ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ (Τ.Ε.Ι.) ΠΑΤΡΑΣ ΕΤΗΣΙA ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ ΤΜΗΜΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

Transcript

1 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ (Τ.Ε.Ι.) ΠΑΤΡΑΣ ΕΤΗΣΙA ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ ΤΜΗΜΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ Ακαδημαϊκό Έτος

2 Ευχαριστώ θερμά τους Συνεργάτες του Τμήματος Δ. Παπαδόπουλο και Π. Ζαχούρη για τη σημαντική βοήθειά τους στη συλλογή των δεδομένων της ετήσιας εσωτερικής έκθεσης του Τμήματος Διοίκησης Επιχειρήσεων Ο προϊστάμενος του Τμήματος Διοίκησης Επιχειρήσεων Ι. Παναγόπουλος

3 ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ 1. Εισαγωγή Σκοπός και αποστολή του Τμήματος Διοίκησης Επιχειρήσεων Το νέο πρόγραμμα σπουδών του τμήματος Το προτεινόμενο μεταπτυχιακό πρόγραμμα σπουδών Η διαδικασία εσωτερικής αξιολόγησης του Τμήματος To προσωπικό του τμήματος Το ερευνητικό έργο της περιόδου Οι υποδομές του τμήματος Το διδακτικό έργο Πρακτική άσκηση των φοιτητών Στρατηγική ακαδημαϊκής ανάπτυξης Παράρτημα... 24

4 1. Εισαγωγή Το Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων του Τ.Ε.Ι. Πάτρας, κατά την ακαδημαϊκή χρονιά ολοκλήρωσε μια σειρά σημαντικών ενεργειών, οι οποίες στοχεύουν στην Ακαδημαϊκή ολοκλήρωση και ενίσχυση του Τμήματος. Συγκεκριμένα: Α) Συνεχίσθηκε η διαδικασία της εσωτερικής αξιολόγησης του Τμήματος. Β) Ολοκληρώθηκε το νέο πρόγραμμα σπουδών το οποίο εφαρμόστηκε άμεσα από το Ακαδημαϊκό Έτος Γ) Ολοκληρώθηκε και υποβλήθηκε η πρόταση για δημιουργία αυτοδύναμου μεταπτυχιακού προγράμματος του Τμήματος Διοίκησης Επιχειρήσεων. Επίσης: - Συνεχίστηκαν οι προσπάθειες για τη βελτίωση των υποδομών σε όλους τους χώρους του τμήματος, με την κατάθεση προτάσεων για τη βελτίωση των αιθουσών και του εργαστηριακού εξοπλισμού. - Αναβαθμίστηκε η ποιότητα της παρεχόμενης εκπαίδευσης, κυρίως με την μαζικότερη χρήση σύγχρονων εποπτικών μέσων διδασκαλίας, - Έγιναν σημαντικές προσπάθειες για την αναβάθμιση της έρευνας που διεξάγεται από το προσωπικό του τμήματος και της διεκδίκησης/συμμετοχής ερευνητικών/αναπτυξιακών έργων. Στην παρούσα «Ετήσια Εσωτερική Έκθεση» παρουσιάζονται εν συντομία κάποιες από τις δράσεις της περιόδου που αντιπροσωπεύουν τη συνολική εικόνα λειτουργίας του Τμήματος. Επίσης, συγκεντρώθηκαν και καταγράφηκαν τα δεδομένα για τους δείκτες της Α.ΔΙ.Π. που σκιαγραφούν τη λειτουργία του τμήματος. Οι αντίστοιχοι πίνακες παρουσιάζονται στο παράρτημα της έκθεσης.

5 2. Σκοπός και αποστολή του Τμήματος Διοίκησης Επιχειρήσεων Το Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων ιδρύθηκε με βάση τον Νόμο 1404/1983 περί «Δομής και Λειτουργίας των Τεχνολογικών Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων». Με βάση την ανωτέρω νομοθεσία, όπως αυτή τροποποιήθηκε και ισχύει (ν. 2916/2001, 3549/2007), το Τμήμα ανήκει στον Τεχνολογικό Τομέα της Ανώτατης Εκπαίδευσης. Για ιστορικούς λόγους, σημειώνουμε ότι έως την ισχύ του νόμου 1404/1983, λειτουργούσε στα πλαίσια του ΚΑΤΕΕ και της ΑΣΣΕ (Ανωτέρας Σχολής Στελεχών Επιχειρήσεων) τμήμα Στελεχών Διοίκησης. Tο περιεχόμενο σπουδών του Τμήματος Διοίκησης Επιχειρήσεων του Τ.Ε.Ι. Πατρών, καλύπτει το γνωστικό αντικείμενο της Επιστήμης της Διοίκησης Επιχειρήσεων (management), στο επίπεδο της Ανώτατης Τεχνολογικής Εκπαίδευσης και τις εφαρμογές του στον ιδιωτικό και δημόσιο τομέα. Παράλληλα, το πρόγραμμα σπουδών προσφέρει υψηλού επιπέδου εκπαίδευση και γνώσεις σε γνωστικά αντικείμενα που σχετίζονται άμεσα με την εφαρμογή της σύγχρονης Διοίκησης των Επιχειρήσεων, όπως τα πληροφοριακά συστήματα, η οικονομία, τα νομικά και τα μαθηματικά/στατιστική. Κεντρική επιδίωξη και αποστολή του τμήματος είναι να παρέχει στους σπουδαστές τόσο θεωρητικές όσο και εφαρμοσμένες γνώσεις για να ανταποκρίνονται στις ανάγκες της αγοράς εργασίας, στις απαιτήσεις των επαγγελματιών παροχής Διοικητικών, Οικονομικών, Φοροτεχνικών και γενικότερα Χρηματοοικονομικών υπηρεσιών, αλλά και να διασφαλίζει τις προϋποθέσεις για την πρόσβασή τους σε μεταπτυχιακές σπουδές. Με την ολοκλήρωση των σπουδών του, ο απόφοιτος του Τμήματος ανακηρύσσεται «Πτυχιούχος Διοίκησης Επιχειρήσεων» και διαθέτει όλες τις απαραίτητες επιστημονικές γνώσεις και δεξιότητες για να μπορεί να δραστηριοποιηθεί επαγγελματικά σε όλους τους τομείς του γνωστικού αντικειμένου του Τμήματος, είτε ως στέλεχος επιχειρήσεων, οργανισμών και υπηρεσιών του ιδιωτικού και δημόσιου τομέα, είτε ως αυτοαπασχολούμενος.

