ΣΧΟΛΙΚΗ ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΑΣΚΗΣΗ ΙV

Transcript

1 ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ Π.Τ.Δ.Ε ΧΕΙΜΕΡΙΝΟ ΕΞΑΜΗΝΟ Ζ ΣΧΟΛΙΚΗ ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΑΣΚΗΣΗ ΙV ΤΟΜΕΑΣ: ΘΕΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΕΛΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Εκπονητής: Τσάμης Κωνσταντίνος (5062) Επόπτης: Χρήστου Κ. Βοηθός Επόπτη: Στριλιγκά Μ. Περιεχόμενα 1

2 ΕΙΣΑΓΩΓΗ σελ.3 Α Μέρος 1. Σχέδια Διδασκαλίας (15 ωρών)... σελ Χαρακτηριστικά της τάξης.. σελ Μαθηματικά... σελ Φυσική σελ Γεωγραφία. σελ Καλύτερη Διδασκαλία.. σελ. 21 Β Μέρος 3. Εμπειρίες από το 4 ο Επίπεδο Σχολικής Πρακτικής Άσκησης σελ Διαφάνειες παρουσίασης εργαστηρίου... σελ. 36 2

3 Εισαγωγή Η παρακάτω εργασία πραγματοποιείται στο πλαίσιο της Σχολικής Πρακτικής Άσκησης επιπέδου 4 στον τομέα των Θετικών Επιστημών, που έλαβε χώρα κατά το χειμερινό εξάμηνο του Το σχολείο που επισκεφτήκαμε και πραγματοποιήσαμε τις διδασκαλίες ήταν το 10 ο Δημοτικό Σχολείο Ρεθύμνου. Επόπτης ήταν ο κ. Χρήστου Κ. και βοηθός του ήταν η κ. Στριλιγκά Μ. Αυτό το επίπεδο της πρακτικής άσκησης περιλάμβανε τη διεκπεραίωση δεκαπέντε, τουλάχιστον, διδασκαλιών, κατά τις οποίες θα διδάσκονταν τα μαθήματα των Μαθηματικών, της Φυσικής και της Γεωγραφίας σε διάστημα δύο εβδομάδων. Ακόμα, θα έπρεπε στα υπόλοιπα μαθήματα να είμαστε βοηθοί του δασκάλου. Σε αυτό το επίπεδο Σχολικής Πρακτικής, ήταν η πρώτη φορά που δεν ήμασταν χωρισμένοι σε ομάδες των δύο ατόμων, δηλαδή δεν υπήρχε βοηθός συμφοιτητής, κάνοντας ο καθένας ατομικά μάθημα. Οι διδασκαλίες μου έλαβαν μέρος στην Στ τάξη του 10 ου Δημοτικού, κάτι που προσωπικά εμένα με χαροποίησε, καθώς δεν είχε τύχει, κατά τη διάρκεια της Σχολικής Πρακτικής μου Άσκησης, να έχω την ευκαιρία να διδάξω σε αυτήν την τάξη του Δημοτικού. Επίσης, η πρόκληση του να διδάξω στα μεγαλύτερα παιδιά του σχολείου και μάλιστα μόνος μου, χωρίς βοηθό, μου δημιούργησε πολύ θετικά συναισθήματα. Οι μικρές τάξεις χρειάζονται, κατά την άποψή μου, περισσότερη καθοδήγηση, εποπτεία και προσωπική ενασχόληση του δασκάλου, κάτι που για κάποιον εκπαιδευτικό, όπως εγώ, που δεν έχει την απαραίτητη εμπειρία είναι πολύ δυσκολότερο από το να δουλέψει με μεγαλύτερες τάξεις. Μεγαλώνοντας οι μαθητές είναι σε θέση να ενεργήσουν περισσότερο αυτόνομα και η εποπτεία από τον εκπαιδευτικό να γίνεται στο βαθμό που είναι απαραίτητη. Στο επίπεδο ΙV της Σχολικής Πρακτικής Άσκησης οι φοιτητές καλούνται να συγκεντρώσουν και να χρησιμοποιήσουν ό, τι έχουν μάθει από τα μαθήματά τους στο Πανεπιστήμιο και τα προηγούμενα επίπεδα ΣΠΑ και να προσπαθήσουν να δοκιμάσουν εναλλακτικούς τρόπους οργάνωσης των διδασκαλιών τους. Η παρούσα εργασία επικεντρώνεται σε αυτά τα στοιχεία και χωρίζεται σε δύο μέρη. Στο πρώτο μέρος της εργασίας παρουσιάζονται, γενικά, τα σχέδια διδασκαλίας που είχα ετοιμάσει για κάθε μάθημά μου και παράλληλα με την παρουσίαση αυτών, παρατίθεται, πιο αναλυτικά, και η καλύτερη διδασκαλία που έκανα στο σχολείο αυτό. Επίσης, παρατίθεται παράρτημα με υλικό που χρησιμοποιήθηκε κατά τις διδασκαλίες μου. Στο δεύτερο μέρος γίνεται καταγραφή των εμπειριών που είχα στη Σχολική Πρακτική Άσκηση IV, όπως και οι διαφάνειες από την παρουσίαση που έκανα μαζί με τη Βδοκάκη Κατερίνα σε ένα από τα εργαστήριά μας με θέμα «Πώς θα διαχειριστείτε έναν/μία άτακτο/η μαθητή/μαθήτρια; Ορίστε τη βαθμίδα, ορίστε τη συγκεκριμένη συμπεριφορά που είναι προβληματική (π.χ., τον κανόνα που δεν τηρεί, μια συγκεκριμένη ανεπιθύμητη συμπεριφορά) και προτείνετε συγκεκριμένες πρακτικές για την αλλαγή της κατάστασης». 3

