«Χρήσεις γης και δασικές πυρκαγιές στην Ελλάδα»

Transcript

1 ΧΑΡΟΚΟΠΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΤΜΗΜΑ ΓΕΩΓΡΑΦΙΑΣ ΗΜΕΡΙ Α ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥ ΩΝ ασικές Πυρκαγιές στη Νότια Ευρώπη και η Καταλυτική Εµπειρία του Kαλοκαιριού Απριλίου 2008, Αίθουσα Τελετών του Χαροκοπείου Πανεπιστηµίου, Ελ. Βενιζέλου 70, Καλλιθέα Εισήγηση: «Χρήσεις γης και δασικές πυρκαγιές στην Ελλάδα» (Η µεταπολεµική εξέλιξη των συγκρούσεων µεταξύ των εκτατικών χρήσεων γης και η σχέση τους µε τοφαινόµενο των πυρκαγιών) Εισηγητής: Ηλίας Γιαννίρης Πολεοδόµος Χωροτάκτης, ρ ΕΜΠ, Εκλ. επίκουρος καθηγητής, Τµ. Αρχιτεκτόνων Μηχανικών, Πολυτεχνείο Κρήτης)

2 Ευρώπη και η Καταλυτική Εµπειρία του Kαλοκαιριού 2007, ΧΑΡΟΚΟΠΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ, 18 Απριλίου 2008 Μέρη της εισήγησης Εισαγωγή Χρήσεις Γης Οι πυρκαγιές Οι συγκρούσεις µεταξύ χρήσεων γης Οικονοµικά κριτήρια και δασική προστασία

3 1. Εισαγωγή Το έδαφος, το νερό και η ατµόσφαιρα υφίστανται κάθε είδους βιαιοπραγίες που έχουν επαρκώς αναλυθεί. Η αγορά δεν είναι σε θέση να απαντήσει στους περιβαλλοντικούς κινδύνους ( ιάσκεψη για το κλίµα, Βερολίνο, Απρ. 1995) Η σύγκρουση µεταξύ ανανεούµενων και µη-ανανεούµενων πόρων κατευθύνεται στις µέρες µας αργά προς τον πρώτο πόλο της σύγκρουσης Το βιώσιµο µέλλον της ανθρωπότητας εξαρτάται από την µείωση της ποσότητας των «θερµοκηπιακών» αερίων και γίνεται δυσχερέστερο από την βιαιότητα των «φυσικών» καταστροφών Η προστασία της βιοποικιλότητας συνδέεται πλέον ευθέως µε τη βιώσιµότητα του ανθρώπινου είδους Η επιβαλλόµενη αλλαγή του ενεργειακού µοντέλου οδηγεί στην αναγκαιότητα µιας «πράσινης οικονοµίας» που ακόµη δεν έχει σαφή χαρακτηριστικά και µπορεί απλά να µεταθέσει την αντιµετώπιση του περιβαλλοντικού προβλήµατος όσο αυτή θα επαφίεται στην αγορά να δώσει λύσεις και δεν θα οδηγεί στην αλλαγή και του ίδιου του οικονοµικού µοντέλου. Ο ρόλος της αφύπνισης της κοινής γνώµης µπορεί να είναι καταλυτικός στην επιβολή πραγµατικά πράσινων λύσεων Προσαρµογή από το Monde diplomatique, L Atlas environment

