ΣΔΥΝΟΛΟΓΗΚΟ ΔΚΠΑΗΓΔΤΣΗΚΟ ΗΓΡΤΜΑ ΚΡΖΣΖ ΥΟΛΖ ΣΔΥΝΟΛΟΓΗΑ ΓΔΧΠΟΝΗΑ ΣΜΖΜΑ ΦΤΣΗΚΖ ΠΑΡΑΓΧΓΖ ΠΣΤΥΗΑΚΖ ΓΗΑΣΡΗΒΖ

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "ΣΔΥΝΟΛΟΓΗΚΟ ΔΚΠΑΗΓΔΤΣΗΚΟ ΗΓΡΤΜΑ ΚΡΖΣΖ ΥΟΛΖ ΣΔΥΝΟΛΟΓΗΑ ΓΔΧΠΟΝΗΑ ΣΜΖΜΑ ΦΤΣΗΚΖ ΠΑΡΑΓΧΓΖ ΠΣΤΥΗΑΚΖ ΓΗΑΣΡΗΒΖ"

Transcript

1 ΣΔΥΝΟΛΟΓΗΚΟ ΔΚΠΑΗΓΔΤΣΗΚΟ ΗΓΡΤΜΑ ΚΡΖΣΖ ΥΟΛΖ ΣΔΥΝΟΛΟΓΗΑ ΓΔΧΠΟΝΗΑ ΣΜΖΜΑ ΦΤΣΗΚΖ ΠΑΡΑΓΧΓΖ ΠΣΤΥΗΑΚΖ ΓΗΑΣΡΗΒΖ ΠΑΡΑΚΟΛΟΤΘΖΖ ΠΛΖΘΤΜΧΝ ΔΠΗΕΖΜΗΧΝ ΚΑΡΠΟΦΑΓΧΝ ΓΗΠΣΔΡΧΝ ΣΖ ΟΗΚΟΓΔΝΔΗΑ TEPHRITIDAE ΣΖΝ ΠΔΡΗΟΥΖ ΛΗΒΑΓΗ ΚΡΟΤΧΝΑ ΠΑΠΑΕΟΓΛΟΤ ΥΡΤΟΤΛΑ ΖΡΑΚΛΔΗΟ ΚΡΖΣΖ, 2014

2 ΣΔΥΝΟΛΟΓΗΚΟ ΔΚΠΑΗΓΔΤΣΗΚΟ ΗΓΡΤΜΑ ΚΡΖΣΖ ΥΟΛΖ ΣΔΥΝΟΛΟΓΗΑ ΓΔΧΠΟΝΗΑ ΣΜΖΜΑ ΦΤΣΗΚΖ ΠΑΡΑΓΧΓΖ ΠΣΤΥΗΑΚΖ ΓΗΑΣΡΗΒΖ ΠΑΡΑΚΟΛΟΤΘΖΖ ΠΛΖΘΤΜΧΝ ΔΠΗΕΖΜΗΧΝ ΚΑΡΠΟΦΑΓΧΝ ΓΗΠΣΔΡΧΝ ΣΖ ΟΗΚΟΓΔΝΔΗΑ TEPHRITIDAE ΣΖΝ ΠΔΡΗΟΥΖ ΛΗΒΑΓΗ ΚΡΟΤΧΝΑ ΔΗΖΓΖΣΖ: ΔΛΔΤΘΔΡΗΟ ΑΛΤΑΝΓΡΑΚΖ ΠΟΤΓΑΣΡΗΑ: ΥΡΤΟΤΛΑ ΠΑΠΑΕΟΓΛΟΤ ΖΡΑΚΛΔΗΟ ΚΡΖΣΖ,

3 ΔΤΥΑΡΗΣΗΔ Ζ παξνύζα δηαηξηβή μεθίλεζε θαη νινθιεξώζεθε ζην Ληβάδη ηνπ Κξνπζώλα ζε δηάζηεκα επηά κελώλ. Απηή ηε ζηηγκή πνπ ε πηπρηαθή έρεη νινθιεξσζεί, ζα ήζεια λα επραξηζηήζσ ηνλ εηζεγεηή κνπ Διεπζέξην Αιπζζαλδξάθε γηα ηελ θαζνδήγεζε θαη ηηο ππνδείμεηο ηνπ πνπ ζπλέβαιαλ ζηελ νινθιήξσζε ηεο εξγαζίαο κνπ. Δπηπξόζζεηα, ζα ήζεια λα επραξηζηήζσ ηνλ θύξην Παύιν Μαπξηθάθε θαη ηνλ θύξην Μαλόιε Γξαθνπιάθε γηα ηελ βνήζεηα πνπ κνπ πξόζθεξαλ θαηά ηελ δηάξθεηα ηνπ πεηξακαηηθνύ κέξνπο, θαζώο θαη ηνπο παξαγσγνύο ηνπ Κξνπζώλα πνπ κνπ παξαρώξεζαλ ηα ρσξάθηα ηνπο. Σέινο, επραξηζηώ ηελ νηθνγελεηά κνπ γηα ηελ ππνζηεξημή ηνπο όια απηά ηα ρξόληα. 3

4 ΠΔΡΗΔΥΟΜΔΝΑ Δπραξηζηίεο ζει. 3 Πεξίιεςε ζει.6 1. Δηζαγσγή ζει Ζ ηάμε ησλ Γίπηεξσλ ζει Μνξθνινγηθά Υαξαθηεξηζηηθά ζει εκαζία γηα ησλ άλζξσπν ζει Σα θαξπνθάγα Γίπηεξα ηεο νηθνγέλεηαο Tephritidae ζει Ζ κύγα ηεο Μεζνγείνπ ζει Μνξθνινγηθά Υαξαθηεξηζηηθά ζει Ο βηνινγηθόο θύθινο ζει Εεκηέο ζει Ξεληζηέο ζει Αληηκεηώπηζε ζει θνπόο ηεο κειέηεο ζει Τιηθά θαη κέζνδνη ζει Πεξηγξαθή ηεο πεξηνρήο ζει Τιηθά ζει Μεζνδνινγία ζει Απνηειέζκαηα θαη ζπδήηεζε ζει Κιηκαηνινγηθά ζηνηρεία θαηά ηελ δηάξθεηα ηνπ πεηξάκαηνο ζει Πιεζπζκηαθή δηαθύκαλζε ηεο κύγαο ηεο Μεζνγείνπ ζει Άιια θαξπνθάγα Γίπηεξα πνπ παγηδεύηεθαλ ζει Ζ κύγα ηνπ θεξαζηνύ ζει Ο δάθνο ηεο ειηάο ζει Euleia fratria ζει Άιια έληνκα ζει Αξπαθηηθά ηεο νηθνγέλεηαο Syrphidae ζει Φπιινξύθηεο ησλ Γίπηεξσλ ζει Φπιινξύθηεο ησλ Λεπηδόπηεξσλ ζει. 32 4

5 3.4.4 Φπιινδέηεο ησλ Λεπηδόπηεξσλ ζει Καξπόθαςα ζει Τκελόπηεξα ηεο νηθνγέλεηαο Ichneumonidae ζει θήθεο ζει πκπεξάζκαηα ζει Βηβιηνγξαθία ζει Παξάξηεκα ζει. 43 5

6 ΠΔΡΗΛΖΦΖ Ζ παξνύζα δηαηξηβή έγηλε ζην Ληβάδη ηνπ Κξνπζώλα ζε δηάζηεκα επηά κελώλ. Ζ πεξηνρή βξίζθεηαη ζε νξνπέδην, κε πςόκεηξν 920 κέηξα θαη έρεη έθηαζε ζηξέκκαηα. Καιιηεξγνύληαη πεξίπνπ νπσξνθόξα δέληξα, θπξίσο κειηέο θαη αριαδηέο πνπ θαηαιακβάλνπλ θαη ην κεγαιύηεξν πνζνζηό ηεο θαιιηέξγεηαο ζην Ληβάδη. Δπίζεο θαιιηεξγνύληαη δακαζθεληέο (10%), θαξπδηέο (10%) θαη θεξαζηέο (1%). Ζ παξνύζα πηπρηαθή εξγαζία είρε σο ζθνπό λα κειεηήζεη ηελ πιεζπζκηαθή δηαθύκαλζε ησλ θαξπνθάγσλ Γίπηεξσλ ηεο νηθνγέλεηαο Tephritidae κε δίθηπν γπάιηλσλ παγίδσλ McPhail θαη πγξό ειθπζηηθό. Σα ζηνηρεία απηά ζα κπνξέζνπλ λα βνεζήζνπλ ζηνλ ζρεδηαζκό ζηξαηεγηθήο αληηκεηώπηζήο ηνπο ζε κία πεξηνρή όπνπ δελ ππάξρνπλ δεδνκέλα γηα ηνπο ελ ιόγσ ερζξνύο. Αλαξηήζεθαλ ζπλνιηθά δέθα παγίδεο ζε δέθα ρσξάθηα κε νπσξνθόξα δέληξα. ε θάζε ρσξάθη ηνπνζεηήζεθε παγίδα κε πγξό ειθπζηηθό (1% βόξαθα θαη 2% κειάζα). Κάζε δύν βδνκάδεο γηλόηαλ ε ζπιινγή ησλ εληόκσλ, αδεηάδνληαο ην πεξηερόκελν ηεο θάζε παγίδαο ζε έλα νπξνζπιιέθηε. Σα έληνκα ηεο θάζε παγίδαο ηνπνζεηήζεθαλ ζε μερσξηζηό νπξνζπιιέθηε κε εηηθέηα πνπ αλαγξάθεη ηνλ αξηζκό ηεο παγίδαο θαη ηελ εκεξνκελία, γηα λα γίλεη κεηά ε κέηξεζε. ηελ ζπλέρεηα γηλόηαλ πνιύ θαιόο θαζαξηζκόο ηεο παγίδαο, αλαλέσζε ηνπ ειθπζηηθνύ θαη ηνπνζέηεζε ηεο παγίδαο ζην δέληξν θαη κεηά από δύν βδνκάδεο ε δηαδηθαζία επαλαιακβαλόηαλε. Οη κεηξήζεηο γίλνληαλ ζην ζηεξενζθόπην, αθνύ πξώηα ηα έληνκα ηνπνζεηνύληαλ ζε ηξπβιία Petri. Σα θαξπνθάγα δίπηεξα πνπ παγηδεύηεθαλ ήηαλ ηα Ceratitis capitata, Rhagoletis cerasi, Bactrocera oleae θαη ην Euleia fratria. Οη πιεζπζκνί ηεο Μεζνγεηαθήο κύγαο ηνπο πξώηνπο κήλεο ήηαλ κεδεληθνί. Σν έληνκν ζπιιέρηεθε γηα πξώηε θνξά ην κήλα Ηνύλην, ελώ ην κήλα επηέκβξην θαηαγξάθηεθε ε πςειόηεξε παξνπζία ηνπ εληόκνπ όπνπ ν κέζνο όξνο ήηαλ 5,18 έληνκα αλά παγίδα θαη εκέξα. Αληίζεηα από ηε κύγα ηνπ θεξαζηνύ θαηά ηελ δηάξθεηα ησλ δεθαηεζζάξσλ εβδνκάδσλ πνπ δηήξθεζε ην πείξακα παγηδεύηεθαλ κόλν δύν έληνκα, παξόιν πνπ ζηελ πεξηνρή ηα πξνεγνύκελα ρξόληα ππήξραλ ζνβαξέο πξνζβνιέο, ζύκθσλα κε ηηο καξηπξίεο ησλ θαιιηεξγεηώλ. Δάλ θαη ζηελ πεξηνρή δελ ππάξρνπλ ειαηώλεο, ε παξνπζία ηνπ δάθνπ ήηαλ αξθεηά πςειή θαζ όιε ηελ δηάξθεηα ηνπ πεηξάκαηνο, κε ηελ πςειόηεξε παξνπζία ηνπ εληόκνπ λα έρεη θαηαγξαθεί ηνλ κήλα Αύγνπζην, όπνπ ν κέζνο όξνο ήηαλ 3,04 6

7 έληνκα αλά παγίδα θαη εκέξα. Σέινο ην Euleia fratria ζπιιέρηεθε ζε κεκνλσκέλεο δεηγκαηνιεςίεο, θαηαγξάθηεθαλ κόλν δύν έληνκα ζην δηάζηεκα ησλ επηά κελώλ. Δπηπξόζζεηα, έγηλε αλαγλώξηζε θαη ζε άιια έληνκα, όπσο ηα αξπαθηηθά ηεο νηθνγέλεηαο Syrphidae, θπιινξύθηεο ησλ Γίπηεξσλ, θπιινξύθηεο ησλ Λεπηδόπηεξσλ, θπιινδέηεο ησλ Λεπηδόπηεξσλ, πκελόπηεξα ηεο νηθνγέλεηαο Ichneumonidae θαη ζθήθεο. Σν αθηδνθάγν έληνκν Eupeodes corollae ζπιιέρηεθε ζε κεκνλσκέλεο δεηγκαηνιεςίεο, κε ηελ πςειόηεξε πιεζπζκηαθή δηαθύκαλζε λα θαηαγξάθεηαη ην κήλα Ηνύλην (24/6/2012) όπνπ ν κέζνο όξνο ήηαλ 0,2 έληνκα αλά παγίδα θαη εκέξα. Ζ πιεζπζκηαθή δηαθύκαλζε ηεο Liriomyza trifolii ήηαλ αξθεηά πςειή θαζόιε ηελ δηάξθεηα ηνπ πεηξάκαηνο κε ηελ κεγαιύηεξε παξνπζία ηνπ εληόκνπ λα θαηαγξάθεηαη ζηελ δσδέθαηε δεηγκαηνιεςία (21/10/2012), όπνπ ν κέζνο όξνο ήηαλ 2,75 έληνκα αλά παγίδα θαη εκέξα. ε πνιύ κηθξόηεξνπο αξηζκνύο ζπιιέρζεθαλ Λεπηδόπηεξα έληνκα. Οη θπιινξύθηεο ησλ ιεπηδνπηέξσλ ζπιιέρηεθαλ κόλν ζε δύν δεηγκαηνιεςίεο, ελώ νη θπιινδέηεο ησλ ιεπηδνπηέξσλ κόλν ζε ηξείο. Αθόκα θαη ε παξνπζία ηεο θαξπόθαςαο ήηαλ πεξηνξηζκέλε, παξόιν πνπ ζηελ πεξηνρή ην έληνκν πξνθαιεί ζεκαληηθέο δεκηέο. Δίλαη ινγηθό λα βξίζθνληαη ηα έληνκα απηά ζε ρακεινύο πιεζπζκνύο, θαζώο ε επηινγή ησλ παγίδσλ έγηλε κε ζηόρν ηα θαξπνθάγα Γίπηεξα. Δπίζεο έρνπλ ζπιιερηεί θαη νξηζκέλα έληνκα ηεο νηθνγέλεηαο Ichneumonidae κε ην κεγαιύηεξν κέζν όξν αλά παγίδα θαη εκέξα λα είλαη 0,07 θαη λα θαηαγξάθεηαη ζηελ 11 ε δεηγκαηνιεςία. Σέινο ε παξνπζία ησλ ζθεθώλ ήηαλ πεξηνξηζκέλε, κε ην κεγαιύηεξν κέζν όξν αλά παγίδα θαη εκέξα λα είλαη 0,32 ην κήλα Αύγνπζην (7/8/2012). 7

8 1. ΔΗΑΓΧΓΖ 1.1 Η ηάξη ηυν Δίπηεπυν Σα δίπηεξα είλαη κία από ηηο ηέζζεξηο κεγαιύηεξεο ηάμεηο νινκεηάβνισλ εληόκσλ, κε κέρξη ηώξα πεξίπνπ 150 ρηιηάδεο θαηαγεγξακκέλα είδε (Καπεηαλάθεο, 2004). Σα ζπλαληάκε ζε όιεο ηηο επείξνπο θαη ζηελ Αληαξηηθή, αιιά ε κεγαιύηεξε πνηθηιία εηδώλ παξνπζηάδεηαη ζηηο ηξνπηθέο δώλεο. Θεσξείηαη ε πην εμειηγκέλε ηάμε εληόκσλ θαη πεξηιακβάλεη είδε θπηνθάγα, ζαπξνθάγα, παξάζηηα εληόκσλ θαη αλώηεξσλ δώσλ (Παπαδάθε-Μπνπξλαδάθε, 2006) Μοπθολογικά Φαπακηηπιζηικά Πξόθεηηαη γηα έληνκα κηθξνύ έσο κεζαίνπ κεγέζνπο, κε έλα δεύγνο κεκβξαλσδώλ πηεξύγσλ. Τπάξρνπλ όκσο θαη νξηζκέλα είδε, πνπ είλαη δεπηεξνγελώο άπηεξα. Σν δεύηεξν δεπγάξη πηεξύγσλ είλαη αηξνθηθό θαη έρεη δηακνξθσζεί ζε δεπγάξη αιηήξσλ. Οη αιηήξεο πάιινληαη θαηά ηελ πηήζε ηνπ εληόκνπ θαη παίδνπλ ξόιν γπξνζθνπίνπ (Σδαλαθάθεο, 1995). Σα ζηνκαηηθά κόξηα είλαη κπδεηηθνύ ηύπνπ κε ζηειηθό πόξν θαη έλα ζρεηηθό κπτθό ζύζηεκα γηα ηελ άληιεζε. Γηαθξίλνληαη ζε ηξείο ηύπνπο: Κόπησλ κπδεηηθόο (αινγόκπγα). Μπδεηηθόο κε πξνβνζθίδα θαη αθξαία θνηπιεδόλα (νηθηαθή κύγα). Νύζζσλ κπδεηηθόο ( θνπλνύπη). ε πνιιά είδε νη ζύλζεηνη νθζαικνί είλαη κεγάινη θαη θαηαιακβάλνπλ έλα κεγάιν κέξνο ηεο θεθαιήο. Οη θεξαίεο είλαη λεκαηνεηδείο, θνκβνεηδείο, ζκεξηγγνεηδείο, ξαβδνεηδείο, πηεξνεηδείο ή άιινπ ζρήκαηνο. Ο πξνζώξαθαο θαη ν κεηαζώξαθαο είλαη κηθξνί θαη ελσκέλνη κε ην κεγάιν κεζνζώξαθα. Οη ηαξζνί έρνπλ ζπλήζσο πέληε άξζξα. Ζ κεηακόξθσζε είλαη πιήξεο (Σδαλαθάθεο, 1995). Οη πξνλύκθεο είλαη ζαλ ζθνπιήθηα, αθέθαιεο θαη άπνδεο. Σα ζηνκαηηθά κόξηα ησλ πξνλπκθώλ πνηθίιινπλ από καζεηηθνύ ηύπνπ όπσο ηα θνπλνύπηα, ζε μένληνο κπδεηηθνύ όπσο ηα Κπθιόξξαθα. ηα Κπθιόξξαθα (δάθνο ειηάο, νηθηαθή κύγα θαη ζπγγελή), ηα ζηνκαηηθά κόξηα ηεο πξνλύκθεο βξίζθνληαη ζην εζσηεξηθό ηνπ ζώκαηνο θαη ζπληζηνύλ ηνλ «θεθαινθαξπγγηθό ζθειεηό». Ο ζθειεηόο απηόο απνηειείηαη από κεξηθά ζθιεξύηηα, ησλ νπνίσλ ηα πξόζζηα δύν (ηα γλαζηθά) είλαη κπηεξά θαη θπξηά ζε ζρήκα αγθηζηξηώλ. Με απηά ε πξνλύκθε μύλεη ηνπο ηζηνύο όπνπ 8

9 δεη θαη ξνπθά ηα πγξά πνπ βγαίλνπλ. Ζ λύκθε είλαη ειεύζεξε ή θιεηζκέλε ζην ζθιεξπλζέλ πξνλπκθηθό δεξκάηην πνπ απνηειεί ην λπκθηθό δέξκα (puparium). Οη πξνλύκθεο είλαη θπηνθάγεο, ζαξθνθάγεο ή ζαπξνθάγεο (Σδαλαθάθεο,1995) Σημαζία για ηον άνθπυπο Σα δίπηεξα έρνπλ ηεξάζηηα ζεκαζία γηα ηνπο αλζξώπνπο. Πνιιά από απηά πξνθαινύλ ζνβαξέο δεκηέο ζηηο θαιιηέξγεηεο, ελώ κεξηθά είδε είλαη θνξείο αζζελεηώλ ζηνλ άλζξσπν ή ζηα θαηνηθίδηα δώα (εινλνζία, θίηξηλνο ππξεηόο, ειεθαληίαζε ή ν θαηαξξντθόο ππξεηόο ζηα πξόβαηα) (Παπαδάθε-Μπνπξλαδάθε, 2006). Κάπνηα είδε κνιύλνπλ ηεο αλζξώπηλεο ηξνθέο κεηαθέξνληαο δηάθνξα κηθξόβηα, όπσο ε νηθηαθή κύγα. Δπίζεο θάπνηα είδε ρξεζηκνπνηνύλ ηνλ άλζξσπν θαη δηάθνξα δώα σο μεληζηή πξνθαιώληαο παζήζεηο γλσζηέο σο κπηάζεηο. Δθηόο όκσο από ηηο αξλεηηθέο επηπηώζεηο ηα δίπηεξα παίδνπλ ζεηηθό ξόιν ζηελ επηθνλίαζε ησλ θπηώλ. Αθόκα νξηζκέλα δίπηεξα γελνύλ ηα απγά ηνπο πάλσ ζε άιια έληνκα, επηθίλδπλα γηα ηνλ άλζξσπν, νπόηε νη πξνλύκθεο ηνπο όηαλ εθθνιαθζνύλ, παξαζηηνύλ ζηα έληνκα απηά θαη ηα εμνληώλνπλ. Δπίζεο ε πνηόηεηα ηνπ λεξνύ ειέγρεηαη κεηαμύ άιισλ κε πξνλύκθεο δίπηεξσλ. Αιιά θαη ε πξόζθαηε ρξεζηκνπνίεζε νξηζκέλσλ πξνλπκθώλ γηα ηελ θξνληίδα πιεγώλ, ζηελ ηαηξηθή. 1.2 Τα καπποθάγα Δίπηεπα ηηρ οικογένειαρ Tephritidae Ζ νηθνγέλεηα Tephritidae πεξηιακβάλεη θαξπνθάγα έληνκα, πνπ ζηα αγγιηθά είλαη γλσζηά σο κύγεο ησλ θξνύησλ (fruit flies). Σν όλνκά ηεο πξνέξρεηαη από ηελ ειιεληθή νλνκαζία ηέθξνο tephros ιόγσ ηνπ γθξη ρξώκαηνο. Πεξηγξάθνληαη πεξίπνπ είδε, ηα νπνία έρνπλ θαηεγνξηνπνηεζεί ζε 500 γέλε. Πνιιά είδε ηεο νηθνγέλεηαο πξνθαινύλ ηεξάζηηεο θαηαζηξνθέο ζηελ παξαγσγή θξνύησλ θαη ιαραληθώλ παγθνζκίσο. Σα πεξηζζόηεξα παξαζηηηθά είδε ηεο νηθνγέλεηαο Tephritidae ρξεζηκνπνηνύλ ζαλ μεληζηέο θξνύηα θαη ζηελ πιεηνςεθία ηνπο αλήθνπλ ζηα παξαθάησ γέλε: Bactrocera: Σν γέλνο απηό πεξηιακβάλεη πεξίπνπ 40 είδε θαη έρεη ηεξάζηηα νηθνλνκηθή ζεκαζία. Δίλαη πνιπθάγν θαη εμαπιώλεηαη ζε πνιιέο ηξνπηθέο πεξηνρέο. Σα πην ζεκαληηθά είδε ηνπ γέλνπο απηνύ είλαη: Bactrocera cucurbitae (ε κύγα ηνπ πεπνληνύ). 9

10 Bactrocera oleae (ν δάθνο ηεο ειηάο). Bactrocera tryoni (ε κύγα ησλ θξνύησλ). Bactrocera zonata (ε κύγα ηνπ ξνδάθηλνπ). Anastrepha: Δίλαη νηθνλνκηθά ζεκαληηθό γέλνο θαη αλαθέξνληαη σο ζεκαληηθά παξάζηηα 15 είδε. Σα πην ζεκαληηθά είδε παξαζίησλ είλαη: Anastrepha obliqua. Anastrepha fraterculus. Rhagoletis: Σα είδε απηά εμαπιώλνληαη ζε ππνηξνπηθέο πεξηνρέο θαη πεξηιακβάλνπλ πεξίπνπ 17 παξαζηηηθά είδε. Σα πην ζεκαληηθά είλαη: Rhagoletis cerasi (ε κύγα ηνπ θεξαζηνύ). Rhagoletis pomonella (έλα παξάζηην ηεο ηνκάηαο). Rhagoletis fausta (κύγα θαξπδηάο). Ceratitis: Σα είδε απηά πεξηνξίδνληαη ζηελ Αθξηθή, εθηόο από ηελ Μεζνγεηαθή κύγα ησλ θξνύησλ (Ceratitis capitata) πνπ εμαπιώλεηαη ζε πνιιέο ηξνπηθέο θαη ππνηξνπηθέο πεξηνρέο ζηνλ θόζκν. Dacus: Σα πεξηζζόηεξα είδε ηα ζπλαληάκε ζηελ Αθξηθή, αλ θαη κεξηθά από απηά απαληώληαη θαη ζε δηάθνξεο ππνηξνπηθέο πεξηνρέο. Αλαθέξνληαη σο ζεκαληηθά παξάζηηα 11 είδε θαη ην πην ζεκαληηθό είλαη: Dacus bivittatus (ε κύγα ηεο θνινθύζαο). 1.3 Η μύγα ηηρ Μεζογείος Ζ κύγα ηεο Μεζνγείνπ, Ceratitis capitata, αλήθεη ζηελ νηθνγέλεηα Tephritidae ησλ Γίπηεξσλ. Δίλαη ην πην πνιπθάγν είδνο ηνπ γέλνπο, κε επξεία γεσγξαθηθή εμάπισζε θαη ζεσξείηαη ίζσο ν ζεκαληηθόηεξνο εληνκνινγηθόο ερζξόο ησλ θαξπνθόξσλ δέληξσλ παγθνζκίσο. Ζ παξνπζία ηνπ εληόκνπ ζηε ρώξα καο αλαθέξεηαη γηα πξώηε θνξά ην 1915 θαη έθηνηε, έρεη θαηαγξαθεί ζηηο πεξηζζόηεξεο παξαιηαθέο πεξηνρέο θαη ζε επεηξσηηθέο πεξηνρέο ησλ λνηηόηεξσλ γεσγξαθηθώλ δηακεξηζκάησλ. Σηο ηειεπηαίεο δεθαεηίεο παξαηεξείηαη δηαζπνξά ηεο κύγαο ηεο Μεζνγείνπ θαη ζε βνξεηόηεξεο, ςπρξόηεξεο πεξηνρέο ηεο ρώξαο (Παπαδόπνπινο θαη ζπλ., 2012). 10

