ΜΕΛΕΣΗ ΕΓΚΑΣΑΣΑΗ Φ/Β ΤΣΗΜΑΣΩΝ Ε ΚΑ-

Transcript

1 ΜΕΛΕΣΗ ΕΓΚΑΣΑΣΑΗ Φ/Β ΤΣΗΜΑΣΩΝ Ε ΚΑ- ΣΟΙΚΙΑ ΣΗ ΚΤΠΡΟΤ-ΟΙΚΟΝΟΜΟΣΕΥΝΙΚΗ ΜΕΛΕΣΗ- ΒΙΩΙΜΟΣΗΣΑ ΠΣΤΥΗΑΚΖ ΔΡΓΑΗΑ Αληξέαο Παπαραξαιάκπνπο ΔΠΗΒΛΔΠΧΝ ΚΑΘΖΓΖΣΖ... ΛΔΤΚΧΗΑ, ΗΑΝΟΤΑΡΗΟ

2 ΠΡΟΛΟΓΟ 4 ΠΡΩΣΟ ΜΕΡΟ: ΘΕΩΡΙΑ ΦΩΣΟΒΟΛΣΑΪΚΩΝ 6 ΕΙΑΓΩΓΗ 6 ΡΤΡΝΡΓΙΑ ΦΩΦΡΒΡΝΦΑΛΜΩΟ 8 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 10 ΑΓΟΡΑ ΦΩΣΟΒΟΛΣΑΪΚΩΝ ΚΑΙ ΚΙΝΗΣΡΑ ΕΠΕΚΣΑΗ ΣΟΤ 10 ΓΕΟΙΜΑ 10 Η ΔΙΕΘΟΗΥ ΑΓΡΤΑ ΥΕ ΠΕΦΤΕΟΗ ΜΡΧΤΥΑ 14 Η ΕΝΝΗΟΙΜΗ ΑΓΡΤΑ ΦΩΦΡΒΡΝΦΑΛΜΩΟ ΥΧΥΦΗΞΑΦΩΟ 21 ΦΡ ΣΤΡΓΤΑΞΞΑ ΑΟΑΣΦΧΠΗΥ ΦΩΟ ΦΩΦΡΒΡΝΦΑΛΜΩΟ ΥΦΗΟ ΕΝΝΑΔΑ 25 ΔΙΕΘΟΕΙΥ ΕΦΑΙΤΕΙΕΥ ΦΩΦΡΒΡΝΦΑΛΜΩΟ 40 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 50 ΣΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΣΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΚΑΙ ΣΟΤ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΣΟ 50 ΓΕΟΙΜΑ 50 ΦΑ ΣΤΡΒΝΗΞΑΦΑ ΦΡΧ ΣΕΤΙΒΑΝΝΡΟΦΡΥ 50 Η ΗΝΙΑΜΗ ΕΟΕΤΓΕΙΑ ΩΥ ΒΡΗΘΡΥ ΥΦΗΟ ΝΧΥΗ ΦΡΧ ΣΤΡΒΝΗΞΑΦΡΥ 53 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 58 ΦΩΣΟΒΟΛΣΑΪΚΟ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ 58 ΓΕΟΙΜΑ 58 Η ΑΣΡΤΤΡΦΗΥΗ ΦΗΥ ΑΜΦΙΟΡΒΡΝΙΑΥ ΥΦΑ ΦΩΦΡΒΡΝΦΑΛΜΑ ΥΦΡΙΧΕΙΑ 58 Η ΔΗΞΙΡΧΤΓΙΑ ΦΡΧ ΦΩΦΡΤΕΧΞΑΦΡΥ 60 ΦΑ ΗΝΕΜΦΤΙΜΑ ΧΑΤΑΜΦΗΤΙΥΦΙΜΑ ΦΩΟ ΦΩΦΡΒΡΝΦΑΛΜΩΟ ΥΦΡΙΧΕΙΩΟ 64 ΥΧΟΦΕΝΕΥΦΉΥ ΣΝΉΤΩΥΗΥ 66 ΝΕΙΦΡΧΤΓΚΑ ΦΡΧ ΦΩΦΡΒΡΝΦΑΛΜΡΧ ΥΦΡΙΧΕΚΡΧ ΥΕ ΥΦΑΘΕΤΖΥ ΜΑΙ ΞΕΦΑΒΑΝΝΞΕΟΕΥ ΥΧΟΘΉΜΕΥ 66 ΑΠΙΡΝΡΓΗΥΗ ΦΩΟ ΗΞΙΑΓΩΓΩΟ ΓΙΑ ΗΝΙΑΜΕΥ ΦΩΦΡΒΡΝΦΑΛΜΕΥ ΕΦΑΤΞΡΓΕΥ 69 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4 71 ΦΩΣΟΒΟΛΣΑΪΚΟ ΠΛΑΙΙΟ 71 ΓΕΟΙΜΑ 71 Η ΑΣΡΔΡΥΗ ΦΡΧ ΦΩΦΡΒΡΝΦΑΛΜΡΧ ΣΝΑΙΥΙΡΧ 73 Η ΕΣΙΔΤΑΥΗ ΦΗΥ ΘΕΤΞΡΜΤΑΥΙΑΥ ΜΑΙ ΦΗΥ ΤΧΣΑΟΥΗΥ 75 Η ΙΥΧΧΥ ΑΙΧΞΗΥ ΦΡΧ ΦΩΦΡΒΡΝΦΑΛΜΡΧ ΣΝΑΙΥΙΡΧ 77 ΦΩΦΡΒΡΝΦΑΛΜΑ ΣΑΟΕΝ ΜΑΙ ΥΧΥΦΡΙΧΙΕΥ 79 ΡΙ ΑΣΩΝΕΙΕΥ ΥΦΑ ΦΩΦΡΒΡΝΦΑΛΜΑ ΥΧΥΦΗΞΑΦΑ 82 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5 83 ΣΤΠΟΙ ΦΩΣΟΒΟΛΣΑΪΚΩΝ ΤΛΙΚΩΝ 83 ΓΕΟΙΜΑ 83 ΦΩΦΡΒΡΝΦΑΛΜΑ ΥΦΡΙΧΕΙΑ ΝΕΣΦΡΧ ΦΙΝΞ (THIN FILM TECHNOLOGIES) 85 ΧΒΤΙΔΙΜΑ ΦΩΦΡΒΡΝΦΑΛΜΑ ΥΦΡΙΧΕΙΑ 88 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6 89 ΣΡΟΠΟΙ ΕΓΚΑΣΑΣΑΗ ΦΩΣΟΒΟΛΣΑΪΚΩΝ 89 ΓΕΟΙΜΑ 89 ΑΧΦΡΔΧΟΑΞΑ Η ΑΧΦΡΟΡΞΑ Φ/Β ΥΧΥΦΗΞΑΦΑ ( OFF-GRID SYSTEMS / INSELANLAGEN ) 89 ΔΙΑΥΧΟΔΕΞΕΟΑ ΞΕ ΦΡ ΔΙΜΦΧΡ Φ/Β ΥΧΥΦΗΞΑΦΑ ( GRID-CONNECTED SYSTEMS / NETZGEKOPPELTE ANLAGE ) 92 ΚΕΦΑΛΑΙΟ

3 ΛΟΓΟΙ ΠΟΤ ΜΑ ΩΘΟΤΝ ΣΗΝ ΗΛΙΑΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ 95 ΓΕΟΙΜΑ 95 Η ΗΝΙΑΜΗ ΕΟΕΤΓΕΙΑ ΥΧΞΦΕΤΕΙ 95 ΦΑ ΣΝΕΡΟΕΜΦΗΞΑΦΑ ΦΩΟ ΦΩΦΡΒΡΝΦΑΛΜΩΟ 98 ΦΑ ΞΕΙΡΟΕΜΦΗΞΑΦΑ ΦΩΟ ΦΩΦΡΒΡΝΦΑΛΜΩΟ 102 ΦΡ ΗΝΙΑΜΡ ΔΧΟΑΞΙΜΡ ΦΗΥ ΕΝΝΑΔΑΥ 103 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΜΕΛΕΣΗ ΦΩΣΟΒΟΛΣΑΪΚΗ ΕΓΚΑΣΑΣΑΗ 104 ΦΑ ΡΙΜΡΟΡΞΙΜΑ ΦΩΟ ΦΩΦΡΒΡΝΦΑΛΜΩΟ 104 ΣΩΥ ΟΑ ΠΕΜΙΟΗΥΕΦΕ 106 ΦΙΞΕΥ ΦΩΦΡΒΡΝΦΑΛΜΩΟ ΥΧΥΦΗΞΑΦΩΟ: 108 ΧΣΡΝΡΓΙΥΞΡΥ - ΣΑΤΑΔΕΙΓΞΑ 109 ΥΣΙΦΙ ΧΩΤΙΥ ΔΕΗ - ΡΙΜΡΝΡΓΙΜΡ ΥΣΙΦΙ 109 ΦΡ ΥΣΙΦΙ ΥΦΗΟ ΣΑΦΡ( 34 47'47" NORTH, 32 25'4" EAST, ELEVATION: 101 M A.S.L.) Ρ ΒΗΞΑ: ΕΠΡΙΜΡΟΡΞΗΥΗ ΕΟΕΤΓΕΙΑΥ Ρ ΒΗΞΑ: ΧΣΡΝΡΓΙΥΞΡΥ ΜΑΦΑΟΑΝΩΥΗΥ Ρ ΒΗΞΑ: ΕΣΙΝΡΓΗ ΥΧΥΥΩΤΕΧΦΩΟ Ρ ΒΗΞΑ: ΕΣΙΝΡΓΗ ΞΕΓΕΘΡΧΥ ΗΝΙΑΜΩΟ ΥΧΝΝΕΜΦΩΟ (ΣΑΟΕΝ) Ρ ΒΗΞΑ: ΕΣΙΝΡΓΗ ΑΟΦΙΥΦΤΡΦΕΑ ( INVERTER ) Ρ ΒΗΞΑ: ΤΧΘΞΙΥΦΗ ΦΡΤΦΙΥΗΥ ΥΧΥΥΩΤΕΧΦΩΟ Ρ ΒΗΞΑ: ΧΣΡΝΡΓΙΥΞΡΥ ΜΡΥΦΡΧΥ 134 ΕΣΑΤΜΕΙΑ ΕΟΕΤΓΕΙΑΥ-ΕΣΑΝΗΘΕΧΥΗ 140 ΤΜΠΕΡΑΜΑΣΑ 143 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 145 3

4 ΠΡΟΛΟΓΟ Ζ παξαγσγή ελέξγεηαο δελ κπνξεί πιένλ, λα βαζίδεηαη απνθιεηζηηθά ζηηο ππάξρνπζεο πεγέο ελέξγεηαο. Π.ρ. νξπθηά θαχζηκα, θπζηθφ αέξην. Αληηζέησο, ε ζηξνθή πξνο ηελ αλαδήηεζε λέσλ πεγψλ ελέξγεηαο ζεσξείηαη πιένλ απαξαίηεηε. Πνιινί ιφγνη, καο νδεγνχλ, πξνο απηή ηελ αλαδήηεζε, νη νπνίνη ζρεηίδνληαη αξρηθψο κε ηελ κφιπλζε ηνπ πεξηβάιινληνο θαη ελ ζπλερεία κε ηελ αλεμέιεγθηε αχμεζε ηνπ θφζηνπο παξαγσγήο ηεο ειεθηξηθήο ελέξγεηαο (ηηκέο πεηξειαίνπ). Οη πην γλσζηέο κνξθέο ελέξγεηαο είλαη ε ειηαθή, ε αηνιηθή, ε γεσζεξκηθή θαη ε πδξνειεθηξηθή. Ζ ηζρχο πνπ αθηηλνβνιεί ν Ήιηνο πξνο φιεο ηηο θαηεπζχλζεηο είλαη ίζε κε 4 x 1026 W. Ζ πεξηζζφηεξε δηαζθνξπίδεηαη ζην ζχκπαλ θαη κφλν έλα πνιχ κηθξφ κέξνο θηάλεη ζηε Γε. πγθεθξηκέλα ζε θάζε ηεηξαγσληθφ κέηξν ηνπ πιαλήηε καο θηάλεη ηζρχο κφλν 1KW. Παξφιν πνπ ην κέγεζνο ηεο ηζρχνο απηήο είλαη κηθξφ, ε ελέξγεηα πνπ δέρεηαη ε Γε ζε φιε ηεο ηελ επηθάλεηα είλαη θνξέο κεγαιχηεξε απφ ηελ ελέξγεηα πνπ μνδεχεη φιε ε αλζξσπφηεηα γηα ηηο αλάγθεο ηεο. Δηθφλα 1: Κάζε έλα ηεηξαγσληθφ πνπ εθκεηαιιεπφκαζηε ειηαθή ελέξγεηα ηφηε κεηψλνπκε ηηο αλάγθεο καο θαηά έλα βαξέιη πεηξειαίνπ. ε κηα ρψξα φπσο ε Διιάδα πνπ δελ έρεη πεηξέιαην, εηζάγεη ηελ πεξηζζφηεξε πνζφηεηα ηνπ, απηφ είλαη πνιχ ζεκαληηθφ. Πεγή: Κ.Α.Π.Δ. 4

5 Έλα ηφζν κεγάιν πνζφ ελέξγεηαο είλαη θξίκα λα ράλεηαη, γηα δχν βαζηθνχο ιφγνπο, ήδε γλσζηνχο ζε φινπο καο. Γηφηη παξέρεηαη δσξεάλ θαη είλαη θηιηθφηαην πξνο ην πεξηβάιινλ. Μέρξη ζήκεξα, εθκεηαιιεπφκαζηε θαηά έλα πνιχ κηθξφ κέξνο ηελ ειηαθή ελέξγεηα κφλν σο ζεξκφηεηα κε ηε γλσζηή ζε φινπο ζπζθεπή, ηνπ ειηαθνχ ζεξκνζίθσλα. Οη αλάγθεο καο, φκσο, είλαη πνιχ πεξηζζφηεξεο απφ ηελ αλάγθε ηνπ δεζηνχ λεξνχ. Σν δεζηφ λεξφ δελ κπνξεί λα ηθαλνπνηήζεη ηηο ελεξγεηαθέο καο αλάγθεο. Άξα, ρξεηαδφκαζηε ηελ ειεθηξηθή ελέξγεηα θαη γηα απηφλ ην ιφγν ε επηζηήκε αλαδήηεζε κεζφδνπο κεηαηξνπήο ηεο ειηαθήο ελέξγεηαο ζε ειεθηξηθή απφ ηνλ πξνεγνχκελν αηψλα, ην 1839 πεξίπνπ. Σφηε δηαπηζηψζεθε φηη απηφ είλαη δπλαηφ κε ηε βνήζεηα ησλ εκηαγσγψλ. Σν θαηλφκελν ηεο κεηαηξνπήο απηήο ν- λνκάδεηαη θσηνβνιηατθφ θαη νη ζπζθεπέο πνπ ππνζηεξίδνπλ ηε κεηαηξνπή απηή νλνκάδνληαη θσηνβνιηατθέο γελλήηξηεο. πκπεξαζκαηηθά, ινηπφλ, ε Κχπξνο ιφγσ ηεο ειηνθάλεηάο ηεο φιε ηε δηάξθεηα ηνπ ρξφλνπ πξέπεη λα ρξεζηκνπνηήζεη ηελ ειηαθή ελέξγεηα, πξνθεηκέλνπ λα ζπκβάιεη ζηε δηακφξθσζε ηεο λέαο πξαγκαηηθφηεηαο. 5

6 ΠΡΩΣΟ ΜΕΡΟ: ΘΕΩΡΙΑ ΦΩΣΟΒΟΛΣΑΪΚΩΝ ΕΙΑΓΩΓΗ Ζ εηήζηα (20ή) ζπλέιεπζε ηεο Έλσζεο Δπξσπατθψλ Βηνκεραληψλ Φσηνβνιηατθψλ (ΔΡΗΑ) ζηελ νπνία ζπκκεηέρνπλ φιεο νη γλσζηέο εηαηξείεο πνπ θαηαζθεπάδνπλ θαη εγθαζηζηνχλ θσηνβνιηατθά ζπζηήκαηα έδσζε ηελ επθαηξία γηα ελεκέξσζε γηα ηηο ηειεπηαίεο πξνφδνπο ηνπ θιάδνπ. Γηα πξψηε θνξά ε ζπλάληεζε απηή ηεο ΔΡΗΑ πξαγκαηνπνηήζεθε ζηε ρψξα καο, επηζπκψληαο κε απηφλ ηνλ ηξφπν νη δηνξγαλσηέο λα πξνζειθχζνπλ ην ελδηαθέξνλ ηεο επξσπατθήο βηνκεραλίαο, αιιά θαη ησλ ρξεκαηνδνηηθψλ νξγάλσλ (Δπξσπατθή Δ- πηηξνπή) γηα ηηο ηεξάζηηεο δπλαηφηεηεο αλάπηπμεο ηεο αγνξάο θαη θσηνβνιηατθψλ (Φ/Β) εθαξκνγψλ ζηελ Διιάδα. Χο γλσζηφ ηα θσηνβνιηατθά ζπζηήκαηα απνηεινχλ κηα απφ ηηο πιένλ ζνβαξέο ελαιιαθηηθέο πεγέο ελέξγεηαο, αθνχ κεηαηξέπνπλ ηελ ειηαθή αθηηλνβνιία ζε ειεθηξηζκφ. Σα Φ/Β πξνζθέξνπλ έηζη κηα δπλαηφηεηα ελεξγεηαθήο αλεμαξηεηνπνίεζεο ζε έλα δπλεηηθά ηεξάζηην ηκήκα ηνπ πιεζπζκνχ ζηνλ πιαλήηε, πνπ ιφγσ αδπλακίαο πξφζβαζήο ηνπ ζε θεληξηθά δίθηπα ειεθηξηζκνχ είλαη θαηαδηθαζκέλν λα δεη ζε πξσηφγνλεο ζπλζήθεο. Αιιά θαη ζηελ πεξίπησζε ησλ αλεπηπγκέλσλ ρσξψλ, ηδηαίηεξα απηψλ πνπ δηαζέηνπλ πςειή ειηνθάλεηα, φπσο ε ρψξα καο, ηα θσηνβνιηατθά κπνξνχλ λα παίμνπλ έλα ζεκαληηθφ ππνζηεξηθηηθφ ξφιν πξνζθέξνληαο άθζνλε ειεθηξηθή ελέξγεηα ζην δίθηπν ζε ψξεο αηρκήο, ηδηαίηεξα ηνπο θαινθαηξηλνχο κήλεο θαη θαιχπηνληαο ειεθηξηθέο αλάγθεο ηνπξηζηηθψλ θαη παξαζεξηζηηθψλ εγθαηαζηάζεσλ. Με ηηο ηηκέο ηνπ πεηξειαίνπ λα θαιπάδνπλ νδεχνληαο πξνο ηα 50 δνι. ην βαξέιη, ηα θσηνβνιηατθά αξρίδνπλ λα γίλνληαη αληαγσληζηηθά απφ νηθνλνκηθήο άπνςεο γηα κηα κεγάιε γθάκα εθαξκνγψλ. ``ΓΡΖΓΟΡΟΗ ΡΤΘΜΟΗ ΑΝΑΠΣΤΞΖ Μηα απφ ηηο βαζηθέο δηαπηζηψζεηο ηεο ζπλάληεζεο ησλ Αζελψλ ήηαλ φηη ε δηεζλήο αγνξά θσηνβνιηατθψλ αλαπηχζζεηαη πιένλ κε πξσηφγλσξνπο ξπζκνχο, έρνληαο νξηζηηθά μεθχγεη απφ ηελ πεξηνξηζκέλε αλάπηπμε ηεο δεθαεηίαο ηνπ Απηφ νθείιεηαη θπξίσο ράξε ζηα πξνγξάκκαηα ηξηψλ ρσξψλ πνπ απνηεινχλ ην βαξφκεηξν γηα ηελ αλάπηπμε ηεο ηερλνινγίαο απηήο: ηεο Ηαπσλίαο, ηεο Γεξκαλίαο θαη ησλ ΖΠΑ. Έηζη, ην 2003, πνπιήζεθαλ 574 κεγαβάη (MW) θσηνβνιηατθψλ, ελψ ε παξαγσγή άγγημε ηα 742 MW. 6

7 Ζ δηεζλήο αγνξά θσηνβνιηατθψλ παξνπζίαζε ην 2003 αχμεζε 34% έλαληη ηνπ πξνεγνχκελνπ έηνπο, ελψ ε αληίζηνηρε αχμεζε ζηελ επξσπατθή αγνξά ήηαλ αθφκε κεγαιχηεξε θαη ζε νξηζκέλεο ρψξεο ππεξδηπιαζηάζηεθε! ηα ηέιε ηνπ 2003, ε Ηαπσλία είρε εγθαηαζηήζεη ζπλνιηθά πάλσ απφ 800 MW, ε Γεξκαλία 400 MW νη ΖΠΑ 280 MW θαη ε θαηά ηα άιια ειηφινπζηε Διιάδα κφιηο 3,25 MW (δειαδή κφιηο 0,1% ηεο παγθφζκηαο αγνξάο).ζ ζπλνιηθή παγθφζκηα εγθαηεζηεκέλε ηζρχο έρεη μεπεξάζεη ηα 2,000 MW (εθ ησλ ν- πνίσλ ηα 1,700 MW ζε βηνκεραλνπνηεκέλεο ρψξεο), ελψ ε ζπλνιηθή κέρξη ζήκεξα παξαγσγή έρεη θζάζεη ηα 3,000 MW. Αμίδεη λα ζεκεησζεί, γηα ιφγνπο ζχγθξηζεο, φηη έλαο κεγάινο ππξεληθφο ζηαζκφο είλαη ζπλήζσο ηεο ηάμεσο ησλ MW. Δμίζνπ ζεκαληηθή είλαη ε νηθνλνκηθή δηάζηαζε ηεο αγνξάο Φ/Β, αθνχ ν θχθινο εξγαζηψλ ηεο παγθφζκηαο βηνκεραλίαο θσηνβνιηατθψλ αλακέλεηαη λα θζάζεη ηα 27,5 δηζ. $ ην 2012 (απφ 3,5 δηζ. $ ην 2002). Δ ΔΜΒΡΤΑΚΟ ΣΑΓΗΟ Ζ ΥΧΡΑ ΜΑ. ηε ρψξα καο ε αγνξά θσηνβνιηατθψλ παξακέλεη αθφκε θαη ζήκεξα ζε εκβξπαθή θαηάζηαζε. Διάρηζηεο απνθεληξσκέλεο εθαξκνγέο κεηά βίαο ζπληεξνχλ ιίγεο εηαηξείεο πνπ δξαζηεξηνπνηνχληαη ζηνλ θιάδν. Κη απηφ παξ φιεο ηηο άξηζηεο θαηξηθέο ζπλζήθεο πνπ επλννχλ ηελ αλάπηπμε απηήο ηεο ηερλνινγίαο. Τπάξρεη φκσο θαη έλα θαιφ λέν αθνχ ζχληνκα νινθιεξψλεηαη ε θαηαζθεπή ηνπ πξψηνπ εξγνζηαζίνπ παξαγσγήο θσηνβνιηατθψλ ζηελ Διιάδα πνπ θαηαζθεπάδεηαη ζην Κηιθίο απφ ηελ εηαηξεία Ζιηνδνκή (ζπγαηξηθή ηεο θαηαζθεπαζηηθήο εηαηξείαο Θεκειηνδνκή), ζε ζπλεξγαζία κε ηελ ακεξηθαληθή εηαηξεία ΔPV (ζπκκεηέρεη κε 20%). Ζ επέλδπζε είλαη χςνπο 25 εθαη. θαη ζα απαζρνιήζεη 163 άηνκα, ελψ ε πξψηε παξαγσγή θσηνβνιηατθψλ πξαγκαηνπνηήζεθε κέζα ζην Hην θνηλή ε δηαπίζησζε ηνπ ζπλεδξίνπ ηεο ΔΡΗΑ φηη ηελ ψξα πνπ άιιεο αγνξέο απνγεηψλνληαη (Ηαπσλία, Γεξκαλία) ή γλσξίδνπλ έλα «κήλα ηνπ κέιηηνο», φπσο ζηελ πεξίπησζε ηεο Βξεηαλίαο ζηελ Διιάδα ε αγνξά παζρίδεη λα βξεη ηνλ δξφκν ηεο κφλε θαη ρσξίο νπζηαζηηθή βνήζεηα απφ ηελ πνιηηεία. Οη επηδνηήζεηο ηνπ ΔΠΑΝ (επηρεηξ. ζρέδην αληαγσληζηηθφηεηαο) δελ επαξθνχλ γηα λα απνθέξνπλ ηελ πνζεηή απφζβεζε ησλ επελδχζεσλ ζε ινγηθά ρξνληθά πιαίζηα. Δπηπιένλ, ην θαηψηεξν φξην ησλ πνπ ζέηεη ην ΔΠΑΝ σο ειάρηζην χςνο επέλδπζεο, απνθιείεη έλα πνιχ κεγάιν αξηζκφ επηρεηξήζεσλ πνπ ζα ήζειαλ λα επσθειεζνχλ απφ ηα θίλεηξα γηα λα εγθαηαζηήζνπλ 7

8 θσηνβνιηατθά. Καη βέβαηα, δελ παξέρεηαη θαλέλα θίλεηξν πξνο ηνλ νηθηαθφ θαη αγξνηηθφ ηνκέα, ηνλ θαη εμνρήλ δειαδή ηνκέα πνπ κπνξεί λα αλαπηπρζεί ε αγνξά θσηνβνιηατθψλ, φπσο δείρλεη ε δηεζλήο εκπεηξία. ΓΑΗΓΑΛΧΓΖ ΓΗΑΓΗΚΑΗΑ. Δπηπιένλ, ε δηαδηθαζία έθδνζεο ησλ απαξαίηεησλ αδεηψλ παξακέλεη αξγή, δαηδαιψδεο θαη απνηξεπηηθή γηα ηνπο ε- πελδπηέο. Γηα έξγα ησλ ιίγσλ δεθάδσλ θηινβάη, κεξηθέο θνξέο απαηηνχληαη έσο θαη δχν ρξφληα γηα ηελ αδεηνδφηεζε. Καη φια απηά γηα έξγα πνπ ηερληθά απαηηνχλ ιίγεο κέξεο γηα ηελ νινθιήξσζή ηνπο. Όπσο επεζήκαλε ζηελ «Κ» ν ζπληνληζηήο ηνπ πλδέζκνπ Δηαηξεηψλ Φσηνβνιηατθψλ (ΔΦ) θ. ηέιηνο Φσκάο, «παξά ηηο επίκνλεο πξνζπάζεηεο θαη πξνηάζεηο ηνπ ΔΦ δελ έρεη μεθαζαξίζεη αθφκε ηππηθά ην πξσηφθνιιν ζχλδεζεο ησλ κηθξψλ θσηνβνιηατθψλ (θάησ ησλ 20 KW) κε ην δίθηπν ηεο ΓΔΖ. Έλα ηέηνην πξσηφθνιιν ζα έβαδε κηα ηάμε θαη ζα δεκηνπξγνχζε έλα πξφηππν γηα ηε κειινληηθή αλάπηπμε ησλ δηαζπλδεδεκέλσλ κε ην δίθηπν κηθξψλ θσηνβνιηατθψλ. Έλα θνηλφ αίηεκα ησλ εηαηξεηψλ θσηνβνιηατθψλ θαη ηεο βηνκεραλίαο ειηνζεξκηθψλ είλαη επίζεο ε κείσζε ηνπ ΦΠΑ ζε 0-8% γηα ηα ζπζηήκαηα απηά, δειαδή ηνπιάρηζηνλ ζηα επίπεδα πνπ βξίζθεηαη ζήκεξα ν ΦΠΑ γηα ηνλ ειεθηξηζκφ θαη ην θπζηθφ αέξην». ε θάζε πεξίπησζε ε θσηνβνιηατθή ηερλνινγία ζήκεξα επξίζθεηαη ζε έλα ψξηκν ζηάδην, πξνζθέξνληαο άκεζα ιχζεηο γηα ηελ ειεθηξνδφηεζε κεκνλσκέλσλ θαηνηθηψλ ή κηθξψλ μελνδνρεηαθψλ κνλάδσλ ελψ επηπιένλ δίδεη ηε δπλαηφηεηα απηφλνκεο ή δηαζπλδεδεκέλεο παξαγσγήο ειεθηξηζκνχ ζε νηθηζκνχο, θνηλφηεηεο θαη βηνκεραληθέο εκπνξηθέο εγθαηαζηάζεηο θαζψο θαη ηελ παξαγσγή ειεθηξηζκνχ απφ Φ/Β ζηαζκνχο απνθιεηζηηθά γηα ηελ ηξνθνδνζία ηνπ δηθηχνπ. Ζ Διιάδα έρεη θάζε ζπκθέξνλ λα πξνσζήζεη ηηο θσηνβνιηατθέο εθαξκνγέο αθνχ θαη ειεθηξηθή ελέξγεηα εμνηθνλνκείηαη (ηδηαίηεξα κε ηηο δηαζπλδεδεκέλεο κνλάδεο) θαη ηαπηφρξνλα ζπκβάιινπλ ζηε κείσζε ησλ βηνκεραληθψλ ξχπσλ. Οπολογία θωηοβοληαϊκών Θα παξαζέζνπκε θάησζη ηελ νξνινγία πνπ ζπλήζσο ρξεζηκνπνηείηαη ζηελ ηερλνινγία ησλ θσηνβνιηατθψλ : 8

9 Φωηνβνιηαϊθό ζηνηρείν Φωηοβοληαϊκό θαινόμενο: νλνκάδεηαη ε άκεζε κεηαηξνπή ηεο ειεθηξνκαγλεηηθήο αθηηλνβνιίαο ζε ειεθηξηθή ηάζε. Γηα επθνιία ζα ρξεζηκνπνηνχκε ηε ζπληφκεπζε Φ/Β γηα ηε ιέμε "θσηνβνιηατθφ" (photovoltaic-photovoltaik-pv) Φωηοβοληαϊκό ζηοισείο: Ζ ειεθηξνληθή δηάηαμε πνπ παξάγεη ειεθηξηθή ε- λέξγεηα φηαλ δέρεηαη αθηηλνβνιία. Λέγεηαη αθφκα Φ/Β θχηηαξν ή Φ/Β θπςέιε (ΡV cell). Φωηοβοληαϊκό πλαίζιο: Έλα ζχλνιν Φ/Β ζηνηρείσλ πνπ είλαη ειεθηξνληθά ζπλδεδεκέλα. Απνηειεί ηε βαζηθή δνκηθή κνλάδα ηεο Φ/Β γελλήηξηαο(ρv module). Φωηοβοληαϊκό πανέλο: Έλα ή πεξηζζφηεξα Φ/Β πιαίζηα, πνπ έρνπλ πξνθαηαζθεπαζηεί θαη ζπλαξκνινγεζεί ζε εληαία θαηαζθεπή, έηνηκε γηα λα εγθαηαζηαζεί ζε Φ/Β εγθαηάζηαζε(ρv-panel). Φωηοβοληαϊκή ζςζηοισία: Μηα νκάδα απφ Φ/Β πιαίζηα ή παλέια κε ειεθηξηθή αιιεινζχλδεζε, ηνπνζεηεκέλα ζπλήζσο ζε θνηλή θαηαζθεπή ζηήξημεο (ΡV array). Φωηοβοληαϊκή γεννήηπια: Σν ηκήκα κηαο Φ/Β εγθαηάζηαζεο πνπ πεξηέρεη Φ/Β ζηνηρεία θαη παξάγεη ζπλερέο ξεχκα (ΡV generator). Παξαθάησ θαίλνληαη ζρεκαηηθά θαη ζπγθξηηηθά ηα δηάθνξα Φ/Β ζχκθσλα κε ηελ νξνινγία ηνπο: Φωηνβνιηαϊθό πιαίζην Φωηνβνιηαϊθό παλέιν Φωηνβνιηαϊθή ζπζηνηρία Φωηνβνιηαϊθό πάξθν Δηθφλα 2: Οξνινγία θσηνβνιηατθψλ. Πεγή: 9

10 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ΑΓΟΡΑ ΦΩΣΟΒΟΛΣΑΪΚΩΝ ΚΑΙ ΚΙΝΗΣΡΑ ΕΠΕ- ΚΣΑΗ ΣΟΤ Γενικά Οη αλαλεψζηκεο πεγέο απνηεινχλ ην πην «must» πξάγκα ζηνλ ρψξν ηεο ελέξγεηαο. Παξφιν πνπ εκθαλίδνληαη θαηλνηνκίεο θαη πςειέο ηερλνινγίεο ζε αεξηνζηξφβηινπο, αηκνζηξφβηινπο θαη ππξεληθνχο ζηαζκνχο εληνχηνηο έλα αλεκνκπιάθη ην νπνίν παξάγεη ελέξγεηα απφ ηνλ άλεκν ή κηα καχξε πιάθα πνπ δεζηαίλεη έλα ρψξν κε ηνλ ήιην ζεσξείηαη πνιχ πην πξνρσξεκέλν. Πσο θηάζακε φκσο ζε απηή ηελ θαηάζηαζε; Σα πξάγκαηα νδεγήζεθαλ πνιχ απιά εδψ γηαηί απμήζεθαλ νη επαηζζεζίεο ηνπ αλζξψπνπ. Όηαλ έλαο άλζξσπνο δελ είρε πνηέ ηνπ θσο ηφηε ηνλ λνηάδεη κφλν λα έρεη θσο, δελ λνηάδεηαη θαζφινπ γηα ην αλ θαηαζηξέθεη ην πεξηβάιινλ, δελ λνηάδεηαη θαζφινπ αλ ππνζεθεχεη ην κέιινλ ησλ παηδηψλ ηνπ. Αληηζέησο έλαο άλζξσπνο ν νπνίνο ζεσξεί δεδνκέλε ηελ παξνρή ειεθηξηζκνχ ζηνλ ρψξν ηνπ ηφηε μεθηλάεη λα ζθέθηεηαη ην κέιινλ, μεθηλάεη λα ζθέθηεηαη ηηο ζπλέπεηεο πνπ πξνθαιεί ζηνπο γχξσ ηνπ. Ζ πξψηε θαηάζηαζε αληηθαηνπηξίδεη ηνλ ηξφπν πνπ βιέπνπλ νη αλαπηπζζφκελεο ρψξεο ην ζέκα ηνπ πεξηβάιινληνο, ε δεχηεξε θαηάζηαζε είλαη ε επξσπατθή ζρνιή ζθέςεο. Απηέο νη ζθέςεηο γηα ην πεξηβάιινλ έρνπλ νδεγήζεη ζε αικαηψδε αλάπηπμε γεληθψο φισλ ησλ αλαλεψζηκσλ πεγψλ ελέξγεηαο άξα θαηά ζπλέπεηαλ θαη ησλ θσηνβνιηατθψλ ηα νπνία απνηεινχλ έλα κεγάιν κέξνο ηνπο. Καηά παξάδνμν ηξφπν απηφ δελ ζπκβαίλεη ζηελ Διιάδα-Κχπξν ε νπνία έρεη επαλαπαπζεί ζηελ ιχζε ηνπ θζελνχ πιελ φκσο βξψκηθνπ ιηγλίηε. Νέεο λνκνζεζίεο, θίλεηξα, πνιηηηθέο ελίζρπζεο ησλ αλαλεψζηκσλ πεγψλ ελέξγεηαο άξα θαη ησλ θσηνβνιηατθψλ ςεθίδνληαη ζπλερψο κε ζηφρν ηελ αχμεζε ηνπο ζην ελεξγεηαθφ ηζνδχγην ηεο ρψξαο. Γελ πξέπεη λα μερλνχκε φηη ε Διιάδα έρεη πξνζππνγξάςεη ηελ ζπλζήθε ηνπ Κηφην άξα πξέπεη λα κεηψζεη ηηο εθπνκπέο ηνπ δηνμεηδίνπ ηνπ άλζξαθα θαη έρεη ζπκθσλήζεη κε ηνλ επξσπατθφ ζηφρν γηα ηηο αλαλεψζηκεο πεγέο ελέξγεηαο πνπ ζεκαίλεη φηη ην 20% ηνπ ελεξγεηαθνχ ηζνδπγίνπ πξέπεη λα απνηειείηαη απφ ΑΠΔ. 10

11 ηα επφκελα δχν ζρήκαηα θαίλεηαη ε ζέζε ησλ κειψλ ηεο Δπξψπεο ηφζν ζην πνζνζηφ ησλ ΑΠΔ ζε ζρέζε κε ηνλ ζηφρν ηνπο γηα ην 2020 αιιά θαη κε βάζε ην ζχκθσλν ηνπ Κηφην. EU Member State Figure Target % To cover: 1 United Kingdom 1,5 % 15 % 13,5 % 2 Ireland 2,9 % 16 % 13,1 % 3 Denmark 17,2 % 30 % 12,8 % 4 France 10,5 % 23 % 12,5 % 5 Netherlands 2,7 % 14 % 11,3 % 6 Spain 8,7 % 20 % 11,3 % 7 Greece 7,1 % 18 % 10,9 % EU 9,2 % 20 % 10,8 % 8 Italy 6,3 % 17 % 10,7 % 9 Latvia 31,4 % 42 % 10,6 % 10 Belgium 2,6 % 13 % 10,4 % 11 Cyprus 2,7 % 13 % 10,3 % 12 Germany 7,8 % 18 % 10,2 % 13 Luxembourg 1 % 11 % 10 % 14 Malta 0 % 10 % 10 % 15 Portugal 21,5 % 31 % 9,5 % 16 Slovenia 15,5 % 25 % 9,5 % 17 Finland 28,9 % 38 % 9,1 % 18 Austria 25,1 % 34 % 8,9 % 19 Lithuania 14,6 % 23 % 8,4 % 20 Estonia 16,6 % 25 % 8,4 % 21 Hungary 5,1 % 13 % 7,9 % 22 Sweden 41,3 % 49 % 7,7 % 23 Poland 7,5 % 15 % 7,5 % 24 Slovakia 6,8 % 14 % 7,2 % 25 Bulgaria 8,9 % 16 % 7,1 % 26 Romania 17 % 24 % 7 % 11

12 27 Czech republic 6,5 % 13 % 6,5 % Πίλαθαο 1.1: ε απηφ ηνλ πίλαθα θαίλεηαη γηα φιεο ηηο ρψξεο ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο ν ζηφρνο πνπ έρνπλ δεζκεπηεί λα πεηχρνπλ ην 2020, ην πνζνζηφ πνπ έρνπλ ην 2006 θαη πνζν ηνπο απνκέλεη λα θαιχςνπλ. Βιέπνπκε φηη ε Διιάδα είλαη ειαθξψο πάλσ απφ ηνλ κέζν φξν φκσο πξέπεη λα ιάβνπκε ππφςελ καο φηη αλαζεσξήζεθε ν ζηφρνο θαη πιένλ δελ είλαη 18% αιιά 20%. Δπίζεο γλσξίδνληαο φηη ην πεξηζζφηεξν κέξνο απνηειείηαη απφ πδξνειεθηξηθνχο ζηαζκνχο ηφηε βιέπνπκε εκθαλψο ηελ κε αλάπηπμε ησλ ππνινίπσλ αλαλεψζηκσλ πεγψλ ελέξγεηαο. Πεγή: 12

13 EU MEMBER STATE LATVIA 10,7 10,7 10,9 11,7 12,1 23,3 ESTONIA 21,2 21,2 20,7 19,2 22,0 40 LITHUANIA 16,7 21,1 22,6 22,8 24,7 44,1 ROMANIA NO DATA 160,1 153,7 153,9 152,3 259,9 BULGARIA NO DATA 68,9 69,8 71,5 75,7 127,3 HUNGARY 83,3 79,5 80,5 78,8 75,9 114,9 SLOVAKIA 51,1 49,5 48,7 49,0 47,0 67,2 POLAND 382,5 396, ,3 398,9 551,7 CZECH REPUBLIC 147,5 147,1 145,6 149,1 150,8 180,6 SWEDEN 70,9 69, ,9 65,4 75,2 UNITED KINGDOM ,4 657,4 647,9 636,7 678,3 FRANCE 560,9 556,1 553,4 541,7 531,1 564 GREECE 137,2 137,6 139,2 128,1 131,9 139,6 BELGIUM 147,6 147,6 143,8 136,6 131,3 135,9 GERMANY 1024, ,5 980,0 956,1 972,9 NETHERLANDS 215,4 218,4 212,1 208,5 207,5 200,4 PORTUGAL 83,7 84,6 85,5 84,7 81,8 77,4 IRELAND 68,4 68,6 69,9 69,7 69,2 63 FINLAND 85,4 81,2 69,3 79,9 78,3 71,1 SLOVENIA 19,7 19,9 20,3 20,5 20,7 18,6 ITALY 577,3 580,5 582,2 563,0 552,8 485,7 DENMARK 73,6 68,2 63,9 71,0 66,6 54,8 AUSTRIA 92,5 91,2 93,3 91,6 88,0 68,7 SPAIN 407,4 425,2 440,6 433,0 442,3 331,6 LUXEMBOURG 11,3 12,8 12,7 13,3 12,9 9,1 MALTA 3,1 3,2 3,4 2,9 3,0 CYPRUS 9,2 9,9 9,9 9,9 10,1 KYOTO TARGET 2012 % UNDER KYOTO TARGET NO TARGET NO TARGET 48,07 % 45,00 % 43,99 % 41,40 % 40,53 % 33,94 % 30,06 % 27,70 % 16,50 % 13,03 % 6,13 % 5,83 % 5,52 % 3,38 % 1,73 % 3,54 % 5,68 % 9,84 % 10,13 % 11,29 % 13,82 % 21,53 % 28,09 % 33,38 % 41,76 % % OVER KYOTO TARGET Πίλαθαο 1.2: ε απηφλ ηνλ πίλαθα θαίλνληαη νη δεζκεχζεηο ησλ Δπξσπατθψλ ρσξψλ κε βάζε ην πξσηφθνιιν ηνπ Κηφην. Με πξάζηλν ρξψκα είλαη νη ρψξεο πνπ εθπέκπνπλ ιηγφηεξν δηνμείδην ηνπ άλζξαθα κε βάζε ηνλ ζηφρν ηνπο γηα ην 2012 ελψ κε θφθθηλν ρξψκα είλαη νη ρψξεο πνπ εθπέκπνπλ πεξηζζφηεξν δηνμείδην ηνπ άλζξαθα ζε ζρέζε κε ηνλ ζηφρν ηνπο θαη πξέπεη λα κεηψζνπλ ηηο εθπνκπέο ηνπο. Παξαηεξνχκε φηη ε Διιάδα είλαη θάησ απφ ηνλ ζηφρν ηεο αιιά νξηαθά γηα απηφ πξέπεη λα ζπλερίζεη ηηο πξνζπάζεηεο ψζηε λα παξακείλεη εθεί. Πεγή: 13

14 Η διεθνήρ αγοπά ζε ξέθπενη κούπζα Οη δχν πην πάλσ δεζκεχζεηο είλαη ν θπξίαξρνο ζηφρνο ησλ θξαηψλ ζηελ Δπξψπε. Απηφ νδήγεζε ηηο Δπξσπατθέο ρψξεο ζηελ αλάπηπμε ησλ αλαλεψζηκσλ πεγψλ ελέξγεηαο άξα θαη ησλ θσηνβνιηατθψλ. Δπεηδή φκσο ε παγθφζκηα νηθνλνκία είλαη ληφκηλν απηή ε εμέιημε επεξέαζε ηελ παγθφζκηα βηνκεραλία. Σεξάζηηεο βηνκεραληθέο δπλάκεηο φπσο ε Ακεξηθή, ε Ηαπσλία θαη ε- ζράησο ε Κίλα δελ ζα κπνξνχζαλ λα παξακείλνπλ ακέηνρνη. Ζ Ηαπσλία πιένλ απνηειεί ηελ πξψηε δχλακε ζηελ θαηαζθεπή θσηνβνιηατθψλ. Πνιηηηθέο θξαηψλ γηα ελίζρπζε ηεο αγνξάο είηε κε θνξναπαιιαγέο είηε κε επηδνηνχκελε ηηκή αλά παξαγφκελε KWh νδήγεζαλ ζε ηεξάζηηεο επελδχζεηο ζηα θσηνβνιηατθά. Σεξάζηηα θσηνβνιηατθα πάξθα θαηαζθεπάζηεθαλ κε ηζρχ πνπ πιένλ κπνξεί λα ηθαλνπνηήζεη ηηο αλάγθεο ησλ θαηνίθσλ νιφθιεξσλ πφιεσλ. Member state Windpowe Wind r 'Onshore' power 'Offshore' Solar PV Biomass Hydro Austria n/a Belgium n/a n/a n/a n/a n/a Bulgaria Cyprus n/a Czech Rep Denmark n/a n/a 14

15 Estonia Finland n/a n/a n/a n/a n/a France n/a Germany Greece Hungary n/a n/a n/a Ireland n/a Italy Latvia n/a n/a n/a Lithuania n/a Luxembourg Malta n/a n/a n/a n/a n/a Netherlands Poland n/a n/a n/a n/a 15

16 Portugal Romania n/a n/a n/a n/a n/a Slovakia Slovenia Spain Sweden n/a n/a n/a n/a n/a Πίλαθαο 1.3: Πνιηηηθέο επηδφηεζεο ησλ αλαλεψζηκσλ πεγψλ ελέξγεηαο ζηελ Δπξσπατθή έ- λσζε ησλ 27 θαίλνληαη παξαπάλσ. Παξαηεξνχκε φηη ε επηδφηεζε ηεο παξαγφκελεο απφ θσηνβνιηατθα KWh είλαη ζρεδφλ ζε φιεο ηηο ρψξεο ε κεγαιχηεξε θάηη πνπ νδήγεζε ζε πνιχ κεγάιν ελδηαθέξνλ γηα ηδηνηηθέο επελδχζεηο ζε απηφλ ηνλ ηνκέα. Πεγή: Ζ αλάπηπμε ηεο θνπιηνχξαο, θπξίσο ησλ Δπξσπαίσλ νδήγεζε ζηελ αλάπηπμε θαη ησλ θσηνβνιηατθψλ θαηαζθεπψλ ζε κηθξέο εθαξκνγέο (θαηνηθίεο, γξαθεία, πνιπθαηνηθίεο θιπ) αλ θαη ην θέξδνο δελ είλαη ηεξάζηην. Μηα ηέηνηα θαηαζθεπή φκσο έρεη επηπιένλ πξνζηηζέκελε αμία. Έλα επηπιένλ θίλεηξν γηα ηνπο Δπξσπαίνπο πνπ ηνπο νδήγεζε λα ζηξαθνχλ ζηηο αλαλεψζηκεο πεγέο ελέξγεηαο είλαη ε έιιεηςε νξπθηψλ θαπζίκσλ. Πιελ ειαρίζησλ πεξηπηψζεσλ (βαιηηθή ζάιαζζα θαη κεκνλσκέλεο άιιεο πεξηνρέο) δελ ππάξρεη θαζφινπ πεηξέιαην ή θπζηθφ αέξην ζηελ γεξαηά ήπεηξν. Σν θφζηνο εηζαγσγήο θαπζίκσλ είλαη ηεξάζηην, εηδηθά κεηά ηελ ηειεπηαία πεηξειατθή θξίζε ηνπ 2008, νπφηαλ πιένλ νη αλαλεψζηκεο πεγέο ελέξγεηαο δελ θαληάδνπλ ηφζν αθξηβέο. 16

17 Gross Gross Energy EU Energy Energy Energy Net Depen Member consu Net Depende EU Member Consu imports dency State mption imports ncy State mption 1 Cyprus % 15 Germany % 2 Malta % 16 Finland % 3 Luxembour g % 17 EU % 4 Ireland % 18 Slovenia % 5 Italy % 19 France % 6 Portugal % 20 Bulgaria % 7 Spain % 21 Netherlands % 8 Belgium % 22 Sweden % 9 Austria % 23 Estonia % 10 Greece % 24 Romania % 11 Latvia % 25 Czech Republic 12 Lithuania % 26 United Kingdom % % 13 Slovakia % 27 Poland % 14 Hungary % 28 Denmark ) Πίλαθαο 1.4: Σε απηό ηνλ πίλαθα παξνπζηάδνληαη νη αλάγθεο ζε ελέξγεηα, ην πνζό ην νπνίν εηζάγεηαη από ην εμωηεξηθό (είλαη θαζαξέο εηζαγωγέο δειαδή εηζαγωγέο κείνλ εμαγωγέο) θαη ην πνζνζηό εμάξηεζεο ηεο ρώξαο από άιιεο ρώξεο. Παξαηεξνύκε όηη ν Επξωπαϊθόο κέζνο όξνο εμάξηεζεο είλαη πάλω από 50% ελώ ε κόλε ρώξα ε νπνία δελ εμαξηάηαη αιιά αληηζέηωο εμάγεη είλαη ε Δαλία. Η ρώξα καο είλαη ελεξγεηαθά εμαξηεκέλε θαηά 72%. Τν πνζνζηό απηό κπνξεί λα κεηωζεί αλ αλαπηύμνπκε θωηνβνιηαϊθά ζπζηήκαηα γηαηί ε ρώξα καο έρεη άθζνλε αλεθκεηάιιεπηε ειηαθή αθηηλνβνιία θαηά ην κεγαιύηεξν κέξνο ηνπ έηνπο. Πεγή: Με βάζε φια απηά ηα θίλεηξα πνπ έρνπλ νη Δπξσπατθέο ρψξεο αλακελφκελν είλαη ζηελ Δπξψπε λα ππάξρνπλ κεξηθά απφ ηα κεγαιχηεξα θσηνβνιηατθά πάξθα. Σν Olmedilla Photovoltaic Park ζηελ Ηζπαλία είλαη ην κεγαιχηε- 17

