Διπλωματική Εργασία για την απόκτηση Μεταπτυχιακού Διπλώματος Ειδίκευσης

Transcript

1 ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ ΣΤΕΦΑΝΟΥ «ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΙΚΟΥ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ ΣΤΗΝ ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑ ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΥΓΕΙΑΣ» Διπλωματική Εργασία για την απόκτηση Μεταπτυχιακού Διπλώματος Ειδίκευσης Πειραιάς, Έτος 2006

2 ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ ΣΤΕΦΑΝΟΥ «ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΙΚΟΥ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ ΣΤΗΝ ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑ ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΥΓΕΙΑΣ» Διπλωματική Εργασία για την απόκτηση Μεταπτυχιακού Διπλώματος Ειδίκευσης Πειραιάς, Έτος 2006 ii

3 EVAGELIA STEFANOU «THE MEDICAL MICROBIOLOGICAL LABORATORY IN GREEK PRIMARY HEALTH CARE: PLANNING AND ORGANIZING» Graduate Thesis Submitted for the Degree Master in Health Management University of Piraeus- TEI of Piraeus, Greece, Year iii

4 ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ ΣΤΕΦΑΝΟΥ «ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΙΚΟΥ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ ΣΤΗΝ ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑ ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΥΓΕΙΑΣ» Επόπτης : Καθηγητής Θεοφάνης Μπένος Μέλη: Τίτλος Όνομα Μελέτη για την απόκτηση Μεταπτυχιακού Διπλώματος Ειδίκευσης Πειραιάς, Έτος 2006 iv

5 ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ Ευχαριστώ τον επιβλέποντα καθηγητή της διπλωματικής εργασίας κο Θεοφάνη Μπένο, και τον καθηγητή κο Κλεομένη Οικονόμου για την καθοδήγηση και την πολύτιμη βοήθεια που μου παρείχαν κατά την εκπόνηση της εργασίας. Επίσης εκφράζω τις ευχαριστίες μου στον καθηγητή κο Θεόδωρο Παπαηλία, ως υπεύθυνο του προγράμματος Π.Μ.Σ., καθώς και όλους όσους συνέβαλαν σε αυτό. Επίσης ευχαριστώ την φίλη μου και συνάδελφο κ. Παναγιώτα Λαζάρου, υπεύθυνη ποιότητας αλλεργιολογικής μονάδας στο Νοσοκομείο «Αττικό», για την ψυχολογική υποστήριξη που μου παρείχε και τις πηγές σε ζητήματα ποιότητας που με μεγάλη προθυμία μου υπέδειξε. Ακόμα ευχαριστώ την κ. Αθανασία Μεϊντάνη, τεχνολόγο εργαστηρίων στο μικροβιολογικό εργαστήριο της κ. Δήμητρας Κόλλια, καθώς και την ίδια την κ. Κόλλια για τις πολύτιμες πληροφορίες και εμπειρίες που μου μετέφεραν σε ζητήματα οργάνωσης και λειτουργίας του εργαστηρίου τους. Θεωρώ ότι κάθε ατομική προσπάθεια που γίνεται για κάποιο σκοπό, έχει ένα αποτέλεσμα, στο οποίο συμβάλλουν πολλοί άνθρωποι, είτε άμεσα είτε έμμεσα και αισθάνομαι την ανάγκη να ευχαριστήσω, το ίδιο, όλους όσους αναφέρονται και δεν αναφέρονται σε αυτό το κείμενο. Ατομική δέσμευση σε μια ομαδική προσπάθεια αυτό είναι που κάνει μια ομάδα να δουλέψει, μια εταιρεία να δουλέψει, μια κοινωνία να δουλέψει, ένα πολιτισμό να δουλέψει. (Βινς Λομπάρντι). v

6 ΠΕΡΙΛΗΨΗ Σκοπός της εργασίας είναι η παρουσίαση βήμα προς βήμα και εξολοκλήρου, όλων των απαραίτητων διαδικασιών, από την στρατηγική που χρειάζεται να ακολουθηθεί, προκειμένου να λειτουργήσει ένα Μικροβιολογικό Εργαστήριο στην Π.Φ.Υ.. Για το σκοπό της εργασίας συγκεντρώθηκε το απαραίτητο βιβλιογραφικό υλικό και έγιναν επισκέψεις σε μικροβιολογικά εργαστήρια των Αθηνών και των προαστίων. Έτσι έγινε μια εισαγωγική παρουσίαση του Συστήματος Υγείας, όπως αυτό εφαρμόζεται στη χώρα μας (Εθνικό Σύστημα Υγείας), με τη θέση που κατέχουν τα Μικροβιολογικά εργαστήρια τόσο στη δευτεροβάθμια περίθαλψη (ως τμήματα νοσοκομείων) όσο και στην πρωτοβάθμια (ιδιωτικά εργαστήρια). Στη συνέχεια δόθηκαν ιστορικά στοιχεία για την επιστήμη της Μικροβιολογίας γενικά και ακολούθησε η καταγραφή των διαδικασιών, του νομικού πλαισίου, του απαραίτητου εξοπλισμού, των εργαστηριακών εξετάσεων και του προσωπικού που εργάζεται σε ένα Μικροβιολογικό εργαστήριο. Κρίθηκε απαραίτητο να αναφερθούν διεξοδικά θέματα προστασίας και ασφάλειας, όπως είναι η διαχείριση των αποβλήτων και οι διαδικασίες διαπίστευσης του. Κριτήρια απαραίτητα για την εξασφάλιση τόσο της ασφαλούς όσο και της ποιοτικής λειτουργίας του Μικροβιολογικού εργαστηρίου. Τέλος επιχειρήθηκε η παρουσίαση κάποιον στοιχείων κόστους λειτουργίας (έσοδαέξοδα), προκειμένου να δοθεί ένα γενικό συμπέρασμα σχετικά με τη βιωσιμότητα ενός μέσου μικροβιολογικού εργαστηρίου, που να επιτρέπει την ίδρυσή του. Η ανάγκη και άρα και η ζήτηση για ιδιωτικά μικροβιολογικά εργαστήρια είναι αυξανόμενη. Το κόστος ίδρυσης, εγκατάστασης και συντήρησης του εργαστηρίου αρκετά υψηλό. Επίσης οι τιμές των εργαστηριακών εξετάσεων, που δίνει το κράτος μέσω των ασφαλιστικών ταμείων, είναι χαμηλές. Άρα συμπεραίνεται ότι η απόφαση για τη λειτουργία μικροβιολογικού εργαστηρίου είναι γενικά αποδοτική, εφόσον υποστηριχθεί από ένα δυναμικό επιχειρησιακό σχέδιο, με στόχο την ταχύτητα και αξιοπιστία στα αποτελέσματα, την ποιότητα εξυπηρέτησης και άρα την ικανοποίηση του πελάτη. Λέξεις κλειδιά : Μικροβιολογικό εργαστήριο, εγκατάσταση, οργάνωση, απαραίτητος εξοπλισμός, προδιαγραφές εξοπλισμού εργαστηρίων, διαπίστευση εργαστηρίων, διαχείριση αποβλήτων, δομή Ε.Σ.Υ. vi

7 «THE MEDICAL MICROBIOLOGICAL LABORATORY IN GREEK PRIMARY HEALTH CARE: PLANNING AND ORGANIZING» EVAGELIA STEFANOU ABSTRACT The purpose of this work is a step by step and an entire presentation of all necessary strategy procedures that should be followed in order for a Medical Microbiological Laboratory to operate in an efficient and effective way so that the final purpose of its operation is fulfilled. That is the contribution in a team effort supported by the National Health System of our country and the advancement of the health of the population. For the needs of this work an extensive bibliographical research was performed and selected medical microbiological laboratories in Athens and the suburbs were visited. At first, a preliminary presentation of the Health care system as applied in Greece including the placement of the Medical Microbiological laboratories both in secondary health (as parts of hospitals) and primary health (privet laboratories) is given. It is followed by historical data regarding the science of Microbiology in general, and then the procedures, legal frame, necessary equipment, existing laboratory examinations and microbiological laboratory personnel are presented. Moreover, issues regarding protection and safety, such as waste management and validation procedures, necessary criteria for guaranteeing the safe and qualitative operation of a microbiological laboratory, are presented in detail. Finally, and in order to draw general conclusions regarding the sustainability of an average medical microbiological laboratory some typical operational costs are presented. It is concluded that given the increasing need, and as a consequence demand, for such laboratories while the establishment and maintenance costs remain high enough, and although the compensation given by the state through the insurance agencies is low, the decision for the operation of a microbiology lab is in general profitable. This provided that it is backed by a strong business plan aiming towards swiftness, results validity, quality of service and thus customer satisfaction. Graduate Thesis Submitted for the Degree Master in Health Management University of Piraeus- TEI of Piraeus, Greece. Supervisor: Professor Theofanis Βenos vii

