Newsletter 12/2011 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Φορολογικό 3-7 [ 2 ]

Transcript

1

2 Newsletter 12/2011 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Φορολογικό 3-7 [ 2 ]

3 ΝΟΜΟΛΟΓΙΑ Κώδικας Βιβλίων και Στοιχείων - Πώληση αγαθών - Παροχή υπηρεσιών ικαστήριο: Συµβούλιο της Επικρατείας Αριθµός απόφασης: 837 Έτος: 2011 Περίληψη: - Παράλειψη έκδοσης τιµολογίου για συναλλαγή. Αναιρείται η προσβαλλόµενη απόφαση. - Η παράλειψη έκδοσης τιµολογίου για συναλλαγή, που αφορά την παροχή υπηρεσιών, δεν έχει ως αποτέλεσµα την απόκρυψη της συναλλαγής, όταν, παρά την µη έκδοση του τιµολογίου, η πραγµατοποίηση της συναλλαγής αυτής και το ακριβές ύψος της προκύπτει από τα βιβλία ή από φορολογικά στοιχεία, που υποχρεούται κατά νόµο να τηρεί και να εκδίδει η επιχείρηση, όχι, όµως, και από άλλα ανεπίσηµα βιβλία ή στοιχεία (πρβλ. ΣτΕ 2444/2002, 541/2006). ιατάξεις: ΚΒΣ: 2, 12, Νόµοι: 2523/1997, άρθ. 5, ηµοσίευση: INLAW 2011 Φορολογία Εισοδήµατος Νοµικών Προσώπων - Εξωλογιστικός προσδιορισµός ακαθαρίστων εσόδων ικαστήριο: Συµβούλιο της Επικρατείας Αριθµός απόφασης: 1285 Έτος: 2011 Περίληψη: - Φορολογία εισοδήµατος. Εξωλογιστικός προσδιορισµός ακαθαρίστων εσόδων. Όταν ο φορολογούµενος θέσει υπόψη της φορολογικής αρχής, έστω και το πρώτον ενώπιον της επιτροπής του άρθρου 30 παρ. 5 του ΚΒΣ, τα βιβλία και στοιχεία του, προκειµένου αυτά να ελεγχθούν, η επιτροπή υποχρεούται να προβεί στον έλεγχο. - Στο Ν 3323/1955 «περί φορολογίας εισοδήµατος φυσικών προσώπων» (ΦΕΚ Α 214) προβλέπονταν τα εξής: άρθρο 33α (όπως αντικαταστάθηκε µε το άρθρο 9 του Ν. 814/1978, ΦΕΚ Α 144) «1. Ο προσδιορισµός του καθαρού κέρδους των εµπορικών επιχειρήσεων ενεργείται κατά τας εποµένας διακρίσεις: α) Επί τηρουσών επαρκή και ακριβή βιβλία και στοιχεία τρίτης ή τέταρτης κατηγορίας του Κώδικα Φορολογικών Στοιχείων το καθαρόν κέρδος εξευρίσκεται λογιστικώς επί τη βάσει των δεδοµένων των βιβλίων και στοιχείων τούτων δι εκπτώσεως εκ των ακαθαρίστων εσόδων των εν άρθρω 35 αναφεροµένων εξόδων. β) γ) επί των επιχειρήσεων αίτινες δεν τηρούν βιβλία και στοιχεία ή τηρούν ανακριβή ή ανεπαρκή βιβλία και στοιχεία και εφ όσον εις την τελευταίαν ταύτην περίπτωσιν η ανεπάρκεια καθιστά αδύνατον την διενέργειαν των ελεγκτικών επαληθεύσεων, το καθαρόν κέρδος προσδιορίζεται εξωλογιστικώς κατά τα εν άρθρω 36 οριζόµενα 2». Εξάλλου, οι προϋποθέσεις κρίσεως των βιβλίων και στοιχείων των επιτηδευµατιών ως ανεπαρκών και ανακριβών προβλέπονταν από µεν τον Κώδικα Φορολογικών Στοιχείων (π.δ. 99/1977, ΦΕΚ Α 34) στο άρθρο 43 παρ. 2, από δε τον Κώδικα Βιβλίων και Στοιχείων (Κ.Β.Σ., π.δ.186/1992, ΦΕΚ Α 84) στο άρθρο 30 παρ.3 και 4. Περαιτέρω, στο εφαρµοστέο εν προκειµένω (βλ. άρθρο 39 παρ.11 εδ. α του Κ.Β.Σ.) άρθρο 30 παρ. 5 του Κ.Β.Σ. προβλέπεται ότι «Η απόρριψη των βιβλίων και στοιχείων του επιτηδευµατία της τρίτης κατηγορίας, στα οποία διαπιστώθηκαν πράξεις ή παραλείψεις, οι οποίες κατά την κρίση του Προϊσταµένου της.ο.υ. συνιστούν