11 1.3.1 Μοπθολογικά Φαπακηηπιζηικά Δλήιηθν: Έρεη κήθνο 4-6 mm, πιάηνο 1,2-2 mm θαη ραξαθηεξηζηηθό σξαίν ρξσκαηηζκό κε καύξεο, θαζηαλέο θαη θίηξηλεο θειίδεο ζην ζώξαθα θαη ζηηο πηέξπγεο. Ζ θεθαιή είλαη θίηξηλε, πην ζθνηεηλή αλάκεζα ζηηο βάζεηο ησλ θαζηαλέξπζξσλ θεξαηώλ θαη κε καύξεο ηξίρεο αλάκεζα ζηνπο ζύλζεηνπο νθζαικνύο. Ο ζώξαθαο είλαη καύξνο κε αλνηρηόρξσκεο θειίδεο θαη ζηελ θνηιηαθή ηνπ επηθάλεηα θίηξηλνο. Οη πηέξπγεο είλαη θνληέο θαη πιαηηέο θαη ε θάζε κηα έρεη κήθνο 4,5 mm. Δίλαη δηαθαλείο θαη έρνπλ εγθάξζηεο καύξεο, θαζηαλέο θαη θίηξηλεο δώλεο θαη θειίδεο. Όηαλ ζηέθεηαη ε βαδίδεη, ην ελήιηθν θξαηά ηηο πηέξπγεο κηζάλνηρηεο θαη κε θάπνηα θιίζε ηεο νπίζζηαο παξπθήο ηνπο. Σα πόδηα είλαη θηηξηλέξπζξα θαη νη νπίζζηεο θλήκεο έρνπλ θίηξηλεο ζθιεξέο ηξίρεο. Ζ θνηιηά είλαη πνξηνθαινθίηξηλε κε δύν θαζηαλέξπζξεο εγθάξζηεο δώλεο θαη πνιιά ιεπηά ζηίγκαηα. Σν κήθνο ηεο θνηιίαο ηνπ ζειπθνύ είλαη ιίγν κεγαιύηεξν από ην πιάηνο ηεο θαη ν εμέρσλ σνζέηεο θηηξηλέξπζξνο θαη πξνο ηελ άθξε θαζηαλόο (Δηθ. 1). Σν αξζεληθό (Δηθ. 2) έρεη ζην κέησπν δύν έκκηζρα ξνπαινεηδή εμαξηήκαηα (Σδαλαθάθεο θαη Καηζόγηαλλνο, 2003). Απγό: Δίλαη ιεπθό, ζηελόκαθξν, κε κήθνο 0,9-1,1 mm. Δηζάγεηαη κέζα ζηνπο ηζηνύο ηνπ μεληζηή. Πξνλύκθε: Δίλαη αθέθαιε, άπνδε, πην ζηελή ζην πξόζζην κέξνο ηνπ ζώκαηνο θαη ζρεδόλ θπιηλδξηθή ζην νπίζζην. Έρεη ρξώκα ιεπθνθίηξηλν θαη ηειηθέο δηαζηάζεηο 7-9 x 1,5-2 mm (Δηθ. 3). Σα νπίζζηα δύν αλαπλεπζηηθά ζηίγκαηα, ζηελ άθξε ηεο θνηιίαο, απνηεινύληαη από ηξία αλνίγκαηα ην θαζέλα. (Σδαλαθάθεο θαη Καηζόγηαλλνο, 2003). Πιαγγόλα: Διιεηςνεηδήο κε ρξώκα θαζηαλό, δηαζηάζεσλ 4-4,5x mm θαη βξίζθεηαη ζπλήζσο ζην έδαθνο Ο βιολογικόρ κύκλορ ηηρ Μεζογειακήρ μύγαρ Αλάινγα κε ηελ πεξηνρή θαη ην έηνο ζεσξείηαη όηη έρεη 3-7 γελεέο ζηελ Διιάδα. Γηαρεηκάδεη θπξίσο σο πξνλύκθε κέζα ζηνπο πξνζβεβιεκέλνπο θαξπνύο πνπ παξακέλνπλ ζηα δέληξα ή έρνπλ πέζεη ζην έδαθνο. ηελ πεξηνρή ηεο Θεζζαινλίθεο πνπ βξίζθεηαη ζηελ βνξεηόηαηε δώλε εμάπισζεο ηνπ είδνπο απηνύ θαη νη ρεηκεξηλέο ζεξκνθξαζίεο είλαη ρακειέο, ην είδνο δηαρείκαζε επηηπρώο σο πξνλύκθε κέζα ζε πξνζβεβιεκέλα κήια. ε πεξηνρέο όπσο ε Κξήηε ζεσξείηαη δπλαηόλ έλα κηθξό πνζνζηό ηνπ πιεζπζκνύ λα δηαρεηκάζεη θαη σο ελήιηθν. 11

12 Δικόνα 1 & 2: Μνξθνινγία ηεο Μεζνγεηαθήο κύγαο Ceratitis capitata. Αξηζηεξά ην ελήιηθν ζειπθό θαη δεμηά ην ελήιηθν αξζεληθό. Δικόνα 3: Αλαπηπγκέλε πξνλύκθε ηεο κύγαο ηεο Μεζνγείνπ. Σα ελήιηθα εκθαλίδνληαη ηελ άλνημε θαη ηξέθνληαη κε δηάθνξεο ζαθραξνύρεο νπζίεο, όπσο λέθηαξ, δηάθνξεο εθθξίζεηο εληόκσλ, κειηηώκαηα θαη άδσην. Αθνύ ηξαθεί γηα ιίγεο εκέξεο, σξηκάζεη αλαπαξαγσγηθά θαη ζπδεπρζεί, ην ζειπθό αλνίγεη κε ηνλ σνζέηε ηνπ νπή ζην επηθάξπην ή ζην κεζνθάξπην ησλ θαξπώλ θαη ηνπνζεηεί ζην βάζνο ηεο νπήο 1-6 απγά. Σν ζειπθό ζπρλά σνηνθεί θαη ζε ζρηζκέο ή ηξαύκαηα ηνπ θινηνύ θαξπώλ (Σδαλαθάθεο θαη Καηζόγηαλλνο, 2003). Οη πξνλύκθεο νξύζζνπλ ζηνά θαηαζηξέθνληαο ην κεζνθάξπην, ελώ ε αλάπηπμε κπθήησλ, βαθηεξίσλ θαη άιισλ κηθξννξγαληζκώλ ζπληεινύλ ζηελ πεξαηηέξσ θαηαζηξνθή ηνπ θαξπνύ θαη ζπλεπώο ζηελ αύμεζε ηεο δεκηάο. Δπηπιένλ, ηα λύγκαηα σνηνθίαο είλαη εκθαλή ζε 12

13 νξηζκέλνπο μεληζηέο ππνβαζκίδνληαο ηελ πνηόηεηα ησλ θαξπώλ. Οινθιεξώλνληαο ηελ αλαπηπμή ηνπο, νη πξνλύκθεο εγθαηαιείπνπλ ηα θξνύηα γηα λα λπκθσζνύλ ζε κηθξό βάζνο ζην έδαθνο. Ζ δηάξθεηα αλάπηπμεο ησλ αηειώλ ζηαδίσλ επεξεάδεηαη θπξίσο από ηελ ζεξκνθξαζία θαη ην είδνο ηνπ μεληζηή. Ζ ζπλνιηθή δηάξθεηα αλάπηπμεο ησλ αηειώλ ζηαδίσλ θπκαίλεηαη από κεξηθέο εβδνκάδεο έσο κεξηθνύο κήλεο. Ζ κέζε δηάξθεηα δσήο ησλ ελειίθσλ θπκαίλεηαη από έλαλ έσο ηξείο κήλεο θαη εμαξηάηαη από ηελ ζεξκνθξαζία, ηνλ βηόηππν ηνπ εληόκνπ, ηελ ηξνθή θαη άιινπο παξάγνληεο, ελώ ε κέζε γνληκόηεηα (αξηζκόο απγώλ ζηε δηάξθεηα ηεο δσήο) ππεξβαίλεη ηηο κεξηθέο εθαηνληάδεο ( ) απγά αλά ζειπθό (Παπαδόπνπινο θαη ζπλ., 2012) Ζημιέρ ηα εζπεξηδνεηδή ε νπή σνηνθίαο είλαη επδηάθξηηε. Όηαλ νη θαξπνί είλαη αθόκα πξάζηλνη, ε νπή είλαη έλα καύξν ζηίγκα πνπ πεξηβάιιεηαη από κηα ρισξσηηθή θειίδα. Οη πξνλύκθεο αλαπηύζζνληαη ζε βάξνο ηνπ ώξηκνπ ή ηνπ ζρεδόλ ώξηκνπ θαξπνύ. Ζ βιάβε ζπλερίδεηαη θαη κεηά ηε ζπγθνκηδή. Οη θαξπνί γεκίδνπλ ζηνέο, ε ζάξθα ηνπο λεθξώλεη θαη αλαπηύζζνληαη ζηνλ θαξπό δεπηεξνγελώο κύθεηεο ή άιινη κηθξννξγαληζκνί πνπ ζπληεινύλ ζηε ζήςε ηνπ. Όηαλ ν θαξπόο αξρίδεη λα ζαπίδεη, σνηνθνύλ εθεί θαη άιια είδε εληόκσλ, όπσο είδε Drosophila, ησλ νπνίσλ νη πξνλύκθεο δεκηνπξγνύλ δεπηεξνγελείο πξνζβνιέο (Σδαλαθάθεο θαη Καηζόγηαλλνο, 2003). Από ηα εζπεξηδνεηδή πξνηηκά πξώηα ηα λεξάληδηα θαη κεηά ηα πνξηνθάιηα. Οη πξνζβεβιεκέλνη θαξπνί είλαη αθαηάιιεινη γηα θαηαλάισζε, ζπλεπώο ε δεκία είλαη ζνβαξή αλ ην έληνκν δελ αληηκεησπηζζεί έγθαηξα (Βαζηιαθάθεο, 2006) Ξενιζηέρ Ζ κύγα ηεο Μεζνγείνπ είλαη πνιπθάγν, θνζκνπνιίηηθν έληνκν, κε πεξηζζόηεξα από 250 είδε θαιιηεξγνύκελσλ θπηώλ λα έρνπλ θαηαγξαθεί σο μεληζηέο ηνπ εληόκνπ. Πξνηηκάεη εκηώξηκνπο, ώξηκνπο, ρπκώδεηο κε ιεπηό θινηό θαξπνύο πνιιώλ δέληξσλ, ζάκλσλ ή πνσδώλ θπηώλ, ζε ηξνπηθέο, ππνηξνπηθέο θαη εύθξαηεο πεξηνρέο (Σδαλαθάθεο θαη Καηζόγηαλλνο, 2003). Δθηόο από ηα εζπεξηδνεηδή πξνζβάιεη θαη άιινπο θαξπνύο, όπσο κήια, ξνδάθηλα, ζύθα, πεθάλ, ισηνύο, βεξίθνθα, ζηαθύιηα θαη άιια θξνύηα (Παπαδόπνπινο θαη ζπλ., 2012). 13

14 ε πνιιέο πεξηνρέο ηεο Κξήηεο παξαηεξήζεθαλ γηα πξώηε θνξά ηνλ Αύγνπζην 2007 εθηεηακέλεο πξνζβνιέο ζην επηηξαπέδην ζηαθύιη ηεο πνηθηιίαο νπιηαλίλα. ε νξηζκέλνπο ακπειώλεο πξνθιήζεθαλ ζεκαληηθέο δεκηέο ζε ζπλδπαζκό κε έληνλα πξνβιήκαηα από όμηλε ζήςε. Γηαπηζηώζεθε επίζεο όηη ην έληνκν έρεη ηε δπλαηόηεηα νινθιήξσζεο ηνπ βηνινγηθνύ ηνπ θύθινπ ζε επηηξαπέδηα ζηαθύιηα ηεο πνηθηιίαο νπιηαλίλα (Ρνδηηάθεο θαη ζπλ., ΥΥ) Ανηιμεηώπιζη ηηρ μύγαρ ηηρ Μεζογείος Ζ αληηκεηώπηζε ηεο κύγαο ηεο Μεζνγείνπ ζε πνιιέο πεξηνρέο ηνπ θόζκνπ θαη ζηελ ρώξα καο, πξαγκαηνπνηείηαη ζπλήζσο κε ρεκηθά κέζα. Όπσο θαη γηα άιια βιαβεξά είδε ηεο ίδηαο νηθνγέλεηαο πνπ πξνζβάιινπλ νπσξώλεο, έηζη θαη γηα ηε κεζνγεηαθή κύγα γίλνληαη ςεθαζκνί, ζπλήζσο θάιπςεο ή δνισκαηηθνί, κε νξγαλνθσζθνξηθά θαη ππξεζξηλνεηδή θπξίσο εληνκνθηόλα. Ο πξώηνο δνισκαηηθόο ςεθαζκόο γίλεηαη 15 εκέξεο πξηλ από ηελ σξίκαλζε ησλ θαξπώλ θαη επαλαιακβάλεηαη θάζε 5-7 εκέξεο. Σν ςεθαζηηθό πγξό πεξηέρεη 2 % πδξνιπόκελε πξσηεΐλε σο ειθπζηηθό θαη ην δξαζηηθό ζπζηαηηθό. Φεθάδνληαη θξάρηεο θαη ζάκλνη ζηελ πεξίκεηξν ηνπ νπσξώλα θαη ην εζσηεξηθό θαη πάλσ κέξνο ηεο θόκεο ησλ εζπεξηδνεηδώλ θαη θπξίσο θιαδηά πνπ δελ έρνπλ θαξπνύο. Αληίζεηα, ν πξώηνο ςεθαζκόο θάιπςεο γίλεηαη όηαλ αξρίδεη ε σξίκαλζε ησλ θαξπώλ θαη επαλαιακβάλεηαη αλά 20 εκέξεο αλ ρξεηάδεηαη θαη αλ ππάξρεη ν αλαγθαίνο ρξόλνο σο ηελ ζπγθνκηδή, ώζηε λα κελ ππάξρνπλ απαξάδεθηα ππνιείκκαηα ηνπ εληνκνθηόλνπ ζηνλ εκπνξεύζηκν θαξπό. Δθηόο από ηελ εθαξκνγή εληνκνθηόλσλ νπζηώλ, έρνπλ αλαπηπρζεί θαη εθαξκόδνληαη θαη άιια κέηξα, όπσο ε καδηθή παγίδεπζε, ε βηνινγηθή θαηαπνιέκεζε, θαζώο θαη ε εμαπόιπζε ζηεηξσκέλσλ εληόκσλ (Σδαλαθάθεο θαη Καηζόγηαλλνο, 2003). Ζ κέζνδνο ηεο καδηθήο παγίδεπζεο κπνξεί λα έρεη ηθαλνπνηεηηθά απνηειέζκαηα, εηδηθά όηαλ ε ππθλόηεηα ηνπ πιεζπζκνύ ηνπ εληόκνπ είλαη ρακειή. Ζ βηνινγηθή θαηαπνιέκεζε αθνξά θπξίσο ζηελ εθηξνθή θαη εμαπόιπζε ηζαγελώλ παξαζηηνεηδώλ. Ζ κέζνδνο ηεο εμαπόιπζεο ζηεηξσκέλσλ εληόκσλ γίλεηαη κε ζηείξσζε ησλ ελειίθσλ ζην θπζηθό ηνπο πεξηβάιινλ ρξεζηκνπνηώληαο παγίδεο, πνπ πεξηέρνπλ ηξνθηθά ειθπζηηθά αλακεηγκέλα κε ξπζκηζηέο ηεο αλάπηπμεο ησλ εληόκσλ (Παπαδόπνπινο θαη ζπλ., 2012). 14

15 1.4 Σκοπόρ ηηρ μελέηηρ θνπόο ηεο παξνύζαο πηπρηαθήο εξγαζίαο ήηαλ λα κειεηήζεη γηα πξώηε θνξά ηελ πιεζπζκηαθή δηαθύκαλζε επηδήκησλ θαξπνθάγσλ Γίπηεξσλ ηεο νηθνγέλεηαο Tephritidae κε δίθηπν γπάιηλσλ παγίδσλ McPhail ζηελ πεξηνρή Ληβάδη ηνπ Κξνπζώλα. Δπίζεο, έγηλε κηα πξώηε απνηίκεζε ησλ σθέιηκσλ εληόκσλ (θπξίσο Τκελόπηεξσλ παξαζηηνεηδώλ ) πνπ βξίζθνληαη ζηελ πεξηνρή απηή. Σα ζηνηρεία απηά ζα κπνξέζνπλ λα βνεζήζνπλ ζηνλ ζρεδηαζκό ζηξαηεγηθήο αληηκεησπηζήο ηνπο ζε κηα πεξηνρή όπνπ δελ ππάξρνπλ δεδνκέλα γηα ηνπο ελ ιόγσ ερζξνύο. 15

16 2. ΤΛΗΚΑ ΚΑΗ ΜΔΘΟΓΟΗ 2.1. Πεπιγπαθή ηηρ πεπιοσήρ Σν Οξνπέδην Ληβάδη βξίζθεηαη 9 km δπηηθά θαη 35 km λνηηνδπηηθά ηνπ Ζξαθιείνπ, ζηηο αλαηνιηθέο πιαγίεο ηνπ Φεινξείηε, ζε πςόκεηξν 920 κέηξα (Δηθ. 4). Δίλαη κηα πεξηνρή 1300 ζηξεκκάησλ, όπνπ θαιιηεξγνύληαη πεξίπνπ νπσξνθόξα δέληξα, θπξίσο κειηέο θαη αριαδηέο πνπ θαηαιακβάλνπλ θαη ην κεγαιύηεξν πνζνζηό ηεο θαιιηέξγεηαο ζην Ληβάδη. Δπίζεο θαιιηεξγνύληαη δακαζθεληέο (10%), θαξπδηέο (10%) θαη θεξαζηέο (1%). Ζ θπξηόηεξε πνηθηιία πνπ θαιιηεξγείηαη ζην Ληβάδη ζηα αριάδηα είλαη ην Κξπζηάιιη ή Σζαθώληθε, ελώ ζηα κήια είλαη νη πνηθηιίεο ηάξθηλ (Starkin), Γθόιληελ (Golden Delicious) θαη ε Ρέλη (Red Delicious). Δικόνα 4: Πεξηνρή Ληβάδη ηνπ Κξνπζώλα Υλικά Σα πιηθά πνπ ρξεζηκνπνηήζεθαλ γηα ην πείξακα είλαη ηα εμήο : Παγίδεο γπάιηλεο ηύπνπ McPhail (Δηθ. 5) Βόξαθαο (Δηθ. 6) Μειάζα (Δηθ. 7) 16

17 Επγαξηά ύξηγγα (10 ml) Οπξνζπιιέθηεο Μπνπθάιη (2 L) Υσλί νπξσηήξη Σξπβιία Σζηκπίδα ηεξενζθόπην Δικόνα 5: Γπάιηλε παγίδα ηύπνπ McPhail κε πγξό ειθπζηηθό. Δικόνα 6 & 7: Αξηζηεξά ν βόξαθαο θαη δεμηά κειάζα ζε ζύξηγγα ησλ 10 ml. 17

18 2.3. Μεθοδολογία Σν πεηξακαηηθό κέξνο πξαγκαηνπνηήζεθε ζην Ληβάδη ηνπ Κξνπζώλα θαη δηήξθεζε επηά κήλεο, από ηηο 10/5/2012 έσο 20/11/2012. Αλαξηήζεθαλ ζπλνιηθά 10 παγίδεο ηύπνπ McPhail ζε δέθα ρσξάθηα κε νπσξνθόξα δέληξα (αριαδηέο). ε έλα δέληξν ηνπνζεηήζεθε παγίδα κε πγξό ειθπζηηθό θαη παξέκελε γηα δύν βδνκάδεο. Γηα ηελ παξαζθεπή ηνπ ειθπζηηθνύ δηαιύκαηνο ρξεζηκνπνηήζεθε βόξαθαο 1% θαη 2% κειάζα. ε έλα θαζαξό κπνπθάιη ρσξεηηθόηεηαο 2 L αλακεηγλύνληαλ 20 g βόξαθα (αθνύ πξώηα είρε δπγηζηεί ζηελ δπγαξηά, Δηθ. 8) θαη 40 ml κειάζα (αθνύ πξώηα είρε νγθνκεηξεζεί κε ζύξηγγα ησλ 10 ml, Δηθ. 9) κε λεξό κέρξη πιήξσζεο. Αθνινπζνύζε ηζρπξή αλάδεπζε γηα λα δηαιπζεί ν βόξαθαο. Γηα ηηο δέθα παγίδεο κε πγξό ειθπζηηθό ρξεηάδνληαλ πεξίπνπ δύν κπνπθάιηα θάζε θνξά (Δηθ. 10). Κάζε δύν βδνκάδεο γηλόηαλ ε ζπιινγή ησλ εληόκσλ, αδεηάδνληαο ην πεξηερόκελν ηεο θάζε παγίδαο ζε έλα νπξνζπιιέθηε (Δηθ. 11), θηιηξάξνληαο ηα έληνκα κε έλα απιό ζνπξσηήξη. Σα έληνκα ηεο θάζε παγίδαο ηνπνζεηήζεθαλ ζε μερσξηζηό νπξνζπιιέθηε κε εηηθέηα πνπ αλαγξάθεη ηνλ αξηζκό ηεο παγίδαο θαη ηελ εκεξνκελία γηα λα γίλεη κεηά ε θαηακέηξεζε. Αθνινπζνύζε πνιύ θαιόο θαζαξηζκόο ηεο παγίδαο, αλαλέσζε ηνπ ειθπζηηθνύ θαη ηνπνζέηεζε ηεο παγίδαο ζην δέληξν θαη κεηά από δύν βδνκάδεο επαλαιήθζεθε ε δηαδηθαζία. Αθνύ ζπιιέρζεθαλ θαη νη δέθα παγίδεο ζηνπο νπξνζπιιέθηεο, αλνηγόηαλ ν θάζε έλαο μερσξηζηά θαη ην πεξηερόκελν ηνπνζεηνύληαλ ζε ηξπβιία Petri, αθνύ πξώηα μεπιελόηαλ κε λεξό γηα λα είλαη θαζαξά ηα έληνκα. ηελ ζπλέρεηα θαη κε ηε βνήζεηα κηαο ηζηκπίδαο, νη κεηξήζεηο γίλνληαλ ζην ζηεξενζθόπην (Δηθ.12). Ζ παξαπάλσ δηαδηθαζία επαλαιήθζεθε γηα δεθαηέζζεξηο ζπλερόκελεο βδνκάδεο. 18

19 Δικόνα 8 & 9: Αξηζηεξά πξνζζήθε βόξαθα ζην κπνπθάιη κεηά ηελ κέηξεζε θαη δεμηά πξνζζήθε κειάζαο ζην κπνπθάιη ζε ζύξηγγα ησλ 10 ml. Δικόνα 10: Τγξό ειθπζηηθό ζε κπνπθάιη 2 L. 19

20 Δικόνα 11: πιινγή ησλ εληόκσλ ζηνπο νπξνζπιιέθηεο. Δικόνα 12: Μέηξεζε ησλ εληόκσλ ζην ζηεξενζθόπην. 20

