Άρης Γκορόγιας Χημικός Μηχανικός, M.B.A. Πρόεδρος Πανελληνίου Συλλόγου Χημικών Μηχανικών

Transcript

1 Άρης Γκορόγιας Χημικός Μηχανικός, M.B.A. Πρόεδρος Πανελληνίου Συλλόγου Χημικών Μηχανικών

2 Θεσμικό Πλαίσιο Οδηγία 2012/27/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για την Ενεργειακή Απόδοση. Πρόταση Οδηγία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με την τροποποίηση της Οδηγίας 2012/27/ΕΕ για την ενεργειακή Απόδοση. Ν. 4342/2015 (άρθρο 10). Υ.Α / (ΦΕΚ Β' 2337).

3 «Η φθηνότερη ενέργεια είναι εκείνη που εξοικονομείται» Energy Efficiency Directive (EED) 2012: θέτει σειρά δεσμευτικών μέτρων προκειμένου να επιτευχθεί ο στόχος της ΕΕ επίτευξης 20% εξοικονόμησης ενέργειας μέσω βελτίωσης της ενεργειακή απόδοσης μέχρι το Τα κράτη μέλη έχουν δεσμευτεί να χρησιμοποιούν την ενέργεια πιο αποδοτικά σε όλα τα στάδια της ενεργειακής εφοδιαστικής αλυσίδας (από την παραγωγή μέχρι την τελική κατανάλωση). Στις 30/11/2016 η EC πρότεινε την αναθεώρηση της EED update to the Energy Efficiency Directive, που περιλαμβάνει έναν νέο στόχο για 30% ενεργειακής εξοικονόμησης μέχρι το 2030, καθώς και επιμέρους μέτρα για να διασφαλιστεί η επίτευξη του στόχου. Ο στόχος αυτός συσχετίζεται απόλυτα με τις δεσμεύσεις της Ε.Ε. απέναντι στην Κλιματική Αλλαγή και τους Ενεργειακούς στόχους για το 2030.

4 Εθνικό Νομοθετικό Πλαίσιο: Ν 4342/2015 Α) Άρθρο 9: Καθεστώς επιβολής της υποχρέωσης ενεργειακής απόδοσης των επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στην λιανική πώληση ενέργειας (μέσω ποσοτικοποιημένων συσσωρευτικών στόχων εξοικονόμησης ενέργειας για την περίοδο ). Οι στόχοι που τέθηκαν ισοδυναμούν με το 1,5% των κατ όγκο ετήσιων πωλήσεων ενέργειας όλων των διανομέων ενέργειας. Τα υπόχρεα μέρη καθορίζονται ετησίως με Υπουργική Απόφαση. Κατά την τρέχουσα περίοδο τα υπόχρεα μέρη (εταιρείες εμπορίας ηλεκτρικής ενέργειας, υγρών καυσίμων, υγραερίου στην τελική κατανάλωση) έχουν καταθέσει τα Ετήσια Σχέδιά τους και λαμβάνουν τις παρατηρήσεις του Διαχειριστή (ΚΑΠΕ) ενώ θα πρέπει να προβούν σε επικαιροποιήσεις μέχρι τα τέλη Οκτώβρη.

5 Εθνικό Νομοθετικό Πλαίσιο: Ν 4342/2015 Α) Άρθρο 9: Καθεστώς επιβολής της υποχρέωσης ενεργειακής απόδοσης. Τα υπόχρεα μέρη θα επιτύχουν τους στόχους ενεργειακής απόδοσης μέσω συγκεκριμένων δράσεων και μέτρων: 1) Οργανωτικών «Συμπεριφορικών»: όπως η ενημέρωση των πελατών τους, τελικών καταναλωτών ενέργειας, για τρόπους εξοικονόμησης ενέργειας (διανομή ηλεκτρονικού και έντυπου υλικού σε συνδυασμό με Loyalty-συστήματα ανταπόδοσης, εκπαίδευση επαγγελματιών οδηγών στην οικονομική οδήγηση κ.α.) 2) Τεχνικών: όπως η χρηματοδότηση παρεμβάσεων εξοικονόμησης ενέργειας στους τελικούς καταναλωτές π.χ. αντικατάσταση φωτισμού, μονώσεις, χρηματοδότηση διενέργειας ενεργειακών ελέγχων, χρηματοδότηση ενεργειακών επιθεωρήσεων ΠΕΑ, αντικατάσταση εξοπλισμού με αποδοτικότερα συστήματα κ.α.

