Κυριακή 20 Ἰανουαρίου 2019

Transcript

1 Κυριακή 20 Ἰανουαρίου 2019 ΚΥΡΙΑΚΗ ΙΒ ΛΟΥΚΑ (ΤΩΝ 10 ΛΕΠΡΩΝ) Εὐθυμίου τοῦ Μεγάλου, Ζαχαρίου Νεομ. ἐξ Ἄρτης Ἀπολυτίκιον Παναγίας Προυσιωτίσσης Ἦχος α Τῆς Ἑλλάδος ἁπάσης Σύ προΐστασαι πρόμαχος καί τερατουργός ἐξαισίων τῇ ἐκ Προύσσης εἰκόνι Σου, Πανάχραντε Παρθένε Μαριάμ καί γάρ φωτίζεις ἐν τάχει τούς τυφλούς δεινούς τε ἀπελαύνεις δαίμονας καί παραλύτους δέ συσφίγγεις, Ἀγαθή, κρημνῶν τε σῴζεις καί πάσης βλάβης τούς Σοί προσφεύγοντας. Δόξα τῷ Σῷ ἀσπόρῳ τοκετῷ, δόξα τῷ Σέ θαυμαστώσαντι, δόξα τῷ ἐνεργοῦντι διά Σοῦ τοιαῦτα θαύματα. ΔΙΑΒΑΣΕ ΤΟ Ἑβδομαδιαῖο φυλλάδιο, Ἀριθμ. 4 ΣΤΟΝ ΙΕΡΟ ΝΑΟ ΤΟΥ ΘΕΟΥ 1. Ὅταν, χριστιανοί μου, μπαίνετε στήν Ἐκκλησία, πρέπει νά σκέπτεστε ὅτι ἀπό τήν γῆ ἀνεβαίνετε στόν οὐρανό. Ἔτσι λέγει ἕνας ὕμνος τῆς Ἐκκλησίας μας: «Ἐν τῷ Ναῷ ἑστῶτες τῆς δόξης Σου, ἐν οὐρανῷ ἑστάναι νομίζομεν»! Αὐτό τό κτήριο, στό ὁποῖο πηγαίνουμε ὅλοι μας γιά νά λατρεύσουμε τόν Θεό μας, τό λέμε «Ναό». Ἀπό τό ρῆμα «ναίω», πού σημαίνει «κατοικῶ», παράγεται ἡ λέξη «Ναός», πού σημαίνει «κατοικία». Κατοικία ποιοῦ; Κατοικία τοῦ Θεοῦ! Ἀλλά θά πεῖτε καί μέ τό δίκαιο σας: Ὁ Θεός εἶναι πανταχοῦ παρών καί πῶς λοιπόν λέμε ὅτι ἔχει κατοικία ἕνα κτήριο, τόν Ναό; Ναί, χριστιανοί μου, ὁ Θεός εἶναι πανταχοῦ παρών, ἀλλά στό Ναό εἶναι καί σωματικά παρών. Ἀλλά πάλι θά πεῖτε: Ἔχει σῶμα ὁ Θεός, γιά νά λέμε ὅτι κατοικεῖ σωματικά

2 στόν Ναό; Ναί, ἀδελφοί μου! Ὁ Υἱός τοῦ Θεοῦ σαρκώθηκε στήν Κοιλία τῆς Παναγίας μας καί ἔγινε κανονικός ἄνθρωπος. Καί τό Σῶμα καί τό Αἷμα τοῦ Χριστοῦ βρίσκεται πάντα πάνω στήν Ἁγία Τράπεζα τῶν ἱερῶν μας Ναῶν. Καί ἔτσι λοιπόν λέγουμε ὅτι στόν Ναό κατοικεῖ καί σωματικά ὁ Θεός. 2. Ὅταν πηγαίνουμε στήν Ἐκκλησία πρέπει νά εἴμαστε ντυμένοι μέ καθαρή, ἁπλῆ καί σεμνή ἐνδυμασία. Μπαίνοντας στόν Ναό καλό καί πολύ καλό εἶναι νά ἀνάβουμε κερί. Ὅπως ἔλεγε ὁ ἅγιος πατήρ Παΐσιος «ὑποχρεώνονται πολύ οἱ ἅγιοι, ὅταν τούς ἀνάβουμε κερί καί μᾶς τό πληρώνουν»! Ἀλλά ἔχει καί βαθειά ἔννοια καί σημασία τό κερί. Μέ τό κερί, αὐτός πού τό ἀνάβει, παριστάνει τόν ἑαυτό του. Ἀνάβει τό κερί καί τό βάζει στό μανουάλιο. Αὐτό σημαίνει ὅτι βάζει τόν ἑαυτό του στό μανουάλιο τοῦ Χριστοῦ! Ἐκεῖ εἶναι ἡ θέση μας: «Ἑαυτούς καί ἀλλήλους καί πᾶσαν τήν ζωήν ἡμῶν Χριστῷ τῷ Θεῷ παραθώμεθα»! Στήν συνέχεια ἀσπαζόμαστε μέ εὐλάβεια τά εἰκονίσματα. Τά εἰκονίσματα πού εἶναι κάτω, κοντά στήν πόρτα ἀπό τήν ὁποία μπήκαμε. Εἰκονίσματα εἶναι καί στό Τέμπλο. Ὅμως, ὅταν γίνεται ἡ Θεία Λειτουργία ἤ ἄλλη ἱερή Ἀκολουθία, μήν προσκυνᾶτε τά εἰκονίσματα τοῦ Τέμπλου, γιατί, μέ τό πέρασμά σας πρός τό Τέμπλο, ἀνησυχεῖτε τούς ἄλλους χριστιανούς πού προσεύχονται. Ὅταν δέ προσκυνᾶτε τά εἰκονίσματα νά σκέπτεστε ὅτι πρίν ἀπό σᾶς προσ κύνησαν καί ἄλλοι τά εἰκονίσματα αὐτά. Ἔτσι ὁ ἀσπασμός στό ἴδιο εἰκόνισμα εἶναι καί ἕνας μεταξύ μας ἀσπασμός. 3. Μετά τό ἄναμα τοῦ κεριοῦ καί τόν ἀσπασμό τῶν ἱερῶν εἰκονισμάτων στεκόμαστε κάπου σέ μία θέση γιά νά προσευχηθοῦμε. Δέν μιλᾶμε μέ τόν διπλανό μας, ἀλλά νοερά, μέ τόν νοῦ καί τήν καρδιά μας, μιλᾶμε στόν Ἰησοῦ Χριστό, τήν Παναγία μας καί τούς ἁγίους μας. Καί προσευχόμαστε γιά τήν συγχώρεση τῶν ἁμαρτιῶν μας πρῶτα καί ἔπειτα γιά τά διάφορα ἄλλα προβλήματα πού ἀντιμετωπίζουμε στήν καθημερινή μας ζωή. Ὅμως, πρέπει τόν νοῦ μας νά τόν προσηλώνουμε σ αὐτά πού ἀκοῦμε ἀπό τόν ἱερέα καί τόν ψάλτη. Ἄς φαίνεται ὅτι δέν τά καταλαβαίνουμε, γιατί ἔχουν δύσκολη γλώσσα. Ἄν ἔχουμε προσηλωμένο τό νοῦ μας στά ἅγια αὐτά λογάκια τῆς Ἐκκλησίας μας, ἔρχεται ἡ Χάρη τοῦ Θεοῦ καί μᾶς φωτίζει καί τότε ὄχι ἁπλᾶ τά καταλαβαίνουμε, ἀλλά καί μᾶς συγκλονίζουν καί τά θεωροῦμε ὡς δικά μας νοήματα καί λόγια. Οἱ τρεῖς τωρινοί ἅγιοι τῆς πατρίδας μας, οἱ πατέρες Πορφύριος, Ἰάκωβος καί Παΐσιος, καί οἱ τρεῖς τους δέν ἔβγαλαν τό Δημοτικό Σχολεῖο. Καί ὅμως, ἐπειδή