ΤΑΞΗ --- ΤΜΗΜΑ : Β3β. 1 ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΓ. ΙΩΑΝΝΗ ΡΕΝΤΗ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ : ΜΑΘΗΜΑ : ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΜΕΛΗ ΟΜΑΔΑΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "ΤΑΞΗ --- ΤΜΗΜΑ : Β3β. 1 ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΓ. ΙΩΑΝΝΗ ΡΕΝΤΗ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ : 2013-2014 ΜΑΘΗΜΑ : ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΜΕΛΗ ΟΜΑΔΑΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ"

Transcript

1 1 ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΓ. ΙΩΑΝΝΗ ΡΕΝΤΗ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ : ΜΑΘΗΜΑ : ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΤΑΞΗ --- ΤΜΗΜΑ : Β3β ΜΕΛΗ ΟΜΑΔΑΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Γενική Διευθύντρια : ΜΑΡΚΟΥΛΗ ΑΝΝΑ-ΜΑΡΙΑ Δ/ντρια Προσωπικού : ΜΟΥΚΑ ΜΕΛΙΝΑ Δ/ντρια Οικονομικών : ΜΥΡΙΤΖΟΥ ΑΣΗΜΙΝΑ Δ/ντής Λογιστηρίου : ΜΑΚΑΡΙΓΑΚΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ Δ/ντρια Μάρκετινγκ : ΜΑΥΡΟΥΚΛΗ ΑΝΝΑ-ΜΑΡΙΑ Δ/ντρια Παραγωγής : ΜΠΑΜΠΗ ΙΩΑΝΝΑ Δ/ντής Ασφαλείας : ΜΑΛΚΟΤΣΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ Δ/ντρια Δημ.σχέσεων : ΜΙΧΑΗΛ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ Δ/α πληρ/κών συστ. : ΜΠΛΩΝΗ ΙΩΑΝΝΑ Δ/ντής Προμηθειών : ΜΑΛΚΟΤΣΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ Δ/ντής Σχεδίασης νέων προϊόντων : ΜΑΜΑΛΟΣ ΑΝΤΩΝΙΟΣ Δ/ντής Εκπαίδευσης : ΜΕΛΑΝΙΔΗΣ ΜΑΡΙΟΣ Δ/τής Ποιοτ. Ελέγχου : ΜΑΜΑΚΟΣ ΑΝΤΩΝΙΟΣ Δ/α Έρευνας και αν/ξης : ΜΠΑΛΤΗΡΑ ΙΩΑΝΝΑ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ : ΗΡ. ΝΤΟΥΣΗΣ

2 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ-ΕΝΟΤΗΤΕΣ Σελ. ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1ο : ΕΙΣΑΓΩΓΗ 1α. Η ιστορία των φαρμάκων.1 1β. Ταξινόμηση φαρμάκων.2 1γ. Το έργο του Ε.Ο.Φ 3 1δ. Η συμβολή των Ελληνικών φαρμάκων στην οικονομία και την κοινωνία 3 1ε. Ονομασία, σήμα και σλόγκαν επιχείρησης 4 1στ.Το οργανόγραμμα μας 4 1ζ. Τα καρτελάκια των διευθύνσεων μας...5 1η. Εικόνες από την επίσκεψη μας στην ΦΑΡΜΕΛ..6 2ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ : ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ 2α. Ιστορική αναδρομή των Φαρμακευτικών βιομηχανιών. 8 2β. Στόχοι του τμήματος.10 2γ. Έγκριση εισηγητικών προτάσεων τμημάτων..10 2δ. Η αποστολή μας Το όραμα μας.11 2ε. Οι αξίες της ΦΑΡΜΕΛ ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ : ΔΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ 3α.Στόχοι του τμήματος β.Διαδικασια πρόσληψης προσωπικού γ. Δημιουργία αγγελίας για πρόσληψη στελέχους της επιχείρησης δ. Επιλογή στελεχών επιχείρησης..15 3ε. Το προφίλ του ανθρώπινου δυναμικού μας στ.Παροχές προς τους εργαζόμενους μας ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ : ΔΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ 4α. Η εικόνα του κλάδου των ελληνικών φαρμακοβιομηχανιών το β.Στόχοι του τμήματος γ. Τιμοκατάλογος νέων προϊόντων δ. Η εξαγωγική μας δραστηριότητα..22 4ε. Η οικονομική μας πορεία.23 5ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ : ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΛΟΓΙΣΤΗΡΙΟΥ 5α.Στόχοι του τμήματος 25 5β. Οι αποδέκτες των φαρμακευτικών πωλήσεων..25 5γ. Χρήσιμα στατιστικά στοιχεία 25 5δ. Τιμολόγηση των φαρμάκων ε. Δομή της λιανικής τιμής του φαρμάκου 26 6ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ : ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΥΓΙΕΙΝΗΣ ΚΑΙ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ 6α. Οι στόχοι του τμήματος. 28 6β. Ασφάλεια των προϊόντων μας γ. Μέτρα για την υγεία και ασφάλεια του προσωπικού 29

3 6δ.Ορισμός-είδη και μέσα Φυσικοθεραπείας..29 6ε.Κανόνες ασφαλείας στους εργασιακούς χ ώρους ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ : ΔΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ ΜΗΧΑΝΟΓΡΑΦΗΣΗΣ 7α.Στόχοι του τμήματος β. O ιστότοπός μας μενού [ Η εταιρία ] / υπομενού [Όραμα και αξίες] γ. O ιστότοπός μας μενού [ Καριέρα ] / υπομενού [Προφίλ εργαζομένων] δ. O ιστότοπός μας μενού [ Προϊόντα ] / υπομενού [Φάρμακα].40 7ε. O ιστότοπός μας μενού [ Ποιότητα ] / υπομενού [Πολιτική ποιότητας]..41 7στ. O ιστότοπός μας μενού[ Καινοτομία ] / υπομενού [Ανάπτυξη νέων φαρμάκων]..42 8ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ : ΔΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ 8α.Στόχοι του τμήματος..44 8β. Τι είναι πρωτότυπο και τι γενόσημο φάρμακο.45 8γ.Στάδια παραγωγής του φαρμάκου δ. Κατοχύρωση πατέντας πρωτότυπου φαρμάκου ε.Οι εγκαταστάσεις μας. 48 9ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ : ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΣΧΕΔΙΑΣΗΣ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ 9α.O σχεδιασμός των φαρμάκων 50 9β.Κλινικές μελέτες φαρμάκων γ.Γιατί δεν πρέπει να αγοράζουμε φάρμακα από το διαδίκτυο δ.Σχεδιαση και αναπτύγματα νέων προϊόντων 52 10ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ : ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΠΟΙΟΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ 10α.Στόχοι του τμήματος.57 10β.Θεμελιώδεις αρχές της τυποποίησης προϊόντων γ.Πλεονεκτηματα της εφαρμογής συστημάτων ποιότητας δ.Διασφάλιση ποιότητας - ποιοτικός έλεγχος ε.Σύστημα ποιότητας - πολιτική ποιότητας 59 11ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ : ΔΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ 11α.Στόχοι του τμήματος 62 11β. Έρευνα και ανάπτυξη φαρμάκων γ. Η φαρμακευτική έρευνα στην Ελλάδα 62 11δ. Η καινοτομία στην φαρμακευτική αγορά.64 11ε. Δυνατότητα ανάπτυξης νέων φαρμάκων στ.Επιλογή νέων καινοτόμων φαρμάκων 12ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ : ΔΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ 12α.Στόχοι του τμήματος β.Οι αξίες μας και η αναγνώριση των προσπαθειών μας γ.Δελτίο τύπου με θέμα «Αξίες στο χρόνο».68 12δ. Οι διακρίσεις μας ε.Το κοινωνικό μας έργο..69

4 13ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ : ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΠΡΟΜΗΘΕΙΩΝ 13α.Στόχοι του τμήματος 71 13β.Λειτουργικό πλάνο επιχείρησης γ.Κριτήρια επιλογής προμηθευτών 71 13δ. Διαχείριση αποθεμάτων ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ : ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ 14α.Οι στόχοι της διεύθυνσης εκπαίδευσης.74 14β.Η αναγκαιότητα εκπαίδευσης του προσωπικού 74 14γ. Μέθοδοι ανάπτυξης προσωπικού δ. Η αξιολόγηση του προσωπικού σαν μοχλός ανάπτυξης της φαρμακοβιομηχανίας ε. Το μοντέλο ανάπτυξης της ΦΑΡΜΕΛ στ. Η συνεχής εκπαίδευση του προσωπικού παράγοντας ανάπτυξης μας.75 15ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ : ΔΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ 15α.Στόχοι του τμήματος 78 15β.Ιδιαιτερότητες της αγοράς του φαρμάκου 78 15γ. Οι μορφές προώθησης των φαρμάκων δ. Επιλογή των ελληνικών φαρμάκων 80 15ε.Στρατηγικοί σχεδιασμοί marketing...81 ΠΗΓΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗΣ

5 1 ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ : ΕΙΣΑΓΩΓΗ

6 1α. Η ιστορία των φαρμάκων Από τα πρώιμα κιόλας χρόνια, ο άνθρωπος προσπάθησε να εξηγήσει τα φυσικά φαινόμενα που απειλούσαν την ζωή του. Μαζί λοιπόν με τους κεραυνούς, τις πλημμύρες και τους σεισμούς, ενέταξε και την ασθένεια. Η προσέγγιση τέτοιων φαινομένων, η επεξήγηση και η αντιμετώπιση τους έγινε μέσα από το πρίσμα της θρησκείας και της μαγείας. Γι αυτό άλλωστε οι πρώτοι θεραπευτές ήταν ιερείς ή μάγοι, οι οποίοι ασκούσαν ταυτόχρονα την ιατρική και την φαρμακευτική. Η φαρμακευτική γεννήθηκε μαζί με την ιατρική. Αναφορές για χρήση φαρμάκων βρίσκουμε σε πολύ παλαιά κείμενα (και βέβαια όχι μόνο από τον Ελλαδικό χώρο). Αξιοσημείωτες είναι και οι σχετικές αναφορές στα ομηρικά έπη. Στην Ιπποκρατική Συλλογή δεν σώζεται έργο που να αναφέρεται συστηματικά σε φάρμακα. Σε πολλά, όμως, έργα της Συλλογής περιέχονται διάσπαρτες γνώσεις για τις ιδιότητες και υποδείξεις για τη χρήση των φαρμάκων. Το παλαιότερο σωζόμενο έργο που αναφέρεται σε φάρμακα (φαρμακευτικά φυτά) είναι το «Περί φυτών ιστορίαι» του Θεόφραστου από την Ερεσό ( π.χ.) Βασικό, σημείο αναφοράς στην ιστορία των επιστημονικών γνώσεων για τα φαρμακευτικά φυτά είναι το βιβλίο του Διοσκουρίδη Περί ύλης ιατρικής. Γράφτηκε ανάμεσα στο 60 και το 78 μχ. Η τελική συστηματοτοποίηση των γνώσεων σχετικά με τα φάρμακα όπως και όλου του σώματος γνώσεων της αρχαίας ελληνικής ιατρικής) γίνεται με τον Γαληνό. Οι γνώσεις σχετικά με τα φάρμακα που περιέχονται στα αρχαιοελληνικά κείμενα επεκτείνονται σε πολλές λεπτομέρειες: τρόπος συλλογής των φυτών, τρόπος διατήρησης, τρόποι παρασκευής, δοσολογία, καταστάσεις για τις οποίες είναι κατάλληλο το κάθε φάρμακο κ.λπ. Πολλά από τα φάρμακα αυτά είναι θεραπευτικά μόνο σε συγκεκριμένες δόσεις ή συγκεκριμένες συνθήκες παρασκευής και χορήγησης (συνθήκες που περιγράφονται, πολλές φορές, με μεγάλη ακρίβεια στα αρχαία κείμενα), ενώ σε άλλες συνθήκες μπορεί να είναι αδρανή ή τοξικά. Άλλοτε πάλι τα φάρμακα αυτά πρέπει να λαμβάνονται για μεγάλο χρονικό διάστημα πριν εμφανισθούν θεραπευτικά αποτελέσματα. Για να προχωρήσει κανείς σε γνώσεις σχετικά με τα φάρμακα πρέπει να ξεκινήσει από (και να στηριχθεί σε) ήδη δομημένες γνώσεις, αφού είναι φανερό (από αναφορές των συγγραφέων και από συγκρίσεις των κειμένων) ότι πολλές από τις πληροφορίες που αναφέρει ένας συγγραφέας προέρχονται από παλαιοτέρους του. Μια τέτοια παρατήρηση μας οδηγεί στις πιο πρώιμες (ή πρωτόγονες) φάσεις ενός πολιτισμού, στις οποίες, όπως είναι γνωστό, οι άνθρωποι χρησιμοποιούσαν ήδη ένα μεγάλο φάσμα φαρμάκων. Οι αντιλήψεις της ιπποκρατικής ιατρικής (καθώς και άλλων ιατρικών συστημάτων που αναπτύχθηκαν αργότερα) για τη λειτουργία του ανθρώπινου οργανισμού, την υγεία, την αρρώστια και τη θεραπεία διαφέρουν ριζικά από αυτές που επικρατούν στη σημερινή ιατρική. Βασικό ρόλο στην ιπποκρατική ιατρική παίζουν τα τέσσερα στοιχεία της αρχαίας ελληνικής φιλοσοφίας (γη, νερό, αέρας, φωτιά), οι τέσσερις βασικές «ποιότητες» (θερμό, ψυχρό, υγρό, ξηρό) και οι τέσσερις χυμοί (αίμα, φλέγμα, κίτρινη χολή, μαύρη χολή). Παρόλο που οι αρχές της φαρμακευτικής θεραπευτικής δεν διατυπώνονται με σαφήνεια σε κανένα 1

7 έργο της Ιπποκρατικής Συλλογής μπορούμε να πούμε ότι ο ρόλος των φαρμάκων είναι, σε μεγάλο βαθμό, να επαναφέρουν την «ισορροπία» των χυμών κι αυτό γίνεται συνήθως με αρκετά βίαιο τρόπο, προκαλώντας εμετούς ή κενώσεις. Συνεπώς τα περισσότερα φάρμακα ήταν καθαρτικά ή εμετικά. Στα έργα του Γαληνού ακολουθούνται γενικά οι ίδιες θεραπευτικές αρχές εδώ διατυπωμένες με σαφήνεια και συγκροτημένες πάνω σε θεωρητικές βάσεις. Επιπλέον, ο Γαληνός αποδίδει ιδιαίτερη σημασία στις «ποιότητες» που αναφέραμε παραπάνω. Μια αρρώστια π.χ. μπορεί να είναι «ψυχρή» και «υγρή». Τότε πρέπει να δοθεί ένα φάρμακο «θερμό» και «ξηρό» (αρχή της «θεραπείας διά των αντιθέτων»). O γιατρός πρέπει επομένως να μπορεί να αναγνωρίζει τις «ποιότητες» της αρρώστιας και να γνωρίζει εκείνες του κάθε φαρμάκου. Οι αντιλήψεις και οι γνώσεις των αρχαίων Ελλήνων για τα φάρμακα και την ιατρική έμελλε να κυριαρχήσουν για πολλούς αιώνες, όχι μόνο στον ελληνόφωνο κόσμο, αλλά και σε όλη τη Δύση. Η θεραπευτική αυτή, όσο κι αν φαντάζει σήμερα μακρινή και ξένη σε σύγκριση με τις σημερινές ιατρικές αντιλήψεις, στην πραγματικότητα παρέμενε ζωντανή ακόμη και τον 17ο και τον 18ο αιώνα. Τα φάρμακα και οι θεραπείες αυτές παραμερίστηκαν, από τον 19ο αιώνα, με την επικράτηση της σύγχρονης ιατρικής και την ανάπτυξη των νέων χημικών φαρμάκων. Τις τελευταίες όμως δεκαετίες, όπως είναι γνωστό, πολλοί άνθρωποι στις ανεπτυγμένες χώρες προτιμούν πάλι να χρησιμοποιούν, σε πολλές περιπτώσεις, φυσικά προϊόντα, κυρίως φυτικά, επεξεργασμένα με απλούς τρόπους, αντί για τα χημικά φάρμακα του εμπορίου. Με κάποια έννοια, θα μπορούσε να μιλήσει κανείς για αναβίωση των αρχαίων ελληνικών φαρμάκων. 1β. Ταξινόμηση φαρμάκων Η ταξινόμηση γενικά των διαφόρων φαρμακευτικών προϊόντων ακολουθεί τέσσερις συνήθως κύριες μεθόδους, 1. Χημική: δηλαδή από την χημική ομάδα στην οποία μπορεί αυτά να ανήκουν, π.χ. αλκαλοειδή, 2. Φαρμακολογική: εκ της φαρμακολογικής τους δράσης, π.χ. αναλγητικά, σπασμολυτικά, αντιμικροβιακά, αναισθητικά, κ.λπ. 3. Θεραπευτική: εκ της θεραπευτικής τους δράσης, π.χ. αντικαταθλιπτικά, ανθελονοσιακά, αγχολυτικά κ.λπ. 4. Σύνθετη: εκ της παθήσεως του λειτουργικού συστήματος ή οργάνου για το οποίο χορηγούνται και του επιδιωκόμενου σκοπού π.χ. αντισηπτικά, αντιχολινεργικά, καθαρτικά, αποχρεμπτικά, βλεννολυτικά κ.λπ. 5. Δευτερευόντως: εκ της μορφής διάθεσής τους προς χρήση ανάλογα της ηλικίας και των δυνατοτήτων του λήπτη, π.χ. δισκία, σκόνη, ταμπλέτες, σταγόνες, υπόθετα, ενέσιμα, οροί, εμβόλια κ.λπ.. Σημειώνεται ότι η φαρμακολογική ταξινόμηση και η θεραπευτική ταξινόμηση των φαρμάκων διαφέρουν σημαντικά μεταξύ τους, με δεδομένο ότι κάποια φάρμακα με διαφορετικό μηχανισμό δράσης μπορεί να παρουσιάσουν ίδιο θεραπευτικό αποτέλεσμα. Στην Ελλάδα η ταξινόμηση των φαρμακευτικών προϊόντων όπως προσδιορίζεται από τον ΕΟΦ γίνεται με βάση τις παθήσεις των συστημάτων και οργάνων δια των οποίων χορηγούνται αλλά και της δράσης αυτών. Ο σύνθετος αυτός τρόπος ταξινόμησης είναι προσαρμοσμένος με εκείνον της ευρωπαϊκής φαρμακοποιίας και της Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (Π.Ο.Υ.) (W.H.O.). 2

8 1γ. Το έργο του Ε.Ο.Φ. Ο Εθνικός Οργανισμός Φαρμάκων (ΕΟΦ) εγγυάται την αποτελεσματικότητα & την ασφάλεια των φαρμάκων στη χώρα μας. Γενικότερα, αποστολή του ΕΟΦ είναι η προστασία της Δημόσιας Υγείας σε σχέση με την κυκλοφορία φαρμακευτικών προϊόντων στην Ελλάδα. Αυτά είναι, τα φάρμακα ανθρώπινης χρήσης, τρόφιμα ειδικής διατροφής και συμπληρώματα διατροφής, βιοκτόνα, ιατρικά βοηθήματα & καλλυντικά. Ο ΕΟΦ αξιολογεί και εγκρίνει νέα ασφαλή και αποτελεσματικά προϊόντα. Μετά την έγκριση συνεχίζει να παρακολουθεί την ποιότητα, την ασφάλεια και την αποτελεσματικότητα των προϊόντων τα οποία βρίσκονται σε κυκλοφορία. Επιπλέον, ελέγχει την παραγωγή, τις κλινικές μελέτες και την κυκλοφορία στην ελληνική αγορά των προϊόντων ώστε να τηρούνται οι κανόνες παραγωγής και να εφαρμόζεται η νομοθεσία όσον αφορά στη διακίνηση, διάθεση, εμπορία και διαφήμιση των προϊόντων της αρμοδιότητας του οργανισμού. Ο ΕΟΦ είναι ο φορέας που αναπτύσσει και προωθεί την ιατρική και φαρμακευτική έρευνα και ενημερώνει τους επιστήμονες υγείας, τους αρμόδιους φορείς και το κοινό με χρήσιμες πληροφορίες σχετικά με τα φαρμακευτικά προϊόντα. 1δ. Η συμβολή των Ελληνικών φαρμάκων στην οικονομία και την κοινωνία Στην Οικονομία : Το Ελληνικό Φάρμακο και η Ελληνική Φαρμακοβιομηχανία συμβάλλουν σημαντικά στην ανάπτυξη της Εθνικής Οικονομίας. Η συμβολή του κλάδου στο ΑΕΠ της χώρας φτάνει στα 2,8 δις. Υπολογίζεται ότι για κάθε που δαπανώνται για την αγορά φαρμάκων που παράγονται στην Ελλάδα, το ΑΕΠ της χώρας μας ενισχύεται κατά Η οικονομική δραστηριότητα της Ελληνικής Φαρμακοβιομηχανίας ενισχύει και τα φορολογικά έσοδα του Κράτους. Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση του ΙΟΒΕ, τα συνολικά φορολογικά έσοδα από την εγχώρια παραγωγή φαρμάκων ανέρχονται σε 147 εκατ. Όταν λοιπόν οι Έλληνες επιλέγουν Ελληνικά Φάρμακα, πέρα από την απόλυτη ασφάλεια για την υγεία τους, ενισχύουν και την Οικονομία της Ελλάδας! Στην Ανάπτυξη: Η Ελληνική Φαρμακοβιομηχανία είναι από τους ελάχιστους εναπομείναντες παραγωγικούς θύλακες της χώρας με εκατομμύρια επενδύσεων τα τελευταία χρόνια και εξαγωγές σε περισσότερες από 60 χώρες σε όλο τον κόσμο. Ασθενείς των χωρών της Ε.Ε, των Η.Π.Α., του Καναδά, της Αυστραλίας, κ.α. εμπιστεύονται τα Ελληνικά Φάρμακα, τα οποία εξελίσσονται συνεχώς σε συνεργασία με Πανεπιστήμια και Ερευνητικά Ινστιτούτα του εξωτερικού. Ταυτόχρονα, οι μεγάλες επενδύσεις στο Ελληνικό Φάρμακο που ανέρχονται σε 355 εκατ. τα τελευταία έξι χρόνια, θα δώσουν θέσεις εργασίας σε ακόμα περισσότερους Έλληνες στο μέλλον. Στην Απασχόληση : Η άμεση απασχόληση στον κλάδο ξεπερνάει τις θέσεις εργασίας. Ωστόσο, εμμέσως υποστηρίζονται περίπου θέσεις σε κλάδους που συνδέονται με την Ελληνική Φαρμακοβιομηχανία, ενώ άλλες περίπου θέσεις εργασίας προκύπτουν ως αποτέλεσμα της καταναλωτικής δαπάνης από τους καταβαλλόμενους μισθούς. Έτσι, η συνολική επίδραση στην απασχόληση από τη δραστηριότητα του κλάδου της Ελληνική Φαρμακοβιομηχανίας φτάνει σε θέσεις εργασίας. 3

9 Στο Σύστημα Υγείας: Η χρήση των Ελληνικών Φαρμάκων από τους Έλληνες ασθενείς εξοικονομεί μεγάλα ποσά για το Σύστημα Υγείας, τα οποία προκύπτουν από τη διαφορά των τιμών μεταξύ των ελληνικών και των εισαγόμενων πρωτοτύπων φαρμάκων. Οι πόροι που εξοικονομούνται μπορούν να αφιερωθούν στην κάλυψη άλλων προτεραιοτήτων, όπως η χρηματοδότηση της έρευνας για νέες θεραπείες και φάρμακα. Ο ανταγωνισμός ενεργεί επίσης ως σημαντικό ερέθισμα για την Ελληνική Φαρμακοβιομηχανία, ώστε να εστιάσει στην έρευνα και ανάπτυξη καινοτόμων, κατοχυρωμένων με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας φαρμάκων. 1ε. Ονομασία, σήμα και σλόγκαν επιχείρησης 1στ.Το οργανόγραμμα μας 4

10 1ζ. Τα καρτελάκια των διευθύνσεων μας 5

11 1η. Εικόνες από την επίσκεψη μας στην ΦΑΡΜΕΛ. 6

12 2οΚΕΦΑΛΑΙΟ : ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ 7

13 2α. Ιστορική αναδρομή των Φαρμακευτικών βιομηχανιών Η φαρμακευτική βιομηχανία αναπτύσσει, παράγει και εμπορεύεται φάρμακα ή φαρμακευτικά προϊόντα με άδεια για χρήση ως φάρμακα. Οι φαρμακευτικές εταιρείες έχουν τη δυνατότητα να ασχοληθούν με γενικά ή /και εμπορικό σήμα φαρμάκων και με τις ιατρικές συσκευές. Υπόκεινται σε μια ποικιλία από νόμους και κανονισμούς σχετικά με την κατοχύρωση με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας, τον έλεγχο και τη διασφάλιση της ασφάλειας και της αποτελεσματικότητας και του εμπορίου των φαρμάκων. Τα πρώτα φαρμακεία χρονολογούνται κατά τον Μεσαίωνα. Την πρώτη γνωστή φαρμακοβιομηχανία άνοιξε άραβας φαρμακοποιος στην Βαγδάτη το 754, και πολλά άλλα σύντομα άρχισαν να λειτουργεί καθ 'όλο τον μεσαιωνική ισλαμικό κόσμο και ακόμα και στην μεσαιωνική Ευρώπη. Μέχρι το 19ο αιώνα, πολλά από τα φαρμακεία στην Ευρώπη και τη Βόρεια Αμερική είχαν τελικά εξελιχθεί σε μεγαλύτερες φαρμακευτικές εταιρείες. Οι περισσότερες από τις σημερινές μεγάλες φαρμακευτικές εταιρείες ιδρύθηκαν στα τέλη του 19ου και αρχές του 20ου αιώνα. Βασικά ευρήματα της δεκαετίας του 1920 και του 1930, ήταν η ινσουλίνη και η πενικιλίνη, έγινε μαζική παραγωγή και διανέμονταν. Η Ελβετία, η Γερμανία και η Ιταλία ήταν ιδιαίτερα ισχυρές βιομηχανίες, με το Ηνωμένο Βασίλειο, τις Ηνωμένες Πολιτείες, το Βέλγιο και την Ολλανδία να ακολουθούν. Νομοθεσία θεσπίστηκε για να δοκιμάσει και να εγκρίνει τα φάρμακα και να απαιτήσει κατάλληλη επισήμανση. Συνταγογραφούμενα και μη συνταγογραφούμενα φάρμακα έγιναν νόμιμα διακριμένα από το ένα το άλλο, αφού η φαρμακευτική βιομηχανία είχε ωριμάσει. Η βιομηχανία ξεκίνησε σοβαρά από τη δεκαετία του 1950, λόγω της ανάπτυξης των συστηματικών επιστημονικών προσεγγίσεων, την κατανόηση της ανθρώπινης βιολογίας (συμπεριλαμβανομένου του DNA ) και εξελιγμένες τεχνικές κατασκευής. Πολλά νέα φάρμακα αναπτύχθηκαν κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1950 και μαζική παραγωγή από το Αυτές περιελάμβαναν την κορτιζόνη, φάρμακα για την αρτηριακή πίεση και την καρδιά, αναστολείς ΜΑΟ, χλωροπρομαζίνη, αλοπεριδόλη και τα ηρεμιστικά μπαίνουν στην εποχή των ψυχιατρικών φαρμάκων. Κυκλοφόρησαν στο εμπόριο από το 1963 και γρήγορα έγινε το πιο συνταγογραφούμενο φάρμακο στην ιστορία, πριν από τη διαμάχη για εξάρτηση και εθισμό. Φάρμακα κατά του καρκίνου ήταν ένα χαρακτηριστικό της δεκαετίας του Από το 1978, η Ινδία ανέλαβε να είναι το πρωταρχικό κέντρο της φαρμακευτικής παραγωγής χωρίς την προστασία των διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας. Η βιομηχανία παρέμεινε σε σχετικά μικρή κλίμακα μέχρι το 1970, όταν άρχισε να επεκτείνεται σε μεγαλύτερο ποσοστό. Η νομοθεσία που επιτρέπει την προστασία των διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας, που θα καλύπτει τόσο τη διαδικασία παραγωγής και τα ειδικά προϊόντα, τέθηκε σε ισχύ στις περισσότερες χώρες. Μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 1980, οι μικρές εταιρείες βιοτεχνολογίας αγωνίζονταν για την επιβίωσή τους, η οποία οδήγησε στο σχηματισμό των αμοιβαίων επωφελών συνεργασιών με μεγάλες φαρμακευτικές εταιρείες και μια σειρά εταιρικών εξαγορών των μικρότερων επιχειρήσεων. Η φαρμακευτική κατασκευή έγινε συμπυκνωμένη, με λίγες μεγάλες εταιρείες να κατέχουν δεσπόζουσα θέση σε όλο τον κόσμο και με λίγες εταιρείες που παράγουν φάρμακα στο εσωτερικό κάθε χώρας. Η φαρμακευτική βιομηχανία άρχισε τη δεκαετία του 1980 και πιέζονταν από τα οικονομικά και ένα πλήθος νέων κανονισμών, τόσο για την ασφάλεια και την περιβαλλοντική, αλλά και για τις νέες τεχνολογίες για την ανάλυση και τον υπολογισμό. Φάρμακα για 8

14 καρδιακές παθήσεις και για το AIDS ήταν ένα χαρακτηριστικό γνώρισμα της δεκαετίας του 1980, με τη συμμετοχή προκλήσεις για τους ρυθμιστικούς φορείς και μια ταχύτερη διαδικασία έγκρισης. Το marketing άλλαξε δραματικά στη δεκαετία του Το Διαδίκτυο έκανε δυνατή την άμεση αγορά των φαρμάκων από τους καταναλωτές και των πρώτων υλών από τους παραγωγούς, μετατρέποντας το είδος της επιχείρησης. Στις ΗΠΑ, η απευθείας διαφήμιση στους καταναλωτές πολλαπλασιάστηκε στο ραδιόφωνο και την τηλεόραση λόγω των νέων κανονισμών FDA το 1997 που ελευθέρωσε απαιτήσεις για την παρουσίαση των κινδύνων. Οι φαρμακευτικές εταιρείες είναι σαν τις άλλες εταιρείες που κατασκευάζουν προϊόντα που πρέπει να πωλούνται με σκοπό το κέρδος, προκειμένου η εταιρεία να επιβιώσει και να αναπτυχθεί. Είναι διαφορετικά σε ορισμένες εταιρείες, επειδή οι φαρμακοβιομηχανίες είναι πολύ επικίνδυνες. Για να επιβιώσει μια φαρμακοβιομηχανία, πρέπει να ανακαλύψει μια υπερπαραγωγή (δισεκατομμυρίων δολαρίων φάρμακο) κάθε λίγα χρόνια. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, τα νέα φαρμακευτικά προϊόντα, πρέπει να εγκριθεί από την Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) ως ασφαλή και αποτελεσματικά. Αυτή η διαδικασία περιλαμβάνει γενικά υποβολή δοκιμαζόμενου νέου φάρμακου κατάθεσης με επαρκή προκλινικά δεδομένα που να υποστηρίζουν τη διαδικασία με ανθρώπινες δοκιμές. Μετά από έγκριση IND, τρεις φάσεις προοδευτικά μεγαλύτερων κλινικές δοκιμές σε ανθρώπους μπορεί να διεξαχθεί. Μετά την επιτυχή ολοκλήρωση των δοκιμών φάσης ΙΙΙ, ένα νέο φάρμακο υποβάλλεται στην FDA. Η FDA επανεξετάζουν τα δεδομένα και εάν το προϊόν θεωρείται ότι έχει μια θετική σχέση οφέλους-κινδύνου, χορηγείται έγκριση για την κυκλοφορία του προϊόντος στην αμερικανική αγορά. Υπάρχουν ειδικοί κανόνες για ορισμένες σπάνιες ασθένειες (ή αλλιώς ονομαζόμενες «ορφανές ασθένειες») με λιγότερα από ασθενείς στις Ηνωμένες Πολιτείες, ή μεγαλύτερους πληθυσμούς σε ορισμένες περιπτώσεις. Επειδή η ιατρική έρευνα και ανάπτυξη φαρμάκων για τη θεραπεία αυτών των ασθενειών είναι οικονομικά ασύμφορη, οι εταιρείες ότι πράξουν ανταμείβονται με μειώσεις φόρων, απαλλαγή από τέλη, και την αποκλειστικότητα στην εν λόγω φάρμακο για περιορισμένο χρονικό διάστημα (επτά έτη), ανεξάρτητα από το αν το φάρμακο προστατεύεται από διπλώματα ευρεσιτεχνίας. Όταν φαρμακευτικά προϊόντα έχουν αποδειχθεί ότι προκαλούν παρενέργειες ιδίως σε χώρες όπου άδικες πληρωμές είναι πιθανό να είναι μεγάλες τότε γίνεται αστική αγωγή. Οι 20 κορυφαίες φαρμακευτικές περιπτώσεις αντιπροσωπεύουν πάνω από 16 δισεκατομμύρια δολάρια σε εισπράξεις. Λόγω υψηλού προφίλ περιπτώσεις που οδηγούν σε μεγάλες αποζημιώσεις, οι περισσότερες φαρμακευτικές εταιρείες εγκρίνουν μεταρρύθμιση αδικοπραξίας. Οι πρόσφατες διαμάχες αφορούσαν το Down και SSRI αντικαταθλιπτικά. Μια συγχώνευση, εξαγορά, ή co-marketing συμφωνία μεταξύ των φαρμακευτικών εταιρειών μπορεί να συμβούν ως αποτέλεσμα συμπληρωματικές δυνατότητες μεταξύ τους. Μια μικρή βιοτεχνολογίας εταιρεία μπορεί να έχει ένα νέο φάρμακο, αλλά όχι τις πωλήσεις ή μάρκετινγκ ικανότητες. Αντίθετα, μια μεγάλη φαρμακευτική εταιρεία μπορεί να έχει αχρησιμοποίητη δυναμικότητα σε μια μεγάλη δύναμη πωλήσεων οφείλεται στο χάσμα αγωγού της εταιρείας νέων προϊόντων. Μπορεί να είναι προς το συμφέρον και των δύο εταιρειών να εισέλθουν σε μια συμφωνία για να αξιοποιεί τις συνέργειες μεταξύ τους. 9

