ΜΗΝΙΑΙΑ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΗ ΕΚ ΟΣΗ ΤΟΥ ΙΕΡΟΥ ΝΑΟΥ ΑΓΙΟΥ ΠΑΝΤΕΛΕΗΜΟΝΟΣ ΡΑΠΕΤΣΩΝΑΣ. Έντυπο πνευµατικής εσωτερικής καταγραφής. Τεύχος 16ο Ιούνιος 2008

Transcript

1 ΜΗΝΙΑΙΑ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΗ ΕΚ ΟΣΗ ΤΟΥ ΙΕΡΟΥ ΝΑΟΥ ΑΓΙΟΥ ΠΑΝΤΕΛΕΗΜΟΝΟΣ ΡΑΠΕΤΣΩΝΑΣ Ε Ν Ο Ν Έντυπο πνευµατικής εσωτερικής καταγραφής Αµαρτωλών Σωτηρία Εάν εξουσιάσεις όλον τον κόσµον ώ άνθρωπε, και να είχες υπέρ τον Σολοµώντα σοφίαν και σύνεσιν, υπέρ τον Σαµψών και τον Ηρακλέα ανδρείαν και δύνα- µιν, εάν ήσουν πλουσιότερος από τον Μίδαν και Πρίαµον και ωραιότερος του Ναρκίσσου και απλώς να υπερβαίνεις πάντας τους ανθρώπους εις όλα τα σωµατικά χαρίσµατα, και η αθλία σου ψυχήν να κολασθεί τι το όφελος; Πόσον διάφορον λαµβάνεις εις τον άλλον κόσµον δια τά άνωθεν αξιώµατα; Καν τίποτες. Αλλά γυµνός και τετραχηλισµένος, καθώς εγεννήθης από την γην, πάλιν εις αυτήν πορεύεσαι. Να ευρίσκεσαι εις πολλήν απορίαν. Και αυτός ο πλούτος όπου έχεις εδώ και πάσα απόλαυσις, να σου φαίνεται εκεί ωσεί όνειρον, όπου θεωρείς την νύκτα, ότι πως είσαι εις τόπον ωραίον και πανευφρόσυνον, απολαµβάνων αγαθά πάµπολλα και το πρωΐ ευρίσκεσαι λανθασµένος. Ναι αψευδέστατα, έως όπου ευρίσκεσαι εις την νύκτα της εσκοτισµένης ταύτης ζωής, σου φαίνεται πως απολαµβάνεις την δυστυχή ευτυχίαν και πικράν γλυκύτητα των απατηλών ονείρων, και δολερών τούτων φαντασµάτων. Αµή όταν αποθάνεις αισθητώς και φωτισθείς τους οφθαλµούς νοητώς, τότε να γνωρίσεις την αλήθειαν, να οδύρεσαι ανωφέλευτα, πως επροτίµησες την ζωήν την πρόσκαιρον και ανύπαρκτον και δι αυτήν υστερήθης της αιωνίου µακαριότητος. Εάν ούν κέρδος τι δεν λαµβάνεις από όλα ταύτα τα πράγµατα, διατί να κοπιάζεις εις µάτην και να βασανίζεσαι άκαιρα; Ζήτησον επι- µελώς και πόθησον την της ψυχής σωτηρίαν, όπου είναι περισσότερον όφελος, παρά να κερδίσεις όλον τον κόσµον, καθώς είπεν ο Κύριος. Τι γαρ ωφελήσει άνθρωπος, εάν τον κόσµον όλον κερδίσει και ζηµιωθεί την ψυχήν αυτού. Κάµε γουν τρόπον να υποτάξεις το χείρον τω κρείττονι, ήγουν η σάρξ ως δούλη να κά- µνει της ψυχής τα θελήµατα. Περίοδος Α Έτος 2ο Τεύχος 16ο Ιούνιος 2008 Αφιέρωµα στον Αγάπιο Λάνδο Βαδίζοντας πριν χρόνια, στα Αθωνικά µονοπάτια, σταµάτησα στην µονή Κωνσταµονίτου. Εκεί ο ταπεινός Γέροντας Παύλος µας πρότεινε κάποια βιβλία να διαβάσουµε, προς πνευµατική άσκηση και νουθεσία. Μεταξύ αυτών ήταν και το βιβλίο «Αµαρτωλών Σωτηρία» του Μοναχού Αγαπίου Λάνδου. Πρώτη φορά που άκουγα αυτό το όνοµα. Ένα όνοµα που όµως ήταν για πάρα πολλά χρόνια στο στόµα όλων όσων πάλευαν στην αρένα του νοητού Νέρωνος. Και κυρίως στα σκοτεινά χρόνια της σκλαβιάς. Το παραπάνω βιβλίο, αλλά και όλα τα βιβλία του Αγαπίου Λάνδου, έγιναν από τα αγαπηµένα αναγνώσµατα µου, και ο Γέροντας Αγάπιος πνευµατικός σύµβουλος και οδηγός σε µία πορεία µε κλίση ανηφορική και δύσκολη. Σ. Σ. ΙΑΒΑΣΤΕ ΣΕ ΑΥΤΌ ΤΟ ΤΕΥΧΟΣ Λίγα λόγια για τον Αγάπιο Λάνδο. Του Ε..Κ. Περί της µαταιότητος των κοσµικών πραγµάτων. Πόσαι ζηµίαι σου έρχονται δια µέσου της αµαρτίας. Περί κινδύνων της ζωής ηµών και βραχύτητος. Περί των τιµωριών της Κολάσεως.. Συµβουλές από το «Γεωπονικόν». ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΤΕΥΧΟΥΣ: Λίγα λόγια για τον Αγάπιο Λάνδο. Περί της µαταιότητος των κοσµικών πραγµάτων. Πόσαι ζηµίαι σου έρχονται δια µέσου της αµαρτίας. Περί κινδύνων της ζωής ηµών και βραχύτητος. Ιερές ακολουθίες και εκδηλώσεις του ναού. Περί των τιµωριών της Κολάσεως. Συµβουλές από το «Γεωπονικόν»

2 Σελίδα 46 Λίγα λόγια για τον Αγάπιο Λάνδο και την εποχή του. Ο Αγάπιος µοναχός ο Κρής, ο συγγραφέας της «Αµαρτωλών Σωτηρίας», µε το κοσµικό όνοµα Αθανάσιος Λάνδος γεννήθηκε στο Ηράκλειο της Κρήτης, ίσως στην τελευταία δεκαετία του 16ου αιώνα. Για την ζωή του δεν σώζονται πολλές πληροφορίες. Ύστερα από τις σπουδές του στην πατρίδα του και στη Βενετία, έµεινε για αρκετά χρόνια στην Κρήτη (στη Φουρνή και στην Ιεράπετρα), έζησε κοντά στο λαό και γνώρισε τα προβλήµατά του. Πριν από το 1617 εργάστηκε στο Ηράκλειο για δύο χρόνια ως γραµµατικός του βενετοκρητικού άρχοντα Ανδρέα Κορνάρου, λόγιου συγγραφέα και ποιητή. Αντέγραφε τα ποιήµατά του σε ιταλική και ελληνική γλώσσα. Για τον Κορνάρο µιλά µε µεγάλη εκτίµηση στην «Αµαρτωλών Σωτηρία». εν ξέρουµε πότε ακριβώς αποφάσισε ο Λάνδος να εγκαταλείψει τα κοσµικά και να αποσυρθεί στο Άγιον Όρος παίρνοντας το µοναχικό όνοµα Αγάπιος. Αρχικά έµεινε για δύο χρόνια στη Λαύρα του Αγίου