ΣΤΕΡΟΕΙΔΕΙΣ ΟΡΜΟΝΕΣ: από τη βιοσύνθεση στο μηχανισμό δράσης

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "ΣΤΕΡΟΕΙΔΕΙΣ ΟΡΜΟΝΕΣ: από τη βιοσύνθεση στο μηχανισμό δράσης"

Transcript

1 ΣΤΕΡΟΕΙΔΕΙΣ ΟΡΜΟΝΕΣ: από τη βιοσύνθεση στο μηχανισμό δράσης ΜΑΡΙΑΝΝΑ Α. ΝΤΑΛΑΜΑΓΚΑ ΙΑΤΡΟΣ ΒΙΟΠΑΘΟΛΟΓΟΣ ΑΝ. ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΒΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ-ΚΛΙΝΙΚΗΣ ΒΙΟΧΗΜΕΙΑΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ

2 ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ Στο τέλος του μαθήματος, ο φοιτητής θα μπορεί: Να ορίσει τι είναι στεροειδής ορμόνη Να απαριθμήσει τα είδη των στεροειδών ορμονών Να κατανοήσει τη βιοσύνθεση των στεροειδών ορμονών Να κατανοήσει το βιοχημικό τρόπο δράσης των στεροειδών ορμονών στα κύτταρα Να προσδιορίσει τους υποδοχείς των στεροειδών ορμονών Να εμπεδώσει τους εκπαιδευτικούς στόχους μέσω κλινικών παραδειγμάτων ΣΤΕΡΟΕΙΔΕΙΣ ΟΡΜΟΝΕΣ_ΙΑΤΡΙΚΗ_ΒΧΙΙ

3 ΣΤΕΡΟΕΙΔΕΙΣ ΟΡΜΟΝΕΣ: φυλετικές και φλοιο-επινεφριδιακές ΣΤΕΡΟΕΙΔΕΙΣ ΟΡΜΟΝΕΣ_ΙΑΤΡΙΚΗ_ΒΧΙΙ

4 ΣΤΕΡΟΕΙΔΕΙΣ ΟΡΜΟΝΕΣ_ΙΑΤΡΙΚΗ_ΒΧΙΙ

5 ΦΛΟΙΟΣ 1.Σπειροειδής ζώνη: Αλδοστερόνη, Κορτικοστερόνη 2. Στηλιδωτή ζώνη: Γλυκοκορτικοειδή 3. Δικτυωτή ζώνη: Ανδρογόνα

6 ΚΥΡΙΕΣ ΣΤΕΡΟΕΙΔΕΙΣ ΟΡΜΟΝΕΣ Κορτιζόλη: παραγωγή από στηλιδωτή ζώνη ΕΦ, εκκριτικό σήμα (ΕΣ): ACTH Αλδοστερόνη: παραγωγή από σπειροειδή ζώνη ΕΦ, ΕΣ: υποογκαιμία, Κ, ρενίνη-αγγειοτενσίνη ΙΙ, ACTH Δεϋδροεπιανδροστερόνη: παραγωγή από δικτυωτή ζώνη ΕΦ (κύριο ανδρογόνο επινεφριδίων), ΕΣ: ACTH Τεστοστερόνη: Κύτταρα Leydig όρχεων, ΕΦ, ωοθήκη ΕΣ: LH 17β-οιστραδιόλη: ωοθυλάκιο, ωχρό σωμάτιο, κύτταρα Sertoli, ΕΣ: FSH Προγεστερόνη: ωχρό σωμάτιο, EΣ: LH Βιταμίνη D ΣΤΕΡΟΕΙΔΕΙΣ ΟΡΜΟΝΕΣ_ΙΑΤΡΙΚΗ_ΒΧΙΙ

7 ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΣΤΕΡΟΕΙΔΩΝ ΟΡΜΟΝΩΝ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΟΝ ΑΡΙΘΜΟ ΤΩΝ ΑΝΘΡΑΚΩΝ Φυλετικές ορμόνες: ανδρογόνα (C 19) οιστρογόνα (C 18) προγεστερινοειδή (C 21) Γλυκοκορτικοειδή-Αλατοκορτικοειδή (C 21) Βιταμίνη D (C 27 σεκοστεροειδές) ΣΤΕΡΟΕΙΔΕΙΣ ΟΡΜΟΝΕΣ_ΙΑΤΡΙΚΗ_ΒΧΙΙ

8 ΧΟΛΗΣΤΕΡΟΛΗ ΠΡΟΓΕΣΤΕΡΟΝΗ C21 ΚΟΡΤΙΖΟΛΗ C21 (γλυκοκορτικοειδές) ΤΕΣΤΟΣΤΕΡΟΝΗ C19 ΟΙΣΤΡΑΔΙΟΛΗ C18 ΦΥΛΕΤΙΚΕΣ ΟΡΜΟΝΕΣ ΑΛΔΟΣΤΕΡΟΝΗ C21 (αλατοκορτικοειδές) ΣΤΕΡΟΕΙΔΕΙΣ ΟΡΜΟΝΕΣ_ΙΑΤΡΙΚΗ_ΒΧΙΙ

9 ΒΙΤΑΜΙΝΗ D Η χοληκαλσιφερόλη μετατρέπεται στη βιολογικά δραστική της μορφή μετά από διπλή υδροξυλίωση Η 25-ΟΗ D αποτελεί το μεγαλύτερο απόθεμα της βιταμίνης και είναι ο καλύτερος δείκτης υπο-ή αβιταμίνωσης

10 ΣΤΕΡΟΕΙΔΕΙΣ ΟΡΜΟΝΕΣ_ΙΑΤΡΙΚΗ_ΒΧΙΙ

11 ΣΤΕΡΟΕΙΔΕΙΣ ΟΡΜΟΝΕΣ_ΙΑΤΡΙΚΗ_ΒΧΙΙ

12 ΑΔΡΗ ΒΙΟΣΥΝΘΕΣΗ ΣΤΕΡΟΕΙΔΩΝ ΟΡΜΟΝΩΝ

13 ΣΤΕΡΟΕΙΔΕΙΣ ΟΡΜΟΝΕΣ_ΙΑΤΡΙΚΗ_ΒΧΙΙ

14 ΕΝΖΥΜΑ ΣΤΗ ΒΙΟΣΥΝΘΕΣΗ ΣΤΕΡΟΕΙΔΩΝ ΟΡΜΟΝΩΝ Υδροξυλάσες: προσθήκη ενός ΟΗ στο μόριο (αναστρέψιμη διαδικασία). Ανήκουν στην ομάδα του κυτοχρώματος Ρ450 (Ρ450 scc, 17-OH άση, 21-ΟΗ άση, 11β-18β ΟΗ άση, αρωματάση) Δεϋδρογενάσες: αποσπούν ένα Η από το μόριο του στεροειδούς. Το NAD μετατρέπεται σε NADH. Ισομεράσες: μεταβάλλουν τη στερεοχημεία του στεροειδούς με την αλλαγή της θέσης του διπλού δεσμού. ΣΤΕΡΟΕΙΔΕΙΣ ΟΡΜΟΝΕΣ_ΙΑΤΡΙΚΗ_ΒΧΙΙ

15 ΣΤΕΡΟΕΙΔΕΙΣ ΟΡΜΟΝΕΣ_ΙΑΤΡΙΚΗ_ΒΧΙΙ

16 ΒΙΟΣΥΝΘΕΣΗ ΠΡΟΓΕΣΤΕΡΟΝΗΣ ΣΤΟ ΩΧΡΟ ΣΩΜΑΤΙΟ ΣΤΕΡΟΕΙΔΕΙΣ ΟΡΜΟΝΕΣ_ΙΑΤΡΙΚΗ_ΒΧΙΙ

17 ΣΤΕΡΟΕΙΔΕΙΣ ΟΡΜΟΝΕΣ_ΙΑΤΡΙΚΗ_ΒΧΙΙ

18 ΒΙΟΣΥΝΘΕΣΗ ΑΛΔΟΣΤΕΡΟΝΗΣ ΣΤΕΡΟΕΙΔΕΙΣ ΟΡΜΟΝΕΣ_ΙΑΤΡΙΚΗ_ΒΧΙΙ

19 ΣΤΕΡΟΕΙΔΕΙΣ ΟΡΜΟΝΕΣ_ΙΑΤΡΙΚΗ_ΒΧΙΙ

20 ΒΙΟΣΥΝΘΕΣΗ ΑΝΔΡΟΓΟΝΩΝ ΣΤΕΡΟΕΙΔΕΙΣ ΟΡΜΟΝΕΣ_ΙΑΤΡΙΚΗ_ΒΧΙΙ

21 ΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΣ ΔΙΥΔΡΟΤΕΣΤΟΣΤΕΡΟΝΗΣ ΑΠΌ ΤΕΣΤΟΣΤΕΡΟΝΗ ΜΕΣΩ 5α-ΑΝΑΓΩΓΑΣΗΣ ΣΤΕΡΟΕΙΔΕΙΣ ΟΡΜΟΝΕΣ_ΙΑΤΡΙΚΗ_ΒΧΙΙ

22 ΚΛΙΝΙΚΟΣ ΣΥΣΧΕΤΙΣΜΟΣ #1: Χορήγηση φιναστερίδης (αναστολέας της 5α αναγωγάσης) για υπερτροφία προστάτη ΣΤΕΡΟΕΙΔΕΙΣ ΟΡΜΟΝΕΣ_ΙΑΤΡΙΚΗ_ΒΧΙΙ

23 ΒΙΟΣΥΝΘΕΣΗ ΟΙΣΤΡΟΓΟΝΩΝ ΣΤΕΡΟΕΙΔΕΙΣ ΟΡΜΟΝΕΣ_ΙΑΤΡΙΚΗ_ΒΧΙΙ

24 ΒΙΟΣΥΝΘΕΣΗ ΟΙΣΤΡΟΓΟΝΩΝ ΣΤΕΡΟΕΙΔΕΙΣ ΟΡΜΟΝΕΣ_ΙΑΤΡΙΚΗ_ΒΧΙΙ

25 ΚΛΙΝΙΚΟΣ ΣΥΣΧΕΤΙΣΜΟΣ #2: Χορήγηση αναστολέα αρωματάσης σε ασθενείς με οιστρογονοεξαρτώμενο Ca μαστού ΣΤΕΡΟΕΙΔΕΙΣ ΟΡΜΟΝΕΣ_ΙΑΤΡΙΚΗ_ΒΧΙΙ

26 ΣΥΓΓΕΝΗΣ ΥΠΕΡΠΛΑΣΙΑ ΕΠΙΝΕΦΡΙΔΙΩΝ (ΣΥΕ)-ΓΕΝΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ Η ΣΥΕ συνίσταται στην αντιρροπιστική υπερλειτουργία και υπερπλασία του ΕΦ στην προσπάθεια να ανταπεξέλθει στη συγγενή έλλειψη των ειδικών ενζύμων της στεροειδογένεσης. 1) Έχουμε μειωμένη παραγωγή των στεροειδών εκείνων που λείπει το ένζυμο στη βιοσύνθεσή τους 2)Υπερπαραγωγή και συσσώρευση του στεροειδούς που δεν μπορεί να υποστεί περαιτέρω μετατροπή 3)Συνήθως παραβλάπτεται η παραγωγή κορτιζόλης-τελικό προϊόν της ορμονοσύνθεσης

27 ΣΤΕΡΟΕΙΔΕΙΣ ΟΡΜΟΝΕΣ_ΙΑΤΡΙΚΗ_ΒΧΙΙ

28 Η χαμηλή κορτιζόλη αποτελεί έντονο ερέθισμα για έκκριση CRH, ACTH με αποτέλεσμα το συνεχές μαστίγωμα από την ACTH και τη δημιουργία υπερπλασίας επινεφριδίων ΓΕΝΙΚΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ: 1) Ελλειψη κορτιζόλης που μπορεί να οδηγήσει σε επινεφριδιακή ανεπάρκεια, ΟΕΑ και θάνατο 2)Ελλειψη αλδοστερόνης που επιβαρύνει την κατάσταση 3) Υπερπαραγωγή ανδρογόνων και αρρενοποίηση : ψευδοερμαφροδιτισμός κατά τη γέννηση, ετεροφυλετική πρώιμη ήβη κατά την παιδική ηλικία, αρρενοποίηση κατά την ήβη : ισοφυλετική πρώιμη ήβη ΣΤΕΡΟΕΙΔΕΙΣ ΟΡΜΟΝΕΣ_ΙΑΤΡΙΚΗ_ΒΧΙΙ