ἀγαποῦσαν τά ἱερά ψαλσίματα καί ἀναγνώσματα τῆς Ἐκκλησίας μας, τά κατανοῦσαν ἀπόλυτα καί τά ἀνέλυαν μέ τόν καλύτερο τρόπο. Ὅλη ἡ πίστη μας, ὅλη ἡ θεολογία μας, ἀγαπητοί μου, εἶναι αὐτά πού λέγονται καί ψάλλονται στήν θεία λατρεία μας. Γι αὐτό ὅταν πηγαίνουμε στόν Ναό γιά νά λατρεύσουμε τόν Θεό, πρέπει νά προσέχουμε τούς ὕμνους καί τά τροπάρια πού ψάλλονται, γιά νά μάθουμε καί γιά νά ζήσουμε τήν Ὀρθόδοξη πίστη μας καί νά δοξάζουμε ἔτσι σωστά τόν Θεό μας. Μέ πολλές εὐχές Ὁ Μητροπολίτης Γόρτυνος καί Μεγαλοπόλεως Ἰερεμίας 2

3 xyyz ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΤΟΥ ΨΑΛΤΗΡΙΟΥ Ψαλμός Ξ 60 Εἰς τὸ τέλος, ἐν ὕμνοις τῷ Δαυΐδ. ΠΡΟΣΕΥΧΗ ΤΟΥ ΕΞΟΡΙΣΤΟΥ ΔΑΒΙΔ 2 Εἰσάκουσον, ὁ Θεός, τῆς δεήσεώς μου, πρόσχες τῇ προσευχῇ μου. 3 Ἀπὸ τῶν περάτων τῆς γῆς πρὸς σὲ ἐκέκραξα ἐν τῷ ἀκηδιάσαι τὴν καρδίαν μου ἐν πέτρᾳ ὕψωσάς με, ὡδήγησάς με, 4 ὅτι ἐγενήθης ἐλπίς μου, πύργος ἰσχύος ἀπὸ προσώπου ἐχθροῦ. 5 Παροικήσω ἐν τῷ σκηνώματί σου εἰς τοὺς αἰῶνας, σκεπασθήσομαι ἐν σκέπει τῶν πτερύγων σου. (Διάψαλμα). 6 ὅτι σύ, ὁ Θεός, εἰσήκουσας τῶν εὐχῶν μου, ἔδωκας κληρονομίαν τοῖς φοβουμένοις τὸ ὄνομά σου. 7 Ἡμέρας ἐφ ἡμέρας τοῦ βασιλέως προσθήσεις, τὰ ἔτη αὐτοῦ ἕως ἡμέρας γενεᾶς καὶ γενεᾶς. 8 Διαμενεῖ εἰς τὸν αἰῶνα ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ ἔλεος καὶ ἀλήθειαν αὐτοῦ τίς ἐκζητήσει; 9 Οὕτως ψαλῶ τῷ ὀνόματί σου εἰς τὸν αἰῶνα τοῦ αἰῶνος τοῦ ἀποδοῦναί με τὰς εὐχάς μου ἡμέραν ἐξ ἡμέρας. 1. Ὁ ψαλμός αὐτός μᾶς παρουσιάζει ἕνα Ἰσραηλίτη, ὁ ὁποῖος βρίσκεται μακρυά ἀπό τά Ἰεροσόλυμα, σέ ξένη γῆ, καί παρακαλεῖ τόν Θεό, νά τόν ἐπαναφέρει καί πάλι στήν πατρίδα του, ἐκεῖ στά ἱερά σκηνώματα τοῦ Θεοῦ τοῦ Γιαχβέ. Ἔχει δέ ἐλπίδα ὅτι θά τόν βοηθήσει ὁ Θεός, γιατί καί ἄλλοτε παλαιότερα τόν ἐβοήθησε (στίχ. 2-5). Ὁ ποιητής μας αἰσθάνεται μέ βεβαιότητα ὅτι ὁ Θεός θά τόν εἰσακούσει καί ἔτσι θά κραταιωθεῖ ἡ βασιλεία του ἀπό γενεᾶς