Οδοί Παλιάς Πόλης Ρεθύμνου

Transcript

1 Οδοί Παλιάς Πόλης Ρεθύμνου

2 ΠΡΟΣΟΧΗ: Το παρόν κείμενο αποτελεί σημειώσεις της διοργανώτριας ομάδας ΑΜΕΛΕΤΗΤΟΙ και έχει ως αποκλειστικό στόχο να βοηθήσει τα παιδιά, που συμμετέχουν στο 16 ο Παιδικό Κυνήγι Θησαυρού, να γνωρίσουν τους δρόμους μέσα στους οποίους θα κινηθούν κατά τη διάρκεια του παιχνιδιού. - Α - Οδός Αγίας Βαρβάρας Δεξιά της οδού Εθνικής Αντιστάσεως. Ονομάστηκε έτσι από την ομώνυμη εκκλησία. Η Αγία Βαρβάρα είναι η πολιούχος της πόλης μας. Ανακηρύχθηκε, επίσης, προστάτιδα Αγία του πυροβολικού και των ορυχείων. Η μνήμη της γιορτάζεται στις 4 Δεκεμβρίου. - Εκκλησία Αγίας Βαρβάρας και Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη Ρεθύμνης στο Ν Δημόσιο Κέντρο Πληροφόρησης στο Ν Αναπαλαιωμένο ενετικό αρχοντικό, όπου σήμερα λειτουργούν τρία χαμάμ στο Ν Αναπαλαιωμένα αρχοντικά στο Ν Οδός Αγίου Γεωργίου Πήρε το όνομά της από το εκκλησάκι του Αγ. Γεωργίου που υπάρχει εκεί και ήταν καταφύγιο των χριστιανών επί τουρκοκρατίας. Γνωστή και ως Γρότα τ Αη Γιώργη. Το χαρακτηριστικό της οδού είναι ότι έχει σχήμα «Τ». Ο Αγ. Γεώργιος ήταν αξιωματικός στο ρωμαϊκό στρατό και είναι προστάτης της γεωργίας, της κτηνοτροφίας και των αιχμαλώτων. - Εκκλησία Αγ. Γεωργίου Οδός Αγίου Φραγκίσκου Ονομάστηκε έτσι από την εκκλησία του Αγ. Φραγκίσκου. Ο Άγιος Φραγκίσκος είναι από τους σημαντικότερους αγίους της Δυτικής εκκλησίας. Γύρω από την εκκλησία υπήρχε και μοναστήρι αφιερωμένο σε αυτόν. Ήταν αποδεκτός και από τους ορθόδοξους, οι οποίοι εκκλησιάζονταν και αφιέρωναν τάματα στη χάρη του. - Τούρκικο σχολείο. Σημερινό 1 ο Δημοτικό Σχολείο - Αίθουσα Αγ. Φραγκίσκου. Σημερινή Αίθουσα Ελληνικής Περιηγητικής Λέσχης 2

3 Οδός Αραμπατζόγλου Πρώην Θεσσαλονίκης/Μέσης. Η οδός που ξεκινάει από την κρήνη Rimondi αριστερά και καταλήγει στη Μικρή Παναγία (Κυρία των Αγγέλων). Ονομάστηκε έτσι από τον αντιδήμαρχο Ρεθύμνου Θοδωρή Αραμπατζόγλου. - Πολλά διατηρητέα κιόσκια τουρκικής εποχής - Παλιό Μουσείο ενάλιας ζωής στο εντυπωσιακό αρχοντικό του Ν Β - Οδός Βαφέ Πρώην Περάματος. Ονομάστηκε έτσι από το ομώνυμο χωριό της επαρχίας του Αποκόρωνα Χανίων. Ήταν χωριό με πολλή επαναστατική δράση. Στο χωριό αυτό ο Εμμ. Βιβυλάκης εγκατέστησε τυπογραφείο και εξέδιδε την εφημερίδα «Ραδάμανθυς» για δύο μήνες. Οδός Βερνάρδου Mανουήλ Πρώην Κολοκοτρώνη/Μωαμεθανών. Είναι η οδός που αρχίζει μετά το τέρμα της Εθνικής Αντιστάσεως προς τα αριστερά. Ο Βερνάρδος ήταν τυπογράφος, νομομαθής και μέλος της Φιλικής Εταιρείας και υπηρέτησε και ως Υπουργός Δικαιοσύνης. Ήταν προστάτης των ελληνικών σχολείων και τυπογραφείων και είχε ιδρύσει τυπογραφείο όπου τυπώθηκαν οι προκηρύξεις στην επανάσταση του Τζαμί Νερατζές (Ωδείο) - Θύρωμα με οικόσημο στο Ν Ιστορικό Λαογραφικό Μουσείο Ρεθύμνης 3

