ΤΕΤΡΑΚΤΥΣ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΟ ΜΕΣΗΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗΣ Αµυραδάκη 20, Νίκαια ( ) ΤΑΞΗ... Γ ΛΥΚΕΙΟΥ... ΜΑΘΗΜΑ...ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ... ΜΑΡΤΙΟΣ 2012 ΘΕΜΑ 1 Ο

Transcript

1 ΤΕΤΡΑΚΤΥΣ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΟ ΜΕΣΗΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗΣ Αµυραδάκη 20, Νίκαια ( ) ΤΑΞΗ... Γ ΛΥΚΕΙΟΥ... ΜΑΘΗΜΑ...ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ... ΘΕΜΑ 1 Ο ΜΑΡΤΙΟΣ 2012 Α. Στις ερωτήσεις 1-5 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθµό της ερώτησης και δίπλα το γράµµα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση. 1. Βιότοπος ονοµάζεται: α. µια περιοχή που φιλοξενεί ζωικούς οργανισµούς β. η περιοχή στην οποία ζει ένας πληθυσµός ή µια βιοκοινότητα γ. κάθε οικοσύστηµα δ. µια περιοχή στην οποία διεξάγεται βιολογική έρευνα. 4 µονάδες 2. Εάν στο επίπεδο των καταναλωτών τρίτης τάξης περιέχεται ενέργεια KJ, τότε σε όλα τα επίπεδα συνολικά η ενέργεια θα είναι περίπου: α KJ β KJ γ KJ δ KJ 4 µονάδες 3. Το διοξείδιο του άνθρακα καταναλώνεται από: α. τους αποικοδοµητές β. τα φύκη και τους φωτοσυνθετικούς οργανισµούς γ. τους καταναλωτές δ. τους ετερότροφους οργανισµούς 4 µονάδες

2 4. Από τα επόµενα, δεν σχετίζεται (-ονται) µε το φωτοχηµικό νέφος: α. οι υδρογονάνθρακες β. το διοξείδιο του άνθρακα γ. το µονοξείδιο του άνθρακα δ. τα οξείδια του αζώτου. 4 µονάδες 5. Ρύπανση των νερών προκαλείται από: α. διαλυµένες ανόργανες ουσίες β. βαρέα µέταλλα γ. παθογόνους µικροοργανισµούς δ. διαλυµένες οργανικές ουσίες 4 µονάδες Β. Να γράψετε στο τετράδιο σας τους αριθµούς της στήλης I και δίπλα το γράµµα της στήλης II που του αντιστοιχεί. I II 1. DDT Α. Φαινόµενο θερµοκηπίου 2. PAN Β. Βιολογική συσσώρευση 3. Φρέον (freon) Γ. Όξινη βροχή 4. NOX SOX. ιαπνοή φυτών 5. CO 2 Ε. Εξασθένιση στιβάδας όζοντος 6. Νιτρικά και φωσφορικά άλατα ΣΤ. Απόρριψη αστικών λυµάτων 7. Κύκλος του αζώτου Ζ. Φωτοχηµικό νέφος 8. Κύκλος του νερού Η. Ευτροφισµός 8 µονάδες

3 ΘΕΜΑ 2 Ο 1. Σε ποιες κατηγορίες διακρίνονται, ανάλογα µε τον τρόπο µε τον οποίο εξασφαλίζουν την τροφή τους, οι οργανισµοί που ζουν σε ένα οικοσύστηµα; 6 µονάδες 2.α. Ποια είναι τα χαρακτηριστικά των οικοσυστηµάτων (µόνο ονοµαστικά). β. Ποια είναι τα συστατικά από τα οποία αποτελείται ένα οικοσύστηµα; Για ποιο λόγο είναι απαραίτητο να τα µελετούµε στην αλληλεπίδραση τους και όχι ανεξάρτητα το ένα από το άλλο; 7 µονάδες 3. Γιατί το έδαφος γίνεται πιο εύφορο όταν καλλιεργούνται σ αυτό φασολιές, µπιζελιές ή τριφύλλι; 6 µονάδες 4. Ποιες είναι οι πιθανές πορείες τις οποίες µπορεί να ακολουθήσει το νερό που πέφτει στην ξηρά; 6 µονάδες ΘΕΜΑ 3 Ο 1. Η χρήση χηµικών βιοµηχανικών λιπασµάτων και η απόρριψη αστικών λυµάτων στα οικοσυστήµατα οδηγούν στο φαινόµενο του ευτροφισµού. Να εξηγήσετε το φαινόµενο αυτό. Ποιος ο ρόλος των αποικοδοµητών στο φαινόµενο του ευτροφισµού; 8 µονάδες 2. Να εξηγήσετε γιατί οι µη βιοδιασπώµενες ουσίες συσσωρεύονται στους κορυφαίους καταναλωτές. 6 µονάδες 3. Ποιο είναι το κριτήριο στις περισσότερες περιπτώσεις, ώστε να χαρακτηριστεί ένας ρύπος απειλή για το περιβάλλον; 6 µονάδες

