ΓΔΧΠΟΝΙΚΟ ΠΑΝΔΠΙΣΗΜΙΟ ΑΘΗΝΧΝ

Transcript

1 ΓΔΧΠΟΝΙΚΟ ΠΑΝΔΠΙΣΗΜΙΟ ΑΘΗΝΧΝ Σκήκα Αμηνπνίεζεο Φπζηθώλ Πόξσλ θαη & Γεσξγηθήο Μεραληθήο Μεηαπηπρηαθό Πξόγξακκα πνπδώλ: Αμηνπνίεζε Φπζηθώλ Πόξσλ θαη Γεσξγηθή Μεραληθή. Καηεύζπλζε: Γηαρείξηζε Πεξηβάιινληνο. Μεηαπηπρηαθή Δξγαζία Σεο : BENIZEΛΟΤ ΓΔΧΡΓΙΑ ( ΓΔΧΠΟΝΟ) Με Θέκα: ΔΦΑΡΜΟΓΗ ΣΗ ΠΟΛΤΚΡΙΣΙΡΙΑΚΗ ΑΝΑΛΤΗ ΜΔ ΣΟΥΟ ΣΗΝ ΔΚΣΙΜΗΗ ΣΗ ΠΔΡΙΒΑΛΛΟΝΣΙΚΗ ΒΙΧΙΜΟΣΗΣΑ ΣΧΝ ΤΦΙΣΑΜΔΝΧΝ ΔΡΓΧΝ ΓΑΙΚΗ ΟΓΟΠΟΙΙΑ ΣΗ ΠΔΡΙΟΥΗ ΣΟΤ ΜΔΣΟΒΟΤ Αζήλα 2013

2 Σξηκειήο Δμεηαζηηθή Δπηηξνπή: 1.Καξαβίηεο Υξίζηνο, Δπηβιέπσλ Δπίθνπξνο Καζεγεηήο 2.Αιεμαλδξήο ηαχξνο, Δπηβιέπσλ Δπίθνπξνο Καζεγεηήο 3.Αξγπξνθαζηξίηεο Ησάλλεο, Αλαπιεξσηήο Καζεγεηήο ΠΡΟΛΟΓΟ - ΔΤΥΑΡΙΣΙΔ Ζ εξγαζία απηή, πξαγκαηνπνηήζεθε κέζα ζην πιαίζην ηνπ Μεηαπηπρηαθνχ Πξνγξάκκαηνο «Αμηνπνίεζε Φπζηθψλ Πφξσλ θαη Γεσξγηθή Μεραληθή» ηνπ νκψλπκνπ ηκήκαηνο ηνπ Γεσπνληθνχ Παλεπηζηεκίνπ Αζελψλ. Πξηλ ηελ παξνπζίαζε ηνπ ζέκαηνο, ζα επηζπκνχζα λα επραξηζηήζσ θάπνηνπο αλζξψπνπο, ε ζπκβνιή ησλ νπνίσλ ήηαλ ζεκαληηθή γηα ηελ έθβαζε ηεο εξγαζίαο.απφ ην Φηιηθφ πεξηβάιινλ, επραξηζηψ ην Νίθν θφλδξα γηα ηε ζπκβνιή ηνπ ζηελ επηινγή ηνπ ζέκαηνο θαη ζηελ κεηέπεηηα ζπκβνιή ηεο εξγαζίαο κνπ, ηνλ Βαγγέιε Παπαδάθε ζρεηηθά κε θάπνηεο πιεξνθνξίεο πνπ κε βνήζεζε θαη ηέινο ηνπο γνλείο κνπ, Παλαγηψηε θαη σηεξία Βεληδέινπ γηα ηελ ππνζηήξημε θαη θαηαλφεζή ηνπο. Απφ ην Παλεπηζηεκηαθφ πεξηβάιινλ, επραξηζηψ ηνπο δηδάζθνληεο: Καξαβίηε Υξήζην, Αιεμαλδξή ηαχξν θαη Αξγπξνθαζηξίηε Ησάλλε, πνπ δέρηεθαλ λα ζπκκεηάζρνπλ ζηελ εξγαζία απηή απνηειψληαο ηελ Σξηκειή Δμεηαζηηθή Δπηηξνπή. Ηδηαίηεξα επραξηζηψ ηνλ Δπηβιέπνληα Καζεγεηή, θ. Καξαβίηε Υξήζην γηα ηνλ πνιχηηκν ρξφλν πνπ κνπ αθηέξσζε, ηελ ειεπζεξία θηλήζεσλ πνπ κνπ επέηξεςε θαη ηελ ππνκνλή πνπ έδεημε ζηηο αξθεηέο απνξίεο θαη εξσηήζεηο πνπ δέρζεθε.σνλ επραξηζηψ επίζεο γηα ηελ εηζαγσγή κνπ ζηνλ εμαηξεηηθά ελδηαθέξνλ θφζκν ηνπ Πξνιεπηηθνχ ρεδηαζκνχ. Θα ήζεια λα επηζεκάλσ, φηη φπνην ιάζνο μέθπγε ηεο δηφξζσζεο, νθείιεηαη θαζαξά ζε δηθή κνπ παξάβιεςε. [1]

3 ΠΔΡΙΛΗΦΗ Ζ Διιάδα θαηά θχξην ιφγν είλαη κία ρψξα νξεηλή κε κεγαιχηεξε νξνζεηξά ηελ Πίλδν. ηηο πιαγηέο ηνπ φξνπο Κηηχνπ ηεο Πίλδνπ θαη ζε πςφκεηξν 1200κ. βξίζθεηαη ν Γήκνο ηνπ Μεηζφβνπ. Ο Γήκνο Μεηζφβνπ, σο κηα θαζαξά νξεηλή πεξηνρή, αληηκεησπίδεη ηα πεξηζζφηεξα πξνβιήκαηα ησλ ειιεληθψλ νξεηλψλ πεξηθεξεηψλ. Σν δαζηθφ ζχκπιεγκα ηνπ δήκνπ Μεηζφβνπ εκθαλίδεη φια ηα ραξαθηεξηζηηθά ελφο ηππηθνχ νξεηλνχ δάζνπο ηεο ρψξαο καο. Ζ αλαδηάηαμε ηεο παξνρήο ππεξεζηψλ ζηηο νξεηλέο πεξηνρέο θαζψο θαη ε θηλεηνπνίεζε ησλ ηνπηθψλ θνξέσλ είλαη επηηαθηηθή αλάγθε ζηε δεκηνπξγία κηαο αληαγσληζηηθήο νηθνλνκίαο θαη ζηελ αλάδεημε ηνπ Γήκνπ Μεηζφβνπ σο παξάγνληα, πνπ παίδεη ζεκαληηθφ ξφιν ζηα θνηλσληθά θαη νηθνλνκηθά δξψκελα ηφζν ηεο Διιάδαο, φζν θαη ζηα Βαιθάληα. θνπφο ηεο εξγαζίαο απηήο είλαη ε αμηνιφγεζε ηεο βησζηκφηεηαο ηνπ πθηζηάκελνπ νδηθνχ δηθηχνπ ηεο νξεηλήο πεξηνρήο ηνπ δήκνπ Μεηζφβνπ κε βάζε ηα ηερληθά, νηθνλνκηθά, νηθνινγηθά θαη θνηλσληθά θξηηήξηα ηεο πεξηνρήο. Μαθξνπξφζεζκνο ζηφρνο ηεο εξγαζίαο είλαη ε παξαγσγή ελφο ηππνπνηεκέλνπ ζπζηήκαηνο αμηνιφγεζεο ηνπ δαζηθνχ νδηθνχ δηθηχνπ δηαθφξσλ πεξηνρψλ θαη ε παξνρή ησλ θαηαιιειφηεξσλ κέηξσλ θαη δξάζεσλ άκβιπλζεο ησλ πθηζηάκελσλ ζρεηηθψλ πξνβιεκάησλ. [2]

4 ΠΔΡΙΔΥΟΜΔΝΑ 1. ΔΗΑΓΧΓΖ ΒΗΒΛΗΟΓΡΑΦΗΚΖ ΑΝΑΚΟΠΖΖ. 8 ΜΔΘΟΓΟΗ ΛΖΦΖ ΑΠΟΦΑΔΧΝ - ΠΟΛΤΚΡΗΣΖΡΗΑΚΖ ΑΝΑΛΤΖ ΑΠΟΦΑΔΧΝ ΓΑΗΚΖ ΟΓΟΠΟΗΗΑ ΚΑΗ ΦΤΗΚΟ ΠΔΡΗΒΑΛΛΟΝ ΟΡΔΗΝΔ ΠΔΡΗΟΥΔ ΣΖ ΔΛΛΑΓΑ OΡΔΗΝΑ ΟΗΚΟΤΣΖΜΑΣΑ ΒΗΧΗΜΟΣΖΣΑ ΓΑΗΚΧΝ ΓΡΟΜΧΝ ΠΖΓΔ ΓΑΗΚΖ ΒΗΟΜΑΕΑ ΓΑΗΚΖ ΞΤΛΔΗΑ ΑΝΑΚΣΧΜΔΝΖ ΞΤΛΔΗΑ ΜΟΡΦΔ ΓΑΗΚΖ ΒΗΟΜΑΕΑ ΓΤΝΑΜΗΚΟ ΒΗΟΜΑΕΑ Ο ΡΟΛΟ ΣΖ ΞΤΛΔΗΑ Χ ΠΖΓΖ ΔΝΔΡΓΔΗΑ Ζ ΔΝΔΡΓΔΗΑ ΑΠΟ ΞΤΛΔΗΑ ΣΖΝ ΔΤΡΧΠΖ Ζ ΔΝΔΡΓΔΗΑ ΑΠΟ ΞΤΛΔΗΑ ΣΖΝ ΔΛΛΑΓΑ ΤΓΚΟΜΗΓΖ ΞΤΛΔΗΑ ΣΤΠΟΗ ΠΔΡΗΒΑΛΛΟΝΣΗΚΧΝ ΔΠΗΠΣΧΔΧΝ ΛΖΦΖ ΑΠΟΦΑΔΧΝ ΠΟΛΤΚΡΗΣΗΡΗΑΚΖ ΑΝΑΛΤΖ ΓΔΝΗΚΑ ΠΔΡΗ ΠΟΛΤΚΡΗΣΗΡΗΑΚΖ ΑΝΑΛΤΖ ΓΔΗΚΣΔ ΜΔΘΟΓΟΛΟΓΗΑ Ζ ΓΗΑΓΗΑΚΑΗΑ ΟΛΟΚΛΖΡΧΖ ΣΖ ΔΡΓΑΗΑ ΠΔΡΗΟΥΖ ΜΔΛΔΣΖ Ο ΓΖΜΟ ΜΔΣΟΒΟΤ ΠΡΟΣΑΣΔΤΟΜΔΝΔ ΠΔΡΗΟΥΔ ΥΡΖΔΗ ΓΖ ΣΖ ΠΔΡΗΟΥΖ ΜΔΣΟΒΟΤ ΓΤΝΑΜΗΚΟ ΑΠΟ ΓΑΗΚΖ ΒΗΟΜΑΕΑ ΣΖ ΠΔΡΗΟΥΖ ΜΔΣΟΒΟΤ ΓΑΗΔ ΣΟΤ ΓΑΑΡΥΔΗΟΤ ΜΔΣΟΒΟΤ Ζ ΓΑΗΚΖ ΠΑΡΑΓΧΓΖ ΛΔΠΣΟΜΔΡΧ ΣΔΥΝΗΚΑ ΑΞΗΟΠΟΗΖΗΜΟ ΓΤΝΑΜΗΚΟ ΣΟ ΓΖΜΟ ΜΔΣΟΒΟΤ Ζ ΠΛΖΘΤΜΗΑΚΖ ΔΞΔΛΗΞΖ ΣΟΤ ΓΖΜΟΤ ΜΔΣΟΒΟΤ ΠΔΡΗΓΡΑΦΖ ΣΟΤ ΔΡΓΑΛΔΗΟΤ ΠΟΛΤΚΡΗΣΗΡΗΑΚΖ ΑΝΑΛΤΖ ΠΟΤ ΥΡΖΗΜΟΠΟΗΖΘΖΚΔ ΚΑΗ ΔΦΑΡΜΟΓΖ ΠΑΡΟΤΗΑΖ ΣΟΤ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΣΟ ΠΟΛΤΚΡΗΣΗΡΗΑΚΖ ΑΝΑΛΤΖ ΔΦΑΡΜΟΓΖ ΣΟΤ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΣΟ ΠΑΡΟΤΗΑΖ ΚΑΗ ΑΝΑΛΤΖ ΑΠΟΣΔΛΔΜΑΣΑ ΣΖ ΠΟΛΤΚΡΗΣΗΡΗΑΚΖ ΑΝΑΛΤΖ ΤΜΠΔΡΑΜΑΣΑ 72 ΒΗΒΛΗΟΓΡΑΦΗΑ ΠΑΡΑΡΣΖΜΑ.. 77 [3]

5 ΚΑΣΑΛΟΓΟ ΠΙΝΑΚΧΝ ειίδεο Καηαλνκή Πιεζπζκνχ ζε Οξεηλέο θαη Ζκηνξεηλέο Πεξηνρέο Μνξθέο εδαθνπνλίαο ζηνλ ειιαδηθφ ρψξν Ζ έθηαζε ησλ δαζψλ απφ ηδηνθηεζηαθήο πιεπξάο Δηήζηα παξαγσγή δαζηθήο βηνκάδαο ζε δηάθνξεο πεξηνρέο ηεο ρψξαο (tn) Καηάηαμε θξηηεξίσλ θαη βαζκνινγία ελαιιαθηηθψλ (Fontane, 2003) Ζ κέζνδνο PROMETHEE II. (Fontane, 2003) χγθξηζε ελαιιαθηηθψλ κε ηε κέζνδν PROMETHEE II. (Fontane, 2003) χγθξηζε ελαιιαθηηθψλ κε ηε κέζνδν PROMETHEEII θαη ε 41 ηειηθή βαζκνινγία.(fontane, 2003) πλνιηθέο δηαζέζηκεο πνζφηεηεο δαζηθήο βηνκάδαο Πιεζπζκηαθή εμέιημε ηνπ Γήκνπ Μεηζφβνπ κεηαμχ 1961 θαη Population course of Metsovo Municipality from 1961 to Υξήζεηο γεο ζην Γήκν Μεηζφβνπ ην 2001, (ζηξέκκαηα) - Land use at Metsovo Municipality for 2001, (Ha) Απνηειέζκαηα ηεοπνιπθξηηηξηαθήο Αλάιπζεο Ζ βαζκνλφκεζεησλθξηηεξίσλ Πεξίπησζε 1 ε - Case Πεξίπησζε 2 ε - Case Πεξίπησζε 3 ε - Case 3 71 ΚΑΣΑΛΟΓΟ ΥΑΡΣΧΝ ειίδεο Ζπαγθφζκηαθαηαλνκήδαζψλ (European Commission, Joint Research Centre, 2003) Καηαλνκή δαζψλ ζηελ Δπξψπε (EuropeanForestInstitute, 2000) Γαζηθή έθηαζε ζηνλ Διιαδηθφ ρψξν (LandInformationServices, 2005) Ο Γήκνο Μεηζφβνπ ζε ζρέζε κε ηελ Ήπεηξν θαη ηνλ ειιαδηθφ ρψξν Σν Μέηζνβν ζηνλ ειιαδηθφ ρψξν Οη πξνζηαηεπφκελεο πεξηνρέο ηνπ Γήκνπ Μεηζφβνπ Απεηθφληζε ησλ ρξήζεσλ γεο ζηελ πεξηνρή ηνπ Μεηζφβνπ 56 ΚΑΣΑΛΟΓΟ ΔΙΚΟΝΧΝ ειίδεο Καπζφμπια Πειιέηεο Ξχιν Θξπκκαηηζκνχ Παξαδείγκαηα κεραλψλ παξαγσγήο πειιεηψλ Γήκνο Μεηζφβνπ 50 ΚΑΣΑΛΟΓΟ ΥΗΜΑΣΧΝ - ΓΙΑΓΡΑΜΜΑΣΧΝ ειίδεο ρήκα Πιαηζίνπ DPSIR θαη Γείθηεο Απεηθφληζε ηεο δηαδηθαζίαο πνιπθξηηεξηαθήο αλάιπζεο Πνζνζηά ηερληθήο μπιείαο αλά δαζηθφ είδνο Πνζνζηά θαπζφμπισλ αλά δαζηθφ είδνο Μέζνδνο WAM Πεξίπησζε 1 ε Case Μέζνδνο WAM Πεξίπησζε 2 ε Case 2 68 [4]

6 Μέζνδνο WAM Πεξίπησζε 3 ε Case Μέζνδνο CP Πεξίπησζε 1 ε Case Μέζνδνο CP Πεξίπησζε 2 ε Case Μέζνδνο CP Πεξίπησζε 3 ε Case Μέζνδνο PROMETHEEII Πεξίπησζε 1 ε Case Μέζνδνο PROMETHEE II Πεξίπησζε 2 ε Case Μέζνδνο PROMETHEE II Πεξίπησζε 3 ε Case ΔΙΑΓΧΓΗ Σα νηθνζπζηήκαηα ησλ νξεηλψλ πεξηνρψλ είλαη επαίζζεηα ζηηο αιιαγέο, κεηαβάιινληαη ηαρχηαηα θαη ζηηο πεξηζζφηεξεο ησλ πεξηπηψζεσλ πθίζηαληαη πεξηβαιινληηθή ππνβάζκηζε (U.N. 1992). Ζ νδηθή δηάλνημε ησλ νξεηλψλ πεξηνρψλ απνηειεί απφ ηηο πην ζεκαληηθέο αλζξσπνγελείο παξεκβάζεηο ζην θπζηθφ πεξηβάιινλ. Χζηφζν ζεσξείηαη αλαγθαία θαη αλαπφθεπθηε γηα ηελ νξζνινγηθή δηαρείξηζε θαη ηελ πξνζηαζία ησλ δαζηθψλ νηθνζπζηεκάησλ (Sedlak 1993, Heinimann 1994, Becker 1995). Ζ νξζνινγηθή δηαρείξηζε ησλ θπζηθψλ δηαζέζηκσλ ησλ νξεηλψλ πεξηνρψλ, ε θνηλσληθννηθνλνκηθή αλάπηπμε ησλ αλζξσπίλσλ δηαζέζηκσλ θαη ε θαηαζθεπή ησλ απαξαίηεησλ ππνδνκψλ, απνηεινχλ ηηο απαξαίηεηεο πξνυπνζέζεηο γηα ηελ επίηεπμε ηεο αλάπηπμεο ηνπο. Ζ αλάπηπμε απηή βέβαηα πξέπεη λα γίλεη κε ζεβαζκφ ζην θπζηθφ πεξηβάιινλ θαη κε ηηο κηθξφηεξεο δπλαηέο επεκβάζεηο ζε απηφ, κε ζθνπφ ηειηθά λα επηηεπρζεί ε αεηθφξνο αλάπηπμε ησλ νξεηλψλ πεξηνρψλ. Ζ αεηθφξνο αλάπηπμε ησλ νξεηλψλ πεξηνρψλ επηηπγράλεηαη κε ηελ αεηθνξηθή δηαρείξηζε ησλ δαζηθψλ νηθνζπζηεκάησλ, ζεκειηψδεο αξρή ε νπνία απνηειεί ηε βάζε ηεο δαζηθήο πνιηηηθήο ζηε ρψξα καο. Ζ αεηθνξηθή δηαρείξηζε ησλ δαζψλ πξνυπνζέηεη βέβαηα ηελ χπαξμε ησλ απαξαίηεησλ ππνδνκψλ (νινθιεξσκέλε δηάλνημε δαζψλ). Ζ θαηαζθεπή ησλ δαζηθψλ νδηθψλ δηθηχσλ πξνθαιεί επηπηψζεηο ζην δαζηθφ νηθνζχζηεκα θαη ην πεξηβάιινλ γεληθφηεξα. Οη επηπηψζεηο απηέο κπνξνχλ ελ κέξεη κφλν λα απνθαηαζηαζνχλ, αιιά ηηο πεξηζζφηεξεο ησλ πεξηπηψζεσλ είλαη αδχλαην λα γίλεη απηφ, αθνχ ηα παξαγσγηθά δάζε ηεο ρψξαο καο βξίζθνληαη θπξίσο ζε νξεηλέο πεξηνρέο κε έληνλν ηνπνγξαθηθφ αλάγιπθν, δπζκελείο εδαθνινγηθέο ζπλζήθεο θαη αλνκνηφκνξθε θαηαλνκή ηεο δαζηθήο βιάζηεζεο, παξάγνληεο νη νπνίνη δεκηνπξγνχλ πνιιέο δπζρέξεηεο ζην ζρεδηαζκφ, ηε ράξαμε θαη ηελ θαηαζθεπή ησλ δαζηθψλ δξφκσλ. To γεγνλφο απηφ απαηηεί ηδηαίηεξε κειέηε, ησλ ζπλζεθψλ πνπ επηθξαηνχλ ζε θάζε πεξηνρή μερσξηζηά θαη ησλ παξαγφλησλ, πνπ επεξεάδνπλ ηελ νδηθή δηάλνημε ησλ δαζψλ ή επεξεάδνληαη απφ απηήλ, κε ζθνπφ ηε ζχληαμε νινθιεξσκέλσλ ζρεδίσλ δηάλνημεο, ηα νπνία βέβαηα ιακβάλνπλ ππφςε ηνπο θαη ηε πξνζηαζία ηνπ πεξηβάιινληνο (Καξαγηάλλεο 1992, Γηαλλνχιαο 2001, Γνχθαο 2004). [5]

7 Απφ ηηο παξαπάλσ ιεηηνπξγίεο, πξνθχπηνπλ θάπνηεο ζεηηθέο θαη θάπνηεο αξλεηηθέο επηπηψζεηο νη νπνίεο δελ κπνξνχλ πάληα λα απνηηκεζνχλ άκεζα. Οη πεξηζζφηεξεο απφ απηέο ηηο επηπηψζεηο, έρνπλ πνιχπιεπξε επίδξαζε θαζψο επεξεάδνπλ ηφζν ην πεξηβάιινλ φζν θαη ηνπο δηάθνξνπο αλζξψπηλνπο ηνκείο. Πξνθεηκέλνπ ινηπφλ λα κπνξέζνπλ λα δηαηεξεζνχλ απηέο νη ζεκαληηθέο νξεηλέο θαη εκηνξεηλέο πεξηνρέο, πξέπεη λα εθαξκνζηνχλ θάπνηεο πνιηηηθέο θαη λα παξζνχλ θάπνηα κέηξα πξνζηαζίαο ζε ηνπηθφ, εζληθφ θαη δηεζλέο επίπεδν. Σα κέηξα απηά θαη νη πνιηηηθέο, έξρνληαη πνιιέο θνξέο αληηκέησπεο κε δηάθνξνπο αιιεινζπγθξνπφκελνπο ζηφρνπο πνπ πξέπεη λα επηηεπρζνχλ. Κχξηνο ζηφρνο ησλ κέηξσλ είλαη λα εζηηάζνπλ ζηελ πξνζηαζία θαη δηαηήξεζε ηνπ θπζηθνχ πεξηβάιινληνο ησλ πεξηνρψλ απηψλ, κέζα ζην νπνίν ζπκβαίλνπλ νη δηαδηθαζίεο πνπ αλαθέξζεθαλ παξαπάλσ. Απηφ φκσο δελ ζεκαίλεη πσο πξέπεη λα απνθιείζνπλ θάπνηεο άιιεο δξαζηεξηφηεηεο εληφο ησλ πξνζηαηεπφκελσλ πεξηνρψλ. Πξέπεη απιά λα θξνληίζνπλ ψζηε νη δξαζηεξηφηεηεο απηέο λα έρνπλ ήπην ραξαθηήξα θαη αλ είλαη δπλαηφ λα ελαξκνλίδνληαη κε ην θπζηθφ πεξηβάιινλ θαη ηα δηάθνξα ζηνηρεία ηνπ. Βάζεη ησλ φζσλ αλαθέξζεθαλ παξαπάλσ, ζθνπφο ηεο παξνχζαο εξγαζίαο είλαη ε αμηνιφγεζε ηεο βησζηκφηεηαο ηνπ πθηζηάκελνπ δαζηθνχ νδηθνχ δηθηχνπ ηεο νξεηλήο πεξηνρήο ηνπ δήκνπ Μεηζφβνπ κε βάζε ηα ηερληθά, νηθνλνκηθά, νηθνινγηθά θαη θνηλσληθά θξηηήξηα ηεο πεξηνρήο. Γηα ην ζθνπφ απηφ ζα ρξεζηκνπνηεζεί ε πξνζέγγηζε ηεο Πνιπθξηηεξηαθήο Αλάιπζεο. Ζ Πνιπθξηηεξηαθή Αλάιπζε απνηειεί κέξνο κηαο επξχηεξεο δηαδηθαζίαο ε νπνία νλνκάδεηαη «ιήςε απνθάζεσλ». ηε ιήςε ησλ απνθάζεσλ, ιακβάλνπλ κέξνο θαη άιιεο δηαδηθαζίεο ζθνπφο ησλ νπνίσλ είλαη, κέζσ ζπλερνχο αλαηξνθνδφηεζεο ησλ δηαθφξσλ ζηνηρείσλ, λα θαηαιήμνπλ ζηηο ελαιιαθηηθέο πξνηάζεηο κέηξσλ θαη πνιηηηθψλ νη νπνίεο ζηε ζπλέρεηα ζα ππνβιεζνχλ ζηελ παξαπάλσ δηαδηθαζία ηεο Πνιπθξηηεξηαθή Αλάιπζεο. πλνπηηθά, ζηε παξαθάησ εξγαζία ζα μεθηλήζνπκε αλαθέξνληαο γηα ηε βηβιηνγξαθηθή αλαζθφπεζε θαη ηηο κεζφδνπο ιήςεο απνθάζεσλ ηεο Πνιπθξηηηξηαθήο Αλάιπζεο, ζα ζπλερίζνπκε κε ηε δαζηθή νδνπνηία θαη ην θπζηθφ πεξηβάιινλ ζηηο νξεηλέο πεξηνρέο ηεο Διιάδαο θαη ηνπ Μεηζφβνπ εηδηθφηεξα. Έπεηηα, ζα δψζνπκε έκθαζε ζηε Μεζνδνινγία, κε ζθνπφ ηελ επίηεπμε κηαο νινθιεξσκέλεο εξγαζίαο. Θα αλαθεξζνχλ θάπνηα ζηνηρεία, ζρεηηθά κε ηε πεξηνρή κειέηεο θαη ην Γήκν Μεηζφβνπ. Σέινο, ζα γίλεη πεξηγξαθή θαη αλάιπζε ηνπ εξγαιείνπ Πνιπθξηηεξηαθήο Αλάιπζεο θαη ζα δνζνχλ ηα αληίζηνηρα απνηειέζκαηα θαη ζπκπεξάζκαηα. [6]

8 2. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΚΗ ΑΝΑΚΟΠΗΗ - ΜΔΘΟΓΟΙ ΛΗΦΗ ΑΠΟΦΑΔΧΝ - ΠΟΛΤΚΡΙΣΗΡΙΑΚΗ ΑΝΑΛΤΗ ΑΠΟΦΑΔΧΝ ην θεθάιαην απηφ, παξέρνληαη νη βαζηθέο πιεξνθνξίεο γηα ηνλ ζθνπφ, ηηο αξρέο θαη ηνλ ηξφπν ιεηηνπξγίαο ηεο δηαδηθαζίαο ηεο Πνιπθξηηεξηαθήο Αλάιπζεο, θαζψο θαη βαζηθέο πιεξνθνξίεο γηα ηηο κεζφδνπο πνπ ζα ρξεζηκνπνηεζνχλ ζηελ κεηαπηπρηαθή εξγαζία Γαζηθή νδνπνηία θαη θπζηθό πεξηβάιινλ Ζ θαηαζθεπή δηθηχνπ δξφκσλ ζε έλα δαζηθφ ζχκπιεγκα, δειαδή ε δηάλνημε ηνπ δάζνπο είλαη απαξαίηεηε γηαηί ζπκβάιιεη ζηελ θαιχηεξε δηαρείξηζε ηνπ δάζνπο, ζηελ νηθνλνκία ηεο πεξηνρήο, ζηελ πξνζηαζία ηνπ δάζνπο θαη ζηελ άκπλα ηεο ρψξαο. Ζ εθηίκεζε ησλ επηπηψζεσλ απφ ηελ θαηαζθεπή δηθηχνπ δξφκσλ είλαη πνιχ δχζθνιν λα απνηηκεζεί κε νηθνλνκηθά κεγέζε ζηα πιαίζηα ησλ γλσζηψλ κεζφδσλ ιήςεο απφθαζεο φπσο είλαη ε αλάιπζε θφζηνπο νθέινπο θαη άιιεο καζεκαηηθέο κέζνδνη. Σν νδηθφ δίθηπν είλαη έλα βαζηθφ έξγν ππνδνκήο, ηθαλφ λα ζπκβάιεη νπζηαζηηθά ζηελ αεηθφξν αλάπηπμε θαη αμηνπνίεζε ησλ νξεηλψλ, εκηνξεηλψλ θαη λεζησηηθψλ πεξηνρψλ θαη ηεο εζληθήο καο νηθνλνκίαο γεληθφηεξα θαη έηζη επηβάιιεηαη λα εμεηάδεηαη ζε ζπλδπαζκφ κε ηα άιια πξνβιήκαηα ηεο πξνζηαζίαο θαη δηαηήξεζεο ηνπ δαζηθνχ καο πινχηνπ θαη ησλ θπζηθψλ πφξσλ. Δπίζεο απνηειεί βαζηθφ ζπζηαηηθφ ηνπ αεηθνξηθνχ ηνπξηζκνχ, πνπ πεξηιακβάλεη ηνλ ηνπξηζκφ θαη ηηο ζρεηηθέο ππνδνκέο, θαη είλαη απηφο πνπ ιεηηνπξγεί κέζα ζηηο θπζηθέο δπλαηφηεηεο αλαλέσζεο ησλ θπζηθψλ πφξσλ. ηα αεηθνξηθά δηαρεηξηδφκελα δάζε, νη δξφκνη, ην δίθηπν θαη νη ηερληθέο πξνδηαγξαθέο ηνπο πξέπεη λα είλαη ζχκθσλα κε ηηο θπζηθέο ζπλζήθεο θαη ηηο ρξήζεηο εδάθνπο, ηηο αλακελφκελεο δηαδηθαζίεο κεηαθίλεζεο θαη ηελ αηζζεηηθή ηνπ ηνπίνπ. (Κνζκάο - Αξηζηνηέιεο Γ. Γνχθαο, Βαζίιεηνο Κ. Γξφζνο). [7]

9 2.2. Οξεηλέο Πεξηνρέο ηεο Διιάδαο Οπιζμόρ ηων οπεινών πεπιοσών χκθσλα κε έξεπλα πνπ δηεμήρζε γηα ινγαξηαζκφ ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο (Δ.Δ.) (NORDREGIO,2004) ζηελ πεξηνρή ηεο Δπξψπεο ε νπνία κειεηήζεθε (Δπξψπε ησλ 25 ζπλ Διβεηία, Ννξβεγία,Βνπιγαξία θαη Ρνπκαλία), νη νξεηλέο θνηλφηεηεο θαηαιακβάλνπλ ην 40,6% ηεο ζπλνιηθήο έθηαζεοθαη ζε απηέο θαηνηθνχλ 94,3 εθαη. άλζξσπνη πνπ αληηζηνηρνχλ ζην 19,1% ηνπ ζπλνιηθνχπιεζπζκνχ. πγθεθξηκέλα ζηελ Διιάδα ε έθηαζε ησλ νξεηλψλ θνηλνηήησλ θαηαιακβάλεη ην77,9% ηεο ρψξαο γεγνλφο ην νπνίν θαζηζηά ηελ Διιάδα ηελ πην νξεηλή ρψξα ηεο Δ.Δ. καδί κε ηελαπζηξία, ελψ ζχκθσλα κε ηελ απνγξαθή ηεο Δ..Τ.Δ. ην 2001 ην πνζνζηφ ησλ νξεηλψλ θαηεκηνξεηλψλ Γήκσλ θαη Κνηλνηήησλ ήηαλ 61,6% κε έθηαζε ίζε κε ην 71,3% ηεο ρψξαο. Οηδηαθνξέο απηέο ζηα πνζνζηά νθείινληαη ζηνπο δηαθνξεηηθνχο νξηζκνχο πνπ ρξεζηκνπνηήζεθαλ γηαηελ νξηνζέηεζε ησλ νξεηλψλ πεξηνρψλ.χκθσλα κε ην ελεκεξσηηθφ ζεκείσκα ηνπ Τπνπξγείνπ Γεσξγίαο (17/7/1997) (Καξαληθφιαο θαημαξηίλνο 1999) γηα ηελ έληαμε ησλ Γήκσλ, Κνηλνηήησλ θαη Οηθηζκψλ ηεο Διιάδαο ζηηο πεξηνρέοηεο Οδεγίαο 75/268/ΔΟΚ : Α. ηηο Ορεινές Περιοχές (Άξζξν 3, Παξ. 3) εληάζζνληαη Γήκνη, Κνηλφηεηεο θαη Οηθηζκνί πνπέρνπλ ηηο αθφινπζεο πξνυπνζέζεηο: (α) ε θηεκαηηθή ηνπο έθηαζε βξίζθεηαη ζε πςφκεηξν πάλσ απφ 800 κέηξα, (β) ε θηεκαηηθή ηνπο έθηαζε βξίζθεηαη κεηαμχ κέηξσλ θαη νη θιίζεηο ηνπ εδάθνπο είλαη ηνπιάρηζηνλ 16%, (γ) ε θηεκαηηθή ηνπο έθηαζε βξίζθεηαη ζε πςφκεηξν θάησ απφ 600 κέηξα κε θιίζεηο εδάθνπο ηνπιάρηζηνλ 20% Δάλ έλαο Γήκνο, Κνηλφηεηα ή Οηθηζκφο έρεη κία απφ ηηο παξαπάλσ πεξηπηψζεηο ζε πνζνζηφ θηεκαηηθήο έθηαζεο ηνπιάρηζηνλ 80% ή ην άζξνηζκα ησλ πεξηπηψζεσλ (α), (β), (γ) είλαη ηνπιάρηζηνλ 80% επί ηνπ ζπλφινπ ηεο θηεκαηηθήο ηνπο έθηαζεο, ηφηε είλαη δπλαηφλ λα πξνηαζεί γηα έληαμε ζηηο νξεηλέο πεξηνρέο. Β. ηηο Μειονεκτικές Περιοχές (Άξζξν 3, Παξ.4) εληάζζνληαη πνιινί Γήκνη, Κνηλφηεηεο ή Οηθηζκνί πνπ απνηεινχλ νκνηνγελείο δψλεο θαη ραξαθηεξίδνληαη απφ ρακειή ππθλφηεηα πιεζπζκνχ, άγνλν έδαθνο θαη ρακειφ εηζφδεκα. Δηδηθφηεξα ζα πξέπεη: (α) ε ππθλφηεηα ηνπ πιεζπζκνχ λα είλαη κέρξη 45 θαηνίθνπο αλά ηεηξαγσληθφ ρηιηφκεηξν, (β) ην γεσξγηθφ εηζφδεκα λα είλαη κηθξφηεξν ηνπ 80% ηνπ κέζνπ φξνπ ηεο ρψξαο, (γ) νη απνδφζεηο ησλ θπξηφηεξσλ θαιιηεξγεηψλ λα είλαη κέρξη 80% ηνπ κέζνπ φξνπ ηεο ρψξαο. [8]

