ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ - ΠΕΡΙΛΗΨΕΙΣ

Transcript

1 Χορηγούνται 10 μόρια (CME credits) Συνεχιζόμενης Ιατρικής Εκπαίδευσης ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ - ΠΕΡΙΛΗΨΕΙΣ 3-4 ΙΟΥΝΙΟΥ 2016, Αθήνα, Η Λεμφολογία από το Παρελθόν στο Παρόν 1

2

3 Επίτιμοι Πρόεδροι Ε.Λ.Ε. Σεβασμ. ΙΜΜΛ κ.κ. Νικόλαος Δημακάκος Π. Μπάλας Π. Διοικητικό Συμβούλιο Πρόεδρος Γ. Ζωγράφος Απερχ. Πρόεδρος Ε. Δημακάκος Εισερχ. Πρόεδρος Ν. Παπαδόπουλος Αντιπρόεδρος Κ. Συρίγος Γεν. Γραμματέας Ν. Αρκαδόπουλος Ειδ. Γραμματέας Ι. Καραϊτιανός Ταμίας Γ. Λυμούρης Μέλος Ι. Καλεμικεράκης Οργανωτική Επιτροπή Αντωνίου Χ. Αρκαδόπουλος Ν. Βασδέκης Σ. Βασιλόπουλος Γ. Γιαννούκας Α. Γκιρλέμης Κ. Γκοβίνα Ο. Γραμματικάκης I. Δημακάκος Ε. Διονυσίου Δ. Ζωγράφος Γ. Ηλιακόπουλος Κ. Καλεμικεράκης Ι. Καλλές Β. Καραϊτιανός Ι. Καραμάνου Μ. Καστανά Ο. Καυγά Α. Λιάσης Ν. Λυμούρης Γ. Μαρβάκη Χ. Μαριόλης Θ. Παπαδόπουλος Ν. Παπαθανασίου Γ. Πετρίκκος Γ. Πιάγκου Μ. Πρωτόπαππα Ε. Σμυρνιώτης Β. Συρίγος Κ. Τόλια Μ. Φίλης Κ. Χάμψας Γ. Επιστημονική Επιτροπή Ε.Λ.Ε. Παπαδόπουλος Ο. Διονυσίου Δ. Γρηγορόπουλος Π. Συμβουλευτική Επιτροπή Αντωνίου Χ. Βασδεκης Σ. Πειθαρχική Επιτροπή Πετρίκκος Γ. Σμυρνιώτης Β. Λιάσης Ν. Ελεγκτική Επιτροπή Γκιόζος Ι. Κρουσανιωτάκη Κ. Μιχαλόπουλος Ν. 3-4 ΙΟΥΝΙΟΥ 2016, Αθήνα, Η Λεμφολογία από το Παρελθόν στο Παρόν 3

4 4 ελληνικη ΛΕΜΦΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ - 3 o πανελληνιο λεμφολογικο συνεδριο

5 Επιστημονική Επιτροπή Συνεδρίου Αγαπητός Ε. Αθανασιάδη Κ. Αλεξάκης Γ.Δ. Ανδρούτσος Γ. Αντωνίου Χ. Αράπογλου Β. Αρκαδόπουλος Ν. Βασδέκης Σ. Βασιλακόπουλος Θ. Βασιλείου Ι. Βασλαματζής Μ. Βλάχος Λ. Βώρος Δ. Γεννατάς Κ.-Γ. Γερουλάκος Γ. Γεωργόπουλος Σ. Γιαμμαρέλου Ε. Γιαννούκας Γ.Α. Γκιόζος Ι. Γκοβίνα Ο. Γουλιάμος Α. Γραμματικάκης Ι. Δεμίρη Ε. Δημακάκος Ε. Δημακάκος Π. Διονυσίου Δ. Ζακοπούλου Ν. Ζουριδάκη Ε. Ζωγράφος Γ. Κακίσης Ι. Καλεμικεράκης Ι. Καραϊτιανός Ι. Καστανά Ο. Κατσάμπας Α. Κατσένης Κ. Καφίρη Γ. Κεραμόπουλος Α. Κίτσου Μ. Κούβαρης Ι. Κουρέας Α. Κυριάκου Η. Κωνσταντουλάκης Μ. Κωστοπαναγιώτου Γ. Λιακάκος Θ. Λιάσης Ν. Λυμούρης Γ. Μαθιουδάκη-Κουμαντάκη Ε. Μακρής Ι. Μαρακομιχελάκης Γ. Μαριόλης-Σαψάκος Θ. Μισιτζής Ι. Μιχαλόπουλος Ν. Μούτσος Μ. Μπάλας Π. Μπαλαφούτα Ε. Μπέσιας Ν. Μπράμης Ι. Μπρατάκος Μ. Νάνας Σ. Νάτσης Κ. Παναγόπουλος Ε. Παπαγεωργίου Α. Παπαδόπουλος Ν. Παπαδόπουλος Ο. Παπαθανασίου Γ.Γ. Παπαλάμπρος Ε. Πετρίκκος Γ. Πισσάκας Γ. Πρωτόπαππα Ε. Σκανδαλάκης Π. Σκάρλος Δ. Σμυρνιώτης Β. Σταυριανέας Ν. Σταυρόπουλος Π. Συρίγος Κ. Τρουπής Γ.Γ. Τσεβρένης Β. Τσελέ Ε. Τσιόδρας Σ. Φίλης Κ. Φιλόπουλος Ε. Φουντοπούλου Μ. Φραγγουλίδης Γ.Γ. Φραγκουλίδης Γ. Χατζηγάκης Π. Χατζηϊωάννου Α. Χατζηϊωάννου Σ. 3-4 ΙΟΥΝΙΟΥ 2016, Αθήνα, Η Λεμφολογία από το Παρελθόν στο Παρόν 5

6 Αγαπητοί συνάδελφοι, ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΣ Το λεμφικό σύστημα συμμετέχει στην ομαλή λειτουργία του οργανισμού, ενώ σε παθολογικές καταστάσεις εκδηλώνονται σημαντικά λεμφικά νοσήματα με γνωστότερο το λεμφοίδημα που αλλάζουν δραματικά την ποιότητα της ζωής των ασθενών. Το λεμφικό σύστημα απασχολεί όλες τις ιατρικές ειδικότητες από τις παθολογικές (ανατομία, φυσιολογία, παθολογία, δερματολογία, παθολογία ογκολογία, λοιμωξιολογία, ακτινολογία, ακτινοθεραπεία) μέχρι τις χειρουργικές (γενική χειρουργική, πλαστική χειρουργική, γυναικολογία, αγγειοχειρουργική αναισθησιολογία) αλλά και στους νοσηλευτές, φυσικοθεραπευτές, ψυχολόγους και διαιτολόγους. Αυτό έχει ως συνέπεια να καθίσταται απαραίτητη η πολυσυμμετοχική συνεργασία μεταξύ των ειδικοτήτων για την αποτελεσματική και ολοκληρωμένη αντιμετώπιση των παθήσεων και επιπλοκών του λεμφικού συστήματος. Το 3 ο Πανελλήνιο Λεμφολογικό συνέδριο με τίτλο: Η Λεμφολογία από το Παρελθόν στο Παρόν θα λάβει χώρα στο αμφιθέατρο του Ιπποκρατείου Νοσοκομείου στην Αθήνα στις 3-4 Ιουνίου. Το συνέδριο είναι αφιερωμένο σε δυο μεγάλους πρωτοπόρους και ερευνητές του λεμφικού συστήματος: τον Ε. Κοντολέοντα Καθηγητή και Διευθυντή της Χειρουργικής Κλινικής του Ιπποκρατείου Νοσοκομείου της Αθήνας, ο οποίος με τη χειρουργική του δεινότητα αποτέλεσε παγκόσμιο σημείο αναφοράς για τουλάχιστον 60 χρόνια ( ), όσον αφορά τη χειρουργική αντιμετώπιση του λεμφοιδήματος, και τον Μ. Παπαμιλτιάδη Καθηγητή Ανατομίας στην Αθήνα, ο όποιος ερεύνησε και αποκάλυψε πολλά λεμφαγγεία και τη λειτουργία τους σε διάφορα σημεία του σώματος, με αποτέλεσμα η Ευρωπαϊκή Λεμφολογική Εταιρεία να έχει καθιερώσει κάθε χρόνο να δίνει «Βραβείο Παπαμιλτιάδης» στην καλύτερη εργασία Στο συνέδριο αυτό θα πραγματοποιηθούν διαλέξεις και στρογγυλά τραπέζια που καλύπτουν όλη τη Λεμφολογία και επιπλέον θα υπάρχουν σειρές εκπαιδευτικών μαθημάτων με στόχο την ενημέρωση των ανθρώπων που ασχολούνται με τις λεμφικές παθήσεις όσο και των ασθενών που συμμετέχουν στο συνέδριο. Ο στόχος του συνεδρίου είναι διπλός και αφορά τόσο στην ενημέρωση επί των σύγχρονων κατευθυντηρίων οδηγιών όσο και στην εδραίωση της σωστής συνεργασίας μεταξύ των ειδικοτήτων. Επιπλέον φιλοδοξία του συνεδρίου είναι η άμεση προσέγγιση, η συζήτηση και ανταλλαγή απόψεων μεταξύ ασθενών και ιατρών, αλλά και μεταξύ των επαγγελματιών υγείας για την ανάπτυξη της Λεμφολογίας στην Ελλάδα. Εκ μέρους της Ελληνικής Λεμφολογικής Εταιρείας έχουμε την τιμή να σας προσκαλέσουμε να συμμετέχετε στο συνέδριο και να συμβάλλετε με την παρουσία σας στην επιτυχία του. Με φιλικούς χαιρετισμούς Ο Πρόεδρος Ο Γ. Γραμματέας Γ.Κ. Ζωγράφος Καθηγητής Χειρουργικής ΕΚΠΑ Αναπληρωτής Πρύτανης Πανεπιστημίου Αθηνών Ν. Αρκαδόπουλος Αν. Καθηγητής Χειρουργικής ΕΚΠΑ 6 ελληνικη ΛΕΜΦΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ - 3 o πανελληνιο λεμφολογικο συνεδριο

7 GREETINGS On behalf of the European Society of Lymphology, I'm pleased to greet all the participants in the 3rd Congress of the Greek Society of Lymphology. The Greek Society of Lymphology has been affiliated to the ESL for many years and there have always been continuous exchanges of experiences and knowledge between the two Societies, through distinguished scientific contributions and international congresses. I would like to congratulate with the President, the Organizing and the Scientific Committee of this Congress for the organization of this important scientific meeting. I wish good and fruitful Congress works to the participants and I hope to see you all in Mulhouse, on the occasion of the next ESL Congress. Kindest regards Prof. Francesco Boccardo President of the European Society of Lymphology 3-4 ΙΟΥΝΙΟΥ 2016, Αθήνα, Η Λεμφολογία από το Παρελθόν στο Παρόν 7

8 GREETINGS Dear President of Greek Society of Lymphology Prof. G.Zografos, Dear Participants of 3rd Greek Congress of Lymphology, Once again I m delighted to welcome the Congress of the Greek Society of Lymphology that every year becomes more involving on behalf of both VAS-Vascular-Independent Research and Education-European Organisation and UEMS Division of Angiology/Vascular Medicine. One year is gone. A very productive year for the results obtained, despite the serious problems experienced by all our Countries. The collaboration between VAS and European Society of Lymphology-ESL (existing for so long) has been strengthened, becoming more concrete through educational, awareness and research projects. - Education ESL has contributed to the VAS European Book that will be available in the late Spring 2017 (pre-booking on VAS web- html) and its President is in the Editorial Board. We are also starting to make a programme about a European E-learning joint Course on Lymphology, using the VAS-Campus Platform. - Awareness VAS has launched PAD&Vascular European Days (next March 4th edition - net/128-pad-vascular-eu-days1.html) and both ESL and your Greek Society are part on them. - Research ESL is part of the VAS-International Consortium where also proposals for EU calls are discussed and finalized. To conclude: our strong and stable collaboration is step by step producing results of great relevance. The basis of these results is lealty, reciprocal respect, enthusiasm for our mission and for our job and our shared aim to help our patients and to prevent diseases in our populations. Everything in life goes through the characteristics of people who are involved. Even the best projects do not yield results if they lack positive and honest personalities who consider collaboration natural, valuable and precious. Among positive people, Evangelos Dimakakos that thank for his hard work both in Greece and in our European collaboration. Hoping to see you in European Angiology Days ( l ) in November. Have a very nice Congress Mariella Catalano University of Milan President UEMS Division of Angiology/Vascular Medicine VAS Scientific Coordinator 8 ελληνικη ΛΕΜΦΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ - 3 o πανελληνιο λεμφολογικο συνεδριο

