Το τεύχος αυτό είναι αφιερωμένο στην Ημέρα Ασφαλούς Διαδικτύου που εορτάστηκε στις 9 Φεβρουαρίου σε 62 χώρες στον κόσμο.

Transcript

1 Τεύχος Εκδότης: Safer Internet Hellas, Eπικεφαλής δράσης Saferinternet.gr, Ελληνικό Κέντρο Ασφαλούς Διαδικτύου Επικοινωνία: Δρ. Βερόνικα Σαμαρά Τηλ Περιεχόμενα Συνέδριο 2 Μέτρα για ασφαλή κοινωνική 3 δικτύωση Στατιστικά ΥποΣΤΗΡΙΖΩ 4 Στατιστικά Safeline 5 Πρεσβευτές Ημέρας Ασφαλούς 6 Διαδικτύου Editorial Αγαπητοί φίλοι, Το τεύχος αυτό είναι αφιερωμένο στην Ημέρα Ασφαλούς Διαδικτύου που εορτάστηκε στις 9 Φεβρουαρίου σε 62 χώρες στον κόσμο. Στην Ελλάδα το Ελληνικό Κέντρο Ασφαλούς Διαδικτύου μαζί με το Γραφείο Νεότητος της Ι. Αρχιεπισκοπής Αθηνών και την Αντιπροσωπεία της Ε.Ε. στην Ελλάδα διοργάνωσαν συνέδριο με θέμα «Ασφαλής χρήση του Διαδικτύου για τα παιδιά» στην Αθήνα. Παράλληλα, υλοποιήθηκαν σε τοπικό επίπεδο εκδηλώσεις από 78 φορείς από όλη την Ελλάδα οι οποίοι δρώντας ως πρεσβευτές της Ημέρας Ασφαλούς Διαδικτύου πέρασαν το μήνυμα του φετινού εορτασμού μέσα από ενημερωτικές ημερίδες, ομαδικές δραστηριότητες στα σχολεία, διαγωνισμούς, εικαστικές δημιουργίες κ.α. Στο τεύχος αυτό, σας παραθέτουμε τα στατιστικά στοιχεία για το έτος 2009 της γραμμής καταγγελιών Safeline.gr και της γραμμής βοηθείας ΥποΣΤΗΡΙΖΩ του Ελληνικού Κέντρου Ασφαλούς Διαδικτύου. Ενημερωθείτε επίσης, για τα μέτρα που έλαβαν οι ιστοχώροι κοινωνικής δικτύωσης βάσει του Μνημονίου που υπέγραψαν με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή την Ημέρα Ασφαλούς Διαδικτύου Τέλος, δείτε όλους τους φορείς που υλοποίησαν δράσεις ως πρεσβευτές της Ημέρας Ασφαλούς Διαδικτύου. Στην ιστοσελίδα μπορείτε να βρείτε περισσότερες πληροφορίες για τις δράσεις αυτές, καθώς και οι ομιλίες από το συνέδριο. Εγγραφή / διαγραφή Εάν θέλετε να λαμβάνετε το newsletter μας, στείλτε μας ένα ηλεκτρονικό μήνυμα στην διεύθυνση info@sihellas.org με θέμα «subscribe SI Newsletter». Εάν θέλετε να διαγραφείτε από την λίστα αποδεκτών, τότε στείλτε μας ένα ηλεκτρονικό μήνυμα στην διεύθυνση info@sihellas.org με τον τίτλο «unsubscribe SI Newsletter»

2 Συνέδριο: «Ασφαλής χρήση του Διαδικτύου για τα παιδιά» Το Ελληνικό Κέντρο Ασφαλούς Διαδικτύου, το Ίδρυμα Νεότητος της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών και η Αντιπροσωπεία της Ε.Ε. στην Ελλάδα διοργάνωσαν συνέδριο με θέμα: «Ασφαλής Χρήση του Διαδικτύου για τα Παιδιά» την Τρίτη, 9 Φεβρουαρίου, Ημέρα Ασφαλούς Διαδικτύου Την εκδήλωση χαιρέτησαν ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και Πάσης Ελλάδος, κ.