εἰς γενεάν (στίχ. 6-9). Ἄρα πρόκειται περί βασιλέως. Ἀλλά ποιός εἶναι ὁ βασιλεύς αὐτός; Ἐπειδή στόν ψαλμό του ὁμιλεῖ γιά τόν οἶκο τοῦ Κυρίου, τόν ὁποῖο ὅμως δέν τόν λέει «ναό», ἀλλά «σκήνωμα», καταλήγουμε νά ποῦμε ὅτι ὁ βασιλεύς αὐτός ἦταν ὁ Δαβίδ, ὅπως καί ἔτσι γράφει ἡ ἐπιγραφή τοῦ ψαλμοῦ. Γιατί ἐπί Δαβίδ δέν εἶχε κτιστεῖ ἀκόμη ὁ ναός καί ὁ Θεός ἐλατρεύετο στήν Σκηνή τοῦ Μαρτυρίου. Ἐδῶ στόν ψαλμό μας πρόκειται γιά τήν περίπτωση τῆς ἐπανάστασης τοῦ υἱοῦ τοῦ Δαβίδ Ἀβεσ- 3

4 σαλώμ, κατά τήν ὁποία ὁ Δαβίδ ἔφυγε στήν Μαναΐμ, χώραν πέραν τοῦ Ἰορδάνου, τήν ὁποία στόν ψαλμό του ὀνομάζει «πέρατα τῆς γῆς» (στίχ. 3). 2. Ὁ βασιλεύς «κράζει» πρός τόν Θεό, ὅπως τό λέγει τό Ἑβραϊκό κείμενο (στίχ. 2), ἀπό τά «πέρατα τῆς γῆς» (στίχ. 3), ὄχι ἀπό τήν χώρα τῆς βαβυλώνιας αἰχμαλωσίας, ὅπως νόμισαν πολλοί γιά τόν ποιητή τοῦ ψαλμοῦ μας, ἀλλά ἀπό τήν Μαναΐμ, ὅπως εἴπαμε, γιατί πρόκειται περί τοῦ βασιλέως Δαβίδ. Γιατί ὅμως τήν περιοχή αὐτή τήν ὀνομάζει «πέρατα τῆς γῆς»; Γιατί, κατά ποιητικό σχῆμα, ὁ Δαβίδ καί τήν μικρή του ἀπομάκρυνση ἀπό τήν ἀγαπητή του Σιών τήν θεωρεῖ ὡς ἐξορία στά πέρατα τῆς γῆς! Ὁ ψαλμωδός στήν συνέχεια θυμᾶται παλαιές περιστάσεις κατά τίς ὁποῖες, ὅταν βρισκόταν σέ θλίψη καί στενοχωρία πολύ («ἐν τῷ ἀκηδιάσαι τήν καρδίαν μου»), κατέφευγε πρός τόν Θεό καί «ἐν πέτρᾳ ὕψωσάς με», λέγει γιά τήν βοήθεια τοῦ Θεοῦ πού ἔλαβε (στίχ. 3). Δηλαδή, ἡ θεία βοήθεια τόν στερέωσε, τοῦ χάρισε βραχῶδες ἄσυλο. Πάντοτε ὁ Θεός κατά τό παρελθόν ἔδινε στόν Δαβίδ ἐλπίδα σωτηρίας («ἐγενήθης ἐλπίς μου»), τοῦ ἔγινε «πύργος» (στίχ. 4). Εἶναι δυνατή ἡ ἔκφραση αὐτή πού λέγει ὁ Δαβίδ γιά τόν Θεό του, ὅτι τοῦ ἔγινε «πύργος». Ἄς θυμηθοῦμε ἀπό τήν ἱερή ἱστορία, ὅτι ὁ Ἀβιμέλεχ τήν μέν πόλη τῆς Θήβης κατέλαβε, τούς κατοίκους της ὅμως δέν τούς κατέλαβε, ἐπειδή «πύργος ἰσχυρός ἦν ἐν μέσῳ τῆς πόλεως καί ἔφυγον ἐκεῖ πάντες οἱ ἄνδρες καί γυναῖκες τῆς πόλεως