7/3/2021 ΥΓΙΕΙΝΗ Γ ΕΠΑ.Λ. ΚΑΙ Β ΕΠΑ.Λ. (ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ Γ ) ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΑΚΟΠΟΥΛΟΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ

Transcript

1 ΥΓΙΕΙΝΗ Γ ΕΠΑ.Λ. ΚΑΙ Β ΕΠΑ.Λ. (ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ Γ ) 7/3/2021 ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΑΚΟΠΟΥΛΟΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ Α Α1. Να χαρακτηρίσετε ως σωστές ή λανθασμένες τις παρακάτω προτάσεις: Α) Η υπέρυθρη ακτινοβολία μετατρέπει την προβιταμίνη D που υπάρχει στις τροφές σε βιταμίνη D. Β) Ο Ιπποκράτης πίστευε ότι όσοι ζουν σε ψυχρά κλίματα διακατέχονται πολύ εύκολα από θυμό.. Γ) Η σιγκέλλωση είναι νόσημα που μεταδίδεται μέσω του πεπτικού συστήματος. Δ) Η θερμορυθμιστική ικανότητα είναι μεγαλύτερη στα βρέφη και στους ηλικιωμένους. Ε) Ο θερμός αέρας κατακρατεί μικρότερη ποσότητα υδρατμών. Α-Λ, Β-Λ, Γ-Σ, Δ-Λ, Ε-Λ ΜΟΝΑΔΕΣ 10 Α2. Αφού μεταφέρετε στο τετράδιό σας τον πίνακα που ακολουθεί, να συμπληρώσετε στην κενή στήλη το χρόνο επώασης που αντιστοιχεί στο κάθε νόσημα που αναφέρεται στην πρώτη στήλη: ΝΟΣΗΜΑ ΧΡΟΝΟΣ ΕΠΩΑΣΗΣ Γαστρεντερίτιδα από σαλμονέλα Ηπατίτιδα Α Γρίπη Βλεννόρροια AIDS ΜΟΝΑΔΕΣ 10 1

2 ΝΟΣΗΜΑ ΧΡΟΝΟΣ ΕΠΩΑΣΗΣ Γαστρεντερίτιδα από σαλμονέλα Ηπατίτιδα Α Γρίπη Βλεννόρροια AIDS 8 48 ώρες 4 6 εβδομάδες 1 3 ημέρες 1 7 ημέρες 1 2 μήνες Α3. Να αντιστοιχίσετε κάθε στοιχείο της στήλης Α με ένα από τα δύο στοιχεία της στήλης Β: ΣΤΗΛΗ Α 1.Πυρηνικές εκρήξεις ΣΤΗΛΗ Β 2. Ακτίνες γ Α. Τεχνητές πηγές ακτινοβολίας 3. Ραδιενεργά πετρώματα 4. Ακτίνες Χ στην ακτινοθεραπεία Β. Φυσικές πηγές ακτινοβολίας 5. Ραδιενεργά ισότοπα στο νερό ΜΟΝΑΔΕΣ 5 1-Α, 2-Β, 3-Β, 4-Α, 5-Β ΘΕΜΑ Β Β1. Να αναφέρετε τρία ραδιοϊσότοπα με ιδιαίτερο ενδιαφέρον και να περιγράψετε πώς μπορεί να προκύψει μεγάλη συγκέντρωση ραδιοϊσοτόπων σε πληθυσμούς Εσκιμώων. ΜΟΝΑΔΕΣ 8 (3+5) Ραδιοϊσότοπα με ιδιαίτερο ενδιαφέρον είναι το Στρόντιο 90, το Καίσιο 137 και το Ιώδιο 131. Σε περιοχές όπου ζουν οι Εσκιμώοι, λόγω των πυρηνικών δοκιμών, επηρεάζεται η τροφική αλυσίδα «ραδιοϊσότοπα λειχήνες τάρανδοι», με αποτέλεσμα τη συγκέντρωση μεγάλων ποσοτήτων ραδιοϊσοτόπων στους Εσκιμώους. 2

3 Β2. Να αναφέρετε ονομαστικά τους τρόπους αποβολής: i) Θερμότητας ii) Νερού ΜΟΝΑΔΕΣ 9 (5+4) i) Τρόποι αποβολής θερμότητας: Αγωγή Μεταφορά Εξάτμιση Ιδρώτας Ακτινοβολία ii) Τρόποι αποβολής νερού: Ούρα Κόπρανα Αναπνοή Ιδρώτας Β3. Να περιγράψετε τα στάδια καθαρισμού και απολύμανσης του νερού. ΜΟΝΑΔΕΣ 8 Διοχέτευση του νερού σε τεχνητές λίμνες και εκτόξευσή του προς τα πάνω (πίδακες). Με τον τρόπο αυτό το νερό απαλλάσσεται από δυσάρεστες οσμές και οξυγονώνεται. Διοχέτευση σε δεξαμενές καθίζησης, για να καθιζάνουν οι διαλυμένες ουσίες που περιέχει. Μεταφορά σε αμμοδιϋλιστήρια όπου κατακρατούνται όλες οι μικροσκοπικές ουσίες και το νερό βγαίνει διαυγές και απαλλαγμένο από μικρόβια. Απολύμανση του νερού με χλωρίωση (αέριο υπό πίεση) για την καταστροφή και των τελευταίων μικροβίων. 3

