Μελέτη Ψηφιακού Τηλεπικοινωνιακού Συστήµατος (Ποµποδέκτη) Υψηλού Ρυθµού και ιευρυµένου Φάσµατος

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Μελέτη Ψηφιακού Τηλεπικοινωνιακού Συστήµατος (Ποµποδέκτη) Υψηλού Ρυθµού και ιευρυµένου Φάσµατος"

Transcript

1 ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗ ΘΕΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ - ΤΜΗΜΑ ΦΥΣΙΚΗΣ ΤΟΜΕΑΣ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΦΥΣΙΚΗΣ & ΦΥΣΙΚΗΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ Μελέτη Ψηφιακού Τηλεπικοινωνιακού Συστήµατος (Ποµποδέκτη) Υψηλού Ρυθµού και ιευρυµένου Φάσµατος Ι ΑΚΤΟΡΙΚΗ ΙΑΤΡΙΒΗ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ Β. ΜΠΑΛΤΖΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 2005

2 ΑΝΤΙ ΠΡΟΛΟΓΟΥ Αδιαµφισβήτητα η εκπόνηση µιας διδακτορικής διατριβής αποτελεί ένα από τα σηµαντικότερα στάδια στην πορεία ενός ερευνητή επιστήµονα µε τη στιγµή της συγγραφής της να αποτελεί την κορύφωση µιας µακροχρόνιας προσπάθειας, τον τερµατισµό ενός αγώνα που διεξάγεται όχι απαραίτητα πάντα υπό τις ευνοϊκότερες προϋποθέσεις και συνθήκες. Καθώς λοιπόν πλησιάζει αυτή η στιγµή του τερµατισµού, σειρά σκέψεων, για τα ορθά και τα λανθασµένα έρχονται στο νου. Οι στιγµές της χαράς και της θλίψης, της ικανοποίησης και της απογοήτευσης, της εξάντλησης και της απόλαυσης. Οι σκέψεις για την ορθότητα των επιλογών, οι στιγµές των αµφισβητήσεων και των ερωτηµατικών Πέρα όµως από οτιδήποτε αρνητικό τη στιγµή που το ερευνητικό σου έργο δηµοσιοποιείται, την ώρα που κάποιος τρίτος ενδιαφέρεται για αυτό που έχεις κάνει, τη φορά που λαµβάνεις παραδοχή από τον κοινωνικό και επαγγελµατικό σου περίγυρο οι αρνητικές σκέψεις και συναισθήµατα εξανεµίζονται ύσκολο να εκτιµήσει κανείς τη σηµασία και σπουδαιότητα ενός γεγονότος όπως η ολοκλήρωση µιας διδακτορικής διατριβής. Αδιαµφισβήτητα αποτελεί µια απόδειξη της δύναµης της θέλησης, της δύναµης του µυαλού και της καρδιάς. Και σίγουρα της αγάπης. Γιατί ίσως ο µόνος τρόπος να διαβεί επιτυχώς κάποιος ένα τέτοιο δρόµο είναι η µεγάλη αγάπη γι'αυτό που κάνει, γι'αυτό που θέλει να πετύχει. εν είναι κακό να ονειρεύεσαι, πολύ περισσότερο µάλιστα όταν κατορθώνεις να πραγµατοποιείς τα όνειρα σου. Στον πατέρα µου Μακάρι να µπορούσαµε να µοιραστούµε αυτές τις στιγµές i

3 ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ Μπορεί ο δρόµος του δροµέα-υποψήφιου διδάκτορα να µοιάζει µοναχικός, σε καµία περίπτωση πάντως δε συµβαίνει κάτι τέτοιο. Είναι αρκετοί γύρω του χωρίς τους οποίους δε µπορούσε να κάνει βήµα, δε θα µπορούσε να σταθεί στην τρικυµία των δυσκολιών και των προβληµάτων. Σε όλους αυτούς που µε τον ένα ή τον άλλο τρόπο τον στήριξαν αξίζει το λιγότερο ένα ευχαριστώ. Αξίζουν µια αναφορά ως ελάχιστο δείγµα ευγνωµοσύνης. Σίγουρα αυτή η διατριβή δε θα είχε υπόσταση απουσία του επιβλέποντα της του Καθ. Ιωάννη Σάχαλου. Η καθοδήγηση, η επίβλεψη, η συµπαράσταση, η βοήθεια, το ενδιαφέρον του ήταν αυτά που έδωσαν αρχικά ζωή και στη συνέχεια εξέλιξη και ολοκλήρωση στη διατριβή. Αυτά όµως αποτελούν ένα µόνο τµήµα της προσφοράς του. Η δυνατότητα που µου προσφέρθηκε να εργάζοµαι στο Εργαστήριο Ραδιοεπικοινωνιών είτε υπό µορφή ερευνητικών προγραµµάτων, είτε βοηθώντας στη διδασκαλία και καθοδήγηση των µεταπτυχιακών φοιτητών, είτε λαµβάνοντας µέρος στις διάφορες διαδικασίες του εργαστηρίου, πέρα από τη χρήσιµη προϋπηρεσία, την απαραίτητη οικονοµική αρωγή και τις πολύτιµες εµπειρίες βοήθησε στην ανάπτυξη µιας συγκεκριµένης επαγγελµατικής νοοτροπίας και φιλοσοφίας, απαραίτητης για την επιβίωση στον σύγχρονο επαγγελµατικό βίο. Επιπρόσθετα η στάση του απέναντι µου για συγκεκριµένα συµβάντα της προσωπικής µου ζωής µε ωθεί να τον ευχαριστήσω όχι µόνο σαν δάσκαλο και επιστήµονα αλλά, ίσως αυτό και να έχει µεγαλύτερη σηµασία, και σαν άνθρωπο. Θα ήθελα να ευχαριστήσω τα άλλα δύο µέλη της τριµελούς συµβουλευτικής επιτροπής Αναπ. Καθ. Ηλία Βαφειάδη-Σίνογλου και την Επίκ. Καθ. Αικατερίνη Σιακαβάρα για τη συµπαράσταση και το ενδιαφέρον που έδειξαν οποτεδήποτε χρειάστηκα τη βοήθεια τους. Μαζί µε αυτούς θα ήθελα να ευχαριστήσω και τον Επίκ. ii

4 Καθηγητή Θεόδωρο Σαµαρά µε τον οποίο οι συζητήσεις, οι ανταλλαγές απόψεων και οι συµβουλές του µε βοήθησαν όχι λίγες φορές κατά τη διάρκεια των τελευταίων ετών. Αισθάνοµαι την υποχρέωση να ευχαριστήσω την Επιτροπή Ερευνών για την Υποτροφία Αριστείας που µου έδωσε για το δεύτερο έτος εκπόνησης της διδακτορικής µου διατριβής, ένα βραβείο σηµαντικό και για την οικονοµική ενίσχυση που µου πρόσφερε αλλά και για την ηθική ικανοποίηση που µου χάρισε. Ένα µεγάλο ευχαριστώ σε όλους τους συναδέρφους µου στο Εργαστήριο Ραδιοεπικοινωνιών καθώς και στους µεταπτυχιακούς φοιτητές µε τους οποίους έχω κατά καιρούς συνεργαστεί. Όλοι τους αποδείχτηκαν όχι µόνο καλοί συνάδερφοι αλλά και καλοί φίλοι. Ιδιαίτερες ευχαριστίες αξίζει το άτοµο εκείνο που µε την υποµονή, την κατανόηση, τη συµπαράσταση και την αγάπη του διαδραµάτισε πολύ σηµαντικό ρόλο σε όλη τη διάρκεια εκπόνησης της διατριβής. Ένα άτοµο που στάθηκε δίπλα µου στις ευτυχισµένες αλλά και στις δύσκολες στιγµές, στις στιγµές που η αµφισβήτηση και οι αµφιβολίες εµφανίζονταν ικανές να µε οδηγήσουν σε παρέκκλιση από την επιθυµητή πορεία ολοκλήρωσης του έργου µου. Το άτοµο αυτό δεν είναι άλλο από τη σύντροφο µου όλα αυτά τα χρόνια, την Ιουλία µου. Τέλος θα ήθελα να αναφέρω δύο ακόµα άτοµα που αξίζουν αδιαµφισβήτητα τις ευχαριστίες µου. Τον πατέρα µου, που αν και δεν πρόλαβε να αντικρίσει αυτές τις ώρες, από την πρώτη στιγµή ήταν δίπλα µου συναισθηµατικά, ψυχικά και οικονοµικά. Ήταν αυτός που χωρίς να αναλογιστεί τις δυσκολίες µε ωθούσε να προχωρήσω όσο µπορώ πιο µακριά στις σπουδές µου, να πραγµατοποιήσω στο µεγαλύτερο δυνατό βαθµό τα όνειρα µου. Και δεύτερον, τη µητέρα µου, που η αγάπη, η φροντίδα και το ενδιαφέρον της µε συνόδευσαν όλα αυτά τα χρόνια. Η προσφορά της ήταν, είναι και θα είναι ιδιαίτερα σηµαντική σε όλους τους τοµείς της ζωής µου. Σας Ευχαριστώ! iii

5 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΑΝΤΙ ΠΡΟΛΟΓΟΥ. i ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ ii ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ. iv ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΣΧΗΜΑΤΩΝ. viii ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΠΙΝΑΚΩΝ. xi ΠΕΡΙΛΗΨΗ.. xii ABSTRACT.. xvi ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ: Συστήµατα Ασύρµατων Επικοινωνιών Εισαγωγή Μια Σύντοµη Αναδροµή στο Παρελθόν Συστήµατα 1 ης γενιάς, (First Generation, 1G) Το Παρόν στην Ασύρµατη Κυψελωτή Τηλεφωνία Συστήµατα 2 ης γενιάς, (Second Generation, 2G) Συστήµατα 3 ης γενιάς, (Third Generation, 3G) Η µετάβαση από τα συστήµατα 2 ης στα 3 ης γενιάς, (2.5G) Το Επόµενο Βήµα: Ασύρµατα Συστήµατα 4 ης Γενιάς, (4G) Συστήµατα ορυφορικών Επικοινωνιών Σταθερές Ασύρµατες Επικοινωνίες Βιβλιογραφία ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΥΤΕΡΟ: ιαµόρφωση ιευρυµένου Φάσµατος, Γενικές Αρχές και Εφαρµογές Εισαγωγή ιευρυµένο Φάσµα Ευθείας Ακολουθίας: Εισαγωγικές Έννοιες Τεχνικές Πολλαπλής Πρόσβασης Πολλαπλή πρόσβαση διαίρεσης συχνότητας, (FDMA) iv

6 2.3.2 Πολλαπλή πρόσβαση διαίρεσης χρόνου, (TDMA) Πολλαπλή πρόσβαση διαίρεσης κώδικα, (CDMA) Πολλαπλή πρόσβαση διαίρεσης χώρου, (SDMA) Βασικά Χαρακτηριστικά DS/SS CDMA Συστηµάτων Χωρητικότητα ασύρµατου κυψελωτού CDMA συστήµατος Έλεγχος ισχύος σε ασύρµατο κυψελωτό CDMA σύστηµα ιαδικασία ανάθεσης κλήσεων σε ασύρµατο κυψελωτό CDMA σύστηµα ευτερεύουσες Εφαρµογές της ιαµόρφωσης ιευρυµένου Φάσµατος Βιβλιογραφία ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΤΟ: Ισοσταθµιστές Αναδραστικής Απόφασης Εισαγωγή Ισοστάθµιση: Αναγκαιότητα και Εφαρµογές Χαρακτηριστικά καναλιών περιορισµένου εύρους ζώνης Ισοστάθµιση: Βασικές αρχές Ασύρµατος Ευρυζωνικός Ποµποδέκτης µε FS DF Ισοσταθµιστή Ποµπός Κανάλι διάδοσης έκτης MMSE κριτήριο βελτιστοποίησης Προτεινόµενος Ασύρµατος Ευρυζωνικός MB FS DFE έκτης Ποµπός Κανάλι διάδοσης έκτης MMSE κριτήριο βελτιστοποίησης Αριθµητικά Αποτελέσµατα Συµπεράσµατα Χαρακτηριστικά προσοµοίωσης Αριθµητικά αποτελέσµατα Συµπεράσµατα Βιβλιογραφία ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΕΤΑΡΤΟ: έκτες RAKE Ανάλυση και Προτεινόµενος Σχεδιασµός Εισαγωγή ιαφορική Λήψη και έκτες RAKE Χαρακτηριστικά καναλιών διαλείψεων πολλαπλών οδεύσεων Τεχνικές διαφορικής λήψης µε εφαρµογές στις ασύρµατες επικοινωνίες ιαφορική λήψη RAKE Γενικές αρχές v

7 4.2.4 έκτες RAKE Γενικές αρχές και κλασσικός σχεδιασµός, (Price & Green's) Προτεινόµενος Σχεδιασµός έκτη RAKE µε Ανοµοιόµορφη ιευθέτηση Ρευµατοληπτών, (MPMC RAKE) Μοντέλο ποµπού καναλιού διάδοσης Περιγραφή προτεινόµενου δέκτη Το κριτήριο µέγιστης πιθανοφάνειας Το κριτήριο µέγιστης ισχύος ελάχιστης συσχέτισης Μαθηµατική τυποποίηση υπολογισµού πιθανότητας σφάλµατος Αριθµητικά Αποτελέσµατα Συµπεράσµατα Αριθµητικά αποτελέσµατα Συµπεράσµατα Βιβλιογραφία ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΕΜΠΤΟ: Μελέτη Απόδοσης Επιλεκτικού έκτη RAKE Εισαγωγή Επιλεκτικός έκτης RAKE. Περιγραφή και Μαθηµατική Ανάλυση Περιγραφή επιλεκτικού δέκτη RAKE Η τεχνική εικονικών κλάδων Εφαρµογή της τεχνικής εικονικών κλάδων στη µελέτη της συµπεριφοράς του επιλεκτικού δέκτη RAKE Προσεγγιστικό Μοντέλο Περιγραφής Παρεµβολών Πολλαπλών Χρηστών Αντιµετώπιση της επίδρασης των πολλαπλών χρηστών ως θερµικού θορύβου Γενικά χαρακτηριστικά Προτεινόµενο µοντέλο µελέτης της επίδρασης των πολλαπλών χρηστών στην απόδοση του επιλεκτικού δέκτη RAKE Αριθµητικά Αποτελέσµατα Συµπεράσµατα Περιγραφή µοντέλου ποµποδέκτη καναλιού Αριθµητικά αποτελέσµατα Συµπεράσµατα Βιβλιογραφία ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΚΤΟ: Συµπεράσµατα Προτάσεις Εισαγωγή Συµπεράσµατα Ιδέες για Περαιτέρω Μελέτη vi

8 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Α: Υπολογισµός Αναλυτικών Εκφράσεων Συντελεστών Συσχέτισης Ρευµατοληπτών εκτών RAKE Π-1 Α.1 Εισαγωγή.. Π-1 Α.2 Γενικευµένες Εκφράσεις Συντελεστών Συσχέτισης. Π-2 Α.3 Εξαγωγή Αναλυτικών Εκφράσεων Υπολογισµού Συντελεστών Συσχέτισης.. Π-4 Α.3.1 Εξαγωγή συνιστωσών σήµατος επιθυµητού χρήστη και διασυµβολικής παρεµβολής για οµοιόµορφο MIP Π-9 Α.3.2 Εξαγωγή συνιστωσών σήµατος επιθυµητού χρήστη και διασυµβολικής παρεµβολής για εκθετικό MIP.... Π-12 Βιβλιογραφία. Π-14 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Β: Εισαγωγή στις Τεχνικές Βελτιστοποίησης Πολλαπλών Στόχων.. Π-15 Β.1 Εισαγωγή.. Π-15 Β.2 Ορισµός του Προβλήµατος... Π-16 Β.3 Τεχνικές Βελτιστοποίησης Π-17 Βιβλιογραφία. Π-20 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Γ: Γλωσσάρι Αγγλοελληνικών Όρων και Ακρωνυµίων... Π-21 vii

