ΕΣΠΕΡΙΝΟ ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ

Transcript

1 ΕΣΠΕΡΙΝΟ ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟ ΤΟ ΕΜΠΟΡΙΟ ΤΟΥ ΜΕΛΛΟΝΤΟΣ Επιμέλεια Εργασίας: Ομάδα Α Άγγελος Πάσχος Πέτρος Πλιάκος Μαίρη Σιαραμπή Ελευθέριος Σιούλης Ορέστης Σύμπας Ομάδα Β Αθανάσιος Γκρέμος Κων/νος Μπλιθικιώτης Αριστοτέλης Σιοχλέρης Νικόλαος Τόλης Επιβλέπων Καθηγητής :Χρήστος Βελογιάννης Σχολικό Έτος

2 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΠΡΟΛΟΓΟΣ 4 ΠΕΡΙΛΗΨΗ 5 ΕΙΣΑΓΩΓΗ 6 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ο : ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ 1.1 ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΙΝΤΕΡΝΕΤ Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΙΝΤΕΡΝΕΤ ARPANET : Ο ΠΡΟΓΟΝΟΣ ΤΟΥ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ ΤΟ ΙΝΤΕΡΝΕΤ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΕΡΓΑΛΕΙΑ ΤΟΥ ΙΝΤΕΡΝΕΤ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΤΑΧΥΔΡΟΜΕΙΟ WΟRLD WIDE WEB ΟI ΚΟΙΝΟΤΗΤΕΣ (communities) ΤΑ CHAT ROOMS INTRANET, EXTRANET, EDI 17 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 ο ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟ 2.1 ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟ Η ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΟΥ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΥ ΕΜΠΟΡΙΟΥ ΜΟΡΦΕΣ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΥ ΕΜΠΟΡΙΟΥ ΤΑ ΠΛΕΟ ΤΟΥ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΥ ΕΜΠΟΡΙΟΥ ΤΑ ΜΕΙΟ ΤΟΥ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΥ ΕΜΠΟΡΙΟΥ 26 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 ο ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΚΑΤΑΣΤΗΜΑ 3.1 ΒΗΜΑΤΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΙΣΤΟΤΟΠΟΥ Καθορισμός σκοπού και στόχων του ιστότοπου Προσδοκώμενο κοινό του δικτυακού τόπου Στόχοι και ανάγκες των χρηστών Ανάλυση ανταγωνιστικής αγοράς Ονομασία εμπορικού ιστότοπου Φιλοξενία δικτυακού τόπου ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΕΠΙΤΥΧΙΑΣ ΙΣΤΟΤΟΠΟΥ Αλληλεπιδραστικότητα Κεντρική Σελίδα Πλοήγηση 33 2

3 3.2.4 Αναζήτηση Περιεχόμενο Γραφικά Εικονίδια Συνέπεια και κομψότητα παρουσίασης Γραφικά Ιστοτόπου Ισορροπημένη χρήση χρωμάτων Γραμματοσειρές ΣΗΜΑΝΤΙΚΑ ΒΗΜΑΤΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΤΥΧΙΑ Στόχος Δομή Υλικό Κατασκευή Φιλοξενία URL/DOMAIN NAME SEARCH ENGINES Συντήρηση ΕΛΕΓΧΟΣ ΚΑΙ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΠΡΟΩΘΗΣΗ ΕΜΠΟΡΙΚΟΥ ΙΣΤΟΤΟΠΟΥ Μηχανές αναζήτησης Χρήση banners Κατάλογοι Χρήση Διαγωνισμοί Παραδοσιακά µέσα πληροφόρησης Από στόμα σε στόμα ΣΥΝΤΗΡΗΣΗ ΗΛΕΚΤΡ. ΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΟΣ ΜΕΤΡΗΣΕΙΣ-ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΟΣ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΩΝ ΛΟΓΟΙ ΑΠΟΤΥΧΙΑΣ 48 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ 50 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 52 3

4 ΠΡΟΛΟΓΟΣ Με την εργασία αυτή έγινε προσπάθεια να αναδειχθεί το ηλεκτρονικό εμπόριο. Καταγράφονται όλοι οι παράγοντες που το επηρεάζουν. Το διαδίκτυο και κατ επέκταση το ηλεκτρονικό εμπόριο σήμερα αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητας των ανθρώπων σήμερα. Οι χρήστες του διαδικτύου εμπιστεύονται όλο και περισσότερο το ηλεκτρονικό εμπόριο σήμερα. Να μην ξεχνάμε ότι όλοι μας είμαστε και καταναλωτές που θέλουμε την καλύτερη εξυπηρέτηση με τον λιγότερο κόπο και το μικρότερο κόστος. Μια δυνατότητα που το ηλεκτρονικό εμπόριο μας προσφέρει. Θέλουμε να ευχαριστήσουμε τον καθηγητή μας κ. Χρήστο Βελογιάννη για την πολύτιμη βοήθεια του στην δημιουργία του πλάνου της εργασίας μας καθώς και για τις συμβουλές του στην διάρκεια της δημιουργίας της που συνέβαλλαν στην επιτυχή ολοκλήρωσή της. 4

5 ΠΕΡΙΛΗΨΗ Το ηλεκτρονικό εμπόριο είναι μια εξέλιξη της τεχνολογίας που έχει αποκτήσει μεγάλο μερίδιο αγοράς στις συναλλαγές μας. Όλο και περισσότερες επιχειρήσεις προσπαθούν να δραστηριοποιηθούν στο διαδίκτυο για να μεγαλώσουν το μερίδιο αγοράς στα προϊόντα τους. Στο 1 ο Κεφάλαιο γίνεται μια ιστορική αναδρομή στην πρόοδο του διαδικτύου και γίνεται μια αναφορά στα εργαλεία του Internet. Στο 2 ο Κεφάλαιο δίνεται ο ορισμός του ηλεκτρονικού εμπορίου, παρουσιάζονται η εξέλιξη του και οι μορφές του καθώς και τα πλεονεκτήματαμειονεκτήματα του ηλεκτρονικού εμπορίου. Στο 3 ο Κεφάλαιο παρουσιάζεται ένα ηλεκτρονικό κατάστημα. Παρουσιάζονται τα βήματα για την ανάπτυξη ενός εμπορικού ιστότοπου, τα χαρακτηριστικά της επιτυχίας του, τα σημαντικά βήματα που πρέπει να γίνουν για την επιτυχία του καθώς και οι τρόποι προώθησης της εμπορικής ιστοσελίδας.. 5

6 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η σημερινή εποχή που ζούμε χαρακτηρίζεται από ταχύτατους ρυθμούς ανάπτυξης νέων τεχνολογιών. Το Ιnternet αποτελεί την κορωνίδα της ανάπτυξης νέων τεχνολογιών μεγαλώνοντας συνεχώς Η ραγδαία ανάπτυξη του Internet τα τελευταία χρόνια είχε ως αποτέλεσμα την παγκοσμιοποίηση που οδήγησε στην ενοποίηση των αγορών και εξανάγκασε τις επιχειρήσεις να ανακαλύψουν τρόπους προβολής και αξιοποίησης του κυβερνοχώρου. Μαζί με το διαδίκτυο δημιουργήθηκαν νέες εφαρμογές. Μια από αυτές είναι και το ηλεκτρονικό εμπόριο. Το ηλεκτρονικό εμπόριο χρησιμοποιεί τις τεχνολογίες των δικτύων και του λογισμικού. Το ηλεκτρονικό κατάστημα είναι η επικοινωνία και η σύναψη εμπορικών συναλλαγών μεταξύ επιχειρήσεων και καταναλωτών με την χρήση ηλεκτρονικών μέσων. 6

7 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ο ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ 1.1 ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΟ IΝΤΕΡΝΕΤ; Το Διαδίκτυο (αγγλ. Internet) είναι παγκόσμιο σύστημα διασυνδεδεμένων δικτύων υπολογιστών, οι οποίοι χρησιμοποιούν καθιερωμένη ομάδα πρωτοκόλλων, η οποία συχνά αποκαλείται "TCP/IP" (αν και αυτή δεν χρησιμοποιείται από όλες τις υπηρεσίες του Διαδικτύου) για να εξυπηρετεί εκατομμύρια χρηστών καθημερινά σε ολόκληρο τον κόσμο. Οι διασυνδεδεμένοι ηλεκτρονικοί υπολογιστές ανά τον κόσμο, οι οποίοι βρίσκονται σε ένα κοινό δίκτυο επικοινωνίας, ανταλλάσσουν μηνύματα (πακέτα) με τη χρήση διαφόρων πρωτοκόλλων (τυποποιημένοι κανόνες επικοινωνίας), τα οποία υλοποιούνται σε επίπεδο υλικού και λογισμικού. Το κοινό αυτό δίκτυο καλείται Διαδίκτυο. 1.2 Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΙΝΤΕΡΝΕΤ Οκτώβριος 1969, ερευνητικό ινστιτούτο του πανεπιστημίου του Stanford (Stanford Research Institute SRI): Σε ένα μικρό δωμάτιο μια ομάδα ειδικών στους υπολογιστές στέκεται γύρω από την οθόνη ενός υπολογιστή. Την ίδια στιγμή, στην άλλη άκρη της πολιτείας, στο Πανεπιστήμιο UCLA του Los Angeles, σε ένα αντίστοιχο δωμάτιο υπάρχει ένα παρόμοιο σκηνικό. Όταν οι λέξεις που εμφανίστηκαν στην οθόνη του Los Angeles ήταν οι ίδιες με εκείνες στο Stanford, η πρώτη συνομιλία μεταξύ δύο υπολογιστών είχε επιτευχθεί και το ARPAnet είχε γεννηθεί. Όλα ξεκίνησαν στα τέλη της δεκαετίας του 60, όταν ο οργανισμός ARPA (Advanced Research Projects Agency) στις ΗΠΑ, προσανατολισμένος σε ερευνητικά προγράμματα υψηλής τεχνολογίας, ξεκίνησε μια ερευνητική δραστηριότητα σχετικά με τα δίκτυα μεταγωγής δεδομένων, τα λεγόμενα Packet Switched Networks. Η τεχνική στα δίκτυα αυτής της υλοποίησης (η οποία σήμερα χρησιμοποιείται ευρύτατα) βασίζεται στον τεμαχισμό σε πακέτα των δεδομένων που πρόκειται να μεταφερθούν. Τα πακέτα αυτά δρομολογούνται από κόμβο σε κόμβο και συναρμολογούνται ξανά όταν φτάσουν στον προορισμό τους. 7

