ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΚΑΙ ΖΩΑ ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΚΟΣ ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΚΑΙ ΖΩΑ

Transcript

1 ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΚΑΙ ΖΩΑ ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΚΟΣ ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΚΑΙ ΖΩΑ Ο άνθρωπος είναι πολύ στενά δεμένος με το φυσικό και ζωικό περιβάλλον. Είναι κι αυτός ένα μέρος του. Ο προϊστορικός άνθρωπος ζούσε μαζί με τα ζώα στις ίδιες συνθήκες, σε σπηλιές. Τρεφόταν απ αυτά, ντυνόταν απ αυτά, έφτιαχνε εργαλεία από τα κόκαλα τους. Οι πρώτες του ζωγραφιές στους τοίχους των σπηλαίων ήταν τα ζώα που συναντούσε καθημερινά. Εικόνες από Σπήλαιο Πετραλώνων

2 2 Αργότερα εξημέρωσε κάποια ζώα, τα πήρε κοντά του, για να τον εξυπηρετούν. Παίρνει απ αυτά γάλα, αυγά, κρέας, μαλλί, τα χρησιμοποιεί ως μεταφορικά μέσα, τα έχει για φύλακες και για συντροφιά. Το άλογο χρησιμοποιήθηκε από την αρχαιότητα ως μέσο μετακίνησης και αποτέλεσε βασική κινητήρια δύναμη των αμαξών αλλά και χρήσιμο εργαλείο στον πόλεμο. Βοήθησε επίσης την εξάπλωση των ανθρώπων σε νέες περιοχές, καθώς και τη μετανάστευση ολόκληρων λαών. Εξημερώθηκε από τον άνθρωπο γύρω στο 4500 π.χ. Στην αρχαία ελληνική, η ονομασία του ήταν «ίππος». Το άλογο είναι ψηλό ζώο, γνωστό για την περήφανη όψη του. Τα εξημερωμένα άλογα προέρχονται από το είδος Ταρπάν το οποίο εξημερώθηκε στην Ασία καθώς και από το είδος Πρζεβάλσκι (Przelwaski) που εξημερώθηκε από τους Μογγόλους. Ως τόπος εξημέρωσης του αλόγου θεωρείται η περιοχή της νότιας Ρωσίας και Ουκρανίας, όπου υπήρχαν μεγάλες στέπες με αγέλες από άγρια άλογα. Αργότερα το άλογο εξαπλώθηκε σε άλλες περιοχές με τις μετακινήσεις μεγάλων πληθυσμών Κατά την εποχή του χαλκού είχε επεκταθεί από τη νότια Ρωσία μέχρι το Καζακστάν και την Αρμενία, ενώ εμφανίστηκε κοντά στη Μεσοποταμία το 3000π.Χ. περίπου. Τα εξημερωμένα άλογα χρησιμοποίησαν αρκετοί πολιτισμοί από την προϊστορία μέχρι το Μεσαίωνα, όπως οι Ασσύριοι, οι Βαβυλώνιοι, οι Πέρσες, οι Έλληνες, οι Εβραίοι, οι Αιγύπτιοι, οι Ρωμαίοι και οι Άραβες. Ακόμη και στην βιομηχανοποιημένη κοινωνία, η δύναμη των αλόγων, οι ελέφαντες και τα βόδια χρησιμοποιούνται σε τράβηγμα των κάρων και κορμών.

3 3 Σήμερα η χρήση τους ως μεταφορικό μέσο στην Ευρώπη έχει σχεδόν εξαφανιστεί. Παραμένει όμως σε πολλές χώρες της Ασίας, και σε ενδοχώρες της Λατινικής Αμερικής. Άλογα συναντάμε εκτός από την ιππασία και τον ιππόδρομο, σε προεδρικές και βασιλικές φρουρές αλλά και σε ορισμένες άλλες περιπτώσεις, όπως σε έφιππες αστυνομικές δυνάμεις. Η έντονη αίσθηση της όσφρησης των σκύλων χρησιμοποιείται για το κυνήγι και για την αναζήτηση ατόμων που έχουν παγιδευτεί, ενώ μερικές φορές οι αρουραίοι χρησιμοποιούνται για την αναζήτηση ναρκωτικών και εκρηκτικών. Πολλά ζώα, όπως καμήλες, γαϊδούρια και σκύλοι χρησιμοποιούνται για τη μεταφορά, για να τραβήξουν τα βαγόνια και τα έλκηθρα. Άλλα ζώα, συμπεριλαμβανομένων σκύλων και πιθήκων παρέχουν βοήθεια σε τυφλούς ή άτομα με ειδικές ανάγκες. ΜΥΘΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΖΩΑ Στη μυθολογία συναντούμε είδη ζώων που παίζουν σημαντικό ρόλο σε κάποιους μύθους: οι σοφοί Κένταυροι, ο πιστός σκύλος του Οδυσσέα, τα δελφίνια του Αρίωνα, ο Πήγασος, οι άθλοι του Ηρακλή, Βουκεφάλας και άλλα. Οι περισσότεροι αστερισμοί έχουν την ονομασία ζώων, επειδή οι άνθρωποι τους έβλεπαν ότι σχηματίζουν κάποιο ζώο. Οι μύθοι του Αισώπου δίνουν όλη τη σοφία της ζωής μέσα από τα διδάγματά τους χρησιμοποιώντας ζώα που μιλάνε, προσωποποιούνται και με τα παθήματά τους προειδοποιούν τους ανθρώπους να μην πάθουν τα ίδια.