4 2. Οι Χρήσεις Γης Οόρος«χρήση γης»: Η λειτουργική χρησιµοποίηση 1. τµήµατος εδάφους ή 2. κτίσµατος ή 3. έργων υποδοµής Άρθρο 2, παρ. 5 του Ν 1262/72 Ποιος είναι ο εκφρασµένος στόχος της λειτουργικής χρησιµοποίησης της γης; Αυτό απασχολεί όλο και περισσότερο τις επιστηµονικές διερευνήσεις και εµπλουτίζεται συνεχώς. Σήµερα, έχει προσανατολιστεί στον σκοπό της βιωσιµότητας. Όµως, διαπιστώνεται ότι υπάρχει διάσταση µεταξύ των επιστηµονικών διερευνήσεων (τι πρέπει να γίνει) και της πολιτικής εφαρµογής τους (τι γίνεται τελικά). Οι δασολόγοι, οι πολεοδόµοι-χωροτάκτες, οι γεωπόνοι, οι γεωγράφοι, οι µηχανικοί περιβάλλοντος (γενικώς οι γεωτεχνικοί και οι τεχνικοί) στην Ελλάδα έχουν διαπιστώσει επανειληµµένα τόσο την απουσία «εκφρασµένου στόχου» µε σκοπό τη βιωσιµότητα, όσο και την διάσταση µεταξύ λόγων και έργων.

5 2. Χρήσεις Γης (συνέχεια) Η «χρήση γης» σχετίζεται ευθέως µε την κάλυψη αναγκών και την προσφορά γης Οι διαφορές µεταξύ αστικού και εξωαστικού χώρου οδηγούν στη θεώρηση της σχέσης ως «εντατικού-εκτατικού». Η γη αποκτά µεγαλύτερη αξία όταν η διαθέσιµη ποσότητα γης είναι ορισµένη. Όµως, κάθε τµήµα γης, όσο αποµακρυσµένο και να είναι, έχει µια αξία. Η διαχρονική µεταβολή των αναγκών της κοινωνίας, αλλά και η καλλιέργεια επιθυµιών, µπορεί να προσδώσει αξία ακόµη και σε βραχονησίδες, σε αποµακρυσµένες περιοχές, σε ορεινές περιοχές.

6 3. Οι πυρκαγιές Αριθµός πυρκαγιών 2007 Υπάρχει σχεδόν εκθετική αύξηση του αριθµού των δασικών πυρκαγιών και των καµένων δασικών εκτάσεων στην Ελλάδα από τη δεκαετία του 80 και µετά. Από το διάγραµµα των επίσηµων στατιστικών στοιχείων δασικών πυρκαγιών της Ελλάδας παρατηρείται µεγάλη αύξηση τα τελευταία 25 χρόνια, ιδίως σε περιόδους ξηρασίας ή πολιτικών δραστηριοτήτων (1981, 1985, 1988, 1998, 2000), όπου οι ετησίως καµένες εκτάσεις ξεπέρασαν το στρέµµατα. Το 2007 οι καµένες εκτάσεις έφτασαν τα στρέµµατα.

7 3. Οι πυρκαγιές Ηπερίοδος παρουσίασε µεγάλη ύφεση µε περίπου στρέµµατα καµένων δασικών εκτάσεων κατά µέσο όρο ετησίως, αλλά, δυστυχώς, το 2007 υπήρξε η χειρότερη χρονιά για την Ελλάδα από άποψη δασικών πυρκαγιών: κάηκαν περίπου στρέµµατα ΠΗΓΗ:

8 3. Οι πυρκαγιές Γενική Γραµµατεία Πολιτικής Προστασίας

9 4. Οι συγκρούσεις µεταξύ χρήσεων γης Η λειτουργική χρησιµοποίηση της γης αφορά τις ανάγκες της «αγοράς» αλλά και τις ανάγκες (και τις καλλιεργούµενες επιθυµίες) της «κοινωνίας». Όσο οι εφαρµοζόµενες πολιτικές επιδιώκουν την «απορρύθµιση» των σχέσεων µεταξύ των χρήσεων γης, προκειµένου να εξυπηρετείται η «οικονοµία της αγοράς», τόσο και προωθείται µια νέα κατάσταση που προσδιορίζεται ως «κοινωνία της αγοράς». Σε µια τέτοια περίπτωση, οι οικονοµικές σχέσεις γίνονται κυρίαρχες σε όλους τους τοµείς της κοινωνίας. Είναι γεγονός ότι, µέσα από οικονοµικές διεργασίες, συµβαίνουν συγκρούσεις µεταξύ χρήσεων γης και ο εκτοπισµός της µιας χρήσης γης από κάποια άλλη. Η επιστηµονική απαίτηση σήµερα είναι (α) Να είναι ρυθµισµένες οι συγκρούσεις. (β) Να αναδιατάσσεται διαχρονικά η λειτουργική χρησιµοποίηση της γης µε τέτοιο τρόπο ώστε η δυναµική του συστήµατος των χρήσεων γης να µην µειώνει τις δυνατότητες της βιωσιµότητας.

