ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ & ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ & ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗΣ Τμήμα Αγροτικής Στατιστικής

Transcript

1 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ & ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ & ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗΣ Τμήμα Αγροτικής Στατιστικής ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΙΣΟΖΥΓΙΟ Στατιστική επεξεργασία και ανάλυση: Λεωνίδας Σπανέλλης, Στατιστικολόγος (Msc.) ΕΛΛΑΔΑΣ-ΗΠΑ Το εμπορικό ισοζύγιο αγροτικών προϊόντων της Ελλάδας με τις ΗΠΑ είναι πλεονασματικό αλλά με έντονες διακυμάνσεις κατά την εξεταζόμενη περίοδο. Συγκεκριμένα το εμπορικό πλεόνασμα σημείωσε σημαντική κάμψη το 2008 σε σχέση με το 2007 της τάξεως του 55,5%. Όμως το 2009 η κατάσταση εξομαλύνθηκε πλήρως και μάλιστα το πλεόνασμα ξεπέρασε και το ύψος που είχε το 2007, καταγράφοντας εντυπωσιακή αύξηση κατά 180%, δηλαδή σχεδόν διπλασιάστηκε. Αναλυτικότερα οι εισαγωγές αγροτικών προϊόντων εμφανίζουν ανοδική τάση με αύξηση κατά 4,4% το 2008 και κατά 41,8% το Η πολύ σημαντική άνοδος των εισαγωγών το 2009 διαχέεται σε πολλές κατηγορίες αγροτικών προϊόντων, αλλά ειδικά στις κατηγορίες των ψαριών, φρούτων και λαχανικών, προϊόντων διατροφής, ποτών και καπνού, οι αυξήσεις είναι ιδιαίτερα υψηλές. Οι εξαγωγές σε αγροτικά προϊόντα προς ΗΠΑ παρουσιάζουν μικτή εικόνα : το 2008 συρρικνώθηκαν κατά 14,6% αλλά το 2009 κυριολεκτικά εκτινάχθηκαν καταγράφοντας άνοδο της τάξεως του 64,6%, γεγονός που είχε ευεργετικές επιπτώσεις στο εμπορικό μας πλεόνασμα, όπως προαναφέρθηκε. Κάτι άλλο που επίσης αξίζει να σημειωθεί, είναι ότι τα αγροτικά προϊόντα καταλαμβάνουν σημαντικό μερίδιο στις συνολικές εξαγωγές μας προς τις ΗΠΑ. Πράγματι, οι εξαγωγές αγροτικών προϊόντων αποτελούν το 2007 το 28,7% των συνολικών μας εξαγωγών στις ΗΠΑ, το 19,2% το 2008 και το 20% το Αντίθετα, οι εισαγωγές αγροτικών προϊόντων από τις ΗΠΑ, αποτελούν το 10,8% των συνολικών εισαγωγών μας από τις ΗΠΑ, το 8,6% το 2007 και το 7,6% το 2009, δηλαδή η εν λόγω αναλογία φθίνει. 1

2 Ένα άλλο ενδιαφέρον στοιχείο αφορά στην θέση που καταλαμβάνουν οι ΗΠΑ στην παγκόσμια κατάταξη των εμπορικών εταίρων της Ελλάδας στα αγροτικά προϊόντα. Σύμφωνα με τα στοιχεία του 2009, οι ΗΠΑ καταλαμβάνουν την 14 η θέση με μερίδιο 1,64% ως προς τις εισαγωγές της Ελλάδας σε αγροτικά προϊόντα και την 7 η θέση με μερίδιο 3,66% ως προς τις εξαγωγές της Ελλάδας σε αγροτικά προϊόντα. Όσον αφορά στο γενικό εμπορικό ισοζύγιο της Ελλάδας με τις ΗΠΑ, για το σύνολο των προϊόντων, η εικόνα είναι αντίθετη με εκείνη του ισοζυγίου των αγροτικών προϊόντων. Το εμπορικό ισοζύγιο για όλα τα προϊόντα είναι ελλειμματικό και μάλιστα με ισχυρές τάσεις διόγκωσης. Το 2008 το εμπορικό έλλειμμα αυξήθηκε κατά 34,7% και το 2008 εκτινάχθηκε κυριολεκτικά με περαιτέρω διόγκωση κατά 63,2%. Είναι χαρακτηριστικό ότι αυξάνονται οι εξαγωγές μας προς τις ΗΠΑ αλλά από την άλλη πλευρά οι εισαγωγές αυξάνονται με πολλαπλάσιο ρυθμό, ασκώντας έτσι ασφυκτικές πιέσεις στη κατεύθυνση της διεύρυνσης του ελλείμματος. Μόνο το 2009 σε σύγκριση με το 2008, οι εισαγωγές της Ελλάδας από τις ΗΠΑ αυξήθηκαν κατά 1 δις ευρώ περίπου. Αναλυτικότερα, όσον αφορά στις κυριότερες εισαγωγές ανά κατηγορία προϊόντων επισημαίνονται τα εξής : 1. Στην κατηγορία Φρούτα και Λαχανικά, πραγματοποιούνται οι περισσότερες εισαγωγές. Μετά την πτώση των εισαγωγών κατά 23,5% το 2008 σε σχέση με το 2007, καταγράφεται εντυπωσιακή άνοδος 88,9% το Η δυσμενής αυτή εξέλιξη αντισταθμίστηκε, όπως θα σχολιαστεί και παρακάτω, από την μεγαλύτερη άνοδο των εξαγωγών, κάτι που με τη σειρά του οδήγησε σε ενίσχυση του εμπορικού πλεονάσματος στην εν λόγω κατηγορία, πλεόνασμα που εξακολουθεί να αποτελεί την ραχοκοκαλιά του εμπορικού μας πλεονάσματος στο σύνολο των αγροτικών προϊόντων. Στην κατηγορία αυτή, εισάγουμε κυρίως αμύγδαλα χωρίς κέλυφος, φιστίκια, καρύδια χωρίς κέλυφος και φακές. 2

