«Τὰ μουσικὰ χειρόγραφα τῆς συλλογῆς τοῦ παναγίου Τάφου τῆς πατριαρχικῆς Βιβλιοθήκης τῶν Ἱεροσολύμων»

Transcript

1 «Τὰ μουσικὰ χειρόγραφα τῆς συλλογῆς τοῦ παναγίου Τάφου τῆς πατριαρχικῆς Βιβλιοθήκης τῶν Ἱεροσολύμων» «the musical manuscripts of the Holy sepulcher Collection of the Patriarchal Library of Jerusalem» Διεπιστημονικὸ συνέδριο Ἱεροσόλυμα, 3-4 Ἰουλίου 2015 Interdisciplinary Conference Jerusalem, 3-4 July 2015 Διοργάνωση ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΕθΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑπΟΔΙσΤΡΙΑΚΟ πανεπιστημιο ΑθΗΝωΝ Τμῆμα Μουσικῶν σπουδῶν ὑπὸ τὴν αἰγίδα τῆς Α. θ. Μακαριότητος τοῦ πατριάρχου Ἱεροσολύμων θεοφίλου τοῦ Γ στὸ πλαίσιο τοῦ Ἐπιχειρησικοῦ προγράμματος «Ἐκπαίδευση καὶ Διὰ Βίου Μάθηση» (Δράση ΑΡΙσΤΕΙΑ ΙΙ - MusoLib 3501) τὸ ὁποῖο συγχρηματοδοτεῖται ἀπὸ τὴν Εὐρωπαϊκὴ Ἕνωση καὶ ἀπὸ ἐθνικοὺς πόρους. Organization HELLENIC REPUBLIC NatIONaL & KaPOdIstRIaN UNIvERsIty Of athens faculty of Music studies under the Patronage of his Beatitude theofilos III Patriarch of Jerusalem in the frame of the Operational Program «Education and Lifelong Learning» (action aristeia II - MusoLib 3501), which is financed by the European Union (European social fund) and National Resources

2 προγραμμα παρασκευὴ 3 Ἰουλίου 2015 Ἔναρξη τοῦ συνεδρίου Εἰσόδευση Οἱ «Τρίκκης Μελωδοί» ψάλλουν ἀναστάσιμους ὕμνους. Εὐλογητικὴ προσφώνηση τοῦ Μακαριωτάτου πατριάρχου Ἱεροσολύ μων κ. θεοφίλου Γ καὶ κήρυξη ἐνάρξεως τῶν ἐργασιῶν τοῦ συνεδρίου. Καλωσώρισμα, ἔκφραση εὐχαριστιῶν καὶ παρουσίαση τοῦ προγράμ ματος «παράδοση καὶ ἐξέλιξη τῆς Βυζαντινῆς Μουσικῆς, στὴν τριπλὴ προοπτική σημειογραφία, σύνθεση, βιογραφίες, μέσῳ τῶν μουσικῶν πηγῶν τῆς πατριαρχικῆς Βιβλιοθήκης τῶν Ἱεροσολύμων» ἀπὸ τὸν ἐπιστημονικὸ ὑπεύθυνο τοῦ ἔργου Δημήτριο Μπαλαγεῶργο. PROGRaMME friday, 3 July 2015 Opening ceremony the Choir trikkis Melodoi enters chanting the resurrectional hymns. Blessing address by His Beatitude theofilos III, Patriarch of Jerusalem and the opening of the Conference. Welcome address and presentation of the research project «tradition and evolution of the Byzantine Music, in the triple perspective of notation, composition and biography, through the musical sources of the Patriarchal Library of Jerusalem» and relevant introductory remarks by dimitrios Balageorgos, scientific director. πρώτη συνεδρία Ἀγαμέμνων Τσελίκας, προϊστάμενος Ἱστορικοῦ καὶ παλαιογραφικοῦ Ἀρχείου, Μορφωτικὸ Ἵδρυμα Ἐθνικῆς Τραπέζης «σκέψεις σχετικὰ μὲ τὴν συγκρότηση ἐκκλησιαστικῶν συλλογῶν χειρογράφων» Νικόλαος Μαλιάρας, Καθηγητὴς Ἱστορικῆς Μουσικολογίας, Τμῆμα Μουσικῶν σπουδῶν ΕΚπΑ «Μεταφράσεις, ἑρμηνεῖες, ἐξηγήσεις καὶ παρεξηγήσεις. Οἱ περιπέτειες τῶν μουσικῶν ὀργάνων στὰ πρωτοβυζαντινὰ σχόλια στοὺς Ψαλμούς» first session agamemnon tselikas, Head of the Historical and Palaeographical archive, National Bank of Greece Cultural foundation «thoughts about the formation of ecclesiastical Collections of Manuscripts» Nikolaos Maliaras, Professor of Music History, faculty of Music studies, University of athens «translations, Interpretations, Explanations and Misunderstandings. adventures of Musical Instruments within early byzantine psalmic commentaries»

