4ο ΛΥΚΕΙΟ ΑΓ. ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ ΑΣΚΗΣΗ ΚΑΙ ΥΓΕΙΑ. Ερευνητική Εργασία Β ΤΕΤΡΑΜΗΝΟ

Transcript

1 4ο ΛΥΚΕΙΟ ΑΓ. ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ ΑΣΚΗΣΗ ΚΑΙ ΥΓΕΙΑ Ερευνητική Εργασία Α2 Β ΤΕΤΡΑΜΗΝΟ

2 ΟΙ ΜΑΘΗΤΕΣ ΤΟΥ Α2 ΚΑΤΣΙΕΡΗ ΔΩΡΑ ΚΕΦΑΛΙΔΗ ΑΝΝΑ ΚΟΓΚΙΝΗ ΚΑΣΣΙΑΝΗ ΚΟΡΡΕ ΣΤΕΛΛΑ ΚΟΡΣΑΚ ΤΟΝΙΑ ΚΟΥΤΡΗ ΗΡΏ ΚΥΡΙΑΚΟΠΟΥΛΟΥ ΜΑΡΙΑ ΚΥΡΙΑΚΟΎ ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΑΔΙΑΝΌΣ ΜΙΧΑΛΗΣ ΜΑΖΑΡΑΚΗ ΜΕΛΙΝΑ ΜΑΡΙΟΛΗ ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ ΜΗΛΙΩΡΗΣ ΖΗΣΗΣ ΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΥ ΙΩΑΝΝΑ ΜΗΤΣΟΠΟΥΛΟΥ ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΜΟΥΡΙΚΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΜΟΥΧΤΑΡΙΔΗ ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΜΠΑΡΔΙ ΦΙΟΡΙ ΜΠΙΡΤΑΧΑΣ ΝΙΚΟΣ ΜΠΟΝΤΙΩΤΗ ΣΤΕΦΑΝΙΑ ΜΠΟΥΤΣΙΟΥΚΟΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΥΛΩΝΑ ΝΕΚΤΑΡΙΑ ΝΑΚΟ ΙΩΑΝΝΑ ΝΕΚΤΑΡΙΔΗΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΝΙΚΟΛΗ ΕΛΛΗ ΝΚΙΡΕ ΙΩΣΗΦ ΝΤΑΛΑΚΟΥ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΝΤΟΒΑ ΕΙΡΗΝΗ ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ: ΑΝΝΑ ΜΗΤΣΑΝΑ ΠΕ19

3 ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΑΣΚΗΣΗ ΚΑΙ ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ; Άσκηση είναι κάθε δραστηριότητα που κάνεις και εμπλέκει την κίνηση των μυών σου, κάνει την αναπνοή σου λίγο πιο δύσκολη, την καρδιά σου να χτυπά ελαφρώς πιο γρήγορα ή σε κάνει να ιδρώνεις!δεν χρειάζεται, λοιπόν, να κάνεις κάποιο σπορ εντατικά ή να τρέχεις κάθε ημέρα στο γήπεδο, για να θεωρείσαι σωματικά δραστήριος! ΑΕΡΟΒΙΑ ΑΣΚΗΣΗ ΜΟΡΦΕΣ ΑΣΚΗΣΗΣ Η αερόβια άσκηση (ή καρδιαγγειακή άσκηση, όρος που έχει αποδοθεί λόγω των πολλών οφελών για την καρδιαγγειακή υγεία) αναφέρεται στην άσκηση που περιλαμβάνει ή βελτιώνει την κατανάλωση οξυγόνου από το σώμα. ΑΝΑΕΡΟΒΙΑ ΑΣΚΗΣΗ Η αναερόβια άσκηση είναι η μορφή άσκησης που βελτιώνει τη δύναμη και χτίζει μυϊκή μάζα. Οι μύες που ασκούνται κάτω από αναερόβιες συνθήκες αναπτύσσονται διαφορετικά, οδηγώντας σε καλύτερες επιδόσεις σε δραστηριότητες μικρής διάρκειας και υψηλής έντασης, που διαρκούν έως και 2 λεπτά περίπου. Η πιο κοινή μορφή αναερόβιας άσκησης είναι οι ασκήσεις ενδυνάμωσης. Όταν γίνονται σωστά, οι ασκήσεις ενδυνάμωσης μπορούν να προσφέρουν σημαντικά λειτουργικά οφέλη και βελτίωση της γενικής υγείας και ευημερίας, ΑΕΡΟΒΙΑ ΕΝΑΝΤΙΟΝ ΑΝΑΕΡΟΒΙΑΣ Η συχνή και τακτική αερόβια άσκηση φαίνεται να βοηθά στην πρόληψη ή θεραπεία σοβαρών και επικίνδυνων για τη ζωή χρόνιων καταστάσεων, όπως η υπέρταση, η παχυσαρκία, ο διαβήτης τύπου 2, η αϋπνία και η κατάθλιψη. Η προπόνηση ενδυνάμωσης φαίνεται να προκαλεί μια κατάσταση συνεχούς καύσης ενέργειας, η οποία μπορεί να διαρκέσει περίπου 24 ώρες μετά την άσκηση, παρότι δεν προσφέρει τα ίδια καρδιαγγειακά οφέλη με την αερόβια άσκηση. Τόσο η αερόβια όσο και η αναερόβια άσκηση αυξάνουν τη

4 μηχανική ικανότητα της καρδιάς αυξάνοντας τον καρδιακό όγκο (αερόβια κατάσταση) ή το πάχος του μυοκαρδίου (ασκήσεις ενδυνάμωσης). Όταν η γενική φυσική κατάσταση είναι επαγγελματική απαίτηση, όπως για τους αθλητές, τους στρατιωτικούς, την αστυνομία και την πυροσβεστική, η αερόβια προπόνηση από μόνη της μάλλον δεν παρέχει ένα ισορροπημένο πρόγραμμα άσκησης. Πιο συγκεκριμένα, η μυϊκή δύναμη, ειδικά του άνω σώματος, συχνά παραμελείται. Επίσης, δεν ασκούνται στο μέγιστο ρυθμό τα μεταβολικά μονοπάτια που ακολουθούνται στον αναερόβιο μεταβολισμό (γλυκόλυση και ζύμωση του γαλακτικού οξέος) για την παραγωγή ενέργειας κατά τη διάρκεια δραστηριοτήτων υψηλής έντασης και μικρής διάρκειας, όπως το σπριντ. Η αερόβια άσκηση είναι ωστόσο ένα πολύτιμο κομμάτι ενός ισορροπημένου προγράμματος άσκησης και είναι καλή για την καρδιαγγειακή υγεία. Δεν ωφελούμαστε όλοι το ίδιο από τα διαφορετικά είδη άσκησης. Είναι τεράστια η ποικιλία στην ατομική απόκριση στην άσκηση ενώ κάποιοι θα έχουν μια μέτρια βελτίωση στην αντοχή μέσω της αερόβιας άσκησης, άλλοι μπορεί να διπλασιάσουν την πρόσληψη οξυγόνου και κάποιοι δεν θα έχουν ποτέ κάποιο όφελος από αυτή την άσκηση.7 Ομοίως, μόνο μια μειονότητα ανθρώπων θα δουν σημαντική μυϊκή ανάπτυξη μετά από μια παρατεταμένη περίοδο ασκήσεων με βάρη, ενώ οι περισσότεροι θα βελτιώσουν τη δύναμή τους.8 Γι αυτό οι άνθρωποι θα πρέπει να πειραματίζονται και να δοκιμάζουν διάφορους τύπους σωματικής δραστηριότητας, ώστε να βρουν αυτόν που τους αρέσει και έχει αποτέλεσμα πάνω τους. ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ Αθλητισμός είναι η οργανωμένη και μεθοδική προσπάθεια που καταβάλλει ο άνθρωπος (ατομικά ή ομαδικά) με σκοπό την εξάσκησή του για την κατάκτηση της νίκης σε αγώνες και την επίτευξη επιδόσεων, καθώς παράλληλα καλλιεργεί τις ψυχοπνευματικές του δυνάμεις. ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ Η λέξη αθλητισμός ως έννοια διαμορφώθηκε στους μετά-ομηρικούς χρόνους, καθώς η λέξη αυτή δεν συναντάται ούτε στην Οδύσσεια ούτε στην Ιλιάδα. Πιθανότατα, η έννοια διαμορφώθηκε με την καθιέρωση των ιερών αγώνων (Ολυμπιακοί αγώνες στην αρχαιότητα Ολύμπια εν Δίω, Πύθι, Νέμεα, Ίσθμια κατά τον 8ο αιώνα π.χ.. Ο αθλητισμός υπό αυτήν την μορφή είναι καθαρά αγωνιστικός κάτι βέβαια που αλλάζει με την πάροδο

