7 L M 6 D M MB NOPK ! " #$%&'()&' * +, * -" - -". ".* /. - 0 * "+ 2 0 *. -" " 0 *. + *2 * 3 +*/. -*3 .42 * 31/ 5 -* :

Transcript

1 80 + art & business

2 2 εν χωρεί αμφιβολία ότι η κρίση στη Ρωσία και η διεθνής αναστάτωση που το τελευταίο διάστημα επικρατεί στις αγορές αποτελούν απλώς την αφορμή για τις αθρόες ρευστοποιήσεις των ξένων θεσμικών επενδυτών που παρατηρούνται στο χρηματιστήριο της Αθήνας! H AΞΙΑ ελεύθερη πτώση της αγοράς έρχεται να καταδείξει ξεκάθαρα πως το ελληνικό χρηματιστήριο την ώρα τούτη είναι πολύ ρηχό, και ουσιαστικά αρκεί η οποιαδήποτε προσφορά μετοχικών τίτλων για να το βυθίσει σε προηγουμένων περιόδων επίπεδα. Ταυτόχρονα επιβεβαιώνεται η άποψη ότι οι ξένοι όσο γρήγορα μπαίνουν άλλο τόσο γρήγορα βγαίνουν από την αγορά και πολλές φορές άγαρμπα, άκομψα, ιδίως όταν εκτιμούν ότι διακυβεύονται όχι μόνο τα προσδοκώμενα κέρδη αλλά και το ίδιο το επενδεδυμένο κεφάλαιο! την προκειμένη περίπτωση τώρα, είναι προφανές πώς το «χώσιμο» των ξένων, με αφορμή τη διεθνή κρίση, αποδίδεται στις πληροφορίες που έχουν δει το φως της δημοσιότητας ότι τελικά τα κεφάλαια που θα χρειαστούν οι ελληνικές τράπεζες μετά τα stress tests της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας θα είναι περισσότερα του αναμενομένου, με τραπεζικούς κύκλους να τα ανεβάζουν ακόμη και πάνω από 10 δισ. ευρώ!!! τον βαθμό που οι απαισιόδοξες αυτές εκτιμήσεις επιβεβαιωθούν, οι ξένοι που έχουν συμμετάσχει στις προηγούμενες αυξήσεις κεφαλαίου θα κληθούν είτε να επαναλάβουν τη συμμετοχή τους, βάζοντας κεφάλαια στην αύξηση, είτε να υποστούν νταϊλούζιον και επί της ουσίας να απολέσουν το συντριπτικό μέρος των κεφαλαίων που έχουν επενδύσει! τσι, με βάση τα σενάρια αυτά, οι ξένοι «αδειάζουν» τα μετοχικά χαρτοφυλάκιά τους, τουλάχιστον εκείνοι που δεν έχουν τοποθετηθεί στις τράπεζες θεσμικά ή στρατηγικά, αλλά κερδοσκοπικά! Παράλληλα, εκπρόσωποι των ξένων φέρονται δυσαρεστημένοι τόσο με τους τραπεζίτες όσο και με την κυβέρνηση, επειδή μετά από δικές τους διαβεβαιώσεις πείστηκαν ότι δεν θα απαιτηθούν πρόσθετα κεφάλαια για να καλυφθούν κεφαλαιακές ανάγκες! editorial πό την πλευρά τους οι τραπεζίτες φέρονται δυσαρεστημένοι με τον τρόπο που χειρίζεται τα πράγματα ο νέος διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος, κ. Στουρνάρας, και βλέπουν με καχυποψία την ανάθεση στην Blackrock αρμοδιότητας συμβούλου της ΤτΕ, εξέλιξη που πιθανόν να προκαλέσει αρνητικές παρενέργειες κυρίως στο ζήτημα των ΚΟΚΚΙΝΩΝ ΔΑΝΕΙΩΝ ενόψει stress tests και του νόμου για τις σχετικές ρυθμίσεις που επεξεργάζεται το υπουργείο Ανάπτυξης! Και ορισμένοι τραπεζικοί κύκλοι φθάνουν στο σημείο ακόμη και να υποθέσουν πρόθεση του νέου Διοικητή της ΤτΕ να «ανατρέψει» μέσω των αυξημένων κεφαλαιακών αναγκών τις διοικήσεις των πιστωτικών ιδρυμάτων, υπό την έννοια ότι για να παραμείνουν οι διοικήσεις σε χέρια ιδιωτικά θα πρέπει να καλύψουν το 50% της νέας αύξησης κεφαλαίου και όχι το 10% όπως στην προηγούμενη! πό αυτή την έννοια, το μείζον ζήτημα όσον αφορά στο χρηματιστήριο εντοπίζεται στο ύψος των κεφαλαίων που θα απαιτηθούν για τις τράπεζες και κατά πόσον τα πιστωτικά ιδρύματα είναι σε θέση να ανταποκριθούν! Παράλληλα, όμως, η έξοδος των ξένων από την αγορά συνιστά και μια αποδοκιμασία προς τις κυβερνητικές παραλείψεις, ή κυβερνητική αδυναμία να προωθήσει τις μεταρρυθμίσεις και τις διαρθρωτικές αλλαγές! αι όσο κι αν ακούγεται παράξενο, η είδηση ότι η ΤΡΟΪΚΑ φεύγει από τη χώρα αποθαρρύνει τους ξένους θεσμικούς, τους δημιουργεί ανασφάλεια και αβεβαιότητα, με δεδομένη μάλιστα την εξέλιξη στην Πορτογαλία όπου η αποχώρηση της τρόικας οδήγησε στην κατάρρευση της Banco Espirito! Υπό το πρίσμα τούτο, σε μια Ευρώπη που παραμένει σε ύφεση, με τη διεθνή συγκυρία να είναι αρνητική και τη Morgan Stanley να μιλά για ΥΠΕΡΤΙΜΗΜΕΝΟ ΝΟΤΟ, οι ξένοι αποχωρούν διαπιστώνοντας ταυτόχρονα ότι στην Ελλάδα δεν προχωράει τίποτα! φείλει, επομένως, η κυβέρνηση να δείξει την ώρα τούτη τόλμη και αποφασιστικότητα, να προωθήσει τις μεταρρυθμίσεις, να ακολουθήσει το δημοσιονομικό πρόγραμμα και παράλληλα να διαλύσει την πολιτική αβεβαιότητα που εκ των πραγμάτων δημιουργείται υπό τις παρούσες συνθήκες! την ίδια ώρα που το πολιτικό θερμόμετρο ανεβαίνει και απαιτεί- πυγμή και αποφασιστικότητα ται στο σύνολο του πολιτικού σκηνικού, ο κ. Τσίπρας τρέχει να τον ευλογήσουν οι καλόγεροι και ο κ. Γλέζος περιμένει απάντηση του κ. Πούτιν στην επιστολή που του απέστειλε EΒΔΟΜΑΔΙΑΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ Εκδότης - Διευθυντής ΑΝΤΩΝΗΣ ΠΙΚΟΥΛΑΣ Διεύθυνση Σύνταξης ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΑΠΑΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ Σύμβουλοι έκδοσης ΒΑΣΙΛΗΣ ΒΑΛΑΜΒΑΝΟΣ, ΓΙΑΝΝΗΣ ΛΟΒΕΡΔΟΣ Υπεύθυνος πολιτικού ρεπορτάζ ΣΩΤΗΡΗΣ ΠΙΚΟΥΛΑΣ Συντονισμός πολιτικού ρεπορτάζ ΤΑΚΗΣ ΜΟΥΣΣΑΣ Υπεύθυνη πολιτιστικού ΛΗΤΩ ΜΗΣΙΑΚΟΥΛΗ Υπεύθυνος παραγωγής ΦΩΤΗΣ ΠΙΚΟΥΛΑΣ Εμπορική Διευθύντρια ΝΑΤΑΣΣΑ ΜΠΟΥΤΕΡΑΚΟΥ Σύμβουλος Διοίκησης ΝΙΚΟΣ ΚΑΒΟΥΡΑΣ Νομικοί σύβουλοι ΑΘ. ΚΟΚΚΙΝΟΣ, Ι. ΠΑΡΑΣΧΟΣ ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑ: INFOTAINMENT Α.Ε. ΓΡΑΦΕΙΑ: Παπανικολή 22Α, Χαλάνδρι ΑΘΗΝΑ ΤΗΛΕΦΩΝΑ: , , info@axianews.gr ΔΙΑΧΩΡΙΣΜΟΙ - ΜΟΝΤΑΖ - ΕΚΤΥΠΩΣΗ: ΙRIS ύτε που μπορούν να διανοηθούν στην κυβέρνηση Οπόση ζημιά έχει προκαλέσει η υπόθεση του ΕΝΦΙΑ, παρά τις διορθωτικές παρεμβάσεις, αναθεωρήσεις και κινήσεις που ακολούθησαν. Βεβαίως, σε ένα ποσοστό το αντελήφθησαν, και γι αυτόν τον λόγο έγιναν οι διορθώσεις. Όμως, όπου κι αν πήγαινες τις προηγούμενες ημέρες στην Ελλάδα, άκουγες ως σχεδόν αποκλειστικό θέμα συζήτησης τον ΕΝΦΙΑ συνοδευόμενο πάντοτε από σχόλια και εκφράσεις διόλου κολακευτικές για την κυβέρνηση, που δεν αρμόζει να δημοσιευτούν. Όσο κι αν τα πράγματα κάπως μπαλώθηκαν, η ζημιά έγινε και το αποχαιρετιστήριο δώρο του Γιάννη Στουρνάρα ως υπουργού Οικονομικών προς τον Γκίκα Χαρδούβελη θα το θυμούνται για πολύ καιρό στην κυβέρνηση. Ένας νόμος-φόρος που καταρτίστηκε με πολλή προχειρότητα, εξ ου και τα πάμπολλα λάθη, αλλά και με αδιαφορία για τους πολίτες. Έγινε, φαίνεται, η κατάρτισή του την περίοδο κατά την οποία ο τότε απερχόμενος υπουργός ασχολείτο περισσότερο με το ποια θέση θα αναλάβει στη συνέχεια και το πώς θα «κλειδώσει» με παρεμβάσεις του εντός και εκτός Ελλάδας τη θέση του διοικητή της Τραπέζης της Ελλάδος (ΤτΕ). Και κάπως έτσι ο Γκίκας Χαρδούβελης «κληρονόμησε» έναν φόρο με τεράστια προβλήματα, τον οποίο μάλιστα προώθησε σε μια πολύ δύσκολη και ακατάλληλη χρονική στιγμή. Εκ των υστέρων, βέβαια, με δεδομένο πλέον τον σάλο για τον ΕΝΦΙΑ, αναγκάστηκε να αδειάσει τον προκάτοχό του χωρίς πολλή δυσκολία, είναι αλήθεια μιλώντας για «φόρο με δόση αυθαιρεσίας», λέγοντας ότι είχε «διορθώσει πολλά λάθη που αφορούσαν 2 εκατομμύρια κόσμο» και άλλα πολλά. Και με αυτόν τον τρόπο ήρθε στο φως η πρώτη κόντρα του υπουργού Οικονομικών με τον διοικητή της ΤτΕ. Ο κ. Στουρνάρας, πάντως, συνήθως δεν άφηνε αναπάντητα όσα σχόλια στρέφονταν εναντίον του κατά το διάστημα που υπήρξε υπουργός Οικονομικών. Θα έχει ενδιαφέρον να δούμε αν θα απαντήσει οτιδήποτε τώρα σχετικά με τον ΕΝΦΙΑ και το πολιτικό άδειασμά του, ακόμη και από τον πρωθυπουργό. Και θα πρέπει, βέβαια, να αναμένουμε με εξαιρετικό ενδιαφέρον αν θα υπάρξει οποιαδήποτε διάσταση απόψεων εν όψει της νέας ανακεφαλαιοποίησης των ελληνικών τραπεζών. Καθώς η κυβέρνηση δέχεται ήδη πιέσεις από τραπεζίτες που θεωρούν ότι ο νέος διοικητής ενδιαφέρεται περισσότερο να τα έχει καλά με την Τρόικα και την ΕΚΤ, παρά να υπερασπίζεται τα συμφέροντα των εγχώριων τραπεζών.

3

4 4 Οι απαντήσεις του υπουργού Επικρατείας και κύριου συνομιλητή του πρωθυπουργού, κ. Σταμάτη, την Τετάρτη στον πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ, Αλέξη Τσίπρα, κατά τη διάρκεια της συζήτησης του πολυνομοσχεδίου, όπου τόνισε ότι η κυβέρνηση θα κινηθεί απολύτως θεσμικά στο θέμα του Προέδρου του Δημοκρατίας, μόνο τυχαίες δεν ήταν. Δεν υπάρχει κανένας σχεδιασμόςαπό την πλευρά τουπρωθυπουργού για πρόωρη προσφυγή στις κάλπες. Ο ίδιος ο Αντώνης Σαμαράς διαμηνύει σε όλους τους τόνους στους συνομιλητές του, σταθερά και μονότονα, ότι δεν θα γίνουν πρόωρες εκλογές το προσεχές φθινόπωρο και η κυβέρνησή του θα εξαντλήσει τα περιθώρια που δίνει το σύνταγμα για την προεδρική εκλογή. Η επιλογή αυτή είχε ένθερμους υποστηρικτές, και ένας από αυτούς ήταν και ο κ. Σταμάτης, ο οποίος φαίνεται να εδραιώνει ακόμα περισσότερο την επιρροή του στους πρωθυπουργικούς σχεδιασμούς καθώς, όπως λέγεται, είναι από τους ανθρώπους που θεωρεί ότι ο πολιτικός χρόνος που περνάει είναι θετικός για το Μέγαρο Μαξίμου και τον πρωθυπουργό. Πού βασίζει το σκεπτικό του; Ότι η ελάφρυνση του χρέους θα γίνει εν τέλει αισθητή σε πολλές κοινωνικές ομάδες που βιαίως αδικήθηκαν από τα πρώτα μνημόνια. Με πιο χαλαρούς προϋπολογισμούς και την άρση αδικιών σε φορολογία και διευκόλυνση νοικοκυριών, ο κόσμος σιγά σιγά θα στραφεί περισσότερο στο οικονομικό πρόγραμμα του Αντώνη Σαμαρά. Οι υποστηρικτές αυτής της στρατηγικές αναφέρουν ότι ένα δείγμα αλλαγών στην καθημερινότητα των πολιτών θα υπάρξει από αυτό το φθινόπωρο. Και δεν είναι τυχαία η απόφαση να μεταφερθεί η πρώτη δόση του ΕΝΦΙΑ έναν μήνα μετά, και σαφώς ήταν συνεννοημένη με τον πρωθυπουργό η ανακοίνωση που έκανε ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης. Ούτως ή άλλως, ο κοινός σύνδεσμος του πρωθυπουργού και του αντιπροέδρου μέχρι στιγμής δεν είναι άλλος από τον υπουργό Επικρατείας, γεγονός για το οποίο έχει δεχτεί ουκ ολίγες φορές την κριτική εκ δεξιών Ωστόσο, ακόμα και έτσι για τους περισσότερους είναι ο ισορροπιστής ανάμεσα σε δύο κόμματα τα οποία μέχρι στιγμής έχουν μια πολύ καλή συνεργασία ακόμα, και είναι εμφανής η διάθεση του ΠΑΣΟΚ και του ιδίου του κ. Βενιζέλου να φιλοτεχνήσει ένα κοινωνικό προφίλ Στο ίδιο μοτίβο τοποθετούν κάποιοι και το πρόσφατο άδειασμα του υπουργού Οικονομικών από το ΠΑΣΟΚ και κυρίως από τον ίδιο τον αντιπρόεδρο της κυβέρνησης. Εδραιώνει έτσι ο κ. Βενιζέλος άλλη μία φορά μια προβληματική σχέση με τον υπουργό Οικονομικών όπως είχε γίνει και με τον Γιάννη Στουρνάρα παρόλο που και ο Γκίκας Χαρδούβελης προέρχεται από το εκσυγχρονιστικό ΠΑΣΟΚ όντας στενός συνεργάτης του Κώστα Σημίτη και άνθρωπος που εργάστηκε πότε εμφανώς πότε αφανώς για την είσοδο της χώρας στην Ευρωζώνη.

