ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΗΣ Ο ΗΓΙΑΣ 96/61/ΕΚ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗ ΠΡΟΛΗΨΗ ΚΑΙ ΕΛΕΓΧΟ ΤΗΣ ΡΥΠΑΝΣΗΣ (IPPC)

Transcript

1 ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΗΣ Ο ΗΓΙΑΣ 96/61/ΕΚ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗ ΠΡΟΛΗΨΗ ΚΑΙ ΕΛΕΓΧΟ ΤΗΣ ΡΥΠΑΝΣΗΣ (IPPC) 1. ΓΕΝΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ 1.1 Ποιες είναι οι κυριότερες µεταβολές που χρειάστηκε να γίνουν στην εθνική νοµοθεσία και στο σύστηµα έκδοσης αδειών µε στόχο τη συµµόρφωση προς τον καθολικό σκοπό της οδηγίας που είναι η επίτευξη ολοκληρωµένης πρόληψης και ελέγχου της ρύπανσης η οποία είναι προϊόν των δραστηριοτήτων που απαριθµούνται στο παράρτηµα Ι της οδηγίας; Η εναρµόνιση της εθνικής νοµοθεσίας προς τον καθολικό σκοπό της Οδηγίας 96/61/Ε.Ε., ο οποίος είναι η επίτευξη ολοκληρωµένης πρόληψης και ελέγχου της ρύπανσης που προκαλείται από τις δραστηριότητες του Παραρτήµατος Ι αυτής, επιτεύχθηκε µε τις παρακάτω νοµοθετικές ρυθµίσεις: α) Με την έκδοση του Νόµου 3010/2002 (ΦΕΚ 91/Α/ ), ο οποίος τροποποίησε το βασικό Νόµο-πλαίσιο για το περιβάλλον (Ν.1650/1986) προκειµένου να γίνει εναρµόνιση µε την Οδηγία 96/61/Ε.Ε. και παράλληλα µε την 97/11/Ε.Ε. β) Με την έκδοση των Κοινών Υπουργικών Αποφάσεων Η.Π.15393/2332/2002 (ΦΕΚ 1022/Β/ ) και Η.Π.11014/703/Φ104/2003 (ΦΕΚ 332/Β/ ) σε εφαρµογή του Ν.3010/2002, ολοκληρώθηκε η εναρµόνιση µε την Οδηγία 96/61/Ε.Ε. Ειδικότερα: Με την ΚΥΑ Η.Π.15393/2332/2002 (άρθρα 4 και 5) γίνεται κατηγοριοποίηση των δραστηριοτήτων του παραρτήµατος Ι της Οδηγίας, µε βάση τις επιπτώσεις τους στο περιβάλλον Με την ΚΥΑ Η.Π.11014/703/Φ104/2003 (άρθρα 4, 7, 12 και 14) ρυθµίζονται θέµατα που αφορούν στην περιβαλλοντική αδειοδότηση των εγκαταστάσεων του Παραρτήµατος Ι της Οδηγίας και συγκεκριµένα: i) θέµατα που αφορούν στο περιεχόµενο των Μελετών Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων των εν λόγω εγκαταστάσεων ii) θέµατα που αφορούν στο περιεχόµενο των αποφάσεων έγκρισης περιβαλλοντικών όρων iii) θέµατα που αφορούν σε µεταβατικές διατάξεις για την προσαρµογή των υφιστάµενων εγκαταστάσεων προς τις απαιτήσεις της Οδηγίας 2. ΚΑΛΥΨΗ ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ ΚΑΙ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ 2.1 Για κάθε υποεπικεφαλίδα του παραρτήµατος Ι (1.1, 2.3α, 6.4β κλπ), πόσες εγκαταστάσεις εµπίπτουν στις κατηγορίες που απαριθµούνται παρακάτω; Πίνακας 1: Κατηγορίες δραστηριοτήτων για τις οποίες αναφέρεται ο συνολικός αριθµός εγκαταστάσεων ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΙΡΡC 1.1 Εγκαταστάσεις καύσης µε θερµική ισχύ καύσης µεγαλύτερη των 50 ΜW ΠΛΗΘΟΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ 1.2 ιυλιστήρια πετρελαίου και αερίου Εγκαταστάσεις οπτανθρακοποίησης Εγκαταστάσεις αεροποίησης και υγροποίησης του άνθρακα Εγκαταστάσεις φρύξης ή επίτηξης µεταλλεύµατος, συµπεριλαµβανοµένου του θειούχου µεταλλεύµατος

2 ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ ΙΡΡC 2.2 ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ Εγκαταστάσεις παραγωγής χυτοσιδήρου ή χάλυβα (πρωτογενούς ή δευτερογενούς), συµπεριλαµβανοµένων των χυτηρίων συνεχούς χύτευσης ωριαίας δυναµικότητας άνω των 2,5 τόνων 2.3 (α) Εγκαταστάσεις επεξεργασίας σιδηρούχων µετάλλων µε έλασµα εν θερµώ, ωριαίας δυναµικότητας άνω των 20 τόνων ακατέργαστου χάλυβα 2.3 (β) 2.3 (γ) Εγκαταστάσεις επεξεργασίας σιδηρούχων µετάλλων µε σφυρηλάτηση µε σφύρες κρουστικής ενέργειας άνω των 50 kilojoule ανά σφύρα και όταν η χρησιµοποιούµενη θερµική ισχύς υπερβαίνει τα 20 MW Εγκαταστάσεις επεξεργασίας σιδηρούχων µετάλλων µε επίθεση προστατευτικού στρώµατος τηγµένου µετάλλου, µε δυναµικότητα κατεργασίας άνω των δύο τόνων ακατέργαστου χάλυβα ανά ώρα 2.4 Χυτήρια σιδηρούχων µετάλλων µε δυναµικότητα παραγωγής άνω των 2.5 (α) 2.5 (β) 20 τόνων ηµερησίως Εγκαταστάσεις παραγωγής ακατέργαστων µη σιδηρούχων µετάλλων από µεταλλεύµατα, συγκεντρώµατα ή δευτερογενείς πρώτες ύλες, µε µεταλλουργικές, χηµικές ή ηλεκτρολυτικές διεργασίες Εγκαταστάσεις τήξης µη σιδηρούχων µετάλλων και κραµάτων, συµπεριλαµβανοµένων των προϊόντων ανάκτησης (εξευγενισµός, χύτευση, κλπ.), τηκτικής δυναµικότητας άνω των τεσσάρων τόνων για το µόλυβδο και το κάδµιο ή 20 τόνων για όλα τα άλλα µέταλλα ηµερησίως. 2.6 Εγκαταστάσεις επιφανειακής επεξεργασίας µετάλλων και πλαστικών υλικών µε ηλεκτρολυτικές ή χηµικές διεργασίες, εφόσον ο όγκος των κάδων που χρησιµοποιούνται για την κατεργασία υπερβαίνει τα 30 m 3 Εγκαταστάσεις παραγωγής κλίνκερ (τσιµέντου) σε περιστροφικούς κλιβάνους, µε ηµερήσια δυναµικότητα παραγωγής άνω των τόνων, ή ασβέστου σε περιστροφικούς κλιβάνους µε ηµερήσια παραγωγική δυναµικότητα άνω των 50 τόνων, ή σε άλλου είδους κλιβάνους µε ηµερήσια παραγωγική δυναµικότητα άνω των 50 τόνων 3.2 Εγκαταστάσεις παραγωγής αµιάντου και κατασκευής προϊόντων µε βάση τον αµίαντο Εγκαταστάσεις παραγωγής γυαλιού, συµπεριλαµβανοµένων των εγκαταστάσεων παραγωγής ινών γυαλιού, µε ηµερήσια τηκτική δυναµικότητα άνω των 20 τόνων Εγκαταστάσεις τήξης ορυκτών υλών, συµπεριλαµβανοµένων των εγκαταστάσεων παραγωγής ινών από ορυκτές ύλες, µε ηµερήσια τηκτική δυναµικότητα άνω των 20 τόνων Εγκαταστάσεις παραγωγής κεραµικών ειδών µε ψήσιµο, ιδίως δε κεραµιδιών, τούβλων, πυρίµαχων πλίνθων, πλακιδίων, ψευδοπορσελάνης ή πορσελάνης, µε ηµερήσια παραγωγική δυναµικότητα άνω των 75 τόνων ή/και µε δυναµικότητα κλιβάνου άνω των 4 m 3 και πυκνότητα φορτώσεως άνω των 300 kg/ m 3 Χηµικές εγκαταστάσεις για την παραγωγή βασικών χηµικών οργανικών προϊόντων, βασικών ανόργανων χηµικών προϊόντων, φωσφορούχων, αζωτούχων ή καλιούχων λιπασµάτων (απλών ή σύνθετων), βασικών φυτοϋγειονοµικών προϊόντων και βιοκτόνων, εκρηκτικών υλών, εγκαταστάσεις που χρησιµοποιούν χηµική ή βιολογική διεργασία για την παρασκευή βασικών φαρµακευτικών προϊόντων ΠΛΗΘΟΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ

3 ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ ΙΡΡC 5.1 ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ Εγκαταστάσεις για τη διάθεση ή την ανάκτηση των επικίνδυνων αποβλήτων, όπως αυτά ορίζονται στον κατάλογο που µνηµονεύεται στο άρθρο 1 παράγραφος 4 της οδηγίας 91/689/ΕΟΚ, όπως ορίζονται στα παραρτήµατα ΙΙ Α και ΙΙ Β (δραστηριότητες R1, R5, R6, R8 και R9) της οδηγίας 75/442/ΕΟΚ και στην οδηγία 75/439/ΕΟΚ του Συµβουλίου, της 16 ης Ιουνίου 1975, περί διαθέσεως των χρησιµοποιηµένων ορυκτελαίων, ηµερήσιας δυναµικότητας άνω των δέκα τόνων 5.2 Εγκαταστάσεις καύσης αστικών αποβλήτων, όπως ορίζονται στην οδηγία 89/369/ΕΟΚ του Συµβουλίου, της 8 ης Ιουνίου 1989, σχετικά µε την πρόληψη της ατµοσφαιρικής ρύπανσης που προκαλείται από τις νέες εγκαταστάσεις καύσης αστικών απορριµµάτων και στην οδηγία 89/429/ΕΟΚ του Συµβουλίου, της 21 ης Ιουνίου 1989, σχετικά µε τη µείωση της ατµοσφαιρικής ρύπανσης που προκαλείται από τις νέες εγκαταστάσεις καύσης αστικών απορριµµάτων, µε ωριαία δυναµικότητα άνω των τριών τόνων Εγκαταστάσεις για τη διάθεση των ακίνδυνων αποβλήτων, όπως ορίζονται στο παράρτηµα ΙΙ Α της οδηγίας 75/442/ΕΟΚ, στα κεφάλαια D8 και D9, µε ηµερήσια δυναµικότητα άνω των 50 τόνων Χώροι ταφής που δέχονται άνω των δέκα τόνων ηµερησίως ή ολικής χωρητικότητας άνω των τόνων, εκτός από τους χώρους ταφής αδρανών απορριµµάτων 6.1 (α) Βιοµηχανικές εγκαταστάσεις παραγωγής χαρτοπολτού από ξύλο ή άλλα ινώδη υλικά 6.1 (β) Βιοµηχανικές εγκαταστάσεις παραγωγής χαρτιού και χαρτονιού µε 6.2 ηµερήσια παραγωγική δυναµικότητα άνω των 20 τόνων Εγκαταστάσεις προεπεξεργασίας (δραστηριότητες πλύσης, λεύκανσης, µερσερισµού) ή βαφής ινών ή υφασµάτων, µε ηµερήσια δυναµικότητα επεξεργασίας άνω των δέκα τόνων 6.3 Εγκαταστάσεις δέψης δερµάτων εφόσον η ηµερήσια δυναµικότητα κατεργασίας υπερβαίνει τους δώδεκα τόνους τελικών προϊόντων 6.4 (α) Σφαγεία µε ηµερήσια δυναµικότητα παραγωγής σφαγίων άνω των (β) 6.4 (γ) 6.5 τόνων Επεξεργασία και µεταποίηση για την παραγωγή προϊόντων διατροφής από: - ζωική πρώτη ύλη (εκτός του γάλακτος) µε ηµερήσια δυναµικότητα παραγωγής τελικών προϊόντων άνω των 75 τόνων - φυτική πρώτη ύλη, ηµερήσιας δυναµικότητας παραγωγής τελικών προϊόντων άνω των 300 τόνων (µέση τριµηνιαία τιµή) Επεξεργασία και µεταποίηση του γάλακτος, όταν η ποσότητα του λαµβανοµένου γάλακτος υπερβαίνει τους 200 τόνους ηµερησίως (µέση ετήσια τιµή) Εγκαταστάσεις για τη διάθεση ή την αξιοποίηση σφαγίων και ζωικών απορριµµάτων µε ηµερήσια δυναµικότητα επεξεργασίας ανώτερη των δέκα τόνων 6.6 (α) Εγκαταστάσεις εντατικής εκτροφής πουλερικών οι οποίες διαθέτουν πάνω από θέσεις για πουλερικά 6.6 (β) Εγκαταστάσεις εντατικής εκτροφής χοίρων οι οποίες διαθέτουν πάνω από θέσεις για χοίρους παραγωγής (άνω των 30 kg) 6.6 (γ) Εγκαταστάσεις εντατικής εκτροφής χοίρων οι οποίες διαθέτουν πάνω από 750 θέσεις για χοιροµητέρες ΠΛΗΘΟΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ

