Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial. Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial

Transcript

1

2

3 >> EDITORIAL ΟΙ ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ διεθνείς τάσεις σύµφωνα µε τον συσχετισµό παραγωγής - κατανάλωσης ενεργειακών µορφών σε παγκόσµιο επίπεδο, καθιστούν µονόδροµο τη στροφή στις Εναλλακτικές Μορφές Ενέργειας και σύµφωνα µε την Ευρωπαϊκή Ένωση, θα πρέπει τα επόµενα χρόνια να αυξηθεί σηµαντικά το ποσοστό της παραγό- µενης ενέργειας από ανανεώσιµες πηγές. Παγκοσµίως αλλά και στη χώρα µας, όπου υπάρχουν πολλές δυνατότητες, οι εφαρµογές Ηλιακής και Αιολικής Ενέργειας γνωρίζουν πολύ µεγάλη ανάπτυξη. Τα φωτοβολταϊκά πάνελ και τα ηλιακά πάρκα, οι ανεµογεννήτριες και τα αιολικά πάρκα είναι οι σηµαντικότεροι τρόποι αξιοποίησης της Ηλιακής και Αιολικής Ενέργειας! Τον τελευταίο καιρό πολύς λόγος γίνεται και για τη αξιοποίηση της βιοµάζας σαν εναλλακτική µορφή για την παραγωγή θερµικής και κυρίως ηλεκτρικής ενέργειας. Ο νόµος 3581/2010, βασικές πτυχές του οποίου αναλύονται στο ειδικό ένθετο για την «Πράσινη Ανάπτυξη», αποτελεί µια καλή βάση πάνω στην οποία αναµένεται να στηριχθεί το επόµενο διάστηµα κάθε πρωτοβουλία για την ανάπτυξη των εναλλακτικών µορφών ενέργειας στη χώρα µας. Ένας νόµος ωστόσο, όσο πετυχηµένος και αν είναι, δεν αρκεί για την εύρυθµη λειτουργία της νέας «πράσινης αγοράς». Ειδικά σ αυτή την κρίσιµη φάση, που το άνοιγµα ενός νέου τοµέα επιχειρηµατικής δραστηριότητας µπορεί να συγκεντρώνει τα βλέµµατα πολλών ευκαιριακών παικτών που συχνά εκµεταλλεύονται τις θεσµικές αδυναµίες αλλά και την άγνοια του κόσµου, χρειάζεται ακόµη περισσότερο το «άγρυπνο µάτι» της επίσηµης Πολιτείας. Κι αυτό, όχι για να µεγαλώσει τη «µίζα», αλλά για να εφαρµοσθεί ο νόµος. Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial rial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial Editorial rial Editorial Editorial 3

4 >> ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Aγρ κτημα Βιομάζα & Πράσινη Ενέργεια Μηνιαία έκδοση για την αγροτική επιχειρηµατικότητα και τα τρόφιµα I ΙΟΚΤΗΣΙΑ Green Box Εκδοτική Α.E. Νίκης 24, Σύνταγµα, , Tηλ: Fax: agroktima@ agronews.gr σελ ΕΚ ΟΤΗΣ - ΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΑΡΧΙΣΥΝΤΑΞΙΑ Γιάννης Πανάγος Ελένη ούσκα Ειρήνη Σκρέκη ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ ΟΜΑ Α Πέτρος Αλεξανδρής Πέλλα Λασηθιωτάκη Νίκος Κατσένιος Ηλίας Εµµανουηλίδης Γιάννης Τσατσάκης Έλενα Ταγκαλάκη Λεωνίδας Κουρµαδάς σελ ΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟ/ ΣΕΛΙ ΟΠΟΙΗΣΗ ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ/ ΙΑΦΗΜΙΣΗ ΣΥΝ ΡΟΜΕΣ Αθηνά Βέη Παναγ. Αραβαντινός Ζωή Μπουλέρου Ελισάβετ Μπουζαλάκου Κατερίνα Μαντζαφού Ετήσια συνδροµή: 52,25 ευρώ ΙΑΝΟΜΗ ΕΚΤΥΠΩΣΗ- ΒΙΒΛΙΟ ΕΣΙΑ Ευρώπη Πρακτορείο ιανοµής Τύπου Α.Ε. Εκτυπώσεις ΙΡΙΣ Α.Ε.Β.Ε. σελ Το επόµενο τεύχος του Αγροκτήµατος θα κυκλοφορήσει στις 11 εκεµβρίου σελ σελ

5

6 >> ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ >> Η ενιαία ενίσχυση σπάει σε ένα βασικό ποσό που θα το παίρνουν όλοι, ένα ποσό για την προστασία του περιβάλλοντος, μία στήριξη μόνο για τις μειονεκτικές περιοχές κι ένα επιπλέον πριμ για όσους παράγουν φημισμένα τοπικά και παραδοσιακά προϊόντα ή είναι μικροί αγρότες. Επίθεση στα παλιά προγράμματα άμυνα στην καινούργια ΚΑΠ Μπορεί τα λεφτά να μένουν τα ίδια, ωστόσο, άλλοι γίνονται οι δικαιούχοι των ενισχύσεων Δύο είναι τα μέτωπα στα οποία θα πρέπει να «παίξει» επίθεση και άμυνα η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων μέχρι το τέλος του 2010 και καθ όλη τη διάρκεια του Επιθετικά καλείται να κινηθεί στο μέτωπο των επενδυτικών προγραμμάτων, ενώ αμυντικά στις σκληρές διαπραγματεύσεις για την Κοινή Γεωργική Πολιτική μετά το Toυ Γιάννη Πανάγου Σε «παιχνιδάκι» του εκάστοτε υπουργού, δυστυχώς, έχει εξελιχθεί το Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης , με αποτέλεσμα, πρώτον, την εκ νέου καθυστέρηση στην προκήρυξη των Σχεδίων Βελτίωσης, αλλά και, δεύτερον, νέα τροποποίηση του Προγράμματος, που ενδεχομένως να δώσει λαβή στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή για νέο «πάγωμα». Κάθε χρονιά, λοιπόν, το Πρόγραμμα «Αλέξανδρος Μπαλτατζής» υφίσταται και μία «μεταρρύθμιση». Αυτή τη φορά ήταν η σειρά του Κώστα Σκανδαλίδη, να προσθέσει το όραμά του για ένα «καλάθι προϊόντων» σε κάθε περιφέρεια από το 2011, που θα συνδυάζεται με αντίστοιχο πακέτο χρηματοδοτικών εργαλείων για την ενίσχυση της τοπικής παραγωγής. Μέχρι πότε, όμως, θα διαρκέσουν αυτά τα τοπικά επιχειρησιακά προγράμματα; Τα νέα από τις Βρυξέλλες μιλάνε για καινούριες αλλαγές στον δεύτερο Πυλώνα της Κοινής Γεωργικής Πολιτικής, δηλαδή στα Προγράμματα Αγροτικής Ανάπτυξης των κρατών-μελών, αντίστοιχες με τον τομέα των άμεσων ενισχύσεων: Σε τέσσερα κομμάτια σπάει η κοινοτική επιδότηση (το τσεκ) προς τους αγρότες, σύμφωνα τουλάχιστον με όσα έχουν διαρρεύσει από το κείμενο των προτάσεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Συνοπτικά, η ενιαία ενίσχυση που ξέραμε μέχρι τώρα, σπάει σε ένα βασικό ποσό που θα το παίρνουν όλοι, ένα ποσό για την προστασία του περιβάλλοντος, μία στήριξη μόνο για τις μειονεκτικές περιοχές κι ένα επιπλέον πριμ για όσους παράγουν φημισμένα τοπικά και παραδοσιακά προϊόντα ή είναι μικροί αγρότες. Πληροφορίες κάνουν λόγο ακόμα και για χρήση της τριετίας ως περιόδου αναφοράς για τις νέας μορφής επιδοτήσεις! Έτσι, σύμφωνα με τις προτάσεις της Κομισιόν, που θα κατατεθούν επίσημα στις 17 Νοεμβρίου, οι άμεσες ενισχύσεις θα αποτελούνται από: 1. Στήριξη βασικού εισοδήματος Πρόκειται για μια βασική αποσυνδεδεμένη ενίσχυση που θα παρέχει ομοιόμορφο επίπεδο υποχρεωτικής στήριξης σε όλους τους αγρότες σε ένα κράτος μέλος (ή μία περιφέρεια), βασισμένη σε μεταβιβάσιμα δικαιώματα, τα οποία θα πρέπει να ενεργοποιηθούν, ταιριάζοντάς τα με επιλέξιμη αγροτική γη, συν την τήρηση των απαιτήσεων πολλαπλής συμμόρφωσης. Αυτή η βασική ενίσχυση θα μπορεί να αποτελεί ποσοστό του σημερινού ευρωπαϊκού μέσου όρου, που είναι 22 ευρώ/στρέμμα (έναντι ελληνικού μέσου όρου 59,7 ευρώ/ στρέμμα) και θα προέρχεται από τον κοινοτικό προϋπολογισμό. Επίσης, προτείνεται η θέσπιση πλαφόν για τις άμεσες ενισχύσεις που εισπράττονται από μεγάλες αγροτικές εκμεταλλεύσεις. 2. Ποσό για την τήρηση υποχρεωτικών περιβαλλοντικών όρων. Πρόκειται για κοινοτική ενίσχυση που στόχο έχει να αναβαθμίσει τις περιβαλλοντικές επιδόσεις της ΚΓΠ μέσω της στήριξης περιβαλλοντικών μέτρων εφαρμόσιμων σε όλη την επικράτεια της Ε.Ε. Αυτά μπορούν να λάβουν τη μορφή απλών, γενικευμένων, μη συμβολαιακών και ετήσιων αγροπεριβαλλοντικών δράσεων (π.χ. μόνιμα βοσκοτόπια, πράσινη κάλυψη, αμειψισπορά και οικολογική αγρανάπαυση) και θα χρηματοδοτούνται από τον κοινοτικό προϋπολογισμό. 3. Ειδική στήριξη για μειονεκτικές περιοχές Η Ε.Ε. θα παρέχει πρόσθετη εισοδηματική στήριξη στους αγρότες στις ορεινές, ημιορεινές και φθίνουσες περιοχές, υπό μορφή στρεμματικών ενισχύσεων με προαιρετικές συμπληρωματικές ενισχύσεις από τον κρατικό προϋπολογισμό κάθε κράτους-μέλους. Η υπάρχουσα στήριξη για τις μειονεκτικές περιοχές που χορηγείται στα πλαίσια του 2ου πυλώνα (εξισωτική αποζημίωση) θα σταματήσει. 4. Αντισταθμιστικό πριμ 4α. Προαιρετικό ποσό από κοινοτικά κονδύλια για ειδική στήριξη σε αγρότεςπαραγωγούς προϊόντων με ιδιαίτερη φήμη-χαρακτηριστικά. Η χώρα μας διαθέτει πληθώρα τέτοιων προϊόντων που θα μπορούσαν να τύχουν της εν λόγω ειδικής στήριξης, όπως οι πατάτες Νευροκοπίου, η 6

7 Καπνοπαραγωγοί Για το Μέτρο 144 «καταφέραμε να διασφαλίσουμε 220 εκατ. ευρώ», ανέφερε ο κ. Σκανδαλίδης: «Η προκήρυξη θα γίνει μέσα στο Νοέμβριο και οι πληρωμές στα μέσα του 2011 μαζί με την πληρωμή της ενιαίας ενίσχυσης. Παράλληλα, για τα υπόλοιπα κονδύλια του καπνού, θα γίνει νέα προκήρυξη ύψους ευρώ για Σχέδια Βελτίωσης, έχουν ήδη προκηρυχθεί 52 εκατ. ευρώ για ιδιωτικές επενδύσεις του Άξονα 3 και μέσα στο 1ο τρίμηνο του 2011 θα προκηρυχθούν δύο γεωργοπεριβαλλοντικές δράσεις για: Όσους έχουν εγκαταλείψει την καλλιέργεια του καπνού με 60 εκατ. ευρώ. Ολοκληρωμένη διαχείριση της καλλιέργειας καπνού με 60 εκατ. ευρώ». μαστίχα Χίου, και ο κρόκος Κοζάνης. 4β. Ποσό στήριξης σε περιοχές με μεγάλο πρόβλημα ανεργίας, με κοινοτικούς και εθνικούς πόρους. 4γ. Ποσό στήριξης για πολύ μικρούς παραγωγούς, μόνο από εθνικούς πόρους. Η πορεία του «Αλέξανδρος Μπαλτατζής» Προσπαθώντας να χρυσώσει το χάπι της καθυστέρησης των Σχεδίων Βελτίωσης, ο Κώστας Σκανδαλίδης μίλησε για το «Αλέξανδρος Μπαλτατζής» ως το πρόγραμμα του ΕΣΠΑ με τη μεγαλύτερη απορροφητικότητα. Οι αριθμοί του Ειδικού Γραμματέα, Βαγγέλη Διβάρη, το «επιβεβαίωσαν», αφού εκτιμά ότι μέχρι το τέλος του 2010 θα έχουν γίνει πληρωμές που αντιστοιχούν στο 30% της δημόσιας δαπάνης του προγράμματος. Βέβαια, οι ειδήσεις από τη Συνέντευξη Τύπου της 3ης Νοεμβρίου στη λεωφόρο Αθηνών, δεν σταμάτησαν εκεί: Ο κ. Σκανδαλίδης επέμεινε με νόημα στο ότι μέχρι το τέλος της Άνοιξης του 2011 θα έχουν προκηρυχθεί οι δράσεις αντιμετώπισης της νιτρορρύπανσης για όλες τις επιλέξιμες περιοχές, εκτός από την Αργολίδα και την Κορώνεια, «και για τη Θεσσαλία», τόνισε και πρόσθεσε ότι η δημόσια δαπάνη θα είναι 70 εκατ. ευρώ. Για όλο το Πρόγραμμα, ο κ. Σκανδαλίδης είπε τα εξής: «Μέχρι το τέλος του 2011 θα διατεθούν για την ανάπτυξη της υπαίθρου 2 δισ. ευρώ: 650 εκατ. ευρώ για ιδιωτικές επενδύσεις και 780 εκατ. ευρώ για δημόσια έργα είναι αυτή τη στιγμή στον «αέρα» (έχει δημοσιευτεί η προκήρυξη). 330 εκατ. ευρώ πληρώνονται κάθε χρόνο για γεωργοπεριβαλλοντικές δράσεις και εξισωτική αποζημίωση. Μέχρι το τέλος του 2011 θα έχουν προκηρυχθεί: 1,3 δισ. ευρώ για ιδιωτικές επενδύσεις (κυρίως σχέδια βελτίωσης, μέτρα για καπνό, μεταποίηση, Leader). 330 εκατ. ευρώ για δημόσια έργα στην ύπαιθρο και στα δάση. 470 εκατ. ευρώ για γεωργοπεριβαλλοντικές δράσεις και εξισωτική αποζημίωση». Νέοι Γεωργοί «Εγκαταστάθηκαν νέοι γεωργοί και έχουν ήδη πληρωθεί τα 83 εκατ. ευρώ», ανέφερε ο κ. Σκανδαλίδης και πρόσθεσε ότι «μέχρι το τέλος του χρόνου θα πληρωθούν τα υπόλοιπα 26 εκατ. ευρώ της προκαταβολής». Μεταποίηση και εμπορία Η Διαχειριστική Αρχή έχει εγκρίνει 40 προτάσεις για να ενταχθούν στο Μέτρο 123 «Αύξηση της Αξίας των Γεωργικών Προϊόντων», ενώ μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου θα ολοκληρωθεί το μεγαλύτερο μέρος των αξιολογήσεων των προτάσεων και μέσα στο πρώτο τρίμηνο του 2011 θα υπάρξει νέα πρόσκληση ενδιαφέροντος ύψους 200 εκατ. ευρώ. Γεωργοπεριβαλλοντικές δράσεις «Στις αρχές του επόμενου χρόνου για τη βιολογική γεωργία προκηρύσσονται 50 εκατ. ευρώ και για τη βιολογική κτηνοτροφία 30 εκατ. ευρώ. Μέσα στο πρώτο τρίμηνο του 2011 θα έχουμε προσκλήσεις ύψους 42 εκατ. ευρώ για την προστασία των υγροτοπικών συστημάτων, τη διατήρηση της βιοποικιλότητας και την προστασία του αγροτικού τοπίου». 7