4 1.1 Χαρακτηριστικά της τάξης Α Μέρος 1. Σχέδια Διδασκαλίας (15 ωρών) Η τάξη είχε 18 μαθητές, 7 αγόρια και 11 κορίτσια. Τα θρανία ήταν χωρισμένα σε 4 ομάδες, τις οποίες τρεις από αυτές αποτελούνταν 3 θρανία και σε μία 2. Η τάξη ήταν πολύ ωραία διακοσμημένη με ζωγραφιές και εργασίες των παιδιών, αλλά και με πίνακες για την προπαίδεια και γραμματικά φαινόμενα από τη γλώσσα. Το επίπεδο της τάξης, όσο αναφορά την κατανόηση και το διάβασμα, ήταν μέτριο έχοντας όλων των ειδών μαθητές. Το πρόβλημα που υπήρχε όμως, ήταν στη συμπεριφορά των μαθητών, ιδιαίτερα των αγοριών. Οι μαθητές του τμήματος παρουσίαζαν μία τρομερή αντιπαλότητα μεταξύ τους με μηδαμινή αίσθηση της συνεργατικότητας και της ομαδικής δουλειάς, κάτι που μου το είχε τονίσει και η δασκάλα της τάξης, αλλά και ο φοιτητής που έκανε πριν από μένα στην τάξη μάθημα. Υπήρχαν, επίσης, μερικά παιδιά με ιδιαίτερη έφεση στο να καταφέρνουν να αποσπάνε την υπόλοιπη τάξη. 1 η μέρα στο σχολείο! (1/11/2010) 1 η ώρα: Γνωριμία με μαθητές και συζήτηση για καλό δάσκαλο και καλό μαθητή. Καταγραφή κανόνων για τον καθένα και υπογραφή από μένα και μαθητές για τήρησή τους 4

5 Παράρτημα 5

6 1.2 Μαθηματικά (2/11/2010)2 η 3 η : Κεφάλαιο 13 Κριτήρια Διαιρετότητας Διδακτικοί στόχοι της ενότητας Διάκριση αριθμών που διαιρούνται με 2, 3, 5, 9, 10 και 25. Ανακάλυψη μαθητών των κριτηρίων που ξεχωρίζουν ποιος αριθμός διαιρείται με 2, 3, 5, 9, 10 και 25. Λύση ασκήσεων και προβλημάτων με κριτήρια διαιρετότητας. Οργάνωση της διδασκαλίας Λύση διαιρέσεων στον πίνακα από μαθητές για ανακάλυψη κριτηρίων. Λύση δραστηριοτήτων σχολικού βιβλίου για περισσότερη εξάσκηση και κατανόηση. Ανάγνωση θεωρίας από σχολικό βιβλίο. Δραστηριότητα με τους ίδιους τους μαθητές της τάξης, να χωριστούν σε δυάδες, τριάδες, πεντάδες και εννιάδες. Λύση ασκήσεων τετραδίου εργασιών. *Συνεχώς επαναλαμβάνουμε τα κριτήρια διαιρετότητας για κάθε αριθμό που τυχαίνει στις ασκήσεις. Αν μείνει χρόνος περισσότερη εξάσκηση με διαιρέσεις στον πίνακα από μαθητές! Αξιολόγηση της διδασκαλίας Καλά. Η πλειοψηφία της τάξης, με εξαίρεση 3 4 μαθητές δυσκολεύεται με την κατανόηση των κριτηρίων, καθώς φαίνεται να μην έχουν εξοικείωση με τριψήφιους αριθμούς. Περισσότερη εξάσκηση. (4/11/2010) 4 η 5 η ώρα: Επανάληψη κριτηρίων διαιρετότητας και κεφάλαιο 14 ο Πρώτοι και σύνθετοι αριθμοί Διδακτικοί στόχοι της ενότητας Προφορική επανάληψη κριτηρίων διαιρετότητας και παραδείγματα στον πίνακα με διαιρέσεις. Γνωριμία με πρώτους αριθμούς και «κόσκινο Ερατοσθένη». Γνωριμία μαθητών με σύνθετους αριθμούς. Παιχνίδι με «κόσκινο Ερατοσθένη». Οργάνωση της διδασκαλίας Ανάγνωση κριτηρίων διαιρετότητας από πίνακα σχολικού βιβλίου. Στη συνέχεια, λύση διαιρέσεων στον πίνακα. Λύση δραστηριοτήτων σχολικού βιβλίου στο κεφάλαιο 14. Ανάγνωση θεωρίας σχολικού βιβλίου για πρώτους και σύνθετους αριθμούς. Διαφοροποίηση πρώτων σύνθετων αριθμών. Παιχνίδι με «κόσκινο Ερατοσθένη». Όπως είναι χωρισμένα τα παιδιά σε ομάδες τους μοιράζεται φωτοτυπία Α3 του κόσκινου του Ερατοσθένη και χρησιμοποιούν και πίνακα σχολικού βιβλίου με κόσκινο Ερατοσθένη σελίδα 35. Εγώ έχω φτιάξει από το διάλειμμα έναν πίνακα στον πίνακα της τάξης σαν το κόσκινο. Ζητείται από τους μαθητές να σβήσουν μόνοι τους από το σχολικό πίνακα τα πολλαπλάσια του 2, 3, 5, 7. Τους εξηγώ ότι οι αριθμοί που απέμειναν είναι οι πρώτοι αριθμοί. Τους ζητείται να χρησιμοποιήσουν χρώματα, στη συνέχεια., και να ζωγραφίσουν στη φωτοτυπία που τους μοιράστηκε όλους τους πρώτους αριθμούς. Κρέμασμα φωτοτυπιών στην τάξη. Αξιολόγηση της διδασκαλίας 6