8 ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ v ΠΕΡΙΛΗΨΗ vi ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ viii ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΠΙΝΑΚΩΝ ix ΕΙΣΑΓΩΓΗ 1 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1. Η ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΤΗΣ ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΟΡΙΣΜΟΙ- 3 ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ 1.1 Τι είναι μικροβιολογία; Ιστορία της μικροβιολογίας 4 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2. ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΙΚΟΥ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑΣ ΦΡΟΝΤΙΔΑΣ ΥΓΕΙΑΣ: Εργασίες και τμήματα που περιλαμβάνει το εργαστήριο Υπηρεσίες που παρέχει ένα οργανωμένο μικροβιολογικό εργαστήριο Εξοπλισμός μικροβιολογικού εργαστηρίου Προδιαγραφές εξοπλισμού μικροβιολογικού εργαστηρίου Προϋποθέσεις Προδιαγραφές - Δικαιολογητικά για τη χορήγηση άδειας 33 λειτουργίας Μικροβιολογικού εργαστηρίου. ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3: ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ-ΔΙΑΠΙΣΤΕΥΣΗ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ Σύστημα Ποιότητας Τι περιλαμβάνει ένα Σύστημα Ποιότητας Τι είναι το ISO Τι σημαίνει το διεθνές πιστοποιητικό ISO Διαπίστευση Εργαστηρίων/ΕΜΠΥ κατά ISO 17025: Πώς προέκυψε η ανάγκη για διαπίστευση των εργαστηρίων/εμπυ Τι είναι το ISO Αναμενόμενα οφέλη από την εφαρμογή των προτύπων ISO 9001:2000 & ISO ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4: ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ 43 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5: ΚΟΣΤΟΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΙΚΟΥ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ Προσδιορισμός της τιμής ενός προληπτικού μικροβιολογικού ελέγχου Στοιχεία κοστολόγησης μικροβιολογικού εργαστηρίου Μελέτη περίπτωσης ενός μέσου μικροβιολογικού εργαστηρίου Αποτελέσματα υπολογισμού κόστους εγκατάστασης ενός μέσου 49 μικροβιολογικού εργαστηρίου. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ 51 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 61 viii

9 ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΠΙΝΑΚΩΝ ΠΙΝΑΚΑΣ ΤΙΤΛΟΣ ΣΕΛΙΔΑ Πίνακας 1 Τμήματα Μικροβιολογικού Εργαστηρίου 6 Πίνακας 2 Είδος και τιμή μικροβιολογικών εξετάσεων 7 Πίνακας 3 Εξοπλισμός Μικροβιολογικού 19 Εργαστηρίου Πίνακας 4 Βασικά Αναλώσιμα Μικροβιολογικού 22 Εργαστηρίου Πίνακας 5 Είδος και αμοιβή/εξέταση προληπτικού 46 μικροβιακού ελέγχου Πίνακας 6 Κέντρα Οδηγοί κόστους 47 Πίνακας 7 Κόστος αγοράς εξοπλισμού και αποσβέσεις 48 Πίνακας 8 Λειτουργικά έξοδα εργαστηρίου ανά έτος 49 Πίνακας 9 Λειτουργικά έξοδα εργαστηρίου χωρίς τις αποσβέσεις 50 ix

10 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Ο κλάδος της Υγείας στην Ελλάδα χωρίζεται σε δύο κύριους τομείς παροχής υπηρεσιών περίθαλψης (Υφαντόπουλος 2005): Πρωτοβάθμια περίθαλψη, η οποία καλύπτει τις υπηρεσίες εκείνες που δεν απαιτούν την παραμονή του ατόμου στα νοσοκομεία (εξωνοσοκομειακή περίθαλψη). Ασκείται με τα αγροτικά ιατρεία και τους υγειονομικούς σταθμούς που ιδρύθηκαν με τον νόμο 3487/55, καθώς και με τα κέντρα υγείας αγροτικού τύπου που ιδρύθηκαν με τον νόμο 1397/83 για το Εθνικό Σύστημα Υγείας. Σήμερα η πρωτοβάθμια περίθαλψη ασκείται κυρίως από τους Ασφαλιστικούς Οργανισμούς (ΙΚΑ), την ιδιωτική πρωτοβουλία και από τα εξωτερικά ιατρεία των νοσοκομείων. Η ιδιωτική πρωτοβουλία εμπλέκεται στο τομέα αυτό με τους εξής τρόπους: α) μικροβιολογικά εργαστήρια, λειτουργούν σε επίπεδο συνοικίας με περιορισμένες δυνατότητες. β) διαγνωστικά κέντρα που προσφέρουν διαγνωστικές υπηρεσίες γ) εξωτερικά ιατρεία ιδιωτικών θεραπευτηρίων, προσφέρουν πρωτοβάθμιες υπηρεσίες με σύγχρονο εξοπλισμό και ουσιαστικά αποτελούν πλήρη διαγνωστικά κέντρα που λειτουργούν ως τμήματα ιδιωτικών νοσοκομείων. Δευτεροβάθμια περίθαλψη, η οποία καλύπτει τις υπηρεσίες προς ασθενείς που νοσηλεύονται σε Κλινικές ή νοσοκομεία, παρέχονται δε με τις εξής μορφές θεραπευτηρίων: α) δημόσια νοσοκομεία, που καλύπτουν το 70% των συνολικών νοσοκομειακών κλινών και χρηματοδοτούνται από το κράτος. β) ολιγάριθμα ανεξάρτητα θεραπευτήρια που επιχορηγούνται από το κράτος, γ) ιδιωτικές κλινικές που λειτουργούν ως ανεξάρτητες οικονομικές μονάδες και καλύπτουν ένα ποσοστό της τάξεως του 30% περίπου. Νομικό Πλαίσιο Ο κλάδος των ιδιωτικών κλινικών περιορίστηκε σημαντικά κατά την δεκαετία του 1980 κυρίως λόγω της ακολουθούμενης πολιτικής, που είχε ως σκοπό την ενίσχυση του νεοσύστατου τότε Εθνικού Συστήματος Υγείας (ΕΣΥ). Ειδικότερα με βάση τον νόμο 1397/83 είχε σταματήσει η χορήγηση αδειών για ίδρυση νέων κλινικών ή επέκταση υφιστάμενων. Μια δεκαετία αργότερα με το Προεδρικό Διάταγμα 247/91 επιτράπηκε ξανά η ίδρυση, λειτουργία και μεταβίβαση ιδιωτικών κλινικών, καθώς επίσης και η δημιουργία ανεξάρτητων διαγνωστικών μονάδων μέσα σε αυτές. 1

11 Τα πρώτα μικροβιολογικά και ακτινολογικά εργαστήρια έκαναν την εμφάνιση τους επίσημα πριν από περίπου 30 χρόνια, ενώ τα διαγνωστικά κέντρα, προϊόν της μετεξέλιξης των εργαστηρίων, κάνουν την εμφάνιση τους από το 1980 και μετά, κυρίως ως αποτέλεσμα της απαγόρευσης της δημιουργίας ιδιωτικών κλινικών, καθώς οι επιχειρηματίες γιατροί έστρεψαν το ενδιαφέρον τους στη δημιουργία διαγνωστικών κέντρων. Ιδιαίτερα ραγδαία ήταν η ανάπτυξη των διαγνωστικών κέντρων στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια και πιο συγκεκριμένα στην περίοδο

