1 Μ Β Β» Β «= ι ι ι ϊ 3

Transcript

1 1 Μ Β Β» Β «= ι ι ι ϊ 3 ΣΥΓΓΡΑΜΜΑ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟΝ ΕΚΔΙΔΟΜΕΝΟΝ Δ1Σ Τ Ο Ϊ ΜΗΝΟΣ Ι ν η ύ χ τ α,. Α. Ρ. Ρ Α Γ Κ Α Β Η Σ, Κ. Π Α 1 1 Α Ρ Ρ Η Γ Ο Π Ο Υ Λ Ο Σ, Ν. Δ Ρ Α Γ Ο Υ Μ Β Σ. ΤΟΜΟΣ Α. Φ Γ Α Μ Μ Ο Ν Σ Τ '. 1 0 Γ Ν Ι0 Σ Π Ε Ρ Ι Ε Χ Ο Μ Ε Ν Ο Ν Ύ π α χ ο ή χ α ί μ ε τ α μ έ λ ε ια,. Οπό Ν. Δ. Ε δ ίχ η τ ώ ν έ π τ ά έ π ισ χ ό π ω ν, μ ε τ ά φ ρ α σ ις υ π ό Κ. Π. ' θ τ ά φ ο ς τ ο υ Ο ύ ίρ γ ιλ ίο υ, ύ π ό Κ Π. Ό Κ ο ύ π ερ ο ς χ α ί ό Ο Ο α λ τερ σ χ ώ τ ο ς, ύ π ό Ν. Δ. Τ ά μ α χ ρ ό χ ε ρ α έ ν τ ο μ α, ύ π ό Ν. Δ. Η α γ ο ρ ά τ ή ς Κ ω ν σ τ α ν τ ιν ο υ π ό λ ε ω ς, ύ π ό Ν. Δ. Ω δ ή Ά ν α χ ρ έ ο ν τ ο ς, ύ π ό Σ. Κ. Δ ιά φ ο ρ α. Ρ ιέ ν ζ η ς. (σ υ ν έ χ ε ια ), Ι χ το ΰ 1 Α γ γ λ ιχ ο Ο, ύ π ό Ν. Δ. Ε Ι Κ Ο Ν Ε Σ. Ν έ α ά να σ υ ρ ο μ έν η τ ή ς θ α λ ά σ σ η ς. μ α χρόχερ α έ ν τ ο μ α. Α Ι ΣΥΝ ΔΡΟ Μ ΑΙ ΓΙΝΟΝΤΑΙ Ό τ ά φ ο ς το ΰ Ο ύ ίρ γ ιλ ίο υ Τ ά ΕΝ Α Θ Η Ν Α ΙΣ, π αρά το ΐς Σ υ ν τά χ τα ις, χ α ί π α ρά τ ώ Τ υ π εγρά β ω Κ. Χ ρ. Δούχβ. Ε Ν Τ Η ι Λ Ο ΙΠ Η ι Ε Λ Λ Α Δ Ι, παρά το ϊς Κ Κ. έπ ισ τά τα ις τώ ν ταχυδρομείω ν. Ε Κ Τ Ο Σ Τ Η Σ Ε Λ Λ Α Δ Ο Σ, παρά το ίς Κ Κ. Έ λ λ. προξένοις. Ε Ν Κ Ω Ν Σ Γ Α Ν Τ ΙΝ Ο Υ Π Ο Λ Ε Ι, παρά τ ώ Κ. Γ. Σταυρίδη. Ε Ν Σ Μ Υ Ρ Ν Β 1, παρα τώ Κ. 1. Μ άγνη. Τ ΙΜ Η Ε Τ Η 2 ΙΑ 2 2 ΪΝ Δ Ρ 0 Μ Η 2 Π ΡΟ Π Λ Η ΡΩ ΤΕΑ ΕΝ Ε Α Λ Α Δ Ι δρ. 1 6, ελεύθερα Τ α χυ δρομικ ώ ν. ΕΝ Τ Ο Υ Ρ Κ ία ι γρόσια 8 0, έλευθερα Τ α χυδρ ο μ ι/ώ ν, Ε Ν Δ Α Κ ΙΑ ι Δίστηλα δ μ. ί Λ ΕΝ Ρ Ω Σ Σ Ιλ ι Ρούβλ- άργ. 7, δμ. \ / ΕΝ Τ Η ι ΙΟ Ν ΙΩ : Π Ο Δ ΙΤ Ε ΙΑ ι Δ ίσ τ. 3, όμ., Α Λ Λ Α Χ Ο Υ Τ Η Σ Ε Υ Ρ Ω Π Η Σ Φ ράγκα 1 6. Τ ά Τ α χ υ ί ρο"μ 7 ιΐ ^ ί ί ζ ΐ α ρ ο; τώ ν Συνδρομητών. ^ ^ V ΕΝ ΑΘΗΝΑΙΣ Ε Κ Τ Ο Γ Τ Υ Π Ο Γ Ρ Α Φ Ε ΙΟ Υ Χ Ρ. Α Ν Α Σ Τ. ΔΟΥΚΑ.

2 Α Γ Γ Ε Λ Ι Α. Ε ις τό έξώρυλλόν τ η ; ή Π ανδώ ρα θέλει α να γγέλλει π ά ντα τ ά έν Έ λ λ ά δ ι έκδιϊόμενα β ι βλία, ύ ν άντίτυπον ήθελε σταλή προς τήν διεΰθυνσιν αύτής υπό τω ν έκ δ ο τω ν προσέτι δέ και προσο-/ ή ς τίνος άξια ξένα βιβλία, τ ά οπω σδήποτε άρορώντα τη ν ά ρ χα ίαν ή νέαν Ελλάδα. Ε ις τά αυτό δέ έξώρυλλον δ έ χ ετα ι νά ζ χ τ α /ω ρ ίζ η *αί π α ντός είδους ριλολογιχά ς α γγελ ία ς, πρός 2 0 λεπτά τήν γραμ μ ήν διά δημοσίευσίν εις εν μόνον ρυλλάδιον, πρός 4 0 λ. δέ διά τρεις αλλεπαλλήλους δημοσιεύσεις. ΡΑΓΓΟΥ ΒΑΝΣΑ, Γ Ε Ν Ε Α Λ Ο Γ ΙΑ Τ Ο Υ Ρ Α Γ Γ Ο Υ, Μ εταρρασθείσα έχ τού Β ραχμανικού παρά Α η μ η ζρ ίο υ Γα,έακοΰ Α β η τα Ιο υ, νδν πρώτον Ε λλ η νισ τί έχδοθεΐσα, κ αί μ ε τά προλεγομένων καί παρατηρήσεων αύξηθείσα, δαπάνη καί μελετη Γ ιω ρ γίο υ Κ. Τ υ π ά Μ ο υ ί έρόρου τή ς δημοσίου κ α ί Π ανεπιστημιακής Βιβλιοθήκης, επιστασία δέ καί διορθώσει Γ. Ά.χ ο σ ζ ο Μ ό ο ν Κ ο σ μ η το ν, Β ιβλιορόλαχος. Έ ν Ά θή να ις, Τ ιμ α τ α ι δρ. 8., - ι ΕΓΧΕΙΡΙΑ10Ν ΤΗΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ Συντεθέν μέν υπό Κ Ω Ν Σ Τ Α Ν Τ Ι Ν Ο Υ Π Α Π Α Ρ Ρ Η Γ Ο Π Ο Τ Α Ο Υ, Κ α τά τά νεώτερα καί δοχιμώ τερα βοηθήματα, έκδοθέν 8έ δαπάνη Ά ν ί ρ ί ο ν Κ ορομηαλ. Β ι β Μ ο τ ττρ ώ ζ ο ν, π ι ρ ί έ χ ο τ Τ Η Ν Α Ρ Χ Α ΙΑ Ν ΙΣ Τ Ο Ρ ΙΑ Ν, & < V Ι π η Μ λ β ς «χ ρ ι τ ί ί η σ ι ι «Ϊ 6 ρ ι! * «!, α ί Ε λ λ η ν ικ ο ί, α ΐ Ρ κ ^ ι ΐ χ χ ι «η γ α ί. Τ ιρ ιά ϊλ ι ί ρ ο χ. 7. ΕΜΠΟΡΙΚΟΝ ΝΑΥΤΙΚΟΝ Κ Α Ι ΠΡΟΞΕΝΕΙΑ ΤΗ Σ ΕΛΛΑΔΟΣ.., " * -» ι «' % ' # ~ *. ' * * * Ή τ ο ι, συλλογή τώ ν π ερί εμπορικού ναυτικού καί τω ν προξενείων της Ελλάδος έπισήμω ν πράξεων. Έ χδίδ ετα ι τό τρ ίτον, άδεια τού Β. επ ί τώ ν Ν αυτικών υπουργείου, υπό Ν. Α ρ α γο ύ μ η. Μ ετ' έπιγραρής. * Π όλις δ ήμϊν έστι μ εγίσ τη τώ ν Έ λληνίδω ν, αί διαχόσιαι τριήρεις, ά. νυν ΰμΓν παρεστασι βοηθοί. Π λουτ. έν β. θ ε μ ισ τ.» Έ» Ά θή να ις, έκ τ ή ς τυπογρ. Κ. Ά ντω νιάδοΰ, δός Έ ρ μ ο ύ, άνω τή ς Κ απνίκαρέας φ , Τ ιμ α τ α ι δρ. 5.

3 * TOM Α. M ΓΒΑΚΟΗ KAI ΜΕΤΑΜΕΛΕΙΑ. Εθαύμασα ανέκαθεν τήν διαγω γήν τω ν Ά γ γ λ ί- βν μ ητέρω ν πόσον έπιτηδείω ς ποιχίλλ,ουσιν, αυξά-»ι χαί έλαττοδσι τήν εύμένειαν και τήν φιλοφρο «ν τω ν πρός τούς νέους τούς θωπεύοντας τάς 6υγα ϊς των f K at ό ίδιος Μ ετερνΐχος εχει ανάγκην «λάβΐ) μαδήματα από άύτάς, καί ίσως διά τοϋτο σπάθει νά χατορθώση τοσαΰτα έτη νά τον έκονίση έ λαός τη ς Α υστρίας εις τήν Α γγλίαν. Καθό δευτερότοκος υίός (1 ) άριστοκράτιδος οικο- 'νειας, έδυνήθην νά σπουδάσω κατά βάθος δλην τήν βικείαν και ύλόφρονα τα ύτην πολιτικήν, ή τις, 's* μέν πρωτότοκον ενθαρρύνει μέ άπειρον χά ρ ιν, εις ν) R* Άγγλίφ, ο[ νιάτιροι υιοι ϊέν 1»ίρ»; νήζ πατριχή; *ιριοο»ίι;. Τ όμος Α. *X>lpc»0( ic ie n «Ιμή «λαίδέ τόν δεύτερον αποτείνει μειδίαμα προστασίας ί- πωσοΰν εύμενές, εις τον τρίτον δίδει ασπασμόν ψυ- χρότατον, καί εις τόν τέτα ρτον, εάν ύπα'ρχη, μόλις στρέφει τό βλέμμα. Μή λησμονάτε, κύριοί μου, δτι πρόκειται νά ύπανδρεύσωσι τά ς θυγατέρας τω ν. Εάν δέ κατά δυστυχίαν κλίσις τις όλεθρία, προσήγγισε τήν χαρδίαν τινός τώ ν θυγατέρων τούτω ν π ρ ό ς τινα τώ ν νεωτέρων αδελφών, τώ ν ειλώτων αύτών πρός οΰς αί εύγενεϊς οίκογένειαι κληροδοτούσε ξηρόν Μ Λ νομα καί έλάχιστον μ ε ρ ίδ ιο ν... όποιος κίνδ& ος! Ταλαίπωροι νεώτεροι αδελφοί! Μή νομίσετε ότι θά λάβετε τήν άδειαν νά τραγωδήσετε μέ τήν Σοφίαν, νά παρατηρήσετε τά ίχνογραφικά οχέδια τή ς Μ α ρίας, ή νά συνοδεύσετε έφιπποι εις τόν περίπατον τήν Ζ ω ήν! Καθ ολας τα ύτα ς τά ς π ε :.στάσεις, ή μήτηρ έρχεται πάντοτε δρομαία νά σάς ειδοποίηση μέ άκραν λύπην τή ς ψυχής τη ς, οτι ή κόρη τη ς ζα - σ χ ιι καταόδοην, ότι ή Φορβάς της χω λα ίνει, ό τυ τό Φ νλ.ι. 6.

4 122 ΠΑΝΔΩΡΑ. ΠΑΝΔΩΡΑ χλειδίον τού σύρτου δπου είναι κλιισμένον τ ό χ α ρ τοφυλάκιό* της παρέπεσεν. Ό λ α ι αί χ ά ρ ιτ ε ; φυλάττονται διά τόν πρω τότοκον ε ί; αΰτό* άναθέτουσιν όλα; τ α ; μ ιχρ ά ; τω ν π α ρ α γ γ ελ ία ;, αυτόν συμβουλεύονται ποια τώ ν νεωτέρων μυθιστορημάτων πρε'πει νά άναγνώσωσίν, αύτό; κρα τεί τόν αναβολέα του ίπ που, α υτό; συντροφεύει μέ τόν αυλόν του την χ υ μ - βαλίζουσαν. Ώ! πόσ.α; νέα; πα τχούσας χα τα ^ ο ή ν, ή μή δυναμένα; νά έξελθωσιν, ώ ; μ ' ε'λεγον αί μητέ ρε; τω ν, άπηντησα μ ετά μίαν ώραν ε ί; τόν περί πατον ή εις τά εργαστήρια, συνοδευομένας από τόν τρισόλβιον αδελφόν μου τόν πρωιότοχον! Κ αί ό μ ω ; είχόν τινα πλεονεκτήματα, χα ί ό χι εΰκαταφρό»ητα ήμην μετριόφρων, σεμνό; και. κατά τήν μαρτυρίαν τώ ν τεσσαράκοντα κατόπτρων τή ; πατρική; μου οικία;, (έκτό; άν ήσαν όλα κατεσκευασμένα έπίτηδε; διά τόν αύτοχράτορα Σουλούκ), α ρ κετά εύμορφο; ό δέ πρω τότοκο; άδελφό; μου ήτον τόσω φιλάσθενο;, ώστε α ί προβλεπτικαί μητέρες δέν μ έ παρημέλουν παραπολύ" όσαι μ ά λισ τα ετχον πολ λ ά ; θυγατέρας, κατεδέχοντο καί νά μέ περιποιώ νται όπωσοϋν. Δεν μ έπροστάτευον μέν, έφαίνοντο όμ ω ; συγκαταβατικώτεραι ουιε μ ένεθα^υνον, ούτε μέ άπέβαλλον μέ άφινον μετέωρον ώ ; τήν κιβωτόν τήν περιέχουσαν τ ά ιερά οστά του Μ ωάμεθ, οΰτω ; ώστε ή πρό; έμέ εύμένειά τω ν έδύνατο εΰκόλω; νά μεταβληθή ε ί; ψ υχρότητα, δοθείση; περιστάσεω ;, ή νά μεταμορφωθή ε ί; ριλίαν διάπυρον, εάν π οτέ ό θάνατο; του άδελρου μου μ έ άνεβίβαζεν ε ί; τήν θέ- σι» του. Π ιστεύσατε, κύριοί μου, ό τι κάνέν τώ ν στρατηγημάτω ν τούτω ν δέν μ ' έλάνθανεν εχαιρον δέ, χ ω ρ ί; νά ύπεραίρωμαι, διά τήν θέσιν μου, καί χ ω - ρ ί; νά πιστεύω ότι ή συγκατάβασι; αΰτη άπευθύνετο κυρίω; π ρ ό ; έμέ. Κ α ρολίνα, ή τελευταία επ τά αδελφών όλων ώραιο τά τω ν, είχε μητέρα έγκρατεστάτην τ ή ; περί τό ύ- πανδρεύειν πολιτική ;, τ ή ; όποία; υπέδειξα τ ά κυριώτερα μέρη. Εκείνη ό μ ω ;, έν τη άθω ότητι καί τή άφιλεία τ ή ; καοδία, τη ;, άν χαί ήτον πνευματώ δη;, τ ό εννοώ' σύ όμω ; τήν όποιαν θαυμάζει καί δακτυδένσυνεμερίζετο τού ; υπολογισμού; τ ή ; μ η τ ρ ό ;τη ; [ λοδεικτεΐ δ κόσμο; όλ ο;, νά έ χ η ; τοια ύτα φρονήμ α τα!... Βεβαιώσου ότι θά έγίνεσο γελοία άν τό ίσ ω ; μ ά λισ τα, διά νά χατασταθή ευδαίμων, ήρκει νά έχη πλειότερον θάρρος, καί πλειοτέραν ευσταθειαν* τά κατ έμέ, δέν ετχον τ ί άλλο νά τήν προσρέρω, πλήν ολίγων έκατοστύων λιρών, όνόματο; έντιμου, καί καρδία; ειλικρινούς' ή νέα μ έ ήγάπησε. Π οσάκι; ώνειροπολήσαμεν όμού χαί οί δύω οίχειακήν ευδαιμονίαν, χα ί θέλγητρα α γάπη; αμοιβαία; χ α ί καθαρά; I Διά τ ί λοιπόν δέν έτόλμησε νά όμολογήση ε ί; τήν μητέρα ^ η ς,τ ή ν πρό; έμέ κλίσιν τ η ; ; (ΐίη μ α τία ; τ ι ; άνευ ηθών καί αρχών, αλλά κόμη;, Σούνδερλανδ έπικαλούμενο;, ίδε τήν Καρολίναν εϊ; χορόν τιν α καί τήν ήρεσεν. Ή νέα αυτή ομοιάζει βεβαίως, κ α ί δμοιάζει δοον έ ν δ έ χ ε τ α ι... Τ ή ν πρώτην σου γυναίκα; τόν ήρώτησεν εκείνο; πρό; Βν ώμίλει. Ό χ ι! δέν ύπανδρεόθην ποτέ. 'Γήν αδελφήν σου ; Δέν έχω. Π οίαν λ οιπόν; Τ ήν κυρία* Σορίαν Χ άρμερ, ή όποία ύπα*- δρεύθη έ σ χ ά τ ω ; τόν Σέρ Ο ύίλλιαμ Πλένυωρδ, έπειδή είχε χ ιλ ία ; λίρα; τόν χρόνον περισσότερα; άπό έμέ. Μά τήν τιμ ή ν μου, αισθάνομαι ορεξιν νά νυμρευθώ τήν νέαν αύτήν, ό χ ι δι άλλο, παρά διά ν αποδείξω ε ί; τήν οικογένεια* τ ή ; άπιστου Σοφία;, ότι είμαι ό- λω ; διόλου παρηγορημένο;, καί δ η εύρηκα καί ώ- οαιότητα, και καιάστασιν περισσοτέραν άπό τήν έ δικήν τ η ;. Τ ά μόνον λοιπόν π ά θο; του κόμητό; μ α ;, ήτον ή ίκανοποίησι; τ ή ; προσβ/.ηθείση; φιλαυτία; του' δι» δέν έβράδυνε νά ζητήοη τήν Καρολίναν, ε ί; τήν ό ποιαν εννοείται ό τι ούδ ή μήτηρ τ η ; έβράδυνε νά κοινοποιήση τήν πρότασιν. [Ιλ ή ν... μ α μ μ ά μ ο υ,... δέν έχει πνεύμα, καί ε ίν α ι... Κ όμη;, α γαπητή μου, έ χ ε ι δέκα χιλιάδων λιρών εισόδημα. Ο ΰτε τού δέκατου μέρου; αΰτών θά ε ίχ α νάγκην, διά νά ζήσω ευτυχή ; μέ ά.θρωπον τή ; εκλογή ; μου, καί μή δμοιάζοντα τόν κόμητά σα;. Τ ί λ έγει;, Καρολίνα μ ο υ! Κ ρίμα ότι ένόμ ιζα ό τι έ χ ε ι; περισσότερον π ν εύ μ α! Κατέβαλα τόσου; κόπου; διά νά σέ μορφώσω, καί σύ ευδοκίμησε; τόσον εί; τόν κόσμον, ώστε δέν ήλπιζα ποτέ ότι αί ίδέαι σου είναι τόσον περιωρισμέναι. Ν ομίζει; λοιπόν, κόρη μου, ότι ή ύπανδρεία γίνετα ι πρό; ευ χα ρίστησή» μ α ;; Τ ό πνεύμα, τά ήθη, ή ά γαθότη ;, η προκοπή, ή νεότη;, ή ώ ραιότη; ούτή, είναι λέξεις κεναί, καλαί διά τ ά ; μυθιστορία;' εί; τόν π ρ αγμ α τικόν ό μ ω ; βίον, όταν πρόχηται περί σπουδαίων υποθέσεων, τό πράγμ α αλλάζει. Μ έ λ έγει; ότι ό κόμη; δέν έχει άρχάς καί ήθη' άλλά πού είδε;, κόρη μου, ότι οί άνθρωποι πρέπει νά είναι άγγελοι ; τοιαύτη σκέψι; χυδαιοτάτη εκ μέρου; σου είναι όσον ενδέχετα ι αλλόκοτο;. Ά ν ήσουν κόρη τινό; χωρικού, εμάνθαναν οί άνθρωποι' καί γελοίο; δέν πρέπει ποτέ νά γίνετα ι κάνεί;. Δέν λαμβάνει; τουλάχιστον ώ ; παράδειγμα τήν 'Ε λλάδα, τή» μητέρα αύτήν τού πολιτισμού, όπου, ό χι πλέον αί γυναίκες, άλλ' οί άνδρε; αύτοι, διασχίζουν Οαλάσσα; καί βουνά διά νά υπάγουν νά ύπανδρευθούν φλωρία καί κτήματα, χ ω ρ ί; νά ένθυμηθούν τουλάχιστον τόν παλαιόν νόμον τ ή ; πατρ ίδα ; τω ν, καθ ον μόνοι πολϊται ήσαν οΐ ex δυοτγ 'Α θ η ν α ίω ν γεγο γό τε ε ; Κ αί ή μέν καλή μήτηρ έσιώπησε μ ετά τήν ήθικήν ταύτην διδασκαλίαν' ή δέ νέα συγκινηθεϊσα, έρ^ιψε τήν κεφαλήν έπί τού ώμου τ ή ; μ ητρό; τ η ;, χα ί έχυσε πικρά δάκρυα. 'Η Καρολίνα έκλαιε! Μ ετά τήν γέννησίν τη ;, πρώτην ταυτην τήν λύπην έδοχίμαζεν ή μήτηρ τη ; θά τή ν έλυπεΐτο βεβαίως, άν έχοπτε μ έ τ ό μ α χ α ι- ρίδιον τώ ν κονδυλίων κάνέν της δάκτυλον... ά* τ η ; έσ χίζετο... άν όλισθαίνουσα ε ί; τόν χ ο - άπό άγανάκτησιν, ά π ό απελπισίαν χα ί οργήν. "Εξ ρόν έπιπτεν. Έ π ί τού προκειμένου ό μ ω ; περί τίνο; υήνα; μετά τα ύτα άφήχα τήν δεύτε:εύσυσαν θέσιν ήτον ό λόγο; ; περί εύτελού; τινο; πόνου τ ή ; καρ μ.ου, επειδή δ πρω τότοκο; αδελφό; μου εΐχεν άποθάνει, καί εισόδημα είκοσι χιλιά δω ν λιρών, καί τ ί & ;! * ) μήτηρ ήθελε νά ά π ο χ α τα σ τή σ η, κ α τά τή» *βραδεδεγμένην λεξιν, τήν θυγατέρα τη ; έσχληρύνθη λοιπόν τήν χαρδίαν, κατεπάτησε τό μητρικόν αίσθημα, καί ώπλίσθη εναντίον τ ή ; συμπάθειας, τήν εί; τούτον τόν νόμον. Έ ά ν ενταύθα ήθικολογήσω έπ ί μικρόν, εάν έμφιλοχωρήσω ε ί; φιλοσοφικήν τινα παρέχβασιν, αί κύριοι θ ά συγχωρήσωσιν, ελπίζω, ε ί; τ ά τεσσαράκοντά μου έτη, τήν γελοίαν ίσω ς ταύτην άξίωσίν. Νά τολμήσω νά έρωτήσω τ ά ; μ η τέρ α ;, ο χ ι μόνο» τή; Μ εγάλη; Β ρετανία; άλλά και όλη; τ ή ; Ε υρώ πη;, ποιος δ προορισμός δ ι δν προετοιμάζουσι τά ; θυγατέρας τ ω ν ; Δι όλη; τ ή ; ημέρα; βασανίζονται άπό διδασκάλου;, τελειοποιούνται ε ί; τήν μουσικήν, τήν ζωγραφικήν, καί τόν χορόν, αί έξω- τερικαί τω ν χ ά ρ ιτ ε ; αναπτύσσονται σύγχρονα μέ τά πνεομά τω ν, τά μυθιστορήματα καί τό θέατρον έξ οπνίζουσι πρόωρα όλα τω ν τ ά αισθήματα, μανθά τουσιν έκ στήθους τ ά πάθη πριν δοκιμάσωσιν αυτά, διά νά έξάξωσιν έπί τέλους αύταί, αί μητέρες, τί έξ όλων αύτώ ν ; Πιθανόν νά κατακριθώ ώ ; γελοιωδώ ς αυστηρός, και, τ ί ; οίδεν, ώ ; αναιδή; ακόμη, έάν αποτείνω καί δευτέραν έρώτησιν πρό; τα ύ τ α ; διά νά μάθω, μέ ποια χ ρ ώ μ α τα παριστάνουσιν ε ί; τ ά ; θυγατέρα; των τόν γάμον, τή* δυστυχή ταύτην ανάγκην, τόν ζυγόν ε ί; ον πρέπει νά ύποβληθώσι, τόν δεσμόν τούτον τόν όποιον θεωρώ ώ ; τερατώ δη ήθικήν ένωσιν δσάκις συνδέει φ όλης τ ή ; ζω ή ς, ό χ ι δύω ψ ιιχ ά ; αίσθανομένας άμοιβαίαν συμπάθεια*, άλλά δύω περιουσία; καί δύω όντα ; Ε ί; τόν λεγόμενον πολιτισμένον κόσμον, ποιον άλλο μάθημα διδάσκουσιν ε ί; τ ά ; θυγατέρας τω ν α ί μητέρες παρά τό έέής «αποβλέπετε κυρίως εις γάμον συμφέροντα καί εύάρμοστον.» Έ ξ ' ενός μέν έξάπτουσι τ ά πάθη, έρεθίζουσι τήν εύαι-ι σθησίαν, διεγείρουμε τ ά ; επιθυμίας, άναπτύσσουσι τήν φαντασίαν τώ ν ασθενών ά λ λ ' ενθέρμων εκείνων ψυχών, άφ έτέρου δέ δέν φροντίζουσι νά μορφώσωσ: τήν θέλησίν τω ν ίσχυράν, καί νά καταστήσωσι σταθερά; τ ά ; άρχάς τω ν. Π ώ ; θά ζήσωσι μέ τόσην μικροπρέπειαν συνάμα "καί ζω ηρότητα, μέ πάθη τό σω α χα λ ίν ω τα, καί θέλησιν τόσω άσθενή ; θ ά δμοιάζωσι κούφα πλοιάρια, έχοντα ίστία πλειότερα άφ όσα πρέπει, κ α ί ναυαγούντα διά τούτο ά μ α πνεύση δ πσραμιχρότερο; άνεμος. Η Καρολίνα μου ύπανδρεόθη, Ινώ ειχον μεταβή τ λ ο ; βαρονέτου εύρέθησαν ε ί; τήν εξουσίαν μου. Έ - πιστρέψ α; ε ί; Αονδΐνον πσρεσύρθην, ώ ς τόσοι άλλοι, άπό τόν χείμαρρον τώ ν ηδονών κ α ί τώ ν τέρψεων, όποιαν έξελάμβανεν ώ ; αδυναμίαν' ή δέ ταλαίπω ρος έν μέσω τώ ν όποιων άπηντησα καί τήν Καρολίναν ιία έφοβείτο ν' ά ντιπαρατα χθή ε ί; μ ά χη ν, διότι θά Σμήνος νέων' τήν περιεκύκλου» καί τή» εθώπευον, δ τήν ένήγεν ενώπιον τού δικαστηρίου όλων τώ ν φίλων σύζυγό; τη ς τήν παρημέλει, αύτή δέ, άμείβουσα τήν τή; οίκογενεία;, καί όλων τώ ν συγγενών τού θηλυκού αδιαφορίαν του, τόν κατεφρόνει. γένους. Ενέδωκε λοιπόν, ή μάλλον έσιώπησεν. Ό λ ο ι "Ο ταν μ έπρωτοίδεν ήρυθρίασε, χαί έδοκίμασε τήν οί κανόνες τή ς νεω τέρα; α γ ω γ ή ;, τήν καθυπέβαλλον ά μ ηχα νίαν εκείνην, ή τ ι; εί»αι τό βεβαιότερου σύμπ τω μ α τ ή ; κούφια; συμπαθείας τήν δποίαν αισθάνονται μέν αί γυναίκες, προσπαθούσι δέ νά κ α τα - στείλωσι. Τ α λα ίπ ω ρ ο; Καρολίνα ί ανήκε πλέον ε ί; άλλον. Αγνοώ έάν τό αίτιον τούτο έπρεπε νά μέ φανή άρκετά ισχυρόν ώστε νά παραιτηθώ πάση; έλ- πίδος, διότι ήμην τό τε είκοσιέξ ετών, καί σ υγχρ ό νως τετρα π ερα σ μ ένο η' οί δέ νόμοι τού γάμου δέν θεωρούνται απαραβίαστοι ε ί; τήν σφαίραν εντός τ ή ; όποία; Ιζω ν. Α λλ ή Καρολίνα ήτον εκείνη τήν δ ποίαν ετχεν έχλέξει ή κσρδία μου' τήν έσεβόμην ώ ;. τοιαυτην, χαί θά ένόμιζον έμαυτον ένοχον ανοσιουργήμ α τος, έάν συνετέλουν ε ί; τήν ήθικήν της καταστροφήν. Τήν άπέφυγογ λοιπόν καί έπεζήτησα αλλαχού ά λ λ α ; τέρψεις. Τ ό νά τ ά ; έπ ιτύ χω δέν ήτον πλέον δύσκολο*' διότι αί πύλαι τού παραδείσου τώ ν πρωτοτόκων ετχον ήδη άνοιχθή ένώπιόν μου' όλ αί νέαι, αί ωραιότεροι, μέ άπέτεινον μ ειδιάματα, όλ αί μητέρε; μ έφιλοφρόνουν, ολα τ ά κύμβαλα αντηχούν υπό τούς λευκού; δακτύλου; τώ ν κληρονόμων, α ίτιν ε ; έπροσπάθουν ουτω νά ένισχύσωσι τήν λατρείαν μου. Ά π ό τιν ο ;, κ άμ - μ ία δέν έπ α σ χε καταρ ροήν, κάμμιας ίπ π ο ; δέν έ χ ώ - λαΐνε, κάνενός σύρτου τό κλειδίον δέν παρέπιπτεν δ θάνατο; τού άδελφοΰ μου, υπήρξε, κατά τήν Γραφήν, ή ίδική μου ζω ή. Κ αί κατ ά ρ χά ς μέν μέ ήρεσχον όλα τα ύτα ' μ ε τ λίγου όμω ς μ έπροξένησαν αηδίαν. Ή ευκολία ψυχραίνει τ ά πάθη καί καθιστά τ ά ς ήδονάς επ α χθείς. Έ χ τ ο τ ε άπεφάσισα ν' αλλάξω μ έτω - πον, ν άφήσω τήν έπίθεσιν, χ α ί νά καταφύγω εις σύστημα άμύνης. Ή ρ χ ισ α λοιπόν νά προσποιώμαι τόν άκατάδεκτον καί τόν άδιάφορον, καί αμέσως ή φά- λ α γ ξ τώ ν μητέρων, συνασπισθείσα, επέπεσε κατ εμού, μέ κατεδίω ξε, μέ κατετραυμάτισε, καί προσέβαλε μανιωδώς καί αύτά τ ά τελευταία μου χαρακώ ματα. Μή δυνηθείς ν'άντικρούσ ω μ έχρ ι τέλους τό πλήθος τώ ν Α μαζόνω ν τούτω ν, ό χι κατωτέρων κατά τκν ανδρεία* καί τήν στρατηγημάτιχήν εμπειρίαν τώ ν κατά τή ν Ά βομ έην στρατιω τίδω ν τού Κ. Ρ α γ κό βή, έστρεψα τά νώ τα καί έφυγον δρομαίος ε ί; τήν Ιταλίαν. Ά λ λ ά μήπω ς κ α ί έκεΐ εύρηκα κ ίιρ όν αρκετόν νά 0<ραπεύσω τούς μώ λω πας μου, νά άναλάβω τά ς δυνάμεις μου, ή καν νά άναπνεύσω ; Ε ί; Νεάπολιν, εις ί; Γαλλίαν διά νά ίδω τήν μητέρα μου ασθενούσαν, *αι Ιγεινι σύζυγο; τού λόρδου Σούνδερλανδ. Ό τα ν φ λ ω οεντία ν, εις 'Ρ ώ μ η ν, παντού Εθεν ίιέβαινον, ά * * *----- _2._ Δ. (μαθον ότι μέ παρήττ,σε τόσον εύκόλως, έφρύαξαιπήντων μητέρας έτοιμους νά υχανδρευσωσι τ α ; θυ-

