Η Α ΕΝΟΫΠΟΦΥΣΗ: OI ΓΟΝΑ ΟΤΡΟΠΙΝΕΣ (FSH, LH) ΚΑΙ Η ΠΡΟΛΑΚΤΙΝΗ (PRL)

Transcript

1 Η Α ΕΝΟΫΠΟΦΥΣΗ: OI ΓΟΝΑ ΟΤΡΟΠΙΝΕΣ (FSH, LH) ΚΑΙ Η ΠΡΟΛΑΚΤΙΝΗ (PRL) Κωνσταντίνος Καλλαράς Ιατρός Παθολόγος Καθηγητής Φυσιολογίας Εργαστήριο Πειραματικής Φυσιολογίας Ιατρικής Σχολής Α.Π.Θ.

2 FSH:ΜΒ 33000, περιεκτικότητα σε σιαλικό οξύ αρκετή LH (ICSH): ΜΒ 28000, περιεκτικότητα σε σιαλικό οξύ περιορισμένη α-υπομονάδα και των δύο: Μ.Β β-υπομονάδα FSH:110 αμινοξέα β-υπομονάδα LH: 121 αμινοξέα Η σύνθεση των β-υπομονάδων καθοριστικό όριο (rate limiting) για την ποσότητα των γοναδοτροπινών «Ειδικότητα στο είδος» Μετρήσεις: βιομετρήσεις, RIA, RRA Σύνδεση με υποδοχείς με την α- υπομονάδα μόνο επί παρουσία της β G s αδενυλκυκλάση

3 Περιεκτικότητα υποφύσεως σε γοναδοτροπίνες ποικίλλει σημαντικά: μετά εμμηνόπαυση σε γυναίκες και μετά τα 50 στους άνδρες Στο αίμα: μετά εμμηνόπαυση σε γυναίκες και στο μέσον του κύκλου (φασική έκκριση) LΗ: στους άνδρες 8-10 εκκριτικές αιχμές στο 24ώρο με υψηλότερες τιμές την 6.00 πρωινή (τονική έκκριση) T 1/2 FSH = 3 h, T 1/2 LH = 60 min Ρυθμός νεφρικής κάθαρσης: FSH/LH 7:1.Έτσι στα ούρα πολύ μεγαλύτερες ποσότητες FSH παρά LH

4 Figure Episodic secretion of LH (s) and FSH (d) during the follicular stage (top) and the luteal stage (bottom) of the menstrual cycle. The numbers above each graph indicate the numbers of LH pulses per 12 hours and the plasma estradiol (E2) and progesterone (P) concentrations at these two times of the cycle. (Reproduced, with permission, from Marshall JC, Kelch RO: Gonadotropin-releasing hormone: role of pulsatile secretion in the regulation of reproduction. N Engl J Med 1986;315:1459.)

5 Η ρύθμιση της εκκρίσεως των γοναδοτροπινών

6 Η ρύθμιση της εκκρίσεως των γοναδοτροπινών

7

8

9

10 Η προλακτίνη (PRL) M.B. = 26364, 198 αμινοξέα

11 Τιμές : : 6,2 ± 0,6 μg/l, : 9,0 ± 0,6 μg/l Αύξηση : 2 ο ήμισυ κυήσεως, αρχικές φάσεις γαλουχίας. Μεγαλύτερες τιμές στον τοκετό, προοδευτική πτώση από την 8 η ημέρα

12 Η ρύθμιση της έκκρισης της PRL

13 Sleep-associated changes in prolactin (PRL) and growth hormone (GH) secretion in humans. Peak levels of GH occur during sleep stages 3 or 4; the increase in PRL is observed 1 2 hours after sleep begins and is not associated with a specific sleep phase. (Reproduced, with permission, from Sassin JF et al: Human prolactin: 24- hour pattern with increased release during sleep. Science 1972;177:1205.)

14 ΡΑΣΕΙΣ ΤΗΣ PRL Έναυσμα (διακοπή ανασταλτικής επίδρασης προγεστερόνης πλακούντα) για την έναρξη της γαλουχίας και διατήρησή της (συμβάλλει στην ενεργοποίηση γονιδίων υπεύθυνων για παραγωγή πρωτεϊνών γάλακτος και ενζύμων αναγκαίων για παραγωγή λακτόζης) Εμποδίζει εμφάνιση ωοθυλακιορρηξίας κατά τη γαλουχία (δρα ανασταλτικά στην έκκριση GnRH και γοναδοτροπινών) Αύξηση και εξέλιξη μαζικού αδένα Ωχρινοτρόπος δράση (μύες και επίμυες)

15 Figure 8-22 Effect of hyperprolactinemia on suppressing follicle-stimulating hormone (FSH) and luteinizing hormone (LH) secretory patterns leading to hypogonadotrophism in a female patient. PRL, prolactin. (Adapted from Tolis G. Prolactin: physiology and pathology. Hosp Pract 1980;15:85-95.) Kronenberg: Williams Textbook of Endocrinology, 11th ed.

16 Figure Hormonal control of breast development and lactation in rats. Estrogens (E) plus some progesterone (P) and some prolactin in the presence of glucocorticoids (C), insulin (I), and growth hormone (GH) cause duct proliferation and growth at puberty (right). During pregnancy, all of these hormones bring about full alveolar development and some milk secretion (below). After delivery, increased secretion of prolactin and a decline in estrogen and progesterone levels bring about copious milk secretion and, in the presence of oxytocin, ejection of milk (left). Chorionic mammotropin is the lactogenic hormone presumably secreted by the placenta in rats and is analogous to hcs. It supplements the action of prolactin.

17 ΡΑΣΕΙΣ ΤΗΣ PRL Αναστολή σπερματογένεσης και υποστροφή όρχεων, αλλά (μαζί και με ανδρογόνα) βάρους προστάτη (άρρενες επίμυες) Στην ήβη συμβάλλει στην ωρίμανση της βιοσυνθετικής ικανότητας του όρχεος ( παραγωγής 17-υδροξυλάσης) ιευκολύνει τη δράση της LH στα κύτταρα του Leydig Ενδεχόμενη συνέργεια PRL και Testo σε δράσεις της Testo σε όργανα του γεννητικού συστήματος

18 ΡΑΣΕΙΣ ΤΗΣ PRL Μεταβολικές δράσεις ανάλογες με εκείνες της GH και παραγωγή από το ήπαρ αυξητικού παράγοντα αντίστοιχου με τις σωματομεδίνες γλυκόζης αίματος γλυκογόνου και λίπους ήπατος ΕΛΟ θετικό ισοζύγιο αζώτου, αύξηση ύψους σε άτομα χωρίς GH

19

20 ΥΠΕΡΠΡΟΛΑΚΤΝΑΙΜΙΑ Προλακτινώματα Αίτια Ανατομική ή λειτουργική διατομή μίσχου υποφύσεως Υποθυρεοειδισμός Φάρμακα (ηεμιστικά, αναστολείς DA, οιστρογόνα, ρεσερπίνη, μορφίνη, ηρωίνη)

21 ΥΠΕΡΠΡΟΛΑΚΤΝΑΙΜΙΑ Συμπτώματα Ανδρική ανικανότητα ( libido) ιαταραχή κύκλου στη γυναίκα αμμηνόρροια Γαλακτόρροια Αντιμετώπιση Βρωμοκρυπτίνη, χειρουργικές ή ακτινοθεραπευτικές τεχνικές