Ἐνῶ στὸ σημείωμά. Ποιὸς εἶναι ὁ Χριστός; Δρόμος δέν ὑπάρχει... τόν δρόμο τόν ἀνοίγουμε... προχωρώντας καί συγχωρώντας...

Transcript

1 διαδρομές Ν ο ητ ι κ έ ς δ ι α δ ρ ο μ έ ς σ τ ό ν χ ῶ ρ ο τ ῆ ς π ί σ τ η ς Μηνιαῖο φυλλάδιο τοῦ Ἱ.Ν. Ἁγίας Τριάδος Πετρουπόλεως Σουλίου Τηλ.: Τεῦχος 28 ο - Νοέμβριος 2016 ierosnaosagiastriadospetroupoleos.blogspot.gr - agiatriadapetroupoleos.gr - facebook: agiatriadapetroupolis Δρόμος δέν ὑπάρχει... τόν δρόμο τόν ἀνοίγουμε... προχωρώντας καί συγχωρώντας... Ἐνῶ στὸ σημείωμά μας: «Ποιὸς εἶναι ὁ Πατέρας», τὸν τίτλο δὲν ἀκολουθοῦσε ἐρωτηματικό, στὸ παρὸν κείμενο ἡ ἐρώτηση τίθεται ἄμεσα. Ποιὸς εἶναι Αὐτός, τὸ «παιδίον νέον, ὁ πρὸ αἰώνων Θεὸς» 1 πού τὴν γέννησή του θὰ ἑορτάσουμε πανηγυρίζοντας σὲ λίγες ἡμέρες; Γιὰ μᾶς γεννήθηκε νεαρὸ παιδὶ ὁ ἄχρονος Θεός, ψάλλουμε. Γίνεται ὁ Θεὸς ἄνθρωπος; Γιὰ Τίνος τὴν Ἐνανθρώπηση μιλᾶμε; Τὴν κοινὴ ἀντίληψη περὶ ἐνανθρωπήσεως τοῦ Θεοῦ ὅπως καὶ τῶν θεῶν τῆς Ὁμηρικῆς ἐποχῆς, ἐπισημαίνει ἡ συγγραφέας Ἑλένη Λαδιὰ στὸ δοκίμιό της γιὰ τὴν σημασία τοῦ Ξένου, ὡς στοιχεῖο ἀξιοπρόσεκτο. Ὁ Θεὸς ἔχει δυνατότητα, κατὰ τὴν Ὁμηρικὴ ἀντίληψη, νὰ πάρει μορφὴ ἀνθρώπου. Δὲν ἔχει μορφὴ ἀνθρώπου, λαμβάνει τέτοια ὅταν χρειάζεται. Μάλιστα πολλὲς φορὲς «ἔρχεται ὡς ξένος ὁ Θεὸς γιὰ νὰ δοκιμάσει τὴν καλοσύνη ἢ τὴν πίστη τῶν ἀνθρώπων» 2. Δὲν εἶναι λίγα τά σημεῖα στὴν Ἰλιάδα καὶ τὴν Ὀδύσσεια ἔχουμε τέτοιες ἐνανθρωπήσεις. Ἐπιβεβαιώνεται ἄραγε σὲ αὐτὲς ἡ ποίηση μὲ τὴν προφητική της ἐξουσία 3 καὶ προλέγει ὅσα πράγματι πρόκειται νὰ συμβοῦν ἐν Χριστῷ ὅταν πράγματι Ποιὸς εἶναι ὁ Χριστός; Οἱ γεωργοί καί ἡ ἄμπελος. Μικρογραφία εἰκονογραφημένου χειρογράφου, 11ος αἰ. μ.χ., Ἐθνική Βιβλιοθήκη Παρισίων. ὁ Θεὸς θὰ γίνει ἄνθρωπος ἢ εἶναι ἀποτέλεσμα τοῦ αἰσθήματος μοναξιᾶς, τῆς ἀνάγκης ἐπιστροφῆς στὸν Πατέρα, τῆς πικρῆς ἀνάμνησης τῆς πτώσεως καὶ τῆς ὀρφάνιας ποὺ ὠθοῦν τὸν ἄνθρωπο ν ἀναζητήσει στὴν θεία πλευρὰ τοῦ προσώπου του, τὴν συγγένειά του μὲ τὸν Θεό, τὴν παρηγοριὰ μιᾶς ἐπικοινωνίας, τῆς Κοινωνίας ἔστω καὶ μέσα μόνο ἀπὸ τὴν τέχνη; 4 Ὁ Χριστὸς ἐπίσης εἶναι ὁ «μέγας Ξένος» 5 πού, ὅπως σημειώνει ἡ συγγραφέας, λαμβάνει διάφορες μορφές: «γίνεται ὁ πεινασμένος, ὁ διψασμένος, ὁ ξένος, ὁ γυμνός, ὁ ἀσθενὴς καὶ ὁ φυλακισμένος» 6. Γιατί ὅμως εἶναι «ξένος» ὁ Χριστὸς καὶ γιατί «ἀλήτης», ὅπως Τὸν ὀνομάζει ὁ ἱερὸς Χρυσοστομος 7 ; Αὐτὸ τὸ νεαρὸ παιδίον, Αὐτὴ ἡ νιότη ποὺ γεννᾶται κάθε στιγμὴ καὶ σαρκώνεται στὴν Ἀγάπη, Αὐτὴ ἡ δοξολογία τῶν αἰθέρων καὶ τῶν ἀγγέλων, ἡ ἀγαλλίαση τῆς γῆς καὶ τῶν πλασμάτων της, Αὐτὴ ἡ ἐλπίδα, ἔρχεται σὲ μᾶς καὶ σαρκώνεται γιὰ μᾶς γιὰ νὰ μᾶς γίνει τὰ πάντα. Ὅμως δὲν τὸν ἀποδεχόμαστε 8. Αὐτὸς ποὺ δημιούργησε τὸν Οὐρανὸ καὶ τὴν Γῆ ἦρθε ἀνάμεσά μας καὶ παρόλα αὐτὰ τοῦ ἦταν δανεικὰ καὶ ξένα ὅλα, ἀπὸ τὸ Σπήλαιο ὡς τὸν Τάφο. Διώκεται καὶ σταυρώνεται καὶ πεθαίνει γιὰ μᾶς γιὰ νὰ Τοῦ εἴμαστε κι ἐμεῖς τὰ πάντα. Ἀπὸ ξένος καὶ ἀνοίκειος, κυνηγημένος ποὺ δὲν ἔχει ποὺ τὴν κεφαλὴ κλίνη 9, θέλει νὰ μᾶς γίνει ἀγαπημένος καὶ γνώριμος, θέλει νὰ γίνει δικός μας. Σὲ αὐτὴ τὴν οἰκείωση καὶ τὴν οἰκειότητα μᾶς καλεῖ ὁ Χριστὸς μὲ τὴν Γέννησή Του, θέλει νὰ μᾶς εἶναι Ἀδελφὸς καὶ Υἱὸς καὶ Νυμφίος καὶ Τροφὸς καὶ Πατέρας καὶ Οἴκος, θέλει νὰ πάψει νὰ μᾶς εἶναι ξένος, νὰ πάψει νὰ εἶναι ἀλήτης. Λαμβάνει τὴν μορφή μας, γίνεται δούλος 10 καὶ πένης, σαρκώνεται, παίρνει σάρκα ἀπὸ τὴν σάρκα μας, συνομιλεῖ μαζί μας καὶ γι' αὐτὸ τὸ ἐλάχιστο, γι' αὐτὸ τὸ ἕνα ποτήρι νερὸ ποὺ τοῦ ἐδόθη 11, μᾶς προσφέρει τὸν ἑαυτό Του. Μᾶς δίνεται χωρὶς νὰ ζητᾶ τίποτα. Αὐτὸς εἶναι ὁ Χριστός. Εἶναι δικός μας ἀρκεῖ νὰ Τὸν ζητήσουμε 12. Ἑλένη Λιντζαροπούλου Θεολόγος 1. Ρωμανοῦ τοῦ Μελωδοῦ, Κοντάκιον τῆς τοῦ Χριστοῦ Γεννήσεως, 2. Ἑλένης Λαδιά, Ἡ σημασία τοῦ Ξένου, Ἁρμὸς 2016, σ Μὴν ξεχνᾶμε πόσο ποιητικὰ ὁ Αἰσχύλος, στὸν Προμηθέα Δεσμώτη, διαβεβαιώνει ὅτι ἡ σωτηρία θὰ ἔρθει ἀπὸ αὐτὸν ποὺ θὰ γεννηθεῖ ἀπὸ τὴν Παρθένα Ἰω, αὐτὸν ποὺ θὰ κατέβει στὸν Ἅδη φορτωμένος τὰ βάσανα τοῦ Προμηθέα. Αἰσχύλου Προμηθέας Δεσμώτης, στ. 975 καὶ Ἡ ἰδέα τοῦ «Σπερματικοῦ λόγου», ὄχι βέβαια τῶν Στωικῶν ἀλλὰ τοῦ Ἰουστίνου Φιλόσοφου καὶ Μάρτυρα θὰ μποροῦσε νὰ συναινέσει σὲ αὐτὸν τὸν ἰσχυρισμό. Ὁ ἴδιος μάλιστα ἔλεγε «τὸ φῶς τὸ ἀληθινόν [ ] φωτίζει πάντα ἄνθρωπον ἐρχόμενον εἰς τὸν κόσμον» χρησιμοποιώντας τὸ εὐαγγέλιο τοῦ Ἰωάννη γιὰ νὰ ἐνισχύσει τὶς ἀπόψεις του. (Ἰω. 1,9) 5. Ἀπὸ τὸν λόγο στὴν Θεόσωμη ταφῆ τοῦ Κυρίου τοῦ Ἁγίου Ἐπιφανίου Κύπρου. 6. Ἑλένης Λαδιά, ὅ.π., σ Ἰωάννου Χρυσοστόμου, οστ (76) ὁμιλία στὸ κατὰ Ματθαῖον Εὐαγγέλιον 24,16-31 (ΕΠΕ τόμ. 12, σελ. 34) 8. Ἰω. 1,10 «ἐν τῷ κόσμῳ ἦν, καὶ ὁ κόσμος δὶ αὐτοῦ ἐγένετο, καὶ ὁ κόσμος αὐτὸν οὐκ ἔγνω». 9. Ματθ. 8,20. «ὁ δὲ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου οὐκ ἔχει ποῦ τὴν κεφαλὴν κλίνη» 10. Φιλ. 2, Ἰω. 4, Ματθ. 7, 7-8. Συντακτική ὁμάδα > Ὁμάδα Νεότητας Ἁγίας Τριάδος Πετρουπόλεως > π. Σπυρίδων Ἀργύρης

