1. Εισαγωγή πρακτική επιστήµη. Συνδέεται άµεσα µε τη δηµιουργία κοινωνικές επιπτώσεις και προεκτάσεις.

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "1. Εισαγωγή πρακτική επιστήµη. Συνδέεται άµεσα µε τη δηµιουργία κοινωνικές επιπτώσεις και προεκτάσεις."

Transcript

1 1. Εισαγωγή Η Χηµεία είναι, κυρίως, πρακτική επιστήµη. Δεν ασχολείται µε τα αφηρηµένα αλλά µε τα εφαρµόσιµα. Μελετά τα στοιχεία και τις ενώσεις τους που εµπλέκονται στην καθηµερινή ζωή (στις αρχές του 21ού αιώνα οι γνωστές ενώσεις, συνθετικές και φυσικές, είναι περισσότερες από 18 εκατοµµύρια). Συνδέεται άµεσα µε τη δηµιουργία καθώς διαρκώς γίνεται σύνθεση νέων ενώσεων. Εξηγεί φαινόµενα και προσφέρει εφαρµογές µε κοινωνικές επιπτώσεις και προεκτάσεις. Όταν η διδασκαλία της χηµείας συνδέεται µε εµπειρίες από την καθηµερινή ζωή, τονίζεται ο ρόλος και η σπουδαιότητα της χηµείας, το µάθηµα είναι πιο ελκυστικό και οι µαθητές έχουν την αίσθηση ότι αποκτούν ουσιαστική- «χρήσιµη» γνώση. Η σύνδεση µε την καθηµερινότητα τονίζει την πρακτική διάσταση της Χηµείας ενώ η παρουσίαση του µαθήµατος ως εγκυκλοπαίδεια χηµικών ιδιοτήτων και παρασκευών οδηγεί τους µαθητές σε αποστασιοποίηση και τελικά στην «καταδίκη» του µαθήµατος. Λόγω του αντικειµένου της επιστήµης της χηµείας, υπάρχουν δυνατότητες σύνδεσης µε την καθηµερινότητα, για πολλές από τις διδασκόµενες ενότητες. Οι επεκτάσεις που περιλαµβάνονται στα κείµενα της εργασίας, σε ορισµένες περιπτώσεις, ίσως είναι αρκετά εξειδικευµένες για τα επίπεδα του Λυκείου. Όµως τα κείµενα απευθύνονται στους καθηγητές και γράφτηκαν µε βάση το σκεπτικό ότι, ο δάσκαλος, παρουσιάσει σωστά ένα θέµα όταν κατέχει πολλαπλάσια αυτών που διδάσκει. 1

2 2. Αιθανόλη-Αλκοολούχα ποτά Μεθανόλη 2.1 Παραγωγή αιθανόλης Η αιθανόλη (οινόπνευµα) είναι το πιο χαρακτηριστικό και δραστικό συστατικό των αλκοολούχων ποτών. Η αιθανόλη των ποτών προκύπτει από την αλκοολική ζύµωση σακχάρων που περιέχονται σε φυτικά προϊόντα. Το κρασί προέρχεται από τους χυµούς των σταφυλιών, η µπύρα από το κριθάρι, το ουίσκι από κριθάρι ή καλαµπόκι, η βότκα από βρόµη. C 6 H 12 O 6 ζυµά ση 2CH 3 CH 2 OH + 2CO 2 αλκοολική ζύµωση Μεγάλες ποσότητες, σχεδόν καθαρής αλκοόλης, παράγονται βιοµηχανικά µε αλκοολική ζύµωση υδατικών διαλυµάτων σακχάρων. Σαν πηγή σακχάρων στην Ελλάδα χρησιµοποιείται εκχύλισµα σταφίδας και αραιωµένη µελάσα της ζαχαροβιοµηχανίας. C 12 H 22 O 11 + H 2 O ζυµά ση 4CH 3 CH 2 OH + 4CO 2 Με απόσταξη των αλκοολικών διαλυµάτων που προκύπτουν από την ζύµωση παραλαµβάνεται αλκοόλη καθαρότητας µέχρι 95% (προκύπτει αζεοτροπικό µίγµα που περιέχει 5% νερό). Η αποµάκρυνση του νερού µπορεί να γίνει µε προσθήκη αφυδατικού, συνήθως CaO, το οποίο αντιδρά µε το νερό και σχηµατίζει Ca(OH) 2. Συνθετική αιθανόλη παρασκευάζεται µε προσθήκη νερού στο αιθένιο το οποίο παράγεται από πυρόλυση κλασµάτων του πετρελαίου. CH 2 =CH 2 + H 2 O H + CH 3 CH 2 OH Είναι χαµηλής ποιότητας αλλά χρησιµοποιείται σαν νοθεία στα αλκοολούχα ποτά. 2

3 Ο εντοπισµός της νοθείας µπορεί να γίνει µε µετρητή ραδιενέργειας. Η φυσική αλκοόλη περιέχει ίχνη ραδιενεργού άνθρακα ενώ η συνθετική όχι. Η αιθανόλη που παράγεται βιοµηχανικά χρησιµοποιείται ως αντισηπτικό (το γνωστό οινόπνευµα), ως διαλύτης (π.χ. στα αρώµατα, καλλυντικά) για την παρασκευή άλλων ουσιών όπως αιθέρα και αιθυλεστέρων, και ως καύσιµο. Η πράσινη βενζίνη (µίγµα αιθανόλης και βενζίνης) είναι πιο φιλική προς το περιβάλλον γιατί κατά την καύση της εκπέµπονται λιγότερες ρυπογόνες ουσίες σε σχέση µε τη βενζίνη. Στην βιοµηχανική αιθανόλη προστίθενται ουσίες όπως µεθανόλη, βενζίνη και µερικές φορές χρωστικές ώστε να αποκτήσει χρώµα και δυσάρεστη οσµή για να αποφεύγεται η χρήση της στη νοθεία των ποτών (µετουσιωµένο οινόπνευµα). 2.2 Πως δρα το οινόπνευµα στον οργανισµό Η αιθανόλη είναι τοξική ουσία για τον ανθρώπινο οργανισµό και κατατάσσεται στα κατασταλτικά του κεντρικού νευρικού συστήµατος, όπως και τα ναρκωτικά. Μικρές ποσότητες οινοπνεύµατος ενεργούν ως τονωτικό αλλά µεγάλες σαν κατευναστικό. Αν καταναλώνεται σε µικρές ποσότητες, και όχι συχνά, µεταβολίζεται εύκολα και δεν δηµιουργεί σοβαρό πρόβληµα υγείας. Από την κατάχρηση όµως, µεταξύ των άλλων επιπτώσεων, βλάπτονται όργανα που είναι κυρίως το ήπαρ, το πάγκρεας, το στοµάχι και ο εγκέφαλος. Συγκέντρωση οινοπνεύµατος στο αίµα πάνω από 0,36% έχει σαν αποτέλεσµα παραλήρηµα, κόµµα, ακόµη και θάνατο. Επειδή η αιθανόλη είναι πολύ διαλυτή στο νερό απορροφάται γρήγορα από το στοµάχι και το λεπτό έντερο, περνά στην κυκλοφορία του αίµατος και µέσω αυτού φτάνει στους ιστούς και ειδικότερα στα όργανα που τροφοδοτούνται µε µεγάλες ποσότητες αίµατος όπως ο εγκέφαλος (σε 90 δευτερόλεπτα περίπου). 3

4 Για να επιβραδύνεται η απορρόφηση του οινοπνεύµατος από το στοµάχι, και να µη «χτυπά» αµέσως στο κεφάλι, η κατανάλωση των παραδοσιακών Ελληνικών ποτών (ούζο, τσίπουρο, ρακή, κρασί) συνοδεύονται από «µεζέ». Οι τροφές, κυρίως οι λιπαρές, δηµιουργούν επίστρωση στο στοµάχι µε αποτέλεσµα να καθυστερεί η απορρόφηση της αλκοόλης κατά τον ίδιο τρόπο λειτουργεί και η ντοµάτα). Ένα µέρος της αλκοόλης αποβάλλεται µε τα ούρα και τον εκπνεόµενο αέρα ενώ το υπόλοιπο µεταβολίζεται στον οργανισµό. Η συγκέντρωση της αιθανόλης στην αναπνοή ή τα ούρα είναι δείκτης του επιπέδου της στο αίµα. Επειδή ακόµη και µικρές ποσότητες αιθανόλης µειώνουν τα ανακλαστικά, υπάρχουν ορισµένα όρια κατανάλωσης αλκοόλ για τους οδηγούς. Το αλκοτέστ υπολογίζει περίπου τα επίπεδα αιθανόλης του αέρα που εκπνέουµε, αλλά για πιο ακριβείς τιµές απαιτείται ανάλυση αίµατος. Στον εγκέφαλο η αιθανόλη επιδρά στις µεµβράνες των νευρικών κυττάρων καθιστώντας τον εγκέφαλο λιγότερο δεκτικό στα ερεθίσµατα µε αποτέλεσµα την µείωση των αντανακλαστικών. Το κέντρο ελέγχου στον εγκέφαλο γίνεται λιγότερο ενεργό, οπότε µειώνονται οι αναστολές και οι άνθρωποι γίνονται πιο κοινωνικοί. Καθώς ό µως αυξάνονται οι συγκεντρώσεις, οι επιδράσεις στο νευρικό σύστηµα είναι εντονότερες, αποσυντονίζονται οι µύες και αρχίζει η δυσκολία στην οµιλία και την κατανόηση. Η ατονία του νευρικού συστήµατος έχει σαν αποτέλεσµα την εξασθένιση των σωµατικών πόνων. 4

5 Πριν την ανακάλυψη των αναισθητικών δινόταν σε ασθενείς µεγάλες ποσότητες αλκοόλης για µείωση του πόνου ακόµη και σε εγχειρήσεις σε πρόχειρα ιατρεία. Η αιθανόλη, µε την βοήθεια ενζύµων, µεταβολίζεται στο ήπαρ αρχικά προς αιθανάλη (ακεταλδεΰδη) και στη συνέχεια προς αιθανικό οξύ (οξικό οξύ) το οποίο τελικά είτε οξειδώνεται στα κύτταρα για παραγωγή ενέργειας είτε χρησιµοποιείται για τη σύνθεση λιπαρών οξέων, στεροειδών και άλλων βιολογικών µορίων. Οι γυναίκες θα πρέπει να καταναλώνουν λιγότερο κρασί από τους άνδρες διότι ο οργανισµός τους παράγει µικρότερες ποσότητες του ενζύµου (αφυδρογονάση) που καταλύει τον µεταβολισµό της αιθανόλης. Η αιθανάλη είναι κυρίως υπεύθυνη για τους πονοκεφάλους και τις άλλες αρνητικές επιπτώσεις που προκ αλούνται από την κατανάλωση µεγάλης ποσότητας ποτών. Σε ορισµένα άτοµα τα απαραίτητα για τον µεταβολισµό της αιθανάλης ένζυµα δεν παράγονται σε επαρκείς ποσότητες, µε αποτέλεσµα τα άτοµα αυτά να µεθούν εύκολα, από τη συσσώρευση της αιθανάλης. Γενικά απαιτείται αρκετός χρόνος, µέχρι 12 ώρες, για να µεταβολιστεί η αιθανόλη. Όταν φτάνουν στο ήπαρ µεγαλύτερες ποσότητες αλκοόλης από αυτές που µπορεί να επεξεργασθεί, η ακεταλδεΰδη δε µεταβολίζεται πλήρως µε αποτέλεσµα να παραµένει στην κυκλοφορία και να προκαλείται καρδιακή αρρυθµία, ζαλάδα, ίλιγγος και ναυτία. Ναυτία επίσης προκαλείται από την αυξηµένη έκκριση οξέων στο στοµάχι. Τα νεφρά υπερλειτουργούν για να αποµακρύνουν ποσότητες οινοπνεύµατος αλλά αυτό έχει σαν αποτέλεσµα την αποµάκρυνση νερού, βιταµινών και ανόργανων αλάτων µε συνέπεια την αφυδάτωση του οργανισµού. Με την αφυδάτωση µειώνεται η πίεση του αίµατος στον εγκέφαλο γεγονός που οδηγεί στο γνωστό σφυροκόπηµα που συνοδεύει τον πονοκέφαλο. Για την αποφυγή της αφυδάτωσης πρέπει να πίνουνε νερό περισσότερο από τον όγκο του ποτού που καταναλώνουµε. Ίσως κάτι να γνώριζαν οι Αρχαίοι Έλληνες που έπιναν το κρασί πάντα αναµεµιγµένο µε νερό. 5

6 Η κόπωση των µυών που ακολουθεί πολλές φορές την υπερκατανάλωση οφείλεται κατά ένα µέρος σε ποσότητες γαλακτικού οξέος που παράγονται από τον µεταβολισµό της αλκοόλης. Γαλακτικό οξύ παράγεται κατά την έντονη µυική άσκηση αλλά µε λίγα ποτά παραπάνω δε χρειάζεται να ιδρώσει κανείς για να κουραστεί. Βέβαια η κούραση είναι και αποτέλεσµα στέρησης ήρεµου, βαθύ ύπνου λόγω της διέγερσης του νευρικού συστήµατος η οποία, επίσης, καθιστά τα άτοµα ευαίσθητα στο φως και τους θορύβους. Σήµερα, ιδίως νεαρά άτοµα, διασκεδάζουν µε «σκληρά» ποτά που καταναλώνουν σε περιβάλλοντα όπου η µουσική ακούγεται σε µεγάλη ένταση. Αυτό ο συνδυασµός οδηγεί σε εκνευρισµό, ένταση, εριστικότητα, µείωση του ελέγχου και απώλεια του µέτρου. Ø Τελικά όταν ο οργανισµός επιβαρύνεται µε µεγάλες ποσότητες οινοπνεύµατος βρίσκεται σε κατάσταση µάχης για να αντιµετωπίσει την τοξική εισβολή. Η κατανάλωση µεγάλης ποσότητας αιθανόλης δηµιουργεί τα προβλήµατα που αναφέρθηκαν. Είναι όµως κοινή εµπειρία πως ίδιες ποσότητες ποτών, της ίδιας περιεκτικότητας σε οινόπνευµα, έχουν διαφορετικές επιπτώσεις. Για παράδειγµα η κατανάλωση ποσότητας κάποιου κρασιού φέρνει περισσότερο πονοκέφαλο, την επόµενη µέρα, από ίδια ποσότητα ενός άλλου κρασιού καλύτερης ποιότητας. Ένα φτηνό ουίσκι έχει πιο δυσάρεστες επιπτώσεις από ένα ακριβό. 6

