ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΗ ΔΙΑΤΡΙΒΗ ΜΕ ΘΕΜΑ

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΗ ΔΙΑΤΡΙΒΗ ΜΕ ΘΕΜΑ"

Transcript

1 ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΗ ΔΙΑΤΡΙΒΗ ΜΕ ΘΕΜΑ ΓΕΩΡΓΙΑ ΛΙΟΥΤΑ Θεσσαλονίκη, Απρίλιος 2009 Τριμελής επιτροπή αξιολόγησης : Σ. ΧΑΤΖΗΣΑΒΒΙΔΗΣ, Καθηγητής Τ.Ε.Π.Α.Ε. Α.Π.Θ. (Επιβλέπων) Α. ΚΑΡΑΚΙΤΣΙΟΣ, Καθηγητής Τ.Ε.Π.Α.Ε. Α.Π.Θ. Κ. ΤΣΙΟΥΜΗΣ, Αν. Καθηγητής Τ.Ε.Π.Α.Ε. Α.Π.Θ.

2 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Σελίδα Πρόλογος... 2 Εισαγωγή ΘΕΩΡΗΤΙΚΟ ΜΕΡΟΣ- ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1ο «Διάλεκτοι και ιδιώματα της Νέας Ελληνικής»... 7 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2ο «Διάλεκτοι και ιδιώματα του Ν. Τρικάλων» Ο νομός Τρικάλων Το τρικαλινό ιδίωμα Συντακτικά χαρακτηριστικά Φωνολογικά Μορφολογικά Λεξιλογικά χαρακτηριστικά. 21 Πίνακας 1 - «Βασικά χαρακτηριστικά τρικαλινού ιδιώματος» Λεξικό Το κουτσοβλαχικό ιδίωμα Προφορά των γραμμάτων στην κουτσοβλαχική Βασικά χαρακτηριστικά του κουτσοβλαχικού ιδιώματος Πίνακας 2 - «Βασικά χαρακτηριστικά κουτσοβλαχικού ιδιώματος» ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΟ ΜΕΡΟΣ- ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1ο «Μεθοδολογία Έρευνας»...68 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2ο «Αποτελέσματα Έρευνας» Γλωσσολογική ανάλυση προφορικού λόγου αγοριών Γλωσσολογική ανάλυση προφορικού λόγου κοριτσιών ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3ο «Συμπεράσματα» Επίλογος Βιβλιογραφικές Αναφορές Παράρτημα Φωνητική καταγραφή προφορικού λόγου αγοριών Φωνητική καταγραφή προφορικού λόγου κοριτσιών...126

3 ΠΡΟΛΟΓΟΣ Σε μια συνάντηση γονέων με τη δασκάλα της τάξης σε ένα δημοτικό σχολείο του Ν. Τρικάλων ζητήθηκε από μια φιλόλογο μητέρα να συμπεριληφθεί στο πρόγραμμα των μαθημάτων η μελέτη της ιστορίας και της γλώσσας των Τρικάλων «για να μάθουν τα παιδιά την ιστορία του τόπου τους και την τοπική γλώσσα ώστε να μην τα κοροιδεύουν για τον τρόπο που μιλάνε» Το παραπάνω περιστατικό και η άποψη της μητέρας - φιλολόγου φέρνει στο προσκήνιο το θέμα της ντοπιολαλιάς του κάθε τόπου, όπου οι ντόπιοι την θεωρούν φυσιολογική ως ομιλία ενώ οι «ξένοι» δυσκολεύονται πολλές φορές να βγάλουν νόημα. Αυτό συμβαίνει σε όλες τις ντοπιολαλιές, γιατί κι ένας θεσσαλός αν επισκεφτεί την Κρήτη ή την Κέρκυρα δεν θα μπορεί να επικοινωνήσει εύκολα με τους ομιλούντες τα κρητικά ή τα κερκυραϊκά. Στην περίπτωση των Τρικάλων οι κάτοικοι θεωρούν ότι η διαφορά της ομιλίας τους έγκειται κυρίως στο ότι «κόβουν λίγο τις λέξεις», γεγονός που αποδεικνύει ότι πράγματι δεν γνωρίζουν την έκταση διαφοροποίησης του τοπικού ιδιώματος. Αυτή λοιπόν η έρευνα αποτελεί το έναυσμα για μια κοινωνιογλωσσολογική προσέγγιση και μελέτη του τρικαλινού ιδιώματος και τη σχέση που αυτό έχει με το λόγο των παιδιών της προσχολικής ηλικίας

4 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Είναι γεγονός πως εάν κάποιος επισκεφθεί διάφορα μέρη της Ηπειρωτικής και της Νησιωτικής Ελλάδας και συνομιλήσει με τους κατοίκους της εκάστοτε περιοχής θα εντοπίσει διάφορες παραλλαγές στη γλώσσα τους, σε επίπεδο προφοράς, μορφολογίας, σύνταξης και λεξιλογίου. Η γλωσσική αυτή ποικιλία οφείλεται στο γεγονός πως επειδή η γλώσσα είναι ένας ζωντανός οργανισμός επηρεάζεται από πολλούς παράγοντες, όπως είναι ο γεωγραφικός χώρος, τα κοινωνικά χαρακτηριστικά των ομιλητών, η επικοινωνιακή περίσταση καθώς και η επαφή/συνύπαρξη γλωσσών (Αρχάκης & Κονδύλη, 2004). Οι γλωσσικές ποικιλίες διακρίνονται σε δύο μεγάλες κατηγορίες, τις γεωγραφικές, που αφορούν διαλέκτους και ιδιώματα και τις κοινωνικές που αφορούν τις κοινωνιολέκτους. Το θέμα που διαπραγματεύεται η παρούσα έρευνα αφορά στις γεωγραφικές γλωσσικές ποικιλίες, οι οποίες έχουν τις ρίζες τους στην αρχαιότητα εφόσον στον αρχαιοελληνικό κόσμο δεν υπήρχε γλωσσική ενότητα και κάθε περιοχή μιλούσε τη δική της διάλεκτο. (Αρχάκης & Κονδύλη, 2004). Οι κοινωνικές ποικιλίες, αντίθετα, άρχισαν να ενδιαφέρουν τη γλωσσική έρευνα μετά τον πόλεμο και την υποχώρηση των γεωγραφικών διαλέκτων λόγω και της μετακίνησης πληθυσμών προς τα μεγάλα αστικά κέντρα (Κακριδή κ.ά, 1999). Οι γεωγραφικές γλωσσικές ποικιλίες εμφανίζονται ήδη από την προσχολική ηλικία, με αποτέλεσμα πολλές φορές τα παιδιά αυτής της ηλικίας να χρησιμοποιούν διαλέκτους και ιδιώματα του τόπου στον οποίο διαμένουν. Είναι χαρακτηριστικές οι μαρτυρίες νηπιαγωγών (Τζάνε, 2000) που ήρθαν αντιμέτωπες με γεωγραφικές ποικιλίες παιδιών που μιλούσαν κρητικά, ποντιακά κ.ά. και προσπάθησαν να εντάξουν στο εκπαιδευτικό τους πρόγραμμα δραστηριότητες που θα ανέδυαν τις συγκεκριμένες διαλέκτους και ιδιώματα. Πρέπει να λάβουμε υπόψη πως στο χώρο της εκπαίδευσης οι γλωσσικές ποικιλίες αντιμετωπίζονται σε συνάρτηση με τη νόρμα και κατά πόσο αποκλίνουν από αυτή. Σύμφωνα με την Κακριδή - 3 -

5 (2000) «ονομάζουμε νόρμα τη μορφή της γλώσσας που μια ομάδα θεωρεί υπόδειγμα χρήσης, την πρότυπη δηλαδή μορφή γλώσσας που προκρίνει». Στην ελληνική σχολική πραγματικότητα νόρμα είναι η γραπτή και προφορική μορφή της Κοινής Νεοελληνικής. Στη σημερινή όμως εποχή επικρατεί η άποψη πως τα γεωγραφικά γλωσσικά ιδιώματα βαθμιαία εξαφανίζονται. Όπως αναφέρει ο Μπασλής (2000) «στην Ελλάδα ελάχιστες είναι οι περιοχές που διατηρούν ακόμη διαλεκτικά χαρακτηριστικά», αναφέροντας αναλυτικά τους λόγους στους οποίους οφείλεται η προοδευτική εξαφάνιση των γεωγραφικών ιδιωμάτων της Νεοελληνικής. Συγκεκριμένα, η ραγδαία αστικοποίηση του πληθυσμού μετά το 1950, τον εξανάγκασε να υιοθετήσει το αστικό γλωσσικό ιδίωμα, δηλ. τη δημοτική, καθώς επίσης και η επέκταση της υποχρεωτικής εκπαίδευσης στο δευτεροβάθμιο σχολείο και η συμμετοχή ενός αυξανόμενου αριθμού ατόμων στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, όπου χρησιμοποιείται μόνο η Κοινή Νεοελληνική. Επίσης, τα γεωγραφικά ιδιώματα θεωρούνται υποδεέστερα με αποτέλεσμα ο χρήστης, που έχει φιλοδοξίες κοινωνικής ανόδου, να υιοθετεί το επίσημο ιδίωμα, εγκαταλείποντας το μητρικό του. Τέλος, λόγοι όπως η οικονομική ανάπτυξη που επιβάλλει τη χρήση της Κοινής Νεοελληνικής στην επικοινωνία, η ευρύτατη διάδοση των ΜΜΕ, που χρησιμοποιούν τη δημοτική ως κώδικα επικοινωνίας, όπως επίσης και οι μετακινήσεις μεγάλου μέρους του πληθυσμού κατά την περίοδο των διακοπών, που υποχρεώνει τα άτομα να χρησιμοποιούν στην επικοινωνία τους την Κοινή Νεοελληνική φαίνεται πως ευθύνονται για την σταδιακή εξάλειψη των γλωσσικών ιδιωμάτων που χαρακτηρίζουν ένα τόπο. Αξιοσημείωτη είναι και η παρατήρησή του πως «και οι γέροντες που δεν έχουν μετακινηθεί από το χωριό τους έχουν επηρεαστεί γλωσσικά σε τέτοιο βαθμό, ώστε να μιλούν ένα μικτό γλωσσικό ιδίωμα κι όχι το μητρικό τους γλωσσικό ιδίωμα» Μέσα σε αυτά τα πλαίσια σκοπός της συγκεκριμένης έρευνας είναι να μελετήσει το λόγο των παιδιών προσχολικής ηλικίας στο νομό Τρικάλων - 4 -

6 και να διαπιστώσει κατά πόσο οι διάλεκτοι και τα ιδιώματα που μιλιούνται στο νομό έχουν επίδραση στο λόγο των παιδιών. Η έρευνα θα διεξαχθεί στηριζόμενη στους παρακάτω άξονες. Όσον αφορά το θεωρητικό πλαίσιο, κρίνεται αρχικά σκόπιμο να διευκρινίσουμε τις έννοιες «διάλεκτος» και «ιδίωμα» και να ανατρέξουμε στις διαλέκτους και τα ιδιώματα που συναντάμε στην Κοινή Νεοελληνική. Εν συνεχεία θα εντοπίσουμε ποια ιδιώματα ακριβώς μιλούν οι κάτοικοι του Νομού Τρικάλων και σύμφωνα με τις βιβλιογραφικές πηγές, θα καταγράψουμε τα βασικά χαρακτηριστικά τους. Το ερευνητικό μέρος αφορά τη συλλογή δεδομένων που θα πραγματοποιηθεί με τη λήψη συνεντεύξεων από παιδιά προσχολικής ηλικίας που κατοικούν στο Νομό Τρικάλων, την φωνητική καταγραφή και την γλωσσολογική ανάλυση του προφορικού λόγου τους, καθώς και την επεξεργασία των αποτελεσμάτων. Το τελευταίο μέρος της έρευνας θα ασχοληθεί με τα συμπεράσματα στα οποία καταλήξαμε για το αν επιβεβαιώνεται η αρχική υπόθεση, εάν δηλαδή στο λόγο των παιδιών που κατοικούν στα Τρίκαλα εντοπίζονται τα τοπικά ιδιώματα

7

8 Θεωρητικό Μέρος - Κεφάλαιο 1ο «Διάλεκτοι και ιδιώματα της Νέας Ελληνικής» ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ο ΔΙΑΛΕΚΤΟΙ ΚΑΙ ΙΔΙΩΜΑΤΑ ΤΗΣ ΝΕΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ Η γλώσσα είναι ένας ζωντανός οργανισμός ο οποίος επηρεάζεται άμεσα από τις καθημερινές δραστηριότητες του ανθρώπου και προσαρμόζεται στα δεδομένα κάθε εποχής, όπως αυτά διαμορφώνονται συνεπεία των πολιτικών, κοινωνικών και πολιτιστικών μεταβολών. Ενώ, λοιπόν, η γλώσσα κάθε λαού έχει κάποια κοινά βασικά χαρακτηριστικά, τα οποία αποτελούν τα δομικά της στοιχεία ως αναπόσπαστο κομμάτι της, έχει παρατηρηθεί το φαινόμενο των τοπικών παραλλαγών μιας γλώσσας σε τέτοιο βαθμό ώστε πολλές φορές να είναι δύσκολο για κάποιον κάτοικο μιας άλλης περιοχής να παρακολουθήσει το νόημα των εννοιών που εκφέρονται. Αυτή η τοπική παραλλαγή η οποία είναι δύσκολο να κατανοηθεί από κάποιον που δεν είναι ντόπιος ονομάζεται από τη γλωσσική επιστήμη διάλεκτος, η δε παραλλαγή, η οποία γίνεται κατανοητή από τους ομόγλωσσους αλλά έχει κάποιες εμφανείς διαφορές λέγεται ιδίωμα. (Κοντοσόπουλος, 2001) Το σύνολο της ελληνικής επικράτειας μιλούσε την κοινή ελληνιστική όπως αυτή διαμορφώθηκε κατά τους αλεξανδρινούς, κυρίως, χρόνους υποσκελίζοντας την αρχαία αττική διάλεκτο. Μέσα στη διάρκεια όλων αυτών των ετών και λόγω των διαφορετικών επιρροών που δεχόταν η κάθε περιοχή, αναπτύχθηκαν μια σειρά διαλέκτων και ιδιωμάτων τα οποία χαρακτήρισαν την κάθε περιοχή, αφήνοντας στους νεότερους τόσο γραπτά μνημεία όσο και προφορικές εκφάνσεις αυτών των γλωσσικών παραλλαγών, ως ειδοποιά χαρακτηριστικά κάθε τόπου, οι οποίες όμως αν και διατηρούνται μέχρι σήμερα σε κάποιο βαθμό, σβήνουν με γοργό ρυθμό, αφού έχει επικρατήσει η κοινή νεοελληνική γλώσσα με την κατά τόπους διαλεκτική προφορά, ως εναπομείναν στοιχείο του παλαιότερου γλωσσικού ιδιώματος της κάθε περιοχής

9 Θεωρητικό Μέρος - Κεφάλαιο 1ο «Διάλεκτοι και ιδιώματα της Νέας Ελληνικής» Οι διάλεκτοι της ελληνικής γλώσσας οι οποίες εμπίπτουν στην επιστημονική έννοια, όπως αυτή έχει προσδιοριστεί από τη γλωσσολογία, είναι η τσακωνική, η ποντιακή, η καππαδοκική και η διάλεκτος που ομιλούν οι κάτοικοι της Νότιας Ιταλίας. Καταχρηστικά μπορούμε να ονομάσουμε ως διαλέκτους την κυπριακή και κρητική μορφή της νεοελληνικής. (Κοντοσόπουλος, 2001). Η τσακωνική διάλεκτος ομιλείται σήμερα από ένα περιορισμένο αριθμό ατόμων στις Β.Α πλαγιές του Πάρνωνα στην επαρχία Κυνουρίας του νομού Αρκαδίας σε δύο βασικές παραλλαγές οι οποίες απαντώνται τόσο στη βόρεια πλευρά (Καστάνιτσα και Σίταινα) όσο και στη νότια από τα υπόλοιπα τσακόφωνα χωριά. Τα χωριά της περιοχής δημιουργήθηκαν από Λάκωνες που μετά τις επιδρομές των Σλάβων δεν ακολούθησαν την πορεία προς την Μονεμβασιά αλλά ανέβηκαν προς τις πλαγιές του Πάρνωνα όπου απομονωμένοι, λόγω εδαφικής μορφολογίας αλλά και των μεγάλων αποστάσεων διαμόρφωσαν με την πάροδο του χρόνου ένα ιδιαίτερο τσακώνικο γλωσσικό ιδίωμα. Προφανώς η τσακωνική διάλεκτος είναι συνέχεια της αρχαίας δωρικής της Λακωνίας και όχι της κοινής ελληνιστικής, γεγονός που εξηγεί την ιδιαιτερότητα της και δικαιολογεί απολύτως τον χαρακτηρισμό της ως διαλέκτου. Μια ακόμα παραλλαγή της Τσακωνικής διαλέκτου απαντήθηκε μέχρι και τη Μικρασιατική καταστροφή και την επιστροφή των ελληνογενών πληθυσμών στην ελληνική ενδοχώρα, στα μικρασιατικά παράλια, παραλλαγή την οποία ήδη από τον 18 ο αιώνα είχαν μεταφέρει στην προαναφερόμενη περιοχή Τσάκωνες άποικοι. Τα κύρια χαρακτηριστικά της τσακωνικής διαλέκτου και οι εμφανείς διαφορές της με την κοινή νεοελληνική απαντώνται κυρίως στο συμφωνικό σύστημα. Παρατηρούμε, λοιπόν, την παρουσία δασέων κλειστών φθόγγων όπως κ,π,τ, το σ το οποίο προφέρεται λεπτότερο από το συνηθισμένο, δασέα συριστικά που συναντάμε σε άλλες γλώσσες όπως το γαλλικό ch ή το αγγλικό sh, καθώς και διαφορετική προφορά του λ και ν. Επιπλέον, - 8 -

