ΒΙΟΛΟΓΙΑ: ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ
|
|
- Χρύσανθος Καψής
- 7 χρόνια πριν
- Προβολές:
Transcript
1 Δρ. ΜΙΧΜΙΖΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑ: ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΣΧΟΛΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΓΕΩΠΟΝΙΑΣ & ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ & ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ ΑΤΕΙ ΛΑΡΙΣΑΣ
2 2
3 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΚΑΝΟΝΕΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΒΙΟΛΟΓΙΚΟΥ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ 4 ΑΣΚΗΣΗ 1 η ΕΞΟΙΚΕΙΩΣΗ & ΧΡΗΣΗ ΜΙΚΡΟΣΚΟΠΙΟΥ ΑΣΚΗΣΗ 2 η ΜΕΛΕΤΗ ΖΩΙΚΩΝ ΚΥΤΤΑΡΩΝ ΑΣΚΗΣΗ 3 η ΜΕΛΕΤΗ ΦΥΤΙΚΩΝ ΚΥΤΤΑΡΩΝ ΑΣΚΗΣΗ 4 η ΜΕΛΕΤΗ ΣΤΟΜΑΤΙΩΝ ΦΥΛΛΟΥ & ΧΛΩΡΟΠΛΑΣΤΩΝ ΑΣΚΗΣΗ 5 η ΜΕΛΕΤΗ ΚΥΤΤΑΡΙΚΗΣ ΕΚΒΛΑΣΤΗΣΗΣ ΜΥΚΗΤΩΝ ΑΣΚΗΣΗ 6 η...19 ΜΕΛΕΤΗ ΕΥΚΑΡΥΩΤΙΚΗΣ ΜΙΤΩΣΗ ΣΕ ΑΚΡΟΡΙΖΑ ΑΣΚΗΣΗ 7 η ΜΕΛΕΤΗ ΠΛΑΣΤΙΔΙΩΝ (ΧΡΩΜΟΠΛΑΣΤΩΝ & ΑΜΥΛΟΚΟΚΚΩΝ) ΑΣΚΗΣΗ 8 η ΜΕΛΕΤΗ ΠΡΟΚΑΡΥΩΤΙΚΩΝ ΚΥΤΤΑΡΩΝ ΑΣΚΗΣΗ 9 η ΓΟΝΙΔΙΑΚΗ ΡΥΘΜΙΣΗ & ΕΚΦΡΑΣΗ ΑΣΚΗΣΗ 10 η ΜΕΛΕΤΗ ΟΜΑΔΩΝ ΑΙΜΑΤΟΣ 3
4 >>>>> ΚΑΝΟΝΕΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ <<<<< Ο χώρος ενός Βιολογικού εργαστηρίου, εκτός από το να προσφέρεται για την πειραματική μελέτη βιολογικών φαινομένων, μπορεί να αποτελέσει και εστία πολλαπλών κινδύνων. Για το λόγο αυτό η ΣΥΝΕΧΗΣ ΠΡΟΣΟΧΗ και η απαράβατη τήρηση των κανόνων ασφαλείας είναι εντελώς απαραίτητη. Η κατανάλωση ποτών και τροφής καθώς και το κάπνισμα στο χώρο του εργαστηρίου ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ ΑΥΣΤΗΡΑ. Κάθε επιφάνεια θα πρέπει να θεωρείται πιθανώς μολυσματική. Συνεπώς όλα τα προσωπικά αντικείμενα (πανωφόρια, τσάντες, βιβλία κλπ) θα πρέπει να αποθηκευτούν στα ντουλάπια κάτω από τους πάγκους. Επάνω στους πάγκους θα πρέπει να υπάρχει μόνο το φυλλάδιο του εργαστηρίου, ένα σημειωματάριο με μολύβι και τα απαραίτητα υλικά του εργαστηρίου. Λόγω της χρήσης βιολογικού υλικού, καυστικών, οξέων και άλλων βλαβερών αντιδραστηρίων, η χρήση ΠΟΔΙΑΣ είναι ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΗ. Προκειμένου η χρήση της να είναι αποτελεσματική θα πρέπει να είναι κουμπωμένη (συμπεριλαμβανομένων και των μανικιών), το υλικό της θα πρέπει να είναι αρκετά χοντρό (ώστε να απορροφά τυχόν υγρά αντιδραστήρια) ενώ η κατασκευή της θα πρέπει να είναι τέτοια που να επιτρέπει την στιγμιαία αφαίρεσή της αν αυτό καταστεί αναγκαίο (με κόπιτσες - όχι κουμπιά). Λόγω της χρήσης γυαλικών και επικίνδυνων αντιδραστηρίων, η χρήση γυαλιών ασφαλείας ΣΥΝΕΙΣΤΑΤΑΙ ΘΕΡΜΑ. Όσοι φοιτητές φορούν γυαλιά οράσεως θα πρέπει να τα φορούν στον εργαστηριακό χώρο καθώς η ΧΡΗΣΗ ΦΑΚΩΝ ΕΠΑΦΗΣ ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ! Για τον κίνδυνο ανάφλεξης τα μακριά μαλλιά θα πρέπει να μαζεύονται σφιχτά στο πίσω μέρος του κεφαλιού ή έστω μέσα στον πίσω γιακά της ποδιάς. Για τον κίνδυνο διαρροής επικίνδυνων υγρών αντιδραστηρίων, ΣΥΝΕΙΣΤΑΤΑΙ ΘΕΡΜΑ η χρήση κλειστών παπουτσιών (με χαμηλό τακούνι και σταθερό πέλμα). Η χρήση κινητών, ακόμα και ως υπολογιστικές μηχανές, ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ ΑΥΣΤΗΡΑ. Σε περίπτωση ανάγκης άμεσης εγκατάλειψης του χώρου του εργαστηρίου (όπως σε σεισμό ή πυρκαγιά), αυτό γίνεται με τάξη ΧΩΡΙΣ ΝΑ ΠΑΡΟΥΜΕ ΚΑΝΕΝΑ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ ΕΙΔΟΣ και ΧΩΡΙΣ ΝΑ ΤΡΕΧΟΥΜΕ. Κάθε κίνησή μας στο χώρο του εργαστηρίου θα γίνεται με προσοχή. Αν όμως παρόλα αυτά συμβεί ατύχημα, ΔΕΝ ΤΟ ΚΡΥΒΟΥΜΕ ΑΛΛΑ ΤΟ ΑΝΑΦΕΡΟΥΜΕ ΑΜΕΣΩΣ ΣΤΟΝ ΥΠΕΥΘΥΝΟ ΤΟΥ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ και δεν προσπαθούμε να καθαρίσουμε σπασμένα γυαλικά ή να μαζέψουμε αντιδραστήρια ή να σβήσουμε φωτιά μόνοι μας. Dr. Δ Η Μ Η Τ Ρ Η Σ Μ Ι Χ Μ Ι Ζ Ο Σ 4
5 ΑΣΚΗΣΗ 1 η : ΕΞΟΙΚΕΙΩΣΗ & ΧΡΗΣΗ ΜΙΚΡΟΣΚΟΠΙΟΥ Σκοποί: Α. Η εκμάθηση των μηχανισμών του μικροσκοπίου Β. Η εξοικείωση με τη χρήση του μικροσκοπίου Α. ΧΡΗΣΗ ΜΙΚΡΟΣΚΟΠΙΟΥ Απαραίτητες Γνώσεις: Το κοινό οπτικό μικροσκόπιο αποτελείται από τα εξής τμήματα: 1. Βάση: είναι η βάση του οργάνου που εξασφαλίζει τη στήριξη του και φέρει επάνω όλα τα εξαρτήματα. 2. Λαβή ή Βραχίονας: Είναι η χειρολαβή του οργάνου. 3. Φωτεινή πηγή. 4. Συμπυκνωτής: Χρησιμεύει για τη συγκέντρωση των φωτεινών ακτίνων της φωτεινής πηγής. 5. Διάφραγμα ίριδας: Συμβάλλει στον κανονικό φωτισμό του αντικειμένου. 6. Τράπεζα: Είναι στερεωμένη στη βάση της λαβής και φέρει στη μέση μία κυκλική οπή για να περνούν οι φωτεινές ακτίνες. 7. Σύστημα στερέωσης αντικειμένου: Αποτελείται από ένα σταθερό μοχλό και έναν κινητό και χρησιμεύει στη στήριξη του αντικειμένου. 8. Σύστημα μετακίνησης του αντικειμένου: Αποτελείται από δύο κατακόρυφους κοχλίες και χρησιμεύει στη μετακίνηση του αντικειμένου. 9. Οπτικός Σωλήνας: Εκεί υπάρχουν τα συστήματα προσοφθάλμιου φακού και αντικειμενικών φακών. 10. Στα περισσότερα οπτικά μικροσκόπια, ένας από τους αντικειμενοφόρους φακούς (αυτός με το μαύρο δακτύλιο) φέρει την ένδειξη OIL ή OEL και ονομάζεται καταδυτικός γιατί χρησιμοποιείται MONO με κεδρέλαιο. 11. Μακρομετρικός κοχλίας: Χρησιμεύει για τη χονδρική εστίαση του αντικειμένου. 12. Μικρομετρικός κοχλίας: Χρησιμεύει για τη λεπτομερή εστίαση του αντικειμένου. 13. Η ολική μεγέθυνση του μικροσκοπίου ισούται με το γινόμενο της μεγέθυνσης του προσοφθάλμιου επί τη μεγέθυνση του αντικειμενικού φακού. 5
6 6
7 ΠΩΣ ΜΙΚΡΟΣΚΟΠΟΥΜΕ: 1. Τοποθετούμε στην τράπεζα του μικροσκοπίου το παρασκεύασμα που έχουμε να παρατηρήσουμε. Το παρασκεύασμα είναι τοποθετημένο πάνω στην αντικειμενοφόρο πλάκα και έχει καλυφθεί με την καλυπτρίδα. Στη τράπεζα του μικροσκοπίου η αντικειμενοφόρος πλάκα πρέπει να είναι με την καλυπτρίδα προς τα πάνω. 2. Ανοίγουμε τη φωτεινή πηγή του μικροσκοπίου. 3. Προσέχουμε ώστε το αντικείμενο που θα παρατηρήσουμε να βρίσκεται πάνω ακριβώς από την οπή που έχει η τράπεζα και μέσα στην φωτεινή δέσμη. 4. Ασφαλίζουμε την αντικειμενοφόρο πλάκα πάνω στην τράπεζα. 5. Γυρίζουμε τον περιστρεφόμενο δίσκο για να κλειδώνουμε στη θέση της μικροσκόπησης τον πιο μικρό αντικειμενικό φακό, αυτόν, δηλαδή, που δίνει την πιο μικρή μεγέθυνση. Προσέχουμε ώστε να τοποθετήσουμε το φακό με ακρίβεια στον οπτικό άξονα. 6. Μετακινούμε τη τράπεζα πολύ αργά και προσεκτικά χρησιμοποιώντας το μακρομετρικό κοχλία του μικροσκοπίου. Συνεχίζουμε να κινούμε τη τράπεζα πάνω ή κάτω μέχρις ότου να εντοπίσουμε, παρατηρώντας από τον προσοφθάλμιο φακό, το αντικείμενο που έχουμε προς παρατήρηση μέσα στο οπτικό μας πεδίο. Για να εστιάσουμε, κινούμε με πολύ ελαφρές κινήσεις το μικρομετρικό κοχλία. 7. Στην περίπτωση που το οπτικό μας πεδίο είναι είτε πολύ φωτεινό είτε πολύ σκοτεινό, ρυθμίζουμε το φωτισμό με το διάφραγμα. 8. ΜΕΤΑ ΤΗ ΧΡΗΣΗ: αφαιρούμε την αντικειμενοφόρο από το μικροσκόπιο, σκουπίζουμε με προσοχή φακό και τράπεζα από κάθε υπόλειμμα κεδρέλαιου, σβήσουμε τη φωτεινή πηγή, εφαρμόζουμε τον πιο μικρό φακό του στη θέση μικροσκόπησης, τυλίγουμε το καλώδιο που έχουμε αφαιρέσει από την πρίζα και καλύπτουμε το μικροσκόπιο. 9. Πρέπει να θυμόμαστε πάντοτε τα εξής: Καθαρίζουμε τους φακούς με προσοχή, μόνον εξωτερικά, χρησιμοποιώντας είτε το χαρτί που είναι ειδικό για τον καθαρισμό των φακών είτε ένα απαλό πανί. Δεν επιχειρούμε να καθαρίσουμε το εσωτερικό μέρος των φακών, γιατί είναι πολύ ευαίσθητοι και χαράσσονται εύκολα. 7
8 ΑΣΚΗΣΗ 2 η : ΜΕΛΕΤΗ ΖΩΙΚΩΝ ΚΥΤΤΑΡΩΝ Σκοποί: Α. Η εξοικείωση με τη χρήση του μικροσκοπίου Β. Η μικροσκοπική παρατήρηση ζωικών κυττάρων (ανθρώπου) Β. ΜΕΛΕΤΗ ΖΩΙΚΩΝ ΚΥΤΤΑΡΩΝ Απαραίτητες Γνώσεις: Το κύτταρο αποτελεί την δομική και λειτουργική μονάδα των οργανισμών. Στο οπτικό μικροσκόπιο, μπορούμε να παρατηρήσουμε τις βασικές δομές ενός κυττάρου (σχήμα, κυτταρική μεμβράνη, κυτταρόπλασμα, πυρήνας, μιτοχόνδρια, σύμπλοκο Golgi). Τα επιθηλιακά κύτταρα της έσω παριάς (εσωτερικού του στόματος) είναι ευμεγέθη, εύκολα και αναίμακτα αποσπάσιμα ενώ διαθέτουν μεγάλο πυρήνα και πλήθος ενδοκυτταρικών οργανιδίων. ΥΛΙΚΑ & ΟΡΓΑΝΑ: Οπτικό Μικροσκόπιο, Αντικειμενοφόρες πλάκες, Καλυτττρίδες, Κεδρέλαιο, Βατονέτες αυτιών ή οδοντογλυφίδες Νερό σε Σταγονόμετρο Νερό σε Υδροβολέα Νερό, Διηθητικό χαρτί Χρωστική ουσία (πχ: διάλυμα ιωδίου) ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟ: 1. Με τη βοήθεια του χονδρού άκρου μιας οδοντογλυφίδας, στο οποίο έχουμε δέσει ένα μικρό κομμάτι βαμβάκι, ξύνουμε ελαφρά το εσωτερικό μέρος της στοματικής μας κοιλότητας. Το υλικό που έχει προσκολληθεί στο βαμβάκι αυτό, το οποίο περιέχει επιθηλιακά κύτταρα, το μεταφέρουμε στο νερό που βρίσκεται στην αντικειμενοφόρο πλάκα. 2. Προσθέτουμε με το σταγονόμετρο μια σταγόνα νερό, και την αναμιγνύουμε καλά, με τη βοήθεια οδοντογλυφίδας, ώστε να διασκορπιστούν τα κύπαρα. 8