4 Οδός Βιβυλάκη Εμμανουήλ Πρώην Αφεντούλη/Αρκαδίου. Μικρή οδός στη γειτονιά της Μητρόπολης κοντά στο Δεσποτικό. Καταλήγει στη μικρή πλατεία της 25 ης Μαρτίου με τη μικρή κρήνη. Ο Βιβυλάκης γεννήθηκε στις Βρύσες Αμαρίου και στα 15 του χρόνια έφυγε και αποβιβάστηκε στο Ναύπλιο. Πολέμησε στους θαλασσινούς αγώνες των Ελλήνων κατά των Τούρκων και μετά το τέλος της Επανάστασης στάλθηκε στη Γερμανία όπου σπούδασε Νομικά και επιστρέφοντας στην Ελλάδα διορίστηκε Πρόεδρος Πρωτοδικών στη Σύρο. Στην επανάσταση του 1841 πολεμούσε γενναία, ενώ τύπωνε τα πολεμικά γεγονότα για να διασωθούν στην ιστορία. Μετά την επανάσταση έβγαζε με δικά του χρήματα την εφημερίδα «Ραδάμανθυς» υπερασπίζοντας τα συμφέροντα των Κρητικών. Οδός Βλαστού Παύλου Πρώην Κοραή/Ασωμάτων. Μικρή οδός που συνδέει την πλατεία 25 ης Μαρτίου με την οδό Αρκαδίου. Ο Παύλος Βλαστός που έδωσε το όνομά του στην οδό καταγόταν από τη μεγάλη βυζαντινή οικογένεια των Βλαστών. Ήταν διδάσκαλος και ιεροψάλτης και συνεργάτης του περιοδικού «Φόρμιγξ» και γνωστός λαογράφος. Κατέγραψε απίστευτο πλήθος ιστορικών, λαογραφικών και γλωσσικών στοιχείων (παραδόσεις, τραγούδια, ήθη και έθιμα κάθε είδους) από όλη την Κρήτη, που δίκαια θεωρείται ο πατέρας της κρητικής λαογραφίας. -Παλιό ξενοδοχείο με κιόσκι στο Ν. 3 Οδός Βοσπόρου Πρώην Βυρσοδεψών. Μικρό δρομάκι που κατεβαίνει από την πλατεία Τεσσάρων Μαρτύρων προς το ενετικό πηγάδι. Ονομάστηκε έτσι από το Βόσπορο, τον πορθμό που βρίσκεται ανάμεσα σε Προποντίδα και Εύξεινο Πόντο και χωρίζει την Κωνσταντινούπολη σε δύο κομμάτια (ευρωπαϊκό και ασιατικό) και συνεπώς την Ευρώπη από την Ασία. Η λέξη «Βόσπορος» προέρχεται από τις λέξεις «βους» και «πόρος», γιατί κατά τη μυθολογία η Ιώ μεταμορφωμένη σε βόδι από το Δία πέρασε κολυμπώντας αυτό το στενόπορθμό (του Βοσπόρου). 4

5 Είναι επίσης, σημαντική περιοχή για τους Έλληνες της Μικράς Ασίας και αποτελεί σημαντική ανάμνηση γιατί είναι μία από τις περιοχές που «χάθηκαν». - Τουρκική κρήνη (μέσα στο Βιβλιοπωλείο Δασκαλάκη) - Γ - Οδός Γοβατζιδάκη Ιωάννη Πρώην Σωκράτους/Σχολείου β τμήμα. Βρίσκεται περίπου απέναντι από την Αγία Βαρβάρα και σχηματίζει γωνία με την Εθνικής Αντιστάσεως. Πήρε το όνομά της από τον Ιωάννη Γοβατζιδάκη, βουλευτή του Ρεθύμνου για πολλά χρόνια. Ήταν ο δημοτικότερος πολιτικός, δούλεψε για τη δημιουργία υποδομής στο οδικό δίκτυο, για την ανέγερση διδακτηρίων, βοήθησε τους πρόσφυγες και υπήρξε προστάτης του πτωχού και εργαζόμενου. - Παλιά το Μικρό Θέατρο στο Ν Ανεπίσημη είσοδος 1 ου Δημοτικού Σχολείου στο Ν Δ - Οδός Δασκαλογιάννη Πρώην Ελισάβετ. Το χαρακτηριστικό της οδού είναι ότι έχει σχήμα «Γ». Ο Δασκαλογιάννης Ιωάννης ήταν αρχηγός και ήρωας της επανάστασης του Ήταν μορφωμένος και τον αποκάλεσαν δάσκαλο για τη γλωσσομάθεια και το σεβασμό του. Κήρυξε την επανάσταση στα Σφακιά, αλλά χωρίς αίσιο τέλος. -Επιβλητικό κτήριο στο Ν. 5 5

6 -Όμορφο θύρωμα στο Ν. 19 Οδός Διάκου Αθανασίου Πρώην Πρέβελη. Ονομάστηκε έτσι από τον αγωνιστή και μάρτυρα της Επανάστασης του Ο Αθανάσιος Διάκος σε εφηβική ηλικία έγινε μοναχός και χειροτονήθηκε γρήγορα ιεροδιάκονος. Αργότερα άφησε τη ζωή του μοναχού και αναδείχτηκε σε πρωτοπαλίκαρο, πολεμώντας γενναία, ενώ μυήθηκε και στη Φιλική Εταιρεία. - Ε - Οδός Εθνικής Αντιστάσεως Είναι ο δρόμος που κατεβαίνει από τη Μεγάλη Πόρτα στο χώρο που βρίσκεται το Ωδείο, η οδός Τίτου Πετυχάκη και η κρήνη Rimondi. Στα τελευταία χρόνια της Βενετοκρατίας έπαιζε πρωτεύοντα ρόλο και ονομαζόταν Μεγάλη Ρούγα. Η οδός αυτή συγκέντρωνε την εμπορική κίνηση του Ρεθύμνου. Ονομάστηκε έτσι από την Εθνική Αντίσταση του λαού ενάντια στα γερμανικά στρατεύματα το Μεγάλη Πόρτα - Παλιό Ενετικό πηγάδι - ΤΕΕ- Σχολή Νοσηλευτών Ρεθύμνου στο Ν Κέντρο Βυζαντινών Τεχνών στο Ν.84 όπου γίνονται εκθέσεις ζωγραφικής. Οδός 25 ης Μαρτίου 1821 Βρίσκεται στη συμβολή Βιβυλάκη και Βλαστού, όπου και η ομώνυμη πλατεία. Το όνομα της το πήρε από την ημερομηνία έναρξης της επανάστασης του Είναι και η ημέρα εορτασμού του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου. - Κρήνη στην πλατεία με επιγραφή «Οι απόφοιτοι των Γυμνασίων Ρεθύμνου εξωραΐζουν την πλατεία αυτή, συμβολική προσφορά της αντάμωσής τους στις » 6