10 4. Οι συγκρούσεις µεταξύ χρήσεων γης Έχουν αναλυθεί σε αρκετές επεξεργασίες. Εδώ παρουσιάζονται αυτές της ακτογραµµής από το Blue Plan Πηγή: «Mediterranean Action Plan», Blue Plan

11 4. Οι συγκρούσεις µεταξύ χρήσεων γης Η µακροσκοπική διαχρονική ερµηνεία των συγκρούσεων (από το «παραδοσιακό» στο «εκµοντερνισµένο» σύστηµα χρήσεων γης έχει επίσης αναλυθεί από το Blue Plan. Πηγή: «Mediterranean Action Plan», Blue Plan

12 4. Οι συγκρούσεις µεταξύ χρήσεων γης ΗΛΕΙΑ 2007: Οι καµένες περιοχές καλό είναι να αναλύονται και σε σχέση µε τη διάταξη του αναγλύφου από τα πεδινά προς τα ορεινά Στοιχεία από Σχέδιο πιλοτικής έρευνας για την Ηλεία, 2007

13 4. Οι συγκρούσεις µεταξύ χρήσεων γης (α) Η εξέλιξη του γεωχρηστικού συστήµατος από (α) παραδοσιακό σε (β) εκµοντερνισµένο (επόµενη εικόνα) Πηγή: Ηλίας Γιαννίρης, προσωπική επεξεργασία

14 4. Οι συγκρούσεις µεταξύ χρήσεων γης (β) Η εξέλιξη του γεωχρηστικού συστήµατος από (α) παραδοσιακό σε (β) εκµοντερνισµένο Πηγή: Ηλίας Γιαννίρης, προσωπική επεξεργασία

15 4. Οι συγκρούσεις µεταξύ χρήσεων γης πεδινά ορεινά Πηγή: Γιαννίρης, 1994

16 4. Οι συγκρούσεις µεταξύ χρήσεων γης Όταν οι χρήσεις γης είναι αποκρυσταλλωµένες και οριοθετηµένες ισχύει η µεταξύ τους συµβατότητα του πίνακα. Όταν υπάρχει ασάφεια στις χρήσεις γης υπεισέρχονται οι συγκρούσεις µεταξύ τους. Πηγή: Clawson M., et al, 1960

17 4. Οι συγκρούσεις µεταξύ χρήσεων γης Μετά την πυρκαγιά αλλάζουν οι σχέσεις µεταξύ των διαφόρων χρήσεων γης. Καθοριστικός παράγοντας στις νέες σχέσεις σε τοπικό επίπεδο είναι οι κυρίαρχες κεντρικές πολιτικές που ασκούνται. Ευνοϊκή διαταραχή για την δευτερεύουσα υσµενής διαταραχή χρήση Πηγή: Επεξεργασία Η. Γιαννίρη από το Clawson M., et al, 1960

18 4. Οι συγκρούσεις µεταξύ χρήσεων γης Οκύκλοςτης υπερβόσκησης σχετίζεται ευθέως µε την φέρουσα χωρητικότητα ενός βοσκότοπου και µε την διάβρωση των εδαφών

19 4. Οι συγκρούσεις µεταξύ χρήσεων γης Στην Ελλάδα τα διαβρωµένα εδάφη είναι σε ποσοστό από τα µεγαλύτερα στη Μεσόγειο. Η κλίση των εδαφών σε συνδυασµό µε την υπερβόσκηση δηµιουργούν εδαφική διάβρωση