7 Η διαφορές οφείλονται στο γεγονός ότι ορισµένα ποτά εκτός από την αιθανόλη περιέχουν και άλλες δραστικές ουσίες. Τέτοια ουσία είναι η µεθανόλη που περιέχεται σε µικρές ποσότητες στα ποτά (κυρίως το κόκκινο κρασί και το κονιάκ) αλλά σε µεγάλες ποσότητες σε νοθευµένα ποτά. Η µεθανόλη προκαλεί διαταραχές ύπνου και πονοκεφάλους περισσότερο από την αιθανόλη. Μερικά κρασιά και άλλα ποτά περιέχουν, σε µικρές ποσότητες, αλκοόλες µε περισσότερα άτοµα άνθρακα, κετόνες και αλδεΰδες. Οι ουσίες αυτές µεταβολίζονται µε πιο βραδείς ρυθµούς γι αυτό και προκαλούν ισχυρότερους πονοκεφάλους. Μπορεί να περιέχονται επίσης άλλα υποπροϊόντα όπως φαινόλες, ισταµίνες, και οιστρογόνα. Ø Τα οιστρογόνα αυξάνουν τα θηλυκά χαρακτηριστικά ατόµων που πίνουν πολύ. Γενικά, «καθαρά ποτά», είναι αυτά που περιέχουν σαν κύριο δραστικό συστατικό την φυσικά παραγόµενη αιθανόλη και όχι άλλες αλκοόλες, αλδεΰδες ή κετόνες. Τα ποτά αυτά προκαλούν λιγότερους πονοκεφάλους και είναι η βότκα, το τζιν και το άσπρο κρασί ενώ το ουίσκι το ρούµι και κόκκινο κρασί είναι πιο επιβαρηµένα αν δεν είναι καλής ποιότητας. Το αλκοόλ, σε µικρές ποσότητες, είναι πιθανό να έχει καρδιοπροστατευτική δράση. Μειώνει τις πιθανότητες δηµιουργίας αθηρωµατικής πλάκας στα αγγεία. Βέβαια η προστατευτική δράση της αλκοόλης αµφισβητείται από πολλούς που υποστηρίζουν πως, άτοµα που καταναλώνουν µικρές ποσότητες αλκοόλ, είναι άτοµα που προσέχουν τη διατροφή τους, κρατούν το µέτρο και γενικά ζουν υγιεινά. Από πειραµατικές έρευνες διαπιστώθηκε ότι το κρασί µπορεί να έχει ευεργετικά αποτελέσµατα στην καρδιά, άλλα διαλύµατα αλκοόλης περιεκτικότητας αντίστοιχης µε το κρασί δεν έχουν τα ίδια αποτελέσµατα. Εποµένως η µέτρια χρήση του κρασιού πιθανολογείται ότι κάνει καλό στην υγεία, όχι µόνο εξαιτίας της αιθανόλης αλλά και των άλλων συστατικών του. 7

8 2.3 Περισσότερα για το κρασί Τα τελευταία χρόνια επιστηµονικές µελέτες τείνουν να καταλήξουν στο συµπέρασµα ότι το κρασί, και κυρίως το κόκκινο, έχει ευεργετική επίδραση στην υγεία όταν πίνεται σε καθηµερινή βάση αλλά µε µέτρο (1/3 µιας φιάλης για τους άνδρες 1/6 για τις γυναίκες). Η συνετή χρ ήση µειώνει τα καρδιαγγειακά επεισόδια κατά 20 έως 60%, βελτιώνει την πέψη, εµποδίζει τη δηµιουργία χολόλιθων, διευκολύνει την κυκλοφορία του αίµατος, δρα ως αντιφλεγµονώδες και αντισηπτικό, ενισχύει την άµυνα του οργανισµού στα κοινά κρυολογήµατα. Από παγκόσµια µελέτη διαπιστώθηκε ότι στη Γαλλία οι θάνατοι, από καρδιαγγειακή νόσο, είναι λιγότεροι από ότι στις ΗΠΑ και την Βρετανία (κατά 57% και 79% αντίστοιχα) παρά την υψηλή κατανάλωση κεκορεσµένων λιπαρών που ενοχοποιούνται για την νόσο αυτή. Το «Γαλλικό παράδοξο» αποδίδεται στο γεγονός ότι οι Γάλλοι καταναλώνουν περισσότερο κρασί από τους Αµερικανούς και Άγγλους. Ίσως δεν είναι και τόσο παράδοξο το γεγονός ότι στη Γαλλία το ποσοστό των αλκοολικών είναι το υψηλότερο στην Ευρώπη. 8

9 Η δράση του κρασιού οφείλεται στην αιθανόλη, τα φαινολικά παράγωγα και τα σαλικυλικά που περιέχει. Η αλκοόλη αυξάνει τα επίπεδα της HDL λιποπρωτεΐνης στον ορό του αίµατος, γεγονός που βοηθά στην αποµάκρυνση της χοληστερόλης από τους ιστούς, µε αποτέλεσµα, να µειώνεται η πιθανότητα δηµιουργίας αθηρωµατικής πλάκας στα στεφανιαία αγγεία. Τα φαινολικά παράγωγα, κυρίως κατεχίνες και κερκετίνη, έχουν έντονη αντιοξειδωτική δράση. Δεσµεύουν τις ελεύθερες ρίζες του οξυγόνου που προκαλούν την οξείδωση της LDL λιποπρωτεΐνης. Η LDL όταν οξειδωθεί προσκολλάται στα τοιχώµατα των αγγείων και σχηµατίζει αθηρωµατική πλάκα. Περισσότερα φαινολικά παράγωγα βρίσκονται στο κόκκινο κρασί παρά στο λευκό. Με την κατάχρηση ό µως του κρασιού ή άλλων αλκοολούχων ποτών η αυξηµένη ποσότητα αλκοόλης που εισάγεται στον οργανισµό έχει τοξικές επιδράσεις διότι συντελεί στη παραγωγή ελευθέρων ριζών οι οποίες προκαλούν βλάβες στις πρωτεΐνες, στο DNA και τα λιπίδια. Οι σαλικυλικές ενώσεις δρουν όπως η ασπιρίνη εµποδίζοντας την συγκόλληση των αιµοπεταλίων οπότε αποφεύγεται ο σχηµατισµός θρόµβων. Το κρασί, λόγω των ευεργετικών του επιδράσεων, έχει περιληφθεί στην διαιτητική πυραµίδα όπως αυτή διαµορφώθηκε σε συνέδριο του Harvard. Η πυραµίδα συνιστά λίγες φορές το µήνα κρέας, λίγες φορές την εβδοµάδα ψάρι και καθηµερινά φαγητό µε βάση ελιές, ελαιόλαδο, γαλακτοκοµικά, όσπρια, δηµητριακά, φρούτα, λαχανικά, και κρασί. Ø Το κρασί είναι ποτό του οικογενειακού τραπεζιού και της συντροφιάς. Ø Τα «σκληρά» ποτά είναι της µοναξιάς και του αλκοολισµού. Να πίνουµε κρασί όχι σαν πότες αλλά σαν συµποσιαστές. Οι αρχαίοι πρόγονοί µας έπιναν κρασί στα περίφηµα συµπόσια όπου επικρατούσαν ο κανόνας, το µέτρο, η συντροφικότητα, το πνεύµα και η απόλαυση. 9

10 2.4 Το κρασί στην αρχαιότητα Το πρώτο ζυθοποιείο χρονολογείται περίπου το 3700 π.χ. στην Αίγυπτο. Το κρασί ανακαλύφθηκε αργότερα στην αρχαία Μεσοποταµία. Μια παλλακίδα που έπεσε στη δυσµένεια του βασιλιά, µη αντέχοντας την απόρριψή του, αποφάσισε να αυτοκτονήσει. Πήγε και κλείστηκε σε αποθήκες όπου ήταν αποθηκευµένα σταφύλια γνωρίζοντας ότι η ατµόσφαιρα εκεί ήταν βαριά. Αυτό οφείλονταν στο ότι, λόγω της αλκοολικής ζύµωσης, παραγόταν µεγάλες ποσότητες CO 2 το οποίο παρέµενε, ολοένα αυξανόµενο, στον κλειστό χώρο µε αποτέλεσµα να υπάρχει κίνδυνος θανάτου από ασφυξία. Μάλιστα για να επιταχύνει τη διαδικασία κατανάλωσε και ορισµένες ποσότητες από τους «δηλητηριώδεις» χυµούς των σταφυλιών. Τελικά µεθυσµένη ξέχασε την αυτοκτονία και σε κατάσταση εφορίας έτρεξε στο βασιλιά να του πει τα νέα. Ο βασιλιάς εντυπωσιάστηκε από την αλλαγή στη συµπεριφορά της και πήγε να δοκιµάσει και αυτός. Και µετά γεννήθηκε το κρασί. Το κρασί εµφανίζεται στην Αρχαία Ελλάδα το 2000 π.χ. Οι ήρωες του Οµηρικού έπους έπιναν κρασί πριν και µετά τη µάχη (όσοι βέβαια επιβίωναν). Η απουσία του κρασιού από έναν λαό τον κατατάσσει στους βαρβάρους. Πίνονταν, σχεδόν πάντα, αναµεµειγµένο µε νερό, γεγονός που εξηγεί η ονοµασία του (από το ρήµα κεράννυµι ή κεραννύω που σηµαίνει αναµειγνύω, ανακατεύω). 10

11 Ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα επίθετα που χρησιµοποιούνται για τον οίνο στον Όµηρο: µελιηδύς, µελίφρων, µελίποτος, ευήνως και ο πολύ σκούρος αίθοψ. Σύµφωνα µε την Ελληνική Μυθολογία, ο Βάκχος έφερε το αµπέλι από την Ινδία στη Θράκη. Από εκεί ο Διόνυσος το χάρισε σ έναν νέο µε το όνοµα Άµπελος. Από την Ελλάδα η καλλιέργεια περνά στην Ιταλία και από εκεί σε όλη τη Μεσόγειο. Ο θεός Διόνυσος µεθυσµένος στέκεται µε δυσκολία στα πόδια του ενώ ένας µικρός Σάτυρος προσπαθεί να τον στηρίξει Στίχοι και κείµενα, χαραγµένα σε µάρµαρο ή γραµµένα σε παπύρους και αργότερα σε λευκό χαρτί, δηλώνουν πως κρασί και ψωµί υπήρχαν στο διαιτολόγιο του Έλληνα για χιλιάδες χρόνια. Το κρασί αναφέρεται στην αρχαιοελληνική λογοτεχνία, στο έπος, στο δράµα, στο φιλοσοφικό διάλογο, στις διατριβές και στη λυρική ποίηση (συµποσιακά τραγούδια, Αλκαίος, Ανακρέων). Νυν µε κοιµήσασθε τεταρκόµενοι φίλον ήτορ σίτου και οίνοιο το γαρµένος εστί και άλκη (Τώρα να κοιµηθείτε, αφού ευφρανθεί η ψυχή σας µε στάρι και κρασί, γιατί αυτά είναι η δύναµη των ανθρώπων) Οµήρου Ιλιάδα,

12 Το κρασί και το ψωµί ανταµώνουν στην πνευµατική ενότητα της Θείας Μετάληψης και συµβολικά µετουσιώνονται σε σώµα και αίµα του Χριστού. Και οίνος ευφραίνει καρδίαν και άρτος καρδίαν ανθρώπου στηρίζει Δαβιδ, ψαλµός 103,15 Ο Ιπποκράτης χρησιµοποιούσε το κρασί θεραπευτικά, ως αντισηπτικό, καταπραϋντικό, υπνωτικό, αναισθητικό, διεγερτικό της όρεξης, τονωτικό, θεραπευτικό της αναιµίας, προστατευτικό της διάρροιας, αλλά και υπακτικό και διουρητικό κ.λπ. Ιπποκρατικά κείµενα καταγράφουν πόµατα, στα οποία «ο θερµός και ξηρός οίνος δυναµωτικός και κατευναστικός, αντισηπτικός και εξισορροπητικός της ευκρασίας δρα συνεργικώς προς τα λοιπά συστατικά». Ο σοφός Διοσκουρίδης καταγράφει µεγάλη ποικιλία ιατρικών οίνων. Ο Γαληνός παραθέτει πλήθος οινωδών σκευασµάτων µε θεραπευτικές ιδιότητες. Στην αιγυπτιακή και µεσοποταµιακή θεραπευτική, χρησιµοποιούνται τα οινώδη εκχυλίσµατα αρωµατικών φυτών. Το κρασί κατέχει εξέχουσα θέση σε πολλούς πολιτισµούς και θρησκείες ως µοναδικό ποτό συνδεδεµένο µε το µέτρο, την καλή σωµατική και ψυχική κατάσταση, του ισορροπηµένου τρόπου ζωής και τη µακροζωία Πηγή έµπνευσης, µέσο αναψυχής και επικοινωνίας. 12

13 2.5 «Πράσινο» κρασί Οι αµπελουργοί σήµερα θα πρέπει να ραντίζουν 3 φορές το χρόνο τα κλίµατά τους µε ισχυρά δηλητήρια γιατί διαφορετικά η σοδειά θα καταστραφεί πλήρως. Παραγωγοί µικρής κλίµακας σε χωριά δεν αγοράζουν σταφύλια από το εµπόριο διότι «ξέρουν»!!! Ο τρόπος για καθαρά και πραγµατικά «πράσινα» σταφύλια είναι η βιολογική καλλιέργεια. Στόχοι της βιολογικής αµπελοκαλλιέργειας Ø Χρήση αβλαβών πρώτων υλών και απορριµµάτων. Ø Κλειστός βιολογικός κύκλος παραγωγής µέσα στην επιχείρηση, µε επανάχρηση όλων των οργανικών ουσιών που προκύπτουν κατά την καλλιέργεια και την επεξεργασία. Αυτές οι ουσίες µπορούν είτε να συγκεντρωθούν σε σωρούς για τη δηµιουργία κοµπόστ, είτε να διοχετευθούν στο έδαφος ύ στερα από µια επιφανειακή βιοαποικοδόµηση. Ø Ανάπτυξη ανθεκτικών φυτών χωρίς τη χρήση ζιζανιοκτόνων, συνθετικών εντοµοκτόνων και οργανικών µυκητοκτόνων. 13

14 Μερικές ουσίες και µέθοδοι που επιτρέπεται να χρησιµοποιούνται για την προστασία των φυτών είναι: Χρήση ωφέλιµων εντόµων (π.χ. ichneumonidae) Προστασία από τα πουλιά Παγίδες µε κόλλα Φυτικά σκευάσµατα (εκχυλίσµατα κ.λπ.) Άλευρα και εκχυλίσµατα φυκιών Γαλακτοκοµικά προϊόντα Ρευστό πυρίτιο Υδρύαλος, πυριτικά άλατα του νατρίου ή του καλίου Σκόνη πετρωµάτων, άργιλοι Ανόργανα χαλκούχα σκευάσµατα (σε µικρές ποσότητες) Φυτικά έλαια (σιναπέλαιο), Παραφινέλαιο Ø Δεν πρέπει να χρησιµοποιούνται βιοµηχανικά λιπάσµατα µα οργανικά όπως: Κοπριά αγροτικών ζώων Κοπριά πουλερικών (µόνο αφυδατωµένη ή αποξηραµένη) Υποπροϊόντα από τα σφαγεία και την ιχθυοβιοµηχανία, όπως άλευρο κεράτων, αιµατάλευρο, οστεάλευρο, άλευρο από φτερά και τρίχες Κοµπόστ οικιακών απορριµµάτων µετά από διαλογή (µόνο φυτικά και ζωικά) Υποπροϊόντα φυτικής προέλευσης και απόβλητα από την οινοποίηση Άχυρα, Κοµπόστ από φλοιούς δένδρων και από άλλα υλικά φυτικής προέλευσης Ø Σε µικρές ποσότητες επιτρέπονται τα ανόργανα λιπάσµατα όπως: Σκόνη πετρωµάτων, άργιλοι Ασβέστιο φυσικής προέλευσης Μη επεξεργασµένα φωσφορικά άλατα, σκωρία Thomas Θειικό µαγνήσιο, θειικό κάλιο 14

