ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΠΡΟΣΤΠΟΠΟΙΗΗ ΣΙ ΤΓΥΡΟΝΔ ΣΔΥΝΟΛΟΓΙΔ ΚΑΙ ΣΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ. Σίηινο Μεηαπηπρηαθήο Δξγαζίαο

Transcript

1 ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΠΡΟΣΤΠΟΠΟΙΗΗ ΣΙ ΤΓΥΡΟΝΔ ΣΔΥΝΟΛΟΓΙΔ ΚΑΙ ΣΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ Σίηινο Μεηαπηπρηαθήο Δξγαζίαο Σα ραξαθηεξηζηηθά ηνπ ηνκέα ΣΠΔ Μηα ζπγθξηηηθή παξνπζίαζε ησλ θιάδσλ : Καηαζθεπήο εμνπιηζκνύ, Δκπνξίνπ πξντόλησλ ΣΠΔ θαη Παξόρσλ ηειεπηθνηλσληαθώλ θαη δηαδηθηπαθώλ ππεξεζηώλ. ηνηρεία θνηηεηή : Όλνκα : Μηράιεο Δπώλπκν : Καιιέξγεο Α.Μ : Δπηβιέπσλ θαζεγεηήο : θ. Ισάλλεο Νηόθαο 1

2 Πεξηερόκελα Κεθάιαην 1 ν 1.0 Δηζαγσγή 5 Κεθάιαην 2 ν Μηα γεληθή αλαθνξά ζηνλ Σνκέα Σερλνινγηώλ Πιεξνθνξηθήο θαη Δπηθνηλσληώλ 2.0 Δηζαγσγή Σα ραξαθηεξηζηηθά ηεο ζχλζεζήο ηνπ ηνκέα Σερλνινγηψλ Πιεξνθνξηθήο θαη Δπηθνηλσληψλ (ΣΠΔ) Καηαλνκή ησλ επηρεηξήζεσλ ηνπ ηνκέα ΣΠΔ κε βάζε ηα δεπηεξεχνληα ραξαθηεξηζηηθά ηνπο Αλάιπζε θαηά θιάδν : Πιεξνθνξηθή θαη ηειεπηθνηλσλίεο Αλάιπζε επηρεηξήζεσλ ΣΠΔ ζε Ππξήλα θαη Πεξηθεξεηαθέο Ο ηνκέαο ΣΠΔ θαη ε απαζρφιεζε γηα ηα έηε Πιενλεθηήκαηα / Μεηνλεθηήκαηα ηνπ ηνκέα ΣΠΔ ζηελ Διιάδα Σα πιενλεθηήκαηα ηνπ ηνκέα ΣΠΔ Σα κεηνλεθηήκαηα ηνπ ηνκέα ΣΠΔ (πξνβιήκαηα) Δπθαηξίεο θαη Απεηιέο ζηνλ εγρψξην ηνκέα χλζεζε ζπκπεξαζκάησλ Πξνηάζεηο γηα ηελ αλάπηπμε ησλ ΣΠΔ ζηελ Διιάδα 23 Κεθάιαην 3 ν Παξνπζίαζε θαη αλάιπζε ησλ βαζηθώλ νηθνλνκηθώλ κεγεζώλ ηνπ ηνκέα ΣΠΔ γηα ηελ πεξίνδν Δηζαγσγή Οη νηθνλνκηθέο επηδφζεηο ηνπ ηνκέα ΣΠΔ ηελ πεξίνδν πκπεξάζκαηα 30 Κεθάιαην 4 ν Αλάιπζε ησλ επελδύζεσλ 4.0 Δηζαγσγή 31 Κεθάιαην 5 ν πκπεξάζκαηα 33 Κεθάιαην 6 ν 6.1 Μέγεζνο θαη εμέιημε ηεο αγνξάο ΣΠΔ : Πξφζθαηεο ηάζεηο Ζ Διιάδα 38 Κεθάιαην 7 ν 7.1 Δμειίμεηο θαη ηάζεηο ζην Γηεζλέο εκπφξην ηνπ ηνκέα ΣΠΔ 40 Κεθάιαην 8 ν 8.1 Οη δείθηεο Ζιεθηξνληθήο Δηνηκφηεηαο θαη Γηθηχσζεο 41 Κεθάιαην 9 ν Σν ςεθηαθό ζεκαηνιόγην 9.1 Σν ςεθηαθφ ζεκαηνιφγην γηα ηελ Δπξψπε Σα 7 πεδία δξαζηεξηφηεηαο ηνπ ςεθηαθνχ ζεκαηνινγίνπ 47 2

3 9.2.1 Ζ εληαία ςεθηαθή αγνξά Γηα ιεηηνπξγηθφηεηα θαη πξφηππα Δκπηζηνζχλε θαη αζθάιεηα Σαρεία θαη Τπέξ-ηαρεία πξφζβαζε ζην δηαδίθηπν Έξεπλα θαη Καηλνηνκία Βειηίσζε ηνπ ςεθηαθνχ γξακκαηηζκνχ, ησλ δεμηνηήησλ θαη ηεο θνηλσληθήο έληαμεο Οθέιε γηα ηελ Δπξσπατθή θνηλσλία απφ ηελ ρξήζε ησλ ΣΠΔ Ζ πξφνδνο ηνπ ςεθηαθνχ ζεκαηνινγίνπ Σν ςεθηαθφ βαζκνιφγην Οη δείθηεο ηνπ ςεθηαθνχ βαζκνινγίνπ θαη ε επίδνζε ηεο Διιάδαο 52 Κεθάιαην 10 ν πλνπηηθή ρξεκαηννηθνλνκηθή αλάιπζε ηνπ ηνκέα ΣΠΔ γηα ηα έηε Ο ηνκέαο ΣΠΔ ζπλνιηθά Ο ηνκέαο ΣΠΔ ζπλνιηθά : Γηαρξνληθή εμέιημε επηιεγκέλσλ αξηζκνδεηθηψλ 57 Κεθάιαην 11 ν Υξεκαηννηθνλνκηθή αλάιπζε ησλ επηρεηξήζεσλ ΣΠΔ αλά ππό θιάδν δξαζηεξηόηεηαο 11.1 Τπνθιάδνο δξαζηεξηφηεηαο : Καηαζθεπή εμνπιηζκνχ ΣΠΔ πλάξηεζε ηεο αθαζάξηζηεο πξνζηηζέκελεο αμίαο ηνπ θιάδνπ Αθαζάξηζηε Αμία Παξαγσγήο Αξηζκφο εξγαδνκέλσλ ζην θιάδν θαηαζθεπήο εμνπιηζκνχ ΣΠΔ Οη επελδχζεηο ηνπ θιάδνπ Ίδηα θεθάιαηα Πσιήζεηο Καζαξά Κέξδε Οη πσιήζεηο Σα θαζαξά θέξδε Σν ζχλνιν ησλ ππνρξεψζεσλ ηνπ θιάδνπ Τπνθιάδνο δξαζηεξηφηεηαο : Δκπνξία Δμνπιηζκνχ ΣΠΔ Ζ Αθαζάξηζηε Πξνζηηζέκελε Αμία Αθαζάξηζηε Αμία Παξαγσγήο Πιήζνο απαζρνινπκέλσλ ζην θιάδν Οη επελδχζεηο ζηνλ θιάδν Ζ δηαθχκαλζε ησλ Ηδίσλ θεθαιαίσλ ηνπ θιάδνπ Οη πσιήζεηο θαη ηα θαζαξά θέξδε ηνπ θιάδνπ Οη ζπλνιηθέο ππνρξεψζεηο ηνπ θιάδνπ γηα ηα έηε Τπνθιάδνο δξαζηεξηφηεηαο : Πάξνρνη Σειεπηθνηλσληαθψλ θαη Γηαδηθηπαθψλ Τπεξεζηψλ Αθαζάξηζηε Πξνζηηζέκελε Αμία Αθαζάξηζηε Αμία Παξαγσγήο Ζ απαζρφιεζε ζηνλ θιάδν Σειεπηθνηλσληαθψλ θαη Γηαδηθηπαθψλ Τπεξεζηψλ Οη επελδχζεηο ηνπ θιάδνπ Σα Ίδηα θεθάιαηα Ζ κεηαβνιή ησλ Καζαξψλ Κεξδψλ ηνπ θιάδνπ γηα ηα έηε Οη πσιήζεηο ζηνλ θιάδν Σειεπηθνηλσληαθψλ θαη Γηαδηθηπαθψλ Τπεξεζηψλ Σα θαζαξά θέξδε ηνπ θιάδνπ Σειεπηθνηλσληαθψλ θαη Γηαδηθηπαθψλ Τπεξεζηψλ Οη ζπλνιηθέο ππνρξεψζεηο ηνπ θιάδνπ 96 3

4 11.4 πζρέηηζε ησλ πσιήζεσλ ηνπ θιάδνπ Καηαζθεπήο Δμνπιηζκνχ κε ηηο πσιήζεηο ηνπ θιάδνπ Δκπνξίαο Πξντφλησλ θαη ηνπ θιάδνπ παξνρψλ Σειεπηθνηλσληαθψλ θαη Γηαδηθηπαθψλ Τπεξεζηψλ πζρέηηζε ησλ πσιήζεσλ ηνπ θιάδνπ παξνρψλ Σειεπηθνηλσληαθψλ θαη Γηαδηθηπαθψλ Τπεξεζηψλ κε ηηο πσιήζεηο ηνπ θιάδνπ Καηαζθεπήο Δμνπιηζκνχ θαη Δκπνξίνπ Πξντφλησλ ΣΠΔ Μειέηε ηνπ ζπλφινπ ησλ θιάδσλ ΣΠΔ 100 Κεθάιαην 12 ν ύγθξηζε θαη Αμηνιόγεζε ησλ θιάδσλ κε ηελ ρξήζε ησλ ρξεκαηννηθνλνκηθώλ δεηθηώλ ηνπο 102 Κεθάιαην 13 ν Διιάδα Ο ηνκέαο Σερλνινγηώλ Πιεξνθνξηθήο θαη Δπηθνηλσληώλ ζηελ 13.1 Οη δείθηεο Δπηρεηξεκαηηθψλ Πξνζδνθηψλ θαη Οηθνλνκηθνχ Κιίκαηνο γηα ην Ο δείθηεο Οηθνλνκηθνχ Κιίκαηνο ζηνλ ηνκέα ΣΠΔ (2008) Ο δείθηεο Οηθνλνκηθνχ Κιίκαηνο ζηνλ ηνκέα Τπεξεζηψλ ΣΠΔ Ο δείθηεο Δπηρεηξεκαηηθψλ Πξνζδνθηψλ ζηνλ ηνκέα Ληαληθνχ Δκπνξίνπ ΣΠΔ (2008) Ο δείθηεο Δπηρεηξεκαηηθψλ Πξνζδνθηψλ ζηνλ ηνκέα ηεο Βηνκεραλίαο ΣΠΔ (2008) Οη δείθηεο Δπηρεηξεκαηηθψλ Πξνζδνθηψλ θαη Οηθνλνκηθνχ Κιίκαηνο γηα ην Ο δείθηεο Οηθνλνκηθνχ Κιίκαηνο ζηνλ ηνκέα ΣΠΔ (2009) Ο δείθηεο Δπηρεηξεκαηηθψλ Πξνζδνθηψλ ζηνλ ηνκέα Τπεξεζηψλ ΣΠΔ (2009) Ο δείθηεο Δπηρεηξεκαηηθψλ Πξνζδνθηψλ ζηνλ ηνκέα Ληαληθνχ Δκπνξίνπ ΣΠΔ (2009) Ο δείθηεο Δπηρεηξεκαηηθψλ Πξνζδνθηψλ ζηνλ ηνκέα ηεο Βηνκεραλίαο ΣΠΔ (2009) Ο δείθηεο Οηθνλνκηθνχ Κιίκαηνο ζηνλ ηνκέα ΣΠΔ (2010) Ο δείθηεο Δπηρεηξεκαηηθψλ Πξνζδνθηψλ ζηνλ ηνκέα Τπεξεζηψλ ΣΠΔ (2010) Ο δείθηεο Δπηρεηξεκαηηθψλ Πξνζδνθηψλ ζηνλ ηνκέα Ληαληθνχ Δκπνξίνπ ΣΠΔ (2010) Ο δείθηεο Δπηρεηξεκαηηθψλ Πξνζδνθηψλ ζηνλ ηνκέα ηεο Βηνκεραλίαο ΣΠΔ (2010) Βαζηθή ρξεκαηννηθνλνκηθή αλάιπζε ηνπ θιάδνπ ησλ ΣΠΔ γηα ην Ο δείθηεο Οηθνλνκηθνχ Κιίκαηνο ζηνλ ηνκέα ΣΠΔ (2011) Ο δείθηεο Δπηρεηξεκαηηθψλ Πξνζδνθηψλ ζηνλ ηνκέα Τπεξεζηψλ ΣΠΔ (2011) Ο δείθηεο Δπηρεηξεκαηηθψλ Πξνζδνθηψλ ζηνλ ηνκέα Ληαληθνχ Δκπνξίνπ ΣΠΔ (2011) Ο δείθηεο Δπηρεηξεκαηηθψλ Πξνζδνθηψλ ζηνλ ηνκέα ηεο Βηνκεραλίαο ΣΠΔ (2011) Ο δείθηεο Καηαλαισηηθήο Δκπηζηνζχλεο 154 Κεθάιαην 14 ν Οη Σερλνινγίεο Πιεξνθνξηθήο θαη Δπηθνηλσληώλ ζηε Διιάδα ην Δπελδπηηθέο επθαηξίεο Πιενλεθηήκαηα Δπέλδπζεο ζηε Διιεληθή αγνξά ΣΠΔ 158 Παξάξηεκα Παξάξηεκα Παξάξηεκα Βηβιηνγξαθία 179 4

5 Κεθάιαην 1 ν 1.0 Δηζαγσγή ηελ παξνχζα εξγαζία ζα αζρνιεζνχκε κε ηελ αμηνιφγεζε ηνπ ηνκέα Σερλνινγηψλ Πιεξνθνξηθήο θαη Δπηθνηλσληψλ σο πξνο ηελ απφδνζε ηνπ θαη ηηο πξννπηηθέο βειηίσζεο ηεο απφδνζεο ηνπ ζην εζσηεξηθφ ηεο ρψξαο. ηελ ζπλαίρεηα ζα ζπγθξίλνπκε θαη ηελ πνξεία ηνπ ηνκέα ΣΠΔ ζηελ Διιάδα κε ηελ αθφινπζε πνξεία ηνπ ζηηο Δπξσπατθέο ρψξεο, κέζσ ηνπ Φεθηαθνχ Θεκαηνινγίνπ. Σέινο ζα πξαγκαηνπνηεζεί κία εηδηθή ζχγθξηζε κεηαμχ ησλ θιάδσλ πνπ απαξηίδνπλ ην ζπγθεθξηκέλν ηνκέα, θαη ζπγθεθξηκέλα ηνπο θιάδνπο Παξαγσγήο Δμνπιηζκνχ ΣΠΔ, Δκπνξίαο Πξντφλησλ ΣΠΔ θαη Παξνρήο Σειεπηθνηλσληαθψλ θαη Γηαδηθηπαθψλ Τπεξεζηψλ ΣΠΔ, κέζσ ηεο ρξήζεο θαη αμηνιφγεζεο ησλ ρξεκαηννηθνλνκηθψλ ηνπο δεηθηψλ. Κεθάιαην 2 ν Μία γεληθή αλαθνξά ζην ηνκέα Σερλνινγηώλ Πιεξνθνξηθήο θαη Δπηθνηλσληώλ 2.0 Δηζαγσγή ην παξφλ θεθάιαην ζα αζρνιεζνχκε κε ηα βαζηθά ραξαθηεξηζηηθά ηνπ ηνκέα Σερλνινγηψλ Πιεξνθνξηθήο θαη Δπηθνηλσληψλ πνπ ηζρχνπλ γηα ηελ Διιάδα. Δπηπιένλ ζα πξαγκαηνπνηεζνχλ θαη δηάθνξεο θαηεγνξηνπνηήζεηο ησλ επηρεηξήζεσλ πνπ απαξηίδνπλ ην ηνκέα αλάινγα κε ην έηνο εηζφδνπ ηνπο, ηελ γεσγξαθηθή ηνπο ζέζε, ην είδνο ηνπο (πιεξνθνξηθήο ηειεπηθνηλσληψλ ), ηελ θαηάηαμε ηνπο αλάινγα κε ηελ βαζηθή ηνπο δξαζηεξηφηεηα (ππξήλα πεξηθεξεηαθέο), θ.α. 2.1.Σα ραξαθηεξηζηηθά ηεο ζύλζεζεο ηνπ ηνκέα Σερλνινγηώλ Πιεξνθνξηθήο θαη Δπηθνηλσληώλ (ΣΠΔ) ηελ ελφηεηα απηή παξνπζηάδνπκε ηα ραξαθηεξηζηηθά ζχλζεζεο ηνπ ηνκέα ΣΠΔ. ε φηη αθνξά ην δείγκα πνπ ρξεζηκνπνηήζεθε γηα ηνπο ζθνπνχο ηεο παξνχζαο έξεπλαο, νη επηρεηξήζεηο αληιήζεθαλ απφ δχν επηρεηξεκαηηθνχο νδεγνχο : ηε βάζε δεδνκέλσλ ηεο HELLASTAT (01/01/2006) πνπ απνηέιεζε ηελ θχξηα πεγή αλαδήηεζεο, αιιά θαη ηε βάζε δεδνκέλσλ ηεο ICAP (01/06/2008) πνπ ρξεζηκνπνηήζεθε ζπκπιεξσκαηηθά γηα ηελ αλαδήηεζε δεπηεξεπνπζψλ δξαζηεξηνηήησλ. 5

6 Ζ ελαξθηήξηα βάζε απφ ηελ νπνία μεθίλεζε ε ζχλζεζε ηνπ ηνκέα ΣΠΔ ζηεξίδεηαη ζην δηεζλή νξηζκφ ηνπ ηνκέα ΣΠΔ (δεο πνπ ρξεζηκνπνηεί ν ΟΟΑ ( Οξγαληζκφο Οηθνλνκηθήο πλεξγαζίαο & Αλάπηπμεο ) θαη απνηειεί ην βαζηθφηεξν θξηηήξην ζχλζεζεο ηνπ εγρψξηνπ ηνκέα ΣΠΔ. Ζ ελφηεηα απηή πεξηιακβάλεη θαη ηνλ θχξην φγθν ησλ επηρεηξήζεσλ ηνπ ηνκέα ΣΠΔ, ν νπνίνο αλέξρεηαη ζηηο 1440 επηρεηξήζεηο. ηε ζπλέρεηα, ν εγρψξηνο ηνκέαο ΣΠΔ ζπκπιεξψζεθε κε : α) επηρεηξήζεηο πνπ έρνπλ ζεκαληηθή δξαζηεξηφηεηα ζην ρψξν, παξφιν πνπ δελ ήηαλ ε βαζηθή ηνπο δξαζηεξηφηεηα ζηηο επηιεγκέλεο ηνπ ΟΟΑ (αιιά είραλ ηνπιάρηζηνλ δχν δεπηεξεχνπζεο δξαζηεξηφηεηεο νη νπνίεο ζπγθαηαιέγνληαλ ζηνπο θσδηθνχο ηνπ ΟΟΑ) β) επηρεηξήζεηο επηιεγκέλεο απφ ην ρψξν ηνπ ιηαληθνχ εκπνξίνπ θαη γ) φζα κέιε ΔΠΔ ( χλδεζκνο Δπηρεηξήζεσλ Πιεξνθνξηθήο θαη Δπηθνηλσληψλ ) - ΔΠΒΔ ( χλδεζκνο Δπηρεηξήζεσλ Πιεξνθνξηθήο Βνξείνπ Διιάδαο ) δελ είραλ ζπκπεξηιεθζεί κε βάζε ηα πξνεγνχκελα θξηηήξηα. ηνλ Πίλαθα 1 (δεο παξάξηεκα 3 ζει. 169) παξνπζηάδεηε ε θιαδηθή θαηεγνξηνπνίεζε ηνπ ηνκέα ΣΠΔ ζχκθσλα κε ηνλ ΟΟΑ. Ζ ζχλζεζε φισλ απηψλ ησλ θξηηεξίσλ νδεγεί ζε έλαλ πιεζπζκφ 1685 ζπλνιηθά επηρεηξήζεσλ, νη νπνίεο έκκεζα ή άκεζα δξαζηεξηνπνηνχληαη ζηηο ΣΠΔ. Ζ πιεηνλφηεηα απηψλ ησλ επηρεηξήζεσλ (85,5%) δειψλνπλ βαζηθή δξαζηεξηφηεηα θάπνηα απφ απηέο πνπ o ΟΟΑ ρξεζηκνπνηεί ζηνλ νξηζκφ ηνπ ηνκέα. ηε ζπλέρεηα πξνζηέζεθαλ 168 επηρεηξήζεηο πνπ έρνπλ ηνπιάρηζηνλ δχν δεπηεξεχνπζεο δξαζηεξηφηεηεο ζηνπο «θιάδνπο ΟΟΑ». Έλα ζχλνιν απφ 65 επηρεηξήζεηο πξνζηέζεθε ζηνλ εγρψξην ηνκέα ΣΠΔ απφ ην θξηηήξην ηνπ ιηαληθνχ εκπνξίνπ, θαη νη νπνίεο δελ είραλ ήδε ζπκπεξηιεθζεί κέζσ ησλ δχν πξνεγνχκελσλ θξηηεξίσλ. ηελ ζπλαίρεηα παξαηίζεηε ν πίλαθαο 2 ( δεο παξάξηεκα 3 ζει. 170 ) ν νπνίνο θαηαλέκεη ηηο επηρεηξήζεηο ζηνλ εγρψξην ηνκέα Σερλνινγηψλ Πιεξνθνξηθήο θαη Δπηθνηλσληψλ (ΣΠΔ) κε βάζε ηελ βαζηθή θαη ηηο δεπηεξεχνπζεο δξαζηεξηφηεηεο ηνπο πάλσ ζηνλ ηνκέα απηφλ. Σέινο, αλ δηαθξηζεί ν ηνκέαο ΣΠΔ ζηα δχν θχξηα ηκήκαηά ηνπ, δειαδή ηνλ θιάδν Πιεξνθνξηθήο θαη ηνλ θιάδν Σειεπηθνηλσληψλ, ηφηε αλαδεηθλχεηαη κία αξηζκεηηθή ζρέζε 85-15% πξνο φθεινο ηεο πιεξνθνξηθήο. Ζ ζπληξηπηηθή πιεηνλφηεηα, δειαδή, ησλ επηρεηξήζεσλ ηνπ ηνκέα ΣΠΔ (~85%) εληάζζεηαη ζηελ πιεξνθνξηθή, ελψ ην ηκήκα ησλ ηειεπηθνηλσληψλ είλαη πνιχ κηθξφηεξν αξηζκεηηθά. 6

7 Μεζνδνινγηθά, ζηνλ θιάδν ησλ Σειεπηθνηλσληψλ ζπκπεξηιακβάλνληαη φιεο εθείλεο νη επηρεηξήζεηο ησλ νπνίσλ ε θχξηα δξαζηεξηφηεηα αθνξά ζηνλ θσδηθφ 642 (Σειεπηθνηλσλίεο), θαζψο επίζεο νη επηρεηξήζεηο κε βαζηθή δξαζηεξηφηεηα ζηνπο θσδηθνχο 31.3 (θαηαζθεπή κνλσκέλσλ ζπξκάησλ θαη θαισδίσλ), 32.2 (θαηαζθεπή ηειενπηηθψλ & ξαδηνθσληθψλ πνκπψλ θαη ζπζθεπψλ γηα ελζχξκαηε ηειεθσλία θαη ελζχξκαηε ηειεγξαθία), 32.3 (θαηαζθεπή ηειενπηηθψλ & ξαδηνθσληθψλ πνκπψλ θαη ζπζθεπψλ γηα ελζχξκαηε ηειεθσλία θαη ελζχξκαηε ηειεγξαθία), (ιηαληθφ εκπφξην ηειεπηθνηλσληαθνχ εμνπιηζκνχ) θαη ηέινο ζηνλ πνπ αθνξά ζε Σνπνζέηεζε ειεθηξηθψλ θαισδηψζεσλ θαη εμνπιηζκνχ. εκαληηθφο είλαη θαη ν δηαρσξηζκφο ησλ επηρεηξήζεσλ ζε επηρεηξήζεηο «ππξήλα ΣΠΔ» θαη «πεξηθεξεηαθψλ ΣΠΔ». Μεζνδνινγηθά, ζηνλ ππξήλα αλήθνπλ νη επηρεηξήζεηο ακηγψο ΣΠΔ. Πξφθεηηαη θαηαξράο γηα ηηο επηρεηξήζεηο πνπ έρνπλ βαζηθή δξαζηεξηφηεηα ζηνλ θιάδν 72 (Πιεξνθνξηθή θαη ζπλαθείο δξαζηεξηφηεηεο) θαη ζηνλ 64.2 (Σειεπηθνηλσλίεο) θαη νη νπνίεο ζεσξνχληαη βαζηθέο επηρεηξήζεηο ηνπ ηνκέα. Γηα φιεο ηηο ππφινηπεο έγηλε αλαιπηηθή αλαδήηεζε ησλ πξντφλησλ ηνπο (επηρεηξεκαηηθνχο νδεγνχο, ηζηνζειίδεο θαη ινηπέο πεγέο), ψζηε λα απνζαθεληζηεί αλ αζρνινχληαη θαηά έλα κεγάιν κέξνο ηνπο κε δξαζηεξηφηεηεο Πιεξνθνξηθήο θαη Σειεπηθνηλσληψλ θαη ην ζρεηηθφ εκπφξην. Σα απνηειέζκαηα απηήο ηεο πξνζέγγηζεο θέξλνπλ έλα ζχλνιν 1450 επηρεηξήζεσλ (86% ηνπ ζπλφινπ) λα εληάζζνληαη ζηνλ ιεγφκελν «ππξήλα» ησλ ΣΠΔ, κε ηηο ππφινηπεο λα ζεσξνχληαη πεξηθεξεηαθέο ηνπ ηνκέα Καηαλνκή ησλ επηρεηξήζεσλ ηνπ ηνκέα ΣΠΔ κε βάζε ηα δεπηεξεύνληα ραξαθηεξηζηηθά ηνπο Απφ ηα δεπηεξνγελή ζηνηρεία πνπ αληιήζεθαλ απφ ηνπο επηρεηξεκαηηθνχο νδεγνχο, αιιά θαη απφ ηηο ηζηνζειίδεο ησλ επηρεηξήζεσλ, κπνξεί λα απνδνζεί κία εηθφλα γηα ηελ ηζηνξηθφηεηα ησλ επηρεηξήζεσλ, κε βάζε ην έηνο ίδξπζήο ηνπο, ην κέγεζφο ηνπο, ην πξνζσπηθφ πνπ απαζρνινχλ, θαη βέβαηα, ηε γεσγξαθηθή ηνπο θαηαλνκή αλά ηε ρψξα. ηελ ππνελφηεηα απηή αλαιχνληαη ηα παξαπάλσ ραξαθηεξηζηηθά γηα ην ζχλνιν ησλ επηρεηξήζεσλ ηνπ ηνκέα ΣΠΔ, ελψ ζηηο επφκελεο ππνελφηεηεο εμεηάδνληαη νη επηκέξνπο δηαθνξνπνηήζεηο αλά θιάδν (Πιεξνθνξηθή - Σειεπηθνηλσλίεο), αιιά θαη ζε επίπεδν «ππξήλα ΣΠΔ» θαη «πεξηθέξεηαο ΣΠΔ». Αλαιπηηθφηεξα: 7

8 ε επίπεδν γεσγξαθηθήο θαηαλνκήο, ν πιεζπζκφο ησλ επηρεηξήζεσλ ρσξίζηεθε ζε ηξεηο νκάδεο: Αξρηθά ζηηο επηρεηξήζεηο κε έδξα ηα δχν κεγαιχηεξα αζηηθά θέληξα ηεο ρψξαο (Αηηηθή θαη επξχηεξε πεξηνρή ηεο Θεζζαινλίθεο), θαη ζηε ζπλέρεηα ηελ Τπφινηπε Διιάδα. Όπσο θαίλεηαη ζηνλ Πίλαθα 3 ( βιέπε παξάξηεκα 3 ζει. 170 ), ε ζπληξηπηηθή πιεηνλφηεηα ησλ επηρεηξήζεσλ ΣΠΔ έρεη σο έδξα ηελ Αηηηθή. πγθεθξηκέλα, ην 79,4% ησλ επηρεηξήζεσλ ΣΠΔ δειψλνπλ σο έδξα ηελ Αηηηθή, ελψ έλα 9,3% έρεη έδξα ζηε Θεζζαινλίθε θαη κφλν ην 11,3% έρεη έδξα ζηελ Τπφινηπε Διιάδα. Όζν αθνξά ην έηνο ίδξπζεο ησλ επηρεηξήζεσλ ηνπ ηνκέα ΣΠΔ, παξαηίζεηε ν πίλαθαο 4 ηνπ παξαξηήκαηνο 3 ζηελ ζειίδα 171 απφ ηνλ νπνίν γίλεηε θαλεξφ φηη ν αξηζκφο ησλ επηρεηξήζεσλ πνπ δξαζηεξηνπνηνχληαλ ζηνλ ηνκέα ησλ ΣΠΔ έθηαζε ζηελ κέγηζηε ηηκή ηνπ απφ ην 2001 θαη κεηά παξνπζηάδνληαο βεβαίσο ξαγδαία αχμεζε απφ ην 1980 κέρξη ζήκεξα. Όπσο είλαη θαλεξφ, κέρξη ην ηέινο ηεο δεθαεηίαο ηνπ 70 δελ ππήξρε ηδηαίηεξε δξαζηεξηνπνίεζε ζηελ Διιάδα ζηνλ ηνκέα ΣΠΔ, κε ην πνζνζηφ ησλ επηρεηξήζεσλ λα κε μεπεξλά ην 2,1%. ηελ νπζία απηφ ην πνζνζηφ αλαθέξεηαη ζε επηρεηξήζεηο ρνλδξηθνχ εκπνξίνπ, αιιά θαη ζε κεηαπνηεηηθέο πνπ θαηαζθεπάδνπλ ειεθηξνληθφ θαη ειεθηξνινγηθφ πιηθφ, αξθεηέο απφ ηηο νπνίεο είλαη ζπγαηξηθέο πνιπεζληθψλ. Απφ ην ηέινο ηεο δεθαεηίαο ηνπ 80 ππήξμε κεγάιε δξαζηεξηνπνίεζε θαη ηελ πεξίνδν ππήξμε έληνλε άλζεζε κε πιήζνο λέσλ επηρεηξήζεσλ πνπ αθνινχζεζε άιισζηε ηε ξαγδαία αλάπηπμε ησλ ΣΠΔ δηεζλψο. Χζηφζν ε πιεηνλφηεηα ησλ επηρεηξήζεσλ πνπ ζπλζέηνπλ ηνλ εγρψξην ηνκέα ΣΠΔ έρεη ηδξπζεί ηελ ηειεπηαία δεθαπεληαεηία (88,3%). Μία ζηηο ηξεηο πεξίπνπ επηρεηξήζεηο ΣΠΔ έρεη κάιηζηα ηδξπζεί ηελ πην πξφζθαηε πεξίνδν (απφ ην 2001 θαη κεηά), θαλεξψλνληαο ηελ νινέλα θαη δπλακηθφηεξε δξαζηεξηνπνίεζε αληίζηνηρσλ επηρεηξήζεσλ ηα ηειεπηαία ρξφληα ζηελ Διιάδα. ην παξάξηεκα 3 ζει. 171 παξαηίζεληαη θαη άιινη δχν πίλαθεο : ν πίλαθαο 5 ζηνλ νπνίν πξαγκαηνπνηείηε κία δηάθξηζε ησλ επηρεηξήζεσλ απηψλ αλάινγα κε ην εξγαηηθφ δπλακηθφ πνπ απαζρνινχλ θαζψο θαη ν πίλαθαο 6 ζηνλ νπνίν πξαγκαηνπνηείηε κία ζπζρέηηζε ησλ επηρεηξήζεσλ απηψλ ηνπ έηνπο ίδξπζεο ηνπο θαη ηεο γεσγξαθηθήο ηνπο θαηαλνκήο. 8

9 2.3. Αλάιπζε θαηά θιάδν: Πιεξνθνξηθή & Σειεπηθνηλσλίεο ηελ ππνελφηεηα απηή πξαγκαηνπνηείηε κία θαηαλνκή ησλ επηρεηξήζεσλ πνπ ζπλζέηνπλ ηνλ ηνκέα ησλ ΣΠΔ ζηνπο δχν βαζηθφηεξνπο ηνπ θιάδνπο, ηνλ θιάδν ηεο Πιεξνθνξηθήο θαη ηνλ θιάδν ησλ Σειεπηθνηλσληψλ. Όπσο έρεη αλαθεξζεί θαη πξνεγνχκελα, ν θιάδνο Πιεξνθνξηθήο ζπγθεληξψλεη πνιχ κεγαιχηεξν αξηζκφ επηρεηξήζεσλ, θαζψο αληηπξνζσπεχεη ην 85% ηνπ ζπλφινπ ησλ επηρεηξήζεσλ ΣΠΔ. Αλαιπηηθφηεξα: Σν κεγαιχηεξν πνζνζηφ ησλ επηρεηξήζεσλ ηνπ θιάδνπ Πιεξνθνξηθήο (36,4%), ηδξχζεθε ηελ πεξίνδν , φπσο άιισζηε ζπκβαίλεη ζηηο Σειεπηθνηλσλίεο θαη ζηνλ ζπλνιηθφ πιεζπζκφ ηνπ ηνκέα. Ωζηφζν, ζπλνιηθά ηελ ηειεπηαία δεθαεηία ζηελ πιεξνθνξηθή ηδξχζεθε ζρεδφλ ην 67% ηνπ ζπλφινπ ησλ αληίζηνηρσλ επηρεηξήζεσλ, ελψ ην αληίζηνηρν πνζνζηφ γηα ηνλ θιάδν ησλ Σειεπηθνηλσληψλ αγγίδεη ην 79%. Γηάγξακκα 1: Πνζνζηηαία θαηαλνκή ησλ εγρώξησλ επηρεηξήζεσλ ΣΠΔ αλά θιάδν ( Πιεξνθνξηθή Σειεπηθνηλσλίεο ) Πεγή: HELLASTAT (Δπεμεξγαζία ζηνηρείσλ) Ζ θχξηα αηηία γηα απηή ηε δηαθνξά, εθηφο απφ ηηο ηαπηφρξνλεο ηερλνινγηθέο εμειίμεηο ζηνλ ρψξν ησλ ηειεπηθνηλσληψλ θαη ηνπ Γηαδηθηχνπ, ζρεηίδεηαη έληνλα κε ηελ απειεπζέξσζε ηεο αγνξάο ησλ ηειεπηθνηλσληψλ. Αλ θαη επίζεκα πξαγκαηνπνηήζεθε ην 2001, σζηφζν είραλ ήδε πξνεγεζεί ξπζκηζηηθέο απνθάζεηο θαη ζρεδηαζκφο πνπ θαζνδήγεζε θαη ηηο αληίζηνηρεο επηρεηξεκαηηθέο θηλήζεηο. 9

10 ηνλ πίλαθα 7 ( βιέπε παξάξηεκα 3 ζει. 172 ) παξαηίζεηε ν αξηζκφο ησλ επηρεηξήζεσλ θαηά θιάδν (Πιεξνθνξηθήο θαη Σειεπηθνηλσληψλ) θαζψο θαη ην έηνο ίδξπζήο ηνπο Αλάιπζε Δπηρεηξήζεσλ ΣΠΔ ζε Ππξήλα θαη Πεξηθεξεηαθέο Καηά ηε ζχλζεζε ηνπ πιεζπζκνχ ησλ επηρεηξήζεσλ ΣΠΔ, αληιψληαο ζηνηρεία απφ ηηο δπν βάζεηο δεδνκέλσλ, δηαπηζηψζεθε φηη πνιιέο απφ ηηο επηρεηξήζεηο πνπ θαηαηάζζνληαη ζχκθσλα κε ηνλ ΟΟΑ ζε θιάδνπο πνπ δξαζηεξηνπνηνχληαη ζηνλ ηνκέα ΣΠΔ, ζηελ πξαγκαηηθφηεηα εληάζζνληαη κφλν πεξηθεξεηαθά ζηνλ ηνκέα. Έηζη, γηα παξάδεηγκα, νη πεξηζζφηεξεο απφ ηηο επηρεηξήζεηο ηνπ Υνλδξηθνχ εκπνξίνπ ζπζθεπψλ, νηθηαθψλ, ειεθηξηθψλ / ξαδηνθσληθψλ θαη ηειενπηηθψλ ζπζθεπψλ, πνπ ηππηθά απνηεινχλ θνκκάηη ηνπ εγρψξηνπ ηνκέα ΣΠΔ, ζχκθσλα κε ηνλ πηνζεηνχκελν νξηζκφ, ε κεγαιχηεξε δξαζηεξηφηεηά ηνπο αθνξά θπξίσο εκπφξην ιεπθψλ ζπζθεπψλ, είδε ζπηηηνχ θαη γεληθφηεξα εκπφξην πνπ δελ ζπλδέεηαη άκεζα κε ΣΠΔ. θνπφο ηεο ελφηεηαο απηήο είλαη ινηπφλ λα παξνπζηάζεη ηα δηαξζξσηηθά ραξαθηεξηζηηθά πνπ έρνπλ ήδε αλαιπζεί ζηα πξνεγνχκελα, δηαθξίλνληαο απηή ηε θνξά ζηηο δχν απηέο θαηεγνξίεο επηρεηξήζεσλ. Όπσο θαίλεηαη θαη απφ ηνλ δηάγξακκα 2, ην 86% ησλ επηρεηξήζεσλ ζεσξνχληαη άξξεθηα ζπλδεδεκέλεο κε ηνλ εγρψξην ηνκέα ΣΠΔ, κε ηελ έλλνηα φηη ην ζπληξηπηηθφ πνζνζηφ ησλ δξαζηεξηνηήησλ ηνπο θαη άξα θαη ηνπ θχθινπ εξγαζηψλ ηνπο αθνξά πξντφληα / ππεξεζίεο απνθιεηζηηθά ζε ΣΠΔ. Γηα ηηο ππφινηπεο επηρεηξήζεηο κφλν έλα κηθξφ ή κεγαιχηεξν ηκήκα ησλ δξαζηεξηνηήησλ ηνπ κπνξεί λα ζεσξεζεί φηη αθνξά ΣΠΔ, ελψ νη ππφινηπεο δξαζηεξηφηεηεο δελ αθνξνχλ ηηο ΣΠΔ. Γηάγξακκα 2: Πνζνζηηαία θαηαλνκή εγρώξησλ επηρεηξήζεσλ ΣΠΔ αλά είδνο επηρείξεζεο (Ππξήλα-Πεξηθεξεηαθέο) Πεγή: HELLASTAT (Δπεμεξγαζία ζηνηρείσλ) 10

11 2.5. Ο Σνκέαο ΣΠΔ θαη ε απαζρόιεζε γηα ηα έηε Απφ ηελ επεμεξγαζία ησλ ζηνηρείσλ ηεο Έξεπλαο Δξγαηηθνχ Γπλακηθνχ ηεο ΔΤΔ, ηα νπνία αλαθέξνληαη ζην ζχλνιν ησλ επηρεηξήζεσλ πνπ αλήθνπλ ζηνλ θιάδν ΣΠΔ αλεμαξηήησο λνκηθήο κνξθήο, εθηηκάηαη φηη ν αξηζκφο ησλ απαζρνινπκέλσλ ζην ζπγθεθξηκέλν ηνκέα είλαη πάλσ απφ άηνκα. Καηά ην δεχηεξν ηξίκελν ηνπ πξνεγνχκελνπ έηνπο, ε αληίζηνηρε εθηίκεζε γηα ην πιήζνο ησλ απαζρνινπκέλσλ ηνπ ηνκέα μεπεξλνχζε ηα άηνκα. ε ζρέζε κε ην 2000, ε απαζρφιεζε ηνπ ηνκέα έρεη απμεζεί ζσξεπηηθά θαηά 34,1% (πνζνζηηαία κεηαβνιή ), ελψ ν κέζνο εηήζηνο ξπζκφο κεηαβνιήο γηα ην δηάζηεκα είλαη ηεο ηάμεο ηνπ 3,7%. ε ζχγθξηζε κε ηνπο αληίζηνηρνπο ξπζκνχο κεηαβνιήο ζην ζχλνιν ηεο εγρψξηαο απαζρφιεζεο, νη επηδφζεηο ηνπ ηνκέα ΣΠΔ είλαη αλψηεξεο θαηά ζεκαληηθφ βαζκφ (10,1% πνζνζηηαία ζσξεπηηθή κεηαβνιή γηα ηελ εγρψξηα απαζρφιεζε ζην ζχλνιν ησλ ηνκέσλ). Δμάιινπ, ην πνζνζηφ ζπκκεηνρήο ηεο απαζρφιεζεο ηνπ ηνκέα ζηε ζπλνιηθή εγρψξηα απαζρφιεζε έθζαλε ην 1,6% ην 2007 (ηελ πςειφηεξε ζπκκεηνρή ηεο πεξηφδνπ ) θαη ην 1,5% ην 2008, μεπεξλψληαο έηζη ηε κέζε ζπκκεηνρή ηνπ ηνκέα ζηελ ππφ εμέηαζε πεξίνδν (1,4% θαηά κέζν φξν πεξηφδνπ ). ε φηη αθνξά ζηηο Τπεξεζίεο, ζηνλ θιάδν ησλ Σειεπηθνηλσληψλ (θιάδνο 642) παξαηεξείηαη αχμεζε ηνπ πνζνζηνχ ησλ εξγαδνκέλσλ ζε 43,5% ησλ ζπλνιηθψλ απαζρνινχκελσλ ζηνλ ηνκέα, ζε ζρέζε κε ην 2007 (41,5%), ελψ ην αληίζηνηρν πνζνζηφ ηνπ ηνκέα ηεο Πιεξνθνξηθήο θαη ζπλαθψλ δξαζηεξηνηήησλ (θιάδνο72) θαηαγξάθεη ζρεηηθή ππνρψξεζε ην 2008, ζην 33,8% (απφ 38% ην 2007). Υαξαθηεξηζηηθφ σζηφζν ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ θιάδνπ είλαη ν ηδηαίηεξα πςειφο ξπζκφο κέζεο εηήζηαο κεηαβνιήο, ν νπνίνο γηα ηελ πεξίνδν θζάλεη ην 126,5%. ηνλ θιάδν ηνπ Δκπνξίνπ, ην πνζνζηφ ζπκκεηνρήο ησλ απαζρνινπκέλσλ ζην ζχλνιν ηνπ ηνκέα ΣΠΔ θζάλεη ην 12,6%, νξηαθά απμεκέλν ζε ζρέζε κε ην πξνεγνχκελν έηνο (11,2%), ελψ ε ζσξεπηηθή αχμεζε ηεο απαζρφιεζεο ζηηο εκπνξηθέο επηρεηξήζεηο ηνπ ηνκέα γηα ηελ πεξίνδν θπκαίλεηαη ζην 29,6%, κε ην κέζν εηήζην ξπζκφ κεηαβνιήο λα δηακνξθψλεηαη ζην 2,3%. Σέινο, νη επηρεηξήζεηο ηνπ ηνκέα ηεο Μεηαπνίεζεο θαηαγξάθνπλ ηα ρακειφηεξα πνζνζηά ζπκκεηνρήο απαζρνινπκέλσλ ζην ζχλνιν ηνπ ηνκέα γηα ην 2008 (10,1% απφ 9,4% ην 2007), ελψ παξνπζηάδνπλ θαη ζρεηηθά ρακειφ κέζν εηήζην ξπζκφ 11

12 κεηαβνιήο (1,9% γηα ηελ πεξίνδν ) ζε ζρέζε κε ηηο επηρεηξήζεηο ησλ Τπεξεζηψλ θαη ηνπ Δκπνξίνπ ηνπ ηνκέα ΣΠΔ. Μάιηζηα, ζηνλ ζπγθεθξηκέλν θιάδν παξαηεξνχληαη θαη ππνθιάδνη (θιάδνο 30 - Καηαζθεπή κεραλψλ γξαθείνπ θαη ειεθηξνληθψλ ππνινγηζηψλ θαη θιάδνο 332 Καηαζθεπή νξγάλσλ θαη ζπζθεπψλ κέηξεζεο, επαιήζεπζεο, δνθηκψλ, πινήγεζεο θαη άιισλ ρξήζεσλ, κε εμαίξεζε ην εμνπιηζκφ ειέγρνπ ησλ βηνκεραληθψλ κεζφδσλ παξαγσγήο) νη νπνίνη ζεκεηψλνπλ αξλεηηθή ζσξεπηηθή κεηαβνιή απαζρνινπκέλσλ ζε ζρέζε κε ην 2000 (-53,5% θαη -71,6% αληίζηνηρα γηα ηνπο θιάδνπο 30 θαη 332). Όια ηα πξνεγνχκελα εηθνλίδνληαη ζπλνπηηθά ζηνλ πίλαθα 8 ( δεο παξάξηεκα 3 ζει. 172 ) ρεηηθά κε ηα ζηνηρεία ηεο ΔΤΔ γηα ηηο νηθνλνκηθέο απνιαβέο ησλ απαζρνινχκελσλ ζηνλ ηνκέα ΣΠΔ, πξνθχπηεη φηη ην 72,5% ησλ απαζρνινπκέλσλ ιακβάλεη θαζαξέο κεληαίεο απνδνρέο (ζηνηρεία α ηξηκήλνπ 2008) έσο (78,8% ην αληίζηνηρν πνζνζηφ ζην ζχλνιν ησλ απαζρνινπκέλσλ ησλ θιάδσλ ηεο εγρψξηαο νηθνλνκίαο), κε ηελ πιεηνλφηεηα ησλ εξγαδνκέλσλ (33,4%) λα ακείβεηαη κε κηζζφ απφ Σν κεξίδην ησλ εξγαδνκέλσλ ζηηο ΣΠΔ κε θαζαξέο απνδνρέο πνπ μεπεξλνχλ ηα ην 2008 μεπεξλά θαηά 7,3 πνζνζηηαίεο κνλάδεο ην αληίζηνηρν κεξίδην ζην ζχλνιν ησλ θιάδσλ ηεο νηθνλνκίαο. Σέινο, ππάξρεη έλα φρη ακειεηέν πνζνζηφ ηνπ ηνκέα ΣΠΔ (14,3% γηα ην 2008), ην νπνίν ακείβεηαη κε κηζζφ πνπ δελ μεπεξλά ηα 750. Απφ ηελ επεμεξγαζία ησλ ζηνηρείσλ ζρεηηθά κε ηελ πεξηθεξεηαθή δηάξζξσζε ηεο απαζρφιεζεο ζηνλ ηνκέα ΣΠΔ, ε πςειφηεξε ζπγθέληξσζε απαζρνινχκελσλ θαηαγξάθεηαη ζηελ Πεξηθέξεηα Αηηηθήο (63%), θαηαγξάθνληαο σζηφζν ειαθξά πηψζε ζε ζρέζε κε ην αληίζηνηρν πνζνζηφ ην 2007 (66,2%). Ζ κείσζε ηνπ πνζνζηνχ ησλ εξγαδνκέλσλ ζηελ Αηηηθή θαίλεηαη πσο αληηζηαζκίζηεθε κε ζρεδφλ αλάινγε αχμεζε ηνπ πνζνζηνχ ησλ εξγαδνκέλσλ ζηελ Πεξηθέξεηα Κεληξηθήο Μαθεδνλίαο ζε 17,4% απφ 13,4% ην Παξφια απηά, ε ζπγθέληξσζε ησλ απαζρνινπκέλσλ ηνπ ηνκέα ΣΠΔ ζηελ Αηηηθή είλαη ζρεδφλ δηπιάζηα ηεο αληίζηνηρεο γηα ην ζχλνιν ησλ θιάδσλ (38%). ηελ ππφινηπε επηθξάηεηα, ηα πνζνζηά ησλ απαζρνινχκελσλ θπκαίλνληαη ζηηο πεξηθέξεηεο κεηαμχ 0,55% θαη 3,1%. Σα ζηνηρεία απηά ζπγθιίλνπλ ζην ζπκπέξαζκα φηη ν ηνκέαο ΣΠΔ αλαπηχζζεηαη ζρεδφλ απνθιεηζηηθά ζηελ Αηηηθή. Σέινο, ζε ζρέζε κε ηηο επαγγεικαηηθέο θαηεγνξίεο ζηηο νπνίεο κπνξνχλ λα θαηαηαρζνχλ νη απαζρνινχκελνη ζηνλ ηνκέα ΣΠΔ, ην πςειφηεξν πνζνζηφ (20,5%) γηα ην 2008 θαηαγξάθεηαη ζηελ θαηεγνξία Σερλνιφγνη θαη ηερληθνί βνεζνί ησλ επηζηεκψλ ηεο θπζηθήο θαη ηεο κεραληθήο θαη αζθνχληεο ζπλαθή επαγγέικαηα(ζην ζχλνιν ησλ θιάδσλ γηα ην 2008 ην πνζνζηφ απηφ είλαη κφιηο 2,3%). Έλα εμίζνπ 12

13 πςειφ πνζνζηφ ησλ εξγαδνκέλσλ ηνπ ηνκέα ΣΠΔ (16,6% ην 2008 απφ 17,8% ην 2007) είλαη Τπάιιεινη γξαθείνπ, αιιά θαη Τπάιιεινη Δμππεξέηεζεο Πειαηψλ (8,5%), φηαλ αληίζηνηρα γηα ην ζχλνιν ησλ απαζρνινπκέλσλ ησλ θιάδσλ ηα πνζνζηά απηά είλαη αληίζηνηρα κφιηο 9% θαη 2,4%. Αθνινπζνχλ νη επαγγεικαηηθέο θαηεγνξίεο Μεραληθνί, εθαξκνζηέο θαη ζπληεξεηέο κεραλψλ θαη ειεθηξηθνχ θαη ειεθηξνληθνχ εμνπιηζκνχ (10,4%) θαη Πξφζσπα πνπ αλαπηχζζνπλ επαγγεικαηηθή δξαζηεξηφηεηα ζηνλ ηνκέα ηεο πιεξνθνξηθήο (9,6%). Σέινο, ππάξρνπλ πνζνζηά ζηηο ππφινηπεο επαγγεικαηηθέο θαηεγνξίεο πνπ είλαη ζπλαθείο κε ηνλ ηνκέα ΣΠΔ, θαη θπκαίλνληαη απφ 2%-7%. ην ζχλνιν φισλ ησλ άιισλ επαγγεικαηηθψλ θαηεγνξηψλ αλήθεη ην 8,8% ησλ απαζρνινπκέλσλ ηνπ ηνκέα ΣΠΔ (60% ην 2008 ην αληίζηνηρν πνζνζηφ γηα ηνπο απαζρνινχκελνπο ηνπ ζπλφινπ ησλ θιάδσλ) Πιενλεθηήκαηα / Μεηνλεθηήκαηα ηνπ ηνκέα ΣΠΔ ζηελ Διιάδα ε έλα απφ ηα ζεκαληηθφηεξα ηκήκαηα ηεο έξεπλαο πεδίνπ θαη ελδερνκέλσο θαζνξηζηηθήο ζεκαζίαο γηα ηε δηακφξθσζε ηεο ηειηθήο εηθφλαο γηα ηηο πξννπηηθέο ηνπ θιάδνπ ΣΠΔ, νη επηρεηξήζεηο ραξηνγξαθνχλ ηα πιενλεθηήκαηα θαη ηα κεηνλεθηήκαηα ηνπ ηνκέα ΣΠΔ ζηελ Διιάδα. Πην ζπγθεθξηκέλα νη επηρεηξήζεηο δειψλνπλ: α) ηα βαζηθά πξνβιήκαηα ηα νπνία ζεσξνχλ φηη επεξεάδνπλ αξλεηηθά ηνλ ηνκέα θαη ζπληζηνχλ αληίζηνηρα εκπφδηα ζηελ πεξαηηέξσ αλάπηπμε ηνπ ηνκέα θαη β) ηα βαζηθά πιενλεθηήκαηα ηνπ ηνκέα, εθείλνπο δειαδή ηνπο παξάγνληεο πνπ επηδξνχλ ζεηηθά ζηελ αλάπηπμή ηνπ θαη κπνξνχλ λα ραξαθηεξηζηνχλ σο πεγέο αλάπηπμεο ηνπ θαηά κία έλλνηα. Μεζνδνινγηθά, ζηε θεηηλή έξεπλα ζεσξήζεθε ζθφπηκν νη εξσηήζεηο απηέο λα είλαη αλνηθηέο (αδφκεηεο), λα αθήλνπλ δειαδή ζηνλ εξσηψκελν ηε δπλαηφηεηα λα πεξηγξάςεη ν ίδηνο ηηο ζπλζήθεο πνπ θαηά ηε γλψκε ηνπ απνηεινχλ πξφβιεκα / πιενλέθηεκα. Ζ πξνζέγγηζε απηή είλαη δηαθνξεηηθή ζε ζρέζε κε απηήλ θαηά ηελ νπνία πξνηείλνληαη δηάθνξνη παξάγνληεο θαη δεηείηαη απφ ηηο επηρεηξήζεηο λα αμηνινγήζνπλ ηε ζεκαζία ηνπο, απαηηεί φκσο κεγαιχηεξε πξνζπάζεηα απφ ηελ πιεπξά ηνπ αλαιπηή λα ζπλζέζεη ηελ πξαγκαηηθή εηθφλα. Ζ εξεπλεηηθή νκάδα ηνπ ΗΟΒΔ (Ίδξπκα Οηθνλνκηθψλ θαη Βηνκεραληθψλ Δξεπλψλ) νκαδνπνηψληαο ηηο αλνηθηέο απαληήζεηο θαηέιεμε ζηα αθφινπζα: 13

14 2.6.1 Σα πιενλεθηήκαηα ηνπ ηνκέα ΣΠΔ α) Αλζξώπηλν θεθάιαην ζηειερώλ θαη επηρεηξεκαηηώλ ηελ πξαγκαηνπνηνχκελε έξεπλα επηζεκαίλεηαη σο βαζηθφ πιενλέθηεκα ηνπ εγρψξηνπ ηνκέα ΣΠΔ ην αμηφινγν, πςεινχ κνξθσηηθνχ επηπέδνπ αλζξψπηλν δπλακηθφ ζην ρψξν. ηε ζρεηηθή αγνξά εξγαζίαο ππάξρεη επάξθεηα επηζηεκνληθνχ δπλακηθνχ, θαινί κεραληθνί πνπ έρνπλ εξγαηηθφηεηα, φξακα, εθεπξεηηθφηεηα, θάηη πνπ ηειηθά πξνζδίδεη ζηνλ ηνκέα ηερλνγλσζία επξσπατθψλ πξνδηαγξαθψλ, φπσο ραξαθηεξηζηηθά αλαθέξεηαη. Δπηπξνζζέησο φκσο έλα αθφκα κεγαιχηεξν ηκήκα ησλ επηρεηξήζεσλ πξνβάιιεη ηελ πνηφηεηα ηνπ ίδηνπ ηνπ επηρεηξεκαηία σο πιενλέθηεκα. Ζ επηρεηξεκαηηθφηεηα πνπ αλαπηχζζεηαη ζηνλ ηνκέα, ε δηάζεζε ησλ Διιήλσλ επηρεηξεκαηηψλ γηα δεκηνπξγία θαη ε ψζεζε κηαο λέαο γεληάο επηρεηξεκαηηψλ θαη επηζηεκφλσλ πιεξνθνξηθήο ιεηηνπξγεί σο κνριφο αλάπηπμεο ζπλνιηθά γηα ηνλ ηνκέα. Ζ δηνξαηηθφηεηα ησλ ηδξπηψλ επηρεηξήζεσλ, ην φξακα, ε θηινδνμία θαη ε δηάζεζε γηα πξνζπάζεηα, ε βαζηά θαη επίπνλε ελαζρφιεζε κε ην αληηθείκελν θέξλνπλ απηά απνηειέζκαηα πνπ ζπκβάιινπλ ζηελ επηρεηξεζηαθή αλάπηπμε ησλ ειιεληθψλ εηαηξεηψλ. Μάιηζηα νξηζκέλνη επηζεκαίλνπλ ην γεγνλφο φηη εηδηθά ν ηνκέαο ΣΠΔ ηαηξηάδεη ζηελ ηδηνζπγθξαζία ηνπ Έιιελα. β) Γπλακηθέο επηρεηξήζεηο Χο ζπλέπεηα ησλ παξαπάλσ, αιιά θαη ηεο ζηαδηαθήο εκπεηξίαο πνπ έρεη απνθηεζεί, νη ειιεληθέο επηρεηξήζεηο δείρλνπλ έλαλ κεγαιχηεξν δπλακηζκφ πνπ αλαπηχζζεηαη ζε δηάθνξεο δηαζηάζεηο, δεκηνπξγψληαο πιενλεθηήκαηα γηα ηνλ ηνκέα. Καηαξράο θαηαγξάθεηαη άξζε ηεο εζσζηξέθεηαο θαη πξνζπάζεηα δηεζλνπνίεζεο, αξρηθά ζην γεηηνληθφ ρψξν (Βαιθάληα), αιιά κε απμεκέλε δηάζεζε γηα λέεο αγνξέο θαη πειάηεο ηνπ εμσηεξηθνχ. πγρσλεχζεηο θαη απνδνηηθφηεξα επηρεηξεκαηηθά ζρήκαηα ελδπλακψλνπλ ηνλ εγρψξην επηρεηξεκαηηθφ ηζηφ δεκηνπξγψληαο κεγαιχηεξα πην εχξσζηα ζρήκαηα πνπ κπνξνχλ λα δηαδξακαηίζνπλ ζεκαληηθφηεξν ξφιν ζην δηεζλέο πεξηβάιινλ θαη λα ιεηηνπξγήζνπλ σο «αηκνκεραλή» ζπλνιηθά γηα ηνλ ηνκέα. 14

15 γ) Κνηλσληθή απνδνρή ησλ ΣΠΔ Πξφθεηηαη γηα έλαλ παξάγνληα ν νπνίνο επηζεκαίλεηαη απφ έλα πνιχ κεγάιν κέξνο ησλ επηρεηξήζεσλ θαη αθνξά ζηελ επξχηεξε θνηλσληθή απνδνρή ησλ ΣΠΔ. Πην ζπγθεθξηκέλα δηαηππψλεηαη ε άπνςε πνπ ζέιεη ηελ αλάγθε γηα ηερλνινγηθή αλαβάζκηζε ησλ επηρεηξήζεσλ θαη εμνηθείσζεο ησλ πνιηηψλ κε ηηο ΣΠΔ λα γίλεηαη επξχηεξα απνδεθηή. Οη επηρεηξήζεηο αληηιακβάλνληαη φηη πξέπεη λα εθζπγρξνληζηνχλ, λα αμηνπνηήζνπλ ηηο ΣΠΔ θαη ηηο δπλαηφηεηεο πνπ πξνζθέξνπλ, λα δηαρεηξηζηνχλ θαιχηεξα ηελ πιεξνθνξία, ελψ γίλνληαη πεξηζζφηεξν νξαηά ηα ζεηηθά απνηειέζκαηα (θφζηε, πιεξνθφξεζε, θηι.) πνπ νη επελδχζεηο ζε ΣΠΔ επηθέξνπλ. Σαπηφρξνλα, έρεη βειηησζεί ην επίπεδν εμνηθείσζεο ησλ θαηαλαισηψλ / πειαηψλ κε ηηο ΣΠΔ, είηε ιφγσ θαιχηεξεο ελεκέξσζεο, είηε ιφγσ «πηέζεσλ» απφ ηηο λεφηεξεο γεληέο (βειηίσζε εθπαίδεπζεο θαη θνπιηνχξαο ζηα ζρνιεία, απμεκέλν ελδηαθέξνλ ησλ λέσλ, θηι.). Θα πξέπεη λα ζεκεησζεί σζηφζν ζηηο απαληήζεηο ησλ επηρεηξήζεσλ εκπεξηέρεηαη θαη κία δηάζηαζε λνκνηειεηαθήο εμέιημεο. Γειαδή ππνλνείηαη κηα δηαδηθαζία αληηθεηκεληθήο αλάπηπμεο ηεο ηερλνινγίαο, κηαο «επηβιεηηθήο» εθαξκνγήο ηεο ηερλνινγίαο ε νπνία ζα ζπλέβαηλε νχησο ή άιισο, θαη ε νπνία απιψο είρε θαζπζηεξήζεη. δ) Σα θνηλνηηθά θνλδύιηα θαη νη ζρεηηθέο επηδνηήζεηο Πξφθεηηαη γηα παξάγνληα πνπ ζρεηίδεηαη βεβαίσο κε ηηο δξάζεηο πνπ «έηξεμαλ» ζην πιαίζην ηεο πινπνίεζεο ηνπ Δπηρεηξεκαηηθνχ Πξνγξάκκαηνο γηα ηελ θνηλσλία ηεο πιεξνθνξίαο (ΚηΠ) αιιά θαη δξάζεσλ απφ άιια Δπηρεηξεζηαθά Πξνγξάκκαηα (π.ρ. ΔΠΑΝ : Δπηρεηξεζηαθφ Πξφγξακκα Αληαγσληζηηθφηεηαο θαη Δπηρεηξεκαηηθφηεηάο). Μέζσ απηψλ ησλ πφξσλ ζηάζεθε δπλαηή ε πινπνίεζε έξγσλ ζην Γεκφζην ηνκέα θαη ε επηδφηεζε επελδχζεσλ απφ ηελ πιεπξά ησλ επηρεηξήζεσλ, ηα νπνία ελδερνκέλσο λα κελ είραλ πξνρσξήζεη ρσξίο ηελ θνηλνηηθή επηδφηεζε. ε) Η κείσζε ηνπ θόζηνπο απόθηεζεο / ρξήζεο εμνπιηζκνύ θαη ε βειηίσζε ησλ ππνδνκώλ Ζ δηάδνζε ηεο επξπδσληθφηεηαο θαη ε αλάπηπμε ησλ ζρεηηθψλ ππνδνκψλ απνηειεί επίζεο έλα πξνσζεηηθφ παξάγνληα ηεο αλάπηπμεο ηνπ ηνκέα ζε ζπλδπαζκφ κε ηε κείσζε ηνπ θφζηνπο πξφζβαζεο πνπ θάλεη ηελ απφθηεζε / ρξήζε πην πξνζηηή 15

16 ζε πεξηζζφηεξνπο. Ζ δηάδνζε επξπδσληθψλ ππεξεζηψλ & δηθηχσλ θαη ε αλάπηπμε δηθηπαθψλ ππνδνκψλ ζε ζπλδπαζκφ κε ηνλ απμεκέλν αληαγσληζκφ ζε επίπεδν πξντφλησλ & ππεξεζηψλ έρνπλ επηηξέςεη ρακειφηεξα θφζηε, γεγνλφο πνπ δξα ζεηηθά ζηε δηάδνζε ηεο ρξήζεο ησλ ΣΠΔ, δηεπξχλνληαο ηε δπλεηηθή πειαηεία. ζη) Σα λέα πξντόληα / ππεξεζίεο Αξθεηέο είλαη νη επηρεηξήζεηο πνπ δειψλνπλ φηη ε δηαξθήο αλάπηπμε ηεο ηερλνινγίαο επηηξέπεη ην ιαλζάξηζκα ζηελ αγνξά ζπλερψο λέσλ πξντφλησλ / ππεξεζηψλ. Οη ίδηεο δειαδή νη ηερλνινγίεο θαη ε πξφνδνο πνπ ζηεξίδεηαη ζε απηέο, απνηεινχλ πξνσζεηηθφ παξάγνληα πνπ πξνζειθχεη ην ελδηαθέξνλ αθελφο ησλ ρξεζηψλ γηα πεξηζζφηεξε ρξήζε, αθεηέξνπ ησλ κε ρξεζηψλ γηα ηελ είζνδφ ηνπο ζηελ αγνξά. Ζ εκθάληζε λέσλ πξντφλησλ / ππεξεζηψλ είλαη ηαρχηαηε, νη ηερλνινγηθέο εμειίμεηο εληππσζηαθέο θαη ε ζχγθιηζε κε λέα κέζα / εθαξκνγέο ΣΠΔ πξνζδίδεη ειθπζηηθά ραξαθηεξηζηηθά πνπ ιίγνη θιάδνη ηεο ειιεληθήο νηθνλνκίαο κπνξνχλ λα πξνζθέξνπλ. δ) Σν γεληθόηεξν νηθνλνκηθό πεξηβάιινλ αθψο ην επλντθφ καθξννηθνλνκηθφ πεξηβάιινλ ηαρείαο αλάπηπμεο έρεη ζπληειέζεη ζην λα κπνξέζεη ν θιάδνο λα αλαπηπρζεί ηα ηειεπηαία ρξφληα. Ζ αχμεζε ηεο ειιεληθήο νηθνλνκηθήο δξαζηεξηφηεηαο, αιιά θαη ε αλάπηπμε ησλ γεηηνληθψλ ρσξψλ έρεη επηηξέςεη ηελ αχμεζε ησλ επελδχζεσλ ζε πξντφληα ΣΠΔ, ηελ εμσζηξέθεηα αξθεηψλ ειιεληθψλ επηρεηξήζεσλ απφ δηάθνξνπο θιάδνπο πνπ αλαπηχζζνληαη ζην δηεζλέο πεξηβάιινλ θαη ππνζηεξίδνληαη απφ ειιεληθέο επηρεηξήζεηο ΣΠΔ. Αιιά θαη γεληθφηεξα νη ζπλζήθεο αλάπηπμεο πνπ επηθξαηνχλ ζηελ επξσπατθή νηθνλνκία ηξνθνδνηνχλ θαη αγγίδνπλ ιφγσ ηεο παγθνζκηνπνίεζεο θαη ησλ αλνηθηψλ αγνξψλ θαη ηελ εγρψξηα αγνξά πνπ σθειείηαη απφ ηελ άλνδν ηνπ δηεζλνχο εκπνξίνπ. Σν επελδπηηθφ ελδηαθέξνλ δηαηεξεί επνκέλσο ηε δπλακηθή ηνπ. ε) Σα ρακειά επίπεδα ρξήζεο Σέινο, έλα ηκήκα ησλ επηρεηξήζεσλ πξνβάιιεη σο πιενλέθηεκα γηα ηνλ θιάδν ηα κεγάια πεξηζψξηα αλάπηπμεο πνπ αθφκα ππάξρνπλ. Ζ πξνζέγγηζε απηή αληηκεησπίδεη δειαδή ηα εκπφδηα πνπ δελ έρνπλ επηηξέςεη έσο ζήκεξα ηελ ηαρχηεξε αλάπηπμε ηνπ ηνκέα σο πηζαλέο επθαηξίεο. Κάζε πξνζπάζεηα άξζεο ή 16