10 Γ. ηηο Περιοχές με Ειδικά Προβλήματα (Άξζξν 3, Παξ.5) εληάζζνληαη ζε δψλεο, Γήκνη θαη Κνηλφηεηεο λεζησηηθψλ θαη παξακεζνξίσλ πεξηνρψλ, πνπ έρνπλ, ιφγσ ηεο ζέζεο ηνπο, εηδηθά πξνβιήκαηα, ην γεσξγηθφ εηζφδεκά ηνπο θζάλεη κέρξη ην 80% ηνπ κέζνπ φξνπ ηεο ρψξαο θαη ε γνληκφηεηα ησλ εδαθψλ ηνπο είλαη ρακειή (απνδφζεηο θπξηνηέξσλ θαιιηεξγεηψλ κηθξφηεξεο ηνπ 80% ηνπ κέζνπ φξνπ ηεο ρψξαο). Ζ Δζληθή ηαηηζηηθή Τπεξεζία Διιάδνο (Δ..Τ.Δ.) δηαθξίλεη ηηο πεδηλέο, εκηνξεηλέο θαη νξεηλέοθνηλφηεηεο σο εμήο: Α. Πεδηλέο: νη Κνηλφηεηεο εθείλεο πνπ ε εδαθηθή πεξηνρή ηνπο βξίζθεηαη ζην ζχλνιφ ηεο ή θαηά ην κεγαιχηεξν κέξνο, ζε νξηδφληην ή ειαθξψο θεθιηκέλν έδαθνο θαη ζε πςφκεηξν κηθξφηεξν ησλ 800 κέηξσλ απφ ηελ επηθάλεηα ηεο ζάιαζζαο. Κιίζεηο ηνπ εδάθνπο πνπ δεκηνπξγνχλ πςνκεηξηθέο δηαθνξέο απφ 100 κέρξη 150 κέηξα γηα κηθξέο Κνηλφηεηεο θαη απφ 200 κέρξη 300 κέηξα γηα ηηο κεγάιεο Κνηλφηεηεο ηεο Θξάθεο θαη ηεο Μαθεδνλίαο είλαη αλεθηέο γηα ηελ θαηεγνξία απηή (πεδηλέο). ηελ πεξίπησζε πνπ έλα βνπλφ θαιχπηεη κηθξφ ηκήκα ηεο Κνηλνηηθήο πεξηνρήο (κέρξη ην 1/3), ζεσξήζεθε φηη δε κεηαβάιιεη ην ραξαθηήξα ηεο Κνηλφηεηαο. Β. Ζκηνξεηλέο: νη Κνηλφηεηεο εθείλεο πνπ ε εδαθηθή πεξηνρή ηνπο βξίζθεηαη ζηηο ππψξεηεο ησλ βνπλψλ (νξέσλ) ή ε έθηαζή ηνπο κνηξάδεηαη ε κηζή πεξίπνπ ζηελ πεδηάδα θαη ε άιιε κηζή ζην βνπλφ, αιιά πάληα κε πςφκεηξν κέρξη 800 κέηξα, γηα ην κεγαιχηεξν κέξνο ηεο πεξηνρήο ηεο Κνηλφηεηαο. Γ.Οξεηλέο: νη Κνηλφηεηεο εθείλεο πνπ ε εδαθηθή ηνπο επηθάλεηα είλαη πνιχ θεθιηκέλε θαη θαη εμνρήλ αλψκαιε, ρσξίδεηαη δε απφ ραξάδξεο ή θαιχπηεηαη απφ νξεηλνχο φγθνπο πνπ δεκηνπξγνχλ πνιιαπιέο θαη βαζηέο εδαθηθέο πηπρψζεηο κε πςνκεηξηθέο δηαθνξέο κεγαιχηεξεο απφ 400 κέηξα. Δπίζεο φιεο εθείλεο νη Κνηλφηεηεο πνπ ε εδαθηθή ηνπο επηθάλεηα ή κεγάιν κέξνο ηεο βξίζθεηαη ζε πςφκεηξν αλψηεξν απφ 800 κέηξα απφ ηελ επηθάλεηα ηεο ζάιαζζαο. Σέινο, ζχκθσλα κε ηελ έξεπλα ηνπ NORDREGIO (2004) νη ηνπνγξαθηθά νξεηλέο πεξηνρέο νξίδνληαη σο εμήο: Πάλσ απφ 2500m φιεο νη πεξηνρέο ζεσξνχληαη νξεηλέο.αλάκεζα ζηα 1500m θαη ζηα 2500m ζεσξνχληαη νξεηλέο φιεο νη πεξηνρέο κε θιίζε κεγαιχηεξεαπφ 2ν ζε αθηίλα 3km. Αλάκεζα 1000m θαη ζηα 1500m, πξέπεη γηα λα ζεσξείηαη κηα πεξηνρή νξεηλή λα ηθαλνπνηεί έλα απφ ηα εμήο δχν θξηηήξηα: (α) ε θιίζε ζε αθηίλα 3km λα είλαη κεγαιχηεξε απφ 5ν, (β) ε πςνκεηξηθή δηαθνξά ζε αθηίλα 7km λα είλαη ηνπιάρηζηνλ 300m.Αλάκεζα ζηα 300m θαη ζηα 1000m, απαηηείηαη κφλν ην [9]

11 θξηηήξην (β) απφ ηα πξνεγνχκελα. Κάησ απφ ηα 300m, ππνινγίζηεθε ε ηππηθή απφθιηζε γηα 8 θαηεπζχλζεηο ζε δηάθνξα ζεκεία ηνπ ςεθηαθνχ πςνκεηξηθνχ κνληέινπ ηεο Δ.Δ., θαη φπνπ ην απνηέιεζκα ήηαλ κεγαιχηεξν απφ 50m, ζεσξήζεθε φηη ην ηνπνγξαθηθφ αλάγιπθν ήηαλ αξθεηά απφηνκν γηα λα ζεσξεζεί σο νξεηλή πεξηνρή, αλ θαη ζε ρακειφ πςφκεηξν. πκπεξαζκαηηθά, φζνλ αθνξά ζην ζέκα ηνπ νξηζκνχ ησλ νξεηλψλ πεξηνρψλ, παξαηεξνχκε φηηππάξρνπλ δηαθνξνπνηήζεηο αλάκεζα ζηνπο νξηζκνχο ηνπο νπνίνπο ρξεζηκνπνηεί ε Δπξσπατθή Έλσζε θαη ζε απηνχο ηνπο νπνίνπο αθνινπζνχλ ηα ίδηα ηα θξάηε κέιε φπσο ε Διιάδα θαη εαπζηξία (Dax, 2004), γεγνλφο πνπ απφ κφλν ηνπ δεκηνπξγεί ακθηβνιία γηα ην θαηά πφζν νηπνιηηηθέο θαη ηα κέηξα ηεο Δ.Δ. γηα ηηο νξεηλέο πεξηνρέο, θαη θαη επέθηαζε ησλ θξαηψλ κειψλ,είλαη ζηνρεπκέλα θαη κπνξνχλ λα αληηκεησπίζνπλ νινθιεξσκέλα θαη απνηειεζκαηηθά ηα ηδηαίηεξα θαη πνιπδηάζηαηα νηθνλνκηθά, θνηλσληθά θαη πεξηβαιινληηθά πξνβιήκαηα ησλ νξεηλψλ πεξηνρψλ. Σέινο, νη νξεηλέο πεξηνρέο απνηεινχλ αθφκα πφινπο δηαηήξεζεο θαη κεηάδνζεο ησλ ηνπηθψλ παξαδφζεσλ θαη ησλ ηνπηθψλ δεμηνηήησλ θαη ηερλνγλσζίαο. Ο θίλδπλνο εγθαηάιεηςήο ηνπο ή/θαη νη αλαπηπμηαθέο ζηξαηεγηθέο νη νπνίεο δελ είλαη πξνζαξκνζκέλεο ζηνλ ηδηαίηεξν θπζηθφ θαη θνηλσληθννηθνλνκηθφ ραξαθηήξα ηνπο κπνξεί λα αιινηψζνπλ ηνλ ηδηαίηεξν πνιηηηζκηθφ πινχην ηνπο. ζνλ αθνξά ηε θπζηθή θαη θνηλσληθννηθνλνκηθή πξαγκαηηθφηεηα ν νξεηλφο φγθνο ηεο ρψξαο καο απνηειείηαη απφ Γήκνπο, Κνηλφηεηεο θαη Οηθηζκνχο, θαηαιακβάλεη έθηαζε 77,6 εθ. ζηξ. απφ ηα νπνία ηα 13,08 εθ. ζηξ. είλαη έθηαζε πνπ κπνξεί λα θαιιηεξγεζεί, ηα 36,42 εθ. ζηξ. είλαη βνζθφηνπνη θαη ηα 24,02 είλαη δάζε (Παπαδεκάηνπ θαη Ρφθνο, 2004). Οη νξεηλέο πεξηνρέο ηεο Διιάδαο, φπσο άιισζηε ζπκβαίλεη ζηελ πιεηνςεθία ησλ νξεηλψλ πεξηνρψλ ηνπ θφζκνπ, αληηκεησπίδνπλ ζπγθεθξηκέλα πξνβιήκαηα ηα νπνία εζηηάδνληαη θπξίσο ζηελ εγθαηάιεηςε θαη εξήκσζή ηνπο, ζηελ γήξαλζε ηνπ πιεζπζκνχ, ζηνλ νηθνλνκηθφ καξαζκφ, ζηνλ θαηαθεξκαηηζκφ ησλ γεσξγηθψλ εθκεηαιιεχζεσλ, ζηε κηθξή βιαζηεηηθή πεξίνδν, ζηηο αθξαίεο θαηξηθέο ζπλζήθεο, ζην έληνλα θαη ξαγδαία ελαιιαζζφκελν αλάγιπθν, ζηελ έιιεηςε βαζηθψλ ππνδνκψλ ζε ζέκαηα πγείαο, παηδείαο, επηθνηλσλίαο θ.ιπ. θαη ζηηο απεηιέο πνπ δέρεηαη ην κνλαδηθφ αιιά θαη ηδηαίηεξα επαίζζεην θαη επάισην θπζηθφ θαη πνιηηηζκηθφ πεξηβάιινλ ηνπο (Μηραειίδνπ θαη Ρφθνο, 2004, Παπαδεκάηνπ θαη Ρφθνο, 2004, Ρφθνο, 2004, 2007). Σα πξνβιήκαηα απηά είλαη απφξξνηα ηφζν ησλ ηδηαηηεξνηήησλ ηνπ ειιεληθνχ θπζηθνχ πεξηβάιινληνο, φζν θαη ησλ θνηλσληθψλ, πνιηηηθψλ, πνιηηηζκηθψλ θαη νηθνλνκηθψλ ζπλζεθψλ θαη ζπγθπξηψλ νη νπνίεο θαζφξηζαλ ζε κεγάιν βαζκφ ζπγθεθξηκέλεο πεξηφδνπο ηεο ειιεληθήο ηζηνξίαο (Ρφθνο, 2004). ηελ Διιάδα νη νξεηλέο θνηλφηεηεο εξεκψζεθαλ ηελ πεξίνδν ηεο καδηθήο κεηαλάζηεπζεο απφ ηαρσξηά πξνο ηηο κεγάιεο πφιεηο θαη ην εμσηεξηθφ ηηο δεθαεηίεο ηνπ 1950, 1960 θαη Ζ καδηθή [10]

12 απνρψξεζε ηνπ νξεηλνχ πιεζπζκνχ νθείιεηαη ζε κεγάιν βαζκφ ζηηο ζπγθξνχζεηο ηνπ εκθπιίνπ πνιέκνπ θαη ηηο δηψμεηο πνπ αθνινχζεζαλ ηα ρξφληα ηεο εζληθήο αληίζηαζεο ζηε γεξκαληθή θαηνρή (Ρφθνο, 1980, 1993, 1994). πγθεθξηκέλα ζηνηρεία γηα ηηο νξεηλέο πεξηνρέο ππάξρνπλ απφ ην 1971 θαη έπεηηα. πσο θαίλεηαη ζηνλ Πίλαθα 1, ν νξεηλφο πιεζπζκφο ηεο Διιάδαο κεηψζεθε δξακαηηθά ηε δεθαεηία ηνπ 1970 θαη ιηγφηεξν ηε δεθαεηία ηνπ Πίλαθαο 2.2.1: Καηαλνκή Πιεζπζκνύ ζε Οξεηλέο θαη Ηκηνξεηλέο Πεξηνρέο (Πεγή: Δ..Τ.Δ) Έηνο Πιεζπζκηαθέο θαηεγνξίεο ύλνιν πιεζπζκνύ Ηκηνξεηλόο πιεζπζκόο Πνζνζηό εκηνξεηλνύ πιεζπζκνύ επί ηνπ ζπλόινπ 20,3% 21,4% 21,8% Οξεηλόο πιεζπζκόο Πνζνζηό νξεηλνύ πιεζπζκνύ επί ηνπ ζπλόινπ 12,0% 9,7% 9,2% Χο αλαπφδξαζηε ζπλέπεηα ησλ κεηαβνιψλ απηψλ, θαηά ηε δηάξθεηα ησλ ηειεπηαίσλ 50 ρξφλσλ,απσιέζζεθε έλα κεγάιν κέξνο ησλ ηνπηθψλ παξαδφζεσλ, εγθαηαιείθζεθε έλα ζεκαληηθφ θνκκάηηηνπ νηθηζηηθνχ πινχηνπ (ζρνιεία θαη θαηνηθίεο), ράζεθαλ παξαδνζηαθά αξρηηεθηνληθά κλεκεία θαηπαξαδνζηαθέο δεμηφηεηεο θαη επαγγέικαηα (Παπαδεκάηνπ θαη Ρφθνο, 2004). Έλα απφ ηα βαζηθά ραξαθηεξηζηηθά θαη απφ ηα πην ζνβαξά δηαξζξσηηθά πξνβιήκαηα πνπ αληηκεησπίδεη ε ειιεληθή γεσξγία, ην νπνίν κάιηζηα επηηείλεηαη δξακαηηθά ζηηο νξεηλέο πεξηνρέο, είλαη ν θαηαθεξκαηηζκφο θαη ε κεγάιε δηαζπνξά ησλ Μνλαδηαίσλ Ηδηνθηεζηψλ / Υξήζεσλ / Δθκεηαιιεχζεσλ Γεο (ΜΗΥΔΓ) (Ρφθνο, 1980). Σν γεγνλφο φηη κφλν ην 30% πεξίπνπ ηεο ζπλνιηθήο έθηαζεο ηεο νξεηλήο θαη εκηνξεηλήο θαηά 70% Διιάδαο απνηειεί γεσξγηθή γε, εληείλεη ην πξφβιεκα ηνπ θαηαθεξκαηηζκνχ θαη ηεο δηαζπνξάο ηνπ γεσξγηθνχ θιήξνπ. Αθφκε, ην πνζνζηφ ηεο αξδεπφκελεο γεσξγηθήο γεο είλαη ρακειφ, ν κέζνο φξνο ειηθίαο ησλ αξρεγψλ ησλ γεσξγηθψλ εθκεηαιιεχζεσλ είλαη πςειφο θαη ε επαγγεικαηηθή ηνπο εθπαίδεπζε ειιηπήο. ηελ νξεηλή γεσξγία επηθξαηνχλ ηδηαίηεξα δπζκελείο εδαθνθιηκαηηθέο ζπλζήθεο (κεγάινπςφκεηξν, έληνλεο θιίζεηο εδάθνπο, θησρή άξδεπζε, βνζθφηνπνη θαηάιιεινη κφλν γηα αηγνπξφβαηα, κηθξή βιαζηεηηθή πεξίνδνο). Σελ πεξίνδν ν αξηζκφο ησλ αγξνηηθψλ εθκεηαιιεχζεσλ ησλ νξεηλψλ πεξηνρψλ κεηψζεθε θαηά 15,7% θαη ε ρξεζηκνπνηνχκελε γεσξγηθή έθηαζε θαηά 12,8%, ελψ νη αληίζηνηρνη αξηζκνί γηα ην ζχλνιν ηεο ρψξαο είλαη 14,1% θαη 6,9%, γεγνλφο πνπ ππνδειψλεη φηη ε κείσζε ηνπ αξηζκνχ ησλ εθκεηαιιεχζεσλ δελ νθείιεηαη ζε ελδερφκελε ζπγρψλεπζε θαη αχμεζε ηνπ κεγέζνπο ηνπο, αιιά ζε δηαξθψο απμαλφκελε εγθαηάιεηςε ησλ γεσξγηθψλ εθηάζεσλ (Μηραειίδνπ θαη Ρφθνο, 2004, MichailidouandRokos, 2005). Δθηηκάηαη φηη ην κέζν κέγεζνο ησλ γεσξγηθψλ εθκεηαιιεχζεσλ ησλ νξεηλψλ πεξηνρψλ δελ μεπεξλά ηα 33 [11]

13 ζηξεκ. πνπ αληηζηνηρεί κφιηο ζην 75% ηνπ Μ.Ο. ρψξαο ελψ ην αλάγιπθν θαη ε πνιπζρηδήο πδξνγξαθηθή κνξθνινγία επηηείλνπλ ην πξφβιεκα ηνπ πνιπηεκαρηζκνχ (6,8 αγξνηεκάρηα έλαληη 4,8 ηνπ κ.ν. ηεο ρψξαο) (Καξαληθφιαο θαη Μαξηίλνο, 1999, Τ.ΠΔ.ΥΧ.Γ.Δ., 2000β). Δπηπιένλ, νη νξεηλέο πεξηνρέο εκθαλίδνπλ ηνλ πςειφηεξν δείθηε γήξαλζεο ησλ αξρεγψλ ησλ εθκεηαιιεχζεσλ κε πνζνζηφ εθκεηαιιεχζεσλ κε αξρεγνχο ειηθίαο άλσ ησλ 55 εηψλ 60,5 %. ηελ ίδηα έξεπλα ηεο ΔΤΔ αλαθέξεηαη φηη ην έηνο 1993, απφ ηνπο αξρεγνχο θαη κέιε λνηθνθπξηψλ πνπ εξγάδνληαη ζηε γεσξγία ζε φιε ηε ρψξα, έλα πνζνζηφ 25,1% είλαη θάηνηθνη νξεηλψλ πεξηνρψλ θαη απφ απηνχο ην 32,2% έρεη σο απνθιεηζηηθή απαζρφιεζε ηε γεσξγία, έλαληη πνζνζηνχ 27,4% πνπ ηζρχεη γηα ην ζχλνιν ηεο ρψξαο. ζνλ αθνξά ζηηο απεηιέο πνπ δέρεηαη ην θπζηθφ πεξηβάιινλ θαη ε βηνπνηθηιφηεηα, απηέο αθνξνχλθπξίσο ζε πεξηνρέο φπνπ ν καδηθφο ηνπξηζκφο είλαη ηδηαίηεξα αλαπηπγκέλνο, π.ρ. ρηνλνδξνκηθφοηνπξηζκφο ή φπνπ ιακβάλνπλ ρψξα δξαζηεξηφηεηεο επηβαξπληηθέο γηα ην πεξηβάιινλ, π.ρ.ιαηνκεία, κεγάια νδηθά έξγα θ.ιπ., ρσξίο βέβαηα λα κπνξεί θαλείο λα αγλνήζεη ηηο φιν θαηεληνλφηεξεο πηέζεηο ιφγσ ηεο πιαλεηηθήο θιηκαηηθήο αιιαγήο, φπσο είλαη ε κείσζε ησλ ρηνλνπηψζεσλ θαη ε αχμεζε ηεο ζπρλφηεηαο αθξαίσλ θαηξηθψλ θαηλνκέλσλ κε απνηέιεζκα ηελ εκθάληζε, πιεκκπξψλ, θαηνιηζζήζεσλ θαη άιισλ θαηαζηξνθψλ. Σηπαηηγικέρ ανάπηςξηρ ηος οπεινού σώπος ζηην Ελλάδα Ζ ηδηαίηεξε θπζηθή θαη θνηλσληθννηθνλνκηθή πξαγκαηηθφηεηα ησλ νξεηλψλ πεξηνρψλ ηεο Διιάδαοθαζηζηά αλαγθαία ηε ράξαμε θαη άζθεζε νινθιεξσκέλεο πνιηηηθήο γηα ηελ Αμηνβίσηε Οινθιεξσκέλε Αλάπηπμή ηνπο, δειαδή ηελ ηαπηφρξνλα νηθνλνκηθή, θνηλσληθή, ηερληθή /ηερλνινγηθή, πνιηηηθή θαη πνιηηηζκηθή, ε νπνία ζα ηειείηαη ζε δηαιεθηηθή αξκνλία θαη κε ζεβαζκφ ζηνλ Άλζξσπν, φπσο απηφο εληάζζεηαη εηξεληθά θαη δεκηνπξγηθά ζην θπζηθφ θαηπνιηηηζκηθφ πεξηβάιινλ ησλ νξεηλψλ πεξηνρψλ, σο αλαπφζπαζην κέξνο ηνπο θαη φρη σο θπξίαξρνο ηδηνθηήηεο, "επελδπηήο", ή εθκεηαιιεπηήο ηνπο (Ρφθνο 1999, 2001). Παξά ηνλ νξεηλφ ραξαθηήξα ηεο ρψξαο κφιηο ηελ ηειεπηαία δεθαεηία άξρηζαλ λα ιακβάλνληαη κέηξα εηδηθά γηα ηελ πξνζηαζία θαη ηελ αλάπηπμε ησλ νξεηλψλ πεξηνρψλ ηεο ρψξαο καο. Μέρξη ηφηε ιακβάλνληαλ κφλν θάπνηα απνζπαζκαηηθά αλαπηπμηαθά κέηξα πξνζαξκνζκέλα ζηελ θπξίαξρε αληίιεςε γηα νηθνλνκηθή κεγέζπλζε θαη ηνκεαθή αλάπηπμε. ζνλ αθνξά ζην θιαδηθφ κνληέιν αλάπηπμεο πνπ αθνινπζήζεθε ηε δεθαεηία ηνπ 80 κε έκθαζε ζηε γεσξγία, δελ ζα κπνξνχζε επηηχρεη, θαζψο νη ηδηαίηεξεο θπζηθέο, πεξηβαιινληηθέο, θιηκαηηθέο θαη εδαθηθέο ζπλζήθεο ησλ νξεηλψλ πεξηνρψλ ηηο θαζηζηνχλ αθαηάιιειεο γηα εληαηηθά ζπζηήκαηα γεσξγίαο. Ζ δεθαεηία ηνπ 80, θαη ηδηαίηεξα ην δεχηεξν κηζφ, ραξαθηεξίδεηαη απφ ηελ αχμνπζα επηξξνή [12]

14 ησλεπξσπατθψλ πνιηηηθψλ. Σν 1981 παξνπζηάδεηαη απφ ην Τπνπξγείν Γεσξγίαο ν πξψηνο θαηάινγνοθαηάηαμεο νξηζκέλσλ πεξηνρψλ ηεο ρψξαο ζηηο κεηνλεθηηθέο, ζχκθσλα κε ηελ Οδεγία 75/268 ηεο ΔΟΚ. Σν Πεληαεηέο Πξφγξακκα Κνηλσληθννηθνλνκηθήο Αλάπηπμεο ηεο Υψξαο ,πεξηειάκβαλε κέηξα ζρεηηθά κε ηελ Οδεγία (ρξεκαηνδφηεζε θαηά 40-50% έξγσλ πδξεπηηθψλ,αξδεπηηθψλ, αληηπιεκκπξηθψλ, βειηίσζεο βνζθνηφπσλ θηι. θαη άκεζεο ρξεκαηηθέο παξνρέο ζηνπο αγξφηεο). Σα ζρεηηθά κέηξα ηα νπνία εθαξκφζηεθαλ κέρξη ην 1985, ραξαθηεξηδφηαλ απφ ηελπξνζπάζεηα ηεο Διιάδαο λα πξνζαξκνζηεί ζηηο λέεο ζπλζήθεο πνπ δηακνξθψλνληαλ θαη λα θαιχςεη ην ππφινηπν ηκήκα ησλ απαηηνχκελσλ δαπαλψλ απφ εζληθνχο πφξνπο. Οπσζδήπνηε πάλησο άξρηζε λα δηακνξθψλεηαη κηα θαηλνχξηα πνιηηηθή πνπ θαηλφηαλ λα ελδηαθέξεηαη γηα ηελ αλαδσνγφλεζε ηεο ειιεληθήο πεξηθέξεηαο, παξά ηηο φπνηεο δηνηθεηηθέο, δηαρεηξηζηηθέο, θ.ιπ. εκπινθέο θαη αλεπάξθεηεο (Τ.ΠΔ.ΥΧ.Γ.Δ., 2000β). Μεηά ην 1985 άξρηζε λα θαηαλνείηαη θαη λα δηαδίδεηαη ζηελ Διιάδα κηα έλλνηα ηεο «νινθιεξσκέλεο αλάπηπμεο» κε ηελ απφθαζε ηεο Δπξσπατθήο Κνηλφηεηαο λα ρξεκαηνδνηήζεη ηα Μεζνγεηαθά Οινθιεξσκέλα Πξνγξάκκαηα (ΜΟΠ) ( ). ηφρνο ησλ ΜΟΠ ήηαλ ερξεκαηνδφηεζε ηνπηθψλ-νινθιεξσκέλσλ πξνγξακκάησλ αλάπηπμεο, κε ηα νπνία ν αγξνηηθφοηνκέαο ζα ζπλδεφηαλ κε ηνπο άιινπο ηνκείο θαη θιάδνπο ζε ηνπηθφ επίπεδν, ψζηε λαπνιιαπιαζηαζζνχλ νη αλαπηπμηαθέο επηδφζεηο ζε πξντφλ θαη ζέζεηο εξγαζίαο. Αθφκε θαη ζηνεζσηεξηθφ ηνπ αγξνηηθνχ ηνκέα, ζε θάζε νηθνλνκηθή δξαζηεξηφηεηα ζα έπξεπε λα εληζρχνληαηεπηκέξνπο δξάζεηο νη νπνίεο ζα αιιεινυπνζηεξίδνληαλ θαη ζα ζπλδένληαλ κε ηελ εθπαίδεπζε, ηελθαηάξηηζε, ηνλ πνιηηηζκφ (πρ. αλάδεημε ηεο ιατθήο παξάδνζεο, θιπ.). Οη δεκφζηνη θαη ηδησηηθνίθνξείο πνπ ήηαλ ππεχζπλνη γηα ην ζρεδηαζκφ θαη ηελ πινπνίεζε ηεο ζρεηηθήο αλαπηπμηαθήοπξνζπάζεηαο δελ κπφξεζαλ λα πξνζαξκνζζνχλ ζηε λέα αληίιεςε γηα ηελ νινθιεξσκέλε αλάπηπμε ησλ αγξνηηθψλ πεξηνρψλ θαη ζπλερίζηεθε ζηελ πξάμε ε εθαξκνγή ηνπ κνληέινπ ηεο θιαδηθήοαλάπηπμεο. Σα επφκελα ρξφληα πξνσζήζεθε ε αλάπηπμε ηνπ καδηθνχ ρηνλνδξνκηθνχ ηνπξηζκνχ (Τ.ΠΔ.ΥΧ.Γ.Δ., 2000γ). Σν απνηέιεζκα ηεο ζηξαηεγηθήο απηήο ήηαλ ε χπαξμε θάπνηνπ επνρηαθνχεηζνδήκαηνο γηα ηνπο θαηνίθνπο ην νπνίν φκσο δελ ήηαλ ζε φιεο ηηο πεξηπηψζεηο αξθεηφ γηα λαηνπο ζπγθξαηήζεη φιν ην ρξφλν ζηελ παηξίδα ηνπο, αιιά θαη ε επηβάξπλζε ηνπ θπζηθνχπεξηβάιινληνο θαη ε αιινίσζε ηνπ ηνπηθνχ πνιηηηζκηθνχ ραξαθηήξα, θαζψο δελ πάξζεθαλ ζε φιεο ηηο πεξηπηψζεηο νινθιεξσκέλα κέηξα γηα ηελ δηαηήξεζε γηα παξάδεηγκα ηεο ηνπηθήοαξρηηεθηνληθήο. Σαπηφρξνλα πξνσζήζεθαλ νη ήπηεο κνξθέο ηνπξηζκνχ, φπσο ν αγξνηνπξηζκφο, ν πνιηηηζηηθφο ηνπξηζκφο, ν νηθνηνπξηζκφο, ν ηακαηηθφο θαη ν θπζηνιαηξηθφο ηνπξηζκφο (κε θαγηάθ, ξάθηηλγθ,νξεηλή πνδειαζία, πεδνπνξία, ηππαζία, θ.ιπ.) σο ζπκπιεξσκαηηθέο δξαζηεξηφηεηαο ηεο [13]

15 νξεηλήογεσξγίαο (Τ.ΠΔ.ΥΧ.Γ.Δ., 2000α). Γηα ηελ πεξίνδν ε πνιηηηθή αλάπηπμεο ηνπ νξεηλνχ ρψξνπ ζηελ Διιάδα πεξηγξάθεηαηζην Δζληθφ ηξαηεγηθφ Πιαίζην Αλαθνξάο (ΔΠΑ) (Τπνπξγείν Οηθνλνκίαο θαηοηθνλνκηθψλ, 2007). χκθσλα κε ην ΔΠΑ γηα ηελ αλάπηπμε ησλ νξεηλψλ πεξηνρψλδελ ζα πηνζεηεζεί δηαθνξνπνηεκέλε πνιηηηθή ζε επίπεδν Πεξηθεξεηψλ αιιά ε ζηξαηεγηθήαλάπηπμεο ηνπ νξεηλνχ ρψξνπ πξέπεη λα είλαη θνηλή ζε φιε ηε ρψξα θαζψο ηα πξνβιήκαηα ησλπεξηνρψλ απηψλ είλαη θνηλά ζε φιεο ηηο Πεξηθέξεηεο. πλνπηηθά, νη άμνλεο ζηνπο νπνίνπο δίλεηαη πξνηεξαηφηεηα γηα ηελ αλάπηπμε ησλ νξεηλψλ πεξηνρψλ γηα ηελ πεξίνδν είλαη ε γεσξγία, ην πεξηβάιινλ, ν ηνπξηζκφο θαη ν πνιηηηζκφο. πγθεθξηκέλα ζχκθσλα κε ην Δζληθφ ηξαηεγηθφ ρέδην Αγξνηηθήο Αλάπηπμεο (Τπνπξγείν Αγξνηηθήο Αλάπηπμεο θαη Σξνθίκσλ, 2007), ε αγξνηηθή αλάπηπμε ηνπ νξεηλνχ ρψξνπζηνρεχεη ζε έλα πνιπιεηηνπξγηθφ κνληέιν κε έκθαζε ζηελ παξαγσγή «εδηθψλ πξντφλησλ»(πξντφληα ηνπηθά, εηδηθνχ ηχπνπ θαη ηερλνινγίαο, πςειήο πνηφηεηαο, θ.ιπ.) ψζηε λα κελ κπνξνχλλα εθηνπηζζνχλ απφ ηα θζελφηεξα πξντφληα άιισλ πεξηνρψλ. Δπίζεο γίλεηαη ιφγνο γηα πξνψζεζεεπθαηξηψλ πνιπαπαζρφιεζεο, δηαζθάιηζε ζπλζεθψλ ίζσλ επθαηξηψλ κεηαμχ ησλ δχν θχισλ,αμηνπνίεζε ηνπ θπζηθνχ θαη αλζξσπνγελνχο πεξηβάιινληνο, αλαβάζκηζε ησλ ππνδνκψλ,πξνζηαζία θαη αλάδεημε ησλ ηδηαίηεξσλ ραξαθηεξηζηηθψλ ησλ πεξηνρψλ ηεο ππαίζξνπ πνπ ζαζπκβάινπλ ζηε βειηίσζε ηεο ειθπζηηθφηεηαο σο πεξηνρέο θαηνίθεζεο θαη ζηελ πξνζέιθπζε επελδχζεσλ. Ζ βηνινγηθή γεσξγία ζεσξείηαη πξφθιεζε γηα ηηο νξεηλέο πεξηνρέο θαζψο ε εθηαηηθή θηελνηξνθίαπνπ εθαξκφδεηαη κπνξεί εχθνια λα κεηαηξαπεί ζε βηνινγηθή θαη ζην πιαίζην ηεο εμαγγειίαοκέηξσλ γηα ηελ αληηκεηψπηζεο ηεο θιηκαηηθήο αιιαγήο παγθνζκίσο θαη ηεο πξφιεςεο ηεο εξεκνπνίεζεο ηίζεληαη ζπγθεθξηκέλνη ζηφρνη γηα αχμεζε θαηά ha ησλ δαζσκέλσλ εθηάζεσλγηα ηελ πεξίνδν Οη ζηξαηεγηθέο ηνπηθήο αλάπηπμεο ζηηο νξεηλέο θαη κεηνλεθηηθέο πεξηνρέο ζα εμαθνινπζήζνπλ λααλαπηχζζνληαη κέζσ ηεο πξνζέγγηζεο LEADER θαη ζα έρνπλ νινθιεξσκέλν θαη πνιπηνκεαθφραξαθηήξα. ηνλ ηνκέα ηεο πξνζηαζίαο ηνπ θπζηθνχ θαη πνιηηηζκηθνχ πεξηβάιινληνο εμαγγέιινληαη δξάζεηοπνπ ζρεηίδνληαη κε αλαθαηλίζεηο ρσξηψλ θαη ραξαθηεξηζκέλσλ παξαδνζηαθψλ νηθηζκψλ, θαζψο θαη κε ηελ αληηκεηψπηζε ηεο θιηκαηηθήο αιιαγήο, ηελ πξνζηαζία θαη δηαρείξηζε ησλ πδαηηθψλ πφξσλ,ηελ πξφιεςε ησλ πεξηβαιινληηθψλ θηλδχλσλ θαη ηελ πξνζηαζία ηεο βηνπνηθηιφηεηαο(τ.πδ.υχ.γ.δ., 2007α). Σέινο γηα ηελ πεξίνδν ην Τπνπξγείν Σνπξηζηηθήο Αλάπηπμεο πξναλαγγέιιεη ηεβειηίσζε ηεο πξφζβαζεο ζηηο νξεηλέο πεξηνρέο θαη ηελ πξνβνιή ηνπο, ηελ πξνψζεζε [14]

16 εηδηθψλκνξθψλ ηνπξηζκνχ θαη ηνπ ζεκαηηθνχ ηνπξηζκνχ ζηηο πεξηνρέο απηέο θαη ηνλ εθζπγρξνληζκφ θαηηελ αλαβάζκηζε ησλ ρηνλνδξνκηθψλ θέληξσλ (Τπνπξγείν Σνπξηζηηθήο Αλάπηπμεο, 2006). εκαληηθή εκπινθή ζηελ ζηξαηεγηθή αλάπηπμεο ηνπ νξεηλνχ ρψξνπ έρεη ν Δζληθφο Υσξνηαμηθφορεδηαζκφο θαζψο θαη ηα Δηδηθά Υσξνηαμηθά ρέδηα.χκθσλα κε ην Άξζξν 9 ηνπ Γεληθνχ Πιαηζίνπ Υσξνηαμηθνχ ρεδηαζκνχ πνπ ςεθίζηεθε ηνληνχιην ηνπ 2008 (ΦΔΚ Α 128/2008), ζηνλ νξεηλφ ρψξν επηδηψθεηαη ε αλαζπγθξφηεζε ησλπαξαγσγηθψλ δξαζηεξηνηήησλ, ε ζπγθξάηεζε ηνπ πιεζπζκνχ θαη ε ηζφξξνπε ζρέζε κεηαμχ πφιεοθαη ππαίζξνπ κε ηε ζηήξημε, κεηαμχ άιισλ, ησλ δπλακηθφηεξσλ κηθξψλ νηθηζκψλ. Οη γεληθέοθαηεπζχλζεηο νη νπνίεο ζα εμεηδηθεπηνχλ ζην Δηδηθφ Υσξνηαμηθφ γηα ηνλ Οξεηλφ ρψξν είλαη εαληηκεηψπηζε ηεο δεκνγξαθηθήο απνςίισζεο κε ηελ ελίζρπζε ησλ ππνδνκψλ/ππεξεζηψλ θαη ησλδπλαηνηήησλ απαζρφιεζεο, ε αλάδεημε ησλ ζπγθξηηηθψλ πιενλεθηεκάησλ θάζε παξαγσγηθνχπφξνπ, ε ζηήξημε ησλ δξαζηεξηνηήησλ ηεο ηνπηθήο ελδνρψξαο γηα ηελ θνηλσληθή θαη νηθνλνκηθήαλαζπγθξφηεζε, ε δηαθχιαμε ησλ ηνπίσλ, ησλ δαζψλ, ησλ πεξηβαιινληηθψλ ραξαθηεξηζηηθψλ, επξνζηαζία θαη αλάδεημε ησλ πνιηηηζηηθψλ πφξσλ σο αλαπηπμηαθψλ πφξσλ, ε δηεπθφιπλζε ηεο πξφζβαζεο ζε ππνδνκέο, επηθνηλσλία θαη γλψζε θαη ε ελίζρπζε ησλ δπλακηθψλ νξεηλψλ νηθηζκψλπνπ ιεηηνπξγνχλ σο θφκβνη δηνίθεζεο, ππεξεζηψλ θαη κεηαθνξψλ. Δπίζεο ην Άξζξν 10 γηα ηεδηαηήξεζε, πξνζηαζία θαη αλάδεημε ηνπ εζληθνχ θπζηθνχ θαη πνιηηηζηηθνχ πινχηνπ θαη γηα ηεδηαρείξηζε ησλ θπζηθψλ πφξσλ, ζρεηίδεηαη άκεζα κε ηελ πξνζηαζία θαη ηελ αλάπηπμε ηνπ νξεηλνχρψξνπ. πγθεθξηκέλα πξνζδηνξίδνληαη νη πεξηνρέο πξνηεξαηφηεηαο γηα ηελ αλάδεημε θαη πξνζηαζίαηνπ θπζηθνχ πεξηβάιινληνο ζε εθαξκνγή ησλ δηεζλψλ θαη θνηλνηηθψλ δεζκεχζεσλ ηεο ρψξαο θαηδίδνληαη γεληθέο θαηεπζχλζεηο κεηαμχ άιισλ γηα ηελ πξνζηαζία ηνπ εδάθνπο, ηελ αληηκεηψπηζεησλ θιηκαηηθψλ αιιαγψλ θαη ηελ πξνζηαζία ησλ δαζψλ. Αλάκεζα ζε άιια εμαγγέιιεηαη εθαηάξηηζε κεηξψνπ πνηφηεηαο εδαθψλ θαη ε παξαθνινχζεζε ηεο εμέιημήο ηνπο, ε ηαρεία πξνψζεζε ηεο ρξήζεο αλαλεψζηκσλ πεγψλ ελέξγεηαο, ε θαηάξηηζε δαζνινγίνπ, κέηξα πξφιεςεοησλ δαζηθψλ ππξθαγηψλ θαη αλαδαζψζεηο. ζνλ αθνξά ζηελ ηππνινγία ηνπ νξεηλνχ ρψξνπ, αλάινγα κε ην βαζκφ ρσξηθήο αλάπηπμεο ησλδηαθφξσλ πεξηνρψλ δηαθξίλεηαη ζε ηξεηο βαζηθνχο ηχπνπο πεξηνρψλ: 1. Αλαπηπζζφκελεο Οξεηλέο Πεξηνρέο πνπ ζπγθεληξψλνπλ θξίζηκε κάδα πξνυπνζέζεσλ αλάπηπμεο 2. Φζίλνπζεο Οξεηλέο Πεξηνρέο κε πεξηζψξηα αλαζηξνθήο ησλ πξνβιεκάησλ ηνπο. 3. Οξεηλέο Πεξηνρέο κε έληνλα θαηλφκελα παξαθκήο θαη ηάζεηο εγθαηάιεηςεο. Γηα ηελ παξαθνινχζεζε ηνπ επηπέδνπ αλάπηπμεο ησλ νξεηλψλ πεξηνρψλ ζα ρξεζηκνπνηνχληαη δείθηεο φπσο ην Α.Δ.Π. ηνπο θαη ε πνιπκέξεηα ησλ ηνκέσλ θαη ησλ θιάδσλ ησλ παξαγσγηθψλδξαζηεξηνηήησλ, παξά ην γεγνλφο φηη επαλεηιεκκέλα έρεη αζθεζεί εκπεξηζηαησκέλε [15]