9 ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΣΧΗΜΑΤΩΝ Σχ. Λεζάντα Σελ. 1.1 Κατανοµή συνδροµητών κινητής τηλεφωνίας παγκοσµίως, (τέλη 2002) Ρυθµοί δεδοµένων συστηµάτων κυψελωτής τηλεφωνίας σαν συνάρτηση του εύρους περιοχής κάλυψης και της κινητικότητας των χρηστών Εξέλιξη προσφερόµενων υπηρεσιών και ρυθµού δεδοµένων ασύρµατων συστηµάτων επικοινωνιών µε την πάροδο των ετών ιάγραµµα βαθµίδων στοιχειώδους DS/SS-BPSK ποµπού µε διαµόρφωση πριν τη διεύρυνση ιάγραµµα βαθµίδων στοιχειώδους DS/SS-BPSK ποµπού µε διαµόρφωση µετά τη διεύρυνση Επιµέρους κυµατοµορφές στον DS/SS ποµπό του σχήµατος Επιµέρους κυµατοµορφές στον DS/SS ποµπό του σχήµατος Κανονικοποιηµένες φασµατικές πυκνότητες ισχύος της ακολουθίας εισόδου, της ακολουθίας διεύρυνσης G f και του DS/SS-BPSK σήµατος Gb ( f ) c ( ) ( ) για και f = R G f PG = 4 0 c r 2.6 Κανονικοποιηµένες φασµατικές πυκνότητες ισχύος της ακολουθίας εισόδου, της ακολουθίας διεύρυνσης G f και του DS/SS-BPSK σήµατος Gb ( f ) c ( ) ( ) για και f R G f PG = 4 0 = 8 c r 2.7 ιάγραµµα βαθµίδων στοιχειώδους DS/SS-BPSK δέκτη Πολλαπλή πρόσβαση διαίρεσης συχνότητας Πολλαπλή πρόσβαση διαίρεσης χρόνου Πολλαπλή πρόσβαση διαίρεσης κώδικα Τυπικό διάγραµµα βαθµίδων ελέγχου συσκευής µε εκποµπή προτύπου κώδικα στηριζόµενη σε τεχνικές DS/SS Τυπικό διάγραµµα βαθµίδων ελέγχου συσκευής µε εκποµπή κατασταλµένου σήµατος στηριζόµενη σε τεχνικές DS/SS Ραδιοεντοπισµός διεύθυνσης και θέσης µε χρήση της τεχνικής DS/SS Κατηγοριοποίηση συµβατικών ισοσταθµιστών µε βάση τη δοµή και τα κριτήρια βελτιστοποίησης και τους αλγορίθµους προσαρµογής των ρευµατοληπτών. 3-6 viii

10 3.2 οµή γραµµικού εγκάρσιου φίλτρου τεσσάρων ρευµατοληπτών ιάγραµµα βαθµίδων ισοσταθµιστή αναδραστικής απόφασης Αναλυτικό διάγραµµα βαθµίδων DFE ιάγραµµα βαθµίδων N +1 CDMA ποµπών ιάγραµµα βαθµίδων δέκτη ιάγραµµα βαθµίδων FS DFE οµή προτεινόµενου δέκτη µε MB FS DF ισοσταθµιστή Μεταβολή MMSE σαν συνάρτηση του πλήθους των ρευµατοληπτών του εµπρόσθιου φίλτρου και του αριθµού των κλάδων Πλήθος κλάδων και ρευµατοληπτών απαιτούµενων για την επίτευξη συγκεκριµένων τιµών outage probability για διάφορες υλοποιήσεις δεκτών ιάγραµµα επιδόσεων 7B FS DFE σε Nakagami περιβάλλον διάδοσης Μεταβολή MMSE σαν συνάρτηση του πλήθους των ρευµατοληπτών του εµπρόσθιου φίλτρου και του αριθµού των κλάδων Συγκριτικό διάγραµµα τιµών outage probability για το ίδιο πλήθος ενεργών χρηστών, σε συστήµατα χωρητικότητας 8 και 16 χρηστών Στοιχειώδες διάγραµµα βαθµίδων περιγραφής διαφορικής λήψης RAKE TDL µοντέλο δέκτη RAKE Μοντέλο προτεινόµενου δέκτη RAKE ιάγραµµα βαθµίδων µονάδας εκτιµητή συντελεστών συσχέτισης, (CCE) ιάγραµµα βαθµίδων µονάδων αθροιστών, (SUM 1 και SUM 2 ) Πιθανότητα σφάλµατος σαν συνάρτηση του λόγου Eb N 0 για διάφορες υλοποιήσεις δεκτών RAKE και διάδοση σε περιβάλλον µε οµοιόµορφο MIP Μέγιστος πλήθος επιτρεπόµενων χρηστών σαν συνάρτηση του λόγου Eb N 0 για διάφορες υλοποιήσεις δεκτών RAKE και διάδοση σε περιβάλλον µε οµοιόµορφο MIP Βέλτιστες θέσεις ρευµατοληπτών του δέκτη MPMC 3RAKE σαν συνάρτηση της µέγιστης καθυστέρησης διεύρυνσης του καναλιού, (οµοιόµορφο MIP) Πιθανότητα σφάλµατος σαν συνάρτηση του λόγου Eb N 0 για διάφορες υλοποιήσεις δεκτών RAKE και διάδοση σε περιβάλλον µε εκθετικό MIP, t = T ( spr c ) 4.10 Μέγιστος πλήθος επιτρεπόµενων χρηστών σαν συνάρτηση του λόγου Eb N 0 για διάφορες υλοποιήσεις δεκτών RAKE και διάδοση σε περιβάλλον µε t = T εκθετικό MIP, ( spr c ) 4.11 Πιθανότητα σφάλµατος σαν συνάρτηση του λόγου Eb N 0 για διάφορες υλοποιήσεις δεκτών RAKE και διάδοση σε περιβάλλον µε εκθετικό MIP, t = T 4-42 ( spr 2 c ) ix

11 4.12 Μέγιστος πλήθος επιτρεπόµενων χρηστών σαν συνάρτηση του λόγου Eb N 0 για διάφορες υλοποιήσεις δεκτών RAKE και διάδοση σε περιβάλλον µε t = 2T 4-43 εκθετικό MIP, ( spr c ) 4.13 Μεταβολή πιθανότητας σφάλµατος σαν συνάρτηση της διεύρυνσης καθυστέρησης για δέκτη MPMC 3RAKE βελτιστοποιηµένο για t max = 2Tc Μεταβολή πιθανότητας σφάλµατος σαν συνάρτηση του λόγου Eb N 0 για διάφορες υλοποιήσεις δεκτών RAKE παρουσίας σφαλµάτων στην CCE βαθµίδα, (λανθασµένη εκτίµηση µορφής MIP) Μεταβολή πιθανότητας σφάλµατος σαν συνάρτηση του λόγου Eb N 0 για την περίπτωση λανθασµένων εκτιµήσεων της κρουστικής απόκρισης του tˆ max = 2 T c επιθυµητού χρήστη και της µορφής του καναλιού, ( ) 5.1 TDL µοντέλο επιλεκτικού δέκτη RAKE Μοντέλο DS/SS συστήµατος απουσία πολλαπλών διαδροµών Πιθανότητα σφάλµατος σαν συνάρτηση του λόγου σήµατος προς θόρυβο για σταθερό N και µεταβλητό L, ( K =1 ) Πιθανότητα σφάλµατος σαν συνάρτηση του λόγου σήµατος προς θόρυβο για σταθερό N και µεταβλητό L, ( K = 10) Πιθανότητα σφάλµατος σαν συνάρτηση του λόγου σήµατος προς θόρυβο για σταθερό N και µεταβλητά L και K Πιθανότητα σφάλµατος σαν συνάρτηση του αριθµού των φυσικών κλάδων του δέκτη για διάφορα L και K, ( Es N 0 = 20dB) Πιθανότητα σφάλµατος σαν συνάρτηση του πλήθους των χρηστών για διαφορετικές τιµές λόγου σήµατος προς θόρυβο και σταθερά L και N Πλήθος χρηστών σαν συνάρτηση του αριθµού των φυσικών κλάδων του δέκτη 4 για διάφορα L, ( Es N0 = 15dB και SEPmax = 10 ) Απαιτούµενο πλήθος εικονικών κλάδων σαν συνάρτηση του επιθυµητού E N = 20dB, SEP = 10 3 και N = πλήθους χρηστών για σταθερό N, ( s 0 max ) x

12 ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΠΙΝΑΚΩΝ Πιν. Λεζάντα Σελ. 1.1 Χαρακτηριστικά Ασύρµατων Κυψελωτών Συστηµάτων 1 ης Γενιάς Τεχνικά Χαρακτηριστικά Ασύρµατων Κυψελωτών Συστηµάτων 2 ης Γενιάς Προτάσεις επίγειας υλοποίησης του IMT Αρχικό χρονοδιάγραµµα υλοποίησης και ανάπτυξης του UMTS Χρονικές στιγµές δειγµατοληψίας για p= 8, L= 4 και M = Χρονικές στιγµές δειγµατοληψίας για p= 8, L= 7 και M = Αθροιστική πιθανότητα εµφάνισης βέλτιστης φάσης δειγµατοληψίας σε MB FS DFE και σύστηµα χωρητικότητας 8 χρηστών, ( p= 8, M = 1 ) Πιθανότητα εµφάνισης βέλτιστης φάσης δειγµατοληψίας στον κλάδο l =1 για p= 8, L= 8, M = 1 και σύστηµα χωρητικότητας 8 χρηστών Βέλτιστες θέσεις ρευµατοληπτών για διάφορες υλοποιήσεις δεκτών MPMC RAKE και διάδοσης σε ποικίλες µορφές περιβάλλοντος Β.1 Πλεονεκτήµατα / Μειονεκτήµατα βασικών τεχνικών βελτιστοποίησης πολλαπλών στόχων Π-19 xi

13 ΠΕΡΙΛΗΨΗ Ο χώρος των τηλεπικοινωνιών αποτελεί τις τελευταίες δεκαετίες έναν από τους ταχύτερα εξελισσόµενους τοµείς στο χώρο της έρευνας και της τεχνολογίας. Οι ασύρµατες τηλεπικοινωνίες ειδικότερα, έχουν βρει πέρα από την επιστηµονική, εντυπωσιακή εµπορική ανάπτυξη βελτιώνοντας το βιοτικό επίπεδο, εισάγοντας νέες συνήθειες αλλά και δηµιουργώντας καινούργιες ανάγκες στη ζωή του ανθρώπου. Η διαµόρφωση διευρυµένου φάσµατος και τα συστήµατα πολλαπλής πρόσβασης µε διαίρεση κώδικα διαδραµατίζουν σηµαντικότατο ρόλο στο σύγχρονο τοπίο των ασύρµατων κυψελωτών επικοινωνιών γενικότερα και των συστηµάτων 3 ης γενιάς ειδικότερα. Σειρά χαρακτηριστικών γνωρισµάτων τους όπως η δυνατότητα απόρριψης των παρεµβολών, η ασφάλεια του σήµατος, η αυξηµένη χωρητικότητα, η χαµηλή φασµατική πυκνότητα ισχύος και η µικρή απαιτούµενη ισχύ εκποµπής τα καθιστούν µία ιδιαίτερα ελκυστική λύση. Αντικείµενο της διατριβής είναι ο σχεδιασµός και µελέτη ευρυζωνικού ψηφιακού τηλεπικοινωνιακού συστήµατος, (ποµποδέκτη), υψηλού ρυθµού δεδοµένων. Στα πλαίσια αυτής προτάθηκε σειρά λύσεων για το σχεδιασµό δεκτών και τη βελτιστοποίηση ασύρµατων κυψελωτών συστηµάτων που στηρίζουν τη λειτουργία τους στη πολλαπλή πρόσβαση µε διαίρεση κώδικα. Στο πρώτο κεφάλαιο παρουσιάζεται η ιστορική εξέλιξη των ασύρµατων κυψελωτών συστηµάτων ξεκινώντας από τα αναλογικά συστήµατα 1 ης γενιάς και καταλήγοντας στα σηµερινά 3G συστήµατα και στις µελλοντικές προτάσεις των ενοποιηµένων ασύρµατων επικοινωνιών 4 ης γενιάς. Σύντοµη αναφορά γίνεται και σε δύο άλλες µορφές ασύρµατης µορφής επικοινωνιών, τις δορυφορικές και τις σταθερές επίγειες. xii

14 Το δεύτερο κεφάλαιο έχει ως αντικείµενο την παρουσίαση ορισµένων γενικών αρχών των µεθόδων πολλαπλής πρόσβασης, των κυριότερων χαρακτηριστικών της διαµόρφωσης διευρυµένου φάσµατος και των συστηµάτων που στηρίζουν τη λειτουργίας τους σε αυτή. Σύντοµη αναφορά και σε άλλες πλην των επίγειων ασύρµατων τηλεπικοινωνιακών εφαρµογών της διαµόρφωσης φάσµατος παρατίθεται στο τέλος του κεφαλαίου. Στο τρίτο κεφάλαιο, αρχικά περιγράφονται τα βασικά χαρακτηριστικά των καναλιών περιορισµένου εύρους ζώνης, της ισοστάθµισης και των ισοσταθµιστών αναδραστικής απόφασης. Στη συνέχεια παρουσιάζεται ο προτεινόµενος κλασµατικά διαχωρισµένος ισοσταθµιστής αναδραστικής απόφασης πολλαπλών κλάδων, MB FS DFE. Η καινοτοµία του συγκεκριµένου είναι η χρησιµοποίηση πριν από το εµπρόσθιο φίλτρου σειράς παράλληλων κλάδων κάθε ένας από τους οποίους εισάγει µια διαφορετική φάση δειγµατοληψίας στην είσοδο του DFE. Από τις επιµέρους εξόδους των κλάδων επιλέγεται το αντίγραφο του σήµατος που χαρακτηρίζεται από το µικρότερο στιγµιαίο MSE, το οποίο και επεξεργάζεται από τον ισοσταθµιστή. Η βελτιστοποίηση των ρευµατοληπτών των φίλτρων γίνεται µε τη βοήθεια MMSE κριτηρίου. Η συµπεριφορά και ανωτερότητα του δέκτη σε σχέση µε άλλες δοµές της βιβλιογραφίας αναδεικνύεται µε σειρά χαρακτηριστικών παραδειγµάτων. Στις προσοµοιώσεις λαµβάνονται υπόψη τόσο τα χαρακτηριστικά του δέκτη όσο και σειρά παραµέτρων του ποµπού και του καναλιού διάδοσης. Αντικείµενο του τέταρτου κεφαλαίου είναι η µελέτη της βελτίωσης της απόδοσης δέκτη RAKE µε ανοµοιόµορφη διευθέτηση των ρευµατοληπτών του. Αρχικά παρουσιάζονται τα βασικά χαρακτηριστικά των καναλιών διαλείψεων πολλαπλών οδεύσεων, των τεχνικών διαφορικής λήψης και των κριτηρίων επιλογής απόφασης των δεκτών RAKE, ενώ στη συνέχεια περιγράφεται η δοµή και λειτουργία του προτεινόµενου δέκτη RAKE µέγιστης πιθανοφάνειας, MPMC RAKE. Η καινοτοµία του συγκεκριµένου δέκτη έγκειται στην ανοµοιόµορφη διευθέτηση των ρευµατοληπτών του. Η τελευταία στηρίζεται στη µεγιστοποίηση του τετραγώνου του αθροίσµατος της µέσης λαµβανοµένης ισχύος σε κάθε έναν κλάδο και την ταυτόχρονη ελαχιστοποίηση του αθροίσµατος των τετραγώνων της συσχέτισης µεταξύ των σηµάτων διαφορετικών κλάδων. Το συγκεκριµένο κριτήριο ονοµάστηκε κριτήριο xiii

15 µέγιστης ισχύος ελάχιστης συσχέτισης, (MPMC). Η ανωτερότητα της προτεινόµενης υλοποίησης σε σχέση µε άλλες δοµές της βιβλιογραφίας αναδεικνύεται µέσα από σειρά χαρακτηριστικών συγκριτικών παραδειγµάτων. Η συµπεριφορά του δέκτη σε διάφορες µορφές περιβάλλοντος διάδοσης και η ανοχή του σε διαφόρων µορφών σφάλµατα αποτελούν αντικείµενο ιδιαίτερης µελέτης και συµβάλλουν στην καλύτερη κατανόηση της λειτουργίας του καθώς και στην ανάδειξη της υπεροχής του. Στο πέµπτο κεφάλαιο µελετάται η απόδοση και τα χαρακτηριστικά λειτουργίας του επιλεκτικού δέκτη RAKE. Αρχικά περιγράφεται η δοµή και λειτουργία του δέκτη και αναλύονται οι βασικές αρχές και εφαρµογές της τεχνικής εικονικών κλάδων. Για τη µελέτη της επίδρασης των πολλαπλών χρηστών στην απόδοση του συστήµατος προτάθηκε προσεγγιστικό µοντέλο το οποίο στηρίζεται στην αντιµετώπιση της MAI σαν µορφή θερµικού θορύβου. Σειρά παραδειγµάτων όπου µελετάται η συµπεριφορά του δέκτη και η επίδραση της ύπαρξης πολλών χρηστών σε ασύρµατο κυψελωτό ευρυζωνικό σύστηµα επικοινωνιών παρατίθενται. Ιδιαίτερο βάρος δίνεται στη διερεύνηση των δυνατοτήτων βελτιστοποίησης του συστήµατος. Στο έκτο και τελευταίο κεφάλαιο της διατριβής παρουσιάζονται σε συντοµία τα σηµαντικότερα από τα συµπεράσµατα που έχουν εξαχθεί στη διατριβή µε το ενδιαφέρον να επικεντρώνεται σε αυτά που δηλώνουν την ουσιαστική συνεισφορά της. Σειρά ιδεών που µπορεί να αναπτυχθούν στο µέλλον ολοκληρώνει το κεφάλαιο. Η παράθεση τριών παραρτηµάτων συµπληρώνει τη διατριβή. Στο πρώτο παρουσιάζεται ο µαθηµατικός φορµαλισµός περιγραφής των συντελεστών συσχέτισης στους κλάδους ενός δέκτη RAKE. Οι θεωρήσεις χρονικά περιορισµένων παλµών chip και περιβάλλοντος µε οµοιόµορφο ή εκθετικό προφίλ εντάσεως πολλαπλών οδεύσεων επέτρεψαν την εξαγωγή σειράς αναλυτικών εκφράσεων περιγραφής των παραπάνω συντελεστών. Πλεονεκτήµατα των εκφράσεων αυτών είναι η απλότητα τους και η δυνατότητα που προσφέρουν για πραγµατοποίηση υπολογισµών µε µεγάλη ταχύτητα και ακρίβεια. Στο δεύτερο παράρτηµα παρατίθεται σύντοµη θεωρητική παρουσίαση των βασικών αρχών της βελτιστοποίησης πολλαπλών στόχων. Το συγκεκριµένο είδος βελτιστοποίησης χρησιµοποιείται στην εφαρµογή του κριτηρίου µέγιστης ισχύος ελάχιστης συσχέτισης και στη µελέτη της λειτουργίας του MPMC RAKE. Η διατριβή xiv

