MAΘΗΜΑ 4-ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΕΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ P S Y M Α Θ Η Μ Α 4 Ο 1

Transcript

1 MAΘΗΜΑ 4-ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΕΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ P S Y M Α Θ Η Μ Α 4 Ο 1

2 ΔΟΜΗ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ Η ψυχοδυναμική προσέγγιση Η συμπεριφορική προσέγγιση P S Y M Α Θ Η Μ Α 4 Ο 2

3 ΘΕΩΡΗΤΙΚΑ ΡΕΥΜΑΤΑ ΠΟΥ ΑΝΑΠΤΥΧΘΗΚΑΝ ΣΤΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ 20 ΟΥ ΑΙΩΝΑ Ψυχοδυναμική Προσέγγιση- Sigmund Freud Συμπεριφοριστική Προσσέγιση- Pavlov, Skinner, Bandura. Γνωσιακή προσέγγιση- George Kelley Ανθρωπιστική προσσέγιση- Abraham Maslow, Carl Rogers Συστημική προσέγγιση- Virginia Satir P S Y M Α Θ Η Μ Α 4 Ο 3

4 ΨΥΧΟΔΥΝΑΜΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ Βάση για κατανόηση ανθρώπινης συμπεριφοράς είναι η μελέτη της αλληλεπίδρασης των ενδοψυχικών δυνάμεων. Κύριος εκπρόσωπος Sigmund Freud, πατέρας της ψυχανάλυσης Ψυχαναλυτική θεωρία-πλαίσιο αναφοράς για την κατανόηση της ανθρώπινης ψυχολογικής εξέλιξης P S Y M Α Θ Η Μ Α 4 Ο 4

5 ΨΥΧΑΝΑΛΥΤΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ Πρώτη ολοκληρωμένη θεωρία προσωπικότητας που ερμήνευσε τόσο τη φυσιολογική ψυχική λειτουργία του ατόμου όσο και τις παθολογικες διαταραχές της συμπεριφοράς. Ο άνθρωπος θεωρείται ένα σύστημα ενεργειών. Στόχος του συστήματος είναι η απελευθέρωση της ρέουσας ενέργειας(διοχετεύση της σε διάφορους σκοπούς,πχ πολιτισμικοί,σεξουαλικοί κα) Σύστημα έχει αλληλοσυγκρούόμενες δυνάμεις που μερικές φορές είναι συνειδητές κσι τις περισσότερες ασυνείδητες. Οι δυνάμεις αυτές-ενστικτα Η ΕΝΟΡΜΗΣΕΙΣ P S Y M Α Θ Η Μ Α 4 Ο 5

6 ΕΝΣΤΙΚΤΟ ΤΗΣ ΖΩΗΣ Αφορά ηδονή,ευχαριστήση,πηγή κινητοποιήσης και ενεργοποιήσης Εκφράζεται μέσα απο την αγάπη για τον εαυτό,γονείς,φίλους,αφηρημένη ιδέα κα. Υπάρχει ψυχική ενέργεια που ο Freud oνόμασε Λίμπιντο P S Y M Α Θ Η Μ Α 4 Ο 6

7 ΕΝΣΤΙΚΤΟ ΤΟΥ ΘΑΝΑΤΟΥ Λειτουργεί σε αντίθετη φορά με ένστικο ζωής Εκφράζεται είτε ως προς το ίδιο το άτομο μέσω αυτοκαταστροφικών συμπεριφορών(πχ. Χρήση ναρκωτικών) είτε προς τους άλλους μέσω επιθετικών συμπεριφορών. P S Y M Α Θ Η Μ Α 4 Ο 7

8 ΕΠΙΠΕΔΑ ΣΥΝΕΙΔΗΣΗΣ 1.ΣΥΝΕΙΔΗΤΟ-περιλαμβάνει φαινόμενα για τα οποία το άτομο έχει επίγνωση σε οποιαδήποτε στιγμή 2.ΠΡΟΣΥΝΕΙΔΗΤΟπεριλαμβάνει φαινόμενα τα οποία το άτομο μπορεί να αντιληφθεί μόνο αν στρέψει την προσοχή τους σε αυτά ΥΠΟΣΥΝΕΙΔΗΤΟ-αφορά φαινόμενα που το άτομο αγνοεί και δεν μπορεί να αντιληφθεί παρά μόνο κάτω απο ειδικές συνθηήκες πχ.ψυχοθεραπεία. P S Y M Α Θ Η Μ Α 4 Ο 8

