ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ (3/6/2004)

Μέγεθος: px

Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ (3/6/2004)"

Θεόδουλος Αποστολίδης
8 χρόνια πριν
Προβολές:

1 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ (3/6/2004)

5 ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ: Α. Μετάφραση Γι αυτό φυσικά και µακρηγόρησα σχετικά µε την πόλη, και επειδή δηλαδή ήθελα να εξηγήσω ότι ο αγώνας δεν είναι ίσης σηµασίας για εµάς και γι αυτούς που δεν έχουν τίποτε απ αυτά στον ίδιο βαθµό και επειδή συγχρόνως ήθελα να καταστήσω φανερό µε αποδείξεις τον έπαινο αυτών, προς τιµήν των οποίων µιλάω τώρα. Και βέβαια το µεγαλύτερο µέρος του έχει ειπωθεί γιατί µ αυτά, για τα οποία εγκωµίασα την πόλη, τη στόλισαν τα κατορθώµατα αυτών και των οµοίων τους, και για λίγους από τους Έλληνες ο λόγος θα µπορούσε να φανεί ισοζυγιασµένος µε τα έργα, όπως ακριβώς γι αυτούς εδώ. Και µου φαίνεται ότι ο τωρινός θάνατος αυτών εδώ δείχνει αντροσύνη είτε ως πρώτο φανέρωµα είτε ως τελική επισφράγιση. Β1 Σε αρκετά σηµεία ο Επιτάφιος λόγος του Θουκυδίδη Περικλή είναι αποκλίνων από τη δοµή και την οργάνωση ενός τυπικού επιτάφιου. Ο Επιτάφιος του Περικλή διαφοροποιείται από τους άλλους, καθώς στο συγκεκριµένο σηµείο αναφέρεται συνοπτικά, γενικά και αόριστα στα πολεµικά έργα των νεκρών της χρονιάς. Αντίθετα, αφιερώνει το µεγαλύτερο µέρος στην ενότητα που αναφέρεται στο αθηναϊκό πολίτευµα και αναλύει τους λόγους που οδήγησαν την πόλη σε αυτό το µεγαλείο. Όµως, µε το διεξοδικό έπαινο της πολιτείας ταυτόχρονα υπηρετείται το εγκώµιο των νεκρών και η δικαίωση των θυσιών, γιατί γίνεται αµφίδροµη η επίδραση ανάµεσα στο µεγαλείο της πόλης και στον ηρωισµό των νεκρών. Ο ηρωισµός αυτός στηρίχτηκε στο µεγαλείο της πόλης, έτσι κι εδώ το µεγαλείο της πόλης πηγάζει από τα ηρωικά κατορθώµατα των νεκρών της. Αυτή η αµφίδροµη επίδραση µεγαλείου πόλης ηρωισµού νεκρών ξεκινά από εδώ που αρχίζει και το εγκώµιο των νεκρών και µε τη φράση «ἅ γάρ τήν πόλιν ὕµνησα ἐκόσµησαν» αποκτά όλο το περιεχόµενό της. Β2 Το ζευγάρι λόγων έργων πολύ συχνά επανέρχεται αντιθετικά µέσα στο κείµενο του Θουκυδίδη. Στις πλείστες των περιπτώσεων, λέει ο Θουκυδίδης Περικλής, η φήµη των ανδρών που προέρχεται από τα έργα τους είναι ανώτερη από τη ίδια την πραγµατικότητα, από τα ίδια τα έργα. Είναι µάλιστα πολύ λίγοι οι Έλληνες - σύµφωνα µε το κείµενο για τους οποίους θα µπορούσε πράγµατι να αποδειχθεί ότι η φήµη της ανδρείας τους είναι ισόρροπη µε τα έργα τους. Ανάµεσα σ αυτούς τους λίγους είναι και οι τιµώµενοι νεκροί, οι οποίοι ανάµεσα στα άλλα πέτυχαν και το εξής αξιοθαύµαστο: να ισορροπήσει η φήµη των έργων τους µε την αξία των ίδιων των έργων. Β3 Ύστερα από τη γενική γνώµη ότι η ανδραγαθία εξαγνίζει, ο ρήτορας επανέρχεται στους τιµώµενους νεκρούς που δεν έχουν βέβαια ανάγκη την εξαγνιστική δύναµη της ανδραγαθίας. Όχι µόνο δεν είχαν ανάγκη τη θυσία για να εξαγνιστούν αλλά είχαν και λόγους να προτιµήσουν τη ζωή από το θάνατο, είτε πλούσιοι ήταν είτε φτωχοί. Οι πλούσιοι θα ήταν δικαιολογηµένοι, αν ήθελαν να