15 2β. Στόχοι του τμήματος Οι στόχοι της γενικής διεύθυνσης είναι : Σχεδιασμός στρατηγικής της εταιρείας Υλοποίηση των στόχων Καθορισμός των δραστηριοτήτων της επιχείρησης Καθορισμός των στόχων κάθε τμήματος Καθορισμός χρονοδιαγράμματος εργασιών Καθορισμός κριτηρίων αξιολόγησης και οφέλη αποδοτικότητας για κάθε τμήμα Ενημέρωση Διοικητικού Συμβουλίου για την πρόοδο της εταιρείας Ενημέρωση για τις εξελίξεις που διαγράφονται στην τοπική και διεθνή αγορά Αντιπροσώπευση εταιρείας σε εκδηλώσεις Επιλογή βασικών στελεχών της επιχείρησης Αξιολόγηση του ποσοστού επίτευξης των στόχων και την επίδοση των διευθυντών της επιχείρησης Θέτει μακροπρόθεσμους στόχους σε συνεργασία με το Διοικητικό Συμβούλιο Καταρτίζει το στρατηγικό πλάνο Συγκαλεί τα στελέχη σε συνεδρίαση σε τακτά χρονικά διαστήματα προκειμένου να έχει πλήρη ενημέρωση από όλα τα τμήματα της εταιρείας 2γ. Έγκριση εισηγητικών προτάσεων τμημάτων Προς διεύθυνση οικονομικών Αγαπητή συνεργάτης, κ. Ασημίνα Μυρίτζου, Η εισήγηση σας με σκοπό την πρόσληψη δύο ατόμων στο δυναμικό του λογιστηρίου για την θερινή περίοδο γίνεται δεκτή. Ημερομηνία ορίζεται η 3 Απριλίου 2014, και εκτός αυτού, οι προτάσεις σας σχετικά με τον μισθό τους επίσης εγκρίνονται. Με την επιπλέον προϋπόθεση της υψηλής αποδοτικότητας και καλής συνεργασίας τους. Σας ευχαριστώ για την καλή συνεργασία. Προς διεύθυνση παραγωγής Αγαπητή συνεργάτης, κ. Ιωάννα Μπάμπη, Η εισήγησή σας που έχει να κάνει με την αλλαγή στο τμήμα παραγωγής μελετήθηκε προσεχτικά και κρίνω απαραίτητη την αύξηση αποδοτικότητας των μηχανών αλλά και τη συχνότερη συντήρηση και έλεγχο τους όπως είπατε και εσείς. Συνεπώς η εισήγηση γίνεται δεκτή εφόσον ο πήχης ανταγωνιστικότητας στην αγορά έχει ανέβει και πρέπει να γίνουμε πιο παραγωγικοί. Για αυτό τον λόγο θα είχαμε την δυνατότητα να προσλάβουμε 2 ακόμα άτομα σε θέσεις που εσείς κρίνετε απαραίτητο. Σας ευχαριστώ για την συνεργασία. Προς διεύθυνση μάρκετινγκ Αγαπητή συνεργάτης, κ. Άννα-Μαρία Μαυρουκλή, Μελέτησα την εισήγηση σας στην οποία αναφέρατε το διαφημιστικό για ένα από τα καινούρια προϊόντα της ΦΑΡΜΕΛ, την κρέμα για βρέφη Φρουλάκ. Η αίτησή σας δεν απορρίπτεται εντελώς, αλλά λόγο της ανάγκης δημιουργίας θέσεων εργασίας δεν θα πραγματοποιηθεί ακόμα. Μετά από συζήτηση με την διευθύντρια οικονομικών η εταιρεία μας 10

16 θα προωθήσει το προϊόν, όταν είναι σε θέση να χρηματοδοτήσει την διαφήμιση του συγκεκριμένου προϊόντος. Σας ευχαριστώ για την συνεργασία και την κατανόηση. 2δ. Η αποστολή μας Το όραμα μας Η Αποστολή μας Να είμαστε ένα υγιές επιχειρηματικό κύτταρο προς όφελος των ασθενών, των πελατών μας, των Εταιρειών με τις οποίες συνεργαζόμαστε, του προσωπικού μας, των μετόχων μας αλλά και γενικότερα της κοινωνίας. Να παρέχουμε στους ιατρούς, ασθενείς, φαρμακοποιούς, φαρμακαποθήκες και οργανισμούς υγείας, προϊόντα και υπηρεσίες υψηλής ποιότητας. Το Όραμα μας Να παραμείνουμε στην κορυφή της Ελληνικής Φαρμακοβιομηχανίας. Να γίνουμε ένας σημαντικός φαρμακευτικός παραγωγός σε Ευρωπαϊκό Επίπεδο. 2ε. Οι αξίες της ΦΑΡΜΕΛ Η Φαρμακοβιομηχανία πρέπει να υποτάσσει τους οικονομικούς στόχους, στην βασική της προτεραιότητα που είναι η φροντίδα για τον ασθενή. Η συνεργασία με τους πελάτες μας και τους συνεργάτες μας πρέπει να βασίζεται στην ειλικρίνεια και το αμοιβαίο όφελος Το σύστημα ποιότητας δεν είναι απλώς ένα σύστημα διοίκησης, αλλά ένα σύστημα φιλοσοφίας και αρχών που πρέπει να διέπει όλες τις λειτουργίες της εταιρείας και να το έχουν ενστερνισθεί όλοι οι εργαζόμενοι ανεξαρτήτως επιπέδου και θέσεως. Η προσωπική βελτίωση του ατόμου (εργαζομένου) επιφέρει την πρόοδο του συνόλου (εταιρείας) Η χρηστή και ηθική επιχειρησιακή πρακτική πρέπει να διασφαλίζεται πέρα από την πιστή εφαρμογή των νόμων και των διατάξεων με εσωτερικούς κώδικες δεοντολογίας, διαδικασίες και κυρίως από την εσωτερική κουλτούρα που είναι προϊόν πολυετούς επιχειρησιακής λειτουργίας. Η συσσωρευμένη γνώση και η δημιουργικότητα αποτελούν τους βασικούς πόρους της επιχείρησης, οι οποίοι επιφέρουν καινοτομία και υποβοηθούν την βελτίωση και τον εκσυγχρονισμό. Κάθε πολιτική της εταιρείας πρέπει να συνυπολογίζει την κοινωνική διάσταση και την περιβαλλοντική προστασία. 11

17 3 ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ : ΔΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ 12

18 3α.Στόχοι του τμήματος Sτο σύγχρονο κόσμο των επιχειρήσεων, ο διευθυντής προσωπικού με συγκεκριμένη μέθοδο και προγραμματισμό, αναλαμβάνει ένα σημαντικό ρόλο για την επιχείρηση, την ορθολογική αξιοποίηση του ανθρώπινου δυναμικού για την εξασφάλιση της καλύτερης δυνατής απόδοσης του. Σπουδαιότητα: Aαναπτύσσει διαπροσωπικές σχέσεις με το προσωπικό, ώστε να δημιουργήσει ένα κλίμα κατανόησης και εμπιστοσύνης. Εξετάζει τους υποψήφιους για πρόσληψη στην εταιρία και προτείνει τους καταλληλότερους. Αξιολογεί την απόδοση των υπαλλήλων και προτείνει οριζόντιες και κατακόρυφες μετακινήσεις σε θέσεις εργασίας, για τη βελτίωση της αποδοτικότητας ή την απομάκρυνση τους από την εταιρεία. Σχεδιάζει και προτείνει την κλίμακα των μισθών και των ασφαλιστικών ή άλλων παροχών για το προσωπικό. Οργανώνει προγράμματα εκπαίδευσης του προσωπικού. Τέλος, ενημερώνεται και προσπαθεί να αντιμετωπίσει τυχόν διαφωνίες μεταξύ του προσωπικού. Ο διευθυντής προσωπικού πρέπει να έχει οργανωτικές, επικοινωνιακές και διοικητικές ικανότητες, να επιδεικνύει ευαισθησία σε προσωπικά θέματα, να έχει αναπτυγμένο αίσθημα δικαιοσύνης και ικανότητες ενεργοποίησης και ενθάρρυνσης του προσωπικού για υψηλότερες αποδόσεις. Παράλληλα δε, η συναισθηματική σταθερότητα και η ψυχραιμία για την αντιμετώπιση δυσάρεστων διαπροσωπικών καταστάσεων, όπως επίσης η διορατικότητα, η διαλλακτικότητα καθώς και η ικανότητα ευελιξίας και διαπραγμάτευσης σε θέματα που αφορούν και απασχολούν το ανθρώπινο δυναμικό της επιχείρησης, αποτελούν επιπρόσθετα προσωπικά χαρακτηριστικά του διευθυντή προσωπικού. Καθήκοντα: Οι αρμοδιότητες του διευθυντή προσωπικού, αφορούν κυρίως στις αποφάσεις για τον προγραμματισμό των εργασιών μιας επιχείρησης, την επιλογή και την επαγγελματική ανάπτυξη και απόδοση του προσωπικού, την άριστη κατανομή των υπηρεσιακών αρμοδιοτήτων σύμφωνα με τα προσωπικά χαρακτηριστικά και την ιδιοσυγκρασία του καθενός για την αποδοτικότερη αξιοποίηση των εργαζομένων, το ύψος των αμοιβών, τα επιμίσθια, τις κατάλληλες συνθήκες εργασίας και ασφάλειας του προσωπικού και τις εργασιακές σχέσεις των στελεχών μιας επιχείρησης ή ενός οργανισμού. Τα καθήκοντα και οι αρμοδιότητες του διευθυντή προσωπικού είναι πολύπλευρα και πολυσύνθετα και έχει ως στόχο τη βελτίωση της απόδοσης στην εργασία και ταυτόχρονα την φροντίδα για την ικανοποίηση του προσωπικού τόσο από την εργασία που του έχει ανατεθεί, όσο και από την άποψη μισθών και λοιπών παροχών. Συνθήκες Εργασίας: Εργάζεται κυρίως στο γραφείο του κάτω από καλές και ευχάριστες συνθήκες εργασίας με καλό φωτισμό και άνεση, ενώ στα πλαίσια των επαγγελματικών του δραστηριοτήτων επιβάλλεται να επισκέπτεται του χώρους εργασίας των εργαζομένων. Η θέση συνοδεύεται από ευθύνες και ένταση, η δε επικοινωνία του με άλλα άτομα, τόσο εντός, όσο και εκτός της επιχείρησης, είναι καθημερινή, ενώ δεν λείπουν και οι εντάσεις με το προσωπικό. Το ωράριο εργασίας του διευθυντή προσωπικού καθορίζεται και εξαρτάται από τη λειτουργία και της ανάγκες της επιχείρησης στην οποία εργάζεται. 13

19 3β.Διαδικασία πρόσληψης προσωπικού Σύμφωνα με τις διαδικασίες, κάθε αίτηση για εργασιακή απασχόληση πρέπει να αποτελείται από τα εξής : 1. Ένα πλήρες βιογραφικό σημείωμα 2. Μία συνοδευτική επιστολή που να εξηγεί γιατί ο υποψήφιος επιθυμεί να ληφθεί υπόψη για την πλήρωση της συγκεκριμένης θέσης. Σε αυτή την επιστολή πρέπει να συμπεριλαμβάνεται το χρονικό διάστημα που απαιτείται ώστε να αφήσει την προηγούμενη εργασία του, καθώς και λεπτομέρειες σχετικά με την προηγούμενη εκπαίδευση του υποψηφίου. 3. Δύο συστατικές επιστολές από κατάλληλους αξιολογητές. Ο επιτυχής υποψήφιος πρέπει να διατηρεί ενθουσιασμό και αφοσίωση στην εργασία του ακόμα και όταν βρίσκεται υπό πίεση ενώ θα χρειαστεί να: Επικοινωνεί προφορικά και γραπτά στα Ελληνικά και Αγγλικά Έχει κίνητρα και να παίρνει πρωτοβουλίες Έχει αποδεδειγμένες δεξιότητες διάγνωσης και επίλυσης προβλημάτων Έχει διαπροσωπικές δεξιότητες που θα του επιτρέπουν να αντιλαμβάνεται γρήγορα τα προβλήματα και να βρίσκει λύσεις. Έχει σημαντική εμπειρία σε περιβάλλον ΙΤ Αναζητούμε ανθρώπους δυναμικούς, ταλαντούχους, με καινοτόμο πνεύμα και διάθεση για μάθηση. Για το σκοπό αυτό, χρησιμοποιούμε σύγχρονες, διαφανείς και αντικειμενικές μεθόδους αξιολόγησης υποψηφίων, που περιλαμβάνουν συνεντεύξεις, τεστ δεξιοτήτων και παρουσιάσεις case study. Ανάλογα με την κάθε θέση, επιλέγουμε ένα συνδυασμό μεθόδων αξιολόγησης, τις οποίες και εφαρμόζουμε σύμφωνα με σύγχρονα πρότυπα. Η τελική επιλογή γίνεται με την σύμφωνη γνώμη όλων των εμπλεκόμενων μερών από την πλευρά μας, σύμφωνα με κοινά κριτήρια αξιολόγησης. Δεχόμαστε αιτήσεις τόσο νέων επαγγελματιών όσο και έμπειρων στελεχών, και λειτουργούμε χωρίς προκαταλήψεις και αποκλεισμούς λόγω ηλικίας, φύλου ή άλλων ατομικών χαρακτηριστικών. Προσφέρουμε ίσες ευκαιρίες σε όλους εκείνους που μοιράζονται την φιλοσοφία μας και πιστεύουν ότι μπορούν να συνεισφέρουν στην επίτευξη του οράματός μας. 3γ. Δημιουργία αγγελίας για πρόσληψη στελέχους της επιχείρησης Η ΦΑΡΜΕΛ Α.Ε. Ελληνική Εταιρεία που δραστηριοποιείται στον Ελλαδικό χώρο αλλά και με σημαντική εξαγωγική δραστηριότητα, με ηγετική θέση στο χώρο της παραγωγής φαρμάκων και συναφών προϊόντων, ζητά να προσλάβει QUALITY SYSTEMS MANAGER (QSΜ_042014) Ο/η κάτοχος της θέσης θα αναφέρεται στον Head of Quality Management, θα είναι υπεύθυνος/η για την εύρυθμη λειτουργία του τομέα ευθύνης του/της και θα έχει τις εξής αρμοδιότητες: Να εκδίδει το Validation Master Plan και να συντηρεί το Site Master File. Να διαχειρίζεται το σύστημα Διορθωτικών & Προληπτικών ενεργειών (CAPAs). 14

20 Να συντονίζει, να ενημερώνει και να επιβλέπει τις αλλαγές που έχουν προταθεί από τον πελάτη ή από την εταιρεία (Change Control) στα συστήματα ποιότητας και στα προϊόντα με στόχο την ελαχιστοποίηση ποιοτικών αποκλίσεων. Να συμμετέχει στην εφαρμογή των προγραμμάτων επιθεωρήσεων. Να συμμετέχει στην αξιολόγηση των προμηθευτών Να συμμετέχει στην επίλυση προβλημάτων (Problem Solving) Απαραίτητα Προσόντα Πτυχιούχο ΑΕΙ των ακόλουθων ειδικοτήτων: Χημικός / Φαρμακοποιός / Βιολόγος / Χημικός Μηχανικός. Εμπειρία 3 5 ετών τουλάχιστον, σε αντίστοιχη θέση. Άριστη γνώση Αγγλικής γλώσσας. Εξοικείωση με εμπορικά πακέτα Η/Υ (Εxcell, Word, Power Point). Διοικητικές και Οργανωτικές ικανότητες. Προσφέρουμε: Ευκαιρίες επαγγελματικής εξέλιξης σε πολυεθνικό περιβάλλον Αποδοχές αναλόγως προσόντων και προϋπηρεσίας Συνεχή εκπαίδευση και ανάπτυξη Οι ενδιαφερόμενοι παρακαλούνται να αποστείλουν πλήρες βιογραφικό σημείωμα (αναγράφοντας τον κωδικό της θέσης) στην παρακάτω διεύθυνση: info@farmel.gr 3δ. Επιλογή στελεχών επιχείρησης Για την προαγωγή και ανάδειξη ενός εργαζομένου σε στέλεχος της επιχείρησης αξιολογούνται: Ένας προπτυχιακός και ένας μεταπτυχιακός τίτλος στον κατάλληλο τομέα. Ένα διδακτορικό σε έναν κατάλληλο τομέα είναι ιδιαίτερα επιθυμητό. Αποδεδειγμένη επαγγελματική εμπειρία Εμπειρία στην διοίκηση επιχειρήσεων αποκτηθείσα στη βιομηχανία, στο εμπόριο ή στον τομέα των υπηρεσιών. Δυνατότητα να εργαστεί σε ΙΤ περιβάλλον και να εφαρμόσει εργαλεία υπολογιστών. Ικανότητα να εργάζεται υπό πίεση και να τηρεί τις προθεσμίες. Ικανότητα να εργάζεται ανεξάρτητα αλλά και ως μέλος μίας ομάδας. Ικανότητα να θέτει υψηλούς στόχους σε ένα περιβάλλον που χαρακτηρίζεται από πολυφωνία και πολυπλοκότητα. Η ΦΑΡΜΕΛ είναι δεσμευμένη στην παροχή ισότιμων ευκαιριών στην απασχόληση καθώς και προσφέρει τις ίδιες θέσεις εργασίας σε άτομα και από τα δύο φύλλα. Τα κύρια καθήκοντα και οι ευθύνες ενός μέλους του τμήματος πωλήσεων είναι κυρίως επαγγελματικής φύσης και κινούνται σε ένα ευρύ φάσμα: Να συνεισφέρει στις πωλήσεις και στην έρευνα στον τομέα του Να συμβάλει στα κύρια ζητήματα πολιτικής που αφορούν στην εκπαίδευση (π.χ στην ανάπτυξη εκπαιδευτικών συστημάτων σύμφωνα με τις νέες μεθόδους παράδοσης, ). 15

21 Να εργάζεται για την συνεχιζόμενη προσωπική και επαγγελματική του ανάπτυξη Να συμμετέχει ενεργά στην διασφάλιση ποιότητας και στην τήρηση ανάλογων εσωτερικών διαδικασιών. Να συμμετέχει ενεργά στις συνεδριάσεις του τμήματος του και της εταιρίας γενικότερα. Να ενισχύει και να παρακολουθεί τις εξελίξεις που αφορούν τον ερευνητικό τομέα στο τμήμα που δραστηριοποιείται. Να συμβάλλει στις συλλογικές δραστηριότητες του τμήματος και της εταιρίας. Να συμπεριφέρονται κατά τρόπο επαγγελματικό με τους πελάτες και τους συναδέρφους. Να πραγματοποιεί διάφορα καθήκοντα όπως απαιτείται από την θέση του σχετικά με την έρευνα. 3ε. Το προφίλ του ανθρώπινου δυναμικού μας Ένας σημαντικός παράγοντας επιτυχίας της ΦΑΡΜΕΛ είναι οι ίδιοι οι άνθρωποί της. Στη ΦΑΡΜΕΛ γνωρίζουμε πολύ καλά ότι το ανθρώπινο δυναμικό κάνει την διαφορά. Έτσι, σεβόμαστε τους ανθρώπους μας, υποστηρίζουμε τις προσπάθειές τους και εργαζόμαστε με στόχο το καλύτερο αποτέλεσμα. Θέλουμε όλοι οι άνθρωποί μας να είναι υπερήφανοι που εργάζονται στην ΦΑΡΜΕΛ και να είναι ικανοποιημένοι με την εργασία τους. Σκοπός μας είναι να προσλαμβάνουμε ανθρώπους που διαθέτουν ταλέντο, ενέργεια, δέσμευση στην επίτευξη των στόχων και ικανότητα να σκέφτονται πέρα από τα προκαθορισμένα. Οι ευκαιρίες απασχόλησης στη ΦΑΡΜΕΛ καλύπτουν ένα εύρος θέσεων σε διάφορα τμήματα της επιχείρησης. Ανάλογα με τις ανάγκες, υπάρχουν ευκαιρίες απασχόλησης σε όλα τα επίπεδα, τόσο για νέους επαγγελματίες όσο και για έμπειρα στελέχη. Κατωτέρω θα βρείτε μια σύντομη περιγραφή των Τμημάτων για τα οποία προσλαμβάνουμε στελέχη με μεγαλύτερη συχνότητα. Τμήμα Πωλήσεων ;Στο Τμήμα Πωλήσεων, αναγνωρίζουμε ότι η επικέντρωση στους πελάτες και η αμοιβαία συνεργασία μαζί τους είναι θεμελιώδεις αρχές για την ανάπτυξή μας. Ως στέλεχος των Πωλήσεων, θα είστε δίπλα στους πελάτες μας, αποτελώντας τον συνδετικό κρίκο της εταιρείας μαζί τους. Η καριέρα σας στις Πωλήσεις θα ξεκινήσει από το ρόλο του Επιστημονικού Συνεργάτη (Ιατρικού Επισκέπτη), όπου θα είστε υπεύθυνος για την προώθηση συγκεκριμένων φαρμακευτικών σκευασμάτων στην περιοχή ευθύνης σας, αναπτύσσοντας και εφαρμόζοντας επιχειρησιακά σχέδια για να επιτύχετε τους στόχους σας. Στην θέση αυτή, θα έχετε την ευκαιρία να αναπτύξετε τεχνικές πωλήσεων και να αποκτήσετε εξειδικευμένες γνώσεις για τα σκευάσματα της ΦΑΡΜΕΛ, την αγορά και τους πελάτες σας όσο και για τον φαρμακευτικό κλάδο εν γένει. Θα επισκέπτεστε γιατρούς και νοσοκομεία, ενημερώνοντάς τους άρτια και επιστημονικά και προωθώντας τα πιο καινοτόμα φάρμακα της αγοράς. Για να γίνετε μέλος της ομάδας Πωλήσεων, θα πρέπει να έχετε πτυχίο Ανώτατης (ή Ανώτερης) Εκπαίδευσης, κατά προτίμηση στους κλάδους Θετικών ή Ιατρικών Επιστημών ή/και Διοίκησης Επιχειρήσεων/Marketing. Επίσης, θα πρέπει να έχετε ανεπτυγμένες επικοινωνιακές ικανότητες, έμφαση στην επίτευξη στόχων, αντοχή στην αντιμετώπιση προκλήσεων σε μία έντονα ανταγωνιστική αγορά και διάθεση για συνεχή εκπαίδευση. Προηγούμενη σχετική προϋπηρεσία θεωρείται σημαντικό προσόν, δεν αποτελεί όμως απαραίτητη προϋπόθεση για τον συγκεκριμένο ρόλο. Σχετικά με τις ομάδες Πωλήσεων στη ΦΑΡΜΕΛ: Γίνετε μέλος μιας από τις ομάδες Πωλήσεων και προωθήστε προϊόντα-ορόσημα, όπως: - Diovan - Exelon - Lucentis - Exforge - Glivec - Zometa Tμήμα Marketing : Το όραμά μας στο Τμήμα Marketing είναι να αναπτύξουμε τις δυνατότητες που υπάρχουν για προσφορά ουσιαστικών και καινοτόμων υπηρεσιών προς τους πελάτες μας. Τα στελέχη του Τμήματος Marketing της ΦΑΡΜΕΛ Hellas, στοχεύουν στην επιτυχή προώθηση των προϊόντων μας σ ένα έντονα ανταγωνιστικό περιβάλλον, επικεντρώνοντας τις ενέργειές τους στην ενημέρωση για τα προϊόντα, την προσφορά υπηρεσιών, αλλά και στην εδραίωση της ονομασίας της ΦΑΡΜΕΛ. Σε στενή συνεργασία με το Τμήμα Πωλήσεων, θα είστε υπεύθυνος για τον στρατηγικό σχεδιασμό, την υλοποίηση λανσαρισμάτων νέων σκευασμάτων καθώς και την διαχείριση και ανάπτυξη των υπαρχόντων προϊόντων. Επίσης, θα δημιουργείτε εργαλεία που θα υποστηρίζουν το Τμήμα Πωλήσεων της εταιρείας και θα αναπτύσσετε 16

22 κατάλληλα προγράμματα επικοινωνίας για τους πελάτες μας. Ως στέλεχος του Marketing, θα σχεδιάζετε και υλοποιείτε την προϊοντική στρατηγική των φαρμακευτικών σκευασμάτων της εταιρείας, αναλύοντας και αξιοποιώντας ευκαιρίες στην αγορά. Για να γίνετε μέλος της ομάδας Marketing, χρειάζεται εκπαίδευση και κατάρτιση από Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα, κατά προτίμηση στους κλάδους Θετικών ή Ιατρικών Επιστημών ή/και Διοίκησης Επιχειρήσεων/Marketing, καθώς και εμπειρία σχετική με το αντικείμενο εργασίας. Η επαγγελματική εμπειρία σε Πωλήσεις θεωρείται σημαντικό προσόν. Επίσης, ο συγκεκριμένος ρόλος απαιτεί άριστες επικοινωνιακές δεξιότητες, αναλυτική και στρατηγική σκέψη, προσανατολισμό στο αποτέλεσμα, δημιουργικότητα καθώς και πάθος για μάθηση και ανάπτυξη. Ιατρικό Τμήμα: Το Ιατρικό Τμήμα της ΦΑΡΜΕΛ ασχολείται με τον σχεδιασμό και τη διεξαγωγή κλινικών μελετών, την προετοιμασία εκπαιδευτικού / προωθητικού υλικού, την παροχή συμβουλών ιατρικών υποθέσεων και επιστημονικής καθοδήγησης αλλά και την κάλυψη του Τομέα Φαρμακοεπαγρύπνησης. Η ομάδα του Ιατρικού Τμήματος συνεργάζεται στενά με τους γιατρούς και με τις ομάδες Marketing και Πωλήσεων της εταιρείας ώστε να υποστηρίξει την εμπορική στρατηγική της εταιρείας. Οι κύριες δραστηριότητες του Τμήματος διεξάγονται από την ομάδα των Κλινικών Μελετών (Clinical Research Associates) και την ομάδα των Συμβούλων Ιατρικών Υποθέσεων (Medical Advisors). Αναλαμβάνοντας μια θέση στην ομάδα των Κλινικών Μελετών, θα είστε υπεύθυνος για την αποτελεσματική διεξαγωγή και υλοποίηση κλινικών μελετών σε τοπικό ή παγκόσμιο επίπεδο και σε διάφορες θεραπευτικές κατηγορίες, εφαρμόζοντας πάντοτε τους Κανόνες Ορθής Κλινικής Πρακτικής και την Ευρωπαϊκή και Ελληνική Νομοθεσία. Για να γίνετε μέλος της ομάδας, θα πρέπει να κατέχετε πτυχίο Επιστημών Υγείας, άριστες επικοινωνιακές και οργανωτικές δεξιότητες καθώς και διάθεση για ομαδική εργασία. Η ομάδα των Συμβούλων Ιατρικών Υποθέσεων (Medical Advisors) αποτελείται από έμπειρους γιατρούς διάφορων ειδικοτήτων, οι οποίοι με επιχειρηματική και επιστημονική οπτική εμπλέκονται κυρίως σε κλινικές μελέτες Φάσης ΙΙ, ΙΙΙ και IV. Ως Σύμβουλος Ιατρικών Υποθέσεων, θα είστε σε επαφή με Key Opinion Leaders (KOLs), θα αναπτύσσετε και θα ολοκληρώνετε προωθητικά υλικά, τα οποία με ακρίβεια περιγράφουν τα χαρακτηριστικά των σκευασμάτων, θα αναλύετε τον ανταγωνισμό και θα προετοιμάζετε την αγορά για νέα προϊόντα. Επίσης, στο ρόλο αυτό, θα παρέχετε επιστημονική καθοδήγηση στις κλινικές μελέτες και σε άλλες εμπορικές δραστηριότητες της εταιρείας, συνεργαζόμενοι στενά με τις ομάδες Marketing και Πωλήσεων. Ως Σύμβουλος Ιατρικών Υποθέσεων πρέπει να έχετε διάθεση και ικανότητα για μάθηση σε σύντομο χρόνο. Ο ρόλος παρουσιάζει πολλές προκλήσεις και προσφέρει σε έμπειρους γιατρούς την ευκαιρία να εργαστούν σε ένα δυναμικό και απαιτητικό περιβάλλον, όπου μπορούν να συνεισφέρουν ενεργά στο λανσάρισμα καινοτόμων φαρμάκων. 3στ.Παροχές προς τους εργαζόμενους μας Στο πλαίσιο της ενίσχυσης του βιοτικού επιπέδου των εργαζομένων μας, η ΦΑΡΜΕΛ προσφέρει παροχές πέρα και πάνω από ότι προβλέπει η νομοθεσία. Οι πρόσθετες αυτές παροχές μπορεί να είναι είτε άμεσα, είτε έμμεσα οικονομικές. Οι άμεσες οικονομικές παροχές διακρίνονται σε: Παροχή δώρων για τους εργαζομένους στις ιδιαίτερες στιγμές τους, π.χ. παροχή δωροεπιταγών λόγω γάμου ή για αγορά σχολικών βιβλίων κ.λπ. Απονομή βραβείων -τα βραβεία απονέμονται ως αναγνώριση ή επιβράβευση εργαζομένων ή ομάδων εργαζομένων, προκειμένου να αποτελέσουν παράδειγμα προς μίμηση. Χαρακτηριστικά βραβεία αναγνώρισης εκτός από τα χρήματα αποτελούν και οι παρακάτω ενέργειες μας : Η παροχή γεύματος σε πολυτελές εστιατόριο για τους εργαζομένους και τις οικογένειές τους Η αγορά εισιτηρίων για συναυλία ή αθλητική διοργάνωση Η ανακοίνωση του ονόματος του «εργαζομένου του μήνα» κ.λπ. Η παροχή χρηματικών διευκολύνσεων που αποσκοπούν στην υποστήριξη του εργαζομένου, όταν έχει έκτακτες σοβαρές οικονομικές ανάγκες. Με τον τρόπο αυτό επιτυγχάνεται η δημιουργία ασφαλούς εργασιακού κλίματος, όπου ο εργαζόμενος μπορεί να αποδώσει χωρίς να τον απασχολούν προσωπικά ή οικονομικά προβλήματα 17

23 Επίσης προσφέρεται παροχή εξειδικευμένων νομικών και οικονομικών συμβουλών από εξειδικευμένους συναδέλφους με στόχο τη δημιουργία κλίματος αλληλοβοήθειας και στήριξης. Η επιθυμία της ΦΑΡΜΕΛ να προσφέρει οικειοθελώς προς το προσωπικό της πρόσθετες παροχές σε ιδιαίτερα σημαντικές στιγμές της ζωής τους, έχει σαν αποτέλεσμα την εφαρμογή μιας σειράς προγραμμάτων που περιλαμβάνουν: Καταβολή εφάπαξ δώρου σε περίπτωση γάμου κάποιου εργαζομένου. Αν και οι δύο σύζυγοι είναι εργαζόμενοι στην επιχείρηση, το δώρο καταβάλλεται και στους δύο Επίδοση δωροεπιταγής για την αγορά προϊόντων από γνωστό κατάστημα παιδικών ειδών, όταν κάποιος εργαζόμενός/ή της αποκτήσει τέκνο Καταβολή στους αριστούχους μαθητές/σπουδαστές -παιδιά εργαζομένωνχρηματικού ποσού, το οποίο κυμαίνεται ανάλογα με το επίπεδο φοίτησης. Επίσης, επιβραβεύει και τους ίδιους τους εργαζομένους, όταν παράλληλα με την εργασία τους σπουδάζουν και αριστεύουν. 18

24 4 ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ : ΔΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ 19

