Πρόγραμμα Eξ Aποστάσεως Eκπαίδευσης (E learning) Προσχολική Ψυχολογία. Οδηγός Σπουδών

Transcript

1 Πρόγραμμα Eξ Aποστάσεως Eκπαίδευσης (E learning) Προσχολική Ψυχολογία Οδηγός Σπουδών

2 Το πρόγραμμα εξ αποστάσεως εκπαίδευσης ( e-learning ) του Πανεπιστημίου Πειραιά του Τμήματος Οικονομικής Επιστήμης, σας καλωσορίζει στο μάθημα «Προσχολική Ψυχολογία.» προσφέροντας σας μια νέα ευκαιρία εκπαίδευσης. Οι τρέχουσες τάσεις της αγοράς μας οδήγησαν στη δημιουργία του προγράμματος εξ αποστάσεως εκπαίδευσης, ανανεώνοντάς το διαρκώς με τα νέα μαθήματα τα οποία καλύπτουν τις ανάγκες που δημιουργούνται λόγω των αλλαγών αυτών. Το έμπειρο προσωπικό μας και η σύγχρονη υλικοτεχνική υποδομή του Πανεπιστημίου Πειραιώς σας υπόσχεται την ομαλή διεκπεραίωση της συνεργασία μας. Επιλέγω e-learning διότι προσφέρει: Σύντομη διάρκεια σπουδών Εκπαίδευση από οπουδήποτε οποτεδήποτε Μοριοδοτούμενα Μαθήματα-Πιστοποιημένα με ISO Χαμηλό Κόστος εκπαίδευσης Πλούσιο διαδραστικό υλικό Καταξιωμένη Ομάδα διδασκόντων με σύγχρονους τρόπους διδασκαλίας.

3 Ποιοι συνεργάζονται μαζί μας Interamerican Data Communication Specisoft Επαγγελματικό Επιμελητήριο Βιομηχανικό Επιμελητήριο Οικονομικό Επιμελητήριο Δήμοι Ευρωπαϊκή Κάρτα Νέων Employ Πρόσβαση στο e-learning H συμμετοχή στο e-learning είναι εύκολη και δε προϋποθέτει εξειδικευμένες γνώσεις τόσο στο τομέα των Οικονομικών όσο και στη χρήση των υπολογιστών. Απαραίτητη είναι η χρήση λογαριασμού για να μπορεί ο σπουδαστής να έχει πρόσβαση στο εκπαιδευτικό περιβάλλον. ΙSO-Πιστοποιήσεις Ο Ν.3839/2010 αναγνωρίζει την πιστοποιημένη επιμόρφωση και το Προεδρικό Διάταγμα 152/240 ΦΕΚ 5/11/ ορίζει ότι αναγνωρίζονται μόνο τα πιστοποιητικά που εκδίδονται από αναγνωρισμένο δημόσιο φορέα. Το πρόγραμμα μας είναι πιστοποιημένο με ISO 9001:2008 καθώς και το ΙQNet το οποίο είναι το μεγαλύτερο δίκτυο παροχής πιστοποίησης Συστημάτων Διαχείρισης από τον φορέα DQS HELLAS από τον Οκτώβριο του 2012.