4 ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΙΡΡC Εγκαταστάσεις επεξεργασίας της επιφάνειας υλών, αντικειµένων ή προϊόντων µε τη χρησιµοποίηση οργανικών διαλυτών, ιδίως για τις 6.7 εργασίες προετοιµασίας, εκτύπωσης, επίστρωσης, καθαρισµού των λιπών, αδιαβροχοποίησης, κολλαρίσµατος, βαφής, καθαρισµού ή διαβροχής, µε δυναµικότητα κατανάλωσης άνω των 150 kg διαλύτη ανά ώρα ή άνω των 200 τόνων ανά έτος 6.8 Εγκαταστάσεις για την παραγωγή άνθρακα (σκληρός άνθρακας) ή ηλεκτρογραφίτη µε καύση ή γραφιτοποίηση ΠΛΗΘΟΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΣΥΝΟΛΟ Ποιος είναι ο συνολικός αριθµός εγκαταστάσεων IPPC στο τέλος της περιόδου αναφοράς; Οι εγκαταστάσεις IPPC είναι συνολικά σε 324 (σύµφωνα µε στοιχεία που προέκυψαν από Έργο που ανέθεσε το ΥΠΕΧΩ Ε και ολοκληρώθηκε πρόσφατα, για τις ανάγκες του EPER). 3. ΘΕΜΕΛΙΩ ΕΙΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΤΟΥ ΦΟΡΕΑ 3.1 Ποια µέτρα έχουν ληφθεί ώστε οι αρµόδιες Αρχές να µπορούν να διασφαλίσουν ότι οι εγκαταστάσεις λειτουργούν σύµφωνα µε τις γενικές αρχές που ορίζονται στο άρθρο 3; Προκειµένου οι αρµόδιες Αρχές να µπορούν να διασφαλίσουν ότι οι εγκαταστάσεις λειτουργούν σύµφωνα µε τις γενικές αρχές που ορίζονται στο άρθρο 3 της Οδηγίας 96/61/ΕΕ έχουν προβλεφθεί στην εθνική νοµοθεσία τα παρακάτω: Στην ΚΥΑ Η.Π.11014/703/Φ104/2003 (άρθρα 4, 7 και 12), η οποία έχει εκδοθεί κατ εξουσιοδότηση του Ν. 3010/2002 προβλέπεται η χορήγηση περιβαλλοντικής άδειας (έγκριση περιβαλλοντικών όρων) από την αρµόδια Αρχή όπου λαµβάνονται υπόψη και συνεκτιµώνται κατά το πλείστον οι βασικές αρχές του άρθρου 3 της Οδηγίας. Επισηµαίνεται ότι στην εν λόγω άδεια επισυνάπτεται και αποτελεί αναπόσπαστο τµήµα αυτής η Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ) που υποβάλλεται από τον φορέα της εγκατάστασης και κατά την σύνταξη της οποίας έχουν ληφθεί υπόψη οι παραπάνω αρχές, σύµφωνα µε τις απαιτήσεις της ΚΥΑ. Επίσης, για την έκδοση της εν λόγω άδειας είναι απαραίτητη προϋπόθεση η θετική γνωµοδότηση της αρµόδιας Αρχής επί της Προµελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΠΠΕ), όπου έχει ληφθεί υπόψη µεταξύ άλλων και «η πρόληψη ατυχηµάτων ιδίως από την χρήση ουσιών και τεχνολογίας». Ειδικότερα, όσον αφορά στις βασικές αρχές που τίθενται µε την Οδηγία 75/442/ΕΚ περί διαχείρισης στερεών αποβλήτων, και οι οποίες αφορούν στην πρόληψη, αξιοποίηση και ασφαλή διάθεση αυτών ώστε να αποφεύγονται ή να µειώνονται οι επιπτώσεις στο περιβάλλον, αυτές έχουν ενσωµατωθεί στην ΚΥΑ Η.Π.50910/2727/ («Μέτρα και όροι για την διαχείριση στερεών αποβλήτων / Εθνικός και Περιφερειακός Σχεδιασµός ιαχείρισης» ΦΕΚ 1909/Β/ ). Σύµφωνα µε την παραπάνω ΚΥΑ καταρτίζονται σχέδια διαχείρισης στερεών αποβλήτων µε βάση τις παραπάνω αρχές. Όλες οι εγκαταστάσεις και εργασίες διαχείρισης πρέπει να είναι συµβατές µε τα εν λόγω σχέδια προκειµένου να τύχουν σχετικής διαδικασίας αδειοδότησης από την αρµόδια Αρχή. 4. ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΕΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ 4.1 Ποια δεσµευτικά από νοµική άποψη µέτρα ή διοικητικά σχέδια έχουν θεσπιστεί προκειµένου να διασφαλιστεί ότι υπάρχει συµµόρφωση µε τις απαιτήσεις που µνηµονεύονται στο άρθρο 5 παράγραφος 1 έως ότου λήξει η µεταβατική περίοδος που προβλέπεται στο συγκεκριµένο άρθρο; Η συµµόρφωση των υφιστάµενων εγκαταστάσεων που εµπίπτουν στο πεδίο εφαρµογής της Οδηγίας 96/61/Ε.Ε. προς τις απαιτήσεις του άρθρου 5 της Οδηγίας επιτυγχάνεται µε την ΚΥΑ Η.Π. 4

5 11014/703/Φ104/2003, όπου προβλέπεται επανεξέταση της έγκρισης περιβαλλοντικών όρων, ανεξάρτητα από τον χρόνο λήξης αυτής, το αργότερο µέχρι την 30/9/2007. Ειδικότερα, στο άρθρο 14, παράγραφος 1 της εν λόγω ΚΥΑ αναφέρονται τα ακόλουθα: «Για τα υφιστάµενα έργα και δραστηριότητες που περιλαµβάνονται στο Παράρτηµα ΙΙ 1 του άρθρου 5 της υπ αριθ. Η.Π.15393/2332/2002 ΚΥΑ η χορηγηθείσα σ αυτά έγκριση περιβαλλοντικών όρων ανεξάρτητα από το χρόνο λήξης της, επανεξετάζεται και υπόκειται στις διατάξεις της παρούσας Απόφασης το αργότερο µέχρι τις 30/9/2007 µε την επιφύλαξη ειδικότερων διατάξεων της κείµενης νοµοθεσίας» 5. ΑΙΤΗΣΕΙΣ ΕΚ ΟΣΗΣ Α ΕΙΑΣ 5.1 Τι προβλέπεται στην εθνική νοµοθεσία ώστε οι αιτήσεις έκδοσης άδειας να περιλαµβάνουν όλες τις πληροφορίες που απαιτούνται βάσει του άρθρου 6; Το άρθρο 6 της Οδηγίας έχει ενσωµατωθεί στην ΚΥΑ Η.Π.11014/703/Φ104/2003, άρθρα 4 και 7, όπου καθορίζονται οι κατ ελάχιστον απαιτούµενες πληροφορίες που πρέπει να περιέχονται στην Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων που υποβάλλει η εγκατάσταση στην αρµόδια Αρχή προκειµένου να τύχει περιβαλλοντικής αδειοδότησης. 6. ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΙΑ ΙΚΑΣΙΑΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΟΡΩΝ ΕΚ ΟΣΗΣ Α ΕΙΩΝ 6.1. Ποια αρχή ή αρχές είναι συναρµόδιες για την έκδοση αδειών εγκαταστάσεων IPPC; Οι εγκαταστάσεις IPPC καθορίζονται στο Παράρτηµα ΙΙ της ΚΥΑ Η.Π.15393/2332/2002. Στο άρθρο 2 του Ν. 3010/2002 αναφέρεται ότι η έκδοση περιβαλλοντικών όρων γίνεται µε κοινή απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και ηµοσίων Έργων και του συναρµόδιου Υπουργού (ως συναρµόδιος θεωρείται ο αρµόδιος Υπουργός για το έργο ή τη δραστηριότητα. Εάν από το έργο ή τη δραστηριότητα επέρχονται επιπτώσεις σε αρχαιότητες ή σε δασικές εκτάσεις ή σε γεωργική γη υψηλής παραγωγικότητας ή στην παράκτια ή τη θαλάσσια ζώνη ή σε περίπτωση που το έργο αφορά στην εγκατάσταση επεξεργασίας αστικών λυµάτων ή στη δηµιουργία χώρου επεξεργασίας και διάθεσης απορριµµάτων, τότε η απόφαση έγκρισης περιβαλλοντικών όρων συνυπογράφεται αντίστοιχα και από τον Υπουργό Πολιτισµού ή Γεωργίας ή Εµπορικής Ναυτιλίας ή Υγείας και Πρόνοιας. Με κοινή απόφαση των Υ.ΠΕ.ΧΩ..Ε. και του κατά περίπτωση συναρµόδιου για το έργο ή τη δραστηριότητα Υπουργού, που δηµοσιεύεται στην Εφηµερίδα της Κυβερνήσεως, επιτρέπεται να µεταβιβάζεται στο Γενικό Γραµµατέα Περιφέρειας, η αρµοδιότητα έκδοσης απόφασης έγκρισης περιβαλλοντικών όρων για ορισµένα έργα ή δραστηριότητες της πρώτης (Α) κατηγορίας. Αναλυτικά, η διαδικασία περιβαλλοντικής αδειοδότησης για τις εγκαταστάσεις IPPC καθορίζεται µε την ΚΥΑ Η.Π /703/Φ104/2003 και ισχύουν τα ακόλουθα: Για την έκδοση αδειών των εγκαταστάσεων IPPC της υποκατηγορίας 1 της πρώτης (Α) κατηγορίας (όπως αυτές καθορίζονται στην ΚΥΑ Η.Π.15393/2332/2002 αρµόδια είναι η Κεντρική Υπηρεσία Περιβάλλοντος του ΥΠΕΧΩ Ε. Σύµφωνα µε το άρθρο 4 της ΚΥΑ Η.Π.11014/703/Φ104/2003, για την Έγκριση των Περιβαλλοντικών Όρων, η αρµόδια Κεντρική Υπηρεσία Περιβάλλοντος του ΥΠΕΧΩ Ε αφού εξετάσει το φάκελο (µε την υποβληθείσα ΜΠΕ) και διαπιστώσει ότι είναι πλήρης πριν προβεί στην έκδοση Απόφασης Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων, και εφόσον το κρίνει σκόπιµο, το διαβιβάζει εντός 10 ηµερών από την υποβολή του στα κατά περίπτωση συναρµόδια Υπουργεία, και φορείς, στους Οργανισµούς Αθήνας ή Θεσσαλονίκης κατά περίπτωση, ή στους Οργανισµούς του άρθρου 3 του Ν. 2508/1997, εφόσον αυτοί έχουν συσταθεί, καθώς και στη ιεύθυνση Χωροταξίας του ΥΠΕΧΩ Ε για να εκφράσουν τυχόν παρατηρήσεις επί του περιεχοµένου του. Επίσης, ο φάκελος διαβιβάζεται και στο οικείο Νοµαρχιακό Συµβούλιο για δηµοσιοποίηση του φακέλου της ΜΠΕ και γνωµοδότηση σύµφωνα µε την ΚΥΑ Η.Π /2021/ Το εν λόγω παράρτηµα περιλαµβάνει τα έργα και τις δραστηριότητες που απαριθµούνται στο παράρτηµα Ι της Οδηγίας 96/61. 5