7 Αρκετά καλά. Οι μαθητές φάνηκε να καταλαβαίνουν την έννοια των πρώτων και σύνθετων αριθμών και υπήρχε συμμετοχή και από τους ανήσυχους μαθητές ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια του παιχνιδιού. (10/11/2010) 6 η 7 η ώρα: Επανάληψη πρώτων αριθμών και σύνθετων αριθμών και κεφάλαιο 15 ο Παραγοντοποίηση φυσικών αριθμών Διδακτικοί στόχοι της ενότητας Επανάληψη ορισμού πρώτων και σύνθετων αριθμών. Ανάλυση σύνθετων αριθμών σε γινόμενο πρώτων παραγόντων. Διαδικασία ανάλυσης με δεντροδιάγραμμα. Οργάνωση της διδασκαλίας Προφορική εξέταση στους πρώτους και σύνθετους αριθμούς και ανάγνωση ορισμών από σχολικό βιβλίο. Προφορική επανάληψη κριτηρίων διαιρετότητας, γιατί θα χρειαστούν στο γινόμενο πρώτων παραγόντων. Λύση Δραστηριοτήτων σχολικού βιβλίου στο κεφάλαιο 15. Λύση δικών μου παραδειγμάτων στον πίνακα από μαθητές. Λύση ασκήσεων τετραδίου εργασιών. Αξιολόγηση της διδασκαλίας Όχι καλά. Οι μαθητές δε θυμόντουσαν καλά τα κριτήρια διαιρετότητας και χρειάστηκε να τα επαναλάβουμε περισσότερη ώρα από την προγραμματισμένη. *Δικό μου συμπέρασμα: Λάθος μου που έβγαλα συμπέρασμα για την κατανόηση των κριτηρίων από τους μαθητές τη μέρα που τα διδάχτηκαν. Τα είχαν μόλις ακούσει και γι αυτό και τα θυμόντουσαν, ενώ φάνηκε σήμερα ότι δεν τα είχαν καταλάβει πλήρως. (11/11/2010) 8 η ώρα: Επανάληψη κριτηρίων και γινόμενο πρώτων παραγόντων Διδακτικοί στόχοι της ενότητας Προφορική εξέταση κριτηρίων διαιρετότητας. Ανάλυση σύνθετων αριθμών σε γινόμενο πρώτων παραγόντων. Διαδικασία ανάλυσης με δεντροδιάγραμμα. Οργάνωση της διδασκαλίας Προφορική εξέταση κριτηρίων διαιρετότητας και ανάγνωση πίνακα με αυτά από σχολικό βιβλίο. Λύση δραστηριοτήτων σχολικού βιβλίου με δεντροδιαγράμματα. Λύση ασκήσεων τετραδίου εργασιών με δεντροδιαγράμματα. Αξιολόγηση της διδασκαλίας Πολύ καλύτερα από την προηγούμενη φορά. Φάνηκε να γίνονται πιο κατανοητά ειδικά με τα δεντροδιαγράμματα. * Η δασκάλα της τάξης μου ζήτησε να προχωρήσω στο Ε.Κ.Π. και να αφήσω σε αυτήν την ανάλυση πρώτων παραγόντων με διαιρέσεις για να δει τι έχουν καταλάβει γενικά οι μαθητές της και από τα προηγούμενα. (12/11/2010) 9 η ώρα: Κεφάλαιο 16 ο Πολλαπλάσια ενός αριθμού Ε.Κ.Π. 7