17 βειηίσζεο απηψλ ησλ εκπνδίσλ κπνξεί λα νδεγήζεη ζε κηα θαιχηεξε εηθφλα. Έηζη ε πζηέξεζε ζηε δηάδνζε ησλ ΣΠΔ ζην επξχ θνηλφ θαη ν ρακειφο βαζκφο δηείζδπζεο ησλ ΣΠΔ ζε επηρεηξήζεηο θαη Γεκφζην, έρεη πεξηνξίζεη ηε δπλακηθή ηνπ ηνκέα, σζηφζν θαζηζηά ηα πεξηζψξηα αλάπηπμεο αξθεηά επξεία θαη ηηο πξννπηηθέο ζεηηθέο Σα κεηνλεθηήκαηα ηνπ ηνκέα ΣΠΔ (πξνβιήκαηα) α) Η γξαθεηνθξαηία θαη ε Λεηηνπξγία ηνπ Γεκόζηνπ ηνκέα κε άμνλα ηηο ΣΠΔ Οη επηρεηξήζεηο ηνπ ηνκέα ΣΠΔ δελ δηαθνξνπνηνχληαη σο πξνο ην βαζηθφ παξάγνληα πνπ δξα αλαζηαιηηθά ζηελ επηρεηξεκαηηθή δξαζηεξηφηεηα ζηελ Διιάδα αλεμαξηήησο θιάδνπ θαη ν νπνίνο έρεη απνηππσζεί ζε έλα επξχ πιήζνο εξεπλψλ ηνπ Ηδξχκαηνο Οηθνλνκηθψλ θαη Βηνκεραληθψλ Δξεπλψλ (ΗΟΒΔ). Ζ γξαθεηνθξαηία θαη ε δπζθακςία ηνπ θξάηνπο παξεκπνδίδεη ηελ επηρεηξεκαηηθή δξαζηεξηφηεηα θαη απμάλεη ην θφζηνο ιεηηνπξγίαο ησλ επηρεηξήζεσλ, θαζψο βαζηθέο ζεζκηθέο δνκέο ιεηηνπξγίαο ησλ δεκφζησλ ππεξεζηψλ πζηεξνχλ ζε απνηειεζκαηηθφηεηα. Εεηήκαηα απνλνκήο δηθαηνζχλεο, δηαθζνξάο θαη θνξνινγηθήο αζηάζεηαο δπζθνιεχνπλ αθφκα πεξηζζφηεξν ηηο επηρεηξήζεηο. Δηδηθά φκσο ζε φηη αθνξά ηνλ ηνκέα ΣΠΔ θαη ηελ αγνξά πνπ δηαρεηξίδεηαη, πξνθχπηεη θαη έλα αθφκα πξφβιεκα. Οη δηαδηθαζίεο πξνψζεζεο ησλ έξγσλ ΣΠΔ είλαη επίζεο γξαθεηνθξαηηθέο, πάζρνπλ απφ λνκνζεηηθέο αγθπιψζεηο θαη ζπλαξκνδηφηεηεο δηάθνξσλ θνξέσλ, κε απνηέιεζκα θαη ε ίδηα ε πηνζέηεζε ησλ ΣΠΔ ζην Γεκφζην λα θαζπζηεξεί. Οη επηρεηξήζεηο δηακαξηχξνληαη επίζεο γηα ηνλ αλαρξνληζηηθφ ηξφπν εθηέιεζεο δηαγσληζκψλ δεκνζίνπ, ηηο θαζπζηεξήζεηο ζηηο πιεξσκέο θαη ηελ πεξηνξηζκέλε θξαηηθή ππνζηήξημε ζπλνιηθά ζηελ δηάδνζε ησλ ΣΠΔ. β) Η αζαθήο ζηξαηεγηθή γηα ηηο λέεο ηερλνινγίεο ε ζπλέρεηα ησλ παξαπάλσ πξνβιεκάησλ ηεο δεκφζηαο δηνίθεζεο, αξθεηέο επηρεηξήζεηο επηζεκαίλνπλ ηελ έιιεηςε θεληξηθήο ζηξαηεγηθήο ζην δεκφζην ηνκέα. Τπάξρεη έιιεηςε νξάκαηνο θαη ζαθψλ βξαρππξφζεζκσλ θαη καθξνπξφζεζκσλ ζηφρσλ θαη άξα έιιεηςε καθξνρξφληνπ ζρεδηαζκνχ. Ζ εζληθή ζηξαηεγηθή γηα ηηο ΣΠΔ είλαη ειιηπψο ζρεδηαζκέλε, δηέπεηαη απφ αξθεηέο αζάθεηεο, δελ εληάζζεηαη ζηηο εζληθέο πξνηεξαηφηεηεο ζε επίπεδν πνιηηηθήο, πάζρεη απφ έιιεηςε ζεζκηθνχ ππνζηεξηθηηθνχ πιαηζίνπ, κε απνηέιεζκα θαη νη πξσηνβνπιίεο ηνπ θξαηηθνχ ηνκέα γηα ελίζρπζε ησλ επηρεηξήζεσλ ηερλνινγίαο λα είλαη πεξηνξηζκέλεο. 17

18 γ) Η έιιεηςε ρξεκαηνδόηεζεο Ζ έιιεηςε θαηάιιεισλ πεγψλ ρξεκαηνδφηεζεο θαη πξφζβαζεο ζε θεθάιαηα ηνλίδεηαη σο εκπφδην απφ αξθεηέο επηρεηξήζεηο, νη νπνίεο θαίλεηαη λα αλαιακβάλνπλ πςειφ πηζησηηθφ θίλδπλν. Σν ηξαπεδηθφ ζχζηεκα αληηκεησπίδεηαη κε δπζπηζηία, ζεσξείηαη φηη παξέρεη δαλεηαθά θεθάιαηα κε πςειφ θφζηνο, εηδηθά γηα ηηο κηθξφηεξεο επηρεηξήζεηο ηνπ ηνκέα, γεγνλφο πνπ δεκηνπξγεί δπζθνιίεο ζηελ εμεχξεζε θεθαιαίσλ γηα ηελ πξνψζεζε ησλ επελδχζεσλ. Σν γεγνλφο απηφ ζε ζπλδπαζκφ κε ηελ άπνςε γηα έιιεηςε κεγάισλ έξγσλ (δεκνζίσλ ή ηδησηηθψλ) κεηαθξάδεηαη ζε έιιεηςε ρξεκάησλ ηειηθά ζηελ αγνξά θαη έιιεηςε ξεπζηφηεηαο εηδηθά ζηελ πιεξνθνξηθή. δ) Ο αζέκηηνο αληαγσληζκόο κεηαμύ ησλ επηρεηξήζεσλ ΣΠΔ ε ζπλέρεηα ησλ παξαπάλσ, ζεκεηψλεηαη ε ηδηαίηεξε έληαζε ηνπ αληαγσληζκνχ ησλ ηηκψλ ζηελ αγνξά πνπ νδεγεί ζε αζέκηηεο πξαθηηθέο. Δπηζεκαίλνληαη θαη θέηνο δεηήκαηα θνπιηνχξαο θαη έιιεηςεο επαγγεικαηηζκνχ απφ ηηο επηρεηξήζεηο ηνπ θιάδνπ ηδηαίηεξα ζηηο ΜΜΔ - φπσο θαη θαηλφκελα πνιπδηάζπαζεο θαη θαηαθεξκαηηζκνχ, πνπ πεξηνξίδνπλ ηε δπλαηφηεηα αλάπηπμεο ηνπ ηνκέα ΣΠΔ ζπλνιηθά. Δζσζηξέθεηα, πφιεκνο ηηκψλ, θαθή λννηξνπία, αθφκα θαη ε έιιεηςε παηδείαο έρεη επηζεκαλζεί φηη έρνπλ επηθέξεη κηθξφ επίπεδν ζπληνληζκνχ θαη ζχκπλνηα κεηαμχ ησλ εηαηξηψλ ηνπ ηνκέα θαη κηθξφ «βάζνο» ηεο αγνξάο. Τπελζπκίδεηαη φηη κείδνλ πξφβιεκα ησλ επηρεηξήζεσλ ηνπ ηνκέα ζεσξείηαη ε ξερφηεηά ηνπο, θαζψο ν θιάδνο δελ καζαίλεη θαη δελ εμεηδηθεχεηαη. ε) Σν αζαθέο ζεζκηθό πιαίζην ζηηο ηειεπηθνηλσλίεο Οη επηρεηξήζεηο ηειεπηθνηλσληψλ δελ παξαιείπνπλ λα επηζεκάλνπλ φηη παξά ηελ πξφνδν, ην ζεζκηθφ πιαίζην αθφκα πάζρεη. Τπάξρεη θαζπζηέξεζε ζηελ πηνζέηεζε ησλ νδεγηψλ ηεο ΔΔ θαη ηελ εθαξκνγή ξπζκηζηηθνχ πιαηζίνπ πνπ νδεγεί ζε πξαγκαηηθή απειεπζέξσζε ηεο αγνξάο. Χο απνηέιεζκα, ην ζεζκηθφ πιαίζην δελ έρεη νδεγήζεη αθφκα ζε πγηή αληαγσληζκφ. 18

19 ζη) Η έιιεηςε εμεηδηθεπκέλνπ πξνζσπηθνύ Παξφιν πνπ φπσο θάλεθε απφ ηα πξνεγνχκελα, ην αλζξψπηλν δπλακηθφ ζεσξείηαη ηζρπξφ ραξηί ηνπ ηνκέα, αξθεηέο επηρεηξήζεηο επηζεκαίλνπλ έιιεηςε εμεηδηθεπκέλνπ θαη έκπεηξνπ πξνζσπηθνχ. Οπζηαζηηθά νη πεξηζζφηεξνη λαη κελ ζπκθσλνχλ ζηελ επάξθεηα αλζξψπηλνπ δπλακηθνχ, σζηφζν αξθεηνί επηρεηξεκαηίεο επηζπκνχλ θαη αλαδεηνχλ αθφκα θαιχηεξα θαηαξηηζκέλν πξνζσπηθφ. δ) Μηθξό κέγεζνο εγρώξηαο αγνξάο Παξά ηελ πξφνδν, αξθεηέο επηρεηξήζεηο ηνπ θιάδνπ «ζηέθνληαη» ζην κηθξφ κέγεζνο ηεο εγρψξηαο αγνξάο θαη ηνλ πεξηνξηζκφ πνπ απηή ζέηεη. Ζ πζηέξεζε ζηελ δηάδνζε ηνπ Internet ζηελ Διιάδα, ε ρακειή δηείζδπζε ΗΣ ζηηο επηρεηξήζεηο θαη ζηα λνηθνθπξηά & ΜΜΔ ζπλζέηνπλ κηα κηθξή αγνξά πνπ δελ δείρλεη έηνηκε γηα λέεο ηερλνινγίεο θαη δελ επηηξέπεη θαηλνηφκεο επελδχζεηο ζε ΣΠΔ. Σαπηφρξνλα ην ρακειφ επίπεδν γλψζεο πιεξνθνξηθήο ηνπ κέζνπ ρξήζηε πνπ δελ αληηιακβάλεηαη ηα νθέιε πνπ κπνξνχλ λα πξνθχςνπλ απφ ηηο ηπρφλ επελδχζεηο ηνπ ζε ΣΠΔ θαζπζηεξεί ηελ πηνζέηεζε ησλ λέσλ ηερλνινγηψλ. Χο ζπλέπεηα απηνχ ε αγνξά δελ αληαπνθξίλεηαη, ε δήηεζε ππεξεζηψλ απφ κηθξνκεζαίεο επηρεηξήζεηο θαη ε πξνηεξαηφηεηα ησλ επηρεηξήζεσλ ζηηο επελδχζεηο πιεξνθνξηθήο - ηειεπηθνηλσληψλ είλαη ρακειή, πηέδνληαο αληίζηνηρα ηα πεξηζψξηα θέξδνπο. ε) Οη επξπδσληθέο ππνδνκέο ην επίπεδν απηφ έρεη επηηεπρζεί ζεκαληηθή πξφνδνο ηα ηειεπηαία ρξφληα. Χζηφζν ε κε επξεία δηάδνζε ηεο επξπδσληθφηεηαο, ζεσξείηαη απφ αξθεηνχο σο έλαο παξάγνληαο πνπ αθφκα δξα αλαζηαιηηθά ζηελ πεξαηηέξσ αλάπηπμε ηνπ ηνκέα ησλ ΣΠΔ ζηελ Διιάδα. Άιισζηε νη βειηησκέλεο ππνδνκέο επηηξέπνπλ πεξηζζφηεξεο ππεξεζίεο ζε αθφκα πην πξνζηηέο ηηκέο. ζ) Σν νηθνλνκηθό πεξηβάιινλ Παξά ηνπο πςεινχο ξπζκνχο αλάπηπμεο δηαηππψλνληαη θαη αληίζεηεο απφςεηο, γηα δχζθνιε νηθνλνκηθή θαηάζηαζε θαη θξίζε γεληθφηεξα ζηελ αγνξά πνπ δεκηνπξγεί αζηαζέο επηρεηξεκαηηθφ πεξηβάιινλ θαη θαζηζηά δχζθνιεο ηηο επελδχζεηο πξνο Διιεληθέο εηαηξίεο. 19

20 2.7. Δπθαηξίεο θαη Απεηιέο ζηνλ εγρώξην ηνκέα Οη επηρεηξήζεηο θιήζεθαλ επίζεο λα εληνπίζνπλ ηνπο βαζηθνχο παξάγνληεο πνπ ζπληζηνχλ πηζαλέο επθαηξίεο γηα ηνλ εγρψξην ηνκέα. Πξέπεη λα ζεκεησζεί φηη αξθεηέο απαληήζεηο εζηηάδνπλ θαη πάιη ζηα πιενλεθηήκαηα πνπ επηζεκάλζεθαλ λσξίηεξα. ην πιαίζην απηφ ηνλίδνληαη παξάγνληεο φπσο ε πνηφηεηα ηνπ αλζξψπηλνπ θεθαιαίνπ, ε θνηλσληθή απνδνρή ησλ ΣΠΔ, ε ζηαδηαθή κείσζε ηνπ θφζηνπο απφθηεζεο / ρξήζεο εμνπιηζκνχ θαη ε βειηίσζε ησλ ππνδνκψλ θαη ην επλντθφ νηθνλνκηθφ πεξηβάιινλ. Δπηπξνζζέησο φκσο επηζεκαίλνληαη : α) Οη θνηλνηηθνί πόξνη, θαζψο έλαο ζεκαληηθφο αξηζκφο επηρεηξήζεσλ εμαθνινπζνχζε λα ζεσξεί σο επθαηξία ην Δ ΚΠ, ηα λέα δειαδή θνηλνηηθά θνλδχιηα ηα νπνία ζα δηνρεηεπηνχλ ζηελ αγνξά. Ζ απνδνηηθφηεξε αμηνπνίεζή ηνπο ζπληζηά επνκέλσο άιιε κηα επθαηξία ε νπνία δελ πξέπεη λα κείλεη αλεθκεηάιιεπηε, β) Η εμσζηξέθεηα, θαζψο ην άλνηγκα πξνο ηηο αλαπηπζζφκελεο αγνξέο ηνπ εμσηεξηθνχ κε έκθαζε ζηα Βαιθάληα θαη ζην ζχλνιν ηεο Ν.Α. Δπξψπεο απνηειεί ζεκαληηθή επθαηξία. Σν γεγνλφο φηη ν ηνκέαο ζεσξεί φηη ππάξρνπλ αθφκα επθαηξίεο ζηηο Βαιθαληθέο ρψξεο είλαη ζεηηθφ, αλ θαη έρεη εθθξαζηεί ε άπνςε φηη ν ρξφλνο δξα πηεζηηθά ζε απηή ηε δπλαηφηεηα, θαζψο ν αληίζηνηρνο ηνκέαο ΣΠΔ απηψλ ησλ ρσξψλ ελδπλακψλεηαη θαη απνθηψληαο ηερλνγλσζία απφ ηηο ειιεληθέο επηρεηξήζεηο, ζα κπνξέζεη ζηαδηαθά λα ηηο ππνθαηαζηήζεη ζχληνκα ζε απηέο ηηο αγνξέο γ) Σα λέα πξντόληα / ππεξεζίεο πνπ πξνθχπηνπλ κέζσ ηεο ζχγθιηζεο πιεξνθνξηθήο θαη ηειεπηθνηλσληψλ θαη ηηο αλαβαζκηζκέλεο ππνδνκέο. Σν triple play (Σειεφξαζε Internet Σειέθσλν), νη ππεξεζίεο e- government ( επηθνηλσλία κεηαμχ Κπβέξλεζεο θαη Πνιηηψλ, Δπηρεηξήζεσλ, Δξγαδνκέλσλ θαη Δξγαδνκέλσλ ηεο Κπβέξλεζεο ), θαζψο θαη ην πιήζνο λέσλ πξντφλησλ θαη ππεξεζηψλ κπνξνχλ λα νδεγήζνπλ ζε ηαρχηεξε δηάδνζε ηνπ Internet θαη λα δεκηνπξγήζεη λέα ηκήκαηα αγνξάο. Καηαγξάθεηαη επίζεο κηα δηαθαηλφκελε αιιαγή θνπιηνχξαο απέλαληη ζηηο ΣΠΔ, παξάγνληαο πνπ κεζνπξφζεζκα αλακέλεηαη λα επηδξάζεη ζεηηθά ζηνλ ηνκέα. 20

21 δ) Η ζεηηθή δηεζλήο ζπγθπξία πνπ ραξαθηεξίδεηαη απφ απμεκέλν δηεζλέο εκπφξην θαη θαιφ δηεζλέο επελδπηηθφ θιίκα. Σαπηφρξνλα φκσο κε ηηο πηζαλέο επθαηξίεο, νη επηρεηξήζεηο εληφπηζαλ ηηο ελδερφκελεο απεηιέο πνπ αληηκεησπίδνπλ, παξάγνληεο δειαδή πνπ ελδερνκέλσο λα ζπληζηνχλ απεηιή γηα ηε δηθή ηνπο επηρεηξεκαηηθή δξαζηεξηφηεηα. Θα πξέπεη λα ζεκεησζεί φηη νη απαληήζεηο ηαπηίδνληαη ζηηο πεξηζζφηεξεο πεξηπηψζεηο κε ηα πξνβιήκαηα / εκπφδηα πνπ εληνπίζηεθαλ λσξίηεξα. Έηζη ε γξαθεηνθξαηία θαη ε αλεπαξθήο Λεηηνπξγία ηνπ Γεκφζηνπ ηνκέα, νη θησρέο ππνδνκέο, ε έιιεηςε εμεηδηθεπκέλνπ πξνζσπηθνχ, ν αζέκηηνο αληαγσληζκφο κεηαμχ ησλ επηρεηξήζεσλ ΣΠΔ, ε έιιεηςε επελδπηηθψλ θεθαιαίσλ θαη ην κηθξφ κέγεζνο ηεο εγρψξηαο αγνξάο καδί κε ηα πςειά θφζηε ιεηηνπξγίαο ζπληζηνχλ εκπφδηα πνπ απεηινχλ ηελ πγηή αλάπηπμε ηνπ ηνκέα. Δπηπξνζζέησο επηζεκαίλνληαη κηα ζεηξά απφ απεηιέο πνπ ζρεηίδνληαη κε: α) ηελ πίεζε από ηνλ δηεζλή αληαγσληζκό, εηδηθά κε εηζαγσγέο απφ ρψξεο ρακεινχ θφζηνπο, ελψ θαη ην αθξηβφ επξψ πνπ δελ επηηξέπεη αληαγσληζηηθφ θφζηνο ππεξεζηψλ. Ζ έιιεηςε δηεζλψλ θαλαιηψλ δηαλνκήο β) ηελ εμάξηεζε από ην θξάηνο θαη ηηο επηδνηήζεηο ηνπ, Απηφ θπξίσο νθείιεηε απφ ηνπο λφκνπο πνπ δηέπνπλ ηελ θάζε ρψξα φζνλ αθνξά ηα δηθαηνινγεηηθά θαη ηηο πξνυπνζέζεηο πνπ πξέπεη λα πιεξνί ν λένο επηρεηξεκαηίαο γηα λα εηζέιζεη ζηνλ ρψξν ησλ ΣΠΔ (δπζβάζηαθην θφζηνο θαη γξαθεηνθξαηία). Δπηπιένλ ιφγσ ηεο νηθνλνκηθήο θξίζεο πνπ θαηαβάιιεη ηελ ρψξα πνιινί λένη επηρεηξεκαηίεο βαζίδνληαη ζην κέγεζνο ηεο νηθνλνκηθήο ελίζρπζεο επηδφηεζεο πνπ ζα ηνπο παξαζρεζεί απφ ην θξάηνο γηα λα εθαξκφζνπλ ηηο ηδέεο ηνπο θαη ηηο ηθαλφηεηεο ηνπο κέζσ ηηο ίδξπζεο ηεο επηρείξεζεο ηνπο. γ) ηνλ κεγάιν αξηζκό εγρώξησλ επηρεηξήζεσλ θαη ηε εζσζηξέθεηα, δειαδή ηνλ ήδε ππάξρνλ αληαγσληζκφ θαζψο θαη ηελ νηθνλνκηθή πνιηηηθή πνπ αθνινπζνχλ νη επηρεηξήζεηο πνπ απαξηίδνπλ ηνλ θιάδν ( επηζεηηθή, ακπληηθή,επελδπηηθή) δ) ηελ πεξηνξηζκέλε δηάζεζε γηα R&D θαη θαηλνηνκία, δειαδή ην πφζν πξφζπκεο είλαη νη επηρεηξήζεηο λα πξαγκαηνπνηήζνπλ λέεο επελδχζεηο γηα ηελ βειηίσζε ησλ πξνζθεξφκελσλ πξντφλησλ θαη ππεξεζηψλ ηνπο ή γηα ηελ βειηίσζε ηεο παξαγσγηθήο ηνπο απνηειεζκαηηθφηεηαο ην νπνίν ζα νδεγήζεη ζε κεγαιχηεξεο 21

22 νηθνλνκίεο θιίκαθαο θαη ζα βνεζήζεη ζηελ ηαρχηεξε νηθνλνκηθή αλάπηπμε ηνπ θιάδνπ απηνχ ύλζεζε ζπκπεξαζκάησλ Απφ ηα παξαπάλσ απνηειέζκαηα είλαη εθηθηή ε θαηαζθεπή ελφο πίλαθα SWOT, o νπνίνο απνδίδεη ηα πιενλεθηήκαηα, ηηο αδπλακίεο, ηηο επθαηξίεο θαη ηηο απεηιέο πνπ αληηκεησπίδεη ν ηνκέαο ΣΠΔ. Πίλαθαο 8 : Αλάιπζε SWOT γηα ηνλ ηνκέα ΣΠΔ Πιενλεθηήκαηα (strengths) α) Αμηφινγν, πςεινχ κνξθσηηθνχ επηπέδνπ αλζξψπηλν θεθάιαην ζηειερψλ αιιά θαη δηνξαηηθνί επηρεηξεκαηίεο β) Γπλακηθέο επηρεηξήζεηο πνπ πξνζπαζνχλ γηα εμσζηξέθεηα θαη δηεζλνπνίεζε ελψ ζηαδηαθά δεκηνπξγνχληαη απνδνηηθφηεξα, πην εχξσζηα επηρεηξεκαηηθά ζρήκαηα ζηνλ ηνκέα. γ) Κνηλσληθή απνδνρή ησλ ΣΠΔ θαη κεγαιχηεξε εμνηθείσζε κε ηηο ΣΠΔ: ε αλάγθε γηα ηερλνινγηθή αλαβάζκηζε ησλ επηρεηξήζεσλ θαη εμνηθείσζεο ησλ πνιηηψλ κε ηηο ΣΠΔ γίλεηαη επξχηεξα απνδεθηή. δ) Κνηλνηηθά θνλδχιηα θαη ζρεηηθέο επηδνηήζεηο πνπ ππνζηήξημαλ ηελ πινπνίεζε ηνπ ζεκαληηθψλ έξγσλ ζην Γεκφζην ηνκέα θαη επελδχζεσλ ζηηο επηρεηξήζεηο. ε) ηαδηαθή κείσζε ηνπ θφζηνπο απφθηεζεο / ρξήζεο εμνπιηζκνχ θαη ε βειηίσζε ησλ επξπδσληθψλ ππνδνκψλ ζη) Νέα πξντφληα / ππεξεζίεο πνπ πξνζειθχνπλ ην ελδηαθέξνλ ησλ ρξεζηψλ εληαηηθφηεξε ρξήζε αιιά θαη λέσλ πειαηψλ πνπ δελ είλαη ρξήζηεο. δ) Θεηηθφ νηθνλνκηθφ πεξηβάιινλ, θαζψο αθελφο ε ειιεληθή νηθνλνκία δηαηεξεί πςεινχο ξπζκνχο αλάπηπμεο αθεηέξνπ ην δηεζλέο πεξηβάιινλ δείρλεη επίζεο ζηνηρεία κεγέζπλζεο θαη αλφδνπ ηνπ δηεζλνχο εκπνξίνπ. Αδπλακίεο (weaknesses) α) Γξαθεηνθξαηία θαη Λεηηνπξγία ηνπ Γεκφζηνπ ηνκέα πνπ παξεκπνδίδεη γεληθά ηελ επηρεηξεκαηηθή δξαζηεξηφηεηα. Δηδηθά γηα ηηο ΣΠΔ νη δηαδηθαζίεο πξνψζεζεο ησλ έξγσλ ΣΠΔ εθηφο απφ, πάζρνπλ απφ λνκνζεηηθέο αγθπιψζεηο θαη ζπλαξκνδηφηεηεο θνξέσλ, κε απνηέιεζκα λα θαζπζηεξεί ε πξνψζεζε ησλ ΣΠΔ αθφκα θαη ζην ίδην ην Γεκφζην. β) Αζαθήο ζηξαηεγηθή γηα ηηο λέεο ηερλνινγίεο εηδηθά ζην δεκφζην ηνκέα θαη έιιεηςε καθξνρξφληνπ ζρεδηαζκνχ γηα ηηο ΣΠΔ. γ) Έιιεηςε θαηάιιεισλ πεγψλ ρξεκαηνδφηεζεο επελδχζεσλ θαη πξφζβαζεο ζε θεθάιαηα, θαζψο ην ηξαπεδηθφ ζχζηεκα αληηκεησπίδεηαη κε δπζπηζηία, εηδηθά απφ ηηο ΜΜΔ. δ) Αζέκηηνο αληαγσληζκφο ηηκψλ κεηαμχ ησλ επηρεηξήζεσλ ΣΠΔ αιιά θαη ε έιιεηςε επαγγεικαηηζκνχ απφ νξηζκέλεο επηρεηξήζεηο ηνπ θιάδνπ, κε ηνλ θιάδν λα εκθαλίδεηαη θαηαθεξκαηηζκέλνο, κε έιιεηςε εμεηδίθεπζεο. ε) Αζαθέο αθφκα ζεζκηθφ πιαίζην ζηηο ηειεπηθνηλσλίεο θαη θαζπζηέξεζε ζηελ πηνζέηεζε ησλ θνηλνηηθψλ νδεγηψλ. ζη) Έιιεηςε εμεηδηθεπκέλνπ - έκπεηξνπ πξνζσπηθνχ, θαζψο παξά ηελ επάξθεηα δπλακηθνχ, αξθεηνί επηρεηξεκαηίεο επηζπκνχλ αθφκα θαιχηεξα θαηαξηηζκέλν πξνζσπηθφ. δ) Μηθξφ κέγεζνο εγρψξηαο αγνξάο ιφγσ πζηέξεζεο ζηελ δηάδνζε ηνπ internet, ρακειή δηείζδπζε ησλ ΣΠΔ ζηηο επηρεηξήζεηο θαη ζηα λνηθνθπξηά θαη ρακειφ επίπεδν γλψζεο πιεξνθνξηθήο ηνπ κέζνπ ρξήζηε. ε) Φησρέο επξπδσληθέο ππνδνκέο, παξά ηεζεκαληηθή πξφνδν, πνπ δελ έρνπλ αθφκα επηηξέςεη πεξηζζφηεξεο ππεξεζίεο ζε πην πξνζηηέο ηηκέο. Δπθαηξίεο (opportunities) α) Αγνξέο ηνπ εμσηεξηθνχ: Σα Βαιθάληα, κε έκθαζε ζε Βνπιγαξία θαη Ρνπκαλία, Κχπξνο, (πξψελ) Αλαηνιηθέο ρψξεο, Μέζε Αλαηνιή, αιιά θαη αλαπηπγκέλεο αγνξέο ηεο Δπξψπεο (κε έκθαζε ζε Γεξκαλία) β) Μείσζε θφζηνπο απφθηεζεο / ρξήζεο εμνπιηζκνχ ιφγσ βειηησκέλσλ ππνδνκψλ ζ) Σν νηθνλνκηθφ πεξηβάιινλ, θξίλεηαη απφ νξηζκέλνπο δχζθνιν θαη απνηξεπηηθφ γηα επελδχζεηο. Απεηιέο (threats) α) Πίεζε απφ ηνλ δηεζλή αληαγσληζκφ (,ρψξεο ρακεινχ θφζηνπο) θαη ην αθξηβφ επξψ β) Δμάξηεζε απφ ην θξάηνο θαη ηηο επηδνηήζεηο ηνπ, γ) Μεγάινο αξηζκφο εγρψξησλ επηρεηξήζεσλ εζσζηξέθεηα, 22

23 γ) Νένη θνηλνηηθνί πφξνη πνπ κπνξνχλ λα αμηνπνηεζνχλ πην απνδνηηθά κε δεδνκέλε θαη ηελ εκπεηξία ηνπ παξειζφληνο δ) Νέα πξντφληα / ππεξεζίεο ιφγσ ζχγθιηζεο πιεξνθνξηθήο θαη ηειεπηθνηλσληψλ θαη αλαβαζκηζκέλεο ππνδνκέο: tripleplay, ςεθηαθή ηειεφξαζε e-government, infotainment, θηι νδεγνχλ ζε ηαρχηεξε δηάδνζε ηνπ internet θαη λέα market segments. ε) Αιιαγή θνπιηνχξαο απέλαληη ζηηο ΣΠΔ δ) Πεξηνξηζκέλε δηάζεζε γηα R&D θαη θαηλνηνκία ε) Γξαθεηνθξαηία, αδηαθάλεηα, αλαμηνθξαηία θαη δχζθακπηεο δηαδηθαζίεο δηαγσληζκψλ δεκνζίνπ ζη) θαζπζηεξήζεηο ζηελ πινπνίεζε ππνδνκψλ, ελαξκφληζε ζεζκηθνχ πιαηζίνπ δ) Τςειά θφζηε ιεηηνπξγίαο ε) Καζπζηεξήζεηο ζηελ απνλνκή δηθαηνζχλεο πνπ θαζειψλεη ηελ αγνξά θαη δελ επηηξέπεη ηελ ιεηηνπξγία ηνπ αληαγσληζκνχ ζη) Πξνψζεζε έξγσλ κέζσ ΓΗΣ δ) Απμεκέλν επελδπηηθφ ελδηαθέξνλ απφ επελδπηέο ηνπ εμσηεξηθνχ: Δμαγνξέο θαη ζπγρσλεχζεηο εηαηξηψλ κε ζπκκεηνρή θαη μέλσλ θεθαιαίσλ ε) Δμεηδίθεπζε θαη εζηίαζε ζε λεζίδεο αγνξάο 2.8. Πξνηάζεηο γηα ηελ αλάπηπμε ησλ ΣΠΔ ζηελ Διιάδα Τπάξρεη έλα πιέγκα δξάζεσλ πνπ κπνξνχλ λα εληζρχζνπλ ηηο ηξεηο δηαζηάζεηο πνπ ζεσξνχληαη θξίζηκεο γηα ηνλ ηνκέα ΣΠΔ: α) ηελ εμσζηξέθεηα ησλ επηρεηξήζεσλ, β) ηηο επελδχζεηο θαη γ) ηελ έξεπλα θαη θαηλνηνκία. Οη δξάζεηο πνπ πξνηείλνληαη αθνξνχλ δχν επίπεδα: ηηο επηρεηξήζεηο θαη ηνπο θξαηηθνχο θνξείο. ηηο πεξηζζφηεξεο πεξηπηψζεηο αξκφδηνη θνξείο γηα ηελ πινπνίεζε ησλ δξάζεσλ απηψλ είλαη θαη ειάρηζην ην Τπνπξγείν Οηθνλνκηθψλ, ην Τπνπξγείν Αλάπηπμεο, ην Τπνπξγείν Παηδείαο, αιιά θαη θνξείο θαη νξγαληζκνί φπσο ν ΟΠΔ (ειιεληθφο νξγαληζκφο εμσηεξηθνχ εκπνξίνπ ), ην ΔΛΚΔ ( εηδηθφο ινγαξηαζκφο θνλδπιίσλ έξεπλαο ) θαη ηα ΚΤΔ (θέληξν ππνδνρήο επελδπηψλ). ε κηα πξνζπάζεηα πξνηεξαηνπνίεζεο ή επηινγήο ησλ ζεκαληηθφηεξσλ απφ απηέο, κπνξνχλ λα ζεκεησζνχλ ηα εμήο: α1) Γηα ηελ εμσζηξέθεηα από ηελ πιεπξά ησλ επηρεηξήζεσλ: Καηάιιειε θαη απνηειεζκαηηθή πξνβνιή θαη πξνψζεζε ησλ ειιεληθψλ πξντφλησλ πιεξνθνξηθήο θαη ηειεπηθνηλσληψλ ζηηο αγνξέο ηνπ εμσηεξηθνχ, κέζα απφ έλα εθηεηακέλν θαη θαιά ζρεδηαζκέλν δίθηπν δηαλνκήο, πξνβνιήο θαη πξνψζεζήο ηνπο 23

24 πκκεηνρή ησλ εθπξνζψπσλ ηνπ θιάδνπ ζην ζρεδηαζκφ, ην ζπληνληζκφ θαη ηελ εθαξκνγή ηεο εζληθήο πνιηηηθήο πξνψζεζεο ησλ εμαγσγψλ Τπνζηήξημε ηεο κεγέζπλζεο θαη ηεο νξγαλσηηθήο αλάπηπμεο ησλ επηρεηξήζεσλ θαη πξνψζεζε ησλ επηρεηξεκαηηθψλ ζπλεξγαζηψλ θαη ζηξαηεγηθψλ ζπκκαρηψλ ησλ επηρεηξήζεσλ ησλ θιάδσλ Πξνζπάζεηα δηεζλνπνίεζεο κε ζηφρεπζε ζηελ αγνξά ησλ Βαιθαλίσλ, θαζψο νη ζρεηηθέο έξεπλεο δείρλνπλ κεγαιχηεξε πνζνζηηαία αχμεζε ηεο αληαγσληζηηθφηεηαο κεηά ηε δηεζλνπνίεζε ζηελ ζπγθεθξηκέλε αγνξά. Γεκηνπξγία ζπγαηξηθψλ επηρεηξήζεσλ ζην εμσηεξηθφ, θαη θπξίσο ζηελ Βαιθαληθή αγνξά, φπνπ ππάξρεη ζπγθξηηηθφ πιενλέθηεκα. Σα ζηνηρεία δείρλνπλ φηη νη επηρεηξήζεηο κε ζπγαηξηθέο μεθηλνχλ κε αληαγσληζηηθφηεξε ζέζε ζε ζρέζε κε εθείλεο νη νπνίεο αζθνχλ ακηγψο εμαγσγηθή δξαζηεξηφηεηα. α2) Γηα ηελ εμσζηξέθεηα από ηελ πιεπξά ησλ θξαηηθώλ θνξέσλ Δλίζρπζε ηνπ ξφινπ ηνπ Οξγαληζκνχ Πξνψζεζεο Δκπνξίνπ (ΟΠΔ) θαη ηνπ Διιεληθνχ Οξγαληζκνχ Δμσηεξηθνχ Δκπνξίνπ, πνιιαπιαζηάδνληαο ηηο δξάζεηο ηνπο, έηζη ψζηε θαη νη επηρεηξήζεηο λα έρνπλ θαιχηεξε εθπξνζψπεζε ζηα εμαγσγηθά ηνπο ζπκθέξνληα. Γεκηνπξγία ζηαζεξήο, καθξνπξφζεζκεο θαη επέιηθηεο εζληθήο εμαγσγηθήο πνιηηηθήο, κε ζηφρν ηελ παξφηξπλζε ησλ λέσλ επηρεηξήζεσλ λα μεθηλνχλ κε εμαγσγηθφ πξνζαλαηνιηζκφ θαη φρη απφ ηελ ηνπηθή αγνξά Μείσζε ησλ γξαθεηνθξαηηθψλ δηαδηθαζηψλ θαη ηεο πνιπλνκίαο θαηά ηελ εμαγσγηθή δηαδηθαζία Καιχηεξε, ηαρχηεξε θαη απνηειεζκαηηθφηεξε εμππεξέηεζε ζηα ζεκεία ειέγρνπ θαη ζηα ηεισλεία Αληακνηβή εμαγσγηθψλ επηδφζεσλ (θνξνινγηθά & αλαπηπμηαθά θίλεηξα, κεγαιχηεξε ζπκκεηνρή ηνπ θξάηνπο ζηελ αζθάιηζε ησλ εμαγσγηθψλ πηζηψζεσλ, θιπ.) β1) Γηα ηελ Έξεπλα θαη Καηλνηνκία από ηελ πιεπξά ησλ επηρεηξήζεσλ: Δπαθή, πηνζέηεζε θαη πξνζαξκνγή θαηλνηνκηθψλ ζηξαηεγηθψλ απφ εηαηξείεο ηνπ θιάδνπ ηνπ εμσηεξηθνχ πνπ επηδεηθλχνπλ αξηζηεία. Δλεξγφο ζπκκεηνρή ζε εξεπλεηηθά ζπλέδξηα γηα ηελ εμέιημε ησλ ρξεζηκνπνηνχκελσλ ΣΠΔ, ζε Διιάδα θαη εμσηεξηθφ 24

25 Αλαδήηεζε θαηάιιεινπ εμεηδηθεπκέλνπ εξεπλεηηθνχ πξνζσπηθνχ θαη ζηειέρσζε ηεο επηρείξεζεο, κέζα απφ ηε δεκηνπξγία εξεπλεηηθήο νκάδαο κε ζθνπφ ηελ πξνψζεζε ηεο θαηλνηνκίαο κέζα ζηελ επηρείξεζε. Γηαζχλδεζε κε εξεπλεηηθά θέληξα, θαη παλεπηζηήκηα. Ζ δηαζχλδεζε ζα πξέπεη λα είλαη δηπιήο θαηεχζπλζεο, εθηφο δειαδή απφ ηνπο απνθνίηνπο πνπ πξνσζνχληαη ζηηο επηρεηξήζεηο, νη ίδηεο νη επηρεηξήζεηο λα παξνπζηάδνπλ ηελ θαηλνηφκν δξάζε ηνπο ζηα παλεπηζηήκηα θαη ζε άιινπο εξεπλεηηθνχο θνξείο. β2) Γηα ηελ Έξεπλα θαη Καηλνηνκία από ηελ πιεπξά ησλ θξαηηθώλ θνξέσλ Δπεμεξγαζία θαη εθαξκνγή δνκεκέλεο ζηξαηεγηθήο γηα ηελ θαηλνηνκία. Δλίζρπζε ηεο εξεπλεηηθήο δξαζηεξηφηεηαο κέζα απφ ηελ ρξεκαηννηθνλνκηθή ζηήξημε θαη επηδφηεζε εξεπλεηηθψλ πξνγξακκάησλ αλάπηπμεο θαη θαηλνηνκίαο. Γεκηνπξγία κηαο «εζσηεξηθήο αγνξάο» γηα ηελ έξεπλα, ελφο ρψξνπ ειεχζεξεο δηαθίλεζεο ηεο γλψζεο, ησλ εξεπλεηψλ θαη ηεο ηερλνινγίαο, κε ζηφρν ηελ πξνψζεζε ησλ ζπλεξγαζηψλ, ηελ αχμεζε ηεο αληαγσληζηηθφηεηαο ηνπ επξσπατθνχ εξεπλεηηθνχ ζπζηήκαηνο θαη ηελ επίηεπμε θαιχηεξεο ζπλεξγαζίαο θαη αμηνπνίεζεο ησλ δηαηηζέκελσλ πφξσλ. Φνξνινγηθέο ειαθξχλζεηο ζηνπο ηνκείο έξεπλαο, αλάπηπμεο θαη θαηλνηνκίαο Αλάπηπμε δεηθηψλ κέηξεζεο ηεο απνηειεζκαηηθφηεηαο ησλ εξεπλεηηθψλ δξαζηεξηνηήησλ θαη επηβξάβεπζε ησλ επηρεηξήζεσλ πνπ παξνπζηάδνπλ πςειέο επηδφζεηο Δλίζρπζε ηνπ ξφινπ ηεο αλψηαηεο παηδείαο πξνο απηήλ ηελ θαηεχζπλζε, θαιχηεξεο ππνδνκέο θαη εξγαζηήξηα ζηα παλεπηζηήκηα θαη αλάπηπμε πεξηβάιινληνο πνπ λα ηξνθνδνηεί κε πγηή ηξφπν ηελ έξεπλα ζηνπο ηνκείο ηεο ηερλνινγίαο ηεο πιεξνθνξηθήο θαη ησλ ηειεπηθνηλσληψλ. πγθέληξσζε ησλ εξεπλεηηθψλ επηδφζεσλ κέζσ «ηερλνινγηθψλ πάξθσλ». γ1) Γηα επελδύζεηο από ηελ πιεπξά ησλ επηρεηξήζεσλ: Πξνψζεζε επελδπηηθψλ θηλήζεσλ ζε θαηλνηνκηθέο δξαζηεξηφηεηεο Δπέλδπζε ζηελ Δ&Α θαη εηζαγσγή ζχγρξνλσλ κεζφδσλ παξαγσγήο Δπελδχζεηο ζε αγνξέο ηνπ εμσηεξηθνχ, κέζσ δεκηνπξγίαο ζπγαηξηθψλ Δπηδίσμε δηεζλψλ ζπλεξγαζηψλ, αθφκε θαη ζε επίπεδν ελεκέξσζεο θαη επηκφξθσζεο ζρεηηθά κε ηηο λέεο ηερλνινγίεο, κε αλεπηπγκέλεο επηρεηξήζεηο ηνπ εμσηεξηθνχ 25

26 γ2) Γηα ηελ πξνώζεζε ησλ επελδύζεσλ από ηελ πιεπξά ησλ θξαηηθώλ θνξέσλ Κξαηηθέο επηδνηήζεηο επηρεηξήζεσλ γηα ηελ πεξαηηέξσ αλάπηπμε ησλ επξπδσληθψλ δηθηχσλ, ψζηε λα θαηαζηεί επξχηεξε θαη πην πξνζηηή ε ρξήζε ηνπο Δπξχηεξε ζηήξημε ηεο επελδπηηθήο δξαζηεξηφηεηαο ζηηο λέεο ηερλνινγίεο θαη δεκηνπξγία επλντθνχ επελδπηηθνχ πεξηβάιινληνο κέζα απφ ηηο θξαηηθέο θαη ηηο θνηλνηηθέο παξνρέο. Γεκηνπξγία δηεζλψλ ζπλεξγαζηψλ, είηε απφ θξαηηθνχο είηε απφ ηδησηηθνχο θνξείο θαη πξνψζεζε ηεο «δηεζλνπνίεζεο» ζηνλ ηνκέα έξεπλαο θαη αλάπηπμεο, κε ζρεδηαζκφ θαη δεκηνπξγία θέληξσλ δηάθξηζεο (excellence centers) γηα ηηο εηδηθέο ηάζεηο πνπ αλαπηχζζνληαη γχξσ απφ ηηο λέεο ηερλνινγίεο ΚΔΦΑΛΑΙΟ 3 ν Παξνπζίαζε θαη Αλάιπζε ησλ βαζηθώλ Οηθνλνκηθώλ Μεγεζώλ ηνπ ηνκέα ΣΠΔ γηα ηελ πεξίνδν Δηζαγσγή ην παξφλ θεθάιαην ζα αλαθεξζνχκε ζε νξηζκέλα βαζηθά νηθνλνκηθά ραξαθηεξηζηηθά ηνπ ηνκέα ΣΠΔ πνπ πξαγκαηνπνηήζεθαλ θαηά ηελ ρξνληθή πεξίνδν , δηφηη ε θξίζε, ηελ ρξνληθή απηήλ πεξίνδν, ε νπνία καζηίδεη ηα ηειεπηαία 5 ρξφληα ηελ ρψξα, δελ έπαηδε θαηαιπηηθφ ξφιν σο πξνο ηελ νηθνλνκηθή δηακφξθσζε θαη πνξεία ηνπ ηνκέα Σερλνινγηψλ Πιεξνθνξηθήο θαη Δπηθνηλσληψλ φπσο ίζρπε θαη γηα πνιινχο άιινπο θιάδνπο, επηηξέπνληαο κε απηφλ ηνλ ηξφπν ηελ πνην ξεαιηζηηθή κειέηε θαη παξνπζίαζε ηεο νηθνλνκηθήο θαηάζηαζεο ηνπ θιάδνπ Οη νηθνλνκηθέο επηδόζεηο ηνπ ηνκέα ΣΠΔ ηελ πεξίνδν Ζ ζπκκεηνρή ηνπ ηνκέα ΣΠΔ ζηελ νηθνλνκηθή δξαζηεξηφηεηα ζηελ Διιάδα εληζρχεηαη θαηά ηελ δηεηία , χζηεξα απφ ηελ επηβξάδπλζε πνπ παξνπζίαζε απφ ην 2003 κέρξη θαη ην Χζηφζν νη επηδφζεηο ηνπ θιάδνπ δελ έρνπλ επηζηξέςεη αθφκα ζηα επίπεδα ησλ αξρψλ ηεο δεθαεηίαο. Με βάζε ηα ηειεπηαία γηα ηελ πεξίνδν εθείλε, αλαζεσξεκέλα ζηνηρεία ηεο ΔΤΔ γηα ηελ αθαζάξηζηε αμία παξαγσγήο, πνπ απνηειείηαη απφ ηελ ελδηάκεζε αλάισζε (πξψηεο - βνεζεηηθέο χιεο, θαχζηκα, 26

27 ειεθηξηθή ελέξγεηα) θαη ηελ αθαζ. πξνζηηζέκελε αμία, δειαδή ην ηκήκα ηεο αμίαο παξαγσγήο πνπ πξνέξρεηαη απφ ηελ επεμεξγαζία ηεο ελδηάκεζεο αλάισζεο, απφ ηελ εξγαζία θαη ην πάγην θεθάιαην, ην κεξίδην ησλ επηρεηξήζεσλ ΣΠΔ ζηελ αθαζ. εγρψξηα παξαγσγή θζάλεη ην 3,3% θαηά κέζν φξν ηελ πεξίνδν Σν 2007 ην αληίζηνηρν πνζνζηφ βξέζεθε ζην επίπεδν ηνπ 3,3%, κέγεζνο πνπ παξφηη είλαη ειάρηζηα κηθξφηεξν ηνπ 3,4% ην 2006, θηλείηαη ζην επίπεδν ηεο κέζεο ζπκβνιήο ηνπ ηνκέα ζηελ αμία παξαγσγήο ηεο ειιεληθήο νηθνλνκίαο ην δηάζηεκα ε ρξεκαηηθνχο φξνπο, ε αθαζάξηζηε αμία παξαγσγήο άγγημε ηα 11,6 δηζεθ. επξψ ην 2007, κε ην 60% λα πξνέξρεηαη απφ ηηο ηειεπηθνηλσλίεο θαη ην 19,5% απφ ηηο ππεξεζίεο πιεξνθνξηθήο. Δληνχηνηο, παξά ηε ζεκαληηθή ζέζε πνπ θαηέρνπλ νη ηειεπηθνηλσλίεο κεηαμχ ησλ θιάδσλ ΣΠΔ, ε ζπλεηζθνξά ηνπο έρεη ππνρσξήζεη απφ ην επίπεδν ηνπ 65,7% ην 2001, ελψ ζην ίδην δηάζηεκα νη επηρεηξήζεηο πιεξνθνξηθήο είραλ απμήζεη ζεκαληηθά ην ζρεηηθφ κεξίδηφ ηνπο (11,6% ην 2000). Σν αθαζάξηζην πξντφλ ηνπ ηνκέα ΣΠΔ απμήζεθε ζσξεπηηθά θαηά 65,7% ηελ πεξίνδν , παξνπζηάδνληαο κέζν εηήζην ξπζκφ κεηαβνιήο 7,5%, επηδφζεηο πνπ είλαη θαιχηεξεο ησλ αληίζηνηρσλ ζην ζχλνιν ηνπ εγρψξηνπ πξντφληνο (61,6% θαη 7,1%). Ζ απμαλφκελε βαξχηεηα ηνπ θιάδνπ ππεξεζηψλ πιεξνθνξηθήο αλαδεηθλχεηαη απφ ην φηη ε αθαζάξηζηε αμία παξαγσγήο ηνπ παξνπζίαζε ζπλνιηθή άλνδν κεγαιχηεξε απφ ηνπο ππφινηπνπο βαζηθνχο θιάδνπο ΣΠΔ, θαηά 177,3%, κε κέζν εηήζην ξπζκφ κεγέζπλζεο 15,7%. Καζψο νη ηειεπηθνηλσλίεο θαη νη ππεξεζίεο πιεξνθνξηθήο παξάγνπλ θαηά κέζν φξν πεξίπνπ ην 77% ηνπ αθαζάξηζηνπ πξντφληνο ηνπ ηνκέα ΣΠΔ απφ ην 2000 κέρξη θαη ην 2007, νη θιάδνη ππεξεζηψλ θπξηαξρνχλ ζε απηφλ, αθνινπζνχκελνη απφ ηνπο εκπνξηθνχο θιάδνπο, κε ζπκβνιή 11,7%, θαη ηνπο βηνκεραληθνχο κε 9,2%. Οη ηειεπηαίνη άιισζηε παξνπζίαζαλ αξλεηηθή ζσξεπηηθή κεηαβνιή ηεο αθαζάξηζηεο αμίαο παξαγσγήο ηνπο, θαηά 4,3% (37,2% ζηηο θαηαζθεπέο κεραλψλ γξαθείνπ-ζ/τ (θιάδνο 30), 27,6% ζηνλ θιάδν ζπζθεπψλ ξαδηνθσλίαο, ηειεφξαζεο θαη επηθνηλσληψλ (32)), κε απνηέιεζκα ε ζπκβνιή ηεο βηνκεραλίαο ζηελ παξαγσγή ηνπ ηνκέα ΣΠΔ λα ππνρσξήζεη ζην 8,5% ην 2007 απφ 14,7% ην Οη θιάδνη θαηαζθεπήο κεραλψλ γξαθείνπ-ζ/τ (30) θαη ζπζθεπψλ ξαδηνθσλίαο, ηειεφξαζεο θαη επηθνηλσληψλ (32) βξίζθνληαη θαη πάιη ζε πησηηθή ηξνρηά ηελ πεξίνδν ζπλνιηθά, ηεο ηάμεο ηνπ 79,1% θαη 82,4% αληίζηνηρα, κε έληνλεο δηαθπκάλζεηο ζην χςνο ηνπ πξντφληνο ηνπ ν πξψηνο θαη θαηαγξάθνληαο κφληκα κείσζε ν δεχηεξνο, κε εμαίξεζε ην εκεηψλεηαη φηη ζε απηφ ην δηάζηεκα ν ζρεηηθφο δείθηεο πνπ θαιχπηεη φινπο ηνπο βηνκεραληθνχο θιάδνπο ππνρψξεζε κφιηο θαηά 0,1%. 27

28 ηνλ πίλαθα 9 (δεο παξάξηεκα 3 ζει. 172) εηθνλίδνληαη, ζπγθεληξσηηθά,ηα πξνεγνχκελα ζηνηρεία. ε φηη αθνξά ηνλ θιάδν παξνρήο ππεξεζηψλ πιεξνθνξηθήο (72), ν δείθηεο θχθινπ εξγαζηψλ ηνπ, ν νπνίνο ππνινγίδεηαη απφ ην 2005 ζε ηξηκεληαία βάζε, έθηαζε ην β ηξίκελν ηνπ 2008 ηηο 143,6 κνλάδεο, πνπ είλαη θαη ε πςειφηεξε ηηκή ζηελ νπνία έρεη βξεζεί δηαρξνληθά απηή ηελ πεξίνδν ηνπ έηνπο. Χζηφζν, ν εηήζηνο ξπζκφο αλφδνπ ηνπ επηβξαδχλεηαη ζε ζρέζε κε ην παξειζφλ, αθνχ ε αχμεζε θαηά 7,2% ζε ζρέζε κε ην αληίζηνηρν ηξίκελν ηνπ 2007 ππνιείπεηαη απηήο θαηά 17,4% ην ίδην δηάζηεκα θαη θαηά 36,4% ην Απηέο νη κεηαβνιέο θαη ε θζίλνπζα πνξεία ηνπο δελ απέρνπλ απφ εθείλεο ηεο αμίαο παξαγσγήο ησλ ππεξεζηψλ πιεξνθνξηθήο ηα έηε Γηάγξακκα 3 Πεγή: Γείθηεο Κύθινπ Δξγαζηώλ ζηηο Τπεξεζίεο Πιεξνθνξηθήο ΔΤΔ H γεληθφηεξε επηβξάδπλζε πνπ παξαηεξείηαη ζηνπο ηνκείο ηεο νηθνλνκίαο θαίλεηαη λα επεξεάδεη ηνλ ηνκέα Τπεξεζηψλ Πιεξνθνξηθήο, αιιά φρη ηνλ θιάδν ησλ Σειεπηθνηλσληψλ θαη Σαρπδξνκείσλ. Πξάγκαηη, φπσο θαίλεηαη απφ ην Γείθηε Κχθινπ Δξγαζηψλ πνπ θαηαξηίδεη ε ΔΤΔ, ν θιάδνο ησλ Σειεπηθνηλσληψλ θαη Σαρπδξνκείσλ είλαη ν κνλαδηθφο πνπ εκθαλίδεη επηηαρπλφκελνπο ξπζκνχο ζε ζρέζε κε ην 2007, θαζψο ν ζρεηηθφο δείθηεο είλαη θαηά 4,2% κεγαιχηεξνο ην β ηξίκελν ηνπ 2008 ζε ζρέζε κε ην αληίζηνηρν ηξίκελν ην 2007, νπφηε θαη ζεκείσλε αχμεζε θαηά 1,5%. ην α ηξίκελν ηνπ 2008 ζεκεηψζεθε επίζεο αχμεζε ζε ζρέζε κε ηελ αληίζηνηρε πεξίνδν ηνπ 2007 (θαηά 1,1%), έπεηηα απφ ηελ αηζζεηή πηψζε πνπ είρε παξαηεξεζεί ην δ ηξίκελν ηνπ 2007 ζε ζρέζε κε ην δ ηξίκελν ηνπ Ζ πνξεία ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ δείθηε νθείιεηαη ζηνλ ππνθιάδν ησλ 28

29 ηειεπηθνηλσληψλ, εμαηηίαο ησλ ζεκαληηθψλ εμειίμεσλ θαη ηνπ έληνλνπ αληαγσληζκνχ πνπ ζεκεηψλνληαλ ζε απηφλ ηελ δηεηία Πην ζπγθεθξηκέλα, ε έληνλε πξνζπάζεηα απφ ηελ πιεπξά ησλ επηρεηξήζεσλ ηειεπηθνηλσληψλ δηείζδπζεο ζην θαηαλαισηηθφ θνηλφ ηεο επξπδσληθφηεηαο θαη ησλ ελνπνηεκέλσλ ππεξεζηψλ πνπ παξέρνπλ (double play, triple playθηι.), απνηειεί ηνλ θνξκφ ηεο αλαπηπμηαθήο ηνπο ζηξαηεγηθήο. Μηα άιιε πηπρή ηνπ θνξπθνχκελνπ αληαγσληζκνχ είλαη ε κείσζε ησλ ηηκψλ, κε άκεζε -πησηηθήεπίδξαζε ζην δείθηε ηηκψλ θαηαλαισηή ζηηο Δπηθνηλσλίεο. Γηάγξακκα 4 Πεγή: Γείθηεο Κύθινπ Δξγαζηώλ ζε Σειεπηθνηλσλίεο - Σαρπδξνκεία ΔΤΔ Οη δαπάλεο ελδηάκεζεο αλάισζεο (δεο πίλαθαο 10 ζει. 173 από παξάξηεκα 3) πεξηιακβάλνπλ ρξεκαηηθέο εθξνέο γηα ηελ αγνξά πξψησλ πιψλ, αλαιψζηκσλ πιηθψλ, θαπζίκσλ θαη ειεθηξηθήο ελέξγεηαο, φπσο θαη ηα έμνδα ησλ κεηαθνξηθψλ κέζσλ, γηα επηζθεπέο θηηξίσλ, αγνξά αληαιιαθηηθψλ θ.α.. Δπνκέλσο, ε πνξεία ηνπο αληαλαθιά ζε κεγάιν βαζκφ ηηο δηαθπκάλζεηο ηνπ κεηαβιεηνχ θφζηνπο. ην ζχλνιφ ηνπ ν ηνκέαο ΣΠΔ παξνπζίαζε απφηνκε άλνδν ζε απηφ ην κέγεζνο απφ ην 2005, πνπ είλαη εκθαλήο θαη ζην ζρεηηθφ πνζνζηφ ηνπ επί ηεο ελδηάκεζεο αλάισζεο ζην ζχλνιν ηεο ρψξαο: έθηαζε ην 5,9% ην 2007 απφ 5,3% ην 2004, επίδνζε πνπ θηλείηαη αξθεηά πςειφηεξα ηνπ κέζνπ φξνπ 5,5% ην δηάζηεκα Απηή ε κεηαβνιή πξαγκαηνπνηήζεθε ζρεδφλ εμνινθιήξνπ ζε κηα κφιηο ρξνληά, ην 2005, θαη έθηνηε ην κεξίδην ησλ επηρεηξήζεσλ ΣΠΔ δελ ππνρψξεζε. 29

30 Ζ ζπλνιηθή αμία ηεο ελδηάκεζεο αλάισζεο ησλ θιάδσλ ΣΠΔ αλήιζε ζηα 8,6 δηζεθ. επξψ ην 2007, δαπάλε πνπ απνδίδεηαη θαηά 58% ζηηο ηειεπηθνηλσλίεο (θιάδνο 642) θαη θαηά 13% ζηηο βηνκεραλίεο ζπζθεπψλ ξαδηνθσλίαο, ηειεφξαζεο θαη επηθνηλσληψλ (32) πκπεξάζκαηα Κάλνληαο κία γεληθή πεξίιεςε ησλ παξαπάλσ παξαηεξνχκε ηνλ ζεκαληηθφ ξφιν ηνλ νπνίν θαηέρεη ν ηνκέαο ησλ ΣΠΔ ζηελ νηθνλνκηθή πνξεία ηεο ρψξαο θαη ηδηαίηεξα ηελ ρξνληθή πεξίνδν Αξρηθά παξαηεξνχκε φηη ν ηνκέαο ΣΠΔ θαηαιακβάλεη ην 3,3% ηεο ζπλνιηθήο αθαζάξηζηεο εγρψξηαο παξαγσγήο ην νπνίν ζε ρξεκαηηθέο κνλάδεο αληηζηνηρεί ζε 11,6 δηο. επξψ εθ ησλ νπνίσλ ην 60% πξνέξρεηαη απφ ηηο ηειεπηθνηλσλίεο θαη ην 19,5% απφ ηηο ππεξεζίεο πιεξνθνξηθήο. Σν 3,3% πνπ θαηαιακβάλεη ν ηνκέαο ησλ ΣΠΔ ζην ζχλνιν ηεο ρψξαο είλαη έλα αξθεηά ζεκαληηθφ πνζνζηφ, ηδηαίηεξα, αλ αλαινγηζηεί θαλείο, ηνπο δεθάδεο θιάδνπο πνπ απαξηίδνπλ ηελ νηθνλνκία ηεο ρψξαο. Δπηπιένλ πξαγκαηνπνηείηε κία ππνρψξεζε ηεο ζπλεηζθνξάο ησλ ηειεπηθνηλσληψλ ζηα νηθνλνκηθά απνηειέζκαηα ηνπ ηνκέα απφ 65,7% ην 2001 ζην 60% ην 2007, ε νπνία αληηζηαζκίδεηε απφ ηελ αχμεζε ηεο ζπλεηζθνξάο ησλ ππεξεζηψλ πιεξνθνξηθήο απφ 11,6% ην 2000 ζην 19,5% ην Ο ζεκαληηθφο ξφινο ηνπ ηνκέα ΣΠΔ δηαθέλεηε θαη απφ ηελ ππεξνρή ηνπ σο πξνο ην ζπλνιηθφ εγρψξην πξντφλ παξνπζηάδνληαο εηήζην ξπζκφ αχμεζεο 7,5% ζην αθαζάξηζην πξντφλ ηνπ ηελ ζηηγκή πνπ ην ζπλνιηθφ εγρψξην πξντφλ παξνπζηάδεη εηήζηα αχμεζε ηεο ηάμεο ηνπ 7,1%. Σέινο ν ηνκέαο ΣΠΔ θαηέρεη εγεηηθή ζέζε θαη σο πξνο ην πνζνζηφ ηεο ελδηάκεζεο αλάισζεο πνπ πξαγκαηνπνηεί ζην ζχλνιν ηεο ρψξαο θηάλνληαο ην 5,9% ην 2007 θαη ην νπνίν ζε ρξεκαηηθέο κνλάδεο κεηαθξάδεηε ζε 8,69 δηο επξψ απφ ηα νπνία ην 58% νθείιεηε ζηηο ηειεπηθνηλσλίεο θαη ην 13% ζηηο βηνκεραλίεο ΣΠΔ. 30

31 Κεθάιαην 4 ν Αλάιπζε ησλ επελδύζεσλ 4.0. Δηζαγσγή Ζ εμέιημε ησλ επελδχζεσλ θάζε θιάδνπ αληηθαηνπηξίδεη ζε κεγάιν βαζκφ ηηο αλαπηπμηαθέο ή κε πξννπηηθέο ηνπ. Αλαπηπζζφκελνη θιάδνη, φπσο απηνί πνπ ππάγνληαη ζηνλ ηνκέα Σερλνινγηψλ Πιεξνθνξηθήο θαη Δπηθνηλσληψλ, ζπρλά παξνπζηάδνπλ ηαρχηεξνπο ξπζκνχο αχμεζεο ησλ επελδχζεσλ ή αλαινγηθά πςειφηεξεο επελδπηηθέο δαπάλεο απφ ηνπο παξαδνζηαθνχο θιάδνπο. ηελ Διιάδα, ν ηνκέαο ΣΠΔ επαιεζεχεη θαη ηηο δχν δηεζλψο παξαηεξνχκελεο ηάζεηο. Αλαιπηηθφηεξα, νη επηρεηξήζεηο ΣΠΔ δηέζεζαλ 1,3 δηζεθ. επξψ ην 2005 γηα επελδχζεηο, 9,3% πεξηζζφηεξν απφ φηη ηελ πξνεγνχκελε ρξνληά, ελψ ε αληίζηνηρε αχμεζε ζην ζχλνιν ηεο ρψξαο έθηαζε ην 3%. Σν 2006 νη επελδχζεηο κφλν ζηηο βηνκεραλίεο ΣΠΔ θαη ζηηο ππεξεζίεο πιεξνθνξηθήο (θιάδνο 72) μεπέξαζαλ ην 1,4 δηζεθ. επξψ, +16,7% ζε απηνχο ηνπο θιάδνπο ζε ζρέζε κε ην 2005 (δεο παξάξηεκα 3 ζει. 174 πίλαθαο 11). ε αξθεηά θαιφ επίπεδν ζε ζρέζε κε ηελ ειιεληθή νηθνλνκία ζπλνιηθά, αλ θαη ρακειφηεξα απφ ην κέζν φξν ηεο, βξίζθεηαη ν ηνκέαο ΣΠΔ κε γλψκνλα ηελ αλαινγία επελδχζεσλ / αθαζάξηζηεο αμίαο παξαγσγήο ηνπ (δεο παξάξηεκα 3 ζει. 175 πίλαθαο 12), ελψ αλ ιεθζεί ππφςε ε ζεκαληηθή βειηίσζε πνπ ζεκεηψλεη θάζε ρξφλν θαη ζε απηφ ην δείθηε είλαη ζρεδφλ βέβαην φηη ζηα επφκελα ρξφληα ζα ζπγθαηαιέγεηαη κεηαμχ ησλ πξσηνπφξσλ. Έηζη, ην 2005 νη επελδχζεηο πνπ πξαγκαηνπνηήζεθαλ απφ ηηο επηρεηξήζεηο ΣΠΔ αληηζηνηρνχζαλ ζην 13% ηεο αθαζάξηζηεο αμίαο παξαγσγήο ηνπο, έλαληη κέζνπ πνζνζηνχ 15,4% ζηηο επηρεηξήζεηο φισλ ησλ θιάδσλ. Χζηφζν, ην κεξίδην ησλ επελδχζεσλ ζηνλ ηνκέα ΣΠΔ απμήζεθε θαηά 5,5 ζρεδφλ πνζνζηηαίεο κνλάδεο απφ ην 2000, νπφηε θαη βξηζθφηαλ ζην 7,6%, φηαλ ζε νιφθιεξε ηελ εγρψξηα νηθνλνκία, ε ζεηηθή κεηαβνιή ήηαλ κφιηο 1,7 πνζνζηηαίεο κνλάδεο (13,6% ην 2000). Ο επελδπηηθφο πξνζαλαηνιηζκφο ησλ επηρεηξήζεσλ ππεξεζηψλ πιεξνθνξηθήο (72) είλαη πεξηζζφηεξν εκθαλήο κε απηφ δείθηε, θαζψο ην χςνο ησλ ρξεκαηηθψλ εθξνψλ γηα επελδχζεηο θπκάλζεθε θαηά κέζν φξν ζην 63% ηεο αθαζάξηζηεο αμίαο παξαγσγήο ηελ πεξίνδν , ελψ θαζ φιν απηφ ην ρξνληθφ δηάζηεκα αλεξρφηαλ ζπλερψο (απφ 50,7% ην 2000 ζε 75,5% ην 2005). Δληνχηνηο ην 2006 ε ηάζε αληηζηξάθεθε, κε ην πνζνζηφ λα ππνρσξεί ζην 62,3%. 31

32 πκπεξαζκαηηθά, ν ηνκέαο ΣΠΔ δηθαηψλεη ζε κεγάιν βαζκφ ην ραξαθηεξηζκφ ηνπ αλαπηπζζφκελνπ απφ ηε ζθνπηά ησλ επελδχζεσλ. Οη ξπζκνί αχμεζεο ησλ επελδπηηθψλ δαπαλψλ επηηαρχλνληαη ζηνπο θιάδνπο ΣΠΔ ησλ νπνίσλ ην πξντφλ απμάλεηαη, θαη κάιηζηα γξεγνξφηεξα απφ φηη ζην ζχλνιν ηεο ρψξαο, ελψ αθφκα θαη ζηνπο θιάδνπο πνπ παξνπζηάδεηαη θάκςε ηεο παξαγσγήο, θπξίσο ζηνπο βηνκεραληθνχο, ε επελδπηηθή δηάζεζε παξακέλεη ηζρπξή. ηνλ πίλαθα 13 ζπλνςίδνληαη νξηζκέλεο βαζηθέο ραξαθηεξηζηηθέο ηηκέο ηεο απφδνζεο ηνπ ηνκέα ΣΠΔ. Πίλαθαο 13 Γείθηεο ηνπ Σνκέα ΣΠΔ 32

33 1: Ο δείθηεο αθνξά κεκνλσκέλνπο βηνκεραληθνύο θιάδνπο ΣΠΔ, όρη ην ζύλνιν ηεο Βηνκεραλίαο ΣΠΔ. 2: Ο δείθηεο εθηηκάηαη ζηνπο θιάδνπο 64 ζπλνιηθά θαη 72 θαη όρη ζην ζύλνιν ησλ Τπεξεζηώλ ΣΠΔ * Πνζνζηηαία κεηαβνιή ζε ζρέζε κε ην πξνεγνύκελν έηνο **Μέζνο όξνο Γελ πεξηιακβάλνληαη ν θιάδνο 64.2, ν ην 2006, ν θιάδνο ην θαη ην *** Μέζνο όξνο Γελ πεξηιακβάλνληαη νη θιάδνη 71.33, Κεθάιαην 5 ν πκπεξάζκαηα Απφ ηελ απνηχπσζε ησλ βαζηθψλ ραξαθηεξηζηηθψλ ηνπ εγρψξηνπ ηνκέα ΣΠΔ πνπ πξνεγήζεθε, θαη έρνληαο σο βάζε γηα ηελ αλάιπζε κφλν δεπηεξνγελείο θαη φρη πξσηνγελείο πεγέο, κπνξνχλ λα ζεκεησζνχλ ηα παξαθάησ βαζηθά επξήκαηα γηα ηνλ εγρψξην ηνκέα ΣΠΔ: Ο εγρψξηνο ηνκέαο ΣΠΔ απνηειείηαη απφ 1685 επηρεηξήζεηο, ε πιεηνλφηεηα ησλ νπνίσλ (85,5%) εληάζζεηαη ζηνλ ηνκέα ζχκθσλα κε ηνλ αληίζηνηρν δηεζλή νξηζκφ (ΟΟΑ). Σν 37,3% ησλ επηρεηξήζεσλ απηψλ δειψλνπλ βαζηθή δξαζηεξηφηεηα ζηνλ θιάδν NACE 72: Πιεξνθνξηθή θαη ζπλαθείο δξαζηεξηφηεηεο, ελψ ην 26% δξαζηεξηνπνηείηαη ζην ζρεηηθφ ρνλδξηθφ εκπφξην (θσδηθνί 514 & 518). Γεληθά, ν θιάδνο ηεο πιεξνθνξηθήο ζπγθεληξψλεη πεξίπνπ ην 85% ηνπ ζπλφινπ ησλ επηρεηξήζεσλ ΣΠΔ. Σν 36,4% ηνπ θιάδνπ Πιεξνθνξηθήο, έρεη ηδξπζεί ηελ πεξίνδν , ελψ ζπλνιηθά ηελ ηειεπηαία δεθαεηία ζηελ πιεξνθνξηθή ηδξχζεθε ην 67% ζρεδφλ ηνπ ζπλφινπ ησλ αληίζηνηρσλ επηρεηξήζεσλ, φηαλ ζηνλ θιάδν ησλ Σειεπηθνηλσληψλ ην πνζνζηφ αγγίδεη ην 79%. ηνλ αληίπνδα, έλα 3,1% ησλ επηρεηξήζεσλ απφ ηνλ θιάδν ησλ ηειεπηθνηλσληψλ έρεη ηδξπζεί πξηλ ην