8 Το 1962 ανατέθηκε στον Paul Baran της κρατικών συμφερόντων εταιρείας RAND να μελετήσει τον τρόπο με τον οποίο θα μπορούσε η αμερικανική πολεμική αεροπορία να διατηρήσει τον έλεγχο των πυραύλων και των βομβαρδιστικών της μετά από πυρηνική επίθεση. Η έρευνα για ένα αποκεντρωμένο και άρα λιγότερο τρωτό - σύστημα διοίκησης καταλήγει στην πρόταση ενός δικτύου μεταγωγής πακέτων (packet switched network): κάθε μήνυμα θα χωρίζεται σε πακέτα τα οποία θα διαθέτουν ετικέτα με τον προορισμό τους, θα δρομολογούνται ανεξάρτητα από τον ένα υπολογιστή στον άλλον και θα συναρμολογούνται μετά τη συνολική παράδοση. Έτσι, αν οποιαδήποτε σύνδεση του δικτύου καταστραφεί τα δεδομένα θα μπορέσουν να σταλούν από άλλο μονοπάτι. Ο Baran ονόμασε την ιδέα του hot potato routing. Την εποχή εκείνη, ο Ψυχρός Πόλεμος ήταν μεγάλη απειλή για τις ΗΠΑ. Υπήρχε ένα μεγάλο πρόβλημα, σχετικά με τον τρόπο της επιτυχούς επικοινωνίας μεταξύ των αμερικάνικών αρχών, μετά από έναν ενδεχόμενο πυρηνικό πόλεμο. Η Αμερική χρειαζόταν ένα δίκτυο διοίκησης κι ελέγχου που θα συνέδεε πόλεις, πολιτείες και στρατιωτικές βάσεις. Το πρόβλημα όμως ήταν ότι η τεχνική υποδομή ενός τέτοιου δικτύου θα ήταν πάντα τρωτή σε επίθεση, με τα κέντρα οργάνωσης του δικτύου να είναι ευάλωτα και ν αποτελούν προφανείς στρατιωτικούς στόχους. Η RAND κατέληξε σε μία πρωτοποριακή για εκείνη την εποχή λύση: Εκ κατασκευής, το δίκτυο δεν θα διέθετε κανένα κέντρο οργάνωσης αλλά ούτε κάποιον κεντρικό υπολογιστή (εξυπηρετητή-server). Ο κάθε κόμβος θα ήταν ίσος με τους υπόλοιπους, όσον αφορά στη δικαιοδοσία του να λαμβάνει και να στέλνει μηνύματα και θα ήταν αυτόνομος και ανεξάρτητος από όλους τους άλλους. Τα μηνύματα θ αποστέλλονταν σε μορφή πολλών πακέτων, με κάθε πακέτο να περιλαμβάνει την ηλεκτρονική διεύθυνση του αποστολέα και του παραλήπτη. Αυτά τα πακέτα πληροφοριών θα έπαιρναν το δρόμο τους μέσα στο δίκτυο και θα ταξίδευαν από κόμβο σε κόμβο. Ο δρόμος που ακολουθούν τα πακέτα θα μπορούσε να είναι διαφορετικός για το κάθε ένα από αυτά: Από τη στιγμή που δεν υπήρχαν χρονικοί περιορισμοί, σημασία είχε μόνο να φτάσει το πακέτο στον προορισμό του κι όχι ο τρόπος με τον οποίον θα έφτανε εκεί. Θα μπορούσε δηλαδή το πρώτο μέρος ενός μηνύματος να περάσει από δέκα πολιτείες και το δεύτερο μέρος μόνον από δύο. Σε περίπτωση που το δεύτερο μέρος θα έφτανε νωρίτερα από το πρώτο, 8

9 ένας μηχανισμός ανασχηματισμού στον κόμβο προορισμού θα αναλάμβανε την αναδιάταξη των πακέτων δεδομένων ώστε να τοποθετούνται πάντα στη σωστή σειρά. Εάν κάποιος κόμβος έβγαινε εκτός λειτουργίας, τότε τα πακέτα που τυχόν είχε προς μετάδοση θα έμεναν εκεί, μέχρι ν αποκατασταθεί η λειτουργία του. Εάν κάποιοι κόμβοι καταστρέφονταν, τότε τα πακέτα τους θα έμεναν σε κάποιους άλλους κόμβους που ίσως τύχαιναν καλύτερης μοίρας. Το δίκτυο θα χαρακτηρίζονταν από μια μορφή πλήρους αναρχίας, ακριβώς επειδή ο κάθε κόμβος θα ήταν ανεξάρτητος αφού δεν θα υπήρχε ούτε συντονιστικό όργανο αλλά ούτε κεντρική διαχείριση. Ακριβώς αυτός ο λόγος θα έκανε το δίκτυο ανθεκτικό σε οποιαδήποτε εχθρική επίθεση. 1.3 ARPANET : Ο ΠΡΟΓΟΝΟΣ ΤΟΥ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ Το 1968, το Εθνικό Εργαστήριο Φυσικής στη Μ. Βρετανία δημιούργησε το πρώτο δοκιμαστικό δίκτυο. Σύντομα, η Αμερικανική υπηρεσία DARPA (Defense Advanced ResearchProjects Agency) που κατόπιν ονομάστηκε ARPA, αποφάσισε τη δημιουργία ενός μεγαλύτερου δικτύου, που τους κόμβους του θ αποτελούσαν οι υπερυπολογιστές (οι ισχυρότεροι υπολογιστές) της εποχής εκείνης. Το φθινόπωρο του 1969, ο πρώτος κόμβος τοποθετήθηκε στο UCLA (University of California at Los- Angeles) και μέχρι το Δεκέμβριο του 1969 οι κόμβοι έγιναν τέσσερις (στο πανεπιστήμιο Utah, στο πανεπιστήμιο California της Santa Barbara, στο UCLA και στο ίδρυμα Stanford Research Institute International). Το δίκτυο αυτό ονομάστηκε ARPAnet, προς τιμήν του στρατιωτικού χορηγού του. Οι τέσσερις αυτοί πανεπιστημιακοί υπερυπολογιστές μπορούσαν ν ανταλλάσσουν δεδομένα μέσω ειδικών τηλεπικοινωνιακών γραμμών υψηλής ταχύτητας και μπορούσαν να προγραμματιστούν από απόσταση μέσω άλλων απομακρυσμένων κόμβων. Έτσι, οι επιστήμονες και οι ερευνητές της εποχής εκείνης, μπορούσαν να μοιράζονται ο ένας τους υπολογιστές των άλλων. Το 1971, οι κόμβοι αυξήθηκαν σε 15 και το 1972 ο αριθμός τους ανέρχονταν σε 37. Στο δεύτερο αυτό χρόνο λειτουργίας, οι χρήστες επινόησαν το e- mail και με αυτό τον τρόπο το ARPAnet μετατράπηκε σταδιακά σ ένα υψηλής ταχύτητας ηλεκτρονικό ταχυδρομείο ομοσπονδιακής έκτασης. Έτσι, ο κύριος φόρτος του δικτύου δεν ήταν η χρήση υπολογιστών εξ αποστάσεως 9

10 (remote login) αλλά η συνεχής αναμετάδοση μηνυμάτων: Οι χρήστες χρησιμοποιούσαν το δίκτυο κυρίως για ανταλλαγή προγραμμάτων, σημειώσεων, ερευνητικών εργασιών, νέων και κουτσομπολιών, καθώς οι λογαριασμοί τους (accounts) δηλ. ουσιαστικά ο χώρος στον σκληρό δίσκο της εποχής εκείνης που δεσμεύονταν αποκλειστικά γι αυτούς, ήταν προσβάσιμος από άλλους μέσω . Σήμερα βέβαια υπάρχει μεγάλος αριθμός διακομιστών αλληλογραφίας (mail servers) για την (προσωρινή) αποθήκευση της ηλεκτρονικής αλληλογραφίας των χρηστών μιας γεωγραφικής περιοχής. Η ανακάλυψη των ταχυδρομικών λιστών (Mailing lists) δεν άργησε να έρθει, εκμεταλλευόμενη την τεχνική μετάδοσης των μηνυμάτων από κόμβο σε κόμβο, καθώς το ίδιο μήνυμα μπορούσε να σταλεί ταυτόχρονα σ όλα τα μέλη της λίστας κοινών ενδιαφερόντων (multicasting). Μέσα στη δεκαετία του 70 το ARPAnet μεγάλωσε. Περισσότεροι κόμβοι συνδέθηκαν και ακόμη περισσότεροι χρήστες χρησιμοποιούσαν καθημερινά τις υπηρεσίες του δικτύου. Οι χρήστες δεν προέρχονταν πια μόνο από ακαδημαϊκές κοινότητες και ιδρύματα. Χάρη στην άναρχη δομή του δικτύου, οποιοσδήποτε μπορούσε να συνδεθεί μ αυτό, εφ όσον διέθετε έναν υπολογιστή που να μπορεί να μιλά τη γλώσσα του δικτύου, αλλά κι ένα λογαριασμό (άδεια πρόσβασης) σε κάποιον πανεπιστημιακό υπολογιστή. Διαφορετικοί κατασκευαστές υπολογιστών, μοντέλα και τεχνικά χαρακτηριστικά, ακόμη κι ο ιδιοκτήτης ενός κόμβου, έπαψαν να έχουν σημασία προκειμένου να μπορεί να συνδεθεί ο συγκεκριμένος κόμβος στο δίκτυο. Με τον τρόπο αυτό, ακόμη και απλοί πολίτες μπορούσαν να συνδεθούν και να επικοινωνήσουν, ν ανταλλάξουν απόψεις και προγράμματα. Οι χρήστες του δικτύου αρχικά περιορίζονταν σε επιστήμονες και ερευνητές, που μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν ο ένας τον υπολογιστή του άλλου από μεγάλη απόσταση και να εκμεταλλευτούν τις δυνατότητες του απομακρυσμένου υπολογιστή. Πιο δημοφιλής εφαρμογή του συστήματος αναδείχτηκε πολύ γρήγορα το . Έτσι, το ARPAnet μετατράπηκε σε ένα ταχύτατο ψηφιακό ταχυδρομείο, καθώς το χρησιμοποιούσαν για συνεργασία σε ερευνητικά προγράμματα, αλλά και για συζητήσεις πάνω σε θέματα ποικίλου ενδιαφέροντος. 10