5 124 ΠΑΝΔΟΡΑ. ΠΑΝδ ΩΡΑ. 1^3 γ α τέρ α ; το>», μητέρας άτρομήτου; χα ί μ α χ ιμ ω τ ά - τ χ ; είς τό.είδος τούτο τή ς εφόδου. Έ σ π ευ σ ζ λοι πόν νά αναχωρήσω χα ί έχειθεν, χαί δέν ήσθάνθη» έμαυτόν έν άνέτεε, ε'μ ή δεότα ν έφθζσα εις Τουρκίαν, όχου οί Μουσουλμάνοι δύνανται ν άποχτήσωσι τέσ- σζρας γυναίκας, εάν θέλωσι, χ α ί δέν είναι υποχρεω μένοι νά φορτισθώσιν οΰδεμίαν, εάν δέν Ιχω σιν όρεξιν. Η γενέθλιος άρα του δεσποτισμοο γΐ} υπήρξε δι εμέ, γ ή ελευθερίας καί ά ν-ξ α ρ τη ιία ς. * Έ ν έτος μ ετά τα ύ τα, ευρισχόμενος εις Λιβόρνον, πλήρης χόρου διά τον πλανήτην εκείνον βίον, άνέγνω ν εις τιν α εφημερίδα τ ά εφεξής α Ό χόμης Σοόνδερλανδ, ουχινος τό διαζύγιο» έγένετο προ έξ μηνών, νυμρεόεται τήν θυγατέρα του μαοχίωνος Χ ελσέα1 δ δέ χόμης Μ ελβίλ, ό ήρως του προχειμένου δράμ ατος, λάμπει οήμερον εις τά ς πρώ 1 τ χ ς τω ν Παρισίων συναναστροφάς, ένω ή δυστυχής Καρολίνα Ο ΰαιλαί, ιφθείσα εις τόν ποταμόν διά νά πνιγή άλλά διασωθέίσα, ζή έρημος καί μεμονωμένη εις Ιτα λ ία ν.» Ή εΐδησις αυτη δέν μ έςέπληξε παντάπασι, μ έλυπησε μόνον. Ή ρώ τησ α περί του συμβεβηκόιος οί- ^ γ ιν ε ία ς τινα ς "Α γγλων κατοικούσα; εις Λιδόρνον, χαί έμαθον ότι ή ταλαίπω ρος Καρολίνα είχε ουνδέσει στενήν φιλίαν μ έ ξένην τινά δουχισσαν, έχ τώ ν νομ ά δων έχείνων άριστοχρατίδων, αϊτινες εΰρίσκονται εις όλους τους πολιτισμένους τόπους, καί τά ς οποίας, ε ΐ χα ί καταφρονούσα. κ α τ ίδιαν, δέν άποδάλλουσιν όμως αί χαλαί τά ξεις τή ς κοινωνίας, διότι έχουσι τίτλον καί έξοχός, διότι δίδουτι γεύ μ α τα, συναναστροφάς κ α ί δώ ρα, χ α ί περιδάλλουσι τ ά ελ α ττώ μ α τα τω ν μέ χλαμύδα πολυτελείας καί λαμπρδτη-,τος. Ή δούκισσα αυτή έπροξένησ? τόν όλεθρον τής, Καρολίνης, διότι εις τήν οικίαν τ η ς έγνώρισε τό» ά; ον συνεταίρον τή ς οίκοδεσποίνη; Μ ελβίλ, χαρτο-. παίκτην μ έ /ρ ι μανίας, αγύρτην, πλάνον καί ασυνείδητον, όστις έξηχολούθει νά διάνες βίον λαμπρό», ένω τό θύμά του στέναζε / εις τ ό άγνωστον άσυλον οπου κ ατέρυγε διά νά κρΰψη τήν α τιμ ία ν του. "Ολοι τήν χατέχρίνον, διότι χάνεις δέν έγνώριζε τ ά διατρέ- ξαντα. Η νέα ύπχχούσασα ε ί; τήν μητέρα της, είχε παραδεχθή τόν μ ετά τού Σοόνδερλανδ γά μον, μόνον χαί μόνον διότι έπιδλήθη εις αύτήν ώ ς καθήκον. Ίδοό ποιον τό αποτέλεσμα τή ς μ όρας επιμονής τή ς μη τρός, καί τής άτοπου υποτα γή ς τ ή ς θυγατρός, του χρέους τά όποιον έξεπλήρωσεν αΰτη τόσον εύσυνειοήτω ς, άλλά χαί τόσον έπιδλαδώ ;! "Οταν άναγνώσετε τά τέλ ος τή ς διηγήσεω; τα ύ- τη ς, θά φωνάξετε ίσως, χυρίαι μου, ό τι είναι μ υ θ ώ δης. Κ αί όμως γνοω που δέν ά παντά τα ι τό μυθώδες τ ά άληθή συμβάματα τ ή ;,,ωή; μας συντίθενται άπ* στοιχεία τόσιρ παράδοξα, ώστε χα ί ό τολμηρότερος δραματουργός δυσκολεύεται πολλάχις νά τά εΐσαξ^ εις το ποίημά του. Βχρυνθείς τά ς διεξοδικός μου περιηγήσεις κατά τήν Ι'.ΰρωπαϊχήν Ή π ειρ ον χαί τήν Τουρκίαν, άπεράσισα νά έπανέλθω εις τήν Αγγλίαν, χα ί διηρ/όμην βραδυπορών τήν Ιταλίαν, έχω ν άδια- χόπω ς πρό οφθαλμών τους γοτθικούς πύργους τού γηραιού οίκου του πατρός μου. Αλλά δέν ενθυμούμαι έξ α ιτία ς π ο ία ; συμπτώ τεω ς έβιάσθην νά μείνω εις πολίχνιόν τ : τής Βερόνης. "Αμα τις ξένος φανή εις χωρίο» τής Ιταλίας, σμήνος γραίδίω ν καί μικρών επαιτώ ν πρόξενόύντων άποστροφήν, ρρά-τουσι τήν όίόν του. Κ ατόρθωσα; νά διαφυγω τ ά ; χείρ α ς τής όχληράς καί άηδοΰ; εκείνης σπείρας, είσήλθον εις μικρόν νεκροταφείο», όπου πολλήν οίραν διεσχέδασα, εάν τή : λέξεως ταύτης δύνατα: νά γίνη χρήσις επί κοιμητηρίω ν, άναγινώσκων τ ά ήμιεσβεσμένα καί χορτοσκέ παστα επιτύμβια. Η καροία μου κατεσπαράχθη ότε ίδον τά χωρικόν εκείνο νεκροταρείον άλλα μέν μνήματα ήσαν συντετριμμένα, άλλα οέ έςηφανίσμενα, χαί πλήθος άλλων έγχαταλελειμμένα άπό τήν έπιλήσμονα χεϊρ α τώ ν έπιζηοάντω ν ρίλων ή συγγενών! Εις τό πον παράμερον τού νεκροταφείου, έν μέσω. δενδρυδίων νεορύτων, έχειτο μάρμαρον λευκόν, τοσούτω μεμονωμένον καί μακράν τώ ν άλλων τάρω ν, ώστε μίρθημα άνεξήγητον μ" έφερε πράς αύτό. Πλησιάά α ς,' κυψα καί άνέγνων εκστατικός, γεγραμμένον ά γ γλ ισ τί το έπιτάριον τούτο. «Σ ύ, βίλτατον τής ψυχής μου μέλημα, ή- μάρτησας, άλλά μετενόησας, ΰπέστης δεινά π ά μ - πολλα, καί 5 θεός δέν θέλει σ έγκαταλείύει.» Ε Κ. Α γγλος λοιπόν άνεπαύετο εις τό χωρικόν εκείνο νεκροταρείον. Π ολλάς καί μ ελ α γχολικω τά τα ς ιδέας έξόπνισεν εί; τήν κεραλήν μου ή τυ χ α ία εκείνη συν- άντησις. Ή ς δ συμπολίτης μου, έπαθον καί εγώ καί περιηγούμην. Έ στρεψ α τό βλέμ μ α πράς τ ό παρελθόν μου- άλλά ποία ήσαν τά αμαρτήματα μ ο υ ; ά - κοινωνία, άθώαι Ή τοιμ α ζόμην ν 'α π ο χ α ιρ ε τίσ ω, καί τοι βασυθυχ τ ή μ α τ α ά.θρώπου ζώ ντος έν τή I μώ ν, τους νέους γνω ρίμους μου, όταν 5 πατήρ, όστις σφάλματα νέου Ά νεπόλησα κατά νουν τοίις φίλους ε ίχ ε συνομιλήσει κατ ίδιαν μέ τήν θυγατέρα του, τ:ό; &»ίθ >ί άπώλεσα, τή» ώραίαν καί δειλήν νέαν -jjv ποιαν, άρού κατέστρεψεν ό χότμος, έσυχοράνπλησίασα; με, -ιμ ι καί έγχατέλειψ εν. Ό φραγμός όστις μέ διε- Ε λ π ίζω, μέ είπεν, ότι θά μ έ κάμετε τήν τ ι χώριζεν άπό αύτήν, δέν ήτον στερεώτερος τού θανά μήν νά συγγευθήτε μαζή μου ή κόρη μου προτιμά του; Μεταξύ αύτή ς χαί έμοϋ χάσικα μ έγα έστήρικται! Τοιαϋτα θλιβ-ιρά άνκλογιζόμενος, δον άνδρα χαί γυναίκα, χαταβά»τας άπό όχημα, καί είσελθόν τα; εις τό νεκροταρείον. Ά π ό τήν φυσιογνωμίαν καί τά εξωτερικόν τω ν έφαίνοντο Ά γ γ λ ο ι, κ α ί διά νά μή μέ παρατηρήσωσιν, έκρύβην τα χέω ς όπισθεν β α τού, ενώ αύτοίί έπροχώρουν πρό; τόν μεμο*ωμέ»ον τ«ρον. Κ αί ή μέν κυρία έφαίνετο περίλυπο; μ έχρ ι θανάτου, ό δέ σύντροφό; της, κόψας πρός αύτήν, τήν ταρηγόρει. Μ ετ όλίγον όμως τήν ά ρήιε μόνην, αύτή οέ, γονυπετήσασα επί του μνήματος, έκλαυσε χαί καί υπήγον εις τού νεκροταφείου τήν πόλη», όπου ιοτατο δ Α γγλος. Παραδόόως π ω ς μ ' έχαιρέτισεν άμα μέ είδε, μεταχειρισθείς φιλοφροσύνην καταδι *αζομέ»ην αόστηρώς άπό τά βρετανικά έθ μ α, καθ ά δύω Ά γ γ λ ο ι, συναντώμενοι εις τά ξένα, χ?ε'»>οτοΰσι νά φέρωνται προ; άλλήλους, εάν δέν έ»νώρισε πριν δ είς τόν άλλον, μέ ολην τήν δυνατήν βαρβαρότητα. Φ αίνεται έν τοσούτω ότι α!. μετά τή ; η π ε ι ρωτικής Ευρώπης σχέσεις μας. είχα» ξέσει καί άπό τού; δύω μας τήν σκωριίαν ταότη», καί άντηλλάξ«μεν τοσαύτην εύπροσηγορίαν, ώστε ήμίσεια ώρα ήρκεσεν είς τό νά μάς άναοειξη φίλους. θ ά σα; έπρότεινα, μέ είπε», επειδή θά κάμετε τόν αυτόν δρόμον μέ έμέ, <ά συνοδοιπορήσωμεν, έάν δέν ε ίχ α τή ν κόρην μου μαξή μου ή κατά στάσις όμω ς τής ύγείας καί τής καρδίας τη ς, δέν τήν συγχω ρεί νά πολυομι-ή, διότι είναι πολλά λυ πημένη. Τήν στιγμήν έκείνην ή νέα έξήλθεν άπό τό νεκρό ταφείον, καί όταν μέ παρετήρησεν έταράχθη, καί μάλιστα δυσηρεστή^η. Σημ-ιω τέον, δτι αί γυναίκες δέν μέ t ' y w συνειθίσει είς τοιούτον είδος υποδοχής Καί νεώτερος άδελφάς όταν ήμην, είχον νικήσει πολ λάκις τήν αυστηρότητα των* άφοΰ δέ ίγεινα καί βα ρονέτος, που νά εΰρεθή καοδία σκληρά δι έμέ ; Ό λ α ι αί γυναίκες, όσας είχον γνωρίσει περιηγούμενος, μέ είχον πείσει, ότι είκοσι χιλιά δω ν λιρών εισόδημα, I τίτλος κ α ί νεότης, ήσαν ίκανά νά διεγείρωσιν αίσθή ματα συμπαθείας καί είς τά ς πλέον άσυμπαθείς καρ δίας. Τ ά μακράν καί μαύρον χρήδεμνον τό όποιον έκρυπτε τό πρόσωπον τής νέας δέν άνεσ0 0η όταν πλησίασα, χα ί έχόλω σα μή δυνηθείς νά μαντεύσω κάν τήν φυσιογνωμίαν της έπίστευσα ομως ότι ήτον «ύαδής, διότι, ώ ς σώξων είσέτι τήν φαντασίαν ζω η- Ρ «ν, υπέθεσα ότι άγσεθότης ψυχής δέν δύναται νά ύπαρξη άνευ ώραιότητος. νά μείνη μόνη είς τά δωμάτιόν της. Μέ κάμετε α υ τήν τήν χ ά ρ ιν ; Έ δ έ /θ η ν προθύμω ; τήν πρόσκλησιν, διότι τά δόω εκείνα όντα, είχον παρουσιασθή είς τ ά ς όψεις μου είς τρόπον κινήσαντα καί τήν περιέργειαν, καί τή» συμπαθειάν μου. Ή νέα, τ ά δάκρυά τη ς, ή προφύλαςίς τ η ς, ήρέθισαν άλλω ς τήν επιθυμίαν μου τού νά μ αθω τ ί περιστατικώ τερον περί αυτώ ν, οΰδ είχον παύσει τού νά έχ ω καρδίαν εΰαίσθητον, ώστε νά βλέπω μέ αδιαφορίαν τήν λύπην νέας ν υ - ναι/.ός. Ε ίς τό γεύμ α ώμιλήσαμεν προσηυχήθη πολλήν ώραν. Ή βαθείά τη ς λύπη, τά περί πα»τοίων α ν τικειμένων, περί βουλευτικών εκλογών, περί αυλικών δάκρυα τη ς, ή τόση συντριβή της κατέθλιψαν τήν καοδίαν μου, καί μ ' έφάνη άτοπον τό νά κατασκο επεμβάσεων καί όαδιουργιών, περί συντάξεων, περί κυνηγιού, περί σ το ιχη μ ά τω ν, καί επ ί τέλους περί χιύω τά ίερά δάκρυα τα όποϊα έβλεπον σταλάζοντα ίπί του μνήματος. Ά νεχώ ρησα λοιπόν άκροποδητί, διαζυγίω ν. Η χούσατε, τόν ήρώτησα, τό διαζύγιο» τ ή ; Λέδυ Σούνδερλανδ; Ό συμποσιάρχης μου άνεσκίρ- τησεν, ήρυθρίασε κα! μ ετ' όλίγον ώ χρίασε, μέ ήτέ»ισεν ασκαρδαμυκτί, έχαμήλω σε τούς όφύαλμούς, και άπεκρίθη Ν α ί! εκείνη όμω ς άπέθανεν? Ά πορήσας διά τήν ταραχή» του, άπέτεινα πρός αΰσόν πολλάς ερωτήσεις είς τ ά ς όποιας μ έ παρεχάλεσε νά τό» συγχωρήσω νά μή άποκριθή. καί μετά μικρόν άνεχώρησεν. Έ γ ώ όμω ς δέν έκοιμήθην δί όλης τής νυκτός ή Καρολίνα ήτον άδιαλείπτω ς έμπροσθέ» μου, ποτέ μέν ά9ώα, άγνή, χαοίεσσα, ποτέ δέ φαιδρά, περικυκλωμένη άπό λάτρας, καί υπερέχουσκ τώ» άλλων γυναικών, άλλοτε στιγμ ατισ μένη, καταφρονημένη, άποβεβλημένη, καί επ ί τέλους νέκρα! ΈπρΟσπά&ουν άδιακόπως»ά μαντεύσω διά τ ί τά όνομά τη ς χατετάραξε τόν όμοτράπεζόν μου, καί διά τ ί άνεχώρησε τόσω κατεσπευσμένως. Υ πηρέτης τ ις του ξενοδοχείου, έγχειρίσας με ίπιστόλιον, έλυσε τήν άπορίαν μου. Ό συμπότης αου ειχ» σύζυγον τή» θείαν τ ή ς Καρολίνης, ή δέ θυγάτηρ του, Ε λ ένη Κ λίντω ν, υπήρξεν έχ νεαράς τη ς ήπιχίας φί?.η ε π ι στήθιος τή ς άποθανοόσης. Ιίολλάχις είχον ίδεϊ είς Α γγλίαν τήν 'Ελένην τό πρόσωπόν τη ς μέ είχε φανεί μέτριον, καί τό πνεΰμά τη ς μάλλον πνεύμα συνέσεως ή λαμπρόν. Έ ξελθώ ν άμέσως τού θαλάμου μου. υπήγον πρός τόν Κ. Κλίντων, 'Ονομάζομαι Τράβω ρ, τόν εΐπον, σφίγξας τή» χειρ» του' δ δεσμό; όστις μ ά ς συνδέει είναι καί ίσχυ ρότερος καί άρχαιότερος άφ' ό,τι υποθέτετε ή ανεψιά σας έχρημάτισεν ή μόνη τήν όποιαν ήγάπησα μέ τήν καρδίαν μου. Έ σ φ ιγξε καί αυτός επίσης φιλι/.ώς τή» χείρ ά μου ^ καί μ ' εδωκε τοσοΰτον περιέργους πληροφορίας περ{

6 126 ΠΑΝΔΩΡΑ. τή ς τελευταίας περιόδου τού βίου τ ή ; Καρολίνας, ώς-ε δεν διστάζω νά τά ς κοινοποιήσω πρό; τούς άναγνώστας ριοι». Α Ι δύω έξαδελραι, ή 'Ελένη κ α ί ή Καρολίνα, εΐχον συνανατραρή άπό τήν μάμμην τω ν, ή τ ις πρώτη ένεστάλαξεν εις τήν χαρδίαν τ η ; Καρολίνης εύγενή καί γενναία αισθήματα, αισθήματα παραγνωριζόμενα άπο τά ς άνωτέρας τά ζει; τής κοινωνίας, καί διά τούτο άποβαίνοντα μ ά τα ια χα ί περιττά. Αι δύω νεαι, ήλικιωβεϊσαι, έθειορούντο ώς άδελραί. Ή γραία τάς ή γά πα έξ ίσου* ά λλ δποία δισρορά μετα ξύ τ ή ; μιας καί τή ; άλλη;! Αί χ ά ρ ιτες, τό ανθηρόν χάλλος τής Καρολίνης, ήσαν αντικείμενα εγκωμίων άρθόνων- ενώ ή Ε λένη, μή εχοοσα προίκα επίσης δαψιλή, μηδέ ωραιότητα έξαπία ν, μόλις ε?λκυε τά βλέμ μ α τα, ή ήκουε λόγον ριλόρρονα. Είναι όλη θέλγητρα, έλεγον διά τήν Κ αρολίναν πόσον ωραία όμμάτια! όποιον σώ μα λεπτόν καί εύλόγιστον! Πόσον κρότον θά κάμη μ ετά δύο ή τρεις χρόνους! Έ π ε ιτ α, οτρερόμενοι πρός τήν Ε λένην, έλεγον* Διά τ ί ροδεϊσαι, κόρη μου ; δέν κάμνεις καλάπαράδοξον! π ώ ς δέν ίμ οιά ζει διόλου τήν έξαδέλρην της!... ίσως διορβωδή αργότερα... μ έ τήν ήλι-1 κίαν, τό πρόσωπόν τη ς. Τ αλαίπω ρος Ε λένη! Ποσάκις έβλασρήμησε τ ό πρό σωπόν τη ς αυτό, ποσάκις έπληγώθη ή καρδία της, όταν εβλεπεν ό τι όλαι αί περιποιήσεις, ολαι α ί λατρεϊα ι συνε'ρ^εον εις τήν έξαδέλρην τη ς. Κ αί όμως δέν ήτον ζηλότυπος. "Αν καί όλοι ήγάπω ν τήν Καρολίναν, κ α ί κανείς τήν Ε λένη ν, αύτή ήσθάνετο κλίσιν ειλικρινή καί άδολον πρό; την ώραίαν άδελρήν τ η ς. Π ο λλάκις, καταριλοΰσα τή ν ξανθήν κόμην της, έλεγε** Ή θ ε λ α νά ήμην εύμορρη όσον καί σύ* όλοι θά μ έ ήγάπων* άροΰ όμω ς δέν μ έ μισή ή μάμμη; μου, δέν παραποιούμαι. Τ ά γενναία τα υ τα αισθήματα ύπεβλήθησαν π ολλάκις ε'ς δοκιμασίαν* τ ά μαθήματα τά παραδιδόμε*α καί εις τ ά ς δύω έξαδέλρας συγχρόνω ς, έραίνετο ότι παρεδίδοντο εις μόνην τήν Καρολίναν- ποτέ δέν έστρερον πρός τήν Ε λένην τήν προσοχήν τω ν αί διδασκάλισσαι καί οί διδάσκαλοι, πλ,ήν δσάκις τούς ήνάγκαζε διά τή ς ζωηρότητος καί τ ή ς άντιλήψεως τού πνεύματός της. "Οταν μ ετά μακράν διαμονήν εις τήν δυτικήν Ευρώπην ή μήτηρ τής Καρολίνης έπέστρεψεν εις Λονδϊνον, όλοι οί ρίλοι τη ς εσπευσαν νά παραστήσωσι* ώς υπέρμετρα γελοίαν τήν ευλαβή εκείνην γραίαν, ήτις έχεσ χέπ τετο μέν τούς ασθενείς χα ί τούς πτω χούς, δέν έπαιζε δέ χ α ρ τία, ούδ έσύχναζεν είς τούς χ ο ρούς. Τήν εποχήν εκείνην αί έξαδέλραι ά π εχω ρ ί- σθησαν κλαίουσαι, καί ήκολούθησεν έκάστη αύτών άλλοίαν διεύθυνσιν* ή μέν μία έπεδίωχε τήν τύρβην, τούς καλλωπισμούς, τ ά ς συναναστροράς, τά ς ε π ι δείξεις, ή δέ άλλη, τόν άρελή, χαί σεμνόν, χα ί μετριόρρονα, χα ί λιτόν βίο*. Ή λύπη τήν όποιαν ήσθάνθησαν άποχωριζόμεναι, ύπξρξε* επίσης ειλικρινής, άλλ χ ι καί επίσης διαρκής* διότι ή Κάρολίνα, έντρυρώσα έν τώ μέσω απείρων τέρψεων, ί. λησμόνησε τα χ έ ω ς τήν έξαδέλρην της* ή. άνάγη του νά τήν θαυμάσωσιν, ή δίψα τή ς επ ιτυ χία ς, χλ. τεκρήμνιζον καθ έκάστην αυτήν (είς τά χ ά ο ς τοϊ κόσμου. Έθεοποίει τό χάλλος τη ς, έπροτίμα τώ ν α ληθών αισθημάτων τά εγκώ μ ια, κ α ί ειχεν άνάγχη* άκατάσχετον λατρευτών. Η δέ Ελένη, παροβλεπομένη από τους ανθρώπους, ένησχολεϊτο εις του νοός της την καλλιέργεια ν' οί χαρακτήρες του προσώπου τη ς, ογτίνες κατ ά ρ χά ς ήσαν ανώμαλοι, έρρυθμίσθησαν προϊόντος τιό χρόνου, καί τό πρόσωπόν της ίλαβεν ήθος έμραίνο* σκέψιν καί ψ υχή ς αγαθότητα. Έρόσον έξ ετίμ α κα- λήτερον, ήγουν κατερρόνει πλειότερον τά ς κρίσεις τω ν ανθρώπων, έπί τοσουτον άνελάμβανεν άξιοπρε- πειαν άρελή, καί θάββος σεμνοπρεπές. Έ ά ν δέν τύχω, Ιλεγεν, άνδρα τιμ ώ ντα ο χ ι τά εξωτερικά προτερήματα, αλλά τά τή ς ψ υχής, θά μείνω βεβαίως ά- νύπανδρος" δέν θά γείνω σύζυγος είμή άνδρός έχοντος γενναία ρρονήματα. Ο ταν έμαθεν ότι ή έξαδέλρη της επαγίδευσε τό* Λόρδον Σούνδερλσνδ, ότι ή μήτηρ της έθεώρει τό* γάμον τούτον πολλά συμρέροντα, καί ότι ή θυγάτηρ θά ένέδιδεν έπί τέλους εις τήν μητρικήν βίαν, τήν Iέγραψε, τήν έπενθύμισεν ότι ή καρδία της άνήκεν εις άλλον, τήν παρεκίνει νά μή λαβη ποτέ άνδρα διά τόν όποιον ούτε ά ά π η ν, ούτε ύπόληψιν αισθάνεται, καί τήν παρεκάλει θερμώς νά σκερθή καλώς, διότι έπρόκειτο περί τή ς ύπάρξεώς της. Εις τήν επιστολήν τούτην ή Καρολίνα άπήντησε μέ τρόπον άμρίβολον καί σκοτεινόν, δ γά μ ος άπερασίσθη, ή δέ άπεποιήθη νά παρευρεθή εις αυτόν. Ελένη Π ολύς καιρός δέν έπέρασε, καί όλα τού Σούνδερλα»δ τ ά ελ α ττώ μ α τα έράνησαν άπαραχάλυπτα εις τάς 2ψεις τή ς Καρολίνης* μ α τα ία ήδη καί κενόσπουδος, άπεράσισεν εκτοτε νά γείνη καί ριλεράστρια καί άστατος, καί νά βσδίση οδόν παράλληλον πρός τήν τού συζύγου της. Πολλάκις ή Ε λένη τήν παρεχάλεσε δι επιστολών ν άπομαχρυνθή τής ολισθηρός όδοΰ εις ήν ειχεν αρχίσει νά πλαναται, ά λλ αί νουθεσίαι της άπεβλ.ήθησαν μέ καταρρόνησιν άπό [τήν παλαιόν τη ς φίλην. 'Ε ντός όλίγου, ή ΰπόληψις τής Καρολίνης κατεστράρη διά παντός, και τό όνομ ά της άνερέρετο μ έ τό τού κόμητος Μ ελβίλ, γνω στού γόητος. Μ ετά παρέλ.ευσίν τίνος χρόνου, δέν έ γί»ετο πλέον λόγος περί αύτής. Ή Ε λένη, άσθενήσασα δεινώς, έμεινε πολλούς (μήνας κατάκοιτος* μίαν δέ τώ ν ημερών, είσελθούσα ε ί; τού πατρ'ός τη ς τό δωμ άτιον, καί άσπασθείσα τή» χ είρ ά του' Π άιερ μου, ειπεν, έχ ω μία» χάριν νά σέ ζητήσω. Λ έγε, κόρη μου! Ή Ί^,ένη έταλαντεύετο. Δέν θά σέ ζητήσω τίπ ο τε εναντίον τού ορθού λόγου. Δέν άμριβάλλω. Α έγε λοιπόν. Ανεκάλυψα τ ό καταρύγιόν της" είναι μό*η.. Σ έννοώ αναχώρησε όταν θέλης, ό πατήρ ne σέ συνοδεύει. Τήν έπιουσαν άνεχώρησαν εις Ιτα λ ία ν, χατέλυσα»,ιζ τό πολύχνιον περί ου ώ μίλησα, καί έζήτησαν τήν ητοικίαν νέας τινό; Ά γγλ ίδο ;* ά λλ επειδή άπεησαν εις αυτούς, ό τι, ώ ; πάσχουσα βαρέω ς δέν ατο νά τους Γόη, ή Ε λένη έγραψε πρός αυτήν ίό όρεξή; λακωνικόν έπιστόλιον Καρολίνα μου! ανεκάλυψα τό καταγώ γιό* σου n i ήλθον* θά μείνω εις τό πλευρόν σου, έωσού μ α ; ^ύρίση δ θάνατος.» ' Έωσού δώση δ υπηρέτης τδ έπιστόλιον, ή Ελένη ί«ρίμε»εν εις τόν πρόδομον δ υπηρέτης έπέστρεψε,! ( έκείνη προσήλθεν εις τήν κλίνην όπου άνεπαΰετο ή έξαδέλρη της* αυτή δέ, άνοίξασα τους όρθαλμούς, ϊττέναξε γνωοίσασα εκείνην τ ή ; δποίας ή παρουσία τή» ίξηυτέλιζεν. Ή Ε λένη τήν εσριγξεν ε ί; τάς άγκάλας ης, έκλαυσεν, έμειδίασε, καί έπεδαψίλευσεν εις αυτήν όλα τά προσφιλή νάματα όσα συ»είθιζε νά τήν δίδη ά λλοτε' άλλ. ή ασθενής τήν παρεκάλει νά τή ν ρήση ν άποθάνη μόνη, λέγσυσα ότι ή καταρρόνησις τήν δποίαν έπρεπε νά αισθάνεται δι αυτήν, τήν έξου- Κνιζεν. Ή έξαδέλρη της όμω ς άπεκρίνετο διά νέων περί- σοΐήσεων ε ί; τ ά ; απαιτήσεις τ η ς, καί κατερίλει άλλοτε περικαλλές εκείνο πρόσωπόν, το όποιον μ ό λις έσωζεν ασθενή τιν α ίχνη τή ς παλαιάς ώ ραιότητος, τόσω τδ ειχεν αλλοιώ σει ή νόσος καί ή όδύνη! Ή Κ αρολίνα, χαταπραϋνθεϊσα, ώμίλησεν άταοά χως π ιρί τοΰ προσεχούς θανάτου της. Κ αθ έκάστην, άκ' αύτής τ ή ς άνατολής του ήλίου, ή 'Ελένη ευρί- «ετο παρά τήν κλίνην της* χά ρ ις δέ εις τήν σπανίαν ταύτην άροσίωσιν, αί τελευταία', τ ή ; πασχούσης οτιγμαί υπήρξαν γλυκντεραι. Π ριν άποθάνη έγρσψ-: κρός τόν Σούνδερλανδ, παρακαλέσασα αύτόν νά άνα- Ιέση εις τ ά ς ρροντίδας τ ή ς 'Ε λένη; τ ό τέκνον τω ν. Εγραψε δέ καί πρδς τόν κόμητα Μελβίλ διεξοδιχω - τάτην επιστολήν, παραγγείλασα νά έγχειρισθή πρδς «ύτόν μ ετά τόν θάνατόν της. Ό κόμης, άρού τήν άνέγνωσε, τήν έβαλεν εις τό ίυλάκιόν του, καί έξήλθε* τό πρόσωπόν του ή κ τι- j»οβόλει τήν έσπέραν εκείνην* καί όταν όλοι άνεχώ ρησαν ά π ό τήν αίθουσαν τή ς κυρίας ή τ ις έδέχετο τότε τά ς υποκλίσεις του, έστηρίχθη έπ ί τή ς εστίας, *«ί άνέγνωσε γαυριώ» είς έπηκοον αυτής τούς τελευταίους ασπασμούς τή ς νέας ήρωίδος, ώ ς τήν ώνόμα- ζιν. Έποοσποιήθησαν ότι έλυπήθησαν διά τδ δυστυχές καί παραδειγματικόν εκείνο τέλ ο ς, καί δ κό- μης έβάδισε Λαμπρότερος "ή άλλοτε είς τδ στάδιον τώ» θριάμβων τον. Ή Ε λένη έγεινε σύζυγός μου. Κ... Ν Δ. ΠΑΝΔΩΡΑ τό ' 127 Π AlkII m Ε Κ Τ Α Ε Π Ι Σ Κ Ο Π l i \. ΕΚ Τ Η Σ Ν Ε Ω Τ Α Τ Η Σ Α Γ Γ Λ ΙΚ Η Σ ΙΣ Τ Ο Ρ ΙΑ Σ Τ Ο Γ Μ Α Κ Ω Λ Α ΙΪΟ Σ. Ύ χ ά Κ. Π. (Συνέχεια. Ί δ ε τ δ ρυλλάδιον Ε0".) Τ ή 27 Μ αίου είδοποιήθησαν οί έπίσχοποι, ότι τή 8 Ιουνίου δρείλουν νά παρασταθώσιν είς τόν β α σιλέα, έν τώ συμβουλίω αύτο». Διατ'ι έδόθη τόσον μαχρά προθεσμία, άγνοοΰμεν. "Ισω ς δ Ιάκωβος ήλπισεν, ό τι τινές τώ ν ενόχων, ροβηθέντες τήν βα σ ι λικήν όργήν, θέλουν ύποτα χθή πριν έλθη ή ημέρα ή όρισθείσα πρδς άνάγνωσιν τή ς διακηρύξεως έν τ α ί; έπαρ χία ις αύτώ ν, καί, διά νά έξιλεώσωσι τήν κυβέρνησή, θέλουν καταπείσει τόν κλήρον αυτώ ν νά υπαχούση εις τό διά τα γμ α. Έ ά ν τω όντι ήλπισε τοιούτό τι, ήπατήθη παοαδόξω ς- διότι, έπελθούσης τή ς κυριαχή; τή ς 3ι«Ιουνίου, άπασα ή 'Α γ γ λ ία έμ ιμ ή θ η το π α ρ ά δειγμα της πρωτευούσης. Πρό τούτου ετι, οί επίσκοποι Νορουίκου, Γλοκεστρίας ( 1 ), Σαλισβνρύας (S alisb u ry ) Ούίγκες ρίας (W in c h e s te r) χαί Έ ξετρ ία ς (2 ) ειχον άποδεχθή τά έν τή άναοορα περιεχόμενα, ύπογράψαντες ά ντίγρ α ρ α α ύτής. Ό επίσκοπος Ο ύορκεστρίας ( W o r - c h c ste r) άπεποιήθη νά διανείμη τήν διακήρυξιν είς τόν κλήρον αυτού. Ό δέ επίσκοπος Έ ρερορδίας ( H e r e fo rd ) διένειμε μέν τήν διακήρυξιν, άλλ ήτο πα σ ί- γνωστον ό τι μετεμελήθη καί ήσχύνετο διά τήν πράξιν τα υτην. Ο υδέ είς έρημέριος έ π ί 5 0 έξετε'λεσε τό βασιλικόν δ ιά τα γ μ α - έν τή μεγάλη επ α ρχία τής Κεστρίας λ. χ, ή τις περιελάμβανε τήν κομήτίαν τή ς Λ χγχα σ τρ ία ς, δ Κ αρτουρίγτιος δέν είμπόρεσε νά χ α - ταπείση είμή τρεις καί μόνους ιερωμένους νάύηοι- κούσωσιν είς τον βασιλέα- είς τή ν επα ρχία ν Νορουίκου υπήρχον πολλαι εκκλησιών έκατοντάδες, άλλά μό»ον είς τέσσαρας εκκλησίας άνεγνώσθη ή διακήρυξ ις. Ό αυλικδς επίσκοπος Ροχεστρίας δέν χατώ ρ - θωσε νά διάλυση τούς δισταγμούς τού κληρικού όστις, διατελώ ν ώ ς έρημέριος παρά τ ώ έν Χ α τα μ ίω (C h a ta m ) σταθμεύοντι στόλω, έζη έκ τού μισθού τόν όποιον έλάμβανεν άπό τή ς χυβερνησεως* σώ ζετα ι δέ έ τ ι χατανυκτική επιστολή τοΰ χρκστοΰ τού - του ίερέως πρός τόν γραμ μ α τέα τού Ν αυτικού διευθυντηρίου, λέγουσα μετα ξύ άλλων «δέν δύναμαι «εύλ.όγως νά ελπίσω είς τήν προστασίαν σσς. Γενη- «θήτω τό θέλημα τού Κυρίου. Π ροτιμ ώ νά πάθω ή ο νά άμαρτήσω.» Γην έσπέραν τή ς δ 11*- Ιουνίου, οί 7 α ρ χ ιερ είς, άροΰ συνεβουλευθησαν περί πάντων τώ ν δεόντων υπό τώ ν έμπειροτέρων δικηγόρων τή ς Α γγλίας, ίπορεύ - ( I ) G lo cester, τό Ρω μαϊκό» C le v u m. ( 2 ; E x e te r, ή Ο νξιλ Λ α τοΰ Π το J t μ α ίο υ, κατά τ ι rae.