βαθµό και επειδή συγχρόνως ήθελα να καταστήσω φανερό µε αποδείξεις τον έπαινο αυτών, προς τιµήν των οποίων µιλάω τώρα.

6 συνεχίσουν την απόλαυση των αγαθών τους. Οι φτωχοί πάλι θα ήθελαν να πραγµατοποιήσουν το όνειρό τους, δηλαδή κάποτε να ζήσουν κι αυτοί στα πλούτη. Κι όµως ούτε η συνήθεια της καλοπέρασης ούτε η ελπίδα του πλουτισµού στάθηκε ικανή να κάνει τους πλούσιους να δειλιάσουν και τους φτωχούς να επιδιώξουν παράταση της ζωής τους. Περιφρόνησαν τον πλούτο ως κτήµα οι πλούσιοι, ως όνειρο οι φτωχοί και θυσιάστηκαν όχι για τον εξαγνισµό, αλλά υπερβαίνοντας ισχυρά αντικίνητρα. Νίκησαν την ίδια την επιθυµία της ζωής κι έτσι είναι δύο φορές ήρωες. Το νόηµα του 42 συµπληρώνεται ικανοποιητικά µε το µεταφρασµένο απόσπασµα του 43. Πιο συγκεκριµένα: οι νεκροί γίνονται πρότυπα, γιατί πρώτα απ όλα θεώρησαν θεµέλιο της ευτυχίας τους την ελευθερία και θεµέλιο της ελευθερίας την ευψυχία. Εποµένως, απαραίτητη προϋπόθεση της ευτυχίας είναι η ελευθερία η οποία θεµελιώνεται µε τη σειρά της στο γενναίο φρόνηµα, στην ευψυχία. Άρα, ο οποιοσδήποτε αγώνας ως έµπρακτη απόδειξη της ευψυχίας είναι καλόδεχτος, από τη στιγµή που προασπίζει την ελευθερία και άρα και την ευτυχία. Ευτυχία και ελευθερία συµβαδίζουν στηριζόµενες στην ευψυχία, στο γενναίο φρόνηµα. Το συµπέρασµα αυτό έκαναν πράξη οι τιµώµενοι νεκροί, γνωρίζοντας ότι αυτό που µετρά δεν είναι απλώς η ζωή αλλά η καλή ζωή και αυτή µόνο µέσα σε περιβάλλον ελευθερίας µπορεί να πραγµατοποιηθεί. Β4 Η απάντηση βρίσκεται στο αντίστοιχο κεφάλαιο του σχολικού βιβλίου στην εισαγωγή του Θουκυδίδη, σελ. 11 και εξής: «Ενώ γραµµατολογικά ο Επιτάφιος ανήκει στις δηµηγορίες, η λειτουργία του είναι διαφορετική απ αυτές» ως το τέλος της σελίδας 12. Β5 αδίδακτος: διδασκαλίαν ρήτορας: λέγω, εἴρηται, λόγος, εὐλογίαν ευκοσµία: εὐλογίαν, ἐκόσµησαν εµπρόθετος: προτίθεσθαι φασµατικός: φανείη, ἀφανές, φανεράν, ἀφανίσαντες ατελεύτητος: τελευταία λεξιπενία: λέγω, πενίας, εἴρηται, λόγος, εὐλογίαν φυγόδικος: δίκαιον, διαφυγών λήµµα: λαβόντες νόµισµα: νοµίσαντες Γ1 Εγώ λοιπόν κι (εσύ) ο ίδιος, Αντιφώντα, όπως ακριβώς κάποιος άλλος ή µε ένα άλογο καλό ή µε ένα σκυλί ή µε ένα πουλί ευχαριστιέται, έτσι και ακόµη περισσότερο ευχαριστιέµαι µε ενάρετους φίλους και, εάν κατέχω κάτι ενάρετο, το εξηγώ, και µε άλλους συναναστρέφοµαι από τους οποίους τυχόν θεωρώ ότι αυτοί (οι φίλοι) θα ωφεληθούν σε κάτι για την αρετή και τους θησαυρούς των σοφών ανδρών από παλιά, τους οποίους εκείνοι κληροδότησαν, αφού τους έγραψαν σε βιβλία, ξετυλίγοντας (τους κυλίνδρους) από κοινού µε τους φίλους αναπτύσσω διεξοδικά, κι αν κάτι βλέπουµε καλό, το επιλέγουµε και θεωρούµε µεγάλο κέρδος, αν γινόµαστε φίλοι µεταξύ µας. Σε µένα βέβαια που ακούω αυτά έδινε την εντύπωση και ότι (αυτός) ο ίδιος είναι ευτυχισµένος και ότι οδηγεί όσους τον ακούν στην ευγένεια και την καλοσύνη (πρότυπο καλοῦ κἀγαθοῦ)