3 Ψ α λ τ ι κ ὴ Ἐ κ δ ή λ ω σ η Ὁ Χορὸς Ψαλτῶν «Τρίκκης Μελωδοί» ψάλλει μελουργήματα ἀπὸ τὸ ἱεροσολυμιτικὸ ρεπερτόριο Psaltic performance the choir of chanters trikkis Melodoi chants compositions from the Jerusalem psaltic repertory. σάββατο 4 Ἰουλίου 2015 Δεύτερη συνεδρία Φλώρα Κρητικοῦ, Ἐπίκ. Καθηγήτρια Βυζαντινῆς Μουσικολογίας, Τμῆμα Μουσικῶν σπουδῶν ΕΚπΑ «Ἡ συλλογὴ μουσικῶν χειρογράφων τοῦ παναγίου Τάφου: παρουσίαση του Καταλόγου» Γρηγόριος Ἀναστασίου, διδάκτωρ Βυζαντινῆς Μουσικολογίας, Τμῆμα Μουσικῶν σπουδῶν ΕΚπΑ Ἐπιστημονικὸς συνεργάτης Ἱδρύματος Βυζαντινῆς Μουσικολογίας «Ἡ Νέα Μέθοδος σημειογραφίας : οἱ χειρόγραφες πηγὲς τῆς συλλογῆς τοῦ παναγίου Τάφου» Βασίλειος σαλτερῆς, διδάκτωρ Βυζαντινῆς Μουσικολογίας, Τμῆμα Μουσικῶν σπουδῶν ΕΚπΑ «Μαρτυρίες ἀπὸ τοὺς κώδικες τῆς συλλογῆς τοῦ παναγίου Τάφου σχετικὰ μὲ τὴν ἐξέλιξη τοῦ μέλους τοῦ στιχηραρίου» Δημήτριος Μπαλαγεῶργος, Ἀναπληρωτὴς Καθηγητὴς Βυζαντινῆς Μουσικολογίας, Τμῆμα Μουσικῶν σπουδῶν ΕΚπΑ «Λόγος καὶ μουσικὴ ἀπὸ τὴν Ἱεροσολυμιτικὴ λατρευτικὴ παράδοση» saturday, 4 July 2015 second session flora Kritikou, assist. Professor of Byzantine Musicology, faculty of Music studies, University of athens «the musical manuscripts of the Holy sepulcher Collection: Presentation of the Catalogue» Gregorios anastasiou, Ph.d. University of athens - scientific associate, Institute of Byzantine Musicology «the New Method of Byzantine Music notation : the manuscript sources of the Holy sepulcher Collection» vassilios salteris, Ph. d., faculty of Music studies, University of athens «Evidence about the evolution of sticherarion from the musical manuscripts of the Holy sepulcher Collection» dimitrios Balageorgos, associate Professor of Byzantine Musicology, faculty of Music studies, University of athens «Words and Music from the liturgical tradition of Jerusalem» συζήτηση Διάλειμμα discussion Coffee break 3