7 128 ΠΑΝΔΩΡΑ. ΠΑΝΔΩΡΑ. 129 θησαν ι ί ; τά βασίλεια χαί είσήχθησαν εις τήν αίθουσαν του συμβουλίου. Ή άναφσρά αυτών έκειτο επί τής τραπέζι)ς 5 Κ αγγελάριος, λαβών τό έ γ γραφον καί έπιδείξας αύτό εις τον αρχιεπίσκοπον, είπεν α ί αυτό είναι τό έγγραφον το όποιον έγράφη μεν υπό της Π ανίερότητό; σας, παρεδόθη δέ εις την Αύτού Μ εγαλειότητα υπό τω ν εξ ενταύθα παρόντων επισκόπων ; Ό δέ Σαγκρόφτιος, ίδών τό έγγρα ο ο., έστράφη πρός τόν βασιλέα χαί έλάλησεν οΰτω πρό; αυτόν, ο Βασιλεύ, παρίσταμαι ενταύθα ώς κ α τηγορούμενος. Τούτο δέν μέ συνέβη π οτέ μ έχρ ι τούδε, ουδέ έραντάσοην οτι δΰναται νά μέ συμβή, καί έτι όλιγώτερον, οτι δύναμαι ποτέ νά κατηγορηδώ έπί πλημμεληματι κατά τού βασιλέως μου άλλ επειδή ήτύχησα νά περιέλδω εις τοιαύτην δέ σιν, παρακαλώ τήν 'Τ μετέραν Μ εγαλειότητα νά δυσαρεσιηδή έάν, μ εταχειριζόμενος τό νόμιμον δ ι καίωμά μου, άπορύγω πάσαν ομολογίαν, δυναμένην ι ί χρησιμεύση εις τήν κ α τ εμού κατηγορίαν. «Α υτά είναι στρεψσδικίαι είπεν ό βασιλεύς. «Ή 'λπίζω ό τι ή ίερότης σας δέν θέλε: περιπέσει είς τό άτοπο» τού ν άονηθή τήν ιδίαν αυτής χεϊρ α.» «Βασιλ,εύ» είπεν ό Λούδιος, οστις είχε σπουδάσει πολύ τούς περί τώ» δισ ταγμώ ν τή ς συνειδήσεως λεπτολογήσαντας, «άπαντες οί θεολόγοι συμφωνούσιν εις τούτο, οτι α ό άνθρωπος δ ευρισκόμενος είς τήν θέσι» μας όρείλει νά μήν άπαντήση είς τοιαύτην έρώτησι».» Ό δέ βασιλεύς, τού δποίου ή μέν ρύσις ήτον όςεΐα, ή δέ διά νοια νωθρά, δέν ήδύ*ατο νά καταλάβη τ ί ήδελον νά είπωσιν οί αρχιερείς δθεν έπέμεινεν είς τήν άπαί τησιν αυτού καί αμέσως έξήρθη. «Βασιλεύ είπε» ό αρχιεπίσκοπος, «δέν είμαι ύπόχρεως νά κατηγο ' ρήσω αύτός έμαυτόν. Α λλ- ούδέν ήττον, άν ή Ύ με «τέρα Μ εγαλειότης μέ διατάξη απλώ ς νά άποκριθώ, «θελο) πραξει τούτο, πεποιθώ ς, οτι ήγεμώ ν ριλοδί ν χαιος καί μεγαλ.όψυχος δεν θέλει κ αταδεχθή νά «προσαγάγη ώς άπόδειξιν κ α τ εμού, ο,τι εϊπον κατά διαταγήν αύτού.» «Δέν πρέπει νά συνθηκολογήτε με τ ά τού κυριάρχου ύμών» άνέλαβεν δ Κ αγγελάριος. ί "Ο χι,» είπεν δ βασιλεύς, «δέν θέλω νά δώσω τοι αύτην διαταγήν. Αν θεωρήτε εύλογον νά άρνηθήτε τόν χαρακτήρα τή ς ιδίας ύμών χειρός, δέν έχω πλέον τ ί νά σας είπώ.» Ο ί επίσκοποι άπεπέμρδησαν έπανειλημμένως είς τόν προθάλαμον καί έπανειλημμένως άνεκλ.ήθησαν είς τήν αίθουσαν τού συμβουλίου. Τ ελευταίον δ Ι ά κωβος διέταξεν αυτούς ώριομένως νά άπαντήοωσιν είς τήν έρώτησιν' καί δέν ϋπεσχέθη μέν ψητώς, οτι δέν θέλει γίνει χρήσις κατ α ύ τώ ; τή ς δμολογίας, άλλα δέν ήτο παράλογον νά δεωρήσωσιν ουτοι, ώς έ κ τ ώ ν προηγουμένων, τήν ύπόσχεσίν περιεχομένην σ.ωπηλώς εν τή διαταγή. "Οδεν δ Σαγκρόφτιος άνεγνώρισε τό» χαρακτήρα της ιδίας χειρ ό ς, καί ά συνάοε/.φοι αυτού έμιμήθησαν τό παράδε γ μ α εκείνο Έ π ε ιτ α δέ έρωτήθησαν περί τη ς έννοιας λέξεων τίνων τή ς αναφοράς καί περί τού φυλλαδίου, τό δποίον, δια δοθέν καθ' άπαν τό βασίλειον, προεξένησε τοσαύτην έντυπωσίκ- άλλ αι αποκρίσεις αυτώ ν ήσαν τοσούτον μή πεφυλαγμέναι, ώστε ούδέν έξήχθη άπό τής έξετάσεως τα υτης. Ό Κ αγγελάριος είπε τότε είς αυτούς, όπ θέλουν κατηγορηθή ποίνιχώ ς, είς τό άνώτατον σιλιχόν διχαστήριον ένεκα στασιαστικού λιβέλλοο, χαί άπήτησε νά υποσχεθώσιν, ο τι θέλουσι» αύθορμή. τω ς έμφανίσθή, έπ ί πληρωμή προστίμ'ου. Αύτοί δέ» πεποιήθησαν, είπόντες οτι είναι πατρικίου τού χράτους, ότι, ώ ς έμαθον άπό τώ ν έγχριτωτέρων νομιχών, δέν δύναται ν άπαιτηθή άπό πατρίκιον ύπόσχεσι; αυθορμήτου έμφανίσεως, έπ ί πληρωμή προστίμου, προκειμένης κατηγορίας ένεκα στασιαστικού λιβέλλου, χαί δτι δέν Οεωρούσιν εύλογον νά παραιτηθύο: τού προνομίου τούτου τού ά ξιώ ματος αύτώ ν. Ό βασιλεύς ήτο τοσούτον ευήθης, ώστε έθεώρησεν ε αυτόν προοβεβλημένον, διότι οί επίσκοποι ένόμισαν χαλόν νά συμβουλευθώσι νομικούς, περί νομικού ζη τή μ α το ς. «Π άντα άλλον πιστεύετε,» είπε, «μάλ- >ν ή εμέ.» Ή τ ο δέ τω όντι παρωργισμένος χαί τε ιρυβημένος, καθότι ε ίχ ε τοσούτον προχωρήσει, ώστε, άν άπέμενον, δέν είχε τ ί νά πράξη άλλο είμή vi πέμψη αύτούς ιίς τήν φυλακήν καίτοι δέ μή δυνά- μενος νά προίδη άπαντα τά άποτελέσματα τού τελευταίου τούτου βήματος, έβλεπεν όμως αρκετά τέ ατοπον τού π ρ άγμ α τος, ώστε νά θορυβήται. Ά ποποιηθέντων δέ τώ» επισκόπων σταθερώς, έξεδόδη διατα γή πρός τόν φρούραρχον τού Πύργου (3) περί τή ; ασφαλούς αύτώ ν κρατήσεως καί ώπλίσδη άκάτιον Γνα καταβιβάση αύτού; έκετ, διά τού ποταμού. Ό λον τό Λονδΐνον έγνώριζεν ότι οί επίσκοποι εύρίσκονται έν τω συμβουλίω, καί ή αγωνία ιού χοινοϋ ήτο πολλή. Μ έγα πλήθος έπλήρ-.υ τ ό ς αύλάς τής Ο ύΐτεάλλης καί τά ς παρακειμένας δδούς' καί πάντοτε μέν πολλοί άνθρωποι συνείθιζον νά ζητώσι, τό έσπέρας τώ ν θερινών ημερών, αναψυχήν τινα είς τήν δροσερόν άτμοσφαΐραν τού Τ αμέσιος, άλλα τήν έσπέραν εκείνην ό ποταμός έβριθε κελητίων. Ό τ α ν δέ εξήλθον οί επ τά παραπεμπόμενοι υπό φυλάκων, ή τα ραχή τού λαού άπέπτυσε πάντα χ α λ ιν ό ν χιλιάδες ανθρώπων, γονυχλίνήσαντες, προσηυχήθησαν "είς τόν θεόν υπέρ τώ ν άνδρών εκείνων, οίτινες, μ ετά τής χριστιανικής καρτερίας τού Ριδλέϋος καί τού Λατιμέρου, άνθίσταντο είς τύραννον μαινόμενον άπό ιά άγρια θρησκευτικά τής Μ αρίας πάθη (4 ). Πολλ.οί έ- ( 3 ) Π ύ ρ γο ς τοΰ Α ο ν δ ίν ο ν ^ T o w e r ^ tir a i rô μ ύ γ α χ α ί ά χ α ν ές ψρούριον, τό όποιον πρό 4 p i* εκα το ντα ετη ρ ίδ ω ν, ήτο κα το ικία τώ ν βασια έω ν, έχτο τε δ έ χ ρ η σ ιμ ε ύ ε ι ώς ύπα οστάσιον x a i ένίοτε ώ ς γυα α χ ή. Σ ύ γ χ ε ιτ α ι δέ ά π ό πο.ια ώ ν, μ ιγά Α ω ν χ α ί μ ά.ιισ τα ά ζιομνημονεύτω ν χτιρ ίω ν, xa i περ ί έ χ ε ι ά π ειρ α π ερ ίε ρ γα χ α ί π ο Α ύτιμ α π ρ ά γμ α τα. ( 4 ) Η Μ α ρία αΰτη ήτο π ρ εσ β υτέρ α άδε.ιφή τής μ εγά.ιη ς Έ.Ιισ ά β ετ x a i έβ α σ ία ευσιν αμέσω ς Λρό αυτής, Α μ γ ό τε ρ α ι δέ ή σα ν θ υ γα τέρ α τοΰ περιβόητου θ ευδω ρ ίδ υυ Ε ρ ρίκ ο υ Η 0 δστις πρώ τος ε ίσ ή γ α γ ε τή ν α ΐρεσir τώ τ διαμαρζΐιρομέ" νω ν είς τή ν Ά γ γ Α ία ν. ' Α Α Χ ή Μ α ρ ία έπειτα ήθε.ιησε r à έ π α ν α γ ά γ η τόν χαθο.ιιχισμόν χα ί έ- ϊιΐί* είς τό ρεύμα, καί, μ έχρ ι τού τραχήλου έχοντες ρ,ΐό' **ί ΰδω?. παρεκάλουν τούς άγιους πατέρας ^ σσύς εύλογήσωσιν. Κίς ϊλον τ ό διάστημα τό άπό εάλλης μ έχ ρ ι τή ; γεφ ύρα; τού Λονδίνου, τό βα ν άκάτιον κατέπλευσε τον ποταμόν έν τώ με» ξύ πολλών σειρών κελητίω ν, άπό τώ ν οποίων μια (ξί,ρχετο κραυγή ό θεός εύλογήσειε τ ά ς Ύ μ. ΓΙα ί τ η τ α ;.» Ο βασιλεύς, διαταρα-χθείς πολύ, διέ j νά δίπλασιασθή μέν ή φρουρά τού Γΐυργου, νά ασκευασοώσι δέ ο: δορυφόροι ώς είς πόλεμον, ν σκασθώσι δέ άο' έκάστου τών- έν τω βασίλειο) η*ταγμάτων δύο λόχοι και ν άποσταλώσιν αμέσως ιί;λονδίνο». Αλλά ή δύναμις διά τής όποιας ήλ «ιζε νά καταβάλη τόν λαόν, συνεμερίζετο άπαντα «5 λαού τά αισθήματα. Αύτοί οι σκοποί, οίτινες -'ρουν είς τ ά ς πύλας τής φυλακής, έπεκαλούντο έστατα τήν εύλ.ογίαν τώ ν μαρτύρων, τούς δ οί t j; ειχον νά φυλάξωσι. Φ οούραρ/ο; τού Π ύργου ήτον ίέδβϋάρδος * "Αλης, δστ-.ς ολίγην είχε διάθεσι» νά «ταχειρισθή μέ πραότητα τούς φυλακισμένους αϋ «5, διότι είχεν έξωμόσει τό δόγμ α τα τής έκκλησίας, ύπέο ής αϋτοί έπασχον καί ένέμετο πολλά ιροσοδοφόρα αξιώ ματα, δυνάμει τού δικαιώ ματος τής άργεύσεως τώ ν νόμων, κατά τού όποιου αύτοί «ιμαρτύροντο. Έ μ α θ ε δέ μέ άγανάκτησίν, δτι οί ετρατιώται αύτού πινουσιν ε ί; υγείαν τώ ν έπισκοπων καί διέταξε τούς αξιω ματικούς νά φροντισωσιν, i m τούτο νά μή έπαναληφθή εις τό έξης. Ά λ λ οί «ξιωμ ατικοί έπανήλθον άναγγέλλοντες, δτι τό π ρ ά γ μα δέν είναι δυνατόν νά έυ ποδισθή καί οτι ή φρουρά ιί; ύγειαν οόδενό; άλλου θέλει νά πίη. Δέν έπεδεί IVU8V δέ μόνον έν πότοις τά στρατεύματα τήν πρός τούς π α τέρα; τ ή ; εκκλησίας ύπόληψιν α ύ τώ ν καθ βααντα τόν Πύργον έπεκράτει τοσαύτη ευσέβεια ε ιχ ιίρ η σ ε τ έ π ί το ύ τω γ ο β ε ρ ά ς κ α τ α δ ιώ κ ε ις κ α θ M ur t o ir ίπ ιιιε τ δ ιτ ω ν ε ίς τ ά δ ό γ μ α τ α τ ή ς δ ια - "»ρτνρήσεως. Μ ε τ α ξ ύ δ έ τ ω ν π ο.ι.ίώ χ μαρτυρώ * έπ ο χ ή ς έχή> ης, μ ά./ ισ τ α ό ν ο μ α σ τ ο ί t i r a i c i d o i r τω χ.η μ έν ω ά ν α ψ ε ρ ύ μ ε π η 'Ρ ιδ.ιέϋ ς χ α ί Α ατίμερος, έπ/.σχοποι, ύ μ έ ν τοΰ Λ ο ν δ ίν ο υ, ό δέ Ο ύορχεατρίας, δ ιά σ η μ ο ι ε π ά ρ ιτ ή χ α ί υ ο γ ία,.ιαέίόντις σ υ γ χ ρ ό ν ω ς τ ό ν δ ιά το ΰ π υ ρ ά ς θ ά ν α τ ο ν έν Ό ζονίω χ α ί έ ιυ ύ -ιχ ω θ έ ν τ ες συνα.έ,ϊή.ιω ς δ ιά τώ ν ώ ιο ιβ α ίω ν π ρ ο τρ ο π ώ ν. Ο τ α ν έ δ εθ η ό Λ α χ ίμ ε ρ ο ς ιίς τόν π ά ο σ α.ί' ν, ιίπ ε π ρ ό ς τόν Ρ ιδ Α έν ν. Π α- ία μ ν θ ή σ ω μ ε ν η μ ά ς, ά δ ι. ίγ έ, δ ιό τ ι ά ν ά π τ ο μ ε ν σ ή μερον ε ίς τ ή ν Α γ γ.έ ία ν δ ά δ α, ή τ ις, θ εού θέ.ir,ν ιος, ο υ δ έ π ο τ ε θ έ.ιει σ β εσ θ ή.» Ο ί δ ή μ ιο ι έ.ίιή σ α * - «C το ύ ς δ ύ ο το ύ το υ ς α ρ χ ιε ρ ε ίς, έ δ ε σ α ν π ε ρ ί α υ το ύ ς (ώ νην π υ ρ ίτ ιδ ο ς, i r a έ π ιτ α χ ύ ν ή τ ί ν θ ά ν α τ ο ν. Κ α ί όμέν Α α τίμ ε ρ ο ς έφ υ νεύθη α μ έ σ ω ς ύ π ό τή ς έχ - ίί Ϊεω ς, έ σ χ α τ ό γ η ρ ο ις ώ ν ό δ έ 'Ρ ιδ.ιέϋ ς έ ίη σ ε ν <n έ π ί μ ικ ρ ό ν, έ ν τώ μ έ σ ω τ ή ς π υ ρ ά ς. Σ ν μ ε ιω τ έ ο ν έ π ίπ ά σ ιν, ίίτ ι ίπ ε ιτ α ή Ε λ ισ ά β ε τ έ π α ν ή γ α γ ε π ά ΐ ι ν t7lr Α γ γ,ίιχ α ν ιχ ή ν θ ρ η σ κ ε ία ν χ α ί χ α τ ε δ ίω ζ ε τότε ιο ο ς χ α θ ο.ίιχ ο ύ ς χ α ί τού ς έτεροδοέ,ο ϋντα ς δ ια μ α ρ τ ν ρ ο - μένους. ώ στε ευλαβείς άνθρωπο: ηύχαρίστουν τόν θεόν, διότ ι άπό πονηρών άγαθά παρήγε καί τήν καταδίωξιν τώ ν π:στών αύτού λειτουργών μ ετεχειρίζετο ίνα διάσωση πολλάς ψ υχάς. Δ: δλης τ ή ; ημέρας έβλεπες περ' τ ά ; πύέα ς τή ς φυλακής _ τά ς ά μ άξα ς τώ ν έ- πιφανεστέρων εύπατριδών τής 'Α γ γ λ ία ς' χιλ ιά δες δέ θεατών κ ατώ τερα ; τά ξεω ς έκάλυπτον ά διαλείπτω ς τόν παρακείμενον είς τόν Πύργον λόφον. Α λλά εκ τών οοθέντων εί; τούς αρχιερείς δειγμάτω ν τής κοινή; ύποσήψεως καί συμπαθείας, εν μάλιστα παρώ ρ- γισε καί ήνησύχησε τόν βασιλέα, διότι έμαθεν, δτι πρεσβεία δέκα έτεροδοξούντων ιερέων έπεσκέφθη τόν Πύργον. Ό βασιλεύς έκάλεσε 4 έκ τούτω ν καί έξέτα - σεν αύτούς ό ίδιος. Ουτοι δέ άπηντησαν γενναίω ς, δτι θεωροΰσι χρέος αύτώ ν, νά λησμσνήσωσι τά ς π α - ρελθούσας έριδας καί νά ύποστηρίξωοι τούς άνδρας τούς υποστηρίζοντας τό τώ ν διαμαρτυρομένων θρήσκευμα. / > Μόλις δέ άπαχο έντων τώ ν φυλακισμένων τούτων είς τόν Π ύργον, έπήλθε γεγονός έτερον,^ επαύξησα» τήν κοινήν ταραχήν. Ή βασιλίς, καθά^ είχεν ά να γ- γελθή, δέν περιέμενε τήν λοχείαν αυτής πρό τσύ 'Ιουλίου μηνός. Α λλά τήν επιούσαν τή ς ημέρας καθ' ήν οί επίσκοποι παρέστησαν είς τό συμβούλιο ;, παρετηρήθη, ότι ό βασιλεύς ε οαίνετο πολλά ανήσυχος περί τής καταστάσεώ ς τη ς. Τό^ εσπέρα; δ μ ω ; έχεΐνο διέμεινεν αυτή παίζουσα χα ρ τία, έν Ο ύΐτεάλλη, μ έ χ ρ ι τοΰ μεσονυκτίου σ χεδόν έπειτα δέ μετεκομίσθη, έπί φορείου, εις τά βασίλειά τού άγιου Ιακώβου, δπου μετά πολλής σπουδής είχον πσρασκευασθή δω μάτια πρός υποδοχήν αύτης. Μ ετ όλίγον έτρεξαν ά γγελια - φόροι άνω καί κάτω, προσκαλοΰντες ιατρούς καί ιρεΐς, μέλη τοΰ μυστικού συμβ)υλίου καί κυρίας τής αύ-,ής. 'Ε ντός ίλ,ίγων ώρών συνηθροίσθησαν πολλοί καί πολλοί τώ ν έν τέλει είς τόν θάλαμον τή ς βασιλίδας- καί ενταύθα, τήν πρωίαν τή ς κυριακής της 1 0 Ιουνίου, ημέρας τήν οποίαν έπί πολύν χρόνον ένόμιζον ίεράν οί πέρα τού δέοντος πιστοί οπαδοί μερίδος βεβαίως ο χ ι αγαθής, έγεννήθη ό άτυχέστερος τώ ν ή-εμόνω ν, δστις έπέπρωτο νά διαζήση 77^ έτη εξόριστος, πλανώμενος τηδε κακεΐσε, ματαίο>ς άγω νι- ζόμενο; νά άνακτήση τήν αρχήν, άπολαμβάνων τιμ ά ς έδύνηροτέρας τώ ν ύβρεων καί τρεφόμενος μέ ελπίδας τραυματίζσύσας την καροίαν (5). ( 5 } Α υ τό ς είνα ι ό Ιά κ ω β ο ς Έ δ ο υ ά ρ δ ο ς Φ ρ α γ κ ίσκος, οστις, ό.ιίγυυ ς μ ή ν α ε ά π ό τή ς γεννήσει,»:, άποβαλόντος τον Ια κ ώ β ο υ Β τόν θρόνον, ά- πή.έθε μ ε τ ά τον π α τρ ές είς τή ν εξο ρία ν π α ρ ά τώ Α ο υ δ ο ίίχ ω Ι Α,ο π ο ν έτυ χ ο ν μ έ ν τιμ ώ ν μ εγά.ιω ν, à J.ià τόσης μ ό νο ν συτό ρομής όση σ ννεβ ιβ ά ςιτυ μ έ r à σ υμ φ έροντα τον βαοι.έέω ς εκείνου τή ς Γ α.)- Α ία ς. 'Ο Ίά χ ω β ο ς Έ δ ο υ ά ρ δ ο ς ή.ιιχιω θεϊς ά π εβ,- βάσθη τώ ( ό π α τή ρ του ε ίχ εν άποθάνει άπό τοΰ ) είς τή ν Σ κ ω τία ν έπ ί τή Α πίδι, δτι θέα ει ά ν α χτή σ ει τή ν β α σ ι.ιεία ν χα ί ία α β ε μ ά Α ισ τα τόν τίχαον τοΰ Ια κ ώ β ο υ Γ " à.lx ά π έ τν χ ε ν. Ά π έ θ α ν ε δέ τώ , χα τα Α ιπ ώ ν δύο v ic lr,