4 4. Τι θα µπορούσε να κάνει ο σύγχρονος άνθρωπος για να περιορίσει τις συνέπειες του φαινοµένου του θερµοκηπίου; 7 µονάδες ΘΕΜΑ 4 Ο 1. Από µετρήσεις που έγιναν στους παραγωγούς ενός οικοσυστήµατος βρέθηκε συγκέντρωση εντοµοκτόνου DDT ίση µε 1 mg / kg. Αν η βιοµάζα των παραγωγών είναι 6 10, kg να βρείτε τη συγκέντρωση του εντοµοκτόνου στους καταναλωτές 3 ης τάξης. (Θεωρείστε ότι όλη η βιοµάζα κάθε τροφικού επιπέδου καταναλώνεται σταδιακά από τους οργανισµούς, του αµέσως ανώτερου επιπέδου. 22 µονάδες Καλή Επιτυχία!!!

5 ΤΕΤΡΑΚΤΥΣ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΟ ΜΕΣΗΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗΣ Αµυραδάκη 20, Νίκαια ( ) ΤΑΞΗ... Γ ΛΥΚΕΙΟΥ... ΜΑΘΗΜΑ...ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ... ΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2011

6

7

8

9 ΤΕΤΡΑΚΤΥΣ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΟ ΜΕΣΗΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗΣ Αµυραδάκη 20, Νίκαια ( ) ΤΑΞΗ... Γ ΛΥΚΕΙΟΥ... ΜΑΘΗΜΑ...ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ... ΜΑΡΤΙΟΣ 2011 ΘΕΜΑ 1 Ο Στις ερωτήσεις 1-5 να γράψετε στο τετράδιο σας τον αριθµό της ερώτησης και δίπλα το γράµµα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση. 1. Ποια από τις παρακάτω τροφικές πυραµίδες µπορεί να πάρει και ανεστραµµένη µορφή; α. η πυραµίδα πληθυσµού β.. η πυραµίδα βιοµάζας γ.. η πυραµίδα ενέργειας δ. όλες οι παραπάνω, φτάνει να έχουν παρασιτικές σχέσεις Μονάδες 4 2. Η ποικιλότητα: α. Είναι µεγαλύτερη στα φυσικά οικοσυστήµατα β. Είναι µεγαλύτερη στα τεχνήτα οικοσυστήµατα γ. Είναι ταυτόσηµη µε την ισορροπία ενός οικοσυστήµατατος δ. δηλώνει τους διαθέσιµους µηχανισµούς αυτορύθµισης που έχει το κάθε οικοσύστηµα Μονάδες 4 3. Στον κύκλο του αζώτου: α. η νιτροποίηση γίνεται από τους νιτροποιητικούς µύκητες β. η απονιτροποίηση γίνεται από τα απονιτροποιητικά βακτήρια του αέρα γ. η πρόσληψη του αζώτου γίνεται στις ρίζες των ψυχανθών δ. η φυσική αζωτοδέσµευση αντιπροσωπεύει το 10% του Ν 2 της ατµόσφαιρας Μονάδες 4

10 4. Κατά τον ευτροφισµό: α. αυξάνουν όλοι οι αυτότροφοι και οι ετερότροφοι οργανισµοί β. µειώνονται οι αυτότροφοι οργανισµοί, αλλά αυξάνουν οι ετερότροφοι γ. αυξάνουν οι αυτότροφοι οργανισµοί και οι αποικοδοµητές, αλλά µειώνονται οι καταναλωτές δ. µειώνονται όλοι οι οργανισµοί Μονάδες 4 5. Γιατί παρατηρείται το φαινόµενο της βιοσυσσώρευσης; α. διότι οι οργανισµοί συνδέονται µε τροφικές σχέσεις β. διότι οι οργανισµοί ενός τροφικού επιπέδου χρειάζονται περισσότερη µάζα τροφής από όση είναι η βιοµάζα τους γ. διότι η ποσότητα µιας µη βιοδιασπώµενης ουσίας στην τροφή µεταβιβάζεται ολόκληρη σον τρεφόµενο οργανισµό δ. διότι ισχύουν όλα τα προηγούµενα Μονάδες 4 Να γράψετε στο τετράδιο σας τους αριθµούς της στήλης Ι και δίπλα το γράµµα της στήλης ΙΙ που του αντιστοιχεί. Ι ΙΙ 1. DDT Α. Φαινόµενο θερµοκηπίου 2. PAN Β. Βιολογική συσσώρευση 3. Φρέον (Freon) Γ. Όξινη βροχή 4. NO X - SO X. ιαπνοή φυτών 5. CO 2 Ε. Εξασθένιση στιβάδας όζοντος 6. Νιτρικά και φωσφορικά ΣΤ. Απόρριψη αστικών άλατα λυµάτων 7. Κύκλος του αζώτου Ζ. Φωτοχηµικό νέφος 8. Κύκλος του νερού Η. Ευτροφισµός Μονάδες 8