κ. Ιερώνυμος, η Υφυπουργός Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, κα Φώφη Γεννηματά και ο κος Μιχάλης Κοντογιάννης, Ειδικός Γραμματέας Πρωτοβάθμιας & Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης του Υπουργείου Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων. Μέσα από τις εργασίες του συνεδρίου αναλύθηκαν πολλαπλές πτυχές του ζητήματος της ασφάλειας των παιδιών στους εικονικούς κόσμους. Συζητήθηκε ο ρόλος που μπορεί να παίξει η εκπαιδευτική κοινότητα, η εκκλησία και η οικογένεια στην ενημέρωση και την πρόληψη. Παράλληλα, παρουσιάστηκαν στατιστικά στοιχεία του Ελληνικού Κέντρου Ασφαλούς Διαδικτύου για το 2009 που φανερώνουν τις «παγίδες» του σημερινού διαδικτυακού τοπίου, αλλά και πρωτοβουλίες που έχουν αναληφθεί από ποικίλους φορείς ώστε το Διαδίκτυο να γίνει ένα ασφαλέστερο περιβάλλον για τα παιδιά μας. Δείτε το αναλυτικό πρόγραμμα του συνεδρίου και παρουσιάσεις των εισηγητών

3 Μέτρα για την προστασία ανηλίκων στις ιστοσελίδες κοινωνικής δικτύωσης Πέρυσι, την Ημέρα Ασφαλούς Χρήσης του Διαδικτύου, οι εταιρείες κοινωνικής δικτύωσης αναγνώρισαν ότι οι νεαροί χρήστες, καθώς και οι γονείς τους, χρειάζεται να αισθάνονται ασφάλεια κατά την κοινωνική διαδικτυακή συναναστροφή και συνυπέγραψαν τις αρχές για ασφαλέστερη κοινωνική δικτύωση. Οι αρχές αυτές προέκυψαν από τις συζητήσεις που δρομολόγησε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή τον Απρίλιο του 2008 με ιστοτόπους κοινωνικής δικτύωσης, ΜΚΟ και ερευνητές. Τον Φεβρουάριο του 2009 υπέγραψαν τις αρχές για ασφαλέστερη κοινωνική δικτύωση 18 εταιρίες, στις οποίες προστέθηκαν άλλες δύο τον Ιούνιο του «Αν θέλουμε να σκέφτονται τα παιδιά πριν αναρτήσουν, πρέπει οι εταιρείες κοινωνικής δικτύωσης να δημοσιεύουν τις σωστές πληροφορίες χρησιμοποιώντας κατάλληλη διατύπωση. Πέρυσι, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κάλεσε τις εταιρίες να λάβουν μέτρα και χαίρομαι που πολλές από αυτές ανταποκρίθηκαν σ αυτή την έκκληση», δήλωσε η κα Viviane Reding, Επίτροπος της ΕΕ αρμόδια για θέματα Κοινωνίας της Πληροφορίας και Μέσων Μαζικής Πληροφορίας. «Ωστόσο, όλες οι εταιρείες πρέπει να καταβάλουν περισσότερες προσπάθειες. Είναι απαραίτητο να προκαθορίζεται ως ιδιωτικό το προφίλ των ανηλίκων και να δίδονται ταχύτατα κατάλληλες απαντήσεις στις ερωτήσεις και στις αναφορές καταχρήσεων. Το Διαδίκτυο έχει πλέον ζωτική σημασία για τα παιδιά μας και η ασφάλειά του αποτελεί ευθύνη όλων μας.» Στις 9 Φεβρουαρίου 2010, ένα χρόνο μετά τη υπογραφή του Μνημονίου, η Επιτροπή δημοσίευσε έκθεση σχετικά με την εφαρμογή των αρχών στους 25 1 ιστοτόπους τους οποίους διαχειρίζονται οι