11 Το 1973, ξεκινά ένα νέο ερευνητικό πρόγραμμα που ονομάζεται Internetting Project (Πρόγραμμα Διαδικτύωσης) προκειμένου να ξεπεραστούν οι διαφορετικοί τρόποι που χρησιμοποιεί κάθε δίκτυο για να διακινεί τα δεδομένα του. Στόχος είναι η διασύνδεση πιθανώς ανόμοιων δικτύων και η ομοιόμορφη διακίνηση δεδομένων από το ένα δίκτυο στο άλλο. Από την έρευνα γεννιέται μια νέα τεχνική, το Internet Protocol (IP) (Πρωτόκολλο Διαδικτύωσης), από την οποία θα πάρει αργότερα το όνομά του το Internet. Διαφορετικά δίκτυα που χρησιμοποιούν το κοινό πρωτόκολλο μπορούν να συνδέονται και να αποτελούν ένα διαδίκτυο. Σε ένα δίκτυο IP όλοι οι υπολογιστές είναι ισοδύναμοι, οπότε τελικά οποιοσδήποτε υπολογιστής του διαδικτύου μπορεί να επικοινωνεί με οποιονδήποτε άλλον. Επίσης, σχεδιάζεται μια άλλη τεχνική για τον έλεγχο της μετάδοσης των δεδομένων, το Transmission Control Protocol (TCP) (Πρωτόκολλο Ελέγχου Μετάδοσης). Ορίζονται προδιαγραφές για τη μεταφορά αρχείων μεταξύ υπολογιστών (FTP) και για το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο ( ). Σταδιακά συνδέονται με το ARPANET ιδρύματα από άλλες χώρες, με πρώτα το University College of London (Αγγλία) και το Royal Radar Establishment (Νορβηγία). Στη συνέχεια, το ARPAnet ξεπέρασε αυτό το στενό πλαίσιο, παρέμεινε όμως στους κόλπους της ακαδημαϊκής κοινότητας υπό τον έλεγχο του Εθνικού Επιστημονικού Ιδρύματος (National Science Foundation). Το ίδρυμα αυτό κρατούσε ένα σημαντικό μέρος της ραχοκοκαλιάς του δικτύου (backbone), που ονομαζόταν NSFnet. Το NSFnet δημιουργήθηκε το 1986, για να συνδέσει πέντε πανεπιστημιακούς υπερ-υπολογιστές. 11

12 Ουσιαστικά, ως τότε η πρόσβαση στους μεγαλύτερους υπολογιστές του κόσμου περιορίζετε στο στρατό και σε λίγους ακόμη συνεργαζόμενους με αυτόν ερευνητές. Το άνοιγμα των χρήσεων των υπερυπολογιστών στην ευρύτερη ακαδημαϊκή κοινότητα έγινε από το NSF μόνο σε πέντε κέντρα, γιατί τα σχετικά έξοδα ήταν τεράστια. Για το σκοπό αυτό, για την ικανοποίηση της ανάγκης κατανομής των πόρων στα πέντε κέντρα, το NSF έφτιαξε το 1986 το δίκτυο NSFNET, χρησιμοποιώντας την τεχνολογία του ARPANET. Το NSFNET επέτρεπε τη σύνδεση των πέντε κέντρων μεταξύ τους αλλά και τη σύνδεση με αυτά ερευνητών από διάφορα ιδρύματα των ΗΠΑ. Βαθμιαία, έτσι, το NSFNET άρχισε να αντικαθιστά το ARPANET στις επιστημονικές διασυνδέσεις, μέχρι το Μάρτιο του 1990, οπότε το ARPANET διαλύθηκε επισήμως. Από τότε κι έπειτα, οι ρυθμοί αύξησης του Internet πολλαπλασιάζονταν εκθετικά. Η είσοδος του NSF ακολουθήθηκε από τη συμμετοχή στο Internet μεγάλων κυβερνητικών υπηρεσιών των ΗΠΑ, όπως το Υπουργείο Ενεργείας (U.S. Department of Energy) και η NASA (National Aeronautics and Space Administration). Επίσης, τότε στα μέσα της δεκαετίας του 80 εισήλθαν στο Internet τα πρώτα μεγάλα διεθνή τοπικά δίκτυα χωρών εκτός των ΗΠΑ. Το 1990, ο Tim Berners Lee ανέπτυξε τη γλώσσα HTML, η οποία βασίζεται στο hypertext και σχεδίασε τον παγκόσμιο ιστό (World WideWeb) στο Ερευνητικό Κέντρο Φυσικής CERN, έξω από τη Γενεύη. Ο Berners Lee χάρισε στο δίκτυο τη σημερινή του μορφή και άνοιξε το δρόμο για τη μαζική παγκόσμια χρήση του. Η δύναμη του Web είναι ότι κάτω από έναν εύχρηστο τρόπο λειτουργίας ενοποιεί πολλά πρωτόκολλα και υπηρεσίες. Όλο και περισσότερες χώρες συνδέονται στο NSFNET, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα τo Το 1993, το εργαστήριο CERN στην Ελβετία παρουσιάζει το World Wide Web (WWW) (Παγκόσμιο Ιστό) που αναπτύχθηκε από τον Tim Berners-Lee. Πρόκειται για ένα σύστημα διασύνδεσης πληροφοριών σε μορφή πολυμέσων (multimedia) που βρίσκονται αποθηκευμένες σε χιλιάδες υπολογιστές του Internet σε ολόκληρο τον κόσμο και παρουσίασής τους σε ηλεκτρονικές σελίδες, στις οποίες μπορεί να περιηγηθεί κανείς χρησιμοποιώντας το ποντίκι. To γραφικό αυτό περιβάλλον έκανε την εξερεύνηση του Internet προσιτή στον 12

13 απλό χρήστη. Παράλληλα, εμφανίζονται στο Internet διάφορα εμπορικά δίκτυα που ανήκουν σε εταιρίες παροχής υπηρεσιών Internet (Internet Service Providers - ISP) και προσφέρουν πρόσβαση στο Internet για όλους. Οποιοσδήποτε διαθέτει PC και modem μπορεί να συνδεθεί με το Internet σε τιμές που μειώνονται διαρκώς. Το 1995, το NSFNET καταργείται πλέον επίσημα και το φορτίο του μεταφέρεται σε εμπορικά δίκτυα. Ο παγκόσμιος ιστός είναι σίγουρα η πιο διαδεδομένη υπηρεσία και το πιο δυνατό σημείο του διαδικτύου. Το Web είναι ένα σύστημα παράδοσης πληροφοριών το οποίο περιλαμβάνει διάφορους τύπους στοιχείων, όπως κείμενο, φωτογραφίες, πολυμέσα και συνδέσεις που παραπέμπουν σε άλλα κείμενα και γενικότερα πληροφορίες. Μετά την άρση του περιορισμού στην εμπορική χρήση του δικτύου, το 1991, η ανάπτυξη του Internet πραγματοποιήθηκε με εκθετικούς ρυθμούς. Ως τότε, το Internet ήταν περιορισμένο σε ερευνητική, εκπαιδευτική και κυβερνητική χρήση. Οι εμπορικές χρήσεις του Διαδικτύου απαγορεύονταν, εκτός αν εξυπηρετούσαν άμεσα τους στόχους της έρευνας και της εκπαίδευσης. To 1994, στα 25 α γενέθλια του ARPAnet, περισσότεροι από 3 εκατομμύρια διακομιστές ήταν συνδεδεμένοι. Δύο χρόνια αργότερα, το 1996, ο αριθμός των διακομιστών πλησίασε τα ΤΟ ΙΝΤΕΡΝΕΤ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Η Ελλάδα συγκαταλέγεται στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης με τη μικρότερη χρήση ηλεκτρονικών υπολογιστών και Internet και τη μεγαλύτερη κινητών τηλεφώνων. Αυτό φαίνεται από τα στοιχεία που εμφανίζει σχετικά πρόσφατη έρευνα της Eurostat. Από τα ευρήματα της ευρωπαϊκής στατιστικής υπηρεσίας για τη διάδοση των νέων τεχνολογιών στις χώρες της ΕΕ, προκύπτει ότι ο αριθμός των προσωπικών υπολογιστών αυξήθηκε κατά 9% το Οι σκανδιναβικές χώρες, το Λουξεμβούργο και η Ολλανδία εμφανίζουν τα υψηλότερα ποσοστά, ενώ η Ελλάδα (με οκτώ υπολογιστές ανά 100 κατοίκους) και η Πορτογαλία (12%) απέχουν πολύ από τον κοινοτικό μέσο όρο, που φθάνει τους 31 υπολογιστές ανά 100 κατοίκους. Αναφορικά με τους χρήστες Internet, τα υψηλότερα ποσοστά συναντώνται στη Φινλανδία και 13