18 ξν θσηνβνιηατθφ πάξθν ζηνλ θφζκν. Δίλαη νλνκαζηηθήο ηζρχνο 60MW απνηειείηαη απφ πεξηζζφηεξα απφ θσηνβνιηατθά panels θαη παξάγεη ηέηνηα ελέξγεηα ψζηε λα κπνξεί λα ειεθηξνδνηήζεη πεξηζζφηεξα απφ ζπίηηα. Άιια ηέηνηα κεγάια έξγα είλαη ην Strasskirchen Solar Park ζηελ Γεξκαλία κε νλνκαζηηθή ηζρχ 54ΜW, ην Lieberose Photovoltaic Park ζηελ Γεξκαλία κε 53 ΜW νλνκαζηηθή ηζρχ θαη ην Puertollano Photovoltaic Park ζηελ Η- ζπαλία κε 50 ΜW νλνκαζηηθή ηζρπ. Ήδε έρνπλ πξνγξακκαηηζηεί λέα πνιχ κεγαιχηεξα θσηνβνιηατθα πάξθα πνπ ζα αιιάμνπλ ξηδηθά απηά ηα δεδνκέλα θαη πιένλ ζα θάλνπλ ηηο ΖΠΑ ηνλ κεγαιχηεξν παξαγσγφ ειεθηξηζκνχ απν θσηνβνιηατθα ζηνλ θφζκν. World's largest photovoltaic (PV) power plants (40 MW or larger)[31] DC Name of PV power Peak GW h Capacity Country Notes plant Power /year factor (MW) Olmedilla Spain Photovoltaic Park 60 85[31] 0.16 Completed September 2008 Strasskirchen Solar Park Lieberose Photovoltaic Park [33][34] Puertollano Photovoltaic Park Germany 54 Germany 53 53[34] Spain Moura photovoltaic Portugal 46 93[35] 0.23 Completed December 2008 power station[35] Kothen Solar Park Finsterwalde Solar Park Germany Germany Waldpolenz Solar Germany 40 40[37] ,000 First Solar thin-film 18

19 Park[36][37] CdTe modules. Completed December 2008 Πίλαθαο 1.5: ηνλ παξαπάλσ πίλαθα θαίλνληαη φια ηα θσηνβνιηατθα πάξθα κε ηζρχ πάλσ απφ 40ΜW ηα νπνία βξίζθνληαη ήδε ζε ιεηηνπξγεία. Όια βξίζθνληε ζηελ Δπξψπε θαη κάιηζηα ζε 3 ρψξεο, Ηζπαλία, Γεξκαλία θαη Πνξηνγαιιία. Βιέπνπκε φηη ρψξεο κε ηηο ίδηεο πεξίπνπ θιηκαηνινγηθέο ζπλζήθεο κε ηελ Διιάδα (Ηζπαλία θαη Πνξηνγαιιία) έρνπλ θάλεη ηεξάζηηα βήκαηα πξνφδνπ άξα θαη ε Διιάδα έρεη πνιχ κεγάιεο δπλαηφηεηεο αλάπηπμεο ζε απηφ ηνλ ηνκέα. Πεγή: Δηθφλεο 1.1, 1.2, 1.3: Δίλαη ηξία μερσξηζηά θσηνβνιηατθά πάξθα. Ζ εηθφλα 1.1 δείρλεη ην Waldpolenz Solar Park ζηελ Γεξκαλία, ε εηθφλα 1.2 είλαη απφ ην Serpa solar power plant ζηηο ΖΠΑ θαη ε εηθφλα 1.3 είλαη απφ ην Nellis Solar Power Plant ζηηο ΖΠΑ. Πεγή: Βιέπνπκε φηη ε Γεξκαλία, παξά ηεο δπζκελέζηεξεο ζπλζήθεο φζνλ αθνξά ηελ ειηαθή αθηηλνβνιία, είλαη πξσηνπφξνο ζηελ ειηαθή ηερλνινγία. Απηφ θαίλεηαη θαη ζηηο κηθξφηεξεο εγθαηαζηάζεηο ζηηο νξνθέο ησλ ζπηηηψλ. Φαίλεηαη φηη νη Γεξκαλνί αληηιήθζεθαλ πξηλ απφ νπνηνλδήπνηε άιιν ηα νθέιε ηεο θσηνβνιηατθήο ηερλνινγίαο κε απνηέιεζκα λα έρνπλ έλα ζπγθξηηηθφ πιενλέθηεκα έλαληη ησλ αληαγσληζηψλ ηνπο θαη λα θαηέρνπλ κεγάιν κεξίδην ηεο αγνξάο. Δπίζεο πξνγξάκκαηα φπσο ην αξρηθφ Δζληθφ Πξφγξακκα ησλ Φ/Β ηεγψλ (1990) θαη κεηέπεηηα ησλ Φ/Β ηεγψλ (1999) ζε ζπλδπαζκφ κε επηδφηεζε ηεο παξαγφκελεο ειηαθήο kwh, δεκηνχξγεζαλ ηδηαίηεξε αλάπηπμε ηφζν ζηηο εθαξκνγέο φζν θαη ζηε βηνκεραλία. Σν ζπλνιηθφ κέγεζνο 19

20 ηεο Δπξσπατθήο αγνξάο ζην ηέινο ηνπ έηνπο 2003 ήηαλ πεξίπνπ 561MWp, απφ ηα νπνία ην 71%, δειαδή 398MWp, είραλ εγθαηαζηαζεί ζηε Γεξκαλία. Απφ ηελ αλάιπζε κεγεζψλ ηεο Δπξσπατθήο αγνξάο, πξνθχπηεη φηη δεκηνπξγήζεθαλ άκεζεο ζέζεηο εξγαζίαο (πνιιέο απφ ηηο νπνίεο είλαη πςειήο ηερλνινγίαο απαζρφιεζε), ν εηήζηνο θχθινο εξγαζηψλ ήηαλ 1 δηο, ηε δηεηία θαηαγξάθεθε αχμεζε ηεο αγνξάο θαηά 33% θαη έγηλαλ λέεο επελδχζεηο ζε έξεπλα θαη θαηλνηφκα πξντφληα πςειήο ηερλνινγίαο. ήκεξα, ε κεγαιχηεξε αγνξά Φ/Β ζηνλ θφζκν είλαη απηή ηεο Ηαπσλίαο. Σν έηνο 2003, νη Ηαπσληθέο εηαηξείεο Φ/Β γελλεηξηψλ παξήγαγαλ πεξίπνπ 400MWp, απφ ηα νπνία ηα 250MWp εγθαηαζηάζεθαλ ζηε ρψξα θαη ηα ππφινηπα εμήρζεζαλ, θπξίσο ζηελ Δπξψπε θαη ηηο ΖΠΑ. Καζψο ην θφζηνο ησλ Φ/Β ζπζηεκάησλ ζπλερίδεη λα κεηψλεηαη, φιν θαη πεξηζζφηεξεο Φ/Β εθαξκνγέο γίλνληαη νηθνλνκηθά αληαγσληζηηθέο, ζε ζχγθξηζε κε παξαγσγή ελέξγεηαο απφ ζπκβαηηθέο κνξθέο. Παξάιιεια, ε απμαλφκελε επαηζζεζία ηεο θνηλήο γλψκεο, ιφγσ ησλ δπζκελψλ πεξηβαιινληηθψλ επηπηψζεσλ απφ ηηο ζπκβαηηθέο κεζφδνπο παξαγσγήο θαη ρξήζεο ελέξγεηαο, ζε ζπλδπαζκφ κε ηα πιενλεθηήκαηα ησλ Φ/Β ζπζηεκάησλ, έρεη ζαλ απνηέιεζκα απηά λα απνηεινχλ κηα απφ ηηο πεξηζζφηεξα ππνζρφκελεο ελεξγεηαθέο ηερλνινγίεο. Όπσο έρεη πξνθχςεη απφ ηε δηεζλή εκπεηξία, ην κεγάιν κεξίδην ηεο αγνξάο ησλ Φ/Β ζπζηεκάησλ ζηηο αλαπηπγκέλεο ρψξεο βξίζθεηαη ζε αζηηθά θέληξα, ζε εγθαηαζηάζεηο φπσο θηίξηα, ζπκπιέγκαηα νηθηψλ, δεκφζηα θηίξηα, εμσηεξηθνί ρψξνη θιπ. Δλ θαηαθιείδεη φινο ν θφζκνο (ηνπιάρηζηνλ ν αλεπηπγκέλνο - Δπξψπε, ΖΠΑ, Ηαπσλία) ηξέρεη κε 1000 πξνο ηνλ ήιην. Ο θιάδνο ησλ θσηνβνιηατθψλ έρεη γλσξίζεη κηα αικαηψδε αλάπηπμε θαη έρεη πεξηζψξηα γηα πνιχ κεγαιχηεξε. 20

21 Η Δλληνική αγοπά θωηοβοληαϊκών ζςζηημάηων Δλ αληηζέζεη κε ηελ ππφινηπε Δπξψπε (ηνπιάρηζηνλ ηνλ ζθιεξφ ππξήλα ηεο) ε Διιάδα βξίζθεηαη πνιχ πίζσ ζηελ αγνξά Φσηνβνιηατθψλ ζπζηεκάησλ θαη γεληθά ζηελ αμηνπνίεζε ηεο ειηαθήο ελέξγεηαο (φπσο θαη φισλ ησλ ΑΠΔ εμάιινπ). Ζ Διιάδα, ζπκπεξηιακβαλνκέλεο θαη ηεο Κχπξνπ, έρεη ηεξάζηην ειηαθφ δπλακηθφ. Έρεη θιηκαηνινγηθέο ζπλζήθεο παξφκνηεο κε ηηο Ηζπαληθέο θαη ηηο Πνξηνγαιηθέο. Δθκεηαιιεχηεθε απηέο ηηο ζπλζήθεο γηα ηελ αλάπηπμε ησλ ειηαθψλ ζεξκνζηθψλσλ. Με βάζε ην ειηαθφ δπλακηθφ ηεο κπνξεί ζχκθσλα κε έξεπλεο λα θαιχςεη ην 1/3 ησλ αλαγθψλ ηεο ζε ελέξγεηα. χκθσλα κε ηνπο εηδηθνχο ε αγνξά αλακέλεηαη λα απμεζεί ζεκαληηθά θαη λα απνθηήζεη αμία πνπ ζα μεπεξλάεη ηα 4 δηζεθαηνκκχξηα επξψ. Γηαηί φκσο έκεηλε ηφζν πίζσ έσο ηψξα ζηνλ ηνκέα ησλ θσηνβνιηατθψλ; Δηθφλα 1.4: Παξνπζηάδεηαη ε εγθαηεζηεκέλε ηζρχο ζηελ ειιεληθή επηθξάηεηα έσο ην Απφ ηα 20ΜW πξέπεη έσο ην 2020 λα θηάζεη ηα 800. Απηφ δεκηνπξγεί κεγάιεο επθαηξίεο γηα επελδχζεηο ζε θσηνβνιηατθα. Δπίζεο θαηαδεηθλχεη ηελ έιιεςε θηλήηξσλ θαη πξνζπαζεηψλ έσο ηψξα. Απφ ηελ ςήθηζε ηνπ λφκνπ ην 2006 ε παξαγσγή ζε 2 ρξφληα ππεξηξηπιαζηάζηηθε. Απηφ δείρλεη θαη ηελ δπλακηθε ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ ηνκέα. Πεγή: Κ.Α.Π.Δ. Μα γηαηί δελ ππήξμε πνηέ πνιηηηθή βνχιεζε; Διιάδα-Κππξνο απέθηεζε έλα λνκηθφ πιαίζην πνπ λα μεθαζαξίδεη ην ηνπίν γχξσ απφ ηηο ΑΠΔ κφιηο 21

22 ην 2006 ( κε ηνλ λφκν Ν.3468/2006 πνπ ζα αλαιπζεί παξαθάησ). Έθηνηε αθνινχζεζαλ ηξνπνπνηήζεηο θαη έλαο λένο λφκνο (Ν.3734/2009) ελψ ε λέα θπβέξλεζε έζεζε ήδε πξνο δεκφζηα δηαβνχιεπζε έλα λέν λνκνζρέδην. πληνληζκέλα πξνγξάκκαηα επηρνξήγεζεο ηεο εγθαηάζηαζεο θαη επηδφηεζεο ηεο παξαγφκελεο ειεθηξηθήο ελέξγεηαο μεθίλεζαλ λα εθαξκφδνληαη. Σψξα άξρηζαλ λα απνθηνχλ ζεκέιηα νη ΑΠΔ ζηελ Διιάδα. Σν λέν πξφγξακκα «Ζιηαθή ηέγε» ην νπνίν ηέζεθε ζε εθαξκνγή απφ ηνλ Ηνχλην ηνπ 2009 θαη αθνξά κηθξέο θαηαλαιψζεηο ( έσο 10KW ) κεηψλεη ην θφζηνο εγθαηάζηαζεο θαηά 10%-15%. Απηφ ην πξφγξακκα δίλεη θίλεηξν ζε κηθξνχο θαηαλαισηέο λα εγθαηαζηήζνπλ θσηνβνιηατθά ζηηο ζηέγεο ησλ ζπηηηψλ ηνπο. Σα θσηνβνιηατθά επηδνηνχληαη κε κηα ζηαζεξή ηηκή αλά KWh γηα κηα εηθνζαεηία (0.55 ελψ κηα θαλνληθή KWh έρεη κηα ηηκή πεξίπνπ 0.08 ). Δπίζεο άιια επηπξφζζεηα θίλεηξα φπσο απαιιαγή θφξσλ θαηά 40% θαη ε επηδφηεζε ηνπ θφζηνπο δεκηνπξγηθήο απαζρφιεζεο θαηά 40% έιθπζαλ ηνπο ηδηψηεο επηρεηξεκαηίεο. Απηφ έρεη νδεγήζεη ζε κηθξά θσηνβνιηατθά πάξθα ( αλ κπνξνχλ λα νλνκαζζνχλ έηζη ) απφ ηδηψηεο. Όπνηνο είρε έλα θεθάιαην θαη έλα αγξνηεκάρην ην επέλδπζε ζε έλα κηθξφ θσηνβνιηατθφ πάξθν κε ζηαζεξφ θέξδνο. ε επφκελεο παξαγξάθνπο ζα αθνινπζήζεη θαη ε δηαδηθαζία γηα έθδνζε άδεηαο γηα ηέηνηνπ είδνπο θσηνβνιηατθά πάξθα. Οη κεγαιχηεξεο ηδησηηθέο εηαηξίεο ε- γθαζηζηνχλ ηζρχ KW αλά έηνο κε απνηέιεζκα ηα ηειεπηαία 3 κε 4 ρξφληα λα έρνπκε αχμεζε ηεο ηζρχνο θαηά 900KW. Σέηνηνπ είδνπο επηρεηξήζεηο ζα παξνπζηαζηνχλ ζε κεηέπεηηα παξάγξαθν. Σιμή Δνέπγειαρ ( /MWh) Παπαγωγή ηλεκηπικήρ ενέπγειαρ από: Γιαζςνδεδεμένο ύζηημα Μη Γιαζςνδεδεμένα Νηζιά 22

23 (α) Αηνιηθή ελέξγεηα 80,14 91,74 (β) Αηνιηθή ελέξγεηα απφ αηνιηθά πάξθα ζηε ζάιαζζα 97,14 (γ) Τδξαπιηθή ελέξγεηα πνπ αμηνπνηείηαη κε κηθξνχο πδξνειεθηξηθνχο ζηαζκνχο κε Δγθαηεζηεκέλε Ηζρχ έσο δεθαπέληε (15) MWe 80,14 91,74 (δ) Ζιηαθή ελέξγεηα πνπ αμηνπνηείηαη απφ θσηνβνιηατθέο κνλάδεο, κε Δγθαηεζηεκέλε Ηζρχ κηθξφηεξε ή ίζε ησλ εθαηφ (100) kwpeak, νη νπνίεο εγθαζίζηαληαη ζε αθίλε ηδηνθηεζίαο ή λφκηκεο θαηνρήο ή φκνξα αθίλεηα ηνπ ίδηνπ ηδηνθηήηε ή λνκίκνπ θαηφρνπ (ε) Ζιηαθή ελέξγεηα πνπ αμηνπνηείηαη απφ θσηνβνιηατθέο κνλάδεο, κε Δγθαηεζηεκέλε Ηζρχ κεγαιχηεξε ησλ εθαηφ (100) kwpeak 457,14 407,14 507,14 457,14 (ζη) Ζιηαθή ελέξγεηα πνπ αμηνπνηείηαη απφ κνλάδεο άιιεο ηερλνινγίαο, πιελ απηήο ησλ θσηνβνιηατθψλ, κε Δγθαηεζηεκέλε Ηζρχ έσο πέληε (5) MWe (δ) Ζιηαθή ελέξγεηα πνπ αμηνπνηείηαη απφ κνλάδεο άιιεο ηερλνινγίαο, πιελ απηήο ησλ θσηνβνιηατθψλ, κε Δγθαηεζηεκέλε Ηζρχ κεγαιχηεξε ησλ πέληε (5) MWe 257,14 237,14 277,14 257,14 ε) Γεσζεξκηθή ελέξγεηα, βηνκάδα, αέξηα ε- θιπφκελα απφ ρψξνπο πγεηνλνκηθήο ηαθήο θαη απφ εγθαηαζηάζεηο βηνινγηθνχ θαζαξηζκνχ θαη βηναέξηα 80,14 91,74 (ζ) Λνηπέο Α.Π.Δ. 80,14 91,74 (η).ζ.θ.τ.α 80,14 91,74 Πίλαθαο 1.6: ε απηφλ ηνλ πίλαθα παξνπζηάδνληαη νη ηηκέο αλά MWh. Παξαηεξνχκε φηη ε παξαγφκελε απφ ειηαθή ελέξγεηα MWh έρεη ηελ πςειφηεξε ηηκή ηφζν ζην δηαζπλδεδεκέλν φζν 23

24 θαη ζην κε δηαζπλδεδεκέλν δίθηπν. Απηφ νδήγεζε ζε απμεκέλν ελδηαθέξνλ απφ ηδηψηεο γηα παξαγσγή ειεθηξηθνχ ξεχκαηνο απφ θσηνβνιηατθά. Παληειήο φκσο είλαη ε απνπζία ηεο ΓΔΖ-ΑΖΚ(Αξρή Ζιεθηξηζκνχ Κχπξνπ). Ζ αξρή ειεθηξηζκνχ απνπζηάδεη απφ ην παηρλίδη. Γελ ππάξρεη νχηε έλα κεγάιν ε κεζαίν νξγαλσκέλν θσηνβνιηατθφ πάξθν (αληίζηνηρν ηζπαληθψλ γεξκαληθψλ ή πνξηνγαιιηθψλ). Έρεη επαλαπαπζεί ζηνλ ληφπην θαη θζελφ ιηγλίηε. Λίγεο επελδχζεηο γηα ΑΠΔ έρνπλ γίλεη ζηνλ ηνκέα ησλ πδξνειεθηξηθψλ ζηαζκψλ ελψ αθφκε πην ιίγεο γηα αλεκνγελλήηξηεο. Διπίδνπκε ζηνλ κέιινλ, ππφ ηηο πηέζεηο ηνπ πξσηνθφιινπ ηνπ Κηφην, ηεο Δπξσπατθήο δέζκεπζεο γηα 20% ηνπ ελεξγεηαθνχ ηζνδπγίνπ λα απνηειείηαη απφ ΑΠΔ, ππφ ην βάξνο ηεο αγνξάο ξππψλ γηα ηνλ ιηγλίηε, θαη ππν ηελ ιαίθε ζηξνθή πξνο ηελ νηθνινγία λα εληάμεη θαη ηα θσηνβνιηατθά ζηελ πνιηηηθή ηεο. ΤΝΟΛΙΚΗ ΔΓΚ/ΝΗ ΙΥΤ ΣΟΠΟΘΔΙΑ ΙΓΙΟΚΣΗΣΗ (KWp) ΚΤΘΝΟ ΓΔΖ 100 ΑΡΚΟΙ ΓΔΖ 37,5 ΑΝΣΙΚΤΘΗΡΑ ΓΔΖ 25 ΑΝΣΙΚΤΘΗΡΑ ΟΣΔ 20 ΓΑΤΓΟ ΓΔΖ 20 ΑΓ. ΟΡΟ Η.Μ. ΗΜΧΝΟ ΠΔΣΡΑ 45 ΙΦΝΟ ΓΔΖ 60 ΜΤΣΙΛΗΝΗ ΓΔΖ 8 ΘΔΑΛΟΝΙΚΗ ΖΛΠΡΑ 6.5 ΠΑΡΟ ΥΑΡΜΖ Α.Δ HOTEL 10 ΤΝΟΛΟ

25 Πίλαθαο 1.7: Δγθαηαζηάζεηο ηεο ΓΔΖ ζε θσηνβνιηατθά πάξθα. Παξαηεξνχκε φηη ζπλνιηθά είλαη θάησ απφ 300ΚWp ελψ ε ζπλνιηθή εγθαηεζηεκέλε ηζρχο ζηελ Διιάδα μεπεξλάεη ηα 20MWp. Απηφ απνδεηθλχεη ηελ έιιεςε ηεο ΓΔΖ απφ ηνλ ηνκέα ησλ θσηνβνιηατθψλ φπνπ νη θπξίαξρνη παίρηεο είλαη νη ηδηψηεο επελδπηέο.(ν παξαπάλσ πίλαθαο αθνξά ηελ έξεπλα ζηελ ειιαδα). Πεγέο : Ρ.Α.Δ. -.Δ.Φ. Σο ππόγπαμμα ανάπηςξηρ ηων θωηοβοληαϊκών ζηην Δλλάδα Σν πξφγξακκα αλάπηπμεο ησλ θσηνβνιηατθψλ ζηελ Διιάδα ζηεξίδεηαη ζηνλ αλαπηπμηαθφ λφκν Ν.3468/2006 θαη ηηο δηάθνξεο αλαζεσξήζεηο ηνπ. Ζ λέα θπβέξλεζε ήδε έρεη θέξεη πξνο δεκφζηα δηαβνχιεπζε έλα λέν αλαπηπμηαθφ λφκν γηα ηηο ΑΠΔ. Σφζν ν παιαηφο φζν θαη νη αλαζεσξεκέλεο δηαηάμεηο πνπ έρεη πξνηείλεη ε λέα θπβέξλεζε ζα αλαιπζνχλ παξαθάησ. Αναπηςξιακόρ νόμορ Ν.3468/2006: Ο λφκνο απηφο εθπνλήζεθε κε ζθνπφ ηελ ελαξκφληζε ηεο Διιεληθήο λνκνζεζίαο κε ηελ Δπξσπατθή νδεγία 2001/77/ΔΚ. Με απηφ ηνλ λφκν ζεζπίδνληαη ζνβαξά θίλεηξα ζηνπο ηδηψηεο γηα ηελ εθκεηάιιεπζε ησλ ΑΠΔ κε θχξην ζηφρν ηελ νηθνλνκηθή επέλδπζε. Βαζηθά ζεκεία ηνπ λφκνπ είλαη: Αγνξά ηεο παξαγφκελεο απφ ΑΠΔ ελέξγεηαο απφ ην θξάηνο κε πξνθαζνξηζκέλε ηηκή πψιεζεο ε νπνία επηζπλάπηεηαη ζε ζρεηηθφ ηηκνθαηάινγν ζε πίλαθα ηνπ άξζξνπ 13 ( είλαη ν πίλαθαο 1.6 πνπ έρνπκε δεη παξαπάλσ). Έρεη θαιχςεη θάπνηεο αζάθεηεο πνπ ππήξραλ ζην πξφζθαην λνκηθφ θαζεζηψο θαη έρεη απινπνηήζεη πνιχ ηηο δηαδηθαζίεο αδεηνδφηεζεο κηθξψλ εγθαηαζηάζεσλ ΑΠΔ. ην άξζξν 4 ζεζπίδνληαη ηα φξηα εγθαηεζηεκέλεο ηζρχνο θάησ απφ ηα νπνία απινπνηείηαη ε δηαδηθαζία έθδνζεο άδεηαο παξαγσγήο. Ζ εμαίξεζε δίλεηαη απφ ηελ PAE (Ρπζκηζηηθή Αξρή Δλέξγεηαο ) θαηφπηλ αίηεζεο θαη ππνβνιήο ησλ ζρεηηθψλ δηθαηνινγεηηθψλ. Γηα εγθαηαζηάζεηο θάησ απφ 20KWp δελ απαηηείηαη γλσκνδφηεζε ηεο PAE. χκθσλα κε ην άξζξν 8, γηα φιεο ηηο παξαπάλσ εμαηξέζεηο δελ απαηηείηαη άδεηα εγθαηάζηαζεο θαη άδεηα ιεηηνπξγείαο απαηηείηαη φκσο πεξηβαιινληηθή αδεηνδφηεζε. Γηα ηελ πεξηβαιινληηθή αδεηνδφηεζε απαηηή- 25

26 ηαη λα ππνβιεζνχλ ζηελ λνκαξρία ε εμαίξεζε θαη ε κειέηε πεξηβαιινληηθψλ επηπηψζεσλ. Γηα έθδνζε αδεηψλ παξαγσγήο εγθαηάζηαζεο ιεηηνπξγίαο ζηαζκψλ κεγαιχηεξεο ηζρχνο απφ 150ΚW (πνπ δελ εκπηπηνπλ ζηηο εμαηξέζεηο) ε δηαδηθαζία είλαη πνιχ πην πνιχπινθε. Ζ άδεηα ρνξεγείηαη απφ ηνλ Τ- πνπξγφ αλάπηπμεο κεηά απφ γλσκνδφηεζε ηεο ΡΑΔ. Σα θξηηήξηα αμηνιφγεζεο είλαη: Δζληθή αζθάιεηα Πξνζηαζία δεκφζηαο πγείαο Αζθάιεηα εγθαηαζηάζεσλ ζπζηήκαηνο δηθηχνπ. Δλεξγεηαθή απνδνηηθφηεηα ηνπ έξγνπ. Χξηκφηεηα δηαδηθαζίαο πινπνίεζεο. Γηθαίσκα ρξήζεο ζέζεο εγθαηάζηαζεο. Δπηζηεκνληθή νηθνλνκηθή ηερληθή επάξθεηα αηηνχληνο γηα ηελ πινπνίεζε ηεο επέλδπζεο. Γηαζθάιηζε παξνρήο ππεξεζηψλ θνηλήο σθέιεηαο. Πξνζηαζία ηνπ πεξηβάιινληνο. Ζ ΡΑΔ ζα εμεηάζεη θαηά πφζν πιεξνχληαη απηά ηα θξηηήξηα ζην θάθειν ηνπ αηηνχληνο θαη: πλππνινγίδεη ηελ αμηνιφγεζε ηεο Πξνκειέηεο Πεξηβαινληνιινγηθψλ Δπηπηψζεσλ (Π.Π.Δ.) απφ ηελ αξκφδηα αξρή (60 εκέξεο απφ θαηάζεζε ΠΠΔ). ε δηάζηεκα εληφο 4κελψλ απφ ηελ γλσζηνπνίεζε ζε απηήλ ηεο αίηεζεο γλσκνδνηεί ζηνλ Τπνπξγφ Αλάπηπμεο. Ο Τπνπξγφο Αλάπηπμεο απνθαζίδεη γηα ηελ έθδνζε άδεηαο ζε δηάζηεκα 15 εκεξψλ απφ ηελ γλσκνδφηεζε ηεο ΡΑΔ. Ζ δηάξθεηα άδεηαο παξαγσγήο είλαη 25 ρξφληα κε δπλαηφηεηα αλαλέσζεο γηα αθφκε 25 ρξφληα ελψ ην ρξνληθφ πεξηζψξην γηα ηελ έθδνζε ηεο άδεηαο παξαγσγήο είλαη 2 ρξφληα (+1 ππφ πξνππνζέζεηο). Ζ άδεηα εγθαηάζηαζεο εθδίδεηαη απφ ηνλ γεληθφ γξακκαηέα ηεο πεξηθέξεηαο ζηελ νπνία ζα γίλεη ν ζηαζκφο γηα έξγα πνπ θαηαηάζζνληαη ζηελ 2ε ππνθαηεγνξία ηεο Α' Καηεγνξίαο θαη ζηελ 3ε ή 4ε ππνθαηεγνξία ηεο Β' Καηεγνξίαο. Γηα ηα έξγα πνπ θαηαηάζζνληαη ζηελ 1ε ππνθαηεγνξία ηεο Α' Καηεγνξίαο θαζψο θαη γηα έξγα ζε πξνζηαηεπκέλεο πεξην- 26

27 ρέο ή άδεηα εθδίδεηαη κε θνηλή απφθαζε ηνπ Τπνπξγνχ Αλάπηπμεο θαη ηνπ θαηά πεξίπησζε αξκφδηνπ Τπνπξγνχ. Ζ άδεηα εγθαηάζηαζεο ηζρχεη γηα δχν (2) έηε θαη κπνξεί λα παξαηείλεηαη γηα αθφκα (2) ζε εηδηθέο πεξηπηψζεηο. Ζ άδεηα ιεηηνπξγίαο ζα εθδνζεί απφ ηελ ίδηα αξρή πνπ έρεη εθδφζεη ηελ άδεηα εγθαηάζηαζεο. Δθδίδεηαη κεηά απφ δνθηκαζηηθέο δηαδηθαζίεο ε- ιέγρσλ ησλ πνηνηηθψλ ραξαθηεξηζηηθψλ ηεο εγθαηάζηαζεο θαη ηεο παξαγφκελεο ελέξγεηαο. Ηζρχεη γηα είθνζη (20) έηε θαη κπνξεί λα αλαλεψλεηαη κέρξη ίζν ρξνληθφ δηάζηεκα. Απηφο είλαη ν αλαπηπμηαθφο λφκνο πνπ θαζνξίδεη γεληθά ην πεδίν ησλ ΑΠΔ. Έλαο λένο λφκνο, ν 3734/2009 ήξζε λα βειηηψζεη ηνλ πξνεγνχκελν. Βαζηθή ηνπ δηαθνξά είλαη ε λέα ηηκνιφγεζε ηεο επηδνηνχκελεο KWh ε νπνία αθνινπζεί θζίλνπζα πνξεία απφ ηνλ Αχγνπζην ηνπ Μεηά ηελ ςήθηζε ηνπ λένπ λφµνπ, ε πξαγκαηηθή αγνξά παξαµέλεη ζηάζηµε ζηα επίπεδα πνπ ήηαλ θαη πξηλ ηελ ςήθηζε ηνπ λφµνπ. Διάρηζηα ζπζηήµαηα έρνπλ εγθαηαζηαζεί θη απηά δελ µπνξνχλ λα ζπλδεζνχλ µε ην δίθηπν ηεο ΓΔΖ. Μφλν έλαο µηθξνεπελδπηήο θαηάθεξε λα ππνγξάςεη ζπκβφιαην µε ηνλ ΓΔΜΖΔ θη απηφο µφλν ζεσξεηηθά, αθνχ ζηελ πξάμε δελ πνπιά ξεχµα. Ο λφκνο Ν. 3468/06, ζα έβαδε ππνηίζεηαη ζε ηξνρηά αλάπηπμεο ηηο αλαλεψζηµεο πεγέο ελέξγεηαο (ΑΠΔ) θαη πνπ ζίγνπξα απνηειεί ζηαζµφ γηα ηελ αγνξά θσηνβνιηατθψλ ζηε ρψξα µαο. Ο χλδεζµνο Δηαηξηψλ Φσηνβνιηατθψλ (ΔΦ) ππνζηήξημε ηηο πξνηεηλφκελεο ξπζµίζεηο, φρη γηαηί ήηαλ νη βέιηηζηεο, αιιά γηαηί ρξεηαδφµαζηαλ επηηέινπο έλα ζεζµηθφ πιαίζην γηα λα βγάινπκε ηελ ηερλνινγία ησλ θσηνβνιηατθψλ απφ ην ρξφλην ηέιµα. Θα ήµαζηαλ άδηθνη αλ ππνζηεξίδαµε φηη ν λένο λφµνο δελ ππήξμε γελλαηφδσξνο πξνο ηα θσηνβνιηατθά. Τπήξμε, θαη µάιηζηα ζπγθξηηηθά πεξηζζφηεξν απφ θάζε άιιε ηερλνινγία ΑΠΔ. Ο Ν. 3468/06 θαζφξηζε, γηα πξψηε θνξά, µία ζρεηηθά πςειή ηηµή πψιεζεο ηεο ειηαθήο θηινβαηψξαο, έδσζε γηα πξψηε θνξά ην δηθαίσµα ζε νηθηαθνχο θαηαλαισηέο λα ε- πελδχζνπλ ζε µηθξά ειηαθά ζπζηήµαηα θαζηζηψληαο ηηο µηθξνεπελδχζεηο απηέο νηθνλνµηθά βηψζηµεο θαη έβαιε έλα ελδεηθηηθφ εζληθφ ζηφρν γηα ηελ εγθαηάζηαζε ηνπιάρηζηνλ 700 µεγαβάη (MW) θσηνβνιηατθψλ σο ην

28 Παξάιιεια, ε ππφζρεζε επηπιένλ εληζρχζεσλ απφ ην λέν αλαπηπμηαθφ λφµν, έζηξεςε γηα πξψηε θνξά ηα µάηηα ρηιηάδσλ ππνςεθίσλ επελδπηψλ ζε µηα ηερλνινγία πνπ ιίγνπο µήλεο πξηλ ζεσξνχληαλ εμσηηθή θαη εμαηξεηηθά αθξηβή. Απφξξνηα ησλ παξαπάλσ ήηαλ λα αλαπηπρζεί έλα πξσηφγλσξν θσηνβνιηατθφ θαηλφµελν πνπ ζπµίδεη ηηο έλδνμεο, πιελ φµσο δηαβφεηεο, εµέξεο ηνπ ρξεκαηηζηεξίνπ. ε ειάρηζην ρξφλν, είδαµε ηα θσηνβνιηατθά λα απνηεινχλ αίθλεο ζέµα ζπδήηεζεο ζηα θαθελεία, ζε θνηηεηνπαξέεο, ζε ηαβέξλεο θαη µπαξ. Λέγεηαη, θαη δελ είλαη αλέθδνην, φηη θάπνηεο κειεηεηηθέο εηαηξίεο πεξίµελαλ ηνλ θφζµν έμσ απφ ηηο εθθιεζίεο ηελ Κπξηαθή γηα λα ηνλ µαδέςνπλ ζην θαθελείν ηνπ ρσξηνχ θαη λα ηνπ µηιήζνπλ γηα ην λέν ειηαθφ Διληνξάλην. ε πεξηνρέο πνπ µαζηίδνληαη απφ ηελ αλεξγία, ν θφζµνο πξνζδνθά έλα θαιχηεξν µέιινλ αλ αλαπηπρζνχλ ηα θσηνβνιηατθά θαη ηα βηνθαχζηµα. Τ- πεξβνιηθφ αιιά πέξα γηα πέξα αιεζηλφ. Κάζε ηδηνθηήηεο αγξνηεµαρίνπ είδε μαθληθά ηνλ εαπηφ ηνπ σο ππνςήθην επελδπηή. Έηζη, ρηιηάδεο άλζξσπνη πίζηεςαλ πσο µπνξνχλ λα γίλνπλ πινπζηφηεξνη επελδχνληαο ειάρηζηα ζπγθξηηηθά ρξήµαηα. Γίπια ζ απηνχο ηνπο επίδνμνπο Έιιελεο θξνίζνπο µε θσηνβνιηατθά πάξθα, εθαηνληάδεο ζνβαξνί επελδπηέο απφ ηελ Διιάδα θαη ην ε- μσηεξηθφ είδαλ µηα πξαγκαηηθή επελδπηηθή επθαηξία. ε ηειηθή αλάιπζε, αλ βάιεη θαλείο θάησ ηα λνχµεξα, µηα επέλδπζε ζε θσηνβνιηατθά δελ είλαη θαζφινπ άζρεµε ππφζεζε, δεδνκέλσλ ησλ εληζρχζεσλ πνπ παξέρνληαη. Μεηά ηελ ςήθηζε ηνπ λφµνπ Ν. 3468/06, θαηαηέζεθαλ ζηε ΡΑΔ ηφζεο αηηήζεηο γηα θσηνβνιηατθά πάξθα πνπ ήδε ππεξθαιχπηνπλ ην ζηφρν πνπ εηέζε γηα ην Παξάιιεια, εµθαλίζηεθαλ πάλσ απφ λέεο εηαηξίεο πξνκήζεηαο εμνπιηζκνχ γηα θσηνβνιηατθά πάξθα, άλνημαλ γξαθεία ζηελ Διιάδα πνιιέο απφ ηηο κεγάιεο δηεζλείο εηαηξίεο ηνπ ρψξνπ, θαηαζθεπάδνληαη θαη ζηε ρψξα µαο εξγνζηάζηα παξαγσγήο θσηνβνιηατθψλ, δηνξγαλψζεθαλ πνιιέο εθζέζεηο γηα λα επηδεηρζεί ε ηερλνινγία, ελψ φια ζρεδφλ ηα κειεηεηηθά γξαθεία δηεχξπλαλ ηνλ θχθιν ησλ ππεξεζηψλ ηνπο παξέρνληαο ζπκβνπιέο θαη µειέηεο γηα θσηνβνιηατθά. Σξάπεδεο θαη αζθαιηζηηθέο εηαηξίεο είδαλ ηηο επελδπηηθέο επθαηξίεο παξερνληαο πιένλ εμεηδηθεπκέλα πξντφληα. Υάξε ζην λέν λφµν, θπθινθνξεί ήδε ρξήµα θαη δεκηνπξγήζεθαλ εθαηνληάδεο λέεο ζέζεηο εξγαζίαο. 28

29 Όια θαιά ινηπφλ; Κάζε άιιν! Παξφιν ηνλ παξαπάλσ ζεηηθφ απνινγηζµφ, ε θαηάζηαζε ζην ρψξν ησλ θσηνβνιηατθψλ ζηελ Διιάδα µπνξεί λα πεξηγξαθεί µφλν µε µία ιέμε: µπάραιν! Σψξα ςεθίζηεθε λένο λφκνο, κέζσ ηνπ νπνίνπ ειπίδνπκε ηα πξάγκαηα λα εμειηρζνχλ φπσο πξέπεη. Αλνίγεη ν δξφκνο γηα λέεο επελδχζεηο ζηνλ ρψξν ησλ θσηνβνιηατθψλ κεηά ηελ ςήθηζε ηνπ ζρεηηθνχ λφκνπ απφ ηε Βνπιή ζηηο 15 Ηαλνπαξίνπ. Όπσο επηζεκαίλεηαη ζε ζρεηηθή αλαθνίλσζε ηνπ πλδέζκνπ Δηαηξεηψλ Φσηνβνιηατθψλ, ν λένο λφκνο πξνβιέπεη θαη ηε δηελέξγεηα δηαγσληζκψλ γηα έξγα ηζρχνο άλσ ησλ 10 MW. Αλαιπηηθά νη βαζηθέο δηαηάμεηο ηνπ έρνπλ σο εμήο: 1. Οξίδεηαη ρξνλνδηάγξακκα γηα ηελ αδεηνδφηεζε απφ ηε ΡΑΔ. πγθεθξηκέλα, νη αηηήζεηο γηα ρνξήγεζε άδεηαο παξαγσγήο απφ θσηνβνιηατθνχο ζηαζκνχο θαη γηα έθδνζε απφθαζεο εμαίξεζεο, αμηνινγνχληαη θαη εμεηάδνληαη αληίζηνηρα, κέρξη ηελ φζεο έρνπλ ππνβιεζεί έσο θαη ηελ , κέρξη ηελ φζεο έρνπλ ππνβιεζεί έσο θαη θαη κέρξη ηελ φζεο έρνπλ ππνβιεζεί έσο Οξίδνληαη λέεο ηηκέο πψιεζεο ηεο παξαγφκελεο ειηαθήο θηινβαηψξαο. Οη ηηκέο απηέο ζα είλαη εγγπεκέλεο γηα κηα 20εηία (θαη γηα ηα παιηά ζπκβφιαηα πνπ ηξέρνπλ ήδε) θαη ζα αλαπξνζαξκφδνληαη εηεζίσο κε ην 25% ηνπ πιεζσξηζκνχ ηεο πεξαζκέλεο ρξνληάο. Οη ηηκέο απηέο θιεηδψλνπλ κε ηελ ππνγξαθή ηεο ζχκβαζεο αγνξνπσιεζίαο κε ηνλ ΓΔΜΖΔ (ή ηε ΓΔΖ γηα ηα κε δηαζπλδεδεκέλα λεζηά) θαη ζηε ζπλέρεηα έρεη θαλείο άιινπο 18 κήλεο γηα λα πινπνηήζεη ην έξγν θάλνληαο ρξήζε απηήο ηεο ηηκήο. Αλ θαζπζηεξήζεη πάλσ απφ 18 κήλεο, ζα πάξεη ηελ ηηκή πνπ ηζρχεη ηε ζηηγκή ηεο έλαξμεο ιεηηνπξγίαο. Απηφ πξαθηηθά ζεκαίλεη φηη νη ηηκέο παξακέλνπλ ζηαζεξέο έσο θαη ην Ο λένο λφκνο πξνβιέπεη ηε δηελέξγεηα δηαγσληζκψλ γηα έξγα ηζρχνο άλσ ησλ 10 MWp. Οη ιεπηνκέξεηεο γηα ην πψο ζα δηελεξγνχληαη απηνί νη δηαγσληζκνί ζα αλαθνηλσζνχλ εληφο ηνπ Πξνβιέπεηαη ε μερσξηζηή ελίζρπζε ζπζηεκάησλ πνπ ζα εγθαζίζηαληαη ζε θηίξηα. Οη ιεπηνκέξεηεο ζα θαζνξηζηνχλ κε ππνπξγηθή απφθαζε εληφο ηνπ

30 5. Οη άδεηεο παξαγσγήο ή απνθάζεηο εμαίξεζεο γηα ηελ παξαγσγή ειεθηξηθήο ελέξγεηαο απφ θσηνβνιηατθνχο ζηαζκνχο δελ επηηξέπεηαη λα κεηαβηβαζζνχλ πξηλ ηελ έλαξμε ιεηηνπξγίαο ησλ ζηαζκψλ. Αλαιπηηθά νη λέεο δηαηάμεηο: Άξζξν 27Α Ρπζκίζεηο γηα Φσηνβνιηατθνχο ηαζκνχο 1. Ζ πεξίπησζε β ηεο παξαγξάθνπ 1 ηνπ άξζξνπ 13 ηνπ λ. 3468/2006 (ΦΔΚ 129 Α ), αληηθαζίζηαηαη σο εμήο: «β) Ζ ηηκνιφγεζε ηεο ειεθηξηθήο ελέξγεηαο θαηά ηελ πξνεγνχκελε πεξίπησζε, εθηφο απφ ηελ ειεθηξηθή ελέξγεηα πνπ παξάγεηαη απφ θσηνβνιηατθνχο ζηαζκνχο, γίλεηαη κε βάζε ηα ζηνηρεία ηνπ αθφινπζνπ πίλαθα:». 2. Οη πεξηπηψζεηο δ θαη ε ηνπ πίλαθα πνπ αλαθέξεηαη ζηελ πεξίπησζε β ηεο παξαγξάθνπ 1 ηνπ άξζξνπ 13 ηνπ λ. 3468/2006, δηαγξάθνληαη. 3. Ζ ηηκνιφγεζε ηεο ειεθηξηθήο ελέξγεηαο πνπ παξάγεηαη απφ θσηνβνιηατθνχο ζηαζκνχο γίλεηαη κε βάζε ηα ζηνηρεία ηνπ αθφινπζνπ πίλαθα ( /MWh): Έηνο Μήλαο Α Β Γ Γ Γηαζπλδεδεκέλν Με δηαζπλδεδεκέλν > 100kW <= 100kW > 100kW <= 100kW 2009 Φεβξνπάξηνο 400,00 450,00 450,00 500, Αχγνπζηνο 400,00 450,00 450,00 500, Φεβξνπάξηνο 400,00 450,00 450,00 500, Αχγνπζηνο 392,04 441,05 441,05 490, Φεβξνπάξηνο 372,83 419,43 419,43 466, Αχγνπζηνο 351,01 394,88 394,88 438, Φεβξνπάξηνο 333,81 375,53 375,53 417, Αχγνπζηνο 314,27 353,56 353,56 392, Φεβξνπάξηνο 298,87 336,23 336,23 373, Αχγνπζηνο 281,38 316,55 316,55 351, Φεβξνπάξηνο 268,94 302,56 302,56 336, Αχγνπζηνο 260,97 293,59 293,59 326,22 Γηα θάζε έηνο λ απφ ην 1,3 x 1,5 x κοσ λ- 1,4 x κοσ λ-1 1,4 x κοσ λ θαη κεηά κοσ λ-1 κοσ λ-1 : Μέζε Οξηαθή Σηκή πζηήκαηνο θαηά ην πξνεγνχκελν έηνο λ

31 4. Ζ ειεθηξηθή ελέξγεηα πνπ παξάγεηαη απφ θσηνβνιηατθφ ζηαζκφ θαη απνξξνθάηαη απφ ην χζηεκα ή ην Γίθηπν, ζχκθσλα κε ηηο δηαηάμεηο ησλ άξζξσλ 9, 10 θαη 12 παξ. 1 ηνπ λ. 3468/2006, ηηκνινγείηαη ζε κεληαία βάζε θαη αλά κεγαβαηψξα (MWh) ηεο απνξξνθψκελεο ειεθηξηθήο ελέξγεηαο. Με απφθαζε ηνπ Τπνπξγνχ Αλάπηπμεο πνπ εθδίδεηαη κεηά απφ γλψκε ηεο ΡΑΔ κπνξεί λα κεηαβάιινληαη νη ηηκέο ηνπ αλσηέξσ πίλαθα. Γηα ηελ κεηαβνιή απηή, ιακβάλνληαη θπξίσο ππφςε ε δηείζδπζε ησλ θσηνβνιηατθψλ ζηαζκψλ ζην ελεξγεηαθφ ηζνδχγην ηεο ρψξαο, ν βαζκφο επίηεπμεο ησλ εζληθψλ ζηφρσλ δηείζδπζεο ησλ ΑΠΔ θαη νη επηπηψζεηο γηα ηνλ θαηαλαισηή απφ ηε ζρεηηθή ε- πηβάξπλζε ιφγσ ηνπ εηδηθνχ ηέινπο ΑΠΔ. 5. α) Ζ ζχκβαζε πψιεζεο ειεθηξηθήο ελέξγεηαο απφ θσηνβνιηατθφ ζηαζκφ ζπλάπηεηαη γηα είθνζη (20) έηε, ζπλνκνινγείηαη κε ηελ ηηκή αλαθνξάο πνπ α- λαγξάθεηαη ζηνλ αλσηέξσ πίλαθα θαη αληηζηνηρεί ζην κήλα θαη έηνο πνπ ππνγξάθεηαη ε χκβαζε Αγνξαπσιεζίαο ειεθηξηθήο ελέξγεηαο κε ηνλ αξκφδην Γηαρεηξηζηή, ππφ ηελ πξνυπφζεζε έλαξμεο δνθηκαζηηθήο ιεηηνπξγίαο ή γηα ηηο πεξηπηψζεηο πνπ δελ πξνβιέπεηαη πεξίνδνο δνθηκαζηηθήο ιεηηνπξγίαο ελεξγνπνίεζεο ηεο ζχλδεζεο ηνπ θσηνβνιηατθνχ ζηαζκνχ, εληφο δεθανρηψ (18) κελψλ γηα ηνπο ζηαζκνχο ηζρχνο έσο 10 MW θαη εληφο ηξηαληαέμη κελψλ (36) γηα ηνπο ζηαζκνχο ηζρχνο απφ 10 MW θαη άλσ. ε αληίζεηε πεξίπησζε, σο ηηκή αλαθνξάο ζα ιακβάλεηαη ε ηηκή πνπ αληηζηνηρεί ζην κήλα θαη έηνο πνπ πξαγκαηνπνηείηαη ε έλαξμε δνθηκαζηηθήο ιεηηνπξγίαο ή γηα ηηο πεξηπηψζεηο πνπ δελ πξνβιέπεηαη πεξίνδνο δνθηκαζηηθήο ιεηηνπξγίαο ε ελεξγνπνίεζε ηεο ζχλδεζεο ηνπ θσηνβνιηατθνχ ζηαζκνχ, κε βάζε ηελ ηζρχ πνπ δηαζέηεη ν ζηαζκφο θαηά ηελ ελ ιφγσ ρξνληθή ζηηγκή. β) Οη ηηκέο πνπ θαζνξίδνληαη ζηνλ αλσηέξσ πίλαθα, αλαπξνζαξκφδνληαη θάζε έηνο, θαηά πνζνζηφ 25% ηνπ δείθηε ηηκψλ θαηαλαισηή ηνπ πξνεγνχκελνπ έ- ηνπο, φπσο απηφο θαζνξίδεηαη απφ ηελ Σξάπεδα ηεο Διιάδνο. Αλ ε ηηκή πνπ αλαθέξεηαη ζηνλ πίλαθα απηφ, αλαπξνζαξκνζκέλε θαηά ηα αλσηέξσ, είλαη κηθξφηεξε ηεο κέζεο Οξηαθήο Σηκήο ηνπ πζηήκαηνο, φπσο απηή δηακνξθψλεηαη θαηά ην πξνεγνχκελν έηνο, πξνζαπμεκέλεο θαηά 30%, 40%, 40% θαη 50%, αληίζηνηρα γηα ηηο πεξηπηψζεηο Α, Β, Γ, θαη Γ ηνπ αλσηέξσ πίλαθα, ε ηηκνιφγεζε γίλεηαη κε βάζε ηε κέζε Οξηαθή Σηκή ηνπ πζηήκαηνο ηνπ πξνεγνχκελν έηνπο, πξνζαπμεκέλε θαηά ηνπο αληίζηνηρνπο σο άλσ ζπληειεζηέο. 31

