Κατ άρθρο Το 1ο Κεφάλαιο (Άρθρα 1 έως 12) αναφέρεται στο Σύστημα Προμηθειών Υγείας. εθνικό προμηθευτή του ΕΣΥ

Transcript

1 Συνοπτική παρουσίαση και τοποθετήσεις επί του Προσχεδίου Νόμου του Υπουργείου Υγείας με τίτλο «Διαρθρωτικές αλλαγές στο σύστημα υγείας και άλλες διατάξεις» Των Φώτη Χρυσικού Σάκη Παπαδόπουλου Δημήτρη Βαρνάβα Εισαγωγή Λίγες μέρες μετά την έναρξη της κατ ευφημισμό «Ολοήμερης λειτουργίας των Νοσοκομείων» επακολούθησε ανακοίνωση στο Υπουργικό Συμβούλιο του πολυνομοσχεδίου «Διαρθρωτικές αλλαγές στο Σύστημα Υγείας και άλλες διατάξεις» φέρνοντας στο προσκήνιο το σύνολο των ζητημάτων που σχετίζονται με την οργάνωση και λειτουργία των δημόσιων υπηρεσιών υγείας στην Ελλάδα σε συνθήκες υπερχρέωσης, δανεισμού και οικονομικής επιτήρησης της χώρας. Ο κ. Λοβέρδος, αν και δηλώνει «λογιστής της υγείας μέχρι την » και «Υπουργός Υγείας μετά την 1 η Απριλίου 2011», με το εν λόγω σχέδιο νόμου επιδιώκει να εμφανιστεί επιπλέον και ως συνεχιστής διαρθρωτικών αλλαγών που άρχισαν επί υπουργίας Αλ. Παπαδόπουλου με τα περίφημα «200 νέα μέτρα για την Υγεία», τα οποία ως γνωστόν κατέρρευσαν παταγωδώς και οδήγησαν τον εμπνευστή τους εκτός υπουργείου Υ- γείας. Ομοίως, ο κ. Λοβέρδος επιδιώκει να αποδείξει ότι επί δικής του υπουργίας εφαρμόζονται πολιτικές από το φάρμακο και τις προμήθειες μέχρι τις συγχωνεύσεις Μονάδων Υγείας και τη συγκρότηση του Οργανισμού Παροχών Υγείας, που οδηγούν στην εξοικονόμηση πόρων και στην ολοκλήρωση του Εθνικού Συστήματος Υγείας. Όμως όλα είναι σχεδιασμοί επί χάρτου και ευσεβείς πόθοι ενός φιλόδοξου πολιτικού, διότι όσο χρονικό διάστημα η υγεία παραμένει εμπόρευμα προς πώληση με βάση τους νόμους της αγοράς κι όχι θεμελιώδες εγγυημένο κοινωνικό δικαίωμα, ούτε νοικοκύρεμα των δαπανών υγείας μπορεί να προκύψει ούτε οικοδόμηση ενός Δημόσιου Συστήματος Υγείας καθολικού, ποιοτικού και δωρεάν την ώρα της ανάγκης. Ο κ. Λοβέρδος επιχειρεί εξοικονόμηση πόρων χωρίς να θίγει τον πακτωλό δημόσιου χρήματος προς τα μεγάλα Ιδιωτικά Νοσηλευτήρια, τα Ιδιωτικά Διαγνωστικά Κέντρα, τις Πολυεθνικές Φαρμάκων, τους εισαγωγείς σύγχρονου ιατροτεχνολογικού εξοπλισμού και υγειονομικού υλικού, τα «πιράνχας» των προμηθειών, τα Ιδιωτικά Κέντρα Αποκατάστασης, τις ιδιωτικές επιχειρήσεις φύλαξης, σίτισης, καθαρισμού των Δημόσιων Νοσοκομείων. Τουναντίον φαίνεται πως επιδοτεί τους φαρμακοβιομήχανους, προκαλώ- 1

2 ντας την οργίλη αντίδραση όλων των υπολοίπων που εμπλέκονται στο φάρμακο. Το αυτό θα συμβεί και με τους προμηθευτές υγειονομικού και εμφυτεύσιμου υλικού. Προσπαθεί να εισπράξει από τις τσέπες των πολιτών που επισκέπτονται τα εξωτερικά ιατρεία των Νοσοκομείων και Κέντρων Υγείας, τα απογευματινά ιατρεία, χειρουργεία και εργαστήρια. Προχωρά στην ελαχιστοποίηση των προσλήψεων νοσηλευτικού προσωπικού και γιατρών στα υποστελεχωμένα Τμήματα, στη μείωση των δαπανών για α- σφαλή προγράμματα εφημερίας, στην αναστολή ανάπτυξης των αναγκαίων Μονάδων Εντατικής Θεραπείας και Μ.