ΚλοσικΩ ΣΥ ΑΑΟΓ1-:1 17: ΜΕΝΤΕΛΣΟΝ - ΜΕΝΤΕΛΣΟΝ ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΜΟΥΣΙΚΗ. Εγγύηση Μουσικής Ποιότητας. Για την έκδοση της σειράς συνεργάστηκαν:

Transcript

1

2 ΚλοσκΩ ΣΥ ΑΑΟΓ1:1 Η ΜΟΥΣΚΗ 17: ΜΕΝΤΕΛΣΟΝ μελωδκά αρστουργήματα 8 Γαμήλο Εμβατήρο (από το Όνερο Καλοκαρνής Νύχτας) 8 Κοντσέρτο γα ολί σε Μ ελάσσονα 8 Συμφωνία Αρ. 4 σε Λα μείζονα 8 Τραγούδ Χωρίς Λόγα ΤΟ ΠΕΡΟΔΚΟ Ο σννθέτης Μέντελσον ο τοπογράφος 17/1 Μουσκό σημείωμα Οδηγός γα τη μουσκή 17/4 Μουσκή εκτέλεση Η παρττούρα το Γαμήλο Εμβατήρο 17/5 Ακούγοντας τη μουσκή Ανάλυση των μελωδκών αρστουργημάτων του Μέντελσον 17/9.Αλλες συνθέσες Η Σκοτκή Συμφωνία σκηνκό από ήχους 17/12 Η ορχήστρα Η βόλα Η Σταχτοπούτα της ορχήστρας Εγγύηση Μουσκής Ποότητας Οπσθόφυλλο Η MOS. λόγω των αυστηρά επλεγμένων κα μεγάλων σε όγκο αγορών που πραγματοποεί, σας εγγυάτα κορυφαία ποότητα κλασκής μουσκής σε απίστευτα χαμηλή τμή. Καμία απολύτως παραχώρηση δεν έχε γίνε ως προς την ποότητα. Ο δίσκο CD έχουν τς υψηλότερες δυνατόν προδαγραφές (DDD σημαίνε ότ έχε γίνε ψηφακή εγγραφή κα επεξεργασία, ώστε να έχουμε τέλεα αναπαραγωγή του ήχου). Γα την έκδοση της σεράς συνεργάστηκαν: Μετάφραση: Επμέλεα: Δεύθυνση Έκδοσης: Εκτύπωση: Γάννης Χαραλαμπίδης Γώργος. Μονεμοασίτης ασίλης Θυμανός ΑΦΟ ΠΡΩΤΟΠΑΠΑ ΕΠΕ Τίτλος πρωτοτύπου: MENDELSSOHN melodic maserpieces 1992 Orbis Publishing Limied, London 199 γα την Ελληνχή γλώσσα: Α. ΑΛΕΞΑ & ΣΑ σε. Εθν. Αντστάσεως Λυκόορυση Τηλ.: , ISSN 11Ο6207Χ ISBN ΜΕΝΤΕΛΣΟΝ Αναθρεμμένος από γονείς που ήξεραν χα μπορούσαν να εκτμήσουν το καλό κα το ωραίο κα δέθεταν την ευπορία ώστε ορθά να τα καλλεργήσουν,ο Φέλξ ΜέντελσονΜπαρτόλντ έζησε οίον άνετο κα σορροπημένο, γεγονά; το οποίο του επέτρεψε να υπηρετήσε ποκλοτρόπως κα με αφοσίωση την τέχνη της μουσκής. Η απρόσκοπτη ζωή την οποία του εξααράλσε η οκογενεακή ευμάρεα καθώ; κα η ευρεία μόρφωση την οποία απέκτησε, τον Όοήθησαν να αναπτύξε δανκά τα καλλτεχνκά του χαρίσματα, έτσ ώστε να αναδεχθεί σε έναν από τους πλέον δημοφλείς μουσουργού; της εποχής του. Εκτά; από σπουδαίος συνθέτης, ήταν εξαίρετος πανίστας, καλά; οολίστας, θαυμάσος οργανίστας κα εμπνευσμένος δευθυντής ορχήστρας. Χερζόταν το λόγο γραπτό κα προφορκό εξίσου καλά με τα φθογγόσημα, χωρίς να υπολείπετα κα στα εργαλεία της ζωγραφ,κ11;. Πολλές ο ευτυχομένες σuy,ωρίες γά τον Γερμανό μουσκό που είδε τη μουσκή του να κατακτά ξένο:ς τόπους, ενώ ο ίδος περέμvε επμόνως πστά; στη μουσκή παράδοm της γης του. Παρά ταύτα δέχτηκε καλοπροαίρετα τς ευεργετκές επδράσες του φυσχού περόάλλοντος το οποίο παρατηρούσε κα καταμετρούσε με συνδυασμού; ασθήσεων στα πολυάρθμα ταξίδα του. Το αντφέγγσμα αυτών των εκόνων είνα ευδάκρτο σε πολλού; σταθμού; της μουσκ1ί; του πραμάτεας. Δέθετε μεγάλη δορατκότητα, ζηλευτή αντίληψη, έμφυτη ευγένεα χα ασύγκρτηπαρατηρητκότητα Μαπάνω απ' όλα αγάπη κα πίοτη γα τον άνθρωπο κα τη μουσκή. Η ανθρωπότητα τον ευγνωμονεί όχ μόνο γα το προσωπκό έργο το οποίο κατέλεπε σjλά γατί αυτά; πράnος ανέσυρε από τη λήθη κα αποκατέστησε με σεόασμό κα σεμνότητα τς πολύτμες μουσκές καταθέσες του Γόχαν Σεμπάσταν Μπαχ, επδεκνύοντας σπάνο σεόασμό γ.,α πρωτόγνωρη σεμνότητα Γώργος R ΜονεμΌασίτης

