PDF created with pdffactory Pro trial version

Transcript

1 Η διδακτική προσέγγιση στις Α-Β τάξεις Η δραστηριότητα αυτή οργανώνεται σε 4 διδακτικές ώρες και απευθύνεται σε μαθητές των δύο πρώτων τάξεων του δημοτικού σχολείου.(για τους μαθητές της Α τάξης η δραστηριότητα πραγματοποιήθηκε προς το τέλος της σχολικής χρονιάς). Το θέμα της κατευθυνόμενης εργασίας δεν ήταν αυστηρά προεπιλεγμένο αλλά προέκυψε μετά από συζήτηση των δασκάλων με τους μαθητές στις τάξεις τους και σύμφωνα με τις προτιμήσεις των μαθητών, λαμβάνοντας υπόψη την ηλικία και τα διδακτικά αντικείμενα που προβλέπονται από το αναλυτικό πρόγραμμα του σχολείου. Κάθε δάσκαλος επέλεγε σε συμφωνία με τους μαθητές εκείνα τα στοιχεία γύρω από το κεντρικό θέμα όπως «Όλα όσα θέλουμε να μάθουμε για το κοινωνικό μας περιβάλλον. Γνωρίζω την τάξη μου, παρουσιάζω τον εαυτό μου.» Ενδεικτικά τα διδακτικά βήματα διδασκαλίας που ακολουθήσαμε για τους μαθητές της Α - Β τάξης είναι: 1. Προκαλούμε προβληματική κατάσταση. Δίνουμε στα παιδιά πράγματα που θα χρησιμοποιηθούν για τη λύση του προβλήματος. Παρουσίαση με τη κινητική δυνατότητα των παιδιών στο προαύλιο του σχολείου. 2. Μεταφορά στη σχολική τάξη, εικονική παρουσίαση στον πίνακα με τα εποπτικά υλικά που χρησιμοποίησαν. 3. Συμβολική παρουσίαση στο πίνακα των αποτελεσμάτων. 4. Οι μαθητές κάνουν διάφορες ενέργειες: Ταξινομούν, αντιστοιχίζουν, μετρούν, διακρίνουν κ.λ.π 5. Δίνονται στους μαθητές ανάλογες δραστηριότητες για να γίνει εμπέδωση. Η εργασία γίνεται σε ατομικό και συλλογικό επίπεδο. 6. Βοηθούμε τα παιδιά να μεταγράψουν τα πράγματα και τις ενέργειες τους με γραφικά απεικονιστικά σύμβολα.

2 7. Παροτρύνουμε τους μαθητές για να γίνουν πιο συνειδητές οι ενέργειες τους παροτρύνουμε να μας τις περιγράψουν προφορικά. 8. Γίνεται παρουσίαση-αξιολόγηση των εργασιών για να διαπιστωθούν τυχόν ελλείψεις και αδυναμίες των μαθητών και να γίνει ανατροφοδότηση. Πίνακας αντικειμενικών διδακτικών στόχων Γενικοί στόχοι 1. Γνώση και κατανόηση της Μετρήσιμοι στόχοι 1. Να μπορούν οι μαθητές να έννοιας της μεταβλητής, επιλέγουν χαρακτηριστικά μέσω της διαφορετικότητας κάθε ατόμου(διαφορετικά (μεταβλητές) για τον εαυτό τους, τους συμμαθητές τους, χαρακτηριστικάδιαφορετικές το κοινωνικό τους προτιμήσεις περιβάλλον και να βρίσκουν για τις καθημερινές τις τιμές που πιθανόν να δραστηριότητες). 2. Συνειδητοποίηση των παίρνουν οι μεταβλητές. 2. Να μπορούν οι μαθητές να ειδών της μεταβλητής: επιλέγουν μεταβλητές γύρω ποσοτικής-ποιοτικής από το θέμα μας που θα (αντικειμενικά μετρήσιμης- είναι κατηγορίας ή υποκειμενικά μετρήσιμης). ποσοτικές. 3. Κατανόηση της 3. Να μπορούν να διαδικασίας συλλογής συγκεντρώνουν, ταξινομούν, δεδομένων και μέτρησης των τιμών της μεταβλητής. καταγράφουν τις τιμές της μεταβλητής και να εκτελούν μετρήσεις. 4. Κατανόηση της έννοιας της 4. Να μπορούν οι μαθητές, συχνότητας της βάσει των μετρήσεων για μεταβλητής και της κάθε μεταβλητή, να παρουσίασης με πίνακα. παρουσιάζουν τα