10 Θεωρητικό Μέρος - Κεφάλαιο 1ο «Διάλεκτοι και ιδιώματα της Νέας Ελληνικής» έχουμε διατήρηση του δωρικού α, τροπή του θ σε σ, τροπή του τελικού ς σε ρ όταν ακολουθεί φωνήεν (ρωτακισμός), προφορά του υ σαν ου και ιου ανάλογα με το σύμφωνο που ακολουθεί, αποβολή του τελικού ς. (Κοντοσόπουλος, 2001) Η καππαδοκική διάλεκτος αποτελεί πλέον, μάλλον παρελθόν καθώς οι τελευταίοι φορείς αυτής της γλώσσας ήταν οι προσφυγικοί πληθυσμοί που εγκαταστάθηκαν στην Ελλάδα μετά τον ξεριζωμό τους από τις πατρογονικές τους εστίες, συνεπεία του τουρκικού εθνικισμού, η πλειονότητα των οποίων έχει ήδη αποβιώσει, οι δε απόγονοί τους έχουν αφομοιωθεί πλήρως με τις νεοελληνικές κοινωνικές δομές, καθώς αποτελούν αναπόσπαστο τμήμα της νεοελληνικής κοινωνίας και επομένως έχουν προσαρμόσει τη γλώσσα τους σε απόλυτο σχεδόν βαθμό με την κοινή νεοελληνική γλώσσα του τόπου, όπου ζουν και εργάζονται. Η καππαδοκική διάλεκτος αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα πρόσμειξης γλωσσών καθώς περιέχει στοιχεία τόσο της ελληνικής όσο και της τούρκικης γλώσσας, κάποιες λατινικές ως κατάλοιπο των βυζαντινών χρόνων ενώ είναι πλήρης η απουσία ιταλικών, σλαβικών, αλβανικών και βλάχικων λέξεων. Εμφανίζει διατήρηση της προφοράς του άτονου η ως ε, σίγηση ή τροπή των διαρκών συμφώνων β,γ,δ,θ,χ λόγω της τούρκικης επίδρασης ενώ άλλοι σημαντικοί τουρκισμοί είναι το χάσιμο των γενών των ονομάτων και η διαμόρφωση της κλίσης που διαφέρει για τα έμψυχα και τα άψυχα όντα, η περιορισμένη χρήση του άρθρου, το να ακολουθεί το όνομα τη γενική από την οποία εξαρτάται και το συνδετικό να μπαίνει μετά το όνομα που συνδέει. (Κοντοσόπουλος, 2001) Η ποντιακή ή ποντική διάλεκτος αναπτύχθηκε από τους ελληνόφωνους πληθυσμούς των ανατολικών παραλιών του Εύξεινου Πόντου καθώς και ένα τμήμα του πληθυσμού στην ευρύτερη ενδοχώρα συγκεντρωμένο σε συμπαγείς οικισμούς οι οποίοι παρεμβάλλονταν από το τοπικό τουρκόφωνο στοιχείο. Με την υπογραφή της συνθήκης της Λωζάννης και την ανταλλαγή των πληθυσμών μεταξύ Ελλάδος και - 9 -

11 Θεωρητικό Μέρος - Κεφάλαιο 1ο «Διάλεκτοι και ιδιώματα της Νέας Ελληνικής» Τουρκίας, η πλειονότητα των Ποντίων εγκαταστάθηκε γύρω από τα μεγάλα αστικά κέντρα αλλά και σε αρκετές περιοχές της Μακεδονίας και της Θράκης όπου, όπως συνέβη και με την καππαδοκική διάλεκτο, το μεγαλύτερο ποσοστό των Ποντίων αφομοιώθηκε από το κοινό νεοελληνικό στοιχείο με αποτέλεσμα να είναι ελάχιστοι αυτοί που ομιλούν σήμερα τα ποντιακά, αν και τον τελευταίο καιρό παρατηρείται μια προσπάθεια αναβίωσης και επαναφοράς της από διάφορους πολιτιστικούς συλλόγους, κυρίως μέσω των ποντιακών δημοτικών τραγουδιών και άλλων εκδηλώσεων. Η ποντιακή διάλεκτος αντανακλά πλήρως τα χαρακτηριστικά της ποντιακής ιδιοσυγκρασίας όπως αυτή διαμορφώθηκε από τους πρώτους βυζαντινούς χρόνους με κύρια χαρακτηριστικά την έντονη αφοσίωση στις ελληνικές παραδόσεις, την παγίωση της ελληνικής συνείδησης και το βαθύ αίσθημα πατριωτισμού. Παρατηρούμε, λοιπόν, ότι κοινή συνισταμένη όλων των επιμέρους δραστηριοτήτων των Ποντίων αποτελεί η αγάπη για την πατρογονική εστία, γεγονός που εξηγεί σε ένα μεγάλο βαθμό και τη μικρότερη επίδραση που είχαν τα τούρκικα στην ποντιακή διάλεκτο σε σχέση με την καππαδοκική, αλλά και η γλώσσα άλλων όμορων πληθυσμών (Ρώσων, Αρμενίων) με τους οποίους υπήρχε άμεση επαφή σε όλες τις εκφάνσεις της καθημερινότητας. Η ποντιακή διάλεκτος έχει ως κύρια γνωρίσματα τα δασέα συριστικά (ch και j της γαλλικής) και το παχύ χ το οποίο πολλές φορές γίνεται παχύ σ. Επίσης έχει ως χαρακτηριστικό γνώρισμα το ανοιχτό ε από συναλοιφή φωνηεντικής ακολουθίας, τη διατήρηση της προφοράς του η σαν ε καθώς και τη διατήρηση του τελικού ν τόσο στα ρήματα όσο και στα ουσιαστικά. Αν και η ποντιακή διάλεκτος γεωγραφικά είναι απομακρυσμένη από τον ελλαδικό νησιωτικό χώρο υπάρχουν ομοιότητες με διαλέκτους και ιδιώματα της νησιωτικής Ελλάδας όπως η θέση της αντωνυμίας μετά το ρήμα ή η ύπαρξη του είντα και όχι του τι (ως ερωτηματική αντωνυμία). (Κοντοσόπουλος, 2001)

12 Θεωρητικό Μέρος - Κεφάλαιο 1ο «Διάλεκτοι και ιδιώματα της Νέας Ελληνικής» Τα νοτιο-ιταλικά ελληνικά ομιλούνται ακόμη και σήμερα από μια μικρή ομάδα ανθρώπων που ζουν η μια στο νότιο άκρο της Καλαβρίας και η άλλη σε μια νησίδα της Απουλίας κοντά στο Λέτσε. Με επικρατέστερη την άποψη ότι οι ελληνικοί πληθυσμοί βρίσκονται εκεί ήδη από την περίοδο κατά την οποία στην Ελλάδα ευημερούσε το σύστημα των πόλεων κρατών αλλά και τη μεταγενέστερη ενίσχυση των Ελλήνων της νότιας Ιταλίας κατά τους βυζαντινούς χρόνους, κυρίως με Έλληνες μοναχούς, γίνεται κατανοητή η ύπαρξη αρκετών δωρισμών στα νοτιοιταλικά ελληνικά, κατάλοιπο των πρώτων αποίκων που εγκαταστάθηκαν στην περιοχή. Βέβαια η επίδραση της ιταλικής γλώσσας, όπως είναι φυσικό, είναι ιδιαίτερα αισθητή με αποτέλεσμα η σημερινή μορφή της διαλέκτου αυτής να είναι μια ελληνο-ιταλική διάλεκτος με δεδομένο ότι γράφεται πάντα στο λατινικό αλφάβητο. Ακόμη ένα χαρακτηριστικό της νοτιο-ιταλικής διαλέκτου είναι η απουσία βενετσιάνικων και σλάβικων λέξεων καθώς και η σπάνια εμφάνιση τούρκικων λέξεων. Ενώ, λοιπόν, η μορφή της διαλέκτου ποικίλλει ανάλογα με τον τόπο εκφοράς της, δηλαδή είτε την περιοχή της Καλαβρίας είτε την περιοχή της Απουλίας, υπάρχουν κάποια κοινά χαρακτηριστικά γνωρίσματα τα οποία εμφανίζονται και στις δύο περιοχές και αποτελούν τη βάση της συγκεκριμένης διαλέκτου, και ειδικότερα η στένωση των φθόγγων o και e ακόμη και σε τονισμένη συλλαβή, ο δασύς τσιτακισμός δηλαδή η προφορά του κ σαν τσ παχύ (σαν το αγγλικό ch) μπροστά από τα φωνήεντα e και i. Διατηρούνται τα διπλά σύμφωνα και υπάρχει ένα πλήθος συμφωνικών παθών με αποτέλεσμα πολλές λέξεις να γίνονται αγνώριστες. Το λ και το παλιό λλ προφέρονται σαν d με τη μύτη της γλώσσας σηκωμένη προς τα πάνω. Χαρακτηριστική είναι η απουσία του τελικού ς ενώ διατηρείται η προστακτική του αορίστου σε σο, η περιορισμένη χρήση τόσο του παθητικού όσο και του ενεργητικού απαρεμφάτου, καθώς και το ονοματικό απαρέμφατο. (Κοντοσόπουλος, 2001)

13 Θεωρητικό Μέρος - Κεφάλαιο 1ο «Διάλεκτοι και ιδιώματα της Νέας Ελληνικής» Τα κυπριακά, τα οποία ομιλούνται από την πλειονότητα των κατοίκων της νήσου με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τα οποία διαθέτουν, καθιστούν ιδιαίτερα δυσχερή τον χαρακτηρισμό της διαλέκτου. Παρόλ αυτά είναι ορθότερο να ομιλούμε για κυπριακή διάλεκτο παρά για ιδίωμα με δεδομένη τη πορεία της κυπριακής διαλέκτου στο χρόνο αφού γραπτά της μνημεία συναντάμε ήδη από τον 14 ο αιώνα, με τη μορφή των κειμένων αυτών να προσομοιάζει σε απόλυτο σχεδόν βαθμό τη σημερινή μορφή της κυπριακής διαλέκτου. Μαζί με τα ιδιώματα των Δωδεκανήσων, της Χίου και κάποιων νησιών των Κυκλάδων, κατατάσσονται στα νοτιονατολικά ιδιώματα της νεοελληνικής, γεγονός που αποδεικνύει και την εγγενή αδυναμία να χαρακτηριστεί διάλεκτος. Τα κύρια χαρακτηριστικά της είναι α) ο φωνηεντισμός, φαινόμενο κατά το οποίο παραμένει σταθερό το φωνηεντικό της σύστημα στις άτονες συλλαβές, β) η διατήρηση του αρχαίου τελικού ν καθώς και γ) η διπλή προφορά των συμφώνων δηλαδή ακολουθείται απόλυτα στον προφορικό λόγο η ροή του γραπτού λόγου π.χ πρόγραμ-μαν. Ορθώς, λοιπόν, ο Μαν. Τριανταφυλλίδης εξετάζοντας τη μορφολογία, τη σύνταξη αλλά και λέξεις κοινές με τον Πόντο και την Καππαδοκία, συνδέει άμεσα τη κυπριακή διάλεκτο με αυτές του Πόντου και της Καππαδοκίας. Η κυπριακή διάλεκτος είναι μια ζωντανή διάλεκτος η οποία αν και δεν διδάσκεται μαθαίνεται. Αντιθέτως διδάσκεται η κοινή νεοελληνική η οποία θεωρείται και η επίσημη γλώσσα του κράτους. Παρόλ αυτά κοινή γλώσσα και διάλεκτος χρησιμοποιούνται στην Κύπρο στο πλαίσιο ενός ευρύτατα διαδεδομένου γλωσσικού καταμερισμού χρησιμοποιούνται σε διαφορετικές περιστάσεις και επιτελούν διαφορετικές λειτουργίες. Η κυπριακή διάλεκτος λοιπόν χρησιμοποιείται στον προφορικό λόγο για καθημερινά, διαπροσωπικά, ιδιωτικά, ανεπίσημα ζητήματα ή συνδιαλλαγές, ενώ η κοινή νεοελληνική χρησιμοποιείται κατακόρον στο γραπτό λόγο, στις συνομιλίες με ελλαδίτες ή σε περιπτώσεις οι οποίες πρέπει να περιβληθούν από μια αίσθηση ιδιαίτερης σοβαρότητας. (Κοντοσόπουλος, 2001)

14 Θεωρητικό Μέρος - Κεφάλαιο 1ο «Διάλεκτοι και ιδιώματα της Νέας Ελληνικής» Τα κρητικά, όπως και τα κυπριακά που αναλύσαμε παραπάνω, αποτελούν μια μορφή γλώσσας που βρίσκεται ανάμεσα στις καθαυτούς διαλέκτους και τα απλά ιδιώματα, αλλά κλίνει περισσότερο προς την έννοια της διαλέκτου. Υπάρχουν άλλωστε κείμενα γραμμένα στην κρητική διάλεκτο από τον 14 ο αιώνα με κορυφαίο το πασίγνωστο έμμετρο έπος «Ερωτόκριτος» του Βιτσέντζου Κορνάρου (στα τέλη του 16 ου αιώνα). Η κρητική διάλεκτος χαρακτηρίζεται για «τον λεξιλογικό της πλούτο, την εκφραστικότητά της, την εξαιρετική δύναμη να δημιουργεί παράγωγες και σύνθετες λέξεις, την αρχαϊζουσα συντηρητική μορφή της και την πανελλήνια ακτινοβολία των έργων της Κρητικής σχολής στους περασμένους αιώνες», χαρακτηριστικά που την καθιστούν πολύ σημαντική. Η αλήθεια είναι πως τα παλιά κρητικά κείμενα και ιδιαίτερα ο Ερωτόκριτος, ήταν για αιώνες το αντικείμενο ανάγνωσης από το πανελλήνιο με αποτέλεσμα η διάλεκτος αυτή να προσφέρει πολλά στον εμπλουτισμό της νέας ελληνικής γενικά. Τα βασικά χαρακτηριστικά της κρητικής διαλέκτου την οποία ομιλούν όχι μόνο οι Έλληνες που κατοικούν στην Κρήτη αλλά και οι Κρητικοί της διασποράς είναι τα ακόλουθα: καταρχήν τα φωνήεντα μένουν απαθή, ενώ τα σύμφωνα κ, γ, χ, γκ έχουν δασεία προφορά όταν βρίσκονται μπροστά από τα φωνήεντα e και i. Επίσης, το σ προφέρεται πιο συριστικά, το τ σαν θ και το ντ(d) σαν δ μπροστά από το ημίφωνο ι, τα σύμφωνα μπ,ντ,γκ προφέρονται χωρίς το έρρινο στοιχείο, δηλ. b,d,g. Επιπλέον, το τελικό ν δεν προφέρεται στη γενική πληθυντικού των ονομάτων (π.χ. τω Γερμανώ αντί των Γερμανών) με εξαίρεση βέβαια όταν υπάρχουν λόγοι ευφωνίας, όπως για παράδειγμα, των ανθρώπω=των ανθρώπων, ενώ το τελικό ν του άρθρου των ενώνεται με το αρχικό κ,π,τ της λέξης που ακολουθεί και δίνει τους φθόγγους g,b,d. Χαρακτηριστικό μορφολογικό στοιχείο της διαλέκτου είναι οι τύποι του άρθρου τση (=της) και τσι (τους και τις). Επίσης οι Κρητικοί επιμηκύνουν την τονιζόμενη παραλήγουσα των λέξεων με αποτέλεσμα η ομιλία τους να γίνεται κάπως συρτή και ιδιαίτερα

15 Θεωρητικό Μέρος - Κεφάλαιο 1ο «Διάλεκτοι και ιδιώματα της Νέας Ελληνικής» εμφανής στην ερώτηση, στην επίκληση και στην έμφαση. Τέλος, αυτό που αξίζει να αναφερθεί είναι πως στη Κρήτη πολλά αντικείμενα και έννοιες έχουν διαφορετική ονομασία από εκείνη που έχουν στην κοινή νεοελληνική και στα περισσότερα νεοελληνικά ιδιώματα. Το κρητικό, λοιπόν, λεξιλόγιο απαρτίζεται από λέξεις όπως, κοπέλλι = παιδί, κουράδι = κοπάδι, κουζουλός = τρελός, εδά = τώρα, επαέ =εδώ, πράμα = τίποτα, κατέω = ξέρω, πρόσαργο = το απόγευμα κ.ά. (Κοντοσόπουλος, 2001) Όσον αφορά τώρα τα γλωσσικά ιδιώματα, σύμφωνα με τον Τζιτζιλή (2000), η πιο γνωστή ταξινόμηση είναι αυτή που πρότεινε ο Χατζηδάκης (Χατζηδάκης 1892, 342) στα τέλη του περασμένου αιώνα, όπου χωρίζει τα νεοελληνικά ιδιώματα σε βόρεια και νότια. Η βασική διαφοροποίησή τους έγκειται στην στένωση των άτονων ο και e σε u και i (π.χ. χουράφ αντί χωράφι, κουρίτσ αντί κορίτσι, πιδί αντί παιδί, φιγγάρ αντί φεγγάρι) και την αποβολή των άτονων u και i (π.χ πηγάδ αντί πηγάδι, χερ αντί χέρι κ τσός αντί κουτσός, κ φός αντί κουφός), τα οποία είναι χαρακτηριστικά των βόρειων ιδιωμάτων, ενώ στα νότια τα φωνήεντα μένουν αμετάβλητα. Τα βόρεια ιδιώματα ομιλούνται στο βόρειο μισό της ηπειρωτικής Ελλάδας θέτοντας ως γεωγραφικό όριο την περιοχή του Ισθμού της Πελλοπονήσου, καθώς και στο βόρειο μισό της Εύβοιας, στα νησιά Λέσβο, Ίμβρο, Βορ. Σποράδες, Θάσο, Λήμνο, Σαμοθράκη, Σάμο και σ ένα τμήμα της Άνδρου και της Τήνου. Τα βορειοελλαδικά ιδιώματα έχουν φτωχό λεξιλόγιο σε σύγκριση με τα νότια «τα οποία είναι πιο συντηρητικά στο λεξιλόγιο, στη μορφολογία και στον φωνηεντισμό, αλλά νεωτεριστικά σε συμφωνικά πάθη» (Κοντοσόπουλος, 2001). Εκτός από τον διαχωρισμό των ιδιωμάτων σε βόρεια και νότια, σύμφωνα με τον Κοντοσόπουλο (2001) έχουμε και τα ακόλουθα ιδιώματα: Τα «ημιβόρεια» που χαρακτηριστικό τους είναι η πτώση του τελικού i αλλά και η πτώση των άτονων u και i μέσα στη λέξη και στα οποία ανήκουν τα ιδιώματα της Σκύρου, της Μυκόνου, του χωριού Λεύκες της