25 4α. Η εικόνα του κλάδου των ελληνικών φαρμακοβιομηχανιών το 2013 Όχημα στρατηγικής σημασίας για την ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας και την έξοδο από την παρατεταμένη ύφεση, αποτελεί η εγχώρια φαρμακοβιομηχανία, όσες πιέσεις και εάν δέχεται τελικά τόσο από τους δανειστές μας όσο και από την ίδια την ηγεσία του υπουργείου Υγείας. Το αληθινό success story της ελληνικής φαρμακοβιομηχανίας αποτυπώνεται για ακόμη μία φορά, μετά την έρευνα του ΙΟΒΕ και στα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Υπηρεσίας (ΕΛΣΤΑΤ) και συγκεκριμένα στον Δείκτη Βιομηχανικής Παραγωγής (Οκτώβριος 2013), όπου αξιολογούνται 24 βιομηχανικοί κλάδοι. Οι ελληνικές φαρμακοβιομηχανίες, παρά την πρωτοφανή κρίση αντιστέκονται σθεναρά, την ώρα που άλλοι βιομηχανικοί δείκτες καταρρέουν (όπως παράγωγα πετρελαίου και άνθρακα, ποτά, κλωστοϋφαντουργικές ύλες, ηλεκτρολογικό εξοπλισμός κλπ), αποδεικνύοντας ότι το φάρμακο και ειδικότερα οι εγχώριες επιχειρήσεις, με τα αξιόπιστα και ποιοτικά σκευάσματα που παράγουν, με το αξιόλογο επιστημονικό δυναμικό και την έντονη εξωστρέφεια που επιδεικνύουν στο εξωτερικό, αποτελούν σοβαρό αναπτυξιακό μοντέλο. Ειδικότερα, η ανάπτυξη του κλάδου βασικά φαρμακευτικά προϊόντα και σκευάσματα, σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, το 2013 αυξήθηκε κατά 13,6% σε σχέση με πέρυσι, ενώ το 2012 σε σχέση με το 2011 η αύξηση ήταν της τάξεως του 7,5%. Γενικότερα, ο Γενικός δείκτης Βιομηχανικής Παραγωγής του μηνός Οκτωβρίου 2013, σε σύγκριση με τον αντίστοιχο Δείκτη του Οκτωβρίου 2012 παρουσίασε μείωση κατά 5,2% έναντι αύξησης 3,9% που σημειώθηκε κατά την αντίστοιχη σύγκριση του έτους 2012 προς τον Ο μέσος δείκτης Βιομηχανικής Παραγωγής της περιόδου Ιανουαρίου- Οκτωβρίου 2013, σε σύγκριση με τον αντίστοιχο περσινό δείκτη εμφάνισε μείωση κατά 3,8% έναντι μείωσης 3,6% που σημειώθηκε κατά την αντίστοιχη σύγκριση του έτους 2012 προς το Όπως τονίζεται και στην πρόσφατη έκθεση του ΙΟΒΕ, τη δεκαετία η ελληνική φαρμακοβιομηχανία είχε τον υψηλότερο ρυθμό ανάπτυξης ανάμεσα στους κλάδους παραγωγής στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Σύμφωνα με την έκθεση, ο κλάδος, αποτελεί το 10% της συνολικής μεταποίησης της χώρας και συμβάλλει στο ΑΕΠ με 2,8 δισ. ευρώ σε ετήσια βάση. Πρόκειται για το τρίτο μεγαλύτερο ποσοστό σαν συνεισφορά φαρμάκου σε ΑΕΠ χώρας, μετά τη Δανία και τη Σλοβενία. Προσφέρει πάνω από άμεσες και έμμεσες θέσεις εργασίας και εκτιμάται ότι για κάθε ευρώ που δαπανώνται σε φάρμακα που παράγονται στην Ελλάδα, το ΑΕΠ ενισχύεται κατά ευρώ. Ενδεικτικό είναι ότι τα τελευταία πέντε χρόνια έγιναν επενδύσεις 355 εκατομμυρίων ευρώ για δημιουργία νέων παραγωγικών μονάδων, εκτός της δαπάνης για την ανάπτυξη νέων προϊόντων. Επίσης, μέσα στο 2014 αναμένονται να γίνουν επενδύσεις στην ελληνική φαρμακοβιομηχανία ύψους 40 εκατομμυρίων ευρώ. Ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Φαρμακοβιομηχανίας κ. Δημήτρης Δέμος, σε πρόσφατη εκδήλωση της Ένωσης, είχε τονίσει χαρακτηριστικά μεταξύ άλλων, ότι «η ελληνική φαρμακοβιομηχανία είναι η ατμομηχανή της ελληνικής παραγωγής, καθώς συμβάλλει στο 20

26 ΑΕΠ περισσότερο από ό,τι ο τουρισμός, η πολυδιαφημισμένη «βαριά βιομηχανία» της χώρας, ή η ναυτιλία. Συγκεκριμένα, είχε πει, ότι ο πολλαπλασιαστής ανάπτυξης στο ΑΕΠ είναι 3,4, πολύ υψηλότερος και από τον τομέα του τουρισμού και από τον τομέα της ναυτιλίας. 4β.Στόχοι του τμήματος Η οικονομική διεύθυνση,εφαρμόζοντας τις αρχές στη οικονομικής επιστήμης ( Business Administration) -αξιοποιώντας τους οικονομικούς πόρους της επιχείρησης-ενώ ταυτόχρονα αξιολογεί τα μηνύματα έξω και μέσα στην επιχείρηση, στοχεύει στη μεγιστοποίηση του αποτελέσματος μέσα από τη διαδικασία σχεδιασμού και ελέγχου της οικονομικής λειτουργίας της επιχείρησης.αντικειμενικοί στόχοι της οικονομικής διεύθυνσης είναι: Η ανάπτυξη και ο έλεγχος του οικονομικού σχεδιασμού. Η αξιολόγηση πρόκριση επενδυτικών στόχων και αποφάσεων. Η μέσω της ανάπτυξης καθιέρωσης συστήματος πληροφορικής (MIS) παροχή πληροφοριών στα διευθυντικά στελέχη. Η ανάπτυξη και ο έλεγχος των οικονομικών λογιστικών διαδικασιών της εταιρείας. Επιγραμματικά θα μπορούσε να λεχθεί ότι βασικός αντικειμενικός στόχος της οικονομικής διεύθυνσης είναι η εξασφάλιση των αναγκαίων πόρων για τη λειτουργία της επιχείρησης και ο έλεγχος της χρησιμοποιήσεως αποδοτικότητάς τους μέσω σχεδιασμού προγράμματος δράσης. Διευρύνοντας την περιγραφή του φάσματος των δραστηριοτήτων λειτουργιών της οικονομικής διεύθυνσης θα προσθέσουμε ότι οι λειτουργίες της είναι : Η καθιέρωση, συντονισμός και υποστήριξη (με τη διοίκηση ) ενός ολοκληρωμένου συστήματος λειτουργίας της επιχειρήσεως, που να καλύπτει το maximum της αποδοτικότητας των επενδυμένων κεφαλαίων. Η αποτίμηση αξιολόγηση, η καταγραφή και αναφορά στη διεύθυνση του αποτελέσματος σε σύγκριση με τον σχεδιασμό προϋπολογισμό, μέσω καθιερωμένων προτύπων (κόστους, τιμών κλπ),των αρχών της οικονομικής επιστήμης και συστήματος ελέγχου. Η καθιέρωση και υποστήριξη των αντικειμενικών στόχων της επιχείρησης μέσω του επιχειρησιακού σχεδιασμού. Η αξιολόγηση, ερμηνεία των επιρροών του εξωτερικού περιβάλλοντος στην επίτευξη των αντικειμενικών στόχων της επιχείρησης. Η προστασία των περιουσιακών στοιχείων μέσω του εσωτερικού ελέγχου, ασφαλίσεως κλπ. Η αναφορά (REPORTING) των οικονομικών καταστάσεων αποτελεσμάτων της επιχείρησης στους ενδιαφερόμενους φορείς (μετόχους, Δημόσιο κλπ.). 4γ. Τιμοκατάλογος νέων προϊόντων 2014 ΤΙΜΟΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ 2014 Oνομασία - χρήση Περιεκτικότητα Αξία ΦΑΡΜΑΚΑ Ανακουφιζόν - Αναλγητικό / αντιπυρετικό 16 δισκία 3,00 Νυστολάξ - Δισκία για την αϋπνία 24 δισκία 4,50 Αντιψειρίξ - Σαμπουάν για τις ψείρες 75ml 8,00 21

27 Καλμόλ - Ηρεμιστικό 16 δισκία 3,00 Χαμογελαστέξ - Αντικαταθλιπτικά δισκία 8 δισκία 3,00 Φρουλάκ - Κρέμα για βρεφικά ερεθίσματα 75ml 9,50 ΦΥΣΙΚΑ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΑ Φορμέξ - Xάπια για το αδυνάτισμα 30 κάψουλες 10,60 Powermind - Χάπια για τόνωση του μυαλού 6 Χ 10 δισκία 5,50 Τριχομπάμ - Αγωγή για την τριχόπτωση 60 κάψουλες 15,20 ΦΥΣΙΚΟΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΑ Footaren - Κρέμα για επάλειψη 75ml 3,50 Noseal - Ρινικό σπρέϊ 50 mg 4,00 Φαρμόλ - Αιθέρια έλαια για μασάζ 75ml 6,00 4δ. Η εξαγωγική μας δραστηριότητα Η εξαγωγική δραστηριότητα της ΦΑΡΜΕΛ αυξάνεται σταθερά. Η Εταιρεία είναι παρούσα, μέσω των εξαγωγών της, στην Ευρώπη (Ηνωμένο Βασίλειο, Γαλλία, Ισπανία, Γερμανία, Δανία, Ολλανδία και στην Κύπρο).Τα επιτυχημένα αποτελέσματα των εξαγωγών της Εταιρείας, οφείλονται σε διάφορους παράγοντες, όπως: Υψηλή ποιότητα των προϊόντων Σημαντική δυνατότητα παραγωγής, λόγω των συνεχών επενδύσεων που πραγματοποιεί η Εταιρεία σε σύγχρονο μηχανολογικό εξοπλισμό Συνεχείς επενδύσεις σε ανθρώπινο δυναμικό Άμεση παράδοση των προϊόντων Αδιάκοπη έρευνα αγοράς Συντονισμένη προώθηση Εξαιρετική διανομή των προϊόντων Οι εξαγωγές χωρίζονται σε δύο τομείς: 1.Συμφωνίες παραγωγής προϊόντων τρίτων κατ' αποκοπή (Contract Manufacturing) με πολλές πολυεθνικές εταιρείες. 2.Εξαγωγές των προϊόντων της, μέσω τοπικών διανομέων (εταιρειών) σε όλες τις χώρες. Αξίζει να σημειωθεί, πως η ΦΑΡΜΕΛ διαθέτει ειδικευμένο τμήμα εγκρίσεων, το οποίο ανταποκρίνεται πλήρως στις απαιτήσεις των οργανισμών υγείας κάθε χώρας κατά τη διαδικασία κατάθεσης φακέλων, αναπτύσσει και ανανεώνει φακέλους σύμφωνα με τις νεότερες οδηγίες της Φαρμακοποιίας και έχει μεγάλη εμπειρία στις Ανανεώσεις/Καταθέσεις μέσω ευρωπαϊκών διαδικασιών MRP ή DCP. 22

28 4ε. Η οικονομική μας πορεία Σήμερα, η ΦΑΡΜΕΛ εκφράζει επάξια στον τομέα της, την ελληνική δύναμη δημιουργίας. Με μοναδικές παραγωγικές δυνατότητες στο ιδιόκτητο υπερσύγχρονο εργοστάσιό της, εξειδικεύεται σε όλο το φάσμα του φαρμάκου και εξελίσσεται αδιάκοπα με στρατηγικούς σχεδιασμούς. Η οικονομική της ευρωστία συνδυάζεται με την αντίληψη της αξιοπιστίας και με εντυπωσιακά, κάθε χρόνο, οικονομικά αποτελέσματα, κατατάσσεται μεταξύ των πλέον δημιουργικών εταιρειών στην Ελλάδα. Η ΦΑΡΜΕΛ, που απασχολεί συνολικά πάνω από άτομα, εφαρμόζει ένα ευρύ επενδυτικό πρόγραμμα με νέες στρατηγικές επιχειρηματικές κινήσεις διεθνούς προσανατολισμού. ΠΩΛΗΣΕΙΣ (σε εκατομμύρια ) 23

29 5ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ : ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΛΟΓΙΣΤΗΡΙΟΥ 24

30 5α.Στόχοι του τμήματος Οι βασικοί στόχοι του τμήματος λογιστηρίου είναι: Να τηρεί τα βιβλία και τα στοιχεία σχετικά με τις οικονομικές δραστηριότητες της εταιρίας.(δηλαδή: Οικονομικές συναλλαγές, πωλήσεις, δάνεια κλπ.) Να εκτελεί τους ισολογισμούς και να εκδίδει τα τιμολόγια. Να παρακολουθεί τη φορολογική νομοθεσία, να παρακρατεί τους φόρους απ'τις οικονομικές συναλλαγές και να τις αποδίδει στο κράτος. Να υπολογίζει αναλυτικά τις δαπάνες που απαιτούνται για την παραγωγή του προϊόντος. 5β. Οι αποδέκτες των φαρμακευτικών πωλήσεων Οι φαρμακευτικές πωλήσεις είναι ένα μέγεθος το οποίο συντίθεται από: τη δημόσια φαρμακευτική δαπάνη, η οποία επιβαρύνει την κοινωνική ασφάλιση (μέρος αυτής της επιβάρυνσης επιστρέφει στα δημόσια ταμεία, καθώς σε αυτή περιλαμβάνεται ΦΠΑ κτλ.), τις πωλήσεις φαρμάκων προς τα νοσοκομεία (οι οποίες γίνονται σε Νοσοκομειακή Τιμή: Χονδρική Τιμή μείον 13%), τις πωλήσεις φαρμάκων τα οποία εξάγονται (παράλληλες εξαγωγές), τις πωλήσεις φαρμάκων τα οποία διατίθενται τόσο σε πολίτες της Ελλάδος, όσο και σε τουρίστες και τα οποία πληρώνουν οι ίδιοι (ιδιωτική δαπάνη), τις πωλήσεις φαρμάκων που χρησιμοποιούνται από ημεδαπούς ή αλλοδαπούς ασφαλισμένους σε ιδιωτικές ασφαλιστικές εταιρίες και καλύπτονται από αυτές, τη συμμετοχή των ασφαλισμένων, η οποία δεν επιβαρύνει τα ταμεία. 5γ. Χρήσιμα στατιστικά στοιχεία Η συμβολή των φαρμακευτικών εταιριών σε όλον τον κόσμο και φυσικά και στην Ελλάδα είναι κεντρική και αδιαμφισβήτητη, τόσο για την κατάκτηση ενός υψηλού επιπέδου δημόσιας υγείας, αλλά και κατ επέκταση για τη δια-μόρφωση συνθηκών κοινωνικής και οικονομικής προόδου. Ο φαρμακευτικός κλάδος αντιπροσωπεύει έναν από τους πιο δυναμικούς, αλλά και πιο ευαίσθητους τομείς της παγκόσμιας οικονομίας. Πέρα από την κυρίαρχη ηθική διάσταση του αγαθού της υγείας, είναι αναμφισβήτητο γεγονός ότι η προαγωγή της δημόσιας υγείας δημιουργεί για την κοινωνία και το κράτος οικονομικό όφελος πολλαπλάσιο από το κόστος των φαρμάκων και των θεραπειών. Κατά συνέπεια, το κόστος των φαρμάκων αποτελεί πρωτίστως επένδυση στην υγεία των πολιτών, παρά απλή δαπάνη. Η γήρανση του πληθυσμού, η αύξηση του αριθμού των μεταναστών, οι εξελίξεις στην ιατρική τεχνολογία και τη βιοτεχνολογία, τα νέα φάρμακα που ενσωματώνουν υψηλότερες δαπάνες έρευνας και ανάπτυξης είναι ορισμένοι από τους πιο σημαντικούς παράγοντες που αναμένεται να επηρεάσουν την αγορά των φαρμάκων. Αντίστοιχα, η επίδραση των φαρμακευτικών καινοτομιών (π.χ. η μείωση της θνησιμότητας και της νοσηρότητας, η αύξηση του προσδόκιμου επιβίωσης, η βελτίωση της ποιότητας ζωής κ.α.) συντελούν στην αύξηση της παραγωγικότητας. Στην Ελλάδα, οι φαρμακευτικές επιχειρήσεις είναι ένας από τους πιο δυναμικούς κλάδους, προσφέροντας απασχόληση σε περίπου εργαζόμενους υψηλής επιστημονικής εξειδίκευσης, επενδύοντας στην έρευνα και την ανάπτυξη και εξάγοντας φάρμακα σε περισσότερες από 100 χώρες. Mε βάση έρευνα του ΙΟΒΕ ο κλάδος το 2013 συνεισέφερε: άμεσες θέσεις απασχόλησης υψηλής επιστημονικής εξειδίκευσης έμμεσες θέσεις απασχόλησης σε περίπου εργαζόμενους θέσεις εργασίες με προκαλούμενη επίδραση (ουσιαστικά, κάθε θέση εργασίας στον κλάδο υποστηρίζει 2,5 θέσεις εργασίας) 25

31 7,55δις συνολική επίδραση στο ΑΕΠ, από τα οποία τα 1,52είναι άμεσης επίδρασης, τα 2,18 έμμεσης επίδρασης και τα 3,8 προκαλούμενης επίδρασης 150 εκατομμύρια σε 205 κλινικές δοκιμές 400 εκατομμύρια έσοδα από φόρους, τα μισά περίπου αφορούν άμεση επίδραση 900 εκατομμύρια εξαγωγική δραστηριότητα σε περισσότερες από 100 χώρες 5δ. Τιμολόγηση των φαρμάκων Η εταιρία μας συνεργάζεται με την κυβέρνηση και φορείς υγειονομικής περίθαλψης για θέματα λειτουργικά, διαδικαστικά και ευρύτερου ενδιαφέροντος. Παρόλο που δεν είναι ευρέως γνωστό, όλα τα συνταγογραφούμενα φάρμακα καθορίζονται ως προς τις τιμές τους αποκλειστικά από το κράτος. Η τιμολόγηση των συνταγογραφούμενων φαρμάκων γίνεται εξ ολοκλήρου από το Κράτος, με βάση τον μέσο όρο των τριών χαμηλότερων τιμών στην Ε.Ε. (22 από 27 χώρες) (Νόμος 3840/2010). Από τη Λιανική Τιμή φαρμάκων που διακινούνται εκτός νοσοκομείων, η φαρμακευτική εταιρία εισπράττει το 63%. Το υπόλοιπο 37% μοιράζεται στην εφοδιαστική αλυσίδα (φαρμακέμποροι, φαρμακοποιοί) και στο κράτος μέσω της επιστροφής (rebate) 4% επί της καθαρής τιμής στα ασφαλιστικά ταμεία και απόδοσης ΦΠΑ. 5ε. Δομή της λιανικής τιμής του φαρμάκου Η δομή της τιμής του φαρμάκου απεικονίζεται στον παρακάτω πίνακα. Παρατηρούμε ότι για ποσοστό 100% στην τιμή της λιανικής (τιμή πώλησης στον τελικό ασθενή-καταναλωτή) Το 62,7 % αποτελεί το μερίδιο της φαρμακευτικής επιχείρησης Το 5,3 % το μερίδιο του χονδρεμπόρου (φαρμακαποθήκη ή συνεταιρισμός φαρμακοποιών) Το 23,8 % μερίδιο των φαρμακοποιών και Το 8,3 % μερίδιο του κράτους (μέσω ΦΠΑ) 26

32 6ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ : ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΥΓΙΕΙΝΗΣ ΚΑΙ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ 27

33 6α. Οι στόχοι του τμήματος Τα ατυχήματα στο χώρο εργασίας κάθε χρόνο είναι πολλά και φυσικά οι συνέπειες για τους ανθρώπους που τις υφίστανται είναι οδυνηρές. Είναι προφανής η σημασία που έχει η πρόληψη των εργατικών ατυχημάτων και η τήρηση των κανονισμών ασφαλείας και υγιεινής στους χώρους εργασίας. Είναι αναγκαίο να ιεραρχούνται οι ενέργειες που πρέπει να γίνουν για την εξάλειψη ή την πρόληψη των κινδύνων. Στις μικρές επιχειρήσεις, οι ίδιοι οι ιδιοκτήτες είναι και υπεύθυνοι για την ασφάλεια των εργαζομένων, ενώ στις μεγάλες υπάρχει ξεχωριστό τμήμα. Ο αρμόδιος για την ασφάλεια και την υγεία φροντίζει για την: 1. Ασφάλεια εργασίας. Αυτή εξασφαλίζεται βασικά με τον καθορισμό και την εφαρμογή κανόνων ασφαλείας σύμφωνα με τη σχετική νομοθεσία, τον έλεγχο και τη συντήρηση των μηχανημάτων της βιομηχανίας, ώστε το προσωπικό να εργάζεται με ασφάλεια, την εκπαίδευση του προσωπικού για το χειρισμό των μηχανημάτων και γενικότερα σε θέματα ασφάλειας και υγιεινής, την τοποθέτηση αφισών στα σημεία όπου αυτό κρίνεται απαραίτητο. Κάποιοι ενδεικτικοί κανόνες ασφαλείας είναι: η σωστή χρήση των εργαλείων και μηχανών, η αποθήκευση των εύφλεκτων υλικών σε κατάλληλους χώρους μακριά από εστίες θερμότητας, η ύπαρξη εξόδων κινδύνου με φωτεινή σηματοδότηση (σήμανση), η κατάλληλη ένδυση των εργαζομένων, ο εξοπλισμός των χώρων με κατάλληλους πυροσβεστήρες, η ύπαρξη διακοπτών ασφαλείας κοντά στα μηχανήματα, η χρήση μέτρων προστασίας όπως γυαλιά, ειδικά γάντια και φόρμες, κράνη, μάσκες κ.λπ. 2. υγεία των εργαζομένων. Εξασφαλίζεται με προληπτικές ιατρικές εξετάσεις του προσωπικού και με την προστασία τους από βιομηχανικές ασθένειες. 3. Προετοιμασία σχεδίων έκτακτης ανάγκης, αφού εντοπίσει τις πηγές κινδύνου στους χώρους εργασίας, ταξινομήσει τους κινδύνους, και εκτιμήσει το βαθμό επικινδυνότητας. 4. Δημιουργία καλών συνθηκών εργασίας, π.χ. κατάλληλη διαμόρφωση των χώρων δουλειάς, κατάλληλη επιλογή θερμοκρασίας, σύστημα εξαερισμού, κατάλληλος φωτισμός, περιορισμός του θορύβου στο βιομηχανικό περιβάλλον, ευχάριστος χρωματισμός των χώρων κ.ά. 5. Δημιουργία αρχείου με όλα τα ατυχήματα που συνέβησαν στους χώρους εργασίας. Φροντίζει ακόμη, για την παροχή αποζημίωσης στους εργαζόμενους. Μία σειρά ερευνών δείχνουν ότι οι εργαζόμενοι που δουλεύουν σε ασφαλείς χώρους με καλές συνθήκες είναι περισσότερο αποδοτικοί στην εργασία τους. 6β. Ασφάλεια των προϊόντων μας Η πρώτη προτεραιότητά μας είναι να παρέχουμε ασφαλή, σταθερά υψηλής ποιότητας φάρμακα, η δημιουργία και η ανάπτυξη των οποίων βασίζεται σε πολυετείς έρευνες και κλινικές δοκιμές ΦΑΡΜΕΛ λειτουργεί βασιζόμενη σε ένα εσωτερικό σύστημα διασφάλισης ποιότητας, το οποίο έχει 3 διαφορετικά επίπεδα. Πολιτικές(ΦΑΡΜΕΛ Quality Commitment). Κεντρικές Διαδικασίες (ΦΑΡΜΕΛ Quality Manual και Global Operating Procedures). Τοπικές Διαδικασίες(ΦΑΡΜΕΛ Local Standard Operation Procedures - SOPs). Μέσω του συστήματος διασφάλισης ποιότητας η ΦΑΡΜΕΛ. Εφαρμόζει διαδικασίες σχολαστικού ελέγχου όλων των προϊόντων σε όλα τα στάδια παραγωγής βάσει προδιαγραφών. Διερευνά όλες τις αποκλίσεις και ορίζει τις απαιτούμενες διορθωτικές και προληπτικές ενέργειες. Διατηρεί ένα οργανωμένο σύστημα καταγραφής, διερεύνησης και επίλυσης παραπόνων πελατών. Διατηρεί ένα μηχανισμό για τη διαχείριση ανακλήσεων παρτίδων από την αγορά εφόσον κριθεί αναγκαίο. 28

34 6γ. Μέτρα για την υγεία και ασφάλεια του προσωπικού Απτό αποτέλεσμα της μακροχρόνιας και συλλογικής προσπάθειας που καταβάλλει η εταιρία και οι εργαζόμενοί της στον τομέα της υγείας και της ασφάλειας είναι οι ιδιαίτερα χαμηλοί δείκτες εργατικών ατυχημάτων. Τα κύρια μέτρα που λαμβάνει η εταιρία, προκειμένου να πετύχει τον παραπάνω σκοπό, είναι: Υλοποιεί σειρά προγραμμάτων όπως εμβολιασμοί, ιατρική παρακολούθηση εργαζομένων κτλ. Κάνει συστηματικές μετρήσεις στην ποιότητα του αέρα, στο επίπεδο θορύβου και την καταλληλότητα φωτισμού στις εγκαταστάσεις της. Διεξάγει αξιολογήσεις επικινδυνότητας σε θέματα υγείας και ασφάλειας δύο φορές τον χρόνο. Διεξάγει ασκήσεις εκκένωσης κτηρίων τουλάχιστον μία φορά το χρόνο. Διεξάγονται Επιθεωρήσεις τρεις φορές το χρόνο από εξωτερικό φορέα. Ιδιαίτερα σημαντικό είναι ότι, το 2013 όχι μόνο δεν υπήρξε κανένα θανατηφόρο ατύχημα στη ΦΑΡΜΕΛ, αλλά ούτε καν παρουσιάστηκε ατύχημα με απουσία από την εργασία 6δ. Ορισμός-είδη και μέσα Φυσικοθεραπείας Η Φυσικοθεραπεία (Physical Therapy) είναι η θεραπευτική προσέγγιση που βασίζεται στα φυσικά μέσα (κίνηση, φως, νερό, ηλεκτρικό ρεύμα κ.λπ.) που χρησιμοποιούνται από τον εξειδικευμένο επαγγελματία υγείας πτυχιούχο Φυσικοθεραπευτή, για θεραπευτικούς σκοπούς. Η Φυσικοθεραπεία έχει εφαρμογή σε ασθενείς όλων των ιατρικών ειδικοτήτων (Ορθοπαιδική (ή Ορθοπεδική), Νευρολογία,Γενική Χειρουργική, Νευροχειρουργική, Καρδιοχειρουργική, Παιδιατρική, Πνευμονολογία, Παιδιατρική, Ουρολογία κ.λπ.). Η ενίοτε εμφανιζόμενη λέξη «φυσιοθεραπεία», αποτελεί γλωσσολογικό σφάλμα, δεν προσανατολίζει σε διαφορετική οντότητα και πιθανότατα προέκυψε ως αντιδάνειον από την επικρατούσα αγγλική λέξη Physiotherapy = "Φυσιοθεραπεία". O όρος Φυσιοθεραπεία δεν αποτελεί γλωσσολογικό σφάλμα, επιλέχτηκε από την Διοίκηση του συλλόγου για να αποφευχθούν περιπτώσεις αντιποίησης του επαγγέλματος από εμπειρικούς - πρακτικούς που υποστήριζαν πως δεν πραγματοποιούν αντιποίηση του επαγγελματίες αλλά κάτι διαφορετικό την Φυσιοθεραπεία. Είδη φυσιοθεραπείας Η υδροθεραπεία. Χρησιμοποίηση γλυκού νερού για λουτρά κλπ. Λουτροθεραπεία. Χρησιμοποίηση για εσωτερική και εξωτερική χρήση του νερού από ιαματικές μεταλλικές πηγές. Θερμοθεραπεία. Χρησιμοποίηση της θερμότητας των πηγών, της άμμου κλπ. Ηλιοθεραπεία. Χρησιμοποίηση της ηλιακής ακτινοβολίας. Ηλεκτροθεραπεία. Ακτινοθεραπεία. Ραδιοθεραπεία, με τη χρησιμοποίηση του ηλεκτρισμού, των ακτίνων Ρέντγκεν, της ραδιενέργειας κλπ. Η Φυσιοθεραπεία σήμερα αποτελεί και θεωρείται απαραίτητο συμπλήρωμα μιας θεραπευτικής προσπάθειας. Στην αθλητιατρική μάλιστα έχει και έναν ξεχωριστό ρόλο μιας και αποτελεί μέρος σχεδόν των περισσότερων πρακτικών της εφαρμογών. Με βάση αυτά τα δεδομένα θεωρούμε απαραίτητο να ενημερώσουμε τους αθλούμενους για ορισμένα στοιχεία φυσιοθεραπείας σε σχέση κυρίως με τις μεθόδους εφαρμογής της σε τραυματισμούς ή άλλες αθλητικές παθήσεις. 29

35 Μέσα φυσιοθεραπείας Τα μέσα που χρησιμοποιούνται στη φυσιοθεραπεία είναι: η κίνηση, η κινησιοθεραπεία: Γενικά τις κινήσεις τις διακρίνουμε σε ενεργητικές, παθητικές, ενεργοπαθητικές και κινήσεις οντιστάσεως. Ενεργητικές κινήσεις: Είναι οι κινήσεις που γίνονται από τον ίδιο τον ασθενή χωρίς την επέμβαση εξωτερικής δύναμης. Έχουν σκοπό την αύξηση της έντασης της δύναμης των μυών, την αύξηση των καύσεων και τη βελτίωση της κυκλοφορίας του αίματος. Παθητικές κινήσεις: Είναι κινήσεις που γίνονται χωρίς την ενέργεια των μυών, χωρίς τη συνδρομή του αρρώστου αλλά με την επέμβαση εξωτερικής δύναμης. Σκοπός τους είναι η διατήρηση και η αύξηση της κινητικότητας μιας άρθρωσης και η προφύλαξη από διάφορες παραμορφώσεις και δυσκαμψίες. Σ' αυτές τις περιπτώσεις θα πρέπει να παίρνουμε υπόψη μας ότι οι κινήσεις δεν πρέπει να υπερβαίνουν τα φυσιολογικά όρια και τα όρια του πόνου να μην παρατείνονται πολύ και προκαλούν μυϊκά κάματο. Ενεργοπαθητικές κινήσεις: Είναι οι κινήσεις που γίνονται από τον άρρωστο με τη βοήθεια εξωτερικής δύναμης. Κινήσεις αντίστασης: Είναι ενεργητικές βασικά κινήσεις που κάνει ο άρρωστος κάτω από αντίσταση. Έχουν σκοπό να αυξήσουν τη δύναμη των μυών. η μάλαξη: Είναι ένα σύνολο ειδικών χειρισμών που εφαρμόζουμε σε ένα μυ ή σε ομάδα μυών. Οι χειρισμοί αυτοί διακρίνονται: στις πιέσεις, στις πλήξεις και στις δονήσεις. Γενικά περιλαμβάνουν κάθε είδους κινήσεις και συμπιέσεις των μυών που γίνονται με τα χέρια (για δονήσεις υπάρχουν και ειδικές ηλεκτρικές συσκευές) που κοινά ονομάζονται "μασάζ". Επιδρούν ευεργετικά σε αρκετές παθολογικές ή μη καταστάσεις του οργανισμού και συγκεκριμένα: αυξάνουν την κυκλοφορία του αίματος και της λέμφου. Αυξάνουν την ελαστικότητα των μυϊκών ινών. Ευνοούν την αιμάτωση, τη θρέψη όπως επίσης τον τόνο των μυών. Προκαλώντας διαστολή των αγγείων του δέρματος, το απαλλάσσουν από ξένα σώματα και νεκρά κύτταρα. Καταστρέφει τις συμφύσεις, βελτιώνει τον ουλώδη ιστό στα σημεία που δημιουργείται μετά από τραυματισμό και έτσι τμηματικά επαναφέρει την ελαστικότητα των ιστών. Μετά από κάταγμα, βελτιώνοντας την αιμάτωση στο σημείο και κοντά στο σημείο του τραύματος, βοηθάει εκεί την έλευση του ασβεστίου, φωσφόρου, αζώτου και θείου που έχουν σκοπό την πώρωση του κατάγματος. Οι μαλάξεις θα πρέπει να αποφεύγονται όπου υπάρχει κίνδυνος αιμορραγίας, στις φλεγμονές του δέρματος γενικότερα, στη μασχάλη, στη μικροβουβονική χώρα, στη μπροστινή επιφάνεια του λαιμού και στους μαστούς. τα μηχανήματα: Είναι μια σειρά μηχανημάτων με τα οποία πετυχαίνουμε κινήσεις ενεργητικές, ενεργοπαθητικές, μάλαξη κ.ά. Οπωσδήποτε προσφέρουν στη φυσιοθεραπεία αλλά σε καμιά περίπτωση δεν μπορούν να αντικαταστήσουν το "σωστό" χέρι του φυσιοθεραπευτή. η θερμότητα, Θερμοθεραπεία: Είναι η εφαρμογή διάφορων μέσων θερμικής επίδρασης στον οργανισμό για θεραπευτικούς σκοπούς. Στις θερμοθεραπείες ανήκουν τα γενικά και τοπικά λουτρά με θερμό νερό (υδροθεραπεία), με θερμό αέρα και υδρατμούς (αερόλουτρα, σάουνα). Τα παραφινόλουτρα, οι διαθερμίες, οι υπέρηχοι, οι θερμοφόρες όπως επίσης και οι κομπρέσες. Η ενέργεια της θερμοθεραπείας γενικό αποσκοπεί στον ευεργετικό ερεθισμό νευρικών απολήξεων τόσο του δέρματος όσο και αυτών που βρίσκονται εσωτερικά (διαμέσου διαθερμίας, υπερήχων κ.ά.).έχουμε δηλαδή βελτίωση της τοπικής κυκλοφορίας (αντιφλογιστική και αντιοιδηματική ενέργεια) και καταπραϋντική δράση για τους πόνους. 30