εταιρείες που τις υπέγραψαν. Διαπιστώθηκε ότι 19 από 23 ιστοτόπους 2 παρέχουν συμβουλές για την ασφάλεια και πληροφορίες που απευθύνονται ειδικά στα παιδιά ή/και στους εφήβους (αυτό δεν ισχύει για 2 υπηρεσίες). Αυτές οι πληροφορίες είναι ευπρόσιτες και εύκολα κατανοητές σε 14 ιστοτόπους: YouTube, Habbo Hotel, Hyves, IRC Galleria, MySpace, nasza-klasa, Netlog, One, Rate, SchülerVZ, Skyrock, Yahoo!Answers, Yahoo!, Flickr, Zap. Από την έκθεση προκύπτει επίσης ότι οι περισσότερες εταιρείες παρέχουν στους ανήλικους χρήστες τη δυνατότητα να αντιμετωπίζουν ενδεχόμενους διαδικτυακούς κινδύνους και υιοθετούν ασφαλή προσέγγιση όσον αφορά στην ιδιωτικότητα: Διευκολύνοντας τους χρήστες στον αποκλεισμό άλλων χρηστών και στην αφαίρεση σχολίων από το προφίλ τους. Διευκολύνοντας τη ρύθμιση των σχετικών με την ιδιωτικότητα επιλογών, ώστε να μπορούν να επιλέξουν οι χρήστες ποιοι θα έχουν πρόσβαση στο περιεχόμενο που αναρτούν στο Διαδίκτυο. Παρέχοντας στους χρήστες τη δυνατότητα να επιτρέπουν ή όχι στους άλλους χρήστες να βλέπουν πότε είναι συνδεδεμένοι στο Διαδίκτυο. Ωστόσο, άλλα εξίσου σημαντικά μέτρα προστασίας της ιδιωτικότητας εφαρμόστηκαν λιγότερο συστηματικά: Μόνο στο 40% των ιστοτόπων κοινωνικής δικτύωσης τα προσωπικά στοιχεία των ανηλίκων είναι προσβάσιμα μόνο από τους προεπιλεγμένους φίλους τους, και συγκεκριμένα στους: SchülerVZ, Facebook, Tuenti, Giovani, Flickr, Yahoo Answers, One, Habbo, Windows Live και MySpace. Μόνο σε 11 από 22 ιστοτόπους είναι αδύνατη η ανεύρεση, μέσω μηχανής αναζήτησης, του ιδιωτικού προφίλ ανηλίκων. Πρόκειται για τους: Arto, Bebo, Facebook, YouTube, MySpace, Piczo, SchülerVZ, Windows Live, Yahoo! Answers, Yahoo!Flickr και Zap. Ενώ 19 ιστότοποι, επί συνόλου 25, περιλαμβάνουν σύνδεσμο για αναφορές, προσβάσιμο ανά πάσα στιγμή, μόνο 9 (από 22) απάντησαν σε καταγγελίες που υποβλήθηκαν κατά την αξιολόγηση, συγκεκριμένα οι: Arto, Dailymotion, YouTube, Habbo Hotel, Hyves, IRC Galleria, MySpace, Rate, Windows Live. Επομένως, χρειάζεται επειγόντως βελτίωση των υπηρεσιών απάντησης στις αναφορές των χρηστών που ζητούν βοήθεια. 1 Arto, Bebo, Dailymotion, Facebook, Giovani.it, YouTube, Hyves, Windows Live, Xboxlive, Myspace, Nasza-klaza.pl, Netlog, One.lt, Piczo, Rate.ee, Skyrock, SchülerVZ StudiVZ MeinVZ, Habbo, IRC Galleria, Tuenti, Yahoo!Answers, Flickr και Zap.lu. 2 Ο αριθμός των ιστότοπων κάθε αναφοράς επί συνόλου 25 διαφοροποιείται ανάλογα με τον αριθμό αυτών που έδιναν τη δυνατότητα αξιολόγησης της αντίστοιχης λειτουργίας ασφάλειας