9 Γενικές Πληροφορίες ΟΡΓΑΝΩΣΗ Ελληνική Λεμφολογική Εταιρεία Greek Society of Lymphology ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ CONGRESS WORLD EVENT TRAVEL E.E. Μαιάνδρου 23, Αθήνα, Τηλ.: , Fax: Χρόνος και τόπος συνεδρίου 3 & 4 Ιουνίου 2016, Μεγάλο Αμφιθέατρο, ΓΝΑ «ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ» Επίσημη γλώσσα Επίσημη γλώσσα Συνεδρίου Ελληνικά Δικαίωμα Συμμετοχής Μέλη της Ε.Λ.Ε. (εφ όσον είναι οικονομικά τακτοποιημένοι) Δωρεάν Ιατροί 30,00 Νοσηλευτές, Φυσιοθεραπευτές, Λοιπά Επαγγέλματα Υγείας 20,00 Ειδικευόμενοι, φοιτητές & ευρύ κοινό Δωρεάν Εκπαιδευτικά Σεμινάρια (θα χορηγηθεί επιπλέον πιστοποιητικό παρακολούθησης) ** Οι φοιτητές θα πρέπει κατά την εγγραφή τους να προσκομίσουν αντίγραφο της φοιτητικής τους ταυτότητας Το δικαίωμα εγγραφής για τους συμμετέχοντες/μέλη της Ε.Λ.Ε., ιατρούς, νοσηλευτές/ φυσιοθεραπευτές και τους συμμετέχοντες στα εκπαιδευτικά σεμινάρια περιλαμβάνει: Παρακολούθηση του επιστημονικού προγράμματος Τελικό Πρόγραμμα Πιστοποιητικό Παρακολούθησης Συμμετοχή στα διαλείμματα καφέ και τη Δεξίωση Υποδοχής Φάκελο με υλικό του συνεδρίου Το δικαίωμα εγγραφής για τους φοιτητές και το ευρύ κοινό περιλαμβάνει: Παρακολούθηση του επιστημονικού προγράμματος Τελικό Πρόγραμμα Πιστοποιητικό Παρακολούθησης Συμμετοχή στα διαλείμματα καφέ και τη Δεξίωση Υποδοχής Πιστοποιητικό ΠαρακολούΘησης Το Πιστοποιητικό Παρακολούθησης του Συνεδρίου, θα δοθεί στους Συνέδρους μετά το πέρας των εργασιών αυτού με απαραίτητη την επίδειξη της κονκάρδας. Το Πιστοποιητικό Παρακολούθησης των εκπαιδευτικών σεμιναρίων θα δοθεί με το πέρας των εργασιών αυτών. 3-4 ΙΟΥΝΙΟΥ 2016, Αθήνα, Η Λεμφολογία από το Παρελθόν στο Παρόν 9

10 Πληροφορίες Συμμετοχής Για την εγγραφή σας στο Συνέδριο παρακαλείσθε να συμπληρώσετε το δελτίο συμμετοχής και να το παραδώσετε στη Γραμματεία του Συνεδρίου. Εγγραφές θα πραγματοποιούνται καθ όλη τη διάρκεια του Συνεδρίου. Έκθεση Κατά τη διάρκεια του Συνεδρίου λειτουργεί έκθεση φαρμακευτικών προϊόντων. Ώρες Λειτουργίας Έκθεσης Παρασκευή, 3 Ιουνίου 2016, 12:00-20:30 Σάββατο, 4 Ιουνίου 2016, 09:00-14:00 Οπτικοακουστικά Μέσα Ο βασικός οπτικοακουστικός εξοπλισμός των Συνεδριακών αιθουσών περιλαμβάνει: Video Data Projector, H/Y, Οθόνη Προβολής, Μικροφωνική Εγκατάσταση & Τεχνικό Προσωπικό. Καθ όλη την διάρκεια του Συνεδρίου, θα λειτουργεί Γραμματεία Παράδοσης των Παρουσιάσεων. Παρουσίαση Εργασιών Όλες οι περιλήψεις-εργασίες του 3ου Πανελληνίου Λεμφολογικού Συνεδρίου θα δημοσιευτούν επιπλέον στο ηλεκτρονικό περιοδικό «Βήμα του Ασκληπιού» στο τεύχος του Ιουλίου Το περιοδικό παρουσιάζεται στις βάσεις CINAHL PLUS και CINAHL PLUS WITH FULL TEXT (EBSCO). Σχετικό link: Το περιοδικό παρουσιάζεται στη βάση ACADEMIC SEARCH COMPLETE (EBSCO). Σχετικό link: Είναι επίσημα καταχωρημένο στον κατάλογο των περιοδικών ανοιχτής πρόσβασης «DOAJ». Επίσημα καταχωρημένο στον κατάλογο του συστήματος «SHERPA/RoMEO», του πανεπιστημίου του Nottingham και επίσημα καταχωρημένο στον κατάλογο των περιοδικών του Συνδέσμου Ελληνικών Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών. Προφορικές Ανακοινώσεις Γενικές Πληροφορίες Οι υπεύθυνοι συγγραφείς των Προφορικών Ανακοινώσεων παρακαλούνται να παραδίδουν την παρουσίασή τους, τουλάχιστον 30 λεπτά νωρίτερα πριν την ώρα παρουσίασης, στη Γραμματεία Παραλαβής Παρουσιάσεων. Μοριοδότηση Συνεδρίου Το Συνέδριο έχει μοριοδοτηθεί από την UEMS/EACCME με 10 Μόρια Συνεχιζόμενης Ιατρικής Εκπαίδευσης. * Οι παραπάνω τιμές δεν περιλαμβάνουν ΦΠΑ 24%. Σύμφωνα με το άρθρο 43 του Νόμου 3842/2010, η εγγραφή δεν επιβαρύνεται με ΦΠΑ εάν συνοδεύεται από κάποια άλλη τουριστική υπηρεσία (διαμονή σε ξενοδοχείο ή αεροπορικό εισιτήριο). 10 ελληνικη ΛΕΜΦΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ - 3 o πανελληνιο λεμφολογικο συνεδριο

11 3o ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟ ΛΕΜΦΟΛΟΓΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ «Η ΛΕΜΦΟΛΟΓΙΑ ΑΠΟ ΤΟ ΠΑΡΕΛΘΟΝ ΣΤΟ ΠΑΡΟΝ» 3-4 Ιουνίου 2016 ΑΜΦΙΘΕΑΤΡΟ Γ.Ν.Α. «ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ» ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ

12 Παρασκευή 3 Ιουνίου :00-12:00 Εγγραφές 12:00-13:00 ΣΤΡΟΓΓΥΛΟ ΤΡΑΠΕΖΙ Βασικές αρχές του λεμφικού συστήματος Προεδρείο: Γ. Τρουπής, Γ. Καφίρη Προσέγγιση ανατομίας λεμφικού συστήματος Μ. Πιάγκου, Κ. Νάτσης Ανατομία και λειτουργία λεμφαδένα Χ. Ευτυχιάδης Παθοφυσιολογία λεμφικού συστήματος Δ. Δαφνής Αιτιοπαθογένεια λεμφοιδήματος Π. Χατζηγάκης Σχολιαστής: Γ. Μαρακομιχελάκης 13:00-14:00 ΣΤΡΟΓΓΥΛΟ ΤΡΑΠΕΖΙ Βασικές αρχές στο λεμφοίδημα Προεδρείο: Σ. Γεωργόπουλος, Ν. Μπέσιας Σταδιοποίηση λεμφοιδήματος Β. Αργείτης Κλινική εικόνα και διάγνωση λεμφοιδήματος Ν. Ρούσας Διαφορική διάγνωση λεμφοιδήματος Δ. Ξανθόπουλος Το λεμφοίδημα στους ανηλίκους Ε. Μπότσα Σχολιαστές: Ι. Κακίσης, Π. Κουράκος 14:00-15:00 Διάγνωση και διαφορική διάγνωση λεμφαδένων Προεδρείο: Κ. Συρίγος, Ι. Γκιόζος, Μ. Μούτσος Ποια η καλύτερη εξέταση για την απεικόνιση των λεμφαδένων Β. Τσαγκούλη Ο ρόλος του pet/ct στη διάγνωση του λεμφαδένων Σ. Χατζηιωάννου Κλινική αξιολόγηση διογκωμένων λεμφαδένων Θ. Βασιλακόπουλος Ο ρόλος του επεμβατικού πνευμονολόγου στην αξιολόγηση των λεμφαδένων μεσοθωρακίου Δ. Βάσσος Ο ρόλος του θωρακοχειρουργού στην αξιολόγηση λεμφαδένων με μεσοθωρακοσκόπηση Κ. Αθανασιάδη 12 ελληνικη ΛΕΜΦΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ - 3 o πανελληνιο λεμφολογικο συνεδριο

13 Παρασκευή 3 Ιουνίου :00-15:20 Διάλειμμα καφέ 15:20-16:00 Προφορικές Ανακοινώσεις Θεραπευτική Αντιμετώπιση Λεμφικών Παθήσεων Προεδρείο: Ο. Καστανά, Θ. Μαριόλης, Γ. Χάμψας 1. Χειρουργική Τεχνική Λεμφαδενικού Καθαρισμού Ιγνυακής και Βουβωνικής Χώρας-Κλινική Εμπειρία Ξιφαρά Α., Πιπέρος Θ., Παπαναστασίου Ι., Καλλές Β., Παπαπαναγιώτου Ι., Ζουλάμογλου Μ., Κωνσταντίνου Ε., Καραμπελιάς Γ., Παπασκαρλάτος Ι., Κακλαμάνος Ι., Μαριόλης-Σαψάκος Θ. 2. Η Βιοψία του λεμφαδένα φρουρού ως βασική διαγνωστική και χειρουργική μέθοδος για την αντιμετώπιση των λεμφαδενικών μεταστάσεων σε ασθενείς με δερματικό μελάνωμα Χαμψάς Γ., Κωστόπουλος Ε., Βάκης Γ., Φραγκούλης Μ., Δημονίτσας Ε., Κονοφάος Π., Καραντώνης Φ., Παπαδόπουλος Ο. 3. Αντιμετώπιση πρωτοπαθών λεμφοιδημάτων με μεταμόσχευση λεμφαδένων Διονυσίου Δ., Σαράφης Α., Τσιμπώνης Α., Λάμπρος Ε., Καραγέργου Ε., Τατσίδου Γ., Δεμίρη Ε. 4. Ο ρόλος της λεμφαγγειογένεσης στον Kαρκίνο: Από τον Μύθο στην Πραγματικότητα Λώλας Γ., Jensen L., Μπουραντάς Γ., Τσικουρκιτούδη Β., Συρίγος Κ. 5. Μελέτη Περίπτωσης: Διαχείριση με MLD/CDT, ασθενούς με χυλώδες ασκητική συλλογή Τριανταφύλλου Ε. 6. Η λεμφογενής διασπορά ως μεταστατική οδός στον καρκίνο του μαστού Νάτσης Κ., Πιάγκος Γ., Πιάγκου Μ. 7. ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΚΟΝΤΟΛΕΩΝ: Ο Καθηγητής της Χειρουργικής Κλινικής στο Ιπποκράτειο Νοσοκομείο Δημακάκος Ε., Καραμάνου Μ., Ηλιάκης Π., Γραμματικάκης Ι., Συρίγος Κ. 3-4 ΙΟΥΝΙΟΥ 2016, Αθήνα, Η Λεμφολογία από το Παρελθόν στο Παρόν 13

