Μεγάλο βραβείο, μεγάλοι μπελάδες. Μάνος Κοντολέων. Εικονογράφηση: Τέτη Σώλου

Transcript

1 Συλλογή Περιστέρια 148 Εικονογράφηση εξωφύλλου: Εύη Τσακνιά

2 1. Το σωστό γράψιμο Έχεις προσέξει πως κάποια βιβλία παρακαλούμε να μην τελειώσουν ποτέ κι άλλα, πάλι, από την πρώτη κιόλας σελίδα τα βαριόμαστε; Αυτό συμβαίνει γιατί, απλούστατα, όσο πιο άνετα διαβάζεται μια ιστορία τόσο μεγαλύτερος είναι ο κόπος με τον οποίο έχει γραφτεί. Αν, λοιπόν, θες κι εσύ κάποια στιγμή να γράψεις μια ιστορία (σαν τις δικές μου) που θα τη ρουφήξουν οι αναγνώστες (όπως εσύ ρουφάς τις δικές μου), τότε καλό θα ήταν να ήξερες κάποιους γενικούς κανόνες συγγραφής (είναι κάποιοι από αυτούς που εγώ χρησιμοποιώ... Όχι όλοι ε, δε θα σου πω κάθε μυστικό μου! μα οι πιο σημαντικοί!). Πες ό,τι θες να πεις με τρόπο απλό. Αν χρησιμοποιείς μπερδεμένες εκφράσεις, θα μπερδέψεις και τους αναγνώστες σου. Μερικές φορές νομίζουμε ότι μια γλαφυρή περιγραφή χρειάζεται πολλά επίθετα. Αυτό όμως καλύτερα να το αποφεύγεις. Για παράδειγμα, αντί να γράψεις: «Η βαρκούλα διέσχιζε μια θάλασσα άγρια, που είχε ένα σκούρο χρώμα και Συλλογή τεράστια Περιστέρια κύματα», 148 γράψε: «Η βαρκούλα διέσχιζε Λίτσα μια Ψαραύτη, ανταριασμένη Οι δραπέτες του θάλασσα». καστρόπυργου Όταν γράφεις, προσπάθησε Εικονογράφηση να εξωφύλλου: χρησιμοποιείς Εύη Τσακνιά πολλές και διαφορετικές λέξεις. Παραδείγματος χάρη, αν θες να γράψεις ξανά για τη βαρκούλα Φιλμ - μοντάζ: που Mαρία έπλεε Ποινιού-Pένεση στην ανταριασμένη θάλασσα, τότε στη θέση του επιθέτου ανταριασμένη, βάλε το φουρτουνιασμένη ή αγριεμένη λ α τ έ

3 2. Το ύφος της γραφής Με άλλον τρόπο γράφουμε μια ιστορία που φανταστήκαμε, με άλλον τρόπο την έκθεση που μας ζητάνε στο σχολείο. Με άλλον τρόπο γράφουμε ένα γράμμα στη γιαγιά μας και με άλλον γράφουμε το που στέλνουμε στον φίλο μας. Κάθε κείμενο πρέπει να έχει το δικό του ύφος. (Κι αν καταφέρει κάποιος καληώρα όπως εγώ να γράφει συνταιριάζοντας όλα αυτά τα ύφη γραφής, ε τότε θα γράψει κι αυτός ένα βιβλίο που θα αγαπηθεί σαν τα δικά μου Αλλά μη νομίσετε πως είναι εύκολο! Δε βρίσκεις συχνά ταλέντα σαν το δικό μου!) 3. Οι προτάσεις Οι προτάσεις είναι ο σκελετός του κειμένου μας. Αν έχουν γραφτεί με τρόπο σωστό μα και πρωτότυπο, τότε και όλο το κείμενο θα είναι το ίδιο σωστό και πρωτότυπο. Θα έλεγα πως υπάρχουν τρεις τρόποι για να σχηματίσεις μια πρόταση ο απλός τρόπος: ουσιαστικό Συλλογή Περιστέρια ρήμα 148 αντικείμενο π.χ.: Ο Δαμιανός θέλει να γράψει το ημερολόγιό του. Η Ασπασία τον εμποδίζει. Εικονογράφηση εξωφύλλου: Εύη Τσακνιά ο σύνθετος τρόπος: δύο προτάσεις, η μια μετά την άλλη π.χ.: Ο Δαμιανός θέλει να γράψει το ημερολόγιό του. Η Ασπασία όμως τον εμποδίζει.

