ΤΑ ΑΡΩΜΑΤΙΚΑ ΚΑΙ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΑ ΦΥΤΑ ΤΗΣ ΛΕΣΒΟΥ

Transcript

1 ΤΑ ΑΡΩΜΑΤΙΚΑ ΚΑΙ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΑ ΦΥΤΑ ΤΗΣ ΛΕΣΒΟΥ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΕΙ ΙΚΗΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ ΛΕΣΒΟΥ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ

2 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΠΡΟΛΟΓΟΣ... ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΕΝΤΟΣ ΣΧΟΛΕΙΟΥ. Μάθηµα Γλώσσας και Κοινωνικής / Επαγγελµατικής Αγωγής ιδασκαλία στα Πλαίσια της τάξης... - Σχετικά Κείµενα - Τα Τεύχη της Σχολικής Εφηµερίδας ιδασκαλία στα Πλαίσια της Β και της Γ Τάξης... - Σχετικά Κείµενα Εργαστήριο Κεραµικής.. Εργαστήριο Κηπουρικής - Κατασκευή Βραχόκηπου - Αποξήρανση - Τυποποίηση Αρωµατικών Φυτών - ηµιουργία Φυτολογίου - Μεταφυτεύσεις Αρωµατικών Φυτών Μάθηµα Φυσικής Αγωγής ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΕΚΤΟΣ ΣΧΟΛΕΙΟΥ Επίσκεψη στην Κεντρική Βιβλιοθήκη Μυτιλήνης Εκπαιδευτική εκδροµή στην περιοχή της Μυχούς Εκδροµή στην Αγιάσο Εκδροµή στο Κ.Π.Ε. Ασωµάτου Παγκόσµια Ηµέρα Περιβάλλοντος ΕΠΙΛΟΓΟΣ..

3 Π Ρ Ο Λ Ο Γ Ο Σ Είναι ευτύχηµα για ένα σχολείο αλλά και για έναν τόπο να διαθέτει εκπαιδευτικούς, οι οποίοι µε την εργατικότητα τους, το µεράκι τους και το δυναµισµό τους να είναι σε θέση όχι µόνο να παρέχουν γνώσεις αλλά και να αφυπνίζουν τις ποικίλες κλίσεις των µαθητών τους. Είναι πραγµατικά ευλογία για την κοινωνία της Μυτιλήνης η προσπάθεια τέτοιων αξιέπαινων εκπαιδευτικών να διοχετεύεται σε άτοµα, που, πέρα από τις ιδιαιτερότητες τους, έχουν να επιδείξουν κρυµµένες δεξιότητες, ταλέντα και ευαισθησίες. Το Ε.Ε.Ε.Ε.Κ. Μυτιλήνης διαθέτει και προικισµένους εκπαιδευτικούς και προικισµένους µαθητές και αναφέροµαι στην παιδαγωγική οµάδα του σχολείου που έλαβε µέρος στην υλοποίηση του Περιβαλλοντικού. Προγράµµατος και αποτελείται από όλο το διδακτικό προσωπικό, που µε την αµέριστη καθοδήγηση και εποπτεία των εκπαιδευτικών Γιακαλή Παναγιώτας και Βογδάνου Βασιλικής βοήθησαν τους 18 µαθητές µας να υλοποιήσουν το Περιβαλλοντικό Πρόγραµµα Αρωµατικά και Φαρµακευτικά φυτά της Λέσβου και να δηµιουργήσουν την παρούσα έκδοση. Αξιέπαινη, πραγµατικά, η προσπάθεια όλων των συντελεστών του παραπάνω Περιβαλλοντικού Προγράµµατος. Ιδιαίτερα αξιόλογη και η παρούσα έκδοση, που αποτελεί ευωδιαστή ξενάγηση στο χώρο των αρωµατικών και φαρµακευτικών φυτών. Με ιδιαίτερο, ενθουσιασµό οι µαθητές µας ταξίδεψαν µέσα από χρώµατα, αρώµατα, γεύσεις, δραµατοποίηση, στο χώρο των φυτών και ειδικότερα των βοτάνων προσδοκώντας αυτός ο ξεχωριστός κόσµος να αγγίξει όλους όσους θα µελετήσουν την παρούσα έκδοση. Με την πεποίθηση ότι αυτό θα το επιτύχουν, εύχοµαι ολόψυχα να υπάρχουν πάντοτε άτοµα ικανά µε τον ζήλο τους και τον ενθουσιασµό τους να µετουσιώνουν τα Ε.Ε.Ε.Ε.Κ. σε πηγή χαράς, έκφρασης και δηµιουργίας, αντάξια της αποστολής δηµιουργίας τους. Η /ντρια του Σχολείου Λεκάκη Ανδρονίκη

