ΟΔΗΓΙΕΣ/ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΑ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΗΣ ΟΣΤΙΚΗΣ ΝΕΦΡΙΚΗΣ ΝΟΣΟΥ

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "ΟΔΗΓΙΕΣ/ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΑ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΗΣ ΟΣΤΙΚΗΣ ΝΕΦΡΙΚΗΣ ΝΟΣΟΥ"

Transcript

1 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΝΕΦΡΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΜΑΙΑΝΔΡΟΥ ΑΘΗΝΑ ΤΗΛ.: FAX: HELLENIC SOCIETY OF NEPHROLOGY 15 MEANDROU STR. ATHENS, GREECE TEL.: (+3021) FAX: (+3021) ΟΔΗΓΙΕΣ/ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΑ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΗΣ ΟΣΤΙΚΗΣ ΝΕΦΡΙΚΗΣ ΝΟΣΟΥ Εισαγωγή/Κύρια σημεία (σελ.2) Στόχος θεραπευτικής στρατηγικής του μεταβολισμού των αλάτων και της οστικής νεφρικής νόσου (σελ.4) Παράγοντες κινδύνου για την καρδιαγγειακή νόσο σε ασθενείς με ΧΝΝ και αντιμετώπιση παραδοσιακών παραγόντων κινδύνου (σελ.6) Έλεγχος διαταραχών οστικής νόσου σε ασθενείς με ΧΝΝ (σελ.6) Σύνοψη θεραπείας οστικής νεφρικής νόσου (σελ.7) Θεραπεία διαταραχών PTH στην οστική νεφρική νόσο (σελ.9) Βιβλιογραφία (σελ.12) Πίνακες (σελ.13) 1

2 ΟΔΗΓΙΕΣ/ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΑ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΗΣ ΟΣΤΙΚΗΣ ΝΕΦΡΙΚΗΣ ΝΟΣΟΥ Εισαγωγή/Κύρια σημεία Η χρόνια νεφρική νόσος αποτελεί ένα σημαντικό πρόβλημα υγείας σε όλο τον κόσμο. Φαίνεται ότι πάνω από το 10% του γενικού πληθυσμού πάσχει από αυτήν ενώ ένα μεγάλο μέρος αυτού του ποσοστού δεν το γνωρίζει. Η αύξηση εμφάνισης αυτής της νόσου οφείλεται στην αυξημένη επιβίωση και γήρανση του γενικού πληθυσμού, στην μεγάλη αύξηση της επίπτωσης του μεταβολικού συνδρόμου, της υπέρτασης και του σακχαρώδη διαβήτη σε όλο τον αναπτυσσόμενο κόσμο. Δεν αποκλείεται και ένα μεγάλο μέρος αυτής της αύξησης να μην είναι πραγματικό αλλά να οφείλεται στην αυξημένη εγρήγορση και διάγνωση της συγκεκριμένης πάθησης από τους λειτουργούς της υγείας. Είναι γνωστό ότι ασθενείς με τελικό στάδιο χρόνιας νεφρικής νόσου (XNN) που υποβάλλονται σε εξωνεφρική κάθαρση έχουν μεγάλη καρδιαγγειακή θνητότητα. Επίσης γνωρίζουμε ότι το μεγαλύτερο ποσοστό των ατόμων με χρόνια νεφρική νόσο πεθαίνει πολύ πιο σύντομα και πριν την ένταξη σε εξωνεφρική κάθαρση, πάλι από καρδιαγγειακά αίτια. Αυτή η υψηλή καρδιαγγειακή θνητότητα είναι περισσότερο έκδηλη σε νέες ηλικίες σε σχέση με τον γενικό πληθυσμό, ακόμη και αν τα στατιστικά αποτελέσματα διορθωθούν για παραδοσιακούς καρδιαγγειακούς παράγοντες κινδύνου. Τα παραπάνω οδήγησαν την Εθνική Νεφρολογική Εταιρεία των ΗΠΑ όπως και άλλες σε όλο τον κόσμο, να διατυπώσουν ότι όλοι οι ασθενείς με χρόνια νεφρική νόσο θα πρέπει να θεωρούνται ασθενείς με τον υψηλότερο κίνδυνο ανάπτυξης καρδιαγγειακής νοσηρότητας ανεξάρτητα από την παρουσία παραδοσιακών παραγόντων κινδύνου. Τα αίτια αυτής της υψηλής θνητότητας/νοσηρότητας είναι δύσκολο να εξηγηθούν. Γνωρίζουμε ότι αρκετοί από τους γνωστούς παράγοντες κινδύνου στον γενικό πληθυσμό ισχύουν και για τους ασθενείς με νεφρική νόσο, όπως η ηλικία, ο διαβήτης, η υπέρταση, το κάπνισμα και το οικογενειακό ιστορικό. Υπάρχουν όμως και οι μη παραδοσιακοί παράγοντες κινδύνου που είναι ειδικοί για τον συγκεκριμένο πληθυσμό αυτών των ασθενών, και σχετίζονται με την «ουραιμία» όπως η νεφρική αναιμία, το οξειδωτικό στρες, οι διαταραχές ασβεστίου και φωσφόρου κ.ά. Έτσι, υπάρχουν επιστημονικές ενδείξεις συσχέτισης πρώιμης ανάπτυξης καρδιαγγειακής νόσου σε ασθενείς με χρόνια νεφρική νόσο με αυξημένη νοσηρότητα και θνητότητα, χωρίς όμως αυτή η συσχέτιση να ανακλά απαραίτητα και σχέση αιτίας-αιτιατού, κάτι που μένει να αποδειχθεί με προοπτικές μελέτες. 2

3 Καθώς η νεφρική λειτουργία μειώνεται προοδευτικά υπάρχει μια πληθώρα διαταραχών που επηρεάζει όλο τον οργανισμό και ένα μεγάλο πλήθος συμπτωμάτων και εργαστηριακών αλλοιώσεων αναπτύσσεται προοδευτικά. Όσον αφορά την μεταβολική ομοιοστασία του οργανισμού και της ισορροπίας αλάτων ασβεστίου φωσφόρου και οστικού μεταβολισμού, ο ρόλος του νεφρού είναι καθοριστικός. Έτσι, με την πρόοδο της χρόνιας νεφρικής βλάβης υπάρχει μια σημαντική διακοπή αυτής της ισορροπίας με σοβαρές διαταραχές ισορροπίας ασβεστίου, φωσφόρου και έκκρισης ορμονών όπου οι νεφροί παίζουν σπουδαίο ρόλο, δηλαδή, παραθορμόνη, ερυθροποιητίνη, βιταμίνη D (ενεργός μεταβολίτης αλλά και η 25-OH-βιταμίνη D), ο παράγοντας FGF-23 και η αυξητική ορμόνη. Ήδη, από νωρίς στην εξέλιξη της νεφρικής βλάβης και ενώ η κρεατινίνη του ορού δεν παρουσιάζει σημαντικές αλλαγές, δηλαδή από στάδιο 3 και πέραν (σπειραματική διήθηση < 60 ml/min), η ικανότητα των νεφρών να απεκκρίνει κατάλληλα το φορτίο των φωσφορικών αλάτων μειώνεται προοδευτικά με συνέπεια την αλλαγή και διαταραχή των ορμονών που ρυθμίζουν την μεταβολική ομοιοστασία του οργανισμού και τον οστικό μεταβολισμό. Τα αυξημένα επίπεδα φωσφόρου συνδυάζονται σε πολλές μελέτες παρατήρησης με αυξημένη θνητότητα σε ασθενείς με ΧΝΝ είτε είναι σε κάθαρση είτε όχι ενώ και κάποιες μελέτες στον γενικό πληθυσμό έχουν αναδείξει την συσχέτιση των υψηλών επιπέδων φωσφόρου, ακόμη και όταν αυτά είναι στα φυσιολογικά όρια, με αυξημένη θνητότητα. Από την άλλη πλευρά, η θεραπεία με δεσμευτικά φωσφόρου, ανεξάρτητα του τύπου των δεσμευτικών φαίνεται να αποτελεί ανεξάρτητο παράγοντα επιβίωσης στους ασθενείς με ΧΝΝ σε κάθαρση. Επίσης μια μελέτη έδειξε ότι οι ασθενείς που είχαν ξεκινήσει αγωγή με δεσμευτικά φωσφόρου πριν την ένταξη τους στην αιμοκάθαρση, είχαν μικρότερη θνητότητα από αυτούς που δεν είχαν υποβληθεί σε τέτοια θεραπεία. Έτσι, σταθερός έλεγχος φωσφόρου και άλλων βιοχημικών δεικτών της οστικής νεφρικής νόσου, μέσα στους στόχους που έχουν θέσει επίσημα όργανα επιστημονικών εταιρειών, συσχετίζεται με μεγαλύτερη επιβίωση στους ασθενείς με ΧΝΝ σε κάθαρση. Αυτή η διαταραχή του μεταβολισμού των αλάτων στη Νεφρική Οστική Νόσο (CKD-MBD) είναι μια συστηματική και πρώιμη διαταραχή. Έτσι για την πρόληψη αυτών των αλλοιώσεων θα πρέπει σχεδιαστεί συγκεκριμένη στρατηγική αντιμετώπισης και δράσης. 3

4 Στόχος θεραπευτικής στρατηγικής του μεταβολισμού των αλάτων και της νεφρικής οστικής νόσου (CKD-MBD) Για την αποφυγή σημαντικών μεταβολικών διαταραχών και ιστολογικών αλλοιώσεων σε πληθώρα ιστών όπως και για μείωση της νοσηρότητας και θνητότητας των ασθενών με ΧΝΝ η θεραπευτική στρατηγική μας θα έχει σαν στόχο. Α) Τα επίπεδα των βιοχημικών παραμέτρων όπως ασβεστίου και φωσφόρου, θα πρέπει να διατηρηθούν στα φυσιολογικά επίπεδα σε όλα τα στάδια της νεφρικής νόσου εφόσον αυτό είναι δυνατόν. Στους ασθενείς που βρίσκονται σε κάποια μορφή κάθαρσης, λόγω της δυσκολίας διατήρησης επιπέδων φωσφόρου στα φυσιολογικά όρια, η προσπάθεια θα είναι να διατηρήσουμε αυτά στα ανώτερα φυσιολογικά όρια. Τα επίπεδα ασβεστίου θα πρέπει και αυτά να βρίσκονται στα φυσιολογικά όρια και όσον αφορά τους ασθενείς υπό υποκατάσταση νεφρικής λειτουργίας για την αποφυγή υπερφόρτωσης με ασβέστιο θα πρέπει να χρησιμοποιείται διάλυμα ασβεστίου με συγκέντρωση μεταξύ 1.25 and 1.50 mmol/l (2.5 and 3.0 meq/l), εκτός συγκεκριμένων ενδείξεων. Όσον αφορά τις διαιτητικές παρεμβάσεις, στόχος θα είναι, αφενός η διατήρηση σε μειωμένα επίπεδα του φορτίου των φωσφορικών και αλάτων ασβεστίου, χωρίς όμως να προκαλέσουμε διαταραχές θρέψης στους ασθενείς με ΧΝΝ, όπου η καλή και σωστή διατροφή αποτελεί και αυτή μέρος της θεραπευτικής μας αντιμετώπισης. Επειδή, ειδικά σε ασθενείς τελικού σταδίου, δεν είναι δυνατόν να διατηρηθεί ικανοποιητικό ισοζύγιο ασβεστίου φωσφόρου, θα πρέπει να γίνεται χρήση φωσφοροδεσμευτικών φαρμάκων. Η επιλογή του είδους του φωσφοροδεσμευτικού θα πρέπει να είναι συνάρτηση και των άλλων βιοχημικών παραμέτρων της οστικής νόσου των ασθενών με ΧΝΝ, της συνοδού φαρμακευτικής θεραπείας και των παρενεργειών των φαρμάκων. Σε ασθενείς με ΧΝΝ σταδίου 3-5 όταν υπάρχει υπερασβεστιαιμία, αγγειακές ασβεστώσεις, αδυναμική οστική νόσος, χαμηλά επίπεδα PTH, μόνα τους ή συνδυασμός αυτών, θα πρέπει να αποφεύγονται τα δεσμευτικά φωσφόρου με βάση το ασβέστιο. Τα δεσμευτικά με βάση το Αλουμίνιο θα πρέπει και αυτά να αποφεύγονται, ή εάν είναι απαραίτητα σε βαριές και ανθεκτικές υπερφωσφαταιμίες, να δίνονται μόνο για λίγο χρονικό διάστημα. Σε ασθενείς σε κάθαρση θα πρέπει να ελέγχεται το διάλυμα για την παρουσία αλουμινίου. Σε ανθεκτικές και επίμονες υπερφωσφαταιμίες σε τέτοιους ασθενείς, κρίνεται απαραίτητη η αύξηση της κάθαρσης φωσφόρου. Όσον αφορά τα επίπεδα της παραθορμόνης του ορού η άριστη συγκέντρωσή της σε ασθενείς με ΧΝΝ σταδίου 3-5 δεν είναι γνωστή. Από τις εργασίες που υπάρχουν, φαίνεται ότι όταν υπάρχουν αυξημένα επίπεδα PTH θα πρέπει να ελέγχονται στους ασθενείς η υπερφωσφαταιμία, η υπασβεστιαιμία και η έλλειψη ή ανεπάρκεια βιταμίνης D και να διορθώνονται με οποιοδήποτε 4