6 Μέσα σε 35 ηµέρες από την παραλαβή του φακέλου οι προαναφερόµενες υπηρεσίες, Φορείς, Οργανισµοί, διαβιβάζουν στην ως άνω αρµόδια υπηρεσία τις τυχόν παρατηρήσεις τους και το οικείο ή τα οικεία Νοµαρχιακά Συµβούλια τη (τις) γνωµοδότηση (εις) τους. Μετά την παραλαβή της (των) ως άνω γνωµοδότησης (εων) ή άλλως µετά την παρέλευση της προθεσµίας της παραπάνω προθεσµίας και ανεξάρτητα από το αν έχει (ουν) διαβιβαστεί ή όχι η (οι) γνωµοδότηση (εις) αυτή (ές), εκδίδεται µέσα σε 15 ηµέρες η απόφαση έγκρισης ή µη περιβαλλοντικών όρων από τον Υπουργό ΠΕΧΩ Ε και τον (ους) αρµόδιο (ους) κατά περίπτωση Υπουργό (ους), µετά από σχετική εισήγηση της αρµόδιας Υπηρεσίας Περιβάλλοντος του ΥΠΕΧΩ Ε, σύµφωνα µε το άρθρο 4 (παρ. 2) του Ν. 1650/86, όπως αντικαταστάθηκε µε το άρθρο 2 (παρ. 2) του Ν. 3010/2002. Για την έκδοση αδειών των εγκαταστάσεων IPPC της υποκατηγορίας 2 της πρώτης (Α) κατηγορίας (όπως αυτές καθορίζονται στην ΚΥΑ Η.Π.15393/2332/2002 αρµόδια είναι η Υπηρεσία Περιβάλλοντος της οικείας Περιφέρειας. Σύµφωνα µε το άρθρο 7 της ΚΥΑ Η.Π /703/Φ104/2003, για την Έγκριση των Περιβαλλοντικών Όρων, η αρµόδια Υπηρεσία Περιβάλλοντος της Περιφέρειας αφού εξετάσει το φάκελο και διαπιστώσει ότι είναι πλήρης πριν προβεί στην έκδοση Απόφασης Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων, και εφόσον το κρίνει σκόπιµο, το διαβιβάζει εντός 10 ηµερών από την υποβολή του στις συναρµόδιες Περιφερειακές και Νοµαρχιακές Υπηρεσίες και Φορείς και κατά περίπτωση στους Οργανισµούς Αθήνας ή Θεσσαλονίκης, ή στους Οργανισµούς του άρθρου 3 του Ν. 2508/1997, εφόσον αυτοί έχουν συσταθεί για να εκφράσουν τυχόν παρατηρήσεις επί του περιεχοµένου του. Επίσης, ο φάκελος διαβιβάζεται και στο οικείο ή στα οικεία Νοµαρχιακά Συµβούλια για δηµοσιοποίηση του φακέλου της ΜΠΕ και γνωµοδότηση σύµφωνα µε το άρθρο 5 του Ν. 1650/1986, όπως αντικαταστάθηκε µε το άρθρο 3 του Ν. 3010/2002. Μέσα σε 35 ηµέρες από την παραλαβή του φακέλου οι προαναφερόµενες υπηρεσίες, Φορείς, Οργανισµοί, διαβιβάζουν στην ως άνω αρµόδια υπηρεσία τις τυχόν παρατηρήσεις τους και το οικείο ή τα οικεία Νοµαρχιακά Συµβούλια τη (τις) γνωµοδότηση (εις) τους. Μετά την παραλαβή της (των) ως άνω γνωµοδότησης (εων) ή άλλως µετά την παρέλευση της προθεσµίας της παραπάνω προθεσµίας και ανεξάρτητα από το αν έχει (ουν) διαβιβαστεί ή όχι η (οι) γνωµοδότηση (εις) αυτή (ές), εκδίδεται µέσα σε 15 ηµέρες η απόφαση έγκρισης ή µη περιβαλλοντικών όρων από τον Γενικό Γραµµατέα της Περιφέρειας, µετά από σχετική εισήγηση της ως άνω αρµόδιας Υπηρεσίας Περιβάλλοντος της Περιφέρειας, όπως προβλέπεται στο άρθρο 4 (παρ. 2) του Ν. 1650/1986, όπως αντικαταστάθηκε µε το άρθρο 2 (παρ. 2) του Ν. 3010/ Τι προβλέπεται στην Εθνική Νοµοθεσία ώστε να υπάρχει πλήρης συντονισµός διαδικασίας και όρων έκδοσης αδειών όταν εµπλέκονται αρµόδιες αρχές περισσότερες της µιας; Πως λειτουργεί στην πράξη ο συντονισµός αυτός; Όπως αναφέρθηκε παραπάνω (ερώτηση 6.1), στην ΚΥΑ Η.Π.11014/703/Φ104/2003 περιγράφονται αναλυτικά οι αρµοδιότητες της αρµόδιας αρχής (Κεντρικής Υπηρεσίας Περιβάλλοντος του ΥΠΕΧΩ Ε για τις εγκαταστάσεις IPPC που υπάγονται στην υποκατηγορία 1 της πρώτης (Α) κατηγορίας και της Υπηρεσίας Περιβάλλοντος της οικείας Περιφέρειας για τις εγκαταστάσεις IPPC που υπάγονται στην υποκατηγορία 2 της πρώτης (Α) κατηγορίας). Η αρµόδια αρχή µπορεί, κατά περίπτωση, να ζητήσει τις παρατηρήσεις και γνωµοδοτήσεις από συναρµόδιους φορείς και υπηρεσίες προτού προχωρήσει στην Απόφαση Έγκρισης ή µη των Περιβαλλοντικών Όρων. Λόγω της σχετικά πρόσφατης (από τις 20/3/2003) εφαρµογής της ΚΥΑ Η.Π.11014/703/Φ104/2003, δεν υπάρχουν αρκετά στοιχεία στις αρµόδιες υπηρεσίες όσον αφορά την εφαρµογή στην πράξη του συντονισµού αυτού. Όπως δε προαναφέρθηκε µία Υπηρεσία είναι αρµόδια για τον συντονισµό της διαδικασίας έκδοσης της άδειας. 6

7 7. ΟΡΟΙ ΕΚ ΟΣΗΣ Α ΕΙΑΣ 7.1. Πληρότητα των όρων έκδοσης άδειας Τι προβλέπεται στην Εθνική νοµοθεσία ώστε η άδεια να περιέχει όλες τις απαιτήσεις που περιγράφονται λεπτοµερώς στο άρθρο 9; Πιο συγκεκριµένα, εξηγήστε λεπτοµερώς τι προβλέπεται για τα παρακάτω: Οριακές τιµές ρύπων που εκπέµπονται στον ατµοσφαιρικό αέρα και στο νερό Η ΚΥΑ Η.Π.11014/703/Φ104/2003 αναφέρει ότι, για τις εγκαταστάσεις IPPC, η απόφαση έγκρισης περιβαλλοντικών όρων αναφέρεται και σε µέτρα για την εξασφάλιση της προστασίας της ατµόσφαιρας, του νερού και του εδάφους, ώστε να επιτυγχάνεται υψηλό επίπεδο προστασίας του περιβάλλοντος στο σύνολό του, ιδίως µε: (άρθρο 12 3α) τον καθορισµό οριακών τιµών εκποµπής (για τις οποίες εφαρµόζονται, ως ελάχιστες απαιτήσεις, οι οριακές τιµές που έχουν καθοριστεί µε ειδικές διατάξεις της κείµενης νοµοθεσίας) για τις ρυπαντικές ουσίες που αναφέρονται ενδεικτικά στο Παράρτηµα ΙΙ του άρθρου 16 της ΚΥΑ Η.Π /703/Φ104/2003 (ενδεικτικός κατάλογος των σηµαντικότερων ρυπογόνων ουσιών που πρέπει να λαµβάνονται υποχρεωτικά υπόψη, εάν είναι κατάλληλες για τον καθορισµό των οριακών τιµών εκποµπής: ατµόσφαιρα / νερό), οι οποίες αναµένεται να εκπέµπονται σε σηµαντική ποσότητα και να διασπείρονται στο νερό, τον αέρα και το έδαφος. Επιπλέον, σηµειώνεται ότι στο Προεδρικό ιάταγµα 1180/1981(ΦΕΚ 293/Α/ ) καθορίζονται τα επιτρεπόµενα όρια εκποµπής ρυπαινουσών ουσιών στην ατµόσφαιρα από εγκαταστάσεις, καθώς και οι κατευθυντήριες τιµές (εκ των οποίων καθορίζονται εκάστοτε τα επιτρεπόµενα όρια εκποµπής ρυπαινουσών ουσιών για κάθε υδάτινο αποδέκτη, αναλόγως της χρήσης και της αφοµοιωτικής του ικανότητας, σύµφωνα µε τις εκάστοτε ισχύουσες υγειονοµικές διατάξεις) για µια σειρά ρύπων (χαρακτηριστικά αποβλήτων) από ορισµένα είδη εγκαταστάσεων. Τέλος, σύµφωνα µε την κείµενη εθνική νοµοθεσία, για τις οριακές τιµές στα ύδατα λαµβάνονται υπόψη οι νοµαρχιακές αποφάσεις που συνδέονται µε την ποιότητα υδάτων του αποδέκτη, ανά περίπτωση. Ελαχιστοποίηση της διασυνοριακής ή σε µεγάλη απόσταση ρύπανσης Η ΚΥΑ Η.Π.11014/703/Φ104/2003 αναφέρει ότι, για τις εγκαταστάσεις IPPC, η απόφαση έγκρισης περιβαλλοντικών όρων αναφέρεται και σε µέτρα για την εξασφάλιση της προστασίας της ατµόσφαιρας, του νερού και του εδάφους, ώστε να επιτυγχάνεται υψηλό επίπεδο προστασίας του περιβάλλοντος στο σύνολό του, ιδίως µε: (άρθρο 12 3γ) την πρόβλεψη όρων για την ελαχιστοποίηση της διασυνοριακής ρύπανσης σε µεγάλη απόσταση. Επιπλέον, σύµφωνα µε την εθνική νοµοθεσία και συγκεκριµένα µε το άρθρο 6 της ΚΥΑ Η.Π /2021/2003 (ΦΕΚ1391/Β/ ), προβλέπεται η ενηµέρωση και συνεργασία µεταξύ των Κκρατών Μελών, µε σκοπό την ελαχιστοποίηση της διασυνοριακής ρύπανσης σε µεγάλη απόσταση και την εξασφάλιση ενός υψηλού επιπέδου προστασίας του περιβάλλοντος. Προστασία του εδάφους και των υπόγειων υδάτων Η ΚΥΑ Η.Π /703/Φ104/2003 αναφέρει ότι, για τις εγκαταστάσεις IPPC, η απόφαση έγκρισης περιβαλλοντικών όρων αναφέρεται και σε µέτρα για την εξασφάλιση της προστασίας της ατµόσφαιρας, του νερού και του εδάφους, ώστε να επιτυγχάνεται υψηλό επίπεδο προστασίας του περιβάλλοντος στο σύνολό του, ιδίως µε: (άρθρο 12 3α) την επιβολή όρων, περιορισµών, µέτρων και προϋποθέσεων, εφόσον χρειασθεί, για την προστασία του εδάφους και των υπογείων νερών. Επιπλέον, στην ΚΥΑ 26857/553/6/4/1988 αναφέρονται τα µέτρα και οι περιορισµοί για την προστασία των υπόγειων νερών από απορρίψεις ορισµένων επικίνδυνων ουσιών. 7