9 ΕΠΙΠΕΔΑ ΣΥΝΕΙΔΗΣΗΣ P S Y M Α Θ Η Μ Α 4 Ο 9

10 FREUD Έδωσε ιδιαίτερη σημασία στην έννοια του ασυνείδητου και διερέυνησε τους τρόπους με τους οποίους αυτό λειτουργεί και επηρεάζει την ανθρώπινη συμπεριφορά. P S Y M Α Θ Η Μ Α 4 Ο 10

11 ΔΟΜΗ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΑΣ P S Y M Α Θ Η Μ Α 4 Ο 11

12 ΔΟΜΗ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΑΣ ΕΚΕΙΝΟ-ID ΕΓΩ-EGO ΥΠΕΡΕΓΩ- SUPEREGO ασυνείδητο Αποθημένες εμπειριες Ανάμεσα στα 2 συστήματα Πραγματικότητα συνειδητό Λογική Kάθε σύστημ α διαθέτει διακριτούς μηχανισμούς λειτουργίας. Και τα 3 συστήματα αλληλεπιδρούν μεταξύ τους P S Y M Α Θ Η Μ Α 4 Ο 12

13 ΕΚΕΙΝΟ Πηγή των ενορμήσεων Υπάρχει απο τη γέννηση του βρέφους και κυριαρχεί μέχρι τον 6 Ο μήνα ζωής, μετά τον οποίο αρχίζει η διαμόρφωση και του Εγώ. Βρίσκονται αποθηκευμένες όλες οι κληρονομικές επιδράσεις. Ασυνειδήτη δύναμη που δεν συνδέεται με την πραγματικότητα Ικανοποιήση βασικών αναγκών Αν δεν ικανοποιούνται τότε εκφράζονται στα όνειρα,παραδρομές γλώσσες κα. P S Y M Α Θ Η Μ Α 4 Ο 13

14 ΥΠΕΡΕΓΩ Το σύνολο των κανόνων,των ηθικών επιταγών, των αξιών και ιδανικών της κοινωνίας Μεταφέρονται στο άτομο μέσα απο την οικογένεια στην οποία ει και μεγαλώνει Είναι η συνείδηση του ανθρώπου Ελέγχει τη συμπεριφορά, ανταμείβει την καλή και τιμωρεί την κακή. Αναπτύσσεται περίπου απο το 4 Ο έτος της ηλικίας. P S Y M Α Θ Η Μ Α 4 Ο 14

15 ΕΓΩ Η πραγματικότητα που μεσολαβεί ανάμεσα στο Εκείνο και Υπερεγώ Διαμορφώνεται σταδιακά κατα τα πρώτα 5 χρόνια της ζωής του ανθρώπου Εμφανίζεται στον 6 ο μήνα ζωής Μέρος απο το Εκείνο μετατρέπεται σε Εγώ όταν το βρέφος αρχίζει να λαμβάνει υπόψη του τις απαιτήσεις του περιβάλλοντος(πχ κλάμα-φαί). Το εγώ λειτουργεί βάσει της αρχής της πραγματικότητας και είναι συνειδητό P S Y M Α Θ Η Μ Α 4 Ο 15

16 ΨΥΧΑΝΑΛΥΤΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ Στόχος της ψυχαναλυτικής θεωρίας είναι να βοηθήσει το άτομο να συνειδητοποιησει τις ασυνείδητες συγκρούσεις μεταξύ των ενορμήσεων του Εκείνο και των πιέσεων που ασκεί το Εγώ ή το Υπερεγώ στο Εκείνο Βασικές τεχνικές που χρησιμοποιούνται στην ψυχαναλυτική θεραπεία είναι η ανάλυση των ονείρων, οι ελεύθεροι συνειρμοί, η ανάλυση των παραπραξιών, η ερμηνείσ των αντιστάσεων και η ανάλυση της μεταβίβασης. P S Y M Α Θ Η Μ Α 4 Ο 16

17 ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΑΜΥΝΑΣ Αφορούν τις ψυχικές διαδικασίες που κινητοποιεί το ΕΓΩ για να διαχειριστεί το άγχος που προκαλούν οι ενδοψυχικές ενορμήσεις και συγκρούσεις ή οι ψυχοπιεστικες καταστάσεις που το απειλούν P S Y M Α Θ Η Μ Α 4 Ο 17