29 ΣΤΕΡΟΕΙΔΕΙΣ ΟΡΜΟΝΕΣ_ΙΑΤΡΙΚΗ_ΒΧΙΙ

30 ΣΤΕΡΟΕΙΔΕΙΣ ΟΡΜΟΝΕΣ_ΙΑΤΡΙΚΗ_ΒΧΙΙ

31 ΣΤΕΡΟΕΙΔΕΙΣ ΟΡΜΟΝΕΣ_ΙΑΤΡΙΚΗ_ΒΧΙΙ

32 ΣΤΕΡΟΕΙΔΕΙΣ ΟΡΜΟΝΕΣ_ΙΑΤΡΙΚΗ_ΒΧΙΙ

33 ΣΤΕΡΟΕΙΔΕΙΣ ΟΡΜΟΝΕΣ_ΙΑΤΡΙΚΗ_ΒΧΙΙ ΑΡΡΕΝ ΜΕ ΣΥΕ

34 ΜΟΡΦΕΣ ΣΥΕ 1) Ανεπάρκεια 21-ΟΗ άσης (95%) 1: νεογνά 2) Ανεπάρκεια 11-ΟΗ άσης (5%) 1: νεογνά 3) Ανεπάρκεια 17-ΟΗ άσης 4) Ανεπάρκεια 18-ΟΗ άσης 5) Ανεπάρκεια της 3β-δεϋδρογενάσης 6) Ανεπάρκεια των ενζύμων μετατροπής CHO, ανεπάρκεια StAR ΣΤΕΡΟΕΙΔΕΙΣ ΟΡΜΟΝΕΣ_ΙΑΤΡΙΚΗ_ΒΧΙΙ

35 ΣΤΕΡΟΕΙΔΕΙΣ ΟΡΜΟΝΕΣ_ΙΑΤΡΙΚΗ_ΒΧΙΙ

36 ΣΤΕΡΟΕΙΔΕΙΣ ΟΡΜΟΝΕΣ_ΙΑΤΡΙΚΗ_ΒΧΙΙ

37 ΜΙΑ ΣΗΜΑΝΤΙΚΗ ΠΡΩΤΕΊΝΗ, ΓΝΩΣΤΗ ΩΣ StAR (στεροειδογενετική οξεία ρυθμιστική πρωτεΐνη) ΒΟΗΘΑ ΣΤΗ ΜΕΤΑΤΟΠΙΣΗ ΤΗΣ ΧΟΛΗΣΤΕΡΟΛΗΣ ΑΠΌ ΤΗΝ ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ ΣΤΗΝ ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΜΕΜΒΡΑΝΗ ΤΩΝ ΜΙΤΟΧΟΝΔΡΙΩΝ. Η StAR ΕΊΝΑΙ ΟΡΜΟΝΟ-ΕΠΑΓΩΜΕΝΗ ΕΚΦΡΑΖΕΤΑΙ ΕΙΔΙΚΑ ΣΤΟΥΣ ΤΟΠΟΥΣ ΣΤΕΡΟΕΙΔΟΓΕΝΕΣΗΣ (επινεφρίδια-όρχειςωοθήκες) ΣΤΕΡΟΕΙΔΕΙΣ ΟΡΜΟΝΕΣ_ΙΑΤΡΙΚΗ_ΒΧΙΙ

38 ΠΟΛΥΠΕΠΤΙΔΙΚΕΣ ΟΡΜΟΝΕΣ ΔΙΕΓΕΙΡΟΥΝ ΤΗ ΣΥΝΘΕΣΗ ΣΤΕΡΟΕΙΔΩΝ ΟΡΜΟΝΩΝ ΣΤΕΡΟΕΙΔΕΙΣ ΟΡΜΟΝΕΣ_ΙΑΤΡΙΚΗ_ΒΧΙΙ

39 ΣΤΕΡΟΕΙΔΕΙΣ ΟΡΜΟΝΕΣ_ΙΑΤΡΙΚΗ_ΒΧΙΙ

40 Ελλειψη StAR. Σπάνια μορφή ΣΥΕ. Τα επινεφρίδια στη νεκροτομή είναι γεμάτα λιποειδή Η βιοσύνθεση των επινεφριδιακών ορμονών είναι αδύνατη ΣΤΕΡΟΕΙΔΕΙΣ ΟΡΜΟΝΕΣ_ΙΑΤΡΙΚΗ_ΒΧΙΙ

41 ΣΤΕΡΟΕΙΔΕΙΣ ΟΡΜΟΝΕΣ_ΙΑΤΡΙΚΗ_ΒΧΙΙ

42 ΣΤΕΡΟΕΙΔΕΙΣ ΟΡΜΟΝΕΣ_ΙΑΤΡΙΚΗ_ΒΧΙΙ

43 ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΦΑΙΝΟΜΕΝΙΚΗΣ ΠΕΡΙΣΣΕΙΑΣ ΑΛΑΤΟΚΟΡΤΙΚΟΕΙΔΩΝ (ΑΜΕ) Ορισμένοι ασθενείς (κυρίως παιδιά) παρουσιάζουν υπέρταση, υποκαλιαιμία, καταστολή του συστήματος ρενίνης-αγγειοτενσίνης ΙΙ χωρίς να υπάρχει υπερέκκριση αλδοστερόνης. Συνήθως όταν συν-εκφράζονται υποδοχείς ALD και CORT επικρατεί ένας μόνο τύπος υποδοχέα. Ωστόσο, στους νεφρούς και στο κόλον (ιστοί στόχοι) εκφράζονται και οι δύο υποδοχείς. Επίσης, εκφράζεται και το ένζυμο 11-υδροξυστεροειδική αφυδρογονάση, που μετατρέπει την κορτιζόλη (που συνδέεται με υποδοχέα αλατοκορτικοειδών) σε κορτιζόνη (11-κετοανάλογο) η οποία έχει φτωχή σύνδεση με τον υποδοχέα. Στο σύνδρομο ΑΜΕ, μπορεί να υπάρχει συγγενής διαταραχή του ενζύμου, με αποτέλεσμα η CORT προκαλεί κορεσμό του υποδοχέα ALD και κατακράτηση νατρίου με καταστολή του άξονα ρενίνηςαγγειοτενσίνης ΙΙ. Μάρτιος 2011 ΦΛΟΙΟΕΠΙΝΕΦΡΙΔΙΑΚΕΣ 43 ΟΡΜΟΝΕΣ: από τη βιοχημεία στην παθολογία

44 Το ΑΜΕ μπορεί να προκύψει και από τη λήψη υπερβολικών ποσοτήτων γλυκόριζας (γλυκορητινικό οξύ-ge). To GE είναι δυναμικός αναστολέας του ενζύμου 11-υδροξυστεροειδική αφυδρογονάση. ΦΛΟΙΟΕΠΙΝΕΦΡΙΔΙΑΚΕΣ 44 ΟΡΜΟΝΕΣ: από τη βιοχημεία στην παθολογία

45 ΣΕ ΑΝΤΙΘΕΣΗ ΜΕ ΤΙΣ ΠΕΠΤΙΔΙΚΕΣ ΟΡΜΟΝΕΣ, ΟΙ ΣΤΕΡΟΕΙΔΕΙΣ ΟΡΜΟΝΕΣ ΔΕΝ ΑΠΟΘΗΚΕΥΟΝΤΑΙ ΣΕ ΚΟΚΚΙΑ ΜΕΤΑΦΕΡΟΝΤΑΙ ΣΤΟ ΑΙΜΑ ΜΕ ΠΡΩΤΕΪΝΕΣ ΤΟΥ ΠΛΑΣΜΑΤΟΣ ΜΕΤΑΒΟΛΙΖΟΝΤΑΙ ΣΤΟ ΗΠΑΡ (ΣΥΖΕΥΞΗ ΜΕ ΓΛΥΚΟΥΡΟΝΙΔΙΑ+ΘΕΙΙΚΑ ΑΛΑΤΑ) ΚΑΙ ΑΠΕΚΚΡΙΝΟΝΤΑΙ ΣΤΑ ΟΥΡΑ ΩΣ ΥΔΑΤΟΔΙΑΛΥΤΕΣ ΕΝΩΣΕΙΣ Η DHEA TΩΝ ΕΠΙΝΕΦΡΙΔΙΩΝ ΕΊΝΑΙ ΜΙΑ ΓΝΩΣΤΗ ΠΗΓΗ ΟΥΡΙΚΩΝ 17-ΚΕΤΟΣΤΕΡΟΕΙΔΩΝ Ο ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΣΤΕΡΟΕΙΔΩΝ ΕΞΑΡΤΑΤΑΙ ΑΠΌ ΤΗΝ ΗΛΙΚΙΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΗΠΑΤΙΚΗ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΣΤΕΡΟΕΙΔΕΙΣ ΟΡΜΟΝΕΣ_ΙΑΤΡΙΚΗ_ΒΧΙΙ

46 ΤΙ ΕΊΝΑΙ ΤΑ 17-ΚΕΤΟΣΤΕΡΟΕΙΔΗ ΤΩΝ ΟΥΡΩΝ; Τα 17-κετοστεροειδή είναι μεταβολικά προϊόντα των ανδρογόνων που έχουν κοινό χαρακτηριστικό την ύπαρξη κετονικής ομάδος στον άνθρακα 17. Η ποσότητά τους είναι ανάλογη με το ποσό των ανδρογόνων που παράγονται από τα επινεφρίδια και τις γονάδες Η μέτρησή τους αποτελεί έναν αδρό δείκτη της ανδρογονικής έκκρισης του οργανισμού. Δεν καθορίζει την πηγή ή το είδος του ανδρογόνου : 5-12 mg/ 24h : mg/24 h ΣΤΕΡΟΕΙΔΕΙΣ ΟΡΜΟΝΕΣ_ΙΑΤΡΙΚΗ_ΒΧΙΙ

47 ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΣΤΕΡΟΕΙΔΩΝ ΟΡΜΟΝΩΝ- ΔΕΣΜΕΥΤΙΚΕΣ ΠΡΩΤΕΪΝΕΣ ΚΟΡΤΙΖΟΛΗ: 75-80% δεσμεύεται στην τρανσκορτίνη (CBG), 15% σε αλβουμίνη, μικρό % ελεύθερη ΑΛΔΟΣΤΕΡΟΝΗ: μόνο 50-70% είναι δεσμευμένη με χαμηλή συγγένεια στην αλβουμίνη και CBG, εξ ου και ο μικρός t ½ (20 min στο πλάσμα) ΤΕΣΤΟΣΤΕΡΟΝΗ: 65% δεσμεύεται στην SHBG, υπόλοιπη σε αλβουμίνη, 1-2% ελεύθερη ΟΙΣΤΡΟΓΟΝΑ: 60% δεσμεύονται στην SHBG, 20% σε αλβουμίνη, 20% ελεύθερα ΠΡΟΓΕΣΤΕΡΟΝΗ: προσδένεται με χαμηλή συγγένεια στην αλβουμίνη και CBG, εξ ου και ο μικρός t ½ (5 min στο πλάσμα) ΣΤΕΡΟΕΙΔΕΙΣ ΟΡΜΟΝΕΣ_ΙΑΤΡΙΚΗ_ΒΧΙΙ

48 Η ΤΕΣΤΟΣΤΕΡΟΝΗ ΧΑΜΗΛΩΝΕΙ ΤΑ ΕΠΙΠΕΔΑ ΤΗΣ SHBG ΣΤΟ ΑΙΜΑ ΕΝΏ Η 17β-ΟΙΣΤΡΑΔΙΟΛΗ ΚΑΙ ΟΙ ΘΥΡΕΟΕΙΔΙΚΕΣ ΟΡΜΟΝΕΣ ΑΥΞΑΝΟΥΝ ΤΑ ΕΠΙΠΕΔΑ ΤΗΣ SHBG ΣΤΟ ΑΙΜΑ Η ΑΝΔΡΟΓΟΝΟΔΕΣΜΕΥΤΙΚΗ ΠΡΩΤΕΪΝΗ (ΑΒΡ) ΕΊΝΑΙ ΠΑΡΟΜΟΙΑ ΜΕ ΤΗΝ SHBG, ΑΛΛΑ ΠΑΡΑΓΕΤΑΙ ΣΤΑ ΚΥΤΤΑΡΑ SERTOLI ΚΑΙ ΒΟΗΘΑ ΣΤΗ ΔΙΑΤΗΡΗΣΗ ΥΨΗΛΩΝ ΕΠΙΠΕΔΩΝ ΑΝΔΡΟΓΟΝΩΝ ΣΤΟΥΣ ΟΡΧΕΙΣ (ανάπτυξη και ωρίμανση του σπέρματος). ΣΤΕΡΟΕΙΔΕΙΣ ΟΡΜΟΝΕΣ_ΙΑΤΡΙΚΗ_ΒΧΙΙ

