ το αντίστοιχο ψήφισμα του Ιδρύματος ανέγνωσε ο Πρόεδρος του Συνδέσμου των εν Αττική Λακεδαιμονίων κ. Κ. Μπεκιάρης. Αιωνία Σου η μνήμη αοίδιμε Χαράλαμπε Σπέντζα. Χρήστος Π. Μπαλόγλου 4 MIKPAΣIATIKH HXΩ, ΙΟΥΛΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2011

5 «Σωματεία Φωνητικής και Οργανικής Μουσικής» της Σμύρνης, 1896 Του ΠΕΤΡΟΥ ΣΤ. ΜΕΧΤΙΔΗ Ηανάπτυξη των συλλόγων στη Μ. Ασία αποτελεί ίσως τη σημαντικότερη έκφραση του α- γώνα των Ελλήνων να μορφώσουν και να μορφωθούν, να βοηθήσουν τους απόρους, να ενισχύσουν σχολεία και εκκλησίες. Οι πηγές για τη σωματειακή οργάνωση του Ελληνισμού καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα (εφημερίδες, άρθρα, βιβλία, μαρτυρίες, κ.α.) και οι περισσότερες από αυτές έχουν ερευνηθεί από τις Κυριακή Μαμώνη (+ 2007) και Λήδα Ιστικοπούλου (Σωματειακή οργάνωση του Ελληνισμού στη Μ. Ασία ( ), 2006, «Βιβλιοπωλείον της Εστίας», κ.α.). Ξεφυλλίζοντας τον εμπορικό - επαγγελματικό οδηγό Indicateur des professions commerciales et industrielles de Smyrne de l Anatolie, des cotes, des Iles etc (quatrième année 1896, εκδότης Ιάκωβος δε Άνδριας) ανάμεσα σε «ατμαλευρόμυλους», «αποθήκες τουλπανιών» και εμπόρους βρίσκουμε (σελ ) Σωματεία Φωνητικής και Οργανικής Μουσικής (Musique vocale et instrumentale στη γαλλική έκδοση του οδηγού). Ο εμπορικός αυτός οδηγός α- νήκει σε μία σειρά οδηγών που τη δεκαετία του 1890 εκδόθηκαν στη Σμύρνη από τον Ιάκωβο δε Άνδρια. Αναφέρεται ο εκδότης α- πό το Φ. Φάλμπο (Ο Φραγκομαχαλάς της Σμύρνης, 1969, σελ. 182) ως P.J. D Andria, Atelier Artistique de Photographie, rue de Roses 18, Smyrne- Π.Ι.Δ. Άνδριας, οδός Ρόδων 18 (Ρόδων = «Κοπριές» επί το λαϊκότερον). Ο ο- δηγός του 1896 είναι ο πλουσιότερος από τους τέσσερις, σε γαλλικά και ελληνικά, έχει πάνω από 480 σελίδες με ξεχωριστή σελιδαρίθμηση ανά κεφάλαιο, πλήθος διαφημίσεων κ.λπ.. Στη σημασία των οδηγών αυτών αναφέρθηκε ο Φ. Φάλμπος ήδη από τη δεκαετία του 1960: «είναι σπάνιο σήμερα, και πολυτιμότατο τώρα για μας, βιβλίο 300 και πλέον συνολικά σελίδων [ ] σπουδαίο στο είδος του, γιατί μας παρέχει άγνωστες, πολύτιμες σήμερα, πληροφορίες για το εμπόριο της Σμύρνης του τέλους του 19 ου Το εξώφυλλο του εμπορικού επαγγελματικού οδηγού του Ιάκωβου δε Άντρια (Σμύρνη 1986). αιώνα [ ] πολύτιμος πληροφοριοδότης» (Φ. Φάλμπος, «Μπεζεστένια και χάνια της Σμύρνης», Μικρασιατικά Χρονικά, Θ, 1961, σελ. 147). Σήμερα η διάθεση της σειράς των οδηγών «Indicateur des professions» από την Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας ( επιτρέπει την ευκολότερη μελέτη τους. Αναφέρονται λοιπόν στην κατηγορία «σωματεία» οκτώ σωματεία («Société»), 3 σχολές (Idadie, Mechitaristes και Ομήρειον), το «La Maitrisse du College de la Propagande», το «L orphelinat de la Providence sous la Direction des Soeurs de la Chariteé» και η «Μουσική του Ελληνικού Ορφανοτροφείου» (30 όργανα υπό το μουσικοδιδάσκαλο Β. Καπογρόσσο). Μεκιταριστές από την αρμενοκαθολική Σχολή Μεκιταριστών της Βιέννης εγκαταστάθηκαν στον «Καινούργιο Μαχαλά» της Σμύρνης τον 19 ο αιώνα (σχετικά στο Φ. Φάλμπος Φραγκομαχαλάς, 1969, σελ ). Η Σχολή της Προπαγάνδας βρισκόταν στο Φραγκομαχαλά. Η γνωστή στους Σμυρνιούς Providence/ Προβιντάνς ήταν Παρθεναγωγείο επί της Ευρωπαϊκής οδού του Φραγκομαχαλά που ιδρύθηκε το 1839 (στα τουρκικά γεντή κιτλάρ - σχολή των ε- πτά κορών). Ο Βεσπ. Καπογρόσσο (αλλιώς Καπογκρόσσο) ήταν και καθηγητής στην αστική σχολή «Ελληνικόν Λύκειον». Θα αναφέρω τα σωματεία με τη σειρά που παρουσιάζονται στο «Indicateur des professions, 1896» και εντός παρένθεσης σχόλια και συμπληρώσεις: La Société de Ste- Cecile. Don Antonio Macrioniti, a la Cathedrale (Η νέα Κατεντράλα, ναός του Αγ. Ιωάννη Ευαγγελιστή, ολοκληρώθηκε το 1874). La Société Israélite à l école de l alliance Διευθυντής της ορχήστρας Moroni, πρόεδρος Salomon Abraam, γραμματέας Abraam Pardo. La Société de St- Joseph Διεύθυνση από τους par les Frères des Ecoles Chretiennes, οδών Ρόδων (Παρεκκλήσιο του Αγ. Ιωσήφ των Γάλλων Φρέρηδων (Μοριανών) Société Apollon, Directeur de Musique Caleya Freres, ancient Casino Grec. ΑΠΟΛΛΩΝ σύλλογος φιλαρμονικός. Δίοδος παλαιάς Ελληνικής Λέσχης. Διοικείται υπό 7μελούς Συμβουλίου. Αριθμός μελών τακτικών ωρισμένος 60. Μέλη α- ρωγά 60. Διδάσκαλοι της μουσικής αδελφοί Καλέγια- Τμήματα Μουσικής οργανικής και φωνητικής- Δραματικής και Γυμναστικής (Ιδρύθηκε το 1891 με 32 μέλη, διέκοψε τη λειτουργία του πρόσκαιρα πριν το 1896 και συνέχισε να υφίσταται έως την Καταστροφή, Σωματειακή οργάνωση, 2006, σελ Ως πρώτο υποτυπώδες γυμναστήριο θεωρείται «του έρωτα τ αλάνι», ένα οικόπεδο στη Μπέλλα Βίστα, το οποίο σταδιακά πήρε τη μορφή γυμναστηρίου. Société Eschyle (Dramatique, r. Trassa). Φιλοδραματικός Σύλλογος Σμύρνης «O Αισχύλος», οδός Τράσσα, πλαγίως του Σχολείου Dame de Sion, ιδρυθείς τω Πρόεδρος: Λάζαρος Σταματιάδης. Αριθμεί 138 μέλη εξ ων 96 τακτικά και 42 αρωγά. [ ] 5 τμήματα, Δραματικής τέχνης, εγχόρδων οργάνων, φωνητικής μουσικής, γυμναστικής και χορού. [ ] Πλήρης βιβλιοθήκη και αναγνωστήριο (Κατά την «Αμάλθεια» ι- δρύθηκε το 1891 ή το 1894, παρουσίαζε έργα και με φιλανθρωπικούς/ φιλεκπαιδευτικούς σκοπούς, Σωματειακή οργάνωση, 2006, σελ. 125.). Société Gymnase. [ ] Γυμνάσιον, Τρία βραβεία εν τοις Τήνιοις του 1895, Γυμναστικός σύλλογος ιδρυθείς τω 1894, Οδός Ρόδων, Διοικείται υπό επταμελούς εν ισοτιμία Συμβουλίου, εκλεγομένου ανα διετίαν. Μέλη 100 τακτικά και 30 αρωγά. Άσκησις Γυμναστική, ενόργανος Γυμναστική, Ποδηλατοδρομίαι, Πεζοδρομίαι, Λεμβοδρομίαι, τμήματα κυνηγών, ποδοσφαίρου, Crichet (sic), Βιβλιοθήκη, φωνητική μουσική, χορός, Σφαιριστήριον (Με τη συνένωση του «Ορφέα» και του Γυμνασίου ιδρύθηκε ο «Πανιώνιος» το 1898, Σωματειακή οργάνωση, 2006, σελ Στα Τήνια του 1895 νίκησαν οι Νικόλαος Κονταξόπουλος (δίζυγο), Χρ. Χριστογιαννόπουλος (τριπλούν) και Ιω. Λαζαρόπουλος (δίαυλος). Société Orphée, ΟΡΦΕΥΣ. Μουσικός όμιλος. Το αρχαιότερον καθ όλην την Ανατολήν Μουσικόν Σωματείον. Ιδρυθείς το Παράλληλος μέγαρον Λαδά. Διοικείται υπό τριμελούς εφορίας εκ των Κων. Ν. Ηλιάδου, Ξενοφ. Λάτρη και Τ. Γιοβανώφ και επταμελούς διοικητ. Συμβουλίου εκλεγομένου ενιαυσίως. Μέλη τακτικά 125, α- ρωγά 60, επίτιμα 25 πρόσεδρα 12 και αντεπιστέλλοντα 10. ΜΟΥΣΙΚΑ ΤΜΗΜΑΤΑ Ωδική, χορός εκ 35 μελών, Μανδολινάτα εκ 14 μανδολίνων και 5 κιθαρών, ορχήστρα, θεωρία μουσικής. Μουσικοδιδάσκαλος Ιωαν. Οικονομάκος μετά 2 βοηθών, τμήμα Λαϊκής Ορχήστρας (Bande). [ ] Κέκτηται μουσικόν ευρετήριον εκ 85 τεμαχίων και διοργανώνει μουσικάς συναυλίας και χορούς, [ ] εκδρομάς εκτός της Σμύρνης, τμήμα Γυμναστικής, δυο πρώτα βραβεία εις τους εν Τήνω Πανελληνίους α- γώνας, 14 πρώτα και 4 δεύτερα βραβεία κατά τους εν Σμύρνη τελεσθέντας αγώνας δρόμου και ποδηλάτου. Γυμναστήριον εντός του καταστήματος. Τμήμα ποδοσφαίρου. Βιβλιοθήκη μετ αναγνωστηρίου περιλαμβάνοντος 32 εφημερίδας και περιοδικά (Με τον ό- ρο μουσικό ευρετήριο 85 τεμαχίων εννοείται ότι το σωματείο έ- χει στη συλλογή του 85 μουσικά (Συνέχεια στη σελ. 13) MIKPAΣIATIKH HXΩ, ΙΟΥΛΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