8 130 του, πάλιν πλείστοι άνθρωποι ήδελον πιδανώ τατα έπιμ είνει ίσχυριζόμενοι, ό τι οϊ Ίησουιται μ ετεχειρί- σθησαν επί του προκειμένου, έπιτηδεία» τινά ψηροπαιξίαν (6 ), ή δέ μαρτυρία, είτε έκ τ ύ χ η ;, είτε έκ παραοόξω; ά δεξία; διατάξεω ; τω ν π ρ α γμ ά τω ν, ά πε'βη επιδεκτική ίκανη; α ντιλ ο γία ; Μολλοί άνδρε; ΠΑΝΔΩΡΑ. Αί συμροραί τοΰ ά τυ χο υ ; παιδός ήρξαντο έτι π?ό' προ καιρού βαρεία; ύπονοία;, α ίτινε; καθε/άστε, / (. τ ή ; γεννήσεω; αύτοΰ. ί ο εβνο; του Οποίου έμελλε' νισχΰοντο διά μικρολόγων ή παραλόγων περιστάσεων, ποτε νά άρξη, εάν έτηρήτο ή τα κ τικ ή τ η ; κληρονομ ιά ; διαδοχή, ετχε τήν πεποίθησιν, ότι ή βασιλί; καί κατήντησε νά πιστεύση μέν ότι ή βασιλί; ρευγεν έπ ιμ ελ ώ ; τ ά ; έξετάσει; τη ;, νά άποδω^ δέν ήτον αληθώς έγκυο;. Δ ι οποία ; δήποτε μ αρτυρ ία ; κ α ί άν άπεδεικνύετο τό γεγονός τ ή ; γεννήσεώ; δέ ε ί; ενοχήν τήν συστολήν ταύτήν, ή τ ι; ήτον Γσ«; αποτέλεσμα α ίδ ιΰ ;' όθεν ή Ά ννα άπεράσισεν, έπελδοΰση; τ ή ; κρίσιμου ημέρας, νά ή αι παροΰσα καί έ. καί πολλαί γυναίκες ή ο αν έν τ ώ βαοιλικώ κοιτώνι, 'μεγάλου αύτοΰ αξιώ ματος, τε ό π ο ΐ; είδε κατά πρώτον τό ρ ώ ; τ ή ; ημέρας, άλ/. οΰδεί; τώ ν μαρτύρων τούτω ν άπελάμβανε μεγαλην παρά τ ώ κοινώ ύπόληψίν. Έ κ τώ ν παρόντω ν συμβούλων οί μ έν ή μ ίσ ει; ήσαν καθολικοί, οί δε καλουντες εαυτού; διαμαρτυρομε'νους, θεωρούντο ώ ; προδόται τ ή ; ποτρίδο; κ α ί τοΰ θρησκεύματος αυτών. Π ολλαί έκ τώ ν παρευρεδειτών εις τήν λοχείαν γ υ ναικών ήταν Γαλλίδε;, ΓΙορτογαλλίδε;, Ιταλίδες έκ δέ τώ ν Ά γγλ ίδ ω ν, τ ιν έ ; μέν ήσαν καθολικά!, άλ λαι δέ σύζυγοι καθολικών. Τ ιν έ; έκ τώ ν μάλιστα δικαιούμενων νά παρευρεδώσι καί, διά τ η ; μ α ρτυρία; αυτώ ν, μ άλιστα δυναμένων νά άρωσιν έκ μ έ σου πασαν άαριβολίαν, δέν παρευρέθησαν, ή δέ απουσία αύτώ ν έδεωρήοη ώ ; έξ επίτηδες υπό τοΰ βασίλειο; παρασκευασθείσα. Ή ήγεμονίς Ά ν ν α ε ίχ ε παρά πάντα άλλον κάτοικον τοΰ βασιλείου μέγιστο / εί; τήν προκειμένην ύπόθεσιν συμφέρον διά τό ρΰ λον καί τήν πείραν α υ τή ;, ήτον έπιτηδειοτάτη νά παρασταθή ώ ; ρύλαξ τώ ν κληρονομικών δικαιω μ ά τω ν τ η ; άδελρή; τ η ; (7 ) καί έαυτης. Ε ίχ ε δέ r i e Κ ά ρολον Έ δ ο υ ά ρ δ ο ν Λ ο υδο β ίκ ο ν κ α ι τό γ Ε ρ ρ ίκ ο / Β ε ν ίδ ιχ τ ο ν. Έ * το ύ τω γ ύ πρώ τος ά π εβ ι- β ά σ θη α υθ ις, τώ , είς τ ή γ Σ κ ω τία ν, ίπ ο ν οί Σ τυ α ρ τίδ α ι ε ίχ ο ν τούς π.ιείσ το υ ς ύπ α δο ύς, καί, ύ π ο σ τη ρ ιχ θ είς υπ ό τη ς Γα.1.1ίας, ή τις μ ετεχ ειρ ί- (.cio τά ς ά ζιώ σ εις το ΰ οίκου εκείνου ϊν α τα ρ ά ττη τά Α γ γ λ ι κ ά π ρ ά γμ α τα, κ α τ' ά ρ χά ς ηύδοκίμησευ ό χ ι ο λ ίγο ν. Α λ λ ά μ ε τ ού π ο.ιύ ή ττη θ β ίς ύ λ ο - σ γιρ ώ ς, ι)γα γκ ά σ θ η ν ά φ ύ γ η εις τι)γ Γ α λ λ ία ν. Α π ίθ α ν ε δε τώ ε ις Ρ ώ μ η ν ά τεκνος. Ε ν τα ύ θ α ά π έθ α νε τώ κ α ι ό νεώ τερος άδελφός Ε ρ ρίκ ο ς Β ενέδ ικ το ς, Κ α ρ δ ιν ά λ ιο ς Ε ύοράκον, και μ ε τ ' α ύτοΰ έ ζ έ λ ιπ ο ν οί έ ζ α ρρενογονίας το ΰ Σ τυ α ρ τικ ο ΰ οίχον. ά π ύ γο νυι γρηγοροΰσα. Αλλά δέν ένόμιζεν αναγκαίο/ νά παραρυλάττη ολόκληρον, πρό - ή ; ημέρα ; εκείνης, μήνα καί ε ίχ ε / υ π ά γει, κ α τά συμβουλήν ό>; έλέγετο, τοΰ π α τρ ό ;, είς Βάθη /, διά νά ώρε-'ηοή άπό τ α αυτόθι μ εταλλικά ϋδατα. Ό Σ κγκρόρτιος, ό σ τι;, ώ ; έκ τοΰ έπρεπε νά ή /α ι παο, έπέμρθη, πρό ολίγων ωρών, ΰπο τοΰ Ιακώ βου, εί; τήν ρυλακή / τοΰ Πύργου. Ο: "Γδα: ήσαν οί ουσίαά προστάται τώ ν δικαιω μάτω ν τώ ν δύο ήγεμονίδων. (8 ; Ο πρέσσυςτή; "Ο λ/ανδία; ήδύνατο νά Οεωρηθή επίτροπος τοΰ Γουλιέλμου, ό σ τι;, καθό πλησιέστα- τ ο ; έξ αίματος συγγενής τοΰ βασιλέως, (9 ) έτι δέ καί σύζυγο; τή ; πρεσβυτέρας αύτοΰ θυγατρό;, είχε μέγιστον συμρέρον ε ί; τήν προκειμένη / ύπό- 0εσΐν. Ά λ λ ό Ία κ ω β ο ; παντάπασι δέν έσοόντισεν ούτ έκ τώ ν Ύ δώ ν τ ι α νά καλέση, ούτε τον πρέσβνν τή ; Ο λλανδία;. Ε π ε ιδ ή τά δύο μ ό ν α τέκ να τίι οποία μ έ χ ρ ι μ έν ο υ φ υλλ α δ ίο υ. ζο ΰδε ε ίχ ε ν ύ Ιάκω βος, ή Μ α ρ ία κ α ί ή Ά ν ν α { 9 ) Α ιύ τ ι έ Γ ο υ λ ιέλ μ ο ς ό Α ραυσιω νιχάς /)ΓÍ,, ( ίδ ε τή ν 17 οημ. το ΰ π ρ ο ηγο υμένο υ φ υ λ λ α δ ίο υ ), ού μόνο ν γα μβρός τοΰ Ια κ ώ β ο υ B cu έπ ί τή πρεσβ υτέρα θ υ γα τρ ί Μ α ο ια, ά λ λ ά καί ανεψ ιός έ ζ <**" π ρ έσ β ευ α τι) τώ ν δια μ α ρ τυ ρο μ ένω ν δ ό γ μ α κ α ί έ ν ε μ ετό ν εις α ύ τό, ο ί Ίησου'ιται είχ α ν μ έ γ ισ το ν μ α το ς, καθό υιός τή ς α δ ελ φ ή ς αύτοΰ κ α ί θυγατροο σ υμ φ έρ ον ν ά μ ή περιέ.ιθη ό θρόνος εις α υτά, ά λ λ ί τοΰ Κ α ρόλου A ββ Ό Γ ο υ λ ιέλ μ ο ς ούτος ήτο τότε άχόμί ε ίς α πόγονον 'έτερον, ά ν α τρ α γέν τα έξ ύ π α ρ γή ς κυβερνήτης τή ς Ο.Ιλα νΰία ς' μ ε τ ' ο λ ίγ ο ν δ έ, σ υ ν τί' εις τον κα θ ο λικ ισ μ ό ν. λ έσ α ς είς τή ν χα θ α ίρ εσ ιν τοΰ π ενθ ερ ο ΰ χα ί θείο* / 7 Τ ή ς Μ α ρ ία ς, δ η λ α δ ή, ήτις έ λ ε ιπ ε ν είς του, άνηγορεύθη καί β α σ ιλ ε ύ ς τής Ά β γ.ι ία ς. 'Ο μ ετέπ ειτα χρόνος απέδειξε /, ότι ό Βασιλεύ; δέν ήτο παντάπασιν ένοχο; τοΰ άποδοθέντο; ε ί; αό τόν υπό τοΰ λαοΰ του δόλου άλλ είναι αδύνατο» νά μή θεωρήσω;μεν αυτόν ένοχον μ ω ρία ; καί διαστροφή; πραγμ άτω ν, ίκανή; νά δικαιολογήση καί έ έξηγήση τήν πλά-ην τώ ν συγχρόνων του- διότι ήξευρε κάλλιστα τ ά ; ύπονοία; α ίτινε; τό» περιεστοίχιζο»- ώρειλεν άρα νά γνωρίζη, ότι αί υπόνοια! αύται δέ» ήδύναντο νά διασκεδασθώσιν υπό άνθρώπων ο: όποιοι έπρέσβευον τό καθολικόν δόγμ α, ή έλεγον μέν ότι πρεσβεύουσι τά τ ή ; Α γγλ ικ α /ΐκ ή ; εκκλησίας δόγμ α τα, απέδειξαν όμως εαυτού; ετοίμου; νά θυοιάσωσι τ ά συμφέροντα τ ή ; εκκλησία; τα ύ τη ;, διά νά έπ ιτύ χω σ ι τήν εύνοιάν του. Ό τ ι τό π ρ άγμ α έπήλθε» εις αυτόν άπροσδοκήτως, είναι αληθές ά λλ είχε 1 2 ώρας διά νά παρασκευάση τά δέοντα, καί, καθώ; ούδεμίαν άπήντησε δυσκολίαν διά νά ρέρη ε ι; τά βασίλεια τοΰ Ά γ. Ιακώβου σωρόν κολάκων καί δεισιδαιμονιών ανθρώπων, ε ί; τώ ν όποιων τόν λόνον τσ 'Ο λ λ α ν δ ία ν, π α ρ ά τώ σ υζύ γω αυτής ΓουΛιέ.Ιρ? τώ Α ρ α υσιω νιχώ. ( S J Ο ί "Έ δα ι, δ η λα δ ή ί άπό τής πρώ της τον β α σ ιλ έω ς σ υ ζ ύ γο υ γ υ ν α ιχ ά δ ελφ ο ι α ύτοΰ, π ερ ί o>r έ γ έ ν ε τυ λ ό γο ς έν τή 17 σημειώ σει τοΰ π ρ ο η γο ν ΠΑΝΔΩΡΑ. 1νο; ούδεμίαν είχε πεποίδησιν, ήθελεν είσθαι έπ ί- εύκολο / νά κατορθώση τήν παρουσίαν έξοχων νώ/ υποκειμένων, τώ ν όποιων ή πρό; τ ά ; ή γιμ ο- δ α ς καί τό εθνικόν θρήσκευμα άοοσιωσι; ήτον α- ναμοισβήτητος. ; Βοαδΰτερον, ότε έτιμωρήθη πικρώ ; διά τήν τολ- ηοά/ εκείνην περιρρόνησιν τή ς κοινής γνώ μ η ς, οί έν χ-/ίω Γερμα/ώ (τή ; Γαλλίας, όπου διετέλει εξόριστος) ϊνλιχοί συνείθιζον νά κατηγορώσιν άλλων διά νά Ιιαιολογήσωσιν αύτόν. Τ ινές Ία κ ω β ϊτα ι διέβαλλον -ήν Ά νναν, ότι εξεπίτηδες άπεμακρύνθη, καί δέν ή «ύνδησαν μάλιστα νά είπωσιν, ότι δ Σ α γκρόρτιο ιολίως παρώξυνε τόν βασιλέα νά πέμύη αύτόν εί «ν Π ύργον, διά νά καταστηση οίυτως ελλιπή τήν μαρτυρίαν, ή σις ήδύνατο νά εξάλειψη τά ς ύπονοίας τώ ν ίυσηρεςτημένων. Τ ό παράλογον τώ ν κατηγοριών τούτω ν, «<αι πρόδηλον. Ή τ ο δυνατόν ή Ά ν ν α ή δσ αγκρόφ τιος»άπροίδωσιν, ότι ή βασιλίς θέλει σοάλει, περί τούς υπ ο λογισμούς α ύτή ;, ολόκληρον περίπου μήνα ; Εάν δ: οί όπολογισμοί ούτοι ήσαν ακριβείς, καί ή Ά ν ν α, έ 1τφ μεταξύ τούτω, ήθελεν επανελθεί έκ Βάθης, κα ό Σαγκρόρτιος ήθελεν έξέλθε. τοΰ Πύργου διά νά Μρευρεθώσιν είς τήν λοχεία». Ά λ λ όπωςοήποτε. ' οί έκ μητρό; θείοι τώ ν θυγατέρων τοΰ βασιλέως, οόδέ απόντες ήσαν, ούδέ έ* ρυλακή. Ό αύτός ά γ - γελίαοόρος οστις προσεκάλεσεν άπαν τό σμήνος εκείνο τών εξω μοτώ ν, τόν Δοούερον, τόν Πετερβορουγιον, τόν Μυρράϋον, τόν Συ/δερλάνδιον καί τά / Μ υλγρά ( υιον, ήδύνατο έπίση; ευκόλως νά καλέση καί τό. Κλαρένοωνα. Ά ν εκείνοι ήσαν μέλη τοΰ μυστικού συμβουλίου, ήτο καί αύτός τοΰ συμβουλίου τούτου μέλος' ή οικία του δέν απείχε / ουδέ π ή χ ε ις άπό τόν θάλαμον τής βασιλίδος" καί όμως ούτος δεν έμαθεν 2τι ή ανεψιά του έπαυσε τοΰ νά ήναι επίδοξος διάδοχος τοΰ θρόνου ειμή άπό τή ν κι'νησιν καί τά ψιθυρίσματα τοΰ / τή εκκλησία τοΰ Ά γ. *ώβου συρόεύσαντο; π/.ήθους. ί Μ ήπως ή παρουσία του δέν έθεωρήθη κατάλληλος διότι ήτο πλησιέστατος συγγενής τώ ν ήγεμονίδων τή ς Ά ραυσιωνίας καί τής Δ ανίας (1 0 ), ή διότι ήτον ά μ ετα τρ έπ τω ς άρω σιωμένος εις τήν Α γγλ ική ν εκκλησίαν; Τ ό έθνος όλον άνέκραξεν, ότι είναι παίγνιον α π ά τη ;. Έ λ έγετο, ό τιο ί π α πισ τα ί προερήτευον άπό τινων μηνών, έκ τοΰ άμβωνος καί διά τοΰ τύπου, δ ι έ μ μετρου καί δ;ά πεζού λόγου, Α γ γ λ ισ τ ί καί Α ατι>ιστί, ότι, δι ευχώ ν τ ή ; εκκλησίας, θέλει δώσει 5 θεός εί; τό ε"0νο; ηγεμόνα, καί ιδού ήδη έξεπλήρωσαν τήν ιδίαν αύτώ ν προρητεια /. Ό λ ο ι οί μάρτυρες όσοι δέν ήδύναντο νά καταδωροδοκηθώσιν ή νά άπατηθώσιν, άπεμακρύνθησαν ίεπ ίτη οε;. Ή Ά ν ν α προετράπη δο λιω ς νά έπισκερθή τήν Βάθην. Τ ή ν προτεραίαν αύ τήν τή ; ήμερα; καθ ήν έμελλε νά διενεργηθή ή κακσυργία εκείνη, ό μ ητροπολίτη; πάση; Α γ γ λ ία ; Ί α τις σ ύμ π τω σ ι;, έν τή ώρα τοΰ θανάτου. έβλήθη είς ρυλακήν, παρά το ύ ; κανόνας τώ ν νόμων Τ ήν έσπέραν τ ή ; έπιούση;, ημέρα σαββάτω, ( 1 0 / 'Η γεμ ο ν ιό α τής Α α ν ία ς ονομάζει τή> Ά ν ν α ν, ή τις ε ίχ ε σ ύ ζ υ γο ν τό ν ά δ ελ φ ό ν τον β α σ ι- }j.- j ' καί τά προνόμια τώ ν πατρικίω ν. Ο ύδεί; έκ τ ώ ν έ χ ο /- τω ν τά ελάχιστο / συμρέρον ει; τήν άνακάλυψιν τή ; α πάτης, ούδέ άνήρ, ούδέ γυνή, προσεκλήθη νά πα.ευρεθή. Ή β α σ ιλί; μετεοέρθη αιρνιδίω ς καί έν τώ μέσω τ ή ; νυκτός ε ί; τά βασίλεια τοΰ Ά γ. Ιακώβου, διότι τ ά βασίλεια τα ΰ τα περιείχον ευρυχω ρία; τιν ά ; καί διόδους, μή ύπαρχούσας μέν έν Ο ύϊτεάλλη, έπ ι- τηδειοτάτας δέ είς τόν σκοπόν τών Ιησουιτών. Καί ενταύθα, παρόντων μόνων ζηλω τώ ν τινω ν, οι όποιοι δέν έθεώρουν ώ ς αμάρτημα ούδέν τό δυνάμενον νά πλουτίση καί νά ά/υψώση αυτούς, παοεισήχθη είς τήν βασιλικήν κλίνην νεογνό / τέκνον, καί έπ ειτα έπεδει- χ θ η έν θριάμβω τοίς πάσίν ώ ς κληρονόμος τώ ν τριών βασιλείων. Ό ίέ λαός, παροξυνθείς διά τή ς τοιαυτης ύπονοίας, ύπονοίας ά δικω τάτης μέν τω όντι, ά λλ ό χι έντελώς παραλόγου, έσπευσε νά προσκύνηση θερμότερο / παρά ποτέ τά ιερά θύματα του τυράννου, :- τ ις, άροΰ τοσαΰτας έπ ή γα γε κ α τά τοΰ έθνους αύτοΰ αίσχράς αδικίας, ΰπερεξεπλήρωσεν ήθη τό μέτρο / τώ ν κακιών το υ, δι αδικίας έ τ ι αισχρότερος κατά τώ ν ίδιων αύιοΰ τέκνων. Ό πρίγκηψ τή ς Ά ραυσιω νίας, δσ τις τό καθ' εαυτόν ούδεμίαν πανουργίαν υπώπτευε /, ούδ έγνώριζε τήν κοινήν γνώμην τής Α γ γ λ ία ς, διέταξε νά τελεσθή, έν τώ ίδίω αύτοΰ οϊκω, παράκλησις ύπέρ τοΰ νεογνού συγγενούς, καί έπεμψεν είς Λονδίνο / πρέσβυν έ κτακτον, τόν Ζυλεστεϊνον, επιτετραμμένο / νά ουγ- χα ρ ή έπισήμω ς τόν πενθερό / αύτοΰ. Ό Ζυλεστείνσ; ήπόρησεν, ά/.ούων όλους όσους και άν ά π ήντα, όμιλον/- τα ς αναφανδόν περί τή ς αίσχράς ά π α τη ;, τή / όποιαν προσράτως οί Ίησουιτα ι έμηχανεύθησαν, καί βλέπω ν κατά πάσαν ώραν καί παντού γελοιογραφίας περί τή ς κυοιρορίας καί τοΰ τοκετού. Ό θ εν εγοαψεν α μ έ σως είς Α γην, ό τ ι μετα ξύ δέκα άνθρώπων δέν υ π ά ρ χει εί; πιστεύω /, ότι δ π α ι; είναι γνήσιο; τ ή ; βασιλίδο; γόνο;. Έ ν τούτοι; ή δια γω γή ιώ ν 7 αρχιερέων έ /ίσ χ υ - σε τήν συμπάθειαν τήν όποιαν είχε διεγείρει τό πάθημα αύτών. Π ερί δειλήν ίψ ίαν τ τ ; άπορράδο;, (ύ; ονόμασαν αύτήν, παρασκευής, καθ ήν συνελήρθησα/, έρθασαν είς τό δεσμωτήριο / κατ αυτήν τήν ώραν τοΰ εσπερινού, καί έν τώ άμα έδραμον είς τήν εκκλησίαν. Συνέπεσε δέ νά λέγη την στιγμ ή ν εκείνη/ ό αναγνώστης, α καί έν πάσι τοις έπερχομένοις ά- «νιαροίς τ α χ ύ ς ήμιν γενοΰ βοηθός ένίσχυσον τό «ασθενές ημών τή ς καρδίας, Κύριε, Γνα διά σταθεράς a ημών υπομονής έν κακουχίαις καί τα λαιπω ρίαις, έ/ θλίψεσι καί ά /ά γ κ α ις, έν συμοοοαίς βαρείαις καί ρυ- «λακαϊς, άξιοι οανώμεν ΰπηρέται τοΰ άγίου σου Οεο λήματος.» Ά π α ν τες οι ένθερμοι τή ; εκκλησία; άπαοσί ένεπλήσθησαν χα ρ ά ; διά τήν ούμπτωσιν ταύτην και ένεθυμήθησαν ίπόσην παραμυθίαν, πρό 4 0 περίπου ένιαυτών, παρέσχεν ε ί; τόν Κάρολον Α0», ανάλογο; του μηνό;, ήλθεν επιστολή τοΰ Συ /δερλα /δίου, διατ»ττουσα τόν έρημέριον τοΰ Πυργου νά άναγνώση ' * -ί» ιΐ-ίόλειιθον «οωίαν. 9η