4 Ε Ι Σ Α Γ Ω Γ Η Ίσες ευκαιρίες για όλους, δικαίωµα στην εκπαίδευση για όλους τους πολίτες, φράσεις που αναφέρονται σε βασικά άρθρα του ελληνικού συντάγµατος αλλά και φράσεις που όλοι µας καθηµερινά εκπαιδευτικοί και µη, τις αναφέρουµε προσπαθώντας µάλλον να τις πιστέψουµε και εµείς οι ίδιοι. Επειδή, δεν ήµαστε αυτό που λέµε ή αυτό που πιστεύουµε αλλά αυτό που κάνουµε, πήρα λοιπόν την απόφαση να κάνω κάτι ελάχιστο γι αυτά τα παιδιά, τους µαθητές του Εργαστηρίου Ειδικής Επαγγελµατικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης (Ε.Ε.Ε.Ε.Κ.) Μυτιλήνης. Υποστηριζόµενη από τη ιευθύντρια και από ολόκληρο το διδακτικό προσωπικό µε σκοπό να συντονίσω ένα Περιβαλλοντικό Πρόγραµµα µε τίτλο Αρωµατικά και Φαρµακευτικά φυτά της Λέσβου, βρίσκοµαι αυτή τη στιγµή στην ευχάριστη θέση να έχω καταγράψει µε την παρούσα έκδοση όλες τις δραστηριότητες που πραγµατοποιήθηκαν µε επιτυχία από τους µαθητές. Οι µαθητές µας θα πρέπει να αναφέρω ότι χαρακτηρίζονται από ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες (νοητική υστέρηση, αυτισµό, διάφορα σύνδροµα, κτλ.). Έτσι, το πρόγραµµα προσαρµόσθηκε αναλόγως, δεν συµµετείχαν όλα τα παιδιά στις ίδιες δραστηριότητες αλλά αυτό έγινε βάσει των δεξιοτήτων του καθενός. Επίσης, λόγω των ιδιαιτεροτήτων τους οι µαθητές ήταν χωρισµένοι σε τέσσερις βαθµίδες (Α, Β, Γ & Τάξη) κάτι που αποτελεί σηµαντικό στοιχείο σχετικά µε τον τρόπο που προσεγγίστηκε το πρόγραµµα από άλλους συναδέλφους, ιδίως στα µαθήµατα της Γλώσσας και της Κοινωνικής, Επαγγελµατικής Αγωγής και αναφέρεται παρακάτω. Σηµαντικό µέρος της διαδικασίας ελαβε χωρα στα πλαίσια του ωρολόγιου σχολικού προγράµµατος. Στα µαθήµατα της Γλώσσας και της Κοινωνικής/ Επαγγελµατικής Αγωγής από τις εκπαιδευτικούς Άννα Γκέντση και Μαρία Μανιάτογλου. Στο εργαστήριο Κεραµικής από τους κεραµίστες Γεώργιο Χείρα, Γεώργιο Ακαµάτου και Γεωργία Ζαχαριάδου, στο εργαστήριο Κηπουρικής από τις εκπαιδευτικούς Βασιλική Βογδάνου και Γιακαλή Παναγιώτα και τέλος από τη γυµνάστρια Ασπασία Ζεέρη. Τέλος πρέπει βέβαια να αναφερθώ και στο υπόλοιπο προσωπικό που βοήθησαν όλους τους παραπάνω να υλοποιήσουν το έργο που θα παρουσιαστεί παρακάτω, αλλά και συµµετείχαν σε όλες τις περιβαλλοντικές δραστηριότητες εκτός σχολείου µε αποκορύφωµα την συµµετοχή του σχολείου µας στις εκδηλώσεις που πραγµατοποιήθηκαν στο πάρκο Αγίας Ειρήνης στα πλαίσια του εορτασµού της Παγκόσµιας Ηµέρας Περιβάλλοντος, και αυτοί είναι: η Εκπαιδευτικός Νίκη Καρδαλά, ο Ψυχολόγος Μιχάλης Βάρκας, ο Κοινωνικός Λειτουργός Παναγιώτης Τσουκαρέλλης και η Μαρία Λαδιέλλη (Ειδικό Βοηθητικό Προσωπικό). Παναγιώτα Γιακαλή