49 ΥΠΟΔΟΧΕΙΣ ΣΤΕΡΟΕΙΔΩΝ ΟΡΜΟΝΩΝ ΟΡΜΟΝΕΣ_ΙΑΤΡΙΚΗ_ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ ΙΙ

50 ΣΤΕΡΟΕΙΔΕΙΣ ΟΡΜΟΝΕΣ_ΙΑΤΡΙΚΗ_ΒΧΙΙ

51 ΣΤΕΡΟΕΙΔΕΙΣ ΟΡΜΟΝΕΣ_ΙΑΤΡΙΚΗ_ΒΧΙΙ

52 ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΥΠΟΔΟΧΕΩΝ ΣΤΕΡΟΕΙΔΩΝ ΟΡΜΟΝΩΝ ΣΤΕΡΟΕΙΔΕΙΣ ΟΡΜΟΝΕΣ_ΙΑΤΡΙΚΗ_ΒΧΙΙ

53 ΣΤΕΡΟΕΙΔΕΙΣ ΟΡΜΟΝΕΣ_ΙΑΤΡΙΚΗ_ΒΧΙΙ

54 O ΔΙΜΕΡΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΣΤΕΡΟΕΙΔΙΚΩΝ ΥΠΟΔΟΧΕΩΝ ΕΊΝΑΙ ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΠΟΕΛΕΣΜΑΤΙΚΗ ΔΕΣΜΕΥΣΗ ΤΟΥΣ ΣΤΟ DNA ΚΑΙ ΤΗ ΜΕΤΑΓΡΑΦΙΚΗ ΕΝΕΡΓΟΠΟΙΗΣΗ Η ΠΛΕΙΟΨΗΦΙΑ ΤΩΝ ΣΤΕΡΟΕΙΔΙΚΩΝ ΥΠΟΔΟΧΕΩΝ ΣΧΗΜΑΤΙΖΕΙ ΟΜΟΔΙΜΕΡΗ ΣΤΕΡΟΕΙΔΕΙΣ ΟΡΜΟΝΕΣ_ΙΑΤΡΙΚΗ_ΒΧΙΙ

55 ΣΤΕΡΟΕΙΔΕΙΣ ΟΡΜΟΝΕΣ_ΙΑΤΡΙΚΗ_ΒΧΙΙ

56 Γενικά, οι υποδοχείς των στεροειδών ορμονών απορρυθμίζονται (μειώνεται η γονιδιακή έκφρασή τους) από τη στεροειδή ορμόνη. Έτσι αποτρέπεται η υπερδιέγερση του κυττάρου-στόχου όταν τα επίπεδα της ορμόνης είναι υψηλά. ΣΤΕΡΟΕΙΔΕΙΣ ΟΡΜΟΝΕΣ_ΙΑΤΡΙΚΗ_ΒΧΙΙ

57 Σ ΕΝΑ ΔΕΔΟΜΕΝΟ ΚΥΤΤΑΡΙΚΟ ΤΥΠΟ, Ο ΤΥΠΟΣ ΤΟΥ ΥΠΟΔΟΧΕΑ ΠΟΥ ΕΚΦΡΑΖΕΤΑΙ ΚΑΘΟΡΙΖΕΙ ΤΗΝ ΟΡΜΟΝΙΚΗ ΕΥΑΙΣΘΗΣΙΑ. ΟΙ ΥΠΟΔΟΧΕΙΣ ΤΩΝ ΦΥΛΕΤΙΚΩΝ ΟΡΜΟΝΩΝ ΕΚΦΡΑΖΟΝΤΑΙ ΣΕ ΛΙΓΟΥΣ ΙΣΤΟΥΣ ΣΤΕΡΟΕΙΔΕΙΣ ΟΡΜΟΝΕΣ_ΙΑΤΡΙΚΗ_ΒΧΙΙ

58 ΟΙΣΤΡΟΓΟΝΙΚΟΙ ΥΠΟΔΟΧΕΙΣ ΣΤΕΡΟΕΙΔΕΙΣ ΟΡΜΟΝΕΣ_ΙΑΤΡΙΚΗ_ΒΧΙΙ

59 ΣΤΕΡΟΕΙΔΕΙΣ ΟΡΜΟΝΕΣ_ΙΑΤΡΙΚΗ_ΒΧΙΙ

60 ΣΤΕΡΟΕΙΔΕΙΣ ΟΡΜΟΝΕΣ_ΙΑΤΡΙΚΗ_ΒΧΙΙ

61 Περίπου 60-70% των περιπτώσεων CA μαστού είναι ER+ ΣΤΕΡΟΕΙΔΕΙΣ ΟΡΜΟΝΕΣ_ΙΑΤΡΙΚΗ_ΒΧΙΙ

62 ΣΤΕΡΟΕΙΔΕΙΣ ΟΡΜΟΝΕΣ_ΙΑΤΡΙΚΗ_ΒΧΙΙ

63 ΚΛΙΝΙΚΟΣ ΣΥΣΧΕΤΙΣΜΟΣ #3: Μεταλλαγή του Υποδοχέα των Αλατοκορτικοειδών (S810L) οδηγεί σε υπέρταση και προεκλαμψία Ο μεταλλαγμένος υποδοχέας δεσμεύει προγεστερόνη με την ίδια συγγένεια όπως με την αλδοστερόνη, αλλά η PRO λειτουργεί ως αγωνιστής επάγοντας την επαναρρόφηση ιόντων νατρίου από το νεφρό. Στην περίπτωση αυτή, δεν πρέπει να χορηγηθεί σπειρονολακτόνη διότι δρα ως αγωνιστής όταν προσδεθεί στο μεταλλαγμένο υποδοχέα ΣΤΕΡΟΕΙΔΕΙΣ ΟΡΜΟΝΕΣ_ΙΑΤΡΙΚΗ_ΒΧΙΙ

64 ΓΕΝΩΜΙΚΕΣ ΔΡΑΣΕΙΣ ΣΤΕΡΟΕΙΔΩΝ ΟΡΜΟΝΩΝ ΣΤΕΡΟΕΙΔΕΙΣ ΟΡΜΟΝΕΣ_ΙΑΤΡΙΚΗ_ΒΧΙΙ

65 ΜΗ ΓΕΝΩΜΙΚΕΣ ΔΡΑΣΕΙΣ ΣΤΕΡΟΕΙΔΩΝ ΟΡΜΟΝΩΝ ΣΤΕΡΟΕΙΔΕΙΣ ΟΡΜΟΝΕΣ_ΙΑΤΡΙΚΗ_ΒΧΙΙ

66 ΟΙ ΜΗ ΓΕΝΩΜΙΚΕΣ ΔΡΑΣΕΙΣ ΤΩΝ ΣΤΕΡΟΕΙΔΩΝ ΟΡΜΟΝΩΝ ΔΙΑΜΕΣΟΛΑΒΟΥΝΤΑΙ ΑΠΌ: Από έναν υπο-πληθυσμό συμβατικών πυρηνικών υποδοχέων που εντοπίζονται στην κυτταρική μεμβράνη ή Από διακριτούς υποδοχείς της κυτταρικής μεμβράνης που δε σχετίζονται με τους κλασσικούς υποδοχείς των στεροειδών ορμονών ΣΤΕΡΟΕΙΔΕΙΣ ΟΡΜΟΝΕΣ_ΙΑΤΡΙΚΗ_ΒΧΙΙ

67 ΥΛΗ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ 1) Nelson DL, Cox MM. Lehninger Βασικές Αρχές Βιοχημείας, Τόμος 2, Κεφάλαιο 23. 2) Devlin TM. Βιοχημεία-Κλινικοί Συσχετισμοί. Τόμος ΙΙ. Κεφάλαιο 23. ΣΤΕΡΟΕΙΔΕΙΣ ΟΡΜΟΝΕΣ_ΙΑΤΡΙΚΗ_ΒΧΙΙ

ΣΤΕΡΟΕΙΔΕΙΣ ΟΡΜΟΝΕΣ: από τη βιοσύνθεση στο μηχανισμό δράσης

ΣΤΕΡΟΕΙΔΕΙΣ ΟΡΜΟΝΕΣ: από τη βιοσύνθεση στο μηχανισμό δράσης ΣΤΕΡΟΕΙΔΕΙΣ ΟΡΜΟΝΕΣ: από τη βιοσύνθεση στο μηχανισμό δράσης ΜΑΡΙΑΝΝΑ Α. ΝΤΑΛΑΜΑΓΚΑ ΙΑΤΡΟΣ ΒΙΟΠΑΘΟΛΟΓΟΣ ΑΝ. ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΒΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ-ΚΛΙΝΙΚΗΣ ΒΙΟΧΗΜΕΙΑΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΙ

Διαβάστε περισσότερα

Η χοληστερόλη είναι ο πρόδρομος όλων των κατηγοριών των στεροειδών ορμονών: γλυκοκορτικοειδή (για παράδειγμα κορτιζόλη), αλατοκορτικοειδή (για

Η χοληστερόλη είναι ο πρόδρομος όλων των κατηγοριών των στεροειδών ορμονών: γλυκοκορτικοειδή (για παράδειγμα κορτιζόλη), αλατοκορτικοειδή (για Η χοληστερόλη είναι ο πρόδρομος όλων των κατηγοριών των στεροειδών ορμονών: γλυκοκορτικοειδή (για παράδειγμα κορτιζόλη), αλατοκορτικοειδή (για παράδειγμα αλδοστερόνη), ορμόνες του φύλου (δηλαδή ανδρογόνα,

Διαβάστε περισσότερα

Επινεφρίδιο Σπειροειδής Στηλιδωτή Δικτυωτή Μυελός Φλέβα Επινεφρίδιο Αλατοκορτικοειδή (C21) Γλυκοκορτικοειδή (C21) Ανδρογόνα (C19) Μυελός Φλέβα ΣΤΕΡΟΕΙΔΕΙΣ ΟΡΜΟΝΕΣ Η χοληστερόλη είναι το υπόστρωμα για τη

Διαβάστε περισσότερα

Ορμονική διερεύνηση ασθενών με ακμή: πότε και γιατί; Ν. Μαλτέζος

Ορμονική διερεύνηση ασθενών με ακμή: πότε και γιατί; Ν. Μαλτέζος Ορμονική διερεύνηση ασθενών με ακμή: πότε και γιατί; Ν. Μαλτέζος ΚΛΙΝΙΚΕΣ ΕΝΔΕΙΞΕΙΣ ΟΡΜΟΝΟΕΞΑΡΤΩΜΕΝΗΣ ΑΚΜΗΣ 1. Έναρξη σε βρεφική ή παιδική ηλικία 2. Πρώϊμη ήβη σε αγόρι και αδρεναρχή εμμηναρχή σε κορίτσια

Διαβάστε περισσότερα

Φλοιοτρόπος ορμόνη ή Κορτικοτροπίνη (ACTH) και συγγενή πεπτίδια

Φλοιοτρόπος ορμόνη ή Κορτικοτροπίνη (ACTH) και συγγενή πεπτίδια ΕΠΙΝΕΦΡΙΔΙΑ Φλοιοτρόπος ορμόνη ή Κορτικοτροπίνη (ACTH) και συγγενή πεπτίδια 39 αμινοξέα Μ.Β. 4500 προοπιομελανοκορτίνη(pomc) 1. κορτικοτροπίνη (ACTH), 2. β λιποτροφίνη (β LPH), 3. γ λιποτροφίνη (γ LPH),

Διαβάστε περισσότερα

Κορτιζόλη (άξονας ΥΥΕ, CRH, ACTH) Αλδοστερόνη (ρενίνη, επίπεδα Κ, Ν) Στεροειδή του φύλου (άξονας ΥΥΓ)

Κορτιζόλη (άξονας ΥΥΕ, CRH, ACTH) Αλδοστερόνη (ρενίνη, επίπεδα Κ, Ν) Στεροειδή του φύλου (άξονας ΥΥΓ) Κορτιζόλη (άξονας ΥΥΕ, CRH, ACTH) Αλδοστερόνη (ρενίνη, επίπεδα Κ, Ν) Στεροειδή του φύλου (άξονας ΥΥΓ) Υδροξυλάση λέγεται το ένζυμο που προσθέτει ένα υδροξύλιο (- ΟΗ) σε κάποιο άτομο άνθρακα Λυάση (ή

Διαβάστε περισσότερα

11. ΕΝΔΟΚΡΙΝΕΙΣ ΑΔΕΝΕΣ

11. ΕΝΔΟΚΡΙΝΕΙΣ ΑΔΕΝΕΣ 11. ΕΝΔΟΚΡΙΝΕΙΣ ΑΔΕΝΕΣ Στον ανθρώπινο οργανισμό υπάρχουν δύο είδη αδένων, οι εξωκρινείς και οι ενδοκρινείς. Οι εξωκρινείς (ιδρωτοποιοί αδένες, σμηγματογόνοι αδένες κ.ά.) εκκρίνουν το προϊόν τους στην επιφάνεια