2 παράδοση Ὁ λαὸς μας πολὺ σοφά, λέει τὴν φράση: «Μία εἰκόνα χίλιες λέξεις». Ὁ δὲ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνός, λέει ὅτι «οἱ Εἰκόνες εἶναι τὰ βιβλία τῶν ἀγραμμάτων». Σὲ μιὰ ἐποχὴ ποὺ ὁ Ἄμβωνας τῶν Ναῶν σιωποῦσε καὶ ἡ ἔλλειψη τῶν ἱεροκηρύκων ἦταν μεγάλη, οἱ ἁγιογράφοι, πέρασαν, τὸν λόγο τοῦ Εὐαγγελίου καὶ τὴν ζωὴ τῶν Ἁγίων στὶς καρδιὲς τῶν πιστῶν, μὲ τὶς τοιχογραφίες καὶ τὶς φορητὲς Εἰκόνες. Ὅταν μπήκατε στὸν Ναὸ ἀσπαστήκατε μὲ εὐλάβεια τὴν Εἰκόνα τῆς Γεννήσεως τοῦ Κυρίου μας. Τὴν προσέξατε ὅμως; Προβληματιστήκατε ὡς πρὸς τὸ τί παριστάνει καὶ ποιὸ εἶναι τὸ μήνυμά της; Εὐκαιρία εἶναι, λοιπόν, νὰ ἐμβαθύνουμε ἑρμηνεύοντάς την, θεολογικά. Ἡ Εἰκόνα τῆς Γεννήσεως τοῦ Χριστοῦ, παριστάνει ὅλα ὅσα ἔγραψαν οἱ θεολόγοι, σὲ ἀναρίθμητους τόμους βιβλίων, γιὰ τὸ γεγονὸς τῆς ἐνανθρωπήσεως τοῦ Χριστοῦ. Στὸ κέντρο τῆς εἰκόνας βρίσκεται ἡ φάτνη μέσα σὲ ἕνα μαῦρο καὶ σκοτεινὸ τριγωνικὸ σπήλαιο. Τὸ Εὐαγγέλιο, ὅπως εἶναι γνωστό, δὲν λέει τίποτα γιὰ σπήλαιο, μᾶς πληροφορεῖ ὅμως γι' αὐτὸ ἡ ἀρχαία Παράδοση. Ὁ ἅγιος Ἰουστίνος, ὁ φιλόσοφος καὶ μάρτυρας λέει: «Μὴν ἔχοντας ὁ Ἰωσὴφ ποὺ νὰ κατοικήσει σ' ἐκείνη τὴν 2 Η ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΤΗΣ ΕΙΚΟΝΑΣ ΤΩΝ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΩΝ πόλη, ἐγκαταστάθηκε σὲ μιὰ σπηλιὰ ὄχι πολὺ μακριὰ ἀπὸ τὴν Βηθλεέμ». Τὸ σκοτεινὸ χρῶμα τοῦ σπηλαίου δὲν μπαίνει τυχαία ἐκεῖ. Δείχνει τὴν σκοτεινιὰ τοῦ προχριστιανικοῦ κόσμου, μέσα στὸν ὁποῖο λάμπει τὸ κατάλευκο σπαργανωμένο Βρέφος, ποὺ τὸν φωτίζει. Μέσα στὴν φάτνη εἶναι ξαπλωμένο τὸ «Γεννηθὲν Παιδίον», τυλιγμένο σὲ λευκὰ σπάργανα. Αὐτὸ εἶναι καὶ τὸ κέντρο τῆς Εἰκόνας πρὸς τὸ Ὁποῖο γονατίζουν τὰ πάντα. Τὸ Παιδὶ ποὺ εἶναι ξαπλωμένο στὴν Φάτνη, εἶναι ὁ «Ἀναπεσῶν» τῆς προφητείας. (Γέν. μθ' 9) Εἶναι ὁ ἴδιος ὁ Θεὸς ποὺ φανερώθηκε σ ἐκείνους ποὺ κάθονταν «στὸ σκοτάδι καὶ στὴν σκιὰ τοῦ θανάτου», τῆς ἁμαρτίας. (Λουκ. α, 79) Ἡ γέννηση τοῦ Χριστοῦ μέσα σὲ σπήλαιο, μᾶς λέει ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Νύσσης, μοιάζει μὲ τὸ πνευματικὸ φῶς πού ἔλαμψε μέσα στὰ σκοτάδια τοῦ θανάτου, ποὺ τύλιγαν τὸ ἀνθρώπινο γένος. Πίσω ἀπὸ τὴν φάτνη βρίσκονται δύο ζῶα, ἕνα βόδι καὶ ἕνα γαϊδουράκι. Ἡ θέση τους στὸ κέντρο τῆς Εἰκόνας δείχνει τὴν σπουδαιότητα πού δίνει ἡ Ἐκκλησία μας σ αὐτὴν τὴν λεπτομέρεια. Χωρὶς ἀμφιβολία, τὸ νὰ ὑπάρχουν ἐκεῖ τὰ δύο αὐτὰ ζῶα ἐξηγεῖται ἀπὸ μιὰ πρακτικὴ ἀνάγκη: ἡ Παναγία ταξίδεψε καθισμένη πάνω σ ἕνα γαϊδουράκι, καὶ τὸ βόδι τὸ πῆρε ὁ Ἰωσὴφ νὰ τὸ πουλήσει γιὰ νὰ βγάλει τὰ ἔξοδα τοῦ ταξιδιοῦ. Αὐτὴ ὅμως ἢ πρακτικὴ ἀνάγκη δὲν εἶναι ἀρκετὴ νὰ ἐξηγήσει τὴν παρουσία τῶν ζώων, τόσο κοντὰ στὸν Λυτρωτή. Τὴν ἐξηγεῖ ὅμως ἡ προφητεία τοῦ προφήτη Ἠσαΐα: «Γνωρίζει τὸ βόδι τὸν ἰδιοκτήτη του καὶ ὁ ὄνος τὴν φάτνη τοῦ κυρίου του. Ὁ Ἰσραηλιτικὸς λαὸς ὅμως δὲν τὸν γνωρίζει, καὶ ὁ λαὸς δὲν τὸν καταλαβαίνει». (Ἡσ. α, 3) Ἐπίσης, ἡ παράσταση τῶν ζώων κοντὰ στὴν Φάτνη τοῦ Χριστοῦ, θυμίζει καὶ τὴν προφητεία τοῦ προφήτη Ἀββακούμ: «Θὰ γνωριστεῖς ἀνάμεσα σέ δύο ζῶα». (Ἀββακ. γ', 2) Ὁ Θεὸς κατεβαίνοντας στὴν γῆ καὶ ἔχοντας γίνει ἄνθρωπος, δὲν βρῆκε θέση ἀνάμεσα στοὺς ἀνθρώπους, γιατί αὐτοὶ δὲν τὸν δέχτηκαν. Τὸν φιλοξένησε τὸ Σπήλαιο καὶ ἡ Φάτνη, ποὺ ἀνήκουν στὰ ζῶα. Στὸ κέντρο τῆς εἰκόνας, μαζὶ μὲ τὸν Χριστὸ βρίσκεται καὶ ἡ Μητέρα Του ἡ Παναγία, ξαπλωμένη κοντὰ στὸ Παιδὶ της πάνω σ' ἕνα στρωσίδι, ὅπως συνηθίζεται στὴν Ἀνατολή. Ἡ παρουσία της ἐκεῖ δείχνει πὼς στὸ σχέδιο τοῦ Θεοῦ γιὰ τὴν σωτηρία τοῦ ἀνθρώπου, συμμετέχει καὶ τὸ ἀνθρώπινο γένος. Ἡ Θεοτόκος Μαρία εἶναι ἡ καινούργια Εὔα. Ὅπως ἡ πρώτη Εὔα ἔγινε μητέρα τῶν προχριστιανικῶν ἀνθρώπων, ἔτσι ἡ νέα Εὔα, ἡ Παναγία, ἔγινε μητέρα τῆς νέας ἀνθρωπότητας, μὲ τὴν διαφορὰ ὅτι, ἡ πρώτη μέσα στὸν Παράδεισο παρασύρθηκε ἀπὸ τὰ λόγια τοῦ φιδιοῦ, ἐνῶ ἡ δεύτερη ὑπάκουσε στὸν χαιρετισμὸ τοῦ Ἀρχαγγέλου. Γιὰ νὰ τονισθεῖ ἡ συμμετοχὴ τῆς Παναγίας στὴν σωτη-

3 παράδοση ρία μας, ἡ Εἰκόνα τὴν παρουσιάζει μὲ μεγάλες διαστάσεις. Σὲ πολλὲς Εἰκόνες εἶναι ἡ πιὸ μεγάλη ἀπὸ ὅλα τὰ ἄλλα πρόσωπα. Στὸ ἐπάνω μέρος τῆς Εἰκόνας, ἀπὸ τὰ δεξιά, εἶναι ὁ χορὸς τῶν Ἀγγέλων. Οἱ Ἄγγελοι ἔχουν μιὰ διπλὴ ὑπηρεσία: δοξολογοῦν τὸν Θεὸ καὶ φέρνουν καλὲς ἀγγελίες («εὐαγγέλια») στοὺς ἀνθρώπους. Στὴν Εἰκόνα ἐκφράζεται αὐτὴ ἡ διπλὴ ὑπηρεσία τους, παριστάνοντας ἕνα τμῆμα τῶν Ἀγγέλων πρὸς τὰ πάνω, πρὸς τὸν Θεό, καὶ ἕνα ἄλλο πρὸς τὰ κάτω, πρὸς τοὺς ἀνθρώπους. Οἱ ἄνθρωποι αὐτοί, εἶναι οἱ ποιμένες, οἱ ὁποῖοι ἐπειδὴ ἔχουν καθαρὴ καρδιὰ μποροῦν νὰ ἐπικοινωνοῦν μὲ τὸν κόσμο τοῦ οὐρανοῦ, καὶ γίνονται οἱ πρῶτοι μάρτυρες τοῦ θαύματος. Παριστάνονται στὴν Εἰκόνα ἀκούγοντας τὸν ὕμνο τῶν Ἀγγέλων, καθὼς ἕνας Ἄγγελος τοὺς μιλᾶ καὶ τοὺς ἐξηγεῖ γιὰ τὸ γεγονὸς τῆς Γεννήσεως. Συχνὰ ἕνας ἀπὸ τοὺς ποιμένες παίζει μὲ τὴν φλογέρα του, ἀνακατεύοντας τὴν ἀνθρώπινη μουσικὴ τέχνη, μὲ τὸν ἀγγελικὸ ὕμνο. Ἕνας ἄλλος ποιμένας ἀρμέγει. Ἀπὸ τὴν ἄλλη μεριὰ τῆς Εἰκόνας εἰκονίζονται οἱ Μάγοι, ἄλλοτε πεζοὶ καὶ ἄλλοτε ἐπάνω σέ ἄλογα ἢ καμῆλες, κρατώντας τὰ δῶρα τους: χρυσὸ καὶ λίβανο καὶ σμύρνα. Τὸ χρυσάφι τὸ πρόσφεραν, γιατί ὁ Χριστὸς εἶναι ὁ βασιλιὰς τῶν αἰώνων, τὸ λιβάνι τὸ πρόσφεραν γιατί ὁ Χριστὸς εἶναι ὁ Θεὸς ὅλων, καὶ τὴν σμύρνα, στὸν Ἀθάνατο Χριστὸ ποὺ θὰ ἔμπαινε στὸν Τάφο γιὰ τρεῖς μέρες. Σημαίνουν, λοιπόν, τὰ δῶρα αὐτὰ τὸν θάνατο καὶ τὴν ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ. Μπροστὰ ἀπὸ τοὺς Μάγους βαδίζει ὁ Ἀστέρας ποὺ τοὺς ὁδηγεῖ καὶ τοὺς δείχνει τὴν Φάτνη. Ἡ ἀκτίνα τοῦ Ἀστέρα, ξεκινᾶ ἀπὸ κάποιο σημεῖο ποὺ βρίσκεται ἔξω ἀπὸ τὴν Εἰκόνα, ἐπάνω στὸν οὐρανό. Αὐτὸ σημαίνει πώς τὸ Ἄστρο δὲν εἶναι μόνο ἕνα κοσμικὸ φαινόμενο, ἀλλὰ καὶ ἕνας ἀγγελιοφόρος ἀπὸ τὸν οὐρανό, ποὺ φέρνει μήνυμα στὴν γῆ ὅτι γεννήθηκε σ αὐτὴν Ἐκεῖνος, ποὺ ἀνήκει στὸν οὐρανό. Ἐπειδὴ οἱ Μάγοι εἶναι ἀστρολόγοι, ἀπὸ ἕνα Ἀστέρι, μαθαίνουν γιὰ τὴν γέννηση τοῦ Χριστοῦ, ὅπως λέει καὶ τὸ Ἀπολυτίκιο τῆς γιορτῆς: «ἐν αὐτοὶ γὰρ οἱ τοῖς ἄστροις λατρεύοντες, ὑπὸ ἀστέρος ἐδιδάσκοντο...». Στὸ κάτω ἀριστερὸ μέρος τῆς Εἰκόνας ζωγραφίζεται ὁ Ἰωσὴφ σκεφτικὸς γιὰ ὅλα ὅσα συμβαίνουν, καὶ μπροστά του, μὲ τὴν μορφὴ ἑνὸς γέροντα