8 >> ΑΓΟΡΕΣ ΑΓΡΟΤΙΚΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ Διεθνείς τιµές Προϊόν 8/11/09 8/8/10 8/8/10 8/10/10 8/11/10 Κοκκώδης ουρία Ουρία prilled UAN Αμμωνία (Δολάρια ανά τόνο) Πηγή: (International Raw Materials Ltd) >> ΛΙΠΑΣΜΑΤΑ Κοιτάνε ψηλά >> ΔΗΜΗΤΡΙΑΚΑ Ξεφεύγει το καλαμπόκι Σταθεροποίηση των τιμών σε υψηλά επίπεδα ήταν η εικόνα της αγοράς των δημητριακών τις τελευταίες εβδομάδες του Οκτώβρη. Οι τιμές έχουν ανακάμψει σημαντικά σε σχέση με τις χαμηλές τιμές που επικρατούσαν στις διεθνείς αγορές πριν από ένα χρόνο. Μετά το πλήγμα στην παραγωγή της Ρωσίας, οι ακραίες κλιματικές συνθήκες επηρέασαν κι άλλες σιτοπαραγωγικές περιοχές, διατηρώντας το κλίμα των περιορισμένων αποθεμάτων. Η καθυστερημένη σπορά ανοιξιάτικου σιταριού στον Καναδά είχε ως αποτέλεσμα την παράταση της συγκομιδής. Έτσι προκλήθηκαν σημαντικά προβλήματα σε ορισμένες περιοχές από τους πρώτους πρώιμους παγετούς. Η ποιότητα μειώθηκε σημαντικά και αναμένεται να επιδράσει άμεσα και στις τιμές του εμπορεύματος. Στην Αυστραλία η ξηρασία προκάλεσε πρόβλημα στην περιεκτικότητα πρωτεΐνης του σιταριού και υπολογίζεται πως τα ποιοτικά σιτάρια θα σημειώσουν μεγαλύτερη άνοδο στην τιμή. Όσον αφορά το καλαμπόκι, οι προβλέψεις των Κινέζων αναλυτών, κάνουν λόγο για επταπλασιασμό των εισαγωγών καλαμποκιού από τις ΗΠΑ την επόμενη 5ετία. Έτσι από τους 2,5 εκατ. τόνους που θα εισάγει φέτος η Κίνα, αναμένεται να εισάγει 15 εκατ. τόνους το Η εξέλιξη αυτή δίνει ένα πολύ ισχυρό στήριγμα στην αγορά του καλαμποκιού, η οποία έχει πλέον σταθεροποιηθεί πάνω από τα 20 λεπτά το κιλό. Προϊόν 8/11/09 8/5/10 8/8/10 8/10/10 8/11/10 Σιτάρι μαλακό Σιτάρι σκληρό Αραβόσιτος (Ευρώ ανά τόνο) Πηγή: Οργανισμός Δημητριακών της Μπολόνια (A.G.E.R.) Σε επίπεδα ρεκόρ συνεχίζουν να κινούνται οι τιμές των πρώτων υλών των αζωτούχων λιπασμάτων, οι οποίες έχουν αυξηθεί από 90 έως 135 ευρώ ανά τόνο μέσα στους τελευταίους 12 μήνες. Η ζήτηση στην αγορά διατηρείται ικανοποιητική και κάθε εβδομάδα πραγματοποιείται ένας σημαντικός αριθμός πράξεων, ωστόσο οι τιμές βρίσκονται πολύ υψηλά και μια διορθωτική κίνηση μετά από τόσο καιρό φαίνεται φυσιολογική εξέλιξη. Οι αναλυτές της αγοράς υποστηρίζουν πως θα υπάρξει πτώση το επόμενο διάστημα, αλλά όσο οι τιμές του βαμβακιού σπάνε το ένα ρεκόρ μετά το άλλο και οι τιμές των δημητριακών διατηρούνται υψηλά, η επιθυμία των αγροτών για αγορά λιπασμάτων αυξάνεται. Η κοκκώδης ουρία ενισχύθηκε κατά 17 δολάρια κατά τη διάρκεια του Οκτώβρη και διαμορφώνεται πλέον στα 357 δολάρια ο τόνος. Μέσα σε αυτό το διάστημα σημειώθηκε και η υψηλότερη τιμή των τελευταίων δύο χρόνων στα 360 δολάρια ο τόνος. Η τιμή της prilled ουρίας αυξήθηκε κατά 15 δολάρια τον τελευταίο μήνα, φτάνοντας τα 345 δολάρια ο τόνος, με σημαντικές τάσεις σταθεροποίησης σε αυτά τα υψηλά επίπεδα. Η τιμή του UAN (διάλυμα ουρίας και νιτρικής αμμωνίας σε υγρή μορφή) παρέμεινε σταθερή στα 277 δολάρια ο τόνος καθ όλη τη διάρκεια του Οκτωβρίου, ενώ η αμμωνία σημείωσε μικρή άνοδο κατά 5 δολάρια στο τέλος του μήνα, με την τιμή της να φτάνει στα 470 δολάρια ο τόνος. >> ΕΛΑΙΟΛΑΔΟ Φουλ παραγωγή, ρελαντί οι τιμές Ευνοϊκές για την παραγωγή, αρνητικές για την αγορά του ελαιολάδου, είναι οι βροχοπτώσεις που επικρατούν στις μεσογειακές χώρες, ζώνες καλλιέργειας της ελιάς τον τελευταίο μήνα. Η αγορά καθορίζεται από την πολύ μεγάλη παραγωγή στην Ισπανία και οι προβλέψεις για μια δεύτερη σερί χρονιά με υψηλή παραγωγή, έχει καθηλώσει τις διεθνείς τιμές στα χαμηλά επίπεδα των 1,80-2,00 ευρώ το κιλό στην ισπανική αγορά. Στην Ελλάδα, καθώς βαδίζουμε προς το τέλος της ελαιοκομικής περιόδου , τα υφιστάμενα αποθέματα υπολογίζονται σε φυσιολογικά για την εποχή επίπεδα, γύρω στους 27 με τόνους. Οι ποσότητες αυτές δεν αναμένεται να σταθούν εμπόδιο στο ελαιόλαδο νέας εσοδείας. Την ίδια ώρα, δυναμική είσοδος αναμένεται και από την Αλγερία η οποία θα αυξήσει την παραγωγή της κατά 126%, παράγοντας τόνους, ενώ αυξημένη παραγωγή προβλέπεται και για την Τουρκία η οποία θα παραγάγει τόνους ελαιολάδου συνολικά. Τα στοιχεία αυτά επιδρούν στην αγορά διατηρώντας τις τιμές σε σταθερά χαμηλά επίπεδα και εφόσον δεν υπάρξει κάποια μεταβολή στις προβλέψεις για την επόμενη σοδειά από κάποιον αστάθμητο παράγοντα, όπως οι κλιματικές συνθήκες, αναμένεται να διατηρήσουν τις τιμές αμετάβλητες. Προϊόν 8/5/10 8/8/10 8/10/10 8/11/10 Έξτρα παρθένο ελαιόλαδο 2,14 2,00 2,00 1,98 Παρθένο Ελαιόλαδο 1,89 1,83 1,83 1,81 (Ευρώ ανά κιλό) Πηγή: MFAO, Ισπανία 8 ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΕΛΕΝΗ ΔΟΥΣΚΑ

9 >> ΒΑΜΒΑΚΙ Σπάει το ένα ρεκόρ μετά το άλλο Την υψηλότερη τιμή από την έναρξη των διαπραγματεύσεων πριν από 140 χρόνια πέτυχε στο χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης η τιμή του βαμβακιού, περνώντας τις τελευταίες ημέρες του Οκτώβρη ακόμα και τα 140 σεντς ανά λίμπρα. Η αγορά χαρακτηρίζεται από τα στενά αποθέματα παρά το γεγονός ότι έχει ξεκινήσει η συγκομιδή του νέου προϊόντος. Οι εξαγωγές των ΗΠΑ στις αρχές Οκτωβρίου ήταν αυξημένες κατά 54% σε σχέση με τον αντίστοιχο περσινό μήνα, στα 780 χιλιάδες δέματα. Το 42% αυτής της ποσότητας πουλήθηκε στην Κίνα, η οποία ακόμα δεν έχει αρχίσει την συγκομιδή του νέου προϊόντος εξαιτίας των βροχοπτώσεων. Εν τω μεταξύ η Ινδία από την πλευρά της απελευθέρωσε 1,75 εκατ. δέματα στην αγορά μετά από 6 μήνες απαγόρευσης των εξαγωγών. Ωστόσο η ποσότητα αυτή απορροφήθηκε από την αγορά χωρίς να προκαλέσει ραγδαία πτώση στην τιμή του βαμβακιού, όπως αρχικά υπολογιζόταν από τους αναλυτές της αγοράς. Την ίδια ώρα, στη χώρα μας, δεν υπάρχει διάθεση για νέες πωλήσεις από πλευράς εκκοκκιστών τις τελευταίες εβδομάδες, καθώς επικρατεί αβεβαιότητα σχετικά με τις ποσότητες και τις ποιότητες που θα παραχθούν. Οι συνεχείς βροχοπτώσεις υποβαθμίζουν σίγουρα το χρώμα της ίνας, ενώ υπάρχουν και ανησυχίες σχετικά με τις αποδόσεις. Ως αποτέλεσμα, αν και υπάρχει ακόμα ζήτηση σε υψηλές τιμές (εμπορικοί οίκοι και τουρκικά κλωστήρια) οι εκκοκκιστές δεν βρίσκονται σε διάθεση πώλησης. >> ΖΑΧΑΡΗ Πέρασε τα 700 δολάρια Με ένα νέο ανοδικό σερί από τις αρχές Μαΐου, η τιμή της ζάχαρης ξεπέρασε ξανά τα 700 δολάρια ο τόνος για δεύτερη φορά μέσα σε ένα χρόνο και το βέβαιο είναι ότι η αγορά της ζάχαρης χαρακτηρίζεται από μια έντονη αστάθεια και αδυναμία προβλέψεων. Οι εκτιμήσεις των χωρών παραγωγής ζάχαρης είναι αντιφατικές και μεταβάλλονται σε ακραίο βαθμό κάθε φορά, παρά το γεγονός ότι δεν υπάρχουν φυσικές καταστροφές που να δικαιολογούν αυτές τις μεταβολές. Η μείωση αυτή εντοπίζεται κυρίως στη Βραζιλία, το Πακιστάν, την Κίνα και τη Ρωσία, σημαντικές χώρες παραγωγής ζάχαρης. Η Κίνα, βλέποντας την άνοδο στην τιμή τις τελευταίες εβδομάδες, προτίθεται να απελευθερώσει επιπλέον τόνους από τα κρατικά της αποθέματα το επόμενο διάστημα με σκοπό να περιορίσει την έκρηξη της τιμής, Οι τιμές που προσέφεραν οι υποψήφιοι αγοραστές μέχρι τις αρχές Νοεμβρίου κυμαίνονταν πάνω από τα 125 σεντς ανά λίμπρα, ενώ οι πωλήσεις είχαν φτάσει κοντά στους τόνους. Προϊόν 8/11/09 8/5/10 8/8/10 8/10/10 8/11/10 Βαμβάκι 66,54 80,71 84,17 107,17 142,23 Σεντς ανά λίμπρα Πηγή: National Cotton Council of America αλλά και να επωφεληθεί από τις υψηλές τιμές. Ήδη μέσα στο 2010 η Κίνα πούλησε 1,7 εκατ. τόνους από τα κρατικά της αποθέματα. Βοοειδή Ανοδικά κινήθηκε η τιμή των βοοειδών κατά τη διάρκεια του Οκτωβρίου. Η αυξημένη ζήτηση από πλευράς μεταποιητών κρέατος στην αμερικανική αγορά, τόνωσε τις τιμές, τη στιγμή που η προσφορά προϊόντος παραμένει ελαφρά μειωμένη. Το θέμα που απασχολεί τους κτηνοτρόφους είναι η αύξηση στις τιμές των ζωοτροφών η οποία σταδιακά μεταφέρεται και στις εκμεταλλεύσεις τους, αυξάνοντας το κόστος εκτροφής. Στα προθεσμιακά συμβόλαια, η τιμή των βοοειδών για παράδοση τον Δεκέμβριο διαμορφώνεται στα 101,70 σεντς ανά λίμπρα, ενώ για τα συμβόλαια του Φεβρουαρίου διαμορφώνεται στα 104,17 σεντς ανά λίμπρα. Χοίροι Η τιμή του χοιρινού κρέατος πραγματοποίησε κάθετη πτώση μέσα στον τελευταίο ένα μήνα, καθώς η τιμή του έπεσε κάτω από τα 70 σεντς ανά λίμπρα για πρώτη φορά μετά τον Απρίλιο του 2010, για να διορθώσει με συνεχή άνοδο και να επανέλθει ξανά πάνω από τα όρια των 70 σεντς. Αξίζει να σημειωθεί ότι στις αρχές Μαΐου η τιμή είχε ξεπεράσει ακόμα και τα 90 σεντς. Τα συμβόλαια των προθεσμιακών συναλλαγών στα χρηματιστήρια εμπορευμάτων για τον Δεκέμβριο διαμορφώνονται στα 70,65 σεντς ανά λίμπρα, ενώ τα συμβόλαια του Φεβρουαρίου διαμορφώνονται στα 75,92 σεντς ανά λίμπρα. Κοτόπουλα Μια σημαντική άνοδος σημειώθηκε στις τιμές του κοτόπουλου στις αρχές Οκτωβρίου, η οποία συνεχίστηκε με μικρά σταδιακά ανοδικά βήματα. Έτσι οι τιμές βρίσκονται μια ανάσα πριν κατοχυρώσουν τα επίπεδα των 60 σεντς ανά λίμπρα. Η ζήτηση αυτή την περίοδο είναι υψηλή και το γεγονός αυτό μεταφέρεται και στην αγορά. Η τιμή παράδοσης στα συμβόλαια του Νοεμβρίου διαμορφώνεται στα 59,98 σεντς ανά λίμπρα, ενώ τα συμβόλαια του Δεκεμβρίου βρίσκονται στα 58,99 σεντς ανά λίμπρα. 9