6 3. Το νέο πρόγραμμα σπουδών του τμήματος Το νέο πρόγραμμα σπουδών προτάθηκε από την 5/ Απόφαση της Γενικής Συνέλευσης του Τμήματος και εγκρίθηκε από το Συμβούλιο του ΤΕΙ μετά από γνωμοδότηση της Ιδρυματικής Επιτροπής Προγράμματος Σπουδών. Αντικειμενικός σκοπός του νέου προγράμματος είναι να αντιμετωπίσει τις αδυναμίες του παλαιού προγράμματος σπουδών και να εκσυγχρονίσει την παρεχόμενη εκπαίδευση, έτσι ώστε να ανταποκρίνεται στις πλέον σύγχρονες τάσεις που επικρατούν αυτή την στιγμή στον επιστημονικό χώρο της Διοικητικής και Χρηματοοικονομικής Επιστήμης, αλλά και στις ανάγκες της αγοράς. Για την κατάρτισή του λήφθηκαν υπόψη τα αντίστοιχα προγράμματα σπουδών των πανεπιστημιακών και ανωτάτων τεχνολογικών τμημάτων Διοίκησης Επιχειρήσεων, τόσο του εσωτερικού όσο και του εξωτερικού Το Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων έχει ως αποστολή την προετοιμασία στελεχών τα οποία θα επανδρώσουν την κάθε μεγέθους επιχείρηση και οργανισμό Δημοσίου και Ιδιωτικού τομέα, τοπικού, εθνικού, ή πολυεθνικού χαρακτήρα, που δραστηριοποιούνται μέσα στο ελληνικό, κοινωνικό και οικονομικό σύστημα, δημιουργώντας και προσφέροντας αγαθά και υπηρεσίες. Η ακαδημαϊκή προσέγγιση του τμήματος το συνδέει στενά με το επιχειρηματικό περιβάλλον, εγγυώμενη τον ισορροπημένο συνδυασμό ικανοτήτων και γνώσεων προκειμένου να αντιμετωπίζονται αποτελεσματικά οι ανάγκες των επιχειρήσεων. Προσφέρει ένα ευρύ φάσμα γνώσης στη διοίκηση επιχειρήσεων και την ευκαιρία για εξειδίκευση σε πεδία όπως χρηματοοικονομική, επιχειρηματικές επικοινωνίες, λογιστική των επιχειρήσεων, τραπεζική και διεθνές εμπόριο. Το πρόγραμμα σπουδών προετοιμάζει τους σπουδαστές για επαγγελματική επιτυχία και κοινωνική ευθύνη με το συνδυασμό της κατανόησης των προβλημάτων, των γεγονότων, των αρχών που εφαρμόζονται στο μάνατζμεντ μαζί με εξειδικευμένη θεωρητική σπουδή. Σε όλο το πρόγραμμα σπουδών η θεωρία και η πρακτική είναι αλληλένδετα. Επιπλέον, το πρόγραμμα σπουδών είναι διαμορφωμένο έτσι ώστε να αντιμετωπίζει τις γοργά εξελισσόμενες και μεταβαλλόμενες ανάγκες των σύγχρονων επιχειρήσεων, ενώ ταυτόχρονα δίνει την απαιτούμενη έμφαση στις παραδοσιακές αρχές της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Το πρόγραμμα διαρθρώνεται σε οκτώ συνολικά εξάμηνα. Επτά εξάμηνα διδασκαλίας και ένα εξάμηνο πρακτικής άσκησης. Τα μαθήματα διακρίνονται σε

7 υποχρεωτικά και κατ' επιλογή υποχρεωτικά. Ο κάθε σπουδαστής είναι υποχρεωμένος να παρακολουθήσει κατά τη διάρκεια των σπουδών του τριάντα εννέα μαθήματα από τα οποία τα τριάντα πέντε είναι υποχρεωτικά και τα τέσσερα κατ' επιλογή υποχρεωτικά. Το νέο πρόγραμμα σπουδών εφαρμόσθηκε άμεσα από το ακαδημαϊκό έτος Πρέπει όμως να επισημανθεί, ότι η άμεση εφαρμογή του νέου προγράμματος σπουδών σ όλα τα εξάμηνα, ταυτόχρονα με παραμονή στο ΠΠΣ μόνον όσων όφειλαν έως 12 μαθήματα για να καταστούν πτυχιούχοι, δημιούργησε σημαντική δυσλειτουργία στην καταχώρηση βαθμολογιών στις δηλώσεις μαθημάτων που ελπίζεται ότι το επόμενο ακαδημαϊκό έτος θα απομειωθεί. Το υψηλών προσόντων ακαδημαϊκό προσωπικό κατέχει σημαντική βιομηχανική και επιχειρηματική εμπειρία και συνεργάζεται με άλλα ιδρύματα και επιχειρήσεις της τοπικής κοινωνίας.