9 J 32 ΠΑΝΔί'ΡΑ ΙΙΑΝλΩΓΑ 133 έν καιρώ τ ή ; λ ειτουργία ;. Ε πειδή ή ύπό τοϋ δια τά γ μ α το ς όρισδεϊσα επ οχή, πρός τήν εν Λονδινω ά/άγνω σιν τ ή ; διακηρύξεως, είχε προ καιρού π α - ρέλθει, ή διαγω γή αϋτη τ η ; κυβερνήσεως δέν ήδύ- νατο νά θεωρηθή είμή ώ ς προσωπική ϋβρις, καί ΰβρις μάλιστα ολω ; διόλου α γενή ; καί παιδαριώδη; χα τά τω ν σεβασμίων εκείνων φυλακισμένων. Α λλ' 5 έφη- μέριος άπεποιήδη του νά ύπακούση' καί τότε αυτός μέν έπ τυθ η τή ς δέσεως αυτού, ή δ εκκλησία έκλείσθη. Ο; επίσκοποι προεξένουν πολλήν, εις πά<τας τους πλησιάζοντας αυτού;, κατάνυςιν, διά τ η ; καρτερία; καί τής ίλαρότητος μέ τ.ήν όποιαν όπεμενον τήν φυλ ά π σ ίν αυτώ ν, οιά τ η ; μετριότητος καί ταπεινοφροσύνης μ έ τήν οποίαν έδεχο/το τή ν επιδοκιμασίαν,τοϋ νά παρασταδή ώ ; έγγυητής το ϋ Κηνίου. καί τ ά ; ευλογία; ολοκλήρου του έθνους, καί διά τής Ε ις το ύ ; έπισκόπου: συνέχω ήδη ήδη νά άπέλειλικρινούς άροσιώσεω; τήν οποίαν έδείκνυον πρό; δωσιν πρός τά ίδια αυτών ποίμνια. 01 δε πολλοί, τον έπιζητουντα τήν καταστροφήν αυτών τύραννον. Διεμειναν δε μίαν μόνον έόδομάδα έν τή φυλακή, διότι τήν παρασκευήν τ ή ; 1 5 Ιουνίου, ήμερα πρώτη της συνόδου τοϋ ανώτατου βασιλικού δικαστηρίου I I), προσήχδηταν ένώπιον τοϋ δικαστηρίου τούτου. Απειράριθμον ανθρώπων πλ.ήδος περιέμενε τήν άφιξιν α υ τώ ν από τ ή ; αποβάθρα; μ έγρ ι τοϋ ειρηνοο κείου (1 2 ), διήλθον έν τώ μέσω πολλών σ τίχω ν δεατώ ν έπ:οου)ντω< α ύτοΐ; ε ύ χ ά ; καί ευλογία;. «Α γ α π η τά τέκνα,» έλεγον οί αρχιερείς διερχόμενοι, «τ ι-» μ ά ιε τον βασιλέα καί μνημονεύετε ημώ ν έν τα ίς πρό; τόν θεόν δεήσεσι.» Τ ά δείγμ α τα τα δ τα τή ; ταπεινοφροσύνης καί εύλαβείας συνεκίνησαν το ύ ; ά κροατά; μ έχρ ι δακρύων. Ό τ α ν δέ τελευταίον ή συνοδία κατώρδωσε, διασχίσασα τ ό πλήδος, νά φδάση μ έχρ ι τω ν δικαστών, ό εισ α γγελείς έξέοεσε τήν κ α τηγορίαν, τήν όποιον είχε διαταχο ή νά προετοιμάση, καί έπειτα προέτεΐνε νά προσκληθώσιν οί κατηγορούμ,ενοι εις τό νά εξηγτ,θώσιν. Ο ι συνήγοροι αυτώ ν άπήντησαν, ό τι οί επίσκοποι έρυλακίσοησαν παρανόμως καί ο τι, ώ ς έκ τούτου, δεν παρίσταντο τα κ τικ ώ ς ενώπιον τοϋ δικαστηρίου. Τ ό ζή τη μ α, αν είμπορή ν άπαιτηθή άπό πατρικίου, κατηγορουμένου ένεκα σ τα σιαστικού λιβέλλου, υπόσχεσις αυθορμήτου έμφανι- σεως, συνεζητήδη ήδη έν έκτάσει, κ αί άπεφασίσθη, ύπό τή ς πλειονοψηφίας τω ν δικαστών, κ α τά τό συμφέρον τοϋ στέμ ματος, δηλαδή καταφατικώ ς. Τ ότε οί βυλακισμένοι άπεφή/αντο έαυτούς άδώσυς, ώρίσδη ( 1 \ ) T à ά νώ τερ α à y y.h x à δ ικ α σ τή ρ ια ( l i e τή ν σηρ. 2 9 του.τροηγουρένου γυ.ιλ α δ ίο υ) der τ ι.ιυ ΰ σ ιν i r À o r δ ίνω είρ ή τετρ ά κ ις του ε'νιαντϋΰ ( ρ ε τ ά τή ν εορτήν τοΰ 'A y. Ί.Ιαρίω νος, 1 3 Ι α ν ο υ ά ρ ιο ν,ρ ε τά τό Π ά σ χ α, ρ ε τ ά τή ν Π εντη κ ο σ τή ν κ α \ ρ ε τά τή ν εορτήν τοϋ A y. Μ ΐ'/α ή.ι) δ ια ρ κ είς συνόδους ( te rm s /, ών ίκ ά σ τη π α ρ α τείνετα ι τέσ σ σ ρ α ς π ερ ί π ο υ έό ίο ρ ά δ α ς. Έ ν τώ ρ ε τ α ζ υ δ έ c i δ ιχ α σ τα ι, π ερ.ο δ εύ ο ντες εις τά ς ε π α ρ χ ία ς, προεδρεύουσι τ ά α υ τό θ ι σ υ γχ ρ ο το ύ ρ εν α δικ α σ τή ρ ια. έ \ 2 ) C o u rt o f re q u e s ts, διχα π τή ρ ιο ν τ ο ί όποιου ή άρροδιότης π ερ ιο ρ ίζετα ι εις υποθέσεις ρ ίχροτά τη ς ά ζία ς. a r. δε ημέρα τ ή ; δίκ η ; ή δεκάτη τέτα ρτη άπό τή ; ροόσης, ήτοι ή 2 9 τοϋ Ιουνίου. Έ ν τώ μεταξύ έπ*- τράπη α υτοί; νά μένωσιν έλιύδεροι, έπ ί τή άπλή αύτων όποσχέσει ότι δέλουσιν έμφανισδή. Κ αλώ ; & πσιοϋσα ή Ε ισαγγελία δέν άπήτησεν άλλου; έγγυη. τ ά ;, διότι είκοσι χα ί ε ί; κοσμικοί ^εατρίκιο-, έκ τώ* επιφανέστατων, ύπό τοϋ Ά λίφ σ ιο ς παρασκευασθέν- τε ς, ήσαν έτοιμοι νά δώσωσι τήν έγγύησιν αυτών, άνά τρεις οι έκαστον τω ν κατηγορουμένων, τοιαύτΐ) δέ τή ; γνώ μης τω ν άν οτέρω ν ευπατριδών έπίδειξι; ήδελεν έπιρέρε: πληγήν ού μικρόν εις τήν κυβέρνησι*. Τ ίτ ο πρό; το ύ το ι; γνωστόν, ό τι ε ί; τώ ν εύπορωτέρω*' ετεροδόξων τοΰ ά σ τεο; ειχεν έπι ζητήσει τήν τιμή* μή ειδότες τήν τά ξιν τ ή ς ένώπιον τοΰ ανώτατου, βασιλικού δικαστηρίου διαδικασίας, και βλέποντες, ότι οί ήγαπημένοι αυτώ ν, οίτινες εΐχον ά π αχδή φρουρούμενοι εις τό έν Ο ύεξμινστέρω παλάτιον ( I d ), άπήρ χοντο τόρα έλεύδεροι, έφαντάσδησαν, ο τι ή άγαδή μερίς εύωδώδη, και ήρξαντο νά έπευρημώσι φαιδρώς. Τ ά κωδο/οστάσια τώ ν εκκλησιών άνέπεμψαν χ α ρ μόσυνου; ή χου;. Ό Σ π ρ ά τιο; ήπόρησεν άκουσας τού; κώδω να; τ ή ; ιδία ; αύτοΰ Μονή; κροτοϋντα; ίλαρώ; καί διέταξε μέν άμέσω ; νά σιγήσωσιν, ά λ λ 'ή άπαγό- ρευσις αϋτη προεξένησεν πικρότατον γογγυσμόν. Οί δέ έπίσκοποι μετά κόπου ήδυνήδησαν νά διέλοωσι» άνά μέσον τοϋ πεπυκνωμένου στίφους τών φίλων αυτών. Ό Λούδιος μ ά λισ τα παρεμποδίσδη εις τήν αύλήν τοϋ δικαστηρίου ύπό ζηλωτών άγωνισδέντων αψασδαι τώ ν χειρ ώ ν αύτοΰ κ α ί καταφιλ.ήσαι τ ά κράσπεδα τοΰ ίματίου του, μ έ χ ρ ι; ού ό Κλαρένδων, μ ετά τινο; δυσκολία;, ήλευδέρωσε αύτόν, καί, διά πλ'αγίας όδοϋ, τόν έφερεν οίκαδε. Λ έγετα ι δέ ό τι ό Κ αρτουρίγτιο; έσχε τήν άρροσύνην νά άναμιχδή εί; τ ό πλ.ήδος έκεϊνο* καί τ ις έκ τοϋ όχλου, άρορών εί; τήν έπισκοπικήν στολήν τοϋ άνδρός, έζήσησε καί ελαβε τήν ευλογίαν το υ ' έτερος δέ παριστάμενο; άνέκραξεν «ήξεύρεις ποιο; σέ ηύλόγησεν ;» α άναμφιβόλως» άπήντησεν ό άξιω δεί; τή ; ευλογίας" «είναι εΐς έκ τώ ν επ τά. ο «Ό χ ι» είπεν ó άλλος* β είναι ό π α πιστάνος έπίσκοπσς Κεστρίας.» Π απιστάνικο σκυλί» άνεβόησε τό τ ε ó ίργισδείς διαμαρτυρόμενος ;» πίσω τήν ευλογίαν σου.» «έπαρε Ή συρροή καί ή κίνησις ήτο τοιαύτη ώστε δ πρέσβυς τή ς 'Ολλανδίας ήπόρησε πώ ς ή ήμερα τελείωσε χω ρ ίς νά γίνη κάμμία έπανάστασις, Δέν ήτο δέ ούδ ό βασιλεύς ή συχος, καί διά νά ήναι έτοιμος νά περιστείλη πάσαν τή ς κοινής ησυχίας διατάραξιν διήλδε τήν πρωίαν εκείνην έπιδεωρών έν τ ώ 'ϊδ ικ ώ παρα- δείσω (H y d e -P a rk ) πολλά τά γ μ α τ α πεζικού. Ό τ α ν ( 1 3 J W e s tm in s le r h a ll.ιέγετα ι τό οϊχοδόρημ α ένω ρ έ χ ρ ι τή ς σήρερον εδρεύει τό ά νώ τα το ν β α σ ι- Λ ιχόν δικ α σ τή ρ ιο ν xa l σ υνεδ ρ ιά ζει τό π α ρ.ια ρ έ ν τβ ν ή εύρεία αύτοΰ αίθουσα είνα ι p ía τώ ν ρ ε γ α.ιη - τέρω ν τή ς Ε υρώ π η ς. K k i i v w».., -... Λ σμένους πρό τή ς πόλης τοϋ παλατιού αύτοΰ' ιαοετάχδησαν δέ εις δύο στίχους, δεξιά καί αριστερά, ιβί έπεκαλέσαντο τήν ευχήν του, διερχομένου έν τώ «έσω α υτώ ν ό δέ άρχιερεύς μετά κόπου τ,δυνήδη νά τού; έποτρέψη άπό τοϋ νά άνάψωσιν, εις τιμήν τ ή ; ογκαδε «ανόδου του, χαρμόσυνα πυρά. Π ολλά άλλα όμως L έτελέσδησαν χαρμόσυνα πυρά, τήν εσπέραν εκείνην, έν τώ άστεγ δύο δέ καθολικοί, οίτι ες ύπήρξαν άρ κετά άρρονες οίστε νά δειρωσι νέους τιν ά ς, δ.ότι «τέσ γον τω ν ενδείξεων τούτω ν τ ή ; κοινής εύρροσύ- ντ,ς, συνελήρδησαν ύπό τοϋ όχλου, ε γυμνώοησαν ό'.ο τελώς χαί α ίσ /ρ ώ ; έκαυτηριάσδησαν. Ό Έδουάρδος "Αλης ήλδεν ήδη ν απαίτηση παρ»οήσωσι σαρώς, ο τι, άν περιπέσωσι π ά λιν εις χεΐρ α ς αύτοΰ, θέλουν περιό/ηδή βαρείας άλύσεις καί θέλουν άναγκασθή νά κήνται κ α τά γ ή ;. Α υτοί δέ άπηντησαν' «διατελοϋμεν ύπό τήν δυσμένειαν τοϋ βασι- λίως ημών και τοϋτο λυπεί ημάς καιρίω ς. Ι Ι ά : ά λ λος όμως συνυπήκοο;, ό απειλών ημάς, δαπανά τούς λόγου; του έπί ματαίω.» Ευκόλως δέ είμπορεί εκα- «τος νά ραντασδή μέ πόσην άγανάκτησιν ό τοσοΰτον και άλλως παρωργισμένος λαός έμαθεν, ότι ά-θρωπο; έξωμόττ,ς τοϋ προτεσταντικοϋ δόγματος, κατέχον δέ τήν υπηρεσίαν αύτοΰ παρά τού; θεμελιώδεις τή; Α γγλίας νόμους, έτόλμησε νά άπειλήση μέ τό - οη» βαρβαρότητα ιερωμένους σεβασμίους διά τήν ηλικίαν καί τό αξίω μα αυτών. καί μ α τα ίω ς νά συμβουλεόη. Ε ις δύο ή τρεις περι Έ τ ι δέ πρό τής δικασίμου, ό ερεθισμός είχε δια-ι στάσεις ετχεν ήδη δώσει σημεία τίν α δειλία ; καί δοδή μ έχρι τώ ν ά π ω ίά τω ν άκρων τής νήσου. Οί επί ' αμηχανίας αλλά τοΰτο ίκίνησε τήν δυσαρέσκειαν καί σκοποί έλαόον άπό Σκωτίας έπιστολάς διαβεοαιούσας τήν υπόνοιαν τοϋ βασιλέως. Ή ημέρα τ ή ; άνταπο- «κύτους περί τής συμπάθειας τώ ν πρεσβυτεριανών τής χώρας τα ύ τη ς, οίτινες έπί τοσοΰτον χρόνον καί μετά τοσαύτης πικρίας διετέλεσαν έγθρικώς διακιίμενοι s fô; τη» επισκοπικήν εκκλησίαν. Οί κάτοικοι τής Κορ»ουαλίας, ή άγρια, ή τολμηρά, ή αθλητική έκεί- >η ρυλή, παρά τή όποία έσώζετο, ίσχυρότερον ή άλλαχοϋ που τοΰ βασιλείου, τό τοπικόν αίσθημα, έτα- ραχθησαν σρόδρα διά τόν κίνδυνον τοϋ Τρελαυναίϋος, άωρό; τόν όποιον ηΰλαβοΰντο ό γ ι τόσον ώς ενα τών πατέρων τής εκκλησίας όσον ώς κεφαλήν οικίας π ε ριβλέπτου καί κληρονόμον' είκοσι γενεών προγόνων, «ίτινε; μέγα εΐχον αξίω μα, έτι πριν ή οί Νορμαννοί ιατήαωσ; τό Αγγλικόν έδαφος. Κ αθ οληντήν κομη- *'κ< ήδετο άσμα τοϋ όποιου ή έπωδή οώζεται ακόμη «ς τήν μνήμην τώ ν ανθρώπων-.* ΙΙρόκειται ό Τρελ,αυναίϋς. άρα νά θανατωθή; ί Πρόκειται ό Τρελαυ.αίΰς άρα νά δανατωθή ; Γ πέρ τοϋ ανθρώπου τούτου, άν αύτό βεβαιωδή, Ό λ ο ς τ ή ; Κορνουαλιας ό λαός θά έγερδή. Ο ί κάτοικοι τώ ν άγρώ ν, εΐς πολλά τής χώ ρας μέρη, έξέφραζαν άναφανδόν ελπίδα αλλόκοτο/, μηδέποτε παύσασαν τοϋ νά ζή ε ί; τ ά ς καρδίας α υ τώ ν ότι ό προτεστάντη; αυτών δούξ, ό αγαπητός αυτών Μ ομμούθιος, θέλει αίφνης επιφανή, θέλει οδηγήσει αύτού; εις τήν νίκην καί θέλει καταταρταρώ σει τόν βασιλέα καί τ ο ύ ; Ίησ ουίτα ς. Οι υπουργοί ήσαν έκπεπληγμένοι. Αύτός ό Ιεφ φρ'ΰς ήδελεν ευχαρίστω ς οπισθοδρομήσει, καί, π έμ ψ α ; τόν Κλαρένδωνα φιλικώ ; πρό; το ύ ; επισκόπου:, έζή- τησε νά άποδώση εί; ά λλον; τήν ευθύνην τής κατα διώ ξεω ; τήν όποιαν α ύτό; κυρίω ; προεκάλεσεν. Ό έχείνων οίτινες πρό μικρού διετέλεσαν φυλακισμένοιi Συνδερλάνδ:ο; έτόλμησε πάλιν νά συμβουλεύση, ότι αύτοΰ, τά νενομισμενα τέλη.,α/.λ' ούτοι άπεποιή 1 συμφέρει νά ένδώσωσιν. Ή πρό μικρού συμδασα εύ- Οησαν >ά πλη.ώ σω σ ν οόολόν διά ρυλάχισίν τήν όποιαν τ υ γ ή ; λοχεία, εΐπε, παρείχε τώ βασιλεί έπιτηδειοέοεώ ρσυν παράνομον, εί; υπάλληλον τοΰ όποιου ή τάτην αφορμήν νά έξέλθη τ ή ; έπιχινδυνοτάτη; υπηρεσία ή το, κατά τ ά ; ά ρ /ά ; τω ν, άκυρος χαί μή χαί δυσαρέστου έκείνη; δέσεως, χ ω ρ ίς νά χα τηγοοΰσα. Ό φρούραρχος έδωκε τότε εις αυτούς νά έν- ρηθή έπ ί δειλία ή άστασία πνεύματος. Ε ις τοια ύτα ς ευτυχείς περιστάσεις, συνήθεια έπεκρά-.ησε παρά τοίς ήγεμόσι νά εΰφραίνωσι τ ά ς χα ρδία ; τώ ν υπηκόων ίαύτών διά πράξεων επιεικών, ούδέν δέ λυσιτε/.έ- 'στερο» ήδυνατο νά συμβη εις τόν πρίγκηπα τή ς Ούαλλίας (1 4 ) ή τό νά άναδειχθή, άπό σπαργάνιον έτι, διαλλακτής τοϋ πατρός αύτοΰ καί τοϋ παρω ργισμέ- νου έθνους. Ά λ λ ή άπόφασις τοϋ βασιλέως ήτον ά διάσειστος. «θ έ λ ω έπιμείνει» έλεγεν* «αρκετά παρεχώρησα έως τόρα' αί παραχωρήσεις αύταί έφαγαν τόν πατέρα μου.» Ό πολυμήχανος υπουργός έννόησεν, ότι δέν είσηκούετο μ έχρ ι τοϋδε είμή διότι έλεγεν όσα ήοεσκον τώ βασιλεί, καί ό τι άφ ή ; σ τ ιγ μής ήρξατο νά συμβουλεόη καλώ ς, ήρξατο αμέσως δόσεω; είχε φθάσει* ό Συνδερλάνδιο; εύρίσκετο ήδη εις τήν αυτήν θέσιν ε ί; τήν όποία/ εύρέθη πρό τινων μηνών, ό άντίζη/.ος αύτοΰ Ροχεστρίαςν15. Έ χά τερ ο ς τώ ν πολιτικώ ν τούτω ν άνδρών έγνώρ'.σεν άλληλοδια δόχω ς τήν άθλιότητατοϋ κρατεί/ μέ σπασμού; άπελ.πισίας τήν έξουοίαν, τήν προδήλ.ως διαφεύγουσαν τά ; χείρ ά ς σας. Έ κάτερος είδε τά ς προτάσεις αϋτου άπο^ριπτομένας μ ετά πιριφρονήσεω;. Αμφότεροι έτα λ α ι- πωρήθησαν ύπό τή ; βασάνου τοΰ νά άναγινώσκωσι τήν δυσαρέσκειαν χαί τήν δυσπιστία / ε ί; τό πρόσωπον καί ε ί; τόν τρόπον τοϋ κυριάρχου αύτών καί άφ' ετέρου μέρου; νά Οεωρώνται ύπό τής πατρίδος αυτών ( 1 4 Ε> ν ο εί τόν νεο γέννη το * π ρ ίγ χ η π α, διότι ό πρώ τος υιός τώ ν βασι'λ έω ν τή ς A y y.ltας όνορ.ά- Γ,εται π ά ε τ ο ιε Ι Ι ρ ί γ χ η ύ Ο ύα.ι.ιίας. 1 5 Ό νεώ τερυς τοΰ Κ.Ιαρένδω ιος άδε.ιρός ίΰε τή ν αηρ. 1 7 τοΰ π ρ ο η γ. γυ.ι.ια δίου.

10 134 ΠΑΝΑΩΡΑ. ΠΑΝ λωρα. 135 ύπεύθυνοι διά τά κακουργήματα /.a: αμαρτήματαi δικαστηρίου ορκωτών, ήτον ήδη ό μ εγα ς του βασιλέως έκεϊνα άπό των οποίων μ α τα ίω ς έπροσπάθησαν νά σκοπός. Ή Ε ισαγγελία διετάχθη νά άνερευνήση έπιτον άποτρέψωσιν. Ενώ αΰτός ύπώπτευεν ότι επιδιώ - μελώς τά φρονήματα όλων τώ ν έχόντων τά προσόντα κουσι την εύνοιαν τω ν πολλώ ν, Ουσιάζοντες τή* έξου «α ν καί το αξίω μα αύττύ, ή κοινή γνώ μη κατηγορεί αυτούς, γ εγω /υ ία τή φωνή, ό τι ζητούν να κερδίσ ω «τήν εύνοιαν αύτού, Ουσιάζοντες καί τήν ιδίαν τιμ ή ν καί τό δημόσιον καλόν. Κ αί ό μ ω ς, τοσοΰτον κακώ ς πά σχοντες καί εξευτελιζόμενοι, έκρατοΰντο από τήν όπηρεσίαν μέ τήν αγωνίαν καταποντιζο- μένων ανθρώπων. Αμφοτεροι έζήτηταν νά περιποιηθώσι τήν εύνοιαν του βασιλέα»;, δεικνυόμενοι εΰδιά- θετοι νά συνδιαλλαγώσι μ ετά τή ς εκκλησίας αΰτοδ. Ά λ λ α ύπήρχεν όρος τις, τον όποιον ό Ροκε στρίας άπεφάσισε νά μήν ύπερβή' έφθασεν εως τό χείλ ο ς τής εξωμοσίας, εντεύθεν όμως ετράπη προς τά όπίσω καί ό κόσμος, άφορών ιΐς τήν καρτερίαν με τήν όποιαν άπεποιήθη τού νά πράξη τό τελευταίον εκείνο βήμα, ήμνήστησε γενναίως άπάσας τάς προηγουμένας αυτού παραχω ρήσει«ό δέ Συνδερλάνδιος, ήττον ευσυνείδητο; ών καί ήττον α ισ χ ύ νης επιδεκτικός, άπεφάσισε νά έπ ιτύ χη έξίλέωοιν διά τήν πρόσφατον αυτού μετριότητα, καί νά άνακτήση τήν βασιλικήν εμπιστοσύνην, διά πρά- ξεως, τήν όποιαν ή μέν πεπεισμένη περί τ ή ; Θρησκευτικής αλήθειας ψ υχή δεν δύναται νά θεώρηση είμή ω ς τό αισχρότερων τω ν κακουργημάτων, καί αύτοί δέ οί ήκιστα ευλαβείς άνθρωποι ύπέλαβον ώ ς τόν έσγατον τή ς κακοηθείας όρον. Μίαν περίπου εβδο δρών, είμή μάδα πρό τή ς ήμέοας τής ταχοείσης διά τήν μεγάλην εκείνην δίκην, άνηγγέλοη δημοσία, ό τι ό Συνδερλάνδιος κατέστη Π απιστάνος. Ό βασιλεύς ώμίλησε μέ ένθουσιασμόν περί τού θριάμβου αυτού τή ς Οεια; χά ρ ιτο ς- αυλικοί δέ καί πρέσβεις οικονόμησαν τό πρόσωπον αύτώ ν όπως ήδυνήθησαν καθ ήν στιγμήν ό αποστάτη; εκείνος άπεφήνατο, ό τι πρό καιρού είχε πεισοή περί τού αδυνάτου τού νά εύρη τήν σωτηρίαν του εκτός τή ς Ρω μαϊκής κοινωνία;, καί ό τι ή συνειϊησίς του δεν έπέτρεπεν αύτώ νά ήσυχάση πριν ή άπαρνηθή τά αιρετικά δ ό γ μ α τα, εντός τώ ν όποιων ά/ετράφη. Η είοησις έκοινολογήδη τά χ ισ τ α - κ α ί εις όλα τά καφενεία διηγούντο, πώς ό πρωθυπουργός τή ; Α γγλίας, γυμνοπόδης καί κρατών κηρίον εις τήν γείρ α, προσήλοεν εις τήν βασιλικήν εκκλησίαν καί έκρουσε τήν Θύραν, επικαλούμενος έν πάση ταπει- νότητι τήν άδειαν τού νά είσέλθη- πώ ς φωνή ίερέως ήρώτησεν έσωθεν, τίς δ προσερχόμενος" π ώ ς δ Συνδερλάνδιο; άπηντησεν, ό τι προσέρχεται π τω χ ό ς α μ αρτω λός, όστις επί πολύ / χρόνον άπεπλανήοη μακράν τής αληθούς εκκλησίας, ήδη δέ ξορκίζει αυτήν να τόν παοαδεχθή καί νά όώση α υτώ άοεσιν τώ ν αμαρτη μ ά τω ν του πώ ς τό τε αί πύλαι ή/εώ'/θησαν καί πώ ς δ νεοφ ώ τισ τη μετέλαβε τώ ν ίερών μυστυρίων. Η σκανδαλώδη; αυτη εξωμοσία δεν ήδύ/ατο είμή ν αύξηση τήν προσπάθειαν μέ τήν δποίαν τό έθνος άπέβλεπεν εις τήν ήμέραν καθ ήν έμελλε ν άποφασισθή ή τ ύ χ η τώ ν επτά γενναίων ομολογητών της Α γγ λ ικ ή ς εκκλησίας. Ή συγκρότησις μεροληπτικού εις ανθρώπων. Ό γ ρ α μ μ α τείς τού σ τέμ μ α τος Σαμουήλ Ά στρυς, τού όποιου έργον ήτον εί; τοι^ύτα ς περιςάσει-, νά εκλέγη τ ά Ονόματα, προσεκλήθή' εί; τ ά βασίλεια καί έλαβε, παρόντος τού Κ αγγελαριου, συ-έντευξιν μ ε τά τού Ιακωβρυ φαίνεται δέ ότ. ήρίστευσε περί τήν έκπλήρωσιν τ ή ; έντο/.ή; του, διότι μεταξύ τώ ν 4 8 ανθρώπων τούς όποιους διώριτεν, ύπήργον πολλοί ύπηρέτα: τού βασίλειο; καί πολλοί καθολικοί. Ί'-πειδή οί συνήγοροι τώ ν επισκόπων είγον τό οικαίσ»- μ α νά έξαιρέσωσι 12, οί άνθρωποι εκείνοι άφηρέδηjoav έκ μέσου. Ή εισαγγελία επίσης έξήρεσε 12, ώ στε ό κατάλογος περιωρίσθη είς 2 4, έξ ών οί 12 πρώ τοι άπαντήσαντες είς τήν όνομαστικήν πρόσχλησιν, ε μελλο» νά έκδώσωσι τήν ετυμηγορίαν. Τ ή 2 9 Ιουνίου τ ό έν Οΰεξμινοτερω παλάτιον, ή παλαιά καί ή νέα αύτού αύλή, καί πασαι αί παρακείμεναι όδοί, μ έχρ ι μεγάλης άποστάσεως, έβριθο* όχλου πολλού. Τοσοΰτον άκροατήριον ποτέ πρότερον, ούο έκτοτε ποτέ συνέρόευσεν είς τό ανώτατο / βασιλικόν δικαστήριον. Μ εταξύ τού συμπιεζομένου όχλου ήρι- Ομούντο 3 5 πατρίκιοι τού κράτους. Ο ί τέσσαρες άρχιδικασταί έκάθηντο άπαντες είς τά ς έδρας αύτώ ν. Ό προεδρεόων Ο ΰρίγτιος (W rig h l) δέν άνυψώθη είς τό μ έγα έκεινο αξίω μα, παρεωραθέντω ν πολλών άλλων, χρηστότερα»/ καί σοφωτέρων άν- διά τήν ασυνείδητον αύτού δουλ.οφροσύ-,νην, Ό Άλλυβόνιος ήτο Π απισ τά /ο;, καί ώφειλε τή* 'θέσιν του είς τήν συγχωρητήριον εκείνην διάταξιν, τή ς δποίας προέκειτο ν άποφασισθή ή νομιμότης. Ο Ό λλοοΰαϋ; (H o llo w a y ) υπήρξε μ έχρ ι τσύδε προθυμ ό τα το ς υπηρέτης τώ ν όρέξεων τή ς κυβερνήσεως. Αυτός ό Ιΐοούελλος, τού όποιου μέγα ήτο τό έπί γρηστότη τι S/ομα, μετέσχε* άσυγγνώστων τίνών πράξεων. Ε ίς τή ν μεγάλην ύπόθεσιν τού Έδουάρδου.Αλου (1 6 ) συνετάχδη, μετά τινα μέν δισταγμόν καί αναβολήν, άλ.). οΰδέν ή ττον συνετάχθη μ ετά τ ή ; πλειονοψηφία; τώ ν δικαστών καί έπέσπασεν οΰτω είς τήν αγαθήν περί αύτού φήμην κηλίδα, τήν όποιαν εντελώ ς έξέπλυνεν ή κατά τήν παρούσαν κρίσιμον ημέραν έντιμος διαγω γή του. ^ 1 6 ) Ό γνω σ τός ούτος είς i}jiac Έ δο υά ρ δοζ 'A.1ης, ύ φ ρούραρχος το ν Π ύ ρ γο υ κα τη γο ρ ή θη ά δ- δοτε ενώ π ιο ν το ΰ άνω τάιου δικ α σ τη ρ ίο υ, ε π ί π α - ρανόμω κ α τα κ ρ α τή σ ει τής ά ρ χ ή ς, κοθύ καθοδικός, ή ôk κ α τη γο ρ ία α ϋτη ίχ ιν ή θ η ύπο τή ς είσ α γγε δ ία ς ίκ σννεννοήσεω ς μ ε τ ά τή ς κυβερνήσεω ς, ή τις ή ζ ε ν ' p r v ό τι τό διειφθαρμένον δ ικ α σ τή ρ ιο ν θέ.ιει αθω ώσει τό ν κα τηγορούμενον, χα ί Θέ.Ιει ονιω χνρώ σιι τ ή ν α ύθ α ίρετον έζο υ σ ία ν, τή ν ό π ο ια ν έσφετερίσθη ο β α σ ιδ ε ν ς του δ ιο ρ ίςειν είς θ έσ εις καθοδικούς δυν ά μ ει τής παρανόμου σ υ γχ α ρ η τη ρ ίο υ διιιτά ζεα ς" ο δ ή χα ί ίγ έ ν ε το, μ ε τ α ζ ύ δ ε τ ώ ν πδειονούη φ ούντω ν ύ π ή ρ ζε τύ τε χ α ίύ ίΐο ο ύ εδ δ ο ς. Τ ό δε ίίριοτον τή ς χα χ ο υ ρ γία ς είν α ι τύ εξής. 1 χυ β έρ νη σ ις ή θ ιδ ε νά Οί συνήγοροι τού σ τέμ μ α τος δέν ήσαν παιτάπασιν όάμιλλοι τώ ν ύτέρ τώ ν κατηγορουμένων παοαστα- ίέντων συνηγόρων. Ή κυβέρνησι; ειχεν άπαιτήσει άκό'τών δικαστικών ο ύ τ ή ; υπαλλήλων τοσοΰτον άπε-/ 5ιίς κα άτιμ ους ύπηρεσίας, ώστε οί επισημότατοι Αίών νομικών τ ή ; Τ ορικίς μερίδος άπεποιήθησαν άπαν- τε;, ό ε ί; κατόπιν του ά λίου, νά εκπληρώσω«/ αύτάς καί παρητήθησαν τώ ν θέσεων τω ν. Ό είσαγγελεύ; É θω μάς Πόουϋ; μόλις ήδύνατο νά λογισθή έκ τώ ν τής τ;ίτης τά ξεω ς τού επ α γγέλ μ α τος τούτου άνδρών. Ό είσαγγελεύ; Γ ο υ Ί ελ μ ο ; Ο ύίλλ'.αμ; ε ίχ ε πολλή / υίαν καί άτρόμητον θάρρος, άλλ' έστερεϊτο συνέ ις ήτο φιλόνεικο;' δέν ήτο κύριος εαυτού- και σειτο καί περιεφρονεϊτο υπό όλων τώ ν πολιτικών μερίδων. Οί έπισημότεροι βοηθοί τής Εισαγγελίας ήσαν δ Γρίνδερος, καθολικός τό θρήσκευμα, καί ό Βαρθολομαίο; Σχοούερο; (S h o w e r, -σύνδικος τού Λονδίνου, άνήρ κ άτοχος μεν νομική; τίνος παιδείας, τού οποίου όικως αί άηοεΐς άπολογίαι καί αί άτελευ- τοι ταυτολογίαι κατέστησαν αύτόν τό έμ παιγμ α όλω* τώ ν ανθρώπων όσοι έφδίτων είς τ ό άνώ τατον δειλία πάλιν νά κ α τα τα χθή μετα ξύ τώ ν δικηγόρων δικαστήριο /. Η κυβέρνησι; έπεθύμησε πολύ νά συμ ι τώ ν επισκόπων, καί χα τ ά ρ χ ά ; άπεπο.ήοην' άναλάβη. καραλάβη τήν ύπουργίαν τού ιμαϋνάρδου (1 7 ) ά λ λ Ι τήν ύπεράσπισιν α υ τώ ν άλλά σύμπας 5 σύλλογος ουτο; άπεοήνατο σαφο>ς, 3τι ή συνείδησις ϊέν τώ τώ ν δικηγόρων παρ' /ν έλάμβα*ε τ ά ; υποθέσεις του, επιτρέπει νά λάβη μ.έρο; ε ί; τοιαύτην δίκην. α νήγγειλε/ αύτω, ότι ά / άποποιηθή τήν παρούσα / Γπέρ τώ ν κατηγορουμένων δέ άντεπεξήλθεν άδρόα ή φάλαγξ απάντω ν σχεδόν τώ ν ενδοξότερων νομικών τ ή ; έπ ο γή ς έκεί/ης. Ο Σαουόερος χα ί δ Φ ίν χιο ς, ογ τινες, έπί τή ς είς τόν θρόνον άναβάσεως τοΰ Ιακώ βου, κατειχον τά α ξιώ μ α τα τού είσαγγελέω ς καίι τού ά /τεισαγγελέω ς παρά τώ ά /ω τ ά τ ω δικαστηρίω, καί. ώ ς πράς τήν κατασίωξιν τών Ο ύίγων, τήν γ ε - νομέ/ην έπ ί τ ή ς προηγούμενης κυβερνήσεως, υπηρέτησα / τό στέμμα μ ετά πλείστης δεινότητο; καί επ ι τυ χ ία ;, παρίσταντο ήδη ώς οί κύριοι τώ ν επισκόπων συνήγοροι. Παρείποντο δ' αύτοις δύο άνδρες, ογτινες, άο' ή ; εποχής ή ηλικία έμάρανε τήν δραστηριότητα τού Μαϋνάρδου, έλογίζοντο ώ ς οι δυο πρώ τιστο{ 1 ίκδοθή ά πόφ α σις χυροϋσ α τή ν α ύ θ α ιρ εσ ία ν ήθε.ιεν ' 'όμως σ υγχρόνω ς > ά ίπ ά ρ χ η x a i μειονοψ-ηφία τις, διά νά μ ή φ α ίν ε τα ι εντε.ίώ ς δτδου.ιω μένον τύ δ ι- χαστήριον. Ο θ εν σ υνεννο είτα ι μ ε& εν ό ς τώ ν α ισ χ ρ ό τέρω ν δ ιχ α σ τώ ν, ΰα τις χα ί μόνος ά νεφ άνη μ ειυ ν ο - J'νηφών, ά ν τα ΐέγω ν, δη.ια δή, ε ίς τή ν α υθ α ιρεσ ία ν τής χυζερνήσεω ς. ' 1 7 ) Ό Ιω ά ν ν η ς Μ αί'νάρδος ή το ν ό π ρ εσ β ύ- τατος τώ ν νομικ ώ ν τής επ ο χής έχείν η ζ. Ό τ α ν μ ετά τινα ς μ ή ν α ς, δ ρ α π ετιύ σ α ν τες τ ϋ Ια κώ βου, χα ι ρέτησε) ο Μ α ννά ρ δο ς, ώ ς π ρ ο ϊσ τά μ ενο ς τοΰ δικηγορικού συ.ι.ίόγου, τόν Λ υτρ ω τή ν τοΰ ά γγδ ικ υ ο Ιθνοος κ α ί π ο δ ιτεύ μ α το ς Γ ο υδ ιέ.ιμ υν τόν Ά ρ α υ - σιω νιχον, ό π ρ ίγ χ η ψ ε ίπ ε προς α ύτόν. «Α «. δ ικ η γόρε, β εβ α ίω ς έπ εζή σ α τε είς οδούς τον ς ν ο μ ιχο ίχ οσοι συγχρόνω ς μ έ υμάς χα τή δ θ ο ν ε ίς τύ σ τά δ ισ ν τής επ ισ τή μ η ς τα ύτη ς.» «Ν α ι, ϋέτηδότατε,» ά - ' π ή ν ζη σ εν ύ γη ρ α ιό ς ανήμ, «καί Αν δ έν έπ ή ρ χ εσ θ ε ύμ εϊς, ήθ εδον έπ ιζή σ έι χα ί είς τόν νόμον αύτόν. ο τώ ν συνηγόρων όσου: άν ή?!/α το νά εύρη τ ις είς π ά ντα νομικόν σύλλογον ήσαν δέ ό ΓΙεμβέρτων, όστις επί Καρόλου τού 135" διετέλεσε πρόεδρος τού άνω τάτου δικαστηρίου, έπ ειτα δέ, μακρυνδεϊς τού υψηλού εκείνου αξιώ ματος διά τή / φιλανθρωπίαν καί τήν μ ετρ ιότη τα αυτού, επανήλθε / αύθις εις τό δικηγορικόν στάδιον, καί ό ΓΙολλεξφήνιο; (P o lle x fe n ), όστις έπ ί πολύν χρόνον διετέλεσε Πρόεδρο; τώ ν όρκωτικών δικαστηρίων τώ ν δυτικώ τώ ν βασιλείου επ α ρ χιώ ν καί είχε δυσφημισθή πο>ύ, διότι, έπ ί τώ ν αιματηρώ ν όνομασθέντω/ κακουργ οδιχείων, τά όποια συνεκροτήθησαν δ ιά νά δΐ/.άσωσι τούς συνενόχους τής τού Μ ομμουθίου στάσεως, άνέ.'αβεν ύπέρ τ ή ; κυβερνήσεως κατηγορίας τ ΐ/ά ς σκανδαλω-ώ; αδίκους, ήτο / όμως γνω στός ώ ς φρονών ένδομύχως τά τώ ν Ούίγων, άν ό χ ι καί ώ ς δημοκρατικό;. Ε νταύθα Γστατο ^α ί δ Κρεσούελλος Λευίνσιος, άνήρ πολλή / μέν έχω ν ττ,ν παιδείαν κ» ί τήν εμπειρίαν, άλλά χ α ρ α κ τή.ο ς π α - ραδόξως δειλού. Πρό τινιυν ετών ε.^ε παραιτηθή τή ς θέσεως τού άνω τάτου δικαστού, δείλιασα; νά υπηρέτη τούς σκοπούς τής κυβερνν'σεως ήδη οέ ύπόθεσιν, ούδεμίαν πλέον άλ/.ην έχει νά έλπίση. Ό Γ εώ ργιος Τρέβυς, επιτήδειος καί δραστήριος Ο ύΐγος, διατελέσας άλ,λοτε σύνδικος τού Λ ο/δί/ου, άπετέλει μέρος τ ή ; αυτής χορείας. Ό Ιωάννης Ολ- τιος (H o lt), έτι επισημότερος Ο ύίγικός δικηγόρος, δέ/ περιελήφθη μεταξύ τώ ν υπερασπιστώ*, ενεκα προκαταλήψ εώ ; τίνος, ώς φαίνεται, τήν όποιαν είχε κατ αύτού δ Σα-γκρόφτιος, προσεκ/.ήθη όμως ιδία ύπό τού επισκόπου τοΰ Λονδίνου, ώ ς σύμβουλος είς τήν προκειμένη / ύπόθεσιν. Ο δέ νεώτερος τώ ν ύπέρ τώ ν ε π ι σκόπων παρασταθέ/τω ν άντιληπτόρων ήτο νέος τ ι; δικη /όρος όνόμα-ι Ιωάννη'; Σομέρσιος, όστι; ούδ' έπί γένει ούδ' έ π ί πλούτφ διέπρεπε καί δέν ε ίχ ε λαβει έτι αφορμήν νά διακριθή ύπό τού δημοσίου' άλλά ή ιμεγαλοφυία του, ή φιλοπονία του, τ ά έξο χα καί μ ε γάλα προτερήματα του ήσαν καλώς γνωστά είς ευαρίθμους τιν ά ; φίλους αύτού" καί περ δέ πρεσβεύω / τά τώ ν Ο ύίγω ν, διά τήν έπιτηδειότητα καί τήν πολλή / σαφήνειαν τώ ν επιχειρημάτω ν καί διά τή ν ευπρέπειαν τώ ν τρόπων αύτού ειχεν άξιωθή τής εύνοια; τού ά*ο/- τά του δικαστηρίου. Ό Ίονστόνιος παρέστησε θερμώς είς τούς επισκόπους όπόσο / είναι σπουδαίο / νά προσλάβωσι τήν συνδρομήν τού νέου τούτου, ό δέ Π ολλεξφή/ιος άπεφήνατο, ώ ; λέγουσιν, ότι έ / όλω τώ ίικηγορικώ συλλόγω ούδείς δύναται έπιτηδειότερον τού Σομερσίου νά διαπραγματευθή παν ιστορικόν καί συντα γμ α τικ ό ν ζήτημα. Οί ένορκοι ώμοσαν ήθη τόν νενομισμένον όρκον ήσαν δέ άπαντες άνδρες έγκριτου κοινωνική; θέσεω; Ό προϊστάμενος 'Ρογέρος Λ αγγλευς είκχε τό γένος άπό οίκου άρχαίουχαί επιφανούς- έκ τώ ν λοιπών, δ μέν είς ήτον ιπ πότη ς τό αξίω μα, οί δε 10 άλλοι, κατώτερο