Διαβάστε περισσότερα

Συστήματα επικοινωνίας Ανθρωπίνου σώματος. ενδοκρινολογικό νευρικό σύστημα

Συστήματα επικοινωνίας Ανθρωπίνου σώματος. ενδοκρινολογικό νευρικό σύστημα Κύτταρο Το κύτταρο αποτελείται από μέρη τα οποία έχουν συγκεκριμένη δομή και επιτελούν μία συγκεκριμένη λειτουργία στην όλη οργάνωση του κυττάρου. Δομή κυτταροπλασματικής μεμβράνης Συστήματα επικοινωνίας

Διαβάστε περισσότερα

11. ΕΝΔΟΚΡΙΝΕΙΣ ΑΔΕΝΕΣ

11. ΕΝΔΟΚΡΙΝΕΙΣ ΑΔΕΝΕΣ 11. ΕΝΔΟΚΡΙΝΕΙΣ ΑΔΕΝΕΣ Στον ανθρώπινο οργανισμό υπάρχουν δύο είδη αδένων, οι εξωκρινείς και οι ενδοκρινείς. Οι εξωκρινείς (ιδρωτοποιοί αδένες, σμηγματογόνοι αδένες κ.ά.) εκκρίνουν το προϊόν τους στην επιφάνεια

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΕΝΔΟΚΡΙΝΩΝ ΑΔΕΝΩΝ. Εμμ. Μ. Καραβιτάκης Παιδίατρος

ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΕΝΔΟΚΡΙΝΩΝ ΑΔΕΝΩΝ. Εμμ. Μ. Καραβιτάκης Παιδίατρος ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΤΩΝ ΕΝΔΟΚΡΙΝΩΝ ΑΔΕΝΩΝ Εμμ. Μ. Καραβιτάκης Παιδίατρος ΕΝ ΟΚΡΙΝΟΛΟΓΙΑ κλάδος της ιατρικής ο οποίος ασχολείται µε τις ασθένειες του ενδοκρινολογικού συστήµατος. το ενδοκρινολογικό σύστηµα αποτελείται

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΙΝΕΦΡΙΔΙΑ ΚΟΡΤΙΖΟΛΗ

ΕΠΙΝΕΦΡΙΔΙΑ ΚΟΡΤΙΖΟΛΗ ΕΠΙΝΕΦΡΙΔΙΑ ΚΟΡΤΙΖΟΛΗ Ακετυλο-CoA Μεταφορικές πρωτεΐνες της κορτιζόλης στο πλάσμα δεσμευτική πρωτεΐνη της κορτιζόλης ή τρανσκορτίνη (90%) Αλβουμίνη (7%) Μεταβολισμός της κορτιζόλης Η κορτιζόλη μεταβολίζεται

Διαβάστε περισσότερα

Γεννητικά όργανα. Εγκέφαλος

Γεννητικά όργανα. Εγκέφαλος Φύλο και Εγκέφαλος Φυλετικός διµορφισµός: Ø ύπαρξη διαφορετικών µορφών σε ένα είδος Ø αναφέρεται σε κάθε χαρακτηριστικό που είναι διαφορετικό στο αρσενικό και στο θηλυκό Ø αναπαραγωγικές και µη-αναπαραγωγικές

Διαβάστε περισσότερα

ΟΙ ΕΠΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΚΑΙ ΟΙ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΔΡΑΣΕΩΣ

ΟΙ ΕΠΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΚΑΙ ΟΙ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΔΡΑΣΕΩΣ ΟΙ ΕΠΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΚΑΙ ΟΙ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΔΡΑΣΕΩΣ ΤΩΝ ΟΡΜΟΝΩΝ Κωνσταντίνος Καλλαράς Ιατρός Παθολόγος Καθηγητής Φυσιολογίας Εργαστήριο Πειραματικής Φυσιολογίας Ιατρικής Σχολής Α.Π.Θ. Γενικές έννοιες Ενδοκρινής έκκριση

Διαβάστε περισσότερα

ΟΡΜΟΝΕΣ ΕΠΙΙΝΕΦΡΙΔΙΩΝ

ΟΡΜΟΝΕΣ ΕΠΙΙΝΕΦΡΙΔΙΩΝ ΟΡΜΟΝΕΣ ΕΠΙΙΝΕΦΡΙΔΙΩΝ ----------------------------------- ΜΑΡΙΑΝΝΑ Α. ΝΤΑΛΑΜΑΓΚΑ, MD,MPH,MS, PhD ΙΑΤΡΟΣ-ΒΙΟΠΑΘΟΛΟΓΟΣ, FCAP ΑΝ. ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΒΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ-ΚΛΙΝΙΚΗΣ ΒΙΟΧΗΜΕΙΑΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΠΑΝ/ΜΙΟΥ

Διαβάστε περισσότερα

Νεφρική ρύθμιση όγκου αίματος και εξωκυτταρίου υγρού. Βασίλης Φιλιόπουλος Νεφρολόγος Γ.Ν.Α «Λαϊκό»

Νεφρική ρύθμιση όγκου αίματος και εξωκυτταρίου υγρού. Βασίλης Φιλιόπουλος Νεφρολόγος Γ.Ν.Α «Λαϊκό» Νεφρική ρύθμιση όγκου αίματος και εξωκυτταρίου υγρού Βασίλης Φιλιόπουλος Νεφρολόγος Γ.Ν.Α «Λαϊκό» Διαμερίσματα σωματικών υγρών 28,0 L Νεφρικοί μηχανισμοί ρύθμισης εξωκυτταρίου υγρού Ο όγκος του εξωκυτταρίου

Διαβάστε περισσότερα

Βασικές Αρχές Ενδοκρινολογίας

Βασικές Αρχές Ενδοκρινολογίας Βασικές Αρχές Ενδοκρινολογίας Εισαγωγικό μάθημα Νικόλαος Κατσιλάμπρος Καθηγητής Παθολογίας Πανεπιστημίου Αθηνών σε συνεργασία με την ιατρό και υποψήφια διδάκτορα Χρυσή Χ. Κολιάκη Η Ενδοκρινολογία είναι

Διαβάστε περισσότερα

Ανατομία οπισθοπεριτοναϊκού χώρου

Ανατομία οπισθοπεριτοναϊκού χώρου Ανατομία οπισθοπεριτοναϊκού χώρου Άνω όρια : σώμα θ12 και αντίστοιχες πλευρές Κάτω όρια: βάση ιερού οστού και λαγόνιες ακρολοφίες Πλάγια όρια : έξω χείλος τετράπλευρων οσφυϊκών μυών Διαφορική Διάγνωση

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Βιολογία ΙI Κυτταρική Επικοινωνία Διδάσκοντες: Σ. Γεωργάτος, Θ. Τζαβάρας, Π. Κούκλης, Χ. Αγγελίδης Υπεύθυνος μαθήματος: Σ. Γεωργάτος Άδειες Χρήσης Το

Διαβάστε περισσότερα

gr

gr ΑΠΟΣΤΟΛΟΒΑ Ε. - ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΥ Α. - ΑΒΡΑΜΙ ΗΣ Α. ενδοκρινολόγοι Η παρουσία ανδρογόνων στη γυναίκα είναι φυσιολογική. Αναφερόµαστε σε Υπερανδρογοναιµία όταν τα ανδρογόνα ξεπερνούν τα φυσιολογικά για την ηλικία

Διαβάστε περισσότερα

ΕΝΔΟΚΡΙΝΕΙΣ ΑΔΕΝΕΣ. Οι ρυθμιστές του οργανισμού

ΕΝΔΟΚΡΙΝΕΙΣ ΑΔΕΝΕΣ. Οι ρυθμιστές του οργανισμού ΕΝΔΟΚΡΙΝΕΙΣ ΑΔΕΝΕΣ Οι ρυθμιστές του οργανισμού Είδη αδένων στον άνθρωπο o Εξωκρινείς αδένες: εκκρίνουν το προϊόν τους μέσω εκφορητικού πόρου είτε στην επιφάνεια του σώματος (π.χ. ιδρωτοποιοί και σμηγματογόνοι

Διαβάστε περισσότερα

ΒΙΟΛΟΓΙΑ Α ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΤΗΣ ΤΡΑΠΕΖΑΣ ΘΕΜΑΤΩΝ ΣΤΟ 11 Ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΝΔΟΚΡΙΝΕΙΣ ΑΔΕΝΕΣ ΘΕΜΑ Β

ΒΙΟΛΟΓΙΑ Α ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΤΗΣ ΤΡΑΠΕΖΑΣ ΘΕΜΑΤΩΝ ΣΤΟ 11 Ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΝΔΟΚΡΙΝΕΙΣ ΑΔΕΝΕΣ ΘΕΜΑ Β ΒΙΟΛΟΓΙΑ Α ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΤΗΣ ΤΡΑΠΕΖΑΣ ΘΕΜΑΤΩΝ ΣΤΟ 11 Ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΝΔΟΚΡΙΝΕΙΣ ΑΔΕΝΕΣ ΘΕΜΑ Β 1. Το σύστημα των ενδοκρινών αδένων είναι το ένα από τα δύο συστήματα του οργανισμού μας που συντονίζουν και

Διαβάστε περισσότερα

Οξεοβασική ισορροπία και μεταφορά οξυγόνου

Οξεοβασική ισορροπία και μεταφορά οξυγόνου Κεφάλαιο 3 Οξεοβασική ισορροπία και μεταφορά οξυγόνου Κεφάλαιο 3 Οξεοβασική ισορροπία και μεταφορά οξυγόνου Η συγκέντρωση των ιόντων υδρογόνου στο ECF φυσιολογικά διατηρείται μέσα σε πολύ στενά όρια. Για

Διαβάστε περισσότερα

Γενικές αρχές της φυσιολογίας του ενδοκρινικού συστήµατος. Επικοινωνία & Συντονισµός των λειτουργιών του σώµατος

Γενικές αρχές της φυσιολογίας του ενδοκρινικού συστήµατος. Επικοινωνία & Συντονισµός των λειτουργιών του σώµατος Γενικές αρχές της φυσιολογίας του ενδοκρινικού συστήµατος Επικοινωνία & Συντονισµός των λειτουργιών του σώµατος Το νευρικό & το ενδοκρινικό σύστηµα δρουν σε συνεργασία ή ανεξάρτητα Εσωτερικά & εξωτερικά

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΙΝΕΦΡΙΔΙΑ ΚΟΡΤΙΖΟΛΗ

ΕΠΙΝΕΦΡΙΔΙΑ ΚΟΡΤΙΖΟΛΗ ΕΠΙΝΕΦΡΙΔΙΑ ΚΟΡΤΙΖΟΛΗ Μεταβολισμός της κορτιζόλης Η κορτιζόλη μεταβολίζεται στο ήπαρ. Στην συνέχεια οι μεταβολίτες συζευγνύνται με γλυκουρονιδικές και θειικές ομάδες, γίνονται υδατοδιαλυτά, εισέρχονται

Διαβάστε περισσότερα

ΟΡΜΟΝΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΗΣ ΑΚΜΗΣ. ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΑΣΒΕΣΤΗ Δερματολόγος- Αφροδισιολόγος asvesmed@otenet. gr

ΟΡΜΟΝΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΗΣ ΑΚΜΗΣ. ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΑΣΒΕΣΤΗ Δερματολόγος- Αφροδισιολόγος asvesmed@otenet. gr ΟΡΜΟΝΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΗΣ ΑΚΜΗΣ ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΑΣΒΕΣΤΗ Δερματολόγος- Αφροδισιολόγος asvesmed@otenet. gr ΕΝΔΕΙΞΕΙΣ ΟΡΜΟΝΙΚΗΣ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΣΤΗΝ ΑΚΜΗ 1) Σε γυναίκες που η συνήθης τοπική ή αντιβιοτική per os αγωγή έχει

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΙΝΕΦΡΙΔΙΑ ΚΟΡΤΙΖΟΛΗ

ΕΠΙΝΕΦΡΙΔΙΑ ΚΟΡΤΙΖΟΛΗ ΕΠΙΝΕΦΡΙΔΙΑ ΚΟΡΤΙΖΟΛΗ Μεταβολισμός της κορτιζόλης Η κορτιζόλη μεταβολίζεται στο ήπαρ. Στην συνέχεια οι μεταβολίτες συζευγνύνται με γλυκουρονιδικές και θειικές ομάδες, γίνονται υδατοδιαλυτά, εισέρχονται

Διαβάστε περισσότερα

ΟΙ ΕΠΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΚΑΙ ΟΙ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΔΡΑΣΕΩΣ

ΟΙ ΕΠΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΚΑΙ ΟΙ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΔΡΑΣΕΩΣ ΟΙ ΕΠΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΚΑΙ ΟΙ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΔΡΑΣΕΩΣ ΤΩΝ ΟΡΜΟΝΩΝ Κωνσταντίνος Καλλαράς Ιατρός Παθολόγος Καθηγητής Φυσιολογίας Εργαστήριο Πειραματικής Φυσιολογίας Ιατρικής Σχολής Α.Π.Θ. Γενικές έννοιες Ενδοκρινής έκκριση