5 ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΕΝΤΟΣ ΣΧΟΛΕΙΟΥ 1) Γλώσσα και Κοινωνική / Επαγγελµατική Αγωγή i) ιδασκαλία στα Πλαίσια της Τάξης (Υπεύθυνη: Άννα Γκέντση) Με στόχο τη διαθεµατική προσέγγιση του Περιβαλλοντικού Προγράµµατος στο οποίο συµµετείχε το σχολείο µας το σχολικό έτος , επιχειρήθηκε επαφή των µαθητών µε τα αρωµατικά και φαρµακευτικά φυτά που φύονται στο νησί της Λέσβου και σε θεωρητικό επίπεδο µέσα στα πλαίσια του µαθήµατος της Γλώσσας και της Κοινωνικής και Επαγγελµατικής Αγωγής. Στους µαθητές δόθηκαν φύλλα εργασίας, το καθένα από τα οποία περιείχε µια φωτογραφία του φυτού, ένα κείµενο που έδινε περιληπτικά την περιγραφή, τις ιδιότητες και τη χρήση του και ερωτήσεις πάνω στα κύρια σηµεία του κειµένου. Αφού επεξεργαζόµασταν το κείµενο έτσι ώστε να γίνει κατανοητό και συζητούσαµε τις εµπειρίες των µαθητών σχετικά µε το συγκεκριµένο κάθε φορά φυτό, καλούνταν να απαντήσουν προφορικά στις ερωτήσεις του κειµένου µέσα στην τάξη και στη συνέχεια γραπτά στο τετράδιό τους ως εργασία για το σπίτι. Επίσης, ζητούνταν από τους µαθητές να συντάξουν ένα κείµενο (σκέφτοµαι και γράφω) στο οποίο εξέθεταν τις ιδιότητες του φυτού. Κάποιες από αυτές τις σύντοµες εκθέσεις των παιδιών συµπεριλήφθηκαν στη σχολική εφηµερίδα που εκδίδουν τα ίδια τα παιδιά. Τα κείµενα που δόθηκαν στους µαθητές αφορούσαν στα φυτά του δεντρολίβανου, της δάφνης, του χαµοµηλιού, της ρίγανης και της µέντας και εκτίθενται αµέσως παρακάτω. ii) ιδασκαλία στα Πλαίσια της Β και της Γ Τάξης (Υπεύθυνη: Μαρία Μανιάτογλου) ιαβάστηκαν κείµενα που αναφέρονταν στην ευεργετική ικανότητα της άφνης, της ρίγανης, του φασκόµηλο, της τσουκνίδας, του δεντρολίβανου και του Χαµοµηλιού. Μάθαµε για την ιστορία των παραπάνω φυτών, ποια είναι τα χρήσιµα µέρη τους που και πότε µπορούµε να τα βρούµε και να τα συλλέξουµε. Επειδή οι συγκεκριµένοι µαθητές δεν µπορούν να συντάξουν ολοκληρωµένες προτάσεις, κάνανε προφορικά µια περίληψη των κειµένων αυτών, συζητήσαµε για το αν και που τα χρησιµοποιούν στην οικογένεια τους και ερωτήσεις για την κατανόηση των βασικών σηµείων του κειµένου.

