ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΤΟΜΕΑΣ ΑΙΣΘΗΤΗΡΙΩΝ ΟΡΓΑΝΩΝ ΟΦΘΑΛΜΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΙΕΥΘΥΝΤΗΣ: ΚAΘΗΓΗΤΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΓΕΩΡΓΙΑ ΗΣ
|
|
- ŌἈβαδδών Γκόφας
- 8 χρόνια πριν
- Προβολές:
Transcript
1 ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΤΟΜΕΑΣ ΑΙΣΘΗΤΗΡΙΩΝ ΟΡΓΑΝΩΝ ΟΦΘΑΛΜΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΙΕΥΘΥΝΤΗΣ: ΚAΘΗΓΗΤΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΓΕΩΡΓΙΑ ΗΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤ. ΕΤΟΣ Αριθµ Η ΜΕΛΕΤΗ ΜΕΤΑΒΟΛΩΝ ΤΗΣ ΗΛΙΚΙΑΚΗΣ ΕΚΦΥΛΙΣΗΣ ΩΧΡΑΣ ΚΗΛΙ ΑΣ ΜΕ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΦΛΟΥΟΡΑΓΓΕΙΟΓΡΑΦΙΑΣ ΚΑΙ ΟΠΤΙΚΗΣ ΤΟΜΟΓΡΑΦΙΑΣ ΣΥΝΟΧΗΣ (Ο.C.T.) META AΠΟ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΗ ΑΓΩΓΗ (ΕΝΕΣΗ ΑΚΕΤΟΝΙΚΗΣ ΤΡΙΑΜΚΙΝΟΛΟΝΗΣ ΕΝ ΟΫΑΛΟΕΙ ΙΚΑ) ΕΥΣΤΑΘΙΟΥ ΡΑΓΚΙΩΤΗ ΧΕΙΡ. ΟΦΘΑΛΜΙΑΤΡΟΥ Ι ΑΚΤΟΡΙΚΗ ΙΑΤΡΙΒΗ ΥΠΟΒΛΗΘΗΚΕ ΣΤΗΝ ΙΑΤΡΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΤΟΥ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ IOYΛΙΟΣ
2 Η ΤΡΙΜΕΛΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΑΛΕΞΑΝ ΡΙ ΗΣ ΑΛΕΞΑΝ ΡΟΣ-ΚΩΝ/ΝΟΣ, ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΕΡΕΚΛΗΣ ΗΜΗΤΡΙΟΣ, ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΜΠΡΑΖΙΤΙΚΟΣ ΠΕΡΙΚΛΗΣ, ΑΝΑΠΛ. ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ Η ΕΠΤΑΜΕΛΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗ 1. ΑΛΕΞΑΝ ΡΙ ΗΣ ΑΛΕΞΑΝ ΡΟΣ-ΚΩΝ/ΝΟΣ, ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ 2. ΕΡΕΚΛΗΣ ΗΜΗΤΡΙΟΣ, ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ 3. ΓΕΩΡΓΙΑ ΗΣ-ΣΤΕΦΑΝΙ ΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ, ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ 4. ΜΠΡΑΖΙΤΙΚΟΣ ΠΕΡΙΚΛΗΣ, ΑΝΑΠΛ. ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ 5. ΟΙΚΟΝΟΜΙ ΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ, ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ 6. ΛΑΚΕ ΣΥΜΕΩΝ, ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ 7. ΚΑΡΑΜΟΥΖΗΣ ΜΙΧΑΛΗΣ, ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ «Η έγκρισις της ιδακτορικής ιατριβής υπό της Ιατρικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστηµίου ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ, δεν υποδηλώνει αποδοχή των γνωµών του συγγραφέως». (Νόµος 5343/32, άρθρο 202&2 και ν.1268/82, άρθρο 50&8) - 2 -
3 ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΠΡΟΕ ΡΟΣ NIKOΛΑΟΣ Ν. ΝΤΟΜΠΡΟΣ - 3 -
4 - 4 -
5 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΠΡΟΛΟΓΟΣ... 9 ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΓΕΝΙΚΟ ΜΕΡΟΣ 1. ΩΧΡΑ ΚΗΛΙ Α ΥΑΛΩ ΕΣ ΣΩΜΑ ΟΠΙΣΘΙΑ ΑΠΟΚΟΛΛΗΣΗ ΥΑΛΟΕΙ ΟΥΣ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΣ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΗΛΙΚΙΑΚΗ ΕΚΦΥΛΙΣΗ ΩΧΡΑΣ ΚΗΛΙ ΑΣ ΟΡΙΣΜΟΣ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΗΕΩ ΕΠΙ ΗΜΙΟΛΟΓΙΑ ΗΕΩ ΥΝΗΤΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΙΝ ΥΝΟΥ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΗΕΩ ΣΤΗ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ ΠΟΣΟΤΙΚΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΖΩΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΕΠΙΒΑΡΥΝΣΗ ΤΗΣ ΗΕΩ ΠΑΘΟΓΕΝΝΕΣΗ ΗΛΙΚΙΑΚΗΣ ΕΚΦΥΛΙΣΗΣ ΩΧΡΑΣ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ VEGF ΣΤΗ ΝΕΟΑΓΓΕΙΑΚΗ ΗΕΩ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΣΧΕΤΙΖΟΜΕΝΟΙ ΜΕ ΤΗΝ ΥΓΡΗ ΗΕΩ KATATAΞΗ ΗΛΙΚΙΑΚΗΣ ΕΚΦΥΛΙΣΗΣ ΩΧΡΑΣ ΙΑΓΝΩΣΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΤΗΣ ΗΕΩ ΚΛΙΝΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΜΕΤΡΗΣΗ ΟΠΤΙΚΗΣ ΟΞΥΤΗΤΑΣ ΠΛΕΓΜΑ ΑMSLER ΒΙΟΜΙΚΡΟΣΚΟΠΗΣΗ ΒΥΘΟΥ ΕΙ ΙΚΕΣ ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗΣ ΦΛΟΥΟΡΑΓΓΕΙΟΓΡΑΦΙΑ Η ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΗ ΦΛΟΥΟΡΑΓΓΕΙΟΓΡΑΦΙΑ Η ΦΛΟΥΟΡΑΓΓΕΙΟΓΡΑΦΙΑ ΣΤΗΝ ΕΞΙ ΡΩΜΑ- ΤΙΚΗ ΗΕΩ ΟΠΤΙΚΗ ΤΟΜΟΓΡΑΦΙΑ ΣΥΝΟΧΗΣ(OCT) H OΠΤΙΚΗ ΤΟΜΟΓΡΑΦΙΑ ΣΥΝΟΧΗΣ ΣΤΗΝ ΗΕΩ
6 5. ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΗΛΙΚΙΑΚΗΣ ΕΚΦΥΛΙΣΗΣ ΩΧΡΑΣ ΦΩΤΟΠΗΞΙΑ ΜΕ ΘΕΡΜΙΚΟ LASER ΦΩΤΟ ΥΝΑΜΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ(PDT) ΙΑ ΜΕΣΟΥ ΤΗΣ ΚΟΡΗΣ ΘΕΡΜΟΘΕΡΑΠΕΙΑ ΜΕ ΦΩΤΟΠΗΞΙΑ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ ΤΡΟΦΟΦΟΡΟΥ ΑΓΓΕΙΟΥ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΕΣ ΜΕΘΟ ΟΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ ΜΕΜΒΡΑΝΗΣ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΕΣ ΟΥΣΙΕΣ ΜΕ ΕΝ ΟΥΑΛΟΕΙ ΙΚΗ ΕΓΧΥΣΗ ΣΤΕΡΟΕΙ Η ΑΝΤΙΑΓΓΕΙΓΕΝΝΕΤΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ-Αντι-VEGF ουσίες ΣΥΝ ΥΑΣΜΕΝΕΣ ΘΕΡΑΠΕΙΕΣ ΕΠΟΜΕΝΗΣ ΓΕΝΙΑΣ ΜΕΛΛΟΝΤΙΚΑ ΦΑΡΜΑΚΑ ΙΑΛΥΜΑ ΑΚΕΤΟΝΙΚΗΣ ΤΡΙΑΜΚΙΝΟΛΟΝΗΣ (KENACORT) ΧΗΜΙΚΗ ΣΥΝΘΕΣΗ ΧΡΗΣΗ ΑΚΕΤΟΝΙΚΗΣ ΤΡΙΑΜΚΙΝΟΛΟΝΗΣ ΣΤΗΝ ΙΑΤΡΙΚΗ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΙΑΛΥΜΑΤΟΣ ΤΡΙΑΜΚΙΝΟΛΟΝΗΣ ΓΙΑ ΕΝ ΟΥΑΛOEI ΙΚΗ ΧΡΗΣΗ ΕΙ ΙΚΟ ΜΕΡΟΣ 1.ΥΛΙΚΟ-ΜΕΘΟ ΟΣ ΕΠΙΛΟΓΗ ΤΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ ΠΡΟΕΓΧΕΙΡΗΤΙΚΟΙ ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΙ ΕΓΧΕΙΡΗΤΙΚΗ ΤΕΧΝΙΚΗ-ΤΕΧΝΙΚΗ ΕΝ ΟΥΑΛΟΕΙ ΙΚΗΣ Ε- ΝΕΣΗΣ ΙΑ ΙΚΑΣΙΕΣ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΕΝ ΟΥΑΛΟΕΙ ΙΚΗ ΕΝΕΣΗ ΜΕΤΕΓΧΕΙΡΗΤΙΚΕΣ ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΙ ΜΕΘΟ ΟΛΟΓΙΑ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗΣ ΑΝΑΛΥΣΗΣ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΒΑΣΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ΥΓΡΗ ΗΕΩ ΜΕΤΕΓΧΕΙΡΗΤΙΚΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ-ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΑΣΘΕ- ΝΩΝ ΜΕΤΕΓΧΕΙΡΗΤΙΚΕΣ ΑΝΕΠΙΘΥΜΗΤΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΑ ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ ΓΙΑ ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ
7 ΠΕΡΙΛΗΨΗ SUMMARY ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
8 - 8 -
9 ΠΡΟΛΟΓΟΣ H εκπόνηση της παρούσας µελέτης αποτέλεσε µια πολυετής και επίπονη προσπάθεια, το αποτέλεσµα της οποίας δεν είναι µόνο η ικανοποίηση της oλοκλήρωσης της µελέτης και των προσωπικών φιλοδοξιών που απορρέουν από αυτή αλλά και η πιθανότητα να αποτελέσει η ίδια οδηγός για µελλοντική έρευνα. ιενεργήθηκε σε µια δύσκολη χρονικά περίοδο καταιγισµού νέων γνώσεων και εµφάνισης καινούργιων θεραπευτικών επιλογών για την υγρή(εξιδρωµατική) µορφή της Ηλικιακής Εκφύλισης της Ωχράς (Η.Ε.Ω) µε διαρκή προβληµατισµό ως προς την επιλογή των ασθενών, συνθήκες που µας πείσµωναν να φέρουµε σε πέρας τη µελέτη αυτή. Σκοπός της µελέτης αυτής είναι η διερεύνηση του πιθανού θεραπευτικού οφέλους από τη χρήση της ακετονικής τριαµκινολόνης ενδουαλοειδικά για την αντιµετώπιση της υγρής (νεοαγγειακής) µορφής της ΗΕΩ µε περίοδο παρακολούθησης (follow up) τους 6 µήνες. ιερευνάται επίσης ο πιθανός ρόλος της οπισθίας αποκόλλησης του υαλώδους σώµατος (PED) µεταβάλλοντας ή όχι τη δραστικότητα της ακετονικής τριαµκινολόνης µε ενδουαλοειδική χρήση σε ασθενείς που συνυπάρχουν η PED και η υγρή(νεοαγγειακή) µορφή της ΗΕΩ. Μέχρι την ολοκλήρωση της µελέτης δεν υπήρχε αναφορά στη διεθνή βιβλιογραφία περί πιθανής συσχέτισης της οπισθίας αποκόλλησης του υαλώδους σώµατος και της δραστικότητας της ακετονικής τριαµκινολόνης στην νεοαγγειακή µορφή της ΗΕΩ. Στο γενικό µέρος γίνεται αναλυτική περιγραφή της µικροσκοπικής ανατοµίας του υαλοειδούς και της ωχράς κηλίδας καθώς και του µηχανισµού της οπισθίας αποκόλλησης του υαλώδους σώµατος. Επίσης περιγράφονται η ηλικιακή εκφύλιση της ωχράς κηλίδας (παθογενετικός µηχανισµός-διαγνωστικές µέθοδοι-θεραπεία-επιπτώσεις στη ποιότητα ζωής) µε εκτενή αναφορά των σηµαντικότερων στοιχείων της βιβλιογραφίας (ξενόγλωσση και ελληνική). Στο ειδικό µέρος περιγράφεται η εγχειρητική τεχνική της έγχυσης ακετονικής τριαµκινολόνης ενδουαλοειδικά για την αντιµετώπιση της εξιδρωµατική µορφή της ΗΕΩ και στη συνέχεια γίνεται ανάλυση της µεθοδολογίας της κλινικής αυτής έρευνας. Στο τέλος γίνεται παράθεση των αποτελεσµάτων, τα οποία στη συνέχεια αναλύονται και συγκρίνονται µε αντίστοιχα αποτελέσµατα στη βιβλιογραφία. Ευχαριστώ θερµά τον Καθηγητή Οφθαλµολογίας κ. Αλέξανδρο Αλεξανδρίδη που µου εµπιστεύτηκε την εκπόνηση της παρούσας διδακτορικής διατριβής. Ως επιβλέπων της τριµελούς συµβουλευτικής επιτροπής ήταν παρών σε κάθε µου βήµα ώστε - 9 -