32 γ) πκβάζεηο πψιεζεο ειεθηξηθήο ελέξγεηαο απφ θσηνβνιηατθνχο ζηαζκνχο πνπ έρνπλ ζπλαθζεί πξηλ απφ ηελ έλαξμε ηζρχνο ηνπ παξφληνο λφκνπ, γηα ζηαζκνχο πνπ δελ έρνπλ ηεζεί ζε δνθηκαζηηθή ιεηηνπξγία ή δελ έρεη ελεξγνπνηεζεί ε ζχλδεζή ηνπο, ηξνπνπνηνχληαη, ζχκθσλα κε ηηο δηαηάμεηο ησλ πξνεγνπκέλσλ εδαθίσλ. δ) Οη παξαγσγνί πνπ έρνπλ ζπλάςεη ζχκβαζε πψιεζεο ειεθηξηθήο ελέξγεηαο απφ θσηνβνιηατθνχο ζηαζκνχο θαη κε ηελ έλαξμε ηζρχνο ηνπ παξφληνο λφκνπ έρνπλ ζέζεη ζε ιεηηνπξγία ηνπο ζηαζκνχο ηνπο, θαηά ηα αλσηέξσ, κπνξνχλ, είηε λα ηξνπνπνηήζνπλ ηε ζχκβαζή ηνπο, ζχκθσλα κε ηηο δηαηάμεηο ησλ αλσηέξσ εδαθίσλ κε ηηκή αλαθνξάο πνπ αληηζηνηρεί ζηνλ Φεβξνπάξην 2009 θαη δηάξθεηα ίζε κε ην ρξνληθφ δηάζηεκα πνπ ππνιείπεηαη ηεο εηθνζαεηίαο απφ ηε ζέζε ησλ ζηαζκψλ ζε ιεηηνπξγία, είηε λα ζπλερίζνπλ ηελ εθηέιεζε ηεο ηζρχνπζαο ζχκβαζεο. Αλ φκσο αζθήζνπλ ην δηθαίσκα ηεο αλαλέσζεο ηεο ζχκβαζεο, θαηά ηα πξνβιεπφκελα ζηηο δηαηάμεηο ηεο παξαγξάθνπ 2 ηνπ άξζξνπ 12, σο ηηκή πψιεζεο ζα ζπλνκνινγείηαη, θαηά ηα πξνβιεπφκελα ζηνλ αλσηέξσ πίλαθα, απηή πνπ αληηζηνηρεί ζην κήλα θαη έηνο ηεο αλαλέσζεο. 6. ην Πξφγξακκα πνπ πξνβιέπεηαη ζηελ παξάγξαθν 1 ηνπ άξζξνπ 14 ηνπ λ. 3468/2006, πξνζηίζεηαη ρξνλνδηάγξακκα ρνξήγεζεο αδεηψλ παξαγσγήο ή απνθάζεσλ εμαίξεζεο γηα αηηήζεηο γηα θσηνβνιηατθνχο ζηαζκνχο πνπ εγθαζίζηαηαη ζηελ ειιεληθή επηθξάηεηα, γηα ηηο νπνίεο θαηά ηελ έλαξμε ηζρχνο ηνπ παξφληνο λφκνπ, δελ έρεη εθδνζεί ε ζρεηηθή γλψκε ή απφθαζε ηεο ΡΑΔ, ιακβαλνκέλσλ ππφςε ηνπ αξηζκνχ ησλ αηηήζεσλ, ηνπ ρξφλνπ ππνβνιήο ηνπο, ηεο αζθάιεηαο ηεο ιεηηνπξγίαο ηνπ πζηήκαηνο θαη ηνπ Γηθηχνπ θαη ηεο επηβάξπλζεο ηνπ θαηαλαισηή κέζσ ηνπ εηδηθνχ ηέινπο ππέξ ησλ ΑΠΔ. Δηδηθά, νη αηηήζεηο γηα ρνξήγεζε άδεηαο παξαγσγήο απφ θσηνβνιηατθνχο ζηαζκνχο θαη γηα έθδνζε απφθαζεο εμαίξεζεο, αμηνινγνχληαη θαη εμεηάδνληαη αληίζηνηρα, θαηά ηα πξνβιεπφκελα ζηα άξζξα 3 θαη 4 ηνπ λ.3468/2006, κέρξη ηελ φζεο έρνπλ ππνβιεζεί έσο θαη ηελ , κέρξη ηελ φζεο έρνπλ ππνβιεζεί έσο θαη θαη κέρξη ηελ φζεο έρνπλ ππνβιεζεί έσο Με απφθαζε ησλ Τπνπξγψλ Οηθνλνκίαο θαη Οηθνλνκηθψλ θαη Αλάπηπμεο, θαζνξίδνληαη νη φξνη θαη νη πξνυπνζέζεηο θαζψο θαη ινηπά θξηηήξηα ηεο δηαγσληζηηθήο δηαδηθαζίαο γηα ηελ ππνβνιή αηηεκάησλ γηα ρνξήγεζε άδεηαο παξαγσγήο ειεθηξηθήο ελέξγεηαο απφ θσηνβνιηατθνχο ζηαζκνχο ηζρχνο άλσ ησλ 10 32

33 MW ζην πιαίζην δηαγσληζηηθήο δηαδηθαζίαο βάζεη ηηκνιφγεζεο ηεο παξαγφκελεο ειεθηξηθήο ελέξγεηαο. Ζ ππνβνιή αηηεκάησλ γίλεηαη θαηφπηλ πξφζθιεζεο ηνπ Τπνπξγνχ Αλάπηπμεο, κεηά απφ γλψκε ηεο ΡΑΔ, ζηελ νπνία θαζνξίδνληαη ε ειάρηζηε ηζρχο θάζε έξγνπ θαη ε εθάζηνηε πξνθεξπζζφκελε πξνο αδεηνδφηεζε ηζρχο. 7. Οη άδεηεο παξαγσγήο ή απνθάζεηο εμαίξεζεο γηα ηελ παξαγσγή ειεθηξηθήο ελέξγεηαο απφ θσηνβνιηατθνχο ζηαζκνχο δελ επηηξέπεηαη λα κεηαβηβαζζνχλ πξηλ ηελ έλαξμε ιεηηνπξγίαο ησλ ζηαζκψλ. 8. Ζ παξάγξαθνο 3 ηνπ άξζξνπ 14 ηνπ λ. 3468/2006 αληηθαζίζηαηαη σο εμήο: «3. Με θνηλή απφθαζε ησλ Τπνπξγψλ Αλάπηπμεο θαη ΠΔΥΧΓΔ, κεηά απφ γλψκε ηεο ΡΑΔ, θαηαξηίδεηαη Δηδηθφ Πξφγξακκα Αλάπηπμεο Φσηνβνιηατθψλ πζηεκάησλ ζε θηηξηαθέο εγθαηαζηάζεηο θαη ηδίσο ζε ζηέγεο θαη πξνζφςεηο θηηξίσλ ζχκθσλα κε ηνπο ηζρχνληεο φξνπο δφκεζεο. Καηά ηελ θαηάξηηζε ηνπ πξνγξάκκαηνο, ιακβάλνληαη ηδίσο ππφςε ε δπλαηφηεηα απνξξφθεζεο θαη ε αζθάιεηα ηεο ιεηηνπξγίαο ησλ δηθηχσλ. Γηα ηελ απνξξφθεζε ηεο ειεθηξηθήο ελέξγεηαο πνπ παξάγεηαη απφ ηα αλσηέξσ πζηήκαηα κπνξεί λα πξνβιέπεηαη ν ζπκςεθηζκφο ηεο παξαγφκελεο θαη ηεο θαηαλαιηζθφκελεο ελέξγεηαο ζηα θηίξηα απηά. Με ηελ ίδηα απφθαζε, θαζνξίδεηαη, θαηά παξέθθιηζε ησλ ινηπψλ δηαηάμεσλ πνπ αθνξνχλ ζηελ αλάπηπμε θσηνβνιηατθψλ ζηαζκψλ, ε αδεηνδνηηθή δηαδηθαζία, ζηελ νπνία πεξηιακβάλεηαη θαη o ηξφπνο ηεο ππνβνιήο ησλ ζρεηηθψλ αηηήζεσλ, ε ηηκνιφγεζε ηεο παξαγφκελεο ελέξγεηαο, ην πεξηερφκελν ησλ ζπκβάζεσλ πψιεζεο ειεθηξηθήο ελέξγεηαο, θαζψο θαη θάζε άιιε αλαγθαία ιεπηνκέξεηα γηα ηελ εθαξκνγή ηνπ σο άλσ Δηδηθνχ Πξνγξάκκαηνο». 9. Σν ηξίην εδάθην ηεο παξαγξάθνπ 4 ηνπ άξζξνπ 3 ηνπ Ν. 2244/1994, φπσο πξνζηέζεθε κε ηελ παξάγξαθν 7 ηνπ άξζξνπ 2 ηνπ λ. 2941/2001, αληηθαζίζηαηαη σο εμήο: «Γηα ηελ εγθαηάζηαζε ζηαζκψλ εθκεηάιιεπζεο ηεο ειηαθήο ελέξγεηαο, γηα παξαγσγή ειεθηξηθήο ή ζεξκηθήο ελέξγεηαο, θαη αλεκνγελλεηξηψλ, δελ απαηηείηαη ε έθδνζε νηθνδνκηθήο άδεηαο, αιιά έγθξηζε εξγαζηψλ πνπ ρνξεγείηαη, θαηφπηλ αηηήζεσο ηνπ ελδηαθεξνκέλνπ, απφ ηελ αξκφδηα Πνιενδνκηθή Τπεξεζία ηεο πεξηνρήο ηεο εγθαηάζηαζεο θαη εθαξκνγή ησλ ηζρπνπζψλ Γεληθψλ θαη Δηδηθψλ Πνιενδνκηθψλ Γηαηάμεσλ. Ζ αίηεζε απηή ζπλνδεχεηαη απφ ππεχζπλεο δειψζεηο αλαζέζεσλ θαη αλαιήςεσλ κειεηψλ θαη επηβιέςεσλ ηνπ έξγνπ θαζψο θαη ηνπνγξαθηθφ δηάγξακκα κε ζαθέο νδνηπνξηθφ, δηάγξακκα θά- 33

34 ιπςεο, ζρέδηα θαηφςεσλ, ηνκψλ θαη φςεσλ, πξνυπνινγηζκφ ηνπ έξγνπ, απνδεηθηηθά πιεξσκήο θφξσλ θαη απνδεηθηηθά εηζθνξψλ θαη ακνηβψλ κεραληθψλ.» Ζ λέα θπβέξλεζε ήδε έρεη θέξεη πξνο δεκφζηα δηαβνχιεπζε έλα λέν λνκνζρέδην γηα ηηο ΑΠΔ. Με απηφ θηινδνμεί λα εθαξκφζεη ηνλ ζηφρν ηεο γηα πξάζηλε αλάπηπμε. Πεξηκέλνπκε λα δνχκε ηηο ηειηθέο δηαηάμεηο γηα λα μέξνπκε πιένλ πνπ ζα βαδίδνπκε θαη πνηα ζα είλαη ηα θίλεηξα γηα ηηο θσηνβνιηατθέο εγθαηαζηάζεηο, κηθξέο θαη κεγάιεο. Παξαθάησ παξαηίζεηαη θαη ε αλαθνίλσζε ηεο ΡΑΔ κε βάζε ηελ νπνία θαζνξίδνληαη ηα θξηηήξηα θαη νη δηαδηθαζίεο γηα έθδνζε άδεηαο ιεηηνπξγίαο θσηνβνιηατθνχ ζηαζκνχ κε νλνκαζηηθή ηζρχ πάλσ απφ 150ΚW. ΔΠΔΝΓΤΖ ΣΟΝ ΣΟΜΔΑ ΔΝΔΡΓΔΗΑ Αδεηνδνηηθή Γηαδηθαζία γηα επελδπηηθά ζρέδηα ζε Φ/Β Πάξθα ημανηική ημείωζη: Ζ αθφινπζε δηαδηθαζία αλαθέξεηαη ζε Φ/Β Πάξθα πάλσ απφ 150 kw 1 o ΣΑΓΗΟ ΔΚΓΟΗ ΑΓΔΙΑ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΗΛΔΚΣΡΙΚΗ ΔΝΔΡΓΔΙΑ Kχθινο Τπνβνιήο Αηηήζεσλ ζηε ΡΑΔ: Aηηήζεηο γηα ρνξήγεζε Άδεηαο ππνβάιινληαη ζηε ΡΑΔ θάζε δχν κήλεο απφ ηελ πξψηε έσο θαη ηε δέθαηε εκέξα ηνπ πξψηνπ κήλα θάζε δηκήλνπ. Ο επελδπηήο ππνβάιεη ζηε ΡΑΔ: - Αίηεζε γηα έθδνζε άδεηαο παξαγσγήο ειεθηξηθήο ελέξγεηαο, - Πξνκειέηε Πεξηβαιινληηθψλ Δπηπηψζεσλ (Π.Π.Δ) 34

35 Ζ ΡΑΔ κεηά ηελ θαηαξρήλ ζεηηθή αμηνιφγεζε ηνπ έξγνπ, πξνσζεί ηελ ΠΠΔ ζηελ αξκφδηα αξρή γηα ηελ πεξηβαιινληηθή αδεηνδφηεζε. Ζ ππεχζπλε αξρή γηα ηελ πεξηβαιινληηθή αδεηνδφηεζε ζπγθεληξψλεη φιεο ηηο απαξαίηεηεο ε- γθξίζεηο θαη γλσκνδνηήζεηο απφ ηηο ζρεηηθέο κε ην ζέκα αξρέο θαη απνζηέιιεη ζηε ΡΑΔ ηελ απφθαζε έγθξηζεο/απφξξηςεο ηεο ΠΠΔ. Ζ ΡΑΔ ππνβάιεη ηελ γλσκνδφηεζή ηεο ζηνλ Τπνπξγφ Πεξηβάιινληνο, Δλέξγεηαο θαη Κιηκαηηθήο Αιιαγήο, κεηά ηελ ζεηηθή γλσκνδφηεζε ηεο πεξηβαιινληηθήο αξρήο γηα ηελ ΠΠΔ. Υξφλνο αλακνλήο γηα ηελ έθδνζε ηεο Άδεηαο Παξαγσγήο: Ζ ΡΑΔ, κεηά ηελ έθδνζε ηεο γλσκνδφηεζεο απφ ηελ αξκφδηα αξρή πεξηβαιινληηθήο αδεηνδφηεζεο, εληφο ηεζζάξσλ (4) κελψλ απφ ηελ εκεξνκελία πνπ ν θάθεινο ζεσξείηαη πιήξεο, απνζηέιιεη ηε γλσκνδφηεζή ηεο ζηνλ Τπνπξγφ Αλάπηπμεο. Ζ απφθαζε γηα ηελ ρνξήγεζε ηεο Άδεηαο παξαγσγήο εθδίδεηαη απφ ηνλ Τ- πνπξγφ Πεξηβάιινληνο, Δλέξγεηαο θαη Κιηκαηηθήο Αιιαγήο εληφο 15 εκεξψλ απφ ηελ ππνβνιή ηεο γλψκεο ηεο ΡΑΔ. Ζ άδεηα παξαγσγήο ειεθηξηθήο ελέξγεηαο ηζρχεη γηα 25 ρξφληα θαη κπνξεί λα επεθηαζεί γηα 25 ρξφληα επηπιένλ. ΓΙΑΓΙΚΑΙΑ ΓΙΑΣΤΠΩΗ ΠΡΟΦΟΡΑ ΤΝΓΔΗ ΣΑΘΜΟΤ ΣΟ ΤΣΗΜΑ Ή ΣΟ ΓΙΚΣΤΟ Ο θάηνρνο ηεο Άδεηαο Παξαγσγήο ππνβάιιεη ζηνλ αξκφδην Γηαρεηξηζηή (ΓΔ- ΜΖΔ ή ΓΔΖ), αίηεκα γηα ηε δηαηχπσζε πξνζθνξάο ζχλδεζεο ηνπ ζηαζκνχ, ην νπνίν πεξηιακβάλεη πεξηγξαθή ηνπ ηξφπνπ ζχλδεζεο ηνπ ηαζκνχ θαζψο θαη ηνπ εθηηκψκελνπ ρξνληθνχ νξίδνληα ηεο ζχλδεζεο. Ζ Πξνζθνξά χλδεζεο ηζρχεη γηα δχν (2) έηε θαη κπνξεί λα αλαλεψλεηαη απφ ηνλ αξκφδην Γηαρεηξηζηή. 35

36 ΔΓΚΡΙΗ ΔΠΔΜΒΑΗ Σν ηνπηθφ Γαζαξρείν εθδίδεη απφθαζε έγθξηζεο επέκβαζεο ζε δεκφζηα έ- θηαζε, ε νπνία ελζσκαηψλεηαη ζηελ Απφθαζε Έγθξηζεο Πεξηβαιινληηθψλ Όξσλ (ΔΠΟ). ΔΓΚΡΙΗ ΠΔΡΙΒΑΛΛΟΝΣΙΚΩΝ ΟΡΩΝ (ΔΠΟ) Μεηά ηελ έθδνζε ηεο άδεηα Παξαγσγήο, ηελ Γηαηχπσζε ησλ φξσλ ζχλδεζεο ζην χζηεκα ή ην Γίθηπν, ν επελδπηήο ππνβάιιεη αίηεζε γηα έγθξηζε πεξηβαιινληηθψλ φξσλ. Ζ αίηεζε ππνβάιιεηαη ζηελ νηθία Πεξηθέξεηα / Γηεχζπλζε Πεξηβάιινληνο θαη Υσξνηαμίαο (ΓΗΠΔΥΧ). Ζ απφθαζε ΔΠΟ εθδίδεηαη απφ ηνλ Γ. Γξακκαηέα ηεο νηθίαο Πεξηθέξεηαο. Υξφλνο αλακνλήο γηα ηελ έθδνζε ΔΠΟ: Ζ απφθαζε ΔΠΟ ρνξεγείηαη κέζα ζε 60 εξγάζηκεο εκέξεο απφ ηελ ππνβνιή ηεο ζρεηηθήο αίηεζεο, εθφζνλ ν θάθεινο είλαη πιήξεο. ΤΜΒΑΗ ΤΝΓΔΗ ΜΔ ΣΟ ΤΣΗΜΑ Ή ΣΟ ΓΙΚΣΤΟ Ο επελδπηήο ππνβάιιεη αίηεζε ζηνλ ΓΔΜΗΔ γηα ηελ ζχλδεζε ηνπ έξγνπ ζην χζηεκα ζχκθσλα κε ηνπο φξνπο πνπ ν Γηαρεηξηζηήο ηνπ πζηήκαηνο αλαθέξεη ζηελ πξνζθνξά ζχλδεζεο. Υξφλνο αλακνλήο γηα ηελ ζχλδεζε ηνπ έξγνπ: Δληφο 45 εξγάζηκσλ εκεξψλ απφ ηελ ππνβνιή ηεο αίηεζεο γηα ηελ ζχλδεζε ηνπ έξγνπ. 2 ν ΣΑΓΗΟ ΑΓΔΙΑ ΔΓΚΑΣΑΣΑΗ 36

37 Ο επελδπηήο ππνβάιιεη αίηεζε έθδνζεο άδεηαο εγθαηάζηαζεο ζηελ νηθία Πεξηθέξεηα. Μεηά ηε δηαδηθαζία ζπιινγήο ησλ αλαγθαίσλ γλσκνδνηήζεσλ θαη εγθξίζεσλ απφ ηηο αξκφδηεο αξρέο, ν Γεληθφο Γξακκαηέαο ηεο Πεξηθέξεηαο εθδίδεη ηελ Άδεηα Δγθαηάζηαζεο ηνπ έξγνπ. Υξφλνο αλακνλήο γηα ηελ έθδνζε ηεο Άδεηαο Δγθαηάζηαζεο: Δληφο απνθιεηζηηθήο πξνζεζκίαο δέθα πέληε (15) εκεξψλ απφ ηελ ππνβνιή απφ ηνλ ελδηαθεξφκελν ηεο ζρεηηθήο αίηεζεο κε ηα δηθαηνινγεηηθά εθδίδεηαη ε άδεηα εγθαηάζηαζεο κε απφθαζε ηνπ Γεληθνχ Γξακκαηέα ηεο νηθίαο Πεξηθέξεηαο. Ζ άδεηα εγθαηάζηαζεο ηζρχεη γηα 2 ρξφληα κε 2 ρξφληα επηπιένλ παξάηαζε, κε ηελ πξνυπφζεζε φηη έρεη νινθιεξσζεί ην 50% ηνπ έξγνπ. ΤΜΒΑΗ ΑΓΟΡΑΠΩΛΗΙΑ ΗΛΔΚΣΡΙΚΗ ΔΝΔΡΓΔΙΑ Ζ ζχκβαζε ππνγξάθεηαη κεηαμχ ηνπ επελδπηή θαη ΓΔΜΖΔ γηα ην δηαζπλδεδεκέλν χζηεκα ή ηε ΓΔΖ γηα ην κε Γηαζπλδεδεκέλν δίθηπν. Υξφλνο αλακνλήο γηα ηελ ππνγξαθή ηεο ζχκβαζεο: Δληφο 15 εξγάζηκσλ ε- κεξψλ απφ ηελ ππνβνιή ηεο αίηεζεο ηνπ επελδπηή ππνγξάθεηαη ε ζχκβαζε κε ηνλ Γηαρεηξηζηή ηνπ ζπζηήκαηνο ή ηνπ Γηθηχνπ. Ζ ζχκβαζε έρεη δηάξθεηα 20 έηε. 3 ν ΣΑΓΗΟ ΑΓΔΙΑ ΛΔΙΣΟΤΡΓΙΑ Μεηά ηελ νινθιήξσζε θαηαζθεπήο ηνπ έξγνπ, ηε χκβαζε χλδεζεο κε ην χζηεκα θαη ηελ χκβαζε Αγνξαπσιεζίαο Ζιεθηξηθήο Δλέξγεηαο, ν επελδπ- 37

38 ηήο ππνβάιεη αίηεζε γηα ηελ έθδνζε ηεο Άδεηαο Λεηηνπξγίαο ζηελ Γηεχζπλζε Πξνγξακκαηηζκνχ θαη Αλάπηπμεο ηεο νηθείαο Πεξηθέξεηαο. Ο Γεληθφο Γξακκαηέαο ηεο νηθείαο Πεξηθέξεηαο εθδίδεη ηελ Άδεηα Λεηηνπξγίαο. Υξφλνο αλακνλήο γηα ηελ έθδνζε: Ζ άδεηα ιεηηνπξγίαο εθδίδεηαη εληφο απνθιεηζηηθήο πξνζεζκίαο δεθαπέληε (15) εκεξψλ απφ ηελ νινθιήξσζε ησλ α- λσηέξσ ειέγρσλ, εθφζνλ απηνί απνβνχλ ζεηηθνί. Ζ Άδεηα Λεηηνπξγίαο ηζρχεη γηα 20 έηε, κε παξάηαζε 20 έηε επηπιένλ. Απηά αθνξνχλ γηα θσηνβνιηατθά πάξθα. Γηα κηθξνχο θαηαλαισηέο, νη νπνίνη ζέινπλ λα βάινπλ θσηνβνιηατθα ζηα ζπίηηα ηνπο απφ ηνλ Ηνχλην ηνπ 2009 ηζρχεη ην πξφγξακκα θσηνβνιηατθά ζηηο ζηέγεο. Δηθφλα 1.5: Φσηνβνιηατθά ζε ζηέγεο ζπηηηψλ είλαη ην λέν πξφγξακκα ηνπ θξάηνπο γηα αλάπηπμε ηεο ρξήζεο ησλ θσηνβνιηατθψλ ζε νηθηαθνχο θαηαλαισηέο. Ζ παξαπάλσ εηθφλα δείρλεη ηηο επηηξεπφκελεο ζέζεηο ηνπνζέηεζεο ησλ θσηνβνιηατθψλ έηζη ψζηε λα εκπίπηνπλ κέζα ζηελ επηδφηεζε. Με ην πξφγξακκα απηφ δίλνληαη θίλεηξα κε ηε κνξθή ελίζρπζεο ηεο παξαγφκελεο ειηαθήο θηινβαηψξαο, ψζηε ν νηθηαθφο θαηαλαισηήο ή κία κηθξή επηρείξεζε λα θάλνπλ απφζβεζε ηνπ ζπζηήκαηνο πνπ εγθαηέζηεζαλ θαη λα έρνπλ έλα ινγηθφ θέξδνο γηα ηηο ππεξεζίεο (ελεξγεηαθέο θαη πεξηβαιινληηθέο) πνπ παξέρνπλ ζην δίθηπν. Σν πξφγξακκα απηφ αθνξά νηθηαθνχο θαηαλαισηέο θαη πνιχ κηθξέο ε- πηρεηξήζεηο (ζχλνιν εξγαδνκέλσλ 10 άηνκα θαη θχθιν εξγαζηψλ θαη ελεξγεηη- 38

39 θνχ έσο 2 εθαηνκκχξηα επξψ) πνπ επηζπκνχλ λα εγθαηαζηήζνπλ θσηνβνιηατθά ηζρχνο έσο 10KWp ζην δψκα, ηελ ζηέγε ή ηα ζθέπαζηξα ησλ βεξαληψλ. Γηα λα εληαρζνχλ ζην πξφγξακκα νη θαηαλαισηέο πξέπεη λα έρνπλ ηελ θπξηφηεηα ηνπ ρψξνπ ζην νπνίν εγθαζίζηαηαη ην ζχζηεκα. Ζ πξψηε θάζε ηνπ πξνγξάκκαηνο ηζρχεη κφλν γηα ην επεηξσηηθφ δίθηπν θαη γηα ηα λεζηά εθείλα πνπ είλαη δηαζπλδεδεκέλα ζην δίθηπν απηφ (π.ρ. Δχβνηα, Ηφληα, πνξάδεο, λεζηά Αξγνζαξσληθνχ). Δμαηξνχληαη πξνο ην παξφλ ηα ιεγφκελα κε δηαζπλδεδεκέλα λεζηά (Κξήηε, Γσδεθάλεζα, Κπθιάδεο, λεζηά ΒΑ Αηγαίνπ) ηα νπνία ζα εληαρζνχλ ζην πξφγξακκα κφιηο θαζνξηζηεί πφζε επηπιένλ ηζρχο θσηνβνιηατθψλ κπνξεί λα εγθαηαζηαζεί ζε θάζε λεζί. ηελ πεξίπησζε θσηνβνιηατθνχ ζπζηήκαηνο ζε θνηλφρξεζην ή θνηλφθηεην ρψξν θηηξίνπ (ηαξάηζα), επηηξέπεηαη ε εγθαηάζηαζε ελφο θαη κφλν ζπζηήκαηνο θαη ηφηε πξέπεη λα πιεξνχληαη νη παξαθάησ φξνη. Δίηε λα ζπκθσλήζνπλ εγγξάθσο νη ππφινηπνη ηδηνθηήηεο, είηε ην θσηνβνιηατθφ λα εγθαηαζηαζεί εμ νλφκαηνο φισλ ησλ ηδηνθηεηψλ (ηνπο νπνίνπο ζηελ πεξίπησζε απηή εθπξνζσπεί ν δηαρεηξηζηήο). Αλ ε ηαξάηζα είλαη θνηλφθηεηε θαη νη θχξηνη ηνπ ρψξνπ απηνχ ζέινπλ λα ηελ παξαρσξήζνπλ ζε θάπνην άιιν ηδηνθηήηε ηνπ θηηξίνπ πνπ δελ έρεη δηθαηψκαηα ζηελ ηαξάηζα, κπνξνχλ λα ην θάλνπλ. Αλ ην ζχζηεκα κπεη ζε ζηέγαζηξν βεξάληαο δηακεξίζκαηνο, πξνθαλψο κπνξνχλ λα κπνπλ πεξηζζφηεξα ζπζηήκαηα ζε κηα πνιπθαηνηθία. Όιε ε παξαγφκελε απφ ην θσηνβνιηατθφ ελέξγεηα ζα δηνρεηεχεηαη ζην δίθηπν ηεο ΓΔΖ θαη ζα πιεξψλεηαη γηα απηή ν θαηαλαισηήο κε 0.55 ηελ KWh, ηηκή ε νπνία είλαη εγγπεκέλε γηα 25 ρξφληα. Ο θαηαλαισηήο ζα ζπλερίδεη λα αγνξάδεη ξεχκα γηα ηεο αλάγθεο ηνπ απφ ηελ ΓΔΖ κε ηηο θαλνληθέο ρξεψζεηο ηεο. Απηφ ζα απαηηεί δχν κεηξεηέο, έλα γηα λα κεηξάεη ηελ παξαγφκελε ελέξγεηα θαη έλα γηα λα κεηξάεη ηελ θαηαλαιηζθφκελε ελέξγεηα. Γηα λα εληαρζεί έλαο θαηαλαισηήο ζην θαζεζηψο ησλ θηλήηξσλ ηφηε πξέπεη λα έρεη κεηξεηή ηεο ΓΔΖ ζην φλνκα ηνπ θαη αλ είλαη νηθηαθφο θαηαλαισηήο λα θαιχπηεη κέξνο ησλ αλαγθψλ ηνπ ζε δεζηφ λεξφ κε αλαλεψζηκεο πεγέο ελέξγεηαο (πρ ειηαθφο ζεξκνζίθσλαο) ή αλ είλαη επηρείξεζε λα κελ έρεη πάξεη άιιε επηδφηεζε απφ εζληθά ε επξσπατθά πξνγξάκκαηα. Όζα έζνδα έρεη έλαο νηθηαθφο θαηαλαισηήο απφ ηελ πψιεζε ηεο ελέξγεηαο δελ θνξνινγνχληαη θαη επηπιένλ δηθαηνχηαη επηπιένλ έθπησζε δαπαλψλ απφ ην εηζφδεκα ηνπ. 39

40 Ζ κφλε απαηηνχκελε άδεηα γηα ην πξφγξακκα απηφ είλαη ε έγθξηζε ε- θηέιεζεο εξγαζηψλ κηθξήο θιίκαθαο ε νπνία εθδίδεηαη απφ ηελ πνιενδνκία. Δηθφλα 1.6: Παξαπάλσ θαίλεηαη κηα εγθαηάζηαζε ελφο θσηνβνιηατθνχ ζε κηα ζηέγε. Δπηπιένλ ηνπ θσηνβνιηατθνχ πιαηζίνπ απαηηείηαη έλαο δεχηεξνο κεηξεηήο θαη έλαο αληηζηξνθέαο κφλν. Πεγή: Γιεθνείρ εηαιπείερ θωηοβοληαϊκών Ζ αγνξά θσηνβνιηατθψλ γηα κηθξέο εθαξκνγέο παξνπζηάδεη κεγάιε αχμεζε ηα ηειεπηαία ρξφληα (ην 2006 θαη ην 2007 ε αχμεζε ήηαλ ηεο ηάμεσο ηνπ 50%). Ζ εγθαηεζηεκέλε ηζρχο έθηαζε ηα 7.7 GW ην νπνίν ζεκαίλεη 1.5 εθαηνκκχξην ζπίηηα κε θσηνβνιηατθά ζηελ ζηέγε. Οη εηαηξίεο πνπ παξάγνπλ θσηνβνιηατθά ζηνηρεία θαη panel είραλ κεγάιε αχμεζε ζηνλ θχθιν εξγαζηψλ ηνπο. Ζ παξαγσγή ην 2008 έθηαζε ηα 7.8 GW. Παξαθάησ αθνινπζνχλ νη 10 πξψηνη θαηαζθεπαζηέο φπνπ ην άζξνηζκα ηνπο έθηαζε ην 46% ηεο νιηθήο παξαγσγήο γηα ην ) MW Q-Cells1 2) MW First Solar 3) MW Suntech1 4) MW Sharp 5) MW JA Solar 6) MW Kyocera 7) MW Yingli 8) MW Motech Solar 40

41 9) MW SunPower 10) MW Sanyo ηελ ζπλέρεηα αθνινπζνχλ εηαηξίεο παγθφζκηα θαηαμηνκέλεο, αξθεηέο έρνπλ θαη δξαζηεξηφηεηα ζηελ Διιάδα νη νπνίεο παξνπζηάδνπλ ηνπο ζηφρνπο ηνπο. Η SCIENS ΓΙΔΘΝΗ ΤΜΜΔΣΟΥΩΝ Α.Δ. έρεη σο αληηθείκελν δξαζηεξηφηεηαο ηε ζπκκεηνρή ζην κεηνρηθφ θεθάιαην άιισλ εηαηξηψλ θαζψο θαη ηελ παξνρή ππεξεζηψλ επηρεηξεκαηηθνχ ζρεδηαζκνχ, νξγάλσζεο θαη ρξεκαηννηθνλνκηθήο δηαρείξηζεο. Πην ζπγθεθξηκέλα θαη ζχκθσλα κε ην άξζξν 3 ηνπ Καηαζηαηηθνχ ηεο ν ζθνπφο ηεο Δηαηξείαο είλαη: ε απφθηεζε κε νπνηνδήπνηε ηξφπν ζπκκεηνρψλ ζε λνκηθά πξφζσπα, εηαηξείεο θάζε ηχπνπ θαη κνξθήο σο επίζεο θαη θνηλνπξαμίεο, εκεδαπέο ή αιινδαπέο νπνηνπδήπνηε θιάδνπ νηθνλνκηθήο δξαζηεξηφηεηαο. ε παξνρή ππεξεζηψλ επηρεηξεκαηηθνχ ζρεδηαζκνχ, νξγάλσζεο θαη ρξεκαηννηθνλνκηθήο δηαρείξηζεο. Γηα ηελ επηδίσμε ηνπ ζθνπνχ ηεο ε Δηαηξεία δχλαηαη : α) λα ηδξχεη θαηαζηήκαηα, ππνθαηαζηήκαηα, πξαθηνξεία, γξαθεία θαη αληηπξνζσπείεο ζε νπνηαδήπνηε πφιε ηεο Διιάδαο ή ηνπ εμσηεξηθνχ. β) λα ζπκκεηέρεη κε νπνηνδήπνηε πξφζθνξν ηξφπν ζε νπνηαδήπνηε πθηζηάκελε ή ηδξπζεζφκελε επηρείξεζε ή εηαηξεία νπνηνπδήπνηε εηαηξηθνχ ηχπνπ θαη νπνηαζδήπνηε εζληθφηεηαο κε φκνην, παξεκθεξή ή επηβνεζεηηθφ ζθνπφ. γ) λα επελδχεη ηα δηαζέζηκά ηεο ζε κεηνρέο θαη ζε αμηφγξαθα θαη ηίηινπο πάζεο θχζεσο, θαζψο θαη ζε ρξεκαηννηθνλνκηθά παξάγσγα είηε είλαη εηζεγκέλνη θαη δηαπξαγκαηεχζηκνη ζε Υξεκαηηζηήξηα ηνπ εζσηεξηθνχ ή ηνπ εμσηεξηθνχ είηε δελ είλαη. δ) λα παξέρεη εγγπήζεηο θαη ηξηηεγγπήζεηο ζην φλνκά ηεο ππέξ ηξίησλ γηα εμππεξέηεζε ησλ ίδησλ ζπκθεξφλησλ ηεο θαη ησλ ζπκθεξφλησλ ησλ ζπλδεδεκέλσλ κε απηήλ επηρεηξήζεσλ θαηά ηελ έλλνηα ηνπ άξζξνπ 42ε παξ. 5 ηνπ Κ.Ν. 2190/1920 θαη ζχκθσλα κε ηα πξνβιεπφκελα ζην άξζξν 23α ηνπ Κ.Ν. 2190/1920, φπσο ηζρχεη. ε) λα ζπκβάιιεηαη θαη λα θνηλνπξαθηεί κε νπνηνδήπνηε θπζηθφ ή λνκηθφ πξφζσπν ηδησηηθνχ ή δεκνζίνπ δηθαίνπ ζηελ Διιάδα ή ζην εμσηεξηθφ. 41

42 Ζ δξαζηεξηφηεηα ησλ επελδχζεσλ ζε ζπκκεηνρέο παξέρεη ζηελ Δηαηξεία επειημία αλαθνξηθά κε ηε δηνίθεζε εηαηξηψλ πνπ δξαζηεξηνπνηνχληαη ζε εηεξνγελή αληηθείκελα δξαζηεξηφηεηαο, ηε δπλαηφηεηα δεκηνπξγίαο ζηξαηεγηθψλ ζπκκαρηψλ ζην επίπεδν ηεο θάζε δξαζηεξηφηεηαο, θαζψο θαη ηελ επρέξεηα ελεξγνχο δηεξεχλεζεο λέσλ ηνκέσλ δξαζηεξηφηεηαο πνπ παξνπζηάδνπλ επηρεηξεκαηηθφ ελδηαθέξνλ. Ζ επελδπηηθή ζηξαηεγηθή ηεο Δηαηξείαο έρεη ηνπο αθφινπζνπο ζηφρνπο: Δλεξγεηηθή δηαρείξηζε ησλ θεθαιαίσλ. Ζ θαηαλνκή ησλ θεθαιαίσλ δελ είλαη ζηαηηθή αιιά δπλακηθή θαη πξνζαξκφδεηαη αλάινγα κε: ηελ θάζε ηνπ νηθνλνκηθνχ θχθινπ θαη επελδπηηθνχ θχθινπ (επηηφθηα, risk premia, fund flows ) ηηο δνκηθέο αιιαγέο ηνπ παγθφζκηνπ ζπζηήκαηνο ( secular trends ) ηηο ζεκειηψδεηο αλαιχζεηο ησλ επί κέξνπο επελδπηηθψλ πξνηάζεσλ Ζ ηθαλφηεηα θαη ε δπλαηφηεηα επηινγήο κεηαμχ δηαθνξεηηθψλ θαηεγνξηψλ ε- πελδχζεσλ ( asset classes ) ζε δηαθνξεηηθέο θάζεηο ηνπ νηθνλνκηθνχ θχθινπ, πξνζηαηεχεη ην ραξηνθπιάθην, πεξηνξίδεη ηηο δηαθπκάλζεηο θαη βειηηζηνπνηεί ηελ απφδνζε. Ζ δπλακηθή αλαθαηαλνκή ησλ θεθαιαίσλ έρεη ζεκαζία γηαηί ιφγσ ησλ ζπλερψλ αιιαγψλ πνπ ζπληεινχληαη ζηηο αγνξέο, κηα θαηεγνξία επελδχζεσλ, ή κηα ζηξαηεγηθή, ππεξαπνδίδεη κφλνλ γηα βξαρππξφζεζκα ή κεζνπξφζεζκα δηαζηήκαηα. Ζ απφδνζε ηνπ ραξηνθπιαθίνπ εμαξηάηαη θαηά πξψην ιφγν απφ ηελ επηινγή ηεο θαηάιιειεο επελδπηηθήο ζηξαηεγηθήο θαη θαηά δεχηεξν ιφγν απφ ηελ επηινγή ηνπ θαηάιιεινπ δηαρεηξηζηή. Γηαζπνξά επελδχζεσλ. Ζ δηαζπνξά ησλ επελδχζεσλ έρεη ζαλ ζθνπφ ηε δηαζπνξά ηνπ θηλδχλνπ θαη επνκέλσο ηελ ειαρηζηνπνίεζε ηεο εμάξηεζεο απφ κεκνλσκέλνπο θηλδχλνπο θαη απξφβιεπηα γεγνλφηα. Ζ δηαζπνξά ηνπ ραξηνθπιαθίνπ επηηπγράλεηαη κέζσ: δηαζπνξάο αλά θαηεγνξία επελδχζεσλ θιαδηθήο δηαζπνξάο γεσγξαθηθήο δηαζπνξάο Ηζνξξνπεκέλν ραξηνθπιάθην επελδχζεσλ. ηφρνο είλαη λα ππάξρεη ηζνξξνπία ζηελ θαηαλνκή ησλ θεθαιαίσλ κεηαμχ: 42

43 επελδχζεσλ εηζνδήκαηνο επελδχζεσλ κε πξννπηηθή θεθαιαηαθψλ απνδφζεσλ Πεγή: 2) H CONERGY είλαη κηα δηεζλήο εηαηξεία, ε νπνία αζρνιείηαη κε ηελ θαηαζθεπή θαη εκπνξία ζπζηεκάησλ Αλαλεψζηκσλ Πεγψλ Δλέξγεηαο (ΑΠΔ). Με γξαθεία ζε πεξηζζφηεξεο απφ 20 ρψξεο, δηεζλή παξνπζία ζε 5 επείξνπο θαη απαζρνιψληαο ζήκεξα πεξηζζφηεξνπο απφ 2000 ππαιιήινπο ε Conergy ζεσξείηαη ε εηαηξεία ζπζηεκάησλ ειηαθήο ελέξγεηαο κε ηηο κεγαιχηεξεο πσιήζεηο ζηελ Δπξψπε, ελψ ζπγθαηαιέγεηαη ζηνπο κεγαιχηεξνπο πξνκεζεπηέο θαη ησλ άιισλ ηαρέσο αλαπηπζζφκελσλ ηνκέσλ ησλ ΑΠΔ, φπσο γηα παξάδεηγκα ε βηνελέξγεηα. Με θχθιν εξγαζηψλ γηα ην 2006 άλσ ησλ 752 εθαηνκκπξίσλ, απφ ηα νπνία πεξίπνπ 40% πξνέξρνληαη απφ ηε δηαλνκή B2B, αιιά θαη απφ άιια, ηαρέσο αλαπηπζζφκελα πεδία ησλ Αλαλεψζηκσλ Πεγψλ (βηνελέξγεηα) ε Conergy, αθνινπζεί κηα παγθφζκηα ζηξαηεγηθή αλάπηπμεο πνπ εζηηάδεη ζηνλ πειάηε κε ζηφρν λα πξνζθέξεη ζε θάζε θαηαλαισηή ελέξγεηαο φπνπ γεο, ηελ θαιχηεξε ηερλνινγία πνπ παξέρνπλ νη αγνξέο αλαλεψζηκεο ελέξγεηαο γηα ηελ πεξίπησζή ηνπ. H Conergy, έρνληαο κέρξη ζήκεξα πξνκεζεχζεη εθαηνληάδεο θσηνβνιηατθά θαη αηνιηθά ζπζηήκαηα θαη κε εκπεηξία ζε πεξηζζφηεξα απφ ειηαθά έξγα αλά ηνλ θφζκν, είλαη ζε ζέζε λα παξέρεη ππεχζπλα ζηνπο πειάηεο ηεο ηελ θαιχηεξε ιχζε γηα θάζε ελεξγεηαθή αλάγθε, ηφζν θαηά ηε θάζε ζρεδηαζκνχ ελφο ελεξγεηαθνχ έξγνπ φζν θαη θαηά ηελ ππνζηήξημε απηνχ κεηά ηελ νινθιήξσζή ηνπ. Ζ ηθαλφηεηα απηή ηεο Conergy βαζίδεηαη ζηελ εκπεηξία, ζηελ εμεηδηθεπκέλε γλψζε θαη επαγγεικαηηζκφ, ζηνηρεία ηα νπνία ζε ζπλδπαζκφ κε ηελ επξχηαηε γθάκα πξντφλησλ ηεο ζπλζέηνπλ ηε βάζε ηεο επηηπρίαο ηεο. ηηο δηεζλείο αγνξέο, νη αλάγθεο ζε ελέξγεηα γηα ηελ παξαγσγή ειεθηξηθνχ ξεχκαηνο, ηελ ςχμε θαη ηε ζέξκαλζε παξνπζηάδνπλ κεηαμχ ηνπο κεγάιεο δηαθνξέο. Έηζη ε Conergy, πξνζθέξεη ζπλερψο κηα πιαηηά θαη ζπλερψο αλαλεσκέλε γθάκα πξντφλησλ, ελψ δηαζέηεη θαη κηα δηεζλή, εμαηξεηηθά νξγαλσηηθή δνκή. 43

44 H Conergy δξαζηεξηνπνηείηαη κέζσ ηεο θεληξηθήο δηνίθεζεο ηνπ Οκίινπ γηα ηελ Διιάδα κε έδξα ηελ Αζήλα. Ο φκηινο Conergy αλαπηχζζεηαη ήδε ζηελ Διιάδα κέζσ ηξηψλ αλεμάξηεησλ εηαηξεηψλ κε θαζαξά δηαθξηηνχο ξφινπο: ηελ εηαηξεία ρνλδξηθνχ εκπνξίνπ Conergy ΔΠΔ, ηελ εηαηξεία ρξεκαηνδφηεζεο θαη εμέιημεο έξγσλ Epuron ΔΠΔ, θαζψο θαη ηελ Suntechnics ΔΠΔ σο πξνκεζεπηή νινθιεξσκέλσλ ζπζηεκάησλ ΑΠΔ. Με απηή ηε δνκή εμππεξεηνχληαη κε ην βέιηηζην δπλαηφ ηξφπν φιεο νη θαηεγνξίεο πειαηψλ ΑΠΔ θαη ηδηαίηεξα απηήο ησλ Φσηνβνιηατθψλ δεδνκέλεο ηεο ζεκαληηθήο αχμεζεο ηεο δήηεζήο ηνπο. ηφρνο ηνπ Οκίινπ CONERGY είλαη ε θαηάθηεζε ζεκαληηθνχ κεξηδίνπ ηεο ειιεληθήο αγνξάο ειηαθήο ελέξγεηαο. Ζ Conergy βξίζθεηαη ζηελ Διιάδα εδψ θαη αξθεηά ρξφληα αληηπξνζσπεπφκελε κέρξη ηελ 31ε Γεθεκβξίνπ 2006 απφ ηε ζπγαηξηθή εηαηξεία ΑΔΣ Solion.Δμαηηίαο ηνπ απμεκέλνπ ελδηαθέξνληνο πνπ παξνπζηάδεη ε ρψξα καο ζηνλ ηνκέα ησλ Φσηνβνιηατθψλ, ε Conergy ΔΠΔ ζηνρεχεη ζηελ πινπνίεζε ελφο εθηεηακέλνπ δηθηχνπ πσιήζεσλ ρνλδξηθήο ζε φιε ηελ Διιάδα, κε παξάιιειε εθπαίδεπζε έκπεηξσλ θαη εμεηδηθεπκέλσλ εγθαηαζηαηψλ γηα ηελ θαιχηεξε εμππεξέηεζε ησλ αλαγθψλ ηνπ θαηαλαισηηθνχ θνηλνχ. Δμαηηίαο ηεο απμεκέλεο δήηεζεο πνπ παξνπζηάδεη ε Διιάδα θπξίσο ζηνλ ηνκέα ησλ Φσηνβνιηατθψλ, ε κεγαιχηεξε ζε πσιήζεηο εηαηξία ειηαθψλ ζπζηεκάησλ ηεο Δπξψπεο, ζθνπεχεη λα επεθηείλεη ην δίθηπν δηαλνκήο ηεο, ππεξηξηπιαζηάδνληαο ηνλ αξηζκφ ησλ ππαιιήισλ ηεο απφ 29 ζήκεξα, ζε πάλσ απφ 100 έσο ην Αμίδεη λα ζεκεησζεί φηη ε Conergy ΔΠΔ έρεη ηε δπλαηφηεηα λα παξέρεη αμηφπηζηα θαη νινθιεξσκέλεο ιχζεηο ζηνλ ζπλεξγάηε ηεο: ηα πιένλ θαηαμησκέλα δηεζλψο πξντφληα, ηε δηαζηαζηνιφγεζε ηνπ ζπζηήκαηνο, ηελ ελεξγεηαθή κειέηε ιεηηνπξγίαο ηνπ ζπζηήκαηνο θαζψο θαη ηε κειέηε εθαξκνγήο ηνπ. ηηο εγθαηαζηάζεηο καο (ζηελ Αζήλα) ιεηηνπξγεί εξγαζηήξην επηζθεπψλ κε ε- μνπζηνδνηεκέλα service ησλ Ακεξηθαληθψλ Οίθσλ XANTREXTechnology, Southwest WindPower, ηνπ Διβεηηθνχ νίθνπ StuderInnotec, ηνπ Γεξκαληθνχ νίθνπ Lorentz θαη ηεο Γεξκαληθήο Καηαζθεπάζηξηαο Δηαηξίαο CONERGY AG. Έσο ζήκεξα ε Conergy ΔΠΔ έρεη ζρεδηάζεη, κειεηήζεη πξνκεζεχζεη θαη ε- γθαηαζηήζεη πάξα πνιιά ηφζν απηφλνκα, φζν θαη ζπλδεδεκέλα κε ην δίθηπν ζπζηήκαηα, αλά ηελ Διιάδα ελψ είλαη ε εηαηξία πνπ πξνκήζεπζε ηα 5 πξψηα ζπζηήκαηα 100kW ζπλδεδεκέλα κε ην δίθηπν ζηελ Διιάδα (1 ΖΛΗΟΣΡΟΠΗΟ 44

45 ηδεξφθαζηξν, 1 NAIS Πάηξα, 1 ΥΑΜΑΚΗΧΣΖ- Καιάβξπηα, 2 Αλδξηέινο- Καιακάηα). Πεγή: 3) KACO Solar: Ζ KACO άξρηζε λα θαηαζθεπάδεη ηνπο αλαζηξνθείο εκηηφλνπ πεξηζζφηεξν απφ 60 έηε πξηλ. Σν ραξηνθπιάθην πξντφλησλ πνπ πξνζθέξεηαη απφ ηελ KACO ζήκεξα ρξεζηκνπνηείηαη ζε φιε ηελ πθήιην γηα νρήκαηα ξαγψλ θαη θσηνβνιηατθέο εθαξκνγέο. Φ/Β - Ζ ππνρξέσζή καο: Ο ήιηνο δελ ζα καο ζηείιεη έλα ινγαξηαζκφ θαηαλάισζεο ειεθηξηζκνχ. Παξέρεη ζε εκάο δσξεάλ ελέξγεηα ελψ ηα νξπθηά θαχζηκα πνπ θαίκε γηα πνιηηηθέο ζπγθξνχζεηο ελεξγεηαθψλ αηηηψλ θαη πεξηβαιινληηθήο ππνβάζκηζεο απνθηνχλ έλα κεγάιν θφζηνο. Ο ήιηνο αληίζεηα ζα παξακείλεη δηαζέζηκνο γηα φζν ρξφλν ππάξρνπλ άλζξσπνη λα ηνλ εθκεηαιιεπηνχλ. Δίλαη δέζκεπζε καο λα ζρεδηάζνπκε ζπζθεπέο θαη ζπζηήκαηα ηα νπνία ζα κπνξνχλ λα πάξνπλ ην κέγηζην θέξδνο απφ ηελ ειηαθή ελέξγεηα. Έλαο απφ ηνπο ζηφρνπο ηεο KACO είλαη ε πξνζηαζία ηνπ θπζηθνχ πεξηβάιινληνο γηα ηηο γεληέο πνπ αθνινπζνχλ. Πεγή: 4) Η aleo solar AG ζρεδηάδεη θαη παξάγεη πςειήο πνηφηεηαο θσηνβνιηατθά ζηνηρεία γηα ηε γεξκαληθή θαη δηεζλή αγνξά. ην Prenzlau ηνπ Βξαλδεκβνχξγνπ ε επηρείξεζε δηαηεξεί κία απφ ηηο κεγαιχηεξεο θαη πην ζχγρξνλεο κνλάδεο παξαγσγήο ζηελ Δπξψπε. Σα πςειήο πνηφηεηαο θσηνβνιηατθά ζηνηρεία πνπ παξάγνληαη εθεί δηαηίζεληαη ζηελ αγνξά θπξίσο απφ ηε ζπγαηξηθή εηαηξεία aleo solar Deutschland GmbH ππφ ηελ εκπνξηθή επσλπκία aleo. Υάξε ζηε ζπλεπή εκπνξηθή ζηξαηεγηθή ε επηρείξεζε θαηάθεξε λα θαζηεξψζεη κε επηηπρία ζηελ αγνξά ηελ επσλπκία aleo. ήκεξα εκείο θαη νη ζπλεξγάηεο καο επσθεινχκαζηε απφ ην θαιφ καο φλνκα. Ζ aleo απνηειεί ηνλ θαηάιιειν ζπλεξγάηε γηα ην εμεηδηθεπκέλν εκπφξην. Οη ηειηθνί πειάηεο κπνξνχλ λα έρνπλ πξφζβαζε ζηα πξντφληα καο κφλν κέζα απφ έλα θαιά αλεπηπγκέλν δίθηπν ζπλεξγαηψλ. Λεηηνπξγψληαο ζηα πιαίζηα ηνπ εμεηδηθεπκέλνπ εκπνξίνπ ε aleo θαηάθεξε λα δεκηνπξγήζεη έλα επξχ πειαηνιφγην ζηε Γεξκαλία. Απηφ καο θέξλεη θνληά ζηνλ ηειηθφ πειάηε θαη παξάιιεια δηαζθαιίδεηαη ε πξνβιεπφκελε ζπλαξκνιφγεζε ησλ ζπζηεκάησλ καο. 45