11 136 π α ν λ ω ρ α. εύπατρίοαγ πλείστοι οι ήσαν γνω στοί ώς πλ.ουσιώτα- μετεβιβάσθη είς παρακείμενον περίφημον όρος χα τοι άνθρωποι. Τινές έπρέσβευον τά τω ν ετεροδόξων, αντρον, επί δέ τοΰ άντρου τούτου ύψοΰντα1. τά ερείπια τού τάφου του Ούΐργιλίου, τά όποια βλέπετε διότι οί επίσκοποι φρονιμώ τατα άπεφάσισαν νά μή ε κονιζόμενα κατω τέρω δείξωσι τήν έλ.αχίστην δυσπιστίαν πράς τ ά ; άλλας τώ ν διαμαρτυρομένων αιρέσεις. Έ ν ova.ua έκίνησε πολλή-/ ανησυχίαν, τά του Μ ιχαήλ Άρνόλδου, όοτις ήτο βασιλικός ζυθοποιάς, κ α ι έν γένει έφοβοΰ/.ο ό τι ή κυβέρνησις είναι βέβαια περί τής ψή?5υ αυτού. Ε λέγετο δέ ότι ά ά.θρωπος παρεπονείτο πικρώ ς, διά τήν Οέσιν εις είς ήν εύρίσκετο «Ό,τ ι δήποτε «, είπε «και άν πραξω, θέλω άναγκαίως ζημιω θξ τά ήμιου ιής έμπορίας μου. Αν ειπω, ό τι δέν εί»αι. ένοχοι, δεν θέλω πλέον κωλήσει ζύθον εις τάν βασιλέα. 'Α ν έξεναντίας ειπω ότι είναι ένοχοι, δέν θέλω πλέον εις τά κοινόν.» (Τά τέλος είς τό ακόλουθον ουλλάδιον). πωλήσει ζύθον Ο Τ Α Φ Ο Σ Τ Ο Ϊ Ο ίιρ Γ ΙΑ ίο ν. Ε π ί.τοΰ' Ό κταυϊανοΰ Αύγουστου, έΐη έν Ρώμη Ούήο-.ός τις Πωλίων, τάν όποιον ή ιστορία δέν αναφέρει ειμή διά τάν πλούτον καί διά τήν ω μότητα αυτού. Περί τής ώ μ ότη το; ταότης ελεγοντο πολλά, πράς τ ο ΐς. άλλοις δέ καί τούτο, ότι. τρέφων είς δε ζαμενάς μυραίνας συνειθισμένα: νά τρώ γω σιν.ανθρώ πους, έρρόιτεν είς αύτάς τούς δούλους όσους θανάτωνε. Κ αί 150Τ8,; Ιχ ω ν είς τήν τράπεζαν του τά* Αύγουστον, επειδή, ό οίγοχόός έθρ«υ?ε κρυστάλλινη-/ χύλικ*,: ά Π ψλίων διέταξε νά. ίψωσιν αύτάν' είς τάς μυραίνας, μή σεβόμενος ούοέ τό» φιλοξενούμενάν αύτο/ράτορα. Ό χαταδικασθείς προσέπεσ.εν είς τάν αΰ τοχράτορα,.παραχαλώ ν νά τον σώοη- ό,δέ Αύγουστο, κατ άρχάς έδοκίμασε νά μεταπείση χάν ίόξύθυμον ε σπότηνς άλλ" επειδή Οϋτος δέν ύπήκουε,;«φςρε,» είκεν «είς αυτόν, πά ντα τάλλ.α πολύτιμα ποτήρ ια όσα εχεις, διά νά τά μεταχειρισθώ. τ Κ α ί, χομισθέντα,; διέ τ «;ε νά τά συντροψωσίν Ιωστε δ Π ω λίω ν,.λησμονήτας τή ν οργήν την όποιαν. ήσεανθή διά τήν απώλειαν μιας χύίακος» άφοΰ είδε τό σ α ; ά λ /α ς χαταστραφείσα;, μή δύνάμενος οέ νά τιμ ω ρήτη τάν υπηρέτην ένεκα π ρ ά ξεω ς. τ η ν. όποιαν καί. ά Αύγουστος έπάίησεν, ή ναγκασθη άκων νά ήσυχάση θέλω ν. δέ ίσως νά απόδειξη τήν ευγνωμοσύνη» του διά ί ο μάθημα τ ή ς μετριοπάθειας τά όποιον παρά του αύτοκράτορος έλαβε, κατελιπεν αΰτώ, τελ ευτή σ α ί,! μ εγα τής περιοι/σίας μέρος, καί μεταξύ άλλων έπαυλίν τινα, κειμένην μέν μεταξύ Ν εαπόλιως καί Πουτεόλων, φέροι/σαν δέ το ^ α ρ ιεσ τα το ν όνομα του Παυσίλυπου. Ο φιλάνθρωπος αναγνώστης εγκρίνει άναμφιβόλως καί τά μάίτ,μα τοΰ Αύγουστου χ ά ί την ευγνωμοσύνην του Π ωλίω ος άλλ ανησυχεί μή ß /έπω ν ποια σχεσις υπάρχει μεταξύ Πωλίωνος ή Παυσίλυπου χαί του τάφου τοΰ Ούΐργιλίου, περί ου «υρίως έχομεν νά όμι-ήσω υεν. Ή σχέσις είναι στενωτάτη. Η έπαυ- λις τού Π ωλίωνος δέν σώ ζεται, τά όνομα αύτής όμως Ο ΙΙόπλιος Ο ύϊργίλιος Μάρω\* έγεννήθη τή 15 Οκτω βρίου τού 7 0 έτους πρ. χ ρ., έπτά περίπου ετη πρά τού Αύγουστου' χαί πέντε προ τού 'Ο ρατίου, -:π πής περίφημου ύπατείας του Κράσσου χαί τού Πομπηίου, είς χω ριδιον σήμερον ονομαζόμενο-/ Π ιίτά Ιο, τότε δέ καλούμενο-/ ' Λ ιύ η καί κείμενο» παρά τήν έν τή άνω Ιταλία Μ άντουαν, τήν όποιαν, τούτου Ι/εκε», έθεώρει δ ποιητής ώ ς πατρίδμ αύτού. Ό αντίζηλος τού Ομήρου κοιτίδα έσχεν έπαυλιν, συμπαίκτορας δέ τή ς παιδικής ήλικίας, π οιμ ένα ;, καί πρώτον βίου θέαμα, αγρούς. Ό Ο ύϊργίλιος χ α τ άρχά ς έσπονδασε / έν Κρεμώνη, είς ηλικίαν δέ 1 6 ετών μετέβη είς Με3ιό- /ανον καί μ ε? όλιγον είς Νεάπολιν, περίφημον τότε, δ ι ά τ α σχολεία αύτής. Ύ πό τάν Ιλαρόν ούρανάν τής μαγικής εκείνης π ό /εω ; ήγάπησε τάς Μούσας και έδι- δάχθη τήν Ελληνικήν φιλοσοφίαν, τήν απαντα χού είς τά ποιήματα του έπιοαινομένη*. Μ ετά δέ τήν διπλήν περί Φ ιλίππους τής Μαχεδονίας μάχην, καθ ήν δ Ό κτα ύ ιος χαί δ Α ντώ νιος κατετρόπωοαν τάν Βρούτον χα ί τάν Κάσσιο*, ήλθεν είς Ρώμην χαί παρου- σιασθείς είς τάν Μαιχηναν, ύπά οέ τού Μ αιχή/ου εις τάν Αύγουστον, έπέτυχε τή ν άπόδοσιν τώ ν κτημάτων του, τών όποιων είχε στερηθή ύπά τώ ν στράτ-ωτών, είς οΰς ό νικητής παρεχώρησεν, ώ ς λείαν, μέρος τή ; Ιταλίας άξιάλογον. Ό Ο ύϊργίλιος έθεράπευσε κ α τ' ά ρχάς τή» βουκολικήν ποίησιν, καί δέ* ήδυνήθη μέν *ά,έξισωθή ε- ς -ο είδος τούτο πράς τάν Θεόκριτον, τον όποιον έλα^ε ώ ς τύπον καί υπογραμμόν, ηύδοκίμησεν όμως οΰδέν ήττον παραδόξως έν τή αύλή του Αύγουστου, ό χ ι ' διά τήν έπιτηδείαν σύνθεσι» καί τά αληθινά -τών βουκολικών αύτού ήθη, άλλά διά τήν έξαισϊαν εκείνην περί τά ύφος τέχνη ν, ή τις κατεσκεύαζε νέαν, ούτως είπεϊν, ποιητικήν έν 'Ρ ώ μ η γλώ σσαν.. Έ π ε ιτ α έγραψε Γεω ργικά, έμπνευσθείς μέν τήν ιδέαν παρά Ησιόδου, άρνστεύσας δέ περί τήν έκτέλε-,9ιν, διότι τ ά Γεωργικά είναι τω όντι τά τ5λ6ίότερον τάο-.ούΐργιλίου έργον, έμφαΐνον άλ,ηθή τώ ν άγρών έρω τα, ζωηράν τώ ν καλ,λονών τής φύσεως συναίσθησιν, καί ένθερμον έπιθυμίαν τ ή ; είρή-αις, δγ ής σώζονται μέν οί άνθρωποι, άχμάζουσι δέ τά Κράτη. Έ ν τώ ποιήματι τούτω, δ πέρα τοΰ μέτριου ασθενής Ούϊργίλιος παραφέρεται μέν μ έχρ ι χαί τού νά θεοποιήση τάν Αύγουστον, άλλ έπανορθοΐ τά αμάρτημα τούτο διά τής γενναιότητος μέ τήν όποιαν ανακαλεί τήν μνήμην τώ ν άνοσίων τής Μαχεδονίας άγώνων χαί άνορύττει τά στα τώ ν 'Ρ ω μ α ίω ν, οίτινες δίς έπ ία ι- νον, διά του αίματος αύτώ ν, τ ά πεδία τής μ ά χης τώ ν εμφυλίων πολέμω ν. Πρόδηλος εΐναι ενταύθα ό ευλαβής τοΰ ποιητοΰ σκοπός τοΰ νά έμπνευση αποστροφήν πράς τά ς εσω τερικά; διενέξεις- χαί βεβαίως ποτέ μεγαλητέρα τέχνη καί χά ρ ις δέν υπηρέτησαν εύγενεστέραν πρόθεσιν μάλιστα δέ θαυμαστός είναι ό μελίρρυτος τού ποιητοΰ λόγος, τον όποιον άμίμη- ΠΑΝΛΩΡΑ. -ον έθεώρησαν πάντες όσοι ώμίλησάν ποτε τήν εύρυθμον τοΰ Παρνασοΰ γλώσσαν. Τ ά Γεωργικά προανήγγειλαν τήν Αίνειάδα, διότι περιεΐχον πολλά μέρη ά ξια τή ς Ε π ικ ή ς Μσύσης. Α λ λ 'ή Αίνειάς δέν στηρίζεται, καθώ ς τά μ έγα το ΰ Ό μηρου έργον, έπ ί μιας καί μόνης ιδέας, ύπά τ ή ; μεγαλ,ο- φυία; δραματισθείσης. Α ντικείμενο/ τού ποιήματος οαίνεται μέν ή 'έν Ιτα λ ία ίδρυσις νέου κράτους ύπά ισχνόν, ο ιο τι όέν ε χ ε ι τοπον να α να π τυχθή, κ α ι οι χαρακτήρες αύτοΰ, μόλις σκιαγραφηθεντες, δμοιά- ζουσιν αντίγραφα άτελή τώ ν χαρακτήρων το ύ ς όποιους ίιέγραψεν ή τολμηρά τοΰ ίοχυροΰ Ό μ η ρ ου χ ιίρ Αλλ. όμω ς καί ή Α ίνειάς περιέχει μέρη δραματιχώ τ β τ α καί παθτ.τικώ τατα, τά όποια, εκπεφρασμένα *ίς γλώσσαν άταράμιλ,λον διά τήν μελ.ωδίαν αύτής, 'υνιχίνησαν αείποτε άπάσας τά ς ευαίσθητους χαρδίας. Brr 137 Π ρίαμος καί ό λαός αύτοΰ εναι πα'οεργα έν τή Α ί- νειάδι πρόσωπα, διότι ό ποιητής, έ /ω ν άδιαλείπτω ς πρά οφθαλμών τήν Ρώμην χ α ί τάν Αύγουστο», παρί- στησιν ήμϊν ά χα τα π α ύ σ τω ; τήν αρχήν καί τήν ά»άπ τυ ξιν τ η ; 'Ρ ώ μ η ς καί θεοποιεί τάν Α ύγουστο/ έ / είκόνι τού Αίνείου. Ά φ ετέρου ό Ο ύϊργίλιος, έμπλεως ώ ν Ό μ η ρ ο υ, ήθέλησε νά περιλαβη έντός 12 άσμα- των τ ά ς 4 8 ^αψωδίας έξ ών σύγκεΐνται ή Ί λ ιά ς κοί ή Οδύσσεια- έκ δέ τούτου, τά δραμα αύτοΰ είναι τοΰ άρχηγοϋ τ ώ / Τ ρώ ω ν- πραγμ α τικ ώ ς όμω ς ό Ιδ ίω ς δέ αξιομνημόνευτος είναι ή έ»τΰπωσις τήν ό ποιαν προεξε'νησαν τό δεύτερον, τά τέταρτον καί τά έχτον βιβλίον, τ ά όποια ά Ο ύϊργίλιος, κ α τ ' έπίμονον τοΰ Αύγουστου παράκλησιν, άνέγνωσε, πριν ί τ ι τ ε λείωση τ ό όλον έργον, ενώπιον τοΰ αύτοκράτορος, τή ς ά δελ φ ϊς του Ο χτα υία ς καί τώ ν όίλλων συγγενώ ν καί φίλων. Ό τ α ν ή Ό κ τα υ ία ήκουσε τά έπεισό- ;διον τού προώρου θανάτου τοΰ υϊοΰ αύτής Μαρκέλου,

12 ΠΑΝΔΩΡΑ ΠΑΡ' έλειποθύμησεν έπί μ α χρόν συνελθοΰσα ϊέ, διέταξε (αραιού τιτανώδους λίθου) νά έγχεφίσω σιν εις τόν ποιητήν 1 5 0,0 0 0 περίπου σημερινών δραχμώ ν δι* έκαστον τώ ν 3 2 σ τίχω ν τοΰ επεισοδίου τούτου, αμοιβήν λαμπροτάτην, τή ς οποίας όμως δ Οΰϊργίλιος βεβαίω ς τιμ ιώ τερα έθεώρησε τά εύγλ ω ττα τής μητοός εκείνης δάκρυα. Ό Ο ΰϊργίλιος ήτον υψηλός τά ανάστημα, άφελής τά ήθος, ασθενής τό σώμα, ολιγαρκής τή ν τροφήν καί φύσει σοβαρός καί μελαγχολικός- μ ετεχειρίζετο έλευθεριώ τατα τήν μεγάλην αύτοΰ περιουσίαν καί είχε μέν τρυφϊρω τάτην καί φιληιικω τάιην καρδίαν, άλλα τοσοΰτον ήτο σώφρων, ώστε εν Ν εαπόλει ώνόμαζον αύτόν ι) Π α ρθ ικ ό ς. Η το δέ μετριοφρονίς-ατος, καί ό ταν τό πλήθος τής 'Ρ ώ μ η ς συνέτρεχε διά νά τόν ίδή, αύτάς έκρύπτετο εις τά ς παρακείμενος οικίας. Δέν άπέφευγεν όμως πάντοτε τά μεγαλοπρεπέστερα σημεία τής κοινής εδνοίας καί ποτε, άναγίνωσκομε'νων έν τώ θεάτρω σ τίχω ν τίνώ ν αύτοΰ, τοσουτος ύπήρ- ςεν ό ενθουσιασμός, ώστε δ λαός ά πας έξανέστη, ό δέ κατά σύμπτωσιν παροιν ποιητής, έλαβε δείγμ α τα τιμ ή ; καί σεβασμού, ών μόνος δ Αύγουστος ήςιοΰτο. Τ ελειώσας τήν Αινειάδα, καί αισθανόμενος ότι eíyev Ιτ ι πολλάς έλλείψεις καί άτελείας, άπεφάσισε να διόρθωση τα ΰ τα πάντα δγ εργασίας συντόνου, καί επί τούτω ήλθεν ε ι ς Αθήνας, εύελπις, ότι ή Ιερά τού 'Ομήρου είκών θέλει έμπνεόσει εις αύτόν ιδέας νέας καί γενναιοτέρας δ δό Αύγουστος, έπανερχόμε νος τό τε άπό τήν Α νατολήν καί άπαντήσας τό> Ούϊργίλιον ενταύθα, ήθέλησε νά τόν παραλαβή μεθ εαυτού εις τήν Ρ ώ μ ην. Αλλ δ ποιητής, νοσήσας βαρέως έν τη οδοιπορία τα ύ τη, α πίθανε, μικρόν μετά τήν εις Βρεντέσιον άφιξιν, εις τό 5 2 Ιτος τής ήλικίας. Τ ό δέ λείψανον αυτού μετεφέρθη, καθ ήν ειχεν εκβράσει ουτος επιθυμίαν, εις τήν αγαπητήν Νεάπολιν, καί έναπετίθη επί τή ς δδού τή ς άγούσης εις Που νέολα, έντός τάφου, οστις επί πολύν χρόνον έφερε τό έπιτάφιον τούτο, τό όποιον δ Ο ΰϊργίλιος έλαβε τήν γενναιότητα νά υπαγόρευση, ένώ έπνεεν ήδη τά λοίσθια Μ a n tu a m e g e n u it, C a la b ri r a p u e r e ; te n e t n u n c P a rlh e n o p e ; c e c in i p a s c u a, r u r a, d u c e i. δηλαδή, Μ άντουα μένμοι πατρίς,κ αλαβροί δέ μέήοπασαν, κείμαι δ έν Παρθενόπη, ψαλών ποίμνι'άγρους, άρχηγούς. Ά λ λ ί είναι αράγε βέβαιον, ότι οί 4 αΰτοί πλινθόκτιστοι το ίχ ο ι, τούς όποιους καλύπτει χόρτος ά φθονος, άνήκουσι τω όντι είς τόν τάφον τού όνομα* στοτέρου τω ν Ρω μαίω ν ποιητώ ν ; Π ερί τούτου δέν σας εγγυώ μαι, διότι ύπάρχουσι πυρρωνισταί ά μ φ ι- ίά λλοντες, αν καί πάντες όμολογώσιν, ότι ενταύθα άδιστάκτω ς έχειτο τό μνήμα. Τ ό κύριον λοιπόν ζήτη μ α είναι αναμφισβήτητο» δ μελωδιχώτερος τώ ν ποιητών αναπαύεται επ ί χώ ρου φέρο»τος τό μελω - δΐκώτερον τώ ν όνομάτων! Τ ί έστι δέ τό έίρος καί τό άντρον τού Π αυσιλύπου; Πρός δυσμάς τή ς Ν εαπόλεως, μετα ξύ αυτής καί Π ουτεόλων, κεϊται λόφος έξ ήφαιστείου τόφου συνιστάμενος, διορωρυγ- μίνος δέ άπό τή ς μ ια ς άκρας μ έχρ ι τ ή ς άλλης, διά κρύπτης, ήτοι δρόμου υπογείου, τού όποιου δ μέν 0όλος ΰψοΰται είς 8 0 ή 9 0 πόδας, τό δέ π λά τος έχει πόδας, τό δέ μήκος σήξδας περίπου. Επειδή μ ία τώ ν λεωφόρων αγτινες άγουσίν είς τήν πρωτεύουσαν τοΰ Ν εαπολιτικού βασιλείου, διέρχεται διά τοΰ άντρου τούτου, δ υπόγειος έχεΐνος δρόμος είναι μάλιστα πολυπόρευτος, καί φ ω τίζεται μ έν διά λύχνων άσβές ων, αερίζεται δέ διά θυρίδων έκκοπεισών εις τόν θόλον. Κ ατ ά ρχάς τό ά/τρον τούτο ήτο π ι- θανώ τατα ούδέν άλλο ή λατομεϊον ά πλοΰν έπειτα, επί Ρ ω μ α ίω ν, ίξετά θη ύπό όλον τό όρος, καί βρα- δύτερον, επ ί 'Αλφόνσου Α 0*, έν τή δεκάτη πέμ π τη έ- κατονταετηρίδι, έπλατύνθη έτι μάλλον καί έστερεώθη. Ό τάφος λοιπόν τού Οϋϊργιλίου ήξιώθη τύ χ η ς π α ραδόξου καί σπανίας εις τούς διάσημου; τή ς ά ρχα ιότητος ά 'δρ α ς διότι ένώ συνήθως οί μεταγενέστεροι διέρχονται αδιάφοροι επ ί τώ ν χώ ρω ν οίτινες έκάλυ- ψάν π οτε τ ά λείψανα τώ ν άνδρών εκείνων, ενταύθα δ τάφος ύψοΰται ύπεράνω τώ ν κεφαλών τώ ν πολυαρίθμων ανθρώπων, οίτινες, καθεκάστην ύπερχόμενοι διά τη ς κ-ρύπτης, προσφέρουσιν άκοντες είς τόν ποιητήν βαθύτατον προσκυνήσεως δείγμα. 0 Φ. ΚΟΥΙΙΕΡΟΣ ΚΑΙ 0 ΟΙΓΑΑΤΕΡΣΚϋΤΟΣ. Εν τιν ι σ υγγράμματι τοΰ Κουπέρου, άνίγνω μεν περιέργους τίνά ς λεπτομερείας περί τώ ν σχέσεων τάς οποίας συνήψαν οί δύω βυτοι ένδοξοι συγγραφείς έν Ιίαρισίοις, ότε δ Ούαλ.τερσκώτος μετέβη έχει διά νά πορισθή πληροφορίας τινά ς άναγομένας εις τήν οποίαν έμελλε νά έκδώση ιστορίαν τοΰ Ναπολ.έοντος. Ό Κού περος δέν είχε γνωρίσει ούδέ απαντήσει π οτέ τόν μυθιστοριογράφον τή ς Σ κω τία ς. Ε π ί τούτω άπετάθη προς τήν πριγγήπισσαν... ή τις άπεκρίθη ότι δέν έγνώ ριζε μέν καί αΰτή τόν περιώνυμον έκεΐνον άνδρα, άλλ ότι έσκόπευε νά μεταχειρισθή παν μέσον διά νά συμφιλιωθή μ ε τ ' αύτοΰ. Ιδ ο ύ πώ ς δ ίδιος Κούπερος διηγείται τήν πρώτι/ν αυτώ ν συνέντευξιν σ Ό Ο ύαλτερσκώτος ήτον πρό δέκα περίπου ημερών είς Παρισίους ένω μίαν τώ ν ήμερών ήτοιμάσθην νά έξέλθω έποχούμενος τή ς οικίας μου, καί κατέβην μ ά λιστα καί τήν πρώτην κλίμ α κα, ήκουσα ίππω ν ποδοβολητάν, καί κρότον άλλου όχήματος είσελθόντος είς τήν αυλήν. Μ ετ όλίγον ιδον πεζεύσαντα άνθρωπόν τινα μεγαλόσωμον, ^ωμαλέον καί π α χ ύ ν ή κόμη του ήτον ψαρά, αυτός δέ ύπόχωλος. Συναντηθέντες έχα ι- ρετίσθημεν άμοιβαίω ς' ένώ δέ ήτοιμαζόμην νά άναχω ρήσω, έστοχάσθην μήπω ς ήλθε νά έπισκεφθή έμέ. Έ στάθην λοιπόν διά νά ίδω είς ποιον π ά τω μ α έμελλε νά άναβή, χω ρ ίς διόλου νά δποπτευθώ τίς ήτον, άν καί ή φυσιογνωμία του δέν μ 1έφαίνετο άγνωστος. Ο ξένος άνέβη μέ δυσκολίαν τήν λιθίνην κλίμακα, στηριζόμενος διά μέν τή ς μιας χειρός έπί τώ ν κ ιγκ λ ί- &, τ ί ν έ Μ έ ξ, τίς ί>. ««Τ., μ χλ η ς έπ ί όάβδου. Ό τ α ν έστάθην, 1 π ος σεβόμενος εαυτόν δύναται νά εισαξη εις βιβλ.ο, «Λ * καί ε ίς ^ ύ τ ο υ τόν νοΰν ή αΰτή ιδέα καί στρατί νω ρ ίς νά πρόσκρουση είς τό πρέπον.,, ^ αέ είπε γα λ λ ισ τί'. Μ ήπως είσθε δ Κ Κ ουπε- Π αραχαλέσας αύτόν,όταν ήτοιμασθη δια να ανα/.ω -! " ς» ό-αν άπεκρίθην έπίσης γ α λλισ τί,. κύριε, ρήση,νά μεταβή είς τήν αίθουσαν και ιδη την γυναίκα ί ΐ ά ζ ο μ «: Κούπερος,» μ έ άνταπεκριθη παρευθυ,, μου κ α ί τόν ανεψιόν μου, συγκατετεθη με «λ λ η / ά γαθότη τα,καί έμεινε μεθ ή μ ώ ν ετι όλιγον. Κ α τα την ρά του φ ιλικώ τα τα, τόν εΐπον μ έχρ ι τίνος βαθμού ήσθανόμην ευγνωμοσύνην διά τήν επισκεψ.ν του. Μ Γ Γ Ι Ι τ σ ε ν ό τι, ααθών άπό τήν πριγγήπισσαν την έσπευσε νά έ,θ η νά μέ ίδη μ ώμιλε. τού; όποιους μέ διεύθυνε' «να.1 ειπω ποιον τω προτερημάτων σου, ώ ς συγγραφεως, μέ άρεσε ρ π ά ντω ν δ τρόπος καθ 0ν υπερασπίζεσαι είς πασαν περίστασή τήν πατρίδα σου, χ ω ρ ίς έν τοσουτω να κατα δ ενθήςνά ύδρίσης τήν ίδικήν μου. Ευρισκεσαι εις τήν άνάγκην νά βαλης είς οωγχρουσιν _τα δυω έθνη Χαί σέβοααι τήν εύγενή σου έχθραν. Φ οβούμαι μη δέν έφέρθη πάντοτε μ έ δ ικ α ιο σ ύ ν η ς μητηρ πρδς τήν θυγατέρα, τήν δποίαν ίσω ς κ α ι ζηλεύει όλιγον δ.οτι, αν δέν θελήσωμεν νά πιστευσωμεν οτι η Α γγλία ήρχισε νά καταβαίνη, δέν δυνάμεθα να υποκρυψωμεν ό? ίδέν ε'φθασεν είς τό άνώτερον μέρος τή ς χλιμακος» Ά ν καί κατά τήν εποχήν ίκείνην, δεν ε ιχ.ν εί- σέτι δμολογήση ό τι τ ά δημοσιευθέντα σ υγγράμματα του ήσαν ίδικά του, μέ ώμίλησεν ομως έλευθέρως, χω ρ ίς μάλιστα ν απαίτηση να φυλάξω το ' Παοιαίων Ε ίγ ε μέν ιδέας όρθας περι τω ν Γ άλλω ν, αλλ μυστικόν. Μ ίζήτησε νά τόν δωσω εν αντιτυπον μ υ θιστορίας μου τινός, καί έπειδή δέν ειχον κανεν ουτε αύ-ίής, ούτε άλλου τίνος πονήματός μου, «όλ ο συγγραφείς, μέ είπε μειδιώ ν, πασχουσ. τ α αυτα, καί οέω ς του Ούαυερλέϋ, (τώ ν δικών του). Έ μ ε ιν ε μ ία ν ώραν περίπου εις την οικίαν μου, I όμιλον μέ πολλήν εύθυμίαν, ή τις δέν ήτον_ πάντοτε ά μ έτο χο ς ειρωνείας καί άστειότητος. Ο ύτω ς, _ Οταν εγεινε^λόγος περί του Γάλλου βιβλιοπώλου, του δημοσιεύσαντος μετάφρασιν τώ ν συγγραμμάτω ν μ ας, e έλ π ίζω, είπεν, ό τ ιτ ά μυθιστορήματα μα_ς θα κα μ ω σ ιτ ό ν G o slin g (1) νά γέννηση χρυσβ αύγα.» Έ λ α β ο ν τό θ ά ^ ο ς νά τον έρωτησω, έάν συνέλεξε τά ς πληροφορίας τά ς όποιας έπεθυμει δια τήν ιστο- Μ ετά μικρόν δισταγμόν μέ άπεκρίθη «δέν έχ ω έλλειψι» ανέκδοτων δυσκολον g.. S ί ϊ «- «W '!? «* Η τος «της τί; «νηρλ«?«ι η συνομιλίαν, ή σύζυγός μου τον ειπεν οτι το θρανίο ν έφ- ού έχάθητο ύπήρξεν εύδαιμονεστατον την ημέραν εκείνην, έπειδή πρό ήμισείας ω ρας ανεπαυετο ε.. αύτοΰ κ α ίδ σ τ ρ α τ η γ ό ς Λ αφαγετης. Ο Ο οαλτερσκω - τ ο ; έμεινεν ώ ς εκστατικός «ενομ.ζον ειπεν, ότι ο» άδιακόπως γα λ λ ισ τί, άν και απεκρινομην εις αυτόν στρατηγός μετέβη είς τήν Αμερικήν διανά εγκαταβιω - Η άδιακοπως γ ^ είς τήν κεφαλήν ση έκεϊ.» Ό τ α ν τόν διηγήθημεν τα χα τα τον Λ αφαγέ- Ζ, άπεκρίθη λακώ ν,κώ τατα'α είναι μεγάλος άνθρωπ ο ς * Μ έφάνη όμως ότι ή άποκρ.σιςτου ήτον ξηρα, ' διά τ ί υιέ ωμιλει γ α λλ ισ τί «αλλα, ΐ Η ε Γ ά φ ο ΰ ήλθον έ δ ί αγω νίζομαι νά λησμονήσω τήν γλώσσάν μου.» Έ ν ώ ανεβαίνομεν, συγ ' Ό τ α ν μ ετά δύω ήμέρας υπήγον να προγευθω, καί ότι μόνον σκοπόν ε ίχ ε το να μας ευχαριςηση κατετέθη νά στηρ.χθή έπί τοΰ βραχιονός μου, και κατά πρόσκλησίν το υ, εις τήν οικίαν του. τον εύρη*«έξηκολούθει νά όμιλή, ά γγλ ισ τι όμω ς. Α ς μ επι- *ραπή νά αναφέρω ένταΰθα τους φιλοφρονας _λογους ΐ Γ δ Π τ! ^ Τήν στιγμ ή ν έκείνην έλαβε προσκλησιν εκ μέρους τ η, Ι ρ ^ γ 'π ί σ ^ ς διά νά παρευρεθή είς μιαν τη ς «, ««- Ζ ν ΐ. «Κ ύ ττα ξε, μέ είπε, σέ παρακαλώ, ου δ δ- π ί ς γνω ρίζεις καλήτεράμου και τήν κυρίαν αυτήν καί τ ά γα λλικά, διά π ότε μέ προσκαλεϊ δια την δευ-έραν, τήν τρίτην ή τήν πέμ πτη ν, ή μήπω ς η ν ρονολογία δέν ετναι σημειωμένη;» Ό τ α ν τον ειπον ήμέραν, είμ α ι βέβαιος, άπεκρίθη, ο τι λαμβάνεις συνεχώς τοιαύτας προσκλήσεις άλλω ς π ω ς ήτον δυν α το ί νά άναγνώσης τόσον ευκόλως τοια υτα ιερογλυφικά; Ό κόπος τοΰ νά τ ά διαβάση τ ις δέν άνταμειβεται θ ία εν είς τήν συναναςροφήν τή ς πριγγηπισσης. Μ ετα ξω τώ ν προσκεκλημένων ή σ - καί τινες γνω στοί δ,ά το 1 *,ά 7 ω ν καί [Γάλιςα δύω ή τρεις γυναίκες έχουσαι τό κ α τ έμέ δέν θέλω λυπηθή βεβαίως έαν δεν ίδω Π μ α ιστορικόν. Αΐ κυρία., φιλόφρονες καί «ΰγενεΐς πο*έ μου οΰδ εν τ ώ ν μυθιστορημάτω ν τσο συγγρα-ι 5 Γηΰλίδεο έφόρουν σκωτικα τιν α καλλω- α ώ στ^ίεόνη'ή >υ»ρ^α Ουαλτερσκώτου έφαίνετο ^ ε Ι^ 08λ μοί χα ι Γ χ ό ^ δέ Ιβρυχώμαι γ α λ λ ισ τ ί διά ν α τ ο ύ ς ευχαριστήσω. Κ. Δ.