34 (θπξίσο θαηαζθεπαζηέο ηειεπηθνηλσληαθνχ εμνπιηζκνχ), έλαληη κφιηο 1,9% ησλ επηρεηξήζεσλ πιεξνθνξηθήο. Σν 79,4% ησλ επηρεηξήζεσλ ΣΠΔ δειψλνπλ σο έδξα ηελ Αηηηθή, ελψ έλα 9,3% έρεη έδξα ζηε Θεζζαινλίθε θαη κφλν ην 11,3% έρεη έδξα ζηελ Τπφινηπε Διιάδα. Σν 88,2% έρεη ηδξπζεί ηελ ηειεπηαία δεθαπεληαεηία ( ) Σν 86% ησλ επηρεηξήζεσλ κπνξεί λα ζεσξεζεί φηη είλαη ζηνλ ππξήλα άξξεθηα ζπλδεδεκέλεο κε ηνλ εγρψξην ηνκέα ΣΠΔ (επηρεηξήζεηο ππξήλα), ππάξρεη σζηφζν θαη έλα πνζνζηφ επηρεηξήζεσλ πνπ αλ θαη γεληθφηεξα δξαζηεξηνπνηνχληαη ζην ρψξν ησλ ΣΠΔ, παξάιιεια θηλνχληαη πξνο άιιεο θαηεπζχλζεηο. Γηαπηζηψλεηαη επίζεο φηη ε επηρεηξεκαηηθή δξαζηεξηφηεηα ζηνλ ηνκέα εμεηδηθεχεηαη κε ηελ πάξνδν ησλ εηψλ θαη φιν θαη ιηγφηεξεο «πεξηθεξεηαθέο» επηρεηξήζεηο ζα αζρνινχληαη κε ηηο ΣΠΔ ζην πιαίζην δεπηεξεπνπζψλ δξαζηεξηνηήησλ χκθσλα κε ηα κεηξψα ηεο ΔΤΔ, ηελ πεξίνδν , ν αξηζκφο ησλ επηρεηξήζεσλ ηνπ θιάδνπ απμάλεηαη κε κέζν εηήζην ξπζκφ 27,2%, ν νπνίνο είλαη θαηά πνιχ κεγαιχηεξνο απφ ηνλ αληίζηνηρν ηνπ ζπλφινπ ησλ επηρεηξήζεσλ πνπ δξαζηεξηνπνηνχληαη ζηελ Διιάδα (κφιηο 3,5%). Ζ ηαρχηεξε άλνδνο ηνπ αξηζκνχ ησλ επηρεηξήζεσλ ηνπ εγρψξηνπ ηνκέα ΣΠΔ ζε ζρέζε κε ην ζχλνιν ησλ επηρεηξήζεσλ ηεο ειιεληθήο νηθνλνκίαο ζπλέβαιε ζηελ αχμεζε ηνπ πνζνζηνχ ζπκκεηνρήο ηνπο ζην ζχλνιν ζην 1,5% ην 2003, απφ 0,8% πνπ ήηαλ ην Ο ηδίξνο ησλ επηρεηξήζεσλ ηνπ εγρψξηνπ ηνκέα ΣΠΔ απμάλεηαη κε κέζν εηήζην ξπζκφ 17,6% ηελ πεξίνδν κε φινπο ζρεδφλ ηνπο ππνθιάδνπο λα αθνινπζνχλ ηελ αχμεζε απηή Ζ ζπκκεηνρή ηνπ ηνκέα ΣΠΔ ζηελ νηθνλνκηθή δξαζηεξηφηεηα ζηελ Διιάδα εληζρχζεθε ηελ ηειεπηαία δηεηία, χζηεξα απφ ηελ επηβξάδπλζε πνπ παξνπζίαζε απφ ην 2003 κέρξη ην Χζηφζν νη επηδφζεηο ηνπ θιάδνπ δελ έρνπλ επηζηξέςεη αθφκα ζηα επίπεδα ησλ αξρψλ ηεο δεθαεηίαο. Ο ηνκέαο ΣΠΔ δηθαηψλεη ζε κεγάιν βαζκφ ην ραξαθηεξηζκφ ηνπ αλαπηπζζφκελνπ απφ ηε ζθνπηά ησλ επελδχζεσλ. Οη ξπζκνί αχμεζεο ησλ επελδπηηθψλ δαπαλψλ επηηαρχλνληαη ζηνπο θιάδνπο ΣΠΔ, ησλ νπνίσλ ην πξντφλ απμάλεηαη, θαη κάιηζηα γξεγνξφηεξα απφ φηη ζην ζχλνιν ηεο ρψξαο, ελψ αθφκα θαη ζηνπο θιάδνπο πνπ παξνπζηάδεηαη θάκςε ηεο παξαγσγήο, θπξίσο ζηνπο βηνκεραληθνχο, ε επελδπηηθή δηάζεζε παξακέλεη ηζρπξή. ε φηη αθνξά ζηελ παξαγσγηθφηεηα, ν ηνκέαο ΣΠΔ ζεκεηψλεη πςειφηεξνπο ξπζκνχο κεγέζπλζεο απφ ην ζχλνιν ηεο ειιεληθήο νηθνλνκίαο, σζηφζν παξνπζηάδεηαη έληνλε δηάζηαζε κεηαμχ ησλ απνηειεζκάησλ ησλ βαζηθψλ ηνπ θιάδσλ. 34

35 Ζ αθαζάξηζηε πξνζηηζέκελε αμία παξαγσγήο ησλ θιάδσλ ΣΠΔ δηακνξθψζεθε ιίγν θάησ απφ ηα 7 δηζεθ. επξψ ην ρεδφλ ηα 2/3 απηήο παξάρζεθαλ απφ ηνλ θιάδν ησλ ηειεπηθνηλσληψλ (642), κε εθείλνλ ησλ ππεξεζηψλ πιεξνθνξηθήο (72) λα αθνινπζεί κε κεξίδην ζην 14,4%. Σν πξψην ηξίκελν ηνπ 2008 εθηηκάηαη φηη ν αξηζκφο ησλ απαζρνινπκέλσλ ζηνλ θιάδν ΣΠΔ είλαη πάλσ απφ άηνκα. ε ζρέζε κε ην 2000, ε απαζρφιεζε ηνπ ηνκέα έρεη απμεζεί ζσξεπηηθά θαηά 34,1% (πνζνζηηαία κεηαβνιή ), ελψ ν κέζνο εηήζηνο ξπζκφο κεηαβνιήο γηα ην δηάζηεκα είλαη ηεο ηάμεο ηνπ 3,7%. Σν πςειφηεξν πνζνζηφ απαζρφιεζεο αλά επαγγεικαηηθή θαηεγνξία (20,5%) γηα ην 2008 θαηαγξάθεηαη ζηελ θαηεγνξία Σερλνιφγνη θαη ηερληθνί βνεζνί ησλ επηζηεκψλ ηεο θπζηθήο θαη ηεο κεραληθήο θαη αζθνχληεο ζπλαθή επαγγέικαηα (ζην ζχλνιν ησλ θιάδσλ γηα ην 2008 ην πνζνζηφ απηφ είλαη κφιηο 2,3%). Δπίζεο, πςειφ πνζνζηφ ησλ εξγαδνκέλσλ ηνπ ηνκέα ΣΠΔ (16,6% ην 2008 απφ 17,8% ην 2007) είλαη Τπάιιεινη γξαθείνπ, αιιά θαη Τπάιιεινη Δμππεξέηεζεο Πειαηψλ (8,5%). Δλ αληηζέζεη κε ηηο ηειεπηθνηλσλίεο φπνπ βαζηθφ κέιεκα ησλ επηρεηξήζεσλ είλαη ε παξνρή ελνπνηεκέλσλ ππεξεζηψλ, ζηελ πιεξνθνξηθή έλα πην εμεηδηθεπκέλν κνληέιν θαίλεηαη λα παίξλεη ηε ζέζε εθείλνπ ησλ κεγάισλ νκίισλ, θαζψο νη εγρψξηεο κεγάιεο επηρεηξήζεηο αθνινπζνχλ ην παξάδεηγκα ησλ αληίζηνηρσλ ηνπ εμσηεξηθνχ, νη νπνίεο πσινχλ νξηζκέλεο απφ ηηο δξαζηεξηφηεηέο ηνπο θαη επηθεληξψλνληαη ζε εθείλεο πνπ απνηεινχλ ην αληαγσληζηηθφ ηνπο πιενλέθηεκα. Κεθάιαην 6 ν 6.1. Μέγεζνο θαη εμέιημε ηεο αγνξάο ΣΠΔ : Πξόζθαηεο ηάζεηο χκθσλα κε ηνλ Παγθφζκην χλδεζκν Σερλνινγίαο θαη Τπεξεζηψλ Πιεξνθνξηθήο ( World Information Technology and Service Alliance - WITSA), νη δαπάλεο ζε Σερλνινγίεο Πιεξνθνξηθήο θαη Δπηθνηλσληψλ (ΣΠΔ) εηζέξρνληαη ζε κηα πεξίνδν αλφδνπ κε ζπληεξεηηθνχο φκσο ξπζκνχο κέρξη ην Οη βξαδπθίλεηεο πιένλ νηθνλνκίεο ησλ αλαπηπγκέλσλ θξαηψλ αξρίδνπλ λα κεηψλνπλ ηε δήηεζε ζε πξντφληα ΣΠΔ. Σν αδχλακν δνιάξην απμάλεη ηηο εμαγσγέο ΣΠΔ απφ ηηο ΖΠΑ πξνο ηηο αλαπηπζζφκελεο νηθνλνκίεο. Όπσο απεηθνλίδεηαη ζην Γηάγξακκα 1, ε ζπγθξαηεκέλε παγθφζκηα νηθνλνκηθή αλάπηπμε ζε ζπλδπαζκφ κε ηελ απμεκέλε δηείζδπζε, βνεζνχλ ζηελ αχμεζε ησλ δαπαλψλ ζε ΣΠΔ ηνπιάρηζηνλ κέρξη ην 2011, νδεγψληαο ηελ ζε πηo ήπηνπο ξπζκνχο ζε ζρέζε κε ηα ηειεπηαία 35

36 ρξφληα. Απφ ηα $2,1 ηξηζεθαη. ην 2001, νη ζπλνιηθέο δαπάλεο ζε ΣΠΔ ην 2011 ππεξδηπιαζηάζηεθαλ ζηα $4,4 ηξηζεθαηνκκχξηα, κε κέζν εηήζην ξπζκφ αχμεζεο 7,7%. Γηάγξακκα 5: Γαπάλεο ζε ΣΠΔ παγθνζκίσο, , ζε ηξηζεθαη. $ Πεγή: WITSA, 2011 Σν πνζνζηφ εηήζηαο αλάπηπμεο ησλ δαπαλψλ ζε ΣΠΔ έθηαζε ζην δελίζ ην 2004, 12,3% (Γηάγξακκα 6), θαζψο ηθαλνπνηήζεθε ε εγθισβηζκέλε δήηεζε κεηά απφ ηελ επηβξάδπλζε ηνπ Ζ αλάπηπμε ζπγθξαηήζεθε ειαθξψο ην 2005 θαη ην 2006, ζην 7,7% θαη 7,9%, αληίζηνηρα. Παξά ηελ επηηαρπλφκελε αλάπηπμε, ην 2007 ραξαθηεξίζηεθε σο κεηαβαηηθφ έηνο. Σν θάζκα ηεο νηθνλνκηθήο αβεβαηφηεηαο θπξηάξρεζε φηαλ νη ΖΠΑ άξρηζαλ λα ππνρσξνχλ, κε άιιεο αλαπηπγκέλεο νηθνλνκίεο λα αθνινπζνχλ. Δληνχηνηο, δεδνκέλνπ φηη άιιεο παγθφζκηεο νηθνλνκίεο αξρίδνπλ λα επηβξαδχλνπλ, ε αχμεζε ησλ εμφδσλ ζε ΣΠΔ επηβξάδπλε αγγίδνληαο ην 3,6% κέρξη ην Γηάγξακκα 6: Γαπάλεο ζε ΣΠΔ παγθνζκίσο, εηήζηα πνζνζηηαία κεγέζπλζε Πεγή: WITSA,

37 Όπσο απεηθνλίδεηαη ζην Γηάγξακκα 7, θαη νη ηξεηο επξχηεξεο πεξηνρέο(ακεξηθή, EMEA, APAC) αλαπηχζζνληαη κέρξη ην ηηο ΖΠΑ, νη δαπάλεο γηα ΣΠΔ ππνινγίδνληαη φηη εκθαλίδνπλ ξπζκφ αλάπηπμεο γχξσ ζηα 4%, αξθεηά πην θάησ απφ εθείλνλ ζηηο ρψξεο ηηο Αζίαο, Δπξψπεο θαη Αθξηθήο πνπ ππνινγίδεηαη φηη εκθαλίδνπλ ξπζκφ αλάπηπμεο γχξσ ζην 10,5% θαη 5,0%, αληίζηνηρα. Καηά ηε δηάξθεηα ηνπ 2008, νη αγνξέο ησλ πξντφλησλ θαη ππεξεζηψλ ΣΠΔ εληφο EMEA (Europe Middle East- Africa) μεπεξλάλε ηηο αληίζηνηρεο δαπάλεο ζηελ Ακεξηθή. Με δηςήθην πνζνζηφ αχμεζεο, ην κεξίδην ησλ δαπαλψλ ΣΠΔ ησλ ρσξψλ πνπ εληάζζνληαη ζηελ APAC (Asia- Pacific) αλέξρεηε απφ 25,6% ην 2007 ζε 30,1% ην Γηάγξακκα 7: Γαπάλεο ζε ΣΠΔ παγθνζκίσο, , ζε ηξηζεθαη $, αλά πεξηνρή Πεγή: WITSA, 2011 εκείσζε: EMEA (Europe, Middle East, Africa), APAC (Asia, Pacific) Αλ δνχκε ηηο δαπάλεο ζε ΣΠΔ σο πνζνζηφ ηνπ ζπλνιηθνχ ΑΔΠ, παξαηεξνχκε φηη παξέκεηλαλ ζε ζηαζεξά επίπεδα απφ ην 2003 σο ην 2006 (Γηάγξακκα 8). Απφ ην 2007 θαη κεηά, νη δαπάλεο ζε ΣΠΔ σο πνζνζηφ ηνπ ΑΔΠ ηείλνπλ πξνο ηα θάησ, θζάλνληαο ην 6,3% κέρξη ην Απηφ είλαη κηα δξακαηηθή πηψζε ζε ζρέζε κε ην 7,3% ην Όπσο ζπλέβε θαη ζηελ χθεζε ηνπ 2001, νη ζπληεξεηηθέο νηθνλνκίεο παγθνζκίσο ζα κεηαθέξνπλ ηκήκα ηεο χθεζεο ζηελ αθχξσζε επελδχζεσλ ζε ΣΠΔ θαη ζα επεθηείλνπλ ειαθξψο ηνπο θχθινπο αληηθαηάζηαζεο ηερλνινγηψλ. Οη παξαπάλσ θηλήζεηο ζα ζπκβάιινπλ ζηε κείσζε ηνπ πνζνζηνχ δαπαλψλ ζε ΣΠΔ ζε ζρέζε κε ην ΑΔΠ. 37

38 Γηάγξακκα 8: Γαπάλεο ζε ΣΠΔ σο πνζνζηό ηνπ παγθόζκηνπ ΑΔΠ, Πεγή: WITSA, Η Διιάδα χκθσλα κε ην WITSA, ην 2008 πξαγκαηνπνηήζεθε αχμεζε ζηηο δαπάλεο ΣΠΔ ζηελ ειιεληθή αγνξά ηεο ηάμεο ηνπ 12,7%. Πην ζπγθεθξηκέλα, νη εγρψξηεο δαπάλεο ην 2007 ήηαλ $16,9 δηο., ελψ ην 2008 άγγημαλ ηα $19,1 δηο.. ηνλ παξαθάησ πίλαθα (Πίλαθαο 14) αλαιχνληαη νη δαπάλεο αλά πεξηνρή πξντφληνο θαη αλά ηνκέα δξαζηεξηφηεηαο. 38

39 Πίλαθαο 14: Γαπάλεο γηα ΣΠΔ ζηελ Διιάδα, γηα ηελ πεξίνδν , ζε εθαη. $ Πεγή: Digital Planet 2011, WITSA 39

40 Κεθάιαην 7 ν 7.1 Δμειίμεηο θαη ηάζεηο ζην Γηεζλέο εκπόξην ηνπ ηνκέα ΣΠΔ Γηάγξακκα 9 : Γείθηεο αύμεζεο γηα ην ζπλνιηθό εκπόξην θαη ην εκπόξην ησλ ρσξώλ κειώλ ηνπ ΟΟΑ ζηνλ εμνπιηζκό ηειεπηθνηλσληώλ γηα ηα έηε Πεγή: OECD ITCS Database Ο ΟΟΑ απνηειεί έλαλ απφ ηνπ βαζηθνχο θαηαζθεπαζηέο αιιά θαη θαηαλαισηέο ησλ αγαζψλ επηθνηλσληαθνχ εμνπιηζκνχ, κε απνηέιεζκα νη εμαγσγέο εληφο ΟΟΑ λα απμεζνχλ θαηά πεξίπνπ 80% κεηαμχ ησλ εηψλ Οη εμαγσγέο απφ ρψξεο ηνπ ΟΟΑ πξνο ρψξεο εθηφο ΟΟΑ επίζεο απμήζεθαλ ζεκαληηθά (66%) ηελ ίδηα πεξίνδν. Γηάγξακκα 10 : Γείθηεο αύμεζεο γηα ηηο εμαγσγέο εμνπιηζκνύ ηειεπηθνηλσληώλ κέζα ζηηο ρώξεο κέιε ηνπ ΟΟΑ θαη ζηηο ρώξεο κε κέιε ( ) Πεγή: OECD ITCS Database 40

41 Γηάγξακκα 11 : Γείθηεο αύμεζεο γηα ηηο εηζαγσγέο εμνπιηζκνύ ηειεπηθνηλσληώλ κέζα ζηηο ρώξεο κέιε ηνπ ΟΟΑ θαη ζηηο ρώξεο κε κέιε Πεγή: OECD ITCS Database Ζ κεγέζπλζε θαη ε αλάπηπμε ησλ αγνξψλ ησλ επηθνηλσληψλ αληηθαηνπηξίδνληαη επίζεο ζην εκπφξην επηθνηλσληαθνχ εμνπιηζκνχ. Ζ αχμεζε είλαη ηδηαίηεξα ζεκαληηθή κεηαμχ ησλ ρσξψλ κειψλ θαη ησλ ρσξψλ κε κειψλ θαη νη εηζαγσγέο πξντφλησλ απφ ρψξεο φπσο ε Κίλα αζθνχλ ζεκαληηθή επίδξαζε ζηα εκπνξηθά ηζνδχγηα. Οη εμαγσγέο ζε ρψξεο κε κέιε απμήζεθαλ θαηά 66% απφ ην 1999, ελψ νη εηζαγσγέο θαηά 112%. Κεθάιαην 8 ν 8.1 Οη Γείθηεο Ηιεθηξνληθήο Δηνηκόηεηαο θαη Γηθηύσζεο Σα ηειεπηαία ρξφληα, ηδηαίηεξε πξνζνρή έρεη δνζεί ζηελ έλλνηα ηεο ςεθηαθήο δηαίξεζεο ή ςεθηαθνχ ράζκαηνο. Παξφιν πνπ ην κεγαιχηεξν ελδηαθέξνλ ζηξέθεηαη ζηηο αλεπηπγκέλεο νηθνλνκίεο, φηαλ αλαθεξφκαζηε ζην ςεθηαθφ ράζκα έξρνληαη ζηελ επηθάλεηα θαη νη αλαπηπζζφκελεο νηθνλνκίεο. Παξάιιεια κε ηελ αχμεζε ηνπ δηεζλνχο ςεθηαθνχ ράζκαηνο, θαη δεδνκέλνπ φηη απνηειεί αληηθείκελν ηεο δηεζλνχο αλεζπρίαο έρεη αξρίζεη θαη ε αλάπηπμε δηαθφξσλ εξγαιείσλ αμηνιφγεζεο, ηεο ειεθηξνληθήο εηνηκφηεηαο. Οη ζρεδηαζηέο απηψλ ησλ εξγαιείσλ ππνζηεξίδνπλ φηη ζηφρνο ηνπο είλαη λα παξαζρεζνχλ ζηνπο ηζχλνληεο εκπεηξηθά ζηνηρεία αλαθνξηθά κε ηελ απφδνζε ηεο ρψξαο ηνπο ζπγθξηηηθά κε άιιεο. ε απηφ ην ζεκείν ζα κπνξνχζακε λα πξνζζέζνπκε φηη ηα 41

42 εξγαιεία απηά παξέρνπλ πεξηζζφηεξα απφ ην λα δίλνπλ απιά ζηνηρεία. Οπζηαζηηθά, ιεηηνπξγνχλ ψζηε λα παξνπζηάζνπλ ην ςεθηαθφ ράζκα σο έλα δηεζλέο πξφβιεκα πνιηηηθήο θαη ζηξαηεγηθήο. Παξαθάησ, αλαιχνληαη ηα πξφζθαηα απνηειέζκαηα ησλ δχν πην δηαδεδνκέλσλ εξγαιείσλ ειεθηξνληθήο εηνηκφηεηαο. Ζ δηαθνξνπνίεζε ηνπο ζηελ κεζνδνινγηθή πξνζέγγηζε πνπ αθνινπζνχλ έρεη ζαλ απνηέιεζκα ηε κηθξή απφθιηζε ζηελ θαηάηαμε ησλ ρσξψλ. Απφ ηελ άιιε, ε ζπλδπαζηηθή πξνζέγγηζε ησλ δχν εξγαιείσλ δίλεη ζηνλ αλαγλψζηε κηα πην νινθιεξσκέλε θαη ζηνρεπκέλε απεηθφληζε ηεο θαηάηαμεο ησλ ρσξψλ. Ο Γείθηεο Γηθηπαθήο Δηνηκφηεηαο (Network Readiness Index - NRI) γηα ην θαιχπηεη 127 αλεπηπγκέλεο θαη αλαπηπζζφκελεο νηθνλνκίεο, νη νπνίεο αληηπξνζσπεχνπλ πάλσ απφ ην 95% ηνπ παγθφζκηνπ ΑΔΠ. Ζ θαηάηαμε ηνπ NRI γηα ην επηβεβαηψλεη ηε Γαλία σο ηελ πην «έηνηκε» νηθνλνκία ζηνλ θφζκν ζε ζέκαηα λέσλ ηερλνινγηψλ γηα δεχηεξν έηνο, σο απνθνξχθσκα κηαο αλνδηθήο ηάζεο πνπ παξνπζηάδεη απφ ην Οη ππφινηπεο ζθαλδηλαβηθέο ρψξεο ζπλερίδνπλ επίζεο λα παξνπζηάδνπλ ηελ εγεηηθή ηνπο ζηάζε, κε ηε νπεδία, ηε Φηλιαλδία, ηελ Ηζιαλδία, θαη ηε Ννξβεγία ζηε 2ε, 6ε, 8ε, θαη 10ε ζέζε, αληίζηνηρα. Μεηαμχ ησλ θνξπθαίσλ 20, ε Διβεηία (3ε) αλέβεθε δχν ζέζεηο, ζπλερίδνληαο ηελ μερσξηζηή αλνδηθή ηάζε ηνπ πξνεγνχκελνπ ρξφλνπ, ελψ νη Ζλσκέλεο Πνιηηείεο βειηηψλνληαη θαηά ηξεηο ζέζεηο νπφηε βξίζθνληαη ζηελ 4ε ζέζε. Ζ Κνξέα, ζηελ 9ε, πξαγκαηνπνηεί κηα απφ ηηο εληππσζηαθφηεξεο βειηηψζεηο (10 ζέζεηο πάλσ) απφ ηνλ πεξαζκέλν ρξφλν κεηαμχ ησλ 127 νηθνλνκηψλ πνπ θαιχπηνληαη απφ ηελ θεηηλή έθζεζε. Άιιεο αζηαηηθέο νηθνλνκίεο πνπ ζπγθαηαιέγνληαη ζηηο 20 θαιχηεξεο είλαη: ηγθαπνχξε (5ε), Υνλγθ Κνλγθ (11ε), Απζηξαιία (14ε), Σατβάλ (17ε), θαη Ηαπσλία (19ε). Όζνλ αθνξά ηηο κεγαιχηεξεο αζηαηηθέο αλεξρφκελεο αγνξέο, ε Ηλδία έπεζε ηέζζεξηο ζέζεηο (50ε), ελψ ε Κίλα βειηηψλεηαη πέληε ζέζεηο (57ε). Ο δείθηεο δηθηπαθήο εηνηκφηεηαο γηα ηηο ρψξεο ηεο Λαηηληθήο Ακεξηθήο θαη ηεο Καξατβηθήο απηφ ην έηνο εκθαλίδεηαη ιηγφηεξν ζεηηθφο ζε ζρέζε κε ην (Μεμηθφ (58ν), Βξαδηιία (59ε), Αξγεληηλή (77ε). Οη ηειεπηαίεο έρνπλ ράζεη ζέζεηο ζε ζρέζε κε ηελ θαηάηαμε ηνπ NRI , θαη κφλν ηέζζεξηο νηθνλνκίεο βξίζθνληαη κεηαμχ ησλ θνξπθαίσλ 50: Υηιή (34ε), Μπαξκπάληνο (38ε), ην λενεηζεξρφκελν Πνπέξην Ρίθν (39ε), θαη Σδακάηθα (46ε). Παξά ηηο ζεκαληηθέο πξνφδνποζηε δηείζδπζε ΣΠΔ πνπ εκθάληζαλ αξθεηέο Αθξηθαληθέο ρψξεο ηελ ηειεπηαία δεθαεηία, ε κεγάιε 42

43 πιεηνςεθία ηεο πεξηνρήο κέλεη πίζσ απηή ηε ρξνληά ζηνλ δείθηε NRI, κε κφλν ηε Νφηηα Αθξηθή (51ε) θαη ην Μαπξίθην (54ε) λα ζπγθαηαιέγνληαη κεηαμχ ηνπ πξψηνπ κηζνχ ηεο ηαμηλφκεζεο. Ζ εηθφλα γηα ηε Βφξεηα Αθξηθή είλαη ζεηηθφηεξε, κε ηελ Αίγππην θαη ην Μαξφθν λα ζεκεηψλνπλ κία εληππσζηαθή άλνδν 17 (ε πςειφηεξε ζην δείγκα) θαη 5 ζέζεσλ αληίζηνηρα, θαη λα ζθαξθαιψλνπλ ζηελ 63εθαη 74 ε ζέζε. Δπίζεο θαη νη πεξηζζφηεξεο απφ ηηο ρψξεο ηεο Μέζεο Αλαηνιήο πξαγκαηνπνίεζαλ ζεκαληηθέο πξνφδνπο ζηελ θαηάηαμε, κε ην Καηάξ (32ε), ην Μπαρξέηλ (45ε), θαη ηελ Ηνξδαλία (47ε) ζηελ πξψηε γξακκή, κε αμηνπξφζεθηεο βειηηψζεηο 4, 6 θαη 11 ζέζεσλ αληίζηνηρα. Ζ ιίζηα ηνπ Παγθφζκηνπ Οηθνλνκηθνχ Φφξνπκ κε ηηο ρψξεο πνπ δηαζέηνπλ ηελ θαιχηεξε δηθηπαθή εηνηκφηεηα γηα ην 2008 βξίζθεη ηελ Διιάδα νθηψ ζθαιηά ρακειφηεξα απφ ην Ζ Διιάδα θαηαηάρηεθε, κε βάζε ηνλ NRI, ζηελ 56 ε ζέζε απφ ηελ 48 ε πνπ ήηαλ ζηελ αληίζηνηρε ιίζηα ηνπ Με βάζε ηνλ δείθηε NRI, ε ρψξα ράλεη δηαξθψο έδαθνο ζηελ ςεθηαθή ηεο εηνηκφηεηα, παξά ηα δηζεθαηνκκχξηα επξψ πνπ δαπαλήζεθαλ ζην πιαίζην ηνπ Δπηρεηξεζηαθνχ Πξνγξάκκαηνο «Κνηλσλία ηεο Πιεξνθνξίαο» θαη ελ γέλεη ζην 3ν ΚΠ. Ζ ρψξα απφ ηελ 34 ε ζέζε πνπ βξηζθφηαλ ην 2003 έρεη ππνρσξήζεη ζηαδηαθά ζηελ 56ε, πεξλψληαο ην 2004 ζηελ 42ε, ην 2005 ζηελ 43 ε θαη ην 2006 ζηελ 48 ε. Απφ ην 2000, ε κνλάδα Πιεξνθνξηψλ ηνπ πεξηνδηθνχ Economist αμηνινγεί ηελ ηθαλφηεηα ησλ κεγαιχηεξσλ νηθνλνκηψλ παγθνζκίσο λα αθνκνηψλνπλ ηηο Σερλνινγίεο Δπηθνηλσληψλ θαη Πιεξνθνξηθήο θαη λα ηηο ρξεζηκνπνηνχλ γηα νηθνλνκηθφ θαη θνηλσληθφ φθεινο. Ο δείθηεο e-readiness ρξεζηκνπνηείηαη γηα ηε κέηξεζε ηεο πνηφηεηαο ησλ ππνδνκψλ ΣΠΔ κηαο ρψξαο θαη ηελ ηθαλφηεηα ησλ θαηαλαισηψλ, ησλ επηρεηξήζεσλ θαη ησλ θπβεξλψλησλ ηεο λα ηηο ρξεζηκνπνηνχλ πξνο φθειφο ηνπο. Όηαλ κηα ρψξα ρξεζηκνπνηεί ηηο ΣΠΔ γηα λα θέξεη εηο πέξαο ηηο δξαζηεξηφηεηεο ηεο, ηφηε κπνξεί λα απνθηήζεη κηα πην δηαθαλή θαη απνδνηηθή νηθνλνκία. Ο δείθηεο e-readiness επηηξέπεη επίζεο ζηηο Κπβεξλήζεηο λα εθηηκνχλ ηελ επηηπρία ησλ ΣΠΔ πνπ ρξεζηκνπνηνχλ ζε ζρέζε κε άιιεο ρψξεο θαη λα παξέρνπλ ζε επηρεηξήζεηο πνπ ελδηαθέξνληαη λα επελδχζνπλ ζηελ ρψξα ηηο πην απνδνηηθέο απφ άπνςε e-readiness πεξηνρέο. Τπάξρνπλ ζρεδφλ 100 δηαθνξεηηθά πνηνηηθά θαη πνζνηηθά θξηηήξηα πνπ αμηνινγνχληαη απφ ηελ νκάδα ηεο Μνλάδαο Πιεξνθνξηψλ. Σα θξηηήξηα απηά εθηηκηνχληαη κε βάζε ηε ζρεηηθή παξνπζία ή έιιεηςε ηνπο ζην νηθνλνκηθφ, βηνκεραληθφ ή θνηλσληθφ πεξηβάιινλ κηαο ρψξαο. Σα θξηηήξηα νξγαλψλνληαη ζε έμη θαηεγνξίεο ( πίλαθαο 15 ) νη νπνίεο απνηππψλνπλ γεληθφηεξα δεηήκαηα e- 43

44 readiness φπσο, πεξηβάιινλ ζπλδεζηκφηεηαο, θξαηηθέο επελδχζεηο θαη πνιηηηθέο θαη θνηλσληθέο θαη πνιηηηζηηθέο ηάζεηο πηνζέηεζεο ηνπ Γηαδηθηχνπ. Ο κέζνο φξνο ηεο ειεθηξνληθήο εηνηκφηεηαο ηνπ ζπλφινπ ησλ ρσξψλ αλέβεθε ην 2008 ζην 6,39 ζε ζρέζε κε ην 6,24 ην πξνεγνχκελν έηνο. Απηή ε γεληθή πξφνδνο, εληνχηνηο, θαιχπηεη ηελ νπηζζνδξφκεζε θάπνησλ ρσξψλ, νη νπνίεο κάιηζηα ζπγθαηαιέγνληαη κεηαμχ ησλ θνξπθαίσλ δέθα. Ζ Γαλία (5ε) γηα παξάδεηγκα, κεηά απφ ηέζζεξα δηαδνρηθά έηε σο ε παγθφζκηα πην ειεθηξνληθά έηνηκε ρψξα, έρεη πέζεη ηέζζεξηο ζέζεηο, φπσο θαη ε Διβεηία (9ε). Οη Ζλσκέλεο Πνιηηείεο ήηαλ πιένλ ν παγθφζκηνο εγέηεο ειεθηξνληθήο εηνηκφηεηαο, κε έλα απνηέιεζκα 8,95, θαη αθνινπζνχληαλ ζηελά απφ ην Υνλγθ Κνλγθ, ην νπνίν είρε πξνσζεζεί δχν ζέζεηο. Ζ Φηλιαλδία είρε ράζεη επίζεο ηξεηο ζέζεηο, απφ ηε 10 ε ζηελ 13ε, θαη είρε αληηθαηαζηαζεί ζηηο θνξπθαίεο δέθα απφ ηελ Απζηξία. Ζ κηθξή πηψζε ζηελ επεκεξία ησλ πξναλαθεξζέλησλ επξσπατθψλ εγεηψλ ΣΠΔ είλαη θπξίσο απνηέιεζκα ηεο απνηπρίαο ηνπο λα ζηεξίμνπλ, ζε επηιεγκέλεο πεξηνρέο, ηνλ μέθξελν ξπζκφ αλάπηπμεο πνπ είραλ θαζηεξψζεη ηα πξνεγνχκελα έηε. Σφζν ε Φηλιαλδία φζν θαη ε Γαλία, γηα παξάδεηγκα, θαηέγξαςαλ πηψζε ζηα απνηειέζκαηα θαηαλαισηηθήο θαη επηρεηξεζηαθήο πηνζέηεζεο, αθνχ δελ θαηάθεξαλ λα δηαηεξήζνπλ ηα πξνεγνχκελα επίπεδα δαπαλψλ ΣΠΔ ή λα βειηησζνχλ ζε ζέκαηα δεκφζηαο θαη εηαηξηθήο πξφζβαζεο ζε ςεθηαθά θαλάιηα. Οκνίσο, ε Διβεηία θαηεγνξήζεθε φηη έρεη ράζεη κέξνο ηεο ζαθήλεηαο ηνπ νξάκαηνο θαη ηεο αθνζίσζεο πνπ είρε ραξαθηεξίζεη ηελ ζηξαηεγηθή ηεο ειεθηξνληθήο δηαθπβέξλεζήο ηεο. ε αληίζεζε, ρψξεο πνπ έρνπλ πξνσζεζεί ζηηο θνξπθαίεο δέθα - ΖΠΑ, Υνλγθ Κνλγθ, Οιιαλδία θαη Απζηξαιία - είραλ θάλεη ζην παξειζφλ κεγάιεο επελδχζεηο (νη νπνίεο θαίλεηαη λα απέδσζαλ) ζε ζέκαηα φπσο: βειηίσζε θαη επέθηαζε ηεο ζπλδεζηκφηεηαο, πεξηιακβαλνκέλσλ επξπδσληθψλ ζπλδέζεσλ θαη WiFihotspots, θαζψο επίζεο θαη ζηελ αζθάιεηα ησλ ζπλδέζεσλ ζην Γηαδίθηπν. Πίλαθαο 15: EIU e-readiness - Καηεγνξίεο θξηηεξίσλ θαη βαξύηεηα 44

45 Σν 2012, ε Διιάδα θαηέιαβε ηελ 30ε ζέζε αλάκεζα ζε 70 ρψξεο βειηηψλνληαο ηελ επίδνζή ηεο θαηά 2 ζέζεηο ζε ζρέζε κε ην Τςειφηεξεο βαζκνινγίεο παξνπζηάδεη ζηηο θαηεγνξίεο ηνπ λνκηθνχ πεξηβάιινληνο (πεξηιακβάλνληαο θξηηήξηα φπσο: απνδνηηθφηεηα ηνπ παξαδνζηαθνχ λνκηθνχ πιαηζίνπ, λφκνη γηα ηελ πξνζηαζία ηνπ Γηαδηθηχνπ, επίπεδν ινγνθξηζίαο, επθνιία έλαξμεο ιεηηνπξγίαο κηαο επηρείξεζεο) θαη ηνπ θνηλσληθνχ θαη πνιηηηζηηθνχ πεξηβάιινληνο (πεξηιακβάλνληαο θξηηήξηα φπσο: επίπεδν εθπαίδεπζεο, επίπεδν γλψζεο ηνπ Γηαδηθηχνπ, βαζκφο επηρεηξεκαηηθφηεηαο, ηερληθέο δεμηφηεηεο ηεο εξγαηηθήο ηάμεο, βαζκφο θαηλνηνκίαο). Κεθάιαην 9 ν Σν Φεθηαθό Θεκαηνιόγην 9.1. Σν ςεθηαθό ζεκαηνιόγην γηα ηελ Δπξώπε Ζ Δπξσπατθή Δπηηξνπή δξνκνιφγεζε ηνλ Μάξηην 2010 ηελ αλαπηπμηαθή ζηξαηεγηθή «Δπξψπε 2020», γηα έμνδν απφ ηελ θξίζε θαη πξνεηνηκαζία ηεο νηθνλνκίαο ηεο Έλσζεο γηα ηηο πξνθιήζεηο ηεο επφκελεο δεθαεηίαο. Ζ Δπξψπε 2020 θαζνξίδεη έλα φξακα γηα ηελ επίηεπμε πςειψλ επηπέδσλ απαζρφιεζεο, παξαγσγηθφηεηαο θαη θνηλσληθήο ζπλνρήο, πνπ ζα πινπνηεζνχλ κέζσ ζπγθεθξηκέλσλ δξάζεσλ ζε επξσπατθφ θαη ζε εζληθφ επίπεδν. Σν Φεθηαθφ Θεκαηνιφγην γηα ηελ Δπξψπε (Digital Agenda for Europe, DAE) απνηειεί κηα απφ ηηο 7 εκβιεκαηηθέο πξσηνβνπιίεο (flagship initiatives) ηεο ζηξαηεγηθήο «Δπξψπε 2020», πνπ απνηειεί ηελ αλαπηπμηαθή ζηξαηεγηθή ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο γηα ηε δεθαεηία Ζ Δπξψπε ζρεδίαζε θαη πξνσζεί ηηο εκβιεκαηηθέο πξσηνβνπιίεο σο λένπο κνρινχο γηα ηελ ελίζρπζε ηεο αλάπηπμεο θαη ηεο απαζρφιεζεο θαη θαιεί ηηο επξσπατθέο θαη εζληθέο αξρέο λα ζπληνλίζνπλ ηηο πξνζπάζεηέο ηνπο γηα λα επηηχρνπλ θαιχηεξα απνηειέζκαηα. Ο γεληθφο ζηφρνο ηνπ ςεθηαθνχ ζεκαηνινγίνπ είλαη «λα απνθνκηζζνχλ βηψζηκα νηθνλνκηθά θαη θνηλσληθά νθέιε απφ κηαλ εληαία ςεθηαθή αγνξά πνπ ζα βαζίδεηαη ζε δηαδίθηπν κεγάιεο θαη πνιχ κεγάιεο ηαρχηεηαο θαη ζε δηα ιεηηνπξγηθέο εθαξκνγέο» 45

46 Πιενλεθηήκαηα Ζ δεκηνπξγία ελφο δηα ιεηηνπξγηθνχ δηαδηθηπαθνχ πεξηβάιινληνο πνπ ζα πξνζθέξεη ειθπζηηθφ πεξηερφκελν θαη ππεξεζίεο, ζα ηνλψζεη ηε δήηεζε γηα πςειφηεξεο ηαρχηεηεο θαη ρσξεηηθφηεηα, δεκηνπξγψληαο θαη επέθηαζε επηρεηξεκαηηθφ ελδηαθέξνλ γηα επελδχζεηο ζε ηαρχηεξα δίθηπα. Ζ εμάπισζε θαη ε αθνκνίσζε ηαρχηεξσλ δηθηχσλ, ζα αλνίμεη αθνινχζσο ην δξφκν γηα θαηλνηφκεο ππεξεζίεο πνπ αμηνπνηνχλ πςειφηεξεο ηαρχηεηεο. Χζηφζν, ελψ ε κεηαζρεκαηηζηηθή δχλακε ησλ ΣΠΔ ζεσξείηαη δεδνκέλε, ππάξρνπλ ζεκαληηθά εκπφδηα πνπ ππνλνκεχνπλ ζνβαξά ηηο πξνζπάζεηεο γηα αμηνπνίεζε ησλ ΣΠΔ, θαζηζηψληαο ζαθή ηελ αλάγθε κηαο νινθιεξσκέλεο θαη εληαίαο πνιηηηθήο απάληεζεο ζε επξσπατθφ επίπεδν. Μεηνλεθηήκαηα Δπηγξακκαηηθά, ηα ζεκαληηθφηεξα εκπφδηα αμηνπνίεζεο ηεο δπλακηθήο ησλ ΣΠΔ ζπλνςίδνληαη ζηα εμήο: 1. Καηαθεξκαηηζκέλεο ςεθηαθέο αγνξέο 2. Έιιεηςε δηαιεηηνπξγηθφηεηαο 3. Απμαλφκελν ειεθηξνληθφ έγθιεκα 4. Έιιεηςε επελδχζεσλ ζε δίθηπα 5. Αλεπαξθείο πξνζπάζεηεο έξεπλαο θαη θαηλνηνκίαο 6. Έιιεηςε ςεθηαθνχ γξακκαηηζκνχ θαη δεμηνηήησλ 7. Υακέλεο επθαηξίεο γηα ηελ αληηκεηψπηζε θνηλσληθψλ πξνβιεκάησλ Σν ςεθηαθφ ζεκαηνιφγην, πξνθεηκέλνπ λα εμαιείςεη ηα αλσηέξσ εκπφδηα, δηακνξθψλεη αληίζηνηρα 7 πεδία δξαζηεξηφηεηαο (pillars) γηα ηελ αλάιεςε δξάζεο. Πξνθεηκέλνπ δε γηα ηε κέγηζηε δπλαηή απνηειεζκαηηθφηεηα ησλ ελεξγεηψλ πξνο ηελ εθπιήξσζε ηνπ θεληξηθνχ ζηφρνπ, ζρεδηάζηεθε έλα πιάλν πνπ απνηειείηαη απφ 101 εηδηθέο δξάζεηο πνιηηηθήο (key policy actions) πνπ απεπζχλνληαη ηφζν ζηελ Κνηλφηεηα (78) φζν θαη ζηα θξάηε κέιε (23). ην πιαίζην απηφ ε Διιάδα αλαιακβάλεη πξσηνβνπιίεο γηα ηελ πινπνίεζε ησλ δξάζεσλ ηνπ Φεθηαθνχ Θεκαηνινγίνπ, ζρεδηάδνληαο ζε εζληθφ / δηαθνκκαηηθφ επίπεδν ηηο δξάζεηο πνπ ζα πξέπεη λα πξνγξακκαηηζηνχλ ηα επφκελα ρξφληα, αιιά θαη ηελ πινπνίεζε ήδε δξνκνινγεκέλσλ δξάζεσλ θαζψο θαη ηελ αμηνπνίεζε θαη εμέιημε πθηζηάκελσλ ππνδνκψλ. 46

47 9.2. Σα 7 πεδία δξαζηεξηόηεηαο ηνπ Φεθηαθνύ Θεκαηνινγίνπ Η εληαία ςεθηαθή αγνξά Οη πνιίηεο ζα πξέπεη λα έρνπλ ηε δπλαηφηεηα λα επσθεινχληαη απφ εκπνξηθέο ππεξεζίεο θαη ηελ πνιηηηζηηθή ςπραγσγία εθαηέξσζελ ησλ ζπλφξσλ. Αιιά νη επηγξαθηθέο αγνξέο ζηελ ΔΔ εμαθνινπζνχλ λα ρσξίδνληαη απφ θξαγκνχο πνπ εκπνδίδνπλ ηελ πξφζβαζε ζε παλεπξσπατθέο ππεξεζίεο ηειεπηθνηλσληψλ, ςεθηαθέο ππεξεζίεο θαη πεξηερφκελν. Γηα παξάδεηγκα, νη ηειεθνξηψζεηο κνπζηθήο ζηηο ΖΠΑ είλαη ηεηξαπιάζηεο απ φηη ζηελ ΔΔ, ιφγσ έιιεηςεο λφκηκεο πξνζθνξάο θαη θαηαθεξκαηηζκνχ ησλ αγνξψλ. Ζ Δπηηξνπή ζθνπεχεη λα αλνίμεη ηελ πξφζβαζε ζε λφκηκν επηγξακκηθφ πεξηερφκελν, κε ηελ απινχζηεπζε ηεο εθθαζάξηζεο δηθαησκάησλ δεκηνπξγνχ, ηεο δηαρείξηζήο ηνπο θαη ηεο δηαζπλνξηαθήο αδεηνδφηεζεο. Μεηαμχ ησλ ινηπψλ δξάζεσλ πεξηιακβάλνληαη ε δηεπθφιπλζε ησλ ειεθηξνληθψλ πιεξσκψλ θαη ηηκνιφγεζεο θαη ε απινχζηεπζε ηεο επίιπζεο δηαθνξψλ. Ζ ρψξα καο ήδε ζπκκεηέρεη ζε επξσπατθά πξνγξάκκαηα πνπ σο ζηφρν έρνπλ ηε παξνρή δηαζπλνξηαθψλ ππεξεζηψλ ζε ζέκαηα αδεηνδνηήζεσλ επηρεηξήζεσλ πνπ αθνξνχλ πξνκήζεηεο, ελψ παξάιιεια έρεη ζπζηήζεη νκάδεο εξγαζίαο πξνθεηκέλνπ λα πινπνηεζνχλ δξάζεηο ζρεηηθέο κε αληηθείκελα φπσο ε ειεθηξνληθή ηηκνιφγεζε θαη νη ειεθηξνληθέο πιεξσκέο. Καηαιπηηθφ ξφιν ζε απηφ έρεη θαη ε εθαξκνγή ησλ απαηηήζεσλ ηεο Οδεγίαο ησλ ππεξεζηψλ 123/2006/EE θαη ε πινπνίεζε ηνπ Ζιεθηξνληθνχ Δληαίνπ Κέληξνπ Δμππεξέηεζεο ζηηο ππνδνκέο ηεο Κεληξηθήο Γηαδηθηπαθήο Πχιεο ΔΡΜΖ. Παξάιιεια θξίζηκε πξσηνβνπιία είλαη ε δξνκνιφγεζε ηεο πινπνίεζεο ηνπ Δζληθνχ πζηήκαηνο Γεκνζίσλ Ζιεθηξνληθψλ Πξνκεζεηψλ πνπ ζα δίλεη ηε δπλαηφηεηα ζπκκεηνρήο ζε φινπο ηνπο ελδηαθεξνκέλνπο πξνκεζεπηέο Γηα ιεηηνπξγηθόηεηα θαη πξόηππα Ζ παξνρή αλνηθηψλ θαη δηαιεηηνπξγηθψλ πξντφλησλ θαη ππεξεζηψλ ΣΠΔ είλαη απαξαίηεηε πξνυπφζεζε πξνθεηκέλνπ λα κπνξέζνπλ νη άλζξσπνη λα δεκηνπξγήζνπλ, λα ζπλδπάζνπλ θαη λα θαηλνηνκήζνπλ. ηε ρψξα καο κεηά απφ εξγαζίεο πνιιψλ εηψλ νξηζηηθνπνηείηαη ην Πιαίζην Παξνρήο Τπεξεζηψλ Ζιεθηξνληθήο Γηαθπβέξλεζεο, ην νπνίν πξαγκαηεχεηαη ηε δεκηνπξγία θαη παξνρή δηαιεηηνπξγηθψλ ππεξεζηψλ πνπ δηεπθνιχλνπλ ηνπο πνιίηεο θαη ηηο επηρεηξήζεηο, απνκπιέθνληάο ηνπο απφ ηελ αλαδήηεζε πιεξνθνξηψλ ζηνπο δεκφζηνπο θνξείο. 47

48 Παξάιιεια εληζρχεη ηελ αγνξά ΣΠΔ αθνχ πξνζδηνξίδνληαη κε ζαθήλεηα πξφηππα θαη ππνρξεψζεηο πνπ πξέπεη λα ηεξνχλ ηα πιεξνθνξηθά ζπζηήκαηα, επηηξέπνληαο ηελ επαλαρξεζηκνπνίεζε ππεξεζηψλ θαη εθαξκνγψλ θαη απμάλνληαο ηελ απνδνηηθφηεηα ηεο Διιεληθήο νηθνλνκίαο ζην ζχλνιφ ηεο Δκπηζηνζύλε θαη αζθάιεηα Μέξνο ηεο ιχζεο απνηεινχλ κηα θαιχηεξα ζπληνληζκέλε ζε επξσπατθφ επίπεδν αληηκεηψπηζε ησλ επηζέζεσλ ζηνλ θπβεξλνρψξν θαη εληζρπκέλνη θαλφλεο πξνζηαζίαο ησλ πξνζσπηθψλ δεδνκέλσλ. ηηο ελέξγεηεο ζα κπνξνχζε επίζεο λα πξνβιεθζεί ππνρξέσζε ησλ θνξέσλ εθκεηάιιεπζεο δηθηπαθψλ ηφπσλ, λα ελεκεξψλνπλ ηνπο ρξήζηεο ηνπο ζρεηηθά κε παξαβηάζεηο ηεο αζθάιεηαο ησλ πξνζσπηθψλ ηνπο δεδνκέλσλ. ε εζληθφ επίπεδν, ζε φιεο ηηο δξάζεηο ιακβάλεηαη ππφςε ε πξνζηαζία ησλ δεδνκέλσλ πξνζσπηθνχ ραξαθηήξα, θάηη πνπ θαηνρπξψλεηαη κεηαμχ άιισλ θαη ζην λφκν γηα ηελ Ζιεθηξνληθή Γηαθπβέξλεζε λ. 3979/2011. Παξάιιεια, ππάξρεη ζπλερήο ζπλεξγαζία κε ηελ Αξρή Πξνζηαζίαο Γεδνκέλσλ Πξνζσπηθνχ Υαξαθηήξα, γηα λα δηαζθαιηζηνχλ ηα απαξαίηεηα κέηξα πνπ πξέπεη λα ιακβάλνληαη γηα λα αηζζάλεηαη ν ζπλαιιαζζφκελνο αζθαιήο γηα ηηο ειεθηξνληθέο ζπλαιιαγέο ηνπ. Σέινο, αλαιακβάλνληαη πξσηνβνπιίεο γηα θαηαζθεπή ζχγρξνλσλ θέληξσλ δεδνκέλσλ, πνπ σο ζηφρν έρνπλ λα εμαζθαιίζνπλ ηελ αδηάιεηπηε παξνρή ησλ ειεθηξνληθψλ ππεξεζηψλ θαη ηε θχιαμε θαη αξρεηνζέηεζε ησλ δεδνκέλσλ. Καηαιπηηθφ ξφιν ζε απηφ έρεη ην Δζληθφ Γίθηπν Γεκφζηαο Γηνίθεζεο χδεπμηο πνπ ζπλερίδεη λα επεθηείλεηαη εληάζζνληαο ζην αζθαιέο πεξηβάιινλ ηνπ πεξηζζφηεξνπο θνξείο ηνπ Γεκφζηνπ Σνκέα Σαρεία θαη Τπέξ-ηαρεία πξόζβαζε ζην δηαδίθηπν Ο ζηφρνο γηα ην 2020 είλαη ηαρχηεηεο ζην Γηαδίθηπν 30 Mbps ή πςειφηεξεο γηα φινπο ηνπο Δπξσπαίνπο πνιίηεο, κε πεξηζζφηεξα απφ ηα κηζά επξσπατθά λνηθνθπξηά λα δηαζέηνπλ ζπλδέζεηο ζην Γηαδίθηπν 100 Mbps ή πςειφηεξεο ηαρχηεηαο. ήκεξα, κφιηο ην 1% ησλ Δπξσπαίσλ δηαζέηεη ηαρεία ζχλδεζε νπηηθψλ ηλψλ ζην Γηαδίθηπν, ζε ζχγθξηζε κε ην 12% ησλ Ηαπψλσλ θαη ην 15% ησλ Ννηηνθνξεαηψλ (βι. πίλαθα θαησηέξσ). Δίλαη απαξαίηεην ην πνιχ γξήγνξν Γηαδίθηπν πξνθεηκέλνπ ε νηθνλνκία λα ζεκεηψζεη ηζρπξή αλάπηπμε, λα δεκηνπξγεζνχλ ζέζεηο εξγαζίαο θαη επεκεξία, θαζψο θαη λα εμαζθαιηζηεί ε πξφζβαζε ησλ πνιηηψλ ζην πεξηερφκελν θαη ηηο 48

49 ππεξεζίεο πνπ επηζπκνχλ. Ζ Δπξσπατθή Δπηηξνπή ζα δηεξεπλήζεη, κεηαμχ άιισλ, πψο ζα πξνζειθχζεη επελδχζεηο γηα επξπδσληθέο ζπλδέζεηο κέζσ κεραληζκψλ πηζησηηθήο ελίζρπζεο, θαη ζα δψζεη θαηεπζχλζεηο γηα ηελ ελζάξξπλζε ησλ επελδχζεσλ ζε δίθηπα νπηηθψλ ηλψλ. ηελ Διιάδα ιακβάλνληαη πξσηνβνπιίεο γηα ηε πξνψζεζε ησλ ηειεπηθνηλσληψλ κέζσ ππνδνκψλ νπηηθψλ ηλψλ πνπ ζα θηάλνπλ κέρξη ην ζπίηη ηνπ θαηαλαισηή (Fiber to the Home). Παξάιιεια ξπζκίδνληαη ζέκαηα ηνπ θάζκαηoο, έηζη ψζηε λα επηηξέπεηαη ζε επελδπηέο λα πξνρσξήζνπλ ζε θαηαζθεπή ηειεπηθνηλσληαθψλ ππνδνκψλ πνπ ζα επηηξέπνπλ ηε παξνρή λέσλ, θαηλνηφκσλ θαη βηψζηκσλ ηειεπηθνηλσληαθψλ ππεξεζηψλ ζε φιε ηελ επηθξάηεηα ηεο ρψξαο, αιιά θαη ηνλ εθζπγρξνληζκφ ησλ ήδε ππαξρφλησλ. Καηαιπηηθφ ξφιν ζε απηφ έρεη ην Δζληθφ Γίθηπν Γεκφζηαο Γηνίθεζεο χδεπμηο πνπ βειηηψλεη ηηο ππάξρνπζεο ηειεπηθνηλσληαθέο ππνδνκέο πξνθεηκέλνπ λα εληάμεη πεξηζζφηεξα θηήξηα ηνπ Γεκφζηνπ Σνκέα Έξεπλα θαη θαηλνηνκία Σν ζεκαηνιφγην ζηνρεχεη κεηαμχ άιισλ, ζηε κφριεπζε ηδησηηθψλ επελδχζεσλ κε επξσπατθή πεξηθεξεηαθή ρξεκαηνδφηεζε θαη ζηελ αχμεζε ηεο ρξεκαηνδφηεζεο ηεο ΔΔ γηα έξεπλα, πξνθεηκέλνπ λα δηαζθαιηζηεί φηη ε Δπξψπε ζπκβαδίδεη κε ηνπο αληαγσληζηέο ηεο ή αθφκε θαη ηνπο μεπεξλά. Οη επελδχζεηο ηεο ΔΔ γηα έξεπλα ζηνλ ηνκέα ησλ ΣΠΔ αλέξρνληαη ζε ιηγφηεξν απφ ην ήκηζπ ησλ επελδχζεσλ πνπ πξαγκαηνπνηνχληαη ζηηο ΖΠΑ (37 δηζ. επξψ ζε ζχγθξηζε κε 88 δηζ. επξψ, ην 2007). ε εζληθφ επίπεδν ζρεδηάδεηαη ε αλαδηνξγάλσζε φισλ ησλ παλεπηζηεκηαθψλ θαη εξεπλεηηθψλ ππνδνκψλ, ψζηε λα δεκηνπξγεζεί ε θξίζηκε κάδα πνπ ζα επηηξέπεη ηε δηεμαγσγή έξεπλαο ζε ζεκαληηθνχο ηνκείο πνπ ζα αμηνπνηνχλ θαιχηεξα ηνπο πξνζθεξφκελνπο πφξνπο θαη ζα παξέρνπλ απνηειέζκαηα πνπ ζα κπνξνχλ εληζρχζνπλ ηελ Διιεληθή Οηθνλνκία Βειηίσζε ηνπ ςεθηαθνύ γξακκαηηζκνύ, ησλ δεμηνηήησλ θαη ηεο θνηλσληθήο έληαμεο Σν ήκηζπ θαη πιένλ ησλ Δπξσπαίσλ (250 εθαηνκκχξηα) ρξεζηκνπνηνχλ ην Γηαδίθηπν θαζεκεξηλά, αιιά ην 30% δελ ην έρνπλ ρξεζηκνπνηήζεη πνηέ. Οη πάληεο, λένη θαη γέξνη, αλεμαξηήησο θνηλσληθνχ επηπέδνπ, δηθαηνχληαη λα απνθηήζνπλ ηηο γλψζεηο θαη ηηο δεμηφηεηεο πνπ ρξεηάδνληαη γηα λα ζπκκεηάζρνπλ ζηελ ςεθηαθή επνρή, εθφζνλ ην 49

50 εκπφξην, νη δεκφζηεο, νη θνηλσληθέο θαη νη πγεηνλνκηθέο ππεξεζίεο, ε κάζεζε θαη ε πνιηηηθή δσή, κεηαθηλνχληαη φιν θαη πεξηζζφηεξν πξνο ηνλ ςεθηαθφ θφζκν. ηε ρψξα καο, πινπνηνχληαη ήδε θάπνηα πξνγξάκκαηα θαηάξηηζεο, είηε γηα ηνλ εθζπγρξνληζκφ ηνπ δεκφζηνπ ηνκέα κε ρξήζε ΣΠΔ, είηε γηα ηελ ππνζηήξημε ησλ παξαγσγηθψλ δπλάκεσλ ηεο ρψξαο πξνθεηκέλνπ λα κεηαζρεκαηίζνπλ ηελ Διιεληθή Οηθνλνκία κε αμηνπνίεζε ΣΠΔ. Σν ςεθηαθφ ζρνιείν ζα δξάζεη θαηαιπηηθά ζηελ επίηεπμε απηνχ ηνπ ζηφρνπ θαη ζηε κείσζε ηνπ ςεθηαθνχ αλαιθαβεηηζκνχ ζηηο λέεο γεληέο Οθέιε γηα ηελ επξσπατθή θνηλσλία από ηε ρξήζε ησλ ΣΠΔ Υξεηάδεηαη λα επελδχζνπκε ζηελ έμππλε ρξήζε ηεο ηερλνινγίαο θαη ζηελ αμηνπνίεζε ησλ πιεξνθνξηψλ γηα λα αλαδεηήζνπκε ιχζεηο πξνθεηκέλνπ λα κεηψζνπκε ηελ ελεξγεηαθή θαηαλάισζε, λα ππνζηεξίμνπκε ηνπο ειηθησκέλνπο πνιίηεο, λα ελδπλακψζνπκε ηνπο αζζελείο θαη λα βειηηψζνπκε ηελ επηγξακκηθή πξφζβαζε ησλ αηφκσλ κε αλαπεξίεο. Έλαο απφ ηνπο ζθνπνχο, είλαη κέρξη ην 2015, λα έρνπλ νη αζζελείο πξφζβαζε ζηα δηαδηθηπαθά ηαηξηθά ηνπο αξρεία, φπνπ θαη αλ βξίζθνληαη ζηελ ΔΔ. Με ην ζεκαηνιφγην ζα πξνσζεζνχλ επίζεο νη ηερλνινγίεο ΣΠΔ γηα ηελ εμνηθνλφκεζε ελέξγεηαο, φπσο ε Solid State Lightingtechnology (SSL), νη νπνίεο ρξεζηκνπνηνχλ 70% ιηγφηεξε ελέξγεηα απφ ηα ζπλήζε ζπζηήκαηα θσηηζκνχ Η πξόνδνο ηνπ ςεθηαθνύ ζεκαηνινγίνπ Σν ςεθηαθό Βαζκνιόγην Πξνθεηκέλνπ λα αμηνινγεζεί ε απνδνηηθφηεηα θαη απνηειεζκαηηθφηεηα ησλ δξάζεσλ ηνπ ςεθηαθνχ ζεκαηνινγίνπ ζεζπίζηεθε απφ ηελ ΔΔ ην Φεθηαθφ Βαζκνιφγην, ην νπνίν νξίδεη 13 βαζηθνχο ζηφρνπο επηδφζεσλ (Key Performance targets). Ο πίλαθαο πνπ αθνινπζεί παξνπζηάδεη ηνπο ζηφρνπο επηδφζεσλ ηνπ ςεθηαθνχ ζεκαηνινγίνπ. 50

51 Πίλαθαο 16. Οη ζηόρνη ηνπ Φεθηαθνύ Θεκαηνινγίνπ Βάζεη ηνπ θαηαιόγνπ ν νπνίνο ζα ζπκθσλεζεί από ηα θξάηε κέιε κέρξη ην 2011 Πέξαλ ησλ 13 βαζηθψλ ζηφρσλ επίδνζεο πνπ έρνπλ ηεζεί, ην ςεθηαθφ βαζκνιφγην παξαθνινπζεί έλα ζχλνιν 67 δεηθηψλ ρσξηζκέλσλ ζε 7 ζεκαηηθέο ελφηεηεο πνπ εθθξάδνπλ βαζηθέο θαηεπζχλζεηο ηεο πνιηηηθήο θαη επηηξέπνπλ ηε ζχγθξηζε ηεο πξνφδνπ κεηαμχ θξαηψλ κειψλ δηαρξνληθά. Ζ νκαδνπνίεζε ησλ δεηθηψλ θαίλεηαη παξαθάησ, ελψ ε πιήξεο ιίζηα αλαπηχζζεηαη ζην θεθάιαην πνπ αθνινπζεί. 51

52 Οη δείθηεο ηνπ ςεθηαθνύ βαζκνινγίνπ θαη ε επίδνζε ηεο Διιάδαο Ο πίλαθαο πνπ αθνινπζεί παξνπζηάδεη ηνπο 67 δείθηεο ηνπ ςεθηαθνχ βαζκνινγίνπ, κεηαμχ ησλ νπνίσλ ζπκπεξηιακβάλνληαη θαη νξηζκέλνη απφ απηνχο πνπ έρνπλ επηιεγεί γηα λα ηεζνχλ νη βαζηθνί ζηφρνη επηδφζεσλ ηνπ ςεθηαθνχ ζεκαηνινγίνπ. Δπηπιένλ, δίλεηαη ε πην πξφζθαηε δηαζέζηκε ηηκή γηα Διιάδα θαη επξσπατθή έλσζε. Πίλαθαο 17. Οη βαζηθνί δείθηεο ηνπ Φεθηαθνύ Θεκαηνινγίνπ 52

53 53

54 Οη επηδφζεηο ηεο Διιάδαο ζηνπο δείθηεο ηνπ ςεθηαθνχ βαζκνινγίνπ εκθαλίδνπλ, ζηελ πιεηνςεθία ηνπο, πζηέξεζε έλαληη ηνπ κέζνπ φξνπ ησλ 27 θξαηψλ κειψλ. πγθεθξηκέλα, ε ρψξα καο εκθαλίδεη επίδνζε θαιχηεξε ηνπ κέζνπ φξνπ ηεο ΔΔ ζε 12 απφ ηνπο 67 δείθηεο, ελψ ζηνπο ππφινηπνπο 55 ππνιείπεηαη. Δπηπξφζζεηα, ζε κεγάιν πνζνζηφ δεηθηψλ, ε Διιάδα θαηαηάζζεηαη κεηαμχ ησλ ρσξψλ κε ηηο ρακειφηεξεο επηδφζεηο παλεπξσπατθά, γεγνλφο πνπ θξίλεη επηηαθηηθή ηελ εληαηηθνπνίεζε ησλ ελεξγεηψλ γηα ηαρχηαηε ςεθηαθή ζχγθιηζε. 54

55 Κεθάιαην 10 πλνπηηθή Υξεκαηννηθνλνκηθή αλάιπζε ηνπ ηνκέα ΣΠΔ γηα ηα έηε Ο ηνκέαο ΣΠΔ ζπλνιηθά ηνλ Πίλαθα 18 παξνπζηάδνληαη ηα βαζηθά ρξεκαηννηθνλνκηθά κεγέζε ηνπ θιάδνπ ΣΠΔ, νη εηήζηεο κεηαβνιέο ηνπο, θαζψο θαη ν κέζνο εηήζηνο ξπζκφο κεηαβνιήο (Μ.Δ.Ρ.Μ.) ηνπο ζηελ ηεηξαεηία Πίλαθαο 18. Δμέιημε ρξεκαηννηθνλνκηθώλ ζηνηρείσλ ηνπ ζπλόινπ ησλ επηρεηξήζεσλ ΣΠΔ(1.685 επηρεηξήζεηο)(ζε εθ. επξώ). 55

56 * πεξηιακβάλνληαη νη πξνβιέςεηο θαη νη κεηαβαηηθνί ινγαξηαζκνί, ** πεξηιακβάλνληαη θαη νη απνζβέζεηο Πεγή: Δπεμεξγαζία ζηνηρείσλ HELLASTAT. ε κηα πξψηε αλάγλσζε ηνπ Πίλαθα 18, ε κεηαβνιή πνπ μερσξίδεη είλαη ε ελίζρπζε ησλ θαζαξψλ απνηειεζκάησλ ηνπ ηνκέα ην 2006 θαηά 206,2% ζε ζρέζε κε ην 2005 (φηαλ ην 2007 ζεκεηψλνπλ ππνρψξεζε ηεο ηάμεο ηνπ 3,1%). Σν απνηέιεζκα απηφ νθείιεηαη σο έλα βαζκφ ζηα απμεκέλα θέξδε πνπ ζεκείσζε ηελ πεξίνδν ν ΟΣΔ (χςνπο 656 θαη 788 εθαη., αληίζηνηρα). Οη επηρεηξήζεηο ΣΠΔ δηαζέηνπλ ην 2007 ζπλνιηθή αμία ελεξγεηηθνχ ζρεδφλ 27,5 δηζεθ. (19 δηζεθ. ρσξίο ηνλ ΟΣΔ θαη 10,7 δηζεθ. ρσξίο θαη ηελ θηλεηή ηειεθσλία), κε ηνλ ηδίξν ηνπο λα απμάλεηαη ηθαλνπνηεηηθά ηελ ππφ αλάιπζε πεξίνδν (ΜΔΡΜ: 4,3%) - κε εμαίξεζε ην 2005 (-4,3%) - θαη λα αγγίδεη ηα 18 δηζεθ. (16 δηζεθ. ρσξίο ηνλ ΟΣΔ, 11 δηζεθ. ρσξίο ΟΣΔ θαη θηλεηή ηειεθσλία). Αλαιπηηθφηεξα, ζηε δηάξζξσζε ηνπ θχθινπ εξγαζηψλ θαηά ην 2007, νη πέληε πξψηεο επηρεηξήζεηο ζε πσιήζεηο (top-5 ) θαηέρνπλ ην 44% ησλ ζπλνιηθψλ πσιήζεσλ ηνπ ηνκέα (νη top-10 έρνπλ ην 54%) θαη πξνέξρνληαη- φπσο είλαη αλακελφκελν- απφ ην ρψξν ησλ Σειεπηθνηλσληψλ. Ο ΓΔΡΜΑΝΟ κπνξεί λα ζεσξεζεί φηη αληηπξνζσπεχεη ηελ πξψηε λεζίδα πιεξνθνξηθήο (θαζψο νη πσιήζεηο ηνπ πεξηιακβάλνπλ θαη έλα 21% εζφδσλ απφ ηειεπηθνηλσληαθφ εμνπιηζκφ) πνπ εληάζζεηαη ζε απηφ ην ηδηφηππν top-5, αλ θαη βξίζθεηαη ζηελ πέκπηε ζέζε, κε κεξίδην 4,1% ζηηο ζπλνιηθέο πσιήζεηο ηνπ ηνκέα ΣΠΔ γηα ην Σα κηθηά θέξδε γηα ην ζχλνιν ησλ εηαηξηψλ ηνπ ηνκέα παξνπζίαζαλ αχμεζε πνπ πξνζεγγίδεη ην 4,8% εηεζίσο ηελ πεξίνδν εκαληηθή παξάκεηξν ζηνλ θαζνξηζκφ ηνπ χςνπο ηνπ κηθηνχ θέξδνπο απνηειεί ε νξηαθή βειηίσζε ηεο εμέιημεο ησλ κηθηψλ θεξδψλ ηφζν ηνπ ΟΣΔ (0,6%) ην δηάζηεκα 2005/2007, φζν θαη ησλ εηαηξηψλ θηλεηήο ηειεθσλίαο (θαηά 4,6% ην ίδην ρξνληθφ δηάζηεκα).ηα πάγηα ζηνηρεία ηνπ ελεξγεηηθνχ ην 2007 θαηαγξάθεηαη ελίζρπζε ηνπ αλνδηθνχ ξπζκνχ. πγθεθξηκέλα, ελψ ην 2006 μεπεξλνχζαλ ηα 14 δηζεθ. (ην 40% απφ απηά αλήθνπλ 56