36 Συνήθως η θερμοθεραπεία χρησιμοποιείται για παθήσεις τόσο του μυοσκελετικού συστήματος (αρθρίτιδες, γενικά μυοπάθειες κ.ά.) όσο και του νευρικού συστήματος (νευραλγίες, ισχιαλγίες, νευρίτιδες ριζίτιδες).πολύ συχνά γίνεται συνδυασμός θερμοθεραπείας με κινησιοθεραπεία και μαλάξεις. Στη συνέχεια θα δούμε αναλυτικότερα διάφορα είδη θερμοθεραπείας που σήμερα αποτελούν τα κυριότερα όπλα της φυσιοθεραπείας. Είδη θερμοθεραπείας Διαθερμία Είναι μια μέθοδος θερμοθεραπείας με την οποία έχουμε τη δυνατότητα να ανεβάζουμε γρήγορα τη θερμοκρασία στο σημείο του σώματος που θέλουμε και σε αρκετό βάθος. Γι' αυτό τοπικά εφαρμόζεται διαμέσου ειδικής συσκευής ρεύμα υψηλής συχνότητας 1,65 ΜΗΖ, μεγάλης ισχύος μέχρι 3Α και σχετικά χαμηλής τάσης νolt. Υπέρηχοι Είναι ένας τρόπος θερμοθεραπείας με την εφαρμογή παλλουσών δονήσεων σε συγκεκριμένα πάσχοντα στρώματα ιστών όπου προκαλούν θερμικές, μηχανικές και χημικές αντιδράσεις. Μπορούν να δοθούν με μορφή συνεχούς ή διακοπτόμενου κύματος με πάλλουσες δονήσεις συχνότητας 0,8-1,1 μεγακύκλων το δευτερόλεπτο. Εισέρχονται στον πάσχοντα ιστό σαν ένας κώνος ίσος με το μέγεθος της κεφαλής που εκπέμπει. Στο σημείο της επαφής τοποθετούμε μια αλοιφή. Συνήθως εφαρμόζονται σε αρθριτικού είδους παθήσεις αλλά και σε όλες τις άλλες ενδείξεις της θερμοθεραπείας που προαναφέραμε. Παραφινόλουτρα Βασικά πρόκειται για τη χρησιμοποίηση της παραφίνης για θεραπευτικούς σκοπούς Χρησιμοποιείται σε υγρή και θερμή κατάσταση τόσο για επιθέματα περίδεσης όσο και για μπάνιο. Το χέρι ή το πόδι ή ολόκληρο το σώμα μπορούν να μπουν σε χώρο (π.χ. δοχείο ή μπανιέρα κ.ά.) που έχει τοποθετηθεί ζεστή παραφίνη (46-52 C). Ο τραυματίας πρέπει να παραμείνει σ' αυτό το χώρο από 30'-45' και μετά να σκεπαστεί ζεστά για 30'-45' ακόμη λεπτά (είναι προτιμότερο ο χρόνος έκθεσής του στο παραφινόλουτρο να είναι ο ίδιος που θα παραμείνει σκεπασμένος ζεστά).αυτή η θεραπευτική μέθοδος εφαρμόζεται κυρίως σε προβλήματα αρθρώσεων, θυλάκων, συνδέσμων, μυών και σε οσφυοϊσχιαλγίες, νευρίτιδες, νευραλγίες κ.ά. Υδροθεραπεία Είναι η συστηματική εξωτερική χρησιμοποίηση του νερού για θεραπευτικούς σκοπούς. Το νερό ανάλογα με τη θερμοκρασία του προκαλεί στο δέρμα θερμικούς, χημικούς ή λιγότερο μηχανικούς ερεθισμούς. Σήμερα περισσότερο εφαρμόζεται μια μορφή υδροθεραπείας, το δινόλουτρο. Συνήθως σε χώρο (μπανιέρα ή μικρή πισίνα) τοποθετείται ποσότητα ύδατος που πρέπει να καλύπτει τουλάχιστον τα 3/4 του προσφερθέντος όγκου. Η θερμοκρασία που εφαρμόζεται είναι από C.Το δινόλουτρο, εκτός από τα άλλα, έχει πολύ καλά αποτελέσματα σε κατάγματα μετά την αφαίρεση του γύψου, στις μετατραυματικές δυσκαμψίες των αρθρώσεων, σε μυϊκές βλάβες (ερεθισμός προσαγωγών, κράμπες, υπερφόρτιση μυών εξαιτίας υπερβολικής καταπόνησης κ.ά.). Ηλεκτροθεραπεία Πρώτοι οι Ιταλοί επιστήμονες Galνani και Volta συνιστούν τη διοχέτευση ρεύματος σε ορισμένα παθόντα μέρη του σώματος για ορισμένο χρονικό διάστημα. Από το όνομα του πρώτου (Galvani) προέρχεται και η ονομασία του γαλβανικού ρεύματος και της μεθόδου του γαλβανισμού. Στη μέθοδο αυτή, ρεύμα που παράγει συσκευή με ηλεκτρικές λυχνίες 31

37 διοχετεύεται στο πάσχον σημείο του σώματος με ηλεκτρόδια από μολύβδινα ελάσματα που εφαρμόζονται διαμέσου ενός υγρού υφάσματος για να μη δημιουργήσουν έγκαυμα στην περιοχή. Ο γαλβανισμός έχει πολύ καλή εφαρμογή σε αρθρίτιδες γενικά, νευρίτιδες, νευραλγίες, παθήσεις των τενόντων κ.ά. Αργότερα ο Άγγλος Faraday ανακάλυψε ένα είδος ρεύματος που ονομάζεται από το όνομά του φαραδικό, όπου με την εφαρμογή του σε κινητικό νεύρο ή μυ προκαλεί παρατεταμένη συστολή αυτού. Έτσι ο φαραδισμός χρησιμοποιείται σε ατροφίες μυών εξαιτίας μακροχρόνιας αδράνειας και γενικότερα σε μυς που έχασαν ή χάνουν τη λειτουργική τους ικανότητα. Πάντως η εξελιγμένη μορφή της ηλεκτροθεραπείας σήμερα θεωρούνται τα διαδυναμικά ρεύματα που εφαρμόζονται σε παθήσεις γενικά των μυών (θλάσεις, διατάσεις, διαστρέμματα), σε νευραλγίες, οσφυοϊσχιαλγίες και ακόμα σε κιρσούς. Φωτόλουτρα Είναι η χρησιμοποίηση φωτός από τεχνητές πηγές για θεραπευτικούς σκοπούς. Σήμερα χρησιμοποιούνται ανάλογα με τη θεραπευτική αγωγή που επιδιώκεται, οι υπέρυθρες: έχουν θερμαντική ενέργεια και προέρχονται από μία συσκευή που λέγεται "ινφραρούζ". Η ένταση της ακτινοβολίας ρυθμίζεται με την απόσταση της συσκευής από το σώμα (δεν πρέπει να "καίει" το σημείο εφαρμογής). οι υπεριώδεις :έχουν θερμαντική ή βακτηριοκτόνο ενέργεια και προέρχονται από λυχνίες που ονομάζονται "σολούζ". Και εδώ η ρύθμιση της ακτινοβολίας γίνεται όπως και στη λυχνία "ινφραρούζ". οι ορατές ακτίνες οι υπεριώδεις ακτίνες είναι μόνο βακτηριοκτόνες και χημικές και χρησιμοποιούνται λυχνίες ειδικού τύπου. Η ένταση και η διάρκειά τους δεν υπολογίζονται με βάση τα αισθήματα που προκαλούν στον ασθενή και γι' αυτό χρησιμοποιούνται με αυστηρά καθορισμένες δόσεις από τον ειδικό και μόνο. Κρυοθεραπεία Τα τελευταία χρόνια η τοπική κρυοθεραπεία εφαρμόζεται εκτεταμένα σε πάρα πολλές τραυματικές κακώσεις γενικά αλλά και σε πόνους αρθρώσεων των μυών πιο ειδικά. Μάλιστα σήμερα κυριαρχεί η βασική αρχή ότι αμέσως μετά από ένα τραύμα μυός ή τένοντα ή οστού πρέπει να τοποθετείται παγοκύστη. Επίσης το ίδιο συμβαίνει μετά από μάλαξη σε τραυματισμένα σημεία. Η σωστή εφαρμογή της κρυοθεραπείας απαιτεί την τοποθέτηση πάγου αρχικά επί 20' στο τραυματισμένο σημείο. Αφαίρεση για 8'. Επανατοποθέτηση για 15', αφαίρεση για 6'. Επανατοποθέτηση για 10', αφαίρεση για 4'. Επανατοποθέτηση για 6'. Ο πιο πάνω κύκλος θα πρέπει να εφαρμοστεί αυστηρά το πρώτο 48ωρο του τραυματισμού και θα επαναλαμβάνεται 8 φορές ημερησίως. Αντίθετα μετά από μαλάξεις σε τραυματισμένο σημείο θα τοποθετηθεί παγοκύστη για 30', θα αφαιρεθεί για 12' και θα επανατοποθετηθεί για 15' χωρίς άλλη επανάληψη. Η βασική αρχή της κρυοθεραπείας είναι η ελάττωση της κυκλοφορίας του αίματος που έχει ως αποτέλεσμα την αποφυγή αιματωμάτων. Επίσης μειώνει την ένταση του πόνου και ελαττώνει τη μυϊκή σύσπαση. Ορισμένοι τραυματίες παρουσιάζουν ευαισθησία στην ψύξη και τότε χρειάζεται οπωσδήποτε η συμβουλή γιατρού. 6ε.Κανόνες ασφαλείας στους εργασιακούς χώρους Στις φαρμακοβιομηχανίες οι κυριότεροι κίνδυνοι εντοπίζονται στις χημικές ουσίες που χρησιμοποιούνται για τα διάφορα πειράματα σε εργαστηριακό επίπεδο και αναλυτικές 32

38 μεθόδους. Για την αποφυγή λοιπόν διαφόρων προβλημάτων υγείας και ατυχημάτων πρέπει να τηρούνται οι παρακάτω κανόνες: Απαγορεύεται το κάπνισμα και η χρήση φαγητού και ποτών στα χημικά εργαστήρια: οι λόγοι είναι προφανείς και η τήρηση αυτού του κανόνα αποτελεί βασική προϋπόθεση για την αποφυγή ατυχημάτων, δηλητηριάσεων και άλλων επικίνδυνων καταστάσεων (όπως πυρκαγιές από ξεχασμένο ή μισοσβησμένο τσιγάρο, ή ανάφλεξη ατμών). Χρησιμοποίηση απαγωγών: πειράματα οργανικής σύνθεσης, απόσταξης, εκχύλισης, καθαρισμού κλπ. Οι απαγωγοί προστατεύουν τους εργαζόμενους από ατυχήματα και εκτινάξεις ή διαρροές υγρών και ατμών και μειώνουν σημαντικά τις εκθέσεις σε τοξικές και επικίνδυνες ουσίες. Γυαλιά ασφαλείας : απαραίτητα για το μεγαλύτερο μέρος των πειραματικών μεθόδων και ιδιαίτερα για πειράματα όπου υπάρχει κίνδυνος εκρήξεων (συσκευές κενού), ανάμιξη δραστικών ουσιών, βίαιες αντιδράσεις, εκτίναξη υγρών κατά το βράσιμο κλπ. Τα γυαλιά μπορούν να προσδεθούν και να βρίσκονται μπροστά στον ερευνητή καθ όλη την διάρκεια της εργασίας του, οπότε να τα χρησιμοποιεί την κατάλληλη στιγμή. Φόρμα εργασίας : είναι απαραίτητη καθ όλη την διάρκεια της εργασίας μέσα σε χημικά εργαστήρια. Χρησιμοποίηση χημικών ουσιών : πρέπει να γίνεται με την σωστή μέθοδο και το άνοιγμα των δοχείων, φιαλών κλπ να γίνεται με προσοχή. Ανάμιξη, βράσιμο, απόσταξη, ανάδευση, συμπύκνωση κλπ, είναι διεργασίες χημικών εργαστηρίων κατά τις οποίες πρέπει να λαμβάνονται μέτρα ασφάλειας και πρέπει να γίνονται μέσα στον απαγωγό. Σε περίπτωση χρησιμοποίησης εξωτερικού εργαστηριακού πάγκου, πρέπει να υπάρχει προειδοποιητική ένδειξη για το είδος της εργασίας. Αποστάξεις με κενό πρέπει να γίνονται στον απαγωγό και τα γυάλινα όργανα να ελέγχονται για ρωγμές ή υπερθέρμανση. Η λήψη υγρών, ιδιαίτερα διαλυμάτων οξέων, με σιφώνια γίνεται με ελαστικά πουάρ (aspirator bulbs) και όχι με σιφωνισμό από το στόμα. Η χρήση εύφλεκτων ουσιών γίνεται με προσοχή. Γυμνές φλόγες ή θερμαινόμενες πλάκες μπορούν να αποτελέσουν αιτία για ανάφλεξη. Μετά την διεξαγωγή των χημικών διεργασιών, συνήθως υπάρχει η διαδικασία της αποθήκευσης του παραγομένου προϊόντος ή δείγματος για την χημική ανάλυση. Η τοποθέτηση σε ειδικά φιαλίδια πρέπει να γίνεται με την κατάλληλη σήμανση και να 30 προσδιορίζεται ο βαθμός επικινδυνότητας (π.χ. πολύ τοξικό) ή εάν χρειάζεται ψύξη. Εκπλυση υαλινών οργάνων, απόχυση υπολειμμάτων χημικών ουσιών: διεργασίες κατά τις οποίες ο ερευνητής βρίσκεται εκτεθειμένος σε ατμούς και τα χέρια του έρχονται σε επαφή με χημικές ουσίες. Απαιτείται χρησιμοποίηση γαντιών για την προστασία των χεριών. Η απόχυση χημικών ουσιών πρέπει να γίνεται με ταυτόχρονη ανάμειξη με περίσσεια νερού. Χημικές ουσίες που είναι τοξικές ή πολυχλωριωμένες συγκεντρώνονται σε ειδικά δοχεία-φιάλες (βλ. τοξικά απόβλητα εργαστηρίων). Το πλύσιμο υάλινων οργάνων γίνεται με ζεστό νερό και απορρυπαντικό, αλλά ο εργαζόμενος πρέπει να προστατεύει το δέρμα των χεριών του με γάντια, τόσο για μικρά κοψίματα από φθαρμένες επιφάνειες γυαλικών, όσο και από τις χημικές ουσίες που προκαλούν αλλεργίες. Μέτρα ασφάλειας με τα γυάλινα όργανα και τις διάφορες συσκευές Οι εργαζόμενοι στα χημικά εργαστήρια πρέπει να προσέχουν για την ασφάλειά τους στις παρακάτω διεργασίες : Τα υάλινα όργανα μπορούν να σπάσουν κατά την πορεία χημικού πειράματος ή κάτω από πίεση (π.χ. κατά την σύνδεση με πλαστικούς ή ελαστικούς σωλήνες) και να θρυμματισθούν σε μικρά κομμάτια γυαλιού. Οι συνδέσεις με εσμυρισμένα όργανα μετά από πολύ καιρό "κολλούν" και δεν ανοίγουν. Ελαφρά θέρμανση μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την αποκόλληση με προσοχή στις θερμές επιφάνειες. Οι εκχυλίσεις πρέπει να γίνονται σε διαχωριστικές χοάνες με προσοχή διότι κατά την ανατάραξη των δύο φάσεων αναπτύσσονται υπερπιέσεις και ατμοί. Κατά τις αποστάξεις πρέπει οι συνδέσεις να γίνονται με σωστό τρόπο, η ροή του νερού ψύξης στους ψυκτήρες να ελέγχεται για πιθανές διαρροές, καθώς και η θερμοκρασία βρασμού. Αποστάξεις υπό ελαττωμένη πίεση : πρέπει να λαμβάνεται μέριμνα να τηρούνται οι κανόνες ασφάλειας και οι φιάλες να καλύπτονται με πλαστικό δίχτυ για την περίπτωση θραύσης των υάλινων οργάνων. Παρόμοια και οι συμπυκνώσεις υπό ελαττωμένη πίεση 33

39 (rotavapor) πρέπει να γίνονται με συσκευές που είναι στα ευαίσθητα σημεία τους περιβεβλημένα με προστατευτικό πλαστικό δίχτυ. Τα πεπιεσμένα αέρια και διάφορα υγροποιημένα αέρια που χρησιμοποιούνται και βρίσκονται σε φιάλες αερίων, πρέπει να φέρουν τις κατάλληλες βαλβίδες και συνδέσμους για την ρύθμιση ροής του αερίου. Ο μανοεκτονωτής ή μειωτήρας πίεσης φέρει δύο μανόμετρα, υψηλής πίεσης (πίεση στην οβίδα) και χαμηλής πίεσης (πίεση στην έξοδο του αερίου). Οι φιάλες στηρίζονται όρθιες, συνήθως σε γωνίες και στερεώνονται με ζώνες ασφάλειας. Δεν επιτρέπεται να χρησιμοποιείται λίπος ή έλαιο στις βαλβίδες και συνδέσμους. Για τυχόν διαρροές, οι δοκιμές γίνονται με σαπουνόνερο όταν οι στρόφιγγες του αερίου είναι κλειστές. Οι φιάλες φέρουν συγκεκριμένο χρώμα για τα διάφορα αέρια. Μετά το τέλος της εργασίας και εφόσον η φιάλη αερίου είναι άδεια μεταφέρεται στην αποθήκη. Άδειες φιάλες αερίων δεν επιτρέπεται να συσσωρεύονται στα εργαστήρια. Όργανα που φέρουν λάμπες υπεριώδους φωτός ή πηγές φωτισμού υψηλής έντασης πρέπει να επισημαίνονται κατάλληλα και να λαμβάνονται μέτρα για ειδικά προστατευτικά γυαλιά κατά την χρήση τους. Ιδιαίτερα λάμπες υδραργύρου που εκπέμπουν υπεριώδες προς διάφορες κατευθύνσεις πρέπει να περιορίζονται σε συγκεκριμένους χώρους εργασίας και να προστατεύονται τα μάτια με ειδικά γυαλιά. Υγρό άζωτο, παγίδες υγρού αζώτου ή ξηρού πάγου : Η χρήση παγίδων κατά την απόσταξη ή κατά την ψύξη υγρών και ευαίσθητων ουσιών, πρέπει να γίνεται με προσοχή. Οι εργαζόμενοι πρέπει να χρησιμοποιούν γάντια για την περίπτωση που υγρό άζωτο πέσει στο δέρμα τους. Προσοχή για την υγροποίηση οξυγόνου της ατμόσφαιρας σε παγίδες αζώτου. Οι παγίδες πλένονται και τοποθετούνται σε ξεχωριστό χώρο του εργαστηρίου. Ξηραντήρες και ξηραντήρες κενού: πρέπει να δίνεται προσοχή στο ασφαλές κλείσιμο και άνοιγμα του καλύμματος, τα ξηραντικά υλικά και κατά την διάρκεια της εφαρμογής κενού με αντλία κενού. Κατά την διάρκεια της άντλησης αέρα πρέπει να περιβάλλονται με περίβλημα ασφάλειας. Διηθήσεις υπό κενό, στήλες διαχωρισμού, στήλες χρωματογραφίας: Πρέπει να δίνεται προσοχή στην καλή εφαρμογή των συσκευών και στην χρήση διαλυτών, υγρών έκλυσης, έκλουσης κλπ. Οι διαλύτες πρέπει να απάγονται για περιορισμό της έκθεσης των εργαζομένων. Τα υλικά και υπολείμματα διαλυτών μετά την χρήση πρέπει να ακολουθούν τους κανόνες συλλογής για τα στερεά και υγρά απόβλητα εργαστηρίων. Καρκινογόνες, μεταλλαξιγόνες ουσίες και ουσίες που μπορούν να επιδράσουν στην αναπαραγωγή Τα χημικά και ερευνητικά εργαστήρια χρησιμοποιούν μεγάλο αριθμό ουσιών που έχουν καρκινογόνο ή μεταλλαξιγόνο δράση. Παρόλα αυτά οι ποσότητες και οι συνθήκες κάτω από τις οποίες χρησιμοποιούνται δεν πρέπει να αποτελούν σημαντικό κίνδυνο για τους εργαζόμενους. Κατά την χρήση χημικών ουσιών πρέπει να λαμβάνονται όλα τα μέτρα ώστε η έκθεση των εργαζομένων να μειωθεί στο ελάχιστο δυνατόν. Τα φιαλίδια ή μπουκάλια με τις καρκινογόνες ουσίες φέρουν το διακριτικό γνώρισμα R 34 45, R46, R49. Επίσης, για τους κανόνες ασφάλειας μπορεί να φέρουν τις ενδείξεις S 29 (μην ρίχνετε τα υπολείμματα στην αποχέτευση) και άλλες απαγορεύσεις που θα προστατεύσουν τον εργαζόμενο. Οι ουσίες αυτές φυλάσσονται σε ξεχωριστό χώρο των εργαστηρίων. Για τις καρκινογόνες και μεταλλαξιγόνες ουσίες υπάρχουν διάφοροι κανόνες υγείας και ασφάλειας, αλλά γενικά θεωρείται ότι πρέπει να χρησιμοποιούνται στον απαγωγό και με κάθε προφύλαξη. Μετά την χρήση πλύνετε καλά τα χέρια σας. Σε περίπτωση που στερεά ή υγρή ουσία έχει χυθεί σε εργαστηριακή επιφάνεια, γίνεται προσεκτική συλλογή και πλύσιμο με συνήθη απορρυπαντικά. Τα διηθητικά χαρτιά ή άλλα μέσα καθαρισμού που χρησιμοποιούνται πρέπει να συλλεγούν από το προσωπικό του εργαστηρίου και να τοποθετηθούν σε πλαστικό δοχείο. Σε περίπτωση διασκορπισμού σκόνης, μετά τον υγρό καθαρισμό, μπορεί να γίνει ο καθαρισμό με ηλεκτρική σκούπα. Υπάρχουν ορισμένες μέθοδοι καταστροφής καρκινογόνων ουσιών που χρησιμοποιούν ισχυρά οξειδωτικά αντιδραστήρια, όπως μίγμα υπερμαγγανικού καλίου (KMnO4) με θειϊκό οξύ, υποχλωριώδες νάτριο (ΝaOCl), ισχυρές βάσεις (όπως καυστικό νάτριο, αμμωνία κλπ). Ανάλογα με το είδος της καρκινογόνου ουσίας χρησιμοποιείται το κατάλληλο αντιδραστήριο. Ορισμένες ουσίες απαιτούν καταλυτική καύση σε υψηλές θερμοκρασίες. 34

40 Αρκετοί χλωριωμένοι διαλύτες, όπως το χλωροφόρμιο, ο τετραχλωράνθρακας, το βενζόλιο κλπ, που χρησιμοποιούνται στα χημικά εργαστήρια, έχουν αποδειχθεί ότι έχουν καρκινογόνο δράση. Τα τελευταία χρόνια έχει γίνει προσπάθεια αντικατάστασης των διαλυτών αυτών με άλλους που δεν παρουσιάζουν καρκινογόνο δράση και δεν έχουν χαμηλό σημείο ζέσης. Οι καρκινογόνες και μεταλλαξιγόνες ουσίες έχουν μελετηθεί με πολυάριθμες μελέτες και οι κυριότερες από αυτές έχουν ταξινομηθεί με αυστηρά κριτήρια από την διεθνή οργάνωση International Agency for Research on Cancer (Lyon), της World Health Organization (WHO). Η ταξινόμηση έχει γίνει σε 4 ομάδες. Στην πρώτη 35 ομάδα είναι οι ουσίες, επαγγέλματα, βιομηχανικές συνθήκες και παράγοντες πουείναι αποδεδειγμένα καρκινογόνες στον άνθρωπο. Στις ομάδες 2Α και 2Β είναι οι ουσίες κλπ, για τις οποίες υπάρχουν ενδείξεις καρκινογόνου δράσης σε πειραματόζωα, ενώ στην ομάδα 3 οι ενδείξεις είναι περιορισμένες και δεν είναι δυνατόν να γίνει ταξινόμηση με τα κριτήρια που έχουν τεθεί. Ο κατάλογος είναι μακροσκελής και μπορεί να τον συμβουλευθεί κανείς από τις εκδόσεις της IARC 35

41 7ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ : ΔΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ ΜΗΧΑΝΟΓΡΑΦΗΣΗΣ 36

42 7α.Στόχοι του τμήματος. Υποστήριξη των Διοικητικών Υπηρεσιών της Εταιρίας για τη μηχανογράφησή τους και την χρήση προγραμμάτων πληροφορικής για τη διεκπεραίωση των μελετών και εργασιών της Εταιρίας. Το τμήμα μας παρέχει το κατάλληλο πρόγραμμα έτσι ώστε όλα τα τμήματα να μπορούν να καταχωρούν τα δεδομένα τους και να λαμβάνουν άμεσα τις πληροφορίες που χρειάζονται. Παραχώρηση πληροφοριών της εταιρίας με τη χρήση ηλεκτρονικών δικτύων (INTERNET). Φροντίδα για την αναβάθμιση και τη συνεχή λειτουργία των πληροφοριακών συστημάτων της εταιρίας. Είναι υποχρέωση του τμήματος να αναβαθμίζει τα προγράμματα και να φροντίζει ώστε να μην υπάρξουν προβλήματα λειτουργίας (υπερφόρτωση αρχείων, τάση του ρεύματος κ.α.). Θα πρέπει τα προγράμματα να τρέχουν με γρήγορο ρυθμό στους υπολογιστές και να υπάρχει ομαλή λειτουργία. Παρακολούθηση και καταγραφή αναγκών της μηχανογραφικής υποδομής της Εταιρίας (εξοπλισμός και λογισμικό) και προτάσεις για τις απαραίτητες επεμβάσεις στον εξοπλισμό και για την παροχή ποιοτικών υπηρεσιών μηχανογράφησης. Θα πρέπει να καταγράφονται σε τακτά χρονικά διαστήματα οι ελλείψεις κάθε τμήματος σε υπολογιστές, εκτυπωτές και άλλα. Θα πρέπει όμως να γίνεται έρευνα αγοράς με σκοπό την προμύθευση των απαραίτητων. Τήρηση και συνεχής εκσυγχρονισμός του περιεχομένου του Web Server της Εταιρίας (Internet). Συνεχής ενημέρωση της ιστοσελίδας μας με τα νέα μας επιτεύγματα σε όλους τους τομείς. Λήψη αντιγράφων ασφαλείας των ηλεκτρονικών αρχείων. Αυτό το κομμάτι είναι υψίστης σημασίας. Θα πρέπει να παρέχουμε τη δυνατότητα να υπάρχει ελεγχόμενη χρήση των προγραμμάτων από τους χειριστές. Επίσης σε αντίγραφα ηλεκτρονικών αρχείων θα πρέπει να έχει πρόσβαση μόνο ο διευθυντής του τμήματος καθώς επίσης και ο γενικός διευθυντής. 37

43 7β. O ιστότοπός μας μενού [ Η εταιρία ] / υπομενού [Όραμα και αξίες] 38

44 7γ. O ιστότοπός μας μενού [ Καριέρα ] / υπομενού [Προφίλ εργαζομένων] 39

45 7δ. O ιστότοπός μας μενού [ Προϊόντα ] / υπομενού [Φάρμακα] 40

46 7ε. O ιστότοπός μας μενού [ Ποιότητα ] / υπομενού [Πολιτική ποιότητας] 41

47 7ε. O ιστότοπός μας μενού [ Καινοτομία ] / υπομενού [Aνάπτυξη νέων φαρμάκων] 42

48 8ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ : ΔΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ 43

49 8α.Στόχοι του τμήματος Ο διευθυντής παραγωγής είναι υπεύθυνος για τον συντονισμό και την υλοποίηση του προγράμματος παραγωγής με σκοπό να παραχθούν προϊόντα υψηλής ποιότητας με το μικρότερο δυνατό κόστος. Είναι δηλαδή υπεύθυνος για τον σχεδιασμό, προγραμματισμό και έλεγχο της παραγωγικής διαδικασίας ( διαχείριση παραγωγής ). Ειδικότερα ο διευθυντής παραγωγής: Φροντίζει για την κατασκευή δειγμάτων των προϊόντων που προτείνονται για παραγωγή καθώς και το τελικό δείγμα, σε συνεργασία με τον Μηχανικό Σχεδίασης και τους Διευθυντές Έρευνας, ποιοτικού Ελέγχου και Μάρκετινγκ. Σχεδιάζει σε συνεργασία με την ομάδα των Μηχανικών Παραγωγής, τη γραμμή παραγωγής του κάθε προϊόντος και υπολογίζει τον απαιτούμενο χρόνο των επιμέρους εργασιών. Αλλάζει το πρόγραμμα παραγωγής, αν διαπιστώσει ότι ο αρχικός σχεδιασμός παραγωγής δεν είναι αποδοτικός από πλευράς ποιότητας και κόστους σε συνεργασία με τα αντίστοιχα τμήματα. Αναλύει όλους τους παράγοντες που επηρεάζουν τη διαδικασία της παραγωγής ( μεταφοράς, φορτοεκφορτώσεις, διαδικασίες συντήρησης, συσκευασίας κλπ.) και πραγματοποιεί τις απαιτούμενες αλλαγές, ώστε η παραγωγική διαδικασία να προσαρμόζεται στις εξελίξεις και η επιχείρηση να παραμένει ανταγωνιστική. Καθορίζει, σε συνεργασία με τον διευθυντή Ποιοτικού Ελέγχου, το σύστημα και τα σημεία ελέγχου της παραγωγής. Επιβλέπει όλες τις φάσεις παραγωγής για να διαπιστώσει ότι όλα γίνονται με τις προδιαγραφές που έχουν οριστεί. Φροντίζει για την καλύτερη διακίνηση των πρώτων υλών από τις αποθήκες στο χώρο παραγωγής καθώς και τη ροή και εσωτερική διακίνηση των προϊόντων. Οργανώνει το χώρο παραγωγής επιλέγοντας τα κατάλληλα μηχανήματα με σκοπό την αυτοματοποίηση της παραγωγής, ύστερα από εισήγηση των Μηχανικών Παραγωγής. Προγραμματίζει την ποσότητα και τον ρυθμό παραγωγής σύμφωνα με τις απαιτήσεις τη δυνατότητα παραγωγής της επιχείρησης. Εξασφαλίζει, σε συνεργασία με το τμήμα προμηθειών, τις απαραίτητες πρώτες ύλες και τον εξοπλισμό και θέτει τα κριτήρια αντικατάστασης των παλαιών μηχανημάτων. Επιλέγει σε συνεργασία με τον Διευθυντή Προσωπικού το κατάλληλο ανθρώπινο δυναμικό. Αντιμετωπίζει έκτακτα προβλήματα, ( βλάβες μηχανημάτων, απουσία προσωπικού κλπ.). Λαμβάνει μέτρα ώστε η βιομηχανία να μην ρυπαίνει το περιβάλλον. Δίνει αναφορά στον γενικό διευθυντή για την πρόοδο της παραγωγής. Ο σχεδιασμός της παραγωγικής διαδικασίας πρέπει να γίνεται έτσι ώστε: α) Να ελαχιστοποιείται το κόστος παραγωγής. β) Να εξασφαλίζει ευελιξία στη λειτουργία της παραγωγικής μονάδας. γ) Να ελαχιστοποιούνται οι απαιτούμενες επενδύσεις. δ) Να αξιοποιείται κατά τον καλύτερο τρόπο ο διαθέσιμος χώρος, τηρουμένων όμως των κανόνων ασφαλείας. ε) Να εξασφαλίζεται υψηλή ποιότητα στα παραγόμενα προϊόντα. 44

50 8β. Τι είναι πρωτότυπο και τι γενόσημο φάρμακο Η δραστική ουσία ενός φαρμάκου είναι το συστατικό που προσδίδει στο φάρμακο τη θεραπευτική του αποτελεσματικότητα (δράση). ΠΡΩΤΟΤΥΠΟ ΦΑΡΜΑΚΟ : Ένα πρωτότυπο φάρμακο είναι αποτέλεσμα μακροχρόνιων ερευνών συνήθως των φαρμακοβιομηχανιών. Η εταιρεία που ανακαλύπτει ένα νέο φαρμακευτικό προϊόν αποκτά την «πατέντα» (δίπλωμα ευρεσιτεχνίας) και έχει τα αποκλειστικά δικαιώματα πώλησης του φαρμάκου για ένα καθορισμένο χρονικό διάστημα. Μετά το πέρας ισχύος της πατέντας μπορεί μια άλλη φαρμακοβιομηχανία, να παραγάγει νόμιμα ακριβώς το ίδιο φάρμακο (αντίγραφο ή γενόσημο). ΓΕΝΟΣΗΜΟ ΠΡΟΪΟΝ : Γενόσημο προϊόν είναι ένα φαρμακευτικό προϊόν που παρασκευάζεται με τέτοιο τρόπο, ώστε να είναι ίδιο με ήδη εγκεκριμένο προϊόν (το πρωτότυπο προϊόν/φάρμακο ή προϊόν αναφοράς) και είναι ασφαλές και αποτελεσματικό. Το γενόσημο προϊόν περιέχει την ίδια δραστική ουσία, όπως το προϊόν αναφοράς, σε ίδια ποσότητα, γι αυτό και είναι θεραπευτικά ισοδύναμο με το πρωτότυπο. Όλα τα φάρμακα, τόσο τα πρωτότυπα όσο και τα γενόσημα, ανεξάρτητα από τη χώρα παραγωγής τους (Η.Π.Α., Ινδία, κ.ά.), για να εισαχθούν και να κυκλοφορήσουν στην Ελλάδα, ελέγχονται και εγκρίνονται από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων (Ε.Μ.Α.) και τον Εθνικό Οργανισμό Φαρμάκων (Ε.Ο.Φ.). Ο ΕΟΦ διενεργεί συστηματικά εργαστηριακούς ελέγχους και επιθεωρήσεις. Επιπλέον, μετά την αδειοδότηση και κυκλοφορία των φαρμάκων, ο Ε.Ο.Φ. κάνει εργαστηριακούς δειγματοληπτικούς ελέγχους και τακτικές και έκτακτες επιθεωρήσεις. Σε ό,τι αφορά στην ασφάλεια και την αποτελεσματικότητά τους, τα γενόσημα προϊόντα παίρνουν άδεια αφού λήξει η περίοδος «αποκλειστικότητας» του πρωτότυπου φαρμάκου (ένα πρωτότυπο φάρμακο έχει συνήθως αποκλειστική άδεια κυκλοφορίας για 10 χρόνια). Η χορήγηση άδειας στα γενόσημα πραγματοποιείται σύμφωνα με τη νομοθεσία που ισχύει στην Ευρωπαϊκή Ένωση από κάποια εθνική αρχή ή από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων και προβλέπει εξονυχιστική αξιολόγηση των επιστημονικών δεδομένων. Αυτή περιλαμβάνει και μελέτη βιοϊσοδυναμίας ή μελέτη εξαίρεσης από την υποβολή μελέτης βιοϊσοδυναμίας, ανάλογα με την περίπτωση. 8γ.Στάδια παραγωγής του φαρμάκου Ανακάλυψη στόχου & σχεδιασμός φαρμάκου: Η δημιουργία ενός φαρμάκου αρχίζει με τον προσδιορισμό μιας πρωτεΐνης που σχετίζεται με μια νόσο. Οι πρωτεΐνες αυτές είναι γνωστές ως «στόχοι». Όταν επιβεβαιωθεί ότι ένας στόχος παίζει ρόλο στην εκδήλωση μιας νόσου, με τη χρήση τεχνολογιών ταχείας ανάλυσης (high-throughput screening) ανευρίσκεται ένα μόριο ή αντίσωμα το οποίο προσδένεται ή «προσβάλλει» τον στόχο (υποδοχέα) έτσι ώστε να ανασταλεί η δραστηριότητά του, δηλαδή να τροποποιηθεί η νόσος. Με υπολογιστικές μεθόδους τελειοποιείται η ενεργός περιοχή πρόσδεσης μορίου και υποδοχέα ώστε να βελτιωθεί η ασφάλεια και η δραστικότητα του υποψήφιου φαρμάκου. Αυτή η διαδικασία διαρκεί από 2 έως 4 έτη. Αρχική Ανάπτυξη/Προκλινική ασφάλεια & αποτελεσματικότητα : Αρχική εκτίμηση κλινικής ασφάλειας & αποτελεσματικότητας Ένα αρχικό προφίλ ασφάλειας και αποτελεσματικότητας του υποψήφιου φαρμάκου πρέπει να προσδιορισθεί πριν αυτό μελετηθεί σε ανθρώπους. Σε αυτή τη φάση, οι ερευνητές χρησιμοποιούν υπολογιστικά μοντέλα και εργαστηριακές δοκιμασίες για να αξιολογήσουν την ασφάλεια του εν λόγω φαρμάκου. Συγκεκριμένα, αυτές οι δοκιμασίες αξιολογούν την απορρόφηση, την κατανομή στους ιστούς, την βιομετατροπή και την απέκκριση από τον οργανισμό. 45