4 Περιεχόμενα μαθήματος «Προσχολική Ψυχολογία» Όταν γίνεται λόγος για τη προσχολική ηλικία θα πρέπει να γνωρίζουμε ήδη, κι αν όχι, να το μάθουμε, ότι δεν αναφερόμαστε σε αυτή τη φάση εξέλιξης του ανθρώπινου είδους, με τη συνηθισμένη έννοια του όρου. Μιλάμε για τη πλέον κρίσιμη περίοδο ανάπτυξης του ανθρώπου. Από τη στιγμή που ένα βρέφος συναντά τον κόσμο μας μέχρι και τα πέντε του έτη, ξεκινά ένα ταξίδι το πιο σημαντικό της ζωής. Σε αυτή τη περίοδο θα δημιουργηθούν οι απαραίτητες προϋποθέσεις που θα σχηματίσουν την ενήλικη ποιότητα ζωής και χαρακτήρα. Η προσωπικότητά μας και το είδος του αυριανού ενήλικα σημαδεύεται από τον τρόπο που θα διανυθούν αυτά τα πρώτα πέντε χρόνια ζωής. Υπό αυτό το πρίσμα όταν μιλάμε για προσχολική ηλικία με ότι αυτό συνοδεύεται, μιλάμε για τη πιο θεμελιακή και κρίσιμη περίοδο όλου του ανθρώπινου συνεχούς. Σα μια ακτινογραφία ψυχής όπου η ραχοκοκαλιά των συναισθημάτων δημιουργείται και θεμελιώνεται τότε. Από τα πέντε και μετά μπορούν πολλά να προστεθούν ως εμπειρίες, συναισθηματικές αποχρώσεις, κοινωνικοί και οικογενειακοί παράγοντες που με τη σειρά τους δίνουν ένα βασικό τόνο στη ψυχοσυναισθηματική ζωή του ανθρώπου. Σε αυτό το μάθημα όμως θα μας απασχολήσουν τα πρώτα εκείνα χρόνια δοσμένα μέσα στη παιδική αθωότητα που μπορούν όμως να κάνουν τον αυριανό ενήλικα να ανθίσει ή να μαραζώσει. Θα διακρίνουμε τα στάδια εκείνα που περνά ένα παιδί και τις επιπτώσεις που μπορεί να έχει μια ματαίωση ή υπεραπόλαυση ανά στάδιο και τις ανάλογες καθηλώσεις. Θα παρατηρήσουμε τη διαδρομή μιας σύνθετης ανάπτυξης ως τα πέντε του έτη. Τη γνωστική, τη κοινωνική, τη συναισθηματική, τη γλωσσική, τη πειθαρχία, τη συμμετοχή και τη συναισθηματική προσκόλληση. Αντιδράσεις, συμπεριφορές, κινήσεις, γκριμάτσες, επιφωνήματα είναι λίγα από τα χαρακτηριστικά που έρχονται να σχηματίσουν τη πρώτη ύλη στις αποθήκες της ψυχής. Μια πρώτη ύλη που μέσω αυτής θα εξαρτηθεί η αυριανή ενήλικη στάση και θέση μέσα σε μια ομολογουμένως πολύπλοκη διαδικασία εξέλιξης. Αυτή η γνώση είναι σημαντική διότι επιτονίζει τη σπουδαιότητα της προσχολικής αγωγής μέσα από φορείς που αντικείμενό τους έχουν το παιδί. Πολλοί γονείς θεωρούν το παιδικό σταθμό, το προνήπιο και νηπιαγωγείο ως κάτι διασκεδαστικό, μια πρώτη κοινωνικοποίηση του παιδιού τους και πολλές φορές ένα μέσο ώστε να αποφορτιστούν τα πρωινά τους από την έντονη ενασχόληση με το παιδί μέσα στο σπίτι. Δεν είναι όμως τόσο απλά τα πράγματα. Η προσχολική αγωγή δεν είναι ούτε πολυτέλεια, ούτε μια επικουρική, συμπληρωματική απασχόληση που θα μπορούσε και να μη γίνει. Είναι από τις πιο σημαντικές ψυχοκοινωνιολογικές παρεμβάσεις στην εξέλιξη του παιδιού. Ο παιδαγωγός είναι επιφορτισμένος με μια μεγάλη ευθύνη και σίγουρα αυτή δεν είναι η ασφαλής φύλαξη του παιδιού. Είναι η δεξιότητες αυτές που χρωματίζουν τη συναισθηματική και όχι μόνο εξέλιξη του παιδιού. Μέσα από την επικοινωνία, το παιχνίδι και τη διαδραστικότητα παιδιών και παιδαγωγών επιτελείται το ουσιαστικότερο έργο. Η προσχολική αγωγή είναι αυτή που θα παρέμβει διακριτικά ανάμεσα στην οικογένεια και το παιδί ώστε ο πρώτος