5 από τους γνωστούς τρόπους. Δηλαδή, μείωση διαιτητικής πρόσληψης φωσφορικών, χορήγηση δεσμευτικών του φωσφόρου, συμπληρώματα ασβεστίου και/ή κλασική βιταμίνη D. Εάν παρόλα αυτά η PTH παραμένει υψηλή ή αυξάνεται προοδευτικά, θα πρέπει να συσταθεί χορήγηση καλτσιτριόλης, α-καλσιδόλης, παρικαλτσιτόλης, ή άλλου ανάλογου βιταμίνης D. Σε ασθενείς σε κάθαρση θα πρέπει να παρακολουθείται η τάση προς αύξηση ή μείωση των επιπέδων PTH στο χρόνο για την αποφυγή ακραίων διαταραχών. Οι τιμές-στόχοι κατά KDOQI &KDIGO φαίνονται στο πίνακα 1. Σε ασθενείς με ΧΝΝ σε κάθαρση και αυξημένα επίπεδα PTH ή προοδευτικά αυξανόμενα, θα πρέπει να γίνεται προσπάθεια μείωσης τους. Αυτό μπορεί να γίνει με την χρήση καλτσιτριόλης, α-καλσιδόλης, παρικαλτσιτόλης ή άλλο ανάλογο βιταμίνης D ή ασβεστιομιμητικών ή συνδυασμός αυτών. Είναι δόκιμο η επιλογή της θεραπευτικής αγωγής να γίνεται βάσει και των άλλων βιοχημικών διαταραχών που συνοδεύουν αυτούς τους ασθενείς και συγκεκριμένα με τα επίπεδα ασβεστίου και φωσφόρου. Δηλαδή, προσπάθεια ρύθμισης όλων των παραγόντων που ενέχονται για την οστική μεταβολική νόσο. Η προσπάθεια ρύθμισης θα πρέπει να στοχεύει στην ισορροπία των παραπάνω μεταβλητών και θα πρέπει να διακόπτονται ή να μειώνονται παράγοντες που προκαλούν ακραίες μεταβολές π.χ. μείωση ή διακοπή ασβεστιομιμητικών επί υπασβεστιαιμίας. Επί ανθεκτικού στη φαρμακευτική θεραπεία υπερπαραθυρεοειδισμού θα πρέπει να γίνεται σύσταση για παραθυρεοειδεκτομή. Όσον αφορά στην οστεοπόρωση, για τα στάδια της ΧΝΝ 1-2 ακολουθούνται οι οδηγίες που εφαρμόζονται στο γενικό πληθυσμό. Το ίδιο θα γίνει και σε ασθενείς με ΧΝΝ σταδίου 3 με φυσιολογική PTH και αυξημένο κίνδυνο καταγμάτων. Θα πρέπει πάντως να δίνεται προτεραιότητα στις ρυθμίσεις των βασικών βιοχημικών παραμέτρων της οστικής μεταβολικής νόσου και παρακολούθηση της προόδου της νεφρικής βλάβης και να συζητείται η πιθανότητα οστικής βιοψίας πριν την εφαρμογή κάποιας θεραπείας. Σε ασθενείς σταδίου 4-5 και σε κάθαρση με αυξημένο κίνδυνο καταγμάτων θα γίνεται πάλι αξιολόγηση των βιοχημικών και ορμονικών παραμέτρων, διόρθωσή τους και οστική βιοψία εάν πρέπει να δοθεί αντιαπορροφητική θεραπεία. Για τα παιδιά με ΧΝΝ σταδίου 2-5 και στην κάθαρση, εάν χρειάζεται υποστήριξη της ανάπτυξης να δίδεται η αυξητική ορμόνη αφού διορθωθούν οι βιοχημικές και διατροφικές διαταραχές τους π.χ. κακή θρέψη. Οι ασθενείς με μεταμόσχευση νεφρού, σε όλα τα στάδια νεφρικής νόσου θα πρέπει να αξιολογούνται για έλλειψη βιταμίνης D και αυτή να διορθώνεται όπως στον γενικό πληθυσμό. Όταν υπάρχει μειωμένη νεφρική λειτουργία (στάδιο 3) θα πρέπει να μετράται η οστική πυκνότητα των οστών ιδιαίτερα όταν λαμβάνουν κορτικοειδή και έχουν αυξημένο κίνδυνο 5

6 κατάγματος. Τους πρώτους 12 μήνες μετά την μεταμόσχευση και με νεφρική λειτουργία > 30 ml/min και χαμηλή οστική πυκνότητα θα πρέπει να αξιολογείται για θεραπεία με καλτσιτριόλη, α-καλσιδόλη, παρικαλτσιτόλη ή κλασική βιταμίνη D ή και διφωσφονικά. Οπωσδήποτε οι αποφάσεις για θεραπεία στους συγκεκριμένους ασθενείς θα πρέπει να λαμβάνονται αφού ληφθούν υπόψη όλοι οι παράμετροι των διαταραχών της οστικής νεφρικής νόσου και να διορθώνονται. Επί αμφιβολίας είναι καλύτερα να γίνεται οστική βιοψία ιδιαίτερα πριν την χρήση διφωσφονικών λόγω της αδυναμικής οστικής νόσου που είναι δυνατόν αυτά να προκαλέσουν. Σε κάθε περίπτωση, η μέτρηση της οστικής πυκνότητας στους συγκεκριμένους ασθενείς δεν είναι δυνατόν να προβλέψει τον τύπο της οστικής τους νόσου. Παράγοντες κινδύνου για καρδιαγγειακή νόσο σε ασθενείς με ΧΝΝ. Αντιμετώπιση παραδοσιακών παραγόντων κινδύνου Όσον αφορά την αντιμετώπιση των παραδοσιακών κινδύνων, παρά το γεγονός ότι δεν υπάρχουν σημαντικές μελέτες παρέμβασης σε ασθενείς με ΧΝΝ στα στάδια της ΧΝΝ 1-3 μέχρι τώρα ακολουθούμε τις οδηγίες που αφορούν τον γενικό πληθυσμό, π.χ. μείωση βάρους, διαιτητικές παρεμβάσεις, διακοπή καπνίσματος κ.λ.π. Μέχρι τώρα σημαντικές παρεμβάσεις στην δυσλιπιδαιμία των ασθενών με ΧΝΝ δεν είχαν δείξει κάποια θετική επίδραση. Μόνο μια πρόσφατη μελέτη παρέμβασης σε αμιγή πληθυσμό με ΧΝΝ, η μελέτη SHARP, όπου έγινε υπολιπιδαιμική φαρμακευτική παρέμβαση (χορήγηση στατίνης και εζετρόλης), ανέδειξε κάποια αισιόδοξα μηνύματα, όπου η μείωση των λιπιδίων είχε σαν αποτέλεσμα την μείωση των καρδιαγγειακών συμβαμάτων στους συγκεκριμένους ασθενείς. Μένει ακόμη να αξιολογηθούν και να ανακοινωθούν τα πλήρη ευρήματα. Έλεγχος διαταραχών οστικής νόσου σε ασθενείς με ΧΝΝ. Στα αρχικά στάδια της ΧΝΝ (στάδια 1 και 2) η αξιολόγηση βιοχημικών διαταραχών παρακολουθείται σε αραιά χρονικά διαστήματα. Στα στάδια 3-5, η συχνότητα ελέγχου θα βασίζεται στην παρουσία και στο μέγεθος των διαταραχών και στον ρυθμό εξέλιξης ΧΝΝ. Στα παιδιά οι συστάσεις λένε να ελέγχονται νωρίτερα από το στάδιο 2. Στους ασθενείς σταδίων 3-5D, οι συστάσεις είναι να ελέγχεται η 25(OH)D (calcidiol) και να διορθώνεται η έλλειψη ή η ανεπάρκεια της με στόχο την καταστολή του υπερπαραθυρεοειδισμού και λοιπών διαταραχών οστικού μεταβολισμού σύμφωνα με τις οδηγίες στον γενικό πληθυσμό. 6

7 Οι θεραπευτικές παρεμβάσεις θα βασίζονται στην τάση προς συγκεκριμένη τιμή. Αυτό πρέπει να γίνεται για όλες τις βιοχημικές παραμέτρους μεταβολικής οστικής νόσου για την αποφυγή υπέρμετρων και απρόσφορων χειρισμών που μπορεί να καταστείλουν έντονα τους παραθυρεοειδείς αδένες. Η ιατρική πρακτική θα πρέπει να οδηγείται από αξιολόγηση ανεξάρτητων τιμών Ca και P και όχι στο γινόμενο CaXP όπως μέχρι τώρα προτιμούσαμε. Η επίπτωση ασβεστώσεων αυξάνει καθώς η νεφρική λειτουργία μειώνεται. Η επίπτωση αυτή είναι μεγάλη και στα στεφανιαία αγγεία όπου η σοβαρότητα των ασβεστώσεων σε ασθενείς με ΧΝΝ έχει μεγάλη συσχέτιση με την θνητότητα. Η διάγνωση αγγειακών ασβεστώσεων είναι δυνατόν να γίνει με αρκετές ακριβείς μεθόδους, αλλά είναι δόκιμο να χρησιμοποιηθούν εναλλακτικές μέθοδοι αντί CT/EBCT για την διαπίστωση τους όπως πλαγία ακτινογραφία κοιλίας και υπερηχογράφημα καρδιάς. Οι ασθενείς με αγγειακές ασβεστώσεις θα πρέπει να θεωρούνται υψηλού καρδιαγγειακού κινδύνου. Και αυτό πρέπει να λαμβάνεται υπόψη στην θεραπευτική αντιμετώπιση των συγκεκριμένων ασθενών. Ορίζοντας το φυσιολογικό Φώσφορος 2.5 mg/dl 4.5 mg/dl Ασβέστιο 8.5 mg/dl 10mg/dl or 10.5 mg/dl ipth (εξαρτάται και από τρόπο ανίχνευσης) 10 pg/ml - 65 pg/ml Σύνοψη θεραπείας οστικής νεφρικής νόσου Φωσφόρος-ασβέστιο Για την υπερφωσφαταιμία θα πρέπει α) να γίνονται διαιτητικές παρεμβάσεις όπου είναι δυνατόν με στόχο την μείωση των προσλαμβανομένων φωσφορικών αλάτων χωρίς όμως να μειώσει κανείς την απαραίτητη πρόσληψη πρωτεϊνών που θα μπορούσε να οδηγήσει σε κακή θρέψη. Επόμενη επιλογή είναι να χρησιμοποιούνται δεσμευτικά φωσφόρου της τροφής. Για την επιλογή του κατάλληλου δεσμευτικού είναι δόκιμο να λαμβάνει υπόψη του κανείς το στάδιο της ΧΝΝ, την παρουσία άλλων βιοχημικών διαταραχών της CKD-MBD, τις σύγχρονες θεραπείες και το προφίλ παρενεργειών των φαρμάκων. Συγκεκριμένα, σε ασθενείς σταδίων 3-5 και υπερφωσφαταιμία οι συστάσεις λένε να περιορίζονται τα δεσμευτικά ασβεστίου όταν υπάρχουν αγγειακές ασβεστώσεις, αδυναμική οστική νόσος και χαμηλά επίπεδα PTH. Επιπλέον χρειάζεται περιορισμός χορήγησης δεσμευτικών ασβεστίου ή/και αναλόγων βιταμίνης D στην παρουσία επίμονης και υποτροπιάζουσας υπερασβεστιαμίας. Στους ασθενείς με στάδιο 5D, η μείωση των επιπέδων φωσφόρου θα πρέπει να γίνεται προς τα φυσιολογικά όρια ενώ η συγκέντρωση του διαλύματος σε ασβέστιο θα πρέπει να είναι μεταξύ 1.25 and 1.5 mmol/l (2.5 and 3.0 meq/l). 7

8 Φάρμακα Δεσμευτικά φωσφόρου Αλουμινούχα, δραστικά, φτηνά αλλά τοξικά και θα πρέπει να εγκαταλειφτούν. Τα ασβεστούχα (Οξικό ασβέστιο, Ανθρακικό ασβέστιο) είναι και αυτά δραστικά, φτηνά αλλά είναι δυνατόν να προκαλέσουν υπερασβεστιαιμίες, γαστρεντερικές διαταραχές, και ασβεστώσεις. Η υδροχλωρική σεβελαμέρη, είναι δραστική, δεν περιέχει μέταλλα, δεν απορροφάται, έχει την δυνατότητα μείωσης της LDL, σε μερικές μελέτες έχει δείξει μείωση των αγγειακών ασβεστώσεων. Μειονεκτήματα, το ακριβό κόστος, η μείωση επιπέδων διττανθρακικών, και οι γαστρεντερικές διαταραχές. Η διττανθρακική σεβελαμέρη είναι δραστική, δεν περιέχει μέταλλα, δεν απορροφάται, μειώνει την LDL, επιφέρει διόρθωση διττανθρακικών, ενώ μειώνει και του παράγοντα FGF 23 που είναι υπεύθυνος ασβεστώσεων και αυξημένης θνητότητας. Και εδώ υπάρχουν τα μειονεκτήματα του κόστος, των γαστρεντερικών διαταραχών. Το ανθρακικό λανθάνιο, (Lanthanum carbonate) είναι και αυτό δραστικό, μη ασβεστούχο με τα μειονεκτήματα του κόστους, την πιθανότητα εναπόθεσης σε διάφορους ιστούς, (είναι μέταλλο), και των γαστρεντερικών διαταραχών. Βιταμίνη D-Ανάλογα βιταμίνης D ή αγωνιστές των υποδοχέων της βιταμίνης D. Η βιταμίνη D είναι μια θεμελιώδης στεροειδής ορμόνη απαραίτητη για την ομοιόσταση του Ca και του Ρ καθώς και για το σχηματισμό και διατήρηση των οστών. H έλλειψή της συνδέεται άμεσα με το Δευτεροπαθή Υπερπαραθυρεοειδισμό και τη ΧΝΝ, Η ποσότητα παραγωγής καλτσιτριόλης εξαρτάται από την διαθεσιμότητα της 25(OH)D (αποθήκες βιταμίνης D). Χωρίς βιταμίνη D η δυνατότητα των κυττάρων να απαντήσουν σε παθολογικά ή φυσιολογικά ερεθίσματα μειώνεται τραγικά. Στο παρελθόν πιστευόταν ότι ο κυρίαρχος ρόλος της καλτσιτριόλης ήταν η ρύθμιση της ομοιοστασίας ασβεστίου-φωσφόρου, ενώ τώρα, επειδή μια πληθώρα ιστών εκφράζουν 1-α-υδροξυλαση και υπάρχει τοπική παραγωγή καλτσιτριόλης, φαίνεται ότι αυτή η ορμόνη ενέχεται σε πληθώρα κυτταρικών λειτουργιών όπως έλεγχος κυτταρικής ανάπτυξης και πολλαπλασιασμού, αποκατάσταση DNA, απόπτωση, μεμβρανική μεταφορά, οξειδωτικού stress. Έτσι, η 1,25-(ΟΗ)2D ελέγχει άμεσα ή έμμεσα ένα μεγάλο αριθμό γονιδίων, 0,8-5% του συνολικού γονιδιώματος και φαίνεται να έχει τεράστια κλινική σημασία. Στους ασθενείς με ΧΝΝ υπάρχει μεγάλη διαταραχή της δράσης της λόγω της ανεπάρκειας των νεφρών να παράγουν την καλτσιτριόλη αλλά και των μειωμένων υποδοχέων της βιταμίνης D στους περιφερικούς ιστούς του σώματος. Σε αυτούς τους ασθενείς πρέπει να διορθωθεί η έλλειψη της, μια και μεγάλες μελέτες έδειξαν ότι η πρόσληψή της συσχετίζεται με αυξημένη επιβίωση. Αρκετές άλλες πάλι έδειξαν το σημαντικό της ρόλο σε μεγάλο αριθμό 8