3 ΜΕΝΤΕΛΣ.ΟΝ Ο Μέντελσον απολάμ6ανε την ομορφά της φύσης κα τους ήχους των χωρών που επσκέφθηκε στα πολλά ταξίδα του. Η μεταφορά αυτών των 6ωμάτων στη μουσκή του κα η ανεπίληπτη ζωή του, τον κατέστησαν τον αγαπημένο της Ευρώπης γα 20 σχεδόν χρόνα. Ο ΤΟΠΟΓΡ ΑΦΟΣ Ο Φέλξ Μέντελσον γεννήθηκε με όλα τα προνόμα κα χωρίς καμά από τς αντξοότητες που συνήθως ουνδέοντα με την άκληρη δοφυία που αγωνίζετα γα αναγνώρση. Ο παππούς του, Μωυσής, ήταν ένα αυτοδημούργητος άνθρωπος των γραμμάτων κα υπερασπστής των δκαωμάτων των Ε Οραίων. Ο πατέρας του Αοραάμ, ήταν τραπεζίτης κα πλούτσε σπάζοντας το εμπάργκο που επέοαλε ο Ναπολέων στην Αγγλία το Λίγο μετά τη γέννηση του Φέλξ το 1809, η οκογένεα εγκατέλεψε το Αμοούργο κα εγκαταστάθηκε στο ερολίνο Οκογένεα ταλέντων Ένα από τα τέσσερα παδά της οκογένεας, ο Φέλξ φανέρωσε το τ αλέντο του σε μκρή ηλκία, όπως κα η μεγαλύτερη αδελφή του Φάν, η οποία σε πο φλελεύθερους καρούς θα είχε γίνε συνθέτης. Αυτή ήταν που άσκησε μεγάλη επίδραση στον Μέντελσον, ο οποίος πήρε τα πρώτα του μαθήματα στο πάνο από τη μητέρα του τη Λέα που ήταν μα ολοκληρωμένη πανίστρα. Σύντομα όμως απόκτησε τους δασκάλους που θα ανέπτυσσαν το μεγάλο ταλέντο του. Ο θρυλκός δάσκαλος Καρλ Τσέλτερ, ένας πρώην λθοξόος, παρουσίασε τον εννάχρονο Μ έντελσον στη ερολνέζκη κονωνία. Ο συ'ύραφέας Γόχαν Γκέτε, 72 χρόνων τότε, συνάντησε τον Φέλξ όταν ήταν 12 χρόνων. Αυτή ήταν η αeχή μας θερμής φλίας. Στη δάρκεα των συναντήσεων τους στο σπίτ του Γκέτε, ο Φέλξ αγάπησε την κλασκή λογοτεχνία. Αλλά κ ο ίδος Πάνω: Η προνομακή ανατροφή του Φέλξ Μέντελσον προστάτευσε τη μεγαλοφυτα του από τους πλούσους κα δάσημους του κύκλου του. Αντίθετα ο συνθέτης αφέρωσε το ταλέντο του στη γενκή ευημερία κα τη μουσκή εκπαίδευση. ενίσχυσε την αγάπη του γέροντα γα τη συνθέτη. Αν κα έγραφε τη μα παρττούμουσκή μολονότ δεν κατόρθωσε να πεί ρα μετά την άλλη από την παδκή του σε ποτέ τον Γκέτ ε να αγαπήσε τον ηλκία, έορσκε το χρόνο να παίζε στους ΜπετόΟεν. απέραντους κήπους του φίλου του. Ο Φέλξ δεν ήταν ένας εργασομανής Το 1822, η οκογένεα ξεκίνησε γα μα δεμένος στο πάνο κα την καeέκλα του περοδεία στην Ελοετία, γεγονός αποφα

4 fεγoνότα Πόνω: Πορτρέτο του Μέντελσον στα 12 χρόνα του. ρσκόταν ακόμη στην τρυφερή ηλκία όταν συνάντησε το μεγάλο Γερμανό ποητή Γκαίτε. σστκής σημασίας στη ζωή του Φέλξ που άσκησε μεγάλη επίδραση κα στη μουσκή του. Η ομορφά κα το μεγαλείο των.αλπεων τον συγκίνησαν τόσο οαθά που ξύπνησαν μέσα του το πάθος γα τα ταξίδα, στο οποίο παραδίδονταν έκτοτε στη ζωή του, σε κάθε ευκαρία. Ένας γόνμος συνθέτης ο Φέλξ ήταν ένας ακάματος εργάτης της μουσκής. Καθώς η φλοδοξία του αυξανόταν, ο μουσκές σελίδες έ6γαναν από την πένα του ακατάπαυστα η μία μετά την άλλη. Το Οκτέτο Εγχόρδων σε Μ ύφεση μεί1;ovα του 1825, τον καθέρωσε ως αληθνή δοφυία Ήταν μόλς 16 wόνων κ ακόμη κα το είδωλό του, ο Μότοορτ ή ο παραγωγκός Σούμπερτ, δεν είχαν συνθέσε ένα τόσο ώρμο έργο σε τόσο μκρή ηλκία.. Το 1827, σε ηλκία 18 χρόνων, ο Μέντελσον κέρδσε μα θέση στο Πανεπστήμο του ερολίνου γα να σπουδάσε Ασθητκή την αποτίμηση όλων των καλλτεχνκών μορφών το ενδαφέρον του όμως επκεντρωνόταν στη μουσκή. Το 1829, αναόίωσε τα ξεχασμένα Κατά Ματθαίον Πάθη του Μπαχ, προξενώντας μεγάλη αίσθηση στην παγκόσμα μουσκή κονότητα. Τα εστήρα εξαντλήθηκαν σε λίγα μόλς λεπτά κα το ακροατήρο Πόνω: Πορτρέτο της Φάνl Μέντελσον, αδελφής του συνθέτη κα ολοκληρωμένης πανίστρας. Ο Φέλξ την αγαπούσε πολύ. έκλαγε ασυγκράτητο από τη συγκίνηση. Στα 20 χρόνα του ο Μέντελσον άρχσε να καθερώνετα ως δοφυία σε ολόκληρη την Ευρώπη. Μα σερά συναυλών στην Αγγλία ε ίχε τεράστα επτυχία, ενώ η πρώτη του επίσκεψη στη Σκοτία το 1829 έόαλε το σπόρο γα την περίφημη '2κοτκή" Συμφωνία του κα την Εσαγωγή 'Έυρίδες'; γνωοτ1 κα ως "Το Σπήλαο του ΦίνΥκαλ': Στη συνέχεα ταξίδεψε στην ταλία, όπου η ζωτκότητα κα το Όάθος του στορκού χρώματος τον ενέπνευσαν γα την "ταλκή" Συμφωνία του. Ο αγαπημένος του Λονδίνου ο νεαρός Μέντελσον αγαπούσε την Αγγλία κα περσσότερο την αστραφτερή κονωνκή ζωή του Λονδίνου. Η κονωνία εκεί έόρθε από ασοδοξία σε αντίθεση με την τυπκή κατήφεα του ερολίνου. Όταν το επέτρεπαν ο δουλεές του, πήγανε με την άμαξα του στο Χάντ Παρκ κ απολάμόανε τς υπαίθρες συναυλίες. Παρευρσκόταν στους χορούς σχεδόν κάθε Όράδυ, συνοδευόμενος από γοητευτκές νεαρές κυρίες, Ο Μέντελσον... εν συντομία 1809: Γεννήθηκε στς Φεβρουαρίου στο Αμβούργο, Γερμανία 1817: Η οκογένεα ασπάζετα το χρστανσμό κα αλλάζε το όνομά της σε Μέντελσον Μπαρτόλντ 1818: Πρώτη δημόσα εμφάνση 1821: Συναντά κα γίνετα φίλος με τον 72χρονο Γκαίτε 1826: Ολοκληρώνε την εσαγωγή γα το /Όνερο Καλοκαρνής Νύχτας'; γράφετα στο Πανεπστήμο του ερολίνου 1829: Εγκαταλείπε το Πανεπστήμο, επσκέπτετα την Αγγλία γα να παρακολουθήσε την πρεμέρα του ''Αυτοκρατορκού'' Κοντσέρτου του Μπετόβεν 184: Δορίζετα δευθυντής της Ορχήστρας ΓKε6άVΤΧαouς της Λψίας 187: Παντρεύετα τη Σεσίλ Ζανρενό 184: Οργανώνε το πρώτο ωδείο στη Λψία κα γίνετα ο πρώτος δευθυντής του 1846: Δευθύνε την πρεμέρα του ορατορίου 'Ηλίας' στο Μπέρμγχαμ, στην ένατη επίσκεψη του στην ΑγγΝ.α. 1847: Συνθέτε το τελευταίο μεγάλο έ/f γο του, το Κοuαρτέτοεγχόρδωνσε Φa ελάσσονα, Έργο 80, στη μνήμη της αδελφής του, πεθαίνε στς 4 Νοεμβρίου στη Λψία μετά από εγκεφαλκό επεσόδο. Κότω: Το Αμβούργο, η ευημερούσα πόλη όπου γεννήθηκε ο Μέντελσον Π/Ζ