7 - Κτίριο πρώην Χριστιανικής Ένωσης Νεανίδων στο Ν.11 Οδός Επιμενίδου Πρώην Ειρήνης. Βρίσκεται απέναντι από το Λαογραφικό Μουσείο. Συνδέει τις οδούς Αραμπατζόγλου και Εμμ. Βερνάρδου. Ήταν ένας από τους επτά σοφούς της αρχαιότητας. Ήταν σοφός, θεολόγος, προφήτης και μάντης. Κρητικός στην καταγωγή γεννήθηκε στη Φαιστό, αλλά έζησε στην Κνωσό. Σε αυτόν αποδίδεται η οργάνωση των θρησκευτικών πραγµάτων και εορτών και γι αυτό οι Κρήτες τον λάτρευαν ως Θεό μετά το θάνατό του. Μνημεία-Κτίρια: - Εντυπωσιακό αναπαλαιωμένο αρχοντικό στο Ν. 4 - Κ - Οδός Κατσώνη Λάμπρου Πρώην Αγ. Νικολάου, πάροδος Παλαιολόγου. Ο Κατσώνης καταγόταν από τη Λιβαδειά, κατατάχθηκε ως αξιωματικός στο ελληνικό τάγμα του ρωσικού στρατού και πολέμησε στο ρωσοτουρκικό πόλεμο με αρκετές επιτυχίες. Οδός Καψάλη Χρήστου Πρώην Αποκορώνου, πάροδος Τομπάζη. Ο Καψάλης ήταν πρόκριτος του Μεσολογγίου με μεγάλο δυναμισμό. Τη βραδιά της εξόδου του Μεσολογγίου( , Σάββατο Λαζάρου προς Κυριακή Βαΐων) έβαλε φωτιά στην πυριτιδαποθήκη του Ανεμόμυλου και σκοτώθηκαν μαζί του Τούρκοι και Αιγύπτιοι. Οδός Κόρακα Μιχαήλ Πρώην Κήπου, πάροδος Μελισσηνού. Πήρε το όνομά της από τον Μ. Κόρακα, ο οποίος γεννήθηκε στο Ηράκλειο και υπήρξε ένας από τους σημαντικότερους αγωνιστές του νησιού. Πολέμησε σε αρκετές μάχες και αποβιβάστηκε στην Πελοπόννησο όπου έλαβε τον τίτλο του λοχαγού και τιμήθηκε με χάλκινο σταυρό του Φοίνικα. Αργότερα έρχεται στην Κρήτη, διορίζεται αρχηγός της Ανατολικής Κρήτης και οργανώνει την επανάσταση του 1866 με επιτυχείς αγώνες. 7

8 Οδός Κορνάρου Βικεντίου Πρώην Σοφίας, πάροδος Σουλίου. Στο εσωτερικό της σχηματίζεται μικρή πλατεία. Ο Β. Κορνάρος ήταν ποιητής, γεννημένος στη Σητεία Λασιθίου. Έγραψε τα έργα «Ερωτόκριτος» και «Θυσία του Αβραάμ». Ήταν όπως τον χαρακτηρίζουν γλωσσοπλάστης και τον παραλληλίζουν με τον Όμηρο της αρχαιότητας. Οδός Καστρινογιαννάκη (Διονυσίου Επισκόπου) Πρώην Θουκυδίδου και Ηροδότου. Είναι ο δρόμος που αρχίζει από την Τσουδερών και φτάνει μέχρι το καμπαναριό της Μητρόπολης. Ο Καστρινογιαννάκης Διονύσιος ήταν αδελφός του Μητροπολίτη Κρήτης Τιμοθέου. Το 1881 σε ηλικία 25 ετών εκλέχθηκε επίσκοπος. Είναι γνωστός για το «λόγο πανηγυρικό» που εκφωνήθηκε στην επέτειο του ολοκαυτώματος του Αρκαδίου. - Άγιοι Απόστολοι: πρώην εκκλησία - τώρα εικονοστάσι που βρισκόταν παλιά στην αυλή της Εμπορικής Τράπεζας - Ιατρείο Κοινωνικής Αλληλεγγύης στο Ν. 12 Οδός Κλειδή Στυλιανού Πρώην Λυκούργου/Νικολάου. Βρίσκεται προς το τέρμα της οδού Νικηφόρου Φωκά και συνδέει με την οδό Μάρκου Ρενιέρη. Ονομάστηκε έτσι από τo Στυλιανό Κλειδή που διακρίθηκε ως οπλαρχηγός σε πολλές μάχες κατά των Τούρκων. Πήρε μέρος στο Μακεδονικό Αγώνα. -Στο Ν. 13 υπάρχει παλιό αρχοντικό με χαρακτηριστικό θύρωμα και επιγραφή στα λατινικά που σημαίνει «Όποιος πιστεύει στο Θεό θα ανακουφιστεί». - Τούρκικο κιόσκι στο Ν. 6 Οδός Κορωναίου Πάνου 8

9 Πρώην Οπλιτών/26 ης Νοεμβρίου. Η οδός που αρχίζει από την πλατεία της Κυρίας των Αγγέλων προς τα Δυτικά. Ονομάστηκε έτσι από τον Πάνο Κορωναίο, αξιωματικό του πυροβολικού της Σχολής Ευελπίδων. Πήρε μέρος στο Ρωσοτουρκικό πόλεμο, στην επανάσταση του 1862 και στην κρητική επανάσταση του 1866, οπότε και οργάνωσε το στρατό πριν το ολοκαύτωμα. Κατόπιν πολιτεύτηκε, εκλέχτηκε βουλευτής Κυθήρων και υπηρέτησε και ως υπουργός των στρατιωτικών. -Εντυπωσιακό θύρωμα στο Ν Λ - Οδός Λαβυρίνθου Πρώην Τραπέζης. Ονομάστηκε έτσι από το λαβύρινθο, το υπόγειο διαμέρισμα της Κνωσού όπου έμενε ο Μινώταυρος. Το όνομα «λαβύρινθος» το πήρε από το «λάβρο» το διπλό τσεκούρι, που ήταν το σύμβολο της θεότητας με το όνομα Λάβρυς. -Πολιτιστικό Κέντρο Νέων στο Ν. 2 Οδός Λασθένους Πρώην Σεργίου. Ονομάστηκε έτσι από το Λασθένη, κρητικό στρατηγό του 1 ου π.χ. αιώνα από την Κνωσό. Ηταν αρχηγός των Κρητών κατά των Ρωμαίων. Ενώνει την Νικ. Φωκά με την Βερνάδου και συνδέει την πλατεία Μικρασιατών με μικρή είσοδο σαν τούνελ κάτω από οικία. - M - Οδός Μανιουδάκη Στυλιανού Πρώην Δημοσθένους/Χωροφυλάκων. Βρίσκεται στη γειτονιά της Μητρόπολης. Προέκταση της οδού Αγίας Βαρβάρας, γωνία με Τσαγρή. Ονομάστηκε έτσι από το Στυλιανό Μανιουδάκη, ανώτερο αξιωματικό που σκοτώθηκε στη Μάχη της Κρήτης. 9