46 Πεγή: 5) SANYO Solar: Πεξηζζφηεξν απφ 30 έηε εκπεηξίαο ζηελ ειηαθή ηερλνινγία καο έρνπλ θεξδίζεη κηα θήκε γηα ηελ αμηνπηζηία κεηαμχ ησλ πειαηψλ καο. 1975: Άκνξθε αλάπηπμε ειηαθψλ θπηηάξσλ ππξηηίνπ πνπ πξνσζείηαη. 1980: Ζ παγθφζκηα πξψηε εκπνξηθή παξαγσγή ησλ άκνξθσλ ειηαθψλ θπηηάξσλ ππξηηίνπ. 1992: Πξψηε εγθαηάζηαζε ηεο Ηαπσλίαο κηαο θσηνβνιηατθήο δχλακεο - πιέγκαηνο πνπ παξάγεη ην ζχζηεκα γηα ηελ νηθηαθή ρξήζε. 1994: Φσηνβνιηατθή δχλακε πνπ παξάγεη ην ζχζηεκα γηα ηελ νηθηαθή ρξήζε πνπ πσιείηαη. HIT solar cells*1 2001: SANYO Solar Ark, κηα απφ ηελ παγθφζκηα κεγαιχηεξε θσηνβνιηατθή δχλακε πνπ παξάγεη ηα ζπζηήκαηα, πνπ νινθιεξψλεηαη ζηηο εγθαηαζηάζεηο ηνπ Γθηθνχ. 2003: 200W θσηνβνιηατθή ελφηεηα κε ηελ απνδνηηθφηεηα κεηαηξνπήο παγθφζκηνπ highest*2 πνπ πσιείηαη. Καζηέξσζε ηηο εγθαηαζηάζεηο Nishikinohama σο θσηνβνιηατθή βάζε παξαγσγήο θπηηάξσλ/ελφηεηαο. 2005: Αξρηζκέλε καδηθή παξαγσγή ησλ θσηνβνιηατθψλ ελνηήησλ ΖΗΣ ζην εξγνζηάζην ζηελ Οπγγαξία. 2007: Ζ ζπζζσξεπηηθή παξαγσγή ησλ ειηαθψλ θπηηάξσλ ΖΗΣ νινθιεξψλεη 100 εθαηνκκχξην κνλάδεο. Πεγή: 6) Η εηαιπεία Suntech είλαη παγθφζκηνο εγέηεο ζην ζρέδην θαη ηελ θαηαζθεπή ησλ θαηλνηφκσλ ιχζεσλ ειηαθήο ελέξγεηαο γηα κηα επξεία πνηθηιία ησλ πειαηψλ θαη ησλ εθαξκνγψλ. Ζ νκάδα Δ&Α καο ζε Wuxi, Κίλα ζπλερίδεη λα θαηλνηνκεί ηηο πξνφδνπο ηερλνινγίαο ζηα ειηαθά πξντφληα ειεθηξηθήο παξαγσγήο. Δπεθηείλνπκε ηελ ηθαλφηεηά καο κε ηελ νηθνδφκεζε πεξηζζφηεξσλ εξγνζηαζίσλ θαη ηελ εγθαηάζηαζε ηνπ νηθνλνκηθψο απνδνηηθνχ εμνπιηζκνχ γηα λα θάλνπκε ηε ειηαθή ελέξγεηα κηα πξαθηηθή ιχζε γηα πεξηζζφηεξνπο πειάηεο ζε φιε ηελ πδξφγεην. Έρνπκε ηα γξαθεία πσιήζεσλ θαη ηνπο ζπλεξγάηεο εγθαηαζηάζεσλ ζηε Βφξεηα Ακεξηθή, Δπξψπε, Αζία θαη Απζηξαιία. 46

47 Καζεκεξηλά, ε απαίηεζε γηα ηελ ελέξγεηα επηηαρχλεη θαη γίλεηαη έλα θεληξηθφ πεξηβαιινληνινγηθφ ζέκα κε ηηο επηπηψζεηο ην ζε νιφθιεξν θφζκν. ε Suntech, βιέπνπκε ηε ειηαθή ελέξγεηα σο θαζαξή, επαλαρξεζηκνπνηήζηκε θαη πξνζηηή ιχζε πνπ αλαγλσξίδεηαη φιν θαη πεξηζζφηεξν σο θχξηα πεγή ε- λαιιαθηηθήο ελέξγεηαο γηα ην 21$ν αηψλα. Σν φξακά καο αλ κηα απφ ηηο κεγαιχηεξεο επηρεηξήζεηο ειηαθήο ελέξγεηαο ζηνλ θφζκν, Suntech είλαη παζηαζκέλα δεζκεπκέλν ζηελ παξάδνζε ησλ επηινγψλ ελαιιαθηηθήο ελέξγεηαο κέζσ ησλ κφληκσλ ζπλεξγαζηψλ πξνθεηκέλνπ λα ρηηζηεί ην θσηεηλφηεξν, βηψζηκν κέιινλ. Ζ απνζηνιή καο ηελ πξψηε γξακκή λα εμεηάζεη ηηο απξηαλέο ελεξγεηαθέο αλάγθεο ζήκεξα, Suntech ζπλδπάδεη ηελ πξσηνπνξηαθή ειηαθή ηερλνινγία κε ηνλ αθζνλφηεξν πφξν ηεο θχζεο γηα λα παξαδψζεη ηνλ θαζαξφηεξν, ηηο πεξηζζφηεξεο πξνζηηέο θαη ελεξγεηαθέο απνδνηηθέο ιχζεηο γηα ην πξάζηλν κέιινλ. Πεγή: 7) Q-Cells SE: Απφ ηελ ζηηγκή πνπ δεκηνπξγήζεθε ε Q-Cells ην 1999, ζε πνιχ ιηγα ρξφληα, έρεη εμειηρζεί ζε έλα απφ ηνπο κεγαιχηεξνπο θαηαζθεπαζηέο θσηνβνιηατθψλ ζηνηρείσλ ζηνλ θφζκν. Σψξα έρεη κεηαηξαπεί ζε κηα θσηνβνιηατθή εηαηξία πνπ δηαπεξλά νιφθιεξν ηνλ θφζκν. Ζ βαζηθή δξαζηεξηφηεηα ηεο Q-Cells είλαη ε αλάπηπμε, ε θαηαζθεπή θαη ε εκπνξία ησλ πην ηζρπξψλ θσηνβνιηατθψλ ζηνηρείσλ ηα νπνία θαηαζθεπάδνληαη απφ κνλνθξπζηαιιηθφ θαη πνιπθξπζηαιιηθφ ππξίηην. Πεξηζζφηεξνη απφ 250 επηζηήκνλεο θαη κεραληθνί εξγάδνληαη γηα ηελ αλάπηπμε ηεο ηερλνινγίαο γηα λα πεηχρνπλ ηνλ θχξην ζηφρν ηεο εηαηξίαο Q-Cells: Να κεηψζνπλ ην θφζηνο ησλ θσηνβνιηατθψλ κφληκα θαη γξήγνξα. Απηφο είλαη ν κφλνο ηξφπνο γηα λα γίλεη ε ειηαθή ελέξγεηα πξνζηηή θαη αληαγσληζηηθή. Ο δεχηεξνο ππιψλαο ηεο Q-Cells ζηελ παξαγσγή είλαη ε θαηαζθεπή ηερλνινγίαο ιεπηνχ θίικ. Πεγή: 8) H Phoenix Solar ζηην Δλλάδα 47

48 Γπλακηθφ επελδπηηθφ άλνηγκα, ζηε ξαγδαία αλαπηπζζφκελε ειιεληθή αγνξά θσηνβνιηατθψλ, πξαγκαηνπνηεί ν γεξκαληθφο Οκηινο PHOENIX SOLAR AG, θνξπθαίνο δηεζλήο πξνκεζεπηήο θσηνβνιηατθψλ (Φ/Β) ζπζηεκάησλ, ν ν- πνίνο αλαθνηλψλεη φηη νινθιεξψζεθε ε ίδξπζε ζπγαηξηθήο ηνπ θαηά 100% κε ηελ επσλπκία «PHOENIX SOLAR ΔΠΔ» θαη έδξα ζηελ Αζήλα. ηφρνο είλαη ε επέθηαζε ζηηο πσιήζεηο εμαξηεκάησλ θαη θσηνβνιηατθψλ ζπζηεκάησλ, πέξαλ ησλ έξγσλ θαηαζθεπήο Φ/Β ζηαζκψλ ειεθηξνπαξαγσγήο πνπ ν Όκηινο ήδε πινπνηεί ζηελ Διιάδα. Πξφθεηηαη γηα έλα αθφκε ζεκαληηθφ βήκα ζηελ πεξαηηέξσ δηεζλνπνίεζε ηεο εηαηξείαο PHOENIX SOLAR AG, ε εκβέιεηα ηνπ νπνίνπ θαιχπηεη πιένλ ην ζχλνιν ηεο Νφηηαο Δπξψπεο, ελψ ε- θηηκάηαη φηη, έσο ην 2010, πάλσ απφ ην 50% ησλ ζπλνιηθψλ εζφδσλ ηνπ ζα πξνέξρεηαη απφ ηηο δηεζλείο ηνπ δξαζηεξηφηεηεο. Καζήθνληα γεληθνχ δηεπζπληή ηεο PHOENIX SOLAR ΔΠΔ αλέιαβε ν Γξ Υξήζηνο Πξσηνγεξφπνπινο, απφ ηνπο πξσηεξγάηεο ηεο αλάπηπμεο ησλ θσηνβνιηατθψλ ζηελ Διιάδα, ηνκέα ζηνλ νπνίν έρεη ζεηεχζεη κε επηηπρία επί 19 ρξφληα ζε θαίξηεο ζέζεηο επζχλεο (ΚΑΠΔ, Solar Cells Hellas AE θ.ά.). Πξνθίι: Ζ PHOENIX SOLAR AG ηδξχζεθε ην 1999, κε θεληξηθά γξαθεία ζην Sulzemoos θνληά ζην Μφλαρν θαη είλαη δηεζλψο αλαγλσξηζκέλε σο θνξπθαία ζηελ ηερλνινγία Φ/Β ζπζηεκάησλ. Ζ εηαηξεία ζρεδηάδεη, θαηαζθεπάδεη θαη ιεηηνπξγεί κεγάινπο θσηνβνιηατθνχο ζηαζκνχο ζε άθξσο αληαγσληζηηθφ θφζηνο θαη εηδηθεχεηαη ζηηο πσιήζεηο νινθιεξσκέλσλ ζπζηεκάησλ ειεθηξνπαξαγσγήο (turn-key projects), κεκνλσκέλσλ Φ/Β πιαηζίσλ (solar modules) θαζψο θαη ησλ ινηπψλ εμαξηεκάησλ πνπ απαξηίδνπλ κηα Φ/Β εγθαηάζηαζε, φπσο αληηζηξνθείο, βάζεηο ζηήξημεο θιπ. Οη κεηνρέο ηεο PHOENIX SOLAR AG δηαπξαγκαηεχνληαη ζηελ θχξηα αγνξά ηνπ Υξεκαηηζηεξίνπ Φξαλθθνχξηεο. Σν νηθνλνκηθφ έηνο 2007 ηα ζπλνιηθά έζνδα αλήιζαλ ζε 260 εθαη. επξψ θαη ην EBIT ζε 22,3 εθαη. επξψ ελψ νη πσιήζεηο ην 2008 αλακέλεηαη λα μεπεξάζνπλ ηα 370 εθαη. επξψ. Ζ εηαηξεία α- παζρνιεί ζπλνιηθά 170 άηνκα θαη δηαζέηεη επξχηαην δίθηπν πσιήζεσλ ζε φιε ηε Γεξκαλία θαη δξαζηεξηνπνηείηαη κέζσ ζπγαηξηθψλ ηεο ζηελ Ηζπαλία, ζηελ Ηηαιία, ζηε ηγθαπνχξε θαη πξφζθαηα ζηελ Διιάδα. Ζ Διιάδα ζπγθαηαιέγεηαη κεηαμχ ησλ πιένλ ειθπζηηθψλ αγνξψλ Φ/Β ζηελ Δπξψπε, κεηά ηελ ελεξγνπνίεζε ηνπ ζεζκηθνχ πιαηζίνπ ηνπ 2006 πνπ ξπζκί- 48

49 δεη ηα ηηκνιφγηα δηάζεζεο ηεο ειεθηξηθήο ελέξγεηαο ε νπνία παξάγεηαη απφ αλαλεψζηκεο πεγέο. Πεγή: 49

50 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 ΣΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΣΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΚΑΙ ΣΟΤ ΠΕΡΙ- ΒΑΛΛΟΝΣΟ Γενικά Δλέξγεηα θαη πεξηβάιινλ, δχν φξνη πνπ κπήθαλ γηα ηα θαιά ζηελ δσή καο. Γπζηπρψο φκσο είλαη αληηθξνπφκελνη. θέθηεηαη θαλείο ηελ δσή ηνπ ρσξίο ειεθηξηζκφ; Υσξίο θψο; Οχηε νη παππνχδεο καο πνπ έδεζαλ ην κεγαιχηεξν κέξνο ηεο δσήο ηνπο ζηα «ζθνηεηλά» δελ κπνξνχλ πιένλ ρσξίο θσο. Απφ ηελ άιιε πιεπξά, ηνπ πεξηβάιινληνο, νη φξνη νηθνινγία θαη πξάζηλε αλάπηπμε θπξηαξρνχλ. Δίλαη ηα θηλήκαηα ηεο λέαο ρηιηεηίαο, πξνζπαζνχλ λα εηζάγνπλ λένπο φξνπο θαη πνιηηηθέο κε ζηφρν ηελ πξνζηαζία ηνπ πεξηβάιινληνο. Πνηφ φκσο ην πξφβιεκα; Γηαηί δελ κπνξνχκε λα έρνπκε θαη ελέξγεηα θαη πξνζηαηεπκέλν πεξηβάιινλ; Μα απινχζηαηα γηαηί ε ελέξγεηα ξππαίλεη ην πεξηβάιινλ, θαη αλ δελ ην ξππαίλεη ηφηε θνζηίδεη πνιχ. Σα πποβλήμαηα ηος πεπιβάλλονηορ Ο άλζξσπνο, κε ηηο δξαζηεξηφηεηεο γηα ηελ αλάπηπμε ηνπ βηνηηθνχ ηνπ επηπέδνπ, έρεη πξνθαιέζεη ηεξάζηηα πξνβιήκαηα ζην πεξηβάιινλ. Έληνλα θαηξηθά θαηλφκελα παξαηεξνχληαη αζπλήζηζηα ζπρλφηεξα (ηπθψλεο, πιεκκχξεο, έληνλεο μεξαζίεο θαη έληνλεο ρηνλνζχειιεο, λεζηά πνπ ήδε μεθίλεζαλ λα πιεκπξίδνπλ θαη πνιιά άιια). Μεξηθά ραξαθηεξηζηηθά πξνβιήκαηα ξχπαλζεο ηεο αηκφζθαηξαο θαη ηνπ πεξηβάιινληνο αθνινπζνχλ παξαθάησ: Φαηλφκελν ηνπ ζεξκνθεπίνπ Σξχπα ηνπ φδνληνο Όμηλε βξνρή Ππξεληθφο ρεηκψλαο Κιαζζηθή ή θσηνρεκηθή αηζαινκίριε 50

51 Απφ φια απηά εκάο καο ελδηαθέξεη ην θαηλφκελν ηνπ ζεξκνθεπίνπ. Με ηνλ φξν απηφ ελλννχκε ηελ πηζαλνινγνχκελε αχμεζε ηεο κέζεο γήηλεο ζεξκνθξαζίαο σο ζπλέπεηα ηεο ζπλερνχο αχμεζεο ηεο ζπγθέληξσζεο ηνπ δηνμεηδίνπ ηνπ άλζξαθα ζηελ αηκφζθαηξα. Σν δηνμείδην ηνπ άλζξαθα έρεη ηελ ηδηφηεηα λα απνξξνθάεη ειεθηξνκαγλεηηθή αθηηλνβνιία κήθνπο θχκαηνο γχξσ ζηα 15κm (ζε απηά ηα κήθε θχκαηνο είλαη ε κέγηζηε ζεξκηθή αθηηλνβνιία ηεο γεο) ελψ αθήλεη λα πεξλάεη αλελφριεηα ε ειηαθή αθηηλνβνιία. Απνηέιεζκα απηνχ είλαη ε αιιαγή ηνπ ελεξγεηαθνχ ηζνδπγίνπ ηεο γεο πνπ νδεγεί ζε αχμεζε ηεο ζεξκνθξαζίαο ηεο γεο. Πξνο ηεθκεξίσζε απηνχ αθνινπζνχλ ηα δχν παξαθάησ δηαγξάκκαηα: ρήκα 2.1: ην πην πάλσ ζρήκα θαίλεηαη ε δηαθχκαλζε ηεο ζεξκνθξαζίαο θαηά ηα ηειεπηαία 1000 ρξφληα. Παξαηεξείηαη έληνλε αχμεζε ηα ηειεπηαία 10 ν ρξφληα, ζπλπθαζκέλε κε ηελ ηεξάζηηα αλάπηπμε ηεο ηερλνινγίαο. Πεγή: 51

52 ρήκα 2.2 θαη 2.3: Σν ζρήκα 2.2 παξνπζηάδεη ηελ αχμεζε ηεο ζεξκνθξαζίαο θαηά ηα ηειεπηαία 150 ρξφληα. ήκεξα είκαζηε 0.8 ν C πςειφηεξα απφ φηη ην Σν ζρήκα 2.3 παξνπζηάδεη ηελ αχμεζε ηεο ζπγθέληξσζεο ηνπ δηνμεηδίνπ ηνπ άλζξαθα ηελ ηειεπηαία πελεληαθνληαεηία. Παξαηεξνχκε κηα ζπλερή αλνδηθή ηάζε. Απηή ε ηάζε θαίλεηαη λα ζπκβαδίδεη κε ηελ αχμεζε ηεο ζεξκνθξαζίαο ηα ηειεπηαία 50 ρξφληα φπσο απηή θαίλεηαη κέζα ζην θφθθηλν πιαίζην. Μηα ηειεπηαία ππελζχκηζε είλαη φηη θαηά ηα 50 ηειεπηαία ρξφληα μεθίλεζε ν άλζξσπνο λα παξάγεη καδηθά ελέξγεηα. Πεγή: Έλα κεγάιν πνζνζηφ ηνπ δηνμεηδίνπ ηνπ άλζξαθα παξάγεηαη απφ ηελ βηνκεραλία θαη κέξνο ηεο βηνκεραλίαο απνηειεί θαη ε βηνκεραλία παξαγσγήο ελέξγεηαο. Παξαθάησ θαίλεηαη ν θχθινο ηνπ δηνμεηδίνπ ηνπ άλζξαθα: 52

53 ρήκα 2.4: Σν ζρήκα απηφ παξνπζηάδεη ηνλ θχθιν ηνπ δηνμεηδίνπ ηνπ άλζξαθα. Γείρλεη φιεο ηηο πεγέο θαη φινπο ηνπο θαηαλαισηέο ηνπ δηνμεηδίνπ ηνπ άλζξαθα. Μεγάιν κέξνο ησλ πεγψλ ηνπ δηνμεηδίνπ ηνπ άλζξαθα απνηειεί θαη ε βηνκεραλία (θαίλεηαη κέζα ζηνλ θφθθηλν θχθιν) ε νπνία θαηά έλα πνιχ κεγάιν πνζνζηφ είλαη ε βηνκεραλία παξαγσγήο ελέξγεηαο. Πεγή: Έλ θαηαθιείδη ζπκπεξαίλνπκε φηη κεγάιν κέξνο ηνπ πξνβιήκαηνο απνηειεί ε παξαγσγή ελέξγεηαο. Δδψ κπαίλεη ε νηθνινγία θαη ε πξάζηλε αλάπηπμε. Νέεο κνξθέο ελέξγεηαο βαζηζκέλεο ζηνλ ήιην, ζηνλ αέξα, ζην γεσζεξκηθφ δπλακηθφ ηεο γεο θαη ζην λεξφ έθαλαλ ηελ εκθάληζε ηνπο. Έρνπλ σο ζθνπφ ηελ παξαγσγή ελέξγεηαο ή ηελ παξαγσγή ππνπξντφλησλ ηα νπνία ζα ρξεζηκνπνηνχζακε ελέξγεηα γηα λα ηα παξάμνπκε κε κεδεληθέο εθπνκπέο δηνμεηδίνπ ηνπ άλζξαθα. Απηέο νη κνξθέο νλνκάδνληαη θαη αλαλεψζηκεο πεγέο ελέξγεηαο. Μέξνο ηνπο απνηειεί θαη ε ειηαθή ελέξγεηα. Η ηλιακή ενέπγεια ωρ βοηθόρ ζηην λύζη ηος πποβλήμαηορ Ζ ειηαθή ελέξγεηα πξνέξρεηαη απφ ηνλ ήιην. Οη ζεξκνππξεληθέο αληηδξάζεηο πνπ γίλνληαη ζηνλ ήιην εθιχνπλ ελέξγεηα κε ηελ κνξθή ηζρπξφηαηεο αθηηλνβνιίαο. Ζ ζπλνιηθή ελέξγεηα πνπ θζάλεη ζηελ επηθάλεηα ηεο γεο είλαη 53

54 πεξίπνπ ΣW (=3,8*10 24 Joule/έηνο). Γηα ηελ θάιπςε φισλ ησλ ελεξγεηαθψλ αλαγθψλ ηεο γεο αξθεί λα εθκεηαιιεπηνχκε κε βαζκφ απφδνζεο 10% ην έλα εθαηνκκπξηνζηφ απηήο ηεο ελέξγεηαο. Απηφ ζα ήηαλ ε ιχζε ηνπ πξνβιήκαηνο αιιά ηα λνχκεξα δελ ιέλε πάληα αιήζεηα. Ζ ειηαθή ελέξγεηα έρεη πνιιά πξνβιήκαηα ηα νπνία δπζθνιεχνπλ ή θάλνπλ αζχκθνξε ηελ κεηαηξνπή ηεο ζε ειεθηξηζκφ ή ζε άιιεο ρξήζηκεο κνξθέο ελέξγεηαο. Μεγαιχηεξν ηεο πξφβιεκα είλαη φηη δελ κπνξεί λα ρξεζηκνπνηεζεί σο έρεη, παξά ειαρίζησλ εμαηξέζεσλ, ρξεηάδεηαη κεηαηξνπή. Παξφιν πνπ έρεη έ- ληαζε γχξσ ζηα 1000W/m 2 πάλσ ζηελ επηθάλεηα ηεο γεο εληνχηνηο παξνπζηάδεη δηαθπκάλζεηο αλαιφγσο ησλ θιηκαηνινγηθψλ ζπλζεθψλ θαη ηεο γεσγξαθηθήο πεξηνρήο ηνπ ρψξνπ αιιά παξνπζηάδεη θαη ηεξάζηηα δηαθχκαλζε θαηα ηελ δηαξθεί ελφο 24ψξνπ. Σελ εκέξα (εάλ έρεη επλνηθέο ζπλζήθεο) ζα πάξεη ηελ κέγηζηε ηηκή ηεο ελψ ην βξάδπ ζα πάξεη κεδεληθή ηηκή. Αθφκε έλα πξφβιεκα ηεο είλαη ε κηθξή «ππθλφηεηα» ηεο. Ζ ζεξκηθή ηζρχο πνπ κεηαδίδεηαη κέζσ 1m 2 ζεξκαηλφκελεο επηθάλεηαο ελφο αηκνιέβεηα είλαη πεξίπνπ 35 θνξέο κεγαιχηεξε απφ ηελ κέγηζηε ηηκή ηεο ηζρχνο ηεο ειηαθήο αθηηλνβνιίαο ζε 1m 2 ζηελ επηθάλεηα ηεο γεο. 54

55 ρήκα 2.5: Δδψ θαίλεηαη ε πξναλαθεξζείζα δηαθχκαλζε ηεο έληαζεο ηεο αθηηλνβνιίαο ζην Ζιηαθφ ρσξηφ 3 (ζηελ Αζήλα) θαηά ηελ κεγαιχηεξε κέξα ηνπ ρξφλνπ (21 Ηνπλίνπ) θαη ηελ κηθξφηεξε κέξα ηνπ ρξφλνπ (24 Γεθεκβξίνπ) ηνπ Δίλαη μεθάζαξε ε δηαθχκαλζε θαηά ηελ δηάξθεηα ηεο εκέξαο. Δπίζεο παξαηεξνχκε φηη ζηηο 24 Γεθεκβξίνπ ε αθηηλνβνιία έρεη κηθξφηεξε έληαζε θαη κηθξφηεξε δηάξθεηα ζε ψξεο. Πεγή: Ηλζηηηνχην Ζιηαθήο Σερληθήο 55

56 Σξφπνη εθκεηάιιεπζεο ηεο ειηαθήο ελέξγεηαο έρνπλ βξεζεί πνιινί θαλέλαο φκσο δελ ήηαλ ηφζν επαλαζηαηηθφο φζν ηα θσηνβνιηατθά. Απηνί νη ηξφπνη αθνινπζνχλ παξαθάησ: Παζεηηθέο κεζφδνη αμηνπνίεζεο ηεο ειηαθήο ελέξγεηαο: 1. Παζεηηθά ζπζηήκαηα ζέξκαλζεο: Πεξηιακβάλνπλ λφηηα πξνζαλαηνιηζκέλν παινζηάζην γηα ζπιινγή θαη παγίδεπζε ηεο ειηαθήο αθηηλνβνιίαο, ζπκπαγείο φγθνπο πιηθψλ κε κεγάιε ζεξκνρσξεηηθφηεηα γηα απνζήθεπζε ηεο παγηδεπκέλεο ζεξκφηεηαο. 2. Σνίρνη Trombe: Σνίρνη κεγάινπ φγθνπ πίζσ απφ θαηαθφξπθα παινζηάζηα νη νπνίνη απνζεθεχνπλ ζεξκφηεηα ηελ κέξα θαη ηελ απνδίδνπλ ηελ λχθηα. 3. Θεξκνθήπηα: Απνζεθεχνπλ ηελ ελέξγεηα ηνπ ήιηνπ απμάλνληαο ηελ ζεξκνθξαζία ηνπ ρψξνπ. Δλεξγεηηθέο κεζφδνη αμηνπνίεζεο ηεο ειηαθήο ελέξγεηαο: 1. Φσηνζεξκηθέο κεζφδνη κεηαηξνπήο: Μεηαηξέπνπλ ηελ ελέξγεηα ηεο αθηηλνβνιίαο ζε ζεξκηθή ελέξγεηα δεζηαίλνληαο θάπνην ξεπζηφ (λεξφ ζπλήζσο) Σέηνηα ζπζηήκαηα είλαη νη ειηαθνί ζπιιέθηεο (επίπεδνη, ζσιήλεο θελνχ) πνπ ρξεζηκνπνηνχκε ζηα ζπίηηα καο γηα λα δεζηάλνπκε λεξφ φπσο θαη ζπιιέθηεο κεγαιχηεξνη (ζπγθεληξσηηθνί, παξαβνιηθνί) πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη ζηελ βηνκεραλία. 2. Φσηνρεκηθέο κεζφδνη κεηαηξνπήο: Υξεζηκνπνηνχλ ηελ ειηαθή αθηηλνβνιία γηα λα πξαγκαηνπνηήζνπλ ρεκηθέο αληηδξάζεηο απφ ηηο ν- πνίεο ζα πάξνπλ πξντφληα πνπ ζα απνηειέζνπλ πξψηεο χιεο γηα ηελ εχθνιε παξαγσγή ρξήζηκεο ελέξγεηαο (θσηνειεθηξφιπζε λεξνχ, ηερλεηή θσηνζχλζεζε). 3. Φσηνειεθηξηθέο κεζφδνη: Δίλαη κεζφδνη κε ηηο νπνίεο κπνξεί λα κεηαηξαπεί ε ειηαθή αθηηλνβνιία θαηεπζείαλ ζε ειεθηξηθή ελέξγεηα θαη κεηά λα κπνξεί λα ρξεζηκνπνηεζεί παληνχ γηα απηφ θαη παξνπζηάδνπλ ην κεγαιχηεξν ελδηαθέξνλ. Σέηνηεο κεζφδνη βαζίδνληαη ζην ζεξκνειεθηξηθφ θαηλφκελν, ζην ζεξκντνληθφ θαηλφκελν θαη ζην θσηνβνιηατθφ θαηλφκελν. Σν ηειεπηαίν θαηλφκελν ην ρξεζηκνπνηνχλ ηα θσηνβνιηατθά ζηνηρεία γηα λα παξάμνπλ ειεθηξηζκφ θαη ζα αλαιπζεί δηεμνδηθά ζην επφκελν θεθάιαην. 56

57 Με φιεο απηέο ηηο κεζφδνπο κπνξεί λα αμηνπνηεζεί ε ειηαθή ελέξγεηα (άιινηε ιηγφηεξν θαη άιινηε πεξηζζφηεξν απνηειεζκαηηθά) θαιχπηνληαο έηζη απαξαίηεηεο αλάγθεο γηα ηνλ άλζξσπν πνπ ν άιινο ηξφπνο θάιπςεο ηνπο είλαη ε ρξεζηκνπνίεζε ειεθηξηζκνχ πνπ παξάγεηαη απφ ηα «βξψκηθα» νξπθηά θαχζηκα. Με απηφ ηνλ ηξφπν ε ειηαθή ελέξγεηα φπσο θαη φιεο νη άιιεο αλαλεψζηκεο πεγέο ελέξγεηαο κπνξνχλ λα απνηειέζνπλ έλα θξίθν ηεο αιπζίδαο ζηελ λέα νηθνινγηθή πνιηηηθή κε απψηεξν ζηφρν θαη ζθνπφ ηελ κείσζε ησλ εθπνκπψλ ηνπ δηνμεηδίνπ ηνπ άλζξαθα θαη θαηά ζπλέπεηαλ ηελ κείσζε ηεο θαηαζηξνθηθήο αχμεζεο ηεο ζεξκνθξαζίαο. Σν θξίζηκν εξψηεκα πνπ ππάξρεη είλαη αλ ηα θσηνβνιηατθά ζπζηήκαηα απνηεινχλ ηελ ιχζε. Μπνξνχλ λα ππεξθεξάζνπλ ηα κεηνλεθηήκαηα ηεο ειηαθήο ελέξγεηαο θαη λα δψζνπλ απνδνηηθέο ιχζεηο εθκεηάιιεπζεο ηεο; Μηα απάληεζε ζα πξνζπαζήζεη λα δνζεί ζην ηέινο απηήο ηεο έξεπλαο αθνχ εμεηαζζνχλ ηα ραξαθηεξηζηηθά ηνπο, νη αξρέο ιεηηνπξγίαο ηνπο, ηα ζπγθξηηηθά πιενλεθηήκαηα θαη ηα κεηνλεθηήκαηα ηνπο (ζε ζρέζε κε ηηο ζπκβαηηθέο κεζφδνπο παξαγσγήο ειεθηξηζκνχ) θαη νη πηζαλφηεηεο κεηεμέιημεο ηνπο. Έλα θξίζηκν εξψηεκα θαη ηνπηθά γηα ηελ ρψξα καο είλαη εάλ φλησο απηή είλαη ε ιχζε θαη ε δηέμνδνο καο απφ ηελ βαζηά νηθνλνκηθή θξίζε. Απηφ ην εξψηεκα ζα πιαλάηαη θαηξφ αθφκε κέρξη λα κπνξεί λα δνζεί κηα πιήξσο ηεθκεξησκέλε απάληεζε. Έλα είλαη ην ζίγνπξν, ε ειηαθή ελέξγεηα είλαη ην κέιινλ, ηα νξπθηά θαχζηκα είλαη ην παξφλ θαη ην παξειζφλ. Όηαλ ζα απνηειέζεη ε ειηαθή ελέξγεηα ην παξφλ ηφηε ζα δνχκε άκεζε βειηίσζε ζην πεξηβάιινλ θαη ίζσο ζψζνπκε ηνλ πιαλήηε καο απφ ηελ επαπεηινχκελε θαηαζηξνθή ιφγσ ηνπ θαηλνκέλνπ ηνπ ζεξκνθεπίνπ. 57

58 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 ΦΩΣΟΒΟΛΣΑΪΚΟ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ Γενικά Σν θσηνβνιηατθφ θαηλφκελν είλαη κηα θαζαξά θσηνληθή κέζνδνο κεηαηξνπήο ηεο ειηαθήο ελέξγεηαο ζε ειεθηξηθή. Ολνκάδεηαη θσηνληθή κέζνδνο γηαηί ε παξαγφκελε ειεθηξηθή ελέξγεηα πξνέξρεηαη θαηεπζείαλ απφ ηα θσηφληα ηεο ειηαθήο αθηηλνβνιίαο. Έλα γεληθφινγνο νξηζκφο ηνπ είλαη φηη ζε κηα επηθάλεηα ζηελ νπνία πξνζπίπηεη ειηαθή αθηηλνβνιία, εάλ είλαη θαηαζθεπαζκέλε απφ εηδηθά πιηθά (εκηαγσγνχο) ηφηε ζηα άθξα ηεο κπνξεί λα παξαρζεί ειεθηξηθφ ξεχκα (λα έρνπκε κηα δηαθνξά ηάζεο). Σν θσηνβνιηατθφ θαηλφκελν αλαθαιχθζεθε απφ ηνλ Becquerel ην Γηα λα εθκεηαιιεπζνχκε ην θσηνβνιηατθφ θαηλφκελν ρξεζηκνπνηνχκε ηα θσηνβνιηατθά ζηνηρεία ή θχηηαξα (P/V cells) ζηα νπνία εθεί γίλεηαη ε κεηαηξνπή ηεο ειηαθήο ελέξγεηαο ζε ειεθηξηθή. Η αποππόθηζη ηηρ ακηινοβολίαρ ζηα θωηοβοληαϊκά ζηοισεία Όπσο ήδε έρεη αλαθεξζεί ηα θσηνβνιηατθά ζηνηρεία απνηεινχλ ηηο κηθξφηεξεο δνκηθέο κνλάδεο ησλ θσηνβνιηατθψλ. Έλα ηέηνην ζηνηρείν θαίλεηαη παξαθάησ: Δηθφλα 3.1: Παξαπάλσ θαίλεηε έλα ζηνηρεηψδεο θσηνβνιηατθφ θχηηαξν (P/V cell) απφ κνλνθξπζηαιιηθφ ππξίηην. Απηφ είλαη ε δνκηθή κνλάδα ησλ θσηνβνιηατθψλ πιαηζίσλ. ε απηφ ην 58

59 θχηηαξν γίλεηαη ε κεηαηξνπή ηεο ειηαθήο ελέξγεηαο ζε ειεθηξηθή. Πεγή: Σν πξψην Φ/Β ζηνηρείν θαηαζθεπάζηεθε ην 1883 κε βαζκφ απφδνζεο 1%. Σψξα ρξεζηκνπνηνχληαη ζχγρξνλα Φ/Β ζηνηρεία πςειήο απνδνηηθφηεηαο (έσο θαη 25% ηα Φ/Β ζηνηρεία απφ κνλνθξπζηαιιηθφ ππξίηην ζαλ ην επάλσ) ελψ εξγαζηεξηαθά έξρεηαη ε λέα γεληά Φ/Β κε βαζκνχο απφδνζεο εσο θαη 40% ηα νπνία φλησο ζα θάλνπλ ηελ ειηαθή ελέξγεηα επξέσο ρξεζηκνπνηνχκελε. Απηά παξνπζηάδνληαη ζην ζρήκα 3.2 Δηθφλα 3.2: Ζ εμέιημε ησλ Φ/Β ζηνηρείσλ. Με ηελ εηζαγσγή ζηελ αγνξά ζηνηρείσλ κε βαζκφ απφδνζεο έσο θαη 40% ηφηε ε ειηαθή ελέξγεηα ζα απνηειέζεη ην παξφλ θαη φρη ην κέιινλ φπσο είλαη ηψξα. Πξνο ην παξψλ ζηελ αγνξά ππάξρνπλ Φ/Β ζηνηρεία κε βαζκφ απφδνζεο έσο θαη 25% (κνλνθξπζηαιιηθφ ππξίηην) ηα νπνία φκσο είλαη παλάθξηβα ελψ γεληθά ρξεζηκνπνηνχληαη ζηνηρεία κε βαζκνχο απφδνζεο γχξσ ζην 14% (άκνξθν ππξίηην). ε κηθξέο εθαξκνγέο, πρ ζε θαηνηθίεο, ρξεζηκνπνηνχληαη απνθιεηζηηθά Φ/Β ζηνηρεία απφ άκνξθν ππξίηην ιφγσ ηνπ ρακεινχ ηνπο θφζηνπο. Πεγή: Όια ηα Φ/Β ζηνηρεία ρξεηάδνληαη έλα ειαθξχ πιηθφ απνξξφθεζεο ην νπνίν ζα εκπεξηέρεηαη ζηελ θαηαζθεπή ηνπ ζηνηρείνπ έηζη ψζηε λα απνξξνθάεη θσηφληα. Όπσο ζα δνχκε παξαθάησ απνξξνθψληαο θσηφληα «παξάγεη» ειεθηξφληα νπζηαζηηθά παξάγνληαο ζπλερέο ξεχκα. Σα πιηθά πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη γηα απηφ ην ζθνπφ είλαη πιηθά πνπ απνξξνθνχλ αθηηλνβνιία ίδηνπ 59

60 κήθνπο θχκαηνο κε ηελ ειηαθή αθηηλνβνιία πνπ θηάλεη ζηελ επηθάλεηα ηεο γεο. Σα ζπλεζέζηεξα Φ/Β ζηνηρεία πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη είλαη θαηαζθεπαζκέλα: Απφ ππξίηην (άκνξθν, πνιπθξπζηαιιηθφ, κνλνθξπζηαιιηθν ζην ζχλνιν ηνπο απνηεινχλ ην 90% ησλ παγθνζκίσο θαηαζθεπαζζέλησλ Φ/Β ζηνηρείσλ). Δίλαη ηερλνινγίαο ιεπηνχ θηικ (Thin Film) δειαδή ηνπνζεηνχληαη πιηθά ζε ζηξψζεηο ην έλα πάλσ ζην άιιν. Απηέο νη θαηεγνξίεο ζα αλαιπζνχλ εθηελέζηεξα ζε επφκελν θεθάιαην. Η δημιοςπγία ηος θωηοπεύμαηορ Σν ξεχκα δεκηνπξγείηαη απφ ηελ πξφζπησζε ηεο αθηηλνβνιίαο ζην Φ/Β ζηνηρείν. Όηαλ έλα θσηφλην ηεο ειηαθήο αθηηλνβνιίαο θηππήζεη έλα θνκκάηη εκηαγσγνχ ηφηε κπνξεί: Σν θσηφλην λα πεξάζεη κέζα απφ ηνλ εκηαγσγφ (απηφ ζπκβαίλεη ζπλήζσο γηα θσηφληα κε ρακειή ελέξγεηα) Σν θσηφλην κπνξεί λα θηππήζεη ζηελ επηθάλεηα θαη λα αλαθιαζηεί πίζσ. Σν θσηφλην κπνξεί λα απνξξνθεζεί απφ ηνλ εκηαγσγφ. Οη δχν πξψηεο πεξηπηψζεηο δελ παξάγνπλ ξεχκα, έρσ ρακέλε ειηαθή αθηηλνβνιία. ηελ ηξίηε πεξίπησζε φκσο, φηαλ έλα θσηφλην απνξξνθεζεί απφ ην εκηαγσγφ ηφηε ζα δψζεη ηελ ελέξγεηα ηνπ ζε έλα ειεθηξφλην ηνπ θξπζηαιιηθνχ πιέγκαηνο ηνπ εκηαγσγνχ. Σν ραξαθηεξηζηηθφ ζηνηρείν ελφο εκηαγσγνχ πνπ ην δηαθνξνπνηεί απφ ηα ππφινηπα πιηθά είλαη ν αξηζκφο ησλ ειεθηξνλίσλ ελφο αηφκνπ πνπ βξίζθεηαη ζηελ εμσηεξηθή ηνπ ζηνηβάδα (ζζέλνπο). Ο πεξηζζφηεξν γλσζηφο εκηαγσγφο είλαη ην ππξίηην (Si) γηα απηφ θαη ζα επηθεληξσζνχκε ζε απηφ. 60

61 Δηθφλα 3.3: Ζ πάλσ εηθφλα δείρλεη ην άηνκν ηνπ ππξηηίνπ. ηελ εμσηεξηθή ζηνηβάδα βιέπνπκε 4 ειεθηξφληα άξα δελ είλαη ζπκπιεξσκέλε. Απηφ ζεκαίλεη φηη ην ππξίηην ςάρλεη άιια άηνκα γηα λα αληαιιάμεη ειεθηξφληα. Πεγή: Σν ππξίηην έρεη αηνκηθφ αξηζκφ 14 θαη έρεη ζηελ εμσηεξηθή ηνπ ζηνηβάδα 4 ε- ιεθηξφληα. Όια ηα άηνκα πνπ έρνπλ ιηγφηεξα ε πεξηζζφηεξα ειεθηξφληα ζηελ εμσηεξηθή ζηνηβάδα (είλαη "γεληθά" ζπκπιεξσκέλε κε 8 e) ςάρλνπλ άιια άηνκα κε ηα νπνία κπνξνχλ λα αληαιιάμνπλ ειεθηξφληα ή λα κνηξαζζνχλ θάπνηα κε ζθνπφ ηειηθά λα απνθηήζνπλ ζπκπιεξσκέλε εμσηεξηθή ζηνηβάδα ζζέλνπο. ε απηήλ ηελ ηάζε νθείιεηαη θαη ε θξπζηαιιηθή δνκή ηνπ ππξηηίνπ αθνχ φηαλ ζπλππάξρνπλ πνιιά άηνκα καδί δηαηάζζνληαη κε ηέηνην ηξφπν ψζηε λα ζπλεηζθέξνπλ ειεθηξφληα κε φια ηα γεηηνληθά ηνπο άηνκα θαη ηειηθά κε απηφλ ηνλ ηξφπν λα απνθηνχλ κηα ζπκπιεξσκέλε εμσηεξηθή ζηνηβάδα θαη θξπζηαιιηθή δνκή. Απηή είλαη θαη ε θαζνξηζηηθή ηδηφηεηα πνπ έρνπλ ηα θξπζηαιιηθά πιηθά. ηελ θξπζηαιιηθή ηνπ κνξθή φκσο ην ππξίηην είλαη ζηαζεξφ. Γελ έρεη αλάγθε νχηε λα πξνζζέζεη νχηε λα δηψμεη ειεθηξφληα θάηη πνπ νπζηαζηηθά ηνπ δίλεη ειεθηξηθά ραξαθηεξηζηηθά πνιχ θνληά ζε απηά ελφο κνλσηή αθνχ δελ ππάξρνπλ ειεχζεξα ειεθηξφληα γηα ηελ δεκηνπξγία ειεθηξηθνχ ξεχκαηνο ζην εζσηεξηθφ ηνπ. Σηο εκηαγσγέο ηδηφηεηεο ηνπ ην ππξίηην ηηο απνθηά κε ηερληθφ ηξφπν. Απηφ πξαθηηθά γίλεηαη κε ηελ πξφζκεημε κε άιια ζηνηρεία ηα νπνία είηε έρνπλ έλα ειεθηξφλην πεξηζζφηεξν είηε έλα ιηγφηεξν ζηελ ζηνηβάδα ζζέλνπο ησλ. Απηή ε πξφζκεημε ηειηθά θάλεη ηνλ θξχζηαιιν δεθηηθφ είηε ζε ζεηηθά θνξηία (πιηθφ ηχπνπ p) είηε ζε αξλεηηθά θνξηία (πιηθφ ηχπνπ n) 61

62 Γηα λα θηηαρηεί ινηπφλ έλαο εκηαγσγφο ηχπνπ n ή αιιηψο έλαο αξλεηηθά θνξηηζκέλνο θξχζηαιινο ππξηηίνπ ζα πξέπεη λα γίλεη πξφζκεημε ελφο πιηθνχ κε 5e ζηελ εμσηεξηθή ηνπ ζηνηβάδα φπσο γηα παξάδεηγκα ην Αξζέλην (As). Αληίζηνηρα γηα λα δεκηνπξγήζνπκε έλαλ εκηαγσγφ ηχπνπ p ε αιιηψο ζεηηθά θνξηηζκέλνο θξχζηαιινο ππξηηίνπ ρξεηάδεηαη λα γίλεη πξφζκεημε ζηνλ θξχζηαιιν θάπνηνπ πιηθνχ φπσο ην βφξην (Β) πνπ έρεη 3e ζηελ εμσηεξηθή ηνπ ζηνηβάδα. Δηθφλα 3.4: Αξηζηεξά έρσ ην άηνκν ηνπ Αξζελίνπ κε 5 άηνκα ζηελ εμσηεξηθή ζηνηβάδα. Πξφζκημε ηνπ κε ην ππξίηην θηηάρλεη έλα αξλεηηθα θνξηηζκέλν θξχζηαιιν (ηχπνπ n). Γεμηά έρσ έλα άηνκν Βνξίνπ κε 3 άηνκα ζηελ εμσηεξηθή ηνπ ζηνηβάδα. Πξφζκημε ηνπ κε ην ππξίηην θηηάρλεη έλα ζεηηθά θνξηηζκέλν θξχζηαιιν (ηχπνπ p). Πεγή: Δάλ θέξνπκε ζε επαθή δχν θνκκάηηα ππξηηίνπ ηχπνπ n θαη ηχπνπ p ην έλα απέλαληη απφ ην άιιν δεκηνπξγείηαη κηα δίνδνο ε αιιηψο έλα ειεθηξηθφ πεδίν ζηελ επαθή ησλ δχν πιηθψλ ην νπνίν επηηξέπεη ηελ θίλεζε ειεθηξνλίσλ πξνο κηα θαηεχζπλζε κφλν. Δηθφλα 3.5: Ζκηαγσγφο p n. Σν δνκηθφ ζηνηρείν ελφο θσηνβνιηατθνπ ζηνηρείνπ. Πεγή: 62

63 Σα επηπιένλ ειεθηξφληα ηεο επαθήο n έιθνληαη απφ ηηο «νπέο» ηηο ε- παθήο p. Απηφ ην δεπγάξη ησλ δχν πιηθψλ είλαη ην δνκηθφ ζηνηρείν ηνπ θσηνβνιηατθνχ ζηνηρείνπ θαη ε βάζε ηεο θσηνβνιηατθήο ηερλνινγίαο. Ζ ειηαθή αθηηλνβνιία έξρεηαη κε ηελ κνξθή παθέησλ ελέξγεηαο ή θσηνλίσλ. Σα θσηφληα φηαλ πξνζπίπηνπλ ζε κηα δηάηαμε θσηνβνιηατθνχ ζηνηρείνπ πεξλνχλ αδηαηάξαρηα ηελ επαθή ηχπνπ n θαη ρηππνχλ ηα άηνκα ηεο πεξηνρήο ηχπνπ p. Σα ειεθηξφληα ηεο πεξηνρήο ηχπνπ p αξρίδνπλ θαη θηλνχληαη κεηαμχ ησλ νπψλ ψζπνπ ηειηθά θηάλνπλ ζηελ πεξηνρή ηεο δηφδνπ φπνπ θαη έιθνληαη πιένλ απφ ην ζεηηθφ πεδίν ηεο εθεί πεξηνρήο. Αθνχ μεπεξάζνπλ ην ελεξγεηαθφ ράζκα απηήο ηεο πεξηνρήο κεηά είλαη αδχλαηνλ λα επηζηξέςνπλ. ην θνκκάηη ηεο επαθήο n πιένλ έρνπκε κηα πεξίζζεηα ειεθηξνλίσλ πνπ κπνξνχκε λα εθκεηαιιεπηνχκε. Απηή ε πεξίζζεηα ησλ ειεθηξνλίσλ κπνξεί λα παξάγεη ειεθηξηθφ ξεχκα εάλ ηνπνζεηήζνπκε κηα δηάηαμε φπσο έλαο κεηαιιηθφο αγσγφο ζην πάλσ κέξνο ηεο επαθήο n θαη ζην θάησ ηεο επαθήο p θαη έλα θνξηίν ελδηάκεζα κε ηέηνην ηξφπν ψζηε λα θιείζεη έλαο αγψγηκνο δξφκνο γηα ην ειεθηξηθφ ξεχκα πνπ παξάγεηαη. Απηή είλαη α- πινπνηεκέλα ε γεληθή αξρή ιεηηνπξγίαο ηνπ θσηνβνιηατθνχ θαηλφκελνπ. Δηθφλα 3.6: Έλα θσηνβνιηατθφ ζηνηρείν ππξηηίνπ θαίλεηαη παξαπάλσ. Λεηηνπξγεί σο έλαο εκηαγσγφο p n. Σν θσηφλην θαίλεηαη λα δηαπεξλά ηνλ εκηαγσγφ ηχπνπ n, θαη πξνζπίπηεη ζηνλ αγσγφ ηχπνπ p. Έλα ειεθηξφλην ηφηε θεχγεη, δηαπεξλάεη ην ελεξγεηαθφ ράζκα (ην κσβ θελφ) θαη πάεη ζηνλ εκηαγσγφ ηχπνπ n. Δθεί έρσ πεξίζζεηα ειεθηξνλίσλ άξα αλ ελψζσ ηηο 63

64 δχν πεξηνρέο κε έλα κεηαιιηθφ αγσγφ κπνξψ λα έρσ ειεθηξηθφ ξεχκα. Πεγή: Σα ηλεκηπικά σαπακηηπιζηικά ηων θωηοβοληαϊκών ζηοισείων Έλα θσηνβνιηατθφ ζηνηρείν κπνξεί λα αληηθαηαζηαζεί απφ έλα ηζνδχλακν ειεθηξηθφ θχθισκα. Απηφ ην θχθισκα θαίλεηαη παξαθάησ. Δηθφλα 3.7: Ηζνδχλακν ειεθηξηθφ θχθισκα ελφο θσηνβνιηατθνχ ζηνηρείνπ. Πεγή: Υξεζηκνπνηψληαο απηφ ην θχθισκα ζα πξνζπαζήζνπκε λα εμάγνπκε ηηο ζρέζεηο πνπ δηέπνπλ έλα θσηνβνιηατθν ζηνηρείν. Ξεθηλνχκε απφ ηηο εληάζεηο: I = I L I D I SH Η είλαη ην ξεχκα πνπ απνδψζεη ην θσηνβνιηατθφ ζηνηρείν. I L είλαη ην ξεχκα πνπ δεκηνπξγείηαη απφ ην θσο. I D είλαη ην ξεχκα πνπ δηέξρεηαη απφ ηελ δίνδν. I SH είλαη ην ξεχκα ηεο αληίζηαζεο (ε αληίζηαζε απηή νθείιεηαη ζην φηη ην θσηνβνιηατθφ ζηνηρείν καο δελ είλαη ηδαληθφ. V j = V + IR S V j είλαη ην ξεχκα ζηελ δίνδν θαη ηελ αληίζηαζε SH V είλαη ε ηάζε ζηελ έμνδν Η είλαη ην ξεχκα ζηελ έμνδν 64