5 5 Ωστόσο, το πιο σημαντικό είναι ότι η στρατηγική του Μεγάρου Μαξίμου πλέον είναι ξεκάθαρη χωρίς ασάφειες και θολές διαθέσεις. Κάτι, όπως ομολογούν μερικοί, έχει συμφωνηθεί και με τον κ. Βενιζέλο ασχέτως αν οι εξελίξεις στο ΠΑΣΟΚ αποτελούν ακόμα έναν αστάθμητο παράγοντα για τη βιωσιμότητα αυτής της κυβέρνησης. Και αυτό διότι το συνέδριο του ΠΑΣΟΚ το φθινόπωρο μπορεί να σημάνει πολλά. Από την έναρξη μικρών αντάρτικων στην Κοινοβουλευτική Ομάδα του ΠΑΣΟΚ μέχρι ευθεία αμφισβήτηση του ίδιου του κ. Βενιζέλου από τα όργανα του κόμματος σε κάθε επίπεδο. Κάτι που, βεβαίως, αποδομεί την ίδια την κυβέρνηση, αφού ο ένας εταίρος θέτει σε αμφισβήτηση ολόκληρο το οικοδόμημα και το κείμενο συνεργασίας των δύο κομμάτων. Ωστόσο, στελέχη τόσο από τη Νέα Δημοκρατία όσο και από το ΠΑΣΟΚ θεωρούν ότι αυτή η συνεργασία μπορεί να έχει και ημερομηνία λήξης πριν την προεδρική εκλογή. Πού το στηρίζουν; Θεωρούν ότι εφόσον επιτευχθεί η ελάφρυνση του χρέους και υπάρξει δημοσιονομική και πολιτική σταθερότητα καθώς οι άμεσοι κίνδυνοι χρεοκοπίας θα έχουν εκλείψει τα δύο κόμματα θα μπορούν να εφαρμόσουν τη δική τους στρατηγική. Όσοι διακινούν τέτοια σενάρια έχουν υπόψη τους στελέχη και από τα δύο κόμματα, κυρίως όμως από την πλευρά του ΠΑΣΟΚ, που λένε ότι η συνεργασία με τη Δεξιά είναι μόνο συγκυριακή και εφόσον υπάρξει λύση του χρέους ο καθένας θα τραβήξει τον δρόμο του, άρα θα τερματιστεί αυτή η κυβερνητική συνεργασία που περισσότερο για αυτούς που υποστηρίζουν τα παραπάνω έχει βλάψει το ΠΑΣΟΚ και περισσότερο έχει ωφελήσει τη Νέα Δημοκρατία. Ωστόσο, οι ψύχραιμες φωνές του Μεγάρου Μαξίμου θεωρούν ότι σε αυτή τη φάση, και εφόσον δεν υπάρξουν νέα μέτρα και δύσκολες διατάξεις, δεν υπάρχει λόγος για εσωκομματικούς αναβρασμούς, χωρίς να σημαίνει ότι δεν τίθενται σε αμφισβήτηση πρόσωπα και καταστάσεις. Άλλωστε, και τα στελέχη του ΠΑΣΟΚ είναι βουλευτές που σε καμμία περίπτωση δεν θέλουν να μπουν στην βάσανο των εκλογών, ενώ πλέον έχουν περάσει οι κίνδυνοι δύσκολων και αντιλαϊκών νομοθετημάτων. «Διότι αν γίνουν εκλογές το φθινόπωρο λίγοι θα βρουν την ψήφο τους, ακόμα και αν το παίξουν όψιμα αντιμνημονιακοί» τονίζει ηγετικό στέλεχος από το ΠΑΣΟΚ, που βλέπει παράλληλα ότι κάποιοι ξεχνούν πως στις ευρωεκλογές το ΠΑΣΟΚ ακόμα και σαν Ελιά πήρε ποσοστό πολύ πιο κάτω από αυτό των εθνικών εκλογών του Πέρα, όμως, από αυτές τις παράπλευρες σκέψεις υπάρχει και το προφίλ του πρωθυπουργού για το οποίο η επικοινωνιακή ομάδα του Μαξίμου θεωρεί ότι δεν πρέπει καθόλου να τεθεί υπό αμφισβήτηση, είτε σε επίπεδο θεσμών είτε σε αυτό των πολιτικών πρωτοβουλιών. Και αυτό σημαίνει ότι στο Μέγαρο Μαξίμου απορρίπτουν τα όποια σενάρια ακόμα και για την πρόωρη ανάδειξη του επόμενου Προέδρου της Δημοκρατίας, και βάσει της λογικής ότι «ο πρωθυπουργός δεν παίζει με τους θεσμούς και θα κινηθεί θεσμικά σεβόμενος το σύνταγμα». Το ίδιο σκεπτικό ακολουθήθηκε, άλλωστε, και όταν η Δικαιοσύνη δίωξε τη Χρυσή Αυγή με την κατηγορία της εγκληματικής οργάνωσης. Σε επίπεδο επιχειρηματολογίας, το σύνταγμα και η Δικαιοσύνη είναι απαραβίαστοι θεσμοί στους οποίους ο πρωθυπουργός δεν παρεμβαίνει ούτε παρεμβάλλει προσωπικές σκοπιμότητες. Ως εκ τούτου, παραμένει ενεργό το σενάριο η εκλογή του Προέδρου της Δημοκρατίας να κριθεί εν ανάγκη και στην τρίτη ψηφοφορία, και όπως είπε ο κ. Σταμάτης «θα εξαντλήσουμε τα χρονικά περιθώρια που προβλέπει το σύνταγμα και το συνταγματικό έθιμο». Εκτός αυτού, υπάρχει και η κοινή γνώμη που κατά το πρωθυπουργικό γραφείο και με βάση στοιχεία και έρευνες η πλειονότητά της εξακολουθεί να μη θέλει πρόωρες εκλογές αλλά σταθερότητα. «Το ζητούμενο για την κυβέρνηση, όμως, είναι να ανακτήσει την πολιτική πρωτοβουλία χωρίς να διαταράξει τις ισορροπίες με τους δανειστές, αλλά και να αλλάξει το κλίμα στην κοινωνία» θα πει σε ανύποπτο χρόνο στέλεχος στο Μέγαρο Μαξίμου όταν του ζητήθηκε η γνώμη του στο χρόνιο ακανθώδες ζήτημα τι θα γίνει με την τρόικα και την κοινωνία, δύο έννοιες αντίθετες στις οποίες πρέπει να ισορροπήσει ολόκληρη κυβέρνηση ετεροβαρών πολιτικών. Ο κ. Σαμαράς παραμένει προσηλωμένος στη στρατηγική που έχει χαράξει για εξάντληση της τετραετίας μέσω της εκλογής νέου Προέδρου της Δημοκρατίας από την παρούσα Βουλή, και σε αυτό το πλαίσιο εντάχθηκε και η δημόσια τοποθέτηση του κ. Σταμάτη, ώστε να περάσει το μήνυμα στην κοινωνία και στα πολιτικά κόμματα πως αυτός ο στόχος δεν αλλάζει. Η επικρατούσα άποψη στο Μέγαρο Μαξίμου είναι ότι πρέπει να ολοκληρωθεί η διαπραγμάτευση για το χρέος και μετά να εξεταστούν τα διάφορα σενάρια υπό το πρίσμα και της προεδρικής εκλογής, και ως εκ τούτου δεν έχουν καμμία βάση τα όποια σενάρια περί «αριστερής παρένθεσης». Τι εννοούν, όμως, αριστερή παρένθεση; Ότι θα υπάρξουν εκλογές και επικράτηση του ΣΥΡΙΖΑ, ή ότι πλέον μέσω του ΠΑΣΟΚ θα γίνει η μετάβαση σε μια κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ ακόμα και χωρίς εκλογές με τη βοήθεια και της ΔΗΜ.ΑΡ. και λοιπών ανεξάρτητων βουλευτών. Διότι, όσον αφορά στο τελευταίο, κανείς δεν μπορεί να προδικάσει τίποτα. Ειδικά όταν την εντολή σχηματισμού κυβέρνησης ο κ. Σαμαράς πρέπει να την παραδώσει για να γίνουν εκλογές και δεν μπορεί να τις προκαλέσει μόνος του Ωστόσο, ένα τέτοιο σενάριο θα προϋπέθετε έναν άλλο πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ, καθώς ο κ. Βενιζέλος αποτελεί κόκκινο πανί τόσο για τον ΣΥΡΙΖΑ όσο και για τη ΔΗΜ.ΑΡ., ενώ μην ξεχνάμε ότι ο κ. Βενιζέλος έχει φτιάξει μια σχέση με τον κ. Σαμαρά χάρη στην οποία κάτω από τη μύτη του πολιτικού συστήματος έχουν παρθεί από κοινού αποφάσεις «χωρίς να ανοίξει αυτή τη μύτη» Για παράδειγμα, η συμφωνία των δύο για τον επόμενο κοινοτικό επίτροπο, όπου το όνομα του κ. Αβραμόπουλου συμφωνήθηκε και από τους δύο πολιτικούς αρχηγούς σε πλήρη μυστικότητα και αρμονία. Όλα τα παραπάνω καθιστούν σαφές ότι η στρατηγική ενός ήρεμου πολιτικά φθινοπώρου, παρά τις αντιπολιτευτικές κορώνες, είναι εφικτή και με πιο ισχυρές πιθανότητες πλέον. Και μην ξεχνάμε ότι υπάρχει και ένας άλλος λόγος, εκτός από τις διαπραγματεύσεις για τη βιωσιμότητα του χρέους, που ο πρωθυπουργός αλλά και μια σειρά στελεχών όπως ο κ. Σταμάτης και ο γραμματέας της Ν.Δ. Ανδρέας Παπαμιμίκος δεν επιθυμεί σύντομα εκλογές, και αυτός δεν είναι άλλος από την άμεση εφαρμογή μέτρων ανακούφισης των πολιτών που έχουν πληγεί περισσότερο από την κρίση. «Αν τα μέτρα δεν περάσουν στην κοινωνία, δεν έχει κανένα απολύτως νόημα να συζητάμε για εκλογικά σενάρια» λένε κυβερνητικοί παράγοντες. Και συνεχίζουν: «Το να ανακουφιστούν οι πολίτες και μέρος της κοινωνίας είναι πέραν κάθε αποτελέσματος πολύ σημαντικό για την ίδια την δικαίωση της Νέας Δημοκρατίας, καθώς ηθικά ακόμα η Ν.Δ. δεν έχει πληγεί όσο το ΠΑΣΟΚ από την ασκούμενη οικονομική πολιτική»

6 6 Η εικόνα για την Ελλάδα και την ευρωπεριφέρεια έχει αλλάξει άρδην, οι ξένοι επενδυτές ανησυχούν για τον κίνδυνο πρόωρων εκλογών το φθινόπωρο, για το χρηματοδοτικό κενό, για τα κόκκινα δάνεια, ενώ γενικότερα το κλίμα διεθνώς είναι επιβαρυμένο. Ωστόσο, εάν θέλουμε να αναζητήσουμε τον βασικότερο λόγο, την κυριότερη εστία ανησυχίας για τις αγορές γενικά και τη «Λ. Αθηνών» ειδικότερα, το κλειδί βρίσκεται στην εν εξελίξει άσκηση προσομοίωσης για τις ευρωπαϊκές τράπεζες. Με την κατάρρευση της Espirito Santo να έρχεται ίσως να επιβάλλει την υιοθέτηση αυστηρότερων παραδοχών στον έλεγχο ποιότητας στοιχείων ενεργητικού και να προκαλεί πονοκέφαλο στις εγχώριες τράπεζες. Όμως, για ακόμα μία φορά, οι τέσσερεις συστημικές ελληνικές τράπεζες σημειώνουν υπερδιπλάσιες απώλειες, της τάξεως του 15% - 30%, ενώ το ίδιο διάστημα ο δείκτης Euro Stoxx Banks σημειώνει πτώση 10%. Τι άλλαξε σε 60 ημέρες και η μετά εικόνα έχει αναστραφεί με ένα ξεπούλημα τραπεζικών μετοχών, ενίοτε δίχως αύριο, καθώς μπαίνουν σε ισχύ διαδικασίες stop loss ή ενεργοποίησης margin; Οι νέες κεφαλαιακές ανάγκες αρχίζουν να φοβίζουν. Σταθερά πωλητές «συλλαμβάνονται» συγκεκριμένοι ξένοι στις τράπεζες, σχεδόν από την επομένη της προειδοποίησης του ΔΝΤ, με την αγορά να συζητά για τα stress tests, το ενδεχόμενο νέων ΑΜΚ, και άλλα σενάρια που προφανώς συμβάλλουν στη διαμόρφωση χαμηλότερων τιμών στις τράπεζες. Η εκτίμηση κατ άλλους πεποίθηση ή βεβαιότητα, αν και όλα θα αποδειχθούν στην πράξη ότι οι ελληνικές τράπεζες θα χρειασθούν νέα κεφάλαια και θα αναγκαστούν όλες ή κάποιες εξ αυτών να προχωρήσουν σε νέες αυξήσεις κεφαλαίου προσφεύγοντας σε ιδιώτες (αλλιώς έχουμε ΤΧΣ και bail in), έχει προκαλέσει κλοιό πιέσεων στις μετοχές των τραπεζών σε ευρωπαϊκό, πάντως, επίπεδο αλλά πιο έντονα στην Ελλάδα. Θέμα που η «Α» έχει αναδείξει με συνεχή της αρθογραφία, δίχως να παραβλέπονται άλλα προβλήματα του κλάδου ή άλλες ευρύτερες παράμετροι στο εσωτερικό ή εξωτερικό μέτωπο. Τα hedge funds, λοιπόν, με τον ίδιο τρόπο που αγόραζαν τις μετοχές έτσι και τις ξεπουλούν. Μάλιστα, δεν λείπουν οι υποψίες ότι κάποιες εκ των ΑΜΚ, αν χρειαστεί, ενδέχεται να διενεργηθούν σε τιμές χαμηλότερες από τις τρέχουσες ή γενικότερα σε τιμές χαμηλότερες από αυτές στις οποίες υλοποιήθηκε ο προηγούμενος (δεύτερος στη σειρά) γύρος κεφαλαιακής ενίσχυσης. Αυτό το πακέτο εκτιμήσεων ενεργοποιεί περαιτέρω εντολές πώλησης από ξένα χαρτοφυλάκια, κατά βάση hedge funds, τα οποία είτε δεν θέλουν να συμμετάσχουν σε νέο γύρο ΑΜΚ, πόσω μάλλον όταν είχαν διαβεβαιώσεις από τις τραπεζικές ηγεσίες ότι δεν θα χρειαστούν πρόσθετα κεφάλαια ή έστω ότι οι όποιες τρύπες θα είναι διαχειρίσιμες, είτε εν τέλει πουλάνε, ακόμα και με χασούρα, για να βρούνε τιμές χαμηλότερα, καθώς πιθανολογούν ότι θα υπάρχει discount ακόμα και σε μετοχές όπως οι Πειραιώς και Alpha, που είναι εδώ και καιρό κάτω από τα επίπεδα των τελευταίων αυξήσεων κεφαλαίου, ενώ στο «κλαμπ» κινδυνεύει να μπει και η Eurobank, με την ΕΤΕ να το παλεύει. Σημειώνεται ότι ΑΛΦΑ-ΠΕΙΡ δεν είχαν κάνει τις ΑΜΚ με discount τη δεύτερη φορά έναντι της πρώτης, σε αντίθεση με τις ΕΤΕ-ΕΥΡΩΒ. Πιθανώς λοιπόν, σύμφωνα με χρηματιστές, όσο οι τιμές μένουν χαμηλότερα των προηγούμενων ΑΜΚ, χωρίς να υπάρχει καταλύτης αλλαγής του κλίματος για την Ελλάδα, τόσο και κάποια funds θα πουλάνε θέσεις, δυσκολεύοντας τα περιθώρια ισχυρής ανοδικής αντίδρασης. Θυμίζουμε σε αυτό το σημείο ότι η διόρθωση του τραπεζικού κλάδου ξεκίνησε από τις παρυφές των 200 μονάδων προ 2μήνου, και στη διάρκειά της επηρέασε και τις μετοχές των ΟΤΕ, ΔΕΗ και τελευταία τίτλους εισηγμένων με καλά μεγέθη, στον απόηχο των τότε δηλώσεων του ΔΝΤ ότι θα απαιτηθούν νέα κεφάλαια. Το γεγονός ότι οι πωλήσεις από τελικούς επενδυτές εκδηλώθηκαν σε μια περίοδο κατά την οποία οι ξένοι brokers δεν θέλουν να έχουν πάνω τους ελληνικό ρίσκο ενέτεινε την πίεση, με αποτέλεσμα οι τραπεζικές μετοχές να φθάσουν να υποχωρούν ενδοσυνεδριακά ως και 16,2% (π.χ. την Τετάρτη η Πειραιώς). Από την άλλη πλευρά, όμως, μένει να φανεί εάν η επανεμφάνιση αξιόλογου αγοραστικού ενδιαφέροντος από «long only» funds, κάτι που έγινε στα τάρταρα της Τέταρτης και εν μέρει προχθές, οδηγήσει σε εκτόνωση των φαινομένων πανικού στην έξοδο που σημειώθηκαν πρόσφατα. Ειδικά για τις τραπεζικές μετοχές και τα warrants, η Τετάρτη ήταν μια ακόμα κακή ημέρα, μια κακή συνεδρίαση με την εικόνα να βελτιώνεται σταδιακά, αλλά όχι ομοιόμορφα. Σε μια συνεδρίαση που η αξία των συναλλαγών ξεπέρασε τα 252 εκατ. ευρώ (το 74% στις τράπεζες από τα οποία σε Εθνική 76,3 εκατ. και Πειραιώς 53,8 εκατ. ευρώ, ενώ άλλαξαν χέρια και περί τα 20 πακέτα) ξεχώρισαν αρχικά η ολοκλήρωση σειράς υποχρεωτικών ρευστοποιήσεων, που ενεργοποιήθηκαν προς το τέλος της χθεσινής συνεδρίασης, στη συνέχεια η προσπάθεια στήριξης συγκεκριμένων μη τραπεζικών μετοχών εισηγμένων από τους ίδιους τους μετόχους, και στο τελευταίο δίωρο άλλη μία κίνηση να κλείσουν βασικοί δείκτες και μετοχές πάνω από σημαντικές περιοχές στήριξης. Για την Τράπεζα Πειραιώς το χαμηλό του 1,19 ευρώ που παρατηρήθηκε γύρισε πρόσκαιρα τη μετοχή στο «gap» της 9ης Σεπτεμβρίου 2013, σε επίπεδα αισθητά χαμηλότερα από την τελευταία αύξηση κεφαλαίου. Η μετοχή, πάντως, «πάτησε» και μετά έδωσε μια αντίδραση, απόρροια αγοραστικών παρεμβάσεων των αμερικανικών funds. Στην Alpha Bank το χαμηλό του 0,531 ευρώ επανέφερε τη μετοχή στα επίπεδα Σεπτεμβρίου 2013, ομοίως χαμηλότερα της δεύτερης αύξησης κεφαλαίου. Η μετοχή «πάτησε», κινήθηκε προχθές στα 0,58 ευρώ, ενώ το κρίσιμο σημείο των stop losses είναι τα 0,55 ευρώ. Στην Εθνική το χαμηλό του 1,98 ευρώ στις 20 Μαΐου εξακολουθεί να απέχει αισθητά από τα 2,11 ευρώ που είδε ενδοσυνεδριακά την Τετάρτη, ενώ το κλείσιμο στα 2,23 ευρώ ήταν πάνω από τη μεσοσταθμική τιμή της ημέρας. Ωστόσο, η ΕΤΕ διασώθηκε με καλύτερη εικόνα σε σχέση με τις άλλες του κλάδου, γιατί εντάχθηκε στους δείκτες Stoxx από καραμπόλα καθώς βγήκε η Banco Espirito Santo, ενώ και την Πέμπτη πήρε πρόσκαιρες ανάσες. Ωστόσο, τα stop losses είναι στα 2 ευρώ. Η Eurobank θα ενταχθεί στον δείκτη Eurostoxx 600 στις 26 Αυγούστου και θα υπάρξουν κάποιες εισροές. Η μετοχή της ξαναπέρναγε προχθές τα 0,31 ευρώ με stop losses στα 0,26 με 0,25 ευρώ. Εσχάτως καταγράφηκαν αγοραστικές παρεμβάσεις από το λόμπι των επενδυτών του Fairfax. Γενικότερα, πάντως, προχθές επικράτησαν πιο ψύχραιμες κινήσεις στο ελληνικό χρηματιστήριο, μετά το μεσοβδόμαδο σοκ όπου τα hedge funds πουλούσαν με τέτοια επιθετικότητα που ταρακούνησαν το σύστημα. Είναι άλλο πράγμα μια πλαγιοκαθοδική κίνηση και άλλο οι αθρόες πωλήσεις χωρίς αύριο. Το πρόβλημα παραμένει στις τράπεζες, αν και ο κλαδικός δείκτης υποχωρώντας μέχρι τις 133 μονάδες επιχειρεί να βγάλει μια αντίδραση.