5 του χρόνου και την κατάργηση των Ολυμπιακών Αγώνων το 392/93 μ.χ. από τον Θεοδόσιος Α'. Ο αθλητισμός θα επανεμφανιστεί αργότερα στις αρχές του 19ου αιώνα στη Μεγάλη Βρετανία ως σπορ (sport). Εντούτοις, η λέξη σπορ είναι γαλλική και χρονολογείται από την εποχή του Μεσαίωνα. Ήταν ταυτόσημη με το παιχνίδι και τη διασκέδαση. ΑΝΑΖΗΤΩΝΤΑΣ ΤΗΝ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ Το στρες προκαλείται από μια ανισορροπία στον τρόπο με τον οποίο σκέφτονται τα άτομα και στον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζουν διάφορες καταστάσεις. Αντιθέτως για την άσκηση αναγνωρίζεται ένας σοβαρός ρυθμιστικός ρόλος στην ένταση της καθημερινής ζωής, τα άγχη και τις στεναχώριες των ατόμων. Τα άτομα μέσα από τα σπορ και την άσκηση αποκτούν σταδιακά την εμπειρία να διαχειρίζεται πιο εύκολα στρεσογόνες καταστάσεις και πέρα από τα σπορ, στην καθημερινή τους ζωή δηλαδή. ΤΟ ΣΩΜΑ ΣΕ ΑΝΑΠΑΥΣΗ Η καρδιά: Στέλνοντας αίμα μέσω αιμοφόρων αγγείων, η καρδιά εξασφαλίζει σ όλα τα όργανα και τους ιστούς οξυγόνο και θρεπτικές ουσίες. Σε ρυθμό ηρεμίας, στέλνει 4 λίτρα αίμα σε όλο το σώμα κάθε λεπτό. Οι πνεύμονες: Σε ανάπαυση, περίπου 6 λίτρα αέρα βγαίνουν και μπαίνουν από τους πνεύμονες κάθε λεπτό.το οξυγόνο περνάει στο αίμα και στέλνεται σε όλα τα μέρη του σώματος. Το άχρηστο διοξείδιο του άνθρακα από τα κύτταρα των μυών επιστρέφει δια του αίματος στους πνεύμονες και βγαίνει με την εκπνοή. ΤΟ ΣΩΜΑ ΣΤΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΗΣ ΑΣΚΗΣΗΣ Η καρδιά:ο ρυθμός της καρδιάς επιταχύνεται για να στείλει μεγαλύτερη ποσότητα αίματος, με το οξυγόνο και τα θρεπτικά συστατικά που περιέχει, στα ενεργά συγκροτήματα μυών σε όλο το σώμα. Ανάλογα με το πόσο έντονη είναι η άσκηση και την φυσική σας κατάσταση. Η ποσότητα του αίματος που στέλνεται στο σώμα μπορεί να αυξηθεί από 4 σε 27 λίτρα το λεπτό. Οι πνεύμονες: Ο ρυθμός και το βάθος της αναπνοής αυξάνεται στη διάρκεια της άσκησης. Οι αεραγωγοί διαστέλλονται για να αφήσουν να κυκλοφορήσει το μέγιστο ποσό αέρα. 100 λίτρα ή και περισσότερα μπορεί να περάσουν από τους πνεύμονες κάθε λεπτό, κατά τη διάρκεια έντονης άσκησης.

6 Το πεπτικό σύστημα: Μετά τα γεύματα, η ποσότητα αίματος στο πεπτικό σύστημα μεγιστοποιείται, καθώς τα αιμοφόρα αγγεία που πηγαίνουν στο στομάχι και σε άλλα μέρη του πεπτικού συστήματος διαστέλλονται. Οι μύες: Οι ανάγκες των μυών για ενέργεια είναι ελάχιστες, όταν οι μυ ες αναπαύονται. Μεγάλη ποσότητα αίματος εκτρέπεται αλλού στο σώμα για να εκτελεστούν άλλες λειτουργίες, όπως η πέψη των τροφών. Το πεπτικό σύστημα: Τα αιμοφόρα αγγεία που εφοδιάζουν το δέρμα και το πεπτικό σας σύστημα συστέλλονται, εκ τρέποντας το αίμα στους ιστούς. Τα αιμοφόρα αγγεία που εφοδιάζουν τους μυς διαστέλλονται για να δεχτούν την αυξημένη ροή αίματος. Οι μύες: Στη διάρκεια της άσκησης, περισσότερο αίμα διοχετεύεται στους μυς, εφοδιάζοντας τους με οξυγόνο και απαραίτητες θρεπτικές ουσίες ΤΙ ΣΥΜΒΑΙΝΕΙ ΣΤΟ ΣΩΜΑ ΜΑΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΗΣ ΑΣΚΗΣΗΣ Κατά την άσκηση, ενεργοποιούνται δύο από τα πιο σημαντικά όργανα του σώματος: Όταν ασκούμαστε και οι μύες μας λειτουργούν πιο έντονα, το σώμα μας χρησιμοποιεί περισσότερο οξυγόνο και παράγει περισσότερο διοξείδιο του άνθρακα. Η κυκλοφορία του αίματος επιταχύνεται και αυτή για να μεταφέρει το οξυγόνο στους μύες ώστε να μπορέσουν να συνεχίσουν να κινούνται. Για τα άτομα με διαβήτη, η τακτική σωματική δραστηριότητα βοηθά το διαβητικό άτομο: Να βελτιώσει την ανταπόκριση του οργανισμού του στην ινσουλίνη, πράγμα που μπορεί να μειώσει τα επίπεδα γλυκόζης του αίματος Να ελαττώσει την αρτηριακή πίεση και τα επίπεδα χοληστερίνης, μειώνοντας τον κίνδυνο καρδιοπάθειας Να ελέγχει το βάρος του Να μειώσει τον κίνδυνο ανάπτυξης επιπλοκών του διαβήτη. Άλλες θετικές επιδράσεις περιλαμβάνουν: Γερά κόκκαλα

7 Βελτιωμένη διάθεση Αυξημένα επίπεδα ενέργειας Μειωμένο στρες και ένταση Βελτιωμένο ύπνο ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗ ΠΛΕΥΡΑ ΤΟΥ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ ΣΤΗΝ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ Βελτίωση της διάθεσης Η βελτίωση της καρδιαγγειακής λειτουργίας και η έκκριση χημικών ουσιών στον οργανισμό, μέσω της άσκησης, έχει άμεση επίδραση στη διάθεση του ασκούμενου. Μείωση του άγχους και παράλληλη ανάπτυξης της ικανότητας να ανταπεξέρχομαι στο στρες Η άσκηση βοηθά το άτομο να «αποκλείσει» από τη σκέψη του για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα (όσο διαρκεί η άσκηση και για λίγο χρόνο μετά) τα όποια προβλήματα και ανησυχίες το απασχολούν, με αποτέλεσμα να «απαλλάσσεται» και από το άγχος. Ικανοποίηση από την επίτευξη στόχων της άσκησης Ο ασκούμενος τοποθετεί σε κάθε μορφή άσκησης ένα στόχο, η επίτευξη του οποίου δίνει ικανοποίηση και αποτελεί βασικό παρακινητικό παράγοντα για την μελλοντική συνέχιση της άσκησης. Βελτίωση της αυτοεκτίμησης Η βίωση θετικού συναισθήματος και η επίτευξη του στόχου επί της άσκησης καλλιεργεί στο άτομο και θετικά συναισθήματα για τον εαυτό του, αυξάνοντας την αυτοεκτίμησή του. Παράλληλα αυξάνει και την αυτό-αποτελεσματικότητά του έναντι στο τι είναι ικανό να πραγματοποιήσει, ιδιαίτερα σημαντικό όφελος για τις μεγαλύτερες ηλικίες.

8 Βελτίωση της αυτό-εικόνας Η άσκηση συνδέεται άρρηκτα με την σωματική κατάσταση και εμφάνιση του ατόμου καθώς βελτιώνει την εξωτερική του εικόνα. Η εξωτερική εμφάνιση επηρεάζει την εικόνα που έχει το άτομο για τον ίδιο του τον εαυτό (αυτό-εικόνα), βιώνοντας συναίσθημα αποδοχής και ευχαρίστησης για την εμφάνισή του. Αυξημένα επίπεδα ενέργειας Η θετική διάθεση που πηγάζει από την άσκηση, η αυξανόμενη αυτοεκτίμηση και ικανοποίηση του ατόμου αποτελούν στοιχεία για την παραγωγή σωματικής και ψυχολογικής ενέργειας. Παράλληλα, καθιστά τον ασκούμενο περισσότερο κινητικό και λειτουργικό, περισσότερο παραγωγικό και στον τομέα της εργασίας του. Αυτοπεποίθηση που πηγάζει από τις σωματικές-φυσικές μας ικανότητες Η ενασχόληση του ατόμου με την άσκηση και η επίτευξη των επιμέρους στόχων επ αυτής, καλλιεργούν και αυξάνουν την αυτοπεποίθηση του ατόμου. Η αυτοπεποίθηση συνδέεται με την αίσθηση ότι μπορεί το άτομο να φέρει εις πέρας το πρόγραμμα άσκησης, το οποίο συνεισφέρει στη βίωση της προσωπικής ικανότητας από την πλευρά του ασκούμενου. Προφύλαξη από συναισθηματικές διαταραχές Η έρευνα στο χώρο των συναισθηματικών διαταραχών καταδεικνύει ότι τα παραπάνω οφέλη που αποκομίζει το άτομο από την άσκηση, θωρακίζουν εν μέρει και προφυλάσσουν το άτομο από συναισθηματικές διαταραχές, συνδεόμενες με αίσθημα ατονίας, απώλειας ικανοποίησης και ενέργειας. Μείωση συμπτωμάτων που συνδέονται με ψυχικές διαταραχές Η άσκηση έχει χρησιμοποιηθεί σε πολλά παρεμβατικά προγράμματα για την αποκατάσταση ψυχικών διαταραχών ως συνοδή και βοηθητική λειτουργία. Υποστηρίζεται ότι μόνο η άσκηση δεν μπορεί να αποτελεί θεραπεία για ψυχικές διαταραχές αλλά αναδεικνύεται ο βοηθητικός της ρόλος. Στη θεραπευτική διαδικασία ψυχικών διαταραχών είναι απαραίτητο να ελεγχθεί εξονυχιστικά το προτεινόμενο πρόγραμμα άσκησης καθώς το μη ενδεδειγμένο, είναι πιθανόν να αποδώσει τα αντίθετα από τα προσδοκώμενα αποτελέσματα. ΑΡΝΗΤΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΟΥ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ ΣΤΗΝ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΜΑΣ

9 Ο αθλητισμός όταν χάσει την πρωταρχική του αξία, της χαράς και της ευεξίας, και μετατραπεί σε κυνήγι δόξας, πρωταθλητισμού, κοινωνικής καταξίωσης και οικονομικού κέρδους οδηγεί σε σωματική και ψυχική καταπόνηση του οργανισμού. Οταν συμβεί αυτό, το παιδί ή ο έφηβος αποκτά ένα μόνιμο άγχος επίδοσης, και απόδοσης, το οποίο συνοδεύεται και από φόβο αποτυχίας. Αυτό το χρόνιο άγχος έχει επιπτώσεις στη σωματική και στην ψυχική υγεία του παιδιού. Οι έφηβοι συχνά, για να μπορέσουν να αυξήσουν τις σωματικές του επιδόσεις και να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις των προπονητών ή των γονιών, μπορεί να χρησιμοποιήσουν κάποιες απαγορευμένες ουσίες προκειμένου να επιτύχουν τον προσδοκώμενο στόχο. Οι υψηλές προσδοκίες που έχουν οι γονείς ή οι προπονητές από το παιδί έχουν αντίκτυπο στην ψυχική υγεία του. Το παιδί ενηλικιώνεται γρήγορα, αφού δεν χαίρεται μικρές και σημαντικές στιγμές της παιδικής και εφηβικής του ηλικίας, συχνά μειώνει τις κοινωνικές του συναναστροφές, αφού ο ελεύθερος χρόνος του καταναλώνεται στις προπονήσεις, με αποτέλεσμα να μετατρέπεται σ' ένα μοναχικό παιδί, και αποκτά ένα μόνιμο άγχος επίδοσης, το οποίο θα επηρεάσει και την ενήλικη ζωή του. Εν κατακλείδι, ο ρόλος του αθλητισμού στη ζωή του παιδιού και του εφήβου είναι ιδιαίτερα σημαντικός. Προκείμενου να μη χάσει την αξία του, οι γονείς και οι προπονητές θα χρειαστεί να περιορίσουν τις προσωπικές φιλοδοξίες τους και να επιτρέψουν στο παιδί να ξεδιπλώσει τα δικά του μοναδικά χαρίσματα. Συμβουλές για τους γονείς Να επιτρέψουν στο παιδί τους να επιλέξει το ίδιο το άθλημα που επιθυμεί, ανάλογα με τις κλίσεις και τα ενδιαφέροντά του. Να μην πιέζουν το παιδί να αποδώσει περισσότερο απ' ό,τι το ίδιο μπορεί. Να στηρίξουν το παιδί τους σε πιθανές αποτυχίες και να το επιβραβεύουν στις επιτυχίες του, χωρίς υπερβολές.

10 Άσκηση στην παιδική ηλικία Παρόλο που τα παιδιά αποτελούν την πιο δραστήρια ηλικιακή ομάδα, η καθημερινή φυσική τους δραστηριότητα παρουσιάζει σημαντική μείωση σε σχέση με τα παιδιά των προηγούμενων δεκαετιών. Η διαφοροποίηση του τρόπου ζωής των ενηλίκων καθώς επίσης και ο αυξημένος χρόνος που περνούν τα παιδιά μπροστά στην τηλεόραση, στα ηλεκτρονικά παιχνίδια και τον υπολογιστή, αποτελούν βασικούς παράγοντες για την μείωση της φυσικής τους δραστηριότητας. Για να μπορέσουμε να βοηθήσουμε τα παιδιά να αυξήσουν την φυσική τους δραστηριότητα θα πρέπει πρώτα από όλα να κατανοήσουμε την ωφέλεια της άσκησης στην υγεία αλλά και στην προσωπικότητα των παιδιών και επίσης με πρακτικούς τρόπους να παρακινήσουμε τα παιδιά έτσι ώστε να κάνουν την άσκηση τρόπο ζωής. Τα πλεονεκτήματα της άσκησης στην παιδική ηλικία είναι τόσο σωματικά, όσο και ψυχολογικά.. Το παιδί μαθαίνει να διοχετεύει δημιουργικά την ενέργειά του, κοινωνικοποιείται περισσότερο και συνηθίζει σε έναν πιο υγιεινό τρόπο ζωής, τον οποίον κρατά ως ενήλικας. Γίνεται περισσότερο ομαδικό στην καθημερινότητά του, εφ όσον επιλέξει κάποιο ομαδικό άθλημα, και αναπτύσσει χαρακτηριστικά τα οποία θα το βοηθήσουν στην μετέπειτα ζωή του, όπως είναι ο δυναμικός χαρακτήρας, η αυτοπεποίθηση και η αντιμετώπιση των παιδικών του φόβων. Τέλος, ας μην ξεχνάμε πως η ενασχόληση με κάποιο άθλημα σε μικρή ηλικία μπορεί να καλλιεργήσει ένα κρυφό ταλέντο του παιδιού και να προκύψει ένας επαγγελματίας αθλητής. Στον τομέα της σωματικής και φυσικής κατάστασης, τα οφέλη είναι λίγο πολύ γνωστά: αποφυγή της παιδικής παχυσαρκίας και όλων των επικίνδυνων επακόλουθών της (χοληστερόλη, υψηλή πίεση αίματος), στητό και υγιές σώμα και ενίσχυση του καρδιοαναπνευστικού συστήματος. «Με την άσκηση από μικρή ηλικία το παιδί αποκτά αρμονική σωματοδομή, ενώ μέγιστα είναι τα οφέλη της σωστής γυμναστικής και στο καρδιοαναπνευστικό του σύστημα. Τα παιδιά μέσω της άσκησης ενισχύουν το μυϊκό και οστικό τους σύστημα, μπορούν να ρυθμίζουν καλύτερα το σωματικό τους βάρος, έχουν μειωμένο κίνδυνο εμφάνισης χρόνιων παθήσεων όπως ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου ΙΙ, κοιμούνται ποιοτικά, μπορούν να διαχειριστούν καλύτερα σωματικές και συναισθηματικές προκλήσεις, ενώ έχουν αυξημένη αυτοπεποίθηση, λιγότερο άγχος και λιγότερο στρες. Ένα παιδί μπορεί να ξεκινήσει να αθλείται από τα πρώτα του χρόνια. Τα τμήματα baby swimming όπου οι γονείς φέρνουν σε επαφή τα παιδιά τους με το νερό είναι μια πρώιμη και αποτελεσματική μορφή άσκησης, κατά την οποία ένα βρέφος κάνει απλή κινητοποίηση των αρθρώσεών του και εξοικειώνεται με την κίνηση. Στην προσχολική ηλικία η άσκηση μπορεί να γίνει μέσω του παιχνιδιού (κυνηγητό, σχοινάκι, κουτσό, ποδήλατο), ενώ στην ηλικία των έξι ή επτά χρονών, το παιδί μπορεί να ασκηθεί μέσω αθλημάτων όπως ο στίβος, το ποδόσφαιρο, το χόκεϊ επί χόρτου, ο χορός, το μπάσκετ, η ενόργανη γυμναστική, η κολύμβηση και το βόλεϊ ή ακόμα και πολεμικών τεχνών. Ιδανική συχνότητα άσκησης κατά την παιδική ηλικία είναι περίπου μία ώρα για τρεις φορές την εβδομάδα. Οι ώρες αυτές αρκούν για διοχετεύσει την ενέργειά του ένα παιδί. Όσον αφορά το είδος της άσκησης, αυτή θα πρέπει να είναι μεικτή: αερόβια και ενδυνάμωση. Αερόβιες ασκήσεις μπορεί να είναι το ποδήλατο, το τρέξιμο, το κολύμπι, ακόμα και οι πολεμικές