21 3. ΑΠΟΣΔΛΔΜΑΣΑ ΚΑΗ ΤΕΖΣΖΖ 3.1. Κλιμαηολογικά ζηοισεία καηά ηην διάπκεια ηος πειπάμαηορ Οη θαηξηθέο ζπλζήθεο ζην Ληβάδη ηνπ Κξνπζώλα θαηά ηελ δηάξθεηα ηνπ πεηξάκαηνο πνπ μεθίλεζε ην Μάην θαη νινθιεξώζεθε ην Ννέκβξην ήηαλ αξθεηά θαιέο. Οη ζεξκνθξαζίεο γηα ην κήλα Μάην ήηαλ πςειέο θαη κε κεγάιν πνζνζηό πγξαζίαο. Δπίζεο κέρξη ηα κέζα ηνπ κήλα είρακε θαη κεξηθέο βξνρνπηώζεηο κηθξήο δηάξθεηαο. Γηα ηνπο επόκελνπο ηέζζεξηο κήλεο νη ζεξκνθξαζίεο ήηαλ αξθεηά πςειέο, ελώ ηνπο άιινπο δύν κήλεο ε ζεξκνθξαζία άξρηδε λα πέθηεη ζηαδηαθά. Γπζηπρώο, δελ ππάξρεη κεηεσξνινγηθόο ζηαζκόο ζηελ πεξηνρή γηα αθξηβή ζηνηρεία Πληθςζμιακή διακύμανζη ηηρ μύγαρ ηηρ Μεζογείος Ζ πιεζπζκηαθή δηαθύκαλζε ηεο Μεζνγεηαθήο κύγαο ήηαλ κεδεληθή ζηελ αξρή, γηα λα απμεζεί ζηε ζπλέρεηα, όπσο ζα δνύκε θαη ζηνλ Πίλαθα 1 πνπ αθνινπζεί, αλ θαη αλακέλνληαλ πςεινί πιεζπζκνί από ηελ αξρή ηνπ πεηξάκαηνο ιόγσ πςειώλ ζεξκνθξαζηώλ πνπ επηθξαηνύζαλ ζηελ πεξηνρή. πλνιηθά θαηακεηξήζεθαλ 3932 αθκαία ηνπ εληόκνπ ζε όιε ηε δηάξθεηα ηνπ πεηξάκαηνο. Πίνακας 1: Μέζνο όξνο ζπιιήςεσλ ηεο Μεζνγεηαθήο κύγαο ζε όιεο ηηο παγίδεο θαη αλά παγίδα θαη εκέξα. Ζμερομηνίες δειγμαηοληψίας Μέζος αριθμός ενηόμων Ένηομα ανά παγίδα και ημέρα Ζμερομηνίες δειγμαηοληψίας Μέζος αριθμός ενηόμων Ένηομα ανά παγίδα και ημέρα 10/5/ /8/ ,1 2,67 25/5/ /9/ ,7 3,85 9/6/ /9/ ,7 5,18 24/6/ /10/ ,8 4,59 9/7/2012 6,9 0,46 21/10/ ,9 3,46 23/7/ ,6 0,91 5/11/ ,9 2,13 7/8/ ,6 1,71 20/11/ ,0 1,27 ην Γξάθεκα 1 θαίλεηαη ε πιεζπζκηαθή δηαθύκαλζε ηνπ εληόκνπ θαηά ηε δηάξθεηα ηνπ πεηξάκαηνο. Όπσο θαίλεηαη, ζηνπο πξώηνπο δύν κήλεο ηνπ πεηξάκαηνο, ν πιεζπζκόο ηεο Μεζνγεηαθήο κύγαο ήηαλ κεδεληθόο, αλ θαη νη ζεξκνθξαζίεο ήηαλ 21

22 Μέζος όρος ενηόμων ανά παγίδα επλντθέο. Από ην κήλα Ηνύιην παξαηεξείηαη κία ζρεηηθά κηθξή παξνπζία ηνπ εληόκνπ, όπνπ απμάλεηαη ζηαδηαθά κέρξη θαη ην κήλα επηέκβξην, όπνπ ν κέζνο όξνο ηνπ εληόκνπ αλά παγίδα θαη εκέξα είλαη 5,18 έληνκα. Σνπο επόκελνπο δύν κήλεο αξρίδεη ζηαδηαθά λα κεηώλεηαη ε πιεζπζκηαθή δηαθύκαλζε ηνπ εληόκνπ, ρσξίο όκσο απηό λα ζεκαίλεη όηη ην έληνκν έρεη εμαθαληζηεί ηειείσο. Πληθσζμιακή διακύμανζη ηης Μεζογειακής μύγας ,7 77,7 66,8 51, ,9 13,6 25,6 40,1 31,9 19 Ζμερομηνίες δειγμαηοληψίας Γράθημα 1: Πιεζπζκηαθή δηαθύκαλζε ηεο Μεζνγεηαθήο κύγαο. Σν γεγνλόο όηη δελ παγηδεύηεθαλ έληνκα κέρξη ηα ηέιε Ηνπλίνπ νθείιεηαη πηζαλώο ζηε δεθηηθόηεηα ησλ κήισλ θαη αριαδηώλ. Οη θαξπνί απηνί σξηκάδνπλ κεηά ηνλ Ηνύιην, νπόηε απμάλνληαη ηα ζάθραξα θαη γίλνληαη δεθηηθνί ζηηο πξνζβνιέο από ηε κύγα ηεο Μεζνγείνπ Άλλα καπποθάγα Δίπηεπα Δθηόο από ηελ Μεζνγεηαθή κύγα παγηδεύηεθαλ θαη άιια θαξπνθάγα Γίπηεξα ηεο νηθνγέλεηαο Tephritidae, ηα νπνία παξνπζηάδνληαη παξαθάησ. 22

23 Η μύγα ηος κεπαζιού Ζ κύγα ηνπ θεξαζηνύ, Rhagoletis cerasi, αλήθεη ζηελ νηθνγέλεηα Tephritidae ησλ Γίπηεξσλ. Δλήιηθν (Δηθ. 13): Έρεη κήθνο 4-5 mm θαη ραξαθηεξηζηηθό ρξώκα ζώκαηνο καύξν. Σν πξόζζην κέξνο ηεο θεθαιήο είλαη αλνηθηό θίηξηλν, ελώ ην νπίζζην κέξνο είλαη ππνθαζηαλό. Οη κεξνί είλαη καύξνη θαη νη θλήκεο θίηξηλεο. Οη θεξαίεο έρνπλ ρξώκα αλνηρηό θίηξηλν. Οη πηέξπγεο ηξηδίδνπλ θαη έρνπλ ηέζζεξηο καύξεο δώλεο ζε ραξαθηεξηζηηθή δηάηαμε. Οη ηξείο από ηηο δώλεο απηέο είλαη εγθάξζηεο. Ζ ηέηαξηε εθηείλεηαη θαηά κήθνο ηνπ θνξπθαίνπ ηκήκαηνο ηεο πξόζζηαο παξπθήο ηεο πηέξπγαο θαη θαιύπηεη θαη ηελ θνξπθή. ηελ πξόζζηα παξπθή ηεο πηέξπγαο ππάξρεη κηα κηθξή καύξε θειίδα. Σν ζειπθό έληνκν είλαη κεγαιύηεξν από ην αξζεληθό (Σδαλαθάθεο θαη Καηζόγηαλλνο, 2003). Δικόνα13: Δλήιηθν έληνκν ηνπ Rhagoletis cerasi. Απγό: Δίλαη ιεπθό, ζηελόκαθξν, ειιεηςνεηδέο θαη ειαθξά θπξηό. Πξνλύκθε: Έρεη κήθνο 6 mm θαη ην ρξώκα ηεο είλαη ιεπθό ή ιεπθνθίηξηλν. Δίλαη αθέθαιε, άπνδε, κε ηελ θεθαιηθή άθξε ηνπ ζώκαηνο ζηελόηεξε από ηελ εδξαία. Πιαγγόλα: Σν λπκθηθό πεξίβιεκα (puparium) είλαη ειιεηςνεηδέο, δηαζηάζεσλ 4-5 mm, θίηξηλν ή αλνηρηνθάζηαλν ζακπό, κε ηηο δηαηκεκαηηθέο (κεζνδαθηύιηεο) γξακκέο ζαθείο. Ζ δηαρείκαζε γίλεηαη κε ηελ πξνλύκθε κέζα ζην έδαθνο. Σα ελήιηθα βγαίλνπλ ηελ άλνημε, ζπλήζσο από ηα κέζα Μαΐνπ κέρξη ηα κέζα Ηνπλίνπ. Σξέθνληαη ακέζσο κε ηα ζαθραξώδε εθθξίκαηα ησλ βιαζηώλ θαη ησλ θύιισλ ηεο θεξαζηάο. Ζ σνηνθία γίλεηαη από νθηώ έσο δεθαπέληε εκέξεο κεηά ηελ εθθόιαςε ησλ ζειπθώλ, ε δηάξθεηα 23

24 δσήο ησλ ζειπθώλ είλαη έλα κήλα θαη ε γνληκνηεηά ηνπο είλαη θαηά κέζν όξν απγά (Bonnemaison, 1969). Σν Rhagoletis cerasi, πξνζβάιιεη θπξίσο ηνπο θαξπνύο ηεο θεξαζηάο θαη ζπαληόηεξα ηνπο θαξπνύο ηεο βπζζηληάο. Σν ζειπθό πξνζβάιιεη ηνπο εκηώξηκνπο θαξπνύο θαη ε πξνλύκθε αλαπηύζζεηαη ζηνπο ώξηκνπο θαξπνύο. Καηά ηελ δηάξθεηα ηνπ πεηξάκαηνο παγηδεύηεθαλ κόλν δύν έληνκα ηεο κύγαο ηνπ θεξαζηνύ, παξόιν πνπ ζηελ πεξηνρή ππήξραλ θεξαζηέο θαη νη ζεξκνθξαζίεο ήηαλ επλντθέο γηα λα αλαπηπρζεί ην έληνκν. Πην ζπγθξηκέλα, ην κήλα επηέκβξην ζηελ δεύηεξε δεηγκαηνιεςία (21/9/2012) παγηδεύηεθε ην έλα έληνκν ζηελ παγίδα Σ7 θαη ην άιιν ην κήλα Οθηώβξην ζηελ πξώηε δεηγκαηνιεςία (6/10/2012) ζηελ παγίδα Σ10. Πηζαλώο, ην έληνκν δελ κπνξεί λα αλαπηύμεη ζεκαληηθνύο πιεζπζκνύο ζηελ πεξηνρή. Παιαηόηεξεο πξνζβνιέο ζε θεξάζηα απνδόζεθαλ ζην έληνκν κάιινλ ιαλζαζκέλα Ο δάκορ ηηρ ελιάρ Ο δάθνο ηεο ειηάο, Bactrocera oleae, αλήθεη ζηελ νηθνγέλεηα Tephritidae ησλ Γίπηεξσλ. Σν Bactrocera oleae είλαη από ηα κηθξόηεξα είδε ηνπ γέλνπο, κε επξεία γεσγξαθηθή εμάπισζε θαη ζεσξείηαη ν ζεκαληηθόηεξνο ερζξόο ζηελ ειηά. Eλήιηθν (Δηθ. 14): Έρεη κήθνο πεξίπνπ 4-5 mm θαη γεληθό ρξσκαηηζκό αλνηρηό θαζηαλό σο ζθνηεηλνθάζηαλν (Σδαλαθάθεο θαη Καηζόγηαλλνο, 2003). Ζ θεθαιή ζρεδόλ ζθαηξηθή, ρξώκαηνο ππνθίηξηλνπ (Bonnemaison,1969), κε δύν θειίδεο καύξεο θάησ από ηηο θεξαίεο θαη κε ζύλζεηνπο νθζαικνύο ηξηδίδνληεο θπαλνπξάζηλνπο. Ο ζώξαθαο γεληθά είλαη θηηξηλνθαζηαλόο κε ην ξαρηαίν ηκήκα καύξν, κε ηέζζεξηο ηαηλίεο γθξίδεο. Ζ πιεπξά ηνπ κεζνζώξαθα θαη ην νπίζζην ρείινο ηνπ ζπξενύ έρνπλ ρξώκα ιεπθό. Οη πηέξπγεο είλαη σο επί ην πιείζηνλ δηαθαλείο, ηξηδίδνπζεο, κε έλα ζθνηεηλό ζηίγκα ζηελ άθξε. Ζ θνηιία έρεη γεληθό ρξσκαηηζκό θαζηαλό κε θνθθηλσπέο θειίδεο Ο εμέρσλ σνζέηεο είλαη επδηάθξηηνο ζην ελήιηθν ζειπθό ηνπ εληόκνπ (Γηακβξίαο, 1998). Απγό: Δίλαη ειιεηςνεηδέο, επίκεθεο, ιεπθό θαη έρεη κήθνο 0,8 mm πεξίπνπ. Πξνλύκθε: Έρε κήθνο 6-7 mm είλαη ιεπθή, άπνδε, δελ έρεη θεθαιηθή θάςα θαη ηα ζηνκαηηθά κόξηα είλαη ηνπ ηύπνπ ησλ γλαζηθώλ αγθίζηξσλ, όπσο έρνπλ ηα θπθιόξξαθα δίπηεξα. Υαξαθηεξηζηηθό ησλ δηπηέξσλ απηώλ είλαη όηη έρνπλ ηξία πξνλπκθηθά ζηάδηα ή ειηθίεο. 24

25 Πιαγγόλα: Έρεη ζρήκα θπιηλδξηθό θαη κήθνο 4-5 mm. Σν ρξώκα ηνπ puparium ζηελ αξρή είλαη ιεπθό, αιιά κε ηελ πάξνδν ησλ εκεξώλ γίλεηαη θαζηαλνθίηξηλν. Γηα ηελ έμνδν ηνπ αθκαίνπ γίλεηαη κία θπθιηθή ζρηζκή ζην puparium ζην κέγεζνο ηνπ εληόκνπ, ραξαθηεξηζηηθό ησλ θπθινξξάθσλ δηπηέξσλ (Γηακβξίαο,1998). Δικόνα 14: Δλήιηθν αξζεληθό έληνκν ηνπ δάθνπ ηεο ειηάο. Ο δάθνο έρεη 3-4 γελεέο ην έηνο ζηηο πην πνιιέο πεξηνρέο ηεο ρώξαο καο (Σδαλαθάθεο θαη Καηζόγηαλλνο, 2003). Γηαρεηκάδεη ζπλήζσο ζην ζηάδην ηεο πιαγγόλαο ζην έδαθνο θαη σο πξνλύκθε ζε θαξπνύο πνπ παξακέλνπλ ην ρεηκώλα ζηα δέληξα ηεο ειηάο ή ζην έδαθνο (θαθησηάθεο,1993). ε ήπηεο ζπλζήθεο δηαρεηκάδεη θαη σο αθκαίν. Ζ έμνδνο ησλ αθκαίσλ αξρίδεη θαηά ηνλ Φεβξνπάξην θαη δηαηεξνύληαη κέρξη ην ζέξνο, νπόηε αξρίδνπλ ηα ζειπθά λα σνηνθνύλ ζηνλ ειαηόθαξπν (Γηακβξίαο, 1998). Σν έληνκν πξνζβάιιεη ηνπο θαξπνύο θαη εθηόο από ηηο απώιεηεο πνπ πξνθαιεί κε ηελ πξώηκε θαξπόπησζε, δεκηώλεη ηελ παξαγσγή γηαηί θαηαηξώεη ηε ζάξθα θαη ππνβαζκίδεη ηελ πνηόηεηα (θαθησηάθεο, 1993). ην Ληβάδη ηνπ Κξνπζώλα, αλ θαη δελ ππήξραλ ειαηώλεο, ε πιεζπζκηαθή ππθλόηεηα ηνπ δάθνπ ήηαλ αξθεηά πςειή θαζ όιε ηελ δηάξθεηα ηνπ πεηξάκαηνο (Πίλαθαο 2). Σν γεγνλόο απηό νθείιεηαη ζηνλ κεηαλαζηεπηηθό ραξαθηήξα ηνπ δάθνπ ζε κεγάιεο απνζηάζεηο. ηελ θνληηλή πεξηνρή ηνπ Κξνπζώλα, νη πιεζπζκνί ηνπ εληόκνπ ήηαλ πςεινί, νπόηε ην έληνκν εύθνια κεηαλάζηεπζε ζην Ληβάδη, ηδηαίηεξα θαηά ηνπο θαινθαηξηλνύο κήλεο, πεξίνδν πνπ νη ζεξκνθξαζίεο ζε ρακειά πςόκεηξα 25

26 Μέζος όρος ενηόμων ανά παγίδα δελ είλαη επλντθέο γηα ηελ αλάπηπμή ηνπ. πλνιηθά, κεηξήζεθαλ 3184 έληνκα ζε όιε ηε δηάξθεηα ηνπ πεηξάκαηνο. Πίνακας 2: Μέζνο όξνο ζπιιήςεσλ ηνπ δάθνπ ηεο ειηάο ζε όιεο ηηο παγίδεο θαη αλά παγίδα θαη εκέξα. Ζμερομηνίες δειγμαηοληψίας Μέζος αριθμός ενηόμων Ένηομα ανά παγίδα και ημέρα Ζμερομηνίες δειγμαηοληψίας Μέζος αριθμός ενηόμων Ένηομα ανά παγίδα και ημέρα 10/5/2012 2,2 0,15 22/8/ ,6 3,04 25/5/2012 2,6 0,17 6/9/ ,4 2,69 9/6/2012 6,6 0,44 21/9/ ,9 2,26 24/6/2012 9,6 0,64 6/10/ ,2 1,88 9/7/ ,2 1,95 21/10/ ,47 23/7/ ,6 2,37 5/11/ ,6 0,97 7/8/ ,4 2,89 20/11/2012 4,5 0,30 Πληθσζμιακή διακύμανζη ηοσ δάκοσ ,2 2,6 6,6 9,6 29,2 35,6 43,4 45,6 40,4 33,9 28, ,6 4,5 Ζμερομηνίες δειγμαηοληψίας Γράθημα 2: Πιεζπζκηαθή δηαθύκαλζε ηνπ δάθνπ. ην γξάθεκα δύν παξαηεξνύκε όηη από ηηο πξώηεο δεηγκαηνιεςίεο ππήξρε παξνπζία ηνπ δάθνπ ζην Ληβάδη. Σνπο δύν πξώηνπο κήλεο ε πιεζπζκηαθή δηαθύκαλζε ηνπ δάθνπ ήηαλ ζρεηηθά κηθξή. Αιιά από ηνπο επόκελνπο κήλεο ππήξρε ξαγδαία αύμεζε ηνπ πιεζπζκνύ ηνπ εληόκνπ, κε ηελ πςειόηεξε παξνπζία ηνπ εληόκνπ λα ηελ έρνπκε ην κήλα Αύγνπζην (3,04 έληνκα αλά παγίδα θαη εκέξα) ζηελ δεύηεξε δεηγκαηνιεςία. Όκσο θαη ην κήλα επηέκβξην, όπσο θαίλεηαη θαη ζην 26

27 γξάθεκα, ε παξνπζία ηνπ δάθνπ ήηαλ αξθεηά πςειή κε κία πνιύ κηθξή πηώζε ηνπ πιεζπζκνύ ζε ζύγθξηζε κε ηνλ πξνεγνύκελν κήλα. Σνπο επόκελνπο δύν κήλεο αξρίδεη ζηαδηαθά λα κεηώλεηαη ν πιεζπζκόο ηνπ δάθνπ Euleia fratria Άιιν έλα Γίπηεξν ηεο νηθνγέλεηαο Tephritidae πνπ βξέζεθε ζηηο παγίδεο ήηαλ ην Euleia fratria. Δίλαη ηζαγελέο ηεο Β. Ακεξηθήο. Σν έληνκν απηό έρεη κία γελεά ην έηνο, ηα απγά ελαπνηίζεληαη λσξίο ηελ άλνημε θαη ε γεληά έρεη νινθιεξσζεί από ηα κέζα έσο ηα ηέιε ηνπ θαινθαηξηνύ. Γελ είλαη γλσζηό πώο ην έληνκν δηαρεηκάδεη. Σα ελήιηθα εμέξρνληαη ηνλ Αύγνπζην, αιιά είλαη πηζαλόλ θάπνηεο λύκθεο λα πέθηνπλ ζε δηάπαπζε κέρξη ην επόκελν έηνο. Ξεληζηέο ηνπ εληόκνπ είλαη ηα θνπθηά, ην ζέιηλν, ν κατληαλόο θαη άιια θπηά ηεο νηθνγέλεηαο Apiaceae. Δπίζεο έρεη θαηαγξαθεί λα πξνζβάιεη ην είδνο Prenanthes canadense ηεο νηθνγέλεηαο Asteraceae (Capinera, 2001). Πξνζβάιιεη ηα θύιια, πξάγκα ζπάλην γηα έληνκα ηεο νηθνγέλεηαο Tephritidae. Αθνινπζεί ε πεξηγξαθή ηνπ εληόκνπ (Carroll et al., 2002). Eλήιηθν (Δηθ. 15): Έρεη κήθνο πεξίπνπ 5 mm θαη ρξώκα ζώκαηνο θίηξηλνθαζηαλό. Σν θεθάιη, ν ζώξαθαο θαη ηα πόδηα είλαη θίηξηλα, ελώ ε θνηιία έρεη ρξώκα αλνηρηό πξάζηλν. Οη πηέξπγεο είλαη δηαθαλείο θαη έρνπλ εγθάξζηεο θαζηαλέο θαη θίηξηλεο δώλεο. Απγό: Δίλαη ιεπθό, ειιεηςνεηδέο θαη έρεη δηάκεηξν 0,23 mm. Πξνλύκθε: Άρξσκε ή ππνθίηξηλε, ηειηθνύ κήθνπο 7-8 mm, αθέθαιε θαη άπνδε. Πιαγγόλα: Έρεη ρξώκα θίηξηλν θαη κήθνο 3,9 mm. Δικόνα 15: Δλήιηθν έληνκν ηνπ Euleia fratria. 27

28 Καηά ηελ δηάξθεηα ηνπ πεηξάκαηνο ην έληνκν Euleia fratria βξέζεθε ζε κεκνλσκέλεο δεηγκαηνιεςίεο. Πην ζπγθεθξηκέλα, ην κήλα Ηνύιην (5/7/2012) ζηελ παγίδα Σ6 θαη ηνλ Αύγνπζην (22/8/2012) ζηελ παγίδα Σ8 βξέζεθε από έλα έληνκν. Ζ πνιύ κηθξή εκθάληζε ηνπ εληόκνπ ζην Ληβάδη κπνξεί λα νθείιεηαη ζην γεγνλόο όηη δελ θαιιηεξγνύληαη θεπεπηηθά ζηελ πεξηνρή. Δλαιιαθηηθά, νη ζπλζήθεο κπνξεί λα κελ είλαη επλντθέο, ελώ, ηέινο, ην ειθπζηηθό ηεο παγίδαο κπνξεί λα κελ πξνζειθύεη ηα έληνκα ηνπ είδνπο απηνύ. Μάιινλ ηζρύεη έλα από ηα δύν, αθνύ, όπσο ζα δνύκε ζηε ζπλέρεηα, νη πιεζπζκνί ηεο ιηξηόκπδαο πνπ πξνζβάιιεη επίζεο ηα θεπεπηηθά ήηαλ πνιύ πςεινί Άλλα ένηομα πος παγιδεύηηκαν ζηιρ παγίδερ Δθηόο από ηα θαξπνθάγα δίπηεξα ζηηο παγίδεο βξέζεθαλ θαη άιια έληνκα, όπσο Γίπηεξα, Λεπηδόπηεξα θαη Τκελόπηεξα Αππακηικά ηηρ οικογένειαρ Syrphidae Πεξηιακβάλεη πεξηζζόηεξα από είδε ζε όιν ηνλ θόζκν (Λπθνπξέζεο, 1995). H νηθνγέλεηα απηή πεξηιακβάλεη είδε ησλ νπνίσλ νη πξνλύκθεο είλαη απνηειεζκαηηθά αξπαθηηθά αθίδσλ, σθέιηκα ζηε δελδξνθνκία, ηε ιαραλνθνκία θαη ηα θπηά κεγάιεο θαιιηέξγεηαο, γηα παξάδεηγκα ηα Scaeva pyrastri, Episyrphus balteatus θαη Eupeodes corollae (Δηθ. 16). Σν είδνο πνπ εληνπίζηεθε ζηηο παγίδεο ελδέρεηαη λα είλαη ην Eupeodes corollae. Δλήιηθν: Σν έληνκν έρεη κέγεζνο κεζαίν έσο κεγάιν θαη έληνλν δσεξό ρξσκαηηζκό. Ζ θεθαιή είλαη εκηζθαηξηθή, ίζνπ πιάηνπο κε ην ζώξαθα. Οη πηέξπγεο είλαη κεγάιεο θαη ραξαθηεξίδνληαη από ηελ παξνπζία ηνπ λόζνπ λεύξνπ (Bonnemaison,1969). Σν ελήιηθν ηξέθεηαη κε γύξε θαη ζαθραξώδεηο νπζίεο θαη είλαη ζεκαληηθό γηα ηελ επηθνλίαζε (Λπθνπξέζεο, 1995). Απγό: Έρεη κήθνο από 1-1,5 mm θαη ρξώκα ιεπθό. Πξνλύκθε: Δίλαη άπνδε, δηαθαλήο, κήθνπο mm κε ζρήκα αηξαθηνεηδέο. Σα ζηίγκαηα ζην άθξν ηεο θνηιηάο είλαη θαιά αλαπηπγκέλα. Οη πξνλύκθεο εθδύνληαη πνιιέο θνξέο θαη λπκθώλνληαη ζην θπηό. Μία πξνλύκθε κπνξεί λα απνκπδεί έσο θαη 400 αθίδεο ζηελ δηάξθεηα ηεο δσήο ηεο (Λπθνπξέζεο, 1995). 28