καί ἔκλεισαν ἔξωθεν αὐτῶν καί ἀνέβησαν εἰς τό δῶμα τοῦ πύργου» (Κριτ. 9,51). Δυναμωθείς λοιπόν ἀπό παλαιότερες ἀναμνήσεις γιά τήν σωτηρία του ἀπό τόν Θεό ὁ Δαβίδ, λέγει καί τώρα πρός Αὐτόν μέ πεποίθηση: «Παροικήσω ἐν τῷ σκηνώματί σου εἰς τούς αἰῶνας σκεπασθήσομαι ἐν σκέπῃ τῶν πτερύγων σου» (στίχ. 5). Ὁ Δαβίδ καί τώρα εἶναι βέβαιος γιά τήν σωτηρία του. Ἀλλά, γιατί λέγει «παροικήσω εἰς τούς αἰῶνας» (στίχ. 5); Ἡ ἀπάντηση εἶναι αὐτή ἡ ὡραία καί δυνατή πνευματική ἑρμηνεία τοῦ ἑρμηνευτοῦ πρωτοπρεσβυτέρου Κ. Καλλινίκου: «Τό ὀξύμωρον ἁπλοποιεῖται ἄν ληφθῇ ὑπ ὄψιν ὅτι ὁ ψαλμωδός τάς ἀπό τῆς γῆς εἰκόνας καθιστᾷ ἀγωγούς ἀληθειῶν οὐρανίων καί ἐνῶ μέ τόν ἕνα ὀφθαλμόν τρόπον τινά τῆς διανοίας του βλέπει τήν ἐπί τήν Σιών σκηνήν ἤ τάς ὑπέρ τό ἱλαστήριον ἁπλουμένας χερουβικάς τορνευτάς πτέρυγας, μέ τόν ἄλλον βλέπει καί ὁραματίζεται πράγματα ἀϋλότερα καί θεσπεσιώτερα». 3. Μετά τήν παρεμβολή τοῦ διαψάλματος ἀρχίζει τό β μέρος τοῦ ψαλμοῦ. Φαίνεται ὅτι ὁ ψαλμός γράφηκε ὄχι στίς πρῶτες στιγμές τῆς ἐπαναστάσεως, τότε πού ὅλα ἦταν σκοτεινά, ἀλλά ἀργότερα κάπως, ὅταν κόπασε ὁ κίνδυνος καί ἔφθαναν εἰδήσεις στόν βασιλέα, περί ἀποτυχίας τοῦ ἐπαναστατικοῦ κινήματος. Γι αὐτό, ἐνῶ ὁ ψαλμός ἀρχίζει μέ τό «εἰσάκουσον», γιατί ὑπάρχει ὁ κίνδυνος, τό β μέρος τοῦ ψαλμοῦ ἀρχίζει μέ τό «εἰσήκουσας» (στίχ. 6). Καί λέγει περί 4

5 τοῦ Θεοῦ ὅτι «ἔδωκε κληρονομίαν τοῖς φοβουμένοις τό ὄνομά Του» (στίχ. 6). Ποιά εἶναι αὐτή ἡ «κληρονομία», πού ἔδωσε ὁ Θεός στούς «φοβουμένους τό ὄνομά Του»; Εἶναι ἡ γῆ Χαναάν ἤ, γενικά, μποροῦμε νά ποῦμε ὅτι μέ τήν ἔκφραση αὐτή νοεῖται πᾶσα δωρεά τοῦ Θεοῦ πρός τόν ἐκλεκτό Του λαό. Καί ἀσφαλῶς ἐννοεῖ ἐδῶ ὁ προφητάναξ Δαβίδ τήν ἀλλαγή τῆς καταστάσεως ὑπέρ αὐτοῦ μέ τήν εὔνοια τοῦ Θεοῦ ὑπέρ τῶν πιστῶν ὑπηκόων του (αὐτοί εἶναι οἱ «φοβούμενοι τό Ὄνομα τοῦ Κυρίου»). Καί ἐπειδή θυμήθηκε τούς θεοφοβούμενους ὑπηκόους του, ἀπευθύνει τώρα