5 .... Πάνω: Η Λψία ήταν μα ευημερούσα κα πολυάσχολη πόλη το 185 όταν ο Μέντελσον έγνε δευθυντής της ορχήστρας Γκε6άντχαους. Θεέ μου, σε κάθε γνωστή ταυέρνα υπάρχε κ ένας aρπστής που παίζε αδάκοπα τς λεγόμενες εθνκές μελωδίες... ασχρά, 6άρfαρα, άμουσα σκουπίδα. 1J Ο Μέντελοον, όταν πρωτάχο\.σε ουαλχή μουσκή, το Σχεδόν δεν πρόλαυε να αγγίξε το πάνο κα... μα ηδονκή ηλεκτρκή εκκένωση μεταφέρθηκε στους ακροατές του κα τους μάγεψε. 1J Κeτκή γα την πρώτη εμφάνση του Μέντελοον στην Αγγλία, το που έλκονταν από τον ψηλό, όμορφο Γερμανό. Η Αγγλία τον ερωτεύτηκε. Τον τμούσαν όπου κ αν ορσκόταν όχ μόνο γα το ταλέντο του αλλά κα γα τους άψογους τρόπους του. Γράμματα στη Φάν Στα ταξίδα του στο εξωτερκό έγραφε παθασμένα γράμματα στην αδελφή του Φάν, εκμυστηρευόμενος τς οαθύτερες σκέψες του. Ο γάμος της με τον ζωγράφο ίλχελμ Χένζελ το 1829 δε μείωσε την ένταση της σχέσης τους. Ο γάμος του ίδου με τη Σεσίλ Ζανρενό το Μάρτο του 187 αποδείχτηκε ευτυχσμένος κα απέφερε πέντε παδά Η ζωή του εν τούτος δεν πέρασε χωρίς θλίψη κα απογοητεύσες. Θρήνησε το θάνατο των δύο μεντόρων του, του Γκέτε κα του Τσέλτερ, το 182. Η αποτυχία του να δαδεχτεί τον παλό του δάσκαλο στη θέση του δευθυντή της Ακαδημίας Τραγουδού του ερολίνου δεν τον πίκρανε δαίτερα. Αλλά η οργάνωση ενός μουσκού φεστοάλ στο Ντίσελντορφ το 18, δεν είχε την επτυχία που προσδοκούσε. Το 184, ανέλαδε την ορχήστρα της Λψίας κα πέρασε δέκα ευτυχσμένα χρόνα εκεί αναδεκνύοντας την πόλη σε πολτστκό κέντρο της Ευρώπη;. Eκε 'το 189, δηύθυνε την πρώτη δημόσα ερμηνεία της 'Ήμτελούς" Συμφωνίας του Σούμπερτ. Γραφεοκρατία Στον Μέντελσον προτάθηκε η ανάληψη της θέσης του μουσκού δευθυντή στο ερολίνο το Όταν όμως ορέθηκε αντμέτωπος με την τερατώδη γραφεοκρατία εγκατέλεψε αυτή τη θέση. Επέστρεψε στη Λψία γα να δρύσε εκεί την περώνυμη σχολή του. Ταξίδεψε αρκετές φορές ακόμη στο εξωτερκό. Όλη αυτή η φρεντώδης δραστηρότητα είχε ολαοερή επίδραση στην υγεία του Μέντελσον, αλλά το χερότερο πλήγμα ήρθε το Μάο του 1847, όταν η Φάν πέθανε ξαφνκά από εγκεφαλκό επεσόδο. Ο Φέλξ κλονίστηκε κα η ήδη εύθραυστη υγεία του άρχσε να επδενώνετα ταχύτατα. Υπέστη κ ο ίδος ένα εγεφαλκό επεοοδο τον Ο<τώΟρο κα πέθανε στς 4 Νοεμδρίου σε ηλκία μόλς 8 χρόνων. Ο Μέντελσον υπήρξε μοναδκός. Η προνομακή ανατροφή του θα μπορούσε να περορίσε το ταλέντο του στα σαλόνα τω πλουσίων κα δασήμων. Αντίθετα όμως επέλεξε να δρύσε κέντρα μουσκής εκπαίδευσης, να συνθέσε πολύχρωμη, ευφάνταστη μουσκή που αγαπήθηκε κ εξακολουθεί να αγαπέτα παντού σε ολόκληρο τον κόσμο.