3 2. Στην κατηγορία του Καπνού και των προϊόντων του, οι εισαγωγές σημείωσαν ραγδαία πτώση της τάξεως του 47,2% το Το επόμενο έτος κινήθηκαν εντυπωσιακά αντίθετα, με διπλασιασμό της αξίας τους. Σχεδόν αποκλειστικά προϊόντα εισαγωγής είναι τα καπνά flue cured και light air cured με μερική ή ολική αφαίρεση των μίσχων. 3. Στην κατηγορία Ξυλεία-Φελλός οι εισαγωγές ακολουθούν σταθερά ανοδική πορεία. Κύριο προϊόν εισαγωγής είναι η ξυλεία βελανιδιάς. 4. Στα Ποτά μετά από μια μικρή κάμψη των εισαγωγών το 2008, το 2009 οι εισαγωγές κυριολεκτικά εκτινάσσονται με υπερδιπλασιασμό της αξίας τους. Βασικά προϊόντα εισαγωγής το Ουίσκι Bourbon και άλλα οινοπνευματώδη ποτά μη κατονομαζόμενα. 5. Στην κατηγορία των Ελαιούχων σπόρων και καρπών ενώ το 2008 σημειώθηκε αλματώδης αύξηση των εισαγωγών με την αξία τους σχεδόν να πενταπλασιάζεται, το 2009 κατέγραψαν πτώση της τάξεως του 48,2%. Εισάγονται κουκιά σόγιας και σπέρματα ηλιοτροπίου όχι για σπορά. 6. Στην κατηγορία των Προϊόντων διατροφής και των παρασκευασμάτων τους, υπάρχει σταθερή και σημαντική ανοδική πορεία. Το 2008 οι εισαγωγές αυξήθηκαν κατά 42% και το 2009 υπερδιπλασιάστηκαν σε αξία. Κυρίως εισάγονται συμπυκνώματα πρωτεϊνών και άλλα παρασκευάσματα διατροφής μη κατονομαζόμενα, καθώς και διάφορα αρτύματα και καρυκεύματα σύνθετα. 7. Στα Ψάρια και τα παρασκευάσματα τους, μετά από μια μικρή κάμψη το 2008, το 2009 οι εισαγωγές εκτινάσσονται με υπερτριπλασιασμό της αξίας τους. Κύρια εισαγόμενα προϊόντα είναι τα κατεψυγμένα καλαμάρια, διάφορα θαλάσσια ψάρια μη κατονομαζόμενα, ολόκληροι αστακοί και γαρίδες κατεψυγμένα. 3