Αθανασίου, αλλά τελικά προτίµησε να µην ενταχθεί σε κοινόβιο, για να µπορεί να έχει ελευθερία κινήσεων. Έτσι αποσύρθηκε σε ιδιωτικό κελλί στη σκήτη της Μικράς Αγίας Άννης, όπου επιδόθηκε στη µελέτη και τη συγγραφή. Πλούσιο υλικό για τη δουλειά του, του προσέφεραν οι βιβλιοθήκες του Αγίου Όρους µαζί µε άλλα βιβλία δικά του, ελληνικά και ιταλικά. Αλλά το ανήσυχο πνεύµα του δεν έµεινε ικανοποιη- µένο. Ήθελε να έλθει κοντά στον λαό και τις ανάγκες του, να γίνει δάσκαλός του, γι αυτό περιόδευσε τα νησιά του Αιγαίου, τη Σύρο, την Άνδρο, τη Σίφνο και άλλα, καθώς και την τουρκοκρατούµενη Πελοπόννησο, γνώρισε από κοντά τα προβλήµατα του υπόδουλου ελληνισµού, την υλική φτώχεια, αλλά και τις πνευµατικές ανάγκες των συµπατριωτών του. Τον ίδιο καιρό που η καθολική και η προτεσταντική προπαγάνδα αγωνίζονταν να επιβάλουν τις δικές τους απόψεις, ο ελληνικός κόσµος έµεινε χωρίς διαφώτιση. Έλειπαν οι δάσκαλοι που θα τον κρατούσαν στον δρόµο της ορθοδοξίας, δεν υπήρχαν µορφωµένοι κληρικοί για να φωτίσουν το λαό. Έτσι αποφάσισε να δώσει αυτός ότι έλειπε, βιβλία στο λαό του Θεού, που, γραµµένα µε απλό τρόπο και σε απλή γλώσσα, θα τον φώτιζαν και θα τον κρατούσαν στην ορθή πίστη, και στους κληρικούς χρήσιµα βοηθήµατα για το έργο τους. Αλλά για να πραγµατοποιηθεί το σχέδιο αυτό δεν ήταν αρκετός ο τρόπος πολλαπλασιασµού των βιβλίων µε αντιγραφή, όπως συνηθίζονταν ακό- µη στο Άγιον Όρος. Τα αντίτυπα µε τη µέθοδο αυτή και µετρηµένα ήταν και πανάκριβα. Για τον λόγο αυτόν ταξίδεψε στη Βενετία, όπου υπήρχαν τα περίφηµα τυπογραφεία που τύπωναν τα ελληνικά βιβλία σε όλα τα χρόνια της τουρκοκρατίας. Στα τρία ταξίδια που έκανε τύπωσε περισσότερα από δέκα βιβλία, Ε Ν Ο Ν Του Ε..Κ. από το βιβλίο «Αµαρτωλών Σωτηρία» των εκδόσεων Β. Ρηγόπουλου µερικά και σε δεύτερη έκδοση. Τα έξοδα για το τύπω- µα τα αναλάµβανε ο ίδιος. Στους προλόγους των βιβλίων του µιλά για τις ταλαιπωρίες των ταξιδιών του, για τα οικονοµικά του προβλήµατα και παρακαλεί τους αναγνώστες να διαβάζουν τα βιβλία που µε τόσες θυσίες τυπώθηκαν. Τα βιβλία του Λάνδου πουλιόνταν όχι µόνο στη Βενετία, αλλά και στην υπόλοιπη Ελλάδα, πολλά όµως φαίνεται πως τα χάριζε ο συγγραφέας τους, γι αυτό και στον πρόλογο του «Θηκαρά» (1643) εξορκίζει αυτούς που δεν αγόρασαν το βιβλίο, αλλά το πήραν χάρισµα, να το διαβάζουν κάθε µέρα, γιατί θα δώσουν λόγο την ηµέρα της Κρίσεως, που το στερούν από τον ίδιο και από τους άλλους που µε χαρά θα το διάβαζαν αν το είχαν. Στο τέλος της «Καλοκαιρινής» (1656) ο µητροπολίτης Φιλαδελφείας, που είχε την έδρα του στη Βενετία, έγραφε αφορισµό για όποιον κλέψει κανένα βιβλίο του Αγαπίου, γιατί «εχρεώθη ο πτωχός 300 γρόσια να το τυπώσει και χρήζουν οι κόποι του άλλα τόσα. Όθεν πρέπει ου µόνον να τον πληρώσετε, αλλά και έλεος να του δώσετε, όπου εκοπίασε τόσον και εβασανίσθη δια την ωφέλεια των ψυχών σας». Ο ίδιος τύπωσε µε προσωπική του επιµέλεια τα βιβλία του από το 1641 ως το εν ξέρου- µε αν πρόλαβε να δει τα δοκίµια του τελευταίου του βιβλίου, του «Νέου Παραδείσου», που το τύπωµά του τελείωσε στις 28 Σεπτεµβρίου Ο Αγάπιος Λάνδος πρέπει να είχε πεθάνει πριν από τις 8 Μαρτίου, γιατί στην άδεια για το τύπωµα του βιβλίου που εκδόθηκε µε την ηµεροµηνία αυτή, φαίνεται ότι ο συγγραφέας δεν ζούσε πια. Το 1656 κιόλας έγραφε στον πρόλογο ενός άλλου έργου του, της «Τριαδικής Οκτωήχου», ότι έκανε το τρίτο ταξίδι του στη Βενετία από την ξηρά, γιατί είναι άρρωστος και γέροντας. Το 1663 ωστόσο επιµελήθηκε ο ίδιος τη β έκδοση του «Εκλογίου» του. Εκτός όµως από την γραπτή και την προφορική διδασκαλία, ο Λάνδος φαίνεται ότι στις περιοδείες του α- σκούσε και το έργο του πρακτικού γιατρού, όπως ο ίδιος πάλι λέγει σε ένα σηµείο του «Γεωπονικού» του. Το «Γεωπονικό» είναι το µόνο µη θρησκευτικό έργο του, όπυ εκτός από τις πρακτικές γεωπονικές γνώσεις περιέχονται και στοιχεία πρακτικής ιατρικής. Η πολύπλευρη αυτή δραστηριότητα, ο µεγάλος αριθµός των βιβλίων του, οι κόποι και οι δαπάνες για το τύπω- µά τους, αλλά και η αγάπη που έδειξε ο λαός γι αυτά, αναδεικνύουν τον Αγάπιο Λάνδο έναν από τους µεγάλους δασκάλους του καιρού του. Το συγγραφικό του έργο δεν είναι πάντα πρωτότυπο. Τις πιο πολλές φορές µεταφράζει από παλαιότερα έργα και δίνει σε κατανοητή γλώσσα βιβλία εκκλησιαστικά, αλλά παράλληλα και συνθέτει αντλώντας από διάφορα πρωτότυπα, ενώ άλλοτε εκδίδει λειτουργικά κείµενα και ακολουθίες, για να φέρει το λαό κοντά στην εκκλησία.