10 Οδός Μανουσάκη Πέτρου Πρώην Μουσούρου(τμήμα)/ Μαυρογένους/ Επισκοπής, πάροδος Γερακάρη. Ήταν διακεκριμένος δικηγόρος και εξέχων πολίτης Ρεθύμνου και διετέλεσε για πολλά χρόνια πρόεδρος Δημοτικού Συμβουλίου Ρεθύμνου. - Το κτήριο του Δεσποτικού που χτίστηκε από τους Ρώσους στο Ν. 3 Οδός Μαυροκορδάτου Αλεξάνδρου Πρώην Ωραίας. Είναι μικρή οδός στο τέρμα Εθνικής Αντιστάσεως και στην αρχή της πλ. Τ. Πετυχάκη, μόλις 10 μέτρων. Πήρε το όνομά της από το γνωστό αγωνιστή της επανάστασης του Ήταν σπουδαίος πολιτικός και διακεκριμένος διπλωμάτης. Σε όλη τη διάρκεια της επανάστασης διαχειρίστηκε τις σπουδαιότερες εξωτερικές υποθέσεις και εργάστηκε για την προετοιμασία της ευνοϊκής επέμβασης των Ευρωπαϊκών δυνάμεων υπέρ της Ελλάδας. Οδός Μελχισεδέκ (Τσουδερός ηγούμενος) Πρώην Αριστοτέλους. Ο δρόμος βρίσκεται δεξιά της οδού Τζ. Μπουνιαλή. Ο Μελχισεδέκ Τσουδερός υπήρξε ηγούμενος της Μονής Πρέβελη, μέλος της Φιλικής Εταιρείας και πρωτεργάτης της επανάστασης στην Κρήτη το Κτίριο Σώματος Ελλήνων Προσκόπων στο Ν Κτίριο Ερυθρού Σταυρού ακριβώς δίπλα. - Στη γωνία Μελχισεδέκ & Γοβατζιδάκη βρίσκεται το αναπαλαιωμένο κτίριο με τούρκικο κιόσκι όπου στεγάζεται η Εστία του Συλλόγου Ρεθυμνίων Μικρασιατών. Οδός Μεσολογγίου Πρώην παρθένων. Οδός δυτικά της κρήνης Rimondi. Ονομάστηκε έτσι από την ιστορική πόλη Μεσολόγγι, πρωτεύουσα του νομού Αιτωλοακαρνανίας. Το Μεσολόγγι που χτίστηκε στα χρόνια της Τουρκοκρατίας, ήταν οικισμός ψαράδων και εξελίχθηκε σε μεγάλο λιμάνι. Το 1937 ονομάστηκε «Ιερή πόλη» για την προσφορά του στον αγώνα του

11 -Σινεμά Απόλλων Οδός Μίνωος Πρώην Χλόης. Είναι οδός παράλληλη της Μελισσηνού και κάνει γωνία με τη Νικηφόρου Φωκά προς το τέρμα. Ονομάστηκε έτσι από τον κρητικό βασιλιά Μίνωα που έζησε στην Κρήτη τρεις γενιές πριν από τον τρωικό πόλεμο. Γιος του Δία και της Ευρώπης, αδελφός του Ραδάμανθυ και του Σαρπηδόνα. Είχε φήμη βασιλιά σοφού, γνωστού για τη δικαιοσύνη. Ήταν εκείνος που επέβαλε το νόμο για τους εφτά νέους και τα εφτά κορίτσια ως προσφορά στο Μινώταυρο. - Ενετική οικία με εξωτερικό τζάκι που ξεχωρίζει Οδός Μοσχοβίτη Διογένους Πρώην Μιαούλη/Μαρτύρων, πίσω από την ενετική κρήνη Ριμόντι. Ο Δ. Μοσχοβίτης γεννήθηκε στην Πελοπόννησο με καταγωγή από Αμάρι. Ήρθε στο Ρέθυμνο το 1859 και διορίζεται γραμματέας της νεοσύστατης τότε Χριστιανικής Δημογεροντίας στο Ρέθυμνο και κατόπιν Ελληνοδιδάσκαλος. Στην επανάσταση του 1866 παρά το νεαρό της ηλικίας του εκλέχθηκε αρχηγός και οδήγησε σε πολλές μάχες τους επαρχιώτες του. Οδός Μουσούρου Μάρκου Πρώην Μαυρογένους (από πλ. Καραολή Δημητρίου νότια). Ο Μουσούρος ήταν ένας από τους διασημότερους Έλληνες της διασποράς, φιλόλογος, κριτικός, ποιητής και επιμελητής εκδόσεων. Είναι ο πρώτος εκδότης των «Απάντων» του Πλάτωνα. Εξέδωσε κείμενα διαφόρων συγγραφέων και χριστιανικές επιστολές και οι σημαντικότερες εκδόσεις του ήταν δύο λεξικά το «Μέγα Ετυμολογικόν» και τον «Ησύχιον». Ήταν ο μεγαλύτερος φιλόλογος της εποχής του στην Ευρώπη. - Εκκλησία Αγ. Αντωνίου στο Ν