8 ιαχείριση αποβλήτων Η ΚΥΑ Η.Π /703/Φ104/2003 αναφέρει ότι, για τις εγκαταστάσεις IPPC, η απόφαση έγκρισης περιβαλλοντικών όρων αναφέρεται και σε µέτρα για την εξασφάλιση της προστασίας της ατµόσφαιρας, του νερού και του εδάφους, ώστε να επιτυγχάνεται υψηλό επίπεδο προστασίας του περιβάλλοντος στο σύνολό του, ιδίως µε: (άρθρο 12 3α) την επιβολή όρων, περιορισµών, µέτρων και προϋποθέσεων, εφόσον χρειασθεί, για τη διαχείριση αποβλήτων. Επιπλέον, στην ΚΥΑ 50910/2727/2003 αναφέρονται τα µέτρα και οι όροι για τη διαχείριση στερεών αποβλήτων (Εθνικός και Περιφερειακός Σχεδιασµός ιαχείρισης). Αποδοτική χρήση ενέργειας Η ΚΥΑ Η.Π /703/Φ104/2003 αναφέρει ότι, για τις εγκαταστάσεις IPPC, ο φάκελος, ο οποίος περιέχει την Προµελέτη και τη Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων θα πρέπει να περιλαµβάνει πληροφορίες ως προς τη χρήση φυσικών πόρων και την ενέργεια που χρησιµοποιείται ή παράγεται από την εγκατάσταση (άρθρο 3, 4, 6 και 7). Επιπλέον, ο Ν. 2965/2001 (ΦΕΚ 270/Α/ ) επιβάλει στις βιοµηχανίες βιοτεχνίες και επαγγελµατικά εργαστήρια που χρησιµοποιούν υγρά καύσιµα για τις ανάγκες της παραγωγικής τους διαδικασίας, την αντικατάσταση του χρησιµοποιούµενου υγρού καυσίµου µε φυσικό αέριο, εντός ενός έτους από την ηµεροµηνία που θα είναι εφικτή η τροφοδοσία τους µε φυσικό αέριο. Απαιτήσεις όσον αφορά την παρακολούθηση των απορρίψεων Η ΚΥΑ Η.Π /703/Φ104/2003 αναφέρει ότι, για τις εγκαταστάσεις IPPC, η απόφαση έγκρισης περιβαλλοντικών όρων αναφέρεται και σε µέτρα για την εξασφάλιση της προστασίας της ατµόσφαιρας, του νερού και του εδάφους, ώστε να επιτυγχάνεται υψηλό επίπεδο προστασίας του περιβάλλοντος στο σύνολό του, ιδίως µε: (άρθρο 12 3ε και 3ζi) τον καθορισµό κατάλληλων απαιτήσεων παρακολούθησης των απορρίψεων, στις οποίες καθορίζεται η µεθοδολογία και η συχνότητα των µετρήσεων, η διαδικασία αξιολόγησης των µέτρων καθώς και η υποχρέωση καταγραφής και παροχής στην αρµόδια αρχή των αναγκαίων στοιχείων για τον έλεγχο της τήρησης των περιβαλλοντικών όρων που έχουν εγκριθεί µε σχετική απόφαση. Ο φορέας εκµετάλλευσης υποχρεούται να ενηµερώνει σε τακτά χρονικά διαστήµατα την αρµόδια αρχή για τις απορρίψεις ρύπανσης (εκποµπών και αποβλήτων) της εγκατάστασης (έχει εκδοθεί εγκύκλιος από το ΥΠΕΧΩ Ε µε αρ πρωτ / , όσον αφορά στην υποχρέωση ενηµέρωσης των αρµόδιων αρχών για τις απορρίψεις ρύπανσης από τις δραστηριότητες του παραρτήµατος ΙΙ του άρθρου 5 της ΚΥΑ Η.Π /2332/2002). Πρόληψη ατυχηµάτων και περιορισµός των συνεπειών τους: Η ΚΥΑ Η.Π /703/Φ104/2003 αναφέρει ότι, για τις εγκαταστάσεις IPPC, η απόφαση έγκρισης περιβαλλοντικών όρων αναφέρεται και σε µέτρα για την εξασφάλιση της προστασίας της ατµόσφαιρας, του νερού και του εδάφους, ώστε να επιτυγχάνεται υψηλό επίπεδο προστασίας του περιβάλλοντος στο σύνολό του, ιδίως µε: (άρθρο 12 3ζi) την επιβολή υποχρέωσης στο φορέα εκµετάλλευσης του έργου ή της δραστηριότητας να ενηµερώνει το συντοµότερο δυνατό την αρµόδια αρχή για κάθε συµβάν ή ατύχηµα που επηρεάζει σηµαντικά το περιβάλλον. Επιπλέον, στην ΚΥΑ 5697/590/2000 καθορίζονται τα µέτρα και οι όροι για την αντιµετώπιση των κινδύνων από ατυχήµατα µεγάλης έκτασης σε εγκαταστάσεις ή µονάδες λόγω της ύπαρξης επικινδύνων ουσιών (εναρµόνιση µε την Οδηγία 96/62/ΕΕ). Μέτρα αντιµετώπισης αντικανονικών συνθηκών λειτουργίας Η ΚΥΑ Η.Π /703/Φ104/2003 αναφέρει ότι, για τις εγκαταστάσεις IPPC, η απόφαση έγκρισης περιβαλλοντικών όρων αναφέρεται και σε µέτρα για την εξασφάλιση της προστασίας της ατµόσφαιρας, του νερού και του εδάφους, ώστε να επιτυγχάνεται υψηλό επίπεδο προστασίας του περιβάλλοντος στο σύνολό του, ιδίως µε: 8

9 (άρθρο 12 3στ) τον καθορισµό µέτρων σχετικά µε τις µη κανονικές συνθήκες λειτουργίας. Έτσι, όταν κινδυνεύει το περιβάλλον να υπάρχει κατάλληλη πρόβλεψη για την έναρξη λειτουργίας, τις διαρροές, τις δυσλειτουργίες, τις προσωρινές διακοπές και την οριστική παύση της λειτουργίας. Αποκατάσταση του χώρου µετά από την οριστική παύση των δραστηριοτήτων (απαίτηση για ικανοποιητική µορφή ) Η ΚΥΑ Η.Π /703/Φ αναφέρει ότι, για τις εγκαταστάσεις IPPC, ο φάκελος, ο οποίος περιέχει τη Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων θα πρέπει να περιλαµβάνει τα αναγκαία µέτρα µετά την οριστική παύση της δραστηριότητας, ώστε να αποφεύγεται κάθε κίνδυνος ρύπανσης και ο χώρος να αποκαθίσταται ικανοποιητικά (άρθρο 4 και 7). Ειδικές διατάξεις για τις εγκαταστάσεις που αναφέρονται στην υποεπικεφαλίδα 6.6 του παραρτήµατος Ι Η ΚΥΑ Η.Π /703/Φ104/2003 αναφέρει, για τις εγκαταστάσεις που αναφέρονται στην υποεπικεφαλίδα 6.6 του παραρτήµατος Ι, ότι: (άρθρο 12 3α) κατά τον καθορισµό των οριακών τιµών εκποµπής λαµβάνονται υπόψη οι προσαρµοσµένες σε αυτές πρακτικές µεθοδεύσεις, και (άρθρο 12 3ε) κατά τη θέσπιση των µέτρων παρακολούθησης και αξιολόγησης των απορρίψεων µπορούν να λαµβάνονται υπόψη το κόστος και η ωφέλεια Καταλληλότητα και επάρκεια των όρων έκδοσης άδειας Με τι νοµοθετικές διατάξεις, διαδικασίες και κριτήρια τίθενται οι οριακές τιµές εκποµπής ρύπων και λοιποί όροι έκδοσης άδειας, ώστε να εξασφαλίζεται υψηλός βαθµός προστασίας του περιβάλλοντος ως συνόλου; Έχουν εκδοθεί οιεσδήποτε ειδικές κατευθυντήριες γραµµές για τις αρµόδιες αρχές; Εάν ναι, δώστε πληροφορίες για το είδος των κατευθυντήριων γραµµών που έχουν εκδοθεί Σύµφωνα µε την ΚΥΑ Η.Π /703/Φ104/2003 και το Ν. 3010/2002, προβλέπεται ότι η υποβλήθείσα µελέτη και η άδεια θα αναφέρονται σε οριακές τιµές εκποµπής ρύπων, µέτρα προϋποθέσεις και περιορισµούς, ώστε να εξασφαλίζεται υψηλός βαθµός προστασίας του περιβάλλοντος ως συνόλου Στην εν λόγω ΚΥΑ, περιγράφονται αναλυτικά οι διαδικασίες έγκρισης περιβαλλοντικών όρων για τις διάφορες κατηγορίες έργων και δραστηριοτήτων. Όπως έχει αναφερθεί στο σηµείο 7.1.1, η έγκριση περιβαλλοντικών όρων περιλαµβάνει και τον καθορισµό οριακών τιµών εκποµπών. Λόγω της σχετικά πρόσφατης (από 20/3/2003) εφαρµογής της ΚΥΑ Η.Π.11014/703/Φ104/2003, δεν έχουν εκδοθεί ακόµα κάποιες ειδικές κατευθυντήριες γραµµές για την έκδοση των αδειών από τις αρµόδιες αρχές Τι είδους (δεσµευτικές ή µη) κατευθύνσεις υπάρχουν στα κράτη µέλη για να καθορίζονται οι βέλτιστες διαθέσιµες τεχνικές; Το ΥΠΕΧΩ Ε έχει εκδώσει, µη δεσµευτικές κατευθύνσεις για τον καθορισµό των Βέλτιστων ιαθέσιµων Τεχνικών (Β Τ) ανά κλάδο δραστηριότητας, ο οποίος εµπίπτει στην Οδηγία IPPC. Πιο συγκεκριµένα, από το 2001 έχουν ολοκληρωθεί οι «κλαδικές µελέτες IPPC», οι οποίες περιγράφουν τους διάφορους κλάδους (έργα και δραστηριότητες), οι οποίοι υπάγονται στην Οδηγία IPPC, και περιλαµβάνουν κατευθυντήριες οδηγίες για την εφαρµογή των Β Τ σε κάθε κλάδο ξεχωριστά. Οι µελέτες αυτές έχουν βασισθεί κυρίως στα Κείµενα Αναφοράς των Β Τ BREFs (όπου αυτά ήταν διαθέσιµα), τα οποία εκδίδονται από το European IPPC Bureau και από άλλες πηγές Πως συνεκτιµώνται, γενικώς ή κατά περίπτωση, οι πληροφορίες που δηµοσιεύονται από την Επιτροπή κατά την έννοια του άρθρου 16 παράγραφος 2 ή από διεθνείς οργανισµούς, για τον καθορισµό των βέλτιστων διαθέσιµων τεχνικών; 9

10 Όπως έχει αναφερθεί στο σηµείο κατά την έκδοση κατευθυντήριων γραµµών αναφορικά µε τον καθορισµό των Β Τ ανά κλάδο δραστηριότητας, λαµβάνονται υπόψη τα Κείµενα Αναφοράς των Β Τ - BREFs (εφόσον αυτά είναι διαθέσιµα), τα οποία εκδίδονται από το EIPPCB, καθώς και πληροφορίες σχετικά µε Β Τ από άλλους διεθνείς οργανισµούς Πόσο χρήσιµες είναι οι πληροφορίες που δηµοσιεύονται από την Επιτροπή σύµφωνα µε το άρθρο 16 παράγραφος 2, ως πηγή πληροφοριών για τον καθορισµό των οριακών τιµών εκποµπής ρύπων και ισοδύναµων παραµέτρων και τεχνικών µέτρων που βασίζονται στις βέλτιστες διαθέσιµες τεχνικές; Πως µπορούν να βελτιωθούν; Οι πληροφορίες που δηµοσιεύονται από την Επιτροπή σύµφωνα µε το άρθρο 16 παράγραφος 2, αποτελούν κείµενα αναφοράς και, µε αυτή την έννοια, λαµβάνονται υπόψη από τις αδειοδοτούσες αρχές, κατά την διαδικασία έκδοσης περιβαλλοντικών αδειών (έγκριση περιβαλλοντικών όρων). Βέβαια λόγω του µικρού χρονικού διαστήµατος εφαρµογής της νέας διαδικασίας και αντίστοιχα της µικρής εµπειρίας που διαθέτουν οι αρµόδιες αρχές από τη χρήση των πληροφοριών αυτών στην έκδοση περιβαλλοντικών αδειών, δεν µπορεί να προτείνει τίποτα επί του παρόντος, σχετικά µε προτάσεις βελτίωσης Τι µέτρα έχουν ληφθεί ως εγγύηση ότι οι οριακές τιµές εκποµπής ρύπων καθώς και οι ισοδύναµες παράµετροι και τα τεχνικά µέτρα του άρθρου 9 παράγραφος 3 βασίζονται στις βέλτιστες διαθέσιµες τεχνικές, χωρίς να προκρίνεται κάποια συγκεκριµένη τεχνική ή τεχνολογία αλλά µε συνεκτίµηση των τεχνικών χαρακτηριστικών της εγκατάστασης, της γεωγραφικής της θέσης και των τοπικών περιβαλλοντικών συνθηκών; Στην ΚΥΑ Η.Π /703/Φ104/2003 (άρθρο 12 3β) προβλέπεται η χρήση Β Τ προκειµένου να καθορισθούν οι οριακές τιµές εκποµπών, χωρίς όµως να προδιαγράφεται η χρήση συγκεκριµένης τεχνικής ή τεχνολογίας. Για τον καθορισµό των οριακών τιµών προβλέπεται ότι πρέπει να λαµβάνονται υπόψη τα τεχνικά χαρακτηριστικά της κάθε εγκατάστασης, η γεωγραφική της θέση και οι τοπικές περιβαλλοντικές συνθήκες Τι είδους (δεσµευτικές ή µη) κατευθύνσεις υπάρχουν στα κράτη µέλη σχετικά µε τις προϋποθέσεις παρακολούθησης της απόρριψης αποβλήτων, που πρέπει να περιληφθούν στην άδεια; Στην πρόσφατη ΚΥΑ 50910/2727/2003 αναφέρονται τα µέτρα και οι όροι για τη διαχείριση στερεών αποβλήτων. Επιπλέον, όπως προαναφέρθηκε, σύµφωνα µε εγκύκλιο του ΥΠΕΧΩ Ε µε αρ πρωτ / , ο φορέας εκµετάλλευσης υποχρεούται να ενηµερώνει σε τακτά χρονικά διαστήµατα την αρµόδια αρχή για τις απορρίψεις ρύπανσης (εκποµπών και αποβλήτων) της εγκατάστασης Ποια είναι η πείρα που διαθέτεται όσον αφορά τις διεπαφές µεταξύ των απαιτήσεων έκδοσης άδειας σύµφωνα µε τη Οδηγία IPPC και την Οδηγία για την καθιέρωση συστήµατος για την εµπορία των δικαιωµάτων εκποµπών αερίων του θερµοκηπίου στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα η οποία τροποποιεί την Οδηγία 96/61/ΕΚ; ( δεν απαντάται αν το κοινοτικό σύστηµα για την εµπορία των δικαιωµάτων εκποµπών αερίων του θερµοκηπίου δεν έχει αρχίσει να εφαρµόζεται από την 1η Ιανουαρίου 2005 όπως προβλέπεται) Πρόσφατα το Υπουργείο Ανάπτυξης προχώρησε στην προετοιµασία σχεδίου Νόµου για την καθιέρωση συστήµατος για την εµπορία των δικαιωµάτων εκποµπών αερίων του θερµοκηπίου στην Ελλάδα. Συστήθηκε επιτροπή (από το Υπουργείο Ανάπτυξης, το ΥΠΕΧΩ Ε και το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών) που θα επεξεργαστεί το σχέδιο Νόµου για τη σύσταση και λειτουργία της αρµόδιας αρχής για την εµπορία των δικαιωµάτων εκποµπών αερίων του θερµοκηπίου. Η αρχή αυτή θα είναι αρµόδια για την έκδοση αδειών, για την καθιέρωση συστήµατος για την εµπορία των δικαιωµάτων εκποµπών αερίων του θερµοκηπίου, που θα πρέπει να είναι σε αντιστοιχία και µε την Οδηγία IPPC. 10