4 ανεπάρκειες ή ανακρίβειες, όπως αυτές προσδιορίζονται από το άρθρο αυτό, µπορεί να κριθεί, µετά από αίτηση του επιτηδευµατία, από τριµελή Επιτροπή, πριν από την κοινοποίηση του φύλλου ελέγχου ή της πράξης. Στην περίπτωση αυτή ο Προϊστάµενος της.ο.υ. υποχρεούται να κοινοποιήσει στον επιτηδευµατία σηµείωµα µε τις διαπιστώσεις του ελέγχου. Ο επιτηδευµατίας δικαιούται εντός είκοσι (20) ηµερών από την κοινοποίηση του σηµειώµατος, να ζητήσει την κρίση της Επιτροπής, η οποία αποφαίνεται εντός µηνός, µε αιτιολογηµένη απόφασή της, αν οι ανεπάρκειες ή ανακρίβειες που αναφέρονται στο σηµείωµα συνεπάγονται απόρριψη των βιβλίων και στοιχείων και εξωλογιστικό προσδιορισµό της φορολογητέας ύλης. Η επιτροπή δύναται να διατάσσει συµπληρωµατικό έλεγχο για διευκρίνιση των λόγων για τους οποίους ζητείται η απόρριψη των βιβλίων και στοιχείων. Η απόφαση της Επιτροπής είναι δεσµευτική για τον Προϊστάµενο της.ο.υ.». - Κατά την έννοια της τελευταίας ως άνω διατάξεως, ερµηνευόµενης υπό το φως της αρχής της χρηστής διοικήσεως, όταν ο φορολογούµενος θέσει υπόψη της φορολογικής αρχής, έστω και το πρώτον ενώπιον της επιτροπής του άρθρου 30 παρ. 5 του ΚΒΣ, τα βιβλία και στοιχεία του, προκειµένου αυτά να ελεγχθούν, η επιτροπή υποχρεούται να προβεί στον έλεγχο αυτό και δεν δύναται, επικαλούµενη τυχόν αρχική αδυναµία της φορολογικής αρχής να προβεί στον έλεγχο των βιβλίων και στοιχείων αυτών, για το λόγο αυτό να θεωρήσει ότι καθίσταται αδύνατη η διενέργεια των ελεγκτικών επαληθεύσεων, εφόσον, πάντως, η τυχόν αρχική αδυναµία ήρθη ενώπιον της επιτροπής (ΣτΕ /2008). ιατάξεις: ΚΒΣ: 30, 35, 43, Ν : 3323/1955, Νόµοι: 814/1978, άρθ. 9, ηµοσίευση: INLAW 2011 * Λογιστής 2011, σελίδα 211 Φορολογία προϊόντων - Γενικά ικαστήριο: Συµβούλιο της Επικρατείας Αριθµός απόφασης: 91 Έτος: 2011 Περίληψη: - Η εισφορά του άρθρου 30 παρ. 1 του Ν. 2040/1992 αποτελεί, κατά τη φύση της, ειδικό φόρο επί των συναλλαγών. Αδικαιολόγητος πλουτισµός. - Η ένδικη εισφορά, παρά το χαρακτηρισµό της ως «ανταποδοτικής» από το άρθρο 30 παρ. 1 του Ν. 2040/1992, στερείται ανταποδοτικού χαρακτήρα, διότι δεν αντικρίζει ειδική αντιπαροχή προς τις βαρυνόµενες µε αυτήν επιχειρήσεις, αλλά αποσκοπεί στην κάλυψη των λειτουργικών αναγκών του Οργανισµού Βάµβακος χάριν του γενικότερου δηµόσιου συµφέροντος της ανάπτυξης της εθνικής οικονοµίας στον τοµέα της γεωργικής παραγωγής, στο πλαίσιο δε αυτό ωφελείται αόριστος αριθµός παραγωγών βάµβακος και εκκοκκιστικών επιχειρήσεων (πρβλ. ΣτΕ 1560/1959 Ολοµ., 949/2000 7µ., 2228/00 7µ., 3293/2005 Ολοµ., 2762/2006, 1854/2007). Αντίθετα, η εισφορά αυτή αποτελεί, κατά τη φύση της, ειδικό φόρο επί των συναλλαγών, του οποίου το υποκείµενο, η κατηγορία των βαρυνοµένων συναλλαγών και ο συντελεστής καθορίζονται από τη διάταξη του άρθρου 30 παρ. 1 του Ν. 2040/ Όπως προκύπτει από την αναιρεσιβαλλόµενη απόφαση, η αναιρεσείουσα είχε στηρίξει επικουρικώς την αγωγή της κατά του Οργανισµού Βάµβακος στις διατάξεις περί αδικαιολογήτου πλουτισµού (άρθρα 904 επ. του Αστικού Κώδικα). Το εφετείο δέχτηκε ότι, ενόψει του ότι η επιβολή της ένδικης εισφοράς ήταν νόµιµη, νοµίµως η αναιρεσείουσα είχε καταβάλει την εισφορά αυτή και νοµίµως ο Οργανισµός [4]