29 Νύκθε: Δίλαη εμνγθσκέλε ζην πξόζζην κέξνο θαη ζηελεύεη βαζκηαία ζην νπίζζην κέξνο. Δικόνα 16: Δλήιηθν ηνπ Eupeodes corollae. Οη πιαγγόλεο δηαρεηκάδνπλ θαη ηα ελήιηθα εθθνιάπηνληαη από ηηο αξρέο Μαΐνπ κέρξη ηα κέζα Ηνπλίνπ. Ζ σνηνθία αξρίδεη πέληε έσο νρηώ εκέξεο κεηά ηελ έμνδν. Ζ κέζε γνληκόηεηα είλαη απγά αλά ζειπθό. Ζ δηάξθεηα ηεο επώαζεο είλαη 4-5 εκέξεο. Οη πξνλύκθεο ζα αλαπηπρζνύλ κέρξη ην Φζηλόπσξν θαη ζα λπκθσζνύλ θαηά ην επηέκβξην έσο Οθηώβξην (Bonnemaison,1969). Καηά ηελ δηάξθεηα ηνπ πεηξάκαηνο ην έληνκν Eupeodes corollae ζπιιέρηεθε ζε δηάθνξεο δεηγκαηνιεςίεο. Πην ζπγθεθξηκέλα ζηελ πξώηε δεηγκαηνιεςία ηνπ Ηνπλίνπ (9/6/2012) ν κέζνο όξνο ζύιιεςεο αλά παγίδα θαη εκέξα ήηαλ 0,14 έληνκα, ελώ ζηε δεύηεξε δεηγκαηνιεςία (24/6/2012) ν κέζνο όξνο ζύιιεςεο αλά παγίδα θαη εκέξα ήηαλ 0,2 έληνκα. Δπίζεο θαη ηνλ κήλα Ηνύιην ζηελ πξώηε δεηγκαηνιεςία (9/7/2012) νη ζπιιήςεηο ήηαλ 0,11 έληνκα αλά παγίδα θαη εκέξα. Ζ παξνπζία ηνπ εληόκνπ ζηελ πεξηνρή θαηαγξάθηεθε γηα ηειεπηαία θνξά ηνλ κήλα Αύγνπζην ζηελ δεύηεξε δεηγκαηνιεςία (22/8/2012), κε 0,12 έληνκα αλά παγίδα θαη εκέξα, ιίγν κεγαιύηεξε από ηνλ πξνεγνύκελν κήλα. 29

30 Φςλλοπύκηερ ηυν Δίπηεπυν Τπάξρνπλ ηέζζεξα είδε θπιινξπθηώλ πνπ αλήθνπλ ζην γέλνο Liriomyza: L. bryonine (ηεο ηνκάηαο), L. trifolii (ε ακεξηθάληθε), L. huidobrensis (ηνπ κπηδειηνύ) θαη ε L. stigata. Κάησ από θπζηθέο ζπλζήθεο νη ιάβξεο απηώλ ησλ εηδώλ παξαζηηνύληαη ηθαλνπνηεηηθά από αξθεηνύο θπζηθνύο ερζξνύο. ηελ Διιάδα έρεη δηαπηζησζεί ε ύπαξμε ησλ ηξηώλ πξώησλ εηδώλ (Σδαλαθάθεο, 1995). Ζ ιηξηόκπδα πνπ παγηδεύηεθε θαηά ηελ δηάξθεηα ηνπ πεηξάκαηνο ήηαλ ε Liriomyza trifolii (Δηθ.17) θαη αλήθεη ζηελ νηθνγέλεηα Agromyzidae ησλ δίπηεξσλ. Αθνινπζεί ζύληνκε πεξηγξαθή ηνπ εληόκνπ (Capinera, 2007). Δλήιηθν: Έρεη γεληθό ρξσκαηηζκό θίηξηλν κε νθζαικνύο εξπζξσπνύο, κε ηελ άλσ πιεπξά ηνπ ζώξαθα θαη ηεο θνηιηάο ζθνηεηλνύ γθξη έσο καύξνπ ρξώκαηνο, ελώ ηα πόδηα είλαη θίηξηλα. Σν ζειπθό είλαη πεξίπνπ 2 mm, κε ην αξζεληθό ιίγν κηθξόηεξν από 1,5 mm (Blackman and Eastop, 1984). Απγό: Χνεηδέο, κε κέγεζνο 1 mm, ιεπθνύ ρξώκαηνο θαη ειαθξώο δηαθαλέο. Πξνλύκθε: Οη λενθθνιαπηόκελεο πξνλύκθεο έρνπλ κήθνο 0,5 mm είλαη άρξνεο, αιιά όηαλ θζάζνπλ ζην ηειεπηαίν ζηάδην έρνπλ κήθνο 3 mm θαη ρξσκαηηζκό θίηξηλν. Τπάξρνπλ ηξία πξνλπκθηθά ζηάδηα θαη ε πξνλύκθε ηειεπηαίνπ ζηαδίνπ ζρεκαηίδεη έλα εκηζσιελνεηδέο άλνηγκα ζηελ πάλσ επηθάλεηα ηνπ θύιινπ. Νπκθώλεηαη ζπλήζσο ζην έδαθνο, αλ θαη ζε πεξηπηώζεηο κεγάιεο πξνζβνιήο βξίζθνπκε πνύπεο ηνπ εληόκνπ πεζκέλεο ζε γεηηνληθά θύιια (ηακόπνπινο, 1999). Πιαγγόλα: Χνεηδνύο ζρήκαηνο, δηαθόξσλ ρξσκάησλ, ζπλήζσο ειαθξώο θίηξηλνπνξηνθαιί πνπ ζθνπξαίλεη αξγόηεξα θαη γίλεηαη ρξπζνθαθέ. Δικόνα 17: Δλήιηθν ηνπ Liriomyza trifolii (Lyle J.Buss,2001). 30

31 Μέζος όρος ανά παγίδα Ζ πξνλύκθε όηαλ βγεη από ην απγό ακέζσο νξύζζεη νπέο κέζα ζην θύιιν. Ζ πιήξσο αλαπηπγκέλε πξνλύκθε θάλεη κηα ιεπηή έμνδν ζην θύιιν, πέθηεη ζην έδαθνο όπνπ εηζέξρεηαη θαη λπκθώλεηαη, ελώ έλαο αξηζκόο λπκθώλεηαη ζηελ εμσηεξηθή θάησ επηθάλεηα ηνπ θύιινπ. Ζ ζύδεπμε ιακβάλεη ρώξα 1-2 κέξεο κεηά ηελ εκθάληζε ησλ αθκαίσλ. πκπιεξώλεη 8-12 γελεέο ην έηνο, αξηζκό πνπ επεξεάδεη θπξίσο ε ζεξκνθξαζία (Παξαζθεπόπνπινο, 1998). Δίδε ηνπ γέλνπο Liriomyza είλαη δεκηνγόλνη θπιινξύθηεο ζηα θεπεπηηθά θαη αλζνθνκηθά θπηά, ηδηαίηεξα ζηα ζεξκνθήπηα (Καπεηαλάθεο, 2004). Ζ πιεζπζκηαθή δηαθύκαλζε ηεο ιηξηόκπδαο ήηαλ αξθεηά πςειή θαζ όιε ηελ δηάξθεηα ηνπ πεηξάκαηνο, όπσο ζα δνύκε θαη ζηνλ Πίλαθα 3. Ήηαλ ην αθζνλόηεξν έληνκν πνπ βξέζεθε ζηηο παγίδεο, αθνύ θαηακεηξήζεθαλ ζπλνιηθά 4788 έληνκα ζε όιν ην πείξακα. Πίνακας 3: Μέζνο όξνο ζπιιήςεσλ ηεο ιηξηόκπδαο ζε όιεο ηηο παγίδεο θαη αλά παγίδα θαη εκέξα Ζμερομηνίες δειγμαηοληψίας Μέζος αριθμός ενηόμων Ένηομα ανά παγίδα και ημέρα Ζμερομηνίες δειγμαηοληψίας Μέζος αριθμός ενηόμων Ένηομα ανά παγίδα και ημέρα 10/5/ ,8 1,39 22/8/ ,1 2,47 25/5/ ,1 1,87 6/9/ ,5 2,70 9/6/ ,4 2,03 21/9/ ,9 2,73 24/6/ ,3 2,29 6/10/ ,6 2,64 9/7/ ,5 2,37 21/10/ ,3 2,75 23/7/ ,2 2,15 5/11/ ,3 2,15 7/8/ ,6 2,37 20/11/ ,2 2, Πληθσζμιακή διακύμανση της Liriomyza trifolii 40,5 40,9 41,3 39,6 34,3 35,5 35,6 37,1 28,1 30,4 32,2 20,8 32,3 30,2 Ζμερομηνίες δειγμαηοληψίας Γράθημα 3: Πιεζπζκηαθή δηαθύκαλζε ηεο ιηξηόκπδαο. 31

32 ην γξάθεκα ηξία παξαηεξνύκε όηη ε παξνπζία ηεο ιηξηόκπδαο ήηαλ αξθεηά πςειή από ηελ πξώηε θηόιαο δεηγκαηνιεςία. Πην ζπγθεθξηκέλα ηνλ κήλα Μάην (10/5/2012) ν κέζνο όξνο ζύιιεςεο αλά παγίδα θαη εκέξα ήηαλ 1,39, ελώ ε πςειόηεξε παξνπζία ηνπ εληόκνπ θαηαγξάθηεθε ζηελ δσδέθαηε δεηγκαηνιεςία (21/10/2012), όπνπ ν κέζνο όξνο αλά παγίδα θαη εκέξα ήηαλ 2,75. Δπίζεο, παξαηεξνύκε όηη ζε όιεο ηηο επόκελεο δεηγκαηνιεςίεο νη ζπιιήςεηο ηεο ιηξηόκπδαο θπκαίλνληαλ γύξσ ζηα 2 έληνκα αλά παγίδα θαη εκέξα. Οη πςεινί απηνί πιεζπζκνί δείρλνπλ αθελόο όηη ην ειθπζηηθό πξνζειθύεη ζεκαληηθά ηηο ιηξηόκπδεο, αθεηέξνπ όηη ζηελ πεξηνρή ππάξρνπλ μεληζηέο ηνπ εληόκνπ Φςλλοπύκηερ ηυν Λεπιδόπηεπυν Δίλαη ηα πην κηθξόζσκα ιεπηδόπηεξα πνπ πξνζβάιινπλ θαξπνθόξα δέληξα. Σα ελήιηθα έρνπλ κήθνο 2,5-4 mm θαη νη αλαπηπγκέλεο πξνλύκθεο 4-9 mm. Σν κηθξό ηεο κέγεζνο επηηξέπεη ζηελ πξνλύκθε λα ζπκπιεξώζεη ηελ πιήξε αλάπηπμή ηεο ζε έλα κέξνο θύιινπ κειηάο ή αριαδηάο, ππάξρνπλ δε πεξηπηώζεηο ππθλώλ πιεζπζκώλ όπνπ έλα θύιιν θηινμελεί 3-5 ή θαη πνιύ πεξηζζόηεξεο πξνλύκθεο, πνπ αλαπηύζζνληαη θαλνληθά, ε θαζεκηά ζηε δηθή ηεο ζηνά. Σν ελήιηθν ζειπθό ηνπνζεηεί ηα απγά ηνπ ζηελ επηθάλεηα ηνπ θύιινπ. Ζ λεαξή πξνλύκθε κπαίλεη ζην θύιιν, όπνπ νξύζζεη ζηνά, ηξώγνληαο ην παξέγρπκα. Σν ζρήκα θαη ε εμσηεξηθή όςε ηεο ζηνάο δηαθέξνπλ από είδνο ζε είδνο θπιινξύθηε. Οξηζκέλσλ εηδώλ νη ζηνέο είλαη ηόζν ραξαθηεξηζηηθέο, ώζηε αξθνύλ γηα λα ζπκπεξάλνπκε πνην είδνο θπιινξύθηε ηηο έθαλε (Δηθ. 18). Σν κέγεζνο ηεο ζηνάο εμαξηάηαη από ηελ ειηθία ηεο πξνλύκθεο. Σα πην ζεκαληηθά είδε πνπ πξνζβάιινπλ ηα θαξπνθόξα δέληξα είλαη ηα εμήο: Phyllonorycter corylifoliella, Phyllonorycter blancardella (Δηθ. 19), Leucoptera malifoliella θαη Lyonetia clerkella. Καηά ηελ δηάξθεηα ηνπ πεηξάκαηνο παγηδεύηεθαλ νξηζκέλνη θπιινξύθηεο, ζε ρακεινύο αξηζκνύο. Ζ αλαγλώξηζε έγηλε από ην κέγεζνο ησλ εληόκσλ. πλνιηθά βξέζεθαλ 8 έληνκα, ζε δύν δεηγκαηνιεςίεο, ηελ 3 ε (9/6/2012) θαη 10 ε (21/9/2012) δεηγκαηνιεςία. Αλ θαη ηα έληνκα απηά πξνθαινύλ δεκηέο ζηελ πεξηνρή, κηαο θαη νη μεληζηέο ηνπο βξίζθνληαη ζε αθζνλία, νη ζπιιήςεηο ήηαλ ρακειέο. Απηό κάιινλ νθείιεηαη ζην ειθπζηηθό ησλ παγίδσλ, ην νπνίν δελ πξνζειθύεη ζεκαληηθά ηα Λεπηδόπηεξα έληνκα. 32

33 Δικόνα 18. Υαξαθηεξηζηηθή ζηνά ηνπ Leucoptera malifoliella. Δικόνα 19: Phyllonorycter blancardella Φςλλοδέηερ ηυν Λεπιδόπηεπυν Δίλαη ιεπηδόπηεξα κέηξηνπ κεγέζνπο πνπ αλήθνπλ ζηελ νηθνγέλεηα Tortricidae. Σα ελήιηθα έρνπλ πηέξπγεο γεληθά πιαηεηέο, κε θξνζζνύο κήθνπο κηθξόηεξνπ από ην πιάηνο ησλ πηεξύγσλ. Γελνύλ ηα απγά ηνπο ζε θύιια, ζε νθζαικνύο ή ζην θινηό ησλ βιαζηώλ θαη θιάδσλ. Οη πξνλύκθεο ελώλνπλ κε λήκαηα γεηηνληθά θύιια, ή θαη ηα ζπζηξέθνπλ ή δηπιώλνπλ, δεκηνπξγώληαο είδνο θσιηάο όπνπ δνπλ πξνζηαηεπκέλεο. Δίλαη θπξίσο θπιινθάγεο, αιιά κπνξνύλ λα δεκηώζνπλ νθζαικνύο, ηξπθεξνύο βιαζηνύο, άλζε θαη θαξπνύο επηθαλεηαθά. Δίλαη δσεξέο θαη κεηαθηλνύληαη γξήγνξα 33

34 πξνο ηα εκπξόο ή πίζσ όηαλ ελνριεζνύλ. Νπκθώλνληαη ζπλήζσο πάλσ ζην θπηό, εθηόο αλ δελ βξνπλ εθεί θαηάιιειν θαηαθύγην γηα λα πθάλνπλ ην βνκβύθην λύκθσζεο. Αληηπξνζσπεπηηθά είδε είλαη ηα Adoxophyes orana (Δηθ. 20) θαη Archips rosanus (Σδαλαθάθεο θαη Καηζόγηαλλνο, 2003). Δικόνα 20: Adoxophyes orana. Καηά ηελ δηάξθεηα ηνπ πεηξακαηηθνύ κέξνπο παγηδεύηεθαλ νξηζκέλνη θπιινδέηεο. Ζ αλαγλώξηζε θαη εδώ έγηλε από ην κέγεζνο. Οη θπιινξύθηεο έρνπλ κηθξόηεξν κέγεζνο από ηνπο θπιινδέηεο. πιιέρζεθαλ ζπλνιηθά 11 έληνκα ζηελ 4 ε (24/6/2012), 5 ε (9/7/2012) θαη 10 ε δεηγκαηνιεςία (21/9/2012). Σνπο επόκελνπο κήλεο δελ έγηλε θακία θαηαγξαθή ηνπ εληόκνπ ζηηο παγίδεο. Ο ιόγνο γηα ηηο ρακειέο ζπιιήςεηο πηζαλώο λα ήηαλ ε κηθξή ειθπζηηθόηεηα ησλ παγίδσλ Καππόκατα ηυν μηλοειδών Ζ θαξπόθαςα ησλ κεινεηδώλ, Cydia pomonella (Δηθ. 21), αλήθεη ζηελ νηθνγέλεηα Tortricidae ησλ ιεπηδόπηεξσλ. Σν έληνκν έρεη εμαπισζεί ζρεδόλ ζε όιν ηνλ θόζκν θαη είλαη ν ζνβαξόηεξνο ερζξόο ηεο κειηάο. Πξνζβάιεη επίζεο ηα αριάδηα, ηα θαξύδηα, ηα βεξίθνθα θαη πην ζπάληα ηα δακάζθελα θαη ηα ξνδάθηλα (Zangheri et al., 1992). 34

35 Δικόνα 21: Αθκαίν ηεο θαξπόθαςαο ησλ κεινεηδώλ. Δλήιηθν: Έρεη κήθνο 7-10 mm θαη άλνηγκα πηεξύγσλ mm. Οη πξόζζηεο πηέξπγεο έρνπλ ρξώκα γθξίδν ζηαρηί, θαη ζε απηέο ζηηο νπνίεο δηαθξίλνληαη ιεπηέο γξακκέο θαθέ ή ζηαρηί. ην άθξν ηεο θνξπθήο ππάξρεη θαη μερσξίδεη εύθνια κηα ραξαθηεξηζηηθή νθζαικνεηδήο θειίδα (speculum) κε θαθέ θόλην. Απηό πεξηβάιιεηαη από δύν κπξνύηδηλα θαη αζηξαθηεξά θεληήκαηα ζε ζρήκα παξέλζεζεο, πνπ μερσξίδνπλ από ηελ επηθάλεηα ησλ πηεξύγσλ κε κηα ζηελή ηαηλία ρξώκαηνο ζακπνύ καύξνπ. Οη νπίζζηεο πηέξπγεο έρνπλ ρξώκα θαθέ, κε ρξπζαθέληεο αληαύγεηεο, θαη πην ζθνύξν πεξηζώξην. ηηο πξόζζηεο πηέξπγεο νη θξνζζνί έρνπλ ρξώκα ρξπζαθί, ελώ ζηηο νπίζζηεο θαθέ αλνηρηό (Zangheri et al., 1992). Απγό: Δίλαη θπθιηθό, πεπιαηπζκέλν, ππόιεπθν, δηαζηάζεσλ 1-1,5 mm (Σδαλαθάθεο θαη Καηζόγηαλλνο, 2003). Σα σά ηνπνζεηνύληαη κεκνλσκέλα, ζπάληα ζε ζσξνύο. Δθείλα ηεο πξώηεο γελεάο απαληώληαη ζρεδόλ απνθιεηζηηθά ζην θύιιν πνπ βξίζθεηαη θνληά ζηνπο θαξπνύο, ελώ εθείλα ησλ επόκελσλ γελεώλ ηνπνζεηνύληαη θπξίσο ζηνπο θαξπνύο, ζπγθεθξηκέλα ζην ηκήκα πνπ εθηίζεηαη πεξηζζόηεξν ζηνλ ήιην. Πξνλύκθε: Ζ λενεθθνιαθζείζα πξνλύκθε έρεη ρξώκα ππόιεπθν κε θεθαιηθή θάςα θαη πξνζώξαθα εκίκαπξν, ελώ πξνζιακβάλεη πην έληνλν ρξώκα, από θίηξηλν κέρξη ξόδηλν, όζν απμάλεη ε ειηθία ηεο. Οη πξνλύκθεο πνπ έρνπλ δηαρεηκάζεη έρνπλ ρξώκα ιεπθό νκνηόκνξθν κε ηελ θεθαιή. Ζ πξνλύκθε δελ δηαζέηεη νδνλησηή απόθπζε ζηελ θνηιία (Zangheri et al., 1992). 35

36 Νύκθε: Δίλαη θαζηαλνθίηξηλε κήθνπο 10 mm πεξίπνπ θαη δηαθξίλνληαη ζ απηήλ 10 θνηιηαθά ηκήκαηα (Παπαδάθε-Μπνπξλαδάθε, 2005). Ζ θαξπόθαςα κπνξεί λα ζπκπιεξώζεη από κία έσο ηξείο γελεέο. Ζ ρξπζαιιίδσζε παξαηεξείηαη ην Μάξηην έσο Απξίιην θαη ηα πξώηα αθκαία εκθαλίδνληαη αλάκεζα ζηα ηέιε Απξηιίνπ θαη ηηο πξώηεο εκέξεο ηνπ Μαΐνπ. Σα σά ηεο πξώηεο γελεάο ηνπνζεηνύληαη θπξίσο επάλσ ζηα θύιια, πνπ βξίζθνληαη θνληά ζηνπο θαξπνύο. Οη λεαξέο πξνλύκθεο πεξηθέξνληαη νξηζκέλεο κέξεο έμσ από ηνπο θαξπνύο πξηλ εηζρσξήζνπλ ζε απηνύο. Σα σά ησλ επόκελσλ γελεώλ ηνπνζεηνύληαη θπξίσο επάλσ ζηνπο θαξπνύο, κέζα ζηνπο νπνίνπο εηζρσξνύλ νη πξνλύκθεο ζε κηθξό ρξνληθό δηάζηεκα, κεηά ηελ εθθόιαςε. Ζ δεύηεξε πηήζε ηεο ρξνληάο εθδειώλεηαη ζηα ηέιε Ηνπλίνπ, ελώ ε ηξίηε ζηα κέζα Απγνύζηνπ. πλήζσο αλάκεζα ζηελ πξώηε θαη ηελ δεύηεξε πηήζε παξαηεξείηαη κηα δηαθνπή, ελώ ε δεύηεξε θαη ε ηξίηε κπνξεί λα επηθαιπθζνύλ κεξηθώο (Zangheri et al., 1992). Σν Cydia pomonella πξνθαιεί κεγάιεο δεκηέο ζηνπο θαξπνύο, ε πξνλύκθε ηνπ εληόκνπ ηξέθεηαη από ην εζσηεξηθό ηνπ θαξπνύ θαη ηειηθά ηνλ θαηαζηξέθεη εκπνξηθά (Βαζηιαθάθεο, 2007). ηελ πεξηνρή πνπ έγηλε ην πείξακα, ε θαξπόθαςα πξνθαιεί ζνβαξέο δεκηέο. Όκσο, νη πιεζπζκνί ζηηο παγίδεο ήηαλ αξθεηά ρακεινί. πλνιηθά ζηηο παγίδεο βξέζεθαλ 9 έληνκα ζε 4 δεηγκαηνιεςίεο. Ο ιόγνο πξνθαλώο ήηαλ ε πνιύ κηθξή ειθπζηηθόηεηα ηεο παγίδαο Υμενόπηεπα ηηρ οικογένειαρ Ichneumonidae Πξόθεηηαη γηα κηα ζεκαληηθή νηθνγέλεηα εληόκσλ πνπ αξηζκεί ρηιηάδεο είδε, πάλσ από ζε όιν ηνλ θόζκν, ελώ πάλσ από είδε έρνπλ πεξηγξαθεί. Σα ελήιηθα έρνπλ κεγάιεο πηέξπγεο, κε ζηίγκαηα, καύξα, θηηξηλνθαθεηηά ή κε θίηξηλεο ηαηλίεο ή ζηίγκαηα, πνπ παξαζηηνύλ σο ελδνπαξάζηηα, ή εμσπαξάζηηα ζε άιια έληνκα. Δίλαη κνλνθάγα ή πνιπθάγα. Γελνύλ ηα απγά κέζα ή πάλσ ζηνλ μεληζηή (πνπ είλαη ζπλήζσο θάκπηα). Ο σνζέηεο πνιιώλ εηδώλ πξνζβάιιεη ηηο μπινθάγεο πξνλύκθεο, αθνύ πξώηα ηξππήζεη ηνλ θινηό ή ην μύιν ησλ δέληξσλ έσο λα θηάζεη ζην ζώκα ηνπ μεληζηή δειαδή ζηελ πξνλύκθε, λα ην ηξππήζεη θαη λα γελλήζεη ηα απγά. Σα Ichneumonidae, παίδνπλ ξόιν ζηελ θπζηθή, βηνινγηθή θαηαπνιέκεζε επηδεκηώλ επηβιαβώλ εληόκσλ. Οη πξνλύκθεο πξνέξρνληαη από ηα απγά πνπ γελλήζεθαλ πάλσ ή κέζα ζηελ πξνλύκθε ηνπ μεληζηή, δνπλ κέζα ζην ζώκα, ζην ζσκαηηθό πγξό ηνπ μεληζηή (ελζηηθησδώο γηα λα κελ πξνθαιέζνπλ ηνλ άκεζν ζαλαηό 36