10 >> ΕΙΔΗΣΕΙΣ τα αιολικα παρκα παραγουν τα 2/3 της πρασινησ ενεργειας Η μερίδα του λέοντος Με την εγκατεστημένη ισχύ τους να πλησιάζει τα 1000 MW, τα αιολικά πάρκα παράγουν τα δύο τρίτα της «πράσινης ενέργειας» στη χώρα μας, σύμφωνα με τα στοιχεία του ΔΕΣΜΗΕ, που υπολογίζει τη συνολική εγκατεστημένη ισχύ των ΑΠΕ στη χώρα μας στο Διασυνδεδεμένο Σύστημα στα 1414 MW. Μετά από ένα εξάμηνο «νηνεμίας», μέσα στον Αύγουστο προστέθηκαν 23 ΜW από αιολικά πάρκα στο Διασυνδεδεμένο Σύστημα, αυξάνοντας τη συνολική εγκατεστημένη ισχύ τους στα 963 ΜW. Τον ίδιο μήνα, προστέθηκαν 15 ΜW φωτοβολταϊκών, ανεβάζοντας τη συνολική εγκατεστημένη ισχύ τους στα 100 ΜW. Επιπλέον, έχει προστεθεί νέα ισχύς περίπου 1,5 MW από μικρά υδροηλεκτρικά, ενώ μειώθηκε κατά 17 MW περίπου η ενέργεια από συμπαραγωγή ηλεκτρισμού - θερμότητας, ενώ η πολλά υποσχόμενη βιομάζα παραμένει στάσιμη, με συνολική εγκατεστημένη ισχύ στα 41 ΜW. H κατανομή ισχύος ανά κατηγορία ΑΠΕ είναι: -Βιομάζα: Προβλέπεται η εγκατάσταση 200 MW έως το 2014 και άλλων 150 MW έως το τέλος της δεκαετίας. -Αιολικά: Προβλέπονται MW για το 2014 και MW για το 2020, συμπεριλαμβανομένων των υπεράκτιων μονάδων. -Υδροηλεκτρική ενέργεια: Προβλέπεται η λειτουργία μονάδων ισχύος MW, εκ των οποίων τα 250 MW από μικρά υδροηλεκτρικά (ισχύος ως 15 MW) έως το Για το 2020, ο στόχος είναι MW, με τα 350 MW εξ αυτών να αφορούν μικρά υδροηλεκτρικά. -Γεωθερμία: Προβλέπονται έργα 20MW έως το 2014 και άλλα 100 για τη δεκαετία. -Φωτοβολταϊκά: Προβλέπονται MW έως το 2014, εκ των οποίων τα 500 MW από αγρότες, τα 200 σε στέγες και τα υπόλοιπα 800 σε άλλες εγκαταστάσεις. Ως το 2020, η εγκατεστημένη ισχύς προβλέπεται να είναι MW, με 750 MW από αγρότες, 350 MW σε στέγες και MW σε άλλες εγκαταστάσεις. -Ηλιοθερμία: Εκτιμάται ότι σε 4 χρόνια θα έχει εγκατεστημένη ισχύ 120 MW, συν άλλα 130 MW έως το τέλος του Ηλεκτρονικός άτλας για εδάφη Έναν άτλαντα που αποτυπώνει όλες τις απειλές τις οποίες αντιμετωπίζει η βιοποικιλότητα των εδαφών στην Ευρώπη συνέταξε για πρώτη φορά το Κοινό Κέντρο Έρευνας (JRC) της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Ο ηλεκτρονικός άτλας περιλαμβάνει εγκυκλοπαίδεια με τους οργανισμούς που ζουν στο έδαφος. Το ηλεκτρονικό αυτό εργαλείο σκοπό έχει να βοηθήσει την Ε.Ε. να χαράξει τις κατάλληλες πολιτικές για την προστασία των εδαφών. Σύμφωνα με τους δημιουργούς του άτλαντα, η βιοποικιλότητα των εδαφών είναι αποφασιστικής σημασίας για τη γεωργία και για τον κύκλο του νερού και του άνθρακα. «Τα εδάφη αποτελούν βασικό κρίκο για τη βιοποικιλότητα, καθιστώντας δυνατή την ανάπτυξη της ζωής στη γη και διατηρώντας την οικονομική βιωσιμότητα. Η υποβάθμιση των εδαφών θέτει σε κίνδυνο την πρόσβαση στη διατροφή, στο οξυγόνο και στο πόσιμο νερό», σχολίασε σχετικά ο Γιάνες Πότοτσνικ, επίτροπος Περιβάλλοντος. πηγη νεων θέσεων εργασίας «Πολύτιμη πηγή» θέσεων εργασίας αποτελούν οι Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας. Λόγω της ανάπτυξης των ΑΠΕ δημιουργήθηκαν στη Γερμανία τριακόσιες χιλιάδες θέσεις εργασίες μέσα σε μια δεκαετία, ενώ ως το 2020 εκτιμάται ότι θα φτάσουν τις Τα στοιχεία αυτά παρουσίασε το μέλος του Κοινοβουλίου της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας, Hans-Josef Fell, μιλώντας σε εκδήλωση που διοργάνωσε το Γενικό Προξενείο της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας και το Ινστιτούτο Goethe στη Θεσσαλονίκη. Σε ομιλία του με θέμα «Ανανεώσιμες πηγές ενέργειας - μια ευκαιρία για την Ελλάδα την εποχή της οικονομικής κρίσης», ο κ. Φελ τόνισε ότι από το 2000 που ψηφίστηκε ο νόμος για τις ΑΠΕ, η οικονομική ανάπτυξη της χώρας βασίζεται σ' αυτές. «Το 2000, η παραγόμενη ηλεκτρική ενέργεια από τις ΑΠΕ κάλυπτε το 6% της ζήτησης, το 2009, το 16,3% και σήμερα καλύπτει το 17%. Ευελπιστούμε ότι ως το 2030, θα πετύχουμε την πλήρη κάλυψη των αναγκών από τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας», είπε ο κ. Φελ. Αναφερόμενος στην οικονομική κρίση στην Ελλάδα, εξέφρασε την πεποίθησή του ότι η χώρα θα βρει τρόπο να βγει απ αυτήν προτείνοντας μείωση των δημόσιων εξόδων και στροφή στις ΑΠΕ. ενεργεια αυτοτροφοδοτει τους αγελαδοτροφους Ως το 2020 θα παράγουν μόνοι τους όλη την ενέργεια που χρειάζονται για τη λειτουργία του άκρως επιτυχημένου συνεταιρισμού τους. Ο λόγος για τους αγελαδοτρόφουςμέλη του συνεταιριστικού κολοσσού FrieslandCampina της Ολλανδίας, οι οποίοι θα πραγματοποιήσουν επενδύσεις σε ΑΠΕ μέσα από τη σύμπραξή τους με την Essent, το μεγαλύτερο πάροχο ηλεκτρισμού της χώρας. Τα περιβαλλοντικά και οικονομικά οφέλη μιας τέτοιας συνεργασίας είναι προφανή, καθώς ο συνεταιρισμός όχι μόνο θα μειώσει δραστικά τα ενεργειακά του έξοδα, αλλά και θα εξασφαλίσει «πράσινα εύσημα» για τα προϊόντα του. Σύμφωνα με τους όρους της συνεργασίας, οι κτηνοτρόφοιμέλη της FrieslandCampina που το επιθυμούν, θα μπορούν να συνάπτουν συμβόλαια με την Essent και μετά να πωλούν την ενέργεια που παράγουν στο δίκτυο, μέσω της Essent. Οι γαλακτοπαραγωγοί θα πληρώνονται την αξία της ενέργειας συν ένα πριμ για τα λεγόμενα «πράσινα πιστοποιητικά», τα οποία απονέμονται για την παραγωγή πράσινης ενέργειας. Η FrieslandCampina εγγυάται την αγορά των πράσινων πιστοποιητικών από τα μέλη της σε ανταγωνιστικές τιμές. 10

11 Συμπληρωματικό εισόδημα από την αιολική ενέργεια Ο άνεμος μαγεύει τους Ρουμάνους αγρότες Την υπόσχεση για ένα καλύτερο μέλλον φέρνει η ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, και ιδίως των αιολικών πάρκων, στους Ρουμάνους αγρότες, που συγκαταλέγονται στους φτωχότερους της Ευρώπης. Στο χωριό Φαντανέλε, λίγες δεκάδες χιλιόμετρα από τη Μαύρη Θάλασσα, η τσέχικη CEZ Group πραγματοποιεί ένα φιλόδοξο επενδυτικό πρόγραμμα από το 2008, εγκαθιστώντας ένα από τα μεγαλύτερα αιολικά πάρκα της Ευρώπης. Το οφέλη είναι ήδη απτά για τους αγρότες στη γη των οποίων είναι εγκατεστημένες οι ανεμογεννήτριες, καθώς εισπράττουν ετησίως μέχρι και ευρώ, ποσό διόλου ευκαταφρόνητο δεδομένης της οικονομικής κατάστασης στη χώρα. «Είναι θεόσταλτο δώρο», λέει η Φιλοτέια Στάντσιου, αγρότισσα από το Φανταλένε, στην εφημερίδα Le Monde: «Τώρα παίρνουμε ευρώ το χρόνο και σύντομα θα αυξηθούν στα ευρώ. Τα λεφτά που παίρνουμε για τις ανεμογεννήτριες σε ένα χρόνο δεν μπορεί κανείς να τα αποκτήσει εδώ στην ύπαιθρο ούτε αν αποταμιεύει όλη του τη ζωή». Το έργο της CEZ Group ξεκίνησε πριν από ενάμιση χρόνο και φέτος ολοκληρώθηκε το πρώτο του σκέλος, με την εγκατάσταση 139 ανεμογεννητριών που είναι έτοιμες για σύνδεση με το δίκτυο. Η δεύτερη φάση του έργου προβλέπει την εγκατάσταση 101 ανεμογεννητριών σε γειτονικό χωριό. Οι 240 ανεμογεννήτριες θα παράγουν ηλεκτρισμό συνολικής ισχύος 600ΜW, όσο δηλαδή παράγει και ο πυρηνικός αντιδραστήρας της Τσερναβόντα, στη νότια Ρουμανία. Στόχος της CEZ Group είναι να καλύψει το 10% της συνολικής παραγωγής πράσινης ενέργειας στη Ρουμανία και για να το επιτύχει, επενδύει 1,1 δισ. ευρώ. Μέχρι και διπλασιασμός της εγκατεστημένης ισχύος Το παρόν ανήκει στις ΑΠΕ Από την τουαλέτα στο ρεζερβουάρ Στο 62% της εγκατεστημένης το 2009 ισχύος παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στην Ευρωπαϊκή Ένωση ανήλθαν οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Το ποσοστό αυτό αυξήθηκε από 57% το 2008, σύμφωνα με έκθεση της Κομισιόν. Όσον αφορά τη νέα ισχύ που εγκαταστάθηκε το 2009, το μεγαλύτερο μερίδιο (37,1%) αφορά αιολική ενέργεια και ακολουθούν φωτοβολταϊκά με 21%, βιομάζα με 2,1%, υδροηλεκτρική ενέργεια με 1,4% και 0,4% από συγκεντρωμένη ηλιακή ενέργεια, 24% από μονάδες φυσικού αερίου, 8,7% από μονάδες άνθρακα, 2,1% από μονάδες πετρελαίου, 1,6% από αποτέφρωση απορριμμάτων και 1,6% από ατομική ενέργεια. Όπως σημειώνει η Κομισιόν, αν διατηρηθούν οι τρέχοντες ρυθμοί ανάπτυξης, μέχρι το 2020 θα παράγονται 1400 TWh από ΑΠΕ, καλύπτοντας το 35-40% της συνολικής κατανάλωσης ενέργειας στην Ε.Ε., εφόσον βελτιωθεί και η ενεργειακή αποδοτικότητα. Σύμφωνα με τα ευρήματα της έκθεσης: Αιολική ενέργεια: Με πάνω από 74 GW ισχύος εγκατεστημένη το 2009, έχει ήδη ξεπεράσει το στόχο των 40 GW που είχε τεθεί για το Ο νέος στόχος του Ευρωπαϊκού Συνδέσμου Αιολικής Ενέργειας είναι 230 GW (τα 40 GW παράκτια) ως το 2020, που θα καλύπτουν το 20% της ευρωπαϊκής ζήτησης για ενέργεια. Βιομάζα: Αν διατηρηθεί η σημερινή της ανάπτυξη, η παραγωγή ηλεκτρισμού από βιομάζα μπορεί να διπλασιαστεί από 108 TWh το 2008 στις 200 TWh το Πλεονέκτημά της είναι ότι μπορεί να αποθηκεύεται για χρήση όταν χρειαστεί. Συγκεντρωμένη ηλιακή ενέργεια: Η εγκατεστημένη ισχύς της παραμένει μικρή (0,430 GW) αλλά αυξάνεται σταθερά, με έργα που πραγματοποιούνται κυρίως στην Ισπανία. Φωτοβολταϊκά: Από το 2003 η εγκατεστημένη ισχύς τους διπλασιάζεται κάθε χρόνο, ξεπερνώντας τους αρχικούς στόχους της Ε.Ε. Μέσα στο 2010 αναμένεται να προστεθούν 10 GW στα 16 GW που ήταν εγκατεστημένα το Με μεθάνιο από ανθρώπινα περιττώματα κινείται το αυτοκίνητο Bio-Bug που παρουσιάστηκε στη Βρετανία από τη βρετανική εταιρεία ανακύκλωσης Geneco. Ουσιαστικά πρόκειται για έναν ειδικά τροποποιημένο σκαραβαίο της Volkswagen. Σύμφωνα με την Geneco, αρκούν τα απόβλητα από τις τουαλέτες 70 νοικοκυριών για να εξασφαλίσει το Βio-Βug την ενέργεια που απαιτείται για να καλύψει περίπου χιλιόμετρα. Η ιδέα της αξιοποίησης του μεθανίου για την αυτοκίνηση δεν είναι νέα. Ωστόσο, η ιδέα για παραγωγή του από τα ανθρώπινα λύματα είναι σίγουρα πρωτότυπη. Το αέριο παράγεται από τα λύματα αφού έχει υποστεί προηγουμένως την κατάλληλη επεξεργασία ώστε να αφαιρεθεί από τη σύνθεσή του το διοξείδιο του άνθρακα. Έτσι, προκύπτει ένα καθαρότερο μεθάνιο, το οποίο δεν επηρεάζει αρνητικά τις επιδόσεις του οχήματος. Σύμφωνα με την Geneco, ο δίλιτρος κινητήρας μεθανίου επαρκεί για να αγγίξει η τελική ταχύτητα του Βio- Βug τα 183 χλμ. την ώρα. 11