16 Θεωρητικό Μέρος - Κεφάλαιο 1ο «Διάλεκτοι και ιδιώματα της Νέας Ελληνικής» Πάρου, της Καστοριάς, του χωριού Βούρμπιανη του νομού Ιωαννίνων, της Λευκάδας, μερικών χωριών έξω από την Πρέβεζα, του ανατολικού τμήματος της Αν. Θράκης και των ελληνόφωνων πόλεων της ακτής της Αν. Ρωμυλίας με κέντρα την Αγχίαλο και τη Μεσημβρία. Τα ελληνικά της Πελοποννήσου, όπου στο μεγαλύτερο μέρος της χερσονήσου η γλώσσα δεν διαφέρει από την κοινή αθηναϊκή χρήση, εκτός βέβαια από λέξεις που δηλώνουν τοπικά λαϊκά αντικείμενα. Το ίδιο συμβαίνει και στον υπόλοιπο πελλοπονησιακό χώρο, όπου μπορούμε να συναντήσουμε μικρές αποκλίσεις, κυρίως από κάποιους ηλικιωμένους και αγράμματους, όπως και από τους κατοίκους κάποιων απομονωμένων ορεινών περιοχών. Ιδιαιτερότητες παρουσιάζει και το ιδίωμα της Μάνης, που λόγω όμως της αστυφιλίας τείνει να εξαφανιστεί. Το πρόβλημα της εξαφάνισης της ιδιωματικής μορφής του λόγου το συναντάμε και στα δωδεκανησιακά ιδιώματα, που αφορούν τα νησιά της Δωδεκανήσου και συγκεκριμένα τα νησιά Ρόδος, Καστελλόριζο, Κάρπαθος, Κάσος, Χάλκη, Τήλος, Νίσυρος, Σύμη, Κάλυμνος, Αστυπάλαια, Κως, Λέρος και Πάτμος. Τα χιώτικα ιδιώματα, που παρουσιάζουν μεγάλη ομοιότητα με τα δωδεκανησιακά, υποδιαιρούνται α)στο καστρινό ιδίωμα (ομιλείται στο Βροντάδο και μέσα στην πόλη της Χίου), β) στο ιδίωμα της κώμης Καρδαμύλα, που μιλιέται και στις Οινούσες, γ) στο ιδίωμα των Μαστιχοχωρίων (ομιλείται στο νότιο μέρος του νησιού αλλά και στα χωριά του Κάμπου, στο κεντρικό και στο ΒΔ μέρος του νησιού) και δ) στο ιδίωμα του χωριού Μεστά στο ΝΔ άκρο του νησιού. Τα κυκλαδίτικα ιδιώματα, που μιλιούνται στα νησιά των Κυκλάδων επηρεάζονται από όλους τους τύπους των νεοελληνικών γλωσσικών ιδιωμάτων και χωρίζονται α) στα εξολοκλήρου νησιώτικα με «νότιο φωνηεντισμό» (μοιάζουν πολύ στην κρητική διάλεκτο), β) σε εκείνα που μοιάζουν με τα δωδεκανησιακά, γ) στα ιδιώματα με «βόρειο φωνηεντισμό»

17 Θεωρητικό Μέρος - Κεφάλαιο 1ο «Διάλεκτοι και ιδιώματα της Νέας Ελληνικής» (Άνδρος εν μέρει και Τήνος), δ) στα ιδιώματα με «ημιβόρειο φωνηεντισμό» (Μύκονος). Το ιδίωμα της Ικαρίας με «νότιο» φωνηεντισμό και συντηρητικό χαρακτήρα μοιάζει πολύ με την κρητική διάλεκτο και τα δωδεκανησιακά ιδιώματα. Το ιδίωμα των Κυθήρων που παρουσιάζει επίσης μεγάλη ομοιότητα με την κρητική διάλεκτο αλλά και με τα ιδιώματα των Επτανήσων. Τα Επτανησιακά ιδιώματα που μιλιούνται στα νησιά του Ιονίου πελάγους και συγκεκριμένα στην Κέρκυρα, στους Παξούς, στην Κεφαλληνία, στην Ιθάκη, στη Ζάκυνθο και στα μικρά νησιά που βρίσκονται στη θαλάσσια περιοχή βόρεια και νότια της Κέρκυρας και των Παξών ακολουθούν φωνηεντισμό νότιου τύπου. Από τα Επτάνησα εξαιρείται η Λευκάδα, διότι το ιδίωμα που ακούγεται εκεί μοιάζει με τα στερεοελλαδίτικα και έχει στοιχεία βόρειου φωνηεντισμού. Μετά, λοιπόν, από αυτή τη σύντομη διαδρομή στις διαλέκτους και τα ιδιώματα της νέας ελληνικής θα ασχοληθούμε συγκεκριμένα με τις διαλέκτους και τα ιδιώματα που μιλιούνται στο νομό Τρικάλων, που αποτελεί και το θέμα της παρούσης εργασίας

18 Θεωρητικό Μέρος - Κεφάλαιο 2ο «Διάλεκτοι και ιδιώματα του Ν. Τρικάλων» ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 ο ΔΙΑΛΕΚΤΟΙ ΚΑΙ ΙΔΙΩΜΑΤΑ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΤΡΙΚΑΛΩΝ 2.1 Ο Νομός Τρικάλων Ο Νομός Τρικάλων αποτελεί έναν από τους τέσσερις νομούς της Θεσσαλίας, είναι ο δεύτερος σε έκταση και ο τρίτος σε πληθυσμό, βρίσκεται στο βορειοδυτικό τμήμα της περιφέρειας και συνορεύει με τους νομούς Γρεβενών, Καρδίτσης, Ιωαννίνων, Άρτας και Λάρισας. Ο νομός των Τρικάλων είναι ο πλέον ορεινός νομός της Θεσσαλίας και περιβάλλεται από τρεις πλευρές από βουνά. Στα ανατολικά υψώνεται ο Τίτανος και τα βουνά του Ζάρκου που χωρίζουν το νομό από το νομό Λάρισας. Βορειότερα υψώνονται τα Αντιχάσια ενώ στη βόρεια πλευρά του νομού στα σύνορα με τα Γρεβενά βρίσκονται τα Χάσια και δυτικά υπάρχει ο ορεινός όγκος της νότιας Πίνδου που καταλαμβάνει ένα μεγάλο τμήμα του νομού. Οι κυριότεροι ποταμοί του νομού είναι ο Πηνειός και ο Αχελώος. Και οι δύο πηγάζουν από το Λάκμο στη δυτική πλευρά του νομού. Ο Πηνειός διασχίζει το νομό προς τα νότια, περνά στα δυτικά της Καλαμπάκας και των Τρικάλων και εισέρχεται στο νομό Λάρισας καθώς διαμορφώνεται καθ όλη αυτή τη διαδρομή από πλήθος παραποτάμων. Ο Αχελώος αφού διασχίζει το σύνολο του ορεινού όγκου προχωρεί προς τα νότια στους νομούς Καρδίτσας και Άρτας. Το μεγαλύτερο μέρος των εδαφών είναι ορεινό ενώ μικρότερα είναι τα ημιορεινά και πεδινά τμήματα που καλύπτουν την επιφάνεια του νομού. Αν και ο ορεινός όγκος κυριαρχεί, οι δύσκολες καιρικές συνθήκες σε συνδυασμό με τις περιορισμένες δυνατότητες ανάπτυξης έχουν ουσιαστικά συσσωρεύσει το μεγαλύτερο τμήμα του πληθυσμού στις πεδινές περιοχές και ιδιαίτερα στα μεγάλα αστικά κέντρα του νομού (Τρίκαλα, Καλαμπάκα). Οι ορεινές περιοχές που εκτείνονται στο δυτικό τμήμα του νομού και αποτελούν το νότιο τμήμα της οροσειράς της Πίνδου κατοικούνται από βλαχόφωνους πληθυσμούς, οι

19 Θεωρητικό Μέρος - Κεφάλαιο 2ο «Διάλεκτοι και ιδιώματα του Ν. Τρικάλων» οποίοι λόγω των δυσκολιών που αναφέρθηκαν παραπάνω επισκέπτονται τις πατρογονικές τους εστίες κυρίως κατά τους θερινούς μήνες ενώ ένα ακόμη τμήμα του νοτιοδυτικού άκρου της οροσειράς στα σύνορα με το νομό Αρτας (περιοχή Μεσοχώρας) κατοικείται μόνιμα από λιγοστούς κατοίκους οι οποίοι είναι γνωστοί ως κατσακιόρηδες. Στο βορειοανατολικό άκρο και στα σύνορα με τους Νομούς Λάρισας και Γρεβενών εκτείνονται τα Αντιχάσια και Χάσια κατοικούμενα επίσης καθ όλη τη διάρκεια του χρόνου από κατοίκους που ασχολούνται κυρίως με τη γεωργία και την κτηνοτροφία. Τέλος, το κεντρικό και νότιο τμήμα του νομού καλύπτεται στην πλειονότητά του από καραγκουνοχώρια διάσπαρτα σε ολόκληρο τον τρικαλινό κάμπο (οι κάτοικοι μερικών από τα χωριά του κάμπου δεν θεωρούνται καραγκούνηδες αλλά όσον αφορά το γλωσσικό ιδίωμα εντάσσονται στην ίδια κατηγορία). Η κατανομή αυτή του πληθυσμού αποκτά ιδιαίτερη αξία γιατί προσδιορίζει σαφώς και επακριβώς τα αντίστοιχα ιδιώματα που απαντώνται και ομιλούνται στην περιοχή των Τρικάλων. Συνοψίζοντας, παρατηρούμε ότι τα ιδιώματα που επικρατούν στην περιοχή είναι το τρικαλινό ιδίωμα, το οποίο εντάσσεται στο ιδίωμα της ευρύτερης περιοχής της Θεσσαλίας με λίγες τοπικές διαφορές, και ομιλείται από τους Καραγκούνηδες, τους Χασιώτες και τους κατοίκους της περιοχής Μεσοχώρας, τα βλάχικα με τις τοπικές παραλλαγές τους όπως αυτά ομιλούνται από τους κατοίκους των βλαχόφωνων χωριών της Νότιας Πίνδου και τα αρβανιτοβλάχικα, τα οποία ομιλούνται από μια πολύ μικρή μερίδα του πληθυσμού που κατοικεί στην περιοχή γύρω από το χωριό Μαλακάσι στα όρια του Νομού Τρικάλων με το νομό Ιωαννίνων. Η σημασία αυτού του διαχωρισμού είναι αρκετά σημαντική για την άρση κάποιων στερεοτύπων τα οποία, αν και λανθασμένα, δικαιολογημένα ως ένα βαθμό ενδεχομένως, έχουν πλέον καταστεί κοινή πεποίθηση και γνώση κυρίως για τους πληθυσμούς εκτός της Θεσσαλίας. Εσφαλμένα, λοιπόν, το μεγαλύτερο τμήμα του πληθυσμού που κατοικεί στην ελληνική

20 Θεωρητικό Μέρος - Κεφάλαιο 2ο «Διάλεκτοι και ιδιώματα του Ν. Τρικάλων» επικράτεια χαρακτηρίζουν το θεσσαλικό ιδίωμα, το οποίο ομιλείται κυρίως από τους Καραγκούνηδες που κατοικούν στις πεδινές περιοχές, ως «βλάχικα». Η εξομοίωση αυτή του θεσσαλικού ιδιώματος και όχι μόνο με το Κουτσοβλαχικό ή Βλάχικο ιδίωμα στερείται οποιασδήποτε ιστορικής αλλά και γλωσσολογικής λογικής. Στη διαμόρφωση και παγίωση αυτής της καθ όλα εσφαλμένης άποψης προφανώς έχει συμβάλλει η αναφορά του όρου «βλάχου» με μια υποτιμητική έννοια στον όρο από ανθρώπους κυρίως των μεγάλων αστικών κέντρων, οι οποίοι έχουν συνδυάσει τη λέξη βλάχος με τον επαρχιώτη χωρικό, με συνέπεια να χαρακτηρίζουν το ιδίωμα το οποίο ομιλεί αυτός ως βλάχικα. Πρέπει, επομένως, να γίνει αντιληπτό ότι λανθασμένα η πλειονότητα των κατοίκων των μεγάλων αστικών κέντρων εξομοιώνει πλήρως το κουτσοβλαχικό ιδίωμα με το θεσσαλικό ιδίωμα, βασιζόμενοι σε προκαταλήψεις και μάλλον ανάρμοστες για μια σύγχρονη κοινωνία αντιλήψεις. 2.2 Το τρικαλινό ιδίωμα Συντακτικά χαρακτηριστικά Τα γλωσσικά ιδιώματα που απαντώνται στην περιοχή των Τρικάλων έχουν κυρίως μελετηθεί σε φωνολογικό μορφολογικό και λεξιλογικό επίπεδο, όμως αισθητή είναι η απουσία της συντακτικής μελέτης τους. Βέβαια, το γεγονός αυτό οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στο ότι τα βασικά χαρακτηριστικά του θεσσαλικού ιδιώματος είναι κυρίως τα φωνητικά και μορφολογικά φαινόμενα με αποτέλεσμα να υπάρχει ένα εντονότερο ενδιαφέρον για αυτά, καθώς αποτελούν στοιχεία της καθημερινότητας λόγω και της διαφοροποίησης τους από την κοινή νεοελληνική γλώσσα. Η προσήλωση αυτή των περισσότερων συγγραφέων στα μορφολογικά και φωνολογικά χαρακτηριστικά της διαλέκτου έχει ως άμεση συνέπεια την απουσία αντίστοιχων μελετών οι οποίες αναφέρονται στα συντακτικά φαινόμενα και ιδιωματισμούς που συνθέτουν τη μορφή του τρικαλινού ιδιώματος. Με δεδομένη την έλλειψη αξιόπιστων πηγών σχετικά με τους

21 Θεωρητικό Μέρος - Κεφάλαιο 2ο «Διάλεκτοι και ιδιώματα του Ν. Τρικάλων» συντακτικούς ιδιωματισμούς του τρικαλινού ιδιώματος θα περιοριστούμε στην αναφορά κάποιων βασικών χαρακτηριστικών. (Τζαμαλή, 2003) Κύρια ιδιωματική σύνταξη είναι η εκφορά του αντικειμένου, των εμπρόθετων επιρρηματικών προσδιορισμών και του ποιητικού αιτίου είτε έχοντας άρθρο είτε όχι, σε ονομαστική πτώση, εφόσον αποτελούνται από όνομα με την κατάληξη ος και ης και είναι πληθυντικού αριθμού [π.χ. Οι γουνήδις σ μάζουναν κι άλλοι συγγινήδις, πιρνούσι απ όλοι τ ς ακαλισμένοι κι τ ς έδουνι να πιουν) (χειρόγραφη συλλογή Ζιώγα Β στο Τζαμαλή 2003)]. Βέβαια η προαναφερόμενη σύνταξη δεν αποτελεί μόνο χαρακτηριστικό του θεσσαλικού ιδιώματος αλλά και γενικότερο γνώρισμα των βορειοελλαδικών ιδιωμάτων. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η τάση να μην χρησιμοποιείται καθόλου η γενική ενικού η οποία αντικαθίσταται με τον εμπρόθετο προσδιορισμό από και την αιτιατική της λέξης (π.χ η νύφη φ λούσι τα χέργια απ τα ς συγγινήδις). Αξιοσημείωτη είναι η πλεοναστική χρήση της πρόθεσης από με τοπικούς ή χρονικούς επιρρηματικούς προσδιορισμούς, π.χ. Έβανι κι πέτρις απού γυρ βουλια (=γύρω γύρω). Προκειμένου να εκφραστεί ο υπερθετικός βαθμός των επιθέτων, με αρνητικό ή κατώτερο περιεχόμενο, εκφέρεται πριν από το επίθετο το επίρρημα ντιπ το οποίο έχει την έννοια του εντελώς π.χ είναι ντιπ χαζός. Ενώ στην κοινή νεοελληνική ο αδύνατος τύπος τους της γενικής πληθυντικού της τριτοπρόσωπης προσωπικής αντωνυμίας είναι κοινός και για τα τρία γένη άσχετα με το γένος των ουσιαστικών που προσδιορίζει, στο τρικαλινό ιδίωμα παρατηρείται το φαινόμενο η αντωνυμία να τίθεται κι αυτή σε ουδέτερο γένος πληθυντικού (τα) όταν αναφέρεται ως επαναληπτική σε ουσιαστικά ή επίθετα ουδέτερου γένους πληθυντικού αριθμού. Αυτό συμβαίνει λόγω έλξης προς το γένος και τον αριθμό του ονόματος που προσδιορίζει, π.χ. Στα σπίτια καμπόσα κούτσινα πιδιά έχ ν νταραβέργια μι τ ς πατιράδις τα

22 Θεωρητικό Μέρος - Κεφάλαιο 2ο «Διάλεκτοι και ιδιώματα του Ν. Τρικάλων» Συχνά απαντάται το φαινόμενο της ονομαστικής απόλυτης μετοχής σε οντας με υποκείμενό της ουσιαστικό που δηλώνει χρονική σημασία, π.χ. Μια βουλά κι έναν κιρό, ήταν τα Αι-Κουλέντρα του βράδι ξημιρώνουντας Χριστός. Επίσης, ενώ στην κοινή νεοελληνική η έννοια του περιεχομένου εκφέρεται με εμπρόθετη αιτιατική (π.χ. γέμισε το ταψί με τα τσουρέκια), στο τρικαλινό ιδίωμα εκφέρεται με απλή αιτιατική, π.χ. αβγάτ σαν οι βρύσις του νιρό. Παρατηρούμε ακόμη ότι μερικά ρήματα της ενεργητικής φωνής σχηματίζουν και παθητική, π.χ. πιάνουνταν (αντί έπιαναν) ιδίους οι κατάρις απ τα ς γουνήδις κι απ του νουνού, μερικά αποθετικά ρήματα σχηματίζουν μετοχή ενεργητικού ενεστώτα σε ώντας/-όντας, π.χ. ερχώντας, κάθουντας, ενώ, στη θέση επιθετικού ή κατηγορηματικού προσδιορισμού συναντάμε συχνά μετοχές παθητικού ενεστώτα, όπως ξύλα κριμάμινα (που κρέμονται), γιλούμινου πρόσουπου (πρόσωπο που γελάει), πιρισιβάμινα (=που περισσεύουν). Τέλος, το τρικαλινό γλωσσικό ιδίωμα είναι πλούσιο από ιδιωματικές εκφράσεις όπως έπιρνι να χαλουπώσει (=άρχιζε να νυχτώνει), πιρνούσαν απ του στόμα τα ς όλοι τα ς χουργιανοί (=κουτσομπόλευαν), έφκιαναν πάταγο (=έκαναν θόρυβο), τσακώνουνταν στου χουρό (=έπιαναν το χορό), θαραπαύκαμι φαί (ευχαριστηθήκαμε φαγητό) κ.ά. (Τζαμαλή, 2003) Φωνολογικά - Μορφολογικά Λεξιλογικά χαρακτηριστικά Όπως αναφέρθηκε και στο προηγούμενο κεφάλαιο, η ελληνική γλώσσα χωρίζεται σε δύο βασικά ιδιώματα, τα νότια και τα βόρεια. Το τρικαλινό ιδίωμα, που εντάσσεται στο γενικότερο θεσσαλικό ιδίωμα ανήκει στα βόρεια ιδιώματα και μάλιστα αξίζει εδώ να σημειωθεί πως, όπως αναφέρει ο Κοντοσόπουλος (2001), «το φαινόμενο της στενώσεως του ο σε τονισμένη και άτονη θέση είναι γνωστό από επιγραφικά κείμενα της αρχαίας