12 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1: Η ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΤΗΣ ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΟΡΙΣΜΟΙ- ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ 1.1 Τι είναι μικροβιολογία; Η Βιολογία είναι η επιστήμη της ζωής (από τις ελληνικές λέξεις βίος = ζωή και λόγος = διήγηση, εξήγηση, λογική) (Τεγόπουλος-Φυτράκης 1993). Ασχολείται με τα γνωρίσματα και τη συμπεριφορά των οργανισμών, εξετάζει πώς δημιουργούνται τα είδη και τα μεμονωμένα μέλη τους, μελετά δε τις αλληλεπιδράσεις μεταξύ τους και με το περιβάλλον. Η Βιολογία περιλαμβάνει ένα ευρύ φάσμα επιμέρους επιστημονικών πεδίων που συχνά θεωρούνται ως ανεξάρτητες ειδικεύσεις. Στο σύνολό τους εξετάζουν το φαινόμενο της ζωής σε ευρεία κλίμακα (Μοριακή Βιολογία, Βιοχημεία, Μοριακή Γενετική, Μικροβιολογία, Φυσιολογία, Ανατομία, Ιστολογία, Αναπτυξιακή Βιολογία κ.λ.π.). Πρωτοπόρος στον τομέα αυτό ήταν ο Λεονάρντο ντα Βίντσι ( ) ο οποίος μελετούσε την ανατομία των ζώων και την σύγκρινε με την ανθρώπινη προχωρώντας σε πολύ βαθιές λεπτομέρειες. Μεγάλες πρόοδοι όμως σημειώθηκαν απ τον Βέλγο βιολόγο και γιατρό Ανδρέα Βεσάλιο που έγραψε το πρώτο σύγχρονο βιβλίο Ανατομικής του ανθρώπου με τον τίτλο Επτά βιβλία επί της δομής του ανθρώπινου σώματος καθώς και απ τον Ισπανό Μιχαήλ Σερβέτ που ανακάλυψε την κυκλοφορία του αίματος. Ο 20ος αι. χαρακτηρίζεται απ το πέρασμα απ την Κυτταρική Βιολογία στη Μοριακή Βιολογία. Επιχειρείται ένα βήμα ακόμα πιο βαθιά στα άδυτα του μικρόκοσμου. Καθοριστικό ρόλο παίζει εδώ η ανάπτυξη της ηλεκτρονικής μικροσκοπίας που επιτρέπει μεγενθύσεις χιλιάδες φορές πιο ισχυρές απ αυτές των κοινών μικροσκοπίων. Το αποκορύφωμα της επιστήμης της Βιολογίας - σε σχέση με την Ιατρική - είναι η ανάπτυξη της Γενετικής. Η Μικροβιολογία, δηλαδή η βιολογία των μικροοργανισμών, εξετάζει τη ζωή στο επίπεδο του κυττάρου. Όλοι οι οργανισμοί (οι ιοί δεν περιλαμβάνονται) αποτελούνται από κύτταρα, τα οποία διαδοχικά, έχουν ένα μοντέλο που βασίζεται στον άνθρακα. Η Μικροβιολογία έχει σκοπό να γίνει γνωστός ο ρόλος των μικροοργανισμών στην υγεία, στη βιομηχανία των φαρμάκων, στη βιομηχανία τροφίμων, στη γεωργία και γενικά στη ζωή μας. Έτσι η γνώση της βιολογίας των μικροοργανισμών, όπως η δομή, η λειτουργία, ο μεταβολισμός και η γενετική αποσκοπεί στο να αναλυθεί ο 3

13 ρόλος και ο χειρισμός τους στη Μοριακή Βιολογία, στις σχέσεις μικροοργανισμών και μολυσματικών ασθενειών και στη Βιοτεχνολογία. Αντικείμενο των ερευνών της είναι οι ιοί, τα βακτήρια, οι ρικέτσιες, οι μικροσκοπικοί μύκητες (δηλ. ζύμες και μούχλες), τα μικροσκοπικά φύκη και τα πρωτόζωα. Η καθημερινή ζωή του ανθρώπου συνυφαίνεται με μικροοργανισμούς που αφθονούν στο έδαφος, στα νερά και στον αέρα. Πανταχού παρόντες, παρ ότι συνήθως απαρατήρητοι, οι μικροοργανισμοί παρέχουν αποδείξεις της παρουσίας τους: όταν πραγματοποιούν την αποσύνθεση των οργανικών σωμάτων, όταν προξενούν ασθένειες, όταν ζυμώνουν το κρασί και τη μπίρα, όταν ανεβάζουν το ψωμί, όταν πήζουν το τυρί και το γιαούρτι. Οι μικροοργανισμοί είναι ανυπολόγιστης σημασίας στη φύση, προκαλώντας την αποσύνθεση των ζωικών και φυτικών υπολειμμάτων και μετατρέποντας τα σε αέρια και ανόργανες ουσίες, που μπορούν να ανακυκλωθούν σε άλλους οργανισμούς. 1.2 Ιστορία της μικροβιολογίας Η μικροβιολογία άρχισε με την εφεύρεση και τελειοποίηση του μικροσκοπίου (17ος αι.). Το μικροσκόπιο είχε ήδη χρησιμοποιηθεί απ τον Γαλιλαίο, ο οποίος όμως δεν ενδιαφέρονταν για βιολογικές έρευνες. Με τη χρήση του φανερώθηκε ένας εκπληκτικός μικρόκοσμος. Παρατηρήθηκαν μικροοργανισμοί όπως τα πρωτόζωα και τα βακτήρια. Μελετήθηκαν τα τριχοειδή αγγεία και διαπιστώθηκε ότι το σπέρμα αποτελείται από σπερματοζωάρια. Ο Ρ. Χουκ παρατήρησε για πρώτη φορά στο φελλό τοιχώματα που περικλείουν κενούς χώρους και αναφέρεται σ αυτά ως κύτταρα αργότερα παρατήρησε την ίδια δομή (κυτταρική) και στα φυτά. Τελικά ο Λουί Παστέρ ( , πατέρας της επιστήμης της Μικροβιολογίας) απέδειξε ότι κάθε μικροοργανισμός προέρχονταν από όμοιούς του και μελέτησε τις ιδιότητες των μικροβίων ( Ο Παστέρ καθόρισε τον ρόλο των βακτηρίων στις ζυμώσεις και τις ασθένειες. Ο Λέβενχουκ ήταν ο πρώτος που παρατήρησε πρωτόζωα και βακτήρια. Όμως τα θεμέλια της επιστήμης τέθηκαν κατά το τελευταίο μισό του 19 ου αιώνα. Ο Ρόμπερτ Κόχ ανακάλυψε ότι ένας συγκεκριμένος μικροοργανισμός προκαλεί μια συγκεκριμένη ασθένεια. Η λέξη εργαστήριο είναι η αρχαία λέξη εργαστήριον και σημαίνει χώρος κατάλληλα διαμορφωμένος και εξοπλισμένος για την εκτέλεση ορισμένης εργασίας. Τα πρώτα εργαστήρια που δημιουργήθηκαν στην αρχαιότητα ήταν χειρονακτικά και λειτούργησαν με την ανακάλυψη μετάλλων όπως ο χαλκός και ο σίδηρος (3000 π.χ) και στην συνέχεια δημιουργήθηκαν επιστημονικά εργαστήρια (χημείας, φυσικής, 4

14 ιατρικής, βιολογίας). Στο εργαστήριο μπορεί να εργάζονται ένα ή περισσότερα άτομα για να παράγουν συγκεκριμένη εργασία που καθορίζεται από το είδος του εργαστηρίου (μικροβιολογικό εργαστήριο, εργαστήριο αιμοδοσίας, χημείας, οινολογίας, φυσικής, κ.λ.π.). 5

15 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2: ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΙΚΟΥ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑΣ ΦΡΟΝΤΙΔΑΣ ΥΓΕΙΑΣ: 2.1 Εργασίες και τμήματα που περιλαμβάνει το εργαστήριο Το μικροβιολογικό εργαστήριο χρησιμοποιεί μεγάλο αριθμό τεχνικών προκειμένου για την εξαγωγή αποτελεσμάτων που θα υποστηρίξουν τη διάγνωση της ασθένειας: Ιδιαίτερη έμφαση δίνει: Στην έγκαιρη διάγνωση των ιογενών λοιμώξεων Στο βακτηριολογικό έλεγχο των δειγμάτων που συλλέχτηκαν και καλλιεργήθηκαν Σε παρασιτολογικά εκκρίματα Στον έλεγχο για τον ιό HIV Στη μοριακή διάγνωση λοιμώξεων του αναπνευστικού Το Μικροβιολογικό εργαστήριο περιλαμβάνει τα τμήματα: ( Μικροβιολογικό Τμήμα Ανοσολογικό Τμήμα Παρασιτολογικό Τμήμα Αιματολογικό Τμήμα Τμήμα Μοριακής Βιολογίας Πίνακας 1: Τμήματα Μικροβιολογικού Εργαστηρίου Διάγνωση βακτηριογενών λοιμόξεων με το μικροσκόπιο και καλλιέργεια, για ανεύρεση ευαισθησίας σε αντιβιοτικά Ανίχνευση ιογενών λοιμώξεων λόγω χαμηλού ανοσοποιητικού ή επιδημίας του ιού Διάγνωση παρασιτικών λοιμώξεων με το μικροσκόπιο και αντιβιόγραμμα Διάγνωση μολυσματικών ασθενειών από αντισώματα και αντιγόνα του ορρού του αίματος Στελεχώνεται από γιατρούς Βιοπαθολόγους, Βιολόγους και Τεχνολόγους Ιατρικών Εργαστηρίων. Διάγνωση μολυσματικών ασθενειών με τη χρήση νουκλεϊκού οξέως, συμπεριλαμβανομένων πρόσθετων ποιοτικών και ποσοτικών αναλύσεων για κάθε μόλυνση Στο Μικροβιολογικό εργαστήριο πραγματοποιούνται όλες οι συνηθισμένες μικροβιολογικές ( καλλιέργειες, ταυτοποίηση μικροβίων και αντιβιογράμματα ), αιματολογικές ( γενική εξέταση αίματος, έλεγχος πηκτικότητας κ,λπ) και βιοχημικές εξετάσεις ( σάκχαρο, έλεγχος νεφρικής και ηπατικής λειτουργίας, ηλεκτρολύτες, κ.λπ) ( 6