51 Επαλήθευση της Θεωρίας και Φάση Ι PoC / Μελέτες Φάσης Ι : Στις μελέτες Proof-of-Concept (PoC), το υποψήφιο φάρμακο χορηγείται σε μικρό αριθμό ασθενών (5-15) για να κατανοηθεί ο μηχανισμός δράσης του και να σχηματισθεί μια πρώτη αντίληψη του τρόπου με τον οποίο το φάρμακο τροποποιεί τη νόσο. Εάν η μελέτη PoC ευοδωθεί, το υποψήφιο φάρμακο μπορεί να εισέλθει σε μελέτες Φάσης Ι (20-80 ασθενείς ή υγιείς εθελοντές) ώστε να αξιολογηθεί η ασφάλειά του, να καθορισθεί η ασφαλής δοσολογία και να εξακριβωθούν ανεπιθύμητες ενέργειες. Συχνά, τα υποψήφια φάρμακα εισέρχονται απευθείας από την PoC στις μελέτες Φάσης ΙΙ. Αυτή η διαδικασία διαρκεί από 4 έως 7 έτη. Πλήρης Ανάπτυξη Κλινική Ανάπτυξη / (Μελέτες Φάσεις ΙΙ και ΙΙΙ) : Στις μελέτες Φάσης ΙΙ, το φάρμακο χορηγείται σε μια μεγαλύτερη ομάδα ασθενών ( ) για να δοκιμασθεί η αποτελεσματικότητά του, να καθορισθεί η κατάλληλη δοσολογία και να αξιολογηθεί περαιτέρω η ασφάλειά του. Στις μελέτες Φάσης ΙΙ, το φάρμακο χορηγείται σε μεγάλες ομάδες ασθενών ( ) ώστε να επιβεβαιωθεί η αποτελεσματικότητά του, να καταγραφούν οι ανεπιθύμητες ενέργειες, να συγκριθεί με άλλα συνήθως χορηγούμενα φάρμακα και αν συγκεντρωθούν πληροφορίες που θα επιτρέψουν την ασφαλή χορήγησή Αυτή η διαδικασία διαρκεί από 1 έως 2 έτη. Έγκριση / Μετά την κυκλοφορία: Για να εγκριθεί ένα φάρμακο, τα αποτελέσματα όλων των προκλινικών και κλινικών μελετών μαζί με την περιγραφή της διαδικασίας παραγωγής υποβάλλονται στις Ρυθμιστικές Αρχές. Εφ όσον τα δεδομένα αποδεικνύουν την ασφάλεια, την αποτελεσματικότητα και την ποιότητα, τότε χορηγείται άδεια κυκλοφορίας και το φάρμακο μπορεί να διατεθεί στην αγορά. Οι ανεπιθύμητες ενέργειες επιβάλλεται να παρακολουθούνται και να αναφέρονται στις Ρυθμιστικές Αρχές. Επιπρόσθετα, διεξάγονται συχνά μελέτες Φάσης ΙV για νέες ενδείξεις ή βελτίωση των υφισταμένων φαρμακοτεχνικών μορφών. 46

52 8δ. Κατοχύρωση πατέντας πρωτότυπου φαρμάκου Μια πολύ σοβαρή παράμετρος των φαρμάκων είναι τα πνευματικά δικαιώματα ή οι πατέντες. Για την κατασκευή σχεδόν οποιουδήποτε προϊόντος σήμερα, απαιτείται η χρήση, πληρώνοντας τα σχετικά δικαιώματα, εκατοντάδων ή και χιλιάδων πατεντών. Αυτό δεν αποτελεί πρόβλημα για τις μεγάλες υπερεθνικές εταιρείες, που κατέχουν ήδη μεγάλο αριθμό πατεντών. Βάσει νόμου, απαγορεύεται η παραγωγή αντιγράφων φαρμάκων όταν έχουν κατοχυρωθεί τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας από συγκεκριμένη επιχείρηση. Οι πατέντες καλύπτονται για είκοσι περίπου χρόνια από την ημερομηνία της κατάθεσής τους. Εντούτοις, μέχρι να εμφανισθεί στην αγορά το φάρμακο ενδέχεται να παρέλθει ακόμη και μια δεκαετία για λόγους έρευνας και ανάπτυξης. Επομένως, ο χρόνος αποκλειστικής εκμετάλλευσης ενός πατενταρισμένου φαρμάκου είναι συνήθως λιγότερος από 10 χρόνια. Ενώ τα ιδιοσκευάσματα των φαρμακοβιομηχανιών απολαμβάνουν της νομικής προστασίας λόγω της πατέντας που διαθέτουν, οι φαρμακοβιομηχανίες βιάζονται να επιβαρύνουν την τιμή τους όσο το επιτρέπει η αγορά, ευελπιστώντας κατ αυτόν τον τρόπο ότι θα καλύψουν όσο το δυνατόν περισσότερο από τη δαπάνη των 800 εκατομμυρίων δολαρίων που απαιτεί κατά μέσον όρο η ανάπτυξή τους στην αγορά, αλλά και για να επενδύσουν ένα μέρος των κερδών τους για την έρευνα νέων φαρμάκων και να αποδώσουν δελεαστικά μερίσματα στους μετόχους τους. Μετά την εκπνοή της διάρκειας της πατέντας, επιτρέπεται η κυκλοφορία εκ μέρους μιας φαρμακοβιομηχανίας στην αγορά γενοσήμων (generics) φαρμάκων. Οι εταιρείες παραγωγής generics παράγουν αντίγραφα φαρμάκων σε πολύ χαμηλότερη τιμή, χρησιμοποιώντας την ίδια δραστική ουσία με το πρωτότυπο. Κατά τη διάρκεια της πατέντας μια εταιρεία generics νομικά δεν έχει το δικαίωμα να αναπτύξει το φάρμακο. Η πρόταση του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου αναφορικά με τις πατέντες φαρμάκων δίνει στις διάφορες κυβερνήσεις το δικαίωμα να παραβιάζουν πατέντες σε περιπτώσεις εκτάκτων αναγκών. Η Βραζιλία και η Ινδία ηγούνται της εκστρατείας για την χαλάρωση των διεθνών κανονισμών για την κατοχύρωση των διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας φαρμακευτικών εταιρειών. Οι πολυεθνικές εταιρείες συχνά προχωρούν σε: Lobbying για την σύνταξη αυστηρότερων νόμων προστασίας των πνευματικών δικαιωμάτων. Έτσι γεννήθηκαν οι εταιρείες με αποκλειστική δραστηριότητα τη σύνταξη αιτήσεων για άδειες ευρεσιτεχνίας, αλλά και την απαίτηση αποζημιώσεων απ όποιον χρησιμοποιεί ιδέες που εκείνες έχουν ήδη κατοχυρώσει. Τα εμπόδια στην Καινοτομία φαίνονται αμέσως πιο κάτω: Σε μελέτη στις ΗΠΑ επί 548 καινοτόμων φαρμάκων που κυκλοφόρησαν μεταξύ , επισημάνθηκε ότι το 10% από αυτά (56) ανέπτυξαν σοβαρότατες παρενέργειες και συχνά ανακλήθηκαν (JAMA, May 2002). H Eυρώπη μείωσε την τελευταία δεκαετία την συμμετοχή της στις φαρμακευτικές εφευρέσεις από το 65% στο40%.η μείωση της ανταγωνιστικότητας της έγειρε υπέρ των ΗΠΑ (Μεγάλη εσωτερική αγορά, λιγότεροι περιορισμοί και εμπόδια). <Η Ευρώπη χρειάζεται μια δυνατή και ανταγωνιστική αγορά απαραίτητη για τη δημιουργία καινοτόμων φαρμάκων προς όφελος της Δημόσιας Υγείας. Χωρίς αυτή οι σημερινά αθεράπευτες ασθένειες θα παραμείνουν αθεράπευτες. Μια δυνατή αγορά δεν θα ωφελήσει μόνο την υγεία των ευρωπαίων αλλά θα βελτιώσει τις ζωές τους μέσα από τη δημιουργία ποιοτικών θέσεων εργασίας και πλούτου> (Gunter Verheugen,Αντιπρόεδρος ΕΕ, Λονδίνο 11/3/2005_ 47

53 8ε.Οι εγκαταστάσεις μας Το εργοστάσιο μας βρίσκεται πάνω στην Λεωφόρο Κηφισού στην περιοχή Ρέντη και καταλαμβάνει οικοπεδική έκταση τ.μ, ενώ οι κτιριακές εγκαταστάσεις μας 6.500τ.μ. Εξειδικεύεται στην παραγωγή Στείρων, Υγρών, Ημιστέρεων Προϊόντων και εναιωρημάτων έχοντας όλες τις απαραίτητες εγκαταστάσεις, εξασφαλίζοντας άριστες συνθήκες παραγωγής και ακολουθώντας κατά γράμμα τους Κανόνες Καλής Παραγωγικής Διαδικασίας (GMP), τόσο της Ελληνικής Νομοθεσίας (Ε.Ο.Φ.) όσο και των Ευρωπαϊκών και Παγκόσμιων Οργανισμών. Στην παραγωγική διαδικασία το Σύστημα Ποιότητας έχει πιστοποιηθεί με ISO 9001:2008, που εγγυάται την αξιοπιστία διαδικασιών και παραγόμενων προϊόντων και είναι επανδρωμένο με άριστα εκπαιδευμένο προσωπικό, εξασφαλίζοντας σταθερή και υψηλών προδιαγραφών παραγωγικότητα. Περιλαμβάνει: Παραγωγικούς χώρους με 7 ξεχωριστές μονάδες παραγωγής με ευρύ φάσμα προϊόντων για την Ελληνική και Ευρωπαϊκή αγορά: Στείρων Στερεών Ενεσίμων Στείρων Υγρών Ενεσίμων σε φύσιγγες και φιαλίδια Στείρων παρεντερικών διαλυμάτων Κολλυρίων σε γυάλινα ή πλαστικά φιαλίδια Υγρών Προϊόντων Εναιωρημάτων Ημιστερεών Προϊόντων Οι γραμμές παραγωγής των Στείρων προϊόντων έχουν εγκατασταθεί σε αυτοτελείς ανεξάρτητους χώρους υψηλών προδιαγραφών όπου ολοκληρώνεται η παραγωγική διαδικασία, στηριζόμενη σε σειρά μηχανημάτων τελευταίου τύπου και αυτοματοποιημένες γραμμές παραγωγής. Χώρους συσκευασίας με 7 αυτόματες και ανεξάρτητες γραμμές συσκευασίας, οι οποίες ελαχιστοποιούν το κόστος και εγγυώνται ένα άριστο τελικό προϊόν. Τμήμα Ποιοτικού Ελέγχου με πλήρως εξοπλισμένα υπερσύγχρονα εργαστήρια (Χημικό, Μικροβιολογικό και Βιολογικό) και υψηλού επιπέδου επιστημονικό προσωπικό. Κεντρικό τμήμα για την ανάπτυξη καινούργιων προϊόντων Αποθηκευτικούς χώρους διαρρυθμισμένους ειδικά για την ασφαλή αποθήκευση πρώτων υλών, υλικών συσκευασίας και έτοιμων προϊόντων κάτω από τις απολύτως εναρμονισμένες με τις προδιαγραφές τους συνθήκες φύλαξης. Εγκαταστάσεις υποστήριξης του συνόλου της παραγωγικής διαδικασίας (απεσταγμένο νερό απιονισμένο νερό πεπιεσμένος αέρας, κλπ). Ανεξάρτητο σταθμό παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος. Γραφεία Οικονομικών Υπηρεσιών της Εταιρείας και εγκαταστάσεις Τεχνικών Υπηρεσιών του Εργοστασίου. 48

54 9ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ : ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΣΧΕΔΙΑΣΗΣ ΝΕΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ 49

55 9α. Ο σχεδιασμός των φαρμάκων Ο σχεδιασμός φαρμάκων είναι, η εφευρετική διαδικασία της εύρεσης νέων φαρμάκων με βάση τη γνώση ενός βιολογικού στόχου. [Το φάρμακο είναι συνήθως ένα οργανικό μικρό μόριο που ενεργοποιεί ή αναστέλλει το λειτουργία ενός βιομορίου όπως μία πρωτεΐνη, η οποία με τη σειρά της οδηγεί σε ένα θεραπευτικό όφελος για τον ασθενή. Στην πιο βασική έννοια, το σχεδιασμό φαρμάκου περιλαμβάνει το σχεδιασμό μικρών μορίων που είναι συμπληρωματικά σε σχήμα και φορτίο στο βιομοριακή στόχου με τα οποία αλληλεπιδρούν και συνεπώς θα συνδέεται προς αυτό. Ο σχεδιασμός των φαρμάκων στηρίζεται συχνά, αλλά όχι απαραίτητα για μοντελοποίηση σε υπολογιστή τεχνικές. [ Αυτό το είδος των μοντέλων είναι συχνά αναφέρεται ως computer-aided design ναρκωτικών. Τέλος, ο σχεδιασμός φαρμάκων που στηρίζεται στην γνώση της τρισδιάστατης δομής της βιομοριακής στόχου είναι γνωστό ως δομή με βάση το σχεδιασμό φαρμάκων. Η φράση «τον σχεδιασμό των φαρμάκων» είναι σε κάποιο βαθμό μια ψευδεπίγραφος. Τι πραγματικά εννοείται με το σχεδιασμό φαρμάκου είναι συνδετήρα σχεδιασμού (δηλαδή, το σχεδιασμό ενός μικρού μορίου που θα συνδέονται στενά με το στόχο του). Αν και οι τεχνικές μοντελοποίησης για την πρόβλεψη της συγγένειας πρόσδεσης είναι αρκετά επιτυχής, υπάρχουν πολλές άλλες ιδιότητες, όπως βιοδιαθεσιμότητα, μεταβολική ημιζωή, η έλλειψη παρενεργειών, κλπ., που πρώτα πρέπει να βελτιστοποιείται πριν ενός συνδέτη μπορεί να γίνει μια ασφαλής και αποτελεσματική φαρμάκου. Αυτά τα άλλα χαρακτηριστικά είναι συχνά δύσκολο να βελτιστοποιήσουν τη χρήση τεχνικών ορθολογικού σχεδιασμού φαρμάκων. 9β.Κλινικές μελέτες φαρμάκων Οι κλινικές μελέτες είναι έρευνες που προσπαθούν να απαντήσουν σε επιστημονικά ερωτήματα και έτσι να βρεθούν καλύτεροι τρόποι ώστε να θεραπευθούν ή να προληφθούν παθήσεις. Μια κλινική μελέτη διεξάγεται ώστε να αποφασιστεί εάν ένα νέο φάρμακο είναι ασφαλές και αποτελεσματικό στους ανθρώπους. Βασίζονται σε ασθενείς που εθελοντικά συμμετέχουν και δοκιμάζουν ένα νέο σκεύασμα ή θεραπεία. Κάποια από αυτά τα σκευάσματα δεν έχουν ακόμη λάβει έγκριση από τις αρμόδιες Αρχές. Μερικές φορές, σκευάσματα κυκλοφορούν στην αγορά, αλλά δοκιμάζονται σε μια νέα πάθηση ή για επιπλέον πληροφορίες. Οι περισσότερες κλινικές μελέτες που αφορούν την δοκιμή ενός νέου σκευάσματος ακολουθούν μια συγκεκριμένη σειρά βημάτων, τα οποία ονομάζονται Φάσεις. Αυτή η διαδικασία επιτρέπει στους ερευνητές να θέτουν και να απαντούν ερωτήματα με τέτοιο τρόπο ώστε να οδηγούν σε αξιόπιστες πληροφορίες σχετικά με το σκεύασμα και την ασφάλεια των ασθενών. Οι κλινικές Μελέτες συνήθως κατατάσσονται σε τέσσερις Φάσεις: Στις Μελέτες Φάσης Ι, οι ερευνητές δοκιμάζουν το νέο φάρμακο ή την θεραπεία σε ένα μικρό αριθμό ατόμων (20-80), για να εκτιμήσουν την ασφάλεια, να καθορίσουν ένα ασφαλές εύρος δοσολογίας και να προσδιορίσουν τις ανεπιθύμητες ενέργειες. Στις Μελέτες Φάσης ΙΙ, το φάρμακο ερευνάται σε μια μεγαλύτερη ομάδα ατόμων ( ), ώστε να διαπιστωθεί η αποτελεσματικότητα και να αξιολογηθεί περαιτέρω η ασφάλεια. Στις Μελέτες Φάσης ΙΙΙ, το υπό μελέτη φάρμακο χορηγείται σε μεγάλες ομάδες ατόμων ( ) ώστε να επιβεβαιωθεί η αποτελεσματικότητα, να παρακολουθηθούν οι ανεπιθύμητες ενέργειες, να συγκριθεί με τις υπάρχουσες θεραπείες και να συλλεχθούν πληροφορίες που θα επιτρέψουν την ασφαλή χρήση του σκευάσματος ή της θεραπείας. Στις Μελέτες Φάσης ΙV(μετεγκριτικές μελέτες) που αφορούν δηλ. σκευάσματα τα οποία έχουν ήδη κυκλοφορήσει στην αγορά, καταγράφονται πρόσθετες πληροφορίες σχετικά με τους κινδύνους χορήγησης τους, τα οφέλη και την καλύτερη δυνατή χρήση τους. Η επιτυχία των κλινικών μελετών εξαρτάται από την εθελοντική συμμετοχή των ασθενών. Οι ασθενείς που συμμετέχουν σε κλινικές μελέτες έχουν ενεργό ρόλο στην φαρμακευτική τους περίθαλψη, αποκτούν πρόσβαση σε νέες θεραπείες πριν αυτές διατεθούν ευρύτερα, και βοηθούν άλλους συμμετέχοντας στην 50

56 φαρμακευτική έρευνα. Οι κλινικές μελέτες διεξάγονται σύμφωνα με το Νομοθετικό Πλαίσιο που ισχύει σε κάθε χώρα. Η ΦΑΡΜΕΛ διεξάγει έναν μεγάλο αριθμό κλινικών μελετών σε μια σειρά θεραπευτικών τομέων. 9γ. Γιατί δεν πρέπει να αγοράζουμε φάρμακα από το διαδίκτυο Η παράνομη πώληση φαρμάκων στο κοινό μέσω του Διαδικτύου αποτελεί σημαντική απειλή για τη δημόσια υγεία. Σύμφωνα με μελέτες του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, περισσότερα από 50% των φαρμάκων που αγοράζονται από το διαδίκτυο και ιστοσελίδες που κρύβουν την πραγματική τους διεύθυνση είναι παραποιημένα. Συχνά, τα φάρμακα που διακινούνται με αυτόν τον τρόπο είναι «ψευδεπίγραφα (πλαστά) φάρμακα». Αυτά είναι φάρμακα τα οποία έχουν παραποιηθεί ως προς: Την ταυτότητά τους, π.χ. της σύνθεσής του όσον αφορά οποιοδήποτε από τα συστατικά του, ή και την ισχύ τους, της συσκευασίας και της επισήμανσης του φαρμάκου, του ονόματός του, Την προέλευσή τους, δηλαδή παρέχουν ψευδή στοιχεία για τον παραγωγό του φαρμάκου, τη χώρα παραγωγής κλπ. ή και σχετικά με άλλα στοιχεία που αφορούν τις διαδικασίες ελέγχου της διανομής του φαρμάκου. Στην Ευρωπαϊκή Ένωση παρατηρείται ανησυχητική αύξηση των παραποιημένων φαρμάκων (ψευδεπίγραφα εγκεκριμένων φαρμάκων). Τα προϊόντα αυτά συνιστούν σοβαρή απειλή για τη δημόσια υγεία καθώς περιέχουν συνήθως συστατικά που δεν ανταποκρίνονται στα πρότυπα, δεν περιέχουν καμία δραστική ουσία ή περιέχουν συστατικά, σε ακατάλληλη δοσολογία. Ωστόσο, η παραποίηση φαρμάκων είναι παγκόσμιο πρόβλημα και γι αυτό υπάρχει συνεργασία και συντονισμός των ενεργειών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με διεθνείς οργανισμούς όπως του Συμβουλίου της Ευρώπης, της Europol και των Ηνωμένων Εθνών για την πιο αποτελεσματική καταπολέμηση του φαινομένου. Τι πρέπει να προσέχουμε Από την πλευρά μας, οι καταναλωτές / ασθενείς θα πρέπει να έχουμε υπόψη μας ότι υπάρχουν παραποιημένα φάρμακα. Γι αυτό είναι σημαντικό: Να προμηθευόμαστε τα φάρμακά μας μόνο από ασφαλείς πηγές (δηλαδή από το φαρμακείο, το νοσοκομείο, το ασφαλιστικό μας ταμείο) Να είμαστε προσεκτικοί και παρατηρητικοί σχετικά με τη συσκευασία και την παρουσίαση των φαρμάκων (π.χ. αν το φάρμακο έχει την ταινία γνησιότητας/αυτοκόλλητο ασφαλείας, αναφέρονται όλα τα στοιχεία της παρασκευάστριας εταιρείας, η δοσολογία, η ημερομηνία λήξης) Μέσα από το διαδίκτυο, κάποιοι προσπαθούν να προσελκύσουν ασθενείς προσφέροντας φάρμακα σε χαμηλότερη τιμή από αυτή του φαρμακείου. Αυτά τα προϊόντα είναι παραποιημένα και πιθανόν επικίνδυνα. 51

57 9δ.Σχεδίαση και αναπτύγματα νέων προϊόντων 52

58 53

59 54

60 55

61 10ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ : ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΠΟΙΟΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ 56

62 10α.Στόχοι του τμήματος Οι κύριες αρμοδιότητες του τμήματος Ποιοτικού ελέγχου είναι: Να ελέγχει την συντήρηση των χώρων των εργαστηρίων και τον εργαστηριακό εξοπλισμό Να επικυρώνει τις αναλυτικές μεθόδους και τις οδηγίες δοκιμών Να τηρεί αρχείο δειγμάτων αναφοράς υλικών και προϊόντων Να διασφαλίζει την ορθή επισήμανση των περιεκτών των υλικών και των προϊόντων Να εκτελεί τις δοκιμές μελέτης σταθερότητας και να παρακολουθεί την σταθερότητα των προϊόντων Να συμμετέχει στην διερεύνηση των παραπόνων που σχετίζονται με την ποιότητα του προϊόντος 10β.Θεμελιώδεις αρχές της τυποποίησης προϊόντων Η Τυποποίηση στην Ελλάδα στηρίζεται στις εξής θεμελιώδεις αρχές: 1η Ικανοποίηση αναγκών :Τα αμιγώς ελληνικά πρότυπα και οι ελληνικές προδιαγραφές πρέπει να ικανοποιούν ανάγκες της παραγωγής, της κατανάλωσης προϊόντων και υπηρεσιών, της επιστήμης και της τεχνολογίας, καθώς και άλλων τομέων της εθνικής οικονομίας και της κοινωνίας. 2η Συναίνεση :Τα ελληνικά πρότυπα πρέπει να απεικονίζουν την ευρύτερη δυνατή συμφωνία απόψεων και τη συναίνεση όλων των ενδιαφερομένων για το αντίστοιχο θέμα, σε εθνικό επίπεδο. 3η Αντικειμενικότητα: Τα ελληνικά πρότυπα και οι ελληνικές προδιαγραφές πρέπει να εκπονούνται επ ωφελεία ολόκληρης της ελληνικής κοινωνίας. Οι διατάξεις που περιλαμβάνονται σε αυτά δεν παρέχουν συγκριτικό πλεονέκτημα σε προϊόν ή υπηρεσία οιουδήποτε προμηθευτή. 4η Σύγχρονη τεχνολογία: Τα ελληνικά πρότυπα και οι ελληνικές προδιαγραφές πρέπει να λαμβάνουν υπόψη την εκάστοτε επιστημονική και τεχνολογική εξέλιξη, εφαρμόζονται, συμπληρώνονται, εκσυγχρονίζονται και αναθεωρούνται εναρμονιζόμενα με τις συνθήκες που διαμορφώνονται κάθε φορά στην ελληνική πραγματικότητα. 5η Ελληνική Γλώσσα:Τα αμιγώς ελληνικά πρότυπα και οι ελληνικές προδιαγραφές πρέπει να συντάσσονται στην ελληνική γλώσσα κατά τρόπο σαφή και ομοιογενή από άποψη ορολογίας, συμβόλων και εκφράσεων. 6η Εθελοντικός χαρακτήρας: Η εκπόνηση ελληνικών προτύπων πρέπει να στηρίζεται στη θέληση όλων των ενδιαφερομένων μερών να επιτευχθεί εθελοντικά συμφωνία μεταξύ τους, για έναν ή περισσότερους δηλωμένους σκοπούς. Η δέσμευση αυτή επεκτείνεται, στη συνέχεια, και στην εφαρμογή των προτύπων. Η εκπόνηση ενός προτύπου έχει μικρή αξία εφόσον αυτό δεν εφαρμόζεται. Η τυποποίηση είναι μια από τις κύριες δραστηριότητες του ΕΛΟΤ. Αυτή υλοποιείται μέσα από την εκπόνηση, έκδοση και προώθηση της εφαρμογής και χρήσης Ελληνικών προτύπων και τυποποιητικών εγγράφων. Σύμφωνα με τον ιδρυτικό του νόμο (Ν.372/1976), ο Ελληνικός Οργανισμός Τυποποίησης είναι ο μοναδικός οργανισμός, σε εθνικό επίπεδο, έγκρισης, έκδοσης και διάθεσης των Ελληνικών Προτύπων. Αντίστοιχοι Οργανισμοί υπάρχουν σε όλα σχεδόν τα κράτη του κόσμου. Τα πρότυπα και τυποποιητικά έγγραφα του ΕΛΟΤ μπορεί να προέρχονται από την: Υιοθέτηση, ως Ελληνικών, ευρωπαϊκών προτύπων, τα οποία εκπονούνται από εκπροσώπους-εμπειρογνώμονες των Εθνικών Οργανισμών Τυποποίησης των κρατών της Ευρωπαϊκής Ένωσης μέσω διαδικασιών που εποπτεύουν οι ευρωπαϊκοί Οργανισμοί Τυποποίησης: η European Committee for Standardization-CEN, η European Committee for Electrotechnical Standardization-CENELEC και το European Telecommunications Standards Institute-ETSI. Σημειώνεται ότι τα ευρωπαϊκά πρότυπα υιοθετούνται καταρχήν στη γλώσσα που παρήχθησαν (Αγγλική, Γαλλική, Γερμανική) και όταν υπάρχουν διαθέσιμοι πόροι γίνεται ακριβής μετάφραση του περιεχομένου του προτύπου, στην Ελληνική. Υιοθέτηση ως έχουν ή με τροποποιήσεις, προτύπων, τα οποία εκπονούνται από τους διεθνείς Οργανισμούς Τυποποίησης International Organization for Standardization-ISO, International Electrotechnical Commission-IEC, όργανα στα οποία συμμετέχει και ο ΕΛΟΤ. 57

63 Εκπόνηση αμιγώς εθνικών προτύπων και τυποποιητικών εγγράφων, για την κάλυψη άμεσων αναγκών της εθνικής μας Οικονομίας και εφόσον δεν υφίστανται αντίστοιχα ευρωπαϊκά ή διεθνή πρότυπα. Σημειώνεται ότι η εφαρμογή των προτύπων είναι προαιρετική, εκτός εάν νομοθετικές ή κανονιστικές, εθνικές ή ευρωπαϊκές διατάξεις την καθιστούν υποχρεωτική. 10γ.Πλεονεκτηματα της εφαρμογής συστημάτων ποιότητας Η ποιότητα, κινητήριος μοχλός ανάπτυξης ενός οργανισμού, συμβάλλει στην αποτελεσματικότερη λειτουργία του, στη βελτίωση του επιπέδου των προσφερόμενων υπηρεσιών ή/και προϊόντων του και στην αύξηση του βαθμού ικανοποίησης των πελατών του. Τα Συστήματα Διαχείρισης της Ποιότητας παρέχουν το πλαίσιο μέσα στο οποίο κάθε οργανισμός μπορεί να μετρήσει και να βελτιώσει την απόδοσή του και τον τρόπο λειτουργίας του. Το πρότυπο ΕΛΟΤ ΕΝ ISO 9001 είναι το πλέον διαδεδομένο παγκοσμίως πρότυπο διαχείρισης της ποιότητας, το οποίο θέτει τις απαιτήσεις για την ανάπτυξη και εφαρμογή ενός αποτελεσματικού Συστήματος Διαχείρισης της Ποιότητας. Το ΕΛΟΤ ΕΝ ISO 9001 μπορεί να εφαρμοστεί από οποιονδήποτε οργανισμό ενδιαφέρεται να βελτιώσει τον τρόπο λειτουργίας του, ανεξάρτητα από το μέγεθος ή τον τομέα στον οποίο δραστηριοποιείται. Εντούτοις καλύτερα αποτελέσματα επιτυγχάνονται από οργανισμούς που εφαρμόζουν το πρότυπο σε όλες και όχι σε μεμονωμένες θέσεις ή δραστηριότητες. Το ΕΛΟΤ ΕΝ ISO 9001 έχει σχεδιαστεί ώστε να είναι συμβατό με άλλα πρότυπα συστημάτων διαχείρισης, όπως ΕΛΟΤ ΕΝ ISO 22000, και ΕΛΟΤ ΕΝ ISO 14001, με στόχο να είναι δυνατή η ενοποίηση διαφορετικών συστημάτων διαχείρισης σε ένα ενιαίο ολοκληρωμένο σύστημα διαχείρισης. Οφέλη από την εφαρμογή ενός Συστήματος Διαχείρισης Ποιότητας κατά ΕΛΟΤ ΕΝ ISO 9001 είναι μεταξύ άλλων: Η αύξηση της ικανοποίησης των πελατών Η δημιουργία ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος Η βελτίωση της επιχειρηματικής επίδοσης και η διαχείριση του επιχειρηματικού ρίσκου Η προσέλκυση επενδύσεων Η βελτίωση της εικόνας του οργανισμού Η μείωση του λειτουργικού κόστους και η εξοικονόμηση πόρων Η ενθάρρυνση της εσωτερικής επικοινωνίας, η αύξηση της ικανοποίησης του προσωπικού και η μεγαλύτερη ανάληψη ευθυνών Διεργασία Πιστοποίησης: Ο ΕΛΟΤ με το έμπειρο και άρτια εκπαιδευμένο προσωπικό του προσφέρει υπηρεσίες αξιολόγησης και πιστοποίησης Συστημάτων Διαχείρισης της Ποιότητας, υψηλού επιπέδου και προστιθέμενης αξίας. Η διεργασία της Πιστοποίησης περιλαμβάνει σε γενικές γραμμές τα ακόλουθα βήματα: 58