14 την Ολλανδία, ενώ η Ελλάδα, η Ισπανία, η Γαλλία και η Ιταλία υπολείπονται κατά πολύ από τον κοινοτικό μέσο όρο (που φθάνει τους 3,4 χρήστες ανά 100 κατοίκους), περιοριζόμενες σε λιγότερο από 2%. Συγκεκριμένα, στην Ελλάδα και την Ισπανία αναλογούν 1,4 χρήστες ανά 100 κατοίκους, στη Γαλλία 1,3 χρήστες και στην Ιταλία 1,2. Σύμφωνα με την ίδια έρευνα, όσον αφορά τη χρήση κινητών τηλεφώνων, η Ελλάδα βρίσκεται ψηλά στη λίστα των χωρών με τις περισσότερες συνδέσεις, με 75,4 ανά 100 κατοίκους, τη στιγμή που ο κοινοτικός μέσος όρος φθάνει το 73,%. Προηγούνται το Λουξεμβούργο (98%), η Ιταλία, η Αυστρία, η Σουηδία και η Φινλανδία (με 84 συνδέσεις στους 100 κατοίκους). Έπονται η Γερμανία (με 68%) και η Γαλλία (με 63 συνδέσεις ανά 100 κατοίκους). Παλαιότερη έρευνα του ευρωβαρόμετρου, που διεξήχθη για την Κομισιόν το 2000, εμφανίζει το 15% των Ελλήνων να διαθέτει ηλεκτρονικό υπολογιστή στο σπίτι, επί συνόλου 35% στις χώρες της ΕΕ. Σύμφωνα με την ίδια έρευνα, το 6% των Ελλήνων διαθέτει σύνδεση Internet στο σπίτι, όταν στην Ευρώπη ο μέσος όρος βρίσκεται στο 18%. Το 2000, κάτοχοι κινητού τηλεφώνου εμφανίζονται να είναι 52 στους 100 Έλληνες, πολύ κοντά στο 55% του μέσου όρου στην ΕΕ. Έρευνα του ευρωβαρόμετρου για την Κοινωνία της Πληροφορίας στην Ευρώπη, που διεξήχθη το 1999, έδειχνε ότι το 12,2% των Ελλήνων διέθετε υπολογιστή, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό για σύνδεση με το Διαδίκτυο ήταν 2,9%. 1.5 ΕΡΓΑΛΕΙΑ ΤΟΥ ΙΝΤΕΡΝΕΤ Τα εργαλεία, ή οι εφαρμογές που απαρτίζουν το διαδίκτυο είναι: 1. Το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο ( ) 2. Ο παγκόσμιος ιστός (world wide web ή www) 3. Οι κοινότητες (communities ή και newsgroups) 4. Τα chat-rooms ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΤΑΧΥΔΡΟΜΕΙΟ ( ) Το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο λειτουργεί σαν το κανονικό ταχυδρομείο, αλλά σε ηλεκτρονική μορφή. Τα μηνύματα δηλαδή που στέλνονται και λαμβάνονται 14

15 δεν είναι σε χαρτί, αλλά αποθηκεύονται σε αρχεία στον υπολογιστή. Τι είδους μηνύματα μπορούμε να στέλνουμε και να λαμβάνουμε; Εκτός από τα κλασικά μηνύματα κειμένου, μπορούμε να ανταλλάσουμε μηνύματα ήχου, εικόνας, ακόμα και βίντεο. Μεγάλη άνθιση παρουσιάζει και το φωνητικό ταχυδρομείο (voice mail), όπου οι χρήστες μπορούν να συνομιλούν με τη βοήθεια μικροφώνου (όπως και στο τηλέφωνο) και με κόστος πολύ μικρότερο από της αστικής μονάδας. Τον τελευταίο καιρό έχουμε πάει ακόμα ένα βήμα παραπέρα απολαμβάνοντας και την βιντεοδιάσκεψη (προσθέτοντας μία κάμερα στον εξοπλισμό μας). Τα πλεονεκτήματα του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου είναι η ταχύτητα, η εξοικονόμηση χρόνου και χρήματος και η ευελιξία. Μπορούμε να στείλουμε τα μηνύματά μας σε πολλούς παραλήπτες ταυτόχρονα. Τα μηνύματά μας φτάνουν σε οποιοδήποτε μέρος του κόσμου μέσα σε δευτερόλεπτα. Το κόστος αποστολής είναι αμελητέο σε οποιοδήποτε μέρος του κόσμου και αν πηγαίνει το μήνυμα. Μπορούμε να στέλνουμε και να λαμβάνουμε τα μηνύματά μας από οποιονδήποτε υπολογιστή στον κόσμο αρκεί αυτός να έχει πρόσβαση στο internet. Ακόμα, μπορούμε να στέλνουμε και να λαμβάνουμε μηνύματα και από κινητό τηλέφωνο, με την προϋπόθεσή ότι αυτό έχει σύνδεση με το διαδίκτυο WΟRLD WIDE WEB H βιβλιοθήκη του διαδικτύου, όπως το αποκαλούν. Χωρίζεται σε αίθουσες με βιβλία διαφορετικών θεμάτων και κάθε αίθουσα έχει τις υποκατηγορίες της. Τα ευρετήριά της είναι πάρα πολλά. Λέγονται μηχανές αναζήτησης και είναι ηλεκτρονικά ευρετήρια, όπως το γνωστό σε όλους google που έχει φτάσει να βρίσκεται στα αγγλικά λεξικά συνώνυμο της λέξης αναζήτηση. Για να βρούμε τα «βιβλία» που μας ενδιαφέρουν, βάζουμε την λέξη ή τις λέξεις κλειδιά για τις οποίες ψάχνουμε πληροφορίες και ο μηχανισμός αναζήτησης μας παραπέμπει σε έναν κατάλογο με βιβλία sites. Τα οποία είναι παρουσιάσεις, σε ηλεκτρονική πάντα μορφή, ανθρώπων, εταιριών, ιδρυμάτων ακόμη και κυβερνήσεων. Το εξώφυλλο των βιβλίων λέγεται κεντρική (ή αρχική) σελίδα ή home page. Οι υπόλοιπες σελίδες λέγονται υποσελίδες ή απλά σελίδες. Η αρχική σελίδα, όπως και κάθε βιβλίο, χαρακτηρίζεται από το όνομά της. Η 15

16 εμφάνιση των sites στην οθόνη του υπολογιστή γίνεται μέσω ειδικών προγραμμάτων, των λεγόμενων φυλλομετρητών (browsers). Ο γνωστότερος από όλους είναι ο Internet Explorer της Microsoft και ακολουθούν πολλοί ακόμα με σημαντικότερο τον Firefox της Mozilla. Το ξεφύλλισμα των ιστοσελίδων γίνεται ηλεκτρονικά με την βοήθεια των browsers, έτσι ώστε να κινούμαστε εμπρός και πίσω στις σελίδες του site αλλά και σε άλλες σελίδες μέσω παραπομπών που τυχών θα υπάρχουν στις σελίδες του πρώτου. Τα περιεχόμενα των σελίδων μπορεί να είναι ηλεκτρονικοί κατάλογοι προϊόντων και ηλεκτρονικές φόρμες στοιχείων και παραγγελιών. Οι ηλεκτρονικοί κατάλογοι είναι κατάλογοι προϊόντων σε μορφή πολυμέσων. Οι ηλεκτρονικές φόρμες στοιχείων και παραγγελιών επιτρέπουν στο χρήστη να καταχωρεί τα στοιχεία του ηλεκτρονικά και να παραγγέλνει τα προϊόντα που επιθυμεί. Τα πλεονεκτήματα της χρήσης του www για την προβολή των επιχειρήσεων και των άλλων οργανισμών είναι πάρα πολλά. Με το ίδιο εργαλείο, δηλαδή τον φυλλομετρητή, μας δίνεται και η δυνατότητα να στείλουμε και να λάβουμε e- mail. Σε αυτή την περίπτωση το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο ονομάζεται «web mail» ΟI ΚΟΙΝΟΤΗΤΕΣ (communities) Οι κοινότητες του δικτύου είναι ομάδες συζητήσεων για οποιοδήποτε θέμα μπορεί να φανταστεί κανείς. Ξεκίνησαν, όπως και όλο το δίκτυο, ως ομάδες συζητήσεων σε ερασιτεχνικό επίπεδο, μεταξύ ανθρώπων με κοινά ενδιαφέροντα και χόμπι. Εξελιχθήκαν, όμως, από τις εταιρίες σε εργαλεία έρευνας αγοράς, προώθησης / προβολής, επίλυσης προβλημάτων και δημιουργίας ιδεών ΤΑ CHAT ROOMS Οι τόποι συζητήσεων (chat rooms) είναι και αυτοί, όπως και οι κοινότητες, χώροι, όπου μπορεί κανείς να «βρεθεί» και να συζητήσει με ανθρώπους που έχουν τα ίδια ενδιαφέροντα. Τα δημόσια chat rooms δεν παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Από την άλλη, τα ιδιωτικά chat rooms μπορούν να δημιουργηθούν και να χρησιμοποιηθούν από εταιρίες, όπως άλλωστε και οι κοινότητες, ως ευκαιρίες για έρευνα αγοράς, για την προώθηση και προβολή 16