57 ζηνλ ΟΣΔ θαη ην 39% ζηηο εηαηξίεο θηλεηήο ηειεθσλίαο), ην 2007 πξνζέγγηζαλ ηα 18 δηζεθ. (άλνδνο θαηά 20% ην 2007). Όζνλ αθνξά ζηα κεγέζε ηνπ θπθινθνξνχληνο ελεξγεηηθνχ ηνπ ζπλφινπ ησλ επηρεηξήζεσλ ηνπ ηνκέα παξαηεξείηαη φηη απμάλνληαη δηαρξνληθά κε κέζν εηήζην ξπζκφ 3%, θαζψο ζπλνιηθά αλήιζαλ πεξίπνπ ζηα 10 δηζεθ. ην 2007 απφ 8,9 δηζεθ. ην πγθεθξηκέλα, άλνδν θαηαγξάθνπλ ηα απνζέκαηα κε κέζν εηήζην ξπζκφ κεηαβνιήο 5,4% γηα ηελ πεξίνδν Πησηηθή ηάζε θαηαγξάθνπλ νη απαηηήζεηο, κε κέζν εηήζην ξπζκφ κεηαβνιήο 2,4% ηελ εμεηαδφκελε ρξνληθή πεξίνδν. Απφ πιεπξάο θεθαιαηαθήο δηάξζξσζεο, ην 2007, ηα «ζπλνιηθά θεθάιαηα» ηνπ ηνκέα ΣΠΔ δηακνξθψζεθαλ ζηα 17,6 δηζεθ., θαηαγξάθνληαο κέζε εηήζηα κεηαβνιή ηελ ηειεπηαία πεληαεηία ίζε κε 9,5%. Αλαιπηηθφηεξα, ην 27,3% απηψλ απνηειείηαη απφ θεθάιαηα ηνπ ΟΣΔ θαη ην 33% απφ θεθάιαηα ησλ εηαηξεηψλ ηεο θηλεηήο ηειεθσλίαο. πλεπψο, ε αχμεζε ησλ θεθαιαίσλ ηνπ ΟΣΔ θαηά 1,3% εηεζίσο ηελ πεξίνδν θαη ε αχμεζε ησλ θεθαιαίσλ ηεο θηλεηήο θαηά 30,2% εηεζίσο ην ίδην ρξνληθφ δηάζηεκα, ηζνζηαζκίδνπλ ηε κεηαβνιή ησλ ζπλνιηθψλ θεθαιαίσλ ηνπ ΣΠΔ (ΜΔΡΜ: 9,5%). Σέινο, ζε φηη αθνξά ηε δηάξζξσζε ησλ δαλεηαθψλ θεθαιαίσλ, νη πεξηζζφηεξεο επηρεηξήζεηο επηηπγράλνληαο ελδερνκέλσο θαιχηεξνπο φξνπο δαλεηζκνχ, ζηξέθνληαη πεξηζζφηεξν ζε καθξνπξφζεζκεο ππνρξεψζεηο (ζπλήζσο νκνινγηαθά δάλεηα γηα ηηο κεζαίεο θαη κεγαιχηεξεο επηρεηξήζεηο) Ο ηνκέαο ΣΠΔ ζπλνιηθά : Γηαρξνληθή εμέιημε επηιεγκέλσλ αξηζκνδεηθηώλ ηνλ Πίλαθα 16 παξνπζηάδεηαη ε δηαρξνληθή εμέιημε νξηζκέλσλ αξηζκνδεηθηψλ γηα ην ζχλνιν ηνπ ηνκέα ΣΠΔ. Γεδνκέλεο ηεο ζρεηηθήο ζηαζεξφηεηαο ηεο κέζεο εηήζηαο κεηαβνιήο ηνπ ζπλφινπ ηνπ ελεξγεηηθνχ, θαίλεηαη φηη ε εμέιημε ηνπ δείθηε «απηνλνκίαο» ( Ίδηα Κεθάιαηα / χλνιν Δλεξγεηηθνχ ) εμαξηάηαη απφ ηελ αχμεζε ησλ ηδίσλ θεθαιαίσλ ηνπ ζπλφινπ ησλ επηρεηξήζεσλ ηνπ ηνκέα ην ίδην έηνο. Δηδηθφηεξα, ν δείθηεο «απηνλνκίαο» ησλ επηρεηξήζεσλ θηλείηαη θαηά κέζν φξν ζηελ πεξηνρή ηνπ 36% ηελ ππφ αλάιπζε πεξίνδν. 57

58 Πίλαθαο 19. Δμέιημε ησλ αξηζκνδεηθηώλ ηνπ θιάδνπ ΣΠΔ Πεγή: Δπεμεξγαζία ζηνηρείσλ HELLASTAT. ε φηη αθνξά ηε δαλεηαθή επηβάξπλζε ηνπ ηνκέα ( Ξέλα / Ίδηα Κεθάιαηα ), ν δείθηεο θαίλεηαη λα θηλείηαη ζηελ πεξηνρή ηνπ 1,8 ηελ ηξηεηία ε γεληθέο γξακκέο, γηα ην ζχλνιν ησλ επηρεηξήζεσλ ηνπ ηνκέα, ν δείθηεο παξνπζηάδεη κηθξή ππνρψξεζε, αλ θαη ην 2007 βξίζθεηαη ζε ζρεηηθά πςειά επίπεδα (1,77). Ο δείθηεο απνδνηηθφηεηαο ησλ ζπλνιηθψλ θεθαιαίσλ ( Καζαξά Κέξδε / χλνιν Δλεξγεηηθνχ ) ππνρσξεί νξηαθά ην 2007 (κεηά ηελ άλνδν ηνπ ην 2006) θαη δηακνξθψλεηαη ζην 7,11%. Οξηαθή άλνδν (θαηά πεξίπνπ 0,6 πνζνζηηαίεο κνλάδεο ζηελ πεληαεηία ) ζεκεηψλεη γηα ην ζχλνιν ηνπ ηνκέα ΣΠΔ θαη ην κηθηφ πεξηζψξην θέξδνπο (Μεηθηά Κέξδε / Πσιήζεηο), σο ζπλέπεηα ηεο έληαζεο ηνπ αληαγσληζκνχ ζηηο ηειεπηθνηλσλίεο θαη ηεο νξηαθήο αλφδνπ ησλ κηθηψλ θεξδψλ ηνπ ΟΣΔ. Ο δείθηεο turnover ( Πσιήζεηο / χλνιν Δλεξγεηηθνχ ), ελψ παξνπζηάδεη ζηελ πεληαεηία πησηηθή πνξεία, μεπεξλψληαο ην 2006 ην 68,1%, ην 2007 πέθηεη ζην 66,3%. Σέινο, ν δείθηεο βαζκνχ παγηνπνίεζεο ηνπ ηνκέα ΣΠΔ (Πάγηα / χλνιν Δλεξγεηηθνχ), ζεσξείηαη ηθαλνπνηεηηθήο εληάζεσο πάγησλ πεξηνπζηαθψλ ζηνηρείσλ, θαηαγξάθνληαο ζεκαληηθή άλνδν (πεξίπνπ 6 πνζνζηηαίεο κνλάδεο) έλαληη ηνπ Δπηζεκαίλεηαη φηη ηελ ρξνληθή πεξίνδν ν δείθηεο θπκαηλφηαλ θαηά κέζν φξν ζην 58,1%, φπνπ ζεσξεηηθά πξφθεηηαη γηα πςειφ βαζκφ επέλδπζεο θεθαιαίσλ ηνπ ηνκέα ζε πάγηα πεξηνπζηαθά ζηνηρεία, ην νπνίν νθείιεηαη θπξίσο ζηα πςειά πάγηα ζηνηρεία ελεξγεηηθνχ ηνπ ΟΣΔ. 58

59 Κεθάιαην 11 Υξεκαηννηθνλνκηθή Αλάιπζε ησλ επηρεηξήζεσλ ΣΠΔ αλά ππνθιάδν δξαζηεξηόηεηαο ηηο επφκελεο ππνελφηεηεο αλαιχνληαη νη ηξείο επηκέξνπο θαηεγνξίεο ζηηο νπνίεο έρεη ρσξηζηεί ην πιχζνο ησλ επηρεηξήζεσλ ΣΠΔ κε βάζε ηηο θχξηεο δξαζηεξηφηεηέο ηνπο: (α) θαηαζθεπή εμνπιηζκνχ ΣΠΔ, (β) εκπφξην εμνπιηζκνχ ΣΠΔ, (γ) πάξνρνη ηειεπηθνηλσληαθψλ θαη δηαδηθηπαθψλ ππεξεζηψλ. ε θάζε θαηεγνξία απνδίδνληαη ηα ζπλνιηθά ρξεκαηννηθνλνκηθά κεγέζε θαη νη αληίζηνηρεο κεηαβνιέο ηνπο ζε εηήζηα βάζε, φπσο θαη ε δηαρξνληθή εμέιημε επηιεγκέλσλ αξηζκνδεηθηψλ Τπνθιάδνο δξαζηεξηόηεηαο : Καηαζθεπή Δμνπιηζκνύ ΣΠΔ Ο ππνθιάδνο Καηαζθεπήο Δμνπιηζκνχ ΣΠΔ απνηειείηαη απφ 102 κεηαπνηεηηθέο επηρεηξήζεηο. Ζ ρξεκαηννηθνλνκηθή πνξεία ηνπ ηελ ηεηξαεηία , έηζη φπσο απηή απνηππψλεηαη ζηελ εμέιημε ησλ ρξεκαηννηθνλνκηθψλ κεγεζψλ πνπ παξνπζηάδνληαη ζηνλ Πίλαθα 20, είλαη αξθεηά βειηησκέλε. ρεδφλ φια ηα ρξεκαηννηθνλνκηθά ζηνηρεία εκθαλίδνπλ ζεηηθφ Μ.Δ.Ρ.Μ. πεληαεηίαο θαη ηα κφλα αξλεηηθά ζηνηρεία πνπ κπνξνχλ λα ζεκεησζνχλ είλαη νη ρακειφηεξεο ηηκέο- ζε ζρέζε κε ην ζχλνιν ηνπ ηνκέα ΣΠΔ πνπ έρνπλ νη δείθηεο απηνλνκίαο θεθαιαίσλ, κηθηνχ πεξηζσξίνπ θέξδνπο θαη θάιπςεο ησλ ππνρξεψζεσλ απφ ίδηα θεθάιαηα. Ο θχθινο εξγαζηψλ ηνπ ππνθιάδνπ αλέξρεηαη ζε 1,03 δηζεθ. ην 2007 θαη βξίζθεηαη ζε ζεηηθή πνξεία απφ ην 2003 (ΜΔΡΜ: 17,8%). Σελ πνξεία απηή αθνινπζνχλ ηφζν ηα κηθηά, φζν θαη ηα θαζαξά θέξδε ηνπ ππνθιάδνπ, ηα νπνία εληζρχζεθαλ ηελ πεληαεηία κε ΜΔΡΜ 11,1% θαη 24,9% αληίζηνηρα. εκαληηθφ ξφιν ζηελ εμέιημε απηή δηαδξακαηίδνπλ νη επηρεηξήζεηο ΔΛΛΖΝΗΚΑ ΚΑΛΩΓΗΑ, FULGOR, NEXANS ΔΛΛΑ, INTRACOM DEFENSE ELECTRONICS θαη LANDIS+GYR, νη νπνίεο ην 2007 ζεκεηψλνπλ ηα 3/4 ηνπ ηδίξνπ ηνπ ππνθιάδνπ. Απνηέιεζκα ησλ αλσηέξσ ηάζεσλ, ν δείθηεο ηνπ κηθηνχ πεξηζσξίνπ θέξδνπο ράλεη 3 πεξίπνπ πνζνζηηαίεο κνλάδεο απφ ην 2003 θαη δηακνξθψλεηαη πεξίπνπ ζην 11,2% ην Ζ ελίζρπζε ησλ ζπλνιηθψλ δαλεηαθψλ θεθαιαίσλ θαηά 10,3% θαηά κέζν φξν ηελ πεληαεηία ζρεηίδεηαη θπξίσο κε ηε αχμεζε ησλ καθξνπξφζεζκσλ ππνρξεψζεσλ, νη νπνίεο απμάλνληαη ζπλνιηθά κε κέζν εηήζην ξπζκφ 19,5%, ιφγσ αληίζηνηρσλ εμειίμεσλ ζηελ INTRACOM. Αληηζέησο, ηα ίδηα θεθάιαηα ηνπ 59

60 ππνθιάδνπ απμάλνληαη (ΜΔΡΜ: 9,8%), κε ζπλέπεηα ν δείθηεο δαλεηαθήο επηβάξπλζεο λα πξνζεγγίζεη ην 1,45 ην 2007 (βι. Πίλαθα 17). Γηα δεχηεξε ζπλερφκελε ρξνληά ηα πάγηα ηνπ ππνθιάδνπ θαηαγξάθνπλ ππνρψξεζε κε απνηέιεζκα ην 2007 λα θηάζνπλ ζηα 321,5 εθαη., θαηαγξάθνληαο σζηφζν ζεηηθφ κέζν εηήζην ξπζκφ κεηαβνιήο γηα ηελ πεξίνδν (ΜΔΡΜ: 4,3%). Ζ αχμεζε ησλ απνζεκάησλ θαη ησλ δηαζέζηκσλ ην ρξνληθφ δηάζηεκα ζπλέβαιε ζεκαληηθά ζηελ αχμεζε ηνπ ζπλφινπ ηνπ ελεξγεηηθνχ ην ίδην δηάζηεκα (ΜΔΡΜ: 10,1%). Βέβαηα, ε αχμεζε ηνπ ελεξγεηηθνχ δελ ζηάζεθε ηθαλή λα ζπγθξαηήζεη ηνλ βαζκφ παγηνπνίεζεο ηνπ ππνθιάδνπ ζηα επίπεδα ηνπ 2003, κε απνηέιεζκα ην 2007 λα «ράζεη» ζπλνιηθά πεξίπνπ 9 πνζνζηηαίεο κνλάδεο απφ ην 2003 θαη λα δηακνξθσζεί ζε 36,1% ην Πίλαθαο 20. Δμέιημε ρξεκαηννηθνλνκηθώλ κεγεζώλ ηνπ ππνθιάδνπ Καηαζθεπήο Δμνπιηζκνύ ΣΠΔ (102 επηρεηξήζεηο) * πεξηιακβάλνληαη νη πξνβιέςεηο θαη νη κεηαβαηηθνί ινγαξηαζκνί, ** πεξηιακβάλνληαη θαη νη απνζβέζεηο Πεγή: Δπεμεξγαζία ζηνηρείσλ HELLASTAT 60

61 ηνπο ππφινηπνπο αξηζκνδείθηεο, ε γεληθή ξεπζηφηεηα ηνπ ππνθιάδνπ βξίζθεηαη ζε αλνδηθή ηξνρηά ηελ πεξίνδν , μεπεξλψληαο θαηά πνιχ ηα επίπεδα ηνπ 2003 (1,60). ηνλ αληίπνδα, θαζνδηθή ήηαλ ε πνξεία ηνπ δείθηε απηνλνκίαο ηελ ηεηξαεηία , κε ηειηθή ηηκή θνληά ζην 41% ην 2007 θαη 1 πνζνζηηαία κνλάδα θάησ απφ ηε κέζε ηηκή ηνπ ζπλφινπ ηνπ ηνκέα ΣΠΔ. Πίλαθαο 21. Δμέιημε ησλ αξηζκνδεηθηώλ ππνθιάδνπ Καηαζθεπήο Δμνπιηζκνύ ΣΠΔ Πεγή: Δπεμεξγαζία ζηνηρείσλ HELLASTAT. εκεηψλεηαη, ηέινο, φηη ε βειηίσζε ησλ θαζαξψλ θεξδψλ ζπλέβαιε ζεκαληηθά ζηελ άλνδν ηνπ δείθηε θεξδνθνξίαο, ελψ ν δείθηεο turnover θηλείηαη ζε αξθεηά πςειά επίπεδα, μεπεξλψληαο ην γηα δεχηεξε ζπλερή ρξνληά - ην 100% πλάξηεζε ηεο Αθαζάξηζηεο Πξνζηηζέκελεο Αμίαο ηνπ θιάδνπ Πίλαθαο 22. Η Αθαζ. Πξνζη. Αμία ηνπ θιάδνπ αλά έηνο (ηξέρνπζεο ηηκέο, ζε εθαη. επξώ), ΚΛΑΔΟ ΕΣΟ ΑΚΑΘ. ΠΡΟΣ. ΑΞΙΑ Καταςκευή εξοπλιςμοφ ΣΠΕ Καταςκευή εξοπλιςμοφ ΣΠΕ Καταςκευή εξοπλιςμοφ ΣΠΕ Καταςκευή εξοπλιςμοφ ΣΠΕ Καταςκευή εξοπλιςμοφ ΣΠΕ Καταςκευή εξοπλιςμοφ ΣΠΕ Καταςκευή εξοπλιςμοφ ΣΠΕ Καταςκευή εξοπλιςμοφ ΣΠΕ Υξεζηκνπνηψληαο ην ζηαηηζηηθφ πξφγξακκα Minitab βξίζθνπκε κία πξνζεγγηζηηθή εμίζσζε πνπ καο δείρλεη ηελ κεηαβνιή ηεο Αθαζάξ. Πξνζηηζέκ. Αμίαο Παξαγσγήο ηνπ θιάδνπ ησλ θαηαζθεπψλ εμνπιηζκνχ ΣΠΔ ζε ζπλάξηεζε κε ην ρξφλν. Απηφ είλαη ρξήζηκν δηφηη κπνξνχκε λα θάλνπκε πξνβιέςεηο ζε ζρέζε κε ηελ εμέιημε ηεο 61

62 ΑΚΑΘ. ΠΡΟΣ. ΑΞΙΑ απνδνηηθφηεηαο ηνπ θιάδνπ, ζην κέιινλ, αθνχ ε αθαζάξηζηε πξνζηηζέκελε αμία παξαγσγήο ηνπ είλαη άκεζα ζπλδεδεκέλε κε ηελ απφδνζε ηνπ. Y(t) = 472,6-9,72619*t Απφ ηελ παξαπάλσ εμίζσζε παξαηεξνχκε φηη ε εηήζηα κεηαβνιή ηεο απφδνζεο ηνπ θιάδνπ, πξνζεγγηζηηθά, ζα είλαη αξλεηηθή ζε ζρέζε κε ηνλ ρξφλν. Απηφ ηζρχεη κε ηα πξφηηλνο δεδνκέλα ηνπ θιάδνπ θαη κπνξεί λα αιιάμεη ζην κέιινλ, πξαγκαηνπνηψληαο ελδερνκέλσο θάπνηεο επελδχζεηο ζε θαηλνηφκεο ηδέεο ή απφ θάπνηεο αιιαγέο ζην ζεζκηθφ, θνηλσληθφ θαη νηθνλνκηθφ ηνκέα ηνπ θιάδνπ θαη ηεο νηθνλνκίαο γεληθφηεξα. ην δηάγξακκα 12 παξαηεξνχκε θαη γξαθηθά ηελ κεηαβνιή ηεο αθαζάξηζηεο πξνζηηζέκελεο αμίαο παξαγσγήο ηνπ θιάδνπ ζε ζρέζε κε ηνλ ρξφλν. Γηάγξακκα 12. Γξαθηθή παξάζηαζε ηεο Αθαζάξηζηεο Πξνζηηζέκελεο Αμίαο Παξαγσγήο κε ηνλ ρξόλν ΑΚΑΘ. ΠΡΟΣΙΘΕΜ. ΑΞΙΑ ΚΑΣΑΚ. ΕΞΟΠΛΙΜΟΤ Linear Trend Model Yt = 472,6-9,72619*t Variable Actual Fits Accuracy Measures MAPE 18,43 MAD 75,44 MSD 6746, Year Minitab Σν δηάζηεκα παξαηεξνχκε κηα θαηαθφξπθε πηψζε ηεο αθαζάξηζηεο πξνζηηζέκελεο αμίαο ηνπ θιάδνπ θαη ηελ ηάζε λα αληηζηξέθεηε απφ ην 2005 θαη κεηά δίλνληαο ειπίδεο γηα κία ελδερφκελε αλάθακςε ηνπ θιάδνπ. 62

63 Ακαθάπιζηη Παπαγωγή Αθαζάξηζηε Αμία Παξαγσγήο Πίλαθαο 23. Η Αθαζ. Αμία Παξαγσγήο ηνπ θιάδνπ αλά έηνο (ηξέρνπζεο ηηκέο, ζε εθαη. επξώ), Κλάδοσ Ζτοσ Ακαθάριςτη Παραγωγή Καταςκευήσ Εξοπλιςμοφ Καταςκευήσ Εξοπλιςμοφ Καταςκευήσ Εξοπλιςμοφ Καταςκευήσ Εξοπλιςμοφ Καταςκευήσ Εξοπλιςμοφ Καταςκευήσ Εξοπλιςμοφ Καταςκευήσ Εξοπλιςμοφ Καταςκευήσ Εξοπλιςμοφ Ζ Αθαζάξηζηε Αμία Παξαγσγήο είλαη ίζε κε ην άζξνηζκα ηεο ελδηάκεζεο αλάισζεο, δειαδή ηνπ θφζηνπο πξψησλ πιψλ, θαη ηεο Αθαζάξηζηεο Πξνζηηζέκελεο Αμίαο. Απφ ηελ αθφινπζε πξνζεγγηζηηθή εμίζσζε παξαηεξνχκε φηη θαη ε Αθαζ. Αμία Παξαγσγήο είλαη αξλεηηθά ζπλπθαζκέλε κε ην ρξφλν ην νπνίν νθείιεηε, θαηά έλα κέξνο, θαη ζηελ αθαζ. Πξνζη. αμία παξαγ. ε νπνία φπσο παξαηεξήζακε θαη πξνεγνπκέλσο κεηψλεηε κε ηνλ ρξφλν. Y(t) = ,0119*t Γηάγξακκα 13. Αθαζάξηζηε Αμία Παξαγσγήο Ακαθ. Αξία Παπαγ. Καηαζκ. Εξοπλιζμού Linear Trend Model Yt = ,0119*t Variable Actual Fits Accuracy Measures MAPE 14,5 MAD 135,1 MSD 26080, Year

64 Απφ ην δηάγξακκα 13 παξαηεξνχκε κία ζπλερφκελε πηψζε ηεο Αθαζάξηζηεο Αμίαο Παξαγσγήο ηνπ θιάδνπ θαηαζθεπήο εμνπιηζκνχ ΣΠΔ απφ ην 2001 κέρξη θαη ην 2004 θαη κία επάλνδν ηεο απφ ην 2004 θαη κεηά Αξηζκόο εξγαδνκέλσλ ζην θιάδν θαηαζθεπήο εμνπιηζκνύ ΣΠΔ Πίλαθαο 24. Απαζρνινύκελνη αλά έηνο ΚΛΑΓΟ ΔΣΟ Απαζρνινχκελνη / Έηνο Καηαζθεπή εμνπιηζκνχ ΣΠΔ Καηαζθεπή εμνπιηζκνχ ΣΠΔ Καηαζθεπή εμνπιηζκνχ ΣΠΔ Καηαζθεπή εμνπιηζκνχ ΣΠΔ Καηαζθεπή εμνπιηζκνχ ΣΠΔ Καηαζθεπή εμνπιηζκνχ ΣΠΔ Καηαζθεπή εμνπιηζκνχ ΣΠΔ Καηαζθεπή εμνπιηζκνχ ΣΠΔ Με ηα δεδνκέλα ηνπ πξνεγνχκελνπ πίλαθα θαη κε ηελ βνήζεηα ηνπ ζηαηηζηηθνχ πξνγξάκκαηνο Minitab ππνινγίζακε ηελ πξνζεγγηζηηθή εμίζσζε πνπ καο δείρλεη ηνλ αξηζκφ ηνλ εξγαδνκέλσλ ζε ζπλάξηεζε κε ηνλ ρξφλν. Y(t) = ,8*t Όπσο θάλεηε θαη απφ ηελ εμίζσζε ην πιήζνο ησλ εξγαδνκέλσλ απμάλεηε ζηαζεξά κε ηνλ ρξφλν κε πεξίπνπ 21 άηνκα ην έηνο. Απηφ καο νδεγεί ζην ζπκπέξαζκα φηη νη αλάγθεο ηνπ θιάδνπ ζε εξγαηηθφ δπλακηθφ απμάλνληαη. 64

65 Απαζσολούμενοι Γηάγξακκα 14. Αξηζκόο εξγαδνκέλσλ ζε ζπλάξηεζε κε ην ρξόλν Καηαζκεςήρ Εξοπλιζμού ΣΠΕ Linear Trend Model Yt = ,8*t Variable Actual Fits Accuracy Measures MAPE 6 MAD 368 MSD Year Οη Δπελδύζεηο ηνπ θιάδνπ Πίλαθαο 25. Δπελδύζεηο ζηνλ θιάδν θαηαζθεπήο εμνπιηζκνύ ΣΠΔ Κιάδνο Έηνο Δπελδχζεηο Καηαζθεπήο Δμνπιηζκνχ ,63 ΣΠΔ Καηαζθεπήο Δμνπιηζκνχ ,65 ΣΠΔ Καηαζθεπήο Δμνπιηζκνχ ,41 ΣΠΔ Καηαζθεπήο Δμνπιηζκνχ ,30 ΣΠΔ Καηαζθεπήο Δμνπιηζκνχ ,63 ΣΠΔ Καηαζθεπήο Δμνπιηζκνχ ,41 ΣΠΔ Καηαζθεπήο Δμνπιηζκνχ ,61 ΣΠΔ Καηαζθεπήο Δμνπιηζκνχ ,11 ΣΠΔ MINITAB Με ηα δεδνκέλα ηνπ πξνεγνχκελνπ πίλαθα θαη κε ηελ βνήζεηα ηνπ ζηαηηζηηθνχ πξνγξάκκαηνο Minitab έρνπκε εμάγεη ηελ αθφινπζε πξνζεγγηζηηθή εμίζσζε ε νπνία καο δείρλεη ηελ εμάξηεζε ησλ επελδχζεσλ ηνπ θιάδνπ ησλ θαηαζθεπψλ εμνπιηζκνχ ΣΠΔ ζε ζπλάξηεζε κε ηνλ ρξφλν. Y(t) = 116,1 3,34*t 65

66 Επενδύζειρ Απφ ηελ εμίζσζε απηήλ ζπκπεξαίλνπκε φηη νη επελδχζεηο ζε Δ&Α, ζηελ αγνξά λέσλ ηερλνινγηψλ, ζηελ αγνξά εγθαηαζηάζεσλ, πάγηνπ εμνπιηζκνχ θ.α. κεηψλεηε ζηαδηαθά κε ηνλ ρξφλν θαηά 3,5 κνλάδεο πεξίπνπ. Απηφ κπνξεί λα νθείιεηε ζηελ απαηζηνδνμία πνπ επηθξαηεί ζηηο επηρεηξήζεηο φζνλ αθνξά ηελ αχμεζε ησλ πσιήζεσλ ηνπο θαζψο θαη ζην γεληθφηεξν αξλεηηθφ νηθνλνκηθφ θιίκα πνπ επηθξαηεί ζηηο αγνξέο. Γηάγξακκα 15. Γξαθηθή παξάζηαζε ησλ επελδύζεσλ ζε ζρέζε κε ηνλ ρξόλν Καηαζκεςήρ Εξοπλιζμού ΣΠΕ Linear Trend Model Yt = 116,6-3,33945*t Variable Actual Fits Accuracy Measures MAPE 49,23 MAD 45,07 MSD 2647, Year Απφ ην παξαπάλσ δηάγξακκα παξαηεξνχκε κία θαηαθφξπθε πηψζε ησλ επελδχζεσλ ηα έηε , απφ 216,65 εθαηνκκχξηα επξψ ην 2001 ζηα 69,41 εθ. επξψ ην Ζ πηψζε απηή ησλ επελδχζεσλ ζπλερίδεηε θαη γηα ηα επφκελα έηε θηάλνληαο ην 2005 ηα 52,41 εθ. επξψ πξαγκαηνπνηψληαο ζπλνιηθή πηψζε 164 εθ. επξψ απφ ην Ζ ηάζε απηή θάλεηε λα αιιάδεη κέζα ζην 2005 φπνπ πξαγκαηνπνηήζεθε αχμεζε ησλ επελδχζεσλ θηάλνληαο ζην ηειηθφ πνζφ ησλ 139,61 εθ. επξψ ζηηο αξρέο ηνπ

67 Ίδια Κεθάλαια Ίδηα Κεθάιαηα Πίλαθαο 26. Κίλεζε Ιδίσλ Κεθαιαίσλ ηνπ θιάδνπ θαηαζθεπήο εμνπιηζκνύ ΣΠΔ γηα ηα έηε Κλάδοσ Ζτοσ Κδια Κεφάλαια Καταςκευή εξοπλιςμοφ ΣΠΕ ,75 Καταςκευή εξοπλιςμοφ ΣΠΕ ,31 Καταςκευή εξοπλιςμοφ ΣΠΕ ,47 Καταςκευή εξοπλιςμοφ ΣΠΕ ,99 Καταςκευή εξοπλιςμοφ ΣΠΕ ,52 Με ηελ βνήζεηα ηνπ πξνεγνχκελνπ πίλαθα θαη κε ηελ ρξήζε ηνπ ζηαηηζηηθνχ πξνγξάκκαηνο Minitab εμάγνπκε ηελ αθφινπζε πξνζεγγηζηηθή εμίζσζε πνπ καο δείρλεη ηελ εμάξηηζε ηεο πνζφηεηαο ησλ ηδίσλ θεθαιαίσλ ηνπ θιάδνπ ζε ζρέζε κε ην ρξφλν. Y(t) = 218,1 + 32,4*t Απφ ηελ εμίζσζε απηήλ παξαηεξνχκε φηη ηα Ίδηα Κεθάιαηα ηνπ θιάδνπ απμάλνληαη ζηαζεξά κε ηνλ ρξφλν θαηά 32,4 εθ. επξψ, ην νπνίν γίλεηαη θαλεξφ θαη απφ ηα δεδνκέλα ηνπ πίλαθα 26. Γηάγξακκα 16. Γξαθηθή παξάζηαζε ησλ Ιδίσλ Κεθαιαίσλ ζε ζρέζε κε ηνλ ρξόλν Καηαζκεςή εξοπλιζμού ΣΠΕ Linear Trend Model Yt = 218,1 + 32,4*t Variable Actual Fits Accuracy Measures MAPE 4,900 MAD 15,689 MSD 339, Year MINITAB 67

68 Όπσο θαίλεηαη θαη απφ ην δηάγξακκα 16 ηα Ίδηα Κεθάιαηα απμάλνληαη ζηαζεξά κε ην ρξφλν θηάλνληαο ζην απνθνξχθσκα ηνπο ζηα 363,52 εθ. επξψ ην Ζ κεγαιχηεξε αχμεζε Ηδίσλ Κεθαιαίσλ πξαγκαηνπνηήζεθε ηα έηε κε ηελ ρξήζε, ελδερνκέλσο, έθδνζεο λένπ κεηνρηθνχ θεθαιαίνπ, γηα ηελ πξαγκαηνπνίεζε λέσλ επελδχζεσλ ζηνλ θιάδν, ην νπνίν ζηελ πξαγκαηηθφηεηα δελ ζπλέβε φπσο είδακε θαη απφ ησλ πίλαθα ησλ επελδχζεσλ ( πίλ. 25 ), θαη άξα ην θεθάιαην απηφ ρξεζηκνπνηήζεθε γηα ηελ θάιπςε βαζηθψλ αλαγθψλ ηνπ θιάδνπ φπσο είλαη ε θάιπςε ησλ βξαρππξφζεζκσλ θαη καθξνπξφζεζκσλ νθεηιψλ ηνπ θαη ε αγνξά λέσλ πξντφλησλ Πσιήζεηο Καζαξά Κέξδε Πίλαθαο 27. Πσιήζεηο θαη Καζαξά Κέξδε ηνπ θιάδνπ Κλάδοσ Ζτοσ Πωλήςεισ Καθαρά Κζρδη Καταςκευή ,77 11,41 εξοπλιςμοφ ΣΠΕ Καταςκευή ,56 16,24 εξοπλιςμοφ ΣΠΕ Καταςκευή ,34 6,30 εξοπλιςμοφ ΣΠΕ Καταςκευή ,31 28,89 εξοπλιςμοφ ΣΠΕ Καταςκευή εξοπλιςμοφ ΣΠΕ ,02 27,76 Καζαξά Κέξδε = -11, , Πσιήζεηο Απφ ηελ παξαπάλσ εμίζσζε παξαηεξνχκε φηη ηα θαζαξά θέξδε ηνπ θιάδνπ είλαη ζεηηθά εμαξηεκέλα κε ηηο πσιήζεηο ηνπ θιάδνπ απηνχ. Απηφ είλαη θάηη ην αλακελφκελν δηφηη αλαιφγσο κε ηηο πσιήζεηο πνπ ζα πξαγκαηνπνηήζεη ν θιάδνο, ζα δηακνξθσζνχλ θαη ηα θέξδε ηνπ. Δπηπιένλ παξαηεξνχκε φηη ηα θέξδε ηνπ θιάδνπ έρνπλ κηθξή ζπζρέηηζε κε ηηο πσιήζεηο πνπ πξαγκαηνπνηεί, πεξίπνπ 0,04, ην νπνίν καο νδεγεί ζην ζπκπέξαζκα φηη ηα θέξδε δελ είλαη άκεζα ζπλδεδεκέλα κε ηηο πσιήζεηο αιιά θαη απφ άιινπο παξάγνληεο, φπσο είλαη νη καθξνπξφζεζκεο θαη βξαρππξφζεζκεο νθεηιέο ηνπ θιάδνπ, δηφηη αλ θαη απμάλνληαη νη πσιήζεηο απμάλνληαη, ζε ρακειφηεξε θιίκαθα θαη νη ππνρξεψζεηο ηνπ θιάδνπ κε απνηέιεζκα κέξνο ηνπ ρξεκαηηθνχ θεθαιαίνπ ησλ πσιήζεσλ λα θαηαιήγεη ζηελ εθπιήξσζε ησλ άκεζσλ θαη καθξνπξφζεζκσλ νθεηιψλ ηνπ. 68

69 Καθαπά Κέπδη Summary of Model (Σα βαζηθά απνηειέζκαηα από ηελ κειέηε ηνπ παξαπάλσ κνληέινπ εμίζσζεο) R-Sq = 75,81% R-Sq (adj) = 67,74% Απφ ηα απνηειέζκαηα ηνπ κνληέινπ απηνχ παξαηεξνχκε φηη ην R 2, ην νπνίν καο δείρλεη πφζν θαιφ είλαη ην κνληέιν καο ζε ζρέζε κε ηελ πξαγκαηηθφηεηα, είλαη ίζν κε 67,74% θαη άξα είλαη έλα ζρεηηθά θαιφ θαη απνδεθηφ κνληέιν γηα λα πξνβιέςνπκε ηελ εμέιημε ησλ θαζαξψλ θεξδψλ ηνπ θιάδνπ ζε ζρέζε κε ηηο πσιήζεηο ηνπ. Γηάγξακκα 17. Γξαθηθή απεηθόληζε ηεο εμέιημεο ησλ θαζαξώλ θεξδώλ ηνπ θιάδνπ ζε ζρέζε κε ηηο πξαγκαηνπνηνύκελεο πσιήζεηο 30 Καηαζκεςή εξοπλιζμού ΣΠΕ Πωλήζειρ Οη Πσιήζεηο Δμέιημε ησλ πσιήζεσλ κε ην ρξφλν Y(t) = 351, *t Απφ ηελ παξαπάλσ εμίζσζε παξαηεξνχκε φηη νη πσιήζεηο κεηαβάιινληαη ζεηηθά κε ην ρξφλν θαηά 133 κνλάδεο. Σν γεγνλφο απηφ ππνδειψλεη δηαξθήο αχμεζε ησλ πσιήζεσλ θαη άξα ζπλερφκελε αλάπηπμε ηνπ θιάδνπ παξέρνληαο, ελδερνκέλσο, ζην θνηλφ λέα θαη θαηλνηφκα πξντφληα. 69

70 Πωλήζειρ Γηάγξακκα 18. Γξαθηθή απεηθόληζε ησλ πσιήζεσλ κε ην ρξόλν Καηαζκεςή εξοπλιζμού ΣΠΕ Linear Trend Model Yt = 351, *t Variable Actual Fits Accuracy Measures MAPE 7,01 MAD 47,55 MSD 3218, Year Απφ ην δηάγξακκα απηφ παξαηεξνχκε απηφ πνπ παξαηεξήζακε θαη απφ ηελ πξνεγνχκελε εμίζσζε, δειαδή φηη νη πσιήζεηο ηνπ θιάδνπ έρνπλ πξάγκαηη ζεηηθή ζπζρέηηζε κε ην ρξφλν Σα Καζαξά Κέξδε Δμίζσζε ζπζρέηηζεο ησλ θαζαξψλ θεξδψλ κε ην ρξφλν Y(t)= 4,52 + 4,54*t Απφ ηελ παξαπάλσ εμίζσζε βιέπνπκε φηη θαη ηα θαζαξά θέξδε έρνπλ ζεηηθή ζπζρέηηζε κε ην ρξφλν, αιιά κηθξφηεξε απφ φηη έρνπλ νη πσιήζεηο ( 4,54 ζε αληίζεζε κε ην 133 ησλ πσιήζεσλ) Απηφ απνδεηθλχεη θαη ηελ παξαηήξεζε πνπ είρακε θάλεη ζην πξνεγνχκελν ππνθεθάιαην ( ), γηα ην φηη νη πσιήζεηο απμάλνληαη αξθεηά πνην έληνλα ζε ζρέζε κε ηα θέξδε, αιιά απηφ κπνξεί λα νθείιεηε θαη ζε δηάθνξνπο παξάγνληεο φπσο είλαη θαη ε ηθαλνπνίεζε ησλ απμαλφκελσλ ππνρξεψζεσλ ηνπ θιάδνπ. 70

71 Καθαπά Κέπδη Γηάγξακκα 19. Γξαθηθή παξάζηαζε ησλ Καζαξώλ Κεξδώλ κε ην Υξόλν Καηαζκεςή εξοπλιζμού ΣΠΕ Linear Trend Model Yt = 4,52 + 4,54*t Variable Actual Fits Accuracy Measures MAPE 49,6573 MAD 4,7280 MSD 38, Year Σν ζύλνιν ησλ Τπνρξεώζεσλ ηνπ θιάδνπ Πίλαθαο 28. Σν ζύλνιν ησλ ππνρξεώζεσλ ηνπ θιάδνπ Κιάδνο Έηνο χλνιν Τπνρξεψζεσλ Καηαζθεπή εμνπιηζκνχ ,39 ΣΠΔ Καηαζθεπή εμνπιηζκνχ ,59 ΣΠΔ Καηαζθεπή εμνπιηζκνχ ,60 ΣΠΔ Καηαζθεπή εμνπιηζκνχ ,72 ΣΠΔ Καηαζθεπή εμνπιηζκνχ ΣΠΔ ,52 Απφ ηνλ πξνεγνχκελν πίλαθα παξαηεξνχκε φηη ην ζχλνιν ησλ ππνρξεψζεσλ ηνπ θιάδνπ απμάλεηε κε ην ρξφλν, πξάγκα ην νπνίν απνδεηθλχεηε θαη απφ ηελ αθφινπζε εμίζσζε : πλάξηεζε ηνπ ζπλφινπ ησλ ππνρξεψζεσλ ηνπ θιάδνπ κε ην ρξφλν Y(t) = 291,2 + 49,6*t Απφ ηελ παξαπάλσ εμίζσζε βιέπνπκε φηη ην άζξνηζκα ησλ ππνρξεψζεσλ ηνπ θιάδνπ απμάλεηε κε ην ρξφλν θαηά πεξίπνπ 50 εθαηνκκχξηα επξψ. 71

72 ύνολο Τποσπεώζεων Γηάγξακκα 20. Γξαθηθή παξάζηαζε ηνπ ζπλόινπ ησλ ππνρξεώζεσλ ηνπ θιάδνπ κε ην ρξόλν Καηαζκεςή εξοπλιζμού ΣΠΕ Linear Trend Model Yt = 291,2 + 49,6*t Variable Actual Fits Accuracy Measures MAPE 4,348 MAD 19,143 MSD 438, Year Τπνθιάδνο δξαζηεξηόηεηαο : Δκπνξία Δμνπιηζκνύ ΣΠΔ Ο ππνθιάδνο Δκπνξίαο εμνπιηζκνχ ΣΠΔ είλαη ν πνιππιεζέζηεξνο, θαζψο απνηειείηαη απφ 555 επηρεηξήζεηο. Ζ ρξεκαηννηθνλνκηθή ηνπ εμέιημε ηελ πεληαεηία είλαη θαηλνκεληθά θαιή, σζηφζν ζε επίπεδν αξηζκνδεηθηψλ απνθαιχπηεηαη κία κάιινλ θαθή εηθφλα. Απηφ πάλησο πνπ πξέπεη λα ζεκεησζεί είλαη φηη πξφθεηηαη γηα εμαηξεηηθά επκεηάβιεην ηκήκα ηνπ ηνκέα ΣΠΔ, ιφγσ ησλ δηαξζξσηηθψλ αιιαγψλ, ησλ εμαγνξψλ θ.α. πνπ ζπκβαίλνπλ ζηνλ ρψξν θαη επεξεάδνπλ «ηερληθά» ηα απνηειέζκαηα. Ο ππνθιάδνο, πνπ αληηπξνζσπεχεη πεξίπνπ ην 32% ηνπ ζπλνιηθνχ ηδίξνπ ησλ επηρεηξήζεσλ ΣΠΔ, παξνπζηάδεη ζηαζεξή αχμεζε (Μ.Δ.Ρ.Μ.: 2,2%) ηνπ θχθινπ εξγαζηψλ ηνπ ηελ πεξίνδν , κε εμαίξεζε ην εκαληηθφ είλαη ην γεγνλφο φηη απηή ε ηάζε απνηππψλεηαη θαη ζηα κηθηά θέξδε θαη αθφκε πεξηζζφηεξν ζηα θαζαξά θέξδε. Αμηνζεκείσην είλαη σζηφζν φηη ην 2007 ηα θαζαξά θέξδε ππνρσξνχλ ζε ζρέζε κε ην 2006, κε απνηέιεζκα λα θηάζνπλ ζηα 140 εθαη.. Ζ κείσζε απηή ησλ θαζαξψλ θεξδψλ δηαηήξεζε ην δείθηε θεξδνθνξίαο (δείθηε απνδνηηθφηεηαο ζπλνιηθψλ θεθαιαίσλ) ζε αξθεηά ρακειά επίπεδα (3,5% ε ηξίηε ρακειφηεξε επίδνζε ζηε δηάξθεηα ηεο πεξηφδνπ ). 72

73 Πίλαθαο 29. Δμέιημε ρξεκαηννηθνλνκηθώλ κεγεζώλ ηνπ ππνθιάδνπ Δκπνξίαο εμνπιηζκνύ ΣΠΔ (555 επηρεηξήζεηο) * πεξηιακβάλνληαη νη πξνβιέςεηο θαη νη κεηαβαηηθνί ινγαξηαζκνί, ** πεξηιακβάλνληαη θαη νη απνζβέζεηο Πεγή: Δπεμεξγαζία ζηνηρείσλ HELLASTAT. Οξηαθή ήηαλ ε άλνδνο ησλ ζπλνιηθψλ θεθαιαίσλ ηνπ ππνθιάδνπ ηελ πεληαεηία (ΜΔΡΜ:0,6%), κε νξηαθά αλνδηθή ζπζζψξεπζε δαλεηαθψλ θεθαιαίσλ έλαληη πεξηθνπήο ησλ ηδίσλ (ΜΔΡΜ πεξηφδνπ : 0,9% έλαληη -0,2%, αληίζηνηρα) πνπ νδήγεζε ηνλ δείθηε δαλεηαθήο επηβάξπλζεο ζηηο 3 κνλάδεο ην 2007, δειαδή πεξίπνπ ηξηπιάζην ζε ζρέζε κε ην κέζν επίπεδν ηνπ ζπλφινπ ησλ επηρεηξήζεσλ ΣΠΔ. 73

74 Πίλαθαο 30. Δμέιημε ησλ αξηζκνδεηθηώλ ηνπ ππνθιάδνπ Δκπνξίαο Δμνπιηζκνύ ΣΠΔ Πεγή: Δπεμεξγαζία ζηνηρείσλ HELLASTAT Απφ πιεπξάο ελεξγεηηθνχ ηα ζπλνιηθά πάγηα θαηέγξαςαλ πησηηθή πνξεία κε Μ.Δ.Ρ.Μ. ηεηξαεηίαο 1,8%, ζπκπαξαζχξνληαο ην δείθηε ηνπ βαζκνχ παγηνπνίεζεο ζε κείσζε θαηά 2 πνζνζηηαίεο κνλάδεο απφ ην Σν θπθινθνξνχλ ελεξγεηηθφ θαηαγξάθεη αλνδηθή πνξεία (ΜΔΡΜ: 1,4%) θαηά ηελ εμεηαδφκελε πεξίνδν, γεγνλφο πνπ νθείιεηαη ζηελ ζεκαληηθή αχμεζε ησλ απνζεκάησλ, ησλ απαηηήζεσλ θαη ησλ δηαζέζηκσλ ην 2007 (10,7%, 4,2% θαη 10,8, αληίζηνηρα). Ο δείθηεο γεληθήο ξεπζηφηεηαο, ιφγσ ηεο κείσζεο ησλ βξαρππξφζεζκσλ ππνρξεψζεσλ έλαληη ηεο αχμεζεο ηνπ θπθινθνξνχλ ελεξγεηηθνχ (απνζέκαηα, απαηηήζεηο θαη δηαζέζηκα) παξνπζίαζε αχμεζε ηελ εμεηαδφκελε πεξίνδν θαη άγγημε ην κέζν επίπεδν ηνπ ζπλφινπ ηνπ ΣΠΔ (1,21). Ζ απηνλνκία θηλήζεθε αλνδηθά ζε ζρέζε κε ην 2006, αιιά ζε ρακειφηεξα επίπεδα απφ απηά ηνπ 2003 (θαηά 1 πνζνζηηαία κνλάδα), ελψ ζηνλ αληίπνδα, ν δείθηεο turnover, ν κφλνο δείθηεο πνπ ζεκεηψλεη εμαηξεηηθή επίδνζε ηελ πεξίνδν , θηλείηαη αλνδηθά θαη πάληα πάλσ απφ ην 100%, δείρλνληαο ηελ επηηπρεκέλε ζηξαηεγηθή πσιήζεσλ ηνπ ππνθιάδνπ Δκπνξίαο Πξντφλησλ ΣΠΔ θαη ηελ ηθαλνπνηεηηθή εθκεηάιιεπζε ησλ πεξηνπζηαθψλ ηνπ ζηνηρείσλ Η Αθαζάξηζηε Πξνζηηζέκελε Αμία Πίλαθαο 31. Η αθαζάξ. Πξνζη. Αμία ηνπ θιάδνπ Δκπνξίνπ Πξντόλησλ ΣΠΔ ΚΛΑΓΟ ΔΣΟ ΑΚΑΘ. ΠΡΟΣ. ΑΞΗΑ Δκπφξην πξντφλησλ ΣΠΔ Δκπφξην πξντφλησλ ΣΠΔ Δκπφξην πξντφλησλ ΣΠΔ Δκπφξην πξντφλησλ ΣΠΔ Δκπφξην πξντφλησλ ΣΠΔ Δκπφξην πξντφλησλ ΣΠΔ Δκπφξην πξντφλησλ ΣΠΔ Δκπφξην πξντφλησλ ΣΠΔ

75 ΑΚΑΘ. ΠΡΟΣ. ΑΞΙΑ ρέζε ηεο Αθαζ. Πξνζη. Αμίαο ηνπ θιάδνπ κε ην ρξφλν Y(t) = 430,3 + 67,3*t Απφ ηελ ζρέζε απηή γίλεηε θαλεξφ φηη ε Α.Π.Α. ηνπ θιάδνπ κεηαβάιιεηε ζεηηθά κε ην ρξφλν θαη άξα απμάλεηε θαη ε απφδνζε πνπ παξνπζηάδεη ν θιάδνο απηφο κε ην πέξαο ησλ ρξφλσλ. Γηάγξακκα 21. Γξαθηθή παξάζηαζε ηεο Α.Π.Α. ηνπ θιάδνπ Δκπνξίνπ ΣΠΔ ΑΚΑΘ. ΠΡΟΣΙΘ. ΑΞΙΑ ΕΜΠΟΡΙΟΤ ΠΡΟΙΟΝΣΩΝ Linear Trend Model Yt = 430,3 + 67,3*t Variable Actual Fits Accuracy Measures MAPE 8,29 MAD 50,04 MSD 4350, Year Αθαζάξηζηε Αμία Παξαγσγήο Πίλαθαο 32. Αθαζάξηζηε Παξαγσγή γηα ηα έηε Κιάδνο Έηνο Αθαζάξηζηε Παξαγσγή Δκπφξην Πξντφλησλ Δκπφξην Πξντφλησλ Δκπφξην Πξντφλησλ Δκπφξην Πξντφλησλ Δκπφξην Πξντφλησλ Δκπφξην Πξντφλησλ Δκπφξην Πξντφλησλ Δκπφξην Πξντφλησλ Απφ ηνλ πίλαθα 32 γίλεηε θαλεξφ φηη θαη ε Αθαζάξηζηε Παξαγσγή ηνπ θιάδνπ εκπνξίαο πξντφλησλ ΣΠΔ είλαη απμαλφκελε κε ηα ρξφληα. 75

76 Ακαθάπιζηη Παπαγωγή ρέζε ηεο Αθαζ. Αμίαο Παξαγσγήο κε ην ρξφλν : Y(t) = *t Απφ ηελ ζρέζε απηή γίλεηε θαλεξφ φηη ε Αθαζ. Αμία Παξαγ. ηνπ θιάδνπ Δκπνξίαο Πξντφλησλ ΣΠΔ απμάλεηε κε έλαλ αξθεηά ηθαλνπνηεηηθφ ξπζκφ ηεο ηάμεο ησλ 113 εθ επξψ ην ρξφλν. Γηάγξακκα 22. Γξαθηθή παξάζηαζε ηεο Α.Α.Π. κε ην ρξόλν ΑΚΑΘ. ΑΞΙΑ ΠΑΡΑΓ. ΓΙΑ ΕΜΠΟΡΙΟ ΠΡΟΙΟΝΣΩΝ Linear Trend Model Yt = *t Variable Actual Fits Accuracy Measures MAPE 9,1 MAD 76,7 MSD 12453, Year Όπσο θαίλεηε θαη απφ ην δηάγξακκα 22 ε Α.Α.Π. ηνπ θιάδνπ εκπνξίαο πξντφλησλ ΣΠΔ πξαγκαηνπνηεί αλνδηθή πνξεία απφ ην έηνο 2001 κέρξη θαη ην Πιήζνο απαζρνινπκέλσλ ζηνλ θιάδν Πίλαθαο 33. Απαζρνινύκελνη ζην θιάδν Δκπνξίαο Πξντόλησλ ΣΠΔ ΚΛΑΓΟ ΔΣΟ Απαζρνινχκελνη / Έηνο Δκπφξην Πξντφλησλ Δκπφξην Πξντφλησλ Δκπφξην Πξντφλησλ Δκπφξην Πξντφλησλ Δκπφξην Πξντφλησλ Δκπφξην Πξντφλησλ Δκπφξην Πξντφλησλ Δκπφξην Πξντφλησλ

77 Απαζσολούμενοι ην πίλαθα 33 παξαηεξνχκε αξθεηέο απμνκεηψζεηο ζηνλ αξηζκφ ησλ απαζρνινχκελσλ εξγαδνκέλσλ ηνπ θιάδνπ, γεγνλφο ην νπνίν δειψλεη ηπρφλ εθνχζηεο (παξαηηήζεηο) ή αθνχζηεο (απνιχζεηο) απνρσξίζεηο εξγαδνκέλσλ απφ ην θιάδν ή ηπρφλ απμνκεηψζεηο ηνπ πιήζνπο ησλ επηρεηξήζεσλ πνπ ιεηηνπξγνχλ ζηνλ θιάδν απηφλ. ρέζε αξηζκνχ εξγαδνκέλσλ κε ην ρξφλν Y(t) = *t Απφ ηελ παξαπάλσ ζρέζε γίλεηε αληηιεπηφ φηη γεληθφηεξα ην πιήζνο ησλ εξγαδνκέλσλ πνπ εξγάδνληαη ζηνλ ρψξν ηεο εκπνξίαο πξντφλησλ ΣΠΔ είλαη αχμνλ ζε ζρέζε κε ην ρξφλν. Απηφ κε ηελ ζεηξά ηνπ ππνδειψλεη ηελ θαιή πνξεία πνπ αθνινπζεί ν θιάδνο κε ην πέξαζκα ηνπ ρξφλνπ θαη ζηελ πεξεηαίξσ ελίζρπζε ηεο ζέζεο πνπ θαηέρεη ζηνλ ηνκέα ησλ ΣΠΔ ζε ζρέζε κε ηνπο δχν άιινπο θιάδνπο πνπ απαξηίδνπλ ηνλ ηνκέα. Γηάγξακκα 23. Γξαθηθή παξάζηαζε ηνπ πιήζνπο ησλ εξγαδνκέλσλ ηνπ θιάδνπ ζε ζρέζε κε ην ρξόλν Εμποπίος Πποιόνηων ΣΠΕ Linear Trend Model Yt = *t Variable Actual Fits Accuracy Measures MAPE 6 MAD 405 MSD Year

78 Οη επελδύζεηο ζηνλ θιάδν Πίλαθαο 34. Οη Δπελδύζεηο ζην θιάδν Κιάδνο Έηνο Δπελδχζεηο Δκπφξην πξντφλησλ ΣΠΔ ,60 Δκπφξην πξντφλησλ ΣΠΔ ,49 Δκπφξην πξντφλησλ ΣΠΔ ,10 Δκπφξην πξντφλησλ ΣΠΔ ,55 Δκπφξην πξντφλησλ ΣΠΔ ,81 Δκπφξην πξντφλησλ ΣΠΔ ,13 Δκπφξην πξντφλησλ ΣΠΔ ,12 Δκπφξην πξντφλησλ ΣΠΔ ,13 Απφ κία πξψηε καηηά ηνπ πίλαθα 34 παξαηεξνχκε φηη νη επελδχζεηο ηνπ θιάδνπ αθνινπζνχλ κία απμεηηθή πνξεία γηα ηα έηε ελψ παξνπζίαζαλ κία θαηαθφξπθε πηψζε ην 2005 θηάλνληαο ηα 63,13 εθ. επξψ ζε ζρέζε κε ηα 138,81 εθ. επξψ πνπ ήηαλ ηνλ πξνεγνχκελν ρξφλν. Σν γεγνλφο απηφ νθείινληαλ θπξίσο ζηηο δπζνίσλεο πξνβιέςεηο ησλ επηρεηξήζεσλ πνπ απαξηίδνπλ ηνλ θιάδν ζε ζρέζε κε ηηο πσιήζεηο ηνπο, ηνπο επφκελνπο κήλεο ή θαη γηα ηνλ επφκελν ρξφλν. ρέζε ησλ επελδχζεσλ ηνπ θιάδνπ κε ην ρξφλν Y(t) = 16,5 + 11,8*t Όπσο θαίλεηε θαη απφ ηελ παξαπάλσ ζρέζε νη επελδχζεηο ηνπ θιάδνπ εκπνξίαο πξντφλησλ ΣΠΔ παξνπζηάδνπλ απμεηηθέο ηάζεηο κε εηήζηα κεηαβνιή ησλ επελδχζεσλ ηνπο θαηά 11,8 εθ. επξψ πεξίπνπ. 78

79 Επενδύζειρ Γηάγξακκα 24. Γξαθηθή παξάζηαζε ησλ επελδύζεσλ ηνπ θιάδνπ ζε ζρέζε κε ην ρξόλν Εμπόπιο πποιόνηων ΣΠΕ Linear Trend Model Yt = 16,5 + 11,8*t Variable Actual Fits Accuracy Measures MAPE 32,432 MAD 21,314 MSD 780, Year Η δηαθύκαλζε ησλ Ιδίσλ Κεθαιαίσλ ηνπ θιάδνπ Πίλαθαο 35. Ίδηα Κεθάιαηα Κιάδνο Έηνο Ίδηα Κεθάιαηα Δκπφξην πξντφλησλ ΣΠΔ ,34 Δκπφξην πξντφλησλ ΣΠΔ ,74 Δκπφξην πξντφλησλ ΣΠΔ ,80 Δκπφξην πξντφλησλ ΣΠΔ ,07 Δκπφξην πξντφλησλ ΣΠΔ ,16 Όπσο θαίλεηε θαη απφ ην πίλαθα 35 ηα ίδηα Κεθάιαηα ηνπ θιάδνπ παξνπζηάδνπλ δηάθνξεο απμνκεηψζεηο ζε ζρέζε κε ην ρξφλν ην νπνίν νθείιεηε θπξίσο ζηελ αλαηαξαρή ησλ ηηκψλ ηνπ ρξεκαηηζηεξίνπ γηα ηελ ππφ εμέηαζε πεξίνδν ( ) θαη ελδερνκέλσο ζε δηάθνξεο απμνκεηψζεηο ηνπ δηαζέζηκνπ κεηνρηθνχ θεθαιαίνπ πνπ εθδίδνπλ νη επηρεηξήζεηο πνπ απαξηίδνπλ ην θιάδν. ρέζε Ηδίσλ Κεθαιαίσλ κε ην ρξφλν Y(t) = ,0030*t 79

80 Ίδια Κεθάλαια 2 Απφ ηελ πξνεγνχκελε ζρέζε γίλεηε θαλεξφ φηη ζπλνιηθά ηα Ίδηα Κεθάιαηα ηνπ θιάδνπ παξνπζηάδνπλ αξλεηηθή ζπζρέηηζε κε ην ρξφλν θαη παξνπζηάδνπλ αξλεηηθή εηήζηα κεηαβνιή ηεο ηάμεσο ησλ 27 εθ. επξψ. Γηάγξακκα 25. Γξαθηθή παξάζηαζε ησλ Ιδίσλ Κεθαιαίσλ κε ην ρξόλν Εμπόπιο πποιόνηων ΣΠΕ Linear Trend Model Yt = ,0030*t Variable Actual Fits Accuracy Measures MAPE 18,7 MAD 146,2 MSD 25919, Year Όπσο θαίλεηε απφ ην δηάγξακκα 25 ηα Ίδηα θεθάιαηα ηνπ θιάδνπ παξνπζηάδνπλ αξλεηηθή πνξεία γηα ηα έηε κε ην θιίκα λα αληηζηξέθεηε ηα πξνζερή έηε ( ) θηάλνληαο ην 2007 ην 1 δηο. Δπξψ Οη πσιήζεηο θαη ηα θαζαξά θέξδε ηνπ θιάδνπ Πίλαθαο 36. Πσιήζεηο θαη Καζαξά Κέξδε ηνπ θιάδνπ Δκπνξίνπ Πξντόλησλ ΣΠΔ Κιάδνο_1 Έηνο_1 Πσιήζεηο_1 Καζαξά Κέξδε_1 Δκπφξην ,46 123,29 πξνηφλησλ ΣΠΔ Δκπφξην ,38 123,77 πξνηφλησλ ΣΠΔ Δκπφξην ,50-9,76 πξνηφλησλ ΣΠΔ Δκπφξην ,55 271,34 πξνηφλησλ ΣΠΔ Δκπφξην πξνηφλησλ ΣΠΔ ,10 140,51 ρέζε κεηαβνιήο ησλ Πσιήζεσλ κε ην Υξφλν Y(t) = ,5*t 80

81 Πωλήζειρ Απφ ηνλ πίλαθα 36 θαζψο θαη απφ ηελ πξνεγνχκελε ζρέζε παξαηεξνχκε φηη νη πσιήζεηο ηνπ θιάδνπ Δκπνξίαο Πξντφλησλ ΣΠΔ αθνινπζνχλ αλνδηθή ηάζε κε κνλαδηθή πηψζε ην 2005 φπνπ νη πσιήζεηο ηνπ θιάδνπ έπεζαλ θαηά 500 εθ. επξψ πεξίπνπ ζε ζρέζε κε ην Δπίζεο απφ ηελ ζρέζε y(t) = *t παξαηεξνχκε φηη νη πσιήζεηο ηνπ θιάδνπ απμάλνληαη κε ξπζκφ ηεο ηάμεο ησλ 49,5 εθ. επξψ, ην νπνίν δείρλεη ηελ αξθεηά θαιή αλνδηθή πνξεία ηνπο. Γηάγξακκα 26. Γξαθηθή παξάζηαζε ησλ πσιήζεσλ ηνπ θιάδνπ Δκπνξίαο Πξντόλησλ ΣΠΔ Εμπόπιο πποιόνηων ΣΠΕ Linear Trend Model Yt = ,5*t Variable Actual Fits Accuracy Measures MAPE 3,9 MAD 213,7 MSD 53258, Year ρέζε θαζαξψλ θεξδψλ ηνπ θιάδνπ Δκπνξίαο Πξντφλησλ ΣΠΔ κε ην ρξφλν Y(t) = ,2*t Απφ ηελ ζρέζε απηήλ θαζψο θαη απφ ηνλ πίλαθα 36 παξαηεξνχκε φηη νη δεκίεο πνπ πξαγκαηνπνίεζε ν θιάδνο ην 2005 (-9,76 ε. επξψ) θαζψο θαη ε πηψζε ησλ θαζαξψλ θεξδψλ ην 2007 ζε ζρέζε κε ην 2006 (πηψζε 130εθ.επξψ) δελ ήηαλ αξθεηά γηα λα αληηζηξέςνπλ ηελ θαιή πνξεία πνπ αθνινπζνχζε ν θιάδνο κε απνηέιεζκα ηα Καζαξά θέξδε ηνπ θιάδνπ λα παξνπζηάζνπλ κέζε αχμεζε ηεο ηάμεο ησλ 18,2 εθ. επξψ ην ρξφλν. 81

82 Καθαπά Κέπδη Γηάγξακκα 27. Η δηαθύκαλζε ησλ Καζαξώλ Κεξδώλ κε ην Υξόλν Εμπόπιο πποιόνηων ΣΠΕ Linear Trend Model Yt = ,2*t Variable Actual Fits Accuracy Measures MAPE 305,60 MAD 66,12 MSD 7278, Year Όπσο είδακε θαη απφ ηνλ πίλαθα 36 έηζη θαη εδψ βιέπνπκε ηηο 2 κεγαιχηεξεο πηψζεηο πνπ παξνπζίαζαλ ηα θαζαξά θέξδε ηνπ θιάδνπ ηα έηε 2005 (δεκίεο 9,76 εθ. επξψ) θαη 2007 (πηψζε θαηά 130 εθ. ζε ζρέζε κε ην 2006) Οη ζπλνιηθέο ππνρξεώζεηο ηνπ θιάδνπ γηα ηα έηε Πίλαθαο 37. Μεηαβνιή ησλ πλνιηθώλ Τπνρξεώζεσλ Κιάδνο Έηνο χλνιν Τπνρξεψζεσλ Δκπφξην πξντφλησλ ΣΠΔ ,37 Δκπφξην πξντφλησλ ΣΠΔ ,31 Δκπφξην πξντφλησλ ΣΠΔ ,18 Δκπφξην πξντφλησλ ΣΠΔ ,93 Δκπφξην πξντφλησλ ΣΠΔ ,77 Ο πίλαθαο 37 εηθνλίδεη κία δηαξθή αχμεζε ησλ ππνρξεψζεσλ ηνπ θιάδνπ θηάλνληαο ην 2007 ηα 2,8 δηο επξψ ζε ζρέζε κε ην 2003 πνπ ήηαλ 2,7 δηο επξψ πεξίπνπ. Ζ αχμεζε ησλ 100 εθ. επξψ ηνπ πλφινπ ησλ Τπνρξεψζεσλ ηνπ θιάδνπ, γηα ηελ ππφ κειέηε πεξίνδν, είλαη έλα αλεζπρεηηθφ θαηλφκελν γηα ηελ πνξεία θαη εμέιημε ηνπ θιάδνπ δηφηη απνδεηθλχεη ηελ αδπλακία ησλ επελδχζεσλ ηνπ θιάδνπ λα απνθέξνπλ ηα απαηηνχκελα θέξδε γηα ηελ κείσζε ή αθφκα θαη ηελ εμάιεηςε ησλ ππνρξεψζεσλ ηνπ έζησ θαη ησλ βξαρππξφζεζκσλ. ρέζε κεηαβνιήο ηνπ πλφινπ ησλ Τπνρξεψζεσλ ηνπ θιάδνπ κε ην ρξφλν Y(t) = 2765,4 + 15,4*t 82

83 ύνολο Τποσπεώζεων_1 Όπσο θαίλεηε θαη απφ ηελ παξαπάλσ ζρέζε, νη ζπλνιηθέο ππνρξεψζεηο ηνπ θιάδνπ απμάλνληαη κε ξπζκφ ηεο ηάμεο ησλ 15,4 εθ. επξψ ην ρξφλν απνδεηθλχνληαο ηα ιεγφκελα καο γηα ελδερφκελε θαθή πνξεία ηνπ θιάδνπ θαη κε νξζήο ρξήζεο ησλ επελδχζεσλ θαη ησλ ηδίσλ θεθαιαίσλ ηνπ. Γηάγξακκα 28. Γξαθηθή παξάζηαζε ησλ πλνιηθώλ Τπνρξεώλ ηνπ θιάδνπ Εμπόπιο πποιόνηων ΣΠΕ Linear Trend Model Yt = 2765,4 + 15,4*t 2850 Variable Actual Fits Accuracy Measures MAPE 0,84 MAD 23,53 MSD 1023, Year Απφ ην δηάγξακκα 28 παξαηεξνχκε φηη ηη χλνιν ησλ Τπνρξεψζεσλ ηνπ θιάδνπ παξνπζίαζε ηελ κεγαιχηεξε άλνδν ηα έηε , ιακβάλνληαο ηελ κέγηζηε ηηκή ηνπ ην 2004 φπνπ έθηαζε πεξίπνπ ηα 3 δηο επξψ Τπνθιάδνο δξαζηεξηόηεηαο : Πάξνρνη Σειεπηθνηλσληαθώλ θαη Γηαδηθηπαθώλ Τπεξεζηώλ Σν δείγκα ησλ 176 (κε ΟΣΔ θαη Κηλεηή Σειεθσλία) επηρεηξήζεσλ ηεο θαηεγνξίαο ησλ Παξφρσλ Σειεπηθνηλσληαθψλ θαη Γηαδηθηπαθψλ Τπεξεζηψλ, γεληθά δείρλεη ην πην «πγηέο» θνκκάηη ηεο αγνξάο ΣΠΔ ζπκπεξηιακβαλφκελνπ ηνπ ΟΣΔ θαη ηεο θηλεηήο ηειεθσλίαο- κε ζαθείο ηάζεηο πεξαηηέξσ αλάπηπμεο. Βέβαηα, αλ εμαηξεζνχλ απφ ην επηιεγκέλν δείγκα επηρεηξήζεσλ νη αλσηέξσ εηαηξείεο ε ρξεκαηννηθνλνκηθή εηθφλα ησλ ππφινηπσλ δελ είλαη αξθεηά θαιή. 83

84 Πίλαθαο 38. Δμέιημε ρξεκαηννηθνλνκηθώλ κεγεζώλ ηνπ ππνθιάδνπ Παξόρσλ Σειεπηθνηλσληαθώλ θαη Γηαδηθηπαθώλ Τπεξεζηώλ(176 επηρεηξήζεηο) * πεξηιακβάλνληαη νη πξνβιέςεηο θαη νη κεηαβαηηθνί ινγαξηαζκνί. ** πεξηιακβάλνληαη θαη νη απνζβέζεηο Πεγή: Δπεμεξγαζία ζηνηρείσλ HELLASTAT. Δίλαη ζεκαληηθφ λα αλαθεξζνχλ νη αηηίεο πνπ ην ν ΟΣΔ (κεηξηθή), εκθαλίδεη θαιέο επηδφζεηο ζηα ρξεκαηννηθνλνκηθά ηνπ απνηειέζκαηα ζε αληίζεζε κε ην δηάζηεκα Όπσο αλαθέξεηαη θαη ζε ζρεηηθή αλαθνίλσζε ηνπ Οξγαληζκνχ ε αχμεζε ησλ θαζαξψλ θεξδψλ ηνπ νκίινπ είλαη απνηέιεζκα ησλ βειηησκέλσλ ιεηηνπξγηθψλ επηδφζεσλ, θαη ζπγθεθξηκέλα ζηηο πεξηθνπέο ησλ δαπαλψλ κηζζνδνζίαο θαη ηελ 84