14 Παρασκευή 3 Ιουνίου :00-17:00 ΣΤΡΟΓΓΥΛΟ ΤΡΑΠΕΖΙ Φλεβολεμφοιδημα: Θρομβοεμβολική Νόσος Προεδρείο: Γ. Γερουλάκος, Κ.Φίλης Προφύλαξη θρομβοεμβολικής νόσου σε ασθενείς γενικής χειρουργικής Φ. Σιγάλα Προφύλαξη θρομβοεμβολικής νόσου σε παθολογικούς ασθενείς Χ. Παπαμιχαήλ Αντιπηκτική αγωγή στον ογκολογικό ασθενή - κατευθυντήριες οδηγίες Μ. Θεοχάρη Νεώτερα αντιπηκτικά από του στόματος στη θρομβοεμβολική νόσο: το τέλος του sintrom Η. Κυριάκου Σχολιασμός: Β. Τσεβρένης 17:00-19:00 Χειρουργική Ογκολογία και Λεμφικό σύστημα Προεδρείο: Θ. Λιακάκος, Ι. Βασιλείου Λεμφαδενικός καθαρισμός στομάχου Ι. Καραϊτανος, Η. Κατσούλης Λεμφαδενικος καθαρισμός οισοφάγου Δ. Θοδώρου Καρκίνος παγκρέατος, έχει θέση ο λεμφαδενικός καθαρισμός? Ν. Αλεξάκης Λεμφαδενικος καθαρισμός κατωτέρου πεπτικού Γ. Θεοδωρόπουλος Οπισθοπεριτοναϊκός Λεμφαδενικός καθαρισμός σε καρκίνο όρχεων Κ. Τούτουζας Καθαρισμός μασχαλιαίων λεμφαδένων στον καρκίνο του μαστού Π. Γρηγορόπουλος Ο ρόλος της μεταμόσχευση λεμφαδένων στην αντιμετώπιση του λεμφοιδήματος Δ. Διονυσίου Φρουρός λεμφαδένας- λεμφαδενικός καθαρισμός σε Μελάνωμα Ν. Παπαδόπουλος Λεμφαδενικός καθαρισμός σε γυναικολογικό καρκίνο Ε. Τερζάκης Σχολιασμός: Β. Σμυρνιώτης, Μ. Κωνσταντουλάκης, Ν. Αρκαδόπουλος 14 ελληνικη ΛΕΜΦΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ - 3 o πανελληνιο λεμφολογικο συνεδριο

15 Παρασκευή 3 Ιουνίου :00-20:00 Τελετή Έναρξης Χαιρετισμοί - Προσφωνήσεις Καθηγητής Γ. Ζωγράφος Πρόεδρος Ελληνικής Λεμφολογικής Εταιρείας Αναπληρωτής Πρύτανης Πανεπιστημίου Αθηνών Μακαριότατος Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και Πάσης Ελλάδος κ.κ. Ιερώνυμος Σεβασμιότατος ΙΜΜΛ κ.κ. Νικόλαος Επίτιμος Πρόεδρος Ελληνικής Λεμφολογικής Εταιρείας Καθηγητής Π. Δημακάκος Επίτιμος Πρόεδρος Ελληνικής Λεμφολογικής Εταιρείας Ζ. Γραμματόγλου Πρόεδρος συλλόγου Κ.Ε.Φ.Ι. Ε. Κούρεντα Αντιπρόεδρος Συλλόγου «Άλμα Ζωής» Καθηγητής Μ. Μπρατάκος Πρόεδρος των ΤΕΙ Αθηνών Γ. Πατούλης Πρόεδρος Ιατρικού Συλλόγου Αθηνών M. Βλασταράκος Πρόεδρος Πανελληνίου Ιατρικού Συλλόγου A. Μπαλασοπούλου Διοικήτρια Γ.Ν.Α. ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ Βραβεύσεις Εργασιών Βραβεύσεις Προσωπικοτήτων της Ελληνικής Λεμφολογικής Εταιρείας Καθηγητής Ακτινολογίας Λ. Βλάχος Καθηγητής Παθολογίας-Λοιμωξιολογίας Γ. Πετρίκκος Καθηγητής Δερματολογίας Α. Κατσάμπας 20:00-20:30 Εναρκτήρια Ομιλία Προεδρείο: Γ. Ζωγράφος, Ν. Παπαδόπουλος Όταν η Ιατρική εμπνέει την Εκπαίδευση: Η Λέμφος στη Ζωή μας Καθηγήτρια Μ. Φουντοπούλου 20:30 Δεξίωση Υποδοχής 3-4 ΙΟΥΝΙΟΥ 2016, Αθήνα, Η Λεμφολογία από το Παρελθόν στο Παρόν 15

16 Παρασκευή 3 Ιουνίου 2016 Μικρό Αμφιθέατρο Α Προπαιδευτικής Χειρουργικής Κλινικής 16:30-17:30 Προφορικές Ανακοινώσεις ΕΝΟΤΗΤΑ Α: Η Χειρουργική στο Λεμφικό σύστημα Προεδρείο: Γ. Φραγκουλίδης, Ν. Μιχαλόπουλος 8. Μεταμόσχευση λεμφαδένων. Είναι ασφαλής η λήψη λεμφαδενικού κρημνού; Διονυσίου Δ., Τσιμπώνης Α., Γούλα Χ.-Ο, Σαράφης Α., Μυλωθρίδης Π., Παυλίδης Λ., Δεμίρη Ε. 9. Η αξία της περιεγχειρητικής χημειοθεραπείας σε συνδυασμό με τη d2 λεμφαδενεκτομή σε ασθενείς με εξαιρέσιμο καρκίνο του στομάχου Καλλές Β., Τσέλος Α., Φραδέλος Ε., Βαμβακάς Π., Ίβρος Ν., Παπαδόπουλος Π., Κυριαζάνος Ι. 10. Η συμβολή του Olaus Rudbeck του γηραιότερου ( ) στη μελέτη του λεμφικού συστήματος Καραμάνου Μ., Παπαϊωάννου Θ., Δημακάκος Ε., Γραμματικάκης Ι., Πουλάκου-Ρεμπελάκου Ε. 11. Η λεμφογενής διασπορά στα κακοήθη νεοπλάσματα της κεφαλής και του τραχήλου: Ανατομική υπόμνηση Νάτσης Κ., Γκιόκα Α., Πιάγκου Μ. 12. Η θέση της ρομποτικής προστατεκτομής σε συνδυασμό με εκτεταμένο πυελικό λεμφαδενικό καθαρισμό στη διεθνή πρακτική Τσέλος Α., Καλλές Β., Δεληγιάννης Δ. 13. Επιπολης θρομβοφλεβίτιδα του μαστού- mondor disease παρουσίαση ενδιαφέρουσας κλινικής περίπτωσης Φλέσσας Ι., Μαριόλης-Σαψάκος Θ., Πιπέρος Θ., Γρηγορόπουλος Π., Κύρου Γ., Καροπούλου Ε., Δασκαλάκης Π., Τσικκίνης Α., Ζωγράφος Γ. 14. Προεγχειρητικός λόγος ουδετερόφιλων προς λεμφοκύτταρα σε ασθενείς με καρκίνο του μαστού: συσχέτιση με κλινικοπαθολογικά χαρακτηριστικά Καλλές Β., Γεωργίου Γ., Μπούτσικος Γ., Παπαπαναγιώτου Ι., Καλογερά Ε., Μιχαλόπουλος Ν., Ίβρος Ν., Πεχλιβανίδης Γ. 15. Mονήρης μετάσταση στο σπλήνα: περιγραφή δυο περιπτώσεων Κατσούλης Η.Ε., Τζωρτζοπούλου Α., Μπερδελής Β., Νασίκας Δ., Καραϊτιανός Ι.Γ. 16 ελληνικη ΛΕΜΦΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ - 3 o πανελληνιο λεμφολογικο συνεδριο

17 Παρασκευή 3 Ιουνίου 2016 Μικρό Αμφιθέατρο Α Προπαιδευτικής Χειρουργικής Κλινικής ΕΝΟΤΗΤΑ Β: Ιστορία του Λεμφικού συστήματος Προεδρείο: Γ. Λυμούρης, Μ. Καραμάνου 17. Μη άνοσος εμβρυικός ύδρωπας και δυσπλασίες του λεμφικού συστήματος Γραμματικάκη Ι.Ε., Δημακάκος Ε.Π., Σαλαμαλέκης Γ. 18. Οι μελέτες του διακεκριμένου ανατόμου και κυτταρολόγου Μιλτιάδη Παπαμιλτιάδη ( ) επί του λεμφικού συστήματος Καραμάνου Μ., Λυμπέρη Μ., Γραμματικάκης Ι., Δημακάκος Ε., Λάιος Κ., Ανδρούτσος Γ. 19. Ανατομική μελέτη των λεμφογαγγλίων και η κλινική τους σημασία στις καρκινικές μεταστάσεις Ηλιακόπουλος Κ., Δημακάκος Ε., Σκανδαλάκης Π. 20. Η Αποτελεσματικότητα της Εξειδικευμένης Φυσικοθεραπείας στο Λεμφοίδημα μετά από Μαστεκτομή Κωτσινά Μ., Δημακάκος Ε., Τριανταφύλλου Ε., Φοή Χ. 21. Ε. Κοντολέων και λεμφοίδημα Δημακάκος Ε., Γραμματικάκης Ι., Μαραβιτσας Β., Καραμάνου Μ., Συρίγος Κ. 22. Η συμβολή των αρχαίων Ελλήνων ιατρών στη μελέτη του λεμφικού συστήματος Ηλιακόπουλος Κ., Δημακάκος Ε. 23. Αγγειακές παθήσεις κάτω άκρων και αναθήματα στα Ασκληπιεία κατά την κλασσική εποχή-η ιστορία του Λυσιμάχου και του ιατρού του Αμύνου (350 π.χ.) Γραμματικάκης Ι.Ε., Καραμάνου Μ., Δημακάκος Ε.Π. 3-4 ΙΟΥΝΙΟΥ 2016, Αθήνα, Η Λεμφολογία από το Παρελθόν στο Παρόν 17

18 Σάββατο 4 Ιουνίου :00-09:30 ΣΤΡΟΓΓΥΛΟ ΤΡΑΠΕΖΙ Το βήμα του φυσικοθεραπευτή Πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα θεραπειών σε ασθενείς με Λεμφοίδημα Προεδρείο: Γ. Παπαθανασίου, Δ. Διονυσίου, Ε. Δημακάκος Λεμφική Παροχέτευση στην Αθήνα Ε. Τριανταφύλλου Λεμφική Παροχέτευση στη Λάρισα Χ. Παπαδοπούλου Λεμφική Παροχέτευση στην Αθήνα N. Κατσημήτρου Λεμφική Παροχέτευση στη Θεσσαλονίκη Γ. Τατσίδου 09:30-10:30 ΣΤΡΟΓΓΥΛΟ ΤΡΑΠΕΖΙ Θεραπεία Λεμφικών Παθήσεων Προεδρείο: Γ. Πισσάκας, Ε. Ζουριδάκη Θεραπεία λοιμώξεων (ερυσίπελας - κυτταρίτιδα) λεμφοιδήματος Σ. Κουρκουντή Θεραπεία μυκητιάσεων Α. Χατζηιωάννου Λεμφοίδημα άνω άκρου μετά από την ακτινοθεραπεία για καρκίνο μαστού Μ. Τόλια Ακτινοθεραπεία στα λεμφώματα Α. Ζυγογιάννη, Δ. Αλεξίου Χειρουργική αντιμετώπιση λεμφικών παθήσεων Σ. Μαστοράκη Σχολιαστές: Ε. Μόσα, Ε. Τσελέ 10:30-11:30 ΣΤΡΟΓΓΥΛΟ ΤΡΑΠΕΖΙ Θεραπεία Λεμφοιδήματος Προεδρείο: Ε. Δεμίρη, Ο. Παπαδόπουλος, Α. Γιαννούκας Υπάρχει φαρμακευτική αγωγή στο λεμφοίδημα; Χ. Καλκανδής Συντηρητική θεραπεία λεμφοιδήματος Ε. Δημακάκος Αντιμετώπιση λεμφικών κύστεων πέους και όσχεου με χρήση Laser (16) Α. Λέκας Αλγόριθμος χειρουργικής αντιμετώπισης λεμφοιδήματος Ε. Δεμίρη Χειρουργική αντιμετώπιση λεμφοιδήματος Δ. Διονυσίου Πρόληψη Δευτεροπαθούς λεμφοιδήματος Ο. Γκοβίνα 18 ελληνικη ΛΕΜΦΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ - 3 o πανελληνιο λεμφολογικο συνεδριο