15 Ø Όλα τα οργανικά στερεά και υγρά απόβλητα που προκύπτουν κατά τις επεξεργασίες θα πρέπει να διαχειρίζονται µε τέτοιο τρόπο ώστε να µην αποτελούν καµία επιβάρυνση για το περιβάλλον. Ø Τεχνικές που καταναλώνουν πολύ ενέργεια και πρώτες ύλες να αποφεύγονται. Ø Η χρησιµοποίηση ξύλινων υλικών υποστύλωσης, που πιθανώς κυκλοφορούν στο εµπόριο και προερχόµενα από τροπικά δάση, απαγορεύεται. Ø Για τη λειτουργία των αµπελουργικών µηχανηµάτων να χρησιµοποιούνται έλαια φυτικής προέλευσης (εφόσον διατίθενται στο εµπόριο). Τελικά η σωστή εφαρµογή µιας βιολογικής καλλιέργειας πρέπει να έχει ανώτερο κίνητρο από την ανάγκη για καθαρότερα προϊόντα. Το κίνητρο της «ειρηνικής» συµβίωσης, του σεβασµού και της αγάπης. 2.6 Μεθανόλη Παλαιότερα η µεθανόλη παρασκευάζονταν µε ξηρά απόσταξη του ξύλου γι αυτό και ονοµάζεται εµπειρικά ξυλόπνευµα. Σήµερα παρασκευάζεται βιοµηχανικά από το CO. CO + 2H 2 καταλύ τες CH 3 OH Η ονοµασία µεθυλική αλκοόλη προέρχεται από τις Ελληνικές λέξει µέθη και ύλη (ξυλεία, δάσος). Περιέχεται σε µικρές ποσότητες στα νέα κρασιά κυρίως στους µηλίτες. Η µεθανόλη που παράγεται από τη βιοµηχανία χρησιµοποιείται για την παρασκευή της φορµαλδεΰδης, ως διαλύτης και ως αντιπηκτικό. Δυστυχώς όµως χρησιµοποιείται παράνοµα για νοθεία στα ποτά. 15

16 2.7 Νοθεία στα ποτά Στην Ελλάδα τα παραδοσιακά ποτά ήταν το κρασί, το ούζο και το τσίπουρο. Σήµερα όµως η κατανάλωση ποτών υψηλής περιεκτικότητας σε αλκοόλη έχει ξεπεράσει την κατανάλωση των παραδοσιακών ποτών. Το κρασί νοθεύεται µε προσθήκη νερού που δεν είναι επικίνδυνο για την υγεία, ενώ το ούζο είναι το µοναδικό ποτό που δεν µπορεί να νοθευτεί διότι η προσθήκη άλλης ουσίας αλλάζει το χρώµα του. Η νοθεία είναι συνηθισµένο φαινόµενο στα ποτά που καταναλώνονται περισσότερο και κοστίζουν ακριβότερα Όµως ακόµη κι αν τα ποτά αυτά είναι «καθαρά» ο κίνδυνος βλάβης του ήπατος παραµένει εξαιρετικά υψηλότερος από εκείνον που προκαλεί η κατανάλωση κρασιού. Από έρευνες του ΣΔΟΕ και του Γενικού Χηµείου του Κράτους, που πραγµατοποιήθηκαν το καλοκαίρι του 2005, διαπιστώθηκε ότι bar και εστιατόρια σερβίρουν νοθευµένα ποτά σε ποσοστό, που φτάνει ακόµα και το 100%. Σύµφωνα µε στοιχεία του Γενικού Χηµείου του Κράτους νοθευµένα βρέθηκαν το 20% των δειγµάτων ουίσκι, το 65% των δειγµάτων βότκας και το 100% των δειγµάτων ρούµι και τεκίλας. Τα νοθευµένα ποτά περιέχουν µεθανόλη. Η µεθανόλη είναι τοξικό δηλητήριο. Κατανάλωση ποσότητας 2mL προκαλεί τύφλωση ενώ ποσότητα 30 ml προκαλεί το θάνατο. 16

17 Η τοξικότητα της µεθανόλης οφείλεται στο ό τι µετατρέπεται στον οργανισµό σε µεθανικό οξύ (µυρµηκικό οξύ) και µεθανάλη (φορµαλδεΰδη) η οποία προσβάλλει τα κύτταρα του αµφιβληστροειδή χιτώνα των µατιών και άλλων ζωτικών οργάνων. Τα ποτά που περιέχουν µεγαλύτερες ποσότητες µεθανόλης επιφέρουν περισσότερους πονοκεφάλους. Δεν είναι κρίµα να καταστρέφεται κάτι τόσο πολύτιµο, όσο τα µάτια µας, για µια κακή συνήθεια; Το 1985 ξέσπασε σκάνδαλο στη Αυστρία επειδή οινοπαραγωγοί προσθέσανε στο κρασί αιθανοδιόλη (γλυκόλη HO-CH 2 CH 2 -OH) η οποία είναι δηλητήριο όπως και η µεθανόλη. Η γλυκόλη είναι πιο παχύρρευστη από την αιθανόλη (µεγαλύτερο ιξώδες) και προστέθηκε στα κρασιά ώστε να αυξηθεί το ιξώδες τους και να πουληθούν ακριβότερα. Η αιθανοδιόλη χρησιµοποιείται σαν αντιπηκτικό στα συστήµατα ψύξης των µηχανών, σαν διαλύτης και για την παρασκευή πολυεστέρων. Ένας µη ειδικός, είναι πολύ δύσκολο να αντιληφθεί τη νοθεία. Ενδεχοµένως να το καταλαβαίνουν όσοι επιλέγουν πάντα µια συγκεκριµένη µάρκα ποτού οπότε αντιλαµβάνονται τη διαφορετική γεύση σε περίπτωση νοθείας. Τα συµπτώµατα από κατανάλωση "µπόµπας" είναι έντονος πονοκέφαλος και ζάλη. Αν καταναλωθούν µεγάλες ποσότητες, τα συµπτώµατα γίνονται πολύ έντονα και το άτοµο µπορεί να χάσει τις αισθήσεις του ενώ σε περιπτώσεις πολύ µεγάλης κατανάλωσης είναι δυνατόν να προκληθεί θάνατος. 17

18 Τα νοθευµένα ποτά παρασκευάζονται σε παράνοµα αποστακτήρια µε χαµηλής ποιότητας οινόπνευµα και προωθούνται στα κέντρα διασκέδασης τα οποία τα αγοράζουν σε πολύ χαµηλές τιµές. Τα κυκλώµατα, που προωθούν τα παράνοµα ποτά πραγµατοποιούν τζίρο πολλών εκατοµµυρίων ευρώ, καθώς δεν καταβάλλουν τον ειδικό φόρο κατανάλωσης που επιβάλλεται στα νόµιµα ποτά, ενώ για την παρασκευή τους χρησιµοποιούνται χαµηλής ποιότητας υλικά. Απαιτείται µεγάλη προσοχή στην κατανάλωση ποτών. Υπάρχουν πολλές περιπτώσεις, ιδίως νεαρών ατόµων, που έχουν φτάσει σε κατάσταση ψυχικής στην αρχή και σωµατικής τελικά εξάρτησης από το ποτό, κυρίως ουίσκι ή βότκα (τα ποτά αυτά περιέχουν περίπου 40% οινόπνευµα ενώ το κρασί 12% και η µπύρα 6%). Οι περιπτώσεις αλκοολικής ψύχωσης δεν είναι σπάνιες και τα αποτελέσµατα είναι ολέθρια όχι µόνο για τα εξαρτώµενα άτοµα αλλά και για το οικογενειακό τους περιβάλλον. Από υπερκατανάλωση ή από στέρηση τα άτοµα µπορεί να έχουν παραισθήσεις, να δρουν εκτός ελέγχου και να µη θυµούνται τις πράξεις τους οι οποίες συχνά είναι βίαιες. Ζωτικά όργανα του οργανισµού βλάπτονται ανεπανόρθωτα. Και αν όλα αυτά συµβούν σε µικρή ηλικία αποτελούν κακή προϋπόθεση για την εξέλιξη της υπόλοιπης ζωής. Ø Τελικά αν δε προσέξει κανείς µπορεί το ποτό να τον «πιεί» αντί να το πίνει. Η τηλεοπτική διαφήµιση των αλκοολούχων αποτελεί παρότρυνση, στην κατανάλωσή τους. Η κατανάλωση αλκοόλ από τους τηλεοπτικούς ήρωες, παρουσιάζεται ως γοητευτική συνήθεια, χωρίς σοβαρές συνέπειες και συνδέεται µε κοινωνικότητα, κοµψότητα, ελκυστικότητα, επιτυχία, ειδυλλιακές καταστάσεις, περιπέτεια. Οι πρωταγωνιστές των ταινιών ή των σήριαλ παρουσιάζονται µε ένα ποτήρι στο χέρι ή σε κατάσταση µέθης χωρίς αυτό να δηµιουργεί προβλήµατα. 18

19 Ακόµη και αν δεχθεί κανείς ότι µικρή κατανάλωση ποτών µπορεί να έχει ευεργετικά αποτελέσµατα είναι πέραν του βέβαιου ότι η κατάχρηση όχι µόνο αντισταθµίζει τα θετικά οφέλη αλλά οδηγεί τους ανθρώπους σε αθλιότητα και δυστυχία. Άλλά και τα µη αλκοολούχα ποτά δεν είναι εντελώς αθώα. Η κατανάλωση µεγάλης ποσότητας αεριούχων ποτών, όπως η κόκα κόλα, µπορεί να εξασθενίζει τα οστά οπότε αυξάνεται ο κίνδυνος τον ασθενειών σε αυτά. Τα αεριούχα ποτά περιέχουν διοξειδίου του άνθρακα, το οποίο ενισχύει την οξύτητά τους. Κατά την κατανάλωσή τους, το οξύ εισέρχεται στο κυκλοφορικό σύστηµα, και αντιδρά µε το ασβέστιο των οστών. Σε έρευνα, οι επιστήµονες ζήτησαν από µία οµάδα ανδρών να πίνουν επί 10 ηµέρες δύο λίτρα κόκα κόλα ηµερησίως. Στη συνέχεια, ζητήθηκε από τους ίδιους να αντικαταστήσουν την κόκα κόλα µε γάλα για άλλο ένα δεκαήµερο. Από τις εξετάσεις που ακολούθησαν διαπιστώθηκε σοβαρή απώλεια οστικής µάζας και επιβράδυνση της ανάπτυξης των οστών. 19

20 3. Υδρογονάνθρακες Οι υδρογονάνθρακες προέρχονται από τις ατελείς καύσεις των καυσίµων, από την καταλυτική πυρόλυση του πετρελαίου, από εκποµπές της βιοµηχανίας, από εξατµίσεις διαλυτών, από αποτεφρώσεις και από τη φύση (όπως CH 4 και τερπένια από τα κωνοφόρα δένδρα). Οι υδρογονάνθρακες: συνεισφέρουν στην δηµιουργία της φωτοχηµικής ρύπανσης (παράγουν τις φωτοοξειδωτικές ουσίες PANs) έχουν πολλές αρνητικές επιδράσεις στους ζωντανούς οργανισµούς και πολλοί από αυτούς είναι καρκινογόνοι, κυτταροτοξικοί και µεταλλαξιογόνοι. 3.1 Μεθάνιο Το µεθάνιο είναι το κύριο συστατικό του φυσικού αερίου και σαν καύσιµο προκαλεί λιγότερη ρύπανση στο περιβάλλον από το πετρέλαιο. Όµως όταν εκλύεται στην ατµόσφαιρα ενισχύει σηµαντικά το φαινόµενο του θερµοκηπίου (το µεθάνιο είναι 20 φορές ισχυρότερο αέριο θερµοκηπίου από το CO 2 ). Μεθάνιο παράγεται κατά τη σήψη των οργανικών ουσιών που προκαλείται από διάφορα αναερόβια βακτήρια. Το 30% της ποσότητας του µεθανίου που εκλύεται στην ατµόσφαιρα οφείλεται στη δραστηριότητα των βακτηρίων που υπάρχουν στα µηρυκαστικά (κυρίως στις αγελάδες). Για τον περιορισµό του µεθανίου που προέρχεται από τα µηρυκαστικά, έχει αρχίσει πειραµατικά ένα πρόγραµµα εµβολιασµού των ζώων µε ένα εµβόλιο που ελαττώνει τον πληθυσµό των βακτηρίων που συµβιώνουν µαζί τους. 20

21 Μεγάλες ποσότητες µεθανίου υπάρχουν στο υπέδαφος και στους ωκεανούς. Ακόµη και σήµερα άνθρωποι χάνουν τη ζωή τους από εκρήξεις µεθανίου στις στοές των ανθρακωρυχείων. Η παραγωγή του µεθανίου στους ωκεανούς οφείλεται στη δράση βακτηρίων που βρίσκονται σε ιζηµατογενή πετρώµατα πλούσια σε οργανική ύλη. Το αέριο που παράγεται εγκλωβίζεται σε θυλάκους, κοντά στο βυθό, αλλά όταν αναπτυχθεί αρκετή πίεση απελευθερώνεται βίαια. Η απότοµη έκλυση µεθανίου από τα βάθη των ωκεανών έχει σαν αποτέλεσµα να γίνεται η θάλασσα ελαφρότερη και από τον αέρα. Αν κάποιο πλοίο βρεθεί στην περιοχή τη στιγµή απελευθέρωσης του αερίου, θα βυθιστεί αµέσως. Πιθανολογείται ότι τεράστιες ποσότητες µεθανίου που διοχετεύθηκαν στην ατµόσφαιρα κατά το παρελθόν ήταν υπεύθυνες για την αύξηση της θερµοκρασίας της Γης. Αύξηση της θερµοκρασίας στους ωκεανούς κατά 1 o C είναι δυνατό να προκαλέσει απελευθέρωση µεγάλων ποσοτήτων µεθανίου στην ατµόσφαιρα µε συνέπεια την αλλαγή του κλίµατος. Μεθάνιο υπάρχει και σε άλλους πλανήτες (η ατµόσφαιρα του πλανήτη Ποσειδώνα περιέχει µεθάνιο, αιθένιο και αιθίνιο). 3.2 Αιθυλένιο Παράγεται από το πετρέλαιο µε πυρόλυση ή αφυδρογόνωση: C 13 H 28 C 8 H 18 + CH 2 =CH 2 + CH 3 CH=CH 2 CH 3 CH 3 CH 2 =CH 2 + H 2 21

