AΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑΤΩΝ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙ ΕΙΑΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ 2008

Μέγεθος: px

Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "AΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑΤΩΝ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙ ΕΙΑΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ 2008"

θάλασσα Κασιδιάρης
7 χρόνια πριν
Προβολές:

1 AΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑΤΩΝ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙ ΕΙΑΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ 2008 ΖΗΤΗΜΑ 1 Ο 1. δ 2. β. α. δ 5. γ ΖΗΤΗΜΑ 2 Ο 1. o Μεταβολές στην ποιότητα του νερού από αστική και βιοµηχανική δραστηριότητα o Το θερµό νερό που προέρχεται από ψυκτικές εγκαταστάσεις κ.τ.λ. και προκαλεί µείωση της συγκέντρωσης οξυγόνου σε ένα υδάτινο οικοσύστηµα. o Τα αστικά λύµατα και βιοµηχανικά λιπάσµατα που οδηγούν στο φαινόµενο του ευτροφισµού. o Βαρέα µέταλλα. οργανικοί διαλύτες, πετρελαιοειδή o Παρασιτοκτόνα, εντοµοκτόνα, ραδιενεργά απόβλητα κ.τ.λ. που οδηγούν στο φαινόµενο της βιοσυσσώρευσης 2. α)ορίζουµε το αυτότροφο οικοσύστηµα (Σχολ. βιβλ. σελ. 71), δεν αναφέρουµε το ετερότροφο και γράφουµε από σελ. 71 «Η διατήρηση των οικοσυστηµάτων, όπως διαθέσιµα στους οργανισµούς ενός οικοσυστήµατος» σελ. 72. β) Λειτουργία παραγωγών : φωτοσύνθεση : δεσµεύουν ηλιακή ενέργεια και απλές ανόργανες ενώσεις όπως CO2 και νερό και παράγουν γλυκόζη και άλλους υδατάνθρακες. Με τον τρόπο αυτό τροφοδοτούν µε οργανική ύλη και άρα µε χηµική ενέργεια όλους τους υπόλοιπους οργανισµούς του οικοσυστήµατος. Λειτουργία καταναλωτών: διανοµή της ενέργειας και της ύλης στο οικοσύστηµα µέσω των τροφικών σχέσεων που αναπτύσσουν µεταξύ τους. Επίσης, οι καταναλωτές συµµετέχοντας σε πολύπλοκα τροφικά πλέγµατα σταθεροποιούν τη δοµή του οικοσυστήµατος και επιφέρουν ισορροπία σε αυτό. Λειτουργία αποικοδοµητών: δεσµεύουν νεκρή οργανική ύλη φυτικής και ζωικής προέλευσης και τη µετατρέπουν σε ανόργανη η οποία είναι επαναπροσλήψιµη από τους παραγωγούς. Με τον τρόπο αυτό η ύλη ανακυκλώνεται στο οικοσύστηµα. Οι αποικοδοµητές συµµετέχουν σε όλους τους βιογεωχηµικούς κύκλους.. α) σελ. 11 β) ευκαρυωτικά : µύκητες και πρωτόζωα προκαρυωτικά : βακτήρια γ) Τα ευκαρυωτικά µικρόβια έχουν ευδιάκριτο πυρήνα και µεµβρανώδη οργανίδια, σε αντίθεση µε τα βακτήρια που δεν διαθέτουν οργανωµένο πυρήνα, αλλά πυρηνική περιοχή, δεν έχουν µεµβρανώδη οργανίδια, και έχουν επιπλέον µόρια γενετικού υλικού τα πλασµίδια.