6 Εργαστήρια κοροπλαστικής στην Αρχαία Σμύρνη Του ΜΑΙΡΗΣ ΓΚΙΚΑΚΗ Οι έρευνες των Γάλλων ιστοριοδιφών και αρχαιολόγων κατά τα τέλη του 19 ου αι. στη Σμύρνη και την περιοχή της, για τις οποίες έγινε λόγος σε προηγούμενο άρθρο, έφεραν στο φως έναν πολύ μεγάλο αριθμό ειδωλίων. Έτσι, η Σμύρνη α- ναδείχτηκε από την έρευνα σε σημαίνον κέντρο της κοροπλαστικής όπως ονομάζεται η τέχνη των ειδωλίων των ελληνιστικών χρόνων, το οποίο στεκόταν στην πρώτη γραμμή μαζί με δύο άλλα μεγάλα σύγχρονα της κέντρα: την Αλεξάνδρεια και την Πέργαμο. H ύπαρξη εργαστηρίων στη Σμύρνη επιβεβαιώνεται διπλά. Από τη μια πλευρά οι είκοσι έξι συνολικά μήτρες, οι οποίες βρέθηκαν κατά τις «ανασκαφές» του 19 ου αι., δε μπορεί να είναι τίποτα άλλο παρά απορρίμματα των σχετικών εργαστηρίων. Από την άλλη οι χημικές α- ναλύσεις του πηλού με μη καταστροφικές μεθόδους έδειξαν μια εντυπωσιακή ταυτότητα των στοιχείων της σύστασης του. Μία και μόνη θέση κάλυπτε επομένως τις ανάγκες των εργαστηρίων σε απαιτούμενη ύ- λη 1. Τα δείγματα που εξετάστηκαν καλύπτουν ωστόσο ένα ιδιαίτερα ευρύ χρονικό διάστημα από τον 3 ο αι. π. Χ. μέχρι τον 3 ο αι. μ. Χ. και αντιπροσωπεύουν μια τόσο μεγάλη θεματική και στυλιστική ποικιλία, που ασφαλώς προδίδουν την ύπαρξη πολλών και διαφορετικών εργαστηρίων. Μεγαλύτερα προβλήματα στην έρευνα θέτει το γεγονός ότι για κανένα από τα Σμυρναϊκά ειδώλια στο Μουσείο του Λούβρου. Αριστερά: Καρικατούρα (ύψος 8 εκ.). Δεξιά: «Διαδούμενος» του Πολυκλείτου. Μικρογραφικό αντίγραφο (ύψος 29,2 εκ.). ειδώλια της Σμύρνης δεν υ- πάρχουν ακριβή στοιχεία του χώρου και των συνθηκών εύρεσής του. Ένα σκαρίφημα του Paul Gaudin του Γάλλου μηχανικού, υ- πεύθυνου κατασκευής και εκμετάλλευσης της σιδηροδρομικής γραμμής Σμύρνης-Κασαμπά μέχρι το 1905 δίνει εντούτοις κάποιες πληροφορίες 2. Από το σκαρίφημα φαίνεται ότι οι «ανασκαφές» είχαν επεκταθεί από τον λόφο του Πάγου, ό- που από παλιά ετοποθετείτο η ακρόπολη με τα ιερά και η περιοχή των κατοικιών, στον αμέσως προς τα ανατολικά κείμενο λόφο του Τεπετσίκ. Εκεί ο Gaudin σημειώνει και την αρχαία νεκρόπολη της Σμύρνης. Οι έρευνες του Gaudin συνάδουν βέβαια με την επαγγελματική του ιδιότητα. Η γραμμή του Κασαμπά περνούσε βόρεια του Τεπετσίκ και αμέσως νότια από τα Μορτάκια, όπου και είχε βρεθεί σε δεύτερη χρήση μία από τις δύο επιγραφές που όριζαν το τέμενος της Αφροδίτης Στρατονίκιδος και επομένως περιοχές πλούσιες σε αρχαιότητες 3. Είναι ολοφάνερο, ότι τα ειδώλια αυτά βρέθηκαν ε- πομένως τόσο σε τάφους ό- σο και σε ιερά και κατοικίες. Μάλιστα, η θραυσματική τους κατάσταση ταιριάζει περισσότερο με τους δύο τελευταίους χώρους και ό- χι με τους τάφους, όπου γενικά τα κτερίσματα έρχονται στο φως άθικτα. Στα ιερά θα χρησίμευαν ως αναθήματα ενώ στις κατοικίες θα είχαν ευρύτερη χρήση α- πό αντικείμενα διακόσμησης μέχρι λατρείας στα μικρά οικιακά ιερά. Σε συμφωνία με τους ποικίλους χώρους και χρήσεις, μεγάλο είναι και το θεματολόγιο των ειδωλίων. Ιδιαίτερα ξεχωρίζουν τα η- θογραφικά θέματα και οι καρικατούρες που φτάνουν καμιά φορά στη λεπτομερή περιγραφή παθολογικών καταστάσεων. Οι μορφές έλκουν την καταγωγή τους εν μέρει από προσωπεία της Νέας Κωμωδίας παριστάνοντας χαρακτηριστικούς τύπους, όπως εκείνο του «παράσιτου», του ατόμου εκείνου που συντηρείται εις βάρος των πλούσιων φίλων του. Περισσότερο 6 MIKPAΣIATIKH HXΩ, ΙΟΥΛΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2011

7 πρόκειται όμως για μελέτες απλών, λαϊκών τύπων με σώματα βασανισμένα από την ηλικία και τη σκληρή εργασία ή από ασθένειες. Οι ρεαλιστικές απεικονίσεις μπορούν κάποτε να έχουν τόνο χιουμοριστικό αγγίζοντας τα όρια της καρικατούρας. Παραμένει θέμα α- νοιχτό προς συζήτηση, αν και στους αρχαίους θεατές τα αντικείμενα αυτά προκαλούσαν το γέλιο ή μήπως το σκεπτικισμό καθώς στις μεγαλουπόλεις των ελληνιστικών χρόνων δεν έλειπαν τόσο οι γραφικοί τύποι όσο και οι κοινωνικά περιθωριοποιημένοι. Πράγματι, συχνά η σμυρναίικη κοροπλαστική καταπιάνεται με το θέμα του ξένου, του μη-έλληνα, θέμα βγαλμένο από τον κοσμοπολιτισμό της ύστερης αρχαιότητας. Συγκεκριμένα, ξεχωρίζουν οι έγχρωμοι με τα όλα τα στοιχεία της φυλής τους και οι Γαλάτες με τα αδρά χαρακτηριστικά και τα πυκνά, ακατάστατα μαλλιά τους 4. Στον αντίποδα του ηθογραφικού ρεαλισμού, οι Σμυρναίοι κοροπλάστες διέπρεψαν στην απόδοση ι- δεαλιστικών θεμάτων. Τον πυρήνα αποτελούν ειδώλια πιστά αντίγραφα σε μικρότερη κλίμακα διάσημων έργων της κλασικής και υ- στεροκλασικής εποχής. Ένα χαρακτηριστικό δείγμα είναι η μορφή αθλητή που αντιγράφει το «Διαδούμενο» του Πολυκλείτου 5. Το μ ικρό Διαδούμ ενο αγόρασε στα 1885 ο William Roger Paton, Βρετανός επιγραφολόγος. Μετά το θάνατό του, ο γιός του, Carlos Blaker, τον έδωσε με δάνειο μακράς διαρκείας στο Μουσείο του Λούβρου. Εκεί ε- κτίθετο μέχρι το Οι κληρονόμοι του το πρόσφεραν προς πώληση στο Μητροπολιτικό Μουσείο της Νέας Υόρκης, όπου και βρίσκεται μέχρι σήμερα. Το ειδώλιο αυτό αποτελεί πράγματι ένα αριστούργημα της σμυρναίικης κοροπλαστικής. Ο τεχνίτης μετέγραψε την ένταση της μεταλλικής φόρμας με ά- ψογο τρόπο στο μαλακό άργιλο. Πρόκειται για μια μικρογραφία του γνωστού έργου «Διαδούμενος», το ο- ποίο παρίστανε αθλητή να δένει την ταινία του νικητή στα μαλλιά του. Οι κόρες των οφθαλμών είναι εγχάρακτες, οι λεπτομέρειες του προσώπου είναι πλασμένες με ακρίβεια και τα μαλλιά είναι δουλεμένα προσεκτικά με αιχμηρό εργαλείο. Εντούτοις, παρατηρούνται κάποιες αποκλίσεις σε σύγκριση με το πρωτότυπο με κυριότερη τις επιμηκυμένες αναλογίες: ο νέος είναι συνολικά πιο ψηλός και πιο λεπτός. Πιθανολογείται ότι κατασκευάστηκε στον 1 ο αι. π. Χ. Είναι ενδιαφέρον ότι και ο γνωστός «Διαδούμενος» από τη Δήλο από νησιωτικό μάρμαρο, σήμερα στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, αποτελεί επίσης αντίγραφο του 1 ου αι. π. Χ. 6. Το ειδώλιο αυτό και τα α- ντίστοιχά του ήταν επιχρυσωμένα, καλύπτονταν δηλαδή κάποτε με λεπτό φύλλο χρυσού πάνω σε ερυθρή προετοιμασία, που τόνιζε α- κόμα περισσότερο τη λάμψη του πολύτιμου μετάλλου και θύμιζαν βέβαια ότι τα πρωτότυπα ήταν μπρούτζινα. Πέρα από το «Διαδούμενο» στη Νέα Υόρκη, έ- χουν αναγνωριστεί μεταξύ των θραυσματικά σωζόμενων ειδωλίων και άλλα έργα του Πολυκλείτου καθώς και έργα του Λυσίππου, του γλύπτη που ξεχωριστά εκτιμούσε ο Μέγας Αλέξανδρος. Είναι βέβαια γνωστό ότι το έργο του Πολυκλείτου και του Λυσίππου έχαιρε ιδιαίτερης εκτιμήσεως στους ελληνιστικούς και ρωμαϊκούς χρόνους. Σ αυτήν θα πρέπει να προστεθεί η αυξανόμενη τάση εκζήτησης που χαρακτήριζε τη διακόσμηση των κατοικιών των ευπορότερων τάξεων. Η κατοχή έργων ενός αναγνωρισμένου «δασκάλου» προσέδιδε αναμφίβολα κύρος. Κάποια τέλος από τα έργα αυτά αποτελούσαν α- ναμνηστικά από ιερά και τόπους της μητροπολιτικής Ελλάδας αλλά και της Μικράς Ασίας, όπου ήταν στημένα τα πρωτότυπα. Η Μαίρη Γκικάκη, το γένος Κ. Σολομωνίδη, είναι δρ Αρχαιολογίας και μέλος της Ενώσεως Σμυρναίων. 1. A. Bouquillon C. Doublet, Matières de corps de figurines smyrniotes, στον κατάλογο της έκθεσης D Izmir à Smyrne (Louvre, octobre janvier 2010), Το σκαρίφημα βρίσκεται στην κατοχή των κληρονόμων του βλ. τη δημοσίευση στον κατάλογο της έκθεσης D Izmir à Smyrne (Louvre, octobre janvier 2010), Βλ. τον χάρτη του Aristote Fontrier, Antiquités d Ionie, Revue des études anciennes 9, 1907, Pl. VII, με το υπόμνημα σελ Αναδημοσιευμένος στον κατάλογος της έκθεσης D Izmir à Smyrne (Louvre, octobre janvier 2010),49, fig Παραδείγματα στον κατάλογο της Έκθεσης: D Izmir à Smyrne (Louvre, octobre janvier 2010), 156 κ.ε. 5. Κατάλογος της έκθεσης D Izmir à Smyrne (Louvre, octobre janvier 2010), , αρ. κατ Αθήνα, Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο αρ. ευρ. 1826: N. Kaltsas, Sculpture in the National Archaeological Museum, Athens (2002), , αρ. κατ Προς τα Μέλη και τους Φίλους της Ενώσεως Σμυρναίων Εάν διαθέτετε ηλεκτρονικό ταχυδρομείο ( ) σας παρακαλούμε θερμά να μας ενημερώσετε στη διεύθυνση ensmyrn@otenet.gr Mας βοηθάτε να επικοινωνούμε μαζί σας σε ηλεκτρονική μορφή ταχύτερα και χωρίς τα έξοδα που απαιτεί η συνηθισμένη αλληλογραφία. MIKPAΣIATIKH HXΩ, ΙΟΥΛΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

