Η ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΩΝ ΣΠΟΥΔΑΣΤΩΝ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΑΣ. Οι πολεμικοί ανταποκριτές, φωτορεπόρτερ

Transcript

1 akmi akmi 1 Η ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΩΝ ΣΠΟΥΔΑΣΤΩΝ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΑΣ ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΟ Νέα Φιλαδέλφεια: Η ιστορία κάπως αλλιώς Ένα παλιό λατομείο, καταπράσινα σπαρμένα με σιτάρι λιβάδια, η παλιά σκουριασμένη γέ- φυρα, χωρίς τρένα από καιρό, αμέτρητες κα- τακόκκινες παπαρούνες, η Πικρολίμνη. Αυτά και ακόμα περισσότερα είδαμε και ζήσαμε στην υπέροχη Νέα Φιλαδέλφεια. ΚΟΙΝΩΝΙΑ Σελ.4 Αυξάνεται ο αριθμός των Ελλήνων αστέγων Δεκάδες είναι οι συνάνθρωποί μας που καταλήγουν κάθε χρόνο στον δρόμο ή καταφεύ- γουν σε ξενώνες αστέγων καθώς δεν μπορούν να σηκώσουν το οικονομικό βάρος της περίθαλψης και της σίτισής τους. Πολλοί Έλληνες, ελλείψει δουλειάς μένουν στον δρόμο και κοιμούντ αι στα παγκάκια. Σελ.7 ΥΓΕΙΑ Άνθρωπος ετών 150! ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΠΟΛΕΜΙΚΟΥΣ ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΤΕΣ, ΦΩΤΟΡΕΠΟΡΤΕΡ ΚΑΙ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΥΣ ΠΟΥ ΠΕΦΤΟΥΝ ΣΤΟ ΚΑΘΗΚΟΝ Τιμής Ένεκεν Οι πολεμικοί ανταποκριτές, φωτορεπόρτερ και δημοσιογράφοι, λειτουργούν στο παγκόσμιο χωριό σαν αυτόπτες μεσά τους ο Ελληνοαμερικανός φωτογράφος του πρα- εκτελώντας το καθήκον έχει αυξηθεί δραματικά. Ανά- Ο άνθρωπος που θα ζήσει μέχρι τα 150 α γενέθλιά του έχει ήδη γεννηθεί και ο πρώτος μάρτυρες. Στις εμφύλιες συρράξεις και τις γενοκτονίες κτορείου Getty, Κρις Χόνδρος και ο Βρετανός Τιμ Χεθέρινγκτον, συν-σκηνοθέτης του προταθέντος για Όσκαρ άνθρωπος που θα ζήσει για μία χιλιετία θα βρίσκονται εκεί για να μας δώσουν την ευκαιρία να μάθουμε και να δούμε τις τραγικές επιπτώσεις της ανθρώ- πολεμικού ντοκιμαντέρ «Restrepo» οι οποίοι έχασαν τη είναι κατά μόλις 20 χρόνια νεώτερός του σύμφωνα με την συνταρακτική αποκάλυψη πινης θηριωδίας. Διακινδυνεύουν συνεχώς τη ζωή τους ζωή τους όταν βρισκόταν σε μια ομάδα που χτυπήθηκε ενός Βρετανού επιστήμονα του ιατρού-γεροντολόγου Aubrey de Grey. για να καταγράψουν όλα όσα συμβαίνουν στα πολεμικά από βλήμα όλμου στην Λεωφόρο Τρίπολης, την κύρια μέτωπα. Όμως τις τελευταίες δεκαετίες ο αριθμός των οδική αρτηρία που οδηγεί στο κέντρο της Μισράτα. Σελ.14 πολεμικών ανταποκριτών που έχουν χάσει τη ζωή τους Σελ.10-11

2 2 Editorial akmi n e w a k m i Η εφημερίδα των σπουδαστών Δημοσιογραφίας του ΙΙΕΚ ΑΚΜΗ Διεύθυνση σύνταξης-αρχισυνταξία Κατερίνα Παπαδοπούλου Συντακτική Ομάδα Τμήματα Σπουδαστών Δημοσιογραφίας και Αθλητικής Δημοσιογραφίας Ιδιοκτησία ΙΙΕΚ ΑΚΜΗ info@iek-akmi.gr Website: Κοδριγκτώνος Αθήνα Τηλ Fax: Τσιμισκή 14, Θεσσαλονίκη Τηλ

3 akmi ΞΕΝΩΝΑΣ ΑΝΗΛΙΚΩΝ ΠΡΟΣΦΥΓΩΝ ΩΡΑΙΟΚΑΣΤΡΟΥ Μαθήματα κοινωνικής προσφοράς από τα παιδιά της ΑΡΣΙΣ Κοινωνία Θεσσαλονίκη 3 Η χαρά του εθελοντισμού και η αναγκαιότητα της προσφοράς προς τους συνανθρώπους μας ήταν το μήνυμα, που μετέφεραν μέσα από ένα «πολυεθνικό πάρτυ» τα παιδιά, που διαμένουν στον «Ξενώνα φιλοξενίας και στήριξης ασυνόδευτων ανηλίκων αιτούντων άσυλο» της ΑΡΣΙΣ στο Ωραιόκαστρο, παρουσία της αμερικανίδας Προξένου κ. Catherine Kay, τον περασμένο Απρίλιο. Ρεπορτάζ: Μαριλένα Παπαγεωργίου - Χριστίνα Σιδοπούλου Ανάμεσα στα παιδιά του Ξενώνα είναι ο Μοχάμετ και ο Σαϊντ, δυο αδέρφια από το Αφγανιστάν. Διωκόμενοι από τη χώρα τους για θρησκευτικούς και φυλετικούς λόγους, πούλησαν το σπίτι τους και έφυγαν με τους γονείς και τα τρία τους αδέρφια στο Ιράν. Εκεί έμειναν εφτά μήνες, ώσπου πλήρωσαν λαθρέμπορους, για να τους περάσουν στην Τουρκία. Εγκλωβισμένοι στα σύνορα, για ένα διάστημα ζούσαν κλειδωμένοι σ ένα δωμάτιο. Μετά τους μετέφεραν στην Κωνσταντινούπολη. Λίγο πριν ξεκινήσουν το ταξίδι τους για την Ελλάδα η οικογένεια χωρίστηκε σε δύο φορτηγά. Στο ένα ήταν ο Μοχάμετ και ο Σαϊντ. Το άλλο δεν κατάφερε ποτέ, να περάσει τα σύνορα Οι γονείς και τα υπόλοιπα αδέρφια απελάθηκαν στο Αφγανιστάν και ξαναπήγαν στο Ιράν Εκεί κατάφερε η ΑΡΣΙΣ, να τους εντοπίσει. Τουλάχιστον ο Μοχάμετ και ο Σαϊντ ξέρουν, ότι η οικογένειά τους ζει Μέλη πια μιας μεγαλύτερης οικογένειας-αυτής του Ξενώνα της ΑΡΣΙΣ- ο Μοχάμετ και ο Σαϊντ, ο Σαλιού, ο Σαφάρ, ο Χουσεϊν και τα υπόλοιπα παιδιά, που φιλοξενούνται εκεί, η κ. Kay και η κοινωνική λειτουργός κ. Ίριδα Πανδίρη περιποιήθηκαν τον κήπο τους, φύτεψαν λουλούδια και μαγείρεψαν παραδοσιακό αφγανικό φαγητό. Κατά τη διάρκεια της γιορτής και λειτουργώντας σαν μια ομάδα τόσο η πρόξενος όσο το ανθρώπινο δυναμικό και τα προσφυγόπουλα του ξενώνα έδωσαν νόημα στην έννοια της συλλογικής εργασίας και του εθελοντισμού, ενώ οι άνθρωποι της ΑΡΣΙΣ είδαν το γεγονός σαν μια πολύ καλή ευκαιρία, ώστε να καταλάβει ο κόσμος πως «τα παιδιά που φιλοξενούνται εδώ, δεν διαφέρουν από κανέναν. Έχουν τις ίδιες ανάγκες, τις ίδιες αγωνίες και τους ίδιους φόβους με εμάς. Είναι ανάγκη αυτό να γίνει κατανοητό. Μας χρειάζονται και οφείλουμε, να είμαστε δίπλα τους». Aγαθά κόποις κτώνται και όχι copies κτώνται Χρωστάτε αρκετά μαθήματα και αναρωτιέστε πως θα περάσετε το εξάμηνο; Την λύση έρχονται να σας δώσουν οι φοιτητές του ΑΠΘ. Εφευρετικοί, ευρηματικοί, πρωτότυποι και μεθοδικοί είναι κάποια από τα επίθετα που θα μπορούσαμε να χρησιμοποιήσουμε για να περιγράψουμε τους φοιτητές του τμήματος Νομικών, Οικονομικών και πολιτικών Επιστημών. Ρεπορτάζ: Έλενα Κούση Ο λόγος για την έκθεση με «σκονάκια» που εμπνεύστηκε και διοργάνωσε ο καθηγητής του τμήματος κ. Δημήτρης Μαρδάς, η οποία αποτελείται από 32 αντιπροσωπευτικούς τύπους, που συγκέντρωσαν οι καθηγητές από το 1984 έως το Εντύπωση προκαλεί ένα «σκονάκι» σε μορφή παπύρου, που έχει μήκος δύο μέτρα και πλάτος 4 εκατοστά! Είναι τυλιγμένο σε δύο ξυλάκια και οι πλευρές του είναι γραμμένες απ άκρη σε άκρη, ώστε ο όγκος του να διατηρηθεί πολύ μικρός. Ένας άλλος φοιτητής που βαρέθηκε να γράψει σκονάκι πήρε όλο το βιβλίο μαζί του αλλά σε σμίκρυνση. Υπήρχαν βέβαια οι φοιτητές που λατρεύουν την τεχνολογία και ηχογράφησαν τα σκονάκια στο κινητό τους. Σκόπευαν να τα ακούσουν αλλά πιάστηκαν στα πράσα. Το θέμα βέβαια είναι να αντιγράψει κάποιος με επιτυχία χωρίς να τον «πιάσουν» γιατί εκτός από το να μηδενιστεί η κόλλα του κινδυνεύει και να εκτεθεί ανεπανόρθωτα. Το μόνο σίγουρο είναι πως από την επόμενη εξεταστική θα πρέπει να υπάρχουν περισσότεροι επιτηρητές γιατί θα υπάρχουν πολλοί φοιτητές που θα ήθελαν να συμμετέχουν στην πρωτότυπη αυτή έκθεση. Καλό είναι να μην ξεχνάμε ότι τα αγαθά κόποις κτώνται και όχι copies(αντίγραφα) κτώνται Σύμφωνα με το προσωπικό του Ξενώνα «η κ. Kay είναι ένας πολύ χαμογελαστός και φιλικός άνθρωπος. Δεν είχε κανένα πρόβλημα με τα παιδιά. Ένιωσε άνετα από την πρώτη στιγμή, συμμετείχε σε όλες τις δραστηριότητες και αγκάλιασε με πραγματικό ενδιαφέρον όλη την προσπάθεια. Η παρουσία της εδώ και η παροχή της εθελοντικής της εργασίας είναι σίγουρα πολύ σημαντική». Το «πάρτυ» εθελοντισμού, ολοκληρώθηκε νωρίς το βράδυ,αφού προηγουμένως απόλαυσαν όλοι ένα πλούσιο γεύμα υπό τους ήχους παραδοσιακής αφγανικής και αφρικανικής μουσικής. Επόμενος Σταθμός: Ξενώνας ΑΡΣΙΣ Με τη λειτουργία του, να αρχίζει το 2009, ο «Ξενώνας φιλοξενίας και στήριξης ασυνόδευτων ανηλίκων αιτούντων άσυλο» προσεγγίζει και υποστηρίζει έμπρακτα τα παιδιά, που φιλοξενεί, ώστε να απολαμβάνουν όλων των δικαιωμάτων τους. Αρχική μέριμνα του ιδρύματος είναι η διαμονή, διατροφή, η παροχή ειδών πρώτης ανάγκης και πρωτοβάθμιας υγειονομικής περίθαλψης, ώστε να εξασφαλίζει στα παιδιά μια ασφαλή και αξιοπρεπή διαβίωση. Όμως το έργο του Ξενώνα δε σταματά εκεί. Η νομική βοήθεια στη διαδικασία αίτησης χορήγησης ασύλου και η προετοιμασία και προώθηση στην αυτόνομη διαβίωση είναι βασικός στόχος των ανθρώπων της ΑΡΣΙΣ. Προσπαθώντας, να αντιληφθούν, πόσο έχουν υποφέρει και τι έχουν στερηθεί τα παιδιά-πολιτικοί πρόσφυγες, τόσο όσοι εργάζονται στον Ξενώνα, όσο και εκείνοι, που προσφέρουν εθελοντικά τη βοήθειά τους, έχουν ως κύριο μέλημά τους την ψυχική υγεία, την μόρφωση και εκπαίδευση των μικρών προσφύγων. Ο «Ξενώνας ανήλικων προσφύγων» στο Ωραιόκαστρο, παρέχει συμβουλευτική και ψυχολογική στήριξη και προωθεί εκπαιδευτικές δράσεις, ενώ ταυτόχρονα οργανώνει επιμορφωτικές, κοινωνικές και ψυχαγωγικές εκδηλώσεις, μαθήματα ελληνικής γλώσσας και δραστηριότητες δημιουργικής αξιοποίησης του ελεύθερου χρόνου. Άλλωστε η διεθνής και εθνική νομοθεσία, χαρακτηρίζει τους ανήλικους πρόσφυγες, ως πρόσωπα που χρήζουν ιδιαίτερης προστασίας και αρωγής και η μεταχείρισή τους πρέπει να γίνεται με γνώμονα την αρχή του βέλτιστου συμφέροντος του παιδιού και τη διασφάλιση των κατάλληλων για την ομαλή τους ανάπτυξη συνθηκών. Αυτή τη στιγμή η ΑΡΣΙΣ συνεργάζεται με το Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες (G.C.R), το οποίο έχει αναλάβει εξ ολοκλήρου τις νομικές υποθέσεις κάποιων από τα παιδιά του Ξενώνα, ενώ η νομική ομάδα του ιδρύματος επιμελείται των υπολοίπων περιπτώσεων. Όταν το μέλλον συναντάει το παρελθόν Για όσους ψάχνουν τους μικρούς θησαυρούς του παρελθόντος, για όσους αναπολούν την μουσική του γραμμοφώνου και για όσους η λατρεία του παλιού σημαίνει επιστροφή σε μνήμες που έχουν πολλά να σου πουν, υπάρχει μια περιοχή της Θεσσαλονίκης όπου ο χρόνος φαίνεται να έχασε τον δρόμο του, δεν πέρασε και δεν άγγιξε αυτή την γωνιά του γραφικότερου δρόμου της Θεσσαλονίκης. Ρεπορτάζ: Έλενα Κούση Ο λόγος για την περιοχή Μπιτ Μπαζάρ που δημιουργήθηκε το 1928 από τον Βενιζέλο με σκοπό να έρθουν όλοι οι πρόσφυγες από την Μικρά Ασία ανοίγοντας κάποια μαγαζιά που θα πουλούσαν πράγματα για να επιβιώσουν. Μπιτ Μπαζάρ σημαίνει Ψειροπάζαρο. «Υπάρχουν όμως δύο έννοιες στη συγκεκριμένη περίπτωση: 1) Τα αντικείμενα που πωλούνταν τότε ήταν τόσο μικρά σαν ψείρες και 2) Πολλά από τα πράγματα του τότε ήταν γεμάτα ψείρες» μας λέει ο κ. Δημήτρης Φετώκης. Συνεχίζει λέγοντας πως στα παλαιοπωλεία μπορείς να βρεις οτιδήποτε, από μια καρφίτσα μέχρι και έπιπλα. «Αυτοί που ξέρουν ψάχνουν συγκεκριμένα πράγματα. Αυτοί που δεν ξέρουν το βλέπουν σαν μουσειακό στοιχείο και αγοράζουν κάτι για αναμνηστικό» μας λέει ο κ. Ιωάννης Βαβάτσης. Στο κατάστημα της κ. Ελένης Κανουτά μπορεί κανείς να βρει τα παιδικά του παιχνίδια. Ο σύζυγος της κ. Ελένης μας ξενάγησε στον χώρο τους και μας διευκρίνισε: «Δεν διαθέτω παλιά αντικείμενα, διαθέτω πιο πολύ ενθυμήματα. Κάτι που θα θυμίσει στους επισκέπτες την παιδική τους ηλικία» Όσο ο χρόνος περνάει Ο κ. Δημήτρης Φετώκης έχει αντικείμενα που χρονολογούνται από το 1700μ.χ ενώ ο κ. Ιωάννης Βαβάτσης το πιο παλιό αντικείμενο που έχει στο Τα παιδιά που φιλοξενούνται στον Ξενώνα Ανηλίκων Προσφύγων Ωραιοκάστρου με την Αμερικανίδα Πρόξενο κ. Catherine Kay Κατά τη διάρκεια της γιορτής τόσο η πρόξενος όσο το ανθρώπινο δυναμικό και τα προσφυγόπουλα του ξενώνα μαγείρεψαν παραδοσιακό αφγανικό φαγητό και φύτεψαν λουλούδια Διαδικασία στην οποία συμμετείχε και η ρεπόρτερ της «A» Μαριλένα Παπαγεωργίου Η Αμερικανίδα Πρόξενος κ. Catherine Kay με την κοινωνική λειτουργό του Ξενώνα κ. Ίριδα Πανδίρη Μοναδικά αντικείμενα από όλο τον κόσμο που ανακαλούν στον επισκέπτη μνήμες από άλλες εποχές κατάστημα του χρονολογείται από τον 9 ο αιώνα και είναι μια εβραϊκή περγαμηνή. Η αδυναμία του όμως βρίσκεται στον κάτω όροφο του καταστήματος όπου έχει μια αξιοζήλευτη συλλογή από παιδικά παιχνίδια και άλλα αντικείμενα τα οποία δεν πωλούνται. «Ο κάτω όροφος του καταστήματος του παλαιοπωλείου λειτουργεί σαν εκθεσιακός χώρος για όσους αγαπούν το παλιό και θέλουν να μάθουν την ιστορία του» μας εξηγεί. Μια φορά και έναν καιρό Στην ερώτηση ποιος είναι για εσάς «ο μικρός θησαυρός» που δεν θα θέλατε να πουληθεί κάθε παλαιοπώλης έχει να πει και κάτι διαφορετικό. «Τα αγαπάω όλα και δεν μπορώ να διαχωρίσω κάποιο, αλλά η δουλειά μου είναι βιοποριστική και τα πάντα πωλούνται» μας λέει ο κ. Δημήτρης Φετώκης. Ο σύζυγος της κ. Ελένης θυμάται δυο αντικείμενα που λάτρευε. «Τα δύο μου τα έχουν πάρει. Ήταν μια σχολική τσάντα και το βιβλίο του δημοτικού έκδοση Ήταν δικά μου και τα δύο και τα αγαπούσα πολύ, αλλά απ ότι φάνηκε το ζευγάρι που τα αγόρασε τα αγαπούσε πιο πολύ από εμένα. Τα είχα για ντεκόρ και οι τιμές τους ήταν αστρονομικές (στα αντικείμενα που δεν θέλω να πουληθούν βάζω απλησίαστες τιμές) αλλά παρ όλα αυτά το ζευγάρι δεν ζήτησε ούτε έκπτωση και τα αγόρασε». Ο κ. Ιωάννης φανερά συγκινημένος μας λέει ότι δεν μπορεί να ξεχωρίσει κάποιο γιατί είναι τόσα πολλά και τα αγαπάει όλα.

4 4 Κοινωνία Θεσσαλονίκη akmi ΑΠ ΤΗ ΜΙΚΡΑΣΙΑ ΣΤΗ ΝΕΑ ΦΙΛΑΔΕΛΦΕΙΑ Το μονοπάτι της προσφυγιάς Ένα παλιό λατομείο, καταπράσινα σπαρμένα με σιτάρι λιβάδια, η παλιά σκουριασμένη γέφυρα, χωρίς τρένα από καιρό, αμέτρητες κατακόκκινες παπαρούνες, η Πικρολίμνη. Σε αυτά τα μονοπάτια θα περπατήσουμε στο οδοιπορικό μας, τη Νέα Φιλαδέλφεια. Ρεπορτάζ: Μαριλένα Παπαγεωργίου - Βασούλα Βερροιώτου - Γιακουμίδου - Χριστίνα Σιδοπούλου Ιστορία Από το 169 ο χιλιόμετρο της σιδηροδρομικής γραμμής Σμύρνη- Αφιόν Καραχισάρ στις ροδιές του Νάρες Μετά από το χαμό και το ολοκαύτωμα της Σμύρνης, οι πρόσφυγες περιπλανώμενοι στην «ξένη» τους πατρίδα, έμελε την Ιθάκη τους να βρουν «στου Τούρκου μπέη το τσιφλίκι. Στο χωριό το Νάρες, που θα πει ρόδι στα τούρκικα.«εδώ ήρθαν οι γονιοί μας από τα Φιλαδέλφεια, να φτιάξουν τη ρημαγμένη τους ζωή» μας λένε οι νεότεροι και συμπληρώνουν: «Έτσι βρέθηκαν εδώ». Μια ζωή δανεική, σε αντίσκηνα, χωρίς νερό, μια αγελάδα και ένα χωράφι όλο τους το βιός. Μέχρι το 24, που δόθηκαν τα πρώτα σπίτια. Τότε ήρθαν κι οι Θρακιώτες από τη στεριά με τα κάρα τους, τα κοπάδια, τα καζάνια τους, τους αργαλειούς και μάθαν στους Μικρασιάτες τα μυστικά της γης και οι Σαρακατσάνοι με τα ζώα και τις δικές τους συνήθειες. Τα ρόδια στα χρόνια σπάσανε και γλύκαναν τη Τύχη κι η μνήμη για να κρατηθεί, στον τόπο της ροδιάς δώσαν τo όνομα της παλιάς πατρίδας, Φιλαδέλφεια. Γεύσεις Μαζί με τους ανθρώπους ταξίδεψαν κι οι γεύσεις αυτές που έτρεφαν τη ψυχή τους και μαλάκωναν τις καρδιές τους. Πάνω από πορσελάνινα πιατάκια με γλυκό του κουταλιού, γιορτινά του γάμου της κυρίας Βαρβάρας, μας φανερώθηκαν τα «τερτίπια» της μικρασιάτικης κουζίνας. Το «τας καπαμά», «σκεπαστή γαβάθα» με κρέας, μαυροπίπερο, δάφνη, κύμινο, που σιγοβράζει σ ένα ταψί γεμάτο νερό, σερβιρισμένο με πλιγούρι, «σουρά» στη γάστρα, λίγδες, καβουρμάδες και τσιγαρίθρες. Λογιών λογιών πίτες, καυκάσια μαντηλάκια, τα αποκριάτικα «κατμέρια», το μπελαλίδικο «μαντύ» και ο «σκεμπές» από τη Μικρασία. Με μαϊντανό, κρεμμύδια, αυγά και τυρί η πίτα «γκαρνί γιαρίκ», «ανοιχτή κοιλία» στα ελληνικά αλείφεται, ζεστή ακόμα, με βούτυρο. Απαραίτητοστο τραπέζι της Λαμπρής, το «Πασχαλιά πιλάφι με αρνί» ελευθερώνει μέσα απ τη γάστρα τις μυρωδιές του άνηθου, του δυόσμου και πλήθους άλλων μπαχαρικών. Λουκουμάδες και τηγανίτες τρυπητές, τα περίφημα «μικίκια» της Θράκης, χαλβάς «νεσεστέ» με κανέλα τα κεράσματα του χωριού. Η ζωή τότε δες μας χρυσοχέρες και νοικοκυρές. Όλοι είχανε να το λένε για την πάστρα τους. Στα σπίτια τους ντρεπόσουν να πατήσεις, μέχρι και το πάτωμα ασβέστωναν». Με αρώματα και αναμνήσεις από μία άλλη εποχή γίναμε και εμείς κομμάτι μιας σμυρναϊκής βεγγέρας που φτάνει στο τέλος της, ενώ τελειώνουμε το γλυκό μας και λίγο πριν τις αποχαιρετήσουμε. Έχοντας αφήσει πίσω μας το φιλόξενο σπίτι της κ. Βαρβάρας και πλησιάζοντας στην πλατεία, στα αυτιά μας φτάνουν οι νότες της «Μαντουβάλας». Η μουσική έρχεται από το σιδεράδικο του κυρ- Βαγγέλη -χαμογελαστός και γλυκομίλητος, δεν του φαίνονται τα ογδόντα του χρόνια. Μας καλωσορίζει, καθόμαστε όλοι μαζί ανάμεσα σε κλειδαριές, παλιές φωτογραφίες και κάθε λογής μικροπράγματα και ενώ μιλάμε ξεκλειδώνει τις αναμνήσεις του. Θυμάται τα νιάτα του, τους χορούς, τα γλέντια, τις πρώτες του αγάπες και τον «Παράδεισο». «Εκεί μαζευόμαστε, ως το πρωί πίναμε και χορεύαμε δίπλα στο ποτάμι. Το χε ένας φίλος. Αληθινός παράδεισος ήταν. Γύρω-γύρω δέντρα και πράσινο. Κόβαμε φρούτα και τρώγαμε μαζί με τις κοπέλες. Έρχονταν και από τη Θεσσαλονίκη τα καλοκαίρια για παραθέριση. Μετά βολτάραμε Πηγαίναμε περπατώντας ως το εκκλησάκι του Αϊ- Λιά και τον παλιό σταθμό. Και κει αγαπιόμασταν». Στο μαγαζάκι που «έχει απ όλα» μας συναντά και ο Γιώργος Τσαλίδης, γιος του κυρ - Βαγγέλη και πρόεδρος του χωριού. Παρασύρεται από την κουβέντα και μας μιλά για τις δικές του παιδικές ποδηλατάδες, τότε που τα παιδιά γυρνούσαν από χωριό σε χωριό ως αργά το βράδυ, κάνανε μπάνιο στο ποτάμι και ψάρευαν με τα χέρια. Κάπως έτσι ψαρέψαμε και εμείς το μυστικό μακροζωίας του κυρίου Βαγγέλη και φεύγοντας το πήραμε μαζί μαςχορός, τραγούδι, ποίηση και έρωτας Και τώρα Από το μικρασιάτικο χορό των κουταλιών στο hip-hop και τα μαθήματα μουσικοκινητικής για παιδιά οι χοροί στη Νέα Φιλαδέλφεια καλά κρατούν. Περπατώντας προς το Κελεσόγλειο Πνευματικό Κέντρο, για να συναντήσουμε τη πρόεδρο του Πολιτιστικού Συλλόγου κ.ζωή Βαλασάκη, διασχίζουμε την πλατεία του χωριού. Η πρώτη βρύση απ τον εποικισμό του 25, παιδιά, που τρέχουν ολόγυρά μας, σκόρπια ποδήλατα, η παιδική χαρά, μαμάδες, που συζητούν, πηγαδάκια ηλικιωμένων. Πιο κει περαστικοί, που κοντοστέκονται, για να ανταλλάξουν μια καλησπέρα κι ένας αρχαίος κλίβανος. Με δυο λόγια, μια πλατεία γεμάτη ζωή και ιστορία. Η μουσική έχει αλλάξει. Ακούγεται σαν πάρτι. Στο ισόγειο του κτιρίου τα μικρά του χωριού κάνουν πρόβα υπό τους ήχους του hip-hοp και χορεύουν γεμάτα όρεξη και ζωντάνια. Τα πιτσιρίκια διαλύονται και τρέχουν σα σμήνος γύρω από τη Ζωή. Ανεβαίνουμε μαζί της τη σκάλα. Στους τοίχους φωτογραφίες των πρώτων οικογενειών του χωριού, πλακέτες με τα ονόματα των ευεργετών του τόπου και ενθύμια από γιορτές και ανταμώματα. Ανάμεσα σε παραδοσιακές φορεσιές και βιβλία μας μιλά για τις δράσεις του συλλόγου και τον αγώνα της να τον κρατήσει ζωντανό, για τις ακμαίες ηλικιωμένες χορεύτριες και για το πανηγύρι του Αγίου Παντελεήμονα κάθε 27 του Ιούλη τότε, που σμίγει όλο το χωριό. Τη ρωτάμε για τις ομορφιές του τόπου και τους ανθρώπους του. Από το παράθυρο μας δείχνει τους καταπράσινους μπαχτσέδες, τις γεμάτες λουλούδια αυλές μας περιγράφει τις βόλτες και τα ραντεβουδάκια των νέων στο λόφο της Παναγίας της Φιλαδελφιώτισσας, ανάμεσα στα Χίλια Δέντρα. Με τη Ζωή λέμε δυό τελευταία λόγια δίπλα στ απομεινάρια της αρχαίας Ελλάδας. Παίρνει το ποδήλατό της και εύχεται να μας ξαναδεί. Έχει ήδη βραδιάσει. Χαιρετάμε τα παιδιά της πλατείας και παίρνουμε το δρόμο της επιστροφής. Αφήνοντας πίσω το χωριό της ροδιάς είμαστε γεμάτες μνήμες του τότε: γεύσεις, αρώματα και ιστορίες. Κλέψαμε λίγη απ Πάνω από πορσελάνινα πιατάκια με γλυκό του κουταλιού, γιορτινά του γάμου της κυρίας Βαρβάρας, μας φανερώθηκαν τα «τερτίπια» της μικρασιάτικης κουζίνας Μια ακόμα ιστορία «Η πεθερά μου έφυγε τεσσάρων μηνών έγκυος από τη Μικρά Ασία. Ο άντρας της πήγε εθελοντής στον Ελληνικό Στρατό για να μην τον πάρουν οι Τούρκοι στο δικό τους και εκείνη έφτασε με το τρένο από τα Φιλαδέλφεια στη Σμύρνη και πήρε το καράβι με τη μάνα της. Μπροστά θάλασσα, πίσω φωτιά. Αλλά εκεί έχανε η μάνα το παιδί και το παιδί τη μάνα, που λένε, κι έχασε τη μάνα της. Μια γυναίκα, έλεγε, είχε μακριά μαλλιά και με τις πλεξούδες της έδεσε το μωρό στη πλάτη και κολυμπώντας προσπαθούσε να φύγει προς τα έξω, να γλιτώσει. Μια τη χτυπάνε, την αναποδογυρνάνε.. πάει αυτή, πάει και το παιδί. Κόκκινη ήταν η θάλασσα απ το αίμα. Το καράβι πήγε στη Χίο, αλλά εκεί δε τους δεχτήκανε-είχαν πάει κι άλλοι πρόσφυγες. Από κει και ύστερα εκείνη και το κοριτσάκι της τους πήγανε στην Κρήτη. Τους δώσανε χωράφι απέραντο με ελιές και πορτοκαλιές. Μαζέψτε, φάτε, τους είπανε, αυτά ήταν των Τούρκων, μα τώρα είναι για σας. Αλλά η πεθερά μου ήθελε τη μάνα της. Όποιος πήγαινε εκεί τον ρώταγε για κείνη και τελικά έμαθε ότι ήταν στην Επτάλοφο. Πήγε στην Αστυνομία, πήρε το χαρτί-οι συγκοινωνίες τότες ήταν ελεύθερες- και έτσι ήρθε στο «Τενεκέ Μαχαλά»-έτσι λέγανε τη Θεσσαλονίκη τότε-και μένανε στα καπνομάγαζα. Με τσουβάλια χώριζε η μια οικογένεια απ την άλλη. Από τις κακουχίες το κοριτσάκι της πέθανε, ο άντρας της καθόλου δεν το είδε. Μετά την ανταλλαγή αιχμαλώτων τον αφήσανε, αλλά από την ταλαιπωρία και το ξύλο είχε αρρωστήσει η καρδιά του. Όταν έφτασε στη Θεσσαλονίκη, πήγε, τη βρήκε και ήρθανε στα Φιλαδέλφεια. Τότε τα Φιλαδέλφεια ήταν πλούσια, με μαγαζιά και αρχηγούς μορφωμένους. Ζούσαν σε αντίσκηνα μέχρι να γίνουν τα σπίτια. Τους δώσανε χωράφια και μια αγελάδα και έτσι άρχισαν να ζούνε». Μια ιστορία όπως την αφηγήθηκε η νύφη της κ.κυριακής Σιβρόγλου τη χαρά, την ευγένεια και την καλοσύνη των ανθρώπων του πρόσφυγες δεύτερης κι τρίτης γενιάς. Η Νέα Φιλαδέλφεια είναι ένα χωριό όμορφο, γιατί είναι το χωριό της ελπίδας. Γιατί οι Φιλαδελφιώτες σου αφηγούνται ιστορίες, για να κλαις με ένα γλυκόπικρο ζεστό χαμόγελο στα χείλη. Και αποφασίσαμε ότι θα ξανάρθουμε Η Βαρβαρίτσα Μυστήρια κι ανεξήγητα τα καμώματα της φύσης...τέτοιοι κι άνθρωποι μπροστά της. Η πιο περίεργη ιστορία της Νέας Φιλαδέλφειας ήταν αυτή της θείας της κυρίας Βαρβάρας. Μιας τυφλής κοπέλας, που ήρθε από τη Σμύρνη στα δεκατέσσερά της. Η ιστορία πάει κάπως έτσι και σταματάγύρω στο 59 Τις χρονιές της ξηρασίας στο χωριό, έβγαινε η τυφλή κοπέλα, φορεμένηλουλούδια και ανθούς. Αγνή σαν ήταν και με το κόσκινο για στέμμα την έραιναν νερό, όπως βρέχουν οι Υάδες με τα δάκρυα τη γη. Να βλαστήσει η γη λουλούδια, να γεννήσει τους καρπούς να τους πάρουν οι γυναίκες και στο κόσκινο να μπουν. Σ όλο το χωριό τη χόρευαν κι έλεγαν στη «μάνα», στη Παναγιά, στη Δήμητρα μια προσευχή. Τη κόρη την έλεγαν Βαρβάρα «Βαρβαρίτσα περπατεί, τα θεό παρακαλεί, για να βρέξει μια βροχή, μια βροχή καλή βροχή, για να γίνουν τα σιτάρια, τα σιτάρια, τα χορτάρια» Βουτιά στο παρελθόν η εκδρομή στη Νέα Φιλαδέλφεια Το Κελεσόγλειο Πνευματικό Κέντρο σφύζει καθημερινά από ζωή Νυχτέρια τα καλοκαίρια στις ανθισμένες αυλές με τους γηραιότερους και πιο μορφωμένους, να διαβάζουν παραμύθια και να διηγούνται ιστορίες από τα παλιά. «Ραδιόφωνο, τηλεόραση δεν είχαμε. Ένας γείτονάς μας, που ήξερε γράμματα, μας διάβαζε τον Aλέξιο και πώς αυτός είχε αγαπήσει μια κοπέλα. Και τόσο ωραία το λεγε, που εμείς κλαίγαμε, κι όλο κλαίγαμε» θυμούνται από τα παιδικάτα τους η κ. Κυριακή και η κ. Βαρβάρα. Περήφανες για την μικρασιάτικη καταγωγή και την κουλτούρα τους μας λένε για τους ανθρώπους τους: «Οι δικοί μας ήτανε του ποτηριού, καλοφαγάδες. Έτσι ήτανε μαθημένοι από την πόλη, κιμπάρηδες,όσα έρθουν και όσα πάνε. Και οι μανάεπισκέπτης, ξεκουράζει τα μάτια τους καθώς αμέτρητες κατακόκκινες παπαρούνες δίνουν μια άλλη ανοιξιάτικη νότα στην περιοχή