16 2.2 Υπηρεσίες που παρέχει ένα οργανωμένο μικροβιολογικό εργαστήριο Οι εξετάσεις που μπορούν να γίνουν σε ένα πλήρως ανεπτυγμένο μικροβιολογικό εργαστήριο ορίζονται από το άρθρο 4 του υπ αριθ.157 Προεδρικού Διατάγματος και του Π.Δ. 81/1988 (ΦΕΚ 36/ ) όπως φαίνονται στον παρακάτω πίνακα. Το μέγεθος και το είδος των εργαστηριακών εξετάσεων που πραγματοποιούνται εξαρτάται από τον εξοπλισμό και την υποδομή του εργαστηρίου. Στον παρακάτω πίνακα είναι καταγεγραμμένες όλες οι εργαστηριακές εξετάσεις που μπορούν να γίνουν σε ένα πλήρως οργανωμένο μικροβιολογικό εργαστήριο, καθώς και η τιμή κάθε εξέτασης όπως έχει κοστολογηθεί από τα αρμόδια Υπουργεία. Πίνακας 2: Είδος και τιμή μικροβιολογικών εξετάσεων ΚΩΔΙΚΟΣ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΙΜΕΣ ΤΑΜΕΙ ΩΝ ΧΙ. Εργαστηριακά Μερική εξέταση ούρων Γενική εξέταση ούρων Αναζήτηση διπλοδιαθλαστικών σωματίων στα ούρα Πειραματική σακχαρουρία Δοκιμασία ούρων κατόπιν χορηγήσεως χρωστικών Δοκιμασίες αποβολής ουρίας Χημική εξέταση ουρολίθων Ανίχνευση μολύβδου ιωδίου στα ούρα Ανίχνευση αιματοπορφυρίνης στα ούρα(φασματικώς) Προσδιορισμός 17 Κετεστερινοειδών στα ούρα απλή Διαχωρισμός κλασματικός 17 Κετεστερινοειδών Προσδιορισμός των 11 οξυστερινοειδών ή των οιστρογόνων ή της 8.01 πρεγναδιόλης και λοιπών ορμονών Μικροσκοπική εξέταση εκκρίματος για γονόκοκκο,για σπειροχαίτη, για 2.26 μαλακό έλκος, για Nicolas Faure, για ελαστικές ίνες, κρυστάλλου Caurghaman, ηωσινόφυλλα, για άγκιστρα εχινοκόκκου, για Hansen για Koch κατά παραγγελία Για αναζήτηση σπειροχαίτης δι υπερμικροσκοπίου Μικροσκοπική εξέταση σπέρματος γενική (σπερμοδιάγραμμα) Μικροσκοπική εξέταση πτυέλων δι εμπλουτισμού δια Koeh Εξέταση αίματος γενική (αιμοσφαιρίνη-αριθμός ερυθρών 2.88 αιμοσφαιρίων,αριθμός λευκών και τύπος αυτών) Εξέταση αίματος για αρίθμηση λευκών και τύπος αυτών Εξέταση αίματος για αρίθμηση ερυθρών και αιμοσφαιρίνης Εξέταση αίματος για ταχύτητα καθιζήσεως ερυθρών αιμοσφαιρίων Εξέταση αίματος για χρόνο ροής και πήξεως Εξέταση αίματος για πλασμώδια Laveran ή Leishman

17 Γενική εξέταση αίματος μετά προσδιορισμού αιματοκρίτου και λοιπών 2.88 αξιών Εξέταση αίματος για μέτρο ερυθρών αιμοσφαιρίων Εξέταση αίματος για χρόνο ροής και πήξεως και συστολή θρόμβου Εξέταση για συστολή θρόμβου και αιμοπετάλια Μόνον για αιμοπετάλια Εξέταση αίματος για αντίσταση ερυθρών αιμοσφαιρίων Εξέταση αίματος για αντίδραση ψυχροσυγκολλήσεως ερυθρών Εξέταση αίματος για ανίχνευση αντισωμάτων Coombs (άμεση εξέταση) Εξέταση αίματος για αντίδραση Paul Bunel Εξέταση αίματος για αιμολυσίνας Εξέταση αίματος για εμβρυική αιμοσφαιρίνη κατά Sincel Εξέταση αίματος για καθορισμό ομάδων αίματος Καθορισμός ομάδων αίματος μετά διασταυρώσεως Προσδιορισμός Bhelus Εξέταση αίματος για χρόνο προθρομβίνης ή Test ηπαρίνης Εξέταση αίματος Test Thorn ηωσινοφύλων ή δι Acth ή δι αδρεναλίνης Εξέταση αίματος για ανίχνευση αντισωμάτων Coombs (έμμεση εξέταση) Συγκολλητικές οροαντιδράσεις κατά Vidal,Vell,Felix κ.λ.π Εξέταση ορού αίματος κατά Wasserman και μία άλλη μέθοδο Εξέταση ορού αίματος κατά Veinberg Εξέταση του αίματος δια συνδέσεως συμπληρώματος δια Ρικετσίας και 6.63 ιώσεις Προσδιορισμός ουρίας αίματος Προσδιορισμός σακχάρου αίματος Προσδιορισμός στο αίμα χλωριούχων Προσδιορισμός στο αίμα ουρικού οξέως Προσδιορισμός στο αίμα χολερυθρίνης Προσδιορισμός στο αίμα ασβεστίου Προσδιορισμός στο αίμα χοληστερίνης Προσδιορισμός στο αίμα ικτερικού δείκτου Προσδιορισμός στο αίμα χοληστερίνης ολικής και εστέρες Ανίχνευση ενδικάνης Προσδιορισμός στο αίμα Κρεατίνης,Κρεατινίνης Προσδιορισμός στο αίμα ξανθοπρωτεϊνης RH (5 προσδιορισμός ιονομετρικώς) Προσδιορισμός στο αίμα νατρίου,καλίου ανόργανου και οργανικού 5.22 φωσφόρου Προσδιορισμός στο αίμα ολικών λευκωμάτων και διαχωρισμός αυτών 5.22 (χρωματομετρικώς) Προσδιορισμός στο αίμα αλκαλικής παρακαταθήκης Προσδιορισμός στο αίμα λιπών-λιποειδών και λιπαρών αμινοξέων Προσδιορισμός στο αίμα οξυγόνου -οξίνου ή αλκαλικής φωσφατάσης Προσδιορισμός λευκωμάτων ορού και ο διαχωρισμός σφαιρινών δι ' ηλεκτροφορήσεως Πειραματική σακχαραιμία

18 Ηπατικές δοκιμασίες ορού αίματος κεφαλίνης-χοληστερόλης Ηπατικές δοκιμασίες ορού αίματος θυμόλης,κολλοειδούς Χρυσού,Tacata Ara Βερονάλης ψευδαργύρου Λειτπυργικές διαδικασίες ήπατος Brown Sulphiphtaesine Ιπουρικού οξέος Εξέταση πλήρους γαστρικού υγρού μετά λήψεως Παρασιτολογική εξέταση κοπράνων για σκώληκες και πρωτόζωα Εξέταση κοπράνων για αίμα,κοπροχολίνη,λεύκωμα Εξέταση κοπράνων για υπολείμματα πέψεως μικροσκοπικώς Εξέταση κοπράνων πλήρως δι αμμωνίαν,οργανικά οξέα κ.λ.π.κατά Coipon Εξέταση εξιδρωμάτων (χημική-μικροσκοπική) Εξέταση γάλακτος γυναικός συνήθης Εξέταση εγκεφαλονωτιαίου υγρού μερική 4.05 (λεύκωμα,σάκχαρον,κυτταρολογική άνευ λήψεως) Εξέταση εγκεφαλονωτιαίου υγρού μερική (αντίδρασις κολλοειδούς 5.22 βενδόας,χρυσού κ.λ.π.) Δερμααντίδραση Codoni,Mantouk,Pirouet, Schick,Friu Μυελόγραμμα άνευ παρακεντήσεως Αναζήτηση κυττάρων ερυθηματώδους λύκου Αντίδραση Zondek-Frierma Ενοφθαλμισμός ζώων για κοινά μικρόβια εκτός της αξίας των μυών Ενοφθαλμισμός ζώων για Koch εκτός της αξίας των μυών Καλλιέργεια επιχρίσματος για Loffler Καλλιέργεια εξιδρωμάτων,πτυέλων.ούρων,κοπράνων κ.λ.π Καλλιέργεια εξιδρωμάτων για Koch ούρων ή εξιδρωμάτων Αιματοκαλλιέργεια Παρασκευή αυτοεμβολίων Έλεγχος ευαισθησίας μικροβίων στα αντιβιοτικά Έλεγχος βακτηριδίων Koch (πλήρης σειρά σε αντιφυματικά φάρμακα) Μικροβιολογική εξέταση ύδατος,τροφίμων,ποτών, Τίτλος πενικιλλίνης ή στρεπτομυκίνης στο αίμα Αιματοληψία στο σπίτι κατά την ημέρα Αιματοληψία στο σπίτι κατά τη νύκτα Αιματοληψία στο σπίτι εκτός σχεδίου πόλεως Για κάθε μικροσκοπική εξέταση προσφάτου αίματος,πτυέλων Για εξέταση κηλίδων σπέρματος,πύου,μηκωνίου κοπράνων διαφόρων 2.88 ιστών του σώματος κ.λ.π Για εξέταση κηλίδων αίματος δια των χρωματικών κρυσταλλογραφικών 1.76 και φασματοσκοπικών μεθόδων για κάθε μια ξεχωριστά Για εξέταση κηλίδων αίματος προς καθορισμό της φύσεως αυτού 2.88 (Ulenbruhen Ricret κ.λ.π.) Για εξέταση κηλίδων αίματος προς καθορισμό της ομάδας στην οπoία 2.88 ανήκει τούτο Για κάθε εξέταση αίματος ατόμων προς καθορισμό ζητημάτων πατρότητας 7.63 δια χρησιμοποιήσεως ορών Α.Β.Ο., ορών Μ.Ν.και ορών PH Προσδιορισμός κατεχολαμινών ούρων Προσδιορισμός αδρεναλίνης ούρων