6 \. '\.. "J έ 1 ΜΟVGκό... Gnl}EiWl}α,. [ [ ΜΕΝΤΕΛΣΟIΝ Γαμήλο Εμβατήρο [1] από τη Σκηνκή Μουσκή γα το "Όνερο Καλοκαρνής Νύχτας", Έργο 61 Ο Μέντελσον συνέθεσε την εσαγωγή γα το Σεξπηρκό έργο το 1826, όταν ήταν ήταν μόλς 17 χρόνων. Ήταν ωστόσο τον Οκτώδρο του 184 που προσέθεσε δάφορα μέρη μουσκής γα μα παράσταση του έργου στο Πότσνταμ, κοντά στο ερολίνο. Κα τα 11 μέρη είχαν τεράστα επ ΤVΧία. Πράγματ, αποτελεί σημείο της δοφυας του Μέντελσον ότ παρά τη μεσολάδηση 17 χρόνων, το ύφος των ύστερων συνθέσεων της σκηνκής μουσκής είνα απολύτως συνεπές με εκείνο της εσαγωγής Το "Γαμήλο ΕμΌατήρο" παίζετα μετά το τέλος της γ πράξης κα πανηγυρίζε τον ταυτόχρονο γάμο τρών ζευγαρών. Σήμερα, το Γαμ11λο ΕμΌατήρο είνα η μελωδία που συνοδεύε σχεδόν αποκλεστκά κάθε γαμήλα τελετή. Κοντσέρτο γα ολί σε Μ ελάσσονα, Έργο 64 Allegro molo appassionao [2] Andane [] Allegro molo vivace [4] Συμφωνία Αρ. 4 ''ταλκή'' σε Λα μείζονα, Έργο 90 Allegro vivace [5] Andane con moo [6] Con moo moderao [7] Salarello: Preso [8] Με την παρότρυνση του καλού του φίλου, του Γερμανού ποητή Γκέτε, ο Μέντελσον πραγματοποίησε ένα μεγάλο ταξίδ στην ταλία το Έφθασε τον Οκτώδρο κα σάστσε από το θόρυδο κα τη ζωτκότητα τηςχώρας Επσκέφθηκε τη ενετία κ έπετα τη Ρώμη όπου εντυπωσάστηκε από μα λτανεία καρδναλίων κα μα χορωδία στο ναό του Α Υ. Πέτρου. Ο απόηχος της χορωδίας εκείνης α κούγετα στο δεύτερο μέρος της συμφωνίας Ο Μέντελσον συγκλονίστηκε από τη φτώχεα που αντίκρσε στη Νάπολη, αλλά γοητεύτηκε από τους λαϊκούς χορούς της Ο ορμητκός σαλταρέλο στο τέλος της συμφωνίας είνα άμεσα επηρεασμένος από τους τοπκούς λαϊκούς αυτούς χορούς Κάτω: Μα εκόνα της Λψίας, της πόλης που ο Μέντελσον προήγαγε σε πολτστκή πρωτεύουσα της Ευρώπης. Ο Μέντελσον πέρασε το καλοκαίρ του 1844 περοδεύοντας γα μα σερά συναυλών, γα όγδοη φορά στην Αγγλία. Ακολούθησαν ο δακοπές του στο τέλος του ουλίου στη μκρή πόλη Ζόντεν, κοντά στη Φρανκφούρτη. Κατά την παραμον1] του εκεί, συνέθεσε αυτό το Κοντσέρτο γα δολί. Η πρεμέρα του έγνε στη Λψία επτά μήνες αργότερα, στς 1 Μαρτίου του Το κοντσέρτο εκτέλεσε ο φίλος του, ο δαπρεπής δολονίστας Φέρντναντ Ντάδντ, που είχε δοηθήσε το Μέντελσον σε δάφορες τεχνκές λεπτομέρεες που αφορούσαν το μέρος του δολού. Ο Μέντελσον 1]ταν πολ ύ άρρωστος γα να δευθύνε το κοντσέρτο κα παραχώρησε τη θέση του δευθυντή στο δοηθό του Νλς Γκάντε. ΜΟΥΣΚΕΣ ΕΝΝΟΕΣ Vivace Γρήγορος κα ζωηρός ρυθμός, ορίζε ένα μουσκό μέρος με αυτό το ύφος. SaJareJJo Ζωηρός χορός που κατάγετα από την ταλία κα την σπανία, ο οποίος περλαμόάνε στα χορευτκά Όήματα κα πηδήματα. Τραγούδ Χωρίς Λόγα [9] από το λίο 5, Έργο 62 Ο όρος "Τραγούδ Χωρίς Λόγα" εσήχθη από τον Μέντελσον γα να περγράψε ένα σόλο πάνο που προσλαμδάνε μα μελω δία τραγουδστκή με συνοδεία μπάσο (αρστερό χέρ). Δηυοσίευσε οκτώ δδλία με τέτοα "Τραγούδα" σε μα περίοδο 1 χρόνων. Α υτό που παρουσάζουμε εδώ προέρχετα από το Πέμπτο δλίο το οποίο εκδόθηκε το /

7 ΓΑΜΗΛΟ ΕΜΑΤΗΡΟ από το Όνερο Καλοκαρνής Νύχτας Κ θάρα /, '", "" '"... \ 9!) \.,\. 9 ::.J _,ο '" 10 :: ' '" c c c f r.. '" ".. lf#,ο./ u.., "..., & & c c c c c c c C i 4 /,ο \ 1\ r "" Ε, C Ε.Ε Ε.Ε C C C C Ε Ε Ε C C C G C G G G G C C C C _ i i i 7 GG G C C C lj. I C 5 f 5 Α WI 1\ :!" r "". / \ U!' "' , Α G F D C D C D D Ε C Ε G dim Ε F F G G G C C Ε G _ ".J Γ ' U... \....,......