17 θξηηηθήζρεηηθά κε ηελ αδπλακία ηνπ Α.Δ.Π. σο δείθηε λα εθθξάζεη απφ κφλνο ηνπ ηελ πξαγκαηηθήνηθνλνκηθή θαηάζηαζε ζε ηνπηθφ επίπεδν αλάπηπμεο (Ρφθνο 1999, 2004). ην Δηδηθφ Πιαίζην Υσξνηαμηθνχ ρεδηαζκνχ θαη Αεηθφξνπ Αλάπηπμεο γηα ηηο ΑλαλεψζηκεοΠεγέο Δλέξγεηεο νη εκηνξεηλέο θαη νξεηλέο πεξηνρέο (δαζηθέο ή ρέξζεο εθηάζεηο), ζεσξνχληαηπεξηνρέο αμηνπνίεζεο πδαηηθνχ δπλακηθνχ, επνκέλσο θαη θαηάιιειεο γηα ηελ ρσξνζέηεζε κηθξψλπδξνειεθηξηθψλ έξγσλ (Τ.ΠΔ.ΥΧ.Γ.Δ. 2008). Δλ θαηαθιείδη, κπνξεί θαλείο λα ζρνιηάζεη φηη νη εμαγγειιφκελεο πνιηηηθέο γηα ηε «βηψζηκεαλάπηπμε» ησλ νξεηλψλ πεξηνρψλ, απνηεινχλ νπζηαζηηθά απιή πηνζέηεζε ησλ ζρεηηθψλ πνιηηηθψληεο Δπξσπατθήο Έλσζεο. κσο ηα ζεκειηψδε ζπζηαηηθά ησλ πνιηηηθψλ απηψλ, δειαδή εαληαγσληζηηθφηεηα, ε επηρεηξεκαηηθφηεηα, ε θαηλνηνκία θαη νη επέιηθηεο κνξθέο εξγαζίαο δελκπνξνχλ λα έρνπλ αληηθεηκεληθά ππφζηαζε θαηά κείδνλα ιφγν ζηηο νξεηλέο πεξηνρέο (Ρφθνο 2001).Δηδηθά γηα ηηο νξεηλέο πεξηνρέο, ε ζηξαηεγηθή ηεο αχμεζεο ηεο αληαγσληζηηθφηεηαο, φρη κφλν δελ έρεη αληηθεηκεληθή ππφζηαζε, αιιά κπνξεί λα έρεη ηα αθξηβψο αληίζεηα απνηειέζκαηα θαη λανδεγήζεη ζε αθφκε κεγαιχηεξν καξαζκφ θαη εγθαηάιεηςε ησλ νξεηλψλ πεξηνρψλ, θαζψο δελ ζακπνξέζνπλ εχθνια λα αληαπνθξηζνχλ ζηηο απαηηήζεηο ησλ αγνξψλ, ιφγσ ηνπ κηθξνχ θαηπνιπηεκαρηζκέλνπ γεσξγηθνχ θιήξνπ, ηεο ρακειήο γνληκφηεηαο θαη παξαγσγηθφηεηαο, ηεο έιιεηςεο ππνδνκψλ, ηεο απνκφλσζεο θαη ηεο αδπλακίαο απηνκαηνπνίεζεο ησλ θαιιηεξγεηηθψλζπζηεκάησλ ιφγσ ηεο ηδηαηηεξφηεηαο ησλ ηνπνγξαθηθψλ ζπλζεθψλ. Σα ραξαθηεξηζηηθά απηάαληηθεηκεληθά ζπλεπάγνληαη ηδηαίηεξα απμεκέλν θφζηνο παξαγσγήο θαη δηάζεζεο ησλ πξντφλησλ.δπηπιένλ ε δηεζλήο εκπεηξία έρεη δείμεη φηη φπνπ ηα θξάηε θαη νη πεξηθέξεηεο έρνπλ πξνζαξκφζεη ηα επηρεηξεζηαθά ηνπο ζρέδηα ζηηο ηνπηθέο ηδηαηηεξφηεηεο, ηα απνηειέζκαηα είλαη ζεηηθφηεξα. Γπζηπρψο ζηελ Διιάδα, ηα πξνβιήκαηα θαη ηα θπζηθά θαη θνηλσληθννηθνλνκηθά ραξαθηεξηζηηθά ησλ νξεηλψλ πεξηνρψλ δελ ιακβάλνληαη ππφςε ζε βάζνο, κε απνηέιεζκα θαη ηα κέηξα λα κελεμεηδηθεχνληαη θαηά πεξίπησζε θαη γη απηφ ν καξαζκφο ησλ νξεηλψλ πεξηνρψλ φιν θαη επηηείλεηαη.γη απηφ θαη ε Οινθιεξσκέλε Αλάπηπμε, απνηειεί αληηθεηκεληθά, ζε επίπεδν ζεσξίαο θαη πξάμεο, κνλφδξνκν εηδηθά γηα ηηο νξεηλέο πεξηνρέο ηεο ρψξαο καο, πξνθεηκέλνπ λα δηαθπιαρζεί θαη λα αλαδεηρζεί ν ηδηαίηεξνο θπζηθφο, πεξηβαιινληηθφο θαη πνιηηηζκηθφο πινχηνο ηνπο. [16]

18 Oξεηλά νηθνζπζηήκαηα Σα νξεηλά νηθνζπζηήκαηα απνηεινχλ ζεκαληηθή πεγή λεξνχ, θπζηθψλ πιψλ, ελεξγεηαθψλ πφξσλ, βηνπνηθηιφηεηαο, κεηαιιεπκάησλ, δαζηθψλ θαη γεσξγηθψλ πξντφλησλ θαη ππεξεζηψλ αλαςπρήο. Απνηεινχλ νηθνζπζηήκαηα πνπ εθθξάδνπλ ηελ πνιππινθφηεηα θαη ηηο αιιειεπηδξάζεηο ηεο νηθνινγίαο ηνπ πιαλήηε καο, αθνχ ηα νξεηλά πεξηβάιινληα είλαη νπζηψδε γηα ηελ επηβίσζε ηνπ πιαλεηηθνχ νηθνζπζηήκαηνο. Σα νηθνζπζηήκαηα ησλ νξεηλψλ πεξηνρψλ κεηαβάιινληαη ηαρχηαηα. Τπφθεηληαη ζε επηηαρπλφκελε δηάβξσζε ηνπ εδάθνπο, ζε θαηνιηζζήζεηο θαη ηαρεία απψιεηα νηθφηνπσλ θαη γελεηηθήο βηνπνηθηιφηεηαο. Απφ ηελ αλζξψπηλε ζθνπηά ππάξρεη επξεία εμάπισζε ηεο θηψρεηαο ζηνπο θαηνίθνπο ησλ νξεηλψλ πεξηνρψλ θαη απψιεηα ηεο απηφρζνλεο (indigenous) γλψζεο. σο απνηέιεζκα απηνχ νη πεξηζζφηεξεο νξεηλέο πεξηνρέο βηψλνπλ πεξηβαιινληηθή ππνβάζκηζε. Έηζη ε θαηάιιειε δηαρείξηζε ησλ θπζηθψλ δηαζέζηκσλ ησλ νξεηλψλ πεξηνρψλ θαη ε θνηλσληθννηθνλνκηθή αλάπηπμε ησλ αλζξσπίλσλ δηαζέζηκσλ ηνπο απαηηεί άκεζε δξάζε. Πεξίπνπ ην 10% ηνπ πιεζπζκνχ ηεο γεο δεη ζε νξεηλέο πεξηνρέο κε κεγάια πςφκεηξα θαη ζπλεπψο εμαξηάηαη απφ ηα θπζηθά δηαζέζηκα ησλ νξεηλψλ νηθνζπζηεκάησλ. Έλα πνιχ κεγαιχηεξν πνζνζηφ (40%, δεη ζε πεξηνρέο κε κέζα θαη κηθξφηεξα πςφκεηξα) επσθειείηαη απφ απηά θαη εηδηθφηεξα απφ ην λεξφ. Σα νξεηλά νηθνζπζηήκαηα απνηεινχλ απνζήθε βηνπνηθηιφηεηαο θαη απεηινχκελσλ εηδψλ (U.N. Agenda 21, Κεθάιαην 13, 1992). Ζ αεηθφξνο αλάπηπμε ησλ νξεηλψλ πεξηνρψλ κε ηε ηαπηφρξνλε εθκεηάιιεπζε ησλ δαζψλ απνηειεί θχξην ζθνπφ ηεο δαζηθήο πνιηηηθήο ζηελ ρψξα καο θαη ζηηο πεξηζζφηεξεο ησλ πεξηπηψζεσλ πξνυπνζέηεη αλζξσπνγελείο επεκβάζεηο ζην θπζηθφ πεξηβάιινλ, νη ζπλέπεηεο ησλ νπνίσλ πνιιέο θνξέο νδεγνχλ ζηελ αιινίσζε θαη ππνβάζκηζε ηνπ (Γηαλλνχιαο 2001, Γξφζνο 2000, Γνχθαο 2004) Βησζηκόηεηα δαζηθώλ δξόκσλ - Δπηπηώζεηο Εκηίμηζη ηος βαθμού διάνοιξηρ μίαρ δαζικήρ πεπιοσήρ Απφ ηελ άπνςε εθηίκεζεο ηνπ βαζκνχ δηάλνημεο κίαο δαζηθήο πεξηνρήο ππάξρνπλ νη εμήο κέζνδνη: 1. Οη αλαιπηηθέο πνπ ζηεξίδνληαη ζε ζεσξεηηθά κνληέια θαη ιακβάλνπλ ππφςε θξηηήξηα δηάλνημεο πνζνηηθά (εθθξάδνληαη ζε ρξεκαηηθέο κνλάδεο), ζε ζπλάξηεζε κε ηελ νδηθή ππθλφηεηα (Kroth, 1973, Abegg, 1978). 2. Οη εκπεηξηθέο κέζνδνη πνπ εθαξκφδνπλ γλψζεηο νηθνλνκηθήο ζεσξίαο ζε έξγα νδνπνηίαο (κε [17]

19 δπλαηφηεηα εθηίκεζεο ελαιιαθηηθψλ ιχζεσλ): - Γπλακηθέο κέζνδνη (ηάκνπ, 1985, Καξαγηάλλεο, 1991). - Αλάιπζε θφζηνπο - νθέινπο (ηάκνπ, 1985, Γνχθαο, 1989, Καξαγηάλλεο, 1991). Οη δπλακηθέο κέζνδνη θαη ε αλάιπζε θφζηνπο - νθέινπο ιακβάλνπλ ππφςε κφλν πνζνηηθά θξηηήξηα αλεμάξηεηα αλ ζπλαξηψληαη κε ηελ νδηθή ππθλφηεηα. - Με ηελ αλάιπζε αμίαο - νθέινπο εθηηκψληαη θξηηήξηα ηφζν πνζνηηθά φζν θαη πνηνηηθά (δελ εθθξάδνληαη ζε ρξεκαηηθέο κνλάδεο). Ζ κέζνδνο απηή έρεη εθαξκνζζεί ηφζν ζε αληηθείκελα κεραληθνχ (Functetal., 1976), φζν θαη ζε αληηθείκελα δαζνιφγνπ (Dietzetal. 1984, Καξαγηάλλεο 1991, 1994). ε πεξηνρέο πνπ έρνπκε θξηηήξηα νηθνλνκηθά, πνζνηηθά θαη πνηνηηθά (πεξηβαιινληηθά), κπνξνχκε λα εθαξκφζνπκε ηελ αλάιπζε αμίαο - νθέινπο. Σςγκομιδή δαζικών πποϊόνηων ωρ κςπιόηεπορ λόγορ διάνοιξηρ δπόμων. Ζ μπιεία είλαη κηα απφ ηηο βαζηθφηεξεο πεγέο βηνκάδαο, φπνπ αλαιχνληαη νη δπλαηέο πεγέο απφ φπνπ κπνξεί απηή λα πξνέιζεη θαη ν ξφινο ηεο σο πεγή ελέξγεηαο ζηνλ ειιαδηθφ θαη επξσπατθφ ρψξν, θαζψο θαη ν ραξαθηεξηζκφο ηεο σο θαχζηκν. Απφ ηελ αλαθάιπςε ηεο θσηηάο, ην μχιν απνηειεί κηα πνιχ ζεκαληηθή πεγή ελέξγεηαο. ήκεξα, ε ελέξγεηα απφ μπιεία ρξεζηκνπνηείηαη ζε αλαπηπζζφκελεο ρψξεο γηα θαηαλαισηηθέο εξγαζίεο φπσο ε μήξαλζε ησλ ςαξηψλ, ε επεμεξγαζία ηνπ θαπλνχ θαη ζε αλεπηπγκέλεο ρψξεο θπξίσο σο πεγή ελέξγεηαο γηα ηε δαζηθή βηνκεραλία. Σα ηειεπηαία ρξφληα πνιιέο ρψξεο έρνπλ αξρίζεη λα εμεξεπλνχλ λέα ζπζηήκαηα παξαγσγήο ελέξγεηαο απφ μπιεία ζαλ κηα πεξηβαιινληηθά θηιηθή ελαιιαθηηθή απέλαληη ζηα ζηεξεά θαχζηκα. Σν μχιν σο θαχζηκν έρεη πνηθίια πεξηβαιινληηθά νθέιε έλαληη ησλ ζπκβαηηθψλ θαπζίκσλ. Σν θχξην πιενλέθηεκα ηνπ είλαη φηη απνηειεί κηα αλαλεψζηκε πεγή ελέξγεηαο. Άιια πιενλεθηήκαηα πεξηιακβάλνπλ θαη ην γεγνλφο φηη ην πνζνζηφ ηνπ δηνμεηδίνπ ηνπ άλζξαθα πνπ εθιχεηαη θαηά ηε δηεξγαζία ηεο θαχζεο ηνπ είλαη πεξίπνπ 90% ιηγφηεξν απφ ην αληίζηνηρν πνπ εθιχεηαη θαηά ηελ θαχζε ησλ ζπκβαηηθψλ θαπζίκσλ. Σν θπξίαξρν νηθνλνκηθφ πιενλέθηεκα ηεο δαζηθήο βηνκάδαο είλαη φηη ην μχιν είλαη ζπλήζσο ζεκαληηθά πην νηθνλνκηθφ απφ ηα αληαγσληζηηθά ζπκβαηηθά θαχζηκα. Οη Γεκφζηνη νξγαληζκνί, φπσο ζρνιεία, λνζνθνκεία, θπιαθέο θαη δεκνηηθήο ηδηνθηεζίαο ζρέδηα ηειεζέξκαλζεο, είλαη θχξηνη ζηφρνη γηα ηε ρξήζε ηεο ελέξγεηαο απφ ηε δαζηθή βηνκάδα. Σα δάζε είλαη πνιχ ζεκαληηθά γηαηί θαηαιακβάλνπλ ην 1/3 ηεο επηθάλεηαο ηεο γεο (FAO, 2000) θαη δηαδξακαηίδνπλ ζεκαληηθφ ξφιν ζε πνιιαπιά επίπεδα. Απφ νηθνλνκηθή ζθνπηά, ν [18]

20 δαζηθφο ηνκέαο απνηειεί ζεκαληηθή πεγή εηζνδεκάησλ. Παξάιιεια, είλαη θαζνξηζηηθήο ζεκαζίαο γηα ηε δηαθχιαμε ηεο βηνπνηθηιφηεηαο (πεξηζζφηεξν απφ ην 80% ησλ εηδψλ βξίζθνληαη ζηα δάζε) θαη ηελαληηκεηψπηζε ηεο θιηκαηηθήο αιιαγήο. Σέινο, ηα δάζε έρνπλ ηδηαίηεξε ζεκαζία απφ θνηλσληθή θαη πνιηηηζηηθή ζθνπηά. Πεξηζζφηεξνη απφ 1.6 δηζεθαηνκκχξηα άλζξσπνη εμαξηψληαη, ζε δηαθνξεηηθφ βαζκφ, απφ ηα δάζε γηα ηε δηαβίσζή ηνπο (IUCN). Πεξίπνπ 60 εθαηνκκχξηα γεγελείο εμαξηψληαη θαζ νινθιήξνπ απφ ηα δάζε, ελψ πεξίπνπ 350 εθαηνκκχξηα άλζξσπνη πνπ δνπλ ζε θνληηλέο απνζηάζεηο απφ ππθλά δάζε εμαξηψληαη απφ απηά ζε πνιχ κεγάιν βαζκφ. Δίλαη επίζεο ηδηαίηεξα ειθπζηηθά γηα ηνπο αζηηθνχο πιεζπζκνχο, επηηξέπνπλ ηελ αλάπηπμε ςπραγσγηθψλ δξαζηεξηνηήησλ ή δξαζηεξηνηήησλ ρξήζηκσλ γηα ηελ πγεία θαη αληηπξνζσπεχνπλ ζεκαληηθή πνιηηηζηηθή θιεξνλνκηά. Υάξηεο 2.3.1: Ηπαγθόζκηαθαηαλνκήδαζώλ (European Commission, Joint Research Centre, 2003) Σα δάζε απνηεινχλ πεγή ελέξγεηαο κε ηε κεηαηξνπή ηεο δαζηθήο βηνκάδαο ζε ζπκβαηηθά ζηεξεά, πγξά θαη αέξηα θαχζηκα. ήκεξα, ηα δάζε ζπκβάιινπλ ζην 14% ηεο παγθφζκηαο ηξνθνδνζίαο ελέξγεηαο θαη έρνπλ ηελ ηθαλφηεηα λα θηάζνπλ θαη κέρξη ην 50% ησλ απαηηήζεσλ ζε ελέξγεηα παγθνζκίσο θαηά ηε δηάξθεηα απηνχ ηνπ αηψλα. Πεξίπνπ ην 55% ηεο πνζφηεηαο μπιείαο πνπ ρξεζηκνπνηείηαη παγθνζκίσο (ΚΑΠΔ) (ε νπνία αγγίδεη ηα 4 δηο m3), ρξεζηκνπνηείηαη ζαλ μπιεία ή θάξβνπλν γηα ηηο θαζεκεξηλέο αλάγθεο ζε ελέξγεηα φζνλ αθνξά ζηε ζέξκαλζε θαη ην καγείξεκα ζε αλαπηπζζφκελεο ρψξεο. Σα δάζε θαιχπηνπλ 117 εθαηνκκχξηα ha ηα νπνία αληηζηνηρνχλ ζε έλα πνζνζηφ 42 % ηεο έθηαζεο ηεο Δπξψπεο (Eurostat, 2007) (Υάξηεο 2.3.1) θαη ππνινγίδεηαη φηη δεζκεχνπλ πεξίπνπ ην 10 % ησλ εηήζησλ εθπνκπψλ δηνμεηδίνπ ηνπ άλζξαθα ηεο [19]

21 Δπξψπεο (Nabuurs, Schelhaas, Mohren, &Field, 2003). Αληίζεηα κε φηη ζπκβαίλεη ζε άιια κέξε ηνπ θφζκνπ, ε δαζνθάιπςε ζηελ Δπξψπε απμάλεηαη, αξγά αιιά ζηαζεξά κε έλα πνζνζηφ 0,4% ην ρξφλν (Eurostat, 2007). pζηφζν, ιφγσ ησλ θπζηθψλ ζπλζεθψλ, δελ ππάξρεη πξφζβαζε ζε φια ηα δάζε γηα ηε ζπιινγή μπιείαο θαη ηελ εκπνξηθή ηεο εθκεηάιιεπζε. Δθηηκάηαη φηη θαηά κέζν φξν ην 80-90% ηεο δαζηθήο έθηαζεο είλαη πξνζηηφ, αιιά ζηελ αλαηνιηθή Δπξψπε είλαη ζπρλά πξνζηηφ κφλνλ ην 40-50% ησλ δαζψλ. Καηά ηε δηάξθεηα ησλ ηειεπηαίσλ δεθαπέληε εηψλ, νη δαζηθέο εθηάζεηο ζηελ ΔΔ ησλ 27 απμήζεθαλ θαηά πεξίπνπ 10 εθαηνκκχξηα εθηάξηα ιφγσ ηεο δελδξνθχηεπζεο θαη ηεο αλαδάζσζεο πξψελ γεσξγηθψλ εδαθψλ θαη θπζηθήο αλαδάζσζεο (MCPFE, UNECE, & FAO, 2007). Πεξίπνπ ην 8% ησλ δαζψλ ηεο Δπξψπεο πξνζηαηεχεηαη ιφγσ ηεο δαζηθήο βηνπνηθηιφηεηάο ηνπο, θαη πεξίπνπ ην 10% πξνζηαηεχεηαη γηα ιφγνπο δηαηήξεζεο ηνπ θπζηθνχ ηνπίνπ. Υάξηεο : Καηαλνκή δαζώλ ζηελ Δπξώπε (EuropeanForestInstitute, 2000) ρεδφλ ην 40% (ήηνη πεξίπνπ 250 εθαηνκκχξηα m2) ηεο ζεκεξηλήο νηθνλνκηθήο δαζηθήο αλάπηπμεο παξακέλεη αλεθκεηάιιεπην, θαζψο ε πινηφκεζε είλαη θαηψηεξε ηεο αλάπηπμεο. Σν δαζηθφ απφζεκα ηεο ΔΔ ησλ 27 γλψξηζε επίζεο ζηαζεξή αλάπηπμε θαηά ηε δηάξθεηα ηεο ηειεπηαίαο πεληεθνληαεηίαο. Ο ζπλνιηθφο φγθνο κε πινηνκεζείζαο μπιείαο εθηηκάηαη ζε πεξίπνπ 30 [20]

22 δηζεθαηνκκχξηα m3, πξάγκα πνπ ηζνδπλακεί κε 9,8 δηζεθαηνκκχξηα ηφλνπο άλζξαθα. Γελ ππάξρεη επί ηνπ παξφληνο θακία ζπλεθηηθή εηθφλα ησλ δπλαηνηήησλ πινηφκεζεο γηα ηηο 27 ρψξεο ηεο ΔΔ ζην ζχλνιφ ηνπο. Αξθεηέο ρψξεο δηαζέηνπλ εζληθά πξνγξάκκαηα γηα ηα δάζε, ηα νπνία θαζνξίδνπλ δηάθνξεο δπλαηφηεηεο πινηνκίαο ιακβάλνληαο ππφςε ηηο αλάγθεο πξνζηαζίαο ηνπ δάζνπο, ηε βηνπνηθηιφηεηα θαη άιιεο πνιπιεηηνπξγηθέο αλάγθεο. χκθσλα κε ηα ζηαηηζηηθά ζηνηρεία, απφ δάζε θαη δαζηθέο εθηάζεηο θαιχπηεηαη ην 51% ηεο έθηαζεο ησλ εδαθψλ ηεο ρψξαο καο θαηαιακβάλνληαο ηελ 6ε ζέζε ζηελ Δπξψπε, αθνινπζψληαο ηηο Φηιαλδία (77%), νπεδία (75%), ινβελία (65%), Ηζπαλία (57%) θαη Δζζνλία (56%). Υάξηεο : Γαζηθή έθηαζε ζηνλ Διιαδηθό ρώξν (LandInformationServices, 2005) [21]

23 ηελ Διιάδα θαηαγξάθνληαη ηεηξαγσληθά ρηιηφκεηξα δαζψλ θαη δαζηθψλ εθηάζεσλ (Υάξηεο 2.3.3) κε ην 53% απφ απηά λα είλαη δηαζέζηκα γηα παξαγσγή μπιείαο, ζχκθσλα κε έθζεζε ηεο ηαηηζηηθήο Τπεξεζίαο ησλ Δπξσπατθψλ Κνηλνηήησλ, κε αθνξκή ηελ Δπξσπατθή Δβδνκάδα Γαζψλ. Ζ θαηαλνκή ησλ κνξθψλ εδαθνπνλίαο ηνπ ειιεληθνχ ρψξνπ, ε έθηαζε ησλ δαζψλ θαηά δαζνπνληθφ είδνο θαη ε έθηαζε ησλ δαζψλ απφ ηδηνθηεζηαθήο πιεπξάο, ζχκθσλα κε ζηνηρεία ηεο Γαζηθήο Τπεξεζίαο θαη ηεο ΔΤΔ έρνπλ σο αθνινχζσο: Πίλαθαο Μνξθέο εδαθνπνλίαο ζηνλ ειιαδηθό ρώξν Μορφέσ εδαφοπονίασ Έκταςη % ςτρέμ. 1. Δάςη ,0 2. Μερικώσ Δαςοςκεπείσ εκτάςεισ ,6 3. Φρυγανότοποι ,1 4. Αλπικέσ εκτάςεισ ,3 5. Χορτολίβαδα ,3 6. Έλη - Λίμνεσ - Ποταμοί ,1 7. Άγονα ,6 8. Γεωργικέσ Καλλιέργειεσ ,0 Σύνολο χώρασ ,0 Πίλαθαο Η έθηαζε ησλ δαζώλ από ηδηνθηεζηαθήο πιεπξάο Μορφή ιδιοκτηςίασ Έκταςη ςε ςτρέμματα % 1. Δημόςια ,5 2. Κοινοτικά ,0 3. Μοναςτηριακά ,4 4. Αγαθοεργών ιδρυμάτων ,4 5. Συνιδιόκτητα ,7 6. Ιδιόκτητα ,0 Σύνολο αςών ,0 πσο πξνθχπηεη απφ ζηνηρεία ηεο έθζεζεο, ε πνζφηεηα μπιείαο πνπ αληιείηαη απφ ηα ειιεληθά δάζε κεηψζεθε απφ ηνπο 1,9 εθαηνκκχξηα ηφλνπο ην 2001 ζηνπο 1,5 ην 2005, ελψ ην ίδην ρξνληθφ δηάζηεκα ζηηο ρψξεο ηεο Δ.Δ. παξνπζίαζε αχμεζε. [22]

24 2.4. Πεγέο Γαζηθήο Βηνκάδαο Σα πεξηζζφηεξα θαχζηκα πνπ πξνέξρνληαη απφ ηελ εθκεηάιιεπζε ηεο μπιείαο πξνέξρνληαη απφ δέληξα πνπ κεγαιψλνπλ θπζηθά ζε δάζε. Μηα κηθξή εμαίξεζε απνηειεί ε δαζνπνλία βξαρείαο επαλάιεςεο, ζηελ νπνία θαιιηεξγνχληαη είδε βξαρείαο αλάπηπμεο κε κηθξέο επαλαιήςεηο ζε πξψελ γεσξγηθή γε. Ζ δαζηθή βηνκάδα κπνξεί λα ρσξηζηεί ζε ηξεηο θαηεγνξίεο, πξσηνγελή, δεπηεξνγελή θαη ηξηηνγελή ππνιείκκαηα πινηνκίαο (Berndes, 2001). Οη βαζηθέο πεγέο πξσηνγελψλ ππνιεηκκάησλ νθείινληαη ζηε ζπλήζε πινηνκηθή δηαδηθαζία. αλ δαζηθά ππνιείκκαηα κπνξνχκε λα ραξαθηεξίζνπκε φιε ηελ επίγεηα βηνκάδα πνπ κέλεη κεηά απφ ηηο εξγαζίεο παξαγσγήο μπιείαο θαη ηηο πξνεξγαζίεο ιέπηπλζεο ησλ λεαξψλ νκάδσλ δέληξσλ (Hakkila&Parikka, 2002). Πεγέο ξνθαληδηψλ απνηεινχλ ππνιείκκαηα πινηνκίαο, δέληξα κηθξήο δηακέηξνπ ή λεαξά δέληξα θαη ξνθαλίδηα πνπ πξνέξρνληαη απφ ηνπο θνξκνχο, ηα θιαδηά, ηηο βειφλεο θαη ηα θνχηζνπξα. Δπηπιένλ, ηα παξαδνζηαθά θαπζφμπιαρξεζηκνπνηνχληαη γηα ηελ παξαγσγή ελέξγεηαο. Σα βηνκεραληθά ππνιείκκαηα πεξηιακβάλνπλ θινηνχο δέληξσλ, πξηνλίδηα, ξνθαλίδηα, κηθξά θνκκάηη μχινπ θαη καχξνπ ξεπζηνχ (Ranta, 2003). Σν αλαθπθισκέλν μχιν ή ηα ηξηηνγελή ππνιείκκαηα είλαη έλα άιιν είδνο βηνκάδαο θαη απνηεινχληαη απφ παξαπξντφληα θαηεδαθίζεσλ, θαηαζθεπψλ θαη δηαδηθαζηψλ ζπζθεπαζίαο Γαζηθή Ξπιεία Χο δαζηθή μπιεία αλαθέξνληαη ηα πξσηνγελή ππνιείκκαηα ησλ εξγαζηψλ, πνπ ιακβάλνπλ ρψξα ζην δάζνο. πλίζηαηαη ζηα θαπζφμπια, ηνπο μπιάλζξαθεο, ηα ππνιείκκαηα ησλ δαζηθψλ πινηνκηψλ, ηα πξντφληα θαζαξηζκψλ ηνπ δάζνπο θαη ηα ππνιείκκαηα, πνπ πξνθχπηνπλ απφ ηελ επεμεξγαζία ηνπ μχινπ. Σα δαζηθά απφβιεηα πεξηιακβάλνπλ κε ρξεζηκνπνηεκέλα ππνιείκκαηα πινηνκίαο, κεεκπνξεχζηκα δέληξα, λεθξά μχια, θαη άιια κε εκπνξηθά δέληξα πνπ πξέπεη λα θνπνχλ απφ ππθλά, αζζελή ή επππξφβιεηα δάζε. Ζ απνςίισζε ησλ δαζψλ, πνπ είλαη απαξαίηεηε γηα λα βνεζεζνχλ κεξηθά δάζε λα επαλαθηήζνπλ ηε θπζηθή ηνπο πγεία, επίζεο παξέρεη κηα κεγάιε πνζφηεηα ππνιεηκκάησλ μχινπ πνπ κπνξνχλ λα κεηαηξαπνχλ ζε ειεθηξηζκφ ή βηνθαχζηκα. Δμ' αηηίαο ηεο δηαζπνξάο θαη ηεο καθξηλήο ηνπο ζέζεο, ε αλάθηεζε ησλ ππνιεηκκάησλ απηψλ είλαη αξθεηά πην δχζθνιε θαη δαπαλεξή απφ απηή ησλ αζηηθψλ ππνιεηκκάησλ μχινπ. [23]

25 Πξντφληα θαιιηέξγεηαο θαη θαζαξηζκψλ ηνπ δάζνπο. Καζαξηζκνί δαζψλ θαη γεληθά θαιιηέξγεηα ησλ δαζψλ, δελ πξαγκαηνπνηείηαη ζηα πςειά δάζε θαη φπνπ γίλνληαη, γηα πξνζηαζία απφ ηηο ππξθαγηέο, είλαη ρσξίο πξνγξακκαηηζκφ θαη νη παξαγφκελεο κεκνλσκέλεο πνζφηεηεο βηνκάδαο δελ είλαη ζεκαληηθέο. Τπνιείκκαηα δαζηθψλ πινηνκηψλ. Με ηηο κεζφδνπο δηαρείξηζεο θαη εθκεηάιιεπζεο, πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη ζηε ρψξα καο, κφλν ην 55% ηεο εηήζηαο αχμεζεο ηεο βηνκάδαο είλαη απνιήςηκν πξντφλ ππφ κνξθή ιήκκαηνο, φπσο θαζνξίδεηαη απφ ηα δηαρεηξηζηηθά ζρέδηα ησλ δαζψλ. Σν ππφινηπν 45% ηεο αχμεζεο δσληαλή βηνκάδα ππφ κνξθή ηζηάκελσλ δέλδξσλ παξακέλεη ζην δάζνο, γηα ηελ πνηνηηθή θαη πνζνηηθή βειηίσζε ηνπ μπιψδνπο θεθαιαίνπ ηνπ. Δπηπιένλ, απφ ην επηηξεπηφ εηήζην ιήκκα, ην 46% ηεο βηνκάδαο ηνπ δελ απνθνκίδεηαη, αιιά παξακέλεη ζην δάζνο ζαλ ππφιεηκκα, ππφ κνξθή θχιισλ, βεινλψλ, θινηνχ, θιάδσλ, θνξπθψλ, ηκεκάησλ θνξκψλ κε πνιιά ειαηηψκαηα, πξεκλψλ θαη ξηδψλ. Σν πνζνζηφ απηψλ εμαξηάηαη απφ ην κέγεζνο ηεο θφκεο, πνπ επεξεάδεηαη απφ ην είδνο, ηελ ειηθία θαη ηνλ απμεηηθφ ρψξν ησλ δέλδξσλ, ηε δνκή ηνπ δάζνπο θαη ηηο θιηκαηνινγηθέο θαη εδαθηθέο ζπλζήθεο. Γαζηθή βηνκάδα ζε ππνθαιιηεξγνχκελα-ππναμηνπνηνχκελα δάζε. Γάζε, πνπ ππναμηνπνηνχληαη ή δελ αμηνπνηνχληαη θαζφινπ, είηε ιφγσ κε ππάξρνπζαο πίεζεο εθ κέξνπο ηεο αγνξάο ησλ πξντφλησλ μχινπ, είηε ιφγσ γεσγξαθηθήο απνκφλσζεο θαη πςεινχ θφζηνπο κεηαθνξάο ηνπ μχινπ ζηνπο ηφπνπο επεμεξγαζίαο ηνπ, κπνξνχλ λα δηαρεηξηζζνχλ κε θχξην ζθνπφ εθκεηάιιεπζεο ηελ παξαγσγή ελέξγεηαο ζηελ εγγχο πεξηνρή. ε απηέο ηηο πεξηπηψζεηο, ην δπλακηθφ ηεο δηαζέζηκεο βηνκάδαο είλαη πςειφ, ε δε ελεξγεηαθή αμηνπνίεζε ηεο ζα ζπκβάιιεη ζηελ εθπιήξσζε ησλ ζηφρσλ ηεο εζληθήο δαζηθήο πνιηηηθήο θαη ζηε βειηίσζε ηεο πγείαο ηνπ δάζνπο. Σν ελεξγεηαθφ δπλακηθφ ησλ δαζηθψλ ππνιεηκκάησλ δαζηθήο μπιείαο, πνπ δχλαληαη λα απνιεηθζνχλ ηερληθά, αλέξρεηαη ζε άλσ ησλ 126 ρηιηάδσλ ΣΗΠ εηεζίσο ζε επίπεδν ρψξαο, 30% πεξίπνπ ηνπ αληίζηνηρνπ ηεο εηήζηαο παξαγσγήο θαπζφμπισλ ζήκεξα (Κνκπειίηνπ& Κνζθηλά, 2004) Αλαθηώκελε Ξπιεία Ζ αλαθηψκελε μπιεία πνπ κπνξεί λα ρξεζηκνπνηεζεί γηα ελεξγεηαθνχο ζθνπνχο είλαη ηα πξηνλίδηα, ηα αζηηθά ππνιείκκαηα μχινπ θαη ηα ππνιείκκαηα δέληξσλ. Σα πξηνλίδηα απνηεινχλ ππνιείκκαηα μχινπ, απφ ηε βηνκεραλία ραξηηνχ θαη πνιηνχ, ηα μπινπξγεία θαη άιινπο βηνκεραληθνχο ρξήζηεο μχινπ θαη ρξεζηκνπνηνχληαη ζπρλά γηα ηελ παξαγσγή ειεθηξηζκνχ απφ βηνκάδα. Απηά ηα ππνιείκκαηα είλαη ζπλήζσο πνιχ θαζαξά θαη κπνξνχλ λα ρξεζηκνπνηεζνχλ σο θαχζηκν ζε έλα κεγάιν εχξνο ζπζηεκάησλ ηζρχνο βηνκάδαο. [24]