19 Προσδιορισμός νοραδρεναλίνης ούρων Προσδιορισμός υδροξυαμυγδαλικού οξέος ούρων ή αίματος Προσδιορισμός σεροτονίνης αίματος ή ούρων Προσδιορισμός πέντε οξύ-ινδολο-οξικού ούρων Χρωματογραφία αμινοξέων ούρων Προσδιορισμός αλδοστερόνης αίματος και ούρων Προσδιορισμός φαινυλο-πυροσταφυλικού οξέος ούρων και αίματος Προσδιορισμός φαινυλ-ανανίνης αίματος και ούρων Δοκιμασία Oxylose Clearance Κρεατίνης Clearance Ουρίας Προσδιορισμός γαλακτικής δεϋδρογονάσης Εξέταση Tetrasorbe Oλικές γονοδοτροπίνες F.S.H. Και L.H. Ούρων 24ώρου Μορφολογία ερυθρών Πικτυερυθροκύτταρα Δοκιμασία δρεπανώσεως Εκτέλεση παρακεντήσεως μυελού,λεμφαδένος όγκους Αιμοσιδερίνη μυελού Αλκαλική φωσφατάση λευκών αιμοσφαιρίων Υπεροξειδάση λευκών αιμοσφαιρίων Αντίδραση Pas Ηλεκτροφόρηση λευκωμάτων ούρων (κατ.συμπυκνώσεως) Λεύκωμα Benze Jone ούρων Κρυοσφαιρίνες ορού Δοκιμασία Huhner Test, Sia Test Δοκιμασία αυτοαιμολύσεως (μετά 24 ωρο και μετά 48ωρο) Ηλεκτροφόρηση αιμοσφαιρίνης Νουκλεδοδιτάση αίματος Αλδολάση αίματος Τριγλικερίδια αίματος Αυστραλιανό αντιγόνο (βιοχημικώς) Προσδιορισμός λιποπρωτεϊνών χημικώς Προσδιορισμός λιποπρωτεϊνών δι' ηλεκτροφορήσεως C.Aντιδρώσα πρωτεϊνη Αφαιμαξομεταγγίσεις,άνευ αξίας αίματος Τεστ ιδρώτος Λίθινο αίματος Κύτταρα λοιμώδους μονοπυρηνώσεως Test ρενίνης Ανίχνευση ασταθούς αιμοσφαιρίνης (κατά Pacie) Φασματοσκοπική ανίχνευση παθολ.αιμοσφαρινών 3.43 (Μεθαιμοσφαιρίνης,ηνθρακολαιμοσφαιρίνης κ.λ.π.) 10

20 Γονότυπος Rhesus (Προσδιορισμός 3 αντιγόνων) Γονότυπος Rhesus (Προσδιορισμός 5 αντιγόνων) Προσδιορισμός άλλων αντιγόνων Μ.Ν.Κ. κ.λ.π Τιτλοποίηση αντισωμάτων εγκύων Προσδιορισμός κοπροπορφυρίνης και ουροπορφυρίνης ούρων Δοκιμασίες ινωδολύσεως ( δε αραιώσεως ή ευσφαιρίνης) Ανοσοηλεκτροφόρηση και ανοσοδιάλυση σφαιρινών Διάσταση αμυλάση αίματος ή ούρων Εξέταση ούρων κατά Addis Προσδιορισμός λιπάσης Τρανσαμινάσες αίματος εκάστη Εξέταση αίματος για οροαντίδραση Wright (Μελιταίος) Καριότυπος Pregnosticum ή Conavis Test Αντίδραση κυήσεως Galli Manini και λοιπά Test κυήσεως Molo Test Καροτίνη αίματος Βιταμίνη Α αίματος Απτοσφαιρίνη Χρώση για σώματα Heinnz Χρώση ερυθρών αιμοσφαιρίων κατά Betke Thrombofax Αιμολυτικά Test διάφορα Σίδηρος ορού Αιμοσιδιρίνη ούρων Πορφυροχοληνογόνον P.B.C. Oύρων Προσδιορισμός κινητικού ιζώδους Αντιπυρηνικός παράγων Χημικός προσδιορισμός ιωδίου εις το αίμα P.B.I Εξέταση Nelson-Mayer Waler Rose F.T.A Αντιστρεπτολυσίνη Ra-Test Δοκιμασία Λατέχ Αντισώμτα δια τοξόπλασμα Τυποποίηση στρεπτοκόκκων Καλλιέργεια μυκοπλασμάτων Αναζήτηση φυλετικής χρωματίνης Sex Chromatine Ινωδογόνο αίματος Γλυκοζοφωσφορική αφιδρογονάση (ένζυμο ερυθρών αιμοσφαιρίων 1.06 G.6P.D) Προσδιορισμός σιδηροφυλλίνης Έλεγχος απορροφήσεως λιπών εκ του πεπτικού Έλεγχος απώλειας αίματος εκ του γαστρεντερικού συστήματος Θυροειδοτρόπος ορμόνη (T.S.H)

21 Θυροειδοτρόπος ορμόνη (T.S.H) προ και μετά την χορήγηση T.R.H Θυλακιοτρόπου ορμόνης (T.S.H.) μέτρηση στο αίμα α) 1 δείγματος β) Για κάθε επί πλέον δείγμα Ωχρινονοτρόπος (LH) α)μέτρηση ενός δείγματος β)για κάθε επιπλέον δείγμα Τριιωδιοθυρονίνη (RU) Τριιωδιοθυρονίνη (T3-RIA) Θυροξίνη ορού (Τ4-ΡΙΑ) Σωματοτρόπος ή αυξητική ορμόνη (S.T.H.) Τεστοτερόνη αίματος Κορτιζόλη αίματος Ινσουλίνη απλή Γαστρίνη Ames Ona Εμβρυική σφαιρίνη Μελανίνη αίματος ή ούρων Prolk-m GT Πλακουντιανού γαλακτογόνου (HPL)μέτρηση α)ενός δείγματος β)σειρά 3-5 δειγμάτων,στον ίδο ασθενή γ)σειρά 6 και πλέον δειγμάτων στον ίδιο ασθενή Αμμωνία αίματος Ψευδοχολινεστεράση αίματος Κρεατίνο-φωσφορική-κινάση (GPK) Οιστραδιόλη αίματος Καρκινοεμβρυικό αντιγόνο (CEA) Φαρμάκων ανίχνευση σε βιολογικά υγρά κατά δείγμα α)αλκαλοειδών (ισοκινολίνης παραγώγων)glc β)βαρβιτουρικών γ)φαινοθειαζινών Γλουταμινική Τρανσπεπτιδάση (J.G.T.) φασματοφωτομετρικώς Αγγειοτονίνη Η Α.C.T.H. Προσδιορισμός Αέρια αρτηριακού αίματος-ερυθρά Αιμοπεταλικός παράγων 3 (Hadisty Test) Αιμοπεταλίων δοκιμασία κατακρατήσεως Αιμοπεταλίων δοκιμασία συσσωρεύσεως Αιμοπεταλίων μέτρηση Αιμοσφαιρίνη Αιμοσφαιρίνη ούρων ή κοπράνων Aιμοσφαιρίνη -ποσοτικός προσδιορισμός Ηβ-Α Αλκαλική φωσφατάση αίματος Αλκαλική φωσφατάση λευκών αιμοσφαιρίων