9 Καλύπτουμε προσεκτικά, με την καλυπτρίδα και παρατηρούμε στο μικροσκόπιο το παρασκεύασμα. ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΤΕ: Τι σχήμα έχουν αυτά τα κύτταρα; 3. Να επαναλάβετε την ίδια διαδικασία, αλλά προσθέστε στην άκρη της καλυπτρίδας, μια σταγόνα από τη χρωστική ουσία. Όταν η σταγόνα σκεπάσει το υλικό της αντικειμενοφόρου πλάκας, απορροφούμε με το διηθητικό χαρτί, την περίσσεια της διαλυμένης χρωστικής. ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ & ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ: Παρατηρήστε τα κύτταρα στο μικροσκόπιο και σχεδιάστε κάποια από αυτά, προσπαθώντας να αναγνωρίσετε τον πυρήνα και όσα περισσότερα κυτταρικά οργανίδια μπορείτε. 9
10 ΑΣΚΗΣΗ 3 η : ΜΕΛΕΤΗ ΦΥΤΙΚΩΝ ΚΥΤΤΑΡΩΝ Σκοπός: Η μικροσκοπική παρατήρηση Φυτικών Κυττάρων Απαραίτητες Γνώσεις: Τα φυτικά κύτταρα έχουν 3 σημαντικές διαφορές με τα ζωικά οι οποίες είναι δυνατόν να παρατηρηθούν με το οπτικό μικροσκόπιο: διαθέτουν κυτταρικό τοίχωμα, έχουν χλωροπλάστες και συνήθως διαθέτουν ευδιάκριτα κενοτόπια/χυμοτόπια. ΥΛΙΚΑ & ΟΡΓΑΝΑ: Οπτικό Μικροσκόπιο, Αντικειμενοφόρες πλάκες, Καλυπτρίδες, Κεδρέλαιο, Ανατομικές βελόνες, Ανατομικές λαβίδες, Νυστέρι ή ξυραφάκι Αποσταγμένο νερό, Σταγονόμετρο, Ένας βολβός του φυτού ΑΙΙυm cepa (κοινώς κρεμμύδι) ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟ: 1. Κόβουμε ένα κρεμμύδι στη μέση και αφαιρούμε τη διάφανη επιδερμίδα από έναν εσωτερικό χιτώνα. Την απλώνουμε πάνω σε μία αντικειμενοφόρο πλάκα, και με ένα πολύ κοφτερό ξυραφάκι και μία λαβίδα, κόβουμε ένα μικρό κομματάκι του υμένα (4-5 mm 2 ) και το τοποθετούμε σε μια άλλη καθαρή αντικειμενοφόρο πλάκα στην οποία έχουμε στάξει ήδη μια σταγόνα νερού. Προσέχουμε να μην αναδιπλωθεί ο υμένας. Εάν συμβεί αυτό τον ισιώνουμε, ελαφρά, με τη βοήθεια της ανατομικής βελόνας. 2. Στη συνέχεια τοποθετούμε την καλυπτρίδα, ως εξής: την πιάνουμε από το πλάϊ με τη λαβίδα. Ακουμπάμε τη μια της ακμή στην άκρη της σταγόνας του νερού με το υπό παρατήρηση υλικό και την αφήνουμε προσεκτικά με τη βοήθεια της ανατομικής λαβίδας, μέχρι που να καλύψει το παρασκεύασμα, χωρίς να εγκλωβισθούν φυσαλίδες αέρα. Απορροφούμε το νερό που βγήκε στο πλάϊ της καλυπτρίδας με ένα κομματάκι διηθητικού χαρτιού ή με χαρτί κουζίνας. 10
11 3. Τοποθετούμε το παρασκεύασμα στην τράπεζα του μικροσκοπίου, φωτίζουμε το μικροσκόπιο, κατεβάζουμε με το μακρομετρικό κοχλία το φακό της μικρότερης μεγέθυνσης, αργά-αργά ή ανεβάζουμε την τράπεζα (εφ' όσον υπάρχει τέτοια ρύθμιση και εστιάζουμε. 4. Ενδιάμεσα ίσως χρειάζεται ρύθμιση του φωτισμού (εντονότερος για μεγαλύτερη μεγέθυνση). Η τελική εστίαση γίνεται με τη βοήθεια του μικρομετρικού κοχλία. ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ & ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ: Παρατηρήστε τα κύτταρα στο μικροσκόπιο και σχεδιάστε τα, προσπαθώντας να αναγνωρίσετε το κυτταρικό τοίχωμα, τα χυμοτόπια, τον πυρήνα με τους πυρηνίσκους του και όσα περισσότερα κυτταρικά οργανίδια μπορείτε. 11
12 ΑΣΚΗΣΗ 4 η : ΜΕΛΕΤΗ ΣΤΟΜΑΤΙΩΝ ΦΥΛΛΟΥ & ΧΛΩΡΟΠΛΑΣΤΩΝ Σκοποί: Α. Η μικροσκοπική παρατήρηση στομάτων φύλλων καθώς και χλωροπλαστών. Β. Η σύγκριση Φυτικών και Ζωικών κυττάρων Απαραίτητες Γνώσεις: Τα περισσότερα στόματα βρίσκονται στην επιδερμίδα του φύλου και κατά κανόνα στις κάτω επιφάνειες των φύλλων έτσι ώστε να ρυθμίζεται η διαπνοή. Οι χλωροπλάστες είναι μικροί σφαιρικοί σχηματισμοί και περιέχουν τις χλωροφύλλες που είναι οι χρωστικές οι απαραίτητες για τη φωτοσύνθεση. Οι χλωροπλάστες βρίσκονται περισσότεροι στα μέρη του φυτού που δέχονται το περισσότερο ηλιακό φως. ΥΛΙΚΑ & ΟΡΓΑΝΑ: Οπτικό Μικροσκόπιο, Αντικειμενοφόρες πλάκες, Καλυπτρίδες, Κεδρέλαιο, Ανατομικές βελόνες, Ανατομικές λαβίδες, Νυστέρι ή ξυραφάκι, Σταγονόμετρο ή υδροβολέας, Αποσταγμένο νερό, Χλωρά φύλλα ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟ: 1. Από το χλωρό φύλλο κόβουμε ένα μικρό κομμάτι. Με την ανατομική βελόνα βγάζουμε το λεπτό και διαφανές υμένα της επιδερμίδας και το τοποθετούμε πάνω σε μια αντικειμενοφόρο. 2. Στάζουμε μια σταγόνα νερό πάνω στο παρασκεύασμα που έχουμε στην αντικειμενοφόρο και καλύπτουμε με καλυπτρίδα. 3. Παρατηρούμε το παρασκεύασμα στο μικροσκόπιο (ξεκινώντας όπως πάντα από την μικρότερη μεγέθυνση) 4. Παρατηρούμε τα επιδερμικά κύτταρα και ανάμεσα τους τα ελλειψοειδούς σχήματος καταφρακτικά κύτταρα και τα στόματα του φύλλου. 5. Μέσα στα καταφρακτικά κύτταρα διακρίνουμε πράσινους σχηματισμούς, τους χλωροπλάστες. 12
13 ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ & ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ: Α. Παρατηρήστε τα κύτταρα στο μικροσκόπιο και σχεδιάστε τα, προσπαθώντας να αναγνωρίσετε το κυτταρικό τοίχωμα, τα χυμοτόπια, τον πυρήνα με τους πυρηνίσκους του και όσα περισσότερα κυτταρικά οργανίδια μπορείτε. Β. Περισσότερα στόματα παρατηρείτε στην επάνω ή στην κάτω επιφάνεια των φύλων; Προσπαθήστε νε εξηγήσετε την απάντησή σας. 13
14 Γ. Να απεικονίσετε με όσο μεγαλύτερη λεπτομέρεια γίνεται: Χλωροπλάστες Στομάτια (ανοιχτά) Στομάτια (κλειστά) Δ. Τα στομάτια είναι κύτταρα; Ποιες παρατηρήσεις σας συνηγορούν με την απάντησή σας; Ε. Εάν παρατηρούσατε τα στομάτια ενός φύλλου που είχατε κόψει την προηγούμενη ημέρα, σε τι κατάσταση νομίζετε ότι θα βρισκόταν; Σε τι στηρίζετε την απάντησή σας; 14
15 Ζ. Συγκρίνετε το φυτικό κύτταρο με το ζωικό κύτταρο που σχεδιάσατε σε προηγούμενο εργαστήριο. ΕΙΔΟΣ ΚΥΤΤΑΡΟΥ ΚΥΤΤΑΡΙΚΕΣ ΔΟΜΕΣ ΠΟΥ ΠΑΡΑΤΗΡΗΘΗΚΑΝ Ευκαρυωτικό ΖΩΙΚΟ (Στοματικό Επιθηλιακό κύτταρο ανθρώπου) Ευκαρυωτικό ΦΥΤΙΚΟ (κύτταρο κρεμμυδιού) Η. Σε τι διαφέρουν τα ζωικά κύτταρο από τα φυτικά που παρατηρήσατε; 15
16 ΑΣΚΗΣΗ 5 η : ΜΕΛΕΤΗ ΕΚΒΛΑΣΤΗΣΗ ΜΥΚΗΤΩΝ Σκοπός: Η μικροσκοπική παρατήρηση και κατανόηση της Εκβλάστησης Μυκήτων ως εναλλακτικός τρόπος ευκαρυωτικής κυτταρικής διαίρεσης καθώς και του σχηματισμού κοινοκυτταρικών υφών. Απαραίτητες Γνώσεις: Οι μύκητες, αν και ευκαρυωτικά κύτταρα, έχουν τη δυνατότητα (εκτός από μίτωση) να πολλαπλασιαστούν και με εκβλάστηση. Το εκβλάστημα έχει την επιλογή είτε να αποκοπεί, να απομακρυνθεί από το μητρικό κύτταρο και να αναπτυχθεί ανεξάρτητα, είτε να παραμείνει προσκολλημένο σε αυτό διατηρώντας και την ανεξαρτησία του αλλά και την κυτταροπλασματική επικοινωνία με το μητρικό κύτταρο. Στην δεύτερη περίπτωση, και μετά από αρκετές γενιές εκβλαστήσεων, σχηματίζονται οι δομές των υφών που είναι χαρακτηριστικές των μυκήτων και το πρώτο βήμα προς την πολυκυτταρικότητα. ΥΛΙΚΑ & ΟΡΓΑΝΑ: Οπτικό Μικροσκόπιο, Αντικειμενοφόρες πλάκες, Καλυπτρίδες, Κεδρέλαιο, Ανατομικές βελόνες, Ανατομικές λαβίδες, Νυστέρι ή ξυραφάκι, Σταγονόμετρο ή υδροβολέας, Αποσταγμένο νερό, Βιολογικό γιαούρτι ή Ζυμομύκητες ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟ: 1. Προετοιμασία: Μία εβδομάδα ή και περισσότερο πριν ανοίγουμε τη συσκευασία και αφήνουμε το γιαούρτι για αρκετό χρόνο σε θερμό περιβάλλον. Η έκθεση του στον ήλιο ή τοποθέτηση του κοντά σε καλοριφέρ είναι αρκετή. Είναι προτιμότερο να μην χρησιμοποιηθεί ιδιαίτερα επεξεργασμένο ή ζαχαρούχο σκεύασμα, αλλά παραδοσιακό γιαούρτι. Εναλλακτικά μπορούν να χρησιμοποιηθούν Ζυμομύκητες σε σκόνη που όμως θα πρέπει να παραμείνουν σε χλιαρό νερό για τουλάχιστον 60 min. 16
17 2. Στην επιφάνεια του γιαουρτιού σχηματίζονται αποικίες μυκήτων. Με την άκρη της λαβίδας (ή τη πλατειά άκρη της οδοντογλυφίδας, ή τη βελόνα) συλλέγουμε προσεκτικά μικρή ποσότητα υλικού της αποικίας. 3. Αφήνουμε απαλά το πειραματικό υλικό πάνω στην αντικειμενοφόρο πλάκα. Αν θέλουμε μεγαλύτερη ποσότητα επαναλαμβάνουμε τη διαδικασία. Επειδή δεν θα χρησιμοποιήσουμε μεγάλη μεγέθυνση κατά τη μικροσκοπική παρατήρηση, δεν απαιτείται η χρήση καλυπτρίδας. Για μεγαλύτερη ασφάλεια, βέβαια, είναι σωστό να επικαλύψουμε το πειραματικό υλικό με μια καλυπτρίδα κάτι απολύτως απαραίτητο αν έχουμε σκοπό να χρησιμοποιήσουμε και τον καταδυτικό φακό αργότερα. 4. Τοποθετούμε την καλυπτρίδα στη τράπεζα παρατήρησης του μικροσκοπίου. 5. Αναζητούμε κύτταρα σε φάση διαίρεσης, σύμφωνα με τις οδηγίες. ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ & ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ: Α. Εντοπίστε και σχεδιάστε κύτταρα μυκήτων σε διάφορες φάσεις εκβλάστησης (πρώιμη, όψιμη, αποκόλλησης). 17
18 Β. Εντοπίστε και σχεδιάστε σχηματισμούς πολλαπλών κυττάρων μυκήτων σε κοινοκυτταρικό σχηματισμό (υφές). 18
19 ΑΣΚΗΣΗ 6 η : ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ ΜΙΤΩΤΙΚΗΣ ΚΥΤΤΑΡΙΚΗΣ ΔΙΑΙΡΕΣΗΣ ΣΕ ΑΚΡΟΡΙΖΑ Σκοπός: Η παρατήρηση των φάσεων της Μιτωτικής κυτταρικής διαίρεσης (ευκαρωτικών). Απαραίτητες Γνώσεις: Μίτωση είναι η διαδικασία της διαίρεσης των ευκαρυωτικών κυττάρων. Σκοπός της μίτωσης είναι να δημιουργηθούν δύο θυγατρικά κύτταρα όμοια με το πατρικό (το αρχικό) τα οποία θα έχουν ακριβώς το ίδιο γενετικό υλικό με το πρώτο. Τα βασικά στάδια της μίτωσης είναι: Η Πρόφαση, η Μετάφαση, η Ανάφαση και η Τελόφαση. ΥΛΙΚΑ & ΟΡΓΑΝΑ: Οπτικό Μικροσκόπιο, Αντικειμενοφόρες πλάκες, Καλυπτρίδες, Κεδρέλαιο, Ανατομικές βελόνες, Ανατομικές λαβίδες, Νυστέρι ή ξυραφάκι, Σταγονόμετρο ή υδροβολέας, Αποσταγμένο νερό, Καμινέτο, Τρυβλία petri Υδροχλωρικό οξύ (αραιό διάλυμα: 5%) Οξικό καρμίνιο: Διάλυμα σκόνης καρμινίου εμπορίου, σε 45% οξικό οξύ (CΟΗ 3 ΟΟΟΗ) Ακρόριζα από φυτρωμένο βολβό κρεμμυδιού ή κουκιά. ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟ: 1. Προετοιμασία: Μία εβδομάδα πριν, είχαμε τοποθετήσει ένα κρεμμύδι σε ένα δοχείο με λίγο νερό, έχοντας προηγουμένως, έχουμε αφαιρέσει τις παλιές ρίζες που έχει επάνω του το βολβός (ΠΡΟΣΟΧΗ: το νερό πρέπει να αλλάζεται καθημερινά). Όταν περάσουν οι 6-7 περίπου μέρες, παρατηρούμε ότι ο βολβός έχει βγάλει πολλές καινούργιες ρίζες. Αν χρησιμοποιήσουμε ακρόριζα από κουκιά, βάζουμε τα κουκιά να βλαστήσουν μέσα σε βρεγμένο βαμβάκι. 19