4 ΘΕΜΑ Γ Γ1. Στον παρακάτω πίνακα δίνονται χαρακτηριστικά 5 δειγμάτων νερού. Να μεταφέρετε τον πίνακα στο τετράδιό σας και να σημειώσετε με (+) στην κατάλληλη στήλη, χαρακτηρίζοντας ως κατάλληλο ή ακατάλληλο για να χρησιμοποιηθεί ως πόσιμο καθένα από τα 5 δείγματα. ΔΕΙΓΜΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΟ ΚΑΤΑΛΛΗΛΟ ΑΚΑΤΑΛΛΗΛΟ 1 Πικρή γεύση και έντονη οσμή 2 Θερμοκρασία 10 ο C 3 Κανονική σκληρότητα 4 Τιμή χλωριούχων αλάτων μεγαλύτερη των 60 mg/lt 5 ph ίσο με την τιμή 4 ΜΟΝΑΔΕΣ 5 ΔΕΙΓΜΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΟ ΚΑΤΑΛΛΗΛΟ ΑΚΑΤΑΛΛΗΛΟ 1 Πικρή γεύση και έντονη οσμή + 2 Θερμοκρασία 10 ο C + 3 Κανονική σκληρότητα + 4 Τιμή χλωριούχων αλάτων μεγαλύτερη των 60 mg/lt + 5 ph ίσο με την τιμή 4 + Γ2. Να αναφέρετε τα κυριότερα βιολογικά αποτελέσματα της ακτινοβολίας. ΜΟΝΑΔΕΣ 6 4

5 Ακαριαίος θάνατος ή θάνατος μέσα σε λίγες ημέρες ή εβδομάδες (εξαρτάται από τη δόση της ακτινοβολίας) Λευχαιμία Καρκινογένεση Γενετικές μεταλλάξεις που εμφανίζονται στις επόμενες γενιές Συγγενείς ανωμαλίες στη διάπλαση του εμβρύου Στείρωση Γ3. Ο Γιάννης είναι ένας 35χρονος άνδρας ο οποίος άρχισε να νιώθει αίσθημα καύσου κατά την ούρηση και έτσι αποφάσισε να επισκεφτεί τον γιατρό. i) Από ποια ασθένεια πάσχει ο Γιάννης και ποιο μικρόβιο την προκαλεί; ii) Με ποιον τρόπο είναι δυνατόν να μεταδόθηκε στον Γιάννη το μικρόβιο της εν λόγω νόσου; iii) Να αναφέρετε πιθανά άλλα συμπτώματα που θα μπορούσε να εμφανίσει ο Γιάννης εξαιτίας της νόσου αυτής. iv) Τι θα χορηγήσει ο γιατρός στον Γιάννη για τη θεραπεία της νόσου αυτής; v) Το μικρόβιο που προκάλεσε τη νόσο στον Γιάννη ανήκει στα βακτήρια. Να αναφέρετε ονομαστικά 2 ακόμη ασθένειες που οφείλονται σε βακτήρια. ΜΟΝΑΔΕΣ 10 (5Χ2) i) Ο Γιάννης πάσχει από βλεννόρροια ή γονοκοκκική ουρηθρίτιδα η οποία οφείλεται στο βακτήριο γονόκοκκος. ii) Πρόκειται για νόσημα που μεταδόθηκε στον Γιάννη μέσω της σεξουαλικής επαφής. iii) Δυσουρία και εμφάνιση πυώδους κιτρινοπράσινης έκκρισης με δυσάρεστη οσμή. iv) Ο γιατρός θα χορηγήσει στον Γιάννη πενικιλίνη. v) Γαστρεντερίτιδα από σαλμονέλα και σύφιλη. Γ4. Να αναφέρετε δύο χαρακτηριστικά παραδείγματα ατμοσφαιρικής ρύπανσης (στο παρελθόν ή σύγχρονα). ΜΟΝΑΔΕΣ 4 5