11 ΘΕΜΑ 2 ο 1. Γιατί δεν είναι πάντοτε εύκολη η κατάταξη των καταναλωτών στα τροφικά επίπεδα; 2. Ποιοι µικροοργανισµοί χαρακτηρίζονται ως αποικοδοµητές και ποιος ο ρόλος τους γενικά στη λειτουργία του οικοσυστήµατος; 3. Τι γνωρίζετε για τα αυτότροφα και τι για τα ετερότροφα οικοσυστήµατα; 4. Πως συνδέεται η διαπνοή µε τους βιογεωχηµικούς κύκλους των στοιχείων; 5. Όσο µεγαλύτερη ποικιλότητα έχει ένα οικοσύστηµα, τόσο πιο ισορροπηµένο είναι. Γιατί συµβαίνει αυτό; ΘΕΜΑ 3 ο 1. Ποια είναι τα αίτια και ποιες οι πιθανές συνέπειες του φαινοµένου του θερµοκηπίου; Τι θα µπορούσε να κάνει ο σύγχρονος άνθρωπος για να τις περιορίσει; Μονάδες 7 2. Η χρήση χηµικών βιοµηχανικών λιπασµάτων και η απόρριψη αστικών λυµάτων στα υδάτινα οικοσυστήµατα οδηγούν στο φαινόµενο του ευτροφισµού. Να εξηγήσετε το φαινόµενο αυτό. Ποιος ο ρόλος των αποικοδοµητών στο φαινόµενο του ευτροφισµού; Μονάδες 8 3. Να εξηγήσετε γιατί οι µη βιοδιασπώµενες ουσίες συσσωρεύονται στους κορυφαίους καταναλωτές; 4. Πώς από τα ψυχανθή το άζωτο της βιολογικής αζωτοδέσµευσης περνά στους άλλους οργανισµούς;

12 ΘΕΜΑ 4 ο Σε µια αγροτική περιοχή χρησιµοποιήθηκε ποσότητα µη βιοδιασπώµενου εντοµοκτόνου DDT, µέρος του οποίου (3.000mg) ενσωµατώθηκε στο φυτοπλαγκτόν γειτονικού λιµναίου οικοσυστήµατος της περιοχής. Το φυτοπλαγκτόν που καταναλώθηκε από το ζωοπλαγκτόν είναι τόνοι, και αυτό µε τη σειρά του αποτέλεσε τροφή για µικρά ψάρια, που αποτελούν τη µοναδική τροφή µιας µικρής οµάδας ιθαγενών. 1.Να υπολογίσετε τη βιοµάζα όλων των τροφικών επιπέδων. 2.Ποια είναι η ποσότητα του εντοµοκτόνου στο επίπεδο των καταναλωτών 2 ης τάξης; 3. Ποια είναι η συγκέντρωση του εντοµοκτόνου στους ιθαγενείς; Μονάδες 6 4. Γιατί η συγκέντρωση του εντοµοκτόνου είναι µεγαλύτερη στους ανθρώπους σε σχέση µε τα ψάρια; Μονάδες 6 Καλή επιτυχία!!!

13 ΤΕΤΡΑΚΤΥΣ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΟ ΜΕΣΗΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗΣ Αµυραδάκη 20, Νίκαια ( ) ΤΑΞΗ... Γ ΛΥΚΕΙΟΥ... ΜΑΘΗΜΑ...ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ... ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2011

14

15

16 ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΓΙΑΝΝΑΚΑΚΗ

17 ΤΕΤΡΑΚΤΥΣ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΟ ΜΕΣΗΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗΣ Αµυραδάκη 20, Νίκαια ( ) ΤΑΞΗ... Γ ΛΥΚΕΙΟΥ... ΜΑΘΗΜΑ...ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ... ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2010

18

19

20

21 ΤΕΤΡΑΚΤΥΣ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΟ ΜΕΣΗΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗΣ Αµυραδάκη 20, Νίκαια ( ) ΤΑΞΗ... Γ ΛΥΚΕΙΟΥ... ΜΑΘΗΜΑ...ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2010 ΖΗΤΗΜΑ 1ο Στις ερωτήσεις 1-5, να σηµειώσετε το γράµµα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση. 1. Όταν η θερµοκρασία του ανθρώπινου σώµατος τείνει να µειωθεί, ο οµοιοστατικός µηχανισµός θερµορύθµισης προκαλεί: α. ρίγος β. εφίδρωση γ. διαστολή των αιµοφόρων αγγείων δ. τίποτε από τα παραπάνω 2. Η είσοδος ενός παθογόνου µικροοργανισµού στον άνθρωπο προκαλεί: α. µόλυνση β. λοίµωξη γ. πάντα διαταραχή της οµοιόστασής του(ασθένεια) δ. τίποτε από τα παραπάνω 3. ιαταραχές στην οµοιόσταση προκαλούν: α. Οι παθογόνοι µικροοργανισµοί. β. Οι ακραίες µεταβολές της θερµοκρασίας. γ. Το αλκοόλ. δ. Όλα τα παραπάνω. 4. Τα αντιβιοτικά δρουν έναντι: α. Βακτηρίων. β. Ιών. γ. Κυττάρων του οργανισµού. δ. Όλα τα παραπάνω. 5. Στα σεξουαλικώς µεταδιδόµενα νοσήµατα ανήκει: α. Η χολέρα. β. Τα δερµατόφυτα. γ. Η λοίµωξη από τριχοµονάδα. δ. Η πολιοµυελίτιδα.