Διαβάστε περισσότερα

11. ΕΝΔΟΚΡΙΝΕΙΣ ΑΔΕΝΕΣ

11. ΕΝΔΟΚΡΙΝΕΙΣ ΑΔΕΝΕΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 11 11. ΕΝΔΟΚΡΙΝΕΙΣ ΑΔΕΝΕΣ Στον ανθρώπινο οργανισμό υπάρχουν δύο είδη αδένων, οι εξωκρινείς και οι ενδοκρινείς. Οι εξωκρινείς (ιδρωτοποιοί αδένες, σμηγματογόνοι αδένες κ.ά.) εκκρίνουν το προϊόν

Διαβάστε περισσότερα

EΠΙΝΕΦΡΙΔΙΑ ΚΑΙ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ. Aννα Αγγελούση Eπιστημονική υπότροφος Ενδοκρινολόγος, τμήμα Παθολογικής Φυσιολογίας

EΠΙΝΕΦΡΙΔΙΑ ΚΑΙ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ. Aννα Αγγελούση Eπιστημονική υπότροφος Ενδοκρινολόγος, τμήμα Παθολογικής Φυσιολογίας EΠΙΝΕΦΡΙΔΙΑ ΚΑΙ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ Aννα Αγγελούση Eπιστημονική υπότροφος Ενδοκρινολόγος, τμήμα Παθολογικής Φυσιολογίας Τα επινεφρίδια αποτελούνται από δύο διαφορετικούς ανατομικά και λειτουργικά σχηματισμούς

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΙΝΕΦΡΙΔΙΑ ΚΟΡΤΙΖΟΛΗ

ΕΠΙΝΕΦΡΙΔΙΑ ΚΟΡΤΙΖΟΛΗ ΕΠΙΝΕΦΡΙΔΙΑ ΚΟΡΤΙΖΟΛΗ Μεταβολισμός της κορτιζόλης Η κορτιζόλη μεταβολίζεται στο ήπαρ. Στην συνέχεια οι μεταβολίτες συζευγνύνται με γλυκουρονιδικές και θειικές ομάδες, γίνονται υδατοδιαλυτά, εισέρχονται

Διαβάστε περισσότερα

Επινεφρίδια. 10/5/18 Ε. Παρασκευά, Εργ. Φυσιολογίας, Τµήµα Ιατρικής Π.Θ.

Επινεφρίδια. 10/5/18 Ε. Παρασκευά, Εργ. Φυσιολογίας, Τµήµα Ιατρικής Π.Θ. Επινεφρίδια 1 ΕΠΙΝΕΦΡΙΔΙΑ Πολυ-λειτουργικοί ενδοκρινείς αδένες. Ø ρύθµιση γλυκόζη του αίµατος Ø ρυθµός ανακύκλησης πρωτεϊνών Ø µεταβολισµός λιπών Ø ισοζύγιο νατρίου- καλίου- ασβεστίου Ø διαµόρφωση απόκρισης

Διαβάστε περισσότερα

ΔΟΚΙΜΑΣΙΑ ΔΙΕΓΕΡΣΗΣ ΜΕ ACTH

ΔΟΚΙΜΑΣΙΑ ΔΙΕΓΕΡΣΗΣ ΜΕ ACTH ΔΟΚΙΜΑΣΙΑ ΔΙΕΓΕΡΣΗΣ ΜΕ ACTH Ενδείξεις: Διάγνωση επινεφριδιακής ανεπάρκειας, διαταραχή της σύνθεσης στεροειδών ή έλλειψη απάντησης στην ACTH. Διαδικασία: Η δοκιμασία αρχίζει στις 09:00π.μ. Cotrosyn (1-24

Διαβάστε περισσότερα

Αναπαραγωγή. Π.Παπαζαφείρη. 1. Εισαγωγή 2. Αναπαραγωγική φυσιολογία άρρενος 3. Αναπαραγωγική φυσιολογία θήλεος 4. Κύηση Εμβρυϊκή ανάπτυξη

Αναπαραγωγή. Π.Παπαζαφείρη. 1. Εισαγωγή 2. Αναπαραγωγική φυσιολογία άρρενος 3. Αναπαραγωγική φυσιολογία θήλεος 4. Κύηση Εμβρυϊκή ανάπτυξη ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΖΩΩΝ 43-44 / 30 Μαΐου 2018 Αναπαραγωγή Π.Παπαζαφείρη 1. Εισαγωγή 2. Αναπαραγωγική φυσιολογία άρρενος 3. Αναπαραγωγική φυσιολογία θήλεος 4. Κύηση Εμβρυϊκή ανάπτυξη 1. Γενικές λειτουργίες του

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 11. Βιοενεργητική & Μεταβολισµός: Μιτοχόνδρια, Χλωροπλάστες & Υπεροξειδιοσώµατα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 11. Βιοενεργητική & Μεταβολισµός: Μιτοχόνδρια, Χλωροπλάστες & Υπεροξειδιοσώµατα ΚΕΦΑΛΑΙΟ 11 Βιοενεργητική & Μεταβολισµός: Μιτοχόνδρια, Χλωροπλάστες & Υπεροξειδιοσώµατα Τα ΥΠΕΡΟΞΕΙΔΙΟΣΩΜΑΤΑ Μέρος Ε ΤΑ ΒΑΣΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΩΝ ΥΠΕΡΟΞΕΙΔΙΟΣΩΜΑΤΩΝ - Περιέχουν ένζυµα για ποικίλες µεταβολικές

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΑΣΜΕΙΟΣ ΕΛΛΗΝΟΓΕΡΜΑΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ

ΕΡΑΣΜΕΙΟΣ ΕΛΛΗΝΟΓΕΡΜΑΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΕΡΑΣΜΕΙΟΣ ΕΛΛΗΝΟΓΕΡΜΑΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ Ιδιωτικό Γενικό Λύκειο Όνομα: Ημερομηνία:./04/2014 ΤΑΞΗ : A Λυκείου ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ 1 ο ΘΕΜΑ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 11: Ενδοκρινείς αδένες ΒΙΟΛΟΓΙΑ Α ΛΥΚΕΙΟΥ

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 11 ΕΝΔΟΚΡΙΝΕΙΣ ΑΔΕΝΕΣ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 11 ΕΝΔΟΚΡΙΝΕΙΣ ΑΔΕΝΕΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 11 ΕΝΔΟΚΡΙΝΕΙΣ ΑΔΕΝΕΣ 1o ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ - ΓΗ_Α_ΒΙΟ_0_11207, 96ο ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ - ΓΗ_Α_ΒΙΟ_0_11303 Ι. Το σύστημα των ενδοκρινών αδένων είναι το ένα από τα δύο συστήματα του οργανισμού μας που συντονίζουν

Διαβάστε περισσότερα

ΣΤΕΡΟΕΙΔΗ ΟΡΜΟΝΕΣ - ΒΙΤΑΜΙΝΕΣ. ΓΕΩΠΟΝΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ Γενικό Τμήμα Εργαστήριο Χημείας, Καθηγητής Μόσχος Πολυσίου

ΣΤΕΡΟΕΙΔΗ ΟΡΜΟΝΕΣ - ΒΙΤΑΜΙΝΕΣ. ΓΕΩΠΟΝΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ Γενικό Τμήμα Εργαστήριο Χημείας, Καθηγητής Μόσχος Πολυσίου ΣΤΕΡΟΕΙΔΗ ΟΡΜΟΝΕΣ - ΒΙΤΑΜΙΝΕΣ ΓΕΩΠΟΝΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ Γενικό Τμήμα Εργαστήριο Χημείας, Καθηγητής Μόσχος Πολυσίου 1 Στεροειδή Τα στεροειδή, είναι μια κατηγορία μη υδρολυόμενων λιπιδίων με χαρακτηριστική

Διαβάστε περισσότερα

Φυσιολογία ΙΙ Ενότητα 2:

Φυσιολογία ΙΙ Ενότητα 2: ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Ενότητα 2: Ορμόνες Ανωγειανάκις Γεώργιος Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για εκπαιδευτικό

Διαβάστε περισσότερα

Ωογένεση: σχηµατισµός του ωαρίου

Ωογένεση: σχηµατισµός του ωαρίου Ωογένεση: σχηµατισµός του ωαρίου Τα ωάρια όπως και τα σπερµατοζωάρια προέρχονται εµβρυολογικώς από αρχέγονα γεννητικά κύτταρα. Ο θηλυκός γαµέτης είναι το δευτερογενές ωοκύτταρο ή ωάριο: είναι το µόνο κύτταρο

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑΣ

ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑΣ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑΣ ΓΕΝΝΗΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ KAI ΕΝΔΟΚΡΙΝΕΙΣ ΑΔΕΝΕΣ ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ Νικόλαος Χ. Σύρμος ANAΠΑΡΑΓΩΓΗ Ο άνθρωπος αναπαράγεται με αμφιγονική αναπαραγωγή. Δύο γαμετικά κύτταρα,το ωάριο (θηλυκό)

Διαβάστε περισσότερα

Θέματα Αναπαραγωγικής Υγείας στην Προεφηβεία & Εφηβεία. Φλώρα Μπακοπούλου Παιδίατρος Εφηβικής Ιατρικής

Θέματα Αναπαραγωγικής Υγείας στην Προεφηβεία & Εφηβεία. Φλώρα Μπακοπούλου Παιδίατρος Εφηβικής Ιατρικής Θέματα Αναπαραγωγικής Υγείας στην Προεφηβεία & Εφηβεία Φλώρα Μπακοπούλου Παιδίατρος Εφηβικής Ιατρικής Ενήβωση - Εφηβεία Puberty - Adolescence Puberty vs. Adolescence Ενήβωση vs. Εφηβεία 12-15 y 12- >>15

Διαβάστε περισσότερα

Μελέτη της δράσης φλαβονοειδών στη δραστικότητα των υποδοχέων οιστρογόνων σε καρκινικά κύτταρα παχέος εντέρου σε καλλιέργεια

Μελέτη της δράσης φλαβονοειδών στη δραστικότητα των υποδοχέων οιστρογόνων σε καρκινικά κύτταρα παχέος εντέρου σε καλλιέργεια ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών του Τμήματος Βιοχημείας και Βιοτεχνολογίας ΒΙΟΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Μελέτη της δράσης φλαβονοειδών στη

Διαβάστε περισσότερα

ΕΝΔΟΚΡΙΝΕΙΣΑΔΕΝΕΣ. Καρβουντζή Ηλιάνα Βιολόγος

ΕΝΔΟΚΡΙΝΕΙΣΑΔΕΝΕΣ. Καρβουντζή Ηλιάνα Βιολόγος ΕΝΔΟΚΡΙΝΕΙΣΑΔΕΝΕΣ Αδένεςτουοργανισμού Εξωκρινείς Ενδοκρινείς Μεικτοί Έκκριση προϊόντος: Στην επιφάνεια του σώματος Σε εσωτερικές κοιλότητες του σώματος. Είναι οι: Ιδρωτοποιοί αδένες Σμηγματογόνοι αδένες

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΤΩΝ ΓΟΝΑΔΩΝ

ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΤΩΝ ΓΟΝΑΔΩΝ Η λειτουργία του άξονα υποθάλαμος-υπόφυση-γονάδες στις γυναίκες βρίσκεται κάτω από ένα κλειστό σύστημα παλινδρόμου ρύθμισης. Ο υποθάλαμος εκκρίνει την εκλυτική ορμόνη των γοναδοτροπινών (GnRH) κατά ένα

Διαβάστε περισσότερα

Άνδρας77 ετώνμεδύσπνοια, οιδήματακαιυποκαλιαιμία. Διαφορική Διάγνωση

Άνδρας77 ετώνμεδύσπνοια, οιδήματακαιυποκαλιαιμία. Διαφορική Διάγνωση Άνδρας77 ετώνμεδύσπνοια, οιδήματακαιυποκαλιαιμία Διαφορική Διάγνωση Γεροβασίλη Βίκυ Ειδικευόµενη Ε Παθολογικής Κλινικής ιευθ: Αθανάσιος Σκουτέλης ΣτοιχείαΑπόΚλινικήΕικόνα Πρόσφατη έναρξη Απορρύθμιση Αρτηριακής

Διαβάστε περισσότερα

ύο διαφορετικές ενδοκρινείς µοίρες: Φλοιός (80%-90%) στεροειδείς ορµόνες -µεσόδερµα Μυελός (10%-20%) κατεχολαµινεργικές ορµόνες γάγγλια συµπαθητικού