85 ηζρπξή κεγέζπλζε ησλ εζφδσλ. Αλαθνξηθά κε ηηο ππφινηπεο επηρεηξήζεηο ηνπ ππνθιάδνπ (καδί φκσο κε ηηο εηαηξίεο θηλεηήο ηειεθσλίαο) ζεκεηψλεηαη φηη πήγαλ αξθεηά θαιά ζηα ρξεκαηννηθνλνκηθά ηνπο απνηειέζκαηα ηελ πεξίνδν ε ζρέζε κε ην 2006, παξαηεξείηαη πεξαηηέξσ κεηαηφπηζε ησλ ππνρξεψζεσλ ζε καθξνπξφζεζκν νξίδνληα απνπιεξσκήο, κε κείσζε ησλ βξαρππξφζεζκσλ ππνρξεψζεσλ θαηά 13,5% ην 2007 (ην ίδην έηνο νη καθξνπξφζεζκεο ππνρξεψζεηο απμήζεθαλ θαηά 13%). ηε δηάξζξσζε ησλ ζπλνιηθψλ θεθαιαίσλ, ησλ νπνίσλ ε αμία αλέξρεηαη ζηα 10,8 δηζεθ. (ρσξίο ΟΣΔ), ην 67,4% απνηειείηαη απφ δαλεηαθά, ηα νπνία κάιηζηα ην 2007 απμήζεθαλ κε κηθξφηεξν ξπζκφ κεηαβνιήο (3,4% ηελ πεξίνδν ) ζπγθξηηηθά κε ηα ίδηα (6,7% ην ίδην δηάζηεκα), «δηαηεξψληαο» ην δείθηε δαλεηαθήο επηβάξπλζεο ζε πςειά επίπεδα (2,07). ηα απνηειέζκαηα ρξήζεο, ην 2007 ν θχθινο εξγαζηψλ ηνπ ππνθιάδνπ κεηψζεθε θαηά 4,4% (ρσξίο ΟΣΔ) θαη 2,4% ρσξίο θαη ηελ θηλεηή ηειεθσλία, ππνδεηθλχνληαο ζπγθξαηεκέλε άλνδν ησλ πσιήζεσλ θαη ρακειά έζνδα ησλ ππφινηπσλ επηρεηξήζεσλ ηνπ ππνθιάδνπ. Παξφκνηα είλαη ε εηθφλα θαη ζε επίπεδν θαζαξψλ απνηειεζκάησλ ησλ ππφινηπσλ επηρεηξήζεσλ, θαζψο θπκαίλνληαη ζε αξθεηά ρακειά (δεκηέο) επίπεδα, κε ην 19% ησλ επηρεηξήζεσλ ηνπ ππνθιάδνπ λα εκθαλίδνληαη δεκηνγφλεο. Πεξηιακβάλνληαο ηελ θηλεηή ηειεθσλία ζηελ αλάιπζε παξαηεξείηαη φηη ην 2007 ππάξρεη κείσζε ησλ θαζαξψλ απνηειεζκάησλ, ε νπνία φκσο δελ ζπκπαξαζχξεη ηα θαζαξά απνηειέζκαηα ζε δεκηέο. Σελ πεξίνδν ηα κηθηά θέξδε απμήζεθαλ θαηά 4% θαη ν θχθινο εξγαζηψλ κε ζρεδφλ δηπιάζην ξπζκφ κεηαβνιήο (8% ρσξίο ηνλ ΟΣΔ), κε ζπλέπεηα ην κηθηφ πεξηζψξην θέξδνπο ηνπ ππνθιάδνπ- ρσξίο ηνλ ΟΣΔ λα δηακνξθσζεί ζην 39% ην 2007, ράλνληαο θαηά ηε δηάξθεηα ηεο εμεηαδφκελεο πεληαεηίαο 6,5 πεξίπνπ πνζνζηηαίεο κνλάδεο. Σν ίδην ζπκβαίλεη εάλ εμαηξεζεί απφ ην δείγκα θαη ε θηλεηή ηειεθσλία, αθνχ ηφηε, ιφγσ κεγαιχηεξεο κείσζεο ησλ κηθηψλ θεξδψλ (-9%) κε κηθξφηεξε κείσζε ηνπ θχθινπ εξγαζηψλ (2%), ην κηθηφ πεξηζψξην θέξδνπο κεηψλεηαη αθφκε πεξηζζφηεξν(θαηά10 πνζνζηηαίεο κνλάδεο) θαη δηακνξθψλεηαη ζε 26% ην Σα ζπλνιηθά πάγηα ησλ ππφινηπσλ επηρεηξήζεσλ ηνπ ππνθιάδνπ Παξφρσλ Σειεπηθνηλσληαθψλ θαη Γηαδηθηπαθψλ Τπεξεζηψλ (ρσξίο ΟΣΔ θαη Κηλεηή) δηνγθψζεθαλ θαηά 9% θαηά κέζν φξν θάζε ρξφλν ηελ πεληαεηία Πησηηθή ήηαλ θαη ε πνξεία ησλ απνζεκάησλ θαη ησλ απαηηήζεσλ, ελψ αληηζέησο απμήζεθαλ ηα δηαζέζηκα. Ζ άλνδνο ηνπ θπθινθνξνχληνο ελεξγεηηθνχ ηνπ ηνκέα(ρσξίο ΟΣΔ θαη θηλεηή ηειεθσλία) κε κφιηο 4% θαηά κέζν φξν ηελ ίδηα πεξίνδν(νη βξαρππξφζεζκεο κεηψζεθαλ νξηαθά), έθεξε ην δείθηε γεληθήο ξεπζηφηεηαο πάλσ απφ ην επίπεδν ηεο κνλάδαο ην 2007 (1,12), φηαλ ην 2003 πξνζέγγηδε ηηο 0,93 κνλάδεο. 85

86 Όζνλ αθνξά ζηνπο αξηζκνδείθηεο, ην 2007 ην επίπεδν ηεο δαλεηαθήο επηβάξπλζεο ησλ ππφινηπσλ (ρσξίο ΟΣΔ θαη θηλεηή ηειεθσλία) επηρεηξήζεσλ ηνπ ππνθιάδνπ βξίζθεηαη ζε θαιχηεξα (ρακειφηεξα) επίπεδα (1,5) ζπγθξηηηθά κε ηελ ηηκή ηνπ δείθηε ζηελ πεξίπησζε ηφζν ηνπ ζπλνιηθνχ δείγκαηνο φζν θαη ρσξίο ηνλ ΟΣΔ (1,7 θαη 2,1, αληίζηνηρα). ην ίδην πιαίζην ζρεδφλ θαη ν δείθηεο turnover, ν νπνίνο παξνπζηάδεη δηαθπκάλζεηο θαζ φιε ηελ εμεηαδφκελε πεξίνδν ηφζν ζε επίπεδν ζπλνιηθνχ δείγκαηνο, φζν θαη ρσξίο ηνλ ΟΣΔ θαη ηελ θηλεηή ηειεθσλία. πγθεθξηκέλα, ην 2007 θαηαγξάθεη πηψζε θαη ζηηο ηξεηο πεξηπηψζεηο. Αμηνζεκείσην, σζηφζν, είλαη φηη ην 2007 ζηελ πεξίπησζε ησλ ππφινηπσλ επηρεηξήζεσλ (ρσξίο ΟΣΔ θαη θηλεηή ηειεθσλία) ν δείθηεο βξίζθεηαη θνληά ζην επίπεδν ηνπ 100% (88%), ππνδεηθλχνληαο θαιή εθκεηάιιεπζε ηνπ ελεξγεηηθνχ πξνο ηελ επίηεπμε πσιήζεσλ. ηνλ αληίπνδα ν δείθηεο απηνλνκίαο ησλ ππφινηπσλ επηρεηξήζεσλ εκθαλίδεη ζσξεπηηθά άλνδν, αλ θαη ηελ ηειεπηαία δηεηία ( ) θηλείηαη πησηηθά. Πίλαθαο 39. Δμέιημε ησλ αξηζκνδεηθηώλ επηρεηξήζεσλ παξόρσλ ηει/θώλ θαη δηαδηθηπαθώλ ππεξεζηώλ (176 επηρεηξήζεηο) Πεγή: Δπεμεξγαζία ζηνηρείσλ HELLASTAT 86

87 Αθαζάξηζηε Πξνζηηζέκελε Αμία Πίλαθαο 40. Μεηαβνιή ηεο Α.Π.Α. κε ην ρξόλν ΚΛΑΓΟ ΔΣΟ ΑΚΑΘ. ΠΡΟΣ. ΑΞΗΑ Πάξνρνη Σειέπ. θαη Γηαδπθη. Τπεξ Πάξνρνη Σειέπ. θαη Γηαδπθη. Τπεξ. Πάξνρνη Σειέπ. θαη Γηαδπθη. Τπεξ. Πάξνρνη Σειέπ. θαη Γηαδπθη. Τπεξ. Πάξνρνη Σειέπ. θαη Γηαδπθη. Τπεξ. Πάξνρνη Σειέπ. θαη Γηαδπθη. Τπεξ. Πάξνρνη Σειέπ. θαη Γηαδπθη. Τπεξ. Πάξνρνη Σειέπ. θαη Γηαδπθη. Τπεξ Απφ ην πίλαθα 40 παξαηεξνχκε φηη ε Α.Π.Α. ηνπ θιάδνπ ησλ Παξφρσλ Σειεπ. Καη Γπαδ. Τπεξεζηψλ παξνπζηάδεη απμεηηθή πνξεία γηα ηα έηε ιακβάλνληαο ηελ κέγηζηε ηηκή ηεο ην 2007 φπνπ μεπεξλάεη ηα 5,5 δηο επξψ. ρέζε ηεο Α.Π.Α. ηνπ θιάδνπ κε ην ρξφλν Y(t) = *t Απφ ηε ζρέζε απηή παξαηεξνχκε φηη ε Α.Π.Α. ηνπ θιάδνπ απμάλεηε κε ξπζκφ 271 εθ. επξψ ην ρξφλν γεγνλφο ην νπνίν ππνδειψλεη ηελ απμεηηθή πνξεία πνπ αθνινπζεί ν θιάδνο φζνλ αθνξά ηηο απνδψζεηο ηνπ ζηελ παξαγσγή ζε ζρέζε κε ηελ ελδηάκεζε αλάισζε πνπ ρξεηάζηεθε γηα λα παξαρζνχλ ηα παξαρζέληα πξντφληα (πσιήζεηο, απνζέκαηα) 87

88 ΑΚΑΘ. ΠΡΟΣ. ΑΞΙΑ Γηάγξακκα 29. Γξαθηθή παξάζηαζε ηεο Αθαζάξηζηεο Πξνζηηζέκελεο Αμίαο ηνπ θιάδνπ ΑΚΑΘ. ΠΡΟΣΙΘ. ΑΞΙΑ ΠΑΡΟΥΩΝ ΣΗΛΕΠ. ΚΑΙ ΔΤΑΔΙΚΣ. ΤΠΗΡΕΙΩΝ Linear Trend Model Yt = *t Variable Actual Fits Accuracy Measures MAPE 8 MAD 351 MSD Year Όπσο απνθαλζήθακε θαη απφ ηελ ζρέζε ηεο Α.Π.Α. ηνπ θιάδνπ κε ην ρξφλν έηζη θαη ζην δηάγξακκα 29 παξαηεξνχκε ηελ αλνδηθή πνξεία ηεο Α.Π.Α. ηνπ θιάδνπ κε ην ρξφλν, θηάλνληαο ηελ κέγηζηε ηηκή ηεο ην 2007, φπνπ μεπέξαζε ηα 5,5 δηο επξψ Η Αθαζάξηζηε Αμία Παξαγσγήο Πίλαθαο 41. Αθαζάξηζηε Αμία Παξαγσγήο Κιάδνο Έηνο Αθαζάξηζηε Παξαγσγή Πάξνρνη Σειέπ. θαη Γηαδπθη Τπεξ. Πάξνρνη Σειέπ. θαη Γηαδπθη Τπεξ. Πάξνρνη Σειέπ. θαη Γηαδπθη Τπεξ. Πάξνρνη Σειέπ. θαη Γηαδπθη Τπεξ. Πάξνρνη Σειέπ. θαη Γηαδπθη Τπεξ. Πάξνρνη Σειέπ. θαη Γηαδπθη Τπεξ. Πάξνρνη Σειέπ. θαη Γηαδπθη Τπεξ. Πάξνρνη Σειέπ. θαη Γηαδπθη. Τπεξ

89 Ακαθάπιζηη Παπαγωγή Απφ ηα δεδνκέλα ηνπ πίλαθα 41 παξαηεξνχκε φηη ε αθαζάξηζηε αμία παξαγσγήο ηνπ θιάδνπ είλαη γεληθά απμαλφκελε πξαγκαηνπνηψληαο θάπνηεο αξλεηηθέο δηαθπκάλζεηο ζε θάπνηα έηε. Δπίζεο ην έηνο 2008 ε Αθαζάξηζηε Αμία Παξαγσγήο έιαβε ηελ κέγηζηε ηηκή ηεο ε νπνία μεπέξαζε ηα 8,5 δηο επξψ. Απηφ ππνδειψλεη φηη πξάγκαηη ν θιάδνο ησλ Παξφρσλ Σειεπηθνηλσληαθψλ θαη Γηαδηθηπαθψλ ππεξεζηψλ δηαλχεη αλνδηθή ηξνρηά, φζνλ αθνξά ην ζέκα ηεο απφδνζήο ηνπ απφ ηελ επεμεξγαζία ησλ ζπληειεζηψλ παξαγσγήο, φπσο είλαη νη πξψηεο χιεο, ην εξγαηηθφ δπλακηθφ θαη ηα πάγηα θεθάιαηα. Ζ ζρέζε ηεο Αθαζ. Αμίαο Παξαγσγήο ηνπ θιάδνπ κε ην ρξφλν Y(t) = *t Απφ ηελ παξαπάλσ ζρέζε παξαηεξνχκε φηη ε Α.Α.Π. ηνπ θιάδνπ απμάλεηαη πεξίπνπ θαηά 442 εθ. επξψ εηεζίσο αληηθαηνπηξίδνληαο, νπζηαζηηθά, ηελ θαιή εηθφλα πνπ παξνπζηάδεη ν θιάδνο ζηελ ππφ κειέηε πεξίνδν ( ). Γηάγξακκα 30. Γξαθηθή παξάζηαζε ηεο Α.Α.Π. κε ην ρξόλν ΑΚΑΘ. ΠΑΡΑΓ. ΓΙΑ ΠΑΡΟΥ. ΣΗΛΕΠ. ΚΑΙ ΔΙΑΔΤΚΣ. ΤΠΗΡ. Linear Trend Model Yt = *t Variable Actual Fits Accuracy Measures MAPE 5 MAD 355 MSD Year Απφ ην δηάγξακκα 30 γίλεηαη θαλεξφ φηη ε Α.Α.Π. ηνπ θιάδνπ πξαγκαηνπνίεζε πηψζε, νπζηαζηηθά, κφλν θαηά ηελ πεξίνδν θαη γηα φιε ηελ ππφινηπε ρξνληθή πεξίνδν βξηζθφηαλ ζε ζπλερή άλνδν. 89

90 Η απαζρόιεζε ζηνλ θιάδν Παξνρώλ Σειεπ. θαη Γπαδ. Τπεξεζηώλ Πίλαθαο 42. Απαζρνινύκελνη αλά έηνο ΚΛΑΓΟ ΔΣΟ Απαζρνινχκελνη / Έηνο Πάξνρνη Σειέπ. θαη Γηαδπθη. Τπεξ. Πάξνρνη Σειέπ. θαη Γηαδπθη. Τπεξ. Πάξνρνη Σειέπ. θαη Γηαδπθη. Τπεξ. Πάξνρνη Σειέπ. θαη Γηαδπθη. Τπεξ. Πάξνρνη Σειέπ. θαη Γηαδπθη. Τπεξ. Πάξνρνη Σειέπ. θαη Γηαδπθη. Τπεξ. Πάξνρνη Σειέπ. θαη Γηαδπθη. Τπεξ. Πάξνρνη Σειέπ. θαη Γηαδπθη. Τπεξ Απφ ηνλ πίλαθα 42 βιέπνπκε θαη πάιη φηη ν θιάδνο παξνπζηάδεη άλνδν, θαη ζηνλ ηνκέα ηεο απαζρφιεζεο, φπνπ ην πιήζνο ησλ εξγαδνκέλσλ απμάλεηε κε έλα πνιχ ηθαλνπνηεηηθφ ξπζκφ θηάλνληαο ην 2008 ηνπο ζε ζρέζε κε ην 2000 πνπ ήηαλ κφλν 37750, παξνπζηάδνληαο άλνδν πεξίπνπ θαηά 15 ρηιηάδεο εξγαδφκελνπο, βνεζψληαο κε απηφλ ηνλ ηξφπν ζηελ αχμεζε ηεο απαζρφιεζεο θαη άξα ζηελ θαηαπνιέκεζε ηεο αλεξγίαο ζηελ ρψξα. ρέζε κεηαβνιήο ηνπ αξηζκνχ ησλ εξγαδνκέλσλ κε ην ρξφλν Y(t) = *t Απφ ηελ ζρέζε απηή γίλεηε θαλεξφ φηη ν αξηζκφο ησλ εξγαδνκέλσλ, ζηνλ ππφ κειέηε θιάδν, απμάλεηε κε εηήζην ξπζκφ ηεο ηάμεο ησλ 2173 εξγαδνκέλσλ αλά έηνο. 90

91 Απαζσολούμενοι Γηάγξακκα 31. Γξαθηθή παξάζηαζε ηνπ πιήζνπο ησλ Δξγαδνκέλσλ ηνπ θιάδνπ κε ην ρξόλν ΠΑΡΟΥΟΙ ΔΤΑΔΙΚΣ. ΚΑΙ ΣΗΛΕΠ. ΤΠΗΡΕΙΩΝ ΣΠΕ Linear Trend Model Yt = *t Variable Actual Fits Accuracy Measures MAPE 4 MAD 1891 MSD Year Απφ ην δηάγξακκα 31 παξαηεξνχκε φηη, πξάγκαηη, ν αξηζκφο ησλ εξγαδνκέλσλ ζηνλ ππφ κειέηε θιάδν είλαη γεληθφηεξα αλνδηθφο, παξνπζηάδνληαο θάπνηεο κηθξέο απμνκεηψζεηο θαηά ηελ δηάξθεηα ηεο ππφ κειέηεο πεξηφδνπ ( ) Οη Δπελδύζεηο ηνπ θιάδνπ Πίλαθαο 43. Μεηαβνιή ησλ επελδύζεσλ κε ην ρξόλν Κιάδνο Έηνο Δπελδχζεηο Πάξνρνη ηειεπ/θψλ θαη ,17 δηαδηθη. Τπεξεζηψλ Πάξνρνη ηειεπ/θψλ θαη ,73 δηαδηθη. Τπεξεζηψλ Πάξνρνη ηειεπ/θψλ θαη ,13 δηαδηθη. Τπεξεζηψλ Πάξνρνη ηειεπ/θψλ θαη ,87 δηαδηθη. Τπεξεζηψλ Πάξνρνη ηειεπ/θψλ θαη ,46 δηαδηθη. Τπεξεζηψλ Πάξνρνη ηειεπ/θψλ θαη ,08 δηαδηθη. Τπεξεζηψλ Πάξνρνη ηειεπ/θψλ θαη ,2 δηαδηθη. Τπεξεζηψλ Πάξνρνη ηειεπ/θψλ θαη δηαδηθη. Τπεξεζηψλ ,4 91

92 Επενδύζειρ Απφ ηνλ πίλαθα 43 γίλεηε θαλεξφ φηη νη επελδχζεηο ηνπ θιάδνπ απμάλνληαη ξπζκφ άλσ ησλ 100 εθ. επξψ εηεζίσο. Απηφ καο νδεγεί ζην ζπκπέξαζκα φηη ν θιάδνο γλσξίδεη κεγάιε άλνδν θαη αλαπηχζζεηε ξαγδαία, παξέρνληαο λέεο Σειεπ. Καη Γηαδπθη. Τπεξεζίεο, νη νπνίεο βνεζνχλ ζηελ αλαβάζκηζε φισλ ησλ ζπζηεκάησλ πνπ ιεηηνπξγνχλ κε ηελ ρξήζε Ζ/Τ. ρέζε Δπελδχζεσλ Υξφλνπ Y(t) = 390,5 + 97,8*t Απφ ηελ ζρέζε απηήλ επηβεβαηψλνπκε φηη νη επελδχζεηο ηνπ θιάδνπ, ζε λέεο θαη βειηησκέλεο ππεξεζίεο, απμάλνληαη θαηά 97,8 εθ. επξψ ην ρξφλν ην νπνίν είλαη κία εμεξεηηθά ζεκαληηθή αχμεζε ησλ επελδχζεσλ αλ αλαινγηζηεί θαλείο ην γεγνλφο φηη ηελ ίδηα πεξίνδν ν θιάδνο Δκπνξίαο Πξντφλησλ ΣΠΔ παξνπζίαδε εηήζηα αχμεζε ηεο ηάμεο ησλ 11,8 εθ. επξψ θαη ν θιάδνο ησλ Καηαζθεπψλ Δμνπιηζκνχ παξνπζίαδε κείσζε ησλ επελδχζεσλ ηνπ θαηά 3,3 εθ. επξψ ην ρξφλν. Γηάγξακκα 32. Γξαθηθή παξάζηαζε ηεο εμέιημεο ησλ επελδύζεσλ ηνπ θιάδνπ κε ην ρξόλν Πάποσοι ηηλεπ/κών και διαδικη. Τπηπεζιών Linear Trend Model Yt = 390,5 + 97,8*t Variable Actual Fits Accuracy Measures MAPE 10,60 MAD 86,63 MSD 9456, Year Καη απφ ην παξψλ δηάγξακκα απνδεηθλχεηε ε ηαρεία αλάπηπμε ηνπ θιάδνπ θαζψο θαη ε ζεακαηηθή εηήζηα αχμεζε ησλ επελδχζεσλ ηνπ. 92

93 Σα Ίδηα Κεθάιαηα Πίλαθαο 44. Σα Ίδηα Κεθάιαηα ηνπ θιάδνπ γηα ηελ πεξίνδν Κιάδνο Έηνο Ίδηα Κεθάιαηα Πάξνρνη ηειεπ/θψλ θαη δηαδηθη. Τπεξεζηψλ Πάξνρνη ηειεπ/θψλ θαη δηαδηθη. Τπεξεζηψλ , ,01 Πάξνρνη ηειεπ/θψλ θαη δηαδηθη. Τπεξεζηψλ Πάξνρνη ηειεπ/θψλ θαη δηαδηθη. Τπεξεζηψλ Πάξνρνη ηειεπ/θψλ θαη δηαδηθη. Τπεξεζηψλ , , ,05 Αλάινγε αχμεζε ησλ επελδχζεσλ παξαηεξνχκε θαη ζηα Ίδηα θεθάιαηα ηνπ θιάδνπ. Απηφ θάλεηε ινγηθφ αλ αλαινγηζηεί θαλείο φηη ην κεγαιχηεξν ηκήκα ησλ ηδίσλ θεθαιαίσλ ηνπο, νη επηρεηξήζεηο, ην ρξεζηκνπνηνχλ κε ζθνπφ ηελ αχμεζε ησλ επελδχζεσλ ηνπο, έηζη ψζηε λα επσκηζηνχλ θαη κεγαιχηεξα θέξδε. ρέζε Ηδίσλ Κεθαιαίσλ ηνπ θιάδνπ κε ην ρξφλν Y(t) = *t Απφ ηελ ζρέζε απηή παξαηεξνχκε φηη ν ξπζκφο αχμεζεο ησλ Ηδίσλ Κεθαιαίσλ ηνπ θιάδνπ αγγίδεη ηα 456 εθ. επξψ εηεζίσο. Μέξνο ηεο αχμεζεο απηήο θαηαιήγεη ζε λέεο επελδχζεηο παξνρήο Γπαδ. Καη Σειεπ. Τπεξεζηψλ θαη έλα άιιν θνκκάηη, εμίζνπ κεγάιν ή θαη κεγαιχηεξν, ζηελ θάιπςε ησλ βξαρππξφζεζκσλ θαη καθξνπξφζεζκσλ αλαγθψλ ηνπ φπσο είλαη νη ιεηηνπξγηθέο δαπάλεο θαζψο θαη ε απνπιεξσκή ησλ δαλεηαθψλ ηνπ ππνρξεψζεσλ. 93

94 Ίδια Κεθάλαια 3 Γηάγξακκα 33. Η κεηαβνιή ησλ Ιδίσλ Κεθαιαίσλ κε ην ρξόλν Πάποσοι ηηλεπ/κών και διαδικη. Τπηπεζιών Linear Trend Model Yt = *t Variable Actual Fits Accuracy Measures MAPE 6 MAD 313 MSD Year Απφ ην δηάγξακκα απηφ παξαηεξνχκε φηη ε κνλαδηθή πηψζε πνπ παξνπζίαζε ν θιάδνο ζηα Ίδηα ηνπ Κεθάιαηα ήηαλ ην 2004 φπνπ έθηαζαλ ην πνζφ ησλ 5 δηο. επξψ, ζε ζρέζε κε ην 2003 φπνπ μεπεξλνχζαλ ηα 5,5 δηο Η κεηαβνιή ησλ Καζαξώλ Κεξδώλ ηνπ θιάδνπ γηα ηα έηε Πίλαθαο 45. Οη Πσιήζεηο θαη ηα Καζαξά Κέξδε ηνπ θιάδνπ Παξνρώλ Σειεπ. θαη Γπαδ. Τπεξεζηώλ Κιάδνο_2 Έηνο_2 Πσιήζεηο_2 Καζαξά Κέξδε_2 Πάξνρνη ηειεπ/θψλ , ,39 θαη δηαδηθη. Τπεξεζηψλ Πάξνρνη ηειεπ/θψλ ,00 877,39 θαη δηαδηθη. Τπεξεζηψλ Πάξνρνη ηειεπ/θψλ ,58 494,40 θαη δηαδηθη. Τπεξεζηψλ Πάξνρνη ηειεπ/θψλ ,56 542,78 θαη δηαδηθη. Τπεξεζηψλ Πάξνρνη ηειεπ/θψλ θαη δηαδηθη. Τπεξεζηψλ , ,22 94

95 Πωλήζειρ Οη πσιήζεηο ζηνλ θιάδν Σειεπ. θαη Γπαδ. Τπεξεζηώλ ρέζε ησλ πσιήζεσλ κε ην ρξφλν Y(t) = *t Ζ ζρέζε απηή καο απνδεηθλχεη ηελ αλνδηθή πνξεία πνπ αθνινπζνχλ νη πσιήζεηο ηνπ θιάδνπ, πξαγκαηνπνηψληαο απμήζεηο ηεο ηάμεο ησλ 297 εθ. επξψ ην ρξφλν. Γηάγξακκα 34. Γξαθηθή παξάζηαζε ησλ πσιήζεσλ κε ην ρξόλν Πάποσοι ηηλεπ/κών και διαδικη. Τπηπεζιών Linear Trend Model Yt = *t Variable Actual Fits Accuracy Measures MAPE 1,6 MAD 138,4 MSD 30060, Year Σα θαζαξά θέξδε ηνπ θιάδνπ Σειέπ. Καη Γπαδ. Τπεξεζηώλ ΣΠΔ ρέζε ησλ Καζαξψλ Κεξδψλ κε ην ρξφλν Y(t) = ,5*t Ζ πξνεγνχκελε ζρέζε καο δείρλεη φηη ηα θέξδε ηνπ ππφ κειέηε θιάδνπ απμάλνληαη κε κέζν ξπζκφ ηεο ηάμεο ησλ 29,5 εθ. επξψ ην ρξφλν. Ζ αχμεζε απηή είλαη παξαπάλσ απφ ηθαλνπνηεηηθή αλ αλαινγηζηεί θαλείο ην γεγνλφο φηη, ε κέζε εηήζηα αχμεζε ησλ θεξδψλ ηνπ θιάδνπ εκπνξίαο πξντφλησλ ήηαλ ηεο ηάμεο ησλ 18,2 εθ. επξψ κφλν. 95

96 Καθαπά Κέπδη Γηάγξακκα 35. Γξαθηθή παξάζηαζε ησλ θαζαξώλ θεξδώλ ηνπ θιάδνπ κε ην ρξόλν Πάποσοι ηηλεπ/κών και διαδικη. Τπηπεζιών Linear Trend Model Yt = ,5*t Variable Actual Fits Accuracy Measures MAPE 47 MAD 359 MSD Year Απφ ην δηάγξακκα 35 βιέπνπκε ηελ κεγάιε πηψζε πνπ ζεκείσζαλ ηα θαζαξά θέξδε ηνπ θιάδνπ ηελ πεξίνδν θηάλνληαο ζε απψιεηεο άλσ ησλ 750 εθ. επξψ κέζα ζε ηξία ρξφληα. Απφ ην έηνο 2005 θαη κεηά, ε ηάζε απηή αληηζηξάθεθε, πξαγκαηνπνηψληαο ζεκαληηθέο θαη ηαρχηαηεο απμήζεηο ησλ θαζαξψλ θεξδψλ, ηα νπνία ην 2007 έθηαζαλ λα είλαη πάλσ απφ 1,5 δηο. επξψ Οη πλνιηθέο Τπνρξεώζεηο ηνπ θιάδνπ Πίλαθαο 46. Δηήζηεο πλνιηθέο Τπνρξεώζεηο ηνπ θιάδνπ Κιάδνο Έηνο χλνιν Τπνρξεψζεσλ Πάξνρνη ηειεπ/θψλ θαη ,7 δηαδηθη. Τπεξεζηψλ Πάξνρνη ηειεπ/θψλ θαη ,4 δηαδηθη. Τπεξεζηψλ Πάξνρνη ηειεπ/θψλ θαη ,6 δηαδηθη. Τπεξεζηψλ Πάξνρνη ηειεπ/θψλ θαη ,7 δηαδηθη. Τπεξεζηψλ Πάξνρνη ηειεπ/θψλ θαη δηαδηθη. Τπεξεζηψλ ,3 Ζ εμάξηεζε ησλ ζπλνιηθψλ ππνρξεψζεσλ ηνπ θιάδνπ απφ ην ρξφλν Y(t) = *t 96

97 ύνολο Τποσπεώζεων_2 Απφ ηελ ζρέζε απηήλ θαζψο θαη απφ ηνπο πίλαθεο 43 θαη 46 παξαηεξνχκε φηη πξάγκαηη ε ηαρεία αχμεζε ησλ Ηδίσλ Κεθαιαίσλ ηνπ θιάδνπ ήηαλ σο απνηέιεζκα ηεο ζπλερήο αχμεζεο ησλ ππνρξεψζεσλ ηνπ αιιά θαη ηεο δηαξθήο αχμεζεο ησλ επελδχζεσλ πνπ πξαγκαηνπνίεζε θαηά ηελ ππφ κειέηε πεξίνδν. Δπηπιένλ ην ζχλνιν ησλ ππνρξεψζεσλ ηνπ θιάδνπ απμάλεηε κε πνιχ ηαρχ ξπζκφ, ηεο ηάμεο ηνπ 1,5 δηο επξψ εηεζίσο, ην νπνίν καο νδεγεί ζην ζπκπέξαζκα φηη, ελδερνκέλσο, λα κελ κπνξεί λα θαιχςεη ηεο αλάγθεο ηνπ κφλν απφ ηα ίδηα θεθάιαηα θαη φηη ίζσο νη επελδχζεηο πνπ πξαγκαηνπνίεζε λα κελ ήηαλ αξθεηά απνδνηηθέο έηζη ψζηε λα ηνπ πξνζδψζνπλ ην θαηάιιειν θεθάιαην γηα ηελ κείσζε ησλ νθεηιψλ ηνπ/ Δπίζεο ην γεγνλφο απηφ, ηεο ηαρείαο αχμεζεο ησλ ζπλνιηθψλ ππνρξεψζεσλ ηνπ θιάδνπ, καο νδεγεί ζην ζπκπέξαζκα φηη δελ πξαγκαηνπνηείηε ζσζηή θαη έγθαηξε δηαρείξηζε ησλ δαλείσλ θαη ησλ ηδίσλ θεθαιαίσλ ηνπ θιάδνπ απφ ηα άηνκα πνπ είλαη αξκφδηα γηα ηελ νκαιή θαη απνδνηηθή ηνπ ιεηηνπξγία. Γηάγξακκα 36. Γξαθηθή παξάζηαζε ηεο ζρέζεο ησλ πλνιηθώλ Τπνρξεώζεσλ ηνπ θιάδνπ κε ην Υξόλν Πάποσοι ηηλεπ/κών και διαδικη. Τπηπεζιών Linear Trend Model Yt = *t Variable Actual Fits Accuracy Measures MAPE 6 MAD 417 MSD Year

98 11.4. πζρέηηζε ησλ πσιήζεσλ ηνπ θιάδνπ Καηαζθεπώλ Δμνπιηζκνύ κε ηηο πσιήζεηο ηνπ θιάδνπ Δκπνξίνπ Πξντόλησλ θαη ηνπ θιάδνπ παξνρώλ Σειεπ. Καη Γπαδ. Τπεξεζηώλ ΣΠΔ Με ηελ ρξήζε ηνπ ζηαηηζηηθνχ πξνγξάκκαηνο Minitab εμάγνπκε ηελ αθφινπζε ζρέζε: Regression Equation Πσιήζεηο = -2154,95-0, Πσιήζεηο_1 + 0, Πσιήζεηο_2, φπνπ : Πσιήζεηο : νη πσιήζεηο ηνπ θιάδνπ Καηαζθεπψλ Δμνπιηζκνχ Πσιήζεηο_1 : νη πσιήζεηο Δκπνξίαο Πξντφλησλ Πσιήζεηο_2 : νη πσιήζεηο ηνπ θιάδνπ παξνρψλ Σειεπ. θαη Γπαδ. Τπεξεζηψλ Απφ ηελ εμίζσζε απηήλ παξαηεξνχκε φηη νη πσιήζεηο ηνπ θιάδνπ Καηαζθεπψλ Δμνπιηζκνχ είλαη αξλεηηθά ζπλπθαζκέλεο κε ηηο πσιήζεηο ηνπ θιάδνπ Δκπνξίαο Πξντφλησλ θαη ζεηηθά κε ηηο πσιήζεηο ηνπ θιάδνπ παξνρψλ Σειεπ. θαη Γπαδ, Τπεξεζηψλ. Σν απνηέιεζκα απηφ είλαη απνιχησο ινγηθφ, ηδηαίηεξα αλ αλαινγηζηεί θαλείο ην γεγνλφο φηη ηα πξντφληα ηνπ θιάδνπ παξνρήο Σειεπ. θαη Γπαδηθη. Τπεξεζηψλ είλαη πκπιεξσκαηηθά κε ηα πξντφληα ηνπ θιάδνπ Καηαζθεπψλ Δμνπιηζκνχ, δηφηη ιφγσ ηεο βειηίσζεο ησλ παξερφκελσλ ππεξεζηψλ αιιάδεη θαη ν κεραλνινγηθφο εμνπιηζκφο πνπ ηηο ππνζηεξίδεη θαη άξα απμάλνληαη απηφκαηα θαη νη πσιήζεηο ηνπ θιάδνπ Καηαζθεπψλ Δμνπιηζκνχ ιφγσ ηεο παξαγσγήο λέσλ θαη εμεηδηθεπκέλσλ κεραλεκάησλ πνπ είλαη αλαγθαία γηα λα αμηνπνηήζεη θάπνηνο ηηο λέεο θαη βειηησκέλεο ηερλνινγηθέο ππεξεζίεο πνπ ηνπ παξέρνληαη. Αληίζεηα ηα πξντφληα ηνπ θιάδνπ Δκπνξίαο Πξντφλησλ είλαη ππνθαηάζηαηα ησλ πξντφλησλ ηνπ θιάδνπ Καηαζθεπψλ Δμνπιηζκνχ δηφηη φζν απμάλνληαη νη πσιήζεηο ηνπ πξψηνπ ηφζν ε θαηαλάισζε ησλ πξντφλησλ ηνπ δεχηεξνπ κεηψλεηε. Απηφ είλαη ινγηθφ αλ αλαινγηζηεί θαλείο φηη ζηηο Καηαζθεπέο Δμνπιηζκνχ ΣΠΔ ηα κεραλήκαηα θαηαζθεπάδνληαη εμ αξρήο κε εμεηδηθεπκέλεο πξνδηαγξαθέο ελψ ζην Δκπφξην Πξντφλησλ ηα πξντφληα θαηαθζάλνπλ απφ ην εμσηεξηθφ έηνηκα θαη ρσξίο λα ρξεηάδνληαη ρσξίο θάπνηεο ηξνπνπνηήζεηο, κε απνηέιεζκα απηφ λα κεηψλεη ηελ δήηεζε ζηηο Διιεληθέο επηρεηξήζεηο πνπ θαηαζθεπάδνπλ ηα πξντφληα απηά ζηελ Διιάδα. 98

99 Summary of Model S = 87,0512 R-Sq = 92,19% R-Sq(adj) = 84,38% Απφ ην Summary Model βιέπνπκε φηη ην R-Sq(adj) είλαη ίζν κε 84,38% ην νπνίν καο δείρλεη φηη έρνπκε έλα πάξα πνιχ θαιφ κνληέιν, δειαδή ην κνληέιν καο αληηπξνζσπεχεη ζε έλα πνιχ κεγάιν βαζκφ ηελ πξαγκαηηθφηεηα, φζνλ αθνξά ηελ ζπζρέηηζε ησλ πσιήζεσλ κεηαμχ ησλ θιάδσλ απηψλ πζρέηηζε ησλ πσιήζεσλ ηνπ θιάδνπ Παξόρσλ Σειέπ. Καη Γπαδ. Τπεξεζηώλ κε ηηο πσιήζεηο ησλ θιάδσλ Καηαζθεπήο Δμνπιηζκνύ θαη Δκπνξίνπ Πξντόλησλ ΣΠΔ. Πσιήζεηο_2 = 4602,28 + 1,99567 Πσιήζεηο + 0, Πσιήζεηο_1, φπνπ Πσιήζεηο_2 : νη πσιήζεηο ησλ Γπαδ. Καη Σειεπ. Τπεξεζηψλ Πσιήζεηο : νη πσιήζεηο ηνπ θιάδνπ Καηαζθεπήο Δμνπιηζκνχ Πσιήζεηο_2 : νη πσιήζεηο ηνπ θιάδνπ Δκπνξίνπ Πξντφλησλ ΣΠΔ Απφ ηελ παξαπάλσ ζρέζε ησλ πσιήζεσλ παξαηεξνχκε φηη ππάξρεη ζεηηθή ζπζρέηηζε κεηαμχ ησλ πσιήζεσλ ησλ θιάδσλ ηνπ ηνκέα ΣΠΔ, δηφηη νη ππεξεζίεο ηειεπηθνηλσληψλ θαη δηαδηθηχνπ είλαη ζπκπιεξσκαηηθέο κε ηα πξντφληα ηνπ θιάδνπ Καηαζθεπήο Δμνπιηζκνχ θαη ηνπ θιάδνπ Δκπνξίαο πξντφλησλ ΣΠΔ. Απηφ ζπκβαίλεη γηα ηνλ ιφγν φηη ε πξνζθνξά λέσλ θαη εμεηδηθεπκέλσλ ππεξεζηψλ ΣΠΔ είλαη άκεζα ζπλπθαζκέλε κε ηελ πνηφηεηα θαη ηελ βειηίσζε ησλ λέσλ πξντφλησλ πνπ δηαηίζεληαη απφ ηνπο θιάδνπο Δκπνξίαο Πξντφλησλ θαη Καηαζθεπήο Δμνπιηζκνχ ΣΠΔ. Δπίζεο παξαηεξνχκε φηη ε πνξεία ησλ πσιήζεσλ ησλ Τπεξεζηψλ ΣΠΔ είλαη πεξηζζφηεξν εμαξηεκέλεο απφ ηηο πσιήζεηο ηνπ θιάδνπ Δμνπιηζκνχ (1,99) απ φηη κε ηνλ θιάδν Δκπνξίαο Πξντφλησλ ΣΠΔ (0,47). Summary of Model S = 181,640 R-Sq = 93,61% R-Sq(adj) = 87,22% Απφ ηα απνηειέζκαηα ηνπ Summary of Model βιέπνπκε φηη ην R-Sq(adj) είλαη ίζν κε 87,22% ην νπνίν καο επηβεβαηψλεη φηη έρνπκε θαηαζθεπάζεη έλα πάξα πνιχ θαιφ θαη 99

100 Πωλήζειρ απνδεθηφ κνληέιν γηα λα πεξηγξάςνπκε ηελ ζρέζε κεηαμχ ησλ πσιήζεσλ ησλ θιάδσλ πνπ απαξηίδνπλ ηνλ ηνκέα ησλ ΣΠΔ Μειέηε ηνπ ζπλόινπ ησλ θιάδσλ ΣΠΔ Πίλαθαο 47. Οη πσιήζεηο θαη ηα Καζαξά Κέξδε ηνπ ηνκέα ΣΠΔ Κιάδνο_3 Έηνο_3 Πσιήζεηο_3 Καζαξά Κέξδε_3 χλνιν ,5 1363,09 χλνιν ,9 1017,40 χλνιν ,4 490,94 χλνιν ,4 1843,01 χλνιν ,0 1711,49 Απφ ην πίλαθα απηφλ παξαηεξνχκε φηη θαη νη Πσιήζεηο ηνπ ζπλφινπ ησλ θιάδσλ ΣΠΔ θαη ηα Καζαξά ηνπο Κέξδε πξαγκαηνπνηνχλ αλάινγεο απμήζεηο, θηάλνληαο ην 2007, νη πσιήζεηο ηα 16 δηο επξψ θαη ηα θαζαξά θέξδε ηα 1,7 δηο. πλάξηεζε ησλ πσιήζεσλ ηνπ ζπλφινπ ησλ θιάδσλ ΣΠΔ κε ηνλ ρξφλν Y(t) = *t Απφ ηελ παξαπάλσ ζπλάξηεζε παξαηεξνχκε φηη νη πσιήζεηο ηνπ ζπλφινπ ησλ θιάδσλ ΣΠΔ απμάλνληαη κε κέζν εηήζην ξπζκφ ηεο ηάμεο ησλ 480 εθ. επξψ. Γηάγξακκα 37. Γξαθηθή παξάζηαζε ησλ πσιήζεσλ ηνπ ζπλόινπ ησλ θιάδσλ ΣΠΔ κε ην ρξόλν ύνολο Linear Trend Model Yt = *t Variable Actual Fits Accuracy Measures MAPE 2 MAD 314 MSD Year

101 Καθαπά Κέπδη Όπσο εηθνλίδεη θαη ην δηάγξακκα 37 ε κνλαδηθή πηψζε ησλ πσιήζεσλ πνπ παξνπζηάδεη ην ζχλνιν ησλ θιάδσλ πνπ απαξηίδνπλ ηηο Σερλνινγίεο Πιεξνθνξηθήο θαη Δπηθνηλσληψλ, πξαγκαηνπνηείηε ηελ ρξνληθή πεξίνδν ζεκεηψλνληαο πηψζε ηεο ηάμεο ησλ 500 εθ. επξψ. πλάξηεζε ησλ Καζαξψλ Κεξδψλ ηνπ ζπλφινπ ΣΠΔ κε ην ρξφλν Απφ ηελ αθφινπζε ζπλάξηεζε κπνξνχκε λα παξαηεξήζνπκε κία κέζε αχμεζε ησλ Καζαξψλ Κεξδψλ ησλ ΣΠΔ θαηά 152 εθ. επξψ εηεζίσο. Y(t) = *t Γηάγξακκα 38. Γξαθηθή παξάζηαζε ησλ Καζαξώλ Κεξδώλ ηνπ ζπλόινπ ησλ θιάδσλ κε ην ρξόλν ύνολο Linear Trend Model Yt = *t Variable Actual Fits Accuracy Measures MAPE 46 MAD 364 MSD Year Απφ ην δηάγξακκα απηφ βιέπνπκε ηελ θαηαθφξπθε πηψζε ησλ θαζαξψλ Κεξδψλ πνπ αθνινπζεί ν ηνκέαο ΣΠΔ ηελ πεξίνδν , παξ φιν πνπ ηελ πεξίνδν παξνπζίαζε ζεκαληηθή αχμεζε ησλ πσιήζεσλ ηνπ. 101

102 12. ύγθξηζε θαη Αμηνιόγεζε ησλ θιάδσλ κε ηελ ρξήζε ησλ ρξεκαηννηθνλνκηθώλ δεηθηώλ ηνπο Ο αθφινπζνο πηλάθαο εηθνλίδεη ηνπο ρξεκαηννηθνλνκηθνχο δείθηεο, γηα ηνπο ηξείο ππφ κειέηε θιάδνπο, θαηά ην έηνο Πίλαθαο 48. Υξεκαηννηθνλνκηθνί δείθηεο ησλ ππό αλάιπζε θιάδσλ γηα ην Γείθηεο Δμνπιηζκνύ Δκπνξίαο Τπεξεζηώλ ύλνιν Μ.Ο. Σξέρνπζα Ρεπζηφηεηα = Κπθινθ. Δλέξγ. / Βξάρ. Τπνρξ. 1,27 1,15 1,33 1,29 1,26 Γείθηεο Απηνλνκίαο = Ίδηα Κεθ. / χλ. Δλεξγ. 41,25% 26,01% 41,93% 39,03% 37,06% Βαζκφο Παγηνπνίεζεο = Πάγηα / χλ Δλεξγ. 44,95% 25,80% 68,91% 55,39% 48,76% Γαλεηαθή Δπηβάξπλζε = Ξέλα Κέθ. / Ίδηα Κεθ. 1,42 2,85 1,38 1,56 1,80 Απνδ. πλφι. Κέθ. = Κάζ. Κέξδε / χλ. Δλέξγ. 1,89% 3,17% 9,36% 7,54% 5,49% Μεηθηφ Πεξηζ. Κέξδνπο = Μεηθηά Κέξδε / Πσιήζεηο 14,09% 17,68% 34,58% 28,21% 23,64% Turnover = Πσι. / χλ. Δλέξγ. 88,33% 135,45% 60,83% 76,79% 90,35% Απφ ηνλ παξαπάλσ πίλαθα παξαηεξνχκε φηη θαηά ην έηνο 2003 ν πνην απνδνηηθφο θαη ιεηηνπξγηθφο θιάδνο ήηαλ ν θιάδνο ησλ Γπαδ. θαη Σειεπ. Τπεξεζηψλ ΣΠΔ. Ο δείθηεο ηεο ηξέρνπζαο ξεπζηφηεηαο κίαο επηρείξεζεο ή ελφο θιάδνπ καο δείρλεη ηελ επρέξεηα αληαπφθξηζεο ηεο επηρείξεζεο ή ηνπ θιάδνπ λα αληαπνθξηζνχλ ζηηο βξαρππξφζεζκεο ππνρξεψζεηο ηνπο. Μία ηθαλνπνηεηηθή ηηκή ηνπ δείθηε ξεπζηφηεηαο θπκαίλεηε κεηαμχ ησλ 1,5 θαη ησλ 2,5 κνλάδσλ. 102

103 Αλ ν δείθηεο απηφο μεπεξάζεη ηηο 2,5 κνλάδεο ηφηε απηφ ζα ζεκαίλεη ή ηελ αλαπνηειεζκαηηθή ρξήζε θεθαιαηαθψλ πφξσλ ή ηελ ππεξβνιηθή πηζησηηθή επέθηαζε ηνπ θιάδνπ ιφγσ αληαγσληζηηθνχ κεηνλεθηήκαηνο. Έηζη ν θιάδνο ηνπ νπνίνπ ε ηηκή ηνπ δείθηε άκεζεο ξεπζηφηεηαο ηνπ θηάλεη πνην θνληά ζην επηζπκεηφ φξην είλαη ν θιάδνο παξνρήο ππεξεζηψλ ΣΠΔ (1,33) αθνινπζνχκελνο απφ ην θιάδν εμνπιηζκνχ (1,27) θαη ην θιάδν εκπνξίαο πξντφλησλ ΣΠΔ (1,15). ηελ ζπλαίρεηα κειεηάκε ηελ θαηάηαμε ησλ θιάδσλ ζχκθσλα κε ηνλ δείθηε απηνλνκίαο. Ο δείθηεο απηφο καο δείρλεη ηελ θεθαιαηαθή απηνλνκία ηεο επηρείξεζεο, δειαδή ην ρξεκαηηθφ θεθάιαην ην νπνίν έρεη ζηελ δηάζεζε ηεο κία επηρείξεζε, είηε ίδηα είηε μέλα θεθάιαηα, γηα επαλεπέλδπζε. Παξαηεξνχκε φηη θαη ζηνλ δείθηε απηνλνκίαο, ν θιάδνο ησλ Τπεξεζηψλ ΣΠΔ θαηέρεη εγεηηθή ζέζε επηηπγράλνληαο πνζνζηφ ηεο ηάμεο ηνπ 41,93% αθνινπζνχκελνο απφ ηνλ θιάδν εμνπιηζκνχ (41,25%) θαη ηνλ θιάδν εκπνξίαο πξντφλησλ ΣΠΔ (26,01%). Ο δείθηεο ηνπ βαζκνχ παγηνπνίεζεο καο δείρλεη ηνλ βαζκφ ζηνλ νπνίν ηα θεθάιαηα ηεο επηρείξεζεο επελδχνληαη ζε πάγηα πεξηνπζηαθά ζηνηρεία, έλαληη ησλ πνην ξεπζηνπνηήζηκσλ θαη επηπιένλ καο δείρλεη κία πξψηε απνηχπσζε ηεο θεθαιαηαθήο δηάξζξσζεο ηεο επηρείξεζεο ή ηνπ θιάδνπ. Δπηρεηξήζεηο θαη θιάδνη κε πςειφ δείθηε θεθαιαηαθήο δηάξζξσζεο είλαη έληαζεο παγίσλ θεθαιαίσλ ελψ κε ρακειφ δείθηε είλαη έληαζεο θπθινθνξνχλησλ πεξηνπζηαθψλ ζηνηρείσλ. Απφ ηα πξνεγνχκελα θαη απφ ηα δεδνκέλα ηνπ αλσηέξσ πίλαθα εμάγεηε ην ζπκπέξαζκα φηη ν θιάδνο ησλ ππεξεζηψλ είλαη θιάδνο έληαζεο παγίσλ θεθαιαίσλ (68,91%), δειαδή επελδχεη πνιιά απφ ηα πεξηνπζηαθά ηνπ ζηνηρεία ζε πάγηα θεθάιαηα, ν θιάδνο ηνπ εκπνξίνπ πξντφλησλ ΣΠΔ (26,01%) είλαη έληαζεο θπθινθνξνχλησλ πεξηνπζηαθψλ ζηνηρείσλ θαη ν θιάδνο ηνπ εμνπιηζκνχ βξίζθεηε ζε κία ελδηάκεζε θαηάζηαζε (44,95%). Ο δείθηεο δαλεηαθήο επηβάξπλζεο καο δείρλεη ην θαηά πφζν κία επηρείξεζε ή έλαο θιάδνο θάλεη ρξήζε μέσλ θεθαιαίσλ αληί γηα δηθά ηνπ (ίδηα θεθάιαηα) γηα ηελ πξαγκαηνπνίεζε λέσλ επελδχζεσλ. Όζν κεγαιχηεξε είλαη ε ηηκή ηνπ δείθηε απηνχ ηφζνο πςειφηεξεο είλαη θαη νη δαλεηαθέο ηνπ ππνρξεψζεηο θαη άξα θαη ηφζν πςειφηεξε ε εμάξηεζε ηνπ απφ ηνπ πηζησηέο ηνπ. 103

104 Καη εδψ ν θιάδνο ησλ παξερφκελσλ ππεξεζηψλ ΣΠΔ θαηέρεη εγεηηθή ζέζε έλαληη ησλ άιισλ δχν πνπ απαξηίδνπλ ην ζχλνιν ηνπ Σνκέα Σερλνινγηψλ Πιεξνθνξηθήο θαη Δπηθνηλσληψλ επηηπγράλνληαο ηε ρακειφηεξε ηηκή ηνπ δείθηε δαλεηαθήο επηβάξπλζεο (1,38) ζε ζρέζε κε ηνλ θιάδν εμνπιηζκνχ ΣΠΔ (1,42) θαη ηνλ θιάδν εκπνξίαο πξντφλησλ ΣΠΔ (2,85). Ο δείθηεο απνδνηηθφηεηαο ζπλνιηθψλ θεθαιαίσλ εμεηάδεη κε ηελ ζεηξά ηνπ ηε δπλαηφηεηα ησλ επηρεηξήζεσλ ή ησλ θιάδσλ γηα ηελ θαιχηεξε αμηνπνίεζε ησλ θεθαιαίσλ ηνπο, ειέγρεη δειαδή ηελ ηθαλφηεηα ηνπ θιάδνπ ή ηεο επηρείξεζεο λα πξαγκαηνπνηήζνπλ θέξδε. Απφ ηα δεδνκέλα ηνπ πίλαθα 48 βιέπνπκε φηη ην κεγαιχηεξν πνζνζηφ πξαγκαηνπνηνχκελσλ θεξδψλ ζε ζρέζε κε ην ζχλνιν ηνπ ελεξγεηηθνχ ηνπ θιάδνπ, ην θαηέρεη ν θιάδνο παξνρήο ππεξεζηψλ (9,36%) αθνινπζνχκελνο απφ ηνλ θιάδν εκπνξίαο πξντφλησλ ΣΠΔ (3,17%) θαη ηνλ θιάδν εμνπιηζκψλ γξαθείνπ ΣΠΔ (1,89%) φπνπ πξαγκαηνπνηεί θαη ηα ιηγφηεξα θέξδε ζε ζρέζε κε ην ζχλνιν ηνπ ελεξγεηηθνχ πνπ θαηέρεη θαζψο επίζεο θαη ησλ ζπλφισλ ησλ ελεξγεηηθψλ ησλ άιισλ θιάδσλ. Ο δείθηεο κεηθηνχ πεξηζσξίνπ θέξδνπο αληαλαθιά ηελ ιεηηνπξγηθή απνηειεζκαηηθφηεηα ηεο επηρείξεζεο θαη ηελ ηθαλφηεηα ηεο λα δηακνξθψλεη ζπκθέξνπζεο ηηκέο ζηελ αγνξά αιιά θαη λα ειέγρεη ην θφζηνο ιεηηνπξγίαο ηεο. Με ιίγα ιφγηα, ηα παξαπάλσ, ππνδειψλνπλ ηελ ηθαλφηεηα ηνπ θιάδνπ λα δεκηνπξγήζεη πιεφλαζκα θαηά ηελ δηαδηθαζίαο ηεο παξαγσγήο ησλ πξντφλησλ ε ησλ ππεξεζηψλ πνπ απηφο πξνζθέξεη. Καη γηα ηνλ παξφλ δείθηε νη επηρεηξήζεηο πνπ απαξηίδνπλ ην θιάδν ησλ ππεξεζηψλ ΣΠΔ επηηπγράλνπλ ην κεγαιχηεξν πνζνζηφ απνηειεζκαηηθφηεηαο (34,58%) επηηπγράλνληαο πςειέο πσιήζεηο ιφγσ ησλ ρακειά ακεηβφκελσλ, ελδερνκέλσο, ππεξεζηψλ πνπ πξνζθέξνπλ, θξαηψληαο παξάιιεια θαη ην ιεηηνπξγηθφ ηνπο θφζηνο ζε πνιχ ρακειά επίπεδα. Ο δείθηεο Κπθινθνξηαθήο ηαρχηεηαο ελεξγεηηθνχ (turnover) δείρλεη ηελ εληαηηθφηεηα κε ηελ νπνία ε επηρείξεζε ή ν θιάδνο εθκεηαιιεχνληαη ηα πεξηνπζηαθά ηνπο ζηνηρεία κε ζθνπφ ηελ επίηεπμε πσιήζεσλ. Πνιχ ρακειφο δείθηεο ζεκαίλεη ππεξεπέλδπζε θεθαιαίσλ ζε ζρέζε κε ηελ πξαγκαηνπνηνχκελεο πσιήζεηο, δειαδή δελ έρνπκε ηηο αλάινγεο πσιήζεηο πνπ ζα ήηαλ απνδεθηέο γηα ην χςνο απηφ ηεο επέλδπζεο. Δπηπιένλ ε πνιχ πςειή ηηκή ηνπ δείθηε απηνχ ζεκαίλεη ή πςειή θεξδνθνξία ζε επηθεξδήο πσιήζεηο ή πςειέο δεκηέο ζε αληίζεηε πεξίπησζε. 104

105 Με ηελ ρξήζε ηνπ δείθηε απηνχ, γηα ηελ ζχγθξηζε ησλ 3 θιάδσλ πνπ δξαζηεξηνπνηνχληαη ζην Σνκέα Σερλνινγηψλ Πιεξνθνξηθήο θαη Δπηθνηλσληψλ, θαη κε ηα δεδνκέλα ηνπ αλσηέξσ πίλαθα παξαηεξνχκε φηη εδψ ην ζπγθξηηηθφ πιενλέθηεκα ην θαηέρεη ν θιάδνο εμνπιηζκνχ γξαθείσλ ν νπνίνο επηηπγράλεη έλα πνζνζηφ ηεο ηάμεο ηνπ 88% ην νπνίν ππνδειψλεη θαιχηεξε θαη εληαηηθφηεξε ρξήζε θεθαιαίσλ γηα ηελ πξαγκαηνπνίεζε πσιήζεσλ ζε ζρέζε κε ην θιάδν ησλ Τπεξεζηψλ (61%),φπνπ ην ζχλνιν ηνπ ελεξγεηηθνχ είλαη δπζαλάινγν απφ ηηο πξαγκαηνπνηνχκελεο πσιήζεηο, θαη ηνλ θιάδν εκπνξίαο πξντφλησλ ΣΠΔ, φπνπ πξαγκαηνπνηνχληαη επελδχζεηο κε πςειφ ξίζθν νη νπνίεο κπνξεί λα απνθέξνπλ είηε πςειά θέξδε αλ νη πξαγκαηνπνηνχκελεο πσιήζεηο πξνθχςνπλ επηθεξδήο ή κεγάιεο δεκηέο ζηελ αληίζεηε πεξίπησζε. Γεληθφηεξα ν πνην ζπγθξαηεκέλνο, απφ πιεπξάο ξηςνθίλδπλσλ επελδχζεσλ, απνδεηθλχεηε ν θιάδνο ησλ επηρεηξήζεσλ εμνπιηζκνχ γξαθείσλ, ην νπνίν ζεσξείηε θαη θαιχηεξε ζηξαηεγηθή γηα επελδπηέο νη νπνίνη απνζηξέθνληαη ηνλ θίλδπλν θαη ζέινπλ φζν ην δπλαηφλ λα αζθαιίζνπλ ηα ππελδεδπκέλα θεθάιαηα ηνπο. Πίλαθαο 49. Υξεκαηννηθνλνκηθνί δείθηεο ησλ ππό αλάιπζε θιάδσλ γηα ην Γείθηεο Δμνπιηζκνύ Δκπνξίαο Τπεξεζηώλ ύλνιν Μ.Ο. Σξέρνπζα Ρεπζηφηεηα = Κπθινθ. Δλέξγ. / Βξάρ. Τπνρξ. 1,58 1,13 1,06 1,19 1,24 Γείθηεο Απηνλνκίαο = Ίδηα Κεθ. / χλ. Δλεξγ. 41,17% 24,88% 40,22% 38,05% 36,08% Βαζκφο Παγηνπνίεζεο = Πάγηα / χλ Δλεξγ. 42,39% 26,34% 70,37% 55,54% 48,66% Γαλεηαθή Δπηβάξπλζε = Ξέλα Κέθ. / Ίδηα Κεθ. 1,43 3,02 1,49 1,63 1,8925 Απνδ. πλφι. Κέθ. = Κάζ. Κέξδε / χλ. Δλέξγ. 2,56% 3,11% 6,89% 6,37% 4,73% Μεηθηφ Πεξηζ. Κέξδνπο = Μεηθηά Κέξδε / Πσιήζεηο 11,96% 17,30% 31,53% 26,26% 21,76% Turnover = Πσι. / χλ. Δλέξγ. 94,15% 142,58% 67,48% 82,05% 96,57% 105

106 Απφ ηνλ παξαπάλσ πίλαθα παξαηεξνχκε φηη θαηά ην έηνο 2004 ε πνξεία ησλ θιάδσλ αξρίδεη λα κεηαβάιεηε θαζψο ν θιάδνο εμνπιηζκνχ γξαθείσλ αξρίδεη λα απνθηά ην ζπγθξηηηθφ πιενλέθηεκα έλαληη ησλ δχν άιισλ θιάδσλ θαη ηδηαίηεξα ηνπ θιάδνπ παξνρήο ππεξεζηψλ φπνπ ήηαλ θαη ν πνην απνδνηηθφο θαηά ην Όζνλ αθνξά ην δείθηε ηξέρνπζαο ξεπζηφηεηαο κίαο επηρείξεζεο ή ελφο θιάδνπ παξαηεξνχκε φηη ην ζπγθξηηηθφ πιενλέθηεκα ην θαηέρεη ν θιάδνο ησλ επηρεηξήζεσλ εμνπιηζκνχ γξαθείνπ ν νπνίνο επηηπγράλεη κία ηδαληθή ηηκή ηνπ δείθηε ηεο ηάμεο ηνπ 1,58 θαη ην νπνίν ππνδειψλεη ηελ πνιχ θαιή επρέξεηα πνπ δηαζέηεη θιάδνο σο πξνο ηελ ηθαλνπνίεζε ησλ βξαρππξφζεζκσλ ππνρξεψζεσλ ηνπ. Αθνινπζεί ν θιάδνο ηνπ εκπνξίνπ κε ηηκή δείθηε 1,13 θαη ν θιάδνο ησλ παξερφκελσλ ππεξεζηψλ ΣΠΔ ν νπνίνο θαηά ην 2004 παξνπζηάδεη ηελ ρεηξφηεξε απφδνζε φζνλ αθνξά ηνλ ππφ κειέηε δείθηε. ηελ ζπλαίρεηα ζα κειεηήζνπκε ηελ απφδνζε ησλ ππφ κειέηε θιάδσλ φζνλ αθνξά ηνλ δείθηε απηνλνκίαο. Ο δείθηεο απηφο, φπσο ήδε έρνπκε αλαθέξεη καο δείρλεη ηελ θεθαιαηαθή απηνλνκία ηεο επηρείξεζεο, δειαδή ην ρξεκαηηθφ θεθάιαην ην νπνίν έρεη ζηελ δηάζεζε ηεο κία επηρείξεζε, είηε ίδηα είηε μέλα θεθάιαηα, γηα επαλεπέλδπζε. Απφ ηα δεδνκέλα ηνπ πίλαθα γίλεηε αληηιεπηφ φηη ν θιάδνο κε ηελ κεγαιχηεξε απηνλνκία θεθαιαίσλ είλαη ν θιάδνο ησλ επηρεηξήζεσλ εμνπιηζκνχ γξαθείσλ γηα ην ηνκέα Σερλνινγηψλ πιεξνθνξηθήο θαη επηθνηλσληψλ επηηπγράλνληαο έλα πνζνζηφ ηνπ δείθηε απηνλνκίαο 42%. Απηφ ην πνζνζηφ νπζηαζηηθά δείρλεη φηη ζρεδφλ θαηά ην ήκηζπ ν θιάδνο απηφο ζηεξίδεηε ζηα δηθά ηνπ θεθάιαηα (Ίδηα Κεθάιαηα) κε απνηέιεζκα λα κελ ππάξρεη κεγάιε εμάξηεζε απφ ηνπο πηζησηέο θαη ηνπο δαλεηζηέο ηνπ. Σν θιάδν ησλ εμνπιηζκνχ γξαθείσλ ηνλ αθνινπζεί ν θιάδνο ησλ ππεξεζηψλ επηηπγράλνληαο δείθηε απηνλνκίαο 40% θαη ν θιάδνο ηνπ εκπνξίνπ πξντφλησλ ΣΠΔ κε πνζνζηφ ηεο ηάμεο ηνπ 25%, ν νπνίνο θαηέρεη θαη ηελ κηθξφηεξε ζέζε ζηελ θαηάηαμε καο φζνλ αθνξά ηνλ δείθηε απηνλνκίαο. Απφ ηελ κειέηε ηνπ δείθηε βαζκνχ παγηνπνίεζεο θαη απφ ηα εηθνληδφκελα απνηειέζκαηα ηνπ αλσηέξσ πίλαθα νδεγνχκαζηε ζην ζπκπέξαζκα φηη θαη γηα ην 2004 ν θιάδνο ησλ παξερφκελσλ ππεξεζηψλ ΣΠΔ είλαη έληαζεο παγίσλ θεθαιαίσλ επηηπγράλνληαο πνζνζηφ δείθηε 70%, αθνινπζεί ν θιάδνο εμνπιηζκνχ γξαθείσλ κε πνζνζηφ 42%, ν νπνίνο παξνπζίαζε πηψζε ηνπ βαζκνχ παγηνπνίεζεο ηνπ ζε ζρέζε κε ην 2003, θαη ηέινο έρνπκε ηνλ θιάδν εκπνξίνπ πξντφλησλ ΣΠΔ ν νπνίνο 106

107 επηηπγράλεη πνζνζηφ 26% θαη εμαθνινπζεί λα παξακέλεη έληαζεο πεξηνπζηαθψλ ζηνηρείσλ. Γείθηεο δαλεηαθήο επηβάξπλζεο Καη εδψ ν θιάδνο ηνπ εμνπιηζκνχ ΣΠΔ θαηέρεη εγεηηθή ζέζε γηα ην 2004 επηηπγράλνληαο ην ρακειφηεξν βαζκφ δαλεηαθήο επηβάξπλζεο (1,43) έλαληη ησλ άιισλ ππφ κειέηε θιάδσλ, αθνινπζνχκελνο απφ ησλ θιάδν ησλ ππεξεζηψλ ΣΠΔ (1,49) θαη ην θιάδν εκπνξίαο πξντφλησλ (3,02). Γεληθφηεξα ν θιάδνο πνπ βξίζθεηε ζηελ δπζκελέζηεξε ζέζε, φζνλ αθνξά ηελ εμάξηεζε ηνπ απφ ηνπο πηζησηέο ηνπ, είλαη ν θιάδνο ηνπ εκπνξίνπ πξντφλησλ ΣΠΔ ν νπνίνο, κάιηζηα, αχμεζε ηνλ βαζκφ δαλεηαθήο ηνπ επηβάξπλζεο ζε ζρέζε κε ην 2003 (2,85) θαηά 0,15 κνλάδεο. Ο δείθηεο απνδνηηθφηεηαο ζπλνιηθψλ θεθαιαίσλ Όπσο θαη ην 2003 έηζη θαη ην 2004 ν θιάδνο κε ηελ κεγαιχηεξε απφδνζε ζπλνιηθψλ θεθαιαίσλ, δειαδή ν θιάδνο κε ηελ κεγαιχηεξε απνηειεζκαηηθφηεηα ζηελ επίηεπμε θεξδψλ κέζσ ηεο ρξήζεο ησλ πεξηνπζηαθψλ ηνπ ζηνηρείσλ, είλαη ν θιάδνο παξνρήο ππεξεζηψλ ΣΠΔ επηηπγράλνληαο ηηκή δείθηε 6,89% θαη ν νπνίνο αθνινπζείηε απφ ηνλ θιάδν εκπνξίαο πξντφλησλ ΣΠΔ κε ηηκή 3,17% θαη ην θιάδν εμνπιηζκνχ κε ηηκή 2,56%. Παξφια απηά ν θιάδνο ησλ ππεξεζηψλ παξνπζίαζε κεγάιε πηψζε ζε ζρέζε κε ην 2003 φζνλ αθνξά ηελ επίδνζή ηνπ ζηνλ δείθηε απηφλ θαηά 2,5% ελψ νη άιινη δχν θιάδνη παξνπζίαζαλ αχμεζε ηνπ δείθηε κε ηελ κεγαιχηεξε αχμεζε λα ηελ ζεκεηψλεη ν θιάδνο εμνπιηζκνχ γξαθείσλ ΣΠΔ (+0,67%). Ο δείθηεο κεηθηνχ πεξηζσξίνπ θέξδνπο Ο θιάδνο κε ηελ κεγαιχηεξε ηθαλφηεηα δεκηνπξγίαο πιενλάζκαηνο, θαηά ηελ πξαγκαηνπνίεζε ηεο παξαγσγηθήο δηαδηθαζίαο είλαη, θαη γηα ην 2004, ν θιάδνο ησλ παξερφκελσλ ππεξεζηψλ ζηνλ ηνκέα ΣΠΔ κε ηηκή δείθηε 31,5%. Ο θιάδνο κε ηελ ρεηξφηεξε απφδνζε ήηαλ ν θιάδνο εμνπιηζκνχ γξαθείσλ (12%) κε ηνλ θιάδν εκπνξίαο πξντφλησλ λα βξίζθεηε ζε ζρεηηθά θαιχηεξε ζέζε επηηπγράλνληαο ηηκή δείθηε 17,3%. Ο δείθηεο Κπθινθνξηαθήο ηαρχηεηαο ελεξγεηηθνχ (turnover). Ο δείθηεο απηφο, φπσο πεξηγξάςακε θαη πξνεγνχκελνο, καο δείρλεη ηελ ηαρχηεηα κε ηελ νπνία κία επηρείξεζε ή έλαο θιάδνο εθκεηαιιεχνληαη ηα πεξηνπζηαθά ηνπο 107