4 ΘΡΗΣΚΕΙΑ ΚΑΙ ΖΩΑ 4 Όταν δημιούργησε ο Θεός τον κόσμο, δημιούργησε και τα ζώα, και στην ξηρά και στη θάλασσα. Όταν θα γινόταν ο κατακλυσμός, ο Θεός είπε στο Νώε να φτιάξει μια κιβωτό και να πάρει μαζί του από κάθε είδος ζώου ένα ζευγάρι. Όταν σταμάτησε ο κατακλυσμός, ο Νώε έστειλε πρώτα ένα κοράκι. Το κοράκι βρήκε πτώματα και δε γύρισε. Μετά έστειλε ένα περιστέρι και το περιστέρι γύρισε με ένα κλαδάκι ελιάς, πράγμα που σήμαινε ότι τα νερά υποχώρησαν. Στην Αγία Γραφή αναφέρεται ο προφήτης Ιωνάς που τον κατάπιε ένα κήτος (φάλαινα) και έμεινε τρεις μέρες στην κοιλιά του. Αναφέρεται και ο προφήτης Δανιήλ που τον έριξαν σε ένα λάκκο με λιοντάρια, για να τον κατασπαράξουν, και τα λιοντάρια δεν τον πείραξαν. Όταν οπροφήτης Ηλίας ασκήτευε σε μια σπηλιά, ένα κοράκι του πήγαινε κρέας.

5 5 Στη Γέννηση του Χριστού τα ζώα με τα χνώτα τους ζέσταναν το Χριστό μέσα στη φάτνη. Ο Χριστός χρησιμοποίησε το γαϊδουράκι για να πάει στα Ιεροσόλυμα την Κυριακή των Βαϊων με ταπεινότητα. Η Εκκλησία χρησιμοποιεί διάφορα ζώα για σύμβολα. Το ψάρι (ΙΧΘΥΣ) το χρησιμοποιούσαν οι πρώτοι χριστιανοί για να συμβολίσουν τον Ιησού Χριστό (Ιησούς Χριστός Θεού Υιός Σωτήρ). Το παγώνι συμβολίζει την υπερηφάνεια και το χρησιμοποιεί η Εκκλησία μας, για να στολίσει τα τέμπλα και διάφορα ξυλόγλυπτα. Άλλο ζώο είναι ο αετός. Ένα χωρίο στην Αγία Γραφή λέει: «Όπως ο αετός είναι περήφανο πουλί, έτσι και ο χριστιανός πρέπει να πετά ψηλά». ΖΩΑ ΚΑΙ ΛΑΟΓΡΑΦΙΑ Στα δημοτικά τραγούδια οι ήρωες παρουσιάζονται ως αετοί ή γεράκια ή λιοντάρια ανάλογα με την προσωπικότητά τους και τα χαρακτηριστικά του χαρακτήρα τους. Συντροφιά τους τα ζώα του βουνού και ψυχαγωγία τους το κελάηδημα των πουλιών, που στάζει σαν βάλσαμο και ηρεμεί την κουρασμένη και λυπημένη τους ψυχή.. Πολλά κλέφτικα τραγούδια κάνουν αναφορά σε άλογα με την έννοια του πιστότερου συντρόφου, του πολεμιστή, που δεν τον εγκαταλείπει ακόμα και τραυματισμένο προτρέποντάς τον μάλιστα να καβαλικέψει και πάλι για να συνεχίσουν.

6 ΖΩΑ ΚΑΙ ΠΑΙΔΙΑ 6 Τα ζώα είναι οι αγαπημένοι ήρωες στα παραμύθια και στα τραγούδια των μικρών παιδιών. Το ίδιο και στις κινηματογραφικές ταινίες: «Η εποχή των Δεινοσαύρων», «Οι Αυτοκρατορικοί Πιγκουΐνοι», «Λάσση», «Happy Feet», «Μπετόβεν» κ.ά. Μέσα από οικολογικά λογοτεχνικά βιβλία, όπου παρουσιάζονται οι περιπέτειες ζώων που αρρώστησαν από τη μόλυνση ή έχασαν τα μικρά τους από τους κυνηγούς, τα παιδιά ευαισθητοποιούνται για θέματα που αφορούν την προστασία του περιβάλλοντος. Φυσικοί δάσκαλοι για όλους τους ανθρώπους, ιδιαιτέρως για τα παιδιά, τα κατοικίδια διδάσκουν την πίστη, τη φιλία, την αγάπη που δεν ζητά ανταλλάγματα και τη συμπόνια, ό,τι ακριβώς χρειάζεται ένα παιδί για να αναπτυχθεί σωστά. Τα παιδιά που ζουν με σκύλο ή γάτα αναπτύσσονται σφαιρικά. Ξεχωρίζουν από τους υπόλοιπους συνομήλικους τους, διαθέτουν μεγαλύτερη αυτοεκτίμηση και είναι πολύ