2 δ) Οι ιοί δεν ανήκουν σε καµιά από τις παραπάνω κατηγορίες µικροβίων γιατί είναι ακυτταρικές µορφές ζωής, υποχρεωτικά ενδοκυτταρικά παράσιτα και λανθάνουσες µορφές ζωής.. Σχολ. βιβλ. σελ. 0: «Ένας ιός µπορεί να δανειστεί (π.χ. η περίπτωση ανάπτυξης καταρράκτη)». ΖΗΤΗΜΑ Ο 1. α) Είναι ποιοτική απεικόνιση των ποιοτικών τροφικών σχέσεων µεταξύ των οργανισµών ενός οικοσυστήµατος. Σχολ. βιβλ. σελ. 76 : «Το δίκτυο που απεικονίζει. σχέσεων που παρουσιάζει ένα τροφικό πλέγµα»/ β) Το φίδι είναι καταναλωτής 2 ης τάξης γιατί τρέφεται από τον ποντικό που είναι καταναλωτής 1 ης. Το γεράκι όταν τρέφεται µε τον ποντικό είναι και αυτό καταναλωτής 2 ης τάξης, ενώ τρεφόµενο,µε τα µικρά πτηνά είναι καταναλωτής ης τάξης, γι αυτό και δεν µπορεί να καταταχθεί αποκλειστικά σε ένα συγκεκριµένο τροφικό επίπεδο. γ) τροφικές αλυσίδες ποώδη φυτά ποντικός φίδι ποώδη φυτά ποντικός γεράκι βελανιδιά κάµπιες µικρά πτηνά γεράκι πεύκο κάµπιες µικρά πτηνά γεράκι 2. α) Σχολ. βιβλ. σελ. 77 : Η ενέργεια µε τη µορφή της χηµικής ενέργειας.. περνάει στο επόµενο, καθώς το 90% της ενέργειας χάνεται» και σελ. 77: «Σε γενικές γραµµές η ίδια πτωτική τάση οι οργανισµοί του και συνεπώς µειώνεται η βιοµάζα του». Οι κάµπιες τρέφονται ταυτόχρονα από το πεύκο και τις βελανιδιές, εποµένως η βιοµάζα τους θα αποτελεί το % του αθροίσµατος της βιοµάζας πεύκου και βελανιδιάς. Έχουµε λοιπόν την ακόλουθη τροφική πυραµίδα: 200 Kg 2tn 20tn µικρά πτηνά κάµπιες πεύκο + βελανιδιά = 120tn + 120tn = 20tn β) Ο πληθυσµός των µικρών πτηνών του οικοσυστήµατος θα ισούται µε : Bµπ 200 N = = = 200 Βi 1. α)το γεράκι τρέφεται όµως τόσο µε τα µικρά πτηνά όσο και µε τον ποντικό, άρα δεσµεύει ενέργεια στους ιστούς του ίση µε το % της ενέργειας των µικρών πτηνών,

3 αλλά και το % της µισής ενέργειας του ποντικού γιατί την άλλη µισή την καταναλώνει το φίδι (υποθέτουµε πως οι τροφικές σχέσεις των οργανισµών είναι ισότιµες). Σε κάθε Κg βιοµάζας περιέχονται 0ΚJ ενέργειας εποµένως η δεσµευµένη ενέργεια των µικρών πτηνών και των ποωδών φυτών θα είναι: Eµικ. πτ = 0ΚJ / Kg 200Kg = 9,6 Eποωδ. φυτ = 0ΚJ / Kg Kg = 0 KJ Ο ποντικός τρεφόµενος από τα ποώδη φυτά δεσµεύει το % της συνολικής τους 0 ενέργειας, άρα: Eποντ = = 0 KJ Το % της µισής ενέργειας που θα δεσµεύει το γεράκι τρεφόµενο από το ποντίκι 20 θα είναι x = = 2000KJ Επίσης, το γεράκι δεσµεύει το % της συνολικής ενέργειας των µικρών πτηνών 9,6 δηλαδή: ψ = = 9600KJ Η συνολική ενέργεια των γερακιών είναι: Εγερ= χ + ψ = 11600ΚJ β) Αν εξαφανιστεί το σύνολο των κάµπιων, τότε τα µικρά πτηνά µη έχοντας εναλλακτική τροφική λύση είτε θα εξαφανιστούν και αυτά, είτε θα µεταναστεύσουν σε άλλο οικοσύστηµα. Ο πληθυσµός των γερακιών, λοιπόν θα µειωθεί, αλλά δεν θα εξαφανιστούν, αφού έχουν εναλλακτική τροφική λύση τους ποντικούς, ο πληθυσµός των οποίων θα µειωθεί και αυτός, λόγω της αυξηµένης θήρευσης από τα γεράκια, πυροδοτώντας στη συνέχεια τη µείωση και των φιδιών, που τρέφονται µε αυτούς. Ο πληθυσµός των παραγωγών στο οικοσύστηµα θα αυξηθεί: των πεύκων και των βελανιδιών, λόγω εξαφάνισης της κάµπιας, αλλά και των ποωδών φυτών λόγω της µείωσης του πληθυσµού των ποντικών. Επίσης, το DDT ευθύνεται για το φαινόµενο της βιοσυσσώρευσης. Η συσσώρευσή του στους ιστούς των ανώτερων καταναλωτών όπως είναι τα γεράκια οδηγεί σε περαιτέρω µείωση του πληθυσµού τους. Ως γνωστόν η συσσώρευση του DDT στα αρπακτικά πτηνά καθιστά εύθραυστα τα κελύφη των αυγών τους, µε συνέπεια τη δραµατική µείωση του πληθυσµού τους που µπορεί να τα οδηγήσει στα πρόθυρα εξαφάνισης. γ) Το DDT είναι µια µη βιοδιασπώµενη ουσία από τους οργανισµούς, Σχολ. βιβλ. σελ. 9 1 : «µε αποτέλεσµα, ακόµα και αν βρίσκονται... Ένα τέτοιο µόριο είναι το εντοµοκτόνο DDT». To DDT απορροφάται από τους οργανισµούς, δε µεταβολίζεται, δε διασπάται και δεν αποβάλλεται µε τις απεκκρίσεις τους». Σχολ. βιβλ. σελ. 1: «Το φαινόµενο αυτό κατά το οποίο αυξάνεται.αλυσίδας ονοµάζεται βιοσυσσώρευση». δ) Η συνολική βιοµάζα των παραγωγών αυτού του οικοσυστήµατος θα είναι: Β παρ = Β πευκ + Β βελ + Β ποωδ.φυτ = ( )tn = 250tn Εποµένως, η συγκέντρωση του DDT στους ιστούς των παραγωγών θα είναι: m 2Κg 2000g 1 C DDT = = = = g / Kg B 250tn 250 Kg 125 παρ KJ