9 παθήσεων (συσχετίσεις με Ca μαστού, προστάτου, μείωση ανολογικής απάντησης και αύξηση λοιμώξεων κ.α.). Βιταμίνη D Εργοκαλτσιφερόλη (D2), χολεκαλτσιφερόλη (D3). Κλασική μορφή βιταμίνης D. Από του στόματος σκευάσματα, χορηγούνται για την ανεπάρκεια βιταμίνης D λιγότερο δραστική για την καταστολή υπερπαραθυρεοειδισμού στην νεφρική ανεπάρκεια. Καλτσιτριόλη.. Ο ενεργός μεταβολίτης, δραστικός, μειωμένο κόστος, δεν χρησιμοποιείται ευρέως, δεν κυκλοφορεί η ενδοφλέβια μορφή. 1-alpha(OH)-vitamin D2 (αλφακαλτσιδόλη). Ενεργός μεταβολίτης, χρειάζεται μεταβολισμό στο ήπαρ για την μετατροπή της σε καλτσιτριόλη. Από του στόματος και ενδοφλεβίως, μειωμένο κόστος, υπερασβεστιαμία-υπερφωσφαταιμία; πλειοτροπικές δράσεις; 19-nor-1-alpha,25(OH)2-vitamin D2 (παρικαλτσιτόλη), αγωνιστές των υποδοχέων της βιταμίνης D από του στόματος και ενδοφλεβίως, ισχυρή δράση, υπερασβαιστιαιμίαυπερφωσφαταιμία;, πλειοτροπικές δράσεις. 22-oxocalcitriol (OCT). Δεν κυκλοφορεί στην Ελλάδα (ΗΠΑ, Ιαπωνία). Hexafluoricalcitriol. Δεν κυκλοφορεί στην Ελλάδα 1-alpha,25(OH)2-dihydrotachystero l2 Δεν κυκλοφορεί στην Ελλάδα Θεραπεία διαταραχών PTH στη οστική νεφρική νόσο Σε ασθενείς σταδίων 3-5 χωρίς κάθαρση τα άριστα επίπεδα PTH κατά KDOQI&KDIGO φαίνονται στον πίνακα. Σε ασθενείς με intact PTH (ipth) πάνω από τα ανώτατα φυσιολογικά όρια, να αξιολογηθούν: Υπερφωσφαταιμία Υπασβεστιαιμία Επάρκεια βιταμίνης D Διόρθωση όλων των διαταραχών με: Διαιτητική μείωση φωσφορικών, χορήγηση δεσμευτικών, συμπληρώματα ασβεστίου ή/και βιταμίνη D Χορήγηση καλτσιτριόλης ή παρικαλτσιτόλης ή άλλων αναλόγων βιταμίνης D εάν: Η PTH αυξάνεται προοδευτικά και παραμένει σταθερά πάνω από τα φυσιολογικά όρια παρά την διόρθωση και των άλλων παραμέτρων Στους ασθενείς με στάδιο 5D: 9

10 Διατήρηση επιπέδων ipth σε εύρος που ορίζουν οι οδηγίες KDOQI&KDIGO τα οποία φαίνονται στον πίνακα 1. Για την μείωση της PTH, όταν αυτή αυξάνεται μπορούμε να χορηγήσουμε : Καλτσιτριόλη ή α-καλσιδόλη Παρικαλτσιτόλη ασβεστιομιμητικά Συνδυασμό των παραπάνω Σε ανθεκτικό στη φαρμακευτική αγωγή ΥΠΘ (υπερπαραθυρεοειδισμό) παραθυρεοειδεκτομή Σε ασθενείς με υπασβεστιαιμία, μείωση ή διακοπή των ασβεστιομιμητικών Εάν ipth επίπεδα μειώνονται 2φορές το άνω όριο του φυσιολογικού, μείωση ή διακοπή: Καλτσιτριόλης ή α-καλσιδόλης Αναλόγων βιταμίνης D-Διεγέρτες υποδοχέων βιταμίνης D Ασβεστιομιμητικών Μη ξεχνάμε! Όλοι οι ασθενείς με ΧΝΝ θα πρέπει να θεωρούνται ότι έχουν τους μεγαλύτερους κινδύνους ανάπτυξης καρδιαγγειακής νόσου ανεξάρτητα από την παρουσία των παραδοσιακών παραγόντων κινδύνου (κάπνισμα, παχυσαρκία, υπερλιπιδαιμία, υπέρταση). Απομένουν ακόμη προκλήσεις στην πρόληψη των διαταραχών οστικής μεταβολικής νόσου των ασθενών με ΧΝΝ και αυτές είναι: Μείωση κατακράτησης φωσφορικών σε πρώιμα στάδια ΧΝΝ Καθυστέρηση ανάπτυξης ΥΠΘ Έλεγχος αγγειακών ασβεστώσεων Έλεγχος οστικού μεταβολισμού Μείωση θνητότητα Συμπερασματικά. Οι θεραπευτικοί μας στόχοι θα πρέπει να είναι Φώσφορος ορού Φυσιολογικά όρια Ασβέστιο Φυσιολογικά όρια Οι ασβεστώσεις αποτελούν παράγοντα καρδιαγγειακού κινδύνου. Συστηματική ανίχνευση αυτών με απλές ακτινογραφίες. Περιορισμός και μείωση ασβεστούχων σκευασμάτων επί παρουσίας τους. 10

11 Παραθορμόνη. Αξιολογούμε και τους άλλους βιοχημικούς παράγοντες (ασβέστιο, φώσφορος, αλκαλική φωσφατάση, 25 (ΟΗ) βιταμίνη D) και διορθώνουμε. Επί σημαντικών αλλαγών (αξιολογώντας την τάση στον χρόνο αυτών των αλλαγών) χορηγούμε την κατάλληλη αγωγή ή τροποποιούμε την πολιτική μας. Σε ασθενείς σε κάθαρση, επάρκεια κάθαρσης (στόχοι KT/V) 11

12 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 1. KDIGO Clinical Practice for bone metabolism and disease in chronic kidney disease. AJKD 2003;42, suppl KDIGO Clinical Practice for bone metabolism and disease in children with chronic kidney disease. AJKD 2006;46;suppl Kidney International,2009;76:Suppl113. KDIGO Clinical Guideliness for the diagnosis, evaluation,prevention, and treatment of chronic kidney disease-mineral and bone disorder (CKD-MBD)

13 Ασβέστιο ορού 8,4-10,2mg/dl, Στάδια 3-4 8,4-9,5mg/dl, Στάδιο 5/5D ΠΙΝΑΚΑΣ 1 KDIGO 2009 KDOQI 2003 Στάδιο 3-5 Στάδιο 5D Σχόλια Παραμονή στα φυσιολογικά όρια (2D) Φωσφόρος ορού 2,7-4,6mg/dl Στάδια 3-4 3,5-5,5mg/dl, Στάδιο 5/5D Επίπεδα ipthορού Τα ιδανικά επίπεδα δεν είναι γνωστά (2C) για εκείνους με > των ανώτερων φυσιολογικών ορίων αξιολογείται πρώτα ο αυξημένος φωσφόρος, το χαμηλό ασβέστιο και η ανεπάρκεια της βιταμίνης D. Εάν η PTH προοδευτικά αυξάνει>των ανώτερων φυσιολογικών ορίων για προσδιορισμό, απαιτείται θεραπεία με καλσιτριόλη ή ανάλογα βιταμίνης D Παραμονή στα φυσιολογικά όρια (2D) Διατήρηση στα επίπεδα του 2-9 φορές από τα φυσιολογικά όρια (2C). Σημαντικές αυξήσεις των επιπέδων και προς τις δυο κατευθύνσεις εντός των ορίων θα πρέπει να αρχίζει ή να τροποποιείται η αγωγή ώστε να εμποδίζεται η διακύμανση των επιπέδων έξω από τα ανωτέρω όρια Παραμονή στα φυσιολογικά όρια (2D) Μείωση των επιπέδων φωσφόρου στα φυσιολογικά όρια (2C) Σε ασθενείς με υπερασβαιστιαιμία, η Καλσιτριόλη ή άλλη χορηγούμενη βιταμίνη D μειώνεται ή διακόπτεται. Σε υποασβαιστιαιμία, τα καλσιμιμητικά μειώνονται ή διακόπτονται Σε ασθενείς με υπερφωσφαταιμία, η καλσιτριόλη ή άλλη χορηγούμενη βιταμίνη D μειώνεται ή διακόπτεται 13

14 ΠΙΝΑΚΑΣ 2 Ασβέστιο και φωσφόρου ορού PTH ορού KDIGO 2009 Στάδιο 3 Στάδιο 4 Στάδιο 5 Στάδιο 5D Κάθε 6-12 μήνες Κάθε 3-6 μήνες Κάθε 1-3 Κάθε 1-3 μήνες μήνες Βασίζονται στα αρχικά Κάθε 6-12 μήνες Κάθε 3-6 Κάθε 3-6 μήνες επίπεδα και στην εξέλιξη μήνες της ΧΝΝ Αλκαλική φωσφατάση Κάθε 12 μήνες Κάθε 3 μήνες Δεν προσδιορίζεται ειδικά Δεν προσδιορίζεται Κάθε 12 μήνες ή συχνότερα σε περίπτωση αύξησης της PTH Κάθε 12 μήνες ή συχνότερα σε περίπτωση αύξησης της PTH Κάθε 3 μήνες Κάθε 12 μήνες ή συχνότερα σε περίπτωση αύξησης της PTH 14

ΟΔΗΓΙΕΣ/ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΑ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΑ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ΧΝΝ ΣΕ ΕΞΩΝΕΦΡΙΚΗ ΚΑΘΑΡΣΗ*

ΟΔΗΓΙΕΣ/ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΑ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΑ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ΧΝΝ ΣΕ ΕΞΩΝΕΦΡΙΚΗ ΚΑΘΑΡΣΗ* ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΝΕΦΡΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΜΑΙΑΝΔΡΟΥ 15 11528 ΑΘΗΝΑ ΤΗΛ.: 2107298586 FAX: 2107237705 E-mail: nefreter@otenet.gr HELLENIC SOCIETY OF NEPHROLOGY 15 MEANDROU STR. ATHENS, 11528 GREECE TEL.: (+3021) 07298586

Διαβάστε περισσότερα

ΕΝΔΟΦΛΕΒΙΑ ΚΑΛΣΙΜΙΜΗΤΙΚΑ ΣΤΗΝ ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΡΑΞΗ. ΣΕ ΠΟΙΟΥΣ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΚΑΙ ΠΟΤΕ;

ΕΝΔΟΦΛΕΒΙΑ ΚΑΛΣΙΜΙΜΗΤΙΚΑ ΣΤΗΝ ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΡΑΞΗ. ΣΕ ΠΟΙΟΥΣ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΚΑΙ ΠΟΤΕ; ΕΝΔΟΦΛΕΒΙΑ ΚΑΛΣΙΜΙΜΗΤΙΚΑ ΣΤΗΝ ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΡΑΞΗ. ΣΕ ΠΟΙΟΥΣ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΚΑΙ ΠΟΤΕ; Λιαβέρη Παρασκευή Νεφρολόγος Πρότυπο Νεφρολογικό Κέντρο Αττικής Με την ευγενική υποστήριξη της Amgen DISCLOSURES AMGEN (HONORARIUM)

Διαβάστε περισσότερα

ΟΔΗΓΙΕΣ ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗΣ ΤΗΣ ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗΣ

ΟΔΗΓΙΕΣ ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗΣ ΤΗΣ ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗΣ ΤΗΣ ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗΣ Α. ΠΟΤΕ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΥΠΟΒΑΛΛΟΝΤΑΙ ΟΙ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΣΕ ΜΕΤΡΗΣΗ ΟΣΤΙΚΗΣ ΠΥΚΝΟΤΗΤΑΣ (ΑΝΔΡΕΣ ΚΑΙ ΓΥΝΑΙΚΕΣ): ΗΛΙΚΙΑ < 50 ΕΤΩΝ: Κατάγματα χαμηλής βίας

Διαβάστε περισσότερα

Πρόκειται για 4 μικρούς αδένες στο μέγεθος "φακής" που βρίσκονται πίσω από το θυρεοειδή αδένα. Οι αδένες αυτοί παράγουν μια ορμόνη που λέγεται

Πρόκειται για 4 μικρούς αδένες στο μέγεθος φακής που βρίσκονται πίσω από το θυρεοειδή αδένα. Οι αδένες αυτοί παράγουν μια ορμόνη που λέγεται Πρόκειται για 4 μικρούς αδένες στο μέγεθος "φακής" που βρίσκονται πίσω από το θυρεοειδή αδένα. Οι αδένες αυτοί παράγουν μια ορμόνη που λέγεται παραθορμόνη και ρυθμίζει τα επίπεδα ασβεστίου στο αίμα. Ορμόνες

Διαβάστε περισσότερα

Chronic Kidney Disease. Ιωάννης Γ. Γριβέας,MD,PhD

Chronic Kidney Disease. Ιωάννης Γ. Γριβέας,MD,PhD Chronic Kidney Disease Ιωάννης Γ. Γριβέας,MD,PhD Η Χρόνια Νεφρική Νόσος (ΧΝΝ) επηρεάζει το 10-16% του πληθυσμού παγκοσμίως, έχει κακή πρόγνωση ιδιαίτερα σε ασθενείς

Διαβάστε περισσότερα

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΝΕΦΡΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΝΕΦΡΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΝΕΦΡΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ Αθήνα 8 Μαρτίου 2011 ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ Ένας στους δυο θανάτους, ασθενών με Χρόνια Νεφρική Νόσο, οφείλεται σε καρδιαγγειακό επεισόδιο και όχι στη νόσο αυτή καθ αυτή!!! Αυτό ανέφερε

Διαβάστε περισσότερα

Νικόλαος Μπουντουβής Ενδοκρινολόγος

Νικόλαος Μπουντουβής Ενδοκρινολόγος Νικόλαος Μπουντουβής Ενδοκρινολόγος Εργαστήριο Έρευνας Παθήσεων Μυοσκελετικού Συστήματος Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα 2012 2013 Νοσοκομείο ΚΑΤ, 17 Ιανουαρίου 2013 Παραθυρεοειδείς αδένες 1880 Ο Σουηδός φοιτητής