20 4. Οι συγκρούσεις µεταξύ χρήσεων γης Ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός ότι, κατά την ΓΓΠΠ, στο έτος 2007 υπήρξε σηµαντική αύξηση όλων των κατηγοριών φυσικών καταστροφών µεταξύ 2006 και Φαίνεται ότι το 2007 υπήρξε, µεταξύ άλλων, µια γενικότερη όξυνση των κλιµατολογικών φαινοµένων. Γενική Γραµµατεία Πολιτικής Προστασίας

21 4. Οι συγκρούσεις µεταξύ χρήσεων γης Φωτο από την ανοικοδόµηση του Υµηττού Οι περιαστικές συγκρούσεις των χρήσεων γης ευνοούν την οικιστική χρήση, η οποία διεισδύει στην νέα περιοχή. Οι κύριοι µηχανισµοί αλλαγής χρήσης είναι η εκχέρσωση και η πυρκαγιά.

22 4. Οι συγκρούσεις µεταξύ χρήσεων γης αριθµός δηµοσιευµάτων ιάγραµµα 2 Ταξινόµηση των δηµοσιευµάτων της εφηµερίδας της Ηλείας ΠΡΩΤΗ 24/8-30/9/ ΑΥΓ 1-7 ΣΕΠΤ 8-14 ΣΕΠΤ ΣΕΠΤ ΣΕΠΤ περίοδος 1 Το αίτιο- η φυσική καταστροφή 6 ευτερογενές πρόβληµα-συνέπεια-επίπτωση ΗΛΕΙΑ Από ειδική επεξεργασία προκύπτει ότι µια πυρκαγιά προκαλεί σηµαντικά δευτερογενή προβλήµατα που σχετίζονται µε τις χρήσεις γης (πληµµύρες, διάβρωση, αλλαγή του τοπικού κλίµατος, αλλαγές χρήσεων γης, βόσκηση των καµένων εκτάσεων και ανάγκη για κτηνοτροφές). Η ύφεση στην καµπύλη (6) µεταξύ 15-22/9/07 σχετίζεται µε τις εθνικές εκλογές και την µετατόπιση του δηµοσιογραφικού ενδιαφέροντος. ΠΗΓΗ: ΕΜΠ ΤΜΗΜΑ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ, ΤΟΜΕΑΣ ΠΟΛΕΟ ΟΜΙΑΣ ΚΑΙ ΧΩΡΟΤΑΞΙΑΣ, Σχέδιο πιλοτικής έρευνας: Άξονες χωροταξικής και οικιστικής ανασυγκρότησης των πυρόπληκτων περιοχών, Επεξεργασία των δηµοσιευµάτων της εφηµερίδας ΠΡΩΤΗ Ηλείας (Ηλίας Γιαννίρης). Ενότητα 10: Φάκελος Καταστροφής Λ. Βασενχόβεν, Η. Γιαννίρης, Μ. ανδουλάκη, Ν. Πάγκας, Π. Σαπουντζάκη