10 να ολοκληρωθεί η παρούσα µελέτη και µου συµπαραστάθηκε τόσο επιστηµονικά µε τις βαθιές επιστηµονικές του γνώσεις όσο και ηθικά µε τη αδιάκοπη υποστήριξη που µου παρείχε σε όλη τη διάρκεια της µελέτης. Εκφράζω επίσης ιδιαίτερες ευχαριστίες στα άλλα δύο µέλη της τριµελούς συµβουλευτικής επιτροπής, τον Καθηγητή Οφθαλ- µολογίας κ. ηµήτριο ερεκλή και τον Αν. Καθηγητή κ. Περικλή Μπραζιτίκο για την υποστήριξη και την καθοδήγηση που µου παρείχαν. Ευχαριστώ θερµά τον Καθηγητή Οφθαλµολογίας κ. Νικόλαο Γεωργιάδη για την διευκόλυνση και την υποστήριξη που µου παρείχε προκειµένου να διεξαχθεί και να ολοκληρωθεί η έρευνα αυτή. Θα ήθελα επίσης να ευχαριστήσω τον Αναπλ. Καθηγητή του Εργαστηρίου Κλινικής Βιοχηµείας κ. Μιχάλη Καραµούζη για τις πολύτιµες συµβουλές του ως προς την παρασκευή καθαρής (ελεύθερης από έκδοχα) ακετονικής τριαµκινολόνης για ενδουαλοειδική έγχυση. Ευχαριστώ ιδιαίτερα τον πρώην Αναπλ. ιευθυντή του Ιπποκράτειου Νοσοκο- µείου Θεσ/νίκης κ. Παναγιώτη Στεργίου για τις πολύτιµες συµβουλές και τη θερµή του υποστήριξη τόσο για την έναρξη της µελέτης όσο και για την ολοκλήρωσή της. Τέλος θα ήθελα ξεχωριστά να ευχαριστήσω εκείνους, των οποίων η καθηµερινή παρουσία, συµπαράσταση και υποµονή έφερε ουσιαστικά σε πέρας αυτή τη µελέτη: Την Μαρία Βογιατζή- ραγκιώτη Ιατρό ερµατολόγο και σύζυγό µου, τους γονείς µου Αποστολίδου- ραγκιώτη Άννα και ραγκιώτη Βασίλειο, την αδελφή µου ραγκιώτη Φλωρεντία και µε ιδιαίτερα αισθήµατα τον γιο µου ραγκιώτη Βασίλειο
11 ΕΙΣΑΓΩΓΗ H ηλικιακή εκφύλιση της ωχράς κηλίδας (ΗΕΩ) αποτελεί την κυριότερη αιτία σοβαρής, µη ανατάξιµης, απώλειας της κεντρικής όρασης σε άτοµα µεγαλύτερα των 60 ετών, στις αναπτυγµένες χώρες του δυτικού κόσµου (Seddon JM,2004-Congdon N,2004). Καθώς για την ξηρά µορφή της ΗΕΩ µε βαθµιαία απώλεια της όρασης διάφορα συµπληρώµατα διατροφής επιδρούν επιβραδυντικά για την εξέλιξη της νόσου, για την υγρού τύπου (εξιδρωµατική µορφή) µε µεγάλη, απότοµη και σηµαντική απώλεια της όρασης διάφορες θεραπευτικές επιλογές µεταξύ των οποίων και η ένεση ακετονικής τριαµκινολόνης ενδουαλοειδικά χρησιµοποιήθηκαν εκτενώς την εποχή πριν την έλευση των αντι-vegf ουσιών. Η αντιφλεγµονώδης, αποιδηµατική και σε µικρότερο βαθµό αντιαγγειογεννετική δράση των στεροειδών (Μachemer R 1979, Wilson CA 1992, Folkman J 1987) οδήγησε στην ιδέα της έγχυσής τους ενδουαλοειδικά για τη µείωση της διαπερατότητας των τριχοειδών (Penfold PL,2000) και καταστολή της ενδοφθάλµιας φλεγµονής, κατάστασης που ήταν παρούσα στην έναρξη και πρόοδο της αγγειογέννεσης στην εξιδρωµατική µορφή της ΗΕΩ. Ο Machemer και οι συνεργάτες του (Machemer R,1996) πρώτοι χρησιµοποίησαν τη συνδεδεµένη (depot) µορφή κορτιζόνης (ακετονική τριαµκινολόνη) που παρα- µένει στον οφθαλµό από 2 έως και 5 µήνες, και δρα δηλαδή για πολύ µεγαλύτερο χρονικό διάστηµα από ότι µια απλή δόση υδατοδιαλυτής κορτιζόνης. Συγχρόνως µε την ενδουαλοειδική ένεση επιτυγχάνονται υψηλές συγκεντρώσεις κορτιζόνης στην περιοχή της ενδοφθάλµιας φλεγµονής και αποφεύγονται οι συστηµατικές παρενέργειές της καθώς για να επιτευχθούν αντίστοιχες συγκεντρώσεις στην περιοχή του οφθαλµού απαιτούνται µεγάλες δόσεις per os. Σκοπός της µελέτης αυτής είναι να συγκρίνει το θεραπευτικό όφελος της ένεσης ακετονικής τριαµκινολόνης ενδουαλοειδικά σε 4 κατηγορίες ασθενών µε ΗΕΩ: i) µε οπίσθια αποκόλληση υαλoειδούς, ii) µε προσκόλληση υαλοειδούς και αποκόλληση µελαγχρόου επιθηλίου, iii) µε προσκόλληση υαλοειδούς και απόκρυφη νεοαγγειακή µεµβράνη και τέλος, iv) µε προσκόλληση υαλοειδούς και µεικτή νεοαγγειακή µεµβράνη. Η διενέργεια της διδακτορικής διατριβής έγινε σε χρονικό διάστηµα που η φωτοδυναµική θεραπεία ήταν η κυρίαρχη θεραπευτική επιλογή µε απουσία των αντι- VEGF ουσιών. Με δεδοµένο αυτό οι ασθενείς που εντάσσονται στη µελέτη µας έχουν ή πολύ χαµηλή όραση (<1/10) ή απουσία κλασσικής µεµβράνης (µε απόκρυφη ή µει
12 κτή νεοαγγειακή µεµβράνη ή αποκόλληση µελαγχρόου επιθηλίου), συνθήκες που ή- ταν ακατάλληλες για φωτοδυναµική θεραπεία. Η παρακολούθηση των ασθενών (follow up) εκτείνεται σε χρονικό διάστηµα 6 µηνών, χρονικό διάστηµα που σηµειώνονται οι µετρούµενες παράµετροι και αναφέρονται οι τυχόν ανεπιθύµητες ενέργειες. Επιπλέον δεν υπάρχει, όσο γνωρίζουµε, στη βιβλιογραφία, προσπάθεια συσχετισµού οπισθίας αποκόλλησης του υαλώδους σώµατος µε δραστικότητα της ακετονικής τριαµκινολόνης που ενίεται ενδουαλοειδικά για την αντιµετώπιση της υγρής µορφής της ΗΕΩ και αυτή τη συσχέτιση επιχειρούµε επιπλέον µε τη µελέτη µας να διερευνήσουµε
13 ΓΕΝΙΚΟ ΜΕΡΟΣ
14 - 14 -
15 1. ΩΧΡΑ ΚΗΛΙ Α Η ωχρά κηλίδα, σχήµατος οριζόντιας έλλειψης, είναι περιοχή διαµέτρου 4,5-5 mm που βρίσκεται στο κέντρο του οπισθίου πόλου του αµφιβληστροειδή και αποτελεί το πλέον ευαίσθητο όργανο της όρασης. Απέχει περίπου 4mm κροταφικά και 0,8 mm κάτωθεν του κέντρου της οπτικής θηλής. Ιστολογικά η ωχρά κηλίδα περιέχει τη χρωστική ξανθοφύλλη καθώς και περισσότερες από µία στιβάδες γαγγλιακών κυττάρων. Τα κύρια κλινικά σηµεία της ωχράς κηλίδας είναι η κεντρική περιοχή της ωχράς (κεντρικό βοθρίο, fovea), το κεντρικό βοθρίδιο (foveola) και η ανάγγειος ζώνη (Kanski J 2000) (Eικόνα 1). Εικόνα 1. Κεντρική περιοχή του αµφιβληστροειδούς και περιοχή της ωχράς. Οφθαλ- µοσκοπική εικόνα της περιοχής της ωχράς δεξιού οφθαλµού και αντιστοίχισή της µε κεντρική περιοχή του αµφιβληστροειδούς σε ιστολογική τοµή του οπισθίου πόλου. a: κεντρικό βοθρίο, b: κεντρικός βόθρος, c: παραβοθρική και d: περιβοθρική περιοχή
16 Η κεντρική περιοχή της ωχράς αποτελεί κοιλότητα της έσω επιφάνειας του αµφιβληστροειδή µε διάµετρο 1,5 mm, όσο δηλαδή ο µέσος όρος του οπτικού δίσκου. Στην βυθοσκόπηση αναγνωρίζεται ως η περιοχή µε ωοειδή φωτεινή αντανάκλαση που προέρχεται από την έσω αφοριστική µεµβράνη καθώς και από την έναρξη της πάχυνσης του αµφιβληστροειδή περιφερικότερα. Αντίθετα η ίδια η κεντρική περιοχή της ωχράς έχει µειωµένο πάχος λόγω της µετατόπισης των κυτταρικών σωµάτων των γαγγλιακών κυττάρων προς τα πλάγια. Το κεντρικό βοθρίδιο (foveola) βρίσκεται στο κέντρο της κεντρικής περιοχής της ωχράς µε διάµετρο 0,35mm και είναι το λεπτότερο σηµείο του αµφιβληστροειδή µε πάχος µόλις 150µm καθώς στερείται γαγγλιακών κυττάρων. Ολόκληρο το πάχος του αποτελείται από κωνία µε τους πυρήνες τους µε αποτέλεσµα να έχει τη µεγαλύτερη οπτική οξύτητα λόγω της υψηλής πυκνότητας των κωνίων επιτυγχάνοντας την έγχρω- µη και λεπτοµερή επεξεργασία των εικόνων. Το umbo είναι µικροσκοπική κοιλότητα στο πιο κεντρικό τµήµα του κεντρικού βοθριδίου που αντιστοιχεί οφθαλµοσκοπικά στο αντανακλαστικό του κεντρικού βοθρίου, το οποίο φαίνεται στους περισσότερους φυσιολογικούς οφθαλµούς. Απώλεια της αντανάκλασης αυτής µπορεί να σηµαίνει βλάβη της ωχράς. Η ανάγγειος ζώνη της ωχράς στερείται αγγείων και εντοπίζεται µεταξύ κεντρικής περιοχής της ωχράς και κεντρικού βοθριδίου. Έχει µεγάλη κλινική σηµασία από προγνωστικής και θεραπευτικής σκοπιάς για τις παθήσεις της ωχράς (Ψύλλας K.2005). Η ακριβής διάµετρος της (γύρω στο 0,5 mm) ποικίλει, η δε θέση της προσδιορίζεται µε ακρίβεια µόνο µε φλουοραγγειογραφία. 2. ΥΑΛΟΕΙ ΕΣ ΣΩΜΑ Το υαλοειδές σώµα είναι η φυσική «γέλη» του οφθαλµού που δίνει την απαραίτητη διαφάνεια ώστε το φως να φτάσει στον αµφιβληστροειδή και να δηµιουργηθεί η διέγερση των φωτουποδοχέων. Ο ρόλος του είναι εξίσου σηµαντικός στη προστασία του οφθαλµού από µηχανικό τραύµα. Με την ελεύθερη διάχυση ουσιών µεταξύ υαλοειδούς και υδατοειδούς υγρού εξυπηρετούνται οι µεταβολικές ανάγκες του φακού ενώ αποδίδεται στο υαλοειδές και ο ρόλος της παρεµπόδισης στην αγγειογέννεση. Χαρακτηρίζεται κυρίως από την υγρή φάση που καταλαµβάνει το 99% του ό- γκου του και αποτελείται από νερό και ανόργανα άλατα όπως σάκχαρα, ασκορβικό οξύ, υδατοδιαλυτές πρωτεΐνες και υαλουρονικό οξύ. Το υπόλοιπο 1% είναι η στερεή φάση µε κολλαγόνα ινίδια, υαλοκύτταρα και πρωτεΐνες
17 Το υαλοειδές διαιρείται ανατοµικά σε ξεχωριστές περιοχές και ενδιαφέρον παρουσιάζει η σχέση του µε τα γειτονικά ανατοµικά στοιχεία. Το κεντρικό υαλοειδές καταλαµβάνει τον κύριο όγκο του υαλοειδούς και χαρακτηρίζεται από την προσθιοπίσθια διάταξη των κολλαγόνων ινιδίων, µερικά εκ των οποίων εισχωρούν στη βάση του υαλοειδούς. Η βάση του υαλοειδούς εφιππεύει την πριονωτή περιφέρεια (ora serrata) και περιλαµβάνει πυκνές δεσµίδες κολλαγόνων ινιδίων που συµφύονται ισχυρά µε τον αµφιβληστροειδή και την pars plana. Αυτό πιθανόν να οφείλεται στη διείσδυση των ινιδίων στην έσω αφοριστική µεµβράνη ή και στο σχηµατισµό κρυπτών δια µέσου των οποίων τα κολλαγόνα ινίδια εκτείνονται σε βάθος ενός τετάρτου του πάχους του αµφιβληστροειδή. Ο φλοιός του υαλοειδούς περιβάλλει το κεντρικό υαλοειδές και αποτελείται από ένα λεπτό στρώµα υαλοειδικής γέλης. Τα κολλαγόνα ινίδια του φλοιού βρίσκονται σε µεγαλύτερη πυκνότητα από την αντίστοιχη του κεντρικού υαλοειδούς ενώ και ο προσανατολισµός τους είναι διαφορετικός. Το πρόσθιο τµήµα του βρίσκεται σε άµεση επαφή µε το υδατοειδές υγρό και έρχεται διαδοχικά σε επαφή µε την pars plana, την οπίσθια επιφάνεια του φακού και την Ζίννειο ζώνη. Το οπίσθιο τµήµα του συνδέεται µε την έσω αµφιβληστροειδική επιφάνεια πίσω από το οπίσθιο όριο της βάσης του υαλοειδούς. Πάνω από την ωχρά κηλίδα ο οπίσθιος φλοιός παρουσιάζεται λεπτός ενώ απουσιάζει από την περιοχή του οπτικού δίσκου. Τα κολλαγόνα ινίδια στον οπίσθιο φλοιό διατάσσονται παράλληλα µε την επιφάνεια του αµφιβληστροειδή, µε τον οποίο συνδέονται µέσω της έσω αφοριστικής µεµβράνης, πιθανό δια µέσου ενός λεπτού νη- µατοειδούς δικτύου ΟΠΙΣΘΙΑ ΑΠΟΚΟΛΛΗΣΗ ΥΑΛΟΕΙ ΟΥΣ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΣ Η υαλοειδοαµφιβληστροειδική επιφάνεια χαρακτηρίζεται από την ύπαρξη συνδέσεων µεταξύ του φλοιού του υαλοειδούς και της έσω αφοριστικής µεµβράνης του αµφιβληστροειδή σε διάφορα σηµεία εκ των οποίων ορισµένα χαρακτηρίζονται από αρκετά ισχυρές συνδέσεις όπως γύρω από τα όρια του οπτικού δίσκου καθώς και στη βάση του υαλοειδούς. Αντίθετα η σύνδεση είναι χαλαρή στη περιοχή της ωχράς, κατά µήκος των αµφιβληστροειδικών αγγείων, καθώς και γύρω από χοριοαµφιβληστροειδικές ουλές
18 Η σηµαντικότερη υαλοειδοαµφιβληστροειδική προσκόλληση βρίσκεται στη βάση του υαλοειδούς που είναι κυκλοτερής περιοχή εκατέρωθεν της πριονωτής περιφέρειας. Έχει πλάτος 2-6mm και επεκτείνεται µπροστά, προς το επιθήλιο του ακτινωτού σώµατος και πίσω, προς τον αµφιβληστροειδή. Η οπισθία αποκόλληση του υαλοειδούς (Μπραζιτίκος Π.2002) έχει ως αποτέλεσµα το διαχωρισµό της φλοιώδους υαλοειδικής γέλης από την έσω αφοριστική µεµβράνη µέχρι το οπίσθιο όριο της βάσης του υαλοειδούς. Το υαλοειδές, µετά την οπισθία αποκόλληση, παραµένει προσκολληµένο στον αµφιβληστροειδή µόνο στη βάση του. Σε µερικές περιπτώσεις συµβαίνει µερική οπίσθια αποκόλληση του υαλοειδούς που γρήγορα ολοκληρώνεται σε πλήρη. Η οπισθία αποκόλληση του υαλοειδούς είναι οξύ γεγονός που προκαλείται από ένα ρήγµα στο οπίσθιο φλοιώδες υαλοειδές(στην οπίσθια υαλοειδική µεµβράνη) µπροστά από την ωχρά κηλίδα. Άµεση συνέπεια του ρήγµατος είναι η δίοδος ρευστοποιηµένου υαλοειδούς συντελώντας στο διαχωρισµό του φλοιώδους υαλοειδούς από τον αµφιβληστροειδή. Εικόνα 2. Σχηµατική παράσταση της ρευστοποίησης του υαλοειδούς. Φαίνονται οι ενδοϋαλοειδικοί χώροι µε ρευστοποιηµένο υαλοειδές, που έχει τάση να συσσωρευθεί στον οπισθοϋαλοειδικό χώρο και να προκαλέσει οπίσθια αποκόλληση του υαλοειδούς
19 Υπάρχει στενή συσχέτιση ανάµεσα στη ρευστοποίηση του υαλοειδούς και την οπίσθια αποκόλλησή του (Εικόνα 2). Η ρευστοποίηση του υαλοειδούς αρχικά δηµιουργεί κοιλότητες στο κέντρο του, οι οποίες προοδευτικά συναθροίζονται για να σχη- µατίσουν µεγαλύτερες. Οι οφθαλµοί µε οπισθία αποκόλληση του υαλοειδούς παρουσιάζουν συνήθως ρευστοποίηση που υπερβαίνει το µισό του υαλοειδικού όγκου. Κατά την οπισθία αποκόλληση του υαλοειδούς, ρευστοποιηµένο υαλοειδές µετακινείται από το κέντρο, µέσω οπής, στον οπίσθιο υαλοειδικό φλοιό, τον οποίο διαχωρίζει από την έσω αφοριστική µεµβράνη. Η υπολειπόµενη υαλοειδική γέλη µετακινείται τότε για να καταλάβει µια πιο εµπρόσθια θέση στην υαλοειδική κοιλότητα και εφόσον υπάρχει ικανή υαλοειδοαµφιβληστροειδική έλξη, δύναται να οδηγήσει σε ρωγµή και αποκόλληση του αµφιβληστροειδή, οπή ωχράς ή και σε κυστεοειδές οίδηµα της ωχράς. Υ- πάρχει επίσης συσχέτιση µε την ηλικία καθώς οπισθία αποκόλληση του υαλοειδούς παρατηρείται σε ποσοστό που υπερβαίνει το 60% σε ηλικίες µεγαλύτερες των 70 ε- τών. Είναι πιο συχνή στους µυωπικούς ασθενείς καθώς και µετά από εγχείρηση καταρράκτη ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ Η οπισθία αποκόλληση του υαλοειδούς συνοδεύεται από ορισµένα χαρακτηριστικά συµπτώµατα και κυρίως τις µυιοψίες και τις φωταψίες. Η αντίληψη ιπτάµενων µυιών (µυιοψία) οφείλεται στην ανοµοιογένεια του υαλοειδούς έπειτα από την οπίσθια αποκόλληση καθώς και σε τυχόν συνυπάρχουσες θολερότητες από διασπορά χρωστικής από το µελάγχρουν επιθήλιο σε συνύπαρξη ρωγµής ή αίµατος από βλάβη αµφιβληστροειδικού αγγείου λόγω της υαλοειδικής έλξης. Οι φωταψίες (αντίληψη στιγµιαίων λάµψεων) οφείλονται σε έλξη του υαλοειδούς στον αµφιβληστροειδή και υποδηλώνει αυξηµένο κίνδυνο δηµιουργίας ρωγµής στον αµφιβληστροειδή. 3. ΗΛΙΚΙΑΚΗ ΕΚΦΥΛΙΣΗ ΩΧΡΑΣ ΚΗΛΙ ΑΣ 3.1. ΟΡΙΣΜΟΣ Η ηλικιακή εκφύλιση της ωχράς (Η.Ε.Ω.) είναι χρόνια, προοδευτική εκφυλιστική νόσος που προσβάλλει πρωτίστως τον χοριοτριχοειδή, τη µεµβράνη του Bruch και το µελάγχρουν επιθήλιο και αποτελεί την κυριότερη αιτία σοβαρής, µη ανατάξιµης, απώλειας της κεντρικής όρασης στις αναπτυγµένες χώρες του δυτικού κόσµου (Seddon JM,2004-Congdon N,2004), σε άτοµα µεγαλύτερα των 60 ετών. Επίσης αποτελεί τη
20 κύρια αιτία καταγεγραµµένης νοµικής τύφλωσης σε άτοµα >65 ετών στις ΗΠΑ, υτική Ευρώπη, Αυστραλία και Ιαπωνία (Αmbati J,2003). Φυσιολογικά το γήρας προκαλεί αλλαγές στη δοµή του αµφιβληστροειδή όµως αυτές οι αλλαγές προκαλούν σχετικά ελάχιστα συµπτώµατα και δε µπορούν να συγκριθούν µε τις βαρύτερες αλλοιώσεις της ΗΕΩ που εκφράζονται κλινικά µε σηµαντική απώλεια της κεντρικής όρασης. Η παρουσία drusen σε έναν τουλάχιστο οφθαλµό απαιτείται για τη διάγνωση της ωχροπάθειας της σχετιζόµενης µε την ηλικία (Age-Related Maculopathy,ARM) που αποτελεί προστάδιο της ΗΕΩ (Bird et al,1995-friedmann DS,2004). Τυπικά η ΗΕΩ ορίζεται ως η παρουσία χοριοειδικής νεοαγγείωσης (υγρή µορφή) ή γεωγραφικής α- τροφίας σε έναν οφθαλµό µε drusen (στρογγυλές, λευκοκίτρινες εναποθέσεις) στον οπίσθιο πόλο, που εντοπίζονται εντός της µεµβράνης του Bruch καθώς επίσης και α- νάµεσα στη µεµβράνη του Bruch και τον αµφιβληστροειδή (εξωτερικά του νευροεπιθηλίου) ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΗΕΩ Η παραµόρφωση της κεντρικής όρασης(µεταµορφοψία), η µειωµένη κεντρική όραση µε σκότωµα, το θάµβος και η απώλεια της ευαισθησίας αντίθεσης είναι ορισµένα χαρακτηριστικά συµπτώµατα των ασθενών µε νεοαγγειακή µορφή της ΗΕΩ. Η απώλεια της κεντρικής όρασης µε τη δηµιουργία θετικού κεντρικού σκοτώµατος είναι η σηµαντικότερη συνέπεια της νεοαγγειακής ΗΕΩ που οδηγεί σε µια ιδιόµορφη οπτική ανικανότητα όπου ενώ διατηρείται ανέπαφη η περιφερική όραση, το άτοµο αναφέρει ότι κάτι τον εµποδίζει να δει στο κέντρο. Ορισµένοι ασθενείς αναφέρουν ότι το µέγεθος(µακροψία-µικροψία) ή το χρώµα των αντικειµένων φαίνεται διαφορετικό σε κάθε οφθαλµό. Έτσι επηρεάζεται αρνητικά ο τρόπος ζωής του ατόµου καθώς σε µια σειρά από καθηµερινές δραστηριότητες(διάβασµα, οδήγηση, ανάγνωση ώρας, αναγνώριση προσώπων) τα άτοµα αδυνατούν να τις πραγµατοποιήσουν σωστά, οδηγού- µενοι σε σηµαντική υποβάθµιση της ποιότητας ζωής. Οι ασθενείς σε ορισµένες περιπτώσεις αγνοούν τα συµπτώµατα απώλειας της όρασης καθώς τα θεωρούν µέρος της διαδικασίας του γήρατος (Fine SL,2000). Σε άλλες περιπτώσεις τα συµπτώµατα της ΗΕΩ περνάνε απαρατήρητα µέχρι να προσβληθεί και ο άλλος οφθαλµός, καθώς η αντίληψη των συµπτωµάτων από τον ένα οφθαλµό µπορεί να κατασταλεί από τον εγκέφαλο. Έτσι προκύπτει το φαινόµενο η νόσος να βρίσκεται πλέον σε προχωρηµένο στάδιο µε προσβολή και των δύο οφθαλ- µών χωρίς ο ασθενής να αντιλαµβάνεται ότι υπάρχει πρόβληµα (Fine SL,2000- Bressler NM,2002)