20 2. Κόβουμε από τα καινούργια ακρόριζα μερικά μικρά κομμάτια (5mm ή 0.5cm) και από αυτά αφαιρούμε ένα ακόμα μικρότερο τμήμα του άκρου του (1 mm) και το πετάμε (στα κύτταρα της περιοχής του άκρου δε γίνονται συνήθως μιτώσεις). Το υπόλοιπο κομμάτι το τοποθετούμε σε αντικειμενοφόρο πλάκα, προσθέτουμε μία σταγόνα υδροχλώριο και δύο σταγόνες οξικού καρμινίου. (Το οξικό καρμίνιο είναι χρωστική με βασικές ιδιότητες κατάλληλες για τη χρώση πυρήνων). 3. Θερμαίνουμε την πλάκα ελαφρά, πάνω από την φλόγα του λύχνου, ώστε να φύγουν τα πολλά υγρά, αλλά να μην ξεραθεί τελείως. Επαναλαμβάνουμε το ίδιο άλλες 3 φορές προσθέτοντας κάθε φορά 2 σταγόνες οξικό καρμίνιο, το οποίο κάθε φορά συμπυκνώνουμε με ελαφριά θέρμανση. Τέλος, ξεπλένουμε καλά το παρασκεύασμα με νερό. 4. Με τη λαβή της ανατομικής βελόνας συνθλίβουμε ελαφρά το ακρόριζο και μετά το τοποθετούμε σε καθαρή αντικειμενοφόρα πλάκα με μία σταγόνα νερό. Καλύπτουμε με καλυτττρίδα και παρατηρούμε το παρασκεύασμα στο μικροσκόπιο αρχικά σε μικρή μεγέθυνση. 5. Αναζητούμε και εντοπίζουμε με το φακό τα διάφορα στάδια της μίτωσης, στα κύτταρα του μεριστωματικού ιστού. Τα κύτταρα αυτά έχουν περίπου τετράγωνο σχήμα και μεγάλους πυρήνες. Εντοπίζουμε πυρήνες που βρίσκονται σε κάποιο μιτωτικό στάδιο και τους παρατηρούμε σταδιακά με όλο και μεγαλύτερη μεγέθυνση (40x και, μετά την προσθήκη κεδρέλαιου, 100x) Κύτταρα που βρίσκονται σε διάφορες φάσεις μίτωσης. 20
21 ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ & ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ: Να εντοπίσετε στο παρασκεύασμά σας και να σχεδιάστε και τις 4 φάσεις της μίτωσης. Θα πρέπει να είστε σε θέση να τις αναγνωρίσετε και να περιγράφετε τι συμβαίνει στη καθεμία. ΠΡΟΦΑΣΗ ΜΕΤΑΦΑΣΗ ΑΝΑΦΑΣΗ ΤΕΛΟΦΑΣΗ 21
22 ΑΣΚΗΣΗ 7 η : ΜΕΛΕΤΗ ΠΛΑΣΤΙΔΙΩΝ (ΧΡΩΜΟΠΛΑΣΤΩΝ & ΑΜΥΛΟΚΟΚΚΩΝ) Σκοποί: Α. Παρατήρηση Χρωμοπλαστών. Β. Παρατήρηση Αμυλόκοκκων. Απαραίτητες Γνώσεις: Η αντικατάσταση της χλωροφύλλης από τους χλωροπλάστες των φυτικών κυττάρων από τα καροτενοειδή (χρωστικές με λειτουργία ανάλογη της χλωροφύλλης) δημιούργησαν τους χρωμοπλάστες. Τα καροτενοειδή έχουν χρώμα πορτοκαλί πρός το κόκκινο και βρίσκονται στα επιδερμικά κύτταρα καρπών (πορτοκάλι, καρότο πιπεριά κλπ.) Μία ομάδα αποταμιευτικών ουσιών του κυττάρου είναι οι αμυλόκοκκοι, οι οποίοι παράγονται από τους αμυλοπλάστες. Οι αμυλόκοκκοι κάθε φυτού έχουν χαρακτηριστική μορφή, σχήμα και υφή. Πλαστίδια: (Α) Χλωροπλάστης, (Β) Λευκοπλάστης, (Γ) Χρωμοπλάστης, (Δ) Αμυλοπλάστης ΥΛΙΚΑ & ΟΡΓΑΝΑ: Οπτικό Μικροσκόπιο, Αντικειμενοφόρες πλάκες, Καλυπτρίδες, Κεδρέλαιο, Ανατομικές βελόνες, Ανατομικές λαβίδες, Νυστέρι ή ξυραφάκι, Σταγονόμετρο ή υδροβολέας, Αποσταγμένο νερό, Καρότο ή κόκκινη πιπεριά Πατάτα 22
23 ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟ: 1. Κόψε με το ξυραφάκι μια πολύ λεπτή φλούδα από την επιδερμίδα ρίζας καρότου ή καρπού πιπεριάς. 2. Σε αντικειμενοφόρα με μια σταγόνα νερό, τοποθετήστε ένα μικρό τετράγωνο από την παραπάνω επιδερμίδα και καλύψτε το. 3. Παρατηρήστε στο μικροσκόπιο το παραπάνω παρασκεύασμα και εντοπίστε τους χρωμοπλάστες (οι χρωμοπλάστες φαίνονται σα σχηματισμοί με κρυσταλλική μορφή). Χρωμοπλάστες κόκκινης πιπεριάς 4. Κόψε με το ξυραφάκι μια πολύ λεπτή φλούδα από ξύσματα κονδύλου πατάτας. 5. Σε αντικειμενοφόρα με μια σταγόνα νερό, τοποθέτησε ένα μικρό τετράγωνο από την παραπάνω φλούδα και κάλυψε το 6. Παρατήρησε στο μικροσκόπιο το παρασκεύασμα και εντοπίστε τους αμυλόκοκκους. Αμυλόκοκκοι πατάτας 23
24 ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ & ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ: Α. Εντοπίστε και σχεδιάστε χρωμοπλάστες στο πρώτο παρασκεύασμά σας. 24
25 Β. Εντοπίστε και σχεδιάστε αμυλόκοκκους στο δεύτερο παρασκεύασμά σας. 25
26 ΑΣΚΗΣΗ 8 η : ΜΕΛΕΤΗ ΠΡΟΚΑΡΥΩΤΙΚΟΥ ΚΥΤΤΑΡΟΥ Σκοποί: Α. Η μικροσκοπική παρατήρηση Προκαρυωτικού κυττάρου ως προς τη δομή και τη κυτταρική του διαίρεση. Β. Η εφαρμογή τεχνικών απλής κυτταρικής χρώσης. Απαραίτητες Γνώσεις: Τα προκαρυωτικά κύτταρα (βακτήρια), σε αντίθεση με τα ευκαρυωτικά, χαρακτηρίζονται από την απουσία κάθε εξωτερικής μεμβρανικής δομής και οργανιδίων. Από την άλλη, έχουν κάποιες ομοιότητες με τα φυτικά ευκαρυωτικά κύτταρα, καθώς διαθέτουν και αυτά κυτταρικό τοίχωμα. Ως αποτέλεσμα αυτών, το κυτταρόπλασμά τους δεν είναι διαμερισματοποιημένο ενώ το σχήμα τους δεν μεταβάλλεται. Το κυτταρικό τοίχωμα των βακτηρίων είναι ιδιαίτερα σημαντικό για την προσκόλλησή τους σε ιστούς ξενιστών τους και διαφέρει ως προς την σύστασή του σε λιπίδια και πεπτιδογλυκάνες. Μία από τις πρώτες και πλέον σημαντικές μεθόδους διαχωρισμού των βακτηρίων προτάθηκε το 1884 από τον Δανό Hans Christian Gram. Η χρώση Gram, που φέρει το όνομά του, αποτελεί μία από τις πιο σημαντικές χρώσεις στη μικροβιολογία και επιτρέπει το διαχωρισμό των βακτηρίων. Βακτήρια των οποίων το κυτταρικό τοίχωμα είναι πλούσιο σε πεπτιδογλυκάνες συγκρατούν τη χρωστική ουσία (κρυσταλικό ιώδες) η οποία σταθεροποιείται από την Λουγκόλη ακόμα και μετά την πλύση με διαλύτη (αλκοόλη ή ακετόνη) με αποτέλεσμα να παραμένουν χρωματισμένα βαθύ μωβκαφέ: αυτά χαρακτηρίζονται ως GRAM(+). Αντίθετα, όσων βακτηρίων το κυτταρικό τοίχωμα είναι πλούσιο σε λιπίδια, η Λουγκόλη δεν σταθεροποιεί τη χρωστική με αποτέλεσμα η πλύση με ακετόνη να τα αποχρωματίζει: αυτά χαρακτηρίζονται ως GRAM(-). Προκειμένου να παρατηρηθούν καλύτερα τα Gram(-) βακτήρια, χρωματίζονται ροζ με την προσθήκη μιας ιώδους χρωστικής, της Σαφρανίνης. ΥΛΙΚΑ & ΟΡΓΑΝΑ: Οπτικό Μικροσκόπιο, Αντικειμενοφόρες πλάκες, Καλυπτρίδες, Κεδρέλαιο, Σταγονονόμετρο και υδροβολέας, 26
27 Αποσταγμένο νερό, Λύχνος Bunsen. Μεταλλικός Μικροβιοφορέας. Αντικειμενοφόρος πλάκα. Κρυσταλικό Ιώδες Λουγκόλη Ακετόνη Σαφρανίνη Ξύλινες πιάστρες (μανταλάκια) Καλλιέργεια Escherichia coli. ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟ: 1. Έχετε ετοιμάσει μία αντικειμενόφορο πλάκα στην οποία έχετε προσθέσει μία σταγόνα απεσταγμένου νερού. Το τρυβλίο Petri της μικροβιακής αποικίας το έχετε τοποθετήσει ανάποδα. 2. Αποστειρώνετε τον μεταλλικό μικροβιοφορέα στη φλόγα του λύχνου Bunsen μέχρι να πυρωθεί. Το αφήνετε να κρυώσει στον αέρα χωρίς να το κουνάτε. 3. Ανοίγετε το τρυβλίο Petri και ακουμπάτε τον (ζεστό ακόμα) μικροβιοφορέα σε κάποιο σημείο του άγαρ που είναι ελεύθερο αποικιών για να τον κρυώσετε. 4. Με προσοχή παίρνετε μία μικρή ποσότητα μικροβίων (κρατώντας το τρυβλίο Petri μακριά από το πρόσωπό σας) και τα εναποθέτετε, χτυπώντας ελαφρά, στο νερό της αντικειμενοφόρου πλάκας. 5. Αμέσως αποστειρώνετε τον μεταλλικό μικροβιοφορέα στη φλόγα του λύχνου Bunsen μέχρι να πυρωθεί και τον στηρίζετε στη βάση του. 6. Αφήνετε την αντικειμενοφόρο πλάκα σε ασφαλές σημείο για 10-15min να μονιμοποιηθεί με ξήρανση. 7. Μεταφέρετε την αντικειμενοφόρο πλάκα στο νεροχύτη και διαδοχικά προσθέτουμε: α. ΚΡΥΣΤΑΛΙΚΟ ΙΩΔΕΣ. x1min β. Ξέπλυμα με Νερό γ. ΛΟΥΓΚΟΛΗ... x1min δ. Ξέπλυμα με Νερό ε. ΑΚΕΤΟΝΗ..... x10sec (!) ζ. Ξέπλυμα με Νερό η. ΣΑΦΡΑΝΙΝΗ..... x1min θ. Ξέπλυμα με Νερό ΠΡΟΣΟΧΗ: Με την προσθήκη κάθε ουσίας πρέπει να καλύπτεται πλήρως η αντικειμενοφόρος πλάκα ενώ η τήρηση των χρόνων πρέπει να γίνει με μεγάλη ακρίβεια. 27
28 Επίσης, το ξέπλυμα με τον υδροβολέα δεν πρέπει να γίνει με τη ροή του νερού απευθείας επάνω στο αντικείμενό μας. 8. Καλύπτετε με καλυπτρίδα και παρατηρείτε (με τη χρήση κεδρέλαιου) μέσω του καταδυτικού φακού. ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ & ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ: Α. Να σχεδιάσετε ένα ή περισσότερα βακτηριακά κύτταρα και να ονομάσετε τις δομές τους. 28
29 Β. Να εντοπίσετε και να σχεδιάσετε την κυτταρική διαίρεση ενός τουλάχιστον βακτηρίου. 29