8 Σαμπατάι Ζεβί και κεμαλισμός Της ΓΕΩΡΓΙΑΣ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ - ΤΕΡΖΗ Σαμπατάι Ζεβί Ω ς συνέχεια του άρθρου με τίτλο Sabbathai Zewi ( ), ένας Ιουδαίος ψευδομεσσίας στα χρόνια της τουρκοκρατίας, του Πρωτοπρ. Βασιλείου Γεωργοπούλου, λέκτορα Θεολογικής Σχολής Α.Π.Θ., (περιοδ. Διάλογος, τ. 60, Απρ.-Ιούν. 2010), είναι, νομίζουμε, απαραίτητο να συνδέσουμε τα δεδομένα για τον εν λόγω ψευδομεσσία, με το σήμερα και μάλιστα με το μείζον γεγονός που συγκλόνισε τον α- πανταχού Ελληνισμό του 20ού αιώνα, την Μικρασιατική Καταστροφή. Τα παρακάτω θεωρούμε ό- τι διαφωτίζουν το πνευματικό πλαίσιο, των δυνάμεων που ενήργησαν, αλλά ενίοτε και που υποκίνησαν την δράση του κεμαλισμού, με κύριο στόχο τους την βίαιη εξαφάνιση του Ελληνισμού από τα εδάφη της Μικράς Ασίας, Ανατολικής Θράκης, Πόντου, Κωνσταντινουπόλεως και Κύπρου, γεγονότα που συνεχίζουν και απασχολούν όχι μόνο τους ιστορικούς και τα προσφυγικά σωματεία αλλά και μεγάλο μέρος των νεοτέρων Ελλήνων τρίτης και τέταρτης γενιάς έκτοτε. Κατά τον 15ο αιώνα οι σεφαραδίτες Εβραίοι, οι εγκατεστημένοι στην ιβηρική χερσόνησο, είτε υποχρεώθηκαν από τους Ισπανούς αυτοκράτορες να εγκαταλείψουν τις μυστικές τελετές που ε- πιτελούσαν, να απαρνηθούν τον ιουδαϊσμό και να βαπτισθούν χριστιανοί (παπικοί), είτε εκδιώχθηκαν από τις χώρες διαμονής τους1. Ορισμένοι από αυτούς βρήκαν καταφύγιο στο Μαρόκο και άλλοι στην Οθωμανική Αυτοκρατορία (Κωνσταντινούπολη, Σμύρνη, Θεσσαλονίκη). Κατά πάσα πιθανότητα, σε αυτούς τους σεφαραδίτες Εβραίους βρήκε ο Σαμπαταϊσμός πρόσφορο έδαφος για να διαθοθεί. Ο Σαμπαταϊσμός, η κίνηση του Σαμπατάϊ Ζεβί2, ήταν μία μυστική εβραϊκή σέκτα, η οποία εμφανίστηκε στη τουρκοκρατούμενη Θεσσαλονίκη τον 17ο αιώνα. Τα μέλη της, οι λεγόμενοι «ντονμέδες» (πιθανή προέλευση εκ του τουρκ. dönmek=επιστρέφω, μεταστρέφομαι) ζούσαν μία διπλή ζωή. Έφεραν μουσουλμανικά ονόματα, εξωτερική εμφάνιση και συμπεριφορές μουσουλμάνου, αλλά μυστικά πίστευαν στον ε- βραίο ψευδομεσσία Σαμπατάι Ζεβί ( ), στο ό- νομα του οποίου τελούσαν προσευχές και τελετές κάτω από απόλυτη μυστικότητα. «Μία φορά το χρόνο (στην διάρκεια της ετήσιας εορτής των ντονμέδων, του Αμνού ), σβήνουν τα κεριά κατά το δείπνο στο οποίο τελούνται όργια και τελετές α- νταλλαγής συζύγων (γυναικών). Τα τεκτενόμενα αυτά γίνονται τη νύχτα της εορτής των γενεθλίων του Σαμπατάι Ζεβί. Οι ντονμέδες πιστεύουν ότι τα παιδιά που θα γεννηθούν μετά από τέτοιες συζεύξεις θεωρούνται άγια»3. Το 1911, σε κάποιο ξενοδοχείο της Ιερουσαλήμ, σε συνέντευξή του στον δημοσιογράφο και εκδότη εβραϊκών έργων Itamar Ben-Avi, ο κρυπτο-εβραίος μετέπειτα δικτάτορας Μουσταφά Κεμάλ, κάτω από την επήρεια αλκοόλ, ομολογεί: «Είμαι α- πόγονος του Σαμπατάι Ζεβί, όχι πράγματι εβραίος ο ί- διος, αλλά φλογερός θαυμαστής του προφήτη σας. Η γνώμη μου είναι ότι κάθε Εβραίος σ αυτή τη χώρα θα έκανε καλά να γίνει μέλος της παράταξής του». Μετά από 10 ημέρες, κατά τη διάρκεια μίας δεύτερης συνέντευξής του στον ίδιο δημοσιογράφο, ο Κεμάλ ε- πανέρχεται: «Έχω στο σπίτι μου μία εβραϊκή Βίβλο τυπωμένη στη Βενετία. Είναι μάλλον παλαιά, θυμάμαι δέ τον πατέρα μου που με οδηγούσε σε έναν καραΐτη4 δάσκαλο, ο οποίος μού μάθαινε να την διαβάζω». Και ο δημοσιογράφος Ben-Avi συνεχίζει: «Σιώπησε για ένα λεπτό, τα μάτια του έψαχναν κάτι αόριστα. Και επανέρχεται λέγοντας: «Shema Yisra el, Adonai Elohenu, Adonai Ehad! (δηλαδή, Άκουε Ισραήλ, Κύριος ο Θεός ημών, μόνος Κύριος)» (μετ. της συγγρ.). «Αυτή είναι η σημαντικότερη προσευχή μας, Captain». «Και η δική μου μυστική προσευχή επίσης, cher monsieur», α- πάντησε, ξαναγεμίζοντας τα ποτήρια μας», καταλήγει ο δημοσιογράφος5. Δηλαδή, ο Μουσταφά Κεμάλ ομολογεί ο ίδιος προς τον εβραίο δημοσιογράφο Itamar Ben-Avi πως η προσωπική του μυστική προσευχή, ως οπαδού του Σαμπατάι Ζεβί, είναι ακριβώς η προσευχή των εβραίων. Ωστόσο, ο Ζεβί γύρω στα μέσα του 17ου αιώνα αυτοανακηρύχθηκε «Μεσσίας»6. Έτσι, σύμφωνα με κείμενο που φυλάσσεται στην Εθνική Βιβλιοθήκη της Ιερουσαλήμ σχετικό με τον Σαμπαταϊσμό και τους ντονμέδες «Ο Σαμπατάι Ζεβί και κανείς άλλος είναι ο πραγματικός Μεσσίας. Άκουε Ισραήλ, Κύριος ο Θεός ημών, μόνος Κύριος»7(μετ. της συγγρ.). Εξ άλλου, στη σελίδα τίτλου μίας επιτομής εβραϊκών νομικών κειμένων, της Nahalat Shiv ah, σε έκδοση του Άμστερνταμ του 1666, αναγράφεται: «Ελήλυθεν ο Μεσσίας, ο υιός Δαβίδ» με σαφή αναφορά στο ψευδομεσσία Σαμπατάι Ζεβί, ο οποίος προανήγγειλε την λεγόμενη επικράτησή του τη χρονιά αυτή (1666)8. Το πληθος των οπαδών του αλλά και οι αλλοπρόσαλλες συμπεριφορές του θα συντελέσουν ώστε με την παρέμβαση των ραβίνων της Κωνσταντινούπολης στον Σουλτάνο να φυλακιστεί9. Αργότερα δήλωσε ότι μετεστράφη πρός τον μουσουλμανισμό (1666). Ο Κεμάλ είχε σοβαρούς λόγους να αποκρύπτει την ντονμεδική (κρυπτο-εβραϊκή) καταγωγή του. Oι ντονμέδες, οι οποίοι παντρεύονταν μεταξύ τους, θεωρούνταν αιρετικοί τόσο από τους μουσουλμάνους όσο και από τους Εβραίους. Φημίζονταν 8 MIKPAΣIATIKH HXΩ, ΙΟΥΛΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2011

9 Ο Σαμπατάι Ζεβί κρατούμενος στις φυλακές της Αβύδου (Εβραϊκή Εγκυκλοπαίδεια, ). για τον ακόλαστο και μέθυσο βίο τους (Ο Μουσταφά Κεμάλ, ο λεγόμενος πατέρας των Τούρκων, πέθανε σε ηλικία 57 ετών από κήρωση ήπατος λόγω αλκοόλ). Αντλούσαν το δικαίωμα αυτό από την απομάκρυνση της πίστεώς τους από τις ε- ντολές της Βίβλου, κάτω α- πό τη νέα ερμηνεία που προσέδιδε ο Σαμπατάι Ζεβί και η οποία περιγράφεται από τον Yitzchak Ben-Zvi στο βιβλίο του για τις χαμένες ε- βραϊκές κοινότητες The Exiled and the Redeemed1. «Εν δέ τη νεωτέρα Τουρκία του μεγαλοφυούς Ατατούρκ και οι ντονμέδες ούτοι α- νεγνωρίσθησαν μεν ως μη ό- ντες Τούρκοι ή μουσουλμάνοι, εν τούτοις όμως επέτυχον να διατηρήσωσι τάς κυβερνητικάς θέσεις και υ- πουργήματα αυτών. «Το πλείστον των εν Τουρκία διαβιούντων σήμερον ντονμέδων τούτων της Θεσσαλονίκης, ασχολείται με το εμπόριον, τα ελευθέρια επαγγέλματα, ως δικηγόροι, ιατροί, μηχανικοί, δημοσιογράφοι κ.λπ.»1. Σκοπός του παρόντος ήταν να επισημάνουμε την σχέση της ιουδαϊκής αίρεσης του Σαμπαταϊσμού που εμφανίστηκε τον 17ο αιώνα στην Οθωμανική Αυτοκρατορία με τον κεμαλισμό του 20ού κυρίως αιώνα. Ως γνωστόν, ιουδαϊσμός και μουσουλμανισμός πορεύονταν ανά τους αιώνες, επί των εδαφών μας, παράλληλα, συμπληρώνοντας ο έ- νας τον άλλον και πάντα εις βάρος ημών των Ορθοδόξων. Στην περίπτωση του κεμαλισμού όμως, συμβαίνει και κάτι επιπλέον: ο μουσουλμανισμός παραγκωνίζεται και ταυτόχρονα αποδεικνύεται επίπλαστος. Χρησιμεύει απλώς ως επικάλυμα ε- νός κρυπτο-εβραϊκού ιδεολογήματος, το οποίο, δίκην θρησκείας, με την οικονομική βοήθεια των κέντρων ε- ξουσίας που ήλεγχε ή επηρέαζε ο σιωνισμός (μπολσεβίκων, ευρωπαϊκών κυβερνήσεων, πολυεθνικών κ.