7 7 Ωστόσο τα δεδομένα αυτά, που οδήγησαν στο κλείσιμο της εβδομάδας τον Δείκτη του Χρηματιστηρίου Αθηνών στο -4% και την αγορά στις 1.047,21 μονάδες, δεν αποτελούν μοναδικές επιδράσεις σε μια αγορά που κατά τα άλλα θα κινείτο εύρυθμα. Υπάρχουν πολύ σημαντικοί εσωτερικοί παράγοντες που προκαλούν κλονισμούς στο Χρηματιστήριο και κυρίως στις τραπεζικές μετοχές, παρασύροντας και την υπόλοιπη αγορά. Οι οποίοι επιδρούν ανεξάρτητα αλλά και προσθετικά στη δεδομένη συγκυρία με τις διεθνείς εξελίξεις και ανησυχίες. Ο πρώτος παράγων έχει να κάνει με την πολιτική ανασφάλεια, η οποία, παρά τις διαβεβαιώσεις του πρωθυπουργού και τη νηνεμία που συνεπάγεται η πιο βαθιά καλοκαιρινή περίοδος, δεν σταματά να απασχολεί και τους ξένους αναλυτές, οι οποίοι σε κάθε ευκαιρία θυμίζουν την εύθραυστη κυβερνητική πλειοψηφία. Οι δηλώσεις του πρωθυπουργού προ ολίγων εβδομάδων ότι θεωρεί πιθανή την «κατάκτηση» της πλειοψηφίας των 180 ψήφων που απαιτούνται για την προεδρική εκλογή αποτέλεσε πράγματι ένα ανάχωμα στις φήμες και στην εκλογολογία, ωστόσο στην πορεία του χρόνου αποδείχθηκε το ανάχωμα αυτό ανεπαρκές για να τιθασεύσει συνολικά τις ανησυχίες. Οι άστοχες δράσεις όπως αυτή με τον ΕΝΦΙΑ ή νομοθετήματα όπως αυτό για τις δασικές περιοχές σε καμιά περίπτωση δεν συμβάλλουν στην εμπέδωση ενός ηπιότερου κλίματος, καθώς αναδεικνύεται συχνά πλέον η αδυναμία πολλών κρατικών λειτουργών να σταθούν στο ύψος των περιστάσεων και να εξυπηρετήσουν τις ευαίσθητες ισορροπίες που απαιτούνται για να προχωρήσει η κυβερνητική πολιτική απέναντι σε μια κοινωνία που καθημερινά δοκιμάζει τα όρια και τις αντοχές της. Ειδικότερα, η περίπτωση του ΕΝΦΙΑ αποτελεί μνημείο προχειρότητας και ανικανότητας, και προφανώς γι αυτόν τον λόγο έσπευσε ο νέος υπουργός Οικονομικών να αναδιπλωθεί. Ο δεύτερος εξαιρετικά ισχυρός παράγων που διαμορφώνει το κλίμα στην ελληνική αγορά, πέραν των διεθνών δυσμενών συγκυριών, είναι η πορεία των ελληνικών τραπεζών. Οι ξένοι επενδυτές που δεν έχουν στρατηγικό ρόλο στις ελληνικές τράπεζες πωλούν σωρηδόν τον τελευταίο καιρό, μη επιθυμώντας να εμπλακούν σε μια επερχόμενη νέα ανακεφαλαιοποίησή τους. Και μαζί με αυτούς παρατηρούμε να ρευστοποιούν και πολλά κορυφαία τραπεζικά στελέχη, ενδεχομένως για να αποκτήσουν ρευστότητα προκειμένου να συμμετάσχουν στις επερχόμενες αυξήσεις κεφαλαίου. Στις οποίες θα κριθεί και το δικό τους μέλλον. Είναι σαφές ότι οι προοπτικές για τις τραπεζικές μετοχές, έτσι όπως τις βλέπουν αυτή την ώρα τα ξένα funds, δεν είναι και πολύ ευοίωνες. Ακόμη κι αν συμμετάσχουν στις αυξήσεις κεφαλαίου τα ξένα funds, είναι βέβαιο ότι θα απαιτήσουν πολύ χαμηλές τιμές για να το πράξουν αυτό. Ας μη λησμονούμε ότι στις δύο προηγούμενες αυξήσεις κεφαλαίου τοποθέτησαν ένα σωρό δισεκατομμύρια, από τα οποία έχουν ήδη υποστεί πολύ σημαντικές ζημιές. Είτε λόγω της πτώσης των τιμών, είτε και λόγω του dilution που υπέστησαν στην προηγούμενη αύξηση κεφαλαίου οι συμμετοχές τους, πράγμα που είναι ορατό ότι θα ξανασυμβεί από το φθινόπωρο. Σε κάθε περίπτωση το κλίμα μεταξύ των funds και των τραπεζικών διοικήσεων, επί της ουσίας μεταξύ ξένων μετόχων και μάνατζερ, είναι αρκετά τεταμένο, καθώς, πέραν των άλλων, οι τραπεζίτες διαβεβαίωναν τους μετόχους τους ότι δεν θα χρειαστεί παρά ελάχιστη κεφαλαιακή ενίσχυση μετά τα ευρωπαϊκά stress tests. Γεγονός που βεβαίως αποτελούσε περισσότερο wishful thinking παρά δεδομένη κατάσταση. Αν και μέχρι να γίνουν γνωστά τα πρώτα στοιχεία από την ΕΚΤ, πολλά σενάρια εξυφαίνονται. Και υπάρχει και μια ακόμη πολύ σημαντική παράμετρος. Ότι για να παραμείνουν στις θέσεις τους οι διοικήσεις των συστημικών τραπεζών, αυτή τη φορά δεν απαιτείται κάλυψη του 10% της απαιτούμενης αύξησης κεφαλαίου αν κληθεί να συμμετάσχει το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ), αλλά 50%. Με αυτά τα δεδομένα, το παζάρι και οι διεργασίες είναι, όπως γίνεται κατανοητό, πολύ έντονα και σκληρά. Όσοι ξένοι ενδιαφέρονται να παραμείνουν στρατηγικά στις ελληνικές τράπεζες και αντιμετωπίζουν ευνοϊκά το ενδεχόμενο να χρειαστεί να τοποθετήσουν ακόμη μερικά δισεκατομμύρια ζητούν να γίνουν οι επόμενες αυξήσεις κεφαλαίου σε ιδιαίτερα χαμηλές τιμές. Αυτό δεν βρίσκει αντίθετους μεν τους τραπεζίτες, οι οποίοι βέβαια έχουν να αντιμετωπίσουν τους μετόχους εκείνους που χάνουν λεφτά αλλά δεν δείχνουν να έχουν στρατηγική πρόθεση. Όμως, από την άλλη πλευρά δημιουργείται ένα νέο ζήτημα για το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας. Το οποίο, αν γίνουν οι νέες αυξήσεις σε εξευτελιστικές τιμές, θα οδηγηθεί σε απομείωση της περιουσίας του. Και εδώ συνεκτιμάται ο νέος πολιτικός θόρυβος που θα ξεσηκωθεί σε μια ευαίσθητη πολιτικά περίοδο. Δεν είναι όμως δυνατόν να συμβούν όλα. Κάποιοι θα χάσουν πολλά σε αυτή την υπόθεση, κι ας ελπίσουμε ότι χαμένος δεν θα είναι τελικά και πάλι ο ελληνικός λαός. Και πάνω απ όλα, οι τραπεζίτες φαίνεται ότι έχουν απολέσει και τη στήριξη από την Τράπεζα της Ελλάδος (ΤτΕ), καθώς η νέα διοίκηση Στουρνάρα δεν δείχνει με κανέναν τρόπο διάθεση να «καλύψει» τους τραπεζίτες απέναντι στην ΕΚΤ και στην Τρόικα και να πιέσει προκειμένου να μην επικρατήσουν τα πλέον αυστηρά σενάρια κατά τα stress tests. Πάντως, σε ό,τι αφορά τις σχέσεις τραπεζιτών Στουρνάρα, ένα πρόσθετο σημείο τριβής είναι η πρόσληψη από τον νέο διοικητή της ΤτΕ της BlackRock ως συμβούλου κυρίως για το ζήτημα των κόκκινων δανείων. Οι τραπεζίτες θεωρούν ότι μέσω της BlackRock που η αλήθεια είναι ότι έχει «ξεσκονίσει» τις ελληνικές τράπεζες θα αυστηροποιηθεί η εικόνα των κόκκινων δανείων και των αντίστοιχων επισφαλειών. Υπό την έννοια ότι ο οίκος, πιστοποιώντας για λογαριασμό της ΤτΕ την ποιότητα των τραπεζικών χαρτοφυλακίων και ενόψει των stress tests αλλά και ενόψει του νέου νομοσχεδίου για τις προβλεπόμενες ρυθμίσεις, θα «περάσει» στις επισφάλειες δάνεια κυρίως μεγάλων επιχειρήσεων και μεταξύ αυτών και μετόχων που βρίσκονται σε καθυστέρηση, όμως οι τράπεζες τα αντιμετωπίζουν ως σήμερα με επιείκεια. Θεωρούν ότι ο κ. Στουρνάρας λειτουργώντας σε συμφωνία με την τρόικα προτίθεται να «αδειάσει» στο ζήτημα αυτό τους τραπεζίτες. Έντονες πιέσεις καταγράφηκαν καθ όλη τη διάρκεια της εβδομάδας, 1-8 Αυγούστου, στο Χρηματιστήριο Αθηνών, με αποτέλεσμα ο Γενικός Δείκτης Τιμών του Χ.Α. να υποχωρήσει κάτω από τις μονάδες. Πιο συγκεκριμένα, παρά την αναβάθμιση της οικονομίας από τον οίκο Moody s κατά δύο βαθμίδες, ο Γενικός Δείκτης Τιμών έκλεισε με σημαντικές απώλειες της τάξης του 9,95%, στις 1.047,21 μονάδες, σαφώς επηρεασμένος από τις γεωπολιτικές εντάσεις αλλά και τα απογοητευτικά οικονομικά στοιχεία από την Ευρώπη. Ο συνολικός εβδομαδιαίος τζίρος, εμφανώς ενισχυμένος, ανήλθε στα 724,32 εκατ. ευρώ, με τη μέση ημερήσια αξία συναλλαγών να διαμορφώνεται στα 144,86 εκατ. ευρώ. Ειδικότερα, ο δείκτης FTSE/Χ.Α. LARGE CAP σημείωσε πτώση της τάξης του 9,51%, ενώ και ο ΔΕΙΚΤΗΣ ΤΙΜΩΝ ΜΕΣΑΙΑΣ - ΜΙΚΡΗΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟΠ. υποχώρησε κατά 2,64%. Με εξαίρεση τον δείκτη FTSE/Χ.Α. ΜΕΣΑ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ, ο οποίος έκλεισε με άνοδο της τάξης του 7,27%, οι επιμέρους κλαδικοί δείκτες παρουσίασαν αρνητική εικόνα την εβδομάδα που πέρασε. Τις μεγαλύτερες απώλειες κατέγραψε ο δείκτης FTSE/Χ.Α. ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ - ΥΛΙΚΑ, που κινήθηκε πτωτικά κατά 14,72%, ενώ ακολούθησε ο δείκτης FTSE/Χ.Α. ΕΜΠΟΡΙΟ με εβδομαδιαία μεταβολή της τάξης του 12,91%. Σε επίπεδο μετοχών, διαπραγματεύτηκαν συνολικά 179 τίτλοι, εκ των οποίων 35 κινήθηκαν ανοδικά, 130 πτωτικά και 14 παρέμειναν αμετάβλητοι. Τη μεγαλύτερη άνοδο της εβδομάδας σημείωσαν οι μετοχές LOGISMOS (ΚΟ) και ΣΠΥΡΟΥ ΑΓΡ. ΟΙΚ. (ΚΟ), ενισχυμένες κατά 29,38% και 19,38% αντίστοιχα. Στα χαμηλότερα επίπεδα της εβδομάδας βρέθηκε η μετοχή ΠΗΓΑΣΟΣ ΕΚΔΟΤΙΚΗ (KO), που υποχώρησε κατά 38,98% και η μετοχή ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΙΧΘ/ ΓΕΙΕΣ (ΚΟ), που περιορίστηκε κατά 35,71%.

8 8 Όπως σημειώνει στην «Α» έμπειρος τραπεζίτης «τα ανοικτά μέτωπα για τις ελληνικές τράπεζες είναι πολλά, και οι τρέχουσες συνθήκες στην ευρωπαϊκή αγορά, είτε αυτές λέγονται κατάρρευση της Espirito Santo στην Πορτογαλία είτε κρίση στην Ουκρανία, καλλιεργούν συνεχώς την ανησυχία ότι η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα θα υιοθετήσει τελικώς αυστηρότερη μεθοδολογία. Η εικόνα για την Ελλάδα και την ευρωπεριφέρεια έχει αλλάξει άρδην σε σχέση με το δίμηνο Μαΐου Ιουνίου, ή ακόμη και με το πρώτο δεκαπενθήμερο του Ιουλίου. Οι ξένοι επενδυτές ανησυχούν για τον κίνδυνο πρόωρων εκλογών το φθινόπωρο, ενώ έχουν αρχίσει και αναφορές για αδυναμία κάλυψης του χρηματοδοτικού κενού μέσω διάθεσης ομολόγων στις αγορές. Την ίδια στιγμή το μεγάλο χαρτοφυλάκιο ομολόγων της τάξης των 30 δισ. ευρώ που θα πρέπει να αναχρηματοδοτήσουν οι ελληνικές τράπεζες μέσω των αγορών στο προσεχές εννεάμηνο, και μάλιστα υπό εξαιρετικά δυσμενείς, όπως όλα δείχνουν, συνθήκες αλλά και το ύψος της αποτίμησης των ακινήτων που έχουν συμπεριληφθεί ως ενέχυρα δανείων (στεγαστικών κατά κύριο λόγο και δευτερευόντως καταναλωτικών και δανείων προς μικρομεσαίες επιχειρήσεις) έχουν κυριολεκτικά κάνει τους Έλληνες τραπεζίτες να χάσουν τον ύπνο τους. Εάν στα παραπάνω μέτωπα προστεθούν και οι ολοένα αυξανόμενες το τελευταίο διάστημα εκθέσεις ξένων οίκων που αναθεωρούν επί τα χείρω τις εκτιμήσεις τους για τις κεφαλαιακές ανάγκες των ελληνικών τραπεζών ενόψει των πανευρωπαϊκών stress tests, αλλά και ο φόβος των επενδυτών για νέες ΑΜΚ σε χαμηλότερες τιμές από τις τρέχουσες, έχει κανείς τις βασικές αιτίες που τις τελευταίες μέρες αρκετοί επενδυτές έσπευσαν να κλείσουν τις θέσεις τους σε τράπεζες με ζημίες. Η σημαντικότερη, όμως, εστία ανησυχίας ήταν και παραμένουν τα αποτελέσματα της εν εξελίξει άσκησης προσομοίωσης για τις ευρωπαϊκές τράπεζες. Όπως παραδέχονται στη συντριπτική τους πλειονότητα οι Έλληνες τραπεζίτες, το πλέον καυτό μέτωπο για το εγχώριο πιστωτικό σύστημα, μετά τη διαφαινόμενη λύση αναφορικά με την αξιολόγηση του χαρτοφυλακίου εταιρικών δανείων, είναι ο τρόπος με τον οποίο θα αποτιμηθούν οι κατοικίες που έχουν ως ενέχυρα δανείων (στεγαστικών κατά κύριο λόγο και δευτερευόντως καταναλωτικών και δανείων προς μικρομεσαίες επιχειρήσεις). Η μεθοδολογία της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας προβλέπει τη «mark to market» αποτίμηση των ακινήτων, χωρίς να έχουν διασαφηνισθεί οι παράμετροι με τις οποίες θα διενεργηθεί η τρέχουσα αποτίμηση. Η πρώτη άσκηση που είχε διεξαχθεί αποτίμησε τα παραπάνω ακίνητα στο 85% της τιμής που τα έχουν οι τράπεζες στα βιβλία τους. Ωστόσο υπό τις παρούσες συνθήκες υπάρχει διάχυτη ανησυχία ότι το ύψος του «haircut» θα αυξηθεί φθάνοντας έως και το 30%, γεγονός που θα συμπαρασύρει την αποτίμηση στο 70% της τιμής με την οποία έχουν τα συγκεκριμένα ακίνητα οι τράπεζες στα βιβλία τους. Η κυβέρνηση πιέζει να αναγνωριστεί και σε αυτό το σημείο η ιδιαιτερότητα της ελληνικής οικονομίας και να υπάρξει δυναμική αξιολόγηση, καθώς η οικονομία ανακάμπτει. Πρόκειται, όμως, για δύσκολο εγχείρημα, γιατί και η μεθοδολογία της EBA προβλέπει πτώση των τιμών των ακινήτων τόσο στο βασικό σενάριο όσο και στο δυσμενές. Ειδικότερα, οι τιμές των κατοικιών με το βασικό σενάριο προβλέπεται να υποχωρήσουν 7,7% φέτος, 3,7% το 2015 και 1,2% το Υπό το δυσμενές σενάριο προβλέπεται να υποχωρήσουν 11,1% φέτος, 9,9% το 2015 και 7,9% το Με το δυσμενές σενάριο το haircut ανέρχεται αθροιστικά στο 29%. Την ίδια στιγμή, στη συντριπτική τους πλειονότητα τα ξένα επενδυτικά funds και θεσμικά χαρτοφυλάκια που στήριξαν τις δύο πρόσφατες αυξήσεις κεφαλαίου του εγχώριου πιστωτικού συστήματος εκφράζουν έντονο προβληματισμό για τον νέο γύρο ανακεφαλαιοποίησης. Σε αλλεπάλληλες συναντήσεις που πραγματοποιούνται το τελευταίο διάστημα μεταξύ υψηλόβαθμων τραπεζικών στελεχών και εκπροσώπων ξένων funds που πλέον διατηρούν σημαντικά ποσοστά στο μετοχικό κεφάλαιο των ελληνικών τραπεζών, οι τελευταίοι δεν κρύβουν τη δυσαρέσκειά τους για τις νέες κεφαλαιακές ανάγκες των ελληνικών τραπεζών ενόψει του πανευρωπαϊκού stress test ΟΠΩΣ ΑΠΟΚΑΛΥΨΕ Η «Α» το περασμένο Σάββατο ένας ακόμη σοβαρός πονοκέφαλος για τους τραπεζίτες ενόψει και των stress tests της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας είναι η υπόθεση των «ομολόγων-φάντασμα» που είχαν εκδώσει οι τράπεζες με εγγύηση του Ελληνικού Δημοσίου προκειμένου να αντλήσουν ρευστότητα από την ΕΚΤ. Ωστόσο, στο πλαίσιο των επαφών που πραγματοποιεί και η Τράπεζα της Ελλάδος αλλά και οι τραπεζίτες με αξιωματούχους της ΕΚΤ, η κεντρική τράπεζα της Ευρωζώνης εμφανίζεται αρνητική μέχρι στιγμής στο να διαφοροποιήσει την απόφασή της να σταματήσει να δέχεται ως εγγύηση ομόλογα αυτού του τύπου. Οι ελληνικές τράπεζες έχουν επισημάνει το συγκεκριμένο πρόβλημα στον Μάριο Ντράγκι και προσδοκούν να δοθεί τελικά παράταση στην αποδοχή των συγκεκριμένων τίτλων για εύλογο χρονικό διάστημα. Σημειώνεται ότι η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα έχει ανακοινώσει ότι από την 1η Μαρτίου του 2015 σταματά να δέχεται ως ενέχυρα τα ομόλογα που έχουν εκδώσει οι τράπεζες με την εγγύηση του Ελληνικού Δημοσίου και τα οποία διατήρησαν στα χαρτοφυλάκιά τους, στο πλαίσιο της κρατικής ενίσχυσης, για να τα χρησιμοποιήσουν στις πράξεις αναχρηματοδότησης της κεντρικής τράπεζας. Το συνολικό ύψος αυτών των εκδόσεων, οι οποίες έγιναν μαζικά όταν η ΕΚΤ αποφάσισε να δεχθεί και πάλι κάθε είδους collaterals από τις ελληνικές τράπεζες τον Δεκέμβριο του 2012 αναιρώντας τον αποκλεισμό του Ιουλίου του 2012, ξεπερνούσε τα 40 δισ. ευρώ. Το πρόβλημα είναι μείζον, καθώς εκτιμάται ότι στις αρχές του 2015 μέχρι τον Φεβρουάριο το ύψος των τίτλων αυτού του είδους που θα παραμένει σε κυκλοφορία ως εγγύηση στην ΕΚΤ, είτε σε ένα μικρό ποσοστό και ως κεφαλαιακό «μαξιλαράκι», θα κυμαίνεται στα 30 δισ. ευρώ! Και τούτο παρά τις ομολογιακές εκδόσεις που έχουν ήδη γίνει μέσα στη χρονιά προκειμένου να αντικατασταθούν ομόλογα-φάντασμα.