64 Το αποτέλεσμα της διεργασίας Πιστοποίησης είναι η χορήγηση του Πιστοποιητικού Συμμόρφωσης Συστήματος Διαχείρισης της Ποιότητας και η απονομή του Ελληνικού Σήματος, ως επιβεβαίωση της εφαρμογής από τον πιστοποιημένο οργανισμό ενός αποτελεσματικού και αξιόπιστου Συστήματος Διαχείρισης της Ποιότητας. 10δ.Διασφάλιση ποιότητας - ποιοτικός έλεγχος Η ποιότητα είναι θεμελιώδης αρχή και υπαγορεύεται από βαθιά συναίσθηση ευθύνης, επειδή τα φάρμακα προορίζονται για την προστασία του υπέρτατου αγαθού, της ίδιας της ζωής. Η ΦΑΡΜΕΛ Α.Ε., πρωτοπόρος στον τομέα της Ποιότητας, φροντίζει για την παροχή προϊόντων και υπηρεσιών που ικανοποιούν κατά το μέγιστο δυνατόν τις απαιτήσεις και προσδοκίες των πελατών της. Για τη διασφάλιση της ποιότητας των προϊόντων της: Έχει δημιουργήσει 4 ανεξάρτητα τμήματα ελέγχου (QA/QC) σε κάθε παραγωγική μονάδα. Έχει εγκαταστήσει 4 εργαστήρια με τις πλέον σύγχρονες εγκαταστάσεις, εξοπλισμένα με τα πιο σύγχρονα και εξειδικευμένα όργανα αναλύσεων, πρότυπες ουσίες αναφοράς, αντιδραστήρια και υλικά υψηλότατης καθαρότητας. Τα εργαστήρια αυτά έχουν στελεχωθεί από 65 έμπειρους επιστήμονες (Χημικούς, Φαρμακοποιούς, Βιολόγους). Επίσης διεξάγει : Συνεχείς εργαστηριακούς ελέγχους (tests, αναλύσεις) σε κάθε παραγόμενη παρτίδα και σε κάθε εισερχόμενο υλικό /πρώτη ύλη In-process ελέγχους σε όλες τις φάσεις παραγωγής και διεργασιών Μελέτες αξιολόγησης και αξιοπιστίας σε όλα τα προϊόντα, τις διεργασίες παραγωγής/ελέγχου και του βασικού τεχνικού εξοπλισμού Μελέτες εγκατάστασης στις γραμμές παραγωγής/μηχανήματα και έλεγχοι βαθμονόμησης στα όργανα/μηχανήματα Ελέγχους συνθηκών περιβάλλοντος με ιδιαίτερη βαρύτητα στο περιβάλλον των εξειδικευμένων προϊόντων (π.χ. στείρα και ευαίσθητα προϊόντα). Επιπλέον, λόγω της μακράς και διαρκούς συνεργασίας με περισσότερους από 10 διεθνείς οίκους, οι παραγωγικές μονάδες της υφίστανται επιθεωρήσεις, οι οποίες επιβεβαιώνουν την ποιότητα των παρεχομένων προϊόντων και υπηρεσιών. Ποιότητα Υπηρεσιών :Οι υπηρεσίες διανομής, αποθήκευσης, ιατρικής ενημέρωσης, εμπορίας, πωλήσεων, προώθησης υπόκεινται σε άλλο σύστημα ελέγχου QA/QC, το οποίο έχει εφαρμοστεί για πρώτη φορά σε φαρμακευτική ελληνική εταιρεία. Για το σκοπό αυτό, έχει δημιουργήσει 4 ανεξάρτητα τμήματα ελέγχου για κάθε τομέα Υπηρεσιών στα οποία εργάζονται 20 επιστήμονες (ιατροί, φαρμακοποιοί, βιολόγοι, χημικοί) μέσω των οποίων επιτυγχάνεται ο πλήρης έλεγχος: Όλων των υλικών και μέσων ενημέρωσης πελατών (εντύπων, συνεδρίων, εκδηλώσεων, επισκέψεων ) Όλων των σταδίων διανομής, αποθήκευσης, παράδοσης, μεταφοράς. Όλοι οι ανωτέρω έλεγχοι και μελέτες είναι τεκμηριωμένοι με έγγραφα/οδηγίες και με πολυάριθμα αρχεία ποιότητας. 10ε.Σύστημα ποιότητας - πολιτική ποιότητας Η ΦΑΡΜΕΛ Α.Ε.είναι πάντα πρώτη στον τομέα της ποιότητας την τελευταία δεκαετία, στο χώρο των φαρμακευτικών επιχειρήσεων και όλων των άλλων κλάδων. Αυτό έχει επιτευχθεί με την εφαρμογή των Σύγχρονων Συστημάτων Ποιότητας των Ευρωπαϊκών/Διεθνών Νομοθετικών πλαισίων και προτύπων καθώς επίσης και των κλασικών/παραδοσιακών τεχνικών GMP, GLP, GDP, GCP, τα οποία καλύπτουν όλες τις δραστηριότητες των προϊόντων της.η Εταιρεία μα ς έχει πιστοποιηθεί από τον ELOT, μέλος του Διεθνούς Δικτύου IQNET, σύμφωνα με τις απαιτήσεις των προτύπων ποιότητας από το 2004: 59

65 ELOT EN ISO 9001:2000, IQNET & ELOT για όλες τις δραστηριότητες και τα τμήματα της. ELOT EN ISO 9001:2000 για το Εργοστάσιο της στο Ρέντη Αττικής. ELOT EN ISO 9001:2000 / ELOT EN ISO για τον τομέα Διανομής. ELOT EN ISO 9001:2000 για τον τομέα της Ιατρικής Ενημέρωσης (Marketing- Πωλήσεις). Επιπρόσθετα, Σύστημα Επιχειρηματικής Αριστείας/Ολικής Ποιότητας έχει εφαρμοστεί τα τελευταία χρόνια και έχει πιστοποιηθεί από το EFQM EEΔE (European Foundation of Quality Management) για όλες της δραστηριότητες της επιχείρησης μας. 60

66 11ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ : ΔΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ 61

67 11α.Στόχοι του τμήματος Οι στόχοι του τμήματος για το 2014 είναι : Εσωτερική έρευνα σε πεδία πρωταρχικού ενδιαφέροντος για την εταιρεία. Συνεργασίες με τα πανεπιστήμια και ερευνητικά ιδρύματα της χώρας σε ερευνητικά προγράμματα σε πεδία κοινού ενδιαφέροντος. Ενεργός συμμετοχή μας σε πρωτότυπα ερευνητικά έργα που απαιτούν χρήση ειδικών πειραματικών εγκαταστάσεων και αντίστοιχου εξοπλισμού, μέσω του Ερευνητικού Πειραματικού μας Κέντρου. Κλινικές μελέτες σε όλα τα προϊόντα που βρίσκονται σε στάδιο ανάπτυξης ή κυκλοφορούν ήδη; Επιδιώκουμε να ικανοποιήσουμε τις ανάγκες των καταναλωτών και παράλληλα να μειώσουμε το κόστος των προϊόντων της, για να γίνει ανταγωνιστική. Επιδιώκεται η χρήση λιγότερης ενέργειας, φθηνότερα υλικά (π.χ. υποκατάστατα), λιγότεροι εργαζόμενοι, μεγαλύτερη ταχύτητα παραγωγής (π.χ. αυτοματοποίηση), μεγαλύτερος βαθμός τυποποίησης των παραγομένων προϊόντων, καλύτερη αισθητική, καλύτερη συσκευασία, μεγαλύτερη ασφάλεια, μεγαλύτερη αντοχή και διάρκεια ζωής των προϊόντων κ.λπ. 11β. Έρευνα και ανάπτυξη φαρμάκων Είναι η διαδικασία με την οποία ανακαλύπτονται ή σχεδιάζονται φάρμακα. Στο παρελθόν τα περισσότερα φάρμακα είχαν ανακαλυφθεί τυχαία ή με απομόνωση του δραστικού τους συστατικού από τις παραδοσιακές θεραπείες. Σήμερα η βιοτεχνολογία εστιάζεται στην κατανόηση των μεταβολικών μονοπατιών που σχετίζονται με μια κατάσταση ασθένειας και το χειρισμό και τον χειρισμό αυτών των οδών με τη χρήση της μοριακής βιολογίας και βιοχημείας. Ένα μεγάλο μέρος των αρχικών σταδίων της ανακάλυψης φαρμάκων παραδοσιακά διεξάγονται από τα πανεπιστήμια και τα ερευνητικά ιδρύματα. Από τη στιγμή που μια ένωση αναγνωρίζεται ως δυνητικό φάρμακο, η ανάπτυξη φαρμάκων, αναφέρεται σε μια σειρά από δραστηριότητες που γίνονται για να διαπιστωθεί η καταλληλότητά του ως φάρμακο. Στόχοι της ανάπτυξης είναι να καθοριστεί η κατάλληλη σύνθεση και δοσολογία, καθώς και να γίνουν και άλλες μελέτες και κλινικές δοκιμές, ώστε να καθιερωθεί η ασφάλειά του για τους ασθενείς. Το κόστος της έρευνας και ανάπτυξης είναι τεράστιο και συνήθως το αναλαμβάνουν οι μεγάλες πολυεθνικές εταιρείες. Συχνά συνεργάζονται ερευνητικοί οργανισμοί και μεγάλες φαρμακευτικές εταιρίες για να διερευνηθούν οι δυνατότητες των νέων φαρμακευτικών ουσιών. 11γ. Η φαρμακευτική έρευνα στην Ελλάδα Παρ όλο που η έρευνα και ανάπτυξη δεν άνθισε στη χώρα μας την τελευταία εικοσαετία, παρατηρήθηκε μεγάλη δραστηριότητα παραγωγής και συσκευασίας φαρμάκων, η οποία μειώνεται δραματικά. Σύμφωνα με στοιχεία του ΙΦΕΤ (Ινστιτούτο Φαρμακευτικής Έρευνας και Τεχνολογίας) το 1987, το ποσοστό των εισαγόμενων φαρμάκων, αποτελούσε μόνο το 1829% του συνόλου των πωλήσεων φαρμάκων στη χώρα.το 2001, αποτελούσε το 62,33%, καθώς σήμερα αποτελεί το 70%. 62

68 Επίσης συμφέροντες είναι οι συνεργασίες που έχουν γίνει για συνεχής τροφοδότηση στον τομέα έρευνας και ανάπτυξης με τις ΗΠΑ. ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΕΓΚΡΙΣΕΩΝ ΝΕΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ 63

69 11δ. Η καινοτομία στην φαρμακευτική αγορά Στις μέρες μας προβάλλει επιτακτική η ανάγκη να επαναφέρουν οι φαρμακευτικές επιχειρήσεις την καινοτομία, καθώς έχει χαθεί η εμπιστοσύνη στην ασφάλεια των προϊόντων τους και στην εντιμότητα τους. Ενώ οι απαιτήσεις για περισσότερα νέα φάρμακα αυξάνονται διαρκώς, παρατηρείται ελάχιστη παραγωγή έναντι υπερβολικών δαπανών και μεγάλης καθυστέρησης. Πρέπει λοιπόν να ενισχυθεί η φαρμακευτική καινοτομία που στηρίζει ολόκληρο το σύστημα υγείας, γιατί δυστυχώς, ενώ η κοινωνία μας εκτιμά τις νέες ιδέες, η δημόσια πολιτική ανταμείβει την καινοτομία μόνο για την αξία που δημιουργεί. Ένα άλλο σημαντικό θέμα είναι ότι η καινοτομία των φαρμακοβιομηχανιών πλήττεται από τις μειώσεις των κρατικών δαπανών και τις πιέσεις του συστήματος υγείας. Επιβάλλεται επομένως οι τελευταίες να αλλάξουν τον τρόπο ανάπτυξης νέων φαρμάκων. Σημαντική βοήθεια σε αυτή την κατεύθυνση θα προσφέρουν : η << συνεργασία >> (με άλλες επιχειρήσεις, με ακαδημαϊκούς και κρατικούς ερευνητές ), η <<ικανότητα>> (χρήση εργαλείων για εκμετάλλευση της εκρηκτικής αύξησης των γνώσεων για τη βιολογία του ανθρώπου) και η <<κουλτούρα>>. Για να ξανακερδηθεί η εμπιστοσύνη του κόσμου και να πειστούν οι υπεύθυνοι της λήψης αποφάσεων για την αξία των καινοτόμων φαρμάκων, πρέπει να εφευρεθεί ξανά η φαρμακευτική έρευνα. Το Πανεπιστήμιο Πατρών διαθέτει και το ερευνητικό δυναμικό και την τεχνολογία για αυτό τον σκοπό και έχει προσελκύσει το ενδιαφέρον σπουδαίων ερευνητικών ομάδων από όλο τον κόσμο. Εκεί παράγονται αποτελέσματα και προϊόντα υψηλού επιπέδου και αντισταθμιστικής αξίας και θα μπορούσε μαζί με το Επιστημονικό Πάρκο να αποτελέσουν ένα Κέντρο Έρευνας και Καινοτομίας, ένα Silicon Valley με διεθνή εμβέλεια. Είναι μονόδρομος και ξεκάθαρο ότι ο μόνος τρόπος για την ανάπτυξη και την Ευρωπαϊκή σύγκληση της Ελληνικής Οικονομίας, είναι να αυξήσουμε τις επιδόσεις μας στην Έρευνα και Καινοτομία και να την κάνουμε εφαρμοσμένη. Αυτό βεβαίως απαιτεί την συνεργασία Πανεπιστημίων & Ερευνητικών Ιδρυμάτων με την εγχώρια Βιομηχανία και την υποστήριξη της Πολιτείας. 11ε. Δυνατότητα ανάπτυξης νέων φαρμάκων Σε όλες τις διαδικασίες έρευνας και ανάπτυξης η φαρμακοβιομηχανία πρέπει να αναζητά τρόπους να: Να προσεγγίζει και να εξερευνά το εκάστοτε θεραπευτικό πεδίο με τρόπο καινοτόμο. Να επιλέγει τα πλέον υποσχόμενα φάρμακα για τη βελτίωση μελλοντικών θεραπειών. Να επικεντρώνει την προσοχή της στη διερεύνηση της ασφάλειας εγκαίρως και επιμελώς. Να αναλύει έγκαιρα τα φαρμακοοικονομικά δεδομένα των νέων προϊόντων, έτσι ώστε να εξασφαλίζει ταυτόχρονη παγκόσμια υποβολή φακέλου και ταχεία έγκριση του. Να λειτουργεί με διαδικασίες υψηλής απόδοσης και περιβαλλοντικά υπεύθυνες και οι συσκευασίες των νέων προϊόντων να έχουν σχεδιαστικά την ίδια φιλοσοφία. Να παρέχει πλήρως τεκμηριωμένα και επιστημονικά ελεγμένα κλινικά στοιχεία των φαρμάκων, επιτρέποντας την ταχεία παγκόσμια αποδοχή και την αδιάλειπτη παρουσία στις αγορές. Να προσπαθεί διαρκώς να βελτιώνει τις υπάρχουσες μεθοδολογίες και τεχνολογίες, έτσι ώστε πάντα να προηγείται και να θεωρείται πρωτοπόρος στους τομείς που δραστηριοποιείται. Τα νέα φαρμακευτικά προϊόντα πρέπει να περνούν από δύο παράλληλες τροχιές ανάπτυξης πριν εγκριθούν για διάθεση στην αγορά. Η ανάπτυξη και επικύρωση της αξιοπιστίας των διαδικασιών παραγωγής, σχεδιασμού και σύνθεσης του τελικού προϊόντος είναι μία σύνθετη αλληλουχία διαδικασιών που συμπεριλαμβάνει εργαστηριακό έλεγχο, πιλοτικό εργοστάσιο, μεταφορά στη γραμμή παραγωγής. Η σταθερή υψηλή ποιότητα των νέων προϊόντων πρέπει να διασφαλίζεται σε όλα τα στάδια αυτής της ακολουθίας. Η ασφάλεια και αποτελεσματικότητα των φαρμάκων καταδεικνύεται εν πρώτοις στο εργαστήριο και δοκιμές σε ζωικά μοντέλα και μετά με τις κλινικές μελέτες. Οι κλινικές μελέτες στοχεύουν στην απόδειξη της υπόθεσης σε πραγματικούς ασθενείς κατά την ερευνητική φάση. Στις μετέπειτα φάσεις αναπτύσσονται οι απαιτούμενες για την απόκτηση έγκρισης συνταγογραφικών πληροφοριών. 64

70 11στ.Επιλογή νέων καινοτόμων φαρμάκων Με τον κανονισμό αριθ. 726/2004 η Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) αναπτύσσει και βελτιώνει τις ευρωπαϊκές διαδικασίες για τη χορήγηση άδειας, την εποπτεία και τη φαρμακοεπαγρύπνηση όσον αφορά τα φάρμακα για χρήση από τον άνθρωπο και για κτηνιατρική χρήση. Ο κανονισμός αυτός προβλέπει επίσης τη νομική βάση του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Φαρμάκων που ιδρύθηκε το ΧΟΡΗΓΗΣΗ ΑΔΕΙΑΣ ΦΑΡΜΑΚΩΝ Πεδίο εφαρμογής: Κανένα από τα φάρμακα που εμφαίνονται στο παράρτημα δεν μπορεί να διατεθεί στην ευρωπαϊκή αγορά χωρίς προηγούμενη χορήγηση άδειας της ΕΕ. Η κεντρική διαδικασία χορήγησης άδειας είναι υποχρεωτική για τα εξής: τα φάρμακα που παρασκευάζονται με μεθόδους βιοτεχνολογίας τα φάρμακα καινοτόμων (προηγμένων) θεραπειών τα ορφανά φάρμακα τα φάρμακα που περιέχουν μια εντελώς νέα δραστική ουσία της οποίας η θεραπευτική ένδειξη είναι η θεραπεία του συνδρόμου επίκτητης ανοσοποιητικής ανεπάρκειας, του καρκίνου, των νευροεκφυλιστικών ασθενειών, του διαβήτη, των αυτοάνοσων νοσημάτων και άλλων δυσλειτουργιών του ανοσοποιητικού συστήματος, καθώς και των ιογενών ασθενειών. Η απόφαση χορήγησης άδειας πρέπει να λαμβάνεται βάσει επιστημονικών κριτηρίων όσον αφορά την ποιότητα, την ασφάλεια και την αποτελεσματικότητα του συγκεκριμένου φαρμάκου. Τα τρία αυτά κριτήρια επιτρέπουν την αξιολόγηση της σχέσης οφέλους / κινδύνου κάθε φαρμάκου. Η επιτροπή διαπιστώνει κατά πρώτον εάν πληρούνται οι προϋποθέσεις για τη χορήγηση άδειας κυκλοφορίας στην αγορά. Εάν αυτό δεν συμβαίνει, ενημερώνεται αμέσως ο αιτών σχετικά και μπορεί να κοινοποιήσει στον Οργανισμό, εντός δεκαπέντε ημερών, την πρόθεσή του να ζητήσει επανεξέταση της γνώμης. Η επιτροπή οφείλει κανονικά να εκφέρει τη γνώμη της εντός προθεσμίας διακοσίων δέκα ημερών από την παραλαβή της αίτησης. Αυτή η ανάλυση μπορεί να συνεπάγεται δοκιμή ενός φαρμάκου, των πρώτων υλών του ή των ενδιάμεσων προϊόντων, καθώς και ειδική επιθεώρηση της εγκατάστασης παρασκευής του συγκεκριμένου φαρμάκου. Εντός δεκαπέντε ημερών από την παραλαβή της γνώμης, η Επιτροπή προετοιμάζει σχέδιο απόφασης όσον αφορά την αίτηση που μπορεί να περιλαμβάνει τη χορήγηση άδειας κυκλοφορίας φαρμάκου στην αγορά. Εάν το σχέδιο αυτό δεν είναι σύμφωνο με τη γνώμη του Οργανισμού, η Επιτροπή επισυνάπτει σ αυτό ένα παράρτημα προς διαβίβαση στα Κράτη μέλη και στον αιτούντα, εντός του οποίου εξηγούνται οι λόγοι της απόκλισης της γνώμης της. Η Επιτροπή εκδίδει οριστική απόφαση μετά από μία διαδικασία διαβούλευσης με τα κράτη μέλη (επιτροπολογία) εντός δεκαπέντε ημερών από τη λήξη αυτής. Μετά την επαλήθευση των πληροφοριών και των εγγράφων που υπεβλήθησαν, η χορήγηση άδειας για την κυκλοφορία στην αγορά μπορεί να απαγορευθεί εάν προκύπτει ότι: Η ποιότητα, η ασφάλεια ή η αποτελεσματικότητα του φαρμάκου δεν καταδεικνύονται δεόντως και επαρκώς από τον αιτούντα Οι πληροφορίες που παρασχέθηκαν δεν είναι σωστές. Κατά τη στιγμή χορήγησης της άδειας, ή αφού έχει χορηγηθεί η άδεια κυκλοφορίας στην αγορά, ο Οργανισμός μπορεί να εισηγείται στην Επιτροπή την επιβολή της υποχρέωσης διενέργειας: Μετεγκριτικής μελέτης ασφάλειας Μετεγκριτικής μελέτης αποτελεσματικότητας. Οι υποχρεώσεις αυτές περιλαμβάνονται στην άδεια και στο σύστημα διαχείρισης του κινδύνου. Η άδεια κυκλοφορίας στην αγορά ισχύει για πέντε χρόνια και μπορεί να ανανεώνεται. Άπαξ και ανανεωθεί, η άδεια κυκλοφορίας στην αγορά ισχύει επ' αόριστον, εκτός εάν η Επιτροπή επιλέξει εκ νέου πενταετή ανανέωση. 65

71 12ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ : ΔΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ 66

72 12α.Στόχοι του τμήματος Οι δημόσιες σχέσεις αποβλέπουν στην προσέγγιση της επιχείρησης με το (αγοραστικό) κοινό. Αφορούν δραστηριότητες, όπως η παρουσίαση των προϊόντων και του προγράμματός της, καθώς και διάφορες εκδηλώσεις, μέσω των οποίων η επιχείρηση κερδίζει κυρίως σε ενός είδους «ανατροφοδότηση» μετά από το διάλογο με το κοινό, αναδιαμορφώνοντας το σχεδιασμό της. Κύριος στόχος των δημόσιων σχέσεων είναι βέβαια η επιρροή των συνεργατών και των πελατών με απώτερο σκοπό την αύξηση των πωλήσεων και του κέρδους.. Ένα ενδεικτικό οργανόγραμμα του ίδιου του τμήματος μπορεί να περιλαμβάνει το διευθυντή του τμήματος, τον προϊστάμενο επικοινωνίας, τον υπεύθυνο επικοινωνίας με τον Τύπο και τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, τους συντάκτες πληροφοριακών δελτίων, τους συνεργάτες (εσωτερικούς ή εξωτερικούς) επικοινωνίας, τους διευθυντές σχέσεων περιφερειακών γραφείων της επιχείρησης, κ.λπ. Ο προγραμματισμός του τμήματος μπορεί να περιλαμβάνει σταθερές πολιτικές (επιλογή των τρόπων σχεδιασμού και λειτουργίας του τμήματος, μακροπρόθεσμοι στόχοι, κ.λπ.), προγράμματα (π.χ. χορηγίες) ή καμπάνιες (εκδηλώσεις, projects, κ.λπ.). Οι ομάδες ανθρώπων στους οποίους τυπικά απευθύνεται το τμήμα δημοσίων σχέσεων είναι: οι εργαζόμενοι στην επιχείρηση, οι μέτοχοι και οι επενδυτές της επιχείρησης, οι συνεργάτες της επιχείρησης (προμηθευτές, πωλητές, κ.λπ.), οι καταναλωτές (το αγοραστικό κοινό), τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, και η κοινότητα/περιοχή στην οποία έχει την έδρα της η επιχείρηση. Τα βασικότερα μέσα και οι κυριότερες μέθοδοι υλοποίησης ενός προγράμματος που καταρτίζει ένα τμήμα δημόσιων σχέσεων είναι τα εξής: η βάση δεδομένων που περιλαμβάνει όλους τους πιθανούς αποδέκτες του προγράμματος, το αρχείο των πραγματοποιηθεισών εκδηλώσεων μαζί με τις μελέτες υλοποίησής τους, οι εκδηλώσεις (προσκλήσεις, οργάνωση, κ.λπ.), οι διαλέξεις και τα σεμινάρια, οι συνεντεύξεις Τύπου, οι χορηγίες, το lobbying (πολιτική μεσολάβησης και επηρεασμού προσώπων και ομάδων που έχουν εξουσίες και θεωρείται ότι μπορούν να φανούν χρήσιμοι στην ανάπτυξη της επιχείρησης, όπως για παράδειγμα πολιτικοί, συνδικάτα, ισχυρές προσωπικότητες, οργανώσεις και σύλλογοι, κ.λπ.), τα δελτία τύπου, τα neswletters, κ.λπ., τα gudgets, τα δώρα, τα διαφημιστικά προϊόντα, οι διαφημισιτκοί φάκελοι, κ.λπ., η τηλεφωνική και η προσωπική επικοινωνία. 12β.Οι αξίες μας και η αναγνώριση των προσπαθειών μας Οι Αξίες της ΦΑΡΜΕΛ βασίζονται στα θεμελιώδη δικαιώματα κάθε ανθρώπου, όπως η προστασία της ιδιωτικής ζωής, της ελευθερίας της γνώμης και της έκφρασης, των μη διακρίσεων και της ελευθερίας του συνεταιρίζεσθαι. Έτσι η επιχείρηση μας : Υπήρξε μεταξύ των πρώτων εταιριών οι οποίες συνυπέγραψαν το 2007 την Οικουμενική Σύμβαση του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών (UN Global Compact), αποτελούμενη από 10 Αρχές που κατοχυρώνουν και διασφαλίζουν τα ανθρώπινα δικαιώματα, την εργασία, την προστασία του περιβάλλοντος και την πάταξη της διαφθοράς. Είναι η πρώτη εταιρία στην Ευρώπη στην οποία απονεμήθηκε το 2008 το Αριστείο Εταιρικής Φιλανθρωπίας (Excellencein Corporate Philanthropy Award) σε αναγνώριση της κοινωνικής της αλληλεγγύης προς εκατομμύρια απόρους ασθενείς σε όλο τον κόσμο. Το 2012, με τα προγράμματα κοινωνικής προσφοράς που έχει καθιερώσει, προσέφερε σε 80 εκατομμύρια ασθενείς φαρμακευτική περίθαλψη αξίας $ 1,5 δις παγκοσμίως. Κατέλαβε την έκτη θέση στο κατάλογο Newsweek για την περιβαλλοντική της επίδοση. Έλαβε το βραβείο Scrip 2010, για το καλύτερο πρόγραμμα Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης. Για 3 συνεχείς χρονιές (2007, 2008, 2009), έλαβε τη διάκριση «Εthisphere World s Most Ethical Companies». 67

73 Κατέκτησε το 1ο βραβείο τεχνολογικών εφαρμογών στον Τομέα της Υγείας, για το πρόγραμμα «SMS for Life» που συμβάλλει στη μάχη κατά της ελονοσίας. Το βραβείο απονεμήθηκε από την Παγκόσμια Συμμαχία Επιχειρήσεων (GlobalBusiness Coalition - GBC). 12γ.Δελτίο τύπου με θέμα «Αξίες στο χρόνο» Μετά από 2 δεκαετίες επιτυχημένης πορείας που την έχουν οδηγήσει στην κορυφή της ελληνικής βιομηχανίας, η ΦΑΡΜΕΛ βλέπει προς το μέλλον με τον ενθουσιασμό του πρωτοπόρου και την ωριμότητα του ηγέτη. Μέσα σε ένα ανταγωνιστικό περιβάλλον, η ΦΑΡΜΕΛ είναι έτοιμη να αξιοποιήσει την κάθε ευκαιρία, βασισμένη στην εμπειρία της, στην τεχνογνωσία που κατέχει και στις μοναδικές και εξειδικευμένες παραγωγικές δυνατότητές της. Η συνέχιση της σταθερής αλλά δυναμικής παρουσίας της στην ελληνική και στην ευρωπαϊκή αγορά αποτελεί στρατηγικό στόχο της. Η οικονομική ισχύς της, το εύρος της υποδομής της, η ποιότητα των προϊόντων και υπηρεσιών που προσφέρει, οι μακροχρόνιες και δημιουργικές συνεργασίες που έχει αναπτύξει με πρωτοπόρες διεθνείς φαρμακευτικές εταιρείες, εγγυώνται ότι η ΦΑΡΜΕΛ θα εξακολουθήσει να υγιαίνει και να ηγείται! Όλοι οι άνθρωποι της ΦΑΡΜΕΛ, με αίσθημα ευθύνης, δεσμεύονται να προσφέρουν αδιάκοπα έργο προς την ιατροφαρμακευτική κοινότητα και να υπηρετούν τον τομέα της Υγείας. Σε ένα κόσμο που διαρκώς εξελίσσεται, η ΦΑΡΜΕΛ επιδιώκει να αποτελεί πάντα πρότυπο επιχειρηματικής αντίληψης και δημιουργικής προσφοράς, και να βρίσκεται στην κορυφή με την αξία της! 12δ. Οι διακρίσεις μας Η ΦΑΡΜΕΛ έχει λάβει εξαιρετικής σημασίας διακρίσεις που επιβεβαιώνουν την αφοσίωση της στην Ποιότητα. Η Εταιρεία αισθάνεται υπερήφανη που κρατικοί, ανεξάρτητοι φορείς αλλά και συνεργαζόμενες εταιρείες, αναγνωρίζουν την αξία της και την επιβραβεύουν. "Εθνικό Βραβείο Ποιότητας" από το Εμπορικό & Βιομηχανικό Επιμελητήριο Αθηνών. Έτος 2004 Βραβείο ECO Quality από την Επιτροπή Eco Quality Έτος 2005 "1ο Κρατικό Βραβείο Ποιότητας" από το Υπουργείο Ανάπτυξης. Η ΦΑΡΜΕΛ ήταν η πρώτη εταιρεία που τιμήθηκε με αυτό το βραβείο. Έτος 2006 "Βραβείο Ποιότητας" από το Εμπορικό Επιμελητήριο Αθηνών. Έτος 1996 "Quality Advocate" από την Eli Lilly. Έτος 1995 "The 1994 Business of the Year Award" από το Ελληνοαμερικανικό Επιμελητήριο και την Αμερικανική Πρεσβεία. Έτος

74 12ε.Το κοινωνικό μας έργο Η ανταπόκριση σε κοινωνικές ανάγκες και η προάσπιση της Υγείας είναι θεμελιώδεις αρχές για τη ΦΑΡΜΕΛ. Στο πλαίσιο αυτό, η Εταιρεία παρέχει στην ιατροφαρμακευτική κοινότητα επιστημονικές εκδόσεις, περιοδικά και έντυπα, προσφέροντας σύγχρονη ενημέρωση. Επίσης επιστημονικό, ερευνητικό και εκπαιδευτικό υλικό (βιβλία, πίνακες, βιντεοταινίες) είναι στη διάθεση κάθε Ιδρύματος, Νοσοκομείου ή Κλινικής, ή Ερευνητικού Κέντρου. Η ΦΑΡΜΕΛ υποστηρίζει ενεργά πολλές Ενώσεις, Οργανισμούς και Κοινωφελή Ιδρύματα που δραστηριοποιούνται στον τομέα της Υγείας. Συνεργάζεται στενά με τις Πανεπιστημιακές Κλινικές και τα Ερευνητικά Κέντρα της χώρας για να προωθήσει την επιστημονική γνώση και να αξιοποιήσει καλύτερα τα αποτελέσματα των ερευνών προς όφελος του Έλληνα πολίτη. Η συνεργασία αυτή προσφέρει εξαιρετικές προοπτικές, γιατί έτσι πραγματοποιείται σύζευξη των παραγωγικών κέντρων της ΦΑΡΜΕΛ με τα Πανεπιστημιακά και Ερευνητικά κέντρα της Ελλάδας. Επιπλέον, η ΦΑΡΜΕΛ συγχρηματοδοτεί (sponsoring) την οργάνωση και παρακολούθηση συνεδρίων και ημερίδων καθώς και την εκπόνηση μελετών, με στόχο την προβολή, την αξιολόγηση και τη βελτίωση των παρασκευαζόμενων φαρμάκων. Ακόμα, η ΦΑΡΜΕΛ διαθέτει κάθε χρόνο έναν αριθμό βραβείων και υποτροφιών. Και βέβαια, αναδεικνύει πάντα και το κοινωνικό της πρόσωπο, εκφράζοντας έμπρακτα το ενδιαφέρον της με την υποστήριξη και την αρωγή της στις ανθρώπινες ανάγκες. 69

75 13ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ : ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΠΡΟΜΗΘΕΙΩΝ 70

76 13α.Στόχοι του τμήματος Στις μέρες μας προβάλλει επιτακτική η ανάγκη να επαναφέρουν οι φαρμακευτικές επιχειρήσεις την καινοτομία, καθώς έχει χαθεί η Ο πλέον αντιπροσωπευτικός ρόλος του τμήματος προμηθειών σε μία φαρμακοβιομηχανία είναι «η αγορά υλικών στην σωστή ποιότητα, τον σωστό χρόνο, στην σωστή ποσότητα, από τον σωστό προμηθευτή και στη σωστή τιμή». Πιο αναλυτικά, οι στόχοι του τμήματος για το 2014 είναι : Ο εφοδιασμός επιχείρησης με σταθερή ροή υλικών για την κάλυψη των αναγκών. Η διασφάλιση του συνεχούς εφοδιασμού, μέσα από την διατήρηση αποτελεσματικών σχέσεων με τους προμηθευτές. Η «έξυπνη» αγορά υλικών, που συνδυάζει αποδεκτό κόστος αγοράς σε σχέση με την ποιότητα Η σωστή διαχείριση των αποθεμάτων, ώστε να επιτυγχάνεται η καλύτερη εξυπηρέτηση με το χαμηλότερο δυνατό κόστος. Η διατήρηση υγιών σχέσεων με τα άλλα τμήματα της επιχείρησης για την εξασφάλιση της αποτελεσματική λειτουργίας στο σύνολο τους Η ανάπτυξη πολιτικών, διαδικασιών και οργάνωσης για την επίτευξη των επιθυμητών στόχων Η επιλογή των κατάλληλων προμηθευτών στην αγορά Η συμμετοχή στην ανάπτυξη νέων προϊόντων της βιομηχανίας. Η συνεχής παρακολούθηση και διασφάλιση της δομής του κόστους της εταιρείας. Η διατήρηση της ισορροπίας μεταξύ ποιότητας και αξίας των υλικών Η παρακολούθηση των τάσεων και των συνθηκών που επικρατούν στην αγορά των προμηθευομένων υλικών Οι αποτελεσματικές διαπραγματεύσεις με τους προμηθευτές. 13β.Λειτουργικό πλάνο επιχείρησης 13γ.Κριτήρια επιλογής προμηθευτών Οι προμηθευτές μας ανέρχονται σε πάνω από σε όλη την Ελλάδα και το εξωτερικό, με τις κύριες κατηγορίες των συνεργατών μας να είναι: Παραγωγοί προϊόντων (π.χ. ΦΑΜΑΡ). Εταιρίες συν-προώθησης (π.χ. (ΕΛΠΕΝ). H ΦΑΡΜΕΛ αναγνωρίζει τον ρόλο που μπορεί και πρέπει να παίξει στην προώθηση των Αρχών της βιώσιμης και υπεύθυνης ανάπτυξης στην αλυσίδα αγορών της. Για τον λόγο αυτό, δίνει έμφαση στη διαδικασία επιλογής των προμηθευτών της, με βάση και κριτήρια που σχετίζονται με 71