5 akmi Ο ΤΟΠΟΣ ΜΑΣ ΟΠΩΣ ΔΕΝ ΤΟΝ ΕΧΟΥΜΕ ΔΕΙ Αφιερώματα στο Μικρό Μοναστήρι Όταν φτάσαμε στο Μικρό Μοναστήρι το πρωί μιας Δευτέρας τίποτα δε θύμιζε τις εικόνες, που μπορεί, να πλάσει κανείς διαβάζοντας το μυθιστόρημα της Πηνελόπης Δέλτα «Στα μυστικά του βάλτου». Όμως όσο περνούσε η ώρα και γνωρίζαμε το χωριό και τους ανθρώπους του και ανακαλύπταμε ένα-ένα τα «μυστικά» του διαπιστώσαμε, πως παρότι οι συνθήκες άλλαξαν, ένα κομμάτι του βάλτου παραμένει εκεί, για να θυμίζει τους αγώνες των αρχών του αιώνα, που πέρασε και να κρατά ζωντανή την ιστορία Ρεπορτάζ: Μαριλένα Παπαγεωργίου, Βασούλα Γιακουμίδου - Βερροιώτου, Χριστίνα Σιδοπούλου Οι Ρουγκατσάρηδες του 63. Ο Λεωνίδας Μπότης, καπετάνιος τότε, θυμάται συγκινημένος: «Χορεύαμε 12 μέρες,να μαζέψουμε λεφτά, να χτίσουμε τον Άϊ-Δημήτρη» «Καλάμια παντού που πετάγονταν τέσσερα μετρά ψηλά σκεπάζοντας με το σφύριγμα και το μουρμούρισμα τους κάθε ύποπτο ψίθυρο» (Πηνελόπη Δέλτα, Στα μυστικά του βάλτου) Η κυρία Μαρία Ανατολικορωμυλιώτισα ήρθε νύφη στο χωριό από το Νέο Μοναστήρι Λάρισας. Παλιότερα το αντάμωμα γινόταν για να συναντηθούν τα προξενιά Μια φορά κι έναν καιρό Στη τόσων χρόνων ιστορία του το Μικρό Μοναστήρι και οι άνθρωποί του έζησαν πολλά. Αψηφώντας επιδρομές Τουρκοαλβανών κομιτατζήδων και φυσικά φαινόμενα οι κάτοικοι φίλιωσαν με τη λίμνη και δεν εγκατέλειψαν ποτέ το χωριό τους - ένα χωριό, που με επιμονή κρατούσαν στη ψυχή τους, ένα χωριό που θα φτιαχναν ακόμα και «με το ζόρι.» Έτσι και έγινε το παν «Ζορμπά» και έτσι το λεγαν μέχρι το 26 που έγινε το Μικρό Μοναστήρι. Όνομα φερμένο από το Μοναστήρι της Ανατολικής Ρωμυλίας. «Εβδομήντα εννιά οικογένειες προσφύγων ήρθαν από κει» κάποια χρόνια πριν. Ήταν στα 1950, όταν ομάδες Σαρακατσάνων έφτασαν στο χωριό. Κάπως έτσι δημιουργήθηκε ένα κράμα πολιτισμών και ανθρώπων. Ανθρώπων διαφορετικών, που όμως τους έτρεφε η ίδια γη. «Εμείς από την Ανατολική Ρωμυλία καλλιεργούσαμε τη γη, βαμβάκι, ρύζι, καλαμπόκι και λίγο σιτάρι. Οι ντόπιοι ασχολούνταν κυρίως με τα ζώα και το ψάρεμα. Και οι Σαρακατσάνοι, όταν ήρθαν την κτηνοτροφία ανέπτυξαν», αναφέρει ο πρόεδρος του πολιτιστικού συλλόγου Αθ. Γκακούδης. Άλλοι οι άνθρωποι, άλλες συνήθειες, άλλη κι η γλώσσα. «Οι ντόπιοι μιλούσαμε τα σώικα. Έτσι το λέμε εμείς. Μαζώματα ήταν, δεν τα γράφαμε, από στόμα σε στόμα πήγαινε», μας λέει ο επίτροπος της εκκλησίας Απ. Καρκαμάνης, για τη ντόπια διάλεκτο-ένα κράμα σλαβικής, μακεδονίτικης και τουρκικής. Ελληνικά, με προφορά βαριά και κομμένα φωνήεντα η γλώσσα των προσφύγων από την Ανατολική Ρωμυλία, σαν αυτά στο βιβλίο της Πηνελόπης Δέλτα. Ας αρχίσουν οι χοροί Στο αντάμωμα των τριών αυτών φυλών, συναντήθηκαν και τα διαφορετικά ήθη και έθιμα, που η κάθε μια κουβαλούσε. Ωστόσο, μέσα στον κύκλο του χορού και του χρόνου, που όλα τα απαλύνει, ενώθηκαν και γιόρτασαν αντάμα Η φωτιά ανάβει στις 23 του Δεκέμβρη στην πλατεία, για να γιορτάσει το χωριό τα «Κόλιαντρα». Έθιμο παλιό των ντόπιων, που θέλει τους κατοίκους, να χορεύουν και να γλεντούν σ ένα ατέλειωτο φαγοπότι. Αργά τη νύχτα φεύγουν παρέες παιδιών, για να «κλέψουν» τα προξενιά - τις αυλόπορτες δηλαδή, ανύπαντρων αγοριών και κοριτσιών κι ανταλλάσσοντάς τες, να τους ενώσουν. Το Μικρό Μοναστήρι αποχαιρετά τον παλιό χρόνο το βράδυ της Παραμονής με την Ανατολικορωμυλιώτικη «Καμήλα». Ένας νέος ντύνεται τη φτιαγμένη από κουρέλια φορεσιά της καμήλας και περνάει απ όλους τους δρόμους του χωριού. Γύρω του οι χορευτές προστατεύουν την καμήλα από τα πειράγματα, έως ότου 5 φτάσει στην πλατεία και πέσει κάτω συμβολίζοντας το χρόνο, που φεύγει. Ο «Ρογκατσάρικος» χορός κορυφώνει τα εορταστικά δρώμενα της περιόδου των Χριστουγέννων με τους «πολεμιστές», να παίρνουν την ευλογία του παπά στον παλιό ναό της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, μέσα από μία ιεροτελεστία χρόνων. Με το νταούλι και τους ζουρνάδες, να τους συνοδεύουν, σταυρώνουν με τα σπαθιά τους κάθε σπίτι του χωριού, κερνούνται χρήματα και φιλέματα και τιμώντας τον, επιτρέπουν στο σπιτονοικοκύρη, να σύρει πρώτος ένα και μόνο χορό, μπροστά ακόμα και απ τον «καπετάνιο». Μύρισε χωριό Στο Μικρό Μοναστήρι συναντήθηκαν γεύσεις ιδιαίτερες και περίεργες. Το ντόπιο γριβάδι, γλυκόψαρο της λίμνης των Γιαννιτσών, μαγειρεμένο στο ταψί με κρεμμύδια και κάσα ο προσφυγικός ταβάς, χοιρινό με λάχανο τουρσί και ρύζι και οι μπάχουρες, είδος λουκάνικου γεμάτο μυρωδικά. Με την αγάπη τους για το φαγητό, οι Ανατολικορωμυλιώτες διατηρούσαν στα κελάρια τους, ό, τι έπαιρναν απ το γουρούνι των Χριστουγέννων, για μήνες. Το φαγητό του Πάσχα είναι το γεμιστό με κρεμμύδια, ρύζι και εντόσθια αρνί, που σκεπασμένο με ζυμάρι ψήνεται σε σφραγισμένους με λάσπη πέτρινους φούρνους, που καιν αποβραδίς με φωτιές από βαμβακιές. Όταν όλοι γίνονται ένα Με ιστορία από το 1978 ο πολιτιστικός σύλλογος είναι το πιο ζωντανό κύτταρο του χωριού και συνδετικός κρίκος ανάμεσα στις τρεις διαφορετικές ράτσες, μιας και μέχρι την ίδρυσή του κατοικούσαν στον ίδιο τόπο, αλλά δεν ένωναν τις γιορτές τους, τα πανηγύρια, το χορό, τις ζωές τους. Η γραμματέας του συλλόγου Μαρία Μιχαλούδη αναφέρει, πως «γάμος ανάμεσα σε δύο διαφορετικές ράτσες δεν υπήρχε περίπτωση να γίνει μέχρι πριν κάποια χρόνια», ενώ δίπλα της ο Αθ. Γκακούδης συμπληρώνει: «Ενδεικτικό είναι ότι τα πανηγύρια γινόντουσαν ξεχωριστά στο χωριό, άλλο έκαναν οι ντόπιοι, άλλο οι Ανατολικορωμυλιώτες». Κύριο μέλημα του συλλόγου είναι να αναβιώνουν τα έθιμα ολονών. «Οι ράτσες εδώ μέσα δεν υπάρχουν. Ένας σημαντικός ρόλος του συλλόγου είναι και αυτός. Μέσα στο σύλλογο πρέπει και οι τρεις ράτσες να παντρεύονται.». Με τις τέσσερις χορευτικές ομάδες, το τμήμα μουσικής και ζωγραφικής, τη συμμετοχή του σε όλα τα έθιμα της περιοχής καθώς και σε ελληνικά και ξένα φεστιβάλ χορού, ο σύλλογος συμβάλει ουσιαστικά στην πολιτιστική ανάπτυξη του τόπου. Στο τέλος της μέρας η αίσθησή μας ήταν περίεργη. Ένα χωριό, καζάνι, γεμάτο ιστορίες, έθιμα και κουλτούρες αλλά και ερωτηματικά, που ίσως συζητήσουμε μιαν άλλη φορά Δεν ξέρουμε, αν κατακτήσαμε τα «μυστικά» του κάποιες σελίδες μας έμειναν κενές Για ένα πράγμα είμαστε σίγουρες. Το Μικρό Μοναστήρι είναι ένα χωριό γεμάτο ζωή και ανθρώπους φιλόξενους, που δε δίστασαν να μας ανοίξουν τις πόρτες των σπιτιών τους. Ο Ναός Κοιμήσεως της Θεοτόκου στο Μικρό Μοναστήρι Χτισμένη δίπλα στη λίμνη των Γιαννιτσών, εκεί όπου πέρασαν οι μεγάλοι μακεδονομάχοι, ο ναός της Κοιμήσεως της Θεοτόκου είναι αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής του Μικρού Μοναστηριού. Ρεπορτάζ: Μαριλένα Παπαγεωργίου - Βασούλα Βερροιώτου- Γιακουμίδου - Χριστίνα Σιδοπούλου Ο μεταβυζαντινός ναός της Κοιμήσεως είναι ακόμη και σήμερα λειτουργικός. Ο μεγαλύτερος φόβος του παπά και των κατοίκων είναι μήπως η ετοιμόρροπη σκεπή καταρρεύσει κατά τη διάρκεια της λειτουργίας Το τέμπλο της εκκλησίας, δημιουργία ενός τεχνίτη απ την Κωνσταντινούπολη, που μαθήτευσε στο Άγιο Όρος, στέκει εκεί απ το Τα υποστυλώματα μαρτυρούν το πέρασμα του χρόνου προσπαθώντας, να κρατήσουν όρθια μια ιστορία δύο αιώνων «Όλοι οι κάτοικοι έχουν έναν πόθο ψυχής για το ναό αυτό, μιλούν για την εκκλησία και κλαίνε» μας λέει ο ιερέας του χωριού Περικλής Καραγιάννης. Κι αυτό γιατί εδώ και χρόνια προσπαθούν μάταια να σώσουν το ναό που αργοπεθαίνει. Κολώνες που κλίνουν, η στέγη που στάζει, υποστυλώματα παντού σημάδια του χρόνου στην παλαιότερη εκκλησία της περιοχής. Κατά την Αρχαιολογική Υπηρεσία η Κοίμηση είναι μνημείο. Οι κάτοικοι, στην αγωνία τους, να διασώσουν το ναό και με όσα μέσα διέθεταν έκαναν μες την άγνοιά τους παρεμβάσεις, που ίσως δεν έπρεπε. Η Αρχαιολογική Υπηρεσία απαγόρευσε οποιαδήποτε άλλη ενέργεια, αφήνοντας όμως αναπάντητες τις αλλεπάλληλες αιτήσεις για άδεια αναστύλωσης. «Ας μας τη δώσουν και εμείς θα τη φτιάξουμε απ το υστέρημά μας, με δικά μας χρήματα» λένε όλο λαχτάρα οι Μοναστηριώτες τη στιγμή, που το ιστορικό μνημείο, γεμάτο ιερά κειμήλια βουλιάζει σ ένα γραφειοκρατικό κυκεώνα. Για τους περισσότερους η Κοίμηση της Θεοτόκου είναι το αξιοθέατο του χωριού. Για τους κατοίκους όμως είναι ο τόπος, που αναπαύουν τις ψυχές τους, η εκκλησία τους. Η Παναγία η Ελεούσα. Η παλαιότερη εικόνα του ναού, που χρονολογείται στα 1836, προστατεύεται σαν κόρη οφθαλμού και μόνο το Δεκαπενταύγουστο, μπορούν οι πιστοί να αντικρύσουν τη χάρη της. Το γάντι της Παναγίας και το στέφανο του Χριστού δωρεά των κατοίκων Τα βυζαντινά στέφανα ένωναν τις ζωές των πρώτων Μοναστηριωτών. Μαζί με το Ευαγγέλιο του 1831 κρατούνται φυλαγμένα ως ιερά κειμήλια

6 6 Κοινωνία Θεσσαλονίκη akmi ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΕΠΙΣΚΕΨΗ Οι σπουδαστές του ΙΙΕΚ ΑΚΜΗ στο ΜΚΘ Μετά από τρεις μετακομίσεις και τρεις αντίστοιχους εγκαινιασμούς, το Μουσείο Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης (ΜΚΘ) βγαίνει επιτέλους στο φως. Μια μπομπίνα που ξετυλίγεται, μια αμόρσα που μετράει από το 8 έως το 1, η διαδρομή του ελληνικού σινεμά σε σύστοιχες περιόδους, όσο να αρχίσει η τελική προβολή του τρισδιάστατου φιλμ (του πρώτου σε μουσείο της χώρας), ο τρόπος που κατασκευάζεται μια ταινία, όσο να «βγει στο φως». Όλα αυτά και ακόμα περισσότερα είδαν οι σπουδαστές των τμημάτων Δημοσιογραφίας και Ηχοληψίας στην εκπαιδευτική επίσκεψη που πραγματοποίησαν - μετά από πρωτοβουλία των καθηγητών τους - στον χώρο όπου οι καλλιτέχνες δημιουργούν. Ρεπορτάζ: Ειρήνη Τζιωμάκη Το Μουσείο Κινηματογράφου της Θεσσαλονίκης πειραματίζεται πάνω στους τρόπους με τους οποίους θα οδηγήσει τους επισκέπτες στη μαγεία του ελληνικού σινεμά, ξεκινώντας από τις πρώτες αμήχανες προσπάθειες των αρχών του 20ου αιώνα και φτάνοντας μέχρι τις ταινίες που παίζονται σήμερα στις αίθουσες. Καλεί τον επισκέπτη να περιηγηθεί όχι μια συλλογή αντικειμένων που σχετίζονται με το σινεμά, αλλά μια «συλλογή στιγμών θέασης». Χαμηλώνει τα φώτα και ξετυλίγεται μπροστά στον επισκέπτη σαν το φιλμ μιας ταινίας, που συγκροτείται από μικρές στάσεις -σεκάνς της ιστορίας του ελληνικού σινεμά. Εικόνες και ήχοι από δεκάδες προβολές, αφίσες, φωτογραφίες, αντικείμενα δεν εκτίθενται με την παραδοσιακή έννοια του όρου, αλλά συνεργάζονται για να δημιουργήσουν μια κινηματογραφική ψευδαίσθηση, μέσα στην οποία βουλιάζει βήμαβήμα ο επισκέπτης. Η γνώση σε σχέση με την επιστημονική καταγωγή του κινηματογράφου, την μετεξέλιξή του σε τέχνη και τις διαφορετικές εκφραστικές δυνατότητες που παρέχει, προέρχεται από μια έμμεση υ π ο β ο λ ή των επισκεπτών-μαθητών. Οι αρχές αυτές πηγάζουν από το γνώριμο «κίνημα της κριτικής σκέψης», το οποίο διαμόρφωσε αποφασιστικά τις σχέσεις νεαρών ατόμων-εκπαιδευτικού περιβάλλοντος από το 1980 και εφεξής. Προσπαθήσαμε να αναπτύξουμε το μουσείο και τα εκπαιδευτικά του προγράμματα τόσο στη βάση της βιωματικής προσέγγισης όσο και στη γνωριμία των νεαρών επισκεπτών με τις εργασίες οι οποίες πραγματοποιούνται πίσω από τους προβολείς, πίσω από το πεδίο της λάμψης που γνωρίζουμε καλά με την προβολή μιας ταινίας. Έτσι, προσπαθώντας να συνδέσουμε αυτά, καταλήξαμε στην περάτωση των εκπαιδευτικών προγραμμάτων με την προβολή τρισδιάστατης ταινίας ( 3 D), της πρώτης σε μουσείο της χώρας, μέσα από την οποία και με τη βοήθεια του δεκάχρονου αφηγητή Τάκη Μανάκια, γίνεται απόλυτα κατανοητή, έως απτή, η διαδικασία παραγωγής ενός φιλμ. Το Μουσείο Κινηματογράφου, με βάση τα προηγούμενα, οργανώνει εκπαιδευτικά προγράμματα για όλες τις βαθμίδες της σχολικής εκπαίδευσης. Κεντρικός άξονας των εκπαιδευτικών προγραμμάτων του ΜΚΘ είναι ο συνδυασμός εκπαίδευσης και ψυχαγωγίας, μια που το σινεμά εμπερικλείει στη φύση του τους δύο αυτούς παράγοντες, συνώνυμους των σύγχρονων μουσειολογικών πρακτικών. Τα προγράμματα διαρκούν περίπου 50 λεπτά και έχουν οργανωθεί λαμβάνοντας υπ όψη τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της κάθε ηλικίας και το αναλυτικό πρόγραμμα του Υπουργείου Παιδείας. Περιλαμβάνουν περιήγηση στον εκθεσιακό χώρο του μουσείου και προβολή ταινίας. Εξελίσσονται σε ομάδες των 20 ατόμων. για να φτιάξουμε στιγμές από το μέλλον... για να δώσουμε χώρο στην ελευθερία... για να πραγματώσουμε την άμεση δημοκρατία... για να κοινωνικοποιήσουμε την αντιεξουσία... Για όλους αυτούς και ακόμα περισσότερους λόγους, μετά τα γεγονότα του Δεκέμβρη του 08 ένα τσούρμο ανθρώπων αποφάσισε, να δημιουργήσει μια μικρογραφία της πόλης, όπως αυτή θα πρεπε, να είναι. Όπως θα πρεπε όχι σύμφωνα με τις επιταγές ενός αποσαθρωμένου κράτους ή μιας «κοινώς αποδεκτής» ηθικής, ενός ανεξέλεγκτου επιβεβλημένου καταναλωτισμού ή ενός ανεξέλεγκτα επιβαλλόμενου φόβου, μιας διαρκούς μάχης προάσπισης των όποιων κεκτημένων και συμφερόντων ή μιας αδιανόητης απάθειας και αδιαφορίας απέναντι σε ότι συμβαίνει δίπλα μας. Ρεπορτάζ: Μαριλένα Παπαγεωργίου Το «Μικρόπολις» φτιάχτηκε από ανθρώπους και για ανθρώπους, που λειτουργούν με γνώμονα την κοινωνική αλληλεγγύη και προσφορά, την έκφραση και τη δημιουργικότητα, την αυτοδέσμευση απέναντι στον κοινωνικό περίγυρο, με δομές αυτοδιαχείρισης, αυτόνομες και αντιιεραρχικές. Στο κτήριο της Βενιζέλου με Βασιλέως Ηρακλείου ο εθνικισμός, ο ρατσισμός, ο σεξισμός, ο πόλεμος και η κάθε μορφής εκμετάλλευση βρίσκουν απέναντί τους την αλληλεγγύη, την ανθρωπιά, την αυτοοργάνωση, την ελευθερία, τη δημοκρατία. Και για να προλάβουμε όσους σπεύσουν, να θεωρήσουν, ότι όλα τα παραπάνω δε σημαίνουν τίποτα περισσότερο από συναυλίες, πάρτυ, ποτά Στιγμιότυπα από το Μουσείο Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης Οι σπουδαστές των τμημάτων σε αναμνηστική φωτογραφία με τους καθηγητές τους Οι σπουδαστές κατά τη διάρκεια προβολής στην αίθουσα 3D του ΜΚΘ «Μικρόπολις», όπως θα πρεπε να ναι η πόλη και όλα τα συναφή όμορφα, που υποτίθεται, ότι αποτελούν τις μοναδικές δραστηριότητες όσων νέων σηκώνονται απ τον καναπέ τους, ας πούμε δυο λόγια για το τι είναι πραγματικά εφικτό, όταν ο άνθρωπος μπαίνει σε πρώτο πλάνο, όταν «η αξιοπρέπεια και η ζωή δεν έχουν ανάγκη από κανέναν πρωτοπόρο καθοδηγητή, για να μπορούν να αντιπαλεύουν τον παρόντα θάνατο». Με τη γενική συνέλευση του, να είναι ανοιχτή σε όλα, άτομα και ιδέες, και διαχειριστική, αποφασίζοντας για την εσωτερική λειτουργία και τις εκδηλώσεις του χώρου, ο «κοινωνικός χώρος για την ελευθερία Μικρόπολις» δεν είναι, ούτε και θέλει, να γίνει πολιτική ομάδα. Άλλωστε μέσα σ αυτόν λειτουργούν πλήθος άλλες πολύ πιο ουσιαστικές. Με ευαισθησίες, που απλώνονται από την πολιτική συνείδηση και αφύπνιση μέχρι την προστασία της άγριας πανίδας του τόπου, από τη μόρφωση, την ουσιαστική εκπαίδευση και την καλλιτεχνική δημιουργία μέχρι την αγάπη για τα παιδιά και την ευθύνη για το μέλλον τους και από την αλληλεγγύη στους «διωγμένους αυτού του κόσμου» ως την ουσιαστική βοήθεια προς αυτούς, το «Μικρόπολις» είναι ένας χώρος, όπου γίνονται πράγματα ουσιαστικά και με αποτέλεσμα. Ο καθένας μπορεί να ενταχθεί, να συμμετέχει ή να ενισχύει τις ομάδες, που λειτουργούν στο «Μικρόπολις». Η «Δράση για την Άγρια Ζωή», το «Εργαστήρι μουσικής τεχνολογίας», «Το εργαστήρι ελεύθερου μουσικού αυτοσχεδιασμού», η «Μουσική ομάδα», η «Ομάδα κεραμικής», η «Συνεργατική τροφίμων», η «Ομάδα προβολών η βιβλιοθήκη-αναγνωστήριο, το δωμάτιο υπολογιστών, ο συνδιαχειριζόμενος από παιδιά, γονείς και παιδαγωγούς παιδότοπος, το αυτοδιαχειριζόμενο καφενείο, το «Παρατηρητήριο για τα Δικαιώματα στο χώρο της Ψυχικής Υγείας» σε συνδυασμό με πλήθος εκδηλώσεων, παρουσιάσεων, συναυλιών, διαλέξεων και συζητήσεων, που πραγματοποιούνται, δίνουν στον κοινωνικό αυτό χώρο την ουσία και το λόγο της σύστασης και ύπαρξής του και τον καθιστούν αν μη τι άλλο ένα μέρος πολιτικών, πνευματικών και καλλιτεχνικών ζυμώσεων, που κέντρο έχουν τον άνθρωπο και την εξέλιξή του σε όλα τα επίπεδα. ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΡΙΣΗ ΚΑΙ ΝΕΟΛΑΙΑ Ξαναγίναμε μια μεγάλη παρέα Η οικονομική κρίση που μαστίζει την χώρα, φαίνεται πως έχει επηρεάσει σημαντικά τις συνήθειες της νεολαίας η οποία αναζητά εναλλακτικούς τρόπους διασκέδασης. Σε αυτόν, δεν συμπεριλαμβάνονται οι εβδομαδιαίες έξοδοι σε clubs ή οι μηνιαίες έξοδοι σε μπουζούκια καθώς επίσης ούτε και οι ατελείωτες ώρες στις καφετέριες. Τις καθημερινές στο σπίτι και τα σαββατοκύριακα για ένα ποτό έξω, αλλά και αυτό δεν είναι πάντα σίγουρο. Κάθε Παρασκευή η 20χρονη Ιωάννα φιλοξενεί τους φίλους στο σπίτι της όπου βλέπουν ταινίες, μαγειρεύουν και παίζουν επιτραπέζια παιχνίδια. Για εξόδους ή φαγητό από έξω δεν γίνεται ούτε λόγος. Η οικονομική κρίση «χτυπάει» όλες τις «πόρτες» χωρίς να ρωτά για τις ανάγκες κανενός. Ας δούμε όμως πως αντιμετωπίζουν οι νέοι την οικονομική κρίση. Ρεπορτάζ: Έλενα Κούση Αυξάνονται οι επισκέψεις στην γιαγιά και τον παππού Η Ιωάννα Λ, είναι τριτοετής φοιτήτρια Ιατρικών Εργαστηρίων στην Λάρισα. Έχει σκεφτεί να δουλέψει για να έχει ένα επιπλέον χαρτζιλίκι, αλλά οι αυξημένες απαιτήσεις της σχολής όσο περνάνε τα χρόνια όλο και μεγαλώνουν. Πράγμα που δεν αφήνει στην Ιωάννα χρόνο αλλά ούτε και οικονομικές απολαβές. «Ευτυχώς που υπάρχουν και τα bonus της γιαγιάς και του παππού και καταφέρνω να βγαίνω λίγο παραπάνω απ ότι υπολογίζω», αναφέρει η ίδια Μόδα από παλιά Σπιτικά πάρτυ και πάλι στο προσκήνιο Από τις αναφορές των φοιτητών καταλαβαίνουμε ότι ξαναζούμε τις παλιές εποχές. Αυτές που δεν είχαν πολλές εξόδους αλλά είχαν σινεμά, αυτές που είχαν πάρτυ αλλά σε κάποιο σπίτι και όχι σε in μαγαζί της πόλης, τις εποχές που χρησιμοποιούσαμε ταπεράκια με φαγητό της μαμάς και όχι έτοιμα fast food. «Από φέτος έχω αρχίσει να παίρνω φαγητό από το σπίτι. Ξεπαγώνω και τρώω. Περιορίζοντας το φαγητό από έξω» λέει ο 21χρονος Αποστόλης. Εκτός όμως από τα πάρτυ που έχουν την τιμητική τους εν όψει οικονομικής κρίσης, φαίνεται πως και το ίντερνετ κερδίζει αποδέκτες. «Πολλές φορές μένω στο σπίτι μου με φίλους μου ή και μόνος μου και παίζω παιχνίδια στο ίντερνετ ή συνομιλώ με φίλους και φίλες. Αυτό μου κοστίζει πολύ λιγότερο», τονίζει ο Βασίλης Λύρας τεταρτοοετής φοιτητής Λογιστικής. Αντίο shopping therapy Στα εμπορικά κέντρα η κίνηση είναι μειωμένη. Παρ όλα αυτά αυτό που σίγουρα δεν μπορεί να κοπεί από την μια μέρα στην άλλη είναι το shopping therapy. Η Βάσω τριτοετής φοιτήτρια Ιατρικών Εργαστηρίων στη Λάρισα αυτό που έκανε πριν και δεν κάνει τόσο συχνά τώρα είναι τα ψώνια. «Τα ψώνια μου φροντίζω να είναι συνήθως στις εκπτώσεις ή από κάποιο στοκ μαγαζί που συμφέρει πολύ» συμπληρώνει ο Αποστόλης Γ τριτοετής φοιτητής του τμήματος φιλολογίας στα Γιάννενα. Ενώ και ο Θάνος Π ο οποίος είναι ηλεκτρονικός μηχανικός και ηχολήπτης που παραμένει άνεργος δηλώνει πως έχει ελαττώσει τις εξόδους, τα ψώνια και άλλες δραστηριότητες. Που έκανε πριν και τώρα δεν έχει την δυνατότητα να τα κάνει. Χόμπυ και ταξίδια σε δεύτερη μοίρα Τα ταξίδια είναι ένα κομμάτι που όλοι οι φοιτητές στερούνται αφού το θεωρούν πολυτέλεια. «Θα ήθελα να μπορώ να πηγαίνω ταξίδια με την παρέα μου αλλά αυτό δεν είναι εφικτό. Αφού δεν θέλω να επιβαρύνω τους γονείς μου με επιπλέον έξοδα». Ο Αποστόλης και η Ιωάννα είναι λάτρεις των ταξιδιών αλλά είναι κάτι ανέφικτο, τουλάχιστον για τώρα. Τα χόμπυ είναι αυτά που έχουν γνωρίσει την μεγαλύτερη απώλεια, αφού από τα πρώτα πράγματα που εγκαταλείπουν οι νέοι όταν έχουν οικονομικές στενότητες είναι αυτά. «Θα ήθελα να κάνω snowboard, αλλά για να το κάνω αυτό πρέπει να πάω εκδρομή στα χιόνια. Περιττά έξοδα για τέτοιες μέρες» Δεν αλλάζω δεν αλλάζω Αυτή είναι μια μερίδα φοιτητών. Σαφώς υπάρχουν και οι αμετανόητοι νέοι που δεν αλλάζουν συνήθειες και δεν στερούνται πράγματα. Κάνουν ότι ακριβώς έκαναν και πριν. Και ο Θάνος αλλά και ο Βασίλης γνωρίζουν αυτή την μερίδα ανθρώπων και την βιώνουν καθημερινά αφού συναναστρέφονται με νέους που αρνούνται να αλλάξουν.