23 Θεωρητικό Μέρος - Κεφάλαιο 2ο «Διάλεκτοι και ιδιώματα του Ν. Τρικάλων» θεσσαλικής διαλέκτου, π.χ Πετθαλουν και τουν άλλουν Ελλάνουν = Θεσσαλών και των άλλων Ελλήνων». Μεταβολές φωνηέντων Βασικό επομένως χαρακτηριστικό του τρικαλινού ιδιώματος είναι η αποβολή των άτονων ου και ι ( π.χ σκ λι (σκυλί), κ τσός (κουτσός) καθώς και η κώφωση δηλ. η μεταβολή των άτονων ε και ο σε ι και ου (νιρό αντί για νερό ή ψουμί αντί για ψωμί). Σύμφωνα με το Χατζιδάκη αυτό οφείλεται στον ισχυρότερο τονισμό των φωνηέντων που τονίζονται από τους κατοίκους της Βόρειας Ελλάδας με αποτέλεσμα τα φωνήεντα που δεν τονίζονται να εξασθενούν ή να αποβάλλονται. Επίσης ο άτονος φθόγγος ι (σε οποιαδήποτε γραμματική του μορφή και αν εμφανίζεται) στο τέλος της λέξης ουσιαστικά γίνεται ημίφωνος ενώ αντίθετα διασώζεται πλήρως όταν βρίσκεται στην αρχή μιας λέξης ιδιαίτερα δε στις περιπτώσεις που το σώμα της λέξης λόγω της έκπτωσης του χάνεται ή όταν είναι ιδιαίτερα δύσκολη η παράλληλη προφορά των συμφώνων που περιλαμβάνει το σώμα της λέξης. Έτσι συχνά ακούμε πουτήρι, χέρι, έχει, με το τελικό ι να μην αποτελεί συλλαβή αλλά ουσιαστικά να δίνει την χροιά του στην προφορά του συμφώνου. (Τζάρτζανος, 1989) Παρόμοιο είναι το φαινόμενο της αποβολής του τελικού ου των αντωνυμιών η κορη τ, δο μ κι μένα, της προστακτικής των ρημάτων πιταξ ως το σπιτι αλλά και των επιρρημάτων απ οπ να ναι. Ο ακρωτηριασμός αυτός των κτητικών αντωνυμιών λαμβάνει χώρα μόνο όταν αυτά συνοδεύονται από ονόματα και όχι από ρήματα όπου εκεί είναι εμφανής η επιρροή των πληθυσμών της Θεσσαλίας από τη βόρεια Ελλάδα χρησιμοποιώντας ουσιαστικά το με αντί για το μου το οποίο απαντάται στη νότια Ελλάδα, πλην όμως λόγω της φύσης της διαλέκτου το με ουσιαστικά μετατρέπεται σε μι π.χ θα μι φερ ς. Η συχνότητα της χρήσης του ου επιβεβαιώνει και την απουσία συγκεκριμένης χρήσης του καθώς άλλοτε δεν αποβάλλεται, όπως στο α πρόσωπο των ρημάτων με αποτέλεσμα να εκφέρονται φράσεις όπως σε ξιερου ισένα και άλλοτε για την ίδια πτώση

24 Θεωρητικό Μέρος - Κεφάλαιο 2ο «Διάλεκτοι και ιδιώματα του Ν. Τρικάλων» είτε διατηρείται π.χ δεν έχουν ιλιές φέτους είτε έχουμε αποβολή π.χ να σι ζησν. Τουναντίον, πιο ξεκάθαρη δείχνει η χρήση του άτονου ι, το οποίο στη μέση της λέξης αποβάλλεται πλήρως π.χ βλαμ ς, φεγ ς. Βέβαια υπάρχουν και περιπτώσεις όπου τα άτονα ι και ου διατηρούνται για διάφορους λόγους, οι συνηθέστεροι των οποίων είναι οι εξής: λόγοι προφοράς π.χ γκαβουπούλαρο. Γίνεται εύκολα αντιληπτό ότι μια ενδεχόμενη αποβολή του ου θα καθιστούσε τη λέξη ακατανόητη ακόμα και από τους ίδιους τους ομιλούντες το ιδίωμα. όταν το ου βρίσκεται μακριά από την τονιζόμενη συλλαβή οπότε καθίσταται δυσχερής η προφορά της λέξης π.χ σκυλουμιτανιώνου όταν εκφέρονται λέξεις όπου οι διαδοχικές συλλαβές επαναλαμβάνονται αυτούσιες ή αρχίζουν από το ίδιο σύμφωνο π.χ κουκουτσέλους.( Πλιάτσικας, 2005) Με δεδομένο ότι η γλώσσα είναι ένας ζωντανός οργανισμός, ενδιαφέρον έχει να δούμε πως αντιμετωπίζονται άμεσα τα προβλήματα που προκύπτουν από την αποβολή των άτονων ι και ου, η απουσία των οποίων συχνά δημιουργούν δυσπρόφερτες λέξεις. Παρατηρούμε, λοιπόν, ότι με την αποβολή των άτονων ι και ου, είναι δυνατό να αποβληθεί ένα σύμφωνο π.χ αστόησα=αστόχησα, να μεταβληθεί ένα εκ των δύο συμφώνων τα οποία συμπλέκονται π.χ κατεφ κι=κατέβηκε, δεν αντραπ χι (δε ντράπηκε) ή ακόμα και να δημιουργηθεί ένας νέος φθόγγος π.χ μψόχαζους, πού πααίντ ς κτλ. Επιπλέον ενώ σε γειτονικές περιοχές είναι ιδιαίτερα εκτεταμένη, ουσιαστικά καθολική είναι η χρήση του ου στη θέση του άρθρου ο π.χ ου Κώστας, στην περιοχή των Τρικάλων και ιδιαίτερα στα χωριά γύρω από τα αστικά κέντρα παρατηρείται συχνότατα το φαινόμενο προφοράς του άρθρου ο ως η ανεξαρτήτως του γένους του ουσιαστικού που προφέρεται. Απαντάται, λοιπόν, η χρήση του άρθρου ως εξής: η Κίτσιους ( ο Κίτσος), η Μίτρους (ο Μήτρος). Στο σημείο αυτό πρέπει να αναφερθεί πως το άρθρο ι

25 Θεωρητικό Μέρος - Κεφάλαιο 2ο «Διάλεκτοι και ιδιώματα του Ν. Τρικάλων» που χρησιμοποιείται αντί του αρσενικού ο δεν είναι, όπως έχει καθιερωθεί το θηλυκό η, αλλά το υ και συγκεκριμένα «εν τοις σήμερον παρ ημιν εν Θράκη, Μακεδονία και Θεσσαλία και είπου άλλου λεγομενοις, υ Νικόλας, υ άνθρουπους, υ ουρανός κτλ, αυτό τούτο αναγνωριστέον και όχι το θηλυκόν άρθρο η, ως εσχάτως επεχείρησε τις να αποδείξη» (Liddell Scott, χ.χ) Αποτέλεσμα της ανωτέρω χρήσης των άρθρων είναι η διάκριση του γένους να γίνεται είτε από την κατάληξη του ουσιαστικού είτε από κάποιον επιθετικό προσδιορισμό που ακολουθεί. Στις ίδιες περιοχές συναντάται, για λόγους οικονομίας του λόγου και όχι λόγω κάποιου γλωσσολογικού φαινομένου, η πλήρης αποβολή του άρθρου ο. Ορισμένες χαρακτηριστικές εκφράσεις είναι «ήρθι Λίας», «να σι φάει λύκους». (Πλιάτσικας, 2005) Ουσιαστικά στο τελικό ι της προηγούμενης λέξης συγχωνεύεται με το άρθρο με αποτέλεσμα να αποβάλλεται λόγω της γρήγορης εκφοράς των λέξεων. Σημαντική παρουσία στο ιδίωμα το οποίο ομιλείται στις αγροτικές περιοχές των Τρικάλων παίζουν και τα υπόλοιπα φωνήεντα είτε το καθένα ξεχωριστά είτε ως φθόγγοι. Σύμφωνα με το Τζάρτζανο (1989) «αν μη αποβλέψωμεν εις την γραφήν, αλλ εις την προφοράν, θα ίδωμεν ότι η νέα Ελληνική γλώσσα έχει κυρίως πέντε μόνον φωνήεντας φθόγγους, τους α, ε, ο, ου, ι.». Στο θεσσαλικό ιδίωμα, όμως συναντάμε άλλους τρεις φθόγγους, τους εα, εο, ιου. Ο φθόγγος εα χρησιμοποιείται κατά κόρον, με διάφορους τρόπους, επειδή όμως εκ της φύσης του αδυνατεί να σταθεί αυτούσιος αποκλίνει προς το α. Χαρακτηριστικό είναι ότι πολύ συχνά χρησιμοποιείται ως δεικτικό μόριο αντί του αντίστοιχου να π.χ εα η Κώστας, εα η μάνα. Συχνά προστίθεται στο τέλος αντωνυμιών και επιρρημάτων αυτοςεα, ικειεα παραπέμποντας στους αντίστοιχους αρχαίους ιδιωματισμούς ουτοσί, ενταυθί κτλ. Ανάλογη είναι η απόκλιση του φθόγου εα και όταν προηγείται αυτού το σύμφωνο ρ. Επειδή, λοιπόν η συνίζηση δεν έχει συντελεσθεί πλήρως λέξεις όπως κλαδαρέα, παταρέα προφέρονται ουσιαστικά κλαδαρεά

26 Θεωρητικό Μέρος - Κεφάλαιο 2ο «Διάλεκτοι και ιδιώματα του Ν. Τρικάλων» και παταρεά (Κατσουλέας, 2003). Αντίστοιχο φαινόμενο παρατηρούμε και κατά τη συνεκφορά των μι, σι=με,σε με το αρκτικό α της επόμενης λέξης π.χ μεαγαπάει, μεάρπαξι. Ανάλογη «συμπεριφορά» έχει και ο φθόγγος εο ο οποίος αποκλίνει περισσότερο προς το ο, έτσι συχνά ακούμε Παναεώτς=Παναγιώτης, τιλουεα=τιλουγιά ( τι είδους). Ο τρίτος φθόγγος ιου ή αναπτύχθηκε φωνητικά ή βρίσκεται σε λέξεις προερχόμενες από τουρκικές ή φτιαγμένες κατ αναλογία αυτών. Τον συναντάμε και σε κύρια ονόματα π.χ Μήτσιους, Στέλιους και σε λέξεις όπως τσιούπρα, κούφχιους (κούφιος), παλιουκόρ τσου. (Τζάρτζανος, 1989) Το ημίφωνο į συναντάται συχνότατα σε αρκετά τραγούδια (ιδιαίτερα πασχαλιάτικα) μετά από φωνήεν π.χ πατήσαν του ξηρόιμιρου, στην αρχή λέξεων που αρχίζουν με το τονιζόμενο ε: ιέλα, δεν ιέχου, στην περίπτωση που στην κατάληξη ια προηγείται το σύμφωνο μ τότε αναπτύσσεται ο ουρανικός φθόγγος ν(ι) π.χ νιφραμνιά, βαφτισιμνιά κτλ. Επίσης τα κ και λ πριν από το τονιζόμενο ε ακούγονται ως κι και λι (ουράνωση) π.χ. κιέρατου, κιέντρου ενώ το ίδιο συμβαίνει και με άλλα σύμφωνα όπως ξ,ζ,γ π.χ ξιέρα κακιά, ζιέστα, γιέρους κτλ. Βλέπουμε ακόμη το ημίφωνο ι να βρίσκεται στο β ενικό πρόσωπο των ρημάτων που λήγουν σε αζεις, -ε(αι)ζεις, -ο(ω)ζεις, -ουζεις, -άσεις, -εσεις, -οσεις, -ουσεις και σε ονόματα με τις ίδιες καταλήξεις. Έτσι, συναντάμε ρήματα, όπως πειράιζ (πειράζεις), παιιζ(παίζεις), κριμάις (κρεμάσεις), πληρώις (πληρώσεις) και ονόματα όπως, Θανάις (Θανάσης), Θουδόις (Θεοδόσης) κ.ά. Όταν το ημίφωνο ι βρίσκεται στο σύμπλεγμα ρια, μπορεί να προφέρεται μεταξύ ι και ε, π.χ μουρεά (μουριά), κουρεά, να τρέπεται σε ουρανικό γ (προφέρεται ως γι) π.χ. βαργιά, ταλιπώργια, κληματαργιά ή να προφέρεται και με τους δύο τρόπους, π.χ. πικραγγουρεά και πικραγγουργιά (δεν συμβαίνει το ίδιο όταν του ρ προηγείται σύμφωνο π.χ. μητριά, κουπριά). Το γ(ι) ακούγεται και σε όλα τα συμπλέγματα με ρ, όταν πριν από το ρ υπάρχει φωνήεν, π.χ. λακαργιό, ή σε λέξεις που πριν από το ι υπάρχει ηχηρό σύμφωνο π.χ μιταλαβγιά, κουραbγιές, ενώ όταν υπάρχει άηχο σύμφωνο αναπτύσσεται ο

27 Θεωρητικό Μέρος - Κεφάλαιο 2ο «Διάλεκτοι και ιδιώματα του Ν. Τρικάλων» συνοδευτικός ουρανικός φθόγγος αισθητός ως χ(ι) π.χ. βάτχια, ήπχια (και ήπχα), ο οποίος πολλές φορές αντικαθίσταται από το κ όταν προηγούνται οι φθόγγοι φ ή θ, π.χ. χουράφχια και χουράφκια, κουλουκύθχια και κουλουκύθκια. Στην περίπτωση που της κατάληξης ια προηγείται το σύμφωνο μ αναπτύσσεται ο ουρανικός φθόγγος ν(ι) π.χ. βαφτισιμνιά, καλαμνιά κλπ. Εδώ πρέπει να σημειωθεί η περίπτωση κατά την οποία πολλά θηλυκά οξύτονα ονόματα σε ια και ιδιαίτερα σε ονόματα δέντρων σχηματίζουν τον πληθυντικό χωρίς το ι π.χ. σταλαματές, μπουκουσές κ.ά. (Πλιάτσικας, 2005) Ιδιαίτερη σημασία για το τρικαλινό ιδίωμα αποκτά η χρήση των φωνηέντων καθώς υπόκεινται σε διάφορες μεταβολές ανάλογα με τον τρόπο εκφοράς και τη θέση τους μέσα σε μια λέξη. Παρατηρείται, λοιπόν, πολύ συχνά το φαινόμενο της πλήρους αποβολής του αρχικού φωνήεντος π.χ κον τζμα (εικόνισμα), Λίας (Ηλίας) καθώς και η αποβολή της πρώτης συλλαβής κατ ανομοίωση π.χ ντρουαλιά (δενδρογαλιά). Επίσης, συχνά μεταβάλλεται κάποιο φωνήεν της λέξης π.χ θεραπαφκα = θεραπεύτηκα, όξου = έξω ή έχουμε αμοιβαία μετακίνηση των φωνηέντων π.χ αλυκτάει του σκ λι = υλακτώ. Ένα ακόμα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό της συγκεκριμένης διαλέκτου είναι η προσθήκη του ι τόσο στην αρχή επιρρημάτων π.χ ιχτές = χθες, ιπερς = πέρυσι όσο και αντωνυμιών π.χ ιτούτος = τούτος, καθώς και στο ενδιάμεσο λέξεων ανάμεσα σε σύμφωνα π.χ έκανι νιχειρησ = έκανε εγχείρηση. Η δάσυνση του ι μεταξύ του σ και του επόμενου φωνήεντος π.χ μισιάνυχτα ή η εμφάνιση του φθόγγου ι μεταξύ των συμπλεγμάτων τσ και τζ και του επόμενου φωνήεντος π.χ τσιαι, πιτσιέτα. Ήδη παραπάνω αναλύσαμε την εκτεταμένη χρήση του φθόγγου ου και την αλληλεπίδραση του στη μορφή και την εκφορά της διαλέκτου και προφανώς στην παρατεταμένη του χρήση οφείλεται και η τροπή του υ σε ου σε λέξεις όπως βρουκόλακας = βρυκόλακας, αξουρ στους = αξύριστος αλλά και η τροπή του ου σε ι π.χ τσουγκρίζου = τσιγκρίζου και του ι σε ε π.χ. θα θιλέσ να ρθει, τί γένιτι; (Πλιάτσικας, 2005)

28 Θεωρητικό Μέρος - Κεφάλαιο 2ο «Διάλεκτοι και ιδιώματα του Ν. Τρικάλων» Άξιο αναφοράς είναι το φαινόμενο που παρατηρείται κυρίως στα Αντιχασιώτικα χωριά με την χρήση του προθετικού α, η οποία οφείλεται κυρίως στους τρεις κάτωθι λόγους: Στη συνεκφορά του τελικού α της προηγούμενης λέξης με την επόμενη ώστε να θεωρείται το α ως αρκτικό της δεύτερης λέξης π.χ αγγουνός = εγγονός, αβλουιά = ευλογιά (η αρρώστια), ακόλλα = η κόλλα, αμουλόχα = η μολόχα, ανίλα = λαχτάρα, αντροπή = ντροπή, αντράλα = ζάλη, αχιλώνα = χελώνα, αγάνουμα = γάνωμα, αμπάλουμα = μπάλωμα, άντιρου = έντερο, αλ τός = αυτός που έχει λυθεί, αμπουλιάζω = μπολιάζω, ασ καινουμι = σιχαίνομαι. Σε λόγους αναλογίας, με την έννοια ότι λόγω της χρήσης του σε συγκεκριμένα ουσιαστικά, αναλογικά χρησιμοποιείται και στα υπόλοιπα π.χ Αγληγόρ ς = Γρηγόρης σύμφωνα με το Αλέξ ς, Αναστασ ς, αξάδιρφους = ξάδερφος σε αντιστοιχία με το αδερφός, αμπασκάλ = η μασχάλη κατά το αγκάλη, αγλήγουρους = γρήγορος κατά το αντώνυμο αργός, ακρένου = απαντώ κατά το απαντάω, αχώρια = χωριστά, κατά το αντώνυμα αντάμα. Σε λόγους παρετυμολογίας π.χ Αβγινιά = Ευγενία παρετυμολογικά προς το Αυγή, απάν = επάνω παρετυμολογικά από την πρόθεση από. Με δεδομένη την ύπαρξη αρκετών λέξεων οι οποίες περιλαμβάνουν το προθετικό α παρατηρούμε τα εξής: Το προθετικό α δεν απαντάται με την ίδια συχνότητα, ως φαινόμενο, και στις τρεις ως ανωτέρω περιπτώσεις. Προηγείται η περίπτωση της συνεκφοράς, ακολουθεί αυτή της αναλογίας και την παρουσία του ολοκληρώνει η περίπτωση της παρετυμολογίας. Κυρίως απαντάται σε ουσιαστικά, μετέπειτα σε ρήματα, επιρρήματα και επίθετα. (Γκαραλιάκος, 1988)