4 Στατιστικά στοιχεία γραμμής ΥποΣΤΗΡΙΖΩ για το 2009 Η Γραμμή Βοηθείας / help@saferinternet.gr του Ελληνικού Κέντρου Ασφαλούς Διαδικτύου λειτουργεί επίσημα από τον Σεπτέμβριο του 2009 και τους πρώτους 4 μήνες λειτουργίας της, μέχρι το τέλος του 2009, δέχτηκε 443 αιτήματα είτε μέσω τηλεφώνου είτε μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου σχετικά με προβλήματα που προέκυψαν κατά τη χρήση του Διαδικτύου. Το περιεχόμενο των αιτημάτων που υποβλήθηκαν στη γραμμή έχει ως εξής: Αναζήτηση πληροφοριών / συμβουλών 184 Εξάρτηση 108 Οικονομικές απάτες 55 Επικίνδυνο περιεχόμενο 33 Βία, εκφοβισμός 32 Κλοπή προσωπικών δεδομένων 13 Ανορεξία 9 Αποπλάνηση ανηλίκων 6 Πρόθεση για αυτοκτονία 1 Εκβιασμός 1 Άλλο Πληροφορίες / συμβουλές 66 Προώθηση στη Safeline / αστυνομία 42 Ένταξη στο πρόγραμμα της Μ.Ε.Υ. 29 Προώθηση σε άλλο αρμόδιο φορέα Το προσωπικό της γραμμής έδινε συμβουλές και πληροφορίες και παρείχε ψυχολογική υποστήριξη (306 αναφορές), παρέπεμπε στη γραμμή καταγγελιών Safeline.gr και στη Δίωξη Ηλεκτρονικού Εγκλήματος για περιπτώσεις ηλεκτρονικού εγκλήματος (66 αναφορές) ή σε άλλους αρμόδιους φορείς αντίστοιχα με τη φύση της αναφοράς (π.χ. καταναλωτικές οργανώσεις κ.λπ.) (29 αναφορές). Τέλος, 45 περιπτώσεις (10%) παραπέμφθηκαν στα ιατρεία της Μονάδας Εφηβικής Υγείας για να ενταχθούν στο πρόγραμμα της Μ.Ε.Υ. για τους εφήβους με υπερβολική ενασχόληση στο Διαδίκτυο. Το 85% των ατόμων που κάλεσαν τη γραμμή ήταν ενήλικες, το 6% ανήλικοι και το 9% επαγγελματίες (π.χ. εκπαιδευτικοί). Υπενθυμίζεται ότι μπορεί κανείς να επικοινωνήσει με το προσωπικό της γραμμής καλώντας στον αριθμό χωρίς χρέωση για αστικές και υπεραστικές κλήσεις από Δευτέρα έως Παρασκευή και ώρες 09:00 15:00, είτε αποστέλλοντας το μήνυμα στο help@saferinternet.gr. Η Γραμμή αυτή απευθύνεται σε εφήβους και τις οικογένειές τους, παρέχοντας υποστήριξη και συμβουλές για θέματα που σχετίζονται με τη χρήση του Διαδικτύου, του κινητού τηλεφώνου και των ηλεκτρονικών παιχνιδιών (παρενόχληση, εξάρτηση, επιβλαβές περιεχόμενο, παιδοφιλία, κ.α.)

5 Στατιστικά στοιχεία της γραμμής καταγγελιών Safeline.gr για το 2009 Σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία της Ελληνικής Ανοικτής Γραμμής Safeline που δέχεται καταγγελίες για παράνομο περιεχόμενο στο Διαδίκτυο, ο αριθμός των καταγγελιών το 2009 έφτασε τις 1778, σημειώνοντας αύξηση 149% συγκριτικά με τις αντίστοιχες καταγγελίες του 2008 που ήταν μόλις 715. Στο παρακάτω διάγραμμα μπορείτε να δείτε την ανοδική τάση του αριθμού των καταγγελιών από την αρχή λειτουργίας της ανοικτής γραμμής. Από το σύνολο των καταγγελιών που εξακριβώθηκαν όντως ως παράνομες