Περιφρόνησαν τον πλούτο ως κτήµα οι πλούσιοι, ως όνειρο οι φτωχοί και θυσιάστηκαν όχι για τον εξαγνισµό, αλλά υπερβαίνοντας ισχυρά αντικίνητρα.

7 Γ2α ἴδωµεν γενοῦ ὠφεληκέναι συνέστησας, συνιστάντος Γ2β ὄρνιν τισί σοφάς Θετικός: µέγα / Συγκριτικός: µεῖζον / Υπερθετικός: µέγιστον τούτων Γ3α Είναι Υπόθεση: ἄν + Υποτακτική, Απόδοση: Οριστική Ενεστώτα. Πρόκειται για υποθετικό λόγο της αόριστης επανάληψης στο παρόν και µέλλον. Για να το µετατρέψουµε σε µη πραγµατικό, θα πρέπει να έχει τη µορφή: Υπόθεση: εἰ + Οριστική ιστορικού χρόνου, Απόδοση: δυνητική Οριστική ηλαδή: εἰ τι ἑωρῶµεν ἀγαθόν, ἐξελεγόµεθα ἄν. Γ3β φίλοις: είναι οτική της αιτίας στο ρήµα ψυχικού πάθους ἥδοµαι. εἰς ἀρετήν: εµπρόθετος προσδιορισµός του σκοπού, προσδιορίζει το απαρέµφατο ὠφελήσεσθαι. ἀλλήλοις: είναι οτική αντικειµενική στο επίθετο φίλοι. φίλοι: είναι κατηγορούµενο µέσω του συνδετικού ρήµατος στο υποκείµενο του γιγνώµεθα (ἡµεῖς). ἀκούοντι: είναι αναφορική µετοχή συνηµµένη. Χαρακτηρίζεται έτσι, γιατί προηγείται το υποκείµενό της (ἐµοί). εἶναι: ειδικό απαρέµφατο ως αντικείµενο του δοξαστικού ρήµατος ἐδόκει, που έχει προσωπική σύνταξη.

Για να το µετατρέψουµε σε µη πραγµατικό, θα πρέπει να έχει τη µορφή: Υπόθεση: εἰ + Οριστική ιστορικού χρόνου, Απόδοση: δυνητική Οριστική ηλαδή: εἰ τι ἑωρῶµεν ἀγαθόν, ἐξελεγόµεθα ἄν.

Σχετικά έγγραφα

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑΤΩΝ ΑΡΧΑΙΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑΤΩΝ ΑΡΧΑΙΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ 03-06-2004 Α. ιδαγμένο Κείμενο A. Γι αυτό βέβαια και μίλησα πολύ για την πόλη, και γιατί θέλησα να κάνω κατανοητό ότι δεν αγωνιζόμαστε για πράγματα ίσης σημασίας εμείς