19 Σάββατο 4 Ιουνίου 2016 Αναρτημένες Ανακοινώσεις Προεδρείο: Ι.Ε. Γραμματικάκης, Ι. Καλαμικεράκης, Ι.Γκούβερης 24. Καρκίνος μαστού και αναγκαιότητα πλήρους λεμφαδενικού καθαρισμού της μασχάλης σε περιπτώσεις θετικού λεμφαδένα φρουρού και διατήρησης του μαζικού αδένα Γραμματικάκης Ι.Ε., Δημακάκος Ε.Π. 25. Μαστεκτομή και Λεμφαδενεκτομή: Μια ιστορική αναδρομή Λάιος Κ., Μόσχου Μ.Μ., Καραμάνου Μ., Ανδρούτσος Γ. 26. Χρόνια μυελογενής λευχαιμία και κύηση: αναστολείς κινάσης της τυροσίνης- γοναδοτοξικότητα και έμβρυοτοξικότητα Γραμματικάκης Ι.Ε., Δημακάκος Ε.Π., Παπαπαναγιώτου Ι., Σαλαμαλέκης Γ., Παπαντωνίου Ν. 27. Ενδομήτρια υπολειπόμενη ανάπτυξη (IUGR) και επίπτωση στη λειτουργία του θύμου αδένα στην ενήλικο ζωή Γραμματικάκης Ι.Ε., Δημακάκος Ε.Π., Σαλαμαλέκης Γ., Παπαντωνίου Ν. 28. Hodgkin λέμφωμα και κύηση: διάγνωση, αντιμετώπιση και διλλήματα Γραμματικάκης Ι.Ε., Παπαπαναγιώτου Ι., Δημακάκος Ε.Π. ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ 11:30-12:00 Κλινικό Εκπαιδευτικό Σεμινάριο (Ι) Χρήση ελαστικών γαντιών και καλτσών στο φλεβολεμφοίδημα πότε και γιατί? Προεδρείο: Ε. Πρωτόπαππα, Ε. Δημακάκος Χρήση ελαστικών γαντιών και καλτσών Στο Λεμφοίδημα: Είδη, Τρόποι και Προϋποθέσεις: Ελαστικής κάλτσας Ελαστικού γαντιού Με την Ευγενική Χορηγία της Εταιρείας 12:00-12:30 Κλινικό Εκπαιδευτικό Σεμινάριο (ΙΙ) Λεμφικά έλκη και αντιμετώπιση αυτών Προεδρείο: Ο. Γκοβίνα, Α. Καυγά Χρήση επιθεμάτων που και ποτέ; Ι. Καλεμικεράκης Με την Ευγενική Χορηγία της Εταιρείας 3-4 ΙΟΥΝΙΟΥ 2016, Αθήνα, Η Λεμφολογία από το Παρελθόν στο Παρόν 19

20 Σάββατο 4 Ιουνίου :30-14:00 Κλινικό Εκπαιδευτικό Σεμινάριο (ΙΙΙ) Προεδρείο: Ε. Πρωτόπαππα, Ο. Γκοβίνα, Ε. Δημακάκος Εκπαιδεύτριες: Κ. Κρουσανιωτάκη, Χ. Παπαδοπούλου 1) πώς γίνεται λεμφική παροχέτευση άκρου: Θεωρία και πράξη σε ασθενείς 2) πώς γίνεται η περίδεση με ελαστικούς επιδέσμους θεωρία και άσκηση σε ασθενείς Με την Ευγενική Χορηγία της Εταιρείας ΛΗΞΗ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ ΠΑΡΑΛΑΒΗ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΤΙΚΩΝ 20 ελληνικη ΛΕΜΦΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ - 3 o πανελληνιο λεμφολογικο συνεδριο

21 Ευχαριστίες Χρυσός Χορηγός Χορηγοί 3-4 ΙΟΥΝΙΟΥ 2016, Αθήνα, Η Λεμφολογία από το Παρελθόν στο Παρόν 21

22 Συμμετέχοντες ΑΘΑΝΑΣΙΑΔΗ Κ. ΑΛΕΞΑΚΗΣ Ν. Αλεξίου Δ. ΑΡΓΕΙΤΗΣ Β. ΑΡΚΑΔΟΠΟΥΛΟΣ Ν. ΒΑΣΙΛΑΚΟΠΟΥΛΟΣ Θ. ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ Ι. ΒΑΣΣΟΣ Δ. ΓΕΡΟΥΛΑΚΟΣ Γ. ΓΕΩΡΓΟΠΟΥΛΟΣ Σ. ΓΙΑΝΝΟΥΚΑΣ Α. ΓΚΙΟΖΟΣ Ι. ΓΚΟΒΙΝΑ O. ΓΚΟΥΒΕΡΗΣ Ι. ΓΡΗΓΟΡΟΠΟΥΛΟΣ Π. ΔΑΦΝΗΣ Δ. ΔΕΜΙΡΗ Ε. ΔΗΜΑΚΑΚΟΣ Ε. ΔΗΜΑΚΑΚΟΣ Π. ΔΙΟΝΥΣΙΟΥ Δ. ΕΥΤΥΧΙΑΔΗΣ Χ. ΘΩΡΑΚΟΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ, ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΘΩΡΑΚΟΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗΣ ΚΛΙΝΙΚΗΣ, ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΣ, ΑΘΗΝΑ, ΠΡΟΕΔΡΟΣ Ε.Ε.Χ.Θ.Κ.Α. ΕΠΙΚ. ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ, Α ΠΡΟΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ, ΓΝΑ «ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ» Ειδικευόμενη ακτινολογίας, Αρεταιειο Νοσοκομείο, αθηνα ΑΓΓΕΙΟΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ, ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΣ Α, ΑΓΓΕΙΟΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ, Γ.Ν. Ν. ΙΩΝΙΑΣ ΠΑΤΗΣΙΩΝ «ΚΩΝΣΤΑΝΤΟΠΟΥΛΕΙΟ» ΑΝΑΠΛΗΡΩΤΗΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗΣ ΕΘΝΙΚΟΥ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ, ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΑΤΤΙΚΟ, ΓΕΝΙΚΟΣ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΛΕΜΦΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΕΠΙΚΟΥΡΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΑΙΜΑΤΟΛΟΓΙΑΣ, ΑΙΜΑΤΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ, ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΛΑΪΚΟ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗΣ, ΙΑΤΡΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΕΚΠΑ, ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ, Β ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ, ΑΡΕΤΑΙΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΠΝΕΥΜΟΝΟΛΟΓΟ, ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟΣ ΣΥΝΕΡΓΑΤΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ Ε.Κ.Π.Α., ΟΓΚΟΛΟΓΙΚΗ ΜΟΝΑΔΑ, ΓΝΝΘΑ «Η ΣΩΤΗΡΙΑ» ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΑΓΓΕΙΟΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΕΚΠΑ, ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΑΓΓΕΙΟΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗΣ ΚΛΙΝΙΚΗΣ ΠΓΝ «ΑΤΤΙΚΟΝ» ΑΓΓΕΙΟΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ, ΑΝ. ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ, Α ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΚΠΑ, ΓΝΑ "ΛΑΪΚΟ" ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΑΓΓΕΙΟΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΛΑΡΙΣΑΣ MD, FCCP, ΠΝΕΥΜΟΝΟΛΟΓΟΣ, ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟΣ ΣΥΝΕΡΓΑΤΗΣ ΠΑΝ/ΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ, ΟΓΚΟΛΟΓΙΚΗ ΜΟΝΑΔΑ, ΓΝΝΘΑ "Η ΣΩΤΗΡΙΑ" ΑΝΑΠΛΗΡΩΤΡΙΑ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΤΕΙ ΑΘΗΝΑΣ ΕΙΔΙΚΟΣ ΠΑΘΟΛΟΓΟΣ-ΑΓΓΕΙΟΛΟΓΟΣ, ΑΡΓΟΣ, ΕΠΙΣΤ. ΣΥΝΕΡΓΑΤΗΣ Ν.Ν.Α. MD, PHD, ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ, ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΕΣΥ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗΣ ΚΛΙΝΙΚΗΣ, ΓΟΝΚ «ΑΓ. ΑΝΑΡΓΥΡΟΙ» ΑΓΓΕΙΟΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ, ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟΣ ΣΥΝΕΡΓΑΤΗΣ Γ.Ν.Ν. ΚΕΡΚΥΡΑΣ, ΚΕΡΚΥΡΑ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΠΛΑΣΤΙΚΗΣ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗΣ, ΑΠΘ, ΔΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ ΚΛΙΝΙΚΗΣ ΠΛΑΣΤΙΚΗΣ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗΣ ΑΠΘ, ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΠΑΘΟΛΟΓΟΣ-ΑΓΓΕΙΟΛΟΓΟΣ, Γ ΠΑΝ/ΜΙΑΚΗ ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ, ΓΝΝΘΑ "Η ΣΩΤΗΡΙΑ", ΕΞ. ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΛΕΜΦΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΟΜ. ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΑΓΓΕΙΟΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗΣ ΕΚΠΑ, ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΑΓΓΕΙΟΪΑΤΡΙΚΗΣ - ΚΕΝΤΡΟ ΑΓΓΕΙΑΚΩΝ ΠΑΘΗΣΕΩΝ, ΕΠΙΤΙΜΟΣ ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΛΕΜΦΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΕΠΙΚΟΥΡΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΠΛΑΣΤΙΚΗΣ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗΣ, ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ, ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ «ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ» ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ ΠΑΘΟΛΟΓΟΑΝΑΤΟΜΟΣ, ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΣ Α, ΓΕΝΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΚΑΤ, ΑΘΗΝΑ 22 ελληνικη ΛΕΜΦΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ - 3 o πανελληνιο λεμφολογικο συνεδριο