8 4. Το προτεινόμενο μεταπτυχιακό πρόγραμμα σπουδών Το Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων με την 4/ απόφαση της Γενικής Συνέλευσης πρότεινε τη δημιουργία αυτοδύναμου προγράμματος μεταπτυχιακών σπουδών (ΠΜΣ) με τίτλο Διοίκηση Επιχειρήσεων & Τεχνολογίες Πληροφορικής και Επικοινωνίας (ΜΒΑ & ICT Management). Το προτεινόμενο ΠΜΣ, το οποίο κατατέθηκε σε συνεργασία με το τμήμα Επιχειρηματικού Σχεδιασμού, συνδυάζει κατά τον πλέον σύγχρονο τρόπο το γνωστικό αντικείμενο των πεδίων της Διοίκησης Επιχειρήσεων και των Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνίας, παρέχοντας ένα πλαίσιο σπουδών και γνώσεων ιδιαίτερα ελκυστικό και χρήσιμο στην αγορά εργασίας. Παρέχει άρτια κατάρτιση των μεταπτυχιακών φοιτητών σε θέματα σχετικά με την λήψη ορθολογικών αποφάσεων, με τη χρήση σύγχρονων τεχνολογιών πληροφορικής και επικοινωνίας, καθώς και τη δημιουργία λειτουργικών θεμελίων επιχειρηματικής σκέψης με τελικό αποτέλεσμα την επαύξηση των αναλυτικών, επικοινωνιακών και τεχνολογικών ικανοτήτων των συμμετεχόντων. Οι αντικειμενικοί γενικοί σκοποί του προτεινόμενου ΠΜΣ είναι: Η προαγωγή της εφαρμοσμένης και τεχνολογικής έρευνας στα γνωστικά αντικείμενα του ΠΜΣ. Η παροχή υψηλού επιπέδου σύγχρονων επιστημονικών γνώσεων στα συγκεκριμένα γνωστικά αντικείμενα και η άριστη κατάρτιση και εξειδίκευση στελεχών του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα. Η άμεση και στενή σύνδεση του προγράμματος σπουδών με τις πραγματικές ανάγκες των επιχειρήσεων και οργανισμών και γενικότερα της κοινωνίας. Οι ειδικοί σκοποί του προτεινόμενου ΠΜΣ είναι να προσφέρει: - Γνώση και κατάρτιση, στα πλέον σύγχρονα εργαλεία λήψης αποφάσεων και τους καθιστά ικανούς να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις της διοίκησης του σύγχρονου επιχειρηματικού περιβάλλοντος τόσο στον Ιδιωτικό όσο και στο Δημόσιο Τομέα - Βαθιά εξοικείωση με τα σύγχρονα εργαλεία της πληροφορικής και της λήψης αποφάσεων, τα οποία είναι στη υπηρεσία των σημερινών στελεχών επιχειρήσεων και είναι ικανά να βελτιώσουν θεαματικά την απόδοση και ποιότητα του έργου του. Το προτεινόμενο ΠΜΣ περιγράφεται λεπτομερώς στο «Διοίκηση Επιχειρήσεων & Τεχνολογίες Πληροφορικής και Επικοινωνίας (ΜΒΑ & ICT Management)»

9 5. Η διαδικασία εσωτερικής αξιολόγησης του Τμήματος Στο τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων εφαρμόστηκε η διαδικασία της εσωτερικής αξιολόγησης από το εαρινό εξάμηνο του τρέχοντος ακαδημαϊκού έτους και θα ολοκληρωθεί εντός του επόμενου Ακαδημαϊκού έτους. Το τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων είναι ένα ιδιαιτέρως πολυπληθές τμήμα, αφού συνολικά είναι εγγεγραμμένοι περί των φοιτητών. Είναι το τμήμα με τον μεγαλύτερο αριθμό εισαγομένων σπουδαστών, μέσω πανελλαδικών εξετάσεων, απ όλα τα τμήματα του Τ.Ε.Ι. Πάτρας. Ο αριθμός αυτός αυξάνεται σημαντικά, από τους μετεγγραφόμενους σπουδαστές. Κυρίως η έναρξη αλλά και η εφαρμογή της εσωτερικής αξιολόγησης επομένως, αποτελεί μια σύνθετη διαδικασία η οποία κρύβει αρκετές δυσκολίες συντονισμού και υλοποίησης. Οι δυσκολίες αυτές αντιμετωπίστηκαν με αυστηρές διαδικασίες συντονισμού, με την πλήρη ενημέρωση και συνεργασία των συμμετεχόντων και τη σημαντική συμβολή της γραμματείας του τμήματος. Από το πρώτο μέρος της διαδικασίας αξιολόγησης συγκεντρώθηκε ένας τεράστιος αριθμός συμπληρωμένων ερωτηματολογίων και φυσικά αναμένεται ο αριθμός αυτός να διπλασιαστεί κατά το επόμενο έτος. Ο τεράστιος αριθμός της συγκεντρωμένης πληροφορίας σε έγγραφη μορφή, θέτει σε πρακτικό επίπεδο σημαντικά προβλήματα αποθήκευσης και αρχειοθέτησης και παράλληλα ανυπέρβλητα προβλήματα επεξεργασίας, εξαγωγής συμπερασμάτων, αναφορών κ.λ.π. Η εμπειρία που αποκόμισε το τμήμα μας από την εφαρμογή της 1 ης φάσης αξιολόγησης, έδειξε πως είναι απολύτως απαραίτητη η υπολογιστική (μηχανογραφική) υποστήριξη, γιατί μόνο τότε εξασφαλίζεται η ασφαλής αποθήκευση και η αποδοτική διαχείριση της σχετικής πληροφορίας. Για το λόγο αυτό διερευνήθηκαν περιπτώσεις άλλων τμημάτων Α.Ε.Ι. που χρησιμοποίησαν διάφορα αντίστοιχα λογισμικά υποστήριξης. Την περίοδο αυτή ολοκληρώνεται η Έκθεση Εσωτερικής Αξιολόγησης» η οποία θα υποβληθεί στο ΜΟ.ΔΙ.Π. του Ιδρύματος.

10 6. To προσωπικό του τμήματος Στο τέλος του Ακαδημαϊκού Έτους το τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων διέθετε 7 μέλη Ε.Π. Η σύνθεση του τακτικού προσωπικού του τμήματος Διοίκησης Επιχειρήσεων το Ακαδημαϊκό Έτος ανά τομέα ήταν: ΤΟΜΕΑΣ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ Ι 1. ΚΟΥΤΡΟΥΛΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ, Αν. Καθηγητής 2. ΠΑΝΑΓΟΠΟΥΛΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ, Αν. Καθηγητής 3. ΦΑΖΑΚΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ, Επικ. Καθηγητής 4. ΠΟΛΥΔΩΡΟΠΟΥΛΟΣ ΑΓΓΕΛΟΣ, Καθηγ. Εφαρμογών ΤΟΜΕΑΣ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΙΙ 5. ΧΡΗΣΤΙΔΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ, Καθηγητής 6. ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΥ ΗΡΑ, Αν. Καθηγήτρια 7. ΚΑΝΑΒΟΣ ΝΙΚΟΣ, Αν. Καθηγητής Στο συγκεκριμένο χρονικό διάστημα συνεργάστηκαν με το Τμήμα 62 επιστημονικοί / εργαστηριακοί συνεργάτες, εκ των οποίων οι δύο διέθεταν ετήσια σύμβαση (στη βαθμίδα του επίκουρου καθηγητή).