ἢ ἑνὸς τσομπάνου,ποὺ εἶναι ντυμένος μὲ μιὰ προβιά, ζωγραφίζεται ὁ Σατανᾶς, ποὺ προσπαθεῖ νὰ σπείρει ἀμφιβολία στὴν ψυχὴ τοῦ δικαίου Ἰωσήφ. Ὁ Ἰωσὴφ ζωγραφίζεται στὴν ἄκρη τῆς Εἰκόνας καὶ ὄχι μαζὶ μὲ τὸ Παιδὶ καὶ τὴν Μητέρα Του, γιατί δὲν εἶναι ὁ πατέρας, ἀλλὰ ὁ προστάτης τοῦ Ἰησοῦ καὶ τῆς Μαρίας. Μένει ἀκόμη μιὰ τρυφερὴ λεπτομέρεια, στὴν Εἰκόνα τῆς Γεννήσεως. Ἡ λεπτομέρεια τοῦ πρώτου λουτροῦ τοῦ Βρέφους, ποὺ ζωγραφίζεται στὰ δεξιὰ καὶ κάτω ἀπὸ τὴν Εἰκόνα. Τὸ γεγονὸς αὐτὸ εἶναι παρμένο ἀπὸ τὴν Παράδοση τῆς Ἐκκλησία μας. Στὰ ἀριστερὰ εἶναι καθισμένη μιὰ γριά, ἡ Σαλώμη, ποὺ κρατάει στὴν ἀγκαλιὰ της τὸ νεογέννητο γυμνό, καὶ δοκιμάζει μὲ τὸ χέρι της τὸ ζεστὸ νερό, μέσα σὲ μιὰ κολυμβήθρα, ἐνῶ μιὰ μικρὴ χωρικὴ μὲ τὸ τσεμπέρι, ρίχνει νερὸ γιὰ νὰ κάνουν τὸ λουτρὸ τοῦ Βρέφους. Ἡ σκηνή, ἂν καὶ εἶναι τῆς καθημερινῆς ζωῆς, δείχνει γιὰ μιὰ ἀκόμη φορά, καθαρά, ὅτι αὐτὸς ποὺ γεννήθηκε, δηλαδή, τὸ δεύτερο πρόσωπο τῆς Ἁγίας Τριάδος, ὁ Ἰησοῦς Χριστός, ἐκτὸς ἀπὸ Θεὸς ἦταν πραγματικὰ καὶ ἄνθρωπος καὶ εἶχε καὶ τὶς ἀπαιτήσεις τῆς ἀνθρώπινης φύσεως. «Ἐτέχθη ἡμῖν σήμερον Σωτήρ». Ἐτέχθη: φανερώνει τὸ τί ἔκανε ὁ Θεὸς Λόγος. Γεννήθηκε! Ἡμῖν: φανερώνει γιὰ ποιὸν γεννήθηκε. Γιὰ μένα, γιὰ σένα, γιὰ τὸν καθένα μας. Γιὰ ὅλη τὴν ἀνθρωπότητα. Σήμερον: φανερώνει τὸ πότε γεννήθηκε. Σήμερα. Σωτήρ: φανερώνει τὸ γιατί, ποιὸς εἶναι ὁ σκοπὸς ποὺ γεννήθηκε. «Ἵνα λύση τὰ ἔργα τοῦ διαβόλου». (Α Ἰω. 3,8) «Ζητῆσαι καὶ σῶσαι τὸ ἀπολωλός». (Λκ.19,10) «Ἵνα τὰς ἁμαρτίας ἡμῶν ἄρη». (Α Ἰω. 3,5) «Ἁμαρτωλοὺς σῶσαι, ὧν πρῶτος εἰμὶ ἐγώ. (Α Τιμ. 1,15) Ἀπὸ ἐμᾶς ἐξαρτᾶται ἂν θὰ τοῦ ἀνοίξουμε τὴν καρδιά μας καὶ θὰ τοῦ τὴν προσφέρουμε, ὡς φάτνη, γιὰ νὰ γιορτάσουμε ἔτσι τὴν τρίτη Γέννηση τοῦ Χριστοῦ, τὴν Ἀνθρωπολογικὴ καὶ τὴν προσωπική μας Ἀναγέννηση. Νιράκης Ἐµµανουήλ (Πρεσβύτερος) vιερα ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΙΛΙΟΥ, ΑΧΑΡΝΩΝ & ΠΕΤΡΟΥΠΟΛΕΩΣ ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΤΡΙΑΔΟΣ ΠΕΤΡΟΥΠΟΛΕΩΣ ΣΟΥΛΙΟΥ ΤΗΛ.: agiatriadapetroupolis@yahoo.gr Πρόσκληση Τήν Κυριακή 18 Δεκεμβρίου 2016 καί ὥρα 20:00 μ.μ. ἡ θεατρική ὁμάδα τῶν Νεανικῶν Συνάξεων τοῦ Ἱεροῦ Ναοῦ Ἁγίας Τριάδος Πετρουπόλεως θά παρουσιάσει τό θεατρικό ἔργο τοῦ Τζέιμς Μάθιου Μπάρι «ΤΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ ΤΟΥ ΠΗΤΕΡ ΠΑΝ», θεατρική διασκευή Γιάννης Καλατζόπουλος ὑπό τήν ἐποπτεία τοῦ ἠθοποιοῦ παιδικῆς σκηνῆς Κωνσταντίνου Τζαφέρη, στήν αἴθουσα τοῦ Κινηματοθεάτρου στό Πνευματικό Κέντρο τοῦ Δήμου Πετρουπόλεως (Μπουμπουλίνας 59 & Ἀθ. Διάκου). 3

4 ἱστορικά Χριστούγεννα Χριστιανικά Ὅλος ὁ χριστιανικὸς κόσμος, σὲ λίγες ἡμέρες θὰ πανηγυρίζει γιὰ μιὰ ἀκόμη χρονιὰ τήν Γέννηση, τὴν ἐνανθρώπηση τοῦ Σωτῆρος μας Ἰησοῦ Χριστοῦ. Τὸν περίμεναν οἱ αἰῶνες. Τὸν λαχταροῦσαν οἱ λαοί. Τὸν ἀναζητοῦσε ὁλόκληρη ἡ ἀνθρωπότητα. Καὶ ἦρθε στὴν κατάλληλη ὥρα. Ἡ ἑορτὴ τῶν Χριστουγέννων εἶναι ἡ «μητρόπολις» τῶν ἑορτῶν, ὅπως τὴν ὀνομάζει ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος.Ἡ γέννηση τοῦ Χριστοῦ εἶναι ἡ προϋπόθεση ὅλων τῶν ἄλλων σταθμῶν τῆς σωτηρίας μας. Γιὰ πρώτη φορά, τὰ Χριστούγεννα ἄρχισαν νὰ γιορτάζονται, στὰ μέσα τοῦ 2ου αἰώνα ἀπὸ μιὰ χριστιανικὴ αἵρεση, τοὺς Γνωστικούς. Γιορτάζονταν, μαζὶ μὲ τὴν βάπτιση τοῦ Χριστοῦ, στὶς 6 Ἰανουαρίου ὡς μία ἑορτή, μὲ τὸ ὄνομα «ΕΠΙΦΑΝΕΙΑ». Γύρω στὸ 330 μ.χ., γιορτάστηκε στὴν Ρώμη ἡ ἑορτὴ τῶν Χριστουγέννων, χωριστὰ ἀπὸ τὴν ἑορτὴ τῶν Ἐπιφανείων. Μέσα σὲ λίγα χρόνια καθιερώθηκε πλέον, τὰ μὲν Χριστούγεννα νὰ γιορτάζονται στὶς 25 Δεκεμβρίου, τὰ δὲ Θεοφάνεια στὶς 6 Ἰανουαρίου. Στὴν προσπάθειά μας νὰ ἐννοήσουμε καὶ νὰ ζήσουμε πιὸ ἔντονα τὴν γιορτὴ τῶν Χριστουγέννων, θὰ ἦταν ὠφέλιμο, μέσα ἀπὸ τὴν Ἁγία Γραφή, νὰ δώσουμε μερικὲς ἀπαντήσεις, ὥστε νὰ γνωρίζουμε τὴν ἀλήθεια, γύρω ἀπὸ τὸ κοσμοϊστορικὸ γεγονὸς τῆς Ἐνανθρωπήσεως τοῦ Χριστοῦ, καὶ νὰ σχηματίσουμε ἔτσι μιὰ ὁλοκληρωμένη εἰκόνα γιὰ τὴν Γέννηση, καὶ παράλληλα νὰ πλησιάσουμε πιὸ θεολογικά τό μυστήριο. Ἡ πρώτη ἀπάντηση θὰ πρέπει νὰ δοθεῖ στὴν ἐρώτηση: ΠΟΙΟΣ ΓΕΝΝΗΘΗΚΕ; Γεννήθηκε ὁ Μεγάλος Ἀναμενόμενος. Ἡ ὑποσχεση γιὰ τὸν ἐρχομό Του, εἶχε χαραχτεῖ βαθιὰ μέσα στὴν ψυχὴ τοῦ ἀνθρώπου, ἀπὸ τὴν στιγμὴ ἀκόμα τῆς ἐξορίας τῶν πρωτοπλάστων ἀπὸ τὸν παράδεισο. Ἡ νοσταλγία καὶ ἡ προσδοκία τῶν ἐθνῶν, ἐκπληρώθηκε στὸ πρόσωπο τοῦ νεογέννητου, ἐκείνη τὴν νύχτα. Οἱ θεόπνευστοι προφῆτες τοῦ Ἰσραήλ, ὁμολογοῦν ὅτι γεννήθηκε ὁ Μεσσίας, ὁ Ἐμμανουήλ. Ἦλθε ὁ ἀπεσταλμένος τοῦ Θεοῦ, ὁ ἴδιος ὁ Θεός, ἀνάμεσα στοὺς ἀνθρώπους. Οἱ ψαλμοὶ τοῦ Δαυὶδ καὶ τὰ ὁράματα τοῦ Ἠσαΐα, ἀνταποκρίνονται στὸ πρόσωπο τοῦ νεογέννητου, πού εἶναι ὁ «Χριστὸς τοῦ Θεοῦ», δηλαδή, ὁ χρισμένος μὲ τὸ ἅγιο Πνεῦμα στὸ πρόσωπο τοῦ Ὁποίου συνυπάρχουν τὰ τρία ἀξιώματα: Προφήτης, Βασιλιὰς καὶ Ἀρχιερέας. Ὁ Ἄγγελος, πού πληροφόρησε τὸν Ἰωσὴφ γιὰ τὴν ὑπερφυσικὴ γέννηση διακηρύττει, ὅτι γεννήθηκε ὁ Ἰησοῦς. Αὐτὸς πού θὰ σώσει τὸν λαὸ ἀπὸ τὴν ἁμαρτία. Τὸ ἀστέρι τῶν μάγων, διακηρύττει, ὅτι γεννήθηκε ὁ Ἥλιος τῆς δικαιοσύνης, πού θὰ φωτίσει τὴν ἔνοχη καρδιὰ τοῦ ἀνθρώπου, μὲ τὸ ἱλαρὸ φῶς τοῦ Θεοῦ. Ὁ Ἰωάννης ὁ Πρόδρομος, δείχνοντας μὲ τὸ δάχτυλο πρὸς τὸ μέρος Του, Τὸν ὀνομάζει ἀρνάκι, πού θὰ θυσιαστεῖ γιὰ τὶς ἁμαρτίες τοῦ κόσμου. Κατὰ τὴν στιγμὴ τῆς Βαπτίσεώς Του, ἀκούγεται ἀποκαλυπτικὴ ἡ φωνὴ τοῦ Θεοῦ Πατέρα: «Αὐτὸς εἶναι ὁ Υἱός μου ὁ ἀγαπητός». Ἀπάντηση δίνει καὶ ὁ Εὐαγγελιστὴς Ἰωάννης στὸ ἱερὸ Εὐαγγέλιό του, τονίζοντας, ὅτι εἶναι ὁ αἰώνιος Λόγος, ὁ μονογενὴς Υἱὸς τοῦ Θεοῦ, πού ἔγινε «σὰρξ καὶ ἐσκήνωσεν ἐν ἡμῖν», δηλαδή, σαρκώθηκε καὶ ἔγινε ἄνθρωπος. Ἀλλὰ καὶ ὁ ἴδιος ὁ Κύριος, διακήρυττε γιὰ τὸ πρόσωπό του λέγοντας, ὅτι «Ἐγὼ εἰμὶ τὸ φῶς, ἡ ἀλήθεια καὶ ἡ ζωή». «Ἐγὼ εἰμὶ τὸ πᾶν» καὶ «χωρὶς ἐμοῦ οὐ δύνασθε ποιεῖν οὐδέν». Ἡ δεύτερη ἀπάντηση θὰ δοθεῖ στὸ ἐρώτημα: ΠΟΤΕ ΓΕΝΝΗΘΗΚΕ; Σχετικὰ μὲ τὶς πληροφορίες πού ἔχουμε ἀπὸ τὴν Καινὴ Διαθήκη, ἡ Γέννηση τοῦ Χριστοῦ, προσδιορίζεται ἱστορικὰ στὰ χρόνια τοῦ αὐτοκράτορα Ὀκταβιανοῦ καὶ στὶς μέρες τοῦ βασιλιὰ Ἡρώδη. Ἀπὸ θεολογικῆς πλευρᾶς ὁ ἀπόστολος Παῦλος λέει ὅτι ὁ Ἰησοῦς γεννήθηκε «ὅτε ἦλθε τὸ πλήρωμα τοῦ χρόνου», δηλαδή, ὅταν ἔφτασε ἡ κατάλληλη στιγμὴ γιὰ τὸν κόσμο, τότε γεννήθηκε ὁ Σωτήρας του. Στὰ ἱερὰ Εὐαγγέλια, δὲν γίνεται λόγος γιὰ τὴν ἀκριβῆ ἡμέρα τῆς γεννήσεως τοῦ Χριστοῦ. Σύμφωνα ὅμως μὲ διάφορες ἐνδείξεις πού ἔχουμε ἀπὸ τὸν Εὐαγγελιστὴ Λουκᾶ (ἀπογραφή, ταξίδι τῆς Θεοτόκου, παραμονὴ σὲ στάβλο ζώων, ποιμένες πού φύλαγαν βάρδιες τὴν νύχτα), φαίνεται ὅτι ἡ γέννηση τοῦ Χριστοῦ δὲν ἔγινε τοὺς χειμερινοὺς μῆνες. Ὡς ἡμέρα ἑορτασμοῦ καθιερώθηκε ἡ 25 Δεκεμβρίου, γιὰ τὸν ἑξῆς λόγο: Τὴν ἡμέρα αὐτὴ οἱ εἰδωλολάτρες γιόρταζαν τὴν γενέθλια ἡμέρα τοῦ ἀήττητου ἥλιου, δηλ. τὴν αὔξηση τῆς ἡμέρας, τὴν νίκη τοῦ φωτὸς κατὰ τοῦ σκότους. Στὴν εἰδωλολατρικὴ αὐτὴ ἑορτή, ἡ χριστιανικὴ Ἐκκλησία, προέβαλε τὴν γέννηση τοῦ ἀληθινοῦ φωτός, τοῦ νοητοῦ ἥλιου τῆς δικαιοσύνης, τοῦ Χριστοῦ, πού ἀνέτειλε ἀπὸ τὴν παρθένο Μαρία, καὶ φώτισε τὴν ἀνθρωπότητα πού βρισκόταν στὸ σκοτάδι τῆς ἁμαρτίας. Ἦταν τόσο πετυχημένος αὐτὸς ὁ συνδυασμός, ὥστε μέσα σὲ λίγα χρόνια, ἡ ἑορτὴ τῶν Χριστουγέννων διαδόθηκε σ' ὁλόκληρο σχεδὸν τὸν χριστιανικὸ κόσμο. 4

5 ἱστορικά Καὶ τώρα, ἄς δοῦμε τὸ σκεπτικὸ βάσει τοῦ ὁποίου ὑπολογίζεται, ὅτι ἡ 25 Δεκεμβρίου εἶναι ἡ ἡμέρα τῆς γεννήσεως τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ. Μὲ βάση τὴν 25 Δεκεμβρίου, ὁ Εὐαγγελισμὸς ἔγινε ἐννέα μῆνες πρὶν ἀπὸ τὴν Γέννηση, δηλ. τὴν 25 Μαρτίου. Ἡ σύλληψη τοῦ Προδρόμου ἔγινε ἕξι μῆνες πρὶν ἀπὸ τὸν Εὐαγγελισμὸ τῆς Θεοτόκου, δηλ. τὴν 23 Σεπτεμβρίου. Πατέρας τοῦ Προδρόμου ἦταν ὁ ἱερέας Ζαχαρίας, πού μπῆκε στὸ ἱερὸ γιὰ νὰ θυμιάσει καὶ εἶδε τὸν ἄγγελο, πού τοῦ ἀπεκάλυψε τὴν σύλληψη τοῦ Βαπτιστοῦ. Ὁ Ζαχαρίας γίνεται ἀρχιερέας καὶ μπαίνει στὰ Ἅγια τῶν ἁγίων τοῦ Ἰουδαϊκοῦ ναοῦ. Στὰ Ἅγια τῶν ἁγίων ἔμπαινε ὁ ἀρχιερέας μόνο μιὰ φορὰ τὸ χρόνο, στὴν ἑορτὴ τοῦ ἐξιλασμοῦ. Αὐτὴ ἡ ἑορτὴ ὑπολογίζεται λίγο πρὶν ἀπὸ τὶς 23 Σεπτεμβρίου. Μὲ ὅλο αὐτὸ τὸ σκεπτικό, ἔχουμε τὰ ἑξῆς συμπεράσματα: α) 23 Σεπτεμβρίου ἡ σύλληψη τοῦ Προδρόμου. β) 25 Μαρτίου ὁ Εὐαγγελισμὸς τῆς Θεοτόκου. γ) 24 Ἰουνίου ἡ γέννηση τοῦ Προδρόμου. δ) 25 Δεκεμβρίου ἡ γέννηση τοῦ Χριστοῦ. Ἡ τρίτη ἀπάντηση θὰ δοθεῖ στὸ ἐρώτημα: ΠΩΣ ΓΕΝΝΗΘΗΚΕ; Σημασία ἔχει καὶ τὸ πῶς ἦρθε ὁ Θεὸς κάτω στὴν γῆ. Θὰ μποροῦσε νὰ ἔρθει μὲ ἐπισημότητα καὶ μεγαλοπρέπεια. Δὲν διάλεξε ὅμως αὐτὸν τὸν τρόπο. Ἦρθε ἄσημος καὶ ταπεινός. Ἦρθε σὰν παιδί! Γιὰ νὰ δώσει ἀξία στὸ παιδί. Σὲ ἐποχὴ πού τὰ παιδιὰ τὰ πετοῦσαν στὸν Καιάδα ἢ στὸν Τίβερη, ὁ Θεὸς γεννιέται σὰν παιδί, γιὰ νὰ τιμήσει τὸ παιδί. Ἦρθε φτωχός! Γιὰ νὰ πλουτίσει μὲ τὴν δική του ἑκούσια φτώχεια ἐμᾶς, τοὺς φτωχούς τοῦ κόσμου. Οἱ φτωχοί τῆς γῆς ἔχουν τὸν προστάτη τους. Ἦρθε σὰν ταπεινὸς ἐργάτης τῆς Ναζαρέτ! Γιὰ νὰ τιμήσει τὴν ἐργατιά. Νὰ δώσει κουράγιο στὸν μεροκαματιάρη. Νὰ δώσει μάθημα ἐργασίας στοὺς κηφῆνες τῆς ζωῆς. Μιὰ τέταρτη ἀπάντηση θὰ πρέπει νὰ δοθεῖ στὸ ἐρώτημα: ΓΙΑΤΙ ΗΡΘΕ; Ἂν ρωτήσουμε τοὺς ἀγγέλους νὰ μᾶς ποῦν, γιατί ἦρθε ὁ Χριστός, θὰ πάρουμε τὴν ἑξῆς ἐλπιδοφόρα ἀπάντηση: Ἦρθε γιὰ νὰ φέρει τὴν εἰρήνη σ ἕναν κόσμο πού σπαρταράει μέσα στὸ αἷμα τῶν πολέμων. Ἦρθε γιὰ νὰ φέρει τὴν σωτηρία. Τὸ ὄνομά του «Ἰησοῦς» σημαίνει «ὁ Θεὸς εἶναι ἡ σωτηρία ὅλου τοῦ κόσμου». Καλλίτερα ὅμως ἃς ἀκούσουμε τὸν ἴδιο τὸν Ἰησοῦ Χριστὸ νὰ μᾶς πεῖ, γιατί ἦρθε στὸν κόσμο. Ἦρθα: Γιὰ νὰ μαρτυρήσω γιὰ τὴν ἀλήθεια. (Ἰωάν. 18, 37) Γιὰ νὰ φέρω τὸ φῶς τὸ ἀληθινό. (Ἰωάν. 12, 46) Γιὰ νὰ δώσω ζωὴ στοὺς ἀνθρώπους. (Ἰωάν. 10, 10) Γιὰ νὰ ψάξω καὶ νὰ βρῶ τοὺς χαμένους. (Λκ. 19, 10) Γιὰ νὰ καλέσω κοντά μου ὅλους τούς ἁμαρτωλούς. (Λκ. 5, 32) Γιὰ νὰ διακονήσω καὶ νὰ ὑπηρετήσω τὸν λαό. (Μρκ. 10, 45) Νὰ συμπληρώσω καὶ νὰ τελειοποιήσω τὸν Νόμο. (Μτθ. 5, 17) Γιὰ νὰ ἐξοντώσω τὸν τρομοκράτη διάβολο καὶ τὴν τρομοκρατία του. (Μτθ. 8, 27) Γιὰ νὰ σώσω τὸν κόσμο. (Ἰωάν. 12, 47) Γιὰ νὰ πληρώσω ἐγὼ τὰ δικά σας σπασμένα. (Μτθ. 20, 28) Χρωστούσατε πολλά. Ἦταν ἀδύνατον νὰ ξοφλούσατε τὸ χρέος σας. Μὴν φοβάστε! Τὸ ξόφλησα ὅλο ἐγώ. «Ὁ Υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου ἦρθε νὰ δώσει τὴν ζωή του καὶ νὰ ἐξαγοράσει μὲ τὰ λύτρα τῆς ζωῆς του τοὺς ἀνθρώπους». (Μτθ. 20, 28) Σεῖς φταίξατε, ἐγὼ πλήρωσα. Σεῖς ἁμαρτήσατε, ἐγὼ θυσιάστηκα. Ἐσεῖς πουληθήκατε στὸ σκλαβοπάζαρο τῆς ἁμαρτίας καὶ τοῦ θανάτου, ἐγὼ σᾶς ἐξαγόρασα. Εἴσαστε πλέον ἐλεύθεροι!». Ὁ Θεὸς ἦρθε στὴν γῆ! Οἱ ἄνθρωποι ὅμως ποιὰ στάση κράτησαν ἀπέναντί του; Οἱ περισσότεροι τοῦ ἔκλεισαν τὴν πόρτα. Οὔτε ἕνα φτωχικὸ δωμάτιο δὲν βρέθηκε νὰ τὸν φιλοξενήσει τὴν νύχτα πού γεννήθηκε. Ἀλλὰ καὶ σήμερα τοῦ κλείνουν τὶς πόρτες. Νὰ γιατί οἱ ἄνθρωποι καὶ τότε δὲν τὸν δέχτηκαν, ἀλλὰ καὶ σήμερα πολλοὶ δὲν τὸν δέχονται: Γιατί τοὺς χαλάει τὸ χουζούρι τῆς ἁμαρτωλῆς ζωῆς. Γιατί δὲν κολακεύει. Δὲν μιλάει γιὰ νὰ ἀρέσει στοὺς πολλούς, ἀλλὰ μιλάει γιὰ νὰ ὠφελήσει καὶ νὰ σώσει. Τὰ λόγια του εἶναι νυστέρι, πού καθαρίζει τὶς πληγές. Γιατί δὲν δημαγωγεῖ, δὲν δίνει ὑποσχέσεις. Δὲν φορτώνει τοὺς ἀνθρώπους μὲ σακκὶ γεμάτο ἀέρα πού ἀπ ἔξω ἔχει πολλὰ «θά». Γιατί δὲν εἶναι ἄνθρωπος τοῦ κατεστημένου. Γιατί ἡ παρουσία του εἶναι ἀσύμφορη στὰ πονηρὰ ἔργα καὶ στὰ ἄτιμα συμφέροντα. Γιατί ἡ παρουσία του θὰ σημάνει τέρμα στὴν ἐξουσία τοῦ κακοῦ, τοῦ πλούτου, τῆς καταπίεσης καὶ τῆς βίας. Ὁ κλέφτης προτιμάει τὸ σκοτάδι καὶ ὁ χοῖρος προτιμάει τὴν λάσπη. Κι ὅσοι εἶναι κλέφτες καὶ ἀπατεῶνες τοῦ πνεύματος δὲν θέλουν τὸ φῶς, δὲν θέλουν τὸν Ἰησοῦ Χριστό. Ὅσοι ἀρέσκονται νὰ κυλιοῦνται στὴν λάσπη τῆς διαφθορᾶς δὲν θέλουν τὴν καθαρότητα καὶ τὴν ἁγνό- 5