7 akmi Η «ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ» ΤΩΝ ΝΕΩΝ ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ ΤΟΥ 2011 Ο ορισμός του «νεοάστεγου» Άνδρας, ημεδαπός, ετών, με πανεπιστημιακές γνώσεις. Μεταξύ άλλων, μιλά άπταιστα μία ή δύο ξένες γλώσσες. Από κάποια λανθασμένη επιλογή ή από ένα γύρισμα της τύχης βρίσκεται στον δρόμο, απόκληρος της ζωής, δίπλα σε τοξικομανείς και μετανάστες! Επιμέλεια: Μαριλένα Παπαγεωργίου Κοινωνία Αθήνα 7 Αυτή είναι η «ταυτότητα» του «νεοάστεγου» των Αθηνών, όπως προκύπτει από τα στοιχεία της μη κυβερνητικής οργάνωσης «ΚΛΙΜΑΚΑ» και τις μαρτυρίες των ίδιων των φιλοξενούμενων του ξενώνα αστέγων στο Γκάζι. Η είδηση που ακολουθεί, πριν από λίγα χρόνια θα μπορούσε να χαρακτηριστεί σοκαριστική. Ένας άστεγος στον Ταύρο, που είχε βρει καταφύγιο από το κρύο σε έναν κάδο απορριμμάτων, διαμελίστηκε από απορριμματοφόρο. Όμως δυστυχώς, σήμερα, στην Ελλάδα του 2011 είναι συχνότερη από ότι νομίζουμς Κάθε χρόνο, δεκάδες συνάνθρωποί μας καταλήγουν στον δρόμο ή καταφεύγουν σε ξενώνες αστέγων που μπορούν ακόμη να σηκώσουν το οικονομικό βάρος της περίθαλψης και της σίτισής τους χωρίς ωστόσο να ξέρουμε μέχρι πότε ακόμα. Σε αυτούς όλο και πιο συχνά έρχονται να προστεθούν, ως ένα ακόμη θύμα της κρίσης, πολλοί Έλληνες, οι οποίοι ελλείψει δουλειάς και επειδή αδυνατούν να καλύψουν τις βασικές πάγιες ανάγκες τους, μένουν στον δρόμο και κοιμούνται στα παγκάκια. Περισσότεροι από οι Έλληνες άστεγοι Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα της οργάνωσης «ΚΛΙΜΑΚΑ», που προσφέρει υπηρεσίες σε ευπαθείς ομάδες, από δείγμα 200 ατόμων που δήλωσαν απώλεια στέγης μέσα στο 2010, το 80% των «νεοαστέγων» είναι άντρες ηλικίας μεταξύ 30 και 55 και άνεργοι. Επίσης, πολλοί είναι ναυτικοί που έμειναν χωρίς δουλειά, άνθρωποι υψηλότερης μόρφωσης και κοινωνικής στάθμης, όπως πτυχιούχοι που χρεοκόπησαν λόγω χρεών σε κάρτες ή δάνεια, αλλά και η λεγόμενη «γενιά των 700 ευρώ» που δεν έχει καμία υποστήριξη. Οι διαστάσεις που έχει πάρει τα τελευταία χρόνια το πρόβλημα των αστέγων είναι ορατές και στα συσσίτια των δήμων, όπου κάθε μεσημέρι ο κόσμος σχηματίζει ουρές. «Εκεί αποτυπώνεται ανάγλυφα η αύξηση, δεδομένου ότι έχουν αυξηθεί και οι Έλληνες» αναφέρει ο πρόεδρος του Ιδρύματος Αστέγων του δήμου Αθηναίων σε δηλώσεις του σε γνωστή εφημερίδα και συμπληρώνει: «Έχουν πληγεί αυτοί που μέχρι πρότινος αποκαλούσαμε «νοικοκυραίους». Πλέον ο άνθρωπος της διπλανής πόρτας έχει ανάγκη. Προ εξαμήνου είχαμε περίπου ημεδαπούς άστεγους στην Αθήνα. Ήρθε η ώρα η κοινωνία να δείξει το πρόσωπο της ανοχής και της αλληλεγγύης». Στις ουρές για τα συσσίτια Ο 50χρονος Κ.Κ. είναι ένας «κοσμογυρισμένος» άστεγος. Για εννέα χρόνια δούλευε σε κρουαζιερόπλοια και ταξίδευε σε όλον τον κόσμο, όμως έχασε το σπίτι του, με αποτέλεσμα να μείνει στον δρόμο. «Μπήκα εγγυητής και έχασα το σπίτι μου. Το έριξα λίγο και στην αλητεία και στο σορολόπ!» λέει ο ίδιος. Σύμφωνα με τον 50χρονο, τα τελευταία δύο χρόνια μένει σε ένα δωματιάκι του ξενώνα αστέγων στο Γκάζι και τα πρωινά δουλεύει στην ανακύκλωση. «Στην αρχή μάζευα κουτάκια αναψυκτικών για να βγάζω τα τσιγάρα μου. Έχω φάει κρύο εγώ στα παγκάκια... Έχω βάλει και στις τσέπες» εξομολογείται ενώ αμέσως μετά παραδέχεται ότι, όπως οι περισσότεροι άστεγοι, έτσι κι αυτός βίωσε τον ρατσισμό. «Δεν είναι όλοι οι άστεγοι πρεζόνια και μετανάστες. Έχει δημιουργηθεί λανθασμένη εικόνα για τους ανθρώπους που ζουν στον δρόμο. Κάποιοι πιστεύουν ακόμη ότι τους αρέσει να ζουν στους δρόμους» λέει ολοκληρώνοντας τη σκέψη του. Βοήθεια από αλλοδαπούς Ο Α.Ζ. γεννήθηκε στη Νότιο Αφρική από Έλληνα πατέρα και μητέρα ολλανδικής καταγωγής, η οποία τον εγκατέλειψε όταν ήταν δεκαπέντε χρόνων. Μετά τον θάνατο του πατέρα του έλαβε εντολή στράτευσης και ήρθε στην Ελλάδα για να υπηρετήσει τη θητεία του. «Στη Νότιο Αφρική σπούδασα εκτίμηση διαμαντιών, αλλά χρειάζονται πολλά χρήματα για να κάνεις μια τέτοια δουλειά. Αφού για πολύ καιρό δεν έβρισκα δουλειά ούτε στην Αθήνα ούτε στην Εύβοια, αποφάσισα να καταφύγω στην Πάτρα, με σκοπό να περάσω στην Ιταλία». Από κει ξεκινούν και τα προβλήματα. Όπως λέει, στην Πάτρα πολλοί τον περνούσαν για Αλβανό αλλά και ο ίδιος έκρυβε από τους άλλους μετανάστες ότι είναι Έλληνας. Τελικά κατάφερε να περάσει στο Μπάρι της Ιταλίας και για λίγο, έμεινε σε ένα εγκαταλειμμένο κτίριο μαζί με άλλους μετανάστες, αραβικής καταγωγής. Στη συνέχεια, ο δρόμος του τον οδήγησε σε έναν καταυλισμό του Ερυθρού Σταυρού, όπου συμβίωνε σε μία σκηνή με Μαροκινούς. Υστέρα από πολλές κακουχίες επέστρεψε στην Ελλάδα. «Πολύ συχνά στους δρόμους ένιωθα ότι έχανα την ανθρωπιά μου και δεν μπορούσα να πάρω και να δώσω αγάπη. Μία μέρα πήγα σε μία εκκλησία να ζητήσω φαγητό και ο ιερέας κυριολεκτικά με πέταξε έξω, νομίζοντας ότι είμαι λαθρομετανάστης. Όμως ένας άνθρωπος από το Αφγανιστάν με βοήθησε να επιζήσω. Με πήρε στο σπίτι του, όπου ζούσε με τους πέντε αδελφούς του. Ένιωθα πολύ θυμό, καθώς, αντί να με βοηθήσουν χριστιανοί, με βοήθησε ένας πολύ φτωχός Αφγανός μουσουλμάνος» καταλήγει ο Α.Ζ., ο οποίος ονειρευόταν να πιάσει μια αξιοπρεπή δουλειά, με καλές αποδοχές, αλλά αντ αυτού έμεινε στον δρόμο. «Μιλάω τέσσερις γλώσσες» Η ζωή του 34χρονου Μ.Κ. θα μπορούσε να είναι σενάριο. Παιδί εύπορης οικογένειας από την επαρχία, με σπουδές και μόρφωση, αποφάσισε πριν από μερικά χρόνια να έρθει στην Αθήνα για να βρει δουλειά. «Τελείωσα το Ανοικτό Πανεπιστήμιο, μιλάω άπταιστα δύο γλώσσες, αγγλικά και γερμανικά, και μπορώ να συνεννοηθώ στα ολλανδικά και τα σουηδικά. Για τέσσερα χρόνια εργαζόμουν ως ξεναγός με μισθό ευρώ, αλλά επειδή ήθελα μια εργασία αορίστου χρόνου, έπιασα δουλειά ως υπεύθυνος στη ρεσεψιόν ενός ξενοδοχείου» λέει. Για οχτώ χρόνια όλα πήγαιναν καλά στη ζωή του, ώσπου μια μέρα ο διευθυντής τού ανακοίνωσε την απόλυσή του. Τους επόμενους τέσσερις μήνες ζούσε σε ξενοδοχείο, όμως, όταν τελείωσαν τα χρήματα και ακόμα δεν είχε βρει δουλειά, αναγκάστηκε μείνει στον δρόμο, σε ένα παγκάκι στο Θησείο. Αν και η ζωή στον δρόμο ήταν πολύ δύσκολη, δεν μπορεί να συγκριθεί με τη σκληρότητα των ανθρώπων όπως ο ίδιος αναφέρει: «Όταν πήρα τηλέφωνο δυο-τρεις φίλους για να τους ζητήσω δανεικά, όλοι βρήκαν διάφορες προφάσεις για να μη μου δώσουν. Έτσι κατάλαβα ποιοι είναι οι πραγματικοί μου φίλοι». Τις τελευταίες τρεις εβδομάδες ο Μ.Κ. ζει στον ξενώνα φιλοξενίας της «ΚΛΙΜΑΚΑΣ», ενώ τα πρωινά βοηθάει στο εργαστήριο ανακύκλωσης χαρτιού της οργάνωσης. Παράλληλα, ψάχνει στις μικρές αγγελίες για δουλειά. Αν και έχει περάσει πολλά, δεν σκέφτεται ούτε για μία στιγμή να γυρίσει στο σπίτι του στην επαρχία, όπου τον περιμένει μια σίγουρη δουλειά. Εξάλλου, όπως λέει, η ίδια του η οικογένεια τού γύρισε την πλάτη επειδή διαφωνούσε με μία σχέση που είχε στο παρελθόν. Το παράπονό του είναι ότι ο κόσμος που δεν έχει ζήσει από κοντά το δράμα των ανθρώπων που κοιμούνται στον δρόμο, δεν μπορεί να τους καταλάβει: «Αν δεν ζήσεις στο πετσί σου την απόρριψη, δεν μπορείς να καταλάβεις» λέει και συμπληρώνει: «Ευτυχώς εγώ ήμουν από τους τυχερούς, καθώς έμεινα μόνο δυόμισι μήνες στον δρόμο».

8 8 Κοινωνία Αθήνα akmi Η ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΖΩΗΣ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΕΦΗΒΩΝ Μεγαλώνοντας στην Αθήνα Η δημοσιοποίηση ολοένα και περισσότερων περιστατικών εκδήλωσης βίαιας ή παραβατικής συμπεριφοράς ακόμη και στο χώρο του σχολείου, όπου το ρόλο του θύτη και του θύματος φέρουν ανήλικοι μαθητές εφηβικής ή ακόμα και προεφηβικής ηλικίας προκαλεί ανησυχία και ερωτηματι κά σχετικά με τη διάσταση και τα αίτια του φαινομένου σύμφωνα με έρευνα του Εθνι κού Κέντρου Κοινωνικών Ερευνών, και συγκεκριμένα του Ινστιτούτου Κοινω νικής Πολιτικής. Η έρευνα με τίτλο «Βία και παραβατική συμπεριφορά στη ζωή των μαθητών της Αθήνας», μέρος του Ερευνητικού Προγράμματος «Μεγαλώ νοντας στην Αθήνα-Ποιότητα Ζωής Παιδιών και Εφήβων», έρχεται στην επικαιρότητα για άλλη μια φορά με σκοπό να διερευνήσει το φαινόμενο, όπως αυτό εκδηλώνεται στην ευρύτερη περιοχή της Αθήνας, και τα ευρήματά της να χρησιμοποιηθούν πιλοτικά στην αποτελεσματική παρέμβαση των υπηρεσιών του δήμου για να καλύψει, αφενός μεν, τις ανάγκες της τοπικής κοινωνίας και, αφετέρου, να αποτελέσει τον πυρήνα για την εξάσκηση πολιτικής μέριμνας σε ολόκληρη τη χώρα. Αν και η έρευνα βρίσκεται ακόμη στη φάση επεξεργασίας των ευρημάτων της, σε μια πρώτη ανάγνωση οι ακόλουθοι στατι στικοί πίνακες που αφορούν στοιχεία για τα θύμα τα, τους θύτες, τους αμέτοχους θεατές, τη σεξουα λική παρενόχληση ή τα ζητήματα ένταξης στη σχο λική κοινότητα, καθώς και οι αναφορές διευθυντών και εκπαιδευτικών σχετικά με την παραβατική συμπεριφορά, αντικατοπτρίζουν την πραγματικό τητα. Η δειγματοληψία πραγματοποιήθηκε σε 101 σχολικές μονάδες πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθ μιας εκπαίδευσης (πλην των νηπιαγωγείων, όπου η έρευνα βρίσκεται σε εξελίξη). Τέλος, καταγράφο νται τα πρώτα πορίσματα όπως παρατίθενται από τη μία εκ των τριών συντονιστριών του Ερευνητικού Προγράμματος και διευθύντρια ερευνών του ΕΚΚΕ, η κ. Γίτσα Κοπαρίδη. Αξίζει τον κόπο να δώσουμε λίγη προσοχή. Θύματα: Οι μαθητές του δημοτικού δηλώνουν ότι έχουν υποστεί βία, σε μία ή περισσότερες μορφές, σε μεγαλύ τερα ποσοστά από ό,τι οι μαθητές του γυμνασίου/λυκείου. Ειδικά για τη σωματική βία, τα ποσοστά για τα παιδιά του δημοτικού είναι 37%, ενώ τα αντίστοιχα του γυμνασίου/λυκείου είναι 11%. Πράξεις «βίας» που δηλώνουν ότι έχουν υποστεί τα παιδιά. Με έχουν κατηγορήσει σε καθηγητές/συμμαθητές Επιμέλεια: Βασούλα Βερροιώτου - Γιακουμίδου Σύνολο Λύκειο/ΤΕΕ Γυμνάσιο Δημοτικό 358(18%) 38(9,7%) 57(11,5%) 263 (24%) Με έχουν κοροϊδέψει/βρίσει 927(46,8%) 111 (28,2%) 213(43%) 603 (55,2%) Με έχουν απειλήσει 282(14,2%) 1 8(4,6%) 65(13,2%) 199 (18,2%) Έχουν καταστρέψει δικά μου 287(14,5%) 1 7(4,3%) 72(14,6%) 198 (18%) αντικείμενα Με έχουν χτυπήσει 505(25,5%) 13(3,3%) 84(17%) 408 (37,4%) Με αποφεύγουν 329(16,6%) 57(14,5%) 68(13,8%) 204 (18,7%) Έχουν δει παιδί ή παιδιά να απειλούν/φοβερίζουν κάποιο άλλο Σύνολο δείγματος Λύκειο/ΤΕΕ Γυμνάσιο Δημοτικό Γενικά (53%) 206 (52,4%) 268 (54,3%) 583 (53,4%) (οπουδήποτε) Στο σχολείο 831 (42%) 166 (42,2%) 216 (43,7%) 449 (41%) Στη γειτονιά 477 (24%) 113 (28,8%) 131 (26,5%) 233 (21,3%) Σεξουαλική ενόχληση: Ως προς τη σεξουαλική ενόχληση, 19% των μαθητών του δημοτικού και 21 % των μαθητών του γυμνασίου/λυκείου αναφέρουν ότι «είναι σίγουροι ή νομίζουν» ότι έχουν προσεγγιστεί με σκοπό τη σεξουαλική ενόχληση. Μάλιστα, το 5% των μαθητών του δημοτικού και το 3% των μαθητών του γυμνασίου/λυκείου αναφέρουν ότι αυτό έγινε στο χώρο του σχολείου. Ποσοστά θετικών απαντήσεων στην ερώτηση «Ακούμε συχνά για παιδιά που τα παρασύρουν κάποιοι και τα ενοχλούν σεξουαλικά. Εσύ έχεις αντιληφθεί κάποιον να σε πλησιάζει με τέτοια πρόθεση;» Σύνολο δείγματος Λύκειο/ΓΕΕ Γυμνάσιο Δημοτικό Γενικά (οπουδήποτε) 403 (20,3%) 98 (24,9%) 99 (18,8%) 212 (19,4%) Στο σχολείο 87 (4,3%) 11 (2,8%) 18 (3,6%) 58 (5,3%) Στη γειτονιά 201 (10%) 55 (14%) 37 (7,4%) 109 (10%) Αναφορές διευθυντών/εκπαιδευτικών: Τόσο οι διευθυντές όσο και οι εκπαιδευτικοί δηλώνουν σε μεγάλο ποσοστό, πάνω από 60%, ότι στο σχολείο τους υπάρχει επιθετικότητα απέναντι σε αδύνατους/καινούριους/δυσπροσάρμοστους/διαφορετικούς μαθητές. Επίσης δηλώνουν ότι υπάρχει επιθετι κότητα προς τους εκπαιδευτικούς (18%). Αναφέρουν ακόμα επιθέσεις από εξωσχολικές ομάδες (29% των διευθυντών και 13% των εκπαιδευτικών). Ως προς την επιθετικότητα από αλλοδαπούς προς Έλληνες μαθητές και αντίστροφα, δηλώνονται περίπου τα ίδια ποσοστά, γύρω στα 30%, και για τις δύο περιπτώσεις. Εκτίμηση διευθυντών για τη συχνότητα περιπτώσεων παραβατικής συμπεριφοράς των παιδιών. Ποσοστά διευθυντών(%)που αναφέρουν: Περιπτώσεις παραβατικής συμπεριφοράς Πολλές Λίγες Καμιά Καταστροφή αντικειμένων που δεν τους ανήκουν 5, Κλοπές αντικειμένων που δεν τους ανήκουν» Εκδήλωση επιθετικότητας προς άλλα παιδιά (αδύνατα, καινούρια, δυσπροσάρμοστα, διαφορετικά) Εκδήλωση επιθετικότητας προς αλλοδαπούς Εκδήλωση επιθετικότητας από αλλοδαπούς προς Έλληνες Εκδήλωση επιθετικότητας προς εκπαιδευτικούς 18,6 81,4 (από Έλληνες και αλλοδαπούς 14, από αλλοδαπούς 4, από Έλληνες 1) Επιθέσεις στο σχολείο από εξωσχολικές ομάδες Θύτες: Ομολογούν ότι έχουν κάνει τα ίδια τα παιδιά πράξεις βίας σε ποσοστά που δεν διαφέ ρουν σημαντικά μεταξύ δημοτικού και γυμνασίου/λυκείου. Έχουν χτυπήσει άλλα παι διά: 13% και 11% αντίστοιχα. Έχουν απειλήσει άλλα παιδιά στο ίδιο ποσοστό, 5%. Πράξεις «βίας» που ομολογούν ότι έχουν κάνει τα ίδια σε άλλα παιδιά στο σχολείο. Τα έχω κατηγορήσει σε καθηγητές/συμμαθητές Σύνολο Λύκειο/ΤΕΕ Γυμνάσιο Δημοτικό 167 (8,4%) 16 (4,1%) 54 (11%) 97 (9%) Τα έχω κοροϊδέψει/βρίσει 437 (22%) 91 (23,2%) 125 (25,3%) 221 (20,2%) Τα έχω απειλήσει 95 (4,8%) 19 (4,8%) 26 (5,3%) 50 (4,6%) Τους έχω καταστρέψει δικά 61 (3%) 13 (3,3%) 1 7 (3,4%) 31 (2,8%) τους αντικείμενα Τα έχω χτυπήσει 245 (12,3%) 31 (8%) 69 (14%) 145 (13,3%) Τα αποφεύγω 324 (16,3%) 79 (20%) 84 (17%) 161 (14,7%) Αμέτοχοι θεατές: Ως προς τις πράξεις βίας που τα παιδιά δηλώνουν ότι έχουν βιώσει ως θεατές, 41 % των παιδιών του δημοτικού και 43% των παιδιών του γυμνασίου/λυκείου έχουν δει παιδί/παιδιά να απειλούν/φοβερίζουν άλλα παιδιά στο σχολείο 77% και 68%, αντίστοι χα, έχουν δει παιδί/παιδιά να χτυπούν άλλα παιδιά στο σχολείο. Έχουν δει αυτή τη χρονιά παιδιά να προκαλούν φθορές σκόπιμα στο χώρο του σχολείου, σε αντικείμενα που δεν τους ανήκουν: Λύκειο/ΤΕΕ Γυμνάσιο Δημοτικό Πολύ συχνά ή συχνά 48% 48% 34% Ποτέ 18,6% 22% 36,4% Έχουν δει παιδιά να χτυπούν κάποιο άλλο (διευκρινίστηκε το μονόπλευρο της δράσης) Σύνολο δείγματος Λύκειο/ΤΕΕ Γυμνάσιο Δημοτικό Γενικά (οπουδήποτε) (84%) 273 (69,5%) 429 (86,8%) 969 (88,7%) Στο σχολείο (73%) 231 (58,8%) 370 (75%) 845 (77,4%) Στη γειτονιά 614 (31%) 122 (31%) 185 (37%) 307 (28,1%) Ζητήματα ένταξης Προβλήματα ένταξης των αλλοδαπών αναφέρονται από το 16% των εκπαιδευτικών και το 1 7% των διευθυντών. Το 84% των μαθητών του δημοτικού και το 76% των μαθητών του γυμνασίου/λυκείου απαντούν ότι έχουν φίλους άλλης εθνικότητας. Επισημάνσεις Επισημαίνουμε ότι στην έρευνα αυτή το κάθε ζήτημα στη ζωή των παιδιών, όπως στην προκειμένη περίπτωση η παραβατικότητα, δεν διερευνάται μεμονωμένα, αλλά ως ένα στοιχείο της ζωής τους, πολυπαραγοντικής αιτιολογίας. Στόχος μας είναι να επεξεργα στούμε τα στοιχεία κατά σχολείο και κατά δημοτικό διαμέρισμα και, συνεκτιμώντας και άλλες μεταβλητές, να μπορέσουμε να επισημάνουμε σημεία αποτελεσματικής αλλά και έγκαιρης παρέμβασης (για την αντιμετώπιση του όποιου φαινομένου). Από την έρευνα αυτή αναδύονται θέματα που αξίζει να διερευνηθούν στη συνέχεια. Για παράδειγμα: Η μη ικανοποίηση των παιδιών από διάφορες διαστάσεις της ζωής. Η αντιμετώπιση της πολυπολιτισμικής κοινωνίας, που φαίνεται να μας βρίσκει απροετοίμαστους. Μιλάμε, συνήθως, για ενσωμάτωση και όχι για ένταξη. Ωστόσο οι ανάγκες ένταξης δεν αφορούν μόνο τους αλλοδαπούς, αλλά και τα ελληνόπουλα. Από τα στοιχεία, φαίνεται ότι η παραβατικότητα και η επαφή με τη βία υπάρ χουν, αλλά δεν είναι αναπόφευκτα στοι χεία στη ζωή των παιδιών. Βρέθηκαν σχολεία, σε αρκετά μεγάλο ποσοστό, άθικτα από τέτοιου είδους συμπεριφο ρές. Θα είναι πολύ χρήσιμο να ερευνη θεί ο τρόπος με τον οποίο επιτυγχανόταν κάτι που μπορεί από τα δεδομένα μας. Η έμφαση σε διαστάσεις πέρα από την εκπαίδευση, που αφορούν την καλλιέρ γεια, την αγωγή, την ευρύτερη παιδεία των παιδιών. Η ανάγκη για περισσότερη ψυχολογική και κοινωνική στήριξη των παιδιών και της οικογένειάς τους. Η ανεπάρκεια δομών, ακόμη και θεσμο θετημένων, για την εξυπηρέτηση παι διών με κινητική ή άλλη αναπηρία ή πρόβλημα. Το ιστορικό της έρευνας Την πραγματοποίηση της Έρευνας «Μεγαλώνοντας στην Αθήνα-Ποιότητα Ζωής Παι διών και Εφήβων» ζήτησε από το ΕΚΚΕ το Δημοτικό Συμβούλιο Αθηναίων, με ομόφω νη απόφασή του, μετά από εισήγηση της αρμόδιας αντιδημάρχου κ. Ήρας Βαλσαμάκη-Ράλλη (αρμόδια για τη σχολική μέριμνα) και χρηματοδοτήθηκε από το υπουργείο Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης τον Απρίλιο του Το Ερευνητικό Πρόγραμμα διεξήγαγε Ερευνητική Ομάδα του Ινστιτούτου Κοινωνικής Πολιτικής, ενώ για το τμήμα της μελέτης που αφορά την προσχολική ηλικία, συνεργά στηκε Ερευνητική Ομάδα από το Πανεπιστήμιο Αθηνών (τμήμα Εκπαίδευσης και Αγω γής στην προσχολική ηλικία).