11 7. Το ερευνητικό έργο της περιόδου Το τμήμα Διοίκησης δεν έχει εμφανίσει μεγάλη ερευνητική δραστηριότητα ειδικά κατά τα τελευταία ακαδημαϊκά έτη και ο λόγος είναι προφανής: Έχει μόνο 1 μέλος ΕΠ σε τακτική θέση καθηγητή και 4 σε αναπληρωτή καθηγητή Με τον θεσμό των 12μηνων συνεργατών μπόρεσε και ανέβηκε κάπως η επιστημονική πορεία του τμήματος για το ακαδημαϊκό έτος , καθότι σ αυτό συνέβαλαν άλλα 2 μέλη εκπαιδευτικού προσωπικού, ερευνητικά δραστήρια. Αυτό θα μπορούσαμε να το χαρακτηρίσουμε ως πολιτική που ακολούθησε το τμήμα για να αυξήσει την ερευνητική του υπόσταση Κατά τακτά χρονικά διαστήματα η Επιτροπή Ερευνών προωθεί και ενημερώνει, με και ανακοινώσεις, για την ύπαρξη προσκλήσεων χρηματοδότησης έρευνας, ωστόσο δεν υπάρχει κάποια συγκεκριμένη διαδικασία υποστήριξης εκτός από την λογιστική παρακολούθηση που παρέχει ο ΕΛΚΕ. Τα ερευνητικά αποτελέσματα διαχέονται στο εσωτερικό του τμήματος μέσω, της άτυπης αλληλοενημέρωσης μεταξύ των συναδέλφων, καθώς το Τμήμα είναι ολιγομελές. Επίσης, με τις ιστοσελίδες του τμήματος και μέσω της ηλεκτρονικής κοινωνικής δικτύωσης. Όσον αφορά τον τρόπο που τα ερευνητικά αποτελέσματα διαχέονται εκτός τμήματος, αυτός είναι μέσω της παρουσίασης των αποτελεσμάτων σε συνέδρια και ημερίδες, καθώς και με άλλους τρόπους (πχ παρουσίαση σε συγκεκριμένους φορείς), οι οποίοι συνήθως προσδιορίζονται εξαρχής, από τις συμβατικές υποχρεώσεις των ερευνητικών έργων. Επίσης, μέσω των δημοσιεύσεων των μελών του ΕΠ σε επιστημονικά περιοδικά και συλλογικούς τόμους. Πρέπει πάντως να τονιστεί, ότι ανασταλτικός παράγοντας στην διεξαγωγή έρευνας είναι το γεγονός ότι δεν υπάρχουν ερευνητικά εργαστήρια στο τμήμα. Έχει προωθηθεί όμως η εγκεκριμένη πρόταση (από το συμβούλιο) του τμήματος προς το Υπουργείο Παιδείας προκειμένου να θεσμοθετηθεί η δημιουργία ερευνητικού «Εργαστηρίου Επιχειρησιακής Στρατηγικής & Καινοτομίας -ΕΣΤΡΑΚ» Όλα τα ζητούμενα στοιχεία περιέχονται στους πίνακες 15, 16 και 17. Όσον αφορά τα έργα συνεργασίας με ΚΠΠ φορείς, δεν υπάρχουν συγκεκριμένοι μηχανισμοί και διαδικασίες για την ανάπτυξη συνεργασιών. Αναγνωρίζεται η ανάγκη ανάπτυξης των σχέσεων με την τοπική κοινωνία ως μία ευκαιρία αμφίπλευρου οφέλους και τίθενται οι στόχοι της συνεργασία με φορείς της τοπικής κοινωνίας σε

12 θέματα τοπικής και περιφερειακής οικονομικής ανάπτυξης, καθώς επίσης και με επιχειρήσεις σε θέματα έρευνας αγοράς, Μάρκετινγκ, Επιχειρηματικών σχεδίων κλπ. Τα μέλη ΕΠ του Τμήματος αναγνωρίζουν τη σημασία που έχει η ανάπτυξη τέτοιων συνεργασιών με ΚΠΠ φορείς, τόσο για την επαύξηση της φήμης του Ιδρύματος και την προσφορά στην τοπική κοινωνία, όσο και για την βελτίωση των εκπαιδευτικών διαδικασιών και των ερευνητικών αποτελεσμάτων. Η δυναμική αυτή όμως θα αυξηθεί με την πρόσληψη τακτικών καθηγητών που θα συμμετέχουν σε ερευνητικές δραστηριότητες. Οι φορείς ΚΠΠ της περιοχής δεν αναλαμβάνουν συστηματικά και ενσυνείδητα ερευνητικές πρωτοβουλίες, παρά μόνο ευκαιριακά. Ίσως είναι ένας σημαντικός λόγος που το Ε.Π. είναι διστακτικό απέναντι στους ΚΠΠ φορείς. Η σύνδεση υπάρχει αν και δεν χαρακτηρίζεται ικανοποιητική Σε γενικότερο πλαίσιο διενεργούνται εκπαιδευτικές επισκέψεις των φοιτητών σε ΚΠΠ χώρους.