6 ἱστορικά τητα, δὲν θέλουν τὸν Ἰησοῦ Χριστό. «Τὸ φῶς ἦρθε στὸν κόσμο, καὶ οἱ ἄνθρωποι ἀγάπησαν περισσότερο ἀπὸ τὸ φῶς, τὸ σκοτάδι». (Ἰωάν. 3, 19) Ἦρθε ὁ Χριστὸς στὴν γῆ! Ἦρθε γιατί τὸν περίμεναν. Νὰ ὅμως πού τὸν ἀρνήθηκαν γιατί δὲν τοὺς συμφέρει. Ὑπάρχουν ὅμως σήμερα πολλοὶ καλοπροαίρετοι πού τὸν ζητᾶνε: Ἕνας κόσμος πεινασμένος ὑλικά, ζητάει τὸν Χριστό, πού εἶναι τὸ ψωμὶ πού χορταίνει ὅλους τούς ἀνθρώπους. Ἡ πείνα, παγκόσμιο φαινόμενο, αἶσχος τοῦ πολιτισμοῦ μας, μόνο μὲ τὴν ἀγάπη καὶ τὴν ἰσότητα τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ θὰ ἐξαφανιστεῖ. Ἕνας κόσμος πεινασμένος πνευματικὰ ζητάει τὸν Χριστό. Μόνο αὐτὸς ἱκανοποιεῖ τὴν πείνα καὶ τὴ δίψα τῆς ψυχῆς. Ἕνας κόσμος πονεμένος καὶ κουρασμένος ζητάει τὸν Χριστό. Ἕνας κόσμος πού ζεῖ τὸν τρόμο τῆς κάθε λογῆς τρομοκρατίας καὶ τὴν φρίκη κάποιας ἀπειλῆς πυρηνικοῦ πολέμου, ζητάει τὸν Χριστό, πού εἶναι ἡ ἀληθινὴ εἰρήνη. Μιὰ νεολαία, παρασυρμένη σὲ σκοτεινὰ μονοπάτια ψεύτικων παραδείσων, ζητάει τὸν Χριστό. Χριστὲ μὴν φεύγεις! Ὁ σημερινὸς κόσμος σὲ ζητάει. Ἃς μὴν ξέρει τὸ ὄνομά σου καὶ τὴν θεολογία σου. Ἐσένα ὅμως ζητάει, γιατί διψάει γιὰ ἀλήθεια καὶ ζωή. Διψάει γιὰ εἰρήνη καὶ ἀσφάλεια. Ἔλα, Χριστέ, χτύπα μὲ τὸν τρόπο πού ἐσὺ ξέρεις! Χτύπα πιὸ δυνατὰ τὴν πόρτα τῆς κοινωνίας μας, ἡ ὁποία ἀσφυκτιά, πνίγεται, χάνεται. Δὲν μπορεῖ, θὰ σοῦ ἀνοίξει. Θὰ σὲ δεχτεῖ. Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ, ἔλα, σὲ περιμένουμε! Ἐδῶ καὶ 2015 χρόνια, ὁ Χριστός, ζητάει νὰ γεννηθεῖ σὲ σένα, σὲ μένα, σὲ ὅλους μας. Θὰ Τοῦ ἀνοίξουμε ἐφέτος; Θὰ τὸν κάνουμε ἔνοικο, Κύριο τῆς καρδιᾶς μας, ἢ μήπως τὸν κράταμέ σε ἀπόσταση; Τότε σ'αὐτὴν τὴν περίπτωση τί νόημα ἔχουν γιὰ μᾶς τὰ Χριστούγεννα; Ἡ ἀπάντηση θὰ δοθεῖ χαράματα στὶς 25 Δεκεμβρίου. Καὶ θὰ εἶναι προσωπική. Γιατί δὲν παύει ὁ Χριστός μας, νὰ εἶναι ὁ προσωπικὸς Θεὸς τοῦ καθενός μας. Γιορτάζω δὲν σημαίνει θυμᾶμαι καὶ τιμῶ, ἔστω καὶ πανηγυρικά, κάποιο γεγονός, ἀλλὰ σημαίνει ξαναζῶ τὸ γεγονὸς σὰν νὰ γίνεται ἐκείνη τὴν ὥρα πού τὸ γιορτάζω. Θὰ γιορτάσω, λοιπόν, ἀληθινὰ Χριστούγεννα, ἂν ζήσω τὴν Γέννηση τοῦ Χριστοῦ στὴν ἱστορία μου, στὴν ζωή μου, ὅπως τὴν ἔζησαν οἱ ποιμένες, οἱ μάγοι, ὁ Ἰωσήφ. Ὅπως τὴν ἔζησαν τὰ πρόσωπα τῆς ἐποχῆς ἐκείνης, πού εἶδαν μὲ τὰ μάτια τους κι ἄγγιξαν μὲ τὴν καρδιὰ τοὺς τὸ θαῦμα τῆς ἐνανθρωπήσεως τοῦ Θεοῦ. Γιὰ νὰ βιώσουμε τὸ νόημα τῆς Γεννήσεως τοῦ Χριστοῦ, γιὰ νὰ κατανοήσουμε τί σημαίνει ὅτι ὁ Χριστὸς μὲ τὴν ἐνανθρώπησή του μᾶς δώρισε τὴν ἐλευθερία ἀπὸ τὴν ἁμαρτία καὶ τὸν θάνατο καὶ μᾶς ἀνέβασε στὸν θρόνο τοῦ Θεοῦ, τὰ φετεινὰ Χριστούγεννα ἃς μὴν ἀφεθοῦμε, ὅπως τὶς προηγούμενες χρονιές, στὰ κοσμικὰ ρεβεγιὸν τῆς παραμονῆς τῆς ἑορτῆς, ἀλλὰ νὰ προετοιμασθοῦμε ἐσωτερικὰ καὶ νὰ ἀγωνισθοῦμε μὲ περισσότερη ἔνταση ἐναντίον τῶν παθῶν μας, τῶν λογισμῶν καὶ τῶν φαντασιώσεών μας, ἐναντίον τῶν κακῶν ἐπιθυμιῶν καὶ προσδοκιῶν μας. * Ἡ νηστεία εἶναι μία ἄσκηση πειθαρχίας καὶ ἐγκράτειας ἀλλὰ καὶ ἕνας μικρὸς δείκτης τῆς ἀγάπης μας στὸν Θεό. * Μποροῦμε νὰ ἑτοιμασθοῦμε, πηγαίνοντας ἐγκαίρως στὸν πνευματικό μας γιὰ ἐξομολόγηση, χωρὶς νὰ ἀφήνουμε τὴν κατάστασή μας νὰ ἐπιδεινώνεται ἀπὸ τὰ πάθη καὶ τὴν ἁμαρτία. * Νὰ ὀργανώσουμε ἐξορμήσεις ἀγάπης σὲ Κοινωφελῆ Ἱδρύματα (Γηροκομεῖα, Νοσοκομεῖα κ.λπ.), σὲ ἀνθρώπους μοναχικοὺς καὶ γέροντες, δίνοντας καὶ παίρνοντας ἀγάπη. Συμμετοχὴ στὸν Ἔρανο τῆς Ἀγάπης. * Νὰ τακτοποιήσουμε παλαιότερες ὀφειλὲς μὲ ἀνθρώπους πού ἔχουμε ἀλλάξει λόγια βαριὰ καὶ ἔχουμε ψυχρανθεῖ. Νὰ ζητήσουμε πρῶτοι συγγνώμη καὶ νὰ ἀφήσουμε κατὰ μέρος τοὺς ἐγωισμοὺς καὶ τὰ πείσματα. * Νὰ διαβάσουμε τὰ πρῶτα κεφάλαια τοῦ Εὐαγγελιστοῦ Λουκᾶ ἀπὸ τὴν Καινὴ Διαθήκη πού μιλοῦν γιὰ τὰ γεγονότα τῆς Γεννήσεως τοῦ Κυρίου. Νὰ μελετήσουμε τὸ πρωτότυπο καὶ μετὰ τὴν μετάφραση. Χωρὶς βιασύνη, λέξη λέξη καὶ προσευχόμενοι. * Οἱ γυναῖκες νὰ τακτοποιήσουν ἔγκαιρα τὶς ἑτοιμασίες τοῦ σπιτιοῦ ὥστε νὰ μπορέσουν νὰ παρακολουθήσουν τὶς Ἀκολουθίες καὶ νὰ ζήσουν τὰ τελούμενα στὴν Ἐκκλησία. Καλὸ θὰ ἦταν μετὰ τὸν Ἐκκλησιασμὸ τῶν Χριστουγέννων νὰ μαζευτοῦμε γύρω ἀπὸ τὸ τραπέζι σὰν πραγματικὴ οἰκογένεια, κάτι πού τὸν ὑπόλοιπο χρόνο εἶναι δύσκολο ἂν ὄχι ἀδύνατο. * Ἂν ὑπάρχουν στὸ σπίτι γέροντες, ἡ μετακίνηση τῶν ὁποίων εἶναι ἀδύνατη, νὰ φροντίσουμε νὰ συνεννοηθοῦμε μὲ τὸν πνευματικό, ὥστε νὰ ἔλθει στὸ σπίτι νὰ ἐξομολογήσει καὶ νὰ κοινωνήσει τὸν ἄνθρωπό μας. * Ἡ προετοιμασία καὶ ἡ μετοχή μας στὸ μυστήριο τῆς θείας Εὐχαριστίας εἶναι ὁ καλύτερος τρόπος νὰ ζήσουμε τὰ Χριστούγεννα στὴν καρδιά μας. Ὁτιδήποτε ἄλλο, φέρνει παροδικὴ χαρὰ πού χάνεται νωρὶς καὶ μᾶς ἀφήνει περισσότερο μοναχικούς. Ὅταν, λοιπόν, τὸ πρωὶ τῶν Χριστουγέννων χτυπήσουν οἱ καμπάνες ἃς ξεκινήσουμε γιὰ τὶς Ἐκκλησίες μας ζῶντας στὴν ἐποχὴ μας αὐτὸ πού σὰν μικρὰ παιδιὰ βιώναμε μὲ τοὺς γονεῖς μας. Ἃς προετοιμασθοῦμε γιὰ τὰ Χριστούγεννα δίνοντας αὐτὴ τὴν φορὰ προσοχὴ στὴν ψυχική μας προετοιμασία. Ἴσως αὐτὴ τὴν φορὰ ζήσουμε πραγματικὰ καὶ εὐλογημένα Χριστούγεννα! Νιράκης Ἐµµανουήλ (Πρεσβύτερος) 6