9 akmi ΚΑΛΟΚΑΙΡΙΝΗ ΒΟΛΤΑ ΣΤΟ ΜΟΝΑΣΤΗΡΑΚΙ Καθημερινές αποδράσεις μέσα στην πόλη Το Μοναστηράκι είναι μια από τις γραφικότερες περιοχές της Παλιάς Αθήνας. Πρόκειται για μια ιστορική συνοικία με χαρακτηριστικό της τους στενούς δρόμους και τα μικρά κτίρια που παραπέμπουν στην οθωμανική κυρίως διάθρωση της πόλης. Έχει συνδέσει το όνομά του με το παραδοσιακό παζάρι, το γνωστό γιουσουρούμ, που για πολλά χρόνια γινόταν κάθε Κυριακή στην πλατεία Αβησσυνίας. Από τα χαράματα οι μικροπωλητές άπλωναν την πραμάτειά τους στους υπαίθριους πάγκους. Ακόμη και τα καταστήματα που βρίσκονταν στους από την πλατεία δρόμους (Ηφαίστου, Πανδρόσου, Αδριανού, Αγίου Φιλίππου, Άστιγγος, Θησείου και Ερμού) παρέμεναν ανοιχτά. Επιμέλεια: Μαριλένα Παπαγεωργίου Κοινωνία Αθήνα 9 Εκεί, μπορούσε κάποιος να βρει και να αγοράσει τα πάντα σε αρκετά συμφέρουσες τιμές. Παλιά ρούχα, παπούτσια, οικιακά είδη, έπιπλα, βιβλία, μπρούτζινα και ασημένια αντικείμενα, παραδοσιακά μουσικά όργανα και αντίκες. Στο πλαίσιο των προσπαθειών που γίνονται για την αναβάθμιση της περιοχής, το παραδοσιακό παζάρι έχει καταργηθεί. Η ατμόσφαιρα όμως της περιοχής δεν έχει αλλάξει καθόλου. Στο Μοναστηράκι λειτουργούν οι περισσότερες αντικερί της Αθήνας, παλαιοπωλεία και πλήθος καταστημάτων με τόσο συγκεχυμένα εμπορεύματα που δυσκολεύεται κανείς να προσδιορίσει την κατηγορία που ανήκουν. Είναι γεγονός ότι σε αυτά τα καταστήματα πολλά από τα οποία στεγάζονται σε αναπαλαιωμένα κτίρια παλιών κατοικιών, μπορεί να βρει κανείς πραγματικούς θησαυρούς. Αντίκες ανεκτίμητης αξίας σε κάποιο σκονισμένο ράφι, παρέα με οικογενειακά κειμήλια που κάποιος ξεπούλησε σε τιμή ευκαιρίας, αλλά και αντικείμενα φαινομενικά άχρηστα που ποτέ δεν ξέρεις τι θα απογίνουν. Όλα λένε οι παλαιοπώλες έχουν τον αγοραστή τους. Σεργιανίζοντας στα στενά δρομάκια θα εντυπωσιαστείτε από την αντίφαση που επικρατεί σ αυτές τις γειτονιές. Δίνουν την αίσθηση της παρακμής και της εγκατάλειψης. Κι όμως είναι από τους πιο εμπορικές και πολυσύχναστες περιοχές της πόλης. Στο Μοναστηράκι λειτουργεί κι ένας από τους πιο πολυσύχναστους σταθμούς μετρό της πόλης. Ο αναπαλαιωμένος νεοκλασικός σταθμός του μετρό είναι ένας από τους παλαιότερους της γραμμής 1, Πειραιάς Κηφισιά και αποτελεί την αφετηρία της γραμμής 3, Μοναστηράκι Δουκίσσης Πλακεντίας. Η είσοδος του σταθμού βρίσκεται στην ιστορική πλατεία Μοναστηρακίου, ενώ γύρω του εκτείνονται οι γραφικότεροι και συνάμα πιο εμπορικοί δρόμοι της επονομαζόμενης παλιάς Αθήνας. Ανδριανού, Πανδρόσου, Ηφαίστου, είναι οι πιο πολυσύχναστοι, στους οποίους μπορεί κανείς να βρει και να αγοράσει τα πάντα. Κυριακή πρωί Eίναι μια απόλαυση να πηγαίνεις την Κυριακή το πρωί μια βόλτα στο Μοναστηράκι όπου οι πάγκοι των μικροπωλητών έχουν στηθεί στο πεζοδρόμιο και περιμένουν τους πελάτες. Κάποιοι το κάνουν ως παράδοση να κατεβαίνουν βόλτα εδώ τα κυριακάτικα πρωινά. Με κατάληξη κάποιο ουζερί στου Αέρηδες. Ήρθαμε αναζητώντας να βρούμε και να πάρουμε ένα μαγιό για το θαλασσινό μπάνιο μας. Στο Μοναστηράκι και τα μαγαζιά βγάζουν έξω, σε πάγκους, την πραμάτεια τους. Μόνο έτσι μπορούν να ανταγωνιστούν τους κυριακάτικους ανταγωνιστές τους. Όλοι προσπαθούν να σε πείσουν ότι διαθέτουν τα καλύτερα. Είτε είναι παλαιοπώληδες με εξαιρετικά σπάνια αντικείμενα «ξεχασμένα» στο χρόνο, είτε διαθέτουν εκείνα τα φτηνά CD, DVD που διακινούνται μέσα από τις εφημερίδες. Να μην έχεις το άγχος του χρόνου και να «χαζεύεις» είναι φοβερό. Βήμα βήμα, μιας και κόσμος είναι πολύς και είναι αντικειμενικά δύσκολο να περπατάς ανάμεσα στους πάγκους που έχουν στηθεί εντελώς πρόχειρα για αυτή τη μέρα μόνο. Εδώ οι πελάτες έχουν διαπολιτισμική καταγωγή. Στη σκιά της Ακρόπολης, όπου ο τουρισμός επιβάλει να είναι ανοιχτά κυριακάτικα, όσοι έχουν «ξεχάσει» να ψωνίσουν μέσα στην εργάσιμη εβδομάδα, θα το βρουν εδώ. Το παζάρι συνεχίζεται στον πεζόδρομο που ξεκινά από το σταθμό του ΗΣΑΠ στο Θησείο και φτάνει ως την Πειραιώς. Κι εδώ θα βρεις τα πιο απίστευτα πράγματα. Από μεταχειρισμένα ρούχα και παπούτσια μέχρι ότι μπορείς να φανταστείς Βρήκαμε τα μαγιό, τα πήραμε και φύγαμε. Προλάβαμε όμως να πάρουμε και μερικές φωτογραφίες για να σας μεταφέρουμε το κλίμα που επικρατεί. Το αποφάσισαν και θα το κάνουν! Την απόσταση των 504 χιλιομέτρων που χωρίζει την Αθήνα από τη Θεσσαλονίκη αποφάσισαν να καλύψουν 13 άτομα στο άμεσο μέλλον. Το εντυπωσιακό όμως δεν είναι αυτό. Είναι το ότι σκοπεύουν να το κάνουν πάνω σε δύο ρόδες που δεν θα είναι αυτοκινήτου ή μηχανής, ούτε καν ποδηλάτου. Και, ασφαλώς, δεν θα πληρώσουν διόδια! Τα 13 άτομα που θα καλύψουν τα 504 χιλιόμετρα της διαδρομής (τέσσερα από τη Θεσσαλονίκη και εννέα από την Αθήνα), θα ταξιδέψουν πάνω...στα πατίνια τους, ξεκινώντας ένα εγχείρημα χωρίς προηγούμενο στην Ελλάδα. Πρόκειται για δύο κοπέλες και 11 άντρες, μέλη του υπό αναγνώριση αθλητικού σωματείου «Ώθηση», που θα ξεκινήσουν στις 31 Ιουλίου από το Καλλιμάρμαρο και θα τερματίσουν στον Λευκό Πύργο στις 6 Αυγούστου, έχοντας διανύσει πάνω από χιλιόμετρα ημερησίως. Είναι στην πλειοψηφία τους ιδιωτικοί υπάλληλοι, ηλικίας ετών και έμπειροι αθλητές, που προετοιμάζονται αρκετό καιρό. Οι τολμηροί «εξερευνητές» ξεκινούν το ταξίδι τους με το όνομα «Ώθηση-Extreme 504 km», με έναν και μόνο -όπως λένε- στόχο: Να αναδείξουν την τριπλή χρησιμότητα των πατινιών ως μεταφορικού μέσου στις δοκιμαζόμενες από το κυκλοφοριακό ελληνικές πόλεις, ως εναλλακτικού τρόπου αερόβιας άθλησης (ο τροχοπεδιλιστής εκτιμάται ότι «καίει» θερμίδες σε μισή ώρα άσκησης) και ως ευχάριστου χόμπι. Και φυσικά, να συνδράμουν στην προσπάθεια των ποδηλατών ανά την Ελλάδα για τη δημιουργία δρόμων κατασκευασμένων ειδικά για εναλλακτικά μέσα μεταφοράς, όπως τα ποδήλατα και τα πατίνια.

10 10 akmi ΠΟΛΕΜΙΚΟΙ ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΤΕΣ, ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΙ ΚΑΙ ΦΩΤΟΡΕΠΟΡΤΕΡ ΣΤΙΣ ΕΜΠΟΛΕΜΕΣ ΖΩΝΕΣ Εκτελώντας το καθήκον Ηρωισμός ή υπέρμετρη φιλοδοξία, προπαγανδιστικά όργανα ή ορκισμένοι υπηρέτες της συνείδησής τους, ανθρώπινες ζωές ταγμένες σε μια ιδέα ή χαμένες γι αυτήν, γεωπολιτικά συμφέροντα, βραβεία ή στο τέλος-τέλος καμία αναγνώριση; Κάπου ανάμεσα στον πόνο και τη δεοντολογία, την οδύνη και την ενημέρωση, τη λαχτάρα για την αλήθεια και την αγωνία για την ίδια την επιβίωση βρίσκεται ο πολεμικός ανταποκριτής. Της Μαριλένας Παπαγεωργίου Ο βραβευμένος Ελληνοαμερικανός φωτογράφος του πρακτορείου Getty Κρις Χόνδρος Κρις Χόνδρος και ο Βρετανός Τιμ Χεθέρινγκτον, συν-σκηνοθέτης του προταθέντος για Όσκαρ πολεμικού ντοκιμαντέρ «Restrepo» έχασαν τη ζωή τους Μεγάλη Τετάρτη 20 Απριλίου 2011 στη Λιβύη όταν η ομάδα τους χτυπήθηκε από βλήμα όλμου στην Λεωφόρο Τρίπολης Ο Γιώργος Κοίλιαρης, δημοσιογράφος της ΝΕΤ. Το 2008, τραυματίστηκε και υπέκυψε στη διάρκεια αποστολής στο Αφγανιστάν. Ο Γιώργος Κοίλιαρης είχε εκφράσει μοναδική φορά στους συναδέλφους του φόβο και αυτός αφορούσε στη συγκεκριμένη αποστολή στο Αφγανιστάν, καθώς, ήταν η πρώτη φορά που ο μάχιμος ρεπόρτερ θα έφευγε χωρίς στρατιωτική κάλυψη «Η αλήθεια είναι το πρώτο θύμα του πολέμου», θύμιζε η Γερμανίδα ευρωβουλευτής των Πρασίνων, Barbara Lochbihler στην κοινή ακρόαση που οργάνωσαν οι επιτροπές Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και Εξωτερικών Υποθέσεων στις 2 Μαΐου, παραμονή της Παγκόσμιας Ημέρας Ελευθερίας του Τύπου. Και ακολουθεί πλήθος άλλων θυμάτων, μέσα σ αυτά και δημοσιογράφοι, φωτογράφοι, οπερατέρ -παρ όλη τη νομοθεσία που τους προστατεύει- και όχι πάντα «κατά λάθος»... Το 2006 χαρακτηρίστηκε «παγκοσμίως η χειρότερη χρονιά από πλευράς βίας και θανάτων για τον κόσμο των Μ.Μ.Ε.» με εκατό δημοσιογράφους, να έχουν χάσει τη ζωή τους και το Ιράκ, να έχει ανακηρυχθεί ως η πιο φονική χώρα, σύμφωνα με έκθεση της Διεθνούς Ομοσπονδίας Δημοσιογράφων. Δεκαοκτώ είναι οι βεβαιωμένοι θάνατοι πολεμικών ανταποκριτών σε όλο τον κόσμο, ενώ άλλοι 151 έχουν βρεθεί στη φυλακή εκτελώντας το καθήκον τους μόνο τους πρώτους μήνες του Τα Ηνωμένα Έθνη έχουν υιοθετήσει σειρά ψηφισμάτων για την προστασία των δημοσιογράφων (και όλων των αμάχων) στις εμπόλεμες ζώνες ενώ η Διακήρυξη του Μεντεγίν (2007) της UNESCO καλεί όλες τις κυβερνήσεις να μην αφήσουν χωρίς πλήρη διερεύνηση τις επιθέσεις κατά δημοσιογράφων. Από πλευράς ΕΕ, η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης έχει ήδη περισσότερες από 40 δράσεις σε εξέλιξη για την προστασία της ελευθερίας έκφρασης και της ελευθερίας του Τύπου εκτός ΕΕ. Σημειωτέον, ότι παρ όλα αυτά ποτέ κανείς δεν έχει βρεθεί ενώπιον της δικαιοσύνης κατηγορούμενος για θάνατο πολεμικού ανταποκριτή... Τότε και τώρα Από το Νίκο Καραντινό και την κάλυψη του ολοκαυτώματος στο Δίστομο από τους Γερμανούς, μέχρι το Σπύρο Μελά, τον Παύλο Παλαιολόγο και 39 ακόμα δημοσιογράφους στο αλβανικό μέτωπο και από το Νίκο Καρβούνη, πολεμικό ανταποκριτή την περίοδο των Βαλκανικών πολέμων μέχρι τον Κώστα Βιδάλη, που δολοφονήθηκε καλύπτοντας την Εθνική Αντίσταση η ελληνική δημοσιογραφική οικογένεια έχει, να επιδείξει, από την προ τηλεόρασης ακόμα εποχή, σπουδαίους πολεμικούς ανταποκριτές. Στο βιβλίο Ήταν κάποτε ένας πόλεμος (επιμελητής του τόμου ο Αγαμέμνονας Φαράκος) που συνοψίζει την ιστορία των Ελλήνων πολεμικών ανταποκριτών στο αλβανικό μέτωπο, το κείμενο του Αλέκου Λιδωρίκη για τον 60χρονο τότε Σπύρο Μελά, όταν τον συνάντησε στην Πρεµετή, που µόλις είχε καταληφθεί από τον Ελληνικό Στρατό, ίσως μας φέρει λίγο πιο κοντά στα συναισθήματα και την ψυχοσύνθεση κάθε πολεμικού ανταποκριτή: «Ο Σπύρος Μελάς (µε την ιδιό- τυπη, αλλοπρόσαλλη ιδεολογικά αλλά και πολύ συχνά συναρπαστική, απρόσμενα τολμηρή, προσωπικότητά του) ήταν µία έκπληξη για µένα όταν απαντηθήκαµε στην Πρεµετή. «Ναι, ορέ...», µου είπε. «Αισθάνομαι πολεμιστής αυτή την ώρα! Και αισθάνομαι παιδί» (είχε περάσει τα εξήντα). «Και µάχοµαι µε το καλέµι µου και µε τον θάνατο κάθε ώρα, κάθε στιγµή!». Υπερβολές του µάστορα της πένας, αμφιλεγόμενου Νέστορα της τότε λογοτεχνίας µας; Όχι! Γιατί έτσι µαχόµαστε όλοι Γιατί χωρίς εµείς οι δημοσιογράφοι να είµαστε στην πρώτη γραµµή, χωρίς την ετικέτα του παλικαριού στα µέτωπά µας, παίζαµε µε τον κίνδυνο αδιάκοπα». Από τότε έχουν αλλάξει πολλά. Η μορφή των Μ.Μ.Ε,, οι τρόποι διάδοσης της πληροφορίας, ο ίδιος ο πόλεμος. Αυτό που δεν έχει αλλάξει είναι ο κίνδυνος και η ανάγκη για έγκυρη και σοβαρή ενημέρωση- ίσως μάλιστα αυτή η τελευταία να χει γίνει κάτι παραπάνω από επιτακτική. Αυτήν ακριβώς την ανάγκη για την επικοινωνία μιας αλήθειας αδέσμευτης και ελεύθερης υπηρετούσε και ο κατά συνείδηση ελεύθερος επαγγελματίας (freelancer) δημοσιογράφος-πολεμικός ανταποκριτής Ιάσων Αθανασιάδης, όταν στις 17 Ιουνίου του 2009 συνελήφθη στην Τεχεράνη από τις ιρανικές αρχές με την κατηγορία της κατασκοπίας. Ο διεθνώς καταξιωμένος ανταποκριτής, που κάλυπτε για λογαριασμό της εφημερίδας Washington Times το ρεπορτάζ της διεξαγωγής των προεδρικών εκλογών του Ιράν και βρέθηκε για 19 ημέρες στις φυλακές του Εβίν, έχει σε συνέντευξή του δηλώσει: «Δεν μου επέτρεψαν να μιλήσω με τους γονείς μου ή με οποιονδήποτε άλλον κατά τη διάρκεια της φυλάκισής μου. Μόνο με τον πρέσβη, τον κ. Γαριλίδη, μίλησα μια φορά για δέκα λεπτά. (...)Δεκαεννέα μέρες έμεινα σ ένα κελί, στην απομόνωση, χωρίς στρώμα, χωρίς τίποτα. Ένα άδειο κελί με μια κουβέρτα. Κοιμόμουνα κάτω στο πάτωμα, πάνω στην κουβέρτα. Έτρωγα μια φορά τη μέρα(...)και τούτο σκόπιμα, ώστε να συνηθίσει το σώμα μου σε περίπτωση που με πήγαιναν για δίκη, οπότε και θα άρχιζα απεργία πείνας.(...) Μάλλον η χειρότερη εμπειρία, που πέρασα από ψυχολογικής πλευράς ήταν, όταν με απελευθέρωσαν, για να με συλλάβουν αμέσως μετά. Εκεί πραγματικά φοβήθηκα». Η ιστορία του Ιάσονα Αθανασιάδη είναι μία από τις αμέτρητες ιστορίες πολεμικών ανταποκριτών, που έχουν κινδυνέψει ή και χάσει τη ζωή τους την ώρα του καθήκοντος και που δυστυχώς, γιατί αξίζουν και θα πρεπε, να αναφερθούν μία προς μία, είναι αδύνατο να εκθέσουμε (τουλάχιστον όχι σ αυτό το κείμενο). Άνθρωποι του δρόμου Αυτό όμως, που πρέπει οπωσδήποτε και για πολλούς αν και όχι πάντα ευνόητους λόγους, να υπογραμμιστεί είναι το γεγονός, ότι μόνο λίγες δεν είναι οι φορές, που ο πολεμικός ανταποκριτής από «εργάτης» της είδησης γίνεται απλά ένα «μέσον» προς διάδοση και ένα είδος προς εκμετάλλευση από τους μεγάλους ή μικρότερους παίκτες της διεθνούς σκακιέρας. Και δεν αναφερόμαστε σε όσους-γιατί φυσικά υπάρχουν κι αυτοί- που κατ επιλογή εξυπηρετούν, όσους έχουν επιλέξει να υπηρετούν...αλλά για τους ανθρώπους εκείνους, που κατά συνείδηση ανταλλάσσουν την ηρεμία και την ασφάλεια του σπιτιού των 100 τερταγωνικών μέτρων και του γωνιακού γραφείου με τη φωτιά, τις βόμβες, τα ακρωτηριασμένα κορμιά, το θάνατο...

11 akmi 11 Στην πρώτη παράγραφο του κειμένου του Ο μύθος της αντικειμενικότητας στη διάδοση της είδησης, που περιλαμβάνεται στο βιβλίο Οι ειδήσεις του πολέμου και ο πόλεμος κατά της είδησης, ο Κώστας Βαξεβάνης γράφει: «Υπάρχει η θεωρία πως στον έρωτα και στον πόλεμο λέγονται τα μεγαλύτερα ψέματα. Στην πρώτη περίπτωση ένας δημοσιογράφος μπορεί να υπογράψει, όπως και κάθε άνθρωπος, μια ερωτική απογοήτευση. Στον πόλεμο ο δημοσιογράφος μπορεί να καθορίσει, όσο λίγοι, την τραγωδία. Πόλεμοι βέβαια γίνονται και χωρίς τους δημοσιογράφους. Κανένας πόλεμος όμως δεν έγινε τα τελευταία τριάντα χρόνια χωρίς να περιλαμβάνει στα επιτελικά του σχέδια ένα πρόγραμμα «χρήσης» των δημοσιογράφων». Και για του λόγου το αληθές παρακάτω, παραθέτωντας μια από τις εμπειρίες του, συμπληρώνει: «Το 1999, σε ένα ντοκιμαντέρ που έκανα για τα δέκα χρόνια από την πτώση του Τσαουσέσκου στη Ρουμανία, ο ίδιος ο πρόεδρος Ιόν Ιλιέσκου -και ηγέτης της εξέγερσης του 89- παραδέχτηκε σε συνέντευξη που μου παραχώρησε ότι, παρά την καταπίεση του καθεστώτος, η ανατροπή ίσως να μην είχε γίνει αν δε μεταδιδόταν μια ψεύτικη είδηση. Τα διεθνή δίκτυα είχαν μεταδώσει πως στην Τιμισοάρα οι δυνάμεις ασφάλειας του Τσαουσέσκου σκότωσαν χιλιάδες κόσμο στη διάρκεια μιας ειρηνικής διαδήλωσης. Η «είδηση» της σφαγής ξεσήκωσε του κόσμο σε όλη τη Ρουμανία. Πολύ αργότερα αποκαλύφθηκε πως δεν υπήρχε καμία εκατόμβη νεκρών, αλλά μια διογκωμένη πληροφορία. Ο Τσαουσέσκου όμως είχε πέσει». Η αλήθεια είναι, ότι το να γράφεις σαν νέα και εκολαπτόμενη δημοσιογράφος ένα θέμα για τους πολεμικούς ανταποκριτές είναι όσο τιμητικό άλλο τόσο άβολο και εξοργιστικό. Τιμητικό γιατί περνά απ τα δάχτυλα και το στυλό σου λίγη απ τη ζωή αυτών των ανθρώπων, που θαυμάζεις, και έρχεσαι ένα τόσο δα βηματάκι πιο κοντά στο τί μπορεί να σκέφτονται και να νιώθουν όταν βρίσκονται εκεί, που κανείς δε θέλει να είναι. Άβολο γιατί κάπου μέσα σου ντρέπεσαι που θες να λέγεσαι και δημοσιογράφος, αλλά τουλάχιστον θα προσπαθήσεις μέχρι εκεί που φτάνει το πάπλωμά σου (ίσως και λίγο παραπάνω...). Εξοργιστικό γιατί πολλοί πολλοί άλλοι -άγγελοι και αρχάγγελοι της πληροφορίας και των ΜΜΕ- δεν ντράπηκαν ποτέ! Η δημοσιογραφία σήμερα Ίσως, στους ζοφερούς καιρούς που ζούμε και που ο κόσμος δικαιολογημένα έχει απαξιώσει το δημοσιογραφικό λειτούργημα, πολύ απλά γιατί για κάποιους δεν είναι προ πολλού λειτούργημα, να πρέπει κάτι να πάρουμε μέσα μας από την επιλογή αυτών των ανθρώπων, έστω κι αν δεν είναι η δική μας. Οι πολεμικοί ανταποκριτές δεν είναι ούτε τσιράκια μεγαλοδημοσιογράφοι, ούτε χούλιγκανς, που θα τα σπάσουν «όπου γάμος και χαρά», δεν είναι βολεμένοι του δημοσίου, ούτε αντιρρησίες του καναπέ. Είναι αυτοί, που δεν επέλεξαν να είναι κάτι από τα παραπάνω, που δεν κάνουν οικογένεια και παιδιά ή την αφήνουν πίσω, είναι αυτοί που βλέπουνε το θάνατο «ζωντανό» μπροστά τους, είναι αυτοί που φυλακίζονται και που και που πεθαίνουν κιόλας για να έχουμε όλοι εμείς οι υπόλοιποι άποψη για το τί γίνεται στον κόσμο! Ζηλεύω σε πολλά εισαγωγικά και με μία έννοια σχεδόν διαστροφική τις εικόνες, που είναι ζωγραφισμένες στο μυαλό ενός πολεμικού ανταποκριτή μετά από κάθε ρεπορτάζ και για πάντα έκτοτε. Όχι δε δείχνουν στιγμές ευτυχίας ή χαρούμενα παιδιά να τρέχουν γύρω απ το κυριακάτικο τραπέζι. Κάθε άλλο... «Την εικόνα ενός νεκρού την ξεπερνάς. Ποτέ όμως την εικόνα μιας γιαγιάς σ ένα καρότσι οικοδομής, που στα ενενήντα χρόνια της έπρεπε να αλλάξει πατρίδα. Ούτε την εικόνα ενός πιτσιρικά που βάζει τα κλάματα μόλις βλέπει την κάμερα, γιατί μοιάζει πολύ με το όπλο των παραστρατιωτικών που σκότωσαν του πατέρα του και έδιωξαν του ίδιο. Δεν ξεπερνάς την εικόνα ενός βρέφους στο Ιράκ που πεθαίνει επειδή απλώς τελειώνει η φιάλη με το οξυγόνο. Του κοριτσιού στα σύνορα Αιθιοπίας και Ερυθραίας που βγάζει επί μέρες επιθανάτιους ρόγχους γιατί δεν υπάρχουν μερικά μπιρ για να αγοραστούν χάπια για τη μαλάρια. Ένα μπιρ ισοδυναμεί με πενήντα δραχμές, δυο μπιρ με μια ζωή». Τις ζηλεύω και ευτυχώς(!!!) κάποιες μπορώ να τις δω, για να θυμίζουν πάντα, ότι ο κόσμος είναι έξω από τη πόρτα του σπιτιού μου και ότι όχι δεν είναι ωραίος, ότι κάποιοι τολμούν να περάσουν τα όρια και να τον δείξουν και ότι όλοι οι υπόλοιποι έχουμε χρέος να μαστε αυτοί που θα τον αλλάξουν. Ή τουλάχιστον θα προσπαθήσουμε Η φωτογραφία που έδωσε στον Ελληνοαμερικάνο φωτορεπόρτερ την υποψηφιότητα για Πούλιτζερ Περισσότεροι από 90 οι νεκροί δημοσιογράφοι το 2010 Πάνω από 94 δημοσιογράφοι και άλλοι εργαζόμενοι των μέσων ενημέρωσης σκοτώθηκαν κατά τη διάρκεια του 2010 σύμφωνα με έκδοση που έδωσε στο φως της δημοσιότητας η Διεθνής Ομοσπονδία Δημοσιογράφων, με έδρα τις Βρυξέλλες. Η FIJ επισημαίνει ότι οι δημοσιογράφοι είναι στόχοι στους οποίους δείχνουν προτίμηση οι εξτρεμιστές πολιτικοί, οι εγκληματίες και οι τρομοκράτες. Τουλάχιστον 94 δημοσιογράφοι έχασαν τη ζωή τους κατά το 2010, λόγω δολοφονιών, βομβιστικών επιθέσεων ή πυρών από εμπόλεμες περιοχές. Επιπλέον τρεις έχασαν τη ζωή τους σε δυστυχήματα, ανεβάζοντας τον αριθμό στους 97. Στα στοιχεία που είχε δώσει η FIJ για το 2009 είχαν καταγραφεί θάνατοι 139 δημοσιογράφων. Πρώτη σε επικινδυνότητα χώρα για τους δημοσιογράφους το 2010 αναδείχθηκε το Πακιστάν, με το Μεξικό, την Ονδούρα και το Ιράκ να ακολουθούν. Ο πρόεδρος της FIJ Τζιμ Μπουμέλα χαρακτήρισε «βαριά απώλεια» τους θανάτους, τονίζοντας ότι θα πρέπει να αναγκάσει τις κυβερνήσεις να εργαστούν, προκειμένου να βελτιωθεί η προστασία των δημοσιογράφων. Επεσήμανε μάλιστα τους κινδύνους που συνδέονται σήμερα με την άσκηση της δημοσιογραφίας σε όλον τον κόσμο. Οι περισσότεροι από τους δημοσιογράφους σκοτώθηκαν κατά τη διάρκεια βιαιοτήτων που οφείλονται στους πολέμους εναντίον ένοπλων οργανώσεων που διεξάγονται στο Πακιστάν ή εναντίον των καρτέλ των ναρκωτικών στο Μεξικό, καθώς και στην πολιτική αναταραχή στην Ονδούρα.

12 12 akmi ΑΝΑΜΝΗΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΕΡΚΥΡΑ Ένα μαγευτικό πρωινό στο μουσείο Ασιατικής Τέχνης Η περιήγηση μου ξεκίνα από την συνοικία του Καμπιέλου, με ένα πρωινό ξύπνημα από γέλια και σούσουρα, στον τόπο όπου γεννήθηκε το κουτσομπολιό. Τα νέα στα στενά ενετικά σοκάκια ταξιδεύουν γρήγορα και μαζί με την καλημέρα τους δίνουν και το απαραίτητο ραπόρτο στην ομήγυρη της ρούγας. Ρεπορτάζ: Βασούλα Βερροιώτου - Γιακουμίδου Άνοιξα την πόρτα και άρχισα τα σουλάτσα, όπως λένε οι κερκυραίοι τις βόλτες τους, με προορισμό το μοναδικό μουσείο Ασιατικής Τέχνης στην Ελλάδα. Περπάτησα στα λιθόστρωτα καντούνια, τα στενά δρομάκια που πλημύριζαν από μυρουδιές, χρώματα και μυστήριο αιώνων. Κάπου στον ορίζοντα, ανάμεσα στις κρεμαστές μπουγάδες που ενώνουν τα σκιερά άκρα του μικρού δρόμου, ξεπρόβαλε η ηλιόλουστη εικόνα των θερινών ανακτόρων. Στο νεοκλασικό κτήριο του περίοδο που η Κέρκυρα τελούσε υπό βρετανική κατοχή στέγασε την Ιόνιο γερουσία, την Ιόνιο Βουλή, την έδρα του τάγματος Μιχαήλ και Γεωργίου και σήμερα στεγάζει το Μουσείο Ασιατικής Τέχνης. Το τοπίο δεν μοιάζει να ανήκει στον ελλαδικό χώρο, περισσότερο ταιριάζει με σκίτσο μυθιστορήματος ή με εικόνα ενός ξένου, δυτικού προορισμού. Τα παλιά ανάκτορα όπως συνηθίζεται να λέγονται δεσπόζουν επιβλητικά πάνω από την μεγαλύτερη πλατεία των Βαλκανίων, αυτή του Λιστόν και μοιάζει να παρακολουθούν μέσα στους αιώνες τις βόλτες των ευγενών του Libro d oro, τα φαντάσματα τους και τους συγχρόνους ποπολάρους που περπατούν ελεύθεροι, χωρίς τα δεσμά των τίτλων και των οικόσημων. Φτάνοντας στο μουσείο πλάθω παραστάσεις της αυλικής ζωής σε ένα ευρωπαϊκό παλάτι και καθώς περνώ το κατώφλι του, ανάμεσα στο πραγματικό και στο φανταστικό, νιώθω πως ανοίγεται μπροστά μου ένα παράθυρο σε έναν διαφορετικό, μακρινό πολιτισμό αυτόν της Άπω Ανατολής και της Ινδίας Πόσο παράξενο και πόσο αλλιώτικο μπορεί να είναι ένα μουσείο που σε ταξιδεύει στην άκρη του κόσμου,ένα μουσείο που αποδεικνύει περίτρανα πως οι πολιτισμοί δεν έχουν σύνορα. Η θέληση του ανθρώπου να γνωρίσει νέες κουλτούρες και ο σεβασμός του για αυτές, μπορεί να ενώσει νοερά διαφορετικές ηπείρους. Ένας τέτοιος άνθρωπος ήταν και ο Γρηγόριος Μανός, κερκυραίος πρέσβης στην Αυστρία, θαυμαστής και συλλέκτης έργων της Άπω Ανατολής. Δώρισε την συλλεκτική του περιουσία στο ελληνικό κράτος με την προϋπόθεση να πραγματοποιηθεί το όραμα του, ένα μουσείο σινοιαπωνικής Τέχνης στην γενέτειρα του. Έτσι και έγινε. Το ίδρυσε το 1927 και έζησε μέσα στο δημιούργημα του, παρέα με τα έργα του που τον συντρόφευαν σ όλη του τη ζωή, για έναν χρόνο. Οι πτέρυγες του μουσείου Το μουσείο χωρίζεται σε τρεις θεματικές πτέρυγες την κινεζική, την ινδική και την ιαπωνική, ενώ εξίσου σημαντικό είναι και το κομμάτι της Γκέισας, του πολεμιστή Σαμουράι αλλά και οι τρεις αίθουσες πιστής αναπαράστασης των χώρων συνεύρεσης του παλατιού και της γερουσίας των Ιονίων νήσων. Κάθε ένα κομμάτι του μουσείου, έχει το δικό του χρώμα, τα δικά του χαρακτηριστικά γνωρίσματα και είναι στημένο με τέτοιο τρόπο ώστε τα εκθέματα να σε μεταφέρουν σε έναν διαφορετικό τόπο. Η Γκέισα Στο δρόμο της χάρης,της ευγένειας, της τέχνης και της λαγνείας. Στα ιαπωνικά σκίτσα, η ιστορία και η παράδοση, των μορφωμένων και καλλιεργημένων όμορφων κοριτσιών είναι εμφανής. Στην πτέρυγα της Γκέισας εκτίθενται πάνω στα παραδοσιακά της έπιπλα το κιμονό, ένα φαρδύ μεταξωτό ύφασμα που ονομάζεται όμπι και το σετ μακιγιάζ της, σύνεργα της μεταμόρφωσης του γνωστού λευκού σχεδόν, πορσελάνινου προσώπου. Απομονωμένο με παραβάν μέσα στο χώρο βρίσκεται το σετ τσαγιού και το κρεβάτι αλλά και η οκίγια ο χώρος ανάπαυσης της Γκέισας-ο όποιος μοιάζει τόσο αληθινός που νομίζεις πως αντικρίζεις την σκιά της. Σαμουράι Η τάξη των άφοβων και βίαιων πολεμιστών της Ιαπωνίας, που οι θρύλοι για τη σοφία και τα κατορθώματα τους, γοητεύουν μέχρι και σήμερα την ανθρωπινή φύση. Στον χώρο εκθέτονται η πανοπλία τα ξίφη και τα όπλα του σοφού πολεμιστή. Κίνα Από την κεντρική σκάλα του μουσείου, ακολουθώ τις παράξενες, ζωγραφιστές γεμάτες χρώματα πατούσες του δράκου, που σε οδηγούν σε κάθε έκθεμα ξεχωριστά. Αγγεία από την αρχαία Κίνα, πορσελάνες κυανές και κόκκινα σμάλτα της δυναστείας των Μίνγκ, δοχεία από φυσητό γυαλί και μινιατούρες από μπουκάλια καπνού. Εντυπωσιακό είναι και το «πρωτόκολλο» των κινεζικών στόλων, οι πενταδάχτυλοι κεντητοί δράκοι που ήταν προνόμιο μόνο της αυτοκρατορικής οικογενείας και το χρώμα της πορφύρας δεν επιτρεπόταν να το φορούν οι απλοί θνητοί. Οι πατούσες συνεχίζονται και με συνοδεύουν στα παράθυρα με την καλύτερη θέα. Χαζεύω τους βασιλικούς κήπους και τη γυριστή σκάλα «για τα μπάνια του βασιλιά». Ακολουθώντας το τοπίο γνώρισα και την Σοφί μια μικρή ολλανδέζα, ενός έτους που περιχαρής έκανε το πρώτο της ταξίδι αλλά και τα πρώτα της βήματα, παράλληλα με τον δράκο Ινδία Η πτέρυγα της χώρας που γέννησε τον Ινδουισμό,τον Βουδισμό και τον Τζαινισμό, έχει τις πιο ζεστές αποχρώσεις. Στο χώρο διαχέονται τα πορτοκαλί χρώματα του ήλιου που λούζουν με το χρυσό τους χρώμα,αγαλματίδια από μπρούτζο, ασημί και ξύλο. Εκθέματα που απεικονίζουν την τριάδα- τριμουρτί των θεών Βισνού, Βράχμα και Σίβα. Μεγάλο ενδιαφέρον έχει η γλυπτική τέχνη της Γκαντάρα, καθώς είναι φανερά επηρεασμένη από τα ελληνιστικά πρότυπα. Ανάμεσα σε πολιτιστικά στοιχειά μακρινά με την αρχαία Ελλάδα διακρίνει κανείς παραστάσεις, με ιωνικά κιονόκρανα, πτυχώσεις κιόνων, σταφύλια, άνθη, μαιάνδρους και σκαλιστούς σχιστόλιθους με τη θεά Χάριτη και το κέρας της Αμάλθειας. Ιαπωνία Η χώρα του Ανατέλλοντος Ηλίου έχει χρώμα κόκκινο και σχήμα ευδιάκριτο και καθαρό. Η ιαπωνική πτέρυγα είναι ο τόπος της χάρης, της απλότητα, της καλλιγραφίας. Αέρινες βεντάλιες, ζωγραφιστά μποίμπο (boybo) δηλαδή παραβάν, σε διάφορα μεγέθη και πολλά μοτίβα, που απεικονίζουν την καθημερινότητα της πόλης και το μεγαλείο της φύσης. Ο πρόδρομος της τάσης του Ιαπωνικού Ουκίγιο-ε, είναι η τέχνη των εικόνων του ρέοντος κόσμου (17 ος -19 ος ), μια ηδονοθηρική στάση απέναντι στο σήμερα, στην απεικόνιση του φθαρτού, του φευγαλέου, του εφήμερου κόσμου που γίνεται Τέχνη. Ενώ έφευγα στάθηκα για λίγο στη σκάλα και σημείωσα στο μπλοκάκι μου τα λόγια του Βαν Γκοχκ. «Ζηλεύω τους ιάπωνες για την απίθανη δουλειά τους, ποτέ δεν είναι θαμπή, ποτέ δεν φαίνεται να γίνεται βιαστικά, είναι απλή σαν την αναπνοή, σχεδιάζουν με την ίδια άνεση που κάποιος κουμπώνει το σακάκι του». Η ξενάγηση μου τελειώνει. Περνώ από την μεγάλη καμάρα και βγαίνω στην πίσω πλευρά του παλαιού ανακτόρου. Διασχίζοντας τα μουράγια σκέφτομαι πως αυτός ο τόπος επηρεάστηκε από ένα συνονθύλευμα πολιτισμών και στο κεντρικότερο σημείο του, επιστέγασε ένα μουσείο ασιατικής Τέχνης, αγκαλιάζοντας έτσι τη διαφορετικότητα και δημιουργώντας γέφυρες πολιτισμού. Ο ΒΡΑΒΕΥΜΕΝΟΣ ΣΕΡΡΑΪΚΟΣ ΑΚΑΝΕΣ Γλύκισμα με ονοματεπώνυμο Η πόλη των Σερρών μπορεί να προσφέρει πολλές νοστιμιές σε όποιον αποφασίζει να την επισκεφτεί και ξέρει από καλό φαγητό. Ο επισκέπτης μπορεί να δοκιμάσει την πολυσυζητημένη μπουγάτσα για πρωινό ή τα φημισμένα σουβλάκια για μεσημεριανό και βέβαια δεν μπορεί να αναχωρήσει αν δεν γευτεί τον περίφημο ακανέ ο οποίος από τις αρχές του εικοστού αιώνα μέχρι και σήμερα παρασκευάζεται με το ίδιο μεράκι από την οικογένεια Ρούμπου. Ρεπορτάζ: Χριστίνα Σιδοπούλου Μοιάζει με λουκούμι όμως τα συστατικά του διαφέρουν αφού περιέχει νισεστέ, ζάχαρη, βούτυρο, αμύγδαλα, που αναμειγνύονται πριν τον βρασμό που διαρκεί τέσσερις ώρες και πρέπει να γίνεται σε υψηλή θερμοκρασία. Το γλύκισμα αυτό δεν υπάρχει πουθενά στην υπόλοιπη Ελλάδα, ενώ συνδέεται με μία ιστορία πλούσια όσο και η γεύση του. Το 1900 οι Τούρκοι είχαν την κυριαρχία στην πόλη, παρά το γεγονός ότι οι κάτοικοι είχαν οργανώσει από τον προηγούμενο αιώνα τις ζωές τους. Η περιοχή ήταν πόλος έλξης αλλά και κέντρο εγκατάστασης πλούσιων αγάδων και μπέηδων. Οι Τούρκοι ηγεμόνες ήταν λάτρεις της πολυτελούς ζωής, αγαπούσαν το φαγητό και την καλοπέραση. Περνούσαν τα καλοκαίρια τους απολαμβάνοντας τον καθαρό αέρα και την εξοχή των σερραϊκών βουνών και ειδικότερα του Λαϊλιά-από το «Γιαϊλιά» που σημαίνει στα τούρκικα ο τόπος παραθέρισης. Η βελούδινη γεύση και μαλακή υφή του ακανέ που απολάμβαναν οι Οθωμανοί στους πρόποδες του Λαϊλιά οφείλεται στο νερό που ανέβλυζε από το βουνό καθώς δεν περιείχε άλατα. Γι αυτόν το λόγο άλλωστε το γλυκό έχει κατοχυρώσει την τοπική του καταγωγή. Στην περιοχή εκείνη οι Μπέηδες διέταζαν τους Σερραίους υπηκόους να παρασκευάζουν τους ακανέδες, η ονομασία των οποίων συνδέεται με δύο μύθους. Ο πρώτος λέει ότι το όνομα του γλυκού προέρχεται από το γεγονός ότι οι Τούρκοι διέταζαν τον Έλληνα που ανακάτευε το καυτό μίγμα να κάνει πιο γρήγορα φωνάζοντας του «Ακά», ενώ εκείνος με τη σειρά του κουρασμένος όπως ήταν απαντούσε «Ναι». Επικρατέστερος και πιο αληθοφανής όμως είναι ο μύθος που αποδίδει το όνομα του βουτηράτου αυτού λουκουμιού στη λέξη «Χακάν», που στα τουρκικά σημαίνει πρίγκιπας. Ο ακανές ήταν ένα γλυκό που το έτρωγαν οι πρίγκιπες όπως και ο κωνσταντινοπολίτικος Χατζή Μπεκήρ λοκμά, με γέμιση καϊμάκι, που οι Τούρκοι τον έλεγαν ακανέ χαλβά. Η αγάπη τους για τα λουκούμια, που η παράδοση λέει ότι απαλύνουν το λαιμό και γλυκαίνουν τη φωνή ήταν γνωστή. Τέτοιο λουκούμι είναι και ο ακανές. Ο πρώτος «ακανετζής», Αριστείδης Ρούμπος γεννήθηκε στα Από μικρό παιδί δούλευε για τους Τούρκους στη διαδικασία παρασκευής του ιδιαίτερου αυτού γλυκού. Τα καλοκαίρια ανέβαινε και εκείνος στο Λαϊλιά να γεμίσει το καζάνι με το ολόπαχο κατσικίσιο βούτυρο, το νισεστέ το κρυστάλλινο νερό του βουνού και τη ζάχαρη ώστε να ευφράνει τον ουρανίσκο του αφεντικού του. Μετά την απελευθέρωση το 1913 από τους Βούλγαρους, οι δούλοι έγιναν μάστορες και παρασκεύαζαν αυτό το γλυκό στην πόλη. Το 1920 αποφασίζει να στήσει μόνος του μία παράγκα ξεδιπλώνοντας τα μυστικά του ακανέ. Στην ανταλλαγή των πληθυσμών όταν οι Τούρκοι εγκατέλειψαν την πόλη των Σερρών, ο Αριστείδης Ρούμπος συνέχισε να παρασκευάζει και να πουλά το γλυκό στις πλατείες και τους σταθμούς των τρένων. Το 1927 ο θεμελιωτής του λουκουμιού καταφέρνει να ανοίξει το δικό του μαγαζί στο κέντρο των Σερρών, το οποίο πέρασε από γενιά σε γενιά συνεχίζοντας να γλυκαίνει τον κόσμο έως τώρα Σήμερα, στην πόλη των Σερρών υπάρχουν και άλλες τρεις επιχειρήσεις που παρασκευάζουν ακανέ. Ο Βασάκης, ο Νικολαίδης και ο Μπουφίδης. Σαν του Ρούμπου όμως δεν είναι κανένας. Η πόλη της κεντρικής Μακεδονίας φημίζεται για τα τοπικά της εδέσματα. Στην περίπτωση του τόσο ξεχωριστού και παραδοσιακού λουκουμιού που μόνο εκεί παρασκευάζεται, μία δοκιμή σίγουρα αξίζει.

13 akmi Βρετανοί αρχαιολόγοι κοντά σε τεράστια ανακάλυψη Μπροστά σε μία ανακάλυψη εξαιρετικής σημασίας βρίσκονται Βρετανοί αρχαιολόγοι που προσπαθούν να ταυτοποιήσουν ένα αντικείμενο που θα μπορούσε να ήταν ένα ντοκουμέντο ορόσημο του πρώιμου Χριστιανισμού. Ο λόγος για ένα αντικείμενο σε μέγεθος πιστωτικής κάρτας που μοιάζει με πήλινο τετράδιο και περιέχει 70 κώδικες, οι οποίοι χρονολογούνται από τον 1ο μ.χ. αιώνα και θεωρείται πως μπορεί να αποκαλύψουν βασικά στοιχεία για τις τελευταίες ημέρες του Χριστού. Μάλιστα, σύμφωνα με τη ρεπόρτερ της «Daily Mail», Fiona Macrae, κάποιοι ερευνητές εικάζουν πως αυτή ενδεχομένως να είναι η σημαντικότερη χριστιανική αρχαιολογική ανακάλυψη μετά το 1947, οπότε είχαν ανακαλυφθεί τα κείμενα της Νεκράς Θάλασσας. Το αντικείμενο φέρεται να βρέθηκε πριν από 5 χρόνια σε μια απομονωμένη σπηλιά της Ανατολικής Ιορδανίας. Οι κώδικες περιέχουν εικόνες και κείμενο με σημεία αναφοράς τον Μεσσία, τη Σταύρωση και την Ανάσταση. Σύμφωνα με το BBC, μία από τις λίγες προτάσεις που έχουν ερμηνευθεί μέχρι στιγμής είναι η εξής: «Θα περπατήσω προς τα άνωθεν», φράση που εμφανίζεται και στα κείμενα της Αποκάλυψης, ενώ παράλληλα αποτελεί κοινό τόπο και για τον Ιουδαϊσμό. Πάντως, ελάχιστα δεδομένα έχουν επιβεβαιωθεί για τους κώδικες και τι ακριβώς μπορεί να περιγράφουν. Στο μεταξύ, έχουν γίνει και αντικείμενο διεκδίκησης μεταξύ ενός Ισραηλίτη βεδουΐνου, του Χασάμ Σαεντά, ο οποίος ισχυρίζεται ότι οι κώδικες βρίσκονταν στην κατοχή της οικογένειάς του τα περασμένα 100 χρόνια, ενώ ενδιαφέρον έντονο έχει δείξει και η κυβέρνηση της Ιορδανίας, η οποία με κάθε τρόπο ζητεί πίσω το αντικείμενο αυτό. Ανακαλύφθηκαν 6 τάφοι του Τουταγχαμών Έξι τάφοι που χρονολογούνται από περισσότερο από χρόνια και βρίσκονται στη Σακάρα, νότια του Καΐρου, συμπεριλαμβανομένων και εκείνων του ταμία του φαραώ Τουταγχαμών, Μάγια, και του επικεφαλής του στρατού του, Χόρεμχεμπ, άνοιξαν στο κοινό για πρώτη φορά σήμερα μετά την αποκατάστασή τους. Αυτοί οι τάφοι, που βρίσκονται κοντά ο ένας στον άλλο, αποκαταστάθηκαν «προσεκτικά, και ορισμένοι τοίχοι προστατεύονται από γυάλινες επιφάνειες, για τη διατήρηση των τοιχογραφιών», δήλωσε ο υφυπουργός Αρχαιοτήτων, Ζάχι Χαουάς, στον Τύπο κατά την παρουσίαση των τάφων. Ο Χόρεμχεμπ ήταν ο αρχηγός του στρατού του Τουταγχαμών και ο διάδοχός του στον θρόνο, καθιστάμενος ο τελευταίος Φαραώ της XVIII δυναστείας. Στον τάφο του είναι θαμμένη η σύζυγός του, καθώς ο στρατηγός, μόλις ανήλθε στην εξουσία, οικοδόμησε ένα μαυσωλείο στην Κοιλάδα των Βασιλέων στο Λούξορ, όπου και ετάφη. Ο Μάγια ήταν «υπουργός οικονομικών» του Τουταγχαμών και ένας από τους πιο ισχυρούς άνδρες της εποχής του. 13 Οι εντυπωσιακές αλυκές του Maras Βρίσκονται κοντά στην πόλη Maras του Περού, στην Ιερή Κοιλάδα των Ίνκας. Η περιοχή είναι προσβάσιμη μόνο από ένα στενό, σε κακή κατάσταση δρόμο από την πόλη Cuzco. Αρκετοί τουρίστες επισκέπτονται την περιοχή για να θαυμάσουν τις αλυκές, οι οποίες δημιουργούν ένα εκπληκτικά όμορφο σκηνικό. Στο Maras εξάγεται αλάτι από τα αρχαία χρόνια, πριν ακόμη από τους Ίνκας, από την εξαέρωση αρμυρού νερού που παρέχεται από ένα κοντινό υπόγειο ρεύμα, το οποίο έτσι αφήνει πίσω του το αλάτι. Τα εξειρετικά αρμυρό νερό ρέει στυο υπόγειο ρεύμα για χιλιάδες χρόνια τώρα. Το νερό συγκεντρώνεται στις αλυκές που φαίνονται στις φωτογραφίες και υπό την επίδραση του ήλιου εξατμίζεται και κρύσταλλοι αλατιού συγκεντρώνονται. Οι αλυκές είναι διαθέσιμες για όποιον θέλει να τις χρησιμοποιήσει. Η διαδικασία δεν είναι πλέον αρκετά επικερδής κι έτσι υπάρχουν πολλές αλυκές ελεύθερες για χρήση. Οι αλυκές είναι χιλιάδες και δημιουργούν μια εντυπωσιακή εικόνα. Μια πυραμίδα στη θάλασσα Η πυραμίδα του Ball βρίσκεται στον Ειρηνικό ωκεανό, ανάμεσα από την Αυστραλία και τη Νέα Ζηλανδία και υψώνεται 562 μέτρα από την επιφάνεια της θάλασσας. Είναι ότι απέμεινε από ένα ηφαίστειο ηλικίας 7 εκ. ετών και αποτελεί την ψηλότερη ηφαιστειακή στήλη στον κόσμο. Ανακαλύφθηκε το 1788 από τον Henry Ball, αλλά κανένας δεν κατάφερε να αναρριχηθεί στις πλαγιές του εώς το Το 2001, ερευνητές ανακάλυψαν ένα μικρό πληθυσμό εντόμων από το κοντινό νησί Lord Howe, ένα είδος που θεωρείται ότι είχε εξαλειφθεί από τα μαύρα ποντίκια που είχαν εισαχθεί στο νησί Howe. Οι 24 σπάνιοι κάτοικοι που βρέθηκαν στην πυραμίδα, μεταφέρθηκαν σε ελεγχόμενο περιβάλλον, με την ελπίδα να αναβιώσει το είδος.

14 14 Υγεία akmi ΓΕΝΝΗΘΗΚΕ Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΠΟΥ ΘΑ ΖΗΣΕΙ 150 ΧΡΟΝΙΑ Πως θα «θεραπεύεται» η γήρανση Ο άνθρωπος που θα ζήσει για να δει τα 150 α γενέθλιά του, έχει ήδη γεννηθεί σύμφωνα με την συνταρακτική αποκάλυψη ενός Βρετανού επιστήμονα του Aubrey de Grey. Επιμέλεια: Βασούλα Βερροιώτου - Γιακουμίδου Η είδηση έρχεται να ταράξει τα νερά της σύγχρονης ιατρικής επιστήμης και ειδικότερα της Γενετικής Μηχανικής και εάν οι προβλέψεις του ερευνητή επαληθευτούν, τότε όχι μόνο ο πρώτος άνθρωπος που θα ζήσει 150 χρόνια έχει ήδη γεννηθεί αλλά και ο πρώτος άνθρωπος που θα ζήσει για μία χιλιετία θα είναι κατά μόλις 20 χρόνια νεώτερός του! Ο ιατρός-γεροντολόγος και επικεφαλής ενός επιστημονικού ιδρύματος, αφιερωμένου στην έρευνα για τη μακροζωία, δόκτωρ de Grey, εκτιμά ότι οι γιατροί της εποχής του θα έχουν όλα τα απαιτούμενα εργαλεία, προκειμένου να «θεραπεύσουν» τη γήρανση, εξαλείφοντας ασθένειες που έρχονται ως συνέπεια αυτής και επεκτείνοντας το προσδόκιμο ζωής επ αόριστον. «Θα έλεγα ότι έχουμε πιθανότητες να φέρουμε τη γήρανση σε ένα, όπως θα το αποκαλούσα, αποφασιστικό επίπεδο ιατρικού ελέγχου μέσα στα επόμενα 25 περίπου χρόνια λέει ο ίδιος και συμπληρώνει: «Και αυτό που εννοώ είναι ο ίδιος ακριβώς τύπος ιατρικού ελέγχου που έχουμε ενάντια στις πιο μολυσματικές ασθένειες της εποχής μας». Ο de Grey που ζει κοντά στο Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ, όπου κέρδισε τον διδακτορικό του τίτλο το 2000 και είναι επικεφαλής της επιστημονικής ομάδας του μη κερδοσκοπικού ιδρύματος Strategies for Engineered Negligible Senescence Στρατηγικές για τη Μηχανική Απαλλαγή του Γήρατος (SENS) του οποίου είναι και συνιδρυτής από το 2009 φαντάζεται μια εποχή, όταν ο άνθρωπος θα επισκέπτεται τον θεράποντα γιατρό του για μια τακτική «συντήρηση», η οποία, μέχρι τότε, θα περιλαμβάνει γονιδιακές και βλαστοκυτταρικές θεραπείες, αναζωογόνηση του ανοσοποιητικού συστήματος και μια σειρά από άλλες προηγμένες ιατρικές τεχνικές που θα τον διατηρούν σε καλή φόρμα. Ο ίδιος περιγράφει τη γήρανση ως μια μακροχρόνια συσσώρευση μοριακών και κυτταρικών καταστροφών σε ολόκληρο το ανθρώπινο σώμα και εξηγεί: «Η ιδέα είναι να εφαρμόσει κανείς αυτό που θα μπορούσαμε να αποκαλέσουμε προληπτική γηριατρική, κατά την οποία μπορούμε να επιδιορθώνουμε κατά περιόδους αυτή τη μοριακή και κυτταρική ζημιά, προτού να φτάσει στο επίπεδο της αφθονίας, που είναι παθογόνο». Πως φτάσαμε ως εδώ Το πόσο μακριά αλλά και το πόσο γρήγορα μπορεί το προσδόκιμο ζωής να αυξηθεί στο μέλλον αποτελεί αντικείμενο δημόσιας συζήτησης, αλλά η γενικότερη τάση του είναι ξεκάθαρη. Τουλάχιστον Προσοχή στη δροσιά της πισίνας Η πισίνα είναι μία από τις λύσεις δροσιάς του καλοκαιριού γι αυτούς που δεν έχουν την τύχη να βρίσκονται κοντά στη θάλασσα αλλά και για πολλούς γονείς που θεωρούν πως στην πισίνα έχουν τη δυνατότητα να ελέγχουν πιο εύκολα τα παιδιά τους. Επιμέλεια: Μαριλένα Παπαγεωργίου τρεις μήνες κατά μέσο όρο προστίθενται ετησίως στο προσδόκιμο ζωής, και οι ειδικοί εκτιμούν ότι θα υπάρχουν τουλάχιστον εκατονταετείς άνθρωποι σε ολόκληρο τον πλανήτη έως το Στις μέρες μας, ο μεγαλύτερης ηλικίας άνθρωπος έζησε μέχρι την ηλικία των 122 ετών στην Ιαπωνία, ενώ, μόνο το 2010, υπήρχαν περισσότεροι από άνθρωποι που είχαν συμπληρώσει έναν αιώνα ζωής ωστόσο, κάποιοι ερευνητές λένε ότι η τάση προς την επέκταση της μακροζωίας ενδέχεται να καταρρεύσει, εξαιτίας μιας επιδημίας της παχυσαρκίας που πλέον εξαπλώνεται από τις αναπτυγμένες χώρες προς τον αναπτυσσόμενο κόσμο. Οι ιδέες του Βρετανού καθηγητή μπορεί να μοιάζουν παρατραβηγμένες εντούτοις, τα δολάρια που πρόσφερε το 2005 η Επιστημονική Επιθεώρηση του Ινστιτούτου Τεχνολογίας της Μασαχουσέτης (MIT), προκειμένου οποιοσδήποτε μοριακός βιολόγος να αποδείξει ότι η θεωρία του de Grey σχετικά με τις Στρατηγικές για τη Μηχανική Απαλλαγή του Γήρατος (SENS) είναι τόσο λανθασμένες, ώστε να είναι και ανάξιες λόγου, δεν τα κέρδισε κανείς ποτέ. Οι κριτές σε αυτό το ερευνητικό πάνελ παρακινήθηκαν να υποβιβάσουν την επιστημονική θεωρία του μέσω μιας ομάδας εννέα επιστημόνων, οι οποίοι απέρριψαν την εργασία του, χαρακτηρίζοντάς την ως «ψευδο-επιστήμη». Κατέληξαν ότι αυτός χαρακτηρισμός δεν είναι δίκαιος, διατεινόμενοι ότι «οι SENS ενυπάρχουν σε ένα μέσο επίπεδο νέων ιδεών που πρέπει να επαληθευτούν, τις οποίες κάποιοι ίσως βρίσκουν ενδιαφέρουσες, ωστόσο άλλοι είναι ελεύθεροι να τις αμφισβητήσουν». Η Θεραπεία κυττάρων Για μερικούς, η προοπτική του να ζήσουν για εκατοντάδες χρόνια δεν μοιάζει και τόσο ελκυστική, καθώς παραπέμπει σε μια εικόνα γενεών με άρρωστους, αδύναμους, γέρους ανθρώπους αλλά και σε κοινωνίες, οι οποίες αδυνατούν ολοένα και περισσότερο να αντεπεξέλθουν στις δυσκολίες. Ωστόσο, ο δόκτωρ de Grey επισημαίνει πως δεν είναι αυτό το αντικείμενο της εργασίας του και πως πρωταρχικός στόχος του παραμένει η εξάλειψη των θανατηφόρων ασθενειών. «Δεν πρόκειται σε καμία περίπτωση για τη προσπάθεια να κρατήσουμε έναν άνθρωπο ζωντανό αλλά με κακή υγεία», υπογραμμίζει και τονίζει: «Το ζήτημα είναι να αποτρέψουμε τους ανθρώπους από το να αρρωσταίνουν εξαιτίας του γήρατος. Οι συγκεκριμένες θεραπείες, πάνω στις οποίες εργαζόμαστε, θα προσδώσουν μακροζωία μόνον όταν καλυτερεύσουμε τις συνθήκες υγείας». Ο de Grey διαχωρίζει τη βλάβη που προκαλείται εξαιτίας του γήρατος σε επτά κύριες κατηγορίες, από τις οποίες οι τεχνικές επιδιόρθωσης πρέπει να αναπτυχθούν, εφόσον, όμως, επαληθευτεί η θεωρία του περί συνεχούς συντήρησης και επισημαίνει ότι ενώ για κάποιες κατηγορίες, η επιστήμη παραμένει σε πρώιμο στάδιο, υπάρχουν άλλοι τομείς, στους οποίους έχει σημειωθεί σημαντική πρόοδος. Λεπτομέρεια βλαστοκυττάρων Θα πρέπει να λάβουμε υπόψη μας πάντως ότι στην πραγματικότητα πρόκειται για μια δεξαμενή στάσιμου νερού που εγκυμονεί κινδύνους τόσο σε επίπεδο μολύνσεων όσο και σε επίπεδο τραυματισμών και πνιγμού. Οργανισμοί που μεταδίδονται με τις εκκρίσεις του σώματος ενός ανθρώπου που έχει ήδη μολυνθεί μπορούν πολύ εύκολα να μεταδοθούν και σε υγιείς μέσω του νερού. Οι πιο επίφοβες είναι οι βακτηριακές λοιμώξεις, όπως αυτές του καμπυλοβακτηριδίου, της σαλμονέλας, αλλά και συγκεκριμένοι τύποι E.coli, ηπατίτιδα Α και παρασιτικές λοιμώξεις, όπως αυτή που προκαλεί το κρυπτοσπορίδιο. Η μόνη ασφαλής λύση είναι οι άνθρωποι που έχουν κάποια από τα παραπάνω να μην κολυμπούν σε πισίνες μέχρι να ιαθούν πλήρως. Όταν δεν λαμβάνονται αυτά τα μέτρα, όταν δηλαδή δεν λειτουργεί η προσωπική ευθύνη, τότε όλοι μας κινδυνεύουμε από γαστρεντερικές, δερματικές και αναπνευστικές παθήσεις, από μολύνσεις αυτιών, ακόμα και από νευρολογικές διαταραχές. Μακράν, το πιο σύνηθες πρόβλημα που εμφανίζουν όσοι κάνουν μπάνιο σε πισίνα είναι η διάρροια. Το χλώριο και τα μικρόβια Και μπορεί το χλώριο να σκοτώνει τα περισσότερα από τα μικρόβια που ευθύνονται για τα παραπάνω, ωστόσο για να γίνει αυτό πρέπει το χλώριο να επιδράσει στο νερό για πολλή ώρα. Κάποιοι πληθυσμοί δε είναι πιο τρωτοί στον κίνδυνο των λοιμώξεων του νερού. Παιδιά, Στις μέρες μας, οι θεραπείες με βλαστοκύτταρα δοκιμάζονται σε άτομα με τραύματα στη σπονδυλική στήλη και ο de Grey αλλά και οι άλλοι λένε ότι κάποια μέρα ενδέχεται να βρεθούν τρόποι θεραπείας για ασθένειες που προκαλούν βλάβες στον εγκέφαλο και την καρδιά. «Η θεραπεία με βλαστοκύτταρα διαδραματίζει ένα σημαντικό ρόλο σε όλη αυτή τη διαδικασία. Είναι σχεδιασμένη με τέτοιο τρόπο, ώστε να αναστρέφει κάθε τύπο βλάβης, κυρίως την απώλεια κυττάρων, όταν αυτά πεθαίνουν και δεν αποκαθίστανται αυτόματα, και ήδη πραγματοποιούνται κλινικές δοκιμές σε ανθρώπους» εξηγεί ο καθηγητής. Η ηλικία δεν έχει όρια Οι καρδιαγγειακές παθήσεις είναι εκείνες που συνδέονται κατά κύριο λόγο με το γήρας και ο de Grey υποστηρίζει ότι οι επιστήμονες έχουν ακόμη πολύ δρόμο να διαβούν, παρά το γεγονός ότι γνωρίζουν ποιο μονοπάτι πρέπει να ακολουθήσουν. Οι ασθένειες που προκαλούν καρδιακή ανεπάρκεια, εμφράγματα και εγκεφαλικά προκαλούνται από τη συσσώρευση ορισμένων τύπων, τους οποίους ο Βρετανός επιστήμονας αποκαλεί «μοριακά σκουπίδια»-υποπροϊόντα των διαδικασιών του μεταβολισμού στον ανθρώπινο οργανισμό τα οποία το σώμα μας δεν μπορεί να τα εξαλείψει ή να τα αποβάλει. Ο de Grey συνεργάζεται με τους συναδέλφους τους στις Η.Π.Α. προκειμένου να ταυτοποιήσει ένζυμα σε άλλα είδη του ζωικού βασιλείου, τα οποία έχουν τη δυνατότητα να καταστρέφουν τα σκουπίδια αυτά και να καθαρίζουν τα κύτταρα ο στόχος, επομένως, είναι να βρεθούν οι γενετικές θεραπείες, οι οποίες θα δώσουν τη δυνατότητα αυτή στον άνθρωπο. «Εάν μπορούσαμε να το πετύχουμε αυτό στην περίπτωση ορισμένων διαφοροποιημένων δομών χοληστερόλης, οι οποίες συσσωρεύονται στα κύτταρα του αρτηριακού τοιχώματος, τότε πολύ απλά δεν θα φτάναμε στην ανάπτυξη καρδιαγγειακών νοσημάτων» επισημαίνει. Ο δόκτωρ de Grey διστάζει, μολαταύτα, να κάνει ασφαλείς προβλέψεις σχετικά με το πόσο θα επεκταθεί το προσδόκιμο της ζωής στο μέλλον, αλλά επιμένει ότι μαζί με κάθε μεγάλη τεχνολογική πρόοδο στον τομέα της μακροζωίας, οι επιστήμονες θα χρειάζονται ολοένα και περισσότερο χρόνο προκείμενο να προχωρήσουν παρακάτω. Κατά την άποψή του, τούτο συνεπάγεται ότι ο πρώτος άνθρωπος που θα ζήσει έως τα του χρόνια είναι πιθανό να γεννηθεί σε λιγότερο από 20 χρόνια, αφού γεννηθεί ο πρώτος άνθρωπος που θα συμπληρώσει τα 150 α του γενέθλια. «Η μακροζωία ξεφεύγει από την ταχύτητα. Έτσι το αποκαλώ. Όταν, δηλαδή, έχουμε ένα επαρκές και κατανοητό πλαίσιο θεραπειών ικανών να περιορίσουν με την αρρώστια στα ηλικιωμένα άτομα γρηγορότερα σε σχέση με τον χρόνο. Και με αυτό τον τρόπο κερδίζουμε περισσότερο χρόνο, προκειμένου να αναπτύξουμε κι άλλες θεραπείες, καθώς ο καιρός περνά», αναφέρει ο ίδιος ενώ συμπληρώνει ότι: «Στην πραγματικότητα, αυτό που μπορούμε να προβλέψουμε με όρους μακροημέρευσης δεν είναι απολύτως τίποτα, επειδή αυτό θα καθορίζεται από τον κίνδυνο του θανάτου, που προκαλείται από άλλες αιτίες, όπως τα δυστυχήματα». «Ωστόσο, δεν πρέπει να τίθεται κανένας φραγμός βάσει του πότε γεννήθηκε κάποιος. Το όλο θέμα με τη συντήρηση είναι ότι λειτουργεί επ αόριστον» καταλήγει ο καθηγητής. έγκυοι, άνθρωποι που έχουν υποβληθεί σε μεταμόσχευση οργάνων και ασθενείς που υποβάλλονται σε χημειοθεραπεία ή ανοσοκαταστολή διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο. Ποιος θα ήταν ένας γενικός κανόνας για ασφαλείς πισίνες; Να μην ουρεί κανείς στις πισίνες. Επιπλέον, καλό θα ήταν να μην καταπίνει κανείς νερό ενώ κολυμπάει σε πισίνα, να κάνει ντους και να πλένει τα χέρια του σωστά πριν πέσει στο νερό και να πλένεται σχολαστικά με σαπούνι και νερό αφού βγει από την πισίνα. Επίσης, οι γονείς που έχουν μικρά παιδιά που φορούν πάνες καλό είναι να αλλάζουν τις πάνες σε μια τουαλέτα, αλλά σε κάθε περίπτωση όχι δίπλα στην πισίνα, εκεί όπου περπατάει ο κόσμος ή κάθεται πριν βουτήξει. Το άλλο μεγάλο κεφάλαιο είναι η ισορροπία του ph στο νερό της πισίνας. Οταν αυτό δεν είναι στα σωστά επίπεδα, τα μάτια αποκτούν ερεθισμούς και η επιδερμίδα ερεθίζεται. Ιδιαίτερη προσοχή στα παιδιά Τα παιδιά δεν πρέπει να μένουν δευτερόλεπτο χωρίς επίβλεψη, όσο μικρό και αν είναι το βάθος της πισίνας. Επίσης, θα πρέπει να φορούν συνεχώς είτε σωσίβιο είτε μπρατσάκια, ενώ η πισίνα θα πρέπει να περιβάλλεται από περίφραξη, ώστε να προστατεύονται από τυχόν παραπάτημα που θα τα κάνει να βουτήξουν χωρίς να το θέλουν. Επίσης, είναι σημαντικό εφόσον το παιδί είναι σε ηλικία που καταλαβαίνει να του μιλήσετε ανοιχτά για τους κινδύνους του νερού.