7 πιο κοινωνικά και δημοφιλή. Τους δίνει ένα καθημερινό μάθημα στοργής και παράλληλα επιβίωσης. 7 Λιγότερο επιθετικά συγκριτικά με τα υπόλοιπα, τα παιδιά αυτά μαθαίνουν από μόνα τους να μοιράζονται συναισθήματα και υλικά αγαθά. Το επιθυμούν τα ίδια. Επικοινωνώντας με τα κατοικίδια γίνονται καλοί γνώστες της γλώσσας του σώματος και είναι σε θέση να αντιλαμβάνονται πολλά περισσότερα από όσα συμβαίνουν γύρω τους. Δείχνουν συμπόνια και φροντίδα σε όσους βρίσκονται κοντά τους και καταλήγουν με εντελώς φυσιολογικό τρόπο να βοηθούν τους αδύναμους. ΚΑΚΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΖΩΩΝ Δυστυχώς όμως στις μέρες μας η κακοποίηση των ζώων έχει πολλές μορφές. Ξύλο από το αφεντικό ή εγκατάλειψη Παράνομο κυνήγι πουλιών για «διασκέδαση» και «ψυχαγωγία» Κυνήγι ζώων για τη γούνα τους Παράνομο κυνήγι ελεφάντων με σκοπό το κέρδος από το ελεφαντοστούν. Το ίδιο και με τους γορίλες από τα κομμένα χέρια των οποίων φτιάχνουν διακοσμητικά. Τρόπος μαζικής σφαγής για κατανάλωση Συνθήκες διαβίωσης στις μεγάλες κτηνοτροφικές μονάδες Πειραματόζωα στην επιστήμη Ζωολογικοί κήποι, όταν τους στερούν το φυσικό τους περιβάλλον Συνθήκες διαβίωσης και εκμετάλλευσης στα τσίρκο Ταυρομαχίες

8 ΠΕΙΡΑΜΑΤΟΖΩΑ 8 Να αντικαταστήσουν τα πειραματόζωα Έχει βρεθεί ότι σε πολλούς τομείς μπορούν να αντικαταστήσουν τα πειραματόζωα κάνοντας τα πειράματα σε καλλιέργειες κυττάρων ή καλλιέργειες βακτηριδίων ή χρησιμοποιώντας τελειότατους ηλεκτρονικούς υπολογιστές. Γιατί δεν το κάνουν; Ποιοι δεν το θέλουν; Τα μάτια του πιθήκου στο βωμό της γυναικείας ομορφιάς Δεν είναι ευρέως γνωστό ότι το ρίμελ που χρησιμοποιούν οι γυναίκες για να γίνουν πιο όμορφες έχει προηγουμένως δοκιμαστεί στα μάτια κάποιου πιθήκου. Βλέπετε φροντίζουν οι εταιρίες ομορφιάς να μην διαρρέουν προς τους καταναλωτές τα αίσχη για το κέρδος τους. Τα πειραματόζωα χειρουργούνται χωρίς αναισθητικό Στο βιβλίο του κτηνίατρου Richard Wrider «Τα θύματα της Επιστήμης», αναφέρεται ότι το 86% των πειραματόζωων χειρουργούνται χωρίς νάρκωση!

9 9 Η Ελλάδα "εξάγει"πειραματόζωα Περίπου 6000 σκυλιά "εξάγονται" κάθε χρόνο από την Ελλάδα προς άλλες χώρες της βόρειας Ευρώπης με σκοπό να χρησιμοποιηθούν σαν πειραματόζωα. Τα τελευταία 15 χρόνια έχουν "φύγει" από την Ελλάδα πάνω από σκυλιά. Μετά το πείραμα το ζώο εγκαταλείπεται να πεθάνει αβοήθητο Γίνεται ένα πείραμα και κατόπιν το ζώο εγκαταλείπεται να πεθάνει χωρίς καμία φροντίδα, λόγω έλλειψης προσωπικού και οργάνωσης. Ποιος θα φροντίσει να δώσει στα χειρουργημένα ζώα παυσίπονα; Ο γιατρός ξέρει ότι μετά από μία εγχείρηση ένα σκυλί πονάει όπως και ένας άνθρωπος. Πολλά, μάλιστα, πειράματα είναι εξαιρετικά επώδυνα. Οι άνθρωποι που ασκούν βία προς τα ζώα, σπάνια σταματoύν εκεί Οι βίαιες πράξεις προς τα ζώα έχουν προ πολλού αναγνωριστεί ως ενδείξεις μιας επικίνδυνης ψυχοπάθειας που σπάνια περιορίζεται σε αυτά. Όποιος έχει μάθει να θεωρεί τη ζωή ενός ζώντος πλάσματος ευτελή, κινδυνεύει να οδηγηθεί σε αντίστοιχα συμπεράσματα για ευτελείς ανθρώπινες ζωές. Οι δολοφόνοι πολύ συχνά αρχίζουν από παιδιά, με τη θανάτωση και το βασανισμό ζώων.. Η κακοποίηση ζώων φαίνεται να αποτελεί ανησυχητική ένδειξη μιας βαθιάς νοητικής διαταραχής και όχι απλά ένα μικρό ελάττωμα της προσωπικότητας, όπως ίσως πίστευαν παλαιότερα. ΚΑΚΟΠΟΙΗΣΗ ΖΩΩΝ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΗ ΔΙΑΣΚΕΔΑΣΗ Οι ταυρομαχίες δέχονται έντονη κριτική και αποδοκιμασίες από ακτιβιστές των δικαιωμάτων των ζώων, οι οποίοι τις χαρακτηρίζουν

