Εισαγωγή στο TEX 1/27

Transcript

1 ... Εισαγωγή στο TEX Τμήμα Πληροφορικής & Τηλεματικής Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο 1 Απριλίου 2011 Εισαγωγή στο TEX 1/27

2 ... Περιεχόμενα Εισαγωγή Ιστορικά στοιχεία Απαιτούμενο λογισμικό Δομή Ελληνικά και TEX Βασικές εντολές Γράφοντας μαθηματικά Βιβλιογραφία στο L A TEX Εισαγωγή στο TEX 2/27

3 . Ιστορικά στοιχεία Τί είναι το TEX.. Το TEX είναι ένα typesetting σύστημα Ελεύθερο και ανοιχτό λογισμικό Γλώσσα προγραμματισμού ισοδύναμη με μια μηχανή Turing (το universal υπολογιστικό μοντέλο) Εξελίσσεται μέχρι σήμερα Εισαγωγή στο TEX 3/27

4 . Ιστορικά στοιχεία Ιστορία του TEX.. Το TEX δημιουργήθηκε από τον Donald Knuth στα τέλη της δεκαετίας του 1970 The Art of Computer Programming Όμοτιμος Καθηγητής στο Stanford Turing Award το 1974 Προφέρεται τεχ από την ελληνική λέξη Τέχνη Επιτρέπει στον καθένα να δημιουργήσει υψηλής ποιότητας κείμενα (βιβλία) Δεν είναι ένας επεξεργαστής κειμένου Χρησιμοποιείται από την ακαδημαϊκή κοινότητα, καθώς και από επαγγελματίες ή ερευνητές Εισαγωγή στο TEX 4/27

5 . Ιστορικά στοιχεία L A TEX.. Δημιουργήθηκε επειδή τα πρώτα χρόνια ήταν δύσκολο να γράψει κανείς απευθείας σε TEX Πρόκειται για high level programming layer για το TEX Δημιουργήθηκε από τον Leslie Lamport (προφέρεται λέιτεχ) Με τα χρόνια έγινε συνώνυμο του TEX και συχνά συγχέεται Υπάρχει πληθώρα βιβλιογραφίας Σήμερα υπάρχουν και άλλα τέτοια layers, όπως το X TEX (προφέρεται ζίτεχ) E Εισαγωγή στο TEX 5/27

6 . Απαιτούμενο λογισμικό.. Πως μπορούμε να γράψουμε σε TEX Ανάλογα με το λειτουργικό σύστημα υπάρχει και η αντίστοιχη βιβλιοθήκη από πακέτα, την οποία χρειάζεται να εγκαταστήσουμε MiKTeX (πιο γνωστό για Windows) TeXLive (Linux) MacTeX (Mac Os X) Μετά χρειαζόμαστε έναν editor. Προτείνουμε τα Texmaker Kile TeXnicCenter Τέλος, πρέπει να φροντίσουμε να εγκαταστήσουμε τα όποια επιπλέον fonts Εισαγωγή στο TEX 6/27

7 . Απαιτούμενο λογισμικό Ένα τυπικό αρχείο.. \documentclass[a4paper,12pt]{article} \begin{document} Hello! \end{document} Hello! Εισαγωγή στο TEX 7/27

8 . Δομή.. Βασικά σημεία ενός αρχείου TEX 1/2 Έχει μία απλή μορφή η οποία γίνεται πιο σύνθετη καθώς προσθέτουμε λειτουργικότητα Χωρίζεται σε τρία μέρη την επικεφαλίδα, τον πρόλογο και το κυρίως έγγραφο Οι εντολές συντάσσονται διαφορετικά ανάλογα με το μέρος που χρησιμοποιούνται Η επικεφαλίδα δηλώνει τις βασικές επιλογές μας (άρθρο/βιβλίο, μονόστηλο/δίστηλο κ.α.) Εισαγωγή στο TEX 8/27

9 . Δομή.. Βασικά σημεία ενός αρχείου TEX 2/2 Στον πρόλογο δηλώνουμε τα πακέτα και τα περιβάλλοντα που θα χρησιμοποιηθούν Μπορούμε να απλοποιήσουμε το αρχείο χρησιμοποιώντας αναφορές σε εξωτερικά αρχεία Συνηθισμένοι τύποι αρχείων.tex.cls.sty.bib Τα κενά αγνοούνται, μία σειρά κενό σημαίνει αλλαγή παραγράφου Εισαγωγή στο TEX 9/27

10 . Δομή.. Που χρειάζεται προσοχή Σε τι encoding γράφουμε (UTF-8, iso ) Ποιο σύστημα θα χρησιμοποιήσουμε Το X TEX ενδέχεται να μην υποστηρίζει κάποια πακέτα που υποστηρίζει το L A TEX E Τι γραμματοσειρά έχω επιλέξει; Υπάρχει αυτή στο σύστημα; Συνήθως μετά από κάθε αλλαγή πρέπει να κάνουμε refresh τη βιβλιοθήκη Ανάλογα με τα πακέτα που χρησιμοποιούμε μπορεί να χρειάζεται να εγκαταστήσουμε Perl, Ghostscript ή κάποιον PDF viewer Εισαγωγή στο TEX 10/27