13 8. Οι υποδομές του τμήματος Οι υποδομές του τμήματος αποτελούνται από τον πάγιο εξοπλισμό των αιθουσών και των εξοπλισμό των εργαστηρίων. Κατά τη διάρκεια του δεν έγινε προμήθεια κάποιου νέου εξοπλισμού. Βελτιώθηκε ο πάγιος εξοπλισμός των αιθουσών σε θέματα βασικής υποδομής όπως νέες κουρτίνες. Βασικό πρόβλημα του τμήματος είναι η μικρή χωρητικότητα των αιθουσών (40-60 άτομα), η οποία προκαλεί δυσλειτουργίες στην εκπαίδευση και κατασπατάληση πόρων. Σημεία προς βελτίωση είναι: α) η μερική αναβάθμιση του εργαστηριακού εξοπλισμού και των εποπτικών μέσων διδασκαλίας, για την οποία έχουν γίνει ήδη οι απαραίτητες προτάσεις προς τη διοίκηση του Ιδρύματος, β) η βελτίωση της ηχητικής ορισμένων αιθουσών και κυρίως η δημιουργία σύγχρονων αμφιθεάτρων με τις απαραίτητες υποδομές για τη διδασκαλία των μαθημάτων. Όσον αφορά τα είδη και τον αριθμό βοηθημάτων, υπάρχει προτεινόμενη πολλαπλή βιβλιογραφία για κάθε μάθημα. Κατά το ακαδημαϊκό έτος , το ΠΣ του ΤΕΙ - Π έδινε την δυνατότητα στους φοιτητές να δηλώνουν το βιβλίο που επιθυμούν από το σύνολο των προτεινομένων για κάθε μάθημα. Επιπροσθέτως αρκετοί εκπαιδευτικοί του τμήματος μας χρησιμοποίησαν το e-class προκειμένου να αναρτήσουν επιπλέον βοηθητικό διδακτικό υλικό. Στο τέλος κάθε ακαδημαϊκού έτους οι υπεύθυνοι διδάσκοντες των μαθημάτων προτείνουν έναν επικαιροποιημένο κατάλογο μαθημάτων. Από τη διδασκόμενη ύλη συνήθως καλύπτεται ένα ποσοστό, της τάξεως του 80%. Κατά τον εστίαση στα μέσα και τις υποδομές του τμήματος, διαπιστώνεται ότι υπάρχουν 6 αίθουσες διδασκαλίας και πιο συγκεκριμένα οι εξής : κ1 εμβαδού 60 m 2, κ2 εμβαδού 60 m 2, θ8 εμβαδού45 m 2 θ9 εμβαδού45 m 2 θ11 εμβαδού45 m 2 θ12 εμβαδού45 m 2 Επιπροσθέτως, υπάρχει 1 (μία) αίθουσα σεμιναρίων και παρουσιάσεων πτυχιακών εργασιών, η θ10 εμβαδού 45 m 2, καθώς και μια αίθουσα στο υπόγειο 80 m 2, στην οποία γίνονται οι γραπτές εξετάσεις μόνον (εκτός από πολυάριθμα τμήματα μαθημάτων Α, Β και Γ εξαμήνων).

14 Ο πάγιος εξοπλισμός των αιθουσών διδασκαλίας είναι: πίνακες διδασκαλίας και έδρανα. Δε θεωρείται επαρκής εξοπλισμός, διότι με τη σημερινή εξέλιξη της τεχνολογίας θα έπρεπε κάθε αίθουσα να έχει και έναν προβολέα παρουσιάσεων (projector), προορισμένο για να καλύψει τις ανάγκες της διδασκαλίας, που να διαθέτει έξοδο οθόνης για την προβολή παρουσιάσεων σε οθόνη προβολέα και υπολογιστή, ώστε να μην χρειάζεται ο καθηγητής να στρίβει για να βλέπει την οθόνη. Είναι ο ιδανικός εκπαιδευτικός συνεργάτης, σχεδιασμένος για να κάνει το μάθημα πιο λειτουργικό και δυστυχώς δεν υπάρχει στις υποδομές μας. Ο πάγιος εξοπλισμός της αίθουσας σεμιναρίων θ10 είναι:overhead projectοr,οθόνη προβολής, ηλεκτρονικός πίνακας,1 tv32,1 dvd player. Σε αυτή την αίθουσα αν προσθέταμε έναν βίντεοπροβολέα και ένα laptop θα είχε επάρκεια, καταλληλότητα και ποιότητα. Ο βαθμός χρήσης των υπαρχόντων μέσων, είναι ικανοποιητικός, ωστόσο, όπως ήδη αναφέρθηκε, δεν υπάρχει υποστηρικτικός εξοπλισμός. Επιπροσθέτως, υπάρχουν 3 εργαστήρια Η/Υ με 18 σταθμούς εργασίας το καθένα. Χρειάζονται 2 επιπλέον εργαστήρια Η/Υ για να καλύψουν τις ανάγκες των εργαστηριακών μαθημάτων του νέου προγράμματος σπουδών που θα ξεκινήσει την επόμενη ακαδημαϊκή χρονιά. Επίσης, χρειάζεται άμεση αντικατάσταση του εξοπλισμού του Γ εργαστηρίου με νέους σύγχρονους Η/Υ. Οι Η/Υ των εργαστηρίων Α,Β είναι ικανοί να καλύψουν τα εργαστηριακά μαθήματα των μικρών εξαμήνων. Συγκεκριμένα ο εξοπλισμός του εργαστηρίου Β, είναι ο εξής: Ένας διακομιστής δικτύου με λειτουργικό σύστημα Windows XP, που λειτουργεί στα 2,66 GHz, διαθέτει μνήμη 2GB, RAID, CD-ROM drive,dvd-rom και δεκαπέντε (18) Η/Υ Pentium στα 3 GHz, με λειτουργικό σύστημα Microsoft Windows XP Professional Greek DSP, που διαθέτουν μνήμη 4GB, floppy drive 3,5"1,44MB, σκληρό δίσκο 320GB οθόνη 17" (1280x1024) και έναν δικτυακό εκτυπωτή Laserjet EPL Η υπάρχουσα βιβλιοθήκη Λογισμικού του Εργαστηρίου Α, Β περιλαμβάνει: Λογισμικό Microsoft Office 2003 Antivirus with personal firewall antispam antispyware Mozilla browser NetOp student Devcpp Virtual Business Management SPSS

