οι καλλιτέχνες ΒΑΛΑΚΑΣ ΛΕΥΤΕΡΗΣ Πύργος Τήνου 1944-Πύργος Τήνου 1982 ΑΛΕΞΙΟΥ Σώτος Καλαμπάκα 1937

Transcript

1 καλλιτεχνες:layout 1 10/2/ :39 μ Page 1 οι καλλιτέχνες ΑΛΕΞΙΟΥ Σώτος Καλαμπάκα 1937 Γλύπτης και ζωγράφος.σπούδασε στην ΑΣΚΤ σκηνογραφία με τον Βασ. Βασιλειάδη και γλυπτική στο εργαστήριο του Γ. Παππά. Συνέχισε τις σπουδές του στην Καλιφόρνια. Εργάστηκε ως σκηνογράφος, στην τηλεόραση και στον κινηματογράφο. Η δουλειά του εξελίσσεται παράλληλα στο χώρο της ζωγραφικής και της γλυπτικής. Ήδη από τις αρχές της δεκαετίας του 70 διερευνά μορφοπλαστικούς χειρισμούς που συνδυάζουν τόσο τις αρμονικές αρχές της γεωμετρίας όσο και την εκφραστικότητα του ρεαλισμού. AΠΑΡΤΗΣ Θανάσης Σμύρνη Αθήνα 1972 Φοίτησε στην Ευαγγελική Σχολή της Σμύρνης και σπούδασε Καλές Τέχνες στο Παρίσι, που έμεινε συνολικά 32 χρόνια. Επέστρεψε στην Αθήνα το 1956 και πέντε χρόνια αργότερα διορίστηκε καθηγητής στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών. Μολονότι στον Απάρτη δεν δόθηκε η ευκαιρία να φιλοτεχνήσει μνημειακά έργα, οι δυνατότητές του φανερώνονται σε μερικά ολόσωμα γλυπτά του. Το έργο του θεωρείται σταθμός στην ελληνική γλυπτική, αν και δεν μπορεί να θεωρηθεί σαν ανανεωτικό. ΑΡΑΒΑΝΤΙΝΟΣ Πάνος Κέρκυρα Παρίσι 1930 Η καταγωγή του ήταν από την Ήπειρο. Ασχολήθηκε με την σκηνογραφία, την ενδυματολογία, την ζωγραφική και την γλυπτική. Παρακολούθησε μαθήματα στην Α.Σ.Κ.Τ. και στη συνέχεια στην Ακαδημία Τέχνης του Βερολίνου. Ταξίδεψε σε όλη την Ευρώπη, επέστρεψε στην Ελλάδα κατά τους Βαλκανικούς Πολέμους και πολέμησε στην Ήπειρο. Οι σκηνογραφίες του άλλαξαν τα δεδομένα του θεάτρου μας. Για πρώτη φορά δημιούργησε ενιαίο τρισδιάστατο χώρο και καθιέρωσε την αλλαγή των σκηνικών. ΑΡΜΑΚΟΛΑΣ Δημήτριος Αθήνα 1939 Η καταγωγή του ήταν από την Τήνο. Η κλίση του στη γλυπτική εκδηλώθηκε πολύ νωρίς και το 1952, τελειώνοντας το δημοτικό, εξέθεσε τα πρώτα του έργα σε πηλό. Σπούδασε στη Σχολή Καλών Τεχνών και συνέχισε για δύο ακόμη χρόνια στη Σχολή Καλών Τεχνών του Παρισιού, με υποτροφία. Έχει χρησιμοποιήσει κατά καιρούς το ξύλο, το σίδερο, το χαλκό, το αλουμίνιο και το μπετόν. Στα πλαίσια της ενασχόλησης του με την αρχιτεκτονική διακόσμηση έχει φιλοτεχνήσει ανάγλυφα και γλυπτά σε κοινόχρηστους χώρους. ΒΑΛΑΚΑΣ ΛΕΥΤΕΡΗΣ Πύργος Τήνου 1944-Πύργος Τήνου 1982 Σπούδασε γλυπτική αρχικά στη Σχολή Καλών Τεχνών του Πύργου Τήνου και στη συνέχεια στην ΑΣΚΤ με δάσκαλο το Θ. Απάρτη. Συνέχισε στο Παρίσι, στην Ecole de Beaux-Arts. Ξεκίνησε με παραστατική γλυπτική (προτομές κ.α.) σε μάρμαρο. Αργότερα δημιούργησε και σε άλλα υλικά (χαλκό, σίδηρο) και επηρεασμένος από το κλίμα του Μάη του 68 στο Παρίσι, στράφηκε σε αφηρημένα έργα με γεωμετρικές φόρμες. Ορισμένα έργα του συνδυάζονται με αναφορές σε πρότυπα της αρχαιότητας. ΒΑΣΙΛΗ Βασίλι Βραϊλάτι Δελβίνου Βορείου Ηπείρου 1964 Σπούδασε γλυπτική στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών Αθηνών. Έχει συμμετάσχει σε πολλές ομαδικές εκθέσεις και έχει λάβει μέρος σε συμπόσια γλυπτικής στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Διδάσκει στο Τμήμα Εικαστικών και Εφαρμοσμένων Τεχνών του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας στη Φλώρινα, καθώς και στο Τμήμα Συντήρησης Έργων Τέχνης και Αρχαιοτήτων των ΤΕΙ Αθήνας. Οι ατομικές του εκθέσεις ξεπερνούν τις έξι (Αθήνα, Κηφισιά, Γερμανία, Πενσυλβάνια και Φιλαδέλφεια. ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ Θόδωρος Αθήνα Αθήνα 1993 Σπούδασε γλυπτική στην ΑΣΚΤ με δάσκαλο τον Κ. Δημητριάδη. Το 1955 διορίστηκε επιμελητής στην έδρα της Πλαστικής στην Αρχιτεκτονική Σχολή του ΕΜΠ. Στις συνθέσεις του επικρατούν οι αφηρημένοι τύποι ενός γεωμετρικού και συχνά κυβιστικού λεξιλογίου. Είχε επίσης ασχοληθεί με τη διακόσμηση εσωτερικών χώρων. Έκανε μόνο μία ατομική έκθεση στα 1975 ενώ συμμετείχε και σε πολλές ομαδικές. Πολλά έργα είναι τοποθετημένα σε δημοσίους χώρους (Καρύταινα, Παραμυθιά, Λευκωσία, Κομοτηνή, Αθήνα κ.α.). ΒΙΤΑΛΗΣ Γεώργιος Υστέρνια Τήνου Αλεξάνδρεια 1901 Σε ηλικία 15 ετών ήρθε στην Αθήνα, κοντά στον εξάδερφό του Γεώργιο Φυτάλη, καθηγητή της πλαστικής στο Ε.Μ.Π., όπου σπούδασε για επτά χρόνια. Βραβεύτηκε κατά τις εξιτήριους εξετάσεις και στάλθηκε από την Βασίλισσα Αμαλία στο Μόναχο, όπου έμεινε σπουδάζοντας για άλλα πέντε έτη. Γυρίζοντας στην Ελλάδα εγκαταστάθηκε στη Σύρο, όπου κατασκεύασε πολλά αξιόλογα έργα, που βρίσκονται στο νεκροταφείο και τις πλατείες της πόλης. Τα τελευταία χρόνια της ζωής του τα πέρασε στην Αλεξάνδρεια.

2 καλλιτεχνες:layout 1 10/2/ :39 μ Page 2 ΒΙΤΑΛΗΣ Ιωάννης Υστέρνια Τήνου 1850 Αθήνα 1915 Αδερφός του γλύπτη Γεώργιου Βιτάλη, σπούδασε γλυπτική στο Σχολείο των Τεχνών με δάσκαλο τον Λεωνίδα Δρόση, δουλεύοντας παράλληλα στο εργαστήριο των αδερφών Φυτάλη που ήταν ξαδέρφια του. Ολοκλήρωσε τις σπουδές του στο Μόναχο, όπου επιρρεάστηκε από τα ρεύματα της εποχής. Η γλυπτική του αντιπροσωπεύει κλασικιστικές τάσεις με διάχυτα εκλεκτικιστικά στοιχεία. Καλός γνώστης της τεχνικής του μαρμάρου, φιλοτέχνησε αριστοτεχνικά έργα, προτομές, ταφικά αλλά και κοσμικά μνημεία. ΒΙΤΣΑΡΗΣ Ιωάννης Αθήνα Αθήνα 1892 Καταγόταν από παλιά αθηναϊκή οικογένεια. Σπούδασε γλυπτική στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών των Αθηνών, κοντά στον Δημήτριο Κόσσο και ταυτόχρονα δούλευε στο εργαστήρι των Φυτάληδων. Πήγε με υποτροφία στο Μόναχο για πέντε χρόνια. Γυρνώντας άνοιξε εργαστήριο στην Αθήνα. Αφοσιώθηκε ολοκληρωτικά στην τέχνη του. Ως άνθρωπος ήταν εξαιρετικά σεμνός και απέφευγε κάθε θόρυβο και επίδειξη. Πέθανε την εποχή που άρχισε να γίνεται γνωστός και να παίρνει περισσότερες παραγγελίες. ΒΛΑΣΣΗΣ Άγγελος Αθήνα 1948 Σπούδασε γλυπτική στην ΑΣΚΤ, στο εργαστήρι του Δ. Καλαμάρα και συνέχισε στο Παρίσι. Έχει ασχοληθεί με όλες τις μορφές της γλυπτικής. Φιλοτέχνησε μετάλλια για το Εργατικό Κέντρο Θεσσαλονίκης, το ΠΙΚΠΑ, για τη Μονή της Πάτμου κ.ά. Μνημεία του βρίσκονται σε δημόσιους χώρους στο Καρπενήσι (Ευγενίου του Αιτωλού), στη Νέα Φιλαδέλφεια (Ολυμπιονικών 1992), στα Νέα Λιόσια (Εθνικής Αντίστασης), στην Παλλήνη Αττικής (Γρηγορίου Λαμπράκη) κ.ά. Ακόμη λάξευξε περισσότερες από 20 προτομές. ΒΟΥΛΓΑΡΗΣ Εμμανουήλ Τήνος Αθήνα 1898 Μέλος της μεγάλης οικογένειας των Τήνιων γλυπτών. Διατηρούσε εργαστήριο στην Αθήνα, ενώ ανάμεσα στα έργα του συγκαταλέγονται ταφικά μνημεία για το νεκροταφείο της Τρίπολης και για το νεκροταφείο της Χαλκίδας. Σε μερικά από αυτά φαίνεται ότι εισηγείται αιγυπτιασμούς στη νεοελληνική γλυπτική, όπως τους κόλουρους οβελίσκους (1891, τάφος Νικολάου Γεωργιάδη, 1895, τάφος Αικατερίνης Κοντονικολάου -και οι δύο είναι από μάρμαρο- Νεκροταφείο Μεταμόρφωσης Τρίπολης). ΒΡΕΛΛΗΣ Παύλος Γιάννενα 1923 Φοίτησε στη Ζωσιμαία Σχολή Ιωαννίνων και σπούδασε στο Τμήμα Γλυπτικής της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών. Παρακολούθησε μαθήματα χαλκογλυπτικής στην Ιταλία. Το μεγάλο του έργο είναι η δημιουργία του Μουσείου Ελληνικής Ιστορίας στο Μπιζάνι με την περίφημη συλλογή κερίνων ομοιωμάτων, που περιλαμβάνει 37 γλυπτικές συνθέσεις και 150 κέρινα ομοιώματα και το οποίο θεωρείται από τα καλύτερα. Ο Π. Βρέλλης τιμήθηκε με πλήθος διακρίσεων. Έργα του υπάρχουν σε δημόσιες και ιδιωτικές συλλογές. ΒΡΟΥΤΟΣ Γεώργιος Αθήνα Αθήνα 1908 Σπούδασε γλυπτική στη Σχολή Καλών Τεχνών από το 1859 ως το 1864 κοντά στον Γ. Φυτάλη, ενώ παράλληλα δούλευε στο εργαστήριο του Κόσσου. Το 1866, με υποτροφία της βασίλισσας Όλγας, πήγε στη Ρώμη, όπου επί πολλούς μήνες σπούδασε στη Γαλλική Ακαδημία και στη συνέχεια στην Ακαδημία του Αγίου Λουκά, κοντά στους Niacarini και Torlonia, ενώ από το 1883 ως το 1908 διετέλεσε καθηγητής της γλυπτικής στη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας. Παρουσίασε έργα του σε ομαδικές, κυρίως εκθέσεις. ΓΕΡΟΛΥΜΑΤΟΣ Διονύσιος Πάτρα 1938 Πήρε τα πρώτα μαθήματα σχεδίου από τον ζωγράφο Γεώργιο Παπαδημητρίου -Φάων, στον οποίο οφείλει την παραπέρα πορεία του στο χώρο της Τέχνης. Το 1959 πέτυχε πρώτος στη Σχολή Καλών Τεχνών, όπου είχε καθηγητές τους Γιάννη Παππά και Θανάση Απάρτη και πήρε κρατική υποτροφία. Έργα του βρίσκονται στις Εθνικές Συλλογές Σερβίας, Σουηδίας, Ουκρανίας, σε ιδιωτικές συλλογές στην Ελλάδα και το εξωτερικό και στην Εθνική Πινακοθήκη της Αθήνας. Έλαβε μέρος σε πολλά συμπόσια γλυπτικής. ΓΕΩΡΓΑΝΤΗ Λουκία Αθήνα Αθήνα 2001 Ήταν κόρη των, επίσης γλυπτών, Ελένης και Νικολάου Γεωργαντή. Το 2002 δωρήθηκε το σπίτι της στο Δήμο Αθηναίων και δημιουργήθηκε το Μουσείο Κερίνων Ομοιωμάτων και Γλυπτών Λουκίας Γεωργαντή. Το καλλιτεχνικό υλικό περιλαμβάνει έργα της ιδίας και των γονέων της, όπως ζωγραφικά και έργα σε χαλκό, γύψινα προπλάσματα, γλυπτικές συνθέσεις, σχέδια, μακέτες, καθώς και μαρμάρινα γλυπτά του πατέρα της. Άλλη συλλογή έργων της στεγάζεται στο Μουσείο Μάνου Φαλτάϊτς στη Σκύρο. ΓΕΩΡΓΑΝΤΗΣ Νικόλαος Αθήνα Αθήνα 1947 Σπούδασε στο Ε.