11 τέχνες. Ασκήσεις ενδυνάμωσης, σε αυτή την ηλικία μπορεί να είναι οποιαδήποτε άσκηση εμπλέκει το βάρος του σώματος ή ακόμα και κάποιο ομαδικό άθλημα. Όσον αφορά την «εξειδίκευση» σε ασκήσεις με αντιστάσεις όπως είναι τα ελεύθερα βάρη ή τα μηχανήματα, αυτή μπορεί να γίνει μετά την ηλικία των δώδεκα, αφού μέχρι τότε το παιδί δεν έχει αποκτήσει μυϊκό συντονισμό και δεν μπορεί να ελέγξει τόσο αυστηρά τις κινήσεις του με αποτέλεσμα να υπάρχει η πιθανότητα τραυματισμού. Σε κάθε περίπτωση, τα βάρη δεν «κονταίνουν», ούτε «μικραίνουν» τον σκελετό του, αρκεί φυσικά η άσκηση να γίνεται υπό την επίβλεψη κάποιου ειδικού και με την σωστή τεχνική. Οι πολυαρθρικές ασκήσεις, δηλαδή όσες περιλαμβάνουν παραπάνω από μια μυϊκή ομάδα, όχι μόνο δεν κονταίνουν, αλλά βοηθούν στην σωστή ανάπτυξη των οστών και βελτιώνουν την οστική πυκνότητα. Όμως καθοριστική είναι και η στάση που κρατάνε οι γονείς απέναντι στα παιδιά τους. Σημαντική βοήθεια στην προσπάθεια του παιδιού είναι όταν οι γονείς δείχνουν το καλό παράδειγμα με πράξεις. Για παράδειγμα η καθιέρωση έστω μερικών Σαββατοκυρίακων τον μήνα όλη η οικογένεια να κάνει ποδηλασία σε ασφαλές μέρος έξω στην φύση, συνδυάζει την άσκηση με τον κοινό χρόνο που μπορούν να περάσουν τα μέλη της οικογένειας. Το ενδιαφέρον και ο ενθουσιασμός των γονιών για αυτό που κάνουν τα παιδιά καθώς και επίσης και η ανταμοιβή τους με κάποιο συμβολικό τρόπο κάνει τα παιδιά να νιώθουν σημαντικά και αυξάνει τις πιθανότητες να συνεχίσουν την δραστηριότητα την οποία επέλεξαν. Η αναγνώριση για αυτό που κάνουν στην παιδική ηλικία, είναι πολύ σημαντική. Επίσης, πέρα από την οργανωμένη άσκηση οι γονείς μπορούν να παρακινούν τα παιδιά τους να αυξήσουν την φυσική τους δραστηριότητα γύρω από το σπίτι. Πχ. Κατά την απογευματινή βόλτα του σκύλου, θα μπορούσαν να βρίσκονται και τα παιδιά (με την προϋπόθεση ότι το επιτρέπει η ηλικία και η ωριμότητα των παιδιών). Τις περισσότερες φορές θα χρειαστεί η βοήθεια των γονιών στην μεταφορά των παιδιών στο γυμναστήριο, στην πισίνα ή στο γήπεδο. Πρακτικά λοιπόν οι γονείς θα πρέπει να αφιερώσουν χρόνο στα παιδιά τους, μεταφέροντας τα όπου χρειάζεται. Παρακινήστε τα παιδιά μέχρι να βρουν ποια δραστηριότητα τους αρέσει. Δοκιμάστε με κολύμπι, τένις, άσκηση με αντιστάσεις στο γυμναστήριο με την προϋπόθεση ότι ο σχεδιασμός του ασκησιολογίου να γίνεται από Certified Fitness Consultant ο οποίος γνωρίζει τις ιδιαιτερότητες της άσκησης κατά την παιδική και εφηβική ηλικία.

12 ΑΣΚΗΣΗ ΣΤΗΝ ΕΦΗΒΕΙΑ Η εφηβεία είναι η πιο κρίσιμη ηλικία για την ανάπτυξη του σκελετού και σε αυτή την ηλικία πρέπει να καταφέρουν να εξασφαλίσουν την καλύτερη δυνατή οστική μάζα. Τα οφέλη είναι πολλά. Ένας γερός και υγιής σκελετός στην ενήλικη ζωή αλλά και αποφυγή του κινδύνου της οστεοπόρωσης. Πώς θα το καταφέρουν αυτό; Μα φυσικά, με την άσκηση. Η μελλοντική κατάσταση του σκελετού μας εξαρτάται από το αν αποκτήσαμε κατά τη διάρκεια της εφηβείας μας την κορυφαία (καλύτερη δυνατή) οστική μάζα Η μεγιστοποίηση της οστικής μάζας επιτυγχάνεται μέσω της σωστής διατροφής η οποία θα πρέπει να είναι πλούσια σε ασβέστιο και μέσω της άσκησης. Αθλητικές δραστηριότητες όπως το μπάσκετ, το ποδόσφαιρο, το τένις και η ενόργανη γυμναστική προκαλούν μια σημαντική αύξηση της οστικής πυκνότητας στη σπονδυλική στήλη και το ισχίο σε παιδιά προ της εφηβείας, ενώ συγχρόνως δυναμώνουν και το μυϊκό σύστημα. Ο έφηβος προλαμβάνει την οστεοπόρωση και γι αυτό το λόγο τα επίπεδα της φυσικής δραστηριότητας πρέπει να εδραιώνονται στην παιδική και εφηβική ηλικία μέσω της ενθάρρυνσης των παιδιών και των εφήβων να αθλούνται. Στο σχολείο θα πρέπει να δίνεται η δυνατότητα στα παιδιά να αθλούνται υπό επιτήρηση ειδικών, έτσι ώστε να αποκτήσουν μακροχρόνια οφέλη για τα οστά τους. Τα αθλήματα που συμπεριλαμβάνουν άλματα και γενικά δραστηριότητες φόρτισης του σκελετού, όπως το μπάσκετ και η ενόργανη γυμναστική είναι τα καταλληλότερα και θα πρέπει να συμπεριλαμβάνονται στις ώρες της γυμναστικής, χωρίς όμως να υπάρχει υπερβολή, διότι η υπερβολή μπορεί να προκαλέσει προβλήματα όπως τραυματισμούς και σοβαρή διαταραχή της ορμονικής λειτουργίας, με αποτέλεσμα ένα ευαίσθητο και αδύναμο μυοσκελετικό σύστημα. Έχει φανεί ότι κατά τη διάρκεια της γυμναστικής στο σχολείο τα κορίτσια δεν συμμετέχουν τόσο ενεργά όσο τα αγόρια, και δυστυχώς τα κορίτσια είναι αυτά που διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης οστεοπόρωσης κάτι το οποίο θα μπορούσαν να αποφύγουν με την αθλητική δραστηριότητα.

13 ΑΛΛΟΙ ΤΡΟΠΟΙ ΑΣΚΗΣΗΣ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΕΦΗΒΟΥΣ 1. Πηγαίνετε περίπατο με φίλους, κάντε ποδήλατο ή βγάλτε βόλτα το σκύλο 2. Καθαρίστε το δωμάτιό σας ή πλύντε το αυτοκίνητο 3. Παίξτε video games που σας πιέζουν να κινηθείτε 4. Βάλτε μουσική, κλείστε την πόρτα και χορέψτε στο δωμάτιο ακούγοντας τα αγαπημένα σας τραγούδια 5. Δοκιμάστε ένα νέο άθλημα ή νέο τύπο άσκησης συντροφιά με κάποιον φίλο σας. ΑΣΚΗΣΗ ΣΤΗΝ ΤΡΙΤΗ ΗΛΙΚΙΑ Είδος άσκησης Κατάλληλες ασκήσεις θεωρούνται εκείνες που επιστρατεύουν μεγάλες μυϊκές ομάδες όπως είναι το βάδισμα, το τζόκινγκ, ο χορός και η κολύμβηση. Συχνότητα και διάρκεια άσκησης Συνίσταται δύο ημέρες τουλάχιστον άσκηση την εβδομάδα, διάρκειας είκοσι έως τριάντα λεπτών, ώστε να υπάρχει η αναμενόμενη ωφέλεια. Ένταση της άσκησης Η ένταση πρέπει να καθορίζεται από τη δοκιμασία κόπωσης. Η καρδιακή συχνότητα πρέπει να κυμαίνεται κοντά στο 60% με 80% της μέγιστης. Δηλαδή εάν ένας εξηνταπεντάχρονος άνθρωπος έχει μέγιστη καρδιακή συχνότητα 155 σφυγμούς το λεπτό, κατά την άσκηση οι σφυγμοί θα πρέπει να κυμαίνονται στους 30 με 120 το λεπτό. Αν στη δοκιμασία κόπωσης διαγνωστεί κάποιο πρόβλημα, η ένταση της άσκησης περιορίζεται, ανάλογα με τη σοβαρότητα του προβλήματος, σε βαθμό που αντιστοιχεί το πολύ στο 50% της μέγιστης καρδιακής συχνότητας. Προθέρμανση Η καλή προθέρμανση είναι απαραίτητη για την προετοιμασία και προσαρμογή του οργανισμού στην άσκηση. Πρέπει να στοχεύει στην ομαλή αύξηση των καρδιακών σφυγμών και στην προετοιμασία των μυϊκών ομάδων των άκρων και του κορμού με ήπιες και αργές γυμναστικές ασκήσεις και διατάσεις.