12 >> ΕΙΔΗΣΕΙΣ Τέσσερα νέα φ/β από τη Solarise Με τέσσερα νέα φωτοβολταϊκά πάρκα τροφοδότησε η εταιρεία Solarise τις περιοχές Πέραμα Ρεθύμνου, Βάμου και Ακρωτηρίου στα Χανιά. Τα πάρκα συνδέθηκαν επιτυχώς στο δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας και έχουν συνολική ισχύ 300kW. Οι τέσσερις σταθμοί χρηματοδοτούνται από την Συνεταιριστική Τράπεζα Χανίων και κατασκευάστηκαν με υψηλό ποσοστό εγχώριας προστιθεμένης αξίας. Τα μονοκρυσταλλικά και πολυκρυσταλλικά φωτοβολταϊκά πλαίσια προέρχονται από το καινούριο εργοστάσιο της EXELGroup στο Κιλκίς, όπως επίσης και οι βάσεις στήριξης από την μονάδα της εταιρείας στην Θεσσαλονίκη. Η Solarise και η συγγενής εταιρεία «Κρητική Ενεργειακή» είχαν αναλάβει για το σχεδιασμό και την εκτέλεση της κατασκευής αντίστοιχα. Οι φωτοβολταϊκοί σταθμοί αναμένεται να παράγουν πάνω από kWh τον χρόνο, προσφέροντας καθαρή ηλεκτρική ενέργεια που ισοδυναμεί με την ετήσια κατανάλωση ενέργειας 140 νοικοκυριών. Αποτρέπεται η έκκληση 500 τόνων διοξειδίου του άνθρακα κατ έτος, όσο δηλαδή απορροφούν 380 στρ. δάσους. Η βιομάζα «κατακτά» τους Γερμανούς αγρότες Πάνω από δεξαμενές ζύμωσης βιομάζας είναι εγκατεστημένες σε αγροτικές εκμεταλλεύσεις στη Γερμανία, παράγοντας ηλεκτρισμό με συνολική ισχύ που ξεπερνά τα ΜW, σύμφωνα με στοιχεία του Γερμανικού Συνδέσμου Βιοαερίου (FvB). Κατά την περσινή χρονιά, πραγματοποιήθηκαν σημαντικές επενδύσεις στον τομέα, καθώς προστέθηκαν μονάδες βιοαερίου που αύξησαν την παραγόμενη από βιοαέριο ενέργεια κατά 500MW, ενώ ως το τέλος του 2010 οι μονάδες βιοαερίου της χώρας θα έχουν αγγίξει τις και τα 500MW. Καλπάζει η ηλιακή ενέργεια στην Κεντρική Ευρώπη Σχεδόν θα διπλασιαστεί η παραγωγή ηλιακής ενέργειας στη Γερμανία φέτος, ενώ οι τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας στη μεγαλύτερη αγορά ηλεκτρισμού της Ευρώπης σημειώνουν αισθητή πτώση και λόγω της μεγάλης προσφοράς. Σύμφωνα με το πρακτορείο Bloomberg, η εγκατεστημένη ισχύς των φωτοβολταϊκών στη χώρα θα αγγίξει τα MW φέτος, από MW στις αρχές της χρονιάς. Η ηλιακή ενέργεια στη χώρα αυξάνεται με υψηλότερους ρυθμούς από όλες τις άλλες μορφές ΑΠΕ, με την ισχύ της να είναι ισοδύναμη με 11 μονάδες παραγωγής ηλεκτρισμού από άνθρακα. Χαρακτηριστικό είναι ότι η Γερμανία φέτος θα εγκαταστήσει φωτοβολταϊκά δεκαπλάσιας ισχύος από τις ΗΠΑ. Αν και η κατανάλωση ηλεκτρισμού μέσα στο 2010 αναμένεται να αυξηθεί κατά 4%, η υπερπροσφορά από την ηλιακή ενέργεια αλλά και από τις μονάδες που καίνε φυσικό αέριο αναμένεται να μειώσει τις τιμές. Μέχρι το 2013, η ηλιακή ενέργεια αναμένεται να φτάσει το 7,5% της συνολικής ισχύος, από μόλις 1% το Πράσινος αυτοκινητόδρομος Η Φινλανδία θέλει να κατασκευάσει τον πρώτο «πράσινο αυτοκινητόδρομο» του κόσμου, στον οποίο θα υπάρχουν σταθμοί φόρτισης με ηλεκτρική ενέργεια και βιοκαύσιμα που θα παράγονται από τους τοπικούς πόρους, συμπεριλαμβανομένων των απορριμμάτων. «Στόχος είναι να δημιουργήσουμε το μοντέλο ενός οικολογικού αυτοκινητόδρομου, που θα μπορούσε να χρησιμεύσει και σε διεθνές επίπεδο. Δεν υπάρχει κανένα σχέδιο τέτοιου τύπου, θα αποτελεί παράδειγμα για όλο τον κόσμο», δήλωσε στο Γαλλικό Πρακτορείο ο επικεφαλής του σχεδίου Ακι Μαργιασβάαρα. Το ζήτημα είναι να χρησιμοποιηθούν τα απορρίμματα που παράγουν οι περιοχές από τις οποίες θα περνά ο αυτοκινητόδρομος για τη δημιουργία αιθανόλης και γενικότερα η καλύτερη εκμετάλλευση των πόρων των περιοχών αυτών για την παραγωγή επί τόπου της απαραίτητης ενέργειας για να κινούνται τα αυτοκίνητα. Αυτό το σχέδιο αφορά τα 130 χιλιόμετρα του αυτοκινητόδρομου που συνδέει το Τούρκου στη δυτική ακτή της Φινλανδίας με την πόλη Βααλίμαα στα σύνορα με τη Ρωσία. Σύμφωνα με τον Μαργιασβάαρα η έκθεση σκοπιμότητας θα είναι έτοιμη το Μάρτιο του Αν όλα πάνε σύμφωνα με το σχέδιο, η κατασκευή του αυτοκινητόδρομου θα αρχίσει το φθινόπωρο του 2011 και θα ολοκληρωθεί το 2016, ενώ το κόστος του θα φτάσει τα 700 εκατομμύρια ευρώ. «Μπόνους κοπριάς» Σημαντική ώθηση στις επενδύσεις έχει δώσει ο γερμανικός νόμος για τις ΑΠΕ που ψηφίστηκε το Σύμφωνα με το νόμο, οι μονάδες βιοαερίου που χρησιμοποιούν ως πρώτη ύλη κοπριά κατά τουλάχιστον 30% επωφελούνται από επιδότηση 0,40 ευρώ ανά κιλοβατώρα στις τιμές πώλησης του ηλεκτρισμού που παράγουν. Ταυτόχρονα όμως, οι μονάδες βιομάζας έχουν αυξήσει και τη ζήτηση για καλαμπόκι, καθώς για τη λειτουργία τους απαιτούν και σημαντικές ποσότητες του εν λόγω δημητριακού, οδηγώντας σε φυτεύσεις αυξημένες κατά 12% κατά την τρέχουσα καλλιεργητική περίοδο. 12

13 Τρέχει 100στάρι η παγκοσμια παραγωγή Στα 15 GW εκτιμάται ότι θα φτάσει φέτος η παγκόσμια παραγωγή φωτοβολταϊκών πάνελ, όπως αποκαλύπτει νέα έκθεση της GTM Research. Ενώ οι περικοπές των επιδοτήσεων σε βασικές αγορές θα οδηγήσουν σε βραδύτερη ανάπτυξη από το 2011 και μετά, η παραγωγή πάνελ θα εξακολουθήσει να αναπτύσσεται με γοργούς ρυθμούς, για να υπερβεί τα 25 GW ως το 2013, εκτιμούν αναλυτές της εταιρείας. Ταυτόχρονα, υποστηρίζουν ότι η αύξηση του ανταγωνισμού μεταξύ των προμηθευτών θα οδηγήσει τις τιμές κάτω από το 1 δολ./watt από το 2012 για επιλεγμένες τεχνολογίες. «Τους τελευταίους 18 μήνες, γίναμε μάρτυρες της τάσης της παγκόσμιας βιομηχανίας φωτοβολταϊκών για πιο σύνθετες τεχνολογίες», δήλωσε ο συντάκτης της έκθεσης και Senior Analyst Solar της εταιρείας ερευνών GTM, Shyam Mehta. «Η εφοδιαστική αλυσίδα έχει βομβαρδιστεί με κίνητρα από την κλιμάκωση της ζήτησης και η βιομηχανία έχει ανταποκριθεί σε αυτό τον δυναμικό ανταγωνισμό με νέες τεχνολογίες χαμηλού κόστους», πρόσθεσε. Η διόγκωση του κλάδου ενισχύει τον παγκόσμιο ανταγωνισμό τιμών μεταξύ των τεχνολογιών στα φωτοβολταϊκά. Ενώ η First Solar καυχήθηκε για το χαμηλό κόστος των φιλμ, κάτω από 1 δολ./watt στις αρχές του 2010, με βάση τις προβλέψεις για τον κλάδο την περίοδο το κόστος για την λιανική αγορά αναμένεται να πέσει κάτω από 1 δολ. /watt. «Η ανάλυση δείχνει ότι τα έργα υψηλού κόστους θα βρεθούν υπό μεγάλη πίεση το 2011, με πρακτικές όπως της First Solar και κινεζικών εταιρειών», λέει ο Mehta, που υποστηρίζει ότι, «οι επιχειρήσεις μέσω της διαφοροποίησης των προϊόντων και της τεχνολογίας μπορούν να παραμείνουν βιώσιμες μακροπρόθεσμα». Το Top 15 των πιο επιτυχημένων επιχειρήσεων στην παραγωγή πάνελ, με βάση το κόστος και την αποδοτικότητα είναι οι εξής: First Solar (ΗΠΑ), Trina Solar (Κίνα), Yingli Green Energy (Κίνα), Suntech Power (Κίνα), REC (Νορβηγία), Astronergy (Κίνα), Solibro GmbH (Γερμανία), LDK Solar (Κίνα), SunPower (ΗΠΑ), Solar Frontier (Ιαπωνία), Sharp (Ιαπωνία), Canadian Solar (Κίνα), EGing Photovoltaic Technology (Κίνα), Abound Solar (ΗΠΑ), Solarfun (Κίνα). Από τις κλωστές στην ενέργεια Ήρθε η ώρα για τα κεραυνοβολταϊκά; Στις εναλλακτικές πηγές ενέργειας για εναλλακτικές πηγές εσόδων στρέφονται όλο και περισσότερο οι ελληνικές κλωστοϋφαντουργίες. Μπορεί το αδύναμο ευρώ (που έδωσε νέα πνοή στις εξαγωγές) και η άνοδος των τιμών να βοήθησαν αρκετές από αυτές να ανακάμψουν προσωρινά, ωστόσο τα διαρθρωτικά προβλήματα του κλάδου παραμένουν και συνεχίζουν να καθιστούν επιτακτική τη διερεύνηση νέων πεδίων δραστηριότητας με προοπτικές ανάπτυξης και, φυσικά, κερδών. Έτσι, αρκετές κλωστοϋφαντουργίες έχουν επενδύσει τα τελευταία χρόνια στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, ενώ δεν είναι λίγες και αυτές που το σκέφτονται σοβαρά. Από τις πρώτες που το έκαναν πράξη ήταν η Ελληνική Υφαντουργία που από το 2006 διατηρεί ποσοστό 25% στην Βιοντίζελ Α.Ε., την κοινή εταιρεία που έχει συστήσει με τις Ελληνικά Πετρέλαια, Sovel (του Ομίλου Βιοχάλκο) και Πρίμα Συμμετοχές. Η κοινοπραξία έχει αποκλειστικό αντικείμενο της ΑΠΕ και το πρώτο μεγάλο της πρότζεκτ αναμένεται να είναι η δημιουργία μονάδας βιοκαυσίμων στο Καλοχώρι Θεσσαλονίκης, ένα έργο δυναμικότητας τόνων βιοντίζελ το χρόνο και προϋπολογισμού 20 εκατ. ευρώ. Επίσης, η Ελληνική Υφαντουργία προχωρήσει προχώρησε στην ίδρυση της θυγατρικής Ελληνική Ενεργειακή, που δραστηριοποιείται στην παραγωγή και πώληση ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ, καθώς και στην παραγωγή και πώληση ηλεκτρικής και θερμικής ενέργειας από εγκαταστάσεις συμπαραγωγής θερμότητας και ηλεκτρισμού. Την ίδια στιγμή, η Βαρβαρέσος έχει εξασφαλίσει το πράσινο φως για την λειτουργία του μικρού υδροηλεκτρικού σταθμού στο ποτάμι Αραπίτσα της Νάουσας, ενώ παράλληλα τροποποίησε την άδεια παραγωγής από «αυτοπαραγωγός» σε «παραγωγός». Έτσι, εκτός από τις παραγωγικές μονάδες της Βαρβαρέσος, ο σταθμός ισχύος 0,625 MWe, με δυνατότητα παραγωγής 1,3 GWh ηλεκτρικής ενέργειας, θα τροφοδοτεί και το δίκτυο της ΔΕΗ. Τέλος, η Επίλεκτος από τα τέλη του 2006 είχε ανακοινώσει πως βρισκόταν στην διαδικασία έρευνας και προετοιμασίας φακέλου για αδειοδότηση από τις αρμόδιες υπηρεσίες, παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από φωτοβολταϊκές πηγές ή και βιομάζα. Στη λύση ενός επιστημονικού «αινίγματος», που απασχολεί πάνω από 200 χρόνια την επιστημονική κοινότητα, το πώς δηλαδή θα εκμεταλλευτούμε τον ηλεκτρισμό της ατμόσφαιρας όπως οι κεραυνοί, πιθανόν να είναι κοντά επιστήμονες από τη Βραζιλία. Όπως παρουσιάστηκε στην 240η Ετήσια Συνάντηση της Αμερικανικής Ένωσης Χημικών, ερευνητική ομάδα του Εθνικού Συμβουλίου για την Επιστημονική και Τεχνολογική Ανάπτυξη (CNPq) της Βραζιλίας, με επικεφαλής τον δρ. Φερνάντο Γκαλεμπέκ, μελετά την κατασκευή συστημάτων ανάλογων με τα φωτοβολταϊκά, που θα επιτρέπουν την δέσμευση του «φυσικού» ηλεκτρισμού της ατμόσφαιρας, προκειμένου να ηλεκτροδοτηθούν σπίτια και ηλεκτρικά αυτοκίνητα. Για αιώνες οι επιστήμονες πίστευαν ότι τα σταγονίδια που υπάρχουν στην ατμόσφαιρα παρέμεναν ηλεκτρικά ουδέτερα ακόμα και μετά την επαφή τους με τις ηλεκτρικές κενώσεις που δημιουργούνται πάνω στους κόκκους σκόνης και τα σταγονίδια άλλων υγρών. Στα πειράματα της ομάδας του Γκαλεμπέκ σε περιβάλλοντα υψηλής υγρασίας προέκυψε μεταβολή στην ηλεκτρική κατάσταση λεπτών μορίων πυριτίου- φορτίζονταν αρνητικά- και αλουμινίου- φορτίζονταν θετικά. Αντίθετα βέβαια από τα φωτοβολταϊκά, οι «υγροηλεκτρικές» εγκαταστάσεις θα απευθύνονται σε περιοχές με υψηλή υγρασία, όπως τα τροπικά κλίματα. 13