ύο διαφορετικές ενδοκρινείς µοίρες: Φλοιός (80%-90%) στεροειδείς ορµόνες -µεσόδερµα Μυελός (10%-20%) κατεχολαµινεργικές ορµόνες γάγγλια συµπαθητικού Επινεφρίδια ΕΠΙΝΕΦΡΙ ΙΑ Πολυλειτουργικοί ενδοκρινείς αδένες. ρύθµιση γλυκόζη του αίµατος ρυθµός ανακύκλησης πρωτεϊνών µεταβολισµός λιπών ισοζύγιο νατρίου- καλίου- ασβεστίου διαµόρφωση απόκρισης σε τραυµατισµό

Διαβάστε περισσότερα

Κατηγορίες ορμονών 4/4/2011. Ενδοκρινολογικό σύστημα και παράγοντες που επηρεάζουν τα επίπεδα των ορμονών. Συστήματα επικοινωνίας Ανθρωπίνου σώματος

Κατηγορίες ορμονών 4/4/2011. Ενδοκρινολογικό σύστημα και παράγοντες που επηρεάζουν τα επίπεδα των ορμονών. Συστήματα επικοινωνίας Ανθρωπίνου σώματος Συστήματα επικοινωνίας Ανθρωπίνου σώματος Ενδοκρινολογικό σύστημα και παράγοντες που επηρεάζουν τα επίπεδα των ορμονών ενδοκρινολογικό νευρικό σύστημα Ενδοκρινολογικό Σύστημα αποτελείται από αδένες οι

Διαβάστε περισσότερα

ΣΚΟΠΟΣ ΤΗΣ ΒΙΟΧΗΜΕΙΑΣ ΤΗΣ ΑΣΚΗΣΗΣ

ΣΚΟΠΟΣ ΤΗΣ ΒΙΟΧΗΜΕΙΑΣ ΤΗΣ ΑΣΚΗΣΗΣ ΣΚΟΠΟΣ ΤΗΣ ΒΙΟΧΗΜΕΙΑΣ ΤΗΣ ΑΣΚΗΣΗΣ Η Βιοχημεία της Άσκησης αποσκοπεί να ταξινομήσει, να κατανοήσει και να εξηγήσει όλες τις μεταβολές και τις προσαρμογές του μεταβολισμού κατά την άσκηση, με σκοπό την βελτίωση

Διαβάστε περισσότερα

Γιώργος Μαρκαντές Ιατρός

Γιώργος Μαρκαντές Ιατρός Η επίδραση της αντισυλληπτικής αγωγής στους γενετικούς, αγγειακούς, βιοχημικούς και ορμονικούς πρώιμους δείκτες αυξημένου κινδύνου σε νέες γυναίκες με σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών (PCOS) Γιώργος Μαρκαντές

Διαβάστε περισσότερα

BIOΛ154 ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ Ι. ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ (Lubert Stryer)

BIOΛ154 ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ Ι. ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ (Lubert Stryer) BIOΛ154 ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ Ι ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ (Lubert Stryer) ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ 17.1 Η πυροσταφυλική αφυδρογονάση συνδέει τη γλυκόλυση με τον κύκλο του κιτρικού οξέος 17.2 O κύκλος του κιτρικού οξέος οξειδώνει μονάδες δύο ατόμων

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ

ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΙΩΑΝΝΑ ΔΗΜΟΠΟΥΛΟΥ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗΣ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑΣ ΙΑΤΡΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΕΚΠΑ ΟΞΕΟΒΑΣΙΚΗ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ ΣΗΜΑΣΙΑ ΟΞΕΟΒΑΣΙΚΗΣ Η ακριβής ρύθμιση των ιόντων υδρογόνου (Η

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΗΣ ΥΠΟΦΥΣΗΣ

ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΗΣ ΥΠΟΦΥΣΗΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η υπόφυση είναι ένας μεγάλης σημασίας ενδοκρινής αδένας, που ρυθμίζεται από τον υποθάλαμο και βρίσκεται στη βάση του εγκεφάλου, πίσω από τη μύτη και στο ύψος των ματιών, σε μία περιοχή που λέγεται

Διαβάστε περισσότερα

ΟΡΜΟΝΕΣ-ΟΡΜΟΝΙΚΟΣ ΚΑΤΑΡΡΑΚΤΗΣ

ΟΡΜΟΝΕΣ-ΟΡΜΟΝΙΚΟΣ ΚΑΤΑΡΡΑΚΤΗΣ ΟΡΜΟΝΕΣ-ΟΡΜΟΝΙΚΟΣ ΚΑΤΑΡΡΑΚΤΗΣ ΜΑΡΙΑΝΝΑ Α. ΝΤΑΛΑΜΑΓΚΑ, MD, MSc, MPH, PhD ΙΑΤΡΟΣ ΒΙΟΠΑΘΟΛΟΓΟΣ ΑΝ. ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΒΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ- ΚΛΙΝΙΚΗΣ ΒΙΟΧΗΜΕΙΑΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ

Διαβάστε περισσότερα

ΥΠΟΑΛΔΟΣΤΕΡΟΝΙΣΜΟΣ: ΑΙΤΙΑ - ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ - ΔΙΑΓΝΩΣΗ - ΘΕΡΑΠΕΙΑ

ΥΠΟΑΛΔΟΣΤΕΡΟΝΙΣΜΟΣ: ΑΙΤΙΑ - ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ - ΔΙΑΓΝΩΣΗ - ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΥΠΟΑΛΔΟΣΤΕΡΟΝΙΣΜΟΣ: ΑΙΤΙΑ - ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ - ΔΙΑΓΝΩΣΗ - ΘΕΡΑΠΕΙΑ Δρ. Νικόλαος Ποντικίδης Ενδοκρινολόγος Τμήμα Ενδοκρινολογίας, Σακχαρώδη διαβήτη και Μεταβολισμού, Νοσοσκομείο «ΠΑΝΑΓΙΑ», Θεσσαλονίκη 10ος

Διαβάστε περισσότερα

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΑΣΘΕΝΕΙΣ

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΑΣΘΕΝΕΙΣ Τα Ανδρικά Ορµονικά Προφίλ Παραδοσιακά, οι αλλαγές στις ανδρικές ορµόνες, οι σχετιζόµενες µε την ηλικία, δεν θεωρήθηκαν προβληµατικές επειδή η γονιµότητα στους άνδρες παραµένει

Διαβάστε περισσότερα

ΓΝΑ«Ο Ευαγγελισμός» Ενδοκρινολογικό Τμήμα Διαβητολογικό Κέντρο Συντονιστής Διευθυντής: Σ. Τσαγκαράκης

ΓΝΑ«Ο Ευαγγελισμός» Ενδοκρινολογικό Τμήμα Διαβητολογικό Κέντρο Συντονιστής Διευθυντής: Σ. Τσαγκαράκης Παρουσίαση: Ο. Καραπάνου Ειδικευόμενη Ενδοκρινολογίας ΓΝΑ«Ο Ευαγγελισμός» Ενδοκρινολογικό Τμήμα Διαβητολογικό Κέντρο Συντονιστής Διευθυντής: Σ. Τσαγκαράκης Παρούσα νόσος 1 Γυναίκα ηλικίας 43 ετών, η οποία

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΑΝΑΤΟΜΙΑ ΙΙ ΕΝΔΟΚΡΙΝΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ

ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΑΝΑΤΟΜΙΑ ΙΙ ΕΝΔΟΚΡΙΝΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΑΝΑΤΟΜΙΑ ΙΙ 1 ΕΝΔΟΚΡΙΝΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ Φωτεινή Μάλλη Πνευμονολόγος Εκλ. Αναπλ. Καθηγητρια ΤΕΙ Νοσηλευτικής Επιστημονικός Συνεργάτης Πνευμονολογικής Κλινικής ΠΘ Καθηγητής-Σύμβουλος

Διαβάστε περισσότερα

Κυτταρα ζυμομύκητα αποκρίνονται σε σήμα ζευγαρώματος

Κυτταρα ζυμομύκητα αποκρίνονται σε σήμα ζευγαρώματος Κυτταρα ζυμομύκητα αποκρίνονται σε σήμα ζευγαρώματος Στους πολυκύτταρους οργανισμούς οι θεμελιώδεις κυτταρικές λειτουργίες εξαρτώνται από σύνθετα σηματοδοτικά μονοπάτια Κυτταρική επικοινωνία Τύποι επικοινωνίας

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΦΥΤΩΝ ΕΙΣΑΓΩΓΗ. Θερινό εξάμηνο ΔΠΘ - Τμήμα Δασολογίας & Διαχείρισης Περιβάλλοντος & Φυσικών Πόρων

ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΦΥΤΩΝ ΕΙΣΑΓΩΓΗ. Θερινό εξάμηνο ΔΠΘ - Τμήμα Δασολογίας & Διαχείρισης Περιβάλλοντος & Φυσικών Πόρων ΔΠΘ - Τμήμα Δασολογίας & Διαχείρισης Περιβάλλοντος & Φυσικών Πόρων ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΦΥΤΩΝ ΕΙΣΑΓΩΓΗ Θερινό εξάμηνο 2015 Αριστοτέλης Χ. Παπαγεωργίου Τμήμα Δασολογίας & Διαχείρισης Περιβάλλοντος & Φυσικών Πόρων

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 20 Η ρύθμιση της γονιδιακής έκφρασης στους ευκαρυωτικούς οργανισμούς

Κεφάλαιο 20 Η ρύθμιση της γονιδιακής έκφρασης στους ευκαρυωτικούς οργανισμούς Κεφάλαιο 20 Η ρύθμιση της γονιδιακής έκφρασης στους ευκαρυωτικούς οργανισμούς Πυρίνας ανθρώπινου μεσοφασικού κυττάρου στον οποίο παρατηρούμε, με ανοσοφθορισμό, τη διάστικτη κατανομή της απακετυλάσης των

Διαβάστε περισσότερα

ΤΙΤΛΟΣ: ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΙ ΠΑΡΑΜΕΤΡΩΝ ΤΟΥ STRESS (ΟΡΜΟΝΩΝ ΚΑΙ ΚΥΤΤΑΡΟΚΙΝΩΝ) ΣΤΟ ΣΙΕΛΟ ΑΘΛΗΤΩΝ ΥΨΗΛΟΥ ΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΥ ΕΠΙΠΕΔΟΥ

ΤΙΤΛΟΣ: ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΙ ΠΑΡΑΜΕΤΡΩΝ ΤΟΥ STRESS (ΟΡΜΟΝΩΝ ΚΑΙ ΚΥΤΤΑΡΟΚΙΝΩΝ) ΣΤΟ ΣΙΕΛΟ ΑΘΛΗΤΩΝ ΥΨΗΛΟΥ ΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΥ ΕΠΙΠΕΔΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΗΣ ΤΙΤΛΟΣ: ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΙ ΠΑΡΑΜΕΤΡΩΝ ΤΟΥ STRESS (ΟΡΜΟΝΩΝ ΚΑΙ ΚΥΤΤΑΡΟΚΙΝΩΝ) ΣΤΟ ΣΙΕΛΟ ΑΘΛΗΤΩΝ ΥΨΗΛΟΥ ΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΥ ΕΠΙΠΕΔΟΥ ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΟΛΥΚΑΡΠΟΥ ΦΑΡΜΑΚΟΠΟΙΟΣ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ

Διαβάστε περισσότερα

Φυσιολογία ΙΙ Ενότητα 2:

Φυσιολογία ΙΙ Ενότητα 2: ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Ενότητα 2: Ορμόνες Ανωγειανάκις Γεώργιος Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για εκπαιδευτικό

Διαβάστε περισσότερα

Ανθρώπινο σώμα: 1200 gr Ca. 99% στα οστά και τα δόντια Το υπόλοιπο βρίσκεται στους ιστούς

Ανθρώπινο σώμα: 1200 gr Ca. 99% στα οστά και τα δόντια Το υπόλοιπο βρίσκεται στους ιστούς ΡΥΘΜΙΣΗ ΑΣΒΕΣΤΙΟΥ Ανθρώπινο σώμα: 1200 gr Ca 99% στα οστά και τα δόντια Το υπόλοιπο βρίσκεται στους ιστούς ΡΟΛΟΣ ΕΞΩΚΥΤΤΑΡΙΟΥ Ca ++ Μυϊκή συστολή Συναπτική διαβίβαση Συσσώρευση αιμοπεταλίων Πήξη του αίματος

Διαβάστε περισσότερα

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΑΣΘΕΝΕΙΣ

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΑΣΘΕΝΕΙΣ Γυναικεία Ορµονικά Προφίλ (για την αναπαραγωγική και περιεµµηνοπαυσιακή ηλικία) Οι ωοθήκες βρίσκονται στο δεξιό και αριστερό τµήµα της πυελική κοιλότητας, πλησίον της µήτρας και