8 Διδακτικοί στόχοι της ενότητας Εύρεση πολλαπλάσιων δύο αριθμών. Εύρεση πολλαπλάσιων περισσότερων αριθμών. Εύρεση κοινών πολλαπλάσιων και Ελάχιστου Κοινού Πολλαπλάσιου (ΕΚΠ) δύο ή περισσότερων αριθμών. Οργάνωση της διδασκαλίας Λύση δραστηριοτήτων σχολικού βιβλίου, σελίδα 39. Ανάγνωση δικής μου φωτοτυπίας που μοιράστηκε στους μαθητές (Παράρτημα). Λύση δικών μου παραδειγμάτων από τους μαθητές στον πίνακα. Αξιολόγηση της διδασκαλίας Επειδή ήταν η τελευταία μου διδασκαλία, ήμουνα πιο χαλαρός, αλλά, ευτυχώς, τα παιδιά αν και ήταν και αυτά πιο χαλαρά σεβάστηκαν το τελευταίο μάθημα μαζί μου. Όλα κύλησαν ομαλά σε ήρεμο περιβάλλον. 8

9 Να βρεις το ΕΚΠ(12, 40, 15) Παράρτημα ΠΩΣ ΒΡΙΣΚΟΥΜΕ ΤΟ ΕΚΠ 1 ος τρόπος: (ασφαλής αλλά χρονοβόρος!) ΕΚΠ(12, 40, 15); Π(12): 12,24,36,48,60,72,84,96,108,120,132,144,156,168,180,192,204,216,228, 240 Π(40): 40,80,120,160,200,240,280,320,360 Π(15): 15,30,45,60,75,90,105,120,135,150,165,180,195,210,225,240,255,270,28 5 ΚΠ(12, 40, 15):120 ΕΚΠ(12, 40, 15):120 2 ος τρόπος (έξυπνος και σύντομος!) ΕΚΠ(12, 40, 15); J Επιλέγουμε τον μεγαλύτερο από τους αριθμούς. J Ελέγχουμε αν είναι πολλαπλάσιο των μικρότερων. J Αν είναι,τότε αυτός είναι και το ΕΚΠ τους. J Αν ο μεγαλύτερος αριθμός δεν είναι πολλαπλάσιο των άλλων, τότε τον διπλασιάζουμε ή τον τριπλασιάζουμε ή μέχρι να βρούμε το πρώτο κοινό τους πολλαπλάσιο. Π.χ.: Το 40 δεν είναι πολλαπλάσιο του 12, ούτε του 15. Διπλασιάζουμε: 2 40=80. Το 80 δεν είναι πολλαπλάσιο του 12, ούτε του 15. Τριπλασιάζουμε το 40 (3 40=120). Είναι το 120 είναι πολλαπλάσιο και του 12 και του 15 Άρα ΕΚΠ(12, 40, 15)=120. ΑΣΚΗΣΕΙΣ 1. Να βρεις: ΕΚΠ(3,5), ΕΚΠ(11,6), ΕΚΠ(5,12). 2. Να βρεις: ΕΚΠ(3,6,9), ΕΚΠ(3,2,5), ΕΚΠ(8,12,15). 9

10 1.3 Φυσική (10/11/2010) 10 η ώρα: Κεφάλαιο 7 ο Ορυκτοί άνθρακες Ένα πολύτιμο στερεό Διδακτικοί στόχοι της ενότητας Κατανόηση μαθητών της έννοιας των ορυκτών ανθράκων και μάθηση κάποιων από αυτών που είναι πολύ γνωστοί. Οργάνωση της διδασκαλίας Όλη η διδασκαλία θα βασιστεί πάνω σε συζήτηση με τους μαθητές και των δικών τους ιδεών. Έναρξη με συζήτηση για τους ανθρακωρύχους στη Χιλή. Συζήτηση για το τι είναι ορυκτός άνθρακας και αν γνωρίζουν κάποιον (μολύβι, διαμάντι). Λύση δραστηριοτήτων τετραδίου εργασιών. Ανάγνωση κάποιων κειμένων από το σχολικό βιβλίο. Αξιολόγηση της διδασκαλίας Καλά. Λόγω της Τετάρτης που δεν είχανε σχολείο ήταν αρκετά ανήσυχοι, αλλά την περισσότερη χρονική περίοδο κύλησε ομαλά το μάθημα κάνοντας συζήτηση με τους μαθητές οι οποίο μου παρέθεταν τις ιδέες τους. (12/11/2010) 11 η 12 η ώρα: Κεφάλαιο 9 ο Φυσικό αέριο: Ένα πολύτιμο αέριο και Κεφάλαιο 10 ο Το φυσικό αέριο ως πηγή ενέργειας. Διδακτικοί στόχοι της ενότητας Κατανόηση μαθητών της έννοιας του φυσικού αερίου και το πώς μπορεί να το χρησιμοποιήσει ο άνθρωπος προς όφελός του. Οργάνωση της διδασκαλίας Συζήτηση με μαθητές για το αν γνωρίζουν τι είναι το φυσικό αέριο και πώς χρησιμοποιείται. Λύση δραστηριοτήτων στο τετράδιο εργασιών. Ανάγνωση κάποιων κειμένων από το σχολικό βιβλίο. Αξιολόγηση της διδασκαλίας Πάλι καλά πήγε το μάθημα, αλλά υπήρχε αναταραχή για ακόμη μία φορά, λόγω του τετραήμερου κενού που δημιουργήθηκε από τις εκλογές. Γενικά όταν πρόκειται για συζήτηση και πιο χαλαρή κατάσταση τις περισσότερες φορές θα ξεφύγουν! 10