9 9 και κατ επέκταση του νέου γύρου αυξήσεων κεφαλαίου που θα απαιτηθεί. Και ενώ οι πρώτες εκτιμήσεις από πλευράς των ξένων οίκων που είδαν το φως της δημοσιότητας έκαναν λόγο για οριακές και απόλυτα ελεγχόμενες κεφαλαιακές ανάγκες, όσο οι μέρες περνούν η αρχική εικόνα επιδεινώνεται και ήδη ο πήχυς των αναγκών προσεγγίζει και σε αρκετές περιπτώσεις υπερβαίνει τα 2 δισ. ευρώ. Τα νέα αυτά δεδομένα έχουν θορυβήσει έντονα τα funds-μετόχους των ελληνικών τραπεζών, τα οποία σπεύδουν ήδη να μεταφέρουν κατ ιδίαν τους προβληματισμούς τους στις διοικήσεις των ελληνικών τραπεζών. Κύριος άξονας του επενδυτικού προβληματισμού δεν είναι άλλος από το γεγονός πως οι ξένοι επενδυτές που έχουν ήδη τοποθετηθεί στις ελληνικές τράπεζες θεωρούν ότι μπροστά στην ολοένα αυξανόμενη πιθανότατα τα εγχώρια πιστωτικά ιδρύματα να χρειαστούν περισσότερα κεφάλαια προκειμένου να καταστούν κερδοφόρα, ένα τρίτος γύρος αυξήσεων κεφαλαίου δεν θα κρύβει καμμία επενδυτική ευκαιρία. Είναι χαρακτηριστική, άλλωστε, η εκτίμηση έμπειρου τραπεζικού αναλυτή που θεωρεί ότι εάν η συμμετοχή ενός ξένου hedge fund στις αυξήσεις μετοχικών κεφαλαίων των ελληνικών τραπεζών κατά τη δεύτερη ανακεφαλαιοποίηση φάνταζε ως κίνηση αναζήτησης ευκαιριών τοποθετήσεων, πιθανή κλήση για συμμετοχή σε άλλη μία αύξηση μετοχικού κεφαλαίου είναι σχεδόν σίγουρο ότι θα θεωρηθεί ως μη συμφέρουσα. Μάλιστα, η γκρίνια έφτασε στα όρια του εκνευρισμού τις τελευταίες ημέρες όταν κυκλοφόρησε, και μάλιστα έντονα, ότι οι ελληνικές τράπεζες όχι μόνο θα χρειασθούν νέα κεφάλαια αλλά και θα αναγκαστούν όλες ή κάποιες εξ αυτών να προχωρήσουν σε νέες αυξήσεις κεφαλαίου, οι οποίες ενδέχεται να διενεργηθούν σε τιμές χαμηλότερες από τις τρέχουσες. Μάλιστα, χρηματιστές και τραπεζίτες κάθε άλλο παρά τυχαία θεωρούν την υποχώρηση των τραπεζικών μετοχών καθ όλη την διάρκεια της εβδομάδας που έχει ως αποτέλεσμα οι τιμές των ελληνικών τραπεζών να έχουν διαμορφωθεί κάτω από τα επίπεδα των τελευταίων αυξήσεων κεφαλαίου. Ως εκ τούτου, στην πλειονότητά τους οι ξένοι μεγάλοι επενδυτές εμφανίζονται προς το παρόν διστακτικοί στο να συμμετάσχουν σε νέες αυξήσεις μετοχικών κεφαλαίων ελληνικών τραπεζών και επιχειρούν τις τελευταίες ημέρες να στείλουν ένα ξεκάθαρο μήνυμα τόσο προς την κυβέρνηση, όσο βέβαια και προς τις διοικήσεις των τραπεζών. ΣΗΜΕΙΩΝΕΤΑΙ, ΤΕΛΟΣ, ότι όπως επισημαίνουν τραπεζικές πηγές η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα άναψε το πράσινο φως για τα πλάνα αναδιάρθρωσης των ελληνικών πιστωτικών ιδρυμάτων, έτσι όπως αυτά εγκρίθηκαν την περασμένη εβδομάδα από τη Γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού της Κομισιόν (DG Comp). Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι αμέσως μετά την ενημέρωση της ΕΚΤ προς τις τράπεζες θα ξεκινήσει ένας νέος κύκλος διαπραγμάτευσης των πιστωτικών ιδρυμάτων με τις αρμόδιες διευθύνσεις της ΕΚΤ με στόχο την ανταλλαγή στοιχείων, όπως έγινε και στην περίπτωση των stress tests που διεξήγαγε τα τελευταία δύο χρόνια η Τράπεζα της Ελλάδος. Κατά τη διάρκεια της διαπραγμάτευσης δεν αποκλείεται η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα όσον αφορά στα πλάνα αναδιάρθρωσης να ζητήσει την τυχόν επίσπευση των ενεργειών που περιγράφουν ότι θα πράξουν οι τράπεζες. Συγκεκριμένα, έχουν ήδη αρχίσει να εφαρμόζουν σημαντικά μέτρα εξορθολογισμού, όπως εθελούσια έξοδο εργαζομένων, περικοπές αμοιβών και κλείσιμο υποκαταστημάτων, καθώς και άλλες πρωτοβουλίες μείωσης δαπανών στην Ελλάδα και στη νοτιοανατολική Ευρώπη. Τα σχέδια αναδιάρθρωσης αποτελούν συνέχεια αυτής της προσπάθειας, καθώς προβλέπεται περαιτέρω αναδιάρθρωση των διεθνών δραστηριοτήτων και των μη βασικών δραστηριοτήτων στην Ελλάδα, καθώς και ενίσχυση των τραπεζικών δραστηριοτήτων στην Ελλάδα, κυρίως με τον εξορθολογισμό των λειτουργικών δαπανών, την ενίσχυση των καθαρών εσόδων από τόκους και τη συνετή διαχείριση του κινδύνου. ΠΑΡΑ ΤΟ ΓΕΓΟΝΟΣ ότι τα σύννεφα της ανησυχίας πυκνώνουν επικίνδυνα πάνω από τις ελληνικές τράπεζες, στα επιτελεία επιμένουν ότι υπάρχουν και παράμετροι που μπορούν να μετριάσουν το τελικό αποτέλεσμα και να μειώσουν τις κεφαλαιακές ανάγκες. Οι διοικήσεις των ελληνικών τραπεζών ως γνωστόν έχουν ζητήσει από τον πρόεδρο της ΕΚΤ Μάριο Ντράγκι «ειδική» μεταχείριση. Η επιχειρηματολογία τους προς τον κεντρικό τραπεζίτης της Ευρωζώνης στηρίχθηκε σε δύο άξονες, και πιο συγκεκριμένα στο γεγονός ότι έχουν ήδη εξεταστεί από την ΤτΕ και την BlackRock, ενώ λόγω του προγράμματος κρατικής στήριξης έχουν μπει σε «συγκεκριμένη ρότα» με αυξήσεις κεφαλαίου και εγκεκριμένα από την Κομισιόν σχέδια αναδιάρθρωσης. Διοικητικοί παράγοντες από τη Φρανκφούρτη εξηγούν ότι ειδικής μεταχείρισης τυγχάνουν όλες οι χώρες και πως για κάθε τραπεζικό σύστημα θα υπάρξουν «προσαρμογές» στο τεχνικό κομμάτι της διαδικασίας. Την ίδια στιγμή, όμως, διαφαίνονται θετικές ενδείξεις ότι η ΕΚΤ θα αναγνωρίσει εν μέρει τις ιδιαιτερότητες που έχουν οικονομίες όπως η ελληνική, οι οποίες εξέρχονται από βαθιά ύφεση. Η κυβέρνηση έχει ζητήσει από την ΕΚΤ να συνυπολογισθεί η επίπτωση της βαθιάς ύφεσης σε σειρά οικονομικών δεικτών, που προσμετρώνται στον έλεγχο ποιότητας ενεργητικού τον οποίο ολοκληρώνει η ΕΚΤ και να υιοθετηθεί για την αξιολόγηση των ελληνικών τραπεζών ένα μοντέλο που δεν θα είναι μόνο στατικό αλλά θα περιλαμβάνει και εργαλεία δυναμικής αξιολόγησης. ΣΗΜΕΙΩΝΕΤΑΙ ΟΤΙ ΟΙ ΤΡΑΠΕΖΕΣ μέσα στο δεύτερο δεκαπενθήμερο του Οκτωβρίου θα πάρουν στα χέρια τους έναν τριπλό λογαριασμό: την αξιολόγηση της ποιότητας ενεργητικού (Asset Quality Review -AQR), τις κεφαλαιακές ανάγκες που προκύπτουν στο βασικό σενάριο των stress tests, και τις αντίστοιχες για το δυσμενές σενάριο. Από τα τρία αποτελέσματα θα κληθούν να αντιμετωπίσουν το χειρότερο, εκπονώντας ένα πλάνο κεφαλαιακής ενίσχυσης το οποίο θα πρέπει να έχουν καταθέσει προς έγκριση στην ΕΚΤ μέσα σε διάστημα δύο εβδομάδων.

10 10 Όπως εξηγούν οι οικονομολόγοι, οι Ευρωπαίοι περιόρισαν την κρίση, καθησυχάζοντας τους επενδυτές με μια συλλογική υπόσχεση διάσωσης, όμως η κρίση στην πραγματική οικονομία δεν επιλύεται με αυτόν τον τρόπο. Η μαζική ανεργία διατηρείται και κάποιες χώρες βρίσκονται εκ νέου αντιμέτωπες με την ύφεση. Η Γαλλία παραμένει ο μεγάλος ασθενής της Ευρώπης, με τη Μοody's να κρούει ηχηρό σήμα κινδύνου για τις προοπτικές της οικονομίας. Η γαλλική κυβέρνηση πρόσφατα αναπροσάρμοσε εκ νέου τη δημοσιονομική της στρατηγική, ωστόσο το νέο πρόγραμμα εξυγίανσης έχει υψηλό ρίσκο εφαρμογής, αναφέρει η Moody s σε έκθεσή της για τη γαλλική οικονομία. Συγκεκριμένα, η κυβέρνηση έδωσε μεγαλύτερη βαρύτητα στις περικοπές δαπανών προκειμένου να χρηματοδοτήσει την ανταγωνιστικότητα. Το σχέδιο περιλαμβάνει μέτρα εξυγίανσης αξίας 18 δισ. ευρώ το 2014 και 50 δισ. ευρώ μεταξύ 2015 έως Οι περικοπές αγγίζουν κάθε επίπεδο του δημοσίου τομέα αλλά εστιάζουν στην τοπική αυτοδιοίκηση, στην υγειονομική περίθαλψη και στην κοινωνική ασφάλιση, αναφέρει ο διεθνής οίκος. Αν εφαρμοστούν πλήρως τα μέτρα, αυτό θα έχει θετικό αντίκτυπο στην οικονομία, σημειώνει. Ωστόσο η Moody s επισημαίνει ότι το 60% των περικοπών στις δαπάνες της περιόδου δεν έχει ακόμα οριστεί από την κυβέρνηση, ζήτημα το οποίο έχει επισημανθεί από εγχώριους φορείς καθώς και από την Ε.Ε. και το ΔΝΤ. Επίσης, η Moody's τονίζει ότι το αδύναμο αναπτυξιακό περιβάλλον στη χώρα δυσκολεύει την εφαρμογή του σχεδίου της γαλλικής κυβέρνησης. Παράλληλα υπογραμμίζει ότι οι δημοσιονομικές επιδόσεις της Γαλλίας παραμένουν αδύναμες σε σχέση με άλλες χώρες που έχουν αξιολογηθεί με «Aa1». Σημειώνεται ότι ο οίκος αξιολόγησης υποβάθμισε τις προοπτικές ανάπτυξης της γαλλικής οικονομίας στο 0,6% το 2014 και στο 1,3% το 2015 (από 1% και 1,5% αντί- Παρά τις υποσχέσεις του Ματέο Ρέντσι για επιστροφή της χώρας στην ανάπτυξη, η πραγματικότητα αποδεικνύεται αποθαρρυντική, με την οικονομία της χώρας να βρίσκεται σε στασιμότητα. Η ιταλική οικονομία εξακολουθεί να αντιμετωπίζει προβλήματα, ενώ ακόμη δεν έχει εισέλθει σε αναπτυξιακή τροχιά: το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο περιέκοψε κατά 50% τις προβλέψεις για αύξηση του ΑΕΠ της χώρας μέχρι το τέλος του Από το 0,6% του περασμένου Απριλίου, η συνολική εκτίμηση περιορίζεται στο 0,3%. Η δε τράπεζα της Ιταλίας κάνει λόγο για μόλις 0,2%. Την ίδια ώρα, λείπει ένα δισεκατομμύριο ευρώ για την επαναχρηματοδότηση του Ταμείου Ανεργίας. Εδώ και τρεις ημέρες τα ιταλικά συνδικάτα διαδηλώνουν μπροστά στο κοινοβούλιο της Ρώμης με σύνθημα «Ζητείται Εργασία». Η κυβέρνηση Ρέντσι έχει εξασφαλίσει τετρακόσια εκατομμύρια ευρώ και ο υπουργός εργασίας, Πολέτι, δεσμεύθηκε να φέρει το θέμα στο επόμενο υπουργικό συμβούλιο. Παράλληλα, τα 80 ευρώ φοροελαφρύνσεων τον μήνα που ενέκρινε η κυβέρνηση της Ρώμης για τους χαμηλόμισθους δεν έχουν φέρει τα επιθυμητά αποτελέσματα: η αγοραστική ζήτηση δεν παρουσιάζει ακόμη ουσιαστική τόνωση. «Είναι όντως δύσκολο να πετύχουμε φέτος εντυπωσιακή ανάπτυξη. Θα γίνει σίγουρα πιο αισθητή το 2015», δηλώνει τώρα και ο ίδιος ο Ιταλός πρωθυπουργός. Μόνη βεβαιότητα αποτελούν οι ιδιωτικοποιήσεις. Ο υπουργός Οικονομικών Πιερκάρλο Πάντοαν δήλωσε ότι το σχετικό πρόγραμμα θα εφαρμοσθεί όπως είχε αρχικά σχεδιαστεί: με αποκρατικοποιήσεις που θα αντιστοιχούν από φέτος και μέχρι το 2017 στο 0,7% του ΑΕΠ. Η συνολική αξία τους ανέρχεται στα 11 δισεκατομμύρια ευρώ. «Δεν φτάνει όμως αυτό. Χρειάζεται ένα συνολικό, θετικό σοκ για την οικονομία», τονίζουν την ίδια ώρα σχολιαστές της Rai: ένα σοκ με άμεσα και χειροπιαστά αποτελέσματα. Και τα άσχημα νέα για τη χώρα δεν τελειώνουν εδώ. Η ιταλική οικονομία στο β τρίμηνο του έτους βρέθηκε και πάλι σε περιοχή ύφεσης, καθώς το ΑΕΠ της χώρας συρρικνώθηκε κατά 0,2% το δεύτερο τρίμηνο του έτους σε τριμηνιαία βάση. Τα επίσημα στοιχεία αποδεικνύονται χειρότερα των εκτιμήσεων. Οι αναλυτές, σύμφωνα με δημοσκόπηση του πρακτορείου Reuters, προέβλεπαν κατά μέσο όρο ανάπτυξη του ιταλικού ΑΕΠ κατά 0,2% το δεύτερο τρίμηνο. Η χειρότερη εκτίμηση που διατυπώθηκε έκανε λόγο για ύφεση της τάξεως του 0,1%. Σε ετήσια βάση, το ΑΕΠ της τρίτης μεγαλύτερης οικονομίας στην ευρωζώνη συρρικνώθηκε κατά 0,3% το δεύτερο τρίμηνο, ενώ οι αναλυτές έβλεπαν ανάπτυξη κατά 0,1%. Σημειώνεται πως το πρώτο τρίμηνο του 2014 η ιταλική οικονομία είχε συρρικνωθεί κατά 0,1%. Κατά συνέπεια, η Ιταλία βρίσκεται και τεχνικά πλέον σε ύφεση, καθώς ολοκλήρωσε δύο τρίμηνα με αρνητικό ρυθμό ανάπτυξης. Στο μεταξύ, στα 75 δισ. ευρώ ανέρχεται το χρέος της Ιταλίας στους ιδιώτες, σύμφωνα με στοιχεία της Bank of Italia. Τα χρέη του κράτους προς τον ιδιωτικό τομέα έχουν ως συνέπεια να έχουν «στεγνώσει» από ρευστό οι ιταλικές επιχειρήσεις γεγονός που έχει οδηγήσει σε απολύσεις, περικοπές μισθών, κλείσιμο επιχειρήσεων και χρεοκοπίες. Αναπόφευκτα, οι επιπτώσεις του χρέους στον ιδιωτικό τομέα θα πλήξουν και τους υπόλοιπους τομείς της ιταλικής οικονομίας. Ο υπουργός Οικονομίας, Πιερ Κάδρο Παντοάν, δήλωσε σε πρόσφατη συνέντευξή του ότι το κράτος προτίθεται να ξεπληρώσει το σύνολο του χρέους του προς τους ιδιώτες, ως το τέλος του Μια τέτοια προοπτική θα ακουγόταν ιδιαιτέρως ευοίωνη, αν δεν είχε προηγηθεί αντίστοιχη υπόσχεση του πρωθυπουργού Ρέντζι για επιστροφή των χρεών ως τον Ιούλιο του 2014, υπόσχεση της οποίας η εκπλήρωση αργότερα μεταφέρθηκε για τον Σεπτέμβριο του ίδιου έτους. Όλα δείχνουν, ωστόσο, ότι η κυβέρνηση δυσκολεύεται να συγκεντρώσει τα κονδύλια που απαιτούνται, και συ-