7 ἐπίκαιρα ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ ΑΓΑΠΗΣ Τούτες τὶς κρύες μέρες, πού ὅλοι κλεινόμαστε στὸν ἑαυτό μας καὶ στὸ σπίτι μας, ἀναζητώντας ζεστασιὰ καὶ θαλπωρή, πού ἀκόμα καὶ ἡ φύση βρίσκεται σὲ λήθαργο, ἀναμένοντας τὸ ἁπαλὸ χάδι τῆς Ἄνοιξης νὰ τὴν ζωντανέψει, ἡ Ἐκκλησία μας διάλεξε νὰ ἑορτάζουμε τὴν πιὸ «θερμὴ» γιορτὴ τῆς Χριστιανοσύνης, τὰ Χριστούγεννα. Ὅλοι αὐτὲς τὶς ἡμέρες ἀναμοχλεύουμε εἰκόνες τού παρελθόντος, ἐνθυμούμενοι τὰ παιδικά μας χρόνια, στὸ χωριό, τὴν παραμονὴ τῶν Χριστουγέννων ἀπὸ σπίτι σὲ σπίτι νὰ λέμε τὰ κάλαντα σὲ φίλους καὶ συγγενεῖς πού ἄνοιγαν τὰ σπίτια τους μὲ χαρά. Τὴν νύχτα τῶν Χριστουγέννων νωρὶς τὸ πρωὶ στὴν Ἐκκλησία γιὰ νὰ ψάλλουμε ὅλοι μαζὶ «Χριστὸς γεννᾶτε δοξάσατε», νὰ ἀνταλλάξουμε εὐχὲς ἀγάπης μὲ ὅλους καὶ νὰ εὐχηθοῦμε: «Χρόνια Πολλὰ καὶ Εὐλογημένα». Σήμερα ἔχει κανεὶς τὴν αἴσθηση ὅτι αὐτὴ ἡ «θέρμη» τῶν Χριστουγέννων ἔχει χαθεῖ. Εἰδικὰ στὶς μεγαλουπόλεις βλέπει κανεὶς ἀνθρώπους, νὰ περπατοῦν βιαστικά, ἄλλοι νὰ μονολογοῦν, τὶς περισσότερες φορὲς μὲ τὸ κεφάλι σκυμμένο, νὰ ἀντικρίζουν ὁ ἕνας τὸν ἄλλο ἀμίλητοι, ἀφοσιωμένοι σὲ καθημερινὲς βιοτικὲς μέριμνες καὶ φροντίδες, πού ἀπορροφοῦν κάθε σκέψη γιὰ γιορτή, πανηγύρι, χαρά, εἰρήνη, ἀγάπη, ὅ,τι δηλαδὴ ἔχει σχέση μὲ τὸ πνεῦμα τῶν Χριστουγέννων. Ἔτσι ὅμως χάνουμε τὸ πραγματικὸ νόημα τῆς ἑορτῆς πού δὲν εἶναι ἄλλο ἀπὸ τὸ γεγονὸς τῆς ἐνσάρκωσης - ἐνανθρώπησης τοῦ Λόγου τοῦ Θεοῦ, καὶ τῆς θεοποίησης τοῦ ἀνθρώπου. Ὁ Θεὸς ἔγινε ἄνθρωπος καὶ ὁ ἄνθρωπος Θεός. Ὁ πρῶτος ἄνθρωπος παρέσυρε ὅλο τό ἀνθρώπινο γένος στὴν φθορά, τὴν ἁμαρτία καὶ τὸν θάνατο. Ἔτσι ὁλόκληρη ἡ ἀνθρωπότητα ἔγινε φορέας τῆς ἁμαρτίας πού μᾶς ὁδήγησε σὲ ἀδιέξοδο. Ἡ ἀνάληψη τῆς ἀνθρώπινης φύσης ἀπὸ τὸν Χριστὸ καὶ ἡ ἕνωσή της μὲ τὴν Θεία, ἐλευθέρωσε καὶ λύτρωσε τὸν ἄνθρωπο ἀπὸ τὰ δεσμὰ τῆς δουλείας καὶ τῆς ἁμαρτίας. Ἡ γέννησή Του ἔγινε ἡ αἰτία τῆς δικῆς μας σωτηρίας ἀφοῦ «πάνω του» ἀνάπλασε, ἀναμόρφωσε, ἁγίασε καὶ ἀπολύτρωσε τὴν ἀμαυρωμένη καὶ κατεστραμμένη ἀνθρώπινη φύση. Ὁ Υἱὸς τοῦ Θεοῦ ἔγινε ἄνθρωπος γιὰ νὰ ἀναβιβάσει τὸν ἄνθρωπο στὸν θρόνο τοῦ Θεοῦ. Γιὰ νὰ καταστήσει τὸν μεγάλο μας ἐχθρό, τὸν διάβολο, ἀνίσχυρο καὶ νὰ καταργήσει τὸ κράτος πού ἔχει ἐγκαταστήσει ἀνάμεσά μας. Ἔλαβε σάρκα καὶ αἷμα διότι ὅλοι ἐμεῖς δὲν διαφυλάξαμε ὅπως πρέπει (λόγω τῆς παράβασης τοῦ πρώτου ἀνθρώπου) τὴν σάρκα καὶ τὸ πνεῦμα πού μᾶς ἔδωσε. Ντύθηκε τὸ ἀνθρώπινο σῶμα γιὰ νὰ τὸ θυσιάσει χάριν ὅλων. Ἔτσι διαλύθηκε τὸ σκοτάδι πού μέχρι τότε περιέβαλε τὸν κόσμο. Ἀπαλλαχθήκαμε ἀπὸ τὸ βάρος τῆς ἁμαρτίας, ἀπομακρυνθήκαμε ἀπὸ τὴν κακία, καὶ λυτρωθήκαμε ἀπὸ τὴν φθορὰ καὶ τὸν θάνατο. Ταυτόχρονα ἁγιασθήκαμε, ἀποκτήσαμε υἱοθεσία, καὶ δικαιωθήκαμε, γιατί γίναμε ἀδελφοί, συγκληρονόμοι καὶ σύσσωμοι Χριστοῦ. Νὰ γιατί ὁ ἱερὸς ὑμνωδὸς ψάλλει στὸν ὄρθρο τῶν Χριστουγέννων «ξένον καὶ παράδοξον μυστήριον» ἡ γέννηση τοῦ Χριστοῦ. Καὶ ὅλα σ αὐτὸ τὸ γεγονὸς εἶναι παράδοξα καὶ ἀντιφατικά, ἀπὸ τὴν ἀρχὴ μέχρι τὸ τέλος. Ἕνα κορίτσι πού δὲν γνώρισε ποτὲ ἄνδρα κυοφορεῖ στὰ σπλάχνα του τὸν Υἱὸ τοῦ Θεοῦ. Φεύγει ἀπὸ τὸν τόπο της γιὰ νὰ γεννήσει σ ἕνα μέρος ξένο καὶ μᾶλλον ἐχθρικό. Τὸ βρέφος ἀπὸ τὶς πρῶτες ἡμέρες τῆς ζωῆς του εἶναι σημεῖο ἀντιλεγόμενο. Ἄλλοι σπεύδουν νὰ προσκυνήσουν καὶ ἄλλοι μηχανεύονται καὶ ἐξυφαίνουν συνωμοσίες γιὰ νὰ τὸν ἐξοντώσουν. Τίποτε ὅμως γιὰ τὸν Θεὸ δὲν εἶναι παράδοξο καὶ ἀντιφατικό. Τὰ πάντα ἔγιναν, γιατί ὁ Θεὸς ἀγαπᾶ τὸν ἄνθρωπο. Καὶ εἶναι τέτοια ἡ ἀγάπη του πού δὲν δίστασε νὰ «προσφέρει» τὸν Υἱό Του ὡς λύτρο σωτηρίας. Ἄν, λοιπόν, ἐπιζητοῦμε τὸ νόημα τῆς ἑορτῆς τῶν Χριστουγέννων, θὰ τὸ βροῦμε μᾶλλον στὴν ἀγάπη. Στὴν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ καὶ στὴν ἀγάπη γιὰ τὸν συνάνθρωπο. Ἄς ἀφήσουμε, λοιπόν, τὰ περιττὰ ἔξοδα, τοὺς ξέφρενους χορούς, τὰ ἀνούσια στολίδια καὶ λαμπιόνια καὶ ἄς κοιτάξουμε γύρω μας. Φέτος τὰ Χριστούγεννα ἄς εἶναι ἑορτὴ ἀγάπης, ἀλληλεγγύης καὶ ἀδελφοσύνης γι αὐτὸ ἄς ἐνδύσουμε τοὺς γυμνούς, ἄς χορτάσουμε τοὺς πεινασμένους, ἄς κοιτάξουμε τοὺς ἀσθενεῖς, ἄς ἐπισκεφθοῦμε τοὺς φυλακισμένους, ἄς φιλοξενήσουμε τοὺς ξένους, ἄς παρηγορήσουμε τοὺς θλιβομένους καὶ τότε ναί, θὰ βροῦμε ξανὰ τὸ πραγματικὸ καὶ ἀληθινὸ πνεῦμα τῶν Χριστουγέννων. Τὸ «ξένο καὶ παράδοξο» πού ζοῦμε καὶ βιώνουμε σήμερα θὰ γίνει τόσο ζεστό, ἀνθρώπινο καὶ οἰκεῖο. Καλὰ Χριστούγεννα. Νιράκης Ἐµµανουήλ (Πρεσβύτερος) 7

8 ἐνοριακά Τὸ γλυκὸ μυστήριο τῆς Ἐνορίας Σὲ ἀντίθεση μὲ τὶς Προτεσταντικὲς σοφιστεῖες περὶ δῆθεν "ἀόρατης" ἐκκλησίας, ἡ Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ εἶναι ΟΡΑΤΗ καὶ ἐμφανὴς ἀπὸ τὴν ἀρχαιότητα ὡς σήμερα, σὲ κάθε Ἐκκλησία, σὲ κάθε Ἐνορία. Μὲ τὰ ζωντανὰ καὶ νεκρά της κλωνάρια, ἡ κάθε Ἐνορία, ἀποτελεῖ ἕνα κοινὸ μὲ τὸν Χριστὸ Ἀμπέλι, ὅπου τό κάθε κλωνάρι καρποφορεῖ (ἢ ὄχι), κατὰ τὴν ἀξία καὶ προαίρεσή του (Ἰωάννης 15/ιε: 1-10). Τὸ ἐξαιρετικὸ αὐτὸ ἄρθρο ἀπὸ τὸ περιοδικὸ "Ἐπίγνωση", δίνει μιὰ κατατοπιστικὴ εἰκόνα τῆς Ὀρθόδοξης θεώρησης τῆς Ἐνορίας. Κάθε τί στὴν πίστη μας εἶναι συγκεκριμένο καὶ ἁπτό. Τέτοιο εἶναι καὶ τὸ μυστήριο τῆς Ἐκκλησίας. Ἐκκλησία δὲν εἶναι κάτι θεωρητικὸ καὶ ἀόριστο, ἀλλὰ κάτι τὸ συγκεκριμένο καὶ χειροπιαστό. Ὁ ἄπειρος Θεὸς ἐμφανίζεται μέσα ἀπὸ τὸ συγκεκριμένο καὶ τὸ ἁπτό. Δὲν ζήτησε νὰ ἀγαποῦμε τὴν ἀνθρωπότητα, μιὰ ἀόριστη καὶ ἄπιαστη ἰδέα, ἀλλὰ τὸν πλησίον μας, τὸν συγκεκριμένο ἄνθρωπο ποὺ ἔχουμε μπροστά μας. Ἔτσι καὶ ἡ Ἐκκλησία δὲν εἶναι μία ἀόριστη ἰδέα ποὺ χάνεται μέσα στὴν Ἱστορία καὶ στὴν αἰωνιότητα, ἀλλὰ ἡ συγκεκριμένη σύναξη γνωστῶν μεταξύ τους ἀνθρώπων. Συνέρχονται