22 Το αιθένιο χρησιµοποιείται για βιοµηχανική παραγωγή πλήθους οργανικών χηµικών όπως: πολυαιθυλένιο βενζόλιο, αιθυλοβενζόλιο, στυρόλιο, πολυστυρόλιο διχλωραιθάνιο, χλωροαιθένιο, χλωροαιθάνιο, PVC, Pb(C 2 H 5 ) 4 αιθανόλη, αιθανάλη, αιθανικό οξύ Αιθυλένιο και γεωργία Είναι γνωστό πως αν σε αποθηκευµένα µήλα σαπίσει ένα τότε, σε λίγο καιρό, θα σαπίσουν όλα. Από το σάπιο µήλο παράγεται αιθυλέν ιο που προκαλεί βλάβες στα γειτονικά υγιή φρούτα. Αυτά σαπίζουν, απελευθερώνουν C 2 H 4 και έτσι αλυσιδωτά προσβάλλονται όλα. Παλαιότερα υπήρχε η αντίληψη πως η παραγωγή του C 2 H 4 είναι αποτέλεσµα µόλυνσης των φυτών από κάποιο παθογόνο µικρόβιο ή καταστροφής ορισµένων κυττάρων από κάποια αιτία. Αποδείχθηκε όµως πως το C 2 H 4 παράγεται φυσιολογικά από υγιή κύτταρα και ασκεί ρυθµιστικό έλεγχο στην ωρίµανση. Έτσι σήµερα θεωρείται ως φυτορµόνη που συντελεί στην ωρίµανση των καρπών, την γήρανση, την αποκοπή των φύλλων και την προώθηση της άνθισης. Παράγεται στα φυτά κατά το µεταβολισµό του αµινοξέος µεθειονίνη: CH 3 -S-CH 2 CH 2 -CH-COO - + NH 3 CH 3 -SH + CH 2 =CH 2 + CO 2 + HCN Η παροχή C 2 H 4 επιταχύνει την ωρίµαση φρούτων, όπως η µπανάνα το αβοκάντο, τα ακτινίδια, ενώ παράλληλα και οι ίδιοι οι καρποί παράγουν σηµαντικές ποσότητες C 2 H 4 στη διάρκεια της ωρίµασης. Προκαλεί την εύκολη αποκοπή των φύλλων π.χ. της φασολιάς. Βελτιώνει την εµφάνιση των λεµονιών (αποκτούν κίτρινο χρώµα). 22

23 Πολλοί καρποί είναι πράσινοι λόγω της χλωροφύλλης. Το αιθυλένιο προκαλεί τη διάσπαση των χρωστικών της χλωροφύλλης µε αποτέλεσµα οι καρποί να αποκτούν κίτρινο, πορτοκαλί ή κόκκινο χρώµα από τα καροτένια, τις ξανθοφύλλες και τις ανθοκυάνες ή άλλες χρωστικές. Οι χρωστικές αυτές µπορεί να δηµιουργούνται κατά την ωρίµαση ή να προϋπάρχουν και να αποκαλύπτονται µετά την καταστροφή της χλωροφύλλης. Η ωρίµανση µπορεί να καθυστερεί: αν αποµακρύνεται το αιθυλένιο από τα φρούτα µε εξαερισµό σε ατµόσφαιρα εµπλουτισµένη µε CO 2 σε ατµόσφαιρα µε µειωµένη ποσότητα οξυγόνου σε χαµηλή θερµοκρασία Η αυξηµένη συγκέντρωση CO 2 παρεµποδίζει τη δράση του αιθυλενίου καθυστερώντας την ωρίµανση των καρπών. Το οξυγόνο χρειάζεται τόσο για την παραγωγή όσο και για τη δράση του αιθυλενίου. Σε πολύ χαµηλή θερµοκρασία (κοντά στο σηµείο πήξεως του νερού) δεν παράγεται αιθυλένιο αλλά και η δράση του περιορίζεται στο ελάχιστο. Σε υψηλές όµως θερµοκρασίες η επίδραση του αιθυλενίου στην ωρίµανση και το γηρασµό είναι έντονη. Καθώς αυξάνεται η θερµοκρασία από τους 0 0 C µέχρι τους 25 0 C αυξάνεται η παραγωγή αιθυλενίου. Στη γεωργία χρησιµοποιείται το 2-χλωροαιθυλοφωσφορικό οξύ, ClCH 2 CH 2 PO(OH) 2 σαν πηγή αιθυλενίου. Προστίθεται στις καλλιέργειες µε ντοµάτες, µήλα, κεράσια, βαµβάκι κ.α. ώστε να ωριµάζουν οµοιόµορφα και να γίνεται συνολική συγκοµιδή. Σε πολλές περιπτώσεις συλλέγονται και αποθηκεύονται άγουρα φρούτα και λαχανικά όπως π.χ. ντοµάτες. Αυτό γίνεται διότι για τη διακίνηση από τον παραγωγό προς στον καταναλωτή µέσω των εµπόρων, της λαχαναγοράς και των µανάβηδων απαιτούνται σε ορισµένες περιπτώσεις αρκετές ηµέρες οπότε, τα ώριµα φρούτα και λαχανικά θα είχαν καταστραφεί. 23

ΤΑΥΤΟΠΟΙΗΣΗ ΡΥΠΩΝ ΠΟΥ ΠΡΟΚΥΠΤΟΥΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΥΣΗ ΟΡΥΚΤΩΝ ΚΑΥΣΙΜΩΝ

ΤΑΥΤΟΠΟΙΗΣΗ ΡΥΠΩΝ ΠΟΥ ΠΡΟΚΥΠΤΟΥΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΥΣΗ ΟΡΥΚΤΩΝ ΚΑΥΣΙΜΩΝ !Unexpected End of Formula l ΤΑΥΤΟΠΟΙΗΣΗ ΡΥΠΩΝ ΠΟΥ ΠΡΟΚΥΠΤΟΥΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΥΣΗ ΟΡΥΚΤΩΝ ΚΑΥΣΙΜΩΝ ΘΕΩΡΗΤΙΚΟ ΜΕΡΟΣ Γεώργιος Α. Καπούλας Ανδρέας Φλαμουράκης Π ρ ό λ ο γ ο ς Η παρούσα εργασία εκπονήθηκε το ακαδημαϊκό

Διαβάστε περισσότερα

2 ο Κεφάλαιο: Πετρέλαιο - Υδρογονάνθρακες

2 ο Κεφάλαιο: Πετρέλαιο - Υδρογονάνθρακες 2 ο Κεφάλαιο: Πετρέλαιο - Υδρογονάνθρακες Δημήτρης Παπαδόπουλος, χημικός Βύρωνας, 2015 Καύσιμα - καύση Τα καύσιμα είναι υλικά που, όταν καίγονται, αποδίδουν σημαντικά και εκμεταλλεύσιμα ποσά θερμότητας.

Διαβάστε περισσότερα

ΓΓ/Μ ΣΥΣΤΗΜΑ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΟΡΟΣΗΜΟ. Τεύχος 2ο: Υδρογονάνθρακες Πετρέλαιο Προϊόντα από υδρογονάνθρακες Αιθανόλη - Ζυμώσεις

ΓΓ/Μ ΣΥΣΤΗΜΑ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΟΡΟΣΗΜΟ. Τεύχος 2ο: Υδρογονάνθρακες Πετρέλαιο Προϊόντα από υδρογονάνθρακες Αιθανόλη - Ζυμώσεις ΓΓ/Μ2 05-06 ΣΥΣΤΗΜΑ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΟΡΟΣΗΜΟ Τεύχος 2ο: Υδρογονάνθρακες Πετρέλαιο Προϊόντα από υδρογονάνθρακες Αιθανόλη - Ζυμώσεις 140 ΧΗΜΕΙΑ: Υδρογονάνθρακες- Πετρέλαιο - Προιόντα από υδρογονάνθρακες - Αιθανόλη

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ΓΕΝΙΚΟ ΜΕΡΟΣ ΟΡΓΑΝΙΚΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ΓΕΝΙΚΟ ΜΕΡΟΣ ΟΡΓΑΝΙΚΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ΓΕΝΙΚΟ ΜΕΡΟΣ ΟΡΓΑΝΙΚΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ Οργανικές ενώσεις Οργανική Χημεία είναι ο κλάδος της Χημείας που ασχολείται με τις ενώσεις του άνθρακα (C). Οργανικές ενώσεις ονομάζονται οι χημικές ενώσεις που

Διαβάστε περισσότερα

ΚΟΡΕΣΜΕΝΕΣ ΜΟΝΟΣΘΕΝΕΙΣ ΑΛΚΟΟΛΕΣ

ΚΟΡΕΣΜΕΝΕΣ ΜΟΝΟΣΘΕΝΕΙΣ ΑΛΚΟΟΛΕΣ ΚΟΡΕΣΜΕΝΕΣ ΜΟΝΟΣΘΕΝΕΙΣ ΑΛΚΟΟΛΕΣ Πρόκειται για αλκοόλες που διαθέτουν µόνο ένα υδροξύλιο και η ανθρακική τους αλυσίδα είναι κορεσµένη (µόνο απλοί δεσµοί). Ο γενικός τους τύπος είναι C ν ν+1 H ή R-H (όπου

Διαβάστε περισσότερα

Β / ΛΥΚΕΙΟΥ ΧΗΜΕΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ

Β / ΛΥΚΕΙΟΥ ΧΗΜΕΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ 3 ο ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΠΟΛΙΧΝΗΣ Β / ΛΥΚΕΙΟΥ ΧΗΜΕΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΑΛΚΑΝΙΑ ΑΛΚΕΝΙΑ ΑΛΚΙΝΙΑ ΑΛΚΟΟΛΕΣ ΚΑΡΒΟΞΥΛΙΚΑ ΟΞΕΑ eclass.sch.gr users.sch.gr/dtouloupas/moodle Γενικός Τύπος: C ν H ν+, ν 1 Χημικές Ιδιότητες

Διαβάστε περισσότερα

Θρεπτικές ύλες Τρόφιµα - Τροφή

Θρεπτικές ύλες Τρόφιµα - Τροφή ΧΗΜΕΙΑ ΤΡΟΦΙΜΩΝ 1 Θρεπτικές ύλες Τι καλούµε θρεπτικές ύλες; Ποιες είναι; Τρόφιµα Τι καλούµε τρόφιµο; Χηµεία Τροφίµων Θρεπτικές ύλες Τρόφιµα - Τροφή Προϋπόθεση για να χαρακτηριστεί ένα προϊόν τρόφιµο; 2

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΘΡΑΚΙΚΕΣ ΕΝΩΣΕΙΣ. Συνολική ποσότητα άνθρακα στην ατμόσφαιρα: 700 x 10 9 tn

ΑΝΘΡΑΚΙΚΕΣ ΕΝΩΣΕΙΣ. Συνολική ποσότητα άνθρακα στην ατμόσφαιρα: 700 x 10 9 tn ΑΝΘΡΑΚΙΚΕΣ ΕΝΩΣΕΙΣ CO 2, CO, CH 4, NMHC Συνολική ποσότητα άνθρακα στην ατμόσφαιρα: 700 x 10 9 tn Διοξείδιο του άνθρακα CO 2 : Άχρωμο και άοσμο αέριο Πηγές: Καύσεις Παραγωγή τσιμέντου Βιολογικές διαδικασίες

Διαβάστε περισσότερα

ΟΙ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΟΞΙΝΗΣ ΒΡΟΧΗΣ ΣΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ

ΟΙ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΟΞΙΝΗΣ ΒΡΟΧΗΣ ΣΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ !Unexpected End of Formula l ΟΙ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΟΞΙΝΗΣ ΒΡΟΧΗΣ ΣΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΘΕΩΡΗΤΙΚΟ ΜΕΡΟΣ Παραδεισανός Αδάμ ΠΡΟΛΟΓΟΣ Η εργασία αυτή εκπονήθηκε το ακαδημαϊκό έτος 2003 2004 στο μάθημα «Το πείραμα στη

Διαβάστε περισσότερα

Πόλλυ Μιχαηλίδου Κλινική Διαιτολόγος Γενικό Νοσοκοµείο Λευκωσίας, Κύπρος. 9 ο Πανελλήννιο Συνέδριο Αθηροσκλήρωσης 28 Φεβρουαρίου 2012 Θεσσαλονίκη

Πόλλυ Μιχαηλίδου Κλινική Διαιτολόγος Γενικό Νοσοκοµείο Λευκωσίας, Κύπρος. 9 ο Πανελλήννιο Συνέδριο Αθηροσκλήρωσης 28 Φεβρουαρίου 2012 Θεσσαλονίκη Πόλλυ Μιχαηλίδου Κλινική Διαιτολόγος Γενικό Νοσοκοµείο Λευκωσίας, Κύπρος 9 ο Πανελλήννιο Συνέδριο Αθηροσκλήρωσης 28 Φεβρουαρίου 2012 Θεσσαλονίκη «Το κόκκινο κρασί κάνει καλό στην καρδιά» «ΓΑΛΛΙΚΟ ΠΑΡΑΔΟΞΟ»

Διαβάστε περισσότερα

Σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία, ο Στάφυλος ήταν γιος του Διονύσου και τηςαριάδνης. Σε άλλο μύθο ο Στάφυλος ήταν βοσκός του βασιλεία της

Σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία, ο Στάφυλος ήταν γιος του Διονύσου και τηςαριάδνης. Σε άλλο μύθο ο Στάφυλος ήταν βοσκός του βασιλεία της Σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία, ο Στάφυλος ήταν γιος του Διονύσου και τηςαριάδνης. Σε άλλο μύθο ο Στάφυλος ήταν βοσκός του βασιλεία της ΑιτωλίαςΟινέα. Καθώς έβοσκε τις κατσίκες του, παρατήρησε ότι μια

Διαβάστε περισσότερα

Κωνσταντίνος Π. (Β 2 ) ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3: ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ

Κωνσταντίνος Π. (Β 2 ) ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3: ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ Κωνσταντίνος Π. (Β 2 ) ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3: ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ Βιοενεργητική είναι ο κλάδος της Βιολογίας που μελετά τον τρόπο με τον οποίο οι οργανισμοί χρησιμοποιούν ενέργεια για να επιβιώσουν και να υλοποιήσουν τις

Διαβάστε περισσότερα

Βιοκαύσιμα Αλκοόλες(Αιθανόλη, Μεθανόλη) Κιαχίδης Κυριάκος

Βιοκαύσιμα Αλκοόλες(Αιθανόλη, Μεθανόλη) Κιαχίδης Κυριάκος Βιοκαύσιμα Αλκοόλες(Αιθανόλη, Μεθανόλη) Κιαχίδης Κυριάκος Βιοκαύσιμα (Αλκοόλες) Η εξάντληση των αποθεμάτων του πετρελαίου και η ανάγκη για μείωση των αερίων του θερμοκηπίου ενισχύουν τη χρήση εναλλακτικών

Διαβάστε περισσότερα

Απώλειες των βιταμινών κατά την επεξεργασία των τροφίμων

Απώλειες των βιταμινών κατά την επεξεργασία των τροφίμων Απώλειες των βιταμινών κατά την επεξεργασία των τροφίμων Αποφλοίωση και καθαρισμός Πολλά φυτικά προϊόντα π.χ, μήλα, πατάτες χρειάζονται αποφλοίωση ή καθαρισμό μερικών τμημάτων τους πριν από την κατεργασία.