22 6. Το βακτήριο Escherichia coli ανήκει στα: α. Παθογόνα βακτήρια. β. Μη παθογόνα βακτήρια. γ. υνητικά παθογόνα βακτήρια. δ. Κανένα από τα παραπάνω. Μονάδες 24 ΖΗΤΗΜΑ 2ο ίπλα από κάθε πρόταση να σηµειώσετε ένα Σ αν είναι σωστή ή ένα Λ αν η πρόταση είναι λάθος. Τα βακτήρια αναπαράγονται µε εκβλάστηση. ( ) Η σύφιλη ανήκει στα σεξουαλικώς µεταδιδόµενα νοσήµατα, και οφείλεται σε βακτήριο. ( ) Τα βακτήρια είναι προκαρυωτικοί οργανισµοί. ( ) Μονάδες 6 Να συµπληρώσετε µε τις κατάλληλες λέξεις τα παρακάτω κενά: Οι µικροοργανισµοί που προκειµένου να επιβιώσουν περνούν ένα µέρος ή ολόκληρη τη ζωή τους στο εσωτερικό κάποιου πολυκύτταρου οργανισµού λέγονται.... Ο οργανισµός που τους φιλοξενεί λέγεται... Το DNA των βακτηρίων βρίσκεται σε µια συγκεκριµένη περιοχή που ονοµάζεται.... Για την αποφυγή λοιµώξεων από την κατανάλωση γάλακτος, το γάλα υφίσταται τη διαδικασία της..., µε την οποία καταστρέφονται οι παθογόνοι µικροοργανισµοί, ενώ διατηρείται η γεύση του. Η εγκατάσταση και ο πολλαπλασιασµός ενός µικροοργανισµού στο εσωτερικό του οργανισµού µας, λέγεται.... Τα... είναι αφυδατωµένα κύτταρα βακτηρίων, µε ανθεκτικά τοιχώµατα και χαµηλούς µεταβολικούς ρυθµούς. Μονάδες 12

23 ΖΗΤΗΜΑ 3ο Να γράψετε στο τετραδιό σας τα γράµµατα της στήλης Ι και δίπλα σε κάθε γράµµα τον αριθµό της στήλης ΙΙ που του αντιστοιχεί. I II α. σχηµατισµός ινώδους 1. υψηλές θερµοκρασία β. Ιοί 7.Μύκητες γ. Σάλιο 9. φλεγµονή ι. εκβλάστηµα 4. Βακτήρια ε. πλασµίδιο 5. λυσοζύµη η. καταστροφή βακτηρίου 6. υποχρεωτικά κυτταρικά παράσιτα Μονάδες 12 ΖΗΤΗΜΑ 4ο Α. Ποιοι µικροοργανισµοί σχηµατίζουν ενδοσπόρια και σε ποιες συνθήκες; Σε τι αποσκοπεί ο σχηµατισµός ενδοσπορίων; Μονάδες 10 Β. Να εξηγήσετε τι είναι τα αντιβιοτικά και µε ποιους µηχανισµούς δρουν; Μονάδες 15 Bρισκόµαστε στο Μια τροµοκρατική οργάνωση απελευθέρωσε στο περιβάλλον ένα πολύ επικίνδυνο παθογόνο βακτήριο,που απειλεί να προσβάλλει τον πληθυσµό µιας περιοχής µε πιθανή συνέπεια το θάνατό του. Έχουν περάσει ήδη 80 λεπτά και οι επιστήµονες δεν έχουν καταφέρει να εξουδετερώσουν την απειλή. Αν θεωρήσουµε ότι ο κάθε κάτοικος προσβάλλεται από ένα βακτήριο και ότι η οργάνωση απελευθέρωσε αρχικά 2 βακτήρια, πόσοι κάτοικοι έχουν προσβληθεί µέχρι στιγµής; Μονάδες 21 Kαλή επιτυχία Γιαννακάκη Αγγελική Βιολόγos