26 Σα αζηηθά ππνιείκκαηα πεξηιακβάλνπλ απνξξίκκαηα ησλ πφιεσλ, βηνηερληψλ θαη βηνκεραληψλ, απνξξίκκαηα ησλ θαηαζθεπψλ θαη πιηθψλ θαηεδάθηζεο θαζψο θαη απνξξίκκαηα πιηθψλ ζπζθεπαζίαο. Σα πιηθά απηά κπνξνχλ λα εθηξαπνχλ ζε κνλάδεο αλάθηεζεο πνπ δηαρσξίδνπλ ην θαζαξφ μχιν απφ ηα άιια πιηθά θαη ην θαζαξφ μχιν, κε ρακειή πγξαζία κέρξη 5%, κπνξεί λα ρξεζηκνπνηεζεί παξαγσγηθά σο θαχζηκν βηνκάδαο. Σέινο, ηα ππνιείκκαηα δέληξσλ απνηεινχλ μπιψδε ππνιείκκαηα θήπσλ θαη πιηθά απφ ην θιάδεκα ησλ δέληξσλ πνπ βξίζθνληαη θνληά ζε νδνχο, πιηθά πνπ κπνξνχλ θάιιηζηα λα ρξεζηκνπνηεζνχλ ελεξγεηαθά Μνξθέο Γαζηθήο Βηνκάδαο Έηζη κπνξνχκε λα αλαθέξνπκε φηη βαζηθά, ην θαχζηκν πνπ έρεη σο βάζε ην μχιν δηαηίζεηαη ζε ηξεηο θχξηεο κνξθέο: Σεκάρηα ζπκπαγνχο μχινπ (θαπζφμπια) πζζσκαηψκαηα πξηνληδίνπ (πειιέηεο) Θξχκκαηα μχινπ Δπίζεο δηαηίζεηαη ζε κηθξφηεξεο πνζφηεηεο σο αλαθηεζέλ μχιν (recoveredwood) θαη ηχξθε (peat). Δηθόλα Καπζόμπια Πειιέηεο Ξύιν Θξπκκαηηζκνύ [25]

27 Καπζόμπια Σα θαπζφμπια απνηεινχλ ηελ αξρηθή πεγή θαπζίκσλ απφ ην 1800, φηαλ κεηαηνπίζηεθε απφ ηνλ άλζξαθα ζηελ αξρή θαη ζηε ζπλέρεηα απφ ην πεηξέιαην. Σα ηεκάρηα ζπκπαγνχο μχινπ (θνχηζνπξα) είλαη ηα ηεκάρηα μχινπ ελφο κήθνπο πνπ πνηθίιεη αλάινγα κε ηνλ ηχπν ηνπ ιέβεηα. Σν θχξην πιενλέθηεκά ηνπο είλαη φηη είλαη πιηθφ δηαζέζηκν παληνχ. Μεξηθά απφ ηα κεηνλεθηήκαηα πνπ έρεη ην θνχηζνπξν είλαη φηη ε απηνκαηνπνίεζε ηνπ θαζίζηαηαη δχζθνιε ιφγσ ηεο ρεηξσλαθηηθήο θφξησζεο πνπ απαηηείηαη θαη ηεο δπζθνιίαο απνζήθεπζήο ηνπ, ελψ ε απφδνζε ηεο θαχζεο ηνπ δε μεπεξλά ην 75%. Γεληθφηεξα, ην πνζνζηφ αλαθηψκελεο ελέξγεηαο απφ ηε ρξήζε θαπζφμπισλ είλαη ηεο ηάμεο ησλ 3-70 kw.σν ζεσξεηηθφ δπλακηθφ παξαγσγήο θαπζφμπισλ ζηελ Διιάδα ην έηνο 2003 ήηαλ πεξίπνπ tn/y κε ελεξγεηαθφ πεξηερφκελν πεξίπνπ 7,7 PJ/y (δειαδή πεξίπνπ 2.1ΣWh). Πειιέηεο Οη πειιέηεο είλαη κηθξά θπιηλδξηθά ηεκάρηα ζπκπηεζκέλεο βηνκάδαο δηαθφξσλ κεγεζψλ. Αλαθέξνληαη ζε μεξφ μχιν απφ ππνιείκκαηα ηεο επεμεξγαζίαο μχινπ ην νπνίν δελ πεξηέρεηκνιπληέο ή πξφζζεηα. Έρνπλ πγξαζία 8-10% θαη ζεξκηθή αμία πεξί ηα MJ/kg, αλάινγα κε ην είδνο ηεο βηνκάδαο. Έηζη, αλ είλαη μεξφ ην μχιν απφ ην νπνίν πξνέξρνληαη, απαηηείηαη θαηεξγαζία 1-2% ηνπ ελεξγεηαθνχ πεξηερνκέλνπ ηνπο, ελψ φηαλ απαηηείηαη μήξαλζε, ην πνζνζηφ απηφαληηζηνηρεί ζε πεξίπνπ 10%. Ζ θαηεξγαζία ηνπο γίλεηαη είηε κέζσ βηνκεραληθήο επεμεξγαζίαο, είηε ζε κηθξέο θαηά ηφπνπο κνλάδεο θαη πνιχ ζεκαληηθφο είλαη ν έιεγρνο πνηφηεηαο πξηλ απφ ηε ρξήζε.ζ παξαγσγή ησλ πειιεηψλ γίλεηαη ζε αληίζηνηρεο κνλάδεο επεμεξγαζίαο βηνκάδαο (Δηθφλα ) [26]

28 Δηθόλα Παξαδείγκαηα κεραλώλ παξαγσγήο πειιεηώλ Οη πειιέηεο σο θαχζηκν κπνξνχλ λα ρξεζηκνπνηεζνχλ ζε δεκφζηα θηίξηα θαη ηδησηηθέο επηρεηξήζεηο φπσο ζεξκνθήπηα, βηνκεραλίεο θαη βηνηερλίεο θαη μελνδνρεία. Δθηφο φκσο απφ ηελ απιή ζέξκαλζε θηηξίσλ θαη θαηνηθηψλ ππάξρνπλ θαη άιιεο ρξήζεηο ησλ πειιεηψλ. Μπνξνχκε επίζεο λα ρξεζηκνπνηήζνπκε πειιέηεο ζε θεληξηθέο εγθαηαζηάζεηο γηα ηε ζπκπαξαγσγή ειεθηξηζκνχ θαη ζεξκφηεηαο, ή κφλν ζέξκαλζεο κε δίθηπα ηειεζέξκαλζεο, θαζψο θαη ηελ παξαγσγή βηναεξίνπ θαη βην-πδξνγφλνπ. Ζ ρξήζε πειιεηψλζηελ Κεληξηθή θαη Βφξεηα Δπξψπε είλαη πνιχ δηαδεδνκέλε θαηρξεζηκνπνηνχληαη θπξίσο γηα ζέξκαλζε. ηελ Απζηξία γηα παξάδεηγκα, φπνπ έρεη πηνζεηεζεί πνιηηηθή παξαρψξεζεο επθνιηψλ θαη θηλήηξσλ απφ ηηο θπβεξλήζεηο γηα ηε ρξήζε πειιέηαο ζε νηθηαθή ρξήζε, νη πσιήζεηο θαπζηήξσλ πειιεηψλ μεπέξαζαλ ην 2008 απηέο ησλ θαπζηήξσλ πεηξειαίνπ. ηελ Διιάδα, νη κεγαιχηεξεο κνλάδεο παξαγσγήο πειιεηψλβξίζθνληαη ζην πθνχξην ηεο Λάξηζαο κε εηήζηα παξαγσγή 5000 tn/yr θαη ζηνλ Παιακά ηεο Καξδίηζαο κε tn/yr. ζνλ αθνξά ηα νθέιε ηεο ρξήζεο πειιέηαο γηα ηνλ θαηαλαισηή, 2 θηιά πειιέηαο ηζνδπλακνχλ πεξίπνπ κε 1 ιίηξν πεηξειαίνπ θαη αθφκε ε ιηαληθή ηηκή ηεο πειιέηαο ζηε ρψξα καο, είλαη πεξίπνπ /tn. Γεδνκέλνπ ηνπ γεγνλφηνο φηη πιένλ ην πεηξέιαην ζέξκαλζεο θπκαίλεηαη ζηα 0,7 επξψ ην ιίηξν, πξνθχπηεη φηη ε ζέξκαλζε κε ζηεξεφ θαχζηκν παξέρεη κείσζε ηνπ θφζηνπο ζέξκαλζεο πεξίπνπ θαηά 40% ζε ζρέζε κε ην πεηξέιαην ζέξκαλζεο Γπλακηθό Βηνκάδαο Ζ ρξήζε ηεο βηνκάδαο σο θαχζηκν είλαη ε κία απφ ηηο 4 αληαγσληζηηθέο ρξήζεηο ηεο. Σα απνζέκαηα βηνκάδαο πξέπεη λα κνηξαζηνχλ αλάκεζα ζε αλζξψπνπο θαη δψα, πνπ ηξέθνληαη κε ηα θπηά, ελψ νη θπηηθέο ίλεο ρξεζηκνπνηνχληαη ζηηο θαηαζθεπέο, γηα ηελ παξαγσγή ραξηηνχ, [27]

29 πθάζκαηνο θιπ. Γηα ηνπο ιφγνπο απηνχο εηζάγεηαη ε έλλνηα ηνπ δηαζέζηκνπ δπλακηθνχ ηεο βηνκάδαο, δειαδή ηεο αδηάζεηεο πνζφηεηαο βηνκάδαο ε νπνία κπνξεί λα αμηνπνηεζεί ελεξγεηαθά. εκαληηθφο πεξηνξηζηηθφο παξάγνληαο ηνπ ζεσξεηηθνχ δπλακηθνχ, απνηειεί ε απφδνζε ηεο δηαδηθαζίαο πεξηζπιινγήο ησλ ππνιεηκκάησλ πνπ ζα θαηαιήμνπλ ζηε κνλάδα παξαγσγήο ελέξγεηαο. Γπλακηθφ βηνκάδαο κπνξεί θαλείο λα ζεσξήζεη ηελ απνιήςηκε πνζφηεηα θπηηθψλ, δαζηθψλ πιψλ, δσηθψλ θαη αζηηθψλ ιπκάησλ, ππνπξντφλησλ βηνκεραληθήο επεμεξγαζίαο ή δεκνηηθψλ ζηεξεψλ απνξξηκκάησλ (ΚΑΠΔ). Γηα ηνλ αθξηβή πξνζδηνξηζκφ ηνπ δπλακηθνχ βηνκάδαο, απηφ δηαθξίλεηαη ζε: Θεσξεηηθφ δπλακηθφ βηνκάδαο, ην νπνίν απνηειεί ην κέγηζην πνζφ ηεο βηνκάδαο πνπ κπνξεί λα παξαρζεί ζε κηα ζπγθεθξηκέλε πεξηνρή. Γηαζέζηκν δπλακηθφ βηνκάδαο, ην νπνίν απνηειεί ην πνζνζηφ ηνπ ζεσξεηηθνχ δπλακηθνχ πνπ κπνξεί λα απνιεθζεί κε βάζε ηνπηθνχο (π.ρ. κνξθνινγία εδάθνπο) θαη άιινπο (π.ρ. αληαγσληζηηθέο ρξήζεηο) πεξηνξηζκνχο. Σερληθά εθκεηαιιεχζηκν δπλακηθφ βηνκάδαο, ην νπνίν είλαη ην πνζνζηφ ηνπ δηαζέζηκνπ δπλακηθνχ, πνπ κπνξεί λα αμηνπνηεζεί κε ηα πθηζηάκελα ηερληθά κέζα. Οηθνλνκηθά εθκεηαιιεχζηκν δπλακηθφ βηνκάδαο, ην νπνίν είλαη ην πνζνζηφ ηνπ ηερληθά εθκεηαιιεχζηκνπ δπλακηθνχ, πνπ είλαη θαη νηθνλνκηθά εθκεηαιιεχζηκν. Σν δπλακηθφ ηεο βηνκάδαο νξίδεηαη ζε κνλάδεο βάξνπο ή φγθνπ, θαη ππνινγίδεηαη κε βάζε ηελ πεξηερφκελε % πγξαζία ηνπ πιηθνχ θ.β., θαη ην θαηλφκελν εηδηθφ βάξνο. Ζ αθξηβήο εθηίκεζε ηνπ ελεξγεηαθνχ δπλακηθνχ βηνκάδαο εθθξάδεηαη ζε GWh, MJ, ή kcal αλά ηφλν μεξάο νπζίαο. 2.5 Ο ξόινο ηεο μπιείαο σο πεγή ελέξγεηαο Σν μχιν, ζαλ θαχζηκν πιηθφ, απνηέιεζε, απφ πνιχ παιηά, ην βαζηθφ κέζν ζέξκαλζεο ηεο θαηνηθίαο ηνπ αλζξψπνπ, γεγνλφο πνπ ηζρχεη ζε νξηζκέλν βαζκφ θαη ζήκεξα, ηφζν ζηηο ππαλάπηπθηεο ρψξεο, φζν θαη ζηηο αλεπηπγκέλεο νηθνλνκηθά θαη πινχζηεο ζε δάζε ρψξεο. Ζ θαηαλάισζε ησλ θαπζφμπισλ, ε νπνία ήηαλ πνιχ ζεκαληηθή ζε φιε ηελ Δπξψπε κέρξη ηα κέζα ηνπ 19νπ αηψλα, ππνρψξεζε κε ηελ εκθάληζε ησλ γαηαλζξάθσλ, ησλ πεηξειαηνεηδψλ θαη ηνπ ειεθηξηζκνχ. ηε ρψξα καο, κέρξη ηε δεθαεηία ηνπ 1950, ην 15% ηεο ελέξγεηαο πξνεξρφηαλ απφ ην δάζνο, ππφ κνξθή θαπζφμπισλ θαη μπιαλζξάθσλ. Απφ ηηο αξρέο ηεο δεθαεηίαο ηνπ 1960 φκσο, ηα ειιεληθά λνηθνθπξηά ζηξάθεθαλ ζε άιιεο πεγέο ελέξγεηαο θαη έηζη ε θαηαλάισζε δαζηθήο βηνκάδαο, γηα ελεξγεηαθνχο ζθνπνχο, ζπλερψο κεηψλεηαη. Αθφκε θαη κεηά ηελ ελεξγεηαθή θξίζε ηνπ 1970, ζπλερίζζεθε ε πησηηθή ηάζε ηεο θαηαλάισζεο θαπζίκσλ δαζηθήο βηνκάδαο, αληίζεηα απφ φηη ζπκβαίλεη ζηηο πξνεγκέλεο ρψξεο, ζηηο νπνίεο απμήζεθε ε θαηαλάισζε, ηφζν κε ηελ θαχζε ησλ [28]

30 μχισλ ζηηο εζηίεο ησλ πνιπηειψλ δηακεξηζκάησλ, φζν θαη γηα βηνκεραληθή ελέξγεηαο Η Δλέξγεηα από μπιεία ζηελ Δπξώπε Ζ Δ.Δ ησλ 27 δηαζέηεη 156 εθαηνκκχξηα εθηάξηα δαζηθήο έθηαζεο. Σν 60% πεξίπνπ ησλ δαζψλ ηεο ΔΔ ησλ 27 αλήθεη ζε ηδηψηεο, ελψ ην ππφινηπν 40% είλαη δεκφζηα δάζε θαη αλήθνπλ ζην θξάηνο, ζε ηνπηθέο αξρέο, ζε ζξεζθεπηηθέο θνηλφηεηεο ή άιινπο νξγαληζκνχο. Σν δηαζέζηκν πνζνζηφ μπιείαο γηα παξαγσγή ελέξγεηαο είλαη πεξίπνπ 187 εθαηνκκχξηα m3 ην ρξφλν, πνζφ πνπ αληηζηνηρεί ζε 150 ηφλνπο «θξέζθνπ» (πγξαζίαο 40%) μχινπ ην νπνίν αληηζηνηρεί ζε πνζνζηφ ελέξγεηαο 411TWh. (Asikainen, Liiri, Peltola, Karjalainen, &Laitila, 2008). Ζ αλάπηπμε ηεο ζηεξεάο βηνκάδαο ζηελ παξαγσγή ειεθηξηθήο ελέξγεηαο δηαηεξήζεθε ην 2008 ζε πνζνζηφ 10.8%, γεγνλφο πνπ πξνθάιεζε αχμεζε ηεο παξαγσγήο γηα ηελ ΔΔ θαηά 57.8 TWh, παξαηεξψληαο έηζη κηα αχμεζε ηεο ηάμεο ησλ 5.6 TWh απφ ην Δλψ πνιιέο απφ ηηο ρψξεο κέιε ηεο ΔΔ έρνπλ ζεκαληηθή παξαγσγή ελέξγεηαο απφ δαζηθή βηνκάδα, πεξηζζφηεξν απφ ην κηζφ ηεο παξαγσγήο βξίζθεηαη ζηα ρέξηα ηεο Γεξκαλίαο, νπεδίαο θαη Φηλιαλδίαο (51.2% ην 2008) Η Δλέξγεηα από μπιεία ζηελ Διιάδα Σα θαη έηνο δηαζέζηκα γεσξγηθά θαη δαζηθά ππνιείκκαηα (Πίλαθαο 2.5.1) ηζνδπλακνχλ ελεξγεηαθά κε 3-4 εθαη. ηφλνπο πεηξειαίνπ, ελψ ην δπλακηθφ ησλ ελεξγεηαθψλ θαιιηεξγεηψλ κπνξεί, κε ηα ζεκεξηλά δεδνκέλα, λα μεπεξάζεη άλεηα εθείλν ησλ γεσξγηθψλ θαη δαζηθψλ ππνιεηκκάησλ. Σν πνζφ απηφ αληηζηνηρεί ελεξγεηαθά ζην 30-40% ηεο πνζφηεηαο ηνπ πεηξειαίνπ πνπ θαηαλαιψλεηαη εηεζίσο ζηε ρψξα καο. εκεηψλεηαη φηη 1 ηφλνο βηνκάδαο ηζνδπλακεί κε πεξίπνπ 0,4 ηφλνπο πεηξειαίνπ (ΚΑΠΔ). Πίλαθαο Δηήζηα παξαγσγή δαζηθήο βηνκάδαο ζε δηάθνξεο πεξηνρέο ηεο ρώξαο (tn). Αττική - Τπ. τερ. Ελλάδασ και Εφβοια Πελοπόννηςοσ Νηςιά Ιονίου Ήπειροσ [29]

31 Θεςςαλία Μακεδονία Θράκη Νηςιά Αιγαίου Κρήτη ΤΝΟΛΟ ΧΩΡΑ Πεγή: (Απνζηνιάθε, Κπξίηζε, &νύηεξ, 1987) Δίλαη γεγνλφο, φηη ν θχξηνο ηχπνο ρξήζεο ηεο μπιείαο γηα ελεξγεηαθνχο ζθνπνχο είλαη αθφκα ν παξαδνζηαθφο αγξνηηθφο, δειαδή, γηα ζέξκαλζε αγξνηθηψλ, ίζε κε 2-3 kw ζεξκηθή ελέξγεηα αλά ζπίηη, πνπ απαηηεί 2-3 ηφλνπο μπιείαο/ έηνο (ρισξέο πνζφηεηεο δαζηθήο μπιείαο). πλεπψο, είλαη εχθνιν γηα ηνλ θαζέλα λα θαηαλνήζεη γηαηί είλαη κεγάιν ην πνζνζηφ ηνπ μχινπ ζην ελεξγεηαθφ ηζνδχγην ηεο ρψξαο ζε ζρέζε κε ηηο άιιεο ΑΠΔ πγθνκηδή Ξπιείαο Ζ ζπγθνκηδή ηεο μπιείαο κπνξεί λα γίλεη κε πνηθίινπο ηξφπνπο θαη ρξεζηκνπνηψληαο δηαθνξεηηθά θάζε θνξά κεραλήκαηα. Ζ επηινγή ησλ κεζφδσλ θαη ησλ κεραλεκάησλ εμαξηάηαη απφ ηηο ηδηαηηεξφηεηεο ηεο θάζε πεξηνρήο, ηηο απαηηήζεηο ηνπ ηειηθνχ ρξήζηε θαη ην δαζηθφ ζρεδηάγξακκα ην νπνίν ζα αθνινπζεζεί. ια ηα κέξε ηνπ δέληξνπ κπνξνχλ λα ρξεζηκνπνηεζνχλ ζηελ παξαγσγή ελέξγεηαο. Παξφια ηαχηα, παξαηεξνχληαη κεγάιεο δηαθνξέο αλάκεζα ζηα δηάθνξα είδε δέληξσλ θαη κέξε ησλ δέληξσλ φζνλ αθνξά ζηε δηαζεζηκφηεηα θαη ηελ πνηφηεηά ηνπο. Ζ ηαμηλφκεζε ησλ πξνο εθκεηάιιεπζε κεξψλ ηνπ δέληξνπ θαίλεηαη ζηελ εηθφλα 5 θαη παξνπζηάδεηαη αθνινχζσο (Hakkila&Parikka, 2002). Οινθιεξσκέλν δέληξν: αλαθεξφκαζηε ζηελ ππέξγεηα θαη ππφγεηα κάδα ηνπ δέληξνπ. Οιφθιεξα δέληξν: αλαθεξφκαζηε ζηε κάδα ηνπ δέληξνπ πνπ βξίζθεηαη πάλσ απφ ηα πξέκλα. Πεξηιακβάλνληαη ε κάδα ηνπ θνξκνχ (stem) θαη ηνπ θφκκεο (crown) ζπκπεξηιακβάλνληαη, αιιά απνθιείεηαη ην ξηδηθφ ζχζηεκα. Κνξκφο: πεξηιακβάλεη ην μχιν ηνπ θνξκνχ θαη ηνπ θινηνχ απηνχ, θαη δηαηξείηαη ζε εκπνξεχζηκα θαη κε εκπνξεχζηκα θιάζκαηα. Ο θνξκφο δελ πεξηιακβάλεη ην stump θαη ηελ ππφγεηα ζπλέρεηά ηνπ. Με εκπνξεχζηκε θνξπθή: αλαθεξφκαζηε ζην αλψηεξν κέξνο ηνπ θνξκνχ ην νπνίν κέλεη [30]

32 αλεθκεηάιιεπην ζηηο ιεηηνπξγίεο πινηνκίαο ιφγσ ηεο κηθξήο ηνπ δηακέηξνπ θαη ηνπ κεγάινπ αξηζκνχ θιαδηψλ. Κφκκε: πεξηιακβάλεη φια ηα δσληαλά θαη λεθξά θιαδηά θαζψο επίζεο θαη ην θχιισκα θαη ηα αλαπαξαγσγηθά φξγαλα ηνπ δέληξνπ. Κιαδηά: πεξηιακβάλνληαη ην μχιν θαη ν θινηφο ησλ δψλησλ θαη λεθξψλ θιαδηψλ, αιιά φρη ην θχιισκα, νη βιαζηνί θαη ηα αλαπαξαγσγηθά φξγαλα. Φχιισκα: αλαθεξφκαζηε ζε φια ηα θχιια ή ηηο βειφλεο, ηνπο λεαξνχο βιαζηνχο θαη ηα αλαπαξαγσγηθά φξγαλα. Πξέκλα (stump): αλαθεξφκαζηε ζηε κε ρξήζηκε ππέξγεηα βηνκάδα ε νπνία βξίζθεηαη θάησ απφ ηε βάζε ηνπ θνξκνχ θαη ηελ ππφγεηα πξνβνιή ηεο ζπκπεξηιακβαλνκέλνπ θαη ηνπ taproot. Οη πιεπξηθέο ξίδεο απνθιείνληαη. χζηεκα θεληξηθψλ ξηδψλ: αλαθεξφκαζηε ζηα πξέκλα θάησ απφ ηνλ θνξκφ θαη φιν ην ξηδηθφ ζχζηεκα. Ρίδεο: πεξηιακβάλνληαη φιεο νη παξάπιεπξεο ξίδεο, αιιά φρη νη θχξηεο ξίδεο ηνπ θπηνχ. Τπάξρνπλ φκσο θαη πνιχ ζεκαληηθνί πεξηνξηζκνί ζην ζηάδην ηεο ζπγθνκηδήο, πεξηνξηζκνί πνπ ζρεηίδνληαη κε πεξηβαιινληηθνχο, εδαθνινγηθνχο παξάγνληεο. Έηζη, ζα πξέπεη λα κειεηεζνχλ ζνβαξά ε έθηαζε θαη ν ηχπνο ηνπ εδάθνπο φπνπ δηελεξγνχληαη νη δηαδηθαζίεο Σύπνη πεξηβαιινληηθώλ επηπηώζεσλ Οη πεξηβαιινληηθέο επηπηψζεηο δηαθξίλνληαη ζε (Σζψρνο, 1997, Δζθίνγινπ, 2000): - Πξνζσξηλέο ή παξακέλνπζεο. Οη πξνζσξηλέο εκθαλίδνληαη θαηά ηε δηάξθεηα ηεο θαηαζθεπήο π.ρ. ζφξπβνο κεραλεκάησλ θαηαζθεπήο, ζθφλε, ελψ νη παξακέλνπζεο έρνπλ ζηαζεξή επηξξνή, φπσο είλαη αιιαγή θπζηθνχ πεξηβάιινληνο, ζφξπβνο, ξχπαλζε αηκφζθαηξαο θ.ιπ. - Σπραίεο ή αλακελφκελεο. ηηο πξψηεο πεξηιακβάλνληαη επηπηψζεηο φπσο ππξθαγηά, κφιπλζε πεξηβάιινληνο ιφγσ αηπρεκάησλ, ελψ ζηηο δεπηεξεχνπζεο π.ρ. ε θαηάιεςε αγξνηηθήο γεο κε ζπλέπεηα ηε κεηαλάζηεπζε ε ηε ζηξνθή ζε άιιεο νηθνλνκηθέο δξαζηεξηφηεηεο κε κεηαθίλεζε ηνπ πιεζπζκνχ ζε αζηηθά θέληξα. [31]

33 - Αλαζηξέςηκεο ή κε. ηηο πξψηεο είλαη εθείλεο νη επηπηψζεηο νη νπνίεο κπνξνχλ λα κεδεληζζνχλ κε ηα θαηάιιεια κέηξα ή ηνπιάρηζηνλ λα δηαηεξεζνχλ ζε πνιχ ρακειά επίπεδα. ηηο δεχηεξεο εθείλεο νη νπνίεο δελ επηηξέπνπλ ζην πεξηβάιινλ λα επαλέιζεη ζηελ αξρηθή ηνπ θαηάζηαζε. Οη δεχηεξεο κπνξνχλ λα ζεσξεζνχλ θαη σο παξακέλνπζεο. - Σαρείαο ή βξαδείαο εμέιημεο. Οη πξψηεο παξνπζηάδνληαη θαηά ηελ θαηαζθεπή ή ακέζσο κεηά ηελ πεξάησζε ηνπ έξγνπ. Ζ βξαδείαο εμέιημεο κπνξεί λα εκθαληζζνχλ είηε θαηά ηελ θαηαζθεπή ή κεηά απφ απηήλ, παξνπζηάδνπλ φκσο εμέιημε ηεο νπνίαο νη ζπλέπεηεο εκθαλίδνληαη πνιχ αξγφηεξα π.ρ. επίδξαζε ζηε ρισξίδα θαη ζηελ παλίδα. Ζ νηθνλνκηθή απνηίκεζε ησλ πεξηβαιινληηθψλ επηπηψζεσλ είλαη δχζθνιε γηαηί δελ κπνξνχλ λα απνηηκεζνχλ νηθνλνκηθά κε αθξίβεηα νη επηκέξνπο παξάγνληεο νη νπνίνη ζε πνιιέο πεξηπηψζεηο είλαη πνηνηηθνί θαη ζε πνιιέο πεξηπηψζεηο νη θαηαζηάζεηο πνπ δεκηνπξγνχληαη κπνξεί λα είλαη κφληκεο ή πξνζσξηλέο, κπνξεί λα έρνπλ δηάθνξεο επηξξνέο θαηά ηελ θαηαζθεπή, ηελ απνθαηάζηαζε - ζπληήξεζε θαη θαηά ηε δηάξθεηα ηεο ιεηηνπξγίαο (Σζψρνο, 1997). Γηα λα εθαξκνζηεί ζηελ πξάμε κηα κέζνδνο αμηνιφγεζεο ηνπο ζα πξέπεη λα ζηεξίδεηαη ζε δεδνκέλα ηα νπνία είλαη κεηξήζηκα θαη απνδεθηά απφ ηνπο εηδηθνχο νη νπνίνη αζρνινχληαη κε ην αληηθείκελν απηφ Λήςε Απνθάζεσλ - Πνιπθξηηεξηαθή Αλάιπζε Απνθάζεσλ Ζ ιήςε απνθάζεσλ, φπσο ηππηθά πεξηγξάθεηαη απφ νξηζκέλνπο ζπγγξαθείο είλαη ε επηινγή κηαο ιχζεο κεηαμχ ελαιιαθηηθψλ πξνηάζεσλ πνπ έρνπκε ζηε δηάζεζή καο. Απηή, φκσο, ε άπνςε παξνπζηάδεη ηε ιήςε απνθάζεσλ σο κηα απιή εξγαζία. ηελ νπζία, ε ιήςε απνθάζεσλ είλαη κηα δηαδηθαζία θαη φρη κηα απιή ελέξγεηα επηινγήο κηαο ιχζεο κεηαμχ δηαθφξσλ ελαιιαθηηθψλ (Σδσξηδάθεο θ.α., 2002). Τπάξρνπλ δηάθνξεο κέζνδνη θαη ηερληθέο νη νπνίεο ρξεζηκνπνηνχληαη θαηά ηε δηαδηθαζία ιήςεοησλ απνθάζεσλ. Σν πνηά απφ απηέο ζα ρξεζηκνπνηεζεί θάζε θνξά, εμαξηάηαη θπξίσο απφ ηε θχζε ηνπ πξνβιήκαηνο θαη ην ζεκείν ζην νπνίν ζέινπκε λα εζηηάζνπκε θαη λα βειηηψζνπκε. Μηα απφ απηέο είλαη θαη ε Πνιπθξηηεξηαθή Αλάιπζε Απνθάζεσλ. Δπίζεο, δεδνκέλνπ φηη φιεο νη γλσζηέο κέζνδνη θαη ηερληθέο πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη ζήκεξα [32]

34 θαηά ηε ιήςε ησλ απνθάζεσλ, βαζίδνληαη ζε δείθηεο, πξηλ απφ ηελ παξνπζίαζε ησλ παξαπάλσ κεζφδσλ, ζα γίλεη αλαθνξά ζηηο ζεκαληηθφηεξεο νκάδεο δεηθηψλ πξνθεηκέλνπ λα γίλεη αληηιεπηή ε ζεκαζία θαη ν ξφινο ηνπο ζηε ιήςε ησλ απνθάζεσλ Γεληθά πεξί πνιπθξηηεξηαθήο αλάιπζεο Ζ Πνιπθξηηεξηαθή Αλάιπζε Απνθάζεσλ (ΠΚΑΑ) ή MultipleCriteriaDecisionAnalysis (MCDA), είλαη κηα ζπζηεκαηηθή ινγηθή θαη καζεκαηηθή κέζνδνο, πνπ βνεζάεη ηνπο απνθαζίδνληεο λα επηιχζνπλ δηιήκκαηα, πνπ πξνθχπηνπλ απφ ηελ επηδίσμε πνιιψλ αληηκαρφκελσλ ζηφρσλ ζηε ιήςε ησλ απνθάζεσλ. Δπηπξφζζεηα, ε ΠΚΑ είλαη ηδηαίηεξα ρξήζηκε φηαλ, εθηφο απφ ηε ζχγθξνπζε ησλ ζηφρσλ ησλ θξηηεξίσλ, ππάξρεη ζεκαληηθή αβεβαηφηεηα ζηε κέηξεζε ησλ επηδφζεσλ ησλ ελαιιαθηηθψλ ιχζεσλ ζε θάζε θξηηήξην, ή ζηε δηαηχπσζε ησλ πξνηηκήζεσλ ηνπ ιήπηε ησλ απνθάζεσλ. Σέινο, ε ΠΚΑ κπνξεί λα βνεζήζεη ζηελ επίιπζε ησλ δηαθσληψλ πνπ πξνθχπηνπλ φηαλ ζηελ απφθαζε εκπιέθνληαη πνιινί απνθαζίδνληεο, ν θαζέλαο κε δηαθνξεηηθφ ζχζηεκα πξνηηκήζεσλ (Γηαθνπιάθε, 2005). Πξέπεη λα γίλεη θαηαλνεηφ φηη ε ΠΚΑ δελ απνηειεί κηα κεζνδνινγία εχξεζεο ηεο άξηζηεο ιχζεο ζην εθάζηνηε πξφβιεκα θαζψο άξηζηε ιχζε δελ κπνξεί νπζηαζηηθά λα ππάξμεη. Ζ ηθαλνπνίεζε ησλ ζηφρσλ δελ κπνξεί λα είλαη πιήξεο γηαηί ηφηε δελ ζα ππήξρε πξφβιεκα απφθαζεο θαζψο ε ιχζε πνπ ζα εκθάληδε ηηο θαιχηεξεο επηδφζεηο ζε φια ηα θξηηήξηα ζα πξνθξηλφηαλ ρσξίο ακθηβνιία σο πξνο ηελ νξζφηεηα ηεο απφθαζεο (Γηαθνπιάθε, 2005). Οη δηαζέζηκεο ιχζεηο ινηπφλ, παξνπζηάδνπλ άξηζηε επίδνζε κφλν σο πξνο έλαλ ή πεξηζζφηεξνπο ζηφρνπο αιιά φρη ζε φινπο. ηελ πξάμε νη απνθαζίδνληεο έξρνληαη αληηκέησπνη κε αληηκαρφκελνπο ζηφρνπο θαη θαινχληαη λα επηιέμνπλ γηα πνηνχο ζηφρνπο δελ είλαη δηαηεζεηκέλνη λα δερηνχλ απφθιηζε απφ ην βέιηηζην θαη γηα πνηνχο κπνξνχλ λα είλαη πην ειαζηηθνί. Με άιια ιφγηα ε επίιπζε πξνβιεκάησλ κε πνιιαπιά θξηηήξηα είλαη ζπλδεδεκέλε κε ηελ έλλνηα ηνπ πκβηβαζκνχ (Γηαθνπιάθε, 2005). πκβηβαζκφο (Compromise) γηα ηνλ ίδην ηνλ ιήπηε ηεο απφθαζεο πνπ απνδέρεηαη σο αλαγθαία ηε ζρεηηθή απνκάθξπλζε απφ θάπνηνπο ζηφρνπο ηνπ, θαη ζπκβηβαζκφο (Consensus) κεηαμχ ησλ δηαθνξεηηθψλ ιεπηψλ ηεο απφθαζεο πνπ απνδέρνληαη πηζαλά επηπιένλ απνκάθξπλζε απφ θάπνηνλ ζηφρν πξνθεηκέλνπ λα επηηεπρζεί ζπλαίλεζε σο πξνο κηα απνδεθηή ιχζε (Γηαθνπιάθε, 2005; Μνζρνγηάλλε 2008). Ζ ρξεζηκφηεηα ηεο ΠΚΑ, έγθεηηαη ζην φηη βνεζάεη ηνλ απνθαζίδνληα λα νξγαλψζεη ηηο δηαζέζηκεο πιεξνθνξίεο, λα ζθεθζεί ζπζηεκαηηθά γηα ηα πιενλεθηήκαηα θαη κεηνλεθηήκαηα θάζε ιχζεο, λα ζπλεηδεηνπνηήζεη ηηο πξνηηκήζεηο θα ηηο αλνρέο ηνπ, έηζη ψζηε λα είλαη ζε ζέζε λα θάλεη ηνπο ιηγφηεξν νδπλεξνχο ζπκβηβαζκνχο (Γηαθνπιάθε, 2005). [33]