16 ολοκληρώνεται µε ένα γλωσσάρι αγγλικών όρων και ακρωνύµιων που απαντώνται σε αυτή και των αντίστοιχων µεταφράσεων τους στα Ελληνικά. Μπαλτζής Κωνσταντίνος Σεπτέµβριος 2005 xv

17 ABSTRACT Direct Sequence Spread Spectrum, (DS/SS), has emerged as the most widely adopted third generation air interface. Code Division Multiple Access, (CDMA), is a DS/SS system where a number of users occupy the same bandwidth simultaneously, separated via the use of a set of orthogonal sequences. These sequences spread users signals over a bandwidth much larger than the transmitted data bandwidth. The dissertation analyzes the characteristics and performance of a high bit rate broadband digital communication system, (transceiver). It is organized as follows: Chapters 1 and 2 give an overview of wireless communications and spread spectrum modulation correspondingly. In chapter 3 the proposed decision feedback equalizer is presented. Its novelty is the usage of a series of parallel branches that introduce different sampling phase prior to the equalizer. Receiver performance is studied to show its advantages over other systems. In the next chapter the non-uniform tap spacing of a RAKE receiver is examined. An implementation with non-uniform taps distribution is proposed. Taps optimization is done according to the correlation properties of the signals at the outputs of the receiver branches. Analysis of the receiver shows its improved performance comparing to other implementations. In chapter 5 a mathematical model for the study of the effect of multiple access interference on the performance of the selective RAKE is developed. Conclusions about the system capacity and the simplification of the receiver structure are drawn. The last chapter contains a summary of the concluding remarks and provides a discussion for future research. Three appendices complete the thesis. Appendix A provides analytical expressions for the correlation coefficients at the braches outputs of a RAKE receiver for rectangular chip waveforms and propagation environment with uniform or exponential power delay profile. Appendix B gives an overview of multi-objective optimization techniques. An English to Greek glossary for the terms and acronyms used here is finally given. xvi

18 Η παρούσα σελίδα εσκεµµένα έχει παραµείνει κενή

19 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ Συστήµατα Ασύρµατων Επικοινωνιών 1.1 Εισαγωγή Επι κο ι ν ωνί α: Μία από τις βασικότερες ανάγκες της ανθρώπινης ύπαρξης, από τις σηµαντικότερες προϋποθέσεις της εξέλιξης του ανθρωπίνου είδους. Από τις προϊστορικές σπηλαιογραφίες ως τα 3D animations και τις χολυγουντιανές υπερπαραγωγές, από τις άναρθρες κραυγές και χειρονοµίες µέχρι τη συγγραφή λογοτεχνικών και φιλοσοφικών αριστουργηµάτων και από τα σήµατα καπνού µέχρι την επιδίωξη επικοινωνίας µε εξωγήινους πολιτισµούς ο άνθρωπος προσπαθούσε να έρθει σε επαφή µε το περιβάλλον και τους γύρω του µε όσο το δυνατόν περισσότερο ολοκληρωµένο τρόπο, να λάβει και να µεταδώσει πληροφορίες, συναισθήµατα και σκέψεις συγκροτηµένα και ουσιαστικά. Αν επικεντρωθούµε στην τηλεπικοινωνιακή διάσταση της επικοινωνίας και προσπαθήσουµε να κατανοήσουµε την εξελικτική της πορεία θα πρέπει να διανύσουµε µία µεγάλη πορεία. Ξεκινώντας από τα σήµατα καπνού, τις φωτιές σε επιλεγµένα σηµεία, τα περιστέρια και τους αγγελιοφόρους καταλήγουµε στις επίγειες ασύρµατες επικοινωνίες, σταθερές και κινητές, στα δορυφορικά συστήµατα, στις οπτικές ίνες και τελικά στην ενοποίηση του συνόλου των επιµέρους τηλεπικοινωνιακών συστηµάτων. Είναι µία δαιδαλώδης διαδροµή η πλήρης διερεύνηση της οποίας απαιτεί ιδιαίτερη προσπάθεια και πολύ χρόνο. Σε αυτό το κεφάλαιο θα περιοριστούµε σε ένα µόνο 1-1

20 1-2 Κεφάλαιο 1 τµήµα αυτής, τη γέννηση, το παρόν και το µέλλον των ασύρµατων επικοινωνιών που αποτελούν και το αντικείµενο της διατριβής. Τις δύο τελευταίες δεκαετίες κυρίως, οι ασύρµατες επικοινωνίες έχουν αναδειχθεί σε έναν από τους σηµαντικότερους τοµείς των τηλεπικοινωνιών. Τόσο σε επίπεδο έρευνας όσο και εµπορικών εφαρµογών αποτελούν έναν από τους πλέον αναπτυσσόµενους τοµείς της τεχνολογίας του αιώνα που διανύουµε. Ξεκινώντας από την πρώτη ασύρµατη µετάδοση το 1885 από τον Hertz καταλήγουµε σταδιακά στην σηµερινή πραγµατικότητα των συστηµάτων 2 ης και 3 ης γενιάς, πορευόµενοι ερευνητικά προς τα συστήµατα 4G και την ενοποίηση τελικά των τηλεπικοινωνιακών συστηµάτων. Στο παρόν κεφάλαιο θα καταβληθεί προσπάθεια µίας σύντοµης αλλά ταυτόχρονα περιεκτικής ξενάγησης στο χώρο της ιστορίας, της σηµερινής πραγµατικότητας αλλά και του γοητευτικού µέλλοντος των ασύρµατων επικοινωνιών. Αρχικά θα γίνει µία σύντοµη αναδροµή στο παρελθόν που θα καταλήξει στα συστήµατα 1 ης γενιάς, τους πρόδροµους των σηµερινών κυψελωτών συστηµάτων. Αναφερόµενοι στο παρόν θα µιλήσουµε για τα συστήµατα 2 ης και 3 ης γενιάς και τη διαδικασία εξέλιξης από το ένα σύστηµα στο άλλο. Σύντοµος σχολιασµός θα γίνει και για τα συστήµατα 4 ης γενιάς τα οποία θα αποτελέσουν την επόµενη µέρα στο χώρο των ασύρµατων επικοινωνιών. Για λόγους πληρότητας, και όχι µόνο, όπως θα φανεί στα επιµέρους υποκεφάλαια, το κεφάλαιο θα ολοκληρωθεί µε µία αναφορά στις δορυφορικές και στις σταθερές ασύρµατες επικοινωνίες. 1.2 Μια Σύντοµη Αναδροµή στο Παρελθόν Η ανάπτυξη του τοµέα των ασύρµατων επικοινωνιών δε συντελέστηκε σε µικρό χρονικό διάστηµα. Η ιστορία της εξέλιξης τους ξεπερνά τον ένα αιώνα, [1]. Όπως ήδη αναφέρθηκε από την πρώτη ασύρµατη µετάδοση στα τέλη του 19 ου αιώνα µέχρι τη σηµερινή εµπορική εφαρµογή των συστηµάτων 3 ης γενιάς και τη µελέτη και σχεδιασµό αυτών της 4 ης, έχει διανυθεί µεγάλος δρόµος και καταβληθεί σηµαντική προσπάθεια.

21 Συστήµατα Ασύρµατων Επικοινωνιών 1-3 Η έρευνα και οι εφαρµογές που πρότεινε ο Ιταλός Marconi, γεννηµένος στην Ιταλία το 1874, προχώρησαν τις εξελίξεις ένα βήµα παραπέρα από την ασύρµατη µετάδοση του Hertz. Βραβευµένος µε το βραβείο Nobel Φυσικής το 1907, δηµιούργησε τη µεγαλύτερη για σηµαντικό χρονικό διάστηµα εταιρεία παραγωγής ραδιοφωνικού εξοπλισµού. Η ανακάλυψη της θερµιονικής διόδου, Fleming, 1904, του υπεροτερόδυνου δέκτη, Armstrong και Fessenden, 1912, και της διαµόρφωσης συχνότητας, (Frequency Modulation, FM), Armstrong, 1933, ήταν µερικές από τις επόµενες καινοτοµίες. Σηµαντική εξέλιξη αποτέλεσε η ανακάλυψη του τρανζίστορ από το Shockley στη δεκαετία του 50. Άµεσα αποτελέσµατα αυτής ήταν η ελάττωση του όγκου και της κατανάλωσης ενέργειας των συσκευών και η σηµαντικότατη µείωση του κόστους τους λόγω της µαζικής παραγωγής τους. Τα ιδιωτικά συστήµατα κινητών επικοινωνιών, (Private Mobile Radio, PMR), έκαναν την εµφάνιση τους εµφανίζοντας πολύ γρήγορα εντυπωσιακές τάσεις διείσδυσης στην αγορά. Ο δρόµος για τα συστήµατα κινητών επικοινωνιών 1 ης γενιάς είχε ήδη ανοίξει Συστήµατα 1 ης γενιάς, (First Generation, 1G). Το κύριο χαρακτηριστικό των ασύρµατων συστηµάτων 1 ης γενιάς ήταν ο αναλογικός κυψελωτός χαρακτήρας τους. Χρησιµοποιήθηκαν για τη µετάδοση φωνής ενώ ταυτόχρονα παρείχαν και τη δυνατότητα µετάδοσης δεδοµένων σε χαµηλούς ρυθµούς, [2]. Τα πλέον γνωστά συστήµατα που αναπτύχθηκαν ήταν το AMPS, (Advanced Mobile Phone Service), στις Ηνωµένες Πολιτείες, το TACS, (Total Access Communication System), το οποίο αργότερα αντικαταστάθηκε από το ETACS, (Extended TACS), στη Μεγάλη Βρετανία, το NMTS, (Nordic Mobile Telephone System), στις Σκανδιναβικές χώρες, και το NAMTS, (Nippon Advanced Mobile Telephone Service), στην Ιαπωνία, [3]. Παρά τα κάποια κοινά χαρακτηριστικά που εµφάνιζαν, η απουσία κοινά αποδεκτών προτύπων, (standards), ήταν χαρακτηριστική. Κάθε σύστηµα για παράδειγµα, λειτουργούσε σε συχνοτικές περιοχές καθοριζόµενες από τις χώρες στις οποίες χρησιµοποιούνταν και παρουσίαζε διαφορές σε σχέση µε τα υπόλοιπα. Στον πίνακα 1.1 δίνονται τα κύρια χαρακτηριστικά των σηµαντικότερων ασύρµατων κυψελωτών συστηµάτων 1 ης γενιάς, [3-4].

22 1-4 Κεφάλαιο 1 ΠΙΝΑΚΑΣ 1.1 Χαρακτηριστικά Ασύρµατων Κυψελωτών Συστηµάτων 1 ης Γενιάς Σύστηµα Έναρξη Λειτουργίας Εύρος Καναλιών (khz) Συχνότητα Λειτουργίας (MHz) Πλήθος Καναλιών AMPS TACS ETACS NAMTS NMT NMT Όπως ήδη αναφέρθηκε τα συστήµατα πρώτης γενιάς είχαν αναλογικό χαρακτήρα. Η µετάδοση της πληροφορίας, φωνή, γινόταν µε διαµόρφωση συχνότητας. Μόνο οι διαδικασίες ελέγχου του δικτύου είχαν ψηφιακό χαρακτήρα. Σαν µέθοδος πρόσβασης χρησιµοποιούνταν η πολλαπλή πρόσβαση µε διαίρεση συχνότητας, (Frequency Division Multiple Access, FDMA). Περισσότερες πληροφορίες για τα συστήµατα 1 ης γενιάς και τα χαρακτηριστικά τους µπορούν να βρεθούν στη διεθνή βιβλιογραφία, [2], [5]. 1.3 Το Παρόν στην Ασύρµατη Κυψελωτή Επικοινωνία Σε αυτό το υποκεφάλαιο θα δοθεί µια σύντοµη περιγραφή των συστηµάτων κινητής επικοινωνίας που χρησιµοποιούνται σήµερα. Ειδικότερα θα γίνει αναφορά στα συστήµατα 2 ης και 3 ης γενιάς και στη µετάβαση από το ένα σύστηµα στο άλλο.

23 Συστήµατα Ασύρµατων Επικοινωνιών Συστήµατα 2 ης γενιάς, (Second Generation, 2G). Τα συστήµατα 2 ης γενιάς εµφανίστηκαν στον τηλεπικοινωνιακό ορίζοντα µε την εισαγωγή της ψηφιακής τεχνολογίας στις ασύρµατες κυψελωτές τηλεπικοινωνίες. Αυτά χρησιµοποιούν ψηφιακή διαµόρφωση και προηγµένες δυνατότητες επεξεργασίας κλήσεων. Αντί της πολλαπλής πρόσβασης µε διαίρεση συχνότητας εφαρµόζονται οι αποδοτικότερες τεχνικές της πολλαπλής πρόσβασης µε διαίρεση χρόνου, (Time Division Multiple Access, TDMA), και κώδικα, (Code Division Multiple Access, CDMA),. Πέρα από την απλή µετάδοση φωνής, ποικιλία ολοκληρωµένων υπηρεσιών φωνής και δεδοµένων παρέχεται στους χρήστες, [5-7]. Το παγκόσµιο σύστηµα κινητών επικοινωνιών GSM, (Global System Mobile), αποτελεί την ευρωπαϊκή, κυρίως, έκφραση των 2G συστηµάτων, [8-9]. Η έναρξη λειτουργίας του ήταν το 1992, οι πρώτες βάσεις όµως για την ανάπτυξη του είχαν τεθεί από το 1982 µε την ίδρυση της υποεπιτροπής GSM, (Group Spècial Mobile). Σκοπός αυτής ήταν η αντιµετώπιση του αυξανοµένου αριθµού χρηστών και η επιβολή συµβατότητας µε τα ήδη υπάρχοντα σταθερά ψηφιακά συστήµατα. Οι σχεδιαστές του συστήµατος αποσκοπούσαν στη βελτιστοποίηση της χρήσης του συχνοτικού φάσµατος, στην παροχή ικανοποιητικής ποιότητας υπηρεσιών µε τη µεγαλύτερη δυνατή ασφάλεια, στην προσφορά υψηλότερων ρυθµών µεταφοράς δεδοµένων και στην επίτευξη τέλος του χαµηλότερου δυνατού κόστους τόσο για την κατασκευή του δικτύου και των κινητών συσκευών όσο και για την προσφορά των υπηρεσιών. Το σύστηµα χρησιµοποιεί τη συχνοτική ζώνη των 900MHz ικανοποιώντας τις προδιαγραφές του CEPT, (Conference of European and Postal Telecommunications administrations). Ως πολλαπλή πρόσβαση χρησιµοποιεί τη διαίρεση χρόνου TDMA. Παρέχεται η δυνατότητα εξυπηρέτησης 8 συνδροµητών ανά φέρον, εύρους ζώνης συχνοτήτων 200kHz, και δίνει καθαρό ρυθµό µη κωδικοποιηµένης πληροφορίας ίσο µε 13kbps ανά χρήστη. Η ψηφιακή επεξεργασία της φωνής επιτρέπει την ανάκτηση χαµένων λόγω θορύβου ή παρεµβολών bit πληροφορίας, εισάγει όµως χρονικές καθυστερήσεις στη µετάδοση του σήµατος. Αυτές µπορεί να γίνουν αντιληπτές από σταθερούς συνδροµητές όταν αυτοί επικοινωνούν µε κινητούς µε τη µορφή ηχούς, (echo). Η αντιµετώπιση του προβλήµατος επιτυγχάνεται µε τη χρήση διατάξεων γνωστών ως συµπιεστών ηχούς, (echo cancellers), µεταξύ του δικτύου κινητής