Διαβάστε περισσότερα

Οστεοπόρωση. Διάγνωση, πρόληψη και θεραπεία. Δρ. Χρήστος Κ. Γιαννακόπουλος Ορθοπαιδικός Χειρουργός

Οστεοπόρωση. Διάγνωση, πρόληψη και θεραπεία. Δρ. Χρήστος Κ. Γιαννακόπουλος Ορθοπαιδικός Χειρουργός Οστεοπόρωση Διάγνωση, πρόληψη και θεραπεία Δρ. Χρήστος Κ. Γιαννακόπουλος Ορθοπαιδικός Χειρουργός Η οστεοπόρωση είναι πιο συχνή από τις παθήσεις της καρδιάς και των πνευμόνων Οστεοπόρωση: Η σιωπηλή επιδημία

Διαβάστε περισσότερα

ΝΕΦΡΙΚΗ ΝΟΣΟΣ ΚΑΙ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ. ΥΓΙΗΣ ΤΡΟΠΟΣ ΖΩΗΣ ΓΙΑ ΥΓΙΕΙΣ ΝΕΦΡΟΥΣ

ΝΕΦΡΙΚΗ ΝΟΣΟΣ ΚΑΙ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ. ΥΓΙΗΣ ΤΡΟΠΟΣ ΖΩΗΣ ΓΙΑ ΥΓΙΕΙΣ ΝΕΦΡΟΥΣ ΝΕΦΡΙΚΗ ΝΟΣΟΣ ΚΑΙ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ. ΥΓΙΗΣ ΤΡΟΠΟΣ ΖΩΗΣ ΓΙΑ ΥΓΙΕΙΣ ΝΕΦΡΟΥΣ Παγκόσμια Ημέρα Νεφρού Η Παγκόσμια Ημέρα Νεφρού εορτάζεται από το 2006 κάθε χρόνο τη δεύτερη Πέμπτη του Μαρτίου στοχεύοντας στην κινητοποίηση

Διαβάστε περισσότερα

Συντάχθηκε απο τον/την birisioan Πέμπτη, 23 Φεβρουάριος :36 - Τελευταία Ενημέρωση Πέμπτη, 23 Φεβρουάριος :12

Συντάχθηκε απο τον/την birisioan Πέμπτη, 23 Φεβρουάριος :36 - Τελευταία Ενημέρωση Πέμπτη, 23 Φεβρουάριος :12 Οι παραθυρεοειδείς είναι συνήθως τέσσερις αδένες, με μέγεθος και εμφάνιση σαν μια φακή, που βρίσκονται συνήθως ανά δύο στην οπίσθια επιφάνεια κάθε λοβού του θυρεοειδή. Αυτοί είναι υπεύθυνοι για την παραγωγή

Διαβάστε περισσότερα

Νοσηλευτικά Πρωτόκολλα διαχείρισης καρδιολογικών ασθενών στην εξωνεφρική κάθαρση. Μονάδα Τεχνητού Νεφρού ΠΓΝ «Αττικόν», Αθήνα

Νοσηλευτικά Πρωτόκολλα διαχείρισης καρδιολογικών ασθενών στην εξωνεφρική κάθαρση. Μονάδα Τεχνητού Νεφρού ΠΓΝ «Αττικόν», Αθήνα Νοσηλευτικά Πρωτόκολλα διαχείρισης καρδιολογικών ασθενών στην εξωνεφρική κάθαρση { Μονάδα Τεχνητού Νεφρού ΠΓΝ «Αττικόν», Αθήνα Το νοσηλευτικό έργο στις ΜΤΝ Σκοπός της η παροχή εξειδικευµένης φροντίδας

Διαβάστε περισσότερα

ΟΔΗΓΙΕΣ ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗΣ ΤΗΣ ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗΣ

ΟΔΗΓΙΕΣ ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗΣ ΤΗΣ ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗΣ ΤΗΣ ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗΣ Α. ΠΟΤΕ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΥΠΟΒΑΛΛΟΝΤΑΙ ΟΙ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΣΕ ΜΕΤΡΗΣΗ ΟΣΤΙΚΗΣ ΠΥΚΝΟΤΗΤΑΣ (ΑΝΔΡΕΣ ΚΑΙ ΓΥΝΑΙΚΕΣ): ΗΛΙΚΙΑ < 50 ΕΤΩΝ: Ø Κατάγµατα χαµηλής

Διαβάστε περισσότερα

ΝΕΦΡΙΚΗ ΟΣΤΙΚΗ ΝΟΣΟΣ: EΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

ΝΕΦΡΙΚΗ ΟΣΤΙΚΗ ΝΟΣΟΣ: EΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΝΕΦΡΙΚΗ ΟΣΤΙΚΗ ΝΟΣΟΣ: EΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ Εισαγωγή Η Χρόνια Νεφρική Νόσος (ΧΝΝ) είναι μια κατάσταση που χαρακτηρίζεται από προοδευτική απώλεια της νεφρικής λειτουργίας με την πάροδο του χρόνου. Η

Διαβάστε περισσότερα

Γράφει: Έλλη Παπαδόδημα, Ενδοκρινολόγος, Διευθύντρια Κέντρου Ενδοκρινολογίας, Διαβήτη και Μεταβολισμού, Ευρωκλινική Αθηνών

Γράφει: Έλλη Παπαδόδημα, Ενδοκρινολόγος, Διευθύντρια Κέντρου Ενδοκρινολογίας, Διαβήτη και Μεταβολισμού, Ευρωκλινική Αθηνών Γράφει: Έλλη Παπαδόδημα, Ενδοκρινολόγος, Διευθύντρια Κέντρου Ενδοκρινολογίας, Διαβήτη και Μεταβολισμού, Ευρωκλινική Αθηνών Ο πρωτοπαθής υπερπαραθυρεοειδισμός είναι μια «αθόρυβη», «σιωπηρή» και παραγνωρισμένη

Διαβάστε περισσότερα

Οστεοπόρωση µετά από µεταµόσχευση

Οστεοπόρωση µετά από µεταµόσχευση Οστεοπόρωση µετά από µεταµόσχευση ΜΠΑΤΑΚΟΙΑΣ Β.-ΑΒΡΑΜΙ ΗΣ Α. ΕΝ ΟΚΡΙΝΟΛΟΓΟΙ ΜΠΑΤΑΚΟΙΑΣ Β. ΑΒΡΑΜΙ ΗΣ Α. ενδοκρινολόγοι ΠΑΘΟΓΕΝΕΣΗ ΝΕΦΡΙΚΗΣ ΟΣΤΕΟ ΥΣΤΡΟΦΙΑΣ κατακράτηση φωσφόρου δευτεροπαθής υπερπαραθυρεοειδισµός

Διαβάστε περισσότερα

Ε Ν Η Μ Ε Ρ Ω Σ Ο Υ. νεφρά

Ε Ν Η Μ Ε Ρ Ω Σ Ο Υ. νεφρά Ε Ν Η Μ Ε Ρ Ω Σ Ο Υ νεφρά νεφρών Η υψηλή αρτηριακή πίεση (υπέρταση) είναι ένα από τα δύο κύρια αίτια χρόνιας νεφρικής νόσου παγκοσμίως (το άλλο είναι ο διαβήτης). Επίσης, τα νεφρά έχουν βασικό ρόλο στη

Διαβάστε περισσότερα

Γράφει: Ευθυμία Πετράτου, Ειδική Παθολόγος, Υπεύθυνη Ιατρείου Διαταραχής Λιπιδίων, Ιατρικού Π. Φαλήρου

Γράφει: Ευθυμία Πετράτου, Ειδική Παθολόγος, Υπεύθυνη Ιατρείου Διαταραχής Λιπιδίων, Ιατρικού Π. Φαλήρου Γράφει: Ευθυμία Πετράτου, Ειδική Παθολόγος, Υπεύθυνη Ιατρείου Διαταραχής Λιπιδίων, Ιατρικού Π. Φαλήρου Οι δυσλιπιδαιμίες είναι παθολογικές καταστάσεις με διαταραχές των λιπιδίων του αίματος ποσοτικές αλλά

Διαβάστε περισσότερα

Τι μας λέει και τι δε μας λέει το ασβέστιο ορού;

Τι μας λέει και τι δε μας λέει το ασβέστιο ορού; Ετήσιο Μετεκπαιδευτικό Σεμινάριο Υγρών, Ηλεκτρολυτών & Οξεοβασικής Ισορροπίας 10 ο Σεμινάριο Διαταραχές ύδατος και νατρίου 23 & 24 Σεπτεμβρίου 2016, ΚΟΜΟΤΗΝΗ Τι μας λέει και τι δε μας λέει το ασβέστιο

Διαβάστε περισσότερα

ΟΔΗΓΙΕΣ/ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΑ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΗΠΑΤΙΤΙΔΑ C ΣΤΗ ΧΝΝ

ΟΔΗΓΙΕΣ/ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΑ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΗΠΑΤΙΤΙΔΑ C ΣΤΗ ΧΝΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΝΕΦΡΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΜΑΙΑΝΔΡΟΥ 15 11528 ΑΘΗΝΑ ΤΗΛ.: 2107298586 FAX: 2107237705 E-mail: nefreter@otenet.gr HELLENIC SOCIETY OF NEPHROLOGY 15 MEANDROU STR. ATHENS, 11528 GREECE TEL.: (+3021) 07298586

Διαβάστε περισσότερα

ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΕΣ ΗΜΕΡΕΣ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΑΣ 2019 ΠΡΟΛΗΨΗ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΩΝ ΠΑΘΗΣΕΩΝ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ. ΡΟΥΜΤΣΙΟΥ ΜΑΡΙΑ Νοσηλεύτρια CPN, MSc Α Παιδιατρικής κλινικής ΑΠΘ

ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΕΣ ΗΜΕΡΕΣ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΑΣ 2019 ΠΡΟΛΗΨΗ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΩΝ ΠΑΘΗΣΕΩΝ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ. ΡΟΥΜΤΣΙΟΥ ΜΑΡΙΑ Νοσηλεύτρια CPN, MSc Α Παιδιατρικής κλινικής ΑΠΘ ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΕΣ ΗΜΕΡΕΣ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΑΣ 2019 ΠΡΟΛΗΨΗ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΩΝ ΠΑΘΗΣΕΩΝ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΡΟΥΜΤΣΙΟΥ ΜΑΡΙΑ Νοσηλεύτρια CPN, MSc Α Παιδιατρικής κλινικής ΑΠΘ «Η μεγαλύτερη δύναμη της δημόσιας υγείας είναι η πρόληψη»

Διαβάστε περισσότερα

Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΕΓΚΑΙΡΗΣ ΔΙΑΓΝΩΣΗΣ ΤΗΣ ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗΣ. ΒΑΛΚΑΝΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ Χειρουργός Ορθοπαιδικός ΟΡΘΟΠΑΙΔΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ. Παν. Γεν. Νοσοκ.

Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΕΓΚΑΙΡΗΣ ΔΙΑΓΝΩΣΗΣ ΤΗΣ ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗΣ. ΒΑΛΚΑΝΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ Χειρουργός Ορθοπαιδικός ΟΡΘΟΠΑΙΔΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ. Παν. Γεν. Νοσοκ. ΔΗΜΟΚΡΙΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΡΑΚΗΣ ΟΡΘΟΠΑΙΔΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ Παν. Γεν. Νοσοκ. Αλεξανδρούπολης Δ/ντης: Καθ. Κ. Καζάκος Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΕΓΚΑΙΡΗΣ ΔΙΑΓΝΩΣΗΣ ΤΗΣ ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗΣ ΒΑΛΚΑΝΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ Χειρουργός Ορθοπαιδικός Επικουρικός

Διαβάστε περισσότερα

Ηλεκτρολυτικές διαταραχές των αλκοολικών. Γεώργιος Τουλκερίδης, Νεφρολόγος, Γενικό Νοσοκομείο Λάρνακας, Κύπρος

Ηλεκτρολυτικές διαταραχές των αλκοολικών. Γεώργιος Τουλκερίδης, Νεφρολόγος, Γενικό Νοσοκομείο Λάρνακας, Κύπρος Ηλεκτρολυτικές διαταραχές των αλκοολικών Γεώργιος Τουλκερίδης, Νεφρολόγος, Γενικό Νοσοκομείο Λάρνακας, Κύπρος Αλκοολισμός Διαταραχή από χρήση αλκοόλ (αιθανόλη C 2 H 6 O) 208.000.000 αλκοολικοί σε όλο τον

Διαβάστε περισσότερα

ΔΥΣΛΙΠΙΔΑΙΜΙΑ. Νικολούδη Μαρία. Ειδικ. Παθολόγος, Γ.Ν.Θ.Π. «Η Παμμακάριστος»

ΔΥΣΛΙΠΙΔΑΙΜΙΑ. Νικολούδη Μαρία. Ειδικ. Παθολόγος, Γ.Ν.Θ.Π. «Η Παμμακάριστος» ΔΥΣΛΙΠΙΔΑΙΜΙΑ Νικολούδη Μαρία Ειδικ. Παθολόγος, Γ.Ν.Θ.Π. «Η Παμμακάριστος» Ο όρος δυσλιπιδαιμία εκφράζει τις ποσοτικές και ποιοτικές διαταραχές των λιπιδίων του αίματος. Τα λιπίδια όπως η χοληστερόλη και

Διαβάστε περισσότερα

Σακχαρώδης διαβήτης και οστεοπόρωση - Ο Δρόμος για την Θεραπεία Τρίτη, 23 Νοέμβριος :22

Σακχαρώδης διαβήτης και οστεοπόρωση - Ο Δρόμος για την Θεραπεία Τρίτη, 23 Νοέμβριος :22 Δημήτρης Ι. Χατζηδάκης, Αναπληρωτής Καθηγητής Παθολογίας - Ενδοκρινολογίας, Υπεύθυνος Ενδοκρινολογικής Mονάδας Β' Προπαιδευτικής Παθολογικής Κλινικής Πανεπιστημίου Αθηνών, Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο

Διαβάστε περισσότερα

Πρόληψη στα καρδιαγγειακά νοσήματα

Πρόληψη στα καρδιαγγειακά νοσήματα Πρόληψη στα καρδιαγγειακά νοσήματα www.pegkaspanagiotis.gr Τι εννοούμε με τον όρο πρόληψη καρδιαγγειακής νόσου; Εννοούμε τη συντονισμένη δέσμη ενεργειών, τόσο σε ατομικό, όσο και σε συλλογικό επίπεδο,

Διαβάστε περισσότερα

Αρχικά θα πρέπει να προσδιορίσουμε τι είναι η παχυσαρκία.