12 Οδός Μπότσαρη Μάρκου Πρώην Μιαούλη. Ενώνει τις οδούς Νταλιάνη, Φωτάκη και Κατσώνη. Ο Μάρκος Μπότσαρης ήταν μια από τις επιφανέστερες μορφές της Ελληνικής Επανάστασης. Είχε φήμη ανδρείου πολεμιστή και νίκησε πολλές φορές τα τουρκικά στρατεύματα. Οδός Μπουνιαλή Μαρίνου Τζανέ Πρώην Μεγάλου Αλεξάνδρου. Είναι η οδός που βρίσκεται αριστερά από το ενετικό πηγάδι της Μεγάλης Πόρτας. Ήταν κρητικός ποιητής και ιερέας. Έζησε στη Βενετία όπου εκδόθηκε το ποίημα, περίπου στίχων που έγραψε για τον κρητικό πόλεμο σε κρητική διάλεκτο της εποχής του. Ήταν φτωχός, σεμνός και σοφός, πολύ αγαπητός στο Ρέθυμνο και στη Βενετία. Παλαιότερα, σ αυτήν την οδό, υπήρχαν καταστήματα όπου πετάλωναν τα ζώα και έφτιαχναν σαμάρια. - Αίθουσα Σώματος Ελληνικού Οδηγισμού Ν Παλιό Βιβλιοδετείο στο Ν Αρχοντικό του Αλή Βαφή (τώρα μαγαζί με κεραμικά Ν. 65Α). Υπάρχει μαρμάρινο θύρωμα με τούρκικη επιγραφή και τη χρονολογία Ν - Οδός Νταλιάνη Χατζημιχάλη Πρώην Ανδρούτσου/Χάνι Γραβιάς/Οδυσσέως/Αγίου Αγγελή. Ονομάστηκε έτσι από το Νταλιάνη Χατζημιχάλη, έναν ηπειρώτη στην καταγωγή αγωνιστή της Επανάστασης του Ήρθε στην Κρήτη το 1828 και οχυρώθηκε στο Φραγκοκάστελο Σφακίων, το οποίο πολιορκήθηκε από τους Τούρκους. Όλοι οι εθελοντές, γυναικόπαιδα κλπ σκοτώθηκαν στο φρούριο και από τότε υπάρχει ο μύθος ότι βγαίνουν οι σκιές τους κάθε χρόνο το Μάιο τις ημέρες που σκοτώθηκαν και λέγονται Δροσουλίτες. 12

13 - Ξ - Οδός Ξανθουδίδου Στεφάνου Πρώην Θράκης/Στενής. Ο Ξανθουδίδης από τον οποίο πήρε το όνομά της, γεννήθηκε στο Αβδού Ηρακλείου και η οικογένειά του καταγόταν από τα Σφακιά. Ήταν ιδιαίτερα μορφωμένος, αρχαιολόγος στο επάγγελμα, διετέλεσε μεταξύ έφορος αρχαιοτήτων Χανίων και διακρίθηκε στην ιστορία, τη φιλολογία, τις αγγλικές έρευνες και η λαογραφία. Μία σημαντική προσφορά του ήταν η κριτική και ερμηνευτική έκδοση του Ερωτόκριτου (1915). - Π - Οδός Παλαιολόγου Κων/νου Πρώην Πρίγκιπος, πάροδος Αρκαδίου. Ο Παλαιολόγος ήταν ο τελευταίος έλληνας αυτοκράτορας και υπερασπιστής της Πόλης. Βασίλευσε στο Βυζάντιο από το 1449 και το 1453 στην Άλωση της Κων/λης. Γύρω από το πρόσωπό του έχει δημιουργηθεί ο μύθος για το Μαρμαρωμένο Βασιλιά. -Λότζια -Παραδοσιακό Ζαχαροπλαστείο στο Ν. 36 Οδός Παπαμιχελάκη Μιχαήλ Πρώην Τσελεπάκη Κ./Πλάτωνος/Σχολείου Α τμήμα, πάροδος Νικ. Φωκά. Ο Παπαμιχελάκης διετέλεσε ως βουλευτής, νομάρχης Χανίων και Πέλλης και πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου Ρεθύμνης το Ήταν ιατρός-λοχαγός στους απελευθερωτικούς αγώνες και στη Μικρασιατική καταστροφή και αργότερα ως μαιευτήρας-παθολόγος στο Ρέθυμνο όπου και έζησε με την οικογένειά του. Οδός Πατελάρου Νεοφύτου 13

14 Πρώην Υψηλάντου/Δόνετς. Οδός παράλληλη της Νικηφόρου Φωκά μεταξύ Πατριάρχου Γρηγορίου και Πάνου Κορωναίου. Ήταν Ρεθύμνιος μοναχός της Ιεράς Μονής Αρκαδίου. Αργότερα χειροτονήθηκε Μητροπολίτης Κρήτης και συνέθεσε τις επισκοπές που υπήρχαν και διατηρούνται μέχρι σήμερα. - Είσοδος του Εργαστηρίου Τομέα Αρχαιολογίας, Ιστορία της Τέχνης, της Φιλοσοφικής Σχολής Πανεπιστημίου Κρήτης στη γωνία με Πατριάρχου Γρηγορίου. - Οικία που φέρει επιγραφή 1828 ΕΝΩΣΙΣ ΕΝ ΠΑΡΙΣΙΟΙΣ στο Ν Κρήνη Αγίου Λαζάρου στο Ν. 14 και καθολικό παρεκκλήσι Αγίου Λαζάρου, όπου γίνονται γάμοι ακόμα και σήμερα. Στο ίδιο κτήριο στεγάζεται η Ελληνική Σπηλαιολογική Εταιρεία. - Σε μικρή απόσταση από το παρεκκλήσι Αγίου Λαζάρου υπάρχει ανακαινισμένο αρχοντικό (Casa Vitae: το σπίτι της ζωής, Ν. 3) Οδός Πατριάρχου Γρηγορίου Πρώην Μεγάλου Αλεξάνδρου. Είναι η προέκταση της Τζανέ Μπουνιαλή μετά το κτήριο του Αλή Βαφή προς τα δυτικά. Ονομάστηκε έτσι από τον Πατριάρχη Κων/λεως Γρηγόριο. Ως επίσκοπος ανέπτυξε μεγάλη σε όλους τους τομείς της Εκκλησίας, της παιδείας και της κοινωνικής πρόνοιας. - Τούρκικη κρήνη Ν Δεύτερη είσοδος του Εργαστηρίου Τομέα Αρχαιολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής Πανεπιστημίου Κρήτης Οδός Πετυχάκη Τίτου (πλατεία) Πρώην Πλατάνου. Η μισή πλατεία έχει διαμορφωθεί σε ανισόπεδα τμήματα όπου υπάρχουν τραπέζια αντίστοιχων καταστημάτων. Ο Πετυχάκης από όπου πήρε το όνομά της, γεννήθηκε στο Ρέθυμνο, όπου και μεγάλωσε. Το 1891 γράφτηκε στη Νομική Σχολή του Παν/μίου Αθηνών αφού είχε πάει στο 14