11 11 στοιχα). Και ενώ το δημόσιο χρέος προσεγγίζει το ανησυχητικό όριο του 100% του ΑΕΠ, η νέα γαλλική κυβέρνηση επιχειρεί να βάλει φρένο με τη δρομολόγηση ενός νέου πακέτου μεταρρυθμίσεων. Μάλιστα, σε ασυνήθιστα υψηλούς τόνους, ο πρωθυπουργός της Γαλλίας Μανουέλ Βαλς επέκρινε την οικονομική πολιτική της Ευρωζώνης, χτυπώντας παράλληλα καμπανάκι για σοβαρό κίνδυνο αποπληθωρισμού. Χωρίς περιστροφές, ο Μανουέλ Βαλς υπογράμμισε ότι ο κίνδυνος αποπληθωρισμού στην Ευρωζώνη και στη Γαλλία είναι πλέον υπαρκτός, καθώς η ανάπτυξη και ο πληθωρισμός κινούνται σε επίπεδα πολύ χαμηλότερα από τα αναμενόμενα. Χρησιμοποιώντας τη «γλώσσα της αλήθειας» όπως ο ίδιος υποστηρίζει, κατέκρινε τις οικονομικές πολιτικές στην Ευρωζώνη ως αναποτελεσματικές και έκανε λόγο για βραδύτητα στις πράξεις, παρότι οι λαοί της Ευρώπης έχουν συνειδητοποιήσει πλέον την ανάγκη για οικονομική ανάπτυξη. «Πρέπει να πάμε πιο μακριά» δήλωσε χαρακτηριστικά ο πρωθυπουργός της Γαλλίας και υπογράμμισε την αδυναμία δράσης της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (που έχει ήδη πολύ χαμηλά επιτόκια), απέναντι στον κίνδυνο του αποπληθωρισμού. Την ίδια στιγμή ωστόσο ο Βαλς τόνισε ότι η Γαλλία δεν έχει άλλα περιθώρια από το να συνεχίσει την προσπάθεια για να βελτιώσει την ανταγωνιστικότητά της, έχοντας τρεις βασικές προτεραιότητες: την απασχόληση, τις επενδύσεις και την αύξηση της αγοραστικής δύναμης των Γάλλων. Σύμφωνα με τον Βαλς, το Σύμφωνο Ευθύνης με τις επιχειρήσεις, το οποίο συνεπάγεται οικονομίες συνολικού ύψους 50 δισ. ευρώ, παραμένει ο βασικός άξονας της πολιτικής του. Οικονομολόγοι υποστηρίζουν ότι με αυτήν τη δέσμευσή του ο Βαλς αντιφάσκει, από τη στιγμή που και ο ίδιος επικρίνει ως αναποτελεσματικές τις πολιτικές που επιβάλλει ηευρωζώνη. Δίχως τέλος συνεχίζεται ο κυκεώνας των μέτρων λιτότητας στην Πορτογαλία, καθώς η κυβέρνηση του Πέδρο Κοέλιο ενέκρινε νέο πακέτο περικοπών στους μισθούς και στις συντάξεις. Ειδικότερα, η Βουλή της ιβηρικής χώρας ενέκρινε νομοσχέδιο, βάσει του οποίου περικόπτονται από 3,5% έως και 10% οι μισθοί των δημόσιων υπαλλήλων άνω των ευρώ. Παράλληλα, η κυβέρνηση ενέκρινε την επιβολή έκτακτης εισφοράς 2% - 3,5% στις συντάξεις άνω των ευρώ. Επίσης, προχώρησε στην αύξηση του ΦΠΑ κατά 0,25%, ήτοι στο 23,25%. Οι νέες περικοπές αναμένεται να συνεισφέρουν στη μείωση του ελλείμματος σε ένα ποσοστό μικρότερο του 4%. Σημειώνεται πως το νέο πακέτο μέτρων επιβάλλεται προκειμένου να «καλυφθεί» το κενό στον προϋπολογισμό του 2014, μετά την απόρριψη πολλαπλών μέτρων από τα δικαστήρια της χώρας. Παραμένει ακόμη μακρύς ο δρόμος μέχρι να πούμε ότι έχουμε αφήσει πίσω την κρίση, παραδέχθηκε ο ισπανός πρωθυπουργός, Μαριάνο Ραχόι, αν και δήλωσε πεπεισμένος ότι η νομισματική μεταρρύθμιση που εγκρίθηκε από το υπουργικό συμβούλιο θα δώσει αποφασιστική ώθηση στην οικονομική δραστηριότητα. Παράλληλα, σε συνέντευξή του αναφέρθηκε σε μια σειρά οικονομικών επιτευγμάτων και σημείωσε ότι έχουν επέλθει σημαντικές διαρθρωτικές αλλαγές στην αγορά εργασίας, παραδεχόμενος, ωστόσο, ότι ακόμη πρέπει να δημιουργηθούν περισσότερες θέσεις εργασίας. Ακόμη διαβεβαίωσε ότι η κυβέρνηση δεν πρόκειται να χαλαρώσει τις μεταρρυθμιστικές προσπάθειες, ενώ πρόσθεσε ότι είναι απαραίτητο να διατηρηθεί η ανταγωνιστικότητα που έχει επιτύχει η χώρα. Και μπορεί η οικονομία να επέστρεψε σε θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης, ωστόσο το δημόσιο χρέος της χώρας κατέρριψε νέο ιστορικό ρεκόρ στο πρώτο τρίμηνο του έτους. Σύμφωνα με την Τράπεζα της Ισπανίας, το χρέος σκαρφάλωσε στο 96,8% του ΑΕΠ κατά το τρίμηνο Ιανουαρίου- Μαρτίου 2014, ενώ η κυβέρνηση προβλέπει ότι θα αγγίξει το 100% μέχρι το τέλος του έτους. Αν και η τέταρτη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρωζώνης θεωρείτο «καλός μαθητής» στο θέμα του δημόσιου χρέους πριν από την κρίση - το 2007 το ισπανικό δημόσιο χρέος βρισκόταν στο 36,3% του ΑΕΠ - έκτοτε το χρέος της αυξήθηκε κατακόρυφα και ήδη στα τέλη του 2013 ανερχόταν στο 93,9% του ΑΕΠ. Να σημειωθεί πως η ισπανική οικονομία, η τέταρτη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρωζώνης υπέστη μεγάλο πλήγμα το 2008, όταν έσπασε η φούσκα στην αγορά της ακίνητης περιουσίας, συμπαρασύροντας μεγάλο μέρος του τραπεζικού της συστήματος και εγείροντας αμφιβολίες για το αξιόχρεο της χώρας. Το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (ΑΕΠ) της χώρας, μετά από μία σύντομη ανάκαμψη το 2010 και 2011, συρρικνώθηκε 7,5% την τελευταία πενταετία. νεχώς αναβάλλει την αποπληρωμή, την ίδια ώρα που το χρέος ολοένα και αυξάνεται. Δέχεται, επιπλέον, κυρώσεις για την αδυναμία της αυτή, καθώς, μόλις τον περασμένο Ιούνιο, η Κομισιόν της επέβαλε πρόστιμο για την αδυναμία της να συμμορφωθεί με τον κανονισμό Late Payments Directive, που ορίζει ότι η κυβέρνηση δεν θα πρέπει να ξεπερνά τις 60 ημέρες για την αποπληρωμή των χρεών της. Το μόνο που μένει είναι να δούμε πόσος χρόνος απομένει στην «ακμάζουσα» ιταλική οικονομία, προτού αποκαλυφθούν τα σαθρά της θεμέλια. Για στασιμότητα προειδοποιεί τη γερμανική οικονομία, την ισχυρότερη οικονομία της Ευρώπης, η Societe Generale. Όπως επισημαίνει η γαλλική τράπεζα, ο κίνδυνος στασιμότητας για τη Γερμανία είναι ορατός. Για τον λόγο αυτό η Societe Generale μειώνει τις εκτιμήσεις της για την ανάπτυξη της Γερμανίας. Ειδικότερα, για το δεύτερο τρίμηνο του 2014 αναμένει πλέον μηδενική ανάπτυξη (0%), έναντι πρότερης εκτίμησής της για ανάπτυξη +0,3%. Για το σύνολο του 2014, σύμφωνα με τη Societe Generale, η ανάπτυξη της Γερμανίας θα κινηθεί πέριξ του 1,7%, έναντι πρότερης εκτίμησής της για ανάπτυξη +2%.

12 12 H «καλή» τράπεζα Novo Banco θα δανειστεί κεφάλαια 4,9 δισ. ευρώ, τα οποία προέρχονται από το υπόλοιπο των χρημάτων του πορτογαλικού προγράμματος Ε.Ε.-ΕΚΤ-ΔΝΤ. Συνολικά, στο πορτογαλικό ΤΧΣ έμεινε ένα «μαξιλάρι» 6,4 δισ. ευρώ μετά την ανακεφαλαιοποίηση των πορτογαλικών τραπεζών (η Banco Espirito Santo δεν συμμετείχε). Σε επόμενο στάδιο η τράπεζα θα πωληθεί προκειμένου να επιστρέψουν στο Ταμείο τα 4,9 δισ. ευρώ από τα αδιάθετα κεφάλαια του πορτογαλικού προγράμματος. Ο διοικητής της Τράπεζας της Πορτογαλίας, Κάρλος Κόστα, διαβεβαίωσε ότι δεν υπάρχει κανένας κίνδυνος δημοσιονομικού εκτροχιασμού από την απόφαση, ούτε επιβάρυνση των φορολογουμένων. Πρόκειται ουσιαστικά για εθνικοποίηση της τράπεζας, παρά το γεγονός ότι ο κεντρικός τραπεζίτης απέφυγε να χρησιμοποιήσει τη συγκεκριμένη λέξη. Χαμένοι της υπόθεσης είναι οι μέτοχοι της παλαιάς τράπεζας, η οικογένεια της Espirito Santo που κατείχε το 20,1%, η Credit Agricole με 17% και η Bradesco με 3%, αν βεβαίως δεν έχουν ήδη πουλήσει τις μετοχές τους. Χαμένοι είναι όμως και οι μικρομέτοχοι της τράπεζας. Η υιοθέτηση του συγκεκριμένου μοντέλου σωτηρίας ευρωπαϊκής τράπεζας θέλει να περάσει το μήνυμα ότι ο χαμένος δεν είναι σε καμία περίπτωση ο καταθέτης ή ο φορολογούμενος, αλλά πρωτίστως ο μέτοχος. Να σημειωθεί πως την προπερασμένη Πέμπτη η νέα διοίκηση της BES ανακοίνωσε ζημίες-σοκ ύψους 3,58 δισ. ευρώ για το β τρίμηνο του έτους, που συναρτώνται με απομειώσεις δανείων τα οποία χορηγήθηκαν από την τράπεζα σε άλλες εταιρείες του πολυσχιδούς ομίλου Espirito Santo. Κι αυτό χωρίς να μπορεί να εγγυηθεί ότι δεν θα βγουν και άλλοι «σκελετοί από τα ντουλάπια» κατά τους επόμενους μήνες, αφού σειρά υψηλόβαθμων στελεχών τέθηκαν σε διαθεσιμότητα εν μέσω υπονοιών για τέλεση αξιόποινων πράξεων. Οι ζημίες αυτές εκμηδένισαν το κεφαλαιακό μαξιλάρι των 2,1 δισ. ευρώ της ΒΕS (συμπεριλαμβανομένης και της αύξησης κεφαλαίου 1,1 δισ. ευρώ του Ιουνίου) και καθιστούν επιτακτική την άντληση νέων κεφαλαίων 3,5-4 δισ. ευρώ λίαν συντόμως. Σε κάθε περίπτωση, η στήριξη της BES με κρατικό χρήμα είναι πισωγύρισμα για την Πορτογαλία, που πριν από λίγους μήνες βγήκε θριαμβευτικά από το μνημόνιο. Η μετοχή της προβληματικής Banco Espirito Santo θα τεθεί από τις 11 Αυγούστου εκτός του δείκτη PSI 20. Εν τω μεταξύ, σε εξέλιξη βρίσκεται έρευνα των ρυθμιστικών αρχών για το ενδεχόμενο εσωτερικής πληροφόρησης (insider trading), η Το σχέδιο διάσωσης της τράπεζας Espirito Santo (BES) θα έχει «περιορισμένο δημοσιονομικό αντίκτυπο» για την Πορτογαλία, αλλά μειώνει τα «διαθέσιμα αποθέματα» της Λισσαβώνας σε ρευστό ώστε να αντιμετωπίσει μελλοντικά οικονομικά σοκ, εκτίμησε ο αμερικανικός οίκος αξιολόγησης Fitch Ratings. Το ποσό αυτό «επαρκεί για να καλυφθεί το κόστος της διάσωσης της BES χωρίς επιπρόσθετο δανεισμό», σχολίασε η Fitch. Η διαδικασία αυτή «δεν αναμένεται να θέσει υπό πίεση το (κρατικό) αξιόχρεο» της Πορτογαλίας, το οποίο βρίσκεται σήμερα στο «BB+» και είχε αναβαθμιστεί τον Απρίλιο, με θετική προοπτική, υπενθύμισε ο οίκος αξιολόγησης. Ωστόσο, η δημιουργία της Novo Banco «θα μειώσει με σημαντικό τρόπο τα αποθέματα ρευστότητας που είναι διαθέσιμα για τις πορτογαλικές τράπεζες», πρόσθεσε ο οίκος αξιολόγησης. «Θα έχει πιθανόν έναν δημοσιονομικό αντίκτυπο εάν και άλλες τράπεζες χρειαστούν βοήθεια», αλλά «δεν είναι αυτή η βασική μας υπόθεση» επισήμανε η Fitch.