22 Αμινοξέων αίματος ποσοτικός προσδιορισμός Ανοσοιστοχημική εξέταση επί ιστολογικών τομών α)ανοσοσφαιρικών (IGM.ICC.ICA κ.λ.π) β)άλλου αντιγόνου (λυσοζύμη ή Αυστραλιανό αντιγόνο ή AJ Antichymotrypsin,Chymoth Ypsin κ.λ.π.) Ανασοηλεκτροφόρηση Ανοσοσφαιρίνη Μ ειδική,ή Μ.Β.Τα Ανασοσφαιρινών ποσοτικός προσδιορισμός IGG,IGA,IGM Aυξητικής ή Σωματοτρόπου ορμόνης δοκιμασία διεγέρσεως Β-λεμφοκυττάρων προσδιορισμός με σχηματισμό ροδάκων ΥΜΑ ούρων 24ώρου,προσδιορισμός Έγκλειστα ΗΒ-Η Εγκυμοσύνης διάγνωση δι εξετάσεως ούρων Έλεγχος αντιγόνων ιστοσυμβατότητας Εμβρυικής πρωτεϊνης προσδιορισμός (Aifeteprotein-Ria)σε βιολογικά υγρά Ηλεκτροφόρηση ορού επί οξικής κυτταρίνης Μελανοκυτταροτρόπος ορμόνη (Ria) Οιστρογόνα ή Πρεγναδιόλη ούρων 24ώρου Οιστρογόνων υποδοχείς σε κακοήθεις νεοπλασίες μαστού Όξινος φωσφατάση Παραθορμόνη Πρεγναδιόλη Προγεννητική διαγνωστική χρωμοσωματικών ανωμαλιών Προγεστερόνη αίματος Προλακτίνη αίματος Χοριογεναδοτροπίνη (N.C.G.) Έλεγχος της λειτουργίας του άξονος του υποθαλάμου υποφήσεως και αξιολόγηση της λειτουργίας του θυροειδή αδένα Ποσοτικός προσδιορισμός αμινοξέων αίματος πλήρης Ποσοτικός προσδιορισμός αμινοξέων ούρων πλήρης Ποσοτικός προσδιορισμός αμινοξέων αίματος μερικώς(2-3 αμινοξ) Ποσοτικός προσδιορισμός αμινοξέων ούρων μερικώς(2-3 αμινοξ) Αμμωνία ορού Γαλακτικό οξύ Πυροσταφυλικό οξύ Αντισώματα DNA Αντισώματα AMA Συμπλήρωμα ορού C DERMO TEST Εξέταση τριχών για μύκητες α)άμεσο παρασκεύασμα β)καλλιέργεια Ανίχνευση αντιεχινοκκοκικών αντισωμάτων με τη μέθοδο ELISA Ιολογικός Έλεγχος Δοκιμασία αιμοσυγκολλήσεως του ωχρού τρεπονήματος 6.96 (T.P.H.A.=TREPONEMA)PALLIFUM HAEMAGE LUTINATION 13

23 CSSAN 38.1 α)αιματολογικές-αιμοδοσίας: Αυστραλιανό αντιγόνο (HBSAG) Αντισώματα έναντι αυστραλιανού αντιγόνου (ANTIHBS) Αντιγόνο Ε ( HBE AG) Αντισώματα έναντι του πυρηνικού αντιγόνου (HBC AG) Αντισώματα έναντι της ηπατίτιδας Α (ΑΝΤΙ ΗΑV) α-φετοπρωτείνη α-μαννοσιδάση (λευκά) Αρυλική Σουλφατάση Α (λευκά) Αρυλική Σουλφατάση Β (λευκά) Βασεόφιλος στίξης β-εξοσαμινιδάσεις Α-Β (λευκά) Ερυθροβλάστες (αναζήτηση) Φεριτίνη ορού Ουριδιλική τρανσεφεράση της 1ης φωσφορικής γαλακτόζης (ερυθρά) Προϊόντα αποδομής ινώδους Προσδιορισμός φυλλικού οξέος Προσδιορισμός θειαμίνης στα ερυθρά (Βιταμίνη Β1) Προσδιορισμός ριβοφλαβίνης στα ερυθρά (Βιταμίνη Β2) Προσδιορισμός πυριδοξίνης στα ερυθρά (Βιταμίνη Β6) Ποσοτικός προσδιορισμός Γλυκόζης-6 φωσφορικής Δεϋδρογενάσης 2.91 (C6PD) Χρόνος HOWEL Χρόνος LEE WHITE α-υαλουρονιδάση (λευκά) 5NC E Καρκινοεμβρϋικό αντιγόνο Προσδιορισμός β-θρομβοσφαιρίνης THROMBOTEST Όξινη φωσφατάση κυττάρων Προσδιορισμός Τ-Λεμφοκυττάρων με σχηματισμό ροδάκων Ανοσολογική τυποποίηση αντιγόνων με μονοκλωνικούς αντιορούς ανα Ποσοτικός προσδιορισμός Fe στο ήπαρ σπλήνα ανά Ποσοτικός προσδιορισμός Vir C στα λευκά αιμοσφαίρια Ποσοτικός προσδιορισμος φεριτίνης (ELISA) Ποσοτικός προσδιορισμός 2,3 DPG Ανάλυση καμπύλης κορεσμού οξυαιμοσφαιρίνης Ποσοτικός προσδιορισμός ATP ερυθρών αιμοσφαιρίων Ταυτοποίηση αντισωμάτων έναντι ερυθροκυτταρικών αντιγόνων (ορού και εκλούσματος) Δοκιμασία VBT Δοκιμασία HAM ανά Θερμοστάθεια ΗΒ Προσδιορισμός HBF κατά JOUXIS + PEUBREY Ηλεκτροφόρηση Ηβ σε αγορόζη

24 α1-αντιθρυψίνη (α1-ατ) στον ορό αίματος-ηλεκτροφόρηση ,3 -διφωσφορογλυκουρονικό οξύ (2,3 -DPG)ποσοτικός στα 7.16 ερυθροκύτταρα Ειδική χρώση λεμφοκυττάρων (SANDIAN BLACK) Προσδιορισμός αιμοσφαιρίνης F ανά ερυθροκύτταρο (μέθοδος ΒΕΤΚΕ) Έλεγχος για σφαιροκυτταρικό ίκτερο (ACITIFIEK GLYCEND LYSIS 7.16 TEST AGL-T) Ερυθροποητίνη ορού Κλειστή οστεομυελική βιοψία Λεμφοκύτταρα Τ ( ρόδακες,καλλιέργεια με PHA,καλλιέργειες με PPD,προσδιορισμός με μονοκλωνικό αντίσωμα Τ-λεμφ.(Τ8) Θυμοκύτταρα (μονοκλων.) Μονοκύτταρα (μονοκλων.) Β-λεμφοκύτταρα (με μονοκλων.) Προσδιορισμός λευχαιμικών κυττάρων με μονοκλωνικά αντισώματα (GALLA,LA GIGR,TDT) Καλλιέργειες Τ- κατασταλτικών κυττάρων Φεριτίνη ορού (ραδιοανοσολογική μέθοδος) Φεριτίνη ερυθρών (ραδιοανοσολογική μέθοδος) Χαρτογράφηση γόνων αιμοσφαιρίνης (GENE MAPPING) β)ορμονικές: Ανάστροφη τριιωδοθυρονίνη ορού (RT3) B-ενδορφίνη β-χοριακή γοναδοτροπίνη (β-hcg) Γλυκαγόνη πλάσματος Γαστρίνη πλάσματος C-πεπτίδιο πλάσματος Δεϋδροεπιανδροστερόνη πλάσματος (ΔΗΕΑ) Θεϊκή δεϋδροεπιανδροστερόνη πλάσματος (DHEA-S) Δοκιμασία διέγερσης με LH-RH Δοκιμασία διέγερσης με LH-GH(δύο δείγματα) Φυλοδεσμευτική σφαιρίνη ορού (SHBG) Θρυψίνη ορού Θυροξινοδεσμευτική σφαιρίνη ορού (TBG) Θυρεοσφαιρίνη ορού (TG) Ινσουλίνη ορού Καλσιτονίνη ορού Δοκιμασία διέγερσης με TRH Yποθαλαμικός γοναδοτροπικός παράγοντας ορού (GNRH) Yδροξυπρογεστερόνη ορού(17-ohp) ,25 Διυδροξυ-Βιταμίνη D3 ορού 1,25 (ΟΗ) 2D Δοκιμασία υπογλυκαιμίας γ)βιοχημικές: α-d-γλυκοζομινιδάση (πλάσμα) α-μαννοσιδάση πλάσματος Αρυλική Σουλφατάση Α ούρων