14 Αποθεραπεία Πρέπει να διαρκεί 5 με 10 λεπτά και είναι απαραίτητη για την προοδευτική επαναφορά των διαφόρων συστημάτων σε κατάσταση ηρεμίας και την αποφυγή επιπλοκών. Ο χρόνος επαναφοράς της καρδιακής συχνότητας και της αρτηριακής πίεσης σε φυσιολογικά επίπεδα, μετά την άσκηση, είναι πολύ μεγαλύτερος για τους ηλικιωμένους από ότι για τα νεαρά άτομα. Η άσκηση βοηθάει να γεράσουμε ομαλά Η σωματική δραστηριότητα μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη ή την αντιμετώπιση πολλών από τις χρόνιες ιατρικές καταστάσεις που σχετίζονται με την προχωρημένη ηλικία. Η άσκηση αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα βήματα των ηλικιωμένων προς τη διατήρηση της σωματικής και της ψυχικής υγείας και της ποιότητας ζωής γενικότερα. Είναι επιστημονικά αποδεδειγμένο ότι η σωματική δραστηριότητα βοηθάει στη μείωση του κινδύνου της παχυσαρκίας, της υψηλής αρτηριακής πίεσης, του διαβήτη, της οστεοπόρωσης, του εγκεφαλικού, της κατάθλιψης και του πρόωρου θανάτου. Κι όμως, σήμερα, περισσότερο από το 60% των ηλικιωμένων δεν ασκούνται.

15 ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΚΑΙ ΑΣΚΗΣΗ Οι κατάλληλες τροφές για την άσκηση τα καύσιμά μας είναι η σωστή και πλούσια σε θρεπτική αξία τροφή. Επομένως οφείλουμε να δίνουμε στον οργανισμό μας καθημερινά, αυτά τα συστατικά ώστε να έχει το όχημά μας μακροζωία. -τροφές που περιέχουν υδατάνθρακες είναι πολύ βασικές, αφού βοηθούν στην καλύτερη απόδοση της αερόβιας άσκησης. -Εξίσου σημαντικές είναι και οι πρωτεΐνες, οι οποίες ευθύνονται για τη γρηγορότερη μυϊκή αποκατάσταση. Ένα μικτό γεύμα (με υδατάνθρακες και πρωτεΐνες) μέσα στην επόμενη μία ώρα μετά την άσκηση, είναι αναγκαίο για την άμεση αναπλήρωση της χαμένης ενέργειας. -Παράλληλα δεν πρέπει να παραλείπουμε την πρόσληψη υγρών, ειδικά το καλοκαίρι, καθώς η πιθανή αφυδάτωση επηρεάζει την καρδιαγγειακή λειτουργία του σώματος, άρα και την αερόβια ικανότητά μας. κατά τη διάρκεια της άσκησης πρεπει να λαμβάνουμε μικρές ποσότητες νερού ή κάποιου αθλητικού ποτού που να περιέχει και θρεπτικά συστατικά. Τι είναι τα συμπληρώματα διατροφής Τα συμπληρώματα διατροφής είναι προϊόντα που απευθύνονται στους σύγχρονους ανθρώπους, σε όσους ενδιαφέρονται για την υγεία, την καλή φυσική κατάσταση και τη διατροφή τους. Περιέχουν φυσικά συστατικά σε μορφή εύληπτη και εύκολα αφομοιώσιμη από τον οργανισμό, χωρίς χημικά πρόσθετα. Η ΑΝΑΓΚΑΙΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΩΝ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟ Παρατηρείται το φαινόμενο της πολύ πλούσιας τροφής σε θερμίδες και λίπη και της φτωχής ταυτόχρονα σε πρωτεΐνες, βιταμίνες και μέταλλα. Σαν συνέπεια, η θαυμαστή ανθρώπινη μηχανή, αδυνατεί να αποδώσει το μέγιστο των δυνατοτήτων της, με αποτέλεσμα τη μείωση των επιδόσεων του αθλητή κάτω του μετρίου και μακροχρόνια, την εμφάνιση διάφορων εκφυλιστικών παθήσεων. Εδώ ακριβώς έρχονται να δώσουν τη λύση τα συμπληρώματα διατροφής.

16 Εξισορροπούν τη διατροφή στα στοιχεία που αυτή είναι ελλειμματική, εξασφαλίζοντας καλύτερες αθλητικές επιδόσεις, υγεία και μακροζωία. Η ιδανική κατάσταση λοιπόν είναι μια υγιής και ισορροπημένη διατροφή που συμπληρώνεται από τα κατάλληλα, επιλεγμένα συμπληρώματα. Έτσι, δεν εξαντλείται ο οργανισμός και παράλληλα αποφεύγονται η κόπωση και οι τραυματισμοί. Είναι όμως τελικά τα συμπληρώματα απαραίτητα για κάποιον που ακολουθεί ένα σωστό διαιτολόγιο; Μπορεί να φτάσει κάποιος στο επιθυμητό αποτέλεσμα χωρίς την λήψη αυτών των σκευασμάτων; "Και βέβαια μπορεί και αυτό είναι αδιαμφισβήτητο. Αλλά λόγω του σημερινού τρόπου ζωής, της συνήθειας του fast food και των πολλών ωρών εργασίας, οι άνθρωποι δεν καταφέρνουν να τραφούν σωστά. Δεν καταφέρνουν δηλαδή να προσλάβουν τα απαραίτητα θρεπτικά στοιχεία για τον οργανισμό. Αντιθέτως, τα συστατικά που λαμβάνουμε σήμερα, οδηγούν στην παραγωγή ελεύθερων ριζών οι οποίες οξειδώνουν τον οργανισμό προκαλώντας γήρανση και διάφορα άλλα προβλήματα υγείας." υποστηρίζει. ΟΡΙΣΜΟΣ ΝΤΟΠΙΝΓΚ ΝΤΟΠΙΝΓΚ θεωρείται οποιαδήποτε ενέργεια μεταβάλλει, με οποιοδήποτε τρόπο ή μέθοδο την αγωνιστική διάθεση και ικανότητα του αθλητή. Το Ντόπινγκ στα σύγχρονα αθλήματα σύμφωνα με την WADA (World Anti-Doping Agency), είναι η παρουσία μιας απαγορευμένης ουσίας ή των μεταβολιτών της σε βιολογικά δείγματα ενός αθλητή ή ζώου και η χρήση ή προσπάθεια για χρήση μιας απαγορευμένης ουσίας ή μιας απαγορευμένης μεθόδου με απώτερο σκοπό την αύξηση της αγωνιστικής απόδοσης.οι χρήσεις των διαφόρων ουσιών ποικίλλουν και συνίστανται σε αύξηση της αγωνιστικής απόδοσης,μείωση της αγωνίας, αύξηση της μυϊκής μάζας μείωση σωματικού βάρους και συγκάλυψη χρήσης άλλων ουσιών. Tο Doping απαγορεύεται διότι προκαλεί σοβαρές βλάβες στην υγεία των αθλητών, αντίκειται στην ίδια την αθλητική ιδέα και αντιβαίνει την αθλητική νομοθεσία αλλά συχνά, και τη νομοθεσία περί ναρκωτικών. Ο άνθρωπος στην αρχή της ζωής του ασχολείται με το σώμα του και σχεδόν καθόλου με την ψυχή του. Αργότερα ασχολείται κυρίως με την ψυχή του και πολύ λίγο με το σώμα του και αυτό για συντήρηση.