35 Ζ επηζηεκνληθή πεξηνρή ηεο πνιπθξηηεξηαθήο αλάιπζεο πεξηιακβάλεη θαη αξρήλ έλα ζεσξεηηθφ ππφβαζξν, ζην νπνίν αλαπηχζζεηαη ε βαζηθή ινγηθή γηα ηελ πξνζέγγηζε πξνβιεκάησλ κε αιιεινζπγθξνπφκελνπο ζηφρνπο. Αθφκε πξνζδηνξίδνληαη ηα θχξηα δνκηθά ζηνηρεία ηνπ πξνβιήκαηνο θαη αλαιχνληαη νη βαζηθέο ηνπο ηδηφηεηεο. Με βάζε απηφ ην ζεσξεηηθφ ππφβαζξν έρεη αλαπηπρζεί έλα πιήζνο ηερληθψλ, θαηάιιεισλ γηα ηελ αληηκεηψπηζε ελφο κεγάινπ εχξνπο πξνβιεκάησλ πνπ πξνθχπηνπλ ζηελ πξάμε. Αλ θαη ε ηαμηλφκεζε ησλ ηερληθψλ απηψλ ζε ηδηαίηεξεο θαηεγνξίεο δελ είλαη απζηεξή, δηαθξίλνληαη ηξεηο βαζηθέο νκάδεο κεζφδσλ (Τπεξεζία Πεξηβάιινληνο, Τπνπξγείν Γεσξγίαο θαη Φπζηθψλ Πφξσλ θαη Πεξηβάιινληνο θαη Δζληθφ Μεηζφβην Πνιπηερλείν: ρνιή Υεκηθψλ Μεραληθψλ, 2005): Πνιπθξηηεξηαθή ηεξάξρεζε επηινγψλ, (outrankingmethods) : Απηέο νη κέζνδνη επηρεηξνχλ θαηά δεχγε ή ζθαηξηθή ζχγθξηζε κεηαμχ ησλ ελαιιαθηηθψλ ιχζεσλ. Μηα ελαιιαθηηθή α ιέγεηαη φηη ππεξέρεη κηαο άιιεο ελαιιαθηηθήο β εάλ, ιακβάλνληαο ππφςε φιεο ηηο δηαζέζηκεο πιεξνθνξίεο ζρεηηθά κε ην πξφβιεκα θαη ηηο πξνηηκήζεηο ηνπ ηζχλνληνο, ππάξρεη έλα αξθεηά ηζρπξφ επηρείξεκα γηα λα ππνζηεξηρζεί έλα ζπκπέξαζκα φηη ε α είλαη ηνπιάρηζηνλ ηφζν θαιή φζν ε β θαη θαλέλα ηζρπξφ επηρείξεκα γηα ην αληίζεην. Πνιπθξηηεξηαθφο καζεκαηηθφο πξνγξακκαηηζκφο: Οη ελαιιαθηηθέο ιχζεηο πξνθχπηνπλ σο ζπλδπαζκνί ζπλερψλ κεηαβιεηψλ απφθαζεο θαη ππαθνχλ ζε έλα ζχλνιν πεξηνξηζκψλ. Πνιπθξηηεξηαθή ζεσξία ρξεζηκφηεηαο (Valuebasedmethods): Απηέο νη κέζνδνη ζπλζέηνπλ ηηο αμηνινγήζεηο ηεο απφδνζεο ησλ ελαιιαθηηθψλ ιχζεσλ ελάληηα ζηα κεκνλσκέλα θξηηήξηα, καδί κε ηηο πιεξνθνξίεο δηα-θξηηεξίσλ πνπ απεηθνλίδνπλ ηελ αλάινγε ζεκαζία ησλ δηαθνξεηηθψλ θξηηεξίσλ, γηα λα δψζνπλ κηα γεληθή αμηνιφγεζε θάζε ελαιιαθηηθήο ιχζεο, πνπ είλαη ελδεηθηηθή ηεο πξνηίκεζεο ησλ ππεχζπλσλ γηα ηε ιήςε ησλ απνθάζεσλ. Οη κέζνδνη ΠΚΑ δηαθέξνπλ, εληνχηνηο, ζηνλ ηξφπν κε ηνλ νπνίν εμεηάδεηαη ε ηδέα ησλ πνιιαπιψλ θξηηεξίσλ, ζηελ εθαξκνγή θαη ηνλ ππνινγηζκφ ησλ βαξψλ, ζην καζεκαηηθφ αιγφξηζκν πνπ ρξεζηκνπνηείηαη, ζην πξφηππν πνπ ρξεζηκνπνηνχλ γηα λα πεξηγξάςνπλ ην ζχζηεκα ησλ πξνηηκήζεσλ ηνπ αηφκνπ πνπ αληηκεησπίδεη ηε ιήςε απνθάζεσλ, ζην επίπεδν αβεβαηφηεηαο πνπ ελζσκαηψλεηαη ζην ζχλνιν ησλ ζηνηρείσλ θαη ζηε δπλαηφηεηα γηα ηνπο απνθαζίδνληεο λα ζπκκεηέρνπλ ζηε δηαδηθαζία (Μνζρνγηάλλε, 2008). ζνλ αθνξά ζηελ ηαπηνπνίεζε πξνβιεκάησλ πνιπθξηηεξηαθήο αλάιπζεο επηζεκαίλεηαη ην εμήο: Κάζε πξφβιεκα πξνζδηνξίδεηαη απφ νξηζκέλα δνκηθά ραξαθηεξηζηηθά, πνπ απνξξένπλ είηε απφ ηελ ίδηα ηε θχζε ηνπ πξνβιήκαηνο είηε απφ ηηο απφςεηο θαη ηηο πξνηηκήζεηο ηνπ ιήπηε ηεο απφθαζεο. Ζ ηαπηνπνίεζε ηνπ αληηθεηκέλνπ ηεο πνιπθξηηεξηαθήο αλάιπζεο σο πξνο ηα [34]

36 ραξαθηεξηζηηθά απηά απνηειεί έλα πξψην ζηάδην ηεο αλαιπηηθήο δηαδηθαζίαο, πνπ δηεπθνιχλεη ηελ θαηαλφεζε ηνπ πξνβιήκαηνο θαη επηηξέπεη ηελ επηινγή ηεο θαηάιιειεο κεζφδνπ επίιπζεο. Ηδηαίηεξε έκθαζε δίλεηαη (Τπεξεζία Πεξηβάιινληνο, Τπνπξγείν Γεσξγίαο θαη Φπζηθψλ Πφξσλ θαη Πεξηβάιινληνο θαη Δζληθφ Μεηζφβην Πνιπηερλείν: ρνιή Υεκηθψλ Μεραληθψλ, 2005): ην ζηάδην δφκεζεο ηνπ πξνβιήκαηνο: θαζνξηζκφο ηνπ πξνβιήκαηνο θαη επηινγή ησλ πηζαλψλ ελαιιαθηηθψλ ζελαξίσλ, επηινγή ησλ θξηηεξίσλ, κέηξεζε ησλ επηδφζεσλ θαη ηαμηλφκεζε ησλ θξηηεξίσλ, εθηίκεζε ηεο βαξχηεηαο ηνπ θάζε θξηηεξίνπ, δεκηνπξγία ηνπ κνληέινπ αμηνιφγεζεο, θαζνξηζκφο ησλ πηζαλψλ πεξηνξηζηηθψλ παξακέηξσλ αλάινγα κε ην αληηθείκελν ηνπ εμεηαδφκελνπ πξνβιήκαηνο, ηειηθή ηαμηλφκεζε ησλ εμεηαδφκελσλ ζελαξίσλ θαηά ζεηξά βαζκνινγίαο κε βάζε ηα ραξαθηεξηζηηθά ηνπ κνληέινπ πνπ ζα επηιερζεί (ην ζελάξην κε ηελ πςειφηεξε βαζκνινγία αληηζηνηρεί ζηελ επλντθφηεξε πεξίπησζε). ην ζηάδην αλάιπζεο ησλ απνηειεζκάησλ: αλάιπζε επαηζζεζίαο ηεο ιχζεο, πξνζδηνξηζκφο ηεο ζχγθξνπζεο ησλ θξηηεξίσλ. Σν καζεκαηηθφ κνληέιν ππνβνεζά ηνλ απνθαζίδνληα ζηελ αλαδήηεζε ηεο βέιηηζηεο ιχζεο θαη ζηελ θαιχηεξε θαηαλφεζε ηεο δηαδηθαζίαο θαη ησλ ζπλεπεηψλ ηεο απφθαζήο ηνπ. Οξηζκέλα ραξαθηεξηζηηθά ζεκεία πνπ πξέπεη λα αλαθεξζνχλ ζε ζρέζε κε ην πξφβιεκα είλαη ηα εμήο (Τπεξεζία Πεξηβάιινληνο, Τπνπξγείν Γεσξγίαο θαη Φπζηθψλ Πφξσλ θαη Πεξηβάιινληνο θαη ρνιή Υεκηθψλ Μεραληθψλ - Δζληθφ Μεηζφβην Πνιπηερλείν, 2005): Σα βαζηθά ζηνηρεία ηνπ πξνβιήκαηνο είλαη ε κήηξα αμηνιφγεζεο πνπ πεξηιακβάλεη έλα ζχλνιν δηαθξηηψλ επηινγψλ, έλα ζχλνιν θξηηεξίσλ αμηνιφγεζεο θαη ηελ επίδνζε ηεο θάζε επηινγήο ζην αληίζηνηρν θξηηήξην θαη ην ζχζηεκα πξνηηκήζεσλ ηνπ απνθαζίδνληαη πνπ εκπεξηέρεη ηε ζρεηηθή βαξχηεηα ησλ θξηηεξίσλ, ηελ θαηεχζπλζε πξνηίκεζεο ησλ επηδφζεσλ (ειάρηζην ή κέγηζην) θαη ηα φξηα αλνρήο. Σν δεηνχκελν απφ ηελ επίιπζε ηνπ πξνβιήκαηνο είλαη: ν πξνζδηνξηζκφο ηεο ζρεηηθά βέιηηζηεο ιχζεο, ε ηεξάξρεζε ηνπ ζπλφινπ ησλ ιχζεσλ, [35]

37 ε ηαμηλφκεζε ησλ ιχζεσλ ζε νκάδεο, ε κέζνδνο επίιπζεο ηνπ πξνβιήκαηνο κέζνδνη ζχλζεζεο ησλ επηδφζεσλ: αλαγσγή ζε κνλνθξηηεξηαθφ πξφβιεκα, φπνπ ην έλα θξηηήξην εθθξάδεη ηε ζπλνιηθή ρξεζηκφηεηα ηεο επηινγήο, κέζνδνη ηεξάξρεζεο ησλ επηινγψλ: δπαδηθή ζχγθξηζε ησλ επηινγψλ ζε θάζε θξηηήξην θαη δηαηχπσζε ζρέζεσλ επηθξάηεζεο. Οη κέζνδνη πνπ ζα ρξεζηκνπνηεζνχλ γηα ηελ πηπρηαθή είλαη απηή ηνπ ηαζκηζκέλνπ Μέζνπ ξνπweightedaveragemethod), ηνπ Γηαθξηηνχ Πξνγξακκαηηζκέλνπ πκβηβαζκνχ ( DiscreteCompromiseProgrammingMethod, CP ) πνπ είλαη κέζνδνη βαζηζκέλεο ζηελ αμία ή ρξεζηκφηεηα. Απηφ ζεκαίλεη φηη ε πξαγκαηηθή αμία ηεο εθηίκεζεο πνπ έρνπκε θάλεη, ρξεζηκνπνηείηαη γηα λα βξεζεί ε ηειηθή επίδνζε. Αλαιπηηθφηεξα, ηα βήκαηα ησλ κεζφδσλ απηψλ είλαη σο αθνινχζσο (Fontane, 2003). 1) Ο θαζνξηζκφο ησλ βαζηθψλ θξηηεξίσλ πνπ ζα πξέπεη λα εμεηαζηνχλ γηα ηελ ιήςε ηεο θαιχηεξεο επηινγήο. Απηά ηα θξηηήξηα ζα πξέπεη λα είλαη ινγηθά αλεμάξηεηα. Γηα παξάδεηγκα, αλ ηα θξηηήξηα αλαγλσξίδνληαη σο ην θφζηνο θαηαζθεπήο, ην θφζηνο ιεηηνπξγίαο θαη ην θφζηνο ζπληήξεζεο φια ηνπο ζρεηίδνληαη κε έλα νηθνλνκηθφ θξηηήξην θαη δελ είλαη απαξαίηεηα ηφζν αλεμάξηεηα. Θα ήηαλ θαιχηεξν λα ηα κεηαρεηξηζηνχκε σο ππφ θξηηήξηα ελφο γεληθνχ νηθνλνκηθνχ θξηηεξίνπ. 2) Ο θαζνξηζκφο ηεο ζρεηηθήο ζεκαζίαο απηψλ ησλ θξηηεξίσλ κεηαμχ ηνπο. Μηα θνηλή πξνζέγγηζε είλαη λα επηιέμνπκε ην ιηγφηεξν ζεκαληηθφ απφ απηά ηα θξηηήξηα θαη λα ηνπ εθρσξήζνπκε κηα αμία πνπ ζα ηζνδπλακεί κε 1. Μεηά γηα θαζέλα απφ ηα ππφινηπα θξηηήξηα, ππνβάιινπκε ηελ εξψηεζε : «Πφζεο θνξέο πην ζεκαληηθφ είλαη απηφ ην θξηηήξην απφ ην ιηγφηεξν ζεκαληηθφ θξηηήξην;» Ζ απάληεζε ζρεηίδεηαη κε ηελ αμία πνπ ζα πξέπεη λα εθρσξήζνπκε, γηα παξάδεηγκα, αλ ην θξηηήξην πνπ εμεηάδνπκε είλαη δηπιάζηαο ζεκαζίαο απφ ην ηειεπηαίν ζε ζεκαζία θξηηήξην ζα ιάβεη αμία πνπ ηζνδπλακεί κε 2, ή αλ είλαη εμίζνπ ζεκαληηθφ κε απηφ ζα ιάβεη αμία ίζε κε 1. Δίλαη επηηξεπηή ε ρξήζε θιαζκάησλ, γηα παξάδεηγκα, κηα αμία ίζε κε 1,5 ππνδειψλεη πσο ην εμεηαδφκελν θξηηήξην είλαη κία θαη κηζή θνξά πην ζεκαληηθφ απφ ην θξηηήξην πνπ είλαη ηειεπηαίν ζε ζεκαζία. Δίλαη επίζεο απαξαίηεην λα νξηνζεηεζεί ε κέγηζηε αμία πνπ κπνξεί λα εθρσξεζεί ζε νπνηνδήπνηε θξηηήξην. Σν 3 ή ην 4 σο κέγηζηε αμία είλαη κηα θαιή επηινγή. Αλ ε κεγαιχηεξε αμία είλαη πνιχ κεγάιε, έρεη ηελ αξηζκεηηθή επίδξαζε ηνπ λα πεξηνξίδεη ην πξφβιεκα ζε πξφβιεκα ελφο κφλν θξηηεξίνπ. Αθνχ εμαζθαιίζνπκε κηα ζρεηηθή ζεκαζία γηα θάζε θξηηήξην, κεηά ζα πξέπεη λα εμαζθαιίζνπκε κηα θαλνληθνπνηεκέλε ζεκαζία «βάξνο» γηα θάζε θξηηήξην δηαηξψληαο ηελ ηηκή θάζε ζρεηηθήο ζεκαζίαο κε ην άζξνηζκα ησλ ηηκψλ πνπ έρνπκε απνθαζίζεη γηα φιεο ηηο ζρεηηθέο ζεκαζίεο. Απηφ καο δίλεη έλα πιήζνο απφ «ζεκαζηαθά βάξε» πνπ έρνπλ άζξνηζκα ίζν κε 1. [36]

38 3) Υξήζε κηαο δηαδηθαζίαο παξφκνηαο κε ην βήκα {2} γηα λα εθρσξήζνπκε θαλνληθνπνηεκέλα βάξε ζε ππφ - θξηηήξηα πνπ έρνπλ θαζνξηζηεί. 4) Δπηινγή ησλ ελαιιαθηηθψλ πνπ ζα πξέπεη λα ιεθζνχλ ππφςε. Γηα θάζε ελαιιαθηηθή, εθηηκήζηε ηελ απφδνζε ηεο ελαιιαθηηθήο ζε ζρέζε κε ην θάζε θξηηήξην ή ππφ θξηηήξην. Απηή ε απφδνζε κπνξεί λα απνδνζεί κε έλαλ αξηζκφ ( φπσο ην θφζηνο θαηαζθεπήο ) ή κπνξεί λα είλαη κηα ιέμε ( φπσο θαιή ή θησρή ). 5) Μεηαηξνπή ησλ εθηηκήζεσλ ηνπ βήκαηνο {4} ζε κηα θνηλή αξηζκεηηθή θαηάηαμε θαινχκελε «εθηίκεζε». Μηα επξέσο ρξεζηκνπνηνχκελε θιίκαθα είλαη απφ 1 έσο 5, φπνπ ην 5 αληηπξνζσπεχεη ηελ θαιχηεξε θαηάζηαζε θαη ην 1 αληηπξνζσπεχεη ηελ ρεηξφηεξε θαηάζηαζε. ε κηα θιίκαθα κε 5 θαηαζηάζεηο αληηζηνηρνχλ ιεθηηθέο επεμεγήζεηο φπσο: θησρφ (1) αλεπαξθέο (2) ηθαλνπνηεηηθφ(3) θαιφ (4) άξηζην (5). πλνςίζηε ηα απνηειέζκαηα ησλ βεκάησλ {2} {5} ζε έλα πίλαθα θαινχκελν απνδεκίσζε ή πιέγκα επηδξάζεσλ: Κξηηήξην εκαζηαθά Βάξε Δλαιιαθηηθή 1 Δλαιιαθηηθή 2 Δλαιιαθηηθή 3 C1 W1 R1,1 R1,2 R1,3 C2 W2 R2,1 R2,2 R2,3 C3 W3 R3,1 R3,2 R3,3 C4 W4 R4,1 R4,2 R4,3 Πίλαθαο Καηάηαμε θξηηεξίσλ θαη βαζκνινγία ελαιιαθηηθώλ (Fontane, 2003) 6) Δίλαη πνιχ ζεκαληηθφ λα ζηγνπξεπηνχκε φηη θάζε κία απφ ηηο ελαιιαθηηθέο δελ «θπξηαξρείηε» νινθιεξσηηθά απφ ηηο άιιεο. Μηα ελαιιαθηηθή θπξηαξρείηαη νινθιεξσηηθά απφ κηα άιιε αλ ε βαζκνινγία ηεο γηα θάζε έλα θξηηήξην είλαη ρακειφηεξε απφ ηηο αληίζηνηρεο βαζκνινγίεο κηαο άιιεο ελαιιαθηηθήο. Γηα παξάδεηγκα, αλ φιεο νη βαζκνινγίεο γηα ηελ ελαιιαθηηθή 1 είλαη ρακειφηεξεο απφ απηέο γηα ηελ ελαιιαθηηθή 2, Ri,1 < Ri,2 (for i=1,2,3,4), ηφηε δελ ππάξρεη ιφγνο λα ιεθζεί ππφςε ε ελαιιαθηηθή 1. 7) Σψξα νη βαζκνινγίεο ζηελ εμφθιεζε ή ζην πιέγκα επηδξάζεσλ πξέπεη λα είλαη ζπλδπαζκέλεο ζε έλα ηειηθφ απνηέιεζκα γηα θάζε ελαιιαθηηθή. Μηα απφ ηηο πην θνηλέο κεζφδνπο ΜΚΑ πνπ ρξεζηκνπνηείηαη γη απηφ θαιείηαη Μέζνδνο ηαζκηζκέλνπ Μέζνπ ξνπ (WAM). Σν απνηέιεζκα γηα [37]

39 κηα ελαιιαθηηθή νξίδεηαη σο ην άζξνηζκα ησλ απνηειεζκάησλ ησλ θαλνληθνπνηεκέλσλ βαξψλ επί ηελ εθηίκεζε θάζε θξηηεξίνπ. Γηα παξάδεηγκα, ην νιηθφ ζθνξ γηα ηελ ελαιιαθηηθή 1 ζα ππνινγηδφηαλ σο: πνπ ην i αλαπαξηζηά ηα δηάθνξα θξηηήξηα θαη ην j ηελ ελαιιαθηηθή. Ζ ελαιιαθηηθή κε ην κεγαιχηεξν Sj είλαη ε πξνηηκνχκελε ελαιιαθηηθή. Λέκε ηφηε φηη έρεη ηελ πξψηε ζέζε ζηελ θαηάηαμε. Ζ ελαιιαθηηθή κε ην ακέζσο κεγαιχηεξν Sj είλαη ε δεχηεξε ζε πξνηίκεζε ελαιιαθηηθή θνθ. 8) Αλ ρξεζηκνπνηνχληαη ππν-θξηηήξηα, νη εθηηκήζεηο γηα απηά ζπλδηάδνληαη κε ηε βνήζεηα ησλ βαξψλ ηνπο κε ηνλ ηξφπν πνπ πεξηγξάθεθε ζην Βήκα {7} ψζηε λα καο δψζεη κηα ηειηθή εθηίκεζε γηα ηα βαζηθά θξηηήξηα. Απηέο νη ηειηθέο εθηηκήζεηο ζηε ζπλέρεηα ζπλδπάδνληαη φπσο πεξηγξάθεθε ζην Βήκα {7}. Ζ Μέζνδνο Γηαθξηηνχ Πξνγξακκαηηζκέλνπ πκβηβαζκνχ (CP) έρεη πνιιά θνηλά ζεκεία κε ηελ WAM, εθηφο απφ ηνλ ηξφπν πνπ θαζνξίδνληαη νη εθηηκήζεηο. Αληί λα ρξεζηκνπνηεί κηα θιίκαθα φπσο απφ ην 1 έσο ην 5, ρξεζηκνπνηεί ηελ αθφινπζε αλαινγηθή εμίζσζε (κεηξηθή) γηα λα θαζνξίζεη ηελ εθηίκεζε σο έλα κέηξν ηεο ζρεηηθήο εθηέιεζεο κηαο ελαιιαθηηθήο ζε ζρέζε κε ηελ θαιχηεξε θαη ηελ θαιχηεξε θαη ηελ ρεηξφηεξε ελαιιαθηηθή γηα έλα ζπγθεθξηκέλν θξηηήξην: Παξαηεξήζηε φηη αλ κία ζπγθεθξηκέλε ελαιιαθηηθή είλαη ε θαιχηεξε, ζα ιάβεη ηελ βαζκνινγία 1 θαη αλ είλαη ε ρεηξφηεξε ζα ιάβεη ηελ αμία 0. Ο εθζέηεο p είλαη ε εμίζσζε πνπ ρξεζηκνπνηείηαη ψζηε λα βάινπκε απμεκέλε βαξχηεηα ζηελ θαιχηεξε θαηάηαμε ησλ ηηκψλ. Αλ ην p =1, ηα απνηειέζκαηα είλαη πνιχ θνληά ζε απηά ηεο WAM, ρξεζηκνπνηψληαο κφλν δηαθνξεηηθή θιίκαθα. Αλ ην p =2, ηφηε φζν κεγαιχηεξνο είλαη ν ιφγνο, ηφζν ιηγφηεξν κεηψλεηαη ην ηεηξάγσλν ηνπ (αλαινγηζηείηε 0,92 vs. 0,22). Απηφ έρεη ζαλ απνηέιεζκα λα δίλεηαη κεγαιχηεξν βάξνο ζηηο θαιχηεξεο ελαιιαθηηθέο. Σέινο ζα ρξεζηκνπνηεζεί θαη κηα κέζνδνο κε ηεξάξρεζε ησλ επηινγψλ, ε PROMETHEE II. ε κηα ηέηνηα κέζνδν, ε πξαγκαηηθή αμία ηεο επίδνζεο είλαη πνιχ ιηγφηεξν ζεκαληηθή. Απηφ πνπ έρεη ζεκαζία είλαη αλ ε επίδνζε απηή είλαη πξνηηκφηεξε έλαληη κηαο άιιεο. ε απηή ηελ κέζνδν, μεθηλάκε ζπγθξίλνληαο φιεο ηηο ελαιιαθηηθέο πξνηάζεηο αλά δεχγε. Γηα παξάδεηγκα, ππνζέηνληαο φηη μεθηλάκε ζπγθξίλνληαο ηελ ελαιιαθηηθή Α1 κε ηελ ελαιιαθηηθή Α2 ζε ζρέζε κε ην θξηηήξην 1. Θα θάλακε ηελ εξψηεζε: «Δίλαη ε Α1 πξνηηκφηεξε ηεο Α2 γηα ην C1;». [38]

40 Αλ είλαη πξνηηκφηεξε εθρσξνχκε ηελ ηηκή 1 ζε έλα πίλαθα πξνηηκήζεσλ θαη αλ φρη εθρσξνχκε ηελ ηηκή 0. Ζ ηηκή 0 εθρσξείηαη αλ νη βαζκνινγίεο έρνπλ ηελ ίδηα ηηκή (R1,1 = R1,2), αθνχ ίζεο βαζκνινγίεο ζεκαίλνπλ πσο ε κία δελ είλαη θαιχηεξε απφ ηελ άιιε. Ζ κέζνδνο επηηξέπεη επίζεο λα ιεθζεί ππφςε έλα πνζνζηφ αδηαθνξίαο. Απηφ ζεκαίλεη πσο αλ ε δηαθνξά αλάκεζα ζηηο βαζκνινγίεο ηεο Α1 θαη Α2 είλαη ιηγφηεξε απφ έλα πνζνζηφ αδηαθνξίαο (γηα παξάδεηγκα 5% ε κία απφ ηελ άιιε) ηφηε δελ ππάξρεη ζεκαληηθή πξνηίκεζε θαη γηα ηελ ζχγθξηζε εθρσξείηαη ε ηηκή 0. Αλ απηφ ην πνζνζηφ αδηαθνξίαο ξπζκηζηεί ζην 0% γηα θάπνηα θξηηήξηα, απηφ ζεκάλεη απζηεξή δνκή πξνηίκεζεο. Σα απνηειέζκαηα απηψλ ησλ αλά δεχγνο ζπγθξίζεσλ ζα δψζνπλ έλα πίλαθα πξνηηκήζεσλ κε κία ζεηξά γηα θάζε θξηηήξην θαη αξηζκφ ζηειψλ ίζν κε ηνλ αξηζκφ ησλ ελαιιαθηηθψλ ζην ηεηξάγσλν. Γηα παξάδεηγκα, ε αλά δεχγνο ζχγθξηζε 5 ελαιιαθηηθψλ γηα 5 δθξηηήξηα ζα δψζεη έλα πίλαθα πξνηηκήζεσλ κε 5 ζεηξέο θαη 25 ζηήιεο. Έλα παξάδεηγκα ελφο ηέηνηνπ πίλαθα θαίλεηαη παξαθάησ: A1- A1 A1- A2 A1- A3 A1- A4 A1- A5 A2- A1 A2- A2 A2- A3 A2- A4 A2- A5 A3- A1 C1 W C2 W C3 W C4 W C5 W Πίλαθαο Η κέζνδνο PROMETHEE II. (Fontane, 2003). Δίλαη ζεκαληηθφ λα δηεπθξηλίζνπκε γηαηί γίλνληαη φιεο νη ζπγθξίζεηο ζηνλ πίλαθα. Πξψηνλ δελ είλαη απνιχησο απαξαίηεην λα πεξηιάβνπκε ηηο ζηήιεο φπνπ κηα ελαιιαθηηθή ζπγθξίλεηαη κε ηνλ εαπηφ ηεο. Δίλαη πξνθαλέο πσο κία ελαιιαθηηθή δελ κπνξεί λα πξνηηκεζεί απφ ηνλ εαπηφ ηεο νπφηε νη ηηκέο πξνηίκεζεο ζα είλαη ίζεο κε 0 γηα φια ηα θξηηήξηα. Απηέο νη ζηήιεο πεξηιακβάλνληαη ζην θχιιν παξνπζίαζεο γηαηί πξνζθέξνπλ κηα ζπκκεηξηθή δνκή πνπ γίλεηαη επθνιφηεξα αληηιεπηή. ηελ ζπλέρεηα είλαη ζεκαληηθφ λα θαηαζηήζνπκε ζαθέο φηη ε ζχλδεζε ησλ Α1-Α2 θαη Α2-Α1 δελ είλαη απιά ζπκπιεξσκαηηθή. Γηα παξάδεηγκα, αλ ε Α1 είλαη πξνηηκφηεξε ηεο Α2 γηα ην C1, ηφηε ε αληίζηνηρε αμία ηεο πξνηίκεζεο ηεο Α1-Α2 ζα ηζνχηαη κε 1, ελψ ε ηηκή ηεο πξνηίκεζεο ηεο Α2-Α1 ζα ηζνχηαη κε 0. Αλ ε Α2 είρε πξνηηκεζεί έλαληη ηεο Α1, ηφηε ε ηηκή πξνηίκεζεο ηεο Α1-Α2 ζα ηζνχηαη κε 0, ελψ ε ηηκή πξνηίκεζεο ηεο Α2-Α1 ηζνχηαη κε 1.Απηφ εκθαλίδεηαη λα ζπληζηά κηα ζπκπιεξσκαηηθή ζρέζε. Χζηφζν, αο ππνζέζνπκε φηη ε Α1 είλαη ηζφηηκε κε ηελ Α2. Σφηε ε ηηκή πξνηίκεζεο ηεο Α1-Α2 ηζνχηαη κε 0 θαη ε ηηκή πξνηίκεζεο ηεο Α2-Α1 είλαη επίζεο 0. Γηα απηφ ηνλ ιφγν ζα πξέπεη λα γίλνληαη φιεο νη ζπγθξίζεηο. [39]

41 Ο ηξφπνο παξνπζίαζεο ηνπ πίλαθα πξνηηκήζεσλ είλαη παξφκνηνο κε ηνλ ηξφπν παξνπζίαζεο ελφο πίλαθα ηεο WAM. Γηα θάζε ζηήιε ζηνλ πίλαθα πξνηηκήζεσλ, αλ αζξνίζνπκε ηα απνηειέζκαηα απφ ηα βάξε ησλ θξηηεξίσλ θαη ηηο αληίζηνηρεο ηηκέο πξνηίκεζήο ηνπο, ζα έρνπκε έλα απνηέιεζκα πξνηίκεζεο κε ζηαζκηζκέλν κέζν φξν. Γηα ην παξάδεηγκά καο ησλ 5 ελαιιαθηηθψλ, ζα είρακε 25 απνηειέζκαηα. Απηά ηα απνηειέζκαηα είλαη ηα δεδνκέλα γηα έλα δεχηεξν πίλαθα, ηνλ θαινχκελν πίλαθα ππεξνρήο. Απηφο ν πίλαθαο έρεη ηελ αθφινπζε κνξθή: Α1 Α2 Α3 Α4 Α5 Φ+ A1 Scorefor A1-A1 Scorefor A1-A2 Scorefor A1-A3 Scorefor A1-A4 Scorefor A1-A5 Avgoverrow 1 A2 Scorefor A2-A1 Scorefor A2-A2 Scorefor A1-A3 Scorefor A2-A4 Scorefor A2-A5 Avgoverrow 2 A3 A4 A5 Φ- Avgovercol A1 Avgovercol A2 Πίλαθαο ύγθξηζε ελαιιαθηηθώλ κε ηε κέζνδν PROMETHEE II. (Fontane, 2003) Ζ κνξθή απηνχ ηνπ πίλαθα είλαη ηέηνηα ψζηε νη ζεηξέο αλαπαξηζηνχλ ην πνζφ κε ην νπνίν κηα ελαιιαθηηθή πξνηηκάηαη απφ θάζε κηα απφ ηηο άιιεο ελαιιαθηηθέο. Αλ αζξνίδακε ή βγάδακε ηνλ κέζν φξν ησλ ηηκψλ θαηά κήθνο ηεο ζεηξάο (γηα φιεο ηηο ζηήιεο), απηφ ζα απνηεινχζε ην πνζφ κε ην νπνίν κηα ελαιιαθηηθή πξνηηκάηαη απφ φιεο ηηο άιιεο ελαιιαθηηθέο. Ζ Μέζνδνο PROMETHEE II ρξεζηκνπνηεί έλα κέζν φξν φισλ ησλ ηηκψλ κηαο ζεηξάο, εθηφο απφ ηελ ζηήιε φπνπ κηα ελαιιαθηηθή ζπγθξίλεηαη κε ηνλ εαπηφ ηεο. εκεηψζηε πσο απηφ είλαη καζεκαηηθά ηζνδχλακν κε ην λα αζξνίδακε φιεο ηηο ηηκέο κηαο ζεηξάο θαη κεηά λα ηηο δηαηξνχζακε κε ηνλ αξηζκφ ησλ ελαιιαθηηθψλ κεησκέλν θαηά 1. Με έλα παξεκθεξή ηξφπν νη ζηήιεο αλαπαξηζηνχλ ην πνζφ κε ην νπνίν θάζε κία απφ ηηο άιιεο ελαιιαθηηθέο πξνηηκάηαη έλαληη κηαο δνζείζαο ελαιιαθηηθήο. Αλ βγάινπκε ηνλ κέζν φξν απφ κία ζηήιε, απηφ αλαπαξηζηά ην πνζφ κε ην νπνίν θάζε ελαιιαθηηθή πξνηηκάηαη έλαληη κηαο δνζείζεο ελαιιαθηηθήο. Αλ εθηειέζνπκε φιεο απηέο ηηο δηαδηθαζίεο εχξεζεο ηνπ κέζνπ φξνπ κπνξνχκε λα πξνζζέζνπκε κηα επηπιένλ ζηήιε θαη ζεηξά ζηνλ πξνεγνχκελν πίλαθα: [40]

42 A1 A2 A3 A4 A5 + A1 Scorefor A1-A1 Scorefor A1-A2 Scorefor A1-A3 Scorefor A1-A4 Scorefor A1-A5 Avgoverrow 1 A2 Scorefor A2-A1 Scorefor A2-A2 Scorefor A1-A3 Scorefor A2-A4 Scorefor A2-A5 Avgoverrow 2 A3 A4 A5 - Avgovercol A1 Avgovercol A2 Πίλαθαο ύγθξηζε ελαιιαθηηθώλ κε ηε κέζνδν PROMETHEE II θαη ε ηειηθή βαζκνινγία.(fontane, 2003) εμήο: = Σψξα γηα λα θαζνξίζνπκε ηελ ηειηθή βαζκνινγία ππνινγίδνπκε ηελ θαζαξή ππεξνρή,φ, σο ζν κεγαιχηεξε ε ηηκή ηνπ Φ ηφζν ην θαιχηεξν. Παξαηεξείζηε φηη ζαλ απνηέιεζκα ηνπ ηξφπνπ κε ηνλ νπνίν θαζνξίζηεθε ην Φ, κηα ζεηηθή ηηκή ππνδεηθλχεη φηη ν βαζκφο ππεξνρήο ππεξβαίλεη ηνλ βαζκφ κε ππεξνρήο, κηα αξλεηηθή ηηκή ππνδεηθλχεη ην αληίζηξνθν θαη ε ηηκή 0 ππνδεηθλχεη φηη ν βαζκφο ππεξνρήο είλαη ηζνδχλακνο κε ηνλ βαζκφ κε ππεξνρήο Γείθηεο Με ηνλ φξν «Γείθηεο», ελλνείηαη κηα απιή κεηαβιεηή ή κηα κεηαβιεηή ε νπνία έρεη πξνθχςεη απφ ηε ζχλζεζε επί κέξνπο παξακέηξσλ θαη παξέρεη πιεξνθνξία ή πεξηγξάθεη έλα θαηλφκελν. Οη δείθηεο σο απνηέιεζκα πξσηνγελψλ θαη επεμεξγαζκέλσλ δεδνκέλσλ ρξεζηκνπνηνχληαη γηα λα απινπνηήζνπλ θαη λα πνζνηηθνπνηήζνπλ ηελ πιεξνθνξία πνπ αθνξά ζχλζεηα θαηλφκελα, ζπκβάιινληαο έηζη ζηελ δηεπθφιπλζε ηεο επηθνηλσλίαο (EEA, 1999; Lekaetal., 2005). Οη δείθηεο παίδνπλ δειαδή ην ξφιν ηνπ «θαλαιηνχ επηθνηλσλίαο» κεηαμχ ησλ ηκεκάησλ κηαο πνιχπινθεο πξαγκαηηθφηεηαο θαη ησλ δεκηνπξγψλ πνιηηηθήο (Karavitis, 2002). Ζ ρξήζε ησλ δεηθηψλ γηα αξθεηέο δεθαεηίεο έγηλε κε ζθνπφ ηελ παξνρή πιεξνθνξηψλ γηα δηάθνξεο παξακέηξνπο, γηα ηηο νπνίεο νη άλζξσπνη ελδηαθέξνληαη, θπξίσο ζρεηηθά κε ηελ εθηίκεζε ηεο νηθνλνκηθήο αλάπηπμεο. Με ηελ εηζαγσγή ηεο έλλνηαο «βηψζηκε αλάπηπμε» θαηέζηεη ζαθέο φηη ε ρξήζε ησλ παξαδνζηαθψλ δεηθηψλ δελ ήηαλ δπλαηφ λα δηαρεηξηζηεί ζέκαηα ζρεηηθά κε ηελ αεηθνξία θαη γη απηφ ην ιφγν επηβαιιφηαλ ε αλάπηπμε δηαθνξεηηθψλ κεηαβιεηψλ. Οη δείθηεο αεηθνξίαο δεκηνπξγήζεθαλ γηα λα θαιχςνπλ απηφ ην θελφ ελψ κεηά ηε Γηάζθεςε γηα ην πεξηβάιινλ ζην Ρίν ην 1992, ε ρξήζε ηνπο γλψξηζε κεγαιχηεξε εμάπισζε (Lekaetal., 2005). [41]