Α.Φ. Δεν προχωρά στην οργάνωση Αστικών Κέντρων Υγείας, αρκούμενος στην χρησιμοποίηση μόνον των Πολυϊατρείων του ΙΚΑ για την παροχή της πρωτοβάθμιας περίθαλψης στα Αστικά Κέντρα. Προκλητικά επιβάλλει τη χορήγηση μόνον γενόσημων φαρμάκων στους άπορους, περικοπές πολυτεκνικών επιδομάτων και μισθών και επιδομάτων των δημόσιων λειτουργών της υγείας, κατάργηση Νοσοκομείων και Τμημάτων. Όμως ούτε ο κρατικός προϋπολογισμός του 2011, ούτε το επικαιροποιημένο Μνημόνιο, επιτρέπουν αυταπάτες για τη κυβερνητική πολιτική υγείας σε συνθήκες οικονομικής κατοχής στην «ισχυρή Ελλάδα» της νεοφιλελεύθερης πολιτικής. Πολύ περισσότερο όταν δεν φαίνεται να ενδιαφέρουν τον φιλόδοξο Υπουργό Υγείας προτάσεις για οργάνωση Εθνικής Φαρμακοβιομηχανίας για την παραγωγή βασικών φαρμάκων και υγειονομικού υλικού, ούτε προτάσεις για σύσταση κρατικού φορέα προμήθειας, αποθήκευσης και διανομής τους, ενώ δείχνει παγερά αδιάφορος στη συζήτηση για δημόσιο σύστημα διαρκούς εκπαίδευσης μετεκπαίδευσης των γιατρών, για Πρότυπο ποιοτικής και αποτελεσματικής εφημέρευσης, για επικαιροποίηση και εφαρμογή των Οργανισμών των Νοσοκομείων, για δημόσιο και δωρεάν καθολικό σύστημα Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας. Κατ άρθρο Το Προσχέδιο αποτελείται από 8 Κεφάλαια και 46 Άρθρα, ενώ προβλέπει με μια πρώτη καταγραφή, 23 Υπουργικές αποφάσεις για ρυθμίσεις διαφόρων θεμάτων. Το 1 ο Κεφάλαιο (Άρθρα 1 έως 12) αναφέρεται στο Σύστημα Προμηθειών Υγείας. Κορυφαίο θέμα που θεσμοθετεί είναι η δυνατότητα εκχώρησης της αρμοδιότητας διαγωνισμών προμηθειών, τη σύναψη και εκτέλεση της σύμβασης προμηθειών προϊόντων και υπηρεσιών σε ιδιώτες. (Άρθρο 1 παρ.6 και Άρθρο12). Εφεξής πέραν των δεκάδων προμηθευτών η χώρα θα αποκτήσει και εθνικό προμηθευτή του ΕΣΥ, χωρίς να είναι καθόλου βέβαιο ότι θα υπάρξει συμπίεση τιμών και επάρκεια υλικών στα Νοσοκομεία και ΚΥ. 2

3 Επίσης προβλέπει τη δυνατότητα σύναψης συμφωνίας πλαίσιο για προμήθειες συγκεκριμένου είδους προϊόντων ή υπηρεσιών, ορισμένης ποσότητας και τιμής και για χρονική διάρκεια έως 4 έτη. ( Άρθρο 4). Παράλληλα προβλέπει την επιβολή προστίμου από 500 έως ευρώ σε διοικητές ΦΠΥΥΚΑ και Υγειονομικών Περιφερειών αν παρεκκλίνουν από τους εγκεκριμένους προϋπολογισμούς ή διαπιστωθεί ότι ανάγκες επείγουσες και απρόβλεπτές, για τροποποίηση του Προγράμματος Προμηθειών είναι πλασματικές. (Άρθρο 5 παρ.3, 9). Τα παραπάνω συνδυαζόμενα με την τεράστια μείωση στο ύψος των λειτουργικών δαπανών που επιβάλλει ο προϋπολογισμός 2011 οδηγούν με μαθηματική ακρίβεια σε μεγάλης κλίμακας στενότητα υλικών και ταυτόχρονη υποβάθμιση της ποιότητας, ώστε να μπορέσουν τα Νοσοκομεία να αντεπεξέλθουν σε συνθήκες Μνημονιακής πενίας. Ακόμη συστήνεται