14 >> ΕΙΔΗΣΕΙΣ KLT: Υπάρχει χώρος για φ/β Τη δυναμικότητα των επενδύσεων στα φωτοβολταϊκά, μέσα στα ασφυκτικά πλαίσια της οικονομικής ύφεσης επισημαίνει στο Αγρόκτημα ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της KLΤ Energy, Γιώργος Κάκκος: «Η εταιρεία έχει έδρα τη Θεσσαλονίκη για τη Βόρεια Ελλάδα, ενώ στην Αθήνα, η εταιρεία καλύπτει την νότια Ελλάδα, με την ίδια περίπου δομή. Άρα δηλαδή, δραστηριοποιούμαστε σχεδόν σε όλο τον χώρο της Ελλάδας διότι και στην Κρήτη έχουμε ένα παράρτημα KLT Kreta. Τα φωτοβολταϊκά είναι ένας πολύ δυναμικός κλάδος σε μία οικονομία, η οποία όπως ξέρετε βρίσκεται σε τρομερή ύφεση και αυτό βεβαίως είναι πάρα πολύ καλό για τις επενδύσεις και για τους επενδυτές- ιδιώτες, όπως επίσης και για τους κατασκευαστές σαν και εμάς. Το θέμα είναι ότι αναμένουμε συνέχεια κάποια δυνατή αύξηση στα επόμενα χρόνια, η οποία είναι ανεξάρτητη από την οικονομική συγκυρία. Αυτό συμβαίνει γιατί η χώρα έχει ανάγκη από ενέργεια, από ανανεώσιμες πηγές, και μάλιστα έχει και δεσμεύσεις απέναντι στην Ευρωπαϊκή Ένωση να πιάσει ένα ποσοστό παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, το οποίο είναι καθορισμένο και εάν δεν το πιάσει θα έχει οικονομικά «πέναλτι». Σε ό,τι αφορά την έκθεση Energy Photovoltaic, είναι μια καλή έκθεση, είναι σχεδόν όλοι εδώ, οι κατασκευαστές, οι προμηθευτές πρώτων υλών καθώς επίσης και πολλοί ενδιαφερόμενοι και καλά κάνουν γιατί μόνο βλέποντας και ρωτώντας που λένε, φτάνει κανείς στην πόλη. Εμείς ως εταιρεία είμαστε πάρα πολύ ικανοποιημένοι από την προσέλευση που έχουμε και ελπίζουμε ότι αυτή η έκθεση θα συντείνει στο να πιάσουμε τους προϋπολογισμούς τους οποίους έχουμε κατά βάση δουλέψει». Κρήτη, το «πράσινο» νησί Το δρόμο για τη μετατροπή της Κρήτης στο πρώτο «πράσινο νησί της Μεσογείου» κατά το πρότυπο του Σάμσο της Δανίας, άνοιξε η απόφαση της ΡΑΕ κατά την τελευταία της Ολομέλεια, με την οποία αδειοδοτείται ένα από τα μεγαλύτερα projects στο χώρο των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας. Πρόκειται για τη δημιουργία ενός συμπλέγματος αιολικών πάρκων στο νησί, συνολικής ισχύος MW και ταυτόχρονα την ηλεκτρική διασύνδεση της Κρήτης με την Πελοπόννησο μέσω υποβρυχίου καλωδίου. Το έργο συνολικού κόστους 2-2,5 δισ. ευρώ, έχει καταθέσει από το 2009 ο Όμιλος Κοπελούζου, ωστόσο τώρα, στο πλαίσιο της επιτάχυνσης που έχει «βάλει μπροστά» η διοίκηση της ΡΑΕ, παίρνει άδεια παραγωγής. Πρέπει να αναφερθεί ότι η Κρήτη αδυνατεί να καλύψει σήμερα, με τις παλαιού τύπου μονάδες μαζούτ και ντίζελ, τις ενεργειακές της ανάγκες, με αποτέλεσμα να σημειώνονται συνεχείς διακοπές ηλεκτροδότησης, ειδικά τους καλοκαιρινούς, τουριστικούς μήνες. Από την άλλη, το γεωγραφικό ανάγλυφο και η ηλιοφάνεια της Κρήτης την καθιστούν ιδανικό τόπο για ανάπτυξη Τα βιοκαύσιμα επηρεάζουν την επάρκεια του νερού; Το νερό είναι καθοριστικός παράγοντας για τη συνεισφορά της βιοενέργειας στην καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής, μέσω του περιορισμού της εξάρτησης του κόσμου από τα ορυκτά καύσιμα, σύμφωνα με έκθεση, με τίτλο «Νερό και βιοενέργεια», που παρουσίασε το Πρόγραμμα των Ηνωμένων Εθνών για το Περιβάλλον (UNEP). Στην έκθεση διατυπώνεται η εκτίμηση ότι η αυξανόμενη ζήτηση νερού για παραγωγή βιοκαυσίμων σε περιοχές στις οποίες έχει ήδη παρατηρηθεί ανεπάρκεια νερού, μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση των περιβαλλοντικών και κοινωνικών πιέσεων. «Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι υπάρχει ανάγκη να μειώσουμε ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Οι πρώτες εφαρμογές με αιολικά πάρκα που εγκαταστάθηκαν στην περιοχή είχαν άριστα αποτελέσματα. Σήμερα βρίσκονται εγκατεστημένα στην Κρήτη ανεμογεννήτριες συνολικής ισχύος 150MW οι οποίες καλύπτουν το 15% της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας στο νησί. τη, εξάρτησή μας από τα ορυκτά καύσιμα και να κινηθούμε προς καθαρότερες, πιο φιλικές προς το περιβάλλον επιλογές, αλλά πρέπει να εξασφαλίσουμε ότι δεν δημιουργούμε περισσότερα προβλήματα από αυτά που επιλύουμε», προειδοποίησε ο εκτελεστικός διευθυντής της UNEP, Άχιμ Στάινερ. Οι συντάκτες της έκθεσης επικαλούνται έρευνα που δείχνει ότι το 2% - 44 κυβικά χιλιόμετρα - της παγκόσμιας άντλησης νερού για άρδευση χρησιμοποιείται για την παραγωγή βιοενέργειας. Στην περίπτωση, ωστόσο, που υλοποιηθούν τα σημερινά πρότυπα και επιτευχθούν οι στόχοι για τη βιοενέργεια τότε θα χρειαστούν επιπλέον 180 κυβικά χιλιόμετρα νερού για άρδευση. Καθώς το αποτύπωμα νερού της βιοενέργειας μπορεί να αποδειχθεί έως και 400 φορές μεγαλύτερο από το αντίστοιχο των παραδοσιακών ορυκτών καυσίμων, οι μεγαλύτερες προκλήσεις που προκύπτουν είναι η κάλυψη της μελλοντικής ζήτησης χωρίς να υπάρξει υπερεκμετάλλευση και συνεπακόλουθη ζημιά στους υδάτινους πόρους. Σε δεύτερη έκθεση με τίτλο «Κέρδη ή Ζημίες: τα βιοκαύσιμα και τα ξενικά είδη», η UNEP διαπιστώνει ότι αν και πολλά από τα βιοκαύσιμα που διατίθενται σήμερα παράγονται από καλλιέργειες τροφίμων που απαντώνται για αιώνες, ορισμένα από τα φυτικά είδη που εξετάζονται για τα εξελιγμένα βιοκαύσιμα είναι εν δυνάμει ξενικά είδη. Αυτά τα ίδια τα χαρακτηριστικά που καθιστούν τα εν λόγω φυτικά είδη ιδανικά για την παραγωγή βιοκαυσίμων σημαίνει ότι μπορεί να γίνουν ξενικά σε ένα δεδομένο τοπίο. Και τα ξενικά είδη μπορεί να επιφέρουν σοβαρές ζημιές στο περιβάλλον, στα μέσα συντήρησης των τοπικών κοινοτήτων και στις τοπικές οικονομίες. 14

15 Κοινοτική οδηγία για αιολικά σε προστατευόμενες περιοχές Αν και η αιολική ενέργεια δεν απειλεί εν γένει την άγρια πανίδα και χλωρίδα, η άτοπη χωροθέτηση ή ο άστοχος σχεδιασμός αιολικών πάρκων είναι δυνατόν να έχουν δυσμενείς επιπτώσεις σε ευπαθή είδη και ενδιαιτήματα. Για τον λόγο αυτό, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δημοσίευσε μια σειρά από κατευθυντήριες γραμμές για την ανάπτυξη της αιολικής ενέργειας σε όλες τις προστατευόμενες φυσικές περιοχές. Αυτές οι κατευθυντήριες γραμμές ισχύουν για το δίκτυο Natura 2000, το οποίο αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο της πολιτικής για τη βιοποικιλότητα και σημαντικό εργαλείο στο πλαίσιο των προσπαθειών της ΕΕ για την αναχαίτιση και την αντιστροφή της απώλειας της βιοποικιλότητας έως το Η αιολική ενέργεια πρέπει να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην επίτευξη του κοινοτικού στόχου αύξησης σε 20% του μεριδίου των ανανεώσιμων πηγών στη συνολική κατανάλωση ενέργειας στην Ευρώπη έως το 2020, ενώ δεν αποκλείεται εξ ορισμού η ανάπτυξή της σε περιοχές Natura Τα αναπτυξιακά σχέδια αιολικής ενέργειας πρέπει να αξιολογούνται κατά περίπτωση. Ο αρμόδιος για το περιβάλλον Ευρωπαίος Επίτροπος, Γιάνεζ Πότοτσνικ, δήλωσε τα εξής: «Με αυτές τις νέες κατευθυντήριες γραμμές παρέχεται στα κράτη-μέλη και τη βιομηχανία σαφήνεια για την ανάληψη δραστηριοτήτων ανάπτυξης της αιολικής ενέργειας που να συνάδουν με τις απαιτήσεις του δικτύου Natura Δεν πρόκειται για αλλαγή της νομοθεσίας ή της πολιτικής, αλλά απλώς για καθοδήγηση σχετικά με την ισχύουσα νομοθεσία. Σκοπός μας είναι να διασφαλίσουμε ότι θα επιτευχθούν οι στόχοι μας για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, τηρώντας παράλληλα τη νομοθεσία της ΕΕ για την προστασία των ειδών άγριας πανίδας και χλωρίδας.» Κλειδί ο στρατηγικός σχεδιασμός Οι κατευθυντήριες γραμμές που δημοσιεύτηκαν στοχεύουν στην αποφυγή αντιθέσεων μεταξύ της ανάπτυξης της αιολικής ενέργειας και της διατήρησης της βιοποικιλότητας σε προστατευόμενες περιοχές του δικτύου Natura Σε αυτές τις κατευθυντήριες γραμμές υπογραμμίζεται η σημασία του στρατηγικού σχεδιασμού και η ανάγκη για ποιοτικώς επαρκή αξιολόγηση των νέων αναπτυξιακών έργων. Στις κατευθυντήριες γραμμές περιλαμβάνονται παραδείγματα βέλτιστων πρακτικών και υποδεικνύονται τρόποι ανάπτυξης έργων αιολικής ενέργειας με τους οποίους είναι δυνατόν να αποφευχθεί η καταστροφή της φύσης σε ευαίσθητες περιοχές. Ο στρατηγικός σχεδιασμός των αναπτυξιακών έργων αιολικών πάρκων σε ευρεία γεωγραφική κλίμακα αποτελεί έναν από τους αποτελεσματικότερους τρόπους για να ελαχιστοποιούνται οι επιπτώσεις των αιολικών πάρκων στην φύση και την άγρια πανίδα και χλωρίδα από τα πρώτα στάδια της διαδικασίας σχεδιασμού. Με τον στρατηγικό σχεδιασμό δεν συγκροτείται απλώς πιο ολοκληρωμένο πλαίσιο ανάπτυξης, αλλά περιορίζεται και ο κίνδυνος να προκύψουν σε μεταγενέστερα στάδια δυσκολίες και καθυστερήσεις σε επίπεδο μεμονωμένων έργων. O «Ήλιος» ξέρει αν σε συμφέρει! Τη δυνατότητα να υπολογίσει κάποιος τα οικονομικά οφέλη που προκύπτουν από την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών συστημάτων στην ταράτσα του σπιτιού του, αλλά και το κόστος που θα κληθεί να καταβάλει, παρέχει μια πρωτοποριακή διαδικτυακή εφαρμογή με την ονομασία «Ήλιος». Στην ηλεκτρονική διεύθυνση gr/ilios, εισάγοντας κανείς τα στοιχεία της κατοικίας του μπορεί να ενημερωθεί εύκολα, γρήγορα, με λίγες κινήσεις και εξαιρετική ακρίβεια για: το είδος της εγκατάστασης που θα χρειαστεί, το κόστος της επένδυσης και τον χρόνο αποπληρωμής της, την ποσότητα ηλεκτρικής ενέργειας που θα παράγει η στέγη του, το οικονομικό όφελος που θα έχει εντός ενός έτους, αλλά και το όφελος που θα αποκομίσει το περιβάλλον από την παραγωγή καθαρής ενέργειας. Το εργαλείο χρησιμοποιεί μια ειδική εφαρμογή του Google maps, με την οποία εντοπίζει το κάθε κτίριο και μετρά την επιφάνεια της στέγης του, ενώ τα αποτελέσματα του υπολογισμού είναι τόσο αναλυτικά, ώστε οι επισκέπτες ενημερώνονται ακόμη και για το αν τους συμφέρει να επενδύσουν τα χρήματά τους σε φωτοβολταϊκά σε σχέση με το να τα αποταμιεύσουν στην τράπεζα με ένα συμβατικό επιτόκιο. Το διαδικτυακό εργαλείο «Ήλιος» δημιουργήθηκε το καλοκαίρι του 2009 στη Γερμανία από ομάδα μηχανικών της μη κερδοσκοπικής οργάνωσης CO2 online, η οποία πραγματοποιεί εκστρατείες για την κλιματική αλλαγή. Περισσότεροι από Γερμανοί ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμα «βγάλτε χρήματα από τις στέγες σας» και δοκίμασαν τη διαδικτυακή εφαρμογή το τελευταίο έτος. Στο ελληνικό κοινό η δυνατότητα παρέχεται με την υποστήριξη της περιβαλλοντικής οργάνωσης WWF, η οποία πιστεύει ότι ο κύριος όγκος των φωτοβολταϊκών θα πρέπει να εγκατασταθεί πάνω σε ταράτσες κτιρίων- όπως, δηλαδή, συνέβη στη Γερμανία. Πώς θα χρησιμοποιήσετε τον «Ήλιο» 1. Εισάγετε τον ταχυδρομικό κωδικό του σπιτιού σας, το έτος κατασκευής του, τον τύπο του σπιτιού και την επιφάνεια του κατοικούμενου χώρου. 2. Σημειώστε τον προσανατολισμό και την κλίση της στέγης σας. 3. Εισάγετε τη διεύθυνση του σπιτιού σας ώστε να εντοπιστεί η στέγη από το Google map και να υπολογιστεί το εμβαδόν της. 4. Αναφέρετε την ετήσια κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας που έχετε και τι προγραμματίζετε να κάνετε με αυτή την παραγόμενη ενέργεια. 5. Δείτε τα αποτελέσματα ως προς το κόστος της εγκατάστασης, το οικονομικό κέρδος σας και το περιβαλλοντικό όφελος. 15