24 1-6 Κεφάλαιο 1 τηλεφωνίας και του σταθερού δικτύου. Ένα δεύτερο µειονέκτηµα είναι η εµφάνιση διαλείψεων, (fading), [3], οι οποίες λόγω του µικρούς εύρους ζώνης των καναλιών σε περιβάλλον όπως οι πόλεις γίνεται αρκετά έντονες. Για την επίλυση του συγκεκριµένου προβλήµατος η κινητή µονάδα εκπέµπει σε µία συχνότητα κατά τη διάρκεια µιας χρονοθυρίδας, (time slot), ενώ για την εκποµπή της επόµενης ριπής, (burst), η συχνότητα εκποµπής αλλάζει, διαδικασία γνωστή σαν άλµατα συχνότητας, (frequency hopping), [3]. Η διαµόρφωση που χρησιµοποιείται είναι η GMSK, (Gaussian Minimum Shift Keying), [3], µε συχνοτική και χρονική απόκριση, (frequency, (time), response), του χρησιµοποιούµενου Γκαουσσιανού φίλτρου τις ( ) G f 2 ln 2 f = exp 2 B (1.1) και 2 π g t B 2 Bt ln 2 ln 2 () = exp ( π ) 2 (1.2) αντίστοιχα. Στις παραπάνω εκφράσεις B είναι το 3-dB εύρος ζώνης του φίλτρου. Ο αρχικός σχεδιασµός του GSM προέβλεπε λειτουργία µόνο στη ζώνη των 900MHz, αργότερα όµως επεκτάθηκε η χρήση του και σε αυτήν των 1800MHz. Το νέο σύστηµα που προέκυψε ονοµάστηκε ψηφιακό ασύρµατο σύστηµα DCS, (Digital Cordless System), ή αλλιώς GSM-1800 και λειτουργεί είτε αυτόνοµα είτε παράλληλα µε το κλασικό GSM, [6]. Ταυτόχρονα µε αυτά τα δύο συστήµατα αναπτύχθηκαν σειρά άλλων στηριζόµενα στην TDMA πολλαπλή πρόσβαση ακολουθώντας παρόµοια φιλοσοφία υλοποίησης και λειτουργίας. Τα σηµαντικότερα από αυτά είναι το Ιαπωνικό PDC, (Personal Digital Cellular), [6], το Αµερικάνικο IS-54, (Interim Standard-54), και η µετεξέλιξη αυτού το IS-136, (Interim Standard-136), [10]. Η ευρύτερα διαδεδοµένη πρακτική εφαρµογή της διαµόρφωσης διευρυµένου φάσµατος στα ασύρµατα κυψελωτά συστήµατα δεύτερης γενιάς είναι το αµερικάνικο πρότυπο IS-95 γνωστό και σαν CDMA one, [1], [5-7], [11-15]. Πρωτοπαρουσιάστηκε το 1991 από την Qualcomm ως ένα ασύρµατο κυψελωτό σύστηµα επικοινωνίας που στηριζόταν στην πολλαπλή πρόσβαση διαίρεσης κώδικα ευθείας ακολουθίας, (Direct

25 Συστήµατα Ασύρµατων Επικοινωνιών 1-7 Sequence Code Division Multiple Access, DS/CDMA), και ήταν συµβατό µε τις απαιτήσεις της CTIA, (Cellular Telecommunications Industry Association), για την τεχνολογία των κυψελωτών συστηµάτων δεύτερης γενιάς. Τα αποτελέσµατα σειράς ερευνών οδήγησαν την CTIA να αναθέσει στην TIA, (Telecommunications Industry Association), την ανάπτυξη ενός ψηφιακού κυψελωτού προτύπου ευρείας ζώνης. Τελικά καθορίστηκε από την ΤΙΑ το πρότυπο IS-95, το οποίο στηρίχτηκε σε µεγάλο βαθµό στην πρόταση της Qualcomm και προέβλεπε την παράλληλη λειτουργία του µε το αναλογικό AMPS. Ταυτόχρονα αναπτύχθηκαν τα πρότυπα IS-96 και IS-97 τα οποία αναφέρονταν στον καθορισµό επιδόσεων και µεθόδων µέτρησης κινητών σταθµών και σταθµών βάσης αντίστοιχα. Οι απαιτήσεις και αρκετά από τα χαρακτηριστικά του IS-95 ήταν παρόµοια µε αυτά του IS-54 αλλά οι τεχνικές διαφορές ήταν αρκετά σηµαντικές αφού το IS-95 βασίζονταν στη διαίρεση κώδικα. Το IS-95 λειτουργεί στην περιοχή των VHF, στην C-band, και ειδικότερα στην περιοχή των MHz για την εµπρόσθια ζεύξη, (forward link), και στα MHz για την ανάστροφη, (reverse link). Ο ρυθµός πληροφορίας των καναλιών φωνής είναι 9.6kbps, ενώ µε εκµετάλλευση των διαστηµάτων σιγής του λόγου, (idle time), υπάρχει η δυνατότητα ακόµα µικρότερου ρυθµού χωρίς υποβάθµιση της ποιότητας της ζεύξης. Με αυτόν τον τρόπο υποστηρίζεται και η δυνατότητα ρυθµών 4.8, 2.4 και 1.2kbps. Τα ψηφιακά δεδοµένα είναι τετραγωνικοί παλµοί διαµορφωµένοι κατά QPSK, (Quadrature Phase Shift Keying), ή OQPSK, (Offset Quadrature Phase Shift Keying), [3], [16-17]. Ως ακολουθίες διεύρυνσης χρησιµοποιούνται για την εµπρόσθια ζεύξη οι κώδικες Walsh και για την ανάστροφη ψευδοτυχαίες ακολουθίες, (PseudoNoise, PN, sequence), [11-12], [15-18]. Η αποδιαµόρφωση του λαµβανόµενου από τους δέκτες, τόσο του σταθµού βάσης, (Base Station, BS), όσο και των κινητών χρηστών, (Mobile Station, MS), σήµατος, γίνεται µε τη χρήση δεκτών RAKE, [11], [19]. Στον πίνακα 1.2 δίνονται συνοπτικά τα βασικά τεχνικά χαρακτηριστικά των ευρύτερα διαδεδοµένων συστηµάτων δεύτερης γενιάς.

26 1-8 Κεφάλαιο 1 ΠΙΝΑΚΑΣ 1.2 Τεχνικά Χαρακτηριστικά Ασύρµατων Κυψελωτών Συστηµάτων 2 ης Γενιάς Σύστηµα IS-95 GSM (DCS) IS-54 PDC Χώρα ΗΠΑ Ευρώπη ΗΠΑ Ιαπωνία Συχνότητα άνω ζεύξης (MHz) Συχνότητα κάτω ζεύξης (MHz) Αποστάσεις καναλιών (khz) Πλήθος RF καναλιών Πολλαπλή πρόσβαση ( ) ( ) ( , ) ( , ) (374) CDMA TDMA TDMA TDMA ιαµόρφωση QPSK/OQPSK GMSK π/4 DQPSK π/4 DQPSK Συνολικός ρυθµός (kbps) Κωδικοποίηση καναλιών φωνής Καθαρός ρυθµός (kbps) Κωδικοποίηση καναλιών φωνής Μεικτός ρυθµός κωδικοποιηµένης φωνής (kbps) ιάρκεια πλαισίου (ms) Ισχύς εκποµπής κινητού (W) QCELP RPE-LTP VSELP VSELP Μεταβλητός: 8,4,2, /2(κάτω ζ.), 1/3(άνω ζ.) συνελ.+crc Μεταβλητός: 19.2, 9.6, 4.8, 2.4 1/2 συνελ.+crc 1/2 συνελ.+crc 1/2 συνελ.+crc Peak / Μέση: 20/2.5, 8/1, 5/0.625, 2/0.25 (1/0.125, 0.25/0.031) Peak / Μέση: 9/3, 4.8/1.6, 1.8/1.6 Peak / Μέση: 2/0.66 Έλεγχος ισχύος ΝΑΙ ΝΑΙ ΝΑΙ ΝΑΙ C/I λειτουργίας (db) Ισοστάθµιση έκτης RAKE Υποχρεωτική Υποχρεωτική Προαιρετική Handover Soft handoff ΝΑΙ ΝΑΙ ΝΑΙ

27 Συστήµατα Ασύρµατων Επικοινωνιών Συστήµατα 3 ης γενιάς, (Third Generation, 3G). Η ραγδαία εξέλιξη των ασύρµατων επικοινωνιών αποτέλεσε εφαλτήριο τόσο για την επιστηµονική κοινότητα όσο και για τις εταιρείες να προσπαθήσουν να βελτιώσουν την υπάρχουσα τεχνολογία και τις παρεχόµενες υπηρεσίες. Μελέτες στο τέλος της προηγούµενης δεκαετίας είχαν δείξει γραµµική αύξηση του αριθµού των συνδροµητών του ευρωπαϊκού δικτύου GSM. Σήµερα ο αριθµός των χρηστών της κινητής τηλεφωνίας παγκοσµίως είναι της τάξης του 1.5 δισεκατοµµυρίου µε νέους συνδροµητές να προστίθενται καθηµερινά. Στο σχήµα 1.1 φαίνεται ενδεικτικά η γεωγραφική κατανοµή των χρηστών κινητής τηλεφωνίας όπως αυτή είχε διαµορφωθεί στα τέλη του 2002, [20] Πλήθος συνδροµητών (εκατ.) Άπω Ανατολή / Ωκεανία Ευρώπη Βόρεια Αµερική Λατινική Αµερική Αφρική / Λοιπή Ασία Σχήµα 1.1: Κατανοµή συνδροµητών κινητής τηλεφωνίας παγκοσµίως, (τέλη 2002). Ενώ οι προβλέψεις ποικίλλουν, πιθανολογείται ότι ο αριθµός των χρηστών παγκοσµίως θα ξεπεράσει προς το τέλος της δεκαετίας τα 2 δισεκατοµµύρια. Ειδικότερα για την Ευρώπη, το πολιτικό περιβάλλον που επικρατεί οδηγεί σε ραγδαία ανάπτυξη. Χωρίς την ελεύθερη ανταλλαγή πληροφοριών και την προοπτική της ενιαίας αγοράς και της ελεύθερης διακίνησης αγαθών µεταξύ των κρατών της ευρωπαϊκής ένωσης θα ήταν αδιανόητη µία τόσο µεγάλη ανάπτυξη. Η φιλελευθεροποίηση και η απελευθέρωση της αγοράς, της βιοµηχανίας και των τηλεπικοινωνιών όχι απλά προώθησε αλλά και επιτάχυνε τον ανταγωνισµό.

28 1-10 Κεφάλαιο 1 εν είναι όµως η αύξηση του αριθµού των συνδροµητών η µόνη ένδειξη της εξέλιξης των ασύρµατων επικοινωνιών. Οι παρεχόµενες υπηρεσίες από καθαρά τηλεφωνίας των συστηµάτων της πρώτης γενιάς, έχουν διευρυνθεί. Η µεταφορά εικόνας και η παροχή διαδικτυακών υπηρεσιών είναι µερικές από τις χαρακτηριστικές νέες εφαρµογές. Η εξέλιξη των συστηµάτων τρίτης γενιάς ξεκίνησε στα τέλη της δεκαετίας του 80, [21]. Τότε o ραδιοεπικοινωνιακός τοµέας της διεθνούς τηλεπικοινωνιακής ένωσης, (International Telecommunication Union s Radiocommunications sector, ITU-R), καθόρισε τις προϋποθέσεις για τα ασύρµατα συστήµατα τρίτης γενιάς. Το αρχικό πλαίσιο εργασίας ήταν γνωστό ως FPLMTS, (Future Public Land Mobile Telecommunication System). Το 1992 στη συνδιάσκεψη WARC, (World Administrative Radio Conference), καθορίστηκαν οι συχνοτικές περιοχές λειτουργίας του συστήµατος στα MHz και MHz, [22]. Λίγο αργότερα το FPLMTS µετονοµάστηκε σε ΙΜΤ-2000, (International Mobile Telecommunication system-2000). Ως πλαίσιο υλοποίησης του συστήµατος είχε καθοριστεί η πενταετία Τα βασικότερα χαρακτηριστικά του όπως αυτά περιλαµβάνονται στις προδιαγραφές της ITU-R είναι, [7], [23], τα παρακάτω: Ψηφιακό σύστηµα µε λειτουργία στην περιοχή των GHz. Καθαροί ρυθµοί πληροφορίας έως 2Mbps. Επικοινωνιακό περιβάλλον διαφόρων µορφών, ασύρµατο κυψελωτό, δορυφορικό και ασύρµατο σταθερών ζεύξεων. Τερµατικά χρηστών πολλαπλών λειτουργιών και δυνατοτήτων. Μεγάλο πλήθος παρεχόµενων τηλεπικοινωνιακών υπηρεσιών. Υψηλή ποιότητα και πιστότητα σήµατος, παρόµοια µε αυτή των ενσύρµατων συστηµάτων. Αυξηµένες δυνατότητες διαχείρισης καθορισµού θέσης, (location management), και ελέγχου συντήρησης, (service control). Υψηλή προστασία από υποκλοπές και παρεµβολές. Ευκίνητες και ανοιχτές αρχιτεκτονικές δικτύων.

29 Συστήµατα Ασύρµατων Επικοινωνιών 1-11 Ο καθορισµός των προτύπων του ΙΜΤ-2000 αποτέλεσε έργο πολλών κρατικών και διεθνών οργανισµών εργαζοµένων υπό την εποπτεία της TIA, του ευρωπαϊκού ινστιτούτου τηλεπικοινωνιακών προτύπων, (European Telecommunications Standards Institute, ETSI), και της ένωσης των ασύρµατων βιοµηχανιών και επιχειρήσεων, (Radio Industries and Business Association, ARIB). Ως τον Ιούνιο του 1998 δεκαπέντε διαφορετικές προτάσεις υλοποίησης του IMT-2000 είχαν κατατεθεί στην ITU-R. έκα από αυτές θεωρούσαν σαν βάση λειτουργίας ασύρµατη επίγεια υλοποίηση. Στον πίνακα 1.3 παρουσιάζονται επιγραµµατικά οι επίγειες προτάσεις υλοποίησης, η προτεινόµενη µέθοδος πολλαπλής πρόσβασης και η προέλευση, χώρα, οργανισµός ή επιτροπή, της πρότασης, [21], [24]. ΠΙΝΑΚΑΣ 1.3 Προτάσεις επίγειας υλοποίησης του IMT-2000 Πρόταση Περιγραφή Πολλαπλή πρόσβαση Προέλευση DECT UWC-136 WIMS W-CDMA TD-CDMA W-CDMA CDMA I UTRA NA: W-CDMA cdma2000 Digital Enhanced Cordless Telecommunications Universal Wireless Communications Wireless Multimedia and Messaging Services Wideband CDMA Time Division Synchronous CDMA Wideband CDMA Multiband synchronous DS-CDMA UMTS Terrestrial Radio Access North America Wideband CDMA Wideband CDMA (IS-95) TDMA πολλαπλών φορέων (TDD) TDMA (FDD και TDD) Ευρυζωνικό CDMA (FDD) Υβριδικό TDMA / CDMA / SDMA (TDD) Ευρυζωνικό CDMA (FDD και TDD) DS-CDMA πολλαπλών ζωνών Ευρυζωνικό CDMA (FDD και TDD) Ευρυζωνικό CDMA (FDD και TDD) DS-CDMA (FDD και TDD) ETSI Project (EP) DECT ΗΠΑ, TIA TR45.3 ΗΠΑ, TIA TR46.1 Κίνα Ιαπωνία, ARIB Νότιος Κορέα, TTA ETSI SMG2 ΗΠΑ, T1P1-ATIS ΗΠΑ, TIA TR45.5 CDMA 1I Asynchronous DS-CDMA DS-CDMA (FDD) Νότιος Κορέα, ARIB Από τον παραπάνω πίνακα γίνεται εύκολα αντιληπτή η έντονη διχογνωµία απόψεων σχετικά µε τη µέθοδο πολλαπλής πρόσβασης που θα έπρεπε να υιοθετηθεί. Στα τέλη της δεκαετίας του 90 το ευρυζωνικό CDMA φαινόταν η καλύτερη λύση για

30 1-12 Κεφάλαιο 1 ρυθµούς εξυπηρέτησης µέχρι 384kbps, υστερούσε όµως σε µεγαλύτερους ρυθµούς λόγω των υψηλών φασµατικών απαιτήσεων. Η ορθογωνική πολυπλεξία µε διαίρεση συχνότητας, (Orthogonal Frequency Division Multiplexing, OFDM), [25-28], καθώς και υβριδικές µέθοδοι αν και φαινόταν να παρέχουν καλά αποτελέσµατα ήταν σχετικά καινούργιες τεχνικές µε τη σχετική τεχνολογία να µην έχει ωριµάσει. Ως αποτέλεσµα για µεγάλους ρυθµούς δεδοµένων η TDMA εµφανίζονταν ως η ορθότερη επιλογή, [7]. Αντικρίζοντας τη σηµερινή πραγµατικότητα γίνεται αντιληπτό ότι έως και σήµερα δεν έχουν επιλυθεί απολύτως όλα τα θέµατα που σχετίζονται µε τις κινητές επικοινωνίες τρίτης γενιάς. Επικεντρώνοντας στον Ευρωπαϊκό κυρίως χώρο όταν γίνεται λόγος για συστήµατα τρίτης γενιάς αναγόµαστε άµεσα στο σύστηµα UMTS, (Universal Mobile Telecommunications System), το οποίο στηρίζεται στην τεχνική του WCDMA. Σήµερα περισσότερα από 60 3G/UMTS δίκτυα που χρησιµοποιούν την τεχνολογία του ευρυζωνικού CDMA λειτουργούν εµπορικά σε 25 χώρες, [20]. Ως τα µέσα του 2003 είχαν δοθεί για τη χρήση του διατιθέµενου για το ΙΜΤ-2000 φάσµατος παγκοσµίως περί τις 120 άδειες από τις οποίες µόνο δύο δεν στηρίζονταν στη τεχνολογία του UMTS/WCDMA, [29]. Αξίζει εποµένως να γίνει ιδιαίτερη αναφορά στο συγκεκριµένο σύστηµα αφενός µεν λόγω της προοπτικής πρακτικής εφαρµογής του, αφετέρου δε επειδή σχετίζεται άµεσα µε το αντικείµενο της παρούσας διατριβής. Οι σηµαντικότερες από τις προδιαγραφές που έχουν τεθεί και αφορούν τα τεχνικά χαρακτηριστικά και τις δυνατότητες του UMTS επικεντρώνονται στις παρακάτω, [7]: Χρησιµοποίηση ρυθµών κυµαινόµενων από 144kbps για µεγάλες περιοχές κάλυψης και υψηλή κινητικότητα χρηστών έως και 2Mbps για περιπτώσεις µικρής κάλυψης ή κινητικότητας, βλ. σχήµα 1.2. Παροχή υπηρεσιών µέσω κάθε είδους τερµατικού, χειρός, φορητού ή σταθερού σε κάθε δυνατό περιβάλλον διάδοσης. Υψηλή φασµατική απόδοση. Ποιότητα φωνής και παρεχοµένων υπηρεσιών τουλάχιστον ίδια µε την αντίστοιχη των ενσύρµατων δικτύων. Εύκολη δυνατότητα εισαγωγής νέων υπηρεσιών και τεχνικών δυνατοτήτων. Ευελιξία διαχείρισης µεγάλου πλήθους επιµέρους δικτύων και κυκλοφοριακών απαιτήσεων.