Συντονιστική Επιτροπή Προμηθειών με επικεφαλής τον Υπουργό Υ- γείας (άρθρο 6), ενώ η Επιτροπή Προμηθειών Υγείας του Ν 3580/2007 μετονομάζεται σε Επιτροπή Προδιαγραφών. (Άρθρο 8) Τέλος παρέχεται η δυνατότητα σύναψης σύμβασης με εμπορικές τράπεζες για τη χρηματοδότηση των Προγραμμάτων Προμηθειών (Άρθρο 7). Το 2 ο Κεφάλαιο (Άρθρα 13 έως 15) αφορά ρυθμίσεις σχετικά με τα ιδιωτικά φαρμακεία και τις φαρμακευτικές εταιρείες. Καθιερώνεται κλιμακούμενο ποσοστό από 0,5% έως 8% επί των οφειλών των φαρμακείων, υπέρ των κλάδων υγείας των Φορέων Κοινωνικής Ασφάλισης ως επιστροφή (rebate). (Άρθρο 13) Επίσης καθιερώνεται ποσοστό έκπτωσης (rebate) 5% για τις φαρμακευτικές εταιρείες προς τα Νοσοκομεία του ΕΣΥ. Παράλληλα ορίζεται η έννοια της Τιμής Κοινωνικής Α- σφάλισης η οποία υπολογίζεται με βάση την τιμή παραγωγού ή εισαγωγές μειωμένη κατά 4%, για τα φάρμακα που θα ενταχθούν στον κατάλογο συνταγογραφούμενων φαρμάκων, και αυτή είναι η συμβολή των φαρμακευτικών εταιρειών προς τους ΦΚΑ ως επιστροφή χρημάτων. (Άρθρο 14) Τέλος επιτρέπει με απόφαση περιφερειάρχη την αύξηση των φαρμακείων που διημερεύουν το Σάββατο, από 40% έως 100% του αριθμού των λειτουργούντων φαρμακείων μιας περιοχής, χωρίς καμία λογική εξυπηρέτησης των υγειονομικών αναγκών της χώρας(άρθρο 15) 3

4 Το 3 ο Κεφάλαιο (Άρθρο 16) αφορά ρυθμίσεις για Ιδιωτικές Κλινικές Εδώ ουσιαστικά διευκολύνει την γιγάντωση του ιδιωτικού τομέα Υγείας με την επέκταση των ιδιωτικών κλινικών ως προς τις κτιριακές υποδομές, την ανάπτυξη νέων τμημάτων, μονάδων και εργαστηρίων και βέβαια αύξησης των κρεβατιών. Επίσης επεκτείνει την ισχύ της αναγκαίας βεβαίωσης καλής λειτουργίας των ιδιωτικών κλινικών, από ένα χρόνο σε τρία, διαχωρίζοντάς την από τον υποχρεωτικό ετήσιο έλεγχο στο πλαίσιο πάταξης της γραφειοκρατίας!!! ( Άρθρο 16) Το 4 ο Κεφάλαιο (Άρθρο 17) αφορά τα πολυτεκνικά επιδόματα Εισάγεται εισοδηματικό κριτήριο έως ευρώ ετήσιο οικογενειακό εισόδημα για την καταβολή των επιδομάτων σε τρίτεκνες και πολύτεκνες οικογένειες. Ενώ λοιπόν το δημογραφικό αποτελεί μείζον πρόβλημα για τη χώρα η κυβέρνηση εξαλείφει και τα ε- λάχιστα ενισχυτικά μέτρα για την αύξηση των γεννήσεων, θέτοντας πλαφόν το οποίο προφανώς αποτελεί αντικίνητρο. Το 5 ο Κεφάλαιο (Άρθρα 18 έως 24) αφορά διάφορες ρυθμιστικού τύπου διατάξεις για φορείς Κοινωνικής Αλληλεγγύης Το κορυφαίο θέμα σε αυτό το Κεφάλαιο είναι η επέκταση και καθιέρωση ελαστικών μορφών απασχόλησης σε δημόσιους φορείς της Πρόνοιας, αλλά και η εισβολή των εργολάβων καθαριότητας, σίτισης και φύλαξης. Πιο συγκεκριμένα: θεσμοθετείται η δυνατότητα πρόσληψης επικουρικού προσωπικού και στους φορείς Κοινωνικής Αλληλεγγύης ΕΚΚΕ, ΚΕΑΤ, ΙΑΑ κ.λ.