Οι γενικοί στόχοι που τέθηκαν κατά την προηγούμενη αναθεώρηση του εγκεκριμμένου Γενικού Πολεοδομικού Σχεδίου ήταν,

Transcript

1 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Το Μαρκόπουλο διαδραματίζει κεντρικό ρόλο στη ραγδαία ανάπτυξη της πεδιάδας των Μεσογείων. Από την εποχή της προηγούμενης αναθεωρήσεως του εγκεκριμμένου Γενικού Πολεοδομικού Σχεδίου προ δέκα περίπου ετών, συντελέσθηκαν οι ακόλουθες βασικές μεταβολές: Λειτούργησε το αεροδρόμιο «Ελευθέριος Βενιζέλος», και αναπτύχθηκε σειρά παρελκομένων απ το αεροδρόμιο χρήσεων στην ευρύτερη περιοχή. Κατασκευάσθηκε και λειτούργησε η Αττική Οδός και η γραμμή του Μετρό και του Προαστειακού Σιδηροδρόμου, εξασφαλίζοντας εύκολη πρόσβαση. Αυξήθηκε ο πληθυσμός σε ποσοστό 50% περίπου σε σχέση με τον πληθυσμό προ δεκαετίας. Κατασκευάσθηκαν και λειτούργησαν οι Ολυμπιακές εγκαταστάσεις του Ιπποδρόμου και του Σκοπευτηρίου. Θεσμοθετήθηκε η εγκατάσταση δύο ζωνών παραγωγικών δραστηριοτήτων, του Επιχειρηματικού Πάρκου και του ΒΙ.ΠΑ. Στην περιοχή του ΒΙ.ΠΑ έχουν ήδη εγκατασταθεί ή εγκαθίστανται αρκετές σημαντικές μονάδες προοριζόμενες για παραγωγή προϊόντων ή για αποθήκευση. Θεσμοθετήθηκε η προς βορράν και προς νότο επέκταση του οικισμού του Μαρκόπουλου και η περιοχή Πολιτιστικών Δραστηριοτήτων και Τουρισμού υπερτοπικού επιπέδου στη διασταύρωση της λεωφόρου Πόρτο Ράφτη με τη Λεωφόρο Βραυρώνας. Ανατέθηκαν και εκπονούνται μελέτες κτηματογράφησης και πολεοδόμησης στις περισσότερες από τις περιοχές που εντάχθηκαν στο Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο κατά την προηγούμενη αναθεώρηση, χωρίς ωστόσο να έχουν ολοκληρωθεί οι σχετικές διαδικαδίες. Η περιοχή του Μαρκόπουλου είναι μια εξαιρετικά όμορφη περιοχή, που ωστόσο δέχεται μεγάλη πίεση και κινδυνεύει με σοβαρή υποβάθμιση από την αυθαίρετη και ανεξέλεγκτη εγκατάσταση πάσης φύσεως δραστηριοτήτων. Το τοπίο του Μαρκόπουλου περιλαμβάνει τον κόλπο του Πόρτο Ράφτη, με ποικιλία στο ανάπτυγμα της παραλίας και με εξαιρετικά ευαίσθητο φυσικό ανάγλυφο της περιοχής γύρω από τις ακτές. Περιλαμβάνει τον κόλπο της Βραυρώνας, με εξίσου ευαίσθητο φυσικό ανάγλυφο και με τον Ερασίνο, που εκβάλλει δίπλα στο ιερό της Βραυρωνίας Αρτέμιδος. Περιλαμβάνει την περιοχή από τον κόλπο της Βραυρώνας ως τα όρια του αεροδρομίου, που αποτελεί αντιπροσωπευτικό Αττικό τοπίο, με παραδοσιακές καλλιέργειες ανάμεσα σε δασικούς θήλακες, με τον Πύργο της Βραυρώνας και την κοίτη του Ερασίνου και τους ορεινούς όγκους της Μερέντας, του Μαυροβουνίου και της Περατής καθώς και τους μικρότερους λόφους προς την πλευρά του Πόρτο Ράφτη και της Βραυρώνας, που διαμορφώνουν μια εξαιρετική ποικιλία στο τοπίο. Ο Δήμος του Μαρκόπουλου που εκτείνεται από τα όρια των γειτονικών οικισμών των Σπάτων, του Κορωπιού και των Καλυβίων, ως τις παραλίες του νότιου Ευβοϊκού, πρέπει να προστατευθεί από δραστηριότητες ή χρήσεις που κινδυνεύουν να υποβαθμίσουν το ευαίσθητο φυσικό περιβάλλον του με

2 τρόπο μη αναστρέψιμο. Οι αρχές του Μαρκόπουλου, οι μόνιμοι κάτοικοι και οι παραθεριστές, η κοινωνία του Μαρκόπουλου με την ευρύτερη έννοια και όσοι γνωρίζουν και αγαπούν την περιοχή, πρέπει να σκεφθούν σοβαρά και να απαντήσουν στα ερωτήματα που σχετίζονται με την πορεία και την εξέλιξή της. Με πολύπλευρη οικονομική και κοινωνική δραστηριότητα, με την πρώην παραθεριστική και νυν μικτή περιοχή (πρώτη και δεύτερη κατοικία) του Πόρτο Ράφτη και του τμήματος της Βραυρώνας που ανήκει στα διοικητικά του όρια, σταθμός στα μισά της οδικής και της σιδηροδρομικής διαδρομής από την Αθήνα στο Λαύριο, με ζωή και ιστορία συνδεδεμένη με τις παραδοσιακές γεωργικές καλλιέργειες της πεδιάδας των Μεσογείων, το Μαρκόπουλο μετατράπηκε στα τελευταία σαράντα χρόνια σε μικρή σύγχρονη πόλη, με κυρίαρχη δραστηριότητα το εμπόριο και τη βιοτεχνία, καθώς και την προσφορά υπηρεσιών που απορρέουν από την εκτεταμμένη ανάπτυξη της παραθεριστικής και πρόσφατα της μόνιμης κατοικίας. Πλαίσιο της εξέλιξης αυτής, παραμένει η πρόσφατη αγροτική προέλευση της πλειονότητας των κατοίκων του, που εξακολουθούν να απασχολούνται με τις παραδοσιακές ή με νέες γεωργικές καλλιέργειες, συμπληρωματικά της κύριας απασχόλησής τους. Η απασχόληση με τη γεωργία αλλά και οι καλλιέργειες, που σαν φυσικό περιβάλλον περικλείουν την πόλη και τους οικισμούς της περιοχής, καθορίζουν τη διαμόρφωση της δομής, των σχέσεων και των ηθών της κοινωνίας του Μαρκόπουλου. Η ανάπτυξη του Μαρκόπουλου έχει αρκετές ιδιαιτερότητες: Πριν αφομοιωθούν οι αλλαγές στις ανθρώπινες και στις κοινωνικές σχέσεις που προκάλεσε η αστικοποίηση της περιοχής, η εγκατάσταση νέων μόνιμων οικιστών προερχομένων από μακρυνές περιοχές της Ελλάδας, η μετεγκατάσταση κατοίκων άλλων περιοχών του λεκανοπεδίου σαν κατοίκων μόνιμων και η εποχική συνύπαρξη με πληθώρα παραθεριστών, ανατρέπουν τις ισορροπίες και συχνά λειτουργούν αποσταθεροποιητικά στον ιστό της τοπικής κοινωνίας. Εν όψει μιας ανάπτυξης που μπορεί να προσελκύσει νέες παραγωγικές δραστηριότητες και δραστηριότητες προσφοράς υπηρεσιών και να εκτοξεύσει τον μόνιμο πληθυσμό σε αριθμούς πολλαπλάσιους των σημερινών, πρέπει να απαντηθεί εγκαίρως το ερώτημα σχετικά με τα όρια που θα ήταν επιθυμητό να τεθούν στην εξέλιξη αυτή, με δυό λόγια να αναζητηθεί το επιθυμητό όριο της αστικοποίησης του Μαρκόπουλου. Οπως αναφέρθηκε κατά την εκπόνηση της προηγούμενης αναθεώρησης του Γενικού Πολεοδομικού Σχεδίου, το τοπίο έχει ήδη υποστεί σοβαρή υποβάθμιση από λανθασμένες και αλόγιστες ανθρώπινες παρεμβάσεις. Η υποβάθμιση του τοπίου και του οργανωμένου για τη ζωή, την ανθρώπινη δημιουργική απασχόληση και την ψυχαγωγία χώρου, αποτελούν προϊόν της κακής χρήσης της γης και της κερδοσκοπικής ανατίμησης της αξίας της, που με τη σειρά τους περιορίζουν τη δυνατότητα προγραμματισμού και ελέγχου των χωροθετουμένων χρήσεων και της ποιότητας του χώρου. Η υποβάθμιση του χώρου δεν αποτελεί διαδικασία εύκολα ανατρέψιμη. Γενικότερα οι επεμβάσεις στο χώρο έχουν επιπτώσεις μακροχρόνιες και συχνά μη ανατρέψιμες. Είναι συνεπώς απολύτως αναγκαίο να συνειδητοποιηθεί ότι η αυθαίρετη και εγωιστική επέμβαση στο χώρο, πρέπει να δώσει τη θέση της σε μιά ελεγχόμενη και μελετημένη οργάνωση, σύμφωνη με τις ανάγκες της κοινωνίας και σε αντιστοιχία με τους κανόνες της τέχνης και των επιστημών και με τα κοινωνικά, τεχνολογικά, πολιτικά και πολιτισμικά δεδομένα της σημερινής εποχής. Στόχος της οργάνωσης αυτής πρέπει να είναι η διαμόρφωση οικισμών με λειτουργία εύρυθμη και μορφή ανθρώπινη και η προφύλαξη και διατήρηση του φυσικού περιβάλλοντος ως αναντικατάστατου περιουσιακού στοιχείου, που ανήκει στο κοινωνικό σύνολο.