11 7.3. ιαθέσιµα αντιπροσωπευτικά δεδοµένα Αναφέρατε διαθέσιµα αντιπροσωπευτικά δεδοµένα για τις οριακές τιµές τις καθοριζόµενες ανά ειδική κατηγορία δραστηριοτήτων σύµφωνα µε το παράρτηµα Ι και, αναλόγως, τις βέλτιστες διαθέσιµες τεχνικές από τις οποίες προκύπτουν οι τιµές αυτές. Εξηγήστε πως επελέγησαν και συγκεντρώθηκαν αυτά τα δεδοµένα Αντιπροσωπευτικά δεδοµένα για τις οριακές τιµές τις καθοριζόµενες ανά ειδική κατηγορία δραστηριοτήτων σύµφωνα µε το παράρτηµα Ι, παρατίθενται στο Παράρτηµα Α. Τα δεδοµένα αυτά είχαν αποσταλεί από το ΥΠΕΧΩ Ε προς την Ε.Ε. τον Απρίλιο του 2002, στο πλαίσιο της ενηµέρωσης σχετικά µε τις οριακές τιµές, τις καθοριζόµενες ανά ειδική κατηγορία δραστηριοτήτων, σύµφωνα µε το παράρτηµα Ι της Οδηγίας 96/ Τι είδους όροι, εκτός από τις οριακές τιµές εκποµπής έχουν τεθεί για την έκδοση της άδειας; Πιο συγκεκριµένα δώστε παραδείγµατα: Για την έκδοση της περιβαλλοντικής άδειας (απόφασης έγκρισης περιβαλλοντικών όρων) που εκδίδεται για τα έργα και τις δραστηριότητες που εµπίπτουν στην Οδηγία IPPC, εκτός από τον καθορισµό των οριακών τιµών των εκποµπών, περιλαµβάνεται και µια σειρά από όρους, οι οποίοι αποσκοπούν στην συνολική προστασία του περιβάλλοντος και της δηµόσιας υγείας, από την λειτουργία των έργων και δραστηριοτήτων: Ισοδύναµων παραµέτρων και τεχνικών µέτρων που συµπληρώνουν τις οριακές τιµές εκποµπής στην άδεια Στην απόφαση έγκρισης περιβαλλοντικών όρων περιγράφονται τα τεχνικά έργα και τα µέτρα αντιρρύπανσης, τα οποία πρέπει να ληφθούν για τη µείωση του θορύβου και των εκποµπών. Ενδεικτικά αναφέρονται παραδείγµατα από αποφάσεις έγκρισης περιβαλλοντικών όρων όπου επιβάλλεται: η λειτουργία των µηχανηµάτων σε κλειστούς και ηχοµονωµένους χώρους, η χρήση νέων σακκόφιλτρων και άλλων αντιρρυπαντικών µέτρων, η κατασκευή (εγκατάσταση) κλειστών αποθηκών α υλών προς κατάργηση της υπαίθριας αποθήκευσης, η εγκατάσταση συστήµατος συνεχούς µέτρησης ΝΟχ, SΟ2 στα καυσαέρια των περιστροφικών κλιβάνων, η εγκατάσταση νέου σακκοφίλτρου στα καυσαέρια περιστροφικού κλιβάνου (σε αντικατάσταση υφιστάµενου ανεπαρκούς Η/Φ), η ανάκτηση θερµότητας των αερίων ψύξης κλίνκερ µε την ανακύκλωση αυτών στον προασβεστοποιητή. Επιπλέον, επιβάλλονται και άλλοι όροι οι οποίοι αποσκοπούν στη µείωση των εκποµπών, όπως για παράδειγµα, η χρήση πρώτων υλών χαµηλής περιεκτικότητας σε διάφορες ενώσεις (θείο, µέταλλα, κ.λπ.). Ισοδύναµων παραµέτρων και τεχνικών µέτρων που αντικαθιστούν τις οριακές τιµές εκποµπής στην άδεια (όπως παραπάνω) Όρων που αφορούν την προστασία του εδάφους και των υπόγειων υδάτων, τη διαχείριση των αποβλήτων, την αποδοτική χρήση ενέργειας, τις απαιτήσεις παρακολούθησης της απόρριψης αποβλήτων, την πρόληψη ατυχηµάτων και τον περιορισµό των συνεπειών τους, τα µέτρα αντιµετώπισης αντικανονικών συνθηκών λειτουργίας και αποκατάστασης του χώρου µετά την οριστική παύση των δραστηριοτήτων 11

12 Για την προστασία του εδάφους και των υπόγειων υδάτων, αναφέρονται ενδεικτικά όροι από αποφάσεις έγκρισης περιβαλλοντικών όρων: - Τα νερά που προκύπτουν από τη ψύξη των µηχανηµάτων να κυκλοφορούν εντός κλειστού κυκλώµατος, µέσω των εγκαταστάσεων, ψύξης, αποθήκευσης και άντλησης. - Να συντηρείται το σύστηµα συλλογής και επεξεργασίας (καθίζηση, απολίπανση) των οµβρίων υδάτων, των υγρών αποβλήτων πλυντηρίου σιλοφόρων οχηµάτων, και των επιστροφών θαλασσινού νερού ψύξης, µε τελικό αποδέκτη τη θάλασσα. - Να τηρούνται οι προδιαγραφές των υγρών αυτών αποβλήτων σύµφωνα µε την ισχύουσα νοµοθεσία. - Τα αστικά λύµατα να διατίθενται σε σύστηµα σηπτικών δεξαµενών και εν συνεχεία απορροφητικών βόθρων, µε την έγκριση της αρµόδιας αρχής. Για τη διαχείριση αποβλήτων αναφέρεται ενδεικτικά απόσπασµα από απόφαση έγκρισης περιβαλλοντικών όρων: «Η διαχείριση των µεταχειρισµένων ορυκτελαίων να πραγµατοποιείται σύµφωνα µε την ΚΥΑ 98012/2001/1995 περί καθορισµού µέτρων και όρων για τη διαχείριση των µεταχειρισµένων ορυκτελαίων. Τα απορρίµµατα να συλλέγονται σε ειδικούς κάδους και να διατίθενται σε εγκεκριµένους χώρους υγειονοµικής ταφής.» Για τις απαιτήσεις της παρακολούθησης εκποµπών και αποβλήτων αναφέρεται ενδεικτικά απόσπασµα από απόφαση έγκρισης περιβαλλοντικών όρων: «Να εγκατασταθεί σύστηµα συνεχούς µέτρησης της περιεκτικότητας σε ΝΟx των καυσαερίων των περιστροφικών κλιβάνων. Οι µετρήσεις να καταγράφονται µε ηλεκτρονικό σύστηµα». Για τα µέτρα αντιµετώπισης αντικανονικών συνθηκών λειτουργίας και αποκατάστασης του χώρου µετά την οριστική παύση των δραστηριοτήτων αναφέρεται ενδεικτικά απόσπασµα από απόφαση έγκρισης περιβαλλοντικών όρων: «Σε περίπτωση δυσλειτουργίας των δευτερευόντων σακκοφίλτρων να διακόπτεται η λειτουργία τους και να γίνεται άµεσα η αποκατάσταση της βλάβης. Εφόσον η δυσλειτουργία συνεχίζεται για διάστηµα άνω των 10 πρώτων λεπτών και προκαλείται ρύπανση του περιβάλλοντος από τις εκποµπές σκόνης, να διακόπτεται η λειτουργία του σχετικού τµήµατος παραγωγής, ειδάλλως η ελέγχουσα τοπική υπηρεσία θα εισηγείται την επιβολή διοικητικής κύρωσης.» Όρων σχετικά µε τα συστήµατα περιβαλλοντικής διαχείρισης Γενικώς, στις αποφάσεις έγκρισης περιβαλλοντικών όρων προωθείται ο καθορισµός από τις διάφορες εταιρίες των έργων και δραστηριοτήτων Υπεύθυνου Περιβαλλοντικής ιαχείρισης της εγκατάστασης. Επιπλέον, ο Ν. 2965/2001 επιβάλει στις βιοµηχανικές, βιοτεχνικές µονάδες και τα επαγγελµατικά εργαστήρια µέσης και υψηλής όχλησης να εφαρµόσουν και να πιστοποιήσουν Σύστηµα Περιβαλλοντικής ιαχείρισης (EMAS ή ISO 14000), έως το τέλος του ΓΕΝΙΚΟΙ ΕΣΜΕΥΤΙΚΟΙ ΚΑΝΟΝΕΣ 8.1. Προβλέπεται στην Εθνική νοµοθεσία η δυνατότητα θέσπισης, για ορισµένες κατηγορίες εγκαταστάσεων, κάποιων απαιτήσεων υπό µορφή γενικών δεσµευτικών κανόνων αντί ενσωµάτωσης αυτών στους όρους της εκάστοτε άδειας; εν προβλέπεται επί του παρόντος στην Εθνική νοµοθεσία η δυνατότητα θέσπισης, για ορισµένες κατηγορίες εγκαταστάσεων, κάποιων απαιτήσεων υπό µορφή γενικών δεσµευτικών κανόνων αντί ενσωµάτωσης αυτών στους όρους της εκάστοτε άδειας. 12

13 8.2. Για ποιες κατηγορίες εγκαταστάσεων έχουν θεσπιστεί γενικοί δεσµευτικοί κανόνες; Με τι µορφή εµφανίζονται αυτοί οι κανόνες; 13