8 /1 i m i 10, Γ. \ '"..., "'" r"'..., 1. '. f) τ ff ο! C F# Α G F D C D C Ε D Ε ipim Α Ε F G G G,..,",,, υ r:j...,j J _ '1 \ /, 1 ' J r oj D C C C C Ε D G mf G C C Ε G G G '",., rj U \ '" LJ Δ υ 16 / ;.... _.. l'j. l'j. i"') ","'" ''V i"'1 f),. Ε D G G Ε Ε G G C C Ε C Ε G G G C G Ε C,. υ r:j u \ '",._.

9 i. r_ / D 19 \ #. ν... L o_ G 5 4 dim. 2 F F+ "11.. ". " F Ε F i r"" 1 D ;;ED Α C F F# 4 1 G.,"", G 2.. Α 4 = i IJ i... f. """'! L.,. ο n! / ; 22 Α "....ff C F# Α G F D C D C D D dim Ε F F G G G ;.,. 101 r: r../ \ υ C IJ i / i IJ i 25 '".. 1'1. _., v, & υ 41 11! Ε C Ε G C F# Α G F D ff C C Ε G Α Ε F,. I ' 1.. &., 101" α L.. \ υ

10 . C lfj 2 / /' 11,'"...," U i *.,.,. C D C Ε D Ε dim G G G,. Γ ' \ r:j * V'... ", "... D C C C C C C C C 2 1 f 5 2 G C C C Δ ri. I I I / 11 Q 1,'"..," U d... C C C C,. \ ' C I C :J Γ '> '' : #. θ C C C C C f.f C C C I I,......,.. ΟΔΗΓΟΣ ΕΚΤΕΛΕΣΗΣ Μα επλογή από εύκολα στην εκτέλεση θέματα από το CD: Θέση [1].ΑνσυμΟουλευτείτετςοδηγίεςστησελίδαντου Αξία φθόγγου: )=1/8 ],=1/4 }=1/2 j =l d=2 0=4 10υ τεύχους της σεράς, θα μπορέσετε να παίξετε τς Παύση: = 1/8 : = 1/4 7 = 1/2 = 1.. = 2 = παύση ολοκλήρου μελωδίες της παρττούρας ακόμη κ αν δεν έχετε μουσκές γνώσες Κάθε νότα σημεώνετα με το όνομα της (αν παίζετε πάνο κοτάξτε παρακάτω γα τς θέσες τους στα πλήκτρα), Ο αρθμοί δείχνουν τς θέσες των δαχτύλων αρχίζοντας από το 1 (αντίχερας).δ &V (τόξα) δείχνουν τα σημεία στα οποία έχε συντομευτεί η μουσκή Το χρονκό σήμα στην αρχή του πενταγράμμου δείχνε τον αρθμό των χρόνων ανά μέτρο!ii"iπiπil Παρεστγμένη νότα (j,): εππλέον το ήμσυ της κανονκής χρονκής αξίας ρρ = πολύ σγά mj' = μετρίως δυνατά Ρ = σγά f = δυνατά mp = μετρίως σγά ff = πολύ δυνατά > = περσσότερο τονσμένη νότα :'\ = πα ύ01j (cresc,) = αύξη01j της ένταq1jς (1) συνενώνε νότες σε μα wάση (σύζευξη δαρκείας), ή (2) ενώνε νότες συνώνυμες (σύζευξη), κα σε αυτήν την περίπτω01j χτυπάμε μόνο την πρώτη νότα κα αφήνουμε τς άλλες Ο τρες ενωμένες νότες με την ένδεξη "" στην κορυφή, όπως στα μέτρα 15, είνα τρίηχα κα παίζοντα στο χρόνο της UΑς νότας, Ο νότες με δπλή στγμή (μέτρο 8) έχουν τη συνολκή δάρ".,εα αυτής της νότας +'12+1/4 ξανά. απλώς να δαρκέσουν. (Dim.) = ελάττω01j της έν τασης ΠΑΝΟ ΕΓΧΟΡΔΑ ΞΥλlΝΑΠΝΕΥΣΤΑ ΚΘΑΡΑ Μέτρο Εύκολο Μ'τρο Μέτρο

11 ".\4E 1 & = +4 JlE vro,yras rn 1!:!!. ΜΕΝΤΕΛΣΟΝ MEΛΩΔJIKA ΑΡΣΤΟΥΡΓΗΜΑΤΑ Η ενστκτώδης αίσθηση της μελωδίας που δέθετε ο Μέντελσον, ανάλογη με εκείνη του μέντορα του Μότσαρτ, τον ενέπνευσε να εκφράσε στη μουσκή του την ατμόσφαρα των τόπων που επσκέφθηκε στα πολλά ταξίδα του. 1 ΚΟΝΤΣΕΡΤΟ ΓΑ ΟΛ Ο Μέντελσον έγραψε αυτό το κοντσέρτο το 1844 γα το φίλο του Φέρντναντ Ντάβντ, τον δακεκρμένο βολονίστα. Πρωτοπαρουσάστηκε από τον Ντάβντ το Μάρτο πτύσσετα κα περνά στην ορχήστρα, ενώ το βολί παίζε σθεναρές ακολουθίες συγχορδών (δοξαρά σε δύο χορδές ταυτοχρόνως) κα αρπίσματα (arpeggio) που ανεβοκατεβαίνουν του 1845 κα από τότε παρέμενε ένα από την κλίμακα. Μα θωπευτ τα δημοφλέστερα έργα του συνθέτη. Το εναρκτήρο A//egro [2] αρχίζε με κή μελωδία προετομάζε το δρόμο γα την εσαγωγή του δεύτερου θέματος. Το σόλο μα ζωηρή αλλά απλή μελωδία όπου το βολί χαμηλώνε σε ένα συγκρατημένο Σολ βολί πλανάτα πάνω από την ορχήστρα κα τα ξύλνα πνευστά εσάγουν ένα πο τραγουδώντας χαρμόσυνα γεγονός ασυνήθστο ήσυχο θέμα. Αυτό αναπτύσσετα, επανα γα ελάσσονα τόνο. Το θέμα αναλαμβάνετα κα παραλλάσσετα σχετζόμε Πάνω: Ενας πίνακας με τον Όμπερον κα την Ττάνα, χαρακτήρων από το "Όνερο Καλοκαρνής Νύχτας " του Ουίλαμ Σέξπηρ, απ ' όπου εμπνεύστηκε ο Μέντελσον το περίφημο "Γαμήλο Εμ6ατήρο ". νο κα με την πρώτη μελωδία προτού ακολουθήσε μα εκθαμβωτκή καντέντσα. Ασυνόδευτο, το σόλο βολί κάνε μα θεαματκή επίδεξη κα ακολουθεί η ζωηρή επστροφή των δύο προηγούμενων θεμάτων. Η μουσκή εγείρετα σε μα εντυπωσακή κλμάκωση κ έπετα γλστρά ήσυχα στο αργό Andane []. Εδώ κυραρχεί μα λυρκή μελωδία,