17 των προϊόντων τους, για την επίλυση προβλημάτων των πελατών και τέλος ως χώροι όπου η κουβέντα δημιουργεί καλύτερες σχέσεις και φέρνει νέες ιδέες INTRANET, EXTRANET, EDI Το ηλεκτρονικό εμπόριο και επιχειρείν προϋποθέτουν την επικοινωνία μεταξύ δύο τουλάχιστον μελών. Η τεχνολογικές πλατφόρμες που επιτρέπουν αυτή την επικοινωνία είναι τηλεματικές δομές, οι οποίες εκτός από το internet, τα δίκτυα intranet και extranet, και η Ηλεκτρονική Συναλλαγή Δεδομένων (Electronic Data Interchange EDI). Το λιγότερο επώνυμο intranet το οποίο ανήκει μόνο σε μία εταιρία και επιτρέπει μόνο στην ίδια την εταιρία να διαχειρίζεται τις πληροφορίες της και να τις διαθέτει στα επιμέρους τμήματά της, εύκολα και με μικρό κόστος. Συνεπώς, με αυτόν τον τρόπο δίνεται η δυνατότητα καλύτερης διαχείρισης των εσωτερικών διεργασιών και βελτιώνεται ο τρόπος επικοινωνίας ανάμεσα στο προσωπικό. Το εξωστρεφές ανάλογο ενός intranet είναι ένα extranet. Πρόκειται για δίκτυο που βασίζεται στην υποδομή του internet, προκειμένου να συνδέσει τα επιμέρους intranet διαφόρων εταιριών, ώστε να δημιουργήσει μία ηλεκτρονική κοινότητα συνεργασίας. Βέβαια, μόνο επιλεγμένα μέλη μπορούν να συμμετέχουν σε αυτό το σχήμα, είτε για να ανταλλάξουν πληροφορίες απαραίτητες για τους συνεργάτες είτε για να διεξάγουν εμπορικές συναλλαγές μέσω αυτού του «κλειστού» περιβάλλοντος. Παρά την εσχάτως διαφαινόμενη μονοπώληση του επιχειρηματικού ενδιαφέροντος από τα τρία προαναφερθέντα, το ηλεκτρονικό εμπόριο άρχισε να υλοποιείται τα τελευταία χρόνια μέσω συστημάτων EDI και ιδιωτικών δικτύων. Το EDI περιορίζεται στην τηλεμεταφορά επιχειρηματικών και λογιστικών εγγραφών και δεν αλλάζει την φυσιογνωμία του επιχειρείν και εμπορεύεσθαι των φορέων που το υιοθετούν. Επίσης, συναρτάται συνήθως με υψηλότερο κόστος υποδομής και υλοποίησης από τις περισσότερες διαδικτυακές λύσεις του ηλεκτρονικού εμπορίου. Σήμερα, παρά την ανάδειξη του κατά πολύ οικονομικότερου internet ως πλατφόρμα διεπιχειρηματικότητας, η τεχνολογία 17

18 EDI δεν φαίνεται να εγκαταλείπεται τελείως. Το πιθανότερο είναι να προκύψει μία λύση που να συνδυάζει και τις δύο τεχνολογίες. 18

19 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 ο ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟ 2.1 ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟ Σύμφωνα με τους ειδικούς, το ηλεκτρονικό εμπόριο είναι μια νέα επιχειρηματική πρακτική. Σύγχρονες τεχνολογίες και μέθοδοι συνδυάζονται, προκειμένου οι επιχειρήσεις να αυξήσουν την αξία τους, να ελαχιστοποιήσουν τα κόστη τους και να μεγιστοποιήσουν τη δυνατότητα προσέγγισης όσο το δυνατόν περισσότερων πελατών. Παρά το γενικό του χαρακτήρα, ο ορισμός αυτός παρουσιάζει το ηλεκτρονικό εμπόριο ως το μέσο και την πρακτική με την οποία εξυπηρετούνται οι επιχειρηματικές δραστηριότητες. Η διαφορά του ηλεκτρονικού εμπορίου από άλλες τεχνολογίες και διαδικασίες είναι ότι αποτελεί μέσο επιχειρηματικότητας τόσο για υπάρχουσες όσο και για νέες επιχειρήσεις. Στο ηλεκτρονικό εμπόριο η τεχνολογία δημιουργεί ευκαιρίες επιχειρηματικότητας ενώ η επιχειρηματικότητα βρίσκει διέξοδο και τρόπο εφαρμογής με τη χρήση της τεχνολογίας. Ένας άλλος όρος ο οποίος χρησιμοποιείται ευρέως τον τελευταίο καιρό είναι ο όρος ηλεκτρονικό επιχειρείν (ή e-επιχειρείν ή e-business) ο οποίος περιγράφει μία ευρύτερη έννοια από το ηλεκτρονικό εμπόριο. Ο όρος αυτός περιλαμβάνει τις προμήθειες και τις εσωτερικές διεργασίες μιας εταιρίας καθώς επίσης τις συναλλαγές και εκείνες τις επιχειρηματικές διαδικασίες που δημιουργούν αγοροπωλησίες μέσω Internet. Με άλλα λόγια είναι ο συνδυασμός των βασικών επιχειρηματικών δραστηριοτήτων μιας εταιρίας, των υποδομών της σε πληροφορική και των υπηρεσιών που προσφέρει το Internet. Οι εφαρμογές του καλύπτουν όλο τον εμπορικό κύκλο, συμπεριλαμβάνοντας και τρίτους φορείς όπως τράπεζες και ασφαλιστικές. 2.2 Η ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΟΥ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΥ ΕΜΠΟΡΙΟΥ Οι οργανισμοί υιοθέτησαν τις νέες τεχνολογίες για την ενίσχυση των διαφημιστικών τους για να παρέχουν στους πελάτες τους μεγάλη ποικιλία από νέους τρόπους επικοινωνίας, ανάκτησης πληροφοριών και αγοράς αγαθών. Η 19

20 επέκταση του διαδικτύου και του παγκόσμιου ιστού έχει γίνει η αιτία και την ίδια στιγμή η πλατφόρμα, όπου δραστηριότητες σαν το ηλεκτρονικό εμπόριο αναπτύχθηκαν. Το διαδίκτυο δίνει τη δυνατότητα τόσο σε μικρές όσο και σε μεγάλες επιχειρήσεις να αποκτήσουν δραστηριότητα στην παγκόσμια αγορά, έχοντας την δυνατότητα να επεκταθούν και σε αγορές απομακρυσμένων γεωγραφικών περιοχών. Το διαδίκτυο μπορεί να χρησιμοποιηθεί με διαφορετικούς τρόπους από μια επιχείρηση. Κάποιοι από αυτούς τους τρόπους είναι η χρήση του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου για επικοινωνία, η αναζήτηση πληροφοριών, η κατασκευή ιστοσελίδας της εταιρίας για την προώθηση των προϊόντων, η δημιουργία εσωτερικού δικτύου για διευκόλυνση των στελεχών της, όπως επίσης και δημιουργία εξωτερικού δικτύου για την σύνδεση με τους εμπορικούς της εταίρους, η κατάργηση του παραδοσιακού τρόπου πωλήσεων και ο επανασχεδιασμός των λειτουργιών της. Αυτές οι μορφές χρήσης του διαδικτύου αποτελούν απλώς και μόνο τη βάση για την αναζήτηση νέων προτύπων επιχειρήσεων, μέσω καινοτομιών και συνεργασιών. Τα νέα αυτά πρότυπα μπορούν να οδηγήσουν σε νέες και κερδοφόρες επιχειρηματικές διαδικασίες Έτσι οι επιχειρήσεις αρχικά χρησιμοποίησαν το διαδίκτυο για να επιτυγχάνουν ευκολότερη και γρηγορότερη επαφή με τους πελάτες τους. Η πιο άμεση αυτή επαφή έδινε τη δυνατότητα στους χρήστες του διαδικτύου να πραγματοποιούν συναλλαγές και αγορές και να παραλαμβάνουν τα προϊόντα. Αυτό γινόταν είτε μέσω παραδοσιακών καναλιών διανομής είτε μέσω του διαδικτύου, αφού πρόκειται για ψηφιακά προϊόντα. Η ανάπτυξη του ηλεκτρονικού εμπορίου είναι άμεσα συνδεδεμένη με την εξάπλωση του διαδικτύου. Οι επιχειρηματικές δραστηριότητες μέσω του διαδικτύου ξεκίνησαν στις αρχές της δεκαετίας του 1970 με εφαρμογές, όπως η ηλεκτρονική μεταφορά χρηματικών πόρων (electronic fund transfers - EFT) από μεγάλες χρηματοπιστωτικές εταιρείες. Οι μεγάλες αυτές εταιρίες χρησιμοποιούν ασφαλή ιδιωτικά δίκτυα. Τα συστήματα EFT αλλάζουν τη μορφή των αγορών. Στη συνέχεια αναπτύχθηκε η Ηλεκτρονική Μεταβίβαση Δεδομένων (Electronic Data Interchange - EDI) που διεύρυνε το πεδίο εφαρμογής από τις χρηματοπιστωτικές συναλλαγές σε άλλες περιοχές δραστηριοποίησης όπως 20