λπ.), ασέλγησε με κάθε τρόπο πάνω στον Μικρασιατικό Ελληνισμό, με τελικό σκοπό την μαρτυρικώ τω τρόπω εξαφάνισή του από τα πατρογονικά του εδάφη. Κατόπιν όλων τούτων, και πολλών άλλων γεγονότων του βίου και της πολιτείας του εν λόγω ηγέτου, τα ο- ποία αισχρόν έστι και λέγειν (στό Διαδίκτυο υπάρχει πλήθος αναφορών), γίνεται, νομίζουμε, αντιληπτό το πνευματικό υπόβαθρο του κεμαλισμού, των θερμών οπαδών και απογόνων του, των «γκρίζων λύκων», καθώς και των επιχειρήσεών τους κατά του Ελληνισμού. Βεβαίως, και στην σημερινή νταβουτογλική πολιτική της γείτονος, («Άλλαξ ο Μανωλιός...») βλέπουμε σε ε- φαρμογή το ίδιο πρόγραμμα εναρμονισμένο πλέον και με τα «ελληνικά» κυβερνητικά συμφέροντα σε Αιγαίο, Θράκη κ.λπ. Είθε ο Θεός να α- παλλάξει τον κόσμο από την μάστιγα του κεμαλισμού και των απογόνων και συνεχιστών του. Γένοιτο. Η Γεωργία Χριστοδούλου-Τερζή είναι πτυχιούχος Γαλλικής Γλώσσας και Φιλολογίας. 1. Ανάλογοι διωγμοί των Εβραίων παρατηρούνται επίσης και σε όλη τη δυτική Ευρώπη των νεωτέρων χρόνων (από το Mainz το 1012 έως τη Μόσχα το 1891). 2. Βλ. άρθρο π. Βασιλείου Γεωργοπούλου, Sabbathai Zewi ( ), Ένας Ιουδαίος ψευδομεσσίας στα χρόνια της Τουρκοκρατίας, περιοδ. Διάλογος, τ. 60, Απρ-Ιουν. 2010, ΠΕΓ, Αθήνα. 3. Yitzchak Ben Zvi, The Exiled and the Redeemed, Jewish Publication Society, 1957, Philadelphia, USA 4. Karaism: Κατ αντιδιαστολή προς τον ραββινικό ιουδαϊσμό, ο οποίος βασίζεται στην γραπτή και στην προφορική παράδοση που μεταδίδεται διά των ραββίνων και είναι συγκεντρωμένη στο Ταλμούδ, ο καραϊτικός ιουδαϊσμός βασίζεται αποκλειστικά στην γραπτή διδασκαλία της Πεντατεύχου (Τοράχ) και στην προσωπική ερμηνεία της. Ενθαρρύνει δε τους πιστούς να αναλύουν οι ίδιοι τα κείμενα ε- ξάγοντας τις προσωπικές τους απόψεις σχετικά com/index/index.php?option=c om_content&task=view&id=59 3&Itemid=2, com/ 6. llibrary.org/jsource/vjw/izmir.html Library of Congress, Hebraic Section, Νahalat Shiv ah, Amsterdam, Βλ. επίσης και Library of Congress, Hebraic Section, Tikkun K riah, Amsterdam, 1666, με ανάλογη εγχάρακτη παράσταση και επιγραφή «Βασιλεύς Μεσσίας», όπου ο ψευδοπροφήτης εμφανίζεται σε θρόνο υψηλό, κορώνα στο κεφάλι, σκήπτρο, δώδεκα λέοντες δεξιά και αριστερά και οκτώ υ- πασπιστές. Κάτω παριστάνεται πλήθος ακολούθων του καθισμένοι γύρω από τραπέζι. (Πηγή: jsource/biography/zvi.html) 9. π. Βασιλείου Γεωργοπούλου, ενθ αν. 10. Yitzchak Ben-Zvi, ibid 11. Βλαδίμηρου Μιρμίρογλου, Οι Δερβίσσαι, χ.ο., εν Αθήναις, 1940, όπου και εκτενής βιογραφία του Σαμπατάϊ Ζεβί. Ευχαριστώ θερμά τον καλό φίλο, συνεργάτη και συμπατριώτη κ. Τάκη Σαλκιτζόγλου που επισήμανε και μου απέστειλε απόσπασμα του παρόντος έργου του Μιρμίρογλου. MIKPAΣIATIKH HXΩ, ΙΟΥΛΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

10 H γιαγιά Σοφή από τα Βουρλά Της ΟΛΓΑΣ ΜΠΟΥΤΟΒΑ «... Στριφνός άνθρωπος η γιαγιά η Σοφή! Κοντή, παχουλούτσικη, πρόσωπο χαρακωμένο από τις ρυτίδες, βλέμμα μυωπικό -αλλά φωνή δυνατή και γέλιο δυνατό, και θέληση δυνατή. Στο θάνατο στεκόταν με το κεφάλι ψηλά. Δάκρυ δεν έσταζε το βλέφαρο της. Είχε «διατελέσει» κόρη μεγαλοτσιφλικά σταφιδοπαραγωγού στα Βουρλά της Σμύρνης - ύστερα προσφυγοπούλα, με πατέρα και αδελφό σαγμένους μπρος στα μάτια της, χαμένη μετά στ' Ανάπλι, όπου την ξέβρασε το καράβι σαν διέσχισε το ματωμένο Αιγαίο - κατόπιν μαθητευόμενη κεντίστρα στο Παλάτι, και, τέλος, σύζυγος α- πλού λιμενεργάτη («γαλαζοαίματη» την πείραζε ε- κείνος) και μάνα τριών παιδιών. Γράμματα πολλά δεν ή- ξερε η γιαγιά Σοφή! Ωστόσο, υπέγραφε τ' όνομα της καλλιγραφικά και διάβαζε μετά μανίας την Αγία Γραφή και... όσα «Μίκυ Μάους» ξέκλεβε απ' τα εγγόνια της! Ήταν παραμυθού πρώτης κι αυτή κι ο παππούς Βασίλης - γιος α- ντάρτη «κατσάκη» νησιώτη από την Αμοργό, και σαν μου αφηγόταν τα της πατρίδας, ανασταίνονταν κι οι νεκροί. Κι ένιωθα την αύρα της Ιωνικής θάλασσας να μ' αγκαλιάζει που κατέβαινε από το Μποζ Νταγ, (το αρχαίον όρος Τμώλος), να καταλαγιάζει τα κοκκινισμένα μάγουλα μου. Και έ- βλεπα τότες τις κοπέλλες με τις άσπρες μαντήλες να τρυγούν μήνα Αύγουστο, τραγουδώντας: «Μηλί - αχ, μηλίτσα πούσαι στο γκρεμ νό, στα μήλα φορτωμένη, τα μήλα σου λιμπίστικα, μα τον γκρεμνό φοβάμαι...» Κι έπειτα ο παππούς Βασίλης («Βάσο» τον αποκαλούσε εκείνη στις «καλές τους»), έπιανε σειρά! Είχε λάβει μέρος στις μάχες του Εσκί Σεχίρ, και του Σαγγάριου, όπου στις 9 Αυγούστου 1922, ο ελληνικός στρατός γνώρισε οικτρά ήττα, στα βραχώδη στενά του Κάλε Γκρότο, εξω από την Άγκυρα. Τραγουδούσε ο παππούς, με μια βραχνή μελαγχολία, το ακόλουθο α- νέκδοτο τραγούδι, σε ρυθμό αντικρυστού ζεϊμπέκικου: «Εννιά τ' Αυγούστου ήτανε πριχού να ξημερώσει και ο Κεμάλης θέλησε τον Δεμερτζή να ζώσει. Αναψαν τα ντουφέκια μας γενήκανε καμίνι και μέσα στις μπαλάσκιες μας σφαίρα δεν είχε μείνει. Κι ο λοχαγός εφώναζε: "Παιδιά, φωτοβολίδες, γιατί τα πυροβόλα μας, σε μάς βαρούν οβίδες!" Μάννα, μη στέλνεις γράμματα, Και μη ρωτάς τι κάνω Στου Kaλεγκρό το ύψωμα, Εκείθε να 'ποθάνω...» Αχ, Καισαριανή μου! Μυρουδιές από σουβλάδι, μουσακά και ντολμάδες. Και τραγούδια νοσταλγικά και παραπονιάρικα, γεμάτα νταλγκά αλλά και νάζι. Και ήχος από κουτάλια, να παίζουν στο ρυθμό του καρσιλαμά και του ζεϊμπέκικου! Και ζωνάρια ν' ανεμίζουν στο χορό, και τραγιάσκες εργατικές (που εκατοντάδες πορεύονταν αργότερα στις διαδηλώσεις!). Και γαρύφαλλα, και κατιφέδες! Είχαν έρθει, χωρίς αρχικά να θέλουν να ριζώσουν - με την αχλύ του κατατρεγμού στα μάτια, σ' έναν τόπο που ούτε νερό δεν είχε να τους προσφέρει. Αντιμετώπισαν το φθόνο των ντόπιων, που στην αρχή αναζητούσαν τα χαμένα στον πόλεμο παιδιά τους, κι έπειτα άρχισαν να βλέπουν ότι «απειλούνταν» από την προκοπή των προσφύγων. «Τουρκόσπορους» αποκαλούσαν τους άντρες και «παστρικές» τις γυναίκες. Και τους πήρε χρόνια να ξεφύγουν από τον εσωτερικό - πλέον - κατατρεγμό και να νιώσουν ένα σώμα με τους «Παλιολαδίτες». Και χρειάσθηκε ο Β' Πόλεμο, και χρειάστηκε να χύσουν κι άλλο αίμα στα καλντερίμια των πόλεων και στα ψηλά βουνά πολεμώντας τον κατακτητή Γράμματα πολλά δεν ή- ξερε η γιαγιά Σοφή. Ήξερε, όμως, όλα τα λουλούδια, και τα χόρτα, τους βολβούς και τα βότανα! Και μ' έμαθε να αγαπώ τον Υμηττό, τα κυκλάμινα, το καλοκαιρινό απόβραχο, το ψωμοτύρι κάτω απ' τα δέντρα... Μ' έμαθε, ακόμα, ν' αγαπώ μια πατρίδα που δεν ή- ξερα. Και τον Τούρκο γείτονα της, και τους κολλήγους που δούλευαν στα χωράφια τους, τον Αζίζ και το Μεμέτ, το Χασάν και την Άΐσέ, αυτούς που ζούσαν αδελφωμένοι πριν τους χωρίσει ο ποταμός του αίματος για αλλότρια συμφέροντα... Μ' έμαθε, πάνω απ' όλα, ν' αγαπώ τη ζωή που ανάβει στα σωθικά και καίγεται, μ' όλες τις χαρές και τις αγωνίες της. (Οπως αγαπά κανείς το τσιγάρο που κρατά ανάμεσα στα δάχτυλα, και ξέρει ότι σε λίγο θάχουν μείνει μόνον λίγες στάχτες κι η μυρωδιά του καπνού!)» Η Όλγα Μπούτοβα γεννήθηκε στην Καισαριανή. Είναι πτυχιούχος Αγγλικής Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών και κάτοχος DEA Λογοτεχνίας του Πανεπιστημίου Στρασβούργου. ΝΕΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ Επιμέλεια: Νίκος Χ. Βικέτος Κωνσταντίνος Ν. Ιωαννίδης, Ένα άστρον τρεμοσβήνει, εκδ. «Τεθλασμένη», Αθήνα Δανιήλ, Μητροπολίτης Καισαριανής, Βύρωνος και Υμηττού, Μνήμη μαρτύρων της Μικρασιατικής Καταστροφής, εκδ. Ι.Μ.Κ.Β.Υ, Καισαριανή Γιάννης Σαραντόπουλος Νάντια Σαραντοπούλου, Πολίτικη και Σμυρναίικη Κουζίνα. Από τη Μικρά Ασία έρχομαι, τεύχος 1, εκδ. «Κειμήλιο», Σεπτέμβριος Δημήτρης Κωνσταντάρας Σταθαράς (επιμ.), Ιστορία του Νικολάου Ιερέως. Ημερολόγιο του παπα-νικόλα Καραπαπαδάκη Μικρασιάτη ιερέα της Ευαγγελίστριας Ν. Ιωνίας Βόλου, εκδ. Π.Ε.Μ.Ν.Ι.Μ. «Ίωνες», Ν. Ιωνία Βόλου Ελένη Μαρκάκη, Ο κήπος με τα μυστικά, εκδ. Τσουκάτου, Αθήνα Έλενα Δαρμή, Μετανάστες στη δική τους γη, εκδ. Τσουκάτου, Αθήνα Αγλαΐα Κωνσταντινίδου Κλουκίνα, Αϊντε π άλι ξεριζώνεται ο Ελληνισμός από την Πόλη ( ), εκδ. «Ίκαρος» Άννα Αντωνιάδη Τσάτσαρη, Ένα μπακάλικο γεμάτο αναμνήσεις, εκδ. Σμυρνιωτάκης. Χρήστος Π. Μπαλόγλου, Μελετήματα περί Γεωργίου Γεμιστού Πλήθωνος, Αθήνα Χρήστος Π. Μπαλόγλου, Η κριτική ανάλυση των πολιτειακών και κοινωνικοοικονομικών θεσμών «Ευδοκιμουσών» πολιτειών από τον Αριστοτέλη, Αθήνα MIKPAΣIATIKH HXΩ, ΙΟΥΛΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2011