11 . Δομή Τι κερδίζουμε.. Εγγυημένη ποιότητα κατά την στοιχειοθεσία Ευκολία στην αλλαγή προτύπων (recompile) Αυτοματισμοί, πρότυπα και περιβάλλοντα εμφάνισης Δύο σειρές κώδικα για να γίνει κάτι Αδιαφορούμε για το που και το πως θα εμφανιστεί κάτι όταν κάνουμε μικρο-αλλαγές Πληθώρα πακέτων που κάνουν πολύ περισσότερα από όσα χρειαζόμαστε Μικρό μέγεθος αρχείων Εισαγωγή στο TEX 11/27

12 . Ελληνικά και TEX.. Πως μπορούμε να γράψουμε ελληνικά BABEL Για δεκαετίες χρησιμοποιούσαν το πακέτο babel για πολυγλωσσία Γράφουμε κατευθείαν σε όποιο encoding θέλουμε και αλλάζουμε σε ελληνικά/λατινικά γράφοντας μία εντολή (π.χ. \TL{latin text}) Μπορούμε να γράψουμε και σε greeklish (Έλληνες του εξωτερικού) Απλά προσθέτουμε στον πρόλογο \usepackage[english,greek]{babel} \usepackage[iso ]{inputenc} \usepackage{varioref} \newcommand{\tl}{\textlatin} Εισαγωγή στο TEX 12/27

13 . Ελληνικά και TEX.. Πως μπορούμε να γράψουμε ελληνικά L A TEX Όταν χρησιμοποιούμε L A TEX ο πιο εύκολος τρόπος σήμερα είναι το greektex Γράφουμε απλά σε ελληνικά/αγγλικά αρκεί να έχουμε εγκαταστήσει το πακέτο και τα fonts Προσοχή: Χρειάζεται να ακολουθήσουμε τις οδηγίες εγκατάστασης του πακέτου και ας μας δείχνει το MiKTeX ή όποιο άλλο χρησιμοποιούμε ότι είναι εγκατεστημένο Tο χρησιμοποιούμε καθώς L A TEX είναι πιο δοκιμασμένο από τα νεώτερα συστήματα και υποστηρίζει μεγαλύτερο πλήθος δυνατοτήτων Προσθέτουμε στον πρόλογο \usepackage{greektex} Εισαγωγή στο TEX 13/27

14 . Ελληνικά και TEX.. Πως μπορούμε να γράψουμε ελληνικά X TEX E Σήμερα ο πιο εύκολος τρόπος γενικά είναι να χρησιμοποιήσουμε το X TEX E Γράφουμε κατευθείαν σε editor που υποστηρίζει UTF-8 και αλλάζουμε απλά σε ελληνικά/αγγλικά Απλά προσθέτουμε στον πρόλογο \usepackage{xltxtra} \usepackage{xgreek} % Ελληνικό hyphenation \setromanfont[mapping=tex-text]{helvetica} \setsansfont[mapping=tex-text]{arial} \setmonofont[mapping=tex-text]{courier New} Εισαγωγή στο TEX 14/27

15 . Βασικές εντολές Fonts.. Στο L A TEX, το είδος μιας γραμματοσειράς καθορίζεται από τρία στοιχεία[2]: family series shape Εισαγωγή στο TEX 15/27

16 . Βασικές εντολές Fonts size.. Το προκαθορισμένο μέγεθος γραμματοσειράς που παράγει το TEX 10pt είναι Εισαγωγή στο TEX 16/27

17 . Βασικές εντολές Σχήμα γραμματοσειράς.. Κείμενο Κείμενο Κείμενο Κ Κείμενο Κείμενο Κείμενο \textbf{κείμενο} \textit{κείμενο} \textsl{κείμενο} \textsc{κείμενο} \textup{κείμενο} \emph{κείμενο} \underline{κείμενο} Εισαγωγή στο TEX 17/27

18 . Βασικές εντολές Document Class.. \documentclass[options]{class} Οι δυνατές επιλογές είναι της μορφής Font size: 10pt, 11pt, 12pt Paper size: letterpaper, legalpaper, a4paper Page formats: onecolumn, twocolumn, notitlepage, titlepage, oneside, twoside κ.α. ανάλογα με την κλάση που έχουμε Οι κλάσεις είναι: article, report, letter, book, beamer[3], IEEEtran, κ.α. Page styles: plain empty headings myheadings Page numbering: arabic, roman, Roman, alph, Alph Εισαγωγή στο TEX 18/27