15 Βαρβάκειο. Ήρθε στην Κρήτη το 1898 που ήταν πλέον αυτόνομο κράτος. Διορίστηκε Ειρηνοδίκης Βάμου και Αποκορώνου και αργότερα Πρωτοδίκης Χανίων. Το 1925 εκλέγεται Δήμαρχος Ρεθύμνου για πρώτη φορά και παρέμεινε έως τη ως την κατάληψη της Κρήτης από τους Γερμανούς, αλλά και μετά την κατοχή έως το Εξαρχής προσπάθησε να αλλάξει την όψη της πόλεως του Ρεθύμνου. Αυτός έφτιαξε το Δημοτικό Κήπο (εκεί ήταν πρωτύτερα τούρκικα νεκροταφεία) και τον έκανε το μοναδικό τότε στην Κρήτη. Με ενέργειές του απέκτησε ο δήμος σχέδιο πόλεως και γκρεμίζοντας παλιά μαγαζιά και σπίτια έφτιαξε την πλατεία που φέρει το όνομά του. Έργο του είναι και οι πρώτοι υπόνομοι και ο μεγάλος υπόνομος «Καμαράκι». Φρόντισε για την ασφαλτόστρωση των δρόμων και τον ηλεκτροφωτισμό της πόλης, για τη δεντροφύτευση του Ευβληγιά, και των γύρω λόφων και της Φορτέτσας, για την αγορά οικοπέδων όπου κτίσθηκαν διάφορα σχολεία και υπηρεσίες (Γυμνάσια αρρένων και θηλέων, δύο δημοτικά σχολεία, ορφανοτροφείο, φυλακές Φορτέτσας, απολυμαντικός κλίβανος, Σχολή Τεχνιτών, Σχολή Χωροφυλακής κλπ. Επίσης, με χρήματα του Δήμου και προσωπική εργασία των κατοίκων, άνοιξε και κατασκεύασε δρόμους αμαξωτούς στα γύρω χωριά (Γάλλου, Ρισβάν Μετόχι, Ξηρό Χωριό, Γιαννούδι κλπ) και φρόντισε για την ύδρευσή τους και την αγορά οικοπέδων για να κτισθούν σχολεία. Σήμερα υπάρχει η προτομή του στο Δημαρχείο και το Δημοτικό Κήπο ως φόρο τιμής στο μεγάλο του έργο. -Κρήνη Rimondi Οδός Πηγά Μελετίου Πρώην Αριστείδου/Φρουρίου, πάροδος Πατελάρου και Μαβίλη. Ο Πηγάς Μελέτιος ο Α ήταν λόγιος κληρικός και πατριάρχης Αλεξανδρείας. Αφού σπούδασε πήγε στη Δυτική Ευρώπη για κάποια χρόνια και κατόπιν επιστρέφει στην Κρήτη όπου χειροτονείται ιερομόναχος στη Μονή Αγκαράθου. Ήταν γνωστό σε όλο το νησί για τη μόρφωση και την ευγλωττία του και το κήρυγμα του θείου λόγου. Έγραψε πολλά έργα με τα οποία πολεμούσε τη διείσδυση του καθολικισμού στην Ανατολή. Οδός Πόρτου Φραγκίσκου 15

16 Πρώην Σόλωνος/Χερσονήσου, πάροδος Π. Κορωναίου. Πήρε το όνομά της από τον Φ. Πόρτο έλληνα λόγιο της Αναγέννησης. Διδάχτηκε τα πρώτα γράμματα στη Μονεμβασιά και αργότερα έφυγε στην Ιταλία, όπου σπούδασε και δίδαξε την ελληνική γλώσσα. - Ρ - Οδός Ραδαμάνθυος Πρώην Λουτρού. Παράλληλη της οδού Αραμπατζόγλου, ενώνει την οδό Μεσολογγίου με τη Νικηφόρου Φωκά. Πήρε το όνομά της από το Ραδάμανθυ, γιό του Δία και της Ευρώπης, αδελφό του Μίνωα και του Σαρπηδόνα. Θεωρείται ότι ήταν ο πρώτος νομοθέτης - θεμελιωτής του κρητικού δικαίου-νόμου και ίδρυσε πολλές αποικίες στα παράλια και στα νησιά της Ελλάδος. - Τουρκικός λουτρώνας στο Ν. 25 (χαμάμ) Οδός Ρενιέρη Μάρκου Πρώην Αθηνών/Ζαπορόζετσι. Οδός μεταξύ Μελισσηνού και Κορωναίου, γωνία με Στυλιανού Κλειδή. Πήρε το όνομά της από το Μάρκο Ρενιέρη, φιλόλογο, κρητικό στην καταγωγή, πρώτο πρόεδρο του Ερυθρού Σταυρού και Διοικητή της Εθνικής Τράπεζας. Αγωνιστής επανάστασης και Πρόεδρος της Περίφημης Επαναστατικής Επιτροπής για την Ένωση της Κρήτης. - Παλιά αρχοντικά με εντυπωσιακά θυρώματα στο Νο 10, 12 και 16 Το θύρωμα στο Ν. 10 φέρει διάκοσμο με άνθος και χρονολογία Στην παλιά οικία του Ν. 20 θα δείτε ένα από τα ομορφότερα κιόσκια της παλιάς πόλης. 16