21 οι κατασκευές, το λιανικό εμπόριο, η διαπραγμάτευση μετοχών, και τα συστήματα κράτησης θέσεων (M. Chesher, R. Kaura, P Linton - Electronic business & commerce). Πολλές δραστηριότητες που παραδοσιακά διεκπεραιώνονταν με βασικό μέσο το χαρτί μπορούν πλέον να γίνουν ταχύτερα και με μικρότερο κόστος. Οι συναλλαγές, που παλαιότερα απαιτούσαν έντυπα μπορούν να γίνουν κατά ένα μέρος ή στο σύνολό τους ηλεκτρονικά πλέον, με δομημένο τρόπο, χάρη στα συστήματα EDI ή μέσω του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου. Στην αρχή η ηλεκτρονική μεταφορά κεφαλαίων αλλά και η ηλεκτρονική μεταβίβαση δεδομένων πραγματοποιήθηκαν μέσω ιδιωτικών δικτύων ή εικονικών ιδιωτικών δικτύων. Στο τέλος της δεκαετίας του 1980 και αρχές της δεκαετίας του 1990 τα ηλεκτρονικά δίκτυα προσφέρουν νέες μορφές επικοινωνίας χρησιμοποιώντας μεθόδους όπως το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο, η ηλεκτρονική διάσκεψη, η ηλεκτρονική συνομιλία, τις ομάδες συζήτησης, και τη μεταφορά αρχείων (FTP). Επιπλέον η εμπορευματοποίηση του διαδικτύου στις αρχές της δεκαετίας του 1990 και η γρήγορη ανάπτυξή του στα εκατομμύρια των πιθανών πελατών είχε ως αποτέλεσμα την γρήγορη ανάπτυξη του ηλεκτρονικού εμπορίου Σε αυτό βοήθησαν η εξέλιξη των δικτύων, η ανάπτυξη πρωτοκόλλων και εφαρμογών λογισμικού και η θέσπιση προδιαγραφών που άρχισαν να παρουσιάζονται σχετικά με την δραστηριοποίηση στο ηλεκτρονικό εμπόριο (M. Bushry - E-Commerce, Firewall Media). Στα μέσα της δεκαετίας του 1990 έχουμε την εμφάνιση του Παγκόσμιου Ιστού (WWW) στο Internet και την επικράτηση των προσωπικών ηλεκτρονικών υπολογιστών (PC). Αυτοί οι προσωπικοί ηλεκτρονικοί υπολογιστές χρησιμοποιούν κυρίως λειτουργικά συστήματα τύπου Windows. Τα Windows είναι ένα λειτουργικό σύστημα το οποίο προσφέρει μεγάλη ευκολία χρήσης λύνοντας το πρόβλημα της δημοσίευσης και της εύρεσης πληροφοριών στο διαδίκτυο. Το ηλεκτρονικό εμπόριο γίνεται ένας πολύ φτηνότερος τρόπος για την πραγματοποίηση μεγάλου όγκου συναλλαγών. Συγχρόνως διευκολύνει την παράλληλη λειτουργία πολλών διαφορετικών επιχειρηματικών 21

22 δραστηριοτήτων. Γεγονός που επιτρέπει σε μικρές επιχειρήσεις να ανταγωνιστούν μεγαλύτερες, με πολύ ευνοϊκότερες προϋποθέσεις. Στα τέλη της δεκαετίας του 1990 η καθιέρωση μεθόδων κρυπτογράφησης του περιεχομένου και εξακρίβωσης της ταυτότητας του αποστολέα ηλεκτρονικών μηνυμάτων, καθώς και η σχετική προσαρμογή της νομοθεσίας στους τομείς των εισαγωγών-εξαγωγών και των επικοινωνιών καθιστούν δυνατή την πραγματοποίηση ασφαλών διεθνών ηλεκτρονικών συναλλαγών. 2.3 ΜΟΡΦΕΣ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΥ ΕΜΠΟΡΙΟΥ Εσωτερικό εμπόριο: Στόχος είναι η αποτελεσματικότερη λειτουργία των δραστηριοτήτων μιας επιχείρησης, ώστε να μπορεί να προσφέρει καλύτερα προϊόντα και υπηρεσίες στους πελάτες της. Οι εφαρμογές του συνήθως εντάσσονται στη λειτουργία ενός τοπικού δικτύου (Intranet) και μπορούν να είναι: επικοινωνία μεταξύ ομάδων εργασίας, ηλεκτρονική δημοσίευση (άμεση διανομή πληροφοριών) κτλ. Συναλλαγές μεταξύ επιχειρήσεων (Business-to-Business - B2B): Το ηλεκτρονικό εμπόριο επιτρέπει σε επιχειρήσεις να βελτιώσουν τη μεταξύ τους συνεργασία, απλοποιώντας τις διαδικασίες και το κόστος των προμηθειών, την ταχύτερη αποστολή των προμηθειών και τον αποτελεσματικότερο έλεγχο του επιπέδου αποθεμάτων. Επιπλέον, καθιστά ευκολότερη την αρχειοθέτηση των σχετικών εγγράφων και ποιοτικότερη την εξυπηρέτηση πελατών. Η δυνατότητα ηλεκτρονικής σύνδεσης με προμηθευτές και διανομείς, καθώς και η πραγματοποίηση ηλεκτρονικών πληρωμών βελτιώνουν ακόμη περισσότερο την αποτελεσματικότητα: οι ηλεκτρονικές πληρωμές περιορίζουν το ανθρώπινο σφάλμα, αυξάνουν την ταχύτητα και μειώνουν το κόστος των συναλλαγών. Το ηλεκτρονικό εμπόριο προσφέρει τη δυνατότητα αυξημένης πληροφόρησης σχετικά με τα προσφερόμενα προϊόντα - είτε από τους προμηθευτές είτε από ενδιάμεσους οργανισμούς που προσφέρουν υπηρεσίες ηλεκτρονικού εμπορίου. 22

23 Λιανικές πωλήσεις - Ηλεκτρονικό εμπόριο μεταξύ επιχείρησης και καταναλωτών (Business-to-Consumer - B2C): Πρόκειται για την πιο διαδεδομένη μορφή ηλεκτρονικού εμπορίου. Ο καταναλωτής έχει πρόσβαση σε μια τεράστια ποικιλία προϊόντων σε δικτυακούς κόμβους-καταστήματα, βλέπει, επιλέγει, αν επιθυμεί να αγοράσει είδη ένδυσης μπορεί ενίοτε και να τα δοκιμάζει (μέσω ειδικών προγραμμάτων), ανακαλύπτει προϊόντα τα οποία δεν θα μπορούσε να βρει εύκολα στη χώρα του, συγκρίνει τιμές και, τέλος, αγοράζει. Κι όλα αυτά χωρίς να βγει από το σπίτι του, κερδίζοντας πολύτιμο χρόνο και κόπο. Συναλλαγές μεταξύ Καταναλωτών (Consumer-to-Consumer - C2C): Σε αυτή την κατηγορία ο καταναλωτής πουλά απευθείας σε άλλους καταναλωτές. Παράδειγμα αποτελούν τα άτομα που κάνουν πωλήσεις μέσω καταχωρημένων αγγελιών, δικτυακοί τόποι δημοπρασιών, όπου ο οποιοσδήποτε μπορεί να πουλήσει οτιδήποτε. Τέλος, πολλά άτομα κάνουν χρήση intranets και άλλων ενδοεταιρικών δικτύων για να διαφημίσουν αντικείμενα, προϊόντα ή υπηρεσίες. Κινητό Εμπόριο (mobile commerce m-commerce) Το m-commerce ή κινητό εμπόριο είναι η εξέλιξη του τομέα του ψηφιακού εμπορίου που χρησιμοποιεί ασύρματη τεχνολογία για online συναλλαγές. Τα κινητά τηλέφωνα, τα tablets και άλλες φορητές ηλεκτρονικές συσκευές είναι αυτές που χρησιμοποιούνται για το m-commerce. Η επικείμενη πηγή του ηλεκτρονικού εμπορίου διευκολύνει την ταχύτερη, φθηνότερη, ευκολότερα προσβάσιμη και πιο ασφαλή μέθοδο για την ανταλλαγή αγαθών και υπηρεσιών. Το κινητό εμπόριο τόνωσε και άλλες χρήσιμες εφαρμογές, όπως τα κινητά / SMS banking, e-επαναφόρτιση, ανάπτυξη εφαρμογών και πολλά άλλα. ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΠΡΟΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ (business-to-government B2G) Το B2G ηλεκτρονικό εμπόριο (επιχείρηση προς κυβέρνηση) σημαίνει ότι μια επιχείρηση έχει εμπορικές συναλλαγές με την κυβέρνηση μέσω του ηλεκτρονικού εμπορίου. Όταν το ηλεκτρονικό εμπόριο λαμβάνει χώρα μεταξύ κάποιας εταιρείας και κάποιας κυβερνητικής οργάνωσης, χαρακτηρίζεται 23

24 επίσης ως ηλεκτρονικό εμπόριο τύπου B2G. Αυτά τα είδη των συναλλαγών συνήθως αναλαμβάνονται για το δημόσιο συμφέρον, προκειμένου να καταστεί το σύστημα πιο αξιόπιστο και σωστό. 2.4 Τα Πλεονεκτήματα του Ηλεκτρονικού Εμπορίου Τα πλεονεκτήματα που προκύπτουν από τη χρήση του μπορούν να κατηγοριοποιηθούν σε αυτά που προκύπτουν προς όφελος των καταναλωτών και σε αυτά που προκύπτουν προς όφελος της επιχείρησης. Ως προς το όφελος των καταναλωτών έχουμε: 1. Καθώς το Internet δεν γνωρίζει γεωγραφικά όρια αυξάνει τη δυνατότητα επαφής με περισσότερες εταιρίες απ ότι μέσω του παραδοσιακού τρόπου αγορών 2. Διευρύνεται η δυνατότητα πρόσβασης σε ένα ευρύ φάσμα πληροφοριών πραγματικού χρόνου και υπηρεσιών, οι οποίες θα τους βοηθήσουν να πάρουν πιο ορθολογικές αποφάσεις όσον αφορά την αγορά των επιθυμητών προϊόντων. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η δυνατότητα σύγκρισης τιμών και προϊόντων καθώς επίσης και η δυνατότητα παρακολούθησης της κατάστασης στην οποία βρίσκεται η παραγγελία, μέσω του δικτυακού τόπου του ηλεκτρονικού καταστήματος ή μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου. 3. Κάποια προϊόντα όπως είναι το λογισμικό, οι φωτογραφίες, τα μουσικά και video αρχεία, μπορούν να παραδοθούν απευθείας μέσω του Internet, χωρίς να χρειάζεται ο πελάτης να περιμένει την παραλαβή τους μέσω ταχυδρομείου 4. Υπάρχει μηχανισμός για την αγορά προϊόντων και υπηρεσιών, που λειτουργεί επί μονίμου βάσεως 24 ώρες την ημέρα, 7 ημέρες την εβδομάδα, 365 ημέρες το χρόνο, και που όλα μπορούν να γίνουν από οποιονδήποτε χώρο αυτοί επιλέξουν. 5. Ο τρόπος προσαρμογής του επιπέδου των πληροφοριών που θα λαμβάνουν για τα επιθυμητά προϊόντα είναι εύκολος. Για παράδειγμα δίνεται η δυνατότητα από κάποια ηλεκτρονικά καταστήματα 24