13 13 Tα άσχημα νέα για τις ευρωπαϊκές τράπεζες συνεχίστηκαν, καθώς η ιταλική Banca Monte dei Paschi di Siena προχώρησε σε σημαντική αύξηση των προβλέψεων επισφαλών δανείων εν όψει των stress tests της ΕΚΤ. Το γεγονός αυτό όμως τινάζει ουσιαστικά στον αέρα τις προβλέψεις της τράπεζας για τα οικονομικά αποτελέσματα β τριμήνου, με τις καθαρές ζημιές να φθάνουν τα 178,9 εκατ. ευρώ, έναντι των εκτιμήσεων για 71,5 εκατ. ευρώ. Το γεγονός τροφοδοτεί την αβεβαιότητα για το εάν θα χρειαστεί νέα κεφάλαια η ιταλική τράπεζα μετά το AQR και τα στρες τεστ της ΕΚΤ, ενισχύοντας παράλληλα τον φόβο για το σύνολο των τραπεζών της ευρωπεριφέρειας, στον απόηχο μάλιστα της διάσωσης της πορτογαλικής Banco Espirito Santo. Επίσης, οι σημαντικές πιέσεις στη μετοχή της ιταλικής τράπεζας την Παρασκευή (-11,7%) ανάγκασαν τις αρμόδιες χρηματιστηριακές αρχές να την θέσουν σε καθεστώς αναστολής διαπραγμάτευσης. Οι προβλέψεις για επισφαλή δάνεια αυξήθηκαν στα 731 εκατ. ευρώ στο β τρίμηνο, από 545 εκατ. ευρώ έναν χρόνο πριν. «Στο β τρίμηνο μας ζητήθηκε να έχουμε μια πιο συντηρητική προσέγγιση στις προβλέψεις λόγω της εν εξελίξει έρευνας της ΕΚΤ» δήλωσε ο οικονομικός διευθυντής της τράπεζας, Bernardo Mingrone, στην τηλεδιάσκεψη. οποία οδήγησε στην κατάρρευση των μετοχών της τράπεζας την προπερασμένη Παρασκευή, προτού ανακοινωθεί το σχέδιο δάσωσης από τις αρμόδιες αρχές. Η διάσωση της Banco Espirito Santo από την κυβέρνηση της Πορτογαλίας δείχνει ότι οι ευρωπαϊκές αρχές στρέφονται στο παράδειγμα της Ισπανίας, και όχι της Κύπρου, για να διαχειριστούν τις τραπεζικές κρίσεις, σε μια προσπάθεια να αποτρέψουν τον πανικό στις αγορές. Η διάσωση έγινε εν μέσω μετάβασης της Ε.Ε. σε ένα νέο καθεστώς εποπτείας και αφότου η Ευρώπη έκανε αυστηρότερους τους κανόνες για την κρατική ενίσχυση των τραπεζών. Η ΕΚΤ έχει ήδη ξεκινήσει να εξετάζει τα χαρτοφυλάκια των τραπεζών, εν όψει της ανάληψης της εποπτείας του ευρωπαϊκού κλάδου. Από το 2016 θα αρχίσουν να εφαρμόζονται οι σκληρότεροι κανόνες του bail in για τους πιστωτές των τραπεζών που καταρρέουν. Όμως, επειδή οι τελικοί κανόνες δεν έχουν εφαρμοστεί ακόμα, η Banco Espirito Santo «κατά πάσα πιθανότητα θα καταλήξει σαν όλες τις άλλες τράπεζες που διασώθηκαν με χρήματα των φορολογούμενων», λέει η Megan Greene, επικεφαλής οικονομολόγος της Maverick Intelligence, προσθέτοντας: «Αυτό σημαίνει ότι το χρέος θα περάσει στο κράτος και οι φορολογούμενοι θα πληρώσουν, όπως συνέβη και στην Ιρλανδία». Γενικότερα, η διάσωση της BES αποτελεί κρίσιμο τεστ για το νέο θεσμικό πλαίσιο της Ε.Ε. σχετικά με τις τραπεζικές χρεοκοπίες. Αντί να επιβάλει ζημιές στις καταθέσεις άνω των ευρώ και σε άλλους senior πιστωτές, όπως συνέβη στην Κύπρο, η Πορτογαλία επέλεξε να εφαρμόσει ένα πιο ευγενικό μοντέλο, ακολουθώντας το πρότυπο της διάσωσης του χρηματοοικονομικού κλάδου της Ισπανίας. Το αποτέλεσμα ήταν ένα ράλι του χρηματιστηρίου και των μετοχών της χώρας. «Θα κάνουν bail in μόνο όπου και όσο είναι αναγκαίο» εξήγησε στο Bloomberg ο Carsten Brzeski, επικεφαλής οικονομολόγος της ING- DiBa. «Θα ήταν ένα πολύ κακό σημάδι και θα προκαλούσε ακόμα μεγαλύτερη αναταραχή εάν έκαναν κούρεμα στις καταθέσεις τώρα» συμπλήρωσε. Σε μια κρίσιμη περίοδο, ενώ εντείνεται η νευρικότητα όσο πλησιάζει η ώρα των αποκαλυπτηρίων για τα αποτελέσματα των stress tests της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, οι αναλυτές εκφράζουν φόβους για επιδείνωση των συνθηκών χρηματοδότησης των ευάλωτων τραπεζών της περιφέρειας και για ανατροπή του ευνοϊκού κλίματος που τους είχε επιτρέψει να αντλήσουν 52 δισ. ευρώ από τις χρηματαγορές το α εξάμηνο του έτους, ποσό υπερδιπλάσιο σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του Την ανησυχία της για τα αποτελέσματα των stress tests των ευρωπαϊκών τραπεζών, στον απόηχο της ανακοίνωσης του σχεδίου διάσωσης της Banco Espirito Santo, εκφράζει η Mizuho Bank. Σύμφωνα με τον αναλυτή της τράπεζας Roger Francis, προκαλεί ανησυχία η ταχύτητα με την οποία η τράπεζα πέρασε από το στάδιο της ανακοίνωσης των προβλημάτων της στο σχέδιο διάσωσης από την κεντρική τράπεζα της Πορτογαλίας. Συνολικά, ωστόσο, χαρακτηρίζει σωστή την απόφαση της Bank of Portugal, κυρίως για τους κύριους κατόχους ομολόγων, οι οποίοι θα ενταχθούν στο καλό κομμάτι της τράπεζας. Το ζήτημα της Banco Espirito Santo αναμένεται να παραμείνει στο επίκεντρο εν όψει των stress tests της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ), τα αποτελέσματα των οποίων θα ανακοινωθούν στις 31 Οκτωβρίου 2014 και αναμένονται με μεγάλο ενδιαφέρον, καθώς, όπως δήλωσε ο πρώην διοικητής της Τράπεζας της Αγγλίας, Mervyn King, αποτελούν την τελευταία ευκαιρία των ευρωτραπεζών για να αποδείξουν ότι είναι αξιόπιστες. Η Monte Paschi, που απευθύνθηκε στο Ιταλικό Δημόσιο δύο φορές από το 2009 για βοήθεια, κατάφερε να αντλήσει 5 δισ. ευρώ από ιδιώτες επενδυτές τον περασμένο Ιούνιο προκειμένου να αυξήσει την κεφαλαιακή της επάρκεια. Ως αποτέλεσμα, αποπλήρωσε κρατική βοήθεια ύψους 3 δισ. ευρώ και παράλληλα συμφώνησε με τις αρμόδιες αρχές να αποπληρώσει το υπόλοιπο 1,1 δισ. ευρώ μέχρι το Η πρόσφατη αύξηση κεφαλαίου αύξησε το core tier 1 της Monte Paschi στο 13,5%, και ο οικονομικός διευθυντής δηλώνει ότι το κεφαλαιακό μαξιλάρι που διαθέτει η τράπεζα είναι περίπου 4,5 με 6,5 δισ. ευρώ, αρκετό, σύμφωνα με τον ίδιο, ώστε να καλύψει οποιοδήποτε κενό μπορεί να εντοπίσουν τα AQR και στρες τεστ της ΕΚΤ. «Το σκληρό οικονομικό περιβάλλον πιθανόν να οδηγήσει σε καθυστέρηση των στόχων που έχουμε θέσει αναφορικά με τα έσοδα» προειδοποίησε ο διευθύνων σύμβουλος της Banca Monte dei Paschi di Siena, Fabrizio Viola, σε τηλεδιάσκεψη με αναλυτές. Η ιταλική οικονομία εισήλθε και πάλι σε ύφεση στο β τρίμηνο, σύμφωνα με τα στοιχεία της Στατιστικής Υπηρεσίας της χώρας. Ο Viola ήδη περιορίζει θέσεις εργασίας και πουλά περιουσιακά στοιχεία, σε μια προσπάθεια να γυρίσει σε ανοδική τροχιά την τράπεζα, που «γράφει» για εννέα διαδοχικά τρίμηνα ζημιές. «Οι προσδοκίες μας για πρώτες ενδείξεις βελτίωσης στη δομική λειτουργία της Monte Paschi κατά το β τρίμηνο δεν υλοποιήθηκαν» αναφέρει σε έκθεσή της η αναλύτρια της Kepler Cheuvreux, Anna Maria Benassi. Η ίδια έχει σύσταση «διακράτηση» στη μετοχή. Η Banca Monte dei Paschi di Siena ιδρύθηκε τον 15ο αιώνα από αριστοκράτες της Τοσκάνης που ήθελαν να επεκτείνουν τις εμπορικές τους δραστηριότητες στον εξαιρετικά προσοδοφόρο κλάδο της πίστωσης. Οι Σαλιμπένι και ακόμη τέσσερεις εύπορες οικογένειες της Σιένα απετέλεσαν το αντίπαλον δέος των ενεχυροδανειστηρίων που ήκμαζαν ήδη στη Φλωρεντία. Έκτοτε η έδρα της τράπεζας, η οποία ονομαζόταν Monte Pio ως τον 17ο αιώνα, βρίσκεται στο αναγεννησιακό καστρόσπιτο της οικογένειας Σαλιμπένι. Σήμερα η τράπεζα δεν δανείζει μόνο «τους φτωχούς, τους δυστυχείς και τους μη έχοντες» όπως πριν από πέντε αιώνες, καθώς έχει περισσότερα από υποκαταστήματα και 4,5 εκατομμύρια πελάτες σε ολόκληρη την Ιταλία. Μέσω του ιδρύματος Monte dei Paschi χρηματοδοτεί πλήθος πολιτιστικών δραστηριοτήτων αλλά και κατασκευαστικών έργων στην ευρύτερη περιοχή της Σιένα. Αποτελεί επίσης τον χορηγό της δημοφιλούς ομάδας μπάσκετ Μοντεπάσκι Σιένα.

14 14 Αυτά τα ερωτήματα, με αυτή τη μορφή ή με άλλους παραπλήσιους τρόπους απασχόλησαν και απασχολούν ολοένα και εντονότερα τους ανθρώπους της εγχώριας χρηματιστηριακής αγοράς, η οποία μετά από ένα μπαράζ αρνητικών ημερών, που προσέγγισαν διψήφιο αριθμό συναπτών συνεδριάσεων, βρέθηκε αντιμέτωπη όχι μόνο με τις δυσμενείς διεθνείς οικονομικές και γεωπολιτικές συνθήκες, αλλά και πάλι με τον «κακό της εαυτό», όπως και με τα μέχρι τώρα χαμηλά εφετινά επίπεδα. Τόσο ο Γενικός Δείκτης, όσο και ο FTSE 25 βυθίστηκαν σε εσχατιές και όρια που αφενός προκαλούν «υποψίες» αντίδρασης, αλλά αφετέρου τρομάζουν τους ενασχολούμενους για το τι μπορεί να προκύψει εάν αυτά τα όρια διαρραγούν. Σε κάθε περίπτωση, βασικοί δείκτες (Γ.Δ., «25άρης», Τραπεζικός), blue chips αλλά κυρίως τραπεζικές μετοχές για άλλη μια φορά βρέθηκαν σε κλοιό πιέσεων, με margin calls να χτυπάνε και διαδικασίες stop loss να ενεργοποιούνται, κατά βάση από μεμονωμένα hedge funds που δεν λειτουργούν κατ ανάγκην ως μπλοκ, ούτε στο ίδιο μοτίβο και με τον ίδιο τρόπο που κινούνται οι κάπως πιο παραδοσιακοί ξένοι επενδυτές σε τραπεζικά και μη χαρτιά. Και μπορεί κάποιοι αναλυτές να μένουν έκπληκτοι από το μέγεθος της διόρθωσης, καθώς δεν υπάρχουν εκείνες οι μακροοικονομικές ή πολιτικές ειδήσεις απ την Ελλάδα που να δικαιολογούν το sell off, ωστόσο, αυτή η υποχώρηση στο Χ.Α. πρέπει να εκληφθεί ως μέρος της γενικότερης τάσης μείωσης του ρίσκου στις διεθνείς αγορές, ιδίως στην ευρωπεριφέρεια. Οι προβληματισμοί λοιπόν που δημιουργούνται έχουν εγχώριο χρώμα αλλά και διεθνές περίβλημα. Επιπρόσθετα δε, μόνο απαρατήρητο δεν μπορεί να περάσει ένα ακόμα γεγονός. Μετά τον συνωστισμό των θετικών εκθέσεων από τους ξένους επενδυτικούς οίκους για τις ελληνικές μετοχές και ειδικότερα τις τραπεζικές αξίες όλο το προηγούμενο χρονικό διάστημα, σιγά-σιγά κάποιοι από αυτούς αρχίζουν να μεταστρέφουν τις εκτιμήσεις τους εν όψει των ευρωπαϊκών stress tests και των αμφίβολων αποτελεσμάτων που αυτά θα έχουν στις κεφαλαιακές ανάγκες των ελληνικών τραπεζών. Από τη μια αναδεικνύουν τον φόβο για την εμφάνιση τυχόν νέων κεφαλαιακών αναγκών, το ύψος των κόκκινων δανείων, το ψαλίδισμα στα επιτοκιακά περιθώρια κ.λπ., και από την άλλη πετάνε σπόντες για το πολιτικό ρίσκο και της συνεχείς καθυστερήσεις σε μεταρρυθμίσεις, αποκρατικοποιήσεις κ.λπ. Αν η πίεση στα επιτόκια χορηγήσεων συνεχιστεί με τέτοιους ρυθμούς, δύσκολα θα επιβεβαιώσει τις προβλέψεις για διψήφια αύξηση της κερδοφορίας, ανατρέποντας τις αποτιμήσεις που βλέπουμε σήμερα για τις ελληνικές τράπεζες. Αυτό ήταν το βασικό επιχείρημα της Credit Suisse στη δική της αναφορά για τις ελληνικές τράπεζες, όπου χαρακτήρισε τον ελληνικό τραπεζικό κλάδο ακριβό. Η αλλαγή προσέγγισης που ακολουθείται από κάποιους επενδυτές συνοψίζεται στον τίτλο της αντίστοιχης ανάλυσης της BofΑ «Greece not a oneway trade anymore», που καθιστά στο μυαλό πολλών ξένων διαχειριστών το κλείσιμο, τουλάχιστον κάποιων θέσεων, ενδεδειγμένη τακτική στην παρούσα φάση, καθώς το trade ίσως να μην κρύβει μόνο άνοδο. Και επιπλέον, πέραν των εκτιμήσεων ξένων ΜΜΕ για τις πρόσθετες κεφαλαιακές ανάγκες των τραπεζών ή για άλλου είδους προβλήματα, ήρθε εμμέσως να βαρύνει περαιτέρω την ελληνική αγορά η υπενθύμιση της Goldman Sachs ότι το ράλι των κεφαλαιαγορών της Βέβαια, τα επικείμενα αποτελέσματα των stress test και οι ανησυχίες για υλοποίηση νέων αυξήσεων κεφαλαίου, ενδεχομένως σε κάποιες περιπτώσεις και σε τιμές χαμηλότερες του δεύτερου εγχειρήματος ήταν μάλλον η βασική αιτία της πτώσης, με τις τραπεζικές μετοχές να φθάνουν να υποχωρούν έως και 30% από τις προ μηνών τοπικές κορυφές τους. Η αναπόφευκτη διόρθωση των ξένων αγορών μετά το παρατεταμένο ράλι νέων υψηλών στη Wall Street και στη Φρανκφούρτη, προφανώς η όξυνση της κρίσης στο ρωσικό μέτωπο κι οι δραματικές εξελίξεις στην Παλαιστίνη επηρεάζουν και το Χ.Α. Ωστόσο η διόρθωση στο χρηματιστήριό μας είχε ξεκινήσει νωρίτερα και εύλογα επιταχύνθηκε τις τελευταίες ημέρες. Και σε αυτό το περιβάλλον, έχουμε αλλαγή θέσεων από αποχωρούντα επιθετικά χαρτοφυλάκια, με μάζεμα από συντηρητικότερα funds όπως και από άλλα επίσης, επιθετικά, που τοποθετούνται από αισθητά χαμηλότερα επίπεδα τιμών. Πολλοί από όσους μπήκαν στις τράπεζες, είτε στις αυξήσεις κεφαλαίου είτε αργότερα, χωρίς να έχουν γνώση και επαρκή ανάλυση για τις ελληνικές