3 Οι γενικοί στόχοι που τέθηκαν κατά την προηγούμενη αναθεώρηση του εγκεκριμμένου Γενικού Πολεοδομικού Σχεδίου ήταν, η αντιμετώπιση των δεδομένων που διαμορφώνει για την περιοχή η λειτουργία του νέου αεροδρομίου, η ανάσχεση του προτύπου οικιστικής ανάπτυξης που διαμορφώθηκε κατά τα σαράντα τελευταία χρόνια, η βελτίωση της λειτουργίας και της ποιότητας του χώρου στη πόλη του Μαρκόπουλου και στο Πόρτο Ράφτη, η προστασία του φυσικού περιβάλλοντος από την αλόγιστη καταστροφή. Οι στόχοι αυτοί δεν επιτεύχθηκαν, αντίθετα όλες οι παράμετροι φαίνεται να επιδεινώθηκαν στα τελευταία χρόνια, αφού οι ανησυχίες που προαναφέρονται δεν βρίσκονται στο κέντρο του προβληματισμού και της σκέψης των ενδιαφερομένων. 1.1 Αντικείμενο της Σύμβασης μεταξύ του Δήμου Μαρκοπούλου και της Μελετητικής Ομάδας. Μελετητές και Επιβλέποντες Η παρούσα μελέτη εκπονείται βάσει της από Σύμβασης μεταξύ του Δήμου Μαρκοπούλου Μεσογαίας αφ ενός και των μελετητών Χρυσάνθης Αραμπατζή Καρρά, αρχιτέκτονα και Γιώργου Προβελέγγιου, αρχιτέκτονα. Η ομάδα μελέτης πλαισιώνεται από τους συμβούλους, Ανέστη Αβραμίδη, πολιτικό μηχανικό, εδαφομηχανικό, γεωλόγο, Δρ. Αλέξιο Παρασκευόπουλο, πολιτικό μηχανικό, περιβαλλοντολόγο, Γιώργο Παπαγεωργίου, οικονομολόγο - πολεοδόμο χωροτάκτη, Σεραφείμ Κάπρο, πολιτικό μηχανικό - συγκοινωνιολόγο, Θανάση Καλπαξή, αρχαιολόγο, τον ειδικό σύμβουλο μελέτης Παύλο Λουκάκη, αρχιτέκτονα πολεοδόμο, καθώς και από συνεργάτες των οποίων τα ονόματα αναγράφονται στην αρχή της παρούσας έκθεσης. Αντικείμενο της Σύμβασης αποτελεί η εκπόνηση μελέτης Αναθεώρησης του Γενικού Πολεοδομικού Σχεδίου του Δήμου Μαρκοπούλου Μεσογαίας, το οποίο είχε εκπονηθεί στο διάστημα μεταξύ 1997 και 1999 και θεσμοθετήθηκε με την Απόφαση / Υπουργού ΠΕ.ΧΩ.ΔΕ.(ΦΕΚ 210Δ ). Επιβλέποντες της μελέτης ορίσθηκαν με το υπ αρ. πρωτ / έγγραφο του Διευθυντή της Τ.Υ. του Δήμου Μαρκοπούλου η κα Ελένη Πετούρη, αρχιτέκτων και με το υπ αρ. πρωτ / έγγραφο του Οργανισμού Αθήνας προς το Δήμο Μαρκοπούλου ο κ. Κωνσταντίνος Ευθυμίου, αρχιτέκτων, πολεοδόμος. 1.2 Τα Υπόβαθρα των Σχεδίων της Μελέτης Η μελέτη έχει εκπονηθεί σε νέα πρωτότυπα ψηφιακά υπόβαθρα που εκπονήθηκαν από την ομάδα των μελετητών, διότι υπόβαθρα δεν παραδόθηκαν από τον κύριο του έργου, όπως προβλέπει η Σύμβαση. Για την προετοιμασία τους χρησιμοποιήθηκαν τα ακόλουθα:

4 Ψηφιακές αεροφωτογραφίες. Παλαιά υπόβαθρα από προηγούμερνες μελέτες στην περιοχή, που είχαν χρησιμοποιήσει συμβατικές πινακίδες της Γ.Υ.Σ. υπό κλίμακα 1: Ψηφιακός χάρτης που συνοδεύει το από (ΦΕΚ 199Δ / ) Π.Δ., που εκπονήθηκε από τον Οργανισμό Αθήνας. Φηφιακά υπόβαθρα των μελετών κτηματογράφησης και πολεοδόμησης που εκπονήθηκαν ή εκπονούνται στην πόλη του Μαρκόπουλου και στο Πόρτο Ράφτη. Τέλος, μεταφέρθηκαν στο ψηφιακό υπόβαθρο όλα τα στοιχεία (κτίσματα, δρόμοι κλπ) που προέκυψαν από επιτόπια παρατήρηση ή από τη σύγκριση με τους φωτοχάρτες, ιδιαίτερα στις περιοχές εκτός σχεδίου. 1.3 Υφιστάμενο Πλαίσιο: Το Εγκεκριμμένο Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο, η πρώην Περιοχή Β Κατοικίας του Πόρτο Ράφτη και το Π.Δ. περί Καθορισμού Χρήσεων Γης και Ορων και Περιορισμών Δόμησης στην Εκτός Σχεδίου και Εκτός Ορίων Οικισμών προ του Ετους 1923 Ευρύτερη Περιοχή Μεσογείων Το Μαρκόπουλο έχει εγκεκριμμένο Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο από το 1987, ενώ η περιοχή του Πόρτο Ράφτη ανήκει από το 1985 σε περιοχή Β κατοικίας. Το Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο του Δήμου Μαρκοπούλου εγκρίθηκε με την υπ.αρ /2582/ (ΦΕΚ916/Δ/ ) Απόφαση Υπουργού ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. σύμφωνα με τις ισχύουσες τότε διατάξεις του Ν. 1337/83. Το έτος 2000, με την υπ. αρ. 9573/1846/ (ΦΕΚ 210Δ/ ) Απόφαση του Υπουργού ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. αναθεωρήθηκε το αρχικό Γ.Π.Σ. προκειμένου να αντιμετωπισθεί η πολεοδομική ρύθμιση του χώρου για την ελεγχόμενη υποδοχή της εγκατάστασης δραστηριοτήτων ελκυόμενων στην περιοχή από την λειτουργία του αεροδρομίου, τη χωροθέτηση των Ολυμπιακών εγκαταστάσεων και τη βελτίωση των αξόνων πρόσβασης της περιοχής. Η αναθεώρηση εγκρίθηκε με τις διατάξεις του Ν.1337/83 όπως προβλεπόταν από τις μεταβατικές διατάξεις του Ν.2508/1997. Να σημειωθεί ότι στα πλαίσια της προαναφερθείσας αναθεώρησης, η μελέτη που εκπονήθηκε το χρονικό διάστημα μεταξύ του 1997 και του 1999, επεκτάθηκε αρχικά σε όλη την περιοχή του Μαρκόπουλου και κατέληξε στην υποβολή προτάσεων σε τρεις επί μέρους ενότητες, όπως αναφέρει το Τεύχος Τεχνικών Δεδομένων που συνόδευε την προκήρυξη της παρούσας Μελέτης: Γενικό Ρυθμιστικό Σχέδιο του Δήμου Μαρκόπουλου, με αναφορά στην εκτός σχεδίου περιοχή. Αναθεώρηση (τροποποίηση) του ΓΠΣ, που αναφέρεται στην πόλη του Μαρκόπουλου και στις συνεχόμενες με αυτήν περιοχές των παραγωγικών δραστηριοτήτων του δευτερογενούς και του τριτογενούς τομέα, καθώς και σε ορισμένες περιοχές του Πόρτο Ράφτη, για τις οποίες υπήρχαν ρυθμίσεις από το αρχικά εγκεκριμένο ΓΠΣ του Δήμου. Πρόκειται για την ενότητα της Μελέτης που θεσμοθετήθηκε το 2000 και αποτελεί το ισχύον σήμερα Γ.Π.Σ. του Δήμου. Γενικό Δομικό Σχέδιο του Πόρτο Ράφτη που περιλαμβάνει καταγραφές της υφισταμένης κατάστασης και ορισμένες προτάσεις για την οργάνωση του Πόρτο Ράφτη.

5 Η εφαρμογή των διατάξεων του Ν.1337/83 (βάσει των μεταβατικών διατάξεων του Ν. 2508/1997) είχε ως αποτέλεσμα να περιορισθεί η θεσμοθέτηση στις προτάσεις που αφορούσαν μόνο τις προς πολεοδόμηση περιοχές (δεύτερη ενότητα μελέτης), αφήνοντας έτσι σοβαρές εκκρεμότητες στην συνολική ρύθμιση της γεωγραφικής περιφέρειας του Δήμου. Το 2003 εκδόθηκε το από Π.Δ. (ΦΕΚ 199Δ/ ) για τις χρήσεις γης, τους όρους και περιορισμούς δόμησης στην εκτός σχεδίου και εκτός ορίων οικισμών προ του έτους 1923 περιοχή των Μεσογείων, που τροποποιήθηκε ως προς τις επιτρεπόμενες χρήσεις στο ΒΙΠΑ με την παρ. 27, του άρθρου 13 του Ν. 3212/ (ΦΕΚ 308Α). Οι ρυθμίσεις του Π.Δ./τος είναι γενικού χαρακτήρα λόγω του μεγέθους της έκτασης της ρυθμιζόμενης περιοχής και η απαιτούμενη εξειδίκευση θα γίνει στα πλαίσια της παρούσας Μελέτης με βάση τις διατάξεις του Ν.2508/1997, με τις οποίες πλέον ρυθμίζεται το σύνολο της περιοχής εντός των διοικητικών ορίων του Δήμου. 1.4 Η Ανάγκη Αναθεώρησης του Εγκεκριμμένου ΓΠΣ του Δήμου Οπως αναφέρθηκε, στην περιοχή του Δήμου Μαρκόπουλου καταγράφεται αυξανόμενη τάση μόνιμης κατοίκησης των περιοχών που πολεοδομήθηκαν ως περιοχές παραθεριστικής κατοικίας. Σημειωτέον ότι ιδιαίτερα στην περιοχή του Πόρτο Ράφτη, η σχετική ασάφεια ως προς τις επιτρεπόμενες χρήσεις, εκτός από τις προφανείς δυσλειτουργίες, οδηγεί τον πολεοδομικό σχεδιασμό σε παλινδρομήσεις και σοβαρά αδιέξοδα. Επίσης καταγράφεται έντονα η ανάγκη ρυθμίσεων στις εκτός σχεδίου περιοχές της γεωγραφικής περιφέρειας του Δήμου, εξειδικεύοντας τις ρυθμίσεις του Π.Δ./τος του 2003 με έμφαση στην προστασία περιοχών ευαίσθητων από φυσικής ή ιστορικής και πολιτιστικής πλευράς. Για τους λόγους αυτούς απαιτείται να εντατικοποιηθούν οι ρυθμοί πολεοδόμησης των καθορισμένων παραγωγικών ζωνών και της ζώνης τουρισμού πολιτισμού υπερτοπικού επιπέδου και να διερευνηθούν συνολικά τα προβλήματα και οι δυνατότητες ελεγχόμενης βιώσιμης ανάπτυξης του Δήμου με την αναθεώρηση του ΓΠΣ σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν.2508/1997. Οι προτάσεις θα πρέπει να εναρμονίζονται με τις κατευθύνσεις του Ρυθμιστικού Σχεδίου Αθήνας καθώς και με τις επιλογές ή κατευθύνσεις των τυχόν εγκεκριμένων κατά τα άρθρα 6 έως 8 του Ν.2742/1999, Γενικών (Εθνικό, Περιφερειακό) και Ειδικών Πλαισίων Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης ή και κατά τα άρθρα 11 και 12 του ιδίου Νόμου τυχόν Περιοχών Ειδικών Χωρικών Παρεμβάσεων και Σχεδίων Ολοκληρωμένων Αστικών Παρεμβάσεων. Επισημαίνεται επίσης ότι θα πρέπει να ληφθούν υπ όψιν μετά από αξιολόγηση βάσει των σημερινών δεδομένων τα συμπεράσματα των μελετών που έχουν κατά καιρούς εκπονηθεί για την περιοχή του Δήμου και την ευρύτερη περιοχή. Το εγκεκριμμένο Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο του Μαρκόπουλου αντιμετωπίζει γενικά ως περιοχή παραθεριστικής κατοικίας την περιοχή του Πόρτο Ράφτη και της Βραυρώνας, χωρίς να υπεισέρχεται σε αναλυτική εξέταση των υφισταμένων χρήσεων γης στις περιοχές αυτές και να διατυπώνει συνολικές προτάσεις για την οργάνωσή τους. Για τις εκτός της πόλης αλλά εντός των διοικητικών ορίων του Δήμου