3 Έντυπο πνευµατικής εσωτερικής καταγραφής Αυτά είναι τα έργα του Αγαπίου Λάνδου κατά χρονολογική σειρά εκδόσεως : «Αµαρτωλών Σωτηρία»1641. Μελετά τα αµαρτήµατα και την αντιµετώπιση τους, για την θλίψη και την καταφρόνηση του κόσµου, στο δεύτερο µέρος του ασχολείται µε την εξοµολόγηση και τη Θεία Κοινωνία, µε τη µέλλουσα Κρίση τον Παράδεισό και την Κόλαση, ενώ το τρίτο µέρος του είναι αφιερωµένο στη διήγηση των θαυµάτων της Παναγίας. «Παράδεισος» Περιέχει βίους Αγίων του Μεταφραστού σε απλή γλώσσα. «Εκλογή» Περιέχει εκλογή από τους ωραιότερους, όπως λέγει, βίους Αγίων του Μεταφραστού σε απλή γλώσσα. «Γεωπονικόν» Περιέχει γνώσεις γεωπονικής και πρακτικής ιατρικής. «Θεοτοκάριον» Περιέχει επιλογή ύµνων και τροπαρίων για την Θεοτόκο εκκλησιαστικά βιβλία. «Θηκαράς» Περιέχει ύµνους και ευχές στην Α- γία Τριάδα. «Ψαλτήριον» Περιέχει σε απλή γλώσσα την ερ- µηνεία των ψαλµών που έγραψε ο Θεοδώρητος επίσκοπος Κύπρου. «Εκλόγιον» Περιέχει εκλογή από βίους Αγίων του Μεταφραστού, σε απλή γλώσσα. «Καλοκαιρινή» Περιέχει επιλογή από βίους Αγίων του καλοκαιριού, 1 Μαρτίου ως τέλος Αυγούστου, σε απλή γλώσσα. «Τριαδική Οκτώηχος» Περιέχει κανόνες στη Αγία Τριάδα και στον Χριστό, άλλοτε δικές του συνθέσεις και άλλοτε από παλιούς «διδασκάλους». Ύστερα από τον θάνατό του εκδόθηκαν: «Νέος Παράδεισος» Περιέχει βίους Αγίων του Μεταφραστού σε απλή γλώσσα. «Κυριακοδρόµιον» Περιέχει 56 οµιλίες για τα Ευαγγέλια των Κυριακών µεταφρασµένες σε απλή γλώσσα, έργα διαφόρων συγγραφέων. «Χριστιανών Οδηγία» Αναπτύσσει τις τρείς µεγάλες αρετές. Μερικά από τα βιβλία αυτά ξαναεκδόθηκαν πολλές φορές µετά τον θάνατο του Λάνδου. Τα χρόνια όπου έζησε και έγραψε τα βιβλία του ο Α- γάπιος Λάνδος ανήκουν σε µία δύσκολή εποχή της τουρκοκρατίας. Ο υπόδουλος ελληνισµός διακρινόταν σε δύο κατηγορίες: σε αυτούς που βρίσκονταν κάτω από τον τουρκικό ζυγό και σε εκείνους που ζούσαν στα βενετοκρατούµενα νησιά, στην Κρήτη και στα Σελίδα 47 Επτάνησα. Ο δεύτερος αυτός ζυγός ήταν ο καλύτερος. Τα ταραγµένα χρόνια των θρησκευτικών διαφορών και των επαναστάσεων είχαν περάσει. Οι Έλληνες ζούσαν συµφιλιωµένοι µε τους Βενετούς άρχοντες, οι Βενετοί άφηναν πολλές ελευθερίες στους Έλληνες. Μέσα στην ατµόσφαιρα αυτή της ελευθερίας µπορούσε να αναπτυχθεί πολύ διαφορετικά το πνεύµα των Ελλήνων. Οι εκκλησίες λειτουργούσαν χωρίς περιορισµούς, τα ελληνικά σχολεία είχαν µορφωµένους δασκάλους, το πολιτιστικό πνεύµα από τη ύση είχε ευεργετικές επιδράσεις στους µορφωµένους και στο λαό. Πολλοί συγγραφείς άφησαν έργα αξιόλογα και θρησκευτικά και κοσµικά. Ο 17ος αιώνας είναι για την Κρήτη µια εποχή πνευµατικής ακµής, ως το Τότε µε την κατάληψη του νησιού από τους Τούρκους, σταµάτησε κάθε πνευµατική παραγωγή. Τα σχολεία και οι βιβλιοθήκες µεταφέρθηκαν στα Επτάνησα και τη Βενετία. Σε αυτό το κλίµα της ελευθερίας γεννήθηκε, σπούδασε και εργάστηκε στα νεανικά του χρόνια ο Λάνδος. Ο ελληνισµός της τουρκοκρατούµενης Ελλάδος ζούσε τον ίδιο αυτό καιρό το µαρτύριο του. Οι πνευµατικές προσπάθειες που ξεκινούσαν µε πολύν αγώνα δεν έφταναν πάντα στην πραγµατοποίηση των σκοπών τους. Έτσι ο λαός συνέχιζε να ζει στο σκοτάδι της α- µάθειας παρόλο που λαχταρούσε να ακούσει και να διδαχθεί. Μία αναγεννητική προσπάθεια άρχισε στα χρόνια του πατριάρχη Κύριλλου Λούκαρη ( ). Στον καιρό του ιδρύθηκε το πατριαρχικό τυπογραφείο στην Κωνσταντινούπολη, που δεν µπόρεσε όµως να διατηρηθεί. Με την δική του παρακίνηση έγινε η πρώτη µετάφραση της Καινής ιαθήκης στην οµιλούµενη γλώσσα, που δεν πρόφθασε όµως να τη δει τελειωµένη, γιατί το 1638 πέθανε µε µαρτυρικό θάνατο. Την ίδια τύχη είχαν και άλλοι πατριάρχες λίγα χρόνια αργότερα, ο Παρθένιος ο Β (1653) και ο Παρθένιος ο Γ (1657). Η µετάφραση της Καινής ιαθήκης απαγορεύτηκε µετά τον θάνατο του Λούκαρη. Στα δύσκολα αυτά χρόνια ο Λάνδος είναι ο µόνος ορθόδοξος συγγραφέας που εκδίδει βιβλία για τον απλό λαό, ενώ άλλοι Έλληνες που ασπάσθηκαν τον καθολικισµό ή τον προτεσταντισµό τύπωναν µε ξένα χρήµατα προπαγανδιστικά βιβλία για να τα διαθέσουν στην τουρκοκρατούµενη Ελλάδα. Ο Λάνδος συνδύαζε τη µόρφωση µε τη βαθειά θρησκευτικότητα, έβλεπε τη διαφορά των συνθηκών ζωής ανάµεσα στους κρητικούς συµπατριώτες του και στους άλλους Έλληνες, γι αυτό και αφιέρωσε όλες του τις προσπάθειες για τη διαφώτιση του λαού. ίκαια λοιπόν παίρνει τον τίτλο του δασκάλου, που δίδαξε µε τα βιβλία του γενιές ολόκληρες Ελλήνων στα µαύρα χρόνια της σκλαβιάς, τότε που η πίστη του Χριστού ήταν η µόνη δύναµη που στήριζε τις ψυχές.

4 Σελίδα 48 Περί της µαταιότητος των κοσµικών πραγµάτων, και περί της του Κόσµου καταφρονήσεως. Ματαιότης µαταιοτήτων, τα πάντα µαταιότης, λέγει ο σοφός Σολοµών. Όλα του Κόσµου τα πράγµατα εισί κενά, ψευδή τε, και µάταια, έξω από την δούλευσιν του Κυρίου. Ματαία και άστατος είναι πάσα κοσµική δόξα, και πλανεµένοι και άγνωστοι όσοι ευδοκούσι, και χαίρονται εις πλούτον, τιµές και απολαύσεις της βραχυτάτης ζωής, επειδή οπίσω τούτων ακολουθά θλίψις και θρήνος αιώνιος. Ματαία είναι κατά αλήθειαν η ζωή µας, τα πρόσκαιρα αγαθά, και η ευµορφία του κόσµου τούτου, οι βραχύτατες χαρές και απόλαυσες της ταραχώδους και κυµαινοµένης ταύτης ζωής, και µόνον καλότυχοι όσοι απαρνούνται τον Κόσµον, και τα του Κόσµου διά τον Κύριον, και περιπατούσι την στενήν και τεθλιµµένην οδόν την Ουράνιον, ότι αστοχούντες τον Κόσµον, θέλουσι ζήσει ειρηνικήν ζωήν και ακύµαντον, µη έχοντες τινά να τους διασείσει από τους πνευµατικούς αγώνας, και