5 αποχωρισμός να επιτευχθεί εποικοδομητικά και τα πρώτα ουσιαστικά βήματα ελευθερίας να είναι σταθερά, σίγουρα και συγκεκριμένα. Ένας καταρτισμένος παιδαγωγός μπορεί αμέσως να διακρίνει κάποια συμπτώματα δυσπροσαρμοστικότητας του παιδιού και με μικρές παρεμβάσεις να το διευκολύνει να τα ξεπεράσει. Μια μικρή ανεπαίσθητη διορθωτική πράξη σε αυτή την ηλικία μπορεί να σώσει κυριολεκτικά τη ψυχική ζωή ενός ανθρώπου. Ας δούμε διανύοντας τα παιδικά μονοπάτια του μαθήματος αυτού, πως τελικά γίνεται το ασχημόπαπο κύκνος μέσα από μια λειτουργική, ρομαντική αλλά κατά τα άλλα ουσιαστική προσχολική παρέμβαση. Σκοπιμότητα διεξαγωγής του μαθήματος. Το παρόν μάθημα απευθύνεται σε ένα κοινό που απαρτίζεται από ειδικούς παιδαγωγούς και διδασκάλους προσχολικής ηλικίας με ανάγκη κατάρτισης και πιστοποίησης πάνω στην ανθρώπινη συμπεριφορά και τη διαδραστικότητα μεταξύ εκπαίδευσης, μαθητή και κοινωνίας. Το μάθημα αυτό επιχειρεί να απαντήσει σύγχρονα θέματα με στόχο την γνώση της εξέλιξης ενός μωρού και παιδιού σε ενήλικα μέσα στους κόλπους του σύγχρονου εκπαιδευτικού γίγνεσθαι. Αυτό που βλέπουμε καθημερινά σα πρόβλημα μέσα στο παιδικό σταθμό ή το νηπιαγωγείο είναι μόνο η κορυφή του παγόβουνου. Οι λύσεις και οι απαντήσεις βρίσκονται κάτω από την επιφάνεια, εκεί που εδρεύουν οι αλήθειες της οικογένειας του κάθε παιδιού που με την συμπεριφορά του, τις μαρτυρά. Στόχος αυτού του μαθήματος είναι η κατεύθυνση όχι μόνο προς τη γνώση αλλά και προς την επίγνωση, ώστε το επάγγελμα του παιδαγωγού της προσχολικής ηλικίας να αναδείξει την ουσιαστική του σημασία. Δηλαδή, τη διαμόρφωση των μικρών ανεκπαίδευτων παιδιών σε μελλοντικούς ώριμους, συγκεντρωμένους και ψυχικά υγιείς ενήλικες μέσα στους κόλπους μιας ασταθούς κοινωνίας. Προαπαιτούμενα παρακολούθησης μαθήματος: Συνίσταται η πρόσβαση και εξοικείωση με ηλεκτρονικό υπολογιστή. Θα υπάρξει προτεινόμενη βιβλιογραφία και οπτικοακουστικό υλικό όπου αυτό χρειαστεί.