Μ.Π. όπου και βραβεύτηκε. Συνέχισε τις σπουδές του στη Γαλλία και την Ιταλία, όπου εξέθεσε στη Διεθνή Έκθεση της Ρώμης δύο προπλάσματα. Διακρινόταν για την απλότητα, την αρμονική συμμετρία και την ευγένεια των συνθέσεών του. Εκτός από αγάλματα και προτομές κατασκεύασε και πολλά ηρώα των αγώνων του Ελληνισμού. Βραβεύτηκε στην έκθεση του Παρνασσού και τη Διεθνή Έκθεση των Αθηνών, το Τόσο η σύζυγός του, όσο και η κόρη του ήταν επίσης εξαιρετικές γλύπτριες. ΓΕΩΡΓΙΑΔΗΣ Γεώργιος Μαρούσι 1934 Σπούδασε στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών των Αθηνών γλυπτική δίπλα στον Γιάννη Παππά και συνέχισε με υποτροφία στη Φλωρεντία. Είναι από εκείνους τους καλλιτέχνες που εκπροσωπούν το σουρεαλισμό στην γλυπτική. Έχει παρουσιάσει έργα του σε ατομικές και ομαδικές εκθέσεις στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Βασικό του θέμα το γυναικείο ακέφαλο σώμα, χωρίς χέρια και με κομμένα τα πέλματα, όπως και Νίκες με φθαρμένα φτερά. Οι μορφές του είναι ανάλφρες και εμπνευσμένες από αρχαϊκά πρότυπα.

3 καλλιτεχνες:layout 1 10/2/ :40 μ Page 3 ΓΕΩΡΓΙΟΥ Κωνσταντίνος Αθήνα 1943 Έφηβος ακόμη ασχολήθηκε με την γλυπτική. Σπούδασε γλυπτική δίπλα στον Ευρυβιάδη Λαμπαδίτη από την Τήνο, του οποίου μέχρι το 2000 διατηρούσε το εργαστήριο. Από το 1998 διδάσκει μαρμαρογλυπτική στις σχολές του ΟΑΕΔ στην Παλλήνη. Έχει φιλοτεχνήσει τους ανδριάντες του Ε. Βενιζέλου και Χ. Τρικούπη (σε πρόπλασμα του Γιάννη Παππά) μπροστά από τη Βουλή, την προτομή του Γιαννούλη Χαλέπα (σε πρόπλασμα του Νίκου Γεωργαντή) το άγαλμα του Κ. Καραμανλή (σε σχέδιο του ζωγράφου Βαφειάδη) κ.α. ΓΕΩΡΓΙΟΥ Νίκος Αθήνα 1961 Προέρχεται από μια οικογένεια μαρμαροτεχνών. Πήρε τα πρώτα μαθήματα κοντά στον πατέρα του. Σπούδασε στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών Αθηνών γλυπτική με δάσκαλο τον Δημ. Καλαμαρά. Για δέκα χρόνια δίδαξε στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών Θεσσαλονίκης με αντικείμενο την τεχνική του μαρμάρου. Διατηρεί εργαστήριο γλυπτικής στην Αθήνα. Είναι παραγωγικότατος και έργα του βρίσκονται διάσπαρτα σε όλη την Ελλάδα. Ακολουθεί τον ακαδημαϊκό ρεαλισμό και έχει εξαιρετική επίδοση στα ταφικά μνημεία. ΓΚΙΟΚΑΣ Τάσος Αθήνα 1933 Σπούδασε γλυπτική στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών, με δασκάλους τους Θανάση Απάρτη και Γιάννη Παππά. Η αδρή επεξεργασία της επιφάνειας, τα ναΐφ στοιχεία, οι επιρροές από την πρωτόγονη τέχνη και η σχηματοποίηση είναι τα κύρια χαρακτηριστικά των γλυπτών του, με θερμά ανθρώπινες μορφές, ζώα και συμβολικές συνθέσεις. Ασχολείται επίσης με την συντήρηση αρχαιοτήτων και έργων τέχνης. Έργα του βρίσκονται σε δημόσιες και ιδιωτικές συλλογές, αλλά και σε κοινόχρηστους χώρους. ΓΥΡΑΣ Χάρης Αθήνα Αθήνα 2008 Η καταγωγή του ήταν από την Ζίτσα Ιωαννίνων. Άρχισε να ασχολείται με την γλυπτική από 11 χρονών. Πήρε μαθήματα ξυλογλυπτικής ενώ σπούδασε και ιατρική για 9 χρόνια, ουδέποτε όμως άσκησε το επάγγελμα. Ειδικεύτηκε στην παραγωγή και εμπορία μεταλλίων, μικρογλυπτών και άλλλων έργων τέχνης, με μεγάλη επιτυχία. Από το 1994 και ύστερα αφοσιώθηκε στην λιθογλυπτική. Εξέθεσε τα έργα του σε 9 ατομικές και τρείς ομαδικές εκθέσεις σε διάφορες πόλεις. Ο ξαφνικός θάνατος τον βρήκε πάνω στην ωριμότητά του. ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΗΣ Γεώργιος ο Αθηναίος Αθήνα Αθήνα 1941 Σπούδασε στη Σχολή Καλών Τεχνών και υπηρέτησε στο Α πεζικό σύνταγμα στη Θεσσαλονίκη. Αμέσως μετά άνοιξε στην Αθήνα εργαστήρι όπου δημιουργούσε αδιάκοπα. Η παραγωγή του ξεπερνάει εκείνη όλων σχεδόν των νεοελλήνων γλυπτών. Ως άνθρωπος αγαπούσε πολύ τη ζωή, είχε αδιάπτωτο κέφι και ζωηρότητα, πλην ως καλλιτέχνης έμεινε προσκολλημένος στην παλιά γλυπτική παράδοση, μέχρι τέλους. Ήταν μαθητής του Γ. Βρούτου και θεωρείται από τις μεγάλες μορφές της νεοελληνικής γλυπτικής. ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΗΣ Κώστας Στενήμαχος Ανατολικής Θράκης Αθήνα 1943 Σπούδασε με δάσκαλο τον Γ. Βρούτο. Το 1930 έγινε καθηγητής της Α.Σ.Κ.Τ. και το 1936 Ακαδημαϊκός. Διατηρούσε εργαστήρια στο Λονδίνο και στο Παρίσι. Συμμετείχε στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1924, στο Παρίσι, όχι σε αθλητικό αγώνισμα αλλά στη γλυπτική, αφού το πρόγραμμα αγώνων περιελάμβανε και καλλιτεχνικούς αγώνες. Το έργο του Ο Δισκοβόλος κέρδισε το χρυσό μετάλλιο και ο Δημητριάδης αναδείχτηκε Ολυμπιονίκης. Ήταν ιδιόρυθμος τύπος και δημιουργούσε προστριβές με τους συναδέλφους του. ΔΙΚΕΦΑΛΟΣ Κώστας Ζάκυνθος 1963 Το 1963 εγκαθίσταται στην Αθήνα. Το 1976 εισάγεται στη Σχολή Καλών Τεχνών, όπου σπουδάζει γλυπτική και κεραμική. Τελειώνει τις σπουδές του με άριστα το 1982, και η διπλωματική του εργασία εκτίθεται τιμητικά στις αίθουσες της Α.Σ.Κ.Τ. Από το 1992 διδάσκει ως ειδικός επιστήμονας, στην Α.Σ.Κ.Τ., στο εργαστήριο γλυπτικής του Θόδωρου Παπαγιάννη. Η δουλειά του έχει παρουσιαστεί σε έντεκα ατομικές και πολλές ομαδικές εκθέσεις. Έργα του βρίσκονται στη συλλογή της ΑΣΚΤ, στην Εθνική Πινακοθήκη κ.ά. ΔΟΓΟΥΛΗΣ Νικολαος Φλώρινα 1937 Σπούδασε στην ΑΣΚΤ με δάσκαλο το Γ. Παππά και στην Academia di Belle Arte της Ρώμης. Τα γλυπτά του, που έχουν ως πηγή έμπνευσης σε μεγάλο βαθμό τη ζωή και την ιστορική παράδοση των κατοίκων της Βόρειας Ελλάδας, χαρακτηρίζονται για σχηματοποίηση των μορφών, που συχνά προχωρούν και στην αφαίρεση. Η κυβιστική διάθεση και η αναζήτηση της δομής των μορφών του και των σχημάτων, με την ιδιαιτερότητα της λιτής και της διακοσμητικής πολυχρωμίας καθορίζει και τις ζωγραφικές του συνθέσεις. ΔΡΟΣΗΣ Λεωνίδας Τρίπολη Νεάπολη Ιταλίας 1882 Η μητέρα του ήταν Ελληνίδα και ο πατέρας του Γερμανός. Σπούδασε στο Πολυτεχνείο γλυπτική με δάσκαλο τον Κρίστιαν Ζίγκελ και με υποτροφία του ελληνικού κράτους στο Μόναχο. Από το 1868 δίδαξε γλυπτική στη Σχολή Καλών Τεχνών με μαθητές, μεταξύ άλλων τους Χαλεπά, Μπονάνο, Σώχο, και Φιλιππότη. Ο Δρόσης θεωρείται από τους κορυφαίους εκπροσώπους του ελληνικού νεοκλασικισμού. Στοιχεία της προσωπικής του τεχνοτροπίας είναι η ακρίβεια στη λεπτομέρεια και η μνημειακότητα των μορφών του. ΖΕΥΓΩΛΗΣ Γρηγόριος Αθήνα Αθήνα1950 Έζησε στην Αθήνα, όπου και γεννήθηκε. Σπούδασε στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών ζωγραφική κοντά στο Νικηφόρο Λύτρα και γλυπτική κοντά στο Γεώργιο Βρούτο. Συνέχισε τις σπουδές του στο Παρίσι. Όταν επέστρεψε στην Αθήνα άνοιξε εργαστήριο με το Νικόλαο Λύτρα και φιλοτέχνησε πολλά έργα γλυπτικής. Ήδη από το 1912 άρχισε να παρουσιάζει το έργο του σε ομαδικές εκθέσεις και το 1920 οργάνωσε στην Αθήνα την πρώτη του ατομική. Ασχολήθηκε με την προτομή, το γυμνό, το ταφικό μνημείο και το ηρώο.