65 R s είλαη ε αληίζηαζε (θαη απηή νθείιεηαη ζην φηη ην θσηνβνιηατθφ ζηνηρείν κνπ δελ είλαη ηδαληθφ). Γηα ηελ δίνδν ηζρχεη ε ζρέζε ηνπ Shockley: Η 0 είλαη ην αληίζεην ξεχκα ελεξγνπνίεζεο ηεο δηφδνπ. n είλαη ν ζπληειεζηή ηδαληθφηεηαο ηεο δηφδνπ. ηνπο 25 ν C ΚΣ/q= Volts Απφ ηνλ λφκν ηνπ Ohm ηζρχεη: Αληηθαζηζηνχκε φιεο απηέο ηηο ζρέζεηο ζηελ αξρηθή θαη θαηαιήγνπκε ζηελ ραξαθηεξηζηηθή εμίζσζε γηα ην θσηνβνιηατθν θχηηαξν. Απηή ε ζρέζε έρεη θαη κηα ελαιιαθηηθή κνξθή ζηελ νπνία ηψξα ε ηάζε V βξίζθεηαη ζην αξηζηεξφ κέινο ηεο εμίζσζεο. Ζ εμίζσζε απηή εκπεξηέρεη ην Η θαη ζηηο δχν πιεπξέο γηα απηφ, εθηφο απφ κεξηθέο εμεηδηθεπκέλεο πεξηπηψζεηο, δελ έρεη αλαιπηηθέο ιχζεηο φκσο επηιχεηαη αξηζκεηηθά. Δηδηθέο πεξηπηψζεηο: Αλνηθηφ θχθισκα (open circuit): ε κηα ηέηνηα πεξίπησζε έρσ Η=0. Σφηε ε εμίζσζε κνπ εθθηιίδεηαη ζηελ αθφινπζε: 65

66 φπνπ Voc είλαη ε ηάζε αλνηθηνπ θπθιψκαηνο ( open circuit voltage). Κνληφ θχθισκα (short circuit): ε απηή ηελ πεξίπησζε έρσ V=0 θαη ε εμίζσζε κνπ γίλεηαη: Όπνπ Ηsc είλαη ε έληαζε θνληνχ θπθιψκαηνο (short circuit ). ςνηελεζηήρ πλήπωζηρ Ο ζπληειεζηήο πιήξσζεο ( fill factor ) εθθξάδεη ηνλ ιφγν ηεο κέγηζηεο ελέξγεηαο πξνο ηελ ηάζε αλνηθηνχ θπθιψκαηνο θαη ην ξεχκα θνληνχ θπθιψκαηνο. Ο ζπληειεζηήο πιήξσζεο εμαξηάηαη άκεζα απφ ηηο δχν αληηδξάζεηο ηνπ θπθιψκαηνο. Μεγαιχηεξνο ζπληειεζηήο πιήξσζεο ζεκαίλεη κεγαιχηεξε απφδνζε θαη ε ελέξγεηα πνπ παίξλσ απφ ην θσηνβνιηατθν ζηνηρείν κνπ ηείλεη πξνο ηελ κέγηζηε ζεσξεηηθή ελέξγεηα πνπ κπνξεί λα κνπ δψζεη. Λειηοςπγία ηος θωηοβοληαϊκος ζηοισείος ζε ζηαθεπέρ και μεηαβαλλόμενερ ζςνθήκερ Ζ ιεηηνπξγία ηνπ θσηνβνιηατθνχ ζηνηρείνπ αιιάδεη κε ηελ κεηαβνιή ησλ ζπλζεθψλ ζηηο νπνίεο βξίζθεηαη. Δίδακε παξαπάλσ φηη παίδεη ξφιν ε ζεξκνθξαζία θαζψο εκθαλίδεηαη ζηελ εμίζσζε πνπ κνπ δίλεη ην ξεχκα ηεο δηφδνπ. Δπίζεο εθεί βξίθακε θαη ηνλ ζπληειεζηε ηδαληθφηεηαο n. Κάηη άιιν πνπ επεξεάδεη ηελ ιεηηνπξγία ηνπ θσηνβνιηατθνχ είλαη ην πφζν θνληά ζην ηδαληθφ βξίζθεηαη δειαδή ην ηη ηηκέο έρνπλ νη δχν αληηζηάζεηο ηνπ θπθιψκαηνο. Δπίζεο ππάξρεη θαη ην ξεχκα Η 0. Απηνί είλαη νη πέληε παξάγνληεο πνπ ζα εμεηαζηνχλ. 66

67 Θεξκνθξαζία θσηνβνιηατθνπ ζηνηρείνπ: Ζ ζεξκνθξαζία επεξεάδεη κε δχν ηξφπνπο ηελ ραξαθηεξηζηηθή ηνπ θσηνβνιηατθνπ ζηνηρείνπ. Ο πξψηνο ηξφπνο είλαη κέζσ ηνπ φξνπ ηεο ζεξκνθξαζίαο ζηνλ εθζεηηθφ φξν ηεο ραξαθηεξηζηηθήο θαη ν δεχηεξνο ηξφπνο είλαη επεξεάδνληαο ην Η 0 (απμάλνληαο ηελ ζεξκνθξαζία απμάλεηαη εθζεηηθά ην Η 0 ). Ο ηξφπνο πνπ επεξεάδεη ηελ ραξαθηεξηζηηθή θαίλεηαη ζην θάησ γξάθεκα: Απφ ην γξάθεκα (Πεγή: ) παξαηεξνχκε φηη φζν απμάλεηαη ε ζεξκνθξαζία κεηψλεηαη ε ηάζε αλνηθηνχ θπθιψκαηνο Voc. Δπίζεο παξαηεξνχκε φηη ην παξαγφκελν ξεχκα απμάλεηαη ειαθξά κε ηελ αχμεζε ηεο ζεξκνθξαζίαο. Αληίζηαζε Rs: Με ηελ κεηαβνιή ηεο αληίζηαζεο απηήο επεξεάδεηαη ε ραξαθηεξηζηηθή ηνπ θσηνβνιηατθνπ ζηνηρείνπ φπσο θαίλεηαη ζην παξαθάησ γξάθεκα: 67

68 Όζν απμάλεηαη ε αληίζηαζε ηφηε κεηψλεηαη θαηά πνιχ ε ηάζε εμφδνπ V ελψ κεηψλεηαη ιηγν θαη ην short circuit current Isc. Με κηα απιή πξνζέγγηζε νη απψιεηεο απφ ηελ αληίζηαζε απηή δίλνληαη απφ ηελ ζρέζε P loss =V Rs I=I 2 R S. Αληίζηαζε Rsh: Σν πψο επεξεάδεη απηή ε αληίζηαζε ηελ ραξαθηεξηζηηθή ηνπ θσηνβνιηατθνπ ζηνηρείνπ θαίλεηαη ζηελ θάησ γξαθηθή παξάζηαζε (Πεγή: Όζν κεηψλεηαη απηή ε αληίζηαζε ηφηε κεηψλεηαη ιίγν ην ξεχκα εμφδνπ I θαη ε ηάζε αλνηθηνχ θπθιψκαηνο Voc. Ρεχκα Η 0 : Ο ηξφπνο πνπ επεξεάδεη ηελ ραξαθηεξηζηηθή ηνπ θσηνβνιηατθνχ ζηνηρείνπ θαίλεηαη παξαθάησ: Όζν απμάλεηαη ην Η 0 κεηψλεηαη ε ηάζε αλνηθηνχ θπθιψκαηνο Voc. 68

69 πληειεζηήο ηδαληθφηεηαο n: Σν πψο επεξεάδεη ηελ ραξαθηεξηζηηθή ηνπ θσηνβνιηατθνπ ζηνηρείνπ θαίλεηαη παξαθάησ: Με βάζε απηφ ην δηάγξακκα εχθνια ζπκπεξαίλνπκαη φηη φζν πην κεγαιχηεξν ζπληειεζηή ηδαληθφηεηαο έρνπκε ηφηε ηφζν κεγαιχηεξε ηάζε αλνηθηνχ θπθιψκαηνο Voc ζα πάξνπκε. Αξιολόγηζη ηων ημιαγωγών για ηλιακέρ θωηοβοληαϊκέρ ε- θαπμογέρ Ο πεξηνξηζκφο πνπ πξνθχπηεη ζηνπο εκηαγσγνχο είλαη φηη δελ κπνξνχκε λα εθκεηαιιεπηνχκε φιν ην θάζκα ηεο ειηαθήο αθηηλνβνιίαο. Ο θάζε εκηαγσγφο αληηδξάεη ζε δηαθνξεηηθά κήθε θχκαηνο ηεο ειηαθήο αθηηλνβνιίαο. Κάπνηα πιηθά αληηδξνχλ ζε κεγαιχηεξν κέξνο ηνπ θάζκαηνο θαη άιια ζε κηθξφηεξν κέξνο ηνπ θάζκαηνο ηεο ειηαθήο αθηηλνβνιίαο. Αλάινγα κε ην πιηθφ πνπ ζα ρξεζηκνπνηήζνπκε κπνξνχκε λα εθκεηαιιεπηνχκε κφλν ην κέξνο ηνπ θάζκαηνο πνπ αληηδξάεη κε ην πιηθφ απηφ. Σν πνζνζηφ ηεο ειεθηξηθήο ελέξγεηαο πνπ παξάγεηαη ζε ζρέζε κε ηελ πξνζπίπηνπζα ειηαθή ελέξγεηα ζπκβνιίδεη ηνλ ζπληειεζηή απφδνζεο ηνπ πιηθνχ. Οη δχν βαζηθνί παξάγνληεο γηα ηελ απφδνζε ελφο θσηνβνιηατθνχ πιηθνχ είλαη ην ελεξγεηαθφ ράζκα ηνπ πιηθνχ θαη ν ζπληειεζηήο κεηαηξνπήο. 69

70 Δηθφλα 3.8: Δδψ θαίλεηαη ην θάζκα ηεο ειηαθήο αθηηλνβνιίαο θαη ην πψο αληηδξνχλ κε απηφ νξηζκέλα θσηνβνιηατθά ζηνηρεία. Βιέπνπκε φηη ην ππξίηην κπνξεί λα εθκεηαιιεπηεί ζρεδφλ φιν ην θάζκα ηεο ειηαθήο αθηηλνβνιίαο. Πεγή: 70

71 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4 ΦΩΣΟΒΟΛΣΑΪΚΟ ΠΛΑΙΙΟ Γενικά Σν βαζηθφ θαη ραξαθηεξηζηηθφ θάζε θσηνβνιηατθήο εγθαηάζηαζεο είλαη ε Φ/Β γελλήηξηα, πνπ απνηειείηαη απφ ηνπο ειηαθνχο ζπιιέθηεο κε ηα Φ/Β ε- ιηαθά ζηνηρεία. Καη εδψ, φπσο είδακε φηη ζπκβαίλεη γεληθφηεξα ζηε Φ/Β νξνινγία, ρξεζηκνπνηνχληαη θαη άιιεο νλνκαζίεο, φπσο, ειηαθή κπαηαξία, ειηαθή ειεθηξνγελλήηξηα θιπ. Ζ ηάζε φκσο θαη ε ηζρχο ησλ Φ/Β ζηνηρείσλ είλαη πνιχ κηθξή γηα λα αληαπνθξηζεί ζηελ ηξνθνδφηεζε ησλ ζπλεζηζκέλσλ ειεθηξηθψλ θαηαλαιψζεσλ ή γηα ηε θφξηηζε ησλ ζπζζσξεπηψλ. Δηδηθφηεξα, ε ηάζε πνπ εθδειψλεη έλα ζπλεζηζκέλν Φ/Β ζηνηρείν ππξηηίνπ ηνπ εκπνξίνπ, ζε θαλνληθή ειηαθή αθηηλνβνιία, είλαη κφιηο κέρξη 0,5V πεξίπνπ θαη φηη ε ειεθηξηθή ηζρχο πνπ παξάγεη είλαη κφιηο 0,4W πεξίπνπ. Γηα απηφ, ηα Φ/Β ζηνηρεία πνπ πξννξίδνληαη γηα ηε ζπγθξφηεζε Φ/Β γελλεηξηψλ ηνπνζεηνχληαη, αλά 10 σο 50 πεξίπνπ, ζε έλα πιαίζην, κε θνηλή ειεθηξηθή έ- μνδν. ην πιαίζην, ηα ζηνηρεία ζπλδένληαη ζηε ζεηξά ζε νκάδεο θαηάιιεινπ πιήζνπο γηα ηελ απφθηεζε κηαο επηζπκεηήο ηάζεο. π.ρ. ε ζχλδεζε 35 ζηνηρείσλ ζηε ζεηξά δίλεη πεξίπνπ V, πνπ είλαη θαηάιιειε, αλ αθαηξέζνπκε ηηο δηάθνξεο απψιεηεο, γηα ηελ θφξηηζε ησλ ζπλεζηζκέλσλ ζπζζσξεπηψλ κφιπβδνπ. Σα πιαίζηα είλαη θαηαζθεπαζκέλα κε κνξθή ζάληνπηηο. Γειαδή, ηα ειηαθά ζηνηρεία ζηεξεψλνληαη κε θνιιεηηθή νπζία ζε έλα αλζεθηηθφ θχιιν απφ κέηαιιν (ζπλήζσο αινπκίλην) ή απφ εληζρπκέλν πιαζηηθφ, πνπ απνηειεί ηελ πιάηε ηνπ πιαηζίνπ, ελψ ε εκπξφο φςε ηνπο θαιχπηεηαη απφ έλα πξνζηαηεπηηθφ θχιιν γπαιηνχ ή δηαθαλνχο πιαζηηθνχ. Σν εκπξφο θαη πίζσ θχιιν ζπγθξαηνχληαη κεηαμχ ηνπο, ζηεγαλά θαη κφληκα, κε ηελ βνήζεηα κηαο ηαηλίαο απφ θπζηθφ ή ζπλζεηηθφ ειαζηηθφ θαη ζπζθίγγνληαη κε έλα πεξηκεηξηθφ κεηαιιηθφ πεξίβιεκα. Γηακνξθψλεηαη έηζη ην Φ/Β πιαίζην, πνπ είλαη ε δνκηθή κνλάδα πνπ θαηαζθεπάδεηαη βηνκεραληθά θαη θπθινθνξεί ζην εκπφξην γηα λα ρξεζηκνπνηε- 71

72 ζεί σο ζπιιέθηεο ζηε ζπγθξφηεζε ησλ Φ/Β γελλεηξηψλ. Λφγσ ησλ απαηηνχκελσλ πιηθψλ θαη εξγαζηψλ γηα ηελ θαηαζθεπή ηνπ, ην θφζηνο ησλ Φ/Β πιαηζίσλ είλαη ζεκαληηθά κεγαιχηεξν απφ ην θφζηνο ησλ ειηαθψλ ζηνηρείσλ πνπ πεξηέρνληαη. (Πίλαθαο 4.1). Δηθφλα 4.1: Ζιηαθά ειεθηξηθά ζηνηρεία. Πεγή: Σα Φ/Β πιαίζηα ηνπ εκπνξίνπ δελ έρνπλ ηππνπνηεκέλεο δηαζηάζεηο θαη ηζρχεηο. ε ζπκβαηηθέο ζπλζήθεο αηρκήο έρνπλ ζπλήζσο, αλάινγα κε ηνλ ηχπν θαη ηνλ θαηαζθεπαζηή, ηάζε εμφδνπ απφ 4 V κέρξη 22 V, θαη έληαζε ξεχκαηνο απφ πεξίπνπ 0,5 Α κέρξη 2,5Α. Πξηλ βγνπλ ζην εκπφξην, ηα Φ/Β πιαίζηα ππνβάιινληαη ζπλήζσο ζε κηα ζεηξά απφ απζηεξέο δνθηκέο πνηνηηθνχ ειέγρνπ κε ζεξκηθέο θαη κεραληθέο θαηαπνλήζεηο, θαζψο θαη ζε δνθηκαζία 5ήκεξεο ζπλερνχο παξακνλήο ζε αηκφζθαηξα ζρεηηθήο πγξαζίαο 95% θαη ζεξκνθξαζίαο 95 ν C, γηα λα ειεγρζεί ε ζηεγαλφηεηά ηνπο. ΤΛΙΚΑ ΚΑΙ ΔΡΓΑΙΔ Κόζηορ ανά μονάδα επιθάνειαρ ηος Φ/Β πλαιζίος Ζιηαθά ζηνηρεία 117 /m 2 Δκπξφο θχιιν απφ γπαιί 3 /m 2 Πιαζηηθφ ζπγθνιιεηηθφ θχιιν 2 /m 2 72

73 ηνπ γπαιηνχ Πιάηε θαη πεξηκεηξηθή ηαηλία 6 /m 2 απφ αινπκίλην ηεγαλσηηθή ηαηλία απφ ειαζηηθφ ζηιηθφλεο 2.5 /m 2 Ζιεθηξηθέο ζπλδέζεηο θαη πξνζηαηεπηηθή δίνδνο 1.5 /m 2 Δξγαηηθά ζπλαξκνιφγεζεο ε- 15 /m 2 ιέγρνπ θαη ζπζθεπαζίαο ύνολο 147 /m 2 Πίλαθαο 4.1: Παξάδεηγκα ηεο δηακφξθσζεο ηνπ θφζηνπο ησλ ζπλεζηζκέλσλ θσηνβνιηατθψλ πιαηζίσλ ηνπ εκπνξίνπ. Η απόδοζη ηος θωηοβοληαϊκού πλαιζίος Σν θάζε Φ/Β πιαίζην παξνπζηάδεη ηα δηθά ηνπ ειεθηξηθά ραξαθηεξηζηηθά (απφδνζε, ηάζε, ηζρχ θιπ.), πνπ πξνθαλψο δηακνξθψλνληαη απφ ηα αληίζηνηρα κεγέζε ησλ ρσξηζηψλ ειηαθψλ ζηνηρείσλ πνπ πεξηέρεη. Δπνκέλσο, φκνηα κε ηελ ζρέζε, πνπ νξίδεη ηνλ ζπληειεζηή πιήξσζεο ηελ νπνία ζπλαληήζακε ζε πξνεγνχκελε παξάγξαθν, ν ζπληειεζηήο απφδνζεο ηνπ Φ/Β πιαηζίνπ (n π ) εθθξάδεη ηνλ ιφγν ηεο κέγηζηεο ειεθηξηθήο ηζρχνο πνπ παξάγεη ην Φ/Β πιαίζην (Ρ π ), πξνο ηελ ηζρχ ηεο ειηαθήο αθηηλνβνιίαο πνπ δέρεηαη ζηελ επηθάλεηα ηνπ S. Πξνθαλψο, ηελ ίδηα ηηκή ζα έρεη θαη ν ιφγνο ηεο κέγηζηεο ειεθηξηθήο ελέξγεηαο Δ πνπ παξάγεη ην Φ/Β πιαίζην επί έλα νξηζκέλν ρξνληθφ, δηάζηεκα, πξνο ηελ πνζφηεηα ηεο ειηαθήο αθηηλνβνιίαο πνπ δέρεηαη επί ην ίδην ρξνληθφ δηάζηεκα. Γειαδή : 73

74 Όπνπ: Π είλαη ε ππθλφηεηα ηεο ειηαθήο ελέξγεηαο πνπ πέθηεη ζηελ επηθάλεηα ηνπ Φ/Β πιαηζίνπ. Ζ ηηκή ηνπ n π είλαη θαλεξφ φηη εμαξηάηαη φρη κφλν απφ ηε κέζε απφδνζε ησλ ειηαθψλ ζηνηρείσλ (n), αιιά θαη απφ ηνλ ζπληειεζηή θάιπςεο ηνπ πιαηζίνπ (ζ θ ), πνπ νξίδεηαη σο ν ιφγνο ηεο ζπλνιηθήο ελεξγνχ επηθάλεηαο ησλ ειηαθψλ ζηνηρείσλ, δειαδή ηεο επηθάλεηαο ηνπ εκηαγσγνχ φπνπ γίλεηαη ε απνξξφθεζε θαη κεηαηξνπή ηεο ειηαθήο αθηηλνβνιίαο, πξνο ηελ ζπλνιηθή επηθάλεηα ηνπ Φ/Β πιαηζίνπ. Βξίζθνπκε εχθνια φηη ζα ηζρχεη ε ζρέζε : Δηθφλα 4.2: Σξείο ζπλεζηζκέλνη ηξφπνη παξάζεζεο ησλ ειηαθψλ ζηνηρείσλ ζηα Φ/Β πιαίζηα. Οη αληίζηνηρνη ζπληειεζηέο θάιπςεο είλαη πεξίπνπ 0,78 γηα ηελ πεξίπησζε (α), 0,88 γηα ηελ πεξίπησζε (β), θαη 0,98 γηα ηα εμαγσληθά ζηνηρεία ηεο πεξίπησζεο (γ). Πεγή: Ζ ηηκή ηνπ ζ θ εμαξηάηαη θπξίσο απφ ην ζρήκα θαη ηελ ππθλφηεηα ηεο ηνπνζέηεζεο ησλ ειηαθψλ ζηνηρείσλ πάλσ ζην Φ/Β πιαίζην. πλήζσο θπκαίλεηαη απφ πεξίπνπ 0,78, γηα θπθιηθά ζηνηρεία ζε παξάιιειεο ζηνηρηζκέλεο ζεηξέο θηάλεη κέρξη ζρεδφλ 1,00 (πξαθηηθά κέρξη 0,98),γηα ηα κεγαιχηεξνπ θφζηνπο ηεηξαγσληθά ή εμαγσληθά ειηαθά ζηνηρεία (Δηθφλα 4.2). 74

75 Η επίδπαζη ηηρ θεπμοκπαζίαρ και ηηρ πύπανζηρ Όπσο είδακε ε απφδνζε ησλ Φ/Β ζηνηρείσλ επεξεάδεηαη ζεκαληηθά απφ ηε ζεξκνθξαζία. Όκσο, ν ζπληειεζηήο απφδνζεο πνπ δίλεηαη γηα ηα ειηαθά ζηνηρεία ή γηα ηα Φ/Β πιαίζηα αληηζηνηρεί ζε κία ζπκβαηηθή ζεξκνθξαζία 20 ν C, πνπ ζπρλά, ηδίσο ζηνπο ζεξηλνχο κήλεο, δηαθέξεη αμηφινγα απφ ηελ πξαγκα-ηηθή ζεξκνθξαζία ηνπ ζηνηρείνπ. Έρεη κεηξεζεί φηη αθελφο, θαη θπξίσο, ιφγσ ηεο ειηαθήο αθηηλνβνιίαο πνπ δέρνληαη, αιιά θαη ιφγσ ησλ ειεθηξηθψλ απσιεηψλ πνπ πξαγκαηνπνηνχληαη πάλσ ηνπο, ζηηο αληηζηάζεηο ζεηξάο, ηα ειηαθά ζηνηρεία απνθηνχλ θαηά ηελ ιεηηνπξγία ηνπο ζεξκνθξαζία κεγαιχηεξε απφ ηελ ζεξκνθξαζία ηνπ αέξα ηνπ πεξηβάιινληνο θαηά 25 σο 30 ν C, αλάινγα θαη κε ηελ ηαρχηεηα ηνπ αλέκνπ. Χο κέζν φξν ζηνπο ππνινγηζκνχο καο, παίξλνπκε ζπλήζσο αχμεζε ηεο ζεξκνθξαζίαο θαη 30 ν C.Δίδακε επίζεο φηη γηα ηε δηφξζσζε ηνπ παξαπάλσ ζθάικαηνο ρξεζηκνπνηείηαη έλαο αδηάζηαηνο ζπληειεζηήο ζ ζ κε ηνλ νπνίν πνιιαπιαζηάδνπκε ηνλ ζπληειεζηή απφδνζε ησλ ειηαθψλ ζηνηρείσλ. Σν ίδην εθαξκφδνπκε θαη γηα ηα Φ/Β πιαίζηα. Γειαδή, γηα ζεξκνθξαζίεο δηαθνξεηηθέο απφ ηε ζπκβαηηθή, σο ζπληειεζηή απφδνζεο ησλ Φ/Β πιαηζίσλ παίξλνπκε ην γηλφκελν: ε ζπκβαηηθή ζεξκνθξαζία ν ζ ζ είλαη ίζνο κε ηελ κνλάδα, θαη γηα ηα ζπλεζηζκέλα ειηαθά ζηνηρεία ππξηηίνπ ηνπ εκπνξίνπ κεηψλεηαη θαηά πεξίπνπ 0,005 αλά βαζκφ αχμεζεο ηεο ζεξκνθξαζίαο πάλσ απφ απηή. Γηα παξάδεηγκα ζηελ Αζήλα, ηνλ κήλα Ηνχιην πνπ έρνπκε κέζε ζεξκνθξαζία ηνπ αέξα, ζηηο θσηεηλέο ψξεο ηεο εκέξαο, ζρεδφλ 30 ν C ε κέζε ζεξκνθξαζία ησλ ειηαθψλ ζηνηρείσλ ηνπ Φ/Β πιαηζίνπ ζα είλαη πεξίπνπ: Σελ ίδηα πεξίπνπ ηηκή βξίζθνπκε θαη αλ ρξεζηκνπνηήζνπκε ην ινγαξηζκηθφ δηάγξακκα ηεο Δηθφλαο

76 Δηθφλα 4.3: Tππηθή θακπχιε ηεο κεηαβνιήο ηεο απφδνζεο ησλ θσηνβνιηατθψλ ζηνηρείσλ ππξηηίνπ ζε ζπλάξηεζε κε ηε ζεξκνθξαζία ηνπο. Ζ θιίκαθα ηνπ άμνλα ησλ ηεηαγκέλσλ δίλεη ην πνζνζηφ ηεο απφδνζεο ηνπ ζηνηρείνπ ζε ζρέζε κε ηελ απφδνζε ηνπ ζηε ζπκβαηηθή ζεξκνθξαζία 20 C. Ζ θιίκαθα ηεο ζεξκνθξαζίαο ζηνλ άμνλα ησλ ηεηκεκέλσλ είλαη ινγαξηζκηθή. Πεγή: Έλαο άιινο παξάγνληαο πνπ κπνξεί λα κεηψζεη ηελ ειεθηξνπαξαγσγή ησλ Φ/Β πιαηζίσλ, ηδίσο φηαλ έρνπλ κηθξή θιίζε, είλαη ε ξχπαλζε ηεο επηθάλεηαο ηνπ απφ ηελ επηθάζηζε ζθφλεο, θχιισλ, ρηνληνχ, αιαηηνχ απφ ηελ ζάιαζζα, εληφκσλ θαη άιισλ αθαζαξζηψλ. Ζ κείσζε είλαη ζεκαληηθφηεξε ζε αζηηθέο θαη βηνκεραληθέο πεξηνρέο ιφγσ ηεο αηζάιεο πνπ αησξείηαη ζηελ α- ηκφζθαηξα θαη πξνζθνιιάηαη ηζρπξά ζηελ γπάιηλε ή πιαζηηθή επηθάλεηα ησλ Φ/Β πιαηζίσλ, ρσξίο λα κπνξεί ε βξνρή λα ηελ μεπιχλεη αξθεηά. ηηο πεξηπηψζεηο απηέο ρξεηάδεηαη λα γίλεη πεξηνδηθφο θαζαξηζκφο ηεο επηθάλεηαο ησλ Φ/Β πιαηζίσλ κε απνξξππαληηθφ. Πάλησο, ζε πεξηνρέο ζε ζπρλέο ρηνλνπηψζεηο ή αλεκνζχειιεο, νη ειηαθνί ζπιιέθηεο ηνπνζεηνχληαη ζπλήζσο κε θιίζε 90 ν γηα ηελ απνθπγή ζπζζψξεπζεο ρηνληνχ ή ηνπιάρηζηνλ 45ν γηα λα κελ ζπγθξαηείηαη ε ζθφλε. Όηαλ ε Φ/Β γελλήηξηα βξίζθεηαη ζε κηα πεξηνρή φπνπ εθηηκάκε φηη ν βαζκφο ξχπαλζεο είλαη ζεκαληηθφο, είλαη ζθφπηκν λα πξνβιέπεηαη ζηνπο π- πνινγηζκνχο καο ε αληίζηνηρε κείσζε ζηελ παξαγσγή ειεθηξηθήο ελέξγεηαο απφ ηα Φ/Β πιαίζηα, κε ηελ ρξεζηκνπνίεζε ελφο αδηάζηαηνπ ζπληειεζηή θαζαξφηεηαο (ζ ξ ), ν νπνίνο νξίδεηαη σο ν ιφγνο ηεο ειεθηξηθήο ηζρχνο πνπ παξάγεη ην ξππαζκέλν Φ/Β πιαίζην πξνο ηελ ειεθηξηθή ηζρχ πνπ φηαλ ε επηθά- 76

77 λεηα ηνπ είλαη ηειείσο θαζαξή. Ζ ηηκή ηνπ ζ ξ είλαη ηφζν κηθξφηεξε απφ ηε κνλάδα, φζν εληνλφηεξε είλαη ε ξχπαλζε ηνπ πεξηβάιινληνο, φζν κηθξφηεξε είλαη ε θιίζε ηνπ Φ/Β πιαηζίνπ, φζν ζπαληφηεξεο είλαη νη βξνρέο ζηελ πεξηνρή θηι. Έηζη, φπνηε είλαη απαξαίηεην, σο ζπληειεζηή απφδνζεο ησλ Φ/Β πιαηζίσλ γηα ηνπο ππνινγηζκνχο καο, παίξλνπκε ην γηλφκελν ηνπ ελδεηθηηθνχ ζπληειεζηή απφδνζεο ε π, πνπ δίλεηαη γηα ζπκβαηηθή ζεξκνθξαζία θαη θαζαξή επηθάλεηα, επί ηνπο ζπληειεζηέο δηφξζσζεο γηα ηε ζεξκνθξαζία ζζ θαη γηα ηε ξχπαλζε ζξ. Γειαδή, ε πξνεγνχκελε ζρέζε παίξλεη ηε γεληθφηεξε κνξθή : Γηα παξάδεηγκα αο πάξνπκε έλα Φ/Β πιαίζην ηνπ εκπνξίνπ, κε επηθάλεηα δηαζηάζεσλ S = 121,9cm Υ = 30,5cm = 0,37 m 2, κε ελδεηθηηθφ ζπληειεζηή απφδνζεο ε π = 10,76% ηνπνζεηεκέλν ζηελ Αζήλα κε θιίζε 20 o, θαη αο ππνζέζνπκε φηη ε ξχπαλζε ηεο επηθάλεηαο ηνπ είλαη αζήκαληε δειαδή ζ ξ = 1,00. Ζ κέζε ειεθηξηθή ελέξγεηα Δ πνπ ζα παξάγεη ην Φ/Β πιαίζην ζε κία ε- κέξα π.ρ. ηνπ Ηνπιίνπ, πνπ αληηζηνηρεί κέζε ειηαθή αθηηλνβνιία Π = 6,70 KWh/m 2 d θαη κέζε ζεξκνθξαζία ηνπ αέξα ηνπ πεξηβάιινληνο 30 ν C, ζα είλαη, ζχκθσλα κε ηα παξαπάλσ: Η ιζσύρ αισμήρ ηος θωηοβοληαϊκού πλαιζίος πρλά, δελ είλαη δηαζέζηκα φια ηα ιεπηνκεξεηαθά θαηαζθεπαζηηθά δεδνκέλα θαη ειεθηξηθά ραξαθηεξηζηηθά ησλ Φ/Β πιαηζίσλ (δηαζηάζεηο, ζπληειεζηήο θάιπςεο, ζπληειεζηήο απφδνζεο ησλ ειηαθψλ ζηνηρείσλ θ.ιπ.), αιιά δίλεηαη κφλν κηα ελδεηθηηθή ηζρχο αηρκήο (Ρ α ), πνπ αληηζηνηρεί ζηελ παξαγφκελε κέγηζηε ειεθηξηθή ηζρχ φηαλ ην Φ/Β πιαίζην δερηεί ειηαθή αθηηλνβνιία κε ππθλφηεηα ηζρχνο 1 ήιηνπ, δειαδή 1 kw/m 2. Οη κνλάδεο ηζρχνο πνπ εθθξάδνπλ ηελ ηζρχ αηρκήο ελφο Φ/Β πιαηζίνπ κηαο oιφθιεξεο Φ/Β εγθαηάζηαζεο ή ελφο ειηαθνχ ζηνηρείνπ νλνκάδνληαη ζπ- 77

78 ρλά βάη αηρκήο (Wp,Watt peak) θαη θηινβάη αηρκήο (kwp). Γειαδή ρξεζηκνπνηείηαη ν ίδηνο φξνο θαη ζπκβνιηζκφο (άιισζηε νπζηαζηηθά είλαη θαη ην ίδην πξάγκα) φπσο γηα ην κέηξν ηεο επηθάλεηαο ησλ Φ/Β ζηνηρείσλ πνπ γλσξίζακε πξνεγνπκέλσο. Απφ ηελ ζρέζε πνπ δίλεη ηελ απφδνζε ε π είλαη θαλεξφ φηη : Δπνκέλσο βξίζθνπκε εχθνια φηη ζσζηά ν θαηαζθεπαζηήο ηνπ Φ/Β πιαηζίνπ ηνπ παξαδείγκαηνο καο ην ραξαθηεξίδεη κε ηζρχ αηρκήο 40 Wp θάλνληαο θαη έλα αλεθηφ ζηξνγγχιεκα πξνο ηα πάλσ, γηα πξνθαλείο εκπνξηθνχο ιφγνπο. ηελ πεξίπησζε, ινηπφλ, πνπ γλσξίδνπκε κφλν ηελ ηζρχ αηρκήο P α γηα ηνλ ππνινγηζκφ ηεο κέζεο εκεξήζηαο παξαγσγήο ειεθηξηθήο ελέξγεηαο ηνπ Φ/Β πιαηζίνπ, αληί γηα ηελ παξαπάλσ ζρέζε ρξεζηκνπνηνχκε ηελ ηζνδχλακε ζρέζε : Πάλησο, κπνξνχκε λα πνχκε φηη γηα λα έρνπκε ηελ πιήξε εηθφλα ηεο ζπκπεξηθνξάο ελφο Φ/Β πιαηζίνπ, ρξεηάδνληαη νη ηηκέο ησλ παξαθάησ 9 ηερληθψλ ραξαθηεξηζηηθψλ ηνπ, φπσο πεξίπνπ είρακε δεη θαη γηα ηα ειηαθά ζηνηρεία : 1) Ηζρχο αηρκήο (P α ), ζε ζπκβαηηθή ζεξκνθξαζία θαη αθηηλνβνιία. 2) Αλνηρηνθπθιψκελε ηάζε (V oc ) ζε ζπκβαηηθή ζεξκνθξαζία θαη αθηηλνβνιία. 3) Βξαρπθισκέλε έληαζε ξεχκαηνο (I sc ), ζε ζπκβαηηθή ζεξκνθξαζία θαη αθηηλνβνιία. 4) Σάζε (V m ), ζηηο ζπλζήθεο ηεο κέγηζηεο απφδνζεο, ζε ζπκβαηηθή ζεξκνθξαζία θαη αθηηλνβνιία. 5) Έληαζε ξεχκαηνο (Η m ), ζηηο ζπλζήθεο ηεο κέγηζηεο απφδνζεο, ζε ζπκβαηηθή ζεξκνθξαζία θαη αθηηλνβνιία. 78

79 6) πληειεζηήο πιήξσζεο (FF), πνπ νξίδεηαη σο ν ιφγνο ηνπ γηλνκέλνπ V m I m πξνο ην γηλφκελν V oc I sc. 7) πληειεζηήο απφδνζεο (ε π ), ζε ζπκβαηηθή ζεξκνθξαζία θαη ζπληειεζηήο δηφξζσζεο ηεο απφδνζεο (ζ ζ ). 8) πληειεζηήο θάιπςεο (ζ θ ). 9) Γηειεθηξηθή αληνρή δειαδή ε ειάρηζηε ηάζε πνπ πξνθαιεί ειεθηξηθή δηάζπαζε αλάκεζα ζηα ειηαθά ζηνηρεία θαη ζην κεηαιιηθφ πεξίβιεκα ηνπ Φ/Β πιαηζίνπ. Φωηοβοληαϊκά πάνελ και ζςζηοισίερ πλψλπκν ζρεδφλ κε ην Φ/Β πιαίζην είλαη ην Φ/Β πάλει ( panel ). Ό- πσο θαη ην πιαίζην έρεη επίζεο ζπλαξκνινγεζεί θαη πξνθαηαζθεπαζζεί ζην εξγνζηάζην θαη είλαη έηνηκν γηα ηνπνζέηεζε ζηελ Φ/Β εγθαηάζηαζε, αιιά κε ηε δηαθνξά φηη έλα πάλει κπνξεί λα απνηειείηαη απφ πεξηζζφηεξα ρσξηζηά πιαίζηα (ην έλα δίπια ζην άιιν), πνπ είλαη ζε θνηλή ζπζθεπαζία θαη θνηλή ε- ιεθηξηθή ζχλδεζε κεηαμχ ηνπο. ν αξηζκφο ησλ πιαηζίσλ ελφο παλέι είλαη ηφζνο, ψζηε νη δηαζηάζεηο θαη ην βάξνο λα κελ είλαη εκπφδην γηα ηε κεηαθνξά θαη ηελ ηνπνζέηεζή ηνπ ζηε Φ/Β εγθαηάζηαζε. π.ρ ην πάλει πνπ απνηειείηαη απφ 4 Φ/β πιαίζηα θαη έρεη ζπλνιηθέο δηαζηάζεηο 122 cm ρ 122 cm θαη ζπλνιηθφ βάξνο πεξίπνπ 23 kg. Γειαδή κπνξεί λα κεηαθεξζεί εχθνια απφ έλαλ ηερλίηε. Γηα ηελ αχμεζε ηεο αμηνπηζηίαο ελφο Φ/Β ζπζηήκαηνο, είλαη ζθφπηκν νη ζπλδέζεηο ησλ Φ/Β ζηνηρείσλ κέζα ζηα πιαίζηα, αιιά θαη ζηα πάλει ή αλάκεζα ζηα γεηηνληθά πιαίζηα θαη πάλει, λα κελ είλαη κφλν ζηε ζεηξά αιιά θαη παξάιιειεο. Έηζη, αλ έλα Φ/Β ζηνηρείν ζθηαζηεί (π.ρ. απφ έλα πνπιί ή απφ ηηο αθαζαξζίεο πνπ κπνξεί λα αθήζεη) ή αλ πάζεη βιάβε (π.ρ. κία δηαθνπή ζηνπο ειεθηξηθνχο αγσγνχο) δελ ζα κεδεληζηεί ε ηζρχο πνπ παξάγεη ην ζχζηεκα, φπσο αλ ζπλέβαηλε αλ φια ηα Φ/Β ζηνηρεία ήηαλ ζε ζχλδεζε ζε ζεηξά. Ζ Φ/Β γελλήηξηα κηαο κηθξήο Φ/Β εγθαηάζηαζεο κπνξεί λα απνηειείηαη απφ έλα κφλν πιαίζην ή πάλει. ε κεγαιχηεξεο φκσο εγθαηαζηάζεηο, νκάδεο πεξηζζνηέξσλ Φ/β πιαηζίσλ ή πάλει ηνπνζεηνχληαη ζε θνηλή θαηαζθεπή ζηήξημεο, π.ρ. μχιηλα ή κεηαιιηθά ηθξηψκαηα, θαη νλνκάδνληαη Φ/β ζπζηνηρίεο (arrays). Ζ ζχλδεζε ησλ Φ/Β πιαηζίσλ, ζηε ζεηξά ή παξάιιεια, γίλεηαη κε 79

80 ηξφπν πνπ ε ηάζε εμφδνπ ηεο ζπζηνηρίαο λα απνθηά ηελ επηζπκεηή ηηκή. Δίλαη θαλεξφ φηη ε δηαθνξεηηθή ζπλδεζκνινγία ησλ πιαηζίσλ κηαο Φ/Β γελλήηξηαο δελ κεηαβάιεη ηελ ηζρχ ηεο, αθνχ φπνηα αχμεζε ηεο ηάζεο εμφδνπ ηεο γελλήηξηαο ζπλεπάγεηαη αλάινγε κείσζε ηεο έληαζεο ηνπ ξεχκαηνο πνπ παξάγεη. ηηο κεγάιεο Φ/Β εγθαηαζηάζεηο π.ρ. ζπλνιηθήο ηζρχνο αηρκήο πάλσ απφ 20 KWp, πνιιέο Φ/Β ζπζηνηρίεο ζρεκαηίδνπλ έλα ππνζπγθξφηεκα ζπζηνηρηψλ (arrays subfield) θαη ην ζχλνιν ησλ ππνζπγθξνηεκάησλ απνηειεί ην ζπγθξφηεκα ζπζηνηρηψλ (array field) ή ην Φ/Β πάξθν ηνπ Φ/Β ζηαζκνχ. Δδψ, εηδηθφηεξα ζα αζρνιεζνχκε κε ηηο ζπλεζηζκέλεο Φ/Β εγθαηαζηάζεηο πνπ απνηεινχληαη απφ ζηαζεξνχο επίπεδνπο ζπιιέθηεο θαη δέρνληαη θπζηθφ ειηαθφ θσο, δειαδή ρσξίο ηε ρξεζηκνπνίεζε θαθψλ ή θαηφπηξσλ γηα ηε ζπγθέληξσζε ηεο ειηαθήο αθηηλνβνιίαο. Βιέπνπκε φηη θάζε Φ/Β εγθαηάζηαζε έρεη ζπνλδπισηή ζπγθξφηεζε απφ Φ/Β πιαίζηα, πάλει ή ζπζηνηρίεο, πνπ ην πιήζνο ηνπο. (θαη ε ζπλνιηθή επηθάλεηά ηνπο) θαζνξίδεηαη απφ ηελ πνζφηεηα ηεο ειεθηξηθήο ελέξγεηαο πνπ επηδηψθεηαη λα παξαρζεί. Ζ δνκή απηή επηηξέπεη ηελ εχθνιε επέθηαζε ησλ Φ/Β εγθαηαζηάζεσλ, κε ηελ πξνζζήθε λέσλ ζπιιεθηψλ, γηα ηελ αληηκεηψπηζε ησλ αλαγθψλ πνπ ζα πξνέιζνπλ απφ ελδερφκελε κειινληηθή αχμεζε ηεο ε- ιεθηξηθήο θαηαλάισζεο. Ζ ηνπνζέηεζε ησλ Φ/Β πιαηζίσλ θαη ησλ Φ/Β παλέισλ, κφλσλ ηνπο ή ζε ζπζηνηρίεο.γίλεηαη ζε ζηέγεο θηηξίσλ, ζε ζηχινπο θαη ηθξηψκαηα, ζε γήπεδα θαη παξεηέο ιφθσλ ή ζε άιινπο ειεχζεξνπο ρψξνπο, κε ηξφπν πνπ λα κε ζθηάδνληαη απφ ηα, γχξσ δέληξα, θηίξηα βνπλά θιπ. Κάζε Φ/Β πιαίζην πξέπεη λα έρεη αλνηθηφ νξίδνληα. ε κία ηνπνζεζία κε γεσγξαθηθφ πιάηνο πν, ε πξνυπφζεζε ηνπ αλνηθηνχ νξίδνληα ζεσξείηαη φηη εμαζθαιίδεηαη φηαλ ε,γσλία ηνπ χςνπο (β ε ) ησλ,γεηηνληθψλ ζπζηνηρηψλ, δέληξσλ, θηηξίσλ, ή άιισλ εκπνδίσλ ηθαλνπνηεί κέζα ζε κηα αδηκνχζηα γσλία απφ 60 ν κέρξη +60 ν πξνο ην Νφην, ηε ζρέζε : π.ρ ζηε Αζήλα, πνπ βξίζθεηαη ζε γεσγξαθηθφ πιάηνο 38 ν ε γσλία ηνπ χςνπο ησλ δηαθφξσλ εκπνδίσλ δελ πξέπεη λα μεπεξλά ηηο 10 ν. 80

81 Δηδηθφηεξα ην δηάγξακκα ηνπ (ζρήκαηνο 3 Πεγή: Κ.Α.Π.Δ.) καο βνεζά ζηνλ πξνζδηνξηζκφ ηεο απφζηαζεο αλάκεζα ζηηο παξάιιειεο ζεηξέο ησλ ε- ιηαθψλ ζπιιεθηψλ ζηηο Φ/Β ζπζηνηρίεο, ψζηε ε κηα ζεηξά λα κε ζθηάδεη αηζζεηά ηελ επφκελε. πγθεθξηκέλα, ην δηάγξακκα δίλεη αλάινγα κε ην γεσγξαθηθφ πιάηνο ηνπ ηφπνπ, ηελ ειάρηζηε απαηηνχκελε ηηκή ηνπ ιφγνπ ηεο ειεχζεξεο απφζηαζεο αλάκεζα ζηηο δχν ζεηξέο (α) πξνο ηελ επηθάιπςε ηνπ χςνπο ηεο θαηαζθεπήο ζηήξημεο ηνπ ζπιιέθηε (π). Αλ γ είλαη ην πιάηνο ην ζηεξίγκαηνο (πνπ ζπκπίπηεη κε ην πιάηνο ηνπ ζπιιέθηε, δειαδή ηνπ Φ/Β πιαηζίνπ,ή ηνπ παλέι), β ζ είλαη ε θιίζε ηνπ, θαη δ είλαη ε πςνκεηξηθή δηαθνξά αλάκεζα ζηα ζηεξίγκαηα ησλ δχν ζεηξψλ, ηφηε ην π δίλεηαη πξνθαλψο απφ ηελ ζρέζε : π =γ x sinβ ζ δ ηε ζπλέρεηα, βξίζθνπκε κε ηελ βνήζεηα ηνπ δηαγξάκκαηνο ηελ αληίζηνηρε ηνπ α, θαη απφ ηε ζρέζε : ε = α + γ x cosb ζ ππνινγίδνπκε ην ε, δειαδή ηελ ειάρηζηε απαηηνχκελε απφζηαζε ησλ ζεηξψλ. 81

82 Οι απώλειερ ζηα θωηοβοληαϊκά ζςζηήμαηα Πέξα απφ ηηο δηάθνξεο δηνξζψζεηο, πνπ αλαθέξακε παξαπάλσ φηη παίξλνπκε ζπλήζσο ππφςε ηνλ ππνινγηζκφ ηεο επηθάλεηαο ησλ Φ/Β ζπιιεθηψλ (ζεξκνθξαζία, ξππαξφηεηαο), πξέπεη επίζεο λα πξνλνήζνπκε γηα ηηο κηθξέο ειεθηξηθέο απψιεηεο ζηνπο αγσγνχο πνπ ζπλδένπλ ηα Φ/Β πιαίζηα ζηηο Φ/Β ζπζηνηρίεο, θαζψο θαη ζηηο ζπλδέζεηο ηνπο κε ηα άιια κέξε ηνπ Φ/Β ζπζηήκαηνο (δηαηάμεηο ξχζκηζεο, πξνζηαζίαο θαη ειέγρνπ, ζπζζσξεπηέο θιπ). Πξφζζεηεο θαη κάιηζηα ζεκαληηθφηεξεο απψιεηεο κπνξεί λα νθείινληαη ζηε ιεηηνπξγία απηψλ ησλ άιισλ κεξψλ ηνπ ζπζηήκαηνο θαη θπξίσο ζηε θφξηηζε θαη εθθφξηηζε ησλ ζπζζσξεπηψλ. Δμάιινπ, φπσο είδακε, ε ηηκή ηνπ ζπληειεζηή απφδνζε ησλ Φ/Β πιαηζίσλ πνπ ρξεζηκνπνηείηαη ζηνπο ππνινγηζκνχο, αθνξά ζηηο ζπλζήθεο ηάζεοέληαζεο πνπ αληηζηνηρνχλ ζηε κέγηζηε δπλαηή παξαγσγή ειεθηξηθήο ελέξγεηαο. Δίλαη φκσο πνιχ πηζαλφ, ηδίσο φηαλ ην ζχζηεκα δελ έρεη αμηφπηζην ξπζκηζηή ηζρχνο, φηη θαηά ηελ ιεηηνπξγία ηνπ ζα ππάξρεη κηα αμηφινγε απφθιηζε απφ ηηο ηδαληθέο απηέο ζπλζήθεο, κε απνηέιεζκα ηελ έκθαζε αληίζηνηρήο α- πψιεηαο ζηελ παξαγσγή ειεθηξηθήο ελέξγεηαο. Δπνκέλσο, θαηά ηνλ ππνινγηζκφ ηεο απαηηνχκελεο επηθάλεηαο ησλ Φ/Β ζπιιεθηψλ ελφο ζπζηήκαηνο πξέπεη λα γίλεηαη πξφβιεςε, αλάινγα κε ηε πεξίπησζε θαη ηελ θάιπςε φισλ απηψλ ησλ απσιεηψλ, πνπ κπνξεί λα είλαη ηεο ηάμεο π.ρ. πεξίπνπ ηνπ 20% σο 30% ηεο παξαγφκελεο ειεθηξηθήο ελέξγεηαο ή θαη πεξηζζφηεξν. Σέινο, ιφγσ ηεο θζνξάο ζηα Φ/β πιαίζηα θαη ζηα άιια κέξε ηνπ ζπζηήκαηνο, αλακέλεηαη φηη κε ηελ πάξνδν ηνπ ρξφλνπ ζα παξνπζηάδεηαη κηα κηθξή βαζκηαία πηψζε ζηελ πνζφηεηα ηεο παξαγφκελεο ειεθηξηθήο ελέξγεηαο, πνπ ζπλήζσο ππνινγίδεηαη ζην 1% σο 2% γηα θάζε έηνο. 82