3 αποτελέσματα με πίνακα συχνοτήτων. 5. Συνειδητοποίηση της ανάγκης για κωδικοποίηση των τιμών της μεταβλητής. 5. Να μπορούν οι μαθητές να ομαδοποιούν (όπου χρειάζεται) τις τιμές των μεταβλητών. 6. Κατανόηση της διαδικασίας απεικόνισης και ερμηνείας δεδομένων με σχήματα. 6. Να μπορούν οι μαθητές να απεικονίζουν τα δεδομένα με απλά ραβδογράμματα και να τα ερμηνεύουν. 7. Κατανόηση της έννοιας της επικρατούσας τιμής. 7. Να μπορούν οι μαθητές από το πίνακα συχνοτήτων να εντοπίζουν την επικρατούσα τιμή της μεταβλητής. 8. Να κατανοούν δεδομένα προβλήματος και να εντοπίζουν τα κύρια σημεία τους. 9. Να οδηγούνται σε απλές προβλέψεις, να γενικεύουν, ύστερα μόνο από επεξεργασία των δεδομένων και με την απαραίτητη επιφύλαξη.

4 10. Να κάνουν υποθέσεις, να κατασκευάζουν προβλήματα, και να βρίσκουν τις λύσεις τους. 11. Να καλλιεργείται κλίμα συνεργασίας μεταξύ των μαθητών και να αναπτύσσονται πρωτοβουλίες από τους ίδιους. Η ηλικία των μαθητών μας απαιτεί διδασκαλία όχι μετωπική αλλά βιωματική, με προσέγγιση του αντικειμένου μέσα από συζήτηση, κίνηση και εικόνα. Σχεδιασμός διδακτικής προσέγγισης Κατά το πρώτη στάδιο ( 1 διδακτική ώρα) της διδασκαλίας για την κατανόηση ακολουθήθηκαν οι τρεις, κατά τον Bruner, φάσεις της σκέψης, η κινητική, η εικονική και η συμβολική, που συνδέονται αντίστοιχα με τα τρία χαρακτηριστικά της δομής των γνώσεων: την οικονομία, την παραγωγή και την δύναμη. Καταρχήν οι μαθητές ήρθαν σε επαφή με τα πράγματα με τη βοήθεια των κινήσεων, με αυτό τον τρόπο άντλησαν πληροφορίες και με την απεικόνιση τις παρουσίασαν με απλή μορφή. Εμφανίσθηκε εδώ το πρώτο χαρακτηριστικό της δομής, η οικονομία. Στην συνέχεια οι μαθητές εργάσθηκαν με πιο προχωρημένη μορφή απεικόνισης. Προχώρησαν πιο πέρα από εκείνα που ήταν γνωστά, έκαναν υποθέσεις, έθεσαν τα προβλήματα για διερεύνηση, έκαναν συγκρίσεις. Εμφανίσθηκε εδώ το δεύτερο χαρακτηριστικό των γνώσεων, η παραγωγή. Στην συνέχεια από