15 akmi Μόδα - Διακόσμηση 15 Αυτές είναι προτάσεις ενός κοινώς αποδεκτού φρασεολογίου, ακουστικών και γραπτών μηνυμάτων που αυτόματα σηματοδοτούν την αρχή της νέας σεζόν. Μία εποχιακή ανανέωση η οποία συνοδεύεται με μια υπερκαταναλωτική καινοτομία,γνωστή ως αλλαγή γκαρνταρόμπας. Αλλαγή στην ντουλάπα μας και εξαμηνιαία αλλαγή της συνήθειας μας; Τι είναι αυτό το οποίο καταπολεμά και δαμάζει απροκάλυπτα, την ανθρωπινή έθη; Η ΜΟΔΑ η μόδα γένους θηλυκού, πληθυντικός αριθμός «οι μόδες» λέξη ξένη ιταλικής καταγωγής. Ετυμολογικά συνδέεται με την ένδυση ως προς το ένδυσθαι και είναι μια παροδική κοινωνική συνήθεια. Προέρχεται από την λατινική λέξη modus που σημαίνει τρόπος Αυτός ο «τρόπος» άλλαζε όσο εξελισσόταν η ανθρωπότητα και ανά τους αιώνες εξέφραζε τα χαρακτηρίστηκα γνωρίσματα της. Σηματοδοτούσε την κοινωνική θέση τη θρησκευτική πεποίθηση το οικονομικό και το ιδεολογικό υπόβαθρο του ατόμου. Το χρώμα, η ύφανση, το μήκος και το σχήμα, έκαναν τον εμφανή διαχωρισμό κάθε κάστας, των χωρικών από την αστική και από τη μεγαλοαστική τάξη, καθόριζε ακόμα κάθε επιστημονική και κοινωνιολογική πρόοδο. Η ένδυση ήταν και θα είναι ένα ισχυρό κομμάτι της κουλτούρας και του πολιτισμού του κάθε λαού, σχετίζεται πάντα με την ηθικοπλαστική προσέγγιση της κάθε κοινωνίας, την ιστορία των φυλών αλλά και με τις κλιματολογικές συνθήκες στις οποίες αναπτύχτηκαν. Τα φτερά και τα ξύλινα φυλακτά μαρτυρούν τη δυνατή σχέση ανάμεσα στο γηγενή αμερικανό ινδιάνο με τη γη. Έτσι, η μαντίλα και τα ντυμένα μουσουλμανικά γυναικεία σώματα αποκαλύπτουν μια ανελεύθερη ζωή σε ένα φονταμενταλιστικό σύστημα, οι ατελείωτες πτυχώσεις στη στολή του εύζωνα είναι μια αναφορά σύνδεσης της ελληνικής αρχαίας κληρονομιάς και των κλασικών χρόνων, ενώ οι μπλε μανδύες των τουαρέγκ και τα βαμμένα ματιά τους, μας μεταφέρουν στην στέπα και τις αμμοθύελλες, αφήνοντας μας να αντιληφθούμε το πώς ο άνθρωπος αντιμετωπίζει, πώς επιβιώνει και γίνεται κομμάτι της φύσης. Η ιστορία Η ιστορία ξεκινά με τους «πρώτους» σε αυτή την πλάση τον Αδάμ και την Εύα και το πρώτο ένδυμα, ένα φύλλο συκής που ταίριαζε απόλυτα με τα χρώματα του δέρματος και ήταν βιοδιασπώμενο. Επίσης μας προδίδει για πρώτη φορά την ανάγκη κάλυψης του σώματος και είναι η πρώτη αναφορά ενοχής της ανθρώπινης φύσης. Ήταν η πρώτη βέβαια και από τότε ακολούθησαν πολλές. Επίσης από τότε ξεκίνα η σχέση της ένδυσης και της θρησκευτικής της υπόστασης. Με αυτό το φύλλο λοιπόν, καλύφθηκαν οι ντροπές της ανθρωπότητας! Η ιστορία συνεχίζεται, με τις πρωτογενής ανάγκες του ανθρώπου, την τροφή και την προστασία από τα φυσικά φαινόμενα και άλλα τέτοια πεζά Σε αυτή τη προϊστορική περίοδο κάνουν την εμφάνιση τους τα πρώτα στολίδια ρούχων και ο καλλωπισμός μέσω του ενδύματος, χάντρες κλαδιά και φτερά κοσμούν τα τομάρια ζώων. Στην Αρχαία Ελλάδα τον τότε πιο ανεπτυγμένο κόσμο, εντοπίζεται και το απόλυτο «μέτρο» σε υφές, μήκη, πτυχώσεις, κομψότητα που μέχρι σήμερα αποτελεί την αρχή του ιδεατού και της απλότητας. Βεβαία οι καλές εποχές δεν επιστρέφουν αλλά αντιγράφονται με επιτυχία. Ακολουθεί η χρυσοποίκιλτη Βυζαντινή περίοδος του Ιουλιανού, του Ιουστινιανού, του Κωνσταντίνου, της Ελένης, του τίμιου σταυρού, του ξύλου και των κεντητών, με εικόνες χριστιανικών παραβόλων και μανδυών. Στη μεσαιωνική Δύση τη ίδια περίοδο επικρατούν, τα σε ίσια γραμμή, μακριά φορέματα και κωνικά καπέλα των παραμυθιών, τα παγανιστικά σύμβολα, οι πρώτοι unisex μανδύες και οι καμένες κοκκινομάλλες «μάγισσες» ενώ τον 17αιώνα ο Τιτσιάνο και ο Ελ Γκρέκο μεγαλουργούν οπτικοποιώντας αγγέλους και ζωγραφίζουν άρχοντες και βασιλείς με μεγάλα φουσκωτά μανίκια, ατέλειωτα χρυσά κουμπιά και κολάν! Τον 18αιώνα είναι τα χρόνια της λευκής περούκας, του χτενίσματος αηδονοφωλιά που μέσα του περικλείεται και το αηδόνι, των σιδεροκατσκευασμένων ή ξυλοκατασκευασμένων φουρών. Είναι της μόδας οι μασκέ χοροί, τα ξεφαντώματα και η απληστία. Η Μαρία Αντουανέτα πλήττει στις Βερσαλλίες, ο λαός δεν αρέσκεται στο παντεσπάνι και δημιουργούνται νέες θέσεις εργασίας, ξεκινούν τη καριέρα τους οι πρώτοι τεχνίτες σχεδιαστές μόδας! Δέκατος ένατος αιώνας. Ο αιώνας που γεννήθηκε βασίλευσε και χάρισε το όνομα της σε μία ολόκληρη εποχή η βασίλισσα Βικτώρια. Δε γνωρίζουμε αν η αυστηρότητα της «ταπεινής» Βικτώριας ήταν γεγονός ή ΜΟΔΑ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΝΔΥΜΑΤΟΛΟΓΙΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ Το ισχυρό κομμάτι της κουλτούρας και του πολιτισμού κουτσομπολιό της αυλής. Γεγονός είναι πως η εποχή ήταν ιδιαίτερα ηθική, με αυστηρές γραμμές, τότε εμφανίζονται οι φρακοφορεμένοι, γνωστοί και δυσεύρετοι την σήμερον ημέρα τζέντλεμαν. Ο Βαρθολομαίος Τιμονιέρ ανακαλύπτει επιτέλους την μηχανή αλυσιδωτής ραφής ή αλλιώς ραπτομηχανή. Είναι ο αιώνας της ευγένειας, του παραδοσιακού κοστουμιού, των μεγαλυτέρων ανακαλύψεων και εφευρέσεων. Πλησιάζοντας το σήμερα Στον 20 αιώνα έχουμε πολλές και σημαντικές αλλαγές. Δύο παγκόσμιους πολέμους, το οικονομικό Κραχ, και άλλα τέτοια ευχάριστα για την ανθρωπότητα. Το βιοτικό επίπεδο όμως ανεβαίνει, καθώς τα σπίτια έχουν θέρμανση και φως,δεν υπάρχει κίνδυνος να αποβιώσει κανείς από μια απλή γρίπη και στον ουρανό πετούν αεροπλάνα. Οι άνθρωποι όταν δεν πολεμούν ασχολούνται με σπορ φορούν στολές ιππασίας, ποδηλασίας, τένις και γκολφ. Οι γυναίκες όταν δεν πλέκουν την φανέλα του στρατιώτη αθλούνται με σπορ στολές-φορέματα και κολυμπούν ξεχωριστά με κυριολεκτικά ολόσωμα μαγιό. Το αυτοκίνητο γίνεται ένα προσιτό μέσο και όσοι σοφάρουν φορούν ειδικά γυαλιά αεροπόρου. Η διασκέδαση αλλάζει και ο κόσμος πάει σινεμά και ακούει ραδιόφωνο και κάποια στιγμή τα φορέματα κονταίνουν όπως και τα μαλλιά όλα είναι πιο απλά και τα κορίτσια ντύνονται αλλά γκαρσόν. Το 50, είναι μια περίοδος ανάκαμψης μετά τους δύο παγκόσμιους πολέμους. Τα φορέματα ξανά φουσκώνουν μαζί με τα όνειρα,τις ελπίδες και τις κοιλιές των γυναικών, είναι το baby boom ή έκρηξη των μωρών Όλα αναμένουν μία νέα ζωή. Το 60 όλοι χορεύουν ξέφρενα και πειραματίζονται με διάφορες ουσίες, το οικουμενικό, λαοφιλέστερο ένδυμα είναι ένα παντελόνι η καμπάνα όσο πιο μεγάλη είναι τόσο πιο μεγάλο θόρυβο θα κάνει. Οι νέοι αναζητούν τη φύση, την καπνίζουν και διαδηλώνουν για την αγάπη. Το μίνι κάνει την επανάσταση του ποδόγυρου και όσο περνούν τα χρόνια τόσο σηκώνεται μαζί με αυτό το ηθικό κοριτσιών και η αυτοπεποίθηση των φοβισμένων για τη «μάστιγα της τύφλωσης αγοριών». Το 80 η έννοια του στυλ καταρρέει και η ανθρωπότητα νιώθει τόσο κοντά στην εξωγήινη ζωή που ντύνεται ταιριάζοντας το παντελόνι και τα γυαλιά με το διαστημόπλοιο του φίλου μας Ε.Τ. Μετά το σοκαριστηκό και πληθωρικό 80 το 90 είχε ανάγκη από ξεκούραση. Καθιερώνονται τα «φυτά» του κολεγίου, τα παλτό τους, το στυλ τους και η μελλοντική καριέρα τους σε πολυεθνικές εταιρείες. Είναι η δεκαετία οπότε κάνουν επίσημα το ντεμπούτο τους, το κάζουαλ ντύσιμο, και το αντί φάσιον κίνημα, όλα πηγαίνουν με όλα. Είναι τα χρόνια της ευημερίας, των κλαμπ, της προσπάθειας για εναλλακτικές κινήσεις, συνήθειες και μουσικές. Μία μπερδεμένη και πληθωρική εποχή, που αναζητά τα νοήματα μέσα στη αμπελοφιλοσοφία της ευημερίας. Η μόδα για τον άνθρωπο έγινε ο τρόπος επικοινωνίας, μια ακόμη δίοδος του ατόμου στο κοινωνικό σύνολο. Έγινε κανόνας και κοινός κώδικας αποδοχής, αποβολής και συμμόρφωσης. Όσο οι κανόνες πληθαίνουν, δημιουργούνται στερεοτυπικές εικόνες που καταπιέζουν την μοναδικότητα. Η ανθρωπινή φύση απωθεί οτιδήποτε δεν κατανοεί, έτσι η μοναδικότητα και η διαφορετικότητα του ατόμου εγκλωβίζονται. Φιμώνεται κάθε κραυγή έκφρασης και ενδυματολογικής ελευθερίας. Ό,τι αποκλίνει των κανόνων του κοινωνικού πλαισίου είναι δακτυλοδεικτούμενο. Τι είναι η μόδα τελικά; Η μόδα, δηλαδή ο τρόπος επικοινωνίας μέσω του ενδύματος μας,έχει πάρει την μορφή μιας τέχνης που επιβάλει κανόνες. Η μόδα προστάζει φασιστικά, η μόδα προτείνει διστακτικά παράτολμες δημιουργίες, η μόδα επιστρέφει με τα ρούχα της γιαγιάς μας. Η μόδα προστατεύει τον άνθρωπο και το περιβάλλον του, γιατί αν αυτός χαθεί θα χαθεί και αυτή μαζί του. Η μόδα αλλάζει και επαναχρησιμοποιεί, γιατί θα πνιγεί μέσα σε τόνους σκουπιδιών. Η μόδα τροποποιεί και τη σημαία, την κάνει καπέλο. Η μόδα όμως είναι ο τρόπος με τον οποίο ντυνόμαστε, ο τρόπος που εκφράζουμε τη διάθεση μας, την τέχνη και τα τεχνάσματα μας, είναι ο τρόπος που επιλεγούμε να δηλώσουμε αυτό που αισθανόμαστε, είναι ο τρόπος να ανακαλύψουμε και να αγαπήσουμε μια ακόμα πτυχή του εαυτού μας. Από φέτος και για πάντα η μόδα προστάζει τα εξής: Ντυθείτε ρόλους που δε ζήσατε, φορέστε την τρέλα τουρμπάνι και τολμήστε να μπείτε στα ρούχα του εαυτού σας. Γελάστε, αυτοσαρκαστείτε και λατρέψτε την εικόνα σας. Τρελά κόκκινα χείλη, μια ολόσωμη λεοπά φόρμα, ένα τεράστιο κινηματογραφικό καπέλο και η πίπα της μαντάμ Σουσού. Τολμήστε να αγαπήσετε την διαφορετικότητα. Θυμηθείτε, ο τρόπος που ντυνόμαστε είναι ο τρόπος ζωής μας και η ζωή είναι πολύ μικρή για να είμαστε σοβαροφανείς. Η γυναικεία δύναμη του design Η γυναίκα με τη δυναμική είσοδό της στην αγορά εργασίας τα τελευταία είκοσι χρόνια, απέδειξε ότι μπορεί να είναι εξίσου παραγωγική με τον άντρα, ενώ οι περιπτώσεις που καταφέρνει να αναρριχηθεί στην κορυφή διαφόρων κλάδων των επαγγελμάτων, ολοένα και πληθαίνουν. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η Ισπανίδα σχεδιάστρια βιομηχανικών προϊόντων, Patricia Urquiola η οποία κατάφερε να σπάσει την ανδροκρατούμενη αλυσίδα του κλάδου της και να αναγνωριστεί ως μία οραματίστρια στην αρένα του σύγχρονου design. Γεννημένη στο Οβιέδο της Ισπανίας, ζει και εργάζεται στο Μιλάνο, περισσότερο από 20 χρόνια. Φοιτεί στη Σχολή Αρχιτεκτόνων Μηχανικών του Πολυτεχνείου της Μαδρίτης και του Μιλάνου «Politechnic» όπου αποφοιτεί το Το 2001 ανοίγει δικό της γραφείο στο Μιλάνο και εργάζεται πάνω στο σχεδιασμό προϊόντων, την αρχιτεκτονική, τις εγκαταστάσεις και τη δημιουργικότητα. Σε συνέντευξή της στο designbook είπε πως η εξέλιξη στην καριέρα της ήρθε από μόνη της και πως κάθε δουλειά που αναλάμβανε χρειαζόταν έναν εκτενή διάλογο με τον πελάτη. Η ίδια όλο αυτό το χαρακτηρίζει σαν έναν διαρκή και όμορφο χώρο. Σχεδιάζει για ορισμένες από τις πιο φημισμένες εταιρείες όπως οι Alessi, Artelano, Axor, B & B Italia, Bart Bisazza, Bosa, Chevalier Edition, De Padova,. Μερικά από τα προϊόντα της είναι μόνιμα εκτεθειμένα στο MoMA της Νέας Υόρκης, καθώς και σε άλλα μουσεία. Τα λαμπρά της έργα είναι διεθνώς αναγνωρισμένα, το καθένα ξεχωριστά για τη διακριτικότητα του, αλλά και για την προοδευτικότητα του. Πειραματίζεται άφοβα, κάνοντας μία μοναδική προσέγγιση στα μοτίβο και τις μορφές. Τα προϊόντα της φανερώνουν το πάθος της για το σχέδιο. Ο καινοτόμος και βιώσιμος σχεδιασμός της, την μετέτρεψε σε μία δύναμη που η φωνή της λαμβάνεται υπ όψιν τον 21 ο αιώνα. Τα έργα της συνδυάζουν εξαιρετικά διαφορετικές τάσεις προσαρμόζοντας τις βασικές ανάγκες για καινοτόμες λύσεις, ενώ διαφέρουν αισθητά από τις παραδοσιακές μορφές. Το καθιστικό της εικόνας, προβάλει εμφανώς το μοντέρνο στοιχείο, ωστόσο είναι ιδιαίτερα εκλεπτυσμένο εκπέμποντας ηρεμία και πολυτέλεια, ενώ ορισμένες «πινελιές» του δίνουν μία αόριστα ανατολίτικη μορφή. Υπάρχει σαφήνεια και τελειότητα στις γραμμές και τις αναλογίες, οι οποίες με τη σειρά τους δημιουργούν μια φυσική άνεση, υποστηριζόμενη από τα ουδέτερα και τα καθαρά χρώματα. Η νέα τάση που προτείνει για το 2011 η Patricia Urquiola είναι το συναίσθημα της λιτότητας. Η λιτή ομορφιά, δηλαδή το κομψό περιβάλλον το οποίο ορίζεται από σαφή και λιτή αισθητική. Κι όμως, παρά τη σοβαρότητά τους, οι μορφές και οι γραμμές είναι κάθε άλλο παρά αυστηρές... Οι σχεδιαστές αναζητούν την ουσία των πραγμάτων. Έχουν να κάνουν με κλασικές και καθιερωμένες μορφές που είναι εξοπλισμένες με νέες λειτουργίες και η παραγωγή τους γίνεται με τη χρήση υψηλής τεχνολογίας. Η παιχνιδιάρικη ανάμειξη του νέου στοιχείου με το παλιό, κάνει ακόμη εντονότερη τη διάθεση για δημιουργικότητα και έκφραση στην νέα αυτή τάση. Χαρακτηριστικό των έργων, είναι οι υδατογραφημένες μορφές και τα απαλά χρώματα. Οι βασικές μορφές ενώνονται μεταξύ τους με ορισμένες κυβωτιοειδείς ή στρογγυλεμένες και τα περιγράμματα είναι χρωματιστά. Τα κυρίαρχα υλικά προέρχονται από τη φύση, όπως για παράδειγμα το ξύλο, το δέρμα και οι φυτικές ίνες που συμπληρώνονται από τα τεχνικά υφάσματα. Το χρώμα της ώχρας και της ελιάς κυριαρχεί πάνω από τις έντονες και παλ αποχρώσεις του πράσινου και ενώνεται από τις ροζέ αποχρώσεις του καστανού. H Patricia Urciola με το ταλέντο και την επιχειρηματικότητα της κατάφερε να προωθήσει νέες τάσεις στο χώρο του βιομηχανικού σχεδιασμού. Της Χριστίνας Σιδοπούλου Ξενοδοχείο σε νησί του Πουέρτο Ρίκο όπου μια αναπαυτική πολυθρόνα υπόσχεται ώρες χαλάρωσης και ηρεμίας

16 16 Αφιέρωμα akmi ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟΝ ΒΑΣΙΛΗ ΜΠΟΖΙΚΗ Λίγες μόνο λέξεις Και τι θα λέγαμε τότε για τα γκράφιτι που σαν ανεξάρτητη τέχνη και ίσως η πιο ελεύθερη από κάθε άλλη κάνει την εμφάνισή της κάθε τόσο σε τοίχους, σε πρασιές και σε σκοτεινά στενά των πόλεών, φτιάχνοντας πολλές φορές καλύτερο το άθλιο αστικό τοπίο για το οποίο είμαστε συνυπεύθυνοι εδώ και μισό αιώνα, όλοι. Φωτογραφία: Βασίλης Μποζίκης 2000 Δεν ξέρεις τι να πεις όταν αποχαιρετάς έναν φίλο. Μια τέτοια στιγμή είναι τώρα. Ο φίλος Βασίλης στις αρχές του περασμένου Μαΐου ταξίδεψε στην γειτονιά των αγγέλων για να συνεχίσει εκεί τη μεγάλη γεμάτη προβληματισμούς «συζήτηση» για την Τέχνη συντροφιά και με τους άλλους σημαντικούς που τελευταία έφυγαν από κοντά μας. Γεννημένος το 1944, λάτρης του κινηματογράφου, μονίμως και για «πάντα ερωτευμένος» όπως έλεγε με την Monica Vitti ονειρευόταν να σπουδάσει σκηνοθεσία όμως τον κέρδισε η φωτογραφία και ειδικά το φωτορεπορτάζ. Άρχισε να εργάζεται ως επαγγελματίας φωτογράφος και φωτορεπόρτερ το 1960 όταν κάποιες φωτογραφίες που είχε τραβήξει σε μια παράσταση της «Μήδειας» σε σκηνοθεσία του Μίνου Βολονάκη έφτασαν στα χέρια του σκηνοθέτη που ενθουσιάστηκε. Έτσι άρχισε η μεγάλη καριέρα του. Για δεκαετίες συνεργάστηκε με όλες τις τοπικές και αθηναϊκές εφημερίδες, φωτογράφισε κάθε γωνιά της Θεσσαλονίκης ενώ πήρε μέρος σε δεκάδες εκθέσεις φωτογραφίας. Το λιγότερο που μπορώ να κάνω, είναι να δημοσιεύσω αυτούσιο ένα από τα κείμενά του που συνοδεύεται από δική του φωτογραφία. Η αμαρτία της τέχνης του Βασίλη Μποζίκη Η σχέση τέχνης και πολιτικής είναι τόσο παλιά όσο ο άνθρωπος. Ελεύθερη ή εξαρτημένη η τέχνη, πρωτοποριακή ή συντεταγμένη σε ένα κοινά πολιτικό σύστημα αισθητικών αξιών, παραμένει στο στόχαστρο της πολιτικής εξουσίας που τις περισσότερες φορές επιθυμεί να την χρησιμοποιήσει προς όφελός της. Στις αρχές μέχρι τα μέσα του 20ου αιώνα όπου συνέβησαν οι μεγάλες επαναστάσεις και ανατροπές στην κοινωνία, η τέχνη ακολούθησε, εξαρτήθηκε, διάβηκε τον δικό της ανεξάρτηταεπαναστατικό βίο, στρατεύτηκε ή αποχώρησε. Σήμερα, όταν οι ιδεολογίες μοιάζει να έχουν καταρρεύσει όπως συνήθως λέγεται το φαινόμενο-, κάθε αναφορά στην στρατευμένη τέχνη μοιάζει να είναι παρωχημένη, μία στιγμή στην ιστορία προς διερεύνηση και μελέτη. Από την άλλη η σύγχρονη έκφραση της τέχνης προσπαθεί να αγγίξει αυτό το φαινόμενο επικεντρώνοντας το ενδιαφέρον της στην ανάγνωση περιθωριακών τρόπων ζωής και επιθυμώντας βουτιά στα τρίσβαθα της ψυχής των ανθρώπων, αμελώντας συνειδητά να πειθαναγκαστεί στην λογική της «ιστορικής αλήθειας». Αυτό για έναν απλό λόγο. Η αλήθεια αυτή είναι εξαιρετικά δυσεύρετη. Πέραν τούτου, ο πρωταγωνιστής είναι και ο αυθεντικός ερμηνευτής των ιδεών του. Όπως ειπώθηκε, «αν θέλεις να κάνεις τη ζωή τέχνη δεν περπατάς στα πραγματικά μονοπάτια», γιατί τότε κάνεις ιστορικό ντοκυμανταίρ (για την αντικειμενικότητα του οποίου πάντοτε θα υπάρχουν θεμιτές αμφιβολίες), όμως αν για την τιμιότητα του έργου τέχνης και του καλλιτέχνη γεννηθούν αμφιβολίες, ή μετρηθεί η καλλιτεχνική έκφραση με πολιτική ή χρηστική λογική, τότε η ίδια η τέχνη και η ελευθερία της να εκφράζεται ακυρώνεται αυτόματα, στην πραγματικότητα το έργο τέχνης μετατρέπεται σε περιβάλλον που γεννά ασφαλώς αντιδράσεις τις οποίες δεν υπέθεσε. Τίποτε δεν είναι προβλέψιμο μα σίγουρα πρόκειται για την ύψιστη έκφραση της ελευθερίας. Μπορεί σήμερα οι καλλιτέχνες αμήχανοι να ξεψαχνίζουν την ιστορία για να αναπλάσουν κοινωνικές δράσεις και συμπεριφορές και ιδέες και συγκρούσεις, εστιάζοντας ακριβώς στην ατομική και αυτόνομη έκφραση της ψυχής των ιδεών, στο σύμπλεγμα των κοινωνικών τάξεων, να αποστασιοποιούνται από τα ημερολόγια των πολέμων, όμως μ αυτόν τον τρόπο στις τωρινές ισοπεδωτικές εποχές- η τέχνη παραμένει ελεύθερη. Ακριβώς η ποιητική διάσταση της τέχνης αποτελεί σημαντικό εργαλείο στον δρόμο για την συνειδητοποίηση και την ελεύθερη έκφραση του καλλιτέχνη. Τα στοιχεία που περιβάλλουν την καλλιτεχνική έκφραση είναι αυτά που καθώς η αξία τους είναι αναγνωρίσιμη, οι εξουσίες επιθυμούν να τα διαμορφώσουν υπέρ των θέσεών τους ή αλλιώς τα πολεμούν μέχρις εσχάτων αδιαφορώντας για όλα τα άλλα. Τα παραδείγματα στον αιώνα μας εναντίωσης της εξουσίας σε έργα τέχνης τα οποία δεν προπαγάνδιζαν κρατούσες τάσεις της εξουσίας, πάρα πολλά. Μένω σε μερικά κορυφαία στον χώρο του κινηματογράφου. Όταν μετά τον 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο αμερικανοί σκηνοθέτες πλησίασαν κοινωνικά προβλήματα, το Κονγκρέσο με αιχμή του δόρατος τον γερουσιαστή Μακάρθυ, κατηγόρησε μονομιάς όσους δεν ήταν αρεστοί, για συμμετοχή σε κομμουνιστική συνομωσία. Το Χόλυγουντ υποχρεώθηκε να καταδιώξει αστέρες όπως ο Χάμφρεη Μπόργκαν, η Λώρη Μπακώλ, δημιουργούς όπως ο Τσάρλυ Τσάπλιν του οποίου η ταινία «Ένας βασιλιάς στη Νέα Υόρκη» δεν προβλήθηκε ποτέ και ο ίδιος αποχώρησε πριν συλληφθεί για την Ευρώπη. Την ίδια περίπου εποχή, στο άλλο στρατόπεδο, ο Σεργκέι Αϊζενστάιν ολοκληρώνει το 2ο μέρος του αριστουργήματός του «Ιβάν ο τρομέρος» (1945), που αν και γυρίστηκε με την επιθυμία του Στάλιν, δεν προβλήθηκε ως μη κατάλληλο ιδεολογικά. Στην τότε Σοβιετική Ένωση οι πολίτες είδαν την ταινία ολοκληρωμένη το 1958, μετά τον θάνατο του Στάλιν. Την ίδια τύχη είχε και το καλλιτεχνικό αριστούργημα ένα από τα σπουδαία του παγκόσμιου κινηματογράφου- «Αντρέι Ρουμπλιώφ» του Ταρκόφσκι που ήταν απαγορευμένο μέχρι το Στην Βρετανία το περίφημο και ανατρεπτικό «If» του Λίντσαιη Άντερσον απαγορευμένο από την δεκαετία του 60, προβλήθηκε μόλις μετά το Τα γράφω όλα τούτα με αφορμή την προβολή της ταινίας «Βαθιά ψυχή», του Παντελή Βούλγαρη και τις αντιδράσεις που κρατούν ακόμα από μερίδα της Αριστεράς. Ο τρόπος που ο Βούλγαρης είδε και ψηλάφησε την ιστορία δημιουργώντας μυθοπλασία βασισμένη ωστόσο σε μαρτυρίες και ντοκουμέντα, δεν άρεσε σε πολλούς. Και μέχρις εδώ όλα είναι καλά διότι ό καθείς έχει το δικαίωμα να συμφωνεί ή να διαφωνεί με το αποτέλεσμα ενός καλλιτεχνικού έργου, όμως και ακριβώς γι αυτό, ο κάθε καλλιτέχνης έχει το δικαίωμα να βλέπει με τον δικό του τρόπο ένα ιστορικό γεγονός. Από του σημείου να κάνει λάθος ο δημιουργός μέχρι εκείνου που κατηγορείται γιατί «υποβάλλει στον θεατή με συγκινησιακούς και συναισθηματικούς προπαντός όρους την ιδέα της εθνικής ομοψυχίας» (Ριζοσπάστης ), υπάρχει διαφορά. Σαν παράδειγμα στους επικριτές με χρήση αυτής τη λογικής θα αναφέρω δύο κινηματογραφικές ταινίες, γιατί πιστεύω έχουν την έγκριση των επικριτών του Βούλγαρηφτιαγμένες στα στούντιο της Μόσχφιλμ, στα χρόνια της παντοδύναμης Ε.Σ.Σ.Δ. : «Το άλογο που κλαίει» του Μαρκ Ντονσκόι και ο «41ος» του Γρηγόρι Τσουχράι. Πρόκειται για δύο αριστουργήματα στα οποία οι δημιουργοί τους χρησιμοποίησαν ακριβώς την ίδια λογική επιβολής στον θεατή ιδεών με «συγκινησιακούς κα συναισθηματικούς προπάντος όρους». Τους κατηγόρησε κανείς αυτή τους την επιλογή; Επειδή βγαίναμε κλαίγοντας από την προβολή του φιλμ «Το γράμμα που δεν εστάλη ποτέ», χάναμε το πολιτικό και κοινωνικό μήνυμα; απ ότι γνωρίζω όχι. Και πως άλλωστε να συμβεί όταν πρόκειται για μεγαλειώδη φιλμς στην ιστορία του παγκόσμιου κινηματογράφου. Αλίμονο αν η τέχνη υπάκουε στην πολιτική φρασεολογία και στις ανάγκες της εξουσίας. Τότε δεν θα υπήρχε ο «τρισκατάρατος» Καραβάτζιο, ο Στραβίνσκι, ο Σοστάκοβιτς, ο Καντίσκι, τότε δεν θα είχαμε την τύχη να περηφανευόμαστε για την «Γκουέρνικα» που σήμερα ανήκει στην κατηγορία της παγκόσμιας πολιτιστικής και πνευματικής κληρονομιάς του πλανήτη, τότε δεν θα υπήρχαν ο Μίκης Θεοδωράκης, ο Μάνος Χατζιδάκις, ο Κωστής Παλαμάς. Ποιος άνθρωπος μπορεί να κατηγορήσει τον Σπύρο Μελετζή για τις φωτογραφίες των μικρών ανταρτών στις κορφές της Πίνδου, εν είδη «αετόπουλων», ηρωικές, στυλιζαρισμένες, συναισθηματικά φορτισμένες αλλά μοναδικές ματιές στην ιστορία της φωτογραφικής τέχνης στην Ελλάδα; Προφανώς κανείς. Καταλήγει ο «Ριζοσπάστης», πως το 1949 ο Δημοκρατικό Στρατός ηττήθηκε «επειδή δεν ήταν έγκαιρα έτοιμος να νικήσει». Και λοιπόν; Αυτό είναι το θέμα της ταινίας του Βούλγαρη; Αν έτσι το είδαν κάποιοι είναι δικαίωμά τους, όπως το ίδιο δικαίωμα έχουν και όσοι βγήκαν δακρυσμένοι από την προβολή. Θαρρώ, σύμφωνα με τα λόγια του ίδιου του σκηνοθέτη, πως το φιλμ μιλά για την ανάγκη συνύπαρξης, με αφορμή βεβαίως τα όσα συνέβησαν στα χρόνια του αλληλοσπαραγμού. Αν το πέτυχε αυτό ή όχι, είναι συζήτηση εντελώς διαφορετικού ύφους και περιεχομένου. Η τέχνη δεν αμαρτάνει με αυτόν τον τρόπο.