77 την εταιρική υπευθυνότητα, ενώ παράλληλα εστιάζει σε παρεμβάσεις, με ενδεικτικές ενέργειες όπως: Eνσωματώνει στα συμβόλαια των κύριων προμηθευτών της το εταιρικό πρότυπο ΑΝΝΕΧ CC3. Πραγματοποιεί επιθεωρήσεις για θέματα ποιότητας, υγιεινής, ασφάλειας, περιβάλλοντος και εταιρικής κοινωνικής ευθύνης σε προμηθευτές. Μέσα στο 2010 πραγματοποιήθηκαν 4 επιθεωρήσεις. Eνσωματώνει στα συμβόλαια των προμηθευτών της το ΑΝΝΕΧ CC5. To εταιρικό αυτό πρότυπο, περιλαμβάνει υποχρεωτικές παραμέτρους που οι προμηθευτές της εταιρίας πρέπει να ακολουθούν (ελέγχεται από το τμήμα αγορών) και αφορά σε θέματα ηθικής, εργασιακών δικαιωμάτων, ασφάλειας, περιβάλλοντος κτλ.: 13δ. Διαχείριση αποθεμάτων Η ΦΑΡΜΕΛ με βάση συγκεκριμένη διαδικασία, διασφαλίζει ότι ακατάλληλα, ή πιθανόν ακατάλληλα προϊόντα δεν διοχετεύονται στην αγορά. Πιο συγκεκριμένα, ορίζεται ο τρόπος φύλαξης και διαχείρισης των αποθεμάτων αυτών και οι ενέργειες που πρέπει να ακολουθηθούν για την καταστροφή τους, όπως αυτές ορίζονται από το εταιρικό και νομικό πλαίσιο λειτουργίας. Συγκεκριμένα, όλα τα ακατάλληλα προς χρήση αποθέματα φαρμάκων μεταφέρονται στο εξωτερικό για καταστροφή με καύση. Η απομάκρυνση των φαρμάκων γίνεται παρουσία εκ προσώπου του Ε.Ο.Φ. Η ΦΑΡΜΕΛ έχει θεσμοθετήσει συγκεκριμένη Πολιτική που περιγράφει τη διαδικασία, τις υπευθυνότητες, τα επίπεδα (καταναλωτές, διανομείς κτλ.) για την ανάκληση συγκεκριμένης παρτίδας φαρμακευτικών προϊόντων της εταιρίας, σε περίπτωση που καταστεί αναγκαία. 72

78 14ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ : ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ 73

Αρχές Διοίκησης και Οργάνωση Παραγωγής

Αρχές Διοίκησης και Οργάνωση Παραγωγής Αρχές Διοίκησης και Οργάνωση Παραγωγής 2015-16 Α.Τσίπουρας Εισαγωγή Στόχος του μαθήματος Σύγχρονες παγκόσμιες εξελίξεις, απελευθέρωση αγορών, ηλεκτρονικό εμπόριο Ανταγωνιστικό Περιβάλλον, Taxύτατες αλλαγές

Διαβάστε περισσότερα

Συστήματα Διαχείρισης Ποιότητας Το πρότυπο ISO9001:2015 και οι εφαρμογές του

Συστήματα Διαχείρισης Ποιότητας Το πρότυπο ISO9001:2015 και οι εφαρμογές του Συστήματα Διαχείρισης Ποιότητας Το πρότυπο ISO9001:2015 και οι εφαρμογές του 4 η ενότητα Τομέας Βιομηχανικής Διοίκησης & Επιχειρησιακής Έρευνας ΕΜΠ Απαιτήσεις του ISO9001:2015 1. Αντικείμενο 2. Τυποποιητική

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ ΚΑΙ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ

ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ ΚΑΙ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ Περιγραφή θέσης: ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ ΚΑΙ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ: ΤΙΤΛΟΣ: ΠΕΡΙΟΧΗ: : Γιατροί του Κόσμου : Διευθυντής Παρακολούθησης & Αξιολόγησης : ΑΘΗΝΑ ΔΙΑΡΚΕΙΑ: : Εως Δεκέμβριο 2017 ΠΡΟΘΕΣΜΙΑ ΓΙΑ

Διαβάστε περισσότερα

Παρουσίαση Μελέτης των αναπτυξιακών προοπτικών της Εγχώριας Φαρμακοβιομηχανίας

Παρουσίαση Μελέτης των αναπτυξιακών προοπτικών της Εγχώριας Φαρμακοβιομηχανίας Παρουσίαση Μελέτης των αναπτυξιακών προοπτικών της Εγχώριας Φαρμακοβιομηχανίας 15 Σεπτεμβρίου 2016 Ανάλυση SWOT Εγχώριας Φαρμακοβιομηχανίας (1/2) Βασικές Διαπιστώσεις Δυνατά Σημεία Επενδυτική δυναμική,

Διαβάστε περισσότερα

ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ. Κεφάλαιο 1: Εισαγωγή στη Διοίκηση Επιχειρήσεων

ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ. Κεφάλαιο 1: Εισαγωγή στη Διοίκηση Επιχειρήσεων ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ Κεφάλαιο 1: Εισαγωγή στη Διοίκηση Επιχειρήσεων Ερωτήσεις Στόχοι 1 ου Μαθήµατος Ø Ποιες είναι οι προκλήσεις στον εργασιακό χώρο σήµερα; Ø Πώς είναι οι οργανισµοί στο νέο

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΕΚ ΜΥΤΙΛΗΝΗΣ ΤΕΧΝΙΚΟΣ ΜΗΧΑΝΟΓΡΑΦΗΜΕΝΟΥ ΛΟΓΙΣΤΗΡΙΟΥ Γ ΕΞΑΜΗΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΚΟΣΤΟΥΣ Ι ΜΑΘΗΜΑ 2 ο

ΔΙΕΚ ΜΥΤΙΛΗΝΗΣ ΤΕΧΝΙΚΟΣ ΜΗΧΑΝΟΓΡΑΦΗΜΕΝΟΥ ΛΟΓΙΣΤΗΡΙΟΥ Γ ΕΞΑΜΗΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΚΟΣΤΟΥΣ Ι ΜΑΘΗΜΑ 2 ο ΔΙΕΚ ΜΥΤΙΛΗΝΗΣ ΤΕΧΝΙΚΟΣ ΜΗΧΑΝΟΓΡΑΦΗΜΕΝΟΥ ΛΟΓΙΣΤΗΡΙΟΥ Γ ΕΞΑΜΗΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΚΟΣΤΟΥΣ Ι ΜΑΘΗΜΑ 2 ο 1. Γενικά για την επιχείρηση Η επιχείρηση αποτελεί ένα στοιχείο της κοινωνίας μας, το ίδιο σημαντικό

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΚΗΡΥΞΗ ΑΝΟΙΚΤΗΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ ΕΠΙΛΟΓΗΣ

ΠΡΟΚΗΡΥΞΗ ΑΝΟΙΚΤΗΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΠΡΟΚΗΡΥΞΗ ΑΝΟΙΚΤΗΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ ΕΠΙΛΟΓΗΣ Τίτλος θέσης Υπεύθυνος έρευνας Κωδικός αναφοράς EF-TA-18-04 Τύπος σύμβασης Έκτακτος υπάλληλος 2f ( 1 ) Ομάδα καθηκόντων/βαθμός AD 7 Διάρκεια αρχικής σύμβασης 5 έτη

Διαβάστε περισσότερα

Δικός σας. Kasper Rorsted

Δικός σας. Kasper Rorsted ΟΡΑΜΑ ΚΑΙ ΑΞΙΕΣ Εισαγωγή Αγαπητοί συνάδελφοι, Έχουμε θέσει ξεκάθαρες στρατηγικές προτεραιότητες και φιλόδοξους στόχους για την εταιρία μας. Είμαστε στη διαδικασία να εδραιώσουμε στη Henkel μια Κουλτούρα

Διαβάστε περισσότερα

The industrial sector in Greece: the next day Ελληνική Φαρμακοβιομηχανία και Ανάπτυξη

The industrial sector in Greece: the next day Ελληνική Φαρμακοβιομηχανία και Ανάπτυξη The industrial sector in Greece: the next day Ελληνική Φαρμακοβιομηχανία και Ανάπτυξη Θεόδωρος Τρύφων Αντιπρόεδρος ομίλου ELPEN Πρόεδρος Πανελλήνιας Ένωσης Φαρμακοβιομηχανίας Παγκόσμια Φαρμακευτική Αγορά

Διαβάστε περισσότερα

ΚΩΔΙΚΑΣ ΔΕΟΝΤΟΛΟΓΙΑΣ ΕΕΔΕ

ΚΩΔΙΚΑΣ ΔΕΟΝΤΟΛΟΓΙΑΣ ΕΕΔΕ ΚΩΔΙΚΑΣ ΔΕΟΝΤΟΛΟΓΙΑΣ ΕΕΔΕ ΑΘΗΝΑ - ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2010 Εισαγωγικό Σημείωμα Η Ελληνική Εταιρία Διοικήσεως Επιχειρήσεων (ΕΕΔΕ) είναι μη κερδοσκοπικό Σωματείο, που ως σκοπό έχει τη «διάδοση των αρχών και της σωστής

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΚΗΡΥΞΗ ΚΕΝΗΣ ΘΕΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗ ΕΦΕΔΡΙΚΟΥ ΠΙΝΑΚΑ

ΠΡΟΚΗΡΥΞΗ ΚΕΝΗΣ ΘΕΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗ ΕΦΕΔΡΙΚΟΥ ΠΙΝΑΚΑ ΠΡΟΚΗΡΥΞΗ ΚΕΝΗΣ ΘΕΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗ ΕΦΕΔΡΙΚΟΥ ΠΙΝΑΚΑ Τίτλος θέσης Ειδικευμένος υπάλληλος ψηφιακού μετασχηματισμού (ΑΝΔΡΑΣ/ΓΥΝΑΙΚΑ) Ομάδα καθηκόντων/βαθμός AD 8 Τύπος σύμβασης Κωδικός Προθεσμία υποβολής

Διαβάστε περισσότερα

Στρατηγική συνεργασία UCB και Pharmathen για την προώθηση των προϊόντων αλλεργίας

Στρατηγική συνεργασία UCB και Pharmathen για την προώθηση των προϊόντων αλλεργίας ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ Στρατηγική συνεργασία UCB και Pharmathen για την προώθηση των προϊόντων αλλεργίας Δευτέρα 13 Ιανουαρίου 2014. Μία νέα στρατηγική συμμαχία δημιουργείται στην ελληνική φαρμακευτική αγορά μέσα

Διαβάστε περισσότερα

Η Συµβολή του Κλάδου Υγείας στη ιεύρυνση των Αναπτυξιακών Προοπτικών της Χώρας Θεόδωρος Τρύφων

Η Συµβολή του Κλάδου Υγείας στη ιεύρυνση των Αναπτυξιακών Προοπτικών της Χώρας Θεόδωρος Τρύφων Η Συµβολή του Κλάδου Υγείας στη ιεύρυνση των Αναπτυξιακών Προοπτικών της Χώρας Θεόδωρος Τρύφων Πρόεδρος Πανελλήνιας Ένωση Φαρμακοβιομηχανίας Αντιπρόεδρος Ομίλου ΕΛΠΕΝ Η Ελληνική Φαρμακοβιομηχανία Εξαγωγές

Διαβάστε περισσότερα

Ο ρόλος της επικοινωνίας στην μεγιστοποίηση της αποδοτικότητας Marketing & Field Force

Ο ρόλος της επικοινωνίας στην μεγιστοποίηση της αποδοτικότητας Marketing & Field Force Ο ρόλος της επικοινωνίας στην μεγιστοποίηση της αποδοτικότητας Marketing & Field Force Αθήνα, 26 Σεπτεμβρίου, 2009 Πάρις Μποσκόπουλος Governmental Affairs & Access Director Pfizer Hellas Δημήτρης Γκότσης

Διαβάστε περισσότερα

Στοιχεία Επιχειρηματικότητας ΙΙ

Στοιχεία Επιχειρηματικότητας ΙΙ Στοιχεία Επιχειρηματικότητας ΙΙ Νικόλαος Μυλωνίδης Απρίλιος 2007 1 Η έννοια του Επιχειρηματία Αναλαμβάνει δράση Συνδυάζει καινοτομικά και δημιουργικά τους συντελεστές της παραγωγής Παράγει προϊόντα και

Διαβάστε περισσότερα

Μονοπάτια Απασχολησιμότητας Ικανότητες & Δεξιότητες εργαζομένων στις σύγχρονες ελληνικές επιχειρήσεις

Μονοπάτια Απασχολησιμότητας Ικανότητες & Δεξιότητες εργαζομένων στις σύγχρονες ελληνικές επιχειρήσεις Μονοπάτια Απασχολησιμότητας Ικανότητες & Δεξιότητες εργαζομένων στις σύγχρονες ελληνικές επιχειρήσεις 30 Μαρτίου 2015 Εισηγητής : B.Αϊβαζίδης MSc, PhDc Χαρακτηριστικά του σημερινού εργασιακού περιβάλλοντος

Διαβάστε περισσότερα

Το φαρμακείο στην εποχή του internet. Παπαδόπουλος Γιάννης Φαρμακοποιός Οικονομολόγος Υγείας

Το φαρμακείο στην εποχή του internet. Παπαδόπουλος Γιάννης Φαρμακοποιός Οικονομολόγος Υγείας Το φαρμακείο στην εποχή του internet Παπαδόπουλος Γιάννης Φαρμακοποιός Οικονομολόγος Υγείας Χαρακτηριστικά της εποχής μας Χαρακτηριστικά της εποχής μας είναι: η ραγδαία ανάπτυξη της τεχνολογίας η ευρεία

Διαβάστε περισσότερα

ETHOS EVENTS 2015 CALENDAR

ETHOS EVENTS 2015 CALENDAR ETHOS EVENTS 2015 CALENDAR Α/Α ΤΙΤΛΟΣ ΕΚΔΗΛΩΣΗΣ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ / ΤΟΠΟΣ 1 MOBILITY FORUM & APPS AWARDS 2 Απριλίου 2 HR COMMUNITY & AWARDS 14 Μαΐου 3 OTCs & COSMETICS 4 HOSPITALITY FORUM & AWARDS 5 8 ο INSURANCE

Διαβάστε περισσότερα

1ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΓ. ΙΩΑΝΝΗ ΡΕΝΤΗ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ : 2013-2014 ΜΑΘΗΜΑ : ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΤΑΞΗ ΤΜΗΜΑ : Β3β

1ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΓ. ΙΩΑΝΝΗ ΡΕΝΤΗ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ : 2013-2014 ΜΑΘΗΜΑ : ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΤΑΞΗ ΤΜΗΜΑ : Β3β 1ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΓ. ΙΩΑΝΝΗ ΡΕΝΤΗ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ : 2013-2014 ΜΑΘΗΜΑ : ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΤΑΞΗ ΤΜΗΜΑ : Β3β Φαρμακοβιομηχανία ΦΑΡΜΕΛ Μακέτα - δραστηριότητες ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ : ΝΤΟΥΣΗΣ ΗΡΑΚΛΗΣ ΚΕΦΑΛΑΙΑ-ΕΝΟΤΗΤΕΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Σελ.

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ ΙΟΙΚΗΣΗ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΥΝΑΜΙΚΟΥ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥ ΩΝ ΜΑΘΗΜΑ: ΙΟΙΚΗΣΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ ΙΟΙΚΗΣΗ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΥΝΑΜΙΚΟΥ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥ ΩΝ ΜΑΘΗΜΑ: ΙΟΙΚΗΣΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΚΩΝ ΚΑΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΚΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥ ΩΝ ΙΟΙΚΗΣΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΚΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΜΑΘΗΜΑ: ΙΟΙΚΗΣΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΙΟΙΚΗΣΗ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΥΝΑΜΙΚΟΥ

Διαβάστε περισσότερα

Μάθημα 2 ο : Επιχειρηματικό Σχέδιο

Μάθημα 2 ο : Επιχειρηματικό Σχέδιο Επιχειρηματικότητα & Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις Παροχής Υπηρεσιών Μάθημα 2 ο : Επιχειρηματικό Σχέδιο 1 Ορισμοί και Αναγκαιότητα του Επιχειρηματικού Σχεδίου Το Επιχειρηματικό Σχέδιο είναι ένα γραπτό κείμενο

Διαβάστε περισσότερα

Αρχή 1. Πιθανές ενέργειες:

Αρχή 1. Πιθανές ενέργειες: Η προσδοκία μας Στο επίκεντρο της δραστηριότητας της ασφαλιστικής βιομηχανίας εντοπίζεται η αντίληψη, η διαχείριση και η ανάληψη κινδύνων. Με γνώμονα την πρόληψη και την μείωση της έκθεσης στον κίνδυνο

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΣΒΑΣΗ ΤΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ΣΠΑΝΙΕΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΟΡΦΑΝΑ ΦΑΡΜΑΚΑ. Αντώνιος Αυγερινός, MPhil, PhD Φαρμακοποιός, Υποστράτηγος ε.α.

ΠΡΟΣΒΑΣΗ ΤΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ΣΠΑΝΙΕΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΟΡΦΑΝΑ ΦΑΡΜΑΚΑ. Αντώνιος Αυγερινός, MPhil, PhD Φαρμακοποιός, Υποστράτηγος ε.α. ΠΡΟΣΒΑΣΗ ΤΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ΣΠΑΝΙΕΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΟΡΦΑΝΑ ΦΑΡΜΑΚΑ Αντώνιος Αυγερινός, MPhil, PhD Φαρμακοποιός, Υποστράτηγος ε.α. Μετ εμποδίων η πρόσβαση ενός εκατομμυρίου Ελλήνων με «σπάνιες παθήσεις» στις θεραπείες

Διαβάστε περισσότερα

Management. Νικόλαος Μυλωνίδης Μάθημα 3 1 24/2/2010

Management. Νικόλαος Μυλωνίδης Μάθημα 3 1 24/2/2010 Management Νικόλαος Μυλωνίδης Μάθημα 3 1 Εισαγωγή Έννοια και Περιεχόμενο του Μάνατζμεντ Ποια είναι τα διοικητικά στελέχη και ποιος ο ρόλος τους στα διάφορα επίπεδα της ιεραρχίας Βάσικες δραστηριότητες

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΚΗΡΥΞΗ ΘΕΣΗΣ ΜΕΛΟΥΣ ΣΥΝΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΥ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ ΓΙΑ ΤΟ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΟ ΕΤΟΣ

ΠΡΟΚΗΡΥΞΗ ΘΕΣΗΣ ΜΕΛΟΥΣ ΣΥΝΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΥ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ ΓΙΑ ΤΟ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΟ ΕΤΟΣ ΠΡΟΚΗΡΥΞΗ ΘΕΣΗΣ ΜΕΛΟΥΣ ΣΥΝΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΥ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ ΓΙΑ ΤΟ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΟ ΕΤΟΣ 2018-19 Το Πανεπιστήμιο Νεάπολις Πάφου προκηρύσσει θέσεις Συνεργαζόμενου Εκπαιδευτικού Προσωπικού (ΣΕΠ) για Ακαδημαϊκό

Διαβάστε περισσότερα

Διοίκηση Ανθρώπινου Δυναμικού. Παίγνια Αποφάσεων 9 ο Εξάμηνο

Διοίκηση Ανθρώπινου Δυναμικού. Παίγνια Αποφάσεων 9 ο Εξάμηνο Διοίκηση Ανθρώπινου Δυναμικού Ορισμός (1/2) Η Διοίκηση Ανθρώπινου Δυναμικού αποτελεί ένα από τα βασικότερα τμήματα μιας εταιρείας και στόχο έχει τις απαραίτητες ενέργειες για την εργασιακή και προσωπική

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ «ΠΟΛΛΑΠΛΗΣ ΕΠΙΛΟΓΗΣ»

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ «ΠΟΛΛΑΠΛΗΣ ΕΠΙΛΟΓΗΣ» ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ «ΠΟΛΛΑΠΛΗΣ ΕΠΙΛΟΓΗΣ» 1. Ποια από τις παρακάτω αποτελεί την πλέον σημαντική πρόκληση που χαρακτηρίζει το σημερινό παγκόσμιο επιχειρηματικό περιβάλλον; α) Ομοιομορφία προϊόντων και υπηρεσιών. β)

Διαβάστε περισσότερα

22/2/2014 ΑΡΧΕΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΚΑΙ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ. Επιστήμη Διοίκησης Επιχειρήσεων. Πότε εμφανίστηκε η ανάγκη της διοίκησης;

22/2/2014 ΑΡΧΕΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΚΑΙ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ. Επιστήμη Διοίκησης Επιχειρήσεων. Πότε εμφανίστηκε η ανάγκη της διοίκησης; ΑΡΧΕΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΚΑΙ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ Πότε εμφανίστηκε η ανάγκη της διοίκησης; Κεφάλαιο 2 ο Η επιστήμη της Διοίκησης των Επιχειρήσεων Όταν το άτομο δημιούργησε ομάδες. Για ποιο λόγο

Διαβάστε περισσότερα

ΤΟ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ (BUSINESS PLAN)

ΤΟ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ (BUSINESS PLAN) Το παρακάτω κείμενο προέρχεται από το βιβλίο του Καθηγητή Θάνου Κριεμάδη με τίτλο: Επιχειρηματικότητα και Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις Παροχής Υπηρεσιών, το οποίο εκδόθηκε το 2011 από την Νομική Βιβλιοθήκη.

Διαβάστε περισσότερα

U T C C R E A T I V E L A B. Σύμβουλοι Καινοτομικής Επιχειρηματικότητας

U T C C R E A T I V E L A B. Σύμβουλοι Καινοτομικής Επιχειρηματικότητας U T C C R E A T I V E L A B Σύμβουλοι Καινοτομικής Επιχειρηματικότητας Ποιοι είμαστε Σχετικά με εμάς Η UTC Creative Lab είναι εταιρεία παροχής συμβουλευτικών υπηρεσιών στους τομείς της καινοτομίας, της

Διαβάστε περισσότερα

Μοντέλο συστήματος διαχείρισης της ποιότητας

Μοντέλο συστήματος διαχείρισης της ποιότητας Μοντέλο συστήματος διαχείρισης της ποιότητας Διαρκής βελτίωση του Συστήματος Διαχείρισης της Ποιότητας Ευθύνη της Διοίκησης Πελάτες Πελάτες Διαχείριση Πόρων Μέτρηση, ανάλυση και βελτίωση Ικανοποίηση Απαιτήσεις

Διαβάστε περισσότερα

Οφέλη για την κοινωνία και την οικονομία

Οφέλη για την κοινωνία και την οικονομία Οφέλη για την κοινωνία και την οικονομία Κυριάκος Σουλιώτης 1, Χαράλαμπος Νάκος 2 1 Αναπληρωτής Καθηγητής Πολιτικής Υγείας & Αναπληρωτής Πρύτανη, Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου 2 Φαρμακοποιός / Οικονομολόγος

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ

ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ Διοίκηση Επιχειρήσεων Έννοια του Μάνατζμεντ Ικανότητες των Μάνατζερ Στόχοι του Μάνατζμεντ Βασικές Λειτουργίες του Μάνατζμεντ Σχεδιασμός Οργάνωση Διεύθυνση Έλεγχος Εφαρμογή του Μάνατζμεντ

Διαβάστε περισσότερα

ΕΙΔΙΚΗ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΘΕΜΑΤΩΝ ΤΥΠΟΠΟΙΗΣΗΣ, ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ. Εισηγήτρια: Γκαβέλα Σταματία Δρ. Χημικός Μηχανικός ΕΜΠ

ΕΙΔΙΚΗ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΘΕΜΑΤΩΝ ΤΥΠΟΠΟΙΗΣΗΣ, ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ. Εισηγήτρια: Γκαβέλα Σταματία Δρ. Χημικός Μηχανικός ΕΜΠ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΗ ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΤΕΕ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΗΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΤΕΧΝΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑΣ ΕΕΕ ΤΠΔΠ ΕΙΔΙΚΗ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΘΕΜΑΤΩΝ ΤΥΠΟΠΟΙΗΣΗΣ, ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ Θέμα εισήγησης: «ΕΛΟΤ

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΜΑ: ΠΡΟΚΗΡΥΞΗ ΕΙΣΑΓΩΓΗΣ ΦΟΙΤΗΤΩΝ ΣΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ

ΘΕΜΑ: ΠΡΟΚΗΡΥΞΗ ΕΙΣΑΓΩΓΗΣ ΦΟΙΤΗΤΩΝ ΣΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΔΙΕΘΝΗΣ ΟΛΥΜΠΙΑΚΗ ΑΚΑΔΗΜΙΑ Λεωφόρος Δημητρίου Βικέλα 52 152 33 Χαλάνδρι Τηλ: 210 6878952, Fax: 210 6878840 ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ Ερυθρού Σταυρού 28 & Καρυωτάκη 22 100 ΤΡΙΠΟΛΗ Τηλ : 2710-230000,Fax:

Διαβάστε περισσότερα

Μελέτη McKinsey Η Ελλάδα 10 Χρόνια Μπροστά Προσδιορίζοντας το νέο Μοντέλο Ανάπτυξης της Ελλάδας. Μάρκος Ολλανδέζος Επιστημονικός Δ/ντης ΠΕΦ

Μελέτη McKinsey Η Ελλάδα 10 Χρόνια Μπροστά Προσδιορίζοντας το νέο Μοντέλο Ανάπτυξης της Ελλάδας. Μάρκος Ολλανδέζος Επιστημονικός Δ/ντης ΠΕΦ Μελέτη McKinsey Η Ελλάδα 10 Χρόνια Μπροστά Προσδιορίζοντας το νέο Μοντέλο Ανάπτυξης της Ελλάδας Μάρκος Ολλανδέζος Επιστημονικός Δ/ντης ΠΕΦ Ταυτότητα της μελέτης Στοιχεία της μελέτης Γραφείο της McKinsey

Διαβάστε περισσότερα

Roche Management Trainee Program

Roche Management Trainee Program HR Trainee Υποστήριξη στις διαδικασίες επιλογής, εκπαίδευσης και ανάπτυξης. Συμμετοχή σε διαδικασίες Αμοιβών και Παροχών. Υπεύθυνος/η διαχείρισης των συστημάτων HR του τμήματος. Απαραίτητα προσόντα Πτυχίο

Διαβάστε περισσότερα

Π Ε Ρ Ι Ε Χ Ο Μ Ε Ν A. Η Δέσμευση της Διοίκησης...3. Κυρίαρχος Στόχος του Ομίλου ΤΙΤΑΝ και Κώδικας Δεοντολογίας...4. Εταιρικές Αξίες Ομίλου ΤΙΤΑΝ...

Π Ε Ρ Ι Ε Χ Ο Μ Ε Ν A. Η Δέσμευση της Διοίκησης...3. Κυρίαρχος Στόχος του Ομίλου ΤΙΤΑΝ και Κώδικας Δεοντολογίας...4. Εταιρικές Αξίες Ομίλου ΤΙΤΑΝ... «ΕΤΑΙΡΙΚΕΣ ΑΞΙΕΣ & ΚΩΔΙΚΑΣ ΔΕΟΝΤΟΛΟΓΙΑΣ ΟΜΙΛΟΥ ΤΙΤΑΝ» Μάιος 2008 1 Π Ε Ρ Ι Ε Χ Ο Μ Ε Ν A Η Δέσμευση της Διοίκησης......3 Κυρίαρχος Στόχος του Ομίλου ΤΙΤΑΝ και Κώδικας Δεοντολογίας...4 Εταιρικές Αξίες Ομίλου

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΣΤΗΜΑ 1 ΣΥΣΤΗΜΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΓΙΑ ΣΤΗΡΙΞΗ ΚΑΙ ΜΟΝΙΜΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΝΕΟΔΙΟΡΙΖΟΜΕΝΩΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ

ΣΥΣΤΗΜΑ 1 ΣΥΣΤΗΜΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΓΙΑ ΣΤΗΡΙΞΗ ΚΑΙ ΜΟΝΙΜΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΝΕΟΔΙΟΡΙΖΟΜΕΝΩΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑ 1 ΣΥΣΤΗΜΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΓΙΑ ΣΤΗΡΙΞΗ ΚΑΙ ΜΟΝΙΜΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΝΕΟΔΙΟΡΙΖΟΜΕΝΩΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ Α/Α ΚΡΙΤΗΡΙΑ A. ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΙΚΑΝΟΤΗΤΕΣ 1 Διαχείριση της τάξης (π.χ. τήρηση κανονισμών) 2 Αξιοποίηση διδακτικού

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΕΚΔΗΛΩΣΗΣ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΟΣ

ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΕΚΔΗΛΩΣΗΣ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΟΣ Σέρρες 1-2-2013 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ TEΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΣΕΡΡΩΝ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ & ΕΡΕΥΝΩΝ ΤΕΡΜΑ ΜΑΓΝΗΣΙΑΣ 62124 ΣΕΡΡΕΣ Α.Π. : 334 ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΕΚΔΗΛΩΣΗΣ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΟΣ Ο Ειδικός Λογαριασμός

Διαβάστε περισσότερα

Το Όραμα της Φαρμακοβιομηχανίας για την Ανάπτυξη

Το Όραμα της Φαρμακοβιομηχανίας για την Ανάπτυξη 12.05.2014 Το Όραμα της Φαρμακοβιομηχανίας για την Ανάπτυξη Κωνσταντίνος Φρουζής, Πρόεδρος ΣΦΕΕ Το Όραμα της Βιομηχανίας Φαρμάκου Ανάδειξη Φαρμακευτικής Βιομηχανίας σε Κυρίαρχο Κλάδο της Ελληνικής Οικονομίας

Διαβάστε περισσότερα

Η ΕΝΔΥΝΑΜΩΣΗ ΤΟΥ ΜΕΛΛΟΝΤΟΣ ΤΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ, ΑΝΘΡΩΠΙΝΗ ΥΠΟΘΕΣΗ

Η ΕΝΔΥΝΑΜΩΣΗ ΤΟΥ ΜΕΛΛΟΝΤΟΣ ΤΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ, ΑΝΘΡΩΠΙΝΗ ΥΠΟΘΕΣΗ Η ΕΝΔΥΝΑΜΩΣΗ ΤΟΥ ΜΕΛΛΟΝΤΟΣ ΤΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ, ΑΝΘΡΩΠΙΝΗ ΥΠΟΘΕΣΗ 2 Ο κόσμος της εργασίας αλλάζει πιο γρήγορα από ποτέ ενώ οι παλιοί επιχειρηματικοί κανόνες δεν ανταποκρίνονται στο νέο περιβάλλον. Ούτε τα χρήματα

Διαβάστε περισσότερα

5 η Διδακτική Ενότητα Οι βασικές αρχές και η σημασία της Διοίκησης του Ανθρώπινου Δυναμικού στην περίπτωση των τουριστικών επιχειρήσεων

5 η Διδακτική Ενότητα Οι βασικές αρχές και η σημασία της Διοίκησης του Ανθρώπινου Δυναμικού στην περίπτωση των τουριστικών επιχειρήσεων ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ Πρόγραμμα επικαιροποίησης γνώσεων αποφοίτων ΑΕΙ στην οργάνωση, διοίκηση τουριστικών επιχειρήσεων και στην προώθηση τουριστικών προορισμών 5 η Διδακτική Ενότητα Οι βασικές αρχές και

Διαβάστε περισσότερα

Περιγραφή θέσης: : ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΠΡΟΜΗΘΕΙΩΝ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΠΕΔΙΟΥ

Περιγραφή θέσης: : ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΠΡΟΜΗΘΕΙΩΝ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΠΕΔΙΟΥ Περιγραφή θέσης: ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΠΡΟΜΗΘΕΙΩΝ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΠΕΔΙΟΥ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ: ΤΙΤΛΟΣ: ΠΕΡΙΟΧΗ: ΔΙΑΡΚΕΙΑ: : Γιατροί του Κόσμου : ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΠΡΟΜΗΘΕΙΩΝ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΠΕΔΙΟΥ : Αθήνα : Μέχρι 30/09/17 με πιθανότητα

Διαβάστε περισσότερα

Ι.ΙΕΚ TOURISM EXPERTS. Μάρκετινγκ & Επικοινωνία Digital Marketing

Ι.ΙΕΚ TOURISM EXPERTS. Μάρκετινγκ & Επικοινωνία Digital Marketing Ι.ΙΕΚ TOURISM EXPERTS Μάρκετινγκ & Επικοινωνία Digital Marketing Μαθήματα Τα μαθήματα της ειδικότητας είναι επιλεγμένα και εγκεκριμένα από το Υπουργείο Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων. Σκοπό έχουν να

Διαβάστε περισσότερα

Τίτλος Ειδικού Θεματικού Προγράμματος: «Διοίκηση, Οργάνωση και Πληροφορική για Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις»

Τίτλος Ειδικού Θεματικού Προγράμματος: «Διοίκηση, Οργάνωση και Πληροφορική για Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις» ΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ, ΒΑΣΙΚΟΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΟΥ ΑΙΓΑΙΟΠΕΛΑΓΙΤΙΚΟΥ ΧΩΡΟΥ Τίτλος Ειδικού Θεματικού Προγράμματος: «Διοίκηση, Οργάνωση και Πληροφορική για Μικρομεσαίες

Διαβάστε περισσότερα

Μελέτη McKinsey Η Ελλάδα 10 Χρόνια Μπροστά. Επιστημονικός Δ/ντης ΠΕΦ

Μελέτη McKinsey Η Ελλάδα 10 Χρόνια Μπροστά. Επιστημονικός Δ/ντης ΠΕΦ Μελέτη McKinsey Η Ελλάδα 10 Χρόνια Μπροστά Προσδιορίζοντας το νέο Μοντέλο Ανάπτυξης της Ελλάδας Μάρκος Ολλανδέζος Επιστημονικός Δ/ντης ΠΕΦ Ταυτότητα της μελέτης Στοιχεία τηςμελέτης Γραφείο της McKinsey

Διαβάστε περισσότερα

14o Annual Health World Conference 2015 19/10/2015

14o Annual Health World Conference 2015 19/10/2015 ΙΔΡΥΜΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ & ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΕΡΕΥΝΩΝ FOUNDATION FOR ECONOMIC & INDUSTRIAL RESEARCH Τ. Καρατάσου 11, 117 42 Αθήνα, Tηλ.: 210 92 11 200-10, Fax: 210 92 33 977, www.iobe.gr 11 T. Karatassousou Str.,

Διαβάστε περισσότερα

Μοντέλο επιχειρηματικής αριστείας

Μοντέλο επιχειρηματικής αριστείας Μοντέλο επιχειρηματικής αριστείας Επιμέλεια & Παρουσίαση: Μηνόπουλος Σίμος, Κιλκίς, Ιανουάριος 2015 Εισαγωγή Το μοντέλο επιχειρηματικής αριστείας, είναι κατά την προσωπική μου άποψη, μια ολοκληρωμένη πρόταση

Διαβάστε περισσότερα

Πιστοποίηση Επιστημονικού Συνεργάτη Αθήνα Νοέμβριος 2010

Πιστοποίηση Επιστημονικού Συνεργάτη Αθήνα Νοέμβριος 2010 Πιστοποίηση Επιστημονικού Συνεργάτη Αθήνα Νοέμβριος 2010 Το Περιβάλλον 2000 Η επιτυχία του προϊόντος βασιζότανε Σε κλιμάκωση των επενδύσεων Σε αυξημένο αριθμό πωλητών Αυξημένη η συχνότητα επισκέψεων Όφελος

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ. Ηγεσία

ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ. Ηγεσία ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ Ηγεσία Διδάσκουσα: Αφροδίτη Δαλακούρα ΔΙΟΙΚΗΣΗ: ΟΙ ΡΟΛΟΙ ΤΟΥ ΠΡΟΪΣΤΑΜΕΝΟΥ ΗΓΕΤΗΣ MANAGER COACH 1 Κλασική-μηχανιστική αντίληψη Το παλιό μοντέλο διοίκησης: οικονομικές-υλικές

Διαβάστε περισσότερα

Φαρμακοβιομηχανία και Οικονομική Ανάπτυξη

Φαρμακοβιομηχανία και Οικονομική Ανάπτυξη Φαρμακοβιομηχανία και Οικονομική Ανάπτυξη Κωνσταντίνος Παναγούλιας Αναπληρωτής Πρόεδρος ΣΦΕΕ Athens Intercontinental 17 Μαρτίου 2016 Η σημασία του κλάδου φαρμάκων στην Εθνική Οικονομία Οι εξαγωγές φαρμακευτικών

Διαβάστε περισσότερα

ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟ BUSINESS PLAN

ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟ BUSINESS PLAN ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟ BUSINESS PLAN Business Plan (Γραπτή Τελική Εταιρική Αναφορά) Το business plan (γραπτή αναφορά) είναι η ολοκληρωμένη και αναλυτική αποτύπωση της επιχειρηματικής σας ιδέας με τρόπο που να

Διαβάστε περισσότερα

Κώδικας εοντολογίας για Επαγγελματίες στην Υποστηριζόμενη Απασχόληση

Κώδικας εοντολογίας για Επαγγελματίες στην Υποστηριζόμενη Απασχόληση Κώδικας εοντολογίας για Επαγγελματίες στην Υποστηριζόμενη Απασχόληση Η Ευρωπαϊκή Ένωση για την Υποστηριζόμενη Απασχόληση (εφεξής ΥπΑπ) έχει αναπτύξει έναν Κώδικα Δεοντολογίας, που περιλαμβάνει την αρχές

Διαβάστε περισσότερα

«20 χρόνια συνεισφοράς των Κινητών Επικοινωνιών στην οικονομία και κοινωνία» Συμβολή στην ανάπτυξη με παρόν και μέλλον

«20 χρόνια συνεισφοράς των Κινητών Επικοινωνιών στην οικονομία και κοινωνία» Συμβολή στην ανάπτυξη με παρόν και μέλλον «20 χρόνια συνεισφοράς των Κινητών Επικοινωνιών στην οικονομία και κοινωνία» Συμβολή στην ανάπτυξη με παρόν και μέλλον 1 H εξέλιξη των Κινητών Επικοινωνιών 1993-2013 2 Κινητή Τηλεφωνία: 20 χρόνια κοντά

Διαβάστε περισσότερα

The contribution of the Greek pharmaceutical industry: any achievements?