6 Μαρκόπουλου περιοχές, υπάρχουν για μεν τη Χαμολιά εγκεκριμμένο σχέδιο, για δε το Πόρτο Ράφτη εγκεκριμμένες πολεοδομικές μελέτες. Εκτός από περιοχή Β κατοικίας, η παραθαλάσσια ζώνη εντός των διοικητικών ορίων του Δήμου Μαρκόπουλου και ιδιαίτερα η περιοχή του Πόρτο Ράφτη περιλαμβάνει εκτεταμένους θήλακες Α κατοικίας, φαινόμενο που διευρύνεται μετά τη λειτουργία του νέου αεροδρομίου και της Αττικής Οδού και την κατασκευή Ολυμπιακών Εργων στην περιοχή, αλλά και λόγω της εγκατάστασης νέων μονάδων στο υπό διαμόρφωση ΒΙ.ΠΑ. Στη μελέτη του Ινστιτούτου Περιφερειακής Ανάπτυξης του Παντείου Πανεπιστημίου για την Οικονομική Ανάπτυξη και τον Χωροταξικό Σχεδιασμό της Πεδιάδας των Μεσογείων, ο μόνιμος πληθυσμός του Πόρτο Ράφτη εκτιμήθηκε το 1996 σε περίπου άτομα, ενώ σύμφωνα με εκτιμήσεις της παρούσας Μελέτης, o μόνιμος πληθυσμός του Πόρτο Ράφτη έχει υπερβεί τον αριθμό των ατόμων. Ο πληθυσμός αυτός, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Μελέτης με την οποία αναθεωρήθηκε το ΓΠΣ του Μαρκόπουλου προ δεκαετίας, αναμενόταν να αυξηθεί και να ξεπεράσει τις κατοίκους πριν από το έτος 2020, εκτίμηση που φαίνεται ότι θα ξεπερασθεί βάσει των νεωτέρων δεδομένων. Η περιοχή του Πόρτο Ράφτη πρέπει να οργανωθεί ώστε να λειτουργήσει και ως περιοχή Α κατοικίας, εκτός από την καλοκαιρινή λειτουργία της ως παραθεριστικής περιοχής. Η ανάγκη ρύθμισης του χώρου στην πόλη του Μαρκόπουλου είναι επίσης επιταχτική, αφ ενός λόγω της προβλεπομένης αύξησης του πληθυσμού και αφ ετέρου, λόγω της προβλεπομένης εγκατάστασης επιχειρήσεων του δευτερογενούς και του τριτογενούς τομέα στην κοντινή προς την πόλη του Μαρκόπουλου περιοχή. Στην ίδια την πόλη του Μαρκόπουλου πρέπει επίσης να προβλεφθούν ρυθμίσεις σχετικές με τη χωροθέτηση και την οργάνωση των χρήσεων, ώστε να βελτιωθεί κατά το δυνατόν η λειτουργία της. Η εκπόνηση του νέου Σχεδίου θα προσεγγίσει την εικόνα του Μαρκόπουλου ως το έτος 2030, από την οποία θα προκύπτει το είδος των δραστηριοτήτων που προσδοκάται να προσελκύσει η περιοχή, ώστε να προβλεφθεί και η κατάλληλη χωροθέτησή τους. Πέραν αυτού, θα προκύψει και η εικόνα των αναγκαίων έργων υποδομής που θα ανταποκρίνονται στις αυριανές συνολικές ανάγκες της ευρύτερης περιοχής του Μαρκόπουλου. Η εκπόνηση ενός Σχεδίου για τη οργάνωση των χρήσεων σε όλη την έκταση των διοικητικών ορίων της πόλης του Μαρκόπουλου είναι αναγκαία και από το γεγονός ότι απαιτείται έλεγχος στις εκτεταμμένες εκτός ορίου περιοχές, όπου κυριαρχεί καθεστώς αυθαιρεσίας, ώστε να αποφευχθεί η εγκατάσταση ανεπιθύμητων ή οχλουσών χρήσεων και η σταδιακή καταστροφή του φυσικού περιβάλλοντος, των ιστορικών μνημείων και των αξιόλογων οικιστικών συνόλων, που αποτελούν πραγματικό πλούτο της περιοχής του Μαρκόπουλου. Ολοι οι παραπάνω λόγοι, αλλά κυρίως οι εκτεταμμένες αλλαγές από την άποψη των εγκατεστημένων χρήσεων, των συγκοινωνιακών δικτύων και της ραγδαίας αύξησης του πληθυσμού, καθιστούν αναγκαία την εκπόνηση νέου Σχεδίου σε όλη την έκταση των διοικητικών ορίων του Δήμου και την νέα αναθεώρηση του εγκεκριμμένου Γενικού Πολεοδομικού Σχεδίου, ώστε να υπάρξει η αναγκαία προετοιμασία για τις επερχόμενες εξελίξεις.

7 2. ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΟ ΘΕΣΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ Σύμφωνα με το σχετικό κεφάλαιο του Τεύχους Τεχνικών Δεδομένων που συνόδευε την Προκήρυξη της παρούσας Μελέτης, το γενικό και ειδικό θεσμικό πλαίσιο που αφορά το υπό εκπόνηση Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο είναι το ακόλουθο: 2.1 Γενικό θεσμικό πλαίσιο Ο Ν. 2508/97 (ΦΕΚ124/Α) «Βιώσιμη Οικιστική Ανάπτυξη και άλλες διατάξεις» όπως ισχύει σήμερα Ο Ν. 1337/83 (ΦΕΚ33/Α) «Επέκταση των Πολεοδομικών Σχεδίων, Οικιστική Ανάπτυξη και σχετικές διατάξεις» και ειδικότερα όσες διατάξεις παραμένουν σε ισχύ σύμφωνα με τον Ν. 2508/ Ο Ν. 1650/86 όπως τροποποιήθηκε με τον Ν. 3010/2002 και οι ισχύουσες ΚΥΑ που αφορούν στην προστασία του περιβάλλοντος Ο Ν. 2742/1999 (ΦΕΚ207/Α) «Χωροταξικός Σχεδιασμός και Αειφόρος Ανάπτυξη και άλλες διατάξεις» Ο Ν. 3028/2002 (ΦΕΚ153Α) «Προστασία των Αρχαιοτήτων και εν γένει της Πολιτιστικής Κληρονομιάς» Ο. Ν. 2503/97 «Διοίκηση, Οργάνωση, Στελέχωση της Περιφέρειας, ρύθμιση θεμάτων για την Τοπική Αυτοδιοίκηση» Το Π.Δ. από (ΦΕΚ166Δ) «Κατηγορίες και περιεχόμενο Χρήσεων γης» Η Απόφαση του Υπουργού ΠΕΧΩΔΕ με αρ. 9572/1845/ (ΦΕΚ 209/Δ/ ) «Τεχνικές προδιαγραφές μελετών Γενικών Πολεοδομικών Σχεδίων (Γ.Π.Σ.) και Σχεδίων Οικιστικής Οργάνωσης Ανοικτής Πόλης (ΣΧΟΟΑΠ) και αμοιβές μηχανικών για την εκπόνηση μελετών» Η Απόφαση του Υπουργού ΠΕΧΩΔΕ με αρ /2004 (ΦΕΚ 285/Δ/2004) «Έγκριση πολεοδομικών σταθεροτύπων και ανώτατα όρια πυκνοτήτων που εφαρμόζονται κατά την εκπόνηση των ΓΠΣ, ΣΧΟΟΑΠ κ.λ.π..» Απόφαση του Υπουργού ΠΕΧΩΔΕ με αρ /3696/98 (ΦΕΚ 723/Β/ ) «Έγκριση προδιαγραφών για την εκπόνηση μελετών γεωλογικής καταλληλότητας στις προς πολεοδόμηση περιοχές». Επίσης θα ληφθούν υπ όψιν οι διατάξεις που αφορούν την εκτός σχεδίου δόμηση, τον αιγιαλό και την παραλία, τα λατομία, τις τουριστικές εγκαταστάσεις καθώς και κάθε άλλη διάταξη που αφορά στον τομέα του χωροταξικού και πολεοδομικού σχεδιασμού.