βάσει τις Ελληνικής Νομοθεσίας: Το 29% αφορά στην οικονομική απάτη μέσω διαδικτυακών αγορών. Το 20% αφορά στην παραβίαση προσωπικών δεδομένων. Το 15% αφορά στην παιδική πορνογραφία. Το 16% αφορά στα παράνομα ηλεκτρονικά μηνύματα που σκοπό είχαν το phishing («ψάρεμα» προσωπικών δεδομένων με σκοπό την κλοπή οικονομικών στοιχείων). Σε μικρότερο ποσοστό αναφέρθηκαν εγκλήματα όπως η παραβίαση πνευματικής ιδιοκτησίας, ρατσισμός, εξύβριση, παραβίαση του απορρήτου των επικοινωνιών και απειλή. Τέλος, αυξημένος ήταν και ο αριθμός των καταγγελιών που αφορούσαν διαδικτυακά εγκλήματα που πραγματοποιήθηκαν μέσω των Συστημάτων Κοινωνικής Δικτύωσης (Social Networks). Από το σύνολο του παράνομων καταγγελιών που έλαβε η SafeLine, το 20% αφορούσε ιστοσελίδες όπως το Facebook, το Hi5, το ΥouΤube, και το Μyspace, με το Facebook να βρίσκεται στην πρώτη θέση με ποσοστό 85%. Τα εγκλήματα που διαπράχθηκαν μέσω αυτών των ιστοσελίδων αφορούσαν την παραβίαση προσωπικών δεδομένων και απορρήτου των επικοινωνιών, την εξύβριση / συκοφαντική δυσφήμηση και τέλος ένας μικρός αριθμός την προτροπή σε αυτοκτονία και το ρατσισμό. Στο παρακάτω διάγραμμα φαίνεται το περιεχόμενο των καταγγελιών και το ποσοστό τους επί του συνόλου των αναφορών που κατατέθηκαν στη Safeline. Οικονομικές απάτες 29% Προσωπικά δεδομένα 20% Spam Phishing 16% Παιδική πορνογραφία 15% Παραβίαση απορρήτου 6% Εξύβριση 6% Ρατσισμός 5% Πνευματικά δικαιώματα 2% Απειλή 1% - 5 -

6 Πρεσβευτές της Ημέρας Ασφαλούς Διαδικτύου Για τον εορτασμό της Ημέρας Ασφαλούς Διαδικτύου 2010, 78 φορείς από όλη την Ελλάδα ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμα της Δράσης Saferinternet.gr του Ελληνικού Κέντρου Ασφαλούς Διαδικτύου και υλοποίησαν εκδηλώσεις σε τοπικό επίπεδο δρώντας ως πολλαπλασιαστές των μηνυμάτων της ημέρας αυτής. Τους ευχαριστούμε θερμά. Παρακάτω παραθέτουμε ανά Νομό και αλφαβητικά τους φορείς που δραστηριοποιήθηκαν. Κύπρος Νομός Αιτωλοακαρνανίας Νομός Αττικής Νομός Αχαΐας Νομός Βοιωτίας Νομός Δράμας Δημοτικό Σχολείο Λεμεσσού Κέντρο Πρόληψης Κατά των Ναρκωτικών Ν. Αιτ/νίας Δημοτική Μονάδα Πρόληψης «ΟΔΥΣΣΕΑΣ» Υπεύθυνος Αγωγής Υγείας Β/θμιας Εκπαίδευσης Ν. Αιτ/νίας 1o Γυμνάσιο Αίγινας 1o Γυμνάσιο Περιστερίου 1ο Επαγγελματικό Λύκειο Σιβιτανιδείου Σχολής 1ο Λύκειο Νέας Μάκρης 28ο Γυμνάσιο Αθηνών 2ο Γυμνάσιο Χολαργού 2ο ΣΕΚ Άνω Λιοσίων 3ο Γυμνάσιο Γλυφάδας 3ο ΣΕΚ Περιστερίου 4ο Γυμνάσιο Νέας Ιωνίας 5ο Γυμνάσιο Αγ. Δημητρίου Αττικό Μέτρο Δημοτικό Σχολείο Κολλεγίου Αθηνών Εκπαιδευτήρια ΚΑΝΤΑ ΕΛΑΪΣ UNILEVER HELLAS Α.Ε.Β.