23 4. Οι συγκρούσεις µεταξύ χρήσεων γης ιάγραµµα 4 Ταξινόµηση των δηµοσιευµάτων της εφηµερίδας της Ηλείας ΠΡΩΤΗ 24/8-30/9/2007 αριθµός δηµοσιευµάτων ΑΥΓ 1-7 ΣΕΠΤ 8-14 ΣΕΠΤ ΣΕΠΤ ΣΕΠΤ περίοδος ΗΛΕΙΑ 2007 Η φυσική καταστροφή, αντιµετωπίστηκε κεντρικά, εξ αποστάσεως και µε την µορφή των εξαγγελιών (πράσινη καµπύλη) Αυτή η αντιµετώπιση είχε σαν αποτέλεσµα την διόγκωση των τοπικών αιτηµάτων και την αυξηµένη τοπική δραστηριοποίηση (σκούρα καφέ καµπύλη). Το αίτιο- η φυσική καταστροφή Κεντρική ιδιωτική παρέµβαση Προγραµµατική εξαγγελία Τοπική-Νοµαρχιακή δράση-τοπικό αίτηµα ΠΗΓΗ: ΕΜΠ ΤΜΗΜΑ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ, ΤΟΜΕΑΣ ΠΟΛΕΟ ΟΜΙΑΣ ΚΑΙ ΧΩΡΟΤΑΞΙΑΣ, Σχέδιο πιλοτικής έρευνας: Άξονες χωροταξικής και οικιστικής ανασυγκρότησης των πυρόπληκτων περιοχών, Επεξεργασία των δηµοσιευµάτων της εφηµερίδας ΠΡΩΤΗ Ηλείας (Ηλίας Γιαννίρης). Ενότητα 10: Φάκελος Καταστροφής Λ. Βασενχόβεν, Η. Γιαννίρης, Μ. ανδουλάκη, Ν. Πάγκας, Π. Σαπουντζάκη

24 4. Οι συγκρούσεις µεταξύ χρήσεων γης Είναι γνωστό ότι το σύστηµα των χρήσεων γης δηµιουργεί δυναµικές και σύνθετες αξίες γης που θα πρέπει να συνυπολογίζονται στο σχεδιασµό. Ακόµη περισσότερο, µετά από µια φυσική καταστροφή είναι κρίσιµη ηβιώσιµη επαναρύθµιση των χρήσεων γης και των αξιών.

25 5. Οικονοµικά κριτήρια και δασική προστασία (παράθεση µερικών στοιχείων) Σταόριαεξαθλίωσηςοιπυροπαθείς Τα δάνεια «τρέχουν» για επαγγελµατίες και αγρότες, εισοδήµατα δεν υπάρχουν, οι δήµοι δεν διαθέτουν κονδύλια για βοήθεια ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ , Της Τανιας Γεωργιοπουλου Με αργούς ρυθµούς προχωρά η ανασυγκρότηση των πυρόπληκτων περιοχών στην Πελοπόννησο και ιδιαίτερα στον νοµό Ηλείας. Οπως καταγγέλλει ο νοµάρχης κ. Χαράλαµπος Καφύρας, από τα 307 εκατ. ευρώ που είχαν προϋπολογιστεί για την αποκατάσταση των ζηµιών, τη στήριξη του εισοδήµατος αλλά και τα έργα στον νοµό Ηλείαςέωςσήµερα έχουν καταβληθεί περίπου 4 εκατοµµύρια προκειµένου να αποκατασταθούν ζηµιές αλλά και να αγοραστούν ζωοτροφές.

26 5. Οικονοµικά κριτήρια και δασική προστασία (παράθεση µερικών στοιχείων) 10 εκατ. ευρώ για προστασία των δασών Ποσό 10 εκατ. ευρώ θα διατεθεί µέσω του ειδικού φορέα δασών για την εκτέλεση δασοπονικών έργων (προστασίας, ανάπτυξης). Οπως σηµείωσε ο υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης Κ. Κιλτίδης, ο ειδικός φορέας δασών -θεσµοθετηµένος από το ενεργοποιείται για πρώτη φορά τώρα. Αποφασίστηκε η αύξηση των πιστώσεων για τη δασοπροστασία, µε στόχο την ενίσχυση των αντιπληµµυρικών δράσεων, τα έργα αναδάσωσης και την προστασία του δασικού χώρου. ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 19/10/2007