Διαβάστε περισσότερα

H Χημεία του άνθρακα: 2. Πετρέλαιο Φυσικό Αέριο - Πετροχημικά. Επιμέλεια παρουσίασης Παναγιώτης Αθανασόπουλος Δρ - Χημικός

H Χημεία του άνθρακα: 2. Πετρέλαιο Φυσικό Αέριο - Πετροχημικά. Επιμέλεια παρουσίασης Παναγιώτης Αθανασόπουλος Δρ - Χημικός H Χημεία του άνθρακα: 2. Πετρέλαιο Φυσικό Αέριο - Πετροχημικά Επιμέλεια παρουσίασης Παναγιώτης Αθανασόπουλος Δρ - Χημικός Σκοπός του μαθήματος: Να γνωρίζουμε τα κυριότερα συστατικά του πετρελαίου Να περιγράφουμε

Διαβάστε περισσότερα

-H 2 H2 O R C COOH. α- κετοξύ

-H 2 H2 O R C COOH. α- κετοξύ Παραπροϊόντα αλκοολικής ζύµωσης Τα παραπροϊόντα της αλκοολικής ζύµωσης είναι χηµικές ενώσεις που προέρχονται είτε από τον ίδιο το µηχανισµό της αλκοολικής ζύµωσης, είτε από το µεταβολισµό της ζύµης, είτε

Διαβάστε περισσότερα

3.2 Οξυγόνο. 2-3. Ποιες είναι οι φυσικές ιδιότητες του οξυγόνου. Οι φυσικές ιδιότητες του οξυγόνου εμφανίζονται στον παρακάτω πίνακα.

3.2 Οξυγόνο. 2-3. Ποιες είναι οι φυσικές ιδιότητες του οξυγόνου. Οι φυσικές ιδιότητες του οξυγόνου εμφανίζονται στον παρακάτω πίνακα. 93 Ερωτήσεις θεωρίας με απαντήσεις 3.2 Οξυγόνο 2-1. Ποιο είναι το οξυγόνο και πόσο διαδεδομένο είναι στη φύση. Το οξυγόνο είναι αέριο στοιχείο με μοριακό τύπο Ο 2. Είναι το πλέον διαδεδομένο στοιχείο στη

Διαβάστε περισσότερα

ΚΥΚΛΟΙ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ. Η ύλη που υπάρχει διαθέσιμη στη βιόσφαιρα είναι περιορισμένη. Ενώσεις και στοιχεία όπως:

ΚΥΚΛΟΙ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ. Η ύλη που υπάρχει διαθέσιμη στη βιόσφαιρα είναι περιορισμένη. Ενώσεις και στοιχεία όπως: ΚΥΚΛΟΙ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ Η ύλη που υπάρχει διαθέσιμη στη βιόσφαιρα είναι περιορισμένη. Ενώσεις και στοιχεία όπως: Το νερό (Η 2 Ο) Το οξυγόνο (Ο 2 ) Ο άνθρακας (C) Το άζωτο (N 2 ) Το θείο (S) Οφώσφορος(P) κυκλοφορούν

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 3 ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ

Κεφάλαιο 3 ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ Κεφάλαιο 3 ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ 3.1 Ενέργεια και οργανισμοί Όλοι οι οργανισμοί, εκτός από αυτούς από αυτούς που έχουν την ικανότητα να φωτοσυνθέτουν, εξασφαλίζουν ενέργεια διασπώντας τις θρεπτικές ουσιές που περιέχονται

Διαβάστε περισσότερα

1.5 Αλκένια - αιθένιο ή αιθυλένιο

1.5 Αλκένια - αιθένιο ή αιθυλένιο 19 1.5 Αλκένια - αιθένιο ή αιθυλένιο Γενικά Αλκένια ονομάζονται οι άκυκλοι ακόρεστοι υδρογονάνθρακες, οι οποίοι περιέχουν ένα διπλό δεσμό στο μόριο. O γενικός τύπος των αλκενίων είναι C ν Η 2ν (ν 2). Στον

Διαβάστε περισσότερα

Μέχρι σήµερα γνωρίζατε ότι η κατανάλωση ψωµιού είναι µία απολαυστική και θρεπτική συνήθεια. Από σήµερα η αγαπηµένη σας αυτή καθηµερινή συνήθεια µπορεί να παρέχει στον οργανισµό ακόµη περισσότερα θρεπτικά

Διαβάστε περισσότερα

καρβοξυλικά οξέα μεθυλοπροπανικό οξύ

καρβοξυλικά οξέα μεθυλοπροπανικό οξύ 112 4.1. Κορεσμένα μονο - Αιθανικό οξύ Γενικά Τα κορεσμένα μονο προκύπτουν θεωρητικά από τα αλκάνια, αν αντικαταστήσουμε ένα άτομο υδρογόνου με τη ρίζα καρβοξύλιο -COOH. Έχουν το γενικό τύπο: C ν H 2ν+1

Διαβάστε περισσότερα

ΡΥΠΑΝΣΗ. Ρύπανση : η επιβάρυνση του περιβάλλοντος με κάθε παράγοντα ( ρύπο ) που έχει βλαπτικές επιδράσεις στους οργανισμούς ΡΥΠΟΙ

ΡΥΠΑΝΣΗ. Ρύπανση : η επιβάρυνση του περιβάλλοντος με κάθε παράγοντα ( ρύπο ) που έχει βλαπτικές επιδράσεις στους οργανισμούς ΡΥΠΟΙ ΡΥΠΑΝΣΗ Ρύπανση : η επιβάρυνση του περιβάλλοντος με κάθε παράγοντα ( ρύπο ) που έχει βλαπτικές επιδράσεις στους οργανισμούς ΡΥΠΟΙ χημικές ουσίες μορφές ενέργειας ακτινοβολίες ήχοι θερμότητα ΕΠΙΚΥΝΔΥΝΟΤΗΤΑ

Διαβάστε περισσότερα

ΧΗΜΕΙΑ Γ' ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ. + SO 4 Βάσεις είναι οι ενώσεις που όταν διαλύονται σε νερό δίνουν ανιόντα υδροξειδίου (ΟΗ - ). NaOH Na

ΧΗΜΕΙΑ Γ' ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ. + SO 4 Βάσεις είναι οι ενώσεις που όταν διαλύονται σε νερό δίνουν ανιόντα υδροξειδίου (ΟΗ - ). NaOH Na ΧΗΜΕΙΑ Γ' ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ ΟΞΕΩΝ Αλλάζουν το χρώμα των δεικτών. Αντιδρούν με μέταλλα και παράγουν αέριο υδρογόνο (δες απλή αντικατάσταση) Αντιδρούν με ανθρακικά άλατα και παράγουν αέριο CO2. Έχουν όξινη

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΤΡΕΛΑΙΟ ΥΔΡΟΓΟΝΑΝΘΡΑΚΕΣ ΚΑΥΣΗ και ΚΑΥΣΙΜΑ

ΠΕΤΡΕΛΑΙΟ ΥΔΡΟΓΟΝΑΝΘΡΑΚΕΣ ΚΑΥΣΗ και ΚΑΥΣΙΜΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟ ΥΔΡΟΓΟΝΑΝΘΡΑΚΕΣ ΚΑΥΣΗ και ΚΑΥΣΙΜΑ Καύση ονομάζεται η αντίδραση μιας οργανικής ή ανόργανης ουσίας με το Ο 2, κατά την οποία εκλύεται θερμότητα στο περιβάλλον και παράγεται φως. Είδη καύσης Α.

Διαβάστε περισσότερα

Διαλύματα - Περιεκτικότητες διαλυμάτων Γενικά για διαλύματα

Διαλύματα - Περιεκτικότητες διαλυμάτων Γενικά για διαλύματα Διαλύματα - Περιεκτικότητες διαλυμάτων Γενικά για διαλύματα Μάθημα 6 6.1. SOS: Τι ονομάζεται διάλυμα, Διάλυμα είναι ένα ομογενές μίγμα δύο ή περισσοτέρων καθαρών ουσιών. Παράδειγμα: Ο ατμοσφαιρικός αέρας

Διαβάστε περισσότερα

Πηγή: ΑΠΟΛΥΜΑΝΣΗ ΤΟΥ ΠΟΣΙΜΟΥ ΝΕΡΟΥ : ΠΡΟΧΩΡΗΜΕΝΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ ΤΟΥ ΧΛΩΡΙΟΥ, ΘΕΟΔΩΡΑΤΟΥ ΑΓΓΕΛΙΚΗ, ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ, ΜΥΤΙΛΗΝΗ 2005

Πηγή: ΑΠΟΛΥΜΑΝΣΗ ΤΟΥ ΠΟΣΙΜΟΥ ΝΕΡΟΥ : ΠΡΟΧΩΡΗΜΕΝΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ ΤΟΥ ΧΛΩΡΙΟΥ, ΘΕΟΔΩΡΑΤΟΥ ΑΓΓΕΛΙΚΗ, ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ, ΜΥΤΙΛΗΝΗ 2005 Πηγή: ΑΠΟΛΥΜΑΝΣΗ ΤΟΥ ΠΟΣΙΜΟΥ ΝΕΡΟΥ : ΠΡΟΧΩΡΗΜΕΝΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ ΤΟΥ ΧΛΩΡΙΟΥ, ΘΕΟΔΩΡΑΤΟΥ ΑΓΓΕΛΙΚΗ, ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ, ΜΥΤΙΛΗΝΗ 2005 ΠΡΟΧΩΡΗΜΕΝΕΣ ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΟΞΕΙΔΩΣΗΣ 1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Οι προχωρημένες τεχνικές

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΙΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ 3.1 ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ

ΕΡΓΑΣΙΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ 3.1 ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ ΕΡΓΑΣΙΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ 3.1 ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ Οι οργανισμοί εξασφαλίζουν ενέργεια, για τις διάφορες λειτουργίες τους, διασπώντας θρεπτικές ουσίες που περιέχονται στην τροφή τους. Όμως οι φωτοσυνθετικοί

Διαβάστε περισσότερα

ΧΗΜΕΙΑ Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΕΝΟΤΗΤΑ: 1.2

ΧΗΜΕΙΑ Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΕΝΟΤΗΤΑ: 1.2 ΕΝΟΤΗΤΑ: 1.2 Η ύλη συναντάται σε τρεις φυσικές καταστάσεις: Στερεή: έχει καθορισμένη μάζα, σχήμα και όγκο. Υγρή: έχει καθορισμένη μάζα και όγκο, ενώ σχήμα κάθε φορά παίρνει το σχήμα του δοχείου που το

Διαβάστε περισσότερα

Σελίδα: 1 - ΦΕ-Χημεία Β Λ.-Αλκοόλες-Επιμέλεια: Παναγιώτης Κουτσομπόγερας. Όνομα & Επώνυμο : Τάξη: B Ημερομηνία: ΑΛΚΟΟΛΕΣ

Σελίδα: 1 - ΦΕ-Χημεία Β Λ.-Αλκοόλες-Επιμέλεια: Παναγιώτης Κουτσομπόγερας. Όνομα & Επώνυμο : Τάξη: B Ημερομηνία: ΑΛΚΟΟΛΕΣ Σελίδα: 1 - ΦΕ-Χημεία Β Λ.-Αλκοόλες-Επιμέλεια: Παναγιώτης Κουτσομπόγερας Όνομα & Επώνυμο : Τάξη: B Ημερομηνία: ΑΛΚΟΟΛΕΣ Σελίδα: 2 - ΦΕ-Χημεία Β Λ.-Αλκοόλες-Επιμέλεια: Παναγιώτης Κουτσομπόγερας Δίνονται

Διαβάστε περισσότερα

III. ΧΗΜΕΙΑ. Β τάξης ημερήσιου Γενικού Λυκείου

III. ΧΗΜΕΙΑ. Β τάξης ημερήσιου Γενικού Λυκείου III. ΧΗΜΕΙΑ Β τάξης ημερήσιου Γενικού Λυκείου Θα διδαχθεί το βιβλίο «XHMEIA» της Α τάξης Γενικού Λυκείου των Λιοδάκη Σ., Γάκη Δ., Θεοδωρόπουλου Δ., Θεοδωρόπουλου Π. και Κάλλη Α. Θα διδαχθεί το βιβλίο «XHMEIA»

Διαβάστε περισσότερα

ΤΡΟΦΟΓΝΩΣΙΑ. Υπεύθυνος Καθηγητής: Παπαμιχάλης Αναστάσιος

ΤΡΟΦΟΓΝΩΣΙΑ. Υπεύθυνος Καθηγητής: Παπαμιχάλης Αναστάσιος ΤΡΟΦΟΓΝΩΣΙΑ Υπεύθυνος Καθηγητής: Παπαμιχάλης Αναστάσιος ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΘΡΕΠΤΙΚΩΝ ΥΛΩΝ Υδατάνθρακες Λίπη Πρωτεΐνες Νερό Ανόργανα συστατικά Βιταμίνες Υπευθ. Καθηγητής: Παπαμιχάλης Αναστάσιος ΥΔΑΤΑΝΘΡΑΚΕΣ Οι

Διαβάστε περισσότερα

Εργασία για το μάθημα της Βιολογίας. Περίληψη πάνω στο κεφάλαιο 3 του σχολικού βιβλίου

Εργασία για το μάθημα της Βιολογίας. Περίληψη πάνω στο κεφάλαιο 3 του σχολικού βιβλίου Εργασία για το μάθημα της Βιολογίας Περίληψη πάνω στο κεφάλαιο 3 του σχολικού βιβλίου Στο 3 ο κεφάλαιο του βιβλίου η συγγραφική ομάδα πραγματεύεται την ενέργεια και την σχέση που έχει αυτή με τους οργανισμούς

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΥΣΙΜΑ-ΚΑΥΣΗ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟ

ΚΑΥΣΙΜΑ-ΚΑΥΣΗ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟ ΚΑΥΣΙΜΑ-ΚΑΥΣΗ Τα καύσιμα είναι υλικά που, όταν καίγονται, αποδίδουν σημαντικά και εκμεταλλεύσιμα ποσά θερμότητας. Τα καύσιμα που παίρνουμε έτοιμα από τη φύση λέγονται φυσικά, ενώ αυτά που παρασκευάζουμε

Διαβάστε περισσότερα

Είναι: µίγµα αέριων υδρογονανθράκων µε κύριο συστατικό το µεθάνιο, CH 4 (µέχρι και 90%)

Είναι: µίγµα αέριων υδρογονανθράκων µε κύριο συστατικό το µεθάνιο, CH 4 (µέχρι και 90%) Φυσικό αέριο Βιοαέριο Αλκάνια ΦΥΣΙΚΟ ΑΕΡΙΟ Είναι: µίγµα αέριων υδρογονανθράκων µε κύριο συστατικό το µεθάνιο, CH 4 (µέχρι και 90%) Χρησιµοποιείται ως: Καύσιµο Πρώτη ύλη στην πετροχηµική βιοµηχανία Πλεονεκτήµατα

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ 2016 Β ΦΑΣΗ ΧΗΜΕΙΑ. Ηµεροµηνία: Τετάρτη 4 Μαΐου 2016 ιάρκεια Εξέτασης: 2 ώρες ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ 2016 Β ΦΑΣΗ ΧΗΜΕΙΑ. Ηµεροµηνία: Τετάρτη 4 Μαΐου 2016 ιάρκεια Εξέτασης: 2 ώρες ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ ΤΑΞΗ: Β ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΣ: ΘΕΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥ ΩΝ ΜΑΘΗΜΑ: ΧΗΜΕΙΑ ΘΕΜΑ Α Ηµεροµηνία: Τετάρτη 4 Μαΐου 2016 ιάρκεια Εξέτασης: 2 ώρες ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ Να γράψετε στο τετράδιο σας τον αριθµό κάθε µίας από

Διαβάστε περισσότερα

Αθανάσιος Κωστούλας Πνευμονολόγος-Φυματιολόγος

Αθανάσιος Κωστούλας Πνευμονολόγος-Φυματιολόγος Αθανάσιος Κωστούλας Πνευμονολόγος-Φυματιολόγος Η παρουσία στην ατμόσφαιρα αερίων ή σωματιδίων σε συγκεντρώσεις οι οποίες προξενούν βλάβες τόσο στο φυσικό περιβάλλον όσο και στους ζωντανούς οργανισμούς

Διαβάστε περισσότερα

ΒΙΟΓΕΩΧΗΜΙΚΟΙ ΚΥΚΛΟΙ Βιογεωχημικός κύκλος

ΒΙΟΓΕΩΧΗΜΙΚΟΙ ΚΥΚΛΟΙ Βιογεωχημικός κύκλος ΒΙΟΓΕΩΧΗΜΙΚΟΙ ΚΥΚΛΟΙ Βιογεωχημικός κύκλος ενός στοιχείου είναι, η επαναλαμβανόμενη κυκλική πορεία του στοιχείου στο οικοσύστημα. Οι βιογεωχημικοί κύκλοι, πραγματοποιούνται με την βοήθεια, βιολογικών, γεωλογικών

Διαβάστε περισσότερα

ΒΙΟΚΑΥΣΙΜΑ. Πολυχρόνης Καραγκιοζίδης Χημικός Mcs Σχολικός Σύμβουλος.