17 - Σ - Οδός Σουλίου Πρώην Μπιτσαξίδικων, πάροδος Εθν. Αντιστάσεως και Παλαιολόγου. Το χαρακτηριστικό της είναι ότι είναι πλακόστρωτη με πολλά τουριστικά καταστήματα. Παλαιότερα ήταν συγκεντρωμένα εκεί όλα τα τσαγκαράδικα (υποδηματοποιεία) τα λεγόμενα Μπιτσαξίδικα και γι αυτό ονομαζόταν έτσι η περιοχή. Πήρε το όνομά της από το ιστορικό Σούλι, περιοχή της Ηπείρου. Είναι γνωστό για την ισχυρή αντίστασή του έναντι των Τούρκων. Ο Αλή πασάς επιτέθηκε εναντίον τους και σκότωσε τους περισσότερους άνδρες ενώ τα γυναικόπαιδα έπεσαν στο βάραθρο του Ζαλόγγου για να μη σκλαβωθούν από τους Τούρκους. Οδός Σπηλαίου Μελιδονίου Πρώην 130, πάροδος Καψάλη. Χαρακτηριστικό στοιχείο είναι ότι είναι αδιέξοδο και έχει σχήμα «Τ». Το Σπήλαιο Μελιδονίου βρίσκεται στο Μελιδόνι, ένα χωριό του Μυλοποτάμου. Στη Μινωική Κρήτη ήταν τόπος λατρείας αφιερωμένος στο μυθολογικό ήρωα Τάλω, νομοφύλακα του Μίνωα, ο οποίος λεγόταν και χάλκινος άνθρωπος. Το σπήλαιο έγινε ευρύτερα γνωστό στην επανάσταση του Τον Οκτώβριο του 1823 αποκλείστηκαν μέσα 370 χριστιανοί που δεν ήθελαν να παραδοθούν, αλλά τελικά το πολιόρκησε ο Χουσεΐν Μπέης και τους εξόντωσε με φωτιά που έβαλε στην είσοδό του. 17

18 - Τ - Οδός Τομπάζη Πρώην Εκκλησίας. Είναι ο δρόμος που αρχίζει από το πηγάδι της Μεγάλης Πόρτας δεξιά από τη Μητρόπολη. Ο Τομπάζης ήταν αγωνιστής του 1821 από την Ύδρα. Μετά την άφιξη του Καποδίστρια έγινε «Διευθυντής Ναυτικών Υποθέσεων». Αργότερα άφησε το νησί του και ήρθε ως Αρμοστής στην Κρήτη, όπου και πολέμησε. - Είσοδος του τζαμιού της Βαλιδέ Σουλτάνας Νο 17 - Αναπαλαιωμένο αρχοντικό στο Ν 59 με όμορφο θύρωμα που απεικονίζει δυο στρατιώτες. Οδός Τρικούπη Χαρίλαου Πρώην Μεσημβρίας, πάροδος Μ. Βερνάδου και Αραμπατζόγλου. Ο Χ. Τρικούπης ήταν πολιτικός από του πιο προοδευτικούς της Ελλάδας. Το 1865 έγινε βουλευτής Μεσολογγίου και τον επόμενο χρόνο Υπουργός εξωτερικών. Αργότερα του δόθηκε εντολή να σχηματίσει κυβέρνηση οπότε διετέλεσε ως πρωθυπουργός τις περιόδους και Οδός Τσαγρή Πάροδος της Τσουδερών. Πήρε το όνομά της από το Νομάρχη Ρεθύμνου κατά την εισβολή των Γερμανών Τσαγρή Γεώργιο. Στους βομβαρδισμούς της πόλης στις Μαίου 1941 είχε μείνει στην πόλη με το Στυλιανό Μανιουδάκη, έχοντας καταφύγει στο υπόγειο της Εθνικής Τράπεζας που είχαν ως καταφύγιο-στρατηγείο. Μια βόμβα κατέστρεψε το κτίριο και έθαψε και τους δύο ζωντανούς κάτω από τα ερείπια. - Το ενετικό καμαράκι «Sotto portico» στην ένωση των οδών Τσαγρή Κορνάρου, πάνω στο οποίο βρίσκεται ένα σπίτι μέχρι σήμερα - Είσοδος παλιάς Εμπορικής Τράπεζας στο Ν Παλιός παραδοσιακός φούρνος στο Ν