8 2.2 Ειδικό θεσμικό πλαίσιο της Αττικής και της περιοχής Μελέτης Θεσμικό Πλαίσιο της Αττικής Για την Αττική ισχύουν: Ο Ν. 1515/1985 «Ρυθμιστικό Σχέδιο Αθήνας» Ο Ν. 3325/2005 (ΦΕΚ68Α) «Ίδρυση και λειτουργία βιομηχανικών εγκαταστάσεων στο πλαίσιο της Αειφόρου Ανάπτυξης και άλλες διατάξεις». Επίσης θα ληφθεί υπ όψιν κάθε άλλη διάταξη που αφορά την Αττική και έχει εφαρμογή στην περιοχή της μελέτης Θεσμικό Πλαίσιο για την περιοχή του Δήμου Μαρκόπουλου Εχουν εκδοθεί και ισχύουν οι παρακάτω κανονιστικές αποφάσεις και Π. Δ./τα: Γενικός Σχεδιασμός α. Το από Π.Δ. (ΦΕΚ 456/Δ/ ) «Οικισμός εντός της ΖΟΕ Αττικής περιοχών για δεύτερη κατοικία» β. Το από Π.Δ. (ΦΕΚ 556/Δ/ ) «Τροποποίηση ορίων περιοχών για δεύτερη κατοικία εντός της Ζώνης Οικιστικού Ελέγχου (Ζ.Ο.Ε.) Νομού Αττικής». γ. Το από Π.Δ. (ΦΕΚ 199/Δ/ ) «Καθορισμός χρήσεων γης και όρων και περιορισμών δόμησης στην εκτός σχεδίου και εκτός ορίων οικισμών προ του έτους 1923 ευρύτερη περιοχή Μεσογείων (Ν. Αττικής)» όπως μεταγενέστερα τροποποιήθηκε και ισχύει (παρ. 27 άρθρου 13 Ν. 3212/03 (ΦΕΚ 308/Α). δ. Η 52613/2582/ υπουργική απόφαση (ΦΕΚ 916/Δ/ ) «Εγκριση Γενικού Πολεοδομικού Σχεδίου (ΓΠΣ) του οικισμού Μαρκόπουλου Δήμου Μαρκόπουλου (Ν. Αττικής)». ε. Η απόφαση του Υπουργού ΠΕΧΩΔΕ 9573/1846/ (ΦΕΚ 210/Δ/ ) «Τροποποίηση Γ.Π.Σ. του Δήμου Μαρκόπουλου Μεσογαίας (Ν. Αττικής)». στ. Η από απόφαση ΠΕΧΩ 1657/Φ.Τροπ/02 (ΦΕΚ 362/Δ/ ) «Αναθεώρηση όρων και περιορισμών δόμησης του εγκεκριμένου σχεδίου πόλεως Μαρκόπουλου Μεσογαίας Ν. Αττικής» Ειδικός Σχεδιασμός

9 α. Το από Β.Δ. (ΦΕΚ 106/Α/ ) «Περί εγκρίσεως διαγράμματος ρυμοτομίας συνοικισμού Πούντας, Πόρτο-Ράφτη». β. Το «Εγκεκριμμένο Ρυμοτομικό Σχέδιο Αγίου Σπυρίδωνα Πόρτο Ράφτη», (ΦΕΚ 331/ ). γ. Το από Β.Δ. (ΦΕΚ 11/Α/ ) «Περί αναθεωρήσεως και επεκτάσεως του ρυμοτομικού σχεδίου Μαρκοπούλου (Αττικής) και καθορισμού των όρων και περιορισμών δομήσεως των οικοπέδων αυτού». δ. Το από Β.Δ. (ΦΕΚ 57/Δ/ ) «Περί αναθεωρήσεως των όρων και περιορισμών δομήσεως των οικοπέδων του ρυμοτομικού σχεδίου Μαρκοπούλου (Αττικής)». ε. Το από Β.Δ. (ΦΕΚ 267/Δ/ ) «περί καθορισμού όρων και περιορισμών δομήσεως επί εκτάσεως κειμένης εκτός σχεδίου παρά τον οικισμόν Αγίου Σπυρίδωνος, περιοχής Κοινότητος Πόρτο-Ράφτη (Αττικής)». στ. Το από Β.Δ. (ΦΕΚ 64/Δ/ ) «Περί τροποποιήσεως του από Β.Δ. «περί καθορισμού όρων και περιορισμών δομήσεως επί εκτάσεως κειμένης εκτός σχεδίου παρά τον οικισμόν Αγίου Σπυρίδωνος, περιοχής Κοινότητος Πόρτο-Ράφτη (Αττικής)». ζ. Το από Π.Δ. (ΦΕΚ 43/Δ/ ) «Εγκριση πολεοδομικής μελέτης της πολεοδομικής ενότητας 3 περιοχής δεύτερης κατοικίας «Πόρτο Ράφτη» του Δήμου Μαρκόπουλου (Ν. Αττικής)». η. Το από Π.Δ. (ΦΕΚ 308/Δ/ ) «Εγκριση πολεοδομικής μελέτης της πολεοδομικής ενότητας 2 του Δήμου Μαρκόπουλου (Ν. Αττικής) και τροποποίηση του εγκεκριμένου σχεδίου σε συνεχόμενη περιοχή». θ. Το από Π.Δ. (ΦΕΚ 371/Δ/ ) «Εγκριση πολεοδομικής μελέτης των πολεοδομικών ενοτήτων 4 και 5 περιοχής δεύτερης κατοικίας «Πόρτο Ράφτη» του δήμου Μαρκόπουλου (Ν. Αττικής) και τροποποίηση του εγκεκριμένου ρυμοτομικού σχεδίου σε συνεχόμενη περιοχή του ίδιου Δήμου» ι. Το από Π.Δ. (ΦΕΚ 234/Δ/ ) «Εγκριση πραγματοποίησης μελέτης τμημάτων των πολεοδομικών ενοτήτων 4 και 5 της περιοχής δεύτερης κατοικίας «Πόρτο Ράφτη» του Δήμου Μαρκόπουλου (Ν. Αττικής)». ια. Το από Π.Δ. (ΦΕΚ 430/Δ/ ) «Εγκριση πολεοδομικής μελέτης των πολεοδομικών ενοτήτων 1 και 2 περιοχής δεύτερης κατοικίας «Πόρτο Ράφτη» του Δήμου Μαρκόπουλου (Ν. Αττικής) και αναθεώρηση του εγκεκριμένου σχεδίου στην περιοχή Αγίου Σπυρίδωνα του ίδιου Δήμου».

10 ιβ. Το από Π.Δ. (ΦΕΚ 708/Δ/ ) «Εγκριση πολεοδομικής μελέτης τμήματος της πολεοδομικής ενότητας 3 περιοχής «ΝΤΑΓΚΛΑ» του Δήμου Μαρκόπουλου (Ν. Αττικής)». ιγ. Η απόφαση 25419/862/97/ του Νομάρχη Ανατολικής Αττικής (ΦΕΚ 468/Δ/ ) «Τροποποίηση όρων δόμησης για την επέκταση ζώνης για ανέγερση καταστημάτων στο εγκεκριμένο σχέδιο Αγίου Νικολάου Πόρτο Ράφτη, Δήμου Μαρκόπουλου στα Ο.Τ. 2, 7, 8, 12, 13, 14, 15. ιδ. Η απόφαση 11647/Τ.1392/ του Περιφερειακού Διευθυντή Ανατολικής Αττικής, «Τροποποίηση όρων δόμησης της Πολεοδομικής Ενότητας 1 και 2 Πόρτο Ράφτη». ιε. Η απόφαση 9667/2473/ του Νομάρχη Ανατολικής Αττικής (ΦΕΚ 1103/Δ/ ) «Εγκριση τροποποίησης όρων δόμησης Παλαιού σχεδίου Αγ. Σπυρίδωνα Π. Ράφτη». ιστ.το από Π.Δ. (ΦΕΚ 523/Δ/ ) «Εγκριση πολεοδομικής μελέτης τμημάτων των πολεοδομικών ενοτήτων 1 και 2 περιοχής δεύτερης κατοικίας «Πόρτο Ράφτη» του Δήμου Μαρκόπουλου Μεσογαίας (Ν. Αττικής) και τροποποίηση του εγκεκριμένου ρυμοτομικού σχεδίου στα σημεία σύνδεσης». ιζ. Το από Π.Δ. (ΦΕΚ 187/Δ/ ) «Εγκριση πολεοδομικής μελέτης τμημάτων των πολεοδομικών ενοτήτων 4 και 5 της περιοχής δεύτερης κατοικίας «Πόρτο Ράφτη του Δήμου Μαρκόπουλου (Ν. Αττικής)». ιη. Το από Π.Δ. (ΦΕΚ 214/Δ/ ) «Εγκριση πολεοδομικής μελέτης έκτασης ιδιοκτησίας πιλότων με την επωνυμία «ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΙ ΑΕΤΟΙ» στη θέση «Μαζογερέ Βελατούρι Αραπάκι» της κοινότητας Κουβαρά και του δήμου Μαρκόπουλου Ν. Αττικής». ιθ. Η απόφαση 22221/ των υπουργών ΠΕΧΩΔΕ και Γεωργίας (ΦΕΚ 644/Δ/ ) «Εγκριση πολεοδομικής μελέτης τμημάτων των πολεοδομικών ενοτήτων 4 και 5 περιοχής δεύτερης κατοικίας «Πόρτο Ράφτη» του Δήμου Μαρκόπουλου Μεσογαίας (Ν.Αττικής) και τροποποίηση του εγκεκριμένου ρυμοτομικού σχεδίου του ίδιου Δήμου στα όρια σύνδεσης με την περιοχή επέκτασης». κ. Η απόφαση 22082/ των υπουργών ΠΕΧΩΔΕ και Γεωργίας (ΦΕΚ 644/Δ/ ) «Τροποποίηση του εγκεκριμένου ρυμοτομικού σχεδίου της περιοχής «Πόρτο Ράφτη» του Δήμου Μαρκόπουλου Μεσογαίας (Ν. Αττικής) και επιβολή προκηπίου». κα. Η απόφαση 36038/ των υπουργών ΠΕΧΩΔΕ και Γεωργίας (ΦΕΚ 1025/Δ/ ) «Εγκριση πολεοδομικής μελέτης τμήματος της πολεοδομικής ενότητας 3, περιοχής δεύτερης κατοικίας «Πόρτο Ράφτη» του Δήμου Μαρκόπουλου (Ν. Αττικής). κβ. Η απόφαση 21458/ του υπουργού ΠΕΧΩΔΕ (ΦΕΚ 643/Δ/ ) «Εγκριση πολεοδομικής μελέτης τμήματος της πολεοδομικής ενότητας 3 της περιοχής δεύτερης κατοικίας