23 ΖΟΥΡΙΔΑΚΗ Ε. ΖΩΓΡΑΦΟΣ Γ. ΖΥΓΟΓΙΑΝΝΗ A. ΘΕΟΔΩΡΟΠΟΥΛΟΣ Γ. ΘΕΟΔΩΡΟΥ Δ. ΘΕΟΧΑΡΗ Μ. ΚΑΚΙΣΗΣ Ι. ΚΑΛΕΜΙΚΕΡΑΚΗΣ Ι. ΚΑΛΚΑΝΔΗΣ Χ. ΚΑΡΑΪΤΑΝΟΣ Ι. ΚΑΡΑΜΑΝΟΥ Μ. ΚΑΣΤΑΝΑ Ο. ΚΑΤΣΙΜΗΤΡΟΥ Α. ΚΑΤΣΟΥΛΗΣ Η. ΚΑΥΓΑ Α. ΚΑΦΙΡΗ Γ. ΚΟΥΡΑΚΟΣ Π. ΚΟΥΡΚΟΥΝΤΗ Σ. ΚΡΟΥΣΑΝΙΩΤΑΚΗ Κ. ΚΥΡΙΑΚΟΥ Η. ΚΩΝΣΤΑΝΤΟΥΛΑΚΗΣ M. ΛΕΚΑΣ Α. ΛΙΑΚΑΚΟΣ Θ. ΔΕΡΜΑΤΟΛΟΓΟΣ-ΑΦΡΟΔΙΣΙΟΛΟΓΟΣ, ΔΙΔΑΚΤΩΡ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΒΕΡΟΛΙΝΟΥ, ΕΠΙΜΕΛΗΤΡΙΑ Α, ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΜΟΝΑΔΑΣ ΗΜΕΡΗΣΙΑΣ ΝΟΣΗΛΕΙΑΣ ΕΛΚΩΝ, ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΑΝΔΡΕΑΣ ΣΥΓΓΡΟΣ, ΑΘΗΝΑ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗΣ, Α ΠΡΟΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ, Γ.Ν.Α. ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ», ΑΝΑΠΛΗΡΩΤΗΣ ΠΡΥΤΑΝΗΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ ΛΕΚΤΟΡΑΣ ΑΚΤΙΝΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ, ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΕΠΙΚ. ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗΣ, ΕΚΠΑ, Α ΠΡΟΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ, Γ.Ν.Α. ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ ΑΝΑΠΛΗΡΩΤΗΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗΣ, ΕΚΠΑ, Α ΠΡΟΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ, Γ.Ν.Α. «ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ» ΠΑΘΟΛΟΓΟΣ - ΟΓΚΟΛΟΓΟΣ, ΕΠΙΜΕΛΗΤΡΙΑ Β, Β ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΗ ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ, Γ.Ν.Α. «ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ» ΑΝΑΠΛΗΡΩΤΗΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΑΓΓΕΙΟΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗΣ, ΑΓΓΕΙΟΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗΣ ΚΛΙΝΙΚΗΣ ΠΓΝ «ΑΤΤΙΚΟΝ» ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΤΕΙ ΑΘΗΝΑΣ ΑΓΓΕΙΟΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ, ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟΣ ΣΥΝΕΡΓΑΤΗΣ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟΥ ΝΙΜΙΤΣ, ΑΘΗΝΑ ΕΠΙΚΟΥΡΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗΣ ΕΘΝΙΚΟΥ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ, ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ, ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΑΓΙΟΣ ΣΑΒΒΑΣ, ΑΘΗΝΑ ΔΕΡΜΑΤΟΛΟΓΟΣ-ΑΦΡΟΔΙΣΙΟΛΟΓΟΣ ΕΠΙΣΚΕΠΤΡΙΑ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΤΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ-ΙΑΤΡΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ CLAUDE BERNARD,ΛΥΩΝ ΓΑΛΛΙΑΣ ΠΛΑΣΤΙΚΟΣ ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ, ΔΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ ΚΕΝΤΡΟΥ ΜΕΛΑΝΩΜΑΤΟΣ ΒΙΟΪΑΤΡΚΗ ΑΘΗΝΩΝ ΦΥΣΙΚΟΘΕΡΑΠΕΥΤΡΙΑ ΚΕΝΤΡΟΥ PHYSIO ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ, ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΣ Α ΕΣΥ, ΤΜΗΜΑ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗΣ ΟΓΚΟΛΟΓΙΑΣ, ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΑΓΙΟΣ ΣΑΒΒΑΣ, ΑΘΗΝΑ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ, ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ, ΤΕΙ ΑΘΗΝΑΣ ΠΑΘΟΛΟΓΟΑΝΑΤΌΜΟΣ, ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΡΙΑ ΔΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ ΠΑΘΟΛΟΓΟΑΝΑΤΟΜΙΚΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ, ΓΝΑ «ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ» ΠΛΑΣΤΙΚΟΣ ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΜΟΝΕΜΒΑΣΙΑ ΛΑΚΩΝΙΑΣ ΠΑΘΟΛΟΓΟΣ, ΕΠΙΜΕΛΗΤΡΙΑ Α', ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ "ΑΝΤΡΕΑΣ ΣΥΓΓΡΟΣ", ΑΘΗΝΑ ΦΥΣΙΚΟΘΕΡΑΠΕΥΤΡΙΑ ΛΕΜΦΙΚΗΣ ΠΑΡΟΧΕΤΕΥΣΗΣ, ΛΕΜΦΟΛΟΓΙΚΗ ΜΟΝΑΔΑ ΑΓΓΕΙΟΪΑΤΡΙΚΗΣ, ΚΕΝΤΡΟ ΑΓΓΕΙΑΚΩΝ ΠΑΘΗΣΕΩΝ ΑΙΜΑΤΟΛΟΓΟΣ, ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΣ Α, ΑΙΜΑΤΟΛΟΓΙΚΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ, ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΟ ΓΕΝΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΑΤΤΙΚΟΝ, ΧΑΪΔΑΡΙ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗΣ, Α' ΠΡΟΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ, ΙΑΤΡΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΑΘΗΝΩΝ, Γ.Ν.Α. "ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ" MD, PHD, FEBU, ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΟΥΡΟΛΟΓΟΣ-ΑΝΔΡΟΛΟΓΟΣ, ΒΙΟΚΛΙΝΙΚΗ ΑΘΗΝΩΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗΣ, ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ Α ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗΣ ΚΛΙΝΙΚΗΣ Ε.Κ.Π.Α., Γ.Ν.Α. «ΛΑΪΚΟ» 3-4 ΙΟΥΝΙΟΥ 2016, Αθήνα, Η Λεμφολογία από το Παρελθόν στο Παρόν 23

24 ΛΥΜΟΥΡΗΣ Σ.Γ. ΜΑΡΑΚΟΜΙΧΕΛΑΚΗΣ Γ. ΜΑΡΙΟΛΗΣ Θ. ΜΑΣΤΟΡΑΚΗ Σ. ΜΙΧΑΛΟΠΟΥΛΟΣ Ν. ΜΟΣΑ Ε. ΜΟΥΤΣΟΣ Μ. ΜΠΕΣΙΑΣ Ν. ΜΠΟΤΣΑ Ε. ΞΑΝΘΟΠΟΥΛΟΣ Δ. ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ Ν. ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ Ο. ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ Χ. ΠΑΠΑΘΑΝΑΣΙΟΥ Γ. ΠΑΠΑΜΙΧΑΗΛ Χ. ΠΙΑΓΚΟΥ M. ΠΙΣΣΑΚΑΣ Γ. ΠΡΩΤΟΠΑΠΠΑ Ε. ΡΟΥΣΑΣ Ν. ΣΙΓΑΛΑ Φ. ΣΜΥΡΝΙΩΤΗΣ Β. ΣΥΡΙΓΟΣ Κ. ΤΕΡΖΑΚΗΣ Ε. ΤΟΛΙΑ Μ. ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΠΥΡΗΝΙΚΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ, ΙΑΤΡΙΚΗ ΣΧΟΛΗ, ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΠΑΘΟΛΟΓΟΣ-ΑΓΓΕΙΟΛΟΓΟΣ, ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ, Δ ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ, Β ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΟΣ ΤΟΜΕΑΣ, ΓΝΑ "Ο ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΣ" ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ, ΕΠΙΚ. ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΕΚΠΑ, ΓΕΝΙΚΟ ΚΑΙ ΟΓΚΟΛΟΓΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΚΗΦΙΣΙΑΣ ΑΓ. ΑΝΑΡΓΥΡΟΙ, ΚΗΦΙΣΙΑ ΑΓΓΕΙΟΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ, ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΗ ΥΠΟΤΡΟΦΟΣ, ΠΓΝΑ "ΑΤΤΙΚΟ" ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ, ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΟΣ ΥΠΟΤΡΟΦΟΣ, Α ΠΡΟΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΑΘΗΝΩΝ, Γ.Ν.Α. «ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ» ΑΚΤΙΝΟΘΕΡΑΠΕΥΤΡΙΑ ΟΓΚΟΛΟΓΟΣ, ΕΠΙΜΕΛΗΤΡΙΑ Α, ΜΟΝΑΔΑ ΕΠΕΜΒΑΤΙΚΗΣ ΑΚΤΙΝΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ - ΒΡΑΧΥΘΕΡΑΠΕΙΑΣ IRIDIUM KNIFE,ΙΑΤΡΙΚΟ ΑΜΑΡΟΥΣΙΟΥ ΕΙΔΙΚΟΣ ΠΑΘΟΛΟΓΟΣ, ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟΣ ΣΥΝΕΡΓΑΤΗΣ Γ' ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΛΙΝΙΚΗΣ ΕΘΝΙΚΟΥ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ, Γ.Ν.Ν.Θ.Α. Η ΣΩΤΗΡΙΑ, ΑΘΗΝΑ ΑΓΓΕΙΟΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ, ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΑΓΓΕΙΟΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗΣ ΚΛΙΝΙΚΗΣ, Ν.Ε.Ε.Σ. ΕΠΙΜΕΛΗΤΡΙΑ Β, Α ΠΑΙΔΙΑΤΡΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ, ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ, ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΠΑΙΔΩΝ Η ΑΓΙΑ ΣΟΦΙΑ, ΑΘΗΝΑ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΣ Α, ΑΓΓΕΙΟΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗΣ ΚΛΙΝΙΚΗ «ΣΙΣΜΑΝΟΓΛΕΙΟ» ΠΛΑΣΤΙΚΟΣ ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ, ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ Δ.Π.Θ., ΕΙΣ. ΠΡΟΕΔΡΟΣ Ε.Λ.Ε. ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΠΛΑΣΤΙΚΗΣ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗΣ ΕΘΝΙΚΟΥ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ, ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ «Α. ΣΥΓΓΡΟΣ», ΑΘΗΝΑ ΦΥΣΙΚΟΘΕΡΑΠΕΥΤΡΙΑ, ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΛΑΡΙΣΑΣ ΑΝΑΠΛΗΡΩΤΗΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΤΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΦΥΣΙΚΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΤΕΙ ΑΘΗΝΩΝ - ΠΡΟΪΣΤΑΜΕΝΟΣ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΦΥΣΙΚΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΤΕΙ ΑΘΗΝΩΝ ΠΑΘΟΛΟΓΟΣ-ΑΓΓΕΙΟΛΟΓΟΣ, ΔΙΕΥΘΝΤΗΣ ΕΣΥ, ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΓΝΑ "ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ" ΕΠΙΚΟΥΡΗ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΑΝΑΤΟΜΙΑΣ ΙΑΤΡΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΕΚΠΑ ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΗΣ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ, ΤΜΗΜΑ ΑΚΤΙΝΟΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗΣ ΟΓΚΟΛΟΓΙΑΣ, ΓΝΑ «ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ» ΦΑΡΜΑΚΟΠΟΙΟΣ-ΚΟΣΜΗΤΟΛΟΓΟΣ, ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΑΙΣΘΗΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΚΟΣΜΗΤΟΛΟΓΙΑΣ, ΔΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ ΣΧΟΛΗΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΡΟΝΟΙΑΣ, ΤΕΙ ΑΘΗΝΑΣ ΑΓΓΕΙΟΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ, ΠΓΝ ΛΑΡΙΣΑΣ ΕΠΙΚΟΥΡΗ ΑΓΓΕΙΟΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ, ΕΚΠΑ, Γ.Ν.Α. «ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ, Δ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ, Π.Γ.Ν.Α. ΑΤΤΙΚΟΝ MD, PHD, ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΠΑΘΟΛΟΓΙΑΣ - ΟΓΚΟΛΟΓΙΑΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ, VISITING PROFESSOR OF THORACIC ONCOLOGY, YALE SCHOOL OF MEDICINE ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΛΙΝΙΚΗΣ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟΥ «ΑΓ. ΣΑΒΒΑΣ», ΑΘΗΝΑ ΑΚΤΙΝΟΘΕΡΑΠΕΥΤΡΙΑ-ΟΓΚΟΛΟΓΟΣ, ΕΠΙΚ. ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ, ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ 24 ελληνικη ΛΕΜΦΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ - 3 o πανελληνιο λεμφολογικο συνεδριο