4 καλλιτεχνες:layout 1 10/2/ :40 μ Page 4 ΖΟΓΓΟΛΟΠΟΥΛΟΣ Γιώργος Αθήνα 1903 Αθήνα 2004 Γλύπτης, ζωγράφος και αρχιτέκτονας. Είναι από τις μεγάλες μορφές της νεοελληνικής τέχνης. Σπούδασε στην ΑΣΚΤ με δάσκαλο τον Θωμά Θωμόπουλο. Συμπλήρωσε τις σπουδές του στο Παρίσι και τη Ρώμη. Δούλεψε στο Υπουργείο Παιδείας και μελέτησε και κατασκεύασε σχολικά συγκροτήματα και εκκλησίες. Είχε πολλές διεθνείς διακρίσεις. Το γνωστότερο από τα έργα του είναι Οι Ομπρέλες, που εκπροσώπησαν την Ελλάδα στη Μπιενάλε της Βενετίας το 1993 και τώρα βρίσκονται στις Βρυξέλλες. ΘΩΜΟΠΟΥΛΟΣ Θωμάς Σμύρνη Αθήνα 1937 Αποτέλεσε πρωτοπορειακή μορφή της ελληνικής γλυπτικής των αρχών του 20ού αιώνα. Η εκπαίδευσή του δρομολογήθηκε με σπουδές ζωγραφικής δίπλα στο Νικηφόρο Λύτρα και γλυπτικής στον Γεώργιο Βρούτο και στην Ακαδημία Καλών Τεχνών του Μονάχου. Με την επιστροφή του στην Αθήνα το 1900, αρχίζει τη σταδιοδρομία του. Το 1911 εκλέγεται καθηγητής στη Σχολή Καλών Τεχνών, όπου διδάσκει μέχρι το θάνατο του. Το Μνημείο του Αγνώστου Στρατιώτη στη Βουλή των Ελλήνων είναι έργο του (μαζί με τον Ρωκ). ΙΑΚΩΒΙΔΗΣ Γεώργιος Χίδηρα Λέσβου Αθήνα 1932 Από μικρός έδειξε κλίση προς τη γλυπτική και γι' αυτό γράφτηκε το 1870 στο Σχολείο των Τεχνών όπου σπούδασε μέχρι το 1877 με καθηγητές τους Λ. Δρόση, Λύτρα και Λάντσα. Συνέχισε στην Ακαδημία Καλών Τεχνών του Μονάχου αλλάζοντας συγχρόνως προσανατολισμό και αποφασίζοντας να ασχοληθεί με τη ζωγραφική. Αργότερα η κυβέρνηση τον κάλεσε να οργανώσει την Εθνική Πινακοθήκη, της οποίας υπήρξε και ο πρώτος διευθυντής. Ήταν ένα από τα πρώτα μέλη της Ακαδημίας Αθηνών. ΚΑΓΙΩΡΓΗΣ Ιωάννης Τήνος 1942 Ξεκίνησε τις σπουδές του στην καλλιτεχνική Σχολή Πανόρμου Τήνου. Πήρε το δίπλωμα της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών με δασκάλους τον Μιχάλη Τόμπρο και τον Θανάση Απάρτη. Έχει λάβει μέρος σε δύο διεθνή Συμπόσια Γλυπτικής, στην Καβάλα και στην Στοκχόλμη. Έχει φιλοτεχνήσει δεκάδες προτομές και τα 18 ανάγλυφα στην είσοδο των επισήμων στο Στάδιο Καραϊσκάκη στον Πειραιά. Ασχολείται με όλες τις μορφές της γλυπτικής τέχνης και χρησιμοποιεί όλα τα υλικά. Ζει και εργάζεται στην Αθήνα. ΚΑΖΑΚΟΣ Κώστας Γιάννενα 1949 Απόφοιτος της Ανώτατης Σχολής Καλών Τεχνών, στο Τμήμα της Γλυπτικής. Για δύο χρόνια φοίτησε στην Ακαδημία Καλών Τεχνών του Ντύσελντορφ. Κέρδισε βραβεία για τους ανδριάντες του Κωλέττη στα Γιάννενα, του Βελουχιώτη στη Λαμία, Παλαιών Πατρών Γερμανού στον Πειραιά, του Κολοκοτρώνη στο Βαλτέτσι, του Μιαούλη στην Ύδρα κ.ά. Βραβεύτηκε για τα μετάλλια των Ολυμπιακών Αγώνων της Αθήνας του 2004, τα αναμνηστικά κέρματα με θέμα την αφή της Ολυμπιακής φλόγας, του Δημ. Βικέλα κ.ά. ΚΑΛΑΚΑΛΛΑΣ Γεώργιος Τύρναβος Λάρισας 1938 Σπούδασε στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών ( ) με κρατική υποτροφία. Είναι ομότιμος καθηγητής στην έδρα Πλαστικής της Σχολής Αρχιτεκτόνων του Εθνικού Μετσοβίου Πολυτεχνείου. Έργα του βρίσκονται στην Εθνική Πινακοθήκη, στο Υπουργείο Πολιτισμού και Επιστημών, στο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης Θεσσαλονίκης, στη Βουλγαρία, Ολλανδία, Ιταλία, Κύπρο και σε ιδιωτικές συλλογές στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Αφετηρία της πλαστικής του είναι η ανθρώπινη μορφή. Είναι παραγωγικότατος γλύπτης. ΚΑΠΑΝΤΑΗΣ Βάσος Μυτιλήνη 1924-Αθήνα 1990 Είχε μικρασιατική καταγωγή. Σπούδασε γλυπτική στην ΑΣΚΤ και αρχαιολογία στη Φιλοσοφική σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Κυρίαρχο θέμα της καλλιτεχνικής του κατάθεσης ήταν οι χαμένες πατρίδες της Ιωνίας. Από τα μέσα της δεκαετίας του 1940 παρουσιάζει μια μεγάλη σειρά έργων σε χαλκό, μάρμαρο, πωρόλιθο, πέτρα και κεραμικό. Επίσης φιλοτέχνησε ανάγλυφα και μετάλλια. Έργα του βρίσκονται στην Πινακοθήκη του Δήμου Αθηναίων, στο Εθνικό Ιστορικό Μουσείο Σουηδίας, στην Πολωνία, στα Καλάβρυτα κ.ά. ΚΑΠΡΑΛΟΣ Χρήστος Παναιτώλιο Αιτωλοακαρνανίας Αθήνα 1993 Μαθήτεψε, παιδί ακόμα, στο σχέδιο κοντά σε ντόπιους αγιογράφους. Στα 18 χρόνια φτάνει στην Αθήνα και εργάζεται ως σχεδιαστής στο γραφείο του ηπειρώτη αρχιτέκτονα Βασίλη Κουρεμένου. Εισάγεται στην Σχολή Καλών Τεχνών, όπου είχε δάσκαλο τον Ουμβέρτο Αργυρό. Το 1934 παίρνει υποτροφία για το Παρίσι, όπου μένει τέσσερα χρόνια. Έλαβε μέρος σε εκθέσεις στην Ελλάδα, την Αμερική, την Γερμανία κ.ά.. Στην Αίγινα λειτουργεί το Μουσείο Χρήστος Καπράλος, με παραρτήματα σε Αθήνα και Αγρίνιο. ΚΑΡΠΑΚΗΣ Ιωάννης (Υστέρνια Τήνου Αθήνα 1942) Ασχολήθηκε κυρίως με την επιτύμβια γλυπτική. Όλα τα γνωστά μνημεία του καλλιτέχνη διακρίνονται για τη σύζευξη ιδεαλιστικών τύπων και ρεαλιστικής περιγραφής, συμβολικών στοιχείων και διακοσμητικών θεμάτων, χαρακτηριστικά που φανερώνουν ένα προικισμένο γλύπτη, του οποίου το έργο σηματοδοτούν η λυρική διάθεση και η δεξιοτεχνία. Μεγάλα έργα του βρίσκονται σε διάφορα νεκροταφεία της Ελλάδας. Επίσης φιλοτέχνησε προτομές, ανδριάντες, ανάγλυφα, μνημεία και ηρώα κ.α. ΚΑΡΑΧΑΛΙΟΣ Αντώνης Ψαχνά Ευβοίας 1919 Σπούδασε στην ΑΣΚΤ με δάσκαλους τους Κ. Δημητριάδη και Μ. Τόμπρο, και συνέχισε τις σπουδές του στην Ecole des Beaux-Arts του Παρισιού. Στο έργο του κυριαρχεί η ανθρώπινη μορφή, που συνήθως χαρακτηρίζεται από μνημειακότητα και αρχαϊκότητα. Από τη σχηματοποίηση και την αφαιρετική απλούστευση των όγκων προχωρεί στην κατεύθυνση μιας κυβιστικής-κονστρουκτιβιστικής ανάλυσης. Δουλεύει σε μάρμαρο, πέτρα, ξύλο και ορείχαλκο. Φιλοτέχνησε πολλά μνημεία ηρώα, προτομές και ανδριάντες.