12 ονερκή κα λεπτή. Οπως κα στο τέλος του πρώτου μέρους, η μετάβαση στο τελκό μέρος επτυγχάνετα με μεγάλη δεξοτεχνία. Η μουσκή παύε αλλά ξυπνά κα πάλ κα ξετυλίγετα ευγενκά γα να προλάβε μα δπλή φανφάρα κα μερκές ζωηρές δακοσμήσες. Τότε το βολί ζωηρεύε σε ένα δαίτερα σφργηλό Scherzo [4]. Κάτω:,,Αποψη της Νάπολης". Οταν ο Μέντελσον επσκέφθηκε τη Νάπολη, έμενε κατάπληκτος από τη μεγάλη φτώχεα που αντίκρσε αλλά του άρεσε ο ναπολτάνκος χορός σαλταρέλο, στον οποίο βάσσε το κύρο θέμα της σε Λα μεζονα. "ταλκής" Συμφωνίας του Η ΜΑΓΕΑ ΤΗΣ ΜΟΥΣΚΗΣ Γαμήλο Εμ6ατήρο [1] ολητκό εμοατήρσ συνεχίζε σα να δασχίζουν Το θραμοκό Γαμήλσ Εμοατήρσ το ναό ο ίδες ο νεράδες του από τη Σκηνκή Μουσκή γα το Lεξπρκού έργου. Η τελετουργκή μουσκή "Όνερο Καλοκαρνής Νύχτας" του επαναλαμοάνετα άλλες δυο φορές, Σ{ξπρ, είνα ένα από τα δημοφλ{ στερα μουσκά {ργα που γράφτηκε δανθσμένη με ένα ευγενκότερο, λ υρκότερο τμήμα. ποτέ. Αρχίζε με μα φανφάρα κ Η τελευταία επανάληψη ακούγετα έπετα ουθίζετα μεγαλοπρεπώς στην εξαίρετη λτανεία που έχε συνοδεύσε από μακρά κα σοήνε σταδακά μέχρ να γίνε εντελώς ανεπαίσθητη μέσα στο τρε τόσους κα τόσους γάμους. μοφέγυσμα της αθέρας μουσκής που Ένα ελαφρύτερο, λγότερο επ εκπέμπουν τα ξύλνα πνευστά 2 ΤΑΛΚΗ ΣΥΜΦΩΝΑ Το πρώτο μέρος, A//egro vivace[5], αρχίζε με ένα χαρούμενο κα ενεργητκό ξέσπασμα που σύντομα υποχωρεί. Μετά από ένα μεταβατκό μέρος εσάγετα το δεύτερο θέμα. Είνα ένα θαυμάσο δάφωτο κομμάτ που προετομάζε με τη σερά του, την επστροφή του πρώτου θέματος με παραλλαγές. Επετα επαναλαμβάνετα το σύνολο με λεmές δαφοροποήσες. Το μέρος τελεώνε με ένα θαυμάσο κρεσέντο κα μα τελκή φορτούρα. Το δεύτερο μέρος, Andane con moo [6], μεταβάλλε ολοκληρωτκά τη δάθεση. Όμποε, φαγκότα κα βόλες, υποστηρζόμενα από απαλά πτσκάτ των εγχόρδων, εσάγουν μα γοερή μελωδία. Γα μα στγμή η μελωδία επαναλαμβάνετα απόμακρη κα εμφανίζετα ένα λαμπερό θέμα σε μείζονα τόνο γα να εξαφανστεί αμέσως μετά. Ακολουθούν παραλλαγές του κύρου θέματος προτού τελεώσε το μέρος με ένα απαλό πτσκάτο των βαθύχορδων. Το τρίτο μέρος, Con moo moderao [7], είνα ένα χαρτωμένο κομμάτ που θυμίζε μενουέτο. Εδώ προοτίθετα μα αίσθηση μυστηρίου όταν ένα θελκτκό τρίο των κόρνων κτυπά την πόρτα ζητώντας να