6 Εθνικό Νομοθετικό Πλαίσιο: Ν 4342/2015 Β) Άρθρο 10: Υποχρεωτικοί ενεργειακοί έλεγχοι σε όλες τις Μεγάλες επιχειρήσεις. Οι Μεγάλες επιχειρήσεις (κύκλος εργασιών πάνω από 50 εκατ. ή εργαζόμενοι > 250, συμπεριλαμβανομένου συνδεδεμένων και συνεργαζόμενων επιχειρήσεων) θα πρέπει να προβούν σε ενεργειακό έλεγχο από ενεργειακούς ελεγκτές (που εγγράφονται στο σχετικό μητρώο του ΥΠΕΝ) μέχρι τον Ιούλιο του 2018, ενώ ο έλεγχος θα πρέπει να επαναλαμβάνεται και να υποβάλλεται στο ΥΠΕΝ τουλάχιστον κάθε 4 έτη. Εξαίρεση από τις υποχρεώσεις του άρθρου 10 έχουν όσες επιχειρήσεις έχουν ενσωματώσει τη διενέργεια ενεργειακού ελέγχου στο σύστημα περιβαλλοντικής τους διαχείρισης (π.χ. κατά το πρότυπο ISO 14001), είτε έχουν αναπτύξει σύστημα ενεργειακής διαχείρισης (π.χ. κατά το πρότυπο ISO 50001). Οι επιχειρήσεις που δεν θα ανταποκριθούν βρίσκονται αντιμέτωπες με υπέρογκα πρόστιμα που αγγίζουν μέχρι και τις

7 Οι βασικές νομοθετικές απαιτήσεις για τους Ενεργειακούς Ελέγχους Υπόχρεες Επιχειρήσεις: Όλες οι Μεγάλες επιχειρήσεις εντός της ελληνικής επικράτειας. Πεδίο Εφαρμογής: Το 90% της συνολικής ενεργειακής κατανάλωσης της επιχείρησης. Περίοδος Βάσης: Τουλάχιστον 12 συνεχόμενοι μήνες εντός των τελευταίων 2 ετών πριν την εκτέλεση του Ενεργειακού Ελέγχου. Διαρκής Παρακολούθηση: Διενέργεια Ενεργειακών Ελέγχων τουλάχιστον κάθε 4 χρόνια. Διενέργεια ελέγχου: Από εξωτερικούς εμπειρογνώμονες εγγεγραμμένους στο Μητρώο Ενεργειακών Ελεγκτών του ΥΠΕΝ. Εξαίρεση από την απαίτηση όσοι εφαρμόζουν Σύστημα Ενεργειακής Διαχείρισης (π.χ. ISO 50001) ή Σύστημα Περιβαλλοντικής Διαχείρισης με ενσωματωμένη τη διαδικασία του Energy Audit (π.χ. ISO 14001). Καταληκτική ημερομηνία υποβολής 1 ου Ενεργειακού Ελέγχου: Ιούλιος 2018.

8 Ορισμοί Κατηγοριοποίηση επιχειρήσεων Τι είναι ο Ενεργειακός Έλεγχος ; Είναι η συστηματική διαδικασία με σκοπό την απόκτηση επαρκούς γνώσης του υφιστάμενου συνόλου χαρακτηριστικών ενεργειακής κατανάλωσης ενός κτιρίου, ομάδας κτιρίων, βιομηχανικής ή εμπορικής δραστηριότητας, ή εγκατάστασης με την οποία εντοπίζονται και προσδιορίζονται ποσοτικά οι οικονομικώς αποδοτικές δυνατότητες εξοικονόμησης ενέργειας, και με την οποία συντάσσεται έκθεση αποτελεσμάτων. Οι έλεγχοι διακρίνονται σε 3 κατηγορίες : Κατηγορία Α: κτίρια έως τ.μ. και επαγγελματικά εργαστήρια με κινητήρια ισχύ έως 22 kw ή θερμική έως 50 kw. Κατηγορία Β: κτίρια άνω των τ.μ. και βιομηχανικές εγκαταστάσεις με εγκατεστημένη ισχύ έως kw. Κατηγορία Γ: βιομηχανικές εγκαταστάσεις με ισχύ άνω των kw.