4 8. Τέλος στην κατηγορία Δορές, Δέρματα και Γουνοδέρματα, το 2008 οι εισαγωγές αυξήθηκαν κατά 16,9% αλλά το 2009 σημείωσαν πτώση κατά 34,1%. Εισάγονται βιζόν ολόκληρα και γουνοδέρματα άγριων αιλουροειδών. Όσον αφορά στις εξαγωγές της Ελλάδας προς τις ΗΠΑ, οι πιο βασικές κατηγορίες αγροτικών προϊόντων, διαχρονικά και από πλευράς μεγέθους αξίας, είναι : 1. Τα Φρούτα και Λαχανικά, κατηγορία στην οποία πραγματοποιούνται οι περισσότερες εξαγωγές μας προς ΗΠΑ, το 2008 κατέγραψαν πτώση κατά 14,3%. Όμως το 2009 η εικόνα αλλάζει ριζικά με τον εντυπωσιακό υπερδιπλασιασμό της αξίας των εξαγωγών, εξέλιξη που είχε ευεργετικά αποτελέσματα στο εμπορικό πλεόνασμα του ισοζυγίου αγροτικών προϊόντων με τις ΗΠΑ. Βασικά προϊόντα εξαγωγής είναι οι παρασκευασμένες ελιές, οι καρποί του γένους Capsicum άλλοι από τις γλυκοπιπεριές, καθώς και διάφοροι καρποί και φρούτα μερικώς επεξεργασμένα και κατεψυγμένα. 2. Στην κατηγορία των Γαλακτοκομικών προϊόντων, οι εξαγωγές μειώθηκαν αισθητά το 2008 κατά 34,4%, αλλά το 2009 κάλυψαν μέρος των απωλειών του 2008, σημειώνοντας άνοδο 20%. Εξάγονται κυρίως φέτα, κεφαλογραβιέρα, κασέρι και κεφαλοτύρι. 3. Στον Καπνό και τα προϊόντα καπνού, οι εξαγωγές το 2008 αυξήθηκαν κατά 37,3% αλλά το επόμενο έτος παρέμειναν αμετάβλητες. Εξάγονται σχεδόν αποκλειστικά καπνά sun cured ανατολικού τύπου χωρίς αφαίρεση των μίσχων. 4

5 4. Στα Έλαια και Λίπη, οι διακυμάνσεις είναι έντονες. Το 2008 οι εξαγωγές συρρικνώθηκαν κατά 22%, όμως το 2009 υπερκάλυψαν τις απώλειες του προηγούμενου έτους καταγράφοντας εντυπωσιακή άνοδο της τάξης του 80,4%. Κύριο εξαγώγιμο προϊόν το παρθένο ελαιόλαδο. Δευτερευόντως τα κατεργασμένα πυρηνέλαια. 5. Στην κατηγορία των Ψαριών και των παρασκευασμάτων τους, η πορεία είναι σταθερά ανοδική. Αύξηση 10,4% το 2008 και διπλασιασμό της αξίας τους το Εξάγονται διάφορα θαλάσσια ψάρια μη κατονομαζόμενα, λαυράκια, τσιπούρες, κόκκινοι τόνοι όχι για βιομηχανική παραγωγή (κονσέρβες). 6. Στα Δημητριακά και τα παρασκευάσματα αυτών, η τάση είναι σταθερά πτωτική. Το 2008 οι εξαγωγές μειώθηκαν κατά 38,6% και το 2009 σημειώνουν περαιτέρω συρρίκνωση της τάξεως του 36,8%. Βασικά εξαγώγιμα προϊόντα της Ελλάδας προς τις ΗΠΑ είναι τα παρασκευασμένα ζυμαρικά (όχι με αυγά, ούτε με άλευρα και σιμιγδάλια μαλακού σιταριού), οι γκοφρέτες καθώς και διάφορα μείγματα και ζυμάρια για την παρασκευή προϊόντων αρτοποιίας, ζαχαροπλαστικής ή μπισκοτοποιίας. 7. Τέλος, στην κατηγορία των Ποτών, ενώ το 2008 οι εξαγωγές μας έμειναν σχεδόν αμετάβλητες, το 2009 απογειώθηκαν με αύξηση 70,6%. Εξάγονται κυρίως επιτραπέζια κρασιά, ούζο και μπύρες σε φιάλες. ΑΚΟΛΟΥΘΕΙ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΓΡΑΦΗΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΠΙΝΑΚΩΝ 5

6 \ 6

7 ΚΛΑΣΗ ΤΤΔΕ ΠΡΟΪΟΝΤΑ Ζωντανά ζώα (εκτός ψαριών) Κρέατα & κρέατος Γαλακτοκομικά προϊόντα & αυγά πουλιών Ψάρια & ψαριών Δημητριακά & δημητριακών 2007, ΠΡΟΣΩΡΙΝΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΣΥΕ ΣΕ ΕΥΡΩ ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ ΕΞΑΓΩΓΕΣ ΙΣΟΖΥΓΙΟ ,30% 0 0,00% ,48% 0 0,00% ,05% ,74% ,09% ,13% ,22% ,77% Φρούτα & Λαχανικά ,61% ,13% Ζάχαρες &, Μέλι Καφές, κακάο, τσάι, μπαχαρικά κλπ ,03% ,73% ,84% ,63% Ζωοτροφές ,34% ,01% Προϊόντα διατροφής & ,46% ,75% Ποτά ,30% ,38% Καπνός & Προϊόντα καπνού Δορές, Δέρματα & Γουνοδέρματα ακατέργαστα Ελαιούχοι σπόροι & Καρποί ,15% ,70% ,94% ,00% ,80% ,02% Καουτσούκ φυσικό 0 0,00% 0 0,00% 0 24 Ξυλεία & Φελλός ,79% ,26% & Φυσικές υφαντικές ίνες Ακατέργαστες ζωικές & φυτικές ύλες ,33% ,09% ,08% ,26% Έλαια & λίπη ,19% ,39% /12 (0-9) Άμυλα σιταριού και καλαμποκιού 0 0,00% 0 0,00% ,76% ,66%

8 ΚΛΑΣΗ ΤΤΔΕ ΠΡΟΪΟΝΤΑ Ζωντανά ζώα (εκτός ψαριών) Κρέατα & κρέατος Γαλακτοκομικά προϊόντα & αυγά πουλιών Ψάρια & ψαριών Δημητριακά & δημητριακών 2008, ΠΡΟΣΩΡΙΝΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΣΥΕ ΣΕ ΕΥΡΩ ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ ΕΞΑΓΩΓΕΣ ΙΣΟΖΥΓΙΟ ,38% 0 0,00% ,32% 0 0,00% ,03% ,62% ,88% ,33% ,91% ,02% Φρούτα & Λαχανικά ,63% ,23% Ζάχαρες &, Μέλι Καφές, κακάο, τσάι, μπαχαρικά κλπ ,03% ,63% ,59% ,76% Ζωοτροφές ,96% 0 0,00% Προϊόντα διατροφής & ,71% ,80% Ποτά ,81% ,06% Καπνός & Προϊόντα καπνού Δορές, Δέρματα & Γουνοδέρματα ακατέργαστα Ελαιούχοι σπόροι & Καρποί ,67% ,20% ,88% ,01% ,17% ,04% Καουτσούκ φυσικό 0 0,00% 0 0,00% 0 24 Ξυλεία & Φελλός ,00% ,02% & Φυσικές υφαντικές ίνες Ακατέργαστες ζωικές & φυτικές ύλες ,14% 0 0,00% ,70% ,63% Έλαια & λίπη ,21% ,65% /12 (0-9) Άμυλα σιταριού και καλαμποκιού 782 0,00% 0 0,00% ,58% ,15%

9 ΚΛΑΣΗ ΤΤΔΕ ΠΡΟΪΟΝΤΑ 2009, ΠΡΟΣΩΡΙΝΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΣΥΕ ΣΕ ΕΥΡΩ ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ ΕΞΑΓΩΓΕΣ ΙΣΟΖΥΓΙΟ 00 Ζωντανά ζώα (εκτός ψαριών) ,66% 0 0,00% Κρέατα & ,08% 0 0,00% κρέατος 02 Γαλακτοκομικά προϊόντα & αυγά ,12% ,93% πουλιών 03 Ψάρια & ,93% ,70% ψαριών 04 Δημητριακά & ,91% ,69% δημητριακών 05 Φρούτα & Λαχανικά ,79% ,19% Ζάχαρες &, ,04% ,96% Μέλι 07 Καφές, κακάο, τσάι, μπαχαρικά ,71% ,04% Ζωοτροφές ,29% 0 0,00% Προϊόντα διατροφής & ,09% ,80% Ποτά ,91% ,24% Καπνός & Προϊόντα καπνού Δορές, Δέρματα & Γουνοδέρματα ακατέργαστα Ελαιούχοι σπόροι & Καρποί ,20% ,41% ,13% 0 0,00% ,56% ,06% Καουτσούκ φυσικό 0 0,00% 0 0,00% 0 24 Ξυλεία & Φελλός ,06% ,01% & Φυσικές υφαντικές ίνες Ακατέργαστες ζωικές & φυτικές ύλες ,09% 0 0,00% ,16% ,58% Έλαια & λίπη ,28% ,39% /12 (0-9) Άμυλα σιταριού και καλαμποκιού 0 0,00% 0 0,00% ,60% ,05%

10 10