ὅλοι μαζὶ γιὰ νὰ λατρεύσουν τὸ Θεό, ὅπως ἔκαναν πάντοτε ὅλοι οἱ Χριστιανοί, μέσα στὸ συγκεκριμένο ναὸ καὶ μὲ τὶς ἱερὲς εἰκόνες γύρω τους. Ἀρχηγὸ στὴ λατρεία καὶ διδάσκαλό τους ἔχουν τὸν πνευματικὸ ἀπόγονο τῶν Ἀποστόλων, τὸν Ἐπίσκοπο, ἢ τὸν διορισμένο ἀπὸ αὐτὸν πρεσβύτερο μὲ τοὺς διακόνους καὶ τὸν λοιπὸ κλῆρο. Αὐτὸ τὸ γλυκὸ μυστήριο τῆς ἐνορίας εἶναι ἡ συγκεκριμένη τοπικὴ Ἐκκλησία. Καὶ αὐτὴ ἡ συγκεκριμένη τοπικὴ Ἐκκλησία εἶναι Καθολικὴ Ἐκκλησία. Διότι, Καθολικὴ Ἐκκλησία, στὸ λεξιλόγιο τῆς Ὀρθοδοξίας, σημαίνει τὸ Σῶμα τοῦ Χριστοῦ, ποὺ ἔχει τὴν καθολικότητα τῆς Δωρεᾶς καὶ τῆς Χάριτος τοῦ Θεοῦ. Μέσα σ αὐτὴ τὴ συγκεκριμένη, μικρή, τοπικὴ Ἐκκλησία ὑπάρχει ὁλόκληρος ὁ θησαυρὸς τῆς Χάριτος τοῦ Θεοῦ καὶ δὲ λείπει τίποτε. Ἡ ἐνορία δὲν εἶναι κομμάτι τῆς Ἐκκλησίας, ἀλλὰ ἡ Ἐκκλησία ἡ Ἴδια. Μιὰ ἄλλη γειτονικὴ ἢ μακρινὴ ἐνορία δὲν εἶναι συμπλήρωμα τῆς πρώτης, ἀλλὰ ταυτόσημη ἐπανάληψή της στὸ χῶρο καὶ στὸ χρόνο. Μέσα σ' αὐτὴ τὴ μικρὴ ἐνορία κατηχεῖται ὁ ἄνθρωπος καὶ μαθαίνει τὴν πίστη τοῦ Χριστοῦ. Μέσα σ' αὐτὴ βαπτίζεται. Μέσα σ' αὐτὴν κοινωνεῖ τὸ Σῶμα καὶ τὸ αἷμα τοῦ Χριστοῦ, ἐξομολογεῖται καὶ ἁγιάζεται. Μέσα σ' αὐτὴν βρίσκει τὴν θριαμβεύουσα Ἐκκλησία, στὶς εἰκόνες, στὰ ἱερὰ λείψανα, στὸν ἑορτασμὸ τῆς μνήμης τῶν ἁγίων. Τί λείπει, λοιπόν, ἀπὸ τὴν ἁγιαστικὴ δωρεὰ μέσα στὴ μικρὴ ἐνορία; Τίποτε. Ἡ ἐνορία εἶναι ἡ Καθολικὴ Ἐκκλησία, μὲ τὸν ἴδιο τρόπο ποὺ ἕνας 8 συγκεκριμένος ἄνθρωπος εἶναι ὁ Ἄνθρωπος, ἀφοῦ στὸ πρόσωπό του βρίσκεται ὁλόκληρη ἡ ἀνθρώπινη φύση καὶ ὄχι ἕνα κομμάτι της. Ἕνα ἄλλο πρόσωπο εἶναι καὶ κεῖνο ὁ Ἄνθρωπος, χωρὶς νὰ τοῦ λείπει τίποτε. Μετέχουν καὶ οἱ δύο τῆς ἰδίας φύσεως, καὶ δὲν τὴν κάνουν καθόλου μεγαλύτερη ἢ τελειότερη ἐπειδὴ εἶναι δύο. Εἴτε ἕνας εἶναι ὁ Ἄνθρωπος, εἴτε μύριοι, ἡ φύση εἶναι ἡ ἴδια, ὁλοκληρωμένη. Ἴδιο εἶναι καὶ τὸ μυστήριο τῆς Ἐκκλησίας. Κάθε ἐνορία εἶναι ὁλοκληρωμένη ἡ Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ. Μέσα στὴν ἐνορία πραγματοποιεῖται ὁ σκοπὸς τῆς δημιουργίας μας, ποὺ εἶναι νὰ ζήσουμε μετέχοντας ὁμότιμα στὴ ζωὴ τῆς Ἁγίας Τριάδος. Ἡ ζωὴ τῆς Ἁγίας Τριάδος εἶναι ζωὴ ἀγάπης. Τὸ ἴδιο εἶναι καὶ ἡ ζωὴ τῆς ἐνορίας. Δὲν ὑπάρχει ζωὴ ἀγάπης ἀνάμεσα σέ πρόσωπα ποὺ δὲν γνωρίζονται μεταξύ τους. Στὴν ἐνορία ὅλοι γνωρίζονται καὶ ἀγαπιοῦνται μεταξύ τους κατὰ τὸ μέτρο τοῦ προσωπικοῦ ἁγιασμοῦ τους. Ἡ ἐνορία εἶναι τὸ ἐργαστήρι τῆς ἀγάπης. Ἡ ζωή της δὲν περιορίζεται μόνο στὴ λατρεία, ἀλλὰ ἐπεκτείνεται σὲ ὅλες τὶς ἐκδηλώσεις τῆς ζωῆς. Ὅλοι χαίρονται μ' αὐτὸν ποὺ χαίρεται καὶ ὅλοι λυποῦνται μ' αὐτὸν ποὺ λυπᾶται. Ὁ ἕνας βοηθᾶ τὸν ἄλλο πνευματικὰ καὶ ὑλικά. Ὁ ἕνας συγχωρεῖ καὶ ἀνέχεται τὸν ἄλλο καὶ φροντίζουν νὰ μὴν ὑπάρχει πικρία καὶ παρεξηγήσεις μεταξύ τους. Ἀγωνίζονται μαζὶ γιὰ τὴν πίστη, καὶ μελετοῦν τοὺς Πατέρες, φροντίζοντας νὰ ἔχουν τὴν πίστη καὶ τὴν ὁμολογία ποὺ εἶχε πάντα ἡ Ἐκκλησία. Στοὺς πρώτους αἰῶνες τοῦ Χριστιανισμοῦ, ἡ μεγάλη πλειοψηφία ἦταν συνειδητοὶ Χριστιανοὶ καὶ τὰ ὅρια τῆς ἐνορίας εὔκολα συγχέονταν. Στὶς μέρες μας δὲν εἶναι πλέον ἀδιάφορο σὲ ποιὸ ναὸ ἐκκλησιάζεται κανείς. Ὑπάρχουν ἐνορίες ποὺ μόνο κατ' ἐπίφαση εἶναι χριστιανικὲς καὶ ὀρθόδοξες. Ἀκόμη ὅμως καὶ κεῖ ποὺ ὁμολογεῖται ἡ Ὀρθοδοξία, οἱ ἄνθρωποι εἶναι συχνὰ ξένοι μεταξύ τους, ἂν ὄχι καὶ ἐχθρικοὶ ὁ ἕνας ἀπέναντι στὸν ἄλλο. Ἔτσι, εἰδικὰ στὶς μεγάλες πόλεις, ἔχει ἀτονήσει μέσα μας ἡ συνείδηση τοῦ μυστηρίου τῆς ἐνορίας. Ἡ κυριότερη αἰτία εἶναι ἡ χαλάρωση τῶν δεσμῶν τῆς ἀγάπης ἀνάμεσα στοὺς ἀνθρώπους καὶ ἡ βαθμιαία ἐξάλειψη τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ φρονήματος. Κάτω ἀπὸ τέτοιες συνθῆκες, ἡ ἔννοια τῆς Ἐκκλησίας γίνεται μιὰ θεωρητικὴ γενικότητα. Ἡ συγκεκριμένη ἁπτὴ ἔννοια τῆς Ἐκκλησίας ὡς ἐνορία βρίσκεται σπάνια. Ὅμως, ἡ Ὀρθοδοξία δὲν μπορεῖ νὰ βιωθεῖ ἀληθινὰ χωρὶς τὴν ἐνορία. Ὁ ἀθλητὴς δὲν μπορεῖ νὰ ἀγωνιστεῖ ἔξω ἀπὸ τὸ στάδιο, κι ἂν ἀγωνιστεῖ δὲν στεφανώνεται. Ἡ ἐνορία εἶναι τὸ στάδιο τῆς ὀρθοδόξου βιωτῆς. Στὸ μοναχισμό, ἐνορία εἶναι τὸ κοινόβιο ἢ ἡ σκήτη. Ἡ χριστιανικὴ ζωὴ ἐπικεντρώνεται πάντα γύρω ἀπὸ

9 ἐνοριακά τὴν κοινότητα. Ὁ χριστιανὸς ἀγωνίζεται νὰ ἀγαπήσει συγκεκριμένους ἀνθρώπους, τοὺς πλησίον του, μὲ τὰ προτερήματα καὶ τὰ ἐλαττώματά τους. Μὲ αὐτοὺς τοὺς συγκεκριμένους ἀνθρώπους πρέπει νὰ ὁμονοήσει στὴν πίστη, αὐτοὺς πρέπει νὰ συγχωρήσει καὶ ἀπὸ αὐτοὺς πρέπει νὰ ζητήσει συγνώμη. Οἱ περισσότερες ἐνορίες σήμερα ἔχουν σταθερὸ κέντρο τὸν ἱερέα καὶ τοὺς ἐπιτρόπους τοῦ παγκαριοῦ. Τὸ πλῆθος ποὺ γυρνᾶ γύρω τους εἶναι κάπως ἀκαθόριστο. Οἱ λίγοι πραγματικὰ εὐσεβεῖς εἶναι χαμένοι στὸ πλῆθος τῶν ἀδιάφορων. Πῶς, ὅμως, μπορεῖ νὰ γίνει ἔτσι χριστιανικὴ ζωή; Ποῦ εἶναι ἡ κοινωνία τῆς ἀγάπης καὶ ἡ ἀδελφότητα τῶν ψυχῶν; Γι' αὐτὸ οἱ ἄνθρωποι κατέφευγαν στὶς χριστιανικὲς ὀργανώσεις μὲ τὶς γνωστὲς συνέπειες. Ὁ ἄνθρωπος βρίσκεται στὴν ἐνορία ἀπὸ τότε ποὺ θὰ γεννηθεῖ. Βρέφος ἀκόμη, ἀβάπτιστο, δέχεται τὶς πρῶτες ἐντυπώσεις ἀπὸ τὴν ψαλμωδία, ἀπὸ τὰ κεριά, ἀπὸ τὶς εἰκόνες. Ἡ παιδική του ἡλικία ζυμώνεται μὲ τὴ ζωὴ τῆς Ἐκκλησίας. Ἐκεῖ ἡ μάνα του, ἐκεῖ ὁ πατέρας του, τὰ ἀδέλφια καὶ συνομήλικοι φίλοι. Πλούσιοι καὶ πένητες, παιδιὰ καὶ γέροι, μορφωμένοι καὶ ἀμόρφωτοι, δυνατοὶ καὶ ἀδύναμοι, καθαροὶ καὶ ἀκάθαρτοι, στέκονται καὶ προσεύχονται δίπλα-δίπλα, ἰσοπεδωμένοι μπροστὰ στὴν ἀπροσωπόληπτη αἰώνια ἀλήθεια. Ἡ ἐνορία εἶναι ἡ ἐν Χριστῷ οἰκογένεια. Ἐκεῖ ὁ ἕνας νιώθει ὅτι εἶναι συγγενὴς μὲ τὸν ἄλλο, γιατί σὲ ὅλων τὶς φλέβες κυκλοφορεῖ τὸ ἴδιο αἷμα, τοῦ ἀναστάντος Χριστοῦ. Μήπως καὶ ἡ φυσικὴ οἰκογένεια