18 ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΑΜΥΝΑΣ Απώθηση Άρνηση Προβολή Ταύτιση Παλινδρόμηση Mετάθεση P S Y M Α Θ Η Μ Α 4 Ο 18

19 ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΑΜΥΝΑΣ ΑΠΩΘΗΣΗ: To εγώ απωθεί στο ασυ νείδητο οδυνηρές σκέψεις ή επιθυμίες που προκαλόυν άγχος και αρνητικά συναισθήματα.πχ ξεχνάς το όνομα ενός ατόμου που σε πλήγωσε ΑΡΝΗΣΗ: Μη αναγνώριση συναισθημάτων,επιθυμιών,μορφών συμπεριφοράς που προκαλούν άγχος και απειλούν την ψυχική του ισορροπία.πχ γονιός αρνείται τη διάγνωση της αρρώστιας του παιδιού του. ΜΕΤΑΘΕΣΗ: To άτομο μετατοπιίζει τα οδυνηρά συναισθήματα και το άγχος του σε άλλα πρόσωπα η στόχους που είναι λιγότερο απειλητικά. ΠΑΛΙΝΔΡΟΜΗΣΗ: Το άτομο βρίσκεται αντιμέτωπο με μια απειλητιή κατάσταση ή οδυνηρά συναισθήματα αναπτύσει μια ανώριμη παιδική συμπεριφορά,πχ πρωτότοκο παιδί στην οικογένεια. P S Y M Α Θ Η Μ Α 4 Ο 19

20 ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ Ανθρώπινη συμπεριφορά προιόν μάθησης και ότι αναπτύσσεται,διατηρείται ή/και τροποποιείται σύμφωνα με τα ερεθίσματα και ενισχύσεις που το άτομο δέχεται απο το περιβαλλον P S Y M Α Θ Η Μ Α 4 Ο 20

21 ΚΛΑΣΣΙΚΉ ΕΞΑΡΤΗΜΕΝΗ ΜΑΘΗΣΗ Σύνδεση ενός ουδέτερου ερεθίσματος με ένα ανεξάρτητο ερέθισμα το οποίο προκαλεί μια συγκεκριμένη αντίδραση, με αποτέλεσμα το ουδέτερο ερέθισμα να προκαλεί την ίδια αντίδραση που προκαλεί το ανεξάρτητο ερέθισμα. P S Y M Α Θ Η Μ Α 4 Ο 21

22 P S Y M Α Θ Η Μ Α 4 Ο 22

23 Ανεξάρτητο ερέθισμα (τροφή) Ουδέτερο ερέθισμα (ήχος κουδουνιού) P S Y M Α Θ Η Μ Α 4 Ο 23

24 ΚΛΑΣΣΙΚΉ ΕΞΑΡΤΗΜΈΝΗ ΜΆΘΗΣΗ Ο σκύλος μαθαίνει να εκκρίνει σάλιο μόλις ακούει τον ήχο του κουδουνιού Η έκκριση σάλιου αποτελεί προιόν μάθησης Κανένας οργανισμός δεν εκκρίνει σάλιο ακούγοντας κάποιο ήχο αν δεν έχει προηγηθεί η επανελημμένη χωροχρονική σύνδεση μεταξύ ανεξάρτητου και ουδέτερου ερεθίσματος. P S Y M Α Θ Η Μ Α 4 Ο 24

25 ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΙΚΉ ΜΑΘΗΣΗ ΣΥΖΗΤΗΣΗ-ΔΩΡΟ-ΠΡΟΣΦΟΡΑ P S Y M Α Θ Η Μ Α 4 Ο 25

26 ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΙΚΉ ΜΑΘΗΣΗ Εκμάθηση μιας συμπεριφοράς μέσω ενίσχυσης δηλαδή μέσω αμοιβών και ποινών P S Y M Α Θ Η Μ Α 4 Ο 26

27 Συμπεριφορά μπορεί να ενισχυθεί αν η εκδήλωση της συνοδεύεται από κάποιες θετικές συνέπειες για το άτομο Οι στάσεις μπορούν να διαμορφωθούν βάσει αμοιβών ή τιμωριών Παράδειγμα P S Y M Α Θ Η Μ Α 4 Ο 27

28 ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ-ΑΠΟΡΙΕΣ Ευχαριστίες για την προσοχή σας. P S Y M Α Θ Η Μ Α 4 Ο 28