5 μια παραμορφωμένη πληροφορία έβγαλαν τα πιο ουσιαστικά στοιχεία που περιέχονται σ αυτήν. Εργάσθηκαν με τη βοήθεια συμβόλων και έδωσαν πληροφορίες με την δύναμη της γλώσσας. Εμφανίσθηκε έτσι και το τρίτο χαρακτηριστικό της δομής των γνώσεων, η δύναμη. Στο δεύτερο στάδιο ( 3 διδακτικές ώρες ) για την αφομοίωση των εννοιών ακολουθήθηκαν στρατηγικές ενεργητικής μάθησης. Ο Piaget αναφέρει ότι η διαδικασία αφομοίωσης αποτελεί τον πιο σημαντικό παράγοντα. Ο ρόλος του δασκάλου στη διαδικασία αυτή είναι: Η ετοιμασία ποικίλων δραστηριοτήτων που θα βοηθήσει τους μαθητές να αντιληφθούν τις έννοιες. Δημιουργία κατάλληλου περιβάλλοντος για παροχή ευκαιριών με δραστηριότητες Καθοδήγηση των μαθητών για να οικοδομήσουν έννοιες στηριζόμενοι στις άτυπες γνώσεις τους. Τους ανατέθηκε να σχεδιάσουν την έρευνα, να επιλέξουν τις μεταβλητές, να συλλέξουν, να καταγράψουν και να επεξεργασθούν τα δεδομένα και στο τέλος να προετοιμάσουν γραπτές αναφορές και να δώσουν προφορικές παρουσιάσεις. Με αυτόν τον τρόπο οι μαθητές εργαζόμενοι ατομικά και συνεργατικά αυτενεργούν και η μάθηση αποβαίνει βιωματική. Στη δεύτερη αυτή φάση ήταν πλέον ικανοί να δουλέψουν αφαιρετικά, εφόσον μέσα από την προηγούμενη διαδικασία είχαν βιώσει τη γνώση και τους ήταν πιο εύκολο να την ανακαλέσουν και να ανταποκριθούν σ αυτά που ζητούσαμε. Υλικά που χρησιμοποιήθηκαν 1. Καρτέλες από χαρτόνι, μακρόστενες και τετράγωνες. 2. κιμωλίες άσπρες και χρωματιστές. 3. Μπογιές 4. Χαρτοταινία. 5. Κύβοι Unifix

6 6. Διαφανοσκόπιο ( overhead projector)- διαφάνειες. 7. Απλά φύλλα καταγραφής - συγκεντρωτικά φύλλα. 8. Φάκελος συλλογής και παρουσίασης των δεδομένων. Αναλυτική παρουσίαση κατά μάθημα Μάθημα 1 ο Αντικείμενο: Εισαγωγή στις βασικές έννοιες : μεταβλητή-είδη μεταβλητής-συχνότητα, γραφική παρουσίαση με πίνακες και απλά σχήματα. Συνολικός χρόνος: Μία διδακτική ώρα Διδακτικό πρότυπο: Καθοδηγούμενη ανακάλυψη-εποικοδομητική προσέγγιση. Διδακτικές στρατηγικές: Διάλεξη, συζήτηση Διδακτικές τεχνικές : Διδακτική προσέγγιση σε τρία στάδια κινητικό, εικονικό, συμβολικό, ερωτήσεις, Σωκρατικοί διάλογοι. Εποπτικά μέσα: Κύβοι Unifix, καρτέλες από χαρτόνι, κιμωλίες διαφόρων χρωμάτων, χαρτοταινία. Στόχοι: Να αντιληφθούν οι μαθητές την έννοια της μεταβλητής, την ποικιλία των μορφών με την οποία εμφανίζεται μία μεταβλητή. Να αντιληφθούν και να κατανοήσουν τα είδη των μεταβλητών ποιοτική-ποσοτική ( αντικειμενικά μετρήσιμες-υποκειμενικά μετρήσιμες ) και την έννοια της συχνότητας. Να αντιληφθούν τη δυνατότητα παρουσίασης με πίνακες και σχήματα Πορεία της διδασκαλίας Διέγερση ενδιαφέροντος-προετοιμασία