15 15 ευρωπαϊκής περιφέρειας έχει λάβει ανησυχητικές διαστάσεις μετά τις μαζικές ροές κεφαλαίων σε ομόλογα και χρεόγραφα της ζώνης αυτής και επιβάλλεται η διόρθωση των υπερβολών. Βέβαια, οι οίκοι και τα μέσα ενημέρωσης που θέτουν και πάλι προβληματισμούς στο τραπέζι ήταν εξ αυτών που αποθέωναν τα τραπεζικά assets εσχάτως αλλά αυτό είναι μια άλλη ιστορία Στον αντίποδα, βέβαια, είναι γεγονός ότι οι ελληνικές τράπεζες έχουν ήδη περάσει από διαδικασίες στρεσαρίσματος με σκοπό να διαπιστωθούν οι πιθανές ανάγκες ανακεφαλαιοποίησής τους. Η BlackRock ανέλαβε τη διεξαγωγή τους και οι τράπεζες έχουν προχωρήσει σε αλλεπάλληλες αυξήσεις κεφαλαίων για να καλύψουν τα όποια κενά προέκυψαν. Αλλά μήπως δεν ήταν η BlackRock αυτή που έβαλε την Ελλάδα στις πιθανές προς χρεοκοπία χώρες; Πάντως, το μείγμα δείχνει να είναι μάλλον εκρηκτικό ή έστω προκαλεί ανησυχίες και επιφυλάξεις. Αν θέλουμε να συνοψίσουμε και να υπενθυμίσουμε κάποια πράγματα, η αγορά κινήθηκε τελευταία εν μέσω της συνεχιζόμενης αντιπαράθεσης σεναρίων για τα stress tests της ΕΚΤ και την πιθανότητα νέων αυξήσεων κεφαλαίου, με κάποιους αναλυτές ή επενδυτές να ανησυχούν μήπως ο συνολικός λογαριασμός φτάσει ή ξεπεράσει τα 4-6 δισ. ευρώ. Παράλληλα, οι φόβοι για τα τεστ αντοχής δεν είναι μόνο εγχώριοι, αφού οι ευρωπαϊκές τράπεζες στο διάστημα ενός μηνός αλλά και τριμήνου σημειώνουν σημαντικές απώλειες με αφορμή και την κατάρρευση της πορτογαλικής Espirito Santo, εξέλιξη που αναζωπύρωσε δυσάρεστες μνήμες. Επιπλέον, πέραν της καταγραφής μιας διαφαινόμενης αλλαγής στάσης αρκετών ξένων οίκων και ΜΜΕ, οι αλλεπάλληλες εγχώριες παλινωδίες στο οικονομικό και πολιτικό πεδίο καθώς και το ρίσκο για πρόωρες εκλογές, η ανακοίνωση αποτελεσμάτων τριμήνου και, βεβαίως, η έκρυθμη κατάσταση που έχει διαμορφωθεί στις διεθνείς αγορές (από την ένταση της κρίσης στην Ουκρανία και τους φόβους για επιπτώσεις από πιθανά ρωσικά αντίποινα), η κλίση προς διόρθωση των ξένων χρηματιστηρίων και πολλά ακόμα, έχουν επηρεάσει τελευταία τη «Λ. Αθηνών» που πάντως εσχάτως είχε να αντιμετωπίσει τις δικές της παθογένειες ανεξαρτήτως των διεθνών εξελίξεων. Ακόμα και η αποχώρηση της τρόικας από το πρόγραμμα βοήθειας ή η μεταφορά των επαφών στο Παρίσι προκάλεσε προβληματισμούς στους ξένους επενδυτές που φοβούνται μήπως αυτά αποτελούν εστίες ανησυχιών παρά καθησυχαστικές διεργασίες καθώς πυροδοτούν επιφυλάξεις για τη δυνατότητα της χώρας να διατηρήσει σε εξέλιξη το μεταρρυθμιστικό της πρόγραμμα. Την ίδια στιγμή, τα δεδομένα που βαραίνουν υπέρμετρα στην αγορά των μετοχών είναι ότι τους επόμενους μήνες πρέπει και πάλι να παρθούν πολύ σημαντικές αποφάσεις σε θεσμικό επίπεδο για την Ελλάδα. Το πρώτο ορόσημο, ξεκινώντας με τις ελληνικές προκλήσεις, είναι η έκτη αναθεώρηση του προγράμματος και οι δυσκολίες που θα περιλαμβάνει, το άνοιγμα των συζητήσεων σχετικά με την ελάφρυνση του χρέους του επίσημου τομέα (OSI) και το ενδεχόμενο των εθνικών εκλογών, απόρροια της προεδρικής εκλογής στο πρώτο τρίμηνο του επόμενου έτους. τράπεζες, αποχωρούν, πουλάνε θέσεις, ενδεχομένως με ζημίες. Ταυτόχρονα, εκδηλώθηκαν κάποιες αγορές στο Χ.Α. από μακροπρόθεσμου ορίζοντα κεφάλαια (long only funds) που έχουν ήδη σημαντικές θέσεις σε ελληνικές μετοχές, τράπεζες ή blue chips. Όμως, η συνολική εικόνα για το Χρηματιστήριο Αθηνών παραμένει προβληματική τόσο βραχυπρόθεσμα, όσο και μεσοπρόθεσμα, τουλάχιστον όσο διαρκούν οι εντολές ξένων προς την πόρτα της εξόδου. Αρκετοί επενδυτές υπό το βάρος των συσσωρευμένων αρνητικών εξελίξεων διεθνώς και των κλιμακούμενων ανησυχιών για τα αποτελέσματα του stress test έσπευσαν να πουλήσουν ή και να κλείσουν τις θέσεις τους σε τράπεζες και δευτερευόντως σε άλλα blue chips, με ζημίες. Γενικότερα πάντως, παρατηρείται έξοδος αμερικανικών κεφαλαίων από τις αγορές της ευρωπαϊκής περιφέρειας υπό την ανησυχία ότι έχει διαμορφωθεί φούσκα στις αποτιμήσεις των ομολόγων των εν λόγω οικονομιών, γεγονός που παρασύρει χαμηλότερα και τα χρηματιστήρια καθώς καθιστά αυτομάτως τις αποτιμήσεις των μετοχών λιγότερο ελκυστικές. Μένει όμως να φανεί εάν η επανεμφάνιση αξιόλογου αγοραστικού ενδιαφέροντος από «long only» funds εκτιμάται ότι θα οδηγήσει σε εκτόνωση των φαινομένων πανικού στην έξοδο που σημειώθηκε χθες. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι τα χειρότερα για το Χ.Α. είναι με βεβαιότητα πίσω μας. Ωστόσο, ακόμα και κάτω από τις παρούσες δύσκολες συνθήκες, κάποιοι αναλυτές, κάποιοι παράγοντες της «Λ. Αθηνών» αντιμετωπίζουν την αδυναμία της αγοράς και το sell off των τραπεζών ως αγοραστική ευκαιρία, θεωρώντας ότι η οικονομική ανάκαμψη θα ανοίξει το δρόμο για την αποκατάσταση της κερδοφορίας τους και το περαιτέρω rerating των μετοχών. Όμως βραχυπρόθεσμα θα είναι περισσότερο ευάλωτες σε οποιαδήποτε τάση μείωσης του ρίσκου στην αγορά. Επίσης, επικεντρώνονται στα stories που συνδυάζουν την ανάπτυξη με λογικές αποτιμήσεις, ισχυρούς ισολογισμούς και ασφαλή, εγχώρια ή διεθνή, έκθεση. Στο σημείο αυτό να αναφέρουμε ότι κατά την κορύφωση του sell off στα Ωστόσο η αγορά δείχνει να έχει εξοικειωθεί με την ταλαιπωρία των τραπεζών με αποτέλεσμα το ενδιαφέρον να έχει στραφεί και προς τις μετοχές των ΔΕΗ, ΟΤΕ, ΟΠΑΠ, ΜΥΤΙΛ, ΜΕΤΚΑ, ΜΟΗ, ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, ΤΕΝΕΡΓ, ΕΥΔΑΠ, ΕΧΑΕ, ΕΥΠΡΟ, ΦΡΙΓΟ κ.λπ., δίχως όμως ιδιαίτερες εξάρσεις και αφού πλέον και αυτές οι μετοχές είχαν παρασυρθεί από τα τραπεζικά απόνερα. Εκτίμηση παραγόντων της αγοράς είναι πως από τη δυνατότητα αυτών των ΟΠΑΠ, ΟΤΕ, ΔΕΗ (πλην τραπεζών) να αντιδράσουν θα εξαρτηθεί σε σημαντικό βαθμό η αναστροφή του Χ.Α. ή η περαιτέρω διόρθωσή του. Κατά κάποιους αναλυτές, η εκτόξευση του τζίρου στα 252 εκατ. ευρώ την Τετάρτη, ακόμη και αν εξαιρεθεί η έκτακτη εισαγωγή της Εθνικής στους δείκτες Stoxx Global 1800 και Stoxx Europe 600, αλλά και η σχετικά ικανοποιητική δραστηριότητα την επομένη, αποτελεί, σύμφωνα με χρηματιστές, θετικό σημάδι εκτόνωσης. Αλλά αυτά δεν σημαίνουν ότι ξεπεράσαμε τα χειρότερα Άλλωστε, η αγορά βρέθηκε να απειλεί το σερί 9 πτωτικών συνεδριάσεων του Απριλίου όταν η αγορά από τις μονάδες (3 Απριλίου) βυθίστηκε μέχρι τις μονάδες στη συνεδρίαση της 15ης Απριλίου. Μόνο που τότε η διόρθωση ήταν συνέπεια εντελώς διαφορετικών λόγων και αφορμών από τους ουσιαστικούς που τώρα πιέζουν το χρηματιστήριο. Από τεχνικής οπτικής, ο Γ.Δ. βρέθηκε πλέον χαμηλότερα των μονάδων, ενώ μέσα στην εβδομάδα ενδοσυνεδριακά πάτησε το όριο των μονάδων. Σύμφωνα με τα στοιχεία της τεχνικής ανάλυσης, είτε θα υπάρξει γενναία προσπάθεια ανόδου ως τις μονάδες και έπειτα στις 1.180, είτε η αδυναμία αντίδρασης θα ενισχύσει τις πωλήσεις. Βραχυπρόθεσμα, μετά την ταχύτατη απώλεια των μονάδων, η επόμενη ζώνη ήταν το ψυχολογικό όριο των μονάδων (και υπό κάποιες συνθήκες και το χαμηλό των μονάδων στις 30/1/2014 είναι επίπεδο στήριξης), όμως η ουσιαστική στήριξη είναι στις μονάδες, χαμηλό της Δευτέρας 19 Μαΐου και μέχρι πρότινος χαμηλό για φέτος. μέσα της εβδομάδας, η επιστροφή της αγοράς προς τα χαμηλά επίπεδα του Μαΐου (και χαμηλά έτους) των μονάδων σηματοδοτήθηκε από μια συντονισμένη προσπάθεια «ισχυρών χεριών» να απορροφήσουν την προσφορά και σταδιακά να περιορίσουν τις αρχικά μεγαλύτερες απώλειες. Αξίζει επίσης να αναφέρουμε ότι προχθές Πέμπτη (και αφού είχαν προηγηθεί 8 σερί πτωτικές συνεδριάσεις με απώλειες σχεδόν 30% από τα υψηλά των αρχών Ιουνίου για τον τραπεζικό δείκτη, ενώ σωρευτικά οι απώλειες για τον Γ.Δ. έφτασαν το 10% σε διάστημα μιας εβδομάδας) επιχειρήθηκε μια πρώτη εξισορρόπηση της αγοράς από τα επίπεδα των έως μονάδων και άνω (η αγορά ανέμενε αύξηση της ρευστότητας από την ΕΚΤ), αλλά και πάλι οι αγοραστές δεν έδειξαν και φοβερή ισχύ. Είχαμε μια αρχική αντίδραση, μια τραπεζική αναλαμπή αλλά και υποχώρηση της δεικτοβαρούς ΕΕΕΚ. Αναλαμπές, τεχνικής μορφής ανοδικές διορθώσεις μετά από γενναίες διορθώσεις είναι αναμενόμενες. Αν η αγορά κινηθεί χαμηλότερα από αυτά τα επίπεδα, εκτός από τον αριθμό των μονάδων, βασικό σημείο προσοχής είναι οι μονάδες και χαμηλότερα οι 1.015, εάν δεν θέλουμε από τώρα να μιλάμε για νούμερα όπως οι 965 μονάδες. H τεχνική εικόνα του δείκτη της υψηλής κεφαλαιοποίησης είναι ο προπομπός για την πορεία του Γενικού Δείκτη. Μετά το χαμηλό του Μαΐου στις μονάδες (απ όπου ενεργοποιήθηκε προχθές αντίδραση) που ήρθαν στο κάδρο αφότου χάθηκαν οι 360 μονάδες, οι επόμενες κρίσιμες ζώνες είναι οι 335 μονάδες. Ζητούμενο είναι η κατοχύρωση τιμών πέριξ των 350 με βλέψεις προς τις 355 προς μονάδες.

16 16 BofA Παρ όλα αυτά, ο οίκος συνεχίζει να βλέπει περιθώρια ανόδου των τραπεζικών μετοχών και προβλέπει στο βασικό του σενάριο ότι οι τέσσερεις συστημικές τράπεζες δεν θα προβούν στην έκδοση νέων μετοχών, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι αποκλείεται να εντοπιστούν νέες κεφαλαιακές ανάγκες. Τα αποτελέσματα των stress tests θα εξαρτηθούν σε μεγάλο βαθμό από τη διαχείριση της ΕΚΤ των ζητημάτων των κόκκινων δανείων και της επαρκούς κάλυψης (adequate coverage), αναφέρει ο οίκος. Θεωρούμε πως η αβεβαιότητα για το θέμα θα λειτουργήσει σαν βαρίδι για τις μετοχές τους προσεχείς μήνες και ως εκ τούτου υποβαθμίζουμε τη σύσταση για τον κλάδο σε «neutral» από «buy», συμπληρώνει. Η Bank of America Merrill Lynch (BofA ML) θεωρεί πως το αποτέλεσμα των tests της ΕΚΤ για τις ελληνικές τράπεζες θα εξαρτηθεί σε μεγάλο βαθμό από τρεις παραμέτρους: - Αντιμετώπιση προβληματικών δανείων: Η BofA ML αναφέρει ότι τα απομειωμένα ή/και μη εξυπηρετούμενα δάνεια των ελληνικών τραπεζών ξεπερνούν τα NPLs που έχουν ήδη ανακοινωθεί κατά 17%-22% σε σύγκριση με το σύνολο των δανείων, ή κατά δισ. ευρώ για κάθε τράπεζα. Η ΕΚΤ ενδέχεται να αντιμετωπίσει ορισμένα απομειωμένα δάνεια, που όμως δεν περιλαμβάνονται στα NPLs ως εν δυνάμει προβληματικά δάνεια. Η Τράπεζα Πειραιώς διαθέτει το μεγαλύτερο κενό μεταξύ των NPLs και των απομειωμένων δανείων. - Επαρκής κάλυψη με προβλέψεις: Η κάλυψη όλων των απομειωμένων και των μη εξυπηρετούμενων δανείων για τις ελληνικές τράπεζες διαμορφώνεται μεταξύ 30%-37%. Αν υποθέσουμε ότι θα χρειαστούν κάλυψη της τάξης του 50%, οι ελληνικές τράπεζες θα χρειαστούν προβλέψεις μεταξύ 4-8 δισ. ευρώ. - Κεφαλαιακά «μαξιλάρια»: Η BofA ML αποτιμά τα κεφαλαιακά μαξιλάρια των ελληνικών τραπεζών στα 5 δισ. ευρώ ανά τράπεζα, υποθέτοντας πως οι ενέργειες που έγιναν φέτος (όπως για παράδειγμα η αποπληρωμή των προνομιούχων μετοχών) θα ληφθούν υπ όψιν. Η Eurobank, σύμφωνα με την ανάλυση της Bank of America Merrill Lynch, διαθέτει το πιο αδύναμο κεφαλαιακό «μαξιλάρι». Η αμερικανική τράπεζα αυξάνει για τις τράπεζες το κόστος των ιδίων κεφαλαίων από το 10,5% στο 11,6%, ώστε να αντανακλάται το κεφαλαιακό ρίσκο εάν υπολογιστεί ένας επιπλέον παράγοντας ρίσκου 1,2x. Σε σύγκριση με τις υπόλοιπες χώρες της περιφέρειας, η BofA ML αναφέρει ότι οι ισπανικές, οι ιταλικές και οι ιρλανδικές τράπεζες έχουν μικρότερο ποσοστό προβληματικών δανείων (17%, 35% και 36% αντίστοιχα), υψηλότερο ποσοστό κάλυψης (39%, 48% και 40%), όμως οι ελληνικές τράπεζες διαθέτουν υψηλότερους δείκτες κεφαλαιακής επάρκειας μετά τις πρόσφατες ΑΜΚ. Εξαιρουμένων των stress tests, ο οίκος συνεχίζει να βλέπει προοπτικές ανάκαμψης του δείκτη απόδοσης κεφαλαίου λόγω της ανάκαμψης των μακροοικονομικών μεγεθών και της αναδιάρθρωσης του κλάδου. Μεταξύ των τεσσάρων μετοχών, η Bank of America Merrill Lynch προτιμά τις Alpha Bank και Εθνική, για τις οποίες εκτιμά ότι εμφανίζουν τα μεγαλύτερα περιθώρια ανόδου. Ο διεθνής οίκος κόβει την τιμή-στόχο κατά 14% για την Τράπεζα Πειραιώς στο 1,72 ευρώ. Παράλληλα, μειώνει την τιμή-στόχο 15% για την Εθνική Τράπεζα στα 2,80 ευρώ. Σε ό,τι αφορά την Alpha Bank, μειώνει την τιμήστόχο κατά 13% στο 0,70 ευρώ. Για τη Eurobank η νέα ΤΗΝ ΑΡΝΗΤΙΚΗ ΤΗΣ ΣΤΑΣΗ απέναντι στον ελληνικό τραπεζικό κλάδο επαναδιατυπώνει η Credit Suisse, εκτιμώντας ότι η επιστροφή σε διψήφια κερδοφορία απειλείται από τις πιέσεις στα υψηλά επιτόκια χορηγήσεων. «Τα στοιχεία για τα επιτόκια χορηγήσεων και καταθέσεων που έδωσε στη δημοσιότητα στις 31 Ιουλίου η Τράπεζα της Ελλάδος στηρίζουν την αρνητική εικόνα που έχουμε για τις ελληνικές τράπεζες. Σε αντίθεση με την πλειονότητα της αγοράς, πιστεύουμε ότι η μεσοπρόθεσμη επιστροφή σε υψηλή κερδοφορία απειλείται από την πίεση που ασκείται στα βιώσιμα υψηλά επιτόκια δανείων (από τα υψηλότερα στην Ευρώπη)» αναφέρεται στην έκθεση με τίτλο «Greek Banks - Loan Rates appear under pressure» (Ελληνικές τράπεζες - Υπό πίεση τα επιτόκια των δανείων). Η Credit Suisse επισημαίνει ότι τα επιτόκια των νέων χορηγήσεων υποχώρησαν κατά 54 μονάδες βάσης κατά μέσο όρο τον Ιούνιο στο 4,92%, έναντι πτώσης 8 μονάδων βάσης στις καταθέσεις στο 1,51%. «Μέχρι στιγμής μέσα στο έτος η πτώση στα επιτόκια χορηγήσεων είναι μικρότερη από αυτή στις καταθέσεις. Παρ όλα αυτά, η αγορά εστιάζει πολύ στα επιτόκια καταθέσεων και πιστεύουμε ότι αυτό έχει ήδη προεξοφληθεί. Βλέπουμε ότι λίγοι επενδυτές εστιάζουν στις πιέσεις στα επιτόκια χορηγήσεων, και αυτή η εξέλιξη μπορεί να είναι σταδιακά αρνητική για τη θέση τους». Συνεχίζουμε να βλέπουμε τον ελληνικό τραπεζικό κλάδο ακριβό, τονίζει η Credit Suisse, σημειώνοντας ότι σε σχετική βάση συνεχίζει να προτιμά την Εθνική (σύσταση «outperform», τιμή-στόχος στα 3,6 ευρώ), έναντι της Alpha («neutral», τιμή-στόχος 0,8 ευρώ) και της Τράπεζας Πειραιώς («underperform» με τιμή-στόχο στο 1,4 ευρώ), λόγω του μικρότερου χαρτοφυλακίου εταιρικών δανείων, γεγονός που την καθιστά λιγότερο ευάλωτη στη μείωση των επιτοκίων. Επίσης, η Credit Suisse υπογραμμίζει ότι η Πειραιώς είναι περισσότερο εκτεθειμένη σε χαμηλότερα επιτόκια μέσω του μεγάλου ποσοστού αναδιαρθρώσεων δανείων.

17 17 τιμή-στόχος είναι 12% χαμηλότερη, στο 0,30 ευρώ. Οι αναλυτές της αμερικανικής τράπεζας εκτιμούν ότι η αυστηρή αντιμετώπιση των δύο αυτών παραμέτρων ενδέχεται να υποδείξει πιθανές κεφαλαιακές ανάγκες για τις ελληνικές τράπεζες. Στο ίδιο πλαίσιο, προβλέπουν πως η αβεβαιότητα θα «συγκρατήσει» τις τραπεζικές μετοχές τους επόμενους μήνες και υποβαθμίζουν τη σύσταση για τον κλάδο σε «neutral» από «buy». Οι εκλογές για Πρόεδρο της Δημοκρατίας τον Φεβρουάριο του 2015 δεν αποκλείεται να οδηγήσουν την Ελλάδα σε πρόωρες εθνικές εκλογές, υποστηρίζει η Bank of America Merill Lynch. Όπως επισημαίνουν οι αναλςυτές της αμερικανικής επενδυτικής τράπεζας, από εδώ και στο εξής δεν υπάρχουν μεγάλα περιθώρια για την... παραγωγή θετικών ειδήσεων από την Ελλάδα. Οι κίνδυνοι για την Ελλάδα παραμένουν, και συνοψίζονται στην επόμενη αναθεώρηση της πορείας της ελληνικής οικονομίας από την τρόικα, στα τραπεζικά stress tests της ΕΚΤ, στις διαρκείς διαβουλεύσεις για τον νέο γύρο ελάφρυνσης του ελληνικού χρέους, και συγκεκριμένα στα δάνεια του επίσημου τομέα (official sector debt relief - OSI) και στην εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας τον Φεβρουάριο του 2015, γεγονός που δεν αποκλείεται να οδηγήσει σε πρόωρες εθνικές εκλογές. Η Bank of America Merrill Lynch δηλώνει πως παραμένουν σε ισχύ οι πρόσφατα αναβαθμισμένες προβλέψεις της για την πορεία της ελληνικής οικονομίας, ωστόσο προειδοποιεί πως ορισμένα οικονομικά μεγέθη μαρτυρούν πως χάνει τη δυναμική του το momentum. Μεγάλο ατού της ελληνικής οικονομίας θεωρείται ο κλάδος του τουρισμού, τα έσοδα του οποίου δίνουν πνοή στα κρατικά ταμεία. Σε ό,τι αφορά την κατάσταση στην ελληνική αγορά εργασίας, η αμερικανική τράπεζα εκτιμά πως οι μεταρρυθμίσεις έχουν επιβραδυνθεί τους τελευταίους μήνες, γεγονός που καθιστά απίθανο το γεγονός ο συγκεκριμένος κλάδος να παραγάγει εκπλήξεις για την ελληνική οικονομία. Η Bank of America Merrill Lynch προειδοποιεί πως τόσο οι επενδύσεις όσο και η εξαγωγική δραστηριότητα συνεχίζουν να διακατέχονται από αδυναμία. Σύμφωνα με το θετικό σενάριο, η Ελλάδα θα διασφαλίσει ολοκλήρωση του συνόλου των προαπαιτούμενων δράσεων για την απρόσκοπτη εκταμίευση των δόσεων, συμφωνία με την τρόικα για τον κρατικό προϋπολογισμό του 2015 και τις μεταρρυθμίσεις που θα τον συνοδεύουν, συμφωνία για ένα μεγάλο και επαρκές OSI, το οποίο θα εξαρτάται άμεσα από την πορεία εφαρμογής των μεταρρυθμίσεων, και πολιτική σταθερότητα. Σύμφωνα με το αρνητικό σενάριο, η Ελλάδα δεν θα κατορθώσει να ολοκληρώσει τα προαπαιτούμενα για να λάβει την επόμενη δόση, να ξεκινήσει εγκαίρως την επόμενη αξιολόγηση του προγράμματός της, να εφαρμόσει εγκαίρως τις απαραίτητες μεταρρυθμίσεις, να ξεκινήσει εγκαίρως τις συζητήσεις για το χρέος και να διασφαλίσει πολιτική σταθερότητα. ΦΩΣ ΣΤΑ ΑΙΤΙΑ της πτώσης του Χρηματιστηρίου της Αθήνας αλλά και των τιμών των ελληνικών ομολόγων επιχείρησε να δώσει ο Daniel Sugarman, στρατηγικός αναλυτής της ETX Capital. Όπως εξηγεί, οι λόγοι της ανησυχίας δεν εξαντλούνται στον τραπεζικό κλάδο, εν όψει και των stress tests. Αντίθετα, η αποκάλυψη του Reuters για κατάργηση της τρόικας και ανάληψη της ευθύνης των μεταρρυθμίσεων από την ελληνική κυβέρνηση προβληματίζει έντονα τους εμπλεκόμενους στις αγορές. «Παρότι κάτι τέτοιο ίσως ικανοποιήσει τους Έλληνες, που δεν είναι ευχαριστημένοι με το σημερινό επίπεδο του εξωτερικού ελέγχου επί των οικονομικών μεταρρυθμίσεων, η αντίδραση της αγοράς μαρτυρά ότι αυτό το νέο αντιμετωπίζεται με έναν βαθμό τρόμου από μερίδα των εμπλεκόμενων» σημείωσε ο Sugarman στο CNBC. Όπως αποκάλυψε το Reuters, οι Βρυξέλλες εξετάζουν να καταργήσουν την τρόικα και να επιτρέψουν στην ελληνική κυβέρνηση να εφαρμόσει το δικό της σχέδιο για την οικονομία, με την υπόσχεση της ελάφρυνσης χρέους κάθε φορά που θα εφαρμόζονται μεταρρυθμίσεις. Το πρακτορείο επικαλείται Ευρωπαίους αξιωματούχους, οι οποίοι κάνουν λόγο για συζήτηση που βρίσκεται σε πρώιμο στάδιο αλλά αναμένεται να επιταχυνθεί, καθώς η Αθήνα και οι πιστωτές της θα σχεδιάζουν τη νέα πορεία της χώρας, μετά τη λήξη του δεύτερου μνημονίου, μέσα στο Η κατάργηση της τρόικας θα είναι κεντρικό σημείο του σχεδιασμού, αναφέρει το τηλεγράφημα. Αντ αυτού, εξετάζεται να εφαρμοστεί ένα σχέδιο όπου η Ελλάδα θα καλείται να εφαρμόσει μεταρρυθμίσεις, για να πάρει ως αντάλλαγμα ελάφρυνση χρέους. Στο πλαίσιο αυτό, θα επιτραπεί μια πιο light εποπτεία, σε μια εξέλιξη που αναμένεται να μετριάσει την κοινωνική αγανάκτηση και να ενισχύσει την κυβέρνηση συνασπισμού έναντι του ΣΥΡΙΖΑ, που προηγείται στις δημοσκοπήσεις με την υπόσχεση να σκίσει τα μνημόνια, σημειώνει το Reuters.