11 1.4 Γεωγραφία (2/11/2010) 13 η ώρα: Κεφάλαιο 9 ο Η ατμόσφαιρα Διδακτικοί στόχοι της ενότητας Οι μαθητές έχουν διδαχτεί την ενότητα αυτή, αλλά εγώ επιμένω στο φαινόμενο του θερμοκηπίου παραθέτοντάς τους πληροφορίες που έχω βρει και συζητώντας μαζί τους. Οργάνωση της διδασκαλία Ανάγνωση φωτοτυπιών μου που έχω μοιράσει στους μαθητές και συζήτηση πάνω σε αυτές (Παράρτημα). Αξιολόγηση της διδασκαλίας Αρκετά καλά. (4/11/2010) 14 η ώρα: Πείραμα με κουτιά θερμοκήπια Αυτή τη διδακτική ενότητα θα την αναλύσω παρακάτω ως την καλύτερή μου!!! (11/10/2010) 15 η ώρα: Συμπεράσματα από το πείραμα με τα κουτιά θερμοκήπια. Διδακτικοί στόχοι της ενότητα Κατανόηση τρόπου λειτουργίας φαινομένου θερμοκηπίου σχολιάζοντας τα αποτελέσματα του πειράματος. Οργάνωση της διδασκαλίας Συζήτηση για τα αποτελέσματα του πειράματος και συμπλήρωση φωτοτυπιών που μοιράστηκαν στους μαθητές (Παράρτημα). Αξιολόγηση της διδασκαλίας Πολύ καλά. Αρκετά μεγάλη συμμετοχή από όλους. 11

12 Παράρτημα 12

13 13

14 14

15 15

16 16

17 17

18 18

19 19

20 20

21 2. Καλύτερη Διδασκαλία Στοιχεία μαθήματος Η διδασκαλία αυτή πραγματοποιήθηκε στις 4/11/2010 και απευθύνεται στους μαθητές της Στ τάξης του 10 ου Δημοτικού σχολείου. Διδάχτηκε από το 9 ο κεφάλαιο του σχολικού εγχειριδίου της Γεωγραφίας (σελ ) με θέμα «Η ατμόσφαιρα» και συγκεκριμένα ασχοληθήκαμε με το φαινόμενο του θερμοκηπίου. Η διδασκαλία έγινε σε μία διδακτική ώρα. Διδακτικοί στόχοι της ενότητας Η διδασκαλία αυτή έχει ως σκοπό με τη βοήθεια ενός πειράματος να γίνει περισσότερο κατανοητό το φαινόμενο του θερμοκηπίου. Οργάνωση της διδασκαλία Μαθαίνοντας ότι θα ασχοληθώ με το φαινόμενο του θερμοκηπίου επικοινώνησα με τον δάσκαλο κ. Τσαγλιώτη Νεκτάριο που διδάσκει στο 9 ο Δημοτικό σχολείο με τον οποίο είχα συνεργαστεί σε προηγούμενο επίπεδο Πρακτικής Άσκησης. Ο κ. Τσαγλιώτης είναι δάσκαλος με πολύ μεγάλη εμπειρία στο μάθημα της Φυσικής και έχοντας πολύ καλές σχέσεις μαζί του ζήτησα τη βοήθειά του για να κάνω κάτι πιο δημιουργικό για τα παιδιά. Με τη βοήθειά του κατάφερα να επισκευάσω 3 κουτιά θερμοκήπια, δηλαδή κουτιά από παπούτσια τα οποία ανοίξαμε από το πλάι και από πάνω και με τη βοήθεια 3 διαφανειών, μία για κάθε πλευρά του κουτιού, φτιάξαμε ένα «θερμοκήπιο». Ακόμα, πήραμε άλλο ένα κουτί το οποίο ανοίξαμε και αυτό, αλλά δεν του βάλαμε διαφάνειες (Παράρτημα). Τέλος, δανείστηκα 4 θερμόμετρα με τα οποία θα κάναμε τις μετρήσεις. Σκοπός του πειράματος ήταν οι μαθητές να παρατηρήσουν την άνοδο της θερμοκρασίας στα τρία κουτιά και να το συγκρίνουν με το κουτί που δεν είχε διαφάνειες. *Αν και θα ήθελα και η κατασκευή να γίνει από τους μαθητές λόγω έλλειψης χρόνου τα έφτιαξα εγώ. Περιγραφή των δραστηριοτήτων Χώρισα τα παιδιά σε 3 ομάδες δίνοντας στην κάθε μία από ένα κουτί θερμοκήπιο και εγώ σαν τέταρτη ομάδα κράτησα το ανοιχτό κουτί. Επίσης τους μοιράστηκαν τρεις πίνακες ώστε να γράψουν τις μετρήσεις τους (Παράρτημα). Ζητήθηκε από τους μαθητές να βγούμε στην αυλή του σχολείου και έτσι μαζευτήκαμε σε μία γωνία του προαυλίου όπου μας βόλευε καλύτερα, καθώς είχε περισσότερο ήλιο. Στη συνέχεια, οι μαθητές τοποθέτησαν τα θερμόμετρά τους μέσα στα κουτιά τους και περίμεναν. Πριν ξεκινήσουν τα θερμόμετρα να παρουσιάζουν αύξηση της θερμοκρασίας, οι μαθητές ρωτήθηκαν για πιθανά συμπεράσματα ή τι περιμένουν να γίνει. Καθώς πέρναγε η ώρα και έπειτα από τρεις τέσσερις μετρήσεις άρχισαν να βλέπουν την εμφανή διαφορά με το δικό μου «θερμοκήπιο» το οποίο δεν εμφάνιζε στο θερμόμετρό του άνοδο της θερμοκρασίας. Οι μαθητές σημείωσαν στους πίνακές τους τη θερμοκρασία του θερμομέτρου, αλλά και την ώρα της κάθε μέτρησης. Αξιολόγηση της διδασκαλίας Η διδασκαλία αυτή ήταν η καλύτερη που έκανα σε αυτό επίπεδο σχολικής Πρακτικής Άσκησης, καθώς οι μαθητές είχαν αναλάβει μια εργασία την οποία έφεραν εις πέρας μόνοι τους, χωρίς εγώ να πρέπει να κάνω κάτι ιδιαίτερο για να τους 21