31 Συστήµατα Ασύρµατων Επικοινωνιών 1-13 Ρυθµός δεδοµένων (kbps) DECT UMTS GSM-900 & DCS-1800 εξέλιξη GSM-900 & DCS-1800 Καθορισµένης θέσης/µικρή Κάλυψη/Κινητικότητα Ευρείας περιοχής/µεγάλη Σχήµα 1.2: Ρυθµοί δεδοµένων συστηµάτων κυψελωτής τηλεφωνίας σαν συνάρτηση του εύρους περιοχής κάλυψης και της κινητικότητας των χρηστών. Ενδιαφέρον παρουσιάζει η διαδικασία εξέλιξης του UMTS και ειδικότερα η πορεία καθορισµού των απαιτούµενων προτύπων. Σε αυτή τη διαδικασία τον κύριο ρόλο διαδραµατίζει η επιτροπή του ETSI, ETSI TC SMG, (ETSI Technical Committee Special Mobile Group), και οι υποεπιτροπές που βρίσκονται υπό τη σκέπη της. Στον πίνακα 1.4 δίνεται το χρονοδιάγραµµα εισαγωγής, καθορισµού και πραγµάτωσης των προτύπων του UMTS, ένα χρονοδιάγραµµα που οφείλουµε να παραδεχτούµε ότι εµφάνισε τελικά αισθητές αποκλίσεις από τη σηµερινή πραγµατικότητα. Οι προσδοκίες των εµπλεκόµενων φορέων, των εταιρειών και των επιστηµόνων δεν συµβάδισαν µε τις απαιτήσεις τις αγοράς οδηγώντας σε περιορισµό της έως τώρα εµπορικής ανάπτυξης των συστηµάτων 3 ης γενιάς. Αξίζει πάντως µία µατιά στον πίνακα 1.4 για µία ενδεικτική κατανόηση της φιλοσοφίας της κατάθεσης και παρουσίασης της αρχικής πρότασης.

32 1-14 Κεφάλαιο 1 ΠΙΝΑΚΑΣ 1.4 Αρχικό χρονοδιάγραµµα υλοποίησης και ανάπτυξης του UMTS Αποστολή Ανάπτυξη προγραµµάτων υπό του ACTS 1 Αρχικός καθορισµός προτύπων UMTS Καθορισµός παραµέτρων προτύπων UMTS Καθορισµός κυρίων προτύπων UMTS Καθορισµός λοιπών χαρακτηριστικών Κανονισµοί: Καθορισµός πλαισίου εργασίας Κανονισµοί: Περιγραφή συνθηκών αδειών Κανονισµοί: Αδειοδότηση Ανάπτυξη βασικών συστατικών UMTS Αρχικός σχεδιασµός και ανάπτυξη UMTS Καθολική ανάπτυξη UMTS Αρχική λειτουργία UMTS Πλήρης σχεδιασµός και ανάπτυξη UMTS Πλήρης λειτουργία UMTS 1 ACTS (Advanced Communications Technologies and Services): Ευρωπαϊκό πρόγραµµα µε σκοπό την έρευνα και ανάπτυξη της τεχνολογίας συστηµάτων 3G.

33 Συστήµατα Ασύρµατων Επικοινωνιών 1-15 Αναφορικά µε το ευρυζωνικό CDMA και την εφαρµογή του στο UMTS υπάρχει πλήθος βιβλιογραφικών αναφορών, για παράδειγµα [7], [30-34]. Εν συντοµία τα βασικά του χαρακτηριστικά είναι: Είναι µέθοδος πολλαπλής πρόσβασης διευρυµένου φάσµατος ευθείας ακολουθίας. Το φασµατικό εύρος του σήµατος είναι 5MHz. Ο ρυθµός των chip είναι 3.84Mcps. Παρέχεται η δυνατότητα εξυπηρέτησης χρηστών µε µεταβλητούς ρυθµούς δεδοµένων, (Variable Bit Rate, VBR). Υποστηρίζει δύο καταστάσεις λειτουργίας, (operation modes), την FDD, (Frequency Division Duplex), και την TDD, (Time Division Duplex). Είναι δυνατή η ασύγχρονη λειτουργία των σταθµών βάσεως. Υπάρχει η δυνατότητα περαιτέρω βελτίωσης της χωρητικότητας και της κάλυψης των δικτύων µέσω της χρήσης αναπτυγµένων τεχνικών όπως η ανίχνευση πολλαπλών χρηστών, (multiuser detection), και η χρήση έξυπνων κεραιών, (smart antennas). (Παρόµοια πρόβλεψη δεν υπήρχε για τα συστήµατα δεύτερης γενιάς). Προσφέρεται η δυνατότητα αναθέσεων, (handover), µεταξύ του WCDMA και του GSM Η µετάβαση από τα συστήµατα 2 ης στα 3 ης γενιάς, (2.5G). Η ανάπτυξη των ασύρµατων συστηµάτων 2 ης γενιάς όπως ήδη αναφέρθηκε στο αντίστοιχο υποκεφάλαιο είναι ιδιαίτερα µεγάλη. Αυτό πρακτικά σηµαίνει ότι δε θα ήταν ούτε συνετή, ούτε εφικτή, η απότοµη µετάβαση από τη µία γενιά στην άλλη. Αφενός µεν η υπάρχουσα υποδοµή θα έπρεπε να παραγκωνισθεί, δηµιουργώντας µε αυτό τον τρόπο τεράστια αύξηση του κόστους εισαγωγής της νέας τεχνολογίας, αφετέρου δε οι καταναλωτές δε θα είχαν εθιστεί στις νέες υπηρεσίες µε αποτέλεσµα την περιορισµένη, σε αρχικό τουλάχιστον στάδιο, ζήτηση της αγοράς. Αντίθετα αυτό που συµβαίνει είναι µία οµαλή µετάβαση από το ένα σύστηµα στο άλλο. Η φάση αυτή χαρακτηρίζεται ως 2.5G και αφορά την προσφορά νέων υπηρεσιών µε την

Κινητές επικοινωνίες. Κεφάλαιο 1 Κυψελωτά Συστήματα

Κινητές επικοινωνίες. Κεφάλαιο 1 Κυψελωτά Συστήματα Κινητές επικοινωνίες Κεφάλαιο 1 Κυψελωτά Συστήματα Ιστορικά στοιχεία 1940 1946 1975 1985 1 ο ασύρματο τηλέφωνο από την Bell System 1 η υπηρεσία παροχής κινητής τηλεφωνίας (Missouri, USA) 1 o κυψελωτό σύστημα

Διαβάστε περισσότερα

Μάθηµα 9 ο : Συστήµατα πολλαπλής πρόσβασης

Μάθηµα 9 ο : Συστήµατα πολλαπλής πρόσβασης Μάθηµα 9 ο : Συστήµατα πολλαπλής πρόσβασης Στόχοι: Στο τέλος αυτού του µαθήµατος ο σπουδαστής θα γνωρίζει: Τι είναι οι τεχνικές πολλαπλής πρόσβασης και ποια η ανάγκη χρήσης τους στις δορυφορικές επικοινωνίες

Διαβάστε περισσότερα

ITU-R F (2011/04)

ITU-R F (2011/04) ITU-R F.757- (0/0) F ITU-R F.757- ii (IPR) (ITU-T/ITU-R/ISO/IEC) ITU-R http://www.itu.int/itu-r/go/patents/en http://www.itu.int/publ/r-rec/en BO BR BS BT F M P RA RS S SA SF SM SNG TF V ITU-R 0 ITU 0

Διαβάστε περισσότερα

Μάθημα Εισαγωγή στις Τηλεπικοινωνίες

Μάθημα Εισαγωγή στις Τηλεπικοινωνίες Μάθημα Εισαγωγή στις Τηλεπικοινωνίες Τεχνικές Μετάδοσης : Διαμόρφωση και πολυπλεξία Μάθημα 10 ο 11 ο 12 ο ΕΘΝΙΚΟ & ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ Τομέας Επικοινωνιών και Επεξεργασίας Σήματος Τμήμα Πληροφορικής

Διαβάστε περισσότερα

ηµοτικό ιαδικτυακό Ραδιόφωνο και Τηλεόραση

ηµοτικό ιαδικτυακό Ραδιόφωνο και Τηλεόραση Κατάρτιση και Πιστοποίηση σε βασικές εξιότητες και Κατάρτιση σε Προηγµένες εξιότητες στη Χρήση Τεχνολογιών Πληροφορικής & Επικοινωνιών Εργαζόµενων στην Τοπική Αυτοδιοίκηση ηµοτικό ιαδικτυακό Ραδιόφωνο

Διαβάστε περισσότερα

Μετάδοση πληροφορίας - Διαμόρφωση

Μετάδοση πληροφορίας - Διαμόρφωση Μετάδοση πληροφορίας - Διαμόρφωση MYE006: ΑΣΥΡΜΑΤΑ ΔΙΚΤΥΑ Ευάγγελος Παπαπέτρου ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧ. Η/Υ & ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ Διάρθρωση μαθήματος Μετάδοση Βασικές έννοιες Διαμόρφωση ορισμός είδη

Διαβάστε περισσότερα

Μετάδοση πληροφορίας - Διαμόρφωση

Μετάδοση πληροφορίας - Διαμόρφωση ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧ. Η/Υ & ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ Μετάδοση πληροφορίας - Διαμόρφωση MYE006-ΠΛΕ065: ΑΣΥΡΜΑΤΑ ΔΙΚΤΥΑ Ευάγγελος Παπαπέτρου Διάρθρωση μαθήματος Βασικές έννοιες μετάδοσης Διαμόρφωση ορισμός

Διαβάστε περισσότερα

Τμήμα Μηχανικών Η/Υ και Πληροφορικής

Τμήμα Μηχανικών Η/Υ και Πληροφορικής Τμήμα Μηχανικών Η/Υ και Πληροφορικής Εργαστήριο Επεξεργασίας Σημάτων και Τηλεπικοινωνιών Ασύρματες και Κινητές Επικοινωνίες Συστήματα πολλαπλών χρηστών και πρόσβαση στο ασύρματο κανάλι Τι θα δούμε στο

Διαβάστε περισσότερα

Βασικές έννοιες και ιστορική αναδρομή

Βασικές έννοιες και ιστορική αναδρομή Βασικές έννοιες και ιστορική αναδρομή MYE006: ΑΣΥΡΜΑΤΑ ΔΙΚΤΥΑ Ευάγγελος Παπαπέτρου ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΤΜΗΜΑ MHX. H/Y & ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ Διάρθρωση μαθήματος Εισαγωγή Ορισμός ασύρματου δικτύου Παραδείγματα

Διαβάστε περισσότερα

Βασικές έννοιες και ιστορική αναδρομή

Βασικές έννοιες και ιστορική αναδρομή ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΤΜΗΜΑ MHX. H/Y & ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ Βασικές έννοιες και ιστορική αναδρομή MYE006: ΑΣΥΡΜΑΤΑ ΔΙΚΤΥΑ Ευάγγελος Παπαπέτρου Διάρθρωση μαθήματος Εισαγωγή Ορισμός ασύρματου δικτύου Παραδείγματα

Διαβάστε περισσότερα

Σταθερή περιβάλλουσα (Constant Envelope)

Σταθερή περιβάλλουσα (Constant Envelope) Διαμόρφωση ολίσθησης φάσης (Phase Shift Keying-PSK) Σταθερή περιβάλλουσα (Constant Envelope) Ίση Ενέργεια συμβόλων 1 Binary Phase Shift keying (BPSK) BPSK 2 Quaternary Phase Shift Keying (QPSK) 3 Αστερισμός-Διαγράμματα

Διαβάστε περισσότερα

Βασικές έννοιες και ιστορική αναδρομή

Βασικές έννοιες και ιστορική αναδρομή ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΤΜΗΜΑ MHX. H/Y & ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ Βασικές έννοιες και ιστορική αναδρομή ΑΣΥΡΜΑΤΑ ΔΙΚΤΥΑ Ευάγγελος Παπαπέτρου Διάρθρωση μαθήματος Εισαγωγή Ορισμός ασύρματου δικτύου Παραδείγματα ασύρματων

Διαβάστε περισσότερα

ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗΣ - ΡΑ ΙΟΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΙΑΣ

ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗΣ - ΡΑ ΙΟΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΙΑΣ ιατµηµατικό ΜΠΣ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗΣ - ΡΑ ΙΟΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΙΑΣ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΚΙΝΗΤΩΝ και ΠΡΟΣΩΠΙΚΩΝ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ Απρ-07 Γ.Ι.ΣΤΕΦΑΝΟΥ 1 ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΑ ΒΙΒΛΙΑ ΚΙΝΗΤΕΣ ΚΑΙ ΑΣΥΡΜΑΤΕΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ 1. Wireless Communications -

Διαβάστε περισσότερα

Τμήμα Μηχανικών Πληροφορικής

Τμήμα Μηχανικών Πληροφορικής Τμήμα Μηχανικών Πληροφορικής ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΘΕΜΑ: ΜΕΛΕΤΗ ΚΑΙ ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΗ ΤΟΥ ΦΥΣΙΚΟΥ ΣΤΡΩΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΔΟΡΥΦΟΡΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ORBCOMM Study and simulation of ORBCOMM physical layer ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ: ΤΣΑΝΙΔΟΥ

Διαβάστε περισσότερα

«ΜΕΛΕΤΗ ΚΑΙ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΜΕΤΡΗΣΕΙΣ ΕΝΟΣ ΠΟΜΠΟΔΕΚΤΗ ΚΥΨΕΛΩΤΟΥ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ»

«ΜΕΛΕΤΗ ΚΑΙ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΜΕΤΡΗΣΕΙΣ ΕΝΟΣ ΠΟΜΠΟΔΕΚΤΗ ΚΥΨΕΛΩΤΟΥ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ» «ΜΕΛΕΤΗ ΚΑΙ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΜΕΤΡΗΣΕΙΣ ΕΝΟΣ ΠΟΜΠΟΔΕΚΤΗ ΚΥΨΕΛΩΤΟΥ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ» FEASIBILITY STUDY AND LAB MEASUREMENTS OF A CELLULAR TELECOMMUNICATIONS TRANSCEIVER Δεσπότης Χρήστος Δάλατζης

Διαβάστε περισσότερα

Μάθηµα 12 ο : Πολλαπλή πρόσβαση µε διαίρεση κώδικα (CDMA, code division multiple access)

Μάθηµα 12 ο : Πολλαπλή πρόσβαση µε διαίρεση κώδικα (CDMA, code division multiple access) Μάθηµα 2 ο : Πολλαπλή πρόσβαση µε διαίρεση κώδικα (CDMA, code division multiple access) Στόχοι: Στο τέλος αυτού του µαθήµατος ο σπουδαστής θα γνωρίζει: Τa λειτουργικά χαρακτηριστικά της τεχνικής πολλαπλής

Διαβάστε περισσότερα

Τηλεματική, Διαδίκτυα και Κοινωνία Κυψελωτή Τηλεφωνία

Τηλεματική, Διαδίκτυα και Κοινωνία Κυψελωτή Τηλεφωνία Τηλεματική, Διαδίκτυα και Κοινωνία Κυψελωτή Τηλεφωνία 1 Κυψελωτή Τηλεφωνία Για την ανάπτυξη νέων δικτύων κινητών επικοινωνιών υιοθετήθηκε η σχεδιαστική αρχή της κυψελωτής τηλεφωνίας που παρά την περιορισμένη