25 Αρυλική Σουλφατάση Α (πλάσμα) Απολιπρωτεϊνη Α Απολιπρωτεϊνη Β Μονοφωσφορική αδενοσίνη( AMP) Ανίχνευση κρυστάλλων χολής και μικροσφαιροδίων Απλή ηλεκτροφόρηση λευκωμάτων εγκεφαλονωτιαίου υγρού Ανίχνευση οργανικών οξέων στα ούρα (DNPH) Ανίχνευση ιστιδίνης (PAULY TEST) β-γλουκουρονιδάση πλάσματος β-εξοσαμινιδάσεις Α-Β πλάσματος Γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη (HBALC) Δοκιμασία ακετυλιώσεως ισονιαζίδης ούρων δ-αμινογαιβουλινικό οξύ ούρων Διγοξίνη πλάσματος Δοκιμασία πυκνώσεως και αραιώσεως ούρων δι ωσμομέτρου Επίπεδα φαρμάκου DEPAKIN Ηλεκτροφόρηση βλεννοπολυσακχαριτών ούρων Χοληστερόλη υψηλής πυκνότητας λιποπρωτεϊνών (ΗDL CHOPLESTEROL) Ισοένζυμα κρεατινικής φωσφοκινάσης (CPK) Ισοένζυμα γαλακτικής δεϋδρογενάσης Κυκλική μονοφωσφορική αδενοσίνη πλάσματος (C-AMP) Κυκλική μονοφωσφορική αδενοσίνη ούρων (C-AMP) Γαλακτική αφυδρογονάση (LDH) Χοληστερόλη χαμηλής πυκνότητας λιποπρωτεϊνών (LDL-CHO LESTEROL) Μέτρηση αντιεπιληπτικού φαρμάκου στο αίμα Μελέτη της σύστασης της χολής Ποσοτικός προσδιορισμός βλεννοπολυσακχαριτών ούρων,μέθοδος 3.35 σχηματισμού συμπλοκών με ALGIAN BLUE Προσδιορισμός μυοσφαιρίνης Προσδιορισμός κρεατινοφωσφοκινάσης κλάσματος ΜΒ Προσδιορισμός οξίνου φωσφατάσης (RIA) PANAGEL ηλεκτροφόρηση λευκωμάτων εγκεφαλωνιταίου υγρού Στάθμη αμινοφυλίνης στο αίμα Στάθμη προπανολόλης στο αίμα Στάθμη αιμιοδαρόνης στο αίμα Στάθμη κινιδίνης στο αίμα Στάθμη σαλικυλικών στο αίμα Στάθμη λιδοκαϊνης στο αίμα Φροξυπρολίνη ούρων Φωσφατάση 6-φωσφοριής γλυκόζης (συκώτι) Χολικά άλατα ορού Χρωματογραφία χολής Χρωματογραφία αμινοξέων ορού σε λεπτή στιβάδα (TLC) Χρωματογραφία αμινοξέων ούρων σε λεπτή στιβάδα (TLC)

26 Χρωματογραφία θειούχνων ενώσεων Χρωματογραφία οργανικών οξέων Προσδιορισμός επιπέδων αντιβιοτικών Προσδιορισμός επιπέδων υδαντοϊνης Προσδιορισμός επιπέδων πριμιδόνης Προσδιορισμός επιπέδων καρβαμεζαπίνης Προσδιορισμός επιπέδων βαλπροϊκού οξέος Βιταμίνη Ε Ένζυμα φυλλικού οξέος Σίδηρος ούρων (φωτομετρική μέθοδος) Ψευδοχολινεστεράση ορού Ποσοτικός προσδιορισμός Fe στα ούρα Σερουλοπλασμίνη Σύνθεση αλύσων αιμοσφαιρίνης Ηλεκτροφόρηση λευκωμάτων ΕΝΥ (με.συμπύκνωση) Καμπύλες σακχαραιμικές (λακτόζης,μαλτόζης,καλοσακχάρου) Πλάσματα χοληστερίνης αίματος (HDL-C,LDL-C,NLDL-C) δ)ανοσολογικές: Ωσμοτική πίεση ούρων (OSMOLALITY) Aντιθυρεοσφαιρινικά αντισώματα Αντιμικροσωμιακά αντισώματα Αντισώματα έναντι των λείων μυϊκών ινών (ΑSMA) Αντισώματα κατά των τοιχωμάτων κυττάρων του στομάχου (PCA) Αντιθυροειδικά αντισώματα Ανά -DNA αντισώματα Αντιμιτοχονδριακά αντισώματα Ανοσοσφαιρίνη IGG,IGA,IGM,IGE Αντιγόνα ιστοσυμβατότητας HLA-DR Αντισώματα έναντι ωοθήκης Αντισώματα έναντι όρχεος Αντισώματα έναντι επινεφριδίων Αντισώματα κατά των υποδοχέων της ακετυλχολίνης Αντιπυρηνικά αντισώματα Αντισώματα ινσουλίνης Αντί-HBC-IGG Αντί-HBC-IGM Διασταύρωση ιστοσυμβατότητας HLA Διασταύρωση ιστοσυμβατότητας HLA με Τ και Β λεμφοκύτταρα Ειδική ανοσοσφαιρίνη Ε (RAST) Κυτταροπλασματικά αντισώματα Κυτταροτοξικά αντισώματα HLA Ολικό αιμολυτικό συμπλήρωμα Ολικό συμπλήρωμα ορού Ολική ανοσοσφαιρίνη Ε Προσδιορισμός αντισωμάτων έναντι διαφόρων αντιγόνων (RAST) Παράγων συμπληρώματος C

27 Παράγων συμπληρώματος C Προσδιορισμός IGG με ELISA Υποληθυσμοί λεμφοκυττάρων με μονοκλωνικά αντισώματα ζ) Μικροβιολογικές: Αντισώματα έναντι ιού ερυθράς Αντισώματα έναντι LEISMANIA DONOVANI Αντισώματα έναντι BRUCELLA MELITENSIS Αντιεχινοκοκκικά αντισώματα Εξέταση αίματος για αναζήτηση αντισωμάτων προς τον κυτταρομεγαλοϊό με τη μέθοδο συνδέσεως συμπληρώματος Εξέταση αίματος για αναζήτηση αντισωμάτων έναντι TOXOPLASMA 6.22 GONDI με τη μέθοδο του ανοσοφθορισμού Εξέταση αίματος για αναζήτηση FA έναντι καψιδικού αντιγόνου του ιού EPSTEIN BARR Αναζήτηση χλαμυδίων με τη μέθοδο άμεσου ανοσοφθορισμού Καλλιέργεια κοπράνων για καμπυλοβακτηρίδια Καλλιέργεια κοπράνων για ταυτοποίηση εντεροπαθογόνων YERSINIA 4.75 SALMONELLAE-SHIGELLAE Εξέταση κοπράνων για ROTA -ιούς Ορολογική εξέταση αίματος για YERSINIA Έμμεση αιμοσυγκόληση για σύφιλη Ηλεκτροφόρηση αντίθετης φοράς για εχινοκοκκίαση Ηλεκτροφόρηση αντίθετης φοράς για μηνιγγίτιδα Ηλεκτροφόρηση αντίθετης φοράς για αντιγόνα σε υγρά σώματος Αναζήτηση αντιγόνων με επισυγκόλληση Καλλιέργεια λεϊσμάνιας Αντισώματα έναντι μυκοπλάσματος πνευμονίας Αναστολέας C Kλάσμα C4 συμπληρώματος

28 2.3 Εξοπλισμός μικροβιολογικού εργαστηρίου Σύμφωνα με τις διατάξεις του Προεδρικού διατάγματος 84/2000, ο εξοπλισμός που απαιτείται για τη λειτουργία του Μικροβιολογικού εργαστηρίου διακρίνεται στον παρακάτω πίνακα, καθώς και κάποιος μη υποχρεωτικός: Πίνακας 3: Εξοπλισμός Μικροβιολογικού Εργαστηρίου Ελάχιστος υποχρεωτικός εξοπλισμός Μικροσκόπιο 19

29 Υδατόλουτρο Επωαστικός κλίβανος Ξηρός αποστειρωτικός κλιβανος Αυτόκαυστο Φυγόκεντρος (μίκρο και μάκρο υποδοχές) Σύστημα ηλεκτροφόρησης Σύστημα προσδιορισμού ηλεκτρολυτών Σύστημα προσδιορισμού έμμορφων στοιχείων αίματος 20

30 Συσκευή απιονισμού ύδατος Ψυγείο Λύχνος Bunsen Καρέκλα αιμοληψίας-γυναικολογική Αναδευτήρας Καταψύκτης Πιπέτες μεταβλητού ή σταθερού όγκου Φωτόμετρα 21

31 Ζυγός Ηλεκτρονικός Υπολογιστής Μη υποχρεωτικός εξοπλισμός Βιοχημικός αναλυτής Αιματολογικός αναλυτής Άλλο. Συνοδευτικά του εξοπλισμού και για να λειτουργήσει ένα μικροβιολογικό εργαστήριο είναι τα αναλώσιμα υλικά. Ενδεικτικά και με τις τρέχουσες τιμές αναφέρονται στον παρακάτω πίνακα: Πίνακας 4: Βασικά Αναλώσιμα Μικροβιολογικού Εργαστηρίου Περιγραφή Προϊόντος Συσκευασία-Τεμ. Τιμή/Τεμάχιο Σύριγγες Terumo 2.5,5,10,20 ml 100 0,1 Σύριγγες Tenso 2.5,5,10,20 ml 100 0,1 Σύριγγες Artsana 2.5,5,10,20 ml 100 0,1 Σύριγγες ινσουλίνης Tenso & Zibo 100 0,15 Primavettes V serum 50 0,18 Διάφορες βελόνες 100 0,04 Διάφορες Πεταλούδες φλεβοκέν ,09 Φιαλίδια Προθρομβίνης 100 0,1 Φιαλίδια γεν. αίματος διάφ. Όγκου 100 0,08 Φιαλίδια φυγόκεντρου διάφ. Όγκου 50 0,07 Διάφορα φιαλίδια ,02 Ουροσυλλέκτες 1 1,00 Ρύγχη ,005 Πουαράκια 500 0,015 Φιαλίδια ΤΚΕ 50 0,1 Πλαστικές πιπέτες καθίζησης 250 0,12 Μικροαιματοκρίτες 100 0,05 Σωληνάρια γυάλινα 100 0,01 Γάντια 100 0,01 Ταινίες ούρων 1 35,00 22