11 ΣΥΝΑΥΛΙΑ ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟ ΣΜΥΡΝΙΟ ΘΑΝΟ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗ Φίλιππου Τσαλαχούρη «Προσωπογραφία» ΟΡΓΑΝΩΣΗ: Πολιτιστικός Σύλλογος Μικρασιατών Ανατολικής Αττικής - Πολιτιστικός και Αθλητικός Οργανισμός Δήμου Αγίας Παρασκευής Το Νέο Ελληνικό Κουαρτέτο στην πρώτη παγκόσμια εκτέλεση του έργου του Φίλιππου Τσαλαχούρη «Προσωπογραφία», αφιερωμένο στο φιλόμουσο και φιλόκαλο Σμυρνιό γιατρό Θάνο Κωνσταντινίδη (δεξιά). Στις 23 Ιουνίου 2011, το βράδυ, στο Κέντρο Τέχνης και Πολιτισμού BETON7 στο Βοτανικό, δόθηκε από το Νέο Ελληνικό Κουαρτέτο μια ο- λωσδιόλου ξεχωριστή συναυλία τρία κουαρτέτα του Ντμίτρι Σοστακόβιτς, τα υπ. αριθμόν 7, 8 και 10 και παράλληλα τιμήθηκε ο Σμυρνιός γιατρός Θάνος Κωνσταντινίδης «ένθερμος υποστηρικτής των καλλιτεχνών και ο α- ενάως παρών σε εκδηλώσεις επιπέδου και πρωτοπορίας». Η βραδιά ξεκίνησε με το συνθέτη Φίλιππο Τσαλαχούρη, ο οποίος μίλησε για τη σχέση μουσικής και...χολέρας, αναλύοντας με μοναδικό πραγματικά τρόπο την σχέση των δύο και την εφαρμογή τους στην περίπτωση του Σοστακόβιτς και της εποχής του. Στο τέλος της ομιλίας του αναφέρθηκε εγκωμιαστικά στον αληθινά φιλόμουσο και φιλόκαλο Ίωνα ευπατρίδη γιατρό νευρολόγο κ. Θάνο Κωνσταντινίδη στον οποίο ή- ταν αφιερωμένη η εκδήλωση του ΝΕΚ. Για τον κ. Κωνσταντινίδη ο Φίλιππος Τσαλαχούρης είπε μεταξύ άλλλων: Κάποιες φορές έρχονται σκέψεις σαν τους ανθρώπους βιαστικές αλλά συγκεκριμένες με φροντίδα με α- γάπη υπάρχουν κάποιοι άνθρωποι που μας στηρίζουν με την ιαματική τους παρουσία ή μάλλον που η παρουσία τους καθίσταται ιαματική στη νοσηρή ζωή μας αν μας ρωτήσουν να φέρουμε ένα παράδειγμα μιας κάπ οιας τέτοιας παρουσίας νομίζουμε πως είναι εύκολο νομίζουμε πως είναι αρκετοί τόσοι που ίσως χρειαστεί και να διαλέξουμε αν, ό- μως, μας πέσουν και πρέπει οπωσδήποτε να πούμε ένα ό- νομα δυσκολευόμαστε... ε- μείς πολύ εύκολα, αν μας ζητούσαν να πούμε ένα τέτοιο όνομα, θα λέγαμε Θάνος Κωνσταντινίδης κι αν στα χρόνια της χολέρας θέλαμ ε να π ούμε ένα ευχαριστώ στον άνθρωπο αυτό που μας παραστέκει θα ζητούσαμε βοήθεια στα φίλτρα της μουσικής θα μπορούσε η μουσική να περιγράψει έναν άνθρωπο; θα μπορούσαν οι νότες, αν μπουν στη σωστή σειρά, να σχηματίσουν μια προσωπογραφία ; Αν γραφόταν ένα κομμάτι με τίτλο Θάνος Κωνσταντινίδης τι νότες θα έπρεπε να έχει ; Ίσως μια μελωδία από τα Βουρλά ίσως να έπρεπε να προσθέσουμ ε και λίγη δόση ιστορίας έχει ζήσει τόσα γεγονότα κάποιο μουσικό θέμα θα υπάρχει αν όλα αυτά δεθούν με μουσική και σιωπές και δοξαριές [ ] που τόσο ενοχλητικά αποδίδει ο Γιώργος Δεμερτζής μπορεί και να καταφέρουμε να πούμε ένα μεγάλο ευχαριστώ στον Θάνο Κωνσταντινίδη για αυτό που είναι ένα «είναι» τόσο πολύτιμο στη ζωή μας όσο και το ίδιο το νόημα των όσων πράττουμε για τον Θάνο Κωνσταντινίδη λοιπόν ένας στοχασμός μια προσωπογραφία σε πρώτη παγκόσμια εκτέλεση που φέρει το όνομά του την υπογράφει ο ομιλών και την εκτελούν οι συνήθεις ύ- ποπτοι του ΝΕΚ. Τον λόγο πήρε ευθύς αμέσως ο Θάνος Κωνσταντινίδης και μίλησε καρδιακά και σοφά, όπως πάντα. Και αμέσως μετά, το Νέο Ελληνικό Κουαρτέτο, ήτοι Γιώργος Δεμερτζής, βιολί - Δημήτρης Χανδράκης, βιολί - David Bogorad, βιόλα - Άγγελος Λιακάκης, βιολοντσέλο, ερμήνευσε σε πρώτη εκτέλεση την μόλις προ ολίγων ημερών συντεθείσα υπό του Φίλιππου Τσαλαχούρη Προσωπογραφία, την αφιερωμένη στον αειθαλή και αγέρωχο Θάνο Κωνσταντινίδη. Πηγή: Από το site Iδιωτική Οδός MIKPAΣIATIKH HXΩ, ΙΟΥΛΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

12 ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΓΙΑ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΤΗΣ ΑΦΡΙΚΗΣ «Θυμάμαι και στηρίζω» Αφιερωμένη στα παιδιά της Αφρικής ήταν η εκδήλωση που οργάνωσε στις , στην αίθουσα τελετών του Α.Π.Θ., το λαμπρό καππαδοκικό σωματείο «Άγιος Βασίλειος Βασιλειάδα» της Θεσσαλονίκης με τιμώμενο πρόσωπο την κ. Μέρω Κεσεσίογλου, πρέσβειρα του ΟΗΕ στην Αφρική. Παιδιά ξεριζωμένων Μικρασιατών του 1922 οι διοικούντες σήμερα το λαμπρό κοινωφελές ίδρυμα της «Βασιλειάδας» θυμούνται τις πικρές στιγμές της προσφυγιάς που έζησαν μαζί με τους γονείς τους γι αυτό και στηρίζουν το έργο της κ. Κεσεσίογλου για τα παιδιά του τρίτου κόσμου. Στην εκδήλωση μίλησαν ο καθηγητής της Νομικής Σχολής Θεσσαλονίκης κ. Κάπου στην Ακτή Ελεφαντοστού. Τα παιδιά από την αφρικανική «Βασιλειάδα», το ορφανοτροφείο που ίδρυσε η πρέσβειρα του ΟΗΕ κ. Μέρω Κεσεσίογλου, διδάσκονται την ελληνική γλώσσα. Στη Θεσσαλονίκη μια άλλη «Βασιλειάδα», ιδρυμένη από παιδιά Μικρασιατών προσφύγων, στηρίζει εδώ και τρία χρόνια το έργο της κ. Κεσεσίογλου. Νικόλαος Ιντζεσίλογλου και ο έφορος εκδηλώσεων της «Βασιλειάδας» κ. Γεώργιος Απτόσογλου και απηύθυνε χαιρετισμό η κ. Μ. Κεσεσίογλου. Συμμετείχαν με χορούς, τραγούδια και δρώμενα προσφυγικά σωματεία από τη Βορ. Ελλάδα. Την επιμέλεια της εκδήλωσης είχαν ο Βασίλης Σιδηρόπουλος και η Μαριάννα Φωτιάδου. Η διεύθυνση παραγωγής ήταν του Κώστα Νίγδελη. Να σημειωθεί ότι χάρις στο ευρύ κοινωνικό και πολιτιστικό έργο που α- ναπτύσσει τα τελευταία χρόνια η «Βασιλειάδα» έ- χει εξασφαλίσει τη γενική επιδοκιμασία της κοινής γνώμης. Πρόσφατο χαρακτηριστικό παράδειγμα η δωρεά φιλάνθρωπης κυρίας με την οποία περιέρχεται στο Φιλανθρωπικό Σωματείο «Άγιος Βασίλειος Βασιλειάδα» ένα διαμέρισμα 100 τ.μ. περίπου που βρίσκεται στο Πανόραμα της Θεσσαλονίκης. «Βραβείο Κοινού» στη θεατρική oμάδα του Συλλόγου Μικρασιατών Ιεράπετρας Η ΕΡΑΣΙΤΕΧΝΙΚΗ θεατρική ομάδα του Συλλόγου Μικρασιατών Ιεράπετρας απέσπασε το «Βραβείο Κοινού», στο 9ο Φεστιβάλ Θεάτρου για την παράσταση «Η Δύση της Ανατολής» από το ομώνυμο έργο του ρεθυμνιώτη συγγραφέα Παρασκευά Συριανόγλου. Στο Φεστιβάλ που οργάνωσε στο Δημοτικό Θέατρο Κορίνθου, α- πό 1-10 Αυγούστου, η Οργάνωση «Βασίλης Ρώτας» πήραν μέρος 10 ερασιτεχνικά θεατρικά σχήματα από διάφορες περιοχές της χώρας. Πριν από την Κόρινθο «Η Δύση της Ανατολής» είχε παρουσιαστεί με επιτυχία στην Ιεράπετρα, το Ηράκλειο, τα Χανιά, τον Άγιο Νικόλαο και τη Σητεία. Το θεατρικό έργο «Η Δύση της Ανατολής» αναφέρεται σε τρεις διαφορετικές οικογενειακές ιστορίες που εκτυλίσσονται, με αριστοτεχνική σύνδεση μεταξύ τους, κατά τη διάρκεια της καταστροφής της Σμύρνης, του ξεριζωμού και της Μεγάλης Εξόδου των προσφύγων προς τη σωτηρία. Ο συγγραφέας με την πρέπουσα ευαισθησία, ρεαλισμό και απλό λόγο α- ποτυπώνει τα τραγικά γεγονότα, αποκαλύπτοντας τη διεργασία της εσωτερικής πάλης του ανθρώπου να δαμάσει τις φυσικές α- δυναμίες, ώστε να αναδειχθεί το μεγαλείο της ψυχής. Το έργο που αποδόθηκε εξαιρετικά από τους ερασιτέχνες ερμηνευτές, κράτησε από την αρχή μέχρι το τέλος αμείωτο το ενδιαφέρον των θεατών που είχαν κατακλύσει το θέατρο, προκάλεσε ιδιαίτερη συγκίνηση και επανειλημμένα καταχειροκροτήθηκε από το κοινό. Ε. Κ. Τ. 12 MIKPAΣIATIKH HXΩ, ΙΟΥΛΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2011