Διαβάστε περισσότερα

Εργαστήριο 8: Τεχνικές πολλαπλής πρόσβασης στα Δίκτυα Κινητών Επικοινωνιών

Εργαστήριο 8: Τεχνικές πολλαπλής πρόσβασης στα Δίκτυα Κινητών Επικοινωνιών Εργαστήριο 8: Τεχνικές πολλαπλής πρόσβασης στα Δίκτυα Κινητών Επικοινωνιών Σε ένα σύστημα τηλεπικοινωνιών πολλών χρηστών, όπου περισσότεροι από ένας χρήστες στέλνουν πληροφορίες μέσω ενός κοινού καναλιού,

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΙ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ TE ΣΧΟΛΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΤΟΜΕΑΣ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ ΚΑΙ ΔΙΚΤΥΩΝ

ΤΕΙ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ TE ΣΧΟΛΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΤΟΜΕΑΣ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ ΚΑΙ ΔΙΚΤΥΩΝ ΤΕΙ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ TE ΣΧΟΛΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΤΟΜΕΑΣ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ ΚΑΙ ΔΙΚΤΥΩΝ «Μελέτη και εργαστηριακές μετρήσεις ενός πομποδέκτη LTE μονού φέροντος» Επιμέλεια:

Διαβάστε περισσότερα

Ασύρµατη ευρυζωνικότητα µέσω τεχνολογίας Wimax

Ασύρµατη ευρυζωνικότητα µέσω τεχνολογίας Wimax Ασύρµατη ευρυζωνικότητα µέσω τεχνολογίας Wimax Γεώργιος Αγαπίου, PhD. Μέλος Ειδικής Επιστηµονικής Επιτροπής Θεµάτων Τηλεπικοινωνιακών Συστηµάτων ΤΕΕ Εισαγωγή Πολλοί ήταν αυτοί που περίµεναν την έλευση

Διαβάστε περισσότερα

Προσομοίωση Συστήματος Επικοινωνίας Software Radio. Καλοχριστιανάκης Μιχάλης Επόπτης: Α. Τραγανίτης

Προσομοίωση Συστήματος Επικοινωνίας Software Radio. Καλοχριστιανάκης Μιχάλης Επόπτης: Α. Τραγανίτης Προσομοίωση Συστήματος Επικοινωνίας Software Radio Καλοχριστιανάκης Μιχάλης Επόπτης: Α. Τραγανίτης 2 Δομή της παρουσίασης - η εξέλιξη των ασύρματων συστημάτων - η τεχνολογία software radio - η βιβλιοθήκη

Διαβάστε περισσότερα

Τηλεπικοινωνιακή πολιτική στην Ευρώπη

Τηλεπικοινωνιακή πολιτική στην Ευρώπη Comparison of the Wireless Mobile Public/State Strategies for the Rural Areas Development of each country between South Europe (Greece, Italy, Spain, Portugal) and North Europe (Finland, Sweden, Norway)

Διαβάστε περισσότερα

INFOCOM WORLD CONFERENCE 2017 «Fiber to the people: The Gigabit Era!»

INFOCOM WORLD CONFERENCE 2017 «Fiber to the people: The Gigabit Era!» INFOCOM WORLD CONFERENCE 2017 «Fiber to the people: The Gigabit Era!» ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2017 Το 2016, η συνεισφορά των Κινητών Επικοινωνιών στο παγκόσμιο ΑΕΠ ανήλθε στο 4.4% Καλύτερα δίκτυα: Τα δίκτυα 4G καλύπτουν

Διαβάστε περισσότερα

Εφαρμογές της κινητής τηλεφωνίας στην ιατρική

Εφαρμογές της κινητής τηλεφωνίας στην ιατρική Εφαρμογές της κινητής τηλεφωνίας στην ιατρική Λεωνίδας Μανωλόπουλος Αναπληρωτής Καθηγητής, Ιατρική Σχολή Παν/μίου Αθηνών Εισαγωγή Τα κινητά τηλέφωνα αποτελούν αναπόσπαστο τμήμα της καθημερινής ζωής στον

Διαβάστε περισσότερα

ΑσύρµαταΜητροπολιτικά ίκτυα

ΑσύρµαταΜητροπολιτικά ίκτυα ΑσύρµαταΜητροπολιτικά ίκτυα Απαιτήσεις ικτύωση υπολογιστικών συστηµάτων που βρίσκονται διασκορπισµένα σε µια γεωγραφική περιοχή της τάξης µιας «πόλης». Μεγαλύτερό εύρος ζώνης από τα αντίστοιχα τοπικά δίκτυα.

Διαβάστε περισσότερα

Συστήµατα ιάχυτου Φάσµατος (Spread

Συστήµατα ιάχυτου Φάσµατος (Spread Συστήµατα ιάχυτου Φάσµατος (Spread Spectrum) Τεχνικές ιάχυτου Φάσµατος (SS)( Χωρητικότητα Έλεγχος Ισχύος (Power( Control) Μεταποµπές ιαφορική Μετάδοση (Uplink( και downlink) έκτης RAKE Γ.Ι.Στεφάνου 1 Τεχνικές

Διαβάστε περισσότερα

Δίκτυα Κινητών και Προσωπικών Επικοινωνιών

Δίκτυα Κινητών και Προσωπικών Επικοινωνιών Δίκτυα Κινητών και Προσωπικών Επικοινωνιών Εισαγωγή Άγγελος Ρούσκας Τμήμα Ψηφιακών Συστημάτων Πανεπιστήμιο Πειραιώς Σταθερές επικοινωνίες Το σημείο πρόσβασης υπηρεσίας είναι σταθερό +302107722532 +302107722530

Διαβάστε περισσότερα

«Επικοινωνίες δεδομένων»

«Επικοινωνίες δεδομένων» Εργασία στο μάθημα «Διδακτική της Πληροφορικής» με θέμα «Επικοινωνίες δεδομένων» Αθήνα, Φεβρουάριος 2011 Χρονολογική απεικόνιση της εξέλιξης των Τηλεπικοινωνιών Χρονολογική απεικόνιση της εξέλιξης των

Διαβάστε περισσότερα

Τεχνολογίες & Εφαρμογές Πληροφορικής Ενότητα 10: Κινητή Τηλεφωνία

Τεχνολογίες & Εφαρμογές Πληροφορικής Ενότητα 10: Κινητή Τηλεφωνία ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Τεχνολογίες & Εφαρμογές Πληροφορικής Ενότητα 10: Κινητή Τηλεφωνία Ανδρέας Βέγλης, Αναπληρωτής Καθηγητής Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό

Διαβάστε περισσότερα

«Επικοινωνίες δεδομένων»

«Επικοινωνίες δεδομένων» Εργασία στο μάθημα «Διδακτική της Πληροφορικής» με θέμα «Επικοινωνίες δεδομένων» Αθήνα, Φεβρουάριος 2011 Χρονολογική απεικόνιση της εξέλιξης των Τηλεπικοινωνιών Χρονολογική απεικόνιση της εξέλιξης των

Διαβάστε περισσότερα

Ευρυζωνικά δίκτυα (4) Αγγελική Αλεξίου

Ευρυζωνικά δίκτυα (4) Αγγελική Αλεξίου Ευρυζωνικά δίκτυα (4) Αγγελική Αλεξίου alexiou@unipi.gr 1 Αποτελεσματική χρήση του φάσματος Πολυπλεξία και Διασπορά Φάσματος 2 Αποτελεσματική χρήση του φάσματος Η αποτελεσματική χρήση του φάσματος έγκειται

Διαβάστε περισσότερα

Τηλεπικοινωνιακά Συστήματα ΙΙ

Τηλεπικοινωνιακά Συστήματα ΙΙ Τηλεπικοινωνιακά Συστήματα ΙΙ Διάλεξη 9: Εισαγωγή στην τεχνική πολυπλεξίας Code Division Multiple Access - CDMA Δρ. Μιχάλης Παρασκευάς Επίκουρος Καθηγητής 1 Ατζέντα Ορισμός Σχέση CDMA με την TDMA και την

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΤΗΛΕΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ

ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΤΗΛΕΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΤΗΛΕΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ cdma2000: Initial Settings Forward Fundamental Radio Conf iguration 3 9.6 Kbps NonTD Multipath Fading Channel Select the parameters for

Διαβάστε περισσότερα

Το Ασύρματο Δίκτυο TETRA. Αντωνίου Βρυώνα (Α.Μ. 1019)

Το Ασύρματο Δίκτυο TETRA. Αντωνίου Βρυώνα (Α.Μ. 1019) Το Ασύρματο Δίκτυο TETRA Αντωνίου Βρυώνα (Α.Μ. 1019) Περίληψη Γενικά Χαρακτηριστικά Τι είναι το TETRA Γενικά στοιχεία Αρχιτεκτονική δικτύου Πρωτόκολλο TETRA Υπηρεσίες TETRA Κλήσεις DMO δικτύου TETRA Ασφάλεια

Διαβάστε περισσότερα

Τηλεματική, Διαδίκτυα και Κοινωνία Το Ευρωπαϊκό Πρότυπο GSM

Τηλεματική, Διαδίκτυα και Κοινωνία Το Ευρωπαϊκό Πρότυπο GSM Τηλεματική, Διαδίκτυα και Κοινωνία Το Ευρωπαϊκό Πρότυπο GSM 1 Το Ευρωπαϊκό Πρότυπο GSM Το GSM είναι ένα ψηφιακό κυψελωτό σύστημα κινητών επικοινωνιών και αναπτύχθηκε ώστε να δημιουργηθεί ένα Ευρωπαϊκό

Διαβάστε περισσότερα

Εργαστήριο 3: Διαλείψεις

Εργαστήριο 3: Διαλείψεις Εργαστήριο 3: Διαλείψεις Διάλειψη (fading) είναι η παραμόρφωση ενός διαμορφωμένου σήματος λόγω της μετάδοσης του σε ασύρματο περιβάλλον. Η προσομοίωση μίας τέτοιας μετάδοσης γίνεται με την μοντελοποίηση

Διαβάστε περισσότερα

Στο Κεφάλαιο 9 παρουσιάζεται μια εισαγωγή στις ψηφιακές ζωνοπερατές επικοινωνίες.

Στο Κεφάλαιο 9 παρουσιάζεται μια εισαγωγή στις ψηφιακές ζωνοπερατές επικοινωνίες. προλογοσ Σ αυτή την έκδοση του βιβλίου «Συστήματα επικοινωνίας» έχουν γίνει κάποιες βασικές αναθεωρήσεις στη διάταξη και το περιεχόμενό του, όπως συνοψίζονται παρακάτω: 1. Έχει δοθεί έμφαση στις αναλογικές

Διαβάστε περισσότερα

Κινητές Επικοινωνίες

Κινητές Επικοινωνίες ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Ανώτατο Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Πειραιά Τεχνολογικού Τομέα Κινητές Επικοινωνίες Ενότητα 3: Τεχνικές Ασύρματης Πολλαπλής Πρόσβασης (Multiple Access) Σαββαΐδης Στυλιανός Τμήμα Ηλεκτρονικών

Διαβάστε περισσότερα

εδάφους Την οργάνωση και τα βασικά χατακτηριστικά ενός δορυφορικού σταθµού

εδάφους Την οργάνωση και τα βασικά χατακτηριστικά ενός δορυφορικού σταθµού Μάθηµα 5 ο : Ο δορυφορικός σταθµός εδάφους Στόχοι: Στο τέλος αυτού του µαθήµατος ο σπουδαστής θα γνωρίζει: Την οργάνωση και τα βασικά χατακτηριστικά ενός δορυφορικού σταθµού εδάφους Τις κατηγορίες στις

Διαβάστε περισσότερα

ΙΚΤΥΑ ΚΙΝΗΤΩΝ ΚΑΙ ΠΡΟΣΩΠΙΚΩΝ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ. Ασκήσεις για τις βασικές αρχές των κυψελωτών συστημάτων κινητών επικοινωνιών

ΙΚΤΥΑ ΚΙΝΗΤΩΝ ΚΑΙ ΠΡΟΣΩΠΙΚΩΝ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ. Ασκήσεις για τις βασικές αρχές των κυψελωτών συστημάτων κινητών επικοινωνιών ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΣΧΟΛΗ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΩΝ ΜΗΧ/ΚΩΝ ΚΑΙ ΜΗΧ. ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ ΤΟΜΕΑΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ, ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΙΚΤΥΑ ΚΙΝΗΤΩΝ ΚΑΙ ΠΡΟΣΩΠΙΚΩΝ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ Ασκήσεις για τις βασικές

Διαβάστε περισσότερα

Μελέτη και Προσομοίωση n πομπού για ασύρματη πρόσβαση ΦΟΙΤΗΤΗΣ: ΛΑΖΑΡΙΔΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΕΠΙΒΛΕΠΩΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: ΕΥΣΤΑΘΙΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ

Μελέτη και Προσομοίωση n πομπού για ασύρματη πρόσβαση ΦΟΙΤΗΤΗΣ: ΛΑΖΑΡΙΔΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΕΠΙΒΛΕΠΩΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: ΕΥΣΤΑΘΙΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Μελέτη και Προσομοίωση 802.11n πομπού για ασύρματη πρόσβαση ΦΟΙΤΗΤΗΣ: ΛΑΖΑΡΙΔΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΕΠΙΒΛΕΠΩΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: ΕΥΣΤΑΘΙΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ A) Προσομοίωση του φάσματος του καναλιού του προτύπου για να φανεί

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΛΕΤΗ ΓΝΩΣΤΙΚΩΝΝ ΡΑΔΙΟΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ

ΜΕΛΕΤΗ ΓΝΩΣΤΙΚΩΝΝ ΡΑΔΙΟΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΠΛΗΡOΦΟΡΙΚΗΣ ΤΕ ΜΕΛΕΤΗ ΓΝΩΣΤΙΚΩΝΝ ΡΑΔΙΟΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΤΟΥ ΖΗΣΚΑ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΕΠΙΒΛΕΠΩΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: Δρ ΕΥΣΤΑΘΙΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΣ Σκοπός Πτυχιακής Εργασίας

Διαβάστε περισσότερα

Οι βασικές βαθμίδες του συστήματος των δορυφορικών επικοινωνιών δίνονται στο παρακάτω σχήμα :

Οι βασικές βαθμίδες του συστήματος των δορυφορικών επικοινωνιών δίνονται στο παρακάτω σχήμα : Εισαγωγικά Τα δορυφορικά δίκτυα επικοινωνίας αποτελούν ένα σημαντικό τμήμα των σύγχρονων τηλεπικοινωνιακών συστημάτων. Οι δορυφόροι παρέχουν τη δυνατότητα κάλυψης μεγάλων γεωγραφικών περιοχών. Η δυνατότητα

Διαβάστε περισσότερα

ΒΟΗΘΗΤΙΚΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΝΕΕΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ ΣΤΙΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ

ΒΟΗΘΗΤΙΚΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΝΕΕΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ ΣΤΙΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ ΒΟΗΘΗΤΙΚΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΝΕΕΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ ΣΤΙΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ 1. Ποια είναι η ζώνη συχνοτήτων λειτουργίας του 802.11b. Απάντηση: 2.4 GHz 2.497 GHz 2. Ποιες τεχνικές πολλαπλής πρόσβασης χρησιμοποιεί

Διαβάστε περισσότερα

Μάθηµα 11 ο : Πολλαπλή πρόσβαση µε διαίρεση χρόνου (ΤDMA, time division multiple access)

Μάθηµα 11 ο : Πολλαπλή πρόσβαση µε διαίρεση χρόνου (ΤDMA, time division multiple access) Μάθηµα 11 ο : Πολλαπλή πρόσβαση µε διαίρεση χρόνου (ΤDMA, time division multiple access) Στόχοι: Στο τέλος αυτού του µαθήµατος ο σπουδαστής θα γνωρίζει: Τa λειτουργικά χαρακτηριστικά της τεχνικής TDMA

Διαβάστε περισσότερα

1 η ΣΕΙΡΑ ΑΣΚΗΣΕΩΝ. / 2. Οι όροι Eb. και Ec

1 η ΣΕΙΡΑ ΑΣΚΗΣΕΩΝ. / 2. Οι όροι Eb. και Ec Τµήµα Μηχανικών Υπολογιστών, Τηλεπικοινωνιών και ικτύων ΗΥ 44: Ασύρµατες Επικοινωνίες Εαρινό Εξάµηνο -3 ιδάσκων: Λέανδρος Τασιούλας η ΣΕΙΡΑ ΑΣΚΗΣΕΩΝ. Θεωρήστε ένα κυψελωτό σύστηµα, στο οποίο ισχύει το