5 Βάµβακος την είχε εισπράξει, ορθώς δε το πρωτοβάθµιο δικαστήριο είχε απορρίψει την ως άνω βάση της αγωγής, έστω και µε διαφορετική αιτιολογία, γιατί, ενόψει των ανωτέρω, δεν συνέτρεχε αδικαιολόγητος πλουτισµός του Οργανισµού. Η κρίση αυτή είναι νόµιµη, εφόσον πράγµατι, στην περίπτωση αυτή, δεν υπήρχε αδικαιολόγητος πλουτισµός του Οργανισµού Βάµβακος. Κατά συνέπεια, ο περί του αντιθέτου λόγος αναιρέσεως πρέπει να απορριφθεί ως αβάσιµος. ιατάξεις: ΕισΝΑΚ: 105, 106, ΣυνθΕΚ: 40, Κανονισµοί: (ΕΟΚ) 2169/81, (ΕΚ) 1554/95, ΑΚ: 904, Π : 258/1988, Νόµοι: 2040/1992, άρθ. 30, Νόµοι: 2637/1998, άρθ. 22, Π : 153/2003, άρθ. 1, Π : 153/2003, ηµοσίευση: INLAW 2011 Φόρος κατανάλωσης - Αυτοκίνητα ικαστήριο: Συµβούλιο της Επικρατείας Αριθµός απόφασης: 1269 Έτος: 2011 Περίληψη: - Φόρος κατανάλωσης. Αυτοκίνητα. Απαλλαγές. Αναιρείται η προσβαλλόµενη απόφαση. - Η επιβολή του ειδικού φόρου καταναλώσεως επί αυτοκινήτου που εισάγεται από άλλη χώρα στην Ελλάδα, σύµφωνα µε τις παρατιθέµενες στην προηγούµενη σκέψη διατάξεις του Ν. 2127/1993, συναρτάται µε το γεγονός της εισαγωγής του, ασυνδέτως προς τη χρήση του εντός της Ελληνικής επικράτειας. Σε αντίθεση µε τον ειδικό φόρο καταναλώσεως, το εφάπαξ πρόσθετο ειδικό τέλος, όπως συνάγεται από τις (επίσης παρατιθέµενες στην προηγούµενη σκέψη) διατάξεις των άρθρων 15 και 20 του Ν. 2367/1953 καταβάλλεται προκειµένου να εκδοθεί άδεια κυκλοφορίας από το Υπουργείο Μεταφορών για αυτοκίνητο που τίθεται το πρώτον σε κυκλοφορία στην Ελλάδα είτε καινουργές είτε µεταχειρισµένο και υπολογίζεται επί της φορολογητέας αξίας για την επιβολή του ειδικού φόρου καταναλώσεως σε ποσοστό ανάλογα µε τον κυλινδρισµό του κινητήρα του οχήµατος. Το τέλος αυτό συνεισπράττεται µετά του ειδικού φόρου καταναλώσεως από τις αρµόδιες τελωνειακές αρχές σε περίπτωση εισαγωγής αυτοκινήτου, κατά την εισαγωγή τούτου, δεν έχει, όµως, ως γενεσιουργό λόγο την εισαγωγή αλλά την αρχική ταξινόµηση ενός καινουργούς ή µεταχειρισµένου οχήµατος στην Ελλάδα, συνάπτεται δε άµεσα µε τη θέση του οχήµατος στην κυκλοφορία, εφόσον η πληρωµή του αποτελεί νόµιµη προϋπόθεση για τη χορήγηση άδειας κυκλοφορίας. Με το νέο φορολογικό σύστηµα του Ν. 2682/1999 (βλ. οµοίως προηγούµενη σκέψη) καταργούνται ο ειδικός φόρος καταναλώσεως και το εφάπαξ πρόσθετο ειδικό τέλος, αντικαθίστανται δε από ένα ενιαίο τέλος µε την ονοµασία «τέλος ταξινόµησης». Από τις διατάξεις του τελευταίου αυτού νόµου (Ν. 2682/1999), που, κατά τα προεκτιθέµενα, ισχύει αναδροµικώς από και εποµένως καταλαµβάνει και την ένδικη υπόθεση, προκύπτει ότι χρόνος γενέσεως της φορολογικής υποχρεώσεως για το τέλος ταξινόµησης είναι η είσοδος του οχήµατος στο εσωτερικό της χώρας, το τέλος δε αυτό καθίσταται απαιτητό και καταβάλλεται πριν από τη θέση του οχήµατος σε κυκλοφορία, αποτελεί δε, όπως και ο καταργηθείς ειδικός φόρος καταναλώσεως, φορολογική επιβάρυνση που συναρτάται µε το γεγονός [5]