19 . Βασικές εντολές Χωρίζοντας το κείμενο.. Κεφάλαιο Ενότητα Υποενότητα Υπο-υπο-ενότητα Παράγραφος \chapter{title} \section{title} \subsection{title} \subsubsection{title} \paragraph{title} Εισαγωγή στο TEX 19/27

20 . Βασικές εντολές Εισαγωγή εικόνας.. \usepackage{graphicx} % στον πρόλογο \begin{figure}[position] \centering \includegraphics[options]{filename} \caption{this is the caption} \label{fig1} \end{figure} Στην θέση της εικόνας βάζουμε [h]: here, [t]: top, [b]: bottom, [p]: page και συνδυασμούς [ht!] Στις επιλογές μπορούμε να ρυθμίσουμε τα width, height, totalheight, scale, angle Εισαγωγή στο TEX 20/27

21 . Γράφοντας μαθηματικά Μαθηματικά[1].. Οριοθετούνται από το σύμβολο $ (math mode - inline text) Ελληνικά γράμματα: \alpha, \beta κτλ: αβ \begin{equation} %εμφάνιση εξίσωσης με αριθμό \end{equation} \begin{equation*} %εμφάνιση εξίσωσης χωρίς αριθμό \end{equation*} x 2 (1) x 2 Εισαγωγή στο TEX 21/27

22 . Γράφοντας μαθηματικά.. Ένα τυπικό input αρχείο \documentclass[a4paper,12pt]{article} \usepackage{amsmath} \begin{document} \phi_n(\kappa) = \frac{1}{4\pi^2\kappa^2} \int_0^\infty \frac{\sin(\kappa R)}{\kappa R} \frac{\partial}{\partial R} \left[r^2\frac{\partial D_n(R)}{\partial R}\right]\,dR \end{document} φ n (κ) = 1 4π 2 κ 2 0 sin(κr) κr R [ R 2 D ] n(r) dr (2) R Εισαγωγή στο TEX 22/27

23 . Βιβλιογραφία στο LATEX.. Βιβλιογραφία με BibTeX Χρειαζόμαστε ένα αρχείο.bib Το κείμενό μας πρέπει να περιέχει τα παρακάτω \bibliography{filename} \bibliographystyle{stylename} \cite{key} Υπάρχουν έτοιμα bibliography styles plain, abbrev, IEEEtrans κ.ά. Χρειάζεται να γίνει compile πρώτα με L A TEX μετά με BibTeX και ξανά με L A TEX(οι περισσότεροι editors το κάνουν αυτόματα αν ρυθμιστούν κατάλληλα) Για να αναφερθούμε σε μια αναφορά στο κείμενό μας χρησιμοποιούμε το \cite{key} Εισαγωγή στο TEX 23/27

24 . Βιβλιογραφία στο LATEX.. Παράδειγμα μιας αναφοράς σε BookTitle = {WOSP}, Crossref = {conf/wosp/2005}, Isbn = { }, Publisher = {ACM}, Url = { author = {D{ }Ambrogio, Andrea}, title = {A model transformation framework for the automated building of performance models from UML models}, pages = {75-86}, year = {2005}, } Εισαγωγή στο TEX 24/27

25 . Βιβλιογραφία στο LATEX.. Εισαγωγή βιβλιογραφίας χωρίς χρήση BibTeX It is hard to write unstructured and disorganised documents using \LaTeX \cite{les85}.it is interesting to typeset one equation \cite[sec 3.3]{les85} rather than setting ten pages of running matter \cite{don89,rondon89}. \begin{thebibliography}{9} \bibitem{les85}leslie Lamport, \emph{\latex---a Document Preparation System---User s Guide and Reference Manual}, Addision-Wesley, Reading. \bibitem{don89}donald E. Knuth, \emph{typesetting Concrete Mathematics}, TUGBoat, 10(1): \bibitem{rondon89}ronald L. Graham, Donald E. Knuth, and Ore Patashnik, \emph{concrete Mathematics: A Foundation for Computer Science}, Addison-Wesley, Reading. \end{thebibliography} Εισαγωγή στο TEX 25/27

26 . Βιβλιογραφία στο LATEX.. Εμφάνιση βιβλιογραφίας Σχήμα: Το παραγόμενο αρχείο Εισαγωγή στο TEX 26/27

27 . Βιβλιογραφία στο LATEX.. Προτεινόμενη βιβλιογραφία Michael Downes. Short math guide for L A TEX, March ftp://ftp.ams.org/ams/doc/amsmath/short-math-guide.pdf. Tobias Oetiker, Hubert Partl, Irene Hyna, and Elisabeth Schlegel. The not so short introduction to L A TEX 2ε. or L A TEX 2ε in 157 minutes, December ftp://ftp.ctan.org/tex-archive/info/lshort/english. Till Tantau. User guide to the beamer class, March Εισαγωγή στο TEX 27/27