11 «Πόρτο Ράφτη» του Δήμου Μαρκόπουλου Μεσογαίας (Ν. Αττικής) και τροποποίηση του εγκεκριμένου ρυμοτομικού σχεδίου του ίδιου Δήμου στα όρια σύνδεσης με την περιοχή επέκτασης». 2.3 Το Ρυθμιστικό Σχέδιο της Αθήνας Οι ρυθμίσεις του χώρου στην περιοχή του Μαρκόπουλου καθορίζονται από τους στόχους Ν.1515/85 «Ρυθμιστικό Σχέδιο και Πρόγραμμα Προστασίας Περιβάλλοντος της ευρύτερης περιοχής Αθήνας», όπως συμπληρώθηκε και τροποποιήθηκε από τα νομοθετήματα Ν. 1561/85, Ν. 1622/86, Ν. 1650/86, Π.Δ. 471/91, Ν 1955/91, Ν 2052/92, Δ.Ν. 2300/92. Προβλέπεται ότι η Ανατολική Αττική είναι οργανική υποενότητα της ευρύτερης περιοχής της Αθήνας, με κέντρο την πόλη του Λαυρίου, που θα αποτελέσει αστικό κέντρο μεσαίου μεγέθους, με χωροθέτηση κεντρικών λειτουργιών του επιπέδου της υποενότητας. Προβλέπεται ακόμη η ανάπτυξη και η οργάνωση δευτερευόντων αστικών κέντρων της υποενότητας στους οικισμούς που σήμερα παρουσιάζουν θετικές αναπτυξιακές τάσεις. Πέραν αυτών, με τα άρθρα του Ν.1515/85 ορίζονται διατάξεις που στοχεύουν: Στην προστασία του περιβάλλοντος με οικολογική ανασυγκρότηση, στην προστασία της γεωργικής γης, στην προστασία των δασών, στην προστασία των υγροτόπων και των βιοτόπων, στην προστασία των τοπίων, των ακτών και των περιοχών φυσικού κάλλους και στον περιορισμό της παντός είδους ρύπανσης. Στη βελτίωση της ποιότητας της ζωής (λειτουργία της πόλης, ανακατανομή των δραστηριοτήτων, ενίσχυση του συστήματος των μαζικών μεταφορών, απομάκρυνση των οχλουσών δραστηριοτήτων από τις περιοχές της κατοικίας). Στην οικονομική ανασυγκρότηση με ενίσχυση του πρωτογενή τομέα, εκσυγχρονισμό των μεταποιητικών δραστηριοτήτων, ενίσχυση της βιοτεχνίας και ελαφράς βιομηχανίας με περιβαλλοντικά κριτήρια και ανάσχεση, έλεγχο και εκσυγχρονισμό του τριτογενή τομέα. Στην ανασυγκρότηση του αστικού ιστού με την ανάσχεση της εξάπλωσης και την εξυγίανση της πόλης, τη δημιουργία πολυκεντρικής δομής, τον έλεγχο των χρήσεων γης και των πυκνοτήτων, και την ανασυγκρότηση της γειτονιάς. Στην ανακατανομή των βασικών χρήσεων και λειτουργιών. Στη βελτίωση και οργάνωση ενιαίου συστήματος μεταφορών με λειτουργική διασύνδεση όλων των μέσων μεταφοράς.

12 Στον προγραμματισμό των ποιοτικών παρεμβάσεων μεγάλης κλίμακας. Οι ειδικότερες κατευθύνσεις και τα μέτρα που προβλέπονται από Ρ.Σ.Α. είναι: H ανάσχεση της εξάπλωσης της πόλης με απαγόρευση των κατατμήσεων, περιορισμένες επεκτάσεις του σχεδίου πόλεως και ταυτόχρονη εξασφάλιση των αναγκαίων χώρων κοινωνικής υποδομής, περιορισμό της εκτός σχεδίου δόμησης, ανάπλαση των υποβαθμισμένων περιοχών κατοικίας, οργανωμένα στεγαστικά προγράμματα, συσχετίσεις εκτάσεων οικοδομικών συνεταιρισμών με τις περιοχές επεκτάσεων και επιδίωξη συνενώσεων, απαγόρευση σύστασης νέων οικοδομικών συνεταιρισμών, προστασία των ακτών από την εξάπλωση της οικοπεδικής χρήσης και των περιφράξεων. Ο έλεγχος των χρήσεων γης με αναστολή της επέκτασης των κεντρικών λειτουργιών κατά μήκος των δρόμων, σταδιακή οργάνωση των κεντρικών λειτουργιών στα πολεοδομικά κέντρα, δημιουργία βιομηχανικών - βιοτεχνικών πάρκων και ζωνών ειδικών χρήσεων, συγκέντρωση των λατομικών επιχειρήσεων αδρανών σε θέσεις εκτός του Λεκανοπεδίου, δημιουργία συστήματος υπερτοπικών πόλων αναψυχής, αθλητισμού και πολιτιστικών λειτουργιών. Η βελτίωση και η οργάνωση ενιαίου συστήματος μεταφορών με δημιουργία συστημάτων οδικών δακτυλίων, λειτουργική διασύνδεση των μέσων μεταφοράς και ειδικότερα των λεωφορειακών γραμμών, των σιδηροδρομικών γραμμών, των ταξί και των ιδιωτικών λεωφορείων, σύνδεση του αστικού συγκοινωνιακού δικτύου με το υπεραστικό, ιεραρχημένο υποσύστημα λιμανιών και διαφοροποίηση ως προς τον χαρακτήρα τους (επιβατικό, εμπορικό), νέο Αερολιμένα στα Σπάτα, νέες γραμμές αστικού σιδηροδρόμου (Πειραιάς - Αιγάλεω - Γέρακας), νέες οδικές συνδέσεις (Ελληνικό - Αεροδρόμιο Σπάτων). Η αντιμετώπιση της ρύπανσης και η βελτίωση του περιβάλλοντος με έργα υποδομής για συλλογή, επεξεργασία και διάθεση υγρών αποβλήτων της ευρύτερης περιοχής (ολοκλήρωση αποχετευτικού δικτύου, εγκατάσταση επεξεργασίας αστικών υγρών αποβλήτων, λειτουργία κέντρου επεξεργασίας βοθρολυμάτων και αστικών υγρών λυμάτων κλπ). Οι μελέτες για την αναθεώρηση του Ρυθμιστικού Σχεδίου της Αθήνας έχουν εκπονηθεί, χωρίς να έχουν γίνει γνωστές οι προβλέψεις τους. 3. ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ 3.1 Γενικά

13 3.1.1 Μεθοδολογία και Περιοχή Μελέτης Στο παρόν Κεφάλαιο, θα γίνει εξέταση των κοινωνικοοικονομικών δεδομένων και τάσεων που αφορούν στο Δήμο Μαρκοπούλου και στην περιοχή της πεδιάδας των Μεσογείων και της ευρύτερης περιοχής των Μεσογείων. Με σκοπό την συγκρισιμότητα των στοιχείων με προγενέστερες, αλλά και με μελλοντικές εργασίες, χρησιμοποιούμε ως περιοχή μελέτης τις εξής γεωγραφικές περιοχές : Τον Δήμο Μαρκοπούλου Την Πεδιάδα των Μεσογείων που περιλαμβάνει τους εξής ΟΤΑ 1 : Περιοχή 1: Γέρακας, Ανθούσα, Παλλήνη Περιοχή 2: Γλυκά Νερά, Παιανία Περιοχή 3: Πικέρμι, Ραφήνα, Άρτεμις (Λούτσα) Περιοχή 4: Σπάτα Περιοχή 5: Κορωπί Περιοχή 6: Μαρκόπουλο, Καλύβια Κουβαράς Την ευρύτερη περιοχή των Μεσογείων που περιλαμβάνει τους ΟΤΑ Κερατέας, Λαυρεωτικής, Μαραθώνα, Νέας Μάκρης. Στα πλαίσια της ευρύτερης περιοχής παρατίθενται στοιχεία των Νομαρχιών της Αττικής καθώς και του συνόλου της χώρας. Στην ενότητα 3.2 γίνεται συνολική ανάλυση των Πληθυσμιακών χαρακτηριστικών του Δήμου Μαρκοπούλου και της ευρύτερης περιοχής μελέτης, της πεδιάδας των Μεσογείων. Ειδικότερα, στην ενότητα αναλύεται η υφιστάμενη κατάσταση των δημογραφικών και πληθυσμιακών του Δήμου Μαρκοπούλου, καθώς και των δημογραφικών χαρακτηριστικών που βοηθούν στην περιγραφή της φυσιογνωμίας του, με σκοπό την διεξαγωγή βασικών συμπερασμάτων. Για την εξυπηρέτηση των αναγκών της μελέτης και για την αποφυγή συγχύσεων, στους πίνακες αυτής της ενότητας, παρατίθενται στοιχεία μόνο για το Δήμο Μαρκοπούλου, ενώ όπου θεωρείται χρήσιμο να γίνουν μερικές συγκρίσεις αξιοποιούνται στοιχεία της Νομαρχίας Ανατολικής Αττικής, της Αττικής ή τ5ης χώρας. Στην ενότητα λαμβάνοντας ως σημείο αναφοράς και σύγκρισης τα βασικά στοιχεία του Δήμου Μαρκοπούλου, αναλύονται τα αντίστοιχα δημογραφικά χαρακτηριστικά που αφορούν στην ευρύτερη περιοχή μελέτης με αναλυτικές συγκρίσεις με τους ΟΤΑ που περιγράφηκαν στην εισαγωγή. 1 Η κατάταξη των ΟΤΑ στις αναφερόμενες περιοχές έγινε σύμφωνα με τη μελέτη του ΙΠΑ «Οικονομική Ανάπτυξη και Χωροταξικός Σχεδιασμός Πεδιάδας Μεσογείων » και χρησιμοποιήθηκε ως περιοχή ανάλυσης στο προηγούμενο ΓΠΣ του Δήμου Μαρκοπούλου