της ψυχής την γλυκύτητα. Περισσότερον ωφελάσαι να είσαι πτωχός, ή πλούσιος, ιδιώτης και ταπεινός, παρά µάταιος γραµµατισµένος και υπερήφανος, το οποίον θέλει φανερώσει η φοβερά της του Χριστού δευτέρας ελεύσεως ηµέρα, όπου θέλει σου χρήζει περισσότερον τότε να έχεις καθαράν την συνείδησιν, πάρεξ πως εδίδαξες οµιλίας πανσόφους. Ότι δεν µας ερωτούσι τότε τι είπαµεν, αλλά τι αγαθόν τελέσα- µεν. Μέτρησον ουν πόσον καιρόν εδαπάνησες εις υπηρεσίαν του κόσµου, από την ζωήν, όπου σου εχάρισεν ο Θεός, διά να του δουλεύεις αχάριστε, ή να ειπώ καλλιότερα, δια να αγωνίζεσαι να σωθείς, αµή εκείνος χρείαν δεν έχει από τας πράξεις σου. Ο περασµένος καιρός ηφάνισται, και πλέον οπίσω δεν έρχεται. Αι η- µέραι δροµέως παρέρχονται, και ο θάνατος καρτερεί, και απαντεχένει σε. Τι όφελος ουν να λάβεις, και πόσον διάφορον από τους κόπους, όπου έκαµες εις τα πρόσκαιρα µάταια πράγµατα; Εάν στοχασθείς εις τους φίλους σου, δεν ηύρες φιλίαν αληθή εις όσους ευεργέτησες, αλλά µάλλον αχαριστίαν και µηχανήµατα. Λοιπόν είτι έκαµες, έχασες το, και όλως απώλετο. Η ολίγη ευχαριστία των ανθρώπων, και πάντα τα πρόσκαιρα πράγµατα σε νουθετούσιν, ότι µόνον τον ευεργέτην και Σωτήρα Θεόν χρεωστείς να αγαπάς, και να του δουλεύεις, όστις παραχωρεί διά όφελός σου, και ευρίσκεις εις τον Κόσµον αχαριστίαν, διά να στρέφεις εις Αυτόν να λαµβάνεις βοήθειαν Όσον καιρόν εξοδιάσεις εις την υπακοήν του Χριστού, εστί καρπερός και ωφέλιµος, αµή όλοι οι επίλοιποι κόποι και µόχθοι εισίν απολεσµένοι και µάταιοι. Ουαί σοι αµαρτωλέ, ότι απώλεσας το άνθος της νεότητός σου εις δούλευσιν της σαρκός, του Κόσµου, και του ψυχοφθόρου δαίµονος, και προτιµάς το φθαρτόν µέρος, όπου ταχύ διαλύεται, και το αθάνατον αµελάς, και δεν θέλεις να κοπιάσεις, όταν έχεις δύναµιν δια λόγου του, αλλά καρτερείς τους έσχατους χρόνους του βίου σου, όταν δεν ηµπορείς πλέον να α- µαρτήσεις, να δουλεύσεις διά την ψυχήν σου ανόητε. Ω της ανοίας και αφροσύνης σου, να αφήνεις την πηγήν Ε Ν Ο Ν απάντων των αγαθών, και αληθινήν ανάπαυσιν της καρδίας σου, δια τα κόπρα του πλάνου κόσµου και σκύβαλα. Ο µακάριος Παύλος λέγει εις την προς Φιλιπ. Β επιστολήν. Πάντα εζηµιώθην και ηγούµαι σκύβαλα είναι, ίνα Χριστόν κερδίσω, και ευρεθώ εν αυτώ, ήγουν όλα του κόσµου τα πράγµατα απαρνήθηκα, και έχω τα ώσπερ σκύβαλα, δια να απολαύσω τον Χριστόν µου και να ευρεθώ µετ αυτού εις την βασιλείαν Του. Πολλή σου α- φροσύνη είναι, ω άνθρωπε, να µη καταφρονήσεις όλα τα κτίσµατα, ίνα απολαύσεις τον Κτίστην. εν είσαι του Θεού άξιος εάν δεν µισήσεις τον Κόσµον διά τον Κύριον. Αλλά τι νοµίζεις να είναι ο Κόσµος και τον αγαπάς µε τόσην προσπάθειαν; Άλλο δεν είναι επιµελώς ερευνώµενος, πάρεξ µία φυλακή των ζώντων, τάφος των απεθαµένων, σχολείον αµαρτηµάτων, εχθρός των ευγενικών και αγαθών έργων και των εναρέτων καταφρόνησις. Ο Κόσµος ταχέως παρέρχεται, και πάσα σου επιθυµία ως α- στραπή αφανίζεται. Μίσησον ουν τον πρόσκαιρον πλούτον, να γένης αιώνια πλούσιος. Καταφρόνησον την τι- µήν, να τιµηθείς περισσότερον. Απαρνήσου πάσαν σαρκικήν ηδυπάθειαν, ίνα απολαύσεις τρυφήν την Ουράνιον. Μίσησον την προσωρινήν ανάπαυσιν, να αναπαύεσαι αιωνίως. Πόθησον γυµνότητα, να ενδυθείς στολήν Θεοΰφαντον. Αγάπησον το πένθος, να χαίρεσαι πάντοτε. Πόθησον ονειδισµούς και ύβρεις διά τον Κύριον, να δοξασθείς υπό των Αγγέλων και απλώς ειπείν, µίσησον και καταφρόνησον τα φθαρτά και τα πρόσκαιρα, ίνα απολαύσεις τα παντοτινά και Ουράνια. Ο εσπότης έγινε διά την αγάπην σου δούλος και συ ποθείς τιµάς και δόξας αναίσχυντε; Ταπεινώσου, ταλαίπωρε υπερήφανε. Μίσησον την σαρκικήν ηδυπάθειαν και δαπάνησον το βραχύ της ζωής εις καταφρόνησιν του πηλού και κοπριάς του Κόσµου, όστις ταχέως παρέρχεται. Πίνοντες οι φιλόκοσµοι τας ηδονάς του αιώνος τούτου, θανατώνονται εξάφνου µε πρόσκαιρον θάνατον και αιώνιον, εις την αµαρτίαν αποκοιµώµενοι, καθώς ο Ολοφέρνης το έπαθεν, ο οποίος εξυπνώντας από την µέθην, ευρέθη χωρίς κεφαλήν εις τον Άδην, και ήτον χειρότερη η αξίνη, όπου εθανάτωσε την ψυχήν του, παρά της σώφρονος Ιουδήθ την µάχαιραν, παράδειγµα ωφέλιµον εις ηµάς, διά να φεύγοµεν την µέθην και ηδονάς τας του σώµατος. Είπε µου, άνθρωπε, τι να γένης όταν ακούσης να σου ειπούσιν, άφρων, την νύκτα ταύτην αποθαίνεις, και χωρίζεσαι εις το πείσµα σου από την σάρκα, από τον πλούτον, και απόλαυσες; Τι να κάµεις τότε, όταν ακούσεις τον Κύριον να ειπεί εις κατηγορίαν σου, και των λοιπών φιλοκόσµων οµοίων σου; Που είναι τώρα οι θεοί τους, εις τους οποίους είχαν το θάρρος τους, και δεν έρχονται να τους βοηθήσουν εις τοιαύτην ανάγκην; Ειπεί ούν όλα σου τα υπάρχοντα δεν δύνονται τότε να σε λυτρώσουν από τας χείρας του δικαίου Κριτού, τι καθεύδεις, και δεν συλλογίζεσαι την γλυκυτάτην απόλαυσιν της των Ουρανών Βασιλείας, και την δριµύτητα της ατελευτήτου κολάσεως; ιατί προκρίνεις τα ουδαµινά και ανάξια τοιαύτης Μακαριότητος; Ειπέ µου, εάν ήθελαν βάλει οι κριταί τινά κακοποιόν άνθρωπον εις την φυλακήν, διά να τον θανατώσουσιν, και αυτός να ιδή µίαν θυρίδαν εις τον τοίχον, από την