25 δημιουργίας προσωπικών σελίδων έτσι ώστε να αντλεί ο κάθε πελάτης μόνο τις πληροφορίες που τον αφορούν. 6. Υπάρχει σύστημα καταγραφής των ενεργειών που ακολουθεί ο πελάτης κατά τη διάρκεια επίσκεψής του στο ηλεκτρονικό κατάστημα, έτσι ώστε την επόμενη φορά που θα το επισκεφτεί, οι προτάσεις για τα διάφορα προϊόντα γίνονται ανάλογα με τα ενδιαφέροντα του και τις προηγούμενες αγορές του. Κατ αυτόν τον τρόπο η καταγραφή των αγοραστικών τάσεων του πελάτη επιτρέπει μία εξατομίκευση του μάρκετινγκ, με αποτέλεσμα μια πιο επιτυχημένη στρατηγική πωλήσεων από μέρους της επιχείρησης. 7. Εξαιτίας της μείωσης διαφόρων ειδών εξόδων που δημιουργούνται με τις παραδοσιακές μεθόδους εμπορίου, και σε συνδυασμό πάντα με τον ανταγωνισμό που δημιουργείται εξαιτίας της ελευθερίας πρόσβασης σε οποιαδήποτε αγορά που προσφέρει το Internet, τα προϊόντα μπορούν να έχουν χαμηλότερη τιμή. Ως αναφορά τις ίδιες τις επιχειρήσεις το ηλεκτρονικό εμπόριο: 1. Αυξάνει την ταχύτητα και την ακρίβεια με την οποία οι επιχειρήσεις ανταλλάσσουν πληροφορίες και μειώνει το κόστος παραγωγής με τη βοήθεια αυτοματοποιημένων επιχειρησιακών διαδικασιών 2. Επεκτείνει τα γεωγραφικά όρια μιας επιχείρησης εισάγοντάς την σε περιοχές που ήταν μη προσβάσιμες στο παρελθόν, έτσι ώστε να μπορεί η επιχείρηση να έχει μια παγκόσμια παρουσία. Κατ αυτό τον τρόπο παρουσιάζονται και νέες επιχειρηματικές ευκαιρίες, τις οποίες η επιχείρηση είναι σε θέση πλέον να εκμεταλλευτεί. 3. Αυξάνει τη γνώση της επιχείρησης για τις προτιμήσεις των πελατών της, καθώς θα υπάρχει η δυνατότητα καταγραφής και αποτίμησης των ιδιαιτέρων αναγκών και προτιμήσεών τους. Έτσι δίνεται η δυνατότητα παροχής εξειδικευμένων υπηρεσιών, η οποία με τη σειρά της θα οδηγήσει στη βελτιωμένη ανταγωνιστικότητα. 4. Δεν χρειάζεται η φυσική παράδοση προϊόντων όπως το λογισμικό, αρκεί η ηλεκτρονική (επί των πλείστων) καταβολή των χρημάτων από τον πελάτη μέσω για παράδειγμα πιστωτικής κάρτας. Σε όσα προϊόντα 25

26 απαιτείται φυσική παράδοση, αυτή μπορεί να εκτελεστεί κάλλιστα από μια εταιρεία courier 5. Σμίκρυνση της προμηθευτικής αλυσίδας, καθώς με το ηλεκτρονικό εμπόριο δίνεται η δυνατότητα απευθείας προσέγγισης των παραγωγών με τους καταναλωτές χωρίς μεσάζοντες. 2.5 Τα Μειονεκτήματα του Ηλεκτρονικού Εμπορίου Όσον αφορά τα μειονεκτήματα του ηλεκτρονικού εμπορίου που έχουν σχέση με τους καταναλωτές διαπιστώνουμε ότι: 1. Οι καταναλωτές, ειδικά στην Ελλάδα, ακόμα δεν εμπιστεύονται για τις συναλλαγές τους το Internet και κυρίως διστάζουν να αποστείλουν τον αριθμό της πιστωτικής τους κάρτας μέσω αυτού. Παρόλο που τα περισσότερα ζητήματα ασφάλειας έχουν λυθεί μέσω της κρυπτογράφησης και της πιστοποίησης, δεν έχει ακόμη δημιουργηθεί εκείνο το κλίμα που θα πείθει τους καταναλωτές ότι οι συναλλαγές τους είναι απολύτως ασφαλείς 2. Μερικά είδη επιχειρήσεων όπως για παράδειγμα εταιρίες με είδη ρουχισμού, ευαίσθητων τροφίμων, κοσμημάτων είναι σχεδόν αδύνατον, προς το παρόν τουλάχιστον, να ελεγχθούν επαρκώς για την ποιότητα που προσφέρουν. Τα πιο συνηθισμένα προϊόντα που διακινούνται μέσω του Internet είναι μικρά και ελαφριά αντικείμενα, τα οποία είναι ανθεκτικά κατά τη διαδικασία μεταφοράς τους, όπως είναι τα βιβλία, τα μουσικά CDs, τα DVDs, οι υπολογιστές, το λογισμικό κ.α. Είναι ελάχιστα τα ηλεκτρονικά καταστήματα που πουλούν μεγάλα σε όγκο και βαριά προϊόντα, που η μεταφορά τους κοστίζει πολύ. Γενικά οτιδήποτε απαιτεί τη δική μας φυσική παρουσία για την αγορά του είναι αρκετά δύσκολο, προς το παρόν τουλάχιστον, να πουληθεί μέσω του Internet 3. Εξαιτίας του γεγονότος ότι στην Ελλάδα το ηλεκτρονικό εμπόριο άρχισε να έχει εμφανή παρουσία τα τελευταία χρόνια, δεν υπάρχουν ακόμα πολλά ηλεκτρονικά καταστήματα που θα δημιουργούσαν τον απαραίτητο ανταγωνισμό από τον οποίο προκύπτουν και πολλά από τα οφέλη του εν λόγω είδους εμπορίου 26

27 4. Μέχρι πρόσφατα υψηλές ταχύτητες σύνδεσης στο Internet παρέχονταν μόνο μέσω μισθωμένων γραμμών, γεγονός που αύξανε το κόστος δημιουργίας ενός ηλεκτρονικού καταστήματος και το μετέβαλλε σε απαγορευτικό για μια μικρομεσαία επιχείρηση, που είναι άλλωστε και ο βασικός όγκος των ελληνικών επιχειρήσεων. Παρά όμως την εμφάνιση του DSL, το Internet εξακολουθεί να είναι ακριβό με αποτέλεσμα το μέγεθος της αγοράς να είναι μικρό, ιδιαίτερα όσον αφορά το κομμάτι του B2C ηλεκτρονικού εμπορίου 5. Όσον αφορά του Έλληνες αγοραστές, θα πρέπει να προσθέσουμε ακόμη ότι δεν υπάρχει εξοικείωση για αγορές μέσω Internet, ενώ ο τρόπος ζωής και οι κλιματολογικές συνθήκες ωθούν σε δραστηριότητες εκτός κάποιου κλειστού χώρου, οι οποίες σαφώς δεν ευνοούν την διάδοση του Internet ως μέσου διεκπεραίωσης οποιασδήποτε μορφής συναλλαγής. Από τη μεριά της επιχείρησης τα περισσότερα όμως από τα μειονεκτήματα του ηλεκτρονικού εμπορίου σήμερα, προκύπτουν: 1. Από τις συνεχώς αναπτυσσόμενες τεχνολογίες που εμφανίζονται. Το κόστος για τη δημιουργία ενός απλού ηλεκτρονικού καταστήματος μπορεί να μεταβληθεί δραματικά, καθώς προστίθενται καθημερινά νέες τεχνολογίες που βοηθούν στην υλοποίηση του. 2. Κάθε επιχείρηση θα πρέπει να επενδύει ένα αρκετά μεγάλο χρηματικό πόσο κάθε χρόνο για τη συντήρηση και βελτιστοποίηση του ηλεκτρονικού της καταστήματος. 3. Η δυσκολία ενσωμάτωσης, των βάσεων δεδομένων που χρησιμοποιούν οι επιχειρήσεις για τις παραδοσιακές εμπορικές συναλλαγές τους, με το ηλεκτρονικό τους κατάστημα. 27

28 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 ο ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΚΑΤΑΣΤΗΜΑ 3.1 ΒΗΜΑΤΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΕΜΠΟΡΙΚΟΥ ΙΣΤΟΤΟΠΟΥ Καθορισμός σκοπού και στόχων του ιστότοπου Σημαντικό βήμα στην υλοποίηση ενός αποδοτικού και αποτελεσματικού ιστότοπου είναι ο καθορισμός του σκοπού και των στόχων του. Ο καθορισμός των στόχων θα οδηγήσει στη διαδικασία προσδιορισμού του κοινού, στην ανάπτυξη της στρατηγικής και στη δημιουργία του περιεχομένου της εφαρμογής. Συγκεκριμένα, οι αρχιτέκτονες της πληροφορίας, οι σχεδιαστές, οι υπεύθυνοι ανάπτυξης και οι ειδικοί ευχρηστίας πρέπει να συναντηθούν με τους διευθυντές του προγράμματος, τους κατόχους περιεχομένου (ειδικοί περιεχομένου) και τους χρήστες για να καθορίσουν τους στόχους της υπό ανάπτυξη εφαρμογής. Με άλλα λόγια αυτό σημαίνει ότι η ομάδα ανάπτυξης θα πρέπει να απαντήσει στην απλή ερώτηση: Ποιος είναι ο λόγος ανάπτυξης του δικτυακού τόπου; Τι πρόκειται να προσφέρει ο δικτυακός τόπος στους χρήστες; Ψυχαγωγία; Εκπαίδευση; Πληροφόρηση; Προσδοκώμενο κοινό του δικτυακού τόπου Το επόμενο βήμα είναι ο προσδιορισμός των πιθανών χρηστών της εφαρμογής ώστε ο σχεδιασμός να ικανοποιεί τις ανάγκες και τις προσδοκίες αυτών. Η γνώση, το υπόβαθρο, τα ενδιαφέροντα και οι ανάγκες των χρηστών μπορεί να ποικίλουν από τους αρχάριους χρήστες μέχρι τους "έμπειρους χρήστες" και επομένως ένα καλά σχεδιασμένο σύστημα πρέπει να είναι σε θέση να προσαρμόζει μια σειρά δεξιοτήτων και ενδιαφερόντων των χρηστών. Η ανάπτυξη της λίστας των πιθανών χρηστών γίνεται με τη διερεύνηση των ακόλουθων ζητημάτων: Καθορισμός των πιθανών ενδιαφερόντων για το περιεχόμενο και τις λειτουργίες που θα παρέχει η εφαρμογή. Προσδιορισμός των ομάδων χρηστών που μπορούν να εξυπηρετηθούν και του προφίλ αυτών (εμπειρογνωμοσύνη στον τομέα του πολιτισμού, 28