13 ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΩΝ ΑΝΑΤ. ΑΤΤΙΚΗΣ Πρόταση στο Δήμο Αγ. Παρασκευής για μετανομασία της πλατ. Τσακού Να μετονομαστεί η πλατεία Τσακού της Αγία Παρασκευής Αττικής σε «πλατεία Μικράς Ασίας» ζήτησε α- πό το δήμαρχο της πόλης κ. Βασίλειο Ζορμπά, αντιπροσωπεία μελών του Πολιτιστικού Συλλόγου Μικρασιατών Ανατολικής Αττικής, που τον επισκέφτηκε για το σκοπό αυτό στο γραφείο του, με επικεφαλής την πρόεδρο του Συλλόγου κ. Βούλα Παπαγεωργίου. Η αντιπροσωπεία επέδωσε στο δήμαρχο επιστολή με το αίτημα του Συλλόγου για τη μετονομασία της πλατείας Τσακού σε «πλατεία Μικράς Ασίας». Όπως αναφέρεται στην επιστολή, το αίτημα υποβάλλεται ύστερα από απόφαση της Γενικής Συνέλευσης των μελών του σωματείου, προκειμένου οι προσφυγογενείς κάτοικοι του Δήμου Αγίας Παρασκευής, που δεν μπορούν να επισκέπτονται την πατρίδα της καταγωγής τους, να έχουν ένα μέρος, και στην προκειμένη περίπτωση μια πλατεία, που να φέρει το όνομα της αλησμόνητης Μικράς Ασίας. Σύμφωνα με δελτίο τύπου, το οποίο στάλθηκε από το Σύλλογο στη «Μ.Ηχ.», ο δήμαρχος εξέφρασε τη βεβαιότητα πως το Δημοτικό Συμβούλιο, όταν συζητηθεί το θέμα, θα αποδεχτεί την πρόταση των Μικρασιατών της Ανατ. Αττικής, έτσι ώστε να ικανοποιηθεί πολύ σύντομα το δίκαιο αίτημα του σωματείου τους. Η αντιπροσωπεία του Συλλόγου Μικρασιατών Ανατ. Αττικής με το δήμαρχο της Αγίας Παρασκευή, κ. Βασ. Ζορμπά, στον οποίο μετέφεραν το αίτημα για τη μετονομασία της πλατείας Τσακού. «Σωματεία Φωνητικής και Οργανικής Μουσικής» (Συνέχεια από τη σελ. 13) έργα/ παρτιτούρες. Ιδρύθηκε από μαθητές της Σχολής Αρώνη με πρωτεργάτη τον Νικία Ζέτζο, Σωματειακή οργάνωση, 2006, σελ. 12. Ο Κ. Ηλιάδης ήταν αρχίατρος και απόφοιτος του Λυκείου Γιαννίκη. Ο Τ. Γιοβανώφ ήταν γιατρός και το 1893 επικεφαλής α- ποστολής του Ορφέα στη Λέσβο. Στο Χρ. Σολομωνίδης Η Εκκλησία της Σμύρνης, σελ. 360 αναφέρεται επίγραμμα του μνήματος Γιοβανώφ. Πρόκειται για τον ίδιο; Ο Γ. Οικονομάκος αναφέρεται ως ο διευθυντής της τελευταίας συναυλίας του Ορφέα στην Ελληνική Λέσχη Σμύρνης με αποσπάσματα από το μελόδραμα Ναβουχοδονόσωρ. Στα Τήνια νίκησε ο Κωνσταντίνος Μουράτης στα 100 μέτρα και ο Δημήτρης Τομπρώφ στα 1500 μέτρα) Société Philarmonique, Φιλαρμονική Εταιρία Σμύρνης, οδός Τράσσα, μέλη τακτικά και αρωγά 450. Διευθύνεται υπό εννεαμέλούς συμβουλίου. Πρόεδρος Ευριπίδης Σεκιάρης. Διευθυντής της Μουσικής Σπυρίδων Μπεκατώρος, τελειόφοιτος του ωδείου της Δρέσδης. Τμήματα Α Θεωρία της μουσικής, Β Φωνητική μουσική, Γ Ορχήστρα, Δ Πνευστά όργανα, Ε Μανδολίνα, Στ Δραματική τέχνη, Ζ Χορός, Η Γυμναστική, Θ Όρχησις, Ι Φιλολογικαί διαλέξεις, Ια Μελοδραματικόν τμήμα, Ιβ Λεμβοδρομικόν και Πεζοδρομικόν (Ιδρύθηκε το 1893, είχε 270 τακτικά μέλη το Το 1896 μεταφέρθηκε σε νέο κτίριο- δεν είναι αυτό στην οδό Τράσσα - Σωματειακή οργάνωση, 2006, σελ που αναφέρει το Indicateur des professions 1896, γιατί εκδόθηκε στις 14 Ιανουαρίου Ο Ευρ. Σεκιάρης γεννήθηκε το 1848, αποφοίτησε από την Ευαγγελική Σχολή το 1865, ήταν δημοσιογράφος/ διευθυντής της «Νέας Σμύρνης» και ασχολήθηκε ενεργά με τα κοινά: Υπήρξε μέλος της Εφορείας Ορφανοτροφείου, του πρώτου Δ.Σ. της «Ορθοδοξίας» (1875) και της επιβλέπουσας επιτροπής της Σχολής Ρενιέρη (1885). Πέθανε το 1904 ή Ο Σπυρίδων Μπεκατώρος γεννήθηκε στην Κέρκυρα περίπου το 1860, δίδαξε στο Ωδείο Αθηνών μεταξύ , Πέθανε το Συνέθεσε τραγούδια («Ήθελα να βρω μια καρδιά», «Αετός», τον «Ύμνο του Ζωγραφείου», κ.α.) Τα «μουσικογυμναστικά» αυτά σωματεία των Ελλήνων της Σμύρνης είχαν σαφή εθνικό χαρακτήρα, όπως γράφει και ο δημοσιογράφος Πέτρος Λινάρδος: «Η ουσία του μικρασιατικού αθλητισμού είναι ευκρινής και σπουδαία. Ήταν, πάνω από όλα, θωράκιση του χειμαζόμενου εθνικού φρονήματος. Παράλληλα οι αθλητικές εκδηλώσεις και πρωτοβουλίες ή- σαν απλωμένες σε αυτό που σήμερα κατά κόρον λέγεται αλλά δεν γίνεται: τη σύζευξη του αθλητισμού με τον πολιτισμό» (Π. Λινάρδος, «Η ουσία του αθλητισμού στη Μ. Ασία», Βήμα, 16/09/2007) και «ο σωματειακός αθλητισμός [ ] στη Σμύρνη [ ] προσπαθούσε να ριζώσει και η άθληση, με σαφή πια προσανατολισμό στο κοινωνικό (και εθνικό) γίγνεσθαι, να χαράξει την κατά περιοχή μοίρα της» (Π. Λινάρδος, «Τα Τήνια του Αθλητισμού και του Πολιτισμού», Βήμα, 1/5/2010). Κλείνω αυτή τη σύντομη παρουσίαση με τον πρόλογο του εκδότη του «Indicateur des professions»: «Ευτυχής λογίζομαι προσφέρων το τέταρτον ήδη έτος προς το σεβαστόν Κοινόν τον ετήσιον Οδηγόν της Σμύρνης επηυξημένον κατά πολλά συμφώνως προς την επιθυμίαν του Δημοσίου. Επί τη ευκαιρία ταύτη απονέμωμεν δημοσία τας ευχαριστίας ημών ού μόνον προς το κοινόν της χώρας ταύτης αλλά και προς τους εν τω εξωτερικώ αξιοτίμους συνδρομητάς ημών δια το ζωηρόν ενδιαφέρον και την θερμήν υποστήριξην ην μας παρέσχον. Τοιαύτης μόνον ευμενούς υποδοχής τυγχάνων παρά πάντων, της υποστηρίξεως των Σεβαστών αρχών και της Δημοσιογραφίας κατόρθωσα δια πολλών κόπων και θυσιών να φέρω εις αίσιον πέρα μέγα και δυσχερές έργον όπερ ανέλαβον». «Ευτυχείς λογιζόμεθα» και ε- μείς που με αυτό τον τρόπο έχουμε τη δυνατότητα να περπατήσουμε στη Σμύρνη του 1896 MIKPAΣIATIKH HXΩ, ΙΟΥΛΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

14 BIBΛΙΟγραφικά «Ένα ΑΣΤΡΟΝ τρεμοσβήνει» Ο ιστορικός κινηματογράφος της Αθήνας δημιούργημα του Μικρασιάτη Κων. Κ. Ιωαννίδη Του ΦΑΙΔΩΝΑ ΠΑΠΑΘΕΟΔΩΡΟΥ Μικρασιατική Σπίθα Tόμος 16/2011, σσ. 262 Από τη δραστήρια Αδελφότητα Μικρασιατών Νομού Σερρών κυκλοφόρησε ο 16ος τόμος του περιοδικού Μικρασιατική Σπίθα (υπεύθυνος έκδοσης ο πρόεδρος του σωματείου, Σωκράτης Κοτζάογλου, υπεύθυνοι ύλης οι Αθανάσιος Κανλής και Γιώργος Αψηλίδης), το εξώφυλλο του οποίου κοσμεί η προσωπογραφία του Φώτη Κόντογλου, έργο του Σερραίου ζωγράφου και μέλους της Αδελφότητας Χριστόφορου Μελλίδη. Η ΕΤΗΣΙΑ ΠΕΡΙΟΔΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ ΤΗΣ ΑΔΕΛΦΟΤΗΤΤΑΣ ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΩΝ Ν. ΣΕΡΡΩΝ Στον πρόλογο του τόμου ο εκ των επιμελητών Αθανάσιος Κανλής μεταξύ των άλλων αναφέρεται στο προβληματισμό που υ- πάρχει στους υπεύθυνους του περιοδικού τόσο για την επίτευξη των στόχων του, όσο και για τη συνέχιση της εκδοτικής του πορείας μέσα στη δύσκολη οικονομική συγκυρία, ώστε η «Μικρασιατική Σπίθα» να φθάσει στην ε- νηλικίωσή της και ακόμη πιο πέρα». Στο αφιέρωμα του περιοδικού για τον Αϊβαλιώτη Φώτη Κόντογλου γράφουν οι: Γιώργος Κεχαγιόγλου («Λίγα λόγια για το λογοτεχνικό έργο του Φώτη Κόντογλου», σ. 7-12), Γιώργος Κόρδης Με αφορμή τη διακοπή της λειτουργίας του κινηματογράφου «Άστρον» των Αμπελοκήπων, ο Κωνσταντίνος Ιωαννίδης, γόνος της οικογένειας που κατασκεύασε και λειτούργησε το «Άστρον», έγραψε την ιστορία αυτού του εμβληματικού κινηματογράφου των Αμπελοκήπων, που κυκλοφόρησε σε βιβλίο το 2010 από τις εκδόσεις «Τεθλασμένη». Οι πρώτες σελίδες του βιβλίου είναι αφιερωμένες στον ιδρυτή του κινηματογράφου. Το Άστρον αποτελεί μια ακόμη επιχειρηματική δραστηριότητα του μικρασιάτη πρόσφυγα Κωνσταντίνου Κ. Ιωαννίδη, παππού του συγγραφέα, για τον οποίο μαθαίνουμε ότι όταν, κατά τη Μικρασιατική