7 Η πρώτη προσέγγιση σχεδιάστηκε με τη μορφή παιχνιδιού, ο Froebel προώθησε την ιδέα ότι η παιγνιώδης μορφή διδασκαλίας συμβιβάζεται άριστα με την παιδική ψυχοσύνθεση και ότι η εκπαίδευση και η διδασκαλία πρέπει απαραίτητα να ξεκινούν από το ενδιαφέρον και τα κίνητρα του μαθητή. Προκαλούμε τους μαθητές να μας απαντήσουν: Ποια εποχή του έτους προτιμούν, ποια ομάδα υποστηρίζουν, πόσα αδέλφια έχουν, το ύψος τους κ.λ.π. Αφήνουμε να διαπιστώσουν ότι όλοι δεν έχουν τις ίδιες προτιμήσεις, τα ίδια ενδιαφέροντα, το ίδια χαρακτηριστικά. Για κάθε μεταβλητή που επιλέγουν, τους ρωτάμε να απαντήσουν για τις πιθανές τιμές τους και μέσα από συζήτηση προσπαθούμε να εντοπίσουν τις διαφορές ανάμεσά τους. Τους αναφέρουμε τη διάκριση σε ποιοτικές ποσοτικές μεταβλητές και αναφέρουμε παραδείγματα για κάθε μία από αυτές. Κινητική φάση Με αφορμή τη διαφωνία των μαθητών για το ποιο παιχνίδι προτιμούν να παίξουν κατά την διάρκεια του διαλείμματος, πήραμε την ευκαιρία για την παρουσίαση ενός παραδείγματος εννοιών Στατιστικής και προτείναμε μια συζήτηση πάνω σ αυτό το θέμα, που όπως ξέραμε ενδιέφερε όλους. Στην ερώτησή μας ποιο παιχνίδι θα ήθελε ο καθένας ή καθεμία να παίζουν στα διαλείμματα όλοι εν χορώ προσπαθούσαν να πουν την άποψή τους. Επειδή, όπως αφήσαμε να διαπιστώσουν, δεν έχουν όλοι τις ίδιες προτιμήσεις, τα ίδια ενδιαφέροντα, προτείναμε να πουν μερικά παιχνίδια τα οποία θα γράφαμε σε μακρόστενες καρτέλες από χαρτόνι. Προέκυψαν πέντε απαντήσεις που αντιπροσώπευαν τα παρακάτω παιχνίδια: βόλεϊ, κυνηγητό, ποδόσφαιρο, μήλα και κρυφτό. Δόθηκαν οι πέντε καρτέλες σε πέντε μαθητές αντίστοιχα οι οποίοι επιλέχτηκαν τυχαία, μοιράσαμε κύβους unifix του ιδίου χρώματος για τα παιδιά με τις ίδιες προτιμήσεις και ανακοινώσαμε πως θα βγαίναμε στην αυλή να

8 παίξουμε. Όταν βρεθήκαμε στην αυλή σχηματίσαμε με κιμωλία διαφορετικού χρώματος πέντε κύκλους στο χώρο της αυλής. Είπαμε: Όσοι προτιμούν το «βόλεϊ» να μπουν στον πρώτο κύκλο και να αφήσουν την αντίστοιχη καρτέλα ακριβώς μπροστά τους, όσοι το «κυνηγητό» στο δεύτερο κύκλο κ.ο.κ. Σχηματίσθηκαν πέντε κύκλοι που είχαν 7,6,10,2,3 μαθητές. Τοποθέτησαν τους κύβους μπροστά τους, τον ένα πάνω στον άλλο. Ζητήσαμε μετά την προσοχή τους γιατί θα παίζαμε κάποιο παιχνίδι. Ήταν έτοιμοι να ακούσουν τους κανόνες του. «Μ ένα σφύριγμα θα έβγαιναν από τους κύκλους και θα σκόρπιζαν στην αυλή, με δύο σφυρίγματα θα έρχονταν ξανά στον κύκλο τους, με τρία, θα έβγαιναν από αυτούς και θα στέκονταν ο ένας πίσω από τον άλλο. Έκαναν συγκρίσεις ανάμεσα στους κύκλους, στους κύβους, και στις ανθρώπινες γραμμές. Ποιος κύκλος έχει περισσότερους μαθητές, ποιος λιγότερους, πόσους περισσότερους ή λιγότερους. Ποια ανθρώπινη γραμμή είναι μακρύτερη ποια κοντύτερη, αντιστοιχίες ανάμεσα στα παιδιά, στους κύκλους και τις γραμμές, στους κύβους κλπ. Αφού παίξαμε το παιχνίδι δυο τρεις φορές μπαίνοντας μέσα στους κύκλους και κάνοντας γραμμές έξω από αυτά, είπαμε πως καιρός ήταν να συνεχίσουμε το παιχνίδι στην τάξη, από όπου θα μεταφέραμε όσα κάναμε στην αυλή. Είχαμε τελειώσει την κινητική φάση, κατά την οποία οι μαθητές μας ήρθαν σε επαφή με τα πράγματα με την βοήθεια των κινήσεων. Είχαμε το πρώτο χαρακτηριστικό της δομής της γνώσης, την οικονομία. Φάση ανάδειξης και αναδόμησης προυπαρχουσών ιδεών (Εικονική φάση) Μπαίνοντας στην τάξη ζωγραφίσαμε στον πίνακα πέντε κύκλους. Κάτω από τον καθένα κολλήσαμε από μια καρτέλα, που έγραφε το όνομα ενός παιχνιδιού και δώσαμε στους μαθητές από ένα τετράγωνο χαρτόνι για να ζωγραφίσουν τον εαυτό τους. Με μικρά γράμματα έγραψαν και το όνομά τους επάνω για να μη μπερδευτούν. Αφού ζωγράφισαν τα χαρτόνια τους,