Ε. Ελληνικό Δίκτυο Επαγγλματιών Πληροφορικής Ελληνοαμερικάνικο Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Κολλέγιο Ψυχικού - Λάτσειο Διδακτήριο Ελληνο-Γαλλική σχολή St. Joseph Εσπερινό Γυμνάσιο Περιστερίου Λεόντιο Λύκειο Πατησίων Δημοτικό Περιφερειακή Εφορία Ανατολικής Αττικής Σώματος Ελλήνων Προσκόπων Πολιτιστική ομάδα "Αρχιπέλαγος" Career Certification Center Langhouse - Χ. Μπακόπουλος Microsoft Hellas QualityNet Spring Technologies Technokids-Technoplus Π. Φαλήρου Πειραματικό Λύκειο Πανεπιστημίου Πατρών 1ο Λύκειο Λιβαδειάς Ολοήμερο Νηπιαγωγείο Καπαρελλίου 2ο Επαγγελματικό Λύκειο Δράμας Διεύθυνση Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Δράμας Εκπαιδευτικός Όμιλος ΞΥΝΗ CARIERRA - 6 -

7 Νομός Δωδεκανήσου Νομός Έβρου Νομός Εύβοιας Νομός Ζακύνθου Νομός Ημαθίας Νομός Ηρακλείου Νομός Θεσσαλονίκης Νομός Ιωαννίνων Νομός Καβάλας Νομός Καστοριάς Νομός Κορινθίας Νομός Λακωνίας Νομός Λάρισας Νομός Λασιθίου Νομός Μαγνησίας Νομός Μεσσηνίας Νομός Πέλλας Νομός Πιερίας Νομός Ροδόπης Νομός Σερρών Νομός Τρικάλων Νομός Φθιώτιδας Νομός Φλώρινας Νομός Χαλκιδικής Νομός Χανίων Νομός Χίου Τοπικό Συμβούλιο Πρόληψης της Παραβατικότητας Δήμου Δράμας 4o Γυμνάσιο Ρόδου «ΚΑΖΟΥΛΛΕΙΟ» Γραφείο Αγωγής Υγείας, Δ/σης Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Έβρου ΚΕΠΛΗΝΕΤ, Δ/σης Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Έβρου Γυμνάσιο Κανήθου Πειραματικό Δημοτικό Σχολείο Κάμπου Γυμνάσιο Καβασίλων Digital Crete Κέντρο Ξένων Γλωσσών Μαρία Μαρκάκη-Μαρκουλάκη Νηπιαγωγείο Τυλισού Σύλλογος γονέων και κηδεμόνων του 2ου Δημοτικού Σχολείου και του 2ου και 3ου Νηπιαγωγείου Βουτών 2ο Γυμνάσιο Μαλακοπής 2ο Γυμνάσιο Πολίχνης 3ο Γυμνάσιο Πολίχνης Εσπερινό Γυμνάσιο Αμπελοκήπων Μορφωτικός Όμιλος Ποντίων Μεσημερίου «ΑΡΓΟΝΑΥΤΕΣ» Δημοτικό Σχολείο Σταυρακίου Ιωαννίνων Ηρακλής Λαμπαδαρίου Γυμνάσιο Οινόης Δήμος Ξυλοκάστρου 2ο Λύκειο Σπάρτης Γυμνάσιο Πλατυκάμπου Γυμνάσιο Κουτσουρά Σύλλογος γονέων και κηδεμόνων του Δήμου Αγ. Νικολάου Τοπικό Συμβούλιο Πρόληψης Παραβατικότητας Δήμου Βόλου Εκπαιδευτήρια Μπουγά Δημοτικό Σχολείο Νησίου 2ο Επαγγελματικό Λύκειο Κατερίνης BIR NET Γυμνάσιο Ηράκλειας 5 ο Γυμνάσιο Τρικάλων Κέντρο Πληροφορικής & Νέων Τεχνολογιών Δ/νσης Δ/θμιας Εκπ/σης Τρικάλων Σχολικός Σύμβουλος της 4ης Εκπαιδευτικής Περιφέρειας Φθιώτιδας Ελληνική Καταναλωτική Οργάνωση (Ε.ΚΑΤ.Ο.) Φλώρινας Εργαστήρι Πληροφορικής Αλγόριθμος Γραφείο Αγωγής Υγείας Δ/σης Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Χαλκιδικής Δήμος Χανίων Σχολικός Σύμβουλος Πληροφορικής, Λύκειο Σούδας Πολιτιστική Εταιρεία Κρήτης Europe Direct Χίος Εργαστήρι Πληροφορικής "Διαδίκτυο" - 7 -