Διαβάστε περισσότερα

Ασκήσεις στα Συστήµατα Ηλεκτρονικών Επικοινωνιών Κεφάλαιο 3 ο : ΕΙΣΑΓΩΓΗ στις ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ ΗΛΕΚΤΡΟΜΑΓΝΗΤΙΚΟ ΚΥΜΑ και ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΙΑΜΟΡΦΩΣΗΣ

Ασκήσεις στα Συστήµατα Ηλεκτρονικών Επικοινωνιών Κεφάλαιο 3 ο : ΕΙΣΑΓΩΓΗ στις ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ ΗΛΕΚΤΡΟΜΑΓΝΗΤΙΚΟ ΚΥΜΑ και ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΙΑΜΟΡΦΩΣΗΣ Κεφάλαιο 3 ο : ΕΙΣΑΓΩΓΗ στις ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ ΗΛΕΚΤΡΟΜΑΓΝΗΤΙΚΟ ΚΥΜΑ και ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΙΑΜΟΡΦΩΣΗΣ 1. Ποµπός ΑΜ εκπέµπει σε φέρουσα συχνότητα 1152 ΚΗz, µε ισχύ φέροντος 10KW. Η σύνθετη αντίσταση της κεραίας είναι

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΛ 476: ΚΙΝΗΤΑ ΔΙΚΤΥΑ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ

ΕΠΛ 476: ΚΙΝΗΤΑ ΔΙΚΤΥΑ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ ΕΠΛ 476: ΚΙΝΗΤΑ ΔΙΚΤΥΑ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ Δρ. Χριστόφορος Χριστοφόρου Πανεπιστήμιο Κύπρου - Τμήμα Πληροφορικής Περιγραφή Μαθήματος, Συμβόλαιο Γενικά 1 Στόχοι Μαθήματος: Nα γίνει μια εισαγωγή σε ασύρματα και κινητά

Διαβάστε περισσότερα

Παρατηρήσεις της Vodafone-Πάναφον στη Δημόσια Διαβούλευση της ΕΕΤΤ αναφορικά με τη διερεύνηση χορήγησης δικαιωμάτων χρήσης ραδιοσυχνοτήτων στη ζώνη

Παρατηρήσεις της Vodafone-Πάναφον στη Δημόσια Διαβούλευση της ΕΕΤΤ αναφορικά με τη διερεύνηση χορήγησης δικαιωμάτων χρήσης ραδιοσυχνοτήτων στη ζώνη Παρατηρήσεις της Vodafone-Πάναφον στη Δημόσια Διαβούλευση της ΕΕΤΤ αναφορικά με τη διερεύνηση χορήγησης δικαιωμάτων χρήσης ραδιοσυχνοτήτων στη ζώνη των 2,6 GHz Απρίλιος 2009 Πίνακας Περιεχομένων 1 Εισαγωγή...3

Διαβάστε περισσότερα

ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΣΧΟΛΗ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΩΝ ΜΗΧ/ΚΩΝ ΚΑΙ ΜΗΧ. ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ ΤΟΜΕΑΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ, ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ

ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΣΧΟΛΗ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΩΝ ΜΗΧ/ΚΩΝ ΚΑΙ ΜΗΧ. ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ ΤΟΜΕΑΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ, ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΣΧΟΛΗ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΩΝ ΜΗΧ/ΚΩΝ ΚΑΙ ΜΗΧ. ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ ΤΟΜΕΑΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ, ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΔΙΚΤΥΑ ΚΙΝΗΤΩΝ ΚΑΙ ΠΡΟΣΩΠΙΚΩΝ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ Ασκήσεις για το ασύρματο

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΛ 476: ΚΙΝΗΤΑ ΔΙΚΤΥΑ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ (MOBILE NETWORKS)

ΕΠΛ 476: ΚΙΝΗΤΑ ΔΙΚΤΥΑ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ (MOBILE NETWORKS) ΟΜΑΔΑ ΦΟΙΤΗΤΩΝ: Μιχαηλίνα Αργυρού Κασιανή Πάρη ΕΠΛ 476: ΚΙΝΗΤΑ ΔΙΚΤΥΑ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ (MOBILE NETWORKS) Δρ. Χριστόφορος Χριστοφόρου Πανεπιστήμιο Κύπρου - Τμήμα Πληροφορικής WiMAX (Worldwide Interoperability

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ & ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ ΤΕ 10 Δορυφορικές Επικοινωνίες Θερινό εξάμηνο 2008 Διάλεξη 5 η Επίκουρος Καθηγητής Νικόλαος Χ. Σαγιάς Webpage: http://eclass.uop.gr/courses/tst207

Διαβάστε περισσότερα

Παράμετροι σχεδίασης παλμών (Μορφοποίηση παλμών)

Παράμετροι σχεδίασης παλμών (Μορφοποίηση παλμών) Παράμετροι σχεδίασης παλμών (Μορφοποίηση παλμών) Κύριοι παράμετροι στη σχεδίαση παλμών είναι (στο πεδίο συχνοτήτων): Η Συχνότητα του 1ου μηδενισμού (θέλουμε μικρό BW). H ελάχιστη απόσβεση των πλαγίων λοβών

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΛ 476: ΚΙΝΗΤΑ ΔΙΚΤΥΑ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ

ΕΠΛ 476: ΚΙΝΗΤΑ ΔΙΚΤΥΑ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ ΕΠΛ 476: ΚΙΝΗΤΑ ΔΙΚΤΥΑ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ Δρ. Χριστόφορος Χριστοφόρου Πανεπιστήμιο Κύπρου - Τμήμα Πληροφορικής Περιγραφή Μαθήματος, Συμβόλαιο Γενικά 1 Στόχοι Μαθήματος: Nα γίνει μια εισαγωγή σε ασύρματα και κινητά

Διαβάστε περισσότερα

Ασκήσεις στο µάθηµα «Επισκόπηση των Τηλεπικοινωνιών»

Ασκήσεις στο µάθηµα «Επισκόπηση των Τηλεπικοινωνιών» Ασκήσεις στο µάθηµα «Επισκόπηση των Τηλεπικοινωνιών» Άσκηση 1 Πρόκειται να µεταδώσουµε δυαδικά δεδοµένα σε RF κανάλι µε. Αν ο θόρυβος του καναλιού είναι Gaussian - λευκός µε φασµατική πυκνότητα W, να βρεθεί

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 3 ο : ΕΙΣΑΓΩΓΗ στις ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ. ΗΛΕΚΤΡΟΜΑΓΝΗΤΙΚΟ ΚΥΜΑ και ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΙΑΜΟΡΦΩΣΗΣ

Κεφάλαιο 3 ο : ΕΙΣΑΓΩΓΗ στις ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ. ΗΛΕΚΤΡΟΜΑΓΝΗΤΙΚΟ ΚΥΜΑ και ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΙΑΜΟΡΦΩΣΗΣ Μάθηµα 1ο Θέµα Εισαγωγή στις τηλεπικοινωνίες 1. Τι ορίζουµε µε τον όρο τηλεπικοινωνία; 2. Ποιες οι βασικότερες ανταλλασσόµενες πληροφορίες, ανάλογα µε τη φύση και το χαρακτήρα τους; 3. Τι αποκαλούµε ποµπό

Διαβάστε περισσότερα

Το δίκτυο GSM. ρ Απόστολος Γεωργιάδης Εργαστήριο Κινητών Επικοινωνιών Τµήµα Πληροφορικής & Επικοινωνιών ΑΤΕΙ Σερρών

Το δίκτυο GSM. ρ Απόστολος Γεωργιάδης Εργαστήριο Κινητών Επικοινωνιών Τµήµα Πληροφορικής & Επικοινωνιών ΑΤΕΙ Σερρών Το δίκτυο GSM ρ Απόστολος Γεωργιάδης Εργαστήριο Κινητών Επικοινωνιών Τµήµα Πληροφορικής & Επικοινωνιών ΑΤΕΙ Σερρών Ιστορικό Η 1 η γενιά κινητής τηλεφωνίας ήταν αναλογική και η επιτυχία της έδειξε ότι υπήρχε

Διαβάστε περισσότερα

Προσωπικών Επικοινωνιών. ασύρματων πόρων - Πολλαπλή πρόσβαση

Προσωπικών Επικοινωνιών. ασύρματων πόρων - Πολλαπλή πρόσβαση Δίκτυα Κινητών και Προσωπικών Επικοινωνιών Κατανομή και εκχώρηση ασύρματων πόρων - Πολλαπλή πρόσβαση Περίληψη Σχήματα κατανομής διαύλων Σταθερή κατανομή Δυναμική κατανομή Υβριδική κατανομή Δανεισμός διαύλων

Διαβάστε περισσότερα

Συνδεσιμότητα κινητού τηλεφώνου

Συνδεσιμότητα κινητού τηλεφώνου Συνδεσιμότητα κινητού τηλεφώνου Συνδεσιμότητα κινητού Wifi O όρος WIFI (Wireless Fidelity) χρησιμοποιείται για να προσδιορίσει τις συσκευές που βασίζονται στην προδιαγραφή και εκπέμπουν σε συχνότητες 2.4GHz.

Διαβάστε περισσότερα

Ψηφιακές Επικοινωνίες

Ψηφιακές Επικοινωνίες Ψηφιακές Επικοινωνίες Ενότητα 3: Παναγιώτης Μαθιόπουλος Σχολή Θετικών Επιστημών Τμήμα Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών Μέρος Β Διαμόρφωση ολίσθησης φάσης (Phase Shift Keying-PSK) Σταθερή περιβάλλουσα (Constant

Διαβάστε περισσότερα

Τμήμα Μηχανικών Η/Υ και Πληροφορικής

Τμήμα Μηχανικών Η/Υ και Πληροφορικής Τμήμα Μηχανικών Η/Υ και Πληροφορικής Εργαστήριο Επεξεργασίας Σημάτων και Τηλεπικοινωνιών Κινητά Δίκτυα Επικοινωνιών Μέρος Α: Τηλεπικοινωνιακά Θέματα: Τεχνικές Ψηφιακής Διαμόρφωσης και Μετάδοσης Tο γενικό

Διαβάστε περισσότερα

Κινητή ευρυζωνικότητα: Αγορά, πόροι & εφαρμογές. Ιωάννα Αλεξοπούλου Προϊσταμένη Τμ. Δημοσίων Σχέσεων

Κινητή ευρυζωνικότητα: Αγορά, πόροι & εφαρμογές. Ιωάννα Αλεξοπούλου Προϊσταμένη Τμ. Δημοσίων Σχέσεων Κινητή ευρυζωνικότητα: Αγορά, πόροι & εφαρμογές Ιωάννα Αλεξοπούλου Προϊσταμένη Τμ. Δημοσίων Σχέσεων Mobility Everywhere: The Touch n Go era! 26 Φεβρουαρίου 2015 Agenda Σύντομο προφίλ Η αγορά κινητής ευρυζωνικότητας

Διαβάστε περισσότερα

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΩΤΕΡΗΣ ΚΑΙ ΑΝΩΤΑΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΠΑΓΚΥΠΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2009

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΩΤΕΡΗΣ ΚΑΙ ΑΝΩΤΑΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΠΑΓΚΥΠΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2009 ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΩΤΕΡΗΣ ΚΑΙ ΑΝΩΤΑΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΠΑΓΚΥΠΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2009 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ (Ι) ΤΕΧΝΙΚΩΝ ΣΧΟΛΩΝ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Μάθημα : Τεχνολογία Ηλεκτρονικών

Διαβάστε περισσότερα

Μέτρηση και Εκτίμηση Αβεβαιότητας Ηλεκτρομαγνητικού Πεδίου σε Σύγχρονα Συστήματα Ασύρματων Ευρυζωνικών Επικοινωνιών

Μέτρηση και Εκτίμηση Αβεβαιότητας Ηλεκτρομαγνητικού Πεδίου σε Σύγχρονα Συστήματα Ασύρματων Ευρυζωνικών Επικοινωνιών Μέτρηση και Εκτίμηση Αβεβαιότητας Ηλεκτρομαγνητικού Πεδίου σε Σύγχρονα Συστήματα Ασύρματων Ευρυζωνικών Επικοινωνιών του Δρ. Δημήτρη Στρατάκη Η παρούσα διδακτορική διατριβή, εκπονήθηκε με την καθοδήγηση

Διαβάστε περισσότερα

Δίκτυα Κινητών και Προσωπικών Επικοινωνιών. Κατανομή και εκχώρηση ασύρματων πόρων - Πολλαπλή πρόσβαση

Δίκτυα Κινητών και Προσωπικών Επικοινωνιών. Κατανομή και εκχώρηση ασύρματων πόρων - Πολλαπλή πρόσβαση Δίκτυα Κινητών και Προσωπικών Επικοινωνιών Κατανομή και εκχώρηση ασύρματων πόρων - Πολλαπλή πρόσβαση Περίληψη Σχήματα κατανομής διαύλων Σταθερή κατανομή Δυναμική κατανομή Υβριδική κατανομή Δανεισμός διαύλων

Διαβάστε περισσότερα

Κινητές επικοινωνίες. Κεφάλαιο 6 Τεχνικές πoλυπλεξίας - CDMA

Κινητές επικοινωνίες. Κεφάλαιο 6 Τεχνικές πoλυπλεξίας - CDMA Κινητές επικοινωνίες Κεφάλαιο 6 Τεχνικές πoλυπλεξίας - CDMA 1 Πολυπλεξία Η πολυπλεξία επιτρέπει την παράλληλη μετάδοση δεδομένων από διαφορετικές πηγές χωρίς αλληλοπαρεμβολές. Τρία βασικά είδη TDM/TDMA

Διαβάστε περισσότερα

ΔΕΚΤΕΣ ΔΙΑΦΟΡΙΚΗΣ ΛΗΨΗΣ

ΔΕΚΤΕΣ ΔΙΑΦΟΡΙΚΗΣ ΛΗΨΗΣ ΔΕΚΤΕΣ ΔΙΑΦΟΡΙΚΗΣ ΛΗΨΗΣ (Diversity Receivers) Alexandros-Apostolos A. Boulogeorgos e-mail: ampoulog@auth.gr WCS GROUP, EE Dept, AUTH ΑΝΑΓΚΑΙΟΤΗΤΑ ΔΙΑΦΟΡΙΣΜΟΥ Η ισχύς σε κάθε όδευση παρουσιάζει διακυμάνσεις

Διαβάστε περισσότερα

ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΣΧΟΛΗ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΩΝ ΜΗΧ/ΚΩΝ ΚΑΙ ΜΗΧ. ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ ΤΟΜΕΑΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ, ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ

ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΣΧΟΛΗ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΩΝ ΜΗΧ/ΚΩΝ ΚΑΙ ΜΗΧ. ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ ΤΟΜΕΑΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ, ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΣΧΟΛΗ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΩΝ ΜΗΧ/ΚΩΝ ΚΑΙ ΜΗΧ. ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ ΤΟΜΕΑΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ, ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΔΙΚΤΥΑ ΚΙΝΗΤΩΝ ΚΑΙ ΠΡΟΣΩΠΙΚΩΝ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ Ασκήσεις για τις παρεμβολές

Διαβάστε περισσότερα

Επιδόσεις της σύνδεσης για κάλυψη µε κεραία πολλαπλής δέσµης σε σχέση µε κάλυψη µε κεραία απλής δέσµης

Επιδόσεις της σύνδεσης για κάλυψη µε κεραία πολλαπλής δέσµης σε σχέση µε κάλυψη µε κεραία απλής δέσµης Επιδόσεις της σύνδεσης για κάλυψη µε κεραία πολλαπλής δέσµης σε σχέση µε κάλυψη µε κεραία απλής δέσµης Η συνολική ποιότητα της σύνδεσης µέσω ραδιοσυχνοτήτων εξαρτάται από την 9000 απολαβή της κεραίας του

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΙ ΚΡΗΤΗΣ ΤΜ. ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΗΣ ΠΛΗΡ/ΚΗΣ & ΠΟΛΥΜΕΣΩΝ ΔΙΔΑΣΚΩΝ: Δρ. Γ. ΓΑΡΔΙΚΗΣ. Επίγεια ψηφιακή τηλεόραση

ΤΕΙ ΚΡΗΤΗΣ ΤΜ. ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΗΣ ΠΛΗΡ/ΚΗΣ & ΠΟΛΥΜΕΣΩΝ ΔΙΔΑΣΚΩΝ: Δρ. Γ. ΓΑΡΔΙΚΗΣ. Επίγεια ψηφιακή τηλεόραση ΤΕΙ ΚΡΗΤΗΣ ΤΜ. ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΗΣ ΠΛΗΡ/ΚΗΣ & ΠΟΛΥΜΕΣΩΝ ΔΙΔΑΣΚΩΝ: Δρ. Γ. ΓΑΡΔΙΚΗΣ 5 Επίγεια ψηφιακή τηλεόραση Επίγεια τηλεόραση: Η ασύρματη εκπομπή και λήψη του τηλεοπτικού σήματος αποκλειστικά από επίγειους

Διαβάστε περισσότερα

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΦΥΣΙΚΗΣ ΤΟΜΕΑΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΤΩΝ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗΣ ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ Ιωάννης Γ. Τίγκελης και Δημήτριος Ι. Φραντζεσκάκης