43 ηελ επξχηεξε θαηεγνξία ησλ δεηθηψλ αεηθνξίαο αλήθνπλ νη πεξηβαιινληηθνί δείθηεο νη νπνίνη αληηθαηνπηξίδνπλ δηάθνξεο ηάζεηο ζηελ θαηάζηαζε ηνπ πεξηβάιινληνο θαη παξαθνινπζνχλ ηελ αλαπηπζζφκελε πξφνδν ησλ ζηφρσλ πεξηβαιινληηθήο πνιηηηθήο (Karavitis, 2002; Lekaetal., 2005). Οη πεξηβαιινληηθνί δείθηεο απνθαιχπηνπλ ηελ θαηάζηαζε θαη ηελ πνηφηεηα ηνπ πεξηβάιινληνο παξέρνληαο έγθπξεο πιεξνθνξίεο ππφ ηελ πξνυπφζεζε πάληα φηη ζρεδηάδνληαη ζσζηά, παξαθνινπζνχληαη ζηελά θαη κεηαθξάδνληαη ζπλεηά. Τπφ απηή ηελ έλλνηα νη πεξηβαιινληηθνί δείθηεο ρξεζηκνπνηνχληαη είηε ζε πξψην ζηάδην, θαηά ηε δηαδηθαζία ζρεδηαζκνχ νινθιεξσκέλσλ ζπζηεκάησλ πεξηβαιινληηθήο πνιηηηθήο είηε, ζε δεχηεξν ζηάδην, θαηά ηε δηαδηθαζία ειέγρνπ ηεο απνηειεζκαηηθφηεηαο θαη ηεο επηηπρίαο ησλ εθαξκνζκέλσλ απηψλ ζπζηεκάησλ πεξηβαιινληηθήο πνιηηηθήο (StorksdieckandOtto-Zimmermann, 1994; Lekaetal. 2005). ηα πιαίζηα επξχηεξσλ πξνζεγγίζεσλ, φπσο ζηελ πεξίπησζε ελφο πεξηβαιινληηθνχ ειέγxνπ νη πεξηβαιινληηθνί δείθηεο επηηεινχλ θαη ηνπο δπν ξφινπο ρξεζηκεχνληαο ηφζν σο εξγαιεία ζρεδηαζκνχ, φζν θαη σο εξγαιεία ειέγρνπ. Δηδηθφηεξα νη πεξηβαιινληηθνί δείθηεο (Lekaetal., 2005): Δπηηξέπνπλ ηελ εθηίκεζε ησλ πεξηβαιινληηθψλ ζπληζησζψλ πνπ δελ κπνξνχλ λα κεηξεζνχλ άκεζα, κε ηε κέηξεζε θπζηθψλ κεηαβιεηψλ νη νπνίεο πεξηγξάθνπλ ηελ θαηάζηαζε ησλζπζηαηηθψλ απηψλ θαη ηελ αληνρή ησλ ππφ κειέηε ζπληζησζψλ. Δπηηξέπνπλ ηηο ζπγθξίζεηο ζην ρψξν θαη ην ρξφλν. Γηακνξθψλνπλ κηα βάζε πιεξνθνξηψλ πξνζηηή θαη εχρξεζηε, ζε απηνχο πνπ ιακβάλνπλ ηηο απνθάζεηο αιιά θαη ζην επξχ θνηλφ, εμππεξεηψληαο ζηε δηακφξθσζε ηεο θνηλήο γλψκεο θαη δηεπθνιχλνληαο ηελ θνηλσληθή επαηζζεηνπνίεζε, ηελ πεξηβαιινληηθή εθπαίδεπζε θαη επηθνηλσλία. Καζηεξψλνπλ έλα κέγεζνο κέηξεζεο ηεο απνηειεζκαηηθφηεηαο ησλ πεξηβαιινληηθψλ πξνγξακκάησλ, πνιηηηθψλ ή δξάζεσλ θαη ηεο εθηίκεζεο ηεο πξνφδνπ πνπ επηηπγράλεηαη. χκθσλα κε ηελ θαηεγνξηνπνίεζε ησλ Storksdieck θαη Otto-Zimmermann (1994) νη πεξηβαιινληηθνί δείθηεο κπνξνχλ λα αλήθνπλ ζε ηξεηο νκάδεο: 1. Γείθηεο πνπ αλήθνπλ ζην θιαζηθφ κνληέιν νη νπνίνη δηαθέξνπλ αλάινγα κε ην ζέκα θαη ηελ θαηεγνξία ζηελ νπνία αλαθέξνληαη. 2. Γείθηεο Βησζηκφηεηαο θαη 3. Γείθηεο πλνιηθήο Πνηφηεηαο Καηά ηνλ Καξαβίηε (2002), νη δείθηεο κπνξνχλ λα θαηεγνξηνπνηεζνχλ αλάινγα κε ηε δνκή ηνπο ζηηο παξαθάησ θαηεγνξίεο: [42]

44 Πεπιγπαθικοί Δείκηερ (DescriptiveIndicators): Πεξηγξάθνπλ ηελ πθηζηάκελε θαηάζηαζε ηνπ ζπζηήκαηνο. Δείκηερ Απόδοζηρ (PerformanceIndicators): Πεξηγξάθνπλ θαη ηαπηφρξνλα ζπγθξίλνπλ ηα ζηνηρεία ηνπ ζπζηήκαηνο κε πξνθαζνξηζκέλεο αμίεο ή ζπλζήθεο. Δείκηερ Αποηελεζμαηικόηηηαρ (EfficiencyIndicators): Δθθξάδνπλ ηηο πηέζεηο πνπ δέρεηαη ην ζχζηεκα απφ ηελ θνηλσληθή αλάπηπμε. Δείκηερ Σςνολικήρ Εςημεπίαρ (TotalwelfareIndicators): Δθθξάδνπλ ηε ζπλνιηθή βησζηκφηεηα ηνπ ζπζηήκαηνο. Αμίδεη λα ζεκεησζεί φηη νη πεξηζζφηεξεο νκάδεο δεηθηψλ πνπ έρνπλ ρξεζηκνπνηεζεί απφ εζληθνχο θαη δηεζλείο θνξείο βαζίδνληαη ζην πιαίζην DPSIR (ρήκα ), ην νπνίν ζα αλαιπζεί ζηε ζπλέρεηα, ή ζε έλα ππνζχλνιν απηνχ (EEA, 1999; Lekaetal., 2005). ηε βηβιηνγξαθία, ππάξρνπλ γεληθά δηαθφξσλ εηδψλ θαηεγνξηνπνηήζεηο. Απηφ ζεκαίλεη πσο εμαξηάηαη απφ ηνλ εθάζηνηε κειεηεηή λα δηαιέμεη, αλάινγα κε ηελ πείξα ηνπ θαη ην ζθνπφ ηνπ, ηελ θαηεγνξηνπνίεζε πνπ θαηά ηε γλψκε ηνπ εκθαλίδεη κεγαιχηεξε ζπλεθηηθφηεηα ησλ ζηνηρείσλ θαη ηελ θαηάιιειε ινγηθή ζπζρέηηζε ησλ απνηειεζκάησλ. πλνςίδνληαο ηα παξαπάλσ, νη δείθηεο απνηεινχλ ρξήζηκν εξγαιείν γηα ηνπο ιήπηεο ησλ απνθάζεσλ, ζην ζρεδηαζκφ θαη ζηελ εθαξκνγή ζρεδίσλ πεξηβαιινληηθήο δηνίθεζεο ζε ηνπηθφ, εζληθφ θαη δηεζλέο επίπεδν (Lekaetal., 2005). ρήκα Πιαίζην DPSIR θαη Γείθηεο. (ΔΔΑ, 1999; Karavitis, 2002) DRIVERS Performance Indicators RESPONSES Efficiency / Descriptive Indicators Risk Assessment PRESSURES IMPACTS Descriptive indicators State Descriptive Indicators [43]

45 Γηάγξακκα Απεηθόληζε ηεο δηαδηθαζίαο πνιπθξηηεξηαθήο αλάιπζεο. (Τπεξεζία Πεξηβάιινληνο, Τπνπξγείν Γεσξγίαο θαη Φπζηθώλ Πόξσλ θαη Πεξηβάιινληνο θαη ρνιή Υεκηθώλ Μεραληθώλ - Δζληθό Μεηζόβην Πνιπηερλείν, 2005). [44]

46 3. ΜΔΘΟΓΟΛΟΓΙΑ Βαζηθφο ζηφρνο ηεο παξνχζαο εξγαζίαο είλαη ε ζέζπηζε θξηηεξίσλ γηα ηελ αμηνιφγεζε ηεο ''βησζηκφηεηαο'' ησλ δαζηθψλ θαηαζθεπψλ θαη ζπγθεθξηκέλα γηα ην δαζηθφ δίθηπν ηεο πεξηνρήο κειέηεο ηνπ Γήκνπ Μεηζφβνπ. Ζ βαζκνλφκεζε ησλ θξηηεξίσλ επηηεχρζεθε κέζσ ηεο ρξήζεο εξσηεκαηνινγίνπ. Σν εξσηεκαηνιφγην, πεξηιάκβαλε θξηηήξηα πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη ζηε παξνχζα εξγαζία ππφ κνξθή πίλαθα θαη δεηήζεθε απφ δεθαπέληε δαζνιφγνπο λα βαζκνλνκήζνπλ ηα θξηηήξηα απηά κέζσ ηεο εκπεηξίαο ηνπο. Ζ πξνψζεζε εξσηεκαηνινγίσλ έγηλε κέζσ Η δηαδηθαζία νινθιήξσζεο ηεο εξγαζίαο - Η δηάξζξσζε ηεο εξγαζίαο. [45]

47 Πξνθαηαξθηηθφ ρέδην ηεο Δξγαζίαο Αλαδήηεζε Πιεξνθνξηψλ ρεηηθψλ κε ηελ Πνιπθξηηεξηαθε Αλάιπζε Δμνηθίσζε κε ην Πξφγξακκα ΠΚΑ Αλαδήηεζε Πιεξνθνξηψλ ρεηηθψλ κε ηηο Γηάθνξεο Μεζφδνπο Λήςεο Απνθάζεσλ Αλαζθφπεζε πξνεγνχκελσλ εξγαζηψλ ζην ζπγθεθξηκέλν πεδίν. Θέζπηζε θξηηεξίσλ γηα ηελ αμηνιφγεζε ηεο ''βησζηκφηεηαο'' ησλ δαζηθψλ θαηαζθεπψλ θαη ζπγθεθξηκέλα γηα ην δαζηθφ δίθηπν ηεο πεξηνρήο κειέηεο. Απνζηνιή εξσηεκαηνινγίσλ κε ζθνπφ ηελ εθηίκεζε ηεο ζεκαζίαο ησλ θξηηεξίσλ. Γεκηνπξγία πξνγξάκκαηνο αλάιπζεο (Excel -MCA) Δθαξκνγή ηνπ Πξνγξάκκαηνο ηεο Πνιπθξηηεξηαθήο Αλάιπζεο Αλάιπζε ησλ Απνηειεζκάησλ [46]

48 4. ΠΔΡΙΟΥΗ ΜΔΛΔΣΗ 4.1 Ο Γήκνο Μεηζόβνπ Ιζηοπικά Σηοισεία Σν Μέηζνβν είλαη κηα απφ ηηο γξαθηθέο παξαδνζηαθέο πφιεηο ηεο Διιάδαο. Σν Μέηζνβν αλαθέξεηαη γηα πξψηε θνξά ην 1380 κ.υ. ζην ρξνληθφ ησλ απηαδέιθσλ Φηιαλξσπελψλ Πξφθινπ θαη Κνκλελνχ. Αξρηθά ήηαλ έλαο κηθξφο ζπλνηθηζκφο πνηκέλσλ. Αξγφηεξα, ιφγσ ηεο ζεκαληηθήο γεσγξαθηθήο ηνπ ζέζεο έηπρε ηδηαίηεξεο πξνλνκηαθήο κεηαρείξηζεο, πνπ ζπλέβαιε ζηελ επηβίσζε θαη επηηάρπλε ηνπο ξπζκνχο ηεο πνιπζρηδνχο αλάπηπμεο ζε δχζθνινπο θαηξνχο. Αλαθέξεηαη φηη ην 1430 κ.υ. ρνξεγήζεθαλ πξνλφκηα ζηνπο Μεηζνβίηεο απφ ηνλ νπιηάλν Μνπξάη ηνλ Β σο επηβξάβεπζε ηεο θαιήο ζπκπεξηθνξάο ησλ Μεηζνβηηψλ θπιάθσλ ηνπ Επγνχ πξνο ηα ηνπξθηθά ζηξαηεχκαηα ηνπ ηλάλ Παζά, πνπ θαηεπζπλφηαλ ζηα Γηάλληλα. Αλαλέσζε ησλ πξνλνκίσλ απηψλ έρνπκε ην 1659 απφ ηνλ νπιηάλν Μερκέη ην Γ. Με βάζε ηα πξνλφκηα απηά ην Μέηζνβν θαη ηα γχξσ ρσξηά Μαιαθάζη, Μειηά, Αλήιην, Βνηνλφζη, Παιηά Κνπηζνχθιηαλε (Πιαηάληζηνο) θαη Γεξβεληίζηα (Αλζνρψξη) απνηέιεζαλ έλα είδνο νκνζπνλδίαο, κηα απηφλνκε δεκνθξαηηθή πνιηηεία κέζα ζηελ Οζσκαληθή Απηνθξαηνξία. Σα πξνλφκηα ηνπ Μεηζφβνπ θαηαξγήζεθαλ ην 1795 απφ ην ζπγθεληξσηηθφ θξάηνο ηνπ Αιή Παζά. Δμαίξεζε απνηέιεζε ε Παηξηαξρηθή Δμαξρία, ε νπνία δηαηεξήζεθε κέρξη ην Σν 1700 κ.υ. ηδξχζεθε ζην Μέηζνβν ηδηνζπληήξεην ειιεληθφ ζρνιείν, πνπ αλαδείρηεθε έλα απφ ηα ζεκαληηθφηεξα θέληξα παηδείαο, φπνπ δίδαμαλ νη επηθαλέζηεξνη δάζθαινη ηεο επνρήο. Μεγάιε θαηαζηξνθή ππέζηε ην Μέηζνβν ζηηο 27 Μαξηίνπ 1854 απφ ηα ηνπξθηθά ζηξαηεχκαηα ηνπ Αβδή Παζά. Πξφθεηηαη γηα ηνλ πεξίθεκν «Υαιαζκφ ηνπ Γξίβα». Ζ πξφνδνο πνπ ζεκεηψζεθε ζην Μέηζνβν κεηά ηελ θαηαζηξνθή ηνπ Γξίβα νθείιεηαη ζηνπο πνιινχο επεξγέηεο πνπ αλέδεημε ε πφιε, νη νπνίνη κε ηα πινχζηα θιεξνδνηήκαηα πνπ άθεζαλ, ην ζηήξημαλ νηθνλνκηθά. Σν Μέηζνβν απειεπζεξψζεθε απφ ηνλ Σνπξθηθφ Επγφ ζηηο 31 Οθησβξίνπ 1912 απφ δπλάκεηο ηνπ ηαθηηθνχ Διιεληθνχ ζηξαηνχ, ησλ Κξεηψλ εζεινληψλ πξνζθφπσλ θαη ησλ Hπεηξσηψλ εζεινληψλ. Απνθαζηζηηθήο ζεκαζίαο γεγνλφο γηα ηε ζχγρξνλε νηθνλνκηθή θαη πνιηηηζηηθή αλάπηπμε ηνπ Μεηζφβνπ απνηειεί ην Ίδξπκα Βαξψλνπ Μηραήι Σνζίηζα, πνπ δεκηνπξγήζεθε ην 1948, απφ ηνλ ίδην ηνλ Δπεξγέηε κε ηελ παξαθίλεζε θαη ελζάξξπλζε ηνπ Δπάγγεινπ Αβέξσθ Σνζίηζα. ηνπο [47]

49 κεγάινπο άλδξεο ηνπ Μεηζφβνπ ζπγθαηαιέγνληαη: ν Μεηζνβίηεο λενκάξηπξαο Νηθφιανο (17 Ματνπ 1617), νη Γηδάζθαινη ηνπ Γέλνπο Νηθφιανο Σδαξηδνχιεο, Παξζέληνο Καηδηνχιεο, Γεκήηξηνο Βαξδάθαο, Σξχθσλ ν ηεξνκφλαρνο, Αδάκ Σζαπέθνο, νη Δζληθνί Δπεξγέηεο Γεψξγηνο Αβέξσθ, Νηθφιανο ηνπξλάξαο, Μηραήι Σνζίηζαο, Σξηαληάθπιινο Σζνπκάγθαο, Κπξηάθνο Φιφθαο, Βαξψλνο Μηραήι Σνζίηζαο θαη νη Δζληθνί αγσληζηέο Γεκήηξηνο Ίπαηξνο, Αλαζηάζηνο Μαλάθεο, Ησάλλεο Γθαδέινο, Απφζηνινο Υαηδήο, Γεκήηξηνο Εακάλεο. Γεωγπαθία Ο Γήκνο Μεηζφβνπ βξίζθεηαη ζηηο πιαγηέο ηνπ φξνπο Κηηχνπ ηεο Πίλδνπ ζε πςφκεηξν 1200 κέηξα θαη έρεη θαηνίθνπο ζχκθσλα κε ηελ ηειεπηαία απνγξαθή (2001). Απνηειείηαη απφ ηα θνηλνηηθά δηακεξίζκαηα ηνπ Μεηζφβνπ (πξσηεχνπζα ηνπ δήκνπ), ηνπ Αλειίνπ, ηνπ Βνηνλνζίνπ θαη ηνπ Αλζνρσξίνπ. Βφξεηα ζπλνξεχεη κε ην Ννκφ Γξεβελψλ, αλαηνιηθά θαη λνηηναλαηνιηθά κε ην Ννκφ Σξηθάισλ θαη δπηηθά θαη λνηηνδπηηθά κε ην ππφινηπν ηκήκα ηνπ λνκνχ Ησαλλίλσλ. Έδξα ηνπ Γήκνπ είλαη ην Μέηζνβν, ρηηζκέλν ζην κεηαίρκην ησλ νξίσλ Ζπείξνπ, Θεζζαιίαο θαη Γπηηθήο Μαθεδνλίαο. Σν Γ.Γ. Μεηζφβνπ (εηθφλα 4.1.1) είλαη κηα απφ ηηο γξαθηθέο παξαδνζηαθέο πφιεηο ηεο Διιάδαο θαη έρεη ςεθηζηεί σο παξαδνζηαθφο νηθηζκφο ην 1978 κε λφκν ηνπ θξάηνπο (Γ-594 α/ ). Δίλαη ρηηζκέλν ακθηζεαηξηθά ζε πςφκεηξν 1.156m θαη βξίζθεηαη ζε κηα απφ ηηο ςειφηεξεο βνπλνθνξθέο ηεο Πίλδνπ, ζην κεηαίρκην ησλ νξίσλ ηεο Ζπείξνπ, ηεο Θεζζαιίαο θαη ηεο Γπηηθήο Μαθεδνλίαο (Υάξηεο 4.1.1). Ζ επξχηεξε πεξηνρή ηνπ Μεηζφβνπ ραξαθηεξίδεηαη απφ έλα πνιπζρηδέο αλάγιπθν, πνπ απνηππψλεηαη φρη κφλν ζην ππθλφ αιιά θπξίσο ζην βαζηά ραξαγκέλν πδξνγξαθηθφ δίθηπν (Υάξηεο 4.1.2). Φειά βνπλά, πνπ απνηεινχλ ηκήκαηα ηεο νξνζεηξάο ηεο Β. Πίλδνπ αλαπηχζζνληαη γχξσ ηεο, φπσο ν Λάθκνο ή Πεξηζηέξη (2295m) λφηηα, ην Μαπξνβνχλη (2159m) βφξεηα, ηα βνπλά ηνπ Επγνχ (πς. 1746m) αλαηνιηθά θαη ε ΣζνχθαΡφζα (πς.1987m) βνξεηνδπηηθά. Δίλαη κηα εμ νινθιήξνπ νξεηλή πεξηνρή κε πςειφηεξε θνξπθή ην Μαπξνβνχλη κε πςφκεηξν κ. Ζ γεσξγία δελ είλαη ηδηαίηεξα αλαπηπγκέλε αθνχ νη θαιιηεξγήζηκεο εθηάζεηο θαιχπηνπλ κφλν ζηξέκκαηα (6,42%). Αληίζεηα, ε θηελνηξνθία είλαη ηδηαίηεξα αλεπηπγκέλε θαη νξγαλσκέλε ζε θηελνηξνθηθέο επηρεηξήζεηο. Ζ ζπλνιηθή έθηαζε ησλ βνζθνηφπσλ ηνπ δήκνπ είλαη ζηξέκκαηα (5,92%), ελψ ην 50% πεξίπνπ ηεο ζπλνιηθήο έθηαζεο ηνπ δήκνπ θαιχπηεηαη απφ δάζε, πνπ δίλνπλ θαιήο πνηφηεηαο ζηξνγγπιή μπιεία. Μεγάιν ελδηαθέξνλ παξνπζηάδεη ε βηνηερλία, ε νπνία πνηθίιεη απφ ηελ απιή νηθνηερλία κέρξη θαη ηε κηθξή βηνκεραλία. Καηαζθεπάδνληαη αζεκηθά (ρπηά, ραξαθηά, ρηππεηά θαη ζκαιησκέλα), πθαληά θαη μπιφγιππηα, ησλ νπνίσλ ε θήκε μεπεξλάεη ηα ζχλνξα ηεο Διιάδαο. Σα ηειεπηαία ρξφληα αμηφινγε αλάπηπμε παξνπζηάδνπλ ε νηλνπνηία θαη ν ηνπξηζκφο. [48]

50 Ζ αλάπηπμε κηαο νξεηλήο πεξηνρήο φπσο ην Μέηζνβν, παξνπζηάδεη αξθεηέο δπζθνιίεο ιφγσ ηνπ ηδηαίηεξνπ κνξθνινγηθνχ ραξαθηήξα ηεο. Δμαηηίαο ηεο αλάγθεο πξνζηαζίαο ηνπ θπζηθνχ πινχηνπ ηνπ ηφπνπ, νη πξνηάζεηο πνπ παξνπζηάδνληαη ζπκπεξηιακβάλνληαη ζηα φξηα ζσζηήο δηαρείξηζεο ησλ θπζηθψλ πφξσλ θαη ζηε πνιηηηθή πεξηθεξεηαθήο αλάπηπμεο, πνπ θαζνξίζηεθε γηα ηηο νξεηλέο πεξηνρέο ηεο Διιάδαο. Δηθόλα Γήκνο Μεηζόβνπ. Ζ πεξηνρή γεσινγηθά αλήθεη ζηε δψλε ηεο Πίλδνπ κε θπξίαξρα πεηξψκαηα ηνπο αζβεζηφιηζνπο, ηνλ θιχζρε θαη ηνπ νθεηφιηζνπο. Σν θιίκα ηεο πεξηνρήο ραξαθηεξίδεηαη απφ ςπρξφ έσο δξηκχ κε παξαηεηακέλνπο ρεηκψλεο θαη πινχζην ζε βξνρέο ηελ άλνημε ελψ ηα θαινθαίξηα είλαη ζρεηηθά δεζηά κε αξθεηέο βξνρέο. ηελ πεξηνρή ηνπ Μεηζφβνπ ζπλαληψληαη νη πέληε ζεκαληηθέο πδξνινγηθέο ιεθάλεο ηεο Διιάδαο, ηνπ Άξαρζνπ, ηνπ Αρειψνπ, ηνπ Πελεηνχ, ηνπ Αιηάθκνλα θαη ηνπ Αψνπ. Απφ ην Μέηζνβν πεγάδεη ν Μεηζνβίηηθνο πνηακφο, παξαπφηακνο ηνπ Άξαρζνπ ελψ ζε κηθξή απφζηαζε πεγάδνπλ ν Αρειψνο, ν Αψνο θαη νη παξαπφηακνη ηνπ Πελεηνχ θαη ηνπ Αιηάθκνλα (Βελέηηθνο). Παξάιιεια, πνιιά ξέκαηα θαη ρείκαξξνη πινπηίδνπλ ην πδξνγξαθηθφ δίθηπν, πνπ εληζρχζεθε ηα ηειεπηαία ρξφληα κε ηελ ηερλεηή ιίκλε Αψνπ, πνπ βξίζθεηαη κεηαμχ ησλ πεξηνρψλ Γξεβεληηίνπ, Υξπζνβίηζαο θαη Μεηζφβνπ. [49]

51 Υάξηεο Ο Γήκνο Μεηζόβνπ ζε ζρέζε κε ηελ Ήπεηξν θαη ηνλ ειιαδηθό ρώξν (ίδηα επεμεξγαζία) Σν Μέηζνβν αλαθέξεηαη γηα πξψηε θνξά ην 1380 κ.υ. ζην ρξνληθφ ησλ απηαδέιθσλ Φηιαλξσπελψλ Πξφθινπ θαη Κνκλελνχ. Αξρηθά ήηαλ έλαο κηθξφο ζπλνηθηζκφο πνηκέλσλ. Αξγφηεξα, ιφγσ ηεο ζεκαληηθήο γεσγξαθηθήο ηνπ ζέζεο έηπρε ηδηαίηεξεο πξνλνκηαθήο κεηαρείξηζεο, πνπ ζπλέβαιε ζηελ επηβίσζε θαη επηηάρπλε ηνπο ξπζκνχο ηεο πνιπζρηδνχο [50]

52 αλάπηπμεο ζε δχζθνινπο θαηξνχο. Αλαθέξεηαη φηη ην 1430 κ.υ. ρνξεγήζεθαλ πξνλφκηα ζηνπο Μεηζνβίηεο απφ ηνλ νπιηάλν Μνπξάη ηνλ Β σο επηβξάβεπζε ηεο θαιήο ζπκπεξηθνξάο ησλ Μεηζνβηηψλ θπιάθσλ ηνπ Επγνχ πξνο ηα ηνπξθηθά ζηξαηεχκαηα ηνπ ηλάλ Παζά, πνπ θαηεπζπλφηαλ ζηα Γηάλληλα. Υάξηεο Σν Μέηζνβν ζηνλ ειιαδηθό ρώξν 4.2 Πξνζηαηεπόκελεο πεξηνρέο ηελ επξχηεξε πεξηνρή απαληψληαη ηξεηο πεξηνρέο πνπ είλαη εληαγκέλεο ζην δίθηπν Νatura 2000 (Υάξηεο 4.2.1) Ο Δζληθφο Γξπκφο Πίλδνπ (ΒάιηαΚάιληα) (GR ) απνηειεί αληηπξνζσπεπηηθφ ηκήκα ηεο νξνζεηξάο ηεο Πίλδνπ. Κεξχρζεθε Δζληθφο Γξπκφο ην 1966 θαη ραξαθηεξίδεηαη απφ ππθλά δάζε Μαχξεο Πεχθεο (Pinusnigra) θαη Ομπάο (FagusSylvatica), βξαρψδεηο θνξπθνγξακκέο, ςειέο θνξπθέο, ρείκαξξνπο, πνιιέο πεγέο θαη νξεηλέο ιίκλεο. Ζ δψλε ηνπ ππξήλα πεξηιακβάλεη ην κεγαιχηεξν ηκήκα ηεο θνηιάδαο ηεο ΒάιηαΚάιληα θαη ηηο πιαγηέο ησλ γχξσ θνξπθψλ. Απφ ηελ θνηιάδα αξρίδνπλ δχν κηθξά νξεηλά ξέκαηα, ηεο αιαηνχξαο θαη ην Εεζηφ ξέκα, (Βάιηα Κάιληα) [51]

53 ηα νπνία ζπλαληνχλ έλα κεγαιχηεξν, ην Αξθνπδφξεκα. Σν δάζνο ηεο Μαχξεο Πεχθεο είλαη o ηχπνο βιάζηεζεο πνπ επηθξαηεί ζηελ πεξηνρή, αξρίδνληαο απφ ην Αξθνπδφξεκα ζηα 1300m θαη θηάλνληαο κέρξη ηα 1700 κ. Σν δάζνο ηεο Ομπάο θαιχπηεη ηηο βφξεηεο πιαγηέο κέρξη ηα 1800m. Πνιχ ζεκαληηθή είλαη ε παξνπζία ηεο Λεπθφδεξκεο Πεχθεο (Pinusheldreichii), ε νπνία αλαπηχζζεηαη απφ ηα 1500m κέρξη ηηο θνξπθέο. Ζ Πεξηνρή Μεηζφβνπ (Αλήιην Καηάξα) (GR ). Ζ πεξηνρή απνηειεί ην θπζηθφ φξην κεηαμχ ηεο βφξεηαο θαη λφηηαο Πίλδνπ αιιά θαη ην θπξηφηεξν πέξαζκα απφ ηελ Ήπεηξν ζηε Θεζζαιία Δθηφο απφ ην Μέηζνβν θαη ην Αλήιην, ζηελ πεξηνρή πεξηιακβάλνληαη θαη δχν θνξπθέο ηνπ φξνπο Επγφο (ΝΑ ηνπ Μεηζφβνπ), νη Βνχιγαξεο (πς. 1821m) θαη Θαλαζάθεο (πς. 1820m), θαζψο θη έλα ηκήκα ηεο ιεθάλεο απνξξνήο ηνπ πνηακνχ Αψνπ. ηελ πεξηνρή απαληψληαη νξεηλά θαη κεζνγεηαθά ρέξζα εδάθε κε αθαλζψδεηο ζάκλνπο, ςεινί ζακλψλεο, ιηζψλεο βαιθαληθήο ρεξζνλήζνπ, δάζε νμπάο, δάζε νξεηλψλ θσλνθφξσλ κε πεπθνδάζε Μαχξεο Πεχθεο θαη κεζνγεηαθά πεπθνδάζε κε ελδεκηθά είδε πεχθσλ ηεο Μεζνγείνπ. Σν ξνο Λάθκνο ή Πεξηζηέξη (GR ). Ο Λάθκνο είλαη έλα κεγάιν βνπλφ πνπ βξίζθεηαη λφηηα ηνπ Μεηζφβνπ ζηα ζχλνξα ησλ λνκψλ Ησαλλίλσλ, Άξηαο θαη Σξηθάισλ θαη αλήθεη ζηε λφηηα Πίλδν. Ζ ςειφηεξε θνξπθή ηνπ είλαη ην Πεξηζηέξη, κε πςφκεηξν 2295κ. Ο Λάθκνο είλαη έλα γπκλφ βνπλφ κε αιπηθά θαη ππναιπηθά ιηβάδηα, βξαρψδεηο θαη πεηξψδεηο πιαγηέο, απφθξεκλεο πιεπξέο, νξεηλά ξπάθηα θαη πεγέο. Απφ ηελ πεξηνρή απηή πεγάδνπλ ν πνηακφο Αρειψνο θαζψο επίζεο θαη νη παξαπφηακνη ηνπ Άξαρζνπ, Καιαξξχηηθνο θαη Μεηζνβίηηθνο. Ζ δαζηθή δψλε είλαη πνιχ πεξηνξηζκέλε θαη παξνπζηάδεηαη, θπξίσο, κε ηε κνξθή ζπζηάδσλ, φπσο ζηελ πεξίπησζε ηεο Διάηεο (Abiesborisii-regis), ε νπνία ζρεκαηίδεη εθηεηακέλεο ζπζηάδεο ζην βφξεην θαη ζην βνξεηναλαηνιηθφ ηκήκα ηνπ βνπλνχ. ηηο αλαηνιηθέο πιαγηέο, ζηα ρακειφηεξα πςφκεηξα, ην δάζνο ηεο Διάηεο αλακηγλχεηαη κε δηάζπαξηα άηνκα Γξπφο θαη άιισλ θπιινβφισλ δέληξσλ ελψ δηαθφπηεηαη απφ βνζθφηνπνπο. ηηο δπηηθέο θαη βφξεηεο πιαγηέο, ζε πςφκεηξν m έρεη γίλεη πεξηνξηζκέλε αλαδάζσζε κε Μαχξε Πεχθε. [52]

54 Υάξηεο Οη πξνζηαηεπόκελεο πεξηνρέο ηνπ Γήκνπ Μεηζόβνπ (ίδηα επεμεξγαζία). 4.3 Υξήζεηο γεο ζηε πεξηνρε ηνπ Μεηζόβνπ Οη πεδηλέο εθηάζεηο ηεο πεξηνρήο είλαη ιίγεο θαη βξίζθνληαη θπξίσο θαηά κήθνο ηνπ Μεηζνβίηηθνπ πνηακνχ θαη ζηα κηθξά νξνπέδηα ζηηο πεξηνρέο Μεηζφβνπ θαη Μειηάο, πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη ζαλ βνζθφηνπνη. Σα ππφινηπα ηκήκαηα ηεο πεξηνρήο απνηεινχληαη απφ ππθλά [53]

55 δάζε θαη απφ γπκλέο νξεηλέο πιαγηέο (Υάξηεο 4.3.1) Σα θχξηα ζηνηρεία ηνπ θπζηθνχ πεξηβάιινληνο είλαη αιπηθνί γπκλνί νηθφηνπνη, πνπ αλαπηχζζνληαη ζηηο ςειέο θνξπθέο θαζψο θαη κεγάιεο δαζσκέλεο θνηιάδεο (Σ.Δ.Γ.Κ. Ν.Ησαλλίλσλ). ηα ςειά ζεκεία ηνπ δάζνπο θπξηαξρνχλ Μαχξεπεχθε (Pinusnigra), Διάηε (Abiesborisii-regis), Ρφκπνιν (Pinusleucodermis) θαη Ομηά (Fagussylvatica) ηαρακειφηεξαζεκείααλαπηχζζνληαη Γξπο (Quercuspubescens, Quercuspedunculiflora, Quercusconferta, Quercusmacedonica), Ππμάξη (Buxussempervirens), Άξθεπζνο (Juniperuscommunis), Γάβξνο (Carpinusbetulus) Οζηξπά (Ostryacarpinifolia), Πιάηαλνο (Platanusorientalis), Ηηηά (Salix fragilis) θ.ά. [54]

56 Υάξηεο Απεηθόληζε ησλ ρξήζεσλ γεο ζηελ πεξηνρή ηνπ Μεηζόβνπ (ίδηα επεμεξγαζία). [55]

57 4.4 Γπλακηθό από δαζηθή βηνκάδα ζηε πεξηνρή Μεηζόβνπ ηε ζπλέρεηα ηεο εξγαζίαο παξνπζηάδνληαη ζηνηρεία ζρεηηθά κε ην δπλακηθφ ηεο δαζηθήο βηνκάδαο ζηελ πεξηνρή ηνπ Μεηζφβνπ κε ζηνηρεία πνπ ιήθζεθαλ απφ ην δαζαξρείν Μεηζφβνπ θαη αθνξνχλ ζηελ εηθνζαεηία Έγηλε πξνζπάζεηα πνζνηηθνπνίεζεο ηνπ ζεσξεηηθνχ, ηερληθά αμηνπνηήζηκνπ θαη νηθνλνκηθά εθκεηαιιεχζηκνπ δπλακηθνχ. Γηα λα γίλεη φκσο απηφ αξρηθά γίλεηαη κηα αλαθνξά ζηηο γαίεο ηνπ δαζαξρείνπ Μεηζφβνπ θαη παξαηίζεληαη ηα ζηνηρεία ηεο 20εηίαο πνπ ιήθζεθαλ. 4.5 Γαίεο ηνπ δαζαξρείνπ Μεηζόβνπ Ζ πεξηνρή ηνπ δαζαξρείνπ Μεηζφβνπ έρεη εκβαδφλ ζηξέκκαηα θαη βξίζθεηαη κεηαμχ πςνκέηξσλ πεξίπνπ 550 m (θνίηε ξεχκαηνο Μεηζνβίηηθνπ) θαη 2295 m (φξνο Λάθκνο) απφ ηελ επηθάλεηα ηεο ζάιαζζαο. Πεξηιακβάλεη, εθηφο απφ ηελ επαξρία Μεηζφβνπ θαη ηηο θνηλφηεηεο Βσβνχζαο, Φιακπνπξαξίνπ, Γξεβεληηίνπ, Σξίζηελνπ, Ηηέαο, Πέηξαο θαη Μηθξνχ θαη Μεγάινπ Πεξηζηεξίνπ. ηελ πεξηνρή ηνπ Μεηζφβνπ ζπλαληψληαη δχν απφ ηηο ηξεηο θχξηεο δψλεο δαζηθήο βιάζηεζεο ηεο ρψξαο, ήηνη ε δψλε ησλ θπιινβφισλ δξπψλ θαη ηεο δψλεο ηεο ειάηεο-νμπάο, θαζψο επίζεο θαη ςεπδναιπηθέο πεξηνρέο ζηηο θνξπθέο ησλ ςειφηεξσλ νξέσλ. Εψλε θπιινβφισλ δξπψλ: πλαληάηαη ζπλήζσο κεηαμχ m απφ ηελ επηθάλεηα ηεο ζάιαζζαο. ηελ πεξηνρή κειέηεο καο, απηή ε δψλε θαηαιακβάλεη ην 25% ηεο έθηαζεο ηνπ Γαζαξρείνπ. Πνζνζηφ 2,8% θαιχπηεηαη απφ δάζε Γξπφο κε αζζελή αλζξσπνγελή επίδξαζε θαη 13,6% απφ δξπνδάζε κε κέηξηα θαη έληνλε αλζξσπνγελή επίδξαζε. Δπίζεο 3,8% είλαη ζακλφηνπνη θαη έλα πνζνζηφ 4,8% απνηειείηαη απφ γεσξγηθέο θαιιηέξγεηεο. Εψλε ειάηεο-νμηάο: πλαληάηαη ζπλήζσο κεηαμχ m απφ ηελ επηθάλεηα ηεο ζάιαζζαο. ηελ πεξηνρή ηνπ Μεηζφβνπ, θαηαιακβάλεη ην 66,6% πεξίπνπ απφ ην νπνίν ην 30% απνηειείηαη απφ δάζε ειάηεο, καχξεο πεχθεο, ιεπθήο πεχθεο θαη νμηάο κε αζζελή αλζξσπνγελή επίδξαζε, ην 21,9% θαιχπηεηαη απφ δάζε ησλ ίδησλ εηδψλ πνπ φκσο παξνπζηάδνπλ κέηξηα θαη έληνλε αλζξσπνγελή επίδξαζε, ην 11,5% είλαη ζακλφηνπνη θαη ρνξηνιίβαδα θαη ην 2,3% θαηαιακβάλεη ε [56]