24 ΤΕΤΡΑΚΤΥΣ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΟ ΜΕΣΗΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗΣ Αµυραδάκη 20, Νίκαια ( ) ΤΑΞΗ... Γ ΛΥΚΕΙΟΥ... ΜΑΘΗΜΑ...ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ Τα απαραίτητα για τους οργανισµούς χηµικά στοιχεία: α. βρίσκονται σε συγκεκριµένες ποσότητες γι' αυτό πρέπει να κυκλοφορούν β. βρίσκονται σε συγκεκριµένες ποσότητες, άρα δεν παρουσιάζουν έλλειψη γ. προέρχονται από την ίδια πηγή µε την ενέργεια δ. τίποτα από τα παραπάνω 3 Μονάδες 2. Ο κύκλος του άνθρακα: α. ακολουθεί τη ροή της ενέργειας µεταξύ των οργανισµών β. εξυπηρετεί στη ροή της ενέργειας µεταξύ των οργανισµών γ. ακολουθεί την πορεία της βιοµάζας και του διοξειδίου του άνθρακα στα οικοσυστήµατα δ. έχει όλα τα προηγούµενα χαρακτηριστικά 3 Μονάδες 3. Η οργανική ύλη ενός τροφικού επιπέδου χρησιµεύει: α. ως πηγή ενέργειας γι' αυτό β. ως πηγή ενέργειας το αµέσως επόµενο τροφικό επίπεδο γ. ως πηγή ενέργειας τους αποικοδοµητές, όταν νεκρώνεται δ. ισχύουν όλα τα προηγούµενα 3 Μονάδες 4. Ο άνθρακας α. εισάγεται στις τροφικές αλυσίδες βασικά µε τη φωτοσύνθεση β. διακινείται στις τροφικές αλυσίδες µε την κατανάλωση γ. ελευθερώνεται από τους οργανισµούς µε την κυτταρική αναπνοή δ. εκτελεί το βιογεωχηµικό κύκλο του µε όλες τις προηγούµενες διαδικασίες 3 Μονάδες 5. Τα ψυχανθή έχουν πολύ σηµαντικό ρόλο στον κύκλο του αζώτου, διότι: α. µετατρέπουν το άζωτο της ατµόσφαιρας σε νιτρικά ιόντα β. συµµετέχουν στη νιτροποίηση γ. διαθέτουν συµβιωτικά βακτήρια που επιτελούν τη βιολογική αζωτοδέσµευση δ. τίποτα από τα παραπάνω 3 Μονάδες 6. Το άζωτο της οργανικής ύλης αποκτά πάλι κατάλληλη µορφή για τους παραγωγούς, χάρη: α. στους αποικοδοµητές και τα απονιτροποιητικά βακτήρια β. στα αζωτοδεσµευτικά βακτήρια, τους αποικοδοµητές και τα απονιτροποιητικά βακτήρια γ. τα αζωτοδεσµευτικά βακτήρια και τα απονιτροποιητικά αντιστοίχως δ. σε κανέναν από τους προηγούµενους συνδυασµούς οργανισµών 3 Μονάδες

25 3 Μονάδες 9. Μια βιοκοινότητα αποτελείται από: α. όλους τους αυτότροφους και ετερότροφους οργανισµούς ενός οικοσυστήµατος β. όλους τους αυτότροφους και ετερότροφους οργανισµούς ενός οικοσυστήµατος και τις µεταξύ τους σχέσεις γ. όλους τους οργανισµούς ενός οικοσυστήµατος και την περιοχή όπου ζουν δ. όλους τους πληθυσµούς ενός οικοσυστήµατος 3 Μονάδες 10. Ένα σαρκοφάγο αποκλείεται να είναι: α. καταναλωτής 1 ης τάξης β. καταναλωτής 2 ης τάξης γ. καταναλωτής 3 ης τάξης δ. καταναλωτής 4 ης τάξης 3 Μονάδες 11. Από ένα τροφικό επίπεδο στο αµέσως ανώτερο, το ποσό της ενέργειας: α. µειώνεται κατά 90% β. µειώνεται κατά 10% γ. διατηρείται δ. µπορεί να διατηρηθεί κατά τα παραπάνω ποσοστά, ανάλογα µε το οικοσύστηµα 3 Μονάδες

26 12. 3 Μονάδες 13. Να σηµειώσετε τις κατηγορίες οργανισµών που πραγµατοποιούν τις παρακάτω µετατροπές: α. Μοριακό άζωτο νιτρικά ιόντα β. Νιτρικά ιόντα Οργανικές αζωτούχες ενώσεις (πρωτείνες) γ. Αµµωνία Νιτρικά ιόντα δ. Οργανικές αζωτούχες ενώσεις Αµµωνία ε. Νιτρικά ιόντα Μοριακό άζωτο 10 Μονάδες Μονάδες

27 Μονάδες 16. Να εξηγήσετε το ρόλο των παρακάτω µικροοργανισµών στον κύκλο του αζώτου: α. αζωτοδεσµευτικά βακτήρια β. νιτροποιητικά βακτήρια γ. απονιτροποιητικά βακτήρια δ. αποικοδοµητές 21 Μονάδες

28 ΤΕΤΡΑΚΤΥΣ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΟ ΜΕΣΗΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗΣ Αµυραδάκη 20, Νίκαια ( ) ΤΑΞΗ... Γ ΛΥΚΕΙΟΥ... ΜΑΘΗΜΑ...ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ... ΘΕΜΑ 1 Ο Στις ερωτήσεις 1-5 να γράψετε στο τετράδιο σας τον αριθµό της ερώτησης και δίπλα το γράµµα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση. 1. Το τοξόπλασµα είναι: α. βακτήριο β. ιός γ. µύκητας δ. πρωτόζωο 2. Πρωτογενή λεµφικά όργανα είναι: α. ο µυελός των οστών και οι λεµφαδένες β. ο µυελός των οστών και ο θύµος αδένας γ. οι αµυγδαλές και οι λεµφαδένες δ. ο θύµος αδένας και ο σπλήνας 3. Τα βακτήρια προκαλούν: α. χολέρα και σύφιλη β. χολέρα και ελονοσία γ. σύφιλη και ελονοσία δ. σύφιλη και καντιντιάσεις 4. Η ανοσία που οφείλετε σε εµβόλιο είναι: α. τεχνητή β. φυσική γ. φυσική και ενεργητική δ. τεχνητή και ενεργητική 5. Ο σχηµατισµός ινώδους αποτελεί στάδιο: α. της φλεγµονής β. της β ανοσοβιολογικής απόκρισης γ. του πυρετού δ. της φαγοκυττάρωσης Μονάδες 4 Μονάδες 4 Μονάδες 4 Μονάδες 4 Μονάδες 4