18 18 στη σέντρα Άγνωστη λέξη παραμένει η διασπορά για το μεγαλύτερο μέρος των επενδυτών στο Χρηματιστήριο, με το 43,4% των χαρτοφυλακίων να κατέχει μόλις μία μετοχή και το 42,3% να αποτελείται από 2 έως 5 μετοχές. Περισσότερες από 10 μετοχές έχει μόλις το 4,34% των συνολικών ενεργών μερίδων στο Χ.Α. Σε ένα ακόμη ενδιαφέρον στατιστικό στοιχείο, το 79,38% των επενδυτών έχει χαρτοφυλάκιο αξίας έως ευρώ, ενώ το υπόλοιπο 10% έχει χαρτοφυλάκιο αξίας έως ευρώ. Τα «μεγάλα πορτοφόλια» με αξία πάνω από 1 εκατ. ευρώ είναι μόλις το 0,44% του συνόλου των ενεργών μερίδων. Παραμένουν online με το Χ.Α. οι ανά τη Γη φορολογικοί παράδεισοι, και η ανάλυση των συναλλαγών δείχνει ενεργές μερίδες από τα Νησιά Μάρσαλ, τα Νησιά Καϋμάν, τις Βερμούδες, τις Παρθένους Νήσους και τη Λιβερία, ενώ τρεις επενδυτές κάνουν συναλλαγές στο Χ.Α. από τις... Σεϋχέλλες. Εκ των αλλοδαπών επενδυτών, πάντως, η μερίδα του λέοντος προέρχεται από τις ΗΠΑ, με τις 37 ενεργές μερίδες να ευθύνονται για το 80% των συνολικών συναλλαγών, ύψους 1,3 δισ. ευρώ. Την τιμή-στόχο των 26 ευρώ και την ουδέτερη στάση της απέναντι στη μετοχή της Τιτάν επιβεβαίωσε η Goldman Sachs, έπειτα από την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων της εταιρείας για το δεύτερο τρίμηνο του έτους. Όπως εξηγεί ο οίκος, η αμερικανική μονάδα του ομίλου κινείται σε καλή τροχιά, όμως οι αιγυπτιακές δραστηριότητες επισκιάζονται από την αβεβαιότητα. Η Goldman σημειώνει ότι τα EBITDA της Τιτάν, στα 59 εκατ. ευρώ, ήταν χαμηλότερα των εκτιμήσεων της αγοράς για 61 εκατ. ευρώ. Στο πλαίσιο αυτό, υποβαθμίζει τις προβλέψεις της, κυρίως για το 2014, αποδίδοντας την κίνηση στις ανησυχίες για την Αίγυπτο. «Παρότι παραμένουμε θετικοί για τις ΗΠΑ και βλέπουμε ενθαρρυντικά σημάδια στην Ελλάδα, διατηρούμε τη neutral στάση μας, με δεδομένη την περιορισμένη ορατότητα στην Αίγυπτο και τα μεγαλύτερα περιθώρια ανόδου αλλού» σημειώνουν οι αναλυτές του οίκου. Με σύσταση «buy» και για τις δύο μετοχές (ΜΥΤΙΛ - ΜΕΤΚ) και με τιμή-στόχο στα 8 ευρώ για τη Μυτιληναίος και ευρώ για τη ΜΕΤΚ εγκαινίασε την έναρξη κάλυψης του Ομίλου Μυτιληναίος η διεθνής εταιρεία ανάλυσης Kepler Cheuvreux. Η δημιουργία πολύ ισχυρών ταμειακών ροών από τον όμιλο ( εκατ.), που αντιστοιχεί σε 10% της συνολικής αξίας της εταιρείας ή 20% FCF Yield, οδηγεί την Kepler να χαρακτηρίσει τον όμιλο «A Greek Cash Cow». Συγκεκριμένα, όπως τονίζεται στην έκθεση της Kepler, η ανάκαμψη των τιμών του αλουμινίου, η ισχυροποίηση του δολαρίου, οι εξελίξεις στον ενεργειακό κλάδο και η σταθερά θετική πορεία της ΜΕΤΚ μεταφράζονται σε ισχυρές ροές, που μειώνουν ταχύτατα τον δανεισμό του ομίλου και καθιστούν την τρέχουσα αποτίμηση ιδιαίτερα ελκυστική. Αύξηση τζίρου αλλά και ζημιές ύψους 17,6 εκατ. στο εξάμηνο θα ανακοινώσει η Intralot, προβλέπει η Επενδυτική Τράπεζα Ελλάδος (IBG) σε έκθεσή της, στην οποία διατηρεί σύσταση «accumulate» και τιμή-στόχο στα 2,4 ευρώ. Η χρηματιστηριακή προβλέπει ότι η εταιρεία θα εμφανίσει αύξηση τζίρου 25,9%, στα 903 εκατ. ευρώ, λόγω και των εσόδων από το Μουντιάλ της Βραζιλίας. Ωστόσο, αναμένονται πιέσεις στα περιθώρια EBITDA της ΙΝΛΟΤ, τα οποία αναμένεται να υποχωρήσουν στο 15,4% από 18,7% κατά την αντίστοιχη περσινή περίοδο, λόγω των αλλαγών στους όρους της σύμβασης με τον ΟΠΑΠ. Η εταιρεία εκτιμάται ότι θα εμφανίσει ζημιές ύψους 17,6 εκατ. στο εξάμηνο και 9,1 εκατ. στο β τρίμηνο, λόγω αυξημένων δαπανών για αποσβέσεις και υψηλότερων χρηματοοικονομικών δαπανών. Η Goldman Sachs και η Deutsche Bank ερίζουν για την απόκτηση της NBGI Private Equity, καθώς με βάση τις δεσμευτικές προσφορές επελέγησαν για τον τρίτο και καθοριστικό γύρο του διαγωνισμού πώλησης. Συγκεκριμένα, private equity funds συνδεδεμένα με την Goldman Sachs και την Deutsche Bank κατέθεσαν στις αρχές Ιουλίου δεσμευτικές προσφορές για την NBGI, πέρασαν στον τρίτο γύρο και πλέον, με βάση και τις πληροφορίες που θα έχουν στη διάθεσή τους για τα assets στα οποία έχουν επενδύσει τα funds της NBGI, καλούνται να υποβάλουν τις τελικές τους προσφορές. Σύμφωνα με πληροφορίες, οι δεσμευτικές τους προσφορές κινούνται στην περιοχή των 380 εκατ. ευρώ, πάνω δηλαδή από την καθαρή εσωτερική αξία της NBGI. Εφόσον η διαδικασία πώλησης προχωρήσει ομαλά, προβλέπεται να ολοκληρωθεί το αργότερο ως τις 15 Σεπτεμβρίου με την υπογραφή συμφωνίας με το fund που θα ανακηρυχθεί πλειοδότης. Σημειώνεται ότι η πώληση της NBGI περιλαμβάνεται στο capital plan που κατέθεσε η Εθνική στην Τράπεζα της Ελλάδος (ΤτΕ) μετά την ολοκλήρωση της άσκησης προσομοίωσης και προβλέπει έσοδα 1,04 δισ. ευρώ. Δραματική υποχώρηση καταγράφουν εντός του Αυγούστου τα επιτόκια των προθεσμιακών καταθέσεων, εγκαταλείποντας οριστικά το ψυχολογικό όριο του 2%. Με εξαίρεση την Τράπεζα Αττικής, οι 4 συστημικές τράπεζες προχώρησαν ήδη από τις αρχές της εβδομάδας σε αλλαγές στα τιμολόγια των προθεσμιακών καταθέσεων, μειώνοντας τις αποδόσεις στο επίπεδο του 1,70%-1,90% ανάλογα με τη διάρκεια και τα χαρακτηριστικά της κατάθεσης. Η αρνητική εξέλιξη του πληθωρισμού, που έκλεισε στο -0,7% τον Ιούλιο, αποκαθιστά το επίπεδο των πραγματικών αποδόσεων στις προθεσμιακές καταθέσεις στη χώρα μας σε υψηλότερα επίπεδα σε σχέση με τα αντίστοιχα ευρωπαϊκά, όπου μεσοσταθμικά τα επιτόκια κινούνται κάτω του 1%. Τραπεζικά στελέχη εκτιμούν ότι το φθινόπωρο θα ακολουθήσει νέα μείωση των επιτοκίων στις προθεσμιακές καταθέσεις με στόχο να σταθεροποιηθούν στο επίπεδο του 1,5% έως τα τέλη του χρόνου. Συνάντηση με τη διοίκηση της Ομοσπονδίας Τραπεζοϋπαλληλικών Οργανώσεων Ελλάδας (ΟΤΟΕ) είχε μέσα στην εβδομάδα ο διοικητής της ΤτΕ, Γιάννης Στουρνάρας. Στο θέμα των κόκκινων δανείων, ο διοικητής δήλωσε ότι έχει δημιουργηθεί ομάδα εργασίας που συνεργάζεται με τα υπουργεία Ανάπτυξης και Οικονομίας και αναμένεται νομοθετική ρύθμιση από την κυβέρνηση, ενώ δήλωσε ότι κάθε τράπεζα οφείλει να αντιμετωπίσει η ίδια τα κόκκινα δάνεια που την αφορούν και να συνεργάζεται με τις άλλες τράπεζες για τον τρόπο αντιμετώπισης των κόκκινων δανείων, που τις αφορούν από κοινού. Η Τράπεζα της Ελλάδος θεωρεί ότι τα τρία τέταρτα των επιχειρήσεων είναι βιώσιμες, πρέπει να στηριχθούν και οι τράπεζες να αναζητήσουν αποτελεσματικούς τρόπους παροχής ρευστότητας, επισημαίνοντας ότι η ίδια επεξεργάζεται και κίνητρα προς τις επιμέρους τράπεζες για τον σκοπό αυτόν. Σε ό,τι αφορά τις τράπεζες Αττικής και Πανελλήνια, ο κ. Στουρνάρας δήλωσε ότι περιμένει να υλοποιηθούν και να παραγάγουν θετικά αποτελέσματα οι προσπάθειες και οι σχεδιασμοί των δύο τραπεζών, τονίζοντας ότι τον πρώτο λόγο έχουν οι πρωτοβουλίες στήριξης από τις ίδιες τις τράπεζες.

19 ΑΠΟΨΗ «Η ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΔΕΝ ΠΑΕΙ ΔΙΑΚΟΠΕΣ»

20 2/20 ΑΠΟΨΗ «Λίγα λόγια, πολλή δουλειά, μηδαμινά επόμενο διάστημα, μετά τις 20 Αυγούστου, η κυβέρνηση, καθώς αυτή είναι η σκέψη έγιναν με τον ΕΝΦΙΑ, όπου άλλα έδωσε εντολή να γίνουν και άλλα έγιναν από υπηρεσιακούς παράγοντες, που δημιούργησαν προβλήματα εκεί όπου δεν υπήρχαν. Γεγονός το οποίο ανάγκασε τον ίδιο τον πρωθυπουργό να παρέμβει. νές του ακούστηκαν έξω από το γραφείο του μέχρι τον διάδρομο. «Δεν μπορεί να ταλαιπωρείται ο κόσμος και, αντί να γίνονται αυτά που πρέπει, να γίνονται άλλα». Είπε και άλλα σε καλαματιανή διάλεκτο στα τηλέφωνα που επίσης έκανε. Ήδη το θέμα επεξεργάζεται στενός συνεργάτης του που είχε βρει τις λύσεις, τις οποίες άλλαξαν κάποιοι άσχετοι μανδαρίνοι. Το ποιος έκανε τα λάθη και αν ήταν ηθελημένα ή λόγω βλακείας θα ξεκαθαριστεί σύντομα, και κάθε κατεργάρης θα πάει στον πάγκο του, διότι, όπως ειπώθηκε στην «Α», «κανένας δεν μπορεί να παίζει με τον κόσμο που έχει κάνει θυσίες». «ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ, ΠΟΛΛΗ ΔΟΥΛΕΙΑ, ΜΗΔΑΜΙΝΑ ΛΑΘΗ» ΤΟ ΣΤΙΓΜΑ ΣΑΜΑΡΑ ΓΙΑ ΤΙΣ ΚΙΝΗΣΕΙΣ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ ΜΕΤΑ ΤΟΝ ΔΕΚΑΠΕΝΤΑΥΓΟΥΣΤΟ ΚΑΘΕ ΚΑΤΕΡΓΑΡΗΣ ΣΤΟΝ ΠΑΓΚΟ ΤΟΥ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΑΝΕΠΙΤΡΕΠΤΑ ΛΑΘΗ ο γεγονός ότι ο Α. Σαμαράς ασχολείται και με το παραμικρό θέμα δείχνει το συνεχές ενδιαφέρον του, αλλά αναδεικνύει και το έλλειμμα ορισμένων στελεχών της κυβερνητικής μηχανής. Ο ίδιος ο πρωθυπουργός έκανε εκκωφαντική παρέμβαση, όπως ελέχθη πριν, στο ζήτημα που δημιουργήθηκε με τον ΕΝΦΙΑ. Η εντολή του πρωθυπουργού ήταν να επανέλθει η αποτίμηση αυτών των αξιών στα περσινά επίπεδα, μετά το πρόβλημα που δημιουργήθηκε από τις εξωφρενικές αποτιμήσεις γης σε ένα πολύ μεγάλο μέρος της περιφέρειας. Ανταποκρινόμενος αμέσως στην πρωθυπουργική παρέμβαση, ο υπουργός των Οικονομικών, Γκίκας Χαρδούβελης, ανακοίνωσε: «Σε οικισμούς που βρίσκονται εκτός αντικειμενικής αποτίμησης αξιών θα επανέλθει η αποτίμηση των αξιών αυτών στα περσινά επίπεδα». Μάλιστα, αποφασίστηκε η παράταση για έναν μήνα της καταβολής της πρώ- Μέτρα ανακούφισης για τους ανέργους ΣΤΟΝ ΑΝΤΙΠΟΔΑ των επιθέσεων του Α. Τσίπρα, η κυβέρνηση και ο πρωθυπουργός απαντούν αναπτυξιακά και με μέτρα με κοινωνικό διακύβευμα για τους ασθενέστερους. Έτσι, το χρονοδιάγραμμα προγραμμάτων για ανέργους μέσω ΕΣΠΑ ανακοίνωσε ο πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς έπειτα από την ολοκλήρωση σύσκεψης που είχε στο υπουργείο Εργασίας με τον υπουργό Γιάννη Βρούτση. Ο Α. Σαμαράς ανέφερε ότι 600 εκατομμύρια από το νέο ΕΣΠΑ μπορούν να εκταμιευθούν εντός του 2014 ειδικά για την κατάρτιση και την πρώτη επαφή με την εργασία σε 145 χιλιάδες νέους, αλλά και μακροχρόνια άνεργους. Επισήμανε ότι τα προγράμματα αυτά περιλαμβάνουν κατάρτιση 80 ωρών για την ανάπτυξη δεξιοτήτων σε ανθρώπους που, κατά κανόνα, δεν έχουν προηγούμενη εργασιακή εμπειρία. Περιλαμβάνει, ακόμα, πρακτική άσκηση συνολικής διάρκειας 450 ωρών μέσα σε ένα διάστημα μέχρι έξι μήνες, καθώς και υπηρεσίες υποστήριξης και συμβουλευτικής καθοδήγησης των δικαιούχων. Αναλυτικά: και θα αφορά σε ανέργους ετών, με προγράμματα στον ιδιωτικό τομέα. θέσεις για ανέργους 18 ως 24 ετών. πρόγραμμα για ανέργους 18 ως 29 ετών ειδικά για τον δυναμικό τομέα του τουρισμού, μέρος απ αυτούς για τον χειμερινό τουρισμό και τον τουρισμό πόλεων. Από τα προγράμματα κάθε δικαιούχος θα λάβει στο χέρι με ευρώ. Κοινωφελούς Εργασίας για άλλους ανέργους αυτή τη φορά μακροχρόνια ανέργους, ή από νοικοκυριά που δεν έχουν κανέναν εργαζόμενο συνολικού