37 ηνπ δελ ηξώλε ηα θύξηα νξγαλά ηνπ) θαη λπκθώλνληαη κέζα ή θαη έμσ από απηό. Ο μεληζηήο πεζαίλεη, ελώ ηέινο ην παξάζηην Ichneumonidae πεηά σο ηέιεην έληνκν (Κατιίδεο, 1991). πλνιηθά βξέζεθαλ 20 έληνκα ζε όιεο ηηο δεηγκαηνιεςίεο. Θα πξέπεη λα ζεκεησζεί όηη ε παγίδα πνπ ρξεζηκνπνηήζεθε δελ είλαη θαηάιιειε γηα ηε ζύιιεςε απηώλ ησλ εληόκσλ Σθήκερ ηελ ηάμε ησλ πκελόπηεξσλ θαη ζηελ νηθνγέλεηα Vespidae αλήθνπλ νη ζθήθεο. Δίλαη κεηξίνπ σο ζρεηηθά κεγάινπ κεγέζνπο έληνκα. ηα πην πνιιά είδε ην βαζηθό ρξώκα ηνπ ζώκαηνο ζηα ελήιηθα είλαη καύξν ή ζθνηεηλνθαζηαλό, κε θίηξηλεο θειίδεο ή δώλεο. Οη ζθήθεο είλαη γεληθά σθέιηκεο, δηόηη αθαηξνύλ ηηο ζάξθεο πησκάησλ δηάθνξσλ δώσλ, πξνηνύ ζαπίζνπλ θαη ζπιιακβάλνπλ θαη πξνζθέξνπλ ζηηο πξνλύκθεο ηνπο αμηόινγν αξηζκό εληόκσλ, θπξίσο Γηπηέξσλ θαη Λεπηδνπηέξσλ. Οξηζκέλα είδε γίλνληαη βιαβεξά, όηαλ ηξώλε ώξηκα ή ζρεδόλ ώξηκα θξνύηα, αθαηξνύλ θινηό από δέληξα ή ζάκλνπο γηα λα θαηαζθεπάζνπλ ηελ θσιηά ηνπο, ή ζθνηώλνπλ ήκεξεο κέιηζζεο γηα λα ηαΐζνπλ ηηο πξνλύκθεο ηνπο. Δπνκέλσο νη ζθήθεο πξέπεη λα θαηαπνιεκνύληαη κόλν όηαλ θάλνπλ δεκηά (Σδαλαθάθεο θαη Καηζόγγηαλνο, 2003). Ζ παξνπζία ησλ ζθεθώλ ήηαλ κέηξηα, ελώ δελ βξέζεθαλ ζε όιεο ηηο δεηγκαηνιεςίεο. ηελ 1 ε δεηγκαηνιεςία βξέζεθαλ ζπλνιηθά 3 άηνκα, ελώ ζηελ 3 ε 6 κε ηάζε απμεηηθή. ηηο θαινθαηξηλέο δεηγκαηνιεςίεο Ηνπιίνπ θαη Απγνύζηνπ είρακε ηηο πεξηζζόηεξεο ζπιιήςεηο. ηελ 5 ε δεηγκαηνιεςία ηα έληνκα ζπλνιηθά ήηαλ 19, ζηελ 6 ε 36, ζηελ 7 ε 48 θαη ζηελ 8 ε 32. Οη πιεζπζκνί κεηώζεθαλ ζηελ 9 ε δεηγκαηνιεςία (20 έληνκα ζπλνιηθά), ελώ βξέζεθαλ γηα ηειεπηαία θνξά ζηελ 11 ε δεηγκαηνιεςία κε 11 έληνκα. 37

38 4. ΤΜΠΔΡΑΜΑΣΑ Καηά ηελ δηάξθεηα ηνπ πεηξάκαηνο πνπ πξαγκαηνπνηήζεθε ζην Ληβάδη ηνπ Κξνπζώλα ζε δηάζηεκα επηά κελώλ βγήθαλ ηα εμήο ζπκπεξάζκαηα: πλνιηθά θαηακεηξήζεθαλ έληνκα, κε πάλσ από ην 97% λα είλαη ιηξηόκπδεο, κύγεο Μεζνγείνπ θαη δάθνη. Ζ παξνπζία ηεο Μεζνγεηαθήο κύγαο ηνπο δύν πξώηνπο κήλεο ήηαλ κεδεληθή, αλ θαη νη θιηκαηηθέο ζπλζήθεο επλννύζαλ ηελ εμάπισζε ηνπ εληόκνπ. ηνπο επόκελνπο κήλεο θαηαγξάθηεθε ξαγδαία αύμεζε ησλ ζπιιήςεσλ. Οη μεληζηέο ηνπ εληόκνπ ζηελ πεξηνρή (κειηέο θαη αριαδηέο) ιόγσ όςηκεο αλάπηπμεο δελ είλαη δεθηηθνί ζηηο πξνζβνιέο από ην έληνκν πξηλ ηνλ Ηνύιην. Παξάιιεια, απηό ζεκαίλεη όηη ζηελ πεξηνρή δελ ππάξρνπλ ελαιιαθηηθνί μεληζηέο ηεο Μεζνγεηαθήο κύγαο, θάηη πνπ κπνξεί λα βνεζήζεη ζηελ θαηαπνιέκεζε ηνπ εληόκνπ. Παξόιν πνπ ζηελ πεξηνρή ππήξραλ θεξαζηέο θαη νη ζεξκνθξαζίεο ήηαλ επλντθέο γηα λα αλαπηπρζεί ην Rhagoletis cerasi, ε παξνπζία ηνπ εληόκνπ ήηαλ ζρεδόλ αλύπαξθηε. Γηα θάπνην ιόγν, ε αλάπηπμε ηνπ εληόκνπ δελ επλνείηαη ζηελ πεξηνρή απηή. Πξνζβνιέο παιαηόηεξσλ εηώλ ζε θεξάζηα απνδόζεθαλ κάιινλ ιαλζαζκέλα ζην έληνκν απηό. ην Ληβάδη ηνπ Κξνπζώλα αλ θαη δελ ππάξρνπλ ειαηώλεο ε πιεζπζκηαθή δηαθύκαλζε ηνπ δάθνπ ήηαλ αξθεηά πςειή. πλνιηθά θαηακεηξήζεθαλ 3184 έληνκα. Σν γεγνλόο απηό κπνξεί λα νθείιεηαη ζην όηη ην έληνκν ηαμίδεςε ζην Ληβάδη γηα λα βξεη δξνζηά θαηά ηνπο θαινθαηξηλνύο κήλεο, αιιά θαη ζην όηη νη θνληηλνί ειαηώλεο ηνπ Κξνπζώλα είραλ πξνζβιεζεί ζε κεγάιν βαζκό. Σν Euleia fratria ζπιιέρηεθε ζε κεκνλσκέλεο δεηγκαηνιεςίεο. Πξόθεηηαη γηα έλα από ηα ιίγα έληνκα ηεο νηθνγέλεηαο Tephritidae πνπ πξνζβάιιεη ην θύιισκα θαη όρη θαξπνύο. πλνιηθά βξέζεθαλ κόλν δύν έληνκα ζε όιν ην πείξακα, γεγνλόο πνπ κπνξεί λα νθείιεηαη ζηε κηθξή ειθπζηηθόηεηα ηεο παγίδαο ή ηηο κε επλντθέο ζπλζήθεο ζηελ πεξηνρή. Ζ έιιεηςε θαηάιιεισλ μεληζηώλ κπνξεί λα είλαη αθόκε έλαο ιόγνο, αλ θαη νη πνιύ πςεινί πιεζπζκνί ηεο ιηξηόκπδαο δείρλνπλ όηη ζηελ πεξηνρή θαιιηεξγνύληαη θαη θεπεπηηθά. Σν αθηδνθάγν έληνκν Eupeodes corollae βξέζεθε ζε κέηξηνπο πιεζπζκνύο, αλ θαη δελ ππήξρε ζε όιεο ηηο δεηγκαηνιεςίεο. πλνιηθά κεηξήζεθαλ 85 έληνκα. Ζ πιεζπζκηαθή δηαθύκαλζε ηεο Liriomyza trifolli ήηαλ αξθεηά πςειή θαζ όιε ηελ δηάξθεηα ηνπ πεηξάκαηνο. Οη ζπλζήθεο ηεο πεξηνρήο δελ επεξεάδνπλ ηελ 38

Ενδεικτικά Θέματα Στατιστικής ΙΙ

Ενδεικτικά Θέματα Στατιστικής ΙΙ Ενδεικτικά Θέματα Στατιστικής ΙΙ Θέματα. Έζησ όηη ζε δείγκα 35 θαηνηθηώλ πνπ ελνηθηάδνληαη ζε θνηηεηέο ζηελ Κνδάλε βξέζεθε ην κέζν κεληαίν κίζζσκα ζηα 5 επξώ, ελώ ζην Ζξάθιεην ην κέζν κεληαίν κίζζσκα ζε

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΤΗΛΙΑΚΑ. Η Μηκή ζθέθηεθε έλαλ ηξόπν, γηα λα ζπγθξίλεη κεξηθά δηαθνξεηηθά αληειηαθά πξντόληα. Απηή θαη ν Νηίλνο ζπλέιεμαλ ηα αθόινπζα πιηθά:

ΑΝΤΗΛΙΑΚΑ. Η Μηκή ζθέθηεθε έλαλ ηξόπν, γηα λα ζπγθξίλεη κεξηθά δηαθνξεηηθά αληειηαθά πξντόληα. Απηή θαη ν Νηίλνο ζπλέιεμαλ ηα αθόινπζα πιηθά: ΑΝΤΗΛΙΑΚΑ Η Μηκή θαη ν Νηίλνο αλαξσηήζεθαλ πνην αληειηαθό πξντόλ παξέρεη ηελ θαιύηεξε πξνζηαζία ζην δέξκα ηνπο. Τα αληειηαθά πξντόληα έρνπλ έλα δείθηε αληειηαθήο πξνζηαζίαο (SPF), ν νπνίνο δείρλεη πόζν

Διαβάστε περισσότερα

Σημεία Ασύπματηρ Ππόσβασηρ (Hot-Spots)

Σημεία Ασύπματηρ Ππόσβασηρ (Hot-Spots) Σημεία Ασύπματηρ Ππόσβασηρ (Hot-Spots) 1.1 Σςνοπτική Πεπιγπαυή Hot Spots Σα ζεκεία αζύξκαηεο πξόζβαζεο πνπ επηιέρζεθαλ αλαθέξνληαη ζηνλ επόκελν πίλαθα θαη παξνπζηάδνληαη αλαιπηηθά ζηηο επόκελεο παξαγξάθνπο.

Διαβάστε περισσότερα

Απνηειέζκαηα Εξσηεκαηνινγίνπ 2o ηεηξάκελν 2011-12

Απνηειέζκαηα Εξσηεκαηνινγίνπ 2o ηεηξάκελν 2011-12 Απνηειέζκαηα Εξσηεκαηνινγίνπ 2o ηεηξάκελν 11-12 Project 6: Ταμίδη κε ηε Μεραλή ηνπ Φξόλνπ Υπεύζπλνη Καζεγεηέο: Ε. Μπηιαλάθε Φ. Αλησλάηνο Δρώηηζη 3: Πνηα από ηα παξαθάησ ΜΜΕ ηεξαξρείηε από πιεπξάο ζεκαζίαο;

Διαβάστε περισσότερα

ΚΤΠΡΙΑΚΗ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΕΣΑΙΡΕΙΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΗ ΣΚΥΤΑΛΟΓΡΟΜΙΑ 2015 ΓΙΑ ΤΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ Τεηάπηη 28 Ιανουαπίου 2015 ΛΔΥΚΩΣΙΑ Τάξη: Α Γυμναζίου

ΚΤΠΡΙΑΚΗ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΕΣΑΙΡΕΙΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΗ ΣΚΥΤΑΛΟΓΡΟΜΙΑ 2015 ΓΙΑ ΤΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ Τεηάπηη 28 Ιανουαπίου 2015 ΛΔΥΚΩΣΙΑ Τάξη: Α Γυμναζίου ΚΤΠΡΙΑΚΗ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΕΣΑΙΡΕΙΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΗ ΣΚΥΤΑΛΟΓΡΟΜΙΑ 2015 ΓΙΑ ΤΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ Τεηάπηη 28 Ιανουαπίου 2015 ΛΔΥΚΩΣΙΑ Τάξη: Α Γυμναζίου ΠΡΟΒΛΗΜΑ Σε έλα ηνπξλνπά βόιετ δήισζαλ ζπκκεηνρή νκάδεο Γπκλαζίσλ ηεο Κύπξνπ.

Διαβάστε περισσότερα

Δξγαιεία Καηαζθεπέο 1 Σάμε Δ Δ.Κ.Φ.Δ. ΥΑΝΗΩΝ ΠΡΩΣΟΒΑΘΜΗΑ ΔΚΠΑΗΓΔΤΖ. ΔΝΟΣΖΣΑ 2 ε : ΤΛΗΚΑ ΩΜΑΣΑ ΔΡΓΑΛΔΗΑ ΚΑΣΑΚΔΤΔ. Καηαζθεπή 1: Ογθνκεηξηθό δνρείν

Δξγαιεία Καηαζθεπέο 1 Σάμε Δ Δ.Κ.Φ.Δ. ΥΑΝΗΩΝ ΠΡΩΣΟΒΑΘΜΗΑ ΔΚΠΑΗΓΔΤΖ. ΔΝΟΣΖΣΑ 2 ε : ΤΛΗΚΑ ΩΜΑΣΑ ΔΡΓΑΛΔΗΑ ΚΑΣΑΚΔΤΔ. Καηαζθεπή 1: Ογθνκεηξηθό δνρείν Δξγαιεία Καηαζθεπέο 1 Δ.Κ.Φ.Δ. ΥΑΝΗΩΝ ΠΡΩΣΟΒΑΘΜΗΑ ΔΚΠΑΗΓΔΤΖ ΔΝΟΣΖΣΑ 2 ε : ΤΛΗΚΑ ΩΜΑΣΑ ΔΡΓΑΛΔΗΑ ΚΑΣΑΚΔΤΔ Καηαζθεπή 1: Ογθνκεηξηθό δνρείν Καηαζθεπάδνπκε έλα νγθνκεηξηθό δνρείν από πιαζηηθό κπνπθάιη λεξνύ

Διαβάστε περισσότερα

H ΜΑΓΕΙΑ ΤΩΝ ΑΡΙΘΜΩΝ

H ΜΑΓΕΙΑ ΤΩΝ ΑΡΙΘΜΩΝ H ΜΑΓΕΙΑ ΤΩΝ ΑΡΙΘΜΩΝ Φξεζηκόηεηα καζεκαηηθώλ Αξρή θαηακέηξεζεο Όζα έδσζαλ νη Έιιελεο... Τξίγσλνη αξηζκνί Τεηξάγσλνη αξηζκνί Δπηκήθεηο αξηζκνί Πξώηνη αξηζκνί Αξηζκνί κε μερσξηζηέο ηδηόηεηεο Γίδπκνη πξώηνη

Διαβάστε περισσότερα

Δξγαιεία Καηαζθεπέο 1 Σάμε Σ Δ.Κ.Φ.Δ. ΥΑΝΙΧΝ ΠΡΧΣΟΒΑΘΜΙΑ ΔΚΠΑΙΓΔΤΗ. ΔΝΟΣΗΣΑ 11 ε : ΦΧ ΔΡΓΑΛΔΙΑ ΚΑΣΑΚΔΤΔ. Καηαζθεπή 1: Φαθόο κε ζσιήλα.

Δξγαιεία Καηαζθεπέο 1 Σάμε Σ Δ.Κ.Φ.Δ. ΥΑΝΙΧΝ ΠΡΧΣΟΒΑΘΜΙΑ ΔΚΠΑΙΓΔΤΗ. ΔΝΟΣΗΣΑ 11 ε : ΦΧ ΔΡΓΑΛΔΙΑ ΚΑΣΑΚΔΤΔ. Καηαζθεπή 1: Φαθόο κε ζσιήλα. Δξγαιεία Καηαζθεπέο 1 Δ.Κ.Φ.Δ. ΥΑΝΙΧΝ ΠΡΧΣΟΒΑΘΜΙΑ ΔΚΠΑΙΓΔΤΗ ΔΝΟΣΗΣΑ 11 ε : ΦΧ ΔΡΓΑΛΔΙΑ ΚΑΣΑΚΔΤΔ Καηαζθεπή 1: Φαθόο κε ζσιήλα Γηαθξάγκαηα Δξγαιεία Καηαζθεπέο 2 Η θαηαζθεπή πεξηγξάθεηαη ζηελ αληίζηνηρε ελόηεηα

Διαβάστε περισσότερα

Κόληξα πιαθέ ζαιάζζεο κε δηαζηάζεηο 40Υ40 εθ. Καξθηά 3 θηιά πεξίπνπ κε κήθνο ηξηπιάζην από ην πάρνο ηνπ μύινπ θπξί κεγάιν θαη ππνκνλή

Κόληξα πιαθέ ζαιάζζεο κε δηαζηάζεηο 40Υ40 εθ. Καξθηά 3 θηιά πεξίπνπ κε κήθνο ηξηπιάζην από ην πάρνο ηνπ μύινπ θπξί κεγάιν θαη ππνκνλή Δξγαιεία Καηαζθεπέο 1 Δ.Κ.Φ.Δ. ΥΑΝΙΩΝ ΠΡΩΣΟΒΑΘΜΙΑ ΔΚΠΑΙΓΔΤΗ ΔΝΟΣΗΣΑ 10 ε : ΜΗΥΑΝΙΚΗ ΜΔΡΟ Β ΠΙΔΗ ΔΡΓΑΛΔΙΑ ΚΑΣΑΚΔΤΔ Καηαζθεπή 1: Καξέθια θαθίξε Όξγαλα Τιηθά Κόληξα πιαθέ ζαιάζζεο κε δηαζηάζεηο 40Υ40 εθ.

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦ. 2.3 ΑΠΟΛΤΣΗ ΣΘΜΗ ΠΡΑΓΜΑΣΘΚΟΤ ΑΡΘΘΜΟΤ

ΚΕΦ. 2.3 ΑΠΟΛΤΣΗ ΣΘΜΗ ΠΡΑΓΜΑΣΘΚΟΤ ΑΡΘΘΜΟΤ ΚΕΦ..3 ΑΠΟΛΤΣΗ ΣΘΜΗ ΠΡΑΓΜΑΣΘΚΟΤ ΑΡΘΘΜΟΤ Οπιζμόρ απόλςηηρ ηιμήρ: Σηνλ άμνλα ησλ πξαγκαηηθώλ αξηζκώλ ζεσξνύκε έλαλ αξηζκό α πνπ ζπκβνιίδεηαη κε ην ζεκείν Α. Η απόζηαζε ηνπ ζεκείνπ Α από ηελ αξρή Ο, δειαδή

Διαβάστε περισσότερα

Αζκήζεις ζτ.βιβλίοσ ζελίδας 13 14

Αζκήζεις ζτ.βιβλίοσ ζελίδας 13 14 .1.10 ζκήζεις ζτ.βιβλίοσ ζελίδας 13 14 Ερωηήζεις Καηανόηζης 1. ύν δηαθνξεηηθέο επζείεο κπνξεί λα έρνπλ θαλέλα θνηλό ζεκείν Έλα θνηλό ζεκείν i ύν θνηλά ζεκεία iλ) Άπεηξα θνηλά ζεκεία ηηηνινγήζηε ηελ απάληεζε

Διαβάστε περισσότερα

ΛΙΜΝΗ ΤΣΑΝΤ. Σρήκα 1. Σρήκα 2

ΛΙΜΝΗ ΤΣΑΝΤ. Σρήκα 1. Σρήκα 2 ΛΙΜΝΗ ΤΣΑΝΤ Τν Σρήκα 1 δείρλεη ηελ αιιαγή ηεο ζηάζκεο ηεο Λίκλεο Τζαλη, ζηε Σαράξα ηεο Βόξεηαο Αθξηθήο. Η Λίκλε Τζαλη εμαθαλίζηεθε ηειείσο γύξσ ζην 20.000 π.χ., θαηά ηε δηάξθεηα ηεο ηειεπηαίαο επνρήο ησλ

Διαβάστε περισσότερα

Α. Εηζαγσγή ηεο έλλνηαο ηεο ηξηγσλνκεηξηθήο εμίζσζεο κε αξρηθό παξάδεηγκα ηελ εκx = 2

Α. Εηζαγσγή ηεο έλλνηαο ηεο ηξηγσλνκεηξηθήο εμίζσζεο κε αξρηθό παξάδεηγκα ηελ εκx = 2 ΣΡΙΓΩΝΟΜΔΣΡΙΚΔ EΞΙΩΔΙ Πνηα παξαδείγκαηα εμηζώζεσλ ή θαη πξνβιεκάησλ πηζηεύεηαη όηη είλαη θαηάιιεια γηα ηελ επίιπζε ηνπο θαηά ηελ δηάξθεηα ηεο δηδαθηηθήο δηαδηθαζίαο κέζα ζηελ ηάμε; 1 ε ΓΙΓΑΚΣΙΚΗ ΩΡΑ Α.

Διαβάστε περισσότερα

Παιχνίδι γλωζζικής καηανόηζης με ζχήμαηα!

Παιχνίδι γλωζζικής καηανόηζης με ζχήμαηα! Cpyright 2013 Λόγος & Επικοινωνία // All rights Reserved Παιχνίδι γλωζζικής καηανόηζης με ζχήμαηα! Αυηό ηο παιχνίδι έχει ζηόχους: 1. ηελ εθγύκλαζε ηεο αθνπζηηθήο κλήκεο ησλ παηδηώλ 2. ηελ εμάζθεζε ζηελ

Διαβάστε περισσότερα

ΔΕΟ 13. Ποσοτικές Μέθοδοι. θαη λα ππνινγίζεηε ην θόζηνο γηα 10000 παξαγόκελα πξντόληα. Να ζρεδηαζηεί γηα εύξνο πξντόλησλ έσο 30000.

ΔΕΟ 13. Ποσοτικές Μέθοδοι. θαη λα ππνινγίζεηε ην θόζηνο γηα 10000 παξαγόκελα πξντόληα. Να ζρεδηαζηεί γηα εύξνο πξντόλησλ έσο 30000. ΔΕΟ 13 Ποσοτικές Μέθοδοι Σσνάρηηζη Κόζηοσς C(), μέζο κόζηος C()/. Παράδειγμα 1 Μηα εηαηξεία δαπαλά γηα θάζε πξντόλ Α πνπ παξάγεη 0.0 λ.κ. Τα πάγηα έμνδα ηεο εηαηξείαο είλαη 800 λ.κ. Ζεηείηαη 1) Να πεξηγξάςεηε

Διαβάστε περισσότερα

ΥΡΙΣΟΤΓΔΝΝΙΑΣΙΚΔ ΚΑΣΑΚΔΤΔ

ΥΡΙΣΟΤΓΔΝΝΙΑΣΙΚΔ ΚΑΣΑΚΔΤΔ ΥΡΙΣΟΤΓΔΝΝΙΑΣΙΚΔ ΚΑΣΑΚΔΤΔ 1) Υξηζηνπγελληάηηθα ειαηάθηα θάξηα ή θαδξάθη θάξηα ή θαδξάθη Τιηθά πνπ ζα ρξεηαζηνύκε: Υαξηί θάλζνλ καύξν γηα ην θόλην, πξάζηλν γηα ηα ειαηάθηα, θόθθηλν γηα ηα αζηεξάθηα Απιό

Διαβάστε περισσότερα

Αιγόξηζκνη Γνκή επηινγήο. Πνιιαπιή Δπηινγή Δκθωιεπκέλεο Δπηινγέο. Δηζαγωγή ζηηο Αξρέο ηεο Δπηζηήκεο ηωλ Η/Υ. introcsprinciples.wordpress.

Αιγόξηζκνη Γνκή επηινγήο. Πνιιαπιή Δπηινγή Δκθωιεπκέλεο Δπηινγέο. Δηζαγωγή ζηηο Αξρέο ηεο Δπηζηήκεο ηωλ Η/Υ. introcsprinciples.wordpress. Αιγόξηζκνη 2.2.7.3 Γνκή επηινγήο Πνιιαπιή Δπηινγή Δκθωιεπκέλεο Δπηινγέο Δηζαγωγή ζηηο Αξρέο ηεο Δπηζηήκεο ηωλ Η/Υ 1 Πνιιαπιή Δληνιή Δπηινγήο Αν ζπλζήθε_1 ηόηε εληνιέο_1 αλλιώς_αν ζπλζήθε_2 ηόηε εληνιέο_2...

Διαβάστε περισσότερα

Κεθάλαιο 7. Πξνζθνξά ηνπ θιάδνπ Μ. ΨΥΛΛΑΚΗ

Κεθάλαιο 7. Πξνζθνξά ηνπ θιάδνπ Μ. ΨΥΛΛΑΚΗ Κεθάλαιο 7 Πξνζθνξά ηνπ θιάδνπ 1 Προζθορά ανηαγωνιζηικού κλάδοσ Πώο πξέπεη λα ζπλδπαζηνύλ νη απνθάζεηο πξνζθνξάο ησλ πνιιώλ επηκέξνπο επηρεηξήζεσλ ελόο αληαγσληζηηθνύ θιάδνπ γηα λα βξνύκε ηελ θακπύιε πξνζθνξάο

Διαβάστε περισσότερα

x-1 x (x-1) x 5x 2. Να απινπνηεζνύλ ηα θιάζκαηα, έηζη ώζηε λα κελ ππάξρνπλ ξηδηθά ζηνπο 22, 55, 15, 42, 93, 10 5, 12

x-1 x (x-1) x 5x 2. Να απινπνηεζνύλ ηα θιάζκαηα, έηζη ώζηε λα κελ ππάξρνπλ ξηδηθά ζηνπο 22, 55, 15, 42, 93, 10 5, 12 ΑΚΖΔΗ ΤΜΝΑΗΟΤ - ΚΤΚΛΟ ΠΡΩΣΟ - - ηα πνηεο ηηκέο ηνπ ηα παξαθάησ θιάζκαηα δελ νξίδνληαη ; (Τπόδεημε : έλα θιάζκα νξίδεηαη αλ ν παξνλνκαζηήο είλαη δηάθνξνο ηνπ κεδελόο) - (-) - (-) - Να απινπνηεζνύλ ηα θιάζκαηα

Διαβάστε περισσότερα

ΙNCOFRUIT - (HELLAS).