9 έβαλαν από πίσω λίγη χαρτοταινία και παρακινήθηκαν να τα κολλήσουν στο σχοινί που αντιπροσώπευε το παιχνίδι που προτιμούσαν. Κατόπιν έγιναν συγκρίσεις και από αυτές γεννήθηκαν προβλήματα που ζητούσαν λύσεις και συζητήθηκαν τρόποι για τη διερεύνησή τους. Π.χ. προτιμούν πάντοτε όλα τα παιδιά πιο πολύ το ποδόσφαιρο ή προτιμούν και άλλοι λιγότερο το κρυφτό και τα μήλα; Πώς μπορούμε να το βρούμε; Μήπως αν φέρναμε πληροφορίες για τις προτιμήσεις των συμμαθητών μας της διπλανής τάξης; Εδώ προχωρήσαμε πιο πέρα από τα γνωστά, κάναμε υποθέσεις. Είχαμε το δεύτερο χαρακτηριστικό, την παραγωγή.

10 Φάση εφαρμογής (Συμβολική φάση) Κατόπιν είπαμε πως κάθε ζωγραφισμένο παιδί μπορεί να αναπαρασταθεί με μια οριζόντια γραμμούλα την οποία θα γράφαμε δίπλα από το κύκλο σε ένα ορθογώνιο καρτελάκι.δείξαμε τον τρόπο για μία περίπτωση και για όλα τα υπόλοιπα κλήθηκαν οι μαθητές να τα φτιάξουν. Τους φάνηκε πολύ εύκολο και διασκεδαστικό. Συνεχίζοντας, είπαμε πως μπορούμε να συμμαζέψουμε τα αποτελέσματα για να κάνουμε οικονομία στο χώρο. Γράψαμε τα παιχνίδια το ένα κάτω από το άλλο και δίπλα αντί για τις ζωγραφισμένες καρτέλες σημειώσαμε μόνο τις γραμμούλες. Για να μην είναι και οι γραμμούλες απλωμένες «χώρια», μπορούμε να τις ενώσουμε. Δείξαμε πως τις 2, τις 3, κλπ. Το βρήκαν πολύ διασκεδαστικό, «οι μαγικές γραμμούλες» και τα «μαγικά κουτάκια» σχολίασε ένας μαθητής, «αγαπημένα αδελφάκια» σχολίασε ένας άλλος. Έτσι προέκυψε ο παρακάτω πίνακας, που είπαμε πως οι μεγάλοι τον λένε πίνακα συχνοτήτων. Και του οποίου το όνομα γράψαμε όπως πιο κάτω. Πίνακας 1 1 Βόλεϊ 7 2 Κυνηγητό 6 3 Ποδόσφαιρο 10 4 Μήλα 2 5 Κρυφτό 3 Σύνολο 28 Προσθέσαμε τους αριθμούς και βρήκαμε 28, έτσι διαπίστωσαν ότι δεν είχαμε κάνει λάθος στην καταγραφή. Οι κύκλοι σβήστηκαν, μοιράσθηκαν οι καρτέλες. Συνεχίζοντας, στερεώσαμε δύο σχοινιά στον