27 5. Οικονοµικά κριτήρια και δασική προστασία (παράθεση µερικών στοιχείων) ΤΕΧΝΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟ ΕΛΛΑ ΑΣ 24 Φεβρουαρίου 2008 Συµπεράσµατα της περιοδείας κλιµακίου του Παρατηρητήριου Ανασυγκρότησης των Πυρόπληκτων Περιοχών Κενά στο θεσµικό πλαίσιο, που πρέπει να συµπληρωθούν, ερωτηµατικά για τον τρόπο διαχείρισης των πόρων του «Ταµείου Εθνικού Φορέα Εκτάκτων Αναγκών» όπως και για την αξιοποίηση πόρων και κονδυλίων από το Γ ΚΠΣ και το Ταµείο Αλληλεγγύης της Ε.Ε και απουσία ενός συνεκτικού σχεδίου ανασυγκρότησης των πληγεισών περιοχών Από όλους τους φορείς αναδεικνύεται ως µείζον το θέµα της χρηµατοδότησης Παράλληλα έχει ανακύψει θέµα µε την παράταση των προθεσµιών για την ολοκλήρωση έργων µε χρηµατοδότηση από το Γ ΚΠΣσεπυρόπληκτεςπεριοχές. Θέµα, που µεταξύ των άλλων αποτέλεσε αντικείµενο της πρόσφατης σύσκεψης µε την αρµόδια επίτροπο Ντ. Χούµπνερ στη Θεσσαλονίκη. Τι θα γίνει µε την έγκριση της παράτασης προγραµµάτων του Γ ΚΠΣ, που συνδέονται µε τις πυρόπληκτες περιοχές; Γιατί καρκινοβατεί η έγκριση από το Ταµείο Αλληλεγγύης της Ε.Ε των κονδυλίων που αναλογούν για τέτοιας έκτασης καταστροφές;

28 5. Οικονοµικά κριτήρια και δασική προστασία (παράθεση µερικών στοιχείων) Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε τη χορήγηση από το Ταµείο Αλληλεγγύης της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην Ελλάδα ενίσχυσης συνολικού ύψους 89,7 εκατοµµυρίων ευρώ για την αντιστάθµιση µέρους των ζηµιών που προκλήθηκαν από τις καταστροφικές πυρκαγιές, το καλοκαίρι του Σύµφωνα µε την πρόταση που υποβλήθηκε στην αρµόδια για τον προϋπολογισµό αρχή(ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και Συµβούλιο), η χρηµατοδότηση θα διατεθεί αµέσως µόλις δώσει την έγκρισή της η εν λόγω αρχή. Η επιχορήγηση θα χρησιµοποιηθεί για την κάλυψη των δαπανών που προκλήθηκαν από τα µέτρα έκτακτης ανάγκης, όπως υπηρεσίες διάσωσης, παροχή προσωρινής στέγης, καθαρισµός των πυρόπληκτων περιοχών και αποκατάσταση της λειτουργίας των βασικών υποδοµών. ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΕΙΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑ Α ΠΕΜΠΤΗ 10 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2008

29 5. Οικονοµικά κριτήρια και δασική προστασία (παράθεση µερικών στοιχείων) 8 δισ. από το Γ' ΚΠΣ δεν έχουν απορροφηθεί Χρήµατα φαίνεται ότι σίγουρα θα χαθούν στα τοµεακά προγράµµατα Περιβάλλον (63,39%), Πολιτισµός (68,66%), Αλιεία (68,56%) και Υγεία-Πρόνοια (69,42%), τα οποία καταγράφουν τα χαµηλότερα ποσοστά απορροφητικότητας.

30 5. Οικονοµικά κριτήρια και δασική προστασία (παράθεση µερικών στοιχείων) Σε αδιέξοδο χωρίς ζωοτροφές Σε απόγνωση βρίσκονται οι κτηνοτρόφοι της πυρόπληκτης Ηλείας από τη συνεχιζόµενη διακοπή της χορήγησης ζωοτροφών σε αυτούς εξαιτίας της προκλητικής αδιαφορίας του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης που συνεχίζει να µην εγκρίνει το σχετικό κονδύλι στη Νοµαρχία Ηλείας από τον περασµένο Φεβρουάριο. Οι κτηνοτρόφοι της Ηλείας προειδοποιούν ότι βρίσκονται µόλις ένα βήµα πριν κάνουν έφοδο (!) στις καµένες δασικές εκτάσεις, µε ολέθρια για την αναβλάστηση των δασών αποτελέσµατα, προκειµένου να δώσουν τροφή στα κοπάδια τους, τα οποία -όπως λένεέχουν αγγίξει τα όρια της λιµοκτονίας. Με βάση τα στοιχεία υπηρεσιών του νοµού υπάρχει απώλεια βοσκήσιµων εκτάσεων στρεµµάτων. ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 07/04/2008