15 Τα εργαστηριακά μαθήματα ξεκινούν στις 8:00 και τελειώνουν στις 22:00 κάθε μέρα. Η εβδομαδιαία κάλυψη των διαθέσιμων εργαστηριακών ωρών κυμαίνεται μεταξύ 80 % και 95%. Η εντατική χρήση των Η/Υ έχει σαν αποτέλεσμα να παρουσιάζονται πολλές βλάβες. Στο Γ εργαστήριο οι υπολογιστές είναι πολύ παλιοί ενώ στα Α,Β είναι περίπου τριετίας. Χρειάζεται λοιπόν άμεση αντικατάσταση του εξοπλισμού του Γ εργαστηρίου με νέους σύγχρονους Η/Υ. Ένα ακόμα πρόβλημα που παρουσιάζεται είναι ότι, σπάνια μπορείς να βρεις ελεύθερο εργαστήριο, για χρήση εκτός προγραμματισμένων ωρών, και αυτό γιατί οι ομάδες των φοιτητών είναι πολλές και γίνονται εργαστηριακά μαθήματα καθημερινά από το πρωί μέχρι αργά το βράδυ. Τέλος, όσον αφορά το προσωπικό διοικητικής υποστήριξης, αυτό περιορίζεται σε ένα χώρο 50τμ και στελεχώνεται από 4 άτομα (διοικητική υποστήριξη). Επίσης, το τμήμα δεν διαθέτει κανένα μέλος ΕΤΠ για την τεχνική υποστήριξη. Στον τομέα της αξιοποίησης τεχνολογιών πληροφορικής και τεχνολογιών, παρατηρείται ότι στις θεωρητικές διαλέξεις οι περισσότεροι καθηγητές χρησιμοποιούν για τις παρουσιάσεις τους (οι οποίες είναι συνήθως σε power point), είτε laptop με βίντεο-προβολέα, είτε overhead projector. Στα εργαστήρια οι καθηγητές έχουν στην διάθεση τους ειδικό software, το όποιο είναι εγκατεστημένο στον server κάθε εργαστηρίου, καθώς και σε κάθε σταθμό εργασίας. Με τη χρήση αυτού του προγράμματος ο καθηγητής μπορεί να παρουσιάζει στην οθόνη των σπουδαστών του την εργαστηριακή άσκηση που θα πρέπει να κάνουν, να τους δείχνει παραδείγματα, να τους εποπτεύει και να παρεμβαίνει όποτε χρειάζεται. Επίσης, μπορεί να εμφανίζεται στην οθόνη των σταθμών εργασίας η λύση της άσκησης από τον Η/Υ του καθηγητή ή από τον Η/Υ κάποιου σπουδαστή του τμήματος. Με το ίδιο πρόγραμμα μπορεί να μοιράζει ή να συλλέγει αρχεία μεταξύ των Η/Υ. Για προστασία των Η/Υ υπολογιστών από ιούς, από λάθος ρυθμίσεις ή από τυχαία διαγραφή κάποιου αρχείου του λειτουργικού συστήματος, έχει εγκατασταθεί ειδικό πρόγραμμα το οποίο σε κάθε επανεκκίνηση του Η/Υ επαναφέρει όλα τα αρχεία και τις ρυθμίσεις στην αρχική τους μορφή. Κατά το ακαδημαϊκό έτος το τμήμα ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΤΕΙ - Π, είχε μόνο 7 μόνιμα μέλη ΕΠ και 369 νεοεισαχθέντες φοιτητές. Άρα η ζητούμενη αναλογία είναι 0,03% και σε σχέση με τους συνολικά εγγεγραμμένους φοιτητές το ποσοστό μειώνεται δραματικά στο 0,002% Επίσης, κατά το ακαδημαϊκό έτος , το τμήμα ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΤΕΙ - Π, είχε 62 έκτακτα μέλη ΕΠ και 369 νεοεισαχθέντες φοιτητές.άρα η ζητούμενη αναλογία είναι 0,15% και σε σχέση με τους συνολικά

16 εγγεγραμμένους φοιτητές το ποσοστό μειώνεται στο 0,037%. Όπως είναι λογικό δεν είναι δυνατόν να υπάρχουν για όλους τους διδάσκοντες ανακοινωμένες ώρες (καθότι οι περισσότεροι είναι έκτακτα μέλη και δεν διαθέτουν γραφεία), όσοι έχουν όμως τις τηρούν, αλλά σπάνια αξιοποιούνται από τους φοιτητές. Όλες οι λεπτομέρειες βρίσκονται στους πίνακες 1, 2 και 3.

17 9. Το διδακτικό έργο Το διδακτικό έργο των εκπαιδευτικών υποστηρίζεται με εποπτικό διδακτικό εξοπλισμό (Η/Υ, video projectors και overhead projectors) που είναι εγκαταστημένος στα εργαστήρια και στις αίθουσες διαλέξεων ή είναι στη διάθεση των διδασκόντων. Ένα σημαντικό μέρος του διδακτικού προσωπικού (ανάλογα με τη φύση του κάθε μαθήματος) χρησιμοποιούν το συγκεκριμένο εποπτικό εξοπλισμό. Σημαντικό βοήθημα στην εκπαίδευση που παρέχει το τμήμα είναι το e-class, που χρησιμοποιείται από ένα σημαντικό μέρος των διδασκόντων. Από το ακαδημαϊκό έτος στο Τμήμα υιοθετήθηκε συστηματική αξιολόγηση των διδασκόντων από τους φοιτητές ανά μάθημα, βάσει σχετικών ερωτηματολογίων, σύμφωνα με τις οδηγίες και τα πρότυπα της Α.ΔΙ.Π.. Η συλλογή των ερωτηματολογίων γίνεται βάσει της σχετικής διαδικασίας. Μετά την υιοθέτηση της συστηματικής αξιολόγησης ( ) με βάσει τα πρότυπα της Α.ΔΙ.Π., η αξιοποίηση των αποτελεσμάτων σχετίζεται με τις ακόλουθες ενέργειες: α) Αντίγραφα των αποτελεσμάτων της αξιολόγησης έχουν διατεθεί στους διδάσκοντες των αντίστοιχων μαθημάτων. β) Τα στοιχεία που προκύπτουν από την αξιολόγηση ενσωματώνονται και αξιοποιούνται στην ετήσια έκθεση αξιολόγησης. Επιπλέον οι αξιολογήσεις των σπουδαστών για τους διδάσκοντες λαμβάνονται υπ όψη για την πρόσληψη του ωρομίσθιου εκπαιδευτικού προσωπικού (εργαστηριακών και επιστημονικών συνεργατών). Το μόνιμο Εκπαιδευτικό Προσωπικό του Τμήματος κατά το ακαδημαϊκό έτος αποτελείται από: 1 Καθηγητή 4 Αναπληρωτές Καθηγητές (οι 2 από αυτούς είναι προϊστάμενοι τμημάτων και ο 1 διευθυντής σχολής) 1 επίκουρο καθηγητή 1 Καθηγητή Εφαρμογών με απασχόληση αντίστοιχα 10, 36, 14,16 ώρες εβδομαδιαίως ανά κατηγορία(σύνολο 76/εβδομάδα), ενώ παράλληλα επιβλέπουν πτυχιακές εργασίες και συμμετέχουν σε διάφορες Επιστημονικές και διοικητικές επιτροπές του Τμήματος και του Τ.Ε.Ι. γενικότερα.