Διαβάστε περισσότερα

ΤΜΗΜΑ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΩΝ ΜΗΧ/ΚΩΝ & ΜΗΧ/ΚΩΝ Η/Υ ΤΟΜΕΑΣ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ ΣΥΝΘΕΣΗ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΚΩΝ ΔΙΑΤΑΞΕΩΝ Φεβρουάριος 2011

ΤΜΗΜΑ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΩΝ ΜΗΧ/ΚΩΝ & ΜΗΧ/ΚΩΝ Η/Υ ΤΟΜΕΑΣ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ ΣΥΝΘΕΣΗ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΚΩΝ ΔΙΑΤΑΞΕΩΝ Φεβρουάριος 2011 ΤΜΗΜΑ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΩΝ ΜΗΧ/ΚΩΝ & ΜΗΧ/ΚΩΝ Η/Υ ΤΟΜΕΑΣ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ ΣΥΝΘΕΣΗ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΚΩΝ ΔΙΑΤΑΞΕΩΝ Φεβρουάριος 0 Θέμα (50): Βιομηχανική μονάδα διαθέτει δύο κτίρια (Α και Β) σε απόσταση 5 Km και σε οπτική

Διαβάστε περισσότερα

Πολυδιόδευση. Φαινόµενο Πολλαπλών ιαδροµών (multipath( multipath)

Πολυδιόδευση. Φαινόµενο Πολλαπλών ιαδροµών (multipath( multipath) Πολυδιόδευση Φαινόµενο Πολλαπλών ιαδροµών (multipath( multipath) Ανάλογα µε τις φάσεις των συνιστωσών η συνισταµένη είτε ενισχύεται είτε εξασθενεί. Αυτό προκαλεί την εικόνα των διαλείψεων στην περιβάλλουσα

Διαβάστε περισσότερα

Διάρθρωση μαθήματος Γενικές Πληροφορίες

Διάρθρωση μαθήματος Γενικές Πληροφορίες ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧ.Η/Υ ΚΑΙ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ Διάρθρωση μαθήματος Γενικές Πληροφορίες MYE006-ΠΛΕ065: ΑΣΥΡΜΑΤΑ ΔΙΚΤΥΑ Ευάγγελος Παπαπέτρου MYE006-ΠΛΕ-065 Ασύρματα Δίκτυα 2 Διάρθρωση μαθήματος Εισαγωγή

Διαβάστε περισσότερα

Τηλεπικοινωνιακά Συστήματα Ι

Τηλεπικοινωνιακά Συστήματα Ι Τηλεπικοινωνιακά Συστήματα Ι Διάλεξη 12: Βασικές Αρχές και Έννοιες Ψηφιακών Επικοινωνιών Δρ. Μιχάλης Παρασκευάς Επίκουρος Καθηγητής 1 Ατζέντα 1. Παράγοντες που επηρεάζουν τη σχεδίαση τηλεπικοινωνιακών

Διαβάστε περισσότερα

Comparison of the Wireless Mobile Public/State Strategies for the Rural Areas Development of each country between EU and Asia

Comparison of the Wireless Mobile Public/State Strategies for the Rural Areas Development of each country between EU and Asia Comparison of the Wireless Mobile Public/State Strategies for the Rural Areas Development of each country between EU and Asia ραγκίνη Ανθή 1. Ε Ι Σ Α Γ Ω Γ Η Στην Ευρώπη τα τελευταία χρόνια παρουσιάζεται

Διαβάστε περισσότερα

Μετάδοση πολυμεσικού περιεχομένου μέσω ευρυζωνικών συνδέσεων: δυνατότητες και προοπτικές

Μετάδοση πολυμεσικού περιεχομένου μέσω ευρυζωνικών συνδέσεων: δυνατότητες και προοπτικές Μετάδοση πολυμεσικού περιεχομένου μέσω ευρυζωνικών συνδέσεων: δυνατότητες και προοπτικές Σαγρή Μαρία Α.Μ. : 53114 ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΤΜΗΜΑ ΓΡΑΦΙΚΩΝ ΤΕΧΝΩΝ & ΠΟΛΥΜΕΣΩΝ 02 Δομή παρουσίασης Ιστορική αναδρομή Ευρυζωνικότητα

Διαβάστε περισσότερα

ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΚΛΑΔΟΥ ΤΩΝ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΚΛΑΔΟΥ ΤΩΝ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΚΛΑΔΟΥ ΤΩΝ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ Ως κλάδος τηλεπικοινωνιών ορίζεται η παραγωγή τηλεπικοινωνιακού υλικού και η χρήση των παραγόμενων τηλεπικοινωνιακών προϊόντων και

Διαβάστε περισσότερα

Δίκτυα 5G: δυνατότητες και προοπτικές. Patras IQ Χ. Ι. Μπούρας

Δίκτυα 5G: δυνατότητες και προοπτικές. Patras IQ Χ. Ι. Μπούρας Δίκτυα 5G: δυνατότητες και προοπτικές Patras IQ 2017 Χ. Ι. Μπούρας Καθηγητής Τμ. Μηχανικών Η/Υ και Πληροφορικής Αναπληρωτής Πρυτάνεως Οικονομικών, Προγραμματισμού και Εκτέλεσης Έργων email: bouras@cti.gr

Διαβάστε περισσότερα

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙ ΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΩΤΕΡΗΣ ΚΑΙ ΑΝΩΤΑΤΗΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΠΑΓΚΥΠΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2011

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙ ΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΩΤΕΡΗΣ ΚΑΙ ΑΝΩΤΑΤΗΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΠΑΓΚΥΠΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2011 ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙ ΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΩΤΕΡΗΣ ΚΑΙ ΑΝΩΤΑΤΗΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΠΑΓΚΥΠΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2011 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ (Ι) ΤΕΧΝΙΚΩΝ ΣΧΟΛΩΝ ΠΡΑΚΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Μάθημα : Τεχνολογία Ηλεκτρονικών

Διαβάστε περισσότερα

Παναγιώτης Μαθιόπουλος Ph.D.

Παναγιώτης Μαθιόπουλος Ph.D. ΨΗΦΙΑΚΕΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ Παναγιώτης Μαθιόπουλος Ph.D. Καθηγητής Ψηφιακών Επικοινωνιών Τμήμα Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών ΕΚΠΑ Professor (1989 2003) Department of Electrical and Computer Engineering The

Διαβάστε περισσότερα

Κινητά Δίκτυα Επικοινωνιών. Συμπληρωματικό υλικό. Προσαρμοστική Ισοστάθμιση Καναλιού

Κινητά Δίκτυα Επικοινωνιών. Συμπληρωματικό υλικό. Προσαρμοστική Ισοστάθμιση Καναλιού Κινητά Δίκτυα Επικοινωνιών Συμπληρωματικό υλικό Προσαρμοστική Ισοστάθμιση Καναλιού Προσαρμοστικοί Ισοσταθμιστές Για να υπολογίσουμε τους συντελεστές του ισοσταθμιστή MMSE, απαιτείται να λύσουμε ένα γραμμικό

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ & ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ Κ 17 Επικοινωνίες ΙΙ Χειμερινό Εξάμηνο Διάλεξη 8 η Νικόλαος Χ. Σαγιάς Επίκουρος Καθηγητής Webpage: http://eclass.uop.gr/courses/tst15

Διαβάστε περισσότερα

Πτυχιακή Εργασία. Ασύρματα Δίκτυα της Τεχνολογίας Hot Spot

Πτυχιακή Εργασία. Ασύρματα Δίκτυα της Τεχνολογίας Hot Spot Πτυχιακή Εργασία Ασύρματα Δίκτυα της Τεχνολογίας Hot Spot Σκοπός της σημερινής παρουσίασης είναι να παρουσιαστεί και να αναλυθεί η δομή και ο τρόπος λειτουργίας ενός δικτύου Hot Spot. Υπεύθυνος Παρουσίασης

Διαβάστε περισσότερα

Προσωπικών Επικοινωνιών. Κατανομή και εκχώρηση ασύρματων πόρων - Πολλαπλή πρόσβαση

Προσωπικών Επικοινωνιών. Κατανομή και εκχώρηση ασύρματων πόρων - Πολλαπλή πρόσβαση ίκτυα Κινητών και Προσωπικών Επικοινωνιών Κατανομή και εκχώρηση ασύρματων πόρων - Πολλαπλή πρόσβαση Περίληψη Σχήματα κατανομής διαύλων Σταθερή κατανομή υναμική κατανομή Υβριδική κατανομή ανεισμός διαύλων

Διαβάστε περισσότερα

ιάθεση ασύρµατων πόρων

ιάθεση ασύρµατων πόρων ιάθεση ασύρµατων πόρων Μεταγωγή (Handover ή Handoff) ιαδικασία µεταγωγής µιας κλήσης από µια κυψέλη σε γειτονική κυψέλη Η κλήση από την συχνότητα f 1 της κυψέλης C 1 µεταφέρεται στη συχνότητα f 2 της κυψέλης

Διαβάστε περισσότερα

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΩΤΕΡΗΣ ΚΑΙ ΑΝΩΤΑΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΠΑΓΚΥΠΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2013

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΩΤΕΡΗΣ ΚΑΙ ΑΝΩΤΑΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΠΑΓΚΥΠΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2013 ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΩΤΕΡΗΣ ΚΑΙ ΑΝΩΤΑΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΠΑΓΚΥΠΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2013 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ (Ι) ΤΕΧΝΙΚΩΝ ΣΧΟΛΩΝ ΠΡΑΚΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Μάθημα : Τεχνολογία Ηλεκτρονικών

Διαβάστε περισσότερα

DVB (DVB-S, DVB-C, DVB-T, DVB-H)

DVB (DVB-S, DVB-C, DVB-T, DVB-H) 1 Το DVB (Digital Video Broadcasting) αναφέρεται στην µετάδοση ψηφιακού βίντεο και περιλαµβάνει τα εξής συστήµατα µετάδοσης: 1. Τα δορυφορικά συστήµατα DVB-S και DVB-S2 2. Το καλωδιακό σύστηµα DVB-C 3.

Διαβάστε περισσότερα

Δίκτυα Θεωρία

Δίκτυα Θεωρία Δίκτυα Θεωρία 2016-17 Κεφάλαιο 5 1. Τι γνωρίζετε για τα Δίκτυα Ευρείας Περιοχής; Τα τοπικά δίκτυα αποτελούν πολύ καλή λύση για επικοινωνία με περιορισμένη, όμως, απόσταση κάλυψης. Για να ικανοποιηθεί η

Διαβάστε περισσότερα

5.1.4 Τεχνολογίες Ψηφιακής Συνδρομητικής Γραμμής (xdsl)

5.1.4 Τεχνολογίες Ψηφιακής Συνδρομητικής Γραμμής (xdsl) 5.1.4 Τεχνολογίες Ψηφιακής Συνδρομητικής Γραμμής (xdsl) 1 / 36 Το DSL προέρχεται από τα αρχικά των λέξεων Digital Subscriber Line (Ψηφιακή Συνδρομητική Γραμμή) και στην ουσία αποτελεί μια τεχνολογία που

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΛΕΤΗ ΕΝΟΣ ΔΕΚΤΗ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ WIMAX ΜΙΜΟ ΙΕΕΕ m STUDY OF A WiMAX MIMO IEEE m RECIEVER

ΜΕΛΕΤΗ ΕΝΟΣ ΔΕΚΤΗ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ WIMAX ΜΙΜΟ ΙΕΕΕ m STUDY OF A WiMAX MIMO IEEE m RECIEVER ΤΕΙ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΜΕΛΕΤΗ ΕΝΟΣ ΔΕΚΤΗ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ WIMAX ΜΙΜΟ ΙΕΕΕ 802.16m STUDY OF A WiMAX MIMO IEEE 802.16m RECIEVER ΤΟΥΡΜΠΕΣΛΗ ΦΛΩΡΙΤΣΑ ΑΕΜ 3766 ΕΠΙΒΛΕΠΩΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ Δρ.

Διαβάστε περισσότερα

Δημόσια Διαβούλευση αναφορικά με τη χορήγηση Δικαιωμάτων Χρήσης Ραδιοσυχνοτήτων στη ζώνη των 2,6 GHz

Δημόσια Διαβούλευση αναφορικά με τη χορήγηση Δικαιωμάτων Χρήσης Ραδιοσυχνοτήτων στη ζώνη των 2,6 GHz Δημόσια Διαβούλευση αναφορικά με τη χορήγηση Δικαιωμάτων Χρήσης Ραδιοσυχνοτήτων στη ζώνη των 2,6 GHz Απαντήσεις και σχόλια στις ερωτήσεις Ε1. Εκτιμάτε ότι υπάρχει ενδιαφέρον για την απόκτηση Δικαιωμάτων

Διαβάστε περισσότερα

ΣΤΕΡΓΙΟΣ ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΕΠΙΒΛΕΠΩΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: ΑΓΓΕΛΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ

ΣΤΕΡΓΙΟΣ ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΕΠΙΒΛΕΠΩΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: ΑΓΓΕΛΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΗΠΕΙΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ:ΤΗΛΕΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΣΤΕΡΓΙΟΣ ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΕΠΙΒΛΕΠΩΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: ΑΓΓΕΛΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΑΡΤΑ ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2006 Bluetooth is

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 1 Ε Π Α Ν Α Λ Η Ψ Η. Αρχές Δικτύων Επικοινωνιών

Κεφάλαιο 1 Ε Π Α Ν Α Λ Η Ψ Η. Αρχές Δικτύων Επικοινωνιών Κεφάλαιο 1 Ε Π Α Ν Α Λ Η Ψ Η Αρχές Δικτύων Επικοινωνιών Τι είναι επικοινωνία; Είναι η διαδικασία αποστολής πληροφοριών από ένα πομπό σε κάποιο δέκτη. Η Τηλεπικοινωνία είναι η επικοινωνία από απόσταση (τηλε-).

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΚΙΝΗΤΩΝ ΚΑΙ ΠΡΟΣΩΠΙΚΩΝ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ. Εισαγωγή

ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΚΙΝΗΤΩΝ ΚΑΙ ΠΡΟΣΩΠΙΚΩΝ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ. Εισαγωγή ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΚΙΝΗΤΩΝ ΚΑΙ ΠΡΟΣΩΠΙΚΩΝ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ Εισαγωγή Σκοπός του μαθήματος Μελέτη της αρχιτεκτονικής και της λειτουργίας των δικτύων κινητών και προσωπικών επικοινωνιών. Το αντικείμενο είναι τεράστιο

Διαβάστε περισσότερα

8. ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ: ΓΕΝΙΚΗ ΘΕΩΡΗΣΗ Ορισμoί Εμπλεκόμενα σήματα

8. ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ: ΓΕΝΙΚΗ ΘΕΩΡΗΣΗ Ορισμoί Εμπλεκόμενα σήματα 8. ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ: ΓΕΝΙΚΗ ΘΕΩΡΗΣΗ 8.1. Ορισμoί Ως διαμόρφωση (modulation) χαρακτηρίζεται η μεταβολή μιας παραμέτρου (π.χ. πλάτους, συχνότητας, φάσης κλπ.) ενός σήματος που λέγεται φέρον εξαιτίας της επενέργειας

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΙΘΜΟΣ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗΣ Ε.Ε : 2004/50/GR

ΑΡΙΘΜΟΣ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗΣ Ε.Ε : 2004/50/GR Απαίτηση διεπαφής ραδιοεξοπλισµού 201 V.1.0: Συσκευές µικρής εµβέλειας χρησιµοποιούµενες για τοπικά ραδιοδίκτυα (RLAs) οι οποίες λειτουργούν στη ζώνη ραδιοσυχνοτήτων 2 400 2 483,5 MHz ΑΡΙΘΜΟΣ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

Συστήματα Επικοινωνιών

Συστήματα Επικοινωνιών Συστήματα Επικοινωνιών Ενότητα 10: Ψηφιακή Μετάδοση Βασικής Ζώνης Μιχαήλ Λογοθέτης Πολυτεχνική Σχολή Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Τεχνολογίας Υπολογιστών Σκοποί ενότητας Παρουσίαση των πινάκων αναζήτησης

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 3 Πολυπλεξία

Κεφάλαιο 3 Πολυπλεξία Κεφάλαιο 3 Πολυπλεξία Μάθημα 3.1: Μάθημα 3.2: Μάθημα 3.3: Πολυπλεξία επιμερισμού συχνότητας χρόνου Συγκριτική αξιολόγηση τεχνικών πολυπλεξίας Στατιστική πολυπλεξία Μετάδοση Δεδομένων Δίκτυα Υπολογιστών

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στις Τηλεπικοινωνίες / Εργαστήριο

Εισαγωγή στις Τηλεπικοινωνίες / Εργαστήριο ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Ανώτατο Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Πειραιά Τεχνολογικού Τομέα Εισαγωγή στις Τηλεπικοινωνίες / Εργαστήριο Εργαστηριακή Άσκηση 1: Εισαγωγή στη διαμόρφωση πλάτους (ΑΜ) Προσομοίωση σε Η/Υ Δρ.

Διαβάστε περισσότερα