δὲν εἶναι κι αὐτὴ μιὰ μικρὴ ἐνορία; Γιὰ τὸν Χριστιανὸ εἶναι ἡ κατ' οἶκον Ἐκκλησία. Αὐτὴ ἡ κατ' οἶκον Ἐκκλησία ἀποτελεῖ τὸ κύτταρο τῆς ἐνορίας. Ἀνάμεσα σέ δύο ἀληθινὰ ὀρθόδοξες ἐνορίες ὑπάρχουν δεσμοὶ ἀγάπης καὶ κοινῆς ταυτότητας: Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ ἡ μία, Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ καὶ ἡ ἄλλη. Τὰ πρόσωπα ἀλλάζουν, ἡ οὐσία εἶναι ἡ ἴδια. Ἐν τούτῳ γνώσονται ὅτι ἐμοὶ μαθηταὶ ἐσταί, ὅταν ἀγάπη ἔχετε ἐν ἀλλήλοις. Ἀγάπη ἀνάμεσα στὰ μέλη τῆς ἐνορίας, ἀγάπη ἀνάμεσα στὶς ἐνορίες. Ἔτσι μόνο παίρνει σάρκα καὶ ὀστᾶ ἡ ἐν Χριστῷ ζωή. Δὲν εἶναι δυνατὸ νὰ ζοῦμε ἐν Χριστῷ σὰν ἐπισκέπτες τῆς Ἐκκλησίας. Πρέπει νὰ εἴμαστε μέλη τοῦ σώματος τοῦ Χριστοῦ. Οἱ Ἀγάπες Κεντρικὸ στοιχεῖο τῶν οἰκοδομῶν ἑνὸς Κοινοβίου, μετὰ τὸ Καθολικό, εἶναι ἡ Τράπεζα. Ὁ χῶρος, δηλαδή, ὅπου τρώγουν καθημερινὰ οἱ μοναχοί τό κοινό τους γεῦμα. Αὐτὲς εἶναι οἱ ἀγάπες τῶν πρώτων χριστιανῶν. Ἔφερναν ὅτι εἶχαν, ἄλλος πλούσια καὶ ἄλλος φτωχικά, τὰ μοιράζονταν μεταξύ τους καὶ κάθονταν μὲ ἀγάπη ὅλοι μαζὶ καὶ ἔτρωγαν. Τὸ κοινὸ φαγητὸ ἔχει τὴ δύναμη νὰ ἑνώνει τοὺς ἀνθρώπους. Τὸ κατ' ἐξοχὴν κοινὸ φαγητὸ ποὺ ἑνώνει εἶναι ἡ Θεία Εὐχαριστία. Τὸ ἁπλὸ φαγητὸ δὲν ἔχει ἀνάλογη σημασία, φυσικά, ἀλλὰ ὅμως ἐμπεριέχει κι αὐτὸ πολλὴ ἱερότητα ὅταν γίνεται ἐν Χριστῷ. Γι' αὐτό, στὴν ἀρχή, ἡ Θεία Εὐχαριστία καὶ τὸ κοινὸ φαγητὸ συνδέονταν στὶς ἀγάπες. Οἱ ἀγάπες πρέπει νὰ ξαναζήσουν στὶς ἐνορίες μας σήμερα, ἂν θέλουμε νὰ ξαναβροῦμε τὸν ἐν Χριστῷ ἑαυτό μας. Ἔστω κι ἕνας κοινὸς καφὲς μετὰ τὴ λειτουργία εἶναι ἀσύγκριτος δεσμὸς ἀγάπης. Τὰ πρακτικὰ προβλήματα ποὺ συνδέονται μὲ κάτι τέτοιο μποροῦν νὰ λυθοῦν, ἂν ὑπάρχει καλὴ διάθεση. Οἱ Τράπεζες τῶν μοναστηριῶν δὲν εἶναι μόνον γιὰ ὑλικὴ τροφή. Γίνεται καὶ ἀνάγνωση τοῦ λόγου τοῦ Θεοῦ. Ἔτσι καὶ στὴν ἐνορία, ἡ σύναξη τῆς ἀγάπης μπορεῖ νὰ λειτουργήσει γιὰ διδαχή, γιὰ ἐκκλησιαστικὴ ἐνημέρωση, γιὰ συζήτηση. Ἔτσι ὁλοκληρώνεται καὶ πνευματικὰ καὶ ὑλικὰ ὁ δεσμὸς τῆς ἐνορίας. Ἀπὸ κεῖ καὶ πέρα οἱ σχέσεις διαμορφώνονται ἐλεύθερα, ἀρκεῖ νὰ μὴ δημιουργοῦνται φατρίες. Κάτι τέτοιο θὰ ἦταν καταστροφὴ γιὰ τὴν ἐνορία. Τὰ ὑπόλοιπα ἀφήνονται στὴ Χάρη τοῦ Θεοῦ. Ἃς ἔχουμε συνείδηση ὅτι ὁ διάβολος θὰ πολεμήσει μιὰ τέτοια προσπάθεια καὶ πρέπει νὰ περιμένουμε ὅτι θὰ μᾶς βροῦν πειρασμοί, ποὺ θὰ κτυπήσουν κυρίως τὴν ἀγάπη καὶ τὴν ὁμόνοια μέσα στὴν ἐνορία. Ἡ ἀγάπη εἶναι τὸ πλήρωμα καὶ ἡ ἀνακεφαλαίωση ὅλων τῶν ἀρετῶν. Ἡ πόρτα μέσα ἀπὸ τὴν ὁποία μπαίνει συνήθως ὁ πειρασμὸς εἶναι ἡ κριτικὴ διάθεση ἀπέναντι στοὺς ἄλλους. Ἂν μᾶς διακατέχει ὁ φόβος νὰ μὴν σκανδαλίσουμε τὸν πλησίον μας μὲ τὶς πράξεις ἢ τὰ λόγια μας, δὲν θὰ ὑπάρχει χῶρος στὴν ψυχή μας γιὰ κριτικὴ διάθεση. Ἃς καλλιεργήσουμε στὴν ψυχὴ μας συναίσθηση εὐθύνης ἀπέναντι στοὺς ἄλλους, ὥστε νὰ γίνουμε τυφλοὶ στὰ παραπτώματά τους. Ἂν κλείσουμε τὴν πόρτα τῆς ψυχῆς μας στὸ διάβολο, ἀπὸ πουθενὰ ἀλλοῦ δὲν μπορεῖ νὰ μπεῖ στὴν ἐνορία, ὥστε νὰ τὴν ταράξει καὶ νὰ τὴν διαλύσει. Στὸ πέλαγος τῆς συγχυσμένης ἐποχῆς μας, ἡ ὀρθόδοξη ἐνορία εἶναι ἡ κιβωτὸς τῆς σωτηρίας. Ἃς μποῦμε σ' αὐτὴν κι ἃς τὴν φυλάξουμε. Κι ἃς ὁπλισθοῦμε μὲ ὑπομονὴ καὶ ἀγάπη ἕως οὐ ἡμέρα διαυγάσει καὶ φωσφόρος ἀνατείλη ἐν ταῖς καρδίαις ἡμῶν. Πηγή: Περιοδικὸ Ἐπίγνωση, τεῦχος 68 (1998-9). 9

10 ΥΠΟΚΑΤΑΣΤΗΜΑ Α : ΑΥΛΙΔΟΣ 14, ΘΗΒΑ ΥΠΟΚΑΤΑΣΤΗΜΑ Β : ΣΕΠΟΛΙΩΝ 82, ΑΓ. ΜΕΛΕΤΙΟΣ ΥΠΟΚΑΤΑΣΤΗΜΑ Γ : ΒΑΘΥ ΣΑΜΟΥ Website: pardakidis.blogspot.gr ΛΕΥΚΟΝΟΗ Αίθουσα δεξιώσεων Γάμου, βάπτισης, εκδηλώσεως Διεύθυνση: Αχιλλέως 69, Ίλιον Τηλ: ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟΣ ΙΑΤΡΙΚΗ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΙΑΤΡΙΚΗ ΜΟΝΑΔΑ ΦΥΣΙΚΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ, ΑΠΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ & ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΟΖΟΝΟΘΕΡΑΠΕΙΑ ΚΑΙ ΒΕΛΟΝΙΣΜΟΣ 10

11 Εὐχαριστοῦμε θερμά τούς καθηγητές τοῦ Φροντιστηρίου Μέσης Ἐκπαίδευσης (Ἁγίας Τριάδος 4, τηλ.: ) γιά τήν προσφορά τους στό Ἐνοριακό Κοινωνικό Φροντιστήριο τοῦ Ἱεροῦ μας Ναοῦ. 11

12 ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΙΛΙΟΥ, ΑΧΑΡΝΩΝ & ΠΕΤΡΟΥΠΟΛΕΩΣ ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΤΡΙΑΔΟΣ ΠΕΤΡΟΥΠΟΛΕΩΣ ΣΟΥΛΙΟΥ ΤΗΛ.: agiatriadapetroupolis@yahoo.gr Πρόσκληση Χριστουγεννιάτικη Φιλανθρωπική Εκδήλωση Τήν Τετάρτη 21 Δεκεμβρίου 2016 καί ὥρα 17:00 μ.μ. στό Πνευματικό Κέντρο τοῦ Ἱεροῦ Ναοῦ θά πραγματοποιηθεῖ ἐκδήλωση ὑπέρ τοῦ Φιλοπτώχου γιά τούς 130 ἀπόρους συνανθρώπους τοῦ Συσσιτίου. Ἄς δημιουργήσουμε στή ψυχή μας τή φάτνη γιά τόν τεχθέντα Χριστό... Α Παραδοσιακά κάλαντα ἀπ ὅλη τήν Ἑλλάδα, ἀπό τήν χορωδία τοῦ Πρωτοψάλτου τοῦ Ἱεροῦ Ναοῦ Ἁγίας Τριάδος Πετρουπόλεως καί Καθηγητοῦ Βυζαντινῆς Μουσικῆς κ. Θωμᾶ Κραβαρίτη. Β Ἑορταστικό χριστουγεννιάτικο πρόγραμμα τῆς Παιδικῆς Νεανικῆς Συμφωνικῆς Ὀρχήστρας Ν. Πατρικίδου, ὑπό τήν αἰγίδα τῆς Ἱερᾶς Ἀρχιεπισκοπῆς Ἀθηνῶν, ἡ ὁποία ἀποτελεῖται ἀπό 50 μουσικούς καί θά ἐκτελέσει ἔργα μεγάλων δημιουργῶν (Prokofiev, Mussorgsky, Strauss, Schubert, Brahms, Χατζηδάκις, κ.ἄ.) ὑπό τήν καλλιτεχνική δ/νση τῆς μαέστρου Νίνας Πατρικίδου. Γ Συναυλία βυζαντινῆς μουσικῆς μέ χριστουγεννιάτικους ὕμνους ὅπου θά ψάλει: ἡ βυζαντινή χορωδία «Καλλικέλαδος Σάλπιγγα», ὑπό τήν διεύθυνση τοῦ χοράρχου καί Καθηγητοῦ Βυζαντινῆς Μουσικῆς, κ. Λεωνίδα Δούκα, Πρωτοψάλτου τοῦ Ἱ.Ναοῦ Εὐαγγελισμοῦ Θεοτόκου Ἰλίου. Δ Εὐρωπαϊκοί χριστουγεννιάτικοι ὕμνοι ἀπό τήν χορωδία τοῦ Ἱεροῦ Ναοῦ Ἁγίου Γεωργίου Αἰγάλεω, ὑπό τόν Παναγιώτη Καλύβα.