11 πίνακα κάθετα μεταξύ τους. Στον οριζόντιο γράψαμε τα παιχνίδια και στον κάθετο καλέσαμε του μαθητές να κολλήσουν ο καθένας τη ζωγραφισμένη κάρτα του, στο παιχνίδι της προτίμησής του. Στη συνέχεια είπαμε πως μπορούμε να πάρουμε τις καρτέλες αλλά προηγουμένως, για να ξέρουμε μέχρι ποιόν αριθμό φτάνουν οι προτιμήσεις μας θα κάνουμε το περίγραμμα κάθε στήλης από καρτέλες με κιμωλία. Οι άξονες αντικαταστάθηκαν από γραμμές φτιαγμένες από κιμωλία και οι καρτέλες βγήκαν, αφού πρώτα κάναμε το περίγραμμά τους. Προέκυψε το παρακάτω ραβδόγραμμα, το οποίο παρακινήσαμε να χρωματίσουν με κιμωλίες και από πάνω γράψαμε τη λέξη ραβδόγραμμα έτσι όπως το λένε οι μεγάλοι. Η όλη προηγούμενη δουλειά είχε σκοπό τη σχηματοποίηση των δεδομένων, που είναι ένα είδος γλώσσας, με την οποία κατορθώνουν οι μαθητές να βγάζουν έξω από μια παραφορτωμένη πληροφορία τα πιο ουσιαστικά στοιχεία που περιέχονται σ αυτή. Έτσι οι μαθητές μπορούν να εκφρασθούν άνετα με τη χρήση συμβόλων και δίνουν άμεσες πληροφορίες με τη χρήση της γλώσσας. Έχουμε εδώ το τρίτο χαρακτηριστικό της δομής των γνώσεων, τη δύναμη. Φάση ανασκόπησης Στον πίνακα ήταν τώρα ο πίνακας συχνοτήτων και το ραβδόγραμμα (σχήμα 1). Ζητήσαμε να μας διαβάσουν πρώτα τον πίνακα και στη συνέχεια διάβασαν το ραβδόγραμμα με μεγάλη άνεση και η όλη διαδικασία χαροποίησε τους μαθητές.

12 Σχήμα 1 ραβδόγραμμα πλήθος παιδιών Σειρά1 παιχνίδια Μάθημα 2 ο Αντικείμενο: Συλλογή και οργάνωση πληροφοριών Συνολικός χρόνος: Μία διδακτική ώρα Διδακτικό πρότυπο: Εποικοδομητική προσέγγιση με στοιχεία καθοδηγούμενης ανακάλυψης. Διδακτικές στρατηγικές: Συζήτηση, Γνωστική σύνδεση, Καταιγισμός ιδεών. Διδακτικές τεχνικές: Εργασία σε ατομικό επίπεδο, Σωκρατικοί διάλογοι Εποπτικά μέσα: Διαφανοσκόπιο ( overhead projector), φύλλα καταγραφής. Στόχοι: Να αντιληφθούν οι μαθητές τη δύναμη της πληροφορίας και την ανάγκη συλλογής πληροφοριών για τη μελέτη ενός θέματος. Να αντιληφθούν και να κατανοήσουν τη διαδικασία και τα μέσα για τη συλλογή πληροφοριών. Να μπορούν οι μαθητές να καταγράφουν τις πληροφορίες σε φύλλα καταγραφής Να κατανοήσουν τις μεταβλητές και τη διαφοροποίησή τους σε ποιοτικές-ποσοτικές.