5 Έντυπο πνευµατικής εσωτερικής καταγραφής οποίαν να ηµπορεί εάν στεναχωρηθεί, να εύγει ολόγυµνος, και αυτός να λυπηθεί τα ρούχα του, να µείνει έσω, να τον χαλάσουσι, δεν ήτον έξω από τον νούν του, να χάσει την ποθούµενην ζωήν διά ιµάτια άχρηστά; Ναι αληθέστατα, φρενόληπτος και δαιµονισµένος είναι ο τοιούτος άνθρωπος, ότι εάν είχε γνώσιν, ου µόνον ενδύµατα, αλλά και µέρος του δέρµατος και της σαρκός έστεργε να ξεσχίσει, και αίµα να χύσει, µόνον να µην αποθάνει παντέλεια. Άκουσον, φιλόκοσµε, τι µας λέγει ο Κύριος «Εισέλθετε δια της στενής πύλης, ότι τεθλιµµένη η οδός η απάγουσα εις την ζωήν». Η στράτα είναι η στενή θυρίδα της φυλακής, και ηµείς είµεσθεν οι κατακεκριµµένοι εις θάνατον, και δεν ηξεύροµεν, εάν αύριον τελειωθεί η απόφασις, να λάβωµεν τον οφειλόµενον θάνατον, από τον οποίον δεν είναι άλλος τρόπος να λυτρωθούµεν, ειµή να εγδυθούµεν από τον πλούτον, θησαυρούς και ενδύµατα, δια να δυνηθούµεν να περάσωµεν την στενήν θυρίδα των θλίψεων, όπως εύρωµεν ύστερον ευρυχωρίαν εις τον Παράδεισον. Ω πόσοι και πόσες ευρίσκονται, όπου προτιµούν υπέρ την ψυχήν αυτών α ιµάτια, και έχουσι κάλλιον τον πλούτον, να υπάγουσι καλά ενδυµένοι και χορτάτοι µε τον άφρονα πλούσιον εις την κόλασιν, παρά µε τον Λάζαρον πτωχοί και ξεσχισµένοι εις τον Παράδεισον. Γύρεψε ταλαίπωρε άνθρωπε, να λυτρωθείς του θανάτου, και µη λυπηθείς στολάς και φορέµατα, αλλά γυµνώσου και ρίψε τα από λόγου σου. Ήδονάς του σώµατος µίσησον, και καταφρόνεσον πάντα τα σαρκικά, να λυτρωθείς από ψυχικόν θάνατον. Εάν δώσεις τώρα τον πλούτον σου εις πτωχούς, τον ευρίσκεις εις την άλλην ζωήν εκατονταπλάσιον, να ευφραίνεσαι. Ειδέ και λυπηθείς τον, αύριον στανικώς σου τον αφήνεις παντέρηµον. Εύγαλε τον χιτώνα και το ιµάτιον όταν σε τραβίζει ο Κόσµος, να σε ρίψει εις το θεληµά του, και άφες τούτο, καθώς έκαµεν ο πάγκαλος Ιωσήφ, όταν τον έσυρεν η κυρά του να µοιχεύσει, και επροτίµησε να αφήσει τον χιτώνα του εις τας χείρας της, πάρεξ να τον αγαπά αυτή και να χάσει του Θεού την φιλίαν. Ούτω πρέπει να κάµει πας ένας µας, ου µόνον χιτώνα και άλλα ιµάτια, αλλά και όλα όσα µας εµποδίζουσι να ρίψωµεν, διά να σώσωµεν την ψυχήν µας. Ας µισήσωµεν ουν τον πρόσκαιρον πλούτον ως ανωφέλευτον, ας καταφρονέσωµεν τον Κόσµον, πριν µας στρέψει αυτός θυµωµένος το πρόσωπον. Ας αφήσωµεν εκουσίως, όσα στανικώς µας αφίνοµεν αύριον. Ας κάµωµεν ως οι φρόνιµοι έµποροι, να δώσωµεν φθαρτά και επίκηρα πράγµατα, ίνα απολαύσωµεν άφθαρτα και αεί διαµένοντα. Ας εγδυθούµεν πάσης αγάπης και προσπαθείας βιοτικής, ίνα απολαύσωµεν εις την γήν τον Παράδεισον, και εις τους Ουρανούς την αιώνιον αγαλλίασην, εν Χριστώ Ιησού τω Κυρίω ηµών. Ω η δόξα εις τους αιώνας. Αµήν. Σελίδα 49 Πόσαι ζηµίαι σου έρχονται διαµέσου της αµαρτίας. Όταν απαριθµήσεις τα πλήθη των εγκληµάτων σου, στοχάσου και τας ζηµίας όπου σου έρχονται δια µέσου των, δια να καταλάβεις πόσην ωφέλειαν έχασες, να παρακινηθείς εις πόνον πολύν και µετάνοιαν, ότι εις άλλο δεν ωφελά η λύπη και ο πόνος καθώς λέγει ο Χρυσόστοµος, ότι δεν είναι άλλη ζηµία να ηµπορεί να ιατρευθεί µε θλιψιν και πόνον, ειµή µόνον της αµαρτίας. ια τούτο πάσα λύπη και πόνος είναι άκαιρος εις όλα και µάταιος, έξω από τούτον. Όστις ούν ποθεί να αποκτήσει αυτόν τον ψυχωφελή και σωτηριοδέστατον πόνον, ας συλλογισθεί µε προσοχήν και ταπείνωσιν εκείνα τα αγαθά, οπού υστερείται και τας ζηµίας όλας όπου του έρχονται εκ της αµαρτίας, διά να γνωρίσει πόσον πρέπει να πικρανθεί και να µετανοήσει επιπόνως. Ύπαγε εις την αρχή της Βίβλου, όπου είναι γεγραµµέναι αι ζηµίαι όπου λαµβάνεις και όλα εκείνα τα µεγάλα χαρίσµατα όπου υστερείσαι, ταλαίπωρε άνθρωπε, διά ένα θανάσιµον ανόµηµα, να τροµάξεις βλέπων, ότι µένεις κατακεκριµένος εις αιώνιον κόλασιν. Εξαλείφεσαι από την Βίβλον της ζωής και αντί τέκνον Θεού, όπου ήσουν, γίνεσαι σκλάβος του δαίµονος και αντί ναός της Αγίας Τριάδος, γίνεσαι σπήλαιο ληστών και οικητήριον βασιλίσκων. Από ταύτας τας ζηµίας όλας η τρανήτερη και θρήνων πολλών αξιότερη είναι η υστέρησις του Θεού, ότι αυτή η ζηµία είναι ρίζα και αιτία πασών των άλλων. Γίγνωσκε γούν, ότι τούτο το άκρον αγαθόν ζηµιώνεσαι και τα λοιπά άπαντα, ευθύς όπου τελέσεις την αµαρτίαν, διά να καταλάβεις εάν είναι πρέπον να κλαίει και να οδύρεται εξ όλης της καρδίας, όστις τοσούτον ζηµιωθεί και πέσει από τόσον µέγαν πλούτον µακαριότητος και ύψος χαρίτων, εις τοιούτον πέλαγος δυστυχίας. Πως είναι βολετόν να µη κλαύσει, όστις έπεσεν εις τοσούτον κακόν και βάραθρον απωλείας; Άνοιξον τους οφθαλµούς σου, ψυχή µου ταλαίπωρη, να καταλάβεις, τι ήσουν το πρότερον και ποταπή εγίνηκες ύστερον. Ήσουν νύµφη του Υψίστου, ναός του ζώντος Θεού, σκεύος της εκλογής και θρόνος του αληθινού Σολοµώντος. Ήσουν καθέδρα της σοφίας, αδελφή των Αγγέλων και κληρονόµος της ουρανίου µακαριότητος. Κλαύσον ουν µεγάλως και θρήνησον πάσαν φοράν όπου α- κούσης, πως ήσουν, ότι δεν έχεις πλέον εκείνα τα αξιώµατα, αλλά (το εναντίον) ήλθες εις τοσαύτην ξένην και µοχθηράν αλλοίωσιν, όπου έγινεν η νύµφη του Θεού πόρνη και µοιχαλίδα του δαίµονος. Ο Ναός του Αγίου Πνεύµατος, ετράπη εις σπήλαιον ληστών το σκεύος της εκλογής εκαταστάθη σκεύος φθοράς. Ο οφθαλµός του Χριστού έγινε λάσπη των χοίρων και βόρβορος, ο θρόνος του Θεού καθέδρα λιµού, η αδελφή των Αγγέλων εις την υπακοήν των δαιµόνων και αύτη όπου επέτετο ωσεί περιστερά εις τους ουρανούς, σύρνεται ωσεί όφις επί της γής. Κλαύσον, ουν ψυχή µου δυστυχισµένη και θρήνησον συλλογιζόµενη τοσαύτας ζηµίας σου. Κλαύσον, ότι εσένα κλαίουν οι ουρανοί. Θρήνησον, ότι εσένα θρηνεί η Εκκλησία και πάντες οι Άγιοι. άκρυσον, ότι ήµαρτες και το πονηρόν δεν εµετανόησες. Πένθησον, ότι εσένα οδύρονται οι Προφήται, προορόντες τον θυµόν της δικαιόσύνης του Θεού καταπάνω σου. Κλαύσον, ότι εις σε κλαίουσι µάλλον η εις τα τείχη τη Ιερουσαλήµ, του Ιερεµίου τα δάκρυα. Θρήνησον ουν, ψυχή µου ταλαίπωρη, έως όπου ξεπλύνεις τον ρύπον της αµαρτίας σου και να στρέψεις εις την προτέραν ευγένειαν.