ΙNCOFRUIT - (HELLAS). Πξνο ΟΛΑ ΤΑ ΜΔΛΗ Κε Σπλάδειθε Θέκα: Ιζπαλία & Γεξκαλία 5 ε ΔΒΓΟΜΑΓΑ 2011 (31 Ιαλ έσο 30 Φεβξ.2011) Παξαζέηνπκε θαησηέξσ: Αλαζθόπεζε ηεο 4 εο εβδνκάδνο 2011 κε ηηο ηηκέο ησλ εζπεξηδνεηδώλ πνπ δηακνξθώζεθαλ

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΑΡΣΗΜΑ Δ. ΔΤΡΔΗ ΣΟΤ ΜΔΣΑΥΗΜΑΣΙΜΟΤ FOURIER ΓΙΑΦΟΡΩΝ ΗΜΑΣΩΝ

ΠΑΡΑΡΣΗΜΑ Δ. ΔΤΡΔΗ ΣΟΤ ΜΔΣΑΥΗΜΑΣΙΜΟΤ FOURIER ΓΙΑΦΟΡΩΝ ΗΜΑΣΩΝ ΠΑΡΑΡΣΗΜΑ Δ. ΔΤΡΔΗ ΣΟΤ ΜΔΣΑΥΗΜΑΣΙΜΟΤ FOURIER ΓΙΑΦΟΡΩΝ ΗΜΑΣΩΝ Εδώ ζα ππνινγίζνπκε ην κεηαζρεκαηηζκό Fourier κεξηθώλ αθόκα ζεκάησλ, πξνζπαζώληαο λα μεθηλήζνπκε από ην κεηαζρεκαηηζκό Fourier γλσζηώλ ζεκάησλ

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΑΝΤΗΣΔΙΣ ΓΙΚΤΥΑ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ II ΔΠΑΛ

ΑΠΑΝΤΗΣΔΙΣ ΓΙΚΤΥΑ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ II ΔΠΑΛ ΑΠΑΝΤΗΣΔΙΣ ΓΙΚΤΥΑ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ II ΔΠΑΛ ΘΔΜΑ Α Α1. α. Σ β. Σ γ. Λ δ. Λ ε. Λ ζη. Σ Α2. Γ Α3. 1. γ 2. ε 3. δ 4. α Β1. ΘΔΜΑ Β Οη ηειηθνί ππνινγηζηέο παίξλνπλ απνθάζεηο δξνκνιόγεζεο κόλν γηα ηα δηθά ηνπο απηνδύλακα

Διαβάστε περισσότερα

ΑΓΩΜΘΡΘΙΞΘ ΤΩΠΞΘ ΡΘΡ ΛΘΙΠΕΡ ΗΚΘΙΘΕΡ ΛΘΤΑΗΚΘΔΗΡ Τ.

ΑΓΩΜΘΡΘΙΞΘ ΤΩΠΞΘ ΡΘΡ ΛΘΙΠΕΡ ΗΚΘΙΘΕΡ ΛΘΤΑΗΚΘΔΗΡ Τ. ΑΓΩΜΘΡΘΙΞΘ ΤΩΠΞΘ ΡΘΡ ΛΘΙΠΕΡ ΗΚΘΙΘΕΡ ΟΑIΤΜΘΔΘ ΡΕ ΛΕΓΑΚΞ ΓΗΟΕΔΞ 11V11 ΗΚΘΙΘΑ 6-10 ΤΠΞΜΩΜ ΛΕΘΞΜΕΙΗΛΑΑ ΞΣ ΟΑΘΤΜΘΔΘΞΣ ΡΕ ΛΕΓΑΚΞ ΓΗΟΕΔΞ ΓΘΑ ΟΑΘΙΕΡ ΗΚΘΙΘΑΡ 6-10 ΕΩΜ Η ΔΘΑΔΠΞΛΗ ΑΟΞ Η ΛΘΑ ΕΡΘΑ ΡΗΜ ΑΚΚΗ ΕΘΜΑΘ ΛΕΓΑΚΗ

Διαβάστε περισσότερα

ΠΟΛΤΜΕΡΙΜΟ - ΠΕΣΡΟΥΗΜΙΚΑ

ΠΟΛΤΜΕΡΙΜΟ - ΠΕΣΡΟΥΗΜΙΚΑ ΠΟΛΤΜΕΡΙΜΟ - ΠΕΣΡΟΥΗΜΙΚΑ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΣΑ Ο πολσμεριζμός Πολσμεριζμός είναι η τημική ανηίδραζη καηά ηην οποία πολλά μόρια ίδιων ή διαθορεηικών οργανικών ενώζεων, ποσ ονομάζονηαι μονομερή, ενώνονηαι και ζτημαηίζοσν

Διαβάστε περισσότερα

Μονοψϊνιο. Αγνξά κε ιίγνπο αγνξαζηέο. Δύναμη μονοψωνίος Η ηθαλόηεηα πνπ έρεη ν αγνξαζηήο λα επεξεάζεη ηελ ηηκή ηνπ αγαζνύ.

Μονοψϊνιο. Αγνξά κε ιίγνπο αγνξαζηέο. Δύναμη μονοψωνίος Η ηθαλόηεηα πνπ έρεη ν αγνξαζηήο λα επεξεάζεη ηελ ηηκή ηνπ αγαζνύ. Μονοψϊνιο Ολιγοψώνιο Αγνξά κε ιίγνπο αγνξαζηέο. Δύναμη μονοψωνίος Η ηθαλόηεηα πνπ έρεη ν αγνξαζηήο λα επεξεάζεη ηελ ηηκή ηνπ αγαζνύ. Οπιακή αξία Δπηπξόζζεηα νθέιε από ηελ ρξήζε/θαηαλάισζε κηαο επηπξόζζεηε

Διαβάστε περισσότερα

Πως να δημιουργήσετε ένα Cross-Over καλώδιο

Πως να δημιουργήσετε ένα Cross-Over καλώδιο Πως να δημιουργήσετε ένα Cross-Over καλώδιο Τν crossover καλώδιο ρξεζηκνπνηείηαη γηα λα ζπλδεζνύλ δπν ππνινγηζηέο κεηαμύ ηνπο θαη αλ θηηάμνπλ έλα κηθξό ηνπηθό δίθηπν(lan). Έλα LAN κπνξεί λα είλαη ηόζν

Διαβάστε περισσότερα

ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΤΩΝ ΤΔΡΗΓΟΝΙΚΩΝ ΒΛΑΒΩΝ ΚΑΤΑ ΤΑ ICDAS II ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΜΔ ΒΑΣΗ ΤΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΔΞΔΤΑΣΗ

ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΤΩΝ ΤΔΡΗΓΟΝΙΚΩΝ ΒΛΑΒΩΝ ΚΑΤΑ ΤΑ ICDAS II ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΜΔ ΒΑΣΗ ΤΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΔΞΔΤΑΣΗ ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΤΩΝ ΤΔΡΗΓΟΝΙΚΩΝ ΒΛΑΒΩΝ ΚΑΤΑ ΤΑ ICDAS II ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΜΔ ΒΑΣΗ ΤΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΔΞΔΤΑΣΗ Κιηληθή ηαμηλόκεζε ηνπ βαζκνύ ηεξεδνληθήο βιάβεο ηωλ νπώλ θαη ζρηζκώλ καζεηηθώλ επηθαλεηώλ θαηά ICDAS 1 νο Βαζκόο

Διαβάστε περισσότερα

ΚΤΠΡΙΑΚΗ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΔΣΑΙΡΔΙΑ ΠΑΓΚΤΠΡΙΟ ΓΙΑΓΩΝΙ ΜΟ

ΚΤΠΡΙΑΚΗ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΔΣΑΙΡΔΙΑ ΠΑΓΚΤΠΡΙΟ ΓΙΑΓΩΝΙ ΜΟ ΚΤΠΡΙΑΚΗ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΔΣΑΙΡΔΙΑ ΠΑΓΚΤΠΡΙΟ ΓΙΑΓΩΝΙ ΜΟ Α ΛΤΚΔΙΟΤ Ζμεπομηνία: 18/12/10 Ώπα εξέτασηρ: 09:30-12:30 ΠΡΟΣΕΙΝΟΜΕΝΕ ΛΤ ΕΙ 1. Δίλεηαη ην πνιπώλπκν Αλ θαη., λα βξείηε ην ηειεπηαίν ςεθίν ηνπ αξηζκνύ έρνπκε:

Διαβάστε περισσότερα

ΔΦΑΡΜΟΜΔΝΑ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΑ ΣΗ ΧΗΜΔΙΑ Ι ΘΔΜΑΣΑ Α επηέκβξηνο 2009. 1. Να ππνινγηζηνύλ νη κεξηθέο παξάγσγνη πξώηεο ηάμεο ηεο ζπλάξηεζεο f(x,y) =

ΔΦΑΡΜΟΜΔΝΑ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΑ ΣΗ ΧΗΜΔΙΑ Ι ΘΔΜΑΣΑ Α επηέκβξηνο 2009. 1. Να ππνινγηζηνύλ νη κεξηθέο παξάγσγνη πξώηεο ηάμεο ηεο ζπλάξηεζεο f(x,y) = ΘΔΜΑΣΑ Α επηέκβξηνο 9. Να ππνινγηζηνύλ νη κεξηθέο παξάγσγνη πξώηεο ηάμεο ηεο ζπλάξηεζεο f(,y) = y.. Να ππνινγηζηνύλ ηα νινθιεξώκαηα: a) ln b) a) 3cos b) e sin 4. Να ππνινγηζηεί ην νινθιήξσκα: S ( y) 3

Διαβάστε περισσότερα

Να ζρεδηάζεηο ηξόπνπο ζύλδεζεο κηαο κπαηαξίαο θαη ελόο ιακπηήξα ώζηε ν ιακπηήξαο λα θσηνβνιεί.

Να ζρεδηάζεηο ηξόπνπο ζύλδεζεο κηαο κπαηαξίαο θαη ελόο ιακπηήξα ώζηε ν ιακπηήξαο λα θσηνβνιεί. ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ: Απλό ηλεκτπικό κύκλυμα Η δηδαζθαιία ηνπ απινύ ειεθηξηθνύ θπθιώκαηνο ππάξρεη ζην κάζεκα «Φπζηθά» ηεο Ε ηάμεο ηνπ δεκνηηθνύ θαη επαλαιακβάλεηαη ζην κάζεκα ηεο Φπζηθήο ζηε Γ ηάμε ηνπ Γπκλαζίνπ.

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΤΡΕΛΑΙΟ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΤ ΜΑΡΙΑ ΣΖΑΜΟΤΡΑΝΗ ΕΛΕΝΗ ΟΤΣΖΙΟΤ ΑΤΓΕΡΙΝΗ ΧΑΙΔΕΜΕΝΑΚΗ ΝΑΣΑΛΙΑ

ΠΕΤΡΕΛΑΙΟ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΤ ΜΑΡΙΑ ΣΖΑΜΟΤΡΑΝΗ ΕΛΕΝΗ ΟΤΣΖΙΟΤ ΑΤΓΕΡΙΝΗ ΧΑΙΔΕΜΕΝΑΚΗ ΝΑΣΑΛΙΑ 1 ΠΕΤΡΕΛΑΙΟ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΤ ΜΑΡΙΑ ΣΖΑΜΟΤΡΑΝΗ ΕΛΕΝΗ ΟΤΣΖΙΟΤ ΑΤΓΕΡΙΝΗ ΧΑΙΔΕΜΕΝΑΚΗ ΝΑΣΑΛΙΑ ΝΟΗΠΚΝΠ 2 Τν πεηξέιαην, πνπ κεξηθέο θνξέο ζηελ θαζεκεξηλή γιώζζα απνθαιείηαη θαη μαύπορ σπςσόρ ή τσάι τος Ρέξαρ, είλαη

Διαβάστε περισσότερα

ΘΔΚΑ ΡΖΠ ΑΛΑΓΛΩΟΗΠΖΠ

ΘΔΚΑ ΡΖΠ ΑΛΑΓΛΩΟΗΠΖΠ ΘΔΚΑ ΡΖΠ ΑΛΑΓΛΩΟΗΠΖΠ 1.Απηόο πνπ ζα αλαγλσξηζηεί απνπζηάδεη γηα πνιύ θαηξό. 2.Δπηζηξέθεη κε πιαζηή ηαπηόηεηα ή κεηακνξθσκέλνο. 3.Απνκνλώλνληαη ηα δύν πξόζσπα 4.Άξζε κεηακόξθσζεο 5.Απνθάιπςε 6.Ακθηβνιίεο-απνδεηθηηθά

Διαβάστε περισσότερα

Σπληήξεζε ηξνθίκσλ ρσξίο ρεκηθά πξόζζεηα PROJECT B ΛΥΚΕΙΟΥ 2 014-15

Σπληήξεζε ηξνθίκσλ ρσξίο ρεκηθά πξόζζεηα PROJECT B ΛΥΚΕΙΟΥ 2 014-15 Σπληήξεζε ηξνθίκσλ ρσξίο ρεκηθά πξόζζεηα PROJECT B ΛΥΚΕΙΟΥ 2 014-15 Εηζαγσγή Οη ηερληθέο ζπληήξεζεο ηξνθίκσλ έρνπλ ζθνπό : α) λα παξεκπνδίζνπλ αλεπηζύκεηεο κεηαβνιέο ζηα ραξαθηεξηζηηθά (γεύζε - ρξώκα -

Διαβάστε περισσότερα

ΟΠΤΙΚΗ Α. ΑΝΑΚΛΑΣΖ - ΓΗΑΘΛΑΣΖ

ΟΠΤΙΚΗ Α. ΑΝΑΚΛΑΣΖ - ΓΗΑΘΛΑΣΖ ΟΠΤΙΚΗ Α. ΑΝΑΚΛΑΣΖ - ΓΗΑΘΛΑΣΖ. Μία αθηίλα θωηόο πξνζπίπηεη κε κία γωλία ζ ζηε επάλω επηθάλεηα ελόο θύβνπ από πνιπεζηέξα ν νπνίνο έρεη δείθηε δηάζιαζεο ε =,49 (ζρήκα ). Βξείηε πνηα ζα είλαη ε κέγηζηε γωλία

Διαβάστε περισσότερα

ΓΗΑΓΩΝΗΣΜΑ ΣΤΑ ΜΑΘΖΜΑΤΗΚΑ. Ύλη: Μιγαδικοί-Σσναρηήζεις-Παράγωγοι Θεη.-Τετν. Καη Εήηημα 1 ο :

ΓΗΑΓΩΝΗΣΜΑ ΣΤΑ ΜΑΘΖΜΑΤΗΚΑ. Ύλη: Μιγαδικοί-Σσναρηήζεις-Παράγωγοι Θεη.-Τετν. Καη Εήηημα 1 ο : ΓΗΑΓΩΝΗΣΜΑ ΣΤΑ ΜΑΘΖΜΑΤΗΚΑ Ον/μο:.. Γ Λσκείοσ Ύλη: Μιγαδικοί-Σσναρηήζεις-Παράγωγοι Θεη.-Τετν. Καη. 11-1-11 Εήηημα 1 ο : Α. Γηα ηελ ζπλάξηεζε f, λα βξείηε ην δηάζηεκα ζην νπνίν είλαη παξαγσγίζηκε θαζώο θαη

Διαβάστε περισσότερα

Διαηιμήζεις για Αιολικά Πάρκα. Κώδικες 28, 78 και 84

Διαηιμήζεις για Αιολικά Πάρκα. Κώδικες 28, 78 και 84 Διαηιμήζεις για Αιολικά Πάρκα Κώδικες 28, 78 και 84 Διαηιμήζεις για Αιολικά Πάρκα Οη Διαηιμήζεις για Αιολικά Πάρκα εθαξκόδνληαη γηα ηελ απνξξνθνύκελε ελέξγεηα από Αηνιηθά Πάξθα πνπ είλαη ζπλδεδεκέλα ζην

Διαβάστε περισσότερα

ΑΛΛΑΓΗ ΟΝΟΜΑΣΟ ΚΑΙ ΟΜΑΔΑ ΕΡΓΑΙΑ, ΚΟΙΝΟΥΡΗΣΟΙ ΦΑΚΕΛΟΙ ΚΑΙ ΕΚΣΤΠΩΣΕ ΣΑ WINDOWS XP

ΑΛΛΑΓΗ ΟΝΟΜΑΣΟ ΚΑΙ ΟΜΑΔΑ ΕΡΓΑΙΑ, ΚΟΙΝΟΥΡΗΣΟΙ ΦΑΚΕΛΟΙ ΚΑΙ ΕΚΣΤΠΩΣΕ ΣΑ WINDOWS XP ΑΛΛΑΓΗ ΟΝΟΜΑΣΟ ΚΑΙ ΟΜΑΔΑ ΕΡΓΑΙΑ, ΚΟΙΝΟΥΡΗΣΟΙ ΦΑΚΕΛΟΙ ΚΑΙ ΕΚΣΤΠΩΣΕ ΣΑ WINDOWS XP ηότοι εργαζηηρίοσ ην πιαίζην ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ εξγαζηεξίνπ ζα παξνπζηαζηνύλ βαζηθέο ιεηηνπξγίεο ησλ Windows XP πνπ ζρεηίδνληαη

Διαβάστε περισσότερα

Γοκή επαλάιευες Δληοιές Όζο & Μέτρης_όηοσ

Γοκή επαλάιευες Δληοιές Όζο & Μέτρης_όηοσ Αιγόξηζκνη 2.2.7.4 Γοκή επαλάιευες Δληοιές Όζο & Μέτρης_όηοσ Εηζαγσγή ζηηο Αξρέο ηεο Επηζηήκεο ησλ Η/Υ 1 Άζθεζε 34 ζει 53 Έλα ςεθηαθό θσηνγξαθηθό άικπνπκ έρεη απνζεθεπηηθό ρώξν N Mbytes. Να αλαπηύμεηε

Διαβάστε περισσότερα

ΑΞΙΟΘΕΑΣΑ ΣΟΤ ΥΩΡΙΟΤ ΜΑ

ΑΞΙΟΘΕΑΣΑ ΣΟΤ ΥΩΡΙΟΤ ΜΑ ΑΞΙΟΘΕΑΣΑ ΣΟΤ ΥΩΡΙΟΤ ΜΑ α. Η ΕΚΚΛΗΙΑ ΣΟΤ ΥΩΡΙΟΤ ΜΑ β. ΣΟ ΠΝΕΤΜΑΣΙΚΟ ΜΑ ΚΕΝΣΡΟ γ. Η ΠΑΝΟΡΑΜΙΚΗ ΘΕΗ ΣΟΤ ΥΩΡΙΟΤ ΜΑ α. Η ΕΚΚΛΗΙΑ ΣΟΤ ΥΩΡΙΟΤ ΜΑ. Η Εθθιεζία ηνπ ρσξηνύ καο, ε Αγία Άλλα, είλαη θηηζκέλε πξηλ πνιιά

Διαβάστε περισσότερα

Βάσεις Δεδομέμωμ. Εξγαζηήξην V. Τκήκα Πιεξνθνξηθήο ΑΠΘ 2015-2016

Βάσεις Δεδομέμωμ. Εξγαζηήξην V. Τκήκα Πιεξνθνξηθήο ΑΠΘ 2015-2016 Βάσεις Δεδομέμωμ Εξγαζηήξην V Τκήκα Πιεξνθνξηθήο ΑΠΘ 2015-2016 2 Σκοπός του 5 ου εργαστηρίου Σθνπόο απηνύ ηνπ εξγαζηεξίνπ είλαη: ε κειέηε ζύλζεησλ εξσηεκάησλ ζύλδεζεο ζε δύν ή πεξηζζόηεξεο ζρέζεηο ε κειέηε

Διαβάστε περισσότερα

Α Ο Κ Η Α Μ Α Ζ Η Η Ρ Η ( S E A R C H )

Α Ο Κ Η Α Μ Α Ζ Η Η Ρ Η ( S E A R C H ) Ξ G O O G L E S C H O L A R Α Ο Ξ Ε Κ Ε Θ Λ Θ Α Λ Η Τ Α Μ Η Α Μ Α Ζ Η Η Ρ Η Ρ Οξαγκαηνπνηώληαο αλαδήηεζε ζην GoogleScholar (http://scholar.google.com/) ν ρξήζηεο κπνξεί λα εληνπίζεη πιηθό αθαδεκαϊθνύ θαη

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ. Οξηδόληηα θαη θαηαθόξπθε κεηαηόπηζε παξαβνιήο

ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ. Οξηδόληηα θαη θαηαθόξπθε κεηαηόπηζε παξαβνιήο ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Οξηδόληηα θαη θαηαθόξπθε κεηαηόπηζε παξαβνιήο 1 ε Δξαζηεξηόηεηα Αλνίμηε ην αξρείν «Μεηαηόπηζε παξαβνιήο.ggb». Με ηε καύξε γξακκή παξηζηάλεηαη ε γξαθηθή παξάζηαζε ηεο f(x)=αx 2 πνπ ζα ηελ

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΣΙΚΗ ΤΩΝ ΡΕΥΣΤΩΝ. G. Mitsou

ΦΥΣΙΚΗ ΤΩΝ ΡΕΥΣΤΩΝ. G. Mitsou ΦΥΣΙΚΗ ΤΩΝ ΡΕΥΣΤΩΝ ηαηηθή ηωλ ξεπζηώλ (Τδξνζηαηηθή) Ση είλαη ηα ξεπζηά - Γεληθά Ππθλόηεηα Πίεζε Μεηαβνιή ηεο πίεζεο ζπλαξηήζεη ηνπ βάζνπο Αξρή ηνπ Pascal Τδξνζηαηηθή πίεζε Αηκνζθαηξηθή πίεζε Απόιπηε &

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΛΟΠΟΙΗΗ ΛΟΓΙΚΩΝ ΤΝΑΡΣΗΕΩΝ ΜΕ ΠΙΝΑΚΕ KARNAUGH

ΑΠΛΟΠΟΙΗΗ ΛΟΓΙΚΩΝ ΤΝΑΡΣΗΕΩΝ ΜΕ ΠΙΝΑΚΕ KARNAUGH ΑΠΛΟΠΟΙΗΗ ΛΟΓΙΚΩΝ ΤΝΑΡΣΗΕΩΝ ΜΕ ΠΙΝΑΚΕ KRNUGH Γηα λα θάλνπκε απινπνίεζε κηαο ινγηθήο ζπλάξηεζεο κε πίλαθα (ή ράξηε) Karnaugh αθνινπζνύκε ηα παξαθάησ βήκαηα:. Η ινγηθή ζπλάξηεζε ζα πξέπεη λα είλαη ζε πιήξε

Διαβάστε περισσότερα

Γιπθόδε + Ομπγόλν Δηνμείδην ηνπ άλζξαθα + Νεξό + Ελέξγεηα

Γιπθόδε + Ομπγόλν Δηνμείδην ηνπ άλζξαθα + Νεξό + Ελέξγεηα 4. ΑΝΑΠΝΟΗ Η δηάζπαζε ηεο γιπθόδεο γίλεηαη κέζα ζηα θύηηαξα, νλνκάδεηαη θπηηαξηθή αλαπλνή θαη εμαζθαιίδεη ηελ ελέξγεηα πνπ είλαη απαξαίηεηε ζην θύηηαξν. Η δηάζπαζε γίλεηαη κε ηελ παξνπζία νμπγόλνπ θαη

Διαβάστε περισσότερα

ΣΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΣΩΝ Α ΛΤΚΕΙΟΤ

ΣΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΣΩΝ Α ΛΤΚΕΙΟΤ ΜΑΘΗΜΑ : ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΣΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΣΩΝ Α ΛΤΚΕΙΟΤ Α/Α : 0_1382/153 1. Καη όηαλ έγηλε ε ππνρώξεζε αξγά ην απόγεπκα, επεηδή θνβήζεθαλ νη νιηγαξρηθνί κήπσο νη δεκνθξαηηθνί, αθνύ θάλνπλ επίζεζε, θαηαιάβνπλ

Διαβάστε περισσότερα

ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΝΟΙΚΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ

ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΝΟΙΚΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΝΟΙΚΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΣΠΟΥΔΕΣ ΣΤΙΣ ΦΥΣΙΚΕΣ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ ΓΕΝΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΙΙ - ΦΥΕ 0 7 Ινπλίνπ 009 Απαντήσειρ στιρ ασκήσειρ τηρ τελικήρ εξέτασηρ στιρ Σςνήθειρ Διαυοπικέρ Εξισώσειρ Αγαπηηέ θοιηηηή/ηπια,

Διαβάστε περισσότερα

A. Αιιάδνληαο ηε θνξά ηνπ ξεύκαηνο πνπ δηαξξέεη ηνλ αγωγό.

A. Αιιάδνληαο ηε θνξά ηνπ ξεύκαηνο πνπ δηαξξέεη ηνλ αγωγό. ΤΠΟΤΡΓΔΙΟ ΠΑΙΓΔΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΣΙΜΟΤ ΛΔΤΚΩΙΑ ΦΤΛΛΟ ΔΡΓΑΙΑ Μειέηε ηωλ παξαγόληωλ από ηνπο νπνίνπο εμαξηάηαη ε ειεθηξνκαγλεηηθή δύλακε. Τιηθά - πζθεπέο: Ηιεθηξνληθή δπγαξηά, ηξνθνδνηηθό ηάζεο, ξννζηάηεο, ακπεξόκεηξν,

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕ ΕΞΕΣΑΕΙ Γ ΣΑΞΗ ΗΜΕΡΗΙΟΤ ΓΕΝΙΚΟΤ ΛΤΚΕΙΟΤ & ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕ ΕΞΕΣΑΕΙ Γ ΣΑΞΗ ΗΜΕΡΗΙΟΤ ΕΠΑΛ (ΟΜΑΔΑ Β )

ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕ ΕΞΕΣΑΕΙ Γ ΣΑΞΗ ΗΜΕΡΗΙΟΤ ΓΕΝΙΚΟΤ ΛΤΚΕΙΟΤ & ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕ ΕΞΕΣΑΕΙ Γ ΣΑΞΗ ΗΜΕΡΗΙΟΤ ΕΠΑΛ (ΟΜΑΔΑ Β ) ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕ ΕΞΕΣΑΕΙ Γ ΣΑΞΗ ΗΜΕΡΗΙΟΤ ΓΕΝΙΚΟΤ ΛΤΚΕΙΟΤ & ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕ ΕΞΕΣΑΕΙ Γ ΣΑΞΗ ΗΜΕΡΗΙΟΤ ΕΠΑΛ (ΟΜΑΔΑ Β ) ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: /0/03 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΦΥΣΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΘΔΜΑ Α ΠΡΟΣΕΙΝΟΜΕΝΕ ΑΠΑΝΣΗΕΙ ΘΕΜΑΣΩΝ Α.