16 >> ΕΙΔΗΣΕΙΣ τα το αιολικα υπεκα προωθει παρκα παραγουν προγραμμα τα ενεργειακης 2/3 της πρασινησ υποστηριξησ ενεργειας Η «Πράσινες» μερίδα του επιχειρήσεις λέοντος Με Μια την νέα εγκατεστημένη πρωτοβουλία ισχύ ενεργειακής τους να πλησιάζεριβαλλοντικής τα 1000 MW, υποστήριξης τα αιολικά πάρκα των μικρομεσαίων παράγουν τα και πε- δύο εμπορικών τρίτα της και «πράσινης βιοτεχνικών ενέργειας» επιχειρήσεων στη χώρα της μας, χώρας σύμφωνα στα πρότυπα με τα στοιχεία του γνωστού του ΔΕΣΜΗΕ, προγράμματος «Εξοικονομώ τη συνολική κατ εγκατεστημένη οίκον» προωθεί ισχύ το που υπολογίζει των υπουργείο ΑΠΕ στη Περιβάλλοντος, χώρα μας στο Ενέργειας Διασυνδεδεμένο και Κλιματικής Αλλαγής στα 1414 σε MW. συνεργασία με τη Γενική Σύστημα Συνομοσπονδία Μετά από ένα Επαγγελματιών εξάμηνο «νηνεμίας», Βιοτεχνών μέσα στον Εμπόρων Αύγουστο Ελλάδος προστέθηκαν (ΓΣΕΒΕΕ). 23 ΜW από αιολικά Σύμφωνα πάρκα στο με Διασυνδεδεμένο έγγραφο της κ. Τίνας Σύστημα, Μπιρμπίλη προς τη ΓΣΕΒΕΕ, συνολική πρόκειται εγκατεστημένη για μια ισχύ Μονάδα τους αυξάνοντας στα Ενεργειακής 963 ΜW. Τον Υποστήριξης ίδιο μήνα, Βιοτεχνικών προστέθηκαν και 15 ΜW Εμπορικών φωτοβολταϊκών, Επιχειρήσεων ανεβάζοντας με τίτλο τη «Ενέργειας συνολική εγκατεστημένη ΓΣΕΒΕΕ» η οποία ισχύ τους θα ιδρυθεί στα 100 και ΜW. θα λειτουργήσει έχει στο προστεθεί ΚΑΠΕ και νέα αντικείμενό ισχύς περίπου της θα 1,5 είναι MW Επιπλέον, από να παρέχει μικρά υδροηλεκτρικά, ενεργειακή και ενώ περιβαλλοντική μειώθηκε κατά 17 υποστήριξη MW περίπου στις επιχειρήσεις η ενέργεια από με στόχο συμπαραγωγή το ενεργειακό νοικοκύρεμα - θερμότητας, και τον εκσυγχρονισμό ενώ η πολλά υπο- της ηλεκτρισμού σχόμενη κάθε επιχείρησης βιομάζα παραμένει αλλά και την στάσιμη, ανάπτυξη με συνολικτοβουλιών εγκατεστημένη σε εθνικό ισχύ και στα διεθνές 41 ΜW. επίπεδο για πρω- την H άντληση κατανομή πόρων ισχύος και ανά τεχνογνωσίας κατηγορία ΑΠΕ καθώς είναι: και -Βιομάζα: την εκπαίδευση Προβλέπεται σε θέματα η εγκατάσταση ενέργειας. Σύμφωνα έως με το 2014 σχέδιο, και το άλλων πρόγραμμα 150 MW αναμένεται έως το 200 MW τέλος να ενεργοποιηθεί της δεκαετίας. μέσα στο Αιολικά: Η ιδέα ενεργοποιήθηκε Προβλέπονται μετά από MW πρόταση για το 2014 που κατέθεσε και η ΓΣΕΒΕΕ MW για στις το 2020, πρόσφατες συμπεριλαμβανομένωντήσεις που των είχε υπεράκτιων ο Πρωθυπουργός μονάδων. με τους συνα- κοινωνικούς -Υδροηλεκτρική φορείς και ενέργεια: το σχέδιο Προβλέπεται προβλέπει ότι η λειτουργία leader μονάδων προγράμματος ισχύος θα είναι MW, η συνομοσπονδία τα η 250 οποία MW θα από αναλάβει μικρά να υδροηλεκτρικά ενημερώσει εκ των οποίων (ισχύος τους μικρομεσαίους ως 15 MW) έως για το τα οφέλη Για μιας το τέτοιας 2020, ο επένδυσης στόχος είναι από μέρους MW, τους με τα ενώ 350 θα MW πραγματοποιήσει να αφορούν και σεμινάρια μικρά υδροηλεκτρικά. σε όλη τη χώρα μέσω εξ αυτών του -Γεωθερμία: Κέντρου Επαγγελματικής Προβλέπονται Κατάρτισης. έργα 20MW έως το 2014 Η επίτευξη και άλλα δανεισμού 100 για των τη δεκαετία. επιχειρήσεων με χαμηλότερους -Φωτοβολταϊκά: όρους Προβλέπονται από αυτούς της αγοράς MW αλλά έως το και 2014, οι σημαντικές εκ των οποίων εκπτώσεις τα 500 στα MW υλικά από που αγρότες, θα επιτυγχάνονται τα 200 σε στέγες μέσω και τα των υπόλοιπα συνεργαζόμενων σε άλλες επιχειρήσεων εγκαταστάσεις. με το Ως πρόγραμμα το 2020, η θα εγκατε- είναι 800 το στημένη άμεσο ισχύς κίνητρο προβλέπεται για να προχωρήσουν να είναι στην MW, ενεργειακή με 750 MW από αναβάθμιση αγρότες, 350 των MW επαγγελματικών σε στέγες και τους χώρων MW σε οι άλλες επιχειρηματίες εγκαταστάσεις. αλλά κυρίως θα πρέπει -Ηλιοθερμία: να κατανοήσουν Εκτιμάται ότι ότι τα οφέλη σε 4 χρόνια σε βάθος θα χρόνου έχει εγκατεστημένη θα είναι πολλαπλασιαστικά ισχύ 120 MW, συν σε βάθος άλλα χρόνου. 130 MW έως το τέλος του Ιδιαίτερα σημαντική κρίνεται η δημιουργία της συμβουλευτικής υπηρεσίας των επιθεωρητών - μελετητών για την ενεργειακή αναβάθμιση των επιχειρήσεων στο ΚΑΠΕ. Ουσιαστικά οι επιθεωρητές αυτοί θα κάνουν αυτοψία στο χώρο, όταν τους το ζητήσει ο επιχειρηματίας, και θα είναι οι υπεύθυνοι για τη μελέτη της αναβάθμισης ώστε να γνωρίζει ο επιχειρηματίας και το κόστος της επένδυσης αλλά και το μεσομακροπρόθεσμο όφελος που θα έχει για την επιχείρηση η αναβάθμιση. Σύμφωνα με την πρόταση που επεξεργάζεται το ΑΚΠΕ σε συνεργασία με τη ΓΣΕΒΕΕ η αρχική μελέτη θα πληρώνεται από τον επιχειρηματία και θα κοστίζει γύρω στα 500 με 1000 ευρώ και όπως σχολιάζει ο πρόεδρος της ΓΣΕΒΕΕ Δ. Ασημακόπουλος «είναι πολλοί οι επιχειρηματίες ακόμη και μέσα σε αυτή τη δύσκολη συγκυρία που θέλουν να νοικοκυρέψουν το μαγαζί τους και να μειώσουν τα κόστη τους. Σήμερα χάνονται πολλά λεφτά για τις επιχειρήσεις λόγω του ενεργειακού κόστους». Να σημειωθεί ότι η ΓΣΕΒΕΕ θα αντιπροτείνει το κόστος της μελέτης να «επιδοτηθεί» από τα «πράσινα τέλη» για τις επιχειρήσεις. πηγη Αιολικές νεων επενδύσεις θέσεων στη Δράμα εργασίας «Πολύτιμη πηγή» θέσεων εργασίας αποτελούν οι Ανανεώσιμες Πηγές Το πρώτο Ενέργειας. αιολικό Λόγω πάρκο της ανάπτυξης στο νομό των Δράμας ΑΠΕ δημιουργήθηκαν είναι γεγονός κι στη έχει Γερμανία ήδη μπει τριακόσιες σε τροχιά λειτουργίας. χιλιάδες θέσεις Το αιολικό εργασίες πάρκο, μέσα ισχύος σε μια δεκαετία, MW στη ενώ θέση ως Μεγαλοβούνι το 2020 εκτιμάται στο Δήμο ότι θα Νικηφόρου φτάσουν τις είναι μια από τις 22 πιο Τα σύγχρονες στοιχεία αυτά ιδιωτικές παρουσίασε επενδύσεις το μέλος στην Ανατολική του Κοινοβουλίου Μακεδονία της Ομοσπονδιακής και Θράκη, συνολικού Δημοκρατίας κόστους άνω της των Γερμανίας, 40 εκατ. Hans-Josef ευρώ. Fell, μιλώντας Η προβλεπόμενη σε εκδήλωση ετήσια που απόδοση διοργάνωσε του συγκεκριμένου το Γενικό Προξενείο αιολικού Ομοσπονδιακής πάρκου ανέρχεται Δημοκρατίας σε της MW Γερμανίας και μπορεί και να το καλύψει Ινστιτούτο τις της Goethe ανάγκες στη σε Θεσσαλονίκη. ηλεκτρικό ρεύμα περίπου νοικοκυριών. Σε Πρόκειται ομιλία του για μία με θέμα επενδυτική «Ανανεώσιμες πρωτοβουλία πηγές του ενέργειας ομίλου - εταιρειών «Ικτίνος για την ΕλλάςΑΕ», Ελλάδα την μέσω εποχή της της θυγατρικής οικονομικής της κρίσης», «ΙΔΕΗ ΑΕ». ο κ. μια ευκαιρία Φελ Το πάρκο τόνισε αποτελείται ότι από το 2000 συνολικά που ψηφίστηκε από έντεκα ο νόμος ανεμογεννήτριες, για τις ΑΠΕ, η ισχύος οικονομική 2 MW ανάπτυξη έκαστη, της με χώρας ύψος πυλώνα βασίζεται 90μ., σ' αυτές. μήκος «Το πτερυγίων 45μ., διάμετρος ηλεκτρική θεμελιώσεων ενέργεια από 20 τις μ. ΑΠΕ και βάρος κάλυπτε 260 το 6% τόνους της 2000, η παραγόμενη ζήτησης, έκαστη. το 2009, το 16,3% και σήμερα καλύπτει το 17%. Ευελπιστούμε Ο υποσταθμός ότι ως το διανομής 2030, θα ηλεκτρικής πετύχουμε την ενέργειας πλήρη δυναμικότητας 40/50MVA, από τις ανανεώσιμες που κατασκευάστηκε πηγές ενέργειας», σε ιδιόκτητη είπε ο έκταση κ. Φελ. 13 κάλυψη των αναγκών στρεμμάτων, Αναφερόμενος στη θέση στην «Πυξάρι», οικονομική βρίσκεται κρίση στην σε Ελλάδα, απόσταση εξέφρασε πέντε την χιλιομέτρων πεποίθησή από του την ότι τελευταία η χώρα θα ανεμογεννήτρια, βρει τρόπο να βγει ενώ απ έχει αυτήν κατασκευαστεί ώστε μείωση να των δεχτεί δημόσιων την ηλεκτρική εξόδων ενέργεια και στροφή δύο στις ακόμη ΑΠΕ. προτείνοντας όμορων αιολικών πάρκων στις θέσεις Σύνορα και Λυκοφωλιά. ενεργεια έχει το κόστος αυτοτροφοδοτει της τους Η ανάπτυξη αγελαδοτροφους Ως «Φουσκωμένους» το 2020 θα παράγουν λογαριασμούς μόνοι ρεύματος τους όλη θα την κληθούν ενέργεια να που πληρώσουν χρειάζονται οι Γερμανοί για τη από λειτουργία τη νέα χρονιά, του άκρως μετά επιτυχημένου την απόφαση συνεταιρισμού της γερμανικής κυβέρνησης τους. Ο λόγος να αυξήσει για τους τα τέλη αγελαδοτρόφουςμέλσιμες Πηγές του συνεταιριστικού Ενέργειας κατά κολοσσού 70%. FrieslandCampina της για τις Ανανεώ- Ολλανδίας, Αιτία είναι οι η ραγδαία οποίοι θα ανάπτυξη πραγματοποιήσουν των ανανεώσιμων επενδύσεις πηγών και σε ΑΠΕ ο πολλαπλασιασμός μέσα από τη σύμπραξή της εγκατεστημένης τους με την ισχύος, Essent, ειδικά το στα μεγαλύτερτοβολταϊκά, πάροχο των οποίων ηλεκτρισμού η ισχύς της ενισχύθηκε χώρας. στο Τα πρώτο περιβαλλοντικά οκτάμηνο φω- και του 2010κατά οικονομικά 50%. οφέλη μιας τέτοιας συνεργασίας είναι προφανή, Αξίζει καθώς να σημειωθεί ο συνεταιρισμός ότι η Γερμανία όχι μόνο φιλοδοξεί θα μειώσει να παράγει δραστικά το τα 40% ενεργειακά του ηλεκτρικού του έξοδα, της ρεύματος αλλά και ως θα το εξασφαλίσει 2020 από Ανανεώσιμες Πηγές για και τα 50% προϊόντα ως το του. «πράσινα εύσημα» Σύμφωνα Υπό αυτήν με την τους έννοια, όρους το γερμανικό της συνεργασίας, μοντέλο πιθανόν οι κτηνοτρόφοιμέλτελέσει της «μπούσουλα» FrieslandCampina που το επιθυμούν, θα μπορούν να απο- να για συνάπτουν τη χώρα συμβόλαια μας, όπου παρατηρούνται με την Essent και ανάλογες μετά να τάσεις πωλούν και την αναμένεται ενέργεια επίσης που παράγουν μια έκρηξη στο στην δίκτυο, εγκατάσταση μέσω της ΑΠΕ Essent. στα επόμενα χρόνια. θα πληρώνονται την αξία της ενέργειας Οι γαλακτοπαραγωγοί συν Τα ένα τέλη πριμ ΑΠΕ για αποφασίστηκε τα λεγόμενα «πράσινα αυξηθούν από πιστοποιητικά», 0,02 ευρώ ανά τα οποία κιλοβατώρα απονέμονται σε 0,035 για ευρώ, την παραγωγή αύξηση που πράσινης μεταφράζεται ενέργειας. σε 70 Η FrieslandCampina ευρώ ετησίως για το εγγυάται μέσο νοικοκυριό, την αγορά συνεισφέροντας των πράσινων στον πιστοποιητικώτικό κορβανά από 13,5 τα μέλη δις ευρώ της σε για ανταγωνιστικές το 2011, έναντι τιμές. 8,2 δις φέτος. κρα- Ο Γερμανός υπουργός Ενέργειας, Νόρμπερτ Ρότγκεν, αναφερόμενος στην αύξηση του τέλους, επεσήμανε ότι τα οφέλη από την ανάπτυξη των ΑΠΕ είναι κατά πολύ σπουδαιότερα από το κόστος, θέση που υιοθέτησαν από την πλευρά τους και παράγοντες της αγοράς, σημειώνοντας με νόημα ότι κάθε κίνηση προς τη σωστή κατεύθυνση έχει το κόστος της. 16