6 2) Εργαστήριο Κεραµικής Στο Εργαστήριο Κεραµικής έγιναν τρεις δραστηριότητες στα πλαίσια του περιβαλλοντικού προγράµµατος. Έγινε επίδειξη κατασκευής στάµπας από µε κάποια από τα φυτά που διαπραγµατευόµαστε και µετά προχώρησαν οι µαθητές της τάξης να φτιάξει ο καθένας την δική του στάµπα µε όποιο φυτό ήθελε από αυτά που είχε διδαχθεί στα Γλωσσικά µαθήµατα. Έτσι ο καθένας είχε το δικό του (απολίθωµα) µε µέντα,δυόσµο, θυµάρι, δεντρολίβανο και φασκόµηλο. Οι µαθητές της Β και Γ πάντα µε την βοήθεια των εκπαιδευτικών τους µε την χρήση του τροχού κατασκεύασαν κεραµικές γλάστρες και βαζάκια αποθήκευσης τροφίµων. Στη συνέχεια πάνω στα βαζάκια αλλά και στις γλάστρες γράφθηκαν τα ονόµατα των φυτών που θα φιλοξενούνταν αργότερα. 3) Εργαστήριο Κηπουρικής i) Κατασκευή Βραχόκηπου. Μία πρωταρχική δραστηριότητα στο εργαστήριο ήταν η κατασκευή ενός βραχόκηπου µε αρωµατικά φαρµακευτικά φυτά που θα παραµένει για πάντα στον χώρο του εργαστηρίου υπενθυµίζοντας στους µαθητές και για τα επόµενα χρόνια το αντικείµενο του παρόντος προγράµµατος. Ο βραχόκηπος, στην πολύ ευρεία έννοια του, περιλαµβάνει όλες τις µορφές και τους τύπους των κήπων όπου ο βράχος (πέτρα) έχει τον κύριο ή τον κυριότερο διακοσµητικό ρόλο. Ταυτόχρονα είναι και το βασικό στοιχείο υποδοµής που δηµιουργεί την οπτική εντύπωση.

7 Ο βράχος, το βραχώδες έδαφος το άγριο και σκληρό τοπίο είναι πολύ συνηθισµένα στοιχεία στην ελληνική ύπαιθρο. Τα συναντά κανείς στα περισσότερα λοφώδη και ορεινά σηµεία της χώρας µας. Το βραχώδες τοπίο άγονο και άνυδρο τις περισσότερες φορές ενδείκνυται για την καλλιέργεια αρωµατικών και φαρµακευτικών φυτών. Βήµατα κατασκευής βραχόκηπου. α) Επιλογή χώρου κατάλληλου για την κατασκευή. Επιλέχθηκε ένας χώρος πίσω από το θερµοκήπιο στο βόρειο τµήµα του εργαστηρίου. β) Εκεί φτιάχτηκε ένας µικρός λόφος µε προσανατολισµό από τα βόρεια προς τα νότια ώστε να εξασφαλίσουµε άφθονο ήλιο. γ) Προϋπόθεση για την ευδοκίµηση των φυτών που εγκαθίστανται σ έναν βραχόκηπο είναι η εξασφάλιση καλής αποστράγγισης. Γι αυτό το χώµα του βραχόκηπου επιλέχθηκε να είναι άµµος αργιλώδης. Επίσης διαµορφώσαµε δύο στραγγιστικά στρώµατα πάχους 6-8 εκ. µε σκύρα, κατά την διάστρωση του λοφίσκου. δ) Κατά την επιλογή των βράχων αποφύγαµε τις µικρές πέτρες, τις στρογγυλές και τις οµοιόµορφες. Οι βράχοι φυτεύτηκαν στο διαµορφωµένο λοφίσκο, όπως ήταν στη φυσική θέση, δηλαδή µε την ανάγλυφη γκρίζα επιφάνεια προς τα επάνω, αλλά µε ελαφρά κλίση προς τα πίσω, ως αντιστάθµισµα στην κλίση του χώµατος. Οι βράχοι παραχώθηκαν κατά το µεγαλύτερο τµήµατος τους, για να στερεωθούν οι ίδιοι αλλά και το χώµα και για να διευκολυνθεί η αποστράγγιση. ε) Τέλος στρώθηκε ένα στρώµα φυλλοχώµατος και κοπριάς ανάµικτο. στ) Τα αρωµατικά φυτά που φυτεύτηκαν είναι τα εξής: δυόσµος, µέντα,θυµάρι, λεβάντα, δεντρολίβανο, δίκταµο, φασκόµηλο και σάλβια. ζ) Αµέσως µετά εγκαταστήσαµε λάστιχα ποτίσµατος για στάγδην άρδευση.