14 9. ΠΟΙΟΤΙΚΑ ΠΡΟΤΥΠΑ ΓΙΑ ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ 9.1. Πως αντιµετωπίζει η Εθνική νοµοθεσία την ανάγκη λήψης πρόσθετων µέτρων σε περιπτώσεις κατά τις οποίες οι βέλτιστες διαθέσιµες τεχνικές δεν αρκούν για την ικανοποίηση ενός ποιοτικού προτύπου για το περιβάλλον προβλεπόµενου ή οριζόµενου σύµφωνα µε την Κοινοτική νοµοθεσία; Στην ΚΥΑ Η.Π /703/Φ104/2003 (άρθρο. 12 3β) προβλέπεται η επιβολή πρόσθετων µέτρων για την περίπτωση κατά την οποία η κείµενη νοµοθεσία καθορίζει ποιοτικό πρότυπο περιβάλλοντος, το οποίο επιβάλλει όρους αυστηρότερους από αυτούς που µπορούν να επιτευχθούν µε τη χρήση των βέλτιστων διαθέσιµων τεχνικών. Επιπλέον, υπάρχει και η επιφύλαξη επιβολής και άλλων µέτρων για την τήρηση του ποιοτικού προτύπου περιβάλλοντος. Τέτοια ποιοτικά πρότυπα για το περιβάλλον αποτελούν τα καθορισµένα όρια ποιότητας υδάτων των ευαίσθητων αποδεκτών, για τα οποία θα απαιτούνταν πρόσθετα µέτρα, στις περιπτώσεις κατά τις οποίες οι βέλτιστες διαθέσιµες τεχνικές δεν θα αρκούσαν για την ικανοποίησή τους. Επίσης, όπως αναφέρθηκε και παραπάνω, ο Ν. 2965/2001 προβλέπει ότι οι µονάδες µέσης και υψηλής όχλησης υποχρεούνται, έως το τέλος του 2005, να εφαρµόσουν και να πιστοποιήσουν Σύστηµα Περιβαλλοντικής ιαχείρισης. Το σύστηµα για τις µονάδες υψηλής όχλησης πρέπει να είναι πιστοποιηµένο και καταχωρηµένο στο µητρώο ΕΜΑS που τηρείται στο ΥΠΕΧΩ Ε, ενώ για τις µονάδες µέσης όχλησης η πιστοποίηση γίνεται είτε κατά EMAS είτε κατά ΕΛΟΤ ΕΝ ISO Έχουν παρουσιασθεί τέτοιες περιπτώσεις; Εάν ναι, δώστε παραδείγµατα για τα πρόσθετα µέτρα. Λόγω της σχετικά πρόσφατης (από 20/3/2003) εφαρµογής της ΚΥΑ Η.Π /703/Φ104/2003, υπάρχουν περιορισµένα στοιχεία στις αρµόδιες αρχές για θέµατα περιβαλλοντικών αδειοδοτήσεων και δεν έχουν παρουσιασθεί τέτοιες περιπτώσεις. 10. ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΟΣΟΝ ΑΦΟΡΑ ΤΙΣ ΒΕΛΤΙΣΤΕΣ ΙΑΘΕΣΙΜΕΣ ΤΕΧΝΙΚΕΣ Τι µέτρα έχουν ληφθεί ώστε οι αρµόδιες αρχές να παρακολουθούν πως εξελίσσονται οι βέλτιστες διαθέσιµες τεχνικές ή να ενηµερώνονται σχετικά; Εκπρόσωποι του ΥΠΕΧΩ Ε και των διάφορων βιοµηχανικών κλάδων (ως εθνικοί εκπρόσωποι) συµµετέχουν ενεργά στις εργασίες των Τεχνικών Οµάδων Εργασίας (TWGs) του European IPPC Bureau για την ανάπτυξη των Κειµένων Αναφοράς για τις Β Τ (BREFs), ανά κλάδο δραστηριότητας. Με το τρόπο αυτό επιτυγχάνεται η ενηµέρωση για όλες τις εξελίξεις που αφορούν στις Βέλτιστες ιαθέσιµες Τεχνικές. Επιπλέον, το ΥΠΕΧΩ Ε έχει αναθέσει έργο στα πλαίσια του Γ ΚΠΣ, το οποίο µεταξύ των άλλων έχει και σαν αντικείµενο την ενηµέρωση των αρµόδιων αρχών σε τακτά χρονικά διαστήµατα (κάθε τέσσερις µήνες) όσον αφορά τα BREFs) και τις βέλτιστες διαθέσιµες τεχνικές. 11. ΜΕΤΑΤΡΟΠΕΣ ΤΩΝ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ Ποιες είναι οι νοµοθετικές διατάξεις, διαδικασίες και πρακτικές µέσω των οποίων διεκπεραιώνονται οι µετατροπές που επιφέρουν οι επιχειρήσεις στις εγκαταστάσεις τους; Στην ΚΥΑ Η.Π /703/Φ104/2003 (άρθρο 13.1) περιγράφονται αναλυτικά οι διαδικασίες που πρέπει να ακολουθηθούν προκειµένου µια επιχείρηση να επιφέρει αλλαγές στην εγκατάστασή της. Πιο συγκεκριµένα, ο ενδιαφερόµενος φορέας ή ιδιώτης υποβάλλει στις αρµόδιες αρχές το σχετικό φάκελο και η αρµόδια αρχή καθορίζει τις περαιτέρω διαδικασίες (αν απαιτείται η υποβολή Προµελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΠΠΕ), Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ) ή Περιβαλλοντικής Έκθεσης, προκειµένου να επιβληθούν νέοι περιβαλλοντικοί όροι. Η αρµόδια αρχή δύναται να επανεξετάσει και ενδεχοµένως να αναπροσαρµόσει τους περιβαλλοντικούς όρους εφόσον: 14

15 Η ρύπανση από την εγκατάσταση είναι τέτοια ώστε να απαιτείται να αναθεωρηθούν οι ισχύουσες οριακές τιµές εκποµπών ή να καθορισθούν νέες τιµές Ουσιαστικές µεταβολές των βέλτιστων διαθέσιµων τεχνικών επιτρέπουν σηµαντική µείωση των εκποµπών χωρίς υπερβολικό κόστος Η ασφάλεια εκµετάλλευσης της διεργασίας απαιτεί την εφαρµογή άλλων τεχνικών Αυτό επιβάλλεται από νέες διατάξεις της νοµοθεσίας Πως κρίνουν οι αρµόδιες αρχές κατά πόσον µια µεταβολή µπορεί να έχει επιπτώσεις στο περιβάλλον (άρθρο 2 ορισµός 10. α) ή/και κατά πόσον µια τέτοια µεταβολή µπορεί να έχει αρνητικές επιπτώσεις για την υγεία του ανθρώπου και για το περιβάλλον (άρθρο 2 ορισµός 10. β); Όπως έχει αναφερθεί στο σηµείο ο ενδιαφερόµενος φορέας ή ιδιώτης, ο οποίος επιθυµεί να επιφέρει µεταβολή στην εγκατάστασή του, υποχρεούται να υποβάλλει σχετικό φάκελο στην αρµόδια αρχή. Ο φάκελος αυτός θα πρέπει να περιλαµβάνει τα απαραίτητα στοιχεία έτσι ώστε η αρµόδια αρχή να είναι σε θέση να εκτιµήσει, από τα στοιχεία που δηλώνει ο ενδιαφερόµενος φορέας ή ιδιώτης, εάν οι προτεινόµενες µεταβολές µπορούν να έχουν αρνητικές επιπτώσεις για την υγεία του ανθρώπου και για το περιβάλλον, και κατά συνέπεια εάν απαιτείται η υποβολή ΠΠΕ ή ΜΠΕ ή Περιβαλλοντική Έκθεση. 12. ΕΠΑΝΕΞΕΤΑΣΗ ΚΑΙ ΑΝΑΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗ ΤΩΝ ΟΡΩΝ ΤΗΣ Α ΕΙΑΣ Ποιες είναι οι νοµοθετικές διατάξεις, διαδικασίες και πρακτικές που αφορούν την επανεξέταση και αναπροσαρµογή των όρων έκδοσης αδειών από την αρµόδια αρχή; Σύµφωνα µε εθνική νοµοθεσία και συγκεκριµένα µε τον Ν. 3010/2002 και την ΚΥΑ Η.Π /703/Φ104/2003 (άρθρο 13.2), καθορίζονται οι διαδικασίες που αφορούν την επανεξέταση και αναπροσαρµογή των όρων έκδοσης αδειών από την αρµόδια αρχή. Συγκεκριµένα, η απόφαση έγκρισης περιβαλλοντικών όρων εκδίδεται µε ισχύ για ορισµένο χρονικό διάστηµα που δεν προκαθορίζεται από κάποια νοµοθετική διάταξη, αλλά από την ίδια την απόφαση που εκδίδεται κάθε φορά. Μετά το πέρας της χρονικής αυτής περιόδου, η απόφαση υπόκεινται σε αναθεώρηση ή ανανέωση. Η διαδικασία που ακολουθείται είναι όµοια µε αυτή που ακολουθείται και για την αδειοδότηση όπως αυτή περιγράφεται αναλυτικά στην ίδια νοµοθετική διάταξη, µόνο εφόσον επέρχονται ουσιαστικές διαφοροποιήσεις ως προς τις επιπτώσεις στο περιβάλλον. Σύµφωνα µε την παρ. 3 του άρθρου 13 της ΚΥΑ Η.Π /703/Φ104/2003, η κατά περίπτωση αρµόδια αρχή για την έγκριση περ/κών όρων, επανεξετάζει και ενδεχοµένως αναπροσαρµόζει τους περ/κούς όρους όταν: Η ρύπανση από την εγκατάσταση είναι τέτοια ώστε να πρέπει µα αναθεωρηθούν οι ισχύουσες οριακές τιµές εκποµπής ή να καθορισθούν νέες οριακές τιµές εκποµπής, Ουσιαστικές µεταβολές των βέλτιστων διαθέσιµων τεχνικών επιτρέπουν σηµαντική µείωση των εκποµπών χωρίς υπερβολικό κόστος, Η ασφάλεια εκµετάλευσης της διεργασίας απαιτεί την εφαρµογή άλλων τεχνικών, Αυτό επιβάλλεται από νέες διατάξεις της κείµενης νοµοθεσία. Στην περίπτωση που δηµιουργηθούν προβλήµατα ρύπανσης του περιβάλλοντος από µία εγκατάσταση, ή αν παρατηρηθούν επιπτώσεις στο περιβάλλον που δεν είχαν προβλεφθεί από τη Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων, ή από την Περιβαλλοντική Έκθεση, το «Αρµόδιο Όργανο» για την έγκριση των περιβαλλοντικών όρων µπορεί να επιβάλλει πρόσθετους περιβαλλοντικούς όρους, ή να τροποποιήσει τους αρχικούς, ανεξάρτητα από την κατηγορία στην οποία υπάγεται το έργο ή η δραστηριότητα. Η διαπίστωση πρόκλησης σοβαρών προβληµάτων στο περιβάλλον από την λειτουργία µίας µονάδας ή δραστηριότητας, µπορεί να είναι αποτέλεσµα τακτικών προγραµµατισµένων ελέγχων, είτε καταγγελιών από ιδιώτες ή κάποιον άλλο φορέα. Αναθεώρηση των περιβαλλοντικών όρων διενεργείται υποχρεωτικά στην περίπτωση µετεγκατάστασης, εκσυγχρονισµού, επέκτασης ή τροποποίησης της υφιστάµενης εγκατάστασης ή δραστηριότητας. Η 15

16 διαδικασία που ακολουθείται στην περίπτωση αυτή είναι παρόµοια µε αυτή της αρχικής αδειοδότησης. Συνήθης πρακτική αποτελεί η ανανέωση / αναθεώρηση της περιβαλλοντικής άδειας ανά πέντε (5) έτη. Σε ορισµένες περιπτώσεις κατά την κρίση της αρµόδιας Υπηρεσίας η περιβαλλοντική άδεια µπορεί να ισχύει για ένα (1) ή για τρία (3) έτη. Λόγω της πρόσφατης θέσπισης νέων νοµοθεσιών σχετικών µε την έκδοση περιβαλλοντικών αδειών Ν. 3010/2002, ΚΥΑ Η.Π /703/Φ104/2003, κ.λ.π. προέκυψε η περίπτωση αναθεώρησης των περιβαλλοντικών όρων κάποιου έργου ή δραστηριότητας λόγω αλλαγής κατηγορίας (παράδειγµα από Β κατηγορία σε Α2). Στην περίπτωση αυτή ο ενδιαφερόµενος υποχρεούται να αποστείλει φάκελο στη αρµόδια Υπηρεσία, σύµφωνα µε τις κείµενες διατάξεις, η οποία αναλόγως της κατηγορίας στην οποία υπάγεται, µπορεί να είναι είτε η Κεντρική Υπηρεσία Περιβάλλοντος του ΥΠΕΧΩ Ε, είτε η οικεία Υπηρεσία Περ/ντος της Περιφέρειας, για την εξέταση του θέµατος Προσδιορίζεται στην εθνική νοµοθεσία η συχνότητα επανεξέτασης και, όταν κρίνεται αναγκαίο, η συχνότητα αναπροσαρµογής των όρων άδειας, ή αυτό γίνεται µε άλλους τρόπους; Στην ελληνική νοµοθεσία δεν υπάρχει κάποια διάταξη, η οποία να καθορίζει τη συχνότητα επανεξέτασης ή αναπροσαρµογής των περιβαλλοντικών όρων. Η κοινή πρακτική, όπως περιγράφηκε στην προηγούµενη παράγραφο, είναι η επανεξέταση (αναθεώρησης) της περιβαλλοντικής άδειας κάθε πέντε έτη, εκτός εξαιρέσεων. Ανάγκη επανεξέτασης της άδειας ενός έργου ή δραστηριότητας µπορεί να προκύψει στις παρακάτω περιπτώσεις: Καταγγελίες - διαµαρτυρίες από ιδιώτες ή άλλους φορείς σχετικά µε την λειτουργία του έργου ή της δραστηριότητας. Επεισόδιο ρύπανσης το οποίο προκλήθηκε από «ατύχηµα» είτε µετά από µη οµαλή λειτουργία της µονάδας. Σηµαντικές µετατροπές στον µηχανολογικό εξοπλισµό της εγκατάστασης. Μετά από τακτικό έλεγχο που διενεργήθηκε από αρµόδια αρχή κεντρική ή περιφερειακή 13. ΣΥΜΜΟΡΦΩΣΗ ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΟΡΟΥΣ ΤΗΣ Α ΕΙΑΣ Περιγράψτε σε γενικές γραµµές τις νοµοθετικές διατάξεις, διαδικασίες και πρακτικές που εγγυώνται τη συµµόρφωση προς τους όρους έκδοσης άδειας; Σύµφωνα µε την εθνική νοµοθεσία και συγκεκριµένα το άρθρο 6 του Ν. 1650/1986, προβλέπεται ότι ελέγχους τήρησης περ/κών όρων, δύνανται να πραγµατοποιούν: α) οι υπηρεσίες που είναι αρµόδιες να εγκρίνουν την ίδρυση, λειτουργία ή πραγµατοποίηση έργου ή δραστηριότητας (π.χ. /νση Βιοµηχανίας Νοµ/κής Αυτοδιοίκησης, κ.λ.π.), β) το ΥΠΕΧΩ Ε και γ) τα Κλιµάκια Ελέγχου Ποιότητας Περιβάλλοντος (που συγκροτούνται κατά περίπτωση µε απόφαση των Νοµαρχών. Ειδικότερα µε το άρθρο 26 του Ν. 1650/1986, ορίζεται η διαδικασία ελέγχου των εγκαταστάσεων για τη συµµόρφωση ή µη ως προς τους όρους της περιβαλλοντικής άδειας, από τα Κλιµάκια Ελέγχου Ποιότητας Περιβάλλοντος. Πρόσφατα µε το Π 165/2003 (ΦΕΚ137/Α/ ), καθώς και το Ν 2947/2001 (ΦΕΚ228/Α/ ), συστήνεται Ειδική Υπηρεσία Επιθεωρητών Περιβάλλοντος (Ε.Υ.Ε.Π.), καθορίζονται οι αρµοδιότητές της Υπηρεσίας, οι ενέργειες που ακολουθούνται πριν τη διενέργεια των ελέγχων, καθώς επίσης και κατά τη διάρκεια και µετά την ολοκλήρωσητου ελέγχου- αυτοψίας. Οι υπάλληλοι της Ε.Υ.Ε.Π. που εµπλέκονται µε ελέγχους έχουν τον τίτλο του «Επιθεωρητή Περιβάλλοντος». Οι βασικές αρµοδιότητες της εν λόγω Υπηρεσίας είναι: Ο έλεγχος και παρακολούθηση της εφαρµογής των περιβαλλοντικών όρων που επιβάλλονται για την πραγµατοποίηση έργων και δραστηριοτήτων του ηµοσίου, του ευρύτερου δηµόσιου τοµέα και της τοπικής αυτοδιοίκησης, αλλά και του ιδιωτικού τοµέα και η εισήγηση για την επιβολή κυρώσεων σε περίπτωση παραβίασης αυτών. 16