9 Ελάχιστα Κριτήρια Επικαιροποιημένα, μετρήσιμα, ανιχνεύσιμα λειτουργικά δεδομένα ως προς την κατανάλωση ενέργειας και σε χαρακτηριστικά φορτίου Λεπτομερής επισκόπηση των χαρακτηριστικών της ενεργειακής κατανάλωσης Βασίζονται σε Ανάλυση Κόστους Κύκλου Ζωής (LCCA ) Αναλογικοί και επαρκώς αντιπροσωπευτικοί Επιτρέπουν λεπτομερείς και επικυρωμένους υπολογισμούς των προτεινόμενων μέτρων ώστε να παρέχονται σαφείς πληροφορίες ως προς το δυναμικό εξοικονόμησης ενέργειας Τα δεδομένα αποθηκεύονται για περαιτέρω ανάλυση της απόδοσης

10 Στάδια Ενεργειακού Ελέγχου Σχεδιασμός Ενεργειακού Ελέγχου Σχεδιασμός Προκαταρκτική Ενεργειακού Επικοινωνία Ελέγχου Εναρκτήρια Συνάντηση Προκαταρκτική Επικοινωνία Συλλογή Δεδομένων Εναρκτήρια Επιτόπιες εργασίες Συνάντηση Συλλογή Ανάλυση δεδομένων Δεδομένων Έκθεση Αποτελεσμάτων Ενεργειακού Επιτόπιες Ελέγχου εργασίες Ανάλυση Συνάντηση δεδομένων Παρουσίασης Αποτελεσμάτων Έκθεση Αποτελεσμάτων Ενεργειακού Ελέγχου Συνάντηση Παρουσίασης Αποτελεσμάτων Σημαντικός ο ρόλος των διευθυντικών στελεχών, σύνδεση με την επιχειρηματική στρατηγική Επιμερισμός της κατανάλωσης ενέργειας σε διάφορες χρήσεις (Breakdown) Ισοζύγια ενέργειας και διαγράμματα Sankey Πίνακες καταναλώσεων ενέργειας Καταγραφές εξοπλισμού, συστημάτων, διεργασιών συμπεριλαμβανομένου βαθμών απόδοσης και ωρών λειτουργίας Εντοπισμός Σημαντικών Ενεργειακών Καταναλώσεων ( Significant Energy Uses) Ανάλυση παλινδρόμησης (Regression Analysis)

11 Στάδια Ενεργειακού Ελέγχου

12 Επίπεδο Ανάλυσης Συνοπτικός έλεγχος: Εντοπισμός μέτρων άμεσης απόδοσης Στηρίζεται σε διαθέσιμα στοιχεία Κύριος στόχος η καταρχήν εκτίμηση των ενεργειακών μεγεθών Προκαταρκτική ανάλυση των ενεργειακών αναγκών ανά μορφή ενέργειας και τομέα τελικής χρήσης Αξιολόγηση επεμβάσεων με γνώμονα την προσδοκώμενη εξοικονόμηση και το ύψος της απαιτούμενης δαπάνης Οριοθέτηση αντικειμένου εκτενούς ελέγχου Εκτενής έλεγχος: Συλλογή νέων μετρητικών δεδομένων με στόχο τη δημιουργία ενεργειακών ισοζυγίων με περισσότερη ακρίβεια στις ενεργοβόρες μονάδες Ακριβής εκτίμηση καταναλώσεων ενέργειας και συσχέτιση με άλλους παράγοντες που επηρεάζουν τις καταναλώσεις Δημιουργία Ενεργειακής Γραμμής Βάσης