6 Σελίδα 50 Περί κινδύνων της ζωής ηµών, και βραχύτητος. Άνθρωπος, ωσεί χόρτος αι ηµέραι αυτού, ωσεί άνθος του αγρού, ούτως εξανθήσει, λέγει αυΐδ ο θεόπνευστος. Εις πολλούς και διαφόρους κινδύνους είναι υποκείµενον το άνθος του χορταρίου, ο ήλιος το ξηραίνει, ο άνθρωπος το πατεί, το ζώον το βόσκει, η εστία το καίει, το ύδωρ το µαδεί και ρίπτει το, ο άνεµος το παίρνει και διασκορπίζει το και η καύσις µαραίνει, και το αφανίζει το. Ούτως είναι και ο ταλαίπωρος άνθρωπος, όπου δεν η- µπορεί η γλώσσα να διηγηθεί τους κινδύνους της παρούσης ζωής, εις τους οποίους είναι υποκείµενος, εις πόνους, θλίψεις συµφοράς, ασθενείας, πνιγµούς θαλάσσης και ποταµών, καύσεις πυρός, εγκρεµνούς και άλλα παρόµοια. Επεί ουν η ζωή σου, ω άνθρωπε, είναι περικυκλωµένη από τόσους κινδύνους και ενέδρας, πρέπει να διάγεις ενάρετα, διατί οπού αρετή πολιτεύεται, αυτή λογάται πολιτεία σεβάσµιος. Εισί τινές, όπου αρχίζουν να ζούσιν εν αρετή, όταν τους πλησιάζει ο θάνατος. Ο γνωστικός δεν εννοιάζεται να είναι η ζωή του µακρά και βέβηλος, αλλά κατά την σοφίαν καλή και ενάρετος. Τελειωθείς εν ολίγω, επλήρωσε χρόνους µακρούς, αρεστή γαρ ην Κυρίω η ψυχή αυτού. Όστις ζήσει ενάρετα, δεν αποθνήσκει πώποτε. Κάµετε γουν, ω άνθρωποι, τρόπον να ζείτε, όχι τα σαρκινά θελήµατα, αλλά καθώς ο Θεός επρόσταξεν, εάν ορέγεσθε να ζείτε εις τους αιώνας αθάνατοι, να µη φοβάσθε του κόσµου τα ένεδρα. Εις πολλούς κινδύνους είµεσθεν καταπλεγµένοι και µε την ταχύτητα, όπου τρέχοµεν εις τον θάνατον, πρέπει να βιαζώµεσθεν να διορθωθούµεν, ίνα µη µείνωµεν έξω του νυµφώνος, ανόητα οδυρόµενοι. Τρέχουσιν αι ηµέραι της ζωής µας, ώσπερ το πλοίον, όταν αρµενίζει µε βίαιον άνεµον. Ναι αψευδέστατα, η ζωή µας είναι ωσάν ένα καράβι, όπου δεν το έκτισαν διά να στέκει, αλλά διά να τρέχει δροµαίως, να φθάσει εις τον λιµένα ταχύτερον. Ούτω και συ, άνθρωπε, δεν σε έπλασε ο Κύριος δια να στέκεις εις την αµέλειαν, αλλά να εργάζεσαι, να κοπιάς και να βασανίζεσαι, έως να φθάσεις εις στον της σωτηρίας λιµένα. Υπάγει το πλοίον µε πολλήν ταχύτητα και δεν αφήνει ίχνη, ούτε σηµείον του δρόµου του, ούτω και η ζωή µας παρέρχεται τάχιστα, χωρίς να µας αφήνει τινά ενθύµησιν, αλλά ξαλησµονούνται όλοι, οι πτωχοί και πλούσιοι, ούτε ποσώς αι πράξεις τους φαίνονται. Πολλοί και διάφοροι εισί της θαλάσσης οι κίνδυνοι, εις τους οποίους είναι το πλοίον υποκείµενον. Κτυπά εις την ξέραν και ανοίγει εις δύο, καθίζει εις την άµµον, η φουρτούνα το πνίγει, οι βίαιοι άνεµοι το ρίπτουσι δίπλα και τζακίζεται, και οι κουρσάροι πολεµούν και το καίουσιν. Ούτω και ο ταλαίπωρος άνθρωπος, πίπτει εις διαφόρους κινδύνους και βάραθρα, µισεύει από τον λιµένα το πλοίον µε χαράν και πολλήν αγαλλίασιν, µε φλάµπουρα, άρµενα και καιρόν επιδέξιον, και εις ολίγας ηµέρας δίδει εις ξέραν τινά και συντρίβεται, και στρέφουσιν εις θλίψιν οι χαρές οι πρωτύτερες. Ούτως είναι και εις τους γάµους του. Κάµνουσι χαράν µεγάλην οι συγγενείς και ευθυµούσιν οι φίλοι του, αµή όλα ταύτα είναι µάταια και ψευδή, ότι εις ολίγον καιρόν του συµβαίνει καµµία θλίψις και συµφορά, όπου τον φέρνει εις θάνατον και στρέ- Ε Ν Ο Ν φουσιν οι χαρές εις πένθος και αι ευθυµίαις ει δάκρυα. Εκείνος όπου ταξιδεύει, εάν κάθεται εις µίαν γωνίαν του πλοίου, όταν αρµενίζει, δουλεύει και περιπατεί τάχιστα, ούτω και σύ, καλά και φαίνεται σου πως στέκεις αργός, όµως γίγνωσκε, ότι περιπατείς δροµαίως και νύκτα και ηµέραν προς θάνατον. Παρέρχεται η ζωή σου, άνθρωπε, ώσπερ µία αναθυµίασις της γης και ένα σύννεφον, όπου ως φανούσιν εις τον αέρα τα διασκορπίζει ο άνεµος. Εις µίαν στιγµήν τρέπεται εις χώµα και στάκτην εκείνος, όπου έδειχνε ευγενικός των άλλων και καλλιώτερος. Τι άλλο είναι ο βίος ούτος, πάρεξ µία ροπή, όπου τρέχει ως άνεµος και µία ακτίς του Ηλίου; Μέτρησε ουν τας ηµέρας όλας της ζωής σου, είπε µε τι έγιναν; Παρήλθον ω- σεί σκιά του ηλίου και ως αράχνη. Βραχέα πολλά είναι αυτή η ζωή µας και τοσούτον ταχέως παρέρχεται, όπου µήτε µία ώρα λογίζεται, καθώς είπεν ο Θεός τω Αδάµ, ότι οποίαν ηµέραν φάγει από το απηγορευµένον ξύλον, είχε να αποθάνει, όµως έζησε χρόνους πολλούς µετά το αµάρτηµα. ιατί ο Θεός εδήλωσεν, ότι όλη µας η ζωή είναι ωσάν µία ώρα, καθώς παρεµπρός θέλεις ακούσει σαφέστερα. Ο αυΐδ λέγει: Εγώ είπα εν τη εκστάσει µου, πας άνθρωπος ψεύστης και δεν είπε κατά τους Εξηγητάς, ότι να είναι ψεύσται πάντες οι άνθρωποι, αλλά µόνον ότι πας ένας είναι ψεύµα. Η ζωή µας είναι ψεύδος, ότι φαίνεται µακρά και είναι βραχέα. Επίστευσα, διό ελάλησα και εταπεινώθην, διατί επίστευσα και εγνώρισα του λόγου µου πως είµαι ψεύδος, διά τούτο εταπεινώθηκα. Φαίνεσαι, ότι είσαι τίποτας, άνθρωπε, αµή δεν είσαι άλλο, ειµή µόνον ένα αµφιβόλαιον και εικών αδυναµίας και χαυνότητος, κατά τον Προφήτην. «Άνθρωπος εν εικόνι διαπορεύεται». ιατί η εικόνα είναι τύπος της αληθείας και η ζωή µας αύτη η πρόσκαιρος δεν είναι αληθινή, αλλά µόνον τύπος και µία σκιά θανάτου και ένα φάντασµα, όπου ταχέως παρέρχεται. Ποία χαρά ή απόλαυσις είναι, όπου να µην αφανίζεται ωσεί αστραπή και να φθείρεται; Ο πλούτος διασκορπάται, οι τιµές και δόξες ωσεί καπνός διαλύονται, αναχωρεί η νεότης, το κάλλος µαραίνεται, η ευµορφία ως αστραπή αφανίζεται και απλώς πάντα τα πρόσκαιρα, ως εν ροπή οφθαλµού διαφθείρονται. Ένα καλόν µόνον έχει η