31 5. Οικονοµικά κριτήρια και δασική προστασία (παράθεση µερικών στοιχείων) Μόλις το 11,5% των πόρων για τη δασοπροστασία! Λίγους µήνες µετά τις καταστροφικές πυρκαγιές του καλοκαιριού και λίγους µήνες πριν από την εκπνοή της ισχύος του Ταµείου Συνοχής αποκαλύπτεται ότι η Ελλάδα έχει απορροφήσει µόλις το 11,5% των πόρων που της αναλογούν για δασική προστασία. Τα παραπάνω αποκάλυψε η αρµόδια για την περιφερειακή πολιτική επίτροπος Ντανούτα Χούµπνερ ΑΥΓΗ

32 5. Οικονοµικά κριτήρια και δασική προστασία (παράθεση µερικών στοιχείων) Το υπουργείο Οικονοµίας έχει θέσει ως µακροπρόθεσµο όριο το 10% ετησίως του προϋπολογισµού του Π Ε να «ξοδεύεται» για την αποπληρωµή έργωνσ ΙΤ. Αυτό βέβαια σηµαίνει ότι µειώνεται κατά το 10% ο προϋπολογισµός του Π Ε ετησίως καθώς το ποσό αυτό θα χρησιµοποιείται τα επόµενα χρόνια ως«ενοίκιο» για ιδιωτικά έργα δηµόσιας χρήσης και όχι για τη χρηµατοδότηση δηµοσίων έργων όπως ήταν µέχρι σήµερα. ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 31/01/2008

33 5. Οικονοµικά κριτήρια και δασική προστασία (παράθεση µερικών στοιχείων) Χαµένα από χέρι 4,5 εκατ. ευρώ από Γ' ΚΠΣ χάριν ελλείµµατος και Σ ΙΤ Του ΓΙΑΝΝΗ ΑΓΓΕΛΗ Οπροϋπολογισµός που θα συζητηθεί και θα ψηφιστεί στη Βουλή, λίγο πριν διακόψει για τις γιορτές, περιέχει την... πρωτοτυπία της έµµεσης προαγγελίας της µεγαλύτερης απώλειας κοινοτικών πόρων από την καθιέρωση του ΚΠΣ (προγράµµατα χρηµατοδότησης έργων από την Ε.Ε.). σε µεγάλο µέρος αυτή η απώλεια πόρων δεν οφείλεται στην αδυναµία να γίνουν περισσότερα έργα, αλλά γιατί η κυβέρνηση θέλει: Να αποφύγει την καταβολή της «εθνικής» συµµετοχής (15%-25%) στο κόστος των συγχρηµατοδοτούµενων έργων, για να κρατήσει το έλλειµµα του προϋπολογισµού στο 1,6%-1,7% του ΑΕΠ. * «Ιδιωτικοποίηση» των έργων υποδοµής (µέχρι τώρα γίνονταν κυρίως µέσω Β' και Γ' ΚΠΣ) µέσω των Συµπράξεων ηµόσιου και Ιδιωτικού Τοµέα (Σ ΙΤ). Τα έργα θα υλοποιούν πλέον οι ιδιώτες και το ηµόσιο (δήµοι, υπουργεία, νοµαρχίες, πολίτες κ.λπ.) θα πληρώνει «ενοίκιο» γιαναταχρησιµοποιεί... ( )