13 Α.Μ Ονόματα Ενεργειακών Ελεγκτών Α/Α ενεργειακού ελέγχου ΑΦΜ επιχείρησης Ημερομηνία διεξαγωγής Αν υφίσταται εσωτερικός εμπειρογνώμονας Όρια του ελέγχου (χρήση, πλήθος κτηρίων κλπ.) Επιφάνεια και όγκος εγκαταστάσεων Δείκτες παραγωγής, δραστηριότητας, μέγεθος Στόλος Οχημάτων Εγκατεστημένη Ισχύς Εγκατεστημένη Ισχύς ανά χρήση Κατανάλωση ανά τύπο ενεργειακού προϊόντος Ισχύς και χαρακτηριστικά Ανανεώσιμων Συνολικές Εκπομπές CO2 Εφαρμογή συστήματος διαχείρισης Προτεινόμενες παρεμβάσεις Εκτιμώμενη εξοικονόμηση ενέργειας και περίοδο αποπληρωμής παρεμβάσεων Αρχείο Ενεργειακών Ελέγχων

14 Περιεχόμενα Έκθεσης Αποτελεσμάτων 1. Στοιχεία μελών της ομάδας Ενεργειακού Ελέγχου 2. Στοιχεία της Επιχείρησης 3. Σύνοψη 4. Γενικά Στοιχεία (κτίρια/διεργασία/εξοπλισμός) 5. Χρήση Ενέργειας(Ισοζύγια Επιμερισμός) Αναγνώριση σημαντικότερων χρήσεων κατανάλωσης ενέργειας Δειγματοληπτικές μετρήσεις πεδίου Αξιολόγηση υφιστάμενης κατάστασης ενεργειακών επιδόσεων 6. Ερμηνεία της Ενεργειακής Απόδοσης και παρακολούθηση των δεικτών. 7. Ανάλυση Κόστους Κύκλου Ζωής Μέτρα ΕΞΕ Σύντομη περιγραφή, Μεθοδολογία συλλογής δεδομένων, Προτάσεις ΕΞΕ, Συμπεράσματα Περιγραφή εγκατάστασης(χώροι παραγωγής, κτίρια, εξοπλισμός ) Περιγραφή διεργασιών Τμήματα που ελέγχθηκαν χωριστά ομαδοποίηση παρόμοιων εγκαταστάσεων Επιτόπιες δειγματοληπτικές μετρήσεις Ανάλυση χρήση ενέργειας ανά μορφή και πηγή χρήσης Αναγνώριση σημαντικότερων εξοπλισμών κατανάλωσης ενέργειας Διάγραμμα CUSUM Διάκριση μεταξύ ΔΕΕ & ΣΕΕ Πίτες ανά χρήση ενέργειας Ραβδογραφήματα Διάγραμμα Sankey Περιγραφή προτεινόμενων μέτρων ΕΞΕ με οικονομική ιεράρχηση

15 Βασικοί Όροι Energy Performance Indicators (EnPIs): ποσοτική τιμή ή μέτρο ενεργειακής επίδοσης. Baselining: Σύγκριση της επίδοσης ενός συστήματος/εγκατάστασης/διεργασίας με την πάροδο του χρόνου, σχετικά με την μετρούμενη επίδοση σε μία συγκεκριμένη περίοδο (baseline) Benchmarking: Σύγκριση της ενεργειακής επίδοσης μιας εγκατάστασης, διεργασίας, εξοπλισμού με αυτή παρόμοιων εγκαταστάσεων/ διεργασιών/ εξοπλισμού του ίδιου παραγωγικού τομέα ( μέσες τιμές,best practice) BREF and BAT Ακριβής κατανόηση των βελτιώσεων Αναγνώριση ανώμαλων καταστάσεων Εύκολη κατανόηση των ποσοτικών μέτρων επίδοσης

16 EnPIs Ανάπτυξη EnPIs 1. Επίπεδο Εκτίμησης (σύστημα, διεργασία, εγκατάσταση) 2. Ενέργεια χρήσης (ηλεκτρική,θερμική, πρωτογενής) 3. Παράγοντες που επηρεάζουν την κατανάλωση (όγκος παραγωγής, καιρικές συνθήκες, επιφάνεια, προσωπικό) 4. Συλλογή ιστορικών δεδομένων 5. Περίοδος Αναφοράς 6. Ανάλυση της σχέσης κατανάλωσης παράγοντες προσαρμογής (γραμμική, πολυωνυμική, μη-γραμμική) 7. Εκτίμηση των αλλαγών στο EnPI σε σχέση με αυτό της βάσης αναφοράς Αν το παραγόμενο προϊόν/προϊόντα είναι πολύπλοκο, διαρκώς μεταβαλλόμενο ή χρησιμοποιείται και σαν ενδιάμεσο προϊόν μπορεί να θεωρηθούν οι Α Ύλες σαν παράγοντες προσαρμογής. Σημαντικός παράγοντας στη διαμόρφωση η κατανόηση της παραγωγικής διαδικασίας. (εμπλοκή προσωπικού)