ὁ Δαβίδ δέηση ὑπέρ τοῦ βασιλέως, δηλαδή ὑπέρ ἑαυτοῦ, γιά τήν μακροζωΐα του (στίχ. 7). Ἀλλά δεόμενος ὑπέρ τῆς μακροζωΐας τοῦ βασιλέως ὁ Δαβίδ, λέγει περί αὐτοῦ νά εἶναι αἰώνιος ὁ θρόνος του καί νά μή δύναται κανείς τῶν θνητῶν νά ἐξιχνιάσει τήν ὑψηλή Του ἀλήθεια καί τό ἀπέραντο ἔλεός Του (στίχ. 8). Εἶναι φανερό ὅτι ἐδῶ ὁ Δαβίδ ὁμιλεῖ γιά τόν Μεσσία. Μέ τήν προσευχή τοῦ ψαλμοῦ μας πέταξε καί ἔφθασε στήν προφητεία! Γιατί τό μέλλον ἦταν αὐτό πού στήριζε τόν Δαβίδ στούς ἀγῶνες του περί τοῦ κράτους του καί οἱ θεϊκές ὑποσχέσεις γιά τήν αἰώνια δυναστεία τοῦ θρόνου του (Β Βασ. 7,16). Καί αὐτή ἡ ὑπόσχεση γιά μιά αἰώνια δυναστεία τοῦ δαβιτικοῦ θρόνου μόνο χριστολογικά ἑρμηνεύεται. Ὁ Γόρτυνος καί Μεγαλοπόλεως Ἰερεμίας 33 ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΠΑΝΑΡΚΑΔΙΚΗ ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΑΜΕΡΙΚΗΣ Καλοί καί ἐκλεκτοί μας συμπατριῶτες Ἀρκάδες, οἱ κατοικοῦντες στό ἐξωτερικό, Ἀπό τήν καρδιά τῆς Ἀρκαδίας, τήν ἡρωική Γορτυνία καί Μεγαλόπολη, Σᾶς ἀποστέλλω, ὡς Ἐπίσκοπος αὐτῆς, θερμό καί ἐγκάρδιο πατριωτικό χαιρετισμό! Γιά Σᾶς, ἀγαπητοί μας, κτυπᾶ ἰδιαίτερα ἡ καρδιά μας καί Σᾶς νοιώθουμε πολύ κοντά μας. Δέν μᾶς ἐμποδίζουν σ αὐτό οὔτε μακρυνές ἀποστάσεις, οὔτε θάλασσες καί ποταμοί πού μᾶς χωρίζουν. Εὐχόμαστε ἡ Παναγία Δέσποινα, ἡ Μητέρα τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ, νά Σᾶς προστατεύει καί νά Σᾶς φυλάγει ἀπό κάθε κακό, σωματικό καί ψυχικό κακό. Στά ξένα πού βρίσκεστε, ὦ πατριῶτες, μήν λησμονεῖτε τίς πάτριες παραδόσεις μέ τίς ὁποῖες εἶναι ζυμωμένη ἡ φυλή μας. Παράδοση εἶναι καί τά ἑλληνικά τραγούδια, πού μοσχοβολᾶνε ἀπό τήν λεβεντιά καί τόν ἡρωισμό τῆς πατρίδας μας, καί νά τά τρα- 5