14 Στην ενότητα αναλύεται η οικονομική δραστηριότητα που αναπτύσσεται στην περιοχή καθώς και ανάλυση θεμάτων απασχόλησης και εργασίας. Το Κεφάλαιο ολοκληρώνεται με την ενότητα 3.3 στην οποία παρουσιάζονται οι προβλέψεις μελλοντικής εξέλιξης του πληθυσμού και άλλων δημογραφικών χαρακτηριστικών. Για την ανάλυση του παρόντος, ελέγχθηκαν, συμπληρώθηκαν και χρησιμοποιούνται στοιχεία : Από τις απογραφές πληθυσμού της ΕΣΥΕ 1951 έως 2001, από το Μητρώο Επιχειρήσεων της ΕΣΥΕ 2001, 2002, 2003 και από ετήσιες έρευνες των τομέων της οικονομίας. Από στοιχεία του Εθνικού Κέντρου Κοινωνικών Ερευνών και του Ινστιτούτου Αγροτικής Ανάπτυξης Από την Eurostat και τον ΟΗΕ. Από στοιχεία του Ερευνητικού Προγράμματος «στρατηγικό Πλαίσιο Χωρικής Ανάπτυξης για την Αθήνα Αττική» του ΥΠΕΧΩΔΕ, Ιούνιος Από στοιχεία που παρείχε ο Δήμος Μαρκοπούλου και η Νομαρχία Ανατολικής Αττικής. Σημειώνουμε ότι κατά την ανάλυση των στοιχείων και την πινακοποίησή τους, λόγω των διαφορετικών πηγών προέλευσης των πρωτογενών στοιχείων, σε ορισμένες περιπτώσεις είναι πιθανόν να εμφανίζονται σε ποσοτικά στοιχεία ίδιας περιοχής ή χαρακτηριστικών μικρές αποκλίσεις. Ωστόσο, οι διαφορές αυτές είναι αμελητέες και σε καμία περίπτωση δεν αλλοιώνουν την ουσία των στοιχείων ή την σημασία των συμπερασμάτων που προκύπτουν από αυτά. Σε κάθε στοιχείο αναφέρεται η πηγή πληροφόρησης. 3.2 Υφιστάμενη κατάσταση και δυναμική Δημογραφικά στοιχεία και κοινωνικά χαρακτηριστικά Η ταυτότητα του Δήμου Μαρκοπούλου Ο Δήμος Μαρκοπούλου εντάσσεται στην χωρική ενότητα των Μεσογείων, η οποία σύμφωνα με τις εξελίξεις αποτελεί - πλέον - μία από τις αστικοποιημένες περιοχές της Αττικής. Λόγω της διασύνδεσής του με τους νέους βασικούς οδικούς άξονες του λεκανοπεδίου, διαμορφώνει χαρακτήρα προνομιακής περιοχής καλής ποιότητας κατοικίας, για κατοίκους με μεσαία και ανώτερα εισοδήματα. Στην διαμόρφωση των δημογραφικών, κοινωνικών και οικονομικών χαρακτηριστικών του Δήμου έχουν συμβάλλει σημαντικά την τελευταία δεκαετία, η ολοκλήρωση της Αττικής Οδού, η σήραγγα του Υμηττού και η άμεση σύνδεση των Μεσογείων με το Ν.Α. Λεκανοπέδιο, καθώς και η κατασκευή του προαστιακού μέχρι το Αεροδρόμιο. Γενικότερα, η απομείωση του πληθυσμού του κέντρου της Περιφέρειας πρωτευούσης (Αθήνα, Πειραιάς και όμοροι Δήμοι), η νέα προαστιοποίηση της βόρειας Αττικής και των Μεσογείων, οι μεγάλες λειτουργικές μεταβολές στην Αττική, η δημιουργία εμπορικών κέντρων εντός του λεκανοπεδίου και η μετεγκατάσταση

15 βιομηχανικών επιχειρήσεων, επέφεραν σημαντικές κοινωνικο-οικονομικές και πληθυσμιακές μεταβολές και στον Δήμο Μαρκοπούλου. Με αυτό τον τρόπο, σήμερα στο Μαρκόπουλο αναπτύσσονται διάφορες παραγωγικές δράσεις, κυρίως του δευτερογενή και τριτογενή τομέα, αν και διατηρούνται κάποια αποθέματα γεωργικών εκτάσεων, που εν γένει όμως φθίνουν. Στην εξέλιξη των δραστηριοτήτων αυτών έχουν συμβάλλει οι υποδομές για παραγωγικές ζώνες για την κάλυψη αναγκών εγκαταστάσεων συμπληρωματικών με την λειτουργία του αεροδρομίου, το ΒΙ.ΠΑ. με χονδρεμπόριο και αποθήκες, οι περιοχές τουρισμού αναψυχής πολιτισμού στο Πόρτο-Ράφτη και στη Βραυρώνα και τέλος, οι ολυμπιακές εγκαταστάσεις (Ιππόδρομος, Ιππικό Κέντρο και Σκοπευτήριο) Τα επόμενα χρόνια, αναμένεται ακόμη μεγαλύτερη αύξηση του πληθυσμού και των επιχειρηματικών δραστηριοτήτων στα όρια του Δήμου, λόγω των νέων χωροταξικών παρεμβάσεων που βρίσκονται σε εξέλιξη, καθώς και των νέων υποδομών που σχεδιάζονται, όπως η προέκταση της Αττικής οδού και η επέκταση του προαστιακού από το Σταυρό μέχρι το Λαύριο, μέσω των οικισμών. Ωστόσο, σύμφωνα με τα στοιχεία που αναλύονται στην συνέχεια παρατηρούμε ότι η βασική ανάπτυξη του Δήμου Μαρκοπούλου, που συνεχίζεται με ένταση από την προηγούμενη δεκαετία, εκδηλώνεται κυρίως με την μορφή της οικιστικής ανάπτυξης μέσω επέκτασης υφιστάμενων οικιστικών πυρήνων (Μαρκόπουλο, Πόρτο-Ράφτη) αλλά και νέων (Κουλιδάς, Αγία Τριάδα) Πληθυσμός και Δημογραφικά χαρακτηριστικά του Μαρκόπουλου Η εξέλιξη του πληθυσμού Η αστικοποίηση της περιοχής του Δήμου επιβεβαιώνεται από την αυξητική πορεία του μεγέθους του πληθυσμού, ο οποίος ουσιαστικά διπλασιάστηκε τα τελευταία 25 χρόνια. Είναι ενδεικτικό ότι σε επίπεδο Νομαρχίας Ανατολικής Αττικής, ο πληθυσμός αυξάνεται με ρυθμούς σχεδόν δεκαπλάσιους αυτού της Νομαρχίας Αθηνών, αγγίζοντας το 2001 τους κατοίκους (έναντι το 1991). Το σημαντικότερο τμήμα του πληθυσμού της περιφέρειας αυτής κατοικεί στην περιοχή των Μεσογείων. Σύμφωνα με τα στοιχεία των απογραφών της ΕΣΥΕ, ο πληθυσμός του Μαρκοπούλου, αυξάνεται με Μέσο Ετήσιο Ρυθμό Μεταβολής (ΜΕΡΜ) 4,04% την δεκαετία , υπερβαίνοντας ακόμη και τον αντίστοιχο μέσο ρυθμό αύξησης του συνόλου του πληθυσμού της Νομαρχίας Ανατολικής Αττικής (3,15%). ΠΙΝΑΚΑΣ ΔΗΜΟΣ ΜΑΡΚΟΠΟΥΛΟΥ Πραγματικός πληθυσμός και ΜΕΡΜ ανά δεκαετία από το

16 Έτος Πραγματικός Πληθυσμός Μ.Ε.Ρ.Μ ,44% ,09% ,66% ,12% ,04% Πηγή : ΕΣΥΕ Οι οικισμοί Το Μαρκόπουλο από πλευράς έκτασης (82,8 χιλ. στρ.) είναι ο μεγαλύτερος Δήμος της Πεδιάδας των Μεσογείων και ο τρίτος μεγαλύτερος στην ευρύτερη περιοχή μελέτης. Σύμφωνα με τους απογραφικούς τομείς της ΕΣΥΕ αλλά και από την υφιστάμενη γεωγραφική κατανομή των φυσικών και ανθρωπογενών πόρων της περιοχής του Δήμου Μαρκοπούλου, διακρίνονται οι ακόλουθες χωρικές οικιστικές ενότητες: Το Μαρκόπουλο, ο ομώνυμος οικισμός και παραδοσιακό κέντρο του Δήμου Το Πόρτο Ράφτη (Λιμήν Μαρκοπούλου) Η Αγία Τριάδα Ο Κουλιδάς Η Βραυρώνα Η Χαμολιά Τα Ποριά Σήμερα ο οικισμός του Μαρκοπούλου, παραμένει ως ο κύριος οικισμός, συγκεντρώνοντας σημαντική εμπορική και οικοδομική δραστηριότητα με αύξηση πληθυσμού 13,4% - ΜΕΡΜ 1,26% - για την δεκαετία , ακολουθώντας την γενικότερη τάση του Δήμου. Η ουσιαστική αλλαγή στην φυσιογνωμία της περιοχής έχει επέλθει από την δυναμική αύξηση του πληθυσμού του Πόρτο Ράφτη (Λιμάνι Μαρκοπούλου), με ποσοστά αύξησης της δεκαετίας που ανέρχονται σε 116% με ΜΕΡΜ 8,03%. Βασική αιτία του γεγονότος, αποτελεί ο συνεχώς αυξανόμενος ρυθμός μετατροπής παραθεριστικών κατοικιών σε μόνιμες. Η αύξηση του πληθυσμού του Πόρτο Ράφτη επιβεβαιώνει την τάση ημι-αστικοποίησης των παράκτιων ζωνών της Ανατολικής Αττικής με κύρια χρήση την παραθεριστική κατοικία και τις σχετικές με αυτή εξυπηρετήσεις.