10 ως ένα βάρβαρο, αιμοδιψές αγώνισμα, καθώς πιστεύουν πως τα ζώα δεν θα έπρεπε να τυραννιούνται, θανατώνονται ή κακοποιούνται για λόγους διασκέδασης. Ο ταύρος υφίσταται έναν αργό, αποτροπιαστικό θάνατο. 10 Στο τσίρκο Ένας υπάλληλος οδηγεί μια νεαρή ελεφαντίνα για εκπαίδευση και επειδή η νεαρή ελεφαντίνα δεν προχωρά γρήγορα (σταματά να φάει σανό) τη δέρνει με το λοστό που στην άκρη του έχει γάντζο και συνεχίζει να βάζει το γάντζο πίσω από το αυτί της στο δέρμα της, κλπ. Το βράδυ η ίδια ελεφαντίνα δίνει παράσταση και όλα τα φώτα είναι πάνω της. Οι ελέφαντες κλαίνε. Υπάρχει επιστημονική τεκμηρίωση γι' αυτό. Η συγκεκριμένη ελεφαντίνα φαίνεται να κλαίει. Μάταια το τσίρκο προσπάθησε να προβάλλει το περιστατικό της βάναυσης κακοποίησης ως μεμονωμένο, απολύοντας τον "πρωταγωνιστή" του επίμαχου βίντεο. Όμως η κακοποίηση απέναντι στα ζώα είναι πάγια τακτική των ανθρώπων του τσίρκο και ο ξυλοδαρμός συγκαταλέγεται στην ημερήσια διάταξη. Κάθε φορά που ερχόταν κτηνίατρος για τον απαιτούμενο έλεγχο, το τσίρκο ειδοποιούνταν και τις προηγούμενες μέρες δεν χτυπούσε τα ζώα! Αν ωστόσο υπήρχαν κάποια σημάδια βασανισμού, οι υπάλληλοι φρόντιζαν να τα "καμουφλάρουν" με το ανάλογο μακιγιάζ".

11 11 ΤΙ ΜΠΟΡΩ ΝΑ ΚΑΝΩ ΣΕ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΚΑΚΟΠΟΙΗΣΗΣ ΖΩΟΥ 1η δυνατότητα : Πηγαίνουμε στην Αστυνομία και ζητάμε να καταγραφεί το περιστατικό στο βιβλίο συμβάντων. Θα βοηθούσε εάν είχαμε και τα στοιχεία του δράστη. Η Αστυνομία οφείλει να αναζητήσει τον δράστη, να τον καλέσει στο Τμήμα και να του κάνει συστάσεις ώστε να μην επαναληφθεί το γεγονός. Σε σοβαρή κακοποίηση ζώου οφείλει να μηνύσει τον δράστη αυτεπάγγελτα, κάτι που φυσικά σπάνια θα έκανε από μόνο του το Αστυνομικό όργανο. 2η δυνατότητα : Υποβάλλουμε μηνυτήρια αναφορά στον εισαγγελέα ή μήνυση στην Αστυνομία ή στην Ασφάλεια (εάν ο δράστης είναι άγνωστος), ώστε να κινηθεί αυτεπάγγελτα η σχετική διαδικασία. Δίνουμε και τα πλήρη στοιχεία μας, γιατί θα κληθούμε να καταθέσουμε σαν μάρτυρες. Σε όλες τις παραπάνω περιπτώσεις μπορούμε να ενεργήσουμε από μόνοι μας ή να ζητήσουμε τη βοήθεια του τοπικού ζωοφιλικού σωματείου ή κάποιου Δικηγόρου. Επίσης, ανάλογα με τη σοβαρότητα του περιστατικού μπορούμε για αρχή να μιλήσουμε στον ιδιοκτήτη και να τον προειδοποιήσουμε ότι εάν συνεχιστεί η ίδια κατάσταση θα καλέσουμε την Αστυνομία. Είναι σημαντικό να γνωρίζουν οι κάτοχοι ζώων ότι υπάρχει νομοθεσία σε αυτή τη χώρα που προστατεύει τα ζώα και επίσης είναι σημαντικό να μην αδιαφορούμε όταν αντιλαμβανόμαστε περιστατικά κακοποίησης και να μην διστάζουμε να κάνουμε κάποιες ενέργειες. Μόνο έτσι μπορεί να συνετιστεί ο κάθε αδιάφορος ιδιοκτήτης. Είναι καιρός να συγκαταλεγεί και η Ελλάδα στη λίστα των χωρών που απαγορεύουν σε τσίρκο με ζώα να δίνουν παραστάσεις μέσα στην επικράτειά τους. Μετά από τα τελευταία γεγονότα που είδαν το φως της δημοσιότητας, αν κάποιο τσίρκο με ζώα έρθει στην πόλη σας ΜΗΝ ΤΟ ΕΠΙΣΚΕΦΤΕΙΤΕ! ΖΩΑ ΥΠΟ ΕΞΑΦΑΝΙΣΗ Δεκάδες είδη ζώων και φυτών εξαφανίζονται καθημερινά. Αιτία, η ανεξέλεγκτη συρρίκνωση των βιοτόπων τους, το παράνομο κυνήγι, η ρύπανση της ατμόσφαιρας και οι κλιματικές αλλαγές. Πολλά από