30 ΑΣΚΗΣΗ 9 η : ΓΟΝΙΔΙΑΚΗ ΡΥΘΜΙΣΗ & ΕΚΦΡΑΣΗ Σκοποί: Α. Κατανόηση των μηχανισμών Μεταγραφής, Ωρίμανσης & Μετάφρασης της Γενετικής Πληροφορίας. Β. Κατανόηση των εννοιών & μηχανισμών Γονιαδιακής Ρύθμισης και Κυτταρικής Διαφοροποίησης. Απαραίτητες Γνώσεις: Γονιαδιακή Έκφραση: Η μεταγραφή γονιδίων σε μόρια RNA και η μετέπειτα πορεία τους σε πρωτεΐνες (στην περίπτωση του mrna) ή όχι (όλα τα υπόλοιπα είδη RNA). Υποκινητής: τμήμα του DNA πριν από την αρχή κάθε γονιδίου που ρυθμίζει την έκφρασή του. Σε αυτόν, με την παρεμβολή των κατάλληλων Μεταγραφικών Παραγόντων, προσδένεται η RNA-Πολυμεράση που θα πραγματοποιήσει την μεταγραφή. Μεταγραφικοί Παράγοντες: ειδικές πρωτεΐνες που (στο σωστό συνδυασμό) επιτρέπουν ή όχι στην RNA-Πολυμεράση να προσδεθεί στον Υποκινητή. Μεταγραφόμενη Αλυσίδα: η αλυσίδα του δίκλωνου DNA από την οποία με μεταγραφή θα προκύψει mrna με λειτουργικό τμήμα. Ονομάζεται και Μη- Κωδική αλυσίδα και λειτουργεί ως ενδιάμεσο βήμα συμπληρωματικότητας. Έχει την ίδια συνολική ακολουθία βάσεων με τα trna (με αντικατάστασης της Τ από U) και οι τριπλέτες της είναι Αντικωδικώνια. Κωδική Αλυσίδα: η αλυσίδα του δίκλωνου DNA η οποία φέρει τη γενετική πληροφορία με τη μορφή ακολουθίας βάσεων. Ονομάζεται και Μη- Μεταγραφόμενη Αλυσίδα. Έχει την ίδια ακολουθία βάσεων με το mrna (με αντικατάστασης της Τ από U) και οι τριπλέτες της είναι Kωδικώνια. Πρόδρομο mrna (hnrna): το ανώριμο mrna που προκύπτει αμέσως μετά την μεταγραφή αλλά πριν την ωρίμανση στους Ευκαρυωτικούς οργανισμούς. Δεν εξέρχεται ποτέ από τον πυρήνα. Ωρίμανση του mrna: στους Ευκαρυωτικούς οργανισμούς τα γονίδια (και άρα και το μεταγράφημά τους) είναι ασυνεχή και αποτελούνται από Εσώνια και Εξώνια. Κατά την ωρίμανση του πρόδρομου mrna τα παρεμβαλλόμενα Εσώνια αποκόβονται ενώ τα Εξώνια συρράπτονται (συχνά με εναλλακτική σειρά). To τελικό, ώριμο, mrna αποτελείται μόνο από Εξώνια. Ριβονουκλεοπρωτεϊνικά Σωματίδια (RNPs): συσσωματώματα πυρηνικών πρωτεϊνών με snrna τα οποία επιτελούν την ωρίμανση του πρόδρομου mrna. ΠολυΑδενική Ουρά: ουρά Αδενινών που προστίθεται στο τέλος (3 άκρο) του ώριμου mrna και θα καθορίσει το χρόνο που θα επιβιώσει το μόριο αυτό στο κυτταρόπλασμα και έτσι την ποσότητα των πρωτεϊνών που θα σχηματιστούν. 30
31 Αμετάφραστες Περιοχές: δύο περιοχές του ώριμου mrna που δεν μεταφράζονται. Η μία είναι στην αρχή (5 άκρο) και επιτρέπει την πρόσδεση του Ριβοσώματος ενώ η άλλη είναι στο τέλος (3 άκρο), μετά το κωδικόνιο Λήξης, και καθορίζει την ποσότητα της πρωτεΐνη που θα σχηματιστεί. Πλαίσιο Ανάγνωσης: η διαδρομή, με βήμα τριπλέτας, από το κωδικόνιο Έναρξης μέχρι και το κωδικόνιο Λήξης. (Στις ασκήσεις το ονομάζουμε Λειτουργικό Τμήμα του RNA). ΑΣΚΗΣΕΙΣ: (1) Το παρακάτω διάγραμμα δείχνει την διαδικασία της μεταγραφής και της μετάφρασης. Τα βήματα των δύο διαδικασιών έχουν αριθμηθεί ενώ οι διάφορες δομές συμβολίζονται με ένα κεφαλαίο γράμμα. (α) Γράψε μια σύντομη περιγραφή για κάθε αριθμημένη διαδικασία του διαγράμματος: 1: 5: 2: 6: 3: 7: 4: 8: (β) Προσδιορίστε τα ονόματα των δομών που συμβολίζονται με κεφαλαίο γράμμα: A: F: Β: G: C: H: D: I: E: J: 31
32 (2) Στα παρακάτω γονίδια, ποια είναι η Κωδική και ποια η Μεταγραφόμενη αλυσίδα; Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας. [Υ=υποκινητής] (α) 5 Υ ΓΟΝΙΔΙΟ (β) 5 ΓΟΝΙΔΙΟ Υ Α Β Γ Δ (3) Δίνεται η παρακάτω ακολουθία αλυσίδας DNA: TTTAAAAGTACGGCAGCGCGTCCCACATCTTTAAA (α) Να γράψετε τη συμπληρωματική αλυσίδα του DNA και να υπολογίσετε το σύνολο των δεσμών υδρογόνου, (β) Να γράψετε την ακολουθία των βάσεων του mrna που μπορεί να μεταγραφεί από το παραπάνω τμήμα της πολυνουκλεοτιδικής αλυσίδας, (γ) Ποια θα είναι η σειρά των βάσεων στη θέση του αντικωδικονίου των trna, που θα συνδεθούν με τα αντίστοιχα κωδικόνια του mrna; (δ) Πόσα και ποια αμινοξέα κωδικοποιούνται από το mrna που προαναφέρθηκε; Να χρησιμοποιήσετε τον Γενετικό Κώδικα που δίνεται παρακάτω. (ε) Σε ποιές περιοχές του κυττάρου γίνονται όλες οι διαδικασίες που αναφέρθηκαν παραπάνω; (ζ) Ποια είναι τα πλεονεκτήματα της κωδικοποίησης ενός αμινοξέος από περισσότερα του ενός κωδικόνια; 32
33 Ο Γενετικός Κώδικας 33
34 ΑΣΚΗΣΗ 10 η : ΟΜΑΔΕΣ ΑΙΜΑΤΟΣ Σκοποί: Α. Κατανόηση των μηχανισμών πρωτεϊνικής διαμόρφωσης και σύνδεσής της με την πρωτεϊνική λειτουργία. Β. Κατανόηση της σύνδεσης αντισώματος & αντιγόνου καθώς και του σχηματισμού διακριτής κροκίδωσης σε ανοσολογικές δοκιμασίες. Απαραίτητες Γνώσεις: Η ομάδα αίματος ABO είναι ο φαινότυπος του αίματος ενός ατόμου έτσι όπως προκύπτει από το γενετικό του υπόβαθρο. Οι τέσσερις πιο κοινοί φαινότυποι είναι: Α, Β, ΑΒ και Ο, που αναφέρονται στο είδος του αντιγόνου που υπάρχει στην επιφάνεια των ερυθρών αιμοσφαιρίων. Η ομάδα αίματος καθορίζεται από 3 αλληλόμορφα γονίδια το Ι Α και Ι Β (που είναι μεταξύ τους συνεπικρατή) και το i που είναι υπολειπόμενο των άλλων δύο και καθορίζει την ομάδα αίματος Ο. Τα άτομα με ομάδα αίματος Α έχουν στον ορό του αίματός τους αντιγόνα αντί-β. Τα άτομα με ομάδα αίματος Β έχουν στον ορό του αίματός τους αντιγόνα αντί-α. Τα άτομα με ομάδα αίματος ΑΒ δεν έχουν στον ορό του αίματός τους αντιγόνα αντί-α ή αντί-β. Τέλος, τα άτομα με ομάδα αίματος Ο έχουν στον ορό του αίματός τους και αντιγόνα αντί-α και αντί-β. Με τον τρόπο αυτό αποφεύγεται η συγκόλληση. Έτσι, η ομάδα Ο είναι πανδότης ενώ η ομάδα ΑΒ μπορεί να είναι πανδότης. Αλλά αυτό συμβαίνει μόνο σε περιπτώσεις επείγουσας ανάγκης: για μεταγγίσεις μεγάλων ποσοτήτων αίματος, αυτές γίνονται μέσα στην ίδια ομάδα. Η ομάδα ή τύπος Rhesus (Rh) αναφέρεται στο κατά πόσο το αντιγόνο Rh υπάρχει (Rh θετικό) ή δεν υπάρχει (Rh αρνητικό) στην επιφάνεια των ερυθρών αιμοσφαιρίων ενός ατόμου. Οι εξετάσεις ρουτίνας περιλαμβάνουν συνήθως την αναζήτηση μόνο του Rh0(D) αντιγόνου. Εάν ένας Rh αρνητικός ασθενής πάρει Rh θετικό αίμα, θα αναπτύξει αντισώματα Rh και μελλοντικές μεταγγίσεις με αίμα Rh θετικό θα προκαλέσουν αντίδραση. Στην εγκυμοσύνη, τα αντισώματα από τη Rh αρνητική μητέρα μπορεί να προκαλέσουν αιμόλυση στα ερυθροκύτταρα του εμβρύου που έχει κληρονομήσει το Rh θετικό αντιγόνο από τον πατέρα (εμβρυϊκή ερυθροβλάστωση, ή αιμολυτική νόσος των νεογνών). Αυτή η εξέταση προσδιορίζει τον ειδικό ΑΒΟ και Rh φαινότυπο, καθορίζοντας ποιά από τα αντιγόνα Α και Β των ερυθρών αιμοσφαιρίων του αίματος είναι παρόντα καθώς και αν υπάρχει το αντιγόνο Rh0(D). 34
35 ΥΛΙΚΑ & ΟΡΓΑΝΑ: Αντικειμενοφόρες πλάκες (x2), Γυάλινες ράβδοι (x2), Βαμβάκι, Οινόπνευμα 90 ο (καθαρό), Βελόνες διάτρησης δακτύλου, Αντιδραστήρια πιστοποίησης ομάδων αίματος ΑΒΟD. Μηχάνημα οπισθοπροβολής αντικειμενοφόρων (προαιρετικά) ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟ: 1. Ετοιμάζετε δύο καθαρές αντικειμενοφόρες πλάκες, δύο γυάλινες ράβδους και μία ειδική βελόνα διάτρησης δακτύλου (ΔΕΝ αφαιρείτε την κεφαλή παρά μόνο λίγο πριν τη χρήση). 2. Κατασκευάζετε δύο μικρά τολύπια βαμβακιού: στο ένα προσθέτετε λίγο καθαρό οινόπνευμα ενώ το άλλο το κρατάτε στεγνό. 3. Με το τολύπιο που είναι ποτισμένο με οινόπνευμα απολυμάνετε το μήλο του παράμεσου του αριστερού σας χεριού - εφόσον είστε δεξιόχειρες (οι αριστερόχειρες του δεξιού). 4. Με την βελόνα διάτρησης τρυπάτε το σημείο που μόλις απολυμάνατε. Αμέσως πετάτε βελόνα και κεφαλή στο ειδικό δοχείο SHARP και πιέζοντας κάτω από την φάλαγγα και πάνω από τη βάση του νυχιού στάζετε (από μικρή απόσταση!) δύο σταγόνες αίματος στην μία αντικειμενοφόρο πλάκα και μία στην άλλη. 5. Αμέσως καλύπτετε την πληγή με το στεγνό τολύπιο βαμβακιού και πιέζετε μέχρι να κλείσει. 6. Ο βοηθός σας θα στάξει από μία σταγόνα αντιδραστηρίων ΑΒΟD σε κάθε σταγόνα αίματος: αντί-α, αντί-β στην μία αντικειμενοφόρο και αντί-d στην άλλη. 7. Αναδεύετε ελαφρά (χωρίς να φύγουν υγρά εκτός της αντικειμενοφόρου!) για λίγα δευτερόλεπτα. 8. Αν χρειαστεί μεταφέρετε με προσοχή την αντικειμενοφόρο στο μηχάνημα οπισθοπροβολής αντικειμενοφόρων και παρατηρείστε αν και σε ποιους συνδυασμούς έχει δημιουργηθεί κροκίδωση. 35
36 ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ & ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ: Α. Με βάση τον παρακάτω ενδεικτικό πίνακα συνδυασμών να ανοσοδιαγνώσετε την ομάδα αίματος του δότη: Β. Να λύσετε την παρακάτω άσκηση γενετικής και να δικαιολογήσετε την απάντησή σας: Σύζυγος κατηγορεί την σύζυγό του για μοιχεία. Ο ίδιος ανήκει στην ομάδα αίματος ΑΒ, η σύζυγός του στην ομάδα αίματος Α ενώ το παιδί στην ομάδα αίματος Ο. Να βρεθεί αν ο σύζυγος έχει δίκιο και αν ναι, ποιοι θα μπορούσαν αν είναι οι πιθανοί γονότυποι του βιολογικού πατέρα του παιδιού. 36
ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ
ΓΕΝΙΚΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑ & ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΚΥΤΤΑΡΟΥ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ Δρ. ΜΙΧΜΙΖΟΣ Δημήτριος Δρ. ΜΠΟΥΓΑ Μαρία Δρ. ΝΙΦΛΗ Αρτεμισία-Φοίβη ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΑΣΚΗΣΗ 1 η..... 3 ΧΡΗΣΗ ΜΙΚΡΟΣΚΟΠΙΟΥ & ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ ΖΩΙΚΩΝ ΚΥΤΤΑΡΩΝ
Διαβάστε περισσότεραΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ
ΓΕΝΙΚΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑ & ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΚΥΤΤΑΡΟΥ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ Δρ. ΜΙΧΜΙΖΟΣ Δημήτριος Δρ. ΜΠΟΥΓΑ Μαρία Δρ. ΝΙΦΛΗ Αρτεμισία-Φοίβη ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΑΣΚΗΣΗ 1 η..... 3 ΧΡΗΣΗ ΜΙΚΡΟΣΚΟΠΙΟΥ & ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ ΖΩΙΚΩΝ ΚΥΤΤΑΡΩΝ
Διαβάστε περισσότερα2η ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΣΚΗΣΗ ΜΙΚΡΟΣΚΟΠΙΚΗ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ ΚΥΤΤΑΡΩΝ