Διαβάστε περισσότερα

Σύνθεζη ηαλανηώζεων. Έζησ έλα ζώκα πνπ εθηειεί ηαπηόρξνλα δύν αξκνληθέο ηαιαληώζεηο ηεο ίδηαο ζπρλόηεηαο πνπ πεξηγξάθνληαη από ηηο παξαθάησ εμηζώζεηο:

Σύνθεζη ηαλανηώζεων. Έζησ έλα ζώκα πνπ εθηειεί ηαπηόρξνλα δύν αξκνληθέο ηαιαληώζεηο ηεο ίδηαο ζπρλόηεηαο πνπ πεξηγξάθνληαη από ηηο παξαθάησ εμηζώζεηο: Σύνθεζη ηαλανηώζεων Α. Σύλζεζε δύν α.α.η ηεο ίδιας ζστνόηηηας Έζησ έλα ζώκα πνπ εθηειεί ηαπηόρξνλα δύν αξκνληθέο ηαιαληώζεηο ηεο ίδηαο ζπρλόηεηαο πνπ πεξηγξάθνληαη από ηηο παξαθάησ εμηζώζεηο: Η απνκάθξπλζε

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΣΑΝΟΜΗ ΣΧΝ ΓΔΝΧΝ ΣΧΝ ΑΝΘΔΧΝ ΣΑ ΦΤΣΑ

ΚΑΣΑΝΟΜΗ ΣΧΝ ΓΔΝΧΝ ΣΧΝ ΑΝΘΔΧΝ ΣΑ ΦΤΣΑ ΚΑΣΑΝΟΜΗ ΣΧΝ ΓΔΝΧΝ ΣΧΝ ΑΝΘΔΧΝ ΣΑ ΦΤΣΑ Αλάινγα κε ηελ παξνπζία εγγελώλ αλαπαξαγσγηθώλ νξγάλσλ ζηα άλζε ησλ θπηώλ, κπνξνύκε λα ηα δηαθξίλνπκε ζε δύν θαηεγνξίεο: 1. Γηγελή ή εξκαθξόδηηα ή κνλόθιηλα άλζε,

Διαβάστε περισσότερα

Ζ ύιε εκθαλίδεηαη ζε ηξεηο θαηαζηάζεηο: ζηελ ζηεξεή, ζηελ πγξή θαη ζηελ αέξηα.

Ζ ύιε εκθαλίδεηαη ζε ηξεηο θαηαζηάζεηο: ζηελ ζηεξεή, ζηελ πγξή θαη ζηελ αέξηα. Καηαζηάζεηο ηεο ύιεο 1 ΔΚΦΔ ΥΑΝΗΧΝ ΠΡΧΣΟΒΑΘΜΗΑ ΔΚΠΑΗΓΔΤΖ ΟΗ ΦΤΗΚΔ ΔΠΗΣΖΜΔ ΣΖΝ ΠΡΟΥΟΛΗΚΖ ΑΓΧΓΖ ΔΝΟΣΖΣΑ 1: ΔΗΑΓΧΓΖ ΚΔΦΑΛΑΗΟ 4: ΚΑΣΑΣΑΔΗ ΣΖ ΤΛΖ ΚΑΣΑΣΑΔΗ ΣΖ ΤΛΖ Ζ ύιε εκθαλίδεηαη ζε ηξεηο θαηαζηάζεηο: ζηελ

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΘΟ ΑΓΓΕΙΟΠΕΡΜΩΝ. Μάξζα Λαδαξίδνπ Αζαλαζηάδνπ Καζεγήηξηα. Εξγαζηήξην Μνξθνινγίαο θαη Φπζηνινγίαο Φπηώλ

ΑΝΘΟ ΑΓΓΕΙΟΠΕΡΜΩΝ. Μάξζα Λαδαξίδνπ Αζαλαζηάδνπ Καζεγήηξηα. Εξγαζηήξην Μνξθνινγίαο θαη Φπζηνινγίαο Φπηώλ ΑΝΘΟ ΑΓΓΕΙΟΠΕΡΜΩΝ Μάξζα Λαδαξίδνπ Αζαλαζηάδνπ Καζεγήηξηα Εξγαζηήξην Μνξθνινγίαο θαη Φπζηνινγίαο Φπηώλ Σκήκα Δαζνπνλίαο ΔΦΠ, παξ/κα Δξάκαο, ΣΕΙ Καβάιαο, ΑΝΘΟ ΣΩΝ ΑΓΓΔΙΟΠΔΡΜΩΝ Η εγγελήο αλαπαξαγσγή ησλ αγγεηνζπέξκσλ

Διαβάστε περισσότερα

ΚΤΠΡΙΑΚΗ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΕΣΑΙΡΕΙΑ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΚΤΣΑΛΟΓΡΟΜΙΑ 2007 ΓΙΑ ΣΟ ΓΤΜΝΑΙΟ Παπασκευή 26 Ιανουαπίου 2007 Σάξη: Α Γυμνασίου ΥΟΛΕΙΟ..

ΚΤΠΡΙΑΚΗ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΕΣΑΙΡΕΙΑ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΚΤΣΑΛΟΓΡΟΜΙΑ 2007 ΓΙΑ ΣΟ ΓΤΜΝΑΙΟ Παπασκευή 26 Ιανουαπίου 2007 Σάξη: Α Γυμνασίου ΥΟΛΕΙΟ.. ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΚΤΣΑΛΟΓΡΟΜΙΑ 2007 ΓΙΑ ΣΟ ΓΤΜΝΑΙΟ Παπασκευή 26 Ιανουαπίου 2007 Σάξη: Α Γυμνασίου έλαξμεο 09.30 ιήμεο 09.45 Σην παξαθάησ ζρήκα θαίλεηαη ηκήκα ελόο πνιενδνκηθνύ ζρεδίνπ κηαο πόιεο. Οη ζθηαζκέλεο

Διαβάστε περισσότερα

ΣΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΣΩΝ Α ΛΤΚΕΙΟΤ

ΣΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΣΩΝ Α ΛΤΚΕΙΟΤ Α/Α : 0_3207/391 1. Τελ άιιε κέξα νη Τξηάθνληα, πνιύ ηαπεηλσκέλνη θαη ληώζνληαο εγθαηαιειεηκκέλνη, ζπγθεληξώζεθαλ ζην ρώξν ησλ ζπλεδξηάζεσλ παξάιιεια, νη «ηξεηο ρηιηάδεο», ζε όια ηα ζεκεία όπνπ είραλ ηνπνζεηεζεί,

Διαβάστε περισσότερα

Τάπηα με ππάζo, bacon και θέηα by Madame Ginger

Τάπηα με ππάζo, bacon και θέηα by Madame Ginger Τάπηα με ππάζo, bacon και θέηα by Madame Ginger 1 θύιιν ζθνιηάηαο 2 πξάζα 150 γξ. bacon 150 γξ. θέηα ΓΧΓΧΝΗ 100 γξ. γξαβηέξα ΓΧΓΧΝΗ 1 θ.ζ. ειαηόιαδν Κόβνπκε ηα πξάζα ζε ιεπηέο ξνδέιεο. Κόβνπκε ην bacon

Διαβάστε περισσότερα

ΚΤΠΡΙΑΚΗ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΔΣΑΙΡΔΙΑ ΠΑΓΚΤΠΡΙΟ ΓΙΑΓΩΝΙΜΟ Α ΛΤΚΔΙΟΤ. Ημεπομηνία: 10/12/11 Ώπα εξέτασηρ: 09:30-12:30 ΠΡΟΣΔΙΝΟΜΔΝΔ ΛΤΔΙ

ΚΤΠΡΙΑΚΗ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΔΣΑΙΡΔΙΑ ΠΑΓΚΤΠΡΙΟ ΓΙΑΓΩΝΙΜΟ Α ΛΤΚΔΙΟΤ. Ημεπομηνία: 10/12/11 Ώπα εξέτασηρ: 09:30-12:30 ΠΡΟΣΔΙΝΟΜΔΝΔ ΛΤΔΙ ΚΤΠΡΙΑΚΗ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΔΣΑΙΡΔΙΑ ΠΑΓΚΤΠΡΙΟ ΓΙΑΓΩΝΙΜΟ Α ΛΤΚΔΙΟΤ Ημεπομηνία: 10/12/11 Ώπα εξέτασηρ: 09:30-12:30 ΠΡΟΣΔΙΝΟΜΔΝΔ ΛΤΔΙ Πρόβλημα 1: α) Να δείμεηε όηη αλ ζεηηθνί πξαγκαηηθνί αξηζκνί ηζρύεη: β) Αλ είλαη

Διαβάστε περισσότερα

EL Eνωμένη στην πολυμορυία EL A8-0046/319. Τροπολογία

EL Eνωμένη στην πολυμορυία EL A8-0046/319. Τροπολογία 8.3.2016 A8-0046/319 319 Άρθρο 34 παράγραθος 1 ζηοιχείο δ (δ) 14 έηε γηα θηεληαηξηθά θάξκαθα πνπ πξννξίδνληαη γηα άιια είδε δώωλ από απηά πνπ αλαθέξνληαη ζηελ παξάγξαθν 1 ζηνηρεία α) θαη γ). (δ) 10 έηε

Διαβάστε περισσότερα

Κβαντικοί Υπολογισμοί. Πέκπηε Γηάιεμε

Κβαντικοί Υπολογισμοί. Πέκπηε Γηάιεμε Κβαντικοί Υπολογισμοί Πέκπηε Γηάιεμε Kπθισκαηηθό Mνληέιν Έλαο θιαζηθόο ππνινγηζηήο απνηειείηαη από αγσγνύο θαη ινγηθέο πύιεο πνπ απνηεινύλ ηνπο επεμεξγαζηέο. Σηνπο θβαληηθνύο ε πιεξνθνξία βξίζθεηαη κέζα

Διαβάστε περισσότερα

B-Δέλδξα. Τα B-δέλδξα ρξεζηκνπνηνύληαη γηα ηε αλαπαξάζηαζε πνιύ κεγάισλ ιεμηθώλ πνπ είλαη απνζεθεπκέλα ζην δίζθν.

B-Δέλδξα. Τα B-δέλδξα ρξεζηκνπνηνύληαη γηα ηε αλαπαξάζηαζε πνιύ κεγάισλ ιεμηθώλ πνπ είλαη απνζεθεπκέλα ζην δίζθν. B-Δέλδξα Τα B-δέλδξα ρξεζηκνπνηνύληαη γηα ηε αλαπαξάζηαζε πνιύ κεγάισλ ιεμηθώλ πνπ είλαη απνζεθεπκέλα ζην δίζθν. Δέλδξα AVL n = 2 30 = 10 9 (πεξίπνπ). 30

Διαβάστε περισσότερα

ΚΤΠΡΙΑΚΗ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΕΣΑΙΡΕΙΑ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΚΤΣΑΛΟΓΡΟΜΙΑ 2007 ΓΙΑ ΣΟ ΓΤΜΝΑΙΟ Παπασκευή 26 Ιανουαπίου 2007 Σάξη: Α Γυμνασίου ΥΟΛΕΙΟ..

ΚΤΠΡΙΑΚΗ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΕΣΑΙΡΕΙΑ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΚΤΣΑΛΟΓΡΟΜΙΑ 2007 ΓΙΑ ΣΟ ΓΤΜΝΑΙΟ Παπασκευή 26 Ιανουαπίου 2007 Σάξη: Α Γυμνασίου ΥΟΛΕΙΟ.. ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΚΤΣΑΛΟΓΡΟΜΙΑ 2007 ΓΙΑ ΣΟ ΓΤΜΝΑΙΟ Παπασκευή 26 Ιανουαπίου 2007 Σάξη: Α Γυμνασίου έλαξμεο 09.30 ιήμεο 09.45 Σην παξαθάησ ζρήκα θαίλεηαη ηκήκα ελόο πνιενδνκηθνύ ζρεδίνπ κηαο πόιεο. Οη ζθηαζκέλεο

Διαβάστε περισσότερα

Η Ύςσζε ηνπ Τηκίνπ Σηαπξνύ. 14 Σεπηεκβξίνπ

Η Ύςσζε ηνπ Τηκίνπ Σηαπξνύ. 14 Σεπηεκβξίνπ Η Ύςσζε ηνπ Τηκίνπ Σηαπξνύ 14 Σεπηεκβξίνπ Ση γηνξηάδνπκε ηελ εκέξα ηεο ύςσζεο ηνπ Σηκίνπ ηαπξνύ (1/6) Τν έηνο 326 ε Αγία Ειέλε πήγε ζηελ Ιεξνπζαιήκ γηα λα πξνζθπλήζεη ηνπο Αγίνπο Τόπνπο θαη λα επραξηζηήζεη

Διαβάστε περισσότερα

3 ΑΠΙΔ ΑΘΖΔΗ ΘΟΚΟΙΟΓΗΑ ΠΟΤ ΑΛΣΗΚΔΣΩΠΗΕΟΛΣΑΗ ΚΔ ΦΤΗΘΖ ΘΑΗ ΚΑΘΖΚΑΣΗΘΑ ΙΤΘΔΗΟΤ

3 ΑΠΙΔ ΑΘΖΔΗ ΘΟΚΟΙΟΓΗΑ ΠΟΤ ΑΛΣΗΚΔΣΩΠΗΕΟΛΣΑΗ ΚΔ ΦΤΗΘΖ ΘΑΗ ΚΑΘΖΚΑΣΗΘΑ ΙΤΘΔΗΟΤ 3 ΑΠΙΔ ΑΘΖΔΗ ΘΟΚΟΙΟΓΗΑ ΠΟΤ ΑΛΣΗΚΔΣΩΠΗΕΟΛΣΑΗ ΚΔ ΦΤΗΘΖ ΘΑΗ ΚΑΘΖΚΑΣΗΘΑ ΙΤΘΔΗΟΤ ΘΔΩΡΖΣΗΘΟ ΤΠΟΒΑΘΡΟ: Γηα ηελ ιύζε ηωλ αζθζεωλ πνπ αθνινπζνύλ ζα ρξεηαζζνύκε: 1. Σελ (δηάζεκε) εμίζωζε ηνπ ΔΗΛΣΔΗΛ: E c. Σνλ λόκν

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΔΛΛΑΓΗΚΔ ΔΞΔΣΑΔΗ Γ ΣΑΞΖ ΖΜΔΡΖΗΟΤ ΓΔΝΗΚΟΤ ΛΤΚΔΗΟΤ Γευηέρα 11 Ηουνίου 2018 ΔΞΔΣΑΕΟΜΔΝΟ ΜΑΘΖΜΑ: ΜΑΘΖΜΑΣΗΚΑ ΠΡΟΑΝΑΣΟΛΗΜΟΤ. (Ενδεικηικές Απανηήζεις)

ΠΑΝΔΛΛΑΓΗΚΔ ΔΞΔΣΑΔΗ Γ ΣΑΞΖ ΖΜΔΡΖΗΟΤ ΓΔΝΗΚΟΤ ΛΤΚΔΗΟΤ Γευηέρα 11 Ηουνίου 2018 ΔΞΔΣΑΕΟΜΔΝΟ ΜΑΘΖΜΑ: ΜΑΘΖΜΑΣΗΚΑ ΠΡΟΑΝΑΣΟΛΗΜΟΤ. (Ενδεικηικές Απανηήζεις) ΠΑΝΔΛΛΑΓΗΚΔ ΔΞΔΣΑΔΗ Γ ΣΑΞΖ ΖΜΔΡΖΗΟΤ ΓΔΝΗΚΟΤ ΛΤΚΔΗΟΤ Γευηέρα Ηουνίου 08 ΔΞΔΣΑΕΟΜΔΝΟ ΜΑΘΖΜΑ: ΜΑΘΖΜΑΣΗΚΑ ΠΡΟΑΝΑΣΟΛΗΜΟΤ (Ενδεικηικές Απανηήζεις) ΘΔΜΑ Α Α. Απόδεημε ζεωξήκαηνο ζει. 99 ζρνιηθνύ βηβιίνπ. Α. α.

Διαβάστε περισσότερα

Κευάλαιο 8 Μονοπωλιακή Συμπεριφορά- Πολλαπλή Τιμολόγηση

Κευάλαιο 8 Μονοπωλιακή Συμπεριφορά- Πολλαπλή Τιμολόγηση Κευάλαιο 8 Μονοπωλιακή Συμπεριφορά- Πολλαπλή Τιμολόγηση Πώς πρέπει να τιμολογεί ένα μονοπώλιο; Μέρξη ζηηγκήο ην κνλνπώιην έρεη ζεσξεζεί ζαλ κηα επηρείξεζε ε νπνία πσιεί ην πξντόλ ηεο ζε θάζε πειάηε ζηελ

Διαβάστε περισσότερα

Παλαιοσλαβική Γλώσσα. Ενότητα 11: Μορφολογία Τα Ονόματα/Αντωνυμίες. Αλεξάνδρα Ιωαννίδου. Τμήμα Σλαβικών Σπουδών

Παλαιοσλαβική Γλώσσα. Ενότητα 11: Μορφολογία Τα Ονόματα/Αντωνυμίες. Αλεξάνδρα Ιωαννίδου. Τμήμα Σλαβικών Σπουδών Παλαιοσλαβική Γλώσσα Ενότητα 11: Μορφολογία Τα Ονόματα/Αντωνυμίες Αλεξάνδρα Ιωαννίδου Τμήμα Σλαβικών Σπουδών Γ1.2. ΟΗ ΑΝΣΧΝΤΜΗΔ ηελ παιαηά εθθιεζηαζηηθή ζιαβηθή, νη αλησλπκίεο δηαθξίλνληαλ ζε δπν κεγάιεο

Διαβάστε περισσότερα

iii. iv. γηα ηελ νπνία ηζρύνπλ: f (1) 2 θαη

iii. iv. γηα ηελ νπνία ηζρύνπλ: f (1) 2 θαη ΔΠΑΝΑΛΗΠΣΙΚΑ ΘΔΜΑΣΑ ΣΟ ΓΙΑΦΟΡΙΚΟ ΛΟΓΙΜΟ Μάρτιος 0 ΘΔΜΑ Να ππνινγίζεηε ηα όξηα: i ii lim 0 0 lim iii iv lim e 0 lim e 0 ΘΔΜΑ Γίλεηαη ε άξηηα ζπλάξηεζε '( ) ( ) γηα θάζε 0 * : R R γηα ηελ νπνία ηζρύνπλ:

Διαβάστε περισσότερα

(Ενδεικηικές Απανηήζεις) ΘΔΜΑ Α. Α1. Βιέπε απόδεημε Σει. 262, ζρνιηθνύ βηβιίνπ. Α2. Βιέπε νξηζκό Σει. 141, ζρνιηθνύ βηβιίνπ

(Ενδεικηικές Απανηήζεις) ΘΔΜΑ Α. Α1. Βιέπε απόδεημε Σει. 262, ζρνιηθνύ βηβιίνπ. Α2. Βιέπε νξηζκό Σει. 141, ζρνιηθνύ βηβιίνπ ΠΑΝΔΛΛΑΓΗΚΔ ΔΞΔΣΑΔΗ Γ ΣΑΞΖ ΖΜΔΡΖΗΟΤ ΓΔΝΗΚΟΤ ΛΤΚΔΗΟΤ ΚΑΗ ΔΠΑΛ (ΟΜΑΓΑ Β ) ΣΔΣΑΡΣΖ 18 ΜΑΪΟΤ 16 ΔΞΔΣΑΕΟΜΔΝΟ ΜΑΘΖΜΑ: ΜΑΘΖΜΑΣΗΚΑ ΠΡΟΑΝΑΣΟΛΗΜΟΤ (ΝΔΟ ΤΣΖΜΑ) ΚΑΣΔΤΘΤΝΖ (ΠΑΛΑΗΟ ΤΣΖΜΑ) (Ενδεικηικές Απανηήζεις) ΘΔΜΑ

Διαβάστε περισσότερα

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΑΡΧΑΙΟΥ ΚΟΣΜΟΥ

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΑΡΧΑΙΟΥ ΚΟΣΜΟΥ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΑΡΧΑΙΟΥ ΚΟΣΜΟΥ Α ΛΤΚΕΙΟΤ ΓΕΝΙΚΗ ΠΑΙΔΕΙΑ Σχολικό έτος: 2011-2012 Καθηγήτριες: Κεφαλληνού Λουκία- Καλλία Αθηνά ΙΙ. ΟΙ ΑΧΑΙΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΑΠΟ ΣΟΤ ΠΡΟΙΣΟΡΙΚΟΤ ΥΡΟΝΟΤ ΕΩ ΚΑΙ ΣΟ Μ. ΑΛΕΞΑΝΔΡΟ 1. ΕΛΛΗΝΙΚΗ

Διαβάστε περισσότερα

Οργάνωση και Δομή Παρουσιάσεων

Οργάνωση και Δομή Παρουσιάσεων Οργάνωση και Δομή Παρουσιάσεων Οη παξνπζηάζεηο κε βνήζεηα ηνπ ππνινγηζηή γίλνληαη κε πξνγξάκκαηα παξνπζηάζεσλ, όπσο ην OpenOffice.org Impress [1] θαη ην Microsoft Office PowerPoint [2]. Απηά ηα πξνγξάκκαηα

Διαβάστε περισσότερα

T A E K W O N D O. Δ. ΠπθαξΨο. ΔπΫθνπξνο ΘαζεγεηΪο ΑζιεηηθΪο ΦπζηθνζεξαπεΫαο ΡΔΦΑΑ - ΑΞΘ

T A E K W O N D O. Δ. ΠπθαξΨο. ΔπΫθνπξνο ΘαζεγεηΪο ΑζιεηηθΪο ΦπζηθνζεξαπεΫαο ΡΔΦΑΑ - ΑΞΘ T A E K W O N D O Δ. ΠπθαξΨο ΔπΫθνπξνο ΘαζεγεηΪο ΑζιεηηθΪο ΦπζηθνζεξαπεΫαο ΡΔΦΑΑ - ΑΞΘ ΦΠΗΘΝΘΔΟΑΞΔΗΑ Ο Ρ Ι Μ Ο Φπζη(θ)νζεξαπεΫα εϋλαη ε επηζηϊκε, ε νπνϋα κόλν κε θπζηθψ κωζα θαη κεζόδνπο πξνζπαζεϋ λα ζεξαπεύζεη

Διαβάστε περισσότερα

Δξγαζηεξηαθή άζθεζε 03. Σηεξενγξαθηθή πξνβνιή ζην δίθηπν Wulf

Δξγαζηεξηαθή άζθεζε 03. Σηεξενγξαθηθή πξνβνιή ζην δίθηπν Wulf Δξγαζηεξηαθή άζθεζε 03 Σηεξενγξαθηθή πξνβνιή ζην δίθηπν Wulf Ζιίαο Χαηδεζενδσξίδεο Οθηώβξηνο / Ννέκβξηνο 2004 Τη είλαη ην δίθηπν Wulf Δπίπεδν ζην νπνίν κπνξνύκε λα αλαπαξαζηήζνπκε ηξηζδηάζηαηα ζρήκαηα,

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΔΛΛΑΓΗΚΔ ΔΞΔΣΑΔΗ Γ ΣΑΞΖ ΖΜΔΡΖΗΟΤ ΓΔΝΗΚΟΤ ΛΤΚΔΗΟΤ ΚΑΗ ΔΠΑΛ ΣΔΣΑΡΣΖ 25 ΜΑΨΟΤ 2016 ΔΞΔΣΑΕΟΜΔΝΟ ΜΑΘΖΜΑ: ΑΡΥΔ ΟΗΚΟΝΟΜΗΚΖ ΘΔΧΡΗΑ ΠΡΟΑΝΑΣΟΛΗΜΟΤ - ΔΠΗΛΟΓΖ

ΠΑΝΔΛΛΑΓΗΚΔ ΔΞΔΣΑΔΗ Γ ΣΑΞΖ ΖΜΔΡΖΗΟΤ ΓΔΝΗΚΟΤ ΛΤΚΔΗΟΤ ΚΑΗ ΔΠΑΛ ΣΔΣΑΡΣΖ 25 ΜΑΨΟΤ 2016 ΔΞΔΣΑΕΟΜΔΝΟ ΜΑΘΖΜΑ: ΑΡΥΔ ΟΗΚΟΝΟΜΗΚΖ ΘΔΧΡΗΑ ΠΡΟΑΝΑΣΟΛΗΜΟΤ - ΔΠΗΛΟΓΖ ΠΑΝΔΛΛΑΓΗΚΔ ΔΞΔΣΑΔΗ Γ ΣΑΞΖ ΖΜΔΡΖΗΟΤ ΓΔΝΗΚΟΤ ΛΤΚΔΗΟΤ ΚΑΗ ΔΠΑΛ ΣΔΣΑΡΣΖ 25 ΜΑΨΟΤ 2016 ΔΞΔΣΑΕΟΜΔΝΟ ΜΑΘΖΜΑ: ΑΡΥΔ ΟΗΚΟΝΟΜΗΚΖ ΘΔΧΡΗΑ ΠΡΟΑΝΑΣΟΛΗΜΟΤ - ΔΠΗΛΟΓΖ (Δλδεηθηηθέο Απαληήζεηο) ΘΔΜΑ Α Α1. α. Σωζηό β. Λάζνο

Διαβάστε περισσότερα

Άσκηση 1 - Μοπυοποίηση Κειμένου

Άσκηση 1 - Μοπυοποίηση Κειμένου Άσκηση 1 - Μοπυοποίηση Κειμένου Σηηο παξαθάησ γξακκέο εθαξκόζηε ηε κνξθνπνίεζε πνπ πεξηγξάθνπλ Γξακκή κε έληνλε γξαθή Γξακκή κε πιάγηα γξαθή Γξακκή κε ππνγξακκηζκέλε γξαθή Γξακκή κε Arial Font κεγέζνπο

Διαβάστε περισσότερα

Απαντήσεις θέματος 2. Παξαθάησ αθνινπζεί αλαιπηηθή επίιπζε ησλ εξσηεκάησλ.