π για κάλυψη βασικών αναγκών (στην ουσία πάγιων και διαρκών)με συμβάσεις 6-12 μηνών και διαδικασίες εξπρές με ευθύνη τριμελούς επιτροπής του ΝΠΔΔ και έγκριση το ΔΣ. (Άρθρο 19) καθώς και οι αναθέσεις σε ιδιωτικά συνεργεία όπως στα νοσοκομεία (Άρθρο 22). Επίσης καθιερώνεται η καταβολή νοσηλίου-τροφείου από τα ασφαλιστικά ταμεία, για τους φιλοξενούμενους στις Στέγες Υποστηριζόμενης Διαβίωσης Ατόμων με Αναπηρία, γιατί δεν επαρκεί η εκχώρηση στο φορέα τους του προνοιακού επιδόματος όπως γίνεται μέχρι σήμερα. (Άρθρο 23) Τέλος προβλέπεται η προμήθεια φαρμάκων των Μονάδων Κοινωνικής Φροντίδας που παρέχουν κλειστή νοσηλεία, από τα νοσοκομεία του ΕΣΥ και όχι από ιδιωτικά φαρμακεία όπως γίνεται μέχρι σήμερα. Ένα ερώτημα που τίθεται είναι αν θα τους χορηγούνται αποκλειστικά και μόνο γενόσημα (Άρθρο 21) 4

5 Το 6 ο Κεφάλαιο ( Άρθρο 25) αφορά στην αναδιάρθρωση της Γενικής Διεύθυνσης Δημόσιας Υγείας του Υπουργείου. Μετονομάζεται σε Γενική Διεύθυνση Δημόσιας Υγείας και Ποιότητας Ζωής και συγκροτείται από 9 Διευθύνσεις με την ανάλογη στελέχωση. Εδώ κανείς μπορεί να εστιάσει στις αρμοδιότητες και στις ειδικότητες που στελεχώνουν τις διευθύνσεις. Το 7 ο Κεφάλαιο (Άρθρα 26 έως 29) αφορά στη σύσταση Οργανισμού Παροχών Υγείας Εδώ το Υπουργείο δεν μπήκε στον κόπο να έχει εισηγητική έκθεση με ότι μπορεί να σημαίνει αυτό για ένα τόσο σοβαρό θέμα που σχετίζεται με το διαχωρισμό των κλάδων υγείας από τα ασφαλιστικά ταμεία, αλλά και την Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας που τελικά φαίνεται να μένει εκτός ΕΣΥ ανατρέποντας όλη τη φιλοσοφία της λειτουργίας του!!! Στα άρθρα του Κεφαλαίου αυτού αναφέρεται η σύσταση ΝΠΔΔ με την επωνυμία Οργανισμός Παροχών Υγείας Ο.Π.Υ, υπό την εποπτεία του Υπουργείου Υγείας, ο οποίος θα λειτουργήσει 6 μήνες μετά τη δημοσίευση του Νόμου και σε αυτόν εντάσσονται, οι κλάδοι υγείας των ασφαλιστικών ταμείων ΙΚΑ-ΕΤΑΜ με τις μονάδες υγείας του, του Ο- ΓΑ, του ΟΑΕΕ ως προς τις παροχές σε είδος, ο ΟΠΑΔ και ο Οίκος Ναύτη καθώς και τα Κέντρα Υγείας, τα Περιφερειακά Ιατρεία και οι αγροτικού ιατροί. Επιπλέον γίνεται αναφορά και για δυνατότητα ένταξης στον ΟΠΥ και Νομικών Προσώπων Ιδιωτικού Δικαίου!!!!!! Μερικά ερωτήματα που τίθενται: Ποια η σκοπιμότητα μετακίνησης των ΚΥ και ΠΙ από το ΕΣΥ στον ΟΠΥ, θίγονται οι υφιστάμενες εργασιακές σχέσεις και τα ασφαλιστικά δικαιώματα των εργαζομένων σε αυτά, πως θα διοικούνται, πως θα εφοδιάζονται υλικά κ.ά. (Άρθρο 26) Στην περιγραφή των σκοπών του Ο.Π.Υ αναφέρονται ο καθορισμός των κριτηρίων και των όρων σύναψης συμβάσεων για παροχή πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας περίθαλψης με φορείς δημοσίου και ιδιωτικού τομέα, η οργάνωση, ο προγραμματισμός, η λειτουργία των πρωτοβάθμιων μονάδων υγείας, η διαχείριση και ο έλεγχος χρηματοδότησης και η ορθολογική αξιοποίηση των διατιθέμενων πόρων. (Άρθρο 27) Η διοικητική οργάνωση του Ο.Π.