4 Τρίτη συνεδρία Ἀθανάσιος Γλάρος, Ἐπίκουρος Καθηγητὴς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησιατικῆς Γραμματείας, θεολογικὴ σχολὴ ΕΚπΑ «Ἡ συμφωνία τῶν δογμάτων στοὺς Ἀνδρέα Κρήτης καὶ Ἰωάννη Δαμασκηνό. συγκριτικὲς παρατηρήσεις σὲ ἔργα στὴν πατριαρχικὴ Ἱεροσολυμιτικὴ Βιβλιοθήκη» Γεώργιος Μπουδαλῆς, Ἐπικεφαλῆς συντήρησης βιβλίων, Μουσεῖο Βυζαντινοῦ πολιτισμοῦ, θεσσαλονίκη «πέρα ἀπὸ τὸ κείμενο: Οἱ σταχώσεις ὡς στοιχεῖο τῆς ἱστορίας τῶν χειρογράφων» συζήτηση πορίσματα Λήξη συνεδρίου (ἀπὸ τὴν Φλώρα Κρητικοῦ) third session athanasios Glaros, assistant Professor of Orthodox Ecclesiastical Literature. faculty of theology, University of athens «the dogmatic accordance of andrew of Crete with John of damascus. Comparative observations at their works in the Patriarchal Library of Jerusalem» Georgios Boudalis, Head of Book Conservation, Museum of Byzantine Culture, thessaloniki «Beyond the text: Bookbindings as an element of the history of manuscripts» discussion Conclusions Closing of the Conference (by flora Kritikou) 4

5 προγραμμα ΨΑΛΤΙΚΗσ ΕΚΔΗΛωσΕωσ Κατὰ τὴν εἰσόδευση τοῦ Χοροῦ Κυκλώσατε, λαοί, Σιών, ἰδιόμελο ἀναστάσιμο τῆς Ὀκτωήχου, μέλος παλαιὸ ἀργὸ στιχηραρικὸ παναγιώτη Χρυσάφη τοῦ Νέου, πρωτοψάλτη τῆς ΜΧΕ [ 1685], ἦχος α. Ὡς τοῦ ἄνω στερεώματος τὴν εὐπρέπειαν ἀπολυτίκιο τῶν Ἐγκαινίων τοῦ ναοῦ τῆς ἁγίας τοῦ Χριστοῦ καὶ θεοῦ ἡμῶν Ἀναστάσεως, μέλος σύντομο εἱρμολογικὸ πέτρου πελοποννησίου τοῦ λαμπαδαρίου [ 1778], ἦχος δ χρωματικός. Ἐὰν ἐπιλάθωμαί σου, Ἱερουσαλήμ - Κολληθείη ἡ γλῶσσά μου - Ἐὰν μὴ προανατάξωμαι στίχοι ἐκ τοῦ ἀντιφώνου Ἐπὶ τῶν ποταμῶν Βαβυλῶνος τῆς Κυριακῆς τῆς Ἀποκρέω καὶ τῆς Τυροφάγου, μελισθέντες παρὰ Χουρμουζίου Χαρτοφύλακος [ 1840] καὶ Ξένου Κορώνη [α μισὸ ιδ αἰ.], ἦχος γ καὶ συναπτῶς Τετεετεετεεε, ὁμόηχον κράτημα [τερετισμός], μέλος Χουρμουζίου Χαρτοφύλακος. Καθεῖλε δυνάστας - Τὴν τιμιωτέραν μεγαλυνάριο [Λουκᾶ 1, 46-55], μέλος Μπαλασίου ἱερέως [β μισὸ ιζ αἰ.], ἦχος δ Αγια. Τὸ μέλος ἀνέκδοτο. Κύριε, τῆς οἰκονομίας πληρώσας τὸ μυστήριον ἰδιόμελο τῶν ἑσπερίων τῆς πέμπτης τῆς Ἀναλήψεως, μέλος ἀργοσύντομο στιχηραρικό, τονισθὲν ὑπὸ πέτρου Φιλανθίδη [ 1920], ἦχος πλ. β. Δόξα σοι τῷ δείξαντι τὸ φῶς στίχοι ἀπὸ τὴν δοξολογία [μαρτυρία Λουκᾶ 2, 13-14], μέλος Μπαλασίου ἱερέως [β μισὸ ιζ αἰ.], ἦχος πλ. δ. Τὸ μέλος ἀνέκδοτο. Δεῦτε λαοὶ προσκυνήσωμεν τὸν τόπον ἐν ᾧ ἔστησαν ἄχραντοι πόδες ἀργὸ στιχηρὸ ψαλλόμενο εἰς τὸν ἅγιον Γολγοθᾶ ὅταν ἀσπάζονται οἱ προσκυνηταί, μέλος ἀνώνυμο καὶ ἀνέκδοτο, ἦχος α τετράφωνος. πολυχρονισμὸς τοῦ μακαριωτάτου πατριάρχου Ἱεροσολύμων κ.κ. 5

6