29 Θεωρητικό Μέρος - Κεφάλαιο 2ο «Διάλεκτοι και ιδιώματα του Ν. Τρικάλων» Μεταβολές συμφώνων Παρόμοια φαινόμενα καθώς και πάθη συμφώνων παρατηρούνται λόγω μετάπτωσης κάποιας συλλαβής με αποτέλεσμα την απώλεια κάποιου φωνήεντος ή τη μεταβολή και δημιουργία ουσιαστικά ενός νέου φθόγγου ο οποίος μοιάζει ξένος προς το ελληνικό αλφάβητο πλην όμως αποτελεί μέρος της θεσσαλικής διαλέκτου, ως αναπόσπαστο κομμάτι αυτής στην καθημερινή της εκφορά και χρήση. Κάποιες χαρακτηριστικές μεταβολές συμφώνων οι οποίες θα μπορούσαν να επισημανθούν είναι οι εξής: η αποβολή του γ συνήθως μεταξύ δύο φωνηέντων π.χ είναι αντρόυονου, δικηόρους αγράμματους, εινι ξισυλλοϊαστους, αντίθετα το γ δε χάνεται όταν ακολουθείται από σ το οποίο παραμένει π.χ τουν κυνηγσι (τον κυνήγησε) η ανάπτυξη του ν σε ρήματα τα οποία αρχικά δε το είχαν π.χ χαλνάου = χαλάω, ακουλνάω = κολλάω αλλά και στον παρατατικό δεν ίξιρνι τίπουτα αντίθετα ρήματα που προφέρονται με ν το αποβάλλουν πολλές φορές π.χ. δεν παιρ απου λόια η προσθήκη του ν στην ονομαστική μιας αντωνυμίας δε νι που δω αυτήν = δεν είναι από εδώ αυτή ή ακόμη και στην αρχή κάποιων λέξεων νώμους = ώμος, νουντάς = οντάς, νουρά = ουρά (Τζιαμούρτας 2006), επηρεασμένοι κυρίως από την ύπαρξη του άρθρου πριν από το ουσιαστικό. η μετατροπή του αρχικού κ της επόμενης λέξης σε ένα ηχηρό g λόγω της επίδρασης του τελικού ν το οποίο εκφέρεται στο τέλος αρκετών λέξεων π.χ μη gαν τς του gόπου, του gαταϊφι. Αντίθετα λειτουργεί η παρουσία των δύο συμφώνων μέσα σε μια λέξη καθώς πολλές φορές το κ διατηρεί τη μαλακή προφορά του και δε μετατρέπεται σε g π.χ γιν.κα (γίνηκα) ή τουν αν.κάει (το νικάει). Ενδιαφέρον παρουσιάζουν και συνδυασμοί κάποιων συμφώνων τα οποία προφέρονται σαν ένα

30 Θεωρητικό Μέρος - Κεφάλαιο 2ο «Διάλεκτοι και ιδιώματα του Ν. Τρικάλων» τρίτο σύμφωνο. Ο συνδυασμός κ+σ αλλά και το βαρύ κ, το οποίο προκύπτει στον προφορικό λόγο ως g + σ πολλές φορές μας δίνουν το ξ π.χ που τα βρισξ αυτά ( βρίσκεις) ή στραγξι =στράγγισε. Όμοια αποτελέσματα έχουμε και με το συνδυασμό χ + σ π.χ τι εξ = τι εχεις (αντιπαραβολή με το αρχαίο ονυχ+σι = όνυξι). (Τζάρτζανος, 1989) Όσον αφορά στα χειλικά σύμφωνα και αυτά παρουσιάζουν αξιοσημείωτους συνδυασμούς και μεταβολές. Το χειλικό π μετατρέπεται σε ηχηρό b όταν βρίσκεται πριν από τα δ και ζ π.χ αbδώ=πηδώ, τν ώρα b ζύμουνι = την ώρα που ζύμωνε. Τα π + σ ενώνονται σε ψ και πάλι όπως στα αρχαία ελληνικά π.χ σκρόψαν = σκροπ(ι)σαν=εσκόρπισαν. Ανάλογη επίδραση του τελικού ν έχουμε και όταν συναντάται με τα άηχα σύμφωνα π,τ αλλά και το τς, έτσι αντίστοιχα τρέπονται το π σε b π.χ του bατερα, το τ σε d, π.χ εχ του dραχανά στουν ήλιου καθώς και το τς σε τζ π.χ του τζιμσι καβριτ ς. Αντίθετα όταν το σ βρίσκεται μπροστά από ηχηρά σύμφωνα όπως μ,β,γ,δ προφέρεται ως ζ π.χ ζβαρνίζου, λιζγάρ ενώ πολύ συχνά το σ προστίθεται ως τελικό σε διάφορες άκλιτες λέξεις όπως επειδής, τάχατις, τίπουτις. Όσον αφορά στα υγρά σύμφωνα είναι σύνηθες το φαινόμενο μετατόπισής τους π.χ βουρκόλακας αντί για βρυκόλακας, φρουτιέρα αντί φουρτιέρα όπως και η μετατροπή συνήθως του ρ σε λ π.χ πιλιστέργια αντί για περιστέρια, λιχτάρ αντί για ριχτάρι. (Τζάρτζανος, 1989) Επιπλέον εμφανίζονται και άλλες αλλαγές συμφώνων όπως: Το β σε γ,φ π.χ βλέπω - γλέπου, σουβλί - σουγλί Το γ σε ζ π.χ πετάγομαι πιτάζουμι Το δ σε θ π.χ δικό μου θ κο μ Το ζ σε ν π.χ σώζω - σώνου Το θ σε χ,κ π.χ θλίβομαι χλίβουμι, θειάφι κιάφ

ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΣΥΝΤΑΞΗ ΕΙΣΑΓΩΓΗ

ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΣΥΝΤΑΞΗ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η Γραμματική εντάσσεται στα ευρύτερα πλαίσια του γλωσσικού μαθήματος. Δε διδάσκεται χωριστά, αλλά με βάση την ενιαία προσέγγιση της γλώσσας, όπου έμφαση δίνεται στη λειτουργική χρήση της. Διδάσκεται

Διαβάστε περισσότερα

ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΑΚΟ ΔΥΝΑΜΙΚΟ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΑΝΑΤ. ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ-ΘΡΑΚΗΣ

ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΑΚΟ ΔΥΝΑΜΙΚΟ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΑΝΑΤ. ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ-ΘΡΑΚΗΣ ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΑΚΟ ΔΥΝΑΜΙΚΟ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΑΝΑΤ. ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ-ΘΡΑΚΗΣ Μονάδες 1 3 11 2 3 20 ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΔΡΑΜΑΣ Δωμάτια 73 173 223 68 49 586 Κλίνες 147 365 453 121 92 1.178 Μονάδες 3 2 19 29 10 63 ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ

Διαβάστε περισσότερα

ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΑΚΟ ΔΥΝΑΜΙΚΟ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΑΝΑΤ. ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΘΡΑΚΗΣ

ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΑΚΟ ΔΥΝΑΜΙΚΟ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΑΝΑΤ. ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΘΡΑΚΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΑΝΑΤ. ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΘΡΑΚΗΣ Μονάδες 1 3 10 3 3 20 ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΔΡΑΜΑΣ Δωμάτια 73 173 173 119 49 587 Κλίνες 147 365 352 217 92 1.173 Μονάδες 3 2 19 28 10 62 ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΕΒΡΟΥ Δωμάτια

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΛΕΞΗ ΤΡΙΤΗ ΤΟ ΑΛΦΑΒΗΤΟ ΚΑΙ Η ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΩΝ ΑΡΧΑΙΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΔΙΑΛΕΚΤΩΝ

ΔΙΑΛΕΞΗ ΤΡΙΤΗ ΤΟ ΑΛΦΑΒΗΤΟ ΚΑΙ Η ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΩΝ ΑΡΧΑΙΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΔΙΑΛΕΚΤΩΝ ΔΙΑΛΕΞΗ ΤΡΙΤΗ ΤΟ ΑΛΦΑΒΗΤΟ ΚΑΙ Η ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΩΝ ΑΡΧΑΙΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΔΙΑΛΕΚΤΩΝ 1. Από τη Γραμμική Β στην εισαγωγή του αλφαβήτου - Στον ελληνικό χώρο, υπήρχε ένα σύστημα γραφής μέχρι το 1200 π.χ. περίπου, η

Διαβάστε περισσότερα

Ενότητα 1 : Το ταξίδι των λέξεων στον χρόνο

Ενότητα 1 : Το ταξίδι των λέξεων στον χρόνο Αρχαία Ελληνική Γλώσσα Α Γυμνασίου Ενότητα 1 : Το ταξίδι των λέξεων στον χρόνο 1 1 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Διαφάνειες Οι Έλληνες και η ελληνική γλώσσα 3-4 Η καταγωγή του ελληνικού αλφαβήτου 5-7 Οι διάλεκτοι της Αρχαίας

Διαβάστε περισσότερα

ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΑΚΟ ΔΥΝΑΜΙΚΟ στις 31/12/2014 ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΑΚΗΣ

ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΑΚΟ ΔΥΝΑΜΙΚΟ στις 31/12/2014 ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΑΚΗΣ ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΑΚΟ ΔΥΝΑΜΙΚΟ στις // ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΑΚΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑKH ENOTHTA ***** **** *** ** * Γενικό Άθροισμα ΔΡΑΜΑΣ ΕΒΡΟΥ ΘΑΣΟΥ ΚΑΒΑΛΑΣ ΞΑΝΘΗΣ ΡΟΔΟΠΗΣ. Πηγή: Ξενοδοχειακό Επιμελητήριο

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΜΠΙΝΓΚ στις 31/12/2014 ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΑΚΗΣ

ΚΑΜΠΙΝΓΚ στις 31/12/2014 ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΑΚΗΣ ΚΑΜΠΙΝΓΚ στις // ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΑΚΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑKH ENOTHTA ***** **** *** ** * Γενικό Άθροισμα ΔΡΑΜΑΣ ΕΒΡΟΥ 8 ΘΑΣΟΥ 8 8 8. ΚΑΒΑΛΑΣ 8. ΞΑΝΘΗΣ ΡΟΔΟΠΗΣ 8 8...8... Πηγή: Ξενοδοχειακό

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΛΕΞΗ ΕΝΔΕΚΑΤΗ ΚΕΙΜΕΝΑ ΥΣΤΕΡΗΣ ΜΕΣΑΙΩΝΙΚΗΣ

ΔΙΑΛΕΞΗ ΕΝΔΕΚΑΤΗ ΚΕΙΜΕΝΑ ΥΣΤΕΡΗΣ ΜΕΣΑΙΩΝΙΚΗΣ ΔΙΑΛΕΞΗ ΕΝΔΕΚΑΤΗ ΚΕΙΜΕΝΑ ΥΣΤΕΡΗΣ ΜΕΣΑΙΩΝΙΚΗΣ 1. Πτωχοπρόδρομος - Το κείμενο έχει πολλές διαφορετικές γραφές στα χειρόγραφα που διασώζεται, λόγω του σχετικά δημώδους αλλά και σκωπτικού του χαρακτήρα. Δυσχεραίνει

Διαβάστε περισσότερα

ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΑΚΟ ΔΥΝΑΜΙΚΟ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΑΝΑΤ. ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ-ΘΡΑΚΗΣ

ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΑΚΟ ΔΥΝΑΜΙΚΟ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΑΝΑΤ. ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ-ΘΡΑΚΗΣ ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΑΚΟ ΔΥΝΑΜΙΚΟ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΑΝΑΤ. ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ-ΘΡΑΚΗΣ Μονάδες 1 3 10 3 3 20 ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΔΡΑΜΑΣ Δωμάτια 73 173 173 119 49 587 Κλίνες 147 365 352 217 92 1.173 Μονάδες 3 2 19 29 10 63 ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ

Διαβάστε περισσότερα

ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΑΚΟ ΔΥΝΑΜΙΚΟ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΑΝΑΤ. ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΘΡΑΚΗΣ

ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΑΚΟ ΔΥΝΑΜΙΚΟ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΑΝΑΤ. ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΘΡΑΚΗΣ ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΑΚΟ ΔΥΝΑΜΙΚΟ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΑΝΑΤ. ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΘΡΑΚΗΣ Μονάδες 1 3 11 2 3 20 ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΔΡΑΜΑΣ Δωμάτια 73 173 222 68 49 585 Κλίνες 147 365 449 121 92 1.174 Μονάδες 3 2 19 28 10 62 ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ

Διαβάστε περισσότερα

airetos.gr Άρθρο 129 Α του ν.3852/2010: Με το σταυρό προτίμησης ο εκλογέας εκφράζει την προτίμησή του Αριθμός εδρών εκλογικής περιφέρειας

airetos.gr Άρθρο 129 Α του ν.3852/2010: Με το σταυρό προτίμησης ο εκλογέας εκφράζει την προτίμησή του Αριθμός εδρών εκλογικής περιφέρειας airetos.gr Άρθρο 129 Α του ν.3852/2010: Με το σταυρό προτίμησης ο εκλογέας εκφράζει την προτίμησή του Αριθμός εδρών εκλογικής περιφέρειας Μέγιστος αριθμός επιτρεπόμενων σταυρών προτίμησης προς έναν (1)

Διαβάστε περισσότερα

ΜΟΝΑΔΕΣ 33 101 213 643 280 1.270 ΔΩΜΑΤΙΑ 6.553 9.627 11.087 17.972 4.804 50.043 ΚΛΙΝΕΣ 12.565 18.096 20.716 33.537 9.193 94.107

ΜΟΝΑΔΕΣ 33 101 213 643 280 1.270 ΔΩΜΑΤΙΑ 6.553 9.627 11.087 17.972 4.804 50.043 ΚΛΙΝΕΣ 12.565 18.096 20.716 33.537 9.193 94.107 ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΑΚΟ ΔΥΝΑΜΙΚΟ ΣΤΕΡΕΑΣ ΕΛΛΑΔΟΣ 2005 ΑΘΗΝΑ ΜΟΝΑΔΕΣ 14 33 43 102 64 256 ΔΩΜΑΤΙΑ 3.948 3.989 3.232 3.914 1.396 16.479 ΚΛΙΝΕΣ 7.408 7.304 5.894 7.182 2.648 30.436 ΠΕΙΡΑΙΑΣ ΜΟΝΑΔΕΣ 8 22 9 39 ΔΩΜΑΤΙΑ

Διαβάστε περισσότερα

Ελληνική νησιώτικη μουσική

Ελληνική νησιώτικη μουσική Ελληνική νησιώτικη μουσική Περιεχόμενα : Γενικά Ρυθμός Χοροί Σποράδες Κυκλάδες Δωδεκάνησα Ρόδος, Κάσος, Κάρπαθος Επτάνησα Μουσικά Όργανα Λύρα Λαούτο Βιολί Μπουζούκι Ασκομαντούρα Γενικά : Νησιώτικα, είναι

Διαβάστε περισσότερα

Στάδια Ανάπτυξης Λόγου και Οµιλίας

Στάδια Ανάπτυξης Λόγου και Οµιλίας Στάδια Ανάπτυξης Λόγου και Οµιλίας Το παιδί ξεδιπλώνει τις γλωσσικές ικανότητες του µε το χρόνο. Όλα τα παιδιά είναι διαφορετικά µεταξύ τους και το κάθε ένα έχει το δικό του ρυθµό. Τα στάδια ανάπτυξης

Διαβάστε περισσότερα

Η ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΤΗΣ ΤΟΠΙΚΗΣ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2018

Η ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΤΗΣ ΤΟΠΙΚΗΣ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2018 Η ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΤΗΣ ΤΟΠΙΚΗΣ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 08 0-04 05-08 7.570.000 400.000 0 0 0 0 79.57.000 34.603.000 40.597.000 33.99.000 5.46.000 74.80.000 Ορεινοί & (Πρόγραμμα εξόφλησης υποχρεώσεων

Διαβάστε περισσότερα

Η ΓΛΩΣΣΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ ΓΕΝΝΗΣΗ 6 ΕΤΩΝ ΓΛΩΣΣΙΚΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ

Η ΓΛΩΣΣΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ ΓΕΝΝΗΣΗ 6 ΕΤΩΝ ΓΛΩΣΣΙΚΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ Η ΓΛΩΣΣΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ ΓΕΝΝΗΣΗ 6 ΕΤΩΝ ΗΛΙΚΙΑ γέννηση ΓΛΩΣΣΙΚΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ Αναγνωρίζει και προτιμά τη φωνή της μητέρας καθώς και ήχους της γλώσσας. Μιμείται ήχους της γλώσσας. 2 μηνών Συνδυάζει

Διαβάστε περισσότερα

Στοιχεία για τον καιρό των επόμενων ημερών δίνει ο Μετεωρολόγος κ. Γιάννης Καλλιάνος

Στοιχεία για τον καιρό των επόμενων ημερών δίνει ο Μετεωρολόγος κ. Γιάννης Καλλιάνος Στοιχεία για τον καιρό των επόμενων ημερών δίνει ο Μετεωρολόγος κ. Γιάννης Καλλιάνος 1 / 5 από την σελίδα του στο facebook και αναφέρει χαρακτηριστικά: Το ισχυρό βαρομετρικό χαμηλό είναι καθ'οδόν προς

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΦΟΡΑ (REPORT) Για την ερευνητική εργασία

ΑΝΑΦΟΡΑ (REPORT) Για την ερευνητική εργασία ΑΝΑΦΟΡΑ (REPORT) Για την ερευνητική εργασία «ΠΟΙΚΙΛΙΕΣ ΤΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ: ΔΙΑΛΕΚΤΟΙ ΚΑΙ ΙΔΙΩΜΑΤΑ ΤΗΣ ΝΕΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΣΤΟΝ ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΟ ΧΩΡΟ ΤΟΥ ΜΕΙΖΟΝΟΣ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ» Υπεύθυνος καθηγητής: Αλμπανούδης Παύλος (ΠΕ02)

Διαβάστε περισσότερα

Στη Μινωική Κρήτη απεικονίζονται χοροί με μορφή λιτανείας ή πομπής.οι αρχαίοι Έλληνες προκειμένου να μιλήσουν για το χορό, χρησιμοποιούσαν

Στη Μινωική Κρήτη απεικονίζονται χοροί με μορφή λιτανείας ή πομπής.οι αρχαίοι Έλληνες προκειμένου να μιλήσουν για το χορό, χρησιμοποιούσαν ΧΟΡΟΣ Τι είναι ο χορός; Ο χορός είναι μορφή καλλιτεχνικής και αθλητικής έκφρασης η οποία γενικά αναφέρεται στην κίνηση του σώματος, συνήθως ρυθμική και σύμφωνη με τη μουσική. Είναι ένας τρόπος επικοινωνίας

Διαβάστε περισσότερα

ΤΑ ΝΗΣΙΑ ΤΩΝ ΚΥΚΛΑΔΩΝ

ΤΑ ΝΗΣΙΑ ΤΩΝ ΚΥΚΛΑΔΩΝ ΤΑ ΝΗΣΙΑ ΤΩΝ ΚΥΚΛΑΔΩΝ Η Σύρος είναι νησί των Κυκλάδων. Πρωτεύουσά της είναι η Ερμούπολη, η οποία είναι πρωτεύουσα της Περιφέριας Νότιου Αιγαίου αλλά και του πρώην Νομού Κυκλάδων. Η Σύρος αναπτύχθηκε ιδιαίτερα