21 3.3. ΕΠΙ ΗΜΙΟΛΟΓΙΑ ΗΕΩ Η συχνότητα της Η.Ε.Ω. αυξάνεται µε την πάροδο της ηλικίας. Στις Η.Π.Α. τουλάχιστον το 10% των ατόµων ηλικίας 65-75ετών έχουν χάσει κάποιο βαθµό κεντρικής όρασης ως αποτέλεσµα της Η.Ε.Ω.(Vingerling JR,1995), ενώ αντίστοιχα το ποσοστό µετά τα 75έτη ανέρχεται στο 30-35% του πληθυσµού. Σύµφωνα µε την EUREYE Study (F.Topouzis,2006- Augood CA et al, 2006),µια πολυκεντρική, πληθυσµιακή σύγχρονη µελέτη σε ερευνητικά κέντρα 7 ευρωπαϊκών χωρών, o επιπολασµός της ΗΕΩ στον ευρωπαίους στα άτοµα άνω των 65 ετών είναι 3,32%.Ο επιπολασµός της γεωγραφικής ατροφίας είναι 1,2% και της νεοαγγειακής ΗΕΩ 2,3%. Στο Thessaloniki Eye Study (Εl.Anastasopoulos,2008), που αποτελεί επιδηµιολογική µελέτη χρόνιων οφθαλµολογικών νοσηµάτων κατοίκων του ήµου Θεσσαλονίκης ηλικίας άνω των 60 ετών, η αντίστοιχη συχνότητα της Η.Ε.Ω. στο σύνολο της µελέτης ήταν 2,5%.Ο επιπολασµός της εξιδρωµατικής ωχροπάθειας (ΕΩ) ήταν 1,4% και της γεωγραφικής ατροφίας (ΓΑ) 1,3%. Αµφοτερόπλευρη ΗΕΩ παρουσιάζονταν στο 40% των περιπτώσεων ή στο 1% του συνολικού πληθυσµού. Συµπερασµατικά, ο επιπολασµός της ΗΕΩ είναι σχετικά υψηλός στη περιοχή του ήµου Θεσσαλονίκης συγκρίσιµος µε αυτόν σε άλλους λευκούς πληθυσµούς. Λόγω της ταχείας αύξησης του γηράσκοντος πληθυσµού, εκτιµάται ότι, έως το 2020, 8 εκατοµµύρια άνθρωποι ηλικίας άνω των 65 ετών ενδεχοµένως να παρουσιάσουν όψιµη ΗΕΩ στις υτικές χώρες (Pizarrelo LD,1987) ΥΝΗΤΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΙΝ ΥΝΟΥ ΓΙΑ ΗΕΩ Η αιτιολογία της ΗΕΩ δεν είναι πλήρως κατανοητή. Αυτή τη στιγµή βρίσκονται σε εξέλιξη επιδηµιολογικές µελέτες για την εκτίµηση των παραγόντων κινδύνου για την ΗΕΩ. Έως τώρα, πολλοί παράγοντες έχουν θεωρηθεί ότι αυξάνουν τον κίνδυνο για τη νόσο και την εξέλιξη αυτής σε πιο προχωρηµένα στάδια. Αυτοί οι παράγοντες κινδύνου µπορεί να είναι κοινωνικοδηµογραφικοί ή να σχετίζονται µε τους οφθαλ- µούς, τη γενικότερη συµπεριφορά ή και την υγεία (Friedmann DS,2004-Klaver CCW, 2004) (Εικόνα 3) Η µεγάλη ηλικία (Vingerling JR,1995) αποτελεί το µεγαλύτερο κίνδυνο για την εµφάνιση της νόσου. Ο επιπολασµός της ΗΕΩ αυξάνεται ραγδαία µε την ηλικία: στα έτη το 0,1% των ατόµων έχουν νεοαγγειακή µορφή της ΗΕΩ και το ποσοστό αυτό αυξάνεται σε 7% σε άτοµα ηλικίας 85 ετών και άνω. Τα υψηλά επίπεδα χοληστερόλης που συναντώνται συχνότερα σε ηλικιωµένα άτοµα θεωρούνται επίσης παράγοντας κινδύνου για την ΗΕΩ (Vingerling JR,1995)
22 ΥΝΗΤΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΙΝ ΥΝΟΥ ΓΙΑ ΗΕΩ Κοινωνικοδηµογραφικοί Οφθαλµικοί Πρόοδος της ηλικίας Γυναικείο φύλο Λευκή φυλή Κληρονοµικότητα - γονιδίωµα Συµπεριφορά Κάπνισµα Κακή διατροφή (Έλλειψη βιταµινών) Έκθεση στον ήλιο Υπερµετρωπία Ανοιχτόχρωµη ίριδα Θολερότητες του φακού και καταρράκτης Υγεία Υπερχοληστερολαιµία Υπέρταση Εικόνα 3. υνητικοί παράγοντες κινδύνου της ΗΕΩ Η φυλή (Klein R,2003) φαίνεται να παίζει επίσης σηµαντικό ρόλο καθώς οι Καυκάσιοι (λευκή φυλή) εµφανίζουν µεγαλύτερη συχνότητα εµφάνισης της νόσου σε σύγκριση µε τους Ασιάτες ή τους Αφροαµερικανούς. Όσον αφορά το φύλο οι γυναίκες δείχνουν να εµφανίζουν µεγαλύτερο κίνδυνο εµφάνισης της νόσου από τους άνδρες στη EUREYE Study (4,1% έναντι 2,5%) παρόλο που στην ερευνητική µελέτη Thessaloniki Eye Study δε παρατηρήθηκε στατιστικά σηµαντική διαφορά ανάµεσα στα δύο φύλα. Σύµφωνα µε άλλες µελέτες, η νεοαγγειακή µορφή της ΗΕΩ είναι πιο συχνή στις γυναίκες κυρίως ηλικίας άνω των 75 ετών(klein R,1997). Η κληρονοµικότητα(constantin Pournaras MD,2006) είναι επίσης ένας σηµαντικός παράγοντας για τη νόσο. Η ΗΕΩ δείχνει να είναι, τουλάχιστον εν µέρει, µια κληρονοµική πάθηση. Σε µελέτες έχει καταδειχθεί αυξηµένο ποσοστό της πάθησης σε συγγενείς πρώτου βαθµού ατόµων µε ΗΕΩ (Klein R,1992). Πληθώρα γονιδίων όπως τα 1q31, 9p13, 10q26, 17q25 έχουν ενοχοποιηθεί ότι πιθανώς παίζουν ρόλο στη παθογένεση και πρόοδο της ΗΕΩ ενώ ο παράγοντας συµπληρώµατος Η(CFH) στο χρωµόσωµα 1 ενοχοποιείται καθώς κωδικοποιεί τον κύριο αναστολέα της εναλλακτικής ο- δού συµπληρώµατος (Gehrs KM,2006). To κάπνισµα έχει αποδειχθεί ότι αυξάνει τον κίνδυνο για ΗΕΩ µε δοσοεξαρτώ- µενο τρόπο. Οι ενεργοί καπνιστές µε περίπου 20 τσιγάρα την ηµέρα έχουν περίπου διπλάσιο µε τριπλάσιο κίνδυνο για ΗΕΩ σε σχέση µε τους µη-καπνιστές (Age-Related Eye Disease Study Research Group, 2000)
23 Επίσης έχουν ενοχοποιηθεί συστηµατικές παθήσεις της µεγάλης ηλικίας όπως η υπέρταση και η αρτηριοσκλήρυνση (Age-Related Eye Disease Study Research Group, 2000). Σηµαντικό ρόλο φαίνεται να παίζει η έκθεση στην ηλιακή ακτινοβολία (Ηirakawa M, 2008-Αγγέλου Μ,) καθώς και η χαµηλή συγκέντρωση καρωτινοειδών και κυρίως λουτείνης και ψευδοξανθινών από τη διατροφή ως κύριοι αµυντικοί µηχανισµοί ενάντια στο οξειδωτικό στρες και στις ελεύθερες ρίζες (Οshinskie LJ,1996,- Age-Related Eye Disease Study Research Group,2001). Τέλος πιθανολογείται ότι περίπου 40% των ασθενών µε νεοαγγειακή ΗΕΩ σε έναν οφθαλµό είναι πιθανό να αναπτύξουν τη νόσο και στον έτερο οφθαλµό σε χρονικό διάστηµα 5 ετών (Macular Photocoagulation Study Group,1993) ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΗΕΩ ΣΤΗ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ Παρόλο που η ΗΕΩ προσβάλλει µόνο την κεντρική όραση σπάνια οι ασθενείς καταλήγουν σε πλήρη τύφλωση. ηµιουργεί όµως σοβαρά προβλήµατα στο διάβασµα, στην οδήγηση, στην αναγνώριση προσώπων, το µαγείρεµα και στις καθηµερινές ασχολίες που απαιτούν λεπτή όραση όπως το να χειρίζεται χρήµατα ή να βλέπει την ώρα. Καθώς επηρεάζεται σηµαντικά η καθηµερινή λειτουργικότητα, δηµιουργείται µια ιδιόµορφη ανικανότητα των ατόµων αυτών µε την ποιότητα ζωής των ατόµων συνεχώς να υποβαθµίζεται, προκαλώντας σηµαντικές κοινωνικοοικονοµικές συνέπειες και προεκτάσεις (ψυχολογικά προβλήµατα, κατάθλιψη, κ.λπ.) για τους ιδίους και το περιβάλλον τους. Η απώλεια της όρασης που συνεπάγεται απώλεια της αυτάρκειας(η δυσλειτουργία της όρασης µειώνει τη κινητικότητα και αυξάνει το κίνδυνο τραυµατισµού λόγω πτώσης) οδηγεί σε χαµηλή αυτοεκτίµηση προκαλώντας άγχος που εξουθενώνει τους ασθενείς. Αναφέρθηκε κλινική κατάθλιψη σε ποσοστό έως και 1/3 των ασθενών µε προχωρηµένη ΗΕΩ, γεγονός που δε προκαλεί έκπληξη δεδοµένης της αυξανόµενης εξάρτησης και αποµόνωσής τους (Brody BL,2001). Οι εκτιµήσεις υποδεικνύουν ότι η ήπια ΗΕΩ προκαλεί υποβάθµιση της ποιότητας ζωής σε ποσοστό 17%. Το ποσοστό αυτό αυξάνεται σε 40% στη περίπτωση της µέτριας ΗΕΩ και υπερβαίνει το 60% στη σοβαρή µορφή της ΗΕΩ (Brown MM,2005). Με κάποιες άλλες µελέτες έχει υπολογιστεί ότι οι ασθενείς µε ΗΕΩ έχουν, σύµφωνα µε την αντίληψή τους, υποβάθµιση της ποιότητας ζωής 2 µε 7,5 φορές µεγαλύτερη από εκείνη που εκτιµάται από τους οφθαλµιάτρους (Brown MM,2005)
24 3.6. ΠΟΣΟΤΙΚΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΖΩΗΣ Η αντίληψη της νόσου του ασθενή µε ΗΕΩ και για τις επιπτώσεις της στην ποιότητα ζωής συνιστά ένα σηµαντικό µέρος για την πλήρη αξιολόγησή τους. Το Ερωτη- µατολόγιο Λειτουργίας της Όρασης 25(VQF-25) του Εθνικού Οφθαλµολογικού Ινστιτούτου των ΗΠΑ καταγράφει τη σχετιζόµενη µε την όραση λειτουργικότητα και τον αντίκτυπο των σχετιζόµενων µε την όραση προβληµάτων στη ποιότητα ζωής του α- σθενή (Εικόνα 4). Οπτική οξύτητα ραστηριότητες εγγύς οράσεως ραστηριότητες µακρινής οράσεως Οδήγηση Περιφερική όραση Χρωµατική όραση Οφθαλµικό άλγος Σχετικές µε την όραση δυσκολίες σε ρόλους Σχετική µε την όραση εξάρτηση Σχετική µε την όραση κοινωνική λειτουργία Σχετική µε την όραση ψυχική υγεία Γενική κατάσταση της υγείας Εικόνα 4. Υποενότητες Ερωτηµατολογίου Λειτουργίας της Όρασης - 25 (VFQ-25) του Εθνικού Οφθαλµολογικού Ινστιτούτου. Το VFQ-25 έχει καλή εσωτερική ανοχή και αξιοπιστία και συµπληρώνεται εντός 10 min από τον ίδιο τον ασθενή ή µε προσωπική συνέντευξη. Το ερωτηµατολόγιο ε- κτιµά τη λειτουργικότητα µε επίκεντρο την όραση και η βαθµολογία αντιπροσωπεύει το πώς αντιλαµβάνεται ο ασθενής την επίδραση των προβληµάτων όρασης στη λειτουργικότητα (Magnione CM,2001) OIKONOMIKH EΠΙΒΑΡΥΝΣΗ ΤΗΣ ΗΕΩ Παρά τον αυξανόµενο επιπολασµό της ΗΕΩ, η επιβάρυνση της νόσου παγκοσµίως είναι άγνωστη και µόνο εικασίες µπορεί να γίνουν. Είναι γεγονός η αυξηµένη ιατρική φροντίδα των ατόµων µε ΗΕΩ ενώ είναι δύσκολο να ποσοτικοποιηθούν τα µη ιατρικά έξοδα, περιλαµβανοµένου του κόστους οπτικών και άλλων βοηθηµάτων χα- µηλής όρασης, καθώς δεν υπάρχουν εκτενείς πηγές έως σήµερα. Το έµµεσο κόστος (απώλεια εργάσιµου χρόνου) για τους ασθενείς µε ΗΕΩ είναι µάλλον ελάχιστο, καθώς οι περισσότεροι λόγω αυξηµένης ηλικίας είναι συνταξιούχοι και εργασιακά ανενεργοί. Ωστόσο, τα άτοµα που εγκαταλείπουν την εργασία τους ή αλλάζουν τον τρόπο εργα
Τι είναι η ωχρά κηλίδα;
Τι είναι η ωχρά κηλίδα; Η ωχρά κηλίδα είναι το κεντρικό τμήμα του αμφιβληστροειδή, ένα λεπτό στρώμα φωτοευαίσθητων νευρικών κυττάρων και ινών που βρίσκεται στο πίσω μέρος του οφθαλμού. Ο αμφιβληστροειδής
Διαβάστε περισσότεραΕκφυλιστικές παθήσεις αμφιβληστροειδούς
Εκφυλιστικές παθήσεις αμφιβληστροειδούς Ιωάννης Βεργαδος Διευθυντής Β' Οφθαλμολογικής Κλινικής, Ιατρική Σχολή Πανεπιστημίου Αθηνών, Αναπληρωτής Καθηγητής, Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο «Αττικόν» ΗΛΙΚΙΑΚΗ
Διαβάστε περισσότεραΑπόφραξη φλέβας του αμφιβληστροειδούς
Απόφραξη φλέβας του αμφιβληστροειδούς Τι είναι η απόφραξη φλέβας του αμφιβληστροειδούς; Απόφραξη φλέβας του αμφιβληστροειδούς σημαίνει ότι μία φλέβα στον αμφιβληστροειδή χιτώνα του ματιού έχει αποφραχθεί.