Καταστροφή, αναγκάζεται να εγκαταλείψει την πατρίδα του, το Σουσουρλούκ της Προύσας, φθάνει στη Γαλλία, στη μικρή πόλη Κρεζώ, όπου ξεκινά σαν εργάτης και στη συνέχεια σαν επιστάτης στο εργοστάσιο της Πεζώ. Τον ε- πόμενο χρόνο πηγαίνει στο Παρίσι, κοντά στο θείο του Παναγή, και ξεκινά δική του επιχείρηση. Δημιουργεί, μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα, μια πετυχημένη αλυσίδα σύγχρονων κομμωτηρίων, Maison de Parmanente. «Αν έχεις συνηθίσει σε ένα τρόπο ζωής και τον χάσεις από τη μια στιγμή στην άλλη χωρίς να έχεις εσύ την ευθύνη, έχεις ένα λόγο παραπάνω να ξανα-διεκδικήσεις και να αποκτήσεις αυτά που θεωρούσες παντοτινά δικά σου», έ- λεγε ο Κωνσταντίνος Κ. Ιωαννίδης στον συνονόματο εγγονό του. «Δεν είχα αντιληφθεί το θησαυρό που είχα δίπλα μου. Ο παππούς μου ήταν ένας αυτάρκης και μοναχικός άνθρωπος, χαμηλών τόνων που δε μιλούσε για όσα είχε περάσει. Δε μιλούσε πολύ ούτε για όσα είχε πετύχει στη ζωή του και δεν ήταν καθόλου λίγα αυτά! Ίσως δεν αισθανόταν πολύ άνετα με τα ελληνικά του (στην Προύσα μιλούσε τουρκικά και στο Παρίσι γαλλικά), ίσως πάλι εγώ να βρισκόμουν σε μια ηλικία που δεν μπορούσα να αξιολογήσω τη σημασία των όσων θα είχε να μου πει, ως παιδί και ως έφηβος, είχα αλλού στραμμένη την προσοχή μου. Το κατάλαβα πολύ αργότερα, όταν ο παππούς μου είχε ήδη φύγει από τη ζωή», συμπληρώνει ο συγγραφέας. Ο Κωνσταντίνος Κ. Ιωαννίδης, αφού παντρεύεται το 1931, στο Παρίσι, τη Φωτεινή Καλαϊτζή, ορφανή, πρόσφυγα και αυτή, από τη Μάδυτο της Ανατολικής Θράκης, εγκαθίσταται το 1933 στην Αθήνα και αρχίζει νέα επιχειρηματική δραστηριότητα. «Προσπαθώ να φανταστώ πώς ένοιωθε ο παππούς μου σε μια χώρα που, μπορεί να ήταν η πατρίδα του, αλλά πάντως ο τόπος του δεν ήταν! Ήρθε από το Παρίσι με διάθεση να αξιοποιήσει τα χρήματα που είχε κερδίσει..είδε στο Παρίσι το ενδιαφέρον του κοινού για τον κινηματογράφο και κατάλαβε ό- τι σύντομα αυτή η μανία θα καταλάμβανε και την Ελλάδα». Έτσι, ο Κωνσταντίνος Κ. Ιωαννίδης αποφασίζει να δημιουργήσει στην Ελλάδα κινηματογραφικές επιχειρήσεις. Ο πρώτος κινηματογράφος που δημιουργεί είναι το Σινέ Παρί, τη δεκαετία του 30, στην Πλάκα. Μια εικοσαετία αργότερα η εταιρεία Κ. Ιωαννίδης, Δ. Παντερμαλής Σία κατασκευάζει στους Αμπελοκήπους, στις παρυφές της Αθήνας των μέσων του εικοστού αιώνα, το Άστρον, ένα κτίριο με αποκλειστική χρήση κινηματοθέατρου, σε σχέδια του αρχιτέκτονα και μετέπειτα καθηγητή του Πολυτεχνείου και Ακαδημαϊκού Σόλωνα Κυδωνιάτη. Το Άστρον εγκαινιάζεται στις 4 Ιανουαρίου Την ίδια περίοδο, ο Κ. Ιωαννίδης διαθέτει και άλλες αίθουσες προβολής, ε- νώ επεκτείνει την επιχειρηματική του δραστηριότητα στην παραγωγή κινηματογραφικών ταινιών με την εταιρεία του Ιωαννίδης Φιλμς. Ο Κωνσταντίνος Κ. Ιωαννίδης, από το Σουσουρλούκ της Προύσας, είναι μια χαρακτηριστική περίπτωση πετυχημένου μικρασιάτη πρόσφυγα επιχειρηματία, μια από τις εκατοντάδες περιπτώσεις μικρασιατών που, ξεκινώντας «από το μηδέν», ξεχώρισαν στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Σήμερα, που αναζητούμε εναγωνίως να βγούμε από το οικονομικό τέλμα, είναι περισσότερο α- πό επιβεβλημένο να σκύψουμε προσεχτικά και να μελετήσουμε τη ζωή και τη δράση όλων αυτών των αυτοδημιούργητων συμπατριωτών επιχειρηματιών, αλλά και το «θαύμα» της οικονομικής α- νόρθωσης της Ελλάδας μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή, με τον ερχομό των προσφύγων. Ίσως έτσι μπορέσουμε να καταλάβουμε, πέρα από λογιστικές προσθαφαιρέσεις, πώς θα μπορέσουμε να ξεπεράσουμε τα «αδιέξοδα». Ίσως τότε αντιληφθούμε ότι η πραγματική δύναμη της χώρας δεν κρύβεται στις τραπεζικές καταθέσεις, δεν είναι οι μετοχές και τα χρεώγραφα. Είναι οι ίδιοι οι άνθρωποί της και αυτούς πρέπει να φέρουμε στο προσκήνιο «γιατί το θαύμα, δεν είναι πουθενά παρά κυκλοφορεί μέσα στις φλέβες του ανθρώπου» όπως μας μηνύει ο Γιώργος Σεφέρης. («Φώτης Κόντογλου. Ο ζωγράφος, ο εικονογράφος, ο μοναχικός», σσ ), Δημήτριος Στ. Αρδανιώτης («Οι απόψεις του Φώτη Κόντογλου για την ελληνική μουσική μέσα από τα κείμενά του», σσ ), Μιχάλης Σωτηρίου («Φώτης Κόντογλου [ς]: Μαΐστορας λογισμών, αισθημάτων και εικόνων», σσ ). Οι μελέτες που δημοσιεύονται στον 16 ο τόμο καλύπτουν δύο μεγάλες ενότητες: Στην πρώτη με τον τίτλο Μικρασιατικός Ελληνισμός τα κείμενα υπογράφουν οι: Πέτρος Στ. Μεχτίδης («Περιηγητές στη Μικρά Ασία και στον Πόντο», σσ ), Σάββας Ε. Τσιλένης («Ο αστικός χώρος της Κων/πολης σ ένα ελληνικό κεί- 14 MIKPAΣIATIKH HXΩ, ΙΟΥΛΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2011

15 μενο του 18 ου αι.: Βοσπορομαχίας εγκώμιο», σσ ), Αντώνης Παυλίδης («Η περίοδος του Τανζιμάτ [ ] και οι επιδράσεις της στις πολιτικές και κοινωνικές εξελίξεις στη Μ. Ασία», σσ ), Θεοφάνης Μαλκίδης («Ο αθλητισμός στη Μικρά Ασία και ο Ελληνικός Αθλητικός Σύλλογος Πόντος», σσ ), Αθανάσιος Ε. Καραθανάσης («Περί Φωκαίας και άλλα τινά», σσ ). Θοδωρής Κοντάρας («Πέργαμος, Πρώτη Ασίας»), σσ ). Χαράλαμπος Βουρουτζίδης («Η Μητρόπολη Νικομηδείας», σσ ), Νίκος Χ. Βικέτος («Ιερός Πολύκαρπος». Το εβδομαδιαίο θρησκευτικό περιοδικό της Σμύρνης κατά την πρώτη περίοδο της εκδοτικής του πορείας [ ]», σσ ). Στη δεύτερη με τον τίτλο Προσφυγική Ελλάδα οι: Στράτος Ν. Δορδανάς («Στρατός και πρόσφυγες: Η προσφυγική εγκατάσταση στη Μακεδονία μέσα από δύο στρατιωτικές εκθέσεις του 1925», σσ ), Ελένη Ιωαννίδου («Υπέρ των ορφανών προσφυγοπαίδων. Το ορφανοτροφείο Μέλισσα και η συμβολή του στην περίθαλψη των προσφύγων της Θεσσαλονίκης», σσ ), Λίλα Θεοδωρίδου Σωτηρίου («Αυτοστέγαση Αστών Προσφύγων στην πόλη των Σερρών», σσ ), Γιάννης Τσαρούχας («Ο Πέτρος Παπαχαραλαμπίδης και η εφημερίδα του Νέος Αγών», σσ ), Ευάγγελος Παντολέων («Το ημερολόγιο των Παντηλογλέων», σσ ), Αθ. Κανλής, επιμ. («Μαρτυρίες Νικολάου Μεγγούδη, Πετρούλας Χατζηανδρέου, Μαρίας Στράνη [Θεραπιώτου] του Γαβριήλ», σσ ). Τελευταίο στη σειρά των μελετημάτων το κείμενο του πρόεδρου της Αδελφότητας Μικρασιατών Νομού Σερρών, Σωκράτη Κοτζάογλου, μια νεκρολογία (τίτλος της «In Memoriam», σσ ) για δύο διακεκριμένες προσωπικότητες μικρασιατικής καταγωγής, το μακαριστό μητροπολίτη Ρεθύμνης και Αυλοποτάμου κυρό Ανθιμο Συριανό και τον πρώην πρόεδρο της Εστίας Νέας Σμύρνης και της ΟΠΣΕ Αυγουστίνο Καμπά. Ανάμεσα στις δύο ενότητες παρεμβάλλονται οι Προσεγγίσεις των Παναγιώτη Σκαλτσή («Πίστη και Λατρεία κατά τον άγιο Πολύκαρπο Σμύρνης», σσ ) και Γρηγορίου Ζαρωτιάδη («Η προπτική της οικονομικής [επανα-] σύνδεσης των περιφερειακών οικονομιών στην «καθ ημάς Ανατολή» και ο ρόλος του Ελληνισμού», σσ ). Ακολουθούν βιβλιοπαρουσιάσεις που αναφέρονται στη μονογραφία του Βασίλη Ι. Τζανακάρη για τη Δίκη των Έξι, στο Ημερολόγιο 2011 του Πέτρου Στ. Μεχτίδη για την Κωνσταντινούπολη, τη Μικρασία και τον Πόντο και στη μελέτη του Αντώνη Υ. Παυλίδη για τον Ελληνισμό της Κωνσταντινούπολης ( ) και την εκπαιδευτική πολιτική του Οικουμενικού Πατριαρχείου. Ο νέος τόμος του περιοδικού Μικρασιατική Σπίθα κλείνει με το ρεπορτάζ του Ηλία Χατζηηλία από την εμφάνιση της 30μελούς μικτής χορωδίας της Αδελφότητας, υπό τη διεύθυνση του Δημήτρη Αρδανιώτη, στη Βιέννη στις 24 Απριλίου 2010 και το χρονικό των δραστηριοτήτων του Σωματείου για το 2010 που επιμελήθηκε Αθ. Κανλής. ΠΕΝΘΗ Απόστολος Στ. Κιουζέ-Πεζάς Πέρασαν 45 χρόνια από τότε που ο Απόστολος Στ. Κιουζέ- Πεζάς έφυγε από κοντά μας σε ηλικία 75 χρόνων. Γεννήθηκε Ο Απόστολος Στ. Κιουζέ Πεζάς μπροστά στην εκκλησία της Θεομάνας στη Νέα Κίο. Αντώνιος Φουριώτης Πλήρης ημερών έφυγε για πάντα από τη ζωή αυτή στις 12 Ιουνίου 2011 και κηδεύτηκε τη Ο αντιστράτηγος ε.