Αρχικά θα πρέπει να προσδιορίσουμε τι είναι η παχυσαρκία. Αρχικά θα πρέπει να προσδιορίσουμε τι είναι η παχυσαρκία. Παχυσαρκία είναι η παθολογική αύξηση του βάρους του σώματος, που οφείλεται σε υπερβολική συσσώρευση λίπους στον οργανισμό. Παρατηρείται γενικά

Διαβάστε περισσότερα

ΜΥΟΣΚΕΛΕΤΙΚΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ ΝΕΦΡΙΚΩΝ ΠΑΘΗΣΕΩΝ. Σπύρος Ασλανίδης Ρευµατολόγος Ιπποκράτειο ΓΝΘεσσαλονικης

ΜΥΟΣΚΕΛΕΤΙΚΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ ΝΕΦΡΙΚΩΝ ΠΑΘΗΣΕΩΝ. Σπύρος Ασλανίδης Ρευµατολόγος Ιπποκράτειο ΓΝΘεσσαλονικης ΜΥΟΣΚΕΛΕΤΙΚΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ ΝΕΦΡΙΚΩΝ ΠΑΘΗΣΕΩΝ Σπύρος Ασλανίδης Ρευµατολόγος Ιπποκράτειο ΓΝΘεσσαλονικης Η χρόνια νεφρική νόσος (ΧΝΝ) αναγνωρίζεται σαν σηµαντικό πρόβληµα δηµόσιας υγείας 11% του γενικού πληθυσµού

Διαβάστε περισσότερα

Οστεοπόρωση: έλεγχος (screening) και εξατομικευμένη θεραπεία

Οστεοπόρωση: έλεγχος (screening) και εξατομικευμένη θεραπεία Οστεοπόρωση: έλεγχος (screening) και εξατομικευμένη θεραπεία Dr. Παναγιώτης Γ. Αναγνωστής MD, MSc, PhD Ενδοκρινολόγος Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής Α.Π.Θ. Μονάδα Ενδοκρινολογίας Αναπαραγωγής Α Μαιευτική - Γυναικολογική

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΤΟΥ ΑΥΞΗΤΙΚΟΥ ΠΑΡΑΓΟΝΤΑ ΤΩΝ ΙΝΟΒΛΑΣΤΩΝ 23 ΚΑΙ ΤΗΣ ΠΡΩΤΕΪΝΗΣ ΚΛΩΘΟΥΣ ΜΕ ΤΗΝ ΕΚΒΑΣΗ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ΧΡΟΝΙΑ ΝΕΦΡΙΚΗ ΝΟΣΟ ΣΤΑΔΙΟΥ 1-5

ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΤΟΥ ΑΥΞΗΤΙΚΟΥ ΠΑΡΑΓΟΝΤΑ ΤΩΝ ΙΝΟΒΛΑΣΤΩΝ 23 ΚΑΙ ΤΗΣ ΠΡΩΤΕΪΝΗΣ ΚΛΩΘΟΥΣ ΜΕ ΤΗΝ ΕΚΒΑΣΗ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ΧΡΟΝΙΑ ΝΕΦΡΙΚΗ ΝΟΣΟ ΣΤΑΔΙΟΥ 1-5 ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΤΟΥ ΑΥΞΗΤΙΚΟΥ ΠΑΡΑΓΟΝΤΑ ΤΩΝ ΙΝΟΒΛΑΣΤΩΝ 23 ΚΑΙ ΤΗΣ ΠΡΩΤΕΪΝΗΣ ΚΛΩΘΟΥΣ ΜΕ ΤΗΝ ΕΚΒΑΣΗ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ΧΡΟΝΙΑ ΝΕΦΡΙΚΗ ΝΟΣΟ ΣΤΑΔΙΟΥ 1-5 Ε.Μάνου1, Η.Θώδης2, Γ.Άρσος3, Σ.Παναγούτσος2, Δ.Κατσαμπούκας3, Δ.Παπαδοπούλου1,

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΣΗ ΝΕΦΡΟΥ. Λειτουργία των νεφρών. Συμπτώματα της χρόνιας νεφρικής ανεπάρκειας

ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΣΗ ΝΕΦΡΟΥ. Λειτουργία των νεφρών. Συμπτώματα της χρόνιας νεφρικής ανεπάρκειας ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΣΗ ΝΕΦΡΟΥ Η χρόνια νεφρική ανεπάρκεια είναι η προοδευτική, μη αναστρέψιμη μείωση της νεφρικής λειτουργίας, η οποία προκαλείται από βλάβη του νεφρού ποικίλης αιτιολογίας. Η χρόνια νεφρική ανεπάρκεια

Διαβάστε περισσότερα

ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΜΠΛΕΤΑ Διευθύντρια Μονάδας Τεχνητού Νεφρού Νεφρολογικού Τμήματος ΙΑΣΩ GENERAL. Με την ευγενική υποστήριξη της Amgen

ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΜΠΛΕΤΑ Διευθύντρια Μονάδας Τεχνητού Νεφρού Νεφρολογικού Τμήματος ΙΑΣΩ GENERAL. Με την ευγενική υποστήριξη της Amgen ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΜΠΛΕΤΑ Διευθύντρια Μονάδας Τεχνητού Νεφρού Νεφρολογικού Τμήματος ΙΑΣΩ GENERAL Με την ευγενική υποστήριξη της Amgen AMGEN SANOFI GENESIS pharma } Ενδοφλέβια χορήγηση etelcalcetide και παρακολούθηση

Διαβάστε περισσότερα

Dyslipidemia: Updated Guidelines Διαχείριση δυσλιπιδαιμιών

Dyslipidemia: Updated Guidelines Διαχείριση δυσλιπιδαιμιών Dyslipidemia: Updated Guidelines Διαχείριση δυσλιπιδαιμιών Σπύρου Αλκέτα Θεοδώρα, Νοσηλεύτρια ΠΕ, Msc, Καρδιολογική Μονάδα Ωνάσειο Καρδιοχειρουργικό Κέντρο Οι κατευθυντήριες οδηγίες συνοψίζουν και αξιολογούν

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΝΤΑΓΟΓΡΑΦΗΣΗ ΘΡΕΠΤΙΚΗΣ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ 18: ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ

ΣΥΝΤΑΓΟΓΡΑΦΗΣΗ ΘΡΕΠΤΙΚΗΣ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ 18: ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΣΥΝΤΑΓΟΓΡΑΦΗΣΗ ΘΡΕΠΤΙΚΗΣ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ 18: ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΝΕΥΡΟΓΕΝΗΣ ΑΝΟΡΕΞΙΑ Οι ασθενείς με νευρογενή ανορεξία παρουσιάζουν σημαντική απώλεια βάρους, είναι ανορεκτικοί και υποφέρουν από

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΝΤΡΟ ΓΥΝΑΙΚΕΙΑΣ ΚΑΡΔΙΑΣ

ΚΕΝΤΡΟ ΓΥΝΑΙΚΕΙΑΣ ΚΑΡΔΙΑΣ ΚΕΝΤΡΟ ΓΥΝΑΙΚΕΙΑΣ ΚΑΡΔΙΑΣ Τα καρδιαγγειακά νοσήματα παραδοσιακά θεωρούνται νοσήματα των ανδρών. Ωστόσο, τα στοιχεία δείχνουν ότι οι καρδιαγγειακές παθήσεις αποτελούν την κύρια αιτία θανάτου στις γυναίκες

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΝΤΑΓΟΓΡΑΦΗΣΗ ΘΡΕΠΤΙΚΗΣ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ

ΣΥΝΤΑΓΟΓΡΑΦΗΣΗ ΘΡΕΠΤΙΚΗΣ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ ΣΥΝΤΑΓΟΓΡΑΦΗΣΗ ΘΡΕΠΤΙΚΗΣ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ 12: HIV Ο HIV έχει συνδεθεί με κακή θρέψη και με το σύνδρομο απώλειας καθαρής σωματικής μάζας και λιπώδους ιστού (AIDS wasting syndrome). Η απώλεια σωματικού

Διαβάστε περισσότερα

Μ Ε Τ Α Π Τ Υ Χ Ι Α Κ Ο Π Ρ Ο Γ Ρ Α Μ Μ Α Φ Ρ Ο Ν Τ Ι Δ Α Σ Τ Ο Σ Α Κ Χ Α Ρ Ω Δ Η Δ Ι Α Β Η Τ Η

Μ Ε Τ Α Π Τ Υ Χ Ι Α Κ Ο Π Ρ Ο Γ Ρ Α Μ Μ Α Φ Ρ Ο Ν Τ Ι Δ Α Σ Τ Ο Σ Α Κ Χ Α Ρ Ω Δ Η Δ Ι Α Β Η Τ Η Μ Ε Τ Α Π Τ Υ Χ Ι Α Κ Ο Π Ρ Ο Γ Ρ Α Μ Μ Α Φ Ρ Ο Ν Τ Ι Δ Α Σ Τ Ο Σ Α Κ Χ Α Ρ Ω Δ Η Ο κ. Χ είναι 45 ετών διευθυντής πολυεθνικής και από την ηλικία των 20 ετών διαγνώστηκε με Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 1 ενώ

Διαβάστε περισσότερα

Chronic Renal Failure with Chronic Coronary Artery Disease Χρόνια Νεφρική Ανεπάρκεια και Χρόνια Στεφανιαία Νόσος

Chronic Renal Failure with Chronic Coronary Artery Disease Χρόνια Νεφρική Ανεπάρκεια και Χρόνια Στεφανιαία Νόσος Chronic Renal Failure with Chronic Coronary Artery Disease Χρόνια Νεφρική Ανεπάρκεια και Χρόνια Στεφανιαία Νόσος I.Ν.Μπολέτης Νεφρολογική Κλινική & Μονάδα Μεταμόσχευσης Νεφρού, Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ, ΓΝΑ

Διαβάστε περισσότερα

gr

gr Η επίδραση της περίσσειας θυρεοειδικών ορµονών στα οστά ήταν γνωστή πριν από την εµφάνιση των αντιθυρεοειδικών φαρµάκων. Μία από τις πρώτες αναφορές καταγράφηκε το 1891από τον von Recklinghausen και αναφέρει

Διαβάστε περισσότερα

Γράφει: Τσαπακίδης Ιωάννης, Χειρουργός Ορθοπαιδικός

Γράφει: Τσαπακίδης Ιωάννης, Χειρουργός Ορθοπαιδικός Γράφει: Τσαπακίδης Ιωάννης, Χειρουργός Ορθοπαιδικός Η ραχίτιδα και η οστεομαλακία αποτελούν παρόμοιες μεταβολικές παθήσεις των οστών και χαρακτηρίζονται από την ανεπαρκή αποτιτάνωση (εναπόθεση ασβεστίου),

Διαβάστε περισσότερα

Μεταβολισµός ασβεστίου και φωσφόρου σε χρόνια νεφρική νόσο (πριν το τελικό στάδιο)

Μεταβολισµός ασβεστίου και φωσφόρου σε χρόνια νεφρική νόσο (πριν το τελικό στάδιο) Μεταβολισµός ασβεστίου και φωσφόρου σε χρόνια νεφρική νόσο (πριν το τελικό στάδιο) Βλάστη 2011 Ca Ca P PTH FGF23 P vitamin D P P Ca Ca Ελένη Μάνου, ΕΑ νεφρολογίας Γ.Ν. Παπαγεωργίου, Θεσσαλονίκη Εισαγωγικά

Διαβάστε περισσότερα

Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική ΑΠΘ, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ

Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική ΑΠΘ, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ Στατίνες στην πρωτογενή πρόληψη Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική ΑΠΘ, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ Πρόληψη καρδιαγγειακών νοσημάτων Πρωτογενής πρόληψη : το σύνολο

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΗ ΙΑΓΝΩΣΗ & ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΩΝ ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΩΝ ΙΑΤΑΡΑΧΩΝ

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΗ ΙΑΓΝΩΣΗ & ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΩΝ ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΩΝ ΙΑΤΑΡΑΧΩΝ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΗ ΙΑΓΝΩΣΗ & ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΩΝ ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΩΝ ΙΑΤΑΡΑΧΩΝ Το Ερρίκος Ντυνάν Hospital Center ακολουθώντας σύγχρονες διεθνείς πρακτικές στην παροχή υπηρεσιών υγείας προχώρησε στη δηµιουργία του Κέντρου

Διαβάστε περισσότερα

Τελικό κείμενο της Μελέτης. Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών: Διατροφή και Υγεία

Τελικό κείμενο της Μελέτης. Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών: Διατροφή και Υγεία Τελικό κείμενο της Μελέτης Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών: Διατροφή και Υγεία Τα τελικά προϊόντα προχωρημένης γλυκοζυλίωσης (Advanced Glycation End products, ) είναι μόρια υψηλής δραστικότητας, τα οποία

Διαβάστε περισσότερα

Κανένα για αυτήν την παρουσίαση. Εκπαιδευτικές-ερευνητικές-συμβουλευτικές επιχορηγήσεις την τελευταία διετία: Abbvie,Novartis, MSD, Angelini,

Κανένα για αυτήν την παρουσίαση. Εκπαιδευτικές-ερευνητικές-συμβουλευτικές επιχορηγήσεις την τελευταία διετία: Abbvie,Novartis, MSD, Angelini, Κανένα για αυτήν την παρουσίαση Εκπαιδευτικές-ερευνητικές-συμβουλευτικές επιχορηγήσεις την τελευταία διετία: Abbvie,Novartis, MSD, Angelini, 2 Κυκλοσπορίνη-θεραπευτικές ενδείξεις 3 Θεραπεία σοβαρών μορφών

Διαβάστε περισσότερα

ΤΑ 10 ΜΥΣΤΙΚΑ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΕΙΑΣ ΚΑΡ ΙΑΣ. Κέντρο Πρόληψης Γυναικείων Καρδιολογικών Νοσηµάτων Β Καρδιολογική Κλινική. Ενηµερωτικό Έντυπο

ΤΑ 10 ΜΥΣΤΙΚΑ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΕΙΑΣ ΚΑΡ ΙΑΣ. Κέντρο Πρόληψης Γυναικείων Καρδιολογικών Νοσηµάτων Β Καρδιολογική Κλινική. Ενηµερωτικό Έντυπο ΤΑ 10 ΜΥΣΤΙΚΑ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΕΙΑΣ ΚΑΡ ΙΑΣ Β Καρδιολογική Κλινική Ενηµερωτικό Έντυπο ΤΑ 10 ΜΥΣΤΙΚΑ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΕΙΑΣ ΚΑΡ ΙΑΣ Οι γυναίκες σήµερα πληρώνουν (όπως και οι άνδρες) το τίµηµα της σύγχρονης ζωής. Η παράταση