8 ii) Αποξήρανση - Τυποποίηση Αρωµατικών Φυτών Κατά την διάρκεια των εκδροµών µας και ιδιαίτερα της εκδροµής µας στη Μυχού συλλέξαµε αρωµατικά και φαρµακευτικά φυτά που εντοπίσαµε. Για τον εντοπισµό και αναγνώριση αυτών είχαµε σαν οδηγό το βιβλίο του Σεραίδη µε τίτλο «Αρωµατικά και φαρµακευτικά φυτά της Λέσβου» Οι υπόλοιπες ποσότητες των φυτών που συλλέχθηκαν ακολούθησαν την διαδικασία της αποξήρανσης και τυποποίησης. Καταρχήν δέθηκαν µε σπάγκο σε µπουκέτα και σε σκοτεινό και καλά αεριζόµενο χώρο, κρεµασµένα ανάποδα τα αποξηράναµε. Επόµενο στάδιο ήταν να τα απλώσουµε πάνω σε καθαρά τραπέζια και να τα συσκευάσουµε σε σακουλάκια. Για τα περισσότερα αρωµατικά χρησιµοποιήσαµε τα φύλλα τους όπως η δάφνη, η µυρτιά. Σ άλλα χρησιµοποιήσαµε το άνθος όπως στη ρίγανη, την λεβάντα, το τίλιο, το χαµοµήλι. Τα αντίστοιχα τµήµατα των φυτών που χρησιµοποιούµε στην καθηµερινότητα µας αυτά συσκευάσαµε. Έξω από κάθε σακουλάκι γράψαµε το όνοµα του φυτού. Η συσκευασία όµως συνεχίστηκε και σε κεραµικά βαζάκια που όπως έχει ήδη αναφερθεί φτιάχτηκαν στο εργαστήριο κεραµικής. iii) ηµιουργία Φυτολογίου Κατά την διάρκεια των εκδροµών µας αλλά και οι µαθητές µε προσωπική τους πρωτοβουλία µάζεψαν αρωµατικά φυτά αυτοφυή του νησιού. Αυτά τα φυτά τα αποξηράναµε µέσα σε εφηµερίδες ώστε να φύγει η υγρασία τους. Όταν ήταν έτοιµα χρησιµοποιήθηκαν στην κατασκευή φυτολογίου.

9 iv) Μεταφυτεύσεις Αρωµατικών Φυτών Μία επόµενη δραστηριότητα µε στόχο την γνωριµία και την επαφή των µαθητών µας µε τα αρωµατικά φυτά ήταν οι µεταφυτεύσεις αυτών. Αγοράσαµε από το εµπόριο αρωµατικά φυτά (αυτά που µπορέσαµε να βρούµε) όπως λεβάντα, δεντρολίβανο, µέντα, δυόσµο, φασκόµηλο και άλλα τα µεταφυτεύσαµε σε µεγαλύτερες πήλινες γλάστρες που κατασκευάστηκαν επίσης στο εργαστήριο κεραµικής. 4) Μάθηµα Φυσικής Αγωγής Η Γυµνάστρια του σχολείου µε όλους τους µαθητές ετοίµασαν µία δραµατοποίηση απλή µε µικρούς διαλόγους µε θέµα τα αρωµατικά και φαρµακευτικά φυτά της Λέσβου. Ο κάθε µαθητής ήταν ένα φυτό και ανέφερε µία χρήση του. Επίσης κλείνοντας αυτή η δραµατοποίηση οι µαθητές ανέφεραν δυνατά και ένα µήνυµα γι αυτά φυτά που πρέπει να µας µείνει. Αυτή η δραµατοποίηση παρουσιάστηκε στις εκδηλώσεις λήξης του σχολικού έτους στις 15 Ιουνίου. Επίσης στην ηµερήσια εκδροµή η γυµνάστρια µε τους µαθητές µας παρουσίασαν ένα παιχνίδι µε την µπάλα που πάλι είχε αναφορά σε βότανα και βοήθησε στην εµπέδωση των ονοµάτων των βοτάνων.