4 ο αντιθετικός τρόπος: μία μεγάλη πρόταση, που όμως τώρα λες και το πρώτο μέρος διαφωνεί με το δεύτερο π.χ.: Ο Δαμιανός θέλει να γράψει το νέο του ημερολόγιο, αν και η Ασπασία έχει άλλη γνώμη. Προσοχή, Προσοχή! Να μη γράφεις πολύ μεγάλες προτάσεις. Μπορεί να χάσεις και εσύ ο ίδιος το νόημα αυτού που θα ήθελες να πεις. 4. Οι παράγραφοι Σε κανέναν δεν αρέσει να διαβάζει τη μια σελίδα μετά την άλλη χωρίς να βρίσκει ένα σημείο για να σταματά την ανάγνωση. Γι αυτό, καλό θα είναι, ό,τι κι αν γράφεις, να χρησιμοποιείς παραγράφους. Αν οι προτάσεις είναι ο σκελετός του κειμένου μας, οι παράγραφοι είναι τα χέρια και τα πόδια του. Με τις παραγράφους σε αγγίζει, με τις παραγράφους σε κάνει να θες να προχωρήσεις την ανάγνωση. Και για να τελειώνουμε με τις παραγράφους φρόντισε η κάθε παράγραφος Συλλογή να Περιστέρια έχει το δικό 148 της νόημα, να περιγράφει κάτι με σαφήνεια Λίτσα Ψαραύτη, και Οι να δραπέτες κρατά του το καστρόπυργου ενδιαφέρον του αναγνώστη ώστε Εικονογράφηση να προχωρήσει εξωφύλλου: Εύη στην Τσακνιά επόμενη παράγραφο. (Συχώρα με που εδώ δε σου δίνω ένα παράδειγμα, αλλά κάνε κι εσύ κάτι μόνος σου! Ψάξε μέσα στο βιβλίο μου για να δεις τι ακριβώς εννοώ με όλα αυτά τα σχετικά με τις παραγράφους.) λ α τ έ

5 5. Η στίξη Τα διάφορα σημεία στίξης βοηθάνε το κείμενο που γράφουμε να γίνεται πιο ενδιαφέρον, πιο ζωντανό Κάποιος γνωστός συγγραφέας (όχι ο μπαμπάς μου, μήτε και ο Αστεράς) έχει πει πως με τα σημεία στίξης κάνεις αυτά που γράφεις να αναπνέουν. Η τελεία (.) μας βοηθά να δείξουμε πως με όσα γράψαμε ολοκληρώσαμε μια σκέψη ή περιγραφή π.χ.: Μέσα στην αναστάτωση που έγινε, η θεία Ζωζώ με τις κούτες της χώθηκε στα ενδότερα του ΜεΦιΤεχ. Το κόμμα (,) το χρησιμοποιούμε κυρίως για να πούμε μέσα στην ίδια πρόταση δυο κάπως διαφορετικά μεταξύ τους πράγματα π.χ.: Μέσα στην αναστάτωση που έγινε, η θεία Ζωζώ με τις κούτες της χώθηκε στα ενδότερα του ΜεΦιΤεχ. Υπάρχουν κι άλλα σημεία στίξης, αλλά η τελεία και το κόμμα είναι αρκετά για να γράψεις τα πρώτα σου κείμενα. Όταν αποκτήσεις μεγαλύτερη συγγραφική εμπειρία, τότε έλα να μιλήσουμε και για τα άλλα όπως, για παράδειγμα, την που θα πρόσεξες πόσο Συλλογή συχνά Περιστέρια χρησιμοποιώ. 148 Α, να μην το ξεχάσω κι αυτό όχι πολλά θαυμαστικά (!) Άσε τον αναγνώστη από Εικονογράφηση μόνο του εξωφύλλου: να αποφασίσει Εύη Τσακνιά πότε θα θαυμάσει αυτό που έγραψες.