13 141/ ΠΑΝΔΩΡΑ. ΤΑ ΜΑΚΡΟΚΕΡΑ ΕΝΤΟΜΑ. Οι σκώ ληκε; τώ ν μαχροκέρων ζώσε καί τρέφονται έτάνω ή έντός τώ ν δένδρων καί τώ ν φυτώ», οί μέν χα τα τρώ γοντες τον φλοιόν, οί δέ είσδόοντε; 6π α υ τόν, οί 3έ προχω ρούντες βαθύτερο / μ έχρ ι τή ς έντεριώνη; άλλοι σκάπτουσι τούς κλώνας, άλλοι τρυποίσι τά στελέχη, καί άλλοι μεταβάλλουσιν εις xóviv τα ς ρίζας αύτά ς τώ ν δένδρων. Βαδίζοντες εις τά πρόσω, άνοίγουσι στοάς ίσας μ έ τέν όγκον του σώ- υ α το ς ουτών. Κ αί μ όλον ότι εργάζονται έν τώ σκότει, έ χουσι τοσαύτην έπιδεξιότητα, ώ στε δέν οιαόρηγνύουσι ποίποτε τ ό επ.αυτώ ν κάλυμμα" ε'μφυτόν τ ι αίσθημα π ο δη γετεί αύτούς τόσον ασφαλώς, ώστε μύρια, καί αιματηροί συμκλοκαί, κ α ί θάνατος αναπόφευκτος" όταν δέ μείνη τόσος άριδμάς όσον αρκεί να δρέψη τά λείψανον τού κορμού, ή άλληλοσφαγία παύει, καί οί γείτονες άναλαμδάνουσι τά ς π ρ ώ τ α ; φιλικά; καί εγκαρδίου; οχέσεις. Ο ύτω ς ή φύσις, πιστός φόλας τώ ν συντηρητικών αυτής α ρχώ ν, συγκατανεύει μ ίν νά θυσιασθώσι τά ευτελή όργανα ατινα μετεχειρίαθη διά νά φθάση είς τούς σκοπούς αυτής, δεν επιτρέπει όμω ς τήν έξόντωσιν τού είδους τά όποιον αύτή ή ιδία επλασεν. Τ ά έντομα τα υτα, πριν γείνωαι νύμφαι, άλλάσ- σουσι πολλάκις τά δέρμα. Ζώσι δέ ά φ ' ένάς μ έχρι τριών ετών υπό τήν πρώτην μορφήν. Έ νίατε ιδια ί τερα. τίνε; περιστάσεις, βραδύνουσαι τήν άνάπτυξιν δεν παρεκτρέπονται πώ ποτε. Π ολλάχις λεπτύνουσίν ώ ς φυλλον χαρτίου τόν φλοιόν, τόν προφυλάττοντα αΰτεύς άπό τά φώ ς, καί όμως δέν σχίζουσίν αύτά.. Μή Οέλοντες νά φανερωβώσιν εις το ύ ; ανθρώπους δέν βιπτουσίν εκτός του δένδρου τ ά ^ΐνίσματα ή τά π ερ ιττώ μ α τα τής τροφής αύτώ ν, άλλ ίντός. τών σωλήνων ογτινες μένουσιν όπισθεν αύτώ ν. Ενίοτ ε ζώσι μεμονωμένοι έντός τώ * κορμών, συνήδωδέ συγκάτσικουσιν είς τά αυτά δένδρον, ν -ίδω ματίων ιδιαιτέρων μεν αλλά γειτονικών. Κ ατ ά ρχάς, τά ακάματα τα ύ τα Ιντομα, άποφεύγουσι μέ αξιοθαύμαστο / προσοχήν τά να μεταβώσιν είς τ ά μέρη όπου ε'ργάζονται οί γείτονες α ύ τώ ν άλλ ά μ α έκλειψή η ίλ η ή τι; εχρησίμευεν είς αύτά ώς τροφή, είσβάλλουσιν είς τήν ξένην χ ώ ρ α ν εντεύθεν αυτώ ν, παρατείνουσι τον χρόνον τ ή ; μεταμορφώσεω; καί ΐπ ί εν το; περιπλέον. Τ ή ν παράτασιν ταυτην δυνάμεθα καί ήμε?' οί ίδιοι νά κατορθώσωμεν τ έ χ ν η - τ ώ ; ως, μακρύνοντε; αυτά άπά τω ν Βίων φωλεεον δεκαπέντε ημέρα : πρά τ ή ; μεταφορφώσεω; τότε ό μω ς τά σώμα αυτώ ν άλλοιούται καί γί-ετα : ισχνότερο /,, Ή επιστήμη δέν εξήγησε μ ό /ρ τη ς σήμερον τά αίτια τ ή ; αναβολή; ταύτης διά τ ί έ ώ ή ά να π τυξι; τώ ν εντόμων τούτω ν είναι εντελής, καί έζ:κειτα ι ή μεταμόρφωσις, χαταδ.κάζονται νά ζήσωσι/ εν ετος ΐπ ί πλέον εις τήν πρώ την αυτώ ν κατά σ τα κ ν ; Πριν έγκαταλείψωσι τήν σκωληκοειδή αυτών μορφήν, κινούμενα»πά θαυμασίου αισθήματος συντηρή- λαμίάνουσι πάσαν προφυ /ά ςιν, παν με τρον ίκα- J v ν άσσαλίση τήν ευζωίαν, τά μέλλον αυτών ΠΑΝΔΩΡΑ. 141 Τ ά -Ιειότερα' επεχτείνουσι τά όρια τού κοιτώ νο; αύτώ ν, - ί πατάσκευάζουσιν είδος φ ω λεά; ωοειδούς, διά νά,,.μηθώσιν έν αύτή άτάραχον επί τινα ς ημέρα; τάν Ι,όσδιωρισμένον λήθαργον ύπνον. Τ ιν ά μ άλιστα κλει tit ασφαλώς τ ά : δύω ά/.ρα; τού μέρους όπου ονοπούσι νά άνάπαυθώσι, διά νά μή βλαφδώσιν ύπά k Γ«0 κορμού καί άποθνήσχουσιν έκεΐ όπου ήκμαζον πρά μικρού. ι Τά μακρόκερα δέν Ιχουσιν όλα τά αύτά χρ ώ μ α λλ* μέν είναι μαύρα, άλλα δέ ψαρά, άλλα πράσινα (μι άλλα κόκκινα" τρέφονται δε έκμυζώντα τά τρυφ ι- Ιρι άνθη, ή ροοούντα τάν χυμ.άν τάν ρέοντα άπό τινων «νδρων, τινά οέ καί άποπνεουσιν ευωδίαν γλυκυτάτην. ΙΙοίν άποθάνωσι τ ά βήλεα, άποδετουσιν ε ι; σ χ ι δας δένδοων τά ώά αύτώ ν, πολλά τώ ν όποιων πτβτρώγονται «τρώγονται ύπά τώ ν πτηνών, τώ ν ληρμν μηρμύκων και άλλων ζωϋρίων. Ο ύτω ς ή φύσις, διά να διατηρήται ί πιέπουσα ίοοσταβμία μεταξύ τώ ν διαφόρων όργα- *ώ. /των, λαμβάνει πρόνοιαν νά έξαφανίζωνται τά «ριττά διά τούτου ή εκείνου τού τρόπου. Η ΑΓΟΡΑ Γ Η Σ Κ Ω Ν Σ Τ Α Ν Τ ΙΝ Ο Γ Π Ο Λ Ε Ω Ϊ. Συνάθροσον όλα τ ά εργαστήρια τώ ν Ά δη νώ ν, της Σύρος, τώ ν Πατριόν, τού Ν αυπλίου, τού Μ εσολογγίου, όλης ανεξαιρέτως τή ς 'Ε λλάδος, τοποδέτησον ιγ λ επί μεγάλης πλατείας,-άφαίρεσον έπ ειτα τ ά ; δύ I ρας καί τ ά παράθυρά τω ν, στοίβασον τά έν έπάνω τού 'i άλλου όλα τ ά εμπορεύματα, μεταμόρφωσαν το ύ ; νέους \ ii\ κομψούς ύπηρέτα; τού Μαλανδρίνού, τού θρόνου *»ί τού Γκινάκα είς γέροντας Μουσουλμάνους, βαοεϊς,!λίυϊοπροσώπους καί βαθυπώ γω νος, ή είς Γραικού; οί 'Αρμενίους μ ελαγχρ ι/ούς καί φεοοφόρους, συσοώ ρευτον όλα τα ΰτα, ανθρώπους καί π ρ ά γμ α τα, είς έν [ίίί ιο αύτά μέρος, καί θέλεις τό τε συλλάβει ά μ υ νάν τινά ιδέα* τ ή ; μεγάλης έν Κώνσταντινουπόλει ί^,όρας. Σέ λέγω δέ, ότι δέν ομοιάζει αγοράν, άλλά 1*ίλΐν εοτεγασμένην. Δύνασάι νά περιπλανδοαι έντές *ύτής ημέρας ολοκλήρους κ α τά συνέχειαν, νά περί '«ρετοι είς διάφορα μέρη, νά μεταβαίνης άπά μ ια ; Ν ; άλλην όδόν, νά άναβαίνης, νά καταβαίνης, καί ν ««ρή; αιωνίως πού εύρίοκεοαι. Τ ά ΰψο; τ η ; είναι i?* ν μέ ύύο; οικία; τοιορόοου, τά δέ ο ώ ; εισδύει ίτδεν έςδιά κρυστάλλων, το ύ ; όποιου; μόνη ή βροχ_ή?:5'τίζει νά καδαρίοη. Γ ί; κάμμίαν τ ή ; Ευρώπη; αγοράν δεν τέρπεταί "<ί οι ον είς τήν τού Βυζαντίου Λί όδοί της είναι ενκί. *αί πλημμυρούσιν αιωνίως άπά οιαβάτας. «ώ βλέπεις Ό δω μανίδας ^inafinicaurbae, συρούοας ^οπτερω ; τά ς κίτρινους εμβάδας τω ν, έκεΐ πολύ I **?Χ3ν λίο ίοπίία φ ε ρ ίυ τ α ν βοήφος ε ί: τ ά : άγκάλας, καί πο^έιυτέρω χα βάση? πάνοπλο /, αραμερίζοντα τά πλήδος δ ιά ν α δα β ή σημαντικός τις Τούρκος, ή πω λητάς ιο.ι χα\ίι6ίοι, κρεάτοιν οπτώ ν, άρτου καί ΰ- δα τος, διαοαλπιζοντας ύποόόίνω; τ ά ς πραγμ ατείας τω ν. Έ ν τώ μέσω τοιαότης συρόιής σνγκλύδων, πώ ς νά ποοβώ εγώ ό ξένος καί άπειρος περιηγητής ; Συ'νέστίλλον τ ά ς χ ε ϊρ ά ; μου, καί ωθούμενο; ενδεν κάκεΐδεν, έκυματιζόμην έν.σφενδονιζόμενο; πολλάκις ώ ; σφαίρα, άπά τα ύ τ η ; ε ί; εκείνην τήν άκρα ν. Τ ά εργαστήρια τ ή ; αχανούς εκείνη; άγορας, ε- χουσίν ώ ς επί τά πολύ έ ; ποδών πλά τος, κάί τριών ή τεσσάρων βάθος. Ο ί έργαστηριάρχχι, καδήμενο: μέ πόδας εσταυρωμένου; επί τώ ν προ α υτοί: π α ρα π η γμ ά τω ν, σέ παρουσιάζουσι τ ά εμ π ο ρ εύ μ α τα -χω ρίς νά σαλεύσωσιν άπό τάν τόπον τ ω ν τά συνεχή καί άδιάκοπα τα ύ τα π α ραπήγμ ατα όμοιάζουσι πλατείαν έδραν, δύω περίπου π ό δα ; ύψηλοτεραν τού εδάφους, καί εκτείνονται καδ όλον τά μήκος τ ή ; οδού, πρά τών εργαστηρίων, άτινα δια χω ρίζοντα ι τά έν άπό τού άλλου διά λεπ τότα τω ν φραγμώ ν. Οί αγέραστα:, κα- θήμενοι καί αύτοί επί τώ ν ιδίων παραπηγμάτω ν, παρατηρούσι τά ς π ρ α γμ α τεία : τά ς όποία ; έκδέτει έ έμπορος έπί τώ ν γονάτων του, ό χ ι γλωσσοκοπών ώς Γάλλος πω λητής, άλλ* άνοίγων μόλις τ ά χείλ η του διά νά σέ φα-ερώσή τήν τιμ ή ν, καί νά προσδέοη ενίοτε τήν λέξιν ύ ιιο η ο, ή χ α ΐό ν. Π ολλάκι:, ενώ π α ρ α τη ρείς τά έμτορεύματα,ό πω λητής, εάν είναι Ό θ ω μ τ /ά ;, σέ άφίνει αίφνίδίως, εισέρχεται δτ ο π ή ; εί:. παρακε:μενον μικρότάτον δω μάτιον, πλύνεται, καί μετά τα ύτα γονυπετεΐ καί π ροσεύχεται, χ ω ρ ίς διόλου νά τάν μέλη ούτε διά σέ τά ' άγοραστήν, ούτε διά τούς άλλους διαβάτας. Χ άριν ούδχμιδς, όποιαςδήποτε ύποθέσεω;, δέν παραμελούσε / οί Μουσουλμάνοι τήν έκπλήρ6>σιν τού θρησκευτικού τούτου καθήκοντος. 'Οσάκις παρουσιασθή τις Φ ράγκ ο; αγοραστής, κινείται αμέσως τώ ν παρεστώ τω ν ή περιέργεια. Εάν δείξη μέ τάν δάκτυλον μανδΰλιον χρυσούφαντο /, σάλια ινδικά, ή έμόάδα; κεντημένα;, αί παρευρισκόμεναι Ό δω μανίδες, χαμηλόνουσαι μέ προσοχήν τά ;ν α - σ μ ά χ ιά τω ι, πλησιάζουσι διά νά περιεργασδιόσι καί αύτάί τά ζητούμινον. Α ί γυναίκες τών απογόνων τού Ό σ μ ά ν, έχουσι πλειοτέραν περιέργειαν καί αύτώ ν τώ ν δυ-; ατέρων τή ς λλέίω νος" έξετάζουσ: μέ ποοσοχήν απερίγραπτο / τήν φυσιογνωμίαν τού ξένου, καί λαμβάνουσ; πολλάκις είς χεΐρ α ς τά χ ε ι ρόκτια ή τά βαλάντιόν σου, διά νά τά παρατηρήσωσι, χο»ρίς καν νά σέ ζητήσωσι τήν άδειαν. Έ ά ν φορής δακτυλίοιον, ή έχη ς άλυσιν μέ σφραγίδας, άναοηκόνουσι χω ρ ίς κάμμια / συστολήν τήν χεΐρά σου, ή σύοουσιν άπά τό θυλάκιό / σου τό ώρολόγιον. Μιαν τώ ν ήαερώ / εύρισκόυην είς τό μέρος εκείνο τή ς ά- νοοας, όπου πωλούνται κεντημένα μ α νδύ 'ΐα καί σάκ- κο.' (παρατηρητέον ότι τά εμπορεύματα τού αυτού είδους, πωλούνται είς τήν αύτήν σειράν τώ ν έργα στηρίων). Ενώ ήσχολοΰμην ε ί: τό νά εκλέξω, Ό βω - μανίς τ ι; προσελδοϋσα έκάθησεν άποτόμω ς πλησίον μου, καί προσήλωσε το ύ ; μεγάλου; καί μέλανας όοδαλμού; τ η ; επ ' εμέ. Έφόρουν κατά πεοίστασιν