19 Οδός Τσιχλή Αναγνώστη Πρώην Ηγ. Γαβριήλ, πάροδος Ραδαμάνθυος. Το χαρακτηριστικό της είναι ότι έχει σχήμα ελικοειδές. Ο Τσιχλής γεννήθηκε στο Ατσιπόπουλο Ρεθύμνου. Έλαβε μέρος στην Επανάσταση του 1866 και του Διετέλεσε πληρεξούσιος της επαρχίας του, μέλος και πρόεδρος της τοπικής κυβέρνησης, μέλος της τοπικής διοίκησης και μέλος της Κρητικής Βουλής. -Παλιό αρχοντικό με υπέροχο θύρωμα στο Ν. 2 Οδός Τσουδερών Πρώην Εμμ. Τσουδερού/Τσουδρών/Καοδιστρίου/Όλγας. Οδός που ενώνει την Αρκαδίου με την Εθνικής Αντιστάσεως. Ονομάστηκε έτσι από την οικογένεια των Τσουδερών, καταγόμενη από τους Καλλέργηδες και συγκεκριμένα τον Εμμανουήλ Καλλέργη που έλαβε το επίθετο Τσουδερός λόγω «τσουδίσματος» των μαλλιών του, όταν ήταν έφηβος και μαθήτευε στη Μονή Πρέβελη. Τσουδεροί: - Γεώργιος Αρχηγός επανάστασης Μελχισεδέκ - Ηγούμενος Μονής Πρέβελη και μέλος της Φιλικής Εταιρείας - Μιχαήλ Πρόεδρος Γενικής Συνέλευσης Κρητών και Μέλος της προσωρινής κυβέρνησης της Κρήτης κατά την επανάσταση - Ιωάννης Ιατρός, Διδάκτορας της Ιατρικής Σχολής Αθηνών και Πολιτικός - Εμμανουήλ Ι. Πολιτικός και Διπλωματικός με συγγραφική δραστηριότητα - Εμμανουήλ Πολιτικός, Νομικός, Οικονομολόγος Διετέλεσε πρωθυπουργός Εντυπωσιακό Ενετικό Θύρωμα στο Ν Νεοκλασικό κτίριο της Εθνικής Τράπεζας στο Ν

20 - Φ - Οδός Φωκά Νικηφόρου Πρώην Ενώσεως. Αλλιώς Μακρύ στενό. Δρόμος που διασχίζει την πόλη από τα βόρεια στα νότια. Υπήρξε κεντρικός δρόμος κυρίως εμπορικός κατά τη διάρκεια της ενετοκρατίας. Πήρε το όνομά της από τον κορυφαίο αυτοκράτορα του Βυζαντίου Νικηφόρο Φωκά που απελευθέρωσε την Κρήτη από τους Άραβες το 961 μ.χ. - Ημικατεστραμμένη κρήνη ανάμεσα στο Ν. 63 και 65 - Παραδοσιακό βενετσιάνικο θύρωμα με δύο κεφαλές Ν , όπου το ανακαινισμένο «σπίτι των Δελφινιών» - Επιβλητικό θύρωμα Ν. 49 και 99 - Μικρό εικονοστάσι στο Ν. 29 που δε χρησιμοποιείτε πια. - Παλιό τούρκικο χαμάμ στο ανακαινισμένο κτήριο στο Ν Η Κυρία των Αγγέλων ή Μικρή Παναγία στη συμβολή με Κορωναίου & Αραμπατζόγλου - ΙΤΕ-Ινστιτούτο Μεσογειακών Σπουδών στο Ν. 130 και Παραδοσιακό Καλλιτεχνικό Αρτοποιείο από το 1958 ακριβώς απέναντι. Οδός Φωτάκη Ευστρατίου Πρώην Πηγής/Σπετσών. Πήρε το όνομά της από τον Ε. Φωτάκη, από τις Μέλαμπες Αγ. Βασιλείου και ήταν δικηγόρος-εισαγγελέας-βουλευτής-γερουσιαστής. Κατείχε δίπλωμα Νομικών και Οικονομικών Επιστημών, δικηγόρησε στο Ρέθυμνο και εξέδιδε την εφημερίδα «ΑΓΩΝ». Ακολούθησε το Βενιζέλο, ο οποίος τον τοποθέτησε Εισαγγελέα Αθηνών και αργότερα που ο ίδιος παραιτήθηκε, 20

21 εκλέχθηκε βουλευτής Ρεθύμνου(3 φορές) και μία φορά γερουσιαστής. Μετέφρασε έργα και έγραψε πλήθος άρθρων και διατριβών. -Όμορφη καμάρα δίπλα στο Ν. 3 - Χ - Οδός Χάλη Βασιλείου Πρώην Γρότα, πάροδος Τομπάζη και Γερακάρη. Είναι αδιέξοδη για τα αυτοκίνητα προς τη Γερακάρη. Ονομάστηκε έτσι από το Β. Χάλη που ήταν οπλαρχηγός της Κρήτης από οικογένεια αρματολών. Από νωρίς έγινε αρματολός και συμμετείχε στον κλεφτοπόλεμο και στους αγώνες κατά των Τούρκων με γενναιότητα και πολεμική δεξιοτεχνία. -Φιλόπτωχο Ταμείο Ι.Μ.Ρ.& Α. στο Ν. 2 -Εκκλησιαστικό Μουσείο Μητροπολιτικού Ναού στο Ν. 3 Οδός Χατζηγρηγοράκη Γεωργίου Πρώην Χορτάτση/Αικατερίνης, πάροδος Αρκαδίου. Παλαιότερα στεγαζόταν το μονοπώλειο αλατιού και γι αυτό ονομαζόταν και «αλατσάδικα» Ο Γ. Χατζηγρηγοράκης ορφάνεψε σε ηλικία 12 ετών και στάλθηκε στη Μήλο και στη Σύρο για να τελειώσει το Γυμνάσιο. Σπούδασε γιατρός και στην επανάσταση του 1878 πρόσφερε τις υπηρεσίες του δωρεάν. Έγινε επιμελητής και δωρεάν γιατρός του επαναστατικού στρατού. Το 1897 στην επανάσταση προστάτευε τους Χριστιανούς από τους Τούρκους. Το Ρέθυμνο απέφυγε σφαγή και εμπρησμό χάρη σε αυτόν. Με ενέργειές του κτίσθηκε το Καμπαναριό-Ρολόι της μεγάλης Παναγίας το 1889 με χρήματα ρωσικά. Τον αποκάλεσαν και «φτωχομάνα» λόγω της φιλανθρωπίας και των δωρεών του. -Παλιά γραφεία των εκδόσεων ΡΕΘΕΜΝΙΩΤΙΚΑ ΝΕΑ και ΓΡΑΦΟΤΕΧΝΙΚΗ ΚΡΗΤΗΣ Α.Ε. στο Ν. 6 και 7 αντίστοιχα. 21