5 καλλιτεχνες:layout 1 10/2/ :40 μ Page 5 ΚΑΤΣΙΚΟΓΙΑΝΝΗΣ Δημήτρης Καρυδιά Ολύμπου Αθήνα1991 Μετά το τέλος των σπουδών του στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών κοντά στους Δημητριάδη και Τόμπρο, εργάστηκε με υποτροφία εσωτερικού στο μουσείο των Δελφών. Έχει εκθέσει επανειλημμένα σε ατομικές εκθέσεις, στον Παρνασσό, στο Μουσείο Πούσκιν της Μόσχας, όπου υπάρχουν έργα του μόνιμα εκτεθειμένα, και στο Μουσείο Ερμιτάζ της Αγίας Πετρούπολης. Ζωγράφος και γλύπτης, έχει χρησιμοποιήσει κατά καιρούς τα πιο διαφορετικά υλικά, όπως κιμωλίες, μολύβια, πέτρες. ΚΛΟΥΒΑΤΟΣ Κώστας Αθήνα Αθήνα 2007 Παρακολούθησε μαθήματα ζωγραφικής στο εργαστήρι του Δημήτρη Μπισκίνη, ενώ παράλληλα φοίτησε στη Σχολή Καλών Τεχνών, και στη συνέχεια για τρία χρόνια μετεκπαιδεύτηκε στο Παρίσι. Δούλεψε στο μάρμαρο, την ορειχαλκοχύτευση, το κεραμικό, το ξύλο και άλλα υλικά. Ακόμη διακρίθηκε στη ζωγραφική, τη σκηνογραφία, την ενδυματολογία, τις γραφικές τέχνες και το θέατρο. Στη δημιουργία του ανήκουν στήλες, ανάγλυφα και ο ανδριάντας του Σπύρου Λούη στο Ολυμπιακό Στάδιο. ΚΟΖΟΚΟΣ Τάκης Αθήνα 1960 Άρχισε τις σπουδές του το 1978 στην Σχολή Καλών Τεχνών του Πύργου της Τήνου, με δασκάλους τον Γιάννη Μανιατάκο στην γλυπτική και τον Νίκο Γαΐτη στην ζωγραφική και την αγιογραφία. Τελείωσε αριστούχος και συνέχισε τις σπουδές του στην Α.Σ.Κ.Τ. από την οποία αποφοίτησε το 1988 από το εργαστήριο της γλυπτικής με δασκάλους τους Δ. Καλαμάρα και Β. Παπαϊωάνου. Συνεργάστηκε για αρκετά χρόνια με μαρμαρογλύπτες και χαλκοχύτες καθώς και με συναδέλφους του στην αντιγραφή έργων στο μάρμαρο. ΚΟΣΣΟΣ Δημήτριος Τρίπολη Αθήνα 1873 Ο πατέρας του ήταν ξυλογλύπτης και λιθοξόος, και για ένα χρονικό διάστημα δούλεψε στο Ναύσταθμο του Πόρου. Κοντά του ο Δημήτριος πήρε τα πρώτα μαθήματα και στη συνέχεια φοίτησε στο Πολυτεχνείο έως το Το 1849 έφυγε για ανώτερες σπουδές στο Μόναχο, με υποτροφία του ελληνικού κράτους. Ήδη το 1855 τον βρίσκουμε μόνιμα εγκατεστημένο στο Παρίσι, με δικό του εργαστήριο. Επέστρεψε στην Αθήνα το Φιλοτέχνησε προτομές, αγάλματα και μετάλλια σε ύφος νεοκλασικό. ΚΟΣΣΟΣ Ιωάννης Τρίπολη Αθήνα 1873 Μεγάλωσε στην Πάρο. Τα πρώτα του έργα εξέθεσε στο Πολυτεχνείο το 1847, στο οποίο φοίτησε για 3 χρόνια. Στη συνέχεια του χορηγήθηκε υποτροφία και συνέχισε τις σπουδές του στη Ρώμη, το Παρίσι και το Λονδίνο. Επέστρεψε στην Αθήνα το 1855 και άνοιξε, με τον αδερφό του Δημήτριο, καλλιτεχνικό εργαστήριο. Το 1862 προτάθηκε για καθηγητής στην Α.Σ.Κ.Τ.. Έργα του -μεταξύ των άλλων- είναι ο ανδριάντας του Ευαγγέλου Ζάππα στο Ζάππειο και το άγαλμα του Ρήγα Βελεστινλή στα Προπύλαια. ΚΟΤΖΑΜΑΝΗΣ Ιωάννης Κόρθι Άνδρου 1860 Αθήνα 1923 Κατάγεται από τα Υστέρνια της Τήνου. Εργάστηκε στην αρχή ως λατόμος στην Τήνο. Σε συνεργασία και με τον αδερφό του Αριστείδη (Κόθρι Άνδρου Αθήνα 1928) αναλαμβάνει μαρμαροτεχνικές εργασίες για λογαριασμό γλυπτών. Τα έργα που υπογράφουν ως αδερφοί Κοτζαμάνη δεν είναι τίποτα διαφορετικό από απλές, καλά εκτελεσμένες παραγγελίες μέσα στο πνεύμα του ακαδημαϊκού ρεαλισμού, με εκλεκτικιστικά μπαρόκ στοιχεία στη διακόσμηση. Η μαζική παραγωγή προκάλεσε όμως πτώση της ποιότητας. ΚΟΥΡΕΜΕΝΟΣ Βασίλειος Βουλιαράτες Βορείου Ηπείρου 1875-Αθήνα 1957) Έμαθε τα εγκύκλια γράμματα στο Δέλβινο και τη Ζωσιμαία Σχολή Ιωαννίνων. Σπούδασε αρχιτεκτονική στην Ecole des Beaux-Arts του Παρισιού. Στη Γαλλία συνδέθηκε με στενή φιλία με τον Pablo Picasso. Ήταν επίσης ταλαντούχος ζωγράφος και γλύπτης. Διατέλεσε για ένα διάστημα καθηγητής του ΕΜΠ και εξελέγη Ακαδημαϊκός. Θεωρείται από τους σημαντικότερους έλληνες αρχιτέκτονες του μεσοπολέμου. Ευεργέτησε την ιδιαίτερη πατρίδα του ιδρύοντας σχολείο και υφαντική σχολή. ΚΟΥΤΣΟΥΡΑΔΗΣ Γιάννης Αθήνα 1950 Χιώτης την καταγωγή, σπούδασε στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών, με δα-σκάλους τους Γιάννη Παππά και Θόδωρο Παπαγιάννη, ενώ μετεκπαιδεύτηκε και στο εξωτερικό. Δουλεύει με το ξύλο, τον πολυεστέρα, τον μπρούτζο και το υαλώδες σμάλτο. Βραβεύτηκε σε διεθνείς διαγωνισμούς γλυπτικής στη Νυρεμβέργη και το Κόμπουργκ της Γερμανίας όπου το έργο του Ποταμός τοποθετήθηκε σε δημόσιο χώρο. Διατηρεί εργαστήρια γλυπτικής στην Αθήνα και το Άμστερνταμ της Ολλανδίας. ΚΟΥΤΣΟΥΡΗΣ Χαρίλαος Αθήνα 1953 Άρχισε τις σπουδές του στην Μαρμαρογλυπτική Σχολή Τήνου και συνέχισε με υποτροφία στην Α.Σ.Κ.Τ. στο εργαστήριο γλυπτικής. Έργα του βρίσκονται στην Εθνική Πινακοθήκη καθώς και σε ιδιωτικές συλλογές στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Έχει φιλοτεχνήσει πολλά γλυπτά σε μάρμαρο, όπως ανδριάντες και προτομές που βρίσκονται σε δημόσιους χώρους. Δέκα από τα γλυπτά του έχουν αγοραστεί από γκαλερί της Αγγλίας. Μέσα από τα έργα του προβάλλει το διαχρονικό δραματικό μεγαλείο του Ελληνισμού. ΚΩΣΤΑΚΗΣ Μιχαήλ Δέλβινο Βορείου Ηπείρου 1963 Σπούδασε γλυπτική στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών των Τιράνων, όπου και έκανε μεταπτυχιακές σπουδές στην Ιστορία της Τέχνης. Η θεματογραφία του είναι ανθρωποκεντρική. Στα έργα του -προτομές, ανάγλυφα και αγάλματασε ξύλο, μάρμαρο και ορείχαλκο, αξιοποιεί στοιχεία της αρχαίας γλυπτικής, του ρεαλισμού αλλά και της λαϊκής λιθογραφίας και ξυλογλυπτικής. Έχει παρουσιάσει έργα του στους Αγίους Σαράντα και στα Τίρανα. Ζει και εργάζεται στην Αθήνα όπου διατηρεί εργαστήριο.