2η ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΣΚΗΣΗ ΜΙΚΡΟΣΚΟΠΙΚΗ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ ΚΥΤΤΑΡΩΝ ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ Β ΛΥΚΕΙΟΥ Επιμέλεια: Βολακάκης Γιάννης, Βιολόγος 1) ΣΚΟΠΟΣ ΣΤΟΧΟΙ Εξοικείωση με το μικροσκόπιο Βασικοί κανόνες μικροσκόπησης
Διαβάστε περισσότεραΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ ΦΥΤΙΚΩΝ ΑΣΚΗΣΗ \% ΚΥΤΤΑΡΩΝ
ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ ΦΥΤΙΚΩΝ ΑΣΚΗΣΗ \% ΚΥΤΤΑΡΩΝ Σκοπός - Η εξοικείωση με τη χρήση του μικροσκοπίου, και η άσκηση στην προετοιμασία νωπών παρασκευασμάτων. - Η ανάπτυξη της ικανότητας παρατήρησης στο μικροσκόπιο και
Διαβάστε περισσότεραΕΚΦΕ ΗΛΙΟΥΠΟΛΗΣ. Για το Γυμνάσιο
ΕΚΦΕ ΗΛΙΟΥΠΟΛΗΣ Για το Γυμνάσιο Περιεχόμενα ασκήσεων Παρατήρηση των μικρών γραμμάτων εφημερίδας Παρατήρηση φυτικών κυττάρων του φλοιού του κρεμυδιού (Allium cepa των Lilliaceae) Παρατήρηση πυρήνων φυτικών
Διαβάστε περισσότεραΆσκηση 1 η Το κοινό σύνθετο μικροσκόπιο και το φυτικό κύτταρο
Εργαστήριο Φυσιολογίας και Μορφολογίας Φυτών Εργαστηριακές Ασκήσεις Βοτανικής (Συστηματική-Ανατομία) Άσκηση 1 η Το κοινό σύνθετο μικροσκόπιο και το φυτικό κύτταρο Λαβή. Είναι η χειρολαβή του οργάνου. Για
Διαβάστε περισσότεραΓενικοί και Ειδικοί Στόχοι
Ενότητα 2: Η οργάνωση της ζωής Γενικοί και Ειδικοί Στόχοι Κεφάλαιο 3: Η οργάνωση των οργανισμών Γενικοί Στόχοι: Φύλλα Εργασίας 3α Ανθρώπινος οργανισμός οργανικά συστήματα όργανα Α.1.18. Να διακρίνουν τα
Διαβάστε περισσότεραΕUSO 2015 ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΣΤΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑ. Τοπικό διαγωνισµό ΕΚΦΕ Σύρου. ιάρκεια εξέταση :1h. Μαθητές/τριες: Σχολείο: Ηµ/νία:
ΕUSO 2015 Τοπικό διαγωνισµό ΕΚΦΕ Σύρου ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΣΤΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑ ιάρκεια εξέταση :1h Σχολείο: Ηµ/νία: 14 12-2014 Μαθητές/τριες: 1..... 2.... 3.... 1 ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 1 η :Μικροσκοπική παρατήρηση κυττάρων
Διαβάστε περισσότεραΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΑΛΙΜΟΥ
ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΑΛΙΜΟΥ ΤΟΠΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ EUSO 2015 ΒΙΟΛΟΓΙΑ 6 -Δεκεμβρίου - 2014 Ζοάνος Ανδρέας Βιολόγος 1 Θέμα Α. «Στόματα στην επιδερμίδα των φύλλων φυτώνκαταφρακτικά κύτταρα»
Διαβάστε περισσότεραΠληροφορίες για το μικροσκόπιο Προσοφθάλμιος φακός
Πληροφορίες για το μικροσκόπιο Προσοφθάλμιος φακός Μεγέθυνση: τράπεζα Αντικειμενικοί φακοί Μεγέθυνση κοχλίες λάμπα φωτισμού Κόκκινος φακός: Κίτρινος φακός: Μπλε φακός: Οδηγίες χρήσης μικροσκοπίου 1.Κατεβάζουμε
Διαβάστε περισσότερα3η Δραστηριότητα ΒΙΟΛΟΓΙΑ. Ονοματεπώνυμα: Α) Β) Γ) Παρατήρηση φυτικών κυττάρων και αμυλόκοκκων
3η Δραστηριότητα ΒΙΟΛΟΓΙΑ Σχολείο: Ονοματεπώνυμα: Α) Β) Γ) Παρατήρηση φυτικών κυττάρων και αμυλόκοκκων ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΘΕΩΡΙΑ Για την παρατήρηση 1 Η γλυκόζη αποτελεί μία από τις βασικές πηγές ενέργειας στους
Διαβάστε περισσότεραΟνοματεπώνυμο μαθητών /μαθητριών
ΕΚΦΕ: ΑΜΠΕΛΟΚΗΠΩΝ ΟΜΟΝΟΙΑΣ - ΗΛΙΟΥΠΟΛΗΣ Α ΦΑΣΗ (ΤΟΠΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ) ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΥ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΛΟΓΗ ΟΜΑΔΑΣ ΜΑΘΗΤΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΟΛΥΜΠΙΑΔΑ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ EUSO 2014. ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ Ονοματεπώνυμο
Διαβάστε περισσότεραΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ ΣΤΟΜΑΤΩΝ ΦΥΛΛΩΝ
ΜΙΝΟΠΕΤΡΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΦΥΣΙΚΟΣ - Ρ/Η ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΣΕΦΕ 2 ου ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΠΕΡΑΜΑΤΟΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΣΚΗΣΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ ΣΤΟΜΑΤΩΝ ΦΥΛΛΩΝ ΚΕΡΑΤΣΙΝΙ
Διαβάστε περισσότεραΜΙΚΡΟΣΚΟΠΙΑ. Γεωργάτου Μάνια Σχολική Σύμβουλος ΠΕ04
ΜΙΚΡΟΣΚΟΠΙΑ Γεωργάτου Μάνια Σχολική Σύμβουλος ΠΕ04 Πόσο μικρά είναι τα «μικρά πράγματα»; Πώς μπορούμε να "δούμε" τα μικρά πράγματα; Μεγεθυντικός φακός Μικροσκόπιο Μεγέθυνση: ονομάζεται η τάξη μεγέθους
Διαβάστε περισσότεραΑ ΚΑΙ Β ΕΚΦΕ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ ΤΟΠΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ EUSO Σάββατο 10 Δεκεμβρίου 2016 ΒΙΟΛΟΓΙΑ
Α ΚΑΙ Β ΕΚΦΕ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ ΤΟΠΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ EUSO 2016-17 Σάββατο 10 Δεκεμβρίου 2016 ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΣΧΟΛΕΙΟ Ονοματεπώνυμα μελών της ομάδας 1. 2. 3. ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΗ ΘΕΩΡΙΑ ΦΥΤΙΚΑ ΚΥΤΤΑΡΑ Το κρεμμύδι
Διαβάστε περισσότεραΤΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ
ΤΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΣΤΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ (ΕΚΦΕ) ΜΑΓΝΗΣΙΑΣ http://ekfe.mag.sch.gr/ ΤΗΛ.2421064655-mail@ekfe.mag.sch.gr ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ : ΒΑΤΣΙΟΣ fontbat@sch.gr
Διαβάστε περισσότεραΠροκριματικός διαγωνισμός για την 14 th EUSO 2016 στην Βιολογία. Μικροσκοπική παρατήρηση φυτικών κυττάρων Ανίχνευση αμύλου και πρωτεϊνών
Ε.Κ.Φ.Ε. ΑΙΓΑΛΕΩ Ε.Κ.Φ.Ε. ΑΓΙΩΝ ΑΝΑΡΓΥΡΩΝ Προκριματικός διαγωνισμός για την 14 th EUSO 2016 στην Βιολογία Ονοματεπώνυμα μελών ομάδας 1) 2) 3) Σχολείο: Σάββατο 5/12/2015 Διάρκεια: 45 λεπτά Μικροσκοπική
Διαβάστε περισσότεραΕργαστηριακή άσκηση 2: ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ ΠΥΡΗΝΩΝ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΕΙ ΙΚΗ ΧΡΩΣΗ
ΒΙΟΛΟΓΙΑ Β ΛΥΚΕΙΟΥ Σκοπός Εργαστηριακή άσκηση 2: ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ ΠΥΡΗΝΩΝ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΕΙ ΙΚΗ ΧΡΩΣΗ Η εξοικείωση των µαθητών µε τεχνικές χρώσης νωπών παρασκευασµάτων και παρατήρησης τους στο οπτικό µικροσκόπιο.
Διαβάστε περισσότεραΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗΣ
ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 ο 1. Με ποιο μηχανισμό αντιγράφεται το DNA σύμφωνα με τους Watson και Crick; 2. Ένα κύτταρο που περιέχει ένα μόνο χρωμόσωμα τοποθετείται σε θρεπτικό υλικό που περιέχει ραδιενεργό
Διαβάστε περισσότεραΤΟΠΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΕΚΦΕ ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ ΣΤΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑ
17η Ευρωπαϊκή Ολυμπιάδα Επιστημών EUSO 2019 ΤΟΠΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΕΚΦΕ ΑΜΠΕΛΟΚΗΠΩΝ ΗΛΙΟΥΠΟΛΗΣ ΝΕΑΣ ΦΙΛΑΔΕΛΦΕΙΑΣ - ΟΜΟΝΟΙΑΣ ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ ΣΤΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΣΧΟΛΕΙΟ: ΟΝΟΜΑΤΑ ΔΙΑΓΩΝΙΖΟΜΕΝΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ: 1) 2) 3)
Διαβάστε περισσότεραΜάθημα: ΒΙΟΛΟΓΙΑ. Εργαστηριακή άσκηση: Παρατήρηση φυτικών κυττάρων, ζωικών κυττάρων. και πρωτοζώων. ΤΑΞΗ A & Γ' Γυμνασίου. Ονομ/μο: Τμήμα: Ημ/νια:
Ονομ/μο: Τμήμα: Ημ/νια: ΤΑΞΗ A & Γ' Γυμνασίου Μάθημα: ΒΙΟΛΟΓΙΑ Εργαστηριακή άσκηση: Παρατήρηση φυτικών κυττάρων, ζωικών κυττάρων και πρωτοζώων Κατερίνα Γιώτη, Βιολόγος, Μ.Sc. Page 1 Οδηγίες χρήσης μικροσκοπίου
Διαβάστε περισσότεραΜΙΚΡΟΣΚΟΠΙΚΗ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ ΣΤΟΜΑΤΩΝ ΣΕ ΦΥΛΛΑ ΔΥΟ ΦΥTIKΩΝ ΟΡΓΑΝΙΣΜΩΝ
σ.1 EUROPEAN UNION SCIENCE OLYMPIAD (EUSO) 2019 Α και Β ΕΚΦΕ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ ΤΟΠΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΕΥΡΩΠΑΙΚΗΣ ΟΛΥΜΠΙΑΔΑΣ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ (EUSO) ΣΤΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑ 08/12/2018 ΣΧΟΛΕΙΟ... ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΑ ΜΑΘΗΤΩΝ 1 2 3
Διαβάστε περισσότεραΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ
ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΜΥΡΩΝΑΚΗ ΑΝΝΑ ΒΙΟΛΟΓΟΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΚΑΙ ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΝΟΤΗΤΑ: ΚΥΤΤΑΡΟ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ ΦΥΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΖΩΙΚΩΝ ΚΥΤΤΑΡΩΝ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ ΦΥΤΙΚΩΝ ΚΥΤΤΑΡΩΝ Μέσος χρόνος πειράματος: 30 λεπτά
Διαβάστε περισσότεραΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΝΩΠΩΝ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣΜΑΤΩΝ:
ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΝΩΠΩΝ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣΜΑΤΩΝ: ΦΥΤΙΚΑ ΚΥΤΤΑΡΑ ΑΠΟ ΒΟΛΒΟ ΚΡΕΜΜΥΔΙΟΥ ΜΕ ΧΡΩΣΗ ΠΛΑΣΜΟΛΥΣΗ ΦΥΤΙΚΩΝ ΚΥΤΤΑΡΩΝ ΚΑΙ ΧΡΩΣΗ ΤΟΥΣ ΑΝΘΡΩΠΙΝΑ ΕΠΙΘΗΛΙΑΚΑ ΚΥΤΤΑΡΑ ΜΕ ΧΡΩΣΗ Α Γυμνασίου και Β Λυκείου ΣΤΟΧΟΙ 1. Η εξοικείωση
Διαβάστε περισσότεραστις Φυσικές Επιστήμες
5 ος Πειραματικός Διαγωνισμός των Γυμνασίων ΕΚΦΕ Χαλανδρίου στις Φυσικές Επιστήμες Ονοματεπώνυμο μαθητών Σχολείο α. β. γ. 16 Απριλίου 2013 1 η ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ Σύγκριση της πυκνότητας φρούτων