17 akmi ΑΝΤΙΟ ΚΑΛΕ ΜΑΣ ΑΝΘΡΩΠΕ Έφυγε από τη ζωή ο άνθρωπος που μας χάριζε το γέλιο Την τελευταία του πνοή στο νοσοκομείο «Ερυθρός Σταυρός» όπου νοσηλευόταν τους τελευταίους μήνες άφησε λίγο καιρό πριν ο Θανάσης Βέγγος, ο καλός μας άνθρωπος. Παρά την φήμη του, έφυγε διακριτικά έτσι όπως έζησε. Γεννήθηκε στο Νέο Φάληρο, στις 29 Μαΐου του 1927 από το Βασίλη και την Ευδοκία Βέγγου. Επιμέλεια: Βασούλα Βερροιώτου - Γιακουμίδου Πολιτισμός 17 Ο πατέρας του εργαζόταν στην Εταιρεία Ηλεκτρισμού και ήταν ήρωας της αντίστασης. Μετά τον πόλεμο εκδιώχθηκε από την δουλειά του, εξαιτίας των πολιτικών του πεποιθήσεων, γεγονός που προκάλεσε σοβαρό οικονομικό πρόβλημα στην οικογένειά του. Ο Θανάσης Βέγγος από μικρός αναγκάστηκε να ασχοληθεί με την επεξεργασία δερμάτων, ενώ παράλληλα έκανε και τα μικροθελήματα στη γειτονιά, για να κερδίσει τα προς το ζην. Στα ταραγμένα χρόνια του εμφύλιου υπηρέτησε τη στρατιωτική του θητεία ως εξόριστος στην Μακρόνησο, όπου έμεινε για δύο χρόνια. Εκεί γνωρίστηκε με τον σκηνοθέτη Νίκο Κούνδουρο. Μια γνωριμία που κατά κάποιο τρόπο του άλλαξε τη ζωή,την επαγγελματική του ρότα και τον οδήγησε στην πρώτη του εμφάνιση στο σινεμά το 1954 με την ταινία Μαγική Πόλις. Για τα επόμενα πέντε χρόνια έπαιξε σε μικρούς ρόλους, εργαζόμενος παράλληλα και ως φροντιστής στα πλατό. «Έπαιζα για ένα κομμάτι ψωμί. Αυτή ήταν η αρχή,χειρότερες μέρες δεν θυμάμαι» είπε ο ίδιος σε μια από τις ελάχιστες συνεντεύξεις του, περιγράφοντας τις δυσκολίες μιας περιόδου κατά τη διάρκεια της οποίας εμφανίστηκε στις ιστορικότητες ταινίες του ελληνικού κινηματογράφου, όπως Ο δράκος, Διακοπές στην Αίγινα, Μανταλένα, Συννεφιασμένη Κυριακή, Ο Ηλίας του 16 ου και Ποτέ την Κυριακή. Ο πρώτος του μεγάλος ρόλος είναι μαζί με το Νίκο Σταυρίδη στην ταινία Οι δοσατζήδες. Οι ταινίες Ο Θανάσης Βέγγος δεν σπούδασε υποκριτική, υπήρξε αυτοδίδακτος. Το 1959 πήρε άδεια ασκήσεως επαγγέλματος ηθοποιού όχι από Σχολή αλλά ως εξαιρετικό ταλέντο με εξετάσεις σε ειδική επιτροπή. Η πρώτη του θεατρική παράσταση ήταν στην επιθεώρηση Ομόνοια πλατς πλουτς, δίπλα στους Νίκο Ρίζο και Γιάννη Γκιωνάκη, την ίδια χρονιά. Στη συνέχεια συνεργάστηκε κυρίως με τον σκηνοθέτη Πάνο Γλυκοφρύδη και ανέπτυξε τον τύπο του νευρικού, αεικίνητου ανθρώπου, που τον καθιέρωσε καλλιτεχνικά, και αρχίζει να γίνεται δημοφιλής. Έγινε ιδιαίτερα αγαπητός στο ελληνικό κοινό με ταινίες όπως Ψηλά τα χέρια Χίτλερ, Μην είδατε τον Παναή, Ζήτω η τρέλα, Πολυτεχνίτης και ερημοσπίτης. Το 1964 ιδρύει τη δική του εταιρία παραγωγής με τίτλο ΘΒ-Ταινίες Γέλιου. Σε συνεργασία με άλλους σκηνοθέτες ή περνώντας ο ίδιος πίσω από την κάμερα γυρίζει το διάστημα τις καλύτερες κατά γενική ομολογία ταινίες του, όπως τις Φανερός πράκτωρ 000, Τρελός, παλαβός και Βέγγος, Ποιός Θανάσης; ζταινίες που τις χαρακτηρίζουν το σουρεαλιστικό χιούμορ, ο αυτοσχεδιασμός και η πηγαία ερμηνεία. Παρά την εμπορική τους επιτυχία, οι ταινίες αυτές οδηγούν την εταιρία του Βέγγου σε πτώχευση και τον ίδιο σε οικονομική καταστροφή, από την οποία θα συνέλθει μόνο μετά από πολλά χρόνια. Συνολικά είχε παίξει σε 126 ταινίες, στην τηλεόραση πήρε μέρος στις σειρές Αστυνόμος Θανάσης Παπαθανάσης, Έρωτας, όπως έρημος, Περί ανέμων και υδάτων, Καθρέφτη, καθρεφτάκι μου, Βεγγαλικά με τελευταία του εμφάνιση στην δραματοποιημένη εκπομπή της ΕΤ3 Η Θεσσαλονίκη της νοσταλγίας μας. Το 1971 η ταινία Τι έκανες στον πόλεμο, Θανάση; και η στενή σχέση του με τον σκηνοθέτη Ντίνο Κατσουρίδη τον οδηγεί στον θρίαμβο στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκη. Κοινό και κριτική τον αποθεώνουν και αποσπά το βραβείο Α ανδρικού ρόλου. Έναν χρόνο αργότερα, ο ρόλος του στην ταινία Θανάση, πάρε το όπλο σου! του χαρίζει ένα ακόμη βραβείο Α ανδρικού ρολού. Ο Θόδωρος Αγγελόπουλος και ο Παντελής Βούλγαρης βρήκαν στο πρόσωπο του τον αρχετυπικό άνθρωπο του λαού που σε μεγάλη ηλικία πια και έχοντας ταλαιπωρηθεί στο νεανικό του βίο γίνεται σοφός. Το κοινό ταύτισε το όνομα του με την τρεχάλα και το πρόσωπο του με έναν αγαθό γκαφατζή, με έναν καλό άνθρωπο, που χει το βλέμμα της σκανδαλιάς και της μελαγχολίας Ο Θανάσης Βέγγος,είπε σε μια από τις λιγοστές του συνεντεύξεις: «Δεν έχω ταλέντο,μόνο αυτή τη φάτσα που κοίταξε τη, κοίταξε τη καλά και διάβασε Εδώ είναι αποτυπωμένη όλη η μιζέρια, όλη η δυστυχία όλος πόνος του ασήμαντου Έλληνα». Ποτέ δεν αισθάνθηκε έτοιμος ήταν πάντα στην «τσίτα» και ήξερε να «τυραννά» τον εαυτό του με έναν μοναδικό τρόπο. Ζούσε μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας, δεν ήταν κοινωνικός τύπος και όπως χαρακτηρίστηκα έλεγε ήταν «ένας κάλος επαγγελματίας αλλά ένας κακός οικογενειάρχης». Μέχρι το τέλος είχε διπλά του τη σύντροφο της ζωής του Ασημίνα και τα δύο του παιδία.καλό ταξίδι Θανάση θα ζεις μεσα στο γέλιο κάθε παιδιού που πρωτοβλέπει τον Πράκτορα ΘΒ, στο γέλιο όλων μας «Έφυγε» ένας ακόμα από τους μεγάλους της μουσικής. Ο Μανώλης Ρασούλης γεννήθηκε στο Ηράκλειο Κρήτης στις 28 Σεπτεμβρίου του 1945, μεγάλωσε στο Ηράκλειο, έψαλε στον Πολιούχο ʼγιο Μηνά ο οποίος και τον επηρέασε αισθητικά και ιδεολογικά, βοηθούσε τον πατέρα του στο χρυσοχοείο όπου και από εκεί επηρεάστηκε από τα ρολόγια και τον χρυσό, ήταν σημαιοφόρος στο σχολειό του, από μικρός ανήκε στην νεολαία της αριστεράς-αφού ο πατέρας του ήταν για χρόνια στις ιταλικές φυλακές και ο θείος του στο Μαουτχάουζεν-κέρδισε δυο βραβεία στους μοντέρνους χορούς, ήρθε τέταρτος στα τετρακόσια μέτρα στους σχολικούς αγώνες του νομού και γενικά πέρασε πολύ όμορφα παιδικά χρόνια με τα αδέλφια του και τους φίλους του. Το όνομά του, Εμμανουήλ, είναι εβραϊκό και σημαίνει άνθρωπος του Θεού, το επίθετό του προέρχεται από το ιερό όνομα του κορανίου «ρασούλ» και το τρίτο το σανσκριτικό του το έδωσε ο Οσσο και είναι «ντέβα παρινίτο» και σημαίνει ερωτευμένος με την θεικότητα. Στην Αθήνα σπουδάζει σκηνοθεσία κινηματογράφου, γράφει ποιήματα, σενάρια, τραγουδάει ερασιτεχνικά στις μπουάτ της Πλάκας, δουλεύει στην εφημερίδα της αριστεράς «Δημοκρατική Αλλαγή», παίρνει μέρος στους αγώνες του 114, περπατάει όλες τις πορείες ειρήνης, γνωρίζει όλη την τότε πνευματική πρωτοπορία και δεν σταματάει να ονειρεύεται να γυρίσει ταινία βασισμένη σε ένα βιβλίο του Νίκου Καζατζάκη με μουσική του Μίκη Θεοδωράκη, συνθέτοντας μέσα του τους δυο αυτούς μεγάλους δημιουργούς, κάτι το οποίο αργότερα πέτυχε. Στις 21 του Απρίλη συλλαμβάνεται από την Δικτατορία και περνάει μερικές ώρες στην «Μπουμπουλίνας». Φεύγει για το Λονδίνο όπου μένει 6 χρόνια. Εκεί διαμορφώνεται ιδεολογικά συμμετέχοντας στον αντιδικτατορικό αγώνα, αλλά και στο Τροτσκιστικό κίνημα στο οποίο ήταν στέλεχος και η Βανέσσα Ρεντγκρέιβ με την οποία δυο φορές συνεργάστηκε σε παραστάσεις με αγωνιστικούς στόχους. Στο Λονδίνο γράφει τα πρώτα του βιβλία και γίνεται συνεκδότης της εφημερίδας Σοσιαλιστική Αλλαγή, στην οποία γράφει άρθρα και επιφυλλίδες, παίρνει μαθήματα πολιτικής οικονομίας και φιλοσοφίας και πουλάει για 6 χρόνια την εν λόγω εφημερίδα στους δρόμους, συμμετέχοντας ασταμάτητα στους αγώνες των εργατικών συνδικάτων. Τον Μάη του 68 παίρνει μέρος στην μεγάλη εξέγερση των φοιτητών στο Παρίσι και τραυματίζεται θανάσιμα από τους SRS. Το 74, λίγο μετά από το Πολυτεχνείο με απόφαση της οργάνωσης κατεβαίνει στην Αθήνα, όπου λόγω συλλήψεων από την Μυστική Αστυνομία, κρύβεται. Μετά τα γεγονότα στην Κύπρο το καλοκαίρι του 74 και την πτώση της Χούντας συνεχίζει τον πολιτικό αγώνα. Δουλεύει στα ναυπηγεία «ΜΑΖΕΨΕ» ΤΗΝ ΠΑΡΕΑ ΑΛΛΟΥ Εδώ είναι του Ρασούλη του Ανδρεάδη στο Πέραμα όπου κινδυνεύοντας να σκοτωθεί καθημερινά μπαίνει στην απεργιακή επιτροπή και πρωτοστατεί στο εργατικό κίνημα που ανατρέπει όλο το μέχρι τότε καθεστώς στα μεγάλα ναυπηγεία της Ελευσίνας. Στο Λονδίνο τον Ιούνιο του 1973 γεννιέται κατά την βούληση της διαλεκτικής της φύσης ένα κοριτσάκι, η κόρη του, που της έδωσε το όνομα Ναταλία, τιμής ένεκεν στη γυναίκα του Τρότσκι. Τον καλεί ο φίλος του Μάνος Λοίζος και τραγουδά στον δίσκο «Τα νέγρικα» μαζί με την Μαρία Φαραντούρη. Επίσης ο ίδιος συνθέτης τον επιβάλει και τραγουδά το τραγούδι στα κομέρσιαλ ενός σίριαλ που γίνεται επιτυχία. Αρχίζει να προσαρμόζεται στην ελληνική πραγματικότητα και να καταδύεται στην πεμπτουσία της. Το ένστιχτο και η μοίρα τον οδηγούν στον πυρήνα του ελληνικού τραγουδιού. Ανακαλύπτει ή του αποκαλύπτεται μέσω μιας γνωστής του τον OSHO. Αναστατώνεται θετικά, διαβάζει βιβλία του, γοητεύεται, βαθαίνει, πηγαίνει στην Ινδία και τον συναντά. Συστήνει στους Έλληνες τον OSHO εκδίδοντας το βιβλίο του «κρυμμένη αρμονία ομιλίες πάνω στον Ηράκλειτο». Μελετά, γράφει, ερωτεύεται ξερωτεύεται, διαλογίζεται, αυτοπαρατηρείται, παλινδρομεί, ορμά, ωριμάζει, ανοίγεται, ρισκάρει, πληρώνει το τίμημα. Αναπόφευκτη η αντιπαράθεση με τα πάσης φύσεως κατεστημένα που βλέπουν σ αυτόν ένα κίνδυνο για την πόζα και την ανεπάρκεια τους. Ο Ρασούλης συνεχίζοντας με συνέπεια αυτό που θεωρεί αναγκαίο, συγκρούεται και σιγά σιγά απομονώνεται, καθώς κόμματα, εκκλησία, ιδιωτικά κυκλώματα θεωρούν κίνδυνο τις προτάσεις του ωστόσο, συνεχίζει να παράγει έργο επειδή επιθυμεί και επειδή είναι μέτρο σύγκρισης για τη συνέπεια των ιδεολογικών και ηθικών πεποιθήσεων. Δηλώνει όμως ότι η οντότητα του είναι πιο ενδιαφέρουσα από το έργο του, τα προϊόντα του. Μέσα στην οδύσσειά του ο OSHO εκβράζεται και στην Κρήτη. Εκεί βρίσκει τον Ρασούλη να μένει στην ίδια περιοχή. Ήταν σαν ένα μήνυμα ύπαρξης. Ο Ρασούλης σαν Κρητικός κάνει το παν να προστατεύσει τον δάσκαλό του από τις επικείμενες επιθέσεις. Πληγώνεται όταν δεν το κατορθώνει και ο δάσκαλός συλλαμβάνεται και απελαύνεται. Συνεχίζει να παράγει έργο, τραγούδια, βιβλία ραδιοπρογράμματα, άρθρα σε εφημερίδες της πρωτεύουσας και της επαρχίας. Η Μελίνα Μερκούρη τον καλεί να πάρει μέρος στις εκδηλώσεις για την πολιτιστική Αθήνα και να τις δώσει ιδέες αλλά αρνείται γιατί δεν θεωρεί την Αθήνα άξια για να γίνει πολιτιστική πρωτεύουσα της Ευρώπης. Έκτοτε μπαίνει στη μαύρη λίστα και του υπουργείου πολιτισμού. Τα τραγούδια του γίνονται γνωστά κι αγαπητά στο Ισραήλ, την Τουρκία, Τη Σερβία, στις Χώρες όπου υπάρχουν Έλληνες αλλά και για κάποιο μυστήριο λόγο και στην Ιαπωνία. Τα τελευταία χρόνια εξεφραζε τη βαθύτερη ψυχή της Ελλάδας με την οικουμενική ψυχή και της παγκόσμια δυναμική στην ανακάλυψη του αντίδοτου και την παραγωγή μιας νέας ιδεολογίας, ενός νέου κώδικα αξιών, που αυτή τη στιγμή αναζητά ο κάθε έξυπνος ευαίσθητος και έντιμος πολίτης κάθε χώρας κάθε φυλής, κάθε τάξης, και φύλλου. Στο καλό Μανώλη ΜΕΓΑΛΟ ΤΟ ΚΕΝΟ ΣΤΗ ΜΟΥΣΙΚΗ Έφυγε και ο Νίκος Μεγάλη απώλεια για το ελληνικό τραγούδι ο θάνατος του Νίκου Παπάζογλου. Ο Νίκος γεννήθηκε στις 1948 στη Θεσσαλονίκη και η πρώτη του συστηματική επαφή με τη μουσική ήταν μέσω συγκροτημάτων την περίοδο Την ίδια εποχή γράφει τα πρώτα του τραγούδια, μερικά από τα οποία τραγουδά ο Πασχάλης Αρβανιτίδης, δημιουργώντας παράλληλα ένα μικρό στούντιο με χειροποίητα μηχανήματα στη Θεσσαλονίκη. Το 1972 με ένα πολύ καλό συγκρότημα που αποτελούν Θεσσαλονικείς μουσικοί και ονομάζεται Ζηλωτής (Zealot) επιχειρεί να κατακτήσει τη διεθνή αγορά κατά το πρωτότυπο των Aphrodite`s Child. Για το σκοπό αυτό μετακομίζει στο Αachen της Δυτικής Γερμανίας. Τότε, δημιουργούνται έξι τραγούδια που ηχογραφούνται στο Mιλάνο αλλά υπάρχουν μόνο σε συλλογές φίλων. Το 1976, τραγουδώντας στους Αχαρνής του Διονύση Σαββόπουλου, συναντιέται με τον Μανώλη Ρασούλη και το 1978 η «καλή παρέα» (Μανώλης Ρασούλης, Νίκος Ξυδάκης, Διονύσης Σαββόπουλος και Νίκος Παπάζογλου) δημιουργεί το δίσκο με τίτλο Η Εκδίκηση της Γυφτιάς στο νεόδμητο στούντιο Αγροτικόν Νο 3, στην Τούμπα της Θεσσαλονίκης. Ακολουθούν Τα Δήθεν και το 1983 όλα όσα υπήρχαν σε σχέδια, σημειώσεις και χαμηλόφωνες ηχογραφήσεις μαζεύονται στο δίσκο Χαράτσι που προτείνει ένα είδος «μεικτό και μόνιμο» όπως χαρακτηρίστηκε. Ακολουθεί το Μέσω Νεφών το 1986, τα Σύνεργα το 1991 και ένα χρόνο αργότερα η Επιτόπιος Ηχογράφησις στο θέατρο του Λυκαβηττού στις 30 Σεπτεμβρίου του Τον Απρίλιο του 1995 κυκλοφορεί η δισκογραφική δουλειά με τίτλο Όταν Κινδυνεύεις Παίξε την Πουρούδα που στην κυπριακή διάλεκτο σημαίνει το κλάξον ποδηλάτου. Το 2005 κυκλοφορεί η τελευταία του δουλεία το Μά ϊσσα Σελήνη. Την ημέρα της κυκλοφορίας του δίσκου, ο Νίκος Παπάζογλου κέρδιζει το Βραβείο Μουσικής στα Κρατικά Κινηματογραφικά Βραβεία Ποιότητας (Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης) για τη μουσική του στην ταινία Η Νοσταλγός. Κάτω από την ετικέτα Στρόγγυλοι Δίσκοι ο Νίκος Παπάζογλου επιμελείται τις παραγωγές και ανακαλύπτει αξιόλογους τραγουδοποιούς όπως ο Σωκράτης Μάλαμας, ο Ορφέας Περίδης, το μουσικό σχήμα Μικρές Περιπλανήσεις, ο Θανάσης Παπακωνσταντίνου και ένα σωρό άλλοι. Μας λείπεις ήδη Νίκο

18 18 Πολιτισμός akmi ΟΙ ΣΠΟΥΔΑΣΤΕΣ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΑΣ ΤΟΥ ΙΕΚ ΑΚΜΗ ΘΕΤΟΥΝ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ Παρουσίαση βιβλίου του Βαγγέλη Γεωργάκη Βρισκόμασταν όλοι εκεί, στο πατάρι του ΙΑΝΟΥ Θεσσαλονίκης στην παρουσίαση του βιβλίου του Βαγγέλη Γεωργάκη με τίτλο «Ποδηλάτης στην Εθνική οδό» που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις ΔΩΔΩΝΗ. Ένα βιβλίο διαφορετικό από τα άλλα, ένα βιβλίο με σκέψεις του συγγραφέα που τις αποτυπώνει στο χαρτί. Ο τρόπος με τον οποίο γράφει τα δοκίμια είναι όχι και τόσο συνηθισμένος, αφού πηγαίνει κόντρα στους κανόνες όπως ο ίδιος μας είπε και αυτό που θα μπορούσαμε να πούμε ότι το χαρακτηρίζει είναι το γεγονός ότι ενεργοποιεί την σκέψη και είναι όλα σκέψεις του συγγραφέα είναι εμπνευσμένες από την καθημερινότητα. Συνέντευξη στην Έλενα Κούση Μετά την λήξη της παρουσίασης και αφού δεν προλάβαμε όλοι να θέσουμε τις ερωτήσεις μας, ο συγγραφέας δέχθηκε να συνεχίσουμε την κουβέντα σε ένα ήσυχο μαγαζί της Βενιζέλου. Εκεί δόθηκε η ευκαιρία να του κάνουμε ο καθένας τις ερωτήσεις που ήθελε και καταφέραμε να του «αποσπάσουμε» σημαντικές πληροφορίες. Η σημαντικότερη από αυτές τις πληροφορίες ήταν ότι η προσπάθεια του συγγραφέα θα συνεχιστεί και δεν σταματάει την πορεία του στην «Εθνική οδό». «Ο ποδηλάτης στην εθνική οδό» είναι το πρώτο δείγμα γραφής του πολλά υποσχόμενου συγγραφέα, ο οποίος έχει ήδη ολοκληρώσει το δεύτερο βιβλίο του που κυκλοφορεί στα βιβλιοπωλεία με τίτλο «Ονειρεμένο φινάλε» από τις εκδόσεις ΘΕΡΜΑΪΚΟΣ. Πόσο καιρό σας πήρε να γράψετε το βιβλίο; Μου πήρε 3,5 μήνες. Αν πει κάποιος ότι το έγραψα μέσα σε ένα χρόνο ίσως θα θεωρείται πιο καλό το βιβλίο. Αλλά είναι καθαρά θέμα έμπνευσης. Ερχόταν το ένα κείμενο μετά το άλλο για να είμαι ειλικρινής. Δεν συμβαδίζει πάντα η ποιότητα με την ποσότητα; Όχι καμία σχέση...θέλω να πω ότι στην Ελλάδα πολλοί το συγχέουν αυτό. Εντάξει δεν μπορώ να πω σε ένα λογοτεχνικό κύκλο ότι έγραψα τον ποδηλάτη σε 4 μήνες. Θα μου πουν ότι ήταν τσαπατσούλικη δουλειά. Αλλά η πραγματικότητα είναι ότι τον έγραψα σε 4 μήνες μαζί με τις διορθώσεις. Σκεφτόσασταν αρκετό καιρό πριν ότι θέλετε να το γράψετε; Όχι, όχι, δεν το σκεφτόμουν. Απλά προέκυψε. Έβγαινε το ένα κείμενο μετά το άλλο και το έγραψα πολύ γρήγορα. Ο χρόνος σαν έννοια είναι λάθος, δεν υφίσταται ουσιαστικά. Δεν παίζει ρόλο αν είναι 3 μήνες ή 3 χρόνια. Ή το κάνεις ή δεν το κάνεις. Εμένα μου έβγαιναν τρία κείμενα σε μια βδομάδα. Απλά βγαίνανε από μόνα τους. Δεν είναι τυχαίο που γίνατε συγγραφέας, αφού είχατε τα γονίδια από τον μπαμπά σας. Ποια ήταν η συμβουλή του; Δεν μου έδωσε κάποια συμβουλή. Δεν του έλεγα καν ότι γράφω. Τυχαία πέσανε κάποια κείμενα στα χέρια του και μάλιστα ο ίδιος τα έδωσε στον εκδότη. Να πω την αλήθεια στην αρχή τα έκρυβα κιόλας. Ο πατέρας μου είναι φιλόλογος και άρχισε να μου λέει εδώ και εδώ αυτό δεν πρέπει να είναι έτσι, το «το» δεν έπρεπε να είναι εδώ και τέτοιου είδους πράγματα. Εγώ πιστεύω ότι το κείμενο δεν πρέπει να ακολουθεί κανόνες. Αυτή η ατέλεια είναι μια από τις δυνάμεις του βιβλίου. Όταν ακολουθούνται κανόνες στο τέλος γράφουν όλοι το ίδιο κείμενο. Η ατέλεια μπορώ να πω ότι είναι αυτή που κάνει την διαφορά. Δεν ξέρω αν έχετε διαβάσει το «Τριστέσα» που είναι ένα αριστούργημα, παρ όλο που έχει καταργήσει κάθε κανόνα στον λόγο. Για μένα εκεί είναι η δύναμη. Ποια θεωρείτε ότι ήταν η εντονότερη εμπειρία που βιώσατε κατά την διάρκεια της συγγραφής του βιβλίου; Το τελευταίο κομμάτι του βιβλίου το έγραψα μόνος μου σε ένα ξενοδοχείο και το έκανα σκόπιμα για να μπορέσω να το τελειώσω. Νόμιζαν ότι ήμουν ήδη γνωστός συγγραφέας γιατί με ρώτησαν με τι ασχολούμαι και είπα ότι γράφω. Τότε αντί για κανονικό δωμάτιο μου είχαν δώσει μια σουίτα και με είχανε στα όπα-όπα. Ίσως αυτή είναι η εντονότερη εμπειρία. Αυτή ήταν μια πρωτόγνωρη εμπειρία για μένα. Να με αντιμετωπίζουν σαν να είμαι...πιστεύω ότι και αυτό βοήθησε πολύ... Αν ερχόταν κάποιος και σας ρωτούσε «γιατί να αγοράσω το βιβλίο σας;» τι θα του λέγατε; Θα του έλεγα ότι η σχέση αξίας και τιμής είναι πολλαπλάσια. Δηλαδή δίνεις 10 ευρώ και θα πάρεις πίσω πολλά πράγματα. Γράφετε στο βιβλίο σας ότι «στη ζωή ο ισχυρός επικρατεί ενώ ο αδύναμος χάνεται (σβήνεται όπως γράφετε) με συνοπτικές διαδικασίες». Τι σημαίνει για εσάς «ισχυρός» και τι «αδύναμος»; Αυτό που σκέφτηκα εκείνη την στιγμή και αυτό που ήθελα να γράψω αναφέρεται στην ωμή σχέση ισχυρού και αδύναμου, δηλαδή ο «κακός»=ισχυρός και ο «αδύναμος»=αδύναμος (χωρίς δύναμη, χωρίς εξουσία). Ισχυρό στην ζωή εγώ θεωρώ αυτόν που κάνει αυτό που αγαπάει παρά τους περιορισμούς που του θέτει η κοινωνία, αυτόν που δεν το βάζει κάτω που δεν λαμβάνει υπόψη την γνώμη των άλλων και αδύναμο αυτόν που δεν διαθέτει αυτές τις ιδιότητες. Αποκαλείτε τους δημοσιογράφους «νταβατζήδες των πληροφοριών» καθώς πολλοί είναι αυτοί που παρουσιάζουν μια αλήθεια διαστρεβλωμένη και επηρεασμένη από πολιτικά κόμματα. Τι προτείνετε στους «νταβατζήδες των πληροφοριών» λοιπόν να κάνουν ώστε να αλλάξει αυτή η κατάσταση; Μιλάω για κάποιους. Κάποιοι δημοσιογράφοι είναι «νταβατζήδες των πληροφοριών». Όχι όλοι. Για αυτούς δεν μπορώ να προτείνω κάτι γιατί αυτό είναι στον χαρακτήρα του άλλου και δεν μπορείς να τον αλλάξεις. Θεωρώ ότι είναι θέμα ακεραιότητας του κάθε ατόμου. Ένας σωστός δημοσιογράφος είναι αυτός που γράφει την άποψη του ξεκάθαρα χωρίς να επηρεάζεται από συμφέροντα και φιλίες. Για μένα αυτός είναι ο σωστός δημοσιογράφος. Γράφετε στην εισαγωγή σας: «Κανένα από τα παραπάνω κείμενα δε γράφτηκε για να γραφτεί, γιατί σκόπευα να βγάλω ένα βιβλίο...τα κείμενα αυτά αποτελούν σκέψεις που μου καρφώθηκαν στο μυαλό...». Από την στιγμή που εσείς ο ίδιος γράφετε ότι δεν είχατε σκοπό να το δημοσιεύσετε, γιατί τελικά το κάνατε; Το έκανα για την επικοινωνία με τον κόσμο. Απλά δεν το είχα στόχο. Δεν είχα θέσει στόχο στην ζωή μου ότι ήθελα να βγάλω ένα βιβλίο ή ότι ήθελα να γίνω συγγραφέας. Αυτό είναι μια αλήθεια. Απλά από την στιγμή που προέκυψε θεώρησα ότι πιο ωραίο και πιο υγιές είναι αυτά να εκτεθούν και στον κόσμο. Τελειώνοντας το βιβλίο σας μου δημιουργήθηκε η αίσθηση ότι τα περισσότερα από τα θέματα που πραγματεύεστε είναι ζητήματα που μας απασχολούν όλους. Μήπως τελικά η έκδοση αυτού του βιβλίου ικανοποιεί απλώς τη δική σας προσωπική ματαιοδοξία; Είναι γεγονός ότι την ικανοποιεί κιόλας. Δηλαδή είναι ωραίο να είσαι και συγγραφέας, ωραίο είναι να κάνεις και παρουσιάσεις αλλά από την άλλη δεν είναι έγινε για αυτό τον λόγο. Αυτό θα έλεγα ότι ήρθε μετά. Το σημαντικότερο ήταν ότι αυτό το βιβλίο προέκυψε. Στο κείμενο σας με τίτλο «Οικονομική κρίση σε κρίση» γράφετε: «Η ελεύθερη οικονομία τρέφεται από το χρέος και την οικονομική υποδούλωση». Αυτό που μου ήρθε στο μυαλό όταν διάβασμα το συγκεκριμένο σημείο ήταν η φράση του Τζον Άνταμς: «Υπάρχουν δυο τρόποι για να κατακτήσεις και να σκλαβώσεις ένα έθνος. Ο ένας είναι το σπαθί. Ο άλλος είναι το χρέος». Θέλω, λοιπόν να σας ρωτήσω ποια κατά την γνώμη σας στάση πρέπει να κρατήσει ο πνευματικός και καλλιτεχνικός κόσμος σε σχέση με αυτό; Ναι αυτό όπως το είπες σίγουρα. Η οικονομική κατάπτωση είναι απόρροια του ότι κάτι δεν πάει καλά με την νοοτροπία που έχουμε εμείς οι ίδιοι, διότι όταν έχεις την κατάλληλη νοοτροπία τότε μπορείς να παράγεις και αξία. Πιστεύω ότι αυτή η οικονομική κρίση έχει σχέση με τον ηθικό ξεπεσμό. Δεν μπορεί τώρα να υπάρχουν πολιτικοί που έχουν εκατό σπίτια και η χώρα να χρωστάει και να τα παίρνουμε από τους συνταξιούχους και να μην βγαίνει ένας να πει «εγώ χαρίζω την μισή μου περιουσία» και πάλι να του μένουν εκατομμύρια. Όσο για τον πνευματικό και καλλιτεχνικό κόσμο, πρέπει να βγει μπροστά. Όμως ο πραγματικός πνευματικός και καλλιτεχνικός κόσμος, όχι αυτοί που επιδιώκουν τη δημοσιότητα, αλλά αυτοί οι οποίοι έχουν πράγματι κάτι να πουν. Ποιο είναι το αγαπημένο σας κείμενο; Θα σου πω τα πρώτα που μου έρχονται στο μυαλό. «Μια πόρνη στο μουλέν ρούζ», το «24 ώρες», «Το ενυδρείο» και «Το στρογγυλό κρεβάτι». Αλλά έχω και αγαπημένες φράσεις που είναι συναισθηματικά δεμένες με το βιβλίο. Κάποιες από αυτές είναι: «Η επιτυχία είναι μια πόρνη του μουλέν ρουζ που κάποτε ερωτεύτηκες», «Κάθε στροφή είναι μια πρόκληση, η ίδια η διαδρομή η αποζημίωση σου», «Η ζωή ολόκληρη μια εθνική οδός».