6 καλλιτεχνες:layout 1 10/2/ :40 μ Page 6 ΛΑΖΑΡΑΚΗΣ Χρήστος Αθήνα 1957 Κατά τα έτη σπούδασε στην Σχολή Καλών Τεχνών Πανόρμου Τήνου, με δάσκαλο τον Ι. Μανιατάκο. Στην συνέχεια με υποτροφία της παραπάνω Σχολής εισάγεται το 1986 στη Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών Αθήνας, στο εργαστήρι γλυπτικής με δασκάλους τους Γιώργο Νικολαΐδη και Θόδωρο Παπαγιάννη. Παρακολουθεί επίσης το εργαστήρι σκηνογραφίας με δάσκαλο τον Γιώργο Βασιλειάδη. Αποφοιτά με άριστα το Έχει λάβει μέρος σε 12 ομαδικές εκθέσεις, μία ατομική, και σε τρία Συμπόσια Γλυπτικής. ΛΑΖΑΡΙΔΗΣ Ανατολής Αλεξάνδρεια Αθήνα 1989 Γλύπτης, ζωγράφος και χαράκτης. Σπούδασε στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών με δασκάλους τους Θ. Θωμόπουλο και Μ. Τόμπρο και Φιλολογία στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Από το 1945 έως το 1950 έζησε στην Αίγυπτο. Η θεματογραφία των έργων του περιλαμβάνει προσωπογραφίες, συνθέσεις με ανθρώπινες μορφές και θρησκευτικές παραστάσεις. Η γλυπτική του διακρίνεται για το ρεαλισμό στην απόδοση των φυσιογνωμικών χαρακτηριστικών των μορφών. Η χαρακτική του είναι ιδεαλιστική. ΛΑΜΕΡΑΣ Λάζαρος Αθήνα Αθήνα 1998 Καταγόταν από την Τήνο και η οικογένειά του ασχολούνταν παραδοσιακά με την μαρμαρογλυπτική. Αλλά και ο θείος του ήταν επίσης γλύπτης. Ήδη από σπουδαστής της Α.Σ.Κ.Τ. έδειξε το ταλέντο του και βραβεύτηκε για πολλά έργα του. Μετεκπαιδεύεται στο Παρίσι αλλά η έναρξη του Β Παγκοσμίου Πολέμου τον αναγκάζει να επιστρέψει στην Αθήνα. Το 1960 εκλέγεται καθηγητής στην έδρα της Πλαστικής της Αρχιτεκτονικής Σχολής του Εθνικού Μετσοβίου Πολυτεχνείου, όπου υπηρέτησε μέχρι το ΛΑΜΠΡΟΥ Χρήστος Κόνιτσα Ιωαννίνων 1951 Δασκάλους του θεωρεί τους Παύλο Βρέλλη, Κυριάκο Ρόκο και Διονύση Γερολυμάτο. Από το 1975 ζει στην Αθήνα, όπου εργάστηκε μέχρι το 2008 ως εκπαιδευτικός, όταν και συνταξιοδοτήθηκε από τη θέση του υπευθύνου των πολιτιστικών θεμάτων της Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Αθήνας. Έχει ασχοληθεί και με την αγιογραφία. Συμμετείχε σε πολλά συμπόσια γλυπτικής και βραβεύτηκε σε δημόσιους διαγωνισμούς. Πολλά έργα του είναι στημένα σε δημόσιους χώρους στην Ήπειρο και αλλού. ΛΟΒΕΡΔΟΣ Μάριος Αθήνα 1926 Σπούδασε γλυπτική στην Α.Σ.Κ.Τ. κοντά στους Μιχάλη Τόμπρο και Γιάννη Παππά. Δίδαξε στο Αθηναϊκό Τεχνολογικό Ινστιτούτο (Σχολές Δοξιάδη) για δεκαέξι χρόνια. Στο έργο του παρουσιάζει βασικά δύο περιόδους. Στην πρώτη είναι ρεαλιστής με τάση για γενίκευση, ενώ οι ανθρώπινες φόρμες του επιμηκύνονται και αποκτούν μανιεριστικό χαρακτήρα. Έλαβε μέρος στις Πανελλήνιες Εκθέσεις του 1963, 65, 67, 71 και στις Διεθνείς Μπιενάλε Αλεξάνδρειας του 1973 και του Μουσείου Ροντέν στο Παρίσι. ΛΟΥΚΑΣ Ζήνων Αθήνα 1840 Αθήνα 1895 Σπούδασε ίσως στο Σχολείο των Τεχνών γλυπτική, κοντά στον Κρίστιαν Ζίγκελ. Εργάστηκε ως λατόμος και μαρμαρογλύπτης σε λατομεία της Πεντέλης. Στη γλυπτική του είναι ακαδημαϊκός κλασικιστής. Επεξεργάζεται εκείνα τα μοτίβα που εισάγονται στην Ελλάδα από το Ζίγκελ. Εργάστηκε με τον Ιάκωβο Μαλακατέ, εκτελώντας στο μάρμαρο παραγγελίες του μαρμαρογλυφείου του. Φιλοτέχνησε ταφικά μνημεία, από τα οποία ξεχωρίζουν εκείνα του Α νεκροταφείου Αθηνών. Έλαβε μέρος στην έκθεση των Ολυμπίων του ΜΑΝΙΑΤΑΚΟΣ Τάσος Λυκόβρυση Λακωνίας 1948 Σπούδασε γλυπτική στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας. Η δουλειά του είναι ανθρωποκεντρική. Χρησιμοποιεί λιτά εκφραστικά μέσα και αποδίδει τις μορφές αφαιρετικά. Ασχολείται συστηματικά με την μικρογλυπτική και την κεραμική. Από το έτος 1984 διδάσκει στα Τ.Ε.Ι. Αθηνών. Έχει παρουσιάσει τα έργα του σε ομαδικές εκθέσεις, ενώ ορισμένα κοσμούν δημόσιους χώρους. Έχει φιλοτεχνήσει προτομές, ανάγλυφα, και μεγάλες συνθέσεις, όπως το μνημείο του Μικρασιατικού Ελληνισμού στην Ηγουμενίτσα. ΜΕΛΑ Ναταλία Αθήνα 1923 Εγγονή του μακεδονομάχου Παύλου Μελά -οι οικογενειακές της ρίζες φτάνουν μέχρι τη Μπουμπουλίνα- και σύζυγος του μεγάλου αρχιτέκτονα Άρη Κωνσταντινίδη ( ). Σπούδασε στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών. Τότε ήταν μόνο τρεις γυναίκες στη Σχολή και ανάμεσά τους η Μαργαρίτα Λυμπεράκη που παντρεύτηκε το Γιάννη Μόραλη. Δούλεψε σε γύψο, πηλό και μάρμαρο, άγαλμα, προτομές κ.λ.π.. Συνεργάστηκε με τον Δημήτρη Πικιώνη, από τον οποίο επηρεάστηκε σημαντικά. ΛΕΟΝΤΗΣ Ευστάθιος Πάτρα 1953 Ζει και εργάζεται στην Πάτρα. Τελείωσε το Γυμνάσιο στην Αθήνα και κατόπιν σπούδασε γλυπτική στο Κρατικό Ινστιτούτο Καλών Τεχνών της Μόσχας. Παράλληλα παρακολούθησε βυζαντινή αγιογραφία. Το έτος 1986 επιστρέφει στην Ελλάδα. Έχει λάβει μέρος σε δεκατρείς διαγωνισμούς για τη φιλοτέχνηση μνημείων και έχει διακριθεί με πέντε πρώτα βραβεία. Έχει φιλοτεχνήσει προτομές, γλυπτικές συνθέσεις, μετάλλια και πλήθος ζωγραφικών πινάκων που βρίσκονται στην Ελλάδα και το εξωτερικό. ΜΕΛΙΡΡΥΤΟΣ Περικλής Γιάννενα Αθήνα 1937 Γόνος πλούσιας γιαννιώτικης οικογένειας, πραγματοποίησε λαμπρές σπουδές στο Παρίσι και προτίμησε να επιστρέψει στη γενέτειρά του, παρά να παραμείνει στην Ευρώπη. Ο Μελίρρυτος έβαλε ανεξίτηλη τη σφραγίδα του στην αρχιτεκτονική ιστορία των Ιωαννίνων. Ένθερμος υποστηρικτής του νεοκλασικισμού σχεδίασε πολλά δημόσια, εκκλησιαστικά και ιδιωτικά κτίρια, αρκετά από τα οποία διασώθηκαν, όπως η Ζωσιμαία Βιβλιοθήκη, το Ταχυδρομείο, η Παλαιά Ζωσιμαία Σχολή, το Οικοτροφείο Θηλέων, το Ωρολόγιο κ.ά.

7 καλλιτεχνες:layout 1 10/2/ :40 μ Page 7 ΜΗΤΣΗΣ Γιώργος Κλεισάρι Βορείου Ηπείρου 1957 Σπούδασε στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών των Τιράνων. Από το 1983 ως το 1990, εργάστηκε, ως καθηγητής ζωγραφικής, στο Καλλιτεχνικό Λύκειο Αργυροκάστρου. Από το 1990, ζει και εργάζεται στα Ιωάννινα. Είναι καθηγητής εικαστικών στη Β/μια εκπαίδευση. Έργα του βρίσκονται σε μουσεία, πινακοθήκες, ιδιωτικές συλλογές, καθώς και σε δημόσιους χώρους στην Ελλάδα, τη Γερμανία, την Αλβανία, τις Η.Π.Α., την Αυστραλία και την Κύπρο. Έχει αγιογραφήσει διάφορους ναούς και τιμήθηκε από πολλούς φορείς. ΜΠΑΡΔΗΣ Γιάννης Αθήνα 1947 Σπούδασε γλυπτική στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών, από όπου απεφοίτησε το 1972 και αργότερα παρακολούθησε μαθήματα στο εργαστήριο μαρμάρου. Κινείται στο πλαίσιο των αφαιρετικών τάσεων και κονστρουκτιβισμού. Έχει παρουσιάσει το έργο του σε ατομικές εκθέσεις στην Αθήνα και την Τρίπολη και σε πολλές ομαδικές. Ζει και εργάζεται στην Αθήνα ενώ έργα του βρίσκονται σε ολόκληρη την Ελλάδα. Ειδικότερα στην περιοχή της Ηπείρου υπάρχουν μεγάλες συνθέσεις του και άλλα γλυπτά. ΜΠΕΚΙΑΡΗΣ Ζάχος Αμπελώνας Λάρισας 1931 Γλύπτης και σκηνογράφος. Σπούδασε γλυπτική στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας, ως υπότροφος, με δάσκαλο το Γιάννη Παππά και σκηνογραφία- διακόσμηση με δάσκαλο το Β. Βασιλειάδη. Στη γλυπτική του πέρασε από τα ηθογραφικά θέματα της καθημερινής αγροτικής και αστικής ζωής σε κλασικιστικές επιρροές. Φιλοτέχνησε πολλά μνημεία και ηρώα, ενώ σε ορισμένα έργα του προχωρεί και σε αφαιρετικές σχηματοποιήσεις. Επίσης έλαβε μέρος σε πολλές εκθέσεις τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό. ΜΠΕΡΟΥΚΑΣ Κώστας Χλωμό Αργυροκάστρου 1947 Σπούδασε στο Καλλιτεχνικό Λύκειο Jordan Misia στα Τίρανα, στο τμήμα γλυπτικής. Εργάστηκε ως συντηρητής έργων τέχνης, κυρίως σε εκκλησίες βυζαντινής και μεταβυζαντινής περιόδου στις περιοχές Αργυροκάστρου και Μπερατίου. Επίσης σπούδασε στην Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών των Τιράνων, γλυπτική και κεραμική. Ζει στην Ελλάδα από το Έχει φιλοτεχνήσει προτομές και μνημεία στην Ελλάδα και την Αλβανία. Από το 1994 εργάζεται στο ΤΕΙ Ηπείρου ως ωρομίσθιος καθηγητής εικαστικών εφαρμογών. ΜΥΛΩΝΑ Άλεξ Αθήνα 1923 Το 1945 εισάγεται στη Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών και σπουδάζει γλυπτική ως το 1950, με καθηγητή τον Μιχάλη Τόμπρο. Υπήρξε ιδρυτικό μέλος του Καλλιτεχνικού Σωματείου Ελληνίδων. Έχει λάβει μέρος σε μεγάλο αριθμό ατομικών και ομαδικών εκθέσεων. Το I960 αντιπροσωπεύει την Ελλάδα στην Μπιενάλε της Βενετίας μαζί με τους ζωγράφους Σπυρόπουλο και Κοντόπουλο και τον γλύπτη Λαμέρα. Στα 2004 εγκαινιάστηκε το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης Άλεξ Μυλωνά, στην Πλατεία Αγίων Ασωμάτων των Αθηνών. ΜΩΡΑΪΤΗΣ Πέτρος Τήνος 1913 Μαθήτευσε κοντά στο Γιαννούλη Χαλεπά. Αργότερα οι Μιχάλης Τόμπρος και Αντώνιος Σώχος πρόσεξαν τη δουλειά του και τον ενθάρρυναν να ανοίξει, το 1937, δικό του εργαστήριο στην Τήνο. Από το 1949 το κύριο επάγγελμά του ήταν αυτό του στρατιωτικού. Οργάνωσε το εργαστήριο Χαλκοπλαστικής-Χαλκοχυτικής των Ενόπλων Δυνάμεων, στα πλαίσια του οποίου έχει φιλοτεχνήσει μέχρι το 1969, οπότε και αποστρατεύτηκε, πολυάριθμα γλυπτά πεσόντων, ηρώα, προτομές και ανδριάντες. ΝΙΚΟΛΑΣ Βόλος Αθήνα 1990 Το πλήρες όνομα του γλύπτη και χαράκτη Νικόλα είναι Νικόλαος Παυλόπουλος. Ο πατέρας του ήταν ξυλογλύπτης εκκλησιαστικών επίπλων και κοντά του διδάχτηκε τα πρώτα καλλιτεχνικά μαθήματα. Σπούδασε στην Α.Σ.Κ.Τ., με δάσκαλο τον Θωμά Θωμόπουλο. Καταπιάστηκε κυρίως με την γλυπτική ακαδημαϊκού ύφους στο ξύλο και το μάρμαρο, καθώς και με την εικονογράφηση βιβλίων. Με τη διαθήκη του δημιουργήθηκε το Δημοτικό Μουσείο Γλύπτη Νικόλα στο Βόλο, όπου εκτίθενται μερικά από τα καλύτερα έργα του. ΠΑΝΟΥΡΓΙΑΣ Θύμιος Αγρίνιο 1931 Σπούδασε γλυπτική στην ΑΣΚΤ στο εργαστήρι του Γ. Παππά, και συνέχισε τις σπουδές του ως υπότροφος του ΙΚΥ στην Ecole des Beaux Arts στο Παρίσι. Με ρωμαλέα και γνήσια πλαστική διάθεση δουλεύει την πέτρα, το μάρμαρο ή το μέταλλο, έχοντας πλήρη γνώση των δυνατοτήτων της ύλης, που αξιοποιεί για να συνθέσει συμπλέγματα, όπου κυριαρχεί η ανθρώπινη μορφή ελεύθερη στο χώρο ή ενταγμένη στη φύση, η οποία στις τελευταίες δημιουργίες του καταλαμβάνει όλο και μεγαλύτερο χώρο. ΜΠΟΝΑΝΟΣ Γεώργιος Κεφαλλονιά Αθήνα 1940 Σπούδασε στο Σχολείο Τεχνών στην Αθήνα, με καθηγητή τον Λεωνίδα Δρόση. Συνέχισε τις σπουδές του στην Ιταλία. Επέστρεψε στην Αθήνα και σε ηλικία 48 ετών διορίστηκε καθηγητής της Α.Σ.Κ.Τ. όμως πριν αναλάβει τα καθήκοντά του ήρθε σε ρήξη με τον Υπουργό Παιδείας και απολύθηκε. Έτσι ασχολήθηκε με το παραγωγικότατο εργαστήριό του και φιλοτέχνησε πολλά έργα. Αρθρογράφησε σε πολλά περιοδικά για τη φτώχεια της γλυπτικής στην Ελλάδα και την κακή οργάνωση της Σχολής Καλών Τεχνών. ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ Ευδοκία Γιάννενα 1946 Στην Α.Σ.Κ.Τ., φοίτησε με δασκάλους τους Ν. Νικολάου, Γ. Παππά και Δ. Καλαμαρά. Πήρε δίπλωμα γλυπτικής, ψηφιδωτού, θεωρητικών και ιστορικών σπουδών. Έκανε σπουδές στην Νέα Υόρκη και το Μόναχο. Για μια δεκαπενταετία εργάστηκε στη Μέση εκπαίδευση. Από το 1994 ζει στα Γιάννενα, είναι διευθύντρια του Εικαστικού Εργαστηρίου του Δήμου Ιωαννιτών, ενώ στο προσωπικό της εργαστήριο ασχολείται με γλυπτική, με ζωγραφική, τις εφηρμοσμένες τέχνες, ψηφιδωτό και βιτρώ. Έλαβε μέρος σε πολλές εκθέσεις.