108 ζηνηρεία κε ζθνπφ ηελ επίηεπμε πςειφηεξσλ πσιήζεσλ θαη άξα επίηεπμεο πςειφηεξνπ θέξδνπο. Δπηπιένλ αλ ν δείθηεο απηφο είλαη ζεκαληηθά πςειφηεξνο ηνπ 100% απηφ απηφκαηα ζεκάλεη φηη ν θιάδνο ή ε επηρείξεζε θάλνπλ ρξήζε ησλ θεθαιαίσλ ηνπο ζε ηδηαίηεξα επηζθαιείο επελδχζεηο νη νπνίεο αλ πξαγκαηνπνηήζνπλ θεξδνθφξεο πσιήζεηο ζα απνθέξνπλ πςειά θέξδε αιιά κπνξεί λα απνβνχλ κνηξαίεο αλ νη πξαγκαηνπνηνχκελεο πσιήζεηο δελ είλαη νη αλακελφκελεο θαη νδεγήζνπλ ζε εμεξεηηθά κεγάιεο δεκηέο. Απφ ηελ άιιε αλ ε ηηκή ηνπ δείθηε είλαη ζεκαληηθά ρακειφηεξε ηνπ 100% απηφ καο νδεγεί ζην ζπκπέξαζκα φηη ν θιάδνο θάλεη ρξήζε πνιιψλ πεξηζζφηεξσλ θεθαιαίσλ απφ φηη δηθαηνινγνχλ νη πξαγκαηνπνηνχκελεο πσιήζεηο ηνπ. χκθσλα κε ηα φζα αλαθέξακε θαη κε ηελ βνήζεηα ηνπ πίλαθα νδεγνχκαζηε ζην ζπκπέξαζκα φηη ηελ θαιχηεξε απφδνζε σο πξνο ηνλ αλαθεξφκελν δείθηε γηα ην 2004 ηελ πξαγκαηνπνίεζε ν θιάδνο ηεο θαηαζθεπήο εμνπιηζκνχ ΣΠΔ επηηπγράλνληαο πνζνζηφ ηεο ηάμεο ηνπ 94% θαη ν νπνίνο αθνινπζείηε απφ ηνπο άιινπο δχν κε ην θιάδν ηνπ εκπνξίνπ πξντφλησλ ΣΠΔ λα πξαγκαηνπνηεί επηζθαιείο επελδχζεηο (142,6%) θαη ηνλ θιάδν παξνρήο ππεξεζηψλ λα θάλεη ρξήζε πνιιψλ θεθαιαίσλ ρσξίο λα πξαγκαηνπνηεί ηηο αλάινγεο πσιήζεηο παξερφκελσλ ππεξεζηψλ (67,5%). Πίλαθαο 50. Υξεκαηννηθνλνκηθνί δείθηεο ησλ ππό αλάιπζε θιάδσλ γηα ην Γείθηεο Δμνπιηζκνύ Δκπνξίαο Τπεξεζηώλ ύλνιν Μ.Ο. Σξέρνπζα Ρεπζηφηεηα = Κπθινθ. Δλέξγ. / Βξάρ. Τπνρξ. 1,37 1,07 1,17 1,2 1,2025 Γείθηεο Απηνλνκίαο = Ίδηα Κεθ. / χλ. Δλεξγ. 42,17% 17,26% 36,65% 34,68% 32,69% Βαζκφο Παγηνπνίεζεο = Πάγηα / χλ Δλεξγ. 42,30% 23,20% 72,74% 58,39% 49,16% Γαλεηαθή Δπηβάξπλζε = Ξέλα Κέθ. / Ίδηα Κεθ. 1,37 4,79 1,73 1,88 2,4425 Απνδ. πλφι. Κέθ. = Κάζ. Κέξδε / χλ. Δλέξγ. 0,77% -0,28% 3,26% 2,93% 1,67% Μεηθηφ Πεξηζ. 11,37% 17,26% 22,73% 21,54% 18,23% 108

109 Κέξδνπο = Μεηθηά Κέξδε / Πσιήζεηο Turnover = Πσι. / χλ. Δλέξγ. 79,98% 146,37% 55,23% 70,33% 87,98% Καη εδψ παξαηεξνχκε φηη ν θιάδνο πνπ θπξηαξρεί έλαληη ησλ άιισλ δχν ηεο ζχγθξηζεο καο, είλαη ν θιάδνο ηνπ εμνπιηζκνχ ΣΠΔ φπνπ ν δείθηεο ηξέρνπζαο ξεπζηφηεηαο ηνπ θιάδνπ έθηαζε ηηο 1,37 κνλάδεο θηάλνληαο πνιχ θνληά ζην επηζπκεηφ φξην απφδνζεο ηνπ δείθηε. Παξφια απηά ν κφλνο θιάδνο ν νπνίνο παξνπζίαζε άλνδν ηνπ δείθηε ξεπζηφηεηαο ηνπ, ζε ζρέζε κε ην 2004, είλαη ν θιάδνο ησλ ππεξεζηψλ ΣΠΔ ν νπνίνο θαηφξζσζε λα επηηχρεη 1,17 κνλάδεο ζε ζρέζε ην 1,06 πνπ είρε ην Καηά ην ηξέρνλ έηνο (2005) ν κφλνο θιάδνο ν νπνίνο παξέκεηλε ζηαζεξφο σο πξνο ηελ απφδνζε ηνπ ζηνλ δείθηε απηνλνκίαο είλαη ν θιάδνο εμνπιηζκνχ ηνπ ηνκέα ΣΠΔ δηαηεξψληαο ην 42% πνπ είρε επηηχρεη θαη ην 2004 θαη ιακβάλνληαο επάμηα ηελ πξψηε ζέζε θαη γηα ην 2005 φζνλ αθνξά ηνλ δείθηε απηφλ. Δπίζεο νη θιάδνη εκπνξίαο πξντφλησλ ΣΠΔ θαη ππεξεζηψλ ΣΠΔ παξνπζίαζαλ πηψζε ηνπ δείθηε ηνπο θαηά 8% θαη 3,5% αληίζηνηρα. Όπσο θαη ην 2004 έηζη θαη ην 2005 ν θιάδνο παξνρήο ππεξεζηψλ ΣΠΔ θαηαιακβάλεη ηελ πξψηε ζέζε φζν αθνξά ηνλ δείθηε παγηνπνίεζεο (72,74%) παξακέλνληαο σο θιάδνο έληαζεο παγίσλ θεθαιαίσλ, δειαδή δηαζέηνληαο έλα κεγάιν κέξνο ησλ θεθαιαίσλ ηνπ ελεξγεηηθνχ ζηελ δηαηήξεζε θαη βειηίσζε ησλ παγίσλ θεθαιαίσλ ηνπ (γξαθεία, απνζήθεο θ.α.). Δπίζεο ν θιάδνο ηεο εκπνξίαο πξντφλησλ παξακέλεη θαη απηφο έληαζεο θπθινθνξνχλησλ πεξηνπζηαθψλ ζηνηρείσλ φπσο ίζρπε θαη ην 2004 παξνπζηάδνληαο κία ειαθξά αχμεζε ηεο έληαζεο ηνπ (23%) ζε ζρέζε κε ην 2004 (26%). Ο θιάδνο ηνπ εμνπιηζκνχ ΣΠΔ παξακέλεη ζηα ίδηα επίπεδα κε ην 2004 φζν αθνξά ηελ εμέιημε ηνπ δείθηε παγηνπνίεζεο ηνπ. Ο δείθηεο δαλεηαθήο επηβάξπλζεο Σελ κηθξφηεξε εμάξηεζε απφ ηνπο δαλεηζηέο ηνπ, παξνπζηάδνληαο ηαπηφρξνλα θαη κηα ειαθξά βειηίσζε ζε ζρέζε κε ην 2004, ζεκείσζε ν θιάδνο εκπνξίαο πξντφλησλ ΣΠΔ (1,37 ην 2005 ζε ζρέζε κε ην 1,43 ηνπ 2004) ιακβάλνληαο θαη εδψ ηελ πξψηε ζέζε κεηαμχ ησλ ππφ κειέηε θιάδσλ. 109

110 Διαθξηά αχμεζε ησλ ππνρξεψζεσλ ηνπ ζε ζρέζε κε ηα Ίδηα ηνπ θεθάιαηα παξνπζίαζε ν θιάδνο ησλ παξερφκελσλ ππεξεζηψλ ΣΠΔ παξνπζηάδνληαο αχμεζε ηεο ηάμεο ησλ 0,24 κνλάδσλ ζε ζρέζε κε ην Ο θιάδνο ηνπ νπνίνπ ε εμάξηεζε ηνπ απφ ηνπ πηζησηέο ηνπ απμήζεθε ζεκαληηθά είλαη ν θιάδνο ησλ πξντφλησλ ηνπ ηνκέα ΣΠΔ ν νπνίνο παξνπζίαζε αχμεζε ζρεδφλ 2 κνλάδεο ζε ζρέζε κε ην 2004 (4,79 έλαληη ησλ 3,02 κνλάδσλ ην 2004). Ο δείθηεο ζπλνιηθήο απφδνζεο θεθαιαίσλ Καηά ην 2005 θαη νη ηξείο θιάδνη ηνπ ηνκέα ΣΠΔ παξνπζίαζαλ ξαγδαία πηψζε ηεο απφδνζήο ηνπο φζν αθνξά ηελ ηθαλφηεηα ηνπο λα πξαγκαηνπνηήζνπλ θέξδε. Σε κεγαιχηεξε πηψζε ηελ παξνπζίαζε ν θιάδνο εκπνξίαο πξντφλησλ ΣΠΔ ν νπνίνο κάιηζηα είρε αξλεηηθή ηηκή δείθηε απφδνζεο ζπλνιηθψλ θεθαιαίσλ (-0,28% ην 2005 θαη 3,11% ην 2004). Ζ αξλεηηθή απφδνζε ηνπ δείθηε απφδνζεο ζπλνιηθψλ θεθαιαίσλ καο νδεγεί άκεζα ζην ζπκπέξαζκα φηη ν θιάδνο εκπνξίαο πξντφλησλ ΣΠΔ παξνπζίαζε κεγάιεο δεκηέο θαηά ην Σελ ακέζσο επφκελε ρεηξφηεξε επίδνζε, φζνλ αθνξά ηελ ηθαλφηεηα ελφο θιάδνπ λα παξνπζηάζεη θέξδε, ηελ παξνπζίαζε ν θιάδνο ησλ παξερφκελσλ ππεξεζηψλ ΣΠΔ ηνπ νπνίνπ ν δείθηεο παξνπζίαζε πηψζε θαηά 3,5% πεξίπνπ (3,26%) ζε ζρέζε κε ην 2004 (6,89%). ε παξφκνηα θαηάζηαζε, κε ηνπο πξνεγκέλνπο θιάδνπο, βξίζθεηε θαη ν θιάδνο ηνπ εμνπιηζκνχ επηηπγράλνληαο λέα ρακειή επίδνζε (0,77%) ζε ζρέζε κε ηελ επίδνζε ηνπ ην 2004 (2,56%). Γεληθφηεξα πάλησο θαη θαηά ηελ δηάξθεηα ηνπ 2005 ηελ θαιχηεξε επίδνζε δηαρείξηζεο ησλ θεθαιαίσλ ηνπ σο πξνο ηελ επίηεπμε θεξδψλ παξνπζίαζε ν θιάδνο ησλ ππεξεζηψλ ΣΠΔ επηηπγράλνληαο απφδνζε 3,26% ζε ζχγθξηζε κε ηελ απφδνζε ησλ επηρεηξήζεσλ ηνπ θιάδνπ εμνπιηζκνχ ΣΠΔ (0,77%) θαη ηελ αξλεηηθή επίδνζε ηνπ θιάδνπ εκπνξίαο πξντφλησλ ΣΠΔ (0,28%). Ο δείθηεο κεηθηνχ πεξηζσξίνπ θέξδνπο Καηά ην 2005 νη θιάδνη εμνπιηζκνχ θαη εκπνξίαο πξντφλησλ ΣΠΔ παξακέλνπλ ζηα ίδηα επίπεδα κε ην 2004 (11,37% θαη 17,26% αληίζηνηρα γηα ην 2005) παξνπζηάδνληαο ειάρηζηεο δηαθπκάλζεηο φζν αθνξά ηελ ηθαλφηεηα ηνπο λα δεκηνπξγήζνπλ πιεφλαζκα θαηά ηελ παξαγσγηθή ηνπο δηαδηθαζία δηακνξθψλνληαο ζπκθέξνπζεο ηηκέο ζηελ αγνξά δηαηεξψληαο, παξάιιεια, ην ιεηηνπξγηθφ ηνπο θφζηνο ζε πνιχ ρακειά επίπεδα. 110

111 Μεγάιε πηψζε ηεο ηθαλφηεηαο ηνπ λα δηαηεξήζεη ηα ιεηηνπξγηθά ηνπ έμνδα ζε ρακειά επίπεδα παξνπζίαζε ν θιάδνο ησλ πξνζθεξφκελσλ ππεξεζηψλ ΣΠΔ, πξαγκαηνπνηψληαο πηψζε ηεο απφδνζεο ηνπ θαηά 9% ζε ζρέζε κε ην 2004 (31,53% ην 2004 ζε αληίζεζε κε ην 22,73% ηνπ 2005). Παξφιν φκσο ηεο έληνλεο πηψζεο πνπ παξνπζίαζε ν θιάδνο ησλ ππεξεζηψλ ΣΠΔ ζε ζρέζε κε ην 2004 ζην ζπγθεθξηκέλν δείθηε, εμαθνινπζεί λα θαηέρεη ηελ πξψηε ζέζε ηεο ζχγθξηζεο σο πξνο ηνλ δείθηε απηφλ, θαηέρνληαο ην κεγαιχηεξν πνζνζηφ επίδνζεο ζε ζρέζε κε ηνπ άιινπο δχν θιάδνπο (22,73% ζε ζρέζε κε ην 11,37% ηνπ θιάδνπ εμνπιηζκνχ θαη ηνπ 17,26% ηνπ θιάδνπ εκπνξίαο πξντφλησλ ΣΠΔ). ηνλ δείθηε θπθινθνξηαθήο ηαρχηεηαο ελεξγεηηθνχ ή αιιηψο turnover, γηα ην έηνο 2005, παξαηεξνχκε κία έληνλε πηψζε ηεο ηθαλφηεηαο ησλ θιάδσλ εμνπιηζκνχ θαη παξνρήο ππεξεζηψλ ΣΠΔ θαηά 14% θαη 12,5% αληίζηνηρα ζε ζρέζε κε ην Παξάιιεια ζηνλ θιάδν εκπνξίαο πξντφλησλ ΣΠΔ παξαηεξείηε κηα άλνδνο ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ δείθηε 3,5% πεξίπνπ ζε ζρέζε κε ην Απφ ηα δεδνκέλα ηνπ πίλαθα γηα ην 2005 γίλεηε, επίζεο, θαλεξφ φηη ηελ θαιχηεξε επίδνζε θαη γη απηφλ ηνλ δείθηε ηελ ζεκείσζε ν θιάδνο εμνπιηζκνχ ΣΠΔ επηηπγράλνληαο πνζνζηφ (80%) πνην θνληά ζην 100%, πνπ είλαη θαη ην ηδαληθφ, ηνπ δείθηε. Αθνινπζείηε απφ ηνλ θιάδν ησλ ππεξεζηψλ (55%) ν νπνίνο απνκαθξχλεηε θαη άιιν απφ ηελ επίηεπμε ηνπ ζηφρνπ ηνπ γηα θαιχηεξε εθκεηάιιεπζε ησλ πεξηνπζηαθψλ ηνπ ζηνηρείσλ πξνο επίηαμε πσιήζεσλ θαη άξα πςειφηεξσλ θεξδψλ θαη απφ ηνλ θιάδν ηεο εκπνξίαο πξντφλησλ ΣΠΔ (146%) ν νπνίνο γίλεηε πεξηζζφηεξν ξηςνθίλδπλνο φζνλ αθνξά ηηο επελδχζεηο ηνπ σο πξνο ηελ επίηεπμε πςειφηεξσλ θεξδψλ νη νπνίεο κπνξεί λα απνβνχλ κνηξαίεο γηα ηνλ θιάδν θαη λα παξνπζηάζεη πςειέο δεκηέο φπσο θαη απνδείρηεθε θαη απφ ηελ αξλεηηθή επίδνζε ηνπ ζην δείθηε ζπλνιηθήο απφδνζεο θεθαιαίσλ ηνπ. 111

112 Πίλαθαο 51. Υξεκαηννηθνλνκηθνί δείθηεο ησλ ππό αλάιπζε θιάδσλ γηα ην Γείθηεο Δμνπιηζκνύ Δκπνξίαο Τπεξεζηώλ ύλνιν Μ.Ο. Σξέρνπζα Ρεπζηφηεηα = Κπθινθ. Δλέξγ. / Βξάρ. Τπνρξ. 1,44 1,11 1,28 1,29 1,28 Γείθηεο Απηνλνκίαο = Ίδηα Κεθ. / χλ. Δλεξγ. 41,02% 20,01% 38,20% 35,92% 33,79% Βαζκφο Παγηνπνίεζεο = Πάγηα / χλ Δλεξγ. 38,17% 22,56% 71,54% 57,72% 47,50% Γαλεηαθή Δπηβάξπλζε = Ξέλα Κέθ. / Ίδηα Κεθ. 1,44 4 1,62 1,79 2,2125 Απνδ. πλφι. Κέθ. = Κάζ. Κέξδε / χλ. Δλέξγ. 3,31% 7,35% 9,01% 7,98% 6,91% Μεηθηφ Πεξηζ. Κέξδνπο = Μεηθηά Κέξδε / Πσιήζεηο 12,54% 16,74% 36,46% 28,47% 23,55% Turnover = Πσι. / χλ. Δλέξγ. 108,08% 141,43% 52,74% 68,61% 92,72% Γείθηεο ηξέρνπζαο ξεπζηφηεηαο Απφ ηα δεδνκέλα ηνπ πξνεγνχκελνπ πίλαθα γίλεηε αληηιεπηφ φηη ν θιάδνο εμνπιηζκνχ ΣΠΔ θαηέρεη ηελ πνην πιενλεθηηθή ζέζε έλαληη ησλ άιισλ δχν θιάδσλ πνπ απαξηίδνπλ ηνλ ηνκέα ΣΠΔ, επηηπγράλνληαο ηηκή δείθηε ξεπζηφηεηαο ίζε κε 1,44 ε νπνία είλαη θαη πνην θνληά ζην απνηέιεζκα πνπ ζα έπξεπε λα έρεη κία επηρείξεζε ή έλαο θιάδνο γηα λα είλαη ηθαλνπνηεηηθή ε απφδνζε ηνπ. Με άιια ιφγηα ν θιάδνο εμνπιηζκνχ ΣΠΔ παξνπζηάδεη ηελ θαιχηεξε επίδνζε γηα ην 2006 απφ πιεπξάο έγθαηξεο αληαπφθξηζεο ηνπ ζηηο βξαρππξφζεζκεο ππνρξεψζεηο ηνπ, θαζψο θαη βειηίσζε ηεο επίδνζεο ηνπ ζε ζρέζε κε ην 2005 (1,37). ηελ ζπλαίρεηα αθνινπζνχλ ν θιάδνο ησλ ππεξεζηψλ ΣΠΔ κε ηηκή δείθηε 1,28 θαη ν θιάδνο εκπνξίνπ πξντφλησλ ΣΠΔ κε ηηκή δείθηε 1,11. ε γεληθέο γξακκέο, θαηά ηελ δηάξθεηα ηνπ 2006, φινη νη ππφ κειέηε θιάδνη παξνπζίαζαλ βειηίσζε ηεο ηθαλφηεηαο ηνπο λα αληαπνθξηζνχλ ζηηο βξαρππξφζεζκεο ππνρξεψζεηο ηνπο ζε ζρέζε κε ην πξνεγνχκελν έηνο. 112

113 Γείθηεο απηνλνκίαο Δδψ ε θαηάηαμε ησλ θιάδσλ είλαη ε ίδηα κε ην 2005 παξνπζηάδνληαο κία ειαθξηά κείσζε γηα ηνλ θιάδν εμνπιηζκνχ, απφ 42,2% ην 2005 ζε 41% ην 2006, θαη ειαθξηά αχμεζε επίδνζεο ζηνλ δείθηε απηφλ γηα ηνπο θιάδνπο εκπνξίαο πξντφλησλ ΣΠΔ (17,26% ην 2005 θαη 20% ην 2006) θαη παξνρήο ππεξεζηψλ ΣΠΔ (απφ 36,35% ην 2005 ζε 38,2% ην 2006). Πάλησο αλ θαη νη θιάδνη εκπνξίαο πξντφλησλ θαη παξνρήο ππεξεζηψλ ΣΠΔ παξνπζίαζαλ βειηίσζε σο πξνο ηελ θεθαιαηαθή ηνπο απηνλνκία, δελ ήηαλ αξθεηφ γηα λα μεπεξάζνπλ ζε επίδνζε ην θιάδν θαηαζθεπήο εμνπιηζκνχ, ν νπνίνο γηα Σξίηε ζπλερή ρξνληά (απφ ην 2004) θξαηάεη ηα ηλία φζνλ αθνξά ηελ επίδνζή ηνπ ζηνλ ηνκέα ηεο θεθαιαηαθήο απηνλνκίαο. Όζνλ αθνξά ηνλ δείθηε παγηνπνίεζεο γηα ην 2006 παξαηεξνχκε ηηο ίδηεο ηάζεηο πνπ επηθξαηνχζαλ γηα φιε ηελ εμεηαδφκελε πεξίνδν, δειαδή ν θιάδνο ησλ ππεξεζηψλ παξακέλεη ζηαζεξά έληαζεο παγίσλ θεθαιαίσλ, ην νπνίν δηθαηνινγείηε αλ αλαινγηζηεί θαλείο φηη ηα πάγηα θεθάιαηα φπσο είλαη νη εγθαηαζηάζεηο πνπ ζα ζηεγάζνπλ ηα γξαθεία ηνπο είλαη κείδνλνο ζεκαζίαο δηφηη νη επηρεηξήζεηο πνπ απαξηίδνπλ ηνλ ηνκέα παξνρήο ππεξεζηψλ ε θχξηα ιεηηνπξγία ηνπο είλαη ε παξνρή ππεξεζηψλ ΣΠΔ θαη ζηνπο άιινπο δχν θιάδνπο θαζψο θαη ζηνπο θαηαλαισηέο γεληθφηεξα, ην νπνίν, γηα λα ιεηηνπξγήζεη ζσζηά, ρξεηάδεηαη ηελ ππνζηήξημε κεγάινπ αξηζκνχ γξαθείσλ θαη εγθαηαζηάζεσλ. Απφ ηελ κειέηε ησλ απνηειεζκάησλ ηνπ πίλαθα, γηα ηνλ δείθηε δαλεηαθήο επηβάξπλζεο, παξαηεξνχκε φηη ν κφλνο θιάδνο πνπ παξνπζίαζε κηθξή αχμεζε ησλ δαλεηαθψλ ηνπ ππνρξεψζεσλ είλαη ν θιάδνο εμνπιηζκνχ ΣΠΔ (1,44 ζε ζρέζε κε 1,37 ην 2005) αθνινπζνχκελνο απφ κία ζεκαληηθή κείσζε ησλ δαλεηαθψλ ππνρξεψζεσλ ηνπ θιάδνπ εκπνξίαο πξντφλησλ ΣΠΔ (κείσζε θαηά 0,8 κνλάδεο ζε ζρέζε κε ην 2005) θαη απφ κία κηθξή κείσζε ηνπ δείθηε δαλεηαθήο επηβάξπλζεο (0,11 κνλάδεο) ηνπ θιάδνπ παξνρήο ππεξεζηψλ. Μεγάιε αχμεζε ηνπ δείθηε απφδνζεο ζπλνιηθψλ θεθαιαίσλ γηα ην 2006 παξνπζηάδνπλ θαη νη ηξείο ππφ ζχγθξηζε θιάδνη, κε ηελ κεγαιχηεξε άλνδν λα ηελ πξαγκαηνπνηεί ν θιάδνο εκπνξίαο πξντφλησλ ΣΠΔ (7,35% ζε ζρέζε κε ην -0,28% ηνπ 2005). Απφ ηα ηειηθά απνηειέζκαηα θαη γηα ηνπο ηξείο θιάδνπο βιέπνπκε φηη ν θιάδνο παξνρήο ππεξεζηψλ, θαη γη απηφ ην έηνο, πξαγκαηνπνηεί ηελ κεγαιχηεξε επίδνζε 113

114 ζηνλ δείθηε απηφλ επηηπγράλνληαο πνζνζηφ 9% ζε ζρέζε κε ην 7,35% ηνπ θιάδνπ εκπνξίαο πξντφλησλ θαη ην 3,3% ηνπ θιάδνπ θαηαζθεπήο εμνπιηζκνχ ΣΠΔ. Μεηθηφ πεξηζψξην θέξδνπο Καη πάιη ν θιάδνο παξνρήο ππεξεζηψλ θαηαιακβάλεη ηελ κεγαιχηεξε ζέζε δηάθξηζεο ησλ ηξηψλ απηψλ θιάδσλ φζν αθνξά ηε δηαρείξηζε ησλ ιεηηνπξγηθψλ ηνπ εμφδσλ σο πξνο ηελ δηακφξθσζε αληαγσληζηηθψλ ηηκψλ ζηηο παξερφκελεο ππεξεζίεο ηνπ. Γεληθφηεξα ν θιάδνο παξνρήο ππεξεζηψλ επηηπγράλεη πνζνζηφ 36,5% πεξίπνπ θαη αθνινπζείηε απφ ηνλ θιάδν εκπνξίαο πξντφλησλ κε πνζνζηφ 16,74% θαη ηνλ θιάδν θαηαζθεπήο εμνπιηζκνχ κε πνζνζηφ 12,54%. Ο δείθηεο θπθινθνξηαθήο ηαρχηεηαο ελεξγεηηθνχ Πνιχ ζεκαληηθή βειηίσζε παξαηεξείηε γηα ηνλ θιάδν θαηαζθεπήο εμνπιηζκνχ ΣΠΔ γηα ην 2006, φζνλ αθνξά ηελ εληαηηθφηεηα κε ηελ νπνία νη επηρεηξήζεηο ηνπ εθκεηαιιεχνληαη ηα πεξηνπζηαθά ηνπο ζηνηρεία κε ζθνπφ ηελ επίηεπμε κεγαιχηεξνπ κεγέζνπο πξαγκαηνπνηνχκελσλ πσιήζεσλ. Γεληθά ν θιάδνο ησλ θαηαζθεπψλ επηηπγράλεη ηηκή δείθηε 108% κε ηνπο θιάδνπο ηεο εκπνξίαο πξντφλησλ θαη παξνρήο ππεξεζηψλ λα αθνινπζνχλ κε πνζνζηά ηεο ηάμεο ηνπ 141,43% θαη 52,74% αληίζηνηρα. Πίλαθαο 52. Υξεκαηννηθνλνκηθνί δείθηεο ησλ ππό αλάιπζε θιάδσλ γηα ην Γείθηεο Δμνπιηζκνύ Δκπνξίαο Τπεξεζηώλ ύλνιν Μ.Ο. Σξέρνπζα Ρεπζηφηεηα = Κπθινθ. Δλέξγ. / Βξάρ. Τπνρξ. 1,6 1,22 0,85 1,09 1,19 Γείθηεο Απηνλνκίαο = Ίδηα Κεθ. / χλ. Δλεξγ. 40,86% 25,18% 36,92% 36,11% 34,77% Βαζκφο Παγηνπνίεζεο = Πάγηα / χλ Δλεξγ. 36,14% 23,43% 78,18% 63,68% 50,36% Γαλεηαθή Δπηβάξπλζε = Ξέλα Κέθ. / Ίδηα Κεθ. 1,45 2,97 1,71 1,77 1,975 Απνδ. πλφι. Κέθ. = Κάζ. Κέξδε / χλ. Δλέξγ. 3,12% 3,53% 8,05% 7,11% 5,45% 114

115 Μεηθηφ Πεξηζ. Κέξδνπο = Μεηθηά Κέξδε / Πσιήζεηο 11,17% 17,96% 36,85% 28,80% 23,70% Turnover = Πσι. / χλ. Δλέξγ. 115,64% 144,23% 48,28% 66,25% 93,60% Γηα ην 2007 ηελ πξψηε ζέζε ηελ θαηαιακβάλεη ν θιάδνο ηνπ εμνπιηζκνχ ΣΠΔ, φζνλ αθνξά ηνλ δείθηε ηξέρνπζαο ξεπζηφηεηαο, δηφηη ν θιάδνο απηφο επηηπγράλεη ηηκή δείθηε ίζε κε 1,6 κνλάδεο ε νπνία είλαη ε πνην ηθαλνπνηεηηθή ηεο ζχγθξηζεο καο. Δπηπιένλ θαη ν θιάδνο εκπνξίαο πξντφλησλ ΣΠΔ θαηνξζψλεη λα πεηχρεη κία θαιή ηηκή ηνπ δείθηε απηνχ, ρσξίο βεβαίσο λα θαηαθέξλεη λα ηθαλνπνηεί κε ηελ απφδνζε ηνπ. Σέινο ν θιάδνο παξνρήο ππεξεζηψλ βξίζθεηε ζηελ ρεηξφηεξε ζέζε ηεο ζχγθξηζεο καο επηηπγράλνληαο ηηκή δείθηε άκεζεο ξεπζηφηεηα ίζε κε 0,85 κνλάδεο απέρνληαο θαη ηελ κεγαιχηεξε απφζηαζε ηαπηφρξνλα απφ ην επηζπκεηφ φξην γηα ην Όπσο θαη ζηνλ δείθηε άκεζεο ξεπζηφηεηαο έηζη θαη ζηνλ δείθηε απηνλνκίαο ν θιάδνο εμνπιηζκψλ ΣΠΔ θαηαιακβάλεη επάμηα ηελ πξψηε ζέζε απφ ηνπο άιινπο δχν θιάδνπο ηεο ζχγθξηζεο καο επηηπγράλνληαο ηελ κέγηζηε ηηκή ηνππ δείθηε απηνχ γηα ην έηνο 2007 (40,86%). Αθνινπζεί ν θιάδνο ησλ παξερφκελσλ ππεξεζηψλ ΣΠΔ κε ηηκή δείθηε 36,92% θαη ν θιάδνο εκπνξίαο πξντφλησλ ΣΠΔ ν νπνίνο είρε θαη ηελ ρεηξφηεξε επίδνζε, φζνλ αθνξά ην ππφ κειέηε έηνο ζηνλ δείθηε απηφλ (25,18%). Ο βαζκφο παγηνπνίεζεο είλαη ν δείθηεο ν νπνίνο καο δείρλεη άκεζα ηελ θεθαιαηαθή δηάξζξσζε ηεο επηρείξεζεο ή ηνπ θιάδνπ. Απφ ηα δεδνκέλα ηνπ πίλαθα γίλεηε αληηιεπηφ φηη θαη γηα ην 2007 ν θιάδνο ησλ παξερφκελσλ ππεξεζηψλ ΣΠΔ παξακέλεη έληαζεο παγίσλ θεθαιαίσλ (78,18%) θαη ν θιάδνο ηεο εκπνξίαο πξντφλησλ έληαζεο θπθινθνξνχλησλ πεξηνπζηαθψλ ζηνηρείσλ (23,43%). Ο θιάδνο ηνπ εμνπιηζκνχ βξίζθεηε ζε κία ελδηάκεζε θαηάζηαζε κεηαμχ ησλ δχν άιισλ θιάδσλ ηείλνληαο πεξηζζφηεξν ζε κία θαηάζηαζε έληαζεο θπθινθνξνχλησλ πεξηνπζηαθψλ ζηνηρείσλ (36,14%). Όζν αθνξά ηελ δαλεηαθή επηβάξπλζε ηνπ θάζε θιάδνπ θαηά ην έηνο 2007 παξαηεξνχκε φηη ηελ κηθξφηεξε εμάξηεζε απφ ηα μέλα θεθάιαηα ηελ θαηέρεη ν θιάδνο εμνπιηζκνχ ΣΠΔ επηηπγράλνληαο θαη ηελ κηθξφηεξε ηηκή δείθηε δαλεηαθήο επηβάξπλζεο (1,45), ζε ζχγθξηζε κε ηνπο άιινπο δχν θιάδνπο. 115

116 Αθνινπζεί ν θιάδνο παξνρήο ππεξεζηψλ ΣΠΔ κε ηηκή δείθηε ίζε κε 1,71 θαη ν θιάδνο εκπνξίαο πξντφλησλ ΣΠΔ κε ηελ κεγαιχηεξε ηηκή δείθηε, γηα ην 2007, θαη ίζε κε 2,97, δειαδή ην πνζφ ησλ ρξεζηκνπνηνχκελσλ θεθαιαίσλ πνπ αλαινγεί απφ ηελ ιήςε μέλσλ θεθαιαίσλ είλαη ηξηπιάζην απφ ηα ίδηα θεθάιαηα ηεο επηρείξεζεο δειαδή απφ ηα θεθάιαηα πνπ ηεο αλήθνπλ. Απηφ ζπλάκα δείρλεη θαη ηελ κεγάιε εμάξηεζε απφ ηνπο πηζησηέο ηνπο, ησλ επηρεηξήζεσλ πνπ αλήθνπλ ζηνλ θιάδν απηφ θαζψο επίζεο θαη ηελ κεγάιε επηξξνή πνπ ηπρφλ λα έρνπλ θάπνηνη κεγάινη δαλεηνδφηεο ησλ επηρεηξήζεσλ απηψλ ζηελ ιήςε ησλ απνθάζεσλ ηνπο. Ο θιάδνο κε ηηο επηρεηξήζεηο πνπ έρνπλ ηελ κεγαιχηεξε ηθαλφηεηα λα πξαγκαηνπνηήζνπλ θέξδε, είλαη ν θιάδνο παξνρήο ππεξεζηψλ ΣΠΔ επηηπγράλνληαο ηηκή δείθηε απφδνζεο ζπλνιηθψλ θεθαιαίσλ ίζν κε 8,05%. ηελ ζπλαίρεηα αθνινπζεί ν θιάδνο εκπνξίαο πξντφλησλ ΣΠΔ κε ηηκή δείθηε 3,53% θαη ν θιάδνο εμνπιηζκνχ κε ηηκή 3,12% θαηέρνληαο ηαπηφρξνλα θαη ηελ ρεηξφηεξε ζέζε, φζνλ αθνξά ηελ απφδνζή ηνπ ζηνλ δείθηε απηφπ, γηα ην Απφ πιεπξάο ηηκήο ηνπ δείθηε κεηθηνχ πεξηζσξίνπ θέξδνπο γηα ην 2007 γίλεηε θαλεξφ φηη ν θιάδνο κε ηελ κεγαιχηεξε απνηειεζκαηηθφηεηα δηαρείξηζεο ησλ ιεηηνπξγηθψλ ηνπ εμφδσλ, κε ζθνπφ ηελ δεκηνπξγία θαηάιιειεο αληαγσληζηηθήο ηηκήο ησλ παξερφκελσλ πξντφλησλ ηνπ είλαη ν θιάδνο παξνρήο ππεξεζηψλ ΣΠΔ κε ηηκή δείθηε ίζε κε 36,85%. Αθνινπζεί ν θιάδνο ηεο εκπνξίαο πξντφλησλ ΣΠΔ κε πνζνζηφ 17.96% θαη ν θιάδνο εμνπιηζκνχ κε ηηκή δείθηε 11,17%. Ο δείθηεο θπθινθνξηαθήο ηαρχηεηαο ελεξγεηηθνχ Ο θιάδνο κε ηελ ηθαλνπνηεηηθφηεξε ηαρχηεηα εθκεηάιιεπζεο ησλ πεξηνπζηαθψλ ηνπ ζηνηρείσλ γηα ηελ επίηεπμε πσιήζεσλ είλαη θαη γηα ην 2007 ν θιάδνο εμνπιηζκνχ ΣΠΔ (115,64%) ν νπνίνο αλ θαη απνκαθξχλζεθε απφ ηελ πεξηζζφηεξν ηδαληθή ηηκή δείθηε θπθινθνξηαθήο ηαρχηεηαο ελεξγεηηθνχ πνπ είρε ην 2006 (108%), παξακέλεη ζηαζεξά ζηελ πξψηε ζέζε. Ο θιάδνο εκπνξίνπ πξντφλησλ παξακέλεη ζηαζεξφο ζηηο ξηςνθίλδπλεο επελδχζεηο ηνπ (144,23%) σο πξνο ηελ επίηεπμε ηπρφλ κεγάισλ θεξδψλ ζε πεξίπησζε φπνπ νη πξαγκαηνπνηνχκελεο πσιήζεσο ηνπ είλαη επηθεξδήο θαη ηέινο ν θιάδνο παξνρήο ππεξεζηψλ ν νπνίνο επηηπγράλεη ηηκή δείθηε 48,28% ε νπνία είλαη ειαθξά ρεηξφηεξε απφδνζε απφ απηήλ πνπ είρε ν θιάδνο ην 2006 (52%). 116

117 13. Ο ηνκέαο Σερλνινγηώλ Πιεξνθνξηθήο θαη Δπηθνηλσληώλ ζηελ Διιάδα ηελ ελφηεηα απηή παξνπζηάδνληαη ηα δηαζέζηκα ηξηκεληαία ζηνηρεία πνπ αθνξνχλ ηνλ ηνκέα ΣΠΔ ζηελ Διιάδα, γηα ηα έηε , ζε ηέζζεξηο ππνελφηεηεο: α) ην Γείθηε Οηθνλνκηθνχ Κιίκαηνο ζηνλ ηνκέα ΣΠΔ, β) ην Γείθηε Δπηρεηξεκαηηθψλ Πξνζδνθηψλ ζηνλ ηνκέα Τπεξεζηψλ ΣΠΔ, γ) ην Γείθηε Δπηρεηξεκαηηθψλ Πξνζδνθηψλ ζηνλ ηνκέα Ληαληθνχ Δκπνξίνπ ΣΠΔ θαη δ) ην Γείθηε Δπηρεηξεκαηηθψλ Πξνζδνθηψλ ζηνλ ηνκέα Βηνκεραλίαο ΣΠΔ. Ο δείθηεο νηθνλνκηθνχ θιίκαηνο εμεηάδεη ηφζν ηνπο θιάδνπο ηεο Βηνκεραλίαο θαη ηνπ Ληαληθνχ Δκπνξίνπ, φζν θαη ηηο Τπεξεζίεο, ελψ ιακβάλεη ππφςε θαη ηελ άπνςε ησλ θαηαλαισηψλ, απνηππψλνληαο: ηελ ηξέρνπζα θαηάζηαζε ηεο νηθνλνκηθήο δξαζηεξηφηεηαο, θαζψο θαη ηηο βξαρππξφζεζκεο εθηηκήζεηο ησλ επηρεηξήζεσλ γηα ηηο εμειίμεηο ζηελ αγνξά ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ ηνκέα ζην ακέζσο επφκελν δηάζηεκα. Παξάιιεια, γηα θάζε έλαλ απφ ηνπο εμεηαδφκελνπο θιάδνπο, έρνπλ αλαπηπρζεί νη αληίζηνηρνη δείθηεο επηρεηξεκαηηθψλ πξνζδνθηψλ γηα ηε Βηνκεραλία, ηηο Τπεξεζίεο θαη ην Δκπφξην ζηνλ ηνκέα ΣΠΔ, νη νπνίνη θαη ζπγθξίλνληαη κε ηνπο αληίζηνηρνπο γεληθνχο δείθηεο επηρεηξεκαηηθψλ πξνζδνθηψλ αλά ηνκέα ηεο νηθνλνκίαο πνπ εθδίδεη ην ΗΟΒΔ (Έξεπλεο Οηθνλνκηθήο πγθπξίαο). Ο Γείθηεο Δπηρεηξεκαηηθψλ Πξνζδνθηψλ ζηηο Τπεξεζίεο ΣΠΔ είλαη ζπλάξηεζε ησλ εθηηκήζεσλ γηα ηελ θαηάζηαζε ηεο επηρείξεζεο ην ηειεπηαίν ηξίκελν, ησλ εθηηκήζεσλ γηα ηε δήηεζε θαηά ην ηειεπηαίν ηξίκελν θαη ησλ πξνβιέςεσλ γηα ηε δήηεζε ηνπο πξνζερείο ηξεηο κήλεο. ηε ζπλέρεηα παξνπζηάδνληαη ηα δηαζέζηκα ηξηκεληαία ζηνηρεία πνπ αθνξνχλ ηνλ ηνκέα ΣΠΔ ζηελ Διιάδα, φπσο απνηππψλνληαη ζηηο έξεπλεο ζπγθπξίαο, ζε ηέζζεξηο ελφηεηεο: α) ην Γείθηε Οηθνλνκηθνχ Κιίκαηνο ζηνλ ηνκέα ΣΠΔ, β) ην Γείθηε Δπηρεηξεκαηηθψλ Πξνζδνθηψλ ζηνλ ηνκέα Τπεξεζηψλ ΣΠΔ, γ) ην Γείθηε Δπηρεηξεκαηηθψλ Πξνζδνθηψλ ζηνλ ηνκέα Ληαληθνχ Δκπνξίνπ ΣΠΔ θαη δ) ην Γείθηε Δπηρεηξεκαηηθψλ Πξνζδνθηψλ ζηνλ ηνκέα Βηνκεραλίαο ΣΠΔ. 117

118 13.1. Οη δείθηεο επηρεηξεκαηηθώλ πξνζδνθηώλ θαη νηθνλνκηθνύ θιίκαηνο γηα ην Ο Γείθηεο Οηθνλνκηθνύ Κιίκαηνο ζηνλ Σνκέα ΣΠΔ (2008) Ο Γείθηεο Οηθνλνκηθνχ Κιίκαηνο ΣΠΔ ην ηέηαξην ηξίκελν ηνπ 2008 δηακνξθψλεηαη θαηά κέζν φξν ζηηο 95,3 κνλάδεο θαη θηλείηαη θαζνδηθά ζε ζρέζε κε ην ηξίην ηξίκελν ηνπ ίδηνπ έηνπο (115,6 κνλάδεο), αιιά θαη ζπγθξηηηθά κε ην αληίζηνηρν ηξίκελν ηνπ 2007 (147,2 κνλάδεο), θαηαγξάθνληαο έηζη ηε ρακειφηεξε επίδνζε κεηά ηνλ α ηξίκελν ηνπ 2003 (94,1 κνλάδεο). Ο ηνκέαο ΣΠΔ δειαδή δελ δηαθνξνπνηείηαη απφ ηε γεληθή εηθφλα ηεο νηθνλνκίαο, θαζψο ζηνπο πεξηζζφηεξνπο θιάδνπο ην επηρεηξεκαηηθφ θιίκα είλαη δπζκελέο θαη ην θπξηφηεξν επηδεηλψλεηαη δηαξθψο. Ζ ίδηα ηάζε επηθξαηεί θαη ζην δηεζλέο πεξηβάιινλ θαζψο ηνλ Γεθέκβξην ηνπ 2008, νη δείθηεο νηθνλνκηθνχ θιίκαηνο πξνζεγγίδνπλ ηζηνξηθά ρακειά επίπεδα. Απφ ηνπο επηκέξνπο ηνκείο ΣΠΔ πνπ ζπκβάιινπλ ζηε δηακφξθσζε ηνπ γεληθνχ θιίκαηνο, παξαηεξείηαη θαζνιηθή ππνρψξεζε ησλ πξνζδνθηψλ ζε φινπο κεηαμχ ηξίηνπ θαη ηέηαξηνπ ηξηκήλνπ ηνπ Δληνλφηεξε είλαη ε πηψζε ζηνλ ηνκέα ηνπ Ληαληθνχ Δκπνξίνπ ΣΠΔ θαη αθνινχζσο ζηηο Τπεξεζίεο ΣΠΔ. Άιισζηε, απηνί νη δχν ηνκείο απνηεινχλ πάλσ απφ ην 80% ησλ επηρεηξήζεσλ ΣΠΔ, γεγνλφο πνπ επεξεάδεη δξαζηηθά ην ζρεηηθφ δείθηε. Ο δείθηεο πξνζδνθηψλ ζηε Βηνκεραλία ηνπ θιάδνπ επίζεο ακβιχλεηαη, σζηφζν πην ήπηα, ελψ ε θαηαλαισηηθή εκπηζηνζχλε, ε νπνία επίζεο επεξεάδεη ηνλ γεληθφ δείθηε θιίκαηνο ΣΠΔ, θαηαγξάθεη ην δ ηξίκελν ηνπ 2008 ηζηνξηθά ρακειφ ξεθφξ. Γηάγξακκα 39. Γείθηεο νηθνλνκηθνύ θιίκαηνο ΣΠΔ (2008) 118

119 Γείθηεο Δπηρεηξεκαηηθώλ Πξνζδνθηώλ ζηνλ ηνκέα Τπεξεζηώλ ΣΠΔ (2008) Ο Γείθηεο Δπηρεηξεκαηηθψλ Πξνζδνθηψλ ζηηο Τπεξεζίεο ΣΠΔ ην δ ηξίκελν ηνπ 2008 θαηαγξάθεη πηψζε 18 κνλάδσλ ζε ζρέζε κε ην ακέζσο πξνεγνχκελν ηξίκελν θαη δηακνξθψλεηαη ζηηο 102,5 κνλάδεο, επίδνζε ζεκαληηθά ρακειφηεξε ζε ζρέζε κε ηελ αληίζηνηρε πεξπζηλή (150,5 κνλάδεο). Ζ πηψζε ησλ πξνζδνθηψλ ζηηο Τπεξεζίεο ΣΠΔ νθείιεηαη ηφζν ζηελ επηδείλσζε φισλ ησλ επηκέξνπο ζηνηρείσλ δξαζηεξηφηεηαο πνπ δηακνξθψλνπλ ηνλ δείθηε: νη εθηηκήζεηο γηα ηελ ηξέρνπζα θαηάζηαζε ηεο επηρείξεζήο ηνπο θαη ηε δήηεζε πεξηνξίδνληαη αηζζεηά ην δ ηξίκελν ηνπ 2008 ζε ζρέζε κε ην ηξίην, ελψ πεξηζζφηεξν απαηζηφδνμεο εκθαλίδνληαη θαη νη πξνβιέςεηο ησλ επηρεηξήζεσλ γηα ηελ βξαρππξφζεζκε εμέιημε ηεο δήηεζεο. Δμάιινπ, θαη ζην ζχλνιν ησλ Τπεξεζηψλ, ε επίδνζε ηνπ δ ηξηκήλνπ ηνπ 2008 ζπληζηά ηε ρακειφηεξε επίδνζε ηεο ππφ εμέηαζεο πεξηφδνπ (80,3 κνλάδεο απφ 121,5 κνλάδεο ην γ ηξίκελν) παξακέλνληαο ζε επίπεδα ρακειφηεξα ζε ζχγθξηζε κε ηνλ ηνκέα Τπεξεζηψλ ΣΠΔ. Απηφ ζεκαίλεη δειαδή φηη ε «θξίζε» έρεη επεξεάζεη ιηγφηεξν ηηο Τπεξεζίεο ΣΠΔ ζε ζρέζε κε ην ζχλνιν ησλ Τπεξεζηψλ, γεγνλφο πνπ ππνδειψλεη φηη νη επηρεηξήζεηο πνπ δξαζηεξηνπνηνχληαη ζηνλ ηνκέα ΣΠΔ «αληέρνπλ» πεξηζζφηεξν - ηνπιάρηζηνλ γηα ηελ ψξα - ζε ζρέζε κε ηηο επηρεηξήζεηο απφ άιινπο θιάδνπο ησλ Τπεξεζηψλ πνπ θαίλεηαη λα πιήηηνληαη πεξηζζφηεξν, ζην ηξέρνλ δπζκελέο πεξηβάιινλ. Γηάγξακκα 40. Γείθηεο επηρεηξεκαηηθώλ πξνζδνθηώλ ζηηο Τπεξεζίεο ΣΠΔ θαη ζην ζύλνιν ησλ Τπεξεζηώλ 119

120 Γείθηεο Δπηρεηξεκαηηθώλ Πξνζδνθηώλ ζηνλ ηνκέα Ληαληθνύ Δκπνξίνπ ΣΠΔ (2008) Ο Γείθηεο Δπηρεηξεκαηηθψλ Πξνζδνθηψλ ζην Ληαληθφ Δκπφξην ΣΠΔ ην δ ηξίκελν ηνπ 2008 ππνρσξεί θαηά κέζν φξν ζηηο 98,8 κνλάδεο απφ ηηο 127,8 κνλάδεο ην πξνεγνχκελν ηξίκελν, θαηαγξάθνληαο έηζη ηε ρακειφηεξε επίδνζε κεηά ην β ηξίκελν ηνπ 2002 (90,7 κνλάδεο). Παξφια απηά, ε επίδνζε απηή παξακέλεη πςειφηεξε ηεο ζπλνιηθήο ηνπ Ληαληθνχ Δκπνξίνπ, ε νπνία θηλείηαη επίζεο θαζνδηθά ην ππφ εμέηαζε ηξίκελν, ζηηο 77,4 κνλάδεο (απφ 104,9 κνλάδεο ην γ ηξίκελν). Άξα θαη ζε απηφ ν θιάδνο ησλ ΣΠΔ βξίζθεηαη ζε θαιχηεξν επίπεδν απφ ην ζχλνιν ηνπ Ληαλεκπνξίνπ, γεγνλφο πνπ θαλεξψλεη απμεκέλεο αληηζηάζεηο απφ απηφ ην ηκήκα ηνπ εκπνξίνπ. Με εμαίξεζε ην χςνο ησλ απνζεκάησλ, ην νπνίν θξίλεηαη απφ πεξηζζφηεξεο επηρεηξήζεηο ζε ρακειφηεξα ηνπ θαλνληθνχ γηα ηελ επνρή επίπεδα θαηά ην δ ηξίκελν ζε ζρέζε κε ην ηξίην, ζηα ζηνηρεία δξαζηεξηφηεηαο θαηαγξάθεηαη ππνρψξεζε. Έηζη, ηφζν νη εθηηκήζεηο γηα ηηο ηξέρνπζεο πσιήζεηο ηνπ θιάδνπ, φζν θαη νη πξνβιέςεηο γηα ηελ βξαρππξφζεζκε εμέιημή ηνπο εκθαλίδνληαη ην δ ηξίκελν ηνπ 2008 δπζκελέζηεξεο ζε ζχγθξηζε κε ην πξνεγνχκελν ηξίκελν. Γηάγξακκα 41. Γείθηεο επηρεηξεκαηηθώλ πξνζδνθηώλ ζην Ληαληθό Δκπόξην ΣΠΔ θαη ζην ζύλνιν ηνπ Ληαληθνύ Δκπνξίνπ 120

121 Γείθηεο Δπηρεηξεκαηηθώλ Πξνζδνθηώλ ζηνλ ηνκέα Βηνκεραλίαο ΣΠΔ (2008) Πηψζε θαηαγξάθεη θαη ν δείθηεο επηρεηξεκαηηθψλ πξνζδνθηψλ ζηε Βηνκεραλία ΣΠΔ ην δ ηξίκελν ηνπ 2008, θζάλνληαο ηηο 72,6 κνλάδεο απφ ηηο 79,2 κνλάδεο ην πξνεγνχκελν ηξίκελν, έρνληαο ηε ρακειφηεξε επίδνζε κεηά ην β ηξίκελν ηνπ Τπεχζπλεο γηα ηελ εμέιημε απηή θαίλεηαη λα είλαη νη ηδηαίηεξα δπζνίσλεο πξνβιέςεηο ηνπ ηέηαξηνπ ηξηκήλνπ γηα ηελ παξαγσγή ζε βξαρππξφζεζκν ρξνληθφ νξίδνληα. Απφ ηα ππφινηπα ζηνηρεία ηνπ δείθηε, θαίλεηαη πσο νη εθηηκήζεηο ησλ επηρεηξήζεσλ γηα ην επίπεδν ησλ παξαγγειηψλ ηνπο θαηέγξαςαλ θαηά κέζν φξν άλνδν ην ηειεπηαίν ηξίκελν ηνπ 2008 ζε ζρέζε κε ην ηξίην, ελψ νη εθηηκήζεηο γηα ην χςνο ησλ απνζεκάησλ ηνπο θηλνχληαη θαηά κέζν φξν ζηα ίδηα επίπεδα ζηα δχν ηειεπηαία ηξίκελα. Δμάιινπ, θαη ζην ζχλνιν ηεο Βηνκεραλίαο θαηαγξάθεηαη έληνλε ππνρψξεζε ην ηειεπηαίν ηξίκελν ηνπ 2008, κε ην ζρεηηθφ δείθηε λα θαηαγξάθεη ηε ρακειφηεξε ηηκή ηεο ππφ εμέηαζεο πεξηφδνπ, μεπεξλψληαο σζηφζν ηνλ αληίζηνηρν ηεο Βηνκεραλίαο ΣΠΔ (76,7 κνλάδεο). Τπελζπκίδεηαη πάλησο φηη πξφθεηηαη γηα ην ηκήκα ηνπ ηνκέα ΣΠΔ κε ηε κηθξφηεξε ζπκβνιή ζηελ εηθφλα ηνπ ηνκέα, θαζψο έλαο πνιχ κηθξφο αξηζκφο επηρεηξήζεσλ δξαζηεξηνπνηείηαη ζε απηφλ. Γηάγξακκα 42. Γείθηεο Δπηρεηξεκαηηθώλ Πξνζδνθηώλ ζηελ Βηνκεραλία ΣΠΔ θαη ζην ζύλνιν ηεο Βηνκεραλίαο 121

122 13.2. Οη δείθηεο επηρεηξεκαηηθώλ πξνζδνθηώλ θαη Οηθνλνκηθνύ Κιίκαηνο γηα ην Ο Γείθηεο Οηθνλνκηθνύ Κιίκαηνο ζηνλ Σνκέα ΣΠΔ (2009) Καηαθφξπθε πηψζε ζεκεηψλεηαη, κε ην Γείθηε Οηθνλνκηθνχ Κιίκαηνο, ην δ ηξίκελν 09, λα δηακνξθψλεηαη θαηά κέζν φξν ζηηο73,7 κνλάδεο απφ ηηο95,6 πνπ ήηαλ ην γ ηξίκελν 09. Ζ εμέιημε απηή θαλεξψλεη ηελ θαζνιηθή απνγνήηεπζε πνπ ραξαθηεξίδεη ηνπο ηειεπηαίνπο κήλεο ηελ νηθνλνκηθή δξαζηεξηφηεηα ζηνλ ηνκέα ΣΠΔ σο ζπλέπεηα ησλ δπζκελψλ επηπηψζεσλ ηεο δηεζλνχο θξίζεο, νη νπνίεο άιισζηε έρνπλ επεξεάζεη θαη ηνπο γεληθνχο δείθηεο νηθνλνκηθνχ θιίκαηνο ζηελ Διιάδα. Οη ζεηηθέο πξννπηηθέο πνπ είραλ δηαθαλεί ην γ ηξίκελν 09 έξρνληαη ηψξα λα αλαηξαπνχλ θαη λα ππνρσξήζνπλ ππφ ην θαζεζηψο ηεο απζηεξήο επηηήξεζεο πνπ επηβάιεη ε Δπξσπατθή Έλσζε. Γηάγξακκα 43 ηελ έληνλε επηδείλσζε ζπκβάιινπλ θπξίσο νη ηνκείο ησλ Τπεξεζηψλ θαη ηνπ Ληαληθνχ Δκπνξίνπ ΣΠΔ : - ηηο Τπεξεζίεο ΣΠΔ νη εθηηκήζεηο γηα ηελ πνξεία ησλ εξγαζηψλ ησλ επηρεηξήζεσλ ζπλερίδνπλ λα είλαη αξλεηηθέο, ελψ ζεκεηψλεηαη θαζνιηθή ππνρψξεζε θαη ζηελ ηξέρνπζα δήηεζε. Δληνλφηεξε είλαη ε απαηζηνδνμία γηα ην 122

123 κέιινλ, θαζψο επηδεηλψλνληαη ζεκαληηθά νη πξνβιέςεηο γηα ηελ εμέιημε ηεο δήηεζεο ζην επφκελν ηξίκελν. - ην Ληαληθφ Δκπφξην εληζρχεηαη ε απαηζηνδνμία, κε ηηο αξλεηηθέο εθηηκήζεηο γηα ηηο ηξέρνπζεο πσιήζεηο θαη κε ηηο πξνβιέςεηο γηα ηελ εμέιημε ηνπο επφκελνπο κήλεο λα εκθαλίδνληαη έληνλα πησηηθέο. - ηε Βηνκεραλία ΣΠΔ ν δείθηεο επηρεηξεκαηηθψλ πξνζδνθηψλ παξακέλεη ζηα ίδηα κε ην πξνεγνχκελν ηξίκελν επίπεδα. - Ζ θαηαλαισηηθή εκπηζηνζχλε, ε νπνία επίζεο επεξεάδεη ην γεληθφ δείθηε θιίκαηνο ΣΠΔ, παξνπζηάδεη κηθξή άλνδν. εκεηψλεηαη φηη ζηελ Δπξσπατθή Έλσζε θαη ηελ Δπξσδψλε ππάξρεη αηζζεηή αλάθακςε ησλ δεηθηψλ νηθνλνκηθνχ θιίκαηνο ζε αληίζεζε κε φηη ζπκβαίλεη ζηελ Διιάδα ην δ ηξίκελν 09 Σα ζηνηρεία πνπ πξνθχπηνπλ γηα ην δ ηξίκελν 09 απφ ηε κέηξεζε θαη αλάιπζε ησλ επηκέξνπο δεηθηψλ επηρεηξεκαηηθψλ πξνζδνθηψλ αλά ηνκέα, αθνινπζνχλ ζηε ζπλέρεηα Γείθηεο Δπηρεηξεκαηηθώλ Πξνζδνθηώλ ζηνλ ηνκέα Τπεξεζηώλ ΣΠΔ (2009) Ο Γείθηεο Δπηρεηξεκαηηθψλ Πξνζδνθηψλ ζηηο Τπεξεζίεο ΣΠΔ εμαζζελεί ζεκαληηθά ην δ ηξίκελν 09 θαη δηακνξθψλεηαη ζηηο 75,2 κνλάδεο, απφ ηηο 101,7 πνπ ήηαλ ην γ ηξίκελν, θαηαγξάθνληαο ηζηνξηθά ρακειφ ξεθφξ. Ζ ππνρψξεζε ζηα επηκέξνπο ζηνηρεία δξαζηεξηφηεηαο ησλ επηρεηξήζεσλ είλαη θαζνιηθή. Με ηθαλνπνηεηηθέο είλαη νη εθηηκήζεηο γηα ηελ ηξέρνπζα θαηάζηαζε, νη νπνίεο κεηψζεθαλ πεξαηηέξσ ην δ ηξίκελν ηνπ2009. Ζ κεγάιε απνγνήηεπζε νθείιεηαη ζηελ έληνλε κείσζε ηεο ηξέρνπζαο δήηεζεο, ε νπνία επηδξά θαζνξηζηηθά ζηηο ηδηαίηεξα αξλεηηθέο πξνβιέςεηο γηα ηε βξαρππξφζεζκε εμέιημε ηεο δήηεζεο. Έηζη, ην δ ηξίκελν είλαη εμαηξεηηθά δπζνίσλεο νη πξνζδνθίεο γηα ηε κειινληηθή πνξεία ηεο δήηεζεο, ζε αληίζεζε κε ην πξνεγνχκελν ηξίκελν, φπνπ ππήξρε κεγάιε αηζηνδνμία θαη επεξέαδε ζεκαληηθά ζηελ ήπηα, αιιά ζεηηθή εηθφλα ηνπ δείθηε. ην ζχλνιν ηνπ ηνκέα Τπεξεζηψλ, ε επίδνζε ζπλερίδεη λα είλαη εμαηξεηηθά ρακειή θαη γηα ην δ ηξίκελν 09εκθαλίδνληαο νξηαθή πηψζε. Ωζηφζν, ην ζχλνιν ηνπ ηνκέα ησλ Τπεξεζηψλ δηακνξθψλεηαη γηα πξψηε θνξά κεηάαπφ3 ρξφληα ζε επίπεδα πςειφηεξα ησλ Τπεξεζηψλ ΣΠΔ. 123

124 Γηάγξακκα 44 α. Δθηηκήζεηο γηα ηελ θαηάζηαζε ηεο επηρείξεζεο ην ηειεπηαίν ηξίκελν Οη εθηηκήζεηο γηα ηελ ηξέρνπζα δξαζηεξηφηεηα ηεο επηρείξεζεο ζπλερίδνπλ λα επηδεηλψλνληαη, κε ηηο πεξηζζφηεξεο επηρεηξήζεηο λα εθθξάδνπλ έληνλα ηε δπζαξέζθεηα ηνπο. Σν ζρεηηθφ ηζνδχγην δηακνξθψλεηαη ζηηο -15 κνλάδεο απφ ηηο -11 ην πξνεγνχκελν ηξίκελν, γεγνλφο ην νπνίν νθείιεηαη ζηε ζεκαληηθή αχμεζε ησλ δπζαξεζηεκέλσλ απφ ηελ ηξέρνπζα πνξεία ηεο επηρείξεζήο ηνπο. Ζ εηθφλα παξακέλεη ίδηα ηφζν ζηνλ ηνκέα ΣΠΔ, φζν θαη ζηνπο ππφινηπνπο θιάδνπο ησλ ππεξεζηψλ. Πίλαθαο 53. Καηάζηαζε ηεο επηρείξεζεο ην ηειεπηαίν ηξίκελν 124

125 β. Δθηηκήζεηο γηα ηε δήηεζε θαηά ην ηειεπηαίν ηξίκελν Ζ ηξέρνπζα δήηεζε γηα ηελ νπνία δηαηππψλνληαλ απφ ηνπο πεξηζζφηεξνπο εθηηκήζεηο ζηαζεξφηεηαο, πιένλ θξίλεηαη φηη έρεη κεησζεί. Οη πεξηζζφηεξεο πιένλ επηρεηξήζεηο θξίλνπλ φηη απηή έρεη κεησζεί, ελψ κφλν κηα ζηηο πέληε δήισζε φηη θηλήζεθε αλνδηθά. Σν ζρεηηθφ ηζνδχγην ιακβάλεη αξλεηηθφ πξφζεκν θαη δηακνξθψλεηαη ζηηο -16 κνλάδεο, ιακβάλνληαο ηε ρακειφηεξε ηηκή πνπ είρε πνηέ. Αληίζεηα κε ηνλ ηνκέα ΣΠΔ ζην ζχλνιν ηνπ ηνκέα ησλ Τπεξεζηψλ νη εθηηκήζεηο γηα ηελ ηξέρνπζα δξαζηεξηφηεηα βειηηψλνληαη Οξηαθά. Πίλαθαο 54. Η δήηεζε ηνπο ηειεπηαίνπο 3 κήλεο γ. Πξνβιέςεηο γηα ηε δήηεζε ηνπο πξνζερείο κήλεο Αξλεηηθέο είλαη θαη νη πξνβιέςεηο ζρεηηθά κε ηε βξαρππξφζεζκε δήηεζε, εθφζνλ ειάρηζηεο είλαη νη επηρεηξήζεηο πνπ πξνβιέπνπλ άλνδν ην επφκελν δηάζηεκα. Σν ζρεηηθφ ηζνδχγην πνζνζηψλ ζεηηθψλ/ αξλεηηθψλ απαληήζεσλ δηακνξθψλεηαη ζηηο - 29 κνλάδεο ην δ ηξίκελν 09, θαηαγξάθνληαο ζεκαληηθή πηψζε, έρνληαο ηελ ρακειφηεξε επίδνζε πνπ ππήξμε πνηέ. Ζ ίδηα πησηηθή ηάζε παξνπζηάδεηαη θαη ζην ζχλνιν ησλ Τπεξεζηψλ φπνπ νη πξνβιέςεηο γηα ηελ πνξεία ηεο δήηεζεο είλαη δπζνίσλεο. 125

126 Πίλαθαο 55. Η δήηεζε ηνπο πξνζερείο 3 κήλεο Γείθηεο Δπηρεηξεκαηηθώλ Πξνζδνθηώλ ζηνλ ηνκέα Ληαληθνύ Δκπνξίνπ ΣΠΔ (2009) Έληνλε ππνρψξεζε ησλ πξνζδνθηψλ ζεκεηψλεηαη ζην Ληαληθφ Δκπφξην ΣΠΔ κε ηνλ αληίζηνηρν δείθηε λα πέθηεη θαηαθφξπθα ζηηο 67 κνλάδεο ην δ ηξίκελν, απφ ηηο 95,6 κνλάδεο ην πξνεγνχκελν ηξίκελν. Μείσζε παξνπζηάδεηαη ζηηο εθηηκήζεηο γηα ηηο ηξέρνπζεο πσιήζεηο, αηζζεηά πην ζεκαληηθή χθεζε εκθαλίδεηαη ζηηο πξνβιέςεηο γηα ηηο πσιήζεηο ην επφκελν δηάζηεκα, ελψ ηα απνζέκαηα παξακέλνπλ ζε θαλνληθά γηα ηελ επνρή επίπεδα. Σν θιίκα ην δ ηξίκελν 09 είλαη αξλεηηθφ κε δηάρπηε απαηζηνδνμία, θαζψο νη ηξέρνπζεο πσιήζεηο έρνπλ πεξηνξηζζεί θαη νη πξννπηηθέο γηα αχμεζε ησλ πσιήζεσλ ζην ακέζσο επφκελν δηάζηεκα είλαη δπζκελείο, ζε αληίζεζε κε ην γ ηξίκελν 09, φπνπ εκθαλίδνληαλ εμαηξεηηθά ζεηηθέο. Οη επηρεηξεκαηηθέο πξνζδνθίεο ζην ζχλνιν ηνπ Ληαληθνχ Δκπνξίνπ παξακέλνπλ ζηα ίδηα κε ην γ ηξίκελν επίπεδα. Λφγσ ηεο κεγάιεο πηψζεο ζην ιηαλεκπφξην ΣΠΔ, ν ζπλνιηθφο δείθηεο βξίζθεηαη ζε ζεκαληηθά πςειφηεξα επίπεδα, δηαθνξά ε νπνία εκθαλίδεηαη πξψηε θνξά ζηα ρξνληθά. 126

127 Γηάγξακκα 45 α. Δθηηκήζεηο γηα ην ηξέρνλ επίπεδν πσιήζεσλ πλερίδεηαη ε πηψζε πνπ θαηαγξάθεηαη ζηηο εθηηκήζεηο ησλ επηρεηξήζεσλ ζρεηηθά κε ηηο πσιήζεηο ηνπο ην ηειεπηαίν ηξίκελν, αθνχ απμήζεθε θη άιιν ην πνζνζηφ ησλ επηρεηξήζεσλ πνπ αλαθέξνπλ ππνρψξεζε ησλ πσιήζεσλ ηνπο. Ζ πιεηνςεθία ησλ επηρεηξήζεσλ δήισζε φηη κεηψζεθαλ νη πσιήζεηο ηνπο, απνηππψλνληαο έηζη ηε δπζαξέζθεηα πνπ πιήηηεη ην Ληαλεκπφξην ΣΠΔ. ηνπο ππφινηπνπο θιάδνπο ηνπ Ληαληθνχ Δκπνξίνπ νη εθηηκήζεηο γηα ηελ ηξέρνπζα επηρεηξεκαηηθή δξαζηεξηφηεηα παξνπζίαζαλ επίζεο επηδείλσζε. Πίλαθαο 56. Οη πσιήζεηο ηνπο ηειεπηαίνπο 3 κήλεο 127