10 ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΕΚΤΟΣ ΣΧΟΛΕΙΟΥ 1) Επίσκεψη στην Κεντρική Βιβλιοθήκη Μυτιλήνης Μέσα στα πλαίσια της προεργασίας και της συλλογής στοιχείων και βιβλιογραφίας για τα αρωµατικά και φαρµακευτικά φυτά της Λέσβου πραγµατοποιήθηκε, στα µέσα Μαρτίου, επίσκεψη στην κεντρική βιβλιοθήκη Μυτιλήνης. Εκεί, µε τη βοήθεια της υπεύθυνης της βιβλιοθήκης και των συνοδών καθηγητών, τα παιδιά συνέλεξαν πληροφορίες σχετικές µε το θέµα της εργασίας. Η αναζήτηση έγινε σε βιβλία, περιοδικά και στο ιαδίκτυο. 2) Εκπαιδευτική Εκδροµή στην Περιοχή της Μυχούς Μέσα στα πλαίσια του περιβαλλοντικού προγράµµατος, το Ε.Ε.Ε.Ε.Κ. Λέσβου οργάνωσε και πραγµατοποίησε εκπαιδευτικές εκδροµές. Η πρώτη εκδροµή του σχολείου µας πραγµατοποιήθηκε στην περιοχή της Μυχούς, όπου οι µαθητές είχαν την ευκαιρία να έρθουν σε πρώτη επαφή µε τα φυτά που φύονται στην περιοχή αυτή. Για να επιτευχθεί η καλύτερη δυνατή ευαισθητοποίηση των µαθητών και για να αποκοµίσουν όσο το δυνατό περισσότερα από την εκδροµή, από την προηγούµενη ηµέρα τα παιδιά ενηµερώθηκαν από τους εκπαιδευτικούς για τους στόχους της εκδροµής µας και για τα φυτά που επρόκειτο να δούµε εκεί. Η µεταφορά των µαθητών και του προσωπικού του σχολείου έγινε µε λεωφορείο. Στη Μυχού µας υποδέχτηκαν µέλη του πνευµατικού κέντρου του χωριού και αφού µας φιλοξένησαν για λίγο στο πνευµατικό κέντρο, ξεκινήσαµε την περιήγησή µας στην εξοχή της περιοχής.

11 Ακολουθώντας το µονοπάτι που οδηγεί στο εξωκλήσι του Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου, είχαµε την ευκαιρία να γνωρίσουµε την κατάφυτη περιοχή της Μυχούς. Στην πορεία µας συναντήσαµε πολλά και διαφορετικά είδη φυτών, τα περισσότερα από τα οποία φύονταν κοντά σε ένα ρυάκι που κυλά παράλληλα στο µονοπάτι. Οι µαθητές και το προσωπικό του σχολείου φωτογραφίσαµε τα φυτά που εντοπίσαµε για το αρχείο µας και συλλέξαµε δείγµατα από τα φυτά για να τα επεξεργαστούµε στο σχολείο, να συζητήσουµε γι αυτά και να τα συµπεριλάβουµε στο φυτολόγιό µας. Επίσης συλλέξαµε δάφνη και µυρτιά για να την αποξηράνουµε και την οποία αργότερα διαθέσαµε στο κοινό που επισκέφτηκε το περίπτερό µας στις 5 Ιουνίου, ηµέρα του Περιβάλλοντος. Μετά από περιήγηση µιας ώρας περίπου, επιστρέψαµε στο κέντρο του χωριού, όπου τα παιδιά ξεκουράστηκαν και στη συνέχεια έκαναν τη διαλογή των φύλλων της δάφνης και της µυρτιάς που ήταν κατάλληλα για αποξήρανση. Η πρώτη επαφή των µαθητών µε τα φυτά είχε επιτυχή έκβαση. Ο εντοπισµός και η συλλογή των φυτών έγινε µε προθυµία. Τα παιδιά έδειξαν ενδιαφέρον για την όλη διαδικασία και ευχαριστήθηκαν µε την ενεργό δράση τους κατά τη διάρκεια της εκδροµής. Η επιστροφή στο σχολείο έγινε το µεσηµέρι. Τις αµέσως επόµενες µέρες, και µε αφορµή την πρώτη γνωριµία των µαθητών µε τα φυτά, ξεκίνησε η περαιτέρω ενηµέρωσή τους σχετικά µε τα αρωµατικά και φαρµακευτικά φυτά της Λέσβου τόσο σε πρακτικό όσο και σε θεωρητικό επίπεδο. 3) Εκπαιδευτική Εκδροµή στην Αγιάσο Σκοπός της δεύτερης Εκπαιδευτικής µας εκδροµής στην Αγιάσο ήταν να επισκεφτούµε τον αγροτοµεταποιητικο συνεταιρισµό γυναικών Αγιάσου. Εκεί οι µαθητές µας µάζεψαν πληροφορίες γύρω από την χρήση των αρωµατικών φυτών παλαιότερα αλλά και τώρα, είδανε τον τρόπο τυποποίησης των φυτών αλλά και συζήτησαν από µε τους υπεύθυνους ευκολίες ή δυσκολίες στον τρόπο συλλογής, αποξήρανσης και διάθεσης των βοτάνων αυτών.