Διαβάστε περισσότερα

Γραμματική και Συντακτικό Γ Δημοτικού ανά ενότητα - Παρασκευή Αντωνίου

Γραμματική και Συντακτικό Γ Δημοτικού ανά ενότητα - Παρασκευή Αντωνίου Ενότητα 1η: «Πάλι μαζί!» Σημεία στίξης: τελεία ερωτηματικό...4 Η δομή της πρότασης: ρήμα υποκείμενο αντικείμενο...5 Ουσιαστικά: αριθμοί γένη...6 Ονομαστική πτώση ουσιαστικών...6 Οριστικό άρθρο...7 Ερωτηματικές

Διαβάστε περισσότερα

403 3. Μορφολογία ουσιαστικών στη γενική ενικού 3.1 134 3.2 135 3.3 136 3.4 137 3.5 138 3.6 139 3.7 140 3.8 141 3.9 142 4. Μορφολογία ουσιαστικών στη γενική ενικού 4.1 143 4.2 144 4.3 145 4.4 146 4.5 147

Διαβάστε περισσότερα

Οι Νεοελληνικές Διάλεκτοι

Οι Νεοελληνικές Διάλεκτοι [Μελέτες] Οι Νεοελληνικές Διάλεκτοι Οι διάλεκτοι και τα ιδιώματα της νέας ελληνικής Βόρειες διάλεκτοι 1. Ιστορικά και γεωγραφικά στοιχεία κατανομής των διαλέκτων/ιδιωμάτων Με τον όρο βόρειες διάλεκτοι

Διαβάστε περισσότερα

Τα ουσιαστικά. Ενικός αριθµός Πληθυντικός αριθµός

Τα ουσιαστικά. Ενικός αριθµός Πληθυντικός αριθµός Τα ουσιαστικά Ανισοσύλλαβα ουσιαστικά λέµε τα ουσιαστικά που στον πληθυντικό έχουν µια παραπάνω συλλαβή, ενώ ισοσύλλαβα αυτά που έχουν στον ενικό και στον ενικό και τον πληθυντικό τον ίδιο αριθµό συλλαβών.τα

Διαβάστε περισσότερα

Ι ΑΚΤΙΚΟ ΣΕΝΑΡΙΟ: Ας γνωρίσουμε τη γεωγραφία της Ελλάδας

Ι ΑΚΤΙΚΟ ΣΕΝΑΡΙΟ: Ας γνωρίσουμε τη γεωγραφία της Ελλάδας Ι ΑΚΤΙΚΟ ΣΕΝΑΡΙΟ: Ας γνωρίσουμε τη γεωγραφία της Ελλάδας Ενότητα: Γεωγραφία (2 φύλλα εργασίας) Επίπεδο: Β1, Β2 Κοινό: αλλόγλωσσοι ενήλικες ιάρκεια: 4 ώρες (2 δίωρα) Υλικοτεχνική υποδομή: Για τον διδάσκοντα:

Διαβάστε περισσότερα

ΤΑ ΜΕΡΗ ΤΟΥ Βασίλης Αναστασίου

ΤΑ ΜΕΡΗ ΤΟΥ Βασίλης Αναστασίου ΤΑ ΜΕΡΗ ΤΟΥ ΛΟΓΟΥ Η γλώσσα μας αποτελείται από λέξεις. Λέξεις μικρές ή και μεγάλες, συνηθισμένες ή ασυνήθιστες. Ο αριθμός των λέξεων της γλώσσας μας είναι τεράστιος. Η ελληνική γλώσσα είναι η πλουσιότερη

Διαβάστε περισσότερα

Περιφερειακές εκλογές. 26 ης Μαΐου Μορφή και περιεχόμενο ψηφοδελτίων. περιφερειακών εκλογών. Σύντομος οδηγός- Υπόδειγμα ψηφοδελτίου

Περιφερειακές εκλογές. 26 ης Μαΐου Μορφή και περιεχόμενο ψηφοδελτίων. περιφερειακών εκλογών. Σύντομος οδηγός- Υπόδειγμα ψηφοδελτίου Περιφερειακές εκλογές 26 ης Μαΐου 2019 Μορφή και περιεχόμενο ψηφοδελτίων περιφερειακών εκλογών Σύντομος οδηγός- Υπόδειγμα ψηφοδελτίου Υπουργείο Εσωτερικών Δ/νση Οργάνωσης & Λειτουργίας Τοπικής Αυτοδιοίκησης

Διαβάστε περισσότερα

Αλλοδαποί και παλιννοστούντες μαθητές στην ελληνική εκπαίδευση. Αθήνα 2003

Αλλοδαποί και παλιννοστούντες μαθητές στην ελληνική εκπαίδευση. Αθήνα 2003 Υπουργείο Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων Ινστιτούτο Παιδείας Ομογενών και Διαπολιτισμικής Εκπαίδευσης Αλλοδαποί και παλιννοστούντες μαθητές στην ελληνική εκπαίδευση Μέρος Β, Αναλυτικά στοιχεία Α.Ε.

Διαβάστε περισσότερα

ΔΕΛΤΙΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΔΕΙΚΤΗ SET09: ΜΕΤΑΒΟΛΗ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ

ΔΕΛΤΙΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΔΕΙΚΤΗ SET09: ΜΕΤΑΒΟΛΗ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ ΔΕΛΤΙΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΔΕΙΚΤΗ ΟΡΙΣΜΟΣ - ΣΚΟΠΙΜΟΤΗΤΑ Ο δείκτης προσδιορίζει τον πληθυσμό και τη μεταβολή του ανά Περιφέρεια, Νομό και ΟΤΑ. Η βελτίωση της μεταφορικής υποδομής επηρεάζει άμεσα την κινητικότητα

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ «ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ» ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 2013-2014 ΣΥΧΝΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ «ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ» ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 2013-2014 ΣΥΧΝΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ «ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ» ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 2013-2014 ΣΥΧΝΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ 1. Πώς μπορώ να υποβάλω αίτηση; Η αίτηση υποβάλλεται μόνο μέσω ηλεκτρονικής φόρμας που είναι διαθέσιμη εδώ. 2. Ποιος δικαιούται

Διαβάστε περισσότερα

Συγγραφέας: Αλεξίου Θωμαή ΕΠΙΠΕΔΟ Α1 ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: ΚΑΤΟΙΚΙΑ ΔΙΑΜΟΝΗ. Κατανόηση γραπτού λόγου. Γεια σου, Μαργαρίτα!

Συγγραφέας: Αλεξίου Θωμαή ΕΠΙΠΕΔΟ Α1 ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: ΚΑΤΟΙΚΙΑ ΔΙΑΜΟΝΗ. Κατανόηση γραπτού λόγου. Γεια σου, Μαργαρίτα! Συγγραφέας: Αλεξίου Θωμαή ΕΠΙΠΕΔΟ Α1 ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: ΚΑΤΟΙΚΙΑ ΔΙΑΜΟΝΗ Κατανόηση γραπτού λόγου Γεια σου, Μαργαρίτα! Έμαθα να γράφω καλά. Ρώτησες πού μένω! Είμαι από την Ελλάδα αλλά μένουμε στην Αυστραλία.

Διαβάστε περισσότερα

Αναπτυξιακά ορόσημα λόγου

Αναπτυξιακά ορόσημα λόγου Αναπτυξιακά ορόσημα λόγου 0-6 μηνών 7-12 μηνών 13-18 μηνών 19-24 μηνών 2-3 ετών 3-4 ετών 4-5 ετών 5-6 ετών 6-7 ετών 0-6 μηνών Επαναλαμβάνει τους ίδιους ήχους Συχνά μουρμουρίζει, γελά και παράγει ευχάριστους

Διαβάστε περισσότερα

ΥΛΗ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ 2007 ΥΠΟΨΗΦΙΩΝ ΥΠΟΤΡΟΦΩΝ ΚΑΘΙΔΡΥΜΑΤΟΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ ΜΑΤΑΛΑ Α ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ

ΥΛΗ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ 2007 ΥΠΟΨΗΦΙΩΝ ΥΠΟΤΡΟΦΩΝ ΚΑΘΙΔΡΥΜΑΤΟΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ ΜΑΤΑΛΑ Α ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΥΛΗ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ 2007 ΥΠΟΨΗΦΙΩΝ ΥΠΟΤΡΟΦΩΝ ΚΑΘΙΔΡΥΜΑΤΟΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ ΜΑΤΑΛΑ Α ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Μετά την αλλαγή των σχολικών εγχειριδίων το σχολικό έτος 2006-2007 και επειδή, λόγω της εφαρμογής κύκλων συνδιδασκαλίας

Διαβάστε περισσότερα

ΑΜΑΛΙΑ ΑΡΒΑΝΙΤΗ, University of California, San Diego (UCSD)

ΑΜΑΛΙΑ ΑΡΒΑΝΙΤΗ, University of California, San Diego (UCSD) 1 APPENDIX I Εισαγωγικό Επίπεδο ΑΜΑΛΙΑ ΑΡΒΑΝΙΤΗ, University of California, San Diego (UCSD) ΠΡΟΦΟΡΑ ΚΑΙ ΕΠΙΤΟΝΙΣΜΟΣ Η επιτυχία της επικοινωνίας εξαρτάται από την ικανότητα να αντιλαμβάνεται κανείς τον

Διαβάστε περισσότερα

ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ. Παναγιώτης Δεμέστιχας Στέλλα Γκανέτσου

ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ. Παναγιώτης Δεμέστιχας Στέλλα Γκανέτσου ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Παναγιώτης Δεμέστιχας Στέλλα Γκανέτσου ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Συγγραφείς: Παναγιώτης Δεμέστιχας, Στέλλα Γκανέτσου Υπεύθυνη Παραγωγής: Φωτεινή

Διαβάστε περισσότερα

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ Δ/ΝΣΗ Π. ΕΚΠ/ΣΗΣ Δ/ΝΣΗ ΠΕ ΔΗΜΟΤΙΚΟ.

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ Δ/ΝΣΗ Π. ΕΚΠ/ΣΗΣ Δ/ΝΣΗ ΠΕ ΔΗΜΟΤΙΚΟ. ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ Δ/ΝΣΗ Π. ΕΚΠ/ΣΗΣ Δ/ΝΣΗ ΠΕ ΔΗΜΟΤΙΚΟ. ΑΝΑΛΥΤΙΚΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΕΚΠ/ΚΟΥ ΕΡΓΟΥ ΤΑΞΗΣ ΥΠΟΔΟΧΗΣ ΣΧΟΛΙΚΟΥ ΕΤΟΥΣ 20..-20.. Α/Α (Ονοματεπώνυμο,) τάξη μαθητή / μαθήτριας Αρχική

Διαβάστε περισσότερα

Το τελικό -ν- Γραφή και προφορά

Το τελικό -ν- Γραφή και προφορά 1 Το τελικό -ν- Γραφή και προφορά Σύμφωνα με την επίσημη Νεοελληνική Γραμματική, σελίδα 38, 47, το τελικό -ν- άλλοτε φυλάγεται και άλλοτε χάνεται σε μερικές λέξεις. Οι λέξεις αυτές είναι: Το άρθρο : τον,

Διαβάστε περισσότερα

3ο Νηπ/γείο Κορδελιού Τμήμα Ένταξης

3ο Νηπ/γείο Κορδελιού Τμήμα Ένταξης ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΠΡΟΦΟΡΙΚΟΥ ΛΟΓΟΥ Περιεχόμενα Α ΕΠΙΠΕΔΟ (λεξιλόγιο) 1 ο ΣΤΑΔΙΟ : Ονοματοποίηση αντικειμένων και προσώπων 2 Ο ΣΤΑΔΙΟ: Ονοματοποίηση πράξεων 3 ο ΣΤΑΔΙΟ : Καθημερινές εκφράσεις και χαιρετισμοί

Διαβάστε περισσότερα

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΑ «ΝΕΑ ΠΑΙΔΕΙΑ» Τομέας Νέων Ελληνικών

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΑ «ΝΕΑ ΠΑΙΔΕΙΑ» Τομέας Νέων Ελληνικών ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΑ «ΝΕΑ ΠΑΙΔΕΙΑ» Τομέας Νέων Ελληνικών ΚΕΙΜΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ Συνοχή & Συνεκτικότητα 1ο ΜΕΡΟΣ Στοιχεία Θεωρίας Α. Συνοχή Συνοχή ονομάζεται η λειτουργία του λόγου που αναφέρεται στη σύνδεση των

Διαβάστε περισσότερα

ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΑΚΟ ΔΥΝΑΜΙΚΟ 2013 ΔΩΔΕΚΑΝΗΣΑ

ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΑΚΟ ΔΥΝΑΜΙΚΟ 2013 ΔΩΔΕΚΑΝΗΣΑ ΔΩΔΕΚΑΝΗΣΑ ΝΗΣΙ 5***** 4**** 3*** 2** 1* Μονάδες 5 10 1 16 AΣTYΠAΛAIA Δωμάτια 109 109 17 235 Κλίνες 221 209 29 459 Μονάδες 1 5 31 37 ΚΑΛΥΜΝΟΣ Δωμάτια 10 187 622 819 Κλίνες 20 351 1.176 1.547 Μονάδες 2

Διαβάστε περισσότερα

Ποιός πάει πού; Πόσο μένει; Πόσα ξοδεύει; Ανάλυση εισερχόμενου τουρισμού στην Ελλάδα ανά Περιφέρεια και ανά αγορά, 2017.

Ποιός πάει πού; Πόσο μένει; Πόσα ξοδεύει; Ανάλυση εισερχόμενου τουρισμού στην Ελλάδα ανά Περιφέρεια και ανά αγορά, 2017. Ποιός πάει πού; Πόσο μένει; Πόσα ξοδεύει; Ανάλυση εισερχόμενου τουρισμού στην Ελλάδα ανά Περιφέρεια και ανά αγορά, 2017 Ιούλιος 2018 Ευαγγελία Λάμπρου Δρ. Άρης Ίκκος, ISHC Ερευνήτρια - Στατιστικολόγος

Διαβάστε περισσότερα

Προκήρυξη Καθεστώτος «Γενική Επιχειρηματικότητα»

Προκήρυξη Καθεστώτος «Γενική Επιχειρηματικότητα» Σκοπός Διάρκεια Καθεστώτος Προϋπολογισμός Καθεστώτος / Ελάχιστο Ύψος Επένδυσης Δικαιούχοι Υπαγόμενων Επενδυτικών Σχεδίων Σκοπός του παρόντος καθεστώτος είναι η προώθηση της ισόρροπης ανάπτυξης με σεβασμό

Διαβάστε περισσότερα

Πρόσεξε τα παρακάτω παραδείγματα:

Πρόσεξε τα παρακάτω παραδείγματα: 1 Το άρθρο, γενικά Πρόσεξε τα παρακάτω παραδείγματα: Αυτός είναι ο Γιάννης, αυτή είναι η Έλσα και αυτό είναι το σκυλάκι τους. Οι μπαμπάδες και οι μαμάδες καμιά φορά είναι αυστηροί με τα παιδιά τους. Γιωργάκη,

Διαβάστε περισσότερα

2 η ΠΡΟΚΗΡΥΞΗ ΚΑΘΕΣΤΩΤΟΣ ΕΝΙΣΧΥΣΕΩΝ «ΝΕΕΣ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΕΣ ΜΜΕ» ΤΟΥ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΟΥ ΝΟΜΟΥ 4399/2016

2 η ΠΡΟΚΗΡΥΞΗ ΚΑΘΕΣΤΩΤΟΣ ΕΝΙΣΧΥΣΕΩΝ «ΝΕΕΣ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΕΣ ΜΜΕ» ΤΟΥ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΟΥ ΝΟΜΟΥ 4399/2016 η ΠΡΟΚΗΡΥΞΗ ΚΑΘΕΣΤΩΤΟΣ ΕΝΙΣΧΥΣΕΩΝ «ΝΕΕΣ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΕΣ ΜΜΕ» ΤΟΥ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΟΥ ΝΟΜΟΥ 4399/06 Περίοδος Υποβολής Αιτήσεων Υπαγωγής Επενδυτικών Σχεδίων: 4/4/08-30/6/08 Εν συντομία Στόχος του καθεστώτος είναι η

Διαβάστε περισσότερα

ΙΟΝΙΑ ΝΗΣΙΑ ΤΑΞΙΔΕΥΟΝΤΑΣ ΣΤΟ ΙΟΝΙΟ

ΙΟΝΙΑ ΝΗΣΙΑ ΤΑΞΙΔΕΥΟΝΤΑΣ ΣΤΟ ΙΟΝΙΟ ΙΟΝΙΑ ΝΗΣΙΑ ΤΑΞΙΔΕΥΟΝΤΑΣ ΣΤΟ ΙΟΝΙΟ ΚΕΡΚΥΡΑ Η Κέρκυρα είναι ένα από τα ωραιότερα νησιά της Ελλάδας, που με τη πολυσήμαντη ιστορία της, την καταπράσινη ύπαιθρο, τις δαντελένιες ακρογιαλιές και κυρίως με

Διαβάστε περισσότερα

«ΑΡΤΕΜΙΣ» ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ, ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ & ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ ΣΩΜΑ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

«ΑΡΤΕΜΙΣ» ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ, ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ & ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ ΣΩΜΑ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ, ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ & ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ ΣΩΜΑ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ «ΑΡΤΕΜΙΣ» ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΠΟΛΕΜΗΣΗ ΤΗΣ ΑΝΑΣΦΑΛΙΣΤΗΣ ΚΑΙ ΑΔΗΛΩΤΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΠΕΡΙΟΔΟΣ: 15

Διαβάστε περισσότερα

Καθεστώτος «Νέες Ανεξάρτητες ΜΜΕ»

Καθεστώτος «Νέες Ανεξάρτητες ΜΜΕ» Σκοπός Διάρκεια Καθεστώτος Προϋπολογισμός Καθεστώτος / Ελάχιστο Ύψος Επένδυσης Δικαιούχοι Υπαγόμενων Επενδυτικών Σχεδίων Στόχος του καθεστώτος είναι η παροχή ενός πλήρους πλαισίου κινήτρων με βασικό στόχο

Διαβάστε περισσότερα

Λογιστικό έτος: 2011 Οργανική Μονάδα Έδρα Τοπική Αρμοδιότητα ΔΙΓΕΑΠ Εκμεταλλεύσεις Δαπάνη (1) (2) = (1) X 140 Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας κat