Διαβάστε περισσότεραΤΜΗΜΑ ΩΧΡΑΣ ΚΗΛΙ ΑΣ & ΑΜΦΙΒΛΗΣΤΡΟΕΙ ΟΥΣ ΙΑΤΡΕΙΟ ΙΑΒΗΤΙΚΗΣ ΑΜΦΙΒΛΗΣΤΡΟEI ΟΠΑΘΕΙΑΣ. ιαβήτης & Οφθαλμός
ΤΜΗΜΑ ΩΧΡΑΣ ΚΗΛΙ ΑΣ & ΑΜΦΙΒΛΗΣΤΡΟΕΙ ΟΥΣ ΙΑΤΡΕΙΟ ΙΑΒΗΤΙΚΗΣ ΑΜΦΙΒΛΗΣΤΡΟEI ΟΠΑΘΕΙΑΣ ιαβήτης & Οφθαλμός Σακχαρώδης ιαβήτης & Όραση Ο σακχαρώδης διαβήτης είναι μία από τις κύριες αιτίες τύφλωσης στις ανεπτυγμένες
Διαβάστε περισσότεραΗλικιακή Εκφύλιση Ωχράς Κηλίδας
Ηλικιακή Εκφύλιση Ωχράς Κηλίδας Μ. Νισκοπούλου, phd Εξειδ. σε Παθήσεις Ωχράς, Moorfields Eye Hospital, Λονδίνο νο Επιδημιολογικά στοιχεία Ηλικιακής Εκφύλισης Ωχράς Κηλίδας (ΗΕΩ) Επηρεάζεται η ΗΕΩ από την
Διαβάστε περισσότεραΗΛΙΚΙΑΚΗ ΕΚΦΥΛΙΣΗ ΩΧΡΑΣ ΚΗΛΙΔΑΣ
ΗΛΙΚΙΑΚΗ ΕΚΦΥΛΙΣΗ ΩΧΡΑΣ ΚΗΛΙΔΑΣ Τι είναι η ωχρά κηλίδα; Η ωχρά κηλίδα είναι μια μικρή περιοχή του αμφιβληστροειδούς χιτώνα, υπεύθυνη για την κεντρική όραση και την αντίληψη των χρωμάτων. Πρακτικά, όταν
Διαβάστε περισσότεραΩΧΡΑΣ ΚΗΛΙΔΑΣ ΗΛΙΑΚΗ ΕΚΦΥΛΙΣΗ ΤΗΣ ΩΧΡΑΣ ΚΗΛΙΔΑΣ(ΗΕΩ) Η ωχρά κηλίδα είναι μια περιοχή του αμφιβληστροειδούς,
ΩΧΡΑΣ ΚΗΛΙΔΑΣ ΗΛΙΑΚΗ ΕΚΦΥΛΙΣΗ ΤΗΣ ΩΧΡΑΣ ΚΗΛΙΔΑΣ(ΗΕΩ) Η ωχρά κηλίδα είναι μια περιοχή του αμφιβληστροειδούς, αποτελείται από περίπου 5% του αμφιβληστροειδή και είναι υπεύθυνη για περίπου το 35% του οπτικού
Διαβάστε περισσότεραΟπή Ωχράς Κηλίδας. Τι είναι οπή της ωχράς;
Οπή Ωχράς Κηλίδας Τι είναι οπή της ωχράς; Ο αμφιβληστροειδής χιτώνας είναι το φωτοευαίσθητο στρώμα ιστού που βρίσκεται στο πίσω μέρος του ματιού. Μία ειδική περιοχή του αμφιβληστροειδούς, που ονομάζεται
Διαβάστε περισσότεραΗ ΑΓΓΕΙΟΓΡΑΦΙΑ ΚΑΙ Η ΟΠΤΙΚΗ ΤΟΜΟΓΡΑΦΙΑ ΑΛΛΗΛΟΥΧΙΑΣ ΣΤΗΝ ΙΑΓΝΩΣΗ ΤΩΝ ΡΑΓΟΕΙ ΙΤΙ ΩΝ. ΠΟΤΕ ΤΙΣ ΧΡΕΙΑΖΟΜΑΣΤΕ;
Η ΑΓΓΕΙΟΓΡΑΦΙΑ ΚΑΙ Η ΟΠΤΙΚΗ ΤΟΜΟΓΡΑΦΙΑ ΑΛΛΗΛΟΥΧΙΑΣ ΣΤΗΝ ΙΑΓΝΩΣΗ ΤΩΝ ΡΑΓΟΕΙ ΙΤΙ ΩΝ. ΠΟΤΕ ΤΙΣ ΧΡΕΙΑΖΟΜΑΣΤΕ; Ρουβάς Αλέξανδρος Επιµελητής Β Πανεπιστηµιακής Οφθαλµολογικής Κλινικής Αθηνών Π.Γ.Ν. ΑΤΤΙΚΟΝ Οι
Διαβάστε περισσότεραΗΛΙΚΙΑΚΗ ΕΚΦΥΛΙΣΗ ΩΧΡΑΣ ΚΗΛΙΔΑΣ
ΗΛΙΚΙΑΚΗ ΕΚΦΥΛΙΣΗ ΩΧΡΑΣ ΚΗΛΙΔΑΣ Πώς να προλάβετε και πώς να αντιμετωπίσετε τη συχνότερη αιτία τύφλωσης στα άτομα άνω των 50 ετών ΣΥΝΤΟΜΟΣ ΟΔΗΓΟΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗ Στην Ελλάδα σε περισσότερα από 50.000 άτομα έχει
Διαβάστε περισσότεραΌραση Α. Ιδιότητες των κυµάτων. Ανατοµικάστοιχείαοφθαλµού. Ορατό φως
Ιδιότητες των κυµάτων Όραση Α Μήκος κύµατος: απόσταση µεταξύ δύο διαδοχικών κυµατικών µορφών Συχνότητα: αριθµός κύκλων ανά δευτερόλεπτα (εξαρτάται από το µήκος κύµατος) Ορατό φως Ανατοµικάστοιχείαοφθαλµού
Διαβάστε περισσότεραΠαθήσεις του αμφιβληστροειδούς
Παθήσεις του αμφιβληστροειδούς Ο αμφιβληστροειδής χιτώνας είναι μια λεπτή, ημιδιαφανής μεμβράνη που καλύπτει την εσωτερική επιφάνεια του ματιού. Μπορούμε και βλέπουμε γιατί το φως καθώς εισέρχεται μέσα
Διαβάστε περισσότεραΑΛΛΟΙΩΣΕΙΣΠΕΡΙΦΕΡΙΚΟΥ ΑΜΦΙΒΛΗΣΤΡΟΕΙ ΟΥΣ
ΑΛΛΟΙΩΣΕΙΣΠΕΡΙΦΕΡΙΚΟΥ ΑΜΦΙΒΛΗΣΤΡΟΕΙ ΟΥΣ ΧριστίναΚουρεντή Β Οφθαλµολογική κλινική, Ν.Ε.Ε.Σ ιευθυντής Η. Φερέτης ΠεριφερικόςΑµφιβληστροειδής Περιλαµβάνει το πρόσθιο τµήµα του αµφ/δούς που αρχίζει 3mm πίσω
Διαβάστε περισσότεραΤι είναι το γλαύκωμα;
Τι είναι το γλαύκωμα; Το γλαύκωμα περιλαμβάνει μια ομάδα παθήσεων που βλάπτουν το οπτικό νεύρο, προκαλώντας διαταραχές όρασης, οι οποίες, αν δεν αντιμετωπιστούν έγκαιρα, μπορούν να εξελιχθούν και να επιφέρουν
Διαβάστε περισσότεραΕιδικά Αισθητήρια Όργανα
Ειδικά Αισθητήρια Όργανα Οφθαλμός Σοφία Χαβάκη Λέκτορας Εργαστήριο Ιστολογίας-Εμβρυολογίας ΟΦΘΑΛΜΟΣ ΧΙΤΩΝΕΣ ΟΦΘΑΛΜΙΚΟΥ ΒΟΛΒΟΥ 1. Σκληρός: εξωτερικός ινοκολλαγονώδης χιτώνας 2. Ραγοειδήςήμέσοςήαγγειώδης:
Διαβάστε περισσότεραOCT-αγγειογραφία χωρίς σκιαγραφικό: η πρώτη κλινική εμπειρία
OCT-αγγειογραφία χωρίς σκιαγραφικό: η πρώτη κλινική εμπειρία Στο πρόσφατο ευρωπαϊκό συνέδριο αμφιβληστροειδούς (EuRetina 2014) στο Λονδίνο παρουσιάστηκε για πρώτη φορά μια νέα απεικονιστική μέθοδος για
Διαβάστε περισσότεραΗ Υγεία μου & Εγώ. Γραφείο Πρόληψης και Αγωγής Υγείας Γ.Ν.Α. Γ Γεννηματάς
Η Υγεία μου & Εγώ Γραφείο Πρόληψης και Αγωγής Υγείας Γ.Ν.Α. Γ Γεννηματάς Η Υγεία Των Ματιών Μας Ο λαός μας χρησιμοποιεί πολλές εκφράσεις για να δηλώσει την ανεκτίμητη αξία της όρασης. Επειδή λοιπόν πρέπει
Διαβάστε περισσότεραΚλινική Οπτική και Διαταραχές της Διάθλασης. Σοφία Ανδρούδη Επίκουρη Καθηγήτρια Οφθαλμολογίας
Κλινική Οπτική και Διαταραχές της Διάθλασης Σοφία Ανδρούδη Επίκουρη Καθηγήτρια Οφθαλμολογίας ΟΡΑΣΗ Η όραση είναι ένας συνδυασμός: Ανατομικών Οπτικών Νευρικών μηχανισμών ΑΝΑΤΟΜΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Κερατοειδής Πρόσθιος
Διαβάστε περισσότεραΠΡΟΜΕΛΕΤΗ ΜΟΝΤΕΛΟΥ ΠΡΟΓΝΩΣΗΣ ΘΕΡΑΠΕΪΑΣ ΣΥΝΔΡΟΜΟΥ ΥΑΛΟΕΙΔΟΑΜΦΙΒΛΗΣΤΡΟΕΙΔΙΚΗΣ ΕΛΞΗΣ (ΣΥΕ) Ν. Λυγερός - Π. Πέτρου
ΠΡΟΜΕΛΕΤΗ ΜΟΝΤΕΛΟΥ ΠΡΟΓΝΩΣΗΣ ΘΕΡΑΠΕΪΑΣ ΣΥΝΔΡΟΜΟΥ ΥΑΛΟΕΙΔΟΑΜΦΙΒΛΗΣΤΡΟΕΙΔΙΚΗΣ ΕΛΞΗΣ (ΣΥΕ) Ν. Λυγερός - Π. Πέτρου Στα πλαίσια της φυσιολογικής διαδικασίας γήρανσης, το υαλώδες σώμα, το οποίο υπό φυσιολογικές
Διαβάστε περισσότεραΓΛΑΥΚΩΜΑ. προληψη και θεραπεια. επειδή είναι σηµαντικό να διατηρήσετε για πάντα την όραση σας
ΓΛΑΥΚΩΜΑ προληψη και θεραπεια επειδή είναι σηµαντικό να διατηρήσετε για πάντα την όραση σας Τι είναι το γλαύκωµα; Το γλαύκωμα αποτελεί μια ομάδα από παθήσεις των οφθαλμών, οι οποίες έχουν σαν κοινό χαρακτηριστικό
Διαβάστε περισσότεραΣτοιχειώδεις Δεξιότητες στην Οφθαλμολογία
Διευθυντής : Καθ. Σ. Α. Δημητράκος Στοιχειώδεις Δεξιότητες στην Οφθαλμολογία Δεξιότητες 65-75 i. Υαλοειδές Κεφάλαιο IX ii. Αμφιβληστροειδής Ηλ. Επιμέλεια : Αργύριος Κ. Τζαμάλης ΕΚΔΟΧΗ ΘΔ 65 : Μυϊοψίες
Διαβάστε περισσότεραΤΕΧΝΙΚΕΣ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΟΠΤΙΚΗΣ ΤΟΜΟΓΡΑΦΙΑΣ ΣΥΝΟΧΗΣ-OCT ΜΕ ΨΗΦΙΑΚΗ ΑΓΓΕΙΟΓΡΑΦΙΑ
ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΟΠΤΙΚΗΣ ΤΟΜΟΓΡΑΦΙΑΣ ΣΥΝΟΧΗΣ-OCT ΜΕ ΨΗΦΙΑΚΗ ΑΓΓΕΙΟΓΡΑΦΙΑ Τα σύγχρονα μηχανήματα οπτικής τομογραφίας συνοχής με δυνατότητα μη επεμβατικής αγγειογραφίας αλλά και ελέγχου του προσθίου
Διαβάστε περισσότεραΔΙΑΒΗΤΙΚΗ ΑΜΦΙΒΛΗΣΤΡΟΕΙΔΟΠΑΘΕΙΑ
ΔΙΑΒΗΤΙΚΗ ΑΜΦΙΒΛΗΣΤΡΟΕΙΔΟΠΑΘΕΙΑ Ένας ενημερωτικός οδηγός για την πραγματικότητα του σήμερα Δρ. Αναστάσιος Ιωάννης Κανελλόπουλος Καθηγητής Οφθαλμολογίας Παν/μιου Νέας Υόρκης Οφθαλμολογικό Ινστιτούτο Laser
Διαβάστε περισσότεραΜετωπιαίο, Σφηνοειδές, Ηθμοειδές, Δακρυϊκό, Άνω γνάθος, Ζυγωματικό, Υπερώιο
Μετωπιαίο, Σφηνοειδές, Ηθμοειδές, Δακρυϊκό, Άνω γνάθος, Ζυγωματικό, Υπερώιο Οφρύς Βλέφαρα Βλεφαρίδες Βλεφαρικοί και Σμηγματογόνοι αδένες των βλεφάρων Ανελκτήρας μυς του άνω βλεφάρου Σφιγκτήρας μυς των
Διαβάστε περισσότεραΤι είναι ο Κερατόκωνος?