58 ιίκλε ησλ πεγψλ Αψνπ. Φεπδναιπηθή δψλε: Δίλαη ε πεξηνρή πνπ θπκαίλεηαη ζε πςφκεηξα m απφ ηελ επηθάλεηα ηεο ζάιαζζαο. ηελ πεξηνρή ελδηαθέξνληνο θαηαιακβάλεη ην 8,4% ησλ εθηάζεσλ ηνπ Γαζαξρείνπ Μεηζφβνπ. ηελ πεξηνρή επζχλεο ηνπ δαζαξρείνπ Μεηζφβνπ, επξίζθνληαη ππφ ζπλερή θαη ζπζηεκαηηθή δηαρείξηζε ηξία δεκφζηα δαζηθά ζπκπιέγκαηα, έληεθα δεκνηηθά θαη Κνηλνηηθά δάζε θαη έλα Μνλαζηεξηαθφ. Σα ζηνηρεία ησλ δαζψλ απηψλ, (έθηαζε, ρξφλνο ηζρχνο δηαρεηξηζηηθήο κειέηεο, δαζνπνληθά είδε, μπιαπφζεκα, ιήκκαηα θ.ι.π) θαίλνληαη ζηνπο πίλαθεο 25 θαη 26. (Γηαδηθηπαθή Πχιε γηα ηα δάζε θαη ηε δηαρείξηζε πδαηηθψλ πφξσλ, 2009). Σα δεκφζηα θαη κε δεκφζηα δάζε θαηαιακβάλνπλ ζπλνιηθή έθηαζε 43332,94 ha, κε ηα δεκφζηα δάζε λα αληηζηνηρνχλ ζε 13464,61 ha (31 %) θαη ζε πνζνζηφ 67,6% λα θαιχπηνληαη πιήξσο ή κεξηθψο απφ δάζε. Σα κε δεκφζηα είλαη θνηλνηηθά, δεκνηηθά, ηδησηηθά, ζπλεηαηξηθά, δαζνηεκάρηα, εθπιεζηεξηάζκαηα θαη θιεξνηεκάρηα. 4.6 Η Γαζηθή παξαγσγή ιεπηνκεξώο Ζ παξαγσγή μπιψδνπο φγθνπ ζηελ πεξηνρή ηνπ Μεηζφβνπ πεξηιακβάλεη ηερληθή μπιεία, βαζηθά, Μαχξεο θαη Λεπθήο Πεχθεο, Ομπάο θαη Διάηεο θαη θαπζφμπια θπξίσο απφ Μαχξε Πεχθε θαη Ομπά. ηε ζπλέρεηα παξαηίζεληαη δηαγξάκκαηα πνπ αθνξνχλ ζηηο κνξθέο μπιείαο ζην Μέηζνβν ζχκθσλα πάληα κε ζηνηρεία ηνπ δαζαξρείνπ Μεηζφβνπ. [57]

59 Γηάγξακκα Πνζνζηά ηερληθήο μπιείαο αλά δαζηθό είδνο Σεχνική ξυλεία ανα δαςικό είδοσ Μαφρη Πεφκη Οξυά Ελάτη Λευκόδερμοσ πεφκη Διάγραμμα Ποςοςτά καυςόξυλων ανά δαςικό είδοσ Καυςόξυλα ανά δαςικό είδοσ Οξυά Μαφρη Πεφκη Ελάτη Λευκόδερμοσ Πεφκη [58]

60 4.7 Σερληθά αμηνπνηήζηκν δπλακηθό ζην Γήκν Μεηζόβνπ αλ ηερληθά αμηνπνηήζηκν ζεσξνχκε ηηο πνζφηεηεο ησλ θαπζφμπισλ ιφγσ ηεο πηζαλήο ρξήζεο ησλ άιισλ πνζνηήησλ πξνο πεξαηηέξσ εθκεηάιιεπζε. ηνλ Πίλαθαο πνπ αθνινπζεί αλαθέξνληαη νη ζπλνιηθέο πνζφηεηεο μπιείαο πνππαξήρζεζαλ, θαζψο επίζεο θαη νη ηηκέο απηψλ πνπ ρξεζηκνπνηήζεθαλ απφ ην δαζαξρείνμεηζφβνπ σο ηερληθή μπιεία ή θαπζφμπια. ηηο πνζφηεηεο απηέο δε ζπκπεξηιακβάλνληαη ηαθαπζφμπια πνπ ρνξεγνχληαη γηα ηηο αηνκηθέο αλάγθεο ησλ θαηνίθσλ ησλ νξεηλψλ νηθηζκψλ,αιιά κφλν νη πνζφηεηεο ηηο νπνίεο εθκεηαιιεχεηαη νηθνλνκηθά ε δηεχζπλζε δαζψλ.γηα κεγαιχηεξε αμηνπηζηία ησλ απνηειεζκάησλ έρνπλ ζπγθεληξσζεί ζηνηρεία ησλ ηειεπηαίσλ20 εηψλ ( ) θαη έρεη ππνινγηζηεί ν κέζνο φξνο ηεο παξαγσγήο. Πίλαθαο πλνιηθέο δηαζέζηκεο πνζόηεηεο δαζηθήο βηνκάδαο Σερληθή Ξπιεία (m3) Ξύιν Θξπκκαηηζκνύ (ρθκ) Καπζόμπια (tn) Γεκόζηα Γάζε 4817,57 353, ,23 Με Γεκόζηα Γάζε 15799, , ,04 ύλνιν 20617, , ,27 Βιέπνπκε φηη σο πνζφ δηαζέζηκεο βηνκάδαο ιακβάλνπκε ηελ πνζφηεηα ησλ θαπζφμπισλ ψζηε λα κελ ππάξρνπλ πξνβιήκαηα κε ηπρφλ άιιεο ρξήζεηο ηνπ ζξπκκαηηζκέλνπ μχινπ. Έηζη, εθφζνλ έρνπλ ιεθζεί ππφςε φινη νη παξάγνληεο, ηερλννηθνλνκηθνί θαη θνηλσληθνί ζηελ πεξηνρή, εμάγεηαη ην ζπκπέξαζκα φηη ε δηαζέζηκε πνζφηεηα βηνκάδαο ζηελ πεξηνρή είλαη 5306,27 tn. 4.8 Η πιεζπζκηαθή εμέιημε ηνπ Γήκνπ Μεηζόβνπ Καηά ηηο δεθαεηίεο ηνπ παξνπζηάδεηαη ζηνλ πίλαθα 1. Ζ κείσζε ηνπ πιεζπζκνχ ηηο πξψηεο δεθαεηίεο είλαη εκθαλήο θαη αθνινπζεί ην γεληθφ κνηίβν ηεο επνρήο εθείλεο κε ηε κεηαλάζηεπζε πξνο ηηο κεγάιεο πφιεηο ή ην εμσηεξηθφ. Σηο ηειεπηαίεο δχν δεθαεηίεο παξαηεξείηαη ειάηησζε ηνπ πιεζπζκνχ ησλ δεκνηηθψλ δηακεξηζκάησλ κε ηαπηφρξνλε πιεζπζκηαθή αχμεζε ηεο πξσηεχνπζαο ηνπ δήκνπ, γεγνλφο πνπ καξηπξά κηα κεηαθίλεζε πιεζπζκνχ πξνο ηελ έδξα ηνπ δήκνπ αλαδεηψληαο έλα θαιχηεξν βηνηηθφ επίπεδν. Ζ κεηαθίλεζε απηή είρε σο απνηέιεζκα ηελ κεηαβνιή ησλ ρξήζεσλ γεο ε νπνία γηα ην έηνο 2001 θαηαλέκεηαη φπσο ζηνλ Πίλαθα [59]

61 Γήκνο Μεηζφβνπ Μέηζνβν Αλήιην Αλζνρψξη Βνηνλφζη Πίλαθα ΠιεζπζκηαθήεμέιημεηνπΓήκνπΜεηζόβνπκεηαμύ 1961 θαη Population course of Metsovo Municipality from 1961 to ΓήκνοΜεηζφβνπ Γεσξγηθέοεθ ηάζεηο Γαζηθέο εθηάζεηο Βνζθφηνπνη Οηθνδνκηθέο εθηάζεηο Δθηάζεηοκε λεξά Μέηζνβν (5,85%) (18,97%) (3,54%) (1,34%) 900 (0,63%) Αλήιην 0 (0%) (34,94%) (1,87%) (1,77 %) 600 (0,42%) Αλζνρψξη 700 (0,49%) (13,49%) (0,70%) (1,59%) 400 (0,28%) Βνηνλφζη 100 (0,07%) (6,24%) 1500 (1,06%) 200 (0,14%) 200 (0,14%) Πίλαθαο Υξήζεηο γεο ζην Γήκν Μεηζόβνπ ην 2001, (ζηξέκκαηα) - LanduseatMetsovoMunicipalityfor 2001, (Ha) [60]

62 5. ΠΔΡΙΓΡΑΦΗ ΣΟΤ ΔΡΓΑΛΔΙΟΤ ΠΟΛΤΚΡΙΣΙΡΙΑΚΗ ΑΝΑΛΤΗ ΠΟΤ ΥΡΗΙΜΟΠΟΙΗΘΗΚΔ ΚΑΙ ΔΦΑΡΜΟΓΗ 5.1. Παξνπζίαζε ηνπ πξνγξάκκαηνο Πνιπθξηηεξηαθήο αλάιπζεο Σν πξφγξακκα κε ην νπνίν ζα γίλεη ε πνιπθξηηεξηαθή αλάιπζε απνηειείηαη απφ κηα ζχλζεηε εθαξκνγή ζην Microsoft Excel, θαη θάλεη ρξήζε καθξνεληνιψλ. Έρεη αλαπηπρζεί απφ ηνλ θχξην Darrell G. Fontane ηνπ ColoradoStateUniversity, U.S.A. Απνηειείηαη απφ 9 θχιια θαη εθαξκφδεη 3 δηαθνξεηηθέο κεζφδνπο Πνιπθξηηεξηαθήο αλάιπζεο. ην ππώηο θύλλο Interface (επηθνηλσλία κε ην ρξήζηε), παξνπζηάδεηαη κηα γεληθή εηθφλα ησλ θξηηεξίσλ πνπ ζα ιεθζνχλ ππφςε ζηελ αλάιπζε θαζψο θαη ε ζρεηηθή ζεκαζία πνπ ηνπο έρεη απνδνζεί. Τπάξρεη δηαγξακκαηηθή απεηθφληζε ησλ επηδφζεσλ ησλ ηξηψλ θξηηεξίσλ αλάινγα κε ηελ επηιεγκέλε κέζνδν πνιπθξηηεξηαθήο αλάιπζεο. Γηα λα δνχκε ηελ δηαγξακκαηηθή απεηθφληζε γηα κηα άιιε κέζνδν πνιπθξηηεξηαθήο αλάιπζεο, κπνξνχκε λα επηιέμνπκε ηελ κέζνδν πνπ επηζπκνχκε ζην ζρεηηθφ ρψξν επηινγήο. ζνλ αθνξά ηελ ζρεηηθή ζεκαζία ησλ ππνθξηηεξίσλ, επηηξέπεη ηξεηο δηαθνξεηηθέο πεξηπηψζεηο (cases) βαζκνινγηψλ. Γηα ηελ κεηάβαζε απφ ηελ κία πεξίπησζε δελ έρνπκε παξά λα επηιέμνπκε ηελ πεξίπησζε πνπ ζέινπκε ζην αληίζηνηρν ρψξν επηινγήο. Σν θχιιν εξγαζίαο καο δίλεη ηελ δπλαηφηεηα λα επηιέμνπκε απφ δχν (αγγιηθά, ειιεληθά), ηελ γιψζζα πνπ επηζπκνχκε γηα λα εκθαλίδνληαη νη πιεξνθνξίεο. Σέινο παξέρεη ηελ δπλαηφηεηα απνζήθεπζεο ηεο ζεηξάο δεδνκέλσλ πνπ ζέινπκε ζε έλα άιιν θχιιν εξγαζίαο παηψληαο ην πιήθηξν SaveSelectedResults. ην δεύηεπο θύλλο Input (βαζηθά δεδνκέλα), ν ρξήζηεο βαζκνλνκεί ηελ απνδνζε ηνπ θάζε θξηηεξίνπ. Γίλεηαη κηα αλαιπηηθή παξνπζίαζε ησλ θξηηεξίσλ θαζψο θαη ησλ ππνθξηηεξίσλ ηνπο καδί κε ηελ βαζκνινγία πνπ ηνπο έρεη εθρσξεζεί γηα ηελ θάζε ελαιιαθηηθή. Δπίζεο ζεκεηψλεηαη γηα θάζε ππνθξηηήξην ην αλ επηζπκείηαη λα κεγηζηνπνηεζεί ή λα ειαρηζηνπνηεζεί. Τπνθξηηήξηα ζηα νπνία δελ είλαη δπλαηφλ λα ην θξίλνπκε απηφ ην αληίζηνηρν θειί παξακέλεη θελφ. Σέινο ζην δεμηφ άθξν παξνπζηάδνληαη νη δηάθνξεο αξηζκεηηθέο θιίκαθεο ζπλνδεπφκελεο απφ κηα ιεθηηθή επεμήγεζε γηα ηελ θάζε ηηκή. ην ηπίηο θύλλο Results (απνηειέζκαηα), γίλεηαη ε απνζήθεπζε φπνηαο ζεηξάο δεδνκέλσλ επηιέμνπκε, δειαδή ε θαηάηαμε ησλ ηξηψλ ελαιιαθηηθψλ γηα απηή ηελ ζεηξά δεδνκέλσλ θαη αλαιπηηθά ε ζρεηηθή ζεκαζία πνπ είρε ην θάζε θξηηήξην θαζψο θαη ε κέζνδνο κε ηελ νπνία έρνπλ ππνινγηζζεί ηα παξαπάλσ. Ζ εληνιή απνζήθεπζεο βξίζθεηαη ζην πξψην θχιιν εξγαζίαο, Interface. Γίλεηαη ε δπλαηφηεηα θαζαξηζκνχ ηνπ πίλαθα γηα ηελ παξνπζίαζε λέαο ζεηξάο δεδνκέλσλ [61]

63 παηψληαο ην πιήθηξν ClearTable. ην ηέηαπηο θύλλο επγαζίαρ MCDA WAM, γίλεηαη εθαξκνγή ηεο πνιπθξηηεξηαθήο αλάιπζεο κε ηελ κέζνδν ηνπ ζηαζκηζκέλνπ κέζνπ φξνπ (WeightedAverageMethod). Έηζη, γηα ην θάζε θξηηήξην θαη ηα ππνθξηηήξηα ηνπ ππάξρεη έλαο μερσξηζηφο πίλαθαο. ηνλ πίλαθα απηφ γίλεηαη αλάθηεζε κε καθξνεληνιή, ησλ ηηκψλ ηεο ζρεηηθήο ζεκαζίαο πνπ έρνπλ ζεκεησζεί γηα ην θξηηήξην θαη ηα ππνθξηηήξηα ζην θχιιν εξγαζίαο Interface. Δπίζεο ζεκεηψλεηαη ρεηξνλαθηηθά ε βαζκνινγία πνπ έρεη ην θάζε θξηηήξην γηα θάζε κηα απφ ηηο ελαιιαθηηθέο πνπ εμεηάδνληαη. ηελ ηειεπηαία γξακκή ηνπ πίλαθα αζξνίδνληαη ζην πξψην θειί, νη ηηκέο ζρεηηθήο ζεκαζίαο φισλ ησλ ππνθξηηεξίσλ. ηα δηπιαλά θειηά κε ρξήζε ηεο εληνιήο sumproduct, ππνινγίδεηαη ε βαζκνινγία πνπ έρεη ε θάζε ελαιιαθηηθή γηα ην ζπγθεθξηκέλν θξηηήξην. Αληίζηνηρα ζε θάζε έλα απφ ηα θξηηήξηα πνπ αθνινπζνχλ. ην ηέινο ππάξρεη ε ζπγθεληξσηηθή βαζκνινγία φισλ ησλ ελαιιαθηηθψλ. Ζ ελαιιαθηηθή κε ηελ κεγαιχηεξε βαζκνινγία έξρεηαη πξψηε ζηελ θαηάηαμε θαη είλαη απηή πνπ ζα πξνηηκήζνπκε. ην δεμηφ άθξν ηνπ θχιινπ εξγαζίαο δίλεηαη ε αξηζκεηηθή ηεο θαιχηεξεο θαη ρεηξφηεξεο βαζκνινγίαο. ην πέμπηο θύλλο επγαζίαρ MCDA CP, γίλεηαη εθαξκνγή ηεο πνιπθξηηεξηαθήο αλάιπζεο κε ηελ κέζνδν ηνπ δηαθξηηνχ πξνγξακκαηηζκέλνπ ζπκβηβαζκνχ (Compromise Programming Method). ηελ θνξπθή ηνπ θχιινπ εξγαζίαο θαίλεηαη ε κεηξηθή ζρέζε ηελ νπνία ρξεζηκνπνηεί ε κέζνδνο γηα ηελ αμηνιφγεζε ησλ ηηκψλ ησλ ελαιιαθηηθψλ. Γίπια ζηελ ζρέζε θαίλεηαη έλα θνπηί επηινγήο ηεο ηηκήο ηνπ εθζέηε p. Ο εθζέηεο απηφο, είλαη ε ζρέζε πνπ ρξεζηκνπνηείηαη γηα λα απμεζεί ε βαξχηεηα πνπ επηβάιιεηαη ζηηο θαιχηεξεο βαζκνινγίεο. ζν κεγαιχηεξε ε ηηκή ηνπ εθζέηε ηφζν κεγαιχηεξε ε βαξχηεηα πνπ επηβάιιεηαη ζηηο ελαιιαθηηθέο κε ηελ κεγαιχηεξε ηηκή. Γηα ηηκή ηνπ εθζέηε ίζε κε 1, ηα απνηειέζκαηα κνηάδνπλ πνιχ κε απηά ηεο WAM. Οη πίλαθεο, έλαο γηα θάζε θξηηήξην, έρνπλ ηηο ίδηεο πιεξνθνξίεο θαη ρξεζηκνπνηνχλ ηνπο ίδηνπο ηχπνπο ππνινγηζκνχ κε απηνχο ηεο κεζφδνπ WAM. Άιισζηε, απηέο νη δχν κέζνδνη κνηάδνπλ αξθεηά. Ζ ελαιιαθηηθή κε ηελ κεγαιχηεξε ζπγθεληξσηηθή βαζκνινγία είλαη απηή πνπ επηιέγνπκε. ην δεμηφ άθξν ηνπ θχιινπ εξγαζίαο, παξάιιεια κε ηνπο πίλαθεο, παξνπζηάδεηαη γηα ην θάζε θξηηήξην ε θαιχηεξε θαη ε ρεηξφηεξε βαζκνινγία. ην έκηο θύλλο επγαζίαρ, MCDA PROM, γίλεηαη εθαξκνγή ηεο πνιπθξηηεξηαθήο αλάιπζεο κε ηελ κέζνδν PROMETHEE II. κηα κέζνδν ππεξνρήο. Απηή ε κέζνδνο γηα λα θαηαιήμεη ζηελ θαιχηεξε ελαιιαθηηθή, πξνρσξάεη ζε κία ζχγθξηζε ηεο βαζκνινγίαο φισλ ησλ ελαιιαθηηθψλ κεηαμχ ηνπο γηα φια ηα θξηηήξηα. Τπάξρεη έλαο πίλαθαο κε φια ηα εμεηαδφκελα θξηηήξηα. ηελ δεχηεξε ζηήιε, θαίλεηαη ην πνζνζηφ αδηαθνξίαο. Ζ ζεκαζία απηνχ ηνπ πνζνζηνχ είλαη ε εμήο. Καηά ηελ ζχγθξηζε ησλ ελαιιαθηηθψλ αλ ε ηνπο είλαη κηθξφηεξε ή ίζε απφ απηφ ην πνζνζηφ νη [62]

64 ελαιιαθηηθέο ζεσξνχληαη φκνηεο. Σν πνζνζηφ αδηαθνξίαο πνπ επηιέγεηαη είλαη 0, 5 ή 10%. Γηα πνζνζηφ ίζν κε 0%, έρνπκε επηβάιιεη πνιχ απζηεξή ζχγθξηζε. ηηο ππφινηπεο ζηήιεο θαίλεηαη ην απνηέιεζκα ηεο ζχγθξηζεο ησλ ελαιιαθηηθψλ. ηε ζχγθξηζε ηεο ελαιιαθηηθήο κε ηνλ εαπηφ ηεο, ην απνηέιεζκα ζα είλαη πάληα 0 αθνχ κηα ελαιιαθηηθή δελ γίλεηαη λα πξνηηκάηαη απφ ηνλ εαπηφ ηεο. 1 ζεκεηψλεηαη γηα ηελ ελαιιαθηηθή πνπ επηθξαηεί θαη 0 γηα απηήλ πνπ ππνιείπεηαη. ην ηειηθφ πίλαθα, κε ηελ θαζαξή ππεξνρή, ππνινγίδνπκε ηελ ηειηθή θαηάηαμε θαη ηελ πξνηηκεηέα ελαιιαθηηθή. ην έβδομο θύλλο (Credits), αλαθέξνληαη νη δεκηνπξγνί ηνπ πξνγξάκκαηνο πην ζπγθεθξηκέλα νη: DarrellG. Fontane (ColoradoStateUniversity), Υξίζηνο Καξαβίηεο θαη Νηθφιανο θφλδξαο (Γεσπνληθφ Παλεπηζηήκην Αζελψλ) ην όγδοο θύλλο Background (ππφβαζξν), πξαγκαηνπνηνχληαη θάπνηεο απφ ηηο απαξαίηεηεο δηαδηθαζίεο ππνινγηζκψλ απφ ηηο νπνίεο παξέρνληαη νη ζρεηηθέο πιεξνθνξίεο ζηα ππφινηπα θχιια. Σέινο ζην έναηο θύλλο επγαζίαρ Language (γιψζζα), εκθαλίδνληαη ηα ζρεηηθά ζηνηρεία πνπ επηηξέπνπλ ηελ αιιαγή ηεο γιψζζαο Δθαξκνγή ηνπ πξνγξάκκαηνο Παξνπζίαζε θαη αλάιπζε ΚΡΙΣΗΡΙΑΚΑΙΔΞΗΓΗΗ Σα παξαθάησ θξηηήξηα αλάιπζεο ηεο Πίεζεο θαη ηεο Απνξξνθεηηθήο Ηθαλφηεηαο ησλ δαζηθψλ νηθνζπζηεκάησλ απνηεινχλ έλα κηθξφ δείγκα ησλ θξηηεξίσλ πνπ κπνξνχλ λα ρξεζηκνπνηεζνχλ. Ζ επηινγή ηνπο βαζίζηεθε ζηελ άκεζε δηαζεζηκφηεηα δεδνκέλσλ απφ ηελ πεξηνρή κειέηεο. ΚΡΙΣΗΡΙΑ ΔΝΣΑΗ - (INTENSITY CRITERIA) Ππθλόηεηα Γαζηθνύ Οδηθνύ Γηθηύνπ (DensityofForestRoadNetwork): Ζ ππθλφηεηα ηνπ δαζηθνχ νδηθνχ δηθηχνπ εμππεξεηεί ηηο δηάθνξεο εξγαζίεο εληφο ησλ δαζηθψλ νηθνζπζηεκάησλ ελψ παξάιιεια απμάλεη ηελ πίεζε πνπ δέρνληαη ηα ζπζηήκαηα απηά εμαηηίαο ησλ εληαηηθψλ εξγαζηψλ. ζν κεγαιχηεξε είλαη ε ππάξρνπζα νδηθή ππθλφηεηα απφ ηελ άξηζηε νδηθή ππθλφηεηα (φπνπ ηα έμνδα θαηαζθεπήο θαη ζπληήξεζεο ησλ δξφκσλ είλαη [63]

65 ίζα κε ηα έζνδα απφ ηα δαζηθά πξντφληα) ηφζν κεγαιχηεξε είλαη θαη ε πίεζε πνπ δέρνληαη ηα δαζηθά ζπζηήκαηα. ηελ πεξίπησζε φπνπ ε ππάξρνπζα νδηθή ππθλφηεηα είλαη κηθξφηεξε απφ ηελ άξηζηε, ε πίεζε εληφο ησλ δαζηθψλ νηθνζπζηεκάησλ είλαη κηθξή. [Αξίζηε Οδηθή Ππθλφηεηα = 0. Γηα θάζε 1% αχμεζεο ηεο ππάξρνπζαο νδηθήο ππθλφηεηαο, απμάλεηαη θαη ε βαζκνινγία. Π.ρ. αλ ε άξηζηε νδηθή ππθλφηεηα = 20m/Ha θαη ε ππάξρνπζα 40m/Ha ηφηε ε βαζκνινγία είλαη 100 κηαο θαη ην 40 είλαη 100% κεγαιχηεξν απφ ην 20] Πνζνζηό Γηάλνημεο (PercentageofOpening-Up): Σν πνζνζηφ δηάλνημεο ησλ δαζηθψλ νηθνζπζηεκάησλ ππαγνξεχεη ην πνζνζηφ πξφζβαζεο ηνπ αλζξψπνπ ζηα δαζηθά πξντφληα απμάλνληαο ηελ πίεζε πνπ δέρνληαη ηα ζπζηήκαηα απηά. Αύμεζε ηεο Κηλεηηθόηεηαο (ExceedingPercentageofTrafficFrequency): Ζ θαηαζθεπή ηνπ δαζηθνχ νδηθνχ δηθηχνπ απμάλεη ηελ πξφζβαζε εληφο ησλ δαζηθψλ νηθνζπζηεκάησλ απμάλνληαο παξάιιεια ηελ πίεζε πνπ απηά δέρνληαη απφ ηελ θηλεηηθφηεηα αλζξψπσλ, νρεκάησλ θαη δαζηθψλ πξντφλησλ. Καηεγνξίεο Γαζηθώλ Γξόκσλ (ForestRoads Categories): Ζ θαηεγνξία ηνπ εθάζηνηε δξφκνπ ππαγνξεχεη θάπνηα ζεκαληηθά ηερληθά ραξαθηεξηζηηθά φπσο ην πιάηνο ηνπ νδνζηξψκαηνο, ηελ κέγηζηε θιίζε ηνπ, ηε δψλε θαηάιεςεο ηνπ εδάθνπο, ηνλ ηχπν ησλ νρεκάησλ, ην κέγηζην φξην ηαρχηεηαο, θ.η.ι. Γεληθά ηζρχεη φηη φζν κηθξφηεξε ε θαηεγνξία ηνπ δξφκνπ, ηφζν κηθξφηεξε θαη ε πίεζε πνπ απηφο αζθεί ζην δαζηθφ πεξηβάιινλ. Πξνβιεκαηηθά/Αζηαζή Δδάθε (Problematic/UnstableSoils): ηαλ θάπνην πνζνζηφ ηεο επηθάλεηαο ηνπ δξφκνπ δηέξρεηαη απφ πειψδε ή αζηαζή εδάθε, αλνίγκαηα, ξέκαηα, θαη γεληθφηεξα απφ επηθίλδπλεο πεξηνρέο απμάλεη ηνλ θίλδπλν απνζηαζεξνπνίεζεο θαη ππνβάζκηζεο ησλ πεξηνρψλ απηψλ. ζν κεγαιχηεξν είλαη απηφ ην πνζνζηφ, ηφζν κεγαιχηεξνο θαη ν θίλδπλνο. ΚΡΙΣΗΡΙΑ ΑΠΟΡΡΟΦΗΗ - (ABSORBENCY CRITERIA) Υξήζεηο Γεο (LandUses): Ζ δηαθνξεηηθέο ρξήζεηο γεο επεξεάδνπλ ζε δηαθνξεηηθφ βαζκφ ηελ ηθαλφηεηα ηνπ θπζηθνχ ζπζηήκαηνο λα απνξξνθά ή λα θξχβεη ηηο δηαηαξαρέο πνπ πθίζηαηαη θαη ζηελ πξνθεηκέλε πεξίπησζε ηελ δηάλνημε θαη ηελ θαηαζθεπή ηνπ νδηθνχ δηθηχνπ. Ζ δαζηθή θάιπςε, εμαηηίαο θπξίσο ηεο πςειήο θαη ππθλήο βιάζηεζεο, πξνζθέξεη ηε κέγηζηε θάιπςε. Γαζηθά Δίδε (ForestSpecies): Σα δαζηθά είδε (ή ην είδνο ηεο δαζνθάιπςεο), φπσο θαη ην χςνο ησλ δέληξσλ, επεξεάδνπλ ηελ νπηηθή απνξξνθεηηθή ηθαλφηεηα ησλ δαζηθψλ νηθνζπζηεκάησλ. Έλα κεηθηό δάζνο (πιαηχθπιια θαη θσλνθφξα) κπνξνχλ λα θξχςνπλ επθνιφηεξα ηε δηαηαξαρή (φπσο ε δηάλνημε ηνπ δάζνπο), κε θαιχηεξν αηζζεηηθφ απνηέιεζκα, απφ έλα δάζνο πνπ απνηειείηαη κφλν απφ θσλνθφξα ή πιαηχθπιια. πγθξηηηθά, ηα αείθπιια πιαηχθπιια θαιχπηνπλ επθνιφηεξα ηε δηαηαξαρή απφ ηα θσλνθφξα φιν ην έηνο ελψ [64]

66 αληίζεηα ηα θπιινβφια πιαηχθπιια κπνξνχλ λα θαιχςνπλ ηε δηαηαξαρή θαιχηεξα απφ ηα θσλνθφξα κφλν θαηά ηελ πεξίνδν Άλνημεο Καινθαηξηνχ φπνπ δηαηεξνχλ ην θχιισκά ηνπο. Ηιηθία Γάζνπο (ForestAge): Ζ ειηθία ηνπ δάζνπο (δεηγκαηνιεπηηθά) επεξεάδεη ηελ ηθαλφηεηά ηνπ λα αλαγελλεζεί κεηά απφ κηα δηαηαξαρή θαη ζηελ πεξίπησζε ησλ δαζηθψλ δξφκσλ λα θαιχςεη ηα θελά πνπ δεκηνπξγήζεθαλ θαηά ηηο εξγαζίεο θαηαζθεπήο ηνπο. Σα πνιχ λεαξά ή γεξαηά δάζε δελ ζπλεηζθέξνπλ ηδηαίηεξα ζε απηή ηε δηαδηθαζία. ε αληίζεζε φκσο κε ηα λεαξά, ηα γεξαηά δάζε παξνπζηάδνπλ πινπζηφηεξε θαη ππθλφηεξε θνκνζηέγε πνπ κέρξη έλα βαζκφ αληηθαζηζηά ηελ ηθαλφηεηα αλαγέλλεζήο ηνπο. Ύςνο Γέληξσλ (TreeHeight): Σν χςνο ησλ δέληξσλ (δεηγκαηνιεπηηθά), φπσο θαη ην είδνο ηεο δαζνθάιπςεο, επεξεάδεη ηελ νπηηθή απνξξνθεηηθή ηθαλφηεηα ησλ δαζηθψλ νηθνζπζηεκάησλ. Με άιια ιφγηα, φζν πην ςειά είλαη ηα δέληξα ηφζν πην εχθνιά θξχβνπλ ηελ δηαηαξαρή πνπ ππέζηε ην δάζνο εμαηηίαο ηεο δηάλνημεο θαη ηεο θαηαζθεπήο ηνπ δαζηθνχ νδηθνχ δηθηχνπ. Πνηόηεηα Σόπνπ (SiteQuality): Ζ πνηφηεηα ηνπ ηφπνπ καδί κε ηελ ειηθία ησλ δέληξσλ, επεξεάδεη ηελ ηφζν ηελ παξαγσγηθφηεηα θαη ηελ ππθλφηεηα ηνπ δάζνπο φζν θαη ηελ ηθαλφηεηά ηνπ λα αλαγελλεζεί κεηά απφ κηα δηαηαξαρή. ζν θαιχηεξε είλαη ε πνηφηεηα ελφο ηφπνπ ηφζν απμάλεηαη θαη ε απνξξνθεηηθή ηνπ ηθαλφηεηα έλαληη ησλ δηαθφξσλ πηέζεσλ. Γαζηθή Παξαγσγηθόηεηα (ForestProductivity/Harvesting): ζν κεγαιχηεξε είλαη ε δαζηθή παξαγσγηθφηεηα [Καηεγνξίεο Η (>3m3/year/ha), ΗΗ (1 3m3/year/ha) θαη ΗΗΗ (<1m3/year/ha)] ηφζν κεγαιχηεξεο πηέζεηο κπνξεί ην δαζηθφ νηθνζχζηεκα λα θαιχςεη ή λα θξχςεη. ηελ πεξίπησζε ηεο θαηαζθεπήο ηνπ δαζηθνχ νδηθνχ δηθηχνπ, ε κεγάιε παξαγσγηθφηεηα κπνξεί λα δηθαηνινγήζεη ππθλφηεξν νδηθφ δίθηπν. Αλάγιπθν Δδάθνπο (TerrainRelief): Σν αλάγιπθν ηνπ εδάθνπο (ήπην, ελδηάκεζν, έληνλν) ζπλεηζθέξεη πεξηζζφηεξν ή ιηγφηεξν ζηελ ηθαλφηεηα ηνπ δαζηθνχ νηθνζπζηήκαηνο λα απνξξνθήζεη ηηο πηέζεηο απφ ηελ θαηαζθεπή ηνπ νδηθνχ δηθηχνπ. Σν ήπην αλάγιπθν ζπλεηζθέξεη πεξηζζφηεξν ζηελ ηθαλφηεηα απηή ηνπ ζπζηήκαηνο θαζψο νη θαηαζθεπαζηηθέο εξγαζίεο (πνπ απαηηνχλ ζηαζεξή θιίζε θίλεζεο) ζα ην δηαηαξάμνπλ πνιχ ιηγφηεξν ζπγθξηηηθά κε ην έληνλν αλάγιπθν Απνηειέζκαηα ηεο Πνιπθξηηηξηαθήο Αλάιπζεο Γηα ηε βαζκνλφκεζε ησλ παξαπάλσ θξηηεξίσλ ρξεζηκνπνηνχληαη 3 πεξηπηψζεηο. Κάζε κία απφ απηέο παξέρεη δηαθνξεηηθφ βάξνο αλά θξηηήξην, κε ζηφρν ηελ αλάδεημε ηεο κεηαβνιήο ησλ ηειηθψλ απνηειεζκάησλ αλά πεξίπησζε. Οη πεξηπηψζεηο απηέο παξνπζηάδνληαη παξαθάησ. (Πίλαθαο ) [65]

67 No No Κξηηήξηα - Criteria εκαζία Κξηηεξίσλ - CriteriaImportance Απνξξνθεηηθόηεηα - Absorbency Πεξίπησζε 1 - Case 1 Πεξίπησζε 2 Case2 Πεξίπησζε 3 Case Υξήζε γεο - Landuse 3,27 1,00 1, Γαζηθά είδε - Forestspecies 3,07 1,00 1, Ζιηθία Γάζνπο - Forestage 2,00 1,00 4, Όςνο δέληξσλ - Treeheight 4,53 1,00 3, Πνηφηεηα ηφπνπ - Sitequality 2,27 1,00 3, Παξαγσγηθφηεηαηνπδάζνπο 2,40 1,00 4,00 Forest productivity (Harvesting) 7 7 Τςφκεηξν - TerrainRelief 4,47 1,00 5,00 Intensity 8 1 Ππθλφηεηαδαζηθνχνδηθνχδηθηχνπ - Density of Forest Road Network 9 2 Πνζνζηφδηάλνημεο- Percentage of opening up 10 3 Πνζνζηηαία ππέξβαζε ιφγσ απμεκέλεο θπθινθνξίαο Exceeding percentage of traffic frequency 11 4 Καηεγνξίαδξφκσλ Forest roads categories 12 5 Αζηαζήεδάθε Problematic (unstable) soils 4,67 1,00 3,00 4,07 1,00 2,00 4,00 1,00 5,00 4,27 1,00 4,00 2,73 1,00 4,00 [66]

68 Αλάιπζε Πεξίπησζε 1 ε Case 1 Ζ βαζκνλφκεζε ησλ θξηηεξίσλ πξνθχπηεη απφ ην κέζν φξν ησλ ηηκψλ, ησλ απαληήζεσλ ζηα απεζηαικέλα εξσηεκαηνιφγηα (Πίλαθαο ) QuestionnaireResponses No No Criteria ResponseonImportance (1-5) Average Absorbency Q1 Q2 Q3 Q4 Q5 Q6 Q7 Q8 Q9 Q10 Q11 Q12 Q13 Q14 Q Landuses , Forestspecies , Forestage , Treeheight , Sitequality ,27 Forestproductivity (Harvesting) 2, TerrainRelief , Intensity Q1 Q2 Q3 Q4 Q5 Q6 Q7 Q8 Q9 Q10 Q11 Q12 Q13 Q14 Q15 Density of Forest Road Network Percentageofopeningup ,07 Exceeding percentage of traffic frequency 4, Forestroads categories ,27 4, Problematic (unstable) soils ,73

69 Πεξίπησζε 2 ε Case 2 ια ηα θξηηήξηα εμεηάδνληαη ππφ ηελ ίδηα ζρεηηθή ζεκαζία (ίδην βάξνο). Πεξίπησζε 3 ε Case 3 Σα θξηηήξηα εμεηάδνληαη ππφ ηπραίν βάξνο ην νπνίν πξνθχπηεη απφ ηελ εληνιή RANDBETWEEN. Πην ζπγθεθξηκέλα : =RANDBETWEEN (1;5) Με απηφ ηνλ ηξφπν ζα κπνξνχζαλ λα δνθηκαζηνχλ πνιινί ζπλδπαζκνί βαζκνλφκεζεο. ηε παξνχζα εξγαζία ρξεζηκνπνηείηαη κφλν κία θνξά σο παξάδεηγκα ηεο ζπγθεθξηκέλεο ηερληθήο. Οη ελαιιαθηηθέο πνπ ζα ζπγθξηζνχλ ζηε παξνχζα εξγαζία είλαη ηξεηο. Ζ Εναλλακτική 1αλαπαξηζηά ηηο πθηζηάκελεο ζπλζήθεο δαζηθήο δηάλνημεο βάζεη ηεο εξγαζίαο ησλ Σακπέθεο θ.α., 2010 θαη Drososetal, Γηα ηηο Εναλλακτικές 2,3 ρξεζηκνπνηνχληαη απιέο παξαιιαγέο ησλ αξρηθψλ δεδνκέλσλ κε ζηφρν ηελ εμέηαζε ηεο κεηαβνιήο ηνπ ηειηθνχ απνηειέζκαηνο αλά ελαιιαθηηθή πεξίπησζε (Πίλαθεο , , ).