34 Συµπεράσµατα Είναι θεµελιώδης η θεώρηση των χρήσεων γης ως ενιαίο σύστηµα. Εξ ίσου θεµελιώδης είναι η προσαρµογή της θεώρησης στις µεσογειακές γεωµορφολογικές συνθήκες. Το ανάγλυφο αποτελεί σηµαντικότατο παράγοντα για τη ρύθµιση των σχέσεων µεταξύ των χρήσεων γης. Οι σχέσεις µεταξύ των χρήσεων γης αλλάζουν ευρύτατα µετά από µια φυσική καταστροφή γεγονός που επιβάλει ιδιαίτερες χωροταξικές προσεγγίσεις. Στις ελληνικές συνθήκες µια πυρκαγιά µεταβάλει τελικά τις χρήσεις γης (κυρίως µετατροπή δασικής γης σε γεωργική ή κτηνοτροφική). Οι οικονοµικές πολιτικές κατευθύνσεις είναι ανεπαρκείς και κατώτερες των πραγµατικών απαιτήσεων, τόσο σε κανονικές συνθήκες όσο και στην αντιµετώπιση των επιπτώσεων. Η «οικονοµίστικη» µετακύληση του Π Ε σε Σ ΙΤ και η αποφυγή απορρόφησης κοινοτικών κονδυλίων για λόγους συγκράτησης του ελλείµµατος δηµιουργούν ένα πολιτικό πλαίσιο «µετακαταστροφικής» κατεύθυνσης που δεν απαντά στην πραγµατική ανάγκη της αντιµετώπισης

35 Βιβλιογραφία 1. Γενική Γραµµατεία Πολιτικής Προστασίας 2. Γιαννίρης Η., «Η ΜΕΤΑΠΟΛΕΜΙΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΟΥ ΓΑΙΟΧΡΗΣΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ µέσα από τα Παραδείγµατα της Ζακύνθου, της Χίου και της Ικαρίας ιδακτορική ιατριβή ΕΜΠ, 1994 (αδηµοσίευτη) 3. ιάσκεψη για το κλίµα, Βερολίνο, Απρ ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 19/10/ ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ 3/12/07, 6. ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 31/01/ ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 07/04/ ΕΜΠ ΤΜΗΜΑ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ, ΤΟΜΕΑΣ ΠΟΛΕΟ ΟΜΙΑΣ ΚΑΙ ΧΩΡΟΤΑΞΙΑΣ, Σχέδιο πιλοτικής έρευνας: Άξονες χωροταξικής και οικιστικής ανασυγκρότησης των πυρόπληκτων περιοχών, Ενότητα 10: Φάκελος Καταστροφής Λ. Βασενχόβεν, Η. Γιαννίρης, Μ. ανδουλάκη, Ν. Πάγκας, Π. Σαπουντζάκη 9. ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ, ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΕΙΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑ Α, ανακοίνωση ΠΕΜΠΤΗ 10 ΑΠΡΙΛΙΟΥ ΕΣΥΕ Στοιχεία απογραφής 11. ΗΑΥΓΗ Καθηµερινή 21/11/ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ Ν 1262/72 για τα ρυθµιστικά σχέδια 15. ΤΕΧΝΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟ ΕΛΛΑ ΑΣ Συµπεράσµατα της περιοδείας κλιµακίου του Παρατηρητήριου Ανασυγκρότησης των Πυρόπληκτων Περιοχών 24 Φεβρουαρίου Το Βήµα, 9/1/08, ΥΠΕΧΩ Ε, Εθνικό Πλαίσιο Χωροταξίας, Chisholm, M.D.I., Rural Settlement and Land Use, Hutchinson, London, Clawson M., et al, Land for the Future, Johns Hopkins Univ. Press, Baltimore, Europe 2000 and Europe Haggett P., Geography-A modern synthesis, Harper & Row, N. York, 1975 (2nd ed) 22. «Integrated Management of Coastal Areas», COM (95) 511, Brussels, Mc Harg I.L., Design with nature, American Museum of Natural History, N. York, «Mediterranean Action Plan», Blue Plan 24. Monde diplomatique, L Atlas environment 25. The Guardian, Αfter the inferno, Friday November