18 Οι επιστημονικοί συνεργάτες και οι εργαστηριακοί συνεργάτες του Τμήματος είναι συνολικά 62 και πέραν των εκπαιδευτικών τους υποχρεώσεων, επιβλέπουν και μεγάλο αριθμό πτυχιακών εργασιών. Αυτό έχει ως απόρροια δύο σημαντικά προβλήματα, που σχετίζονται με την αποτελεσματική λειτουργία του Τμήματος. Συγκεκριμένα : - ο μεγάλος μέσος εβδομαδιαίος φόρτος εκπαιδευτικού έργου, που αναλογεί στα μέλη Ε.Π. του Τμήματος (10 ώρες διδασκαλίας ανά μέλος Ε.Π.), σε σχέση με το μικρότερο μέσο φόρτο εκπαιδευτικού έργου ΔΕΠ, και - η ανεπαρκής στελέχωση του Τμήματος με μόνιμα μέλη Ε.Π., καθώς ένα μεγάλο ποσοστό του εκπαιδευτικού έργου (91,7%) προσφέρεται από έκτακτους επιστημονικούς και εργαστηριακούς συνεργάτες. Οι διδακτικές μέθοδοι που χρησιμοποιούνται είναι: (α) η από έδρας διδασκαλία στα θεωρητικά μαθήματα. (β) η διδασκαλία σε σεμιναριακού τύπου διδασκαλία, με την πρακτική εφαρμογή των θεωρητικών μεθόδων στην πράξη. (γ) η διδασκαλία σε εργαστήρια, με τη χρήση ειδικών λογισμικών. Η επικαιροποίηση του περιεχομένου των μαθημάτων θα πρέπει να γίνεται ανά τετραετία και με απόφαση της Γ.Σ. του τμήματος είναι δυνατόν να γίνεται και νωρίτερα. Όλα αυτά τα στοιχεία παρουσιάζονται στους πίνακες 1 και 12.2 του παραρτήματος Σύμφωνα με απογραφικά δελτία των διδασκόντων, η ύλη των μαθημάτων γνωστοποιείται στην αρχή του εξαμήνου με τους εξής τρόπους: Στον ιστοχώρο του μαθήματος (εκπαιδευτική Πλατφόρμα e-class). Με γνωστοποίηση της ύλης εντός της διδασκαλίας των πρώτων μαθημάτων του εξαμήνου. Με έντυπη ανακοίνωση σε σχετικό πίνακα ανακοινώσεων. Σύμφωνα με απογραφικά δελτία των διδασκόντων, οι μαθησιακοί στόχοι και τα προσδοκώμενα αποτελέσματα περιγράφονται: α) είτε κατά τα διάρκεια των πρώτων διαλέξεων του μαθήματος β) είτε μέσω του ιστοχώρου του μαθήματος, γ) είτε μέσω σχετικών ανακοινώσεων. Σε γενικές γραμμές η ύλη και οι όλα τα σχετικά στοιχεία περιγράφονται στο πρόγραμμα των μαθημάτων του Τμήματος. Η επίτευξη των μαθησιακών στόχων επιτυγχάνεται μέσω των εξετάσεων και σε σημαντικό βαθμό με την τήρηση

19 παρουσιολογίου στα Εργαστήρια. Δεν υπάρχει κάποια κεντρική και ομογενοποιημένη διαδικασία μέτρησης της επίτευξης των μαθησιακών στόχων των μαθημάτων. Ο κάθε διδασκόμενος μπορεί αυτόνομα να κάνει σχετικές μετρήσεις π.χ. της καμπύλης κατανομής της βαθμολογίας του μαθήματος και να εξάγει σχετικά συμπεράσματα. Τέτοιες μετρήσεις από διδάσκοντες αποτελούν μεμονωμένες περιπτώσεις και σε καμία περίπτωση τον κανόνα. Το ωρολόγιο πρόγραμμα των μαθημάτων τηρείται κανονικά, εκτός εξαιρέσεων, όπως φοιτητικών εκλογών, τοπικών αργιών, καταλήψεων-απεργιών. Οι υπεύθυνοι του προγράμματος καταβάλλουν κάθε δυνατή προσπάθεια για να δημιουργήσουν ένα κατά γενική ομολογία ικανοποιητικό ωρολόγιο πρόγραμμα διδασκαλίας, που να καλύπτει τις ανάγκες τόσο των φοιτητών, όσο και των διδασκόντων.