13 Πορεία διδασκαλίας Διέγερση ενδιαφέροντος-προετοιμασία Προβάλλουμε στους μαθητές διαφάνειες με πληροφορίες (καταιγισμός ιδεών) για το σχολείο τους, τη πόλη τους κ.λ.π. Καλούμε τους μαθητές να τις παρατηρήσουν και με ερωτήσεις, Σωκρατικούς διάλογους, προκαλούμε να μας πουν τρόπους με τους οποίους μπορούμε να τις συλλέξουμε. Στη συνέχεια προϊδεάζουμε τους μαθητές σχετικά με το τι πρόκειται να επακολουθήσει, λέγοντάς τους ότι (με την ανάλογη καλλιέργεια δημιουργία κλίματος ασφάλειας και εμπιστοσύνης) θα εφαρμόσουμε τη διαδικασία για τη συλλογή και οργάνωση των πληροφοριών που μας ενδιαφέρουν. Φάση ανάδειξης και αναδόμησης των προυπαρχουσών ιδεών: Με τη χρήση κατάλληλων διδακτικών τεχνικών ( Σωκρατικοί διάλογοι, γνωστικές συνδέσεις), κατευθύνουμε τους μαθητές να επιλέξουν μεταβλητές με τις οποίες θα ήθελαν να μετρήσουμε τις προτιμήσεις της τάξης. Οι μεταβλητές είναι σχετικές με το θέμα παρουσιάζω τον εαυτό μου, γνωρίζω τη τάξη μου, το κοινωνικό μου περιβάλλον. Επιλέγουμε μετά από συζήτηση μεταβλητές αντικειμενικά μετρήσιμες (αριθμός αδελφών, ύψος κλπ) και μεταβλητές υποκειμενικά μετρήσιμες (αγαπημένο φαγητό, αγαπημένο πρόσωπο κλπ). Υπολογίζουμε να επιλέξουν τόσες μεταβλητές ώστε αν χωριστεί η τάξη σε ομάδες των 4 ατόμων να αντιστοιχούν σε κάθε ομάδα τουλάχιστον 2 μεταβλητές. Δηλαδή σε 20 μαθητές, άρα 5 ομάδες επιλέγουμε 10 μεταβλητές τουλάχιστον. Φάση εφαρμογής Προκαλούμε στη συνέχεια τη συλλογή των στοιχείων σε ατομικό επίπεδο. Έχουμε φροντίσει να φτιάξουμε φύλλα καταγραφής τα οποία μοιράζουμε στους μαθητές. Κάθε παιδί γράφει στο φύλλο καταγραφής τις μεταβλητές που επιλέξαμε και δίπλα από κάθε μια γράφει τα στοιχεία

14 που επιλέξαμε για τον εαυτό του, το περιβάλλον του. Κατευθύνουμε τους μαθητές να τα συμπληρώσουν σωστά. Φάση ανασκόπησης Καλούμε τους μαθητές να ξανακοιτάξουν τις απαντήσεις τους στα φύλλα καταγραφής και τους βοηθούμε να συμπληρώσουν τυχόν ελλείψεις. Στο τέλος της ώρας συγκεντρώνουμε τα στοιχεία και τα ταξινομούμε. Μάθημα 2 ο ΑΠΛΟ ΦΥΛΛΟ ΚΑΤΑΓΡΑΦΗΣ ΜΑΘΗΜΑ: ΟΝΟΜΑ: ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ:... Αγαπημένη μουσική Χρώμα μαλλιών Ύψος Εποχή γέννησης Αγαπημένο ζώο Αριθμός αδελφών Βάρος Αγαπημένο μάθημα Εργασία του πατέρα Τι αγοράζεις από το Κυλικείο; Α/Α.. ΤΑΞΗ:. ΤΜΗΜΑ:

15 Μάθημα 3 ο Αντικείμενο: Επεξεργασία-παρουσίαση δεδομένων. Συνολικός χρόνος: Δύο διδακτικές ώρες. Διδακτικό πρότυπο: Εποικοδομητική προσέγγιση με στοιχεία καθοδηγούμενης ανακάλυψης. Διδακτικές στρατηγικές : Συζήτηση, Γνωστική σύνδεση. Διδακτικές τεχνικές: Ομαδοσυνεργατική διδασκαλία Εποπτικά μέσα: Απλά φύλλα καταγραφής, συγκεντρωτικά φύλλα, φύλλα μετρήσεων. Στόχοι: Κατανόηση της διαδικασίας επεξεργασίας των πληροφοριών. Καταγραφή πρωτογενών δεδομένων σε συγκεντρωτικά φύλλα καταγραφής. Δημιουργία πινάκων με τις συχνότητες Παρουσίαση με απλά σχήματα ( Ραβδόγραμμα). Απόκτηση ικανότητας για συνεργασία. Απόκτηση ικανοτήτων για παρουσίαση των εργασιών τους. Πορεία της διδασκαλίας Διέγερση ενδιαφέροντος-προετοιμασία Καλούμε τους μαθητές να κάνουν προβλέψεις-υποθέσεις για τα αποτελέσματα που πιθανόν να προκύψουν από τις πληροφορίες που έχουμε συλλέξει. Γίνεται κατανοητό ότι θα πρέπει να γίνει επεξεργασία στις πληροφορίες για να βρεθεί ένα αποτέλεσμα για όλα αυτά. Φάση ανάδειξης και αναδόμησης των προυπαρχουσών ιδεών: Οι μαθητές χωρίζονται σε ομάδες των 4 ατόμων η καθεμιά. Η κάθε ομάδα περιελάμβανε αντιπροσωπευτικό δείγμα της τάξης, δηλαδή «καλούς» και «λιγότερο καλούς» μαθητές.