25 ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΟΥ Ε. ΤΡΟΥΠΗΣ Γ. ΤΣΑΓΚΟΥΛΗ Β. ΤΑΤΣΙΔΟΥ Γ. ΤΣΕΒΡΕΝΗΣ Β. ΤΣΕΛΕ Ε. ΦΙΛΗΣ Κ. ΦΟΥΝΤΟΠΟΥΛΟΥ Μ. ΦΡΑΓΚΟΥΛΙΔΗΣ Γ. ΧΑΜΨΑΣ Γ. ΧΑΤΖΗΓΑΚΗΣ Π. ΧΑΤΖΗΙΩΑΝΝΟΥ Α. ΧΑΤΖΗΙΩΑΝΝΟΥ Σ. ΦΥΣΙΚΟΘΕΡΑΠΕΥΤΗΣ ΚΕΝΤΡΟΥ ΒΙΟΝΑΔΡΑΣΗ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΠΕΡΙΓΡΑΦΙΚΗΣ ΑΝΑΤΟΜΙΚΗΣ, ΕΚΠΑ ΑΚΤΙΝΟΔΙΑΓΝΩΣΤΗΣ, ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟΣ ΣΥΝΕΡΓΑΤΗΣ ΕΘΝΙΚΟΥ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ, ΜΟΝΑΔΑ ΕΡΕΥΝΑΣ ΑΚΤΙΝΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗΣ, ΕΥΓΕΝΙΔΕΙΟ ΘΕΡΑΠΕΥΤΗΡΙΟ, ΑΘΗΝΑ ΦΥΣΙΚΟΘΕΡΑΠΕΥΤΡΙΑ, Γ.Ν.Θ. «ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ» ΑΙΜΑΤΟΛΟΓΟΣ, ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΕΣΥ, Γ.Ν.Α." ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ" ΔΕΡΜΑΤΟΛΟΓΟΣ-ΑΦΡΟΔΙΣΙΟΛΟΓΟΣ, ΔΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ ΔΕΡΜΑΤΟΛΟΓΙΚΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ, Γ.Ν. ΝΙΚΑΙΑΣ ΑΓ. ΠΑΝΤΕΛΕΗΜΩΝ - Γ.Ν. ΔΥΤ. ΑΤΤΙΚΗΣ "Η ΑΓΙΑ ΒΑΡΒΑΡΑ" ΑΝΑΠΛ. ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΑΓΓΕΙΟΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗΣ ΕΚΠΑ, Γ.Ν.Α. «ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ» ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗΣ, ΕΚΠΑ, ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ/ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗΣ/ΨΥΧΟΛΟΓΙΑΣ ΤΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ, ΑΝΑΠΛ. ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗΣ, Β ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΑΡΕΤΑΙΕΙΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ, ΑΘΗΝΑ ΠΛΑΣΤΙΚΟΣ ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ, ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΟΣ ΥΠΟΤΡΟΦΟΣ ΤΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΕΚΠΑ, ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ «Α. ΣΥΓΓΡΟΣ» ΑΓΓΕΙΟΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ, ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΣ Α ΕΣΥ, ΑΓΓΕΙΟΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΓΝ «Γ. ΓΕΝΝΗΜΑΤΑΣ», ΑΘΗΝΑ ΑΝΑΠΛ. ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΔΕΡΜΑΤΟΛΟΓΙΑΣ - ΠΑΘΟΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑΣ, Α ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΗ ΔΕΡΜΑΤΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ, ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ "ΑΝΔΡΕΑΣ ΣΥΓΓΡΟΣ" ΑΝΑΠΛ. ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΠΥΡΗΝΙΚΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ, Β ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΑΚΤΙΝΟΛΟΓΙΑΣ, ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ, ΥΠΕΥΘΥΝΗ PET/CT, ΙΔΡΥΜΑ ΙΑΤΡΟΒΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΡΕΥΝΩΝ ΑΚΑΔΗΜΙΑΣ ΑΘΗΝΩΝ (ΙΙΒΕΑΑ) 3-4 ΙΟΥΝΙΟΥ 2016, Αθήνα, Η Λεμφολογία από το Παρελθόν στο Παρόν 25

26

27 3o ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟ ΛΕΜΦΟΛΟΓΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ «Η ΛΕΜΦΟΛΟΓΙΑ ΑΠΟ ΤΟ ΠΑΡΕΛΘΟΝ ΣΤΟ ΠΑΡΟΝ» 3-4 Ιουνίου 2016 ΑΜΦΙΘΕΑΤΡΟ Γ.Ν.Α. «ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ» ΠΕΡΙΛΗΨΕΙΣ Προφορικές Ανακοινώσεις Πρώτη ενότητα: Θεραπευτική Αντιμετώπιση λεμφικών παθήσεων (1-7) Ενοτητα ΔΕΥΤΕΡΗ: Η Χειρουργική στο Λεμφικό Σύστημα (8-16) Ενότητα ΤΡΙΤΗ: Ιστορία του Λεμφικού Συστήματος (17-23) Αναρτημένες Ανακοινώσεις (24-28)

28 1 Χειρουργική Τεχνική Λεμφαδενικού Καθαρισμού Ιγνυακής και Βουβωνικής Χώρας-Κλινική Εμπειρία Ξιφαρά Α. 1, Πιπέρος Θ. 2, Παπαναστασίου Ι. 2, Καλλές Β. 2, Παπαπαναγιώτου Ι. 2, Ζουλάμογλου Μ. 2,5, Κωνσταντίνου Ε. 3, Καραμπελιάς Γ. 4, Παπασκαρλάτος Ι. 4, Κακλαμάνος Ι. 5, Μαριόλης-Σαψάκος Θ. 2,5 1 Κλινική Πλαστικής Χειρουργικής, Νοσοκομείο «Άγιοι Ανάργυροι», 2 Εργαστήριο Ανατομίας- Ιστολογίας-Εμβρυολογίας, Νοσηλευτική Σχολή, Πανεπιστήμιο Αθηνών, 3 Αναισθησιολογικό Τμήμα, Νοσηλευτική Σχολή, Πανεπιστήμιο Αθηνών, 4 Α Χειρουργική Κλινική, Νοσοκομείο «Άγιοι Ανάργυροι», 5 Πανεπιστημιακή Χειρουργική Κλινική, Ογκολογικό Νοσοκομείο «Άγιοι Ανάργυροι» Ο ιγνυακός λεμφαδενικός καθαρισμός είναι μία τεχνική που προϋποθέτει απαραίτητη αναγνώριση των σταθερών ανατομικών στοιχείων της περιοχής ώστε να γίνει με ασφάλεια. Σχεδιασμός: Ξεκινάει επί τα εντός του κορμού, με κάθετη τομή δέρματος, παράλληλη στις υποκείμενες μυϊκές ομάδες της οπίσθιας επιφάνειας του μηρού, στα 8 cm ύπερθεν της ιγνυακής πτυχής. Στην ιγνυακή πτυχή, η τομή φέρεται οριζόντια, παράλληλη με την πτυχή καθεαυτή. Προς τα κάτω γίνεται πάλι κάθετη, παράλληλη στον άξονα της κνήμης, επί τα εκτός του κορμού. Τεχνική: Παρασκευάζοντας τους ιστούς ανάμεσα στις οπίσθιες μυϊκές ομάδες του μηρού (έσω: ημιΰμενώδης και ημιτενοντώδης, έξω: δικέφαλος μηριαίος), αναγνωρίζουμε το ισχιακό νεύρο και ακολουθώντας αυτό προς τα κάτω, φτάνουμε στο κοινό περονιαίο και το κνημιαίο νεύρο και φλέβα. Το πρόσθιο όριο (εν τω βάθει όριο) του λεμφαδενικού καθαρισμού είναι η πρόσθια και πλάγια επιφάνεια της ιγνυακής αρτηρίας και φλέβας. Το οπίσθιο όριο (επιπολής όριο): είναι το δέρμα της ιγνυακής χώρας. Το έσω πλάγιο όριο: οι μυϊκές ομάδες των ημιΰμενώδη και ημιτενοντώδη μυών Το έξω πλάγιο όριο: οι μυϊκές ομάδες του δικέφαλου μηριαίου μυός Οδηγό ανατομικό στοιχείο αποτελεί το κνημιαίο νεύρο, όπισθεν του οποίου βρίσκονται οι ιγνυακή αρτηρία και φλέβα. Το παρακεύασμά μας περιλαμβάνει όλο το λιπώδη ιστό που περικλείεται στα όρια που αναφέρθηκαν, μέχρι και την έσω και έξω κεφαλή του γαστροκνημίου. Κλινική Εμπειρία: Σε σύνολο 9 λεμφαδενικών καθαρισμών κάτω άκρου, οι 4 αφορούσαν μόνο την περιοχή του ιγνυακού βόθρου ενώ οι υπόλοιποι 5 αφορούσαν βουβωνική και ιγνυακή χώρα. Πραγματοποιήθηκαν όλοι με την αναφερθείσα τεχνική. Μετεγχειρητικά δεν υπήρξαν μείζονες επιπλοκές. Εξ αυτών και σε βάθος 6 μηνών από το χειρουργείο, οι 3 παρουσίασαν ήπιο οίδημα κάτω άκρου, (μ.δ. γαστροκνημίας <1cm) ενώ άλλοι 2 εντονότερο οίδημα, χωρίς όμως κανένας να παρουσιάσει λειτουργικά ενοχλήματα. 28 ελληνικη ΛΕΜΦΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ - 3 o πανελληνιο λεμφολογικο συνεδριο