ΒΙΟΚΑΥΣΙΜΑ. Πολυχρόνης Καραγκιοζίδης Χημικός Mcs Σχολικός Σύμβουλος. ΒΙΟΚΑΥΣΙΜΑ Πολυχρόνης Καραγκιοζίδης Χημικός Mcs Σχολικός Σύμβουλος. ΤΑ ΚΥΡΙΟΤΕΡΑ ΒΙΟΚΑΥΣΙΜΑ 1. Τα καυσόξυλα και το ξυλοκάρβουνο, γνωστά από τους προϊστορικούς χρόνους. 2. Οι πελλέτες (pellets). Προκύπτουν

Διαβάστε περισσότερα

Επιδραση της αλατισης και καπνισης στα θρεπτικα συστατικά των ζωικών προιοντων Εκτός από το χλωριούχο νάτριο, για συντηρηση για τα ψαρια και το

Επιδραση της αλατισης και καπνισης στα θρεπτικα συστατικά των ζωικών προιοντων Εκτός από το χλωριούχο νάτριο, για συντηρηση για τα ψαρια και το Επιδραση της αλατισης και καπνισης στα θρεπτικα συστατικά των ζωικών προιοντων Εκτός από το χλωριούχο νάτριο, για συντηρηση για τα ψαρια και το κρεας, γίνεται και χρήση άλλων αλατων όπως νιτρικών και νιτρωδών.

Διαβάστε περισσότερα

Τα Αίτια Των Κλιματικών Αλλαγών

Τα Αίτια Των Κλιματικών Αλλαγών Τα Αίτια Των Κλιματικών Αλλαγών Το Φαινόμενο του θερμοκηπίου Η τρύπα του όζοντος Η μόλυνση της ατμόσφαιρας Η μόλυνση του νερού Η μόλυνση του εδάφους Όξινη βροχή Ρύπανση του περιβάλλοντος Ραδιενεργός ρύπανση

Διαβάστε περισσότερα

Ε ΑΦΟΣ. Έδαφος: ανόργανα οργανικά συστατικά

Ε ΑΦΟΣ. Έδαφος: ανόργανα οργανικά συστατικά Ε ΑΦΟΣ Έδαφος: ανόργανα οργανικά συστατικά ρ. Ε. Λυκούδη Αθήνα 2005 Έδαφος Το έδαφος σχηµατίζεται από τα προϊόντα της αποσάθρωσης των πετρωµάτων του υποβάθρου (µητρικό πέτρωµα) ή των πετρωµάτων τω γειτονικών

Διαβάστε περισσότερα

Το τσιγάρο (στην Καθαρεύουσα σιγαρέτο αποτελείται από μικρά κομμάτια επεξεργα σμένου καπνού που είναι τυλιγμένα σε χαρτί.

Το τσιγάρο (στην Καθαρεύουσα σιγαρέτο αποτελείται από μικρά κομμάτια επεξεργα σμένου καπνού που είναι τυλιγμένα σε χαρτί. ΤΣΙΓΑΡΟ ΕΙΣΑΓΩΓΉ Το τσιγάρο (στην Καθαρεύουσα σιγαρέτο) αποτελείται από μικρά κομμάτια επεξεργασμένου καπνού που είναι τυλιγμένα σε χαρτί. Έχει κυλινδρικό σχήμα και μπορεί να έχει στο ένα του άκρο επιστόμιο

Διαβάστε περισσότερα

ΜΙΑ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΤΗ ΒΔΟΜΑΔΑ ΔΙΔΑΚΤΕΑ ΥΛΗ ΣΤΟΧΟΙ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΠΡΩΤΗ ΕΝΟΤΗΤΑ

ΜΙΑ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΤΗ ΒΔΟΜΑΔΑ ΔΙΔΑΚΤΕΑ ΥΛΗ ΣΤΟΧΟΙ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΠΡΩΤΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΑΝΑΛΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΧΗΜΕΙΑΣ Γ ΤΑΞΗ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΓΡΑΦΕΙΑ ΕΠΙΘΕΩΡΗΤΩΝ ΜΕΣΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΛΕΥΚΩΣΙΑ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ 2007-2008 ΜΙΑ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΤΗ ΒΔΟΜΑΔΑ ΔΙΔΑΚΤΕΑ ΥΛΗ ΣΤΟΧΟΙ

Διαβάστε περισσότερα

Διακρίνονται σε: λίπη (είναι στερεά σε συνήθεις θερμοκρασίες) έλαια (είναι υγρά)

Διακρίνονται σε: λίπη (είναι στερεά σε συνήθεις θερμοκρασίες) έλαια (είναι υγρά) ΕΛΑΙΟΛΑΔΟ & ΔΙΑΤΡΟΦΗ Λίπη και έλαια: Βασική κατηγορία θρεπτικών υλών που αποτελούν σημαντική πηγή ενέργειας. Είναι ενώσεις που προκύπτουν από την αντίδραση οργανικών οξέων με γλυκερίνη και λέγονται γλυκερίδια

Διαβάστε περισσότερα

Μεσογειακή Διατροφή Τι γνωρίζουμε για αυτή;

Μεσογειακή Διατροφή Τι γνωρίζουμε για αυτή; Μεσογειακή Διατροφή Τι γνωρίζουμε για αυτή; Στις αρχές της δεκαετίας του 1950 ξεκίνησε μία μεγάλη έρευνα, γνωστή ως η μελέτη των 7 χωρών, όπου μελετήθηκαν οι διατροφικές συνήθειες ανθρώπων από τις εξής

Διαβάστε περισσότερα

προϊόντων του Δρ Κωσταρέλλη Βασιλική Λέκτορας Χαροκοπείου Πανεπιστημίου

προϊόντων του Δρ Κωσταρέλλη Βασιλική Λέκτορας Χαροκοπείου Πανεπιστημίου Η διατροφική αξία του σταφυλιού και των προϊόντων του Δρ Κωσταρέλλη Βασιλική Λέκτορας Χαροκοπείου Πανεπιστημίου Η καλλιέργεια του αμπελιού στην στην αρχαιότητα Δίαιτα στην Αρχαία Ελλάδα Το Μεσογειακή πρότυπο

Διαβάστε περισσότερα

Αλληλεπιδράσεις θρεπτικών συστατικών των τροφίμων

Αλληλεπιδράσεις θρεπτικών συστατικών των τροφίμων Αλληλεπιδράσεις θρεπτικών συστατικών των τροφίμων Τα τρόφιμα είναι σύνθετοι συνδυασμοί που προέρχονται από πολλές πηγες. Όλα τα τρόφιμα έχουν τη δυνατότητα αλλεπίδρασης (χημικής) σε διαφορετικό βαθμό.

Διαβάστε περισσότερα

Άσκηση 4η. Ανίχνευση χημικών της καθημερινής ζωής

Άσκηση 4η. Ανίχνευση χημικών της καθημερινής ζωής Άσκηση 4η Ανίχνευση χημικών της καθημερινής ζωής 2 Θεωρητικό μέρος Αναλυτική Χημεία ονομάζεται ο κλάδος της Χημείας που αναπτύσσει και εφαρμόζει μεθόδους, όργανα και στρατηγικές για να δώσει πληροφορίες

Διαβάστε περισσότερα

Ο αλκοολικός τίτλος % vol είναι % v/v. Η αλκοόλη, % vol, μετράται στους 20 o C. Γίνεται διόρθωση της αλκοόλης όταν η θερμοκρασία είναι διαφορετική

Ο αλκοολικός τίτλος % vol είναι % v/v. Η αλκοόλη, % vol, μετράται στους 20 o C. Γίνεται διόρθωση της αλκοόλης όταν η θερμοκρασία είναι διαφορετική ΟΙΝΟΣ ΑΛΚΟΟΛΗ Με απόσταξη 200 ml οίνου συλλέγονται 133-150 ml αποστάγματος. Για την εξουδετέρωση της οξύτητας του οίνου, για να μη ληφθούν στο απόσταγμα πτητικά οξέα (οξικό, ανθρακικό και θειώδες), στα

Διαβάστε περισσότερα

ΑΛΚΟΟΛ. Φλίγκος Γιώργος Φραγκούλιας Κων/νος. νος Παναγιωταροπούλου Φωτεινή Ξυδιά Φωτεινή Λύκα Μαρία Βασιλόγιαννη Μαρία

ΑΛΚΟΟΛ. Φλίγκος Γιώργος Φραγκούλιας Κων/νος. νος Παναγιωταροπούλου Φωτεινή Ξυδιά Φωτεινή Λύκα Μαρία Βασιλόγιαννη Μαρία ΑΛΚΟΟΛ Φλίγκος Γιώργος Φραγκούλιας Κων/νος νος Παναγιωταροπούλου Φωτεινή Ξυδιά Φωτεινή Λύκα Μαρία Βασιλόγιαννη Μαρία Λίγα λόγια για την ιστορία του Ο Διόνυσος ήταν ο θεός του κρασιού, γιος του Δία και

Διαβάστε περισσότερα

Ποια η χρησιμότητα των πρωτεϊνών;

Ποια η χρησιμότητα των πρωτεϊνών; ΠΡΩΤΕΪΝΕΣ Τι είναι οι πρωτεϊνες; Η ονομασία πρωτεϊνες προέρχεται από το ρήμα πρωτεύω και σημαίνει την εξαιρετική σημασία που έχουν οι πρωτεϊνες για την υγεία του ανθρώπινου σώματος. Από την εποχή των Ολυμπιακών

Διαβάστε περισσότερα

ΒΙΟΓΕΩΧΗΜΙΚΟΙ ΚΥΚΛΟΙ. Το σύνολο των μετασχηματισμών βιολογικής ή χημικής φύσης που λαμβάνουν χώρα κατά την ανακύκλωση ορισμένων στοιχείων

ΒΙΟΓΕΩΧΗΜΙΚΟΙ ΚΥΚΛΟΙ. Το σύνολο των μετασχηματισμών βιολογικής ή χημικής φύσης που λαμβάνουν χώρα κατά την ανακύκλωση ορισμένων στοιχείων ΒΙΟΓΕΩΧΗΜΙΚΟΙ ΚΥΚΛΟΙ Το σύνολο των μετασχηματισμών βιολογικής ή χημικής φύσης που λαμβάνουν χώρα κατά την ανακύκλωση ορισμένων στοιχείων Επιβίωση οργανισμών Ύλη o Η ύλη που υπάρχει διαθέσιμη στη βιόσφαιρα

Διαβάστε περισσότερα

Το μεγαλύτερο μέρος της γης αποτελείται από νερό. Το 97,2% του νερού αυτού

Το μεγαλύτερο μέρος της γης αποτελείται από νερό. Το 97,2% του νερού αυτού 1. Το νερό στη φύση και τη ζωή των ανθρώπων Το μεγαλύτερο μέρος της γης αποτελείται από νερό. Το 97,2% του νερού αυτού βρίσκεται στους ωκεανούς, είναι δηλαδή αλμυρό. Μόλις το 2% βρίσκεται στους πόλους

Διαβάστε περισσότερα

Χημεία Β Λτκείξτ Τπάοεζα θεμάσωμ 33

Χημεία Β Λτκείξτ Τπάοεζα θεμάσωμ 33 Χημεία Β Λτκείξτ Τπάοεζα θεμάσωμ 33 3. Αλκόολεσ 3.1 Να χαρακτηρίςετε τισ προτάςεισ που ακολουθούν ωσ ςωςτέσ ή ωσ λανθαςμένεσ και να αιτιολογήςετε τισ απαντήςεισ ςασ: 1. Να χαρακτηρίσετε τις προτάσεις που

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΡΜΙΚΕΣ Ι ΙΟΤΗΤΕΣ ΤΟΥ ΞΥΛΟΥ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΙΣ Ι ΙΟΤΗΤΕΣ ΞΥΛΟΥ

ΘΕΡΜΙΚΕΣ Ι ΙΟΤΗΤΕΣ ΤΟΥ ΞΥΛΟΥ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΙΣ Ι ΙΟΤΗΤΕΣ ΞΥΛΟΥ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΙΣ Ι ΙΟΤΗΤΕΣ ΞΥΛΟΥ ΘΕΡΜΙΚΕΣ Ι ΙΟΤΗΤΕΣ ΤΟΥ ΞΥΛΟΥ ρ. Γεώργιος Μαντάνης Εργαστήριο Επιστήµης Ξύλου Τµήµα Σχεδιασµού & Τεχνολογίας Ξύλου - Επίπλου ΙΑΣΤΟΛΗ - ΣΥΣΤΟΛΗ Όταν θερµαίνεται το ξύλο αυξάνονται

Διαβάστε περισσότερα

3.1 ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ

3.1 ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ 3.1 ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ Όλοι οι οργανισμοί προκειμένου να επιβιώσουν και να επιτελέσουν τις λειτουργίες τους χρειάζονται ενέργεια. Οι φυτικοί οργανισμοί μετατρέπουν την ηλιακή ενέργεια με τη διαδικασία

Διαβάστε περισσότερα

Τι Περιέχουν τα Τσιγάρα;

Τι Περιέχουν τα Τσιγάρα; Τι Περιέχουν τα Τσιγάρα; Ο καπνός των τσιγάρων περιέχει περισσότερες από 4000 χημικές ουσίες. Οι περισσότερες έχουν αρκετά δηλητηριώδης δράση, ενώ τουλάχιστον οι 43 από αυτές τις ουσίες, ευθύνονται για

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΜΑ: Διδασκαλία του μαθήματος «Χημεία Γενικής Παιδείας» στην Β τάξη Ημερησίου Ενιαίου Λυκείου και στη Γ τάξη Εσπερινού Ενιαίου Λυκείου

ΘΕΜΑ: Διδασκαλία του μαθήματος «Χημεία Γενικής Παιδείας» στην Β τάξη Ημερησίου Ενιαίου Λυκείου και στη Γ τάξη Εσπερινού Ενιαίου Λυκείου ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΘΝ. ΠΑΙΔΕΙΑΣ & ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ENIAIOΣ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΣ ΤΟΜΕΑΣ ΘΕΜΑΤΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ, ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗΣ ΚΑΙ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΩΝ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΣΠΟΥΔΩΝ Δ/ΘΜΙΑΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ A ΤΜΗΜΑ Βαθμός Ασφαλείας... Αθήνα.