17 Η Συμπληρωματικό Κοζάνη έτοιμη εισόδημα να από την οδηγήσει αιολική ενέργεια «πράσινα» Ο άνεμος μαγεύει Μουρχία της Γερμανίας. τους Ρουμάνους αγρότες Εκτός από την Κοζάνη, οι 4 άλλες ευρωπαϊκές πόλεις που θα εφαρμοστεί πιλοτικά αυτή η δράση είναι η Ρώμη, η Βαρκελώνη, η Βουδαπέστη και η Στην περιβαλλοντικά επιβαρυμένη πόλη της Κοζάνης θα εμφανιστούν τα πρώτα ηλεκτρικά αυτοκίνητα, αλλά και οι πρώτοι σταθμοί φόρτισής τους μέσα στην επόμενη χρονιά, στην πρώτη οργανωμένη προσπάθεια ενσωμάτωσης της «πράσινης αυτοκίνησης» σε ελληνική πόλη. Έτσι, Την μέσα υπόσχεση στο 2011, για ένα 15 καλύτερο ηλεκτρικά μέλλον αυτοκίνητα φέρνει θα η αρχίσουν ανάπτυξη να των κυκλοφορούν ανανεώσιμων στους πηγών δρόμους ενέργειας, της Κοζάνης, και ιδίως ενώ των θα αιολικών τοποθετηθούν πάρκων, 20 στους με 22 Ρουμάνους σταθμοί φόρτισης αγρότες, σε που χώρους συγκαταλέγονται που θα επιλέξει στους ο φτωχότερους δήμος. Τα αυτοκίνητα της Ευρώπης. θα είναι εκμισθωμένα από τη ΔΕΗ με leasing Στο και χωριό θα διατεθούν Φαντανέλε, για λίγες τις ανάγκες δεκάδες της χιλιόμετρα δημοτικής από αρχής, τη Μαύρη με Θάλασσα, προοπτική, η βεβαίως τσέχικη CEZ να Group αυξηθούν πραγματοποιεί ένα φιλόδοξο επενδυτικό πρόγραμμα από μελλοντικά. Η το όλη 2008, πρωτοβουλία εγκαθιστώντας ανήκει ένα στη από ΔΕΗ, τα μεγαλύτερα η οποία υπέ-αιβαλολικά προς πάρκα χρηματοδότηση της Ευρώπης. το Το οφέλη παραπάνω είναι ήδη σχέδιο απτά στην για Ευρωπαϊκή τους αγρότες Επιτροπή, στη γη που των το οποίων έκανε είναι αποδεκτό εγκατεστημένες οι το ανεμογεννήτριες, στο πλαίσιο των 5 καθώς νέων εισπράττουν πιλοτικών εντάσσοντάς έργων ετησίως τρίτης μέχρι γενιάς και της δράσης ευρώ, «Green ποσό διόλου emotion». ευκα- Αξίζει να σημειωθεί ότι ο λόγος που προτάθηκε από ελληνικής πλευράς η Κοζάνη είναι το γεγονός ότι ταφρόνητο συγκαταλέγεται δεδομένης σε μία της από οικονομικής τις πιο επιβαρυμένες κατάστασης περιβαλλοντικά στη χώρα. περιοχές της Ευρώπης, λόγω των γειτονικών «Είναι θεόσταλτο λιγνιτικών δώρο», μονάδων λέει η της Φιλοτέια ΔΕΗ. Στάντσιου, αγρότισσα από αυτό από το «πράσινο» το Φανταλένε, μήνυμα, στην κρίθηκε εφημερίδα ότι Εκτός όμως θα Le είναι Monde: πιο εύκολη «Τώρα η παίρνουμε εξαγωγή συμπερασμάτων ευρώ το χρόνο για το και πρόγραμμα σύντομα θα σε αυξηθούν μια μικρή πόλη, στα από ότι ευρώ. αν εφαρμοζόταφτά που στην παίρνουμε Αθήνα. για τις ανεμογεννήτριες σε ένα Τα λε- χρόνο Πάντως, δεν αρκετές μπορεί κανείς ευρωπαϊκές να τα αποκτήσει περιβαλλοντικές εδώ στην οργανώσεις ύπαιθρο ούτε σημειώνουν αν αποταμιεύει ότι για όλη να του περάσουμε τη ζωή». σε μία πραγματικά Το έργο της «πράσινη» CEZ Group αυτοκίνηση, ξεκίνησε πριν δεν από αρκεί ενάμιση χρόνο από και φέτος τη βενζίνη, ολοκληρώθηκε αλλά και η το διασφάλιση πρώτο του η απεξάρτηση ότι σκέλος, ο νέος με τρόπος την εγκατάσταση τροφοδοσίας 139 των ανεμογεννητριών οχημάτων θα γίνεται που είναι αποκλειστικά έτοιμες για από σύνδεση πηγές με παραγωγής το δίκτυο. Η μηδε- δεύτε- νικών ρύπων, δηλαδή από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, και όχι από λιγνίτη. Στο ερευνητικό πρόγραμμα «Green emotion» ρη φάση του συμμετέχουν έργου προβλέπει εταίροι, την αυτοκινητοβι- εγκατάσταση 40 ομηχανίες, 101 ανεμογεννητριών εταιρείες ηλεκτρισμού, γειτονικό χωριό. ερευνητικά Οι 240 κέντρα, ανε- σε αλλά μογεννήτριες και ανεξάρτητοι θα παράγουν δήμοι. ηλεκτρισμό οι τιμές συνολικής των ηλεκτρικών ισχύος 600ΜW, αυτο- Αν και κινήτων όσο δηλαδή είναι παράγει σχετικά και «τσιμπημένες», ο πυρηνικός μακροπρόθεσμα αντιδραστήρας της θεωρείται Τσερναβόντα, συμφέρουσα στη νότια επιλογή, Ρουμανία. διότι Στόχος το κόστος της CEZ αγοράς Group είναι ισοσταθμίζεται να καλύψει από το 10% το μειωμένο της συνολικής λειτουργικό παραγωγής κόστος πράσινης λόγω χρήσης ενέργειας στη Ρουμανία ενέργειας και αντί για για να βενζίνη, το επιτύχει, ενώ επενδύει όλο και ηλεκτρικής περισσότερες 1,1 δισ. ευρώ. κυβερνήσεις ανακοινώνουν προγράμματα επιδότησης της αγοράς τους. Μέχρι ΠΕΡΙΣΣΌΤΕΡΑ και διπλασιασμός ΤΡΟΦΙΜΑ ΚΑΙ της ΑΝΘΕΚΤΙΚΈΣ εγκατεστημένης ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΕΣ ισχύος ΠΡΟΤΑΣΣΕΙ ο fao Το Απλά παρόν βήματα ανήκει για μια «έξυπνη» στις ΑΠΕγεωργία Στο «Κλιματικά 62% της έξυπνη» εγκατεστημένης πρέπει να γίνει το 2009 η παγκόσμια ισχύος παραγωγής γεωργία ώστε ηλεκτρικής να αντιμετωπίσει ενέργειας την στην κλιματική Ευρωπαϊκγή και Ένωση να θρέψει ανήλθαν έναν οι ταχύτατα ανανεώσιμες αυξανόμενο πηγές πληθυ- ενέρ- αλλαγειαςσμό. Σε Το σχετική ποσοστό του αυτό έκθεση, αυξήθηκε ο Παγκόσμιος από 57% Οργανισμός Τροφίμων σύμφωνα και με Γεωργίας έκθεση της FAO Κομισιόν. δίνει πρακτικές το 2008, συμβουλές Όσον αφορά που θα τη μπορούσαν νέα ισχύ που να μεταμορφώσουν εγκαταστάθηκε γεωργία, το 2009, ώστε το μεγαλύτερο να παράγει περισσότερα μερίδιο (37,1%) τρόφιμα, τη να αφορά ξοδεύει αιολική λιγότερα ενέργεια και να γίνει και πιο ακολουθούν ανθεκτική απένανττοβολταϊκά στα ακραία με καιρικά 21%, φαινόμενα: βιομάζα με 2,1%, υδρο- φωηλεκτρική - Διαχείριση ενέργεια του εδάφους με 1,4% και των και θρεπτικών 0,4% από συστατικών. συγκεντρωμένη ηλιακή ενέργεια, 24% από μονάδες Αποφασιστικής φυσικού σημασίας αερίου, είναι 8,7% η υιοθέτηση από μονάδες άνθρακα, που αυξάνουν 2,1% από τη χρήση μονάδες ή την πετρελαίου, επανάχρηση πρακτικών των 1,6% θρεπτικών από αποτέφρωση συστατικών. Έτσι απορριμμάτων μειώνεται η ανάγκη και για 1,6% ανόργανα από ατομική λιπάσματα, ενέργεια. τα οποία στοιχίζουν και των οποίων Όπως η παραγωγή σημειώνει συμβάλλει η Κομισιόν, στην αν διατηρηθούν εκπομπή αερίων τρέχοντες του θερμοκηπίου. ρυθμοί ανάπτυξης, μέχρι το 2020 θα οι παράγονται - Διαχείριση 1400 του TWh νερούαπό ΑΠΕ, καλύπτοντας το κονίαση των καρπών. - Διαχείριση των γενετικών πόρων Η διατήρηση των φυτικών και ζωικών γενετικών πόρων είναι αποφασιστικής σημασίας για την ανθεκτικότητα στα σοκ, τη μείωση των κύκλων παραγωγής, την επίτευξη υψηλότερων σοδειών και τη βελτίωση της περιεκτικότητας σε θρεπτικά στοιχεία. Σύμφωνα με το FAO, αποφασιστικής σημασίας είναι η εξέλιξη φυλών και ποικιλιών ειδικά προσαρμοσμένων στα κατά τόπους οικοσυστήματα. - Προσαρμογή της κτηνοτροφίας Η βελτίωση της διατροφής των ζώων μπορεί να αυξήσει την παραγωγή και να μειώσει την εκπομπή αερίων του θερμοκηπίου, ενώ η σωστή διαχείριση των βοσκοτόπων ωφελεί την παραγωγή ενώ 35-40% Η βελτίωση της συνολικής της διαχείρισης κατανάλωσης και συγκράτησης ενέργειας του νερού ρωπαϊκής και της ζήτησης δημιών. για Η ενέργεια. πρόσφατη εμφάνιση επιθετικών ποιούνται στελεχών κυρίως της κίτρινης στην Ισπανία. παγιδεύει σημαντικές ποσότητες άνθρακα. αποδοτικότητας στην Ε.Ε., εφόσον των συστημάτων βελτιωθεί και άρδευσης η ενεργειακή μπορεί να αυξήσει Βιομάζα: Αν σκωρίασης διατηρηθεί του η σίτου, σημερινή τα οποία της ανά- είναι προσαρμοσμένα Φωτοβολταϊκά: σε υψηλές Από το 2003 Πολλές η εγκατεστημένη από τις πρακτικές αυτές είναι διαδεδομένες στον ανε- αποδοτικότητα. σημαντικά την παραγωγή και να αντιμετωπίσει την αστάθεια πτυξη, των η παραγωγή θερμοκρασίες, ηλεκτρισμού μας δείχνει από τι βιομάζα κινδύνους κρύβει ισχύς η τους προσαρμογή διπλασιάζεται των κάθε πτυγμένο χρόνο, κόσμο, ξεπερνώντας ωστόσο δεν εφαρμόζονται στις φτωχότερες χώ- επισημαίνει τους αρχικούς ο FAO. στόχους ρες της λόγω Ε.Ε. έλλειψης Μέσα στο πόρων. Όπως σημειώνει ο FAO, «η κλιματική βροχοπτώσεων. Σύμφωνα με τα Όπως ευρήματα σημειώνει της ο έκθεσης: FAO, η άρδευση εφαρμόζεται μπορεί να διπλασιαστεί παθογόνων από στην 108 κλιματική TWh το αλλαγή, 2008 όπως μόλις Αιολική στο 20% ενέργεια: της αγροτικής Με πάνω από γη στις 74 GW αναπτυσσόμενες ισχύος στις χώρες, 200 TWh το - Προστασία Πλεονέκτημά των οικοσυστημάτων της είναι 2010 αναμένεται να προστεθούν αλλαγή 10 θα GW αυξήσει στα 16 τις ανάγκες για επενδύσεις ώστε να επιτευχθεί εγκατεστημένη όμως μπορεί να το εξασφαλίσει 2009, έχει αποδόσεις ήδη ξεπεράσει ως και 130% το ότι ανώτερες μπορεί να αποθηκεύεται Η καλή διαχείριση για χρήση των όταν οικοσυστημάτων χρειαστείμόρφωση GW που συμβάλλει ήταν εγκατεστημένα δια- επισιτιστική το ασφάλεια, ωστόσο οι πόροι χρηματοδότησης είναι στόχο σε σχέση των με 40 τη γεωργία GW που που είχε βασίζεται τεθεί για στις το βροχοπτώσεις. Ο πιο ανθεκτικών συστημάτων παραγωγής. Οι σχετικές εξαιρετικά ανεπαρκείς». νέος - Αντιμετώπιση στόχος του Ευρωπαϊκού των ασθενειών Συνδέσμου Αιολικής Συγκεντρωμένη υπηρεσίες ηλιακή που ενέργεια: ωφελούν Η τη εγκατε- γεωργία περιλαμβάνουν τον έλεγχο Έκθεση της Παγκόσμιας Τράπεζας εκτιμά ότι η γεωργία στις Η Ενέργειας κλιματική είναι αλλαγή 230 μεταβάλλει GW (τα 40 τη GW γεωγραφική παράκτια) κατανομή, στημένη τη ισχύς των της ασθενειών, παραμένει την μικρή αποσύνθεση (0,430 GW) των καταλοίπων, τη ρύθμιση των ως συχνότητα το 2020, εμφάνισης που θα και καλύπτουν την ένταση το των 20% ζωικών της ευ- και φυτικών αλλά αυξάνεται επι- κύκλων σταθερά, θρέψης, με έργα τη συγκράτηση που πραγματο- εδάφους και υδάτων και την επι- αναπτυσσόμενες χώρες θα χρειαστεί περί τα 2,5 δισ. δολάρια ετησίως για να προσαρμοστεί στην κλιματική αλλαγή. 17