29 2 Η Βιοψία του λεμφαδένα φρουρού ως βασική διαγνωστική και χειρουργική μέθοδος για την αντιμετώπιση των λεμφαδενικών μεταστάσεων σε ασθενείς με δερματικό μελάνωμα Χαμψάς Γ., Κωστόπουλος Ε., Βάκης Γ., Φραγκούλης Μ., Δημονίτσας Ε., Κονοφάος Π., Καραντώνης Φ., Παπαδόπουλος Ο. Τμήμα Πλαστικής Χειρουργικής Πανεπιστημίου Αθηνών και Νοσοκομείο «Ανδρεάς Συγγρός» Εισαγωγή: Είναι πολύ σημαντικό να γνωρίζουμε την κατάσταση των λεμφαδένων σε έναν ασθενή με δερματικό μελάνωμα επειδή, όπως είναι γνωστό, τα μελανοκύτταρα μπορεί να διηθήσουν το λεμφαγγειακό σύστημα. Ο Morton έδωσε λύση σε αυτό εισάγοντας την τεχνική της βιοψίας του λεμφαδένα φρουρού (SLN). Στην κλινική μας χρησιμοποιούμε την τεχνική με χρωστική (Patent blue V) και ραδιενεργό νανοκολλοειδές (Tc-99) προκειμένου να ανιχνεύσουμε τον πρώτο λεμφαδένα στον οποίο παροχετεύεται η λέμφος της πρωτοπαθούς εντόπισης του μελανώματος. Η βιοψία του SLN ενδείκνυται σε περιπτώσεις ασθενών με βάθος μελανώματος >1,00 mm. Ωστόσο, η βιοψία του SLN πραγματοποιείται και σε ασθενείς με βάθος μελανώματος από 0,5-1,00 mm εάν η ιστολογική έκθεση παρουσιάζει επιβαρυντικούς παράγοντες όπως εξέλκωση, υψηλό μιτωτικό δείκτη, εκτεταμένη υποστροφή >1,00 mm, λεμφαγγειακή διήθηση ή εάν πρόκειται για άτομα νεαρής ηλικίας. Υλικό και Μέθοδοι: Από τον Οκτώβριο του 2000 μέχρι το Δεκέμβριο του 2014 πραγματοποιήθηκε η βιοψία του λεμφαδένα φρουρού σε 453 ασθενείς (292 άνδρες και 261 γυναίκες). Αποτελέσματα: Όσον αφορά στην εντόπιση του SLN, η περιοχή της μασχάλης ήταν η συχνότερη (310/453 ασθενείς), ακολουθούσε η βουβωνική περιοχή (186/453) και η κεφαλή και ο τράχηλος (87/453). 80 ασθενείς είχαν διπλή εντόπιση του SLN, 8 τριπλή και 1 τετραπλή. Το οζώδες μελάνωμα αποτελούσε τον πιο συχνό ιστολογικό τύπο (283/453 ή 62%), ενώ ακολουθούσε το επιπολής επεκτεινόμενο μελάνωμα (223/453 ή 49%). Στο 25.6 % των περιπτώσεων ο λεμφαδένας φρουρός βρέθηκε θετικός για μικρομετάσταση και οι ασθενείς χρειάστηκε να υποβληθούν σε ριζικό λεμφαδενικό καθαρισμό της αντίστοιχης περιοχής. Στο 66% των θετικών SLN, ο λεμφαδένας φρουρός ήταν και η μοναδική μετάσταση. Με το συνδυασμό των δύο τεχνικών το ποσοστό επιτυχούς και ακριβούς ανεύρεσης του SLN ανέρχεται σε 96.5 %. Η τεχνική της χρωστικής αποδεικνύεται ιδιαίτερα χρήσιμη στην ανεύρεση του SLN όταν η εντόπισή του αφορά στην περιοχή της κεφαλής και του τραχήλου καθώς και για την αποφυγή της αφαίρεσης των λεμφαδένων φρουρών του δευτέρου επιπέδου. Το αποτέλεσμα της βιοψίας του SLN (θετικό ή αρνητικό) είναι σημαντικό για τη λεμφαδενική σταδιοποίηση του ασθενούς. Οι ασθενείς με αρνητικό λεμφαδένα φρουρό παρουσίασαν τοπική υποτροπή της νόσου στους λεμφαδένες μέσα στα πρώτα δύο χρόνια από τη χειρουργική τους αντιμετώπιση σε ποσοστό περίπου 70%. Όσον αφορά στις επιπλοκές που παρουσιάστηκαν, αυτές αφορούσαν τοπικές φλεγμονές, τοπικό λεμφοίδημα, αίσθημα καυσαλγείας και σχηματισμό ψευδοκύστης. Συμπέρασμα: Η συχνότητα εμφάνισης του μελανώματος βαίνει αυξανόμενη. Η βιοψία του SLN είναι σημαντική καθώς αποτελεί στις μέρες μας τον πιο ακριβή τρόπο ανίχνευσης της εξάπλωσης του μελανώματος στους λεμφαδένες αποφεύγοντας μη απαιτούμενες χειρουργικές επεμβάσεις, εντοπίζοντας εκείνους τους ασθενείς με λεμφαδενική διήθηση που θα ωφεληθούν από τη ριζική λεμφαδενεκτομή αυξάνοντας το ελεύθερο νόσου διάστημα. Η πρόληψη, η έγκαιρη διάγνωση και η ενδεδειγμένη χειρουργική αντιμετώπιση της πρωτοπαθούς εστίας είναι πρωταρχικής σημασίας για τον έλεγχο της νόσου. 3-4 ΙΟΥΝΙΟΥ 2016, Αθήνα, Η Λεμφολογία από το Παρελθόν στο Παρόν 29

30 3 Αντιμετώπιση πρωτοπαθών λεμφοιδημάτων με μεταμόσχευση λεμφαδένων Διονυσίου Δ. 1, Σαράφης Α. 1, Τσιμπώνης Α. 1, Λάμπρος Ε. 1, Καραγέργου Ε. 1, Τατσίδου Γ. 2, Δεμίρη Ε. 1 1 Κλινική Πλαστικής Χειρουργικής Α.Π.Θ., Νοσοκομείο «Παπαγεωργίου», Θεσσαλονίκη, 2 Εργαστήριο Φυσικοθεραπείας, Νοσοκομείο «Παπαγεωργίου», Θεσσαλονίκη Σκοπός: Το λεμφοίδημα χαρακτηρίζεται ως πρωτοπαθές ή δευτεροπαθές, με συχνότερη αιτία στις δυτικές χώρες τον λεμφαδενικό καθαρισμό, οι ασθενείς δε με πρωτοπαθές λεμφοίδημα αποτελούν περίπου το 20% του συνόλου. Σκοπός της αναδρομικής μελέτης είναι η καταγραφή των μετεγχειρητικών αποτελεσμάτων ασθενών με πρωτοπαθές λεμφοίδημα που υποβλήθηκαν στην κλινική μας σε αυτόλογη μεταμόσχευση αγγειούμενων λεμφαδένων. Υλικό Μέθοδος: Από το 2012 έως σήμερα, 43 ασθενείς με πρωτοπαθές λεμφοίδημα, ηλικίας 1-62 ετών αντιμετωπίσθηκαν στην κλινική μας. Σε μεταμόσχευση λεμφαδένων υποβλήθηκαν 15 ασθενείς, σε λεμφοφλεβικές αναστομώσεις 2, ενώ στους υπόλοιπους συστήθηκε η συντηρητική αντιμετώπιση. Όλοι οι ασθενείς μετεγχειρητικά ακολούθησαν ειδικό πρόγραμμα μαλάξεων, περιδέσεων και εφαρμογής ελαστικών ενδυμάτων. Αποτελέσματα: Η μεταμόσχευση λεμφαδένων εφαρμόσθηκε σε 3 ασθενείς με λεμφοίδημα άνω άκρου και 12 κάτω άκρου. Η ανατομική περιοχή που μεταμοσχεύθηκαν οι λεμφαδένες διέφερε σε κάθε ασθενή, ανάλογα με την παθολογία και δυσλειτουργία του λεμφικού συστήματος. Στους επανελέγχους με μέσο χρόνο 18 (6-48) μήνες παρατηρήθηκε μείωση του όγκου της πάσχουσας περιοχής κατά 47%, μείωση του πόνου από 6 σε 1 και του αισθήματος βάρους από 7 σε 2 (υποκειμενική κλίμακα ασθενούς), μείωση των επεισοδίων λοίμωξης από 2 σε 0,7 ανά έτος και βελτίωση της ποιότητας του δέρματος και του υποδορίου του πάσχοντος μέλους. Συμπεράσματα: Το πρωτοπαθές λεμφοίδημα αποτελεί συχνή κλινική οντότητα που επηρεάζει δυσμενώς την ποιότητα ζωής των ασθενών. Η πρώιμη έναρξη αντιμετώπισης, οι νεώτερες χειρουργικές θεραπείες και κυρίως η μεταμόσχευση λεμφαδένων και η εφαρμογή εξειδικευμένης φυσιοθεραπείας οδηγούν σε άριστα αποτελέσματα και ενίοτε σε οριστική θεραπεία. 30 ελληνικη ΛΕΜΦΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ - 3 o πανελληνιο λεμφολογικο συνεδριο

31 4 Ο ρόλος της λεμφαγγειογένεσης στον Kαρκίνο: Απο τον Μύθο στην Πραγματικότητα Λώλας Γ. 1, Jensen L. 2,3, Μπουραντάς Γ. 4, Τσικουρκιτούδη Β. 1, Συρίγος Κ. 1 1 Ογκολογική Μονάδα, 3η Παθολογική Κλινική, ΓΝΝΘΑ Σωτηρία, Ιατρική Σχολή, Αθήνα, 2 Τμήμα Μικροβιολογίας, Όγκων και Κυτταρικής Βιολογίας, Karolinska Institute, Stockholm, Sweden, 3 Τμήμα Καρδιαγγειακής Ιατρικής, Τμήμα Ιατρικής και Επιστημών Υγείας Φαρμακολογίας, Σχολή Επιστημών Υγείας, Linkoping, Sweden, 4 Σχολή Θετικών Επιστημών, Τεχνολογίας και Επικοινωνίας, Πανεπιστήμιο του Luxembourg, Campus Kirchberg, Luxembourg Η μετάσταση, η εξάπλωση των καρκινικών κυττάρων σε απομακρυσμένα όργανα, είναι η βασική αιτία θανάτου των ασθενών με καρκίνο. Συχνά τα λεμφαγγεία που εισβάλλουν στον πρωτοπαθή όγκο είναι αυτά που μεσολαβούν ώστε να γίνει η μετάσταση, ενώ η παρουσία καρκινικών κυττάρων στους περιφερειακούς του όγκου λεμφαδένες αποτελεί προγνωστικό δείκτη για μεταστάσεις. Η κατανόηση της αλληλεπίδρασης μεταξύ της λεμφαγγειογένεσηςδηλαδή της δημιουργίας νέων λεμφαγγείων που σχετίζονται με την ανάπτυξη και διάδοση του όγκου-και της δημιουργίας δευτεροπαθών όγκων θα προσφέρει πολύτιμη γνώση για τους μηχανισμούς που ελέγχουν την μεταστατική εξάπλωση του καρκίνου. Τα τελευταία 15 χρόνια έχουν ήδη προσδιοριστεί πιθανοί μοριακοί στόχοι για να μπλοκάρουν τη λεμφαγγειογένεση και την μετάσταση μέσω των λεμφαγγείων. Η μοριακή ρύθμιση της λεμφαγγειογένεσης γίνεται μέσω μιας σειράς αυξητικών παραγόντων, όπως οι τυροσινικέςκινάσες, οι αγγειοποιητίνες, οι νευροπιλίνεςκ.ο.κ. Είναι σημαντικό να μελετήσουμε τις αλληλεπιδράσεις μεταξύ του λεμφαγγειακού συστήματος και των καρκινικών κυττάρων μέσω μαθηματικών/υπολογιστικών χωρο-χρονικών μοντέλων, με αυτόν τον τρόπο θα λάβουμε υπόψη τα σημαντικότερα στοιχεία της πληθώρας των αλληλοεπιδρώντων μονοπατιών που ρυθμίζουν την διαδικασία αυτή. Στην παρούσα μελέτη, θα παρουσιαστούν χωρο-χρονικά μαθηματικά/υπολογιστικά μοντέλα του φαινομένου της λεμφαγγειογένεσης στην διάδοση και ανάπτυξη του καρκίνου, τα ευρήματα των οποίων συνάδουν με πρόσφατες πειραματικές μελέτες. 3-4 ΙΟΥΝΙΟΥ 2016, Αθήνα, Η Λεμφολογία από το Παρελθόν στο Παρόν 31

32 5 Μελέτη Περίπτωσης: Διαχείριση με MLD/CDT, ασθενούς με χυλώδες α- σκητική συλλογή Τριανταφύλλου Ε. Κέντρο Φυσικοθεραπείας Βιοανάδραση Ασθενής γυναίκα 46 ετών. Εμφάνισε πρωτογενές λεμφοίδημα στην ηλικία των 2 ετών όταν νοσηλεύτηκε σε νοσοκομείο λόγω βρογχίτιδας και της έγινε παρακέντηση στον θώρακα. Έκτοτε ανέπτυξε λεμφοίδημα στον θώρακα, το περικάρδιο, τα έντερα, την κοιλιακή χώρα, τα κατώτερα τεταρτημόρια του θώρακα, τα κάτω άκρα και τα γεννητικά όργανα. Επιπρόσθετα εμφάνιζε κρίσεις ερυσίπελα έως και 10 φορές το χρόνο. Της έκαναν θεραπεία για το λεμφοίδημα στην Κλινική Foeldi (εξειδικευμένη λεμφολογική κλινική), από το 1991 έως το 2008, 9 φορές, όπου κάθε φορά διήρκεσε ημέρες. Από το 2013 εφαρμόστηκε διαχείριση για το λεμφοίδημα σε θεραπευτήριο στην Αθήνα (Κέντρο Φυσικοθεραπείας Βιοανάδραση). Στο τμήμα λεμφοιδήματος του κέντρου, εφαρμόστηκε η φάση Ι της Ολοκληρωμένης Αποσυμφορητικής Θεραπείας και μετά της προσαρμόστηκε το κατάλληλο συμπιεστικό ένδυμα. Μέχρι την παραλαβή του συμπιεστικού ενδύματος, μετά από 10 ημέρες, στην ασθενή εφαρμόζονταν 1 θεραπεία ανά 2-3 ημέρες λόγω της καλής αυτοδιαχείρισης που είχε. Η κατάσταση της ασθενούς βελτιώθηκε με την πάροδο του χρόνου με την βοήθεια της Ολοκληρωμένης Αποσυμφορητικής Θεραπείας (MLD/CDT). 32 ελληνικη ΛΕΜΦΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ - 3 o πανελληνιο λεμφολογικο συνεδριο