6 Ύλη Μαθήματος «Προσχολική Ψυχολογία» ΕΝΟΤΗΤΑ 1. : Ανθρώπινες Ανησυχίες. Τι είναι η ευτυχία; Από πού ξεκινά και πως σχετίζεται με δύο βασικές δομές του χαρακτήρα όπως η ντροπή και η ενοχή; Ποια η εικόνα των παιδιών στο προσχολικό περιβάλλον με αυτές τις βασικές δομές; Τι είναι οι προσδοκίες; Ποια είναι η διαφορά μεταξύ της επιθυμίας και της προσδοκίας; Τι σημαίνει έχω ρεαλιστικές και μη ρεαλιστικές προσδοκίες ως γονιός από το προσχολικό περιβάλλον κι ως παιδαγωγός από τους μικρούς μαθητές; Πως μπορούμε να αποφύγουμε να είμαστε θύματα των ίδιων των προσδοκιών μας; Τι εννοούμε με τον όρο θεώρηση του περιβάλλοντος ; Ποια είναι τα χαρακτηριστικά των αισιόδοξων παιδιών; Ποια είναι τα χαρακτηριστικά των απαισιόδοξων παιδιών; ΕΝΟΤΗΤΑ 2. Βρεφική Παιδική ηλικία. Πως επηρεάζεται ένα παιδί πριν ακόμη γεννηθεί; Η ανταπόκριση του βρέφους στο περιβάλλον του. Έχει ένα μωρό συνείδηση; Οι λειτουργίες και τα πρώτα στάδια εξέλιξης του νηπίου. Τι εννοούμε όταν λέμε «εσωτερική αναπαράσταση»; Ποια η χρησιμότητα των παραμυθιών; Ποια η σχέση με τη μητέρα και ποια με τον Πατέρα; Πως αναπτύσσεται κι εξελίσσεται ένα παιδί ως τα πέντε του έτη; Τι σημαίνουν τα ψυχοσεξουαλικά στάδια σε ένα παιδί; Ποια είναι τα ψυχοσεξουαλικά στάδια ενός παιδιού; Επικοινωνία γονέα με δάσκαλο, δυσκολίες και εμπόδια. Γιατί είναι τόσο σημαντική η συναισθηματική ανάπτυξη του παιδιού ως τα πέντε του έτη; ΕΝΟΤΗΤΑ 3. : Παιδική ηλικία. Τι εννοούμε όταν λέμε παιδική ηλικία; Ποιες είναι οι διαταραχές της μάθησης ενός παιδιού μετά τα πέντε του έτη; Τι είναι τελικά η Δυσλεξία; Τι σημαίνει έχω έναν ατίθασο μαθητή; Τι σημαίνει έχω έναν υπάκουο μαθητή; Τι σημαίνει όταν το παιδί λέει ψέματα στο γονέα ή στο παιδαγωγό; Ποιος ο ρόλος του σύγχρονου γονιού για την νοητική και ψυχική εξέλιξη του παιδιού του; Ποιος ο ρόλος του σύγχρονου παιδαγωγού για τη νοητική και ψυχική εξέλιξη του μαθητή του; Πως η σωστή ενημέρωση του παιδαγωγού για την εικόνα του μαθητή του μέσα στη τάξη, λειτουργεί ως μέθοδος πρόληψης για φαινόμενα όπως το bulling ή τη διάγνωση αρκετών ψυχικών και μαθησιακών διαταραχών του παιδιού; Πως τα

7 προβλήματα στην ψυχική ανάπτυξη του παιδιού επηρεάζουν τις επιλογές και τη ζωή του ως ενήλικα; ΕΝΟΤΗΤΑ 4. Ασυνείδητο, προσωπικότητα και άμυνες. Τι σημαίνει έχω ασυνείδητο; Ποια η διαφορά του από τη Συνείδηση; Γιατί η Ψυχοσεξουαλική Ανάπτυξη είναι τόσο σημαντική; Τι εννοούμε όταν λέμε την λέξη libido; Ποιες είναι οι ζώνες στο σώμα ενός ατόμου όπου συσχετίζονται με τη libido; Ποιες οι τεχνικές που ερμηνεύουμε τις Άμυνες; Ποιος είναι ο Ελεύθερος Συνειρμός; Ποια η Μεταβίβαση και η Μετάθεση σχέσης; Τι εννοούμε με τον όρο Αντιστάσεις; Ανάλυση ονείρων και Χρήση γλωσσικών σφαλμάτων. Ποια η λειτουργία των Ψυχικών Αμυνών; Ποιες οι τεχνικές που διαπερνάμε τις Άμυνες; Ποιες είναι οι Άμυνες του ανθρώπου και πώς δημιουργούνται στη παιδική ηλικία; Πως δομούμε τη προσωπικότητά μας; Ποιες είναι οι προσωπικότητες; ΕΝΟΤΗΤΑ 5.Ανάλυση των δέκα διαταραχών της προσωπικότητας ενός παιδιού. Στη καθημερινή συναναστροφή μας με τους μαθητές διακρίνουμε διαφορές στο τρόπο επικοινωνίας τους. Αντιλαμβανόμαστε τη διαφορετικότητά τους χωρίς όμως να μπορούμε να εντοπίσουμε τα διακριτά εκείνα στοιχεία που θα μας βοηθήσουν να αναγνωρίσουμε την ιδιαιτερότητα της προσωπικότητάς τους. Οι δέκα διαταραχές της προσωπικότητες. Λειτουργικοί τρόποι αντιμετώπισής τους στο σχολικό περιβάλλον (κοινωνικοποίηση) και στο τρόπο που αντιλαμβάνονται τη γνώση (αντίληψη). Αναλυτικά οι δέκα διαταραχές της προσωπικότητας και το σχολικό τους προφίλ: Αντικοινωνική Ψυχοπαθητική, Ιδεοληπτική Καταναγκαστική, Ναρκισσιστική, Παρανοειδής, Οιστριονική, Σχιζοειδής, Σχιζότυπη, Εξαρτημένη, Αποφευκτική, Μεταιχμιακή. ΕΝΟΤΗΤΑ 6. Οι ψυχικές δομές ενός νηπίου. Νεύρωση (Αγχώδης νεύρωση, Φοβική νεύρωση, Ιδεοψυχαναγκαστική νεύρωση, Νευρωτική κατάθλιψη, Υστερία) - Ψύχωση (Σχιζοφρένεια, Παράνοια, Μανιοκατάθλιψη). Αναγνώριση των δομών μέσα στα πλαίσια της τάξης και η επικοινωνιακή αντιμετώπισή τους ώστε να ξαναγίνουν οι μικροί μαθητές παραγωγικοί και συνεργάσιμοι. Δυσκολίες στην ενημέρωση των γονέων σχετικά με την συμπεριφορά του παιδιού τους. Χρήσιμα ερωτήματα.