29 Να γράψετε στο τετράδιο σας τον αριθµό της στήλης Ι και δίπλα το γράµµα της στήλης ΙΙ που του αντιστοιχεί. Ι ΙΙ 9. Εµβόλιο Α. Ενεργητική ανοσία 10. Ουδετερόφιλα και Β. Βακτήρια µακροφάγα 11. Ορός Γ. Ανοσοσφαιρίνες 12. Ιντερφερόνες. Παράγονται από µολυσµένα από ιούς κύτταρα Candida albicans(κάντιντα η Ε. Φαγοκυττάρωση λευκάζουσα) 13. Κύτταρα µνήµης ΣΤ. Παθητική ανοσία 14. Αντισώµατα Ζ. ευτερογενής ανοσοβιολογική αντίδραση 15. Πυρηνική περιοχή Η. Μύκητας ΘΕΜΑ 2 ο 6. Ποιοι παράγοντες διαταράσσουν την οµοιόσταση; 7. Ονοµάστε τις αντιµικροβιακές ουσίες που συµµετέχουν στους εσωτερικούς µηχανισµούς µη ειδικής άµυνας του οργανισµού και περιγράψτε τη λειτουργία τους. Μονάδες 6 8. Ποιες είναι οι κατηγορίες των Β και Τ-λεµφοκυττάρων ονοµαστικά; 9. Ποια είναι η δοµή των αντισωµάτων; ΘΕΜΑ 3 ο Μονάδες 9 5. Ποια η διαφορά παθητικής και ενεργητικής ανοσίας; 6. Ποιο είδος ανοσίας µας προστατεύει γρηγορότερα, η τεχνητή παθητική ανοσία ή η φυσική ενεργητική; Αιτιολογήστε την απάντησή σας. Μονάδες 6 7. Ποιο είδος ανοσίας µας προστατεύει για µεγαλύτερο χρονικό διάστηµα από ένα µικροοργανισµό, η παθητική ή η ενεργητική; Αιτιολογήστε την απάντησή σας. Μονάδες 6 8. Ποιοι είναι οι τρόποι πρόληψης από τoν ιό του AIDS (HIV); Μονάδες 8

30 ΘΕΜΑ 4 ο Στα διαγράµµατα που ακολουθούν παριστάνεται η µεταβολή της συγκέντρωσης των αντιγόνων και των αντισωµάτων σε έναν οργανισµό που µολύνεται από έναν παθογόνο µικροοργανισµό. α) Ποιο διάγραµµα παριστάνει τη µεταβολή της συγκέντρωσης των αντιγόνων και ποιο των αντισωµάτων; Μονάδες 8 β) Η ανοσοβιολογική απόκριση είναι πρωτογενής ή δευτερογενής και γιατί; Μονάδες 8 γ) Ποιες κατηγορίες λευκών αιµοσφαιρίων ενεργοποιούνται µετά την είσοδο του αντιγόνου στον οργανισµό; Μονάδες 9

31 ΤΕΤΡΑΚΤΥΣ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΟ ΜΕΣΗΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗΣ Αµυραδάκη 20, Νίκαια ( ) ΤΑΞΗ... Γ ΛΥΚΕΙΟΥ... ΜΑΘΗΜΑ...ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ... Θέµα 1ο Να επιλέξετε τη σωστή απάντηση στις παρακάτω ερωτήσεις: Α. Ποια από τις παρακάτω ασθένειες οφείλεται σε παθογόνο πρωτόζωο; 1. σύφιλη 2. ελονοσία 3. πνευµονική καντιντίαση 4. πολιοµυελίτιδα Β. Ποιο από τα παρακάτω δεν είναι χαρακτηριστικό όλων των ιών; 1. καψίδιο 2. γενετικό υλικό 3. έλυτρο 4. χαρακτηριστική γεωµετρία περιβλήµατος Γ. Η Escherichia coli είναι, 1. βακτήριο 2. ξενιστής 3. υποχρεωτικό ενδοκυτταρικό παράσιτο 4. ευκαρυωτικός µικροοργανισµός. Τα βακτήρια δεν έχουν 1. Πυρήνα και ριβοσώµατα 2. πυρήνα και µεµβρανώδη οργανίδια 3. πυρήνα και µιτοχόνδρια 4. πυρήνα και πυρηνική περιοχή Ε. Μερικοί µύκητες 1. σχηµατίζουν ενδοσπόρια 2. αποτελούνται από υφές 3.έχουν έλυτρο 4. δεν έχουν µεµβρανώδη οργανίδια, έχουν όµως ριβοσώµατα Μονάδες 25