Τι είναι ο Κερατόκωνος? Ο Κερατόκωνος είναι µια διαταραχή του κερατοειδούς - του διαφανούς προσθίου τµήµατος του οφθαλµού Ο κερατοειδής είναι εκείνος που εστιάζει το φως στο πίσω µέρος του µατιού. Έτσι
Διαβάστε περισσότεραΠΑΘΗΣΕΙΣ ΒΥΘΟΥ. Εμμανουηλίδης Πέτρος Ειδ/νος οφθαλμολογίας Μπαζιτίκος Π. Αν.καθηγητής οφθαλμολογίας
ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΒΥΘΟΥ Εμμανουηλίδης Πέτρος Ειδ/νος οφθαλμολογίας Μπαζιτίκος Π. Αν.καθηγητής οφθαλμολογίας Φυσιολογικός αμφιβληστροειδής Φωτουποδοχείς Μελάγχρουν Επιθήλιο Χοριοειδής Copyright protected Τεχνικές
Διαβάστε περισσότεραΣυστηματικός ερυθηματώδης λύκος: το πρότυπο των αυτόάνοσων ρευματικών νοσημάτων
Συστηματικός ερυθηματώδης λύκος: το πρότυπο των αυτόάνοσων ρευματικών νοσημάτων Φ.Ν. Σκοπούλη Καθηγήτρια τον Χαροκόπειου Πανεπιστημίου Αθηνών συστηματικός ερυθηματώδης λύκος θεωρείται η κορωνίδα των αυτοάνοσων
Διαβάστε περισσότεραΓλαύκωμα. www.ophthalmica.gr IΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΟΦΘΑΛΜΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΜΙΚΡΟΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗΣ
Γλαύκωμα www.ophthalmica.gr IΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΟΦΘΑΛΜΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΜΙΚΡΟΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗΣ Τι ακριβώς είναι το γλαύκωμα; Ο όρος γλαύκωμα ορίζει μια ομάδα παθήσεων που τις χαρακτηρίζει μια σταδιακή καταστροφή του οπτικού
Διαβάστε περισσότεραΟ καταρράκτης και η σύγχρονη αντιμετώπιση του - Ο Δρόμος για την Θεραπεία Σάββατο, 08 Μάιος :18
Συνέντευξη με τον κ. Γιώργο Τερζή, Οφθαλμίατρος Με την πάροδο του χρόνου είναι αλήθεια ότι αυξάνονται οι πιθανότητες για αλλοίωση της όρασης μας. Μία από τις πιο συχνές παθήσεις των ματιών είναι ο καταρράκτης
Διαβάστε περισσότεραΧειρουργός Οφθαλμίατρος/Παιδοφθαλμίατρος. Consultant Paediatric Ophthalmologist/St James University Hospital/Leeds/UK
Ευάγγελος Δρίμτζιας MD PhD Χειρουργός Οφθαλμίατρος/Παιδοφθαλμίατρος Consultant Paediatric Ophthalmologist/St James University Hospital/Leeds/UK Πώς αναπτύσσεται η πάθηση Οι οφθαλμοί αναπτύσσονται στη διάρκεια
Διαβάστε περισσότεραΙΑΒΗΤΙΚΗ ΑΜΦΙΒΛΗΣΤΡΟΕΙ ΟΠΑΘΕΙΑ
ΙΑΒΗΤΙΚΗ ΑΜΦΙΒΛΗΣΤΡΟΕΙ ΟΠΑΘΕΙΑ Ένας ενηµερωτικός οδηγός για την πραγµατικότητα του σήµερα ρ. Αναστάσιος-Ιωάννης Κανελλόπουλος Καθηγητής Οφθαλµολογίας Παν/µιου Νέας Υόρκης Ο διαβήτης µπορεί να επηρεάσει
Διαβάστε περισσότεραΑτελής οπή ωχράς κηλίδας. Ψευδοοπή ωχράς κηλίδας. Αποτυχηµένη απόπειρα σχηµατισµού οπής
11 Ατελής οπή ωχράς κηλίδας Έλλειµµα των έσω στοιβάδων του αµφιβληστροειδή στο κεντρικό βοθρίο Ανώµαλα τοιχώµατα ελλείµµατος Λέπτυνση του εδάφους της οπής Σχεδόν φυσιολογικό πάχος αµφιβληστροειδή πέριξ
Διαβάστε περισσότεραΤι είναι το γλαύκωμα;
Αυτές οι πληροφορίες προορίζονται για γενική πληροφόρηση και ενημέρωση του κοινού και σε καμία περίπτωση δεν μπορούν να αντικαταστήσουν τη συμβουλή ιατρού ή άλλου αρμοδίου επαγγελματία υγείας. Τι είναι
Διαβάστε περισσότεραΦυσική των οφθαλμών και της όρασης. Κική Θεοδώρου
Φυσική των οφθαλμών και της όρασης Κική Θεοδώρου Περιεχόμενα Στοιχεία Γεωμετρικής Οπτικής Ανατομία του Οφθαλμού Αμφιβληστροειδής Ο ανιχνευτής φωτός του οφθαλμού Το κατώφλι της όρασης Φαινόμενα περίθλασης
Διαβάστε περισσότεραΘοδωρής Μπεχλιβάνης Αναστασία Συμεωνίδου Κατερίνα Παπά
Θοδωρής Μπεχλιβάνης Αναστασία Συμεωνίδου Κατερίνα Παπά έχει σχήμα πεπλατυσμένης σφαίρας Η διάμετρος, στον ενήλικα, είναι περίπου 2,5 cm Αποτελείται από τρεις χιτώνες, το σκληρό, το χοριοειδή και τον αμφιβληστροειδή.
Διαβάστε περισσότεραΒ Οφθαλμολογική Κλινική Α.Π.Θ. ΣΤΟΙΧΕΙΩΔΕΙΣ ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ ΣΤΗΝ ΟΦΘΑΛΜΟΛΟΓΙΑ IΙ (9-19) Εκδοχή 7/1.10.11
Β Οφθαλμολογική Κλινική Α.Π.Θ. ΣΤΟΙΧΕΙΩΔΕΙΣ ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ ΣΤΗΝ ΟΦΘΑΛΜΟΛΟΓΙΑ IΙ (9-19) Εκδοχή 7/1.10.11 11 Θεωρητικές Δεξιότητες Πόνος Διαταραχές οπτικής λειτουργίας 9. Επιφανειακός Πόνος 10. Ασθενωπία Διόφθαλμή
Διαβάστε περισσότεραρ Ελενα Κουλλαπή 2014
ρ Ελενα Κουλλαπή 2014 Κυρτέ κερατίνε πλάκε. Καλύπτουν τη ραχιαία επιφάνεια του τελευταίου τµήµατο των δακτύλων. Το χρώµα του είναι υπόλευκο ή ελαφρώ ρόδινο (οφείλεται στι αγκύλε των αγγείων του χορίου,
Διαβάστε περισσότεραΛέγοντας ωχρά κηλίδα εννοούμε το σημείο εκείνο του βυθού του οφθαλμού με
Τελειώνοντας, δεν πρέπει να παραλείψουμε να αναφέρουμε τον νέο τρόπο δημιουργίας του κερατικού κρημνού (Flap) στη μέθοδο LASIK. Με αυτόν τον τρόπο το παρασκευάζουμε με ακτίνες Laser που παράγονται από
Διαβάστε περισσότεραΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΣΗ ΝΕΦΡΟΥ. Λειτουργία των νεφρών. Συμπτώματα της χρόνιας νεφρικής ανεπάρκειας
ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΣΗ ΝΕΦΡΟΥ Η χρόνια νεφρική ανεπάρκεια είναι η προοδευτική, μη αναστρέψιμη μείωση της νεφρικής λειτουργίας, η οποία προκαλείται από βλάβη του νεφρού ποικίλης αιτιολογίας. Η χρόνια νεφρική ανεπάρκεια
Διαβάστε περισσότεραΔΙΑΘΛΑΣΤΙΚΕΣ ΕΠΕΜΒΑΣΕΙΣ
ΔΙΑΘΛΑΣΤΙΚΕΣ ΕΠΕΜΒΑΣΕΙΣ µυωπία υπερµετρωπία αστιγµατισµός πρεσβυωπία ξεχάστε τα γυαλιά σας ΔΙΑΘΛΑΣΤΙΚΕΣ ΕΠΕΜΒΑΣΕΙΣ Έχουν περάσει πάνω από 20 χρόνια από τότε που εφαρμόστηκε το excimer laser για τη διόρθωση
Διαβάστε περισσότεραΜήπως έχω Σκληρόδερµα;
Μήπως έχω Σκληρόδερµα; Για να πληροφορηθώ µýëïò ôçò Σπάνιος ναι... Μόνος όχι Η Πανελλήνια Ένωση Σπανίων Παθήσεων (Π.Ε.Σ.ΠΑ) είναι ο μόνος φορέας, μη κερδοσκοπικό σωματείο, συλλόγων ασθενών σπανίων παθήσεων
Διαβάστε περισσότεραΑνατομία - φυσιολογία του οφθαλμού. Α Πανεπιστημιακή Οφθαλμολογική Κλινική ΑΠΘ - ΑΧΕΠΑ
Ανατομία - φυσιολογία του οφθαλμού Α Πανεπιστημιακή Οφθαλμολογική Κλινική ΑΠΘ - ΑΧΕΠΑ Οφθαλμικός κόγχος Εξωφθάλμιοι βολβοκινητικοί μύες Άνω ορθός Κάτω ορθός Έσω ορθός Έξω ορθός Άνω λοξός Κάτω λοξός
Διαβάστε περισσότεραΦυσιολογικό και μυωπικό μάτι:
ΕΡΓΑΣΙΑ ΚΛΙΝΙΚΗ ΔΙΑΘΛΑΣΗ (ΘΕΩΡΙΑ) ΔΙΑΘΛΑΣΤΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΟΦΘΑΛΜΟΥ: ΕΜΜΕΤΡΩΠΙΑ & ΑΜΕΤΡΟΠΙΑ. ΜΥΩΠΙΑ, ΥΠΕΡΜΕΤΡΩΠΙΑ, ΑΣΤΙΓΜΑΤΙΣΜΟΣ Τσίτσας Θωμάς Καλιακούδας Μάριος Καραγιαννίδης Αλέξανδρος Μιχόπουλος Σπυρίδων
Διαβάστε περισσότεραΕξασθενημένη αντίληψη χρωμάτων. Ολα τα παραπάνω συμπτώματα μπορούν να επηρεάσουν τις καθημερινές δραστηριότητες όπως:
KATAΡΑΧΤΗΣ ΜΑΤΙΩΝ Ο καταρράκτης, είναι μια από τις πιο συχνές αιτίες θόλωσης της όρασής μας μετά από κάποια ηλικία. Ο καταρράκτης είναι μέρος του φαινομένου της γήρανσης του ματιού. Ολοι οι άνθρωποι μετά
Διαβάστε περισσότεραΕ Ν Η Μ Ε Ρ Ω Σ Ο Υ. νεφρά
Ε Ν Η Μ Ε Ρ Ω Σ Ο Υ νεφρά νεφρών Η υψηλή αρτηριακή πίεση (υπέρταση) είναι ένα από τα δύο κύρια αίτια χρόνιας νεφρικής νόσου παγκοσμίως (το άλλο είναι ο διαβήτης). Επίσης, τα νεφρά έχουν βασικό ρόλο στη
Διαβάστε περισσότεραΥΔΡΟΚΗΛΗ ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΟΣΧΕΟΥ - ΥΔΡΟΚΗΛΗ - ΚΙΡΣΟΚΗΛΗ - ΣΥΣΤΡΟΦΗ ΣΠΕΡΜΑΤΙΚΟΥ ΤΟΝΟΥ - ΚΥΣΤΗ ΕΠΙΔΙΔΥΜΙΔΑΣ - ΣΠΕΡΜΑΤΟΚΥΣΤΗ - ΚΥΣΤΕΣ ΟΣΧΕΟΥ
ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΟΣΧΕΟΥ - ΥΔΡΟΚΗΛΗ - ΚΙΡΣΟΚΗΛΗ - ΣΥΣΤΡΟΦΗ ΣΠΕΡΜΑΤΙΚΟΥ ΤΟΝΟΥ - ΚΥΣΤΗ ΕΠΙΔΙΔΥΜΙΔΑΣ - ΣΠΕΡΜΑΤΟΚΥΣΤΗ - ΚΥΣΤΕΣ ΟΣΧΕΟΥ ΥΔΡΟΚΗΛΗ Είναι η συλλογή υγρού μεταξύ των πετάλων του ιδίως ελυτροειδούς χιτώνα
Διαβάστε περισσότεραΓνωστική Ψυχολογία Ι (ΨΧ32)
Γνωστική Ψυχολογία Ι (ΨΧ32) Διάλεξη 6 Μηχανισμοί επεξεργασίας οπτικού σήματος Οι άλλες αισθήσεις Πέτρος Ρούσσος Η αντιληπτική πλάνη του πλέγματος Hermann 1 Πλάγια αναστολή Η πλάγια αναστολή (lateral inhibition)
Διαβάστε περισσότεραΓλαύκωμα: H σιωπηλή ασθένεια τύφλωσης
Γλαύκωμα: H σιωπηλή ασθένεια τύφλωσης Οι παράγοντες επικινδυνότητας για τη δημιουργία γλαυκώματος είναι: Το Γλαύκωμα είναι μια ομάδα οφθαλμικών παθήσεων που προξενεί προοδευτική βλάβη στο οπτικό νεύρο,
Διαβάστε περισσότεραΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑ. Σχηµατική απεικόνιση της µεγάλης και της µικρής κυκλοφορίας
ΤΕΙ ΠΑΤΡΑΣ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΑΝΑΤΟΜΙΑ Ι ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ : Γεράσιµος Π. Βανδώρος ΑΙΜΟΦΟΡΑ ΑΓΓΕΙΑ ΑΡΤΗΡΙΕΣ - ΦΛΕΒΕΣ - ΤΡΙΧΟΕΙ Η 1 ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑ Μεγάλη και µικρή κυκλοφορία Σχηµατική
Διαβάστε περισσότεραραγοειδίτιδα IΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΟΦΘΑΛΜΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΜΙΚΡΟΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗΣ
ραγοειδίτιδα www.ophthalmica.gr IΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΟΦΘΑΛΜΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΜΙΚΡΟΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗΣ Τι είναι ο ραγοειδής χιτώνας; Αν σκεφτούμε το μάτι σαν μια σφαιρική κατασκευή που εσωτερικά περιέχει υγρό και εξωτερικά καλύπτεται
Διαβάστε περισσότεραβλάβες στην όραση λόγω οιδήματος της ωχράς κηλίδας που προκαλείται από διαβήτη
EMA/677928/2015 EMEA/H/C/002392 Περίληψη EPAR για το κοινό αφλιβερσέπτη Το παρόν έγγραφο αποτελεί σύνοψη της Ευρωπαϊκής Δημόσιας Έκθεσης Αξιολόγησης (EPAR) του. Επεξηγεί τον τρόπο με τον οποίο η Επιτροπή
Διαβάστε περισσότεραΓράφει: Γιώργος Νέος, Χειρουργός Οφθαλμίατρος
Γράφει: Γιώργος Νέος, Χειρουργός Οφθαλμίατρος Η κοιλότητα του βολβού του ματιού μας είναι γεμάτη από ένα διαυγές και παχύρρευστο υγρό, σαν ζελέ, που ονομάζεται υαλώδες υγρό. Το υγρό αυτό είναι σε επαφή,
Διαβάστε περισσότεραΤΟΥ ΑΜΦΙΒΛΗΣΤΡΟΕΙΔΗ ΣΤΟ ΔΙΑΒΗΤΙΚΟ ΟΙΔΗΜΑ ΜΕ ΟΠΤΙΚΗ ΤΟΜΟΓΡΑΦΙΑ ΣΥΝΟΧΗΣ - OCT) ιάφας Σ., Κωτσίδης Σ., Χατζητόλιος Α. Κατσίκη Ν.,
ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΤΗΣ ΟΠΤΙΚΗΣ ΟΞΥΤΗΤΑΣ ΜΕ ΤΟ ΠΑΧΟΣ ΤΟΥ ΑΜΦΙΒΛΗΣΤΡΟΕΙΔΗ ΣΤΟ ΔΙΑΒΗΤΙΚΟ ΟΙΔΗΜΑ ΤΗΣ ΩΧΡΑΣ (ΜΕΛΕΤΗ ΜΕ ΟΠΤΙΚΗ ΤΟΜΟΓΡΑΦΙΑ ΣΥΝΟΧΗΣ - OCT) ιάφας Σ., Κωτσίδης Σ., Κατσίκη Ν., Χατζητόλιος Α. Α Πανεπιστημιακή
Διαβάστε περισσότεραΣωτήρια η έγκαιρη θεραπεία στο γλαύκωµα
Σωτήρια η έγκαιρη θεραπεία στο γλαύκωµα Το γλαύκωµα είναι µια οµάδα οφθαλµικών ασθενειών που προξενουν προοδευτική βλάβη στο οπτικό νεύρο, στο σηµείο όπου εκείνο αφήνει το µάτι για να µεταφέρει τις οπτικές
Διαβάστε περισσότεραΑισθητήρια όργανα Αισθήσεις
Βιολογία Α Λυκείου Κεφ. 10 Αισθητήρια όργανα Αισθήσεις Ειδικές Αισθήσεις Όραση Ακοή Δομή του οφθαλμικού βολβού Οφθαλμικός βολβός Σκληρός χιτώνας Χοριοειδής χιτώνας Αμφιβληστροειδής χιτώνας Μ.Ντάνος Σκληρός
Διαβάστε περισσότεραΟΦΘΑΛΜΟΛΟΓΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΒΟΡΕΙΟΥ ΕΛΛΑΔΟΣ ΦΩΤΟΔΙΑΘΛΑΣΤΙΚΗ ΚΑΙ ΕΝΔΟΘΗΛΙΟ ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2008
ΟΦΘΑΛΜΟΛΟΓΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΒΟΡΕΙΟΥ ΕΛΛΑΔΟΣ ΦΩΤΟΔΙΑΘΛΑΣΤΙΚΗ ΚΑΙ ΕΝΔΟΘΗΛΙΟ ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2008 Στοιχεία ανατομίας Στιβάδες κερατοειδούς : 1. Επιθήλιο, μη κερατινοποιημένο κυλινδρικό, πάχους 50μm. 2. Στιβάδα Bowman
Διαβάστε περισσότεραΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ. Πάτρα, 28 Νοεμβρίου 2012
Πάτρα, 28 Νοεμβρίου 2012 ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ Μεγάλο Πανελλήνιο πρόγραμμα ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης της Ελληνικής κοινής γνώμης γύρω από τα σοβαρά οφθαλμολογικά νοσήματα ξεκινά την Κυριακή 2 Δεκεμβρίου 2012
Διαβάστε περισσότεραΚλινικά η φωτοπηξία εφαρµόσθηκε για πρώτη φορά το 1946 από τον Γερµανόκαθηγητή Meyer Schwickerath, οοποίος ανέπτυξε µια συσκευή φωτοπηξίας µε λυχνία
Κλινικά η φωτοπηξία εφαρµόσθηκε για πρώτη φορά το 1946 από τον Γερµανόκαθηγητή Meyer Schwickerath, οοποίος ανέπτυξε µια συσκευή φωτοπηξίας µε λυχνία τόξουαερίου (Xenon Arc) µε την οποία προκάλεσε φωτοπηκτικές
Διαβάστε περισσότεραβλάβες στην όραση λόγω οιδήματος της ωχράς κηλίδας που προκαλείται από διαβήτη,
EMA/481361/2018 EMEA/H/C/002392 Ανασκόπηση του Eylea και αιτιολογικό έγκρισης στην ΕΕ Τι είναι το Eylea και σε ποιες περιπτώσεις χρησιμοποιείται; Το Eylea είναι φάρμακο που χρησιμοποιείται για τη θεραπεία
Διαβάστε περισσότεραοίδημα της ωχράς κηλίδας που οφείλεται σε απόφραξη των φλεβών πίσω από τον αμφιβληστροειδή
EMA/491771/2014 EMEA/H/C/000715 Περίληψη EPAR για το κοινό ρανιβιζουμάμπη Το παρόν έγγραφο αποτελεί σύνοψη της Ευρωπαϊκής Δημόσιας Έκθεσης Αξιολόγησης (EPAR) του. Επεξηγεί τον τρόπο με τον οποίο η Επιτροπή
Διαβάστε περισσότεραΣυν/μένα φύλλα: 18 Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΟΥ ΕΟΠΥΥ ΣΩΤΗΡΙΟΣ ΜΠΕΡΣΙΜΗΣ. Επ. Καθηγητής Πανεπιστημίου Πειραιώς. Μαρούσι Αρ. Πρωτ.: Γ32/ΟΙΚ.
Μαρούσι 4-08-07 Αρ. Πρωτ.: Γ3/ΟΙΚ.356 ΓΕΝΙΚΗ Δ/ΝΣΗ: ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ & ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΑΓΟΡΑΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΥΓΕΙΑΣ Δ/ΝΣΗ: ΦΑΡΜΑΚΟΥ ΤΜΗΜA: ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΚΑΙ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ ΧΟΡΗΓΗΣΗΣ ΦΑΡΜΑΚΩΝ Ταχ. Δ/νση: Απ. Παύλου, Μαρούσι
Διαβάστε περισσότεραΙΦΝΕ (ΕΚ, ν.crohn, απροσδιόριστη) Συνήθεις λοιμώδεις, παρατεταμένες συστηματικές, αφροδισιακές-παρασιτικές, ιογενείς λοιμώξεις Φάρμακα και τοξίνες
ΦΛΕΓΜΟΝΩΔΗ ΝΟΣΗΜΑΤΑ Π.Ε ΙΦΝΕ (ΕΚ, ν.crohn, απροσδιόριστη) Συνήθεις λοιμώδεις, παρατεταμένες συστηματικές, αφροδισιακές-παρασιτικές, ιογενείς λοιμώξεις Φάρμακα και τοξίνες (ΜΣΑΦ κ.ά) Ισχαιμική Μετακτινική
Διαβάστε περισσότεραΧΡΟΝΙΑ ΔΥΣΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ/ΝΕΦΡΟΠΑΘΕΙΑ ΚΑΙ ΑΠΩΛΕΙΑ ΝΕΦΡΙΚΩΝ ΜΟΣΧΕΥΜΑΤΩΝ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Σ. ΓΟΥΜΕΝΟΣ
ΧΡΟΝΙΑ ΔΥΣΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ/ΝΕΦΡΟΠΑΘΕΙΑ ΚΑΙ ΑΠΩΛΕΙΑ ΝΕΦΡΙΚΩΝ ΜΟΣΧΕΥΜΑΤΩΝ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Σ. ΓΟΥΜΕΝΟΣ Εισαγωγή Η πρόληψη των επεισοδίων οξείας απόρριψης και η μακροχρόνια διατήρηση του νεφρικού μοσχεύματος αποτελούν
Διαβάστε περισσότεραΟΦΘΑΛΜΟΣ
ΟΦΘΑΛΜΟΣ Δομή του οφθαλμού Οφθαλμικός κόγχος σχήμα τετράπλευρης πυραμίδας, με τη βάση, (κογχικό χείλος), προς τα εμπρός και την κορυφή προς τα πίσω Στα τοιχώματα του κόγχου βρίσκονται οι κόλποι των οστών
Διαβάστε περισσότεραΣακχαρώδης Διαβήτης. Ένας σύγχρονος ύπουλος εχθρός
Σακχαρώδης Διαβήτης Ένας σύγχρονος ύπουλος εχθρός Φιρούζα Κουρτίδου Ειδικός Παθολόγος με μετεκπαίδευση στο Σακχαρώδη Διαβήτη Φιρούζα Κουρτίδου Ειδικός Παθολόγος Μετεκπαιδευθείσα στο Σακχαρώδη Διαβήτη Περιεχόμενα
Διαβάστε περισσότεραΤο υαλοειδές αφαιρείται, επίσης, εάν έλκει τον αμφιβληστροειδή από τη φυσική του θέση (έλξη αμφιβληστροειδούς).
Γράφει: Ευστράτιος Β. Γκοτζαρίδης, Χειρουργός Οφθαλμίατρος Το υαλοειδές είναι μία διαυγής, σαν ζελέ ουσία, που αποτελεί το περιεχόμενο του ματιού, δίνοντάς του δομή και σχήμα πριν από τη γέννηση. Ορισμένα
Διαβάστε περισσότεραKαταρράκτης. www.ophthalmica.gr IΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΟΦΘΑΛΜΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΜΙΚΡΟΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗΣ
Kαταρράκτης www.ophthalmica.gr IΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΟΦΘΑΛΜΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΜΙΚΡΟΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗΣ Τι είναι ο καταρράκτης; Ο καταρράκτης είναι η σταδιακή θόλωση του κρυσταλλοειδούς φυσικού φακού του ματιού που βρίσκεται πίσω
Διαβάστε περισσότεραΣυντονιστής. Τσακπίνης Συµµετέχουν Σ. Βούτας,. αρδαµπούνης, Α. ηµόπουλος, Π. Νάνος, Ε. Χατζησπάσου
Συντονιστής. Τσακπίνης Συµµετέχουν Σ. Βούτας,. αρδαµπούνης, Α. ηµόπουλος, Π. Νάνος, Ε. Χατζησπάσου 47 ο ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟ ΟΦΘΑΛΜΟΛΟΓΙΚΟ ΣΥΝΕ ΡΙΟ 28 31 Μαΐου 2014, ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ Ε. Χατζησπάσου Διευθύντρια Οφθαλμολογικό
Διαβάστε περισσότεραΟπτική οδός. Έξω γονατώδες σώµα. Οπτική ακτινοβολία
Όραση Γ Όραση Οπτική οδός Έξω γονατώδες σώµα Οπτική ακτινοβολία Οπτικό χίασµα: Οι ίνες από το ρινικό ηµιµόριο περνούν στην αντίπλευρη οπτική οδό ενώ τα κροταφικά ηµιµόρια δεν χιάζονται. Εποµένως κάθε οπτική
Διαβάστε περισσότεραΑπό: Οφθαλμολογικό Ινστιτούτο LaserVision. Τι είναι το γλαύκωμα;
Από: Οφθαλμολογικό Ινστιτούτο LaserVision Τι είναι το γλαύκωμα; Το γλαύκωμα αποτελεί βασικό αίτιο απώλειας της όρασης στις ΗΠΑ, και ιδιαίτερα ανάμεσα στα πιο ηλικιωμένα άτομα. Ωστόσο η απώλεια της οράσεως
Διαβάστε περισσότεραΕΝΔΟΫΑΛΟΕΙΔΙΚΗ ΧΡΗΣΗ ΣΤΕΡΟΕΙΔΩΝ ΚΑΙ ΑΝΤΙΑΓΓΕΙΟΓΕΝΕΤΙΚΩΝ ΠΑΡΑΓΟΝΤΩΝ ΣΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΗΣ ΔΙΑΒΗΤΙΚΗΣ ΑΜΦΙΒΛΗΣΤΡΟΕΙΔΟΠΑΘΕΙΑΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΕΠΙΠΛΟΚΩΝ ΤΗΣ
ΕΝΔΟΫΑΛΟΕΙΔΙΚΗ ΧΡΗΣΗ ΣΤΕΡΟΕΙΔΩΝ ΚΑΙ ΑΝΤΙΑΓΓΕΙΟΓΕΝΕΤΙΚΩΝ ΠΑΡΑΓΟΝΤΩΝ ΣΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΗΣ ΔΙΑΒΗΤΙΚΗΣ ΑΜΦΙΒΛΗΣΤΡΟΕΙΔΟΠΑΘΕΙΑΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΕΠΙΠΛΟΚΩΝ ΤΗΣ Σωκράτης Κωτσίδης Α Πανεπιστημιακή Οφθαλμολογική Κλινική
Διαβάστε περισσότεραοίδημα της ωχράς κηλίδας που οφείλεται σε απόφραξη των φλεβών πίσω από τον αμφιβληστροειδή.