Διαβάστε περισσότερα

η μεταβολική προσέγγιση Πάνος Τσίτσιος Φαρμακοποιός, MSc Δντης Ιατρικού Τμήματος

η μεταβολική προσέγγιση Πάνος Τσίτσιος Φαρμακοποιός, MSc Δντης Ιατρικού Τμήματος η μεταβολική προσέγγιση Πάνος Τσίτσιος Φαρμακοποιός, MSc Δντης Ιατρικού Τμήματος Π.Τ/π.τ Metabolic Approach 1 Έρευνα & ανάπτυξη προϊόντων τα οποία παρέχουν τη μεταβολική υποστήριξη που ελαχιστοποιεί την

Διαβάστε περισσότερα

ΝΟΣΗΜΑΤΑ ΝΕΦΡΩΝ. Ερασμία Ψημένου

ΝΟΣΗΜΑΤΑ ΝΕΦΡΩΝ. Ερασμία Ψημένου ΝΟΣΗΜΑΤΑ ΝΕΦΡΩΝ Ερασμία Ψημένου Πολυκυστική Νόσος Νεφρών 4 η κατα σειρά αιτία ένταξης σε αιμοκάθαρση Σημαντική νοσηρότητα και πριν την ένταξη σε ΤΝ Υπεύθυνες πρωτεϊνες πολυκυστίνη 1 και 2 Πολλαπλασιασμός

Διαβάστε περισσότερα

ΟΔΗΓΙΕΣ ΔΙΑΓΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗΣ Μάκρας Πολυζώης Ενδοκρινολόγος 251 Γεν. Νοσοκ. Αεροπορίας

ΟΔΗΓΙΕΣ ΔΙΑΓΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗΣ Μάκρας Πολυζώης Ενδοκρινολόγος 251 Γεν. Νοσοκ. Αεροπορίας ΟΔΗΓΙΕΣ ΔΙΑΓΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗΣ 2018 Μάκρας Πολυζώης Ενδοκρινολόγος 251 Γεν. Νοσοκ. Αεροπορίας Δήλωση συμφερόντων Lecture fees: Amgen, Leo, Genesis, Pfizer, ΕΛΠΕΝ, ΒΙΑΝΕΞ, ΦΑΡΜΑΣΕΡΒ Lilly,

Διαβάστε περισσότερα

Νεφρική ρύθμιση Καλίου, Ασβεστίου, Φωσφόρου και Μαγνησίου. Βασίλης Φιλιόπουλος Νεφρολόγος Γ.Ν.Α «Λαϊκό»

Νεφρική ρύθμιση Καλίου, Ασβεστίου, Φωσφόρου και Μαγνησίου. Βασίλης Φιλιόπουλος Νεφρολόγος Γ.Ν.Α «Λαϊκό» Νεφρική ρύθμιση Καλίου, Ασβεστίου, Φωσφόρου και Μαγνησίου Βασίλης Φιλιόπουλος Νεφρολόγος Γ.Ν.Α «Λαϊκό» Κάλιο Το 98% του ολικού Κ + του σώματος βρίσκεται στο εσωτερικό των κυττάρων Το 2% στο εξωκυττάριο

Διαβάστε περισσότερα

Αθήνα 12 Μαρτίου 2013 ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ

Αθήνα 12 Μαρτίου 2013 ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΝΕΦΡΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΜΑΙΑΝΔΡΟΥ 15 11528 ΑΘΗΝΑ ΤΗΛ.: 2107298586 FAX: 2107237705 e-mail: nefreter@otenet.gr HELLENIC SOCIETY OF NEPHROLOGY 15 MEANDROU STR. ATHENS, 11528 GREECE TEL.: (+3021) 07298586

Διαβάστε περισσότερα

Γράφει: Αλεξία Θωμοπούλου MSc, Διατροφολόγος- Κλινική Διαιτολόγος, Ειδική στον καρκίνο

Γράφει: Αλεξία Θωμοπούλου MSc, Διατροφολόγος- Κλινική Διαιτολόγος, Ειδική στον καρκίνο Γράφει: Αλεξία Θωμοπούλου MSc, Διατροφολόγος- Κλινική Διαιτολόγος, Ειδική στον καρκίνο Η αντιμετώπιση του ογκολογικού ασθενή είναι μια περίπλοκη υπόθεση διότι εκτός από την κύρια θεραπεία (είτε χημειοθεραπεία

Διαβάστε περισσότερα

Ο ΑΞΟΝΑΣ FGF23-KLOTHO ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΧΡΟΝΙΑ ΝΕΦΡΙΚΗ ΝΟΣΟ ΣΤΑΔΙΟΥ 1-5

Ο ΑΞΟΝΑΣ FGF23-KLOTHO ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΧΡΟΝΙΑ ΝΕΦΡΙΚΗ ΝΟΣΟ ΣΤΑΔΙΟΥ 1-5 Ο ΑΞΟΝΑΣ FGF23-KLOTHO ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΧΡΟΝΙΑ ΝΕΦΡΙΚΗ ΝΟΣΟ ΣΤΑΔΙΟΥ 1-5 Mάνου Ελένη1, Άρσος Γεώργιος2, Θώδης Ηλίας3, Παναγούτσος Στυλιανός3, Κατσαµπούκας Δηµήτριος2, Παπαγιάννη Αικατερίνη4, Παπαδοπούλου Δωροθέα1,

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΗΣ ΚΑΡΔΙΑΚΗΣ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑΣ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΝΕΦΡΙΚΗ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ

ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΗΣ ΚΑΡΔΙΑΚΗΣ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑΣ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΝΕΦΡΙΚΗ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΗΣ ΚΑΡΔΙΑΚΗΣ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑΣ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΝΕΦΡΙΚΗ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΑΥΓΕΡΟΠΟΥΛΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ ΕΣΥ Γ.Ν.Α ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ Wednesday, March 4, 15 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Οι ασθενείς με ΧΝΑ αποτελούν το 11% του

Διαβάστε περισσότερα

Φλεγμονωδης πολυσυστηματικη αυτόάνοση νοσος που αφορα συχνοτερα νεες γυναικες αναπαραγωγικης ηλικιας.

Φλεγμονωδης πολυσυστηματικη αυτόάνοση νοσος που αφορα συχνοτερα νεες γυναικες αναπαραγωγικης ηλικιας. Φλεγμονωδης πολυσυστηματικη αυτόάνοση νοσος που αφορα συχνοτερα νεες γυναικες αναπαραγωγικης ηλικιας. Ηλίας Κουρής - Ρευματολόγος Η κλινική εικόνα της πάθησης περιλαμβάνει την παρουσια γενικων συμπτωματων

Διαβάστε περισσότερα

Τι είναι οστεοπόρωση;

Τι είναι οστεοπόρωση; Τι είναι οστεοπόρωση; Η οστεοπόρωση είναι χρόνια πάθηση του μεταβολισμού των οστών, κατά την οποία παρατηρείται σταδιακή μείωση της πυκνότητας και της ποιότητάς τους, ώστε αυτά με την πάροδο του χρόνου

Διαβάστε περισσότερα

ΓΕΝΙΚΑ ΓΙΑ ΤΗ ΝΕΦΡΟΛΙΘΙΑΣΗ

ΓΕΝΙΚΑ ΓΙΑ ΤΗ ΝΕΦΡΟΛΙΘΙΑΣΗ 1 ΓΕΝΙΚΑ ΓΙΑ ΤΗ ΝΕΦΡΟΛΙΘΙΑΣΗ Κυριακή Σταματέλου Ειδικός Νεφρολόγος, MBA Τι είναι η νεφρολιθίαση; Η νεφρολιθίαση λέγεται κοινά «πέτρες στα νεφρά» και είναι γνωστή στην ανθρωπότητα από τα αρχαία χρόνια.

Διαβάστε περισσότερα

ΟΔΗΓΙΕΣ/ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΑ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΑ ΝΕΦΡΙΚΗΣ ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΣΗΣ

ΟΔΗΓΙΕΣ/ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΑ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΑ ΝΕΦΡΙΚΗΣ ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΣΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΝΕΦΡΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΜΑΙΑΝΔΡΟΥ 15 11528 ΑΘΗΝΑ ΤΗΛ.: 2107298586 FAX: 2107237705 E-mail: nefreter@otenet.gr HELLENIC SOCIETY OF NEPHROLOGY 15 MEANDROU STR. ATHENS, 11528 GREECE TEL.: (+3021) 07298586

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΛΗΨΗ ΤΗΣ ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗΣ

ΠΡΟΛΗΨΗ ΤΗΣ ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗΣ ΠΡΟΛΗΨΗ ΤΗΣ ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗΣ Η οστεοπόρωση είναι μια πάθηση του σκελετού, η οποία χαρακτηρίζεται από χαμηλή οστική μάζα και καταστροφή της μικρό- αρχιτεκτονικής του οστίτη ιστού, με αποτέλεσμα την αύξηση της

Διαβάστε περισσότερα

Επιστημονική ημερίδα με θέμα. "Σακχαρώδης Διαβήτης: Ένα σύγχρονο πρόβλημα υγείας"

Επιστημονική ημερίδα με θέμα. Σακχαρώδης Διαβήτης: Ένα σύγχρονο πρόβλημα υγείας Επιστημονική ημερίδα με θέμα "Σακχαρώδης Διαβήτης: Ένα σύγχρονο πρόβλημα υγείας" ΧΕΙΡΟΥΡΓΕΙΟ ΚΑΙ ΑΣΘΕΝΗΣ ΜΕ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ Σωτήριος Τόζιος, Νοσηλευτής Τ.Ε, MSc ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ, ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2018 Επιδημιολογικά

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΝΔΥΑΣΜΕΝΗ ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΒΙΤΑΜΙΝΗΣ D ΚΑΙ ΤΗΣ ΠΑΡΑΘΟΡΜΟΝΗΣ ΣΤΟ ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟ ΤΗΣ ΓΛΥΚΟΖΗΣ ΣΕ ΗΛΙΚΙΩΜΕΝΟΥΣ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΠΡΟΔΙΑΒΗΤΗ

ΣΥΝΔΥΑΣΜΕΝΗ ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΒΙΤΑΜΙΝΗΣ D ΚΑΙ ΤΗΣ ΠΑΡΑΘΟΡΜΟΝΗΣ ΣΤΟ ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟ ΤΗΣ ΓΛΥΚΟΖΗΣ ΣΕ ΗΛΙΚΙΩΜΕΝΟΥΣ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΠΡΟΔΙΑΒΗΤΗ ΣΥΝΔΥΑΣΜΕΝΗ ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΒΙΤΑΜΙΝΗΣ D ΚΑΙ ΤΗΣ ΠΑΡΑΘΟΡΜΟΝΗΣ ΣΤΟ ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟ ΤΗΣ ΓΛΥΚΟΖΗΣ ΣΕ ΗΛΙΚΙΩΜΕΝΟΥΣ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΠΡΟΔΙΑΒΗΤΗ Αντωνοπούλου Βασιλική 1, Τσεκμεκίδου Ξανθίππη 1, Ράπτη Ελένη 1, Γραμματίκη

Διαβάστε περισσότερα

ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΚΑΙ ΠΡΟΛΗΨΗ ΤΟΥ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΣΤΗ ΝΕΑΡΗ ΗΛΙΚΙΑ

ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΚΑΙ ΠΡΟΛΗΨΗ ΤΟΥ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΣΤΗ ΝΕΑΡΗ ΗΛΙΚΙΑ ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΚΑΙ ΠΡΟΛΗΨΗ ΤΟΥ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΣΤΗ ΝΕΑΡΗ ΗΛΙΚΙΑ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΡΙΑ ΤΕ, Β ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ Α.Π.Θ. Γ.Ν.Θ. «ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ» ΜSc Εργαστήριο Ιατρικής της Άθλησης Α.Π.Θ. Πτυχιούχος

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΝΟΣΗΡΟΤΗΤΕΣ ΣΤΗ ΧΑΠ ΓΑΒΡΙΗΛΙΔΟΥ ΑΝΝΑ ΠΝΕΥΜΟΝΟΛΟΓΟΣ ΕΝΤΑΤΙΚΟΛΟΓΟΣ ΕΠΙΜΕΛΗΤΡΙΑ Α ΓΕΝ.ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ

ΣΥΝΟΣΗΡΟΤΗΤΕΣ ΣΤΗ ΧΑΠ ΓΑΒΡΙΗΛΙΔΟΥ ΑΝΝΑ ΠΝΕΥΜΟΝΟΛΟΓΟΣ ΕΝΤΑΤΙΚΟΛΟΓΟΣ ΕΠΙΜΕΛΗΤΡΙΑ Α ΓΕΝ.ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ ΣΥΝΟΣΗΡΟΤΗΤΕΣ ΣΤΗ ΧΑΠ ΓΑΒΡΙΗΛΙΔΟΥ ΑΝΝΑ ΠΝΕΥΜΟΝΟΛΟΓΟΣ ΕΝΤΑΤΙΚΟΛΟΓΟΣ ΕΠΙΜΕΛΗΤΡΙΑ Α ΓΕΝ.ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ ΣΥΝΟΣΗΡΟΤΗΤΕΣ ΣΤΗ ΧΑΠ ΣΥΝΟΣΗΡΟΤΗΤΕΣ ΣΤΗ ΧΑΠ ΣΥΝΟΣΗΡΟΤΗΤΕΣ ΣΤΗ ΧΑΠ Απλά

Διαβάστε περισσότερα

«Επιπολασμός της υπερκαλιαιμίας σε ασθενείς με και χωρίς σακχαρώδη διαβήτη ανάλογα με το επίπεδο της νεφρικής λειτουργίας»

«Επιπολασμός της υπερκαλιαιμίας σε ασθενείς με και χωρίς σακχαρώδη διαβήτη ανάλογα με το επίπεδο της νεφρικής λειτουργίας» 2. Νεφρολογική κλινική Α.Π.Θ., Ιπποκράτειο Νοσοκομείο, Θεσσαλονίκης «Επιπολασμός της υπερκαλιαιμίας σε ασθενείς με και χωρίς σακχαρώδη διαβήτη ανάλογα με το επίπεδο της νεφρικής λειτουργίας» Π. Τολίκα¹,