19 akmi Ο λόγος είναι απλός. Μία πρόχειρη ματιά στα οικονομικά των ΠΑΕ, από τον πρωταθλητή Ολυμπιακό, μέχρι και τον Πανιώνιο -συμπεριλαμβανομένων φυσικά των ΠΑΟΚ, Άρη και Ηρακλή- δείχνει ξεκάθαρα ότι οι Έλληνες δε... σκαμπάζουν και πολλά από οικονομική διαχείρηση ή οι πιο καχύποπτοι, ίσως σκεφτούν και κάτι περισσότερο απ αυτό... Τα χρέη συνολικά των μεγάλων ΠΑΕ της Σούπερ Λιγκ, ξεπερνούν τα 230 εκ. ευρώ! Άτυπος κάτοχος του τίτλου σ αυτό το... πρωτάθλημα χρεών, φαίνεται να είναι η ΑΕΚ, με τον ΠΑΟΚ να την ακολουθεί, αρκετά μέτρα πιο πίσω. Η «Ένωση» φέρεται να χρωστάει προς τρίτους αλλά και το ελληνικό δημόσιο, ποσό που ενέρχεται στα 150 εκ. ευρώ., ενώ για τον ΠΑΟΚ το διόλου ευκαταφρόνητο ποσό των 20 εκ. ευρώ. Για το συμπολίτη Άρη, το χρέος φτάνει τα 13 εκ. ευρώ, ενώ για τον Ηρακλή τα 18,5. Φυσικά αυτά δεν είναι πράγματα που οι κρατικοί φορείς δε γνωρίζουν. Μέχρι και για το τελευταίο ευρώ που χρωστάνε οι ελλνικές ομάδες, είναι ενήμερη η ελληνική πολιτεία αλλά... Η νομοθεσία είναι ξεκάθαρη σε αυτές τις περιπτώσεις και δε χρίζει παρερμηνειών από κανένα. Όταν μία ΠΑΕ χρωστάει, είτε σε τρίτους, είτε προς το δημόσιο, τότε δεν έχει το δικαίωμα να λάβει αδειοδότηση για συμμετοχή στο επόμενοπρωτάθλημα. Αυτό τι σημαίνει; Πολύ απλά, υποβιβασμό στη Β Εθνική. Το μεγάλο κόστος και ο... Ράλλης Έχει ειπωθεί χιλιάδες φορές αλλά μία ακόμα δεν πρόκειται να βλάψει, άλλωστε «επανάληψις εστί μήτηρ πάσης μαθήσεως». Στη χώρα μας δεν πάσχουμε από έλλειψη νόμων αλλά από τη μη τήρησή τους. Ποιος όμως θα αντέξει ποτέ το -πολιτικό- κόστος να πει ότι, «δεν πλοιρείτε τις προϋποθέσεις, οπότε υποβιβάζεστε»; Το μακρινό 1980, ίσως ήταν η τελευταία φορά που τηρήθηκαν οι νόμοι στο χώρο του ελληνικού ποδοσφαίρου. Ο τότε πρωθυπουργός Γεώργιος Ράλλης, δεν άκουσε στις Σειρήνες που ήθελαν να σώσουν τον Ηρακλή από την κατηγορία της δοροδοκίας, αφήνοντας τη δικαιοσύνη να αποφασίσει ελεύθερα. Αντίθετα εμείς σήμερα έχουμε άλλες τακτικές. Βρίσκουμε -τα συνεχώς ορθάνοιχτα- παραθυράκια στους νόμους, ανοίγουμε τράπεζες βράδυ, ενίοτε πλασάρουμε και πλαστά έγγραφα, που παρουσιάζουν ότι δεν υπάρχουν οφειλές προς παίκτες, χωρίς αυτοί να έχουν δεί ποτέ ούτε το χρώμα του ευρώ. Το ζήτημα είναι απλό και δεν έχει πολλά διλλήματα. Έχει το εξής Η ΚΡΙΣΗ ΚΑΙ ΣΤΑ ΓΗΠΕΔΑ Φωνάξτε το ΔΝΤ! Από τη στιγμή που έχει γίνει της μόδας το τελυταίο διάστημα η είσοδος του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ), σε οποιαδήποτε χώρα βρίσκεται υπό οικονομική κατάρευση, δεν θα ήταν άσχημη ιδέα να κάνει μία... βόλτα και από τον ελληνικό ποδόσφαιρο. Σίγουρα θα περιμένε αρκετή δουλειά το επιτελείο του με τους «υπεροικονομολόγους», που βρίσκουν (;) τη φόρμουλα της οικονομικής σωτηρίας για κάθε κράτος. Ωστόσο στην περίπτωση των Ποδοσφαιρικών Ανωνύμων Εταιρειών της χώρας μας, ακόμα κι αυτοί οι κύριοι είναι εξαιρετικά αμφίβολο αν θα ήταν σε θέση να βάλουν μία τάξη. Του Γιώργου Φραδελάκη ένα αλλά ουσιαστικό. Θέλω ή δεν θέλω υγειές ποδόσφαιρο, επιθυμώ ή όχι διαφάνεια σε όλους τους τομείς της ελληνικής κοινωνίας. Θα ήταν μάλλον υπερβολικό να ισχυριστεί κανείς ότι αυτοί που βρίσκονται στα κέντρα των αποφάσεων, προτιμούν να αμαυρώνεται καθημερινώς και αδιαλείπτως η εικόνα του ελληνικού ποσδοσφαίρου, τόσο εντός, όσο κι εκτός συνόρων. Τη διαφάνεια και την τήρηση των νόμων τη θέλουν όλοι -ή τουλάχιστον οι περισσότεροι- με μία ωστόσο μικρή λεπτομέρεια. Ότι εφόσον αυτοί καταλμβάνουν κάποιο αξίωμα, είτε αυτό λέγεται Γενικός Γραμματέας Αθλητισμού, είτε πρόεδρος της ΕΠΟ ή κάποιας ΠΑΕ, δεν πρόκειται στο τέλος να τους στοιχίσει. Επειδή ωστόσο αυτό είναι λίγο δύσκολο συνήθως η εύκολη οδός. Αυτή δεν είναι άλλη από το να λαμβάνονται οι αποφάσεις που θα αρέσουν στους μελλοντικούς ψηφοφόρους ή στο λαό των ομάδων, που εδώ στη Θεσσαλονίκη έχει γίνει... μόδα να διοικεί κιόλας. Έμμεσα ή άμεσα. Ώρα για αποφάσεις Θα ήταν ωφέλιμο ωστόσο όλοι αυτοί που «μοχθούν» καθημερινά για το καλό του ελληνικού ποδοσφαίρου και αποφασίζουν για το παρόν και το μέλλον του, να σκέφτονταν ότι απαλλάσοντας μία ΠΑΕ από τα χρέη της, ίσως ταυτόχρονα επιβαρύνουν κάποια άλλη. Δεν έτυχε λίγες φορές κάποιος σύλλογος να χρωστάει χρήματα από μετεγγραφές σε άλλη ομάδα, αλλά η οφειλή αυτή να εξαφανίζεται εν μία νυκτί από μία απόφαση. Με την απαλλαγή αυτή, μπορεί την ίδια στιγμή το πλεονέκτημα το οποίο παίρνει κάποια ομάδα, να λειτουργεί ως μειονέκτημα για μία άλλη, η οποία προκειμένου να λειτουργεί σύμφωνα με τους νόμους και να εκπληρώνει όλες τις υποχρεώσεις της απέναντι στο κράτος, πιθανώς δεν αγόρασε τους καλύτερους ποδοσφαιριστές που θα μπορούσε κάποια στιγμή ή και τους πιο ικανούς προπονητές. Το ότι επίσης διαγράφηκαν κατα καιρούς δεκάδες εκατομμύρια ευρώ από την τεράστια... ανακάλυψη του άρθρου 44, δεν είναι λίγοι οι ιδιώτες που έχασαν περιουσίες ολόκληρες, απλά για να φτιάξουν πολιτική καριέρα κάποιοι άλλοι. Η λύση λοιπόν βρίσκεται στο να παρθούν ουσιαστικές αποφάσεις, που θα βγάλουν μία και καλή από το χώρο του ελληνικού ποδοσφαίρου, αυτούς που επί χρόνια το καπηλεύονται και το έχουν φτάσει στη σημερινή του κατάσταση. Το σίγουρο είναι ότι μπορούν. Αν το θέλουν κιόλας, σηκώνει αρκετή συζήτηση Τα ευρώ ποιος θα τα πληρώσει; Την ίδια στιγμή που που μισθοί και συντάξεις λεηλατούνται, τα επιδόματα κόβονται «μαχαίρι» το ένα μετά το άλλο και ο ελληνικός λαός περνάει τη μεγαλύτερη κρίση της μεταπολίτευσης, οι κύριοι που έβαλαν τη χώρα υπό οικονομικό ζυγό, χρεώνουν τον ελληνικό λαό με ευρώ -ακόμα- για λόγο που ποτέ κανείς δεν κατάλαβε. Η αστυνομική προστασία της οποίας έτυχε ο Βαγγέλης Μαρινάκης και η αποστολή του Ολυμπιακού, θα ήταν ζηλευτή ακόμα και από τον... «πλανητάρχη» Μπαράκ Ομπάμα. Ποτέ επίσης δεν θα καταλάβει ο κάτοικος της Τούμπας, γιατί έπρεπε -ως πολίτης αυτής της χώρας- να βάλει το χέρι του στην τσέπη, για να τον μπολιάσουν με δακρυγόνα και χημικά, οι άνθρωποι που υποτίθεται ότι πληρώνονται για να τον προστατεύουν, δημιουργώντας μία αποπνικτική ατμόσφαιρα, για περισσότερο από τέσσερις ώρες. Σχεδόν αστυνομικοί, ελικόπτερο της ΕΛ.ΑΣ και σκηνικό που θύμιζε αστυνομκρατούμενη περιοχή-επι εποχής χούντας- για να προφυλάξουν από τον υποτιθέμενο κίνδυνο, μία ανώνυμη εταιρεία. Αλήθεια πόσο ευχαριστημένοι είναι όλοι εκείνοι που συνετέλεσαν στην άψογη διεξαγωγή του αγώνα, που τόσο... πολύ κινδύνευε από τους «βάρβαρους» Θεσσαλονικείς; Άλλο ΠΟΚ, άλλο Θεσσαλονίκη; Αθλητικά Του Γιώργου Φραδελάκη Ευλογο σαφώς είναι το ερώτημα, αν της ίδια προστασίας -εφόσον το ζητήσουν- θα τύχουν και ο ΠΑΟΚ, ο Άρης ή ο Ηρακλής, όταν θα κληθούν να ταξιδέψουν στην Αθήνα για να αναμετρηθούν με κάποια ομάδα του ΠΟΚ. Κοντός ψαλμός αλληλούια, αφού αύριο είναι η αναμέτρηση της ΑΕΚ με το Άρη στο ΟΑΚΑ, όπου παρεπιπτόντως έγιναν οι... γνωστές «ομορφιές» από τους γνωστούς-αγνώστους(;), στην αναμέτρηση με τον Παναθηναϊκό. Επί του αγωνιστικού, είναι κοινή η ομολογία ότι ο ΠΑΟΚ πέτυχε μία από τις μεγαλύτερες και σημαντικότερες νίκες του, τα τελευταία χρόνια. Ο λόγος είναι το γεγονός πως δεν πρόκειται απλά για μία νίκη που του χάρισε την πρόκριση στους «4» του Κυπέλλου Ελλάδος, όπου θ αντιμετωπίσει την ΑΕΚ αλλά για κάτι πολύ περισσότερο. Ήταν μία επική νίκη ενάντια στο κατεστημένο, που όσο κι αν κάποιοι αρκετές φορές υπερβάλουν και το έχουν σαν τη μόνιμη δικαιολογία για τα δεινά των ομάδων της Θεσσαλονίκης, αυτή τη φορά το... θαυμάσαμε σε όλο του το μεγαλείο, κατά κοινή παραδοχή. Θα έπρεπε να ντρεπόμαστε Είναι θλιβερό να το λέμε αλλά περισσότερο θλιβερά είναι τα όσα συνέβησαν ένα βράδυ Κυριακής κατά τη διάρκεια του αγώνα βόλεϊ του πρωταθλήματος Κορασίδων της ΕΣΠΑΑΑ (Ένωση Σωματίων Πετοσφαίρισης Αθηνών και Ανατολικής Αττικής), μεταξύ ΑΕΚ και Παναθηναϊκού.. Εκεί που σταματάνε τα όρια της καφρίλας αρχίζει ο ελληνικός χουλιγκανισμός. Γιατί μόνο αηδία, ντροπή και παράλληλα οργή και θλίψη μπορούν να προκαλέσουν όλα όσα συνέβησαν σε τρία αγόρια τα οποία ξυλοκοπηθήκαν άγρια, σε μία μάνα η οποία λιποθύμησε διότι δεν άντεξε στη θέα του ξυλοδαρμού τους και στην αδερφή τους που ήταν παίκτρια του Παναθηναϊκού, να κλαίει στον αγωνιστικό χώρο. Του Γιώργου Φραδελάκη Ο αγώνας γινόταν στο γυμναστήριο του 3 ου Δημοτικού Σχολείου στη Νέα Φιλαδέλφεια, σε εορταστκό κλίμα και με συγγενείς και φίλους των αθλητριών των δύο ομάδων στις κερκίδες του γυμναστηρίου. Τρία αγόρια, αδέρφια αθλήτριας των «πρασίνων», παρακολουθούσαν αμέριμνα μαζί με τη μητέρα τους τον αγώνα, όταν τους πλησίασαν απειλητικά περίπου 40 οπαδοί της ΑΕΚ. Εκείνοι ζήτησαν στο ένα από τα τρία αγόρια, που φορούσε φανέλα με τα διακριτικά του Παναθηναϊκού, αφού προηγουμένως βρισκόταν στο ντέρμπι του βόλεϊ με τον Ολυμπιακό στη Γλυφάδα, να τη βγάλει και να τους τη δώσει. Για κακή του τύχη, αρνήθηκε ο νεαρός να το κάνει κι εκείνοι χωρίς κανένα δισταγμό άρχισαν να τον χτυπούν ανελέητα, με τον αγώνα φυσικά να διακόπτεται, με 30 ακόμα οπαδούς του «Δικεφάλου» να εισβάλουν στον αγωνιστικό χώρο. Η εικόνα με τα τρομοκρατημένα 15χρονα κορίτσια να τρέχουν πανικόβλητα στις αγκαλιές των γονιών τους για να σωθούν, είναι από εκείνες που μόνο η λέξη ΝΤΡΟΠΗ μπορεί να τις χαρακτηρίσει. Την κατάσταση έσωσαν οι δύο νεαρές ρέφερι του αγώνα, Βατικιώτη και Ράντσιου που παρά το αρχικό σοκ που υπέστησαν, κατάφεραν να βρουν την ψυχραιμία για να καλέσουν την αστυνομία. Εκείνη, έκανε όπως... πάντα το καθήκον της, θέλοντας να επιβάλει την τάξη, με την παρουσία ενός μόλις περιπολικού, για να τιθασεύσει 70 ανεγκέφαλους κάφρους! Μη μπορώντας όπως ήταν φυσικό να εγγυηθεί την ασφάλεια της διεξαγωγής του αγώνα, ζήτησαν την άμεση διακοπή του, ενώ φυγάδευσαν τη μητέρα με την κόρη της και τους τρεις γιους της, σε ασφαλή χώρο. Σοκαρστική αναμφίβολα η εικόνα της μητέρας, που προηγουμένως, μην αντέχοντας στη θέα του ξυλοδαρμού των παιδών της, καλούσε σε βοήθεια, ενώ στη συνέχεια λιποθύμισε. Χαίρε ωραία Ελλάδα...

20 20 akmi Η ΝΕΡΑΙΔΑ ΜΕ ΤΟ ΒΙΟΛΙ Nefeli Walking Undercover Γνώρισα τη Νεφέλη Λιούτα τον περασμένο Αύγουστο μέσω του Κωνστανίνου Κουκουλιού κοινού μας φίλου και δημιουργό του video clip του τραγουδιού της «Το ρε και το μι απ την ηρεμία», απ το οποίο τη γνώρισαν οι περισσότεροι. Η Νεφέλη πέρασε το κατώφλι του σπιτιού μου σαν μια μικρή νεράιδα, μόνο που αντί για μαγικό ραβδάκι κρατούσε το «μαγεμένο» της βιολί και χωρίς να καταλάβω πως, ένιωσα, ότι η ηρεμία αυτού του κοριτσιού έκανε κατάληψη στο σαλόνι μου, χαρίζοντας σε μένα ένα απ τα ομορφότερα βράδια του περσινού καλοκαιριού και στην κόρη μου ένα μαγικό νανούρισμα. Συνέντευξη στην Μαριλένα Παπαγεωργίου Σχεδόν ένα χρόνο μετά έχει πάρει το δίπλωμά της στο βιολί και τελειώσει το τρίτο έτος της Νομικής, παίζει βιολί σε διάφορες μπάντες, αλλά κυρίως στην «οικογένεια» των Leon, ετοιμάζεται να κυκλοφορήσει τα δέκα πρώτα τραγούδια της, λατρεύει πάντα τη σοκολάτα με φουντούκι και εξακολουθεί να ζωγραφίζει μπλουζάκια και να φτιάχνει κοσμήματα από κουμπιά, γιατί «τα κουμπάκια είναι πολύτιμα»... Νεφέλη, πώς θα περιέγραφες τη σχέση σου με τη μουσική και τι είναι αυτό που θέλεις να περάσεις στον κόσμο μέσα απ αυτή; Τα ¾ του οργανισμού μας είναι νερό και το ¼ αναμνήσεις. Είμαστε η αχλαδιά στο σπίτι στη θάλασσα, ο γάτος ο Λυδίας, ο ήχος που έκαναν τα πράγματα όταν τα ακουμπήσαμε, ο ήχος από τα ηχεία που έμεινε στους τοίχους και μας παρακολουθεί να μεγαλώνουμε και να φτιάχνουμε τις μέρες μας στον κόσμο. Το ¼ μου είναι η μουσική και κλέβει από τα άλλα ¾ για να σώσει την αχλαδιά και τον γάτο τον Λυδία την ώρα που φτιάχνω τις μέρες μου στον κόσμο. Προσφέρεις στην ελληνική μουσική σκηνή έναν κατά πολλούς εντελώς καινούργιο και ιδιαίτερο ήχο. Ποιες είναι οι επιρροές σου και πως οδηγήθηκες σε αυτό το ύφος; Αγαπάω την αναπάντεχη φολκ στις συμφωνίες του Dvorak, το hang drum στην τζαζ των Portico Quartet, τις φωνές των γυναικών και των αντρών της Ηπείρου, τα κρουστά από τα βάθη της Αφρικής, τα κτίρια και τους ανθρώπους στις κιθάρες της Δύσης, τη low bap από το 1996 μέχρι το 2000, την κασέτα με τις Τρύπες. Δεν έχω προσδιορίσει ποιο είναι το ύφος μου αλλά αν είναι παζλ, είναι όλα αυτά μαζί και η εκδοχή μου για τη συνύπαρξή τους. Νομική και μουσική. Πως «παντρεύονται» αυτά τα δύο μέσα σου; Νομίζω η νομική είναι ένας τρόπος να μην κινούμαι μέσα σε ένα χάος συναισθημάτων και θεωριών. Μου προσφέρει τη δυνατότητα να έχω εξειδικευμένη γνώση για τη ροή των πραγμάτων και επαφίεται στη δική μου κρίση να αξιολογώ το πώς φτάσαμε ως εδώ και πού θα πάμε ύστερα. Κρατάω από αυτήν όχι το δικό της χάος συναισθημάτων και θεωριών αλλά τη δυνατότητα να δομείται και η θεωρητική σκέψη πάνω σε μαθηματικές συναρτήσεις και να μην προκύπτουν συμπεράσματα χωρίς αυτές. Τα καλά αυτού είναι ότι δεν τριγυρίζω ξεχτένιστη με μία παρτιτούρα στο χέρι αγνοώντας τι συνέβη τα τελευταία 10 χρόνια στον κόσμο και μπορώ να μιλήσω για αυτά τα 10 χρόνια μέσα από τη μουσική που φτιάχνω. Το κακό είναι ότι δεν έχω ιδέα πώς γράφουν ένα τραγούδι για τον έρωτα. Παράγεις έργο εδώ και αρκετά χρόνια, ωστόσο τη χρονιά που μας πέρασε έγινες ευρύτερα γνωστή με το τραγούδι σου «Το ρε και το μι απ την ηρεμία». Ακολούθησαν συναυλίες, αξιόλογες συνεντεύξεις, εξαιρετικές και δημιουργικές συνεργασίες. Πώς έχει επιδράσει όλο αυτό μέσα σου; Καθώς τη χρονιά που πέρασε διάβαζα για το δίπλωμα του βιολιού, δεν το αισθάνθηκα αυτό το «ευρύτερα γνωστή» που λες. Μη σου πω κιόλας ότι το εύρος προκύπτει από το σόι μου που είναι μεγάλο. Ζήτω το μεγάλο σόι! Παρ ολ αυτά, να αναφέρω ότι αν δεν είχε υπάρξει ο Κωνσταντίνος Κουκουλιός με τον οποίο φτιάξαμε το βίντεο για το Ρε και το Μι, δε θα με είχαν ακούσει ούτε τα ξαδέρφια μου. Έτσι σιγά-σιγά προέκυψε και η ανακήρυξη του Ρε και του Μι σε τραγούδι του μήνα από το Jumping Fish και μετά ήρθαν και όλα αυτά τα ωραία που αναφέρεις Μετά από παρότρυνση του τρομπονίστα Κώστα Αυγερινού έγραψες παραμύθι για να συνοδεύσει τις μουσικές των Χάλκινων Πνευστών της ΚΟΑ, το «Κάποτε στη χάλκινη χώρα» ή όπως καλύτερα προτιμάς «Στον βυθό της μπλε τσιπούρας». Με αφορμή αυτή σου τη δουλειά έχεις δηλώσει, ότι σε ενοχλεί η ομοιομορφία, που μας περιβάλλει. Νιώθεις ότι οι άνθρωποι έχουμε χάσει τη μοναδικότητά μας και αν κάτι τέτοιο ισχύει, που θεωρείς ότι οφείλεται αυτό; Το παραμύθι αυτό ήταν για ένα παχουλό ψάρι φούρναρη που ερωτεύεται ένα ανορεξικό φύκι διαιτολόγο. Αλήθεια το είπα αυτό για την ομοιομορφία, θέλουμε όλοι να είμαστε αδύνατοι, να χρησιμοποιούμε το ίδιο άρωμα, να πηγαίνουμε στα ίδια στέκια, ακόμα και μέσα στην υποτιθέμενη εναλλακτικότητά μας ακολουθούμε τυφλά το κοπάδι. Και η τελευταία τάση σε κάποιους κύκλους της τέχνης του να αποθεώνουμε ότι δεν έχει ακόμα ανακαλύψει κανείς και μόλις αυτό γίνει γνωστό να το εγκαταλείπουμε, και αυτό υπακούει σε μια ύπουλη λούπα μονότονης επανάληψης και αναποδογυρισμένης λατρείας της ομοιομορφίας. Από την αισθητική μας στα σώματα έως στην υιοθέτηση των απόψεων μας, αφαιρούμε τα ιδιαίτερα ελαττώματά μας που μας κάνουν να είμαστε εσύ η Μαριλένα κι εγώ η Νεφέλη και όχι όλοι ομοιόμορφα ανθρωπάκια σαν τους κλώνους του Τζον Μάλκοβιτς στη σχετική ταινία. Όσοι σε γνωρίζουν προσωπικά, αλλά και όσοι παρακολουθούν τη δουλειά, αλλά και το blog σου ξέρουν πολύ καλά ότι είσαι ένα παιδί, που τα όσα συμβαίνουν γύρω μας δεν περνούν από πάνω του επιδερμικά. Οι κοινωνικές και πολιτικές εξελίξεις τι συναισθήματα σου γεννούν και ποιο πιστεύεις ότι θα είναι το μέλλον της δικής σου γενιάς; Δεν μπορώ να σου απομονώσω εδώ τα συναισθήματα, είναι πολλά και καμιά φορά ακραία μεταξύ τους, υπάρχει η κατάσταση της θλίψης, της αφόρητης βουβής οργής, της πιο ανησυχητικής σταθερότητας που τίποτα καινούριο δεν είναι αιφνιδιαστικό μιας και όλα έχουν γίνει, της πεισματικής αισιοδοξίας, της σφιχταγκαλισμένης ευτυχίας. Ως φύσει αισιόδοξος άνθρωπος πιστεύω ότι όλα θα γίνουν αν εμείς τα κάνουμε να γίνουν, πιστεύω χωρίς να έχω ούτε ένα στοιχείο στα χέρια μου ότι όλα θα κυλήσουν και θα ξαναβρούμε τα χαμένα, θα γράψουμε τις ιστορίες μας στο δρόμο και θα είναι οι αγαπημένες μας, μέσα από το σοκ και τον τρόμο θα θυμηθούμε πώς αγαπάμε και πώς ερωτευόμαστε, την ηδονή του αναστεναγμού το βούρκωμα το σούρουπο. Όλα αυτά είναι η μόνη πεποίθηση για την οποία δεν έχω από πίσω ούτε έναν μαθηματικό ισχυρισμό που να την αποδεικνύει και είναι η πιο ισχυρή μου πεποίθηση από όλες. Ποια είναι τα άμεσα σχέδιά σου σε επαγγελματικό αλλά και προσωπικό επίπεδο; Το καλοκαίρι που έχει μπει δε με βοηθάει πολύ να σου απαντήσω για σχέδια. Έχω έτοιμα 10 τραγούδια, τα πρώτα μου και ετοιμάζομαι να τα κυκλοφορήσω, θέλω να φτιάξω το σχήμα με το οποίο θα τα παίζω live, παράλληλα να δώσω βάση στη σχολή για να την τελειώσω, κάποια άλλα μουσικά παραμύθια και αφηγήσεις όπως αυτό με τον «βυθό της μπλε τσιπούρας», επίσης αν θες να ξέρεις, θέλω να μάθω να φτιάχνω μουσακά και να ταξιδέψω με τον αδερφό μου στη Σικελία, μόλις τελειώσει το σχολείο και θα είναι αρκετά μεγάλος για να εξολοθρεύσει τη μαφία αν μας επιτεθεί! Μικρές Νεφελοπληροφορίες: Αγαπημένο χρώμα: το πορτοκαλί Αγαπημένο βιβλίο: Με Τέσσερα Χέρια του Paco Ignacio Taibo II Μotto: όλα είναι κύκλος Αγαπημένος προορισμός: το Λιμένι στη Μάνη Ωραιότερη ανάμνηση παιδικών χρόνων: κλέβω απροκάλυπτα τον καλό μου φίλο Γιάννο που μου θύμισε σε συζήτηση την ωραία ανάμνηση του να ταξιδεύεις με τους δικούς σου σε νησί, χωματόδρομος πάνω από τη θάλασσα και κασετόφωνο Αντικείμενο που δεν αποχωρίζεσαι ποτέ: το μενταγιόν με την χακί κλωστή και τα κουμπάκια Αγαπημένη ταινία: Amelie Αγαπημένο comic: τα re/stor.diaries που έφτιαχνε ο Παναγιώτης Πανταζής για το 9 της Ελευθεροτυπίας (και κάνω ανοιχτή έκκληση από εδώ να τα μαζέψει σε βιβλίο) Αγαπημένο σημείο στην Αθήνα: οι μεγάλοι δρόμοι της Αθήνας άδειοι νύχτα καλοκαίρι