12 Επίσης κάποιες κυρίες µέλη του συλλόγου ανέφεραν και κάποιες παλαιές συνταγές που χρησιµοποιούσαν κάποια από τα βότανα στην µαγειρική. Τέλος στους δρόµους της Αγιάσου συναντήσαµε έναν πλανόδιο µικροπωλητή βοτάνων που έδειξε στα παιδιά τα βότανα που διέθετε, τους µίλησε και για περιοχές που συλλέγει τα βότανα στα βουνά της Αγιάσου. Με ένα µικρό διάλειµµα σε ένα παραδοσιακό καφενείο της Αγιάσου ολοκληρώσαµε και αυτή την εκδροµή. 4) Εκδροµή στο Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Ασωµάτου Μία από τις δραστηριότητες µας στα πλαίσια του περιβαλλοντικού µας προγράµµατος ήταν και η επίσκεψη µας στο Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης του Ασωµάτου και η υλοποίηση ενός από τα προγράµµατα που εκπονούνται στο Κέντρο. Κατ αρχήν να αναφέρουµε ότι λόγω των ιδιαιτεροτήτων των µαθητών µας δεν ήταν δυνατή η επίσκεψη ενός Κ.Π.Ε. εκτός νησιού. Έτσι λοιπόν την Πέµπτη 1 η Ιουνίου η Περιβαλλοντική οµάδα του σχολείου µας, που αποτελείται από το διδακτικό προσωπικό και τους µαθητές, επισκεφτήκαµε το ηµοτικό ιαµέρισµα του ήµου Ευεργέτουλα, Ασώµατο. Για να φτάσουµε στο κτίριο του Κ.Π.Ε. χρειάστηκε να περπατήσουµε περίπου δέκα λεπτά µέσα στον οικισµό έχοντας έτσι την δυνατότητα να θαυµάσουµε τα διατηρητέα πλακόστρωτα δροµάκια του χωριού καθώς και ιδιαίτερα αρχιτεκτονικά στοιχεία στα πέτρινα σπίτια του χωριού. Φτάνοντας λοιπόν στο Κ.Π.Ε. αφού µας καλωσόρισαν οι υπεύθυνοι,µπήκαµε στην αίθουσα προβολής και µας παρουσίασαν κάποιες ταινίες από την χλωρίδα και την πανίδα της περιοχής του ήµου Ευεργέτουλα. Ακολούθησε µία µικρή συζήτηση και ένας σχολιασµός πάνω σ αυτά που είχαµε παρακολουθήσει και µία µικρή δεξίωση στον κάτω όροφο του κτιρίου από τις γυναίκες του αγροτοτουριστικού συλλόγου Ασωµάτου. Οι υπεύθυνοι του κέντρου µας ξενάγησαν στο χωριό αλλά και στην όµορφη εκκλησία των Ταξιαρχών.