8 καλλιτεχνες:layout 1 10/2/ :40 μ Page 8 ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ Ματθαίος Κάτω Πεδινά Ζαγορίου Αθήνα 1987 Αποφοίτησε από το Γυμνάσιο Αρρένων Ιωαννίνων και στη συνέχεια σπούδασε στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας από όπου πήρε το πτυχίο του το Αμέσως διορίστηκε ως καθηγητής τεχνικών στη Ζωσιμαία Σχολή Ιωαννίνων. Η εκπαιδευτική του πορεία χαρακτηρίστηκε από μεγάλη ικανότητα στον τομέα της διδασκαλίας του, ευσυνειδησία, εργατικότητα και αξιοπρέπεια. Ήταν ικανός γλύπτης και ζωγράφος και υπέγραφε τα έργα του ως Μαθιός ο Ζαγορίσιος. Οι μαθητές του τον εκτιμούσαν ιδιαίτερα. ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΗΣ Θόδωρος Ελληνικό Ιωαννίνων 1942 Σπούδασε στην Α.Σ.Κ.Τ., με δάσκαλο τον Γιάννη Παπά. Είναι καθηγητής γλυπτικής στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών. Ζει και εργάζεται στην Αθήνα. Γλυπτά του κοσμούν πολλούς δημόσιους χώρους στην Ελλάδα και το εξωτερικό, καθώς επίσης περιλαμβάνονται σε δημόσιες και ιδιωτικές συλλογές μουσείων και πινακοθηκών, όπως η Εθνική Πινακοθήκη. Έχει τιμηθεί με πολλά βραβεία και διακρίσεις τόσο στη Ελλάδα όσο και στην Ευρώπη. Με το έργο του έχει ασχοληθεί ο τύπος, το ραδιόφωνο και η τηλεόραση. ΠΑΠΑΣΑΪΚΑΣ Βασίλης Καινούργιο Αιτωλοακαρνανίας 1956 Σπούδασε γλυπτική στην Α.Σ.Κ.Τ. με δάσκαλο τον Θόδωρο Παπαγιάννη. Έχει κάνει έργα σε χαλκό, μάρμαρο ξύλο και άλλα υλικά, με θέματα -κυρίως- την αρχαιότητα. Επικεντρώνει το ενδιαφέρον του στον ανθρώπινο κορμό, τον οποίο αποδίδει με αδρότητα. Επίσης έχει δημιουργήσει μια σειρά έργων σε χρωματισμένη τερακότα, κεφάλια και κορμούς, με θέματα από το θέατρο σκιών. Έχει παρουσιάσει έργα του τόσο σε ατομικές, όσο και σε ομαδικές εκθέσεις, στην Ελλάδα και την Κύπρο. ΠΑΠΑΣΤΑΥΡΟΥ Τζούλη Γιάννενα 1978 Απόφοιτος της Ζωσιμαίας Σχολής Ιωαννίνων και διπλωματούχος του Cardiff University of Wales και της Σχολή Αρχιτεκτόνων του Ε.Μ.Π. Έχει ακόμη παρακολουθήσει μαθήματα στο Καλλιτεχνικό Εργαστήριο του Δήμου Ιωαννιτών, και στα Εργαστήρια Ζωγραφικής των Δημήτρη Χατζόπουλου στα Γιάννενα, και Δημήτρη Ζαχαράκη στην Αθήνα. Έχει συγγράψει διάφορες μονογραφίες αρχιτεκτονικού περιεχομένου και ασχολείται με την ζωγραφική και την πλαστική. Εργάζεται ως ελεύθερη επαγγελματίας στα Γιάννενα. ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ Ιάσων Βόνιτσα 1911 Αθήνα 1976 Γλύπτης και κεραμίστας. Σπούδασε στην ΑΣΚΤ γλυπτική, με δάσκαλους τους Θ. Θωμόπουλο και Κ. Δημητριάδη. Το 1938 διορίστηκε μόνιμος γλύπτης στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, αλλά το 1939 παραιτήθηκε, προκειμένου να εργαστεί ως ελεύθερος επαγγελματίας. Η μνημειακή γλυπτική του κινείται στο πλαίσιο του ακαδημαϊκού ρεαλισμού. Φιλοτέχνησε πλήθος γλυπτών - ηρώα, ανδριάντες, προτομές, ταφικά μνημεία και ελεύθερες συνθέσεις. Από τους ανδριάντες του ξεχωρίζει αυτός του Ναπολέοντα Ζέρβα. ΠΑΠΠΑΣ Γιάννης Κωνσταντινούπολη Αθήνα 2005 Σπούδασε στο Παρίσι Φιλολογία και Φιλοσοφία και για τρία χρόνια παρακολούθησε τη Νομική Σχολή. Παράλληλα σπούδασε από το 1929 έως το 1937 στην Σχολή Καλών Τεχνών της Γαλλίας. Τακτικός καθηγητής στα εργαστήρια γλυπτικής της Σχολής Καλών Τεχνών από το 1953 και διευθυντής από το 1959 ως το 1969, παραιτήθηκε το Εξελέγη μέλος της Ακαδημίας Αθηνών. Ασχολήθηκε παράλληλα και με τη ζωγραφική και παρουσίασε έργα του σε ατομικές και ομαδικές εκθέσεις. Είχε στενή φιλία με τον Ευάγγελο Αβέρωφ. ΠΑΠΑΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ Μαίρη Χίος 1933 Γλύπτρια και χαράκτρια. Σπούδασε στην ΑΣΚΤ με δάσκαλο τον Μ. Τόμπρο, και συνέχισε τις σπουδές του στη μεταλλοπλαστική στο Λονδίνο. Αντλεί τη θεματολογία της κυρίως από την ελληνική μυθολογία και από μορφές του θαλάσσιου κόσμου. Στην πρώτη σειρά των έργων της δίνει έμφαση στη λιτότητα της φόρμας και τα επόμενα διακρίνονται για τον μνημειακό τους χαρακτήρα και τις συμβολικές και αλληγορικές τους προεκτάσεις. Οι ατομικές και ομαδικές της εκθέσεις είναι πολλές, στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣ Νίκος Τήνος 1940 Ζει και εργάζεται στην Αθήνα. Μαθήτευσε κατ αρχή για τρία χρόνια στην Προπαρασκευαστική Σχολή Πανόρμου Τήνου και στη συνέχεια σπούδασε στην Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών Αθηνών κοντά στο Θανάση Απάρτη. Δούλεψε βασικά το μάρμαρο και δημιούργησε συνθέσεις αφηρημένου τύπου. Έχει πάρει μέρος σε πολλές ομαδικές εκθέσεις. Είναι μέλος του Καλλιτεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος και του Συλλόγου Γλυπτών Ελλάδος. Έργα του βρίσκονται τόσο σε δημοσίους χώρους, όσο και σε ιδιωτικές συλλογές. ΠΑΠΑΜΙΧΑΛΗΣ Στέφανος Αργυρόκαστρο 1945 Φοίτησε στο Καλλιτεχνικό Λύκειο και στο Ινστιτούτο Τεχνών των Τιράνων. Εργάστηκε ως δάσκαλος ιχνογραφίας, γλυπτικής και σκαλίσματος πέτρας σε σχολεία της περιοχής Αργυροκάστρου. Στο διάστημα ήταν ελεύθερος επαγγελματίας και την περίοδο προϊστάμενος του Μορφωτικού Κέντρου του Δήμου Αργυροκάστρου. Έχει ασχοληθεί και με την σκηνογραφία, συνεργαζόμενος με επαγγελματικούς θιάσους. Έργα του βρίσκονται στην Ελλάδα και την Αλβανία. ΠΕΡΑΝΤΙΝΟΣ Νίκος Αθήνα Αθήνα 1991 Καταγόμενος από την Πάρο, σπούδασε στην Α.Σ.Κ.Τ. και το 1941 διορίστηκε μόνιμος γλύπτης του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου, από όπου αποχώρησε το 1947, όταν του δόθηκε μια υποτροφία της Γαλλικής Ακαδημίας Αθηνών για το Παρίσι. Αφού ταξίδεψε στην Ισπανία, την Ιταλία και την Αγγλία, επέστρεψε στα 1951 στην παλιά του θέση. Το 1974 ίδρυσε στην Πάρο ιδιωτική σχολή γλυπτικής για να σπουδάζουν δωρεάν οι νέοι της ιδιαίτερης πατρίδας του. Φιλοτέχνησε πλήθος έργων, με κύριο υλικό το μάρμαρο.