EMA/704742/2016 EMEA/H/C/000715 Περίληψη EPAR για το κοινό ρανιβιζουμάμπη Το παρόν έγγραφο αποτελεί σύνοψη της Ευρωπαϊκής Δημόσιας Έκθεσης Αξιολόγησης (EPAR) του. Επεξηγεί τον τρόπο με τον οποίο ο Οργανισμός
Διαβάστε περισσότεραΔιαβητικό Οίδημα Ωχράς Κηλίδας
Διαβητικό Οίδημα Ωχράς Κηλίδας Διαβητική Αμφιβληστροειδοπάθεια Στρατής Παροικάκης Διευθυντής Χειρ. Οφθαλμίατρος, Οφθαλμιατρείο Αθηνών Ειδ. Γραμματέας Ελληνικής Εταιρείας Υαλοειδούς - Αμφιβληστροειδούς
Διαβάστε περισσότεραΦωτοδυναμική θεραπεία ακτινωτού σώματος με. Verteporfin : πειραματική και κλινική μελέτη
SUMMARY 1 ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ - ΤΜΗΜΑ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΤΟΜΕΑΣ ΝΕΥΡΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΑΙΣΘΗΤΗΡΙΩΝ ΟΡΓΑΝΩΝ Φωτοδυναμική θεραπεία ακτινωτού σώματος με Verteporfin : πειραματική και κλινική μελέτη
Διαβάστε περισσότεραΕνημερωθείτε για. την Ηλικιακή. Εκφύλιση. Ωχράς. της ΤΜΗΜΑ ΩΧΡΑΣ ΚΗΛΙΔΑΣ
Ενημερωθείτε για την Ηλικιακή Εκφύλιση της Ωχράς ΤΜΗΜΑ ΩΧΡΑΣ ΚΗΛΙΔΑΣ 1 Τι είναι η ωχρά κηλίδα; Με τον όρο ωχρά κηλίδα ή πιο απλά ωχρά εννοούμε την κεντρική περιοχή του αμφιβληστροειδούς, δηλ. του νευρικού
Διαβάστε περισσότεραΣυχνότητα. Άντρες Γυναίκες 5 1. Νεαρής και μέσης ηλικίας
Η αιτιολογία της πάθησης είναι άγνωστη, αν και έχει μεγάλη σχέση με το κάπνισμα καθώς το 90% των ασθενών είναι ενεργείς καπνιστές Συχνότητα Άντρες Γυναίκες 5 1 Νεαρής και μέσης ηλικίας Στο 60% των περιπτώσεων
Διαβάστε περισσότεραΓράφει: Ελένη Αναστασίου, Υπεύθυνη Διαβητολογικού Κέντρου Κύησης του Α' Ενδοκρινολογικού Τμήματος» του Νοσοκομείου «Αλεξάνδρα»
Γράφει: Ελένη Αναστασίου, Υπεύθυνη Διαβητολογικού Κέντρου Κύησης του Α' Ενδοκρινολογικού Τμήματος» του Νοσοκομείου «Αλεξάνδρα» Παρακάτω θα αναφερθούμε χωριστά στις επιπτώσεις και την αντιμετώπιση (α) του
Διαβάστε περισσότεραΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟ ΕΡΕΥΝΑΣ ΜΥΟΚΑΡ ΙΑΚΗ ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ ΜΕΤΑ ΤΟ ΕΜΦΡΑΓΜΑ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΟΜΑ Α
ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟ ΕΡΕΥΝΑΣ ΜΥΟΚΑΡ ΙΑΚΗ ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ ΜΕΤΑ ΤΟ ΕΜΦΡΑΓΜΑ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΟΜΑ Α ΘΕΟΦΙΛΟΣ ΚΩΛΕΤΤΗΣ ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΠΑΠΑΛΟΗΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΠΑΛΤΟΓΙΑΝΝΗΣ ΗΜΗΤΡΙΟΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙ ΗΣ ΜΑΡΙΑ ΑΓΓΕΛΑΚΗ ΑΝΤΩΝΙΟΣ ΒΛΑΧΟΣ ΑΓΑΘΟΚΛΕΙΑ ΜΗΤΣΗ
Διαβάστε περισσότεραhistogenesis Dr.Stefanos Goudelas, Dermatologist
histogenesis Dr.Stefanos Goudelas, Dermatologist histogenesis αισθητική προσώπου Dr. Stefanos Goudelas, Dermatologist η πιο διαδεδομένη και αποτελεσματική αγωγή για τις ρυτίδες έκφρασης Dr. Stefanos Goudelas
Διαβάστε περισσότεραΑΓΓΕΙΑΚΕΣΠΑΘΗΣΕΙΣ ΑΜΦΙΒΛΗΣΤΡΟΕΙ ΟΥΣ
ΑΓΓΕΙΑΚΕΣΠΑΘΗΣΕΙΣ ΑΜΦΙΒΛΗΣΤΡΟΕΙ ΟΥΣ ΘάνοςΙ. Κωτσόλης Α Πανεπιστηµιακή Οφθαλµολογική Κλινική Αθήνας ΥΠΕΡΤΑΣΗ 50% πληθυσµού στις αναπτυγµένες χώρες παρουσιάζει υπέρταση >90% ιδιοπαθής Νεφρικές - µεταβολικές
Διαβάστε περισσότεραη μεταβολική προσέγγιση Πάνος Τσίτσιος Φαρμακοποιός, MSc Δντης Ιατρικού Τμήματος
η μεταβολική προσέγγιση Πάνος Τσίτσιος Φαρμακοποιός, MSc Δντης Ιατρικού Τμήματος Π.Τ/π.τ Metabolic Approach 1 Έρευνα & ανάπτυξη προϊόντων τα οποία παρέχουν τη μεταβολική υποστήριξη που ελαχιστοποιεί την
Διαβάστε περισσότεραΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΙΩΑΝ NINON
ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΙΩΑΝ NINON 026000200304 ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΙΑΤΡΙΚΗ Σ Χ Ο Λ Η ι ΤΟΜΕΑΣ ΝΕΥΡΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΑΙΣΘΗΤΗΡΙΩΝ ΟΦΘΑΛΜΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ Διευθυντής: Αναπληρωτής Καθηγητής Μιλτιάδης
Διαβάστε περισσότερα- αποκλίνοντα ή εξωτροπία (το μάτι βρίσκεται προς τα έξω)
ΣΤΡΑΒΙΣΜΟΣ Σαββίδου Αβρόρα. Παιδίατρος Στραβισμός είναι μία νευρομυϊκή διαταραχή, κατά την οποία όταν κάποιος προσηλώνει σε ένα σημείο, τότε το ένα μάτι του προσηλώνει στο σημείο αυτό και το άλλο είναι
Διαβάστε περισσότεραΏριμη Ηλικία. Ενημέρωση και Πρόληψη για τα συχνότερα νοσήματα
Ώριμη Ηλικία Ενημέρωση και Πρόληψη για τα συχνότερα νοσήματα Οστεοπόρωση Τι είναι η οστεοπόρωση; Η οστεοπόρωση είναι η συχνότερη πάθηση των οστών. Τα κύρια χαρακτηριστικά της είναι η προοδευτική απώλεια
Διαβάστε περισσότεραΗΛΙΚΙΑΚΉ ΕΚΦΎΛΙΣΗ ΩΧΡΆΣ ΚΗΛΊΔΑΣ. Οδηγός για την κατανόηση της ηλικιακής εκφύλισης ωχράς κηλίδας
ΗΛΙΚΙΑΚΉ ΕΚΦΎΛΙΣΗ ΩΧΡΆΣ ΚΗΛΊΔΑΣ Οδηγός για την κατανόηση της ηλικιακής εκφύλισης ωχράς κηλίδας «Αφιερώστε λίγο χρόνο για να πληροφορηθείτε σχετικά με την ηλικιακή εκφύλιση ωχράς κηλίδας μπορεί να σας βοηθήσει
Διαβάστε περισσότεραΠίνακας Προτεινόμενων Πτυχιακών Εργασιών
ΕΝ4.10-1Α Έκδοση 1 η /.10.014 ΣΧΟΛΗ: ΣΕΥΠ ΤΜΗΜΑ: ΟΠΤΙΚΗΣ & ΟΠΤΟΜΕΤΡΙΑΣ Α/Α ΤΙΤΛΟΣ ΘΕΜΑΤΟΣ ΜΕΛΟΣ Ε.Π. ΣΥΝΤΟΜΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΠΡΟΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΑ ΓΝΩΣΤΙΚΑ ΠΕΔΙΑ ΑΡΙΘΜΟΣ ΦΟΙΤΗΤΩΝ 1 Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΒΙΤΑΜΙΝΗΣ ΥΓΕΙΑ ΤΩΝ ΟΦΘΑΛΜΩΝ
Διαβάστε περισσότεραΠαράρτημα III. Τροποποιήσεις των σχετικών παραγράφων της περίληψης των χαρακτηριστικών του προϊόντος και των φύλλων οδηγιών χρήσης
Παράρτημα III Τροποποιήσεις των σχετικών παραγράφων της περίληψης των χαρακτηριστικών του προϊόντος και των φύλλων οδηγιών χρήσης Σημείωση: Οι σχετικές παράγραφοι της Περίληψης των Χαρακτηριστικών του
Διαβάστε περισσότεραΤΕΧΝΙΚΕΣ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ OCT ΦΛΟΥΡΟΑΓΓΕΙΟΓΡΑΦΙΑΣ ΟΦΘΑΛΜΟΛΟΓΙΚΟΥ
ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΟ ΓΕΝΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ - Γ.Ν. ΒΕΝΙΖΕΛΕΙΟ Λεωφ. Κνωσσού, Τ.Θ. 44, Ηράκλειο Κρήτης ΑΦΜ 999161766, Α ΔΟΥ Ηρακλείου ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ OCT ΦΛΟΥΡΟΑΓΓΕΙΟΓΡΑΦΙΑΣ ΟΦΘΑΛΜΟΛΟΓΙΚΟΥ 1. ΤΕΧΝΙΚΑ
Διαβάστε περισσότεραΒοηθήματα χαμηλής όρασης.
Βοηθήματα χαμηλής όρασης. Θεωρία και πράξη στην μειωμένη όραση. Βασιλείου Νίκος Οπτομέτρης ΣΟΟΒΕ Χαμηλή όραση Τι είναι η χαμηλή όραση Τι είναι η χαμηλή όραση Χαμηλή όραση έχουμε όταν παρουσιάζεται χαμηλή
Διαβάστε περισσότεραΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΗ ΙΑΓΝΩΣΗ & ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΩΝ ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΩΝ ΙΑΤΑΡΑΧΩΝ
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΗ ΙΑΓΝΩΣΗ & ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΩΝ ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΩΝ ΙΑΤΑΡΑΧΩΝ Το Ερρίκος Ντυνάν Hospital Center ακολουθώντας σύγχρονες διεθνείς πρακτικές στην παροχή υπηρεσιών υγείας προχώρησε στη δηµιουργία του Κέντρου
Διαβάστε περισσότεραΝοσηλευτικά Πρωτόκολλα διαχείρισης καρδιολογικών ασθενών στην εξωνεφρική κάθαρση. Μονάδα Τεχνητού Νεφρού ΠΓΝ «Αττικόν», Αθήνα
Νοσηλευτικά Πρωτόκολλα διαχείρισης καρδιολογικών ασθενών στην εξωνεφρική κάθαρση { Μονάδα Τεχνητού Νεφρού ΠΓΝ «Αττικόν», Αθήνα Το νοσηλευτικό έργο στις ΜΤΝ Σκοπός της η παροχή εξειδικευµένης φροντίδας
Διαβάστε περισσότεραΦαινόµενα ρευστοποίησης εδαφών στον Ελληνικό χώρο Κεφάλαιο 1
1 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΙΣΑΓΩΓΗ 1.1 Εισαγωγικό σηµείωµα Η προκαλούµενη, κατά τη διάδοση των σεισµικών κυµάτων, εφαρµογή κυκλικών διατµητικών τάσεων οδηγεί τους κορεσµένους χαλαρούς αµµώδεις σχηµατισµούς σε συµπύκνωση.
Διαβάστε περισσότεραΟΛΙΚΗ ΑΡΘΡΟΠΛΑΣΤΙΚΗ ΙΣΧΊΟΥ ΤΥΠΟΥ ΑΝΤΙΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΣ ΕΠΙΦΑΝΕΙΑΣ ΜΙΑ ΝΕΑ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΣΤΗΝ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΑΡΘΡΩΣΕΩΣ ΤΟΥ ΙΣΧΙΟΥ
ΟΛΙΚΗ ΑΡΘΡΟΠΛΑΣΤΙΚΗ ΙΣΧΊΟΥ ΤΥΠΟΥ ΑΝΤΙΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΣ ΕΠΙΦΑΝΕΙΑΣ ΜΙΑ ΝΕΑ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΣΤΗΝ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΑΡΘΡΩΣΕΩΣ ΤΟΥ ΙΣΧΙΟΥ Του Δρ. Κωνσταντίνου Δ. Στρατηγού Δ/ντού Ορθοπαιδικής Επανορθωτικής Χειρουργικής
Διαβάστε περισσότεραBλάβες αρθρικού χόνδρου και σύγχρονες θεραπείες - Ο Δρόμος για την Θεραπεία Δευτέρα, 02 Ιούλιος :04
Γράφει: Δρ. Νικόλαος Πισκοπάκης MD, PhD, Ορθοπεδικός Χειρουργός, Δ/ντής Ορθοπεδικής Κλινικής Αθλητικών Κακώσεων Ιατρικού Κέντρου Αθηνών, Πρόεδρος Ελληνικής Αρθροσκοπικής Εταιρείας (ΕΑΕ) Τι είναι ο αρθρικός
Διαβάστε περισσότεραNeuroBloc Αλλαντική τοξίνη τύπου Β ενέσιμο διάλυμα 5.000 U/ml
NeuroBloc Αλλαντική τοξίνη τύπου Β ενέσιμο διάλυμα 5.000 U/ml Σημαντικές πληροφορίες ασφάλειας για γιατρούς Σκοπός αυτού του εγχειριδίου είναι να παρέχει σε γιατρούς με δικαίωμα συνταγογράφησης και χορήγησης
Διαβάστε περισσότεραΥΝΑΜΙΚΟ ΕΓΧΡΩΜΟ TRIPLEX ΤΩΝ ΑΓΓΕΙΩΝ ΤΟΥ ΠΕΟΥΣ
ηµήτρης Γ. Χατζηχρήστου Καθηγητής Ουρολογίας Ανδρολογίας Αριστοτελείου Πανεπιστηµίου Θεσσαλονίκης 01 ΥΝΑΜΙΚΟ ΕΓΧΡΩΜΟ TRIPLEX ΤΩΝ ΑΓΓΕΙΩΝ ΤΟΥ ΠΕΟΥΣ Ποια είναι τα αγγειακά προβλήµατα της στύσης; Τα αγγειακά
Διαβάστε περισσότεραAποµυελινωτικά νοσήµατα Γεώργιος Καρκαβέλας Καθηγητής Παθολογικής
Aποµυελινωτικά νοσήµατα Γεώργιος Καρκαβέλας Καθηγητής Παθολογικής Ανατοµικής ΑΠΘ ΑΠΟΜΥΕΛΙΝΩΣΗ καταστροφή µυελίνης αποκλείονται παθολογικές καταστάσεις από αποτυχία σχηµατισµού µυελίνης (δυσµυελίνωση) ή
Διαβάστε περισσότεραΓΕΝΙΚΑ ΓΙΑ ΤΗ ΝΕΦΡΟΛΙΘΙΑΣΗ
1 ΓΕΝΙΚΑ ΓΙΑ ΤΗ ΝΕΦΡΟΛΙΘΙΑΣΗ Κυριακή Σταματέλου Ειδικός Νεφρολόγος, MBA Τι είναι η νεφρολιθίαση; Η νεφρολιθίαση λέγεται κοινά «πέτρες στα νεφρά» και είναι γνωστή στην ανθρωπότητα από τα αρχαία χρόνια.
Διαβάστε περισσότεραΑιτιοπαθογένεια της νόσου
Νόσος ALZHEΪMER Η νόσος Alzheϊmer είναι η συνηθέστερη & περισσότερο σημαντική εκφυλιστική πάθηση του εγκεφάλου. Μπορεί να εμφανισθεί σε οποιαδήποτε περίοδο της ενήλικης ζωής & κυρίως σε άτομα άνω των 50
Διαβάστε περισσότερα