Διαβάστε περισσότεραΜΙΚΡΟΣΚΟΠΙΟ - ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΜΙΚΡΟΣΚΟΠΗΣΗΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑ
ΜΙΚΡΟΣΚΟΠΙΟ - ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΜΙΚΡΟΣΚΟΠΗΣΗΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΣΚΟΠΟΣ ΣΤΟΧΟΙ Εξοικείωση με το μικροσκόπιο Προετοιμασία και δημιουργία παρασκευασμάτων για μικροσκοπική παρατήρηση Παρατήρηση φυτικών, ζωικών κυττάρων
Διαβάστε περισσότεραΕργαστηριακή άσκηση μικροσκοπίας
Εργαστηριακή άσκηση μικροσκοπίας Πλασμόλυση κυττάρων κρεμμυδιού, χρώση και μικροσκοπική παρατήρηση Μικροσκοπική παρατήρηση χλωροπλαστών σε κύτταρα φυτού Tradescantia (τηλέγραφος) Λαγωνίκα Μαριτίνα 1 Διδακτικοί
Διαβάστε περισσότερα1 ο και 2 ο ΕΚΦΕ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ
ΤΟΠΙΚΟΣ ΠΡΟΚΡΙΜΑΤΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΕΥΡΩΠΑΙΚΗΣ ΟΛΥΜΠΙΑΔΑΣ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ EUSO 2012 ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΣΤΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑ 3 Δεκεμβρίου 2011 ΣΧΟΛΕΙΟ: ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ: 1. 2. 3. ΑΣΚΗΣΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ Σήμερα θα δείξετε τις ικανότητές
Διαβάστε περισσότεραΤα µέρη του µικροσκοπίου
Ε.Κ.Φ.Ε. Αργολίδας ΤΟ ΟΠΤΙΚΟ ΜΙΚΡΟΣΚΟΠΙΟ Περιγραφή Χρήση Το µικροσκόπιο είναι µια διάταξη φακών µε την οποία επιτυγχάνεται η µεγέθυνση διαφόρων αντικειµένων. Το οπτικό µικροσκόπιο είναι χρήσιµο όταν εξετάζουµε
Διαβάστε περισσότερα1. Πού πραγματοποιούνται η αντιγραφή και η μεταγραφή; ΘΩΜΑΣ ΑΠΑΝΤΗΣΗ. 2. Ποιες είναι οι κατηγορίες γονιδίων με κριτήριο το προϊόν της μεταγραφής τους;
Βιολογία Γ Ενιαίου Λυκείου / Θετική Κατεύθυνση κεφαλαιο 2ο: αντιγραφη, εκφραση και ρυθμιση τησ ΓενετικηΣ ΠληροφοριαΣ 1. Πού πραγματοποιούνται η αντιγραφή και η μεταγραφή; Ευκαρυωτικά κύτταρα: στον πυρήνα,
Διαβάστε περισσότεραΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΛΥΚΕΙΟΥ ΑΣΚΗΣΗ: ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ ΣΤΟΜΑΤΩΝ ΦΥΛΛΩΝ, ΚΑΤΑΦΡΑΚΤΙΚΩΝ ΚΥΤΤΑΡΩΝ ΚΑΙ ΧΛΩΡΟΠΛΑΣΤΩΝ
ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΛΥΚΕΙΟΥ Β ΛΥΚΕΙΟΥ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Ονοματεπώνυμο μαθητή:.. Τάξη:. Ημερομηνία:. ΑΣΚΗΣΗ: ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ ΣΤΟΜΑΤΩΝ ΦΥΛΛΩΝ, ΚΑΤΑΦΡΑΚΤΙΚΩΝ ΚΥΤΤΑΡΩΝ ΚΑΙ ΧΛΩΡΟΠΛΑΣΤΩΝ
Διαβάστε περισσότεραΤΟΠΙΚΟΣ ΠΡΟΚΡΙΜΑΤΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ EUSO Ε.Κ.Φ.Ε. Νέας Σμύρνης
ΤΟΠΙΚΟΣ ΠΡΟΚΡΙΜΑΤΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ EUSO 2015-2016 Ε.Κ.Φ.Ε. Νέας Σμύρνης Εξέταση στη Βιολογία ΛΥΚΕΙΟ: Τριμελής ομάδα μαθητών: 1. 2. 3. Αναπληρωματικός: Γ Σειρά Θεμάτων (Βιολογία) A. Παρατήρηση φυτικών κυττάρων
Διαβάστε περισσότεραΕ.Κ.Φ.Ε ΑΓΙΩΝ ΑΝΑΡΓΥΡΩΝ
Ε.Κ.Φ.Ε ΑΓΙΩΝ ΑΝΑΡΓΥΡΩΝ Προκριματικός Διαγωνισμός για τη 15 η Ευρωπαϊκή Ολυμπιάδα Επιστημών EUSO 2017 ΕΞΕΤΑΣΗ ΣΤΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΣΑΒΒΑΤΟ 10 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2016 Ε.Κ.Φ.Ε. Αγίων Αναργύρων Ονοματεπώνυμα μελών ομάδας
Διαβάστε περισσότερα9 η ΕΥΡΩΠΑΙΚΗ ΟΛΥΜΠΙΑΔΑ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ- EUSO2011
9 η ΕΥΡΩΠΑΙΚΗ ΟΛΥΜΠΙΑΔΑ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ- EUSO2011 ΕΚΦΕ ΑΧΑΪΑΣ (ΑΙΓΙΟΥ) ΤΟΠΙΚΟΣ ΜΑΘΗΤΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ ΣΤΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑ 27 Ν0ΕΜΒΡΙΟΥ 2010 (Διάρκεια εξέτασης 45min) Μαθητές: Σχολική Μονάδα 1. 2.
Διαβάστε περισσότεραΦύλλο Εργασίας. Αλατότητα των εδαφών
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ, ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ European Union Science Olympiad - EUSO 2013 11η Ευρωπαϊκή Ολυμπιάδα Επιστημών- EUSO 2013 Τοπικός Διαγωνισμός Νομού Μαγνησίας
Διαβάστε περισσότεραΜΙΚΡΟΣΚΟΠΙΑ ΙΙΙ Χαρακτηριστικές δομές φυτικών κυττάρων Παρατήρηση / Ταυτοποίηση ζωντανών πρωτόζωων
ΜΙΚΡΟΣΚΟΠΙΑ ΙΙΙ Χαρακτηριστικές δομές φυτικών κυττάρων Παρατήρηση / Ταυτοποίηση ζωντανών πρωτόζωων Ι. Παρατήρηση στομάτων φύλλων και πλαστιδίων (χλωροπλαστών, χρωμοπλαστών, αμυλοπλαστών) Τα στόματα των
Διαβάστε περισσότεραΠΡΟΚΡΙΜΑΤΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ EUSO 2016 ΣΤΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑ
ΠΡΟΚΡΙΜΑΤΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ EUSO 2016 ΣΤΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑ Ονοματεπώνυμα : 1) 2) 3) Σχολείο :. Κως, 5 / 12 / 2015 Σύμφωνα με την κυτταρική θεωρία το κύτταρο χαρακτηρίζεται ως η θεμελιώδης δομική και λειτουργική
Διαβάστε περισσότεραΒΙΟΛΟΓΙΑ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ, ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ
ΕΙΚΟΝΑ 2.4 ΣΤΑΔΙΑ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗΣ σ ε λ ί δ α 1 ΕΙΚΟΝΑ 4.2β ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ 1. Να συμπληρώσετε τα κενά πλαίσια της εικόνας με την κατάλληλη λέξη ή φράση 2. Να γράψετε τον προσανατολισμό της μετακίνησης του ριβοσώματος
Διαβάστε περισσότεραΜΙΚΡΟΣΚΟΠΙΚΗ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ ΣΤΟΜΑΤΩΝ ΦΥΛΛΩΝ, ΚΑΤΑΦΡΑΚΤΙΚΩΝ ΚΥΤΤΑΡΩΝ ΚΑΙ ΧΛΩΡΟΠΛΑΣΤΩΝ
ΜΙΚΡΟΣΚΟΠΙΚΗ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ ΣΤΟΜΑΤΩΝ ΦΥΛΛΩΝ, ΚΑΤΑΦΡΑΚΤΙΚΩΝ ΚΥΤΤΑΡΩΝ ΚΑΙ ΧΛΩΡΟΠΛΑΣΤΩΝ Σκοπός - Η παρατήρηση στοµάτων στην επιδερµίδα φύλλων διαφόρων φυτών και η διαπίστωση διαφορών σ' αυτά. - Η παρατήρηση καταφρακτικών
Διαβάστε περισσότεραΒΙΟΛΟΓΙΑ. 13 η Ευρωπαϊκή Ολυμπιάδα επιστημών EUSO 2015 ΕΚΦΕ Λευκάδας - Τοπικός Διαγωνισμός. Λευκάδα
ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑ ΕΝΩΣΗ ΥΠΕΥΘΥΝΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΩΝ ΚΕΝΤΡΩΝ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ «ΠΑΝΕΚΦE» 13 η Ευρωπαϊκή Ολυμπιάδα επιστημών EUSO 2015 ΕΚΦΕ Λευκάδας - Τοπικός Διαγωνισμός Λευκάδα 06-12-2014 ΣΧΟΛΙΚΗ ΜΟΝΑΔΑ:. ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ
Διαβάστε περισσότεραΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑ ΕΝΩΣΗ ΥΠΕΥΘΥΝΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΩΝ ΚΕΝΤΡΩΝ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ - «ΠΑΝΕΚΦE» 1ο και 2ο ΕΚΦΕ Ηρακλείου
ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑ ΕΝΩΣΗ ΥΠΕΥΘΥΝΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΩΝ ΚΕΝΤΡΩΝ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ - «ΠΑΝΕΚΦE» 1ο και 2ο ΕΚΦΕ Ηρακλείου ΤΟΠΙΚΟΣ ΠΡΟΚΡΙΜΑΤΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ EUSO 2013 ΕΞΕΤΑΣΗ ΣΤΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑ 08 Δεκεμβρίου 2012 (Διάρκεια εξέτασης
Διαβάστε περισσότεραΓ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΘΕΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ. Ημερομηνία: Κυριακή 23 Οκτωβρίου 2016 Διάρκεια Εξέτασης: 3 ώρες ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ
ΤΑΞΗ: ΜΑΘΗΜΑ: Γ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΘΕΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ Ημερομηνία: Κυριακή 23 Οκτωβρίου 2016 Διάρκεια Εξέτασης: 3 ώρες ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ Α Στις ημιτελείς προτάσεις Α1 Α4 να γράψετε στο
Διαβάστε περισσότεραΕνδεικτικές απαντήσεις
ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΤΕΚΝΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΤΟΥ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ΚΑΙ ΤΕΚΝΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΥΠΑΛΛΗΛΩΝ ΠΟΥ ΥΠΗΡΕΤΟΥΝ ΣΤΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 8 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2017 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ Ενδεικτικές απαντήσεις
Διαβάστε περισσότεραΠΛΑΣΜΟΛΥΣΗ ΚΥΤΤΑΡΩΝ ΚΡΕΜΜΥΔΙΟΥ
Εργαστηριακές Ασκήσεις Βιολογίας Χατζηνικόλας Μιχαήλ ΠΕ04 Βιολόγος ΠΛΑΣΜΟΛΥΣΗ ΚΥΤΤΑΡΩΝ ΚΡΕΜΜΥΔΙΟΥ Φυτικά κύτταρα κρεμμυδιού σε ισοτονικό διάλυμα Φυτικά κύτταρα κρεμμυδιού σε υπερτονικό διάλυμα Β Λυκείου
Διαβάστε περισσότεραΕ.Κ.Φ.Ε. ΔΙΕΥΘΥΝΣΗΣ Δ. Ε
Ε.Κ.Φ.Ε. ΔΙΕΥΘΥΝΣΗΣ Δ. Ε. Α ΑΘΗΝΑΣ Α ΦΑΣΗ (ΤΟΠΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ) ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΥ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΛΟΓΗ ΟΜΑΔΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΟΛΥΜΠΙΑΔΑ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ EUSO 2016 ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ Ονοματεπώνυμο μαθητριών
Διαβάστε περισσότεραΧΡΗΣΤΟΣ ΚΑΚΑΒΑΣ 1 ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΒΙΟΛΟΓΟΣ Μ.Δ.Ε
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 ον. ΑΝΤΙΓΡΑΦΗ ΚΑΙ ΕΚΦΡΑΣΗ ΤΗΣ ΓΕΝΕΤΙΚΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ ΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΞΕΡΩ. 1. Τη δομή της δίκλωνης έλικας πάρα πολύ καλά. 2. Τους δεσμούς υδρογόνου μεταξύ των συμπληρωματικών βάσεων και την επίπτωσή
Διαβάστε περισσότεραΘΕΜΑ Α Α1. γ Α2. γ Α3. α Α4. β Α5. β ΘΕΜΑ B B1. B2.