13 Τα τρομπόνα είνα πολύ ερά γα να χρησμοποούντα συχνά. 1J Μέντ ελσον on '", 2 1'7' l ερμανο εχουν τεσσερα κοντσερτα γα υοζ.". ' ο μεγαλύτερο είνα του Μπετό6εν. Α υτό του Μπραμς, πλησάζε σε σο6αρότητα το κοντσέρτο του Μπετό6εν. Ο Μαξ Μπρουχ έγραψε το πλουσότερο κα μαγευτκότερο από τα τέσσερα. Αλλά το πο αγαπημένο από όλα, το κόσμημα της καρδάς, είνα αυτό του Μέντελσον. 1J Γόζεφ Γοάκμ, 011'ΓfΡC; ΌολΟΤ11; κα συνθέτη;, 1906 Η άνεση με την οποία εξελίχθηκε ο Μέντελοον είνα αντκείμενο θαυμασμού, ίσως κα ζήλας. KατέλuiJε μα θέση στην εκλεκτή ομάδα των σ.mjετών, ο Μότσαρτ κα ο Ραυέλ ανάμεσά τους, που ήξεραν ακρ6ώς πόσες νότες να γράψουν κα που να τς τοποθετήσουν. Μουσκοί Καφοί, Λονδίνο J Πάνω: Ο Μέντελσον στο πάνο υπό το βλέμμα του μεγάλου του φίλου Γκέτε, συγγραφέα του περίφημου έργου "Φάουστ". ΜΟΥΣΚΕΣ ΕΝΝΟΕΣ... Arpeggio (λ νότες μας συγχορδίας που παίζοντα δαδοχκά από κάτω προς τα πάνω ή αντίθετα. TaraneJJa Ζωηρός ταλκός χορός σε χρόνο 6/4, που θεωρείτα παραδοσακά, αντίδοτο στο τσίμπημα της αράχνης ταραντούλα. εσέλθε Αφού ξαναεμφανστεί το τρίο των κόρνων άλλη μα φορά, το κύρο θέμα του μενουέτου επανέρχετα σύντομο κα σβήνε τελεώνοντας το μέρος. Το τελευταίο γρήγορο μέρος, Sa/are//o: Preso [8], είνα ένα ζωηρό μέρος βασσμένο σε ένα Ναπολτάνκο χορό παρόμοο της ταραντέλας. Σχεδόν αμέσως ο χορός αρχίζε τον φρεντώδη ρυθμό του, στην αρχή ήσυχα κ έπετα με βαθμαία αύξηση της έντασης. Κάπου κάπου, ο ρυθμός χαλαρώνε αλλά κατόπν ο σχεδόν καταχθόνος στροβλσμός του χορού επανεμφανίζετα στα έγχορδα κα σαρώνετα από ολόκληρη την ορχήστρα. Στην κατάληξη του τελευταίου μέρους η μουσκή επστρέφε γα λίγο στο αρχκό θέμα προτού επστρέψε δαχυτκή στο χορό. ΤΡΑΓΟΥΔ ΧΩΡΣ ΛΟΓΑ [9] Ο Μέντελσον έγραψε συνολκά 48 συνθέσες επβλητκό πένθμο εμβατηρο. Τέλεα επεκείες αυτού του είδους. Πρόκετα γα οξεργασμένο κα μετρημένο, μεταφέρε μα μνατούρες που γράφτηκαν γα να παίζοντα τα βράδα σε φλκές συγκεντρώσες. αίσθηση ευγενκής μελαγχολίας κα όπως όλα σχεδόν αυτά τα κομμάτα, είνα ανεπτήδευτο κα ελκρνές. Ο Μέντελσον έγραψε επίτηδες αυτές τς τραγουδστκές μελωδίες χωρίς λόγα επεδή θεωρούσε ότ τα λόγα θα περόρζαν Κάτω: Ήταν ο μεγάλος ποητής κα φλόσοφος Γκέτε που παρότρυνε τον Μέντελ τον συνασθηματκό πλούτο που ήθελε σον να επσκευτεί την lταλία. Ο πίνακας να εκφράσε Αυτό το σύντομο έργο, γραμμένο αυτός της Φλωρεντίας είνα ζωγραφσμέ το 18424, είνα ένα σκοτενό κα νος από το Μέντελσον.

14 JLjJjJES. ΕΡΓΟ 56 ΣΕ ΛΑ ΕΛΑΣΣΟΝΑ Οσάκς επσκεπτόταν ο Μέντελσον τόπους εξαρετκής ομορφάς, εμπνεόταν κα συνέθετε μουσκή δατέρως ευαίσθητη. Η "Σκοτκή" Συμφωνία αποτελεί ένα υπέροχο δείγμα του αξοθαύμαστου ταλέντου του να πλάθε ατμοσφαρκή μουσκή. ΣΗΜΑΝΤΚΑ ΕΡΓΑ Συμφωνίες: Αρ. 2 σε Σ ύφεση μείζονα, Έργο 52 Αρ. σε Λα ελάσσονα "Σκοτκή", Έργο 56 Αρ. 4 σε Λα μείζονα "ταλκή", Έργο 90 Αρ. 5 σε Ρε ελάσσονα "Της Μεταρρύθμσης", Έργο 107 Εσαγωγές: Όνερο Καλοκαρνής Νύχτας, Έργο 21 Εβρίδες (Το Σπήλαο του Φίνγκαλ), Έργο 26 Η Ωραία Μελουζίνα, Έργο 2 Ο ταν ο Μέντελσον επσκέφθηκε γα πρώτη φορά τη Σκοτία, το καλοκαίρ του 1829, έμενε έκπληκτος από τα κσσοσκεπή ερείπα του παρεκκλησίου στο Χόλρουντ Πάλας στο Εδμοούργο, όπου ε ίχε στεφθεί η ασίλσσα Μαρία των Σκότων. Έκανε ορσμένα προκαταρκτκά σχεδάσματα γα την Τρίτη του Συμφωνία, εκφράζοντας τα ασθήματα που ένωσε παρακολουθώντας την τραγκή πορεία της Μαρίας στο κάστρο Φόδερνγκέ κα την εκτέλεση της επί Ελσάοετ της Αγγλίας, το Μολονότ η συμφωνία ολοκληρώθηκε 1 χρόνα αργότερα, το 1842, κα τα ταραγμένα εκείνα ασθήματα επστρέφουν πο γαλlνα, τα εναρκτήρα μέτρα της συμφωνίας ζωγραφίζουν τη μελαγχολκή ατμόσφαρα της πτώσης του μεγαλείου που ένωσε οαθά ο Μέντελσον στα ερείπα του παρεκκλησίου. Κατόπν η μουσκή δυναμώνε δαρκώς οδηγώντας την ορχήστρα σε μα φρενίτδα που εκφράζε την ταραγμένη θάλασσα κα ο δυο εντελώς δαφορετκές δαθέσες συνεχίζουν να εναλλάσσοντα μέχρ το τέλος του πρώτου μέρους. Παρ' όλα αυτά ο Μέντελσον δεν αφlνετα στην κατήφεα του παρελθόντος. Η μουσκή υωθετεί ζωηρότερους ρυθμούς, ανακαλώντας εκόνες Σκοτσέζκων χορών κα Κελτκής ποίησης. Το όραμα του γα τη ζωή στη Σκοτία σε μα Πάνω: Ο Μέντελσον εμπνεύστηκε από την επίσκεψη του στην Αγγλία κα τη Σκοτία κα συνήθζε να ζωγραφίζε τα αγαπημένα του τοπία. Ο πίνακας αυτός του Καθεδρκού Ναού του Ντάρχαμ αποδεκνύε πόσο ώρμος ζωγράφος υπήρξε. μακρνή κα μυθκ εποχή είνα μάλλον επηρεασμένο από τα μυθστορήματα του Σερ Ουόλτερ Σκοτ. Στο τρίτο μέρος το λα'ίκό στοχείο αναπτύσσετα περατέρω. Τα χάλκνα πνευστά απηχούν το εραλδκό παρελθόν, κ έπετα νοσταλγκά οολά παίζουν απαλά, συνοδευόμενα άπό ένα σκυθρωπό πτσκάτο των Οαθύχορδων. Το τελευταίο μέρος είνα πραγματκά μεγαλεώδες, ανακαλώντας τους τρομερούς πολεμστές των Σκοτκών υψπέδων. Η ζωηρή χορευτκή σχεδόν μουσκή, δαθέτε μα ενέργεα χαρακτηρστκά στρατωτκή. Η κατάληξη, μετά τη μεγαλεώδη κλμάκωση της συμφωνίας, που ανακαλεί τς μεγάλες στγμές της οασλείας της Μαρίας, έχε χαρακτηρστεί ως το επτυχέστερο φνάλε του Μέντελσον κα συνέοαλε στην ανάδεξη του έργου σε μα από τς μεγαλύτερες συμφωνίες του. Κοντσέρτα: Γα βολί, σε Μ ελάσσονα, Έργο 64 Γα πάνο: Αρ. 1 σε Σολ ελάσσονα, Έργο 25 Αρ. 2 σε Ρε ελάσσονα, Έργο 40 Μουσκή Δωματίου: Οκτέτο σε Μ ύφεση μείζονα γα έγχορδα, Έργο 20 2 σονάτες γα τσέλο 6 κουαρτέτα εγχόρδων 2 κουντέτα εγχόρδων ΊΕργα γα πάνο: Καπρίτσο σε Φα δίεση ελάσσονα, Έργο 5 Τραγούδα χωρίς λόγα, βλία 1 8 Φαντασία, Έργο 28 Φωνή κα πάνο: 69 τραγούδα 2 Θρησκευτκά Τραγούδα, Έργο 11 2 Χορωδακά: Ορατόρα μεταξύ των οποίων: Παύλος, Έργο 6 Ηλίας, Έργο 70 Σκηνκή Μουσκή: Η Πρώτη αλπούργεα Νύχτα, Έργο 60 Όνερο Καλοκαρνής Νύχτας, Έργο 61 Επλογή από τα έργα αυτά θα συμπερληφθεί σε προσεχές τεύχος. 17/12