17 Όλοι θέλουμε την αιώνια νεότητα. Σαν νέοι δεν μας φτάνουν αυτά που φυσιολογικά στην ακμή του το σώμα προσφέρει, αλλά θέλουμε ακόμα περισσότερα, να γίνουμε υπεράνθρωποι, με υπερφυσικές δυνάμεις, να είμαστε υπερβολικά δυνατοί με εξαιρετικά μεγάλη αντοχή (κι ας είναι σε όλους γνωστό ότι η σωματική ρώμη συνήθως δεν συνδυάζεται με την πνευματική). Εάν τα παραπάνω είναι για όλους ποθητά για αυτούς που ασχολούνται με τον πρωταθλητισμό είναι απαραίτητα. Πρωταθλητισμός σημαίνει δύναμη, αντοχή, νίκη του αντιπάλου. Σήμερα δε που ο πρωταθλητισμός μπορεί να συνδυαστεί και με λαμπρή καριέρα, άφθονο χρήμα και δόξα ή ακόμα και με ευκολότερη εισαγωγή στην Τριτοβάθμια εκπαίδευση!!, όπως είναι ευνόητο είναι πολύ εύκολο να παρασυρθεί κανείς σε λιγότερο ή περισσότερο βλαβερά για την υγεία μέσα μια και μπορεί άλλοι να μίσησαν το χρήμα και άλλοι τη δόξα και τα δύο όμως κανείς. Έτσι, με τη σκέψη στα ρεκόρ υπεράνθρωπων, αρχίζει το πρόβλημα της δημόσιας υγείας που λέγεται Ντόπινγκ. Πότε ένας αθλητής θεωρείται ντοπαρισμένος. Όταν στα ούρα του ανιχνεύεται γνωστή ουσία που παράγει ο οργανισμός, σε ποσοστά μεγαλύτερα από τα θεωρούμενα φυσιολογικά ή όταν επίσης ανιχνεύεται άλλη ουσία που δεν παράγεται από τον οργανισμό και συγκαταλέγεται στον κατάλογο των απαγορευμένων. ΣΚΕΥΑΣΜΑΤΑ ΜΕΘΟΔΟΙ ΚΑΙ ΦΑΡΜΑΚΑ ΠΟΥ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΟΥΝΤΑΙ ΣΤΟ ΝΤΟΠΙΝΓΚ Από τα φαρμακευτικά σκευάσματα, τις ουσίες και τις μεθόδους που χρησιμοποιούνται στις μέρες μας, άλλες είναι γνωστές από παλιά ενώ άλλες αποτελούν πρόσφατα επιτεύγματα των εργαστηρίων. Το τι θα χρησιμοποιηθεί αύριο μπορεί ακόμα να μην είναι γνωστό ή και το αύριο να είναι εχθές, μια και όπως αναφέρεται, αν αφήσουμε τα πράγματα έτσι όπως έχουν, το ντόπινγκ θα βρίσκεται πάντα ένα ή περισσότερα βήματα μπροστά. Αναφέρονται παρακάτω οι κυριότερες κατηγορίες. 1. Συμπληρώματα Διατροφής Πολυβιταμινούχα Σκευάσματα 2. Αναψυκτικά τύπου Sports drinks και Energy drinks 3. Αναβολικά Στεροειδή 4. Διεγερτικά 5. Ναρκωτικά Αναλγητικά 7. β-αναστολείς

18 8. Κρεατίνη 9. Ινσουλίνη 10. Πεπτιδικές Ορμόνες: Ερυθροποιητίνη, ACTH, Αυξητική ορμόνη, κ.τ.λ ΠΟΙΟΥΣ ΑΦΟΡΑ ΤΟ ΝΤΟΠΙΝΓΚ Στις μέρες μας ακόμη και αυτοί που δεν ασχολούνται με τον αθλητισμό θέλουν να είναι δυνατοί με μεγάλη αντοχή και καλή εξωτερική εμφάνιση. Όλοι θέλουν να είναι νικητές (κοινωνία των νικητών-ηττημένων) έστω και εάν αυτό προϋποθέτει κάποιες λιγότερο ή περισσότερο σημαντικές θυσίες. Εάν η απόκτηση υπερφυσικών δυνάμεων ενδιαφέρει τον καθένα από εμάς, είναι πολύ φυσικό πολύ περισσότερο να ενδιαφέρει αυτούς που ασχολούνται με τον αθλητισμό. Το ντόπινγκ αφορά κυρίως τους πρωταθλητές και ιδιαίτερα αυτούς που ασχολούνται με τον επαγγελματικό ή τον υψηλότατου επιπέδου πρωταθλητισμό. Επίσης είναι ιδιαίτερα διαδεδομένο στα γυμναστήρια όπου συχνάζουν αυτοί που δεν στοχεύουν σε κάποια αθλητική διάκριση, αλλά έχουν σκοπό να διαμορφώσουν ένα μυώδες σώμα που να ξεχωρίζει. Η σωματοδόμηση, το μπόντι μπίλντινγκ, δεν είναι κάτι που είναι δυνατό να πραγματοποιηθεί γρήγορα και εύκολα, χρειάζεται επιμονή, κόπο, χρόνο και χρήμα. Έτσι εάν προταθεί στον επίδοξο μπόντι μπίλντερ κάποιος τρόπος ο οποίος θα επιταχύνει τη διαδικασία αυτή, γίνεται άμεσα κατανοητή η ευκολία με την οποία μπορεί να ενδώσει στον πειρασμό, ένα νεαρής ηλικίας άτομο. Στην κατηγορία αυτή ανήκουν και όσοι πάσχουν από το Σύμπλεγμα του Άδωνη που είναι νεαροί οι οποίοι μη μπορώντας να εντυπωσιάσουν τους άλλους και ιδιαίτερα το αντίθετο φύλο με κάποιο από τα προσόντα τους, χρησιμοποιούν το σώμα τους αποκτώντας έτσι αίσθημα υπεροχής και αυτοπεποίθηση. Από όλα αυτά φαίνεται ότι το ντόπινγκ δεν έχει σχέση μόνο με τον αθλητισμό αλλά αποτελεί ευρύτερο πρόβλημα δημόσιας υγείας. Το Ντόπινγκ και τα παιδιά μας. Στη χώρα μας, το ντοπινγκ παρατηρείται κυρίως στα παιδιά που ετοιμάζονται για επαγγελματικό πρωταθλητισμό, σε αυτά που κάνουν υπέρ-πρωταθλητισμό, καθώς και σε εκείνα που οι επιδόσεις τους υπόσχονται μελλοντικούς πρωταθλητές. Στα παιδιά που απλά αθλούνται στο σχολείο ή σε κάποιο όμιλο ή ομάδα (ποδόσφαιρο, μπάσκετ, τένις, πολεμικές τέχνες κ.τ.λ.) έστω και κάπως εντατικά, οι πιθανότητες είναι μικρές έως ανύπαρκτες. Επίσης όπως είδη αναφέρθηκε οι θαμώνες των γυμναστηρίων για μπόντι μπίλντινγκ ανήκουν στην ομάδα υψηλού κινδύνου. Το πρόβλημα εντοπίζεται στο ότι οι νεαρές ηλικίες είναι πολύ πιο εύκολο να εξαπατηθούν, για αυτό και αποτελούν εύκολο στόχο όσων ασχολούνται με την εμπορία και τη διακίνηση απαγορευμένων και μη ουσιών.

19 ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΤΟΥ ΝΤΟΠΙΝΓΚ Είναι γνωστό ότι η οποιαδήποτε χρήση φαρμάκων για θεραπευτικούς σκοπούς συνοδεύεται σχεδόν πάντα από ανεπιθύμητες ενέργειες μικρότερης ή μεγαλύτερης σημασίας. Έτσι, είναι αυτονόητο ότι η λήψη δόσεων κατά πολύ μεγαλύτερων από τις συνιστώμενες θεραπευτικές και μάλιστα από υγιή άτομα, όπως συμβαίνει με τη λήψη των αναβολικών ανδρογόνων στεροειδών από αθλητές, δεν μπορεί παρά να συνοδεύεται ομοίως από ανεπιθύμητες ενέργειες, κάποτε ιδιαίτερα επικίνδυνες για την υγεία. Στις περιπτώσεις ντοπαρισμένων αθλητών το είδος και ο αριθμός των λαμβανόμενων αναβολικών, οι ακριβείς δόσεις ή η διάρκεια χρήσης τους δεν είναι γνωστά και όταν ομολογούνται δεν είναι βέβαιο ότι αντιστοιχούν στην πραγματικότητα.. Ήπαρ Η χρόνια λήψη αναβολικών ανδρογόνων στεροειδών προκαλεί σημαντικές δομικές και λειτουργικές αλλαγές στο ήπαρ, αφού εκεί συντελείται η βιομετατροπή τους. Οι αλλαγές αυτές περιλαμβάνουν ηπατική πελίωση (σχηματισμό κύστεων γεμάτων με αίμα στο ηπατικό παρέγχυμα), διόγκωση του ήπατος, χολοστατικό ίκτερο και ηπατοκυτταρικό αδένωμα. Στις γυναίκες τα αναβολικά προκαλούν φαινόμενα «αρρενοποίησης», που εκδηλώνονται με αλλαγές στη χροιά της φωνής, δασυτριχισμό, αλλά και μείωση της τριχοφυΐας της κεφαλής (φαλάκρα) ανδρικού τύπου. Οι εκδηλώσεις αυτές μπορεί να παραμείνουν ακόμη και μετά τη διακοπή της λήψης των αναβολικών. Οι ανεπιθύμητες ενέργειες που αφορούν την αναπαραγωγή περιλαμβάνουν διαταραχές της εμμήνου ρύσεως, ατροφία της μήτρας, μείωση του μεγέθους του στήθους, αύξηση του μεγέθους της κλειτορίδας και αυξημένη λίμπιντο. Στους άνδρες μπορεί να εμφανιστεί γυναικομαστία, λόγω βιο-μετατροπής των ανδρογόνων στεροειδών σε οιστρογόνα, όπως η οιστραδιόλη και η οιστρόνη, αλλά και ελάττωση της τριχοφυΐας της κεφαλής. Οι επιδράσεις των αναβολικών ανδρογόνων στεροειδών στο αναπαραγωγικό σύστημα του άνδρα περιλαμβάνουν ελάττωση των επιπέδων της ενδογενώς παραγόμενης τεστοστερόνης, των γοναδοτροπινών και της σφαιρίνης που συνδέεται με τις ορμόνες του φύλου. Καρδιαγγειακό σύστημα Η χρήση αναβολικών στεροειδών μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα μεταβολές στις συγκεντρώσεις των λιποπρωτεϊνών του ορού που περιλαμβάνουν αύξηση της LDL και ελάττωση της ΗDL, ενώ παράλληλα αυξάνεται η συνολική χοληστερόλη και κατά συνέπεια ο κίνδυνος αθηροσκλήρυνσης.