8 ΕΝΟΤΗΤΑ 7. Τι είναι η συναισθηματική προσκόλληση από που πηγάζει και ποιο είναι το αποτέλεσμά της. Γιατί η συναισθηματική προσκόλληση εμποδίζει την αυθεντικότητά μας; Τι είναι η άρνηση του πόνου; Πως ελέγχουμε τη σκέψη μας; Με ποιο τρόπο εμείς οι ίδιοι καλύπτουμε τις συναισθηματικές μας ανάγκες; Πώς να κρατάμε συμφωνίες με τον εαυτό μας; Ανάγκη Εκδίκησης και Ανάγκη Δικαίωσης. Πώς αντιμετωπίζονται; Από πού εν τέλει πηγάζει η συναισθηματική μας προσκόλληση σε έναν άνθρωπο; Ποιο το αποτέλεσμά της στη γνωστική ανταπόκριση του παιδιού: Ποια η σχέση της με τη διάσπαση προσοχής και τις μαθησιακές δυσκολίες; Γιατί ένας παιδαγωγός δυσκολεύεται να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις μιας τέτοιας κατάστασης στη καθημερινή πρακτική του με τους μαθητές; ΕΝΟΤΗΤΑ 8.Τι είναι τα Ψυχοσωματικά σε ένα παιδί και πώς συνδέονται με το άγχος και τις φοβίες; Τι είναι το άγχος σε ένα παιδί; Πως δημιουργούνται οι ενδοψυχικές παιδικές συγκρούσεις; Με ποια διαδικασία το συναίσθημα εγγράφεται στο σώμα; Τι είναι τα Ψυχοσωματικά σε ένα παιδί και πώς εμφανίζονται; Το νευρωνικό κύκλωμα του φόβου. Ένα ζωντανό παράδειγμα για τη κατανόηση των φοβιών ενός παιδιού. Τι εννοούμε με τους όρους Καθήλωση και Παλινδρόμηση; Άγχος Ψυχοσωματικά: Όταν οι Άλλοι παραβιάζουν και διαπερνούν τις Άμυνες μας. ΕΝΟΤΗΤΑ 9. Η ανάπτυξη του παιδιού της προσχολικής ηλικίας, μέρος Ι. Η γνωστική ανάπτυξη του παιδιού και πώς σχετίζεται με τους μηχανισμούς της ικανότητας της μάθησης και της σκέψης. Η κοινωνική ανάπτυξη του παιδιού και πώς σχετίζεται με τους μηχανισμούς κοινωνικής μάθησης. Η συναισθηματική ανάπτυξη του παιδιού της προσχολικής ηλικίας, ερευνητικές μελέτες και θεωρητικές αναλύσεις. Η γλωσσική ανάπτυξη του παιδιού της προσχολικής ηλικίας και πως η παραγωγή του έναρθρου λόγου αποτελεί βασική ενότητα για την ομαλή και ολοκληρωμένη κοινωνική και γνωστική ανάπτυξη του ατόμου. ΕΝΟΤΗΤΑ 10. Η ανάπτυξη του παιδιού της προσχολικής ηλικίας, μέρος ΙΙ.