The contribution of the Greek pharmaceutical industry: any achievements? EUROPE S HEALTHCARE SYSTEM: SETTING ITS BEARINGS SIGNIFICANT SYNERGIES AND PARTNERSHIPS FOR GREECE The contribution of the Greek pharmaceutical industry: any achievements? Theodore Tryfon President, Panhellenic

Διαβάστε περισσότερα

Μελέτες Περιπτώσεων. Επιχειρησιακή Στρατηγική. Αριστοµένης Μακρής

Μελέτες Περιπτώσεων. Επιχειρησιακή Στρατηγική. Αριστοµένης Μακρής Μελέτες Περιπτώσεων Έχω στην υπηρεσία µου έξη τίµιους ανθρώπους. Τα ονόµατά τους είναι Τι, Γιατί, Πότε, Πώς, Πού και Ποιος. R. Kipling Τι Πότε Πού Γιατί Πώς Ποιος Στόχοι της µεθοδολογίας 1. Υποβοήθηση

Διαβάστε περισσότερα

Ο ρόλος των Key Account Managers (ΚΑΜs) στην ανάπτυξη των φαρμακευτικών εταιρειών στα επόμενα χρόνια

Ο ρόλος των Key Account Managers (ΚΑΜs) στην ανάπτυξη των φαρμακευτικών εταιρειών στα επόμενα χρόνια Ο ρόλος των Key Account Managers (ΚΑΜs) στην ανάπτυξη των φαρμακευτικών εταιρειών στα επόμενα χρόνια Σάββατο 07 Μάρ 2009 Τα επόμενα χρόνια θα δούμε μεγάλες αλλαγές στις φαρμακευτικές εταιρείες. Παραδοσιακοί

Διαβάστε περισσότερα

2.2. Η έννοια της Διοίκησης

2.2. Η έννοια της Διοίκησης 2.2. Η έννοια της Διοίκησης 1) Εισαγωγή (ιστορία, ορισμός, παραδείγματα) Η ανάγκη της διοίκησης εμφανίστηκε από τότε που οι άνθρωποι αναγκάστηκαν να σχηματίσουν ομάδες και ήταν απαραίτητη για τον συντονισμό

Διαβάστε περισσότερα

Ι.ΙΕΚ TOURISM EXPERTS. Στέλεχος Διοίκησης & Οικονομίας στον Τομέα Τουρισμού

Ι.ΙΕΚ TOURISM EXPERTS. Στέλεχος Διοίκησης & Οικονομίας στον Τομέα Τουρισμού Ι.ΙΕΚ Στέλεχος Διοίκησης & Οικονομίας στον Τομέα Τουρισμού Μαθήματα Μια ακόμη πρωτιά των σπουδαστών τουριστικών επαγγελμάτων του ΙΕΚ ΝΕΑ ΓΝΩΣΗ είναι η δυνατότητα τους να πάρουν εξειδίκευση στον Ιατρικό

Διαβάστε περισσότερα

Εισήγηση της ΓΓΠΠ Αγγέλας Αβούρη στην ενημερωτική συνάντηση για τη δημιουργία Οργανισμού Τουριστικής Ανάπτυξης (23-11-06)

Εισήγηση της ΓΓΠΠ Αγγέλας Αβούρη στην ενημερωτική συνάντηση για τη δημιουργία Οργανισμού Τουριστικής Ανάπτυξης (23-11-06) Εισήγηση της ΓΓΠΠ Αγγέλας Αβούρη στην ενημερωτική συνάντηση για τη δημιουργία Οργανισμού Τουριστικής Ανάπτυξης (23-11-06) Η χώρα μας είναι ένας από τους πλέον δημοφιλείς τουριστικούς προορισμούς παγκοσμίως.

Διαβάστε περισσότερα

Εισηγήτρια: Κατερίνα Γρυμπογιάννη, Επικεφαλής Επιθεωρήτρια της TUV Rheinland Α.Ε. 1 13/7/2012 ΗΜΕΡΙΔΑ: ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΕΙΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΣΤΙΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΥΓΕΙΑΣ

Εισηγήτρια: Κατερίνα Γρυμπογιάννη, Επικεφαλής Επιθεωρήτρια της TUV Rheinland Α.Ε. 1 13/7/2012 ΗΜΕΡΙΔΑ: ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΕΙΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΣΤΙΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΥΓΕΙΑΣ Εφαρμογή Συστημάτων Διαχείρισης Ποιότητας στις υπηρεσίες Υγείας: Προϋπόθεση για την ανάπτυξη και την βελτίωση των παρεχομένων υπηρεσιών. (ISO 9001 ISO 22000 ISO 14001 ISO 27001 ISO 50001 OHSAS 18001) Σχετικές

Διαβάστε περισσότερα

Εταιρία Προστασίας Πρεσπών (ΕΠΠ)

Εταιρία Προστασίας Πρεσπών (ΕΠΠ) Εταιρία Προστασίας Πρεσπών (ΕΠΠ) Ανακοίνωση νέας θέσης εργασίας Συντονιστής Προγράμματος Τόπος εργασίας: Γραφεία της ΕΠΠ στον Λαιμό Πρεσπών Καθεστώς απασχόλησης: Πλήρης Διάρκεια σύμβασης: 4 έτη Σύντομη

Διαβάστε περισσότερα

Αρχές Μάρκετινγκ. Ενότητα 3: Στρατηγικός Σχεδιασμός Μάρκετινγκ. Δρ. Καταραχιά Ανδρονίκη Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής

Αρχές Μάρκετινγκ. Ενότητα 3: Στρατηγικός Σχεδιασμός Μάρκετινγκ. Δρ. Καταραχιά Ανδρονίκη Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής Αρχές Μάρκετινγκ Ενότητα 3: Στρατηγικός Σχεδιασμός Μάρκετινγκ Δρ. Καταραχιά Ανδρονίκη Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative

Διαβάστε περισσότερα

«Σχεδιασμός, Οργάνωση, Εκτέλεση, Ηγεσία, Επικοινωνία, και Αξιολόγηση Δράσεων που αναλαμβάνουν τα στελέχη»

«Σχεδιασμός, Οργάνωση, Εκτέλεση, Ηγεσία, Επικοινωνία, και Αξιολόγηση Δράσεων που αναλαμβάνουν τα στελέχη» 1 ο ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗΣ ΣΤΕΛΕΧΩΝ ΑΘΛΗΤΙΚΟΥ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ «Σχεδιασμός, Οργάνωση, Εκτέλεση, Ηγεσία, Επικοινωνία, και Αξιολόγηση Δράσεων που αναλαμβάνουν τα στελέχη» Thanos Kriemadis, Ph.D., M.B.A. Professor

Διαβάστε περισσότερα

ΔΉΛΩΣΗ ΠΕΡΊ ΠΟΛΙΤΙΚΉΣ ΑΝΘΡΏΠΙΝΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΆΤΩΝ ΤΗΣ UNILEVER

ΔΉΛΩΣΗ ΠΕΡΊ ΠΟΛΙΤΙΚΉΣ ΑΝΘΡΏΠΙΝΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΆΤΩΝ ΤΗΣ UNILEVER ΔΉΛΩΣΗ ΠΕΡΊ ΠΟΛΙΤΙΚΉΣ ΑΝΘΡΏΠΙΝΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΆΤΩΝ ΤΗΣ UNILEVER Πιστεύουμε ότι η επιχειρηματικότητα ανθεί μόνο σε κοινωνίες όπου υπάρχει προστασία και σεβασμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Αναγνωρίζουμε ότι οι

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΚΗΡΥΞΗ ΚΕΝΗΣ ΘΕΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗ ΕΦΕΔΡΙΚΟΥ ΠΙΝΑΚΑ 31/12/2018

ΠΡΟΚΗΡΥΞΗ ΚΕΝΗΣ ΘΕΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗ ΕΦΕΔΡΙΚΟΥ ΠΙΝΑΚΑ 31/12/2018 ΠΡΟΚΗΡΥΞΗ ΚΕΝΗΣ ΘΕΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗ ΕΦΕΔΡΙΚΟΥ ΠΙΝΑΚΑ Τίτλος θέσης Ομάδα καθηκόντων/βαθμός AD 9 Τύπος σύμβασης Κωδικός Προθεσμία υποβολής των αιτήσεων Τόπος εργασίας Ο εφεδρικός πίνακας (ΕΠ) ισχύει

Διαβάστε περισσότερα

Γενικές αρχές διοίκησης. μιας μικρής επιχείρησης

Γενικές αρχές διοίκησης. μιας μικρής επιχείρησης Γενικές αρχές διοίκησης μιας μικρής επιχείρησης Η επιχείρηση αποτελεί μια παραγωγική - οικονομική μονάδα, με την έννοια ότι συνδυάζει και αξιοποιεί τους συντελεστές παραγωγής (εργασία, κεφάλαιο, γνώση,

Διαβάστε περισσότερα

ΠΟΛΥΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΣΥΝΕΧΙΖΟΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ ΖΩΤΙΚΗΣ ΣΗΜΑΣΙΑΣ: ΘΕΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΩΝ 2014 2015

ΠΟΛΥΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΣΥΝΕΧΙΖΟΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ ΖΩΤΙΚΗΣ ΣΗΜΑΣΙΑΣ: ΘΕΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΩΝ 2014 2015 ΠΟΛΥΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΣΥΝΕΧΙΖΟΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ ΖΩΤΙΚΗΣ ΣΗΜΑΣΙΑΣ: ΘΕΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΩΝ 2014 2015 ΑΡΧΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ ΚΥΠΡΟΥ ΙΟΥΛΙΟΣ 2013 Π Ρ Ο Ο Ι Μ Ι Ο Η σημασία του ανθρώπινου

Διαβάστε περισσότερα

Πληροφοριακά Συστήματα Διοίκησης. Διοικητική Επιστήμη και Λήψη Αποφάσεων

Πληροφοριακά Συστήματα Διοίκησης. Διοικητική Επιστήμη και Λήψη Αποφάσεων Πληροφοριακά Συστήματα Διοίκησης Διοικητική Επιστήμη και Λήψη Αποφάσεων Η πολυπλοκότητα των αποφάσεων Αυξανόμενη πολυπλοκότητα λόγω: Ταχύτητας αλλαγών στο εξωτερικό περιβάλλον της επιχείρησης. Έντασης

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΛΥΤΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΠΡΟΣΚΛΗΣΗΣ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΟΣ ΓΙΑ ΥΠΟΓΡΑΦΗ ΣΥΜΒΑΣΕΩΝ ΕΡΓΟΥ στο πλαίσιο υλοποίησης του προγράμματος ΚΟινωφελούς Χαρακτήρα (ΚΟΧ)

ΑΝΑΛΥΤΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΠΡΟΣΚΛΗΣΗΣ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΟΣ ΓΙΑ ΥΠΟΓΡΑΦΗ ΣΥΜΒΑΣΕΩΝ ΕΡΓΟΥ στο πλαίσιο υλοποίησης του προγράμματος ΚΟινωφελούς Χαρακτήρα (ΚΟΧ) Ταχ. Διεύθυνση : Κυψέλης 101 Πόλη: Αθήνα Ταχ. Κώδικας : 11361 Ημερομηνία :02/05/2012 Πληροφορίες : Παναγιωτόπουλος Παναγιώτης Αρ. Πρωτ. 3Α Τηλέφωνο : 2108215853 Fax : 2108215853 E-mail : keaep@otenet.gr

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΚΗΡΥΞΗ ΚΕΝΗΣ ΘΕΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗ ΕΦΕΔΡΙΚΟΥ ΠΙΝΑΚΑ 31/12/2017

ΠΡΟΚΗΡΥΞΗ ΚΕΝΗΣ ΘΕΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗ ΕΦΕΔΡΙΚΟΥ ΠΙΝΑΚΑ 31/12/2017 ΠΡΟΚΗΡΥΞΗ ΚΕΝΗΣ ΘΕΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗ ΕΦΕΔΡΙΚΟΥ ΠΙΝΑΚΑ Τίτλος θέσης Ομάδα καθηκόντων/βαθμός AD 6 Τύπος σύμβασης Κωδικός Προθεσμία υποβολής των αιτήσεων υποψηφιότητας Τόπος εργασίας Ο εφεδρικός πίνακας

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγικές Έννοιες Επιχειρηματικότητας

Εισαγωγικές Έννοιες Επιχειρηματικότητας Εισαγωγικές Έννοιες Επιχειρηματικότητας Μάθημα 2 1 Εισαγωγή Χαρακτηριστικά στοιχεία της επιχείρησης ως οργανισμού Συστατικά μέρη και το περιβάλλον της επιχείρησης Διάφορες μορφές επιχειρήσεων που λειτουργούν

Διαβάστε περισσότερα

Πρόταση της ΑΔΙΠ ΕΣΠΑ

Πρόταση της ΑΔΙΠ ΕΣΠΑ Πρόταση της ΑΔΙΠ ΕΣΠΑ 2014-2020 Υποβολή στο πλαίσιο εξειδίκευσης του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Ανάπτυξη Ανθρώπινου Δυναμικού, Εκπαίδευση & Δια Βίου Μάθηση 2014-2020» Άξονας προτεραιότητας 6 «Βελτίωση

Διαβάστε περισσότερα

ΠΟΛΥΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ ΖΩΤΙΚΗΣ ΣΗΜΑΣΙΑΣ Θ Ε Μ Α Τ Ο Λ Ο Γ Ι Ο 2 0 1 5 2 0 1 6 ΑΡΧΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ ΚΥΠΡΟΥ

ΠΟΛΥΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ ΖΩΤΙΚΗΣ ΣΗΜΑΣΙΑΣ Θ Ε Μ Α Τ Ο Λ Ο Γ Ι Ο 2 0 1 5 2 0 1 6 ΑΡΧΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ ΚΥΠΡΟΥ ΠΟΛΥΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ ΖΩΤΙΚΗΣ ΣΗΜΑΣΙΑΣ Θ Ε Μ Α Τ Ο Λ Ο Γ Ι Ο 2 0 1 5 2 0 1 6 ΑΡΧΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ ΚΥΠΡΟΥ ΙΟΥΛΙΟΣ 2014 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Με σκοπό την επίτευξη των στρατηγικών

Διαβάστε περισσότερα

Προσφερόμενα Διπλώματα (Προσφερόμενοι Τίτλοι)

Προσφερόμενα Διπλώματα (Προσφερόμενοι Τίτλοι) Εισαγωγή Το Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών του Πανεπιστημίου Κύπρου προσφέρει ολοκληρωμένα προπτυχιακά και μεταπτυχιακά προγράμματα σπουδών στους κλάδους του Ηλεκτρολόγου Μηχανικού

Διαβάστε περισσότερα

VI) ΜΕΛΕΤΕΣ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΩΝ

VI) ΜΕΛΕΤΕΣ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΩΝ VI) ΜΕΛΕΤΕΣ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΩΝ 1. ΕΙΔΙΚΟ ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ ΘΕΣΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΥ ΥΠΑΛΛΗΛΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΜΙΣΘΟΔΟΣΙΑΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗΣ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ ΕΚΔΟΣΗ: ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗΣ: Κωδικός θέσης: Τομέας Πολιτικής Κωδικός ΓΠ

Διαβάστε περισσότερα

27/2/2015. Τουρισμός:

27/2/2015. Τουρισμός: ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΜΑΝΑΤΖΜΕΝΤ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΙΣΜΩΝ MASTERS IN TOURISM MANAGEMENT (MTM) ΡΟΔΟΥΛΑ Η.ΤΣΙΟΤΣΟΥ Αναπληρώτρια Διευθύντρια ΠΜΣ ΜΤΜ Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Τουρισμός:

Διαβάστε περισσότερα

Διοίκηση ανθρωπίνων Πόρων

Διοίκηση ανθρωπίνων Πόρων Διοίκηση ανθρωπίνων Πόρων Ενότητα 1: Εισαγωγικές Έννοιες Δρ. Καταραχιά Ανδρονίκη Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons.

Διαβάστε περισσότερα

ETHOS EVENTS 2015 CALENDAR

ETHOS EVENTS 2015 CALENDAR ETHOS EVENTS 2015 CALENDAR Α/Α ΤΙΤΛΟΣ ΕΚΔΗΛΩΣΗΣ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ / ΤΟΠΟΣ 1 MOBILITY FORUM & APPS AWARDS 2 Απριλίου 2 HR COMMUNITY CONFERENCE & AWARDS 14 Μαΐου 3 OTCs & COSMETICS CONFERENCE 4 HOSPITALITY FORUM

Διαβάστε περισσότερα

1 ο ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ ΣΩΜΑΤΟΣ ΑΝΧΗΣ (Ο) ΗΛΙΑΣ ΧΑΤΖΗΧΑΜΠΕΡΗΣ

1 ο ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ ΣΩΜΑΤΟΣ ΑΝΧΗΣ (Ο) ΗΛΙΑΣ ΧΑΤΖΗΧΑΜΠΕΡΗΣ 1 ο ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ ΣΩΜΑΤΟΣ ΑΝΧΗΣ (Ο) ΗΛΙΑΣ ΧΑΤΖΗΧΑΜΠΕΡΗΣ Μελέτη Δυνατοτήτων Σύμπραξης των Ενόπλων Δυνάμεων και του Ιδιωτικού Τομέα στη Διοικητική Μέριμνα. ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΑΝΧΗ (Ο) ΗΛΙΑ ΧΑΤΖΗΧΑΜΠΕΡΗ Περίγραμμα

Διαβάστε περισσότερα

Tetris Built Environment. Consultants Construction Renewable energy Tourism Investment Finance

Tetris Built Environment. Consultants Construction Renewable energy Tourism Investment Finance Tetris Built Environment Consultants Construction Renewable energy Tourism Investment Finance Προφίλ Η TETRIS Built Environment είναι εταιρεία παροχής Συμβουλευτικών υπηρεσιών Τεχνική εταιρεία, και δραστηριοποιείται

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ Περιγραφή του μαθήματος Αντικείμενο του μαθήματος αποτελεί η διεξοδική ανάλυση των θεμάτων που αφορούν τη σημασία, τη φύση και τις ιδιαιτερότητες των διεθνών επιχειρηματικών

Διαβάστε περισσότερα

ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ. ΑΞΟΝΕΣ ΚΑΙ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ ΧΑΤΖΗΜΠΟΥΣΙΟΥ ΕΛΕΝΗ ΕΠΙΒΛΕΠΩΝ: ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΚΟΥΣΚΟΥΒΕΛΗΣ ΗΛΙΑΣ

ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ. ΑΞΟΝΕΣ ΚΑΙ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ ΧΑΤΖΗΜΠΟΥΣΙΟΥ ΕΛΕΝΗ ΕΠΙΒΛΕΠΩΝ: ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΚΟΥΣΚΟΥΒΕΛΗΣ ΗΛΙΑΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ. ΑΞΟΝΕΣ ΚΑΙ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ ΧΑΤΖΗΜΠΟΥΣΙΟΥ ΕΛΕΝΗ ΕΠΙΒΛΕΠΩΝ: ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΚΟΥΣΚΟΥΒΕΛΗΣ ΗΛΙΑΣ Μέρος πρώτο: Η πορεία προς μία κοινή ενεργειακή πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης Ανάγκη για

Διαβάστε περισσότερα

Κοινωνική Περιβαλλοντική ευθύνη και απασχόληση. ρ Χριστίνα Θεοχάρη

Κοινωνική Περιβαλλοντική ευθύνη και απασχόληση. ρ Χριστίνα Θεοχάρη Κοινωνική Περιβαλλοντική ευθύνη και απασχόληση Συνάντηση Εργασίας ρ Χριστίνα Θεοχάρη Περιβαλλοντολόγος Μηχανικός Γραµµατέας Οικολογίας και Περιβάλλοντος ΓΣΕΕ 7 Ιουνίου 2006 1 1. Η Κοινωνική εταιρική ευθύνη

Διαβάστε περισσότερα

Δράσεις υποστήριξης καινοτομίας και συνεργασιών επιχειρήσεων

Δράσεις υποστήριξης καινοτομίας και συνεργασιών επιχειρήσεων Ινστιτούτο Μικρών Επιχειρήσεων Γενική Συνομοσπονδία Επαγγελματιών Βιοτεχνών Εμπόρων Ελλάδας Δράσεις υποστήριξης καινοτομίας και συνεργασιών επιχειρήσεων Υποστηρίζουμε τη μικρή επιχείρηση, Ενισχύουμε την

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΕΡΕΥΝΑΣ ΓΙΑ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΑ ΣΤΕΛΕΧΗ

ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΕΡΕΥΝΑΣ ΓΙΑ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΑ ΣΤΕΛΕΧΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Ανώτατο Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Πειραιά Τεχνολογικού Τομέα ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΕΡΕΥΝΑΣ ΓΙΑ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΑ ΣΤΕΛΕΧΗ Ενότητα: ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗΣ 2 ΧΑΛΙΚΙΑΣ ΜΙΛΤΙΑΔΗΣ ΤΜΗΜΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ Άδειες

Διαβάστε περισσότερα

GLOBAL CERT. Τουριστικά Αγγλικά & άλλες γλώσσες

GLOBAL CERT. Τουριστικά Αγγλικά & άλλες γλώσσες GLOBAL CERT Τουριστικά Αγγλικά & άλλες γλώσσες Η PALSO με την πολυετή επιτυχημένη πορεία της στον κλάδο της ξενόγλωσσης εκπαίδευσης & πιστοποίησης και η GLOBAL CERT με την εμπειρία της και την άρτια τεχνογνωσία

Διαβάστε περισσότερα

Βελτιώνοντας την Απόδοση Μάρκετινγκ & Πωλήσεων στις Φαρμακευτικές Επιχειρήσεις

Βελτιώνοντας την Απόδοση Μάρκετινγκ & Πωλήσεων στις Φαρμακευτικές Επιχειρήσεις Βελτιώνοντας την Απόδοση Μάρκετινγκ & Πωλήσεων στις Φαρμακευτικές Επιχειρήσεις Γεώργιος Ι. Αυλωνίτης, Καθηγητής Μάρκετινγκ Ο.Π.Α. Νικόλαος Γ. Παναγόπουλος, Λέκτορας Μάρκετινγκ Ο.Π.Α. Το δυναμικό πωλήσεων

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΝΟΥΜΕ ΔΥΝΑΜΗ ΣΤΟΝ ΚΟΣΜΟ ΤΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ. ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΣ ΔΥΝΑΤΟ

ΔΙΝΟΥΜΕ ΔΥΝΑΜΗ ΣΤΟΝ ΚΟΣΜΟ ΤΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ. ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΣ ΔΥΝΑΤΟ ΔΙΝΟΥΜΕ ΔΥΝΑΜΗ ΣΤΟΝ ΚΟΣΜΟ ΤΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ. ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΣ ΔΥΝΑΤΟ 2 Ο κόσμος της εργασίας αλλάζει πιο γρήγορα από ποτέ ενώ οι παλιοί επιχειρηματικοί κανόνες δεν ανταποκρίνονται στο νέο περιβάλλον. Ούτε τα χρήματα

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 1 [Δείγμα σημειώσεων για την ύλη[ ]

Κεφάλαιο 1 [Δείγμα σημειώσεων για την ύλη[ ] Κεφάλαιο 1 [Δείγμα σημειώσεων για την ύλη[1.2-1.3] 1.2 Η Επιχείρηση 1.2.1 Εισαγωγικές έννοιες Η Σημασία της Επιχείρησης Η Επιχείρηση αποτελεί ένα στοιχείο της κοινωνίας μας, το ίδιο σημαντικό με την οικογένεια.

Διαβάστε περισσότερα

Συμβολή στην Οικονομία Ευκαιρίες Ανάπτυξης

Συμβολή στην Οικονομία Ευκαιρίες Ανάπτυξης ΔΙΑΣΥΝΔΕΣΗ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΜΕ ΤΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ Συμβολή στην Οικονομία Ευκαιρίες Ανάπτυξης Θεόδωρος Τρύφων Πρόεδρος Πανελλήνιας Ένωσης Φαρμακοβιομηχανίας Αντιπρόεδρος ΔΣ Ομίλου ΕΛΠΕΝ Η ιδιαίτερη φύση του

Διαβάστε περισσότερα

Επιχειρηματικότητα. Εισαγωγή σε μια γνωστή άγνωστη έννοια. Δημήτρης Βέργαδος Συντονιστής Επικοινωνίας ΣΕΒ

Επιχειρηματικότητα. Εισαγωγή σε μια γνωστή άγνωστη έννοια. Δημήτρης Βέργαδος Συντονιστής Επικοινωνίας ΣΕΒ Επιχειρηματικότητα Εισαγωγή σε μια γνωστή άγνωστη έννοια Δημήτρης Βέργαδος Συντονιστής Επικοινωνίας ΣΕΒ Τι είναι επιχειρηματικότητα; Επιχειρηματικότητα είναι η διαδικασία δημιουργίας μιας νέας επιχειρηματικής

Διαβάστε περισσότερα

Ετήσια Έρευνα της ManpowerGroup για την Έλλειψη Ταλέντου στην Ελλάδα - 2013

Ετήσια Έρευνα της ManpowerGroup για την Έλλειψη Ταλέντου στην Ελλάδα - 2013 ManpowerGroup Μεσογείων 2-4 Πύργος Αθηνών 115 27 Αθήνα WWW.MANPOWERGROUP.GR T: 210 32.24.301 Ετήσια Έρευνα της ManpowerGroup για την Έλλειψη Ταλέντου στην Ελλάδα - 2013 Ταυτότητα Έρευνας Δείγμα: Ελλάδα:

Διαβάστε περισσότερα

Μονάδα Εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης. Distance Education Unit

Μονάδα Εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης. Distance Education Unit Μονάδα Εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης Distance Education Unit Δημόσια Υγεία (18 ΜΗΝΕΣ, ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚO) Περιγραφή Στόχος του μεταπτυχιακού προγράμματος σπουδών Δημόσια Υγεία είναι να δώσει στους φοιτητές την ευκαιρία

Διαβάστε περισσότερα

ΔΟΜΗ ΤΩΝ ΔΙΑΛΕΞΕΩΝ. Εισαγωγή στην Στρατηγική. Στρατηγική Ανάλυση του Εξωτερικού Περιβάλλοντος. Στρατηγική Ανάλυση του Εσωτερικού Περιβάλλοντος

ΔΟΜΗ ΤΩΝ ΔΙΑΛΕΞΕΩΝ. Εισαγωγή στην Στρατηγική. Στρατηγική Ανάλυση του Εξωτερικού Περιβάλλοντος. Στρατηγική Ανάλυση του Εσωτερικού Περιβάλλοντος Κων/νος Μακρής ΔΟΜΗ ΤΩΝ ΔΙΑΛΕΞΕΩΝ Εισαγωγή στην Στρατηγική Στρατηγική Ανάλυση του Εξωτερικού Περιβάλλοντος Στρατηγική Ανάλυση του Εσωτερικού Περιβάλλοντος Εργαλεία για Ανάλυση Στρατηγικής Θεωρίες Στρατηγικής

Διαβάστε περισσότερα

OMIΛΙΑ.Σ. ΦΙΛΙΩΤΗ ΠΡΟΕ ΡΟΥ ΣΦΕΕ

OMIΛΙΑ.Σ. ΦΙΛΙΩΤΗ ΠΡΟΕ ΡΟΥ ΣΦΕΕ ΕΝΑΡΚΤΗΡΙΑ ΣΥΝΕ ΡΙΑΣΗ ΤΗΣ ΗΜΕΡΙ ΑΣ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΡΕΥΝΩΝ ΠΡΟΟ ΕΥΤΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΜΕ ΘΕΜΑ ΕΘΝΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΥΓΕΙΑΣ- ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ ΞΕΝΟ ΟΧΕΙΟ LEDRA MARRIOTT ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 18 ΜΑIOY,2007 OMIΛΙΑ.Σ. ΦΙΛΙΩΤΗ ΠΡΟΕ

Διαβάστε περισσότερα

ΟΜΟΣΠΟΝ ΙΑ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΩΝ ΦΡΟΝΤΙΣΤΩΝ ΕΛΛΑ ΟΣ (Ο.Ε.Φ.Ε.) ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ 2014 ΑΡΧΕΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ & ΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

ΟΜΟΣΠΟΝ ΙΑ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΩΝ ΦΡΟΝΤΙΣΤΩΝ ΕΛΛΑ ΟΣ (Ο.Ε.Φ.Ε.) ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ 2014 ΑΡΧΕΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ & ΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ Ε_3.Ο λ3τ(ε) ΤΑΞΗ: ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ: ΜΑΘΗΜΑ: Γ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗ (2ος Κύκλος) ΑΡΧΕΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ & ΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ Ηµεροµηνία: Μ. Τετάρτη 16 Απριλίου 2014 ιάρκεια Εξέτασης: 3 ώρες ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ ΟΜΑ

Διαβάστε περισσότερα

Ταμείου Αγροτικής Επιχειρηματικότητας,

Ταμείου Αγροτικής Επιχειρηματικότητας, Παρέμβαση του αναπληρωτή διευθύνοντος συμβούλου της Τράπεζας Πειραιώς κ. Χριστόδουλου Αντωνιάδη, στο συνέδριο «Αριστοτέλης» της ΕΕΔΕ, στις 28 Νοεμβρίου 2014, στη Θεσσαλονίκη Χρηματοδοτικά Νέα Εργαλεία

Διαβάστε περισσότερα

35 ΧΡΟΝΙΑ. Επιτυχημένες & Αξιόπιστες Συνεργασίες

35 ΧΡΟΝΙΑ. Επιτυχημένες & Αξιόπιστες Συνεργασίες 35 ΧΡΟΝΙΑ Επιτυχημένες & Αξιόπιστες Συνεργασίες Έχοντας μια μακρά πορεία στο χώρο, εξυπηρετούμε τους πελάτες μας επαγγελματίες και ιδιώτες παρέχοντας μια ολοκληρωμένη γκάμα ηλεκτρολογικού υλικού & φωτισμού.

Διαβάστε περισσότερα