20 Τα αναβολικά στεροειδή προκαλούν αύξηση της αρτηριακής πίεσης, πιθανώς, λόγω κατακράτησης υγρών και νατρίου, αλλά και λόγω της αύξησης των επιπέδων της κορτιζόλης του αίματος και της υπερασβεστιαιμίας που προκαλούν. Τέλος, πολυάριθμες μελέτες έχουν συσχετίσει τη χρόνια χρήση αναβολικών στεροειδών με την πρόκληση διατατικής μυοκαρδιοπάθειας, ισχαιμίας του μυοκαρδίου, αγγειακών εγκεφαλικών και γενικότερων θρομβοεμβολικών επεισοδίων, αλλά και αιφνίδιων θανάτων καρδιακής αιτιολογίας. Μυοσκελετικό σύστημα Λόγω του γεγονότος ότι οι μεταβολές στη δύναμη των τενόντων δεν μπορούν να παρακολουθήσουν τις αυξήσεις της μυϊκής δύναμης από τη χρήση των αναβολικών, συχνά παρατηρούνται ρήξεις των τενόντων, ενώ δεν είναι σπάνιες και ταυτόχρονες εκτεταμένες κακώσεις των μυών (θλάσεις, διαστρέμματα κ.ά). Αν τα αναβολικά χορηγηθούν πριν ή κατά την ήβη, προκαλούν πρώιμη σύγκλειση των επιφύσεων των μακρών οστών και αναστολή της ανάπτυξης του σκελετού σε ύψος. Ψυχιατρικές εκδηλώσεις Η χρόνια χρήση αναβολικών μπορεί να οδηγήσει στην εμφάνιση παραληρήματος και παρανοϊκών, μανιακών ή υπομανιακών εκδηλώσεων και να ενεργοποιήσει λανθάνουσες ψυχοπαθολογικές καταστάσεις και ιδιαιτέρα ψυχώσεις. Οι χρήστεςαναβολικών εμφανίζουν συχνότερα από τα φυσιολογικά άτομα διαταραχές της προσωπικότητας, κυκλοθυμικά επεισόδια, αλλά και επεισόδια ευερεθιστότητας, άγχους, κατάθλιψης, θυμού, εχθρικής συμπεριφοράς και επιθετικότητας. Doping animals Τώρα τελευταία έχει εφαρμοστεί μια τεχνική από τους εκτροφείς. Περιλαμβάνει στην διατροφή των ζωών αναβολικές ουσίες που έχουν σκοπό την παραγωγή μεγαλύτερης ποσότητας κρέατος αμφιβόλου ποιότητα επιδιώκοντας την αύξηση των κερδών και την μείωση του κόστους παραγωγής. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να περνούν τα αναβολικά στον οργανισμό του αθλητή μέσω της τροφής.

21 ΑΣΚΗΣΗ ΚΑΙ ΚΑΠΝΙΣΜΑ Η νικοτίνη είναι ένα διεγερτικό που αυξάνει τη νευρική δραστηριότητα. Μιμείται τη δράση της ορμόνης επινεφρίνης, ένα φυσικό διεγερτικό που προκαλεί φυσιολογική αύξηση του ρυθμού της καρδιάς και της πίεσης του αίματος. Έρευνες έδειξαν ότι μετά από εκτεταμένη χρήση νικοτίνης, η καρδιά ενός καπνιστή ανταποκρίνεται λιγότερο στην επινεφρίνη, η οποία υποχρεώνει την καρδιά να επιταχύνει για να ανταπεξέλθει στις επιπλέον απαιτήσεις της άσκησης. Το κάπνισμα επιδρά αρνητικά στη σωματική απόδοση με δύο τρόπους. 1. Προκαλεί βρογχοσπασμό και αύξηση της αντίστασης των αεροφόρων οδών που έχουν σαν αποτέλεσμα την επιβάρυνση των αναπνευστικών μυών, αφού αναγκάζονται να δαπανούν μεγαλύτερη ενέργεια για την ανταλλαγή του ίδιου όγκου αέρα. Το κάπνισμα ενός και μόνο τσιγάρου μπορεί να αυξήσει την αντίσταση των αεραγωγών μέχρι και 30%. Τη μεγάλη ενέργεια που καταναλώνουν οι αναπνευστικοί μύες, λόγω του καπνίσματος, στερούνται οι υπόλοιποι μύες που συμμετέχουν στην άσκηση που την έχουν τόση ανάγκη. Με αυτόν τον τρόπο η παροχή οξυγόνου στους μύες μειώνεται λόγω της αυξημένης αντίστασης στους αεραγωγούς. 2. Το μονοξείδιο του άνθρακα που είναι προϊόν του καπνίσματος, έχει μεγαλύτερη χημική συγγένεια με την αιμοσφαιρίνη από ότι το οξυγόνο ( 200 με 300 φορές ) και έτσι διώχνει το οξυγόνο από την ένωση της οξυαιμοσφαιρίνης και σχηματίζει ανθρακοαιμοσφαιρίνη. Η διπλή αυτή επίδραση του καπνίσματος έχει σαν συνέπεια τη λιγότερη παροχή οξυγόνου στους λειτουργούντες μύες και επομένως τη μείωση της απόδοσης. Αποχή από το κάπνισμα για 24 ώρες πριν από την άσκηση, αναιρεί τη δηλητηριώδη αυτή επίδραση. Οι καπνιστές που θέλουν να ασκηθούν πρέπει να συμβουλεύονται το γιατρό τους. Γενικά οι περισσότεροι γιατροί προτείνουν μετρημένη φυσική άσκηση για τους καπνιστές, μαζί με ένα πρόγραμμα για το σταμάτημα του καπνίσματος. Η άσκηση μπορεί να σε βοηθήσει να σταματήσεις το κάπνισμα και να χάσεις τα κιλά που πήρες καπνίζοντας.

22 ΑΣΚΗΣΗ ΚΑΙ ΚΑΠΝΙΣΜΑ ΣΤΟΥΣ ΕΝΗΛΙΚΟΥΣ Όσο αυξάνει η ηλικία των ατόμων, τόσο μειώνεται η ενασχόλησή τους με την άσκηση, ενώ, αντίθετα, αυξάνει ο αριθμός των τσιγάρων που καπνίζουν. Επίσης, όσο αυξάνονται τα χρόνια της ενασχόλησης με την άσκηση, τόσο μειώνεται ο αριθμός των τσιγάρων που καπνίζουν. Τα παραπάνω προκύπτουν από εργασία του καθηγητή στο ΤΕΦΑΑ του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας Γιάννη Θεοδωράκη, σύμφωνα με τον οποίο θετικές στάσεις προς την άσκηση συνδέονται με αρνητικές στάσεις προς το κάπνισμα. Η άσκηση, διευκρινίζει ο καθηγητής, βοηθάει τα άτομα να παραμένουν αρνητικά στην απόκτηση μιας κακής συνήθειας, όπως είναι το κάπνισμα. Γενικότερα, προσθέτει, οι διαδικασίες διαμόρφωσης ή αλλαγής στάσεων σε θέματα υγείας - μεταξύ των οποίων η χρήση ναρκωτικών ουσιών, το αλκοόλ, η κακή διατροφή, η αποχή από την άσκηση, η βίαιη συμπεριφορά και το κάπνισμα - έχουν κοινά σημεία ή ακολουθούν παράλληλες πορείες. Καθώς η ενημέρωση και η πληροφόρηση παίζουν καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση των στάσεων των ατόμων, ο αγώνας της ενημέρωσης και της επιμόρφωσης, ιδίως στο νεαρό πληθυσμό, για τα αρνητικά του καπνίσματος και τα θετικά της άσκησης, είναι μια καλή στρατηγική προσέγγισης του ζητήματος. Το μεγαλύτερο ποσοστό των αθλητών, σύμφωνα πάντα με τον κ. Θεοδωράκη, δεν καπνίζει. Σε μια έρευνα με άτομα που έτρεχαν, μόνο το 2% ανέφερε ότι κάπνιζε 20 ή περισσότερα τσιγάρα την ημέρα. Υπήρξε, επίσης, αρνητική συσχέτιση μεταξύ της χρήσης τσιγάρου και της εβδομαδιαίας προπόνησης σε χιλιομετρικές αποστάσεις. Το 70% των καπνιστών, όταν άρχισε να ασχολείται με το τζόκινγκ ή γενικά με το τρέξιμο, σταμάτησε να καπνίζει. Επιπλέον, όσοι είναι εν ενεργεία αθλητές καπνίζουν λιγότερο, εν συγκρίσει με αυτούς που δεν είναι αθλητές, αλλά και όσοι ήταν παλαιότερα ασκούμενοι καπνίζουν λιγότερο σε σύγκριση με αυτούς που δεν είχαν ποτέ καμία ενασχόληση με την άσκηση. Παράλληλα, άλλες ανασκοπήσεις - όπως τονίζει ο καθηγητής - έδειξαν ότι σε αρκετές περιπτώσεις η άσκηση βοήθησε στην ελάττωση του καπνίσματος, ενώ σε γενικές γραμμές όσο πιο πολύ ασκούνται τα άτομα, τόσο πιο λίγο καπνίζουν. Φαίνεται ότι η άσκηση αποτρέπει τα άτομα από τη συνήθεια του καπνίσματος ή ενισχύει την προσπάθεια των καπνιστών να περιορίσουν ή να διακόψουν το κάπνισμα. Βέβαια, η άσκηση δεν προτείνεται άμεσα ως μέσο μείωσης του εθισμού, αλλά ως εναλλακτική τεχνική απασχόλησης, ή απόσπασης ή μετατόπισης της προσοχής από τις τυπικές συνήθειες των καπνιστών, ως διαδικασία συναισθηματικής κάλυψης, με τη συνδρομή μιας ευχάριστης ενασχόλησης, και ως διαδικασία που εισάγει στον υγιεινό τρόπο ζωής, γενικά. Η προσθήκη, ωστόσο, φυσικών δραστηριοτήτων και άσκησης σε προγράμματα διακοπής καπνίσματος έχει, όπως εξηγεί ο κ. Θεοδωράκης, τις δυσκολίες της. Το χαμηλό επίπεδο φυσικής κατάστασης πολλών ατόμων μπορεί να λειτουργεί ανασταλτικά, όταν αυτά προσπαθούν να ασκηθούν και να μην καπνίσουν. Ίσως να χρειάζεται χαμηλό ή μεσαίο επίπεδο έντασης των προγραμμάτων άσκησης για να έχουν τα καλύτερα αποτελέσματα, ιδιαίτερα όσοι έχουν και προβλήματα υγείας.