13 Μετά επιβιβαστήκαµε στο λεωφορείο και κατευθυνόµενοι προς την Μυτιλήνη σταµατήσαµε στην περιοχή Μυλέλια. Στα Μυλέλια, τα παιδιά ξεναγήθηκαν στον νερόµυλο και είδαν την χρήση του στο άλεσµα του σιταριού, καθώς και την εγκατάσταση ενός µικρού υδροηλεκτρικού σταθµού. Ο υπεύθυνος εκεί µας είπε ότι η µονάδα στα Μυλέλια ενεργειακά καλύπτεται από αυτόν τον υδροηλεκτρικό σταθµό και µία ανεµογεννήτρια.έτσι δόθηκε η ευκαιρία να συζητήσουµε µε τα παιδιά για τις ήπιες µορφές ενέργειας και πόσο επίκαιρες είναι στις µέρες µας λόγω της πετρελαϊκής κρίσης. Επίσης δόθηκε η ευκαιρία στα παιδιά να ζήσουν λίγο σε παλαιότερες εποχές πλάθοντας κουλούρια και ψήνοντας τα σε παραδοσιακό φούρνο µε ξύλα. Στις µυλόπετρες και στο πιεστήριο που έχουν εγκατασταθεί στον χώρο εκεί για εκπαιδευτικούς λόγους. Τα παιδιά άλεσαν ελιές, έβαλαν το χαρµάνι στα στουπιά και µετά διαγωνίστηκαν στο πιεστήριο για την εξαγωγή του λαδιού. Εδώ λοιπόν τελείωσε η εκδροµή µας και ξεκίνησε η επιστροφή µας στο σχολείο. 5) Παγκόσµια Ηµέρα Περιβάλλοντος Στις 5 Ιουνίου στο πάρκο της Αγίας Ειρήνης στα πλαίσια των εκδηλώσεων για τον εορτασµό της παγκόσµιας ηµέρας περιβάλλοντος συµµετείχε και το δικό µας σχολείο κάνοντας κατά πρώτον ένα άνοιγµα προς την τοπική κοινωνία και κατά δεύτερον προβάλλοντας τις δραστηριότητες που ολοκληρώσαµε στα πλαίσια του περιβαλλοντικού προγράµµατος. Εκεί εκθέσαµε ότι φτιάξαµε µέχρι εκείνη την µέρα δηλαδή τα τυποποιηµένα αρωµατικά σε σακουλάκια που διανέµονταν δωρεάν, τα πήλινα βαζάκια µε αποξηραµένα φυτά, τις γλάστρες, µπουκέτα µε αρωµατικά σε πήλινα βάζα, τις στάµπες που κατασκευάστηκαν στο εργαστήριο κεραµικής και τέλος το φυτολόγιο.

14 Επίσης εκθέσαµε όλο το φωτογραφικό υλικό, απεικονίζοντας µε τον καλύτερο τρόπο τις δράσεις µας στην διάρκεια του προγράµµατος. Στους επισκέπτες του περιπτέρου µας εκτός από την ενηµέρωση που τους κάναµε πάνω στην χρήση των αυτοφυή αρωµατικών φυτών του νησιού µας τα µύριζαν από τα βαζάκια τα έβλεπαν στην πραγµατική τους διάσταση, έπαιρναν ένα δείγµα από τα τυποποιηµένα καθώς και ένα φυλλάδιο που είχαµε ετοιµάσει και αναφερόταν στους τρόπους χρήσης των αρωµατικών φυτών στην βιολογική καλλιέργεια κηπευτικών αλλά και οπωροφόρων αποφεύγοντας την χρήση φυτοφαρµάκων.

15 ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ Πέρα από το ιδακτικό και το Ειδικό Εκπαιδευτικό Προσωπικό του Ε.Ε.Ε.Ε.Κ. Λέσβου, θα ήθελα παράλληλα να εκφράσω τις θερµές µου ευχαριστίες προς τους ακόλουθους: - Το ιευθυντή κ. Καπιωτά και το προσωπικό του Κέντρου Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Ασωµάτου για την ουσιαστική και πολύπλευρη ενηµέρωση που µας προσέφεραν κατά την επίσκεψη µας στο Κέντρο, - Το προσωπικό της Κεντρικής Βιβλιοθήκης Μυτιλήνης για τη βοήθεια του στην ανεύρεση των απαραίτητων πληροφοριών για το πρόγραµµα µας, - Τα µέλη που συγκροτούν τον Αγροτοµεταποιητικό Συνεταιρισµό Γυναικών Αγιάσου για την ενηµέρωση πάνω στα βότανα της περιοχής τους και τα δώρα που προσέφεραν στα παιδιά, - Τις γυναίκες - µέλη του Αγροτοτουριστικού Συλλόγου Ασωµάτου για τη φροντίδα που επέδειξαν κατά την επίσκεψη στο Κ.Π.Ε. Ασωµάτου, - Τα µέλη του Πνευµατικού Κέντρου Μυχούς για τη φιλοξενία τους κατά την εκπαιδευτική µας εκδροµή στην περιοχή τους, - Τον κ. Γιάννη, ιδιοκτήτη του παραδοσιακού νερόµυλου (Μυλέλια) για το ζήλο και την αφοσίωση που επέδειξε κατά την ενηµέρωση και ψυχαγωγία των παιδιών και του εκπαιδευτικού προσωπικού του σχολείου, - Τον Παναγιώτη, οδηγό του λεωφορείου για την ασφαλή του οδήγηση και την ψυχαγωγία κατά τη διάρκεια των διαδροµών που ακολουθήσαµε.