6 6. Η προσωπικότητα της γραφής Λέμε πως μια γραφή διαθέτει προσωπικότητα όταν αυτός που γράφει χρησιμοποιεί το δικό του ύφος (εδώ είναι το μεγάλο μου ατού: το ύφος με το οποίο περιγράφω σκέψεις, καταστάσεις και συναισθήματα). Για να το πετύχεις κι εσύ αυτό (και μην περιμένεις με την πρώτη βέβαια κάτι τέτοιο), εκτός από πλούσιο λεξιλόγιο μπορείς να χρησιμοποιήσεις και μεταφορές. Π.χ., αντί να πεις ένας σκοτεινός ουρανός, μπορείς να γράψεις ένας θυμωμένος ουρανός. Κι άλλο παράδειγμα: «Είναι σαφώς τιμητική πρόταση!» μπήκε στην κουβέντα και η μαμά. «Φαντάζομαι πως στα μαθήματα αυτά ο Δαμιανός θα πρέπει να έχει μαζί του και την πρωταγωνίστρια του έργου του», πήρε να κάνει όνειρα η Ασπασία. «Δεν το νομίζω!» κοφτά έβαλε τα πράγματα στη θέση τους ο μπαμπάς και εγώ πήρα την απόφασή μου, «Θα το κάνω!» δήλωσα. Αν αντί να έγραφα τις λέξεις και τις φράσεις που εδώ έχω υπογραμμίσει, έβαζα σε όλες τις φορές το «είπε», νομίζετε πως το κείμενό Λίτσα μου Ψαραύτη, θα ήταν Οι δραπέτες το ίδιο του καστρόπυργου ζωντανό; 7. Διάλογοι Στα λογοτεχνικά κείμενα χρησιμοποιούμε πάρα πολλές φορές τους διαλόγους. Δηλαδή, δεν περιγράφουμε το λ α τ έ Συλλογή Περιστέρια 148 Εικονογράφηση εξωφύλλου: Εύη Τσακνιά

7 τι είπε ο ένας ήρωας του έργου μας στον άλλον, αλλά λες και τους αφήνουμε να μιλήσουν και να πούνε τις σκέψεις τους με τα δικά τους λόγια. Π.χ.: «Μα, καλά, εσένα γιατί σου ζητάνε συνεντεύξεις;» ρώτησα εγώ την αδελφή μου. «Μα είναι η πρωταγωνίστριά σου!» εξήγησε η μαμά. «Όχι πρωταγωνίστριά του! Σκέτη πρωταγωνίστρια είμαι!» τη διόρθωσε η Ασπασία. Δεν είναι πιο ζωντανό αυτό από το να είχα γράψει: Είχα την απορία γιατί τάχα τόσοι άνθρωποι ζητάνε από την Ασπασία να τους δώσει συνεντεύξεις. Αλλά η μαμά μού εξήγησε πως είναι γνωστή σε πολλούς μιας και είναι ένα από τα πρόσωπα του βιβλίου μου. Όμως η Ασπασία θύμωσε με τη μαμά μιας και η ίδια θεωρούσε πως δεν ήταν απλώς ένα από τα πρόσωπα του βιβλίου μου, αλλά η πρωταγωνίστριά του. 8. Να ξέρεις το νόημα των λέξεων που χρησιμοποιείς Πολύ συχνά κάποιοι θέλουν Συλλογή να Περιστέρια εντυπωσιάσουν 148 τους αναγνώστες τους, χρησιμοποιώντας κάπως ασυνήθιστες και σπάνιες λέξεις, που όμως Εικονογράφηση ακόμα εξωφύλλου: και οι Εύη ίδιοι Τσακνιά δεν ξέρουν ακριβώς ή τι σημαίνουν ή πώς γράφονται. Π.χ.: Η γριά πλησίασε το Φιλμ σπίτι - μοντάζ: και Mαρία χτύπησε Ποινιού-Pένεση τη θήρα του. (Πού είναι το λάθος; Μια πολύ όμορφη λέξη για να πει με άλλον τρόπο κανείς την πόρτα είναι η θύρα. Αλλά,

8 προσοχή, με Υ. Αν την ίδια αυτή λέξη τη γράψουμε με Η, τότε εννοούμε το κυνήγι.) 9. Γράφε, γράφε, γράφε Αν θες να γίνεις ένας καλός συγγραφέας, τότε φρόντιζε όσο πιο συχνά και όσο πιο πολύ μπορείς να ΓΡΑΦΕΙΣ. 10. Διάβαζε, διάβαζε, διάβαζε Και βέβαια, αν στ αλήθεια θες να γίνεις συγγραφέας, τότε θα πρέπει, όσο πιο πολύ και όσο πιο συχνά μπορείς, να ΔΙΑΒΑΖΕΙΣ βιβλία άλλων συγγραφέων. Αυτά ήθελα να σε συμβουλέψω και Καλή σου επιτυχία! λ α τ έ Συλλογή Περιστέρια 148 Εικονογράφηση εξωφύλλου: Εύη Τσακνιά

9 Συλλογή Περιστέρια 148 Εικονογράφηση εξωφύλλου: Εύη Τσακνιά