Λογιστικό έτος: 2011 Οργανική Μονάδα Έδρα Τοπική Αρμοδιότητα ΔΙΓΕΑΠ Εκμεταλλεύσεις Δαπάνη (1) (2) = (1) X 140 Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας κat Λογιστικό έτος: 2011 Οργανική Μονάδα Έδρα Τοπική Αρμοδιότητα ΔΙΓΕΑΠ Εκμεταλλεύσεις Δαπάνη Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας κat Θράκης Κομοτηνή 467 65.380,00 ΔΑΟΚ Δράμας Δράμα ΠΕ Δράμας 100 14.000,00 ΔΑΟΚ

Διαβάστε περισσότερα

Αναπτυξιακός Νόμος 4399/2016. Προκήρυξη Καθεστώτος «Γενική Επιχειρηματικότητα»

Αναπτυξιακός Νόμος 4399/2016. Προκήρυξη Καθεστώτος «Γενική Επιχειρηματικότητα» ΠΡΟΚΗΡΥΞΗ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ Αναπτυξιακός Νόμος 4399/2016 Προκήρυξη Καθεστώτος «Γενική Επιχειρηματικότητα» Σελ. Σκοπός 2 Διάρκεια καθεστώτος 2 Προϋπολογισμός καθεστώτος / Ελάχιστο ύψος επένδυσης 2 Δικαιούχοι

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΛΕΞΗ ΕΝΑΤΗ Η ΥΣΤΕΡΗ ΜΕΣΑΙΩΝΙΚΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΑ

ΔΙΑΛΕΞΗ ΕΝΑΤΗ Η ΥΣΤΕΡΗ ΜΕΣΑΙΩΝΙΚΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΔΙΑΛΕΞΗ ΕΝΑΤΗ Η ΥΣΤΕΡΗ ΜΕΣΑΙΩΝΙΚΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΑ 1. Ύστερη Μεσαιωνική Περίοδος - Η Ύστερη Μεσαιωνική περίοδος ξεκινάει από τον 11 ο αι., ο οποίος σηματοδοτεί την έναρξη μίας διαφορετικής

Διαβάστε περισσότερα

2 η ΠΡΟΚΗΡΥΞΗ ΚΑΘΕΣΤΩΤΟΣ ΕΝΙΣΧΥΣΕΩΝ «ΓΕΝΙΚΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ» ΤΟΥ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΟΥ ΝΟΜΟΥ 4399/2016

2 η ΠΡΟΚΗΡΥΞΗ ΚΑΘΕΣΤΩΤΟΣ ΕΝΙΣΧΥΣΕΩΝ «ΓΕΝΙΚΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ» ΤΟΥ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΟΥ ΝΟΜΟΥ 4399/2016 2 η ΠΡΟΚΗΡΥΞΗ ΚΑΘΕΣΤΩΤΟΣ ΕΝΙΣΧΥΣΕΩΝ «ΓΕΝΙΚΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ» ΤΟΥ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΟΥ ΝΟΜΟΥ 4399/206 Περίοδος Υποβολής Αιτήσεων Υπαγωγής Επενδυτικών Σχεδίων: 5/2/207-5/02/208 Εν συντομία Σκοπός του παρόντος

Διαβάστε περισσότερα

2 η ΠΡΟΚΗΡΥΞΗ ΚΑΘΕΣΤΩΤΟΣ «ΕΝΙΣΧΥΣΕΙΣ ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΙΚΟΥ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΥ» ΤΟΥ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΟΥ ΝΟΜΟΥ 4399/2016

2 η ΠΡΟΚΗΡΥΞΗ ΚΑΘΕΣΤΩΤΟΣ «ΕΝΙΣΧΥΣΕΙΣ ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΙΚΟΥ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΥ» ΤΟΥ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΟΥ ΝΟΜΟΥ 4399/2016 η ΠΡΟΚΗΡΥΞΗ ΚΑΘΕΣΤΩΤΟΣ «ΕΝΙΣΧΥΣΕΙΣ ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΙΚΟΥ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΥ» ΤΟΥ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΟΥ ΝΟΜΟΥ 4399/06 Περίοδος Υποβολής Αιτήσεων Υπαγωγής Επενδυτικών Σχεδίων: 4/4/08-5//08 Εν συντομία Σκοπός του παρόντος καθεστώτος

Διαβάστε περισσότερα

«Δοκιμασία Εκφραστικού Λεξιλογίου σε τυπικά αναπτυσσόμενα παιδιά ηλικίας 6 8 ετών»

«Δοκιμασία Εκφραστικού Λεξιλογίου σε τυπικά αναπτυσσόμενα παιδιά ηλικίας 6 8 ετών» «Δοκιμασία Εκφραστικού Λεξιλογίου σε τυπικά αναπτυσσόμενα παιδιά ηλικίας 6 8 ετών» Γλώσσα: Το φυσικό εκείνο σύστημα επικοινωνίας που χρησιμοποιείται από τον άνθρωπο και έχει ως βάση του τον έναρθρο λόγο.

Διαβάστε περισσότερα

5. Λόγος, γλώσσα και ομιλία

5. Λόγος, γλώσσα και ομιλία 5. Λόγος, γλώσσα και ομιλία Στόχοι της γλωσσολογίας Σύμφωνα με τον Saussure, βασικός στόχος της γλωσσολογίας είναι να περιγράψει τις γλωσσικές δομές κάθε γλώσσας με στόχο να διατυπώσει θεωρητικές αρχές

Διαβάστε περισσότερα

Αναπτυξιακός Νόμος 4399/2016. Προκήρυξη Καθεστώτος. «Ενισχύσεις Μηχανολογικού Εξοπλισμού»

Αναπτυξιακός Νόμος 4399/2016. Προκήρυξη Καθεστώτος. «Ενισχύσεις Μηχανολογικού Εξοπλισμού» Αναπτυξιακός Νόμος 4399/2016 ΠΡΟΚΗΡΥΞΗ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ Προκήρυξη Καθεστώτος «Ενισχύσεις Μηχανολογικού Εξοπλισμού» Σελ. Σκοπός 2 Διάρκεια καθεστώτος 2 Προϋπολογισμός καθεστώτος / Ελάχιστο ύψος επένδυσης 2

Διαβάστε περισσότερα

Ταχ. Διεύθυνση : Ευαγγελιστρίας 2 Ταχ. Κώδικας : 101 83 Πληροφορίες : Θ. Φλώρος Τηλέφωνα : 210 3741131 Φαξ : 210 3741140 E-mail: te.ekloges@ypes.

Ταχ. Διεύθυνση : Ευαγγελιστρίας 2 Ταχ. Κώδικας : 101 83 Πληροφορίες : Θ. Φλώρος Τηλέφωνα : 210 3741131 Φαξ : 210 3741140 E-mail: te.ekloges@ypes. ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Αθήνα 2010 ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ, ΑΠΟΚΕΝΤΡΩΣΗΣ Αριθ. Πρωτ.: ΚΑΙ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗΣ ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ ΓΕΝ. Δ/ΝΣΗ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΚΛΟΓΩΝ ΤΜΗΜΑ ΕΚΛΟΓΩΝ Ταχ. Διεύθυνση : Ευαγγελιστρίας

Διαβάστε περισσότερα

ΔΕΛΤΙΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΔΕΙΚΤΗ ΚΟ-Π-4: ΜΕΤΑΒΟΛΗ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ

ΔΕΛΤΙΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΔΕΙΚΤΗ ΚΟ-Π-4: ΜΕΤΑΒΟΛΗ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ ΔΕΛΤΙΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΔΕΙΚΤΗ ΟΡΙΣΜΟΣ - ΣΚΟΠΙΜΟΤΗΤΑ Ο δείκτης προσδιορίζει τον πληθυσμό και τη μεταβολή του ανά Περιφέρεια, Νομό και Δήμο της Ζώνης IV. Η σκοπιμότητα του δείκτη αφορά στην γνώση των μακροσκοπικών

Διαβάστε περισσότερα

ΦΟΡΜΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ. 1) Στάση του μαθητή/τριας κατά τη διάρκεια του μαθήματος: Δεν την κατέχει. Την κατέχει μερικώς. επαρκώς

ΦΟΡΜΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ. 1) Στάση του μαθητή/τριας κατά τη διάρκεια του μαθήματος: Δεν την κατέχει. Την κατέχει μερικώς. επαρκώς ΦΟΡΜΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ Όνομα μαθητή/μαθήτριας:... Ισχύουσα Διάγνωση:... Στήριξη από ειδικό εκπαιδευτικό προσωπικό (ψυχολόγο, λογοθεραπευτή, εργοθεραπευτή, κτλ.):... Σχολικό Έτος:... Σχολείο:.... Τάξη/Τμήμα:...

Διαβάστε περισσότερα

ΕΛΠ 40. Εθνοπολιτισμικές ταυτότητες και χορευτικά ρεπερτόρια του Βορειοελλαδικού χώρου.

ΕΛΠ 40. Εθνοπολιτισμικές ταυτότητες και χορευτικά ρεπερτόρια του Βορειοελλαδικού χώρου. ΕΛΠ 40 Εθνοπολιτισμικές ταυτότητες και χορευτικά ρεπερτόρια του Βορειοελλαδικού χώρου. Διαμόρφωση κεφαλαίων εργασίας: 1. Μουσική και χορός: απαραίτητα στοιχέια κουλτούρας 2. Βορειοελλαδικός χώρος και πληθυσιακές

Διαβάστε περισσότερα

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ, ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ & ΠΡΟΝΟΙΑΣ ΙΚΑ - ΣΕΠΕ - ΟΑΕΔ ΡΟΕΣ ΜΙΣΘΩΤΗΣ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ ΙΟΥΝΙΟΣ 2013

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ, ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ & ΠΡΟΝΟΙΑΣ ΙΚΑ - ΣΕΠΕ - ΟΑΕΔ ΡΟΕΣ ΜΙΣΘΩΤΗΣ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ ΙΟΥΝΙΟΣ 2013 ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ, ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ & ΠΡΟΝΟΙΑΣ ΙΚΑ - ΣΕΠΕ - ΟΑΕΔ ΡΟΕΣ ΜΙΣΘΩΤΗΣ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ ΙΟΥΝΙΟΣ 2013 Μονάδα Ανάλυσης & Τεκμηρίωσης, Υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης & Πρόνοιας Ομάδα Διαχείρισης

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο Ένα Επίπεδο 1 Στόχοι και Περιεχόμενο

Κεφάλαιο Ένα Επίπεδο 1 Στόχοι και Περιεχόμενο Κεφάλαιο Ένα Επίπεδο 1 Στόχοι και Περιεχόμενο 1.1 Στόχοι Οι σπουδαστές στο Επίπεδο 1 του ICCLE είναι ικανοί να κατανοούν βασικά γλωσσικά στοιχεία που σχετίζονται με συνήθη καθημερινά θέματα. Είναι ικανοί

Διαβάστε περισσότερα

ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΟΣ ΕΤΗΣΙΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ 2015-2016 Β ΤΑΞΗ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΟΣ ΕΤΗΣΙΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ 2015-2016 Β ΤΑΞΗ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΟΣ ΕΤΗΣΙΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ 2015-2016 Β ΤΑΞΗ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ Το μάθημα της Νέας Ελληνικής Γλώσσας στην Β Γυμνασίου διδάσκεται δυόμισι (2,5) περιόδους την εβδομάδα. Συνεπώς, το σύνολο

Διαβάστε περισσότερα

Αναπτυξιακός Νόμος 4399/2016. Προκήρυξη Καθεστώτος «Νέες Ανεξάρτητες ΜΜΕ»

Αναπτυξιακός Νόμος 4399/2016. Προκήρυξη Καθεστώτος «Νέες Ανεξάρτητες ΜΜΕ» ΠΡΟΚΗΡΥΞΗ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ Αναπτυξιακός Νόμος 4399/2016 Προκήρυξη Καθεστώτος «Νέες Ανεξάρτητες ΜΜΕ» Σελ. Σκοπός 2 Διάρκεια καθεστώτος 2 Προϋπολογισμός καθεστώτος / Ελάχιστο ύψος επένδυσης 2 Δικαιούχοι υπαγόμενων

Διαβάστε περισσότερα

Δημογραφία. Ενότητα 11.1: Παράδειγμα - Περιφερειακές διαφοροποιήσεις και ανισότητες του προσδόκιμου ζωής στη γέννηση

Δημογραφία. Ενότητα 11.1: Παράδειγμα - Περιφερειακές διαφοροποιήσεις και ανισότητες του προσδόκιμου ζωής στη γέννηση ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ Δημογραφία Ενότητα 11.1: Παράδειγμα - Περιφερειακές διαφοροποιήσεις και ανισότητες του προσδόκιμου ζωής στη γέννηση Μιχάλης Αγοραστάκης Τμήμα Μηχανικών Χωροταξίας, Πολεοδομίας &

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ ΣΤΙΣ ΠΡΟ ΓΛΩΣΣΙΚΕΣ ΚΑΙ ΓΛΩΣΣΙΚΕΣ ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ

ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ ΣΤΙΣ ΠΡΟ ΓΛΩΣΣΙΚΕΣ ΚΑΙ ΓΛΩΣΣΙΚΕΣ ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ ΣΤΙΣ ΠΡΟ ΓΛΩΣΣΙΚΕΣ ΚΑΙ ΓΛΩΣΣΙΚΕΣ ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ Μαρίτσα Καμπούρογλου, Λογοπεδικός Ίδρυμα για το Παιδί «Η Παμμακάριστος» ΑΝ ΜΠΟΡΟΥΣΕ ΝΑ ΜΙΛΗΣΕΙ... Η γλωσσική παρέμβαση Είναι η διαδικασία μέσω της

Διαβάστε περισσότερα

Για μια ιστορία του ελληνικού λεξιλογίου

Για μια ιστορία του ελληνικού λεξιλογίου [Θέματα ιστορίας της ελληνικής γλώσσας] Για μια ιστορία του ελληνικού λεξιλογίου Henri Tonnet Tonnet, H. 1995 Ιστορία της Νέας Ελληνικής Γλώσσας Αθήνα: Παπαδήμας, 178-186. Παπαδήμας Συμπεράσματα Τώρα πλέον

Διαβάστε περισσότερα

Το παιχνίδι των δοντιών

Το παιχνίδι των δοντιών Το παιχνίδι των δοντιών Ρία Φελεκίδου Εικόνες: Γεωργία Στύλου Εκπαιδευτικό υλικό από τη συγγραφέα του βιβλίου [1] EΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ ΤΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΤΩΝ ΔΟΝΤΙΩΝ ΘΕΜΑΤΙΚΕΣ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗ - ΤΑΞΙΔΙ ΤΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΝΟΠΤΙΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ Ε.Υ.ΖΗ.Ν

ΣΥΝΟΠΤΙΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ Ε.Υ.ΖΗ.Ν ΣΥΝΟΠΤΙΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ Ε.Υ.ΖΗ.Ν 2012-13 Το Ε.Υ.ΖΗ.Ν. είναι πρόγραμμα του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων που στοχεύει στη διασφάλιση της υγιούς ανάπτυξης των παιδιών και των εφήβων μέσα

Διαβάστε περισσότερα

Η πρόταση. Πρόταση λέγεται ένα σύντομο κομμάτι του λόγου, που περιλαμβάνει μια σειρά από λέξεις με ένα τουλάχιστον ρήμα και έχει ολοκληρωμένο νόημα.

Η πρόταση. Πρόταση λέγεται ένα σύντομο κομμάτι του λόγου, που περιλαμβάνει μια σειρά από λέξεις με ένα τουλάχιστον ρήμα και έχει ολοκληρωμένο νόημα. Η πρόταση Πρόταση λέγεται ένα σύντομο κομμάτι του λόγου, που περιλαμβάνει μια σειρά από λέξεις με ένα τουλάχιστον ρήμα και έχει ολοκληρωμένο νόημα. Ορθογραφικές παρατηρήσεις 1. Το πρώτο γράμμα κάθε πρότασης

Διαβάστε περισσότερα

14PROC002340258 2014-10-14

14PROC002340258 2014-10-14 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ Να διατηρηθεί μέχρι: Βαθμός Ασφαλείας: Βαθμός Προτεραιότητας: ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΠΡΟΜΗΘΕΙΩΝ & ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΥΛΙΚΟΥ ΤΜΗΜΑ

Διαβάστε περισσότερα

Ποιος πάει πού; Πόσο μένει; Πόσα ξοδεύει; Ανάλυση εισερχόμενου τουρισμού ανά Περιφέρεια και ανά Αγορά

Ποιος πάει πού; Πόσο μένει; Πόσα ξοδεύει; Ανάλυση εισερχόμενου τουρισμού ανά Περιφέρεια και ανά Αγορά Ποιος πάει πού; Πόσο μένει; Πόσα ξοδεύει; Ανάλυση εισερχόμενου τουρισμού ανά Περιφέρεια και ανά Αγορά Ευαγγελία Λάμπρου Ερευνήτρια Στατιστικολόγος Άρης Ίκκος, ISHC Επιστημονικός Διευθυντής ΙΝΣΕΤΕ ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ

Διαβάστε περισσότερα

Η γλώσσα ως σύστημα και ως χρήση. Ασπασία Χατζηδάκη, Επίκουρη καθηγήτρια ΠΤΔΕ

Η γλώσσα ως σύστημα και ως χρήση. Ασπασία Χατζηδάκη, Επίκουρη καθηγήτρια ΠΤΔΕ Η γλώσσα ως σύστημα και ως χρήση Ασπασία Χατζηδάκη, Επίκουρη καθηγήτρια ΠΤΔΕ 2009-10 Τι είναι γλώσσα; Γλώσσα είναι το σύστημα ήχων ( φθόγγων ) και εννοιών που χρησιμοποιούν οι ανθρώπινες κοινότητες για

Διαβάστε περισσότερα

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ. β) το Υπουργείο Ανάπτυξης,- Γενική Διεύθυνση Εσωτερικού Εμπορίου, Κλιμάκια Ελέγχου Λαϊκών Αγορών και Υπαίθριου Εμπορίου (ΚΕΛΑΥΕ)

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ. β) το Υπουργείο Ανάπτυξης,- Γενική Διεύθυνση Εσωτερικού Εμπορίου, Κλιμάκια Ελέγχου Λαϊκών Αγορών και Υπαίθριου Εμπορίου (ΚΕΛΑΥΕ) Αθήνα, 29 Αυγούστου 2012 ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ Ο πρόεδρος της ΚΕΕΕ και του ΕΒΕΑ κ. Κωνσταντίνος Μίχαλος απέστειλε σήμερα επιστολή στον υπουργό Ανάπτυξης, Ανταγωνιστικότητας, Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων κ. Κωστή

Διαβάστε περισσότερα

Η ενότητα: «Μη ρηματικώς εξαρτώμενοι ή λεξιλογικοί δείκτες» (20.3 κ.ε.) αναφέρεται τόσο σε μορφολογικά όσο και συντακτικά φαινόμενα.