23 ΑΣΚΗΣΗ ΚΑΙ ΚΑΠΝΙΣΜΑ ΣΤΟΥΣ ΕΦΗΒΟΥΣ Έντονο είναι το πρόβλημα του ραγδαίου ρυθμού αύξησης των εφήβων καπνιστών και, όπως καταδεικνύουν σχετικές έρευνες. Επιπλέον, οι μαθητές που είναι πιο επιρρεπείς προς το κάπνισμα είναι αναλόγως πιο αρνητικοί προς την άσκηση και τα σπορ, την υγιεινή διατροφή και πιο θετικοί προς τη βία στα γήπεδα και τη χρήση ναρκωτικών ουσιών. Ερευνητές ανακάλυψαν ότι οι έφηβοι, ιδιαίτερα τα αγόρια, ήταν περισσότερο πιθανό να διακόψουν το κάπνισμα αν η άσκηση ήταν μέρος του προγράμματος διακοπής του καπνίσματος. Η Dr. Kimberly Horn, του West Virginia University, δήλωσε ότι η λογική πίσω από την έρευνα βασίστηκε στα υψηλά επίπεδα καπνίσματος και τα χαμηλά επίπεδα άσκησης. Και αυτό που ανακάλυψε ήταν ότι οι 2 συμπεριφορές εμφανίζονται ταυτόχρονα. Ερευνητές εξέτασαν σε διάστημα 6 μηνών 233 μαθητές ηλικίας 16,5 έως 19 ετών. Όλοι κάπνιζαν τουλάχιστον μισό πακέτο τις καθημερινές και ολόκληρο πακέτο τα Σαββατοκύριακα. Οι περισσότεροι άρχισαν το κάπνισμα περίπου στην ηλικία των 11 ετών.οι έφηβοι χωρίστηκαν σε 3 ομάδες. Μια ομάδα ακολούθησε μια μόνο συνεδρία διακοπής του καπνίσματος. Η δεύτερη ομάδα έλαβε μέρος στο πρόγραμμα NOT της Αμερικανικής Ένωσης πνευμονολόγων για το κάπνισμα, που περιλάμβανε 10 εβδομαδιαίες συνεδρίες με συμβουλές για υγιεινές συμπεριφορές, έλεγχο του στρες και ικανότητες. Η τρίτη ομάδα έλαβε μέρος σε συνεδρίες ΝΟΤ σε συνδυασμό με εκπαίδευση για τη σωματική άσκηση. Οι έφηβοι δεν ασκούνταν στην πραγματικότητα κατά τη διάρκεια των συνεδριών αλλά εκπαιδεύτηκαν και έλαβαν βηματόμετρα και περιοδικά για να παρακολουθούν την πρόοδό τους. Τρεις μήνες αργότερα, ποσοστό 14% των εφήβων που ασκούνταν διέκοψαν το κάπνισμα. Το ποσοστό επιτυχίας των αγοριών ήταν διπλάσιο από των κοριτσιών που ακολούθησαν το ίδιο πρόγραμμα. Λιγότερο από το 5% των εφήβων στην ομάδα μιας μόνο συνάντησης διέκοψαν, ενώ 11% των εφήβων στο πρόγραμμα ΝΟΤ διέκοψαν. Η Horn δήλωσε ότι η άσκηση ακόμα και σε μικρές ή μέτριες δόσεις μπορεί να αυξήσει σημαντικά τις πιθανότητες διακοπής. Επίσης αυτή η προσέγγιση προσπαθεί να αλλάξει περισσότερες από μια συμπεριφορές. Στα έφηβα αγόρια μπορεί να είναι μεγαλύτερη η επίδραση, επειδή τα αγόρια είναι πιο δραστήρια από τα κορίτσια σε αυτή την ηλικία, τα οποία φαίνεται να χάνουν το ενδιαφέρον τους για την άσκηση στα χρόνια της εφηβείας.

24 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 1.Ένα σοβαρό πρόβλημα δημόσιας υγείας ΣΤΕΛΙΟΣ Χ. ΑΝΤΩΝΙΑΔΗΣΠαιδίατρος Καρδιολόγος Παίδων 2.Παιδιατρική Η μάστιγα του αθλητισμού, από φάρμακα δηλητήρια Έθνος της Κυριακής, 4/9/2004, σελ Χρούσος ΓΠ, Τσίτσικα Α. Doping στα παιδιά και τους εφήβους. Η νέα μάστιγα. 5.Κουτσελίνης Α.:DOPING-Συνοπτική παρουσίαση του προβλήματος,αθηνα H Κοινωνιολογία του αθλητισμού Τ.Ε.Φ.Α.Α 8.Wikipedia,ΧΟΥΛΙΓΚΑΝΙΣΜΟΣ-ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΙΣ ΒΙΑΣ 9. ΝΟΜΟΣΧΕΔΙΟ 2012 ΓΙΑ ΤΗΝ ΒΙΑ ΣΤΟΝ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟ 10. Δ.ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ : «ΑΘΛΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ» 11.ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΟ ΒΗΜΑ 14 /12 /2007 ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΝΤΕΣ ΤΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ: ΚΑΤΣΙΕΡΗ ΔΩΡΑ ΚΕΦΑΛΙΔΗ ΑΝΝΑ ΚΟΝΓΚΙΝΗ ΚΑΣΣΙΑΝΗ ΚΟΡΡΕ ΣΤΕΛΑ ΚΟΡΣΑΚ ΤΟΝΙΑ ΚΟΥΤΡΗ ΗΡΩ ΚΥΡΙΑΚΟΠΟΥΛΟΥ ΜΑΡΙΑ

25 ΚΥΡΙΑΚΟΥ ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΑΡΙΟΛΗ ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ ΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΥ ΙΩΑΝΝΑ ΜΗΤΣΟΠΟΥΛΟΥ ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΜΟΥΡΙΚΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΜΟΥΧΤΑΡΙΔΗ ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΜΠΙΡΤΑΧΑΣ ΝΙΚΟΣ ΜΠΑΡΔΙ ΦΙΟΡΙ ΜΠΟΥΤΣΙΟΥΚΟΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΠΟΝΤΙΩΤΗ ΣΤΕΦΑΝΙΑ ΜΥΛΩΝΑ ΝΕΚΤΑΡΙΑ ΜΑΖΑΡΑΚΗ ΜΕΛΙΝΑ ΜΑΔΙΑΝΟΣ ΜΙΧΑΛΗΣ ΜΗΛΙΩΡΗΣ ΖΗΣΗΣ ΝΚΙΡΕ ΙΩΣΗΦ ΝΙΚΟΛΗ ΕΛΛΗ ΝΕΚΤΑΡΙΔΗΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΝΤΑΛΑΚΟΥ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΝΑΚΟ ΙΩΑΝΝΑ ΝΤΟΒΑ ΕΙΡΗΝΗ

26