6 της εισαγωγής του, ασυνδέτως προς τη χρήση του εντός της Ελληνικής επικράτειας. Υπό την έννοια αυτή αποτελεί φόρο που εµπίπτει στο πεδίο εφαρµογής της φορολογικής ατέλειας που προβλέπεται στην ανωτέρω διάταξη του άρθρου 2 παρ. 1 περ. β της υπουργικής αποφάσεως.245/11/ Εφ όσον, όµως, κατά τα προεκτιθέµενα, η εν λόγω φορολογική ατέλεια των προσώπων που υπάγονται στο Κεφάλαιο Β (άρθρα 3 επόµενα) της υπουργικής αυτής αποφάσεως, ίσχυε µόνον για τον ειδικό φόρο καταναλώσεως και όχι και για το εφάπαξ πρόσθετο ειδικό τέλος, κατά τη διάταξη της παρ. 3 του άρθρου 13 του ίδιου Ν. 2682/1999 που παρατίθεται στην προηγούµενη σκέψη, η απαλλαγή από το τέλος ταξινόµησης δεν είναι πλήρης, αλλά ανέρχεται σε ποσοστό 80% επί του προβλεπόµενου κατά περίπτωση τέλους ταξινόµησης, εν όψει του γεγονότος ότι αυτό ενσωµατώνει τις δύο παραπάνω επιβαρύνσεις, η δεύτερη από τις οποίες (εφάπαξ πρόσθετο ειδικό τέλος) δεν επιβαλλόταν κατά την εισαγωγή. - Με την οδηγία 83/181/ΕΟΚ του Συµβουλίου της 28ης Μαρτίου 1983 (EE L 105 της ) απαλλάσσονται του φόρου προστιθεµένης αξίας κατά την εισαγωγή, τα προσωπικά είδη που ανήκουν σε φυσικά πρόσωπα τα οποία µεταφέρουν τη συνήθη κατοικία τους από χώρα εκτός της Κοινότητας σε κράτος µέλος της Κοινότητας. Άλλωστε, στην απόφαση.245/11/ του Υπουργού Οικονοµικών, η οποία, κατά τα εκτιθέµενα στην πέµπτη σκέψη, εκδόθηκε κατ επίκληση και της ως άνω οδηγίας, αναφέρεται ρητώς ως φόρος από τον οποίο απαλλάσσονται τα φυσικά πρόσωπα που εµπίπτουν στο Κεφάλαιο Β αυτής, ο φόρος προστιθέµενης αξίας, υπό τις αυτές προϋποθέσεις που έχουν τεθεί και για τους λοιπούς φόρους (όπως λ.χ. για τους ειδικούς φόρους κατανάλωσης). - Εν προκειµένω, κατά τα εκτιθέµενα στην προσβαλλοµένη απόφαση, ο αναιρεσείων, µόνιµος αξιωµατικός του Ελληνικού Στρατού, τοποθετήθηκε στις στην Ελληνική ύναµη Κύπρου (ΕΛ. Υ.