12 αυτά, δεν έχουμε προλάβει καν να τα γνωρίσουμε. Όμως κάθε είδος που χάνεται, παίρνει μαζί του και ένα κομμάτι της γενετικής και εξελικτικής ιστορίας εκατοντάδων χρόνων, πολύτιμη πηγή γνώσης για τον άνθρωπο. Αντιπροσωπευτικά είδη του πλανήτη, όπως τα γιγάντια πάντα, αναγκάστηκαν να περιοριστούν στη μισή έκταση από αυτή που 12 καταλάμβαναν πριν μερικές δεκαετίες. Οι τίγρεις έχασαν στη διάρκεια του εικοστού αιώνα το 90% του πληθυσμού τους! Οι ρινόκεροι απειλούνται σχεδόν περισσότερο από κάθε άλλο μεγάλο θηλαστικό: λίγες δωδεκάδες έχουν απομείνει πια. Οι θαλάσσιες χελώνες αντιμετωπίζουν ένα αβέβαιο μέλλον και οι αφρικανικοί ελέφαντες αποδεκατίζονται για το πολύτιμο ελεφαντόδοντο τους... Σύμφωνα με την Kόκκινη Λίστα Απειλούμενων Ειδών του 2004, που δημοσιοποίησαν οι επιστήμονες κατά την έναρξη του παγκόσμιου συνεδρίου για την προστασία της βιοποικιλότητας, γνωστά είδη ζώων και φυτών απειλούνται σοβαρά με εξαφάνιση, σε σχέση με είδη που περιλάμβανε η αντίστοιχη λίστα του Η αύξηση αυτή, που οφείλεται κυρίως στις ανθρώπινες δραστηριότητες. ΤΑ ΔΕΛΦΙΝΙΑ Δεκάδες χιλιάδες δελφινιών θανατώνονται κάθε χρόνο στις θάλασσες της Μεσογείου. Αν και τα προσφιλή αυτά είδη δεν έχουν φυσικούς εχθρούς, η έλλειψη τροφής λόγω της υπεραλίευσης, η θαλάσσια ρύπανση, η θανάτωσή τους από ψαράδες και κυρίως η αιχμαλωσία τους από διάφορα αλιευτικά εργαλεία, όπως τα αφρόδιχτα, μειώνουν τον πληθυσμό τους δραματικά κάθε χρόνο. Σύμφωνα με αναφορές του WWF, η χρήση των αφρόδιχτων κοστίζει κάθε χρόνο τη ζωή σε τουλάχιστον κοινά δελφίνια στη νοτιοδυτική Μεσόγειο, (πρόσφατα το είδος συμπεριλήφθηκε στη λίστα των απειλούμενων), ενώ αιχμαλωτίζονται στα στενά του Γιβραλτάρ και τη γύρω περιοχή. ΧΕΛΩΝΑ CARETTA-CARETTA Στη Μεσόγειο συναντώνται τρία είδη θαλάσσιας χελώνας, από τα οποία μόνο ένα, η Caretta caretta βρίσκει καταφύγιο στις ελληνικές ακτές. Πριν 80 χρόνια ο πληθυσμός της Caretta caretta ξεπερνούσε τις Σήμερα, μετά τη ραγδαία τουριστική ανάπτυξη, απομένουν