6 γουδᾶτε καί νά τά χορεύετε ὅταν συναντιέστε. Ἰδιαίτερα ὅμως, φίλοι μας, Σᾶς παρακαλοῦμε νά εἶστε γερά στερεωμένοι στήν Ὀρθόδοξη πίστη μας, αὐτή τήν πίστη πού πήρατε σάν προῖκα ἀπό τούς γονεῖς Σας καί τούς ἁγιασμένους παπποῦδες Σας. Ὅλα τά σπίτια νά ἔχουν τήν Εἰκόνα τῆς Παναγίας μας καί σέ κάθε οἶκο νά ὑπάρχει καντήλι καί νά μοσχοβολάει τό λιβάνι. Προσέχετε πολύ, ἀγαπητοί μου, ἀπό τά μοντέρνα ρεύματα πού θέλουν νά παραλλάξουν τήν πίστη μας καί νά τήν ἀναμείξουν μέ αἱρετικές ἰδέες. Ὅλα αὐτά τά νέα ρεύματα βγαίνουν ἀπό δύο θολά καί δηλητηριώδη ποτάμια. Τό ἕνα λέγεται παπισμός καί τό ἄλλο οἰκουμενισμός. Ἐμεῖς ἐδῶ στήν Ἀρκαδία, ἀλλά καί σέ ὅλη τήν Ὀρθόδοξη πατρίδα μας, τήν Ἑλλάδα, ἔχουμε καταδικάσει καί τά δύο αὐτά, καί τόν παπισμό καί τόν οἰκουμενισμό, γιατί ἔχουν καταδικαστεῖ ἀπό τούς ἁγίους Πατέρες μας, ἐπειδή ἔχουν προσθέσει καί ἔχουν ἀφαιρέσει ἀπό τήν πατροπαράδοτο πίστη μας. Ἀλλά ἡ πίστη μας εἶναι τέλεια καί δέν δέχεται οὔτε πρόσθεση οὔτε ἀφαίρεση. Εἶναι σάν τό μάτι, πού δέν δέχεται οὔτε μία τρίχα μέσα του. Σᾶς εὐχαριστῶ πολύ, ἀγαπητοί πατριῶτες, γιατί μοῦ στείλατε τήν ἔκδοσή Σας «ΟΙ ΑΡΚΑΔΕΣ ΤΗΣ ΑΜΕΡΙΚΗΣ» καί θυμήθηκα τίς ὡραῖες ὧρες καί στιγμές, πού περάσαμε τό προηγούμενο καλοκαίρι μαζί, ἐδῶ στήν Ἀρκαδία, τήν Γορτυνία καί τήν Μεγαλόπολη, καί κλάψαμε καί ἀγκαλιαστήκαμε σάν χωρισμένα, ἀλλά ἀγαπημένα ἀδέλφια. Ζοῦμε μέ τόν πόθο καί τήν ἐλπίδα νά ξαναγίνει αὐτή ἡ γλυκειά μας συνάντηση. Καί πάλι Σᾶς εὐχαριστῶ καί Σᾶς συγχαίρω γιά τήν πολύ ὡραία ἔκδοσή Σας «ΟΙ ΑΡ- ΚΑΔΕΣ ΤΗΣ ΑΜΕΡΙΚΗΣ», πού μοῦ στείλατε, παρακαλῶντας Σας νά μέ τιμᾶτε πάντα μέ τίς ἐκδόσεις Σας, γιατί ζωντανεύω καί ἐγώ καί βαπτίζομαι στήν κολυμβήθρα τῶν ἑλληνορθοδόξων παραδόσεων τῆς Ἀρκαδικῆς Γῆς. Σᾶς εὔχομαι, καλοί μου, νά εἶστε γεροί καί δυνατοί κάτω ἀπό τήν Σκέπη τῆς Παναγίας μας. Εὔχομαι νά εἶστε «ΠΑΝΑΓΙΟΣΚΕΠΑΣΤΟΙ»! Καλή ἀντάμωση στήν Ἀρκαδία. Καί γρήγορα! Σᾶς ἀσπάζομαι μέ χριστιανικό καί πατριωτικό χαιρετισμό ὅλους μαζί καί τόν κάθε ἕνα χωριστά. Μέ πολλή ἀγάπη καί πολλές εὐχές Ὁ Μητροπολίτης Γόρτυνος καί Μεγαλοπόλεως Ἰερεμίας 6