16 Μετά από συζήτηση στις μεταβλητές που έχουν πολλές τιμές και της ανάδειξης της ανάγκης για περιορισμό, τους προτείνουμε να κάνουν ομαδοποίηση ώστε να μη παρουσιάζονται πολλές κατηγορίες ( αν π.χ. μετρήσουμε το ύψος καλό είναι να ομαδοποιήσουμε τις τιμές σε ψηλός μέτριος,κοντός ) κλπ. Έχουμε φροντίσει να φωτοτυπήσουμε τα φύλλα καταγραφής (τόσες φορές όσες οι ομάδες που σχηματίζονται ) που είχαμε συλλέξει την προηγούμενη ημέρα και να τα μοιράσουμε στις ομάδες. Η καθεμία ομάδα θα ασχοληθεί με δύο μεταβλητές διαφορετικής κατηγορίας (ποιοτικήποσοτική). Συγκεκριμένα θα κάνουν ομαδοποίηση των τιμών για τις μεταβλητές που χρειάζεται στα απλά φύλλα καταγραφής. Θα έχουμε προετοιμάσει και φωτοτυπήσει τα συγκεντρωτικά φύλλα καταγραφής τα οποία μοιράζουμε στις ομάδες. Φάση εφαρμογής Καλούμε τους μαθητές να μεταφέρουν τα στοιχεία από τα απλά φύλλα καταγραφής στα συγκεντρωτικά φύλλα και να συμπληρώσουν τα φύλλα μετρήσεων για δύο μεταβλητές η κάθε ομάδα. Στη συνέχεια τους εξηγούμε τον τρόπο για την κατασκευή ενός πίνακα συχνοτήτων και ενός ραβδογράμματος για καθεμία από τις δύο μεταβλητές με τις οποίες είχε ασχοληθεί η κάθε ομάδα. Ακολούθησε η παρουσίαση στην τάξη του τρόπου δουλειάς της κάθε ομάδας, εξηγήθηκαν οι πίνακες και τα ραβδογράμματα, διατυπώθηκαν συμπεράσματα. Στη Α Τάξη η επεξεργασία και η παρουσίαση σε μεγάλο βαθμό γίνεται με τη βοήθειά μας. Ανακοινώνουμε τα συμπεράσματα και προκαλούμε συζήτηση για το σχολιασμό τους. Στη Β τάξη η επεξεργασία και η παρουσίαση γίνεται από τα παιδιά. Στη συνέχεια καλούνται να βρίσκουν αθροίσματα, να βρίσκουν διαφορές, να κάνουν εξισωτικές ενέργειες. Φάση ανασκόπησης

17 Συγκρίνουμε τα αποτελέσματα με αυτά που πιθανολογούσαμε ότι θα προκύψουν, διασταυρώνουμε τα στοιχεία. Προκαλούμε τους μαθητές να παρουσιάσουν προφορικά την όλη διαδικασία και να σχολιάσουν τις εντυπώσεις τους. Ομάδα:. ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΤΙΚΟ ΦΥΛΛΟ ΚΑΤΑΓΡΑΦΗΣ Α/ Α Αγα πημέ νη μουσ ική; Χρώμ α μαλλι ών; Ύψ ος; Επ οχή Γέν νησ ης; Αγα πημέ νο ζώο; Αριθμ ός αδελφ ών; β ά ρ οβάρο ς Αγαπημ ένο μάθημα ; Τι Εργα αγορά σία ζεις του από πατέρ κυλικε α ίο;

18

19 ΟΜΑΔΑ:. ΦΥΛΛΟ ΜΕΤΡΗΣΕΩΝ Μετρήσεις Συχνότητα Μεταβλητή 1 ΙΙΙΙ 4 Μεταβλητή 2 (ομαδοποιημένες τιμές) ΙΙΙΙΙ 5

20