13 λιγότερες από Στη Ζάκυνθο βρίσκονται οι σημαντικότερες παραλίες για την ωοτοκία της caretta σε όλη τη Μεσόγειο. Αξίζει να σημειωθεί ότι σε σύνολο νεοσσών επιζεί μόνο ένας. Επίσης κινδυνεύουν από τις πλαστικές σακούλες που πετάνε οι άνθρωποι στις παραλίες, νομίζοντας πως είναι 13 μέδουσες, με τις οποίες τρέφονται. Ένας άλλος παράγοντας που σκοτώνονται είναι το φως των αυτοκινήτων. Όταν γεννιούνται δεν βλέπουν καλά και δεν ξεχωρίζουν τη θάλασσα. Έτσι προσανατολίζονται με το φως του φεγγαριού. Όμως πηγαίνοντας εκεί τουρίστες με τα αυτοκίνητά τους, μπερδεύονται και αντί να πηγαίνουν προς τη θάλασσα, πηγαίνουν κατά το δρόμο. ΦΩΚΙΑ Monachous monachous Ένα από τα έξι πιο απειλούμενα με εξαφάνιση θηλαστικά στον κόσμο, η μεσογειακή φώκια (Monachus monachus). Ζούσε παλαιότερα σε ολόκληρη τη Μεσόγειο, τη Μαύρη Θάλασσα και τις βορειοδυτικές ακτές της Αφρικής. Σήμερα, δεκαπέντε εκατομμύρια χρόνια έπειτα από την εμφάνιση του γένους Monachus στον πλανήτη μας, υπολογίζεται ότι οι μεσογειακές φώκιες που απομένουν δεν ξεπερνούν τα ζώα. Οι άνθρωποι κυνηγούσαν τη μεσογειακή φώκια για το δέρμα της, με το οποίο έφτιαχναν παπούτσια και ζώνες, και για το λίπος της, από το οποίο έφτιαχναν σαπούνι. Στις μέρες μας το κυνήγι της για εμπορικούς σκοπούς έχει σταματήσει, αλλά η μεσογειακή φώκια απειλείται περισσότερο παρά ποτέ. Κυριότερα αίτια είναι η καταστροφή των βιότοπων του ζώου καθώς και η θανάτωσή του. ΑΛΛΑ ΖΩΑ ΥΠΟ ΕΞΑΦΑΝΙΣΗ Άλλα ζώα υπό εξαφάνιση είναι και οι γύπες οι οποίοι φωλιάζουν σε κοφτούς και απόκρημνους βράχους. Στην Ελλάδα συναντάται κυρίως στην κεντρική και τη βόρεια. Ένα από τα πιο απειλούμενα αρπακτικά στην Ευρώπη είναι ο μαυρόγυπας. Κατά τους ιστορικούς χρόνους το είδος αυτό είχε μεγάλη εξάπλωση και υπήρχε σε χώρες όπως η Γαλλία, η Τσεχία, η Σλοβακία και η Ρουμανία. Ο βασικός παράγοντας που έχει οδηγήσει στον περιορισμό του πληθυσμού του μαυρόγυπα είναι η έλλειψη τροφής. Η αλλαγή στον τρόπο ζωής των κατοίκων των αγροτικών περιοχών και κυρίως η ταφή των νεκρών ζώων, στερεί από το αρπακτικό την πηγή τροφής. Επίσης κινδυνεύει να εξαφανιστεί ένα είδος γάτας. Είναι

14 ο αγριόγατος!! Λόγω του μοναχικού τρόπου ζωής, οι πυκνότητες των πληθυσμών του αγριόγατου είναι πολύ χαμηλές, περίπου 2 3 αγριόγατες ανά 10 τ.χμ. Ο αγριόγατος είναι είδος με πολύ ευρεία κατανομή. Ζει σε δάση, σαβάνες και στέπες από τη δυτική Ευρώπη ως τη δυτική Κίνα και την κεντρική Ινδία καθώς και σε όλη την Αφρικανική ήπειρο. Αναγνωρίζονται 3 υποείδη. το ευρωπαϊκό, το 14 ασιατικό και το αραβικό αφρικανικό. Το αραβικό αφρικανικό θεωρείται και ο άγριος πρόγονος της γάτα. Στην Ελλάδα, ο αγριόγατος εξαπλώνεται σε μεγάλο μέρος της βόρειας και κεντρικής Ελλάδας, σε ποικιλία βιότοπων από το επίπεδο της θάλασσας μέχρι και τα περίπου μέτρα. Οι κυριότερες απειλές για τον αγριόγατο σήμερα είναι η υποβάθμιση των βιότοπών του και η διακοπή της επικοινωνίας μεταξύ επιμέρους πληθυσμών. Ένα άλλο είδος είναι η καφέ αρκούδα. Οι ελληνικοί πληθυσμοί του είδους είναι οι σημαντικότεροι στις νότιες περιοχές της Ευρωπαϊκής Ένωσης: υπολογίζεται ότι στη χώρα μας ζουν περίπου 150 καφέ αρκούδες. Δυστυχώς όμως και εδώ παρουσιάζουν μείωση. Έτσι, ενώ παλαιότερα η καφέ αρκούδα ζούσε σχεδόν σε όλη την ηπειρωτική Ελλάδα, σήμερα απαντάται στους κύριους ορεινούς όγκους της βόρειας και κεντρικής Πίνδου και της δυτικής Ροδόπης. Όμως υπάρχει και μία οργάνωση που ονομάζεται «Αρκτούρος» που έχει μαζέψει πολλές αρκούδες και τις προστατεύει. Ο λύκος υπήρξε το θηλαστικό με τη μεγαλύτερη γεωγραφική εξάπλωση στον πλανήτη μας Σήμερα έχει εξαφανιστεί από ένα μεγάλο μέρος της προηγούμενης κατανομής του που κάλυπτε σχεδόν όλο το Βόρειο Ημισφαίριο. Από τον 14ο αιώνα και μετά από συστηματικές προσπάθειες εξόντωσης του, εξαφανίσθηκε από 14 χώρες της κεντρικής και δυτικής Ευρώπης. Παράγοντες που επηρεάζουν αρνητικά το μέλλον του λύκου στην Ελλάδα: Η ελάττωση της φυσικής λείας του λύκου, η σταδιακή χαλάρωση εφαρμογής μεθόδων και τρόπων πρόληψης των ζημιών τη θεώρηση του επαγγέλματος του κτηνοτρόφου, η παράνομη θανάτωση λύκων, η παράνομη χρήση δηλητηριασμένων δολωμάτων και τα μεγάλα τεχνικά έργα. Παγκόσμια απειλούμενο είδος,είναι ο αργυροπελεκάνος. Έχει συνολικό πληθυσμό από , σε 19 αποικίες από την Ελλάδα μέχρι την Κίνα. Στην Ελλάδα αργυροπελεκάνοι φωλιάζουν πια μόνο στις Πρέσπες και κάποιοι λιγότεροι στον Αμβρακικό. Παλιότερα υπήρχαν σε