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΧΗΜΕΙΑΣ Β ΤΑΞΗΣ ΛΥΚΕΙΟΥ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙ ΕΙΑΣ

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΧΗΜΕΙΑΣ Β ΤΑΞΗΣ ΛΥΚΕΙΟΥ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙ ΕΙΑΣ Εργαστηριακό Κέντρο Φυσικών Επιστηµών Aγίων Αναργύρων Υπεύθυνος Εργαστηρίου : Χαρακόπουλος Καλλίνικος Επιµέλεια Παρουσίαση : Καραγιάννης Πέτρος ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΧΗΜΕΙΑΣ Β ΤΑΞΗΣ ΛΥΚΕΙΟΥ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙ

Διαβάστε περισσότερα

Ξεκινήστε με C. Εμπλουτίστε τη διατροφή σας με αντιοξειδωτικά

Ξεκινήστε με C. Εμπλουτίστε τη διατροφή σας με αντιοξειδωτικά Ο οργανισμός ενός καπνιστή δέχεται συνεχώς τη βλαπτική δράση του τσιγάρου, είναι φυσικό, λοιπόν, να έχει και διαφορετικές διατροφικές ανάγκες από τον οργανισμό ενός μη καπνιστή. Υπάρχουν τροφές που μειώνουν

Διαβάστε περισσότερα

Ενεργειακή Αξιοποίηση Βιομάζας. Δρ Θρασύβουλος Μανιός Αναπληρωτής Καθηγητής ΤΕΙ Κρήτης ΣΕΠ στην ΠΣΕ50

Ενεργειακή Αξιοποίηση Βιομάζας. Δρ Θρασύβουλος Μανιός Αναπληρωτής Καθηγητής ΤΕΙ Κρήτης ΣΕΠ στην ΠΣΕ50 Ενεργειακή Αξιοποίηση Βιομάζας Δρ Θρασύβουλος Μανιός Αναπληρωτής Καθηγητής ΤΕΙ Κρήτης ΣΕΠ στην ΠΣΕ50 Τι ορίζουμε ως «βιομάζα» Ως βιομάζα ορίζεται η ύλη που έχει βιολογική (οργανική) προέλευση. Πρακτικά,

Διαβάστε περισσότερα

ΑΣΚΗΣΗ 8 Η. ΕΝΖΥΜΑ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ ΟΞΥΓΑΛΑΚΤΙΚΗΣ ΖΥΜΩΣΗΣ. Εργαστήριο Χημείας & Τεχνολογίας Τροφίμων

ΑΣΚΗΣΗ 8 Η. ΕΝΖΥΜΑ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ ΟΞΥΓΑΛΑΚΤΙΚΗΣ ΖΥΜΩΣΗΣ. Εργαστήριο Χημείας & Τεχνολογίας Τροφίμων ΑΣΚΗΣΗ 8 Η. ΕΝΖΥΜΑ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ ΟΞΥΓΑΛΑΚΤΙΚΗΣ ΖΥΜΩΣΗΣ Εργαστήριο Χημείας & Τεχνολογίας Τροφίμων ΕΝΖΥΜΑ ΖΥΜΩΣΗ ΟΞΥΓΑΛΑΚΤΙΚΗ ΖΥΜΩΣΗ ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΕΝΖΥΜΑ Το κλειδί της φύσης για τη ζωή - κινούν τα πάντα,

Διαβάστε περισσότερα

Ισορροπία στη σύσταση αέριων συστατικών

Ισορροπία στη σύσταση αέριων συστατικών Ισορροπία στη σύσταση αέριων συστατικών Για κάθε αέριο υπάρχουν μηχανισμοί παραγωγής και καταστροφής Ρυθμός μεταβολής ενός αερίου = ρυθμός παραγωγής ρυθμός καταστροφής Όταν: ρυθμός παραγωγής = ρυθμός καταστροφής

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στην Επιστήμη του Μηχανικού Περιβάλλοντος Δ Ι Δ Α Σ Κ Ο Υ Σ Α Κ Ρ Ε Σ Τ Ο Υ Α Θ Η Ν Α Δ Ρ. Χ Η Μ Ι Κ Ο Σ Μ Η Χ Α Ν Ι Κ Ο Σ

Εισαγωγή στην Επιστήμη του Μηχανικού Περιβάλλοντος Δ Ι Δ Α Σ Κ Ο Υ Σ Α Κ Ρ Ε Σ Τ Ο Υ Α Θ Η Ν Α Δ Ρ. Χ Η Μ Ι Κ Ο Σ Μ Η Χ Α Ν Ι Κ Ο Σ Εισαγωγή στην Επιστήμη του Μηχανικού Περιβάλλοντος Δ Ι Δ Α Σ Κ Ο Υ Σ Α Κ Ρ Ε Σ Τ Ο Υ Α Θ Η Ν Α Δ Ρ. Χ Η Μ Ι Κ Ο Σ Μ Η Χ Α Ν Ι Κ Ο Σ Εισαγωγή στην Επιστήμη του Μηχανικού Περιβάλλοντος 1 ΜΑΘΗΜΑ 2 Ο & 3 O

Διαβάστε περισσότερα

Δ. Μείωση του αριθμού των μικροοργανισμών 4. Να αντιστοιχίσετε τα συστατικά της στήλης Ι με το ρόλο τους στη στήλη ΙΙ

Δ. Μείωση του αριθμού των μικροοργανισμών 4. Να αντιστοιχίσετε τα συστατικά της στήλης Ι με το ρόλο τους στη στήλη ΙΙ Κεφάλαιο 7: Εφαρμογές της Βιοτεχνολογίας 1. Η βιοτεχνολογία άρχισε να εφαρμόζεται α. μετά τη βιομηχανική επανάσταση (18ος αιώνας) β. μετά την ανακάλυψη της δομής του μορίου του DNA από τους Watson και

Διαβάστε περισσότερα

αλκοόλες - φαινόλες 1,2,3-προπανοτριόλη ή γλυκερίνη (τρισθενής)

αλκοόλες - φαινόλες 1,2,3-προπανοτριόλη ή γλυκερίνη (τρισθενής) 88 3.1. Αλκοόλες Οι αλκοόλες είναι ενώσεις γνωστές στον άνθρωπο εδώ και πολλά χρόνια. Παλαιότερα ονομάζονταν πνεύματα, ενώ το όνομα αλκοόλη προήλθε από την αραβική ονομασία της λέξης πνεύμα (Al Kojol ονομαζόταν

Διαβάστε περισσότερα

3.1 Ενέργεια και οργανισμοί..σελίδα 2 3.2 Ένζυμα βιολογικοί καταλύτες...σελίδα 4 3.3 Φωτοσύνθεση..σελίδα 5 3.4 Κυτταρική αναπνοή.

3.1 Ενέργεια και οργανισμοί..σελίδα 2 3.2 Ένζυμα βιολογικοί καταλύτες...σελίδα 4 3.3 Φωτοσύνθεση..σελίδα 5 3.4 Κυτταρική αναπνοή. 5ο ΓΕΛ ΧΑΛΑΝΔΡΙΟΥ Μ. ΚΡΥΣΤΑΛΛΙΑ 2/4/2014 Β 2 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ 3.1 Ενέργεια και οργανισμοί..σελίδα 2 3.2 Ένζυμα βιολογικοί καταλύτες...σελίδα 4 3.3 Φωτοσύνθεση..σελίδα 5 3.4 Κυτταρική

Διαβάστε περισσότερα

4. KAPB O Ξ ΥΛΙΚΑ ΟΞΕΑ

4. KAPB O Ξ ΥΛΙΚΑ ΟΞΕΑ > -Ί., ' 4. KAPB O Ξ ΥΛΙΚΑ ΟΞΕΑ ' V Iipl 87 ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΩΡΑ: 19 ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: Καρβοξυλικά οξέα. 4. Ταξινόμηση των οξέων. 4.1 Κορεσμένα μονοκαρβοξυλικά οξέα - Αιθανικό οξύ. ΣΤΟΧΟΙ Στο τέλος αυτής της

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΥΣΗ ΚΑΙ ΣΤΟΙΧΕΙΟΜΕΤΡΙΚΟΙ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΙ

ΚΑΥΣΗ ΚΑΙ ΣΤΟΙΧΕΙΟΜΕΤΡΙΚΟΙ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΙ ΚΑΥΣΗ ΚΑΙ ΣΤΟΙΧΕΙΟΜΕΤΡΙΚΟΙ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΙ Καύση λέγεται η εξώθερμη αντίδραση μιας ουσίας με το οξυγόνο (είτε με καθαρό οξυγόνο είτε με το οξυγόνο του ατμοσφαιρικού αέρα), που συνοδεύεται από εκπομπή φωτός

Διαβάστε περισσότερα

1 C 8 H /2 O 2 8 CO H 2 O

1 C 8 H /2 O 2 8 CO H 2 O ΧΗΜΕΙΙΑ Β ΛΥΚΕΙΙΟΥ 4 ο ΘΕΜΑ (από τράπεζα θεµάτων) ΑΣΚΗΣΗ 1 Σε εργαστήριο ελέγχου καυσίµων πραγµατοποιήθηκαν τα παρακάτω πειράµατα: α) Ένα δείγµα C 8 H 18 µε µάζα 1,14 g κάηκε πλήρως µε την απαιτούµενη

Διαβάστε περισσότερα

Κεφαλαίο 3 ο. Μεταβολισμός. Ενέργεια και οργανισμοί

Κεφαλαίο 3 ο. Μεταβολισμός. Ενέργεια και οργανισμοί Κεφαλαίο 3 ο Μεταβολισμός Ενέργεια και οργανισμοί Η ενέργεια είναι απαρέτητη σε όλους τους οργανισμούς και την εξασφαλίζουν από το περιβάλλον τους.παρόλα αυτά, συνήθως δεν μπορούν να την χρησιμοποιήσουν

Διαβάστε περισσότερα

Διαρκής απαίτηση της εκπαιδευτικής κοινότητας είναι η ύπαρξη πολλών βιβλίων

Διαρκής απαίτηση της εκπαιδευτικής κοινότητας είναι η ύπαρξη πολλών βιβλίων Διαρκής απαίτηση της εκπαιδευτικής κοινότητας είναι η ύπαρξη πολλών βιβλίων για κάθε μάθημα, τα οποία θα βασίζονται στο ίδιο Αναλυτικό Πρόγραμμα και θα παρουσιάζουν τα ίδια θέματα από μια άλλη ίσως σκοπιά.

Διαβάστε περισσότερα

Ποιοτικά Χαρακτηριστικά Λυµάτων

Ποιοτικά Χαρακτηριστικά Λυµάτων Ποιοτικά Χαρακτηριστικά Λυµάτων µπορούν να καταταχθούν σε τρεις κατηγορίες: Φυσικά Χηµικά Βιολογικά. Πολλές από τις παραµέτρους που ανήκουν στις κατηγορίες αυτές αλληλεξαρτώνται π.χ. η θερµοκρασία που

Διαβάστε περισσότερα

Μάθημα 16. ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ \ ΜΕ ΤΟΝ ΑΕΡΑ Η ατμοσφαιρική ρύπανση, το φαινόμενο του θερμοκηπίου, και η τρύπα του όζοντος. Η ρύπανση του αέρα

Μάθημα 16. ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ \ ΜΕ ΤΟΝ ΑΕΡΑ Η ατμοσφαιρική ρύπανση, το φαινόμενο του θερμοκηπίου, και η τρύπα του όζοντος. Η ρύπανση του αέρα Μάθημα 16 ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ \ ΜΕ ΤΟΝ ΑΕΡΑ Η ατμοσφαιρική ρύπανση, το φαινόμενο του θερμοκηπίου, και η τρύπα του όζοντος Στο μάθημα αυτό θα αναφερθούμε στην ατμοσφαιρική ρύπανση και στις συνέπειές της. Επιπλέον,

Διαβάστε περισσότερα

Β) Να γράψετε τους συντακτικούς τύπους των παρακάτω χηµικών ενώσεων: i) 1,2,3-προπανοτριόλη ii) 2-βουτένιο

Β) Να γράψετε τους συντακτικούς τύπους των παρακάτω χηµικών ενώσεων: i) 1,2,3-προπανοτριόλη ii) 2-βουτένιο Θέµα 2 ο 2.1 Α) Να γράψετε τους συντακτικούς τύπους και τα ονόµατα: α) ενός αλκανίου µε πέντε άτοµα άνθρακα και διακλαδισµένη αλυσίδα, β) µιας δευτεροταγούς αλκοόλης µε τρία άτοµα άνθρακα, γ) µιας αλδεΰδης

Διαβάστε περισσότερα

η βελτίωση της ποιότητας του αέρα στα κράτη µέλη της ΕΕ και, ως εκ τούτου, η ενεργός προστασία των πολιτών έναντι των κινδύνων για την υγεία που

η βελτίωση της ποιότητας του αέρα στα κράτη µέλη της ΕΕ και, ως εκ τούτου, η ενεργός προστασία των πολιτών έναντι των κινδύνων για την υγεία που Τεχνολογίες ελέγχου των εκποµπών των Συµβατικών Ατµοηλεκτρικών Σταθµών (ΣΑΗΣ) µε καύσιµο άνθρακα ρ. Αντώνιος Τουρλιδάκης Τµ. Μηχανολόγων Μηχανικών, Πανεπιστήµιο υτικής Μακεδονίας Τύποι εκποµπών που εκλύονται

Διαβάστε περισσότερα

Διακρίσεις ταυτοποιήσεις οργανικών ενώσεων.