18 >> ΦΩΤΟΡΕΠΟΡΤΑΖ «Πολλαπλή συμμόρφωση» λέγεται η νέα ευρωπαϊκή νομοθεσία που έρχεται να νοικοκυρέψει την ελληνική γεωργία. Παρ όλο που η εγκύκλιος μιλά για κυρώσεις με μείωση της ενιαίας ενίσχυσης από 1% έως και 20% και παρά το γεγονός ότι έχουμε κλείσει σχεδόν μία ολόκληρη καλλιεργητική περίοδο, τίποτα από όσα προβλέπει η Ε.Ε. ζητώντας να συμμορφωθούν οι Έλληνες αγρότες δεν έχει εφαρμοστεί. Χωρίς τη δράση για τη βαρρόα, ξεκίνησε η παραλαβή αιτήσεων των μελισσοκόμων για τα προγράμματα του 2011 για την «Αντικατάσταση κυψελών» και την «Οικονομική στήριξη της νομαδικής μελισσοκομίας». Αγγίζουν τα 30 πλέον τα τοπικά προγράμματα Leader, των οποίων οι Ομάδες Τοπικής Δράσης (Αναπτυξιακές Εταιρείες) έχουν ξεκινήσει να δέχονται αιτήσεις από υποψήφιους επενδυτές. Μπορεί το επενδυτικό ενδιαφέρον να είναι μικρότερο λόγω της οικονομικής κρίσης, ωστόσο οι νέες επιλογές δίνουν νέο αέρα. 18 Μια νέα συνεργασία για την ευκολότερη συγκομιδή ελιών, και όχι μόνο, ξεκινά η εταιρεία ΑΓΚΡΙΠΑΝ-Παντελεημονίτης με την ισπανική Agromelca, πρωτοπόρο στην κατασκευή μηχανημάτων δόνησης. Πρόκειται για τα δύο νέα μοντέλα της Agromelca, το VMOO και το VM01XT10, που έχουν ήδη διοχετευτεί στην ισπανική αγορά με επιτυχία, και υπόσχονται δραστική μείωση στο κόστος παραγωγής, αλλά και αλλαγή στον τρόπο καλλιέργειας. Χιλιάδες άνθρωποι από κάθε γωνιά του πλανήτη, ακόμα και ο πρωθυπουργός Γ. Παπανδρέου, έλαβαν μέρος στον Μαραθώνιο και στις δύο άλλες κούρσες με τις οποίες γιορτάστηκε η επέτειος για τα χρόνια από τη μάχη του Μαραθώνα. Το παρών έδωσαν η ομάδα της ΒΑSF, αλλά και ο εκδότης του Αγροκτήματος.

19 Τον τρόπο να διατηρήσουν βιώσιμες τις επιχειρήσεις ψάχνουν οι ελαιοπαραγωγοί. Η λύση φαίνεται πως βρέθηκε στο Ηράκλειο Κρήτης. Μονόδρομο για την επιβίωση των ελαιουργείων χαρακτηρίζουν την από κοινού άλεση του ελαιόκαρπου και τη συγχώνευση των μονάδων. Τεράστιο υπολογίζεται το ανθρώπινο κόστος αλλά και η επαπειλούμενη οικολογική και οικονομική καταστροφή από τη διαρροή τοξικής λάσπης από το εργοστάσιο αλουμινίου Ajkai Timfoldgyar στην Ουγγαρία. Όλες τις επιχειρηματικές διεξόδους σε μοντέρνες παραγωγικές δραστηριότητες, μεταξύ των οποίων η μανιταροτροφία, η σαλιγκαροτροφία, τα φωτοβολταϊκά, και βεβαίως η προβατοτροφία και οι σταυλικές εγκαταστάσεις παρουσίασε στο ξενοδοχείο «Βυζαντινό» της Άρτας η εταιρεία ΑΓΡΕΚ Κ. Σαμαντούρος ΑΕ. Στο βωμό των δημοτικών εκλογών θυσιάστηκε η πραγματική ανάγκη για ανασυγκρότηση του αγροτικού χώρου. Το μήνυμα του πρωθυπουργού από την πολιτική συγκέντρωση της Λάρισας, περί διατροφικής ασφάλειας, ποιοτικής ταυτότητας και πράσινης ανάπτυξης, μάλλον πέρασε σαν «χλωμή επανάληψη» στο αγροτικό κοινό. Πιο πράσινες ενισχύσεις μόνο σε ενεργούς αγρότες προωθεί η Κομισιόν για τη μετά το 2013 εποχή προκρίνοντας βασική στρεμματική ενίσχυση που θα συμπληρώνεται με επιπλέον στήριξη για αγροπεριβαλλοντικά μέτρα, σύμφωνα με τις προτάσεις της Κομισιόν που διέρρευσαν στον ευρωπαϊκό Τύπο. Εν αναμονή των τελικών αποφάσεων Με πρωτοφανή ένταση σε μεγάλες πόλεις της Γαλλίας, τα εργατικά και μαθητικά συνδικάτα διαδηλώνουν κατά της μεταρρύθμισης του συνταξιοδοτικού που προωθεί η κυβέρνηση Σαρκοζί. Το σχέδιο νόμου περιλαμβάνει αύξηση της ηλικίας συνταξιοδότησης από τα 65 στα 67 χρόνια. Την ίδια ώρα, εργαζόμενοι και συνταξιούχοι διαδήλωναν στην Γερμανία και τη Ρουμανία εναντίων των μέτρων δημοσιονομικής λιτότητας. 19

20 >> ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Μια ολοκληρωμένη παρουσίαση Αιολική ενέργεια και ανεμογεννήτριες Το βιβλίο αυτό αποτελεί ένα ολοκληρωμένο έργο παρουσίασης της τεχνολογίας της αιολικής ενέργειας. Η γλώσσα του συγγραφέα είναι απλή και κατανοητή, χωρίς όμως απλουστεύσεις. Όπου η εμβάθυνση κρίνεται απαραίτητη, παρατίθενται εικόνες, διαγράμματα, παραδείγματα, αλλά και αναφορές που βοηθούν τον αναγνώστη να ανοίξει νέους ορίζοντες. Το δοκίμιο αποτελείται από εννέα κεφάλαια, χωρισμένα σε δύο κύρια μέρη. Το ένα είναι για την αιολική ενέργεια και την τεχνολογία και το άλλο για το τεχνικοοικονομικό κομμάτι που αφορά την εγκατάσταση αιολικών πάρκων. Κάθε κεφάλαιο εισάγεται με τους στόχους και τα αντικείμενά του και συνοδεύεται στο τέλος του, από σύντομη περίληψη, βιβλιογραφικές αναφορές και ερωτήσεις -ασκήσεις για καλύτερη κατανόηση των κειμένων. Προσφέρεται έτσι για να αποτελέσει ένα χρήσιμο εργαλείο για προπτυχιακούς φοιτητές, αλλά και πηγή πληροφοριών για μεταπτυχιακούς. Συγγραφείς: Walker John F., Jenkins Nicholas Εκδόσεις Περιζήτητο Η εμπειρία Τα θεμελιώδη αίτια της κατάρρευσης των τραπεζών Το βιβλίο αυτό πραγματεύεται τα θεμελιώδη αίτια της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης του Η κρίση αυτή, που το τέλος της δεν έχουμε δει ακόμα, έχει χαρακτηριστεί ως η δεύτερη χειρότερη μετά από τη Μεγάλη Ύφεση του Αφορμή για την κρίση του 2007 αποτέλεσε η κατάρρευση της αγοράς των ενυπόθηκων στεγαστικών δανείων χαμηλής πιστοληπτικής αξιολόγησης (subrime mortgages), η οποία γρήγορα επεκτάθηκε σε όλο το χρηματοπιστωτικό σύστημα και στην πραγματική οικονομία. Τα πραγματικά αίτια όμως βρίσκονται αλλού, και δεν εντοπίζονται μόνο σε οικονομικούς λόγους, αλλά και σε γεωπολιτικούς, με την ανάδειξη νέων παγκόσμιων δυνάμεων όπως η Κίνα, που άλλαξαν τις υπάρχουσες οικονομικές αλλά και γεωπολιτικές ισορροπίες. Σκοπός του βιβλίου είναι η αναλυτική παρουσίαση των βασικών αιτίων της κρίσης. Περισσότερα, στις σελίδες του Αν και πολλά από τα θέματα είναι τεχνικά, το βιβλίο μπορεί να διαβαστεί τόσο από κάποιον που δεν θέλει να υπεισέλθει σε τεχνικές λεπτομέρειες, όσο και από κάποιον που θέλει να ακολουθήσει, με τα ανάλογα μαθηματικά, τις τεχνικές πτυχές των θεμάτων. Συγγραφείς: Δημήτρης Σπαρτιώτης, Γιάννης Στουρνάρας Εκδόσεις: GUTENBERG Πώς να φτιάξετε το δικό σας Οικολογικό κρασί με βιολογική καλλιέργεια Στην Τρίτη έκδοση αυτού του επιτυχημένου εγχειριδίου για το οικολογικό κρασί και τη βιολογική καλλιέργεια της αμπέλου, θα βρείτε βήμα-βήμα οδηγίες για την παραγωγή εύγευστου και υψηλής ποιότητας κρασιού, χωρίς χημικά και επιβλαβή πρόσθετα. Θα ανακαλύψετε πολλά μικρά μυστικά για κάθε στάδιο παραγωγής του κρασιού, από την επιλογή του μούστου και του δοχείου φύλαξης, μέχρι την οινοποίηση και την εμφιάλωση, που θα σας εξασφαλίσουν άριστο αποτέλεσμα! Ο συγγραφέας του βιβλίου αυτού καλεί όλους τους ενδιαφερόμενους, αγρότες και μη, να βάλουν tο μεράκι, αφού τα υπόλοιπα θα τα βρείτε στις σελίδες του βιβλίου αυτού. Συγγραφέας: Τσέτουρας Λ. Παναγιώτης Εκδόσεις: Σταμούλης Αιολική, ηλιακή, βιομάζα, γεωθερμία Εργαστηριακές εφαρμογές ήπιων μορφών ενέργειας Μία σύγχρονη μελέτη που συνδυάζει όλες τις απαραίτητες θεωρητικές γνώσεις με ακριβείς πειραματικές οδηγίες για εργαστηριακές εφαρμογές των ήπιων μορφών ενέργειας - αιολική ενέργεια, ηλιακή ενέργεια, υδάτινο περιβάλλον, βιομάζα και γεωθερμία. Καλύπτει ευρύ φάσμα θεμάτων και συνεκτιμά πολλούς παράγοντες όπως στοιχεία οικονομικοτεχνικής αξιολόγησης, πληροφορίες για το νομοθετικό πλαίσιο αλλά και το ευρύτερο περιβάλλον. Στο βιβλίο αυτό εξετάζονται οι δυνατότητες για την οικονομικά επωφελή αξιοποίηση της κινητικής ενέργειας του ανέμου, της ηλιακής ενέργειας, του υδροδυναμικού της χώρας, της διαθέσιμης βιομάζας και των γεωθερμικών πεδίων της. Συγγραφείς: Καλδέλης Ιωάννης, Καββαδίας Κοσμάς Εκδόσεις: Σταμούλης Ένας πλήρης οδηγός τεχνικής Κλάδεμα καρποφόρων δέντρων και θάμνων Στο βιβλίο για το κλάδεμα καρποφόρων δέντρων και θάμνων θα βρείτε πρακτικές πληροφορίες σχετικά με όλες τις τεχνικές κλαδέματος που αφορούν ελιά, αχλαδιά, μηλιά βερικοκιά, κερασιά, αμπέλι κ.;a. Αυτές περιγράφονται κι εξηγούνται βήμα - βήμα, με τη βοήθεια έγχρωμων εικόνων. Το κλάδεμα διαμόρφωσης, καρποφορίας και ανανέωσης περιγράφεται για να μπορούν οι καλλιεργητές να επεμβαίνουν σε κάθε φάση ανάπτυξης του φυτού. Ο Jean-Yves Prat είναι υπεύθυνος του οπωρώνα των Κήπων του Λουξεμβούργου στο Παρίσι και είναι ειδικός στο κλάδεμα καρποφορίας των δέντρων. Συγγραφέας : JEAN YVES PRAT Εκδόσεις: Ψύχαλος 20 Το αγρόκτημα είναι στη διάθεσή σας για να φιλοξενεί παρουσιάσεις νέων βιβλίων