Διαβάστε περισσότερα

Oντογένεση του γεννητικού συστήματος στο ΧΧ άτομο και διαταραχές

Oντογένεση του γεννητικού συστήματος στο ΧΧ άτομο και διαταραχές 1 Oντογένεση του γεννητικού συστήματος στο ΧΧ άτομο και διαταραχές Eλένη Κούστα- Ενδοκρινολόγος Εισαγωγή Χρωµοσωµικό ή γενετικό φύλο είναι αυτό που προσδιορίζεται κατά την γονιµοποίηση του ωαρίου. H διαμόρφωση

Διαβάστε περισσότερα

Αύξηση & Ανάπτυξη. Υπερπλασία: αύξηση του αριθµού των κυττάρων & Υπερτροφία : αύξηση του µεγέθους των κυττάρων

Αύξηση & Ανάπτυξη. Υπερπλασία: αύξηση του αριθµού των κυττάρων & Υπερτροφία : αύξηση του µεγέθους των κυττάρων Αύξηση & Ανάπτυξη Αύξηση Κυτταρική διαίρεση και καθαρή πρωτεϊνική σύνθεση & Ανάπτυξη Αύξηση διαστάσεων (ανάστηµα) Αύξηση οστών (σπονδυλική στήλη και κάτω άκρα) Αύξηση σκελετικού µυ Αύξηση σπλάχνων Υπερπλασία:

Διαβάστε περισσότερα

ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΜΑΪΟΥ ΙΟΥΝΙΟΥ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ ΜΑΘΗΜΑ : ΒΙΟΛΟΓΙΑ Β ΛΥΚΕΙΟΥ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ:

ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΜΑΪΟΥ ΙΟΥΝΙΟΥ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ ΜΑΘΗΜΑ : ΒΙΟΛΟΓΙΑ Β ΛΥΚΕΙΟΥ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: ΛΥΚΕΙΟ ΑΡΑΔΙΠΠΟΥ «ΤΑΣΟΣ ΜΗΤΣΟΠΟΥΛΟΣ» ΕΠΩΝΥΜΟ:... ΟΝΟΜΑ:.. ΒΑΘΜΟΣ:... ΟΛΟΓΡΑΦΩΣ: TMHMA: ΑΡΙΘΜΟΣ:.... ΥΠΟΓΡΑΦΗ:.... ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΜΑΪΟΥ ΙΟΥΝΙΟΥ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ 2016-2017 ΜΑΘΗΜΑ : ΒΙΟΛΟΓΙΑ

Διαβάστε περισσότερα

JOHN FITZGERALD KENNEDY ΟΙ ΜΥΣΤΙΚΕΣ ΑΣΘΕΝΕΙΕΣ ΕΝΟΣ ΠΡΟΕΔΡΟΥ Θεέ μου Τι χτυπήματα δέχομαι? John F. Kennedy, 1934 ΠΕΤΣΙΝΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ Αρχείο Rosemary Kennedy 21 Μαρτίου 1931: Ο Dr John Wheeler συνέστησε

Διαβάστε περισσότερα

ΑΚΜΗ στην ΠΑΙΔΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ. ΑΛΙΝ ΤΑΝΤΡΟΣ Δερματολόγος Αφροδισιολόγος

ΑΚΜΗ στην ΠΑΙΔΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ. ΑΛΙΝ ΤΑΝΤΡΟΣ Δερματολόγος Αφροδισιολόγος ΑΚΜΗ στην ΠΑΙΔΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ ΑΛΙΝ ΤΑΝΤΡΟΣ Δερματολόγος Αφροδισιολόγος Δήλωση Σύγκρουσης Συμφερόντων Απόφαση Ε.Ο.Φ. 47558/4-7-2012 Στη διαμόρφωση του περιεχομένου της παρούσας εργασίας, δεν υπήρξε κάποια εξωτερική

Διαβάστε περισσότερα

ΕΝΔΟΚΡΙΝΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ συστήματα επικοινωνίας ενδοκρινεις αδενες ορμόνες ελεγχουν την λειτουργια του σωματος

ΕΝΔΟΚΡΙΝΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ συστήματα επικοινωνίας ενδοκρινεις αδενες ορμόνες ελεγχουν την λειτουργια του σωματος ΕΝΔΟΚΡΙΝΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΕΝΔΟΚΡΙΝΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ Είναι ένα από τα συστήματα επικοινωνίας του σωματος. Αποτελειται από ενδοκρινεις αδενες που παραγουν ορμονες. Χρησιμοποιει ορμόνες για να πει στο σωμα τι να κανει.

Διαβάστε περισσότερα

Κ Ε Φ Α Λ Α Ι Ο 22 : Η ενεργοποίηση της µεταγραφής

Κ Ε Φ Α Λ Α Ι Ο 22 : Η ενεργοποίηση της µεταγραφής Κ Ε Φ Α Λ Α Ι Ο 22 : Η ενεργοποίηση της µεταγραφής Εικόνα 22.1 Η γονιδιακή έκφραση ελέγχεται κυρίως κατά την έναρξη της µεταγραφής και σπάνια στα επόµενα στάδια της γονιδιακής έκφρασης, παρόλο που ο έλεγχος

Διαβάστε περισσότερα

Νεφρική ρύθμιση Καλίου, Ασβεστίου, Φωσφόρου και Μαγνησίου. Βασίλης Φιλιόπουλος Νεφρολόγος Γ.Ν.Α «Λαϊκό»

Νεφρική ρύθμιση Καλίου, Ασβεστίου, Φωσφόρου και Μαγνησίου. Βασίλης Φιλιόπουλος Νεφρολόγος Γ.Ν.Α «Λαϊκό» Νεφρική ρύθμιση Καλίου, Ασβεστίου, Φωσφόρου και Μαγνησίου Βασίλης Φιλιόπουλος Νεφρολόγος Γ.Ν.Α «Λαϊκό» Κάλιο Το 98% του ολικού Κ + του σώματος βρίσκεται στο εσωτερικό των κυττάρων Το 2% στο εξωκυττάριο

Διαβάστε περισσότερα

Dr ΣΑΡΡΗΣ Ι. - αµ. επ. καθηγ. ΑΒΡΑΜΙ ΗΣ Α. ενδοκρινολόγοι. gr

Dr ΣΑΡΡΗΣ Ι. - αµ. επ. καθηγ. ΑΒΡΑΜΙ ΗΣ Α. ενδοκρινολόγοι.  gr Dr ΣΑΡΡΗΣ Ι. - αµ. επ. καθηγ. ΑΒΡΑΜΙ ΗΣ Α. ενδοκρινολόγοι ΕΙΣΑΓΩΓΗ Κατά τη διάρκεια υποσιτισµού ή βαριάς µη θυρεοειδικής νόσου, παρατηρούνται µεταβολές των επιπέδων των θυρεοειδικών ορµονών στο αίµα, που

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ

ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΙΩΑΝΝΑ ΔΗΜΟΠΟΥΛΟΥ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗΣ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑΣ ΙΑΤΡΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΕΚΠΑ ΟΞΕΟΒΑΣΙΚΗ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ ΣΗΜΑΣΙΑ ΟΞΕΟΒΑΣΙΚΗΣ Η ακριβής ρύθμιση των ιόντων υδρογόνου (Η

Διαβάστε περισσότερα

ΑΚΜΗ ΣΤΗΝ ΠΑΙΔΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ

ΑΚΜΗ ΣΤΗΝ ΠΑΙΔΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ ΑΚΜΗ ΣΤΗΝ ΠΑΙΔΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ Κόγια Μαρία Δερματολόγος Αφροδισιολόγος H παρούσα διάλεξη δε σχετίζεται με κάποιο προσωπικό συμφέρον ΚΛΙΝΙΚΕΣ ΜΟΡΦΕΣ Νεογνική ακμή (1-28 ημέρες ζωής) Βρεφική ακμή (3-16 μηνών)

Διαβάστε περισσότερα

Μεταβολική Αλκάλωση. Μάριος Παπασωτηρίου.

Μεταβολική Αλκάλωση. Μάριος Παπασωτηρίου. Μεταβολική Αλκάλωση Μάριος Παπασωτηρίου mpapasotiriou@yahoo.com Μεταβολική Αλκάλωση Βασικές αρχές Μετ. Αλκάλωσης Κλινική εικόνα Επαναρρόφηση αναγέννηση HCO 3 / Λειτουργίες μεταφορέων νεφρικών σωληναρίων

Διαβάστε περισσότερα

Βασικές Αρχές Ενδοκρινολογίας

Βασικές Αρχές Ενδοκρινολογίας Βασικές Αρχές Ενδοκρινολογίας Εισαγωγικό μάθημα Νικόλαος Κατσιλάμπρος Ομότιμος Καθηγητής Παθολογίας Πανεπιστημίου Αθηνών σε συνεργασία με την ιατρό και διδάκτορα Χρυσή Χ. Κολιάκη Η Ενδοκρινολογία είναι

Διαβάστε περισσότερα

Λειτουργίες μαστού. Σύνθεση γάλακτος Έκκριση γάλακτος ΑΔΑΜΙΔΗΣ Δ. "ΜΙΛΕΝΑ ΡΟΥΖΚΟΒΑ 2014"

Λειτουργίες μαστού. Σύνθεση γάλακτος Έκκριση γάλακτος ΑΔΑΜΙΔΗΣ Δ. ΜΙΛΕΝΑ ΡΟΥΖΚΟΒΑ 2014 Λειτουργίες μαστού Σύνθεση γάλακτος Έκκριση γάλακτος Στάδια Ανάπτυξης Μαστού εφηβεία ενήλικη εγκυμοσύνη γαλουχία απογαλακτισμός λόβια Θηλαία άλω Θηλή λίπος Γαλακτοφόροι πόροι Μυοεπιθηλιακά κύτταρα (ωκυτοκίνη

Διαβάστε περισσότερα

Καθορισμός και διαφοροποίηση του φύλου

Καθορισμός και διαφοροποίηση του φύλου Καθορισμός και διαφοροποίηση του φύλου Η διαδικασία που καταλήγει στην εμφάνιση κανονικού φύλου διέρχεται από διάφορες φάσεις. ιακρίνονται η φάση της γονιμοποίησης, η φάση διαφοροποίησης των εμβρυϊκών

Διαβάστε περισσότερα

Εφαρμογές αρχών φαρμακολογίας

Εφαρμογές αρχών φαρμακολογίας Εφαρμογές αρχών φαρμακολογίας Χριστίνα Δάλλα Λέκτορας Φαρμακολογίας Ιατρική Σχολή, Πανεπιστήμιο Αθηνών cdalla@med.uoa.gr www.med.uoa.gr/pharmacology Ισχύς (potency) ενός φαρμάκου (συνήθως εκφράζεται σε

Διαβάστε περισσότερα

Εργαστηριακή διερεύνηση υπογονιμότητας στις γυναίκες

Εργαστηριακή διερεύνηση υπογονιμότητας στις γυναίκες Εργαστηριακή διερεύνηση υπογονιμότητας στις γυναίκες Δημήτριος Ρίζος Αναπληρωτής Καθηγητής Κλινικής Χημείας Υπεύθυνος Ορμονολογικού Εργαστηρίου, Αρεταίειο Νοσοκομείο Περίληψη παρουσίασης Προϋποθέσεις γυναικείας

Διαβάστε περισσότερα

ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΕΝΔΟΚΡΙΝΟΛΟΓΙΑ

ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΕΝΔΟΚΡΙΝΟΛΟΓΙΑ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΕΝΔΟΚΡΙΝΟΛΟΓΙΑ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ Γ. ΣΕΓΚΟΣ ΕΠΙΚΟΥΡΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ ΝΙΚΟΛΑΟΣ Θ. ΜΑΝΙΑΣ ΔΙΔΑΚΤΩΡ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ ΔΕΥΤΕΡΗ ΕΚΔΟΣΗ ISBN 960-7081-05-6 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Πρόλογος Καθηγητού

Διαβάστε περισσότερα

MANAGING AUTHORITY OF THE OPERATIONAL PROGRAMME EDUCATION AND INITIAL VOCATIONAL TRAINING ΟΡΜΟΝΕΣ ΚΑΙ ΑΣΚΗΣΗ. ΘΑΝΑΣΗΣ ΤΖΙΑΜΟΥΡΤΑΣ, Ph.D., C.S.C.