32 Θέµα 2 ο Α. Να δώσετε τους ορισµούς των παρακάτω: οµοιόσταση, µικροοργανισµός, ξενιστής, παράσιτο, ασθένεια. Μονάδες 15 Β. Ποιες κατηγορίες ιών γνωρίζετε; Τι ξέρετε για αυτές; Γ. Ποια παθογόνα πρωτόζωα ξέρετε; Ποιες ασθένειες προκαλούν και πως µεταδίδονται; Θέµα 3o Α. Να περιγράψετε τη δοµή και το σχήµα ενός βακτηρίου. Β. Να βρείτε οµοιότητες στη δοµή βακτηρίων και πρωτόζωων. Γ. Τι γνωρίζετε για τους δυνητικά παθογόνους µικροοργανισµούς; Μονάδες 7 Μονάδες 9 Μονάδες 9 Θέµα 4ο Α. Ποιοι µηχανισµοί ονοµάζονται οµοιοστατικοί; Μονάδες 3 Β. Να αναφέρετε παραδείγµατα οµοιοστατικών µηχανισµών Γ. Να περιγράψετε πως λειτουργεί ο οµοιοστατικός µηχανισµός ρύθµισης της θερµοκρασίας στην περίπτωση του κρύου. Μονάδες 12. τι θα συµβεί διαφορετικό αν λειτουργεί ο οµοιοστατικός µηχανισµός της παραπάνω ερώτησης στην περίπτωση που η εξωτερική θερµοκρασία είναι υψηλότερη αυτής του σώµατος; Καλή Επιτυχία!

33 ΤΕΤΡΑΚΤΥΣ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΟ ΜΕΣΗΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗΣ Αµυραδάκη 20, Νίκαια ( ) ΤΑΞΗ... Γ ΛΥΚΕΙΟΥ... ΜΑΘΗΜΑ...ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ... Θέµα 1 ο Α. Στις ερωτήσεις 1-3, να γράψετε στο τετράδιο σας τον αριθµό της ερώτησης και δίπλα το γράµµα που αντιστοιχεί στην σωστή απάντηση. 1. Οι ιντερφερόνες παράγονται από ορισµένα κύτταρα που έχουν µολυνθεί από: α. βακτήριο β. πρωτόζωο γ. ιό δ. µύκητα 2. Ποιο από τα παρακάτω όργανα χαρακτηρίζεται ως πρωτογενές λεµφικό όργανο; α. ο σπλήνας β. οι αµυγδαλές γ. ο θύµος αδένας δ. ο γαστρεντερικός σωλήνας 3. Το δέρµα του ανθρώπου: α. παράγει φαγοκύτταρα β. εκκρίνει υδροχλωρικό οξύ γ. προκαλεί τον πυρετό δ. εµποδίζει αποτελεσµατικά την είσοδο των παθογόνων µικροοργανισµών Β. α) Να διατυπώσετε τους παρακάτω ορισµούς: οµοιόσταση, αυτοαντισώµατα, προπερδίνη, συµπλήρωµα,. Μονάδες 10

34 Θέµα 2 ο 1. Τι γνωρίζετε για την ισταµίνη; 2. Ποιος ο ρόλος της λυσοζύµης στον ανθρώπινο οργανισµό; Μονάδες 6 Μονάδες 6 3. Ποια χαρακτηριστικά της ειδικής άµυνας την διαχωρίζουν από την µη ειδική; Μονάδες 6 4. Τι γνωρίζετε για τις ιντερφερόνες; Μονάδες 7 Θέµα 3 ο 1. Να περιγράψετε την δοµή ενός µορίου αντισώµατος. Ποια είναι τα αποτελέσµατα της σύνδεσης αντιγόνου-αντισώµατος; Μονάδες 6 Μονάδες 6 2. Να περιγράψετε τα στάδια της πρωτογενούς ανοσοβιολογικής απόκρισης. Μονάδες 13