Διακρίσεις ταυτοποιήσεις οργανικών ενώσεων. Διακρίσεις ταυτοποιήσεις οργανικών ενώσεων. Διάκριση μιας οργανικής ένωσης σημαίνει ότι δίνεται μια οργανική ένωση η οποία μπορεί να είναι η ένωση Α ή η ένωση Β και ζητείται να βρεθεί μια δοκιμασία (αντίδραση)

Διαβάστε περισσότερα

Μεσογειακή διατροφή ονομάζουμε τον τρόπο διατροφής ο οποίος αποτελείται από τροφές με ακόρεστα ή χαμηλά λιπαρά.αυτός ο τρόπος διατροφής είναι

Μεσογειακή διατροφή ονομάζουμε τον τρόπο διατροφής ο οποίος αποτελείται από τροφές με ακόρεστα ή χαμηλά λιπαρά.αυτός ο τρόπος διατροφής είναι ΜΕΣΟΓΕΙΑΚΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ Μεσογειακή διατροφή ονομάζουμε τον τρόπο διατροφής ο οποίος αποτελείται από τροφές με ακόρεστα ή χαμηλά λιπαρά.αυτός ο τρόπος διατροφής είναι εμπλουτισμένος με βιταμίνες τις οποίες

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΥΣΑΕΡΙΑ ΚΑΤΑΛΥΤΕΣ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΩΝ Ενεργειακό πρόβληµα Τεράστιες απαιτήσεις σε ενέργεια µε αµφίβολη µακροπρόθεσµη επάρκεια ενεργειακών πόρων Μικρή απόδοση των σηµερινών µέσων αξιοποίησης της ενέργειας (π.χ.

Διαβάστε περισσότερα

3.1 Ενέργεια και οργανισμοί

3.1 Ενέργεια και οργανισμοί Δημήτρης Η. Β 1 25.3.14 3 Ο Κεφάλαιο 3.1 Ενέργεια και οργανισμοί Η ενέργεια έχει κεντρική σημασία για έναν οργανισμό, γιατί ό,τι και να κάνουμε χρειαζόμαστε ενέργεια. Ο κλάδος της βιολογίας που ασχολείται

Διαβάστε περισσότερα

1. Να οξειδωθούν και να παράγουν ενέργεια. (ΚΑΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ)

1. Να οξειδωθούν και να παράγουν ενέργεια. (ΚΑΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ) Θάνος Α. Β1 ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΤΟ 3.1 ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ Όλοι οι οργανισμοί προκειμένου να επιβιώσουν και να επιτελέσουν τις λειτουργίες τους χρειάζονται ενέργεια. Οι φυτικοί οργανισμοί μετατρέπουν

Διαβάστε περισσότερα

ΧΗΜΕΙΑ Α ΤΑΞΗ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΧΗΜΕΙΑ Α ΤΑΞΗ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΧΗΜΕΙΑ Α ΤΑΞΗ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1: ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ 1.3. «Δομικά σωματίδια της ύλης Δομή του ατόμου Ατομικός αριθμός Μαζικός αριθμός Ισότοπα» Παρατήρηση: Από τον πίνακα 1.4: Μάζα και φορτίο

Διαβάστε περισσότερα

C x H y -OH. C x H 2x+2 y (OH) y. C x H 2x+1 OH

C x H y -OH. C x H 2x+2 y (OH) y. C x H 2x+1 OH 8 ο ΓΕΛ Πειραιά Χημεία Β Λυκείου. 49 ονομάζεται η τάξη των Οργανικών Ενώσεων με Χαρακτηριστική Ομάδα το υδροξύλιο Γενικός τύπος : C x H y () ν Μονοσθενείς Μονοσθενείς αλκοόλες ονομάζονται οι αλκοόλες εκείνες

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΣΙΚΟ ΑΕΡΙΟ. Εργασία των μαθητριών: Μπουδαλάκη Κλεοπάτρα, Λιολιοσίδου Χριστίνα, Υψηλοπούλου Δέσποινα.

ΦΥΣΙΚΟ ΑΕΡΙΟ. Εργασία των μαθητριών: Μπουδαλάκη Κλεοπάτρα, Λιολιοσίδου Χριστίνα, Υψηλοπούλου Δέσποινα. ΦΥΣΙΚΟ ΑΕΡΙΟ Εργασία των μαθητριών: Μπουδαλάκη Κλεοπάτρα, Λιολιοσίδου Χριστίνα, Υψηλοπούλου Δέσποινα. ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΦΥΣΙΚΟ ΑΕΡΙΟ Το φυσικό αέριο είναι: Το φυσικό αέριο είναι ένα φυσικό προϊόν που βρίσκεται

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΙΑ ΟΙΚΙΑΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΘΕΜΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ: ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ ΜΟΥ ΤΟΥ ΜΑΘΗΤΗ: ΑΣΚΟΡΔΑΛΑΚΗ ΜΑΝΟΥ ΕΤΟΣ

ΕΡΓΑΣΙΑ ΟΙΚΙΑΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΘΕΜΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ: ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ ΜΟΥ ΤΟΥ ΜΑΘΗΤΗ: ΑΣΚΟΡΔΑΛΑΚΗ ΜΑΝΟΥ ΕΤΟΣ ΕΡΓΑΣΙΑ ΟΙΚΙΑΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΘΕΜΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ: ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ ΜΟΥ ΤΟΥ ΜΑΘΗΤΗ: ΑΣΚΟΡΔΑΛΑΚΗ ΜΑΝΟΥ ΕΤΟΣ 2013-2014 ΤΑΞΗ:B ΤΜΗΜΑ: Β1 ΡΥΠΑΝΣΗ- ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ Η καθαριότητα και η λειτουργικότητα

Διαβάστε περισσότερα

Τι είναι άμεση ρύπανση?

Τι είναι άμεση ρύπανση? ΡΥΠΑΝΣΗ ΝΕΡΟΥ Τι είναι ρύπανση; Ρύπανση μπορεί να θεωρηθεί η δυσμενής μεταβολή των φυσικοχημικών ή βιολογικών συνθηκών ενός συγκεκριμένου περιβάλλοντος ή/και η βραχυπρόθεσμη ή μακροπρόθεσμη βλάβη στην

Διαβάστε περισσότερα

MANAGING AUTHORITY OF THE OPERATIONAL PROGRAMME EDUCATION AND INITIAL VOCATIONAL TRAINING ΛΙΠΗ. ΘΑΝΑΣΗΣ ΤΖΙΑΜΟΥΡΤΑΣ, Ph.D., C.S.C.

MANAGING AUTHORITY OF THE OPERATIONAL PROGRAMME EDUCATION AND INITIAL VOCATIONAL TRAINING ΛΙΠΗ. ΘΑΝΑΣΗΣ ΤΖΙΑΜΟΥΡΤΑΣ, Ph.D., C.S.C. MANAGING AUTHORITY OF THE OPERATIONAL PROGRAMME EDUCATION AND INITIAL VOCATIONAL TRAINING ΛΙΠΗ ΘΑΝΑΣΗΣ ΤΖΙΑΜΟΥΡΤΑΣ, Ph.D., C.S.C.S Τα λίπη αποτελούν μια συμπυκνωμένη πηγή ενέργειας Ενεργούν σαν διαλύτες

Διαβάστε περισσότερα

(dietary fiber, nonnutritive fiber)

(dietary fiber, nonnutritive fiber) KΥΤΤΑΡΙΝΗ - ΦΥΤΙΚΕΣ ΙΝΕΣ Στα τρόφιμα, παράλληλα με τους υδατάνθρακες που πέπτονται στον ανθρώπινο οργανισμό (δηλαδή που υδρολύονται, απορροφώνται και μεταβολίζονται κατά τα γνωστά), υπάρχουν και υδατάνθρακες

Διαβάστε περισσότερα

ΚΥΤΤΑΡΙΚΗ ΑΝΑΠΝΟΗ. Καρβουντζή Ηλιάνα Βιολόγος

ΚΥΤΤΑΡΙΚΗ ΑΝΑΠΝΟΗ. Καρβουντζή Ηλιάνα Βιολόγος ΚΥΤΤΑΡΙΚΗ ΑΝΑΠΝΟΗ Η τροφή αποτελείται και από ουσίες μεγάλου μοριακού βάρους (πρωτεΐνες, υδατάνθρακες, λιπίδια, νουκλεϊνικά οξέα). Οι ουσίες αυτές διασπώνται (πέψη) σε απλούστερες (αμινοξέα, απλά σάκχαρα,

Διαβάστε περισσότερα

Χημεία Β Γυμνασίου ΦΥΛΛΑΔΙΟ ΑΣΚΗΣΕΩΝ. Τ μαθητ : Σχολικό Έτος: vyridis.weebly.com

Χημεία Β Γυμνασίου ΦΥΛΛΑΔΙΟ ΑΣΚΗΣΕΩΝ. Τ μαθητ : Σχολικό Έτος: vyridis.weebly.com Χημεία Β Γυμνασίου ΦΥΛΛΑΔΙΟ ΑΣΚΗΣΕΩΝ Τ μαθητ : Σχολικό Έτος: vyridis.weebly.com 1 1.2 Καταστάσεις των υλικών 1. Συμπληρώστε το παρακάτω σχεδιάγραμμα 2. Πώς ονομάζονται οι παρακάτω μετατροπές της φυσικής

Διαβάστε περισσότερα

12 Kορυφαίες αλκαλικές τροφές που μπορούμε να τρώμε καθημερινά για απίστευτη υγεία!!

12 Kορυφαίες αλκαλικές τροφές που μπορούμε να τρώμε καθημερινά για απίστευτη υγεία!! 12 Kορυφαίες αλκαλικές τροφές που μπορούμε να τρώμε καθημερινά για απίστευτη υγεία!! Μελέτες έχουν αποδείξει ότι όσο πιο αλκαλικό είναι το PH τόσο περισσότερη είναι η ενέργεια, η ζωτικότητα και τα οφέλη

Διαβάστε περισσότερα

Τοπικά παραδοσιακά τρόφιμα : Oίνος OΡΘΕΣ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΠΟΙΟΤΙΚΩΝ ΟΙΝΩΝ

Τοπικά παραδοσιακά τρόφιμα : Oίνος OΡΘΕΣ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΠΟΙΟΤΙΚΩΝ ΟΙΝΩΝ Τοπικά παραδοσιακά τρόφιμα : Oίνος OΡΘΕΣ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΠΟΙΟΤΙΚΩΝ ΟΙΝΩΝ ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΟΤΣΕΡΙΔΗΣ Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών Τμήμα Επιστήμης Τροφίμων και Διατροφής του Ανθρώπου Τοπικά Παραδοσιακά

Διαβάστε περισσότερα

3. Όταν χλωριούχο νάτριο πυρωθεί στο λύχνο Bunsen, η φλόγα θα πάρει χρώμα: Α. Κόκκινο Β. Κίτρινο Γ. Μπλε Δ. Πράσινο Ε. Ιώδες

3. Όταν χλωριούχο νάτριο πυρωθεί στο λύχνο Bunsen, η φλόγα θα πάρει χρώμα: Α. Κόκκινο Β. Κίτρινο Γ. Μπλε Δ. Πράσινο Ε. Ιώδες Το εξεταστικό δοκίμιο αποτελείται από οκτώ (8) σελίδες Ερωτήσεις 1-22: Για κάθε μια από τις ερωτήσεις που ακολουθούν δίνονται πέντε πιθανές απαντήσεις. Να επιλέξετε την ορθή απάντηση. Για κάθε ερώτηση

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΑ ΧΗΜΕΙΑΣ Α ΛΥΚΕΙΟΥ (Δ. Δ.7 ο ) ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΥΛΗ

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΑ ΧΗΜΕΙΑΣ Α ΛΥΚΕΙΟΥ (Δ. Δ.7 ο ) ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΥΛΗ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΑ ΧΗΜΕΙΑΣ Α ΛΥΚΕΙΟΥ (Δ. Δ.7 ο ) ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΥΛΗ ΘΕΜΑ 1 ο (7+8+10=25 μονάδες) 1) 2 mol HNO 3 (νιτρικού οξέος) περιέχουν: α) 6 άτομα οξυγόνου, β) 28g αζώτου, γ) 96g οξυγόνου, δ) 6 mol

Διαβάστε περισσότερα

ΦΩΤΟΣΥΝΘΕΣΗ. Αυτότροφοι και ετερότροφοι οργανισμοί. Καρβουντζή Ηλιάνα Βιολόγος

ΦΩΤΟΣΥΝΘΕΣΗ. Αυτότροφοι και ετερότροφοι οργανισμοί. Καρβουντζή Ηλιάνα Βιολόγος ΦΩΤΟΣΥΝΘΕΣΗ Αυτότροφοι και ετερότροφοι οργανισμοί Η ζωή στον πλανήτη μας στηρίζεται στην ενέργεια του ήλιου. Η ενέργεια αυτή εκπέμπεται με τη μορφή ακτινοβολίας. Ένα πολύ μικρό μέρος αυτής της ακτινοβολίας

Διαβάστε περισσότερα

2.2. A) Να γράψετε τους συντακτικούς τύπους και την ονοµασία όλων των άκυκλων ισοµερών που έχουν µοριακό τύπο C 3 H 6 O.

2.2. A) Να γράψετε τους συντακτικούς τύπους και την ονοµασία όλων των άκυκλων ισοµερών που έχουν µοριακό τύπο C 3 H 6 O. Θέµα 2 Ο / 16504.pdf 2.1. Α) Να χαρακτηρίσετε τις προτάσεις που ακολουθούν ως σωστές ή ως λανθασµένες: α) Οι χηµικές ενώσεις CΗ 3 CH 2 OH και CH 3 OCH 3 είναι ισοµερείς. β) Η ποιότητα της βενζίνης ως καυσίµου

Διαβάστε περισσότερα

Παρασκευή της αιθανόλης μέσω της αλκοολικής ζύμωσης της γλυκόζης και οξείδωση της παραγόμενης αλκοόλης με CuO.

Παρασκευή της αιθανόλης μέσω της αλκοολικής ζύμωσης της γλυκόζης και οξείδωση της παραγόμενης αλκοόλης με CuO. Σύντομη περιγραφή του πειράματος Παρασκευή της αιθανόλης μέσω της αλκοολικής ζύμωσης της γλυκόζης και οξείδωση της παραγόμενης αλκοόλης με CuO. Διδακτικοί στόχοι του πειράματος Στο τέλος αυτού του πειράματος

Διαβάστε περισσότερα

Έρευνες έχουν δείξει ότι λήψη ψηλής ποσότητας σύνθετων υδατανθράκων πριν την

Έρευνες έχουν δείξει ότι λήψη ψηλής ποσότητας σύνθετων υδατανθράκων πριν την Ο χρόνος λήψης του γεύματος αποτελεί κεφαλαιώδους σημασίας παράγοντα για την αθλητική απόδοση. Το γεύμα πρέπει να λαμβάνεται 2-3 ώρες πριν την προπόνηση. Το γεμάτο στομάχι θεωρείται αναστολέας της αθλητικής

Διαβάστε περισσότερα

ΟΛΕΣ ΟΙ ΧΗΜΙΚΕΣ ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΗ ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ ΧΗΜΕΙΑ Β ΛΥΚΕΙΟΥ

ΟΛΕΣ ΟΙ ΧΗΜΙΚΕΣ ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΗ ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ ΧΗΜΕΙΑ Β ΛΥΚΕΙΟΥ ΟΛΕΣ ΟΙ ΧΗΜΙΚΕΣ ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΗ ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ ΧΗΜΕΙΑ Β ΛΥΚΕΙΟΥ Εκφώνηση ΚΑΥΣΗ CH4 + O2 (πλήρης καύση) αιθάνιο + Ο2 (πλήρης καύση) προπάνιο + O2 πλήρης καύση C2H2 + O2 (πλήρης καύση) CH3CH2OH + O2

Διαβάστε περισσότερα