15 όλη σχεδόν τη χώρα, όμως με προτροπή της πολιτείας, που επικήρυξε το είδος ως ιδιαίτερα επιβλαβές θήραμα, κυνηγήθηκαν αλύπητα και σχεδόν αποδεκατίστηκαν. ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΕΣ ΕΥΑΙΣΘΗΣΙΕΣ 15 Όταν το WWF Ελλάς ξεκίνησε το πρόγραμμα προστασίας του αργυροπελεκάνου στην Πρέσπα, το είδος ανήκε στα «κινδυνεύοντα», με πληθυσμό περίπου ζευγάρια. Σήμερα, μετά από δεκατρία χρόνια επίμονων προσπαθειών, η Πρέσπα φιλοξενεί τη μεγαλύτερη στον κόσμο αποικία αργυροπελεκάνων με περισσότερα από ζευγάρια! Το είδος είναι πλέον ιδιαίτερα προστατευμένο βάσει νόμου. Το WWF Ελλάς στηρίζει το έργο της Εταιρίας Προστασίας Πρεσπών, για να συνεχιστεί το σημαντικό έργο προστασίας της Πρέσπας. Τα μέτρα χρειάζεται τώρα να ενταθούν με πιο αποτελεσματικό έλεγχο του κυνηγιού, αποφυγή καταστρεπτικών επεμβάσεων στον υγρότοπο και προγράμματα ευαισθητοποίησης τόσο των ψαράδων όσο και των κατοίκων της περιοχής. Η ελληνική εταιρία προστασίας ζώων αναγνωρίζοντας τον κρίσιμο ρόλο των δελφινιών στη διατήρηση της οικολογικής ισορροπίας του θαλάσσιου περιβάλλοντος, έχει αναλάβει δράση για την προστασία τους με προγράμματα που στοχεύουν στην ενημέρωση και ευαισθητοποίηση του κοινού και ειδικά των επαγγελματιών ψαράδων, αλλά και πολιτική πίεση για μείωση τους χρήσης αφρόδιχτων στις θάλασσες τους Μεσογείου. Το WWF Ελλάς, το 1993 αγόρασε την περιοχή που περιβάλλει την παραλία των Σεκανίων, βάζοντας τέλος σε κάθε τουριστική ή άλλη εκμετάλλευσή της. Επιπλέον, το 1999 μετά από επίπονες προσπάθειες του, ιδρύθηκε το Εθνικό Θαλάσσιο Πάρκο Ζακύνθου και τα Σεκάνια ορίστηκαν ως περιοχή απόλυτης προστασίας. Ο κίνδυνος για την caretta-caretta δείχνει να απομακρύνεται όλο και περισσότερο, χρειάζεται όμως πολλή προσπάθεια ακόμη, για να αρχίσει η ανάκαμψη του πληθυσμού της. ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΟΥ ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΖΩΩΝ Οικοσύστημα είναι το σύνολο φυτών, ζώων και φυσικού περιβάλλοντος. Κάθε οικοσύστημα αποτελεί μια οικολογική μονάδα με ποικίλα οικολογικά χαρακτηριστικά: (ποικιλία ειδών, πυκνότητα πληθυσμών, κλιματικά και εδαφολογικά στοιχεία Σαν μια λειτουργική μονάδα τα οικοσυστήματα έχουν μια ισορροπία. Η ισορροπία όμως αυτή έχει δυναμική φύση με όλα τα ζώα και τα φυτά να