33 6 Η λεμφογενής διασπορά ως μεταστατική οδός στον καρκίνο του μαστού Νάτσης Κ. 1, Πιάγκος Γ. 2, Πιάγκου Μ. 3 1 Καθηγητής - Διευθυντής του Εργαστηρίου Ανατομίας της Ιατρικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, 2 Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής, Ειδ. Ιατρός, Λαϊκό Νοσοκομείο Αθηνών, 3 Επίκουρη Καθηγήτρια του Εργαστηρίου Ανατομίας «Ανατομείο», της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών Η λεμφική αποχέτευση του μαστού αρχίζει με μικρά λεμφικά πλέγματα μέσα από το μαζικό παρέγχυμα και την υποθηλαία περιοχή και κατευθύνεται στα λεμφογάγγλια της σύστοιχης μασχάλης. Σκοπός της ανακοίνωσης είναι να επισημάνει τη συντεταγμένη πορεία της λέμφου και να παρουσιάσει τις λεμφαγγειακές αναστομώσεις και τις εναλλακτικές οδούς. Η λέμφος κατευθύνεται από τα επιπολής στα εν τω βάθει λεμφαγγεία και τελικά αποχετεύεται στα επιχώρια λεμφογάγγλια (μασχαλιαία λεμφογάγγλια-μλ, έσω μαστικά-εμλ και οπίσθια μεσοπλεύρια-ομλ). Σε ελάχιστες περιπτώσεις μπορεί να υπάρχει απευθείας αποχέτευση προς τα υπερκλείδια ή τα ετερόπλευρα ΜΛ. Τα ΜΛ τοπογραφικά διακρίνονται σε 5 ομάδες και ταξινομούνται σε 3 επίπεδα ανάλογα με τη σχέση τους προς τον ελάσσονα θωρακικό μυ (ΕΘ). Τα λεμφογάγγλια της πρόσθιας ομάδας βρίσκονται κατά μήκος του κάτω χείλους του ΕΘ και υποδέχονται τη λέμφο από το κεντρικό τμήμα του μαστού, το έξω και το έσω ημιμόριό του και την αποχετεύουν στα κεντρικά και κορυφαία ΜΛ. Τα λεμφογάγγλια της οπίσθιας ομάδας εντοπίζονται επί του οπισθίου τοιχώματος της μασχαλιαίας κοιλότητας και υποδέχονται τη λέμφο από το δέρμα του μαστού, τη ράχη τον ώμο και τον τράχηλο. Τα λεμφογάγγλια της έξω ομάδας εντοπίζονται έσω ή πίσω από τη μασχαλιαία φλέβα και δέχονται το μεγαλύτερο μέρος της λέμφου του άνω άκρου. Και οι 3 ομάδες λεμφογαγγλίων βρίσκονται κάτω και έξω από το κάτω χείλος του ΕΘ και κατατάσσονται στο επίπεδο I. Η κεντρική ομάδα εντοπίζεται πίσω από τον ΕΘ και εκβάλλει στα κορυφαία λεμφογάγγλια και αποτελεί τα λεμφογάγγλια του επιπέδου II. H κορυφαία ομάδα εντοπίζεται πάνω από το έσω χείλος του ΕΘ και μαζί με τα υποκλείδια λεμφογάγγλια κατατάσσονται στο επίπεδο III. H μεταστατική προσβολή των λεμφογαγγλίων γίνεται από το επίπεδο I στο επίπεδο III, χωρίς να αποκλείεται και η προσβολή υψηλότερου επιπέδου χωρίς προσβολή του χαμηλότερου, η οποία αποδίδεται περισσότερο σε παραλλαγή της τυπικής ανατομίας των λεμφαγγείων. Η 2 η σημαντική οδός λεμφικής αποχέτευσης είναι η πορεία προς τα ΕΜΛ, τα οποία εντοπίζονται στα ανώτερα τρία μεσοπλεύρια διαστήματα. Τα ΟΜΛ εντοπίζονται στο πίσω μέρος των μεσοπλευρίων διαστημάτων κοντά στις κεφαλές και στους αυχένες των πλευρών. Η συχνότητα μετάστασης στα ΟΜΛ δεν έχει πλήρως τεκμηριωθεί και θεωρείται ασυνήθης εκτός αν πρόκειται για καρκινώματα προχωρημένου σταδίου με ανάπτυξη πλευριτικού υγρού. 3-4 ΙΟΥΝΙΟΥ 2016, Αθήνα, Η Λεμφολογία από το Παρελθόν στο Παρόν 33

34 7 ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΚΟΝΤΟΛΕΩΝ: Ο Καθηγητής της Χειρουργικής Κλινικής στο Ιπποκράτειο Νοσοκομείο Δημακάκος Ε. 1, Καραμάνου Μ. 2, Ηλιάκης Π. 1, Γραμματικάκης Ι. 3, Συρίγος Κ. 1 1 Αγγειολογικό Ιατρείο, Γ' Πανεπιστημιακή Παθολογική Κλινική, Γ.Ν.Ν.Θ.Α. «Η Σωτηρία», 2 Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο Ιστορίας της Ιατρικής, Ιατρική Σχολή Πανεπιστημίου Claude Bernard, Λυών, Γαλλία, 3 Γ Μαιευτική Γυναικολογική Κλινική Πανεπιστημίου Αθηνών, ΠΓΝ «Αττικόν» Εισαγωγή: Η εποχή μας χαρακτηρίζεται από άμεση και ταχύτατη εξέλιξη σ όλους τους ιατρικούς τομείς. Δεν πρέπει όμως να ξεχνάμε ποτέ αυτούς που με τις ιατρικές πράξεις τους πυροδότησαν την εξέλιξη και άφησαν το στίγμα τους μέσα στο πέρασμα της ιατρικής ιστορίας της Ελλάδας. Ένας από αυτούς ήταν και ο Καθηγητής Χειρουργικής Εμμανουήλ Κοντολέων ( ). Μέθοδος Υλικό: Από τα Αρχεία του Αρεταιείου και του Ιπποκρατείου Νοσοκομείου όπου εργάστηκε ο Ε. Κοντολέων καθώς και από τα αρχεία chair της Ιατρικής Ιστορίας και της Ελληνικής Χειρουργικής Εταιρείας ελήφθησαν πληροφορίες για τη ζωή του και τη χειρουργική του δραστηριότητα και τον οδήγησαν να γίνει ένας επιτυχημένος Καθηγητής Χειρουργικής. Αποτελέσματα: Η χειρουργική του δεξιοτεχνία, οι ιατρικές του γνώσεις, οι περίφημες εργασίες-δημοσιεύσεις τόσο στο ελληνικό όσο και στο εξωτερικό ιατρικό χώρο γρήγορα τον οδήγησαν στο να γίνει Καθηγητής Χειρουργικής της Προπαιδευτικής Κλινικής και Χειρουργικής Παθολογίας Αθηνών. Συμπέρασμα: Ο Ε. Κοντολέων με τον ενθουσιασμό που τον διέκρινε και με τις υψηλές κλινικές και χειρουργικές του ικανότητες έδωσε ώθηση στην εξέλιξη της μοντέρνας χειρουργικής καθώς και χειρουργική αντιμετώπιση των λεμφικών παθήσεων και ειδικότερα του λεμφοιδήματος. 34 ελληνικη ΛΕΜΦΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ - 3 o πανελληνιο λεμφολογικο συνεδριο

35 8 Μεταμόσχευση λεμφαδένων. Είναι ασφαλής η λήψη λεμφαδενικού κρημνού; Διονυσίου Δ., Τσιμπώνης Α., Γούλα Χ.-O., Σαράφης Α., Μυλωθρίδης Π., Παυλίδης Λ., Δεμίρη Ε. Κλινική Πλαστικής Χειρουργικής ΑΠΘ, Νοσοκομείο Παπαγεωργίου Θεσσαλονίκης Εισαγωγή: Η μεταμόσχευση αυτόλογων αγγειούμενων λεμφαδένων αποτελεί τη μέθοδο αποκατάστασης του λεμφοιδήματος που εφαρμόζεται παγκοσμίως ολοένα και περισσότερο. Ο προβληματισμός για την ασφάλεια της μεθόδου είναι η νοσηρότητα της δότριας περιοχής του κρημνού. Σκοπός: Να μελετήσουμε τις επιπλοκές της δότριας περιοχής του λεμφαδενικού κρημνού της διεθνούς βιβλιογραφίας και να τις συγκρίνουμε με το υλικό της κλινικής μας στο οποίο χρησιμοποιήθηκε η μέθοδος «προεπιλεγμένης λήψης λεμφαδενικού κρημνού». Μέθοδος: Αναζητήσαμε τη βάση δεδομένων του PubMed για άρθρα και ανασκοπήσεις αγγλικής βιβλιογραφίας μεταξύ με λέξεις κλειδιά: lymphnodetransfer, lymphnodetransplantation, lymphoedema. 10 από τα 124 άρθρα πληρούσαν τις προϋποθέσεις των κριτηρίων. Καταγράψαμε τον αριθμό των ασθενών που υπεβλήθησαν σε μεταμόσχευση λεμφαδένων και τις επιπλοκές της δότριας περιοχής του κρημνού. Συγχρόνως μελετήσαμε τα ίδια στοιχεία που αφορούσαν τους ασθενείς της κλινικής μας, οι οποίοι υποβλήθηκαν σε εξέταση SPECT-CT, για την «προεπιλογή του λεμφαδενικού κρημνού» Αποτελέσματα: Στις 10 μελέτες καταγράφηκαν 1662 ασθενείς με στάδια λεμφοιδήματος I, II και III. Στις δότριες περιοχές των κρημνών παρατηρήθηκαν λεμφόρροια (ν=12), λεμφοκήλη (ν=3), πόνος (ν=3) και λεμφοίδημα κάτω άκρου (ν=3). Ο χρόνος επανελέγχων κυμαίνονταν από 8 μήνες έως και 10 χρόνια. Στην κλινική μας 58 ασθενείς με λεμφοίδημα σταδίου I, ΙΙ και ΙΙΙ υποβλήθηκαν σε μεταμόσχευση λεμφαδένων. 15 ασθενείς είχαν πρωτοπαθές λεμφοίδημα (3 άνω άκρο, 12 κάτω άκρο) και 42 δευτεροπαθές (31 άνω άκρο, 11 κάτω άκρο). Παρατεταμένη λεμφόρροια παρατηρήθηκε σε 5 ασθενείς, που αντιμετωπίσθηκε με διατήρηση των παροχετεύσεων και αιμάτωμα σε μια ασθενή που αντιμετωπίσθηκε χειρουργικά. Λεμφοίδημα δότριας χώρας δεν εμφάνισε κανένας ασθενής. Συμπέρασμα: Η μεταμόσχευση αυτόλογων λεμφαδένων για τη θεραπεία του λεμφοιδήματος αποτελεί μία ασφαλή μέθοδο με χαμηλά ποσοστά επιπλοκών στη δότρια περιοχή του κρημνού. Ο σεβασμός των ανατομικών στοιχείων και η «προεπιλογή της θέσης του λεμφαδενικού κρημνού» μειώνουν τη νοσηρότητα. 3-4 ΙΟΥΝΙΟΥ 2016, Αθήνα, Η Λεμφολογία από το Παρελθόν στο Παρόν 35