128 β. Δθηηκήζεηο γηα ην ηξέρνλ επίπεδν ησλ απνζεκάησλ Θεηηθφ παξακέλεη ην γεγνλφο φηη ε πιεηνςεθία ησλ επηρεηξήζεσλ ηνπ ηνκέα ΣΠΔ πνπ δξαζηεξηνπνηνχληαη ζην Ληαληθφ Δκπφξην αλαθέξνπλ φηη ην χςνο ησλ απνζεκάησλ ηνπο είλαη ζε θαλνληθά γηα ηελ επνρή επίπεδα. Σν ζρεηηθφ ηζνδχγην δηεπξχλεηαη θαη δηακνξθψλεηαη ζηηο -21 κνλάδεο ην δ ηξίκελν, κεησκέλν θαηά 17 κνλάδεο ζε ζρέζε κε ην γ ηξίκελν 09 ηνπ ηνκέα ΣΠΔ. ην ζχλνιν ησλ θιάδσλ ηνπ Ληαληθνχ Δκπνξίνπ ηα απνζέκαηα θαηαγξάθνπλ κηθξή δηφγθσζε. Πίλαθαο 57. Σν επίπεδν ησλ απνζεκάησλ ηνπο ηειεπηαίνπο3 κήλεο γ. Πξνβιέςεηο γηα ηηο πσιήζεηο ηνπο πξνζερείο κήλεο Δληειψο απαηζηφδνμεο παξνπζηάδνληαη νη πξννπηηθέο ησλ εκπνξηθψλ επηρεηξήζεσλ γηα ηηο πξνζερείο πσιήζεηο, κε 3 ζηηο 5 επηρεηξήζεηο Ληαληθνχ Δκπνξίνπ ΣΠΔ λα πξνβιέπνπλ κείσζε ησλ πσιήζεσλ ηνπο πξνζερείο ηξεηο κήλεο. Σν ζρεηηθφ ηζνδχγην ιακβάλεη αξλεηηθφ πξφζεκν θαη επίδνζε, ε νπνία δελ έρεη εκθαληζζεί μαλά. Οη βξαρππξφζεζκεο πξννπηηθέο ησλ πσιήζεσλ θαη ζην ζχλνιν ηνπ Ληαληθνχ Δκπνξίνπ παξνπζηάδνληαη εμαζζελεκέλεο. 128

129 Πίλαθαο 58. Οη πσιήζεηο ηνπο πξνζερείο 3 κήλεο Γείθηεο Δπηρεηξεκαηηθώλ Πξνζδνθηώλ ζηνλ ηνκέα ηεο Βηνκεραλίαο ΣΠΔ (2009) Ο δείθηεο επηρεηξεκαηηθψλ πξνζδνθηψλ ην δ ηξίκελν 09 δηακνξθψλεηαη ζηηο 72,9 κνλάδεο, ζεκεηψλνληαο νξηαθή άλνδν (72,3 κνλάδεο β ηξίκελν). Οη εθηηκήζεηο γηα ην ηξέρνλ επίπεδν ηεο δήηεζεο δελ κεηαβιήζεθαλ ζε ζρέζε κε ην πξνεγνχκελν ηξίκελν, σζηφζν παξακέλεη ζε πνιχ ρακειά επίπεδα. ην ζχλνιφ ηνπο νη επηρεηξήζεηο δειψλνπλ φηη ην επίπεδν ησλ απνζεκάησλ είλαη ζε θαλνληθά γηα ηελ επνρή επίπεδα θαη πξνβιέπνπλ φηη ε παξαγσγή δελ ζα κεηαβιεζεί ηνπο πξνζερείο κήλεο. Γηα ην ζχλνιν ηεο Βηνκεραλίαο, αλ θαη θαηαγξάθεηαη επηδείλσζε ησλ πξνζδνθηψλ, ν αληίζηνηρνο δείθηεο ζπλερίδεη λα βξίζθεηαη, έζησ θαη νξηαθά, ζε πςειφηεξα επίπεδα απφ ηνλ δείθηε θιίκαηνο ησλ επηρεηξήζεσλ κεηαπνίεζεο ΣΠΔ, γηα ηξίην ζπλερέο ηξίκελν. 129

130 Γηάγξακκα 46 α. Δθηηκήζεηο γηα ην επίπεδν παξαγγειηώλ θαη δήηεζεο Oη πξνβιέςεηο γηα ηελ πνξεία θαη ησλ παξαγγειηψλ θαη ηεο δήηεζεο παξακέλνπλ αξλεηηθέο : 2 ζηηο 3 επηρεηξήζεηο ηεο Βηνκεραλίαο ΣΠΔ θξίλνπλ φηη ην επίπεδν ησλ παξαγγειηψλ βξίζθεηαη ζε ρακειά γηα ηελ επνρή επίπεδα, κε φιεο ηηο ππφινηπεο λα εθηηκνχλ φηη είλαη ζε θαλνληθά γηα ηελ επνρή επίπεδα. Σν ζρεηηθφ ηζνδχγην εληζρχεηαη νξηαθά θαηά 2 κνλάδεο θαη αγγίδεη ηηο -62, κε ηνπο απαηζηφδνμνπο λα ππεξηεξνχλ έλαληη ησλ αηζηφδνμσλ. Σν ηξέρνλ επίπεδν παξαγγειηψλ θαη δήηεζεο παξακέλεη ρακειφ θαη ζην ζχλνιν ησλ θιάδσλ ηεο Βηνκεραλίαο. Πίλαθαο 59. Σν επίπεδν παξαγγειηώλ ηνπο ηειεπηαίνπο 3 κήλεο 130

131 β. Δθηηκήζεηο γηα ην επίπεδν ησλ απνζεκάησλ ηνπο ηειεπηαίνπο 3 κήλεο Όιεο νη επηρεηξήζεηο ηεο Βηνκεραλίαο ΣΠΔ ην δ ηξίκελν 09 εθηηκνχλ φηη ηα απνζέκαηά ηνπο βξίζθνληαη ζε θπζηνινγηθά γηα ηελ επνρή επίπεδα. Σν ζρεηηθφ ηζνδχγην ιακβάλεη αξλεηηθφ πξφζεκν γηα πξψηε θνξά κεηά απφ έλα ρξφλν. ην ζχλνιν ηεο Βηνκεραλίαο ηα απνζέκαηα παξακέλνπλ ζηα ίδηα ζρεηηθά πςειά επίπεδα, αιιά ζεηηθφ είλαη ην γεγνλφο φηη δελ δηνγθψλνληαη πεξηζζφηεξν. Πίλαθαο 60. Σν επίπεδν ησλ απνζεκάησλ ηνπο ηειεπηαίνπο 3 κήλεο γ. Πξνβιέςεηο γηα ηελ παξαγσγή ηνπο πξνζερείο κήλεο Όιεο νη επηρεηξήζεηο ζηε βηνκεραλία ΣΠΔ εθηηκνχλ φηη ζα παξακείλεη ζηαζεξή ε παξαγσγή ηνπο ζην ακέζσο επφκελν ρξνληθφ δηάζηεκα. ην ζχλνιν ηεο Βηνκεραλίαο ε πιεηνςεθία ησλ επηρεηξήζεσλ επίζεο αλακέλεη ζηαζεξφηεηα γηα ην επφκελν ηξίκελν. 131

132 Πίλαθαο 61. Η παξαγσγή ηνπο πξνζερείο 3 κήλεο Ο Γείθηεο Οηθνλνκηθνύ Κιίκαηνο ζηνλ Σνκέα ΣΠΔ (2010) Ζ θαζνδηθή πνξεία ηνπ δείθηε νηθνλνκηθνχ θιίκαηνο ζηνλ ηνκέα ΣΠΔ ζπλερίδεηε ζεκεηψλνληαο κείσζε ηεο ηάμεο ησλ 15 κνλάδσλ θαη δηακνξθψλεηε ζηηο 46,9 κνλάδεο ην 4 ν ηξίκελν απφ 61,4 ην πξνεγνχκελν. Ζ λέα πηψζε έρεη σο απνηέιεζκα ν δείθηεο λα αγγίδεη λέν ηζηνξηθά ρακειφ ξεθφξ, κε ηελ αβεβαηφηεηα θαη ηηο απαηζηφδνμεο πξνβιέςεηο λα θπξηαξρνχλ. Ζ εμέιημε απηή θαλεξψλεη ηελ θαζνιηθή απνγνήηεπζε πνπ ραξαθηεξίδεη ηνπο ηειεπηαίνπο κήλεο ηελ νηθνλνκηθή δξαζηεξηφηεηα ζηνλ ηνκέα ΣΠΔ σο ζπλέπεηα ηεο γεληθφηεξεο νηθνλνκηθήο θαηάζηαζεο ηεο Υψξαο. Ζ ίδηα εηθφλα δηαθέλεηε θαη ζηνπο γεληθνχο δείθηεο νηθνλνκηθνχ θιίκαηνο ζηελ Διιάδα, εθφζνλ θαη ζηνπο ππφινηπνπο θιάδνπο ππάξρεη δηάρπηε ε δπζαξέζθεηα θαη νη αληίζηνηρνη δείθηεο παξακέλνπλ ζε πνιχ ρακειά επίπεδα. Άιισζηε ε ζπγθξαηεκέλε ζπκπεξηθνξά ησλ θαηαλαισηψλ σο πξνο ηηο δαπάλεο ηνπο απνδεηθλχεη ηελ δηάρπηε αλαζθάιεηα θαη ηελ απνγνήηεπζε πνπ επηθξαηεί ζηηο νηθνλνκηθέο εμειίμεηο. ηελ έληνλε πηώζε ζπκβάιινπλ θαη όινη νη ηνκείο κε ην Ληαληθό Δκπόξην ΣΠΔ λα ζεκεηώλεη θαηαθόξπθε πηώζε : ηηο ππεξεζίεο ΣΠΔ νη επηρεηξεκαηηθέο πξνζδνθίεο εκθαλίδνληαη ειαθξά κεησκέλεο. ην Ληαληθφ Δκπφξην θαηαγξάθεηε ε κεγαιχηεξε κείσζε φισλ ησλ επνρψλ, αληηθαηνπηξίδνληαο ηελ γεληθεπκέλε δπζαξέζθεηα. 132

133 ηε Βηνκεραλία ΣΠΔ εληζρχεηε ε απαηζηνδνμία θαη ν δείθηεο νηθνλνκηθνχ θιίκαηνο θηλείηαη εθ λένπ θαζνδηθά. ηελ θαηαλαισηηθή εκπηζηνζχλε νη πξνβιέςεηο ησλ λνηθνθπξηψλ γηα ηελ νηθνλνκηθή ηνπο θαηάζηαζε, θαζψο θαη νη αληίζηνηρέο γηα ηελ Υψξα είλαη εμαηξεηηθά αξλεηηθέο. ηελ Δπξσπατθή έλσζε θαη ζηελ Δπξσδψλε, αληίζεηα κε φηη ζπκβαίλεη ζηελ Διιάδα, ην 4 ν ηξίκελν ππήξμε βειηίσζε ηνπ θιίκαηνο. Γηάγξακκα Γείθηεο Δπηρεηξεκαηηθώλ Πξνζδνθηώλ ζηνλ ηνκέα Τπεξεζηώλ ΣΠΔ (2010) α. Δπηρεηξεκαηηθέο πξνζδνθίεο ζηνλ ηνκέα Τπεξεζηώλ ΣΠΔ Αζζελήο ππνρψξεζε ησλ πξνζδνθηψλ ζεκεηψλεηαη ζηηο Τπεξεζίεο ΣΠΔ κε ηνλ αληίζηνηρν δείθηε λα ππνρσξεί ζηηο 58,8 κνλάδεο ην 4 ν ηξίκελν ηνπ 2010, απφ ηηο 60,2 κνλάδεο ην πξνεγνχκελν ηξίκελν, θαηαγξάθνληαο λέα ρακειή επίδνζε. Οη εθηηκήζεηο γηα ηελ πνξεία ησλ εξγαζηψλ, θαζψο θαη ε ηξέρνπζα δήηεζε ησλ επηρεηξήζεσλ ζηηο Τπεξεζίεο ΣΠΔ, ζπλερίδνπλ λα είλαη αξλεηηθέο, παξά ην γεγνλφο φηη ζεκεηψζεθε νξηαθή άλνδνο. Δληνλφηεξε είλαη ε απαηζηνδνμία γηα ην κέιινλ, θαζψο επηδεηλψλνληαη ζεκαληηθά νη πξνβιέςεηο γηα ηελ εμέιημε ηεο δήηεζεο ην επφκελν ηξίκελν. Σν θιίκα ην 4 ν ηξίκελν είλαη εμαηξεηηθά δπζνίσλν θαη πιένλ έρεη 133

134 απνηππσζεί πιήξσο, ηφζν ε αξλεηηθή εηθφλα πνπ παξνπζηάδνπλ νη ίδηεο νη επηρεηξήζεηο, φζν θαη ε δήηεζε ε νπνία έρεη κεησζεί επηθίλδπλα, ελψ δηάρπηε είλαη θαη ε απαηζηνδνμία γηα ηελ κειινληηθή δήηεζε. ην ζχλνιν ηνπ ηνκέα Τπεξεζηψλ, ε επίδνζε ζπλερίδεη λα είλαη εμαηξεηηθά ρακειή θαη γηα ην 4 ν ηξίκελν ηνπ 2010, εκθαλίδνληαο επίζεο κείσζε. Χζηφζν, ην ζχλνιν ηνπ ηνκέα ησλ ππεξεζηψλ ζπλερίδεη λα βξίζθεηε ζε επίπεδα πςειφηεξα ησλ Τπεξεζηψλ ΣΠΔ, γηα 4 ν ζπλερέο ηξίκελν. Γηάγξακκα 48 β. Δθηηκήζεηο γηα ηελ θαηάζηαζε ηεο επηρείξεζεο ην ηειεπηαίν ηξίκελν Πάλσ απφ ηηο κηζέο επηρεηξήζεηο εθηίκεζαλ φηη ε ηξέρνπζα δξαζηεξηφηεηα ηεο επηρείξεζήο ηνπο επηδεηλψζεθε. Σν ζρεηηθφ ηζνδχγην παξακέλεη αξλεηηθφ γηα 5 ν ζπλερέο ηξίκελν θαη δηακνξθψλεηε ζηηο -42 κνλάδεο απφ ηηο -48 ην πξνεγνχκελν ηξίκελν. Τπήξμε νξηαθή αχμεζε, γεγνλφο ην νπνίν νθείιεηε ζην φηη νη πεξηζζφηεξεο επηρεηξήζεηο δήισζαλ επραξηζηεκέλεο κε ηελ παξνχζα θαηάζηαζε. Βέβαηα αμίδεη λα ζεκεησζεί φηη κφλν 1 ζηηο 10 επηρεηξήζεηο είλαη επραξηζηεκέλε απφ ηελ ηξέρνπζα πνξεία ηεο. 134

135 Πίλαθαο 62. Η θαηάζηαζε ηεο επηρείξεζεο ην ηειεπηαίν ηξίκελν γ. Πξνβιέςεηο γηα ηε δήηεζε θαηά ην ηειεπηαίν ηξίκελν Οη εθηηκήζεηο γηα ηελ ηξέρνπζα δήηεζε είλαη ηδηαίηεξα δπζνίσλεο. Πάλσ απφ ηηο κηζέο επηρεηξήζεηο δειψλνπλ φηη απηή έρεη κεησζεί, ελψ κφλν κία ζηηο δέθα δήισζε φηη θηλήζεθε αλνδηθά. Σν ζρεηηθφ ηζνδχγην δηακνξθψλεηε ζηηο -37 κνλάδεο, παξακέλνληαο ζηα ίδηα ζρεδφλ επίπεδα κε ην πξνεγνχκελν ηξίκελν. Πίλαθαο 63. Η δήηεζε ηνπ πξνζερείο 3 κήλεο 135

136 Γείθηεο Δπηρεηξεκαηηθώλ Πξνζδνθηώλ ζηνλ ηνκέα Ληαληθνύ Δκπνξίνπ ΣΠΔ (2010) α. Δπηρεηξεκαηηθέο πξνζδνθίεο ζηνλ ηνκέα ηνπ Ληαληθνύ Δκπνξίνπ ΣΠΔ Νέα κεγάιε ππνρψξεζε ησλ πξνζδνθηψλ ζεκεηψλεηε ζην Ληαληθφ Δκπφξην ΣΠΔ κε ηνλ αληίζηνηρν δείθηε λα πέθηεη θαηαθφξπθα ζηηο 28,5 κνλάδεο ην 4 ν ηξίκελν ηνπ 2010, απφ ηηο 66,3 κνλάδεο ην πξνεγνχκελν ηξίκελν. ην Ληαλεκπφξην ΣΠΔ ζεκεηψλεηε ηεξάζηηα χθεζε, ε νπνία ππνδειψλεη ηελ δηάρπηε αλαζθάιεηα θαη απνγνήηεπζε πνπ ππάξρεη, φρη κφλν γηα ηελ παξνχζα θαηάζηαζή, αιιά θαη γηα ηηο εθηηκήζεηο γηα ην βξαρππξφζεζκν κέιινλ. Σν θιίκα ην 4 ν ηξίκελν είλαη εμεξεηηθά δπζνίσλν θαη πιέσλ έρεη απνηππσζεί πιήξσο, ηφζν ε αξλεηηθή εηθφλα πνπ εκθαλίδνπλ νη ίδηεο νη επηρεηξήζεηο γηα ηηο κεδεληθέο νπζηαζηηθά πσιήζεηο ηνπο, φζν θαη γηα ηηο πξνβιέςεηο ηνπο γηα ηελ εμέιημε ησλ πσιήζεσλ ηνπο πξνζερείο κήλεο, ελψ ηα απνζέκαηα δηνγθψλνληαη επηθίλδπλα. ην ζχλνιν ηνπ Ληαληθνχ Δκπνξίνπ ε θαηάζηαζε είλαη πην ελζαξξπληηθή θαη ην ηειεπηαίν ηξίκελν δηαθέλεηε ζρεηηθή αλάθακςε, ε νπνία νθείιεηαη θπξίσο ζηηο αηζηφδνμεο πξνβιέςεηο γηα ηηο πσιήζεηο ζην άκεζν κέιινλ. Σν θιίκα ζην Ληαλεκπφξην ΣΠΔ πιήηηεηαη ζεκαληηθά απφ ηελ αξλεηηθή νηθνλνκηθή ζπγθπξία θαη απηφ ην θέξλεη ζε πνιχ ρακειφηεξν απφ ην ζχλνιν ηνπ Ληαληθνχ Δκπνξίνπ πνπ αξρίδεη, έζησ θαη κε αξγνχο ξπζκνχο, λα αλαθάκπηεη. Γηάγξακκα

137 β. Δθηηκήζεηο γηα ην ηξέρνλ επίπεδν πσιήζεσλ Οη επηρεηξήζεηο είλαη πιήξσο απνγνεηεπκέλεο θαη απνηππψλνπλ ηε δπζαξέζθεηα πνπ πιήηηεη ην Ληαλεκπφξην ΣΠΔ, δειψλνληαο φηη νη πσιήζεηο ηνπο κεηψλνληαη δηαξθψο. Ζ εηθφλα πνπ επηθξαηεί ζηνπο ππφινηπνπο θιάδνπο ηνπ Ληαληθνχ Δκπνξίνπ είλαη ζαθψο θαιχηεξε, κε ηηο εθηηκήζεηο γηα ηελ ηξέρνπζα επηρεηξεκαηηθή δξαζηεξηφηεηα λα παξνπζηάδνπλ βειηίσζε ην 4 ν ηξίκελν ηνπ Πίλαθαο 64. Οη πσιήζεηο ηνπο ηειεπηαίνπο 3 κήλεο γ. Δθηηκήζεηο γηα ην ηξέρνλ επίπεδν ησλ απνζεκάησλ Πάλσ απφ ηηο κηζέο επηρεηξήζεηο, σο αλακελφκελν ιφγσ ηεο κείσζεο ησλ πσιήζεψλ ηνπο, αλαθέξνπλ φηη ην χςνο ησλ απνζεκάησλ ηνπο είλαη ζε πςειά γηα ηελ επνρή επίπεδα. Σα απνζέκαηα αξρίδνπλ λα δηνγθψλνληαη ζεκαληηθά, εθφζνλ δελ ππάξρνπλ ξεπζηνπνηήζεηο. ην ζχλνιν ησλ θιάδσλ ηνπ Ληαληθνχ Δκπνξίνπ ηα απνζέκαηα, αληηζέησο κε ην Ληαλεκπφξην ΣΠΔ, εκθαλίδνπλ απνθιηκάθσζε. 137

138 Πίλαθαο 65. Σν επίπεδν ησλ απνζεκάησλ ηνπο ηειεπηαίνπο 3 κήλεο δ. Πξνβιέςεηο γηα ηηο πσιήζεηο ηνπο πξνζερείο κήλεο Ζ πιεηνςεθία ησλ επηρεηξήζεσλ ηνπ Ληαλεκπνξίνπ ΣΠΔ πξνβιέπεη κείσζε ησλ πσιήζεσλ ην πξνζερέο δηάζηεκα. Δληειψο απαηζηφδνμεο είλαη πιένλ νη πξννπηηθέο ησλ εκπνξηθψλ επηρεηξήζεσλ γηα ηελ εμέιημε ησλ πσιήζεψλ ηνπο θαη ην ζρεηηθφ ηζνδχγην θάλεη βνπηηά 80 κνλάδσλ θηάλνληαο ηηο -90, θεξφκελν ην νπνίν δελ έρεη μαλαπαξνπζηαζηεί πνηέ. ην ζχλνιν ηνπ Ληαληθνχ Δκπνξίνπ νη εθηηκήζεηο γηα ηηο κειινληηθέο πσιήζεηο είλαη αηζηφδνμεο θαη ην θιίκα βειηηψλεηε ζεκαληηθά. Πίλαθαο 66. Οη πσιήζεηο γηα ηνπο πξνζερείο 3 κήλεο 138

139 Γείθηεο Δπηρεηξεκαηηθώλ Πξνζδνθηώλ ζηνλ ηνκέα Βηνκεραλίαο ΣΠΔ (2010) α. Δπηρεηξεκαηηθέο πξνζδνθίεο ζηνλ ηνκέα Βηνκεραλίαο ΣΠΔ Ο δείθηεο επηρεηξεκαηηθψλ πξνζδνθηψλ ηελ Βηνκεραλία ΣΠΔ θαηαγξάθεη επηδείλσζε ην 4 ν ηξίκελν θζάλνληαο ηηο 57,8 κνλάδεο απφ ηηο 65,7 ην πξνεγνχκελν ηξίκελν, κείσζε ε νπνία ζεκεηψλεηε κεηά απφ ηξία δηαδνρηθά ηξίκελα ζπλερνχο αλφδνπ. Σν γεγνλφο νθείιεηαη θπξίσο ζηηο δπζκελείο εθηηκήζεηο ησλ βηνκεραληθψλ επηρεηξήζεσλ ΣΠΔ γηα ην ηξέρνλ επίπεδν ησλ παξαγγειηψλ θαη ηεο δήηεζεο, ην νπνίν έρεη σο απνηέιεζκα θαη ηε δηφγθσζε ησλ απνζεκάησλ. Οη εθηηκήζεηο γηα ην ηξέρνλ επίπεδν ησλ παξαγγειηψλ, αλ θαη βειηηψζεθαλ ην 4 ν ηξίκελν, παξακέλνπλ αξλεηηθέο, ελψ νη πξνβιέςεηο γηα ηελ πνξεία ηεο παξαγσγήο είλαη απαηζηφδνμεο. ην ζχλνιν ηεο βηνκεραλίαο θαηαγξάθεηε νξηαθή πηψζε ησλ πξνζδνθηψλ, κε ηνλ αληίζηνηρν δείθηε λα παξακέλεη ζε πςειφηεξα επίπεδα απφ ηνλ αληίζηνηρν ησλ επηρεηξήζεσλ ΣΠΔ θαη κε ηελ δηαθνξά λα δηεπξχλεηε αηζζεηά γηα 4 ν ζπλερέο ηξίκελν. Γηάγξακκα 50 β. Δθηηκήζεηο γηα ην επίπεδν παξαγγειηώλ θαη δήηεζεο Οη εθηηκήζεηο γηα ην ηξέρνλ επίπεδν ηεο δήηεζεο παξακέλνπλ ζε πνιχ ρακειά επίπεδα, παξφηη εκθάληζαλ κηθξή βειηίσζε. Σν ζρεηηθφ ηζνδχγην ζπλερίδεη λα είλαη αξλεηηθφ, αλ θαη εληζρπκέλν θαηά 29 κνλάδεο ζε ζρέζε κε ην πξνεγνχκελν ηξίκελν. Σν ηξέρνλ επίπεδν παξαγγειηψλ θαη δήηεζεο ζπλερίδεη λα είλαη ρακειφ θαη ζην ζχλνιν ησλ θιάδσλ ηεο Βηνκεραλίαο, αλ θαη νξηαθά ζεκεηψζεθε αχμεζε. 139

140 Πίλαθαο 67. Σν επίπεδν παξαγγειηώλ γηα ηνπο ηειεπηαίνπο 3 κήλεο γ. Δθηηκήζεηο γηα ην επίπεδν ησλ απνζεκάησλ ηνπο ηειεπηαίνπο 3 κήλεο εκαληηθή δηφγθσζε ησλ απνζεκάησλ εκθαλίδεηαη ην 4ν ηξίκελν 10. Ζ πιεηνλφηεηα ησλ επηρεηξήζεσλ εκθαλίδεη φηη ηα απνζέκαηα ησλ έηνηκσλ πξντφλησλ ηνπο είλαη πςειά γηα ηελ επνρή. Ζ εμέιημε απηή είλαη δηθαηνινγεκέλε εθφζνλ ζπκβαδίδεη κε ηελ εμαηξεηηθά κεησκέλε δήηεζε πνπ επηθξαηεί γηα κεγάιν ρξνληθφ δηάζηεκα, ζηηο επηρεηξήζεηο κεηαπνίεζεο ΣΠΔ. ην ζχλνιν ηεο Βηνκεραλίαο ηα απνζέκαηα παξακέλνπλ ζε ζρεηηθά πςειά επίπεδα, αιιά αξρίδνπλ ζηαδηαθά λα απνθιηκαθψλνληαη. Πίλαθαο 68. Σν επίπεδν ησλ απνζεκάησλ ηνπ ηειεπηαίνπο 3 κήλεο 140

141 δ. Πξνβιέςεηο γηα ηελ παξαγσγή ηνπο πξνζερείο κήλεο Οη πξνβιέςεηο γηα ηελ εμέιημε ηεο παξαγσγήο ηνπο πξνζερείο κήλεο επηδεηλψλνληαη ζε ζρέζε κε ην πξνεγνχκελν ηξίκελν, εθφζνλ απμήζεθε ν αξηζκφο ησλ επηρεηξήζεσλ πνπ εθηηκά κείσζε ζε ζρέζε φζεο δειψλνπλ ην αληίζεην. Οη πεξηζζφηεξεο επηρεηξήζεηο ζπλερίδνπλ λα αλακέλνπλ ζηαζεξφηεηα. ην ζχλνιν ηεο Βηνκεραλίαο επηθξαηεί ε ίδηα απαηζηνδνμία γηα ην ακέζσο επφκελν ρξνληθφ δηάζηεκα, κε ηηο πξνβιέςεηο γηα ηελ παξαγσγή λα πεξηνξίδνληαη. Πίλαθαο 69. Η παξαγσγή ηνπο πξνζερείο 3 κήλεο Βαζηθή Υξεκαηννηθνλνκηθή Αλάιπζε ηνπ θιάδνπ ησλ ΣΠΔ γηα ην 2011 χκθσλα κε ηα απνηειέζκαηα ησλ ελνπνηεκέλσλ ηζνινγηζκψλ ησλ εηζεγκέλσλ εηαηξεηψλ ηνπ θιάδνπ Σερλνινγηψλ Πιεξνθνξηθήο θαη Δπηθνηλσληψλ (ΣΠΔ) ζην Υξεκαηηζηήξην Αζελψλ, ν θχθινο εξγαζηψλ ζην 9κελν ηνπ 2011 δηακνξθψζεθε ζηα 6,8 δηο απφ 7,2 δηο ζε ζχγθξηζε κε ην αληίζηνηρν δηάζηεκα ηνπ 2010 κεησκέλνο θαηά 6,1%. Σα EBITDA δηακνξθψζεθαλ ζηα 1,5 δηο απφ 1,7 δηο ζε ζχγθξηζε κε ην αληίζηνηρν 9κελν ηνπ 2010 κεησκέλα θαηά 11,5%. Σα Κέξδε κεηά απφ Φφξνπο θαη Γηθαηψκαηα Μεηνςεθίαο δηακνξθψζεθαλ ζηηο 70 ρηι. θαη παξνπζίαζαλ βειηίσζε θαηά 5,1%. ηηο επηρεηξήζεηο Πιεξνθνξηθήο ν θχθινο εξγαζηψλ, ζην 9κελν ηνπ 2011, δηακνξθψζεθε ζηα 6,8 δηο κεησκέλνο θαηά 6,1%, ηα EBITDA έθηαζαλ ζηα 1,5 δηο απμεκέλα θαηά 7,7%, ελψ ηα Κέξδε κεηά απφ Φφξνπο θαη Γηθαηψκαηα Μεηνςεθίαο 141

142 έθηαζαλ ηα 1,7 εθαη. κεησκέλα θαηά 90,8%, ζε ζχγθξηζε κε ην αληίζηνηρν 9κελν ηνπ Ο θχθινο εξγαζηψλ ησλ εηζεγκέλσλ εηαηξεηψλ Δίδε - Λύζεηο Πιεξνθνξηθήο γηα ην 9κελν ηνπ 2011 δηακνξθψζεθε ζηα 482,5 εθαη. θαη ζεκείσζε κείσζε θαηά 8,8%, ηα EBITDA έθηαζαλ ζηα 19,7 εθαη. θαη παξνπζίαζαλ αχμεζε θαηά 54,7% θαη ηα Κέξδε κεηά απφ Φφξνπο θαη Γηθαηψκαηα Μεηνςεθίαο ζεκείσζαλ αχμεζε θαηά 731,4% ζηα 5,7 εθαη., ζε ζρέζε κε ην αληίζηνηρν 9κελν πέξπζη. ηηο Σειεπηθνηλσλίεο ν θχθινο εξγαζηψλ δηακνξθψζεθε ζην 9κελν ηεο ηξέρνπζαο νηθνλνκηθήο ρξήζεο ζηα 4,3 δηο θαη ζεκείσζε κείσζε θαηά 7,3%, ηα EBITDA έθηαζαλ ζηα 1,3 δηο κεησκέλα θαηά 13,2% θαη ηα Κέξδε κεηά απφ Φφξνπο θαη Γηθαηψκαηα Μεηνςεθίαο έθηαζαλ ηα 107,8 εθαη. απμεκέλα θαηά 68,7%, ζε ζχγθξηζε κε ην αληίζηνηρν 9κελν ηνπ Σα απνηειέζκαηα ηνπ θιάδνπ πιήηηνληαη απφ ηε δπζκελή δεκνζηνλνκηθή θαηάζηαζε ηεο εγρψξηαο αγνξάο. Ζ δεκηνπξγία λέσλ πξντφλησλ κε ηε δηάζεζε λέσλ παθέησλ πνπ πξνζθέξνπλ είηε νινθιεξσκέλεο ηειεπηθνηλσληαθέο ιχζεηο είηε πην εμεηδηθεπκέλεο, δεκηνπξγνχλ επθαηξίεο γηα ηνπο νκίινπο. Σα αλαιπηηθά απνηειέζκαηα ησλ εηζεγκέλσλ εηαηξεηψλ ηνπ θιάδνπ Σερλνινγηψλ Πιεξνθνξηθήο θαη Δπηθνηλσληψλ ζην ΥΑ, παξνπζηάδνληαη ζηνλ αθφινπζν πίλαθα : 142

143 Πίλαθαο 70. Υξεκαηννηθνλνκηθά απνηειέζκαηα ηνπ ηνκέα ΣΠΔ γηα ηελ πεξίνδν Πίλαθαο 62. Αλαιπηηθά απνηειέζκαηα εηζεγκέλσλ εηαηξεηψλ ηνπ θιάδνπ Σερλνινγηψλ Πιεξνθνξηθήο θαη Δπηθνηλσληψλ ζην Υξεκαηηζηήξην Αζελψλ, γηα ην 9κελν ηνπ 2011, Πεγή: ΒΔΣΑ ΥΡΖΜΑΣΗΣΖΡΗΑΚΖ ΑΔΠΔΤ, 12/

144 Ο Γείθηεο Οηθνλνκηθνύ Κιίκαηνο ζηνλ Σνκέα ΣΠΔ (2011) Ο δείθηεο Οηθνλνκηθνχ Κιίκαηνο ζηνλ ηνκέα ΣΠΔ ην ηέηαξην ηξίκελν ηνπ 2011 δηακνξθψλεηαη ζηηο 65,3 κνλάδεο, ππνρσξψληαο ειαθξηά ζε ζρέζε µε ηελ επίδνζε ηνπ ηξίηνπ ηξηκήλνπ ηνπ έηνπο (67,8 κνλάδεο θαηά κέζν φξν ρακειφηεξα), θαη έλαληη ηεο αληίζηνηρεο πεξζηλήο κέζεο ηηκήο ηνπ (73,1 κνλάδεο). Ο ζπλνιηθφο δείθηεο βξίζθεηαη ζεκαληηθά ρακειφηεξα απφ ην καθξνρξφλην κέζν φξν ηεο πεξηφδνπ , ν νπνίνο δηακνξθψλεηαη ζηηο 113,6 κνλάδεο. Ζ νηθνλνκηθή χθεζε θαη ε θξίζε ζηνπο πεξηζζφηεξνπο θιάδνπο ηεο εγρψξηαο νηθνλνκίαο έρνπλ επεξεάζεη ζεκαληηθά ηνλ ηνκέα. πγθεθξηκέλα, απφ ηνπο επηκέξνπο δείθηεο ησλ θιάδσλ πνπ εκπιέθνληαη ζηε δηαδηθαζία εμαγσγήο ηνπ ζπλνιηθνχ δείθηε, εθείλνη ησλ Τπεξεζηψλ ΣΠΔ θαη ηεο Βηνκεραλίαο ΣΠΔ θηλνχληαη θαζνδηθά, εμέιημε ε νπνία αληηζηαζκίδεηαη ελ κέξεη απφ ηελ άλνδν ηνπ δείθηε ηνπ Ληαληθνχ Δκπνξίνπ ΣΠΔ. Ζ θαηαλαισηηθή εκπηζηνζχλε ππνρσξεί ζεκαληηθά ην ηέηαξην ηξίκελν ηνπ έηνπο, ζε λέα ηζηνξηθά ρακειά επίπεδα, επεξεάδνληαο θαη απηή αξλεηηθά ην νηθνλνκηθφ θιίκα ζηνλ ηνκέα ΣΠΔ. Γηάγξακκα 51. Γείθηεο Οηθνλνκηθνύ Κιίκαηνο ηνπ ηνκέα ΣΠΔ Πεγή:IOBE 144

145 Γείθηεο Δπηρεηξεκαηηθώλ Πξνζδνθηώλ ζηνλ ηνκέα Τπεξεζηώλ ΣΠΔ (2011) α. Δπηρεηξεκαηηθέο πξνζδνθίεο ζηνλ ηνκέα Τπεξεζηώλ ΣΠΔ Ο Γείθηεο Δπηρεηξεκαηηθψλ Πξνζδνθηψλ ζηηο Τπεξεζίεο ΣΠΔ θαηά ην ηέηαξην ηξίκελν ηνπ 2011 θηλείηαη ειαθξψο ρακειφηεξα ζε ζρέζε µε ηα επίπεδα ηνπ ηξίηνπ ηξηκήλνπ ηνπ έηνπο, ζηηο 71,5 κνλάδεο (απφ 75,6 κνλάδεο), απέρνληαο 6 µνλάδεο απφ ηελ ηζηνξηθά ρακειή επίδνζε ηνπ β ηξηκήλνπ. ε ζχγθξηζε µε ηελ κέζε ηηκή ηξηκήλνπ ηνπ ζπλνιηθνχ δείθηε Τπεξεζηψλ (69,9 κνλάδεο), ν δείθηεο Τπεξεζηψλ ΣΠΔ βξίζθεηαη νξηαθά πςειφηεξα θαηά ην ππφ εμέηαζε ηξίκελν, γηα πξψηε θνξά κεηά ην ηξίην ηξίκελν ηνπ Ο Γείθηεο Δπηρεηξεκαηηθψλ Πξνζδνθηψλ ζηηο Τπεξεζίεο ΣΠΔ είλαη ζπλάξηεζε ησλ εθηηκήζεσλ γηα ηελ θαηάζηαζε ηεο επηρείξεζεο ην ηειεπηαίν ηξίκελν, ησλ εθηηκήζεσλ γηα ηε δήηεζε θαηά ην ηειεπηαίν ηξίκελν θαη ησλ πξνβιέςεσλ γηα ηε δήηεζε ηνπο πξνζερείο ηξεηο κήλεο. Σα ζηνηρεία ησλ επηκέξνπο απηψλ δεηθηψλ παξαηίζεληαη αλαιπηηθά παξαθάησ. πγθεθξηκέλα, ε κηθξή βειηίσζε ζηηο εθηηκήζεηο γηα ηελ ηξέρνπζα θαηάζηαζε ησλ επηρεηξήζεσλ, αληηζηαζκίδεηαη απφ ηελ πηψζε ζηα άιια δχν ζηνηρεία ηνπ δείθηε. Γηάγξακκα 52. Γείθηεο Δπηρεηξεκαηηθώλ Πξνζδνθηώλ ζηηο Τπεξεζίεο ΣΠΔ θαη ζην ζύλνιν ησλ Τπεξεζηώλ (έηνο βάζεο 2002) Πεγή:IOBE 145

146 β. Δθηηκήζεηο γηα ηελ θαηάζηαζε ηεο επηρείξεζεο ην ηειεπηαίν ηξίκελν ηελ εξψηεζε ζρεηηθά µε ηελ θαηάζηαζε ηεο επηρείξεζεο ην ηέηαξην ηξίκελν ηνπ 2011, κφιηο ην 5% ησλ επηρεηξήζεσλ ηνπ ηνκέα Τπεξεζηψλ ΣΠΔ δήισζαλ πσο απηή βειηηψζεθε (απφ 7% ζην ηξίην ηξίκελν), ελψ ην 1/5 αλαθέξεη πσο επηδεηλψζεθε (απφ 31% ην γ ηξίκελν). Σν ζρεηηθφ ηζνδχγην ζεηηθψλ/ αξλεηηθψλ απαληήζεσλ επνκέλσο βειηηψλεηαη ειαθξά ζην δ ηξίκελν ηνπ έηνπο, ζηηο -20 πνζνζηηαίεο κνλάδεο ην (απφ - 24 ην γ ηξίκελν), θαηά 6 κνλάδεο πςειφηεξα ζε ζρέζε µε ηελ αληίζηνηρε πεξπζηλή επίδνζε. γ. Δθηηκήζεηο γηα ηε δήηεζε θαηά ην ηειεπηαίν ηξίκελν Αηζζεηή εμαζζέληζε ζεκεηψλνπλ νη εθηηκήζεηο ησλ επηρεηξήζεσλ Τπεξεζηψλ ΣΠΔ ζρεηηθά µε ην επίπεδν ηεο δήηεζεο, µε ην αληίζηνηρν ηζνδχγην πνζνζηψλ ζεηηθψλ/ αξλεηηθψλ απαληήζεσλ λα δηακνξθψλεηαη ην δ ηξίκελν ηνπ 2011 θαηά 10 κνλάδεο ρακειφηεξα ζε ζρέζε µε ην ακέζσο πξνεγνχκελν ηξίκελν, ζηηο -28 κνλάδεο, επίδνζε πάλησο ζεκαληηθά αλψηεξε ηεο αληίζηνηρεο πεξζηλήο (-40 κνλάδεο). Σν 38% ησλ επηρεηξήζεσλ ηνπ ηνκέα (απφ 26%) δειψλεη κεησκέλε δήηεζε ζε ζρέζε µε ην πξψην ηξίκελν θαη κφιηο ην 1/10 επηζεκαίλεη ην αληίζεην. Πίλαθαο 71. Ιζνδύγην Θεηηθώλ - Αξλεηηθώλ απαληήζεσλ γηα ηελ πεξίνδν Πεγή:IOBE 146

147 δ. Πξνβιέςεηο γηα ηε δήηεζε ηνπο πξνζερείο ηξεηο κήλεο ρεηηθά µε ηηο πξνβιέςεηο γηα ηελ εμέιημε ηεο δήηεζεο ηνπο επφκελνπο κήλεο, ην 44% ησλ επηρεηξήζεσλ αλακέλεη πηψζε, πνζνζηφ ζεκαληηθά πςειφηεξν έλαληη ηνπ γ ηξηκήλνπ 2011 (27%), ελψ έλα απμεκέλν 21% (απφ 11%) πξνβιέπεη άλνδν ηεο δήηεζεο βξαρππξφζεζκα. Έηζη, ην ζρεηηθφ ηζνδχγην ζεηηθψλ/ αξλεηηθψλ απαληήζεσλ ησλ επηρεηξήζεσλ ηνπ ηνκέα Τπεξεζηψλ ΣΠΔ δηακνξθψλεηαη θαηά 7 κνλάδεο ρακειφηεξα έλαληη ηεο πξνεγνχκελεο κέηξεζεο, ζηηο -24 κνλάδεο, φηαλ ην ίδην δηάζηεκα πέξπζη βξηζθφηαλ ζηηο -13 κνλάδεο. ε. Πξνβιέςεηο γηα ηηο ηηκέο ρεηηθά µε ηηο πξνβιέςεηο ησλ επηρεηξήζεσλ ΣΠΔ γηα ηελ εμέιημε ησλ ηηκψλ ην πξνζερέο ηξίκελν, νη πεξηζζφηεξεο πξνζδνθίεο παξακέλνπλ απνπιεζσξηζηηθέο ζηνλ ηνκέα ησλ Τπεξεζηψλ, µε ην ηζνδχγην πνζνζηψλ ζεηηθψλ/ αξλεηηθψλ απαληήζεσλ λα είλαη ζηαζεξά αξλεηηθφ ηα ηειεπηαία δχν ρξφληα, δειαδή είλαη ζηαζεξά πεξηζζφηεξεο νη επηρεηξήζεηο πνπ πξνβιέπνπλ πηψζε ησλ ηηκψλ ζε ζρέζε µε εθείλεο πνπ αλακέλνπλ άλνδν. Έηζη, ην δ ηξίκελν ηνπ έηνπο, ν ζρεηηθφο δείθηεο θηλείηαη ζηηο -17 κνλάδεο (απφ -13 κνλάδεο ην πξνεγνχκελν ηξίκελν), µε ην 18% ησλ επηρεηξήζεσλ λα αλακέλεη αχμεζε (απφ 14%) θαη ηα 4/5 ησλ επηρεηξήζεσλ ηνπ ηνκέα ζηαζεξφηεηα ησλ ηηκψλ βξαρππξφζεζκά. ζη. Πξνβιέςεηο γηα ηελ απαζρόιεζε ηνλ ηνκέα ησλ Τπεξεζηψλ ΣΠΔ, ην ζρεηηθφ αξλεηηθφ ηζνδχγην ησλ πξνβιέςεσλ γηα ηελ απαζρφιεζε ηνπ ηνκέα ην επφκελν ηξίκελν, δηεπξχλεηαη θαηά ην δ ηξίκελν θαη δηακνξθψλεηαη ζηηο -17 κνλάδεο (απφ -12 κνλάδεο ην πξνεγνχκελν ηξίκελν), ζε ζεκαληηθά δπζκελέζηεξν επίπεδν ζε ζρέζε µε ην ίδην δηάζηεκα πέξπζη (-5 κνλάδεο). Σξεηο ζηηο δέθα επηρεηξήζεηο ηνπ θιάδνπ πξνβιέπνπλ κείσζε ησλ ζέζεσλ εξγαζίαο θαη έλα 13% πξνζκέλεη άλνδν ην επφκελν δηάζηεκα. 147

148 Γείθηεο Δπηρεηξεκαηηθώλ Πξνζδνθηώλ ζηνλ ηνκέα ηνπ Ληαληθνύ Δκπνξίνπ ΣΠΔ (2011) α. Δπηρεηξεκαηηθέο πξνζδνθίεο ζηνλ ηνκέα Ληαληθνύ Δκπνξίνπ ΣΠΔ Ο Γείθηεο Δπηρεηξεκαηηθψλ Πξνζδνθηψλ ζην Ληαληθφ Δκπφξην ΣΠΔ απμάλεηαη εθ λένπ ην ηέηαξην ηξίκελν ηνπ έηνπο θαη δηακνξθψλεηαη ζηηο 69,4 κνλάδεο, απφ 65,4 Μνλάδεο ην γ ηξίκελν θαη ηελ ηζηνξηθά ρακειή επίδνζε ησλ 56,2 Μνλάδσλ ην β ηξίκελν ηνπ έηνπο. Ο Μέζνο φξνο γηα ηελ πεξίνδν είλαη ζρεδφλ δηπιάζηνο (120 Μνλάδεο) ηνπ δείθηε απφ ην Μέζν φξν ηνπ ην Σν γεγνλφο απηφ είλαη ελδεηθηηθφ ηεο έληνλεο χθεζεο ζηελ νπνία έρεη εηζέιζεη ν ηνκέαο ηα ηειεπηαία δχν ρξφληα θαη εηδηθά ην ε ζρέζε µε ηελ αληίζηνηρε επίδνζε ηνπ ζπλφινπ ησλ θιάδσλ ηνπ Ληαληθνχ Δκπνξίνπ (63,1 Μνλάδεο), νη πξνζδνθίεο ηνπ ηνκέα ΣΠΔ βξίζθνληαη ειαθξψο πςειφηεξα ην ηέηαξην ηξίκελν ηνπ έηνπο, παξφιν πνπ ζε γεληθέο γξακκέο νη δχν δείθηεο θαηαγξάθνπλ παξαπιήζηεο ηηκέο, µε ιίγεο απνθιίζεηο ηα ηειεπηαία ηξία έηε. Ο Γείθηεο Δπηρεηξεκαηηθψλ Πξνζδνθηψλ ζην Ληαληθφ Δκπφξην ΣΠΔ είλαη ζπλάξηεζε ησλ εθηηκήζεσλ γηα ην ηξέρνλ επίπεδν πσιήζεσλ, ησλ εθηηκήζεσλ γηα ην ηξέρνλ επίπεδν ησλ απνζεκάησλ θαη ησλ πξνβιέςεσλ γηα ηηο πσιήζεηο ηνπο πξνζερείο ηξεηο κήλεο. Σα ζηνηρεία ησλ επηκέξνπο απηψλ δεηθηψλ παξαηίζεληαη αλαιπηηθά παξαθάησ. πγθεθξηκέλα, ε κεγάιε πηψζε ησλ εθηηκήζεσλ γηα ην ηξέρνλ επίπεδν πσιήζεσλ αληηζηαζκίδεηαη απφ ηα κεησκέλα απνζέκαηα θαη ηηο ιηγφηεξν αξλεηηθέο πξνβιεπφκελεο πσιήζεηο. Γηάγξακκα 53. Γείθηεο Δπηρεηξεκαηηθώλ Πξνζδνθηώλ ζην Ληαληθό Δκπόξην ΣΠΔ θαη ζην ζύλνιν ηνπ Ληαληθνύ Δκπνξίνπ (έηνο βάζεο 2002) Πεγή:IOBE 148

149 β. Δθηηκήζεηο γηα ην ηξέρνλ επίπεδν πσιήζεσλ Καηαθφξπθε πηψζε ζεκεηψλεηαη ζηηο εθηηκήζεηο ησλ επηρεηξήζεσλ ηνπ ηνκέα Ληαληθνχ Δκπνξίνπ ΣΠΔ ζρεηηθά µε ηηο πσιήζεηο ηνπο ην ηειεπηαίν ηξίκελν, αθνχ ην ήδε έληνλα αξλεηηθφ ηζνδχγην ζεηηθψλ/ αξλεηηθψλ απαληήζεσλ δηακνξθψλεηαη ζε ηζηνξηθά ρακειά επίπεδα ην ηέηαξην ηξίκελν ηνπ 2011, ζηηο -75 κνλάδεο (απφ -47 κνλάδεο ην ηξίην θαη -72 κνλάδεο ην δεχηεξν ηξίκελν). Σν ζπληξηπηηθφ 78% (απφ 65%) ησλ επηρεηξήζεσλ δειψλεη πηψζε ζηηο ηξέρνπζεο πσιήζεηο ηνπ θαη κφιηο ην 3% (απφ 18%) αλαθέξεη άλνδν. γ. Δθηηκήζεηο γηα ην ηξέρνλ επίπεδν ησλ απνζεκάησλ Χο πξνο ηηο εθηηκήζεηο ησλ εκπνξηθψλ επηρεηξήζεσλ ηνπ ηνκέα γηα ην ηξέρνλ επίπεδν ησλ απνζεκάησλ ηνπο, ην ζρεηηθφ ηζνδχγην πνζνζηψλ ησλ απαληήζεσλ ησλ επηρεηξήζεσλ ηνπ ηνκέα θαηαγξάθεη ζεκαληηθή ππνρψξεζε ην ηέηαξην ηξίκελν ηνπ γεγνλφο ην νπνίν ππνδειψλεη φηη νη φπνηεο πσιήζεηο ηξνθνδνηήζεθαλ θπξίσο απφ ηα απνζέκαηα - θαη δηακνξθψλεηαη ζηηο +5 κνλάδεο (απφ +31). Σν 16% ησλ επηρεηξήζεσλ (απφ 34%) δειψλεη δηνγθσκέλα γηα ηελ επνρή απνζέκαηα θαη έλα 11% αλαθέξεη ην αληίζεην. δ. Πξνβιέςεηο γηα ηηο πσιήζεηο ηνπο πξνζερείο κήλεο Οη επηρεηξήζεηο ηνπ ηνκέα Δκπνξίνπ ΣΠΔ εκθαλίδνληαη ειαθξψο ιηγφηεξν απαηζηφδνμεο ην δ ηξίκελν ηνπ 2011 ζε ζρέζε µε ην αµέζσο πξνεγνχκελν ηξίκελν φζνλ αθνξά ηηο πξνβιέςεηο ηνπο γηα ην επίπεδν ησλ πσιήζεσλ ηνπο πξνζερείο ηξεηο κήλεο. Έηζη, ην ππφ εμέηαζε ηξίκελν ηνπ 2011, ην 45% ησλ επηρεηξήζεσλ αλακέλεη κείσζε ησλ πσιήζεψλ ηνπο (απφ 42% ην γ ηξίκελν), φηαλ αληίζεηα ην πνζνζηφ πνπ πξνβιέπεη άλνδν απμάλεηαη ζην 19% (απφ 3%). Σν ζρεηηθφ ηζνδχγην δηακνξθψλεηαη ζηηο -26 κνλάδεο, θαηά 13 κνλάδεο πςειφηεξα ζε ζρέζε µε ην πξνεγνχκελν ηξίκελν ηνπ έηνπο, αιιά ζεκαληηθά ρακειφηεξα ζε ζρέζε µε ηελ αληίζηνηρε πεξπζηλή πεξίνδν (-11 κνλάδεο). 149

150 Πίλαθαο 72. Ιζνδύγην Θεηηθώλ - Αξλεηηθώλ απαληήζεσλ γηα ηελ πεξίνδν Πεγή:IOBE ε. Πξνβιέςεηο γηα ηηο ηηκέο Σν ηζνδχγην ησλ ηηκψλ ζηηο επηρεηξήζεηο Ληαληθνχ Δκπνξίνπ ηνπ ηνκέα παξακέλεη απνπιεζσξηζηηθφ θαηά ην ηέηαξην ηξίκελν ηνπ έηνπο θαη δηακνξθψλεηαη ζηηο -31 κνλάδεο (απφ -27 κνλάδεο ην ηξίην ηξίκελν), ελψ ηελ ίδηα πεξίνδν πέξπζη βξηζθφηαλ ζε παξαπιήζηα επίπεδα. Απφ ηηο επηρεηξήζεηο ηνπ ηνκέα, ην 31% πξνβιέπεη κείσζε ησλ ηηκψλ ην επφκελν δηάζηεκα, ελψ ην πνζνζηφ ησλ επηρεηξήζεσλ πνπ αλακέλνπλ άλνδν παξακέλεη κεδεληθφ θαη απηφ ην ηξίκελν. ζη. Πξνβιέςεηο γηα ηελ απαζρόιεζε Οη πξνβιέςεηο ζρεηηθά µε ηελ απαζρφιεζε ηνπο επφκελνπο κήλεο είλαη ζηαζεξά δπζκελείο απφ ην β ηξίκελν ηνπ 2010 θαη κεηά. Καηά ην δ ηξίκελν ηνπ 2011 ζεκεηψλνπλ φκσο κηθξή βειηίσζε, γηα δεχηεξν ζπλερφκελν ηξίκελν, κεηά ηα ηζηνξηθά ρακειά ηνπ πξψηνπ εμακήλνπ ηνπ έηνπο. Έηζη, ην αξλεηηθφ ηζνδχγην ηνπ πξνεγνχκελνπ ηξηκήλνπ ακβιχλεηαη ειαθξά θαη δηακνξθψλεηαη ζηηο -17 κνλάδεο (απφ -20 κνλάδεο). Κακία επηρείξεζε γηα πάλσ απφ δχν έηε δελ πξνβιέπεη άλνδν ηεο απαζρφιεζεο βξαρππξφζεζκά, ελψ ε ζπληξηπηηθή πιεηνλφηεηα (83%) αλακέλεη ζηαζεξφηεηα ην επφκελν δηάζηεκα. 150

151 Γείθηεο Δπηρεηξεκαηηθώλ Πξνζδνθηώλ ζηνλ ηνκέα ηεο Βηνκεραλίαο ΣΠΔ (2011) α. Δπηρεηξεκαηηθέο πξνζδνθίεο ζηνλ ηνκέα Βηνκεραλίαο ΣΠΔ Πησηηθά θηλείηαη ν δείθηεο επηρεηξεκαηηθψλ πξνζδνθηψλ ζηε Βηνκεραλία ΣΠΔ ην ηειεπηαίν ηξίκελν ηνπ 2011 ζε ζρέζε µε ην αµέζσο πξνεγνχκελν ηξίκελν θαη δηακνξθψλεηαη ζηηο 58,4 κνλάδεο (απφ 65,2 ην ηξίην ηξίκελν), ζηα ίδηα επίπεδα µε ηα αληίζηνηρα πεξζηλά. Ο δείθηεο ζην ζχλνιν ησλ κεηαπνηεηηθψλ επηρεηξήζεσλ είλαη ζεκαληηθά αλψηεξνο ηνπ δείθηε ηνπ ηνκέα, ζηηο 71,6 κνλάδεο - ζε ρακειφηεξα φκσο επίπεδα ζε ζρέζε µε ην ηξίην ηξίκελν -γεγνλφο άιισζηε αλακελφκελν, αθνχ κφιηο ην 10% ησλ απαζρνινπκέλσλ ηνπ ηνκέα ΣΠΔ αλήθνπλ ζηνλ θιάδν ηεο Βηνκεραλίαο. Ο Γείθηεο Δπηρεηξεκαηηθψλ Πξνζδνθηψλ ζην Ληαληθφ Δκπφξην ΣΠΔ είλαη ζπλάξηεζε ησλ εθηηκήζεσλ γηα ην επίπεδν παξαγγειηψλ θαη δήηεζεο, ησλ εθηηκήζεσλ γηα ην ηξέρνλ επίπεδν ησλ απνζεκάησλ θαη ησλ πξνβιέςεσλ γηα ηελ παξαγσγή ηνπο πξνζερείο ηξεηο µήλεο. Ζ πηψζε ηνπ δείθηε ην ηέηαξην ηξίκελν εθπνξεχεηαη απφ ηελ θαηαθφξπθε άλνδν ησλ απνζεκάησλ, αθνχ νη άιινη δχν αξλεηηθνί δείθηεο ακβιχλνληαη ζε ζρέζε µε ην πξνεγνχκελν ηξίκελν. β. Δθηηκήζεηο γηα ην επίπεδν παξαγγειηώλ θαη δήηεζεο ρεηηθά µε ην επίπεδν ησλ παξαγγειηψλ ηνπο ην ηειεπηαίν ηξίκελν, αηζζεηά ιηγφηεξεο (38%) είλαη νη επηρεηξήζεηο ηνπ ηνκέα Βηνκεραλίαο ΣΠΔ ην ηέηαξην ηξίκελν ηνπ 2011 ζε ζρέζε µε ην αµέζσο πξνεγνχκελν ηξίκελν (69%), νη νπνίεο δειψλνπλ δπζαξέζθεηα. Σν ζρεηηθφ ηζνδχγην πνζνζηψλ δηακνξθψλεηαη έηζη ζηηο -29 απφ -38 κνλάδεο ην πξνεγνχκελν ηξίκελν, ρακειφηεξα πάλησο ζε ζρέζε µε ηελ αληίζηνηρε πεξζηλή επίδνζε (-20 κνλάδεο). γ. Δθηηκήζεηο γηα ην επίπεδν ησλ απνζεκάησλ ηνπο ηειεπηαίνπο 3 κήλεο Καηαθφξπθε είλαη ε άλνδνο ζηηο εθηηκήζεηο ησλ κεηαπνηεηηθψλ επηρεηξήζεσλ ηνπ ηνκέα γηα ην επίπεδν ησλ απνζεκάησλ, µε ην ζρεηηθφ ηζνδχγην λα δηακνξθψλεηαη ζε πνιχ πςειά επίπεδα, ζηηο +61 κνλάδεο (απφ +17). Σν χςνο ησλ απνζεκάησλ θξίλεηαη ηδηαίηεξα πςειφ απφ ηηο επηρεηξήζεηο ηνπ ηνκέα ηα ηειεπηαία δχν ρξφληα, µε ην πνζνζηφ ησλ επηρεηξήζεσλ πνπ αλαθέξνπλ απνθιηκάθσζε ησλ απνζεκάησλ ηνπο λα είλαη ζηαζεξά κεδεληθφ ηελ ηειεπηαία δηεηία. 151

152 Γηάγξακκα 54. Γείθηεο Δπηρεηξεκαηηθώλ Πξνζδνθηώλ ζηε Βηνκεραλία ΣΠΔ θαη ζην ζύλνιν ηεο Βηνκεραλίαο Πεγή:IOBE δ. Πξνβιέςεηο γηα ηελ παξαγσγή ηνπο πξνζερείο κήλεο Μεηά ηα ηζηνξηθά ρακειά επίπεδα ηνπ δεχηεξνπ ηξηκήλνπ ηνπ 2011, νη πξνβιέςεηο γηα ηελ παξαγσγή ην επφκελν ηξίκελν απφ ηηο κεηαπνηεηηθέο επηρεηξήζεηο ηνπ ηνκέα, βειηηψλνληαη ηφζν θαηά ην ηξίην φζν θαη θαηά ην ηέηαξην ηξίκελν ηνπ έηνπο. Έηζη, ην ζρεηηθφ ηζνδχγην ηνπ δ ηξηκήλνπ δηακνξθψλεηαη ζηηο -17 απφ -31 κνλάδεο ην γ ηξίκελν, µε ηξεηο ζηηο δέθα επηρεηξήζεηο (απφ 62%) λα αλακέλνπλ ππνρψξεζε ηεο παξαγσγηθήο δξαζηεξηφηεηάο ηνπο θαη έλα 11% λα πξνζδνθά άλνδν (απφ 31%). ε. Πξνβιέςεηο γηα ηηο ηηκέο Χο πξνο ηηο πξνβιέςεηο ησλ ηηκψλ ησλ βηνκεραληθψλ επηρεηξήζεσλ ΣΠΔ, ην ηέηαξην ηξίκελν ηνπ 2011 νη πξνζδνθίεο ησλ επηρεηξήζεσλ παξακέλνπλ απνπιεζσξηζηηθέο, µε ην ζρεηηθφ ηζνδχγην λα δηακνξθψλεηαη ζηηο -15 κνλάδεο (απφ -21 κνλάδεο ην ηξίην ηξίκελν ηνπ έηνπο), ζηα ίδηα επίπεδα µε ηα αληίζηνηρα πεξζηλά. Σν 15% ησλ επηρεηξήζεσλ αλακέλεη κείσζε ηηκψλ ην επφκελν δηάζηεκα θαη ην ζπληξηπηηθφ 85% πξνζδνθά ζηαζεξφηεηα. 152

153 ζη. Πξνβιέςεηο γηα ηελ απαζρόιεζε Οη δηαθπκάλζεηο ζην δείθηε πξνζδνθηψλ ηεο απαζρφιεζεο είλαη έληνλεο ζηηο κεηαπνηεηηθέο επηρεηξήζεηο ηνπ ηνκέα, γεγνλφο φκσο ην νπνίν εμεγείηαη απφ ην ρακειφηεξν πνζνζηφ εξγαδνκέλσλ ζην ζπγθεθξηκέλν ηνκέα ζε ζρέζε µε ην ζχλνιν ΣΠΔ. Έηζη, ην δ ηξίκελν ηνπ έηνπο, ν ζρεηηθφο δείθηεο θεξδίδεη έδαθνο θαη δηνξζψλεηαη ζηηο -30 κνλάδεο (απφ -80 κνλάδεο ην γ ηξίκελν θαη -3 ην β ηξίκελν). Σα 3/10 ησλ επηρεηξήζεσλ αλακέλνπλ κείσζε ζηηο ζέζεηο εξγαζίαο ηνπ ηνκέα ην επφκελν δηάζηεκα, ελψ θακία επηρείξεζε απφ ην γ ηξίκελν ηνπ 2008 δελ αλακέλεη άλνδν ηεο απαζρφιεζεο. Πίλαθαο 73. Ιζνδύγην Θεηηθώλ - Αξλεηηθώλ απαληήζεσλ γηα ηελ πεξίνδν *Πνζνζηά επηρεηξήζεσλ, ζηαζκηζκέλα µε ηελ απαζρφιεζε Πεγή:IOBE 153

154 13.5. Ο Γείθηεο Καηαλαισηηθήο Δκπηζηνζύλεο Ο Γείθηεο Καηαλαισηηθήο Δκπηζηνζχλεο ππνρσξεί ζε ηζηνξηθά ρακειά επίπεδα ην ηειεπηαίν ηξίκελν ηνπ έηνπο. Ζ εμαηξεηηθά δπζκελήο πνξεία ηεο θαηαλαισηηθήο εκπηζηνζχλεο αληηθαηνπηξίδεη ηελ αλαζθάιεηα θαη ην δηάρπην θφβν ησλ λνηθνθπξηψλ γηα ηελ εμέιημε ηεο νηθνλνκίαο. Οη κεηψζεηο ησλ κηζζψλ θαη νη επηπξφζζεηεο θνξνινγηθέο επηβαξχλζεηο πνπ ζπξξηθλψλνπλ ην πξαγκαηηθφ εηζφδεκά, ε εληεηλφκελε αλεξγία θαη ηα εμαγγειζέληα δηαξζξσηηθά κέηξα πνπ δελ εθαξκφδνληαη πιήξσο, ζπλεηέιεζαλ ζηελ εμάληιεζε ησλ απνζεκάησλ αηζηνδνμίαο ησλ πνιηηψλ θαη ζηελ επηδείλσζε ηνπ νηθνλνκηθνχ θαη θνηλσληθνχ θιίκαηνο. Οη Έιιελεο θαηαλαισηέο παξακέλνπλ εδψ θαη δχν πεξίπνπ έηε νη πην απαηζηφδνμνη Δπξσπαίνη. Απφ ηα επηκέξνπο ζηνηρεία ηνπ δείθηε, δειαδή ηηο πξνβιέςεηο ησλ λνηθνθπξηψλ γηα ηελ νηθνλνκηθή ηνπο θαηάζηαζε θαη ηηο αληίζηνηρεο γηα ηελ νηθνλνκηθή θαηάζηαζε ηεο ρψξαο, ηελ πξφζεζε γηα απνηακίεπζε ζην επφκελν 12-κελν αιιά θαη ηηο πξνβιέςεηο γηα ηελ αλεξγία, φια έρνπλ επηδεηλσζεί ζε ζρέζε µε ην πξνεγνχκελν ηξίκελν. Γηάγξακκα 55. Γείθηεο θαηαλαισηηθήο εκπηζηνζύλεο ηξηκήλνπ Πεγή : ΗΟΒΔ 154

155 14. Οη Σερλνινγίεο Πιεξνθνξηθήο θαη Δπηθνηλσληώλ ζηελ Διιάδα ην 2012 Ζ ζηξνθή πξνο ηηο πςειέο ηερλνινγίεο, θπξίσο ζην πιαίζην ηεο Φεθηαθήο ηξαηεγηθήο ( ) έρεη νδεγήζεη ζηελ βειηίσζε ησλ πεξηζζφηεξσλ δεηθηψλ Σερλνινγίαο Πιεξνθνξηθήο θαη Δπηθνηλσληψλ (ΣΠΔ) γηα ηελ Διιάδα. Τπάξρνπλ αθφκε ζεκαληηθέο δπλαηφηεηεο πεξαηηέξσ αλάπηπμεο ζηνλ θιάδν, θαζψο ηφζν ν δεκφζηνο φζν θαη ν ηδησηηθφο ηνκέαο πηνζεηνχλ νινέλα ηε ρξήζε ησλ ΣΠΔ. Ζ ειιεληθή αγνξά ησλ ΣΠΔ πξνζαλαηνιίδεηαη ζηελ παξνρή ππεξεζηψλ, ελψ ην 85% πεξίπνπ ηνπ θιάδνπ αθνξά ζηηο ηειεπηθνηλσλίεο. Ζ Διιάδα παξνπζηάδεη ηδηαίηεξα γξήγνξν ξπζκφ αλάπηπμεο ηεο επξπδσληθήο δηείζδπζεο, γεγνλφο πνπ νθείιεηαη ζηελ αδεζκνπνίεηε πξφζβαζε ζηνλ ηνπηθφ βξφρν (local-loopunbundling) θαη ηελ εηζαγσγή παθέησλ νινθιεξσκέλσλ ηειεπηθνηλσληαθψλ ππεξεζηψλ ζηελ εγρψξηα αγνξά. Σν 2008, ην ζχλνιν ησλ επξπδσληθψλ γξακκψλ ζηελ Διιάδα αλήιζε ζηα 1,2 εθαηνκκχξηα, ζεκεηψλνληαο αχμεζε 63,8% ζε εηήζηα βάζε, ελψ ε Διιάδα θαηαηάζζεηαη αλάκεζα ζηηο πξψηεο 10 ρψξεο κε ηνπο πςειφηεξνπο ξπζκνχο αλάπηπμεο επξπδσληθψλ ζπλδέζεσλ γηα ηα έηε 2006 θαη Μέρξη ζήκεξα ε xdsl (γξήγνξε πξφζβαζε ζην δηαδίθηπν) απνηεινχζε ηελ θχξηα ηερλνινγία γηα πξφζβαζε ζην δηαδίθηπν, αιιά απηφ αλακέλεηαη λα αιιάμεη κε ην λέν πξφγξακκα επξπδσληθνχ δηθηχνπ νπηηθψλ ηλψλ (FTTx) πνπ εηνηκάδεη ε Διιεληθή Κπβέξλεζε. Σν 2012 νη πσιήζεηο πξνζσπηθψλ ππνινγηζηψλ απμήζεθαλ θαηά 30% ζε εηήζηα βάζε, ελψ ζεκαληηθή αχμεζε αλακέλνληαλ θαη γηα ην Ζ ειιεληθή ιηαληθή αγνξά ΣΠΔ είλαη ηδηαίηεξα ειθπζηηθή, γεγνλφο πνπ επηβεβαηψλεηαη απφ ηελ επέθηαζε πνιιψλ αιπζίδσλ ιηαληθήο ζηελ Διιάδα, φπσο νη Saturn, ElectroWorld, FNAC, θαη MediaMarkt. ην ρψξν ηεο ηειεθσλίαο, ε Διιάδα δηαζέηεη απφ ηα πςειφηεξα πνζνζηά δηείζδπζεο ηεο θηλεηήο ηειεθσλίαο ζηελ Δπξψπε, κε 17,2 εθαηνκκχξηα ζπλδξνκεηέο θηλεηήο ηειεθσλίαο, πνπ αληηζηνηρνχλ ζε πνζνζηφ δηείζδπζεο πνπ ππεξβαίλεη ην 150%. Οη ειιεληθέο εμαγσγέο ΣΠΔ επηθεληξψλνληαη θπξίσο ζε Γεξκαλία θαη Ζλσκέλν Βαζίιεην, ηνλίδνληαο ηηο πξννπηηθέο πξνζηηζέκελεο αμίαο ηνπ ηνκέα. Δπίζεο, ε Μνλάδα Πιεξνθνξηψλ ηνπ Economist δειψλεη φηη ππάξρεη ζεηηθή εμέιημε ζηνλ ηνκέα ηνπ αλζξψπηλνπ δπλακηθνχ ηεο Διιάδαο ζηε βηνκεραλία πιεξνθνξηθήο. 155