ταλαίπωρος αύτη ζωή, ήγουν πως ηµπορεί ο αµαρτωλός να διορθωθεί διά µετανοίας και ο αγαθός να γένει καλλίτερος. Αυτά είναι πολύτιµα πωρικά, όπου εις την παρούσαν ζωήν συλλέγονται και δι αυτά µας διαφυλάττει και περισκέπει ο Κύριος και πρέπει να δαπανούµεν την ζωήν µας κατά την γνώµην αυτήν, ήγουν να φυλάγωµεν τας εντολάς Του και να µη ποθούµεν ηδονάς της σαρκός και ανάπαυσιν, αλλά να έχοµεν θλίψεις και βάσανα. Και διά να µη βαρεθούµεν τον πολύν κόπον, µας εσµίκρυνε την ζωήν ως φιλάνθρωπος, διά την πολλήν ευσπλαχνία Του, διατί είναι άκρα αγαθός εις πάντα τα έργα και έκαµεν όλα τα κτίσµατα µε άπειρον σοφίαν και πρόνοιαν. ι αυτά ωλιγόστευσε την παρούσα ζωήν, διά να την µισούµεν ως πρόσκαιρον και ευόλισθον και να ποθούµε την άρρευστον και αΐδιον, ότι εάν εζούσαµεν τώρα εις τους έσχατους καιρούς (όπου γέµει ο Κόσµος από πονηρίας) οκτακοσίους χρόνους καθώς εζούσαν εκείνοι οι πρώτοι

7 Έντυπο πνευµατικής εσωτερικής καταγραφής Ι Ε Ρ Ε Σ Α Κ Ο Λ Ο Υ Θ Ι Ε Σ Κ Α Ι Ε Κ Η Λ Ω Σ Ε Ι Σ Ι Ο Υ Ν Ι Ο Υ Σελίδα 51 Το µυστήριο της Ιεράς Εξοµολογήσεως τελεί ο π. Ιερόθεος Βαµβακάρης όλες τις ηµέρες και ώρες λειτουργίας του Ιερού Ναού κατόπιν συνεννοήσεως ( τηλ ) Κάθε Σάββατο τελείται Θεία Λειτουργία Κάθε Πέµπτη και ώρα 18: 30 στο ραδιόφωνο της Πειραϊκής Εκκλησίας η εκποµπή «Φωτός Θέµατα» µε τον Αρχιµανδρίτη π. Νίκανδρο Καρακωστόπουλο. Θέµατα φωτεινά, θεολογικά, δοσµένα µε σύγχρονη προοπτική και τρόπο κατανοητό. Πρόγραµµα Θείων Λειτουργιών Ιουνίου /06/2008 Απόδοσις εορτής Πάσχα, Αγίου Μητροφάνους Κωνσταντινουπόλεως, Αγίας Μάρθας και Μαρίας (αδελφών Λαζάρου), Αλωνίου Οσίου, Σοφίας Οσίας. 05/06/2008 Της Αναλήψεως, ωροθέου Τύρου ιεροµάρτυρος, Νικάνδρου ιεροµάρτυρος, Γοργίου και Απόλλωνος και 8 µαρτύρων, Κόνωνος εκ Ρώµης, Νόννου Αγίου, Οσίου Θεοδώρου δουκός Ρώσσου, Μάρκου νεοµάρτυρος εν Χίω 16/06/2008 Του Αγίου Πνεύµατος, Παναγίας Φανερωµένης Λευκάδος, Τύχωνος και Μνηµονίου Αµαθούντος Κύπρου, Μάρκου Απωλλωνιάδος ιεροµάρτυρος. 24/06/2008 Γενέσιον Προφήτου Προδρόµου και Βαπτιστού Ιωάννου, Αθανασίου Οσίου εν Πάρω, Σύναξις Ζαχαρίου & Ελισάβετ δικαίων, Παναγιώτου νεοµάρτυρος Καισαρέως 30/06/2008 Σύναξις Αγίων 12 Αποστόλων, Μελίτωνος µάρτυρος, Πέτρου µάρτυρος εκ Σινώπης, Μιχαήλ του κηπουρού του Αθηναίου άνθρωποι, θαρρώ ολίγοι εσώνοντο, διατί όλοι εδίδοντο εις την φιληδονίαν και βόρβορον. Αυτή είναι η αιτία (µου φαίνεται) δια την οποίαν ηθέλησεν ο εσπότης µας, από χίλιους χρόνους σχεδόν, όπου εζούσαν οι παλαιοί, να µη φθάνοµε τώρα καν ρ (100). Καλά και άλλοι γράφουσιν άλλες αιτίες διάφορες, ήγουν, ότι οι παλαιοί έτρωγαν συγκεραστά και µέτρια µιάς λογής φαγητόν, είτι εγέννα η γη αυτοµάτως, ήγουν καρπούς των δένδρων, χορτάρια και βότανα άγρια, αµή τώρα θανατώνει περισσότερους η κραιπάλη και η µέθη, παρά την µάχαιραν. Έτι λέγουσιν, ότι τα πράγµατα, όπου έκαµνεν η γή τότε, ήσαν άβλαβα και καλλίτερα, διατί το περισσότερον ύδωρ του κατακλυσµού ήτον του Ωκεανού ποταµού όπου έφθειρε την γήν και δεν κάµνει πλέον τα γεννήµατα υγιέστατα, ως το πρότερον. Τρίτον δεν ήτον και θέλη- µα Θεού, να ζούσι τότε τόσον καιρόν, δια να πληθύνει ο Κόσµος ταχύτερον. Επεί ουν, άνθρωπε, η ζωή υατή είναι βραχεία και άστατος, µη νικηθείς από την αγάπην της, να πέσεις εις τας παγίδας της. Αλλά µίσησον αυτήν εξ όλης της καρδίας σου. Είναι πολλοί, όπου διάγουσι τοσούτον αµέριµνα, ώσπερ να µην αποθαίνασι πώποτε, ούτε φροντίζουν οι άγνωστοι περί της αυτών σωτηρίας, αλλά δίδονται αµερίµνως εις πάντα τα της σαρκός θελή- µατα. Εάν εστοχάζοντο οι τοιούτοι το άστατον και βραχύ του παρόντος βίου και το αΐδιον της Ουρανίου Μακαριότητος, εκαταφρονούσαν την ζωήν ταύτην, ότι δι αυτό την εσµίκρυνεν ο πανάγαθος Θεός, καθώς είπον. ιατί βλέπων, ότι η πονηρία των ανθρώπων επλήθενε και η- µάρτανον µε τόλµην πολλήν και αυθάδειαν., θαρρούντες εις την µακράν ζωήν, την εσµίκρυνε, δια να µην ελπίζουσιν εις την πολυχρονίαν, να αµελούσιν αυτών την µετάνοιαν. ια τούτο λέγει προς αυτόν ο Προφήτης, Ε- ξελίποµεν εν τη οργή σου. Έθου τας ανοµίας ηµών εναντίον σου. Ότι πάσαι αι ηµέραι ηµών εξέλιπον. Τα έτη ηµών ωσεί αράχνη εµελέτων. Αι ηµέραι των ετών ηµών ο (70) έτη. Την ταλαιπωρίαν και βραχύτητα της ζωής παροµοιάζει µε αράχνην, η οποία µε κόπον και µόχθον υφαίνει το αχαµνόν εκείνο ύφασµα και πας ολίγος άνεµος καταξεσχίζει και αφανίζει το. Ούτω και η ζωή µας, την οποίαν µε τόσον κόπον και βάσανον διάγοµεν, εις µίαν στιγµήν την αφανίζει ολίγη ασθένεια. ια τούτο µην αγαπάτε άτακτα την πρόσκαιρον ζωήν αυτήν και ανύπαρκτον, διατί δεν είναι Ουράνιος, αλλά επίγειος, δεν είναι Πατρίδα, αλλά εξορία µας. Μάταιος ουν και ανόητος, όστις περιπατεί αµέριµνα εις τούτον τον Κόσµον, χωρίς να έχει φροντίδα και έννοιαν να φθάσει εις την Ουράνιον απόλαυσιν. Τις φυλακωµένος εις ζοφερόν τόπον δεν επιθυµά να ιδεί το φως το λαµπρότατον; Ούτος ο Κόσµος δεν είναι η κατοικία µας, αλλά µία αιχµαλωσία και φυλακή Βαβυλώνιος και όστις επιθυµά µακράν ζωήν, ορέγεται την αιχµαλωσίαν. Μη λυπηθεί γούν τινάς, ούτε πικρανθεί, όταν του πλησιάζει ο ζωηφόρος θάνατος, ότι διά του θανάτου υπάγει εις την ζωήν, διά της φθοράς εις αφθαρσίαν αιώνιον και δια θλίψεως βραχυτάτης εις ευφροσύνην αεί διαµένουσαν, εν Χριστώ Ιησού τω Κυρίω ηµών. Ω η δόξα εις τους αιώνας.αµήν.