83 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5 ΣΤΠΟΙ ΦΩΣΟΒΟΛΣΑΪΚΩΝ ΤΛΙΚΩΝ Γενικά Σα θσηνβνιηατθά ζηνηρεία δελ είλαη φια ηα ίδηα. Με ηελ πάξνδν ηνπ ρξφλνπ αλαπηχρζεθαλ λέεο ηερλνινγίεο θαη θηινζνθίεο γηα ηελ θαηαζθεπή ηνπο. ηελ παγθφζκηα αγνξά θπξηαξρνχλ ηα θσηνβνιηατθά ζηνηρεία απφ ππξίηην. Μπνξεί λα είλαη άκνξθν, πνιπθξπζηαιιηθφ ή κνλνθξπζηαιιηθφ ην ππξίηην φκσο ν ηξφπνο θαηαζθεπήο ηνπο είλαη ν ίδηνο. Σειεπηαία έρνπλ εκθαληζηεί θαη ιαλζάξνληαη πνιχ ηα θσηνβνιηατθά ιεπηνχ θίικ. Δξγαζηεξηαθά αλαπηχζζνληαη λένη ηχπνη θσηνβνιηατθψλ ζηνηρείσλ γηα ηνπο νπνίνπο δελ έρνπκε αθφκε πνιιέο πιεξνθνξίεο. Δλ ηέιεη δελ πξέπεη λα μερλάκε θαη ηα πβξηδηθά θσηνβνιηατθά ζηνηρεία. Όια απηά ζα αλαιπζνχλ παξαθάησ. Πξαθηηθά, έσο ηψξα, ζηελ παγθφζκηα αγνξά ην 15% είλαη θσηνβνιηατθά ζηνηρεία ιεπηνχ θηικ ελψ ην ππφινηπν 85% είλαη θσηνβνιηατθά ζηνηρεία ππξηηίνπ. Φωηοβοληαϊκά ζηοισεία πςπιηίος (Si) Σν ππξίηην είλαη έλα πιηθφ πνπ φινη καο έρνπκε δεη, φινη καο έρνπκε πηάζεη. Τπάξρεη ζε αθζνλία ζηνλ πιαλήηε καο θαη είλαη ε γλσζηή ζε φινπο καο άκκνο. Γηα λα γίλεη ε άκκνο φκσο ππξίηην απαηηείηαη πνιχ κεγάιν πνζφ ελέξγεηαο ( έλα θσηνβνιηατθφ ζηνηρείν απφ ππξίηην ρξεηάδεηαη 1 έσο 2 ρξφληα γηα λα παξάμεη ηελ ελέξγεηα πνπ ρξεηάδεηαη γηα λα θαηαζθεπαζηεί). Σν ππξίηην παξάγεηαη κε κηα αληίδξαζε κεηαμχ άλζξαθα θαη άκκνπ ζηνπο 1700 ν C. ηεξεή άκκνο κπνξεί θαηεπζείαλ λα κεηαηξαπεί ζε θαζαξφ ππξίηην κε ειεθηξφιπζε ζε κηα ζεξκνθξαζία ν C. Νέεο έξεπλεο γίλνληαη γηα λα βξνπλ θζελφηεξεο θαη απνδνηηθφηεξεο κεζφδνπο γηα λα παξάμνπλ ππξίηην. Ζ εμαηξεηηθή αμηνπηζηία θαη ην κηθξφ θφζηνο θαηαζθεπήο θσηνβνιηατθψλ ζηνηρείσλ ππξηηίνπ ζε κεγάιε θιίκαθα ηα έρεη νδεγήζεη λα θπξηαξρνχλ ζηελ αγνξά. Σα θσηνβνιηατθά ζηνηρεία απφ ππξίηην κπνξεί λα είλαη ηξηψλ εηδψλ: 83

84 Άκνξθνπ ππξηηίνπ. Πνιπθξπζηαιιηθνχ ππξηηίνπ. Μνλνθξπζηαιιηθνχ ππξηηίνπ. Καιχηεξν βαζκφ απφδνζεο έρνπλ ηα ζηνηρεία κνλνθξπζηαιιηθνχ ππξηηίνπ (22% έρεη ην θαιχηεξν θσηνβνιηατθφ ζηνηρείν κνλνθξπζηαιιηθνπ ππξηηίνπ πνπ θπθινθνξεί ζηελ αγνξά ελψ ζεσξεηηθά κπνξεί λα θηάζεη ζε βαζκνχο απφδνζεο έσο θαη 29%) ελψ ρεηξφηεξν βαζκφ απφδνζεο έρνπλ ηα ζηνηρεία άκνξθνπ ππξηηίνπ. Δηθφλα 5.1: Πάλσ θαίλεηαη έλα θσηνβνιηατθφ panel απφ θσηνβνιηατθά ζηνηρεία πνιπθξπζηαιιηθνχ ππξηηίνπ. Ξερσξίδνπλ μεθάζαξα νη θξχζηαιινη ηνπ ππξηηίνπ. Πεγή: Απηά ηα ζηνηρεία απνηεινχληαη απνθιεηζηηθά απφ ππξίηην, κε θάπνηεο ζηξψζεηο πξνζηαηεπηηθέο απφ πάλσ. Έρνπλ κέγεζνο180 κε 240 κηθξφκεηξα, είλαη απηφλνκα θαη πνιιά ζπλδεδεκέλα καδί κπνξνχλ παξάμνπλ έλα θσην- 84

85 βνιηατθφ panel. Όηαλ ιέκε φηη είλαη απηφλνκα, πνιχ απιά ελλννχκε φηη ην θαζέλα παξάγεη ξεχκα απφ κφλν ηνπ (βέβαηα ε πνζφηεηα ηνπ ξεχκαηνο είλαη πνιχ κηθξή) δελ ρξεηάδεηαη ηίπνηα άιιν γηα λα παξάμεη ειεθηξηθφ ξεχκα. Έλα ηέηνην θσηνβνιηατθφ ζηνηρείν παξνπζηάδεηαη παξαθάησ. Φωηοβοληαϊκά ζηοισεία λεπηού θιλμ (Thin film Technologies) Απηά ηα θσηνβνιηατθά ζηνηρεία είλαη πνιχ ιεπηά. Ο ιφγνο πνπ δεκηνπξγήζεθαλ είλαη γηα λα εμνηθνλνκήζνπλ ην πιηθφ πνπ απαηηείηαη γηα ηελ α- πνξξφθεζε γηα έλα ζηνηρείν. Μπνξνχλ λα ρξεζηκνπνηήζνπλ έσο θαη κφλν ην 1% ηνπ πιηθνχ πνπ ρξεζηκνπνηείηαη γηα ηα θσηνβνιηατθά ζηνηρεία ππξηηίνπ. Με απηφ ηνλ ηξφπν έρνπλ πεηχρεη πνιχ ρακειφηεξν θφζηνο απφ ηα ζηνηρεία ππξηηίνπ, αθφκε θαη ηνπ άκνξθνπ ππξηηίνπ πνπ φπσο είδακε πξηλ είλαη θαη ην πην θζελφ, φκσο αθφκε πζηεξνχλ πνιχ ζε βαζκφ απφδνζεο. Ο βαζκφο απφδνζεο ηνπο θπκαίλεηαη κεηαμχ 7 θαη 10%. Δπηπιένλ πιενλεθηήκαηα ηνπο φκσο είλαη ε ειαζηηθφηεηα, ην κηθξφ βάξνο θαη ε θνκςφηεηα πνπ ηα θάλεη πνιχ ειθπζηηθφηεξα γηα θαηαζθεπέο πςεινχ design. Δηθφλα 5.2: Φσηνβνιηατθά ζηνηρεία ιεπηνχ θηικ. Κχξηα ραξαθηεξηζηηθά ηνπο ε ρακειφηεξε ηηκή, ην κηθξφηεξν ηνπο βάξνο, ε επιπγηζία ηνπο θαη ε θνκςφηεηα ηνπο. Πεγή: 85

86 Σέηνηαο ηερλνινγίαο είλαη ηα θσηνβνιηατθά ζηνηρεία cadmium - telluride (CdTe solar sell). Απηά ηα ζηνηρεία είλαη εχθνιν λα απνζεθεπηνχλ θαη λα θαηαζθεπαζηνχλ ζε κεγάιεο πνζφηεηεο γηα απηφ θαη είλαη ηα πην πνιιά ππνζρφκελα (απφ ηα θσηνβνιηατθά ζηνηρεία ιεπηνχ θηικ πνπ θπθινθνξνχλ ζηελ αγνξά ην CdTe πξαθηηθά απνηειεί ην 100% ηεο αγνξάο). Σν Κάδκην φκσο είλαη έλα βαξχ κέηαιιν άξα πξέπεη λα ζθεθηνχκε θαη ην ελδερφκελν ηνμηθφηεηαο. Αλ φκσο ζθεθηνχκε φηη έλα ηεηξαγσληθφ κέηξν θσηνβνιηατθνχ panel CdTe πεξηέρεη ηφζν Κάδκην φζν έρεη κηα κπαηαξία ληθειίνπ ηφηε απηφ δελ α- πνηειεί πξφβιεκα κεγάιν. Δπίζεο, κέζα απφ έξεπλεο, απνδείρηεθε φηη ην Κάδκην ειεπζεξψλεηαη ζηελ αηκφζθαηξα κφλν κεηά απφ ππξθαγηά άξα απηφ ην θάλεη αζθαιέο πιηθφ. Έλα άιιν θσηνβνιηατθν ζηνηρείν ιεπηνχ θηικ είλαη ην Copper-Indium Selenide solar cell (CIS solar cell). Απηά ηα ζηνηρεία θηάλνπλ ζε βαζκνχο απφδνζεο εσο θαη 14% φκσο έρνπλ πνιχ πςειφ θφζηνο θαηαζθεπήο. Σέηνηα ζηνηρεία μεθίλεζαλ λα παξάγνληαη επξέσο ζηελ Γεξκαλία ην Σν πην ειπηδνθφξν απφ φια ηα θσηνβνιηατθά ζηνηρεία ιεπηνχ θηικ θαίλεηαη λα είλαη ην Copper-Indium Gallium Selenide (CIGS solar cell). Αλήθεη ζηελ ίδηα θαηεγνξία κε ην παξαπάλσ κφλν πνπ έρσ ηψξα ηελ πξνζζήθε ηνπ Γάιιηνπ ζηελ ζέζε κεξηθνχ απφ ην Indioum. Με έλα ηέηνην θσηνβνιηατθφ ζηνηρείν έρεη επηηεπρζεί βαζκφο απφδνζεο 19.9%. Δηθφλα 5.3: Απηή ε εηθφλα καο δείρλεη έλα θσηνβνιηατθφ ζηνηρείν ιεπηνχ θίικ CIGS κε δηάζηαζε κφιηο 1κm. Σν ζπγθεθξηκέλν παξάγεηαη απφ ηελ εηαηξία HIGHSPEEDCIGS. 86

87 Σέινο κπνξνχλ λα παξαρζνχλ θαη θσηνβνιηατθά ζηνηρεία ιεπηνχ θηικ απφ ππξίηην. Έρνπλ ρακειφηεξε απφδνζε απφ ηα θσηνβνιηατθά ζηνηρεία ππξηηίνπ φκσο ην πιενλέθηεκα ηνπο είλαη ε πνιχ ρακειφηεξε ηηκή παξαγσγήο ηνπο. Σέηνηα θσηνβνιηατθά ζηνηρεία ρξεζηκνπνηνχληαη ζε θηίξηα αληί παξαζχξσλ. Δπεηδή έλα κέξνο ηνπ θσηφο ηα πεξλάεη κπνξεί λα ρξεζηκνπνηεζνχλ σο γπαιηά ζε παξάζπξα (εηδηθφηεξα είλαη γηα θηίξηα κε παξάζπξα πνπ δελ αλνίγνπλ). Δηθφλα 5.4: Ζ εηθφλα απηή δείρλεη ηνλ CIS Tower ζην Manchester ηεο Αγγιίαο. Απνηειείηαη απφ θσηνβνιηατθά panel αμίαο 5.5 εθαηνκκπξίσλ αγγιηθψλ ιηξψλ. Απηά ηα θσηνβνιηατθά είλαη εκηπεξαηά ζην ειηαθφ θσο άξα ιεηηνπξγνχλ θαη σο παξάζπξα. Ξεθίλεζε λα ηξνθνδνηεί κε ελέξγεηα ην ειεθηξηθφ δίθηπν ηεο Αγγιίαο ηνλ Ννέκβξην ηνπ Πεγή: Γεληθά ηα θσηνβνιηατθά ζηνηρεία ιεπηνχ θηικ είλαη αθφκε ππφ έξεπλα θαη έλα κεγάιν εξσηεκαηηθφ είλαη ην θαηά πφζν ζα θαηαθέξνπλ λα δηεηζδχζνπλ ζηελ αγνξά παίξλνληαο κεξίδην απφ ηα θιαζζηθά θσηνβνιηατθά ζηνηρεία. Σεξάζηην πιενλέθηεκα ηνπο είλαη ε ρακειφηεξε ηηκή γηα θάζε ΚWh πνπ παξάγνπλ. 87

88 Τβπιδικά θωηοβοληαϊκά ζηοισεία Σέηνηα θσηνβνιηατθά ζηνηρεία δελ ζπλαληνχληαη ζπρλά. Δίλαη αθφκε ππφ κειέηε θαη ζίγνπξα δελ ζα ηα βξεηο ζε έλα θαηάζηεκα πνπ πσινχλ θσηνβνιηατθά. Ση είλαη φκσο αθξηβψο; Δίλαη θσηνβνιηατθά ζηνηρεία ηα νπνία ζπλδπάδνπλ ην θσηνβνιηατθφ ζηνηρείν κε ηελ κεηάδνζε ζεξκφηεηαο. Μεγάιν ηνπο πιενλέθηεκα είλαη φηη κε ηελ κεηάδνζε ζεξκφηεηαο θαηαθέξλεη λα δηαηεξήζεη θξχα ηα θσηνβνιηατθά ζηνηρεία. Όπσο είδακε θαη ζην πξνεγνχκελν θεθάιαην αλ θξαηήζνπκε ρακειφηεξε ηελ ζεξκνθξαζία έρνπκε κηθξφηεξε αληίζηαζε απφ ηνλ εκηαγσγφ καο άξα έρνπκε κηθξφηεξεο απψιεηεο θαη κεγαιχηεξε απφδνζε απφ ηνλ θσηνβνιηατθφ καο θχηηαξν. Απηνχ ηνπ είδνπο ηα ζηνηρεία είλαη αθφκε ζε εκβξπαθή θαηάζηαζε θαη ακθηζβεηείηαη έληνλα ην θαηά πφζνλ ζα θαηαθέξνπλ λα βξνπλ ζέζε ζηελ παγθφζκηα αγνξά. Ζ πνιππινθφηεηα ηνπο αιιά θαη ε απμεκέλε ηηκή ηνπο δελ θάλνπλ ζίγνπξν ην φηη ζα κπνξέζνπλ λα αληαγσληζηνχλ ηφζν ηα απιά θσηνβνιηατθά ζηνηρεία φζν θαη ηα θσηνβνιηατθά ζηνηρεία ιεπηνχ θηικ. 88

89 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6 ΣΡΟΠΟΙ ΕΓΚΑΣΑΣΑΗ ΦΩΣΟΒΟΛΣΑΪΚΩΝ Γενικά Αλάινγα κε ηελ εθαξκνγή πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη ηα θσηνβνιηατθά ρσξίδνληαη ζε δχν θαηεγνξίεο: Απηφλνκα Φ/Β ζπζηήκαηα θαη Γηαζπλδεδεκέλα ζπζηήκαηα. ηα δηαζπλδεδεκέλα ζπζηήκαηα ε παξαγφκελε ελέξγεηα πσιείηαη ζην δίθηπν. ηα απηφλνκα ζπζηήκαηα απνζεθεχεηαη ζε κπαηαξίεο γηα ρξήζε ζε πεξηφδνπο φπνπ ε ειηνθάλεηα δελ είλαη αξθεηή ή θαηά ηε δηάξθεηα ηεο λχρηαο. Σα απηφλνκα Φ/Β ζπζηήκαηα κεηαηξέπνληαη εχθνια ζε πβξηδηθά κε ηελ πξνζζήθε αλεκνγελλήηξηαο ή θαη ειεθηξνπαξαγσγνχ δεχγνπο. Αςηοδύναμα ή Αςηόνομα Φ/Β ζςζηήμαηα ( off-grid systems / inselanlagen ) Οη απηφλνκεο ειεθηξηθέο εγθαηαζηάζεηο απνηεινχλ ίζσο ηηο πιεξέζηεξεο ε- θαξκνγέο ηεο θσηνβνιηατθήο ηερλνινγίαο. Δίλαη εγθαηαζηάζεηο πνπ ιεηηνπξγνχλ απηνδχλακα γηα ηελ ηξνθνδφηεζε θαζνξηζκέλσλ θαηαλαιψζεσλ, ρσξίο λα ζπλδένληαη κε κεγάια θεληξηθά ειεθηξηθά δίθηπα δηαλνκήο, απφ ηα νπνία ζα κπνξνχζαλ λα αληινχλ ζπκπιεξσκαηηθή ελέξγεηα ή λα ζηέιλνπλ ηελ πεξίζζεηα ηεο παξαγφκελεο. Απνηεινχλ ηελ ηδαληθφηεξε ιχζε γηα πεξηνρέο πνπ βξίζθνληαη καθξηά απφ ην θεληξηθφ δίθηπν θαη ζηηο νπνίεο ε δηαζχλδεζή ηνπο κε απηφ ζα απαηηνχζε ηεξάζηηα νηθνλνκηθά θεθάιαηα. Δηδηθφηεξα γηα ηνλ ειιαδηθφ ρψξν, ν νπνίνο έρεη πνιπάξηζκα κηθξά λεζηά θαη κηθξνχο νηθηζκνχο, ηα απηφλνκα θ/β ζπζηήκαηα έρνπλ βξεη πνιιέο εθαξκνγέο, ελψ ππάξρνπλ αθφκα πνιιέο δπλαηφηεηεο αλάπηπμεο. ηελ εηθφλα 6.1 θαίλεηαη έλα απινπνηεκέλν δηάγξακκα ελφο ηέηνηνπ ζπζηήκαηνο. Απνηειείηαη θαηαξρήλ απφ ηε θ/β γελλήηξηα, ε νπνία είλαη θαη ην βαζηθφηεξν ζπζηαηηθφ ηνπ ζπζηήκαηνο, αθνχ εθεί γίλεηαη ε κεηαηξνπή ηεο ειηαθήο ελέξγεηαο ζε ειεθηξηθή. Έπεηηα πεξηιακβάλεη ζπζζσξεπηέο γηα ηελ απνζήθεπζε ειεθηξηθήο ελέξγεηαο, ζε πεξηφδνπο πνπ ε παξαγφκελε ελέξγεηα εκθαλίδεη πεξίζζεηα θαη γηα ηελ ρξεζηκνπνίεζή ηεο, φηαλ ε παξαγσγή είλαη αλεπαξθήο. Όπσο είλαη θαηαλνεηφ ε ρσξεηηθφηεηα ησλ κπαηαξηψλ είλαη δεδνκέ- 89

90 λε θαη ππάξρεη ην ελδερφκελν λα κελ θαιχπηεη ηηο αλάγθεο ηνπ ζπζηήκαηνο ζε παξαηεηακέλεο πεξηφδνπο ζπλλεθηάο ή θάπνηαο βιάβεο. Εικόνα 6.1: Απινπνηεκέλν δηάγξακκα απηφλνκνπ θ/β ζπζηήκαηνο. Δάλ ρξεζηκνπνηεζεί κηα βνεζεηηθή πεγή ελέξγεηαο, φπσο θαίλεηαη ζην ζρήκα κε ηελ δηαθεθνκκέλε γξακκή, ηφηε ην ζχζηεκα θαιείηαη πβξηδηθφ θ/β ζχζηεκα. Απφ ηελ άιιε ε επηινγή ζπζζσξεπηψλ πνιχ κεγάιεο ρσξεηηθφηεηαο θξίλεηαη νηθνλνκηθά αζχκθνξε. Ζ ηδαληθφηεξε ιχζε είλαη κηα βνεζεηηθή γελλήηξηα (ζπλήζσο ληεδεινγελλήηξηα), ε νπνία ηίζεηαη ζε ιεηηνπξγία φηαλ είλαη α- λαγθαίν. πρλά ηα ζπζηήκαηα απηά θαινχληαη πβξηδηθά θ/β ζπζηήκαηα θαη κπνξεί λα πεξηέρνπλ θαη άιιεο ελαιιαθηηθέο βνεζεηηθέο πεγέο ελέξγεηαο (π.ρ. αλεκνγελλήηξηα). Σα πβξηδηθά κπνξνχλ επίζεο λα απνηειέζνπλ κηα ινγηθή πξνζέγγηζε ζε θαηαζηάζεηο φπνπ νη πεξηζηαζηαθέο αηρκέο δήηεζεο είλαη ζεκαληηθά πςειφηεξεο απφ ηε δήηεζε θνξηίνπ βάζεο. Έλαο εηδηθφο ξπζκηζηήο θφξηηζεο ξπζκίδεη ηελ ελέξγεηα ησλ Φ/Β γηα λα εμαζθαιίζεη ηελ άξηζηε θφξηηζε ησλ κπαηαξηψλ. ε απιέο εγθαηαζηάζεηο, ε ελέξγεηα απνξξνθάηαη θαη επζείαλ απφ ηηο κπαηαξίεο απφ DC θαηαλαισηέο, ελψ ζε εγθαηαζηάζεηο κε ζπλήζεηο AC θαηαλαισηέο, ην ξεχκα ηεο κπαηαξίαο κεηαηξέπεηαη απφ ζπλερέο ζε ελαιιαζζφκελν κε αληηζηξνθέα (inverter). Σα απηφλνκα ζπζηήκαηα κπνξνχλ λα ρξεζηκνπνηεζνχλ ζε νπνηαδήπνηε εθαξκνγή, απφ εθαξκνγέο ζε ζθάθε ζαιάζζεο, εμνρηθέο ή κφληκεο θαηνηθίεο κέρξη θαη ειεθηξνδφηεζε νιφθιεξσλ ρσξηψλ. Αλ παξαδείγκαηνο ράξηλ ζέινπκε λα ρξεζηκνπνηήζνπκε ηα θσηνβνιηατθά γηα νηθηαθή ρξήζε ηφηε ζα 90

91 καο πξνζέθεξαλ : Γσξεάλ ζηαζεξνπνηεκέλν ξεχκα 12-24VDC & 230VAC φιν ην 24σξν γηα φιεο ηηο ειεθηξηθέο-ειεθηξνληθέο καο ζπζθεπέο ρσξίο αιιαγέο ζηελ ειεθηξνινγηθή εγθαηάζηαζε. Δπίζεο ππάξρεη ε ηειείσο απηφλνκε ιεηηνπξγία ή ζπλεξγαζία κε άιιεο πεγέο ελέξγεηαο φπσο αλεκνγελλήηξηεο, γελλήηξηεο ή ην δίθηπν ηεο ΓΔΖ. Μηα ελδεηθηηθή εγθαηάζηαζε ζα κπνξνχζε λα είλαη ε εμήο: Ζ ειηαθή αθηηλνβνιία αμηνπνηείηαη γηα ηελ παξαγσγή ειεθηξηζκνχ κε: Φσηνβνιηατθά πάλει, κεηαηξνπείο ηάζεσο, παικνηξνθνδνηηθά, θσηνβνιηατθά ζηνηρεία, κεηαηξνπείο, ζπζηήκαηα ζηήξημεο Φ/Β ζηνηρείσλ. ηα απηφλνκα ζπζηήκαηα ν ρξφλνο δσήο ησλ πάλει θπκαίλεηαη γχξσ ζηα 25 έηε. Ζ ειηαθή αθηηλνβνιία αμηνπνηείηαη γηα ηελ παξαγσγή ειεθηξηζκνχ ηζρχνο 300 kw. Παξαθάησ βιέπνπκε θσηνγξαθίεο απφ δηάθνξεο εγθαηαζηάζεηο Φ/Β ζπζηεκάησλ ζηνλ θηηξηαθφ ηνκέα (Πεγή: 91

92 Γιαζςνδεμένα με ηο δίκηςο Φ/Β ζςζηήμαηα ( grid-connected systems / netzgekoppelte anlage ) Δηθφλα 6.2: Απινπνηεκέλν δηάγξακκα δηαζπλδεδεκέλνπ θ/β ζπζηήκαηνο Μηα δηαθνξεηηθή πξνζέγγηζε ηεο θσηνβνιηατθήο ηερλνινγίαο είλαη ε εθαξκνγή ησλ δηαζπλδεδεκέλσλ θ/β ζπζηεκάησλ, ζηα νπνία ε ειεθηξηθή ε- λέξγεηα ηξνθνδνηείηαη ζην δίθηπν. Τπάξρνπλ δχν δηαθνξεηηθέο πινπνηήζεηο, αλάινγα κε ην αλ ηξνθνδνηείηαη θάπνην θνξηίν απεπζείαο απφ ην ζχζηεκα ή φρη (ρήκα 6.2). ε έλα δηαζπλδεδεκέλν ζχζηεκα ην δίθηπν ελεξγεί φπσο κηα κπαηαξία κε απεξηφξηζηε ηθαλφηεηα απνζήθεπζεο. Δπνκέλσο, ε ζπλνιηθή απνδνηηθφηεηα ελφο δηαζπλδεδεκέλνπ θ/β ζπζηήκαηνο, ζα είλαη θαιχηεξε απφ ηελ απνδνηηθφηεηα ελφο απηφλνκνπ ζπζηήκαηνο, αθνχ ην δίθηπν έρεη πξαθηηθά απεξηφξηζηε ηθαλφηεηα απνζήθεπζεο θαη επνκέλσο ε παξαγφκελε ειεθηξηθή ελέξγεηα κπνξεί πάληνηε λα απνζεθεχεηαη. Υσξίο ακθηβνιία, ε αγνξά ησλ δηαζπλδεδεκέλσλ ζπζηεκάησλ απμάλεη κε ξαγδαίνπο ξπζκνχο ζε φιε ηελ Δπξψπε. ηελ Διιάδα απφ ηα κέζα ηνπ 2006, κε ηελ θαηάιιειε λνκνζεζία δεκηνπξγήζεθαλ νη αλάινγεο πξνυπνζέζεηο γηα ηελ πξνψζεζε αλάινγσλ ζπζηεκάησλ θαη ζηελ Διιεληθή επηθξάηεηα. Με πςειή ηηκή αγνξάο, κία απφ ηηο πςειφηεξεο ζηελ Δπξψπε, ηα δηαζπλδεδεκέλα ζπζηήκαηα απνηεινχλ κία ειθπζηηθή θαη ρακεινχ ξίζθνπ επέλδπζε. Απηά ηα ζπζηήκαηα ζπλδένληαη κε ην ηνπηθφ ειεθηξηθφ δίθηπν. Απηφ ζεκαίλεη φηη θαηά ηελ δηάξθεηα ηεο εκέξαο ν ειεθηξηζκφο πνπ παξάγεηαη απφ έλα Φ/Β ζχζηεκα κπνξεί ή λα ρξεζηκνπνηεζεί άκεζα(θάηη πνπ είλαη ζχλεζεο 92

93 γηα ζπζηήκαηα πνπ εγθαζίζηαληαη ζε θηίξηα γξαθείσλ θαη άιισλ εκπνξηθψλ ρξήζεσλ) ή κπνξεί λα πσιεζεί ζηελ ΓΔΖ(θάηη πνπ είλαη ζχλεζεο γηα νηθηαθά ζπζηήκαηα πνπ ν ηδηνθηήηεο κπνξεί λα ιείπεη θαηά ηε δηάξθεηα ηεο εκέξαο).σε λχρηα, φηαλ ην Φ/Β δελ κπνξεί πηα λα παξάγεη ελέξγεηα, κπνξεί λα αγνξαζηεί πιένλ ελέξγεηα απφ ηε ΓΔΖ. ηελ πξάμε δει. ε ΓΔΖ ιεηηνπξγεί ζαλ κηα απνζήθε ελέξγεηαο, γη απηφ απηά ηα ζπζηήκαηα δελ ρξεηάδνληαη κπαηαξίεο γηα απνζήθεπζε. Μπνξνχκε φκσο,αλ ζέινπκε, λα ηνπνζεηήζνπκε κπαηαξίεο, νπφηε πιένλ ην Φ/Β καο ζχζηεκα κπνξεί λα ρξεζηκνπνηεζεί ζαλ ζχζηεκα Αδηάιεηπηεο Παξνρήο Δλέξγεηαο(UPS),ζε πεξίπησζε δηαθνπήο ξεχκαηνο. Τπάξρνπλ δηάθνξνη ηξφπνη ζηελ αληηκεηψπηζε απφ ηελ ειεθηξηθή εηαηξεία ελφο δηαζπλδεκέλνπ ζπζηήκαηνο Φ/Β. Γηα παξάδεηγκα, ζηελ Γεξκαλία, φιε ε ελέξγεηα πνπ παξάγεηαη πσιείηαη ζηελ ειεθηξηθή εηαηξεία θαη ν θαηαλαισηήο αγνξάδεη γηα ηηο αλάγθεο ηνπ. Αληίζεηα ζηελ Απζηξία, ε ελέξγεηα πνπ παξάγεηαη, πξψηα θαιχπηεη ηηο αλάγθεο ηνπ παξαγσγνχ θαη ην πεξίζζεπκα δίλεηαη(πσιείηαη) ζην ειεθηξηθφ δίθηπν. Σέηνηα δηαζπλδεκέλα ζπζηήκαηα κε ηα εμαξηήκαηα ηνπο(κε έλα ή δχν κεηξεηέο) θαίλνληαη ζηα παξαθάησ ζρήκαηα (Πεγή: : 1.Φ/Β γελλήηξηα 2.Ζι.Πίλαθαο 3.Αληηζηξνθέαο(inverter) 4.Κηβψηην αζθαιεηψλ 5.Μεηξεηήο παξαγσγήο 6.Τθηζηάκελνο κεηξεηήο 7.Γίθηπν ΓΔΖ 8.Δζσηεξηθνί θαηαλαισηέο Πνην ζπγθεθξηκέλα νη πηζαλέο πεξηπηψζεηο πνπ κπνξεί λα ζπλαληήζνπκε έλα δηαζπλδεδεκέλν ζχζηεκα είλαη νη παξαθάησ: 93

94 1. Όηαλ κηα εγθαηάζηαζε έρεη σο απνθιεηζηηθφ ζηφρν ηελ έγρπζε ελέξγεηαο πξνο ην δίθηπν. ε απηέο ηηο πεξηπηψζεηο ζηφρνο είλαη ε κέγηζηε εηήζηα παξαγσγή ειεθηξηθήο ελέξγεηαο θαη ε πψιεζε ηεο ζε θάπνηνλ πξνκεζεπηή (θαηαλαισηή). Σέηνηνπ είδνπο κνλάδεο νλνκάδνληαη θαη Φ/Β ζηαζκνί, Φ/Β πάξθα θιπ. Ζ ηζρχο ζε απηέο ηηο πεξηπηψζεηο κπνξεί λα είλαη απφ κεξηθά KW εψο θαη αξθεηά MW. ηελ Διιάδα ε πην γλσζηή επέλδπζε ζε απηά ηα επίπεδα είλαη απηή ησλ 100 KW (γηαηί ζπλδπάδεη ηα πιενλεθηήκαηα ηεο πςειήο επηδφηεζεο ηεο KWh θαη ηεο επθνιφηεξεο αδεηνδφηεζεο ηνπ ΦΒ ζηαζκνχ. 2. Όηαλ κηα εγθαηάζηαζε ρξεζηκνπνηεί ην δίθηπν σο ελαιιαθηηθή πεγή ηξνθνδφηεζεο ειεθηξηθήο ελέξγεηαο ζε πεξίπησζε πνπ ε παξαγσγή ηνπ ηνπηθνχ θβ ζηαζκνχ δελ επαξθεί θάπνηεο ψξεο ηεο εκέξαο (ή γεληθφηεξα δελ επαξθεί) γηα λα ηξνθνδνηήζεη ηελ ελεξγεηαθέο αλάγθεο ηεο εγθαηάζηαζεο. ηηο πνην πάλσ πεξηπηψζεηο ε εγθαηάζηαζε κπνξεί λα απνξξνθά ελέξγεηα απφ ην δίθηπν γηα λα πιεξψζεη ηηο ελεξγεηαθέο ηηο αλάγθεο. Δπίζεο κπνξεί λα ζπκβαίλεη θαη ην αληίζηξνθν. Γειαδή φηαλ ε ελέξγεηα πνπ παξάγεηαη απφ ηελ κνλάδα είλαη πεξηζζφηεξε απφ απηήλ πνπ θαηαλαιψλεηαη, ε πεξίζζεηα ηεο ελέξγεηαο κπνξεί λα δηνρεηεχεηαη (πσιείηαη) ζην δίθηπν. Έλα ηέηνην ζχζηεκα ζα πξέπεη λα δηαζέηεη δχν κεηξεηηθά ζπζηήκαηα, ην έλα απφ ηα νπνία ζα κεηξά ηελ εμεξρφκελε ελέξγεηα θαη ην άιιν ηελ εηζεξρφκελε. Σα ζπζηήκαηα απηά νλνκάδνληαη θαη grid interactive. 3. Όηαλ κηα κνλάδα παξαγσγήο ειεθηξηθήο ελέξγεηαο έρεη σο απνθιεηζηηθφ ζηφρν ηελ απνξξφθεζε ελέξγεηαο πξνο ην ειεθηξηθφ δίθηπν γηαηί ε πνζφηεηα ελέξγεηαο πνπ παξάγεη εμ νξηζκνχ δελ θαιχπηεη ηηο ελεξγεηαθέο ηηο αλάγθεο. Απηά ηα ζπζηήκαηα νλνκάδνληαη θαη grid back up. Οπζηαζηηθά ζε απηήλ ηελ πεξίπησζε ν ζρεδηαζκφο ηνπ ζπζηήκαηνο γίλεηαη κε ηέηνην ηξφπν ψ- ζηε λα είλαη εμαζθαιηζκέλν φηη ην ζχλνιν ηεο ελέξγεηαο πνπ παξάγεηαη ζα απνξξνθάηε απφ ηα θνξηία ηεο εγθαηάζηαζεο πνπ ηξνθνδνηεί. 94

95 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7 ΛΟΓΟΙ ΠΟΤ ΜΑ ΩΘΟΤΝ ΣΗΝ ΗΛΙΑΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ Γενικά Οη ιφγνη πνπ καο νδεγνχλ λα ζηξαθνχκε ζηελ ειηαθή ελέξγεηα είλαη νη αθφινπζνη: Γηα λα θαιχςνπκε δχν ηνπιάρηζηνλ αλάγθεο. Σελ αλάγθε ζε ελέξγεηα θαη ηελ αλάγθε λα πξνζηαηεπηεί ην πεξηβάιινλ. Κάζε θηινβαηψξα ειεθηξηζκνχ πνπ πξνκεζεπφκαζηε απφ ην δίθηπν ηεο ΓΔΖ θαη παξάγεηαη απφ νξπθηά θαχζηκα, επηβαξχλεη ηελ αηκφζθαηξα κε έλα ηνπιάρηζηνλ θηιφ δηνμεηδίνπ ηνπ άλζξαθα. 1kWh = 1 kg CO2 (δηνμείδην ηνπ άλζξαθα) Σν δηνμείδην ηνπ άλζξαθα είλαη, σο γλσζηφλ, ην ζεκαληηθφηεξν "αέξην ηνπ ζεξκνθεπίνπ" πνπ ζπκβάιιεη ζηηο επηθίλδπλεο θιηκαηηθέο αιιαγέο. Ζ ζηξνθή ζηηο θαζαξέο πεγέο ελέξγεηαο, φπσο ε ειηαθή, απνηειεί ηε κφλε δηέμνδν γηα ηελ απνηξνπή ησλ θιηκαηηθψλ αιιαγψλ πνπ απεηινχλ ζήκεξα ηνλ πιαλήηε. Δπηπιένλ, ε ρξήζε ηεο ειηαθήο ελέξγεηαο ζπλεπάγεηαη ιηγφηεξεο εθπνκπέο άιισλ επηθίλδπλσλ ξχπσλ (φπσο ηα θαξθηλνγφλα κηθξνζσκαηίδηα, ηα νμείδηα ηνπ αδψηνπ, νη ελψζεηο ηνπ ζείνπ, θ.ιπ). Οη ξχπνη απηνί επηθέξνπλ ζνβαξέο βιάβεο ζηελ πγεία θαη ην πεξηβάιινλ. Η ηλιακή ενέπγεια ζςμθέπει Α.)Γιαζςνδεδεμένα θ/β ζςζηήμαηα Με ηελ εθαξκνγή ησλ λέσλ κέηξσλ επηρνξήγεζεο ηεο παξαγφκελεο kwh απφ θ/β ε απάληεζε είλαη φηη ζπκθέξεη γηα θ/β ζπζηήκαηα νηθηαθήο ρξήζεο ιίγσλ kwp σο θαη γηα κεγάιεο θ/β εγθαηαζηάζεηο αξθεηψλ MWp! Μεηά απφ 6-7 έηε ε επέλδπζε απνζβέλεηαη θαη ζπζζσξεχεη θέξδε απφ ηελ πψιεζε ηεο 95

96 kwh ζην δίθηπν ηεο ΓΔΖ (20 ρξφληα εγγπεκέλε ηηκή πψιεζεο 0,4-0,5 /kwh αληί ησλ 0,07 ηεο ηηκήο αγνξάο) Πεγή: Δπνκέλσο ζπκθέξεη λα κελ θαηαλαιψλεηε - εζείο εμαθνινπζείηε λα θαηαλαιψλεηε ην ξεχκα ζηε ρακειφηεξε ηηκή απφ ην δίθηπν ηεο ΓΔΖ - ηελ παξαγφκελε πνζφηεηα ξεχκαηνο αιιά λα ηελ επηζηξέθεηαη ζην δίθηπν ζηελ επηρνξεγεκέλε ηηκή ηεο. Δηδηθά γηα επηρεηξήζεηο, αλάινγεο επελδχζεηο ζε θ/β εγθαηαζηάζεηο ππνζηεξίδνληαη απφ ην πξφγξακκα "Αληαγσληζηηθφηεηα" απφ 30% σο θαη 55% αλάινγα κε ηε γεσγξαθηθή ζέζε ηεο επηρείξεζεο Β.) Αςηόνομα ζςζηήμαηα Πεγή: Σν θξηηήξην είλαη απζηεξά νηθνλνκηθφ, ηφηε ε απάληεζε είλαη πσο άιινηε ζπκθέξεη θαη άιινηε φρη. Ζ ειηαθή ελέξγεηα είλαη π.ρ. πην ζπκθέξνπζα ζηα λεζηά φπνπ ε παξαγσγή ειεθηξηζκνχ απφ ζπκβαηηθέο πεγέο είλαη ηδηαίηεξα αθξηβή. Γ.)Άλλα κπιηήπια. Όκσο πξνθαλψο ηα θξηηήξηα δελ πξέπεη λα είλαη κφλν νηθνλνκηθά. 96

97 ηελ θαζεκεξηλή καο δσή θάλνπκε επηινγέο πνπ δελ ππνινγίδνπλ νχηε ην θφζηνο νχηε ην ρξφλν απφζβεζεο. Όηαλ επηιέγνπκε π.ρ. έλα αθξηβφηεξν θαλαπέ ζε ζρέζε κε έλα θζελφηεξν πνπ δελ ηθαλνπνηεί ην γνχζην καο, πξνθαλψο ην θξηηήξην είλαη αηζζεηηθφ θαη φρη νηθνλνκηθφ. Σα θσηνβνιηατθά, φπσο θαη φια ζρεδφλ ηα πξντφληα, πέξα απφ ελεξγεηαθέο ππεξεζίεο, πξνζθέξνπλ θαη κία "πξνζηηζέκελε αμία", ε νπνία ζα πξέπεη λα ιακβάλεηαη ππ' φςηλ φηαλ ππνινγίδνπκε ην θφζηνο ηνπο. Όηαλ μεθίλεζε, γηα παξάδεηγκα, ε αγνξά ηεο θηλεηήο ηειεθσλίαο, ε ηειεθσληθή κνλάδα θφζηηδε θνξέο πεξηζζφηεξν απφ ηελ αληίζηνηρε ηεο ζηαζεξήο ηειεθσλίαο, ην δε θφζηνο θηήζεο ησλ θηλεηψλ ήηαλ ζρεδφλ απαγνξεπηηθφ γηα ην κέζν βαιάληην. Κη φκσο, ζε ιηγφηεξν απφ κηα δεθαεηία, ηα θηλεηά ηειέθσλα θαηέθηεζαλ ηηο δηεζλείο αγνξέο, αθφκε θαη εθείλεο πνπ ζα ραξαθηεξίδακε κε αλαπηπγκέλεο. Αθφκε θαη ζήκεξα ε ηηκή ηεο κνλάδαο ηεο θηλεηήο ηειεθσλίαο είλαη πνιιαπιάζηα ηεο αληίζηνηρεο ζηαζεξήο. Κη φκσο νη θαηαλαισηέο πιεξψλνπλ πξφζπκα απηφ ην επηπιένλ θφζηνο. Γηαηί; Μα γηαηί ηα θηλεηά πξνζθέξνπλ επειημία θαη ππεξεζίεο πνπ δελ έρεη ε ζηαζεξή ηειεθσλία. Απηή ε πξνζηηζέκελε αμία ηεο θηλεηήο ηειεθσλίαο, δηθαηνινγεί ην πςειφ θφζηνο ηεο θαη βνήζεζε ηελ ηαρεία αλάπηπμή ηεο. Αληίζηνηρε θαη ίζσο πην θξαπγαιέα είλαη ε πεξίπησζε ησλ εκθηαισκέλσλ λεξψλ. Έλα ιίηξν εκθηαισκέλνπ λεξνχ θνζηίδεη ζηελ Διιάδα θαηά κέζν φξν θνξέο πεξηζζφηεξν απφ έλα ιίηξν λεξνχ βξχζεο! Κη φκσο, ε αγνξά ησλ εκθηαισκέλσλ λεξψλ απμάλεηαη ζπλ ησ ρξφλσ. Γηαηί; Όρη γηαηί ην εκθηαισκέλν λεξφ ππεξηεξεί ζε πνηφηεηα απφ ην λεξφ ηεο βξχζεο. Σηο πεξηζζφηεξεο θνξέο, ε πνηφηεηα είλαη ίδηα. Δίλαη γηαηί ην εκθηαισκέλν λεξφ παξέρεη κηα (θαιψο ή θαθψο ελλννχκελε) πξνζηηζέκελε αμία πνπ θάλεη ηνπο θαηαλαισηέο πξφζπκνπο λα μνδέςνπλ ηεξάζηηα ζπγθξηηηθά πνζά γηα ηελ θηήζε ηνπ. Σελ πξνζηηζέκελε αμία ησλ πξντφλησλ ηελ αλαδεηά θαη ηελ εθηηκά ζρεδφλ πάληα ν θαηαλαισηήο. Δπηιέγνπκε έλα αθξηβφ θαλαπέ ή έλα αθξηβφ απηνθίλεην ζε ζρέζε κε έλα θζελφηεξν πνπ θάλεη πξαθηηθά ηελ ίδηα δνπιεηά, γηαηί καο αξέζεη πεξηζζφηεξν, γηαηί καο παξέρεη πεξηζζφηεξε αζθάιεηα ή θχξνο, γηαηί απιά έρεη γηα καο κηα πξνζηηζέκελε αμία. Καη φρη κφλν πιεξψλνπκε αδηακαξηχξεηα ην ππεξβάιινλ θφζηνο, αιιά νπδέπνηε αλαξσηηφκαζηε αλ θαη πφηε θάλνπκε απφζβεζε ηεο επέλδπζήο καο. Σν ίδην ζα έπξεπε λα ηζρχεη θαη γηα ηα θσηνβνιηατθά. Έηζη δελ είλαη; 97

98 Σα πλεονεκηήμαηα ηων θωηοβοληαϊκών Όηαλ ηα θσηνβνιηατθά εθηεζνχλ ζηελ ειηαθή αθηηλνβνιία, κεηαηξέπνπλ έλα 5-17% ηεο ειηαθήο ελέξγεηαο ζε ειεθηξηθή. Σν πφζν αθξηβψο είλαη απηφ ην πνζνζηφ εμαξηάηαη απφ ηελ ηερλνινγία πνπ ρξεζηκνπνηνχκε. Τπάξρνπλ π.ρ. ηα ιεγφκελα κνλνθξπζηαιιηθά θσηνβνιηατθά, ηα πνιπθξπζηαιιηθά θσηνβνιηατθά, θαη ηα άκνξθα. Σα ηειεπηαία έρνπλ ρακειφηεξε απφδνζε είλαη φκσο ζεκαληηθά θζελφηεξα. Ζ επηινγή ηνπ είδνπο ησλ θσηνβνιηατθψλ είλαη ζπλάξηεζε ησλ αλαγθψλ ζαο, ηνπ δηαζέζηκνπ ρψξνπ ή αθφκα θαη ηεο νηθνλνκηθήο ζαο επρέξεηαο. Όια ηα θσηνβνιηατθά πάλησο κνηξάδνληαη ηα παξαθάησ πιενλεθηήκαηα: 1.Παξάγνπλ «δσξεάλ» ειεθηξηθή ελέξγεηα απφ ηνλ ήιην. 2.Γελ έρνπλ θηλνχκελα κέξε θαη ιεηηνπξγνχλ αζφξπβα. 3.Ορη κφλν δελ ξππαίλνπλ ην πεξηβάιινλ κε αέξηα ή άιια θαηάινηπα, αιιά απνηξέπνπλ θαηά κέζν φξν ηελ έθιπζε 1,5 tn CO2 θαη έηνο, φζν δει. ζα απνξξνθνχζαλ πεξίπνπ δχν ζηξέκκαηα δάζνπο. 4.Μπνξνχλ λα ιεηηνπξγήζνπλ απηφλνκα θαη αμηφπηζηα, ρσξίο ηελ παξνπζία ρεηξηζηή. 5.Μπνξνχλ λα εγθαηαζηαζνχλ θαη λα ιεηηνπξγήζνπλ ζε απνκνλσκέλεο πεξηνρέο. 6.Γελ θαηαλαιψλνπλ θάπνην είδνο θαπζίκνπ. 7.Μπνξνχλ λα ιεηηνπξγήζνπλ παξάιιεια κε άιια ζπζηήκαηα παξαγσγήο ειεθηξηθήο ελέξγεηαο. 8.Λεηηνπξγνχλ ρσξίο πξνβιήκαηα θάησ απφ φιεο ηηο θαηξηθέο ζπλζήθεο. 9.Υξεηάδνληαη ειάρηζηε ζπληήξεζε. 10.Έρνπλ κεγάιε δηάξθεηα δσήο(πνπ θζάλεη ηα 30 έηε). 11.Δίλαη ιεηηνπξγηθά, θαζψο πξνζθέξνπλ επεθηαζηκφηεηα αλάινγα κε ηηο αλάγθεο ζε θνξηίν θαη δπλαηφηεηα απνζήθεπζεο ηεο παξαγφκελεο ελέξγεηαο(ζε δίθηπν ή ζπζζσξεπηέο). 12.Γελ ειέγρνληαη απφ θαλέλα(ή θακία εηαηξεία) θαη απνηειεί αλεμάληιεην εγρψξην ελεξγεηαθφ πφξν πνπ δίλεη αλεμαξηεζία, πξνβιεςηκφηεηα θαη αζθάιεηα ζηελ ελεξγεηαθή ηξνθνδνζία. 98

99 13.Βνεζνχλ ζηελ νξζνινγηθή ρξήζε θαη εμνηθνλφκεζε ελέξγεηαο, θάλνληαο ηνλ θαηαλαισηή πνπ δηαζέηεη θσηνβνιηατθά πην πξνζεθηηθφ θαη ελήκεξν ζηνλ ηξφπν πνπ θαηαλαιψλεη ηελ ελέξγεηα, αιιά θαη ζηα ζηνηρεία πνπ αθνξνχλ ηελ παξαγφκελε θαη θαηαλαιηζθφκελε ελέξγεηα. 14.Βνεζνχλ ζηελ απνθέληξσζε ηεο ελέξγεηαο ζε κηθξέο ηνπηθέο κνλάδεο πνπ δελ έρνπλ ηηο κεγάιεο ελεξγεηαθέο απψιεηεο πνπ αληηκεησπίδεη ην θπξίσο ειεθηξηθφ δίθηπν(~12% ζηελ Διιάδα).Ζ εθαξκνγή ηνπο ζε λεζηά κε αδχλακα δίθηπα είλαη ηδηαίηεξα ζεκαληηθή. 15.Βνεζνχλ ζηελ απνθπγή black out, εθ φζνλ ε κέγηζηε παξαγσγή γίλεηαη θαινθαίξη θαη κεζεκέξη, ψξεο δει. πνπ έρνπκε ηηο εκεξήζηεο αηρκέο δψλεο, βνεζψληαο ζηελ εμνκάιπλζε ησλ αηρκψλ θνξηίνπ(κέρξη θαη 20%) θαη ηε κείσζε ηνπ ζπλνιηθνχ θφζηνπο ειεθηξνπαξαγσγήο απφ ηελ ΓΔΖ, δεδνκέλνπ φηη ε θάιπςε ησλ αηρκψλ είλαη ηδηαίηεξα δαπαλεξή. 16.Γίλνπλ θχξνο ζηνλ ρξήζηε ηνπο(ηνπιάρηζηνλ ζηηο πξνεγκέλεο ρψξεο!)θαη βειηηψλνπλ ην «πξφζσπν» ησλ επηρεηξήζεσλ πνπ ηα ρξεζηκνπνηνχλ. ηηο πην αλεπηπγκέλεο αγνξέο ε εγθαηάζηαζε Φ/Β απνηειεί πιένλ ηνλ θαλφλα ζε θάζε λέα θηηξηαθή εθαξκνγή. 17.Γεκηνπξγνχλ ζήκεξα πεξηζζφηεξεο ζέζεηο εξγαζίαο αλά MW ή /θαη αλά επελδπκέλν απφ νπνηαδήπνηε άιιε ελεξγεηαθή ηερλνινγία. Ζ εγρψξηα παξαγσγή Φ/Β ζπλεπάγεηαη εθαηνληάδεο ζέζεηο εξγαζίαο. 18.Απνηεινχλ κέζν εηζφδνπ μέλσλ επελδχζεσλ ζηελ Διιάδα. 19.πκβάινπλ ζηελ Πεξηθεξεηαθή Αλάπηπμε θαη ηελ ηνπηθή απαζρφιεζε, ιφγσ ηνπ απνθεληξσκέλνπ ραξαθηήξα ηεο. Σα θσηνβνιηατθά ζπλεπάγνληαη ζεκαληηθά νθέιε γηα ην πεξηβάιινλ θαη ηελ θνηλσλία. Οθέιε γηα ηνλ θαηαλαισηή, γηα ηηο αγνξέο ελέξγεηαο θαη γηα ηε βηψζηκε αλάπηπμε. Σα θσηνβνιηατθά είλαη κία απφ ηηο πνιιά ππνζρφκελεο ηερλνινγίεο ηεο λέαο επνρήο πνπ αλαηέιιεη ζην ρψξν ηεο ελέξγεηαο. Μηαο λέαο επνρήο πνπ ζα ραξαθηεξίδεηαη νινέλα θαη πεξηζζφηεξν απφ ηηο κηθξέο απνθεληξσκέλεο εθαξκνγέο ζε έλα πεξηβάιινλ απειεπζεξσκέλεο αγνξάο. Σα κηθξά, επέιηθηα ζπζηήκαηα πνπ κπνξνχλ λα εθαξκνζηνχλ ζε επίπεδν θαηνηθίαο, εκπνξηθνχ θηηξίνπ ή κηθξνχ ζηαζκνχ ειεθηξνπαξαγσγήο (φπσο π.ρ. ηα θσηνβνιηατθά, ηα κηθξά ζπζηήκαηα ζπκπαξαγσγήο, νη κηθξνηνπξκπίλεο θαη νη θπςέιεο θαπ- 99