156 14.1. Δπελδπηηθέο Δπθαηξίεο Ο ειιεληθφο ηνκέαο ΣΠΔ πξνθέξεη κνλαδηθέο επθαηξίεο γηα επέλδπζε ζε ππεξεζίεο πξνζηηζέκελεο αμίαο κε παγθφζκηα εκβέιεηα. Γηεζλείο εηαηξείεο, ησλ νπνίσλ νη επηρεηξεκαηηθέο ιεηηνπξγίεο απαηηνχλ παξνρή εμεηδηθεπκέλσλ ππεξεζηψλ, ζα αλαθαιχςνπλ ειθπζηηθφ αλζξψπηλν δπλακηθφ ζηελ Διιάδα. Ζ ίδξπζε εξγαζηεξίσλ αλάπηπμεο ινγηζκηθνχ ή θέληξσλ δεκηνπξγίαο νινθιεξσκέλσλ κηθξνθπθισκάησλ (microchip& MEMS), είλαη κφλν κεξηθά παξαδείγκαηα επθαηξηψλ πςειήο απφδνζεο πνπ ππάξρνπλ ζηελ Διιάδα. Γηα εηαηξείεο πνπ βαζίδνληαη ζηα πιενλεθηήκαηα πνπ παξέρεη ε ηερλνγλσζία γηα λα επηηχρνπλ πςεινχο ξπζκνχο αλάπηπμεο, ε ίδξπζε ελφο εξγαζηεξίνπ Δ&Α κπνξεί λα είλαη κηα πςειήο απφδνζεο επέλδπζε. Ηδξχνληαο πεξηθεξεηαθά θεληξηθά γξαθεία (Regional Headquarters) γηα ηελ ΝΑ Δπξψπε, ηε Μέζε Αλαηνιή ή θαη ηελ Βφξεηα Αθξηθή, παξέρεηαη πξφζβαζε, ζε αλζξψπηλν δπλακηθφ κε πςειφ κνξθσηηθφ επίπεδν θαη ηζρπξά θίλεηξα θαζψο θαη εηαηξηθή δενληνινγία δηεζλψλ πξνδηαγξαθψλ. Η HTC ηδξύεη Πεξηθεξεηαθά Κεληξηθά Γξαθεία ζηελ Διιάδα Ζ HTC, θπξίαξρε θαηαζθεπάζηξηα εηαηξεία smartphones, ηεο Σατβάλ ίδξπζε πεξηθεξεηαθά θεληξηθά γξαθεία ζηελ Διιάδα, ειέγρνληαο κηα πεξηνρή πνπ πεξηιακβάλεη 33 ρψξεο. χκθσλα κε ηνλ Regional Director ηεο HTC γηα ηε ΝΑ Δπξψπε, ηε Μέζε Αλαηνιή θαη ηελ Βφξεηα Αθξηθή (SEEMENA): «Η Ειιάδα απνηειεί επηρεηξεκαηηθό θόκβν γηα νιόθιεξε ηελ πεξηνρή SEEMENA, θαζώο απνηειεί ην θέληξν ηεο πεξηνρήο απηήο, αθόκε θαη γεωγξαθηθά. Πέξα, όκωο, από ηε δηεζλή δξαζηεξηόηεηα ηνπ λενζύζηαηνπ ηκήκαηνο ηεο HTC, εθηηκνύκε όηη ε Ειιάδα παξνπζηάδεη ζεκαληηθά πεξηζώξηα αλάπηπμεο ζηελ αγνξά ηωλ smart phones θαη ζε απηή ηελ ηάζε έρνπκε ζθνπό λα επελδύζνπκε ην επόκελν δηάζηεκα». Η Nokia δεκηνπξγεί θέληξν Δ&Α ζηελ Αζήλα Ζ Nokia, έλαο απφ ηνπο θνξπθαίνπο παξφρνπο εμνπιηζκνχ ΣΠΔ παγθνζκίσο, δεκηνχξγεζε έλα θέληξν Δ&Α ζηελ Αζήλα. Σν θέληξν απηφ είλαη έλα απφ ηα ηέζζεξα πνπ δηαζέηεη ε Nokia ζηελ Δπξψπε, ην νπνίν απαζρνιεί 400 εμεηδηθεπκέλνπο κεραληθνχο ηειεπηθνηλσληψλ θαη ινγηζκηθνχ θαη παξέρεη ππεξεζίεο έξεπλαο θαη αλάπηπμε ινγηζκηθνχ γηα ηξεηο ζεηξέο πξντφλησλ πςειήο ηερλνινγίαο. 156

157 Κέληξν Καηλνηνκίαο ηεο Microsoft ζηελ Αζήλα Οη πξννπηηθέο Δ&Α θαη θαηλνηνκίαο ηεο Διιάδαο ππνγξακκίδνληαη απφ ηελ ίδξπζε Κέληξνπ Καηλνηνκίαο ηεο Microsoft ζηελ Αζήλα ην Σα Κέληξα Καηλνηνκίαο ηεο Microsoft πξνάγνπλ ηηο ζπκπξάμεηο κεηαμχ ησλ παλεπηζηεκίσλ, ηεο βηνκεραλίαο θαη ηεο Microsoft. Οη ζπκπξάμεηο ζηε βηνκεραλία αθνξνχλ ζε ππνζηήξημε εηαηξηψλ αλάπηπμεο ινγηζκηθνχ, ζε πξνγξάκκαηα πηζηνπνίεζεο ηεο πνηφηεηαο ινγηζκηθνχ θαη ζε ππνζηήξημε γηα επηιεγκέλα εξεπλεηηθά έξγα πνπ δηεμάγνπλ θνηηεηέο. ηφρνο ηνπ Κέληξνπ είλαη λα ζπλδέζεη ειεθηξνληθά ηα παλεπηζηήκηα ηεο ρψξαο θαη άιια ηδξχκαηα αλψηεξεο εθπαίδεπζεο, πξνθεηκέλνπ θνηηεηέο θαη εξεπλεηέο λα έρνπλ πξφζβαζε ζε ηξάπεδεο δεδνκέλσλ θαη ειεθηξνληθέο βηβιηνζήθεο, έηζη ψζηε λα αλαπηπρζεί πεξαηηέξσ ε έξεπλα θαη ε θαηλνηνκία ζηελ Διιάδα. Η Deutsche Telekom επελδύεη ζηνλ ΟΣΔ Ζ γεξκαληθή εηαηξεία ηειεπηθνηλσληψλ Deutsche Telekom απέθηεζε ην 25% ησλ κεηνρψλ ηνπ Οξγαληζκνχ Σειεπηθνηλσληψλ Διιάδνο (ΟΣΔ) θαη αλέιαβε ηε δηνίθεζε ηνπ ΟΣΔ κέζσ ζπκθψλνπ κε ηελ Διιεληθή Κπβέξλεζε. Με ηε ζπλαιιαγή απηή, ε Deutsche Telekom απέθηεζε πξφζβαζε ζε επηπιένλ 56 εθαηνκκχξηα θαηαλαισηέο, κέζσ ηεο παξνπζίαο ηνπ ΟΣΔ ζηελ πεξηνρή ηεο Ννηηναλαηνιηθήο Δπξψπεο. Ο ζηφρνο ηεο Deutsche Telekom είλαη λα δηαηεξήζεη ζηελή ζπλεξγαζία κε ηελ Διιεληθή Κπβέξλεζε κε ζθνπφ λα εδξαηψζεη ηε δχλακε ηνπ ΟΣΔ ζηε πεξηνρή. Η Sistema απνθηά ην 51% ησλ κεηνρώλ ηεο IntracomTelecom Ζ ξσζηθή εηαηξεία Sistema, κέζσ ηεο ζπγαηξηθήο ηεο Sitronics, απέθηεζε κεξίδην 51% ζηελ Intracom Telecom, ηνλ κεγαιχηεξν πάξνρν ΣΠΔ ηεο Ννηηναλαηνιηθήο Δπξψπεο θαη κέινο ηνπ Οκίινπ Intracom Holdings. Ζ IntracomTelecom πξνζθέξεη έλα επξχ θάζκα πξντφλησλ ΣΠΔ, θαζψο θαη νινθιεξσκέλεο ιχζεηο δηθηχσλ θαη ππεξεζίεο outsourcing, δηαζέηεη δε ζπγαηξηθέο εηαηξείεο ζε 12 ρψξεο θαη απαζρνιεί πεξηζζφηεξα απφ άηνκα. 157

158 14.2. Πιενλεθηήκαηα Δπέλδπζεο ζηελ Διιεληθή Αγνξά ΣΠΔ Δηδηθεπκέλν πξνζσπηθφ εκαληηθή αχμεζε ζηε ρξήζε λέσλ ηερλνινγηψλ Πεξηβάιινλ πξφζθνξν γηα επηρεηξήζεηο Τπνζηήξημε Δ&Α Διθπζηηθέο επθαηξίεο ρξεκαηνδφηεζεο Δμεηδηθεπκέλν πξνζσπηθφ Σν εξγαηηθφ δπλακηθφ ηεο Διιάδαο πεξηιακβάλεη πςειά πνζνζηά πηπρηαθψλ θαη κεηαπηπρηαθψλ ζπνπδψλ: Δθπαηδεπηηθό επίπεδν ηνπ εξγαηηθνύ δπλακηθνύ ζηελ Διιάδα Πεγή: Δζληθή ηαηηζηηθή Τπεξεζία Διιάδνο Ζ Διιάδα θαηαηάζζεηαη ζχκθσλα κε ηνλ Economist, ζηηο πξψηεο 20 ρψξεο γηα αλζξψπηλν δπλακηθφ ζηνλ θιάδν ησλ ΣΠΔ, παγθνζκίσο θαη πξσηεχεη ζην ITU ICT developmentindex. Σαπηφρξνλα, ε απαξάκηιιε θαη πςειή πνηφηεηα ηνπ αλζξψπηλνπ δπλακηθνχ ζηελ Διιάδα ζηνλ Σνκέα ησλ ΣΠΔ είλαη ηδηαίηεξα ειθπζηηθή. Σν αθφινπζν δηάγξακκα απεηθνλίδεη ηηο κέζεο εηήζηεο κεηθηέο ακνηβέο ησλ κεραληθψλ ηνπ Σνκέα ησλ ΣΠΔ παγθνζκίσο. Μεηθηφ Δηήζην Δηζφδεκα Μεραληθψλ ζε βαζηθέο αγνξέο ΣΠΔ (ζε ρηιηάδεο δνιάξηα) 158

159 εκαληηθή αύμεζε ζηε ρξήζε λέσλ ηερλνινγηώλ Ζ θηλεηή ηειεθσλία ζηελ Διιάδα πηνζεηήζεθε απφ ηα πξψηα ζηάδηά ηεο, κε απνηέιεζκα ε ρψξα λα έρεη έλα απφ ηα πςειφηεξα πνζνζηά δηείζδπζεο ηεο θηλεηήο ηειεθσλίαο ζηελ Δπξψπε. Δπίζεο, κε κηθξή θαζπζηέξεζε ζε ζχγθξηζε κε άιιεο ρψξεο ηεο ΔΔ, ε επξπδσληθή δηείζδπζε ηεο Διιάδαο αλαπηχζζεηαη κε ηαρείο ξπζκνχο, ελψ νη ιηαληθέο πσιήζεηο πξντφλησλ ΣΠΔ παξακέλνπλ δπλακηθέο. Αλακέλεηαη φηη ε πεξαηηέξσ ρξήζε ησλ λέσλ ηερλνινγηψλ ζα εληζρπζεί κε ην λέν πξφγξακκα επξπδσληθνχ δηθηχνπ νπηηθψλ ηλψλ (FTTx). Πεξηβάιινλ πξόζθνξν γηα επελδύζεηο Ζ ειιεληθή θπβέξλεζε εληζρχεη ηηο δξαζηεξηφηεηεο Δ&Α θαη επελδχεη ζε ηνκείο πςειήο ηερλνινγίαο πξνθεηκέλνπ λα εθκεηαιιεπηεί ην πλεπκαηηθφ θεθάιαην ηεο ρψξαο. Ζ θαηλνηνκία απνηειεί ζεκαληηθή πξνηεξαηφηεηα θαη ν ηδησηηθφο ηνκέαο αθηεξψλεη φιν θαη πεξηζζφηεξνπο πφξνπο γηα ηελ πξνψζεζε λέσλ πξντφλησλ θαη ππεξεζηψλ. Ζ ζπλεξγαζία κεηαμχ παλεπηζηεκίσλ θαη επηρεηξήζεσλ, ηνπ δεκφζηνπ θαη ηνπ ηδησηηθνχ ηνκέα θαη ησλ ηνκέσλ έξεπλαο θαη παξαγσγήο απμάλεηαη ηα ηειεπηαία ρξφληα, δίλνληαο λέα ψζεζε γηα εμειίμεηο ζηελ θαηλνηνκία. Σν Σερλνινγηθφ Πάξθν «Λεχθηππνο» ζηελ Αζήλα, ην Σερλνινγηθφ Πάξθν Θέξκεο θαη ηα Σερλνινγηθά Πάξθα ζε Αζήλα, Θεζζαινλίθε, Πάηξα, Βφιν, Ζξάθιεην θαη Ησάλληλα είλαη κεξηθνί απφ ηνπο νξγαληζκνχο πνπ ππνζηεξίδνπλ ηελ Δ&Α ζηελ Διιάδα. Τπνζηήξημε ζε Δ&Α Σν Ίδξπκα Σερλνινγίαο θαη Έξεπλαο ηεο Διιάδαο (ΗΣΔ) ηδξχζεθε ην 1983 θαη είλαη απφ ηα κεγαιχηεξα εξεπλεηηθά θέληξα ηεο Διιάδαο. Λεηηνπξγεί ππφ ηελ επνπηεία ηεο Γεληθήο Γξακκαηείαο Έξεπλαο θαη Σερλνινγίαο ηνπ Τπνπξγείνπ Αλάπηπμεο θαη απνηειείηαη απφ επηά εξεπλεηηθά ηλζηηηνχηα πνπ βξίζθνληαη ζην Ζξάθιεην, ην Ρέζπκλν, ηελ Πάηξα θαη ηα Ησάλληλα. Σα θεληξηθά γξαθεία ηνπ Ηδξχκαηνο βξίζθνληαη ζην Ζξάθιεην ηεο Κξήηεο. Οη εξεπλεηηθέο θαη ηερλνινγηθέο δξαζηεξηφηεηεο ηνπ Ηδξχκαηνο θαιχπηνπλ ηελ Πιεξνθνξηθή, Μνξηαθή Βηνινγία, Λέηδεξ, Σειεπηθνηλσλίεο, Ηαηξηθή Μεραληθή, Μηθξνειεθηξνληθή, Ρνκπνηηθή, Βηνηερλνινγία, Τιηθά, Υεκηθή θαη Βηνινγηθή Μεραληθή, Δθαξκνζκέλα θαη Τπνινγηζηηθά Μαζεκαηηθά, Βηνταηξηθή Σερλνινγία, Βηνπιεξνθνξηθή, θαζψο θαη Ηζηνξηθέο θαη Πνιηηηζκηθέο πνπδέο. Σν ΗΣΔ έρεη αλαγλσξηζηεί σο έλα απφ ηα θνξπθαία εξεπλεηηθά θέληξα ηεο Δπξψπεο. 159

160 Καηλνηνκία άξηζηνπ επηπέδνπ Ο Σνκέαο ΣΠΔ ζηελ Διιάδα απνηειείηαη απφ ηδηαίηεξα εξγαηηθνχο θαη πςεινχ επηπέδνπ επαγγεικαηίεο πνπ δηαζέηνπλ δηεζλή εκπεηξία θαη επηρεηξεκαηηθφηεηα. Οη ειιεληθέο εηαηξείεο ΣΠΔ πξνζθέξνπλ παγθνζκίσο αληαγσληζηηθά θαη θαηλνηφκα πξντφληα θαη ππεξεζίεο ζε πνιινχο πειάηεο πςειήο πνηφηεηαο. Γηα παξάδεηγκα, ν ειιεληθφο ηνκέαο ηεο κηθξνειεθηξνληθήο παξέρεη ππεξεζίεο ζε εηαηξείεο φπσο νη: ATT, Brazil Telecom, Broadcom, CERN, Cypress, EADS Avionics, Freescale, Frigoglas, Fujitsu, Goodrich, Intel, Israel Aerospace Industries, Jazz, LG, Lockheed Martin, Mitsubishi, Motorola, NASA, Netlogic, NTT, O2 UK, OKI, Omega, Panasonic, Philips, RFMD, RockwellCollins, Samsung, Sharp, Skyworks, Sony, T-Mobile, TexasInstruments, Toshiba, Xerox. Σν 80% ησλ ζπλνιηθψλ πσιήζεσλ ηνπ ειιεληθνχ θιάδνπ κηθξνειεθηξνληθήο πξαγκαηνπνηείηαη εθηφο Διιάδαο. Ζ δχλακε ηνπ ηνκέα ΣΠΔ ζηελ Διιάδα ζπλίζηαηαη ζην ζπλδπαζκφ ηεο νμπδέξθεηαο θαη ηεο επξχηεηαο ησλ ηθαλνηήησλ ηνπ αλζξψπηλνπ δπλακηθνχ ηεο, πνπ ζηηο πεξηζζφηεξεο πεξηπηψζεηο έρεη θαιιηεξγεζεί κέζσ δηδαθηνξηθψλ θαη κεηαπηπρηαθψλ ζπνπδψλ ζε θάπνηα απφ ηα θαιχηεξα παλεπηζηεκηαθά ηδξχκαηα ζηνλ θφζκν. Οη κεραληθνί ΣΠΔ ζηελ Διιάδα έρνπλ εξγαζηαθή εκπεηξία ζην εμσηεξηθφ ζπκκεηέρνληαο ζε νκάδεο εξγαζίαο δηαθφξσλ ηνκέσλ θαη παξάιιεια είλαη αλαγλσξηζκέλνη γηα ηελ αθνζίσζή ηνπο ζηελ θαηλνηνκία θαη ηε δεκηνπξγηθή επίιπζε πξνβιεκάησλ. Διθπζηηθέο επθαηξίεο ρξεκαηνδόηεζεο Οη δηεζλείο επελδπηέο πνπ ζρεδηάδνπλ λα δηεηζδχζνπλ ζηελ ειιεληθή αγνξά ηερλνινγίαο κπνξνχλ λα επσθειεζνχλ απφ ηηο επθαηξίεο ρξεκαηνδφηεζεο πνπ πξνζθέξνληαη ηφζν απφ δεκφζηεο φζν θαη απφ ηδησηηθέο πεγέο. Πξνγξάκκαηα ρξεκαηνδφηεζεο πνπ εληάζζνληαη ζην Δζληθφ ηξαηεγηθφ Πιαίζην Αλαθνξάο (ΔΠΑ) εληζρχνπλ ηελ πινπνίεζε έξγσλ Δ&Α ζηελ θαηεχζπλζε αλάπηπμεο ηεο Σερλνινγίαο κε ζθνπφ ηε δεκηνπξγία εηαηξεηψλ ηερλνβιαζηψλ (spin-offs θαη spin-outs). Σν πιαίζην ρξεκαηνδφηεζεο ΓΗΣ επηηξέπεη ηελ πινπνίεζε κεγαιχηεξσλ έξγσλ, θπξίσο ζηνπο ηνκείο ηεο εζληθήο άκπλαο θαη ηεο δεκηνπξγίαο ππνδνκψλ ΣΠΔ ζηα κέζα καδηθήο κεηαθνξάο. Δπηπιένλ, δηεζλείο εηαηξείεο έρνπλ ηε δπλαηφηεηα λα βξνπλ ηελ ρξεκαηνδφηεζε πνπ απαηηείηαη γηα ηελ επίηεπμε ηεο νηθνλνκηθήο ηνπο αλάπηπμεο, απφ εηαηξείεο επηρεηξεκαηηθψλ ζπκκεηνρψλ θαη απφ ηδησηηθά επελδπηηθά θεθάιαηα. Σν Υξεκαηηζηήξην Αζελψλ απνηειεί κηα ειθπζηηθή επηινγή γηα ηελ άληιεζε επελδπηηθψλ θεθαιαίσλ, θαζψο έρνπλ ππάξμεη αξθεηέο εηζαγσγέο κε παξάιιειε πξνζθνξά ζε δηεζλείο επελδπηέο. 160

161 ΠΑΡΑΡΣΗΜΑ 1 Βαζηθά νηθνλνκηθά κεγέζε Γείθηεο ε απηφ ην παξάξηεκα παξνπζηάδνληαη νη δείθηεο ησλ νηθνλνκηθψλ κεγεζψλ νη νπνίνη ρξεζηκνπνηνχληαη ζηα θεθάιαηα πνπ αλαθέξνληαη ζηα βαζηθά κεγέζε, ζηηο επελδχζεηο θαη ζηελ παξαγσγηθφηεηα ηνπ θιάδνπ. 1 νο Γείθηεο: ζπκβνιή ηνκέα ΣΠΔ ζηελ Δγρώξηα Αθαζάξηζηε Αμία Παξαγσγήο( Πίλαθαο13 ) Ο δείθηεο απνηππψλεη ηελ πνζνζηηαία ζπκβνιή ηνπ ηνκέα ΣΠΔ ζπλνιηθά ζηελ Δγρψξηα Αθαζάξηζηε Αμία Παξαγσγήο. Ζ αθαζ. ζπλνιηθή αμία παξαγσγήο ηνπ ηνκέα πξνθχπηεη απφ ην άζξνηζκα ηνπ αληίζηνηρνπ κεγέζνπο ζε επίπεδν θιάδσλ ΣΠΔ, δηςήθησλ, ηξηςήθησλ θαη ηεηξαςήθησλ, ζχκθσλα κε ηε NACE Rev. 1 ηαμηλφκεζε. Ζ Αθαζάξηζηε πλνιηθή Αμία Παξαγσγήο ζηνπο βηνκεραληθνχο θιάδνπο πεξηιακβάλεη ηελ αμία ησλ παξαρζέλησλ πξντφλησλ, ζε ηηκέο πσιήζεσο ζην εξγνζηάζην, ελψ δελ ελζσκαηψλνληαη ζε απηή νη θφξνη θαηαλαιψζεσο θαη ην ραξηφζεκν. Δπίζεο, πεξηιακβάλεη ηα έζνδα πνπ πξαγκαηνπνηήζεθαλ απφ ηελ παξαγσγή πξντφλησλ γηα ινγαξηαζκφ ηξίησλ, ηα έζνδα απφ επηζθεπέο θαη ηα ινηπά νξγαληθά έζνδα. ηνπο θιάδνπο ρνλδξηθνχ εκπνξίνπ θαη ζην ζχλνιν ηεο ρψξαο ε αθαζ. αμία ππνινγίδεηαη κε ηελ Πξνζέγγηζε ηεο Παξαγσγήο πνπ εθαξκφδεη ε Γηεχζπλζε Δζληθψλ Λνγαξηαζκψλ θαη ζηεξίδεηαη ζηα ζηνηρεία ησλ κεηξψσλ επηρεηξήζεσλ ηεο Δ..Τ.Δ. θαη ζε θιαδηθέο ζηαηηζηηθέο έξεπλέο ηεο. Σν επίπεδν παξαγσγήο ζηηο ηειεπηθνηλσλίεο βαζίδεηαη ζηνπο ινγαξηαζκνχο εθκεηάιιεπζεο θαη ηνπο ηζνινγηζκνχο ηνπ ΟΣΔ. ηνλθιάδν71 ν ππνινγηζκφο ηεο παξαγσγήο γίλεηαη κε ηε ρξήζε ησλ ζηνηρείσλ απαζρφιεζεο ηεο Έξεπλαο Δξγαηηθνχ Γπλακηθνχ, ελψ ζηνλ θιάδν Πιεξνθνξηθήο θαη πλαθψλ Γξαζηεξηνηήησλ(72) πξνθχπηεη απφ ηα ζηνηρεία δήηεζεο ελδηάκεζσλ εηζξνψλ ηνπ θιάδνπ. 161

162 2 νο Γείθηεο: Μέζνο Δηήζηνο Ρπζκόο Μεηαβνιήο (Μ.Δ.Ρ.Μ.) Αθαζ. πλνι. Αμίαο Παξαγσγήο (Πίλαθαο13) Ο δείθηεο εθθξάδεη ηε κέζε εηήζηα πνζνζηηαία κεηαβνιή ηεο αθαζ. ζπλνι. αμίαο παξαγσγήο ζηνπο θιάδνπο ΣΠΔ, ζηνλ ηνκέα ΣΠΔ θαη ζην ζχλνιν ηεο ειιεληθήο νηθνλνκίαο. Οη ηηκέο ηεο αθαζ. ζπλνι. αμίαο παξαγσγήο πνπ απαηηνχληαη ζηελ εθηίκεζε ηνπ δείθηε είλαη απηέο πνπ ρξεζηκνπνηήζεθαλ ζηνλ ππνινγηζκφ ηνπ δείθηε ζπκβνιήο ηνπ ηνκέα ΣΠΔ ζηελ εγρ, αθαζ. Αμία παξαγσγήο 3 νο Γείθηεο: Μέζνο Δηήζηνο Ρπζκόο Μεηαβνιήο (Μ.Δ.Ρ.Μ.) Γείθηε Βηνκεραληθήο Παξαγσγήο (Πίλαθαο 13) Ο δείθηεο κεηξά ηε κέζε εηήζηα πνζνζηηαία κεηαβνιή ηεο παξαγσγήο ζηνπο βηνκεραληθνχο θιάδνπο ΣΠΔ θαη ζην ζχλνιν ηεο Διιεληθήο Βηνκεραλίαο. Σν κέγεζνο(φγθνο) ηεο παξαγσγήο αλά βηνκεραληθφ θιάδν θαη ζε νιφθιεξε ηε βηνκεραλία πξνζεγγίδεηαη απφ ηελ Δ..Τ.Δ. ρξεζηκνπνηψληαο ηελ πξνζηηζέκελε αμία(αμία παξαγσγήο απφ ηελ επεμεξγαζία ησλ ελδηάκεζσλ εηζξνψλ) ζε φξνπο θφζηνπο ησλ ζπληειεζηψλ παξαγσγήο θεθαιαίνπ θαη εξγαζίαο, ζε ηηκέο2000.σνχςνο ηνπ φγθνπ παξαγσγήο ζε θάζε θιάδν ζπγθξίλεηαη θάζε κήλα θαη ζην ζχλνιν ηνπ έηνπο κε ην κέζν επίπεδν ησλ κελψλ ηνπ2000, πνπ έρεη ηεζεί ίζν κε100, θαη απφ ην ιφγν ηνπο πξνθχπηεη ν κεληαίνο δείθηεο θιαδηθήο παξαγσγήο. 4 νο Γείθηεο: πλνιηθή Μεηαβνιή Γείθηε Βηνκεραληθήο Παξαγσγήο (Πίλαθαο13) Δθηηκά ηε ζπλνιηθή πνζνζηηαία κεηαβνιή ηεο παξαγσγήο ζηνπο βηνκεραληθνχο θιάδνπο ΣΠΔ θαη ζην ζχλνιν ηεο Διιεληθήο Βηνκεραλίαο ζε νξηζκέλν δηάζηεκα εηψλ. Σα δεδνκέλα γηα ην κέγεζνο ηεο παξαγσγήο είλαη απηά πνπ ρξεζηκνπνηήζεθαλ ζην Μ.Δ.Ρ.Μ. Βηνκεραληθήο Παξαγσγήο. 162

163 5 νο Γείθηεο: Κύθινο Δξγαζηώλ ζηηο Τπεξεζίεο Πιεξνθνξηθήο / Σαρπδξνκεία - Σειεπηθνηλσλίεο (Πίλαθαο 13) Ο δείθηεο απνηππψλεη ην χςνο ηνπ θχθινπ εξγαζηψλ ζηνπο θιάδνπο ππεξεζηψλ πιεξνθνξηθήο θαη ηαρπδξνκείσλ-ηειεπηθνηλσληψλ αλά ηξίκελν ηνπ έηνπο. Ο θχθινο εξγαζηψλ φπσο εθηηκάηαη απφ ηελ ΔΤΔ γηα ηνπο ζπγθεθξηκέλνπο θιάδνπο, πεξηιακβάλεη ηα ζπλνιηθά πνζά πνπ έρνπλ ηηκνινγήζεη νη επηρεηξήζεηο ζηε δηάξθεηα ηεο πεξηφδνπ αλαθνξάο(ηξηκήλνπ), πξηλ ηελ επηβνιή Φ.Π.Α., θαη ηα νπνία αληηζηνηρνχλ ζε πσιήζεηο ππεξεζηψλ πνπ παξαζρέζεθαλ ζε ηξίηνπο. Γελ πεξηιακβάλνληαη ηπρφλ επηδνηήζεηο ιεηηνπξγίαο. Σα ζηνηρεία γηα ηελ εθηίκεζε ηνπ θχθινπ εξγαζηψλ ζηνλ θιάδν ππεξεζηψλ πιεξνθνξηθήο ζπγθεληξψλνληαη απφ48 επηρεηξήζεηο θαη ζε απηφλ ησλ Σειεπηθνηλσληψλ Σαρπδξνκείσλ απφ37 επηρεηξήζεηο. Ζ ηηκή ηνπ ζρεηηθνχ δείθηε ζε θάπνην ηξίκελν γηα θαζέλαλ απφ ηνπο θιάδνπο πξνθχπηεη απφ ην ιφγν ηνπ θχθινπ εξγαζηψλ ζηε ζπγθεθξηκέλε πεξίνδν κε ηε κέζε ηηκή ησλ ηεζζάξσλ ηξηκήλσλ ηνπ 2005, πνπ γηα απηφ έρεη ηεζεί ίζε κε νο Γείθηεο: ζπκκεηνρή ηνκέα ΣΠΔ ζηελ Δγρώξηα Δλδηάκεζε Αλάισζε (Πίλαθαο13) Ο δείθηεο απνηππψλεη ηελ πνζνζηηαία ζπκκεηνρή φισλ ησλ επηρεηξήζεσλ ΣΠΔ ζηελ Δγρψξηα Δλδηάκεζε Αλάισζε. Ζ ελδηάκεζε αλάισζε ηνπ ηνκέα πξνθχπηεη απφ ην άζξνηζκα ηνπ αληίζηνηρνπ κεγέζνπο ζε επίπεδν θιάδσλ ΣΠΔ, δηςήθησλ, ηξηςήθησλ θαη ηεηξαςήθησλ, ζχκθσλα κε ηε NACE Rev. 1 ηαμηλφκεζε. Ζ ελδηάκεζε αλάισζε ζηνπο βηνκεραληθνχο θιάδνπο απνηειείηαη απφ ηελ αμία ησλ πξψησλ θαη βνεζεηηθψλ πιηθψλ, ησλ αλαιψζηκσλ πιηθψλ, ησλ πιηθψλ ζπζθεπαζίαο, ησλ θαπζίκσλ, ηεο ειεθηξηθήο ελέξγεηαο θαζψο θαη ηελ αμία ησλ ππεξεζηψλ πνπ αγνξάζηεθαλ απφ ηνλ ίδην θιάδν ηεο νηθνλνκίαο. ηνπο θιάδνπο ρνλδξηθνχ εκπνξίνπ ε ελδηάκεζε αλάισζε ππνινγίδεηαη απφ ηε Γ/λζε Δζληθψλ Λνγαξηαζκψλ ηεο ΔΤΔ κέζσ ηνπ Πίλαθα Δηζξνψλ Δθξνψλ, ζηνηρείσλ ηεο κήηξαο ελδηάκεζσλ ρξήζεσλ θαη ησλ επηκέξνπο ηζνδπγίσλ πξνζθνξάο θαη ρξήζεσο. Σα ζηνηρεία εηζξνψλ ζηηο ηειεπηθνηλσλίεο πξνέξρνληαη ζηνπο ινγαξηαζκνχο εθκεηάιιεπζεο θαη ηνπο ηζνινγηζκνχο ηνπ ΟΣΔ. ηνλθιάδν71 ε 163

164 ελδηάκεζε αλάισζε πξνζδηνξίδεηαη βάζεη ηνπ Πίλαθα Δηζξνψλ Δθξνψλ, ελψ ζηηο Τπεξεζίεο Πιεξνθνξηθήο θαη πλαθψλ Γξαζηεξηνηήησλ(72) ε εθηίκεζε ησλ εηζξνψλ βαζίδεηαη ζε πιεξνθνξίεο πνπ ζπγθεληξψζεθαλ απφ ην χλδεζκν Γξαθείσλ Πιεξνθνξηθήο θαη Λνγηζκηθνχ Ζ/Τ, απφ ην ΚΔΠΤΟ θαη άιινπο θνξείο. 7 νο Γείθηεο: Μέζνο Δηήζηνο Ρπζκόο Μεηαβνιήο(Μ.Δ.Ρ.Μ.) Δλδηάκεζεο Αλάισζεο (Πίλαθαο 13) Ο δείθηεο εθθξάδεη ηε κέζε εηήζηα πνζνζηηαία κεηαβνιή ηεο ελδηάκεζεο αλάισζεο ζηνπο θιάδνπο ΣΠΔ, ζηνλ ηνκέα ΣΠΔ θαη ζην ζχλνιν ηεο ειιεληθήο νηθνλνκίαο. Γηα ηνλ ππνινγηζκφ ηνπ δείθηε ρξεηάδεηαη ην αλά θιάδν θαη ζπλνιηθά ζηελ ειιεληθή νηθνλνκία επίπεδν ηεο ελδηάκεζεο αλάισζεο, φπσο αθξηβψο ζηελ εθηίκεζε ηνπ δείθηε ζπκβνιήο ηνπ ηνκέα ΣΠΔ ζηελ Δγρ, Δλδ. Αλάισζε παξαπάλσ. ΔΠΔΝΓΤΔΙ 8 νο Γείθηεο: ζπκβνιή ηνκέα ΣΠΔ ζηελ Δγρώξηεο Αθαζάξηζηεο πλνιηθέο Δπελδύζεηο(Πίλαθαο13) Τπνινγίδεηαη ην κεξίδην ηνπ ηνκέα ΣΠΔ επί ησλ Δγρψξησλ Αθαζάξηζησλ πλνιηθψλ Δπελδχζεσλ. Οη αθαζ. ζπλνιηθέο επελδχζεηο ηνπ ηνκέα ΣΠΔ ππνινγίδνληαη απφ ην άζξνηζκα ησλ αληίζηνηρσλ δαπαλψλ ζε επίπεδν θιάδσλ ΣΠΔ, δηςήθησλ, ηξηςήθησλ θαη ηεηξαςήθησλ, ζχκθσλα κε ηε NACE Rev. 1 ηαμηλφκεζε. ηηο αθαζ. επελδχζεηο ησλ βηνκεραληψλ ΣΠΔ πεξηιακβάλνληαη δαπάλεο γηα ηελ απφθηεζε παγίνπ θεθαιαίνπ ζε κεραλήκαηα θαη ινηπφ κεραληθφ εμνπιηζκφ, θηίξηα/ εγθαηαζηάζεηο, γήπεδα/ νηθφπεδα, έπηπια θαη κεραλνινγηθφ εμνπιηζκφ, κεηαθνξηθά κέζα. ηηο επηρεηξήζεηο ρνλδξηθνχ εκπνξίνπ ΣΠΔ θαζψο ζε απηέο ηνπθιάδνπ713.3 ηα ζηνηρεία θαιχπηνπλ ην ζχλνιν ησλ αθαζ. επελδχζεσλ, πνπ ελδερνκέλσο λα πεξηιακβάλεη θαη άιιεο θαηεγνξίεο επελδχζεσλ πέξαλ απηψλ ζηε βηνκεραλία, πνιχ κηθξέο σζηφζν ζε κέγεζνο. Σα ζηνηρεία Αθαζαξίζησλ Δπελδχζεσλ Παγίνπ Κεθαιαίνπ ζηνλ θιάδν Πιεξνθνξηθήο θαη πλαθψλ Γξαζηεξηνηήησλ(72) θαη ζην ζχλνιν ηεο ρψξαο ζπγθεληξψζεθαλ απφ ηε Γ/λζε Δζληθψλ Λνγαξηαζκψλ ηεο ΔΤΔ απφ ηα ζρεηηθά 164

165 δεδνκέλα ησλ δηαθφξσλ θιαδηθψλ βαζηθψλ ζηαηηζηηθψλ εξεπλψλ παξαγσγήο. Μνλάδα Μέηξεζεο Πνζνζηφ 9 νο Γείθηεο: Μέζνο Δηήζηνο Ρπζκόο Μεηαβνιήο (Μ.Δ.Ρ.Μ.) Αθαζ. πλνιηθώλ Δπελδύζεσλ (Πίλαθαο 13) Ο δείθηεο κεηξά ηε κέζε εηήζηα πνζνζηηαία κεηαβνιή ησλ αθαζ. ζπλ. επελδχζεσλ ζηνπο θιάδνπο ΣΠΔ, ζην ζχλνιν ηνπ ηνκέα ΣΠΔ θαη ζηελ ειιεληθή νηθνλνκία. Σα ζηνηρεία ησλ αθαζ. ζπλνιηθψλ επελδχζεσλ πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη γηα ηνλ ππνινγηζκφ ηεο ζπκβνιήο ηνπ ηνκέα ΣΠΔ ζηηο αθαζ. Δγρψξηεο επελδχζεηο επαξθνχλ γηα ηνλ ππνινγηζκφ ηνπ Μ.Δ.Ρ.Μ 10 νο Γείθηεο: Μεξίδην Αθαζ. πλνι. Δπελδύζεσλ Αμίαο ζηελ Αθαζάξηζηε πλνιηθή Πξνζηηζέκελε Αμία Παξαγσγήο (Πίλαθαο 13) Ο δείθηεο κεηξά ην πνζνζηφ ηεο αμίαο παξαγσγήο πνπ θαηεπζχλεηαη ζε επελδχζεηο. Οη επελδχζεηο ηνπ ηνκέα ΣΠΔ έρνπλ ππνινγηζηεί απφ ην άζξνηζκα ησλ επελδχζεσλ ησλ θιάδσλ γηα ηνπο νπνίνπο ππάξρνπλ δηαζέζηκα ζηνηρεία, φρη απφ φινπο ηνπο θιάδνπο πνπ ζεσξεηηθά ηνλ ζπγθξνηνχλ. Οη νξηζκνί ησλ αθαζ. ζπλνι. Δπελδχζεσλ θαη ηεο αθαζ. ζπλνι. Αμίαο είλαη απηνί πνπ δφζεθαλ ζε πξνεγνχκελνπο δείθηεο. Ζ ηηκή ηνπ δείθηε γηα ηνλ ηνκέα ΣΠΔ ζε θάζε έηνο ππνινγίδεηαη απφ ην ιφγν ηνπ αζξνίζκαηνο ηεο αθαζ. ζπλνι. επελδχζεσλ ησλ θιάδσλ ΣΠΔ πξνο ην ζχλνιν ηεο αθαζ. ζπλνι. αμίαο παξαγσγήο ηνπο, φρη απφ ην κέζν φξν ησλ ηηκψλ ηνπ δείθηε ζηνπο θιάδνπο ΣΠΔ. Ζ ηειεπηαία κέζνδνο ζα ζπλεπαγφηαλ ίζε βαξχηεηα ζηνλ ηνκέα ΣΠΔ γηα φινπο ηνπο θιάδνπο. 165

166 Παξαγσγηθόηεηα 11 νο Γείθηεο: ζπκβνιή ηνκέα ΣΠΔ ζηελ Δγρώξηα Πξνζηηζέκελε Αμία Παξαγσγήο (Πίλαθαο 13) Ο δείθηεο απνηππψλεη ηελ πνζνζηηαία ζπκβνιή ηνπ ηνκέα ΣΠΔ ζπλνιηθά ζηελ Δγρψξηα Αθαζ. Πξνζηηζέκελε Αμία Παξαγσγήο. Ζ αθαζ. πξνζη. αμία παξαγσγήο ησλ επηρεηξήζεσλ ΣΠΔ πξνθχπηεη απφ ην άζξνηζκα ηνπ αληίζηνηρνπ κεγέζνπο ζε επίπεδν θιάδσλ ΣΠΔ, δηςήθησλ, ηξηςήθησλ θαη ηεηξαςήθησλ, ζχκθσλα κε ηε NACE Rev. 1 ηαμηλφκεζε. Ζ Αθαζ. Πξνζη. Αμία Παξαγσγήο ππνινγίδεηαη απφ ηε δηαθνξά ηεο αθαζ. ζπλνιηθήο αμίαο παξαγσγήο απφ ηελ ελδηάκεζε αλάισζε, φπσο απηέο νξίζηεθαλ ζηνπο δείθηεο Βαζηθψλ Οηθνλνκηθψλ Μεγεζψλ. Αληηζηνηρεί ζην κέξνο ηεο αθαζ. ζπλνιηθήο αμίαο παξαγσγήο πνπ απνξξέεη απφ ηνλ κεηαζρεκαηηζκφ / επεμεξγαζία ησλ ελδηάκεζσλ εηζξνψλ. 12 νο Γείθηεο: Μέζνο Δηήζηνο Ρπζκόο Μεηαβνιήο (Μ.Δ.Ρ.Μ.) Αθαζάξηζηεο Πξνζηηζέκελεο Αμίαο Παξαγσγήο (Πίλαθαο 13) Ο δείθηεο εθθξάδεη ηε κέζε εηήζηα πνζνζηηαία κεηαβνιή ηεο αθαζ. πξνζηηζέκελεο αμίαο παξαγσγήο ζηνπο θιάδνπο ΣΠΔ, ζηνλ ηνκέα ΣΠΔ θαη ζην ζχλνιν ηεο ειιεληθήο νηθνλνκίαο. Οη ηηκέο ηεο αθαζ. πξνζη. αμίαο παξαγσγήο πνπ απαηηνχληαη ζηελ εθηίκεζε ηνπ δείθηε είλαη απηέο πνπ ρξεζηκνπνηήζεθαλ ζηνλ ππνινγηζκφ ηνπ δείθηε ζπκβνιήο ηνπ ηνκέα ΣΠΔ ζηελ εγρ, αθαζ. πξνζηηζέκελε αμία παξαγσγήο. 13 νο Γείθηεο: Μεξίδην Πξνζηηζέκελεο Αμίαο Παξαγσγήο ζηελ Αθαζάξηζηε πλνιηθή Πξνζηηζέκελε Αμία Παξαγσγήο (Πίλαθαο 13) Ζ αθαζ. πξνζη. αμία παξαγσγήο απνηειεί κέηξν ηνπ πξντφληνο πνπ πξνθχπηεη κέζσ ηεο επεμεξγαζίαο απφ ηελ εξγαζία θαη ηνλ θεθαιαηνπρηθφ εμνπιηζκφ κηαο επηρείξεζεο/θιάδνπ ησλ ελδηάκεζσλ εηζξνψλ πνπ πξνκεζεχεηαη απφ άιιεο επηρεηξήζεηο/θιάδνπο. Καηά ζπλέπεηα, ν ιφγνο πξνζηηζέκελεο αμίαο παξαγσγήο πξνο ζπλνιηθή αμία παξαγσγήο αλαδεηθλχεη ην κέξνο ηεο παξαγσγήο κηαο επηρείξεζεο, ελφο θιάδνπ ή ηνκέα πνπ νθείιεηαη ζηνπο δηθνχο ηεο παξαγσγηθνχο ζπληειεζηέο. 166

167 Οη ηηκέο ηεο αθαζ. πξνζηηζέκελεο θαη ζπλνιηθήο αμίαο παξαγσγήο πνπ απαηηνχληαη ζηελ εθηίκεζε ηνπ δείθηε είλαη απηέο πνπ ρξεζηκνπνηήζεθαλ ζε πξνεγνχκελνπο δείθηεο. Κιάδνη πνπ απαηηνχλ κεγάιεο πνζφηεηεο ελδηάκεζσλ εηζξνψλ ζηελ παξαγσγηθή ηνπο δηαδηθαζία ιφγσ ηεο θχζεο ηνπ πξντφληνο ηνπο, φπσο νη βηνκεραληθνί, αλακέλεηαη λα παξνπζηάδνπλ ρακειφηεξν πνζνζηφ πξνζηηζέκελεο αμίαο παξαγσγήο επί ηεο ζπλνιηθήο αμίαο παξαγσγήο ζε ζχγθξηζε κε θιάδνπο ηνπ εκπνξίνπ θαη ησλ ππεξεζηψλ 14 νο Γείθηεο: Αθαζάξηζηε Αμία Παξαγσγήο αλά Απαζρνινύκελν (Πίλαθαο 13) Ο δείθηεο εθηηκά ην χςνο ηεο παξαγσγήο αλά εξγαδφκελν, ζηνπο θιάδνπο ΣΠΔ θαη ηνλ ηνκέα ΣΠΔ ζπλνιηθά, ζε επίπεδν ειιεληθήο νηθνλνκίαο. Ζ ηηκή ηνπ δείθηε γηα ηνλ ηνκέα ΣΠΔ ζε θάζε έηνο ππνινγίδεηαη απφ ην ιφγν ηνπ αζξνίζκαηνο ηεο αθαζ. ζπλνιηθήο αμίαο παξαγσγήο ησλ θιάδσλ ΣΠΔ πξνο ην ζχλνιν ηεο απαζρφιεζεο ζε απηνχο, φρη απφ ην κέζν φξν ησλ ηηκψλ ηνπ δείθηε ζηνπο θιάδνπο ΣΠΔ. Ζ ηειεπηαία κέζνδνο ζα ζπλεπαγφηαλ ίζε βαξχηεηα ζηνλ ηνκέα ΣΠΔ γηα φινπο ηνπο θιάδνπο. Σα ζηαηηζηηθά δεδνκέλα ηεο απαζρφιεζεο αθνξνχλ εξγαδφκελνπο15 εηψλ θαη άλσ. 15 νο Γείθηεο: Μέζε Δηήζηα Ακνηβή θιάδσλ ΣΠΔ (Πίλαθαο 13) Ο δείθηεο εθηηκά ην χςνο ηεο κέζεο εηήζηαο αλά απαζρνινχκελν, ζηνπο θιάδνπο ΣΠΔ γηα ηνπο νπνίνπο ππάξρνπλ δηαζέζηκα ζηνηρεία. Απφ απηνχο πξνθχπηεη ην αληίζηνηρν κέγεζνο γηα ηνλ ηνκέα ΣΠΔ, φρη απφ φινπο ηνπο θιάδνπο πνπ ζεσξεηηθά ηνλ ζπγθξνηνχλ. Οη ακνηβέο ζηνπο βηνκεραληθνχο θιάδνπο πεξηιακβάλνπλ εθηφο απφ κηζζνχο/εκεξνκίζζηα, ηηο ππεξσξίεο, ηελ αμία ησλ παξνρψλ ζε είδνο, ηηο απνδνρέο ησλ εκεξψλ αδείαο, ηα επηδφκαηα, ηηο απνδεκηψζεηο ιφγσ απνιχζεσο. Τπνινγίδνληαη πξηλ ηηο θξαηήζεηο, επνκέλσο ζπκπεξηιακβάλνληαη ζε απηέο νη θάζε είδνπο εηζθνξέο εξγαδνκέλσλ. ηηο εκπνξηθέο επηρεηξήζεηο ΣΠΔ, νη ακνηβέο πεξηιακβάλνπλ θαη ηηο εξγνδνηηθέο εηζθνξέο, πξναηξεηηθέο θαη γηα θνηλσληθή αζθάιηζε. 167

168 ηνπο θιάδνπο ππεξεζηψλ ΣΠΔ δελ έρνπλ ελζσκαησζεί ζηηο εθηηκήζεηο ησλ ακνηβψλ νη εξγνδνηηθέο εηζθνξέο. Σν επίπεδν ηεο απαζρφιεζεο αλά δξαζηεξηφηεηα επηρεηξήζεσλ ΣΠΔ(βηνκεραληθέο, εκπνξίνπ, ππεξεζηψλ) πνπ ρξεζηκνπνηήζεθε γηα ηνλ ππνινγηζκφ ηεο θαηά θεθαιή ακνηβήο δελ αληιήζεθε απφ ηελ Έξεπλα Δξγαηηθνχ Γπλακηθνχ, αιιά απφ ηηο αληίζηνηρεο έξεπλεο ζε θάζε δξαζηεξηφηεηα, απφ ηηο νπνίεο πξνέξρνληαη θαη ηα ζηνηρεία γηα ηηο ακνηβέο. Ζ επηινγή έγηλε γηα ιφγνπο ζπλάθεηαο. Ζ ηηκή ηνπ δείθηε γηα ηνλ ηνκέα ΣΠΔ ζε θάζε έηνο ππνινγίδεηαη απφ ην ιφγν ηνπ αζξνίζκαηνο ησλ ακνηβψλ ησλ θιάδσλ ΣΠΔ πξνο ην ζχλνιν ηεο απαζρφιεζεο ζε απηνχο, φρη απφ ην κέζν φξν ησλ ηηκψλ ηνπ δείθηε ζηνπο θιάδνπο ΣΠΔ. Ζ ηειεπηαία κέζνδνο ζα ζπλεπαγφηαλ ίζε βαξχηεηα ζηνλ ηνκέα ΣΠΔ γηα φινπο ηνπο θιάδνπο. 168

169 ΠΑΡΑΡΣΗΜΑ 2 Γηα ηελ πιεξέζηεξε αλάιπζε ησλ ρξεκαηννηθνλνκηθψλ ζηνηρείσλ ησλ επηρεηξήζεσλ ΣΠΔ θαη ηελ ζαθέζηεξε απεηθφληζε ηεο επίδνζήο ηνπο, ζηελ ελφηεηα απηή παξνπζηάδεηαη ε δηαρξνληθή εμέιημε επηά βαζηθψλ ρξεκαηννηθνλνκηθψλ δεηθηψλ, πξνθεηκέλνπ λα εμαρζνχλ ζπκπεξάζκαηα γηα ηα δνκηθά ραξαθηεξηζηηθά ηνπ ηνκέα θαη ηηο δηακνξθνχκελεο ηάζεηο ησλ κεγεζψλ ηνπ. Οη αξηζκνδείθηεο πνπ θαηαξηίδνληαη είλαη: α) Γείθηεο Γεληθήο Ρεπζηόηεηαο: Κπθινθνξνύλ Δλεξγεηηθό / Βξαρππξόζεζκεο Τπνρξεώζεηο Ο δείθηεο γεληθήο ξεπζηφηεηαο αληαλαθιά ηελ επρέξεηα αληαπφθξηζεο κηαο επηρείξεζεο ζηηο βξαρππξφζεζκεο ππνρξεψζεηο ηεο, κε βάζε ηηο εηζξνέο πνπ εμαζθαιίδνπλ ηα ζηνηρεία ηνπ θπθινθνξνχληνο ελεξγεηηθνχ. Θεσξείηαη έηζη αλαγθαία ε χπαξμε ελφο πεξηζσξίνπ ην νπνίν ζα εμαζθαιίδεη ηελ επηρείξεζε απφ ελδερφκελεο θαζπζηεξήζεηο ζηελ πιεπξά ησλ εηζξνψλ, θάηη πνπ ζεκαίλεη φηη είλαη επηζπκεηέο ηηκέο ηνπ δείθηε πάλσ απφ ηε κνλάδα. Βέβαηα, πξέπεη λα ζεκεησζεί φηη πςειέο ηηκέο ηνπ δείθηε δείρλνπλ κεηαμχ άιισλ αλαπνηειεζκαηηθή ρξήζε ησλ θεθαιαηαθψλ πφξσλ ή ππεξβνιηθή πηζησηηθή επέθηαζε ιφγσ χπαξμεο αληαγσληζηηθψλ κεηνλεθηεκάησλ. Αλ θαη δελ ππάξρεη κηα γεληθά απνδεθηή άξηζηε ηηκή, ε χπαξμε ελφο πεξηζσξίνπ πνπ θπκαίλεηαη απφ 50% σο 150% (ηηκέο δείθηε κεηαμχ 1,5 θαη 2,5) είλαη ελδεηθηηθή ηθαλνπνηεηηθήο ξεπζηφηεηαο. β) Γείθηεο Απηνλνκίαο : Ίδηα Κεθάιαηα/ ύλνιν Δλεξγεηηθνύ Ο δείθηεο απνδίδεη ηελ θεθαιαηαθή απηνλνκία, θαηά κία έλλνηα, ηεο επηρείξεζεο. Αχμεζή ηνπ ππνδειψλεη λέεο επελδχζεηο ηδίσλ θεθαιαίσλ θαη βειηίσζε ηεο ρξεκαηννηθνλνκηθήο δνκήο ηεο, ελψ πνιχ πςειή ηηκή αλαδεηθλχεη ελδερνκέλσο πεξηζψξηα γηα απνδνηηθφηεξε θεθαιαηαθή δηάξζξσζε, κε ρξήζε εμσηεξηθνχ δαλεηζκνχ θαη πξνζέιθπζε μέλσλ θεθαιαίσλ. γ) Γείθηεο Βαζκνύ Παγηνπνίεζεο: Πάγηα Κεθάιαηα/ ύλνιν Δλεξγεηηθνύ Μηα πξψηε απνηχπσζε ηεο θεθαιαηαθήο δηάξζξσζεο κηαο επηρείξεζεο δίλεηαη απφ ην βαζκφ παγηνπνίεζεο ηνπ ελεξγεηηθνχ, δειαδή ην βαζκφ ζηνλ νπνίν ηα θεθάιαηά 169

170 ηεο επελδχνληαη ζε πάγηα πεξηνπζηαθά ζηνηρεία, έλαληη άιισλ πην ξεπζηνπνηήζηκσλ ζηνηρείσλ. Δπηρεηξήζεηο κε πςειφ δείθηε κπνξνχλ λα ζεσξεζνχλ σο έληαζεο παγίσλ πεξηνπζηαθψλ ζηνηρείσλ, ελψ ρακειέο ηηκέο ππνδεηθλχνπλ έληαζε θπθινθνξνχλησλ πεξηνπζηαθψλ ζηνηρείσλ. δ) Γείθηεο Γαλεηαθήο Δπηβάξπλζεο: Ξέλα Κεθάιαηα/ Ίδηα Κεθάιαηα Ζ ρξεζηκνπνίεζε μέλσλ θεθαιαίσλ εληζρχεη απφ ηε κία ηελ απνηειεζκαηηθφηεηα ηεο επηρείξεζεο, απφ ηελ άιιε φκσο ε δηφγθσζε ησλ ππνρξεψζεσλ απμάλεη ηνλ θίλδπλν αζέηεζήο ηνπο. Δίλαη αλαγθαίν, ινηπφλ, λα πξνζδηνξηζηεί θάπνηα αξκνληθή ζρέζε κεηαμχ μέλσλ θαη ηδίσλ θεθαιαίσλ, ε νπνία ζα εθθξάδεηαη κε αλάινγεο ηηκέο ηνπ δείθηε δαλεηαθήο επηβάξπλζεο. Θεσξεηηθά, ν πξνζδηνξηζκφο ηεο άξηζηεο θεθαιαηαθήο δηάξζξσζεο δελ είλαη εχθνινο, θαζψο εμαξηάηαη απφ πνιινχο παξάγνληεο (νηθνλνκηθή ζπγθπξία, επηηφθηα, επάξθεηα ρξεκαηνδνηηθψλ κεραληζκψλ, ζηξαηεγηθέο επηρεηξεκαηηθέο επηινγέο, θηι). Σν ζίγνπξν είλαη φηη ππάξρνπλ θιαδηθέο ηδηαηηεξφηεηεο πνπ είλαη απαξαίηεην λα ιακβάλνληαη ππφςε, ελψ γηα ηελ εμαγσγή αζθαιέζηεξσλ ζπκπεξαζκάησλ, ε κειέηε ηνπ δείθηε ζα πξέπεη λα ζπλνδεχεηαη απφ παξάιιειε αλάιπζε ησλ ηακεηαθψλ ξνψλ ηεο επηρείξεζεο, ησλ επελδπηηθψλ επηινγψλ ηεο, ηεο πηζησηηθήο πνιηηηθήο ηεο θαη γεληθφηεξα ησλ παξακέηξσλ εθείλσλ πνπ επεξεάδνπλ ηε ζπλνιηθή ξεπζηφηεηά ηεο. ε) Γείθηεο Απνδνηηθόηεηαο πλνιηθώλ Κεθαιαίσλ: Καζαξά Κέξδε/ ύλνιν Δλεξγεηηθνύ Ο δείθηεο απηφο εμεηάδεη ηηο δπλαηφηεηεο ηεο επηρείξεζεο γηα αμηνπνίεζε ησλ θεθαιαίσλ πνπ ηεο έρνπλ ρνξεγήζεη νη κέηνρνη, νη δαλεηζηέο θαη γεληθφηεξα νη πηζησηέο. Ζ ακνηβή απηψλ ησλ θεθαιαίσλ είλαη ηα θαζαξά θέξδε, γη' απηφ θαη ρξεζηκνπνηνχληαη σο αξηζκεηήο. Ο δείθηεο απνδνηηθφηεηαο ζπλνιηθψλ θεθαιαίσλ είλαη ν πην ζπλεζηζκέλνο δείθηεο θεξδνθνξίαο κηαο επηρείξεζεο θαη αληαλαθιά ηελ απνδνηηθφηεηα ηνπ ελεξγεηηθνχ, δειαδή ηελ ηθαλφηεηα ηεο επηρείξεζεο λα παξάγεη θέξδνο, αλεμάξηεηα απφ ην κίγκα ηδίσλ/ μέλσλ θεθαιαίσλ ηεο. πλεπψο, απνθηά ηδηαίηεξε ζεκαληηθφηεηα γηα ην ζρεδηαζκφ ηεο κειινληηθήο δξάζεο ηεο κνλάδαο, ηελ εμαγνξά ηεο θ.ιπ., ελψ δελ πξέπεη λα αγλνείηαη ην γεγνλφο φηη ζε νξηζκέλεο πεξηφδνπο, ν ζηφρνο ηεο επηρείξεζεο κπνξεί λα μεθεχγεη απφ ηελ ελίζρπζε ηεο απφδνζήο ηεο θαη ηε κεγηζηνπνίεζε δειαδή απηνχ ηνπ δείθηε θαη λα 170

171 αθνξά γηα παξάδεηγκα ηελ αχμεζε ηνπ κεξηδίνπ αγνξάο ή ηελ είζνδν ζε λέα αγνξά, ηελ πινπνίεζε ελφο επελδπηηθνχ ζρεδίνπ, ηελ πξνζέιθπζε πειαηψλ θ.ά. ζη) Γείθηεο Μηθηνύ Πεξηζσξίνπ Κέξδνπο: Μηθηά Κέξδε/ Πσιήζεηο. Ίζσο ν πην ζπλεζηζκέλνο δείθηεο απνδνηηθφηεηαο εθθξάδεη νπζηαζηηθά ηελ αμία πνπ επηηπγράλεη ε επηρείξεζε λα δεκηνπξγήζεη απφ ηε κεζνιάβεζή ηεο κεηαμχ ησλ αγνξψλ ησλ ζπληειεζηψλ παξαγσγήο θαη ησλ αγνξψλ ζηηο νπνίεο απεπζχλνληαη ηα πξντφληα ηεο. Με άιια ιφγηα, αληαλαθιά ηε ιεηηνπξγηθή απνηειεζκαηηθφηεηα ηεο επηρείξεζεο θαη ηελ ηθαλφηεηά ηεο λα δηακνξθψλεη ζπκθέξνπζεο ηηκέο ζηελ αγνξά, αιιά θαη λα ειέγρεη ην θφζηνο ιεηηνπξγίαο ηεο. Ζ κεγηζηνπνίεζε ηεο ηηκήο ηνπ δείθηε κηθηνχ πεξηζσξίνπ θέξδνπο, πξνυπνζέηεη ηελ αλάισζε ησλ ειάρηζησλ δπλαηψλ πφξσλ γηα ηελ παξαγσγή πξντφλησλ κε ηηο θαιχηεξεο δπλαηέο πξνδηαγξαθέο. Οπζηαζηηθά, δειαδή, κεηξά ηελ ηθαλφηεηα ηεο επηρείξεζεο λα παξάγεη πιεφλαζκα θαηά ηε δξαζηεξηνπνίεζή ηεο ζηελ παξαγσγηθή δηαδηθαζία, θαη άξα είλαη ελδεηθηηθφο ηεο επηηπρεκέλεο ή κε ζηξαηεγηθήο management ηεο επηρείξεζεο. δ) Γείθηεο Κπθινθνξηαθήο Σαρύηεηαο Δλεξγεηηθνύ = Πσιήζεηο/ ύλνιν Δλεξγεηηθνύ Ο δείθηεο turnover απνδίδεη ηελ εληαηηθφηεηα κε ηελ νπνία ε επηρείξεζε εθκεηαιιεχεηαη ηα πεξηνπζηαθά ηεο ζηνηρεία πξνο επίηεπμε πσιήζεσλ θαη γεληθά δίλεη κηα εηθφλα γηα ηε ζηξαηεγηθή πσιήζεσλ ηεο επηρείξεζεο. Υακειή επίδνζε ηνπ δείθηε θαλεξψλεη ηάζεηο ππεξεπέλδπζεο θεθαιαίσλ ζε ζρέζε κε ηηο πσιήζεηο πνπ πξαγκαηνπνηεί, νπφηε ζα πξέπεη είηε λα απμήζεη ηνλ βαζκφ ρξεζηκνπνίεζεο απηψλ, είηε ίζσο λα ξεπζηνπνηήζεη κέξνο ησλ πεξηνπζηαθψλ ζηνηρείσλ ηεο. Απφ ηελ άιιε, πςειή επίδνζε ηνπ δείθηε θαλεξψλεη πςειέο πσιήζεηο κε ιίγα θεθάιαηα, πνπ ζπλεπάγεηαη πςειή θεξδνθνξία ζε επηθεξδείο πσιήζεηο, αιιά θαη πςειέο δεκίεο ζε αληίζεηε πεξίπησζε, ιφγσ ησλ απμεκέλσλ εμφδσλ πνπ δεκηνπξγνχλ ηα μέλα θεθάιαηα. Δίλαη πξνθαλέο φηη θαη απηφο ν δείθηεο εμαξηάηαη απφ ηε θχζε θάζε θιάδνπ, ζπλεπψο κεγαιχηεξν εξκελεπηηθφ πεξηερφκελν έρεη ε δηαρξνληθή αλάιπζή ηνπ, θαη φρη ηφζν ε δηαθιαδηθή. Γεδνκέλεο ηεο ζρεηηθήο ζηαζεξφηεηαο ηεο κέζεο εηήζηαο κεηαβνιήο ηνπ ζπλφινπ ηνπ ελεξγεηηθνχ, θαίλεηαη φηη ε εμέιημε ηνπ δείθηε «απηνλνκίαο» εμαξηάηαη απφ ηελ αχμεζε ησλ ηδίσλ θεθαιαίσλ ηνπ ζπλφινπ ησλ επηρεηξήζεσλ ηνπ ηνκέα ην ίδην έηνο. 171

172 ΠΑΡΑΡΣΗΜΑ 3 Πίλαθαο 1: Κιαδηθή θαηεγνξηνπνίεζε ηνπ ηνκέα ΣΠΔ ζύκθσλα κε ηνλ ΟΟΑ 172

173 Πίλαθαο 2: Καηαλνκή ησλ επηρεηξήζεσλ ζηνλ εγρώξην ηνκέα Σερλνινγηώλ Πιεξνθνξηθήο θαη Δπηθνηλσληώλ (ΣΠΔ) κε βάζε ην θξηηήξην εηζόδνπ Πεγή: HELLASTAT Πίλαθαο 3: Γεσγξαθηθή θαηαλνκή ηνπ ηνκέα ΣΠΔ Πεγή: HELLASTAT (Δπεμεξγαζία ζηνηρείσλ) 173

174 Πίλαθαο 4: Έηνο ίδξπζεο ησλ επηρεηξήζεσλ ηνπ ηνκέα ΣΠΔ Πεγή: HELLASTAT (Δπεμεξγαζία ζηνηρείσλ) Πίλαθαο 5: Μέγεζνο επηρεηξήζεσλ ηνπ ηνκέα ΣΠΔ * ρσξίο ηνλ ΟΣΔ Πεγή: HELLASTAT (Δπεμεξγαζία ζηνηρείσλ) Πίλαθαο 6: ρέζε έηνπο ίδξπζεο θαη γεσγξαθηθήο θαηαλνκήο επηρεηξήζεσλ ΣΠΔ Πεγή: HELLASTAT (Δπεμεξγαζία ζηνηρείσλ) 174

175 Πίλαθαο 7: Έηνο ίδξπζεο επηρεηξήζεσλ αλά θιάδν Πεγή: HELLASTAT (Δπεμεξγαζία ζηνηρείσλ) Πίλαθαο 8. Απαζρόιεζε ζηνλ Σνκέα Σερλνινγηώλ Πιεξνθνξηθήο θαη Δπηθνηλσληώλ(ΣΠΔ) ΚηΠ

176 Πίλαθαο 9 Αθαζάξηζηε Αμία Παξαγσγήο Σνκέα Σερλνινγηώλ Πιεξνθνξηθήο θαη Δπηθνηλσληώλ (ΣΠΔ) (ηξέρνπζεο ηηκέο, ζε εθαη. επξώ), Εηήζιος Ρσθμός Κλάδος / Έηος Μεγένθσνζης % (00-07) Καηαζκεςήρ μησανών γπαθείος (Η/Υ) ,40% Καηαζκεςήρ μεμονωμένων ζςπμάηων και καλωδίων ,00% Καηαζκεςήρ ζςζκεςών παδιοθόνος ηηλεόπαζηρ και επικοινωνιών ,50% Καηαζκεςή οπγάνων και ζςζκεςών μέηπηζηρ ,00% Καηαζκεςήρ εξοπλιζμού ελέγσος ηων βιομησανικών μονάδων παπαγωγήρ ,20% ύνολο Βιομητανικών ΣΠΕ 1,032 1,366 1, ,00% Φονδπικό εμπόπιο οικιακών, παδιοθονικών και ηηλεοπηικών ζςζκεςών ,60% Φονδπικό εμπόπιο Η/Υ και εξοπλιζμού γπαθίων ,10% ύνολο ΣΠΕ Εμπορίοσ ,038 1,201 1,151 1,26 1,364 1,413 10,40% Τηλεπικοινωνίερ 4,456 5,374 5,797 4,945 5,411 6,216 6,579 6,959 6,60% Εμιζθωζή Η/Υ και εξοπλιζμού γπαθείων ,70% Πληποθοπική και ζςναθήρ δπαζηηπιόηηηερ ,267 1,151 1,585 1,531 2,041 2,266 15,70% ύνολο ΣΠΕ Τπηρεζιών 5,276 6,229 7,066 6,098 6,999 7,75 8,624 9,229 8,30% ύνολο ηομέα ΣΠΕ 7,017 8,175 9,204 8,252 8,839 9,791 10,888 11,63 7,50% Ακαθάριζηο Εγτώριο Προιόν 216, , , , , ,81 323,17 349,136 7,10% % σμμεηοτή Βιομητανικών ΣΠΕ ζηο προιόν ηοσ ΣΠΕ 14,70% 16,70% 12,00% 11,60% 7,80% 8,00% 8,30% 8,50%Μέζος Όρος (00-07) 10,9% % σμμεηοτή ΣΠΕ Εμπορίοσ ζηο προιόν ηοσ ΣΠΕ 10,10% 7,10% 11,30% 14,50% 13,00% 12,90% 12,50% 12,20%Μέζος Όρος (00-07) 11,7% % σμμεηοτή ΣΠΕ Τπηρεζιών ζηο προιόν ηοσ ΣΠΕ 75,20% 76,20% 76,80% 73,90% 79,20% 79,20% 79,20% 79,40%Μέζος Όρος (00-07) 77,4% % σμμεηοτή ηοσ ΣΠΕ ζηο ΑΕΠ 3,20% 3,50% 3,70% 3,10% 3,10% 3,20% 3,40% 3,30%Μέζος Όρος (00-07) 3,3% Πεγή: Δζληθνί ινγαξηαζκνί ΔΤΔ 176

177 Πίλαθαο 10 Δλδηάκεζε Αλάισζε ηνπ Σνκέα Σερλνινγηώλ Πιεξνθνξηθήο θαη Δπηθνηλσληώλ (ΣΠΔ) (ηξέρνπζεο ηηκέο, ζε εθαη. επξώ), Πεγή: Δζληθνί ινγαξηαζκνί ΔΤΔ 177

178 Πίλαθαο 11 Αθαζάξηζηεο πλ. Δπελδύζεηο ηνπ Σνκέα Σερλνινγηώλ Πιεξνθνξηθήο θαη Δπηθνηλσληώλ (ΣΠΔ) (ηξέρνπζεο ηηκέο, ζε εθαη. επξώ), ηα έηε Πεγή: Δζληθνί Λνγαξηαζκνί - ΔΒΔ - Έξεπλα Γηάξζξσζεο Δπηρεηξήζεσλ Υνλδξηθνύ / Ληαληθνύ Δκπνξίνπ - Έξεπλα Δπηρεηξήζεσλ Παξνρήο Τπεξεζηώλ (ΔΤΔ) 178