22 καθοδηγήσω και επίσης χωρίς να γίνεται φασαρία. Το καλύτερο αυτής της διδασκαλίας ήταν ότι αν και το τμήμα αποτελείται από ανήσυχους μαθητές, όλοι κάθισαν και ασχολήθηκαν με το πείραμα που φάνηκε να τους αρέσει και να τους διασκεδάζει. Έχοντας δε τις πρώτες μετρήσεις άρχισαν τα πειράγματα μεταξύ τους, αλλά και με μένα αφού τυπικά ήμουν τελευταίος στις θερμοκρασίες αλλά όλες σε φιλικό επίπεδο και χωρίς διαμάχες. Οι μαθητές έδειξαν να κατανοούν τον τρόπο που δουλεύει ένα θερμοκήπιο και το λόγο που και το φαινόμενο ονομάστηκε έτσι. Καθώς ήμασταν, μάλιστα, έξω οι μαθητές άρχισαν μεταξύ τους να συγκρίνουν αυτά που συζητήσαμε στο προηγούμενο μάθημα για το λιώσιμο των πάγων κτλ. Εγώ προσωπικά είχα μείνει αρκετά ευχαριστημένος από το αποτέλεσμα του πειράματος, αλλά και από τον τρόπο που το αντιμετώπισαν οι μαθητές. 22

23 Παράρτημα 23

24 24

25 25

26 26

27 27

28 28

29 29

30 30

31 31

32 32

33 33

34 34

35 Β Μέρος 3. Εμπειρίες από το 4 ο Επίπεδο Σχολικής Πρακτικής Άσκησης Κλείνοντας αυτή την εργασία, θα ήθελα να αναφέρω την τεράστια συμβολή του τέταρτου επιπέδου της σχολικής πρακτικής, η οποία μου προσέφερε πολλά εφόδια για την μετέπειτα πορεία μου στους σχολικούς χώρους. Έμαθα καλύτερα το πώς θα πρέπει να προσεγγίζω κάποιο αντικείμενο, με ποιο τρόπο θα πρέπει να το παρουσιάζω, τι είδους ασκήσεις θα μπορούσα να αναθέσω στους μαθητές ώστε να προάγω την κριτική σκέψη και τη συνεργατικότητα, αλλά ακόμα και την συμπεριφορά μου απέναντι στους μαθητές, και τρόπους επίλυσης προβλημάτων ανήσυχων μαθητών. Με βοήθησε να ξεφύγω από τον παραδοσιακό τρόπο διδασκαλίας, στον οποίο οι μαθητές είναι παθητικοί δέκτες των όσων ο δάσκαλος διδάσκει, και με εισήγαγε σε ένα νέο τρόπο εφαρμογής των διδασκαλιών με τις εναλλακτικές μεθόδους. Με τον νέο αυτό τρόπο οι μαθητές διαδραματίζουν σημαντικό ενεργό ρόλο στη κατάκτηση των γνώσεων καθώς και στην εφαρμογή των διδασκαλιών. Η συζήτηση που πραγματοποιούσαμε μερικές φορές κατά τη διάρκεια του διαλείμματος τη θεωρώ εξίσου σημαντική, όπως και τα εργαστήρια τα οποία έγιναν, καθώς μου δινόταν η ευκαιρία να δω και άλλους τρόπους προσέγγισης ενοτήτων, όπως αυτή με την πρώτη επαφή με τους μαθητές την οποία χρησιμοποίησα κι όλας, καθώς επίσης ήταν ιδιαίτερα βοηθητική και στο ότι συζητούσαμε και άλλα ζητήματα και προβληματισμούς που προέκυπταν μέσα από αυτές τις ενότητες. Στο σημείο αυτό, θα ήθελα να ευχαριστήσω τον κύριο Χρήστου καθώς και την κυρία Στριλιγκά που μας βοήθησαν καθ όλη τη διάρκεια του εξαμήνου στην πραγματοποίηση των διδασκαλιών μας με τις πρωτότυπες ιδέες που μας προσέφεραν και την πάντα απαραίτητη βοήθειά τους όποτε τους χρειαζόμασταν. 35