MANAGING AUTHORITY OF THE OPERATIONAL PROGRAMME EDUCATION AND INITIAL VOCATIONAL TRAINING ΟΡΜΟΝΕΣ ΚΑΙ ΑΣΚΗΣΗ. ΘΑΝΑΣΗΣ ΤΖΙΑΜΟΥΡΤΑΣ, Ph.D., C.S.C. MANAGING AUTHORITY OF THE OPERATIONAL PROGRAMME EDUCATION AND INITIAL VOCATIONAL TRAINING ΟΡΜΟΝΕΣ ΚΑΙ ΑΣΚΗΣΗ ΘΑΝΑΣΗΣ ΤΖΙΑΜΟΥΡΤΑΣ, Ph.D., C.S.C.S Αδένες Έκκρισης Ορμονών Υπόφυση Θυρεοειδής Αδένας Παραθυροειδείς

Διαβάστε περισσότερα

Πρόκειται για 4 μικρούς αδένες στο μέγεθος "φακής" που βρίσκονται πίσω από το θυρεοειδή αδένα. Οι αδένες αυτοί παράγουν μια ορμόνη που λέγεται

Πρόκειται για 4 μικρούς αδένες στο μέγεθος φακής που βρίσκονται πίσω από το θυρεοειδή αδένα. Οι αδένες αυτοί παράγουν μια ορμόνη που λέγεται Πρόκειται για 4 μικρούς αδένες στο μέγεθος "φακής" που βρίσκονται πίσω από το θυρεοειδή αδένα. Οι αδένες αυτοί παράγουν μια ορμόνη που λέγεται παραθορμόνη και ρυθμίζει τα επίπεδα ασβεστίου στο αίμα. Ορμόνες

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 7 ο ΕΝΔΟΚΡΙΝΕΙΣ ΑΔΕΝΕΣ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΝΑΤΟΜΙΑΣ - ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑΣ ΙΙ ΜΑΡΙΑ ΣΗΦΑΚΗ

Κεφάλαιο 7 ο ΕΝΔΟΚΡΙΝΕΙΣ ΑΔΕΝΕΣ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΝΑΤΟΜΙΑΣ - ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑΣ ΙΙ ΜΑΡΙΑ ΣΗΦΑΚΗ Κεφάλαιο 7 ο ΕΝΔΟΚΡΙΝΕΙΣ ΑΔΕΝΕΣ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΝΑΤΟΜΙΑΣ - ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑΣ ΙΙ 1 Ορμόνες και ενδοκρινείς αδένες Είναι τα εκκρίματα των ενδοκρινών αδένων «ορμόνες είναι οι ουσίες που εκκρίνουν οι ενδοκρινείς αδένες»

Διαβάστε περισσότερα

Φυσιολογική Αύξηση Παιδιού & Εφήβου & Διαταραχές

Φυσιολογική Αύξηση Παιδιού & Εφήβου & Διαταραχές Φυσιολογική Αύξηση Παιδιού & Εφήβου & Διαταραχές Φλώρα Μπακοπούλου Επίκουρη Καθηγήτρια Παιδιατρικής - Εφηβικής Ιατρικής Ειδικό Κέντρο Εφηβικής Ιατρικής (Ε.Κ.Ε.Ι.) Α Παιδιατρική Κλινική ΕΚΠΑ Νοσοκομείο

Διαβάστε περισσότερα

Ηλίας Ηλιόπουλος Εργαστήριο Γενετικής, Τµήµα Γεωπονικής Βιοτεχνολογίας, Γεωπονικό Πανεπιστήµιο Αθηνών

Ηλίας Ηλιόπουλος Εργαστήριο Γενετικής, Τµήµα Γεωπονικής Βιοτεχνολογίας, Γεωπονικό Πανεπιστήµιο Αθηνών Χηµική Μεταβίβαση Σήµατος Ηλίας Ηλιόπουλος Εργαστήριο Γενετικής, Τµήµα Γεωπονικής Βιοτεχνολογίας, Γεωπονικό Πανεπιστήµιο Αθηνών 1 Η Επικοινωνία στα Ζωϊκά Κύτταρα 1. Δίκτυα εξωκυτταρικών και ενδοκυτταρικών

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΑΝΑΤΟΜΙΑ ΙΙ ΕΝΔΟΚΡΙΝΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ

ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΑΝΑΤΟΜΙΑ ΙΙ ΕΝΔΟΚΡΙΝΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΑΝΑΤΟΜΙΑ ΙΙ 1 ΕΝΔΟΚΡΙΝΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ Φωτεινή Μάλλη Πνευμονολόγος Αναπλ. Καθηγητρια ΤΕΙ Νοσηλευτικής Επιστημονικός Συνεργάτης Πνευμονολογικής Κλινικής ΠΘ Καθηγητής-Σύμβουλος

Διαβάστε περισσότερα

Φυσιολογία της Άσκησης

Φυσιολογία της Άσκησης 1 ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΜΕΣΟΓΕΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ & ΔΙΑΙΤΟΛΟΓΙΑΣ Φυσιολογία της Άσκησης Ορμονική ρύθμιση & Άσκηση Παναγιώτης Κανέλλος Διαιτολόγος-Διατροφολόγος, PhD Υπότροφος

Διαβάστε περισσότερα

ΠΜΣ Έρευνα στη Γυναικεία Αναπαραγωγή

ΠΜΣ Έρευνα στη Γυναικεία Αναπαραγωγή ΠΜΣ Έρευνα στη Γυναικεία Αναπαραγωγή Μεθοδολογία και πρακτικές εφαρμογές της έρευνας στην προεμφυτευτική διάγνωση Φαρμακολογία στην υποβοηθούμενη αναπαραγωγή Ορμονικά σχήματα Προετοιμασία IVF Χαράλαμπος

Διαβάστε περισσότερα

ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΘΕΜΑ. Δασυτριχισμός Υπερτρίχωση και Ενδοκρινολογικά Προβλήματα

ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΘΕΜΑ. Δασυτριχισμός Υπερτρίχωση και Ενδοκρινολογικά Προβλήματα ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΟ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΡΟΝΟΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΑΙΣΘΗΤΙΚΗΣ - ΚΟΣΜΗΤΟΛΟΓΙΑΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΘΕΜΑ Δασυτριχισμός Υπερτρίχωση και Ενδοκρινολογικά Προβλήματα

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΠΟΛΥΚΥΣΤΙΚΩΝ ΩΟΘΗΚΩΝ (PCO)

ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΠΟΛΥΚΥΣΤΙΚΩΝ ΩΟΘΗΚΩΝ (PCO) ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΠΟΛΥΚΥΣΤΙΚΩΝ ΩΟΘΗΚΩΝ (PCO) 1. Τι είναι το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών? Είναι η συχνότερη ενδοκρινοπάθεια των γυναικών αναπαραγωγικής ηλικίας. Έχουν ενοχοποιηθεί περιβαντολλογικοί διατροφικοί

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5 ΕΠΙΝΕΦΡΙΔΙΑ. Αθανάσιος Φούντας, MD, MSc, MHA ΑΝΑΤΟΜΙΑ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5 ΕΠΙΝΕΦΡΙΔΙΑ. Αθανάσιος Φούντας, MD, MSc, MHA ΑΝΑΤΟΜΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5 ΕΠΙΝΕΦΡΙΔΙΑ Αθανάσιος Φούντας, MD, MSc, MHA Τα επινεφρίδια αποτελούν κύρια όργανα του ενδοκρινικού συστήματος καθώς εκκρίνουν μια σειρά ορμονών απαραίτητων για τη φυσιολογική λειτουργία του

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΑΤΡΩΝ ΤΙΤΛΟΣ Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΕΝΤΟΝΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΣΚΗΣΗΣ ΣΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΝΗΒΩΣΗ ΑΘΛΗΤΩΝ ΓΥΜΝΑΣΤΙΚΗΣ ΥΨΗΛΟΥ ΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΥ ΕΠΙΠΕΔΟΥ

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΑΤΡΩΝ ΤΙΤΛΟΣ Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΕΝΤΟΝΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΣΚΗΣΗΣ ΣΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΝΗΒΩΣΗ ΑΘΛΗΤΩΝ ΓΥΜΝΑΣΤΙΚΗΣ ΥΨΗΛΟΥ ΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΥ ΕΠΙΠΕΔΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΑΤΡΩΝ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ: ΧΑΡ. ΓΩΓΟΣ ΤΙΤΛΟΣ Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΕΝΤΟΝΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΣΚΗΣΗΣ ΣΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΝΗΒΩΣΗ ΑΘΛΗΤΩΝ ΓΥΜΝΑΣΤΙΚΗΣ ΥΨΗΛΟΥ

Διαβάστε περισσότερα

ΛΙΠΟΕΙΔΗ (Λίπη, Στεροειδή-ορμόνες, Τερπένια-καροτενοειδή, Βιταμίνες και Προσταγλανδίνες)

ΛΙΠΟΕΙΔΗ (Λίπη, Στεροειδή-ορμόνες, Τερπένια-καροτενοειδή, Βιταμίνες και Προσταγλανδίνες) ΛΙΠΟΕΙΔΗ (Λίπη, Στεροειδή-ορμόνες, Τερπένια-καροτενοειδή, Βιταμίνες και Προσταγλανδίνες) ΛΙΠΑΡΑ ΟΞΕΑ Τα λιπαρά οξέα είναι φυσικής προέλευσης καρβοξυλικά οξέα με ανθρακαλυσίδες μεγάλου μήκους. Διακρίνονται

Διαβάστε περισσότερα

Διαταραχές της έμμηνης ρύσης Από το σύμπτωμα στην αιτιολογία και την αντιμετώπιση

Διαταραχές της έμμηνης ρύσης Από το σύμπτωμα στην αιτιολογία και την αντιμετώπιση Α Μαιευτική - Γυναικολογική Κλινική ΑΠΘ Ιατρική Σχολή Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης Διαταραχές της έμμηνης ρύσης Από το σύμπτωμα στην αιτιολογία και την αντιμετώπιση Δημήτριος Γ. Γουλής Ενδοκρινολόγος

Διαβάστε περισσότερα

ΟΡΜΟΝΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ. Μαντάς Αθανάσιος Δερματολόγος Αφροδισιολόγος Επιστημονικός συνεργάτης

ΟΡΜΟΝΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ. Μαντάς Αθανάσιος Δερματολόγος Αφροδισιολόγος Επιστημονικός συνεργάτης ΟΡΜΟΝΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΑΚΜΗΣ Μαντάς Αθανάσιος Δερματολόγος Αφροδισιολόγος Επιστημονικός συνεργάτης B Κλινική Δερματικών και Αφροδισίων Νοσημάτων Α.Π.Θ Γ.Ν. «Παπαγεωργίου» ΑΚΜΗ:ΟΡΙΣΜΟΣ Πρόκειται για μία χρόνια

Διαβάστε περισσότερα

Τα αναπαραγωγικά όργανα του άνδρα. Όρχεις

Τα αναπαραγωγικά όργανα του άνδρα. Όρχεις Τα αναπαραγωγικά όργανα του άνδρα Όρχεις Οι όρχεις είναι οι γεννητικοί αδένες του άνδρα. Είναι όργανα µε διπλή λειτουργία: η εξωκρινής λειτουργία είναι η παραγωγή σπερµατοζωαρίων και η ενδοκρινής είναι

Διαβάστε περισσότερα

ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ ΧΗΜΙΚΗ ΣΥΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΒΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΜΟΡΙΩΝ. Στοιχείο O C H N Ca P K S Na Mg περιεκτικότητα % ,5 1 0,35 0,25 0,15 0,05

ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ ΧΗΜΙΚΗ ΣΥΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΒΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΜΟΡΙΩΝ. Στοιχείο O C H N Ca P K S Na Mg περιεκτικότητα % ,5 1 0,35 0,25 0,15 0,05 ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ Βιοχημεία: είναι η επιστήμη που ασχολείται με τη μελέτη των οργανικών ενώσεων που συναντώνται στον οργανισμό, καθώς και με τον μεταβολισμό τους. ΧΗΜΙΚΗ ΣΥΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΒΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΜΟΡΙΩΝ 108 στοιχεία

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΘΟΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΗΣ ΑΛΚΑΛΩΣΗΣ- ΓΙΑΤΙ ΟΙ ΝΕΦΡΟΙ ΔΕΝ ΑΝΤΙΡΡΟΠΟΥΝ ΣΥΝΗΘΩΣ ΤΗ ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΗ ΑΛΚΑΛΩΣΗ;

ΠΑΘΟΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΗΣ ΑΛΚΑΛΩΣΗΣ- ΓΙΑΤΙ ΟΙ ΝΕΦΡΟΙ ΔΕΝ ΑΝΤΙΡΡΟΠΟΥΝ ΣΥΝΗΘΩΣ ΤΗ ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΗ ΑΛΚΑΛΩΣΗ; Ετήσιο Μετεκπαιδευτικό Σεμινάριο Υγρών, Ηλεκτρολυτών & Οξεοβασικής Ισορροπίας 9 ο Σεμινάριο Διαταραχές Οξεοβασικής Ισορροπίας 25 & 26 Σεπτεμβρίου 2015, ΚΟΜΟΤΗΝΗ ΠΑΘΟΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΗΣ ΑΛΚΑΛΩΣΗΣ

Διαβάστε περισσότερα