9 καλλιτεχνες:layout 1 10/2/ :40 μ Page 9 ΠΡΕΚΑΣ Πάρις Αθήνα Αθήνα 1999 Από το 1948 έως το 1952 σπούδασε στην Α.Σ.Κ.Τ., κοντά στους Δημήτρη Μπισκίνη, Ουμβέρτο Αργυρό και Ανδρέα Γεωργιάδη και το 1963 πήρε υποτροφία της γαλλικής κυβέρνησης και συνέχισε τις σπουδές του στο Παρίσι. Οργάνωσε την πρώτη του ατομική έκθεση στην Αθήνα το Πήρε μέρος σε πολλές ομαδικές εκθέσεις στην Ελλάδα και το εξωτερικό, καθώς επίσης σε όλες τις Πανελλήνιες και σε Μπιεννάλε των Παρισίων, του Σάο Πάολο και της Αλεξάνδρειας. Έχει ασχοληθεί και με την γλυπτική. ΡΗΓΑΝΑΣ Χρήστος Καλαμάτα 1966 Σπούδασε γλυπτική στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών ( ). Από το 1980 ζει και εργάζεται στην Καλαμάτα. Έργα του βρίσκονται στην Εθνική Πινακοθήκη, στο Υπουργείο Πολιτισμού και σε ιδιωτικές συλλογές στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Συμμετείχε σε τρεις Πανελλήνιες Εκθέσεις (1971, 73, 87) και σε δεκάδες ομαδικές, ενώ ατομικές του εκθέσεις παρουσίασε στην Καλαμάτα, την Αθήνα, την Γλυφάδα κ.ά.. Ακόμη έλαβε μέρος στο Συμπόσιο Γλυπτικής της Κόνιτσας, το 1995 και των Ιωαννίνων το ΣΕΦΕΡΛΗΣ Κώστας Γκαριτσά Λακωνίας Η.Π.Α. (;) Σπούδασε στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών των Αθηνών με καθηγητή το Μιχάλη Τόμπρο. Μαθήτευσε επίσης στο μαρμαρογλυφείο του Γιαννούλη Κουλούρη. Το γνωστότερο έργο του είναι το μαρμάρινο άγαλμα Η Βόρειος Ήπειρος, που φιλοτέχνησε το 1951 και βρίσκεται στην οδό Τοσίτσα των Αθηνών, το οποίο απεικονίζει μια αλυσοδεμένη γυναικεία μορφή, αλληγορία των αγώνων για την απελευθέρωση της Βορείου Ηπείρου, σε ακαδημαϊκό συμβολιστικό ιδίωμα. Έργα του βρίσκονται σε συλλογές και δημόσιους χώρους. ΣΤΡΑΤΟΠΟΥΛΟΣ Σπύρος Αθήνα 1955 Διδάχτηκε χαρακτική από τον πατέρα του, που και αυτός είχε πάρει μαθήματα από τον δικό του στην Κωνσταντινούπολη. Έχει δημιουργήσει ένα εντελώς ιδιόρρυθμο προσωπικό ιδίωμα στα έργα του συνδυάζοντας μέταλλο και γλυπτική, με εργαλεία το σφυρί, το αμόνι και το ψαλίδι. Είναι παντρεμένος με την γλύπτρια Έφη Μπαλτζώη τα τελευταία έξι χρόνια, ζουν και εργάζονται στα Πράμαντα Ιωαννίνων. Πήρε μέρος σε εκθέσεις στα Γιάννενα, Άρτα, Αθήνα, Πρέβεζα και Θεσσαλονίκη. ΡΟΚΟΣ Κυριάκος Γιάννενα 1945 Κατάγεται από το Μέτσοβο. Το 1965 μπαίνει πρώτος στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών, όπου σπουδάζει γλυπτική με δάσκαλο τον Γιάννη Παππά. Με υποτροφία πηγαίνει στο Παρίσι για μεταπτυχιακές σπουδές. Κείμενα του έχουν δημοσιευτεί σε εφημερίδες και περιοδικά. Δίδαξε στη σχολή Βακαλό. Είναι καθηγητής πλαστικής και προϊστάμενος του τμήματος Συντήρησης Αρχαιοτήτων και Έργων Τέχνης του Τ.Ε.Ι. Αθήνας. Έχει κάνει δεκάδες ατομικές εκθέσεις στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Τιμήθηκε με πολλές διακρίσεις. ΣΥΝΙΚΗ - ΠΑΠΑΚΩΣΤΑ Νίτσα Γιάννενα 1941 Σπούδασε γλυπτική κοντά στον Παύλο Βρέλλη. Μελέτησε τα σύγχρονα ρεύματα της τέχνης σε διάφορα μουσεία, εργαστήρια και εκθέσεις της Ευρώπης. Παράλληλα την ενδιαφέρει η ηπειρώτικη λαϊκή αρχιτεκτονική και για το λόγο αυτό περιόδευσε την Ήπειρο και Β. Ήπειρο και σχεδίασε με μελάνι διακόσια περίπου αρχιτεκτονικά μνημεία, τα οποία εξέδωσε σε δύο λευκώματα σχολιασμένα από την ίδια. Επίσης σχεδίασε παλιά σπίτια και γειτονιές των Ιωαννίνων, τα οποία εξέδωσαν οι εκδόσεις "Μέλισσα". ΣΑΚΕΛΛΑΡΙΟΥ ΦΑΝΗΣ Αθήνα Αθήνα 2003 Σπούδασε στην ΑΣΚΤ, στο εργαστήριο του Κ. Δημητριάδη, ενώ στη συνέχεια μαθήτευσε κοντά στον Κ. Παρθένη. Έχει φιλοτεχνήσει ένα μεγάλο αριθμό ανδριάντων, προτομών, ηρώων καθώς και ελευθέρων συνθέσεων, δουλεύοντας με τα παραδοσιακά υλικά (πηλός, γύψος, χαλκός, μάρμαρο). Κεντρική αφετηρία της θεματογραφίας του είναι η ανθρώπινη μορφή. Τα έργα του κινούνται στο κλίμα του ακαδημαϊκού ρεαλισμού, ενώ ταυτόχρονα, προσδίδουν και στέρεη τεχνική κατάρτιση. ΣΑΠΟΥ Ανρί-Μισέλ-Αντουάν Λε Με Γαλλίας 1833 Παρίσι 1891 Νεότατος έμεινε 5 χρόνια στη Ρώμη, όπου κέρδισε το Βραβείο Γλυπτικής. Το 1861 παρουσίασε στην πατρίδα του τα πρώτα μεγάλα έργα του, με εξαιρετική επιτυχία. Πολλά από αυτά ξανά κυκλοφόρησαν, ως αντίγραφα μικρών διαστάσεων, από άλλους καλλιτέχνες για πολλά χρόνια. Η γλυπτική του ήταν καθαρά ακαδημαϊκών και ιδεαλιστικών τάσεων. Ο Chapu έκανε και το πρόπλασμα του ανδριάντα του Λόρδου Μπάυρον, που βρίσκεται στο Ζάππειο των Αθηνών. Ο Λάζαρος Σώχος ήταν μαθητής του. ΣΩΧΟΣ Αντώνιος Υστέρνια Τήνου Αθήνα 1975 Καταγόταν από οικογένεια με μεγάλη παράδοση στον χώρο της γλυπτικής. Θείος του ήταν ο επίσης γλύπτης Λάζαρος Σώχος. Μεγάλωσε στην Πάτρα και σπούδασε στην Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας ενώ συμπλήρωσε τις σπουδές του στο Παρίσι και το Μόναχο. Με την επιστροφή του διορίστηκε καθηγητής της Αρχιτεκτονικής Σχολής του Ε.Μ.Π., στην οποία παρέμεινε μέχρι το Το 1965 εκλέχτηκε τακτικό μέλος της Ακαδημίας Αθηνών. Τα έργα του είναι πάρα πολλά και κοσμούν πολλές συλλογές. ΣΩΧΟΣ Λάζαρος Υστέρνια Τήνου Αθήνα 1911 Σπούδασε τις Καλές Τέχνες στην Κωνσταντινούπολη, στην Αθήνα και στο Παρίσι, όπου και ίδρυσε εργαστήριο μαρμαρογλυπτικής. Τα έργα του βραβεύτηκαν σε 17 διαγωνισμούς και διεθνείς εκθέσεις. Το διασημότερο γλυπτό του είναι ο έφιππος ανδριάντας του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη, έργο σε δύο αντίτυπα, εκ των οποίων το ένα στήθηκε μπροστά στην Παλαιά Βουλή των Αθηνών και το άλλο στο Ναύπλιο. Το 1908 διορίστηκε καθηγητής στη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας, όπου δίδαξε μέχρι το θάνατό του.