36 4. Διαφάνειες παρουσίασης εργαστηρίου Παρουσίαση στα πλαίσια της Σπα IV Επόπτης: Κ.Π. Χρήστου Βοηθός Επόπτη: Στριλιγκά Μαρία Βδοκάκη Κατερίνα 4916 νος 5062 «Πώς θα διαχειριστείτε έναν/μία άτακτο/η μαθητή/μαθήτρια μαθήτρια; Ορίστε τη βαθμίδα, ορίστε τη συγκεκριμένη συμπεριφορά που είναι προβληματική (π.χ.,., τον κανόνα που δεν τηρεί, μια συγκεκριμένη ανεπιθύμητη συμπεριφορά) και προτείνετε συγκεκριμένες πρακτικές για την αλλαγή της κατάστασης» 36

37 Τι είναι η σχολική αταξία; Η απόκλιση της συμπεριφοράς των μαθητών από την αναμενόμενη και προκαθορισμένη συμπεριφορά. 1. Προβλήματα σχετικά με το μάθημα 2. Προβλήματα συμπεριφοράς μέσα στην τάξη 3. Προβλήματα διαπροσωπικά μεταξύ συμμαθητών 4. Προβλήματα σχετικά με την παραβίαση του σχολικού ήθους 5. Προβλήματα ομαδικής πειθαρχίας Τάξη ως σύνολο 37

38 1. Προβλήματα σχετικά με το μάθημα (δεν προσέχει στο μάθημα, δεν αρχίζει ή δεν ολοκληρώνει τις ατομικές εργασίες, δεν ακολουθεί οδηγίες, δε φέρνει βιβλία ) 2. Προβλήματα συμπεριφοράς μέσα στην τάξη (μιλάει με διπλανούς, διακόπτει, πετάει αντικείμενα, κάνει το γελωτοποιό, αντιμιλάει, βρίζει κτλ.) 3. Προβλήματα διαπροσωπικά μεταξύ συμμαθητών (σωματική βία, κλέβει, σεξουαλική παρενόχληση κτλ.) 4. Προβλήματα σχετικά με την παραβίαση του (απρεπή ένδυση, κάπνισμα σχολικού ήθους κάπνισμα στο προαύλιο, κάνει βανδαλισμούς κτλ.) 38

39 5. Προβλήματα ομαδικής πειθαρχίας Τάξη ως σύνολο (επιθετικότητα, απροθυμία ή αδυναμία συλλογικής εργασίας, παρατεταμένος θόρυβος, τάση αποπροσανατολισμού από το μάθημα, απαξίωση προς εκπαίδευση ή εκπαιδευτικό κτλ.) Η αταξία που εμποδίζει τη διδασκαλία και προκαλεί προβλήματα στην τάξη οφείλεται είτε στην κοινωνική ανωριμότητα του μαθητή είτε στο χαμηλό επίπεδο της ποιότητας της διδασκαλίας. 39

40 1. Να αναζητήσει τα αίτια της προβληματικής συμπεριφοράς (π.χ. έχει διδακτικά κενά) 2. Να κάνει τις αναγκαίες παρεμβάσεις για την θεραπεία της αιτίας (καλύπτει κενά) 3. Αντιμετωπίζει τα συμπτώματα της προβληματικής συμπεριφοράς, αλλά όχι με κατασταλτικό τρόπο (τιμωρίες). Η παρέμβασή του βασίζεται σε συγκεκριμένες αρχές και πρακτικές (ενισχύει το ηθικό του μαθητή, του δείχνει τα δυνατά του σημεία) Η αταξία που ανήκει στην κατηγορία των μικροπροβλημάτων (απροσεξία, ψίθυρος, σκουντήματα, ενασχόληση με άλλα αντικείμενα κτλ.) αντιμετωπίζεται με μια κλιμακωτή σειρά παρεμβάσεων με βάση την αρχή της προοδευτικότητας. 40

41 Α. Μη λεκτικές παρεμβάσεις Προγραμματισμένη αγνόηση (στόχος αταξίας η προσέλκυση της προσοχής) Παραγλωσσική επιτίμηση (βλέμμα, κίνηση χεριού, κτλ.) Έλεγχος δια της Εγγύτητας (μετακίνηση του δασκάλου προς το θρανίο του άτακτου μαθητή ) Έλεγχος διά του Αγγίγματος (άγγιγμα στην πλάτη, στο κεφάλι προτροπή για επαναφορά στην τάξη) Β. Λεκτικές Παρεμβάσεις (1/2) Έμμεση υπόδειξη του αναμενόμενου. Κυρίως για μικρές ηλικίες, στηρίζεται στο φαινόμενο της κοινωνικής μίμησης. Αναφορά ονόματος άτακτου μαθητή. Υποβολή ερώτησης στον άτακτο μαθητή. Χιούμορ (κωμική προσέγγιση μιας κατάστασης) Ανάδειξη επιπτώσεων της αταξίας σε συμμαθητές Θετικοποίηση μιας αρνητικής κατάστασης (π.χ. αν τελειώσουμε νωρίτερα, θα δούμε βίντεο) 41

42 Β. Λεκτικές Παρεμβάσεις (2/2) Ευγενής απαίτηση για τερματισμό παρεκτροπής (Σε παρακαλώ Ελένη, μη μιλάς με τη Μαρία γιατί είναι πολύ σημαντικό αυτό που λέμε) Υπενθύμιση κανόνων (Αναφορά στον κανόνα που παραβιάστηκε και της ανάλογης κύρωσης) Επίπληξη και διαταγή για επαναφορά (τελευταίο στάδιο, έκφραση δυσαρέσκειας του εκπαιδευτικού για την πράξη και διαταγή για την υπόδειξή του σωστού.) Γ. Κυρώσεις Κυρώσεις μέσω φυσικών συνεπειών Κυρώσεις μέσω λογικών συνεπειών Τιμωρητικές κυρώσεις σωματικές ψυχολογικές άσχετες με την πράξη 42

43 Ο Γιώργος είναι μαθητής της Ε τάξης και έχει αρκετά κενά με αποτέλεσμα να μην μπορεί να συμβαδίσει με το υπόλοιπο τμήμα. Νιώθει συχνά πλήξη και προκαλεί συνέχεια το ενδιαφέρον των συμμαθητών του και του εκπαιδευτικού με αρνητικό τρόπο. Οι συμμαθητές του ενισχύουν την έκκλησή του για προσοχή και ο Γιώργος γίνεται γελωτοποιός της τάξης. 1. Όταν εμφανίζονται τα πρώτα συμπτώματα, ο εκπαιδευτικός αγνοεί συνειδητά τη συμπεριφορά του μαθητή. Ο μαθητής, έτσι, δεν καταφέρνει να γίνει το επίκεντρο. Ο Γιώργος συνεχίζει να ενοχλεί με τη συμπεριφορά του και οι συμμαθητές του αρχίζουν να ασχολούνται μαζί του. 43

44 2. Ο εκπαιδευτικός κοιτάει το μαθητή και με μια κίνηση του χεριού του τού ζητάει να σταματήσει. Ο μαθητής ηρεμεί για λίγο αλλά ξαναρχίζει μετά από λίγο. 3. Ο εκπαιδευτικός προσπαθεί να τον ενεργοποιήσει ώστε να εμπλακεί στο διδακτικό αντικείμενο, θέτοντάς του μια ερώτηση που να μπορεί να απαντήσει. Στη συνέχεια τον επαινεί και τον προκαλεί να απαντήσει και μια άλλη ερώτηση. Έτσι του δίνει νέα κίνητρα. Ωστόσο ο μαθητής, κάποια στιγμή, ξαναχάνεται, βαριέται και αρχίζει να ενοχλεί. 4. Ο εκπαιδευτικός πηγαίνει προς το θρανίο του, τον ακουμπάει στην πλάτη και του δείχνει που βρίσκονται στο βιβλίο. Αν δοθεί κάποια άσκηση τον βοηθάει να τη λύσει υποδεικνύοντάς του μερικές οδηγίες. 44

45 Αν ο μαθητής συνεχίζει να προκαλεί αναστάτωση στην τάξη, 5. Ο εκπαιδευτικός πρέπει να παρέμβει άμεσα ώστε να καταλάβει ο μαθητής ότι αυτή η συμπεριφορά δεν αρμόζει. Του ζητάει ευγενικά να σταματήσει ό, τι κάνει, να προσέξει στο μάθημα και να σεβαστεί τους συμμαθητές του. Αν ο μαθητής δείχνει να μην καταλαβαίνει Ο εκπαιδευτικός προειδοποιεί το μαθητή με αποφασιστικό τόνο ότι στην επόμενη παρατήρηση θα υποστεί την ανάλογη κύρωση. 7. Τελευταίο στάδιο είναι η κύρωση, η οποία είναι ανάλογη με το σύστημα που έχει καθιερώσει ο εκπαιδευτικός (π.χ. ένα σύστημα πόντων, όπου αφαιρεί 1 πόντο από το μαθητή ή αλλαγή θέσεως μέχρι να συμμορφωθεί ο μαθητής) 45

46 8. Στο τέλος της διδακτικής ώρας, ο εκπαιδευτικός κρατάει το μαθητή για λίγο στην τάξη για να του διευκρινίσει ότι η τιμωρία είναι αποτέλεσμα της κακής του συμπεριφοράς μέσα στην τάξη. Τον ρωτάει αν κατάλαβε τα βασικά σημεία του μαθήματος και αν πιστεύει ότι αυτό που έκανε είναι σωστό. Η κύρωση, ωστόσο, θα ισχύει ακόμα και αν ο μαθητής δείχνει μετανοιωμένος. 46