8 E N D O N Μηνιαία ενηµερωτική έκδοση του Ιερού Ναού Αγίου Παντελεήµονος ραπετσώνας ιευθυντής εκδόσεως π. Γεώργιος Θεοδωρόπουλος Αρχισυντάκτης Στέφανος Φ. Σωτηρόπουλος Στοιχεία επικοινωνίας για παρατηρήσεις, σχόλια, προτάσεις, συνεργασίες Ι.Ν. Αγίου Παντελεήµονος Αγίου Παντελεήµονος 12 Τ.Κ ραπετσώνα Τηλέφωνο: Τηλεοµοιότυπο: Ηλ. διεύθυνση: periodikoendon@yahoo.gr ιαδικτυακό ιστολόγιο : ιανέµεται από τον Ιερό Ναό Αγίου Παντελεήµονος ραπετσώνας την τελευταία Κυριακή του κάθε µήνα. Εισφορές προαιρετικές. Στείλτε µας την ηλεκτρονική σας διεύθυνση, για να έχετε κάθε µήνα το περιοδικό Ε Ν Ο Ν σε.pdf αρχείο, στον υπολογιστή σας. Περί των τιµωριών της Κολάσεως. Οµοίως µπορείς να παρακινηθείς εις πένθος και δάκρυα, όταν ενθυ- µηθής την ηµέραν της Κρίσεως και τας φοβεράς τιµωρίας της ατελευτήτου Κολάσεως, όπου πάντα τα µέλη και αισθήσαις να έχουσιν ο- δύνην ανείκαστον, τουτέστι, τον θρήνον οι οφθαλµοί, τον βρυγµόν οι οδόντες, την δυσωδίαν η όσφρησις, η ακοή κτύπους και βοάς οδυρµών, δίψαν η γεύσις, πείναν ο στόµαχος και απλώς ειπείν, όλα τα µέλη να έχουσι την ιδίαν τιµωρίαν και κόλασιν, καθώς εις το τέλος της Βίβλου σαφέστερον φαίνεται και το οδυνηρότερον πάντων να θλίβονται, ότι η παίδευσις τούτων είναι αιώνιος και από τούτο να λαµβάνουν οι αµαρτωλοί µεγάλην απόγνωσιν και ενθυµούµενοι την προτέραν απόλαυσιν, όπου είχασι, να θλίβινται µάλλον, ότι πλέον δεν ηµπορούν να έχουν τινά παράκλησιν, αλλά ατελεύτητον τέλος και αθάνατον θάνατον και να λέγει πας ένας αµαρτωλός προς του λόγου του. Ω ψυχή µου, έφθασε το τέλος της υπερηφανίας και αφροσύνης σου, και των σαρκικών ηδονών, ας αγάπησας και επόθησας µάλλον ή Σελίδα 52 τον Θεόν. Που είστε τώρα; Τι εγίνητε ηδονές και απολαύσες µου; Ποίαν ωφέλειαν µου εδώσατε; ια λόγου σας ζηµιώνοµαι την ουράνιον απόλαυσιν και αγαθά αιώνια και κληρονοµώ ατελεύτητον κόλασιν. Εάν εισί ταύτα, αµαρτωλέ, αληθέστατα και µέλλει να τρώγουσι τότε αυτοί οι σκώληκες την καρδίαν σου ατελεύτητα, δεν είναι κάλλιον να τα λέγεις τώρα µε όφελός σου, να κατακρίνης του λόγου σου µετά δακρύων και οδυρµών προ της δίκης εκείνης της φοβεράς, να φύγεις δίκην ένδικον; Συµβουλές του Μοναχού Αγαπίου Λάνδου από το «Γεωπονικόν» Ότι τας µεγάλας Εορτάς δεν είναι συγχωρηµένον, να δουλεύσει τινάς χωρίς ανάγκης µεγάλης. Εάν είναι καιρός βροχερός και έχεις εις το αλώνι τον καρπόν ή εις το πατητήρι το κρασί και είναι ξεσκέπαστον ή χαλάσει κανένα πέραµα, ήγουν γεφύρι, και κά- µνει χρεία να περνούν οι άνθρωποι, ή είναι συνοροφύτευτα λάχανα και αν δεν τα ποτίσεις µαραίνονται, ή άλλη ανάγκη είναι µεγάλη, τότε µόνον έχεις συγχώρησιν να δουλεύσεις, δια να µην χάσεις την εσοδίαν. Ουαί δε εις όσους τρυγούν και θερίζουν ταις Κυριακαίς, φλυαρούντες, ότι δεν έχει σχόλην το θέρος, ο τρύγος και ο πόλε- µος. Οι τοιούτοι όπου εργάζονται αφόβως τας Εορτάς, θρηνήσουσιν αιώνια. Πότε να τρυγάς την άµπελον. Όταν τρυγήσεις περίσσα πρώϊµα, πριν να φθάσουν καλά τα σταφύλια, ωφελείς το αµπέλιον, διατί το εξεφόρτωσες και καρπίζει τον άλλον χρόνον καλύτερα. Αµή εις το κρασί ζηµιώνεσαι, διατί γίνεται λεπτόν, αχαµνόν και ολιγοβάστακτον. Ει δε πάλιν και αργήσεις να το τρυγήσεις, βλάπτεις αυτό το αµπέλιον, διατί στέκεται φορτω- µένον και ασθενεί ως το ζώον, όταν δεν το ξεφορτώσεις ογλίγωρα, και ου µόνον αυτόν τον κίνδυνον έχεις, αλλά και από χαλάζι φοβάσαι, και ψύχραν, και κρύσταλλον. Λοιπόν αφού ωριµάσουν τα σταφύλια, ας κάµουν µόνον έξι ηµέρας εις την άµπελον, και τότε κόπτεται ήγουν όταν ιδής και φαίνεται µαύρον το κόκκαλον, όπου είναι µέσα εις την ρόγα, είδε και είναι ακόµη το τζίκουδον πράσινον, µη τρυγήσεις. Ή πάλιν σφίξε την ρόγα, και εάν πηδήσει µοναχόν το κόκκαλον είναι το σταφύλι ώριµον, ει δε και έβγη καλληµένη κοµµάτι σάρκα της ρόγας εις το κόκκαλον, ακόµη δεν έφθασε. Και όταν τρυγάς, εάν θέλης να γένει καλόν το κρασί, πάταε τα άσπρα σταφύλια χώρια από τα µαύρα, οµοίως τα πρώϊµα από τα όψιµα. Μάλιστα αν είναι βολετόν µη τα φυτεύσεις αντάµα µαύρα και άσπρα, αλλά όσον ηµπορέσεις ξέχωρα, διατί έχει ένα µε το άλλο πάθος και πόλεµον, και δεν προκόπτουν ποσώς ενούµενα. Αφού δε τρυγήσεις, και περάσουν κάµποσες ηµέρες, σκάψε το αµπέλιον, να αερωθεί η γη από τα πατήµατα των τρυγητάδων, δια να φθάνει το νερόν της βροχής εις τας ρίζας των κλη- µάτων, και να ξηρανθούν τα χορτάρια γλίγωρα. Το δε πατητήριον, ήγουν το ληνόν, άνοιγε προτήτερα του τρύγου ηµέρας είκοσι, δια να πάρει αέρα, να ξεθυµάνει, και ράντισε τον µε µικρόν αγίασµα.