17 Στους Πίνακες που ακολουθούν καταγράφονται ο πραγματικός πληθυσμός , ο ΜΕΡΜ, η ποσοστιαία μεταβολή μεταξύ των ετών και η ποσοστιαία κατανομή του πληθυσμού. ΠΙΝΑΚΑΣ ΔΗΜΟΣ ΜΑΡΚΟΠΟΥΛΟΥ Πραγματικός πληθυσμός , ΜΕΡΜ και ποσοστιαία μεταβολή μεταξύ των ετών ΔΗΜΟΣ ΜΑΡΚΟΠΟΥΛΟΥ Οικισμοί Πραγματικός πληθυσμός ΜΕΡΜ Ποσοστιαία μεταβολή / / / /1991 Σύνολο ,12% 4,04% 11,8% 48,7% Μαρκόπουλο ,94% 1,26% 9,8% 13,4% Αγία Τριάδα ,13% 11,16% 275,0% 188,0% Βραυρώνα ,99% -7,56% -18,2% -54,4% Κουλιδάς ,66% 8,38% 229,3% 123,6% Λιμήν Μαρκοπούλου ,99% 8,03% 10,4% 116,6% Ποριά ,44% 1220,0% Χαμολιά ,58% -1,32% 29,0% -12,4% Πηγή: Επεξεργασία απογραφών ΕΣΥΕ 1981, 1991, 2001 ΠΙΝΑΚΑΣ ΔΗΜΟΣ ΜΑΡΚΟΠΟΥΛΟΥ Ποσοστιαία κατανομή του πραγματικού πληθυσμού ανά οικισμό 1981, 1991, 2001 ΔΗΜΟΣ ΜΑΡΚΟΠΟΥΛΟΥ / Έτη Σύνολο Δήμου 100,0% 100,0% 100,0% Μαρκόπουλο 65,1% 64,0% 48,8% Αγία Τριάδα 0,2% 0,7% 1,4% Βραυρώνα 1,2% 0,9% 0,3% Κουλιδάς 0,6% 1,8% 2,7% Λιμήν Μαρκοπούλου 31,8% 31,4% 45,7% Ποριά - 0,0% 0,4% Χαμολιά 1,1% 1,2% 0,7% Πηγή: Επεξεργασία απογραφών ΕΣΥΕ 1981, 1991, 2001 Ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός της αύξησης του μόνιμου πληθυσμού στους μικρότερους οικισμούς, του Κουλιδά (427 κάτοικοι) και της Αγίας Τριάδας (216 μόνιμοι κάτοικοι), ενισχύοντας τις τάσεις διασποράς και αποκέντρωσης από τους υπάρχοντες κύριους οικισμούς, τάση που είχε αρχίσει ήδη να διαφαίνεται από την προηγούμενη δεκαετία.

18 ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΔΗΜΟΣ ΜΑΡΚΟΠΟΥΛΟΥ Ποσοστιαία διάρθρωση του πραγματικού πληθυσμού των οικισμών Μαρκοπούλου και Λιμάνι Μαρκοπούλου για τα έτη 1981, 1991, ,0 60,0 50,0 40,0 30,0 20,0 10,0 0, Μαρκόπουλο Λιμήν Μαρκοπούλου Πηγή : ΕΣΥΕ, επεξεργασία μελετητών

19 Πυκνότητα Πληθυσμού Στον πίνακα που ακολουθεί, προκύπτει η πυκνότητα τω κατοίκων του πληθυσμού του Δήμου Μαρκοπούλου. ΠΙΝΑΚΑΣ ΔΗΜΟΣ ΜΑΡΚΟΠΟΥΛΟΥ Χαρακτηριστικά εκτάσεων (σε χιλιάδες στρέμματα) και πυκνότητα πραγματικού πληθυσμού 1991, Δ% Σύνολο εκτάσεων 81,9 81,8 0,1% Καλλιέργειες και Αγραναπαύσεις 41,3 46,2-10,6% Βοσκότοποι 16,3 16,3 0,0% Δάση 7,4 7,4 0,0% Εκτάσεις καλυπτόμενες από νερά 0,1 0,1 0,0% Εκτάσεις Οικισμών 16,8 11,8 42,4% Άλλες εκτάσεις 0,0 0,0 - Ποσοστιαία διάρθρωση Σύνολο 100,0% 100,0% Καλλιέργειες και Αγραναπαύσεις. 50,4% 56,5% Βοσκότοποι 19,9% 19,9% Δάση 9,0% 9,0% Εκτάσεις καλυπτόμενες από νερά 0,1% 0,1% Εκτάσεις Οικισμών 20,5% 14,4% Άλλες εκτάσεις 0,0% 0,0% Πληθυσμός Πραγματικός Πληθυσμός ,7% Πληθυσμιακή πυκνότητα Επί της έκτασης των οικισμών Επί της έκτασης των οικισμών Επί της συνολικής έκτασης Πηγή : ΕΣΥΕ, επεξεργασία μελετητών

20 Παρατηρούνται τα εξής : Ενώ οι καλλιέργειες και αγραναπαύσεις εξακολουθούν να αποτελούν το μεγαλύτερο μέρος των εκτάσεων του Δήμου (50,4%), έχουν μειωθεί σημαντικά (10,6% ή περίπου 5 χιλ. στρέμματα) από το Η επιφάνεια των καλλιεργούμενων εκτάσεων έχει προστεθεί στις εκτάσεις των οικισμών με αποτέλεσμα να έχουν αυξηθεί κατά 42,4% από το 1991 έως το 2001 και να αποτελούν πλέον το 20,5% των συνολικών εκτάσεων του Δήμου. Ως συνέπεια των ανωτέρω η πυκνότητα του πραγματικού πληθυσμού του 2001, επί της έκτασης των οικισμών για το έτος 2001 είναι 929 άτομα, ενώ επί των εκτάσεων των οικισμών του 1991 είναι 1323 άτομα ανά τετρ. στρέμμα. Μα σκοπό την άμεση σύγκριση πυκνοτήτων παραθέτουμε και την πυκνότητα του πληθυσμού του 1991 επί των εκτάσεων των οικισμών του 1991 και του Η πυκνότητα επί της συνολικής έκτασης του Δήμου το έτος 2001 είναι 191 άτομα, έναντι 128 το Ηλικιακή κατανομή Η καταγραφή των δημογραφικών και κοινωνικών μεγεθών του Δήμου Μαρκοπούλου αποτελεί την πρώτη παράμετρο της χωροταξικής οργάνωσης της περιοχής. Η ανάλυση των χαρακτηριστικών του πληθυσμού του Δήμου καταδεικνύει τις σημαντικές δημογραφικές αλλαγές που έχει υποστεί η περιοχή τις τελευταίες δεκαετίες. Στον πίνακα , καταγράφονται τα στοιχεία του πραγματικού πληθυσμού κατά φύλο και ομάδες ηλικιών για τα έτη 1991 και 2001 και γίνονται οι μεταξύ τους συγκρίσεις. Στους Χάρτες που ακολουθούν αποτυπώνεται η κατανομή του πληθυσμού ανά φύλο σε όλη την περιοχή του Δήμου, ανά απογραφικό τομέα της ΕΣΥΕ.

21 Ομάδες ηλικιών ΠΙΝΑΚΑΣ ΔΗΜΟΣ ΜΑΡΚΟΠΟΥΛΟΥ Πραγματικός πληθυσμός κατά φύλο και ομάδες ηλικιών 1991 και 2001 Πραγματικός πληθυσμός Ποσοστιαία διάρθρωση Σύνολο Άρρενες Θήλεις Σύνολο Άρρενες Θήλεις Σύνολο ,0% 50,0% 50,0% ,9% 7,3% 6,6% ,8% 6,2% 5,6% ,5% 11,4% 11,1% ,0% 9,5% 10,5% ,4% 6,4% 7,1% ,2% 7,8% 7,4% ,1% 1,4% 1,7% Σύνολο Άρρενες Θήλεις Σύνολο Άρρενες Θήλεις Σύνολο ,0% 50,1% 49,9% ,9% 9,4% 8,4% ,3% 6,5% 6,8% ,4% 9,7% 9,7% ,5% 9,2% 10,3% ,0% 7,8% 7,2% ,7% 6,0% 5,8% ,1% 1,5% 1,6% Σύνολο Άρρενες Θήλεις Σύνολο Άρρενες Θήλεις Σύνολο ,0% 50,8% 49,2% ,0% 11,5% 11,4% ,4% 6,5% 5,9% ,1% 10,1% 8,1% ,6% 11,6% 11,9% ,7% 4,8% 5,9% ,5% 6,1% 5,4% ,8% 0,2% 0,5% Ομάδες ηλικιών Ποσοστιαίες μεταβολές 1981/1991 Σύνολο 13,2% 11,7% 14,7% ,8% -7,3% -16,4% ,5% 13,1% 30,6% ,2% 9,5% 35,8% ,3% -10,8% -1,9% ,3% 85,1% 38,3% ,7% 11,2% 20,8% ,6% 690,0% 231,4% 1991/2001 Σύνολο 48,7% 48,1% 49,2% ,8% 15,0% 16,7% ,7% 42,1% 21,8% ,2% 74,0% 70,5% ,5% 53,7% 51,5% ,8% 20,8% 45,8% ,2% 96,0% 90,2% ,3% 34,2% 61,5% Πηγή: Επεξεργασία απογραφών ΕΣΥΕ 1991, 2001

22 ΧΑΡΤΗΣ: ΔΗΜΟΣ ΜΑΡΚΟΠΟΥΛΟΥ Πραγματικός Πληθυσμός - Ποσοτική κατανομή των ανδρών ανά οικισμό και απογραφικό τομέα ΕΣΥΕ 2001

23 Πηγή: Πρόγραμμα ΠΥΘΑΓΟΡΑΣ ΙΙ, ΥΠ.Π.Θ., ΕΚΚΕ, απογραφή ΕΣΥΕ 2001, επεξεργασία μελετητών ΧΑΡΤΗΣ 1: ΔΗΜΟΣ ΜΑΡΚΟΠΟΥΛΟΥ Πραγματικός πληθυσμός - Ποσοτική κατανομή των γυναικών ανά οικισμό και απογραφικό τομέα ΕΣΥΕ 2001

24 Πηγή: Πρόγραμμα ΠΥΘΑΓΟΡΑΣ ΙΙ, ΥΠ.Π.Θ., ΕΚΚΕ, απογραφή ΕΣΥΕ 2001, επεξεργασία μελετητών

25 ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΔΗΜΟΣ ΜΑΡΚΟΠΟΥΛΟΥ Πληθυσμός κατά φύλο και ομάδες ηλικιών 2001 και Πηγή : ΕΣΥΕ, επεξεργασία μελετητών 0-4 ετών 5-9 ετών ετών ετών ετών ετών ετών ετών ετών ετών ετών ετών ετών ετών ετών ετών ετών 85 ετών και άνω Σύμφωνα με τα στοιχεία του 2001, διαπιστώνεται η σημαντική μεταβολή στην σύνθεση των κατοίκων του Δήμου από το 1981 μέχρι σήμερα. Κυρίως κατά την δεκαετία παρουσιάστηκε δυσανάλογη αύξηση μεταξύ των μικρών και των μεγαλύτερων ηλικιακών κατηγοριών του πληθυσμού του Δήμου Τα παιδιά (ηλικίες 0-14) ως ποσοστό του πληθυσμού μειώνονται σημαντικά. Ενώ το ποσοστό τους αποτελούσε το 23% του πληθυσμού του Δήμου το 1981, σταδιακά μειώθηκε σε 17,9% και μόλις σε 13,9% του πληθυσμού το 1991 και το 2001 αντίστοιχα. Αντίθετα οι ηλικίες άνω των 65 ετών παρουσιάζουν μεγάλη αύξηση, ως ποσοστό του συνολικού πληθυσμού του Δήμου, υπερβαίνοντας για το έτος 2001 το 18%.