32 Παραφίλμ 1 22,50 Αντιβιοτικά (Δίσκοι) 1 3,08 Βαμβακοφόροι στυλαιοί 1 0,1 Water for injection 1 1,24 Sodium Chloride 1 1,24 Μπαντάκια στρογγυλά ,01 Ζώνη αιμοληψίας 1 5,9 Βαμβάκι κιλού 1 6,5 Κολποδιαστολείς 1 0,5 Τριβλία κενά πλαστικά 10 0,05 Αντικειμενοφόρες πλάκες 50 0,04 Καλυπτρίδες 100 0,03 Χρονόμετρα 1 5, Προδιαγραφές εξοπλισμού μικροβιολογικού εργαστηρίου ΜΙΚΡΟΣΚΟΠΙΑ ΔΥΟΦΘΑΛΜΙΑ ΔΙΠΛΗΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗΣ, *** Να έχει βάση στερεά, βαρείας κατασκευής, με ενσωματωμένη τη φωτιστική πηγή *** Να διαθέτει ροοστάτη για την αυξομείωση της τάσης τροφοδοσίας της λυχνίας και διακόπτη ON-OFF *** Να διαθέτει δυοφθάλμιο κεφαλή με δυνατότητα ρύθμισης της κορικής απόστασης (48-75 mm) και της ανισομετρωπίας του παρατηρητή *** Να διαθέτει περιστρεφόμενο υποδοχέα αντικειμενικών φακών τουλάχιστον 4 θέσεων *** Να διαθέτει 4 επίπεδους αχρωματικούς φακούς (4x, 10x, 40x, 100x) *** Να διαθέτει αντικειμενοφόρο τράπεζα με σύστημα συγκράτησης των παρασκευασμάτων και αριθμημένες κλίμακες κατά τον οριζόντιο και κάθετο άξονα *** Ο μηχανισμός εστίασης να λειτουργεί με 2 ομοαξονικά κομβία (αδρής και μικρομετρικής εστίασης) και να διαθέτει διάταξη ακινητοποίησης της τράπεζας στο ανώτατο επιθυμητό σημείο *** Να διαθέτει πυκνωτή τύπου ΑΒΒΕ με αριθμητικό άνοιγμα 1,25, ίριδα, μηχανισμό κατακόρυφης κίνησης και υποδοχή για οπτικό ηθμό *** Να διαθέτει σύστημα διπλής παρατήρησης *** Να έχει τη δυνατότητα εξοπλισμού με πυκνωτή σκοτεινού πεδίου και σύστημα 23

33 προσπίπτοντος φθορισμού (ο παραπάνω εξοπλισμός να περιγράφεται λεπτομερώς και να συμπεριλαμβάνεται στο σύνολο της προσφοράς) *** Να διαθέτει σήμανση CE ΥΔΑΤΟΛΟΥΤΡΟ ΑΠΛΟ, *** Να έχει χωρητικότητα περίπου 23 lit *** Να είναι κατασκευασμένος εξ ολοκλήρου από ανοξείδωτο χάλυβα *** Να έχει ψηφιακή ένδειξη θερμοκρασίας *** Να φέρει ενδεικτικές λυχνίες *** Να διαθέτει βρυσάκι εκκένωσης *** Να έχει μέγιστη θερμοκρασία λειτουργίας 100oC *** Να διαθέτει θερμοστάτη ευαισθησίας -+2οC ΕΠΩΑΣΤΙΚΟΣ ΚΛΙΒΑΝΟΣ, *** Να είναι κατασκευασμένος από ανοξείδωτο χάλυβα *** Να έχει θερμοκρασία λειτουργίας τουλάχιστον από 30οC έως 70οC *** Να έχει ψηφιακή ένδειξη της θερμοκρασίας *** Να έχει διπλή πόρτα προστασίας (μία εξωτερική μεταλλική και μια εσωτερική διαφανή) *** Να έχει ρυθμιζόμενη οπή εξαερισμού *** Να είναι κατασκευασμένος σύμφωνα με τις προδιαγραφές VDE *** Να φέρει σήμανση CE ΞΗΡΟΚΛΙΒΑΝΟΣ, *** Να είναι κατασκευασμένος από ανοξείδωτο χάλυβα, χωρητικότητας τουλάχιστον 115lt. *** Να έχει θερμοκρασία λειτουργίας τουλάχιστον έως 250 ο C. *** Να έχει ψηφιακή ένδειξη της θερμοκρασίας. *** Να είναι καλά μονωμένος μεταξύ εσωτερικής και εξωτερικής επένδυσης (στους 220 ο C, η εξωτερική επιφάνεια του κλιβάνου να μην υπερβαίνει τους 50 o C. ***Να έχει ακρίβεια θερμοκρασίας +/- 1 o C. ***Να έχει ισοκατανομή θερμοκρασίας +/- 1 o C. *** Να φέρει διακόπτη on/off, χρονοδιακόπτη 24h,ενδεικτικές λυχνίες λειτουργίας, τουλάχιστον 2 ράφια, σύστημα εξαερισμού, διακόπτη για την λειτουργία χωρίς την χρήση χρονοδιακόπτη. ***Να έχει ρυθμιζόμενη οπή εξαερισμού 24

34 *** Να είναι κατασκευασμένος σύμφωνα με τις προδιαγραφές VDE *** Να φέρει σήμανση CE ΑΥΤΟΚΑΥΣΤΟ, *** Να έχει χωρητικότητα έως 50L *** Να έχει θερμοκρασία λειτουργίας ρυθμιζόμενη τουλάχιστον από οC *** Να διαθέτει χρονόμετρο,θερμοστάτη ασφαλείας,μανόμετρο *** Να λειτουργεί σε πίεση 0-4bars. *** Να διαθέτει ένδειξη πραγματικής θερμοκρασίας. *** Να διαθέτει βαλβίδα ασφαλείας σε περίπτωση υπερπίεσης. ***Nα ασφαλίζει με τουλάχιστον δύο διαφορετικούς τρόπους. ΦΥΓΟΚΕΝΤΡΟΣ ΣΥΣΚΕΥΗ, *** Να διαθέτει ψηφιακή οθόνη και κομβία επιλογής στροφών (rpm) και χρόνου (min) *** Να επιδέχεται οριζόντια ή γωνιακή κεφαλή με τουλάχιστον 8 θέσεις σωληναρίων 15ml *** Η ταχύτητα περιστροφής να είναι από 500 rpm έως τουλάχιστον 4400 rpm ρυθμιζόμενη. *** Η κεφαλή να είναι αφαιρούμενη με δυνατότητα αποστείρωσης *** Να διαθέτει αυτόματο κλείδωμα στο καπάκι και εσωτερικό καπάκι ασφαλείας *** Να είναι κατάλληλη για φυγοκέντρηση τοξικών και μολυσματικών υλικών *** Το προσφερόμενο μοντέλο να διαθέτει πιστοποιητικό καταλληλότητας της Ε.Ε. καθώς και ο κατασκευαστής οίκος να είναι πιστοποιημένος κατά ISO *** Να είναι κατασκευασμένη σύμφωνα με τους διεθνείς Κανονισμούς Ασφαλείας και Κατασκευής IEC & DIN ΜΙΚΡΟΦΥΓΟΚΕΝΤΡΟΣ ΣΥΣΚΕΥΗ, *** Να έχει ταχύτητα περιστροφής τουλάχιστον rpm *** Να έχει τουλάχιστον 24 θέσεις *** Να διαθέτει κλίμακα μετρήσεων *** Να διαθέτει αυτόματο κλείδωμα στο καπάκι ΑΥΤΟΜΑΤΗ ΣΥΣΚΕΥΗ ΗΛΕΚΤΡΟΦΟΡΗΣΗΣ - ΑΝΟΣΟΗΛΕΚΤΡΟΦΟΡΗΣΗΣ, *** Να έχει λουτρό ηλεκτροφόρησης για μικρή κατανάλωση αντριδραστηρίων,σχεδιασμένο να δέχεται οποιοδήποτε υλικό ταινίας(οξικής κυτταρίνης, gel αγαρόζης ή πολυακρυλαμιδίου) *** Να διαθέτει λουτρά επεξεργασίας των ταινιών με σύστημα κρατήματος της 25