15 Η ΕΠΣΤΗΜΗ ΤΟΥ ΗΧΟΥ ΠΩΣ ΛΕΤΟΥΡΓΕ Η ΟΛΑ Η βόλα λεταργεί όπως κα το βολί με τη δαφορά ότ ο τόνος της είνα xaμηλότερcχ;. Όταν α)ρετα το δοξάρ πάνω από τς χορδές, ο αέρας μέοο στο α.ί:jμα τα οργάνα δονείτα κα ενσχύε τον ήχο. 000 μεγαλύτερη πίεση εφαρμόζετα στο δοξάρ, τόσο ΔWατότερα ηχεί το όργανο. Γα τς νότες πα X,αν μεγάλη δάρκεα χρησμοποείτα ολόκληρο το μήκος τα δοξαροο, αλλά ο αjντoμες νότες παράγοντα με μα απλή '.ρούση τα δοξαροο σης χορδές. Όπως κα στοβολ το πτσκάτο παράγετα με νύξη της χορδής από τα δάχτυλα Πρν αρχίσε ο ερμηνευτής να παίζε τη βόλα, περνάε τς αλογότρχες τα δοξαροο με μα εδκή ρητίνη γα να δεγείρουν καλύτερα τς χορδές. Η οόλα μερκές φορές θεωρείτα ο φτωχός συγγενής της οκογενείας των εγχόρδων χωρίς αυτό να μας εκπλήσσε δαίτερα: το κοντραμπάσο έχε τη θέση του παππού της ορχήστρας, το οολί την οδηγεί, κα το τσέλο χρησμοποείτα με πολλούς δαφορετκούς τρόπους εξατίας του όμσρφου, μελίχου τόνου του. Αλλά η οόλα, θαμμένη μέσα στα έγχορδα έχε σπανίως την ευκαρία να λάμψε ως σόλο όργανο. Η οόλα είνα μόνο κατά το έναέοδομο μεγαλύτερη από το Οολί. Εκτός από το μεγαλύτερο μέγεθος της είνα εντελώς όμοα με αυτό. Το δοξάρ της οόλας είνα κ αυτό λίγο μεγαλύτερο από του Οολού. Ο χορδές της οόλας ξεκνούν από Ντο που είνα μα οκτάοα χαμηλότερα από το μέσο Ντο, κα κουρδίζοντα σε δασττματα πέμπτης (Ντο, Σολ, Ρε κα Λα). Ο ανοχτές χορδές αναπαράγουν ακροώς την έ κταση του τσέλου αλλά μα οκτάοα ψηλότερα. Το όνομα 'Όόλα" χρησμοποήθηκε αρχκά γα τη οόλα ντα γκάμπα, ένα όργανο που κρατόταν ανάμεοο στα πόδα. Αλλά ήταν η οόλα ντα μπράτσο ο αληθνός πρόγονος του οολού κα της οόλας επεδή στηρζόταν στον ώμο. Γενκά η οόλα έχε χρησμοποηθεί σχεδόν αποκλεστκά ως ένα όργανο που υποοτηρίζε το ρυθμό κα την αρμονία στη συμφωνκή μουσκή κα τη μοοοκή δωματίου. Όταν είνα σόλο όργανο, έχε μα τονκή ποότητα μοναδκή, που οφείλετα στον σχεδόν ένρνο ήχο της που μπορεί να γίνε δαίτερα σκοτενός κα μυστηρώδης. Στα τέλη του 1700 η δημοτκότητα της οόλας αυξήθηκε καθώς α μουσκοί ά([χσαν να αναγνωρίζο1ν την δαίτερη ομορφά του τόνου της κα ο Μπερλόζ στο έργο του Ο Χάρολντ στην ταλία έγραψε ένα θαυμάσο μέρος γα σόλο οόλα Γεχονότα Ο πρώτες βόλες είχαν χοντρές, μάλλον χαλαρές χορδές με αποτέλεσμα ο ήχος τους να είνα πο χαμηλός κα μουντός συγκρτκά με το σύγχρονο όργανο. Η υψηλότερη τμή που δόθηκε ποτέ γα βόλα είνα λίρες, στο Κρίστς του Λονδίνα, το 1984.