100 ζίκνπ) αλακέλεηαη λα θαηαθηήζνπλ έλα ζεκαληηθφ κεξίδην ηεο ελεξγεηαθήο α- γνξάο ζηα ρξφληα πνπ έξρνληαη. Έλα επηπιένλ θνηλφ απηψλ ησλ λέσλ ηερλνινγηψλ είλαη ε θηιηθφηεηά ηνπο πξνο ην πεξηβάιινλ. Ζ ειηαθή ελέξγεηα είλαη κηα θαζαξή, αλεμάληιεηε, ήπηα θαη αλαλεψζηκε ελεξγεηαθή πεγή. Ζ ειηαθή αθηηλνβνιία δελ ειέγρεηαη απφ θαλέλαλ θαη απνηειεί έλα αλεμάληιεην εγρψξην ελεξγεηαθφ πφξν, πνπ παξέρεη αλεμαξηεζία, πξνβιεςηκφηεηα θαη αζθάιεηα ζηελ ελεξγεηαθή ηξνθνδνζία. Σα θσηνβνιηατθά είλαη ιεηηνπξγηθά θαζψο πξνζθέξνπλ επεθηαζηκφηεηα ηεο ηζρχνο ηνπο θαη δπλαηφηεηα απνζήθεπζεο ηεο παξαγφκελεο ελέξγεηαο (ζην δίθηπν ή ζε ζπζζσξεπηέο) αλαηξψληαο έηζη ην κεηνλέθηεκα ηεο αζπλερνχο παξαγσγήο ελέξγεηαο. Γίλνληαο ηνλ απφιπην έιεγρν ζηνλ θαηαλαισηή, θαη άκεζε πξφζβαζε ζηα ζηνηρεία πνπ αθνξνχλ ηελ παξαγφκελε θαη θαηαλαιηζθφκελε ελέξγεηα, ηνλ θαζηζηνχλ πην πξνζεθηηθφ ζηνλ ηξφπν πνπ θαηαλαιψλεη ηελ ελέξγεηα θαη ζπκβάιινπλ έηζη ζηελ νξζνινγηθή ρξήζε θαη εμνηθνλφκεζε ηεο ελέξγεηαο. Ζ εκπεηξία ηεο Γαλίαο π.ρ. έδεημε κείσζε ηεο ζπλνιηθήο θαηαλάισζεο ειεθηξηζκνχ απφ ρξήζηεο θσηνβνιηατθψλ, ηεο ηάμεο ηνπ 5-10%. Γηα ηηο επηρεηξήζεηο παξαγσγήο ειεθηξηζκνχ, ππάξρνπλ επδηάθξηηα ηερληθά θαη εκπνξηθά πιενλεθηήκαηα απφ ηελ εγθαηάζηαζε κηθξψλ ζπζηεκάησλ παξαγσγήο ειεθηξηθήο ελέξγεηαο. Όζν πεξηζζφηεξα ζπζηήκαηα παξαγσγήο ελέξγεηαο εγθαηαζηαζνχλ θαη ζπλδεζνχλ κε ην δίθηπν ειεθηξνδφηεζεο, ηφζν πεξηζζφηεξα είλαη ηα νθέιε γηα ηηο επηρεηξήζεηο, φπσο π.ρ. ε βειηίσζε ηεο πνηφηεηαο ηεο ειεθηξηθήο ηζρχνο, ε ζηαζεξφηεηα ηεο ειεθηξηθήο ηάζεο θαη ε κείσζε ησλ επελδχζεσλ γηα λέεο γξακκέο κεηαθνξάο. Ζ βαζκηαία αχμεζε ησλ κηθξψλ ειεθηξνπαξαγσγψλ κπνξεί λα θαιχςεη απνηειεζκαηηθά ηε δηαξθή αχμεζε ηεο δήηεζεο ειεθηξηθήο ελέξγεηαο, ε νπνία ζε δηαθνξεηηθή πεξίπησζε ζα έπξεπε λα θαιπθζεί κε κεγάιεο επελδχζεηο γηα ζηαζκνχο ειεθηξνπαξαγσγήο. Ζ παξαγσγή ειεθηξηζκνχ απφ κηθξνχο παξαγσγνχο κπνξεί λα πεξηνξίζεη επίζεο ηελ αλάγθε επελδχζεσλ ζε λέεο γξακκέο κεηαθνξάο ειεθηξηθήο ελέξγεηαο. Σν θφζηνο κηαο λέαο γξακκήο κεηαθνξάο είλαη πνιχ πςειφ, αλ ιάβνπκε ππφςε καο πέξα απφ ηνλ ηερλνινγηθφ ε- μνπιηζκφ θαη ζέκαηα πνπ ζρεηίδνληαη κε ηελ εμάληιεζε ησλ θπζηθψλ πφξσλ θαη ηηο αιιαγέο ζηηο ρξήζεηο γεο. 100

101 Οη δηάθνξνη κηθξνί παξαγσγνί "πξάζηλεο" ειεθηξηθήο ελέξγεηαο απνηεινχλ ηδαληθή ιχζε γηα ηε κειινληηθή παξνρή ειεθηξηθήο ελέξγεηαο ζηηο πεξηπηψζεηο φπνπ ακθηζβεηείηαη ε αζθάιεηα ηεο παξνρήο. Ζ ηνπηθή παξαγσγή ειεθηξηθήο ελέξγεηαο δελ δνθηκάδεηαη απφ δαπαλεξέο ελεξγεηαθέο απψιεηεο πνπ αληηκεησπίδεη ην ειεθηξηθφ δίθηπν (απψιεηεο, νη νπνίεο ζηελ Διιάδα α- λέξρνληαη ζε 12% θαηά κέζν φξν). Απφ ηελ άιιε, ε κέγηζηε παξαγσγή ειηαθνχ ειεθηξηζκνχ ζπκπίπηεη ρξνληθά κε ηηο εκεξήζηεο αηρκέο ηεο δήηεζεο (ηδίσο ηνπο θαινθαηξηλνχο κήλεο), βνεζψληαο έηζη ζηελ εμνκάιπλζε ησλ αηρκψλ θνξηίνπ θαη ζηε κείσζε ηνπ ζπλνιηθνχ θφζηνπο ηεο ειεθηξνπαξαγσγήο, δεδνκέλνπ φηη ε θάιπςε απηψλ ησλ αηρκψλ είλαη ηδηαίηεξα δαπαλεξή. Σα θσηνβνιηατθά, εθηφο απφ θαζαξή ελέξγεηα, παξέρνπλ αθφκε πξνζέιθπζε πειαηψλ θαη αμηνπηζηία ζε έλα απειεπζεξσκέλν πεξηβάιινλ. ε έλα πςειά αληαγσληζηηθφ πεξηβάιινλ, νη επηρεηξήζεηο παξαγσγήο ειεθηξηζκνχ ρξεηάδνληαη θίλεηξα γηα λα πξνζειθχζνπλ θαη λα δηαηεξήζνπλ ηνπο πειάηεο ηνπο. Σα πξνγξάκκαηα θαζαξήο ελέξγεηαο κπνξνχλ λα είλαη ειθπζηηθά ζε αξθεηά κεγάιν αξηζκφ θαηαλαισηψλ πνπ ελδηαθέξνληαη γεληθά γηα ην πεξηβάιινλ θαη εηδηθφηεξα γηα ηηο θιηκαηηθέο αιιαγέο. ήκεξα νη θαηαλαισηέο ζηηο α- πειεπζεξσκέλεο ελεξγεηαθέο αγνξέο δελ αγνξάδνπλ απιά ηε θζελφηεξε ειεθηξηθή ελέξγεηα, θαζψο ππάξρεη πιένλ ζέκα ηφζν πνηφηεηαο φζν θαη ππεξεζηψλ. Όζνλ αθνξά ζηελ πνηφηεηα ηνπ ειεθηξηζκνχ, ηα ζέκαηα είλαη μεθάζαξα: ε ελέξγεηα πνπ ρξεζηκνπνηψ πξνέξρεηαη απφ ζεξκνειεθηξηθφ ζηαζκφ πνπ ρξεζηκνπνηεί νξπθηά θαχζηκα θαη θαηαζηξέθεη ην πεξηβάιινλ, ελψ κπνξεί λα πξνέιζεη απφ κηα κνλάδα πνπ δελ ξππαίλεη ην πεξηβάιινλ; Πηα ειεθηξηθή ε- λέξγεηα πξέπεη λα αγνξάζσ; Μπνξψ, ηνπιάρηζηνλ, λα αγνξάζσ κηθξέο πνζφηεηεο θαζαξήο ελέξγεηαο γηα λα ελζαξξχλσ ηηο αλαλεψζηκεο πεγέο ελέξγεηαο; Απηά απνηεινχλ ζέκαηα πνπ απαζρνινχλ νπσζδήπνηε ηηο "έμππλεο" επηρεηξήζεηο παξαγσγήο ελέξγεηαο. Ζ επηρείξεζε πνπ απνδέρεηαη ηα θσηνβνιηατθά ζπζηήκαηα ζα πξνζειθχζεη πειάηεο-παξαγσγνχο πνπ ζα ρξεζηκνπνηνχλ θσηνβνιηατθά θαη ζα πσινχλ ζηε ζπλέρεηα ζε απηή θαζαξή ελέξγεηα. ε έλα πεξηβάιινλ απειεπζεξσκέλεο αγνξάο, ηέηνηνη πειάηεο-παξαγσγνί κπνξεί λα βξίζθνληαη νπνπδήπνηε. Σα θσηνβνιηατθά κπνξνχλ λα ρξεζηκνπνηεζνχλ σο δνκηθά πιηθά παξέρνληαο ηε δπλαηφηεηα γηα θαηλνηφκνπο αξρηηεθηνληθνχο ζρεδηαζκνχο, θαζψο δηαηίζεληαη ζε πνηθηιία ρξσκάησλ, κεγεζψλ, ζρεκάησλ θαη κπνξνχλ λα 101

102 παξέρνπλ επειημία θαη πιαζηηθφηεηα ζηε θφξκα, ελψ δίλνπλ θαη δπλαηφηεηα δηαθνξηθήο δηαπεξαηφηεηαο ηνπ θσηφο αλάινγα κε ηηο αλάγθεο ηνπ ζρεδηαζκνχ. Αληηθαζηζηψληαο άιια δνκηθά πιηθά ζπκβάιινπλ ζηε κείσζε ηνπ ζπλνιηθνχ θφζηνπο κηαο θαηαζθεπήο (ηδηαίηεξα ζεκαληηθφ ζηελ πεξίπησζε ησλ ε- ιηαθψλ πξνζφςεσλ ζε εκπνξηθά θηίξηα). Σέινο, ηα θσηνβνιηατθά παξέρνπλ θχξνο ζην ρξήζηε ηνπο θαη βειηηψλνπλ ην image ησλ επηρεηξήζεσλ πνπ ηα επηιέγνπλ. ηηο πην αλαπηπγκέλεο αγνξέο (φπσο ε ηαπσληθή θαη ε γεξκαληθή) ηα θσηνβνιηατθά είλαη πιένλ "trendy" θαη "must" γηα θάζε λέα θηηξηαθή εθαξκνγή. Σα μειονεκηήμαηα ηων θωηοβοληαϊκών 1.Δρνπλ αθφκα πςειφ αξρηθφ θφζηνο επέλδπζεο. 2.Απαηηνχλ ζρεηηθά κεγάιεο επηθάλεηεο εγθαηάζηαζεο. 3.Έρνπλ αθφκε (ζήκεξα) ζρεηηθά κηθξφ βαζκφ απφδνζεο. Σν ζρεηηθά πςειφ θφζηνο αγνξάο θαη ε έιιεηςε επηδνηήζεσλ ήηαλ σο πξηλ ιίγν ν θπξηφηεξνο ιφγνο γηα ηελ ζηαζηκφηεηα ηεο αγνξάο θ/β. (π.ρ. ε έιιεηςε επηρνξήγεζεο γηα ηνλ νηθηαθφ θαηαλαισηή, έιιεηςε επηρνξήγεζεο ηεο παξαγφκελεο θ/β kwh) Σα θσηνβνιηατθά, φπσο άιισζηε θαη φιεο νη αλαλεψζηκεο πεγέο ελέξγεηαο (ΑΠΔ), έρνπλ πςειφ αξρηθφ θφζηνο επέλδπζεο θαη αζήκαλην ιεηηνπξγηθφ θφζηνο, αληίζεηα κε ηηο ζπκβαηηθέο ελεξγεηαθέο ηερλνινγίεο πνπ ζπλήζσο έρνπλ ζρεηηθά κηθξφηεξν αξρηθφ επελδπηηθφ θφζηνο θαη πςειά ιεηηνπξγηθά θφζηε. Σν θιίκα απηφ φκσο ηψξα αιιάδεη δξακαηηθά. Πνιιέο ρψξεο έρνπλ μεθηλήζεη ηα ηειεπηαία ρξφληα ζεκαληηθά πξνγξάκκαηα ελίζρπζεο ησλ θσηνβνιηατθψλ, κε γελλαίεο επηδνηήζεηο ηφζν ηεο αγνξάο θαη εγθαηάζηαζεο θσηνβνιηατθψλ, φζν θαη ηεο παξαγφκελεο ειηαθήο θηινβαηψξαο. Έλα Φ/Β ζχζηεκα ελ γέλεη παξάγεη εηεζίσο KWH αλά εγθαηεζηεκέλν KW.Δλλνείηαη φηη ζηηο λφηηεο θαη πην ειηφινπζηεο πεξηνρέο ηεο ρψ- 102

103 ξαο καο, έλα Φ/Β παξάγεη πεξηζζφηεξν ειηαθφ ειεθηξηζκφ απ φηη ζηηο βφξεηεο. Γηα παξάδεηγκα, αλαθέξνπκε φηη έλα Φ/Β ζχζηεκα ζηελ Αζήλα απνδίδεη KWH/έηνο/KW,ζηε Θεζζαινλίθε KWH/έηνο/KW ζηελ Κξήηε ή Ρφδν KWH/έηνο/KW θαη ζηελ Εάθπλζν(άξα θαη εδψ ζηελ Κεθαινληά KWH/έηνο/KW. Σο ηλιακό δςναμικό ηηρ Δλλάδαρ Πηγή: Όινη γλσξίδνπκε φηη ε Κχπξνο είλαη ηδηαίηεξα επλνεκέλε απφ ηνλ ήιην θαζ φιε ηε δηάξθεηα ηνπ έηνπο. Αλ ζθεθηεί θαλείο φηη πνιιά απφ ηα ζπζηήκαηα γηα ηα νπνία κηιάκε έρνπλ αλαπηπρζεί θαη απνδίδνπλ απφ ρξφληα ζηελ Β. Δπξψπε, θαηαιαβαίλεη θαλείο ην πφζν πίζσ έρνπκε κείλεη θαη ην ηη κπνξνχκε λα θάλνπκε κε φιν απηφ ην ειηαθφ δπλακηθφ πνπ απιφρεξα (θαη δσξεάλ)καο πξνζθέξεη ρεηκψλα θαινθαίξη ν Θεφο. 103

104 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8 ΜΕΛΕΣΗ ΦΩΣΟΒΟΛΣΑΪΚΗ ΕΓΚΑΣΑΣΑΗ Σα οικονομικά ηων θωηοβοληαϊκών Δλψ φινη ζρεδφλ πξνβιεκαηίδνληαη γηα ην αξρηθφ θφζηνο ηεο επέλδπζεο ζε έλα θσηνβνιηατθφ ζχζηεκα, ειάρηζηνη αλαξσηηνχληαη πνηα ζα είλαη ηα πξαγκαηηθά ιεηηνπξγηθά θφζηε θαηά ηελ εηθνζάρξνλε θαη πιένλ ιεηηνπξγία ηνπ. Αλαιχνπκε παξαθάησ ηα θφζηε απηά, πνπ δείρλνπλ φηη κία επέλδπζε ζε έλα θσηνβνιηατθφ πάξθν δελ εγγπάηαη εχθνιν θαη γξήγνξν πινπηηζκφ φπσο δηαηείλνληαη θάπνηνη, αιιά απνηειεί κηα ζνβαξή επέλδπζε κε καθξνρξφληα πξννπηηθή θαη πξνζπάζεηα. Πφζν θάλεη; Παξφιν πνπ κία κνλνζήκαληε απάληεζε είλαη παξαθηλδπλεπκέλε (δελ είλαη φια ηα πξντφληα ίδηα), δίλνπκε θάπνηεο ηάμεηο κεγέζνπο γηα λα έρεη θαλείο κηα ηδέα. Κφζηνο εμνπιηζκνχ θαη εγθαηάζηαζεο γηα θσηνβνιηατθφ πάξθν: 5-5,5 /Wp. ην θφζηνο απηφ ζα πξέπεη λα πξνζζέζεη θαλείο θαη ηα έμνδα γηα πηζαλή αγνξά γεο, ηε δηακφξθσζε θαη πεξίθξαμε ηνπ νηθνπέδνπ, ηηο κειέηεο θαη ηε ζχλδεζε κε ηε ΓΔΖ. Καη πάιη σο ηάμε κεγέζνπο θαη κφλν, αλαθέξνπκε πσο ην ζπλνιηθφ θφζηνο (κε ην θιεηδί ζην ρέξη) είλαη πεξί ηα 6 /Wp. Με άιια ιφγηα, κηα επέλδπζε ζε έλα θσηνβνιηατθφ ζηαζκφ ηζρχνο 100 kwp είλαη ηεο ηάμεο ησλ , ελψ κηα επέλδπζε ηζρχνο 1 MWp θνζηίδεη 5-5,5 εθαη.. Αλ ζθνπεχεη λα βάιεη θαλείο ζχζηεκα παξαθνινχζεζεο ηεο ηξνρηάο ηνπ ήιηνπ (tracker), ζα πξέπεη λα ππνινγίζεη έλα 20% παξαπάλσ ζηα θφζηε ηνπ εμνπιηζκνχ. Να ζεκεηψζνπκε εδψ φηη ν επελδπηήο κπνξεί λα απαιιαγεί απφ ηελ θαηαβνιή ΦΠΑ γηα ηνλ εμνπιηζκφ. Σελ απαιιαγή ηελ δίλεη ε αξκφδηα εθνξία ζηελ νπνία ππάγεηαη. Λειηοςπγικά κόζηη θωηοβοληαϊκών ζηαθμών: Σα ιεηηνπξγηθά θφζηε ελφο θσηνβνιηατθνχ ζηαζκνχ πεξηιακβάλνπλ ηα εμήο: - Κφζηνο ζπληήξεζεο (O&M) 104

105 - Κφζηνο αζθάιηζεο (ππνρξεσηηθφ γηα ηε δαλεηνδφηεζε ηνπ έξγνπ) - Κφζηνο θχιαμεο (ζπκβφιαην κε εηαηξία security, ππνρξεσηηθφ γηα ηε δαλεηνδφηεζε ηνπ έξγνπ ζε πεξίπησζε εγθαηάζηαζεο ζε αγξνηεκάρην) - Γηνηθεηηθά θφζηε (ινγηζηήξην, δεκνζίεπζε ηζνινγηζκψλ ζε πεξίπησζε ΑΔ θαη ΔΠΔ, ηειεθσληθά ηέιε γηα απηφκαηε απνζηνιή δεδνκέλσλ ζε ΓΔ- ΜΖΔ-ΓΔΖ) - Κφζηε πξνζσπηθνχ (π.ρ. επηζηάηε ζηελ πεξίπησζε κεγάισλ θσηνβνιηατθψλ ζηαζκψλ ή θφζηε θαζαξηζκνχ ησλ πιαηζίσλ) Πξνθαλψο, ηφζν ην κέγεζνο ηνπ ζηαζκνχ φζν θαη ην εηαηξηθφ ζρήκα θαη ν ηφπνο εγθαηάζηαζεο επεξεάδνπλ ηα παξαπάλσ θφζηε. ε γεληθέο γξακκέο, ηα παξαπάλσ θφζηε θπκαίλνληαη ζπλήζσο απφ 0,5% έσο 1,5% ηνπ ζπλνιηθνχ θφζηνπο ηεο επέλδπζεο εηεζίσο. Δγγςήζειρ καλήρ λειηοςπγίαρ: Σα πξντφληα πνπ θπθινθνξνχλ ζηελ ειιεληθή αγνξά δηαζέηνπλ θαηά ηεθκήξην ηα απαξαίηεηα πηζηνπνηεηηθά. πγθεθξηκέλα, ηα θξπζηαιιηθά θσηνβνιηατθά πξέπεη λα πιεξνχλ ηηο πξνδηαγξαθέο CEC 503 ή ΔΝ ή IEC ή ηζνδχλακεο, ελψ ηα thin-film ηελ πξνδηαγξαθή IEC ή ηζνδχλακεο. Φσηνβνιηατθά πνπ δελ ζπλνδεχνληαη απφ ηα παξαπάλσ πηζηνπνηεηηθά δελ ζα πξέπεη λα γίλνληαη απνδεθηά. Οη θαηαζθεπαζηέο δίλνπλ ζπλήζσο ηηο εμήο εγγπήζεηο γηα ηα θσηνβνιηατθά πιαίζηα: ρξφληα εγγχεζε γηα ην πξντφλ ρξφληα εγγχεζε γηα ην φηη ζα απνδίδεη πάλσ απφ ην 90% ηεο νλνκαζηηθήο ηνπ ηζρχνο ρξφληα εγγχεζε γηα ην φηη ζα απνδίδεη πάλσ απφ ην 80% ηεο νλνκαζηηθήο ηνπ ηζρχνο. Ζ ηππηθή εγγχεζε ησλ αληηζηξνθέσλ είλαη ζπλήζσο 2-5 ρξφληα. Αλ ν ζρεδηαζκφο ηνπ ζπζηήκαηνο γίλεη κε ηε ρξήζε πνιιψλ κηθξψλ αληηζηξνθέσλ, ε εγγχεζε απηή είλαη αξθεηή γηαηί ην θφζηνο αληηθαηάζηαζήο ηνπο ζε πεξίπησζε βιάβεο είλαη κηθξφ. Αλ ρξεζηκνπνηεζνχλ κεγάινη θεληξηθνί αληηζηξν- 105

106 θείο, ηφηε ζπλήζσο ε αγνξά ηνπο ζπλνδεχεηαη θαη απφ ζπκβφιαην θαιήο ιεηηνπξγίαο γηα 20 ρξφληα. Καη νη δχν θηινζνθίεο ζρεδηαζκνχ είλαη απνδεθηέο αθνχ παξνπζηάδνπλ δηαθνξεηηθά πιενλεθηήκαηα θαη κεηνλεθηήκαηα θαη επαθίεηαη πιένλ ζηελ θξίζε ηνπ επελδπηή λα απνθαζίζεη πνην δξφκν ζα αθνινπζήζεη. Γηα ηελ απνθπγή πηζαλψλ πξνβιεκάησλ αληνρήο θαη ζηαηηθφηεηαο ησλ βάζεσλ ζηήξημεο, θαιφ είλαη λα ρξεζηκνπνηεζνχλ ηππνπνηεκέλεο βάζεηο ζηήξημεο πνπ πιεξνχλ πξνδηαγξαθέο αληνρήο θαη ζηαηηθφηεηαο θαηά DIN 1055, Eurocode 9 part 1.1 ή ηζνδχλακεο. πλήζσο ηα ζπκβφιαηα θαιήο ιεηηνπξγίαο ηνπ ζπζηήκαηνο είλαη δηεηή, αιιά κπνξεί θαλείο λα ηα παξαηείλεη γηα ηνπιάρηζηνλ 10 ρξφληα. Ζ on-line παξαθνινχζεζε ηνπ ζπζηήκαηνο θαη ην remote monitoring (πνπ ζπλήζσο είλαη πξναηξεηηθά) δηαζθαιίδνπλ ζπλερή έιεγρν ψζηε ην ζχζηεκα λα απνδίδεη πάληα ηα αλακελφκελα θαη λα ππάξρεη άκεζε εηδνπνίεζε ζε πεξίπησζε πνπ δελ ζπκβαίλεη απηφ. Έλα ηέηνην ζπκβφιαην βέβαηα, αλεβάδεη ηα ιεηηνπξγηθά θφζηε ηνπ ζπζηήκαηνο. Πωρ να ξεκινήζεηε Απηή είλαη ε πην θξίζηκε εξψηεζε θαη ίζσο ε πην νπζηαζηηθή. Αθνχ ε- λεκεξσζείηε απφ ηελ ηζηνζειίδα ηνπ πλδέζκνπ Δηαηξηψλ Φσηνβνιηατθψλ (ΔΦ, ειάηε ζε επαθή κε κία απφ ηηο εηαηξίεο ηνπ πλδέζκνπ. Γελ έρεη λφεκα λα πξνζπαζήζεηε λα έξζεηε ζε επαθή κε ηνλ ίδην ηνλ ΔΦ ή ην ΤΠΑΝ, ηε ΡΑΔ, ηε ΓΔΖ θ.ιπ. Οη αξκφδηεο αξρέο ζα παίμνπλ ην ξφιν ηνπο ζε κεηέπεηηα θάζε ηεο δηαδηθαζίαο. Αθνχ επηιέμεηε έλα πξνκεζεπηή γηα ηνλ εμνπιηζκφ ζαο, ζα πξέπεη λα εηνηκάζεηε έλα θάθειν γηα ηελ αδεηνδφηεζε θαη ηελ πηζαλή επηδφηεζε ηεο ε- πέλδπζήο ζαο. Οη πεξηζζφηεξεο εηαηξίεο πνπ πξνκεζεχνπλ εμνπιηζκφ έρνπλ ζπλεξγάηεο πνπ κπνξνχλ λα ζαο βνεζήζνπλ ζηελ πξνεηνηκαζία ησλ θαθέισλ. Μπνξείηε βέβαηα λα απεπζπλζείηε θαη ζηελ ειεχζεξε αγνξά, αλαδεηψληαο ηε βνήζεηα ελφο κειεηεηή. Μπνξεί ηα θίλεηξα γηα εγθαηάζηαζε θσηνβνιηατθψλ λα είλαη ηδηαίηεξα ειθπζηηθά, φκσο νη δηαδηθαζίεο δελ είλαη νχηε απιέο νχηε γξήγνξεο. Οπιηζηείηε κε ππνκνλή. Αλ ζθνπεχεηε λα επελδχζεηε ζε θσηνβνιηατθφ πάξθν, δχν 106

107 είλαη ηα θξίζηκα δεηήκαηα πνπ ζα πξέπεη λα επηιχζεηε πξηλ αξρίζεηε λα μνδεχεηε ρξήκαηα ζε κειέηεο θαη θαθέινπο: 1. Οη επηηξεπφκελεο ρξήζεηο γεο ηνπ νηθνπέδνπ ζαο, θαη 2. Σα ίδηα θεθάιαηα πνπ κπνξείηε λα δηαζέζεηε γηα ηελ επέλδπζή ζαο. εκεηψζηε φηη ν αλαπηπμηαθφο λφκνο επηβάιιεη λα εηζθέξεηε ηνπιάρηζηνλ ην 25% ηνπ θφζηνπο ηεο επέλδπζεο σο ηδία ζπκκεηνρή θαη έρεη ζπγθεθξηκέλεο νδεγίεο γηα ην πψο απνδεηθλχεηαη απηφ. Πξνζέμηε ινηπφλ θαη κε ην παίξλεηε αςήθηζηα γηαηί ζα βξεζείηε εθηφο λπκθψλνο. Γίλνπκε έλα απιφ παξάδεηγκα γηα λα γίλνπκε ζαθείο. Έζησ φηη ζέιεηε λα επελδχζεηε ζε έλα θσηνβνιηατθφ ζηαζκφ ηζρχνο 100 kwp, ελδεηθηηθνχ πξνυπνινγηζκνχ Θα ρξεηαζηείηε ηα εμήο: 1. Έλα άξηην νηθφπεδν πνπ δελ έρεη ραξαθηεξηζζεί σο αγξνηηθή γε π- ςειήο παξαγσγηθφηεηαο (απηφ ζα ζαο ην πεη ε Ννκαξρία) σο ίδηα θεθάιαηα (σο ππφινηπα εμακήλνπ ζε ηξαπεδηθφ ινγαξηαζκφ, σο ρξεφγξαθα, σο αθίλεηε πεξηνπζία ή ζπλδπαζκφ φισλ απηψλ). Αλ δελ πιεξνχληαη νη δχν παξαπάλσ φξνη, θαιχηεξα λα ην ςάμεηε ιίγν παξαπάλσ. Με πξνρσξήζεηε ππνθχπηνληαο ζηελ πξννπηηθή ηνπ εχθνινπ θέξδνπο θαη ζηηο αλέμνδεο ππνζρέζεηο δηαθφξσλ. Σα θσηνβνιηατθά είλαη κηα θαιή επέλδπζε, ζέιεη φκσο λα έρεη θαλείο θάπνηα αξρηθά θεθάιαηα θαη λα είλαη δηαηεζεηκέλνο λα πάξεη ηα φπνηα ξίζθα. ε απηή ηελ πεξίπησζε, ν ήιηνο ζα ηνλ αληακείςεη, φπσο θαίλεηαη θαη ζην παξαθάησ ελδεηθηηθφ παξάδεηγκα. 107

108 Σιμέρ θωηοβοληαϊκών ζςζηημάηων: Οη ηηκέο ησλ θσηνβνιηατθψλ ζπζηεκάησλ πνηθίιινπλ, αλάινγα κε ηνλ ηηκνθαηάινγν θάζε εηαηξείαο. ε γεληθέο γξακκέο πάλησο, νη ηηκέο γηα έλα θσηνβνιηατθφ πάλει είλαη πεξίπνπ 6 επξψ αλά Wp ηζρχνο θαη νη ηηκή κηαο κπαηαξίαο θιεηζηνχ ηχπνπ βαζηάο εθθφξηηζεο κε gel ιίγν θάησ απφ 2 επξψ αλά Ah ρσξεηηθφηεηαο. Οη ηηκέο θαη ην θφζηνο ηνπ αληηζηξνθέα (inverter) ή ηνπ ξπζκηζηή θφξηηζεο είλαη κηθξφ ζε ζρέζε κε ηηο ηηκέο ηνπ θσηνβνιηατθνχ θαη ηνπ ζπζζσξεπηή (κπαηαξία). Έηζη, ε ηηκέο γηα έλα θσηνβνιηατθφ πάλει 100 Wp θπκαίλνληαη γχξσ απφ ηα 600 επξψ. Οη ηηκέο ησλ κπαηαξηψλ κε ρσξεηηθφηεηα 100 Ah είλαη πεξίπνπ 190 επξψ. Οη ηηκέο ησλ ξπζκηζηψλ θφξηηζεο μεθηλάλε απφ 25 επξψ θαη ε ηηκή ελφο inverter (αληηζηξνθέαο) 300 βαη ηξνπνπνηεκέλνπ εκίηνλνπ είλαη 108

109 πεξίπνπ 50 επξψ θαη ελφο 1500 βαη ιίγν πάλσ απφ 200 επξψ (νη inverter θαζαξνχ εκίηνλνπ θνζηίδνπλ 2-3 θνξέο παξαπάλσ). Τπολογιζμόρ - Παπάδειγμα Βαζηδφκελνη ζηε ζεσξία πνπ παξαζέζακε παξαπάλσ ζα μεθηλήζνπκε ηελ κειέηε κηαο απηφλνκεο θσηνβνιηατθήο εγθαηάζηαζεο γηα έλα κέζν αζηηθφ ζπίηη. Γηα ηελ πην ξεαιηζηηθή πξνζέγγηζε ηεο εγθαηάζηαζεο ζα πξέπεη λα ιεθζνχλ ππ φςηλ εθηφο απφ ηα θαζαξά ηερληθά ραξαθηεξηζηηθά, ε ιεηηνπξγηθφηεηα, ην θφζηνο θαη ηα θπζηθά θαηλφκελα. Γίλεηαη κία πξνζπάζεηα ε εγθαηάζηαζε λα είλαη πξνζηηή απφ φινπο φζνπο επηζπκνχλ λα ηελ απνθηήζνπλ. Ζ ρξήζε ησλ θσηνβνιηατθψλ ζα γίλεη κε ηέηνην ηξφπν έηζη ψζηε λα απνθεπρζεί ε κεγηζηνπνίεζε ηνπ θφζηνπο, ρσξίο φκσο απηφ λα ζηεξεί ζην ζπίηη ηελ ιεηηνπξγηθφηεηα πνπ επηζπκνχκε. πίηι σωπίρ ΓΔΗ - Οικολογικό ζπίηι Δίλαη αθφκε αζχκθνξν λα θαιχςνπκε φιεο ηηο αλάγθεο κηαο θχξηαο θαηνηθίαο κε θσηνβνιηατθά. Κη απηφ γηαηί ε KWh ηεο ΓΔΖ είλαη θαηά πνιχ θζελφηεξε απφ απηή πνπ πξνθχπηεη απφ ην θφζηνο ησλ απαηηνχκελσλ θσηνβνιηατθψλ. Αθφκε θη αλ ππνζέζνπκε πσο θαιχπηνπκε φιεο ηηο αλάγθεο γηα δεζηφ λεξφ κε ειηαθφ ζεξκνζίθσλα θαη ηελ θνπδίλα κε αέξην, παξακέλνπλ νη αλάγθεο γηα ςχμε θαη ζέξκαλζε ηνπ ρψξνπ. Μπνξνχκε βέβαηα λα θαηαζθεπάζνπκε έλα νηθνινγηθφ ζπίηη πνπ ζα έ- ρεη κεησκέλεο αλάγθεο ςχμεο θαη ζέξκαλζεο. Σν θφζηνο θαηαζθεπήο γηα έλα νηθνινγηθφ ζπίηη ζα είλαη αξθεηά πςειφηεξν, αιιά ζα γίλεη απφζβεζε απφ ην κεησκέλν θφζηνο δηαρείξηζεο ζε βάζνο 20εηίαο. Ση κπνξεί λα γίλεη; Καη' αξρήλ κπνξνχκε λα μεθηλήζνπκε κε ηελ εμνηθνλφκεζε ελέξγεηαο κε ιακπηήξεο νηθνλνκίαο, κφλσζε θιπ: 1. Πνιχ θαιή κφλσζε ζηνπο ηνίρνπο θαη ηα παξάζπξα (π.ρ. κε δηπιά θξχζηαιια). Σέληεο, ζθίαζηξα θιπ. 2. Λακπηήξεο νηθνλνκίαο γηα νηθνλνκία ζηηο ιάκπεο γηα θσηηζκφ. 3. πζθεπέο (ςπγείν, πιπληήξην θιπ) ελεξγεηαθνχ ηχπνπ Α, φζν ην δπλαηφλ ρακειφηεξεο θαηαλάισζεο. 109

110 4. Ζιηαθφο ζεξκνζίθσλαο γηα δεζηφ λεξφ, θνπδίλα κε αέξην. 5. Οξζνινγηθή ρξήζε ζπζθεπψλ, απνθπγή ζπαηάιεο. Μφλν ηα παξαπάλσ, ζα εμαζθαιίζνπλ γηα ην ζπίηη εμνηθνλφκεζε ελέξγεηαο πάλσ απφ 50%. Μεηά, ππνινγίδνπκε ηηο αλάγθεο ζε ειεθηξηζκφ (πφζεο θηινβαηψξεο ην κήλα ζα θαηαλαιψλνπκε) θαη ζα απνθαζίζνπκε ζε ηη πνζνζηφ ζέινπκε λα ηηο θαιχςνπκε απφ θσηνβνιηατθά. Έλα κέζν ειιεληθφ ζπίηη κε ειηαθφ ζεξκνζίθσλα θαη ιακπηήξεο νηθνλνκίαο αιιά θαη κε air condition, θαπζηήξα πεηξειαίνπ θαη ειεθηξηθή θνπδίλα, θαηαλαιψλεη πεξίπνπ KWh κήλα (θφζηνο πεξίπνπ 40 επξψ). Υσξίο ειεθηξηθή θνπδίλα θαη air condition θαηαλαιψλεη πεξίπνπ KWh. Γηα λα παξαρζνχλ 250 KWh ην κήλα απφ θσηνβνιηατθά απαηηνχληαη πεξίπνπ 12 πάλει θσηνβνιηατθψλ ησλ 180 watt ην θαζέλα ζπλ ηνπο ζπζζσξεπηέο θαη ηα παξειθφκελα. Μαδί κε ηελ εγθαηάζηαζε, ην θφζηνο θζάλεη πεξίπνπ ζηα έσο επξψ, αλάινγα κε ηνπο ζπζζσξεπηέο πνπ ζα ρξεζηκνπνηεζνχλ. Δάλ ην ζπίηη δελ έρεη θαζφινπ ζχλδεζε κε ηε ΓΔΖ, πξέπεη λα επελδχζνπκε ζε κεγαιχηεξν ζχζηεκα ή ζε κηθηφ ζχζηεκα κε αλεκνγελλήηξηα γηα λα έρνπκε κεξηθέο κέξεο απηνλνκίαο ζε πεξίπησζε έληνλεο θαη ζπλερφκελεο γηα κέξεο ζπλλεθηάο. Υξήζηκε είλαη ζε απηέο ηηο πεξηπηψζεηο θαη κηα γελλήηξηα θαπζίκνπ γηα αθξαίεο πεξηπηψζεηο. Αλ πάιη έρνπκε ζχλδεζε κε ηε ΓΔΖ ηφηε ζε απηέο ηηο πεξηπηψζεηο γίλεηαη κεηάπησζε ζην δίθηπν γηα ξεχκα απφ ηε ΓΔΖ. Δπηπιένλ, δελ ρξεηαδφκαζηε ζπζζσξεπηέο νπφηε ην παξαπάλσ θφζηνο κηαο νηθηαθήο θσηνβνιηατθήο εγθαηάζηαζεο κεηψλεηαη σο θαη 30%. Ζ ηειεπηαία ιχζε είλαη θαη ε πξνηεηλφκελε γηα κηα θχξηα θαηνηθία κε φ- ιεο ηηο ζχγρξνλεο αλέζεηο. ε κηα εμνρηθή θαηνηθία, ζα κπνξνχζακε κε κεξηθνχο απινχο ζπκβηβαζκνχο θαη αξθεηά θζελφηεξα, λα απνθχγνπκε ηειείσο ηε ΓΔΖ καδί κε φια ηα πάγηα θαη ηα ηέιε πξνο ηξίηνπο πνπ απηή ζπλεπάγεηαη. Σο πίηι ζηην Πάθο( 34 47'47" North, 32 25'4" East, Elevation: 101 m a.s.l.) Απφ ηα παξαπάλσ ππνζεηηθά παξαδείγκαηα ζα πξνρσξήζνπκε ζηνλ νξηζκφ ηνπ ζπηηηνχ πνπ ζα ηξνθνδνηήζνπκε θαη ζηηο ελεξγεηαθέο ηνπ αλάγθεο. Σν 110

111 ζπίηη καο απνηειείηαη απφ 2 ππλνδσκάηηα, 1 ζαιφλη, κηα θνπδίλα κε ηξαπεδαξία 6 αηφκσλ,1 απνζεθεπηηθφ ρψξν, 1 ρσι, 1 κπάλην κε πιπληήξην θαη ληνπδηέξα θαη 1 κεγάιν κπάλην αλάκεζα ζηα ππλνδσκάηηα κε κπαληέξα. Σν ζπίηη δηαζέηεη εκηππαίζξην κε πέξγθνια, γθαξάδ θαη νηθφπεδν ζην νπνίν ζα ηνπνζεηεζνχλ ηα θσηνβνιηατθά.. Δηθφλα 8.1: Κάηνςε ηνπ ζπηηηνχ γηα ην νπνίν γίλεηαη ε κειέηε ηεο εγθαηάζηαζεο 111

112 Δίδορ σώπος Σεηπαγωνικά μέηπα Τπλνδσκάηην 1 14,2 Τπλνδσκάηην 2 10,5 Μπάλην 1 5,1 Μπάλην 2 6,3 αιφλη 18,23 Κνπδίλα 15,75 Γηάδξνκνο 9,16 Απνζήθε 2,20 ύνολο 81,5 Πίλαθαο 8.1: Καηεγνξίεο δσκαηίσλ θαη ηα ηεηξαγσληθά κέηξα πνπ ηνπο αληηζηνηρνχλ Δηθφλα 8.2: Μνληεινπνίεζε ηνπ ζπηηηνχ κέζσ εθαξκνγήο ηξηζδηάζηαηεο νπηηθνπνίεζεο 112

113 1 ο βήμα: Δξοικονόμηζη ενέπγειαρ Όηαλ ζρεδηάδνπκε έλα ζχζηεκα θσηνβνιηατθψλ, ην βαζηθφηεξν θαη πξψην πξάγκα απφ ην νπνίν πξέπεη λα μεθηλήζνπκε, είλαη λα εμεηάζνπκε ηηο δπλαηφηεηεο γηα εμνηθνλφκεζε ελέξγεηαο. ηελ πεξίπησζε καο ζα επηιέμνπκε γηα ηελ ζέξκαλζε ηνπ ζπηηηνχ θαη γηα ηελ ειεθηξηθή θνπδίλα ηελ ρξήζε ηνπ θπζηθνχ αεξίνπ θαη γηα ην δεζηφ λεξφ ζα ρξεζηκνπνηήζνπκε ειηαθφ ζεξκνζίθσλα. Έηζη πξνθχπηεη κία ζεκαληηθή εμνηθνλφκεζε ελέξγεηαο αθνχ ν ζπκβαηηθφο ζεξκνζίθσλαο θαη ε ειεθηξηθή θνπδίλα είλαη νη ζπζθεπέο κε ηελ κεγαιχηεξε θαηαλάισζε ειεθηξηθήο ελέξγεηαο ζε έλα κέζν αζηηθφ ζπίηη. γηα πεξαηηέξσ εμνηθνλφκεζε ελέξγεηαο ζα ρξεζηκνπνηήζνπκε νηθνλνκηθνχο ιακπηήξεο ρακειήο ηζρχνο θαη ζπζθεπέο ελεξγεηαθνχ ηχπνπ Α. Έλαο ιακπηήξαο ππξαθηψζεσο ησλ 60 watt, ζαλ απηνχο πνπ νη πεξηζζφηεξνη ρξεζηκνπνηνχλ γηα ην θσηηζκφ ησλ ρψξσλ, θαηαλαιψλεη 60 watt γηα θάζε ψξα ιεηηνπξγίαο ηνπ. Απηφ ζεκαίλεη φηη αλ έρνπκε 5 ηέηνηνπο ιακπηήξεο λα ιεηηνπξγνχλ θαηά κέζν φξν 6 ψξεο ην 24σξν ν θάζε έλαο, ηφηε ε θαηαλάισζή ηνπο ζα είλαη 5 Υ 6 Υ 60 = Wh ην 24σξν. ε ζχγθξηζε κε ηνπο ιακπηήξεο νηθνλνκίαο ησλ 15 watt (πνπ "απνδίδνπλ" ζαλ ηνπο θνηλνχο ιακπηήξεο ππξαθηψζεσο ησλ 60 watt) έρνπκε 5 Υ 6 Υ 15 = 450 Wh, δειαδή κηα νηθνλνκία watt αλά 24σξν. 2 ο βήμα: Τπολογιζμόρ καηανάλωζηρ ην δεχηεξν βήκα ζα νξίζνπκε ηηο ειεθηξηθέο ζπζθεπέο πνπ ππάξρνπλ ζην ζπίηη νη νπνίεο ζα ηξνθνδνηεζνχλ απφ ηελ εγθαηάζηαζε καο. Φωηιζμόρ χκθσλα κε ηνλ πίλαθα ηνπ ΣΟΣΔΔ γηα ηελ θσηεηλή δξαζηηθφηεηα έ- ρνπκε ηνλ παξαθάησ πίλαθα κε βάζε ηνλ νπνίν γλσξίδνληαο ηα lux θαη ηα ηεηξαγσληθά κέηξα θάζε ρψξνπ ζα ππνινγίζνπκε ηα ζπλνιηθά lumen πνπ ρξεηάδεηαη ην ζπίηη. 113

114 είδορ σώπος lux ηεηπαγωνικά μέηπα lumen δηάδξνκνο 150 9, ζαιφλη , θνπδίλα , ππλνδσκάηηα , κπάληα , απνζήθε 150 2, ΤΝΟΛΟ Πίλαθαο 8.2: νη ρψξνη ηνπ ζπηηηνχ, ηα lux θαη ηα lumen πνπ απαηηνχληαη γηα ηνλ θσηηζκφ ηνπο Έρνπκε δχν επηινγέο γηα ιακπηήξεο νηθνλνκίαο: Σνπο ιακπηήξεο θζνξηζκνχ θφκπαθη (λέαο ηερλνινγίαο - νηθνλνκηθνχο) Απόδοζη 50 Lm/W. Αληηθαζηζηνχλ ηνπο θνηλνχο ιακπηήξεο ππξάθησζεο θαη επηηπγράλνπλ νηθνλνκία 75% Σνπο ιακπηήξεο θζνξηζκνχ κηθξήο δηακέηξνπ T5 θαη Σ5 ζε Σ8 κε ελζσκαησκέλν ειεθηξνληθφ ballast. Απόδοζη 96 Lm/W. Αληηθαζηζηνχλ ηνπο θνηλνχο ιακπηήξεο θζνξηζκνχ κε εηήζηα νηθνλνκία ζηε θαηαλάισζε 47%. Δλψ αθφκα κεγαιχηεξε κείσζε ηεο θαηαλάισζεο, αθφκα 30%, θαη κε αχμεζε ηεο απφδνζεο ηνπ θσηηζκνχ, ιφγν ηεο πςειήο ζπρλφηεηαο ιεηηνπξγίαο ησλ ειεθηξνληθψλ ballast,πνπ έρνπλ ελζσκαησζεί. Δπηιέγνπκε ηνπο ιακπηήξεο θζνξηζκνχ κηθξήο δηακέηξνπ T5 θαη Σ5 ζε Σ8 κε ελζσκαησκέλν ειεθηξνληθφ ballast (απφδνζε 96 Lm/W) γηαηί ππεξέρνπλ ζε απφδνζε απφ ηνπο παξαδνζηαθνχο ιακπηήξεο θζνξηζκνχ θφκπαθη. Άξα δηαηξνχκε ην ζχλνιν ησλ απαηηνχκελσλ lumen κε ηελ απφδνζε ησλ ιακπηήξσλ πνπ επηιέμακε θαη βξίζθνπκε ηα ζπλνιηθά watt δήηεζεο (20711:96 = 215,7). Δπηιέγνπκε ιακπηήξεο ηζρχνο 15 watt, άξα ζέινπκε 15 ιακπηήξεο. 114

115 ςζκεςέρ Ιζσύρ(W) Ώπερ/ημέπα Μέπερ/εβδομάδα Δβδομάδερ/έηορ KWh/έηορ 15 Λακπηήξεο ,4 Πίλαθαο 8.3: Ζ ελεξγεηαθή θαηαλάισζε γηα ην θσηηζκφ Θέπμανζη Για θέρμανζη θα προηιμήζουμε ηο ενεργειακό ηζάκι ηο οποίο παξάγεη ζεξκφ αέξα κε θπζηθή δηάρπζε θαζψο εθκεηαιιεχεηαη ηε ζεξκφηεηα πνπ παξάγεηαη απφ ηελ θαχζε ηνπ μχινπ, δηνρεηεχνληαο ηελ ζηνλ εζσηεξηθφ ρψξν κέζσ αεξαγσγψλ θαη πεξζίδσλ. Δηθφλα 8.3: Γηάγξακκα ελεξγεηαθνχ ηδαθηνχ. Πεγή: Οη εζηίεο δηαζέηνπλ θεξακηθφ ηδάκη αεξνζηεγψο ζθξαγηζκέλν, κηα πφξηα, ηελ νπνία έρνληάο ηελ θιεηζηή επηηπγράλεηε ε κέγηζηε απφδνζε ηνπ ηδαθηνχ ε ν- πνία δελ επηηξέπεη ην πάγσκα ηηο εζηίαο, δελ ηελ αθήλεη λα επεξεαζηεί απφ ξεχκαηα θαζψο επίζεο θξαηάεη ηνλ δεζηφ αέξα ζην εζσηεξηθφ ηεο, αιιά θαη δελ αθήλεη λα θανχλ εχθνια ηα μχια. Υξεζηκνπνηείηαη θαη κε ηελ πφξηα αλνηρηή. Γποζιζμόρ χκθσλα κε ηελ Greenpeace, ζηελ Διιάδα, ηα εγθαηεζηεκέλα θιηκαηηζηηθά ππνινγίδνληαη ζηα 3 εθαηνκκχξηα, ελψ θάζε ρξφλν εγθαζίζηαληαη θαηλνχξγηα. Οη ελεξγεηαθέο απαηηήζεηο ησλ ηειεπηαίσλ είλαη ηφζν πςειέο, πνπ γηα ηελ θάιπςή ηνπο απαηηείηαη ε θαηαζθεπή ελφο λένπ ζηαζκνχ ειεθηξνπα- 115