10 καλλιτεχνες:layout 1 10/2/ :40 μ Page 10 ΣΩΧΟΣ Νικόλαος Αθήνα 1908-Αθήνα 1993 Μέλος της μεγάλης οικογένειας των τηνιακών γλυπτών, σπούδασε γλυπτική στην ΑΣΚΤ με δασκάλους τους Θ. Θωμόπουλο και Μ. Τόμπρο. Στη γλυπτική του ακολουθεί τις αρχές του ακαδημαϊκού ρεαλισμού και νατουραλισμού. Φιλοτέχνησε ηρώα (Ηρώο Νέας Πεντέλης), ταφικά μνημεία (τάφος Μαρίας και Ελένης Καραδήμα, Νεκροταφείο Μενιδίου), προτομές και ελεύθερα αγάλματα. Γλυπτά του έχουν στηθεί σε δημόσιους χώρους πόλεων του εξωτερικού. Το 1975 τιμήθηκε από το Σύλλογο Ελλήνων Λογοτεχνών. ΤΖΑΝΟΥΛΙΝΟΣ Πραξιτέλης Τήνος 1955 Σπούδασε στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών, με δάσκαλο τον Γιάννη Παππά. Από το 1989 είναι καθηγητής γλυπτικής στο Τ.Ε.Ι. Αθηνών, ενώ παράλληλα διατηρεί εργαστήριο γλυπτικής στο Βρέκαστρο της Τήνου. Ακόμη ασχολείται με την αντιγραφή αρχαιολογικών και ιστορικών πέτρινων, κεραμικών και γυάλινων έργων τέχνης και ψηφιδωτών. Βραβεύτηκε στον διαγωνισμό για την φιλοτέχνηση του ανδριάντα του Κωνσταντίνου Καραμανλή, που θα στηθεί στην Πλατεία Αριστοτέλους στην Θεσσαλονίκη. ΤΟΜΠΡΟΣ Μιχάλης Αθήνα Αθήνα 1974 Σπούδασε στη Σχολή Καλών Τεχνών με δασκάλους τους Γεώργιο Βρούτο και Λάζαρο Σώχο. Το 1938 έγινε καθηγητής στην ίδια Σχολή και το 1967 τακτικό μέλος της Ακαδημίας Αθηνών. Ο Τόμπρος επηρέασε άμεσα τη γενιά του, αλλά και τις νεότερες. Χωρίς να απαρνηθεί το ρεαλισμό και τη χρησιμοποίηση τύπων της αρχαίας τέχνης, εισήγαγε στην Ελλάδα τις κυβιστικές και μετακυβιστικές τάσεις της Δύσης, ξεπερνώντας την κορεσμένη ακαδημαϊκή θεματολογία των πρώτων δεκαετιών του 20ού αιώνα. ΤΡΕΖΟΣ Ιωάννης Σμύρνη Αθήνα ( ; ) Μαθήτευσε από μικρός σε μαρμαρογλυφεία του Πειραιά και αργότερα σπούδασε γλυπτική στην ΑΣΚΤ, με δασκάλους τους Κ. Δημητριάδη και Μ. Τόμπρο. Η γλυπτική του εντάσσεται στα πλαίσια του ακαδημαϊκού ρεαλισμού και διακρίνεται για το κλασικιστικό της ύφος. Έχει παρουσιάσει το έργο του σε ομαδικές εκθέσεις (Πανελλήνια 1948 κ.α.). Φιλοτέχνησε προτομές, ηρώα, ανδριάντες, τέμπλα εκκλησιών κ.α., χρησιμοποιώντας σχεδόν αποκλειστικά μάρμαρο. Ασχολήθηκε επίσης με την ποίηση. ΤΡΙΑΝΤΗΣ Στέλιος Τρίκαστρο Πρέβεζας 1931 Αθήνα 1999 Σπούδασε γλυπτική στην ΑΣΚΤ κοντά στο Μ. Τόμπρο και συνέχισε τις σπουδές του στο Παρίσι. Η γλυπτική του είναι ανθρωποκεντρική και έχει επηρεαστεί από την αρχαία ελληνική τέχνη, ιδίως την αρχαϊκή. Εργάστηκε κατά διαστήματα στο Λούβρο. Ακολούθησε παραδοσιακές τάσεις και οι μορφές του διακρίνονται για τον τονισμό των ρεαλιστικών χαρακτηριστικών, αν και πολλά έργα του χαρακτηρίζονται ως αφαιρετικά. Έλαβε μέρος και σε πολλές εκθέσεις τόσο στην Αθήνα, όσο και, κυρίως, στη Γαλλία. ΦΑΛΗΡΕΑΣ Βάσος Μάνη Αθήνα 1975 Σπούδασε γλυπτική στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών. Αποφοίτησε και έφυγε στο Παρίσι, όπου θήτευσε κοντά στο χαράκτη Δημήτριο Γαλάνη. Επέστρεψε στην Ελλάδα με την κήρυξη του πολέμου. Το 1976 εξελέγη μέλος της Ακαδημίας Αθηνών. Τον ενδιέφερε πολύ το θέατρο, ο κινηματογράφος και η μουσική. Το 1979 όταν ήταν Πρόεδρος της Κριτικής Επιτροπής στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης πέθανε ξαφνικά κατά τη διάρκεια μιας πολύωρης έντονης συνεδρίασης, από καρδιακή προσβολή. ΦΑΝΑΚΙΔΗΣ Απόστολος Αθήνα 1945 Μεγάλωσε και σπούδασε στη Βουλγαρία. Μετά την επιστροφή του στην Ελλάδα πραγματοποίησε δύο ατομικές εκθέσεις του στην Αθήνα και στη συνέχεια παρουσίασε τη δουλειά του στο Παρίσι. Έχει βραβευτεί με το πρώτο βραβείο στη Μπιενάλε Γλυπτικής της Βουδαπέστης (1981) και σε άλλους διαγωνισμούς. Έργα του περιλαμβάνονται στις συλλογές του Μουσείου Βορρέ, του Υπουργείου Πολιτισμού ενώ έργο του είναι και ο ανδριάντας του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου στη Πάφο της Κύπρου. ΦΕΡΕΝΤΙΝΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Βραίλα, Ρουμανίας Αθήνα 1986 Γλύπτης, χαράκτης και ζωγράφος. Καταγόταν από την Ιθάκη. Σπούδασε στην ΑΣΚΤ γλυπτική κοντά στους Θ. Θωμόπουλο και Κώστα Δημητριάδη και ζωγραφική κοντά στον Κ. Παρθένη. Θεωρείται ο εισηγητής του σύγχρονου καλλιτεχνικού μεταλλίου στη χώρα μας. Φιλοτέχνησε προτομές, ανδριάντες, ηρώα και βέβαια πολλά μετάλλια. Στη δεκαετία του 1950 επηρεασμένος από τις εμπειρίες του Β Παγκοσμίου Πολέμου και άλλα συγκλονιστικά γεγονότα δημιούργησε μια σειρά πλακετών που εκφράζουν τη βαθειά συγκίνησή του. ΦΙΛΙΠΠΟΤΗΣ Δημήτριος Πύργος Τήνου Αθήνα 1919 Από τους σημαντικότερους γλύπτες της νεότερης Ελλάδας. Ο πατέρας του ήταν μαρμαρογλύπτης, εμπειρικός αρχιτέκτονας και ναοδόμος. Πήρε τα πρώτα πρακτικά μαθήματα γλυπτικής κοντά του, αλλά πραγματοποίησε και κανονικές σπουδές γλυπτικής στη Ρώμη. Με την επιστροφή του στην Ελλάδα, εργάστηκε κυρίως στην Αθήνα. Ως καλλιτέχνης ήταν παραγωγικότατος. Εισήγαγε μια πιο ανάλαφρη θεματογραφία στην νεοελληνική γλυπτική, η οποία μέχρι τότε υπέφερε από μόνιμη προσκόλληση στον κλασικισμό. ΦΙΛΙΠΠΟΤΗΣ Στρατής Πύργος Τήνου 1937 Σπούδασε στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών των Αθηνών γλυπτική με δάσκαλο το Μιχάλη Τόμπρο. Ακολουθώντας την οικογενειακή παράδοση επεξεργάζεται με άνεση το μάρμαρο. Στην κοσμική του γλυπτική παραμένει συνεπής στον ακαδημαϊκό ρεαλισμό, ενώ η εκκλησιαστική του αναπτύσσει το νεοβυζαντινό ρυθμό. Φιλοτέχνησε πλήθος προτομών, ανδριάντες και εκκλησιαστικά γλυπτά. Το άγαλμα του Λυκούργου, που βρίσκεται στους Μολάους της Λακωνίας, ξεχωρίζει για την υψηλή μορφοπλασία του.

11 καλλιτεχνες:layout 1 10/2/ :40 μ Page 11 ΦΥΤΑΛΗΣ Γεώργιος Υστέρνια Τήνου Αθήνα 1880 Από νωρίς εγκαταστάθηκε στην Αθήνα με τον αδερφό του Λάζαρο. Μαθήτευσαν και οι δύο στο Πολυτεχνείο και δούλευαν παράλληλα ως ανεξάρτητοι δημιουργοί υπογράφοντας συχνά από κοινού τα έργα τους. Σπούδασαν μαζί στη Σχολή Καλών Τεχνών, όπου βραβεύονταν συνεχώς. Το 1859 διορίζεται καθηγητής γλυπτικής στην ως άνω σχολή. Το 1879 στήνει τον ανδριάντα του Πατριάρχη Γρηγορίου Ε στα Προπύλαια του Πανεπιστημίου Αθηνών και τότε ο Αριστοτέλης Βαλαωρίτης απαγγέλει το γνωστό ποίημά του. ΦΥΤΑΛΗΣ Λάζαρος Υστέρνια Τήνου Αθήνα 1909 Με οικογενειακή παράδοση στις οικοδομικές τέχνες, ο Λάζαρος Φυτάλης και ο αδερφός του Γεώργιος διακρίθηκαν από τα άλλα δύο αδέρφια τους ως γλύπτες. Το εργαστήριο που άνοιξαν οι δύο τους στην Αθήνα με την επιγραφή Ανδριαντοποιείον στάθηκε φυτώριο για καλλιτέχνες όπως οι Βιτάλης, Φιλιππότης, Ιακωβίδης κ.α. Ταξίδευσε στη Ρώμη και το Παρίσι, όπου και βραβεύτηκε. Παρόλο που εργάστηκε σε όλη του τη ζωή, ποτέ δεν έκανε περιουσία. Πέθανε πάμπτωχος στο Γηροκομείο Αθηνών. ΧΑΛΕΠΑ - ΚΑΤΣΑΤΟΥ Κατερίνα Αθήνα Αθήνα 2004 Εγγονή του Γιαννούλη Χαλεπά, μαθήτεψε αρχικά και για τέσσερα χρόνια κοντά στον Λ. Γεραλή και μετά σπούδασε στην Α.Σ.Κ.Τ. δίπλα στον Μ. Τόμπρο. Πήρε επίσης μαθήματα σχεδίου από τον Σπύρο Παπαλουκά. Εμποτίστηκε από τις μορφοπλαστικές αντιλήψεις του παππού της, ξανοίχτηκε όμως στα πλαίσια του ρεαλισμού. Καταπιάνεται και με τη ζωγραφική. Περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη ελληνίδα έχει ασχοληθεί με τη γλυπτική. Έχει δημιουργήσει προτομές μακεδονομάχων και άλλων προσωπικοτήτων και ηρώων. ΧΑΡΙΑΤΗ - ΠΡΑΜΑΝΤΙΩΤΗ Ειρήνη Αθήνα 1918 Σπούδασε γλυπτική στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών με καθηγητές τους Δημητριάδη, Μπισκίνη και Τόμπρο, ενώ παράλληλα παρακολουθούσε μαθήματα στην Α.Σ.Ο.Ε.Ε. Παρουσίασε το έργο της σε ατομικές εκθέσεις στην Αθήνα, τον Πειραιά και τις Βρυξέλλες. Συμμετείχε επανειλημμένα σε ομαδικές εκθέσεις, σε Πανελλήνιες και στην Μπιενάλε Αλεξανδρείας του Φιλοτέχνησε ανδριάντες, ηρώα και προτομές που βρίσκονται σε πολλές πόλεις της Ελλάδας και του εξωτερικού. ΧΟΥΛΙΑΡΑΣ Γιώργος Γιάννενα 1947 Είναι καθηγητής της Α.Σ.Κ.Τ. Σπούδασε γλυπτική στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας, με δάσκαλο τον Γιάννη Παππά. Φοίτησε με υποτροφία στο West Surrey College της Αγγλίας γλυπτική και κεραμική. Από το 1975 έως το 1977 έκανε σπουδές γλυπτικής στο Παρίσι στην Ecole des Beaux-Arts. Εχει λάβει μέρος σε πολλές ομαδικές εκθέσεις, πήρε πολλά βραβεία σε διαγωνισμούς του δημοσίου και έχει εκτελέσει διάφορα έργα του σε ιδιωτικούς και επαγγελματικούς χώρους σε συνεργασία με αρχιτέκτονες. ΧΡΥΣΟΧΟΪΔΟΥ Τίτσα Αθήνα Αθήνα 1990 Σπούδασε στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών γλυ-πτική από το 1924 ως το 1928 κοντά στο Θωμά Θωμόπουλο. Το 1930 πήγε στο Παρίσι όπου αρχικά φοίτησε στο εργαστήριο του Θανάση Απάρτη και κατόπιν στην Ακαδημία Grande Chaumiere, στο Παρίσι. Στη γλυπτική της η Χρυσοχοίδου χρησιμοποίησε την πέτρα, τον πηλό, κυρίως όμως το χαλκό, για να αποδώσει καθιστές, μισοξαπλωμένες ή ξαπλωμένες γυμνές γυναικείες μορφές που συνδυάζουν τα αρχαϊστικά με τα ρεαλιστικά στοιχεία, πορτρέτα και μικρότερα γλυπτά.