6 Καπνομίχλη «Τύπου Λονδίνου» Χρήση του «Κλοφέν» ή PCB στην Ελλάδα Χρήση του λιγνίτη Καταστροφή εθνικών μνημείων και γλυπτών της Ακρόπολης από υψηλές συγκεντρώσεις διοξειδίου του θείου στον ατμοσφαιρικό αέρα Ο μαθητής επιλέγει και γράφει 2 από τα παραπάνω. ΘΕΜΑ Δ Δ1. Ο ιός HIV είναι υπεύθυνος για μία από τις σοβαρότερες νόσους που πλήττει την ανθρωπότητα. i) Ποια ασθένεια προκαλεί ο ιός HIV και ποιες κατηγορίες ανθρώπινων κυττάρων προσβάλλει (ονομαστικά); ii) Να αναφέρετε ονομαστικά τα βιολογικά υγρά από τα οποία μπορεί να απομονωθεί ο ιός από έναν άνθρωπο που έχει προσβληθεί από αυτόν. iii) Η κλασική γρίπη οφείλεται επίσης σε ιό. Να αναφέρετε ένα σύμπτωμα το οποίο εμφανίζεται με διαφορετική ένταση στους ασθενείς που νοσούν από κλασική γρίπη σε σχέση με αυτούς που νοσούν από τη νόσο που προκαλεί ο HIV. ΜΟΝΑΔΕΣ 13 (3+8+2) i) Προκαλεί την ασθένεια του AIDS και προσβάλλει τα κύτταρα της άμυνας του οργανισμού (λεμφοκύτταρα) και τα κύτταρα του Κεντρικού Νευρικού Συστήματος. ii) Ο ιός έχει απομονωθεί στα λεμφοκύτταρα του αίματος, στο σπέρμα, στις κολπικές εκκρίσεις, στο σάλιο, στα δάκρυα, στον ιδρώτα, στο μητρικό γάλα, στο εγκεφαλονωτιαίο υγρό και σε άλλα βιολογικά υγρά. iii) Οι ασθενείς που νοσούν από κλασική γρίπη εμφανίζουν υψηλό πυρετό, ενώ όσοι νοσούν από AIDS εμφανίζουν χαμηλό πυρετό. Δ2. Το άζωτο αποτελεί ένα χημικό στοιχείο που συναντάμε, μεταξύ άλλων, και στον ατμοσφαιρικό αέρα. i) Σε τι ποσοστό υπάρχει το άζωτο στον ατμοσφαιρικό αέρα; Να αναφέρετε ονομαστικά δύο ακόμη συστατικά του ατμοσφαιρικού αέρα. 6

7 ii) Σε ποια νοσηρή κατάσταση που σχετίζεται με απότομη μεταβολή της ατμοσφαιρικής πίεσης παίζει σημαντικό ρόλο το άζωτο; Ποιος ο ρόλος του αζώτου στη νοσηρή αυτή κατάσταση και σε τι μπορεί να οδηγήσει η παρουσία του; iii) Γνωρίζετε κάποια άλλη νοσηρή κατάσταση που σχετίζεται με απότομη μεταβολή της ατμοσφαιρικής πίεσης (εκτός αυτής που αναφέρατε στο προηγούμενο ερώτημα); Αν ναι, να αναφέρετε ποιοι κινδυνεύουν από την κατάσταση αυτή σήμερα και ποια προληπτικά μέτρα πρέπει να λαμβάνουν για την αποφυγή της. ΜΟΝΑΔΕΣ 12 (3+4+5) i) Το άζωτο βρίσκεται σε ποσοστό 78% στον ατμοσφαιρικό αέρα. Στη σύσταση του ατμοσφαιρικού αέρα συμμετέχουν και άλλα συστατικά, όπως το διοξείδιο του άνθρακα και το οξυγόνο (ενδεικτικά). ii) Το άζωτο σχετίζεται με τη νόσο των δυτών. Συγκεκριμένα, κατά την απότομη επάνοδο στην κανονική πίεση από περιβάλλον αυξημένης πίεσης το διαλυμένο στο αίμα άζωτο δεν προλαβαίνει να αποβληθεί και παραμένει στην κυκλοφορία του αίματος ως φυσαλίδες. Εξαιτίας αυτού υπάρχει κίνδυνος πρόκλησης εμβολών, ακόμη και θανάτου. iii)μία άλλη νοσηρή κατάσταση που σχετίζεται με απότομο μεταβολή της ατμοσφαιρικής πίεσης είναι η νόσος των αεροπόρων. Σήμερα, κίνδυνο εμφάνισης διαταραχών έχουν οι ορειβάτες σε ύψος πάνω από 3000 μέτρα. Ως προληπτικά μέτρα συνίστανται η ορειβασία να γίνεται σταδιακά και με διακοπές, με λίγες αποσκευές, ελαφριά ενδύματα και τροφή θρεπτική και ελαφριά. ΕΥΧΟΜΑΣΤΕ ΕΠΙΤΥΧΙΑ 7