116 ξαγσγήο κε ηζρχ πεξίπνπ 400 MW θαη θφζηνο εθαηνκκχξηα επξψ! Πην απιά, γηα θάζε επξψ πνπ μνδεχνπκε γηα ηελ αγνξά θιηκαηηζηηθψλ, ρξεηάδνληαη δχν επηπιένλ επξψ γηα ηελ θαηαζθεπή λέσλ ζηαζκψλ ειεθηξνπαξαγσγήο πνπ ζα εμππεξεηνχλ απηά ηα θιηκαηηζηηθά θαη κφλν. Αληίζεηα, νη αλεκηζηήξεο νξνθήο δελ ελνρινχλ θαλέλαλ. Απνδίδνπλ ηθαλνπνηεηηθά, αθφκα θαη ζε ζρεηηθά πςειέο ζεξκνθξαζίεο, δξνζίδνληαο έλα κέζν δσκάηην έσο θαη 3 βαζκνχο Κειζίνπ. Λφγσ ηεο θαηαζθεπήο, αιιά θαη ηνπ ηξφπνπ ιεηηνπξγίαο ηνπο, ζπκβάιινπλ ζεκαληηθά ζηνλ ζσζηφ αεξηζκφ ηνπ ρψξνπ, βειηηψλνληαο αηζζεηά ηηο ζπλζήθεο ηνπ δσκαηίνπ. Σα κπζηηθά γηα έλαλ απνδνηηθφ αλεκηζηήξα Οη θαινί (θαη ζπλήζσο αθξηβφηεξνη) αλεκηζηήξεο νξνθήο είλαη αζφξπβνη. πλεπψο, ελδείθλπηαη ε ηνπνζέηεζή ηνπο αθφκα θαη ζην ππλνδσκάηην. Γηα θαιχηεξεο απνδφζεηο, ηα πηεξχγηα ηνπ αλεκηζηήξα ζα πξέπεη λα απέρνπλ 2,5-3 κέηξα απφ ην δάπεδν, εθ. απφ ην ηαβάλη θαη ηνπιάρηζηνλ 50 εθ. απφ ηνπο πιεπξηθνχο ηνίρνπο. Αλάινγα κε ηελ θαηαζθεπάζηξηα εηαηξεία, ε εγγχεζε πνπ θαιχπηεη ηνλ α- λεκηζηήξα κπνξεί λα είλαη θαη εθ' φξνπ δσήο. ηελ ειιεληθή αγνξά θπθινθνξνχλ θαη αλεκηζηήξεο νξνθήο κε δπλαηφηεηα αλαζηξνθήο: ην ρεηκψλα, ζηέιλνληαο ηνλ δεζηφ αέξα πξνο ηα θάησ, ηνλ βνεζνχλ λα θπθινθνξεί θαιχηεξα θαη δεκηνπξγνχλ νκνηφκνξθε ζεξκηθή αηκφζθαηξα. Δηζη, νη ζπλζήθεο εζσηεξηθνχ ρψξνπ γίλνληαη πην επράξηζηεο θαη ε- μνηθνλνκείηαη ελέξγεηα ζέξκαλζεο. Οη ηηκέο μεθηλνχλ απφ 50 έσο 60 επξψ θαη κπνξνχλ λα ζθαξθαιψζνπλ α- θφκα θαη ζηα επξψ. Σν θφζηνο ηνπο εμαξηάηαη απφ ην αλ έρνπλ ελζχξκαην ή αζχξκαην ρεηξηζηήξην, απφ ην αλ δηαζέηνπλ ελζσκαησκέλν θσηηζηηθφ, απφ ηελ πεξίκεηξφ ηνπο, απφ ηηο ζηξνθέο ηνπο αλά ιεπηφ θαη ηελ απφδνζε θπβηθψλ κέηξσλ αλά ψξα. Ζ ηνπνζέηεζε ζα πξέπεη λα γίλεηαη απφ έκπεηξν ειεθηξνιφγν. Γηα πξαθηηθνχο ιφγνπο, θαιφ ζα είλαη ζην ζεκείν φπνπ ζα εγθαηαζηαζεί ν αλεκηζηήξαο λα ππάξρεη δηπιφο δηαθφπηεο (άιινο γηα ην θσηηζηηθφ θαη άιινο γηα ηνλ αλεκηζηήξα), ψζηε λα απνκνλψλνληαη νη δχν ιεηηνπξγίεο. Κη απηφ γηαηί 116

117 ηα αιπζηδάθηα πνπ θξέκνληαη απφ ηνλ αλεκηζηήξα θαη πξννξίδνληαη γη' απηήλ ηε δνπιεηά είλαη ζπλήζσο εππαζή θαη ζπάλε εχθνια. Δπηιέγνπκε αλεκηζηήξα νξνθήο Hunter 65 watt, έλα γηα θάζε ρψξν (ππλνδσκάηηα, θνπδίλα θαη ζαιφλη) νη νπνίνη είλαη επαξθήο γηα λα θαιχςνπλ ηηο αλάγθεο ηα$νπ ζπηηηνχ. ςζκεςέρ Ιζσύρ(W) Ώπερ/ημέπα Μέπερ/εβδομάδα Δβδομάδερ/έηορ KWh/έηορ Αλεκηζηήξαο 65 1, ,9 Πίλαθαο 8.4: Ζ ελεξγεηαθή θαηαλάισζε γηα ην δξνζηζκφ Υξεηαδφκαζηε 4 αλεκηζηήξαο γηα φιν ην ζπίηη νπφηε γηα ην δξνζηζκφ ρξεηαδφκαζηε 43,6 Kwh/έηνο ςζκεςέρ ςζκεςέρ Οη ζπζθεπέο πνπ θαηαλαιψλνπλ ηε κεγαιχηεξε ηζρχ εκεξεζίσο είηε ιφγσ ηεο κεγάιεο νλνκαζηηθήο ηζρχνο είηε ιφγσ ησλ πνιιψλ σξψλ ιεηηνπξγίαο είλαη νη εμήο : Πιπληήξην ξνχρσλ, ςπγείν, ηειεφξαζε, θνπδίλα, ζεζνπάξ, ππνινγηζηήο, απνξξνθεηήξαο θαη ζηεξενθσληθφ. Γηα ηηο ππφινηπεο κηθξνζπζθεπέο πνπ δελ είλαη πξνθαζνξηζκέλε ε ζπρλφηεηα ρξήζεο ηνπο ζα νξηζηεί κηα θνηλή πάγηα θαηαλάισζε. Όιεο νη ζπζθεπέο είλαη ελεξγεηαθήο θιάζεο Α ζχκθσλα κε ηε ζήκαλζε ηεο Energy Star. Έηζη έρνπκε : Ιζσύρ(W) Ώπερ/ημέπα Μέπερ/εβδομάδα Δβδομάδερ/έηορ KWh/έηορ Κνπδίλα , Σειεφξαζε ,5 εζνπάξ 400 0, ,8 Φπγείν ζηεξενθσληθφ 30 1, ,65 Τπνινγηζηήο ,8 Πιπληήξην ξνχρσλ ,72 ΤΝΟΛΟ: 1264,47 ΚWh 117

118 Πίλαθαο 8.5: Ζ ελεξγεηαθή θαηαλάισζε γηα ην ηηο ζπζθεπέο ηνπ ζπηηηνχ Γηα ιφγνπο εμνηθνλφκεζεο ελέξγεηαο επηιέγνπκε ηε ρξήζε ειηαθνχ ζεξκνζίθσλα. Ο ππνινγηζκφο ηεο θαηαλάισζεο ηνπ πιπληεξίνπ ξνχρσλ έγηλε κε βάζε ηελ θαηαλάισζε πνπ δίλεη ε θαηαζθεπαζηηθή εηαηξεία, δειαδή 1Kw/πιχζε. Σα ππφινηπα ηερληθά ραξαθηεξηζηηθά ηνπ πιπληεξίνπ είλαη: Πιπληήξην Ρνχρσλ Δκπξφζζηαο Φφξησζεο AEG LAVAMAT ηξνθέο (rpm) 1000 Γπλαηφηεηα πιχζεο (θηιά) 6,00 Υσξεηηθφηεηα θάδνπ (ιίηξα) 48 Carboran Σάζε /πρλφηεηα (V / Hz) /50 Πφδηα ζηήξημεο /Ρφδεο 4 ξπζκ. πφδηα Γηαζηάζεηο εθ. 85ρ60ρ58 Δλεξγεηαθή θιάζε Α+ Απφδνζε πιχζεο Α Απφδνζε ζηεγλψκαηνο C Δλαπνκέλνπζα πγξαζία 60% Δλεξγεηαθή θαηαλάισζε (Kwh) 1,02 Καηαλάισζε λεξνχ (ιίηξα) 46 Θφξπβνο Πιχζεο db(a) 54 Θφξπβνο ζηπςίκαηνο db(a) 76 Πιήξσο ειεθηξνληθφ Timer : EWM2100NV Πίλαθαο ειέγρνπ: Διιεληθά Πιπληήξην 60 cm κε κεγάιε ιεπθή πφξηα Απηφκαηε αλαγλψξηζε πνζφηεηαο ξνχρσλ κέζσ Full Fuzzy logic Απηφκαηε εμηζνξξφπεζε θνξηίνπ ( balance control ) Αληηπιεκκπξηθή πξνζηαζία κε ειεθηξνληθφ πηεζζνζηάηε (pressostat) Aqua stop πξηάξη απνξξππαληηθνχ 3 ζέζεσλ Πεξηζηξνθηθφο δηαθφπηεο επηινγήο πξνγξακκάησλ θαη ζεξκνθξαζηψλ Βνκβεηήο Φεθηαθή νζφλε ηξηψλ ςεθίσλ φπνπ εκθαλίδνληαη: 118

119 5 πιήθηξα I.Δπηινγή ζηξνθψλ ζηπςίκαηνο II.Πξφπιπζεο III.Λεθέδεο IV.χληνκεο πιχζεο (εμνηθνλφκεζεο ρξφλνπ) V.Έλαξμεο / παχζεο Δπηιέμακε ηελ παξαθάησ θνπδίλα: Μάξθα: Bosch Δληνηρηδφκελν / Διεχζεξν: Διεχζεξε ζπζθεπή πλνιηθφο αξηζκφο ζέζεσλ πνπ κπνξνχλ λα ρξεζηκνπνηεζνχλ ηαπηφρξνλα: 4 Αξηζκφο ειεθηξηθψλ δσλψλ καγεηξέκαηνο: 4 Έιεγρνο εζηηψλ: Ζιεθηξηθφ ξεχκα Πεγή ελέξγεηαο: Ζιεθηξηθφ ξεχκα Πξνδηαγξαθέο ζχλδεζεο κε ειεθηξηθφ ξεχκα (W): W Γηαζηάζεηο ηνπ πξντφληνο (Τ x Π x Β) (mm): 850 x 600 x 600 mm Γηαζηάζεηο ζπζθεπαζκέλνπ πξντφληνο (ΤxΠxΒ) mm: 960 x 670 x 700 mm Πεγή ελέξγεηαο - Θάιακνο 1: Ζιεθηξηθφ ξεχκα Δλεξγεηαθή θιάζε -εζσηεξηθφο ρψξνο 1: A Καηαλάισζε ελέξγεηαο ζε ζπκβαηηθή ιεηηνπξγία (kwh) - εζσηεξηθφο ρψξνο 1: 0,89 kwh Καηαλάισζε ελέξγεηαο ζε ιεηηνπξγία θπθινθνξίαο ζεξκνχ αέξα- εζσηεξηθφο ρψξνο 1 (kwh): 0,79 kwh Σχπνο ηνπ πξψηνπ ζεξκαληηθνχ ζηνηρείνπ: Δζηία απφ ρπηνζίδεξν, Εψλε καγεηξ. πςειήο ηαρχηεηαο Γηαζηάζεηο ηνπ πξψηνπ ζεξκαληηθνχ ζηνηρείνπ (mm): 180 mm Ηζρχο ηνπ πξψηνπ ζεξκαληηθνχ ζηνηρείνπ (kw): 2 kw Θέζε ηνπ δεχηεξνπ ζεξκαληηθνχ ζηνηρείνπ: Πίζσ αξηζηεξά Σχπνο ηνπ δεχηεξνπ ζεξκαληηθνχ ζηνηρείνπ: Zψλε standard, Δζηία απφ ρπηνζίδεξν Γηαζηάζεηο ηνπ δεχηεξνπ ζεξκαληηθνχ ζηνηρείνπ (mm): 145 mm Ηζρχο ηνπ δεχηεξνπ ζεξκαληηθνχ ζηνηρείνπ (kw): 1 kw Θέζε ηνπ ηέηαξηνπ ζεξκαληηθνχ ζηνηρείνπ: Εψλε καγεηξ.πίζσ δεμηά 119

120 Σχπνο ηνπ ηέηαξηνπ ζεξκαληηθνχ ζηνηρείνπ: Δζηία απφ ρπηνζίδεξν, Εψλε standard Γηαζηάζεηο ηνπ ηέηαξηνπ ζεξκαληηθνχ ζηνηρείνπ (mm): 220 mm Ηζρχο ηνπ ηέηαξηνπ ζεξκαληηθνχ ζηνηρείνπ (kw): 2 kw Θέζε ηνπ πέκπηνπ ζεξκαληηθνχ ζηνηρείνπ: Δκπξφο δεμηά Σχπνο ηνπ πέκπηνπ ζεξκαληηθνχ ζηνηρείνπ: Δζηία απφ ρπηνζίδεξν, Εψλε standard Γηαζηάζεηο ηνπ πέκπηνπ ζεξκαληηθνχ ζηνηρείνπ (mm): 80 mm Ηζρχο ηνπ πέκπηνπ ζεξκαληηθνχ ζηνηρείνπ (kw): 0.45 kw Σα ηερληθά ραξαθηεξηζηηθά ηνπ ςπγείνπ είλαη: Siemens KG39EAW40G specification Dimensions (mm) 650 LowFrost Yes Shelf Type Safety Glass Manufacturer Warranty 2 Year(s) Energy Rating A+++ Rated Auto Defrost Refrigerator Yes Fridge Capacity (Gross) 252 Litres Fridge Capacity (Net) 247 Litres Freezer Capacity (Gross) 95 Litres Freezer Capacity (Net) 92 Litres Required Room Temperature 10 To 43 C Annual Energy Consumption 157 Kwh Noise Level 38 db Fast Freezing Yes Vacation Button Yes Number of Shelves (Fridge) 5 Number of Compartments (Freezer) 3 Bottle Storage Yes Adjustable Shelves Yes Salad Crisper Yes Super Cool Yes Interior Light LED 600 x 2010 x 120

121 Reversible Door Open Door Alert coolbox Yes Yes Yes Σα ηερληθά ραξαθηεξηζηηθά ηνπ πιπληεξίνπ είλαη: Πιπληήξην Ρνχρσλ Δκπξφζζηαο Φφξησζεο AEG LAVAMAT ηξνθέο (rpm) 1000 Γπλαηφηεηα πιχζεο (θηιά) 6,00 Υσξεηηθφηεηα θάδνπ (ιίηξα) 48 Carboran Σάζε /πρλφηεηα (V / Hz) /50 Πφδηα ζηήξημεο /Ρφδεο 4 ξπζκ. πφδηα Γηαζηάζεηο εθ. 85ρ60ρ58 Δλεξγεηαθή θιάζε Α+ Απφδνζε πιχζεο Α Απφδνζε ζηεγλψκαηνο C Δλαπνκέλνπζα πγξαζία 60% Δλεξγεηαθή θαηαλάισζε (Kwh) 1,02 Καηαλάισζε λεξνχ (ιίηξα) 46 Θφξπβνο Πιχζεο db(a) 54 Θφξπβνο ζηπςίκαηνο db(a) 76 Πιήξσο ειεθηξνληθφ Timer : EWM2100NV Πίλαθαο ειέγρνπ: Διιεληθά Πιπληήξην 60 cm κε κεγάιε ιεπθή πφξηα Απηφκαηε αλαγλψξηζε πνζφηεηαο ξνχρσλ κέζσ Full Fuzzy logic Απηφκαηε εμηζνξξφπεζε θνξηίνπ ( balance control ) Αληηπιεκκπξηθή πξνζηαζία κε ειεθηξνληθφ πηεζζνζηάηε (pressostat) Aqua stop πξηάξη απνξξππαληηθνχ 3 ζέζεσλ Πεξηζηξνθηθφο δηαθφπηεο επηινγήο πξνγξακκάησλ θαη ζεξκνθξαζηψλ Βνκβεηήο Φεθηαθή νζφλε ηξηψλ ςεθίσλ φπνπ εκθαλίδνληαη: Γηάξθεηα επηιεγκέλνπ πξνγξάκκαηνο 121

122 Σέινο πξνγξάκκαηνο Κσδηθνί ζθάικαηνο Λαλζαζκέλε επηινγή Κιείδσκα αζθαιείαο γηα παηδηά 5 πιήθηξα I.Δπηινγή ζηξνθψλ ζηπςίκαηνο II.Πξφπιπζεο III.Λεθέδεο IV.χληνκεο πιχζεο (εμνηθνλφκεζεο ρξφλνπ) V.Έλαξμεο / παχζεο Δπνκέλσο παίξλνληαο ηελ θαηαλάισζε φισλ ησλ ζπζθεπψλ ηνπ ζπηηηνχ αλά έηνο έρνπκε: καηηγοπία KWh/έηορ Φσηηζκφο 491,4 δξνζηζκφο 43,6 ζπζθεπέο 1264,47 ΤΝΟΛΟ: 1799,47 ΚWh/έτος Πίλαθαο 8.6: Ζ ελεξγεηαθή θαηαλάισζε ηνπ ζπηηηνχ αλά έηνο. Έηζη ινηπφλ πξνθχπηεη πσο ε εγθαηάζηαζε καο ζα πξέπεη λα ππνζηεξίδεη κηα θαηαλάισζεο ηεο ηάμεσο ησλ 1799,47 ΚWh/έηνο. Σα δεδνκέλα απηά εηζάγνληαη ζηελ εθαξκνγή PVSyst ε νπνία ζα ρξεζηκνπνηεζεί γηα ην ζρεδηαζκφ ηνπ απηφλνκνπ θσηνβνιηατθνχ ζπζηήκαηνο. Πην ζπγθεθξηκέλα, ζηνλ παξαθάησ πίλαθα εηζάγνληαη ε ηζρχο ηεο θάζε ζπζθεπήο, ησλ ιακπηήξσλ θαη ησλ αλεκηζηήξσλ γηα θάζε επνρή μερσξηζηά. 122

123 Πίλαθαο 8.7: Ζ εηζαγσγή ησλ θαηαλαιψζεσλ αλά επνρή ζηελ εθαξκνγή PVSyst ηε ζπλέρεηα νξίδεηαη ε θιίζε ησλ παλέισλ κε βειηηζηνπνίεζε γηα ην ρεηκψλα, νπφηε θαη ππάξρεη ε ειάρηζηε ειηνθάλεηα. Ο πξνζαλαηνιηζκφο ησλ παλέισλ ζα είλαη λφηηνο γηα λα επηηχρνπκε ηε κέγηζηε απφδνζε. 123

124 Πίλαθαο 8.8: Ζ επηινγή ηεο θιίζεο ησλ παλέισλ ζηελ εθαξκνγή PVSyst. Γηα ηνλ εηήζην ππνινγηζκφ ηεο παξαγφκελεο ειεθηξηθήο ελέξγεηαο απφ ηελ Φ/Β ζπζηνηρία ρξεζηκνπνηήζεθε ην ππνινγηζηηθφ πξφγξακκα δηαζηαζηνιφγεζεο θσηνβνιηατθψλ ζπζηεκάησλ PVSYST V4.36. Γηα ηελ εθηίκεζε ηνπ ειηαθνχ δπλακηθνχ έρεη ρξεζηκνπνηεζεί ε βάζε δεδνκέλσλ Meteonorm ζε σξηαία βάζε (Πίλαθαο 8.9) απφ ηε βάζε δεδνκέλσλ ηνπ National Renewable Energy Laboratory (NREL, Facility of the US Department of Energy).πλνιηθά έρεη ζπλεθηηκεζεί: I. Ζ κεηαβνιή ηεο απφδνζεο ησλ πιαηζίσλ κε ηελ ζεξκνθξαζία II. Ζ αχμεζε ηεο ζεξκνθξαζίαο ησλ πιαηζίσλ ιφγσ ηεο ειηαθήο αθηηλνβνιίαο III. Ζ αλάθιαζε ζηελ εκπξφζζηα επηθάλεηα φηαλ πξνζπίπηεη ε αθηηλνβνιία ππφ κεγάιε γσλία IV. Οη απψιεηεο mismatch V. Ζ θακπχιε απφδνζεο ηνπ αληηζηξνθέα VI. Οη σκηθέο απψιεηεο ησλ θαισδίσλ VII. Ζ επηθάζεζε ξχπσλ VIII. Πηζαλέο δηαθνπέο ηνπ δηθηχνπ. 124

125 Πίλαθαο 8.9: Ζ επηινγή ηεο ηνπνζεζίαο ζηελ εθαξκνγή PVSyst. Ο νξίδνληαο ηνπ ζπηηηνχ ζεσξείηαη αλνηθηφο φπσο θαίλεηαη θαη ζηνλ Πίλαθα Πίλαθαο 8.10: Ζ πξνζνκνίσζε ηεο γξακκήο ηνπ νξίδνληα ζηελ εθαξκνγή PVSyst. 125

126 3 ο Βήμα: Δπιλογή ζςζζωπεςηών. ην 3 ν βήκα μεθηλάεη ε δηαζηαζηνιφγεζε ηνπ θσηνβνιηατθνχ ζπζηήκαηνο. Ο ζηφρνο ηεο δηαζηαζηνιφγεζεο είλαη λα επηηεπρζεί ν βέιηηζηνο ζπλδπαζκφο παλέισλ, ζπζζσξεπηψλ, αληηζηξνθέα θαη ξπζκηζηή ψζηε: ην ζχζηεκα λα κελ είλαη ππεξδηαζηαζηνινγεκέλν, δειαδή λα κελ ππάξρνπλ αρξεζηκνπνίεηεο κπαηαξίεο, νχηε θαη ππνδηαζηαζηνινγεκέλν, δειαδή ηα πάλεια λα είλαη ηνπνζεηεκέλα έηζη ψζηε ην ξεχκα πνπ παξάγεηαη λα κελ είλαη πεξηζζφηεξν απφ φζν κπνξεί λα ζεθψζεη ν αληηζηξνθέαο. Με απηή ηε ινγηθή θαη ζε ζπλδπαζκφ κε ηα απνηειέζκαηα ηεο εθαξκνγήο PVSyst (Πίλαθαο 8.11) επηιέγνληαη ηα παξαθάησ πάλεια, ζπζζσξεπηέο, α- ληηζηξνθέαο θαη ξπζκηζηήο. Πίλαθαο 8.11: Γηαζηαζηνιφγεζε ηνπ ζπζηήκαηνο ζηελ εθαξκνγή PVSyst. Πην ζπγθεθξηκέλα, νη ζπζζσξεπηέο, φπσο έρεη πξναλαθεξζεί, είλαη α- λαπφζπαζηα θνκκάηηα ηεο εγθαηάζηαζεο αθνχ ζ απηνχο απνζεθεχεηε ε ε- λέξγεηα πνπ ζα ρξεηαζηνχκε γηα ηελ ηξνθνδφηεζε ηνπ ζπηηηνχ ζε εκέξεο ζπλλεθηάο θαη θαηά ηε δηάξθεηα ηεο λχρηαο. 126

127 Οη ζπζζσξεπηέο (κπαηαξίεο) αλαγξάθνπλ ηε ρσξεηηθφηεηά ηνπο ζε Ah (ακπέξ αλά ψξα). Έηζη, έλαο ζπζζσξεπηήο ησλ 12 volt θαη 100 Ah παξέρεη 12 Υ 100 = watt ζπλερνχο ξεχκαηνο (DC) γηα 1 ψξα ή 120 watt γηα 10 ψ- ξεο ή 12 watt γηα 100 ψξεο. Έλαο αθφκε ζεκαληηθφο δείθηεο είλαη απηφο πνπ καο παξέρεη ηελ πιεξνθνξία ζρεηηθά κε ηνλ ξπζκφ εθθφξηηζεο κε βάζε ηνλ νπνίν ν ζπζζσξεπηήο κπνξεί λα δψζεη ηηο αλαγξαθφκελεο Ah. Έηζη, 100 Ah C20 ζεκαίλεη φηη νη 100 Ah επηηπγράλνληαη φηαλ ε ζηαδηαθή εθθφξηηζε δηαξθεί 20 ψξεο. Γηα ιηγφηεξεο ψξεο (π.ρ. C10, 10 ψξεο) παίξλνπκε ιηγφηεξεο Ah, ελψ ζε ζηαδηαθή εθθφξηηζε πεξηζζφηεξσλ σξψλ (π.ρ. C100, 100 ψξεο) παίξλνπκε ζεκαληηθά πεξηζζφηεξεο Ah. 1. Δίλαη πξνηηκφηεξν θαηά ηε ιεηηνπξγία ηνπο λα παξέρνπλ ιίγα watt γηα πεξηζζφηεξεο ψξεο παξά πνιιά watt γηα ιίγεο, επεηδή ζηε δεχηεξε πεξίπησζε κεηψλεηαη δξαζηηθά ν ρξφλνο δσήο ηνπο. 2. Πνηέ δελ εθθνξηίδνπκε ηειείσο ηνπο ζπζζσξεπηέο γηαηί απηφ κπνξεί λα ηνπο θαηαζηξέςεη. 3. Τπάξρνπλ ζπζζσξεπηέο δηαθφξσλ ηχπσλ κε δηαθνξεηηθφ βαζκφ επηηξεπφκελεο εθθφξηηζεο. Ο γεληθφο θαλφλαο είλαη θαηά ηε ζπλεζηζκέλε ρξήζε λα κελ επηηξέπνπκε εθθφξηηζε πάλσ απφ 50% πεξίπνπ θαη κφλν ζε εμαηξεηηθέο πεξηπηψζεηο αλάγθεο λα θζάλνπκε ην 80%. Άξα, φηαλ αγνξάδνπκε ζπζζσξεπηέο (κπαηαξίεο) γηα ην θσηνβνιηατθφ ζχζηεκα, επηιέγνπκε ρσξεηηθφηεηα ηνπιάρηζηνλ δηπιάζηα απφ φζε ππνινγίζακε φηη ζα θαιχπηεη ηηο αλάγθεο καο. Όζν κεγαιχηεξε ηφζν θαιχηεξα γηα ηε δηάξθεηα δσήο ηεο κπαηαξίαο. Απφ ηελ αλάιπζε ησλ θαηαλαιψζεσλ πξνθχπηεη πσο ρξεηαδφκαζηε 4,7 KWh ην 24σξν. χκθσλα ηελ εθαξκνγή PVSyst θαη δεδνκέλεο κηαο απηνλνκίαο 5 εκεξψλ, ε πξνηεηλφκελε ρσξεηηθφηεηα ησλ κπαηαξηψλ ηνπ ζπζηήκαηνο είλαη 1093 Ah. Ζ ηάζε ζνπ ζπζηήκαηνο επηιέρζεθε λα είλαη 24 volts. Γηα λα ηθαλνπνηεζνχλ νη παξαπάλσ ζπλζήθεο επηιέγνληαη 24 κπαηαξίεο ησλ 2V/549Ah Fulmen-CEAC (TXE 550/OPzS490) θαη ζα ηνπνζεηεζνχλ ζε 2 ελ παξαιιήισ ζπζηνηρίεο ησλ 12 κπαηαξηψλ. 127

128 Δηθφλα 8.4: ζπζζσξεπηήο ηχπνπ 2V/549Ah Fulmen-CEAC (TXE 550/OPzS490). Πεγή: 4 ο βήμα: Δπιλογή μεγέθοςρ ηλιακών ζςλλεκηών (πανελ). Αθνχ ινηπφλ θαηαιήμακε ζην κέγεζνο ησλ ζπζζσξεπηψλ (κπαηαξηψλ), ζηε ζπλέρεηα ζα ππνινγίζνπκε ην κέγεζνο ησλ ειηαθψλ ζπιιεθηψλ πνπ ζα είλαη ηθαλφ λα θνξηίδεη ηνπο ζπζζσξεπηέο. Έλαο ειηαθφο ζπιιέθηεο ησλ 50 watt/p νλνκαζηηθά (αλά ψξα ειηνθάλεηαο) ζα δψζεη ζε εκέξα κε 5 ψξεο ειηνθάλεηαο (π.ρ. ηνλ Απξίιην) 250 watt/h ζεσξεηηθά (ιφγσ απσιεηψλ ζα είλαη 10% έσο 20% ιηγφηεξα) ελψ ζε εκέξα κε 7 ψξεο ειηνθάλεηαο (π.ρ. ηνλ Ηνχιην) 350 watt/h. Γηα λα θνξηίζεη εληειψο άδεηνπο ζπζζσξεπηέο (ζεσξεηηθά, γηαηί πνηέ δελ ζα είλαη ηειείσο άδεηνη φπσο είπακε παξαπάλσ) ησλ 12 volt θαη 100 Ah (1.200 watt/h) ζα ρξεηαζηεί 4 εκέξεο ηνλ Απξίιην θαη 3 εκέξεο ηνλ Ηνχιην. Αλ εγθαηαζηήζνπκε ηξεηο ηέηνηνπο ειηαθνχο ζπιιέθηεο ησλ 50 watt/p ν θάζε έλαο (ή έλαλ ησλ 150 watt/p), ηφηε ζα ρξεηαζηεί κία εκέξα ηνλ Ηνχιην θαη ζρεδφλ δχν κέξεο ηνλ Απξίιην. Όηαλ ζρεδηάδνπκε έλα κεγάιν θσηνβνιηατθφ ζχζηεκα γηα ην ζπίηη, θαιφ είλαη λα έρνπκε σο βάζε ην ρεηξφηεξν ζελάξην, πνπ είλαη νη ρεηκεξηλέο ψ- ξεο ειηνθάλεηαο (θαηά κέζν φξν), πνπ γηα ηελ Διιάδα είλαη νη 3 ψξεο ηε κέξα (ην Γεθέκβξην). Αλ ζρεδηάδνπκε γηα έλα εμνρηθφ πνπ επηζθεπηφκαζηε ΜΟΝΟ ην θαινθαίξη (Μάην έσο επηέκβξην), νη ψξεο ειηνθάλεηαο πνπ ππνινγίδνπκε είλαη 6 (Μ.Ο.). Έηζη ζηε δηθηά καο πεξίπησζε πνπ ππνινγίζακε φηη ζα θαηαλαιψλνπκε 4,7 KWh ην 24σξν, ρξεηαδφκαζηε θσηνβνιηατθά πάλει ηζρχνο 4,7 KWh /3=1,6KWp γηα λα καο θαιχπηνπλ ρεηκψλα-θαινθαίξη. 128

129 Αλ ζέιακε λα καο θαιχπηνπλ ΜΟΝΟ γηα ην θαινθαίξη, ζα ρξεηαδφκαζηαλ θσηνβνιηατθά πάλει ζπλνιηθήο ηζρχνο 4,7 /6=0,78KWp. ε απηή ηελ πεξίπησζε κάιηζηα ζα ρξεηαδφκαζηαλ θαη κηθξφηεξεο κπαηαξίεο, αθνχ ην θαινθαίξη δελ απαηηείηαη απηνλνκία γηα 5 εκέξεο ρσξίο ειηνθάλεηα πνπ ππνινγίζακε ζην 3ν βήκα. ην εκπφξην ππάξρνπλ ειηαθνί ζπιιέθηεο δηαθφξσλ εηδψλ θαη δηαθφξσλ δπλαηνηήησλ. Δκείο γηα λα θαιχςνπκε ηηο αλάγθεο καο ζα ρξεζηκνπνηήζνπκε κηα ζπζηνηρία απφ 5 πάλει ηχπνπ M GET AK, 240Wp Solar Panel ηεο Solarwatt AG. Δηθφλα 8.5: πάλει ηχπνπ M GET AK 240Wp ηεο Solarwatt. Πεγή: 5 ο Βήμα: Δπιλογή Ανηιζηποθέα ( inverter ) Ο αληηζηξνθέαο είλαη κηα ζπζθεπή πνπ κεηαηξέπεη ην ζπλερέο (DC) ξεχκα ηνπ θσηνβνιηατθνχ ζπζηήκαηνο ζε ελαιιαζζφκελν (AC) ξεχκα 220V. Έηζη κπνξνχκε λα ηξνθνδνηήζνπκε απφ ηε κπαηαξία ηνπ θσηνβνιηατθνχ ζπζηήκαηνο φιεο ηηο νηθηαθέο ζπζθεπέο πνπ απαηηνχλ 220 Volt. 129

130 Δηθφλα 8.6: Αληηζηξνθέαο. Πεγή: KEMAPOWER Electronics Co. Ο αληηζηξνθέαο ζπλδέεηαη κε έλα δηπιφ θαιψδην (ζεηηθφ - αξλεηηθφ) πάλσ ζηνπο πφινπο ηεο κπαηαξίαο. Έρεη ζπλήζσο κηα ή δχν ππνδνρέο ζαλ ηηο πξίδεο πνπ έρνπκε ζηνπο ηνίρνπο ηνπ ζπηηηνχ καο, πάλσ ζηηο νπνίεο ζπλδένπκε ηηο ζπζθεπέο πνπ απαηηνχλ 220V, απ' επζείαο ή ρξεζηκνπνηψληαο πνιχκπξηδν ή θαη κπαιαληέδα. Γελ έρεη ζεκαζία πφζεο ζπζθεπέο ζα ζπλδέζνπκε ηαπηφρξνλα, αξθεί ε ηζρχο φισλ ησλ ζπζθεπψλ πνπ ιεηηνπξγνχλ ηαπηφρξνλα λα κελ μεπεξλά ηελ επηηξεπφκελε ηζρχ ηνπ inverter - κεηαηξνπέα ηάζεο. Έηζη, αλ έρνπκε έλαλ inverter 200W (200 Watt), κπνξνχκε λα ιεηηνπξγήζνπκε ηαπηφρξνλα κηα ηειεφξαζε 60W, έλαλ αλεκηζηήξα 40W, έλα θνξεηφ ππνινγηζηή 60W θαη ιακπηήξεο νηθνλνκίαο κε 40W ζπλνιηθήο ηζρχνο. Έλαο κεηαηξνπέαο θαιήο πνηφηεηαο ζα θιείζεη αλ απφ ιάζνο ζπλδέζνπκε κηα ζπζθεπή κε παξαπάλσ Watt απφ απηά πνπ κπνξεί λα αληέμεη, πξνζηαηεχνληαο έηζη ηηο ειεθηξηθέο ζπζθεπέο καο. Σν ίδην ζα θάλεη έλαο inverter θαιήο πνηφηεηαο αλ δηαπηζηψζεη φηη θνληεχεη λα αδεηάζεη ε κπαηαξία. Τπάξρνπλ inverter απφ 50W έσο W. πλήζσο ρξεζηκνπνηνχκε inverter απφ 150W έσο 1.200W αλάινγα βέβαηα θαη κε ηηο αλάγθεο καο. Έλα κηθξφ θσηνβνιηατθφ ζχζηεκα back-up γηα ηηο πεξηπηψζεηο δηαθνπήο ξεχκαηνο κπνξεί λα εμππεξεηείηαη απφ έλαλ inverter 300W, αιιά έλα κεγάιν θσηνβνιηατθφ ζχζηεκα πνχ θαιχπηεη φιεο ηηο θαζεκεξηλέο αλάγθεο γηα έλα νιφθιεξν ζπίηη ζα ζέιεη inverter κέρξη θαη πάλσ απφ 4.000W. Έλαο κεηαηξνπέαο κε ηξνπνπνηεκέλν εκίηνλν, είλαη θζελφηεξνο απφ έλαλ κε θαζαξφ εκίηνλν θαη είλαη θαηάιιεινο γηα ηηο πεξηζζφηεξεο ζπζθεπέο. 130

131 Καηαλαιψλεη φκσο έσο θαη 20% πεξηζζφηεξε ελέξγεηα απφ ηε κπαηαξία ζε ζρέζε κε έλαλ κεηαηξνπέα θαζαξνχ εκίηνλνπ. Δπίζεο, ζε ηειενξάζεηο θαη ερνζπζηήκαηα κέηξηαο πνηφηεηαο ζα αθνχγεηαη έλα ειαθξχ βνπεηφ. Απφ ηελ άιιε κεξηά, ην κνλαδηθφ κεηνλέθηεκα πνπ έρνπλ νη inverter θαζαξνχ εκίηνλνπ είλαη ε ηηκή ηνπο, αθνχ είλαη ηξεηο έσο ηέζζεξηο θνξέο α- θξηβφηεξνη απφ έλαλ αληίζηνηρν κε ηξνπνπνηεκέλν εκίηνλν. Αλ έρνπκε επαίζζεηεο ειεθηξνληθέο ζπζθεπέο, θαιφ είλαη λα ρξεζηκνπνηνχκε γηα απηέο inverter κε θαζαξφ εκίηνλν. Οη ζπζθεπέο πνπ ιεηηνπξγνχλ κε κνηέξ (π.ρ. ςπγείν) απαηηνχλ ζηηγκηαία (θαηά ηελ εθθίλεζε ηνπ κνηέξ) πνιιαπιάζηα Watt (π.ρ. πεληαπιάζηα ή θαη παξαπάλσ) απφ απηά ηεο θαλνληθήο ηνπο ιεηηνπξγίαο. Απηφ είλαη θάηη πνπ πξέπεη λα γλσξίδνπκε θαηά ηελ επηινγή ηνπ κεηαηξνπέα, ψζηε λα επηιέμνπκε έλαλ κε κεγαιχηεξε ηζρχ απφ ηα ζπλνιηθά (νλνκαζηηθά) Watt ησλ ζπζθεπψλ πνπ ζα ιεηηνπξγνχλ ηαπηφρξνλα. Λακβάλνληαο ππ φςηλ ηηο θαηαλαιψζεηο ησλ ειεθηξηθψλ ζπζθεπψλ ηνπ ζπηηηνχ καο ζα επηιέμνπκε έλαλ inverter 2000 Watt ηξηπιήο ιεηηνπξγίαο Watt (4.000 Watt εθθίλεζεο) - 24 Volt θαζαξνχ εκίηνλνπ, πνιχ πςειήο απφδνζεο (>92%), κε ηθαλφηεηα εθθίλεζεο κνηέξ. Πξφθεηηαη γηα inverter πνιχ πςειψλ πξνδηαγξαθψλ πνπ ζα πξνζηαηεχεη ηηο ζπζθεπέο καο αθνχ είλαη inverter θαζαξνχ εκίηνλνπ. Δηθφλα 8.7: Inverter 2.000W 24V Σξηπιήο Υξήζεο. Πεγή Δθηφο φκσο απφ επαγγεικαηηθφ εξγαιείν πςειψλ πξνδηαγξαθψλ πνπ επηηειεί ηε βαζηθή ιεηηνπξγία ηνπ Inverter, δηαζέηεη θαη ηηο παξαθάησ ιεηηνπξγίεο εθφζνλ ηηο ρξεηαζηνχκε: 131

132 Λεηηνπξγία θνξηηζηή ζπζζσξεπηψλ, αθνχ κπνξεί λα δερηεί θαη είζνδν 230V απφ ηε ΓΔΖ ή απφ Ζιεθηξνγελλήηξηα (230V AC INPUT). Με ηερλνινγία θφξηηζεο ηξηψλ ζηαδίσλ 40Α ζηα 24V, πνπ ειέγρεηαη απφ κηθξνεπεμεξγαζηή. Με δπλαηφηεηα ξχζκηζεο ηνπ ηχπνπ θαη ηεο ηάζεο θφξηηζεο ησλ ζπζζσξεπηψλ πνπ δηαζέηνπκε (π.ρ. AGM, GEL, Κιεηζηνχ ή Αλνηθηνχ Σχπνπ θ.ιπ.). Λεηηνπξγία UPS (Αδηάιεηπηε Παξνρή Δλέξγεηαο) αλ δηαπηζηψζεη δηαθνπή ξεχκαηνο ζηελ είζνδν 230V: Όηαλ δέρεηαη παξνρή AC230V ζηελ Δίζνδν AC230V, θνξηίδεη ηνπο ζπζζσξεπηέο ρσξίο λα ηνπο ρξεζηκνπνηεί αθνχ παξέρεη ζηελ Έμνδν AC230V ην ξεχκα πνπ δέρεηαη ζηελ Δίζνδν AC230V (ηνπ Γηθηχνπ ηεο ΓΔΖ ή ηεο Ζιεθηξνγελλήηξηαο). Αλ ππάξμεη δηαθνπή, γπξλά απηφκαηα ζε ιεηηνπξγία απφ ηνπο ζπζζσξεπηέο. Λεηηνπξγία Desulphation (Απνζείσζε) πνπ επηρεηξεί λα επαλαθέξεη ζηε δσή ζπζζσξεπηέο πνπ θάησ απφ άιιεο ζπλζήθεο ζα θαηέιεγαλ ζηελ α- λαθχθισζε, πξνζζέηνληαο έηζη επηπιένλ ρξφλν δσήο ζηνπο πνιχηηκνπο ζπζζσξεπηέο καο. 6 ο Βήμα: Ρςθμιζηή θόπηιζηρ ζςζζωπεςηών Ο ξπζκηζηήο θφξηηζεο είλαη κηα απιή ειεθηξνληθή ζπζθεπή πνπ θξνληίδεη γηα ηε ζσζηή θφξηηζε ησλ ζπζζσξεπηψλ (κπαηαξηψλ) ηνπ θσηνβνιηατθνχ ζπζηήκαηνο. Διέγρεη ηε δηαδηθαζία θφξηηζεο θαη ζηακαηά ηε θφξηηζε φηαλ δηαπηζηψζεη φηη ε κπαηαξία έρεη θνξηηζηεί πιήξσο. Αιιηψο ζα ππήξρε ν ζνβαξφο θίλδπλνο λα θαηαζηξαθεί ε κπαηαξία. Δπεηδή νη κπαηαξίεο έρνπλ ηελ ηάζε λα απνθνξηίδνληαη ζηαδηαθά αθφκα θη αλ δελ ηξνθνδνηνχλ κε ξεχκα θάπνηα ζπζθεπή, ν ξπζκηζηήο θφξηηζεο θξνληίδεη απηφκαηα λα μαλαξρίζεη ε δηαδηθαζία θφξηηζεο ηεο κπαηαξίαο φηαλ δηαπηζηψζεη φηη ε ηάζε ηεο έπεζε θάησ απφ ην επίπεδν ηεο πιήξνπο θφξηηζεο. Αξθεηνί ξπζκηζηέο θφξηηζεο έρνπλ ππνδνρή πάλσ ζηελ νπνία ζπλδένπκε ηηο ειεθηξηθέο ζπζθεπέο πνπ ζέινπκε λα ηξνθνδνηήζνπκε απφ ηε κπαηαξία. Έηζη, έρνπλ ηελ επηπιένλ δπλαηφηεηα λα δηαθφςνπλ ηε ιεηηνπξγία ησλ ειεθηξηθψλ ζπζθεπψλ φηαλ δηαπηζηψζνπλ φηη ε κπαηαξία θνληεχεη λα αδεηάζεη 132

133 πιήξσο, πξνζηαηεχνληάο ηελ πάιη κε απηφ ηνλ ηξφπν απφ πιήξε απνθφξηηζε πνπ ζα νδεγνχζε ζηελ θαηαζηξνθή ηεο. Σν κέγεζνο ηνπ ξπζκηζηή θφξηηζεο εμαξηάηαη απφ ην κέγεζνο ησλ θσηνβνιηατθψλ πνπ ζα ζπλδένπκε πάλσ ηνπ. Πξέπεη λα ππεξθαιχπηεη ηελ ζπλνιηθή έληαζε ζε Ampere ησλ θσηνβνιηατθψλ. Αλ, γηα παξάδεηγκα, ε νλνκαζηηθή έληαζε ζε Ampere ησλ θσηνβνιηατθψλ είλαη 10Α, ηφηε πξέπεη λα επηιέμνπκε έλα ξπζκηζηή θφξηηζεο 12Α. Δπίζεο, πξέπεη λα είλαη θαηάιιεινο θαη γηα ηελ ηάζε ηνπ θσηνβνιηατθνχ ζπζηήκαηνο. Αλ ηα θσηνβνιηατθά βγάδνπλ ζπλνιηθή ηάζε 12V, επηιέγνπκε ξπζκηζηή γηα θσηνβνιηατθά 12V. Αλ ηα θσηνβνιηατθά καο βγάδνπλ ζπλνιηθή ηάζε 24V, επηιέγνπκε ξπζκηζηή γηα θσηνβνιηατθά 24V. Καιφ είλαη λα πξνβιέπνπκε θαη γηα ην κέιινλ. Αλ έρνπκε ζθνπφ λα ε- πεθηείλνπκε ην θσηνβνιηατθφ καο ζχζηεκα κε πεξηζζφηεξα θσηνβνιηατθά πάλει ζην κέιινλ, ηφηε θαιφ είλαη λα επηιέμνπκε έλα κεγαιχηεξν ξπζκηζηή θφξηηζεο γηα λα θαιχπηεη θαη ηηο κειινληηθέο αλάγθεο. ηελ δηθηά καο πεξίπησζε ζα επηιέμνπκε έλαλ ξπζκηζηή θφξηηζεο ηεο ηάμεσο ησλ 80A θαη 24V. Δηθφλα 8.8: ξπζκηζηήο θφξηηζεο Xantrex c40. Πεγή: 133

134 7 ο Βήμα: Τπολογιζμόρ Κόζηοςρ Δηθφλα 8.9:πλδεζκνιφγφα θ/β πάλει-ξπζκηζηή-ζπζζσξεπηή-inverter πλνιηθά ηα πιηθά πνπ έρνπκε ρξεζηκνπνηήζεη είλαη ηα εμήο: 5 θσηνβνιηατθά πάλεια ηχπνπ M GET AK 240Wp ηεο Solarwatt 12 ζπζζσξεπηέο ηχπνπ 2V/549Ah Fulmen-CEAC (TXE 550/OPzS490). 1 αληηζηξνθέα 2000 W 1 ξπζκηζηή θφξηηζεο Xantrex c40 Γηα ηνλ ππνινγηζκφ ηνπ θφζηνπο ησλ παξαπάλσ πιηθψλ έγηλε κηα έξεπλα α- γνξάο κέζσ δηαδηθηχνπ θαηά ηελ νπνία έγηλε πξνζπάζεηα λα βξεζνχλ νη, φζν ην δπλαηφλ, ρακειφηεξεο ηηκέο. Οη ηηκέο απηέο εηζήρζεθαλ ζηελ εθαξκνγή PVSyst θαη πξνέθπςε ε παξαθάησ νηθνλνκνηερληθή αλάιπζε. 134

135 Πίλαθαο 8.7: Κνζηνιφγεζε ηεο εγθαηάζηαζεο. Παξαηεξνχκε, ινηπφλ, φηη ην ζπλνιηθφ θφζηνο ηεο εγθαηάζηαζεο ππνινγίδεηαη γχξσ ζηα 2500 επξψ, κε ζπκπεξηιακβαλνκέλνπ ηνπ ΦΠΑ, ην νπνίν πεξηιακβάλεη: Πάλεια Αινπκηλέληα ζηήξημε παλέισλ πζζσξεπηέο Αληηζηξνθέαο Ρπζκηζηήο θφξηηζεο Έμνδα εξγαζίαο/εγθαηάζηαζεο Καισδίσζε Να ζεκεησζεί φηη φιεο ε επηινγή ησλ παξαπάλσ έρεη γίλεη βάζεη ηεο βέιηηζηεο δηαζηαζηνιφγεζεο, φπσο απηή αλαιχεηαη ζηελ αξρή ηνπ 3 ν βήκαηνο (ζπζζσξεπηέο). Ζ αγνξά ησλ πιηθψλ κηαο θσηνβνιηατθψλ είλαη κηα απφ ηηο αλεξρφκελεο θαη ζίγνπξα κπνξεί θαλείο θαηά θαηξνχο λα βξεη πνιχ θαιέο πξνζθνξέο. Απηέο νη πξνζθνξέο πξνέθπςαλ απφ ηελ αλαδήηεζε ζην δηαδίθηπν θαηά ηε δηάξθεηα εθπφλεζεο ηεο εξγαζίαο. Απφ ηελ παξνχζα εγθαηάζηαζε ζα παξα- 135

136 ρζνχλ 1585 KWh ην ρξφλν κε ην θφζηνο ηεο παξαγφκελεο ελέξγεηαο λα είλαη 0,13 /KWh. Αθνινπζεί ε αλαιπηηθή αλαθνξά ηεο εθαξκνγήο PVSyst γηα ην ζχζηεκα πνπ πεξηγξάθεηαη. 136

137 137

138 138

139 139

140 Δπάπκεια ενέπγειαρ-δπαλήθεςζη Απφ ηελ παξαπάλσ αλαθνξά θαη πην ζπγθεθξηκέλα ζηελ page 4/4 παξαηεξνχκε ζην δηάγξακκα ξνήο φηη ιείπνπλ 127 kwh εηεζίσο, δειαδή παξάγνληαη 1585kWh ελψ δεηνχληαη 1712 kwh. Γηα λα επηβεβαησζεί ην απνηέιεζκα ρξεζηκνπνηείηαη ε δηαδηθηπαθή εθαξκνγή PVGIS πνπ πεξηγξάθεηαη παξαθάησ. ε απηή εηζάγεηαη ε εγθαηεζηεκέλε ηζρχο πνπ ππνινγίζακε πξνεγνπκέλσο: 5 πάλεια ησλ 240 Wp, δειαδή 1,2 kwp (Πίλαθαο 8.7) θαη επηιέγεηαη ε Πάθνο ζηελ Κχπξνο σο πεξηνρή (Δηθφλα 8.10). Πξψηα επηιέγνπκε ηελ ηνπνζεζία ηνπ ζπηηηνχ. Δηθφλα 8.10:Δπηινγή ηνπνζεζίαο ζην PVGIS 140

141 Δπφκελν βήκα είλαη ζέζνπκε ηηο παξακέηξνπο ψζηε λα γίλνπλ νη θαηάιιεινη ππνινγηζκνί απφ ηελ εθαξκνγή. Δηθφλα 8.11:Δπηινγή παξακέηξσλ ζην PVGIS 141

142 Με απηά ηα δεδνκέλα πξνθχπηεη ν παξαθάησ πίλαθαο ησλ απνηειεζκάησλ. Δηθφλα 8.12:Πίλαθαο απνηειεζκάησλ ζην PVGIS Απφ ηνλ πίλαθα ησλ απνηειεζκάησλ πξνθχπηεη φηη παξάγνληαη 1710 KWh ην ρξφλν νπφηε θαιχπηνληαη νξηαθά νη ππνινγηζκέλεο αλάγθεο καο νη νπνίεο είλαη 1712 KWh/έηνο. ε ζρέζε κε ην PVSyst βιέπνπκε φηη επαιεζεχνληαη νη παξαπάλσ ππνινγηζκνί, γεγνλφο πνπ επηβεβαηψλεη ηηο επηινγέο γηα ηελ εγθαηάζηαζε ηνπ θ/β ζπζηήκαηνο. Σν κέγηζην έιιεηκκα ελέξγεηαο ζα είλαη 8% (PVSyst) θαη ην ειάρηζην ζα είλαη 1% (PVGIS). Παξαηεξνχκε επίζεο φηη 142