Απαντήσεις θέματος 2. Παξαθάησ αθνινπζεί αλαιπηηθή επίιπζε ησλ εξσηεκάησλ. Απαντήσεις θέματος 2 Απηά πνπ έπξεπε λα γξάςεηε (δελ ρξεηαδόηαλ δηθαηνιόγεζε εθηόο από ην Γ) Α return a*b; Β 0:acegf2, 1: acegf23, 2: acegf234, 3:acegf2345, 4:acegf23456, 5:acegf234567, 6:acegf2345678,

Διαβάστε περισσότερα

TOOLBOOK (μάθημα 2) Δεκηνπξγία βηβιίνπ θαη ζειίδσλ ΠΡΟΑΡΜΟΓΗ: ΒΑΛΚΑΝΙΩΣΗ ΔΗΜ. ΕΚΠΑΙΔΕΤΣΙΚΟ ΠΕ19 1 TOOLBOOK ΜΑΘΗΜΑ 2

TOOLBOOK (μάθημα 2) Δεκηνπξγία βηβιίνπ θαη ζειίδσλ ΠΡΟΑΡΜΟΓΗ: ΒΑΛΚΑΝΙΩΣΗ ΔΗΜ. ΕΚΠΑΙΔΕΤΣΙΚΟ ΠΕ19 1 TOOLBOOK ΜΑΘΗΜΑ 2 TOOLBOOK (μάθημα 2) Δεκηνπξγία βηβιίνπ θαη ζειίδσλ ΕΚΠΑΙΔΕΤΣΙΚΟ ΠΕ19 1 Δημιουργία σελίδων και βιβλίων Έλα θαηλνύξην βηβιίν πεξηέρεη κία άδεηα ζειίδα κε έλα άδεην background. Δελ κπνξνύκε λα μερσξίζνπκε

Διαβάστε περισσότερα

ΧΩΡΙΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ ΚΑΙ ΓΕΩΜΕΤΡΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ

ΧΩΡΙΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ ΚΑΙ ΓΕΩΜΕΤΡΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ Δημήτρης Χασάπης ΧΩΡΙΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ ΚΑΙ ΓΕΩΜΕΤΡΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ ΣΗΝ ΠΡΟΥΟΛΙΚΗΕΚΠΑΙΔΕΤΗ Οη γεσκεηξηθέο ζρέζεηο κεηξηθή ζεώξεζε ηνπ ρώξνπ - Απόζηαζε αλάκεζα ζε δύν ζεκεία / κήθνο - Επηθάλεηα / επίπεδα ζρήκαηα /

Διαβάστε περισσότερα

Σπθηά. Καιιηεξγεηηθή ηερληθή θαη ε ζεκαζία ηεο θαιιηέξγεηάο ηεο

Σπθηά. Καιιηεξγεηηθή ηερληθή θαη ε ζεκαζία ηεο θαιιηέξγεηάο ηεο Σπθηά Καιιηεξγεηηθή ηερληθή θαη ε ζεκαζία ηεο θαιιηέξγεηάο ηεο Πξννπηηθέο αλάπηπμεο ηεο θαιιηέξγεηαο ηεο ζπθηάο Η ζρεηηθά θαιή αληνρή ζηελ έιιεηςε λεξνύ Η κέηξηα αληνρή ζηελ αιαηόηεηα Η παξαγσγή λσπώλ

Διαβάστε περισσότερα

Άζκηζη ζτέζης κόζηοσς-τρόνοσ (Cost Time trade off) Καηαζκεσαζηική ΑΔ

Άζκηζη ζτέζης κόζηοσς-τρόνοσ (Cost Time trade off) Καηαζκεσαζηική ΑΔ Άζκηζη ζτέζης κόζηοσς-τρόνοσ (Cost Time trade off) Καηαζκεσαζηική Δίζηε μησανικόρ διοίκηζηρ μεγάληρ καηαζκεςαζηικήρ εηαιπείαρ και καλείζηε να ςλοποιήζεηε ηο έπγο πος πεπιγπάθεηαι από ηον Πίνακα 1. Κωδ.

Διαβάστε περισσότερα

Βιομησανικόρ ζσεδιαζμόρ πποϊόνηων από ανακςκλωμένερ ζςζκεςαζίερ

Βιομησανικόρ ζσεδιαζμόρ πποϊόνηων από ανακςκλωμένερ ζςζκεςαζίερ Βιομησανικόρ ζσεδιαζμόρ πποϊόνηων από ανακςκλωμένερ ζςζκεςαζίερ ΤΕΙ Δσηικής Μακεδονίας Τμήμα Βιομητανικού Στεδιαζμού Εργαζηήριο C 3 www.c3.teiwm.gr C 3 LAB www.c3.teiwm.gr 1 Εηζαγσγή Πεπιεσόμενα ύκβνια

Διαβάστε περισσότερα

Δπηιέγνληαο ην «Πξνεπηινγή» θάζε θνξά πνπ ζα ζπλδέεζηε ζηελ εθαξκνγή ζα βξίζθεζηε ζηε λέα ρξήζε.

Δπηιέγνληαο ην «Πξνεπηινγή» θάζε θνξά πνπ ζα ζπλδέεζηε ζηελ εθαξκνγή ζα βξίζθεζηε ζηε λέα ρξήζε. ΑΝΟΙΓΜΑ ΝΔΑ ΥΡΗΗ 1. Γεκηνπξγείηε ηε λέα ρξήζε από ηελ επηινγή «Παξάκεηξνη/Παξάκεηξνη Δηαηξίαο/Γηαρείξηζε Δηαηξηώλ». Πιεθηξνινγείηε ηνλ θσδηθό ηεο εηαηξίαο ζαο θαη παηάηε Enter. Σηελ έλδεημε «Υξήζεηο» παηάηε

Διαβάστε περισσότερα

ΔΛΔΓΥΟ ΔΜΒΟΛΙΑΣΙΚΗ ΚΑΛΤΦΗ Δ ΠΑΙΓΙΑ ΠΡΟΥΟΛΙΚΗ ΚΑΙ ΥΟΛΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ ΣΟΤ ΝΟΜΟΤ ΚΔΡΚΤΡΑ

ΔΛΔΓΥΟ ΔΜΒΟΛΙΑΣΙΚΗ ΚΑΛΤΦΗ Δ ΠΑΙΓΙΑ ΠΡΟΥΟΛΙΚΗ ΚΑΙ ΥΟΛΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ ΣΟΤ ΝΟΜΟΤ ΚΔΡΚΤΡΑ ΔΛΔΓΥΟ ΔΜΒΟΛΙΑΣΙΚΗ ΚΑΛΤΦΗ Δ ΠΑΙΓΙΑ ΠΡΟΥΟΛΙΚΗ ΚΑΙ ΥΟΛΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ ΣΟΤ ΝΟΜΟΤ ΚΔΡΚΤΡΑ 24 ο ΠΑΝΔΛΛΗΝΙΟ ΤΝΔΓΡΙΟ ΔΛΛΗΝΙΚΗ ΔΣΑΙΡΔΙΑ ΚΟΙΝΧΝΙΚΗ ΠΑΙΓΙΑΣΡΙΚΗ ΚΑΙ ΠΡΟΑΓΧΓΗ ΣΗ ΤΓΔΙΑ ΠΙΝΟΤΛΑ ΔΤΡΤΓΙΚΗ ΒΑΡΚΑΡΗ ΠΟΛΤΚΡΙΣΗ

Διαβάστε περισσότερα

Case Study. Παξαθάηω παξνπζηάδνπκε βήκα - βήκα κε screenshots έλα παξάδεηγκα ππνβνιήο κηαο εξγαζίαο θαη ηελ παξαγωγή ηνπ Originality Report.

Case Study. Παξαθάηω παξνπζηάδνπκε βήκα - βήκα κε screenshots έλα παξάδεηγκα ππνβνιήο κηαο εξγαζίαο θαη ηελ παξαγωγή ηνπ Originality Report. Case Study Παξαθάηω παξνπζηάδνπκε βήκα - βήκα κε screenshots έλα παξάδεηγκα ππνβνιήο κηαο εξγαζίαο θαη ηελ παξαγωγή ηνπ Originality Report. Βήκα 1 ο : Login ζηο Turnitin. Κάλεηε είζνδν ζην Turnitin κε

Διαβάστε περισσότερα

(γ) Να βξεζεί ε ρξνλνεμαξηώκελε πηζαλόηεηα κέηξεζεο ηεο ζεηηθήο ηδηνηηκήο ηνπ ηειεζηή W.

(γ) Να βξεζεί ε ρξνλνεμαξηώκελε πηζαλόηεηα κέηξεζεο ηεο ζεηηθήο ηδηνηηκήο ηνπ ηειεζηή W. ΚΒΑΝΤΙΚΗ ΦΥΣΙΚΗ Ι Τειηθή Εμέηαζε: 5 Σεπηέκβξε 6 (Δηδάζθσλ: ΑΦ Τεξδήο) ΘΕΜΑ Θεσξνύκε θβαληηθό ζύζηεκα πνπ πεξηγξάθεηαη από Φακηιηνληαλή Η, ε νπνία ζε κνξθή πίλαθα ρξεζηκνπνηώληαο ηηο ηδηνζπλαξηήζεηο, θαη

Διαβάστε περισσότερα

Αζθήζεηο 5 νπ θεθαιαίνπ Crash course Step by step training. Dipl.Biol.cand.med. Stylianos Kalaitzis

Αζθήζεηο 5 νπ θεθαιαίνπ Crash course Step by step training. Dipl.Biol.cand.med. Stylianos Kalaitzis Αζθήζεηο 5 νπ θεθαιαίνπ Crash course Step by step training Dipl.Biol.cand.med. Stylianos Kalaitzis Stylianos Kalaitzis Μνλνϋβξηδηζκνο 1 Γπν γνλείο, εηεξόδπγνη γηα ηνλ αιθηζκό θάλνπλ παηδηά. Πνία ε πηζαλόηεηα

Διαβάστε περισσότερα

Τν Πξόγξακκα ζα αλαθνηλσζεί, ακέζσο κεηά ηηο γηνξηέο ηνπ Πάζρα.

Τν Πξόγξακκα ζα αλαθνηλσζεί, ακέζσο κεηά ηηο γηνξηέο ηνπ Πάζρα. Οι Πανελλαδικέρ Δξεηάζειρ για ηην ειζαγωγή ζηην ηπιηοβάθμια εκπαίδεςζη θα ππαγμαηοποιηθούν ππιν ηιρ απολςηήπιερ ενδοζσολικέρ εξεηάζειρ ηων μαθηηών και ηων μαθηηπιών. Τν Πξόγξακκα ζα αλαθνηλσζεί, ακέζσο

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΙΑ/Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΕΙΡΑ: ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 08/09/2014

ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΙΑ/Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΕΙΡΑ: ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 08/09/2014 ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΕΚΠ. ΕΤΟΥΣ 204-205 ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΙΑ/Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΕΙΡΑ: ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 08/09/204 A ΟΜΑΓΑ Οδηγία: Να γράυεηε ζηο ηεηράδιο ζας ηον αριθμό κάθε μιας από ηις παρακάηφ ερφηήζεις Α.-Α.8 και

Διαβάστε περισσότερα

Q Η ζσνάρηηζη μέζοσ κόζηοσς μας δίνει ηο κόζηος ανά μονάδα παραγωγής. Q Η ζσνάρηηζη μέζοσ κόζηοσς μας δίνει ηο ζηαθερό κόζηος ανά μονάδα παραγωγής

Q Η ζσνάρηηζη μέζοσ κόζηοσς μας δίνει ηο κόζηος ανά μονάδα παραγωγής. Q Η ζσνάρηηζη μέζοσ κόζηοσς μας δίνει ηο ζηαθερό κόζηος ανά μονάδα παραγωγής ΜΙΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΣΟΜΟ Α Mάθημα 5: To παραγωγής σναρηήζεις κόζηοσς Η ζπλάξηεζε ζπλνιηθνύ θόζηνπο C FC VC Όπνπ FC= ην ζηαζεξό θόζηνο (ην θόζηνο γηα ηνλ ζηαζεξό παξαγσγηθό ζπληειεζηή) θαη VC= ην κεηαβιεηό

Διαβάστε περισσότερα

Δξγαιεία Καηαζθεπέο 1 Σάμε Δ Δ.Κ.Φ.Δ. ΥΑΝΙΧΝ ΠΡΧΣΟΒΑΘΜΙΑ ΔΚΠΑΙΓΔΤΗ ΔΝΟΣΗΣΑ 7.1: ΣΑΣΙΚΟ ΗΛΔΚΣΡΙΜΟ ΔΡΓΑΛΔΙΑ ΚΑΣΑΚΔΤΔ

Δξγαιεία Καηαζθεπέο 1 Σάμε Δ Δ.Κ.Φ.Δ. ΥΑΝΙΧΝ ΠΡΧΣΟΒΑΘΜΙΑ ΔΚΠΑΙΓΔΤΗ ΔΝΟΣΗΣΑ 7.1: ΣΑΣΙΚΟ ΗΛΔΚΣΡΙΜΟ ΔΡΓΑΛΔΙΑ ΚΑΣΑΚΔΤΔ Δξγαιεία Καηαζθεπέο 1 Δ.Κ.Φ.Δ. ΥΑΝΙΧΝ ΠΡΧΣΟΒΑΘΜΙΑ ΔΚΠΑΙΓΔΤΗ ΔΝΟΣΗΣΑ 7.1: ΣΑΣΙΚΟ ΗΛΔΚΣΡΙΜΟ ΔΡΓΑΛΔΙΑ ΚΑΣΑΚΔΤΔ Καηαζθεπή 1: Μνληέινπ αηόκνπ κε βάζε ην πξόηππν ηνπ BOHR Τιηθά Κνθηάθη Κνπίδη ύξκα ρνληξό θαη

Διαβάστε περισσότερα

ΣΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΣΩΝ Α ΛΤΚΕΙΟΤ

ΣΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΣΩΝ Α ΛΤΚΕΙΟΤ Α/Α : 0_1379/50 1. Όηαλ ινηπόλ ήξζαλ [νη πξέζβεηο ζηελ Αζήλα], αθνύ ζπλέιαβαλ νη Αζελαίνη θαη ηνπο πξέζβεηο σο ππνθηλεηέο ζηάζεο θαη όζνπο έπεηζαλ [νη πξέζβεηο], ηνπο ζπγθέληξσζαλ γηα αζθάιεηα ζηελ Αίγηλα.

Διαβάστε περισσότερα

Γίθησα ποσ παρέτοληαη από τρήζηες: Κίλεηρα, ηετλοιογίες θαη αλοητηά δεηήκαηα Λεσηέρες Μακάηας (lmamatas@ee.ucl.ac.uk)

Γίθησα ποσ παρέτοληαη από τρήζηες: Κίλεηρα, ηετλοιογίες θαη αλοητηά δεηήκαηα Λεσηέρες Μακάηας (lmamatas@ee.ucl.ac.uk) Σεκηλάξην Τνκέα Λνγηζκηθνύ Γίθησα ποσ παρέτοληαη από τρήζηες: Κίλεηρα, ηετλοιογίες θαη αλοητηά δεηήκαηα Λεσηέρες Μακάηας (lmamatas@ee.ucl.ac.uk) Περίιευε παροσζίαζες Τη είλαη ηα «Γίθηπα πνπ παξέρνληαη

Διαβάστε περισσότερα

Πολυεπίπεδα/Διασυμδεδεμέμα Δίκτυα

Πολυεπίπεδα/Διασυμδεδεμέμα Δίκτυα Πολυεπίπεδα/Διασυμδεδεμέμα Δίκτυα Κοιμωμικά δίκτυα (multiplex network) Έρεηε ινγαξηαζκό ζην Facebook? Έρεηε ινγαξηαζκό ζην LinkedIn? Έρεηε ινγαξηαζκό ζην Twitter? Αεροπορικές γραμμές της Ευρώπης(multiplex

Διαβάστε περισσότερα

ΦΤΣΑ - ΚΕΘΣΟΤΡΓΘΙΗ ΑΞΘΑ

ΦΤΣΑ - ΚΕΘΣΟΤΡΓΘΙΗ ΑΞΘΑ ΦΤΣΑ - ΚΕΘΣΟΤΡΓΘΙΗ ΑΞΘΑ ΙΔΗΡΝΟΓΗΘΖ ΑΜΗΑ Αληηκεησπίδνπλ απνηειεζκαηηθά πξνβιήκαηα: 1) νπηηθήο όριεζεο 2) αλεπηζύκεηεο θίλεζεο αλζξώπσλ, δώσλ 3). πξνβιήκαηα ζνξύβνπ 4) θαζαξηζκόο αηκόζθαηξαο από ξύπνπο 5)

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΗΜΑΣΑ ΦΩΣΟΓΡΑΦΙΑ. Ειζαγωγή ζηη Φωηογραθία. Χριζηάκης Σαζεΐδης EFIAP

ΜΑΘΗΜΑΣΑ ΦΩΣΟΓΡΑΦΙΑ. Ειζαγωγή ζηη Φωηογραθία. Χριζηάκης Σαζεΐδης EFIAP ΜΑΘΗΜΑΣΑ ΦΩΣΟΓΡΑΦΙΑ Ειζαγωγή ζηη Φωηογραθία Χριζηάκης Σαζεΐδης EFIAP 1 ΜΑΘΗΜΑ 6 ο Προγράμμαηα θωηογραθικών μηχανών Επιλογέας προγραμμάηων Μαο δίλεη ηε δπλαηόηεηα λα ειέγμνπκε ην άλνηγκα δηαθξάγκαηνο θαη

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΩΣΟΚΟΛΛΑ ΓΙΑΥΔΙΡΗΗ ΣΩΝ ΣΔΡΗΓΟΝΙΚΩΝ ΒΛΑΒΩΝ Δ ΔΝΗΛΙΚΔ

ΠΡΩΣΟΚΟΛΛΑ ΓΙΑΥΔΙΡΗΗ ΣΩΝ ΣΔΡΗΓΟΝΙΚΩΝ ΒΛΑΒΩΝ Δ ΔΝΗΛΙΚΔ ΠΡΩΣΟΚΟΛΛΑ ΓΙΑΥΔΙΡΗΗ ΣΩΝ ΣΔΡΗΓΟΝΙΚΩΝ ΒΛΑΒΩΝ Δ ΔΝΗΛΙΚΔ Σν ζύγρξνλν πξόηππν αληηκεηώπηζεο ηεο ηεξεδόλαο ελειίθσλ δελ εζηηάδεηαη κόλν ζηελ απνθαηάζηαζε ησλ ηεξεδνληθώλ βιαβώλ πνπ έρνπλ εθδεισζεί, αιιά έρεη

Διαβάστε περισσότερα

Παλαιοσλαβική Γλώσσα. Ενότητα 9: Το σύστημα των συμφώνων. Αλεξάνδρα Ιωαννίδου. Τμήμα Σλαβικών Σπουδών

Παλαιοσλαβική Γλώσσα. Ενότητα 9: Το σύστημα των συμφώνων. Αλεξάνδρα Ιωαννίδου. Τμήμα Σλαβικών Σπουδών Παλαιοσλαβική Γλώσσα Ενότητα 9: Το σύστημα των συμφώνων Αλεξάνδρα Ιωαννίδου Τμήμα Σλαβικών Σπουδών (11) Σνλ 9ν-10ν αηώλα κ.υ. ηα πγξά θαη είραλ ζαθή ζπιιαβνπνηεηηθή ιεηηνπξγία ζαλ θη απηή πνπ εκθαλίδεηαη

Διαβάστε περισσότερα

Η/Υ A ΤΑΞΕΩΣ ΑΕ 2010-2011. Συστήματα Αρίθμησης. Υποπλοίαρχος Ν. Πετράκος ΠΝ

Η/Υ A ΤΑΞΕΩΣ ΑΕ 2010-2011. Συστήματα Αρίθμησης. Υποπλοίαρχος Ν. Πετράκος ΠΝ Συστήματα Αρίθμησης Υποπλοίαρχος Ν. Πετράκος ΠΝ 1 Ειζαγωγή Τν bit είλαη ε πην βαζηθή κνλάδα κέηξεζεο. Είλαη κία θαηάζηαζε on ή off ζε έλα ςεθηαθό θύθισκα. Άιιεο θνξέο είλαη κία θαηάζηαζε high ή low voltage

Διαβάστε περισσότερα

ΑΙΟΛΙΚΑ ΠΑΡΚΑ. Δρώτηση 1

ΑΙΟΛΙΚΑ ΠΑΡΚΑ. Δρώτηση 1 ΑΙΟΛΙΚΑ ΠΑΡΚΑ Πνιινί άλζξσπνη πηζηεύνπλ όηη ν άλεκνο ζα έπξεπε λα αληηθαηαζηήζεη ην πεηξέιαην θαη ην θάξβνπλν σο πεγή ελέξγεηαο γηα ηελ παξαγσγή ειεθηξηζκνύ. Οη θαηαζθεπέο πνπ θαίλνληαη ζηελ εηθόλα είλαη

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΣΕΙΝΟΜΕΝΕ ΛΤΕΙ. β. Η θαηάιπζε είλαη εηεξνγελήο, αθνύ ν θαηαιύηεο είλαη ζηεξεόο ελώ ηα αληηδξώληα αέξηα (βξίζθνληαη ζε δηαθνξεηηθή θάζε).

ΠΡΟΣΕΙΝΟΜΕΝΕ ΛΤΕΙ. β. Η θαηάιπζε είλαη εηεξνγελήο, αθνύ ν θαηαιύηεο είλαη ζηεξεόο ελώ ηα αληηδξώληα αέξηα (βξίζθνληαη ζε δηαθνξεηηθή θάζε). ΔΗΑΓΩΓΗΚΔ ΔΞΔΣΑΔΗ ΣΔΚΝΩΝ ΔΛΛΖΝΩΝ ΔΞΩΣΔΡΗΚΟΤ ΚΑΗ ΣΔΚΝΩΝ ΔΛΛΖΝΩΝ ΤΠΑΛΛΖΛΩΝ ΠΟΤ ΤΠΖΡΔΣΟΤΝ ΣΟ ΔΞΩΣΔΡΗΚΟ ΑΒΒΑΣΟ 8 ΔΠΣΔΜΒΡΗΟΤ 2018 ΔΞΔΣΑΕΟΜΔΝΟ ΜΑΘΖΜΑ: ΥΖΜΔΗΑ ΠΡΟΑΝΑΣΟΛΗΜΟΤ ΠΡΟΣΕΙΝΟΜΕΝΕ ΛΤΕΙ ΘΔΜΑ Α Α1. α Α2.

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΣΚΗΣΗ 4 ΣΥΝΔΥΑΣΤΙΚΑ ΚΥΚΛΩΜΑΤΑ

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΣΚΗΣΗ 4 ΣΥΝΔΥΑΣΤΙΚΑ ΚΥΚΛΩΜΑΤΑ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΣΚΗΣΗ 4 ΣΥΝΔΥΑΣΤΙΚΑ ΚΥΚΛΩΜΑΤΑ 1. ρεδίαζε πλδπαζηηθνύ Κπθιώκαηνο Έλα ζπλδπαζηηθό θύθισκα (Κ) έρεη ηξεηο εηζόδνπο A, B θαη C θαη κία έμνδν Y Y=A B+AC Να θαηαζθεπάζεηε ην ράξηε Karnaugh. B 0

Διαβάστε περισσότερα