Διαβάστε περισσότερα

Υπολιπιδαιμική αγωγή σε ασθενείς με χρόνια νεφρική νόσο

Υπολιπιδαιμική αγωγή σε ασθενείς με χρόνια νεφρική νόσο Υπολιπιδαιμική αγωγή σε ασθενείς με χρόνια νεφρική νόσο Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική ΑΠΘ, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ Χρόνια νεφρική νόσος : ορισμός και

Διαβάστε περισσότερα

Υγεία και Άσκηση Ειδικών Πληθυσμών ΜΚ0958

Υγεία και Άσκηση Ειδικών Πληθυσμών ΜΚ0958 ΣΧΟΛΙΑΣΜΟΣ ΠΡΟΟΔΟΥ ΛΑΝΘΑΣΜΕΝΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΥΠΟΓΛΥΚΑΙΜΙΑ ΕΙΝΑΙ Η ΜΕΓΑΛΗ ΠΡΟΣΛΗΨΗ ΣΑΚΧΑΡΩΝ-ΠΡΟΤΕΙΝΕΤΑΙ ΑΣΚΗΣΗ ΣΕ ΑΛΜΥΡΟ ΝΕΡΟ ΥΠΟΓΛΥΚΑΙΜΙΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΑΡΤΗΡΙΑΚΗ ΥΠΕΡΤΑΣΗΣ ΑΣΚΗΣΗ ΣΤΟΝ ΣΔ -ΜΕΙΩΣΗ ΥΠΕΡΒΟΛΙΚΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

Πανευρωπαϊκή Ημέρα Αφύπνισης για την Καρδιακή Ανεπάρκεια

Πανευρωπαϊκή Ημέρα Αφύπνισης για την Καρδιακή Ανεπάρκεια Πανευρωπαϊκή Ημέρα Αφύπνισης για την Καρδιακή Ανεπάρκεια Χριστίνα Χρυσοχόου Επιμελήτρια Α,Καρδιολογίας Ιπποκράτειο Γενικόν Νοσοκομείο Αθηνών,Αλέκος Δούρας Διευθυντης Καρδιολογικής Κλινικής Νοσοκομείου

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΕΝΤΕΡΙΚΑ ΕΝΤΕΡΙΚΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ / ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΑ

ΠΑΡΕΝΤΕΡΙΚΑ ΕΝΤΕΡΙΚΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ / ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΑ ΠΑΡΕΝΤΕΡΙΚΑ ΔΙΑΛΥΜΑΤΑ ΕΝΤΕΡΙΚΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ / ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΑ https://users.auth.gr/epontiki Ελένη Ποντίκη Θεσσαλονίκη 2018 Παρεντερικά διαλύματα Αποστειρωμένα διαλύματα που προορίζονται: για την στοιχείων αναπλήρωση

Διαβάστε περισσότερα

Δισλιάν Β 1., Φεράρ Χαφούζ Α 2., Αστεριάδης Χ 3,4., Παναγιωτίδης Π 4

Δισλιάν Β 1., Φεράρ Χαφούζ Α 2., Αστεριάδης Χ 3,4., Παναγιωτίδης Π 4 Δισλιάν Β 1., Φεράρ Χαφούζ Α 2., Αστεριάδης Χ 3,4., Παναγιωτίδης Π 4 1. Π.Ι Κουτσού-ΠΕΔΥ Ξάνθης 2. Κ.ΥΣταυρούπολης-ΠΕΔΥ Ξάνθης 3. Π.Ι Αδριανής-Χωριστής-ΠΕΔΥ Δράμας 4. Διαβητολογικό Ιατρείο Γ.Ν Δράμας Ο

Διαβάστε περισσότερα

Σακχαρώδης Διαβήτης. Ένας σύγχρονος ύπουλος εχθρός

Σακχαρώδης Διαβήτης. Ένας σύγχρονος ύπουλος εχθρός Σακχαρώδης Διαβήτης Ένας σύγχρονος ύπουλος εχθρός Φιρούζα Κουρτίδου Ειδικός Παθολόγος με μετεκπαίδευση στο Σακχαρώδη Διαβήτη Φιρούζα Κουρτίδου Ειδικός Παθολόγος Μετεκπαιδευθείσα στο Σακχαρώδη Διαβήτη Περιεχόμενα

Διαβάστε περισσότερα

Μεταμόσχευση Νεφρού. Το όργανο και η λειτουργία του :

Μεταμόσχευση Νεφρού. Το όργανο και η λειτουργία του : Μεταμόσχευση Νεφρού Το όργανο και η λειτουργία του : Το ουροποιητικό σύστημα του ανθρώπου αποτελείται από τους νεφρούς, τους ουρητήρες, την ουροδόχο κύστη και την ουρήθρα. Σκοπός του συστήματος αυτού είναι

Διαβάστε περισσότερα

ΚΥΣΤΑΤΙΝΗ C ΟΡΟΥ ΝΟΣΗΛΕΥΟΜΕΝΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ΕΝΔΕΙΞΕΙΣ ΟΞΕΙΑΣ ΝΕΦΡΙΚΗΣ ΒΛΑΒΗΣ ( Acute kidney injury )

ΚΥΣΤΑΤΙΝΗ C ΟΡΟΥ ΝΟΣΗΛΕΥΟΜΕΝΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ΕΝΔΕΙΞΕΙΣ ΟΞΕΙΑΣ ΝΕΦΡΙΚΗΣ ΒΛΑΒΗΣ ( Acute kidney injury ) ΚΥΣΤΑΤΙΝΗ C ΟΡΟΥ ΝΟΣΗΛΕΥΟΜΕΝΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ΕΝΔΕΙΞΕΙΣ ΟΞΕΙΑΣ ΝΕΦΡΙΚΗΣ ΒΛΑΒΗΣ ( Acute kidney injury ) Α. Δραγαμεστιανού, Α. Κουτρουμπέλη, Ι. Κοντοτέζα, Δ. Θεοφιλοπούλου, Ε.Μαυρομμάτη, Γ.Μαρόπουλος. Βιοχημικό

Διαβάστε περισσότερα

Συστηματικός ερυθηματώδης λύκος: το πρότυπο των αυτόάνοσων ρευματικών νοσημάτων

Συστηματικός ερυθηματώδης λύκος: το πρότυπο των αυτόάνοσων ρευματικών νοσημάτων Συστηματικός ερυθηματώδης λύκος: το πρότυπο των αυτόάνοσων ρευματικών νοσημάτων Φ.Ν. Σκοπούλη Καθηγήτρια τον Χαροκόπειου Πανεπιστημίου Αθηνών συστηματικός ερυθηματώδης λύκος θεωρείται η κορωνίδα των αυτοάνοσων

Διαβάστε περισσότερα

Μήπως έχω Σκληρόδερµα;

Μήπως έχω Σκληρόδερµα; Μήπως έχω Σκληρόδερµα; Για να πληροφορηθώ µýëïò ôçò Σπάνιος ναι... Μόνος όχι Η Πανελλήνια Ένωση Σπανίων Παθήσεων (Π.Ε.Σ.ΠΑ) είναι ο μόνος φορέας, μη κερδοσκοπικό σωματείο, συλλόγων ασθενών σπανίων παθήσεων

Διαβάστε περισσότερα

«Σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2 : Ένα χρήσιμο ΤΕΣΤ για την διάγνωση του», από την Διαιτολόγο Διατροφολόγο Βασιλική Νεστορή και το diaitologia.gr!

«Σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2 : Ένα χρήσιμο ΤΕΣΤ για την διάγνωση του», από την Διαιτολόγο Διατροφολόγο Βασιλική Νεστορή και το diaitologia.gr! «Σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2 : Ένα χρήσιμο ΤΕΣΤ για την διάγνωση του», από την Διαιτολόγο Διατροφολόγο Βασιλική Νεστορή και το diaitologia.gr! Ο διαβήτης τύπου 2 είναι ο πιο συνηθισμένος τύπος διαβήτη

Διαβάστε περισσότερα

ΟΔΗΓΙΕΣ ΔΙΑΓΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΤΗΣ ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗΣ 2018

ΟΔΗΓΙΕΣ ΔΙΑΓΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΤΗΣ ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗΣ 2018 ΟΔΗΓΙΕΣ ΔΙΑΓΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΤΗΣ ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗΣ 2018 Α. ΠΟΤΕ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΥΠΟΒΑΛΛΟΝΤΑΙ ΟΙ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΣΕ ΜΕΤΡΗΣΗ ΟΣΤΙΚΗΣ ΠΥΚΝΟΤΗΤΑΣ (ΑΝΔΡΕΣ ΚΑΙ ΓΥΝΑΙΚΕΣ): ΗΛΙΚΙΑ < 50 ΕΤΩΝ: Κατάγματα χαμηλής βίας Υπογοναδισμός

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΤΗΡΙΑΚΗ ΥΠΕΡΤΑΣΗ ΚΑΙ ΠΡΟΛΗΨΗ

ΑΡΤΗΡΙΑΚΗ ΥΠΕΡΤΑΣΗ ΚΑΙ ΠΡΟΛΗΨΗ ΑΡΤΗΡΙΑΚΗ ΥΠΕΡΤΑΣΗ ΚΑΙ ΠΡΟΛΗΨΗ Αρτηριακή Υπέρταση είναι η επίμονη αύξηση της αρτηριακής πίεσης πάνω από τα φυσιολογικά όρια και ενώ το άτομο βρίσκεται σε ηρεμία, συστολική πάνω από 150 mmhg και διαστολική

Διαβάστε περισσότερα

ΧΡΟΝΙΑ ΔΥΣΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ/ΝΕΦΡΟΠΑΘΕΙΑ ΚΑΙ ΑΠΩΛΕΙΑ ΝΕΦΡΙΚΩΝ ΜΟΣΧΕΥΜΑΤΩΝ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Σ. ΓΟΥΜΕΝΟΣ

ΧΡΟΝΙΑ ΔΥΣΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ/ΝΕΦΡΟΠΑΘΕΙΑ ΚΑΙ ΑΠΩΛΕΙΑ ΝΕΦΡΙΚΩΝ ΜΟΣΧΕΥΜΑΤΩΝ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Σ. ΓΟΥΜΕΝΟΣ ΧΡΟΝΙΑ ΔΥΣΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ/ΝΕΦΡΟΠΑΘΕΙΑ ΚΑΙ ΑΠΩΛΕΙΑ ΝΕΦΡΙΚΩΝ ΜΟΣΧΕΥΜΑΤΩΝ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Σ. ΓΟΥΜΕΝΟΣ Εισαγωγή Η πρόληψη των επεισοδίων οξείας απόρριψης και η μακροχρόνια διατήρηση του νεφρικού μοσχεύματος αποτελούν

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟ ΕΡΕΥΝΑΣ ΜΥΟΚΑΡ ΙΑΚΗ ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ ΜΕΤΑ ΤΟ ΕΜΦΡΑΓΜΑ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΟΜΑ Α

ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟ ΕΡΕΥΝΑΣ ΜΥΟΚΑΡ ΙΑΚΗ ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ ΜΕΤΑ ΤΟ ΕΜΦΡΑΓΜΑ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΟΜΑ Α ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟ ΕΡΕΥΝΑΣ ΜΥΟΚΑΡ ΙΑΚΗ ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ ΜΕΤΑ ΤΟ ΕΜΦΡΑΓΜΑ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΟΜΑ Α ΘΕΟΦΙΛΟΣ ΚΩΛΕΤΤΗΣ ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΠΑΠΑΛΟΗΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΠΑΛΤΟΓΙΑΝΝΗΣ ΗΜΗΤΡΙΟΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙ ΗΣ ΜΑΡΙΑ ΑΓΓΕΛΑΚΗ ΑΝΤΩΝΙΟΣ ΒΛΑΧΟΣ ΑΓΑΘΟΚΛΕΙΑ ΜΗΤΣΗ

Διαβάστε περισσότερα

Ο EMA περιορίζει τη χρήση του φαρμάκου Xofigo για τον καρκίνο του προστάτη

Ο EMA περιορίζει τη χρήση του φαρμάκου Xofigo για τον καρκίνο του προστάτη Ο EMA περιορίζει τη χρήση του φαρμάκου Xofigo για τον καρκίνο του προστάτη Το φάρμακο πρέπει να χρησιμοποιείται μόνο μετά από δύο προηγούμενες θεραπείες ή όταν δεν μπορούν να ληφθούν άλλες θεραπείες Ο

Διαβάστε περισσότερα

«Τι είναι ο μεταγευματικός διαβήτης;», από τον Ειδικό Παθολόγο Διαβητολόγο Άγγελο Κλείτσα και το yourdoc.gr!

«Τι είναι ο μεταγευματικός διαβήτης;», από τον Ειδικό Παθολόγο Διαβητολόγο Άγγελο Κλείτσα και το yourdoc.gr! «Τι είναι ο μεταγευματικός διαβήτης;», από τον Ειδικό Παθολόγο Διαβητολόγο Άγγελο Κλείτσα και το yourdoc.gr! Λέω συχνά στους διαβητικούς ασθενείς, που με επισκέπτονται στο ιατρείο μου, να μην επαναπαύονται

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΝΤΑΓΟΓΡΑΦΗΣΗ ΘΡΕΠΤΙΚΗΣ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ

ΣΥΝΤΑΓΟΓΡΑΦΗΣΗ ΘΡΕΠΤΙΚΗΣ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ ΣΥΝΤΑΓΟΓΡΑΦΗΣΗ ΘΡΕΠΤΙΚΗΣ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ 6: ΝΕΦΡΟΛΟΓΙΚΑ ΤΕΛΙΚΟΥ ΣΤΑΔΙΟΥ ΝΕΦΡΙΚΗ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ Η νεφρική υποκατάσταση (αιμοδιάλυση) οδηγεί στις ακόλουθες απώλειες: αμινοξέων (2gr/ώρα διάλυσης) και γλουταμίνης

Διαβάστε περισσότερα

Πανευρωπαϊκή Ημέρα Καρδιακής Ανεπάρκειας, 5-7 Μαϊου 2017

Πανευρωπαϊκή Ημέρα Καρδιακής Ανεπάρκειας, 5-7 Μαϊου 2017 Πανευρωπαϊκή Ημέρα Καρδιακής Ανεπάρκειας, 5-7 Μαϊου 2017 Αλέξανδρος Δούρας Διευθυντής Καρδιολογικού Τμήματος Γ.Ν.Νοσοκομείου Βόλου Πρόεδρος της Ομάδας Εργασίας Καρδιακής Ανεπάρκειας της ΕΚΕ Μύθοι και αλήθειες

Διαβάστε περισσότερα

Σοφία Παυλίδου. 13 ο Μετεκπαιδευτικό Σεμινάριο Έδεσσα, Κυριακή, 12 Φεβρουαρίου 2012

Σοφία Παυλίδου. 13 ο Μετεκπαιδευτικό Σεμινάριο Έδεσσα, Κυριακή, 12 Φεβρουαρίου 2012 13 ο Μετεκπαιδευτικό Σεμινάριο Έδεσσα, Κυριακή, 12 Φεβρουαρίου 2012 Σοφία Παυλίδου Ιατρός, Επιστημονική Συνεργάτης Ιατρείου Αθηροσκλήρωσης, Β Καρδιολογική Κλινική ΑΠΘ Ιπποκράτειο Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης

Διαβάστε περισσότερα

Περιεχόμενα. 1. Εισαγωγή Εισαγωγή Σημασία των νεφρών στη ζωή Βιβλιογραφία Δομή και λειτουργία των νεφρών...