35 Θέµα 4 ο Ένας ερευνητής µελετά τρεις καλλιέργειες στις οποίες έχει τοποθετήσει ξεχωριστά αρχικές ποσότητες µικροοργανισµών Α, Β και Γ. Οι συνθήκες ανάπτυξης για όλους τους µικροβιακούς πληθυσµούς είναι ευνοϊκές. Οι µικροοργανισµοί αναπτύσσονται κανονικά. Το πρώτο στάδιο του πειράµατός του ερευνητή αποτελεί την εισαγωγή σε κάθε καλλιέργεια σταθερής ποσότητας του αντιβιοτικού πενικιλίνη. Παρατηρεί ότι µε την πάροδο του χρόνου η δράση της πενικιλίνης δεν επηρεάζει την ανάπτυξη του µικροοργανισµού Α, αλλά επηρεάζει την ανάπτυξη του Β του οποίου ο πληθυσµός µειώνεται µέχρι ενός σηµείου όπου και σταθεροποιείται, ενώ εξουδετερώνεται πλήρως ο πληθυσµός των µικροοργανισµών Γ. Στο δεύτερο στάδιο του πειράµατος, ο ερευνητής τοποθετεί σε µια κοινή καλλιέργεια αρχικές ποσότητες των τριών πληθυσµών, χωρίς να προσθέσει πενικιλίνη. Παρατηρεί ακριβώς την ίδια εικόνα µε του πρώτου σταδίου: ο πληθυσµός Α αναπτύσσεται κανονικά, ο πληθυσµός Β µειώνεται µέχρι ενός σηµείου όπου σταθεροποιείται, ενώ ο πληθυσµός Γ εξαλείφεται. Στο τρίτο στάδιο, ο ερευνητής αποµονώνει τα κύτταρα του πληθυσµού Β που απέµειναν από την κοινή καλλιέργεια σε µια ξεχωριστή καλλιέργεια µε ευνοϊκές συνθήκες και παρατηρεί ότι αναπτύσσονται φυσιολογικά. i. Τι είδους µικροοργανισµοί µπορεί να είναι οι Α, Β και Γ; ii. Πως εξηγείτε την συµπεριφορά του Β; Μονάδες 10 Μονάδες 10 iii. Να σχεδιάσετε µια γραφική παράσταση όπου θα φαίνονται οι καµπύλες ανάπτυξης των µικροοργανισµών Α, Β και Γ στην κοινή καλλιέργεια.

36 ΤΕΤΡΑΚΤΥΣ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΟ ΜΕΣΗΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗΣ Αµυραδάκη 20, Νίκαια ( ) ΤΑΞΗ... Γ ΛΥΚΕΙΟΥ... ΜΑΘΗΜΑ...ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ... Θέµα 1 ο Α. Στις ερωτήσεις 1-3, να γράψετε στο τετράδιο σας τον αριθµό της ερώτησης και δίπλα το γράµµα που αντιστοιχεί στην σωστή απάντηση. 1. Όλα τα βακτήρια διαθέτουν: α) κάψα β) κυτταρικό τοίχωµα γ) µαστίγιο δ) όλα τα παραπάνω 2. Τα αντιβιοτικά: α. εξουδετερώνουν όλους τους παθογόνους µικροοργανισµούς β. παράγονται από φυτά, βακτήρια και µύκητες γ. δρουν αναστέλλοντας την ανάπτυξη του κυτταρικού τοιχώµατος των βακτηρίων δ. ισχύουν τα α και β. 3. οι ρετροιοί φέρουν γενετικές πληροφορίες: α. για τα ένζυµα που απαιτούνται για τους µηχανισµούς αντιγραφής, µεταγραφής και µετάφρασης β. για την σύνθεση της αντίστροφης µεταγραφάσης γ. για την σύνθεση των περιβληµάτων τους δ. σωστά είναι τα β και γ.

37 Β. α) Να διατυπώσετε τους παρακάτω ορισµούς: οµοιόσταση, µόλυνση, λοίµωξη, µικροοργανισµός, παστερίωση. Μονάδες 10 Θέµα 2 ο 1. Τι είναι η εκβλάστηση; 2. Ποιοι παθογόνοι µικροοργανισµοί µπορούν να προκαλέσουν ασθένειες των πνευµόνων; 3. Τι γνωρίζετε για τα ενδοσπόρια; Μονάδες 7 4. Τι είναι τα λοιµώδη νοσήµατα; Πότε µπορεί να χαρακτηριστεί ένα νόσηµα ως λοιµώδες; Η σύφιλη ανήκει στα λοιµώδη νοσήµατα; Μονάδες 8 Θέµα 3 ο 1. Όταν κάνει ζέστη κοκκινίζουµε και ιδρώνουµε. Πως µπορούν να εξηγηθούν τα παραπάνω φαινόµενα; Μονάδες Να περιγράψετε την διαδικασία πολλαπλασιασµού των ερπητοϊών. Μονάδες 13

38 Θέµα 4 ο Α) Πως µεταδίδονται οι παθογόνοι µικροοργανισµοί στον άνθρωπο; (). Με ποιους τρόπους εισέρχονται στον ανθρώπινο οργανισµό; (Μονάδες 2). Πως µπορεί να προφυλαχθεί ο άνθρωπος από πιθανή µόλυνση από παθογόνο µικροοργανισµό; (). Β) Τι είναι τα αντιβιοτικά; Πως ανακαλύφθηκαν και ποια είναι η γενική αρχή δράσης τους; (Μονάδες 3). Με ποιους µηχανισµούς αντιµετωπίζουν τα παθογόνα µικρόβια; (Μονάδες 4). Τι ονοµάζουµε επιλεκτική δράση των αντιβιοτικών; (Μονάδες 2). Με ποιους µικροοργανισµούς είναι αναποτελεσµατικά; Εξηγήστε. (Μονάδες 2). Γιατί δεν πρέπει να γίνεται αλόγιστη χρήση των αντιβιοτικών; (Μονάδες 2).