14 142 IIANAuPA δαχτυλίδιον φίλου μου έκ πολυτίμου ανθρακιούή Ό θω μ α νίς λαβοΰσα την χείρά μου, τήν έψηλάφισε μέ τούς λευχού; καί παχυλούς δακτύλους τη ς, καί έπειτα τήν άφήκε χ ω ρ ίς να προφέρη λέξιν. Έ ν τώ μέσψ τή ς αγοράς κεΐται το λεγόμενον β ι- ζ ε σ τ έ η ο ν, έχον τέσσαρας εισόδους καί τέσσαρας πύλας μεγάλας καί σιδηροτεύχτους, άνοιγομένας τό π ρω ί περί τήνέβδόμην, χαί *λειομένας τήν μεσημβρίαν. Έ χ ε ι είναι ή χαρδία του Βυζαντίου, ή ψυχή καί -ιό άρρηκτον τ είχ ο ς του ισλαμισμού. Έ χ ε ϊ π ω - λοΰνται όπλα, άδάμαντες, καί άλλα είδη πολύτιμα. Ή όροφή του είναι υψηλότερα τή ς άλλης, καί τό φώς διατοξεύεται άμυδρότεοον. Π α ν τα χο ύ βλέπεις ξίφη τής Δαμασκού μέ λαβίδας άδαμαντοκολλήτους καί μέ θήκας πλουσιωτάτας, γ ια τ α γ ά ν ια λαμ π ρ ότα τα, καί τηλεβόλα άργυρόχρυσα. Έ ά ν ίψης τό βλέμ μ α σου πρός τό μήκος τής απέραντου καί σκοτεινής εκείνης μυζώ ντας έν τοσούτω τα ιμ β ο ύχιο ν ή ν α ρ γ ιλ έ, π ι στούς φύλακας τοΰ νόμου του Προφήτου, οίτινες δέν ήοελον αποφασίσει ουδέ μ έ ^ανίδα κρασιού νά ψύξωσι τήν γλώσσαν τω ν, καί άν έπροσφέρετο πρός αύτους καί άπό αυτάς τ ά ς ^οδοδακτύλοϋς ούρ'ι. Έ κ ε ί ευρίσκεις θεοβλαβεςάτους Ο θωμανούς, οίτινες, πιστεύοντες άδιστάκτω ς εις τήν θαυματουργόν δύναμίν του τάφου τή ς Μ έκκας, δέν ΰποχωροΟσιν ούδ ένώπιον τώ ν σαρκοβόρων δδόντων τοΰ λέοντος. Κ ατέτριψ α πολλάκις ώρας δλοκλήρους εις τό β ε ζ ισ τ έ ν ιο ν θαυμάζων τόν πλούτον καί τήν ώραιό- τη τά του αξία σημειώσεως είναι ή εύγενής υπεροψία τώ ν γηραιών εκείνων Τούρκων πρός τούς άλλοεθνείς. Περιφερόμενος μίαν τώ ν ήμερών μ ετά τίνος Γάλλου φίλου μου, ίδομεν ύφασμα περσικόν έξαίσιον, τό όποιον θελήσας ν άγοράση δ σύντροφός μου, έστράφη πρός τόν διερμηνέα το υ, έδειξεν αότό μέ τόν δάκτυλον, κρεμάμενον άνωθεν τής κεφαλής τού πωλητοΰ, καί έζήτησε νά τό ίδη. Ό Ο θωμανός όμως έξηκολούθει νά μ ά ς άτενίζη άπαθώς καί καπνίζων, προσέχων μάλλον είς τά λευκά νέφη τ ά πε- ρικαλύπτοντα τό γένειόν του παοά είς ημάς. 'Ο Μ ιχαήλ Ά γ γ ε λ ο ς έδύνατο νά τόν μ ετα χειρισ θή ω ς υπόδειγμα διά νά ζωγραφήση τόν Μ ωϋσήν ήτον ισχνός, ω χρός καί άνάλγητος τό πρόσωπόν του έμενεν ακίνητον ώ ς ά γαλμα, ή κεφαλή του έφερε κεφαλο- δέσμιον σ χή μ α το ς αρχαϊκού, τ ό βοστρυχώ δες γ νειόν του ήτον ύπόλευκον, ό τράχη λος γυμνός, χα τό σώ μα του περιετυλίσσετο κομψ ότατα άπό π ο λύπτυχον μανδύαν δέν είχον ίδεϊ π οτέ μου μ ιγ α λοπρεπέστερον ήθος. Έ φαίνετο έν τοσούτω ο τι δέν ειχεν δριξίννά έλθη εις ληψοδοσίαν μέ ή μάς. Ε π ί τ ί λους δ σύντροφός μου, άνοίξας τήν ταμβακοθήκην του, χαί όνομάσας αύτόν Έ ψ Μ ψ, έβαλε τήν δεξιάν έπ ί τοΰ στήθους του, καί τόν επρόσφερε τα μ ίά χ0, Ό Τοϋρκος έμάχρυνεν άμέσω ς άπό τό σ τόμα του ίμ α μ έ ν το υ, καί βυθίσας τόν λιχανόν κ α ί τόν ντίχειρ α είς τήν ταμβακοθήκην, άνεφώνησεν ήγουν εύχα ρ ισ τώ ' προσκαλέσας βέ ήμάς νά χαθη. σωμεν πλησίον του, έξεκρέμασε το ύφασμα χαί ^ έξήπλωσεν έμπροσθεν μ α ς. Ό φίλος μου τό ήγ$. ιασε, χαί μ ετά τα ΰ τα παρεμείναμεν παρατηρούν^ όπλα, σάλια, αρώ ματα, ήλεκτρα καθαρώ τατα δ«ίμ α μ έό α ο, μαργαρίτας, ψέλλια τή ς έπ οχή ς του Σουλτά ν Σ ελίμ η, χαί πλήθος άλλων πραγμ άτω ν σπάνιε» καί βαρυτίμω ν. Επειδή δέ είχε φθάσει ή ώρα καθ ήι κλείεται τό β ε ζ ε σ τ ιν ιο ν, έβιάσθημεν νά διακόψωμη τήν ιύάρεστον καί τερπνοτάτην διατριβήν μ α ς. Ό γί ιων φίλος μ α ς μας άπεχαιρέτισε μέ μεγίστην χάριν, >σάκι; δέ διέβαινον άκολούθως διά τοΰ μέρους εκείνου, μ έπρόσφερε τό το ιμ ιτο ύχ ιό ν του πρός ένδειξιν τιμής αέθούσης, θέλεις ίδεϊ μακράν καί αγάπης. σειράν πω γώ νω ν πολιών, στέφανουμένων άπό κεφαλοδέσμια λευκότατα. Δέν λέγω ώς δ Λ αμαρτίνος ότι ή τουρκική φυλή, Ο ί Τούρκοι εκείνοι, έμμένοντες εις τα πατροπαράδοτα, είναι ή πρώ τη όλων τώ ν άλλων τ ά ς οποίας κυβερνά δέν συγκατένευσάν π οτε νά ύποβληθώσιν εις διάδογος τοΰ Μ ωάμεθ εΐναι όμω ς ά να τί^η τον οτί τ ά ς μεταρρυθμίσεις τοΰ Μ α χμ ούτ, ουδέ νά προσβά- υπάρχει μετα ξύ αύτών σπανία ηθών χρηστότης, χαί λωσε τά αρ χα ία έθιμα τή ς πατρίδος των. Έ κ ε ί βλέπεις όπιοφάγους κοιμωμένους, καί έκ τιμ-.ότης, χα ί π ίσ τις. Π ολλάκις ήγόρασα πράγματα άπό Τούρκους έμπορους, χ ω ρ ίς νά τά πληρώσω α μέσως, καί οί πω ληταί μέ τ ά παρεχώρησαν εύχαιίστως, χω ρ ίς νά δείξωσι τήν έλαχίστην ύποψ ίαν καί όμως πόσαι δολιότητες καί κλοπαί συμβαίνουσι καθ' εκάστην είς τη ν πολυανθρω ποτάτην καί άτελεύτητον εκείνην π ό λ ιν.! Εΐναι αμάρτημα τό' νά άναχωρήση τ ις έκ Κωνσταντινουπόλεως, χω ρ ίς νά έπισκεφθή καί τά όπτα- νεία του χ ε μ π α π ίυ υ όταν τις φίλος μου μέ ώοήγησε πρώτην φοράν είς έν έκ τώ ν πλέον δνομαστΰι κείμενον παρά τ ό Β αλιδέ Χ άνι, ήσθάνθην κλονουμένηι τήν γενναιότητα τοΰ στομάχου μου, καί έκλείπουσαι τήν άκάθεκτον πεινάν μου. Τούρκος τ ις καταλιγδ«μένος, τά ς χειρίδας τοΰ υποκαμίσου εχω ν ανεστραμμένος ύπεράνω τώ ν αγκώ νω ν, έστέκετο παρά τήν «ίλην, καί ή ρώ τα τους εισερχόμενους.τόοας σούθλκ θ έλο υ ν. Έ π έρ α είς μικρούς κ α ί λεπτούς οβελούς ό-ί δύω έλάχιστα κομμάτια κρέατος λιπαροΰ, καί ^ εψηνε, θέτων έπ αυτώ ν καί τόν άρτον τδν οποίον έ μελλε νά δώση είς τούς ξένους. Ό φίλος μου, όστίζ χατοικαϊ πρό πολλοΰ είς Κ ωνσταντινούπολιν, εΐχ* πολλάκις γευθή τό περιώνυμον έκεϊνο φαγητόν. Είϊήλθε λοιπόν θαρραλέως είς τό δ π τ ανείον, καί, με** δύω του λέξεις, δ επιτήδειος μάγειρος, άνασηκώσ«τήν πλατείαν άναξυρίδα του καί περισφίγξας τήν ζ νην του, εψησε τό χ ε μ π ά π ιο τ, καί βαλών αύτό ν' τό ς πινακίου ξύλινου δμου μ έ τδ ν άρτον, μάς ^ παρουσίασεν άχνίζον, καθήσαντας είς γωνίαν '«** έπ ί σκαμνιού χαμηλοΰ. Έλησμόνησα νά είπω αλ ενώ μ ά ς έφερεν αύτό, τό άνεκάτωνε χαριέντω ς μέ "Λ δάκτυλά του, διά νά έρεθίση βεβαίως πλειότερον Λ'1 όρεξίν μ α ς. Π ρέπει έν τοσούτω νά δμολογήσω ^ ή εύωδία, γαργαλίσασα τό δσφραντικόν αίσθητήρ15 μου, ηύξησεν έπί τοσοΰτον τήν πείναν μου, ώ σ τ «λησμόνησα καί τ ά ς λιγδω μένος άναξυρίδας, καί τούς γ8" I Jfc %; *,πόδας τοΰ μαγείρου μ ας, καί άλλο δέν έβλεπον " ώς έπ έχοντα ς τόπου περόνης δακτύλους μου,,οντας καί καταβαίνοντας άπό του στόματός!ς τό τρυβλίον, καί άπό το» τρυβλίουείς τό στό-, Π οτέ μου δέν έγεύθην φαγητόν γλυκύτερον! Γ_ρα ανάγκη νά προσθέσο), πρός έπικύρωσιν τοΰ μου, ότι καί ό μέγας δούξτής μεγάλης Ρω σίας,ταντΐνος, έγεύθη εις τό ίδιον μέρος, ολίγον τρό χεμ.-τάπιον, καί ότι ή γνώμη του συμφωνεί π α -»ς μέ τήν ίδικήν μου ; Ν. Δ. Π 0 1 ΙΙΣ ΙΣ. Ω Δ Η Α Ν Α Κ Ρ Ε Ο Ν ΓΟΣ. E ic Έ ρ ω τ α. Έσήμαινον μεσάνυχτα- Ή Αρκτος πρός τό μέρος Τ ό τοΰ Β οώτου έστρεφε, Τ οΰ φαεινού άστέρος- Κ ι άπό τόν κόπον άπαντες Ο ί άνθρωποι βαρέως Ε ίς τά ς άγκάλας ύπνωττον Τοΰ ποθητού Μ ορφέως- Ό π ό τ α ν, είς τά πρόθυρα Α πέξω μέ τά ς χεΐρας T a x τα χ ό έρως ήκουσα Νά μου κτυπα τά ς θύρας. Τ ίς ; είπα, τ ίς τ ά ς θύρας μου Μ εσάνυχτα πατάσσει; Τ ίς εΐνε; τ ίς τού ύπνου μου Τ ά όνειρα ταράσσει; Έ λ, άνθρωπε, τ ό τ Ικραξεν Ό Έ ρ ω ς, μή φοβήσαι- Έ ν βρέφος είμαι, άνοιξε, Αν έλεήμων ήσαι- Ασέληνου, δλόβρεχον Α π ό ψ ε έπλανήθην. Λυπήσου με. Τ ό ήκουσα Κ έκάμφθην, χ έλυπήθην, Κ ευθύς τον λύχνον άναψα Κ αί άνοιξα. Έ μβαίνει Έ ν βρέφος ώ ραιότα τον! Φ αρέτρα κρεμασμένη Έ σ τό λιζε τούς ώμους του- Χρυσόπτερον έπατει, Κ αί τόξον το χεράκι του Τ ό μαλακόν έκράτει. Ε ίς τήν εστίαν πάραυτα Τ ό εφερα πλησίον Κ είς τ ά ς ζεστάς παλά μ α ς μου Τ ά δάκτυλά του κλείων, Έ ζέβ τα ινα τον Έ ρ ω τα, Κ είς τά χρυσά πτερά του Ά π ο σ π ο γγίζω ν απλωνα Τ άστράπτοντα μαλλιά του. ΠΑΝΔΩΡΑ. 143 Αφού καλά δ έζέστανί Τ ά ς τρυφεράς του χεΐρας, Τ ό τέκνον τό παμπόνηρον Τ ή ς αγαθής Κύθηρας, Μέ λ έγει, Φ έρε, φ ίλτα τε, Τ ό τόξον μου νά ίδ->, Μήν ή βροχή μου ββλαψε. Α θώ ος, του τό δίδω. Πλήν φεΰ! είς τόν ταλαίπωρον! Ό άσπλαχνος μέ β:αν Τ ραβά, κτυπα και μου τρυπά Τ ήν μαύρην μου καρδίαν, Μ έφόνευσες! έφώναξα, Έ χ ά... έχάθην, σκύλε! Σκληρέ! Κ εκείνος σύγχα ιρε, Α Ν Ε Κ Δ Ο Τ Ο Ν - Μ έ λέγει, τότε, φίλε Δέν έ χ ει, βλέπεις, τίπ οτε Τ ό τόξον μου- τόν πόνον Ν ά καίη τήν καρδίαν σου Έ σ ύ θ άκούης μόνον. Μ αύτά μέ περιέπαιζε Κ ι ούδέ στιγμ ή ν έστάθη- Ώ ς μυϊα έλαφρόπτερος Ε πέταξε κ εγάθη. ΔΙΑ Φ Ο ΡΑ. Σ: Κ. Έ π ί τής βα;ιλείας τού Σ ουλτάνου Ά μουράτου, Τούρ/.ό; τ ις εκ τώ ν υπηκόων του, άγαμ ος καί χω ρίς άλλων συγγενών, άποφασίσας νά μεταβή είς Μέκκαν χά ρ ιν εΰλαβείας, ήπόρει είς ποιον νά άναθέση τήν φυλακήν πολυτίμω ν τινών κτημάτω ν του- άλλ ένθυμηθείς οτι ύπήρχέ τ ις Χ ό τζα ς άπολαύων μεγίστης ύπολήψεως, καί πεισθείς ότι δέν έδύνατο νά έμπιστευθή αΰτά είς χεΐρ α ς άσφαλεστέιας, παρακατέθεσε παρ αύτώ σάκκον π εριέχοντα ά - άμαντας καί άλλους βαρυτίμους λίθους, καταστήσας.συγχρόνως αυτόν κληρονόμον, έάν τυ χόν άπέθνησκε καθ όδόν. Κ αί δ μέν Χ ότζα ς ύπεσχέθη νά εκπλήρωσή εϋσεβώς τήν επιθυμίαν του μέλλοντος προσκυ- νητοΰ, ουτος δέ, ήσυχος έκτοτε καί άνευ ούδεμιάς υποψίας, άνεχώρησεν. Ο ποία όμως ύπήρξεν ή έκ - πληξίς του όταν, έπανελθών μ ετά τινα καιρόν, καί ζητήσας άπό τόν Χ ότζαν τήν παρακαταθήκην, ήκοινσεν αυτόν άποκρινόμενον μέ ύπόκρισιν άκατανόητον, ότι δέν ένόει περί τίνος έπρόκειτο! Ή ανέλπιστος αύτη άπάντησις, τόσω μάλλον κατετά ρα ξε τόν προσκυνητή ν, καθόσον δέν έδύνατο, δτ έλλειψιν μαρτύρων, ν άποδείξη τήν κακοήθειαν τού Χ ό τζα. 'Ε πειδή όμως ή ζη μ ία ήτον ά χα τα λόγισ τος, άπεφάσισε νά άναφέρη τό συμβάν είς τόν μέγαν βεζύρην. Ό μ έγα ς β ε- ζύρης, ίδών ό τ ϊ τό π ρ ά γ μ α ήτον δυσεξιχνίαστον, έπρότρεψ«τόν προσκυνητήν νά λάβη υπομονήν, προσθβίς ότι έσκόπευε νά ύποβάλη τ ά διατρέξαντα είς τόν Σουλτάνον. Κ αί τω όντι, όταν ώμίλησε περί α υ τώ ν τόν ηγεμόνα, αυτός ά πήτησε νά έξερευνηθή άκρι- Λ.. Τ I Λ I 1 \ ' I \_

15 βεζύρην νά προσχαλεστ) το» Χ ότζαν, νά συμφιλιωδή μ ε τ αυτού, καί νά τόν έλπίδ*; ότι έμελλε νά τον μ ετα χίΐρισδώ σιν ώ ; δργανον εις τήν διεξαγωγήν σπουδαιότατων υποδέσεων. Ό βεζόρη; έςεττλτ}- ρωσεν αμέσως τήν διαταγήν τον κυρίου του, καί προϊκαλε'σας τόν Χ ότζαν, έπήνεσε τό πνεύμα, τή< σοφίαν καί τόν ακέραιον χαρακτήρα του, ε'δωκεν εις αντόν μυρίας ελπίδα; καί ύπςσχέσεις, τόν ώνόμασε Χ ότζα ν του, καί διά νά μή μέν^, ώ ς είπεν, ό λύχνος ύπό τόν μόδ:ον, εξήγησε τόν σκοπόν του νά τόν παρουσίαση και εί; τόν Σουλ.τάνον ό Σουλτάνος τόν ύπεοεχδη με ισην φιλοφροσύνην, καί άνέδεσεν εις αϋ τον την εςετασιν ολων τώ ν εκκρεμών έγκ/.ηματι κών ύποβέσεων, ά παιτή σ α ; νά σύνταξη /.επτομεοή περί αυτώ ν ε'κδεσιν, όπου νά προσδιορίζεται καί ή ποινή έκαστου εγκλήματος. Ο λα τα ϋτα τά δ ε ίγ μ α τα τής εύνοιας άπεκοίμισαν τόν Χ ότζα ν ά λ λ ' επί πεντε ή έ ; μήνας καδ ου; ουτος υπηρετεί εις τά Μίαν τώ ν ήμερων ό Χ ό τζα ς παρουοιάσδη εις τόν Ιου/.τάνον κρατών κομβολόγιον, ουτινος τά έννενή κοντά εννέα σφαιρία ήσαν κατεσκευασμενα έκ κοραλλιού σπανιω τάτου. Παρατηρητε ον ότι ό ποοσκυνητή; είχε δώσε! εις τόν βεζύρην οημείωσιν τώ ν οοα περιείχε / i /. ό σακκος * του» καί ότ! μετα ξύ του τω ν υπήρχε καί τό περί ού ό λόγος κομβολόγιον. Ο Σουλτάνος, ΰποπτευδείς μήπω ς τούτο ήτον τό τού προσκυνητοΰ, έπροσποιήδη δτι έδαύμαζε τήν ω ραιότητά του' ό?έ Χ ό τζα ς, γονυπετήσας αμέσως, τω ν πραγμα υπήρχε ΠΑΝΔΩΡΑ. ανάκτορα, ούτε ό Σουλτάνος, ούτε ό βεζΰρης έδιινή δησαν νά άνακαλύψωσί τ ι ώ ς πρός τήν κλοπήν τών τ1λ'χετο πολυτίμω ν πραγμάτω ν. οαβέλη- είναι οέ γ. t τώ ν συνηδεστε'ρων διατριβών τή ς Ό δω μανικής ου- * n εν* Λ i παρελάμβανε μ εδ' νά τοξεΰση. Τού Σουλτάνου τό στρατήγημα επέτυχε καί ένταύδα' διότι, προφασισδεις οτι έδλάσδη τό δακτυλίδιόντου ά μ α μ ετά τήν πρώτην βολήν,και προσθείς ότι δεν κατασκευάζονται πλέον δακτυλίδια ς-ερεά μ ετά τον δάνατον όνομαστομ τίνος τεχνίτο υ, παρεκαλισδη άπό τόν Χ ότζαν νά οεχδή τό όποιον ουτος έφερε δακτυ- λίριον, εργον όν τώ ν χειρώ ν τού τεχ ν ίτο υ εκείνου. Έ πιστρέψ ας εις τό παλάτιον δ Σουλτάνος, έπροσκά- Χ ό τζα ς, χω ρ ίς διόλου νά ένδυμηδή τήν περίστεκ είνη ς καί δελων νάόειξη αύστηοάν δικαιοσύνη», Ε. κρίδη ότι ό άρνηδίΐς ν άποδώτη τά παρακατατ». δεντα, ήτον άξιος νά κοπανισθή ζω ντανός έ*τός ό4. μου. I ότε ό Σουλτάνος, διατάξας νμ μεταχομισβώσ;» ] εμπροσδεν του τά κιβώτια τού Χ ότζα, εΰρηκεν εντός. ] αυτών όλα τ ά πολύτιμ α π ρ ά γμ α τα τού προσκο* x «δεικνύων σέβας πρός τήν άπόφασιν τοΰί ιοιου τούτου Χ ότζα, ο έταξε νά έπιβληθή εις αύτό, ή ποινή τήν όποιαν είχε κατα γγείλει μόνος του πρό όλιγου. Εσκάφδη λοιπόν λάκκος εν είο«οα μου, όπου έρριφδη καί έκοπανίσδη ολόγυμνος ό κλέπτης. ον λάκκον τούτον ι'δεν ίοίοις ρβαλμοξ π:ό εκατόν ετώ ν 5 Ταβεονιε'οος. Κ Λ Η ΡΟ Ν Ο Μ ΙΑ Τ Η Σ Β Α Σ ΙΛ ΙΣ Σ Η Σ Τ Η Σ ΑΓ Γ Λ ΙΑ Σ. ΙΙρό εικοσιδίω π ερ ίπ.υ ετώ ν νέος τις έπιτ οειοτατος άδαμαντοπώλης έκ Γερμανίας, Μαυρίκιος Βερλινος ονομαζόμενος, μεταβάς εις τό Λονδίνον με-1 πήν τέχνην του. Χ άρις εις τήν ευφυΐαν KV?!^ οπονιαν " 0υι ' ύ εργον του ευδοκίμησε /, I αυτός δέ έλαβε τήν Α γγλικήν εθνικότητα. Μετά τινα ετη έγένετο καί τή ς Αυλής άδαμαντοπώλης, και εσ χά τω ς άπεδανεν άτεκνος εις Λονδίνον, άφή σας περιουσίαν όύο έκατομμυρίων λιρών, ή 5 8 έκ*. τομμυρίων δρα χμ ώ ν. Ο ι π λάγιοί του συγγενείς, όλοι κατοικούντες εις * Βερολίνο /, παρουσιάσδησαν ζη τοΰ/τες τήν κ'ηρονο- μιαν τά ο^καστήρια όμως τή ς Α γγλίας δεν συγκα- τενευσαζ, Οιοτι ή περιουσία τού άποβιώσαντο; σύγγ κειτα ι όλη σχεδόν έξ οικιών καί γα ιώ ν, κατά «τους νόμους τή ς Μ εγάλης Βρετανίας, ξένοι δέν ούνανται νά έχω σι κ τή μ α τα ακίνητα επί τή ς γης τού Ηνωμένου βασιλείου. Ε ις μάτην οι άπαιτοΰντες τήν κληρονομιάν, τέσσαρες αδελφοί καί μία αδελφή, έποοτε'.νον νά καταγραφώ σιν Ά γ γ λ «ή πραξίς τω ν αύτή, άπεκριδησαν οί νομολόγοι τής Α γ γ λ ία ς, ήδελεν εισδιι ανωφελής, καδόσον ή ία ν ξένοι κατά τήν εποχήν τού δανάτου τού αδελφού τω ν. Ολη λοιπον ή πλούσια εκείνη κληρονομιά μεταβαι νει, δυνάμει τώ ν βρετανικών νόμων, εις τήν βασίλισ. σαν, δηλαδή εις τήν Επικράτειαν βεβαιούται έ* τοσούτω ό τι ή Μ εγαλειότης τη ς, κατά τήν παρα- δεδεγμένην συνήδειαν καδ όλας τά ς τοιαύτας «η ριστάσεις, άπεφάσισε νά δοδή εις τούς συγγενές τού άποδανόντος, έ π ί λόγω άποζημιώ σεω ς, ικανή τι; ποσότης χρημάτω ν. Σ Π Ο Υ Δ Α ΙΟ Ν Π Α Ρ Ο Ρ Α Μ Α. Ε ις τό φυλλάδιο / Ε 0 τή ς Πανδώρας συνέβη τω ν σελίδων1δια τα ξις, τήν οποίαν παρακαλείται ό ε πιεικής αναγνώστης νά διορδώση, μεταβαίνω / άπό λισετόν βεζύρην και τόν προσκυνητήν κρατών δέ εις χεί- τή ς άριστερας στήλης τη ς σελίδος. ο χ ι εις τήν ρας τό κομβολόγιον καί φορών τό δαχτυλίδιονέπροσπο,ι- οεξιάν τή ς αυτής σελίδος, ά λλ εις τήν αριστερόν εϊτο ότι προσηύχετο. Ό προσκυνητής άνεγνώρισεν άμέ- τή ς μ έχρ ι του 2 1 σ τ ίχ ου, περιλαμβανομένου καί σως καί τό ο εν κα'ιτά καιτο άλλολ αλλοό δέ Οε Σουλτάνος ουλτανος διατάξας ίια τα ζα ς νά να ^ T0U' έπ ειτα επανερχόμενος εις τήν δεξιάν στη-' παρουσιασδή τήν επιούσαν,ίνώ πιόν του 5 Χ ότζα ς,!, v σελίδος και, μετά τό τέλος τούτης, έξαύπέβαλεν εις τήν χρίσιν του ύπόδεσίν σμοίαν μέ τ ή ν Γ δλο ών, ν ϊ νωσιν τ ί ί άριστερας σ τή 'η ς τ? ί συμβαταν ιιιτα ξύ αύτού καί τού προσκυνητοΰ. Ό σελίδος, άπό τού 2 2 στίχου καί εφεξής. Α Μ Μ Ν Π Σ Ε ΙΣ. Ύ*.τό Γ. X. Ζ Α Α Α Κ Ω Σ Τ Λ. 'E r Α θ ή ια ις τύ.ιο,ς 7. A. Ba*a.lo.tc.U. Τ ιμ ίτ α ι δραχμής μ ια ς. 7 2 σελίδες εις 1 6. C H. S. Τ Η. B E R N D. W a p p e w e s e n d e r G rie c h e n u n d R o em er, m i t A b b ild u n g e u a u f 1 7 T a fe ln, :h ie n B o n n, E d. W e b e r. Περί τώ ν οικοσήμων τώ ν Ε λλήνω ν κ α ι'ρ ω μ α ίω ν, μ ετά εικόνων. Τ ιμα ται 8ρ , r ia O ït A P X O r Β ΙΟ Ι Π Α Ρ Α Λ Λ Η Λ Ο Ι. Νεωιά.η έκδοσις,υπό Καρόλου S in te n is h Πρ. τάλ. 12 ήτοι δραχ. 5 5 Υ π ά ρ χει παρ ήμίν h άντίτυπον καλώς* δεδεμένον διά δρα χ Ά ν α γ γ είλ α,τες είς τά προλαδόντα ήμών φυλλάδια τόν τελευταίο/ τής Βυζο»τίΪ? ς τόμον, τόν Βόννη έκδοδέντα,περιέχοντα δέ τήν πολιτική, καί πατρ,αρχικήν Ιστορίαν^ τής Κ ω,σταντι.ουεως καί τά Ή π εφ ω τικ ά, ένομίσαμεν χρήσιμον νά καταχωρισωμεν ήδη α α α,τα χόν χα χα λο- τής έκδόσεως έκείνης κών Βυζανχινων συγγραφέων. Α Ε Ο Ν Τ Ο Σ Δ ΙΑ Κ Ο Ν Ο Υ Ίσχορία. * Περί παραδρομής πολέμου Κυρου Νικηφό-,υ χού Βασιλέως. "Αλωσις Κρήκης. Ύ πό Ά σιου Τ ό μ. I. Δρ. 12 Δ Ε 2 1 Π Π 0 Υ, Ε Υ Ν Α Π ΙΟ Υ, Π Ε Τ Ρ Ο Υ Π Α Τ Ρ ΙΚ ΙΟ Υ, Π Ρ ΙΣ Κ Ο Υ, Μ Α Λ - )Υ, Μ Ε Ν Α Ν Δ ΡΟ Υ Τσχορίαι καί διάφορα άλλα. Υ πό Βεχχέρου καί Νε,βούρου. ομ J.5 0 K Û N 2 T. Π Ο Ρ Φ Υ Ρ Ο Γ Ε Ν Ν Η Τ Ο Γ. Κωσχανχίνου βασιλέω ; ίχδισ ις τ? ς βασι ton χάξεως. Περί τών βεμάχων Ύ π ό 'Ρεϊσχίου Τ ό μ. 3. Δρ. 4 6 Ν ΙΚ Η Φ Ο Ρ Ο Υ τού Γ Ρ Η Γ Ο Ρ Α Ρ ω μ αϊκής ίσχορίας λόγοι Κ Δ. Υ πό Σχοπε- ου Τ Μ Ε Ν Α Ν Δ Ρ Ο Υ 'Ιστορία! καί διάφορα άλλα. Υπό Βεκκέρσυ καί Ν ε ύ ρ ο υ, Τ ΙΩ Α Ν Ν Ο Υ Μ ΑΑΑΛΛ Χρονογραφία. Υπό Δι.δορφίου T C h ro n ic o n P a sc a le Ύ πό Δινδορφίου Τ >, β Π Ρ Ο Κ Ο Π ΙΟ Γ Κ Α ΙΣ Α Ρ Ε Ω Σ Ίσχσρίβ. Υ πό Δ«νδο??ιου Τ ό μ Δ Ο ΪΚ Α, Ιστορ. βυζαντινή ( ). Ύ πό Έ μ. Βιχχόρου T. I. 1 3,5 0 Θ Ε Ο Φ Υ Λ Α Κ Τ Ο Υ Σ ΙΜ Ο Κ Α Τ Τ Α Ισχορίαι ( ). Γ Ε Ν Ε Σ ΙΟ Υ βασι-!m K U i r X Q N Ï A T O T \ 7 x Î?T a T l 1 f l 120G ) Ύ πό Έ μ. Βεχκέρου T Α ΓΑ Θ ΙΟ Υ Σ Χ Ο Λ Α Σ Τ ΙΚ Ο Υ, Ισ τοριώ ν χόμοι 3. Ύ πό Νειδσύρου χόμ. 1. 8,7 0 ν*

16 IQ A N N O r Κ Α Ν Τ Α Κ Ο Υ Ζ Η Ν Ο Υ Ιστοριών βιβλία Δ. Υπό Σχοπενίου, , ' Γ. 3. Γ Ε Ω Ρ Γ ΙΟ Υ Τ Ο Υ Π Α Χ Υ Μ Ε Ρ Ο Υ Σ Μ ιχαήλ καί Ανδρόνικο; Π αλαιολόγος. Ύ πό Έ μ. Βεκκέρου, , τόμ 2. I ΙΩ Α Ν Ν Ο Υ Κ 1ΝΝΑΜ Ο Υ Ε π ιτο μ ή τώ* κατορθωμάτων Αλεξίου του Κομνηίνου καί Νικηφόρου Βρυεννίου Ιστοριών βιβλ. Δ.'Υ π ό Μ εϊχχίου Ι Γ Μ ΙΧ Α Η Λ Τ Ο Υ ΓΛΥΚΑ Βίβλος χρονική. Υ«6 Ε. Βεκκέρου I. Τ Μ Ε ΡΟ Β Ο Δ Ο Υ Κ Α Ι Κ Ο Ρ ΙΠ Π Ο Υ Ιστορία. Υπό Ε Βεκκέρου Τ Κ Ω Ν Σ Τ Α Ν Τ ΙΝ Ο Υ Μ Α Ν Α ΣΣΗ Σύνοψις 'Ιστορική διά σ τίχω ν 1ΩΗΛΟΥ Χρονογραφία έν συνόψει. Γ Ε Ω Ρ Γ ΙΟ Υ Α Κ Ρ Ο Π Ο Λ ΙΤ Ο Υ Χρονικά. Υ πό Έ μ. Βικχέρου, , Γ. 1. ΖΩΣ1Μ ΟΥ 'Ιστορία νέα. Υπό Έ μ. Βεκκέρου Τ. 1. ΙΩ Α Ν Ν Ο Υ ΛΥΔΟ Υ Έ κ τών περ! μηνών. Περί αρχώ ν τής Ρω μαίω ν πολιτιίας. Περ! διοσημιίων. Υπό Έ μ. Β.κκέρου Τ. 1. Π Α Υ Λ Ο Υ Σ ΙΛ Ε Ν Τ ΙΑ Ρ ΙΟ Υ,Έ κ φ ρ α σ ις του ναού τής Α γίας Σοφίας μέεΐχό*α; Γ Ε Ω Ρ Γ ΙΟ Υ Τ Ο Υ Π 1Σ ΙΔ Ο Υ Ε ίς τήν κατά Περσών εκστρατείαν 'Ηρακλείου του βασιλεως. Ν ΙΚ Η Φ Ο Ρ Ο Υ Τ Ο Υ Π α Τ Ρ ΙΑ Ρ Χ Ο Υ Ιστορία σύντομος. Υ πό Έ μ. Βεκκέρου. I. Τ Ο Ι ΜΚ'ΓΑ Θ Ε Ο Φ Α Ν Η Ν. ΙΩ Α Ν Ν Ο Υ Κ Α Μ Ε Ν ΙΑ Τ Ο Υ Π ερί άλώ σ.ω ς Θ εσσαλονίκης. ΣΥ Μ Ε Ω Ν Μ λ Γ ΙΣ Τ Ρ Ο Υ Χρονογραφία. Γ Ε Ω Ρ Γ ΙΟ Υ Μ Ο Ν Α Χ Ο Υ Βίοι τών νέων Βασιλέων ( ). Υπό Έ μ μ. Βεχχερου, I Τ ό μ " Γ Ε Ω Ρ Γ ΙΟ Υ T O T Κ Ε Δ Ρ Η Ν Ο Υ Σύνοψις 1ς οριών άπό κτίσεως κόσμου ΙΩ Α Ν Ν Ο Υ ΣΚ Υ Λ 1Τ Ζ Η Ε π ιτο μ ή ιστοριών.' Υπό Έ μ Β.χκέρου. 'Γόμοι Γ Ε Ω Ρ Γ ΙΟ Υ Τ Ο Υ Φ Ρ Α Ν Τ Ζ Η Χρονικόν. ΙΩ Α Ν Ν Ο Υ Τ Ο Υ Κ Α Ν Α Ν Ο Υ Δ.ή-.γησ κ περί του έν Κωνσταντινουπόλει γεγονότος πολέμου κατά τό ΙΩ Α Ν ΝΟΥ Α Ν Α Γ Ν Ω Σ Τ Ο Υ Περί τή ; τελευταία; λ ω σ εω ; τής Θεσσαλονίκης. Υπό Έ μ. Βεχχέρου, I. Τ. Τ Ο Υ Σ Ο Φ Ο Τ Α Τ Ο Υ Κ Ο Υ ΡΟ Π Α Λ Α ΤΟ Υ Περί τ ώ. όφφιχιαλίων του Π ολα νο». Παρεκβολαί έκ τής βίβλου του χρονικού περ! τών πατριών τή; Κ ω νσταντινβυπόλι«;. Περί τή ; ο/η μ α τογροφ ία ς τής Κωνσταντινουπόλεως. Περί αγαλμάτω ν, στηλών καί θεμάτων τής Κ ωνστ. Περ! τής οικοδομής τού ναού τής Α γία ς Σοφίας. Υ πό Έ μ. Βικκέοου Τ Α Ν Ν Η Σ Τ Η Σ Κ Ο Μ Ν Η Ν Η Σ Π ερί τής β α σ ^ εία ς τού «ατρός αύτή; Α λ ε ξίου. Υ πό Σχοπενίου Τ. I Θ Ε Ο Φ Α Ν Ο Υ Σ Χρο-ογραφία Υπό Κλαοσήνου. 2, Τ (δ δεύτερο; τόμος περιέχει τήν Έ*κλησιας-ι*ήν ίς-ορίαν του 'Ανας-- Βιβλιοθηκάριου ) Ε Φ Ρ Α ΙΜ ΙΟ Υ μοναχού Ιστορία. Υπό Ε μ. Βεκκέρου I. Τ ί ΙΩ Α Ν Ν Ο Υ Τ Ο Υ Ζ Ω Ν Α Ρ α Χρονικόν μ έχρι Υπό Μ Πίνδέρου Τ. 2! Λ Ε Ο Ν Τ Ο Σ Γ Ρ Α Μ Μ Α Τ ΙΚ Ο Υ Χρονολογία, ) καί Ε Υ Σ Τ Α Θ ΙΟ Υ περί άλώσεω; Θεσσαλονίκης. Υπό Έ μ. Βεκκέρου Τ Α Α Ο Ν ΙΚ Ο Υ Χ α Λ Κ Ο Κ Ο Ν Δ Υ Α Ο Υ, Αποδείξεις ϊστοριώ. ϊέκ α. Τ ό μ ο ; 1. εχϊοσις Βεκκέρου