17 Η συλλογή και επεξεργασία στοιχείων που αφορούν την τήρηση της περιβαλλοντικής νοµοθεσίας, καθώς και των περιβαλλοντικών όρων που επιβάλλονται κατά την κείµενη νοµοθεσία για την εκτέλεση και λειτουργία έργων και δραστηριοτήτων δηµοσίου και ιδιωτικού τοµέα. Οι Επιθεωρητές Περιβάλλοντος διενεργούν αυτοψίες και προβαίνουν σε ελέγχους και µετρήσεις, καθώς και σε συλλογή κάθε χρήσιµου, κατά την κρίση τους, στοιχείου για την άσκηση των αρµοδιοτήτων τους. Αυτό ισχύει ανεξάρτητα από την τυχόν αρµοδιότητα άλλης αρχής να προβαίνει σε ανάλογο έλεγχο. Μετά την ολοκλήρωση κάθε ελέγχου, συντάσσεται έκθεση αυτοψίας από τον Επιθεωρητή Περιβάλλοντος ή από το κλιµάκιο Επιθεωρητών που διενήργησαν τον έλεγχο. Εφόσον διαπιστωθεί παράβαση της νοµοθεσίας για την προστασία του περιβάλλοντος ή των περιβαλλοντικών όρων που έχουν επιβληθεί, συντάσσεται σχετική έκθεση ελέγχου που επιδίδεται στο παραβάτη, ο οποίος καλείται σε απολογία. Για την απολογία αυτή τάσσεται προθεσµία που δεν µπορεί να είναι µικρότερη των πέντε (5) εργάσιµων ηµερών από την επίδοση της πρόσκλησης. Ύστερα από την υποβολή της απολογίας ή την άπρακτη πάροδο της προθεσµίας που τέθηκε, ο Επιθεωρητής Περιβάλλοντος συντάσσει αιτιολογηµένη πράξη βεβαίωσης ή µη, της παράβασης. Αντίγραφο της πράξης βεβαίωσης της παράβασης αποστέλλεται στην αρχή που χορήγησε στον παραβάτη την άδεια κατασκευής ή λειτουργίας του έργου ή έναρξης της δραστηριότητας ή, κατά περίπτωση, την ανανέωση αυτών. Αντίγραφο της ίδιας πράξης διαβιβάζεται επίσης και στον αρµόδιο εισαγγελέα πληµµελειοδικών για τυχόν αξιόποινες πράξεις Ποιες νοµοθετικές διατάξεις, διαδικασίες και πρακτικές εγγυώνται ότι οι επιχειρήσεις θα ενηµερώνουν σε τακτική βάση τις αρµόδιες αρχές για τα αποτελέσµατα της παρακολούθησης των απορρίψεων αποβλήτων και χωρίς αναβολή για τυχόν συµβάν ή ατύχηµα που επηρεάζει σοβαρά το περιβάλλον; Σύµφωνα µε την ΚΥΑ Η.Π /703/Φ104/2003 (άρθρο 12), οι επιχειρήσεις υποχρεώνονται να περιγράφουν αναλυτικά στη ΜΠΕ και κατά συνέπεια να περιλαµβάνονται και στην περιβαλλοντική άδεια, τα µέτρα τα οποία λαµβάνονται µε σκοπό την εξασφάλιση της προστασίας της ατµόσφαιρας, του νερού και του εδάφους ώστε να επιτυγχάνεται υψηλό επίπεδο προστασίας του περιβάλλοντος. Επιπλέον, σύµφωνα µε την προαναφερθείσα νοµοθεσία, επιβάλλεται στο φορέα εκµετάλλευσης του έργου ή της δραστηριότητας, η υποχρέωση να ενηµερώνει σε τακτά χρονικά διαστήµατα την αρµόδια αρχή για τα αποτελέσµατα της παρακολούθησης των απορρίψεων της εγκατάστασης και το συντοµότερο δυνατό για κάθε συµβάν ή ατύχηµα που επηρεάζει σηµαντικά το περιβάλλον. Ο φορέας εκµετάλλευσης έχει την υποχρέωση να παρέχει στους εκπροσώπους της αρµόδιας Αρχής κάθε αναγκαία βοήθεια για τις επιθεωρήσεις της εγκατάστασης, τη δειγµατοληψία και τη συλλογή των στοιχείων που απαιτούνται. Συµπληρωµατικά της αναφερθείσας απόφασης, έχει εκδοθεί εγκύκλιος µε αριθµό πρωτ / , σύµφωνα µε την οποία, για την εφαρµογή του άρθρου 12 της ΚΥΑ Η.Π /703/Φ104/2003 οι αρµόδιες υπηρεσίες του ΥΠΕΧΩ Ε που εκδίδουν τους περιβαλλοντικούς όρους, θα πρέπει να προσθέσουν σαν όρο και την απαίτηση ενηµέρωσης των αρχών όσον αφορά τις απορρίψεις ρύπανσης (εκποµπών και αποβλήτων). Η ενηµέρωση αυτή θα γίνεται µε την αποστολή κατάλληλου εντύπου αναφοράς σε ετήσια βάση, το αργότερο µέχρι το τέλος Μαρτίου (κάθε έτους). Τα στοιχεία αυτά θα αναφέρονται στο προηγούµενο έτος και θα χρησιµοποιούνται για την κάλυψη κοινοτικών υποχρεώσεων, αναφοράς της ρύπανσης από τις δραστηριότητες που εµπίπτουν στην Οδηγία 96/61/ΕΕ. Για τη συµπλήρωση του εντύπου αναφοράς χρησιµοποιείται σχετικό έντυπο µε οδηγίες συµπλήρωσης το οποίο διατίθεται στην ηλεκτρονική διεύθυνση του ΥΠΕΧΩ Ε, για τους υπόχρεους αποστολής αναφορών (σύµφωνα µε τις απαιτήσεις του EPER). Με την ΚΥΑ 4859/726/2001, καθορίζονται οι οριακές τιµές των επικίνδυνων ουσιών στα υγρά απόβλητα που προέρχονται από τη λειτουργία των βιοµηχανικών εγκαταστάσεων. Για την έγκριση της Μ ΠΕ και την έκδοση περιβαλλοντικών όρων, απαιτείται έλεγχος των προαναφερθέντων οριακών τιµών στα υγρά απόβλητα. Οι αρµόδιες αρχές µπορούν να εκτελέσουν τακτική ή µη προγραµµατισµένη αυτοψία στο χώρο της εγκατάστασης, µε σκοπό τον έλεγχο της ποιότητας των υγρών αποβλήτων. Σύµφωνα µε την ΚΥΑ αυτή κάθε χρόνο οι κατά τόπους αρµόδιες Νοµαρχιακές 17

18 υπηρεσίες συντάσσουν έκθεση που περιλαµβάνει εκτός των άλλων και την απογραφή των απορρίψεων των επικίνδυνων ουσιών στα νερά από τις βιοµηχανίες. Η έκθεση αυτή κατατίθεται στο ΥΠΕΧΩ Ε. Το ΥΠΕΧΩ Ε διαθέτει σχετικό αρχείο βάσει του οποίου ενηµερώνει την Επιτροπή Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων. Επιπλέον, αναφορικά µε ατυχήµατα που εµφανίζονται στο χώρο της εγκατάστασης, η εθνική νοµοθεσία έχει εναρµονίσει πλήρως την Οδηγία SEVESO II 96/82/EΚ µε την ΚΥΑ 5697/590/2000 (ΦΕΚ ). Σύµφωνα µε την ΚΥΑ αυτή, το σύνολο των εγκαταστάσεων που εµπίπτουν στην Οδηγία είναι υποχρεωµένες να διατηρούν αρχείο ατυχηµάτων ή near miss που συνέβησαν στο χώρο των εγκαταστάσεων και είχαν άµεση επίπτωση στο περιβάλλον. Το αρχείο αυτό είναι στη διάθεση των αρµοδίων υπηρεσιών κάθε φορά που µπορεί να διενεργηθεί έλεγχος. Όλες οι εγκαταστάσεις υποβάλλουν Μελέτες Ασφαλείας, στις οποίες περιγράφονται αναλυτικά το σύνολο των πιθανόν ατυχηµάτων που µπορεί να συµβούν στην εγκατάσταση και τα αντίστοιχα αποτελέσµατα στο περιβάλλον, καθώς επίσης και τα µέτρα που λαµβάνουν για την αποφυγή τέτοιου είδους ατυχηµάτων. Στην περιβαλλοντική άδεια γίνεται αναφορά ότι το έργο ή η δραστηριότητα έχει συµµορφωθεί µε τις διατάξεις της ΚΥΑ 5697/590/ Με ποιόν τρόπο προβλέπεται στην Εθνική Νοµοθεσία το δικαίωµα ή/και η υποχρέωση των αρµοδίων αρχών να πραγµατοποιούν επιτόπου επιθεωρήσεις; Από την εθνική νοµοθεσία κατοχυρώνεται το δικαίωµα και υποχρέωση συγκεκριµένων αρχών να πραγµατοποιούν επιτόπου επιθεωρήσεις σε έργα και δραστηριότητες. Συγκεκριµένα στο άρθρο 6 του Ν. 1650/1986 προβλέπεται ότι, ελέγχους τήρησης περ/κών όρων δύνανται να πραγµατοποιούν: α) οι υπηρεσίες που είναι αρµόδιες να εγκρίνουν την ίδρυση, λειτουργία ή πραγµατοποίηση έργου ή δραστηριότητας (π.χ. /νση Βιοµηχανίας Νοµ/κής Αυτοδιοίκησης, κ.λ.π.), β) το ΥΠΕΧΩ Ε και γ) τα Κλιµάκια Ελέγχου Ποιότητας Περιβάλλοντος (που συγκροτούνται κατά περίπτωση µε απόφαση των Νοµαρχών). Ειδικότερα µε το άρθρο 26 του Ν. 1650/1986, ορίζεται η διαδικασία ελέγχου των εγκαταστάσεων για τη συµµόρφωση ή µη ως προς τους όρους της περιβαλλοντικής άδειας, από τα Κλιµάκια Ελέγχου Ποιότητας Περιβάλλοντος, που συγκροτούνται µε απόφαση Νοµάρχη. Τα Κλιµάκια αυτά έχουν την αρµοδιότητα να ελέγχουν την τήρηση των περιβαλλοντικών όρων και γενικά την εφαρµογή της νοµοθεσίας για την προστασία του περιβάλλοντος. Ο ρόλος των Κλιµακίων αυτών είναι η διενέργεια επιτόπου ελέγχων, αυτοψιών, σε εγκαταστάσεις και δραστηριότητες, κυρίως σε περιπτώσεις που πιθανολογείται ότι η λειτουργία υποβαθµίζει το περιβάλλον. Με την ολοκλήρωση των ελέγχων το Κλιµάκιο των υπαλλήλων συντάσσει µία έκθεση που περιέχει τα αποτελέσµατα της αυτοψίας. Αναλόγως των αποτελεσµάτων γίνονται υποδείξεις, κατάλληλες συστάσεις και επιβάλλονται τα αντίστοιχα πρόστιµα σε περιπτώσεις παραβάσεων. Σύµφωνα µε τη νοµοθεσία, τα Κλιµάκια Ελέγχου έχουν τη δυνατότητα να εισέρχονται στις εγκαταστάσεις που θα υποβληθούν σε έλεγχο ανεξαρτήτως είδους και κατηγορίας, είτε αυτές είναι σε λειτουργία είτε όχι, ακόµα κι αν δεν παρευρίσκεται ο ιδιοκτήτης ή ο υπεύθυνος λειτουργίας και συνοδεύονται εφόσον είναι δυνατόν από τον εντεταλµένο εκπρόσωπό τους. Πρόσφατα µε το Ν. 2947/2001 και συγκεκριµένα το άρθρο 9, συστάθηκε στο ΥΠΕΧΩ Ε Ειδική Υπηρεσία Επιθεωρητών Περιβάλλοντος (Ε.Υ.Ε.Π.). Στο συγκεκριµένο άρθρο περιγράφονται αναλυτικά οι αρµοδιότητες της Ε.Υ.Ε.Π., καθώς επίσης και οι διαδικασίες οι οποίες ακολουθούνται πριν, κατά την διάρκεια και µετά την ολοκλήρωση των ελέγχων. Επιπλέον µε την έκδοση του Π 165/2003, καθωρίσθηκε η διάρθρωση της Ε.Υ.Ε.Π., που συνίσταται από την Επιθεώρηση και δύο τοµείς Βόρειας και Νότιας Ελλάδος, που ο κάθε ένας αποτελείται από τέσσερα τµήµατα, µε τις παρακάτω αρµοδιότητες: πρώτο τµήµα, ο έλεγχος τήρησης της περιβαλλοντικής νοµοθεσίας, περιβαλλοντικών όρων και Μελετών Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ) σε δηµόσια έργα, σε χώρους υγειονοµικής ταφής απορριµµάτων (ΧΥΤΑ) καθώς και σε λοιπές δηµόσιες υποδοµές και τουριστικές εγκαταστάσεις. 18