29 προτιμήσεις προτεραιότητες, δημογραφικά χαρακτηριστικά, ταχύτητες σύνδεσης, υλικό και λογισμικό χρηστών κ.λ.π.) Στόχοι και ανάγκες των χρηστών Οι χρήστες χρησιμοποιούν μια εφαρμογή επειδή έχουν ένα "στόχο - αποστολή". Επομένως, είναι απαραίτητη η συλλογή δεδομένων σχετικά με τις προσδοκίες και τις ανάγκες των χρηστών από την εφαρμογή. Γενικά γίνεται διάκριση μεταξύ δύο κατηγοριών στόχων των χρηστών: Στόχοι σε πληροφορία: πρόσβαση και πλοήγηση στο περιεχόμενο του δικτυακού τόπου Στόχοι σε υπηρεσίες: εκτέλεση μιας εργασίας του χρήστη μέσω αλληλεπίδρασης με το δικτυακό τόπο Η είσοδος δεδομένων από τους χρήστες σχετικά με το περιεχόμενο και τις προσφερόμενες υπηρεσίες του δικτυακού τόπου (ποιο είδος σελίδων και πληροφοριών προσελκύει τους χρήστες και ικανοποιεί τις ανάγκες τους; π.χ. ιεραρχικά δομημένες πληροφορίες, μια βάση δεδομένων, κίνητρα χρήσης του δικτυακού τόπου), θα βοηθήσει στη δημιουργία ενός Ιστότοπου που είναι σχετικός Ανάλυση ανταγωνιστικής αγοράς Ένα άλλο σημαντικό βήμα που συνήθως εκτελείται κατά τη διάρκεια του σταδίου της Ανάλυσης είναι η «ανάλυση των ανταγωνιστών». Η ανάλυση των ανταγωνιστών περιλαμβάνει την αναθεώρηση και την αξιολόγηση των δικτυακών τόπων των ανταγωνιστών προκειμένου να εντοπιστούν κοινά χαρακτηριστικά γνωρίσματα και να καθοριστούν πτυχές που χρήζουν βελτίωσης και διαφοροποίησης Ονομασία εμπορικού ιστότοπου Έχετε αποφασίσει τι διαδικτυακό τόπο θέλετε και τι περιεχόμενο θα έχει. Πώς όμως να επιλέξετε ένα καλό όνομα, γνωστό και ως domain name; Το όνομα του δικτυακού τόπου παίζει πολύ μεγάλο ρόλο και μπορεί να επηρεάσει σημαντικά την επιτυχία του. Θα πρέπει να επιλέξετε ένα όνομα σχετικό με το περιεχόμενο. Ένα όνομα εύκολο που να μένει στη μνήμη. 29

30 Καταλήξεις: Τα ονόματα έχουν τη μορφή domain τελεία κατάληξη. Η κατάληξη είναι συνήθως com, org, gov, net ή gr. Υπάρχουν πάρα πολλές καταλήξεις για διαφορετικές χρήσεις η καθεμία. Η κατάληξη com είναι η πιο συνηθισμένη και σημαίνει commercial (εμπορικό). Δεν είναι τυχαίο ότι πολλοί φυλλομετρητές βάζουν το com αυτόματα στο τέλος αν παραλείψετε να το γράψετε. Καλό είναι να επιλέξετε μια συνηθισμένη κατάληξη και όχι κάτι σπάνιο. Οι καταλήξεις.com και.gr (για Ελλάδα) είναι πολύ καλές επιλογές. Αν θέλετε να φτιάξετε ένα website για ένα οργανισμό μπορείτε κάλλιστα να χρησιμοποιήσετε και την κατάληξη.org Εταιρία: Το όνομα του website μπορεί να είναι το όνομα της εταιρίας σας, ιδιαίτερα αν η εταιρία σας είναι γνωστή. Αν για παράδειγμα έχετε χρόνια στο χώρο, με καλή φήμη και διαφημίζεστε σε περιοδικά, εφημερίδες και αλλού καλό είναι να χρησιμοποιήσετε το όνομα της εταιρίας σας ως όνομα του website Φιλοξενία δικτυακού τόπου Για να είναι προσβάσιμος ένας δικτυακός τόπος μέσω του Διαδικτύου πρέπει οι ιστοσελίδες του να φιλοξενηθούν σε έναν εξυπηρετητή (server) συνδεδεμένο στο Διαδίκτυο. Για τη φιλοξενία του δικτυακού της τόπου (web hosting) μια επιχείρηση έχει δύο επιλογές: Να εγκαταστήσει το δικό της εξυπηρετητή. Σε αυτή την περίπτωση η επιχείρηση θα έχει τον απόλυτο έλεγχο του συστήματος, αλλά επωμίζεται και τα κόστη αγοράς, εγκατάστασης, συντήρησης και λειτουργίας του server και το κόστος μόνιμης σύνδεσής του με το Διαδίκτυο. Η επιλογή του κατάλληλου server πρέπει να γίνει σε συνεργασία με εταιρίες ή ειδικούς πληροφορικής, καθώς οι επιδόσεις και οι δυνατότητες των servers ποικίλλουν ανάλογα με τα χαρακτηριστικά που διαθέτουν. Τέτοια χαρακτηριστικά είναι η υποστήριξη διαφόρων γλωσσών προγραμματισμού και πρωτοκόλλων, το λειτουργικό σύστημα που τους υποστηρίζει και υποστηρίζουν, ο συνολικός όγκος δεδομένων που μπορούν να μεταφέρουν (bandwidth), κ.ά. Να ενοικιάσει χώρο σε εξυπηρετητές εταιριών Παροχής Υπηρεσιών Διαδικτύου (Hosting). Στη περίπτωση αυτή, οι ιστοσελίδες του δικτυακού τόπου αποθηκεύονται στους εξυπηρετητές των εταιριών Παροχής Υπηρεσιών 30

31 Διαδικτύου (ISP). Πρόκειται για την πιο συχνή και την πιο οικονομική επιλογή, αφού τη λειτουργία του εξυπηρετητή που φιλοξενεί το δικτυακό τόπο αναλαμβάνει εξολοκλήρου ο πάροχος υπηρεσιών διαδικτύου. Οι πάροχοι διαθέτουν την κατάλληλη υποδομή (πολλούς servers) και το εξειδικευμένο προσωπικό και μπορούν να εγγυηθούν τη σωστή λειτουργία ενός δικτυακού τόπου, χρεώνοντας με ένα μικρό ποσό ετησίως (από 100 ανάλογα με τις υπηρεσίες που παρέχουν). Το κρίσιμο σημείο στην περίπτωση συνεργασίας με κάποιον πάροχο, είναι η επιλογή του. Εκτός από το κόστος, πρέπει να ληφθούν υπόψη κι άλλοι παράγοντες όπως η αξιοπιστία του, οι υπηρεσίες που μπορεί να παρέχει κι αν αυτές αρμόζουν στις απαιτήσεις της επιχείρησης, το επίπεδο ασφαλείας που προσφέρει η ταχύτητα πρόσβασης που εξασφαλίζει, κ.ά 3.2 ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΕΠΙΤΥΧΗΜΕΝΟΥ ΕΜΠΟΡΙΚΟΥ ΙΣΤΟΤΟΠΟΥ Ο καλός σχεδιασμός είναι απαραίτητη προϋπόθεση για μια επιτυχημένη παρουσίαση. Να θυμάστε ότι οι ιστοσελίδες ενός δικτυακού τόπου δομούνται συνήθως ιεραρχικά, σε επίπεδα. Μπορείτε να κατασκευάσετε όσα επίπεδα θεωρείτε απαραίτητα για την παρουσίαση της επιχείρησής σας. Το πιο συνηθισμένο μοντέλο δικτυακού τόπου διαθέτει τρία επίπεδα: μια κεντρική σελίδα, τις σελίδες βασικής θεματολογίας και τις σελίδες λεπτομερειών. Ο καλός σχεδιασμός μιας ιστοσελίδας πρέπει να περιλαμβάνει στοιχεία που είναι ευδιάκριτα, προσελκύουν το μάτι, στρέφουν την προσοχή σε συγκεκριμένα χαρακτηριστικά και ενισχύουν τη δημόσια εικόνα της επιχείρησης. Για το σχεδιασμό ιστοσελίδων, συνήθως ακολουθείται μία τυποποιημένη διαδικασία η οποία ξεκινάει με τον καθορισμό του περιεχομένου, την προτυποποίηση της εμφάνισης από ειδικευμένους γραφίστες, τη δημοσίευση του δικτυακού τόπου στο διαδίκτυο, τον καθορισμό των ενεργειών για την προώθηση του δικτυακού τόπου, το συνδυασμό ενεργειών με το υπάρχον διαφημιστικό πρόγραμμα και, βέβαια, την παρακολούθηση της πορείας του δικτυακού τόπου και τη συνεχή ενημέρωσή του τόσο σε θέματα εμφάνισης 31