α. Αντώνιος Φουριώτης. μεθεπομένη από το Κοιμητήριο του Δήμου Παπάγου, ο α- ντιστράτηγος ε.α. Αντώνιος Φουριώτης, ένας εκλεκτός φίλος της Ενώσεως Σμυρναίων, στη συμπαράσταση του οποίου οφείλουμε την προσφορά και τις υπηρεσίες της ερίτιμης συζύγου του κας Μαρίτσας Φουριώτη προς το σωματείο μας. το 1891 στην Αθήνα. Ο πατέρας του Σταμάτιος ήταν επιφανής διπλωμάτης από τα Βουρλά της Σμύρνης και η μητέρα του Γραμματική Δρόκου, από την Κίο της Προποντίδος. Σπούδασε οικονομικά στην Κωνσταντινούπολη. Έκανε α- μύθητη περιουσία στη Ρωσία. Μετά την Οκτωβριανή Επανάσταση εγκαταστάθηκε στην Αθήνα όπου μετά από πολλές κερδοφόρες επιχειρήσεις α- σχολήθηκε, με πολλή επιτυχία, και με τη ναυτιλία. Μετά το Β Παγκόσμιο Πόλεμο, με τα λίμπερτυ που αγόρασε από την αμερικάνικη κυβέρνηση, ίδρυσε την εταιρεία «ΠΕΛΟΨ ΑΕ» με εμπορικό στόλο από 19 καράβια που οι ναυτικοί ονόμαζαν «τα βασιλοκάραβα του Πεζά» γιατί πρόσφεραν στα πληρώματά τους καλύτερες συνθήκες διαβιώσεως και υγιεινής. Στη μνήμη της μητέρας του, που υπεραγαπούσε, υιοθέτησε το χωριό Νέα Κίο στην Αργολίδα, εκεί έκτισε το ναό της Θεομάνας Οδηγήτριας, όπου υπάρχει εικόνα του Απόστολου Λουκά, έκτισε επίσης διώροφο σχολείο, δρόμους, προβλήτα και έργα υποδομής. Από αγάπη προς την Ελλάδα σκέφτηκε να κτίσει στην Αθήνα ένα ξενοδοχείο που θα ανήκε στην αλυσίδα «Χίλτον». Στις 26 Φεβρουαρίου 1959 παρουσία του τότε πρωθυπουργού Κωνσταντίνου Καραμανλή και πολλών επισήμων κατατέθηκε ο θεμέλιος λίθος. Δυστυχώς, η κρίση στη ναυτιλία επηρέασε τις επιχειρήσεις του και ο Απόστολος Κιουζέ-Πεζάς αναγκάστηκε να πουλήσει το σχεδόν έτοιμο «Χίλτον» στον ιδιοκτήτη της Ιονικής- Λαϊκής Τράπεζας Στρατή Ανδρεάδη. Έκτοτε ασχολήθηκε με το εμπόριο των κατεψυγμένων ψαριών, επίσης, ί- δρυσε την εταιρεία «Κορρούνδιον», η οποία κατασκεύαζε τεχνητό μάρμαρο, επιδόθηκε σε οικοδομικές επιχειρήσεις στην Πάτρα κ.α. Πέθανε τον Αύγουστο του 1966 και τάφηκε στον περίβολο της Εκκλησίας της Νέας Κίου. Ευδοκία Οικονομοπούλου Στον επικήδειό του λόγο ο π. Ευάγγελος Πιτζουλάκης, ε- φημέριος του Ι. Ναού Αγίας Σκέπης Παπάγου, αναφέρθηκε στις χριστιανικές αρετές του μεταστάντος και στη γενναιότητα με την οποία αντιμετώπισε τη μακρόχρονη δοκιμασία της υγείας του και μίλησε για «τον σοβαρό, αξιοπρεπή, ανθρωπιστή στρατηγό με το αδαμάντινο ήθος». Πράγματι, ό- πως μαρτυρούν συμμαθητές του αείμνηστου Φουριώτη από τη ΣΣΕ και όπως ομολογούν συνάδελφοί του από τις Ειδικές Δυνάμεις των Ενόπλων Δυνάμεων ο στρατηγός δεν υπήρξε μόνο γενναίος αξιωματικός και ικανό ηγετικό στέλεχος του στρατού ξηράς, αλλά αποτελούσε υπόδειγμα ανθρώπου, διακρινόμενος για τη σεμνότητα και την εντιμότητά του. Ο στρατηγός Αντώνιος Φουριώτης γεννήθηκε στο Γύθειο της Λακωνίας το 1920, ο- νομάστηκε ανθυπολοχαγός (ΠΖ) το 1943 και προήχθη μέχρι του βαθμού του αντιστράτηγου. Πήρε μέρος στις πολεμικές επιχειρήσεις , και Υπηρέτησε σε διάφορες μονάδες και ε- πιτελικά γραφεία αναλόγως κάθε φορά του βαθμού του. Διοίκησε τις μονάδες 536 ΤΟ, 27 ΣΠ, ΙΙ Μεραρχία Πεζικού, ΣΕΘΑ. Φοίτησε κατά τη διάρκεια της σταδιοδρομίας του στα διάφορα σχολεία του ό- πλου του, στη Σχολή Αλεξιπτωτιστών, στη Σχολή Εθνικής Αμύνης κ.ά. Για τις υπηρεσίες του προς την πατρίδα η Πολιτεία τον τίμησε με παράσημα και μετάλλια: Πολεμικό Σταυρό Γ τάξεως, Μετάλλιο Εξαιρέτων Πράξεων, Αναμνηστικό Μέσης Ανατολής, Αναμνηστικό Ιταλοελληνικού Πολέμου, Χρυσό Αριστείο Ανδρείας, Χρυσό Σταυρό Β Τάγματος του Φοίνικα, Μετάλλιο Στρατιωτικής Αξίας Β Τάξεως, Χρυσό Σταυρό του Βασιλικού Τάγματος Γεωργίου Α, Ταξιάρχη του Βασιλικού Τάγματος του Φοίνικος. Ν.Χ.Β MIKPAΣIATIKH HXΩ, ΙΟΥΛΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

16 Διεκδικούμε το δικαίωμα στη μνήμη Η Ένωσις Σμυρναίων για την επέτειο της Γενοκτονίας (Συνέχεια στη σελ. 16) στούν οι τουρκικής εκτέλεσης θηριωδίες, που άνοιξαν το δρόμο για τις εθνικές εκκαθαρίσεις των χριστιανικών πληθυσμών της Μ. Ασίας. β) ΔΙΕΚΔΙΚΕΙ το δικαίωμα στη μνήμη και δηλώνει αποφασισμένη να μην αφήσει να περάσουν στη λήθη τα μαρτύρια και οι θυσίες των προγόνων μας, όπως έ- ντεχνα επιδιώκει η Άγκυρα και οι προσκείμενοι σ αυτήν κύκλοι, και γ) ΖΗΤΕΙ από την ελληνική κυβέρνηση και τα πολιτικά κόμματα να σκύψουν με ενδιαφέρον πάνω στα ζητήματα που α- πασχολούν τους πρόσφυγες του 1922 και τους κατιόντες τους, όπως είναι η α- ξιοποίηση της ανταλλάξιμης περιουσίας ΔΕΙΓΜΑ ΔΥΝΑΜΙΣΜΟΥ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΤΗΣ ΑΝΑΤΟΛΗΣ Το 14ο Πανελλήνιο Γαβούστημα των Καππαδοκών στο Ν. Μυλότοπο Χ ιλιάδες Καππαδόκες συνέρρευσαν από κάθε γωνιά της χώρας μας και από το εξωτερικό στο στάδιο του Ν. Μυλοτόπου για να πάρουν μέρος στο 14ο πανελλήνιο Γαβούστημα (=συνάντηση) των Καππαδοκών, που οργάνωσε ο τοπικός καππαδοκικός Πολιτιστικός Σύλλογος με τη συνεργασία του Δήμου Πέλλας, υπό την αιγίδα της Πανελλήνιας Ένωσης Καππαδοκικών Σωματείων. Τριάντα δύο καππαδοκικά σωματεία από τον Έβρο μέχρι την Κρήτη και πάνω από 150 εθελοντές, μαζί με το Δ.Σ. του Συλλόγου και τους κατοίκους του Μυλοτόπου σήκωσαν με επιτυχία το βάρος μιας άψογης διοργάνωσης, που κάλυπτε τη φιλοξενία χιλιάδων επισκεπτών μέχρι τη λειτουργία περιπτέρων με παραδοσιακά προϊόντα, γλυκά του κουταλιού και βιβλία. Το πρόγραμμα των εκδηλώσεων άρχισε με χαιρετισμούς από τους επισήμους, τους εκπρο σώ πους των Εκπρόσωποι των σωματείων που πήραν μέρος στο 14 ο Πανελλήνιο Γαβούστημα με αναμνηστικά δώρα στα χέρια. Δεξιά: Καθολικό ξεφάντωμα στο παραδοσιακό γλέντι των Καππαδοκών μετά τη λήξη των εκδηλώσεων. υπέρ των προσφύγων, η ορθή διδασκαλία της ιστορίας του Μικρασιατικού Ελληνισμού στα σχολεία και η δημιουργία Μουσείου για τον Ελληνισμό της Ανατολής, ως έμπρακτη αναγνώριση των θυσιών των Μικρασιατών Ελλήνων και της συμβολής τους στην ανάπτυξη της χώρας. Η «Μ. Ηχ.» σε μορφή pdf Kάντε κλικ στο μενού «Μικρασιατική Ηχώ» στην Ιστοσελίδα της Ενώσεως Σμυρναίων και θα έχετε στη διάθεσή σας την ηλεκτρονική μορφή της εφημερίδας μας εντελώς δωρεάν. διοργανωτών (το δήμαρχο Πέλλας κ. Γρηγόρη Στάμκος, τον πρόεδρο της Π.Ε.Κ.Σ. κ. Θεοφάνη Ισακίδη και τον πρόεδρο του Πολιτιστικού Συλλόγου Ν. Μυλοτόπου «Οι Καππαδόκες» κ. Αναστάσιο Στεφανίδη), ομιλία από τη γνωστή δημοσιογράφο της ΕΤ3 κ. Χρύσα Σάμου, απονομή τιμητικών διακρίσεων και επίδοση αναμνηστικών. Στο καλλιτεχνικό μέρος του προγράμματος συμμετείχαν το παραδοσιακό μουσικό σχήμα «Εμπειρογνώμονες», χορευτικά συγκροτήματα και θεατρικές ομάδες από καππαδοκικούς συλλόγους, ενώ εντυπωσιακή υ- πήρξε η καθολική συμμετοχή του κόσμου στο παραδοσιακό γλέντι που ακολούθησε τη λήξη των εκδηλώσεων. Τέλος, στο πλαίσιο του 14ου ανταμώματος των Καππαδοκών στην αίθουσα του Συλλόγου λειτούργησε έκθεση φωτογραφίας της Π.Ε.Κ.Σ και κειμηλίων του Ν. Μυλοτόπου. Να σημειωθεί εντέλει ότι, εκτός των επισήμων προσκαλεσμένων τις εκδηλώσεις παρακολούθησαν, ο δήμαρχος Προκοπίου Μεμέτ Καλισκάν, η καθηγήτρια του Πανεπιστημίου της Άγκυρας Ασουμάν Εργκούν Ουνσάλ και ο Ελβετός καθηγητής Μαρκ Γιάνσε, ο οποίος απηύθυνε και χαιρετισμό στη φαρασιώτικη διάλεκτο και ο καθηγητής του Α.Π.Θ. κ. Νίκος Ιντζεσίλογλου. Όλγα Φτούλη 16 MIKPAΣIATIKH HXΩ, ΙΟΥΛΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2011