Περιεχόμενα. 1. Εισαγωγή Εισαγωγή Σημασία των νεφρών στη ζωή Βιβλιογραφία Δομή και λειτουργία των νεφρών... Περιεχόμενα 1. Εισαγωγή... 1 1. Εισαγωγή... 1 2. Σημασία των νεφρών στη ζωή... 4 3. Βιβλιογραφία... 6 2. Δομή και λειτουργία των νεφρών... 7 1. Εισαγωγή... 8 2. Νεφρικά αγγεία... 9 3. Νεφρικό σπείραμα...

Διαβάστε περισσότερα

Διαδραστικό Πρόγραμμα. ΠΡΟγραμμα διαδραστικής καταγραφής της διαχείρισης του καρδιαγγειακού κινδύνου

Διαδραστικό Πρόγραμμα. ΠΡΟγραμμα διαδραστικής καταγραφής της διαχείρισης του καρδιαγγειακού κινδύνου Διαδραστικό Πρόγραμμα ΠΡΟγραμμα διαδραστικής καταγραφής της διαχείρισης του καρδιαγγειακού κινδύνου Θεματική Ενότητα Ι: Εκτίμηση Καρδιαγγειακού Κινδύνου Σύνοψη αποτελεσμάτων Ι. Εκτίμηση καρδιαγγειακού

Διαβάστε περισσότερα

ΧΡΟΝΙΑ ΝΕΦΡΙΚΗ ΝΟΣΟΣ. ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΣ, MD ΕΙΔΙΚΟΣ ΝΕΦΡΟΛΟΓΟΣ Επικ.ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΣ Β ΝΕΦΡΟΛΟΓΙΚΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΓΝ ΒΟΛΟΥ «ΑΧΙΛΛΟΠΟΥΛΕΙΟΝ»

ΧΡΟΝΙΑ ΝΕΦΡΙΚΗ ΝΟΣΟΣ. ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΣ, MD ΕΙΔΙΚΟΣ ΝΕΦΡΟΛΟΓΟΣ Επικ.ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΣ Β ΝΕΦΡΟΛΟΓΙΚΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΓΝ ΒΟΛΟΥ «ΑΧΙΛΛΟΠΟΥΛΕΙΟΝ» ΧΡΟΝΙΑ ΝΕΦΡΙΚΗ ΝΟΣΟΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΣ, MD ΕΙΔΙΚΟΣ ΝΕΦΡΟΛΟΓΟΣ Επικ.ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΣ Β ΝΕΦΡΟΛΟΓΙΚΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΓΝ ΒΟΛΟΥ «ΑΧΙΛΛΟΠΟΥΛΕΙΟΝ» Chronic Kidney Disease Improving Patient Outcomes in the Primary Care Setting

Διαβάστε περισσότερα

Είναι μία χημική ουσία (στερόλη), που αυξάνει στον οργανισμό με την κατανάλωση λιπαρών ουσιών.

Είναι μία χημική ουσία (στερόλη), που αυξάνει στον οργανισμό με την κατανάλωση λιπαρών ουσιών. Υψηλή Χοληστερίνη: Αίτια και Θεραπεία - Συνήθη Ερωτήματα των ασθενών στη Μαχόμενη Κλινική Γράφει: Αναστασία Μοσχοβάκη, Ιατρός Ειδικός Παθολόγος Τι είναι η χοληστερόλη; Είναι μία χημική ουσία (στερόλη),

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΟΣΟΚΑΤΑΣΤΑΛΤΙΚΑ ΣΧΗΜΑΤΑ ΣΤΗ ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΣΗ ΝΕΦΡΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Σ. ΓΟΥΜΕΝΟΣ

ΑΝΟΣΟΚΑΤΑΣΤΑΛΤΙΚΑ ΣΧΗΜΑΤΑ ΣΤΗ ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΣΗ ΝΕΦΡΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Σ. ΓΟΥΜΕΝΟΣ ΑΝΟΣΟΚΑΤΑΣΤΑΛΤΙΚΑ ΣΧΗΜΑΤΑ ΣΤΗ ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΣΗ ΝΕΦΡΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Σ. ΓΟΥΜΕΝΟΣ Γενικά Η πρόληψη των επεισοδίων οξείας απόρριψης και η μακροχρόνια διατήρηση του νεφρικού μοσχεύματος αποτελούν τους στόχους της

Διαβάστε περισσότερα

Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική ΑΠΘ, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ

Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική ΑΠΘ, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ Στατίνες και σακχαρώδης διαβήτης Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική ΑΠΘ, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ Σακχαρώδης διαβήτης και καρδιαγγειακός κίνδυνος Μετα-ανάλυση

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΤΕΛΟΣ

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΤΕΛΟΣ Σε ποια από τις παρακάτω περιπτώσεις περιτονίτιδας δεν απαιτείται αντικατάσταση του καθετήρα περιτοναϊκής κάθαρσης a. Επανεμφανιζόμενη (Recurrent ) b. Υποτροπιάζουσα (Relapsing)

Διαβάστε περισσότερα

O S T E O V I L E (Alfacalcidol)

O S T E O V I L E (Alfacalcidol) O S T E O V I L E (Alfacalcidol) 1. ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ OSTEOVILE 2. ΠΟΙΟΤΙΚΗ ΚΑΙ ΠΟΣΟΤΙΚΗ ΣΥΝΘΕΣΗ ΣΕ ΔΡΑΣΤΙΚΑ ΣΥΣΤΑΤΙΚΑ OSTEOVILE 0,25 mcg/cap: Περιέχει 0,25 mcg/cap alfacalcidol

Διαβάστε περισσότερα

Ο σακχαρώδης διαβήτης ( ΣΔ ) είναι το κλινικό σύνδρομο που οφείλεται. είτε σε έλλειψη ινσουλίνης λόγω μείωσης η παύσης παραγωγής (σακχαρώδης

Ο σακχαρώδης διαβήτης ( ΣΔ ) είναι το κλινικό σύνδρομο που οφείλεται. είτε σε έλλειψη ινσουλίνης λόγω μείωσης η παύσης παραγωγής (σακχαρώδης ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΚΑΙ ΚΑΤΟΙΚΙΔΙΑ ΖΩΑ Ο σακχαρώδης διαβήτης ( ΣΔ ) είναι το κλινικό σύνδρομο που οφείλεται είτε σε έλλειψη ινσουλίνης λόγω μείωσης η παύσης παραγωγής (σακχαρώδης διαβήτης τύπου 1 ) είτε

Διαβάστε περισσότερα

ΕΦΑΡΜΟΓΗ HACCP ΣΤΗΝ ΚΟΥΖΙΝΑ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟΥ ΕΙΔΙΚΕΣ ΔΙΑΙΤΕΣ. Ελπίδα Παπαδοπούλου Διαιτολόγος, Ε. Α. Ν. Πειραιά «ΜΕΤΑΞΑ»

ΕΦΑΡΜΟΓΗ HACCP ΣΤΗΝ ΚΟΥΖΙΝΑ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟΥ ΕΙΔΙΚΕΣ ΔΙΑΙΤΕΣ. Ελπίδα Παπαδοπούλου Διαιτολόγος, Ε. Α. Ν. Πειραιά «ΜΕΤΑΞΑ» ΕΦΑΡΜΟΓΗ HACCP ΣΤΗΝ ΚΟΥΖΙΝΑ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟΥ ΕΙΔΙΚΕΣ ΔΙΑΙΤΕΣ Ελπίδα Παπαδοπούλου Διαιτολόγος, Ε. Α. Ν. Πειραιά «ΜΕΤΑΞΑ» ΣΧΕΣΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ ΚΑΙ ΥΓΕΙΑΣ Πρόληψη εμφάνισης νοσημάτων Θεραπεία ασθενών στο χώρο του νοσοκομείου

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ ΑΠΟΨΕΙΣ ΣΤΗΝ ΑΛΚΟΟΛΙΚΗ ΗΠΑΤΙΚΗ ΝΟΣΟ

ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ ΑΠΟΨΕΙΣ ΣΤΗΝ ΑΛΚΟΟΛΙΚΗ ΗΠΑΤΙΚΗ ΝΟΣΟ ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ ΑΠΟΨΕΙΣ ΣΤΗΝ ΑΛΚΟΟΛΙΚΗ ΗΠΑΤΙΚΗ ΝΟΣΟ Ερωτήσεις (μπορεί να υπάρχουν περισσότερες από μια σωστές απαντήσεις, οι σωστές απαντήσεις είναι με bold) 1) Από τη εξαρτάται ανάπτυξη της αλκοολικής νόσου

Διαβάστε περισσότερα

Στέργιος Ι. Τραπότσης Χειρουργός Ορθοπαιδικός Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής ΑΠΘ Διδάσκων ΤΕΦAΑ-ΠΘ

Στέργιος Ι. Τραπότσης Χειρουργός Ορθοπαιδικός Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής ΑΠΘ Διδάσκων ΤΕΦAΑ-ΠΘ Άσκηση, διατροφή & υγεία Στέργιος Ι. Τραπότσης Χειρουργός Ορθοπαιδικός Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής ΑΠΘ Διδάσκων ΤΕΦAΑ-ΠΘ Άσκηση, διατροφή & υγεία Μακροχρόνια επιστημονική έρευνα έχει αποδείξει ότι πολλά από

Διαβάστε περισσότερα

Ιωάννα Χρανιώτη 1, Νικόλαος Κατζηλάκης 2, Δημήτριος Σαμωνάκης 2, Γρηγόριος Χλουβεράκης 1, Ιωάννης Μουζάς 1, 2, Ευτυχία Στειακάκη 1, 2

Ιωάννα Χρανιώτη 1, Νικόλαος Κατζηλάκης 2, Δημήτριος Σαμωνάκης 2, Γρηγόριος Χλουβεράκης 1, Ιωάννης Μουζάς 1, 2, Ευτυχία Στειακάκη 1, 2 Μη αλκοολική λιπώδης διήθηση ήπατος σε παιδιά, εφήβους και νεαρούς ενήλικες μετά από θεραπεία για οξεία λεμφοβλαστική λευχαιμία και λέμφωμα της παιδικής ηλικίας Ιωάννα Χρανιώτη 1, Νικόλαος Κατζηλάκης 2,

Διαβάστε περισσότερα

Μεταβολισμός λιπιδίων Δυσλιποπρωτειναιμίες. Μαρίνα Νούτσου Διευθύντρια Β Πανεπιστημιακή Παθολογική Κλινική Διαβητολογικό Κέντρο ΓΝΑ Ιπποκράτειο

Μεταβολισμός λιπιδίων Δυσλιποπρωτειναιμίες. Μαρίνα Νούτσου Διευθύντρια Β Πανεπιστημιακή Παθολογική Κλινική Διαβητολογικό Κέντρο ΓΝΑ Ιπποκράτειο Μεταβολισμός λιπιδίων Δυσλιποπρωτειναιμίες Μαρίνα Νούτσου Διευθύντρια Β Πανεπιστημιακή Παθολογική Κλινική Διαβητολογικό Κέντρο ΓΝΑ Ιπποκράτειο Πολλοί παράγοντες κινδύνου έχουν συσχετισθεί με καρδιαγγειακά

Διαβάστε περισσότερα

ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗ. Ποια είναι τα αίτια που προκαλούν την οστεοπόρωση ;

ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗ. Ποια είναι τα αίτια που προκαλούν την οστεοπόρωση ; ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗ Ο σ τ ε ο π ό ρ ω σ η καλείται η ελάττωση της οστικής μάζας, χωρίς όμως να έχουμε διαταραχή της χημικής σύστασης του οστού. Η φυσιολογική αποδόμηση του οστού δεν ακολουθείται από αντίστοιχη

Διαβάστε περισσότερα

AΣΘΜΑ ΚΑΙ ΕΓΚΥΜΟΣΥΝΗ ΑΛΛΗΛΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ ΑΣΘΜΑΤΟΣ & ΚΥΗΣΗΣ

AΣΘΜΑ ΚΑΙ ΕΓΚΥΜΟΣΥΝΗ ΑΛΛΗΛΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ ΑΣΘΜΑΤΟΣ & ΚΥΗΣΗΣ AΣΘΜΑ ΚΑΙ ΕΓΚΥΜΟΣΥΝΗ Το άσθμα είναι ένα από τις πιο συχνές νόσους που περιπλέκει την εγκυμοσύνη. Πρόσφατες μελέτες δείχνουν πως περίπου 8-10% των εγκύων έχουν άσθμα και μπορεί να επηρεάσει την εγκυμοσύνη

Διαβάστε περισσότερα

Στον απόηχο της Παγκόσμιας Ημέρας για το Διαβήτη. Αφιέρωμα σταν παιδικό Διαβήτη. ΧΓ Αντωνακούδης, ΓΧ Αντωνακούδης, ΙΠ Λεβαντάκης.

Στον απόηχο της Παγκόσμιας Ημέρας για το Διαβήτη. Αφιέρωμα σταν παιδικό Διαβήτη. ΧΓ Αντωνακούδης, ΓΧ Αντωνακούδης, ΙΠ Λεβαντάκης. Στον απόηχο της Παγκόσμιας Ημέρας για το Διαβήτη Αφιέρωμα σταν παιδικό Διαβήτη ΧΓ Αντωνακούδης, ΓΧ Αντωνακούδης, ΙΠ Λεβαντάκης. Καρδιολογική Κλινική Ασκληπιείου Βούλας Γιορτάσθηκε στις 14 Νοεμβρίου η Παγκόσμια

Διαβάστε περισσότερα