4 . Σχολ. βιβλ. σελ. 77: «Αυτό οφείλεται: 1) στο ότι ένα µέρος της χηµικής. (απεκκρίσεις), τα οποία αποικοδοµούνται». ΖΗΤΗΜΑ Ο 1. Το αντίσωµα 1 αντιστοιχεί στο αντιγόνο Α και το αντίσωµα 2 στο αντιγόνο Β. Παρατηρούµε πως αµέσως µετά την είσοδο του αντιγόνου Β στον οργανισµό η συγκέντρωσή του άρχισε να µειώνεται άµεσα. Αυτό σηµαίνει πως το ανοσοβιολογικό σύστηµα του συγκεκριµένου ατόµου έχει ήδη έλθει σε επαφή µε αυτό το αντιγόνο. Πρόκειται λοιπόν για δευτερογενή ανοσοβιολογική απόκριση. Τα κύτταρα µνήµης που έχουν παραχθεί κατά την πρώτη επαφή του ατόµου µε αυτό το αντιγόνο ενεργοποιούνται µε αποτέλεσµα την άµεση παραγωγή αντισωµάτων 2 σε,µεγάλες ποσότητες και µε υψηλό ρυθµό παραγωγής. Αντίθετα, αµέσως µετά τη µόλυνση του ατόµου µε το αντιγόνο Α, δεν παρήχθησαν αντισώµατα 1 αµέσως, γεγονός που δηλώνει ότι η ανοσοβιολογική απόκριση έναντι αυτού του αντιγόνου είναι πρωτογενής. Αυτό εξηγεί και την αύξηση της συγκέντρωσης του αντιγόνου Α από τη στιγµή της µόλυνσης µέχρι και την t1. Προφανώς πρόκειται για κάποιο παθογόνο µικροοργανισµό ζωντανό (όχι εµβόλιο), που έως ότου αρχίσει η παραγωγή των αντισωµάτων 1 εγκαθίσται στον οργανισµό και πολλαπλασιάζεται (λοίµωξη). Το άτοµο θα εκδηλώσει τα συµπτώµατα της ασθένειας εξαιτίας της µόλυνσης από αυτό το αντιγόνο. Η παραγωγή των αντισωµάτων 1 σηµατοδοτεί και την έναρξη της µείωσης των αντιγόνων Α, αφού τα αντισώµατα που παράγονται τα αναγνωρίζουν και τα εξουδετερώνουν. Και στις 2 περιπτώσεις όταν τα αντιγόνα εξουδετερωθούν η συγκέντρωση των αντισωµάτων είναι σε ελάχιστα επίπεδα, κάτι που σηµατοδοτεί και τον τερµατισµό της ανοσοβιολογικής απόκρισης από τα Τ- κατασταλτικά λεµφοκύτταρα. 2. Σχολ. βιβλ. σελ. 7 + σελ. 9. Τα κύτταρα που συµµετέχουν στην διαδικασία της 1ογενούς ανοσοβιολογικής απόκρισης είναι τα εξής: o Μακροφάγα (αντιγονοπαρουσιαστικά) o Τ βοηθητικά λεµφοκύτταρα o Β λεµφοκύτταρα (αδιαφοροποίητα) o πλασµατοκύτταρα o Τα κυτταροτοξικά σε περίπτωση που το αντιγόνο είναι (καρκινικό κύτταρο, κύτταρο µολυσµένο από ιό, κύτταρο µεταµοσχευµένου ιστού ή οργάνου) o Τ κατασταλτικά λεµφοκύτταρα. Τα κύτταρα που συµµετέχουν στην διαδικασία της 2ογενούς ανοσοβιολογικής απόκρισης είναι τα εξής: o Β λεµφοκύτταρα µνήµης o Τ λεµφοκύτταρα µνήµης o Τ κατασταλτικά λεµφοκύτταρα. Σχολ. βιβλ. σελ. 9: «Το εµβόλιο όπως θα έκανε και ο ίδιος ο µικροοργανισµός, παράγει αντισώµατα και κύτταρα µνήµης». Εποµένως το αντιγόνο για το οποίο έχει εµβολιαστεί το άτοµο είναι το Β για το οποίο πραγµατοποιείται δευτερογενής ανοσοβιολογική απόκριση.