ΘΕΜΑ Α Α1. γ (το πριμόσωμα) Α2. γ (οι υποκινητές και οι μεταγραφικοί παράγοντες κάθε γονιδίου) Α3. α (μεταφέρει ένα συγκεκριμένο αμινοξύ στο ριβόσωμα) Α4. β (αποδιάταξη των δύο συμπληρωματικών αλυσίδων)
Διαβάστε περισσότεραΙ. ΘΕΩΡΙΑ ΠΙΝΑΚΑΣ 2.1: ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ ΑΝΤΙΓΡΑΦΗΣ-ΜΕΤΑΓΡΑΦΗΣ ΣΤΟΝ ΠΥΡΗΝΑ ΤΩΝ ΕΥΚΑΡΥΩΤΙΚΩΝ ΚΥΤΤΑΡΩΝ
Ι. ΘΕΩΡΙΑ ΠΙΝΑΚΑΣ 2.1: ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ ΑΝΤΙΓΡΑΦΗΣ-ΜΕΤΑΓΡΑΦΗΣ ΣΤΟΝ ΠΥΡΗΝΑ ΤΩΝ ΕΥΚΑΡΥΩΤΙΚΩΝ ΚΥΤΤΑΡΩΝ ΑΝΤΙΓΡΑΦΗ ΜΕΤΑΓΡΑΦΗ Γίνεται σύνθεση DNA. Γίνεται σύνθεση RNA. Εξασφαλίζεται η διαιώνιση της γενετικής
Διαβάστε περισσότεραΟΜΑΔΕΣ ΑΙΜΑΤΟΣ ΔΗΜΟΚΡΙΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΡΑΚΗΣ ΤΜΗΜΑ ΜΟΡΙΑΚΗΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΓΕΝΕΤΙΚΗΣ. Εργαστηριακό Μάθημα ΙΙ-Εαρινό εξάμηνο
ΔΗΜΟΚΡΙΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΡΑΚΗΣ ΤΜΗΜΑ ΜΟΡΙΑΚΗΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΓΕΝΕΤΙΚΗΣ ΟΜΑΔΕΣ ΑΙΜΑΤΟΣ Εργαστηριακό Μάθημα ΙΙ-Εαρινό εξάμηνο 2016-17 Α Έτος Δρ. Χρύσα Μεταλλινού Τι είναι το Αίμα; Το αίμα είναι ένας εξειδικευμένος
Διαβάστε περισσότεραΠαρασκευή και μικροσκοπική παρατήρηση νωπού παρασκευάσματος αμυλόκοκκων
Παρασκευή και μικροσκοπική παρατήρηση νωπού παρασκευάσματος αμυλόκοκκων Το άμυλο είναι ένας από τους πολυσακχαρίτες. Είναι σώμα λευκό, χωρίς γλυκιά γεύση, αδιάλυτο στο κρύο νερό. Στο ζεστό όμως μετατρέπεται
Διαβάστε περισσότερακαταλά ση Νερό + Οξυγόνο H 2 Ο 2 ση H 2 O + ½ O 2
8η Ευρωπαϊκή Ολυμπιάδα Επιστημών- EUSO 2010 Τοπικός Διαγωνισμός Νομού Μαγνησίας Όνομα Επώνυμο 1.. 2.. ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΕΚΦΕ ΜΑΓΝΗΣΙΑΣ ΣΧΟΛΕΙΟ. 3.. ΘΕΜΑΤΑ Η πιπεριά είναι ένα ποώδες
Διαβάστε περισσότεραΠΑΝΕΛΛAΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ
ΠΑΝΕΛΛAΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ 16-06-2017 ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ Α Α1. δ Α2. δ Α3. β Α4. γ Α5. α ΘΕΜΑ Β Β1. Α. φωσφορική ομάδα (Ι) E. υδροξύλιο (II) Β. mrna
Διαβάστε περισσότεραEUSO 2016 ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΣΧΟΛΕΙΟ:. Σέρρες 05/12/2015
14 η Ευρωπαϊκή Ολυμπιάδα Επιστημών EUSO 2016 ΤΟΠΙΚΟΣ ΜΑΘΗΤΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΠΕΙΡΑΜΑΤΩΝ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΣΧΟΛΕΙΟ:. Μαθητές/τριες που συμμετέχουν: (1) (2) (3) Σέρρες 05/12/2015 Σύνολο μορίων:..... Α. Δράση των ενζύμων
Διαβάστε περισσότεραΤΟΠΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ EUSO 2013 ΒΙΟΛΟΓIA. 8 Δεκεμβρίου 2012 ΛΥΚΕΙΟ :.. ΟΜΑΔΑ ΜΑΘΗΤΩΝ: ΜΟΝΑΔΕΣ:
ΤΟΠΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ EUSO 2013 ΒΙΟΛΟΓIA 8 Δεκεμβρίου 2012 ΛΥΚΕΙΟ :.. ΟΜΑΔΑ ΜΑΘΗΤΩΝ: 1.. 2.. 3.. ΜΟΝΑΔΕΣ: ΕΙΣΑΓΩΓΗ Βοήθεια!!! Τα δείγματα της σαλάτας μπερδεύτηκαν! Χάσαμε το δείγμα της πιπεριάς, του αγγουριού,
Διαβάστε περισσότεραΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑ ΕΝΩΣΗ ΥΠΕΥΘΥΝΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΩΝ ΚΕΝΤΡΩΝ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ - «ΠΑΝΕΚΦE»
1 ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑ ΕΝΩΣΗ ΥΠΕΥΘΥΝΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΩΝ ΚΕΝΤΡΩΝ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ - «ΠΑΝΕΚΦE» Αθήνα, email: panekfe@yahoo.gr www.ekfe.gr Πανελλήνιος Μαθητικός Διαγωνισμός για την επιλογή ομάδων μαθητών που θα συμμετάσχουν
Διαβάστε περισσότεραΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ. ΘΕΜΑ Α Α1. β Α2. β Α3. δ Α4. γ Α5. γ. ΘΕΜΑ Β Β1. Στήλη Ι Στήλη ΙΙ 1 Α 2 Γ 3 Α 4 Β 5 Α 6 Α 7 Γ
ΘΕΜΑ Α Α1. β Α2. β Α3. δ Α4. γ Α5. γ 1 ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΑΙ ΕΠΑΛ (ΟΜΑΔΑ Β) ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 27 ΜΑΪΟΥ 2016 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ (ΝΕΟ ΣΥΣΤΗΜΑ) ΒΙΟΛΟΓΙΑ
Διαβάστε περισσότεραΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 16 IOYNIOY 2017 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ
ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 16 IOYNIOY 2017 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ Α Α1. δ Α2. δ Α3. β Α4. γ Α5. α ΘΕΜΑ Β Β1. Α I Β IV Γ VI
Διαβάστε περισσότεραΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑΤΩΝ
ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ & ΕΠΑΛ (ΟΜΑΔΑ Β ) ΝΕΟ & ΠΑΛΑΙΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΕΞΕΤΑΣΗΣ: 27/05/2016 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΟΠ ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑΤΩΝ Θέμα Α Α1:
Διαβάστε περισσότεραΒΙΟΛΟΓΙΑ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ, ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ
EIKONA 2.1 Ημισυντηρητικός μηχανισμός αντιγραφής του DNA 1. Να γράψετε τα ένζυμα που (α) προκαλούν ξετύλιγμα των αλυσίδων του αρχικού (μητρικού μορίου) DNA και (β) συνθέτουν τις νέες αλυσίδες του DNA.
Διαβάστε περισσότερα13 η ΕΥΡΩΠΑΙΚΗ ΟΛΥΜΠΙΑΔΑ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ EUSO 2015
13 η ΕΥΡΩΠΑΙΚΗ ΟΛΥΜΠΙΑΔΑ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ EUSO 2015 ΤΟΠΙΚΟΣ ΜΑΘΗΤΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ ΔΟΚΙΜΑΣΙΑ ΣΤΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑ Σάββατο 13 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2014 ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ ΜΑΘΗΤΩΝ 1)... 2)... 3)... ΣΧΟΛΕΙΟ Επιστημονική Επιτροπή:
Διαβάστε περισσότεραΔραστηριότητα 3 Μικροσκοπική παρατήρηση κυττάρων και μελέτη ώσμωσης
Δραστηριότητα 3 Μικροσκοπική παρατήρηση κυττάρων και μελέτη ώσμωσης Διδακτικοί στόχοι: A. Μελέτη της ώσμωσης σε κύτταρα κρεμμυδιού Β. Παρασκευή και παρατήρηση νωπού φυτικού και ζωϊκού παρασκευάσματος Η
Διαβάστε περισσότερα8 η Ευρωπαϊκή Ολυµπιάδα Επιστηµών EUSO 2010
ΕΚΦΕ ΣΕΡΡΩΝ 8 η Ευρωπαϊκή Ολυµπιάδα Επιστηµών EUSO 2010 ΤΟΠΙΚΟΣ ΜΑΘΗΤΙΚΟΣ ΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΠΕΙΡΑΜΑΤΩΝ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΣΧΟΛΕΙΟ : Μαθητές/τριες που συµµετέχουν: (1).. (2) (3) Ηµεροµηνία: 28/11/2009 Σύνολο µορίων :.
Διαβάστε περισσότεραΤΟΠΙΚΟΣ ΠΡΟΚΡΙΜΑΤΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΟΛΥΜΠΙΑΔΑΣ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ - EUSO Σάββατο 7 Δεκεμβρίου Εξέταση στη Βιολογία
ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑ ΕΝΩΣΗ ΥΠΕΥΘΥΝΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΩΝ ΚΕΝΤΡΩΝ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ - «ΠΑΝΕΚΦE» 1ο και 2ο ΕΚΦΕ Ηρακλείου ΤΟΠΙΚΟΣ ΠΡΟΚΡΙΜΑΤΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΟΛΥΜΠΙΑΔΑΣ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ - EUSO 2014 Σάββατο 7 Δεκεμβρίου
Διαβάστε περισσότεραΤΟΠΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ EUSO 2016 ΕΚΦΕ ΘΗΡΑΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΜΑΘΗΤΩΝ ΒΙΟΛΟΓΙΑ. Μελέτη της μεταφοράς ουσιών διαμέσω της πλασματικής μεμβράνης
ΤΟΠΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ EUSO 2016 ΕΚΦΕ ΘΗΡΑΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΜΑΘΗΤΩΝ ΒΙΟΛΟΓΙΑ Μαθητές: 1. 2. 3. Μελέτη της μεταφοράς ουσιών διαμέσω της πλασματικής μεμβράνης Εισαγωγή Επισημάνσεις από τη θεωρία Πολλοί από εσάς
Διαβάστε περισσότεραΤοπικός διαγωνισμός EUSO2018
ΕΚΦΕ Νέας Ιωνίας ΕΚΦΕ Χαλανδρίου Τοπικός διαγωνισμός EUSO2018 Πειραματική δοκιμασία Βιολογίας Βακτήρια μικροσκοπικά αλλά θαυματουργά! 9 Δεκεμβρίου 2017 ΣΧΟΛΙΚΗ ΜΟΝΑΔΑ: ΟΜΑΔΑ ΜΑΘΗΤΩΝ: 1) 2). 3).. Βακτήρια
Διαβάστε περισσότεραΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΒΑΚΤΗΡΙΩΝ - ΜΙΚΡΟΣΚΟΠΙΚΗ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ ΞΗΡΟΥ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣΜΑΤΟΣ ΒΑΚΤΗΡΙΩΝ
ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΒΑΚΤΗΡΙΩΝ - ΜΙΚΡΟΣΚΟΠΙΚΗ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ ΞΗΡΟΥ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣΜΑΤΟΣ ΒΑΚΤΗΡΙΩΝ Α. ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΒΑΚΤΗΡΙΩΝ Σκοπός Η κατανόηση του τρόπου αναπαραγωγής των βακτηρίων και της σηµασίας τους για την καθηµερινή
Διαβάστε περισσότεραΒΙΟΛΟΓΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΩΝ 2017 ΘΕΜΑ Α Α1. δ Α2. δ Α3. β Α4. γ Α5. α ΘΕΜΑ Β Β1. Ι Α, ΙΙ Ε, ΙΙΙ ΣΤ, ΙV Β, V Ζ, VII Γ, VII Δ Β2. Η εικόνα 1 αντιστοιχεί σε προκαρυωτικό κύτταρο. Στους προκαρυωτικούς
Διαβάστε περισσότεραΒιολογία προσανατολισμού
Βιολογία προσανατολισμού Α. 1. β. 2. γ. 3. γ. 4. α. 5. δ. ΘΕΜΑ Α ΘΕΜΑ Β Β1. Σχολικό βιβλίο σελ. 131 «Το βακτήριο... στο σώμα των φυτών.» Β2.1 Ε, 2 Δ, 3 Α, 4 Β Β3. Σχολικό βιβλίο σελ. 108 «Η θερμοκρασία..
Διαβάστε περισσότεραΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ Ν. ΜΑΓΝΗΣΙΑΣ ( Ε.Κ.Φ.Ε ) ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ
ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ Ν. ΜΑΓΝΗΣΙΑΣ ( Ε.Κ.Φ.Ε ) ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ Θέμα: ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ ΣΤΟΜΑΤΩΝ ΦΥΛΛΩΝ, ΚΑΤΑΦΡΑΚΤΙΚΩΝ ΚΥΤΤΑΡΩΝ ΚΑΙ ΧΛΩΡΟΠΛΑΣΤΩΝ (άσκηση 4 του εργαστηριακού οδηγού) Μέσος χρόνος
Διαβάστε περισσότερα... Γυμνάσιο... ΟΜΑΔΑ ΜΑΘΗΤΩΝ:
Ε Ρ Γ Α Σ Τ Η Ρ Ι Α Κ Ο Ε Π Ι Σ Τ Η Μ Ω Ν Κ Ε Ν Τ Ρ Ο Βρίσκοντας την ομάδα αίματος του υπόπτου Παρατηρώντας κύτταρα και χρωματίζοντας πυρήνες... Μετρώντας και υπολογίζοντας... Γυμνάσιο... ΟΜΑΔΑ ΜΑΘΗΤΩΝ:
Διαβάστε περισσότεραI. ΘΕΩΡΗΤΙΚΕΣ ΓΝΩΣΕΙΣ - ΠΡΟΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΑ
Τοπικός Μαθητικός Διαγωνισμός ΕΚΦΕ Χαλανδρίου και ΕΚΦΕ Νέας Ιωνίας για την επιλογή ομάδων μαθητών που θα συμμετάσχουν στη 12 η Ευρωπαϊκή Ολυμπιάδα Επιστημών - EUSO 2014 Μάθημα : Βιολογία ΣΧΟΛΕΙΟ: ΜΑΘΗΤΕΣ:
Διαβάστε περισσότεραΟνοµατεπώνυµο Μαθητών ΠΡΟΚΡΙΜΑΤΙΚΟΣ ΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ EUSO 2010 ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ ΣΤΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑ. 28 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2009 ( ιάρκεια εξέτασης 45min) Σχολική Μονάδα:
ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑ ΕΝΩΣΗ ΥΠΕΥΘΥΝΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΩΝ ΚΕΝΤΡΩΝ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ «ΠΑΝΕΚΦE» 8 η Ευρωπαϊκή Ολυµπιάδα επιστηµών EUSO 2010 Τοπικός ιαγωνισµός Ρόδου-Νοτίου ωδεκανήσου ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ
Διαβάστε περισσότεραΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ
ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΜΑ 1ο Να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ημιτελείς προτάσεις 1 έως 5 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη λέξη ή τη φράση, η οποία
Διαβάστε περισσότεραΠροκριματικός διαγωνισμός για την EUSO 2019
Προκριματικός διαγωνισμός για την EUSO 2019 Εξέταση στην Βιολογία Ε.Κ.Φ.Ε. Χανίων, 8 Δεκ. 2018 Δράση Ενζύμων Παρατήρηση νωπού παρασκευάσματος επιθηλιακών κυττάρων Στοιχεία μαθητικής Ομάδας: Όνομα Επώνυμο
Διαβάστε περισσότερα: ΜΙΚΡΟΣΚΟΠΙΚΗ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ ΤΩΝ ΣΤΟΜΑΤΩΝ ΣΤΗΝ ΕΠΙΦΑΝΕΙΑ ΤΩΝ ΦΥΛΛΩΝ
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΠΕΡΙΦ. Δ/ΝΣΗ Π&Δ ΕΚΠ/ΣΗΣ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ Δ/ΝΣΗ Β/ΘΜΙΑΣ ΕΚΠ/ΣΗΣ ΜΑΓΝΗΣΙΑΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΕΚΦΕ ΜΑΓΝΗΣΙΑΣ The 13th European Union Science
Διαβάστε περισσότεραΠοιες είναι οι ομοιότητες και οι διαφορές μεταξύ της αντιγραφής και της
ΚΕΦ. 2 ο ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΡΙΣΕΩΣ Ποιες είναι οι ομοιότητες και οι διαφορές μεταξύ της αντιγραφής και της μεταγραφής; Διαφορές Αντιγραφή Μεταγραφή 1. Διατηρείται και μεταβιβάζεται η 1. Μεταβιβάζεται η γενετική
Διαβάστε περισσότεραΤοπικός Μαθητικός Διαγωνισμός EUSO
Τοπικός Μαθητικός Διαγωνισμός EUSO 2014-2015 ΟΜΑΔΑ : 1] 2] 3] Γενικό Λύκειο Άργους Ορεστικού. 6 - Δεκ. - 1014 Βιολογία. Θέμα: Μικροσκοπική παρατήρηση φύλλων φυτού. 1] Θεωρητική εισαγωγή Στόματα ονομάζονται
Διαβάστε περισσότεραΚεφάλαιο 2 Α Ν Τ Ι Γ Ρ Α Φ Η
ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Κεφάλαιο 2 Μεθοδολογία Ασκήσεων Α Ν Τ Ι Γ Ρ Α Φ Η 1 η Κατηγορία: Ασκήσεις στην Αντιγραφή (υπολογιστικές) Αφού αναφέρουμε τον ημισυντηρητικό τρόπο αντιγραφής φτιάχνουμε ένα απλό σχήμα
Διαβάστε περισσότεραΜΕΤΑΓΡΑΦΗ ΤΟΥ DNA Περετσή Χριστίνα Πιτσικάλη Παναγιώτα
Εργασία στη Βιολογία ΜΕΤΑΓΡΑΦΗ ΤΟΥ DNA Περετσή Χριστίνα Πιτσικάλη Παναγιώτα ΜΕΤΑΓΡΑΦΗ ΤΟΥ DNA Η ροή της πληροφορίας για το σχηματισμό των πρωτεϊνών, προϋποθέτει τη μεταφορά της από το DNA στο RNA (ΜΕΤΑΓΡΑΦΗ).
Διαβάστε περισσότεραΤΟΠΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ EUSO 2014 ΒΙΟΛΟΓΙΑ. 7 Δεκεμβρίου 2013 ΛΥΚΕΙΟ:... ΟΜΑΔΑ ΜΑΘΗΤΩΝ: ΜΟΝΑΔΕΣ:
ΤΟΠΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ EUSO 2014 ΒΙΟΛΟΓΙΑ 7 Δεκεμβρίου 2013 ΛΥΚΕΙΟ:.... ΟΜΑΔΑ ΜΑΘΗΤΩΝ: 1.. 2.... 3..... ΜΟΝΑΔΕΣ: ΤΑ ΜΟΡΙΑ ΤΗΣ ΖΩΗΣ ΑΝΙΧΝΕΥΣΗ ΥΔΑΤΑΝΘΡΑΚΩΝ, ΛΙΠΩΝ, ΠΡΩΤΕΪΝΩΝ ΚΑΙ ΑΠΟΜΟΝΩΣΗ ΝΟΥΚΛΕΪΚΩΝ ΟΞΕΩΝ ΘΕΩΡΗΤΙΚΟ
Διαβάστε περισσότεραΕΝΟΤΗΤΑ 14: Ο ΦΟΡΕΑΣ ΤΗΣ ΓΕΝΕΤΙΚΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ (DNA) 14.1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ
1 ΕΝΟΤΗΤΑ 14: Ο ΦΟΡΕΑΣ ΤΗΣ ΓΕΝΕΤΙΚΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ (DNA) 14.1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Οι δύο πολυνουκλεοτιδικές αλυσίδες του DNA αποτελούνται από νουκλεοτίδια τα οποία ενώνονται με φωσφοδιεστερικούς δεσμούς. Πιο συγκεκριμένα
Διαβάστε περισσότεραΠΡΟΚΡΙΜΑΤΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ ΣΤΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑ
ΠΑΝΕΚΦE ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑ ΕΝΩΣΗ ΥΠΕΥΘΥΝΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΩΝ ΚΕΝΤΡΩΝ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ 16 η Ευρωπαϊκή Ολυμπιάδα Φυσικών Επιστημών EUSO 2018 Τοπικός Διαγωνισμός Καρδίτσας Ε.Κ.Φ.Ε. Καρδίτσας ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΦΥΣΙΚΩΝ
Διαβάστε περισσότεραΚαλλιέργεια βακτηρίων
Καλλιέργεια βακτηρίων Γ Γυμνασίου Κεφάλαιο 4 Ενότητα 4.2 Σελ. 78-82 1 ΠΡΟΚΑΡΥΩΤΙΚΟI ΜΙΚΡΟΟΡΓΑΝΙΣΜΟI ΒΑΚΤΗΡΙΑ ΔΟΜΗ Δεν εμφανίζει πυρήνα που περιβάλλεται από πυρηνική μεμβράνη, Το γενετικό υλικό των πυρηνικών
Διαβάστε περισσότεραΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ ΣΤΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑ. Ονοματεπώνυμο μαθητών. «Ο ρόλος του φωτός στη λειτουργία της φωτοσύνθεσης»
ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ ΣΤΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑ Ονοματεπώνυμο μαθητών Σχολείο α. β. γ. Στόχοι της δραστηριότητας «Ο ρόλος του φωτός στη λειτουργία της φωτοσύνθεσης» Να επιβεβαιώσουμε το ρόλο του φωτός και της χλωροφύλλης
Διαβάστε περισσότεραΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ
Επαναληπτικό διαγώνισμα ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΚΕΦΑΛΑΙΑ 1-9 ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ 1/3/2015 ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ Σημείωση: η διπλή αρίθμηση στις σελίδες αφορά την παλιά και τη νέα έκδοση του σχολικού βιβλίου
Διαβάστε περισσότεραΔΕΙΓΜΑΤΙΚΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΣΤΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΔΙΑΡΚΕΙΑ: 40 λεπτά ΣΧΟΛΕΙΟ:. ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ:... ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ:... ΤΜΗΜΑ:... ΑΡ.:...
ΔΕΙΓΜΑΤΙΚΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΣΤΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΔΙΑΡΚΕΙΑ: 40 λεπτά ΣΧΟΛΕΙΟ:. ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ:... ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ:... ΤΜΗΜΑ:... ΑΡ.:... 1. Να συμπληρώσετε τα κενά στις πιο κάτω ερωτήσεις. (10 x 0,5 = 5μ) α. Τους
Διαβάστε περισσότεραThe 16th European Union Science Olympiad - EUSO η Ευρωπαϊκή Ολυμπιάδα Επιστημών - EUSO 2018 Τοπικός Διαγωνισμός Μαγνησίας ΘΕΜΑΤΑ
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ, ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΠΕΡΙΦ. Δ/ΝΣΗ Π&Δ ΕΚΠ/ΣΗΣ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ Δ/ΝΣΗ Β/ΘΜΙΑΣ ΕΚΠ/ΣΗΣ ΜΑΓΝΗΣΙΑΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΕΚΦΕ ΜΑΓΝΗΣΙΑΣ The 16th European
Διαβάστε περισσότερα) 4 x 10 5 ) 2 x 10 5
1 & ( ) 27 2016 - : ( ) ( ) : (5) 1 5,,,. 1.. DNA. DNA. DNA. RNA. 2.. 46... DNA 1,5 x 10 9. 3. Dolly. DNA.. 1. DNA. 4. (ADA),. AIDS.... 1 5 2 & 5. Ti. Agrobacterium tumefaciens. T 2. DNA.. 1. N,,,. 1.
Διαβάστε περισσότεραΒιολογία Προσανατολισμού Γ Λυκείου Κεφάλαιο: Κεφάλαια 1,2,4 Ονοματεπώνυμο Μαθητή: Ημερομηνία: 08/12/2018 Επιδιωκόμενος Στόχος: 75/100
Μάθημα/Τάξη: Βιολογία Προσανατολισμού Γ Λυκείου Κεφάλαιο: Κεφάλαια 1,2,4 Ονοματεπώνυμο Μαθητή: Ημερομηνία: 08/12/2018 Επιδιωκόμενος Στόχος: 75/100 ΘΕΜΑ Α Να γράψετε στο τετράδιο σας τον αριθμό καθεμιάς
Διαβάστε περισσότεραΤΟΠΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ EUSO 2016 ΒΙΟΛΟΓΙΑ. 5 - Δεκεμβρίου Ανδρέας Ζοάνος
ΤΟΠΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ EUSO 2016 ΒΙΟΛΟΓΙΑ - Δεκεμβρίου - 201 Ανδρέας Ζοάνος 1 ΥΠΟΣΤΗΡΙΚΤΙΚΕΣ ΓΝΩΣΕΙΣ ΟΜΑΔΑ..... Η γλυκόζη αποτελεί την κυριότερη πηγή ενέργειας για όλους σχεδόν τους οργανισμούς. Η γλυκόζη
Διαβάστε περισσότεραΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΑ ΚΕΝΤΡΑ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ. Ευρωπαϊκή Ολυμπιάδα Φυσικών Επιστημών Τοπικός διαγωνισμός στη Βιολογία
ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΑ ΚΕΝΤΡΑ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ Ευρωπαϊκή Ολυμπιάδα Φυσικών Επιστημών 2012-13 Τοπικός διαγωνισμός στη Βιολογία 08-12-2012 Σχολείο: Ονόματα των μαθητών της ομάδας: 1) 2) 3) Εισαγωγή
Διαβάστε περισσότερα3. Σε ένα σωματικό κύτταρο ανθρώπου που βρίσκεται στη μεσόφαση πριν την αντιγραφή υπάρχουν:
ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΣΕΙΡΑ: ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: ΘΕΜΑ 1 Ο Α. Να επιλέξετε τη φράση που συμπληρώνει ορθά κάθε μία από τις ακόλουθες προτάσεις: 1. Στο οπερόνιο της λακτόζης: Α. Η πρωτεΐνη καταστολέας
Διαβάστε περισσότεραΝα επιλέξετε την φράση που συμπληρώνει ορθά κάθε μία από τις ακόλουθες προτάσεις:
ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 2/12/2016 ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΟΣ: ΛΑΖΑΡΑΚΗ ΝΟΤΑ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ Α Να επιλέξετε την φράση που συμπληρώνει ορθά κάθε μία από τις ακόλουθες
Διαβάστε περισσότεραΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ. Α. Να επιλέξετε τη φράση που συμπληρώνει ορθά κάθε μία από τις ακόλουθες προτάσεις:
ΘΕΜΑ 1 Ο ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ Α. Να επιλέξετε τη φράση που συμπληρώνει ορθά κάθε μία από τις ακόλουθες προτάσεις: 1. Στο οπερόνιο της λακτόζης: Α. Η πρωτεΐνη καταστολέας συνδέεται με το ρυθμιστικό γονίδιο Β. Το
Διαβάστε περισσότεραΕΚΦΕ ΣΕΡΡΩΝ 9 η Ευρωπαϊκή Ολυµπιάδα Επιστηµών EUSO 2011
ΕΚΦΕ ΣΕΡΡΩΝ 9 η Ευρωπαϊκή Ολυµπιάδα Επιστηµών EUSO 2011 ΤΟΠΙΚΟΣ ΜΑΘΗΤΙΚΟΣ ΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΠΕΙΡΑΜΑΤΩΝ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΣΧΟΛΕΙΟ: Μαθητές/τριες που συµµετέχουν: (1). (2). (3). Ηµεροµηνία 27/11/2010 Σύνολο µορίων :. Σελίδα
Διαβάστε περισσότεραΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ Ν. ΜΑΓΝΗΣΙΑΣ ( Ε.Κ.Φ.Ε ) ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ
ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ Ν. ΜΑΓΝΗΣΙΑΣ ( Ε.Κ.Φ.Ε ) ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ Θέμα: ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΟΥΣΙΩΝ ΣΤΑ ΦΥΤΑ Μέσος χρόνος πειράματος: 45 λεπτά( σε δύο ημέρες) Α. ΑΝΑΛΩΣΙΜΑ Εργαλεία Υλικά Διαλύματα
Διαβάστε περισσότεραΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ. ΘΕΜΑ 1ο. 1. γ 2. γ 3. δ 4. α 5. β
ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΑΙ ΠΑΝΕΛΛΑ ΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΕΠΑΛ (ΟΜΑ Α Β ) ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 22 ΜΑΪΟΥ 2009 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΘΕΜΑ 1ο 1. γ 2. γ 3.
Διαβάστε περισσότεραΘΕΜΑΤΑ. Δραστηριότητα 1 η
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ, ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΠΕΡΙΦ. Δ/ΝΣΗ Π&Δ ΕΚΠ/ΣΗΣ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ Δ/ΝΣΗ Β/ΘΜΙΑΣ ΕΚΠ/ΣΗΣ ΜΑΓΝΗΣΙΑΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΕΚΦΕ ΜΑΓΝΗΣΙΑΣ The 17th European
Διαβάστε περισσότεραΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ: ΤΜΗΜΑ: ΘΕΜΑ 1 Ο. 3. Το DNA των μιτοχονδρίων έχει μεγαλύτερο μήκος από αυτό των χλωροπλαστών.
ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ: ΤΜΗΜΑ: ΘΕΜΑ 1 Ο Α. Να γράψετε τον αριθμό της καθεμιάς από τις παρακάτω προτάσεις 1-5 και δίπλα του τη λέξη Σωστό, αν η πρόταση είναι σωστή, ή Λάθος, αν η πρόταση
Διαβάστε περισσότεραΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ Γ ΗΜΕΡΗΣΙΩΝ
ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ Γ ΗΜΕΡΗΣΙΩΝ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΑΙ ΕΠΑΛ (ΟΜΑΔΑ Β ) TETAPTH 4 IOYNIOY 2014 - ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙΔΩΝ: ΠΕΝΤΕ
Διαβάστε περισσότερα