26 ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΔΗΜΟΣ ΜΑΡΚΟΠΟΥΛΟΥ Σύνθεση πληθυσμού Δήμου Μαρκόπουλου κατά ομάδες ηλικιών 1981, 1991, % 20% 15% 10% % 0% Πηγή : ΕΣΥΕ, επεξεργασία μελετητών Σε συνέχεια της εξέλιξης αυτής, στον πίνακα , κατηγοριοποιούμε τον πληθυσμό σε τρεις κατηγορίες ηλικιών με σκοπό την εξαγωγή περαιτέρω συμπερασμάτων βάσει της διαμόρφωσης δεικτών. ΠΙΝΑΚΑΣ ΔΗΜΟΣ ΜΑΡΚΟΠΟΥΛΟΥ Κατηγορίες ηλικιών συνολικού πραγματικού πληθυσμού 1991, 2001 Κατηγορίες ηλικιών 2001 % του συνόλου 1991 % του συνόλου Δ% Κάτω των 15 ετών ,9% ,9% 15,8% Από 15 έως 64 ετών ,7% ,3% 49,7% Άνω των 65 ετών ,3% ,8% 83,7% Σύνολο Πληθυσμού ,0% ,0% 48,7% Πηγή: ΕΣΥΕ 1991, 2001, επεξεργασία μελετητών

27 ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΔΗΜΟΣ ΜΑΡΚΟΠΟΥΛΟΥ Ποσοστιαία μεταβολή των ηλικιακών κατηγοριών πληθυσμού 0-15 ετών, ετών και 65 ετών και άνω Ποσοστιαία μεταβολή κατηγοριών πληθυσμού Δήμου 90,0% 80,0% 70,0% 60,0% 50,0% 40,0% 30,0% 20,0% 10,0% 0,0% Κάτω των 15 ετών Από 15 έως 64 ετών Άνω των 65 ετών Δ% Στη συνέχεια, εξάγονται η σημαντικοί ποιοτικοί δείκτες εξέλιξης του πληθυσμού, γήρανσης, εξάρτησης και εξάρτησης ηλικιωμένων, οι οποίοι ορίζονται ως εξής: ΔΕΙΚΤΗΣ ΓΗΡΑΝΣΗΣ : Ποσοστό πληθυσμού ηλικίας 65+ / Πληθυσμό ηλικίας 0-14 ΔΕΙΚΤΗΣ ΕΞΑΡΤΗΣΗΣ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ: Ποσοστό πληθυσμού ηλικίας 65+ και 0-14 / Πληθυσμό ηλικίας ΔΕΙΚΤΗΣ ΕΞΑΡΤΗΣΗΣ ΗΛΙΚΙΩΜΕΝΩΝ : Ποσοστό πληθυσμού ηλικίας 65+ / Πληθυσμό ηλικίας 15-64

28 ΠΙΝΑΚΑΣ ΔΗΜΟΣ ΜΑΡΚΟΠΟΥΛΟΥ Δείκτες Γήρανσης, Εξάρτησης και Εξάρτησης ηλικιωμένων 1991 και 2001 σε σύγκριση με τους αντίστοιχους δείκτες της χώρας για το 2001 Ηλικίες/Έτος ΧΩΡΑ (σε χιλ.) ΔΗΜΟΣ ΜΑΡΚΟΠΟΥΛΟΥ Δ% Κάτω των 15 ετών ,8% Από 15 έως 64 ετών ,7% Άνω των 65 ετών ,7% ΣΥΝΟΛΟ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ ,7% ΔΕΙΚΤΗΣ ΓΗΡΑΝΣΗΣ 110,19 131,45 82,85 58,7% ΔΕΙΚΤΗΣ ΕΞΑΡΤΗΣΗΣ 46,94 47,61 48,61-2,1% ΔΕΙΚΤΗΣ ΕΞΑΡΤΗΣΗΣ ΗΛΙΚΙΩΜΕΝΩΝ 24,61 27,04 22,02 22,8% Πηγή: Επεξεργασία στοιχείων απογραφής πραγματικού πληθυσμού της ΕΣΥΕ 2001, 1991 Βάσει των ανωτέρω δεικτών, αξίζει να σημειωθεί ότι η πληθυσμιακή σύνθεση του Δήμου μεταβάλλεται υπέρ των μεγάλων ηλικιών με ρυθμό 58,7%. Η κατανομή και σύνθεση των κατοίκων ηλικίας άνω των 65 ετών στους οικισμούς του Δήμου, καταγράφεται στον πίνακα που ακολουθεί: ΠΙΝΑΚΑΣ ΔΗΜΟΣ ΜΑΡΚΟΠΟΥΛΟΥ Πληθυσμός άνω των 65 ετών ανά φύλο και οικισμό, 2001 ΔΗΜΟΣ ΜΑΡΚΟΠΟΥΛΟΥ Άθροισμα Άνδρες Γυναίκες Μαρκόπουλο Λιμήν Μαρκοπούλου Κουλιδάς Χαμολιά Αγία Τριάδα Ποριά Βραυρώνα Σύνολο

29 Ποσοστιαία διάρθρωση συνόλου 100,0% 50,2% 49,8% Πηγή: ΕΚΚΕ, Επεξεργασία στοιχείων απογραφής πραγματικού πληθυσμού της ΕΣΥΕ 2001, 1991

30 ΧΑΡΤΗΣ 2 : ΔΗΜΟΣ ΜΑΡΚΟΠΟΥΛΟΥ Πραγματικός Πληθυσμός : Κατανομή ατόμων ηλικίας 0-19 ετών ανά οικισμό και απογραφικό τομέα ΕΣΥΕ 2001 Πηγή: Πρόγραμμα ΠΥΘΑΓΟΡΑΣ ΙΙ, ΥΠ.Π.Θ., ΕΚΚΕ, απογραφή ΕΣΥΕ 2001, επεξεργασία μελετητών ΧΑΡΤΗΣ 3 : ΔΗΜΟΣ ΜΑΡΚΟΠΟΥΛΟΥ

31 Πραγματικός Πληθυσμός : Κατανομή ατόμων ηλικίας 65 ετών και άνω ανά οικισμό και απογραφικό τομέα ΕΣΥΕ 2001 Πηγή: Πρόγραμμα ΠΥΘΑΓΟΡΑΣ ΙΙ, ΥΠ.Π.Θ., ΕΚΚΕ, απογραφή ΕΣΥΕ 2001, επεξεργασία μελετητών

32 Νοικοκυριά Εμφανίζεται σημαντική μετεγκατάσταση νοικοκυριών από άλλες περιοχές της Αθήνας, ως αποτέλεσμα των βελτιωμένων συγκοινωνιακών υποδομών και της δημιουργίας νέων θέσεων εργασίας (Αεροδρόμιο, ΒΙ.ΠΑ., κ.ά.). Μεγάλη είναι η ποσοστιαία αύξηση όλων των νοικοκυριών με δηκτικότερη αυτή των νοικοκυριών με 1 μέλος (174%) με δύο και με τρία μέλη (77,1% και 59,5% αντίστοιχα). Όπως προκύπτει στην συνέχεια, η πλειοψηφία των νοικοκυριών με ένα και δύο μέλη κατοικούν στο Πόρτο-Ράφτη. ΠΙΝΑΚΑΣ ΔΗΜΟΣ ΜΑΡΚΟΠΟΥΛΟΥ Αριθμός νοικοκυριών Πραγματικός πληθυσμός 2001 Πραγματικός πληθυσμός Δ% 2001/1991 Νοικοκυριά Μέλη Νοικοκυριά Μέλη Νοικοκυριά Σύνολο ,5% Νοικοκυριά με 1 μέλος ,0% Νοικοκυριά με 2 μέλη ,1% Νοικοκυριά με 3 μέλη ,5% Νοικοκυριά με 4 μέλη ,6% Νοικοκυριά με 5 μέλη ,3% Νοικοκυριά με 6 και άνω μέλη ,3% Ποσοστιαία Διάρθρωση 1991 Πραγματικός πληθυσμός 2001 Πραγματικός πληθυσμός Νοικοκυριά Μέλη Νοικοκυριά Μέλη Σύνολο 100,0% 100,0% 100,0% 100,0% Νοικοκυριά με 1 μέλος 10,8% 3,5% 18,0% 6,4% Νοικοκυριά με 2 μέλη 27,9% 17,9% 29,9% 21,2% Νοικοκυριά με 3 μέλη 21,0% 20,1% 20,2% 21,5% Νοικοκυριά με 4 μέλη 24,5% 31,3% 21,1% 30,0% Νοικοκυριά με 5 μέλη 10,7% 17,2% 7,2% 12,8% Νοικοκυριά με 6 και άνω μέλη 5,0% 10,1% 3,6% 8,1% Πηγή: ΕΣΥΕ, στοιχεία απογραφής 1991, 2001 και επεξεργασία μελετητή Τα στοιχεία των Νοικοκυριών του Πραγματικού πληθυσμού του Δήμου Μαρκοπούλου για το 1991 και το 2001 και η μεταβολή στις, είναι εν μέρει ενδεικτικά των εξελίξεων στη δομή στις οικογένειας και στα εμφανιζόμενα σχήματα οργάνωσης του ιδιωτικού βίου σε αναπτυσσόμενα αστικά κέντρα. Οι δημογραφικές μεταβολές, η πτώση του αριθμού γεννήσεων, η αύξηση του μέσου όρου ηλικίας στις γυναίκες κατά τον πρώτο γάμο, κ.ά., ασκούν επίδραση στις οικογενειακές συμπεριφορές, που αποτυπώνονται στην αύξηση των νοικοκυριών με ένα και με δύο μέλη (18% του συνόλου των νοικοκυριών το 2001 από 10,8% το 1991 και 29,9% από 27,9% αντίστοιχα) και με την μείωση των οικογενειών με περισσότερα από 4 μέλη.