5 5. Το άτοµο που έχει εµβολιαστεί δεν εµφανίζει συνήθως τα συµπτώµατα της ασθένειας και φυσικά δε τη µεταδίδει. Το άτοµο δεν ασθενεί και πιθανότητα δεν αντιλαµβάνεται ότι µολύνθηκε. 6. Αν λάβουµε υπόψη µας : α) Τα στάδια της ασθένειας του AIDS τότε γνωρίζουµε πως αµέσως µετά τη µόλυνση ο ιός HIV µολύνει περιορισµένο αριθµό Τ- βοηθητικών λεµφοκυττάρων, άρα αρχικά πολλαπλασιάζεται (αρχικά το αντιγόνο Α αυξάνεται) και στη συνέχεια εισέρχεται σε λανθάνουσα κατάσταση, άρα η συγκέντρωση των ιικών αντιγόνων στο αίµα του µολυσµένου ατόµου περιορίζεται. (ακολούθως το αντιγόνο Α µειώνεται). β) Η ύπαρξη ειδικών αντισωµάτων έναντι του ιού δεν συνεπάγεται αυτόµατα και ανοσία. Ο ιός συνυπάρχει στο µολυσµένο άτοµο µε τα αντισώµατα που έχουν παραχθεί για αυτόν, τότε θα µπορούσαµε να πούµε πως η ανοσοβιολογική απόκριση για το αντιγόνο Α και το αντίσωµα 1, θα µπορούσε να αφορά τον ιό HIV. Η ανοσοβιολογική απόκριση των αντισωµάτων 2 δεν µπορεί να αφορά τον ιό HIV, αφού λόγω της υψηλής του πολυµορφικότητας δεν θα µπορούσε να συνδυαστεί µε δευτερογενή ανοσοβιολογική απόκριση, δηλαδή µε τη δηµιουργία κυττάρων µνήµης. 7. Σχολ. βιβλ. σελ. 8: «Όταν ο ιός HIV εισέλθει στον οργανισµό µπορεί να µεταδίδει τον ιό χωρίς να το γνωρίζει». ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΚΑΠΟΛΑΣ ΓΙΩΡΓΟΣ

Σχετικά έγγραφα

ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ ΜΕΣΗΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗΣ ΣΑΒΒΑΪ Η-ΜΑΝΩΛΑΡΑΚΗ ΠΑΓΚΡΑΤΙ

47 Χρόνια ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ ΜΕΣΗΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗΣ ΣΑΒΒΑΪ Η-ΜΑΝΩΛΑΡΑΚΗ ΠΑΓΚΡΑΤΙ : Χρυσ Σµύρνης 3 : Τηλ.: 2107601470 ΙΑΓΩΝΙΣΜΑ : ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙ ΕΙΑΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ 2008 ΖΗΤΗΜΑ 1 Ο Επιλέξτε τη σωστή απάντηση: 1.