16 αλληλεπιδρούν, να αναπαράγονται και να πεθαίνουν με φυσικό τρόπο κι έτσι διαδραματίζεται η εξέλιξη της ζωής. Μία πολύ σημαντική παράμετρος σε ένα οικοσύστημα είναι η βιοποικιλότητα. Όσα περισσότερα είδη υπάρχουν στο σύστημα που μελετούμε, τόσο πιο σταθερό είναι.. Αυτό συμβαίνει γιατί, εάν υπάρχουν πολλά είδη οργανισμών, δημιουργούνται πολλές 16 τροφικές σχέσεις μεταξύ των ειδών. Επομένως, η εξάλειψη κάποιων ειδών δεν θα επηρεάσει σημαντικά τις τροφικές σχέσεις των υπολοίπων. Το ποιος τρώει ποιον σε ένα οικοσύστημα απεικονίζεται με τις τροφικές αλυσίδες και τα τροφικά πλέγματα. Οι τροφικές αλυσίδες είναι μια σειρά οργανισμών στην οποία ο κάθε ένας αποτελεί την τροφή του επόμενου, ενώ τα τροφικά πλέγματα απεικονίζουν πόσο πολύπλοκες είναι οι τροφικές σχέσεις που αναπτύσσονται μεταξύ των οργανισμών σε μια βιοκοινότητα. Οι οργανισμοί ενός οικοσυστήματος επηρεάζουν ο ένας τον άλλον. Όταν το πλήθος κάποιου από αυτούς αυξάνεται ή μειώνεται, τότε επηρεάζονται και οι υπόλοιποι οργανισμοί. Οι οργανισμοί ενός οικοσυστήματος επηρεάζουν ο ένας τον άλλον. Όταν το πλήθος κάποιου από αυτούς αυξάνεται ή μειώνεται, τότε επηρεάζονται και οι υπόλοιποι οργανισμοί. Εάν σπάσει ένας κρίκος στην τροφική αλυσίδα, δηλαδή εάν εξαφανιστεί ένας οργανισμός, τότε θα εξαφανιστούν και όλοι οι οργανισμοί μετά από αυτόν ή θα υπερδιπλασιαστούν οι οργανισμοί που είναι κάτω απ αυτόν στην τροφική αλυσίδα. Αυτό φαίνεται στην παρακάτω απεικόνιση:

17 Αν εξαφανιστεί ο λαγός, θα εξαφανιστούν και όλα τα ζώα που τρέφονται απ αυτόν (αλεπού, κουκουβάγια, οχιά).αν εξαφανιστεί το εντομοφάγο πουλί, θα υπερδιπλασιαστούν τα έντομα. Παρόμοια αν 17 εξαφανιστεί η χελώνα καρέτα καρέτα, που τρώει μέδουσες, θα αυξηθούν επικίνδυνα οι μέδουσες στις θάλασσες. Στην κορυφή της τροφικής οικολογικής αλυσίδας βρίσκεται ο άνθρωπος, ο οποίος θα επιβαρυνθεί όλες τις συνέπειες που θα επιφέρει η εξαφάνιση κάποιων ζώων. Όσο κι αν ακούγεται υπερβολικό, ο πλανήτης έχει να δει τέτοια μεγάλη μείωση της πανίδας από την εποχή της εξαφάνισης των δεινοσαύρων. Κάθε λεπτό ανθρώπινης απάθειας συνεπάγεται ένα λεπτό λιγότερης ζωής για τα είδη της γήινης πανίδας, που θα αναγκαστούν στον 21 ο αιώνα να δώσουν άνιση μάχη, για να κερδίσουν λίγα χρόνια επιβίωσης. Η φύση, ο πλανήτης, το περιβάλλον ανήκει σε όλους και στον άνθρωπο και στα ζώα. Ό,τι υπάρχει εκατομμύρια χρόνια και ισορροπεί σαν οικοσύστημα, δεν έχει δικαίωμα ο άνθρωπος να το καταστρέφει. Έχει υποχρέωση να το κληροδοτήσει και στις επόμενες γενιές. Η διατήρηση της βιοποικιλότητας, βασική προϋπόθεση για τη βιωσιμότητα του πλανήτη, πέρα από ανάγκη αποτελεί ηθική

18 υποχρέωση του σύγχρονου ανθρώπου απέναντι στο περιβάλλον του και στις μελλοντικές γενιές. Είναι απαραίτητη τόσο η θέσπιση σχετικών νομοθεσιών, όσο και η ευαισθητοποίηση των σύγχρονων κοινωνιών. ΑΥΤΟΣ ΠΟΥ ΔΕΝ ΑΓΑΠΑ ΤΑ ΖΩΑ, ΔΕΝ ΑΓΑΠΑ ΚΑΝΕΝΑΝ!!!