70 Σα απνηειέζκαηα πνπ πξνθχπηνπλ απφ ηελ εθαξκνγή ηνπ πξνγξάκκαηνο ζπλνςίδνληαη ζηνπο αθφινπζνπο πίλαθεο. Πεξίπησζε 1 ε - Case 1 (Πίλαθαο ) Εναλλακτικζσ Μζθοδοι Wam 10,80 20,06 20,84 58,97 71,48 62,72 CP 0 0,80 0,82 0,76 1 0,84 Prom -1,79-1,22-1,17 0,44 0-0,64 Εναλλακτικζσ - Κατάταξη Μζθοδοι Wam Cp Prom Βάζεη ηνπ Πίλαθα ζηε 1 ε Πεξίπησζε απφ ηηο ζπγθξηλφκελεο ελαιιαθηηθέο θαηαζηάζεηο ε πθηζηάκελε θαηάζηαζε ζεσξείηαη σο ε θαιχηεξε. Πεξίπησζε 2 ε - Case 2 (Πίλαθαο ) Εναλλακτικζσ Μζθοδοι Wam 12,02 22,00 22,00 61,60 73,21 64,43 CP 0 0,82 0,80 0,79 1,00 0,85 Prom -1,80-1,20-1,20 0,43 0,00-0,64 Εναλλακτικζσ - Κατάταξη Μζθοδοι Wam Cp Prom [69]

71 Πεξίπησζε 3 ε - Case 3- Πίλαθαο ) Εναλλακτικζσ Μζθοδοι Wam 13,13 22,78 21,39 55,79 70,83 59,10 CP 0 0,88 0,78 0,71 1,00 0,79 Prom -1,89-1,14-1,22 0,50 0,00-0,67 Εναλλακτικζσ - Κατάταξη Μζθοδοι Wam Cp Prom Σα αληίζηνηρα γξαθήκαηα θαη νη πίλαθεο αλάιπζεο βξίζθνληαη ζην Παξάξηεκα. [70]

72 3. ΤΜΠΔΡΑΜΑΣΑ πσο ήδε έρνπκε αλαθέξεη ζθνπφο ηεο παξνχζαο εξγαζίαο καο, είλαη ε αμηνιφγεζε ηεο βησζηκφηεηαο ηνπ πθηζηάκελνπ νδηθνχ δηθηχνπ ηεο νξεηλήο πεξηνρήο ηνπ δήκνπ Μεηζφβνπ, κε βάζε ηα ηερληθά, νηθνλνκηθά, νηθνινγηθά θαη θνηλσληθά θξηηήξηα ηεο πεξηνρήο. Γηα ην ζθνπφ απηφ ζεζπίζηεθαλ δχν θχξηεο θαηεγνξίεο θξηηεξίσλ : Έληαζεο θαη Απνξξνθεηηθφηεηαο. Σα θξηηήξηα απηά κε θάπνηεο ίζσο παξαιιαγέο κπνξνχλ λα ρξεζηκνπνηεζνχλ ζε αλάινγεο κειινληηθέο εξγαζίεο αμηνιφγεζεο βαζηθψλ ππνδνκψλ νδνπνηίαο ζε δηάθνξεο πεξηνρέο. Βάζεη ηεο παξαπάλσ αλάιπζεο νη ελαιιαθηηθέο θαηαζηάζεηο πνπ ζεσξήζεθαλ σο θαιχηεξεο θπξίαξρεο αλά πεξίπησζε βαζκνλφκεζεο είλαη νη εμήο: Kαη ζηηο ηξεηο πεξηπηψζεηο ε θαιχηεξε ελαιιαθηηθή είλαη ε πξψηε θαη ε ρεηξφηεξε ε ηξίηε. Δδψ πξέπεη λα ζεκεησζεί, φηη ε ηειηθή θαηάηαμε ησλ ελαιιαθηηθψλ θαηαζηάζεσλ δαζηθήο δηάλνημεο, ηφζν ζηε πεξηνρή ηνπ Μεηζφβνπ, φζν θαη γεληθφηεξα, εμαξηάηαη απφ ηηο ζπγθξηλφκελεο ελαιιαθηηθέο θαη ζπάληα ππνδεηθλχνπλ ηελ πξαγκαηηθά άξηζηε θαηάζηαζε. Γηα λα ζπκπεξηιεθζεί ε πξαγκαηηθά άξηζηε θαηάζηαζε ζηελ φιε αλάιπζε, πξέπεη λα πξνεγεζεί εληαηηθφηεξε κειέηε ησλ ζπλζεθψλ πνπ επηθξαηνχλ ζηελ εθάζηνηε πεξηνρή. Σέηνηνπ είδνπο κειέηεο ζπλήζσο πξαγκαηνπνηνχληαη πξηλ ηελ δηάλνημε θαη φρη ζε ήδε πθηζηάκελα νδηθά δίθηπα. Γηα λα γίλεη θαηαλνεηφ ην παξαπάλσ, κπνξεί απιά λα αλαθεξζεί, φηη ε άξηζηε δαζηθή νδηθή ππθλφηεηα ηεο πεξηνρήο ηνπ Μεηζφβνπ είλαη 6,1 m/ha, ελψ ε πθηζηάκελε νδηθή ππθλφηεηα είλαη 11,9 m/ha. Έηζη κία ελαιιαθηηθή πξφηαζε πνπ ζα πεξηιακβάλεη ην κέγεζνο ηεο άξηζηεο νδηθήο ππθλφηεηαο ζα ζεσξνχληαλ πεξηζζφηεξν αεηθφξνο, ζπγθξηηηθά κε ηηο ελαιιαθηηθέο θαηαζηάζεηο, πνπ εμεηάζηεθαλ ζηε παξαπάλσ εξγαζία. [71]

73 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Απνζηνιάθε, Μ., Κπξίηζε,., &νύηεξ, Υ., (1987). Σν ελεξγεηαθφ δπλακηθφ ηεο βηνκάδαο γεσξγηθψλ θαη δαζηθψλ πξντφλησλ-έξεπλα ζηνλ Διιεληθφ ρψξν. Αζήλα: ΔΛΚΔΠΑ. Βαζηιάθνο, Ν., (2008). Σν λέν θνηλνηηθφ ζεζκηθφ πιαίζην γηα ηηο ΑΠΔ θαη νη πηέζεηο ηνπ ζηνλ ελεξγεηαθφ ηνκέα. ( Βεξβέξε, Π., (2009). Μειέηε εγθαηάζηαζεο κνλάδαο βηνκάδαο κε ρξήζε δαζηθψλ ππνιεηκκάησλ, βηνρεκηθέο δηεξγαζίεο, γηα παξαγσγή ειεθηξηζκνχ. Αζήλα: ΓΠΜ Παξαγσγή θαη Γηαρείξηζε Δλέξγεηαο. Γειεγέλεο, Ι., &Αμαόπνπινο, Π., (2005). Πεγέο Δλέξγεηαο. πκβαηηθέο θαη Αλαλεψζηκεο. Αζήλα: χγρξνλε Δθδνηηθή. Γηαλλόπνπινο, Γ. Θεσξία Καχζεο θαη πζηήκαηα Καχζεο. Δηζαγσγή ζηε Βηνκάδα. Ηδηφηεηεο Πεγέο-Βηνθαχζηκα. ΔΜΠ. Γηαλλνύιαο, Β., Γηάλνημε δάζνπο κε ζχγρξνλα κέζα-σερλννηθνλνκηθέο, πεξηβαιινληηθέο επηπηψζεηο. Γηδαθηνξηθή Γηαηξηβή, ρνιή Γαζνινγίαο θαη Φπζηθνχ Πεξηβάιινληνο, ΑΠΘ, Θεζζαινλίθε. Γανπηόπνπινο, Γ.Α.,1989. Μεζνδνινγία Κνηλσληθψλ Δξεπλψλ ηνλ Αγξνηηθφ Υψξν. Έθδνζε Β. Δθδφζεηο Γαξγαηάλε. Θεζζαινλίθε. Γνύθαο, Κ., Γαζηθέο Καηαζθεπέο θαη Φπζηθφ Πεξηβάιινλ. Δθδφζεηο Γηαρνχδε, Θεζζαινλίθε. Γξόζνο, Β., Αμηνιφγεζε κέζσλ θαη κεζφδσλ θαηάξηηζεο Γαζηθνχ Κηεκαηνινγίνπ, Γηδαθηνξηθή Γηαηξηβή, ρνιήο Γαζνινγίαο θαη Φπζηθνχ Πεξηβάιινληνο, Α.Π.Θ., Θεζζαινλίθε. Δθεκεξίδα Μαθεδνλία., (2010). Πεξηθέξεηα Γπηηθήο Μαθεδνλίαο. ΚΑΠΔ, & ΤΠΑΝ. Πεξηβαιινληηθέο επηπηψζεηο βηνκάδαο. Θενραξόπνπινο, Γ. Γ., Πεξηθεξεηαθή Αλάπηπμε θαη Αζηηθφο ρεδηαζκφο. Παλεπηζηεκηαθέο εκεηψζεηο. Παλεπηζηήκην Ησαλλίλσλ. Αγξίλην. Θενραξόπνπινο, Γ. Γ., Αλάπηπμε ησλ Οξεηλψλ Πεξηνρψλ ηνπ Ννκνχ Φσθίδνο κε αμηνπνίεζε ησλ θπζηθψλ πφξσλ. Γηδαθηνξηθή Γηαηξηβή. Σκήκα Γαζνινγίαο θαη Φπζηθνχ Πεξηβάιινληνο. Αξηζηνηέιεην Παλεπηζηήκην Θεζζαινλίθεο. Θεζζαινλίθε. Καξαγηάλλεο Δ., Ζ αδξνκεξήο δηάλνημε ησλ νξεηλψλ δαζψλ ηεο Διιάδαο θαη ε πξνζηαζία ηνπ πεξηβάιινληνο. Δπηζηεκνληθή Δπεηεξίδα, ρνιήο Γαζνινγίαο θαη Φπζηθνχ Πεξηβάιινληνο Α.Π.Θ. Θεζζαινλίθε. Σφκνο ΛΔ/2, Αξ. 24. ει [72]

74 Καξαγηάλλεο Δ., εκεηψζεηο δηάλνημεο δάζνπο θαη κεηαθνξάο ηνπ μχινπ. Τπεξεζία δεκνζηεπκάησλ. Α.Π.Θ. Θεζζαινλίθε. Καξαγηάλλεο, Δ., Γηάλνημε δάζνπο κε ηελ κέζνδν ηεο δηθηπσηήο αλάιπζεο ζε ζπλδπαζκφ κε ηελ νηθνλνκηθνηερληθή κεηαηφπηζε ηνπ μχινπ θαη κε άιιεο δαζνπνληθέο δξαζηεξηφηεηεο ζε νξεηλά δάζε ηεο Διιάδνο, Γηδαθηνξηθή δηαηξηβή, Δπηζηεκνληθή Δπεηεξίδα ρφιεο Γαζνινγίαο θαη Φπζηθνχ Πεξηβάιινληνο, Παξάξηεκα αξηζκ. 5 ηνπ ΛΓ Σφκνπ, Θεζζαινλίθε. ει Καξαληθόιαο, Π. & Μαξηίλνο Ν., Υσξηθή Γηαθνξνπνίεζε ηεο Διιεληθήο Γεσξγίαο κε Οξίδνληα ην 2010 ζην Μαξαβέγηαο Ν. (επηκ.). Ζ Διιεληθή Γεσξγία πξνο ην Δθδφζεηο Παπαδήζε θαη Γεσπνληθφ Παλεπηζηήκην Αζελψλ. Αζήλα. Καξβνύλεο,. &Γεσξγαθέιινο, Γ., Γηαρείξηζε ηνπ Πεξηβάιινληνο, Δπηρεηξήζεηο & Βηψζηκε Αλάπηπμε. Δθδφζεηο ηακνχιε Α.Δ., Αζήλα. Κίηηαο, Κ., Γέκπηνο, Θ., Φνπληάο,., &Μπαξηδάλαο, Θ., (2007). Βηνθαχζηκα θαη Δλεξγεηαθέο Καιιηέξγεηεο. Αλαλεψζηκεο πεγέο ελέξγεηαο- Ζ ζέζε ηνπο ζην λέν ελεξγεηαθφ ηνπίν ηεο ρψξαο θαη ζηελ πεξηνρή ηεο Θεζζαιίαο. Λάξηζα: ΣΔΔ-ΚΓΘ. Κνκπειίηνπ, Μ., & Κνζθηλά, Δ., (2004). Ζ ελεξγεηαθή αμηνπνίεζε ηεο βηνκάδαο απφ μπιεία. Κόλζνιαο, Ν., Νέεο Σάζεηο ζηελ Πεξηθεξεηαθή Αλάπηπμε. Δηζήγεζε ζην "χγρξνλεο Σάζεηο ζηελ Πεξηθεξεηαθή Αλάπηπμε" ηεο Ζκεξίδαο ηνπ Ηλζηηηνχηνπ Πεξηθεξεηαθήο Αλάπηπμεο ηνπ Παληείνπ Παλεπηζηεκίνπ, Αζήλα. Λάιαο Γ., (2008). "Ση πάεη λα πεη ζηα Διιεληθά by 2020". Ζκεξίδα ΔΛΔΣΑΔΝ κε ζέκα "Αηνιηθή Δλέξγεηα: Οηθνλνκηθή Αλάπηπμε κε Πεξηβαιινληηθή Τπεξνρή". Μηραινπνύινπ Υαξίθιεηα (2004). Ννκνζεζία γηα ην Πεξηβάιινλ. Δθδφζεηο ΕΖΣΖ. Θεζζαιηλίθε. Μνζρνγηάλλε Μ. (2008). Δθαξκνγή ηεο Πνιπθξηηεξηαθήο Αλάιπζεο γηα ηελ Αμηνιφγεζε ησλ Δπηπηψζεσλ ηνπ Φξάγκαηνο Γαδνπξά ζηε Ν. Ρφδν. Γηπισκαηηθή Γηαηξηβή: Σκήκα Αμηνπνίεζεο Φπζηθψλ Πφξσλ θαη Γεσξγηθήο Μεραληθήο, Γεσπνληθφ Παλεπηζηήκην Αζελψλ. Νηαιόο, Γ., (2007). Ζ ρξήζε ησλ γεσξγηθψλ θαη δαζηθψλ ππνιεηκκάησλ σο πξψηε χιε γηα ηελ παξαγσγή βηνθαπζίκσλ Παπαδεκάηνπ, Α. θαη Ρόθνο, Γ., Βηψζηκε θαη Αμηνβίσηε Οινθιεξσκέλε Αλάπηπμε ζηηο Οξεηλέο Πεξηνρέο ηεο Διιάδαο θαη ηνπ Κφζκνπ. Δ.Μ.Π. Αζήλα. Παπαδήζεο, Σ.,2001. Αλάδεημε ηνπ Μεηζφβνπ σο νκθαινχ ηεο ηνπξηζηηθήο αλάπηπμεο ηεο Πίλδνπ. Δ.Μ.Π. Αζήλα. Ρόθνο, Γ., Ζ Πνιηηηθή Γεο ηεο Πεξηφδνπ Κνηλσληθνπνιηηηθά Αίηηα θαη "Αλαπηπμηαθέο" θαη Πεξηβαιινληηθέο Πξνεθβνιέο, ζην Πξαθηηθά 4νπ Δπηζηεκνληθνχ πλεδξίνπ «Ζ Διιεληθή Κνηλσλία θαηά ηελ Πξψηε Μεηαπνιεκηθή Πεξίνδν », Ίδξπκα άθε Καξάγησξγα, Πάληεην Παλεπηζηήκην Πνιηηηθψλ θαη Κνηλσληθψλ Δπηζηεκψλ, Αζήλα , [73]

75 ζει Ρόθνο, Γ., ςεηο ηεο πνιηηηθήο γεο ζηελ Διιάδα ηεο δεθαεηίαο ηνπ '80. Κξηηηθή αλάιπζε. Πξννπηηθέο, ζην Πξαθηηθά 3νπ Δπηζηεκνληθνχ ζπλεδξίνπ «Γηαζηάζεηο ηεο Κνηλσληθήο Πνιηηηθήο ήκεξα», Ίδξπκα άθε Καξάγησξγα, Πάληεην Παλεπηζηήκην Πνιηηηθψλ θαη Κνηλσληθψλ Δπηζηεκψλ, Αζήλα Ρόθνο, Γ., Φπζηθά Γηαζέζηκα θαη Οινθιεξσκέλεο Απνδφζεηο. Δθδφζεηο Παξαηεξεηήο, Θεζζαινλίθε (θαη αλαηχπσζε Δ.Μ.Π. Αζήλα 1988 θαη 1992). ηεξγηάδεο, Γ., Καξαγηάλλεο, Κ., Σν νδηθφ δίθηπν ζην δαζηθφ ζχκπιεγκα ηεο ζζαο (Das WegenetzimForstkomplex von Ossa). Δπηζηεκνληθή Δπεηεξίδα ηεο Γεσπνληθήο θαη Γαζνινγηθήο ρνιήο- Γαζνινγηθφ Σκήκα, Α.Π.Θ., Σφκνο 22/6, ζει , Θεζζαινλίθε. ηεξγηάδεο, Γ., ηάκνπ, Ν., Σν δίθηπν δαζηθψλ δφκσλ θαη ε άξηζηε νδηθή ππθλφηεηα ζην ειιεληθφ δάζνο. Δπηζηεκνληθή επεηεξίδα ηεο ζρνιήο Γαζνινγίαο θαη θπζηθνχ Πεξηβάιινληνο. Α.Π.Θ. Σφκνο ΚΔ : ηεξγηάδεο, Γ., Καξαγηάλλεο, Δ., Σν νδηθφ δίθηπν ζην δαζηθφ ζχκπιεγκα Κξαληάο- Μνλαρηηίνπ Γξεβελψλ. Δπηζηεκνληθή Δπεηεξίδα, ρνιήο Γαζνινγίαο θαη Φπζηθνχ Πεξηβάιινληνο, Α.Π.Θ., Σφκνο ΚΣ/ΚΕ, ζει , Θεζζαινλίθε. ρνιή Υεκηθώλ Μεραληθώλ - Δζληθό Μεηζόβην Πνιπηερλείν., (2005).«Development of Best Management Systems for High Waste Streams in Cyprous». ΤΠΔΥΧΓΔ. Σν Γίθηπν Natura 2000 θαη Πξνζηαηεπόκελεο Πεξηνρέο. Γηαζέζηκν ζην Γηαδίθηπν: Τ.ΠΔ.ΥΧ.Γ.Δ, 2007α. Δπηρεηξεζηαθφ Πξφγξακκα Πεξηβάιινλ θαη Αεηθφξνο Αλάπηπμε , Αζήλα. Τ.ΠΔ.ΥΧ.Γ.Δ, 2007β. ηξαηεγηθή κειέηε πεξηβαιινληηθψλ επηπηψζεσλ ηεο εθαξκνγήο ηνπ Δηδηθνχ Πιαηζίνπ Υσξνηαμηθνχ ρεδηαζκνχ θαη Αεηθφξνπ Αλάπηπμεο γηα ηνλ Σνπξηζκφ, Αζήλα. Τ.ΠΔ.ΥΧ.Γ.Δ, ρέδην ΚΤΑ κε ζέκα «Δηδηθφ Πιαίζην Υσξνηαμηθνχ ρεδηαζκνχ θαη Αεηθφξνπ Αλάπηπμεο γηα ηνλ Οξεηλφ Υψξν», Αζήλα. Τ.ΠΔ.ΥΧ.Γ.Δ., 2000α. Μειέηε γηα ην ηξαηεγηθφ Πξφγξακκα Γξάζεο γηα ηε Βηψζηκε Αλάπηπμε ησλ Οξεηλψλ Πεξηνρψλ, Κέληξν ηξαηεγηθνχ ρεδηαζκνχ Πίλδνο, Παλεπηζηήκην Θεζζαιίαο. Τ.ΠΔ.ΥΧ.Γ.Δ., 2000β. Οη Γπλακηθέο ησλ Οξεηλψλ θαη Πξνβιεκαηηθψλ Πεξηνρψλ ζην Πιαίζην ησλ Γεληθφηεξσλ Δμειίμεσλ θαη Μεηαζρεκαηηζκνχ ηνπ Αγξνηηθνχ Υψξνπ. Υσξνηαμηθή Μειέηε. Αζήλα. Τ.ΠΔ.ΥΧ.Γ.Δ., 2000γ. ηξαηεγηθφ Πιαίζην Καηεπζχλζεσλ γηα ηελ Αλάπηπμε ηνπ Υηνλνδξνκηθνχ Σνπξηζκνχ ζηελ Διιάδα, ΚΔ.Π.Α.Μ.Δ., Αζήλα. Τ.ΠΔ.ΥΧ.Γ.Δ Δηδηθφ Πιαίζην Υσξνηαμηθνχ ρεδηαζκνχ θαη Αεηθφξνπ Αλάπηπμεο γηα ηηο Αλαλεψζηκεο Πεγέο Δλέξγεηεο, Αζήλα. [74]

76 Τπεξεζία Πεξηβάιινληνο, Τπνπξγείν Γεσξγίαο θαη Φπζηθώλ Πόξσλ θαη Πεξηβάιινληνο Τπνπξγείν Αγξνηηθήο Αλάπηπμεο θαη Σξνθίκσλ, Δζληθφ ηξαηεγηθφ ρέδην Αγξνηηθήο Αλάπηπμεο , Δηδηθή Γξακκαηεία Γ ΚΠ. Τπνπξγείν Οηθνλνκίαο θαη Οηθνλνκηθώλ, Δζληθφ ηξαηεγηθφ Πιαίζην Αλαθνξάο , Γεληθή Γξακκαηεία Δπελδχζεσλ θαη Αλάπηπμεο, Αζήλα. Τπνπξγείν Σνπξηζηηθήο Αλάπηπμεο, πλζεηηθφ θείκελν γηα ην ζρεδηαζκφ ησλ παξεκβάζεσλ ηεο πξνγξακκαηηθήο πεξηφδνπ ζηνλ ηνκέα ηνπ ηνπξηζκνχ, Οκάδα ρεδηαζκνχ Πξνγξάκκαηνο Σνπξηζκνχ Υξήζηνπ, Μ., (2007). Δλέξγεηα απφ βηνκάδα ζηελ Διιάδα: παξνχζα θαηάζηαζε θαη πξννπηηθέο. ΚΑΠΔ. Becker, G., 1995.Walderschliessung auf demprüfstand. AFZ 1995, Vol. 9: BLV VerlagsgesellschaftmbHMünchen Brundtland, G.H., Oxford "Our Common Future". World Commission on Environment and Development. Oxford University Press. Dietz, P., Knigge, W., Löffler, H.,λ1984. Walderschliessung, Verlag Paul Parey, Hamburg und Berlin. Karavitis, C. A., (2002). Class Notes: Typology of Systems Indicators. Leka, A., Goumas, S., Cassios, C. (2005).Ζ χγρξνλε εκαζία θαη ν Ρφινο ησλ Πεξηβαιινληηθψλ Γεηθηψλ ζηε Γηαρείξηζε ηνπ Πεξηβάιινληνο. Heleco 05, ΣΔΔ, Αζήλα. Sedlak 1993, Heinimann 1994, Becker 1995 United Nations Commission on Sustainable Development, 1995 [75]

77 ΠΑΡΑΡΣΗΜΑ ηηο ζειίδεο πνπ αθνινπζνχλ, παξνπζηάδνληαη νη πίλαθεο θαη ηα δηαγξάκκαηα ηνπ πξνγξάκκαηνο ηεο πνιπθξηηεξηαθήο αλάιπζεο φπσο απηφ αλαπηχρζεθε απφ ηνλ Darrell G. Fontane απφ ην ColoradoStateUniversity, U.S.A. θαη ρξεζηκνπνηήζεθαλ ζηελ εξγαζία απηή. Δηζαγσγή ησλ απαηηνχκελσλ δεδνκέλσλ (BasicData) Βάπη Πεπίπηωζη 1 Πεπίπηωζη 2 Πεπίπηωζη 3 Ένηαζη 1 Πςκνόηηηα δαζικού οδικού δικηύος 4,67 1,00 3,00 2 Ποζοζηό Γιάνοιξηρ 4,07 1,00 2,00 3 Ποζοζηιαία ςπέπβαζη λόγω αςξημένηρ κςκλοθοπίαρ 4,00 1,00 5,00 4 Καηηγοπία δπόμων 4,27 1,00 4,00 5 Αζηαθή Δδάθη 2,73 1,00 4,00 Σύνολο 19, Αποππόθηζη 1 Φπήζη γηρ 3,27 1,00 1,00 2 Γαζικά είδη 3,07 1,00 1,00 3 Ηλικία δάζοςρ 2,00 1,00 4,00 4 Ύψορ δένηπων 4,53 1,00 3,00 5 Ποιόηηηα ηόπος 2,27 1,00 3,00 6 Παπαγωγικόηηηα ηος δάζοςρ 2,40 1,00 4,00 7 Υψόμεηπο 4,47 1,00 5,00 Σύνολο [76]

78 Δναλλακηικέρ Πποηάζειρ Βάπη A1 A2 A3 Ένηαζη 1 Πςκνόηηηα δαζικού οδικού δικηύος 87,90 80,00 75,00 2 Ποζοζηό Γιάνοιξηρ 100,00 90,00 80,00 3 Ποζοζηιαία ςπέπβαζη λόγω αςξημένηρ κςκλοθοπίαρ 92,00 90,00 90,00 4 Καηηγοπία δπόμων 90,00 80,00 85,00 5 Αζηαθή Δδάθη 70,00 50,00 60,00 Αποππόθηζη 1 Φπήζη γηρ 62,32 70,00 68,00 2 Γαζικά είδη 76,21 80,00 78,00 3 Ηλικία δάζοςρ 100,00 100,00 90,00 4 Ύψορ δένηπων 82,50 82,50 80,00 5 Ποιόηηηα ηόπος 70,19 80,00 75,00 6 Παπαγωγικόηηηα ηος δάζοςρ 25,00 50,00 30,00 7 Υψόμεηπο 15,00 50,00 30,00 MCDA General Spreadsheet (Multi-Criteria Decision Analysis ) Μέζνδνο WAM Πεξίπησζε 1 Αποτελέσματα Δναλλακτική Ένταση 10,80 20,07 20,84 0,00 0,00 Βαθμολογία Κατάταξη Αποππόυηση 58,97 71,48 62,73 0,00 0,00 Κατάταξη Γιαυοπά 48,17 51,42 41,88 0,00 0,00 Κατάταξη [77]

79 Πεξίπησζε 2 Αποτελέσματα Δναλλακτική Ένταση 12,02 22,00 22,00 0,00 0,00 Βαθμολογία Κατάταξη Αποππόυηση 61,60 73,21 64,43 0,00 0,00 Κατάταξη Γιαυοπά 49,58 51,21 42,43 0,00 0,00 Κατάταξη Πεξίπησζε 3 Αποτελέσματα Δναλλακτική Ένταση 13,13 22,78 21,39 0,00 0,00 Βαθμολογία Κατάταξη Αποππόυηση 55,79 70,83 59,10 0,00 0,00 Κατάταξη Γιαυοπά 42,66 48,06 37,71 0,00 0,00 Κατάταξη Μέζνδνο CP (0-1 Scale) Πεξίπησζε 1 Αποτελέσματα Δναλλακτική Ένταση 0 0,81 0,82-1,46-1,46 Βαθμολογία Κατάταξη Αποππόυηση 0,77 1,00 0,85 0,00 0,00 Κατάταξη Γιαυοπά 0,77 0,19 0,02 1,46 1,46 Κατάταξη [78]

80 Πεξίπησζε 2 Αποτελέσματα Δναλλακτική Ένταση 0 0,82 0,80-1,49-1,49 Βαθμολογία Κατάταξη Αποππόυηση 0,79 1,00 0,85 0,00 0,00 Κατάταξη Γιαυοπά 0,79 0,18 0,05 1,49 1,49 Κατάταξη Πεξίπησζε 3 Αποτελέσματα Δναλλακτική Ένταση 0 0,88 0,78-1,82-1,82 Βαθμολογία Κατάταξη Αποππόυηση 0,71 1,00 0,79 0,00 0,00 Κατάταξη Γιαυοπά 0,71 0,12 0,02 1,82 1,82 Κατάταξη Μέζνδνο PROMETHEE Πεξίπησζε 1 Αποτελέσματα Δναλλακτική Ένταση -1,79-1,22-1,18 0,00 0,00 Βαθμολογία Κατάταξη Αποππόυηση 0,45 0,00-0,65-1,50-1,50 Κατάταξη Γιαυοπά 2,24 1,22 0,53-1,50-1,50 Κατάταξη [79]

81 Πεξίπησζε 2 Αποτελέσματα Δναλλακτική Ένταση -1,80-1,20-1,20 0,00 0,00 Βαθμολογία Κατάταξη Αποππόυηση 0,43 0,00-0,64-1,50-1,50 Κατάταξη Γιαυοπά 2,23 1,20 0,56-1,50-1,50 Κατάταξη Πεξίπησζε 3 Αποτελέσματα Δναλλακτική Ένταση -1,89-1,14-1,22 0,00 0,00 Βαθμολογία Κατάταξη Αποππόυηση 0,50 0,00-0,67-1,50-1,50 Κατάταξη Γιαυοπά 2,39 1,14 0,56-1,50-1,50 Κατάταξη [80]

82 Βαθμολογία Βαθμολογία ΓΗΑΓΡΑΜΜΑΣΑ Μέζνδνο WAM Πεξίπησζε 1 Αποτελζςματα 80,00 70,00 60,00 50,00 40,00 30,00 20,00 10,00 0, Εναλλακτικζσ Προτάςεισ Ζνταςη Απορρόφηςη Πεξίπησζε 2 Αποτελζςματα 80,00 70,00 60,00 50,00 40,00 30,00 20,00 10,00 0, Εναλλακτικζσ Προτάςεισ Ζνταςη Απορρόφηςη [81]

83 Βαθμολογία Βαθμολογία Πεξίπησζε 3 Αποτελζςματα 80,00 70,00 60,00 50,00 40,00 30,00 20,00 10,00 0, Εναλλακτικζσ Προτάςεισ Ζνταςη Απορρόφηςη Μέζνδνο CP (0-1 Scale) Πεξίπησζε 1 Αποτελζςματα , , , , ,00 Ζνταςη Απορρόφηςη 0, Εναλλακτικζσ Προτάςεισ [82]

84 Βαθμολογία Βαθμολογία Πεξίπησζε 2 Αποτελζςματα , , , , ,00 Ζνταςη Απορρόφηςη 0, Εναλλακτικζσ Προτάςεισ Πεξίπησζε 3 Αποτελζςματα , , , , , , ,00 0, Εναλλακτικζσ Προτάςεισ Ζνταςη Απορρόφηςη [83]

85 Βαθμολογία Βαθμολογία Μέζνδνο PROMETHEE Πεξίπησζε 1 Αποτελζςματα 0,50 0,00-0,50-1, Ζνταςη Απορρόφηςη -1,50-2,00 Εναλλακτικζσ Προτάςεισ Πεξίπησζε 2 Αποτελζςματα 0,50 0,00-0,50-1, Ζνταςη Απορρόφηςη -1,50-2,00 Εναλλακτικζσ Προτάςεισ [84]

86 Βαθμολογία Πεξίπησζε 3 Αποτελζςματα 0,50 0,00-0,50-1, Ζνταςη Απορρόφηςη -1,50-2,00 Εναλλακτικζσ Προτάςεισ Δλαιιαθηηθέο Πξνηάζεηο Μέζνδνο WAM [85]

87 INTENSITY Δναλλακηικέρ Πποηάζειρ Κανον. Βάπη A1 A2 A3 A4 A5 1 Πςκνόηηηα δαζικού οδικού δικηύος 0,17 12,10 20, Ποζοζηό Γιάνοιξηρ 0,11 0,00 10, Ποζοζηιαία ςπέπβαζη λόγω αςξημένηρ κςκλοθοπίαρ 0,28 8,00 10, Καηηγοπία δπόμων 0,22 10,00 20, Αζηαθή Δδάθη 0,22 30,00 50, Αποηελέζμαηα 13,13 22,78 21,39 0,00 0,00 ABSORBENCY 1 Φπήζη γηρ 0,05 62,32 70, Γαζικά είδη 0,05 76,21 80, Ηλικία δάζοςρ 0,19 100,00 100, Ύψορ δένηπων 0,14 82,50 82, Ποιόηηηα ηόπος 0,14 70,19 80, Παπαγωγικόηηηα ηος δάζοςρ 0,19 25,00 50, Υψόμεηπο 0,24 15,00 50, Αποηελέζμαηα 55,79 70,83 59,10 0,00 0,00

88 Μέζνδνο CP (0-1 Scale) p=1 Ένταση AlternativeSolutions NormanlizedWeights A1 A2 A3 A4 A5 1 Πςκνόηηηα δαζικού οδικού δικηύος 0,17 0 0, , Ποζοζηό Γιάνοιξηρ 0,11 0 0, Ποζοζηιαία ςπέπβαζη λόγω αςξημένηρ κςκλοθοπίαρ 0, Καηηγοπία δπόμων 0, , Αζηαθή Δδάθη 0, ,5-1,5-1,5-0,93798 Αποηελέζμαηα 0 0, , ,823-1,823 Αποππόυηση 1 Φπήζη γηρ 0,05 0, , Γαζικά είδη 0,05 0, , Ηλικία δάζοςρ 0, , Ύψορ δένηπων 0, , Ποιόηηηα ηόπος 0,14 0, , Παπαγωγικόηηηα ηος δάζοςρ 0,19 0,5 1 0, Υψόμεηπο 0,24 0,3 1 0,6 0 0 Αποηελέζμαηα 0,71 1,00 0,79 0,00 0,00

89 p=2 AlternativeSolutions NormanlizedWeights A1 A2 A3 A4 A5 Ένταση 1 Πςκνόηηηα δαζικού οδικού δικηύος 0,17 0 0, , , Ποζοζηό Γιάνοιξηρ 0,11 0 0, Ποζοζηιαία ςπέπβαζη λόγω αςξημένηρ κςκλοθοπίαρ 0, Καηηγοπία δπόμων 0, , Αζηαθή Δδάθη 0, ,25 2,25 2,25 Αποηελέζμαηα 0 0, , , , Αποππόυηση 1 Φπήζη γηρ 0,05 0, , Γαζικά είδη 0,05 0, , Ηλικία δάζοςρ 0, , Ύψορ δένηπων 0, , Ποιόηηηα ηόπος 0,14 0, , Παπαγωγικόηηηα ηος δάζοςρ 0,19 0,25 1 0, Υψόμεηπο 0,24 0,09 1 0, Αποηελέζμαηα 0,59 1,00 0,66 0,00 0,00

90 p= AlternativeSolutions NormanlizedWeights A1 A2 A3 A4 A5 Ένταση 1 Πςκνόηηηα δαζικού οδικού δικηύος 0,17 0 5,5 1 0, , Ποζοζηό Γιάνοιξηρ 0,11 0 9, Ποζοζηιαία ςπέπβαζη λόγω αςξημένηρ κςκλοθοπίαρ 0, ,1 1,1 4 Καηηγοπία δπόμων 0, , Αζηαθή Δδάθη 0, , , ,257 Αποηελέζμαηα 0 0, , ,05 3,05 Αποππόυηση 1 Φπήζη γηρ 0,05 0, , Γαζικά είδη 0,05 0, , Ηλικία δάζοςρ 0, , Ύψορ δένηπων 0, , Ποιόηηηα ηόπος 0,14 0, , Παπαγωγικόηηηα ηος δάζοςρ 0,19 9,54 1 3, Υψόμεηπο 0,24 3,49 1 3, Αποηελέζμαηα 0,37 1,00 0,20 0,00 0,00

91 MέζνδνοPROMETHEE Κλίμακα Μέτπησηρ Βέλτιστο 5 Χείπιστο 1 Αδηαθνξία 0,00% Κανον. Evaluation of Alternative Options Ένηαζη Αδιαφορία Βάρη A1-A1A1-A2 A1-A3 A1-A4 A1-A5 A2-A1 A2-A2 A2-A3 A2-A4 A2-A5 A3-A1 A3-A2 A3-A3 A3-A4 A3-A5 A4-A1 A4-A2 A4-A3 A4-A4 A4-A5 A5-A1 A5-A2 A5-A3 A5-A4 A5-A5 1 Πςκνόηηηα δαζικού οδικού δικηύος0,00% 0, Ποζοζηό Γιάνοιξηρ 0,00% 0, Ποζοζηιαία ςπέπβαζη λόγω αςξημένηρ κςκλοθοπίαρ 0,00% 0, Καηηγοπία δπόμων 0,00% 0, Αζηαθή Δδάθη 0,00% 0, Δείκτησ Προτίμηςησ , , , ,

92