Η ενότητα: «Μη ρηματικώς εξαρτώμενοι ή λεξιλογικοί δείκτες» (20.3 κ.ε.) αναφέρεται τόσο σε μορφολογικά όσο και συντακτικά φαινόμενα. ΠΡΟΛΟΓΟΣ Η παρούσα διατριβή έχει ως στόχο τη μελέτη ορισμένων δεικτών (γλωσσολογικών χαρακτηριστικών με κανονική κοινωνική κατανομή) της σημερινής κυπριακής διαλέκτου, όπως χρησιμοποιούνται από μαθητές

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΟΧΕΣ & ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΜΕ ΤΙΣ ΟΠΟΙΕΣ ΕΚΔΙΔΟΝΤΑΙ ΣΥΜΒΟΛΑΙΑ MEDISYSTEM ΣΤΕΡΕΑ ΕΛΛΑΔΑ

ΠΕΡΙΟΧΕΣ & ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΜΕ ΤΙΣ ΟΠΟΙΕΣ ΕΚΔΙΔΟΝΤΑΙ ΣΥΜΒΟΛΑΙΑ MEDISYSTEM ΣΤΕΡΕΑ ΕΛΛΑΔΑ ΠΕΡΙΟΧΕΣ & ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΜΕ ΤΙΣ ΟΠΟΙΕΣ ΕΚΔΙΔΟΝΤΑΙ ΣΥΜΒΟΛΑΙΑ MEDISYSTEM ΠΡΟΣΟΧΗ: ΣΤΙΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΠΟΥ ΔΕΝ ΑΝΑΦΕΡΟΝΤΑΙ ΚΑΤΩΤΕΡΩ ΔΕΝ ΕΚΔΙΔΟΝΤΑΙ ΣΥΜΒΟΛΑΙΑ MEDISYSTEM ΣΤΕΡΕΑ ΕΛΛΑΔΑ Ν. ΑΤΤΙΚΗΣ Αθήνα και προάστια

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΑΤΗΡΗΤΗΡΙΟ, ΕΓΝΑΤΙΑ ΟΔΟΣ Α.Ε.

ΠΑΡΑΤΗΡΗΤΗΡΙΟ, ΕΓΝΑΤΙΑ ΟΔΟΣ Α.Ε. ΠΑΡΑΤΗΡΗΤΗΡΙΟ, ΕΓΝΑΤΙΑ ΟΔΟΣ Α.Ε. Ιαν. 2016 ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ: Χωρική διάρθρωση και εξέλιξη της οικοδομικής δραστηριότητας στη Ζώνη Επιρροής της Εγνατίας Οδού, 2004-2014 ΓΕΩΧΩΡΟΣ Α.Ε., Σύμβαση: Παροχή υπηρεσιών

Διαβάστε περισσότερα

Στοιχεία από το Survey: Β5: Εκτεταμένα Στοιχεία Σχολικών Μονάδων Στη συγκεκριμένη «ενότητα» δίνονται στοιχεία για τον αριθμό των Τμημάτων, τους

Στοιχεία από το Survey: Β5: Εκτεταμένα Στοιχεία Σχολικών Μονάδων Στη συγκεκριμένη «ενότητα» δίνονται στοιχεία για τον αριθμό των Τμημάτων, τους Στοιχεία από το Survey: Β5: Εκτεταμένα Στοιχεία Σχολικών Μονάδων Στη συγκεκριμένη «ενότητα» δίνονται στοιχεία για τον αριθμό των Τμημάτων, τους ενεργούς Μαθητές και τους Εκπαιδευτικούς της κάθε σχολικής

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΛΥΣΗ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟΥ

ΑΝΑΛΥΣΗ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟΥ ΑΝΑΛΥΣΗ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟΥ Οι μαθητές με μεγάλη διαφορά απάντησαν «για να ταξιδέψω» [75%] και «γιατί μου αρέσει να μαθαίνω ξένες γλώσσες» [73%]. Μεγάλο ποσοστό επίσης εκφράζει την πρόθεση να τα χρησιμοποιεί

Διαβάστε περισσότερα

Δρ Άντρη Καμένου ΑΝΑΛΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΚΑΙ ΥΛΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΚΑΙ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΙ ΤΗΣ ΕΠΕ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΕΓΚΕΚΡΙΜΕΝΟ ΥΛΥΚΟ - ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΑ

Δρ Άντρη Καμένου ΑΝΑΛΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΚΑΙ ΥΛΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΚΑΙ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΙ ΤΗΣ ΕΠΕ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΕΓΚΕΚΡΙΜΕΝΟ ΥΛΥΚΟ - ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΑ Δρ Άντρη Καμένου ΑΝΑΛΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΚΑΙ ΥΛΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΚΑΙ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΙ ΤΗΣ ΕΠΕ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΕΓΚΕΚΡΙΜΕΝΟ ΥΛΥΚΟ - ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΑ ΑΝΑΛΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΚΑΙ ΥΛΗ Αναλυτικό Πρόγραμμα Πού μπορούμε

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗΣ ΚΑΙ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ ΤΟΥ ΛΟΓΟΥ ΜΟΝΑ Α ΑΥΤΟΜΑΤΗΣ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ ΦΥΣΙΚΩΝ ΓΛΩΣΣΩΝ

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗΣ ΚΑΙ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ ΤΟΥ ΛΟΓΟΥ ΜΟΝΑ Α ΑΥΤΟΜΑΤΗΣ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ ΦΥΣΙΚΩΝ ΓΛΩΣΣΩΝ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗΣ ΚΑΙ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ ΤΟΥ ΛΟΓΟΥ ΜΟΝΑ Α ΑΥΤΟΜΑΤΗΣ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ ΦΥΣΙΚΩΝ ΓΛΩΣΣΩΝ Ονοµατικά σύνολα της Νέας Ελληνικής: Εξάλειψη µορφολογικών αµφισηµιών

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ. 5η Ενότητα: Συζητώντας για την εργασία και το επάγγελμα ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ. 1. Εισαγωγικά κείμενα

ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ. 5η Ενότητα: Συζητώντας για την εργασία και το επάγγελμα ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ. 1. Εισαγωγικά κείμενα ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 1 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1. Εισαγωγικά κείμενα 2. Βαθμοί επιθέτων και επιρρημάτων Η σύγκριση 3. Το β συνθετικό Λεξιλόγιο 4. Οργάνωση και συνοχή της περιγραφής και της αφήγησης 5. Δραστηριότητες παραγωγής

Διαβάστε περισσότερα

Βόρεια ελληνικά ιδιώματα και Θεσσαλικό Ιδίωμα» Ευάγγελος Κουρδής

Βόρεια ελληνικά ιδιώματα και Θεσσαλικό Ιδίωμα» Ευάγγελος Κουρδής Βόρεια ελληνικά ιδιώματα και Θεσσαλικό Ιδίωμα» Ευάγγελος Κουρδής Πρόλογος Η διαίρεση των νεοελληνικών ιδιωμάτων σε βόρεια και νότια ή ορθότερα σε ιδιώματα με βόρειο ή νότιο φωνηεντισμό, δηλαδή, με ταραγμένο

Διαβάστε περισσότερα

Ποιος πάει πού; Πόσο μένει; Πόσα ξοδεύει; Ανάλυση εισερχόμενου τουρισμού ανά Περιφέρεια και ανά Αγορά

Ποιος πάει πού; Πόσο μένει; Πόσα ξοδεύει; Ανάλυση εισερχόμενου τουρισμού ανά Περιφέρεια και ανά Αγορά Ποιος πάει πού; Πόσο μένει; Πόσα ξοδεύει; Ανάλυση εισερχόμενου τουρισμού ανά Περιφέρεια και ανά Αγορά Σύνοψη Ευαγγελία Λάμπρου Ερευνήτρια Στατιστικολόγος Άρης Ίκκος, ISHC Επιστημονικός Διευθυντής ΙΝΣΕΤΕ

Διαβάστε περισσότερα

Ποιος πάει πού; Πόσο μένει; Πόσα ξοδεύει;

Ποιος πάει πού; Πόσο μένει; Πόσα ξοδεύει; Ποιος πάει πού; Πόσο μένει; Πόσα ξοδεύει; Ανάλυση στοιχείων εισερχόμενου τουρισμού ανά Αγορά και ανά Περιφέρεια 2018 Ευαγγελία Λάμπρου Ερευνήτρια Στατιστικολόγος Δρ. Άρης Ίκκος, ISHC Επιστημονικός Διευθυντής

Διαβάστε περισσότερα

Η ιστορική πατρότητα του όρου «Μεσόγειος θάλασσα» ανήκει στους Λατίνους και μάλιστα περί τα μέσα του 3ου αιώνα που πρώτος ο Σολίνος τη ονομάζει

Η ιστορική πατρότητα του όρου «Μεσόγειος θάλασσα» ανήκει στους Λατίνους και μάλιστα περί τα μέσα του 3ου αιώνα που πρώτος ο Σολίνος τη ονομάζει Η ιστορική πατρότητα του όρου «Μεσόγειος θάλασσα» ανήκει στους Λατίνους και μάλιστα περί τα μέσα του 3ου αιώνα που πρώτος ο Σολίνος τη ονομάζει χαρακτηριστικά «Mare Mediterraneum» ως μεταξύ δύο ηπείρων

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ. Πηγή δεδομένων:

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ. Πηγή δεδομένων: Πηγή δεδομένων: ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΕΞΑΓΩΓΗΣ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΥΠΕΠΘ 2004, 2005 και 2006 Έργο : ΜΕΛΕΤΗ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΠΡΟΣΒΑΣΗΣ ΣΤΗΝ ΤΡΙΤΟΒΑΘΜΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ Πηγή : Διεύθυνση Οργάνωσης και Διεξαγωγής Εξετάσεων

Διαβάστε περισσότερα

ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΟΣ ΕΤΗΣΙΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ 2015-2016 Α ΤΑΞΗ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΟΣ ΕΤΗΣΙΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ 2015-2016 Α ΤΑΞΗ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΟΣ ΕΤΗΣΙΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ 2015-2016 Α ΤΑΞΗ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ Το μάθημα της Νέας Ελληνικής Γλώσσας στην Α Γυμνασίου διδάσκεται τρεις (3) περιόδους την εβδομάδα. Συνεπώς, το σύνολο

Διαβάστε περισσότερα

80-2 ISBN: ), ορίσαμε μια "μέση" βαθμολογία Μ για κάθε Λύκειο

80-2 ISBN: ), ορίσαμε μια μέση βαθμολογία Μ για κάθε Λύκειο Αξιολόγηση Λυκείων με Βάση την "Μέση Απόδοση" των Μαθητών το έτος 1999-2000 Στο Γ' μέρος της έρευνας της απόδοσης των μαθητών με τίτλο «Συγκριτική Μελέτη και Διαχρονική Εξέλιξη της Απόδοσης των Λυκείων

Διαβάστε περισσότερα

Α.1.1.α.6 ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗ ΛΟΙΠΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΑ ΜΕΓΕΘΗ ΚΑΙ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΧΩΡΟΤΑΞΙΚΗΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ

Α.1.1.α.6 ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗ ΛΟΙΠΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΑ ΜΕΓΕΘΗ ΚΑΙ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΧΩΡΟΤΑΞΙΚΗΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ Α.1.1.α.6 ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗ ΛΟΙΠΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΑ ΜΕΓΕΘΗ ΚΑΙ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΧΩΡΟΤΑΞΙΚΗΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ 1. ΗΜΟΓΡΑΦΙΚΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΚΑΙ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ 1.1 Πληθυσµός Κατά την εκπόνηση του

Διαβάστε περισσότερα

Το αντικείμενο [τα βασικά]

Το αντικείμενο [τα βασικά] Το αντικείμενο [τα βασικά] Στην ενότητα αυτή θα ασχοληθούμε με το αντικείμενο στα αρχαία ελληνικά. Παράλληλα θα δίνονται παραδείγματα και στα Νέα Ελληνικά (ΝΕ) Τι είναι το αντικείμενο; Αντικείμενο είναι

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΜΑ: «Καθορισμός ανώτατου ορίου εκλογικών δαπανών ανά υποψήφιο περιφερειακό σύμβουλο και ανά συνδυασμό για τις περιφερειακές εκλογές».

ΘΕΜΑ: «Καθορισμός ανώτατου ορίου εκλογικών δαπανών ανά υποψήφιο περιφερειακό σύμβουλο και ανά συνδυασμό για τις περιφερειακές εκλογές». ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Αθήνα 4 Απριλίου 2014 ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ Αριθ. Πρωτ.: 13703 ΓΕΝ. Δ/ΝΣΗ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΚΛΟΓΩΝ ΤΜΗΜΑ ΕΚΛΟΓΩΝ Ταχ. Διεύθυνση : Ευαγγελιστρίας 2 Ταχ. Κώδικας : 101

Διαβάστε περισσότερα

ΔΕΛΤΙΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΔΕΙΚΤΗ SET09: ΜΕΤΑΒΟΛΗ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ

ΔΕΛΤΙΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΔΕΙΚΤΗ SET09: ΜΕΤΑΒΟΛΗ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ ΔΕΛΤΙΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΔΕΙΚΤΗ ΟΡΙΣΜΟΣ - ΣΚΟΠΙΜΟΤΗΤΑ Ο δείκτης προσδιορίζει τον πληθυσμό και τη μεταβολή του ανά Περιφέρεια, Νομό, ΟΤΑ και Δημοτικό Διαμέρισμα (Δ.Δ.). Η βελτίωση της μεταφορικής υποδομής επηρεάζει

Διαβάστε περισσότερα

Ιδανικός Ομιλητής. Δοκιμασία Αξιολόγησης Α Λυκείου. Γιάννης Ι. Πασσάς, MEd Εκπαιδευτήρια «Νέα Παιδεία» 22 Μαΐου 2018 ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

Ιδανικός Ομιλητής. Δοκιμασία Αξιολόγησης Α Λυκείου. Γιάννης Ι. Πασσάς, MEd Εκπαιδευτήρια «Νέα Παιδεία» 22 Μαΐου 2018 ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ Γιάννης Ι. Πασσάς, MEd Εκπαιδευτήρια «Νέα Παιδεία» 22 Μαΐου 2018 Ιδανικός Ομιλητής Δοκιμασία Αξιολόγησης Α Λυκείου ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ Α1. Σύμφωνα με τον συγγραφέα του κειμένου «προσεκτικός ομιλητής»

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ

ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ Συμπλήρωση πρωτοκόλλων ανάλυσης λαθών ορθογραφίας και αξιολόγησης του επιπέδου παραγωγής γραπτού λόγου ΣΥΓΓΡΑΦΗ: Κίτσου Γεωργία Εκπαιδευτικός ΠΕΟ3 ΑΘΗΝΑ 2015 1 Πρωτόκολλο

Διαβάστε περισσότερα

ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ. Κείμενο 1 [Η διδασκαλία της ελληνικής γλώσσας στην πρωτοβάθμια και τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση]

ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ. Κείμενο 1 [Η διδασκαλία της ελληνικής γλώσσας στην πρωτοβάθμια και τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση] ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Κείμενο 1 [Η διδασκαλία της ελληνικής γλώσσας στην πρωτοβάθμια και τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση] Για τη γλωσσική ανάπτυξη του παιδιού είναι απαραίτητη η εξασφάλιση πλούσιων ερεθισμάτων,

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΜΠΙΝΓΚ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΑΝΑΤ. ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ-ΘΡΑΚΗΣ

ΚΑΜΠΙΝΓΚ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΑΝΑΤ. ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ-ΘΡΑΚΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΑΝΑΤ. ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ-ΘΡΑΚΗΣ Μονάδες 1 0 0 1 2 ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΕΒΡΟΥ Οικίσκοι 0 0 0 0 0 Θέσεις 216 0 0 105 321 Μονάδες 1 1 2 0 4 ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΘΑΣΟΥ Οικίσκοι 0 0 0 0 0 Θέσεις 303 195

Διαβάστε περισσότερα

Η γλωσσική ανάπτυξη των παιδιών.

Η γλωσσική ανάπτυξη των παιδιών. Η γλωσσική ανάπτυξη των παιδιών. Κανείς δεν φαντάζεται ότι ο λόγος θα εμφανισθεί απότομα, στην τελική του μορφή μ ένα χτύπημα μιας μαγικής ράβδου, σαν μια μηχανή έτοιμη για χρήση. Η εγκατάσταση του πολύπλοκού

Διαβάστε περισσότερα

Οι Ρυθμίσεις σύμφωνα με τους Ν. 4014/2011 & Ν. 4178/2013 σε Αριθμούς και Διαγράμματα

Οι Ρυθμίσεις σύμφωνα με τους Ν. 4014/2011 & Ν. 4178/2013 σε Αριθμούς και Διαγράμματα Οι Ρυθμίσεις σύμφωνα με τους Ν. 4014/2011 & Ν. 4178/2013 σε Αριθμούς και Διαγράμματα Δρ. Ν. Παναγιωτόπουλος 1 Εισαγωγή Ο Ν. 4178/2013 συμπληρώνει 24 μήνες από την πρώτη εφαρμογή του και έχει ενσωματωθεί

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧ.ΕΤΟΥΣ 2008-2009. Τάξη Β Τμήμα: Β θεωρητική 1 Μάθημα: Λατινικά Α ΤΕΤΡΑΜΗΝΟ. ρωμαϊκής λογοτεχνίας, γενικά χαρακτηριστικά της ρωμαϊκής λογοτεχνίας

ΣΧ.ΕΤΟΥΣ 2008-2009. Τάξη Β Τμήμα: Β θεωρητική 1 Μάθημα: Λατινικά Α ΤΕΤΡΑΜΗΝΟ. ρωμαϊκής λογοτεχνίας, γενικά χαρακτηριστικά της ρωμαϊκής λογοτεχνίας ΣΧΕΔΙΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΥ ΥΛΗΣ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΧ.ΕΤΟΥΣ 008-009 Σχ. Μονάδα: ο Γενικό Λύκειο ιαπολιτισμικής Εκπαίδευσης Τάξη Β Τμήμα: Β θεωρητική 1 Μάθημα: Λατινικά Διδάσκουσα Καθηγήτρια: Γιακουμάτου Μαρία-Θηρεσία

Διαβάστε περισσότερα

Σκούρτου, Ε. (2011). Η Διγλωσσία στο Σχολείο. Αθήνα: Gutenberg. Γλώσσες και Διγλωσσία στον Κόσμο. Κεφάλαιο Πρώτο

Σκούρτου, Ε. (2011). Η Διγλωσσία στο Σχολείο. Αθήνα: Gutenberg. Γλώσσες και Διγλωσσία στον Κόσμο. Κεφάλαιο Πρώτο Σκούρτου, Ε. (2011). Η Διγλωσσία στο Σχολείο. Αθήνα: Gutenberg. Γλώσσες και Διγλωσσία στον Κόσμο Κεφάλαιο Πρώτο Η διγλωσσία / πολυγλωσσία είναι ένα παλιό φαινόμενο. Πάει χέρι με χέρι με τις μετακινήσεις

Διαβάστε περισσότερα