9 Η συμμετοχή του παιδιού της προσχολικής ηλικίας στις δραστηριότητες. Η πειθαρχία του παιδιού της προσχολικής ηλικίας και η συμμετοχή του στο παιχνίδι. Η ικανότητα αυτοεξυπηρέτησης του παιδιού της προσχολικής ηλικίας και η αποδέσμευσή του από το οικογενειακό περιβάλλον. Η επικοινωνία του παιδιού της προσχολικής ηλικίας με το/τη νηπιαγωγό. Το ενδιαφέρον του για μάθηση, Η ανάπτυξη των χειρονακτικών δεξιοτήτων και των προμαθηματικών εννοιών από το παιδί της προσχολικής ηλικίας. ΕΝΟΤΗΤΑ 11. Η ανάπτυξη του παιδιού της προσχολικής ηλικίας, μέρος ΙΙΙ. Πως μπορούν να βοηθήσουν οι γονείς το παιδί τους τη πρώτη μέρα στο νέο περιβάλλον, πως μπορεί να βοηθήσει ο παιδαγωγός το μαθητή του τη πρώτη μέρα στο νέο περιβάλλον. Τι μπορεί να προσφέρει ένας καλός παιδικός σταθμός. Χαρακτηριστικά των παιδιών με ειδικές διαταραχές στη μάθηση. Διαταραχή ελλειμματικής προσοχής και υπερκινητικότητα (ΔΕΠ-Υ). Τύποι διαταραχής και τρόποι αντιμετώπισής τους. Χαρακτηριστικά της προσχολικής ηλικίας από το πρώτο ως τον πέμπτο χρόνο και σημεία πιθανής διαταραχής στην ανάπτυξη. Τρόπος διεξαγωγής του προγράμματος. Το μάθημα «Προσχολική Ψυχολογία» πραγματοποιείται μέσω ηλεκτρονικού υπολογιστή, δεν απαιτείται φυσική παρουσία του σπουδαστή στο χώρο του Πανεπιστημίου. Ωστόσο, ο εκάστοτε σπουδαστής μπορεί ανά πάσα στιγμή να επικοινωνήσει με το διδάσκοντα μέσω . Κάθε εβδομάδα αναρτάται το νέο εκπαιδευτικό υλικό σε ηλεκτρονική και οπτικοακουστική μορφή στην εκπαιδευτική πλατφόρμα, στο οποίο και έχει πρόσβαση μέχρι την ολοκλήρωση του προγράμματος. Ενδεικτικά αναφέρουμε κάποια εκπαιδευτικά βοηθήματα όπως: Εκπαιδευτικά video Άρθρα Προτεινόμενη βιβλιογραφία Εκπαιδευτικά sites Μετά την ολοκλήρωση του μαθήματος ο σπουδαστής θα πρέπει να υποβάλλει μια εργασία και να την αποστείλει στο διδάσκοντα. Η επιτυχής έκβαση της εργασίας οδηγεί στην απόκτηση του : «Πιστοποιητικού Παρακολούθησης»

10 Σε περίπτωση που ο υποψήφιος σπουδαστής αποφασίσει να παρακολουθήσει και να ολοκληρώσει Δέκα μαθήματα από μια θεματική ενότητα, οδηγείται στην απόκτηση : «Πιστοποιητικού Eξειδικευμένης Παρακολούθησης»