Κ), όπου και παρέµεινε µέχρι την Κατά την επιστροφή του στην Ελλάδα, µετέφερε επιβατικό αυτοκίνητο, το οποίο από την εισαγωγή του στην Ελλάδα κυκλοφόρησε µέχρι σε ελεύθερη χρήση και στη συνέχεια τέθηκε σε καθεστώς αποταµίευσης, γιά την θέση δε του οχήµατος σε ανάλωση, η τελωνειακή αρχή κατελόγισε εις βάρος του αναιρεσείοντος, µεταξύ άλλων, τέλος ταξινόµησης και φόρο προστιθεµένης αξίας. Το διοικητικό πρωτοδικείο έκανε δεκτή προσφυγή του αναιρεσείοντος κατά της πράξεως αυτής, µε την αιτιολογία ότι η κατάργηση των άρθρων 25 και 26 της υπ αριθµ..245/11/ αποφάσεως του Υπουργού Οικονοµικών µε το άρθρο 6 του Ν. 2459/1997 αντίκειται στην αρχή της προστατευοµένης εµπιστοσύνης. Το διοικητικό εφετείο, µε την προσβαλλοµένη απόφασή του, έκανε δεκτή έφεση του ηµοσίου κατά της πρωτοδίκου αποφάσεως και απέρριψε την προσφυγή, µε την αιτιολογία ότι η µεν κατάργηση των άρθρων 25 και 26 της υπ αριθµ..245/11/ αποφάσεως του Υπουργού Οικονοµικών δεν παραβιάζει την αρχή της προστατευοµένης εµπιστοσύνης, η δε οδηγία 83/183/ΕΟΚ δεν αφορά τις σχέσεις των κρατών µελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης µε τρίτες χώρες (όπως ήταν κατά τον κρίσιµο χρόνο η Κύπρος) και, συνεπώς, ο αναιρεσείων δεν εδικαιούτο απαλλαγής ούτε κατά τις διατάξεις της οδηγίας αυτής. Η κρίση όµως αυτή του διοικητικού εφετείου είναι, κατά τα βασίµως προβαλλόµενα, πληµµελώς αιτιολογηµένη, τούτο δε διότι, σύµφωνα µε όσα έχουν εκτεθεί ανωτέρω, στις σκέψεις 5 και 6, αν ο αναιρεσείων, κατά την διάρκεια της διατεταγµένης υπηρεσίας του στην Κύπρο, είχε αποκτήσει συνήθη κατοικία εκεί, εδικαιούτο απαλλαγής δυνάµει των διατάξεων του άρθρου 3 της.245/11/ απόφασης του Υπουργού. Πρέπει, συνεπώς, να γίνει δεκτή η κρινόµενη αίτηση και να αναιρεθεί η προσβαλλόµενη απόφαση, η δε υπόθεση, η οποία χρήζει διευκρινίσεως, κατά το πραγµατικό, πρέπει να παραπεµφθεί στο ίδιο δικαστήριο για νέα κρίση κατ ουσίαν. [6]

7 ιατάξεις: Οδηγίες: 83/183/ΕΟΚ, ΥΑ:.245/11/ , Νόµοι: 1882/1990, άρθ. 37, Νόµοι: 2523/1997, άρθ. 32, Νόµοι: 2459/1997, άρθ. 6, ηµοσίευση: INLAW 2011 [7]

8 ιδότου 9-11, Αθήνα, τηλ , Fax: [8]