Υ προβλέπεται σε κεντρικό και περιφερειακό επίπεδο. Οι περιφερειακές υπηρεσίες συγκροτούνται στα όρια των ΔΥΠΕ, από τις υφιστάμενες μονάδες των ΚΥ, ΠΙ, αγροτικών ιατρείων και υπηρεσιών του ΙΚΑ- ΕΤΑΜ, πλην υπηρεσιών νοσοκομειακής υποστήριξης, οι οποίες εντάσσονται στο ΕΣΥ. Για την εποπτεία και το συντονισμό του Ο.Π.Υ σε κάθε ΔΥΠΕ ορίζεται ένας Συντονιστής με λειτουργία αυτοτελούς γραφείου και γραμματειακής υποστήριξης. (Άρθρο 28) Τέλος ορίζεται ότι ο ΟΠΥ αποτελεί καθολικό διάδοχο των εντασσόμενων Ταμείων και κλάδων και μεταφέρονται σε αυτόν τα δικαιώματα και οι υποχρεώσεις τους ενώ με κοι- 5

6 νές Υπουργικές αποφάσεις (Εργασίας και Υγείας) καθορίζονται οι αρμοδιότητες Προέδρου και ΔΣ, αποδοχές Προέδρου και αποζημιώσεις μελών ΔΣ, αλλά κυρίως τα ποσά που μεταφέρονται από τους εντασσόμενους φορείς για τους σκοπούς του ΟΠΥ καθώς και η μεταφορά της κινητής και ακίνητης περιουσίας αυτών.(άρθρο 29). Η όλη διατύπωση και οι παρελκόμενες ρυθμίσεις δημιουργούν την αίσθηση ότι ο κακόηχος ΟΠΥ θ αποτελέσει σύντομα το διάδοχο σχήμα του σημερινού ΕΣΥ με την ένταξη σ αυτόν και των Νοσοκομείων της χώρας. Θα πρόκειται τελικά για ένα συνονθύλευμα στο οποίο το δημόσιο θα έχει διαρκώς μειούμενη επιρροή, ενώ ο ιδιωτικός τομέας θα αυξάνει το μερίδιο και τα κέρδη του, οδηγώντας τελικά την αναλογία Δημόσιου/Ιδιωτικού σε παγκόσμιο ρεκόρ. Το 8 ο και τελευταίο Κεφάλαιο (Άρθρα 30 έως 46) αφορά διάφορες άλλες διατάξεις Εδώ ρυθμίζονται μέσω τροποποιήσεων διάφορα άρθρα σε πληθώρα υφιστάμενων Νόμων -πιθανά με φωτογραφικές ρυθμίσεις για εξυπηρέτηση μικροπολιτικών συμφερόντων-που αφορούν από διαδικασίες αποσπάσεων, προαγωγών και εξελίξεων (Άρθρα 30-31) μέχρι ζητήματα διαφόρων κλάδων και ειδικοτήτων όπως ιατρών (Άρθρα ), Νοσηλευτών (Άρθρο 36), Διασωστών (Άρθρο 37), Κοινωνικών Λειτουργών (Άρθρο 38), Οπτικών (Άρθρο 39), Πληρωμάτων Ασθενοφόρων ΕΚΑΒ (Άπθρο 42). Σημαντικότερα ζητήματα που ανοίγουν στο Κεφάλαιο αυτό είναι: Α) Η δυνατότητα να διοικούνται περισσότερα του ενός Νοσοκομεία από το ίδιο πρόσωπο ως Διοικητή, ανοίγοντας έτσι τον δρόμο για συγχωνεύσεις Νοσοκομείων (Άρθρο 41) Β) Η δυνατότητα είσπραξης από τα Νοσοκομεία του ΕΣΥ, πάσης φύσεως εσόδων (νοσήλια, εξετάσεις, ιατρικές πράξεις) μέσω πιστωτικών καρτών, δείχνοντας έτσι ξεκάθαρα την πρόθεση του Υπουργείου για ιδιωτικοποίηση της λειτουργίας των Δημόσιων Νοσοκομείων και της καταβολής από τους πολίτες χρημάτων για την περίθαλψή τους, εκτός κοινωνικής ασφάλισης!!!! Τέλος καθορίζεται για τους φαρμακέμπορους (φαρμακαποθήκες και συνεταιρισμούς) ποσοστό μικτού κέρδους σε 5,4% από 8% πάνω στην καθαρή τιμή παραγωγού ή εισαγωγέα του φαρμακευτικού Προϊόντος (Άρθρο 44), ενώ μεταφέρεται στο Υπουργείο Υ- γείας από το Υπουργείο Περιφερειακής Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας, το Τμήμα Τιμών Φαρμάκου ως σύνολο αρμοδιοτήτων θέσεων και προσωπικού και εντάσσεται στη Διεύθυνση Φαρμάκων και Φαρμακείων(Άρθρο 45). 6