19 δεύτερο τµήµα, ο έλεγχος τήρησης της περιβαλλοντικής νοµοθεσίας, των περιβαλλοντικών όρων και των µελετών περιβαλλοντικών επιπτώσεων (ΜΠΕ) σε βιοµηχανίες, εξορυκτικές δραστηριότητες, κτηνοτροφικές εγκαταστάσεις, υδατοκαλλιέργειες και άλλες δραστηριότητες. τρίτο τµήµα, ο έλεγχος κάθε δραστηριότητας που µπορεί να συνεπάγεται καταστροφές του δασικού πλούτου και του περιβάλλοντος εν γένει, καταπατήσεις δηµοσίων εκτάσεων, ανέγερση και συντήρηση αυθαιρέτων κατασκευών οπουδήποτε και ιδιαίτερα σε προστατευόµενες περιοχές, επεµβάσεις σε ρέµατα, καθώς και επεµβάσεις στον αιγιαλό και την παραλία. τέταρτο τµήµα, η διοίκηση, η οικονοµική διαχείριση, η νοµική υποστήριξη, η µηχανογράφηση, ο σχεδιασµός, η τεχνική υποστήριξη καθώς και η οργάνωση και η συντήρηση εργαστηρίων του τοµέα. Οι έλεγχοι αυτοί µπορεί να είναι τακτικοί, προγραµµατισµένοι έλεγχοι, είτε να διενεργούνται µετά από κάποια καταγγελία Τι διαδικασίες και πρακτικές προβλέπονται για την πραγµατοποίηση τακτικών επιτόπου επιθεωρήσεων από τις Αρµόδιες Αρχές; Όταν δεν διενεργούνται τακτικές επιτόπου επιθεωρήσεις, πώς επαληθεύουν οι αρµόδιες αρχές τα στοιχεία που δίνουν οι επιχειρήσεις; Η αρµόδια Αρχή κατά την έκδοση, ανανέωση ή αναθεώρηση περιβαλλοντικής άδειας, αποστέλλει αντίγραφο της σχετικής µελέτης στις κατά τόπους Υπηρεσίες Περ/ντος των Νοµαρχιών, ώστε να πραγµατοποιήσουν αυτοψία - έλεγχο στην εγκατάσταση µε σκοπό την επιβεβαίωση των στοιχείων που έχουν αποσταλεί στις αρµόδιες αρχές. Στη συνέχεια ενηµερώνεται εγγράφως η αρµόδια Αρχή για την πληρότητα και ακρίβεια των στοιχείων που έχουν υποβληθεί και αναλόγως προβαίνουν στις απαραίτητες ενέργειες. Επιπλέον, εκτός των επιτόπου ελέγχων που γίνονται από τις αρµόδιες Νοµαρχιακές υπηρεσίες, η αρµόδια υπηρεσία χρησιµοποιεί ένα σύνολο από πρακτικές διαδικασίες για την επαλήθευση των στοιχείων των µελετών, που υποβάλλονται. Οι πρακτικές αυτές είναι: Η χρήση βιβλιογραφικών δεδοµένων (π.χ. ειδικής κατανάλωσης καυσίµων, ενέργειας, α υλών, συντελεστές εκποµπών) Η εµπειρία των αρµόδιων υπαλλήλων, σε συνδυασµό µε την σύγκριση των υποβληθέντων στοιχείων µε τα στοιχεία (που υπάρχουν στο Αρχείο της αρµόδιας Αρχής) εγκαταστάσεων ίδιας δραστηριότητας Τι κυρώσεις ή άλλα µέτρα προβλέπονται σε περιπτώσεις µη συµµόρφωσης προς τους όρους της άδειας; Υπήρξαν περιπτώσεις επιβολής κυρώσεων ή λήψης άλλων µέτρων κατά την περίοδο αναφοράς; (εάν διατίθενται, αναφέρατε τις αντίστοιχες στατιστικές, χρησιµοποιώντας παραδείγµατος χάριν το υπόδειγµα που παρέχει το καθοδηγητικό έγγραφο για την υποβολή εκθέσεων εν δυνάµει της σύστασης η οποία προβλέπει τα ελάχιστα κριτήρια για τις περιβαλλοντικές επιθεωρήσεις στα κράτη µέλη. ιοικητικές Κυρώσεις: Σύµφωνα µε το άρθρο 4 του Ν 3010/2002 στα νοµικά ή φυσικά πρόσωπα που προκαλούν οποιαδήποτε ρύπανση (ο ασκών την εκµετάλλευση της µονάδας) ή άλλη υποβάθµιση του περιβάλλοντος ή παραβαίνουν τις διατάξεις των σχετικών νοµοθεσιών, υπουργικών, περιφερειακών ή νοµαρχιακών διατάξεων, ανεξάρτητα από την αστική ή ποινική ευθύνη, επιβάλλεται ως διοικητική κύρωση πρόστιµο, από πενήντα (50) µέχρι πεντακόσιες ( ) Ευρώ, ύστερα από εισήγηση των αρµοδίων αρχών, είτε των Κλιµακίων Ελέγχου Ποιότητας Περιβάλλοντος. Το µέγεθος του προστίµου εξαρτάται από τη σοβαρότητα της παράβασης, τη συχνότητα, την υποτροπή, το ύφος υπέρβασης των θεσµοθετηµένων ορίων εκποµπών και την παράαβαση περιβαλλοντικών όρων. Η διοικητική αυτή κύρωση αναλόγως του µεγέθους του προστίµου, επιβάλλεται από τον οικείο Νοµάρχη, τον Γενικό Γραµµατέα της Περιφέρειας, είτε από τον Υπουργό ΠΕ ΧΩ Ε. Τα ανώτερα και κατώτερα όρια των προστίµων αυτών µπορούν να αναπροσαρµόζονται λαµβάνοντας υπόψη τη µεταβολή των οικονοµικών ή περιβαλλοντικών συνθηκών. Σύµφωνα το άρθρο 30 του Ν 1650/1986, αν µία επιχείρηση ή δραστηριότητα προκαλεί ρύπανση ή υποβάθµιση του περιβάλλοντος, τότε επιβάλλεται προσωρινή παύση λειτουργίας, µέχρις ότου 19

20 ληφθούν τα κατάλληλα µέτρα για την αποτροπή της ρύπανσης. Είναι επίσης πιθανόν να επιβληθεί οριστική παύση λειτουργίας της εγκατάστασης στην περίπτωση που η επιχείρηση παραλείψει ή αρνηθεί να συµµορφωθεί µε τα υποδεικνυόµενα µέτρα ή αν η λήψη των µέτρων αυτών είναι ανέφικτα για την εν λόγω εγκατάσταση. Η διακοπή επιβάλλεται µε απόφαση του οικείου Νοµάρχη. Στην περίπτωση που από το είδος, την ποσότητα των ρύπων ή την έκταση της υποβάθµισης του περιβάλλοντος υπάρχει κίνδυνος θανάτου ή σοβαρής σωµατικής βλάβης ή οικολογικής καταστροφής, τότε ο Υπουργός ΥΠΕΧΩ Ε σε συνεργασία µε τον τυχόν συναρµόδιο Υπουργό δικαιούται να επιβάλλει πολύ µεγαλύτερες κυρώσεις. Η παράβαση διαπιστώνεται µε πράξη του οργάνου που επέβαλε την απαγόρευση. Σε κάθε περίπτωση µπορεί να αρθεί η απαγόρευση, µε απόφαση του οργάνου που την επέβαλε, σε περίπτωση που η επιχείρηση λάβει αποτελεσµατικά µέτρα ώστε να παύσει η ρύπανση του περιβάλλοντος. Ποινικές Κυρώσεις: Όπως αναφέρεται στο άρθρο 28 του Ν. 1650/1986 επιβάλλονται και ποινικές κυρώσεις σε περιπτώσεις µη συµµόρφωσης προς τους όρους της άδειας. Συγκεκριµένα: Με φυλάκιση τριών (3) µηνών έως και δύο (2) έτη τιµωρείται κάποιος ο οποίος o Προκαλεί ρύπανση ή υποβαθµίζει το περιβάλλον µε πράξεις οι οποίες παραβαίνουν τις σχετικές νοµοθετικές διατάξεις. o Ασκεί δραστηριότητα ή επιχείρηση χωρίς την προβλεπόµενη άδεια ή υπερβαίνει τα όρια της αδείας που του έχει χορηγηθεί και υποβαθµίζει το περιβάλλον. Αν οι ανωτέρω αξιόποινες πράξεις τελέστηκαν από αµέλεια επιβάλλεται φυλάκιση µέχρι ένα έτος. Στην περίπτωση που οι αξιόποινες πράξεις είχαν ως αποτέλεσµα κίνδυνο θανάτου ή σοβαρής σωµατικής βλάβης, τότε επιβάλλεται ποινή φυλάκισης ενός έτους. Στην περίπτωση που επήλθε σοβαρή σωµατική βλάβη ή θάνατος, τότε επιβάλλεται κάθειρξη έως δέκα (10) έτη. Αν η βαριά σωµατική βλάβη ή θάνατος αφορά έµβρυο, επιβάλλεται φυλάκιση τουλάχιστον δύο ετών και χρηµατική ποινή. Στην περίπτωση που η ρύπανση ή υποβάθµιση του περιβάλλοντος προέρχεται από τη δραστηριότητα νοµικού προσώπου, το δικαστήριο κηρύσσει αστικό υπεύθυνο εξολοκλήρου όσον αφορά την καταβολή της χρηµατικής ποινής, το νοµικό πρόσωπο. Οι πρόεδροι διοικητικών συµβουλίων, οι διευθύνοντες σύµβουλοι ανώνυµων εταιρειών, οι διαχειριστές εταιρειών περιορισµένης ευθύνης, ο πρόεδρος του διοικητικού και του εποπτικού συµβουλίου συνεταιρισµών καθώς και τα άτοµα τα οποία ασκούν τη διοίκηση τιµωρούνται ως αυτουργοί, ανεξάρτητα από τυχόν ποινική ευθύνη άλλου φυσικού προσώπου και την αστική ευθύνη του νοµικού προσώπου, εφόσον από πρόθεση ή από αµέλεια δεν τήρησαν την ιδιαίτερη νοµική τους υποχρέωση να µεριµνούν για την εφαρµογή των σχετικών νοµοθετικών διατάξεων περί προστασίας του περιβάλλοντος. o Όσον αφορά την Σύσταση για τα ελάχιστα κριτήρια περιβαλλοντικών ελέγχων, παρατίθενται ενδεικτικά στατιστικά στοιχεία που προέρχονται από Κεντρική Υπηρεσία Περ/ντος του ΥΠΕΧΩ Ε (αρµόδια για αδειοδότηση µέρους των εγκαταστάσεων IPPC). Κατά το έτος αναφοράς πραγµατοποιήθηκαν συνολικά 103 έλεγχοι / αυτοψίες από έντεκα (11) υπαλλήλους της συγκεκριµένης υπηρεσίας 20