20 10. ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΑΣΚΗΣΗ ΤΩΝ ΦΟΙΤΗΤΩΝ Η πρακτική άσκηση των σπουδαστών είναι ένας επιτυχημένος θεσμός που φέρνει το σπουδαστή κοντά στον εργασιακό χώρο και συμβάλλει σημαντικά στην απόκτηση εργασιακής εμπειρίας. Η πρακτική άσκηση είναι υποχρεωτική και πραγματοποιείται μετά το 6ο εξάμηνο σπουδών και εφόσον ο φοιτητής έχει παρακολουθήσει με επιτυχία τα 2/3 του συνόλου των μαθημάτων του προγράμματος σπουδών, εκ των οποίων τα 7 θα ανήκουν στα μαθήματα εξειδίκευσης. Η διάρκεια της πρακτικής άσκησης είναι (6) μήνες (ή 24 ημερολογιακές εβδομάδες πενθήμερης εργασίας). Η περίοδος αυτής της άσκησης είναι συνεχόμενη, χωρίς διακοπή, εκτός των περιπτώσεων εποχιακών επιχειρήσεων. Στο τμήμα υπάρχει επιτροπή πρακτικής άσκησης, η οποία φροντίζει τους σπουδαστές σε οποιαδήποτε πρόβλημα αντιμετωπίσουν κατά τη διάρκεια της πρακτικής τους και τους δίνει την ευκαιρία να αντιληφθούν ότι μέσα από την πρακτική τους άσκηση θα εφαρμόσουν μεγάλο μέρος των γνώσεων που απέκτησαν κατά την διάρκεια των σπουδών τους και θα αποκομίσουν μια πρώτη εμπειρία του εργασιακού και επιχειρησιακού περιβάλλοντος στο οποίο θα βρεθούν ως επαγγελματίες. Η οργάνωση της Πρακτικής Άσκησης γίνεται από την Τριμελή Επιτροπή Πρακτικής Άσκησης (περιλαμβάνει τρία μέλη ΕΠ). Κάθε σπουδαστής που πρόκειται να πραγματοποιήσει πρακτική άσκηση υποβάλει αίτηση / δήλωση στη γραμματεία του τμήματος του, με την οποία δηλώνει μία ή περισσότερες υπηρεσίες ή επιχειρήσεις στις οποίες ενδιαφέρεται να απασχοληθεί. Το Συμβούλιο του Τμήματος αποφασίζει για την αποδοχή ή απόρριψή τους. Μέσα στις υποχρεώσεις των σπουδαστών, κατά το διάστημα της πρακτικής άσκησης, είναι η τήρηση βιβλίου πρακτικής άσκησης, το οποίο διατίθεται από το τμήμα. Στο βιβλίο πρακτικής άσκησης αναγράφονται από τον ασκούμενο οι εργασίες που του ανατέθηκαν στο χώρο εργασίας κατά μήνα. Η καταχώρηση κατά μήνα ελέγχεται και υπογράφεται από τον υπεύθυνο της επιχείρησης ή υπηρεσία, για την παρακολούθηση των ασκούμενων. Μέσα στα δικαιώματά τους είναι η προβλεπόμενη αποζημίωση του ασκούμενου σπουδαστή, που ορίζει το ποσό του 80% επί του ημερομίσθιου του ανειδίκευτου εργάτη, που ισχύει κάθε φορά με βάση την Εθνική Συλλογική Σύμβαση Εργασίας, συν 1% για την ασφάλιση του ποσού αυτού. Οι σπουδαστές δε θα δικαιούνται καμιάς

21 άλλης αποζημίωσης και δεν αποκτούν κανένα άλλο δικαίωμα εργασιακής ή συνταξιοδοτικής μορφής. Μετά την ολοκλήρωση της πρακτικής άσκησης ο σπουδαστής υποβάλλει δια του πρωτοκόλλου της γραμματείας του το βιβλίο πρακτικής άσκησης, κατάλληλα συμπληρωμένο με τον αριθμό μηνιαίων εκθέσεων, το χρόνο και το αντικείμενο απασχόλησης, τις ημέρες απουσίες και την επίδοσή του. Κάποιοι φοιτητές, επίσης, πραγματοποιούν την πρακτική άσκησή τους σε φορείς του εξωτερικού μέσω του προγράμματος Erasmus. Στόχος της πρακτικής άσκησης είναι εφαρμογή των γνώσεων που έχει αποκτήσει ο φοιτητής στην εργασία και η εξοικείωση του με τις συνθήκες που θα συναντήσει ως εργαζόμενος. Αναλυτικότερα, γίνονται ικανοί σε πραγματικές συνθήκες να αντιμετωπίζουν θέματα και προβλήματα προγραμματισμού, οργάνωσης και ελέγχου που προκύπτουν στις επιχειρήσεις, καθώς και να αναλύουν προβλήματα ανθρώπινης συμπεριφοράς στον επιχειρησιακό χώρο, αλλά και να προτείνουν τρόπους χρηματοδοτικής διοίκησης της επιχείρησης. Τα αποτελέσματα εξοικείωσης των ασκουμένων κρίνονται ικανοποιητικά, λαμβάνοντας υπ όψη το γεγονός ότι είναι αρκετός ο αριθμός των σπουδαστών που παραμένουν αμέσως μετά την πρακτική τους στις ίδιες επιχειρήσεις, ως εργαζόμενοι. Πολλοί φοιτητές συνεχίζουν να εργάζονται στην εταιρεία / επιχείρηση που έκαναν την πρακτική τους άσκηση, ως εργαζόμενοι υπάλληλοι πλέον και όχι ως φοιτητές. Δυστυχώς δεν υπάρχουν στατιστικά στοιχεία για τον αριθμό των φοιτητών που τελειώνοντας την πρακτική τους άσκηση προσλήφθηκαν από τις ίδιες επιχειρήσεις. Αξίζει να αναφερθεί, ότι έχει αναπτυχθεί ικανοποιητικό δίκτυο διασύνδεσης του Τμήματος με κοινωνικούς, πολιτιστικούς ή παραγωγικούς φορείς. Σε αυτό συνεφέρει το γεγονός, ότι υπάρχει συνεργασία μεταξύ των εκπαιδευτικών / εποπτών του τμήματος και των εκπροσώπων του φορέα εκτέλεσης της πρακτική άσκησης, διότι ο επόπτης Καθηγητής επισκέπτεται συχνά τον φορέα υλοποίησης της πρακτικής άσκησης του φοιτητή για να αξιολογήσει από κοντά την εξέλιξή της. Οι επιχειρήσεις και οργανισμοί που μπορούν να συμμετάσχουν στο θεσμό της πρακτικής άσκησης με το τμήμα μας είναι φορείς όπως: - Ιδιωτικές επιχειρήσεις που τηρούν βιβλία Γ Κατηγορίας. - Δημόσιες υπηρεσίες καθώς και Ν.Π.Δ.Δ. - Συνεταιρισμοί και Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης (Ο.Τ.Α.). Η παρακολούθηση του φοιτητή γίνεται τόσο στο φορέα από το αντίστοιχο μέλος που έχει οριστεί υπεύθυνος και καταγράφει την παρουσία, την εργασία και την