17 EnPIs

18 Τύπος της Ενεργειακής γραμμής βάσης Γραμμικό Μοντέλο R 2 < 0.75 Θεώρηση περισσότερων παραγόντων επηρεασμού ενεργειακής κατανάλωσης Ενεργειακή Γραμμή Βάσης ίδια σε κάθε περίπτωση???

19 Αξιολόγηση μέτρων ΕΞΕ Οικονομική Ανάλυση Επιτευχθείσα εξοικονόμηση Το επίπεδο της οικονομικής ανάλυσης εξαρτάται από: Βάθος ενεργειακού ελέγχου Ύψος της επένδυσης Επίπεδο ρίσκου Μοντέλα οικονομικής ανάλυσης: Περίοδος αποπληρωμής (Payback) Καθαρή Παρούσα Αξία (NPV) Εσωτερικός Βαθμός Απόδοσης (IRR) Ανάλυση Κόστους Κύκλου Ζωής

20 Προσδιορισμός και Ιεράρχηση ευκαιριών εξοικονόμησης Ευκαιρίες προσδιορισμού Έλεγχος Ενεργειακής επίδοσης: Ονομαστικά στοιχεία κατασκευαστών Best Practice Data Ελάχιστης θεωρητικά ενέργειας που απαιτείται Λειτουργία μερικής λειτουργίας Ενεργειακή χρήση σε περιόδους μη λειτουργίας Προγράμματα συντήρησης Ανάλυση λογαριασμών ΥΚΩ Ιεράρχηση Προτάσεις τεχνικά εφικτές Προτάσεις οικονομικά εφικτές Γενικά θα πρέπει να ληφθούν υπόψιν : Ύψος της εξοικονόμησης Κόστος μέτρου Ευκολία της εφαρμογής

21 Μετρητικός Εξοπλισμός

22 Τα Steps βήματα for the για certification την πιστοποίηση under με ISO το ΕΝ ISO 50001

23 Procedures of Τι ISO περιλαμβάνει το ΕΝ ISO 50001

24 Ενεργειακοί Έλεγχοι στη Χημική Βιομηχανία Η χημική βιομηχανία, όντας ταυτόχρονα τελικός καταναλωτής ενέργειας, αυτοπαραγωγός αλλά και εκ της θέσεώς της στην εφοδιαστική αλυσίδα (παράγοντας Α ύλες για το σύνολο της βιομηχανικής δραστηριότητας) αναμένει και έχει προετοιμασθεί για τις προκλήσεις από τη νέα νομοθεσία. Ενδεικτικά αναφέρονται κάποιες από τις δράσεις που έχει τρέξει ο ΣΕΧΒ σε συνεργασία με τον CEFIC και άλλους εθνικούς κλαδικούς συνδέσμους της χημικής βιομηχανίας των κρατών μελών: SPICE3 (χρηματοδότηση από το Intelligent Energy Program): πλατφόρμα με καλές πρακτικές και μεθόδους εξοικονόμησης ενέργειας στον κλάδο των χημικών δίνοντας έμφαση στις ΜΜΕ, νομοθεσία κρατών μελών, εκπαίδευση στελεχών της βιομηχανίας (συνέδριο εξοικονόμησης ενέργειας της Χημικής Βιομηχανίας στη Ν.Α. Ευρώπη 2015 Θεσσαλονίκη). CARE+: Αναλυτικός οδηγός εξοικονόμησης ενέργειας στη χημική βιομηχανία Ενημέρωση μελών και εκπαίδευση στελεχών του κλάδου.

25 For more details

26 For more details

27 Ευχαριστώ για την προσοχή σας!!! Άρης Γκορόγιας Χημικός Μηχανικός, Μ.Β.Α. Lead Auditor ISO Lead Auditor Sustainability Management Systems Ενεργειακός Ελεγκτής Γ Τάξης (ΑΜ 508) Πρόεδρος ΠΣΧΜ SUSTCHEM Engineering Τηλ: